Żywa Biblioteka Wrocław 2014 - KATALOG

kataloG cataloGUe 2014

żywa biblioteka wrocław 2014 mediateka pl. teatralny 5 13-14 czerwca 00 00 12 -20

Projekt współfinansowany przez Europejską Fundację Młodzieży.

The project is co-financed by European Youth Foundation.

jak wypożyczyć żywą książkę?

3

1. Zarejestruj się u Bibliotekarzy i odbierz Kartę Czytelnika 2. Wybierz Żywą Książkę z KATALOGU [nasi Bibliotekarze Ci pomogą] 3. Żywą Książkę możesz wypożyczyć na 30 min, czytać ją na terenie Mediateki.

Po upływie tego czasu zwróć Ją Bibliotekarzom.

how to borrow a book?

1. Register at the Librarians’ desk and receive your Human Library Readers’ Card 2. Choose a Book from the Catalogue [the Librarians are always there to help] 3. You can borrow a Living Book for 30 min. and read it around Mediateka. After your time is up please bring the Book back to the Librarians’ desk.

zasady wypożyczania Tylko zarejestrowani czytelnicy, którzy zaakceptowali regulamin Żywej Biblioteki, mogą wypożyczać Żywe Książki.

Termin zwrotu Książki Książki można przedłużyć [o kolejne 30 min] po uzgodnieniu tego z Bibliotekarzem.

Jeśli Żywa Książka, którą chciałbyś wypożyczyć jest w danej chwili niedostępna, możesz wybrać inną lub poczekać. Żywa Biblioteka jest bezpłatna i nie wymaga posiadania karty Mediateki.

Jedna Żywa Książka może być wypożyczona przez dwie lub więcej osób po uzgodnieniu tego z Książką.

Jednorazowo można wypożyczyć jedną Książkę, Książek nie można zamawiać.

Czytelnik jest zobowiązany do zwrócenia Żywej Książki w nienaruszonym stanie, zarówno psychicznym, jak i fizycznym. Zabrania się używania przemocy fizycznej i psychicznej wobec Książek [brudzenia, wyrywania i zaginania kartek] oraz szkodzenia Jej w jakikolwiek inny sposób. Żywa Książka może w każdej chwili przerwać rozmowę, jeśli uzna, że czytelnik przekroczył granice prywatności lub był dla Niej niemiły. Żywa Książka ma prawo odmówić rozmowy z czytelnikiem.

Wypożyczenia dostępne są dla osób powyżej 15 roku życia, poniżej tego wieku wypożyczenia mogą odbywać się z rodzicami lub opiekunami.

4

RULES OF BORROWINGS Only registered readers who accepted Human Library’s rules can borrow Books.

You can prolong your reading [for the next 30 min.] only if a Librarian agrees on it.

If a Book you would like to borrow is unavailable at the moment, you can choose another one or wait.

Human Library is free of charge and it do not require a Mediateka’s readers card.

Two or more readers can borrow a Book but only if the Book agrees on it.

Only one Book can be borrowed at a time.

You cannot reserve Books.

If the Book you would like to read is in a language you don’t know you can ask for a “Dictionary” [an interpreter].

The Reader is obligated to return the Book in an untouched condition, both mental and physical. The reader is not allowed to use physical or mental violence against the Book.

The Living Book is allowed to quit the conversation in any time if she or he feels that a reader has overstepped their privacy and dignity or the reader was unpleasant.

The Living Book has a right to refuse to have a conversation with a reader.

Borrowings are available for readers above 15 years old. Readers under this age can borrow a Book with a parent or other guardian.

godziny otwarcia

5

Żywa Biblioteka jest otwarta 13 i 14 czerwca [piątek i sobota], w godzinach od 12.00 do 20.00 Żywe Książki można wypożyczać najpóźniej pół godziny przed zamknięciem Żywej Biblioteki.

opening hours Human Library is open on the 13th and 14th of June [Friday and Saturday] from 12.00 to 20.00, last opportunity to borrow a Book is 19.30.

prologi do książek prologues 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42

Antyfacet / Anti-Dude* Ateista / Atheist Białorusinka / Belarussian* Były Bezdomny / Ex-Homeless Były Więzień / Former Prisoner Feminista / Feminist [male]* Feministka / Feminist [female] Gej / Gay [ Janek]* Gej / Gay [ Jan] Gej / Gay [Ziggy]* Lesbijka / Lesbian [Aga] Lesbijka / Lesbian [Lena]* Mama Geja / Mum of a Gay person Niemiec / German [ Janek]* Niemiec / German [Matthias]* Organizator – podręcznik / An Organiser - a Manual* Osoba chora na schizofrenię / Person suffering from schizofrenia Osoba Ciemnoskóra / Black Person* Osoba Głuchoniewidoma / Deaf-blind Person Osoba niewidoma / Blind Person Osoba Transseksualna / Transsexual Person Policjant / Policeman Protestant / Protestant Rodzic dziecka niepełnosprawnego / Parent of a disabled child Romka [Cyganka] / Roma [Gypsy female] Rosjanka / Russian [female]* Ślązaczka / Silesian [female]* Trzeźwiejąca Alkoholiczka / Sobering Alcoholic [female] Trzeźwiejący Alkoholik / Sobering Alcoholic Uchodźczyni / Refugee Ukrainiec / Ukrainian* W-skers / Person on Whell-chair* Weganka / Vegan [Diana]* Weganka / Vegan [Magda] Żyd / Jew [male]* Żydówka / Jew [female]

* These Living Books are available in English without live interpretation, the others you can borrow with a “dictionary” [an interpreter]

antyfacet Wbrew pewnym oporom otoczenia już od ponad 5 lat prowadzę radykalną kampanię obyczajowego nieposłuszeństwa wobec stereotypu męskiej roli płciowej i demonstruję osobistym przykładem, że życie poza rolami płciowymi jest możliwe, a ponadto przynosi wiele dodatkowych wartości niedostępnych dla osób ściśle podporządkowanych stereotypowym normom. W swoich wypowiedziach medialnych krytykuję męską rolę płciową (płeć kulturową wyznaczoną przez obyczaj), akceptując wszakże biologiczną przynależność płciową, stąd NIE jestem transseksualistą. Korzystając ostentacyjnie z rzeczy postrzeganych jako „damskie” przy równie ostentacyjnym utrzymywaniu cech biologicznej płci męskiej stale demonstruję, iż NIE wchodzę w ten sposób w żeńską rolę płciową ani NIE wierzę w esencjonalną żeńską lub męską tożsamość, czyli NIE jestem też transwestytą „przebranym za kobietę”. Żyjąc w ten sposób jestem natomiast SOBĄ, po prostu CZŁOWIEKIEM, pomimo iż społeczeństwo obsesyjnie dzielące ludzi na „mężczyzn” i „kobiety” jeszcze nie utworzyło przestrzeni dla osób takich jak ja.

Coraz bardziej jestem przekonany, iż wywalczyłem dla siebie odpowiednią przestrzeń wolności – większość mieszkańców Wrocławia potrafi zachowywać się wobec mnie neutralnie, a wielu wręcz życzliwie. Jednak sporadycznie trafiam też na bliźnich, którzy okazują się „kulturowymi żandarmami” pragnącymi sprowadzić mnie do ich wersji „normalności”, przy czym typowym instrumentem ich perswazji są inwektywy lub groźba fizycznej agresji. A Ty Czytelniku, którego rodzaju bliźnim jesteś dla mnie?

7

anti-dude* Despite of some resistance from those around me, for over 5 years I’ve been waging a radical campaign of civil disobedience against stereotypical male gender roles and I demonstrate, by my personal example, that life outside of the defined gender norms is not only possible, but also brings many benefits not available to those who let those norms confine them. When speaking to the media, I criticise male gender roles (the cultural sex, as is defined by society and custom), nevertheless accepting my biological sex, therefore I am NOT a transsexual. By ostentatiously using things perceived as “feminine”, whilst equally ostentatiously maintaining male biological features, I keep demonstrating that I do NOT enter the female gender role and I do NOT believe in a “natural” feminine or masculine identity, therefore I am NOT a transvestite “dressed as a woman”. Living like this, I am MYSELF, simply a HUMAN BEING, even though society which obsessively divides people into “men” and “women” has not yet created a space for those like me.

I’ve become more convinced that after fighting for it, I’ve managed to acquire an appropriate space where I can feel free to be myself – most of Wrocław’s citizens are able to behave neutrally towards me and many are even sympathetic.

However sporadically I also encounter those who turn out to be “cultural policemen” wanting to convert me to their version of “normality” and their usual instruments of persuasion are invectives and threats of physical aggression. And you, my Reader, which kind of person are you?

ateista

8

Tak naprawdę wszyscy jesteśmy ateistami.

Większość Polaków wierzy tylko w jednego z 2000 bogów, do jakich dziś modlą się ludzie na całym świecie.

Jeśli jesteś ciekaw, dlaczego nie przekonuje mnie historia o istnieniu konkretnego boga, to chętnie odpowiem. Jeśli wolisz dowiedzieć się jak wygląda moja codzienność w tak bardzo religijnym kraju jak nasz, to jestem do dyspozycji.

Interesuje Cię, jak zmieniło się moje podejście do życia, po porzuceniu praktykowanej przez ponad 30 lat religii? A może najciekawsze okaże się poznanie powodów utraty wiary?

Spodziewam się, że odpowiedź zaciekowi nie tylko katolika czy protestanta, ale i ateistę.

atheist In reality, we’re all atheists. Most Poles believe in only one out of 2000 gods to whom people worldwide pray today.

If you are curious why a history about the existence of a specific god doesn’t convince me, I will be happy to answer that. If you want to find out how my daily life looks in a country as religious as this, I’m also glad to help.

Are you interested how my attitude to life has changed after abandoning the religion I have practiced for over 30 years? Or maybe the most interesting thing will be finding out the reasons behind me losing my faith? I am expecting that the answer will be interesting not only to a catholic or a protestant but also to another atheist.

białorusinka

9

Biedny, niebezpieczny, skorumpowany, postkomunistyczny kraj. Takie pierwsze skojarzenia miał mój kolega z pracy. Ludzie? Piją. Czy tak jest? Czy bardzo sie różnimy, czy wiele mamy wspolnego?

Dla moich przyjaciół najlepszą częścią tego, że jestem Białorusinką sa moje wpadki językowe, słowotwórstwo i wieczny optymizm. Na pewno opowiem kilka historyjek!

Tęsknie za wieloma rzeczmi w moim ojczystym kraju, ale jest również wiele tego, co bardzo doceniam i lubię w Polsce. Są rzeczy zupełnie niezrozumiałe, są i takie co czasem irytują, ale Polska juz dawno jest moim domem, a Wrocław moją miłością.

belarussian* A poor, dangerous, corrupt, post-communist country. Those were the first associations my work colleague has had. People? They drink. Is that the truth? Are we very different or do we have a lot in common?

For my friends, the best parts of me being Belarusian are my linguistic blunders, making up of new words and my perpetual optimism. I will definitely share some funny stories!

I miss a lot of things about my birth country, but I also like and very much appreciate a great deal about Poland. There are things that I cannot understand at all, some that irritate me occasionally, but Wrocław has been my love, and Poland has been my home, for a long time now.

były bezdomny

10

Co się niestety może zdarzyć. Niestety nawet Tobie.

W wyścigu kolarskim prolog, to krótki etap intensywnej nazwy indywidualnej. Byłem dwa lata bezdomny, mimo że nie jestem alkoholikiem, hazardzistą, narkomanem, nie mam depresji. Wyszedłem z tego, ale parafrazując słynne „co cię nie zabije, to cię wzmocni”, powiem: to co zabije, to zabije, a co wzmocni, to wzmocni.

Jak to jest możliwe, że człowiek średnio dobrze prosperujący może w ciągu niewiele więcej niż pół roku znaleźć się na ulicy bez dachu nad głową? Czy w takiej sytuacji można na kogoś liczyć? Kim są bezdomni? Czy dawać im czy nie, gdy proszą o wsparcie?

Zapewniam Cię, obiektywnie chyba już mogę powiedzieć, że i bez powodzi można stracić rzecz, zdawałoby się tak oczywistą, jak dom.

Mogę Ci o tym coś powiedzieć, bo taka opowieść, to na szczęście już jakby epilog.

Ex-Homeless Unfortunately this is something that can happen. Even to you.

In road bicycle racing, the prologue is a short intensive, individual phase of competition. I’ve been homeless for two years, even though I am not an alcoholic, a gambling addict or a drug addict and I don’t suffer from depression. I’ve managed to overcome this but to paraphrase the famous “what doesn’t kill you, makes you stronger”, I will say: What kills you, kills you and what makes you stronger, makes you stronger.

How is it possible that within just over six months, an average person can find themselves on the streets, without a roof over their head?

Can you count on anybody in a situation like this? Who are the homeless? Should you give them money when they ask for it?

I can assure you - I think I can say it objectively now - that you don’t need a flood to lose something as essential and taken for granted as a home. I can tell you something about it because this tale is fortunately more of an epilogue now.

były więzień

11

Wyrok odbyłem w zakładzie karnym, ale prawdziwe więzienie było we mnie. Uwięziłem swoje serce i duszę , nie pozwalając im żyć.

former prisoner My sentence has been carried out in a correctional institution but the real prison had been inside of me. I have imprisoned my heart and soul, not allowing them to live freely.

feminista

12

Dla wielu ludzi feminizm to „brudne słowo,” które kojarzy się z agresją.

Dla mnie oznacza ono że kobiety i mężczyźni powinni mieć równe prawa. I to nie tylko na papierze. A to chyba coś z czym prawdopodobnie Ty także byś się zgodził/a drogi czytelniku/droga czytelniczko?

feminist* For many people, feminism is a “dirty word,” associated with aggression.

For me, it means that men and women should have equal rights. And not just on paper. And that’s something that you would probably also agree with, dear reader?

feministka

13

feminist [female]

gej [janek]

14

Bycie gejem jest dla mnie tak samo naturalne jak to, że mam niebieskie oczy, ale nie zawsze tak było. Teraz jest ważnym, ale nie definiującym aspektem mojego życia. Niestety wielu osobom w Polsce i na świecie nadal ciężko jest to zrozumieć. Gej z definicji musi być ‘’Inny’’.

Moje marzenie o założeniu rodziny i wzięciu ślubu średnio do niej pasuje, ale nie obchodzi mnie to, bo nie pozwalam, żeby to kim jestem definiowały stereotypy. Jeśli chcesz o nich porozmawiać, porozmawiaj ze mną.

gay [janek]* Being gay is something that is as natural for me as having blue eyes, but it hasn’t always been this way. Now, it is an important, but not the defining, aspect of my life. Unfortunately, for a lot of people in Poland, as well as in other countries, it is something that is difficult to understand. By definition, a gay person has to be “The Other.”. My dream of getting married and creating a family doesn’t really fit that perception, but I don’t care, because I don’t let stereotypes define who I am. If you want to talk about them, talk to me.

gej [jan]

15

Rocznik ‚45’, moje pasje: ogrodnictwo, teatr, film, kolekcjonerstwo. Znam życie środowiska mniejszości seksualnej od 50 lat. W tym okresie znanych mi dwudziestu kilku gejów zostało zamordowanych, wielu odeszło od żon, wielu popełniło samobójstwo, kilku zmarło na AIDS. Doświadczyłem w życiu dobra i zła - w tym homofobii. Udzielałem się w Stowarzyszeniach: „ETAP”, „LAMBDA”, „TĘCZA” we Wrocławiu.

Jestem autorem wielu publikacji w byłych czasopismach: „Inaczej”, „On i On”, „Nowy Men” oraz na portalu: homiki.pl. Mam krąg swoich przyjaciół, uczestniczę w paradach równości.

Obecnie mam mniejszy kontakt z młodzieżą „NASZĄ”. Chętnie podzielę się swoimi pasjami i działaniami żeby nam się lepiej żyło. Wiele osób nie wie jak geje żyją i co przeżywają na co dzień.

gay [jan] I was born in 1945, my passions: gardening, drama, film, collecting antiques. I’ve known the life of the gay community for the last fifty years.

During that period, over twenty gay men, that I have been acquainted with, have been murdered, plenty have left their wives, many have committed suicide and a few have died of AIDS. I have experienced the good and the bad in life – including homophobia. I had been active in “Etap,” “Lambda” and “Tęcza” organisations in Wrocław. I am the author of many publications in formerly published magazines: “Inaczej,’ “On i On,” “Nowy Men” and on the internet portal “homiki.pl.” I have my circle of friends and I eagerly take part in Pride parades. At the moment, I’m not that much in touch with “our” young people any more. I will be glad to share my passions and my activities so that we can live a better life.

A lot of people do not know how gay persons live and what their daily experiences are.

gej [ziggy]*

16

Codziennie budzę się, biorę prysznic, jem śniadanie i wychodzę do pracy. „Po godzinach” lubię spotkać się gdzieś ze znajomymi. Moje życie jest chyba dość zwyczajne i raczej nie różnie się jakoś szczególnie od Ciebie, drogi czytelniku/droga czytelniczko.

Moja orientacja psychoseksualna jest jedną z wielu części składowych mojej tożsamości i niekoniecznie tą najważniejszą. To negatywne reakcje innych wysuwają ją czasem na pierwszy plan, sprawiając że czuję się „obcy.”

Często, przed wyjściem z domu, zastanawiam się czy mój wygląd nie wzbudzi u kogoś agresji. A prawie za każdym razem kiedy biorę udział w działaniach równościowych, bezpośrednio się z nią spotykam. Mam świadomość tego że coming out (ujawnianie swojej orientacji) nigdy się nie kończy. Chciałbym być ze wszystkimi szczery ale zawsze zastanawiam się komu mogę powiedzieć a komu lepiej nie i kiedy jest na to dobry moment.

gay [ziggy]* Every day, I get up, take a shower, eat breakfast and go to work. “After hours,” I like to meet my friends somewhere. My life is probably quite ordinary and I don’t think that I am really that much different from you, my dear reader.

Staram się nie pozwalać żeby te obawy ograniczały moje życie. Moją złość i niezgodę na naszą rzeczywistość przekuwam w działanie.

Wychodzę do ludzi, walczę o równe prawa, organizuję Marsze Równości.

My psychosexual orientation is one of many constituent parts of my identity and not necessarily the most important one. It’s the negative reactions of other people that push it to the foreground, making me feel like “The Other.”

Ciekawi Ciebie jak zareagowali moi rodzice i znajomi? Jak można poznać chłopaka będąc chłopakiem? Jak było w szkole i w pracy?

Bardzo chętnie odpowiem na wszystkie Twoje pytania i jestem również ciekaw Twoich opinii.

Often, before I leave the house, I wonder whether my appearance might result in somebody’s aggression. And almost every time, I take part in equality activism, I encounter it directly. I am aware that the process of coming out never really ends. I would like to be honest with everybody, but I always wonder whom I can tell and whom better not to, and when the best moment for that is.

I try not to let these fears affect my life. I channel my anger and my refusal of our reality into action. I come out to people, fight for equal rights and organise Pride parades.

Are you interested how my friends and family reacted? How you can meet a guy, being a guy?

How it’s been for me at school and at work? I will be gladly answer all of your questions and I will also be interested to hear your own opinions.

lesbijka [aga]

17

Kim jestem? Jestem kobietą, córką, siostrą, studentką, lesbijką. Ale nie ta ostatnia część mnie definiuje.

Po co tu jestem? Chyba po to, żeby opowiedzieć historię, być może sprawię, że ktoś zastanowi się zanim następnym razem krzyknie na ulicy „lesba”.

Jeśli chcesz poznać moją historię, to zapraszam.

lesbian [aga]* Who am I? I am a woman, a daughter, a sister, a student, a lesbian. But the last part of me doesn’t define me.

Why am I here? I guess because I want to tell my story, maybe it will help someone to think before that would scream “lesbian” at the street.

If you’re interested to get to know my story, you’re welcome.

lesbijka [alena]

18

Jesteś ciekawa/ciekawy czego jest więcej w moim życiu: lęków o własne zdrowie w obliczu kiboli czy może akceptacji, obojętności otoczenia? Zastanawiasz się może czy jest to możliwe że w środku dnia kolo Rynku duzi panowie mogą bezkarnie bić nieznajome bezbronne kobiety? Chcesz wiedzieć czy można budować karierę, nie kłamiąc kim się jest? Jak to jest być jedyną jawną lesbijką na imprezie integracyjnej czy weselu? Jak mówią o mnie rodzice mojej dziewczyny? Może chcesz wiedzieć jaka jest moja życiówka w maratonie? (wieeem, nie ma nic wspólnego z tym ze jestem lesbijką, ale pewnie i tak tobie się pochwaleJ ).

Jeśli masz inne pytania, to odpowiem również (tylko błagam, nie pytaj ile dokładnie jest gejów i lesbijek w Polsce – naprawdę nie wiem).

lesbian [alena]* Are you curious about what’s more dominant in my life: Fears about my own life because of the threat of the football hooligans or maybe the feeling of acceptance or indifference of society?

Are you wondering whether it might be possible that in the middle of the day, right in the city centre, broad-shouldered men might brutally beat defenseless women, with impunity? Do you want to know how you can advance your career, without lying about who you are? How is to to be the only outed lesbian at a get-to-know each other party or a wedding? How do my girlfriend’s parents talk about me? Maybe you want to know what my marathon personal best is? (I know it’s got nothing to do with me being a lesbian but I’ll boast about it to you anyway).

If you have any other questions, I will be happy to answer those too (but I beg you, don’t ask me exactly how many gays and lesbians live in Poland – I really don’t know).

mama geja

19

Najcenniejsze, co mogę podarować swoim dzieciom to miłość, a bez akceptacji tego kim są miłość nie istnieje. Mój syn jest pięknym człowiekiem i szczęśliwym gejem.

mum of a gay person Love is the most valuable thing I can give to my children, and without acceptance of who they are, love cannot exist. My son is a beautiful human being and a happy gay person.

Niemiec [janek] Mam na imię Janek i urodziłem się w Niemczech. Zawsze jednak czułem, że trochę różnię się od innych kolegów w szkole: na przykład często mówiłem do swojej mamy po polsku: „Mamusia“, a w domu jedliśmy bigos i inne polskie dania. Mimo to nie uczyłem się języka polskiego, rodzice również nie mówili po polsku. Zaciekawił mnie jednak ten kraj oraz historia mojej rodziny. Gdy miałem 13 lat, pojechałem do Polski po raz pierwszy i od tego czasu przyjeżdżałem tu już co roku. Po skończeniu szkoły średniej przyjechałem do Wrocławia na wolontariat i mieszkam tu już prawie rok… Nie tylko mieszkam, ale, tak naprawdę, żyję. Do dzisiejszego dnia nie wiem gdzie jest moje miejsce, jakby gdzieś pomiędzy Polską a Niemcami.

Jeśli chcesz ze mną porozmawiać na takie tematy, jak: - Jak się żyje obcokrajowcom/Niemcom w Polsce?

- Jak to jest żyć między dwoma różnymi krajami ?

- Który z tych dwóch krajów bardziej mi się podoba i dlaczego?

I na więcej innych tematów, to zapraszam serdecznie na rozmowę!!!

20

german [janek]* My name is Janek, and I was born in Germany. I had always felt a little different from my friends at school. For example, I had often addressed my mother in Polish - “Mamusia” – and at home we ate bigos and other Polish dishes. Nevertheless, I had never learnt Polish and my parents could not speak it either. I have been intrigued by this country and the story of my family, however. When I was 13, I visited Poland for the first time and I have been coming here every year, ever since. After I have finished high school, I came to Wrocław as a volunteer and I’ve been staying here for almost a year now. Not just staying but really living. I still cannot figure out where my home is, as if it’s somewhere between Poland and Germany.

If you would like to talk to me about: - How life is for foreigners/Germans in Poland?

- How it is to live halfway between two countries?

- Which one of them I like more and why?

As well as other topics, I would like to invite you for a conversation!

Niemiec [matthias] „A kiedy Pan wyjechał?” - To pytanie było kilka lat temu dla mnie ogromnym komplementem ze strony pewnej pani z Bielska-Białej, która myślała, że jestem jednym z wielu Polaków, którzy kiedyś - w latach 80 lub 90 - jako dzieci wyjechali z rodzicami do Niemiec, tam się wychowali, tam chodzili do szkoły, polskiego używali tylko w gronie rodziny itd. itp.

Ale nie jestem zniemczonym Polakiem, a raczej „spolszczonym” Niemcem - i to z własnego wyboru. „Skąd ty właściwie jesteś? Masz taki lekki wschodni akcent.” - A ciekawe! Przecież pochodzę właśnie z zachodu a nie ze wschodu.

Cóż, a Czesi mówią, że w czeskim mam polski akcent. „Co ty tu właściwie robisz? Studiujesz?” - A nie, pracuję. Tylko, że nie przyjechałem tu dla pracy. Od lat sobie mówiłem, że chciałbym kiedyś żyć kilka lat w Polsce. Pracę znalazłem sobie dopiero tu na miejscu. „Ale dlaczego Polska? Przecież w Niemczech mógłbyś o wiele więcej zarabiać!”

No, nie będę tutaj odpowiadać na wszystkie pytania. Pozostawmy jeszcze kilka na naszą rozmowę. Cieszę się poznać Ciebie! :)

21

german [matthias]* “So, when did you go to Germany?” - A couple of years ago, this question was a great compliment for me. A Woman from Bielsko-Biała, a small city located in the southern part of Poland, really thought that I was one of those many Polish people who emigrated to Germany with their parents - sometime back in the 1980s or 90s who grew up there, went to school, who spoke Polish only with their family, etc.

But I am not a Germanized Pole, but rather a “Polonized” German - and it was my own choice to come to Poland.

“So, where are you actually from? You’ve got a slight eastern accent.” - Really interesting, after all I’m from the west rather than from the east.

Well, who cares? And Czech people told me that I had a Polish accent in Czech language.

“So, what are you actually doing here? Are you a student?” - Well no, I’m working. But I didn’t come here for a certain job. I’ve been telling for years now that I would like to live in Poland for a couple of years. It was only here that I found myself a job.

“But why Poland? I mean, in Germany you could make much better money!”

Well, I’m not going to answer all the questions already here. Let’s keep some of them for our conversation. I’m looking forward to meeting you! :)

Organizator - podręcznik

22

Dlaczego w Żywej Bibliotece nie ma polityka, neonazisty i lekarza?

Czy do Żywej Biblioteki naprawdę przychodzą ludzie z uprzedzeniami?

Kto może zostać Książką?

Dlaczego Żywa Biblioteka pojawia się we Wrocławiu tylko raz w roku?

Jakie są cele?

Co się zmieniło przez pięć lat, od kiedy Żywa Biblioteka istnieje we Wrocławiu?

Kto finansuje Żywą Bibliotekę?

Kto organizuje Żywą Bibliotekę?

Czy Żywa Biblioteka ma sens?

Wszystkim, którzy chcieliby poznać Żywą Bibliotekę “od kuchni”, również tym, którzy chcieliby zorganizować podobne wydarzenie – chętnie odpowiem.

Organiser a manual* Why doesn’t The Human Library feature a politician, a doctor or a neo-nazi?

Do you really get readers who are prejudiced?

Who can become a book?

Why does The Human Library only take place in Wrocław once a year?

What are its aims?

What has changed over the five years that The Human Library has been taking place in Wrocław?

Who funds The Human Library?

Who organises The Human Library?

Is there any point?

I will be happy to answer everybody who would like to get a behind-the-scenes look at The Human Library, also those who would like to organise it.

osoba chora na schizofrenię

23

Pisarze i poeci, których domeną jest wyobraźnia, często wymyślają niesamowitą rzeczywistość. Ich bohaterowie, uwikłani w straszne historie, konflikty uczuć, balansują często na pograniczu normalności i szaleństwa.

Moja rzeczywistość w chorobie, jest właśnie taka, nieszablonowa. Wymyślam i wierzę, że to jest realność. Byłam walczącym z nasi (???) żołnierzem, mistrzem karate, zawsze kimś ważnym, kto miał do spełnienia misję.

A więc jestem żywą książką, wątkiem głównym jest odmienność doświadczana na żywo.

Chętnie pozwolę się przeczytać, aby świat stał się lepszy dla każdego, kto jest trochę inny, gdyż fantazja zlewa się z rzeczywistością, przenika ją i ubogaca każdego, kto chce zrozumieć życie.

person suffering from schizofrenia Writers and poets, who inhabit the realm of the imagination, often conjure an incredible kind of reality. Their protagonists are involved in harrowing stories, emotional conflicts, often balancing on the edge of madness.

The reality of my illness is exactly like that, out of the ordinary. I conjure something up and believe that it is real. I’ve been a soldier fighting the Nazis (???), a karate champion, always somebody important who had a mission to undertake.

Therefore, I am a human book and my main motif is otherness experienced live. I will gladly let you read me, so that the world can become a better place for everybody who is a little different, because fantasy intermingles with reality, permeates it and enriches everybody who wants to understand life.

osoba ciemnoskóra Dorastałem w spokojnym kraju do czternastego roku życia. Wszystko się zmieniło. Moje marzenia zniknęły zastąpione przez strach i desperację w związku z tym co się stało mojemu narodowi i mojemu krajowi. Gdzie nienawiść, segregacja, podziały stworzyły najgorszą historię mojego życia.

Od tego czasu staram się odbudować swoje życie jako człowiek, który może naprawdę sporo zaoferować i wnieść do społeczeństwa.

Czasami nie jest łatwo zapomnieć albo być tolerancyjnym dla kogoś, kto cię skrzywdził, to zawsze kwestia przyznania się do tego i determinacji.

Tutaj w Polsce inna kwestia związana moją przeszłością ma znaczenie, tutaj staję się ofiarą mojej tożsamości, którą nabyłem od urodzenia, mojego koloru skóry. To mnie bardzo zszokowało, nie spodziewałem się ponownie doświadczyć takiego rodzaju segregacji.

Zwłaszcza, że wiem, co może ona spowodować. I jak bardzo jest bolesna dla kogoś, kogo się w ten sposób traktuje i obraża.

Mój strach powrócił, bo nie czułem się pewnie i bezpiecznie wobec przeróżnych zniewag, konfliktów i awantur na ulicy czy gdziekolwiek indziej…

Byłem również zaskoczony zachowaniem przechodniów na ulicy, które polega na braku reakcji i wsparcia dla osoby w niebezpieczeństwie. Ludzie zwykle udają, że nie widzą co się dzieje… Żal mi ich, bo to oznaka braku moralności i poczucia człowieczeństwa.

24

black person* Growing in peaceful country ,at the Age of 14, everything has changed ,my dreams disappeared, replaced by fear and desperate due what has happened to my people and my country in general, where hatred, segregation, division have generated a worst history of my life.

Since this period of time I have tried to reconstruct my life as a human being who real has something to offer or to contribute in Society, sometime is not easy to forgive or to be tolerant to someone who harmed or hurt you but is always a matter of confession and determination.

Here in Poland, I found another issue which is linked with my past, where I can be a victim of my born identity, here I mean my skin, and I was so shocked because I was not expecting to hear such kind of segregation again in my ears, as I know what it can generate, in fact how is harmful to someone offended or treated in such kind of situation.

My fear reappears, because I was not feeling safe or secured due to a variant of insults and clashes or fracas in the street or elsewhere…..

I was shocked by the behavior of people in the street that is marked by the spirit of non-assistance to a person in danger, no reaction; they even pretend not to see what happened..... . I feel pity for them because it is a sign of the lack of morality and sense of humanity.

osoba głuchoniewidoma

25

Czy mając upośledzenie słuchu od urodzenia można zostać inżynierem?

Czy mając marny słuch, można mieć „muzyczne ucho” i dobrze tańczyć?

Czy tracąc po 40-ce wzrok można zmienić zawód i dalej pracować?

Jak, nie widząc, rozpoznać strony świata, numer nadjeżdżającego tramwaju albo kolor świateł na przejściu dla pieszych?

Na te pytania oraz na inne, mniej czy bardziej interesujące, znajdziesz odpowiedź na stronach tej Książki.

Deafblind person Can you become an engineer when you are hearing impaired from birth?

Can you have a “musical ear” and dance well when suffering from hearing loss?

Can you re-qualify and continue working having lost eyesight after the age of 40?

How can you tell north and south apart, spot the number of the approaching tram or the colour of the traffic lights at a pedestrian crossing when blind?

On the pages of this book, you will find the answers to those as well as other, less or more interesting questions.

osoba niewidoma

26

Co straciłam tracąc wzrok? Pewnie wiele... Ale co zyskałam? Zyskałam prawdziwe widzenie!

Hmmm... Bo patrzeć to jeszcze nie oznacza widzieć. Twierdzę, że żeby widzieć, to najpierw trzeba wiedzieć. Dlatego staram się dużo dowiedzieć o otaczającym mnie świecie, żeby lepiej go zobaczyć. Teraz patrząc bez wzroku na drugiego człowieka widzę tylko osobowość. A inni patrząc na ludzi widzą przede wszystkim osobę, a tylko czasami spostrzegają też osobowość. A Ty patrząc na mnie pewnie widzisz osobę niewidomą i to przybraną w Twoje stereotypy na temat tej niepełnosprawności. Ale czy ja na pewno odpowiadam tej wizji i czy to na pewno jestem cała ja? A ja patrząc na Ciebie widzę tylko Ciebie, bez fałszywego przybrania w ubiór, fryzurę, czy inne dodatki. Widzę Cię takim jakim jesteś. I kto z nas widzi naprawdę?

blind person What did I lose losing my eyesight? Probably a lot... But what did I gain? I gained a real (in) sight. Hmmm... Because seeing doesn’t equal knowing. I think that to see you first have to know. That’s why I try to find out as much as I can about the surrounding world, so I can see it better. Now, looking without eyesight at another person, I see only their personality. But others when looking at people see the person first and foremost and only sometimes notice the personality as well. And you when looking at me probably see a blind person, adorned with stereotypes of this disability.

But do I really fit that picture and does it fully describe me? When I look at you, I see only you, without the fake costume made up of clothes, haircut and other accessories. I see you just like you are. So which one of us can really see?

osoba transseksualna Pytasz siebie czasami kto to jest, może ktoś z podwójną skórą lub dwoma twarzami.

Masz prawo tak myśleć. W życiu napotykasz wiele różnych ludzi, dużo rozmaitych osób mających swoje życie, historię. Czasami nie docenianą przez innych, pomijaną w kręgu osób wpływowych. Niekiedy pomijaną w społecznym życiu, spychaną na granicę marginesu społecznego, a czasem i bezdomności. Każda z tych osób jest inna z poglądu, wyznania i pochodzi z różnej statusowo rodziny. Spotkać ją można w biurze, w szpitalu, w rodzinie, w różnym momencie swojego życia. Może kolega, koleżanka, znajomy, lekarz lub ktoś inny.

Osoba żyjąca swoim życiem, mająca własne zainteresowania, znajomych. Mogłabym wiele opowiedzieć, podzielić się ciekawymi sprawami. Ja również mogę się ciekawych rzeczy od Ciebie dowiedzieć. Chcesz, porozmawiamy, wybór należy do ciebie, ja jestem do Twojej dyspozycji.

27

transsexual person Every now and again, you ask yourself who it could be, maybe somebody with a double skin or two faces. You are entitled to think this way.

In your life, you meet many different people, each with their own life story. Sometimes, it’s not appreciated by others, ignored by those from influential circles. Sometimes, it gets excluded from social life, pushed out to the margins of society, even to the point of homelessness. Each of these persons has different views, beliefs and comes from different social backgrounds. You can meet them at the office, hospital, in your family, at different points in your life. It may be your friend, colleague, acquaintance, doctor or somebody else. It is a person living their own life, with their passions and friends. I could tell you about some interesting issues and share many stories. I could also learn something interesting from you. If you feel like it, let’s talk. The choice is yours, I am available for you.

policjant

28

Kiedy byłem dzieckiem, nigdy nie pomyślałem, że kiedyś mógłbym zostac policjantem. W zasadzie to nawet nie pamiętam dokładnie, kim chciałem być, ale było to chyba coś pomiędzy pilotem wielkiego robota i mistrzem sztuk walk wschodu. Kiedy dorastałem, Policja kojarzyła mi się ze stereotypami i ludźmi, kórym lepiej nie wchodzić w drogę. Tak to wyglądało do pewnego momentu. Zupełnie przypadkowo spotkałem policjanta, zwykłego funkcjonariusza drogówki, który potraktował mnie po ludzku, ze zrozumieniem i spokojem.

Wtedy właśnie pomyślałem - skoro jest jeden gliniarz, który jest człowiekiem, to może jest tam i miejsce dla mnie? Niecały rok później byłem już na szkole Policji. Od tego czasu moje zrozumienie i wyobrażenie o tej formacji zmieniło się diametralnie.... Chcesz wiedzieć, czego się nauczyłem?

policeman When I was a kid, I never thought that one day I could become a cop. I do not really remember exactly who I wanted to be when I grew up, but it was probably something between a pilot of a giant robot and a martial arts expert. When I was growing up, Police made me think of stereotypes and of people, whom you’d better not cross.

That’s how it was until a certain moment. Quite by chance I have met a policeman, an ordinary traffic police officer, who has treated me with respect, showing understanding and calm. It was then that I thought - if there is one cop who is human, maybe there’s a place there for me as well? Less than a year later I was at Police Academy. Since that time, my understanding and idea of that institution has changed dramatically....

Would you like to find out what I have learned?

protestant

29

W lipcu 2008 zdarzyło się coś, co zmieniło całkowicie moje życie. Można powiedzieć, że przeżyłem bliskie spotkanie trzeciego stopnia z najprawdziwszym, żywym Bogiem.

Prawie umarłem, ale zamiast śmierci przyszło wybawienie...

Początkowo nikomu o tym nie mówiłem, aby nie zostać uznanym za chorego psychicznie.

Potem okazało się, że takich ludzi jak ja jest znacznie więcej... Myślę, że zmienione życia ludzkie to są najlepsze dowody istnienia Boga dla prawdziwych niedowiarków, którzy nie wierzą w Biblię, katechizmy i kazania, a religia kojarzy im się z czymś idiotycznym.

Doskonale was rozumiem, bo sam taki byłem do 40 roku życia. Nie wierzyłem w istnienie Boga i świata duchowego. Wierzyłem tylko w to, co mogłem odczuć fizycznymi zmysłami, a ludzie wierzący byli dla mnie dziwakami.

Byłem alkoholikiem, seksoholikiem, złodziejem, kłamcą, nałogowym palaczem - dziś jestem wolny od tych rzeczy.

Uwolnił mnie Ten, w którego nie wierzyłem, dziś mam z Nim prawdziwą relację i nie lubię uczestniczyć w sztucznych i nadętych obrzędach religijnych.

protestant person In July 2008, something that has completely changed my life has taken place. You could say that I have experienced a close encounter of the third kind with the real, living God. I have almost died but instead of death came redemption…

At the beginning, I haven’t told this to anyone, in fear of being considered mentally ill. Later, it has turned out that there are more people like me…

I think that human lives that got transformed are the best proof of God’s existence, for the real doubters who do not believe in The Bible, catechisms and sermons, and think of religion as something idiotic.

I understand you perfectly, because I have been the same until I became forty. I didn’t believe in God’s existence or the spiritual world. I believed only in what I could have experienced through the physical senses and I saw that those who were religious as weirdos. I was an alcoholic, sexoholic, thief, liar, heavy smoker – today I am free of all of these things.

I have been freed by The One whom I didn’t believe in, today I have a tangible relationship with Him and I don’t like to partake in affected, overblown religious ceremonies

rodzic dziecka niepełnosprawnego

30

Życie zawsze nas jakoś zaskoczy i nigdy nie chce toczyć się według ustalonego scenariusza.

10 lat temu, kiedy urodziła się Ula przeżyłam prawdziwą rewolucję życiową, a potem …

Mam rodzinę o której marzyłam, męża, którego codziennie na nowo odkrywam, dwóch zdrowych synów o pięknym piwnym spojrzeniu i córeczkę - troszkę inną niż reszta jej rówieśników, żyjącą we własnym , może lepszym :) świecie…

Czy o to chodziło? Czy tak miało być?

A dlaczego nie?

Renia mama Uli, Kuby i Marka

Parent of a Disabled Child Life is always going to surprise you somehow, and it never wants to follow along a predetermined path.

Ten years ago, when Ula was born, I have experienced a complete upheaval of my life, and then…

I have a family that I have always dreamed of, a husband whom I rediscover every day, two healthy sons with beautiful hazel eyes and a daughter – a little different than her other peers living in her own, maybe a better :) world…

Is this what I wanted? Is this how it was supposed to be?

Well, why not?

Renia - the mother of Ula, Kuba and Marek.

romka [Cyganka]

31

Ach, ludzie, chcielibyście poznać nasze życie, prawdziwe o Cyganach wieści?

Ja wiem, że mi nie uwierzycie, ale proszę wysłuchajcie, Cyganka prawdę ci powie!

roma [Gypsy] Oh, people, would you like to know our way of life the Gypsy tidings only true?

I know that you won’ t believe me, but please take heed, the Gypsy will tell you the truth!

rosjanka

32

Jestem Rosjanką. Kiedy podróżuję i spotykam nowych ludzi, spotykam się z dużym bagażem stereotypów na temat mojego kraju. I – czy są pozytywne czy negatywne – wszystkie są, do pewnego stopnia, prawdziwe: „Rosjanie uwielbiają luksus.” – Urodziłam się w bardzo biednej rodzinie, w małym mieście przemysłowym, w którym nie było żadnych markowych sklepów. Pierwszy raz zobaczyłam dandysów kupujących ekskluzywne ubrania z limitowanej kolekcji tutaj, w Polsce.

To byli Rosjanie. „Rosyjskie kobiety mają tandetny gust.” – Nie noszę bardzo wysokich obcasów ani mini-spódniczek i nigdy nie miałam futra. Ale znam wiele dziewczyn, które tak robią. „Rosjanie kochają Putina.” – Nie interesuje się za bardzo polityką (to w sumie szkoda, biorąc pod uwagę obecną sytuację) ale ostatni raz kiedy miałam wielką kłótnię z mamą, poszło o Krym i Putina. Czuję że wszystko co się dzieje jest złe, ale moja mama, tak jak wiele ludzi z jej otoczenia, ma na ten temat przeciwne zdanie. „Rosjanie uwielbiają wódkę.” – To prawda ale w jej piciu, Polacy są lepsi.

Jakie Ty posiadasz stereotypy na temat Rosjan? Najgorsi kierowcy? Najlepsi przestępcy?

Nacjonaliści? Czy wiesz jak wiele podobieństw jest pomiędzy Polską a Rosją? Porozmawiajmy!

russian [female]* I am Russian. Whenever I travel and meet new people, I have to deal with a big baggage of stereotypes about my country. And - whether they’re good or bad - they all are true to some extend: “Russians like luxury.” - I was born in a very poor family, in a small industrial town with no brand shops. First time I saw dandies buying limited collection design clothes was here, in Poland. They were Russians.

“Russian women are flashy.” - I don’t wear skyhigh heels or miniskirts and I’ve never had a fur coat. I know lots of girls who do, though.

“Russians adore Putin.” - I am not so much into politics (which is a shame nowadays), but the last time I had a huge quarrel with my mom was about Crimea and Putin. I feel that everything what’s going on is wrong, while my mom, as lots of people around her, feels that it’s right.

“Russians like vodka.” - They do, but Poles are better vodka drinkers.

What stereotypes do you have about Russians?

The worst drivers? The best criminals? Nationalists? Do you know how much alike Poland and Russia are? Let’s talk!

Ślązaczka

33

Zyję w dwóch światach. Jestem zarówno Polką jak i Ślązaczką. Pochodzę ze Śląska a mieszkam we Wrocławiu. Ludzie stąd często nie zdają sobie sprawy z tego, kim jestem.

Zdarza się, że w mojej obecności naśmiewają się ze Śląska, z języka, z kultury. Wtedy ja wprawiam ich w konsternację, otwieram im oczy: to z czego się naśmiewają mają właśnie przed sobą. Czy ja jestem taka śmieszna, inna, dziwna? Czy kojarzą mnie z tym, z czym kojarzy się Śląsk? A kojarzy się z brudnymi blokami, niewykształconymi ludźmi pracującymi na kopalni, ze śmiesznym językiem, dziwną muzyką. Ale czy tak jest naprawdę?

Jacy są naprawdę Ślązacy?

W antryju na byfyju stoji szolka tyju.

Jeśli jesteś ciekawy, co to znaczy - przyjdź, zapytaj, porozmawiaj.

silesian [female]* I live in two worlds. I am at the same time Polish and Silesian. I come from Silesia, but I live in Wrocław. People from here often do not realize who I am. Sometimes they are laughing at Silesia, its language and culture. Then I put them in dismay, open their eyes: everything what they were laughing at is in front of them. Am I so ridiculous or strange? Do they associate me with what they think about Silesia? Silesia is associated with old, dirty buildings, uneducated people working in mine, funny language, strange music. But is it true? How the people from Silesia really are?

W antryju na byfyju stoji szklonka tyju.

If you want to know what does it mean ? come and ask.

trzeźwiejąca alkoholiczka

34

Jestem szczęśliwą alkoholiczką. Możemy o tym porozmawiać.

Sobering Alcoholic [female] I am a contented alcoholic. We can talk about it.

trzeźwiejący alkoholik

35

Alkoholikiem stałem się, kiedy przestałem pić.

Alkoholizm sprawił, że stałem się szczęśliwym człowiekiem. Odnalazłem siebie, rodzinę, przyjaciół, sens życia. Droga do miejsca w którym jestem dziś, wiodła przez piekło...

Sobering Alcoholic [male] I’ve become an alcoholic when I stopped drinking. Acknowledging my alcohol addiction has made me a happy man. I’ve found myself, my family, my friends, the sense of life. The road to where I am now led through hell...

uchodźczyni Byłam na drugim roku jeździectwa na Uniwersytecie Sportowym, pracowałam także z końmi. Brałam udział, a także organizowałam różne działania takie jak demonstracje, performance, seminaria na temat praw człowieka, rozprowadzanie materiałów, szkolenie aktywistów i zbieranie podpisów. Wielokrotnie mnie zatrzymywano, jednak ani razu nie zostałam pobita przez policję.

Później zostałam relegowana z uniwersytetu.

Z internetu dowiedziałam się, że wraz z 13 innymi młodymi działaczami, zostałam oskarżona o popełnienie przestępstwa. Zakazano nam opuszczania miasta, później wszyscy otrzymaliśmy wyroki - dwa lata „ograniczonej wolności”. Dla mnie oznaczało to całkowitą kontrolę i zakaz praktycznie wszystkich działań.

Więc wyjechałam do Polski. By uniknąć zatrzymania na granicy przejechałam przez Rosję i Ukrainę. To był trudny wybór. Długo byłam w depresji, wiedząc, że w najbliższym czasie nie zobaczę mojej rodziny i przyjaciół.

Jeden z wykładowców we Wrocławiu zapytał jak sprawy na Białorusi… nie mogłam nic odpowiedzieć. I nie mogłam powstrzymać łez.

Teraz studiuję na Akademii Wychowania Fizycznego zarządzanie w sporcie. Wciąż trenuję, jednak niestety nieregularnie.

Studiowanie w obcym języku pochłania wiele czasu. Dodatkowo nie mam środków na utrzymanie konia. Niekiedy zarabiam trochę pieniędzy ucząc jazdy konnej lub ujeżdżając konie. W zasadzie życie pełne jest możliwości.

Staram się być ciągle zajęta. Jednak w pewnym sensie jestem smutna…

36

refugee I was on my second year of horse riding at University of Sport, I was working with horses as well. I was taking part and also organizing many activities such as demonstrations, performances, seminaries on human rights, delivering materials, training of young activists and collecting signatures. Many times I was detained by the police but never beaten or hurt.

Later some time I was expelled from the university. I found out from the internet that me and 13 other young activists were accused of committing a crime.

We were not allowed to leave the city, later we all were sentenced – two years of “restriction of liberty”. For me this meant total control and banning all my actions.

So I left and went to Poland. In order not to be caught on the border I was travelling through Russia and Ukraine. This was a difficult choice. I was depressed for a long time knowing that I won’t be able to see my friends and relatives in the near future.

One of my lecturer in Wrocław asked my about how were things in Belarus… I couldn’t say a word. I couldn’t keep my tears back.

Now I study management in sports at the Academy of Physical Education. I still train horse riding but unfortunately irregularly.

Studying in a foreign language consumes a lot of time. In addition, I can’t afford to maintain the horse. Sometimes I make a little money by giving lesson or breaking in horses. Sometimes I go snowboarding. In fact, life is full of possibilities. I try to be busy all the time. But in some ways I feel sad…

ukrainiec

37

- Gdzie się urodziłeś?

- W Ukrainie - A która część?

- Co „która część”? Całym ciałem Urodziłem się w Ukrainie.

Kiedy ponad 4 lata temu zaczynałem przygodę z Żywą Biblioteką, na pytanie – czy czujesz się dyskryminowany, odpowiadałem z pewnością: „Nie”. I to była prawda. Po tych latach już nie odpowiem na to pytanie jednym zdaniem.

Kiedyś, żartując moja koleżanka powiedziała: „Na wschód od granicy wszyscy mówią po rusku i są ruskami”. Na co odparłem: „Niemcy też tak mówią”. Bynajmniej nie obrazili mnie te słowa, chociaż i są pejoratywne, bo ta dziewczyna wiedziała co mówi. Jednak często słyszę podobne słowa od ludzi w swoim otoczeniu, który nie mają świadomości, że ten rusek jest tuż obok.

Kiedy ktoś mówi „rusek”, „ruski”, obraża mnie nie samo słowo, lecz to, że przeciętny Polak wymawiający go kompletnie nie ma pojęcia co to słowo oznacza.

Dla Niemców, Francuzów, Amerykańców Polacy też byli „ruskami”, ale to się zmieniło.

Więc jestem pewny, że obraz Ukraińca w wyobrażeniu przeciętnego Polaka też otrzyma więcej pozytywnych rys.

ukrainian* When almost four years ago I’ve started my adventure with the Human Library project and I was asked: do you feel discriminated? I replied with certainty “No”. And it was true. After these years I cannot reply to this question with one sentence.

Once my friend, as a joke, said: “From the border to the East everyone speaks Russian and everyone is Rusky. I replied “Germans also say so”. I didn’t feel offended by these words, even though they are negative, because this girl knew what she was talking about. Very often I hear similar expressions from people around me, who have no idea, that this “Rusky” is just right there, in front of them. When someone says “Rusky” it’s not the word itself that offends me, it’s he fact that an average Pole has no idea what this word mean. For Germans, French and Americans Polish people also used to be “Rusky” but this has changed. That is why I am sure that the picture of a Ukrainian will also get more positive.

W-skers

38

W-skers - aktywna osoba niepełnosprawna poruszająca się na wózku Rocznik ’79, dziennikarz... aktywista... społecznik... miejski rzecznik ds. Osób Niepełnosprawnych, przy Prezydencie Wrocławia.

Swoimi pasjami i działaniami, pomimo oczywistych trudności, mógłby obdzielić wiele tak zwanych „zdrowych osób”. Uwielbia podróże, koniecznie w uroczym towarzystwie. „Skrzynia” uwielbia sporty ekstremalne (za sobą ma już nurkowanie i skok na bungee) oraz skok ze spadachronem.

Czy jazda na wózku przeszkadza w codziennym życiu? Zapytaj, dowiesz się więcej.

Person on a wheel chair* Born in ’79, a jorunalist and an activist, a Wrocławian Ombudsman for Disabled People.

Despite the obvious difficulties, he has many passions and hobbies, much more than sometimes so called “healthy” people. He loves to travel, especially in a nice company.

Does being on a wheel-chair disturb in daily life?

Ask and you will find out.

weganka Dawno temu, kiedy byłam małą dziewczynką, moja babcia zabrała mnie ze sobą do rzeźnika, po zakupy. Wszystko przesiąknięte było zapachem mięsnych potraw, ale także niesmacznym aromatem kawałków ciała ..Na wystawie uśmiechały się plastikowe postacie zwierząt. Zapytałam babci : - Dlaczego one śmieją się, przecież dookoła leżą inne, martwe zwierzęta?...

Kilka lat później wyjechałam nad jezioro.

Chciałam jak najmilej spędzić czas. Woda w jeziorze wypełniona była szlamem, nieoficjalnie ogłoszony został zakaz kąpieli.

Nieoficjalnie wszyscy wiedzieli, że do jeziora zanieczyszczenia wlewa lokalna mleczarnia i rzeźnia..Nikt nie zwracał na to uwagi, wczasowicze beztrosko grillowali, na deser były lody. Nieoficjalnie harcerze przekazali mi, że w pobliskim lesie odkopano kości...

Zawsze miałam odwagę pytać, szukać prawdy. Jak myślisz, drogi czytelniku, czego dowiedziałam się przez kolejne lata i kim teraz jestem?

Co zrobić z prawdą, która znajduje się w opozycji do najprostszych treści, zawartych w obyczajach i tradycji, które są częścią życia znajomych, przyjaciół, rodziny, większości ludzi? Czy normalność jest kwestią statystyki?

Czy być człowiekiem, to kwestia posiadania władzy, nad tym, co nie upomina się o swoje prawa?

Każdy mieszkaniec naszej planety pragnie by nasz wspólny dom, Ziemia istniała jak najdłużej. Ludzki gatunek, nasza cywilizacja ma największy wpływ na życie przyszłych pokoleń wszystkich stworzeń. Każde działanie ma znaczenie.

Weganizm nie jest nową religią, sektą, dziwactwem czy chwilowa modą. Weganizmu nie można ograniczyć do diety. Weganizm to przebudzenie serca...

39

vegan [diana]* A long time ago, when I was a little girl, my grandma took me shopping to the butcher’s with her. The air was filled with the smell of meat and the unpleasant aroma of body parts.

Plastic animal figurines smiled at me from the counter. I asked my grandma: Why are they smiling when they are surrounded by other, dead animals?

A few years later, I went to the lake. I wanted to have a really good time. The water was full of sludge and there was an unofficial swimming ban. Everybody knew that the local dairy and abattoir was polluting the lake. Nobody paid any attention, the carefree sunbathers were barbecuing and there were ice cream for dessert. Unofficially, the scouts told me that bones have been dug up in the nearby forest…

I have always had the courage to ask, to search for the truth. What do you think, dear reader, what have I found out in the following years and who am I know?

What to do with the truth, which finds itself in opposition to the most basic messages included in our customs and traditions, which are part of the daily life of your colleagues, friends and family, the majority of people? Is normality defined statistically? Is being human defined by holding power over those which will not fight for their rights?

Every inhabitant of our planet wants our common home, The Earth, to survive for as long as possible. The human kind, our civilisation, has the greatest influence over the life of future generations of all living creatures. Our every action has consequences.

Veganism is not a new religion, a sect, a weird habit or a passing fad. Veganism cannot be reduced to the diet. Veganism is the awakening of your heart…

weganka

40

Od 4 lat jestem weganką. To naturalna konsekwencja mojego kilkunastoletniego wegetarianizmu. Zdecydowałam się na życie bez wykorzystywania zwierząt z pobudek ideologicznych. Powodem mojej decyzji był szacunek dla istot żyjących - odczuwających, cierpiących, bezbronnych i bezwzględnie wykorzystywanych przez człowieka. Uważam, że prawa zwierząt winny być respektowana tak samo, jak prawa ludzi. Zwierzęta mają prawo do życia bez bólu, strachu i udręki. Bo zwierzę nie jest rzeczą!

Mój styl życia jest odzwierciedleniem przekonania, że zwierzęta nie istnieją po to, by zabijać je dla pożywienia, poddawać okrutnym eksperymentom czy eksploatować dla pseudorozrywki. Żyję bez obciążenia, że ktoś cierpi z powodu moich wyborów konsumenckich. Dobrze tak żyć.

vegan [magda] I have been vegan for four years. It’s a natural consequence of my over ten-year-long vegetarianism. I have decided on life free from using animals for ideological reasons. The reason for my decision was the respect for all living beings – sentient, suffering, defenseless and mercilessly abused by human beings. I think that animal rights should be respected exactly like human rights. Animals have the right to a life without pain, fear and anguish. Because an animal is not a thing!

My lifestyle is the reflection of the belief that animals do not exist for us to kill them for food, subject to cruel experiments or exploit for socalled entertainment.

I live without the weight of somebody suffering because of my consumer choices. It’s a good life.

żyd

41

Jestem Polakiem i Żydem. Od niedawna mam także obywatelstwo Izraela. Stale balansuję pomiędzy kilkoma pozornie wykluczającymi się tożsamościami. Nie noszę pejsów ani chałata, nie rządzę światem i (póki co) nie jestem bogaty. Rzadko chodzę do synagogi, nie jem wieprzowiny ze względów religijnych. Chcesz dowiedzieć się czegoś więcej o judaiźmie, życiu żydowskim w Polsce albo o państwie Izrael? Wypożycz mnie!

jew [male]* I am a Pole and a Jew. Recently, I have also acquired Israeli citizenship. I keep juggling a few seemingly mutually exclusive identities. I don’t have side curls or wear a gabardine, I don’t rule the world and I am not rich (yet). I rarely go to the synagogue, I don’t eat pork for religious reasons. Would you like to find out more about Judaism, Jewish life in Poland or about Israel?

Borrow me!

żydówka

42

Mam nadzieję, że będę potrafiła opowiedzieć wam o tym, jak wygląda życie żydowskie we współczesnej Polsce, ilu tak naprawdę mieszka w niej Żydów, czym różni się Żyd ortodoksyjny od konserwatywnego, a ten od reformowanego, na czym tak naprawdę polega koszer i jak to jest z pracą w Szabat. Mogę opowiedzieć wam zarówno o antysemityzmie, jak i filosemityzmie, o organizacjach żydowskich działających w Polsce, o projektach, w które są zaangażowane i o mojej związanej z nimi pracy. Pracach.

jew [female] I hope that I will be able to tell you how Jewish life in modern Poland looks like. How many Jews really live here, what the difference between an orthodox, a conservative and a reform Jew is, what being kosher really is about and how is it with working during Sabbath. I can tell you about both the anti-semitism and the philo-semitism, about the Jewish organisations which are active in Poland, the projects they are involved in and all of my different work connected to them.