MAGAZYN
K150
BIZNESOWE PERŁY OPOLSZCZYZNY
s.4
SUKCES NIE JEST DZIEŁEM PRZYPADKU
s.10
PRZY STOLIKACH O INNOWACJACH I ROZWOJU
s.12
Magazyn Klubu 150 Nr 10, Czerwiec 2014
SCHATTDECOR ROZBUDOWAŁ ZAKŁAD W GŁUCHOŁAZACH
KLUB OPOLSKIE
SPIS TREŚCI
Choć województwo opolskie jest najmniejszym regionem w naszym kraju, ma wiele silnych marek na gospodarczej mapie Polski i Europy.
4 6
Firmę NESTRO tworzy młody, dynamiczny i otwarty na współpracę zespół. Dzięki temu możemy istnieć w kilku ważnych branżach i się rozwijać.
Firma Schattdecor zainwestowała w rozwój swojego zakładu w Głuchołazach ponad 100 mln zł. Dzięki budowie nowej hali i rozbudowie linii produkcyjnej możliwe będzie także zatrudnienie 45 nowych pracowników.
10
Biznesowe perły Opolszczyzny
4
Schattdecor rozbudował zakład
6
Jak zaoszczędzić na energii?
7
Opoltrans inwestuje w nową halę
9
Dyrektor Nestro: Sukces nie jest dziełem przypadku
10
Przy stolikach o innowacjach i rozwoju
12
Kaczor: Optymistyczne prognozy ekonomistów
13
Marszałek Buła spotyka się z przedsiębiorcami
14
9 Spółka Opoltrans buduje drugą część magazynu wysokiego składowania w Brzeziu pod Opolem. Łączna powierzchnia magazynu będzie liczyć 12,5 tys. m.kw.
„Inwestujemy w Twoją przyszłość” Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 2007-2013 Oś priorytetowa 1 Wzmocnienie atrakcyjności gospodarczej regionu Działanie 1.3 Innowacje, badania, rozwój technologiczny Poddziałanie 1.3.1. Wsparcie sektora B+R oraz innowacji na rzecz przedsiębiorstw „Opolska Platforma Innowacji” nr decyzji: RPOP.01.03.01-16-016/12-00 z dnia 10.12.2012 r.
2
MAGAZYN K150
KLUB OPOLSKIE
JUŻ TERAZ MYŚLCIE NAD KONKRETNYMI PROJEKTAMI!
M
arszałek Andrzej Buła jest w trakcie spotkań z przedsiębiorcami, które odbywają się w każdym z powiatów województwa opolskiego. W trakcie tych spotkań przekazujemy przedsiębiorcom informacje dotyczące tego na co można liczyć jeśli chodzi o unijne dotacje w najnowszym okresie programowania, czyli w latach 2014-2020. Samorząd Województwa Opolskiego jest już przygotowany do udzielania dotacji zarówno jeśli chodzi o system informatyczny jak i wytyczne. Jednak wcześniej muszą zostać ogłoszone przez Panią Premier rozporządzenia dotyczące udzielania pomocy publicznej. Dla małych i średnich przedsiębiorstw ta pomoc będzie mogła wynosić maksymalnie 55 proc. kosztów inwestycji. Z tych rozporządzeń będzie się można dowiedzieć także co będzie można kwalifikować jako koszty. Komisja Europejska musi zatwierdzić nasz Regionalny Program OpeKarina Bedrunka racyjny. Szacujemy, że stanie się to we wrześniu-październiku br. Jeśli Dyrektor Departamentu Koordynacji tak się faktycznie stanie, to na przełomie listopada i grudnia br., Zarząd Programów Operacyjnych Województwa będzie mógł ogłosić nabory. Sam nabór, czyli czas na skłaUrzędu Marszałkowskiego danie wniosków, będzie trwał miesiąc. Zależy nam na tym by w czerwcu Województwa Opolskiego 2015 r. rozpocząć podpisywanie umów z przedsiębiorcami, tak by procesy inwestycyjne mogły się rozpocząć po wakacjach, we wrześniu 2015 r. Bardzo nam zależy również na uruchomieniu naboru dotyczącego polityki senioralnej, ale jest to uwarunkowane tym czy Komisja Europejska nam to zaakceptuje. Zachęcamy do tego by już teraz myśleć nad konkretnymi projektami i przygotowywać dokumentację techniczną. Każdy przedsiębiorca musi wiedzieć jakie innowacje chce u siebie wprowadzić. Dla nas ważne jest sprawne wdrażanie RPO, ponieważ w 2018 r. musimy pokazać Komisji Europejskiej co zrobiliśmy. I to nie na papierze, ale musimy przedstawić budynki, które stoją i maszyny, które działają. To jest nasze wspólne wyzwanie, by pokazać, że poradziliśmy sobie jako region.
MAGAZYN K150
3
KLUB OPOLSKIE
BIZNESOWE PERŁY OPOLSZCZYZNY Choć województwo opolskie jest najmniejszym regionem w naszym kraju, ma wiele silnych marek na gospodarczej mapie Polski i Europy. Podczas konferencji „Czas na Opolskie”, która odbyła się w Warszawie, goście mogli poznać nie tylko najatrakcyjniejsze opolskie marki, ale również dobry klimat gospodarczy, który panuje w regionie.
K
onferencja ,,Czas na Opolskie” odbyła się pod koniec maja br. - Ujazd to dobre miejsce do rozwoju przemysłu motoryzacyjnego, w Centrum Bankowo–Finansowym w Warszawie. Zgromadziła a Kędzierzyn-Koźle w sposób naturalny powinien postawić na chemię przedstawicieli firm konsultingowych i doradczych, opolskich – stwierdził Piotr Wojaczek, prezes Katowickiej Specjalnej Strefy samorządowców, a także parlamentarzystów. Wielu z nich było za- Ekonomicznej. skoczonych przedstawionymi prezentacjami, w trakcie których można - Opolszczyznę widzę jako miejsce dla przemysłu spożywczego – było poznać biznesowe perełki funkcjonujące na terenie województwa stwierdził z kolei Teodor Stępa, wiceprezes Wałbrzyskiej Specjalnej opolskiego. Itaka, Sindbad, Kler, ZAK, Browar Namysłów, Ustronianka, Strefy Ekonomicznej. – Chociaż lokalizacja motoryzacyjnego Polarisa Kruszwica, Velux – to tylko kilka z zaprezentowanych przykładów. w Opolu zaskoczyła wiele osób – dodał. Zaproszeni goście dowiedzieli się, dlaczego Opolskie jest regionem Z dużym zainteresowaniem wysłuchano wystąpień znanych dialogu i jakie wsparcie oferuje firmom. Przedstawiono Klub 150, przedsiębiorców, którzy osobiście opowiedzieli o swoich firmach, który skupia najistotniejsze z punktu widzenia opolskiej gospodarki sukcesach, a także dobrym klimacie gospodarczym panującym na przedsiębiorstwa, najszybciej się rozwijające. Klub 150 dba o tworzenie Opolszczyźnie. Wśród nich był m.in. Joachim Siekiera z krapkowickiej dobrego klimatu inwestycyjnego w regionie i oferuje szerokie wsparcie Chespy, który w ubiegłym roku otrzymał tytuł Przedsiębiorcy Roku dla firm, które jest całkowicie darmowe. przyznany przez EY. Ostatnio podpisał kontrakt w Kazachstanie. To W panelu dyskusyjnym wzięli udział przedstawiciele Banku kierunek eksportowy, który wspiera Klub 150. Wystąpili także m.in. Gospoda rst wa K rajowego, Ministerst wa Gospoda rk i, f irm Artur Wołoszyn, dyrektor Velux z Namysłowa, Bogdan Pszenica konsultingowych i stref ekonomicznych. Mówili oni o tym, w jakich z Narzędziowni ze Strojca, Kornelia Tomala, wiceprezes Multiserwis kierunkach będzie się rozwijać Opolszczyzna i na jakie branże z Krapkowic oraz Michał Wyrwał z Johnson Controls – firmy, która powinna stawiać. produkuje stelaże do foteli samochodowych, m.in. do opla astry,
4
MAGAZYN K150
KLUB OPOLSKIE
mercedesa klasy C, a ostatnio rozpoczęła również projekt realizowany dla BMW. W fotele ze Skarbimierza będą wyposażone najnowsze modele samochodów tego niemieckiego koncernu. - Tutaj ludzie są oszczędni, przedsiębiorczy i robią wszystko z głową. Jesteśmy w ścisłej czołówce firm w naszym koncernie. Wyprzedzamy zakłady z Niemiec czy Hiszpanii – powiedział Michał Wyrwał. Mariusz Jędrzejewski, wiceprezes Metsa Tissue, producenta papierów higienicznych, opowiedział o inwestycji w Krapkowicach, która była największą w historii fińskiej grupy. Opiewała na 55 mln euro. – W żadnym innym kraju ona by się nie udała. Tutaj było to możliwe dzięki elastyczności pracowników. To było poważne ryzyko, ale się opłacało. Mamy apetyt na więcej, myślimy o następnych liniach produkcyjnych - stwierdził. Podczas konferencji żartowano, że trzeba zabiegać o dostęp Opolszczyzny do morza, bo będzie on dodatkowym impulsem do rozwoju regionu. Wprawdzie Opolskie nie ma dostępu do mórz, ale za to produkuje na potrzeby przemysłu morskiego. W KędzierzynieKoźlu jest stocznia Damen Shipyard, która wytwarza statki. W Opolu – w zakładzie HFG – powstają elementy konstrukcyjne platform wiertniczych pracujących na całym świecie. Natomiast w Kluczborku spółka Protea wytwarza żurawie i suwnice, które są eksportowane na platformy wiertnicze. Największe z nich ważą po 300 ton i są w stanie udźwignąć nawet 500 ton. Wiesław Skwarko, prezes Kędzierzyńsko-Kozielskiego Parku
Przemysłowego zaprzeczył, jakoby nie było dostępu do morza. Nie ma bezpośredniego, ale jest Odra. Skwarko opowiedział o klastrze chemicznym, który zawiązał się w Kędzierzynie-Koźlu, o realizowanych w nim projektach i zgłoszeniach patentowych. Organizatorem konferencji „Czas na Opolskie” było Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki. Opolszczyzna w rankingach pnie się w górę, a rozwój regionu jest widoczny gołym okiem. Trzeba było tylko o tym opowiedzieć, dlatego zdecydowano się na promocje regionu w stolicy.
OPINIA Adam Leszkiewicz prezes zarządu Grupa Azoty ZAK S.A. - To nie jest tak, że my mamy mówić o dobrym klimacie. Tu się po prostu dobrze pracuje, dobrze robi biznesy. Chcemy tu działać i chcemy się rozwijać. Świadczy o tym chociażby wiele naszych inwestycji, wiele inicjatyw gospodarczych, klaster chemiczny, który powstał w Kędzierzynie-Koźlu. My nie działamy obok siebie, tylko z sobą współpracujemy. W ZAK zatrudniamy 1,6 tys. osób, a tyle samo osób pracuje w firmach z terenu Kędzierzyna-Koźla i okolic, które z nami ściśle współpracują. W ubiegłym roku mieliśmy 90 mln zł zysku netto. Niedawno podpisaliśmy kontrakt na budowę elektrociepłowni, który jest wart 375 mln zł. W opolskim jest gdzie pracować, z kim współpracować i co robić po pracy.
Grzegorz Kondracki wiceprezes Protea Sp. z o.o. - Ciągle rozbudowujemy nasz zakład i to jest potwierdzeniem tego, że decyzja o lokalizacji naszej fabryki pod Kluczborkiem była jak najbardziej słuszna. Współpracujemy z miejscowymi szkołami zawodowymi, a młodzi ludzie są zainteresowani tym, co robimy i pytają o pracę u nas. Ostatnio zbudowaliśmy żurawia, który ma 40 metrów długości i pojechał do klienta w Korei. To rekord w naszej historii i zarazem największe urządzenie, jakie może wyjechać z Kluczborka. Trzeba rozbudować trasę S11, byśmy mogli produkować jeszcze większe maszyny.
Bogusław Dawiec dyrektor operacyjny Polaris Polska - W Opolu powstaje pierwsza i jedyna w Europie fabryka pojazdów terenowych Polaris. To, co będziemy produkować w stolicy regionu, będzie trafiało nie tylko na rynek europejski, ale także azjatycki, afrykański i również do Australii. 67 proc. produkcji koncernu Polaris to pojazdy terenowe. W Opolu z naszych taśm będą zjeżdżać cztery rodzaje Rangerów, sześć typów pojazdów RZR oraz 18 ATV. Będziemy również tworzyć własne centrum rozwojowe. Już teraz zatrudniamy 16 inżynierów, wśród nich jest jedynie dwóch Amerykanów, a reszta to Polacy. Obok naszego zakładu budujemy również tor testowy. 85 proc. zespołu jeździ na quadach lub chce zacząć na nich jeździć. W sierpniu br. rozpoczynamy produkcje testową, a seryjna ruszy we wrześniu.
MAGAZYN K150
5
www.schattdecor.de/pl
SCHATTDECOR ROZBUDOWAŁ ZAKŁAD Firma Schattdecor zainwestowała w rozwój swojego zakładu w Głuchołazach ponad 100 mln zł. Dzięki budowie nowej hali i rozbudowie linii produkcyjnej możliwe będzie także zatrudnienie 45 nowych pracowników.
N
owe inwestycje zlokalizowano na obszarze obejmującym ok. 4,5 ha. Objęły one budowę nowej hali produkcyjno-magazynowej, rozbudowę linii produkcyjnej (montaż maszyny lakierniczej PML7 oraz przewijarek), montaż systemów RTO i instalacji do produkcji lakieru. Łączny koszt inwestycji oszacowano na ponad 100 mln zł. Dzięki rozwojowi firma mogła zatrudnić 45 nowych pracowników. - Powstał nowoczesny technologicznie zakład, który dzięki swojemu innowacyjnemu produktowi bardzo dobrze rokuje na przyszłość – podkreśla dyrektor zakładu Jerzy Szejwian. „Innowacje, Inwestycje, Rozwój w Schattdecor Głuchołazy” - to hasło towarzyszyło uroczystościom otwarcia nowych inwestycji. Dzięki innowacyjnym inwestycjom poczynionym w ostatnich latach możliwy jest rozwój zakładu. Powstała nowoczesna technologicznie firma, która gwarantuje klientom produkt o najwyższej jakości, a pracownikom bezpieczne miejsca pracy. - Folie finish są z technicznego punktu widzenia produktami
bardzo wymagającymi - podkreśla członek zarządu Paweł Fiebig. Schattdecor wytwarza folie o różnych parametrach, stopniach połysku oraz odporności. Silny nacisk kładzie się w ostatnich latach na rozwój efektów optycznych i dotykowych folii. Smartfoil produkcji Schattdecor trafia na powierzchnie płyt drewnopochodnych, a następnie dekoruje fronty i korpusy mebli, drzwi, panele ścienne, listwy i inne elementy wyposażenia wnętrz. Początki działalności Schattdecor w Głuchołazach to koniec lat 90–tych, kiedy to Walter Schatt przejął część udziałów firmy Prismadecor. W 2003 r. rozpoczęła się przebudowa zakładu, a dwa lata później został on przekształcony w spółkę córkę. W 2008 r. nastąpiła fuzja Prismadecor i Schattdecor, w wyniku której oba przedsiębiorstwa funkcjonują jako jedna firma. Obecnie zakład w Głuchołazach jest numerem jeden w produkcji folii preimpregant, nazywanej „smartfoil”. Folia z Głuchołaz trafia na rynek w Polsce, ale zdecydowana jej większość eksportowana jest do Niemiec, Włoch i Skandynawii.
INWESTYCJA NA TERENIE KSSE Inwestycję zrealizowano na gruncie, który należał do firmy Schattdecor i został włączony do Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Dzięki temu firma zaoszczędzi 50 proc. kosztów inwestycji w postaci niezapłaconego podatku dochodowego. Takie rozwiązanie jest dostępne dla każdej firmy. Wystarczy spełnić kryteria określone w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2008 r. w sprawie kryteriów, których spełnienie umożliwia objęcie niektórych gruntów specjalną strefą ekonomiczną. Szczegółowe informacje można uzyskać w Centrum Obsługi Inwestorów i Eksporterów. Od 1 lipca br. zmienia się mapa pomocy publicznej i ulga ulegnie zmniejszeniu – do 35 proc. 6
MAGAZYN K150
www.oken.pl
JAK ZAOSZCZĘDZIĆ NA ENERGII? „Efektywność energetyczna w gminie i firmie” - to hasło przewodnie II Opolskiego Kongresu Energetycznego, który odbędzie się 17 czerwca br. W jego trakcie będzie można m.in. poznać doświadczenia opolskich samorządów dotyczące oszczędzania energii przy oświetlaniu ulic.
O
rganizatorami wydarzenia są Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego, Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki, Opolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego oraz firma TAURON Dystrybucja S.A. I OKEN odbył się w listopadzie ub.r i spotkał się z bardzo dużym zainteresowaniem. Uczestnicy pozytywnie wyrażali się nie tylko o stronie organizacyjnej, ale przede wszystkim merytorycznej kongresu. Druga edycja będzie wydarzeniem międzynarodowym. W Opolu będziemy gościć ekspertów od energetyki m.in. z Niemiec i Czech. W programie przewidziano m.in. dwa panele. Pierwszy poświęcony będzie Odnawialnym Źródłom Energii. W jego trakcie Piotr Rudyszyn, dyrektor techniczny firmy w4e będzie mówił o tym, czy ustawa OZE może być szansą dla województwa opolskiego. Prof. Czesława Rosik-Dulewska z Komitetu Inżynierii Środowiska PAN opowie
o roli niekonwencjonalnych źródeł energii w ochronie środowiska. Drugi z paneli będzie miał bardzo praktyczny wymiar, ponieważ będzie dotyczył wprost efektywności energetycznej w samorządach i podmiotach gospodarczych. Andrzej Korpol z opolskiego oddziału TAURON Dystrybucja S.A. przedstawi wpływ energetycznych technologii „smart” na społeczeństwo. Dr Mirosław Szmajda z Politechniki Opolskiej zajmie się nowoczesnymi źródłami światła, w tym oświetleniem ulicznym LED. Natomiast Henryk Wróbel, wójt gminy Dobrzeń Wielki, opowie o doświadczeniach swojej gminy, która zmieniła uliczne oświetlenie na LED-owe. To tylko kilka spośród kilkunastu tematów, które zostaną poruszone podczas II OKEN. II Opolski Kongres Energetyczny odbędzie się 17 czerwca br. w Centrum Wystawienniczo-Kongresowym w Opolu. Początek o 9:00.
Tomasz Kostuś wicemarszałek województwa - Opolszczyzna jest bez wątpienia regionem energetycznym, dlatego raz w roku chcemy podsumować to co się wydarzyło, co się dzieje i co się będzie dziać w energetyce. Jako region więcej energii wytwarzamy niż zużywamy. Sektor energetyczny mamy wpisany w Regionalną Strategię Innowacji, to jedna z naszych smart specialization. Na naszym terenie mamy jednego z największych producentów energii w kraju – Elektrownię Opole, która teraz staje się wielkim placem budowy. To jest największa inwestycja w tej części Europy. Zawsze energetyka na Opolszczyźnie miała wielki potencjał i była wartością dodaną województwa. To tutaj pierwsze kroki w tej branży stawiały osoby, które później odpowiadały za energetykę w skali kraju. MAGAZYN K150
7
heidelbergcement.com
GÓRAŻDŻE Z DWIEMA NOWYMI BETONIARNIAMI Górażdże Beton Sp. z o.o. kupiła dwie nowe wytwórnie betonu towarowego we Wrocławiu. Ich wydajność to ok. 60 m3 na godzinę. Wzmocniło to potencjał firmy.
G
órażdże Beton kupiła nowe zakłady od firmy PPBM BOSTA-BETON Sp. z o.o. Są one zlokalizowane we Wrocławiu przy ul. Atramentowej oraz ul. Mydlanej. Do transakcji doszło pod koniec marca br. Ma ona znaczący wpływ na wzrost potencjału produkcyjnego linii Górażdże Beton sp. o.o. na rynku wrocławskim. Kupione wytwórnie betonu to zakłady uruchomione w latach 2004 i 2007. Są wyposażone w nowoczesne ciągi technologiczne firmy Liebherr i Skako. Ich wydajność to ok. 60 m3 na godzinę. Wraz z zakupem nowych wytwórni we Wrocławiu linia Górażdże Beton obejmuje obecnie 52 zakłady, w których pracuje ponad 300 osób. Wytwórnie są zlokalizowane na obszarach o dużej dynamice i potencjale rozwoju ekonomicznego: w Warszawie, Poznaniu, Wrocławiu, na Dolnym i Górnym Śląsku oraz w północno-zachodniej Polsce. Górażdże Beton nie wykluczają kolejnych zakupów na południu kraju. W planach jest m.in. zakup zakładu w Oświęcimiu.
Proces produkcji betonu jest sterowany komputerowo, co gwarantuje uzyskanie powtarzalności wymaganych parametrów, a tym samym produktów najwyższej klasy. Ich jakość jest stale monitorowana przez niezależne laboratoria, zarówno w wytwórniach betonu, jak i na placach budów. Górażdże Beton Sp. z o.o. zajmuje się świadczeniem usług w zakresie transportu i pompowania mieszanki betonowej oraz usług doradczych, dotyczących zastosowania i właściwości betonów. Prowadzi działalność na terenie całego kraju. Pod nazwą Górażdże Beton firma działa od stycznia 2003 r., kontynuując tradycje założonego w 1996 r. holdingu CGS Beton Polska sp. z o.o. Górażdże Beton to część Grupy Górażdże - krajowego lidera w produkcji cementu i jednego z największych w Polsce producentów betonu i kruszyw.
johnsoncontrols.pl
W SKARBIMIERZU PRODUKUJĄ FOTELE DLA BMW Firma Keiper w fabryce w Skarbimierzu będzie wytwarzać metalowe szkielety foteli samochodowych do najnowszych modeli BMW. Produkcja już ruszyła, a auta można na razie zobaczyć jedynie na targach motoryzacyjnych.
K
eiper Polska Sp. z o.o. jest częścią amerykańskiego koncernu Johnson Controls. Wiosną rozpoczęto realizację kontraktu z BMW. W Skarbimierzu produkowane są metalowe szkielety foteli (tylne oparcia i siedziska) do nowych modeli BMW, które są roboczo określane jako F45 i F46. Oprócz BMW będą tu wytwarzane także fotele do mini country. Produkcja w całości będzie eksportowana do Niemiec. - Produkcja szkieletów już ruszyła. Nowe modele BMW można było na razie zobaczyć na salonie motoryzacyjnym w Genewie. Po drogach jeszcze nie jeżdżą – powiedział nam Michał Wyrwał, plant manager fabryki Keiper. - Skończyły nam się projekty, które wcześniej realizowaliśmy. Dzięki pozyskaniu kontraktu z BMW nie musieliśmy zwalniać załogi, a nawet zatrudniliśmy nowe osoby - dodał. 8
Keiper zatrudnia ponad 400 pracowników. Spółka Keiper Polska jest obecna w Skarbimierzu od 2008 roku, wówczas to zatrudniono pierwszą osobę. O wyborze tej lokalizacji zadecydowała bliskość autostrady A4, niewielka odległość do Gliwic, gdzie mieści się fabryka Opla, a także możliwość zainwestowania w specjalnej strefie ekonomicznej. Firma ma swoje fabryki również w Świebodzinie i Siemianowicach. Na terenie Europy ma jeszcze zakłady w Niemczech, Hiszpanii, na Węgrzech, w Turcji i Rumunii. By obniżać koszty produkcji, zamierza w przyszłości koncentrować swoją działalność na terenach Europy Wschodniej. W Skarbimierzu powstawały już fotele m.in. dla Mercedesa, Opla czy Volvo.
MAGAZYN K150
opoltrans.com.pl
OPOLTRANS INWESTUJE W NOWĄ HALĘ Spółka Opoltrans buduje drugą część magazynu wysokiego składowania w Brzeziu pod Opolem. Łączna powierzchnia magazynu będzie liczyć 12,5 tys. m.kw.
C
ała inwestycja składa się z dwóch magazynów i trzykondygnacyjnego budynku socjalno-biurowego. Nowy magazyn rośnie w sąsiedztwie Elektrowni Opole w Brzeziu. Budowa drugiego magazynu rozpoczęła się w styczniu br. Konstrukcja stalowa jest już gotowa, została także przykryta dachem. Opoltrans dysponuje także centralnymi magazynami o powierzchni 17 tys. m. kw., ale z uwagi na dynamiczny rozwój firmy budowa nowego magazynu stała się koniecznością. W związku z inwestycją planowany jest także wzrost zatrudnienia. W magazynach Opoltransu składowany jest pełny asortyment części samochodowych, które trafiają do wszystkich 39 oddziałów firmy w całym kraju. Eksport części prowadzony jest także na rynki Europy Wschodniej i Zachodniej. Opoltrans to jeden z największych w Polsce dystrybutorów czę-
ści zamiennych i materiałów eksploatacyjnych do samochodów ciężarowych. Firma rozpoczęła swoją działalność w 1990 r. jako sklep z częściami do samochodów użytkowych. Obecnie ma sieć hurtowni rozmieszczonych w dużych miastach na terenie całego kraju oraz na Ukrainie i na Litwie. Siedziba firmy wraz z magazynem centralnym mieści się w Brzeziu. W planach jest dalszy rozwój firmy o kolejne oddziały. Spółka może się pochwalić stałym wzrostem obrotów handlowych oraz ciągłym poszerzaniem kontaktów handlowych z firmami z branży transportowej, serwisowej i handlowej. Dla zapewnienia sprawnej logistyki sieć handlowa ma własny transport, składający się z ponad 230 samochodów: od pick-upów, przez półciężarówki, średnie ciężarówki, aż po 40-tonowe zestawy.
MAGAZYN K150
9
www.nestro.pl
SUKCES NIE JEST DZIEŁEM PRZYPADKU - Firmę NESTRO tworzy młody, dynamiczny i otwarty na współpracę zespół. Dzięki temu możemy istnieć w kilku ważnych branżach i się rozwijać. Naszym kluczem do sukcesu są kreatywni współpracownicy, bo kreatywność łączy ludzi, którzy pragną uczynić świat ciekawszym - mówi Radosław Gliński, dyrektor NESTRO Sp. z o.o. ze Starego Olesna, z którym rozmawiał Maciej T. Nowak
10
MAGAZYN K150
- W ostatnim czasie firma otrzymała kilka znaczących nagród, m.in.: Gazelę Biznesu, Opolską Markę czy Przedsiębiorstwo Fair Play… Czy są one potwierdzeniem rozwoju firmy, zarówno od strony wyników finansowych, jak i oferowanych produktów? - Każda otrzymana nagroda bardzo nas cieszy. Jest też potwierdzeniem słusznej strategii rozwoju, a nie celem samym w sobie. Nasza strategia rozwoju skupia się na trzech podstawowych pytaniach: w jakich płaszczyznach i obszarach będziemy działać za 2-5 lat; co wyróżnia nas pozytywnie i w jakich obszarach jesteśmy lepsi lub bardziej konkurencyjni oraz co może być długookresową podstawą sukcesu NESTRO w obliczu różnych wyzwań i wahań na rynku? Dlatego skupiamy się na nowych branżach, gdzie możemy oferować nasze urządzenia, jak odpylanie w zakładach papierniczych czy w sortowniach śmieci. W związku z tym inwestujemy w dział konstrukcyjno-projektowy, który jest fundamentem przedsiębiorstwa. Dlatego wspieramy ekorozwojowe rozwiązania w odpylaniu, pozwalające uzyskać ergonomiczne stanowiska pracy w branży meblowej, a tym samym polepszające procesy produkcyjne. - Opolską Markę przyznano Wam za ekoinnowacyjny produkt. O jaki konkretnie produkt chodzi? - Jest to ekoinnowacyjny odpylacz NESTRO NE 250, przeznaczony do odpylania pyłów i trocin w zakładach stolarskich i meblowych. Podstawowe cechy ekoinnowacyjnych rozwiązań zastosowanych w tym odpylaczu to zmniejszenie wykorzystania energii poprzez podciśnieniowy wentylator o mocy 5,5 kW, redukcja negatywnego oddziaływania środowiskowego, zapobieganie dalszemu obciążaniu środowiska przez zapylenie, eliminacja pojęcia odpadu drzewnego poprzez jego wykorzystanie w automatycznych kotłach NESTRO typu Lignotherm. Wszystkie te rozwiązania spełniają założenia ekorozwoju, którego celem jest poprawa, a przynajmniej nie pogarszanie stanu środowiska. Jest to jeden z ważniejszych czynników warunkujących rozwój przedsiębiorstw, również ekonomiczny. - Do oferty wprowadzacie również nowe usługi, jak np. wycinanie laserem, gięcie i spawanie elementów wykonanych ze stali konstrukcyjnej. Czy zapotrzebowanie na rynku jest duże? Czy znaleźliście niszę, którą planujecie wykorzystać? - Dodatkowe usługi cięcia laserem stali o grubości do 20 mm, gięcie elementów na krawędziarce CNC, usługi na wykrawarce rewolwerowej wynikają ze strategii, o której już mówiłem i są odpowiedzią na pytanie, w jakich obszarach będziemy działać za 2-5 lat? Uważam, że dywersyfikacja proponowanych usług zapewnia stabilny rozwój poprzez zlecenia od firm zewnętrznych, a dodatkowo obniża
koszty własne wytworzenia produkowanych wentylatorów, ślimaków transportowych czy elementów instalacji odpylających. - NESTRO produkuje urządzenia na potrzeby przemysłu meblarskiego. Czy klienci pochodzą głównie z terenu tzw. Zagłębia Meblowego, czyli okolic Dobrodzienia i Kępna? Czy też produkujecie np. również na eksport? - Produkowane urządzenia odpylające stosowane są przez zakłady stolarskie i meblowe ze względu na bezpieczeństwo dla człowieka. Po pierwsze, oddzielają szkodliwe dla zdrowia pyły i trociny. Po drugie, pozwalają na uzyskanie ergonomicznych stanowisk pracy, a tym samym polepszają procesy produkcyjne. NESTRO realizuje swoje projekty w całej Polsce, nie ogranicza się do Dobrodzienia czy Kępna, aczkolwiek tutaj również pracuje wiele naszych kompleksowych systemów odpylania wraz z kotłami czy lakierniami. Aktualnie kończymy realizację dużego projektu na zaprojektowanie i dostawę linii technologicznej odciągów z maszyn i urządzeń dla NOWY STYL GROUP w Jaśle – czwartego producenta mebli biurowych w Europie, gdzie powstała nowoczesna hala produkcji mebli biurowych o powierzchni 16 ha. Współpracujemy również z IKEA Group, Black Red White, Meble Wójcik i wieloma innymi znanymi producentami mebli w Polsce. - Czy staracie się Państwo docierać do szkół wyższych, aby pokazywać swoją technologię? - Tak, staramy się docierać do młodych osób, ponieważ one tego oczekują i potrzebują. Dlatego też zdecydowaliśmy się na inwestycję na Wydziale Technologii Drewna SGGW w Warszawie, gdzie postawiliśmy nagrodzony Złotym Medalem Targów w Poznaniu odpylacz NE 250, by studenci mogli mieć bezpośredni kontakt z tym urządzeniem. Dzięki temu studenci mają kontakt z wysoką techniką. Są tam też urządzenia firmy HOMAG, więc studenci mogą przetestować, zobaczyć, jak pracuje cały system wraz z odpylaniem. To nasza długofalowa inwestycja. Ważna jest dla nas świadomość pracy i procesu technologicznego, jaką przekazujemy. Braliśmy także udział w Fabryce Mebli na Żywo podczas targów Drema 2013, gdzie studenci z WTD w Poznaniu mogli zobaczyć nasze urządzenia, uczestniczyć w ich pracy, pomagać nam w ich rozstawieniu, w uruchomieniu całej produkcji. W tym projekcie etapem finalnym było wyprodukowanie biurek. Przy takich akcjach studenci widzą, że to, co zaprojektują poprzez urządzenia tam postawione, są w stanie samodzielnie wykonać, ale też niezbędne są do tego systemy odpylania, które pomogą im wykonać zadania przy ograniczeniu negatywnego wpływu zapylenia na maszyny stolarskie i na stanowiska pracy. MAGAZYN K150
- Firma jest aktywna w życiu społeczności lokalnej. Czy może określić te działania jako realizowanie polityki CSR? Jakie korzyści z tego typu działań wynikają dla spółki? - Istotnie, angażujemy się społecznie i lokalnie w gminie i powiecie oleskim. Realizujemy z wybranymi instytucjami czy stowarzyszeniami projekty koncertów, przedstawień teatralnych, konkursów czy też turniejów sportowych. NESTRO włącza się w ten sposób aktywnie w życie społeczności lokalnej, realizując założenia CSR - Społecznej Odpowiedzialności Biznesu w obszarze współpracy ze środowiskiem lokalnym. Daje to ogromną satysfakcję i wpływa pozytywnie na rozwój dzieci i młodzieży. Korzyść dla przedsiębiorstwa to przede wszystkim promocja firmy w środowisku lokalnym, oparta na współpracy, wiarygodności i zaufaniu. Włączając się w inicjatywy lokalne jesteśmy postrzegani jako dobry partner i pracodawca atrakcyjny dla przyszłych pracowników z tego regionu, a to jest ważne przy myśleniu o przyszłości i rozwoju firmy. Kluczem do sukcesu firmy są ludzie, to motor napędowy każdego biznesu. - Plany na rozwój w przyszłości: nowi odbiorcy, rozbudowa zakładu, zwiększenie zatrudnienia? - Nasze plany skupiają się obecnie na zaprojektowaniu i skonstruowaniu nowych urządzeń filtracyjnych z energooszczędnymi wentylatorami podciśnieniowymi. Ważna jest dla nas również współpraca ze szkołami technicznymi i zawodowymi w gminie Olesno, jak również z Politechniką Opolską i Politechniką Częstochowską odnośnie praktyk zawodowych. Możemy zaoferować młodym ludziom bardzo konkretne praktyki, kontakt z technologią oraz uczestnictwo w projektach z ekoinnowacyjnymi rozwiązaniami. Część z tych osób znajdzie być może u nas zatrudnienie w dziale prefabrykacji szaf sterowniczych czy dziale projektowym. Firmę NESTRO tworzy młody, dynamiczny i otwarty na współpracę zespół. Dzięki temu możemy istnieć w kilku ważnych branżach i rozwijać się. Naszym kluczem do sukcesu są kreatywni współpracownicy, bo kreatywność łączy ludzi, którzy pragną uczynić świat ciekawszym. Takich właśnie zdolnych i kreatywnych osób w zawodach elektryka, automatyka-serwisanta szukamy do pracy przy realizacji naszych projektów w całej Polsce. W planach rozwojowych na najbliższe lata mamy budowę hali montażowej z działem B+R, co pozwoli nam się rozwinąć i zwiększyć zatrudnienie. - Dziękuję za rozmowę.
Radosław Gliński dyrektor NESTRO Sp. z o.o. 11
www.pnt.opole.pl
PRZY STOLIKACH O INNOWACJACH I ROZWOJU Konferencja Nauka+Biznes zorganizowana przez Park Naukowo-Technologiczny w Opolu była okazją do tego, by przedsiębiorcy i naukowcy usiedli wspólnie przy stolikach, poznali się i porozmawiali o współpracy.
S
potkanie, które odbyło się w Centrum Wystawienniczo-Kongresowym w Opolu, zgromadziło przedstawicieli 12 branż, przedstawicieli świata nauki oraz instytucji otoczenia biznesu, a także ponad setkę opolskich przedsiębiorców z najbardziej liczących się na rynku firm. - Pozwoliłem sobie zaprosić państwa tutaj, by w sposób naturalny porozmawiać przy stolikach. Prośbę skierowałem też do najwyższych autorytetów profesorskich, by podpowiadały, jakie są możliwości – powiedział witając wszystkich Ryszard Zembaczyński, prezydent Opola. - Mamy w województwie 80 tys. podmiotów gospodarczych, z czego innowacyjnych jest najwyżej kilkadziesiąt. Jeśli efektem tego spotkania będzie 20 wspólnych projektów, będzie to sukces – dodał. - Spotkaniu przyświeca hasło „Od pomysłu do realizacji”. Celem jego jest rozwój regionu przez tworzenie korzystnych warunków do rozwoju przedsiębiorczości – mówił prof. Jarosław Mamala, prezes Parku 12
Naukowo-Technologicznego w Opolu. Podczas spotkania podpisano porozumienia pomiędzy PNT a Centrum Technologicznym w Hradec Kralove. Można było również obejrzeć m.in. prezentacje firm Sindtech, Capgemini, Dempol Eco oraz ifm ecolink. Firma Sindtech zajmuje się poszukiwaniem alternatywnych źródeł energii. Przedstawiła swój wynalazek SmogKiller, czyli „zabójcę dymu”. Jego podstawowym efektem jest zmniejszenie emisji spalin w samochodach, wzrost mocy silnika, który jest też bardziej elastyczny oraz zmniejszenie zużycia paliwa o 30 proc. Technologia jest już używana z autokarach firmy Sindbad oraz w autobusach opolskiego PKS. - Zużycie paliwa udało się zredukować o 10 proc. – mówił Tomasz Soliński, prezes Sindtech. Spotkania Nauka+Biznes mają być cykliczne. Klub 150 jest partnerem wydarzenia.
MAGAZYN K150
KLUB OPOLSKIE
DOŚWIADCZYLI COACHINGU Mieszkańcy regionu i opolscy przedsiębiorcy mieli okazję dowiedzieć się na czym polega coaching. Coaching Week zorganizował opolski oddział ICF.
K
omitet Lokalny ICF w Opolu zorganizował jeden z najbogatszych programów Coaching Week w Polsce. Do doświadczania coachingu zaproszono nie tylko opolski biznes (m.in. Stegu i Intersilesia McBride), ale również przyszłych przedsiębiorców, studentów, osoby będące w trakcie zawodowych i osobistych zmian. Dużym zainteresowaniem cieszyły się wystąpienia praktyków: Patryka Suligi, prezesa firmy Suldus Sp. z o. o. oraz Mateusza Tuńskiego, lidera opolskiego Toastmasters, którzy pokazali w jaki sposób można wykorzystać narzędzia dostępne na rynku, Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości oraz coaching do rozwijania swoich pasji oraz budowania ścieżki zawodowej i osobistej.
Przedstawicieli opolskiego biznesu coachowie zaprosili do dyskusji na temat „faktów i mitów na temat coachingu w biznesie”. Gościem specjalnym był prezes ICF Polska Jacek Kozłowski. ICF to największa ogólnoświatowa organizacja coachingowa reprezentująca środowisko profesjonalnych coachów. Opolszczyzna od 2013 r. ma kilkudziesięciu profesjonalnych coachów, pracujących wg międzynarodowych standardów oraz kodeksu etycznego ICF. Daje to możliwość korzystania z zasobów wiodącej organizacji na świecie. Coaching Week był wydarzeniem bezpłatnym, wszyscy coachowie prowadzili warsztaty oraz sesje coachingowe pro bono. Partnerem wydarzenia był Klub 150.
OPTYMISTYCZNE PROGNOZY EKONOMISTÓW
Dr Tomasz Kaczor główny ekonomista BGK
Prognozy dotyczące PKB są bardzo optymistyczne. Już teraz notujemy większe wzrosty, niż się spodziewaliśmy. Dużym zaskoczeniem jest także to, co się dzieje na rynku pracy, ponieważ on reaguje zazwyczaj z dużym opóźnieniem. Firmy potrzebują mocnego sygnału, że biznes zaczyna się kręcić. Teraz rynek zareagował natychmiast i zatrudnienie zaczyna rosnąć. Kiedy przedsiębiorcy widzą, że biznes rośnie, nabierają pewności i wtedy zaczynają zatrudniać. Prognozy mówią tym, że sprzedaż detaliczna także będzie się poprawiać. Indeks nastrojów ekonomistów, czyli kompilacja różnych wskaźników jest powyżej zera. Oznacza to, że optymizm jest większy niż przed miesiącem. Indeks ten jest powyżej zera już od października 2013 r. Od następnego roku aż do 2018 r. nasz PKB będzie notował wzrosty na poziomie 3,3-4,1 proc. i choć to niższy poziom niż nasz historyczny rekord, to będzie on wyższy niż średni wzrost w Unii Europejskiej czy w strefie euro. Popyt krajowy także będzie nam rósł o jakieś 4 proc. rocznie. Będziemy notować również wzrost zatrudnienia oraz podniesienie poziomu wynagrodzeń o 4 proc. Trzeba też zauważyć, że inflacja praktycznie nie istnieje Inwestycje zaczęły rosnąć za wyjątkiem inwestycji publicznych, a to ma związek z zadłużeniem sektora publicznego, który pozostaje w tej chwili hamulcem. W 2018 r. bezrobocie osiągnie historycznie najniższy poziom i będzie wynosiło jedynie ok. 9 proc. Ryzyka, jakie dostrzegamy, to przede wszystkim strefa euro, która ma wiele swoich nierozwiązanych problemów, z którymi nie potrafi sobie poradzić. Innym zagrożeniem jest także spowolnienie dużych rynków wschodzących, głównie Chin.
MAGAZYN K150
13
KLUB OPOLSKIE
MARSZAŁEK SPOTYKA SIĘ Z PRZEDSIĘBIORCAMI „Opolskie przyjazne mieszkańcom i przedsiębiorcom” - to nazwa cyklu spotkań, jakie marszałek Andrzej Buła odbywa w powiatach całego regionu. W ich trakcie przedsiębiorcy mogą dowiedzieć się m.in., na jakie pieniądze z RPO mogą liczyć i jak po nie sięgnąć.
C
elem spotkań jest chęć konsolidacji i przekazania informacji rozproszonych w różnych departamentach i jednostkach Urzędu Marszałkowskiego dotyczących możliwości i form wsparcia dla przedsiębiorców. Andrzej Buła spotkał się już z przedsiębiorcami m.in. w Namysłowie, Kluczborku, Prudniku i Nysie. - Chcę, by przedsiębiorcy opowiadali o swoich pomysłach, a my wyciągniemy wnioski i zdecydujemy, co powinniśmy zmienić w swojej pracy – mówi Andrzej Buła. W trakcie spotkań przedsiębiorcy mogą się zapoznać również z możliwościami wsparcia firm, jakie wynikają z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 2014-2020. Na rozwój przedsiębiorczości w znacznym stopniu wpływają również procesy demograficzne, które dla całego województwa, jak i poszczególnych powiatów są niekorzystne. Spadek ludności na Opolszczyźnie w latach 2003-2013 wyniósł 4,9 proc. i był najwyższy w Polsce.
Równocześnie społeczeństwo regionu starzeje się i spodziewany jest ponad 17-proc. wzrost populacji osób w wieku 65+. Aby przeciwdziałać procesom depopulacji w województwie, Urząd Marszałkowski określił w Strategii Rozwoju Województwa Opolskiego działania, jak m.in. wprowadzenie programu Specjalnej Strefy Demograficznej, czy wdrożenie Opolskiej Karty Rodziny i Seniora. Podczas spotkania w Nysie marszałek przypomniał, że jest kilkadziesiąt milionów oszczędności z pieniędzy przeznaczonych na obwodnicę Nysy. Trwają starania, by te pieniądze zostały w województwie. Zadeklarował, że będzie przekonywał, że warto zrobić także zjazd z A4 w kierunku Prudnika. Podsumowując spotkanie marszałek mówił, że zrodził się pomysł, by każdy powiat miał swojego „opiekuna gospodarczego” – pracownika Urzędu Marszałkowskiego, który zadba o kontakty z przedsiębiorcami z powiatu.
PRAKTYKI I STRATEGIE W PRODUKCJI W Warszawie odbędzie się konferencja Manufacturing Strategy Summit. Jednym z kluczowych zadań jest utrzymywanie znaczącej przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstw dzięki innowacyjności i właściwej strategii.
J
est to jedyna strategiczna impreza branżowa poświęcona Europie Środkowo-Wschodniej i najważniejsze coroczne wydarzenie w branży produkcyjnej, będące równocześnie okazją do wyrażenia uznania dla sukcesów przedsiębiorstw produkcyjnych reprezentujących wszystkie gałęzie przemysłu w Europie Środkowo-Wschodniej.. Jej uczestnicy będą dyskutować o najskuteczniejszych praktykach i strategiach w dziedzinie produkcji przemysłowej. W konferencji MSS-2014 wezmą udział eksperci ze wszystkich sektorów produkcji. Mówcy nie tylko podzielą się swoimi doświadczeniami w niełatwej sztuce przetrwania na kapryśnym rynku, ale także pokażą, jak skutecznie budować przewagę konkurencyjną na poziomie operacyjnym i jednocześnie rozwijać działalność. „Niełatwe funkcjonowanie w branży produkcyjnej w Europie sprawia, że jednym z kluczowych zadań przedsiębiorstw jest utrzymywanie
14
znaczącej przewagi konkurencyjnej dzięki innowacyjności i właściwej strategii” – twierdzą organizatorzy wydarzenia. Do udziału w panelu prowadzonym przez Joannę Bensz z firmy CH2M HILL zaproszono m.in. Sławomira Janeckiego, koordynatora Klubu 150. Oprócz niego wezmą w nim udział przedstawiciele wiodących przedsiębiorstw takich jak 3M, Rolls Royce Polska czy też Valeo. Po konferencji MSS-2014 odbędzie się gala wręczenia nagród Manufacturing Excellence Awards w Sali Balowej hotelu InterContinental. Przyznane zostaną nagrody w pięciu kategoriach dotyczących produkcji: Innowacyjność w produkcji, Doskonałość w zarządzaniu, Informatyka w przedsiębiorstwie produkcyjnym, Zrównoważony rozwój i ochrona środowiska oraz Biznes i nauka. Nagrodę Główną odbierze CEO Przedsiębiorstwa Produkcyjnego Roku.
MAGAZYN K150
KLUB OPOLSKIE
CO BĘDZIE SIĘ DZIAŁO W KLUBIE 150? XX SPOTKANIA BIZNESU W OSTRAWIE Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki jest współorganizatorem XX Spotkania Biznesu w Ostrawie, które odbędzie się 17–18.06.2014 r. W pierwszy dzień wyjazdu opolska delegacja zwiedzi czeskie firmy, a drugi dzień zostanie przeznaczony na giełdę kooperacyjną oraz konferencję w ramach dorocznego Spotkania Biznesu. XX Spotkania Biznesu są realizowane w ramach Opolskiej Platformy Innowacji.
PLATFORMA WYMIANY INFORMACJI OCRG przygotowuje wirtualną platformę pozwalającej na wspólną komunikację i tworzenie grup roboczych rozwiązujących problemy nurtujące opolskich przedsiębiorców. Rozstrzygnięto już przetarg na wykonawcę platformy. Narzędzie to powinno być gotowe w najbliższych tygodniach.
MISJA KAZACHSTAN Klub 150 organizuje misję wyjazdową do Kazachstanu. Dojdzie do niej we wrześniu br. Wcześniej jednak dla przedsiębiorstw zainteresowanych tym kierunkiem eksportu odbędą się szkolenia z przepisów podatkowych, prawnych, celnych i różnic kulturowych. Przygotowywana jest również analiza dotycząca kazachskiego rynku i kontrahentów.
TARGI W PARYŻU OCRG organizuje wyjazd na targi spożywcze SIAL w Paryżu, które odbędą się w październiku 2014 r. Aktualnie przyjmowane są zgłoszenia zainteresowanych firm spożywczych, ale również tych powiązanych pośrednio z branżą: opakowania, automatyka, logistyka.
MAGAZYN K150
15
KLUB OPOLSKIE
PLANY DZIAŁAŃ KLUBU 150 CZERWIEC 2014 6.VI
„Opolskie przyjazne mieszkańcom i przedsiębiorcom” – spotkanie marszałka województwa z przedsiębiorcami w Polskiej Cerekwi
6-7.VI
spotkanie „Nowe perspektywy Unii Europejskiej, nowe wyzwania dla Opolszczyzny”
10-11.VI
Konferencja Manufacturing Strategy Summit w Warszawie z udziałem koordynatora Klubu 150
12.VI
uroczysta gala z okazji 20-lecia spółki Gwarant Agencja Ochrony S.A.
16.VI
Spotkanie informacyjne „Eksport na rynek kazachstański – szansą rozwoju sprzedaży dla polskich przedsiębiorców”
17-18.VI
XX Spotkania Biznesu w Ostrawie
5.VII
uroczystość 25-lecia firmy Piomar
PAT R O N I P R O J E K T U
Magazyn K 150 Miesięcznik Klubu 150 Wydawca: Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki ul. Spychalskiego 1a, 45-716 Opole tel. 77 403 36 00 e-mail: biuro@ocrg.opolskie.pl www.ocrg.opolskie.pl Redaktor Naczelny: Maciej T. Nowak tel. 604 64 92 42 e-mail: igimedia@op.pl www.igimedia.pl
16
Redakcja: Małgorzata Lis-Skupińska, Alicja Holik Foto i video: Witold Chojnacki e-mail: witold.chojnacki@gmail.com tel. 604 405 176
Skład i łamanie: Komunikator Public Relations 45-272 Opole, ul. Sosnkowskiego 29 tel. 77 456 95 29 e-mail: biuro@komunikatorpr.pl www.komunikatorpr.pl
agencja komunikacji marketingowej
Redakcja nie zwraca materiałów nie zamówionych, zastrzega sobie prawo do redagowania nadesłanych tekstów
MAGAZYN K150
KLUB OPOLSKIE