NONGQAI: OORSPRONG & OOGMERKE
NONGQAI: ROOTS & GOALS
VOORWOORD
Helen Greenway (dogter van genl en mev HJ du Plooy)
Goeiedag Hennie,
Baie dankie vir die besondere voorreg, wat u my gun, om 'n paar woorde oor my Pa te kan skryf, in hierdie spesiale uitgawe, wat u op so 'n briljante en passievolle wyse saamgestel het. Ek waardeer dit opreg.
Ek deel graag, 'n paar van my ryk en kosbare herinneringe van my ongelooflike, spesiale Pa en wil graag ook hierdie herinneringe vir my vier seuns: Willem, De Wet, Christiaan en Henry, nalaat.
My hart borrel oor van vreugde en van die soetste herinneringe, wanneer ek terugdink aan al my Pa se wonderlike eienskappe en sy baie talente, wat hy uit ons Skepper se Hand ontvang het. Hy was my held!
As laatlam in ons gesin, is ek nou al een, wat oor is en nog nooit tevore het ek so baie, aan my ouers gedink, as nou nie en spesiaal aan my Pa. Ek moet nou die vaandel alleen dra, want my Moeder, broer Willem en suster Anna, is ook by ons Heer. Maar ek sal altyd my Pa se goeie raad onthou: "Jou hulp kom van die Here, wat Hemel en aarde gemaak het" - Psalm 121. Ook uit Psalm 23 en 91 het hy gereeld aangehaal, vir ons as gesin.
Fly du Plooy
Hy het baie gereis, orals in die buiteland en hier in ons land, maar nooit sonder sy Bybeltjie, wat sy Moeder, my ouma Du Plooy, vir hom gegee het nie. "Helen, watse werk doen jou pa"? vra Juffrou vir my in die laerskool. "My pa vlieg vliegtuie, juffrou".
My eerste geskenkie van my Pa af, wat ek kan onthou, kort na die Tweede Wêreldoorlog, was 'n rokkie en 'n sakdoekie van Malta af. Dit was uit valskerm materiaal gemaak.
My Pa, was 'n mens, met onwrikbare integriteit en 'n vaste geloof in ons Almagtige God en Vader. Hy was 'n diep gelowige mens, met 'n tere, empatiese, sagte hart. Jan F E Cilliers se gedig "TROU", kan hom so mooi beskryf: "Ek hou van 'n man wat sy man kan staan. Ek hou van 'n arm wat 'n slag kan slaan; 'n oog wat nie wyk, wat 'n bars kan kyk en 'n wil wat so vas soos 'n klipsteen staan" Pa kon met sy mooi blou oë, ook 'n bars kyk, tot diep in 'n mens se siel in!
Voor in my Kinderbybel, asook my Grootmensbybel, en in die digbundels wat hy vir my gegee het, het hy my naam geskryf.
Ek onthou die gereelde huisbesoeke van ds Louw van die NG-kerk in Lyttelton-Oos en hoe ons almal by ons stoele in ons sitkamer gekniel het, wanneer ds gebid het.
My Pa het gereeld vir ons helpers op ons plot, gepreek. Ek kan sy stem hoor... "Die Groot Morena, sal jou beskerm en jou sterk maak". Jesaja 40:31.
Dan het my Pa graag wyshede in Latyn aangehaal, soos; "Loqui argentum est, sed silentium est aurum"; "Speaking is silver, but silence is golden" of, " Festina Lente", "Make haste, slowly, but with care" en die derde gesegde wat ek ook onthou: "Sine mora" - "Without delay".
In ons huis, het Pa voor ete, die seën oor die voedsel gevra en na ete, het hy altyd eers gevra of almal klaar was, dan het hy die Here gedank en ook soms oor een of ander sakie, rakende ons as gesin, gebid. So ook, wanneer ons vêr gereis het, of met vakansie gegaan het, het hy altyd die Here se Beskermende Hand oor ons gevra en dan die Vader altyd bedank, wanneer ons veilig by ons bestemming aangekom het.
So het hy eenkeer heel oggend gesukkel om 'n vis te vang, daar in Ramsgate. Toe sê hy vir my oudste seun, Willem, wat toe omtrent 7 jaar oud was: "Kom ons vra vir Liewe Jesus of Hy vir Oupa sal help, om 'n ou vissie te vang". Die twee het sommer daar in die sand by my Pa se visgereedskapskassie gekniel terwyl hulle die aas aan die hoek gesit het. Kort daarna het my Pa die grootste knorhaan (Grunter) gevang, wat sulke snaakse geluide gemaak het, toe my Pa hom uitgetrek het. Die eerste ding, wat hy toe vir Willem gesê het, was, dat hulle dadelik eers vir Jesus moet dankie sê en heel nederig en onopmerklik, het die twee weer by die visgereedskapskassie, gekniel, om dankie te sê, terwyl hulle die vis van die hoek afgehaal het.
Ek kan met oortuiging in my hart sê, dat my Ouers my geloof van kleins af, in Christus aangewakker het en deur die jare versterk het.
My Pa was ook lief om met sy mooi diep stem, sekere gedigte aan te haal. Soos Jan F E Cilliers se "Brand" ..."Dit is die winterwind wat waai..." of "Moeder Makou en haar kleine Piet" of "The Day is Done" Henry Wadsworth Longfellow "The day is done and darkness falls from the wings of night, as a feather is wafted downward from an eagle in his flight".
Ek hoor my Pa se stem: "God, grant me the serenity to accept the things I cannot change, the courage to change the things I can, and the wisdom to know the difference " (Reinhold Niebuhr 1892)
Pa het 'n wonderlike, soms stoute, humorsin gehad. Hy kon mense ook baie goed namaak en hy het baie graag poetse gebak en mense se been getrek. Hy kon 'n grap so goed vertel, soos die een wat my nou nog laat lag. Die boer wat vir Jonas telkemale gewaarsku het, dat die Groot Morena, Sy Engel Gabriël, gaan stuur om hom te kom haal, as hy nie begin mooi loop nie. Een aand, toe Jonas weer so slinger, slinger, in die voetpaadjie af gestap het, na sy kamer toe, op die plaas, het die boer hom suutjies, gevolg en toe Jonas die deur, agter hom toemaak, klop die boer aan Jonas se deur en sê hardop met 'n diep stem: "Jonas, dit is die Engel Gabriël hier!! Ek is gestuur om jou te kom haal! 'n Doodse stilte het gevolg. Toe herhaal die boer sy woorde. Dié keer, baie harder! Na 'n rukkie kom daar toe, 'n bewerige, stemmetjie, uit Jonas se kamer uit: "Jonassie, hy es nie hierie..."
Ai, my gemoed, siel en hart, loop oor van verlange na my ouers. My Pa was ons steunpilaar, ons beskermer, en raadgewer. Hy het ons gereeld bederf met verrassings en wanneer dit nodig was het hy ons moed ingepraat, vir ons gebid en getroos. Ons as familie, is almal trots op sy menige prestasies en salueer hom daarvoor! Ek dank ons Hemelse Vader vir so 'n wyse en wonderlike Pa!
Sy hart vir die armes en behoeftiges, sal altyd by my bly. Hy was lief daarvoor, om te gee. Soos die keer, toe ons melk wat vroeg soggens by ons hek afgelewer was, net verdwyn het. Toe wag my Pa vroeg oggend, daar by ons hek, agter 'n stuik, om te sien wie ons melk weggedra het. Daar kom toe 'n man aangestap en net toe hy die melkbottel wou neem, vra my Pa vir hom, hoekom hy die melk neem. Die arme ou het hom boeglam geskrik en wou weg hardloop, maar nadat my Pa hom uitgevra het en vir die man 'n kans gegun het, om te verduidelik, dat sy gesin niks het om te eet nie, het my Pa gereël, vir 'n ekstra bottel melk om elke oggend afgelewer te word, spesiaal, vir die man en sy gesin. Dis maar net 'n enkele geval, van baie meer. So het my Pa vir ons ook geleer om te gee, want, soos die Skrif sê, dit verskaf groot vreugde.
My Pa, Ma en ek, het menige nagte, onder die sterre, daar by Rietvleidam deurgebring, daar by die boonste dam, waar daar geen publiek toegelaat was nie. My ouers het albei van visvang gehou en later het ek ook 'n visstokkie gekry. My Pa het altyd gesê, dat hy daar langs die stille waters, en in die stilte van die nag, ernstig, met Ons Skepper kon kommunikeer. Ek was só bevoorreg om so 'n liewe Pa te kon hê!'
Ek het die heel hoogste respek vir my Pa en mis hom vreeslik. As hy maar nou hier kon instap en sê: " Kom ons gaan ry so 'n entjie, dan vertel jy vir my, wat jou pla . Ons kan dit altyd saam oplos. Ps 121.
Pappa, dankie dat u nooit met my geraas het nie. Toe Ma eenkeer moedeloos met my was, omdat ek soms by die maatjie langsaan gaan speel het, sonder om eers vir Mamma te vra, het Ma gesê dat Pa met my moet afreken. My Pa het toe gesê dat hy my in die spaarkamer wil spreek. Ek het hom ewe vrolik gevolg, want ek het in my hartjie geweet, dat hy net mooi met my sou praat! Toe hy die deur toemaak, het hy vir my saggies gefluister, dat ek moet maak, of ek huil, want hy gaan nou kamstig hard met my praat, terwyl hy vir my geglimlag en geknik het. Ma het natuurlik by die deur gestaan en luister.... Hy het my ongelooflik bederf. As ek daaroor moet uitwei, gaan dit ontelbare bladsye neem.
Baie dankie Pappa vir alles wat u vir my geleer het. Dankie vir al u opofferinge, harde werk, fantastiese prestasies, toegewydheid, diep geloof in ons Hemelse Vader, u liefde en u omgee! Ek respekteer u en mis u en Mamma baie!
Afwagtend met innige waardering en liefde, tot weersiens!
POLISIEGESKIEDENIS | POLICE HISTORY
LUIT-GENL HJ DU PLOOY, MVO, KPM
Helen Greenway (dogter) en Saamgestel, uitgelê en vertolk deur brig HB Heymans
Inleiding en konteks deur HBH
Ek het nooit onder genl Du Plooy gedien of hom ooit ontmoet nie. Ek het wel van sy dokumente in die veiligheidspolisie se argief gelees. Inteendeel, ek het alles, waarop ek my hande kon lê of waartoe ek toegang kon kry, in die argief gelees.
Genl Du Plooy was die grondlegger van die na-oorlogse veiligheidstak.
Genl Du Plooy se broer, wyle konstabel CJF du Plooy, word in die 1922 Randserewolusie die generaal en sy broer gewees.
Mnr en mev Du Plooy wil nie hê hul seun, die jonge heer HJ du Plooy, moet by die polisie aansluit nie. Teen sy ouers se wil sluit hy eers op 21-jarige ouderdom by die SA Polisie aan en dan maak hy vinnig opgang. Hy word bevorder van speurder-sersant na sub-inspekteur (luitenant). Weereens spring hy van brigadier (hoof van die speurtak) na luitenant-generaal en dien as kommissaris. Hy word egter by aftrede nie beloon met die eregeneraal nie.
vriendelike man en vermaarde speurder Baie ou polisiemanne het my vertel
Na die tweede wêreldoorlog word hy en ander lede van die Special Branch ) met die (KPM) vereer. Van hierdie lede voel gedwonge om die SA Polisie na 1948 te verlaat agvpolitieke redes. Sy een kollega, maj GE Diedericks, wat adv BJVorster
gedurende die oorlog ondervra het, is een van diegene wat die Mag verlaat het. Ander soos s/sers DA Bester skoonseun van die oorlogtydse veiligheidshoof - tree as generaal en advokaat af.
Tydens die koninklike besoek van 1947 is hy e koninklikes se persoonlike veiligheid. Die koning vereer hom persoonlik met die MVO.
Maj Du Plooy stig gedurende 1 van die SA Polisie.
Gedurende 1948 kom die nuwe gesuiwerde Nasionale Party van dr DF Malan aan bewind. [Talle lede van die Ossewabrandwag en Stormjaers wabrandwaggeneraal en oud-geïnterneerde te Koffiefontein), stem vir die Afrikaner Party van Klasie Havenga. Klasie Havenga se party smelt saam met dr DF Malan se gesuiwerde Nasionale Party. Adv Vorster -minister, later minister van justisie en later minister van justisie, polisie en gevangenisse. Adv Vorster is die eerste persoon om die pos minister van polisie in SuidAfrika te beklee. Na dr HF Verwoerd se moord word adv BJ Vorster eerste minister. Genl Van den Bergh word gedurende 1963 hoof van die veiligheidspolisie. Dit is die wêreld wat hy dien.
Gedurende 1948 lei maj Du Plooy -studietoer na die Verenigde my Vader, majoor Bert Duncker, is deel van die groep. Weer maak ek kennis met genl Du Plooy toe my Vader genl Du Plooy se lesings vir bevordering nader trek.
Genl du Plooy is vriende met almal van koninklikes, ministers en gewone mense. Hy die Nasionale Party aan bewind gekom het Hy bereik, ten spyte van alles, die hoogste sport. U sal en onluste. Sy beleid is nie lank gevolg of toegepas nie. U sal opmerk dat hy deurgaans o ver ek kon vasstel was hy nie lid van die Afrikaner Broederbond nie.
Ek dink die beste weg om te volg is om eers die generaal self aan die woord te stel. My dank aan mede-redakteur Sarie van Niekerk wat hierdie stuk getik het.
Opskrifte: Ek het slegs die volgende stuk van opskrifte voorsien HBH.
KORT OORSIG OOR DIE LOOPBAAN VAN GENL. H.J. DU PLOOY, OUDKOMMISSARIS VAN DIE SUID-AFRIKAANSE POLISIE, DIENS-
TERMYN IN DIE MAG: 15 JULIE 1926 TOT 18 SEPTEMBER 1962. Soos deur homself opgestel.
veral vir
daardie Vrydag, 10 Maart 1922, toe my enigste broer, as jong polisieman in die fleur van sy lewe, doodgeskiet is in die uitvoering van sy pligte tydens die groot mynwerkerstaking aan die Witwatersrand.
en op my ei
wou my wyle ouers niks weet nie.
Ek het toe ondervind dat die skokkende verlies en die onuitwisbare letsel wat dit op my geheue gelaat het, ook gaandeweg veroorsaak het dat my belang in verdere studie begin verflou het en die begeerte om die polisie my toekomstige loopbaan te maak, het steeds sterker geword. Die plaaslike stasiebevelvoerder wat my omstandighede goed verstaan het, het my aangemoedig om by die polisie aan te sluit en het self by my ouers pleidooie gelewer, maar dit het alles niks gehelp nie. Hulle wou op daardie stadium niks van die polisiemag weet nie. Die gevolg was dat ek eers later, nadat ek mondig was, aangesluit het, nog steeds baie teen hulle sin.
udelike tien kinders was, waaronder net twee seuns en agt dogters. gelowigste mense wat ek ooit geken het, het baie bevestigend aan ons kinders vertel hoe sterk die
aak het. My wyle vader was baie ontevrede en moedeloos met soveel dogters en so min seuns, en het my moeder in die stilte daaroor verwyt. Dit het vir haar baie diep seergemaak sodat sy voor my geboorte ernstig in plegtige belofte aan ons Almagtige Skepper dat indien
My wyle broer het gedurende sy leeftyd ook bydraes gestuur om my finansies op skool aan te sterk. My ouers was altwee baie hardwerkende en voorbeeldige mense, maar hulle was arm mense en
Toe ek my matriek bereik, was ek alree studiebeurs wat toegeken was. Op Saterdae en vakansiedae het ek in die stadsraadskantore gehelp as assistent-markmeester om ekstra geldjies te verdien. Met die afsterwe van my broer was ek toe weer die enigste seun in die groot familie. U sal nou beter besef, al hierdie omstandighede in ag geneem en die skokkende dood van my broer nog so rou in hulle siel, waarom my ouers so beslissend geweier het om toestemming te gee vir ook my toetrede tot die polisiemag.
Mondigwording
vakature te verkry en op 15 Julie 1926 aangesluit. Werk was daardie dae nie so volop nie en daarom moes daar maar oral gewag word vir vakatures. Intussen was ek werksaam by die algemene handelaar.
Die pleidooi wat ek destyds aan my ouers baie sterk voorgelê het en wat ek werklik vandag nog glo, ig dat altwee dienaars is van die gereg Die predikant se hoofdoel is om toe te sien dat onder meer die Tien Gebooie behoorlik deur die gemeenskap gehandhaaf word en die polisieman weer aan sy kant, moet toesien dat wet en orde gehandhaaf word. Die gemenereg, die wettereg en al die ander wette, ordonnansies en regulasies is maar ook basies afkomstig van die Tien Gebooie. Die polisieman, wat ook die dienaar van die gereg is, soos reeds verduidelik, moet toesien dat al hierdie wette behoorlik dwarsdeur die land, nag en dag gehandhaaf word.
Sy werk met alle eerbied gesê, is myns insiens net baie meer veeleisend en gevaarliker as dié van die eerbare predikant. Hierdie pleidooi van my het destyds my wyle moeder ietwat sagter en meer simpatiek gemaak teenoor my beoogde loopbaan, maar my vader het vasberade gebly en van my
afskeid geneem met die woorde dat hy sy hande in onskuld van my was en my verder bestempel rwegstasietjie, Arlington
het spesiaal verwys na Psalms 23, 91 en 121. Hierdie Bybeltjie is vandag nog in my besit en ek moet erken, alhoewel ek dit nie altyd getrou gelees het nie, ek dit tog altyd saam met my geneem het oral op die vele reise selfs na die buitelande, waar ek oor die baie jare besoek afgelê het en opreg moet ek getuig dat ek daaruit ontsettend baie leiding en troos gevind het en in besonder ook in die spesiale genoemde Psalms. Die inhoud van Psalm 91 vernaamlik soos ek later met meer ervaring besef het, was seker spesiaal gemeld omrede daar teen daardie tyd die bekommernis moes geskuil het in haar tere siel. Ek het hierdie Psalms later in my lewe met ewe veel erns en bekommernis weer oorgedra aan my enigste seun en ander lede van die polisiemag tydens die uitvoering van hulle veelvuldige en gevaarlike dienste op ons landsgrense. Ek kan met oortuiging bevestig dat die inhoud ook vir hulle en vele andere, aan wie ek dit oorgedra het, ontsettend baie beteken het.
1926: Lid van die Mag
Al hierdie buitengewone omstandighede het my meer vasberade gemaak om sommer van die begin
my opleiding aan die destydse polisiedepot, kollege soos dit vandag bekend is, is ek verplaas na die hoof reken- en betaalmeester, Pretoria i
speurafdeling te kry en het my nuwe dienste as proefspeurder op 4 Desember 1928 aanvaar. n die polisie eers sy eerste eksamen skryf na voltooiing van drie jaar diens.
Speurder
Nadat ek my aanstelling as speurder ontvang het en ek drie jaar en een dag diens voltooi het, is ek gelukkig en word toegelaat om deel te neem aan my eerste polisie-eksamen na tweede klas speurdersersant. Ek slaag eerste in die Republiek. Toe is ek eers vasberade en werk en studeer nog harder en slaag twee jaar later, weer eerste in die republiek, na eerste klas speurdersersant.
1935: Kommissierang
Vroeg gedurende 1935 slaag ek my finale eksamen na kommissierang en word onmiddellik tot die rang van eerste luitenant bevorder. Op daardie stadium seker die eerste lid van die speurdiens wat kommissierang behaal in onder nege jaar diens.
Oos-Rand ie area-speuroffisier vir die Oos-Rand met hoofkantoor te Boksburg aangestel. Ek dien hier tot Desember 1935 en word verplaas na speuderhoofkantoor te Marshallplein. Hier dien ek in die bevel van verskeie personele huisbraak, kriminele afdeling en drankpersoneel tot die einde van 1938; toe word ek aangestel as afdelingspeuroffisier van die OosKaapland met hoofkantoor te Grahamstad.
1938 1942: Grahamstad
In hierdie hoedanigheid dien ek tot die begin van 1942 toe ek verplaas word na Pretoria, Transvaalafdeling vir spesiale dienste.
1942: Afdelingspeuroffisier vir Transvaal ook spesiale veiligheidsdienste Vanaf 1 Maart 1942, word ek aangesel as afdelingspeuroffisier met die rang van kaptein vir Transvaal-afdeling. Terselfdertyd word ek ook gebruik vir spesiale veiligheidsdienste.
Dit was oorlog en baie lede van die polisiemag was afwesig met aktiewe dienste in die noorde en die wat hier agtergebly het, moes soms die werk van drie tot vier manne behartig.
Veiligheidsdienste
Dit was omtrent nag en dag in die tuig en vernaamlik vir diegene wat saam met myself op die veiligheidsdienste1 gebruik was, was daar maar min blaaskans en dan mag ek meld dat hierdie dienste feitlik oral in die Republiek en Suidwes-Afrika2 gehandhaaf moes word, met die gevolg dat hierdie manne feitlik altyd op die pad was.
Onaangename dienste
Om besonderhede van hierdie veelvuldige en onaangename dienste te verskaf sal boekdele neem, nog is, en daarom bepaal ek my maar hier ook by ou die ou bekende gesegde secret service is a sil oorlogsdiens seer sekerlik nie aangenaam nie en hoe minder daaromtrent gesê word, hoe beter.
1 Volgens maj.
van CID Political Staff w
CID Special Staff e-pos gedateer 8 Augustus 2023. Dit moet onthou word dat alle korrespondensie in die SAP voor 1948 in Engels geskied het HBH.
2 Genl du Plooy verwys na die destydse Unie van Suid-Afrika HBH.
Verkies aktiewe diens in die Noorde
Ek kan die leser egter verseker dat
stadium spesiaal gevra om toegelaat te word om na die noorde te gaan maar dit was beslissend van die hand gewys.
Na die beëindiging van die oorlog moes meeste van hierdie veiligheidsdienslede maar voortgaan met die na-oorlogondersoeke daar was vir hulle nie rus nie terwyl die manne wat gaandeweg van die noorde teruggekeer het almal vir enige maande met lang verlof gegaan het om behoorlik uit te rus.
Hierdie toevoeging was menslik korrek maar iets soortgelyks kon miskien ook aan die groepie manne wat al die onsmaaklikhede en veeleisende pligte van die oorlogsjare moes deurmaak, gegee word.
Spesiale diens by UVM
Gedurende 1945, word vrede verklaar en word ek gesekondeer na die weermaghoofkantoor, Pretoria, vir spesiale dienste en ook onder meer om die ontploffing te ondersoek van die Groot magasyn (Grand Magazine eiendom verwoes was.
1947 Koninklike toer
Op hierdie dienste bly ek tot laat 1946 toe ek opdrag ontvang om in bevel te gaan van die veiligheidsdienste vir die koninklike toer deur die Republiek van Suid-Afrika3 gedurende Mei, Junie lie 1947.
Die koning en koningin en hulle geselskap was gaste van ons regering vir ongeveer twee-en- -halfmaande. Ek moes saamwerk met een van die Britte se senior veiligheidsdiensmanne wat ongeveer ses weke voor die toer hier aangekom het om behulpsaam te wees met die veiligheidsmaatreëls. Ons twee moes die Republiek4 deurreis om voor die aanvang van die toer alle veiligheidsmaatreëls met ander betrokke instansies te reël.
Duisende myle moes afgelê word per motorkar en vliegtuig om hierdie veeleisende dienste behoorlik te organiseer en te kontroleer.
3 Die generaal bedoel Unie van Suid-Afrika - HBH
4 - HBH
24 spesiale gekeurde speurders neem vanaf Kaapstad het die werklike veeleisende dienste eers in
lede van die polisie met my oor die hele toer geneem om die ervaring van hierdie veelvuldige pligte behoorlik en doeltreffend te handhaaf.
Passasier op die koninklike trein
vliegtuig en motorkar om altyd vooruit te verseker dat alles nog in orde is by die volgende stede en plekke wat besoek is.
Gaandeweg was baie nuwe plekke bykomend op die reisprogram geplaas wat vereis het dat nuwe of gewysigde veiligheidsmaatreëls met baie nuwe gewysigde veiligheidsmaatreëls getref moes word. Die stede, dorpe en plekke wat besoek was, was op die hoogste vlak georganiseer en alles was net van die beste.
Die hele land was op sy beste voet geplaas nie net deur die organiseerders nie maar ook deur duisende bloot nuuskieriges. Duisende mense het van oral, selfs die buiteland, gekom om die plegtighede te aanskou.
Dosyne lede van die pers, plaaslik en oorsee, het die hele toer meegemaak. Nag en dag was die polisie en veiligheidsdiens manne oral op hulle tone om sorg te dra dat niks op veiligheidsvlak verkeerd gaan nie.
Die eerste minister, wyle genl. Smuts, en die kommissaris van polisie, wyle genl. Palmer, het meeste polisieman en ek kan met dankbaarheid getuig dat daar niks verkeerd geloop het danksy die bekwame wyse waarop van staatsweë alles georganiseer was en die wonderlike spanwerk van die Suid-Afrikaanse Polisiemag.
Royal Victorian Order
Met die beëindiging van die toer en op aanbeveling van ons gesaghebbendes, is aan my die Royal Victorian Order, deur die koning persoonlik toegeken vir voortreflike dienste tydens die toer. Aan ander lede is ook spesiale toekennings gemaak vir hulle voortreflike dienste.
ning van die Britse koning ontvang.
Dr DF Malan nooi siek Koning na die Unie
Enige jare later, nadat ons huidige regering aan bewind gekom het, het ons toenmalige eerste minister, wyle dr. D. Malan, dieselfde koning weer as gas genooi na die Republiek5 toe hy, dr. Malan, verneem het dat die koning se gesondheid groot kommer besorg het.
Die uitnodiging was met graagte aangeneem en alle nodige reëlings moes sonder versuim weer getref word. Die koning en sy geselskap sou hierdie keer langs die m staatsvakansie-oord ook bekend as Botha-huis, tuisgaan. Ek het weer eens opdrag ontvang om bevel te neem van die veiligheidsdienste; alles was gereël en ons was reeds in Durban besig in samewerking met alle betrokke staatsdepartemente om alles, ingesluit veiligheidsdienste, te finaliseer toe die tragiese tyding die konferensiesaal een oggend bereik dat die Britse koning die vorige nag oorlede is. Almal het hulle penne op die tafel neergelê en mekaar verslae aangestaar en die volgende dag was almal weer terug na hulle tuistes toe. Ek moet sê almal was teleurgestel dat hulle nie hierdie belangrike landstaak behoorlik kon voltooi nie. Die feit dat die wyle koning van Brittanje en sy geselskap hierdie tweede uitnodiging van ons wyle eerste minister weer so gretig aanvaar het spreek boekdele nie net vir ons land se gasvryheid nie, maar ook die liefde en aantreklikheid van ons land se wonderlike natuurskoonheid.
Majoor te Hoofkantoor
Nadat die veiligheidsdienste van die koninklike toer finaal afgehandel was word ek verplaas na hoofkantoor gedurende Mei 1947 met die rang van majoor.
Kommunisme:
Nuwe Veiligheidsdiens
Ek kry opdrag om intensief toe te spits op kommunisme en alle verwante ondermynende kommunisme en verwante organisasies nooit behoorlik en doeltreffend bekamp kan word nie.
Mettertyd het ek hierdie afdeling verder uitgebou na die verskillende see- en lughawes so, dan is ons land se eerste veiligheidsdiens in die Suiddige afdeling op sy eie geword.
5 - HBH
Dit het nie maklik gegaan nie daar was ontsettend baie struikelblokke en groeipyne wat oorbrug moes word.
Opleiding deur buitelandse deskundiges
Die lede van hierdie afdeling is spesiaal gekeur en opgelei selfs ervare lede van buitelandse geheime dienste is verkry om behulpsaam te wees met die opleiding en sekere aspekte van organisasie en tegniese toerusting.
1948: Buitelandse studietoer
polisie-studieplan gestuur na die buiteland om polisiemetodes in die Verenigde Koninkryk te studeer.
Gedurende hierdie studiekursus van ongeveer drie maande doen ek intensief ook verder navorsing in verband met geheime dienste en prosedure aldaar en maak kennis met deskundiges van ander lande ingesluit die Verenigde State van Amerika en verryk my kennis deur noue samesprekings. Na die beëindiging van die kursus doen ek volledig verslag en verskillende van my aanbevelings word aanvaar.
in verband met die geheime dienste met sekere belangrike aanbevelings wat ook aanvaar word. Hierdie verslae is op rekord en kan nageslaan word vir verwysing en verdere besonderhede, indien die kommissaris dit sou goedkeur.
1948: Nuwe regering
Met my terugkeer na die Republiek6 het die nuwe regering met dr. Malan as eerste minister reeds oorgeneem en heelwat organisasie werk, selfs in die polisiemag, moes op nuwe patrone uitgevoer word.
Ek word deur die toenmalige eerste minister, wyle dr. Malan, ontbied en die destydse minister van Justisie, adv. C.R. Swart. Ek doen kortliks verslag oor polisiemetodes en veiligheidsdienste en my ondervindings oorsee. Die minister van justisie ontmoet persoonlik ook alle lede van die SuidAfrikaanse Polisie studiespan wat so pas van die buiteland teruggekeer het. Hy is baie beïndruk met hulle ervarings.
6 Unie soos dit toe was - HBH
BO van die veiligheidsafdeling
Die eerste minister, wyle dr. Malan, gee opdrag dat aangesien daar reeds met die nuwe veiligheidsafdeling en die stryd teen kommunisme en verwante ondermynende organisasies ek in bevel van hierdie veiligheidsafdeling moet aanbly en die werksaamheid steeds moet bevorder en uitbrei aangesien die regering, soos hy dit gestel het, baie meer vasberade was om kommunisme nog meer daadwerklik en doeltreffend te bestry as voorheen.
Die toenmalige minister van Justisie stel gevolglik ontsettend en persoonlik belang in die werksaamheid en toekomstige uitbreiding, nodige toerusting, meer mannekrag en selfs fondse word beskikbaar gestel om die veiligheidsdiens se werksaamhede sover en so spoedig moontlik verder uit te brei en te verbeter.
Spesiale geskrewe opdrag
waarin die minister spesifiek opdrag gee in verband met verdere uitbreiding en die keuring van personeel wat vir hierdie belangrike taak nog nodig geag mag word. Alles verloop gaandeweg beter en die slaankrag van die veiligheidsafdeling word by die dag sterker.
Uitbreiding van die veiligheidstak
Soos reeds gestel, was verskillende van my aanbevelings sover polisiedienste oor die algemeen betref ook aanvaar soos onder meer hier aangedui. Die tweerigtingradio en infomasiekamer, die uitbreiding van die veiligheidstak, die stigting van die meganiese skool te Benoni, die modus operandi stelsel aan die Suid-Afrikaanse kriminele buro en nog ander verbeterings. Die volledige verslag is op rekord en kan nageslaan word vir verdere besonderhede indien nodig. Ek het persoonlik ook baat gevind by hierdie unieke ondervinding en my kennis aansienlik verryk deur idees te wissel met verskeie lede van ander polisiemagte wat ook daar kursusse bygewoon het tydens ons verblyf.
Oudiënsie
Ek was ook deur die toenmalige koning va
Verdeelde bevel en beheer
Nadat ek terug is van die buitelandse dienste beywer ek my onder meer om die veiligheidsdiens verder uit te brei. Ek dien ook terselfdertyd as stafoffisier vir die speurhoof aan hoofkantoor. Ek bly in bevel van hierdie dienste tot 1954 en word intussen bevorder na luitenant-kolonel en later na
kolonel en met my aanstelling as hoof van die Republiek se speurdiens word ek ook gedurende 1954 bevorder tot brigadier.
1950: Wet op Kommunisme
Met die uitbreiding van die veiligheidsafdeling word die verkry van inligting betreffende kommunistiese en ander verwante ondermynende bedrywighede aansienlik vergemaklik en baie meer doeltreffend gehandhaaf.
Die gevolg was dat die omvang van kommunistiese en ander verwante ondermynende organisasies behoorlik bepaal kon word en daarom vind ons dan dat die Kommunistiese Party in die Republiek en Suidwes-Afrika gedurende 1950 by wyse van plaaslike wetgewing in die ban gedoen word.
Russiese Ambassade
Gedurende hierdie tydperk was daar ook voldoende inligting tot die beskikking van die staat gestel om die Russiese Ambassade se termyn van diplomatieke verteenwoordiging in die Republiek te beëindig en hulle terug te stuur na hulle tuisland7 .
Kommuniste is gelys volgens die nuwe wet en sover moontlik is hulle uit vakunies verwyder en ook op baie ander maniere by wyse van paslike wetgewing en maatreëls vasgepen. Sekere organisasies wat deurspek en/of beheer was deur kommuniste of ander ondermynende elemente is ook in die ban gedoen en onwettig verklaar.
Brig L Wessels, brig Sampie Prinsloo en genl Van den Bergh
Nadat ek hoof geword het van die Republiek se speurdiens in 1954, het brig. L. Wessels die beheer van hierdie diens oorgeneem en dit verder uitgebrei. Daarna het brig. Sampie Prinsloo oorgeneem en later met genl. Van den Bergh aan bewind, is hierdie groot landstaak tot verdere hoogtes bevorder.
Die uiters waardevolle dienste wat hierdie afdeling alreeds deur die jare aan ons land gelewer het en steeds nog lewer sal boekdele neem om te beskryf maar dit is beter dat ons ons weer eens
A secret service is a s
7 Genl Johann Coetzee het my vertel, toe hy veiligheidshoof was, dat hy onder dekking as verpakkingsmaatskappy teenwoordig was, toe die Russiese ambassade se eiendom ingepak was vir verskepingHBH
hulle verdien hulle sout dubbeld en dwars
1960: Kompol
Gedurende Mei 1960, word ek aangestel as kommissaris van die Polisiemag. Ek was aangestel met die rang van luitenant-generaal, die eerste kommissaris van die polisie aan wie hierdie rang toegeken word. Ek is ook die eerste polisie-offisier wat direk bevorder is van brigadier na die rang van luitenant-generaal. Die ander was almal eers generaals-majoor. Die beheer van die speurdiens van die Republiek se veiligheidsdiens het albei steeds onder die beheer van die kommissaris van die Suid-Afrikaanse Polisie geressorteer wat direk aan die minister van justisie verantwoordelik bly. Vandag is dit natuurlik die minister van polisie.
Soos reeds aangedui, vroeg gedurende 1960, word ek aangestel as kommissaris van die SuidAfrikaanse Polisie en dien in hierdie hoedanigheid tot die einde van my dienstermyn op 18 September 1962.
Gedurende hierdie tydperk word die Polisiester en Polisie Getrouediensmedalje vir troue diens vir 30 jaar getroue diens en langer aan my toegeken. Ek is die enigste kommissaris van polisie wat ook bevel gevoer het oor al hierdie senior afdelings van die Suid-Afrikaanse Polisie, naamlik die
Die feit dat ek hier meld dat ek die enigste kommissaris van die Suid-Afrikaanse Polisiemag was, wat al drie die hoogste poste beklee het, is nie soseer om onderskeiding vir myself te beklemtoon nie maar om die leser te laat besef hoe veeleisend dit is om soveel gewigtige verantwoordelike pligte, so voortdurend te dra.
Republiek se veiligheidsdiens
Om hoof van die Republiek se veiligheidsdiens te wees is in sigself geen ligte taak nie en om dan boonop self ook dit te gestig het en van heel onder af op te gebou het met veelvuldige probleme, verandering van regering oor nag, en nogtans te verseker dat alle moontlike inligting aan al die betrokke owerhede tydig besorg moet word, is nog minder maklik en dan moet u ook let op die verskillende bykomende veeleisende voorrangtake wat intussen verrig is deur my persoonlik, naamlik 1945 oorplasing na verdediging om die ontploffing van die Groot Magasyn te ondersoek.
Ondersoek van na-oorlogsjare misdade
-oorlogsjare misdade te ondersoek. Op daardie stadium was hierdie pligte as voorrangdienste beskou onthou moet word dat talle mense met die ontploffing van die Groot Magasyn die lewe verloor het, skade en verwoesting van staats- sowel as privaateiendom, het duisende rande beloop almal wou weet en alles moes met die hoogste orde van spoed gedoen word,
Hoogverraad
Intussen is daar gedurende 1946 sake van hoogverraad8 hangende teen lede van ons destydse kommunistiese party en andere. Landswye soektogte dwarsdeur die land moes gedoen word deur
Duisende dokumente is beslag op gelê by kommunistiese kantore wat bestudeer moes word. Hierdie saak het misluk deur gebrek aan paslike wetgewing teen kommunistiese ondermynende bedrywighede.
Voordat die talle dokumente na die mislukte saak, aan die kommuniste teruggegee is, het ek heimlik gereël met behulp van die destydse prokureur-generaal om fotostatiese afdrukke te laat maak van al die dokumente deur ons Suid-Afrikaanse Kriminele Buro (SAKB) vir toekomstige doeleindes. Later, toe die Kommunistiese Party in 1950 in die ban gedoen is, is die werklike waarde van hierdie fotostatiese afdrukke eers behoorlik besef.
1946/7/8
toer bevorder ek die stigting van die veiligheidsdiens na hoofkantoor. Einde 1947, soos reeds
in die Verenigde Koninkryk te gaan studeer lede en doen navorsing en studie vir ongeveer drie maande en keer terug na die Republiek9 in Julie 1948.
Nuwe regering
Die regering het intussen verander, ons huidige regering is aan bewind, nuwe aanpassings en baie reorganisasie is noodsaaklik en alles moet vlot en foutloos geskied. Intussen bly die uitbreiding en beheer van die nuwe veiligheidsdiens nog steeds op my skouers. Die huidige regering wil
8 Daar was onder meer -generaal van die Ossewabrandwag en hoof van die Stormjaers HBH.
9 Die generaal bedoel Unie HBH.
daadwerklike diens hê en alle inligting van die Russiese Ambassade moet op hoë vlak ondersoek word. Die skielike verandering van regering, is uiters moeilik om te bekom ek moet baie sukkel om inligting te bekom, vernaamlik by sekere kringe en ook sekere staatsdepartemente.
Tweede buitelandse besoek
Gedurende Oktober 1948, soos reeds aangedui, word ek saam met die toenmalige minister van buitelandse sake, wyle dr. Eric Louw, weer oorsee gestuur. Laasgenoemde moet ons eerste minister, wyle dr. Malan gaan verteenwoordig by die Statebond Konferensie in Londen en moet aandoen in Parys, Frankryk. Ek moet ook verder navorsing doen in verband met veiligheidsdienste in die buiteland.
Geheime sendings
Gedurende Junie 1949, 1950 en 1953 gaan ek weer op oorsese geheime sendings in verband met navorsing en veiligheidsdienste en vergesel ons eerste minister, wyle dr. Malan by die kroningsplegtigheid en Statebond Konferensie in Londen gedurende 1952.
Sharpeville-tragedie en aanslag op dr Verwoerd
Gedurende 1954 as hoof van die Republiek se speurdiens behartig ek die ondersoeke in verband met die Sharpeville-tragedie op Vereeniging, die aanslag op die lewe van ons eerste minister, wyle dr. Verwoerd by die skougronde in Johannesburg almal ernstige voorrang landsake, wat ek persoonlik in my hoedanigheid as speurhoof moet aandag aan skenk. Toe volg, met my aanstelling as kommissaris van polisie, die destydse noodtoestand wat uiterse en voorrang aandag moes kry.
Adv. Frans Erasmus
Daar het ook in dieselfde tydperk; verandering van ministers van Justisie plaasgevind die vorige ervare minister van Justisie adv. C.R. Swart met wie ek vir ongeveer elf-en- -halfjaar saamgewerk het, as hoof van die veiligheidsdienste, hoof van die speurdiens, word vir ander belangrike pligte elders geroep. Hy word aangestel as ons eerste staatspresident.
Ons nuwe minister van Justisie, wyle adv. Erasmus, doen sy bes om hom spoedig en behoorlik in te werk by al sy veelvuldige pligte- maar word ook ontsettend besig gehou met ander aspekte van reorganisasie en administratiewe pligte.
Genl. Rademeyer bedank
Die voormalige kommissaris, genl. Rademeyer het skielik weens gesondheidsredes bedank. Ek neem waar en moet my inderhaas ingrawe in al hierdie pligte onder die heersende buitengewone omstandighede, terwyl kommunistiese en verwante ondermynende bedrywighede ook aan die orde
van die dag is buite in die praktiese veld - onluste heers in die Transkei onmiddellike aandag is daar nodig.
Na al die knel en kwespunte, moes ek persoonlik gaan om aandag te skenk en terselfdertyd moet ek my behoorlik aanpas by my nuwe minister wat nog onervare is met die veelvuldige praktiese probleme van die Mag. Hy word ook baie besig gehou met administratiewe en ander voorrang reorganisasie pligte, dat hy skaars kan aandag skenk of besef met sy min ondervinding van polisiewerk, hoe uiters besig die Mag daar buite in die praktiese veld is met misdaad en verskeie vorms van ondermynende bedrywighede. Dit was uiters moeilike dae, maande en selfs jare wat Voorbereidings en nodige maatreëls moet inderhaas ook oor hierdie jare getref word vir Republiekwording, die inhuldiging van ons eerste staatspresident nieke en uiters belangrike gebeurtenis in die land se geskiedenis die veiligheidsmaatreëls en ander pligte waarmee die polisie ook gemoeid is, verg my persoonlike aandag dwarsdeur die Republiek (nog Unie van SuidAfrika). Alles verloop uiteindelik baie plegtig en goed en ek is trots dat Republiekwording (31 Mei 1961) gedurende my termyn van kommissaris van polisie verwesenlik is.
Cato Manor
Gedurende hierdie tydperk is daar ook die Cato Manor10 oproere te Durban wat ook reeds my persoonlike aandag en toesig geverg het. Onthou sal word dat etlike polisiemanne hier wreedaardig deur nie-blankes vermoor is.
SWA
Probleme duik op in Windhoek van V.V.O-agente wat dreig om die gebied onwettig te besoek en die staat in verleentheid te stel. Ek moet my verlof uitstel en inderhaas en oornag persoonlik gaan om sake daar die hoof te bied. Vir enige weke verg hierdie saak baie kommer op hoë vlak want daar het gelyktydige onluste geheers tussen die nie-blankes. Die situasie was baie delikaat en plofbaar en uiters taktvolle optrede was noodsaaklik gelukkig is die saak tydig en taktvol opgelos met behulp van goeie samewerking onder betrokke instansies en geheime persoonlike kontakte elders, wat paslik saamgewerk het,
10 11 lede van die Mag word vermoor HBH.
Hierdie taak was afgehandel by die avond van my termyn as kommissaris en polisieman en ek het die geleentheid en eer gehad om dit te verrig onder die taktvolle en wyse beheer van wyle dr. Verwoerd persoonlik.
Adv BJ Vorster: Minister van justisie
Nog was dit nie die einde van die probleme nie; weer eens verander ons ministers. Ons minister van Justisie, wyle adv. Erasmus, moes inderhaas vertrek op ander voorrang pligte na Rome waar hy as ons ambassadeur aangestel is. Ons nuwe eerste minister, adv. Vorster is toe gedurende Augustus 1961 as minister van Justisie aangestel. Onder sy bekwame leiding het ek maar net enige maande gedien. Voordat ek met drie maande pensioenverlof gegaan het op 18 Junie 1962, en die finale beëindiging van my dienstermyn op 18 September 1962, verwesenlik is.
Laaste dag van amptelike diens
Op die heel laaste dag van my diens (1962) het ek in die parlementshuis te Kaapstad my laaste taak verrig. Die polisiepos en -werksaamhede van die Mag was onder bespreking onder leiding van ons minister van Justisie.
Daardie dag het die minister sy dank en waardering en die van die regering herhaal. Hy het dit op
onder meer gesê dat ek my lewe aan die Suid-Afrikaanse Polisiemag gewy het en die land met groot onderskeiding deurgaans gedien het. Ander lede van die volksraad, regering sowel as opposisielede, het ook met groot waardering en lof getuig. Die president en lede van die senaat het ook soortgelyke aanprysings betuig.
Ek het besonderhede verskaf van my voortdurende veeleisende pligte gedurende die oorlogsjare en steeds daarna.
Geen vorige kommissaris, en tot huidig toe, ook nie daarna nie, was belas met soveel groot en veeleisende voortdurende verantwoordelike pligte. Hulle was almal feitlik van administratiewe of minder bedrywige afdelings en normale omstandighede aangestel en dan ook met tydige kennis vir deeglike voorbereiding. Met ander woorde hulle was meer toegerus en kon hulle beter en meer tydig marathon
resies gehardloop het en toe ontdek dat die laaste paar laps obstacle hindernis-wedloop.
Hunkering
Terwyl e stewige en blywende houvas hierdie gewigtige programme gaandeweg op my hele lewe bewerkstellig het nie. Ek het altyd uitgesien na die dag wanneer ek die tuig kan neerlê en rustig met pensioen kan aftree.
gewigtige probleem ek toe mee te kampe het. Vir die eerste paar jaar kon ek my eenvoudig nie by die stiller en rustiger lewe aanpas nie. Alles het op my senuwees
het nie, want gedurende my diensjare was polisiewerk in sy besonderheid omtrent nooit aan huis bespreek nie.
Dit sal boekdele neem o
Voorbereiding vir aftrede
voorliefde en belang in jou gekose loopbaan, hoe sterker en dieper groei daardie voorliefde en belangstelling ongemerk gaandeweg oor die lang termyn van diens en hoe moeiliker word sielkundig en in alle ande
Ek meen eerlik dat lede van die polisiemag dit nog moeiliker vind as ander amptenare, vanweë die buitengewone wisselende aard van hulle veelvuldige pligte, die spoedige gebeure en verwikkelinge gepaard met die avontuur, die volume en verskeidenheid van interessante mensekennis wat onder soveel wisselende omstandighede opgedoen word, die wonderlike heersende kameraadskap, dissipline en espirit-de-corps, in sommige gevalle verder en dieper verstewig deur die verlies van dierbares in die uitvoering van hulle pligte, dit alles op en uitgebou oor soveel lang jare van die Mag se bestaan het gedien en dien nog steeds voortdurend om lede saam te snoer in een groot soliede geheel. Daarom dan so uite rustiger once a true policeman always a policeman is tog so waar.
1948: Spesiale sending
Soos reeds aangedui, gedurende Oktober 1948 nadat ek terug was van my buitelandse sending buitelandse sake wat statebondskonferensie. Ek beywer my onder meer ook daar en elders in die buiteland op ander spesiale polisiedienste. gereis.11
1949, 1950 en 1953: Spesiale dienste: Buiteland
Gedurende 1949 en 1950 gaan ek weer op spesiale dienste na die buiteland en besoek ook ander aangrensende gebiede en lande in Afrika. Met my terugkeer word geheime verslae ingedien.
Soos reeds verduidelik, gedurende 1953 met die kroningsplegtigheid en Statebondskonferensie gaan ek weer na die buiteland en lewer ook onder meer persoonlike bydraes tot die veiligheid van ons eerste minister, wyle dr. Malan, gedurende hierdie plegtighede in Londen. Alles verloop veilig en ook aldaar met talle ander lede van ander polisiemagte wat ook tydens hierdie plegtighede aldaar saamgetrek is. Alles dien om kennis uit te brei en breër insig in polisiesake oor die algemeen te bevorder.
Verbeterde voordele en toetree vereistes
Gedurende my termyn as kommissaris van polisie beywer ek my om sekere verbeterings aan te bring naamlik, die nuwe uniforms vir die Mag, die kapelaan-aanstellings12 word ingevoer, ek neem persoonlik die nodige stappe om hierdie saak deur te voer, die herindeling van polisie-afdelings. Vir doeleindes van beter beheer, word die afdelings vermeerder van nege tot sestien. Die opvoedkundige kwalifikasies van lede van die Mag word opgeskuif van std. 6 na std. 8 met enkele salarisskale vir die Mag te verkry m
Mag.
Polisiereserwemag
Deurdat ek ondervinding gehad het gedurende die oorlogsjare 1939-1945, hoe uiters moeilik en
11 Sien History of the South African Department of Foreign Affairs 1927 1993, pp 226 227.
12 Ds Harpir Maartens die skoonvader van genl Jannie Geldenhuys is ons SAP se eerste kapelaan en hy het - HBH.
in getalle gemobiliseerword vir dringende dienste elders het sterk aanbeveel by ons toenmalige minister van Justisie.
tye kan verrig nie, maar ook terselfdertyd behulpsaam wees om die algemene publiek meer veiligheidsbewus en ook meer misdaadbewus te maak. Die gevolg was dat die polisiereserwemag toe gestig is met paslike wetgewing. Hierdie eenheid het homself reeds deeglik bewys en sy bestaan tasbaar geregverdig.
Die polisiereserwemag kan die polisie se geledere aanvul in tye wanneer permanente lede elders in noodgevalle saamgetrek is vir ander ernstige en buitengewone dienste dit was ook gemeen dat die polisiereserwemag die publiek oor die algemeen ook meer misdaadbewus sou maak.
Mobiele eenheid: Transkei
Ek bring ook die mobiele eenheid in die Transkei, weer in herlewing om wet en orde aldaar meer
om die onluste en onrus in d veroorsaak was, die hoof te bied. Ek stel spesiale nuwe maatreëls inwerking, onder meer ook proklamasie 400, wat vandag nog op die wetboeke staan in die Transkei. Hierdie maatreël maak voorsiening vir die onmiddellike arres en langer inhegtenishouding van ondermynende elemente.
ander afdelings en beter samewerking tussen uniform- en speurafdeling, asook dissipline oor die algemeen, te bevorder en te verbeter.
Verskillende komitees -
Die polisie eksamenraad, die polisieraad wat die polisievakansie-oord beheer, hoofvoorsitter van die polisiekultuurvereniging.
Die komitee deur die kabinet aangestel om pensioene in die Mag te verbeter en later president van die Polisie Rugbyklub, en ook vise-president op Transvaal Rugby Unie, president van die Polisie Hengelklub beywer my in die meer toegewy aan rugby en atletiek en later hengel. Ek was vir etlike jare lid van die Pretoriase polisie se eerste span.
In atletiek het ek vir twee agtereenvolgende jare deelgeneem aan die jaarlikse Suid-Afrikaanse Polisiekampioenskappe. Sport word deurgaans in die Mag aangemoedig om liggaamlike sowel as A sound mind in a sound body
Studie
In my private tyd het ek my geesdriftig beywer om studie in die Mag aan te moedig en te bevorder.
resultate verwerf. Lat
wat feitlik net koste gedek het. Aan talle lede wat dit nie kon bekostig, het ek die lesings gratis verskaf. Ek mag meld dat gedurende vroeër jare meeste lede net in Engels studeer het.
Die Union College en die Witwatersrand Kollege het lesings vir polisie bevorderingseksamens t alle lede nie kon bekostig nie, gevolglik moes sommige lede maar uit die voorgeskrewe wetboeke, wat ook baie duur was, studeer.
Almal het maar gesukkel met studie, daarom soveel te meer, en deurdat ek self ook gesukkel het, het ek my beywer met studie. Die daarstel van polisielesings het ook nie so maklik gegaan nie, ek moes spesiale en skriftelike goedkeuring van die kommissaris van polisie verkry voordat ek met die onderneming kon begin, en toe was dit ook net goedgekeur op voorwaarde dat daar geen persoonlike wins by betrokke was nie. Ek kan u verseker dat dit maar soms broekskeur gegaan het
in sekere opsigte verander is, en ek sekere lesings weer moes oorskryf en laat herdruk, dat ek my uitkeerpolis moes opsê om die nodige fondse beskikbaar te kry en om sodoende weer behoorlik te kon balanseer. Ek was egter vasberade om met my saak voort te gaan, ander offisiere in die Mag het my aangeraai om ook soos hulle liewer vir die Union of die Witwatersrand Kollege te werk teen
Ondersoek van Misdaad
en in alle dele van ons land en soms ook in aangrensende en oorsese lande. Om besonderhede van sulke ondersoeke en sake te verskaf wat oor soveel jare op een of ander stadium onderneem was, sal boekdele neem.
Graag wil ek net hier meld dat volgens my ondervinding oor soveel jare, spanwerk deurgaans die deurslag tot oplossing en sukses was. Dit geld feitlik soos klokslag in die geringste tot die ernstigste misdaad. Hoe meer geloofwaardige bronne van inligting en hoe meer spanwerk en spangees toegepas en bevorder kan word, hoe beter die resultate.
regte spanne vir bepaalde ondersoeke te kies en so doelgerig as moontlik in werking te stel. Vanselfsprekend moet die offisier-in-bevel van die ondersoek afgesien van rang, deurgaans sover menslik moontlik altyd aan die spits en persoonlik op die toneel van alle ernstige misdaad wees, om sodoende wedersydse vertroue tussen homself en sy spanne te kan inboesem en daadwerklik leiding te kan gee
Onder meer neem ek die Bruce-moord13 Oil drum Murder -moord soos dit in die buitewêreld bekend is. Hierdie saak het groot roem vir die Suid-Afrikaanse Polisie, nie net in ons land nie, maar ook in die buiteland verwerf. Die vermoord daarom die groot belangstelling van die buiteland. Die betrokke bewysstukke van hierdie saak is in ons polisiemuseum.
Die dr. Buchner-lang tydperk van etlike jare feitlik onder die neuse van die polisie voortdurend gepleeg is.
moeilike ondersoek van etlike maande is die beskuldigdes aan die man gebring. Die saak het onaangename nagevolge gehad wat in verskillende vorms van departementele ondersoeke en verhore teen sekere amptenare geëindig het. fbrekings besorg. Ek
verdwyn het. Die padda was glo uitgestal saam met ander versieringe langs die visdammetjie en ondersoek en onmiddellik vertrek
13 U kan later verder oor die Bruce-saak in hierdie spesiale uitgawe lees HBH.
ek per trapfiets na die toneel van misdaad. Ek ontmoet en ondervra die klaagster. Sy is baie verdrietig en ontsteld oor die verdwyning van die kosbare padda.
Ek besigtig die visdammetjie en omgewing uiters noukeurig vir moontlike leidrade, spore ensovoorts, maar vind absoluut niks nie net die ou groot leë plekkie op die gras vanwaar die paddatjie van verwyder is, is sigbaar. Ek ondervra almal op die werf en almal in die omgewing oud en jonk, sonder sukses. Ek deursoek die hele werf en omgewing met die hoop dat kinders dalk die padda geneem het om daarmee te speel maar sonder sukses. Niemand het iets of iemand in die omgewing gewaar wat moontlik die padda kon verwyder het nie.
Terug aan kantoor sirkuleer ek die beskrywing van die padda onder ander lede van die speurdiens, blank sowel as nie-blank, maar vir my wil dit voorkom of niemand eintlik baie ernstig is nie. Dit maak my nog meer bekommerd want ek kan nie bekostig dat een van my eerste sakies onopgespoor gaan nie. Gedurende die daaropvolgende dae ondervra ek weer die bediendes in die omgewing en maar geen spoor van die padda nie.
Ek spreek ook weer die klaagster met die hoop dat sy dalk self weer die padda in die huis of omgewing in die tuin kon gekry het, maar sonder enige sukses. Sy het my half verbaas aangekyk en het net baie meer angstig verneem of ons dan nog niks gekry het nie. Ek verneem onder die nieblanke speurders of hulle nie miskien al iets raakgeloop het nie of gehoor het nie, maar sonder enige sukses.
Ek stop een van die bekwame niedat hy tog sy beste moet doen om te help. Vier dae is reeds verby en nog geen spoor van die padda nie. Die klaagster het in die tussentyd weer die offisier gebel en verneem of daar dan nog niks gevind is nie. Hy wil ook weet wat alles gedoen is. Ek verduidelik tot die beste van my vermoë. Hy lyk nie heeltemal tevrede nie, of ten minste in die bekommerde toestand het dit vir my so gelyk. Hy gee opdrag dat ek alles moontlik moet doen om die padda terug te kry want die klaagster blyk nie heeltemal tevrede te wees nie. Ek beloof dat ek alles sal doen wat menslik moontlik is en weg is ek weer met my trapfiets.
Ek spreek weer die klaagster en poog om haar te verseker dat alles moontlik gedoen word en vra baie beleefd dat sy my liewer in die toekoms persoonlik moet bel. Sy lyk baie halfhartig en beklemtoon net weer hoe waardevol die groen padda is.
verloop het, vergesel ek een oggend een van my kollegas na die plaaslike hospitaal wat toe nog in Potgieterstraat geleë was. Hy was toe alreeds bewus van my ondersoek van die padda en vir die soveelste keer op pad na die hospitaal, herhaal ek weer die gebeure. By
Ek ondervra weer verskillende klonkies wat verbyloop, maar niemand kan enige inligting verstrek
klonkies wat die ou Indiër met die verkoop van die groente behulpsaam is, hulle staar my net aan. voete om beter te demonstreer, ek herhaal die groot padda (parra) ek soek hom hy was by die oumiesies se tuin daaronder naby Potgieterstraat, ek beduie verder die straat af. Ek sê die padda (parra) le ek sal gee pansella as julle sê waar die padda is. Ek sal nie vang nie - ek wil net die padda terugkry vir die oumiesies. Ek hoor die een sê iets aan die ander een am am - hy beloof hy sal pansella, as ons die padda
My kollega het intussen ook opgedaag en het sonder my wete die petalje van die rondspringery op die g is ons saam met die een klonkies na Marabastad hy beduie naby die kerriebol bly Sam. Ons is mafokkies (speurders) beduie ek, ons kom haal die oumiesies se padda (parra) sê ek. Sy moeder ja werklik dit lyk soos die gesteelde padda geen twyfel nie. Ons neem Sam saam na die woning van die klaagster in die stad. Net toe sy die padda sien sê sy -
Sy is baie bly en staar Sam net aan sy vra dat ons hom tog nie moet vervolg nie sy is net te bly dat haar padda teruggekry is. Dit blyk toe dat Sam voorheen daar saam met die groentekarretjie was. By die kantoor lyk almal bly dat ek my padda teruggevind het en staar met verwondering na neem van Sam en myself en is baie in my noppies nie, maar lyk ook tevrede. Hy is weens sy jeugdige ouderdom net paslik vermaan en aan sy ouers oorhandig
vir verdere tug. Die kosbare padda is aan die klaagster teruggegee en my saak is as OPGEPOOR
AFGESLUIT BÊRE KOLOM 4
Soos ek alreeds verduidelik het, was ek aan die einde van 1928 oorgeplaas na die speurdiens en het my hele loopbaan gewy aan hierdie diens en die veiligheidsdienste van ons land. My pligte het my dikwels uitstedig geneem, feitlik na alle dele van ons land, na aangrensende gebiede en lande en soms ook na die buiteland. Tydens my afwesigheid was dit dan deurgaans my getroue en standvastige vrou wat alles aan huis moes beheer en behartig. Ons verstandhouding was van die heel begin af, dat sy die huishouding en alles wat daarmee gepaard gaan sou waarneem, terwyl ek my hele aandag volskaals aan my amptelike pligte kon wy.
Besonderhede van polisiewerk en in nooit aan huis bespreek nie. My kinders het nooit geweet wat ek doen en waarheen ek gaan nie. Hulle het ook nie uitgevra nie, as ek niks sê nie, vra niemand vrae nie.
Onpartydigheid en onverbonde
Hierdie beleid was dwarsdeur die jare gehandhaaf en vir my het dit baie sukses besorg. Behalwe sport, het ek uitsluitlik net aan die polisiemag en aan my kerk behoort.
Ek was dikwels genader om ook by hierdie of daardie goeie organisasie aan te sluit, maar streng volgens die vereistes van sy eed van getrouheid wil handhaaf, hy nie tyd het vir ander sake nie. Sy aandag mag verdeeld raak en omstandighede mag hom in verleentheid beland en sy veelvuldige pligte wat reeds moeilik en so veeleisend is, soms nog moeiliker en onaangenamer maak. Hierdie beleid het die toetse van moeilike tye deurstaan en ek glo vas dat dit die allerbeste
Lesings vir polisie-bevorderingseksamens
Ek is ook die eerste polisieAfrikaans aan lede van die Mag beskikbaar gestel het. Ek het my doelgerig beywer om aan al die studerende lede van die Mag, blank sowel as niealbei tale wat hulle karige sakke kon bekostig. Ek het hierdie lesings oor die jare baie verbeter totdat ek uiteindelik die stelle in boekvorm VRAE EN ANTWOORDE IN ALBEI TALE beskikbaar gestel het. Hierdie stelle lesings in albei amptelike tale het baie lede deur hulle eksamens gehelp.
Boodskappe en briewe van waardering wat ek oor die jare en steeds soms ontvang getuig daarvan. Gedurende my dienstermyn as kommissaris van polisie het ek toe my doel uiteindelik bereik om
betreklike geringe fooi wat almal kon bekostig.
My eie lesings het ek aan die Mag geskenk sodat dit kon dien as grondslag vir die nuwe amptelike lesings. Rekords kan getuig dat hierdie sakie destyds paslik in magsorders aangekondig en bevorder was. Ek het toe tevrede gevoel dat my pogings oor die baie jare om aan alle studerende
van aanprysing deur die toenmalige minister van justisie en daarna ook die kommissaris van polisie wat my opgevolg het, laasgenoemde het met die goedkeuring van die betrokke gesaghebbendes
Genl JM Keevy
Sy brief gedateer 9 Augustus 1963 het soos volg gelui:
Dit is reeds bekend in die polisiegeledere dat u die grondslag gelê het vir die bestaande lesings vir die Suid-Afrikaanse Polisie bevorderingseksamens deur die leerstof wat u vir u eie lesings gebruik het, aan die departement beskikbaar te stel.
met die Afrikaanse stel wat reeds in u besit is, om as simbool te dien van die groot diens wat u aan studerende lede van die Mag bewys het.
Met agting, (Get.) J.M. Keevy.
KOMMISSARIS: SUID-
Genl. CI Rademeyer
geskryf:
Ek het met groot belangstelling hierdie hersiene kursus wat brig. H.J. du Plooy vir lede van die Mag aanbied nagesien en kan dit met die grootste vrymoedigheid aanbeveel. Dit behels die hele sillabus van konstabel na kommissierang en is behoorlik en volledig uitgewerk op die vrae-en-antwoorde punt-stelsel. Die kursus besorg ongetwyfeld aan beide eksaminator en kandidaat die werklike vereistes waarna reeds vir enige jare sterk verlang is.
Die skrywer beywer hom vir etlike jare in hierdie belangrike werk en het in die verlede reeds daarin geslaag om talle lede van die mag aan te help. Ek beskou sy huidige werk a wat steeds die standaard van bevoegdheid en doeltreffendheid in die Mag sal bevorder.
wens ek hom en alle lede van die Mag wat hierdie prysenswaardige onderneming steun, die grootste sukses toe.
C.I. RADEMEYER,
KOMMISSARIS VAN DIE S.A. POLISIE. Hoofkantoor, Pretoria.
Adv CR Swart
Ons toenmalige minister van j soortgelyke brief van waardering ook met groot lof getuig van my groot bydrae, in verband met studie in die Mag. Onder meer het hy soos volg geskryf: 4.10.1957
Geagte brig. Du Plooy, -en-antwoorde vir die S.A. Polisie se bevorderingseksamens.
Ook wil ek u gelukwens met en my waardering uitspreek vir die groot en nuttige werk wat u hierin die polisieman verskaf daarby is die inhoud en indeling so bondig, duidelik en ter sake oor al die vraagstukke!
U verdien werklik lof vir hierdie diens wat u gelewer het. Met vriendelike groete en goeie wense.
Die Uwe,
Regterpresident van die Transvaal
Die toenmalige regterpresident van die Transvaal het soos volg getuig:
The author, whose career in die South African Police has deservedly been both rapid and distinguished, is to be congratulated on this new and enlarged edition of his work which in the past has proved of such great value to members of the Police Force and which has now been revised and improved in response to many letters of appreciation. Our somewhat small Police Force has to discharge its manifold and trying duties under the very difficult circumstances of the country, and every effort to improve the efficiency of its members is to be highly commended. (Sgd.) G.J. Maritz.
JUDGE-
Die Gids
Die Gids The Guide albei tale, meer vir die man op patrolliediens op die platteland, geskryf. In hierdie verband het ons toenmalige minister van justisie hom soos volg uitgelaat: 26.5.1958
Geagte brig. Du Plooy, my geskenk het.
Ek vertrou dat u eersdaags weer heeltemal gesond sal wees. Met vriendelike groete
(Get.) C.R.
Adv. J. Ludolf
Adv. J. Ludolf, een van ons mees senior regters in die Transvaal, wat baie van my sake in ons land se howe verdedig het, ook gedurende die oorlogsjare, toe hy nog as advokaat gepraktiseer het,
Die Gids -
1.3.1968 is van
dieselfde geëerde genl. Du Plooy wat sy hele lewe verwyl het en toegespits het om sy plig teenoor ons Suid-Afrikaanse staat te doen.
Vir hom het dit nooit saak gemaak watter politieke party aan bewind was nie. Vir hom was die taak eenvoudig: gedoen. Hy het sy vernuf en kennis aangevul deur in baie ander lande ter wêreld te gaan kyk en
leer en hy het daardie kennis hierheen oorgedra en in hierdie boek help hy verder om die wysheid van sy ondervindinge oor te plant op ons polisiemag.
generaal geword.
Met ons enorme polisiemag van vandag is daa en plig om by herhaling die manmoedigheid, die dapperheid, die vernuftigheid en die ordentlikheid van ons polisie te loof. Julle rekrute moet onthou dat net manne soos genl. Du Plooy so iets in julle kon ingeblaas het en dit nou nog na sy aftrede probeer doen. In ons veelrassige land is die optrede
-blanke hardhandig behandel. Hier wil ek ook byvoeg dat die nieblanke lede van ons Mag nie te verontskuldig is, soos hulle in baie gevalle met hulle mede nieblankes optree nie.
Vir julle almal, blank en nie-blank stel ek as voorbeeld die band wat genl. Du Plooy se lewe en werk gekenm
moet die saak ondersoek en bevredigende getuienis voor die regbank bring. Enige vorm van dwang of aanranding dien nie tot regverdigheid nie, hoe seker jy ook mag wees oor die skuld van die Ondersoek die saak en doen dit deeglik sonder om die beskuldigde te slaan of te martel. altyd binne perke bly.
Polisiemanne! Salueer julle president, beskerm ons Republiek en wees trots op julle uniforms, beskerm dit ook met julle optrede.
Werwing
Ek het ook baie lede vir die Mag en die speurdiens gewerf, insluitende lede van my familie en ook my enigste seun. Baie van hierdie lede dien vandag nog in die Mag en sommige van hulle in baie senior range wat reeds ook groot roem vir die Mag verwerf het.
Kosbare erfnis
Graag getuig ek ook hier met opregte dankbaarheid vir die Christelike en voorbeeldige opvoeding wat ek van my ouerhuis geërf het seker die enigste aardse erfenis wat my ooit gegun is my kosbaarste skat in die lewe gebly het wat niemand my ook sal kan ontneem nie. Op hierdie erfenis as grondslag het ek dan my lewenstaak aangepak en gebou in die polisiemag, my eie huis begin en gebou waarop ek later my kinders ook opgelei het en deurgaans my ondergeskiktes, vriende en kollegas probeer beïnvloed het. Almal wat my goed ken kan getuig dat ek altyd op hierdie grondslag probeer bou het. Ek het foute begaan en soms maar afgedwaal, maar die saadjies en diepte van die Christelike opvoeding het herhaaldelik geseëvier en deurgaans gedien as die vinger van teregwysing. Ek sal sekerlik my plig versuim as ek nie hier ook met dank en waardering melding maak van die feit dat my kerklike en skoolopleiding en die gedissiplineerde atmosfeer en kameraadskap in die polisiemag later ook ontsettend daartoe bygedra het en my in staat te gestel
Goeie gade
gelowige standvastige getroue vrou. Kort nadat ek my eerste eksamen in die Mag geslaag het, is ek met haar in die huwelik bevestig. Eienaardig genoeg, soos die goeie Voorsienigheid dit beskik
en toe nog boonop verneem dat sy my wyle broer geken het in haar kinderjare terwyl hy destyds ook in die Transkei gestasioneer was. Hierdie gebeure het vir die opbouing van my huis en my loopbaan ontsettend veel beteken. Sy het deurgaans die stille sterk steunpilaar gebly wat te alle tye aangemoedig, en die nodige bystand verleen het.
Pligsbesef
Die veelvuldige pligte van die Mag het in die jongste jare aansienlik vermeerder en het ook baie moeiliker en gevaarliker geword. Met die bykomende dienste op ons uitgestrekte grense het hierdie pligte steeds vermeerder en nag en dag moet die amptenaar van die gereg maar sy plek volstaan. 24 uur uit die 24 uur met hulle lewe in hul hande moet hulle hierdie pligte uitvoer. Hulle huisgesinne en familielede moet saam opoffer in hierdie groot landstaak, sodat ons almal, ingesluit ons vyande, rustig kan slaap en in vrede hier in ons vaderland kan voortleef.
Bepeinsing:
en herinnering daarop te lê, waar hy saam met ander gesneuwelde kollegas in stilte rus tussen die bleek en dorre mynhope van Johannesburg, gewonder hoeveel amptenare daar wel is wat werklik
eerlik en opreg vir hulle land werk en opoffer en wat werklik ook bereid is om die hoogste prys in te boet in diens van hulle land.
Met alle eerbied gesê, vir my wil dit soms voorkom of dit net ons polisiemanne is. Volgens die amptelike rekords het ongeveer tot huidig toe meer as 600 (ses honderd) lede al hulle lewens ingeboet in die uitvoering van hulle pligte sedert die Mag in 1913 gestig is.
Noem nog sulke manne in hierdie land wat deurgaans nag en dag hierdie getroue dienste wat soveel
eers meer verwag nie n wat
Hoe waar tog nie.
Dink ook maar mooi na aan wat daar in die Heilige Skrif aangehaal word omtrent die nietige mens se ondankbaarheid; toe tien me een vir ons Almagtige Skepper dankie gesê. Hoe kan die nietige mens dan iets meer verlang.
Kameraadskap esprit-de-corps wat oor die baie jare gebore is uit die plegtige eed van getrouheid, die hoë standaard van opleiding en die mooi en streng orde van dissipline wat heel van die begin deurgaans gehandhaaf word en alle spangees van samehorigheid wat in alle omstandighede, hoe moeilik en gevaarlik die dienste ookal mag wees, net met die hoogste orde van vasberadenheid deurgaans deurgevoer word.
Hoe dikwels het dit nie al gebeur dat sovele van hierdie manne nie op een of ander tydstip die dood en sovele ander gevare in die gesig moes staar terwyl hulle hulle pligte doelgerig moes handhaaf nie. Hulle beveg nie alleen net die misdadiger nie, of beskerm nie net lewens en eiendom en ook nie net bewaar hulle die veiligheid van ons land nie, maar inderwaarheid is hulle werklik in die praktyk ook ten tye van oorlog en onluste die eerste gelid van ons land se verdediging. toetrede tot die polisiemag bereid moet wees om deurgaans getrou te dien al sou dit ook sy lewe kos. Hoeveel honderde soos reeds aangedui, het nie al vir volk en vaderland reeds hierdie hoogste offer gemaak nie en hoeveel duisende dien daar nie nou op hierdie oomblik wat ook bereid is om ook tot die einde pligsgetrou te dien nie? Hierdie pligsgetroue manne is myns insiens vanselfsprekend ook eerbare burgers van ons land waarop ons almal trots behoort te wees.
Myns insiens sal hierdie orde van spangees en samehorigheid wat sy grondslag het op dieselfde polisie-eed van getrouheid gedissiplineerde opleiding, veelvuldige avontuur en verskeidenheid van ontberinge deur die jare van getroue diens steeds groei en sterker word mits ons polisiemanne nooit toelaat dat ander nadelige invloede hulle lojaliteit skend of verflou nie.
wat jy vra ons vir jou Suidhierdie groot ideaal wesenlik en werklik oor die jare uitgeleef het en nog steeds doelgerig uitleef
hoe hard so baie mense hierdie volkslied so dikwels sing en hoe weinig dit wesenlik en werklik prakties uitleef!
Die polisie se -Afrikaanse Polisie magte, Vaderlandse wakende
Om hierdie sterk gevoel van kameraadskap
gestig is met die edele motto -always a Policeman
Die hoof doelstelling van alle po ook dat as hy bekend is met polisiekringe elders in ander lande en gebiede wat hy mag besoek dat hy sommer daar tuis voel tussen polisiegeledere en dat hy, as polisieman ook spontaan deur so verder hoogtes bevorder.
Hoeveel keer oor baie jare het ons polisie nie al tot ons land se redding, slaggereed moes optree nie. Daar is vanselfsprekend ook soms enkele sondebokke soos in enige groot organisasie aangetref word. Dit moet egter onthou word dat die polisiemag self hulle skuldiges voor die geregshowe besorg sonder aansiens des persoons indien omstandighede dit vereis of die gereg oortree of misbruik word.
Minister Jan de Klerk
s land se geskiedenis. Die polisietydskrif Justitia van Augustus 1961 op bladsy 31, paragraaf ses het onder meer as volg oor hierdie toekennings geskryf: edel
brief van waardering aan elke lid gerig en die gelukkige persone is die kommissaris. Ons wens hulle
Die brief van waardering het soos volg gelui:
van mnr. C.R. Swart as staatspresident van die Republiek van Suid-Afrika te Pretoria op 31 Mei 1961.
(Get.) J. de Klerk.
Adv BJ Vorster: Eerste minister
Met my aftrede uit die Mag het ons minister van Justisie, adv. Vorster, ons huidige eerste minister, die volgende skrywe saam met die kontantgeskenk namens ons regering aan my oorhandig:
Geagte genl. Du Plooy, By geleentheid van u uitdienstreding uit die Suid-Afrikaanse Polisiemag wil ek graag die dank en waardering van die staat aan u oordra v die Suid-Afrikaanse Polisiemag gelewer het.
Ek wil ook my persoonlike waardering betuig vir die onbaatsugtige diens wat u aan my voorgangers gelewer het en vir wat u tydens u loopbaan vir die Suid-Afrikaanse Polisiemag en ons land gedoen en beteken het.
Dit is nooit aangenaam om jou lewenstaak neer te lê nie, maar die onaangenaamheid word altyd terugkyk. Dit is beslis waar in u geval. gesondheid en voorspoed sal lewer.
Met allerbeste wens, Die uwe, (Get.) B.J. Vorster.
President van die Senaat
Die president van die senaat, wyle mnr. Naude, die volgende ook namens die regering: 21.1.1962.
Geagte generaal, 21.2.1962.
onlangs van u minister in die senaat te verneem dat u binnekort die polisiediens sal verlaat weens bereiking van die neergelegde ouderdomsgrens. Mag ek dan ook my persoonlike dank en erkentlikheid betuig vir die groot en opbouende werk wat u verrig het, nie alleen in die polisiemag nie, maar in belang van ons hele land en volk.
Mag u nog lank gespaar bly om in ander sfere u waardevolle dienste en bevoegdhede vir u volk beskikbaar te stel.
Met vriendelike groete, Agtend die uwe, (Get.) J.P. Naudé
PRESIDENT VAN DIE
Speaker van die volksraad
Die speaker van die volksraad soos volg: 18.6.1962.
Nou dat u op die drumpel staan om die tuig neer te lê na al die jare in diens van ons polisie, en vir die afgelope paar jaar aan die hoof daarvan, wil ek langs hierdie weg my dank aan u persoonlik betuig vir u offervaardigheid, hulp, hartlike samewerking en opoffering oor al die jare. Ek kon altoos daarop staatmaak dat u enige saak, hoe onbelangrik dit ookal mag blyk te wees, u persoonlike en U persoonlike voorbeeld, leiding en belangstelling in u manskappe, u aanmoediging en u
vir geen ander polisiemag ter wêreld agteruit hoef te staan nie.
beskikking van ons gemeenskap sal stel. U het besondere gawes wat nie ongebruik gelaat mag word nie en ek wil vertrou dat u nog baie lange jare vrugbare dienste aan ons vaderland en
om dankbaar daarvoor te wees nie.
My beste wense vergesel u vir die toekoms en mag u nog baie jare gespaar bly om die rus te geniet na al die jare van onbaatsugtige diens en opoffering. Dra ook asseblief ons beste wense en dank oor aan u geagte gade wie u deur al die jare so getrou bygestaan het.
Met vriendelike groete, U vriend,
28.4.1967
Adv CR Swart
Ons toenmalige staatspresident onder wie ek gedien het vir ongeveer elf-en- -halfjaar as minister van justisie, het met sy aftrede ook as volg geskryf:-
Wat moet ek sê oor die brief met al die mooi gedagtes en lofbetuigings wat ek van u ontvang het?
Meer as baie dankie kan ek nie sê nie, maar ek weet u ken my en sal verstaan dat u vriendelike woorde vir my baie beteken.
Ons twee het, tydens my ministerskap, saam moeilike geleenthede deurgemaak en kritieke situasies moes hanteer. Altyd was daar heelhartige samewerking en wedersydse vertroue. Ek het dit altyd baie hoog op prys gestel en bemoedigend gevind. Dankie nogmaals daarvoor
Ek sien uit na die vryheid van ongebondenheid na my uittrede uit die openbare lewe, en gelukkig besit ek wonderlike herinneringe aan my tyd van diens en aktiewe deelname aan landsake en volksbelange.
Ek wens u die allerbeste toe.
Met vriendelike groete,
Engelse media
Baie soortgelyke briewe van dank en waardering vir my dienste oor die baie jare was ook ontvang van ander staatsdepartemente, lede van die openbare gemeenskap, die pers en vele ander instansies, selfs van vriende in ander aangrensende lande se polisiemagte. Onder meer het die : , gaining one well-earned promotion after another quietly became head of the Union C.I.D., and is now poised for Commissionership.
Of all the police officers I have met, I think Brig. Du Plooy is the most outstanding. His investigations were clean, thorough and diplomatic and no one has ever been able to point a finger at him.
Rademeyer has also investigated at times. Two murder cases he investigated in Kimberley are classics.
Rademeyer has the most amazing theoretical knowledge, his efforts as a was stationed, produced some of the finest detectives this country has known. He is a remarkable and well-
Ek het ook talle soortgelyke briewe van lede van die Mag ontvang wat sukses deur my lesings behaal het tot huidig toe ontvang ek nog steeds soortgelyke briewe en boodskappe van lede van die Mag, blank sowel as nietasbare bydrae gemaak is ter bevordering van die belange van studerende lede van die Mag iets tasbaar en blywend wat sal voortleef.
AKPOL
Op die gebied van kultuur word die inhoud van die hoofsekretaris se brief hier aangehaal wat vanselfsprekend is: 24.9.2962
Geagte genl. Du Plooy, By geleentheid van u aftrede as hoofbestuurder van AKPOL baie graag opregte dank en waardering alles wat u in daardie hoedanigheid vir AKPOL gedoen het.
Waar ons vandag met aangename herinneringe kan terugkyk op die ent pad waarop ons saamgetrek het, is die bestuur daarvan oortuig dat dit in die toekoms wedersyds sal dien as spoorslag om padlangs te volhard.
Plooy blakende gesondheid sal geniet en lank vir mekaar gespaar sal bly. Die trek gaan voort!
Met hoogagting,
Pretoriase Polisie Rugbyklub
Op sportgebied word die inhoud van die president en sekretaris van die Pretoriase Polisie Rugbyklub se briewe hier aangehaal:
17.9.1962
voorreg om hierdie brief van waardering en dank aan u te rig vir die onbaatsugtige en grootse diens wat u as speler, sekretaris, voorsitter en president aan ons welbekende klub gelewer het.
van die heel onderste tot die heel boonste sport.
Strachan en dies meer het u die vormingsjare van die klub meeleef.
nde diens gelewer.
Later vorder u tot voorsitter en uiteindelik, met u aanstelling as kommissaris van die Suid-Afrikaanse Polisie, tot president van die klub.
Dit is die wens van ons almal, noudat u aan die einde gekom het van u merkwaardige polisieloopbaan, dat u en mev. Du Plooy nog lank gespaar sal bly en goeie gesondheid en welsyn sal geniet,
Hoogagtend die uwe, (Get.) L.M. Oberholzer.
5.2.1963
-lid van die
Pretoriase Polisie Rugbyklub op die algemene jaarvergadering wat op Vrydag1 Februarie 1963 gehou is.
U tesame met die ondervermelde persone is gekies as die eerste lewenslange ere-lede van die klub ng vir die onbaatsugtige dienste beide as speler en ampsdraer wat u aan die klub verleen het gedurende u dienstermyn in die Suid-Afrikaanse Polisie.
Met hartlike seëngroete, Die uwe (Get.) L. Buys.
ERE-SEKRETARIS.
ERE-LEDE
Lt.genl. C.I. Rademeyer.
Kol. A.A. Cilliers.
Mnr. Strachan
Medaljes
Die volgende medaljes is gedurende my dienstermyn aan my toegeken, naamlik:
(a) Die Afrika Ster vir diens buite die grense van die Republiek van Suid-Afrika
(b) Die Polisie Koningsmedalje vandag bekend as die Polisiester vir Voortreflike Diens. Die hoogste toekenning in die Mag vir voortreflike dienste;
(c) Die Royal Victorian Oder Klas IV vir voortreflike veiligheidsdienste tydens die koninklike toer deur die republiek. Die koninklike besoek aan die republiek was op uitnodig van die regering gedurende 1947.
(d) Die kroningsmedalje. Die kroningsplegtigheid was bygewoon saam met ons eerste minister, wyle dr. Malan en geselskap gedurende 1952.
(e) Die Polisiester vir verdienste
(f) Die Polisie getroue diensmedalje vir getroue diens van 30 jaar en langer
(g) Persoonlike aanprysing met spesiale medalje vir voortreflike dienste gedurende die plegtighede met republiekwording. Mei 1961
U sal opmerk dat al my medaljes toekennings is vir suiwere polisiedienste.
Uit my huwelik is drie kinders gebore, twee dogters en een seun, almal is getroud en geniet goeie gesondheid. Daar is reeds tien kleinkinders, almal fris en gesond.
Slot
Ten slotte wil ek net graag hier boekstaaf dat net met die hoogste orde van eerbied en bewondering, ek altyd die polisiemag en sy pligsgetroue manne sal onthou en in my stille ure in my gebede ek vir hulle sal pleit vir sterkte en die nodige wysheid om hulle veeleisende en soms uiters gevaarlike dienste deurgaans steeds ewe doeltreffend te kan handhaaf.
Ek sal ook altyd dankbaar bly dat ek die geleentheid en voorreg gegun was om my vaderland, vir -Afrikaanse Polisie. Ek wens hulle net die hoogste orde van voorspoed en sukses toe vir die toekoms.
Voorberei en getik aan Suid-Afrikaanse Polisiehoofkantoor met die goedgunstige medewerking van lt.genl. T.J. Crous.
PRETORIA
12 Desember 1972.
BYLAE
Aan die einde van die generaal se geskrif was die volgende dokumente wat Sarie van Niekerk vir ons oorgetik het:
Die Kroningsmedalje van Koningin Elizabeth II, 1953
persoonlike aandenking van Haar Majesteit aan amptenare van die staat en ander persone in die statebondslande wat spesiaal uitgekies is.
Op die voorkant van die medalje, wat deur mnr. Cecil Thomas ontwerp is verskyn die beeltenis van Haar Majesteit die koningin, gekroon en in ampsgewaad, en met die gesig na die waarnemers se regterkant gewend en, op die keersy, die koninklike naamsyfer, E.R. II,1953. Die medalje, een duim donkerblou een-en- -half duim breed met smal wit strepe aan elke kant en twee donkerblou vertikale strepe naby die middel.
Die kroningsmedalje is as geleenthede waar dekorasies en medaljes gedra word, op die linkerbors ná oorlogsmedalje,
Jubileum- en Kroningsmedaljes. Dames wat nie in uniform is nie dra die medalje op die linkerskouer van te dra.
Medaljons, van watter oorsprong ook al, deur die handel vervaardig en verkoop by geleentheid van
Majesteit toegeken, verwar kan word nie.
KATOOR VAN DIE EERSTE MINISTER, PRETORIA.
Press Notice
Her Majesty The Queen has graciously approved a recommendation that any person to whom the may be, awarded may, on all occasions when the use of such letters is customary, place after his or her naam the letter K.P.M., K.P.F.S.M., Q.P.M. or Q.F.S.M as is appropriate.
This was announced by the Home Secretary, Mr. James Callaghan, in reply to a question in Parliament today (22nd July 1969).
other grounds; it was then awarded to both policemen and firemen, who were members of the same service. In 1933, two distinct medals, one for gallantry and the other for distinguished service, were and Fire Service Medal for Gallantry save in posthumous cases. Since 1954 there have been separate medals for the two services o service.
other countries of the Commonwealth.
Geskiedenis van Buitelandse Sake (HBH)
veral op soek na mnr Louis Esselen, toe kom ek op maj HJ du Plooy af uitgawe saam te stel:
Kommentaar deur HBH
Uit die konteks kan ek nie uitmaak waarom generaal Poole en majoor Du Plooy die afvaardiging meegemaak het nie. Gerieflikheidshalwe haal ek die twee bladsye aan. meer senior polisie-offisier nie saam is nie? Miskien het die eerste minister en die kommissaris volle vertroue in majoor Du Plooy se vermoëns gehad.
Skrywe aan dr Heinrich Matthee
Ek het aan dr Matthee geskryf
Genl du Plooy jare later: """"""Oktober 1948 geheime sending na die Verenigde Koninkryk konferensie van eerste ministers van Statebond, navorsing in verband met geheime diens en uitbreiding daarvan.
Gedurende 1949 weer na die Verenigde Koninkryk navorsing in verband met ondermynende bedrywighede (Kommunistiese Party en verwante organisasie), Studie van wetgewing in verband met Kommunisme landswye ondersoeke duur voort Wet op Onderdrukking van Kommunisme op wetboek geplaas 1950 verdere landswye ondersoeke gaan voort optrede kragtens nuwe wet volg Kommunisme word op verskeie plekke vasgelê-ongewenste persone soos Scott word verban Russiese Ambassadeur word huis toe gestuur en baie ander vorms van aksie slaag.
bedrywighede, ensovoorts intussen word geleidelik voortgegaan met die uitbreiding van die jong veiligheidstak na see- en lughawens in die land. Manne word opgelei, nodige materiaal word aangeskaf en nodige fondse word verkry, ensovoorts. Die toenmalige minister van Justisie, adv. C.R. Swart stel ontsettend belang in die stryd teen Kommunisme en beywer hom om veiligheidsdiens uit te brei.
Hoof van die veiligheidsafdeling en daarna onderhoof van speurdiens.
Kommunistiese bedrywighede as onderhoof van die speurdiens. e ek kommissaris van polisie geword het, met rang van luitenant-generaal.""""""""
Beste Hennie,
Inderdaad, dit lyk na die regte afleiding. Ek neem aan maj. Du Plooy sou by die Britse MI5 opleiding gekry het, want hulle het in die (oud-)kolonies en dominiums aanvanklik die intelligensiesepter geswaai? Dit is opvallend dat MI5 tydens die Tweede Wêreld-Oorlog die Britse Kommunistiese Party kon infiltreer, maar nie die Sowjet-dienste nie. En MI5 is natuurlik self tydens die oorlog deur die Sowjet-dienste geïnfiltreer. Eers na die Tweede Wêreld-Oorlog het die aandag weens die Koue Oorlog behoorlik vanaf die Spil-magte na die USSR en Kommunistiese aanhangers in Brittanje verskuif. Percy Sillitoe se aanstelling as MI5 hoof, amptelik in Mei 1946, sou enersyds iemand daar geplaas het wat nie 'n tradisionele MI5-man was nie, maar veral die (veiligheids)polisiedomein geken het. Andersyds, soos jy weet, wou hy egter nie na 1948 dat SA 'n MI5 ontwikkel nie, omdat die Nasionale Party-regering dit volgens hom kon misbruik. Sillitoe het bv. MI5 se skakelman in Salisbury, Bob de Quehen, uitgetrap in 1951 om geen verdere inligting oor eerw. Michael Scott te gee nie. (Christopher Andrews, The Defence of the Realm: The Authorized History of MI5, Penguin Books 2010, pp. 443-4). So Du Plooy se opleiding/inligtingsoordrag sou allerlei beperkings gehad het, terwyl MI5 bereid was om meer of makliker inligting met die nuwe Indiese Delhi Intelligence Branch onder Indiese leiding te deel. Toe die Nehru-bewind naderstaan aan die USSR, het die Britte dit dalk berou.
Groete,
Heinrich
Aanhangsel A Aanhangsel B Oktober 1948 geheime sending na die Verenigde Koninkryk konferensie van eerste ministers van Statebond navorsing in verband met geheime diens en uitbreiding daarvan. Ek vermoed tydens hierdie besoek het hy die oudiënsie met die koning gehad.
NONGQAI TRUST
THANK YOU! | DANKIE!
PROBLEMATIEK: FOTO-ALBUMS, SKÊRSNITTE EN DOKUMENTE
talle dokumente afgetas (ge-scan). Sommige dokumente was gefotografeer en ek het ook daar Ek het baie van die herken terwyl andere weer totaal onbekend is. So ook met bekende en onbekende vriende en familie. besonderhede -historiese waarde.
an die 1947-Koninklike besoek en ekAfrikaanse Polisie betrekking het. Dit is duidelik dat genl Bobby Palmer toe kommissaris van polisie en majoor soos hy toe was - Hennie du Plooy op goeie voet met koninklikes verkeer het.
Ek het maar my eie indeling gemaak datums by nie.
CV: LT-GENL HJ DU PLOOY, MVO, KPM
OUERS
1890: Huweliksertifikaat: WJ du Plooy en AE van Eden
Wyle no. 6628 konstabel CJF du Plooy killed on Strike Duty 10-3-
1926: GETUIGSKRIFTE
Lindley KontantwinkelWaarskynlik in die destydse SAP-depot
Rugby: Polisie Eerste Span
Liefde circa 1929
Bevorderingseksamen: No 12196(V) 2de klas speurdersersant HJ du Plooy
1935: Onder-inspekteur: Speurdiens: Waarskynlik aan die Oos-Rand
Genl Du Plooy is 4de in die voorste ry, die senior offisier in die 6de plek is lt-kol OJT Horak.
destyds het speuroffissiere in unifrom met Sam Browne-lyfband gewerk.
1939 - 1945
Veiligheidswerk gedurende die oorlog?
Bekendes: Majoor HJ du Plooy voorste ry 3de van links, kommandeur Burt (Scotland Yard) maj GE Diedericks: geheime werk wat hulle gedurende die oorlog verrig het, vereer is. Inlas: Jannie le Roux majoor Du Plooy se motorbestuurder. [Ek vermoed kapt JAB van Wyk sit 2de van links in die voorste ry - HBH.]
Kapt Jan Taillard wat uiters waardevolle werk gedoen het in SWA en betrokke was met die arrestasie van Robey Sidney Leibbrandt het geen erkenning ontvang nie.
1945:
Kaptein: Pretoria
Speuroffisiere
5de van links is kapt HJ du Plooy
Middel links: Waarskynlik kapt GE Diedericks
Middel in die agterste ry: Kapt CI Rademeyer later ook self kommissaris
Twee speuroffisiere met minister van justisie
Twee speuroffisiere t.w. CI Rademeyer en HJ du Plooy saam met minister van justisie, adv CR Swart
MAJOOR
1945: Award of Kings Police Medal: Inspector HJ du Plooy
Page 44 Gallantry Awards of the South African Police by Terrance King
Diegene gemerk met rooi-pyl lede van Special Branch - het die KPM tydens die tweede verwerf. Geen data kan in die SAPS-argief opgespoor word nie HBH.
Inspector Du Plooy was in the meantime promoted to Major.
Goewerneur-generaal
waarskynlik
Die destydse kommissaris, genl-maj RJ
[Die middelste persoon mag dalk maj JAB van Wyk wees? HBH]
Op die foto verskyn in die voorste ry 6de van links maj HJ du Plooy met sy boesemvriend en kollega, kapt PLJ Wessels.
Die latere kommissaris genl Gideon Joubert verskyn as pas-aangestelde offisier.
Nog bekendes in intelligensie-kringe is AT gler en FJA Rossouw.
polisieman met reënjas, rybroek en kaphandskoene. is my pa en ma op die trappe by die funksie Helen Greenway.
-koningin wat langs my pa stap nie. Dis my moedertjie. Blykbaar op dieselfde dag geneem as by die funksie met genl Smuts en tante Issie. Moeder het dieselfde klere aan. Dis daardie Helen Greenway
Drie
Van ons familie, asook my peetma, het my Pa, soms "Ossie" of "Henry" genoem.14
14 E-pos van Helen Greenway 26 Aug 2023
Majoor JM Keevy, later die kwartiermeester en kommissaris is die distrikskommandant van Durban en hy dien op die sub-komitee.
Ladysmith, Natal
Die SAP-orkes o.l.v. Kapt LP Bradley, LRAM, het die musiek verskaf.
SAP en ander Veiligheidspersoneel op die Wittrein
Koninklike ordonnanse op die Wittrein
Die nota van Cliff Podmore na sers Metcalfe hierbo het my bietjie navorsing laat doen. Hoe die
Nongqai 1947-02
Tweede van links is maj HJ du Plooy die res is onbekend
Links maj HJ du Plooy en die res is onbekend
Majoor HJ du Plooy in geselskap van die koninklike Familie
Maj Du Plooy in die geselskap van die koninklikes
Afskeid
Afskeid: Maj Du Plooy in uniform, maj GE Diedericks, onbekend en genl-maj RJ Bobby Palmer
1947 Nuwe offisiere
Agterste ry: 9de van links: Kol DH Solomon destyds van die SAP-kollege
Agterste ry: Heel regs brig JM Benade destyds afdelingskommissaris Port Natal
Middelste ry: Eerste brig AP Burger (Handelstak); 5de van links: Genl CPJ du Gusti; 7de genl-maj CA Buys, en 8ste van links genl-maj CW Louw
Voorste ry: 2de van links: Maj HJ du Plooy, lt-kol H Coetzee, genl-maj RJ Palmer, Colin Steyn (minister van justisie) brig EVH Mickdal en maj Bestford.
1947: BRUCE-MOORD
Genl du Plooy het sy ordes, dekorasies en medaljes vir die polisiemuseum geskenk. Die items is sedertdien was.
1948: STUDIETOER NA DIE VERENIGDE KONINKRYK
The Nongqai August 1948
1950
Speur-Konferensie (Majoor)
Diplomatieke afskeid
1958:
A GUIDE ON STUDYING FOR PROMOTION IN THE SOUTH AFRICAN POLICE
Col HJ du Plooy, MVO, KPM
Luit-genl HV Verster
Vakansietyd
Vakansietyd: Port Edward
Brig HJ du Plooy (staande links) met majoor (?) Gideon Joubert wat later self kommissaris word Die res is
Onbekend word deur brig HJ du Plooy gelukgewens
BOEK: WAT VAN ONS?
FR van der Westhuizen (Heilbron)
Nederlandse besoekgroep genl HJ du Plooy en heel regs latere kommissaris JP Gous.
THE DU PLOOY-FORMULA
The Star
Genl HJ du Plooy is van brigadier na luit-genl bevorder!
Die kommissaris geklee in die somer-uniform vir offisiere. Die somer-uniform vir offisiere is gedurende 1970 geskrap.
Plooy en kol JPD Vorster BO, SAP-kollege.
Die kommissaris aan die woord.
Afskeid van genl en mev CI Rademeyer met genl en mev Du Plooy hoed gedra by polisieparades en ander deftige geleenthede
Evert Potgieter (bokser) besoek polisie-hoofkantoor en lees die Nongqai
Die kommissaris en die minister, adv BJ Vorster, by een of ander geleentheid.
Met SAP-orkes in die agtergrond met maj LP Bradley in bevel, die kommissaris, minister FC Erasmus en brig Gideon Joubert
Voormalige kommissarisse: Genl-maj IP de Villiers, genl-maj Brink, adv BJ Vorster, genl-maj CI Rademeyer, lt-genl HJ du Plooy en genl JM Keevy - die kommissaris van polisie.
Besoek die manne aan diens. Die kommissaris en genl JM Keevy.
Die opening van een of ander polisiestasie. In ernstige luim.
seringsparade. Brig Wessels en majoor Alwyn Burger (sport-offisier) is in die gehoor.
By die opening van die parlement.
Gashere by die kollege: Genl en mev Brink word ontmoet deur genl en mev Du Plooy en kol en mev Vorster
Troepmaats van 1926: Brig Sampie Prinsloo, genl s Rademeyer en Du Plooy. Brig Wessels en brig Van Vuuren en onder weer die 1927-foto.
Robbeneiland
Die kommissaris, genl HJ du Plooy vergesel van Helen, per boot op pad na Robbeneiland, hy was daar vir amptelike sake en Helen het op die eiland rondgestap. Die jaar was 1960.
Uitpasering
Die generaal en mev Du Plooy wens hul seun, Willem, geluk na sy uitpasseringsparade as volwaardige lid van die SA Polisie.
1961: REPUBLIEKWORDING
Met die nuwe blou en grys-uniform op 31 Mei 1961
Inhuldiging van die staatspresident, adv CR Swart die kommissaris op agtergrond
Nota van Dank: Minister van Binnelandse Sake
KERSKAARTJIES: POLISIE: LEDELANDE VAN DIE BRITSE RYK
Relevansie: Suid-Afrika was lid van die Britse Gemenebes en was voor 1961 gemenebes gewees. Internasionale polisie-skakeling is van die uiterste belang aangesien samewerking tussen magte baie goed is om internasionale en oor-grens misdaad te bestry. Om na die kaartjies te kyk en te bestudeer kan gesien word waar die SA Polisie in die verlede goeie skakeling gehad het. Ek vermoed dat genl Du Plooy self baie internasionale en Britse gemenebes kontakte gehad het as gevolg van sy dinamiese persoonlikheid. Hier is afdrukke van enkele kaartjies wat beskikbaar was:
City of Glasgow Police
Police have new ways of Handling Riots Less need for Guns
Brief van nuwe minister van justisie: Adv BJ Vorster
Landbou Ekonomie en Bemarking
Die Staatspresident
Die Burger: 19 Junie 1962
Weereens genl-maj en mev CI Rademeyer en luit-genl en mev HJ du Plooy waarskynlik tydens die aftrede van eersgenoemde
Die Staatspresident
Aan die Staatspresident: Adv CR Swart
Regter Ludorf
Geriewefonds (geen datum)
Ons Tuis: Soutpansbergweg, Riviera, Pretoria
1968: Verklaring deur lt-genl HJ du Plooy (Moontlik vir SAP Museum)
1971: Eerste Minister sommige ander stukke is ongedateer
1972
Brig JH Blignaut (Veiligheid)
Kommentaar deur brig HB Heymans: Brig JH Blignaut was gedurende 1972 - toe ek by veiligheidshoofkantoor begin het - die Groepshoof van Groep A op die 5de vloer by Veiligheid.
Eerste Minister: Adv BJ Vorster
Stigterslid: Bond van Oud-polisiemanne
TJ
was lid van die 1948-studietoer na die Verenigde Koninkryk Eerste minister: Adv BJ Vorster (Ook voormalige minister van justisie en minister van justisie, polisie en gevangenisse)
FAMILIELEWE
Kersfees
bedank vir Efraim, wat ons in die tuin gehelp het, vir sy harde werk, voordat hy ook sy geskenk
My Pa, in sy japon, vroeg oggend, met Brand, ons honnekind wat hy by die Polisie Regs: Met vakansie in Durban.
Polisie-eerstespan met minister CR Swart
SAP Kollege na 1961
KUNS EN KUNSTENAAR
Die generaal sterf op 19 September 1976. Hy is gebore op 9 September 1904.16
Meegevoel: Brief namens Koningin Elizabeth The Queen Mother .
Meegevoel: Bond van Oud-Polisiemanne
Vergroting
NB ... verteenwoordigers ... sowel as uit
2017: TER NAGEDAGTENIS: NONGQAI VOL 8 NO 8
Brig HB Heymans
SAP-kommissarisse. So word hy onthou:
Ons het die volgende geskryf:
Voorblad / Front Page: : Nongqai Vol 8 No 8
1960 1962: Lt.genl. H.J. Du Plooy
Hy sluit gedurende 1926 by die polisie aan. (Hy het in 1922 tydens die sogenaamde Rooi Opstand aan die
Du Plooy was aanvanklik verbonde aan die reken- en betaalmeester se kantoor, maar het die drang om speurder te word.speurdersersant. Gedurende 1935 verwerf hy kommissierang en dien hy as distrik- en afdelingspeuroffisier by verskeie sentra in SuidAfrika.
Gedurende 1942 word hy die Transvaalse
moeilike tydperk, nog meer vir lede van die mag wat teen ander lede optree. Genl. Du Plooy verrig sy taak sonder enige politieke bybedoelings en keer in die proses verskeie
Afrikanerlede aan vir misdade gepleeg tydens die oorlog. Hiervoor word hy met die KPM vereer.
Gedurende die Britse koninklike besoek in 1947 is hy in bevel van die veiligheidsmaatreëls en hy word deur die koning vereer met die MVO.17
Gedurende 1945 word hy aangestel as hoof van die spesiale afdeling (voorloper van die veiligheidstak). Hy en ander lede besoek Scotland Yard en die Britse Geheimediens in 1948. Hy skakel met die Britse koningshuis.
Alhoewel die Nasionale Party gedurende 1948 aan bewind kom, bly hy in sy pos. Gedurende 1950 word hy die stafoffisier van die speurhoof.
Hy doen baie vir lede sodat hulle hulself akademies kan bekwaam. Hy verwerf bekendheid vir die Du Plooy-lesings vir bevordering.
Teen alle verwagting (ook teen sy eie verwagting) word hy as kommissaris aangestel. Hy is die tweede speurder wat dié hoogste sport bereik.
17 Member of the Royal Victorian Order.
Met Republiekwording op 31 Mei 1961 is hy die kommissaris en teenwoordig tydens die inhuldiging van adv. C.R. Swart as eerste staatspresident. Hy is die eerste kommissaris om die nuwe blou SAP-uniform op 31 Mei 1961 aan te trek.
MEVROU GERTIE DE WET HELENA DU PLOOY (GEBORE DE WET) 1910
18. Hy het die Transkei motordienste gehad, en het gereeld filmsterre en ander, in Oos-Londen gaan haal en na Durban
Nog 'n motor van my moeder se vader, Henry de Wet, met filmsterre in Durban. Sien sy naam op die foto - Helen
18 - prof A Duffy (e-pos 10 Aug 2023).
Skone dame: Mej. Gertie de Wet
EET SAAM MET DIE KOMMISSARIS
Bron: Onbekend
Saam op uitstappie
MOSAÏEK
Bron onbekend
RUBRIEK VIR OKTOBER
Vermoedelik deur Nan Henning vir die Nongqai
Minnebrief
VAKANSIE OP PORT EDWARD SAAM MET DIE KOMMISSARIS
Helen Greenway
Beste Hennie,
Graag wil ek net kortliks vertel, van ons wonderlike Port Edward vakansies, na aanleiding van dr Willem Steenkamp se YouTube-praatjie, oor die oorsprong van die Elizabethan Serenade en sy herinneringe oor sy vakansies in Port Edward. Ek het met 'n knop in my keel daarna geluister.
Vandat Port Edward Polisiekamp ge-open het, het ons menige vakansies daar deurgebring. Ons het 'n ou Plymouth gehad, met 'n sonskerm en trappe aan weerskante, wat vakansietye, altyd gepak was met al ons koffers en Pa en Ma se visstokke, op die dak. In die kattebak was, kruideniersware, ook blikkieskos, boerebeskuit en soetkoekies, asook allerhande lekkernye en biltong, vir padkos! Voor aan die buffer het ons watersak gehang. Ons het Pretoria gewoonlik so teen 2 uur soggens verlaat met opgewondenheid, wat onbeskryflik is!
Ek onthou as kind, hoe wonderlik ongerep die kamp daardie jare was. Daar was so 'n lae bruggie, kort voor die ingang, wat soms oorstroom het. Mnr Wiggerly, as ek reg onthou, was die bestuurder in die vyftigerjare. Hy het die "Umtamvuna Uitsaaistasie" saans, uit 'n enkel rondawel, naby die ontvangskantoor beman, om almal, oor 'n luidspreker, vriendelik welkom te heet en enige versoeke uit te saai. Ek het menigmale gehelp om die musiekplate, 78's, wat mense saam met hulle versoeke, aangevra het, te help uitsorteer, sodat dit gereed was, om op die platespeler, te speel, saam met die versoeke.
Toe ek nog op laerskool was, het ek ook soms 'n beurt gekry om 'n wals op die klavier te speel, vir die Saterdagaand-opskop, wat in die saaltjie gehou was, waar die tafeltennistafel was. Ek het ook graag tennis gespeel, wanneer daar 'n kansie was. Ek onthou die koppie, wat ons "Mambakop" gedoop het. Soms het jongmense die koppie probeer uitklim en dan het hulle altyd met 'n Tarzankreet uitgeroep, wanneer hulle die top bereik het!
Daar was 'n baie hoë glyplank, wat ons kinders altyd met piesangblare blink gevryf het, om dit nog gladder te maak. Ek het eenkeer daar afgegly en met 'n slag op die grond beland. Gelukkig was my ouers naby, om my op te help.
Een aand, tydens een vakansie, was daar 'n konsert in die restaurant. Almal kon deelneem. Pa het almal welkom geheet... en Mamma het pryse uitgedeel wat hoofsaaklik uit sjokolade of lekkers
bestaan het. Ek het AG Visser se gedig, "Geen Rosie Sonder Dorinkie" voorgedra. Ai, dit was 'n absolute fees!
Die grasdak rondawels was vir my so bekoorlik, alhoewel 'n spinnekopnes, een aand op my beland het. My bed het gewemel van klein spinnekoppies. Vroeg soggens, kon mens die vars brood ruik, wat in die restaurant gebak was, wat ons gereeld gaan koop het. Dan eers heerlike vakansiekoffie met kondensmelk! Daardie vars brood, met piesangs en gouestroop, of met botter en vars vis, wat my pa dieselfde oggend, vroeg, gevang het en my ma vir ons gebakhet, was vir my net die lekkerste vakansiekos!
Soms het die jong kinders van die omgewing, krewe uitgeduik, wat my pa altyd by hulle gekoop het vir aas. 'n Tiekie vir 'n hele paar krewe!
Op pad strand toe, was daar altyd mense, ook van die omgewing, wat krale en hoede asook mandjies verkoop het, wat hulle self gevleg het, daar naby die poel, waar die jong kinders en ek ook, as kind, veilig kon swem. Ek het heelwat van my sakgeldjies daar spandeer. Ons kon vir ure aanmekaar daar swem en later jare, lê en sonbrand, wat die inding was onder ons jonges. Daar was altyd jong mense wat ek geken het.
Dan onthou ek "Splashrock" waar ons die mooiste hoë golwe sien breek het en soms heel waaghalsig, op daardie rots bly sit het, net om papnat daar weg te stap. Ook was daar die heerlike pieknieks by die versteende woud, waar my pa heerlik visgevang het, terwyl my ma en ek skulpe opgetel het.
Wanneer ons met die pont oor die Umtamwuna rivier gery het, het die manne wat die toue getrek het, altyd gesing: "Emalihali, Ten Shillings" en dan het hulle, hulle voete op die maat van die lied gestamp. Ons het soms almal saam getrek en saam gesing, om hulle aan te moedig!
My herinneringe aan daardie wonderlike, sorgvrye vreugdevolle vakansies, sal my vir altyd bybly!
Beste groete
Helen Greenway (18 Aug 2023)
PHOTO RESTORATION
GENL HJ DU PLOOY: MOEILIKE TYE: VAN DIE
GENERAAL AS POLISIE-OFFISIER EN DIENAAR VAN DIE STAAT
Aanhalings met vergunning van brig Marius de Witt Dippenaar
Brig HB Heymans
Die 1988 SAP Gedenkalbum deur die destydse kaptein (brigadier afgetree) Marius de Witt Dippenaar (foto links) Die boek dek van 1913 1988 d.w.s. 75-jaar van die SA Polisie se geskiedenis. Die geskiedenis van die land en die polisie is nou verweef. Die kommissaris en sy staf, afdelingskommissarisse, distrikskommandante en die personeel van stasies, die speurtak, veiligheid en forensiese afdelings is gewoonlik ook nou betrokke by die opspraakwekkende gebeure. Die boek is gehad.
Nongqai het by brig Dippenaar toestemming gekry om uit sy gesaghebbende werk aan te haal. Wat dit so interessant maak is die gedeelte wat ons aanhaal, kom uit genl Du Plooy se eie kopie dit wil voorkom asof hy die hoofstukke waarby hy betrokke is, aanstip en goedkeur. Hy het baie merke aan die kant getrek so asof hy die geskiedenis beklemtoon.
Om genl Du Plooy se werklike bydrae na waarde te skat en in behoorlike konteks te plaas is dit nodig om die geskiedenis van die SA Polisie in hierdie boek ook noukeurig te bestudeer. Deur die geskiedenis te lees kan ons genl Du Plooy se rol as speurder, veiligheidsman en kommissaris in die geskiedenis raaksien.
veiligheidswerk geskryf nie. Die probleem is soms: Sy optrede word nie beskryf nie maar ons weet dat hy wel betrokke is.
speurder, hy en ander lede word later met die vir hul werk tydens die oorlog vereer. In die argief is geen fyn detail bekend nie ek kan nêrens die sitaat of die rede vir die toekenning van die KPM opspoor nie
Marius Dippenaar skets die rol van die polisie voor, gedurende en na die oorlog met deernis en in fyn besonderhede Deelname aan die oorlog was maar traumaties vir baie Afrikaners; neem maar vir genl Rademeyer as voorbeeld. Ander polisiemanne het net professioneel voortgegaan met hul wetopgelegde taak. Na baie jare se leeswerk kan ek onomwonde stel dat die SA Polisie nie Afrikaner-politiek ondersoek het nie; die afdeling Militêre Intelligensie het diep in Afrikaner-politiek gedelf. Stukke oor meeluistering oor die Afrikaner deelname aan die Groottrek, AfrikanerBroederbond, Avbob, Uniewinkels, Ossewabrandwag en Stormjaers is in die argiewe beskikbaar.
soos hy toe was - kol Coetzee se testament en boedel hanteer 19 Wat die volgende aangehaalde stukke so uniek maak is dat genl Du Plooy vele merke en strepe getrek het in sy kopie van die boek. Deur die geskiedenis te lees en te verstaan, dan alleen kan mens die persoonlikheid, genl HJ du Plooy, na behore beoordeel.
DIE OORLOGSJARE (1939 - 1945)
p 143 p 144
19 Gesprek met Adriaan den Dulk kleinseun van kol JJ Coetzee
Woelinge in die Unie van Suid-Afrika
Operasie Weisdorn
p 162 verkort
Die Johannes van der Walt-geval
p 168 verkort
Van der Walt het later uit die polisieselle ontsnap en is later deur die polisie geskiet en in die rug verwond. Hy het later aan sy wonde gesterf.
Die Hoogverraadondersoek, 1942
p 161 p 170
p 171
1939: Stigting van die Spesiale Staf
p 171
Tweespalt in polisiegeledere
Ossewabrandwag
Spesiale afdeling
Hierdie is onpopulêre werk genl Rademeyer het geweier om kriminele sake teen mede-Afrikaners
gegaan het met hul dagtaak, dubbelagent in die polisie se geledere was wat later aangekeer is. 1945 - 1960
Die oorlog is verby en na-oorlogse uitbreiding en groei vind plaas. Suid-Afrika het ook verskeie probleme onder andere verstedeliking. Hoogverraad sake word steeds ondersoek en verg buitelandse ondersoek Ossewabrandwag.
rol tydens die koninklike besoek. SuidGedurende 1948 kom dr DF Malan se Nasionale Party aan bewind. Die staatsamptenaar dien die regering van die dag en staan a-polities.
DIE JARE NA DIE OORLOG (1945 1960)
Die oorlog eindig
Driejaar-plan
Agitasie: Kommunisme in SuidAfrika
Die 1947-Koninklike besoek Hierdie afdeling is besonder volledig.
Stigting van die Veiligheidstak
Bladsy 217 ///////////////////////////////////////////////////////////////
Die begin van rasseonrus, 1949 1954 en Durban, 1949
en bladsy
Die eerste Kommunistiese opstande, 1950
Bladsy 224
Die SAP se optrede teen die bedreiging wat later die hoof gebied is.
DIE
Die Versetbeweging
Bladsy 254
1954 Genl CI Rademeyer: Nuwe kommissaris
Die ANC-Boikotaksie
Bladsy 258
Hoogtepunte of laagtepunte?
Bladsy 259
Die land is relatief stil maar agitasie en ondergrondse aktiwiteite gaan voort.
1960 Cato Manor
1960 Sharpeville mees kataklismiese voorval indien wêreldreaksie in oënskou geneem word.
Aanslag op dr Verwoerd te Randse Paasskou
Reorganisasie in SA Polisie
Verkort: Bek-en klouseer word uitgelaat
Patrolliehonde
Poqo-oproer en verwante onrus - Die geskiedenis is welbekend en word uitgelaat
KOMMENTAAR, KONTEKS, EVALUASIE, NABETRAGTING, OORDENKING, BEDANKINGS & NOTAS
Brig HB Heymans
Opmerking
Ek vind geen verwysing in genl Du Plooy se stukke na kapt Jan Taillard,20 die vooroorlogse situasie in Suidwes-Afrika of na mnr Louis Esselen21 nie. Daar is ook geen verwysing na diegene wat saam met hom met die vereer is nie.
Konteks
Die persoonlikheid van genl HJ du Plooy moet beoordeel word teen die agtergrond van die Unie van Suid-Afrika se deelname aan die tweede wêreldoorlog, dat die Unie van Suid-Afrika in die Britse Gemenebes is, die 1947 Koninklike besoek aan Suid-Afrika, die bewindsaanvaarding van Dr Malan en die (Gesuiwerde) Nasionale Party gedurende 1948 en dan republiekwording gedurende 1961.
Evaluasie
1922-oproer aan die Rand en ten spyte van sy ouers se teenstand sluit hy by die polisie aan na mondigwording. Hy is sonder pretensie en as kommissaris skep hy wat sy pyp rook.
In die beste Britse tradisie dien hy die regering van die dag. Hy steun die oorlogspoging hy neem diens waarvoor hy vereer word met die -oorlogse veiligheidstak en tree daadwerklik en daadkragtig op teen kommunisme in Suid-Afrika. Hy bevorder plaaslike en internasionale skakeling op veiligheidsgebied volwaardige kapelaansdiens in vir die SA Polisie.
20 Ek het altyd gewonder waarom het mnr Esselen vir kapt Jan Taillard gekies? Daar was familiebande ander uitgawe oor die veiligheidstak daaroor uitbrei HBH
21 Sien bv. F.D. Tothill (1989) The man who ruled in secret: A glance at Louis Esselen, Kleio, 21:1, 2846, DOI: 10.1080/17532528908537550
Dit is duidelik dat hy goeie skakeling het met die koninklike familie. Die koning sou die Unie weer besoek op uitnodiging van dr DF Malan en weereens word genl Du Plooy getaak om na die veiligheidsreëlings om te sien.Broederbond of vrymesselaars behoort het nie. Op navraag is bevestig dat geen korrespondensie oor hierdie onderwerpe tussen sy dokumente gevind is nie.
wat talle opspraakwekkender sake landswyd suksesvol deur die hof geloods het. Sy heen-en-weer gevlieg het.
Wo jou eie volksgenote te ondersoek. Kapt CI Rademeyer het bv geweier om sake teen medeAfrikaners te ondersoek kapt Du Plooy weer het besluit om sy eed van getrouheid na te kom en wel sake teen mede-Afrikaners te ondersoek Daar is geen stappe teen kapt Rademeyer gedoen nie. Tydens die bewind van die Nasionale Party het eers genl Rademeyer en toe genl Du Plooy elk kommissaris geword.
Nabetragting
Tydens die dienstermyn van sy voorganger word die Britse tradisies en kentekens in die SA Polisie verander en vervang. (Dit het ook gelyklopend in die Unie Verdedigingsmag (later die SA Weermag) plaasgevind.) Dis is my oorwoë mening dat hierdie tradisies en kentekens deur minister FC Erasmus eers die minister van verdediging en later minister van justisie ingestel is Die pos- en
rangbenamings nl. adjudant-generaal, speurder-generaal, kapelaan-generaal, kwartiermeestergeneraal, ko
In die moeilike na-oorlogse periode het hy baie gedoen om lesings vir lede van die Mag op te stel sodat hulle aan bevorderingseksamens kon deel neem.
Alhoewel hy gedurende die tweede wêreld
-geïnterneerde en later minister van polisie en eerste minister, adv rewe nota van medelye gestuur, lees die Du Plooy-formule. Hier kan mens sy deernis sien ook na die Sharpeville gebeure in ons landsgeskiedenis die mees kataklismiese voorval naas die moord op die eerste minister dr HF Verwoerd. Hy handhaaf ook goeie rasseverhoudinge swart mense dra by tot SAP-geriewefonds.
Dit is vir my baie duidelik dat hy voltyds gewerk het en dat sy gade die huishouding hanteer het aftrede voorberei nie.
Oordenking
hoofkonstabel (speurder-adjudant-offisier) nie
deelneem aan kommissierang- -majoor nie; hy is direk van brigadier na luitenant-generaal bevorder maar hy is nooit beloon met die rang van nie.
Ons as operateurs, veiligheidsmanne en lede van die intelligensiegemeenskap
doen en late van genl HJ du Plooy te kr menslike kant openbaar terwyl hy terselfdertyd
Ek as persoon is baie dankbaar dat die Voorsienigheid dit bepaal het, dat ek die voorreg kon hê om deur hierdie uiters waardevolle kultuur-
ook al genl MCW Mike Geldenhuys se argief kon besigtig en saam met Hanlie van Str oor genl Mike Geldenhuys die lig kon laat sien. argiewe te kon blaai en kennis neem van hul lewens en hul loopbane. Elkeen het sy beste gelewer en elkeen was die beste kommissaris vir sy tyd.
Kommentaar deur Helen Greenway (dogter van genl en mev HJ du Plooy)
Goeie naand Hennie,
My hart loop net eenvoudig oor van dankbaarheid en waardering vir hierdie spesiale uitgawe oor my pa. Baie dankie vir jou insette, harde werk en jou passie waarmee jy die taak aangepak het. Dis net te wonderlik vir woorde! My innige dank ook aan dr Willem Steenkamp, vir die puik voorblad en vir Sarie van Niekerk! Hoe sê ek ooit dankie genoeg, vir al haar tikwerk en insette. Ek is so bevoorreg om hierdie spesiale uitgawe oor my pa te kan sien! Dit is 'n BAIE groot eer en ontsettend kosbaar vir my. Baie, baie dankie!
Dis vir my hartseer, dat sommige en artikels so verniel het deur die jare. Ek was nog op skool, toe my vader afgetree het.
Nadat my moeder oorlede is, het ek die boks met en briewe begin uitsorteer en in albums begin plaas. As kind, kan ek onthou, dat daar baie meer inligting was.
Dankie ook vir prof Duffy se terugvoer oor my oupa Henry de Wet, my Ma se Pa, se twee ou motors. Dis so interessant om te weet. Die skilder is Erich Mayer.
Kommentaar deur Sarie van Niekerk (Redakteur Vroue-Nongqai)
Hennie hier my beskeie bydrae tot die generaal se Nongqai:
Puik stuk geskiedenis Hennie, wat jy op briljante wyse vir die nageslag saamgevat het. Ek weet hoeveel ure jy hieraan spandeer het om te verseker dat hierdie waardevolle lewe uit een van ons kommissarisse, nie verlore gaan nie. Groot dankie ook aan sy dogter, Helen wat hierdie lewensverhaal wat die generaal eiehandig getik het, so lank te bewaar en dit aan Nongqai oorhandig het.
Ek wil graag my bydrae ook maak tot die bewaring van die geskiedenis van die Suid-Afrikaanse Polisiemag.
As ek dink aan 'n polisieparade, maak nie saak waar of watse parade dit is nie, is die eerste wat by my op kom is die deftig geklede dames van polisie generaals, inteendeel elke vrou van elke polisielid wat ooit 'n polisie parade bygewoon het, onthou ek die pragtige jare van modes en elegansie. Die dae van hoede, handskoene, mooi handsakke en hoëhakskoene. Uitgevat in die pragtigste rokke wat spesiaal vir die geleentheid uitgekies is, wat so statig aangestap gekom het om hulle plekke te gaan inneem.
Ek wil die era van hoede en mooi klere regtig terugneem na die era waarin ek groot geword het. Van kleintyd af het my ma vir ons geleer "dametjies gaan nie uit sonder 'n hoed, 'n mooi rokkie, mooi skoentjies en ja handskoentjies daarby" nie. Ek onthou hoe mamma die wit meelsakke waarin mieliemeel na die tweede wêreldoorlog verpak was, mooi spierwit gewas en gebleik het en die mooiste gesmokte rokkies vir ons twee dogters daaruit gemaak het.
Soos ek groter geword het, het ek al meer en meer by mamma geleer oor mooi aantrek. Ek onthou
Sondae vir kerk is my suster en ek as klein dogtertjies uitgevat in ons "Sondag-kleertjies". So klein as wat ons aanvanklik was, was dit hoedjies (wat mamma self gemaak het om spesiaal by die rokkies te pas) mooi kousies en skoentjies en die klein handskoentjies vir ons gewees. Hoe groter
ons geword het is die uitrustings, hoede en handskoene ingesluit, aangepas om by ons ouderdom te pas.
Daardie dae het dames nog hoede kerk toe opgesit. Die een foto wat jy in die Nongqai gebruik het waar die paar dames so deftig staan met hulle hoede op, het baie nostalgie in my teruggebring. Toe ek die dag in die kerk voorgestel is, was ek van bo tot onder in wit geklee. 'n Pragtige wye romp rok, ook mamma se eie hande werk. Sykouse was verpligtend want dames het nie sonder dit geloop nie. My hoed was 'n pragtige breë rand hoed met pragtige pienk blomme daarop wat mamma ook self gemaak het. Met ja, wit handskoene en hoëhakskoene daarby.
'n Hoed het 'n natuurlike deel van my uitrustings geword. Ek was nog altyd bekend vir my baie hoede, amper iets soos die koninklikes van Brittanje. Ek het geen geleentheid laat verbygaan om 'n hoed, handskoene en natuurlik my sykouse en hoëhakskoene aan te trek nie. O ja, en moet ook nie die bypassende handsak vergeet nie.
Nadat ek as lid van die polisie uit die Mag is in die siviele lewe in, het ek nog elke jaar my uitnodiging gekry om die voorstellingsparades by te woon. Dit was omtrent die jaarlikse hoogtepunt op my sosiale kalender gewees. Eerste is daar 'n rok met groot sorg uitgesoek. Daarna is ek reguit na die ou Indiërdame in Springs wat my hoede gemaak het. Want natuurlik moet die hoed pas by die rok. Daarvandaan na die Italiaanse skoene winkel in Boksburg vir my skoene en dan my handskoene om my uitrusting af te rond.
Ek glo vandag nog dames is nie behoorlik aangetrek tensy hulle 'n pragtige rok, of deesdae ook 'n baie pragtige langbroek pakkie, mooi skoene, handskoene, bypassende handsak en die hoed om die uitrusting af te rond, saamgestel het nie. Mense kyk vir dames wat 'n hoed op het. Dit gee net daardie bietjie ekstra status aan 'n vrou. Natuurlik so uitrusting moet afgerond word met sykouse (pantyhose) wat kaal bene in hoëhakskoene werk net eenvoudig nie.
Dit is so jammer dat hoede, handskoene, bypassende skoene en handsakke omtrent totaal uitgesterf het. Ek onthou nog tot die jare toe die uitgevatte dames die Parlementsopening daardie bietjie ekstra mooier en meer statig gemaak het.
Ek kom uit die oorlogsjare, het grootgeword met die wete dat dames volledige uitrustings moet aan hê wanneer hulle deftige geleenthede by woon en wat is meer deftiger as 'n polisie parade.
Dankie aan al die dames van polisielede wat oor baie jare die voorbeeld gestel het by parades. Dit het beslis dit waarmee ek grootgeword het net weer 'n ekstra lewe gegee. Dankie vir die geleenthede wat ek altyd gehad het om die parades by te woon. Dankie vir hulle wat oor die jare heen gesorg het dat y uitnodiging na die parades gereeld in my posbus beland het.
Dit is baie hartseer dat daardie jare verby is. Ons moet seker maar almal aan beweeg.
Baie dankie Hennie vir al die jare wat jy al daaraan gewy het en steeds wy om die geskiedenis van die Suid-Afrikaanse Polisie en ander magte in die land en oor die wêreld vas te wat in die verskillende uitgawes van Nongqai. Baie dankie dat ek ook die afgelope meer as twee jaar deel daarvan kan wees.
Ek gesels nou die ander dag met jy ou vriendin Zelda Bothma22 en dit is soos sy dit onthou:
Hoed dra na parades!!!! Die geleenthede was immers baie "uniek" en deftig. Ook in ag geneem die beeld van die Republiek van Suid-Afrika wat ons moes uitdra, om ons met die "grand BRITSE parades te assosieer. Die polisie sou en het ook nie afgesteek met deftige opkomste nie
Kommentaar deur Helen Greenway
Baie dankie Sarie, vir jou lieflike beskrywing van vrouwees en mooi aantrek. Ek kyk ook met heimwee terug na daardie era. Dit was 'n groot voorreg om in daardie jare kind te kon wees.
Moeder het ook meeste van my rokkies gesmok, asook my wit kousies gehekel, afgerond met my lokke, strikke en linte.
22 Sy is die gade van wyle brig Paul Bothma van die SA Polisiekollege. Hy was een van die legendes in die SA Polisie ook naam gemaak as ruiter HBH.
Ek het vandag nog steeds, van my moeder se handskoene en kant sakdoekies, wat sy na die Polisie se spoggerige funksies toe gedra het. Later, as jong meisie, het ek die voorreg gehad, om van haar hoede en handskoene, kerk toe te dra, ook van haar baie kant sakdoekies, wat partymaal, so aan die eenkant van die handsak uitgesteek het. Dit bly vandag nog steeds, vir my, so vroulik en deftig.
Kommentaar deur Henning van Aswegen -
Hendrik Jacobus du Plooy een van die baanbrekers in ons moderne staatsveiligheidsgeskiedenis is binne die geledere van die SA Polisie op die been te bring.
Suid-Afrika se moderne intelligensiedienste staan op die skouers van reuse, en genl. Du Plooy tel beslis onder hulle. Die rede waarom ons tot nou toe (met behulp van Nongqai), so min van hierdie sterk en stil leier weet, is die credo van geheimhouding waaraan hy deurgaans tydens sy roemryke loopbaan geglo het.
Genl. Du Plooy het nooit sy eie beuel geblaas nie, en die meeste van sy veiligheidswerk in belang van Suid-Afrika se staatsveiligheid in die geheim en met groot omsigtigheid gedoen.
Suid-Afrika trek vandag nog voordeel uit die baanbrekerswerk wat genl. Du Plooy en die oorspronklike lede van die Veiligheidstak gedoen het, en ons kan met reg en dankbaarheid hieraan erkenning gee.
Henning van Aswegen: Outeur
Kommentaar: Luit Jan de Klerk: Polisiekundige
Met hierdie Spesiale Uitgawe ontbloot brigadier Hennie Heymans die vrug van sy jarelange navorsing, harde werk, deursettingsvermoë en veral die waarde van goeie menseverhoudings. Die Brigadier het hier geslaag om met behulp van mev Helen Greenway, lt-genl Du Plooy se dogter, die lewe van 'n omvattend volledige polisieleier in die fynste besonderhede te dokumenteer.
Luitenant-generaal Du Plooy se loopbaan begin soos baie ander polisieloopbane, waar die ouers nie noodwendig ingenome is met die loopbaan keuse nie. Die keuse is egter nie onderhandelbaar nie. Aan die beginpunt van die loopbaan is die speelveld gelyk en het almal 'n gelyke kans. Sommige maak 'n groot sukses, ander 'n redelike sukses en ander het 'n loopbaan. Hierdie opsies
was nie genoeg vir lt-genl Du Plooy nie. Vir hom was dit 'n totale oorgawe en inlewe in die loopbaan of niks.
stelling ontleed.
Akademies
In sy tyd was polisie eksamens omvattend en was daar verskeie uitdagings wat later jare verwyder is. Die junior range was meer en die eksamens intimiderend weens 'n tekort aan studiemateriaal. Behalwe dat hy van die jongste offisiere van die tyd was, het hy in sy loopbaan selfs twee range gesystap. Gedagtig aan sy eie probleme met studiemateriaal het hy aan die werk gespring en studiemateriaal vir sy kollegas en ondergeskiktes voorberei en op eie koste laat publiseer. Dit was in 'n tyd dat tersiêre opleiding vir polisiebeamptes ongekend was. Vele polisiemanne het senior offisiere geword met behulp van hierdie materiaal. Hy het selfs 'n handleiding opgestel vir plattelandse polisiëring wat sy insig in die veelsydigheid van polisiekunde beklemtoon.
Interne interaksie
Genl Du Plooy het hom deurgaans toegespits om die werksomstandighede van polisiebeamptes te verbeter. Hy het die uitdagings van die beroep op die vertikale hiërargiese vlakke van die beroep bestudeer en baie goed verstaan. Die behoeftes van elke vlak is aangespreek en hy het gepoog om dit te verbeter na die beste van sy vermoë. Ongedissiplineerdheid is nie geduld nie maar die menswaardigheid van ondergeskiktes is altyd behou en uitgebou. Polisiebeamptes is aangemoedig om die volgende vlak van ontwikkeling te bereik.
Publieke verhoudings
Hy het aangedring dat polisiebeamptes alle mense, ongeag kleur, sosiale stand, ideologie of godsdienstige oortuiging met waardigheid en respek behandel. Hier het hy byvoorbeeld 'n voorbeeld gestel deur die gewraakte "k"-woord onder polisiemanne te verbied veertig jaar voor die wetgewing! Alle aangemelde sake is met doelgerigtheid en deursettingsvermoë deeglik ondersoek en tot 'n logiese oplossing afgehandel.
Polisiebeamptes is onderrig in handhawing van wet en orde en beoordeling van skuld of onskuld is aan die howe oorgelaat.
Lt-genl Du Plooy is verskeie kere getaak om beheer te neem van die veiligheid van baie belangrike persone (insluitende koninklikes). Sy gemaklike menseverhoudinge met persone van alle sosiale vlakke het deurslag gegee tot hierdie opdragte.
Ideologiese neutraliteit
Die Generaal het hom nie deur die politieke strome van die oomblik laat meesleur nie. Hy het gedien en is vertrou deur die Smuts-regering (Sappe) sowel as die Nasionale-regering om uiters geheime operasies te onderneem. Hy het Ossewabrandwag-lede tydens die Jan Smuts-era met dieselfde ywer ondersoek as wat hy Kommuniste tydens Verwoerd laat ondersoek het. Die regering van die dag se beleid was genl Du Plooy se maatstaf. Hy het nie betrokke geraak of hom bemoei met ideologiese doelwitte nie.
In hierdie rol was hy ook 'n afleier tussen die politieke leierskap van die dag en sy ondergeskiktes in die Polisie.
Globalisering
Moontlik is die belangrikste eienskap wat genl Du Plooy van sy voorgangers en meeste opvolgers onderskei, sy uitreiking na die buiteland vir kennis en konteks. Sy verwysingsraamwerk was nie beperk tot die plaaslike behoeftes en oplossings nie, maar hy kon buitelandse oplossings vir ontakbasis in die buiteland gehad met wie hy gereeld gesprek gevoer het.
Die Polisieberoep is tradisioneel 'n behoudende milieu. Uitreiking vir liberalisme is feitlik ongekend vir die tyd. Die Generaal het die balans meesterlik hanteer en tot voordeel van die SA Polisie aangewend.
Gesin en Sosiaal
Geen lewe is omvattend en volledig as die gesinsverband afgeskeep word nie. Weereens gee genl bevelvoerder (hy was in. Gereelde vakansies met die gesin was deel van sy beplanning. Tyd met mev Gertie du Plooy (De Wet) en die kinders was onvergeetlike kleinode wat deur die gesin gekoester is. (Ek het hierdie uitgawe gefynkam net om mev Du Plooy se naam te vind! Stille krag aan die Genl se sy.)
Die Generaal het selfs tyd gemaak vir uitgebreide sosiale bedrywighede. Behalwe die veelvoudige y ook betrokke by die bestuur en selfs voorsitter van die rugbyklub, hengelklub en deurgaans betrokke by die atletiekklub.
Geloof
Deur sy hele lewe skroom die Generaal nie om sy rotsvaste geloof uit te leef en 'n voorbeeldige
Christelike lewenstyl te handhaaf nie. Hy vind oplossings vir die vele ingewikkelde probleme en situasies waarmee hy te kampe het in sy geloof en in die klein Bybeltjie wat hy altyd by hom dra.
Aan die einde van die wedloop, wat gelyk begin het, kan daar net een wenner uittree. In hierdie geval luitenant-generaal Hendrik Jacobus du Plooy.
Die volledigheid en uitstekende toestand van die versameling bewys dat deeglikheid en noukeurigheid wat in Genl Du Plooy se DNA was, deur sy nasate geërf is.
Ek glo dat hierdie Nongqai in die toekoms as een van die belangrikste Spesiale Uitgawes geag sal word.
Jan de Klerk
Bedankings
Me Sarie van Niekerk
My goeie vriendin en ons mede-werker Sarie van Niekerk word bedank vir die tikwerk sy het die lang verklaring van genl Du Plooy in geheel uitgetik. Ek waardeer dit opreg want nou is die genl se verklaring vir die nageslag en navorsers beskikbaar.
Mev Helen Greenway
Die generaal se dogter, mev Helen Greenway, het agt-jaar lank gewag voor sy my gekontak het Dankie Helen dat ek agter die spreekwoordelike skerms en in die laaie van die verlede kon krap.
Dr WP Steenkamp
Dr Steenkamp was deurgaans entoesiasties oor hierdie projek en het die voorblad ontwerp.
Prof A Duffey
Aan my goeie vriend, prof Alex Duffey, wat die kunstenaar positief uitgeken het en ook die model en jaartal van die twee voertuie verskaf het.
Luit Jan de Klerk & Henning van Aswegen
Baie dankie vir die kundige kommentaar
Dr Heinrich Matthee
Vir sy ondersteuning, raad, bystand en kommentaar
Brig Marius de Witt Dippenaar
Vir toestemming om aan te haal uit sy epiese werkstuk oor die SA Polisie se 75ste bestaansjaar.
AANHANGSEL VEILIGHEIDSDIENSTE IN DIE SUID-AFRIKAANSE POLISIEMAG
Luit-genl HJ du Plooy
Kommunisme voortaan meer daadwerklik te bestry vanweë vorige ondervinding (begin veiligheidsdiens te hoofkantoor op klein skaal baie teenkanting baie probleme met ouer offisierete, onafhanklike en volwaardige departement op te bou en uit te brei tot sy huidige patroon. (Besonderhede kan verstrek word, indien verlang.)
Begin 1948 in bevel van die studiespan na die Verenigde Koninkryk (speur- en uniformtak) om ondersoek in te stel na polisiemetodes in Metropolitaanse en ander polisiemagte in die Verenigde Koninkryk, Doen volledig verslag na my terugkoms. Sekere aanbevelings word aanvaar, byvoorbeeld informasiekamer, tweerigtigradiostelsel, uitbreiding van meganiese skool aan die Rand, uitbreiding van die vleiligheidsafdeling, ensovoorts asook ander sake (rekords kan getuig vir verdere besonderhede verslag moet nog beskikbaar wees).
studiespan oorsee vir amptelike polisie doeleindes.
Gedurende 1948 ook in bevel van die uiters belangrike Oliedrom moordsaak-ondersoek. Het hiermee baie roem verwerf vir die Suid-Afrikaanse Polisiemag. (Besonderhede is beskikbaar)
Gedurende 1948 ook in bevel van die Buchner-saak (grootskaalse vrugafdrywings groot opspraak verwek dwarsdeur die land vir baie jare, ook gedurende die oorlog, het Buchner onverpoosd grootskaalse afdrywings gepleeg, sonder enige polisie-inmenging besonderhede is beskikbaar maar is onaangenaam).
Oktober 1948 geheime sending na die Verenigde Koninkryk konferensie van eerste ministers van Statebond navorsing in verband met geheime diens en uitbreiding daarvan.
Gedurende 1949 weer na die Verenigde Koninkryk navorsing in verband met ondermynende bedrywighede (Kommunistiese Party en verwante organisasies). Studie van wetgewing in verband met Kommunisme landswye ondersoeke duur voort. Wet op Onderdrukking van Kommunisme op wetboek geplaas 1950, verdere landswye ondersoek gaan voort optrede kragtens nuwe wet volg Kommunisme word om verskeie plekke vasgelê- ongewenste persone soos Scott word verban Russiese Ambassadeur word huis toe gestuur en baie ander vorms van aksie slaag.
speurdiens te verbeter, gedien het) het ek daarin geslaag om die getalsterkte uit te brei en meer senior poste te verkry. In hierdie hoedanigheid het ek ook in beter pensioene vir lede het gevolg besonderhede is beskikbaar.
Ek het ook d (as lid gedien, asook in die Raad van die Vakansieoord te Port Edward (as lid).
Afgesien van aktiewe deelname aan die spel, was ek vir etlike jare sekretaris van die Pretoriase Polisie-rugbyklub. Daarna was ek lank voorsitter van die klub en toe president vir etlike jare ook vir etlike jare visepresident van die P.R.. klub op Transvaalse Rugbykomitee.
Benewens jarelange deelname aan atletiek, het ek afdeling Transvaal vir twee agtereenvolgende jare in die 440- en 800 treë verteenwoordig op die Suid-Afrikaanse Polisie-kampioenskapbyeenkoms.
Vir die duur van my dienstermyn as kommissaris was ek hoofvoorsitter van AKPOL asook voorsitter van die Polisie hengelklub.
My enigste seun asook twee seuns van eie susters dien vandag in die Mag. Ek het ook andere vir die Mag gewerf, sommige waarvan vandag hoë range beklee deur my lesings te bestudeer. Ten einde studie aan te moedig, het ek aan menige lid van die Mag gratis lesings verskaf.
ending na die buiteland in verband met Kommunistiese bedrywighede, ensovoorts intussen word geleidelik voortgegaan met uitbreiding van jong veiligheidstak na see- en lughawes in die land, manne word opgelei, nodige materiaal word aangeskaf en nodige fondse word verkry, ensovoorts. Die toenmalige minister van Justisie, adv. C.R. Swart, stel ontsettend belang in die stryd teen Kommunisme en beywer hom om veiligheidsdienste uit te brei.
Hoof van veiligheidsafdeling en daarna onderhoof van die speurdiens.
I Kommunistiese bedrywighede as onderhoof vas speurdiens.
Word hoof van speurdiens in 1954 tot begin van 1960 toe ek kommissaris van polisie geword het, met rang van luitenant-generaal.
As kommissaris het ek my beywer vir die nuwe uniforms, herindeling van afdelings van nege tot sestien, instelling van die nuwe kapelaanstelsel, die organisasie van die polisiereserwe in huidige vorm (met nodige wetgewing) herlewing van die mobiele eenheid in die Transkei, die inspektoraat en ander nuwe afdelings, die adviesraad, ensovoorts. Prok. 400 in Transkei abnormale ondermynende bedrywighede verg abnormale en buitengewone optrede daarom aanhouding vir onbepaalde tyd Sabotasiewetgewing, ensovoorts.
In die besonder het ek my toegespits op die nuwe leerplan onder andere my lesings aan die Polisie geskenk- vir opbouing van die Polisie se eie lesings waarvoor hulle voorheen ten duurste moes betaal aan buite-ondernemings -teken op vangwaens nuwe nommer23 , polisietoelae, ensovoorts, ingevoer.
23 Ek het geen idee wat dit behels nie HBH.
Onderskeidings: Ses medaljes Koningsmedalje vir voortreflike polisiediens, Polisiester vir verdienste, Medalje vir Getroue Diens, 30 jaar getroue diens en langer, M.V.O. (klas 4) voortreflike diens tydens koninklike besoek aan land gedurende 1947, Afrika-ster en kroningsmedalje.
Ek het nooit die range adjudantoffisier en generaal-majoor beklee nie een van die offisiere (indien enige) aan wie offisiersrang toegeken is met minder as nege jaar diens in die speurdiens.
AANHANGSEL
LT.GENL. H.J. DU PLOOY VERKLAAR:
op 10 Maart 1922, toe my enigste broer, aan wie ek baie geheg was, doodgeskiet is tydens die 1922 staking aan die Rand -in die uitvoering van sy pligte as jong polisieman. Die skielike verlies en skok bly nou nog onbeskryflik. Gaandeweg het ek egter behep en besiel geraak met die idee om die goeie werk wat so skielik en oornag afgebreek is, verder te gaan voortsit. My ouers het egter goedkeuring geweier en eers nadat ek 21 jaar oud was, het ek met behulp van die plaaslike stasiebevelvoerder daarin geslaan om op 15 Julie 1926 by die Mag aan te sluit steeds sonder my ouers se goedkeuring. Die betrokke stasiebevelvoerder, vir wie ek die tragiese geskiedenis en my siel geken. Hy het my ideaal bewonder en my verder so geïnspireer dat die polisie vir my die edelste roeping geword het. Daarom het ek sommer uit die staanspoor
Nadat ek die destydse depot verlaat het, is ek na die betaalafdeling verplaas; daarna op eie versoek na die speurafdeling in Desember 1928.
Ongeveer twee jaar later slaag ek na eersteklas-speursersant weer eens eerste in die Unie. Na agt jaar en agt maande diens behaal ek offisiersrang slaag derde in die Unie. Word aangestel as speuroffisier in bevel van die Oos-Rand (nuwe pos) vroeg in 1935. Verplaas na Marshallplein einde van 1935 en bly daar tot 1938. Verplaas na Grahamstad as afdelingspeuroffisier, Oos-Kaapland, tot
In Januarie 1942 verplaas na Pretoria vir spesiale dienste. In Maart 1942 aangestel as afdelingspeuroffisier, Transvaal, met die rang van kaptein. Gedurende 1945 is ek aan die militêre owerheid gesekondeer om spesiale ondersoekwerk te doen (ontploffing Grand Magazine ander na-oorlogse pligte soos hofsake ensovoorts.
Gedurende 1947 was ek in bevel van die veiligheidsdienste in verband met die koninklike besoek. Einde 1947 terug na verdediging na polisiehoofkantoor. Alle lêers oor Kommunisme word aan my besorg met die opdrag om Kommunisme voortaan meer daadwerklik te bestry vanweë vorige ondervinding (begin veiligheidsdiens te hoofkantoor op klein skaal baie teenkanting baie probleme met ouer offisiere permanente, onafhanklike en volwaardige departement op te bou en uit te brei tot sy huidige patroon. (Besonderhede kan verstrek word, indien verlang).
Koninkryk (speur- en uniformtak) om ondersoek in te stel na polisiemetodes in Metropolitaanse en ander polisiemagte in die Verenigde Koninkryk. Doen volledig verslag na my terugkoms. Sekere aanbevelings word aanvaar, byvoorbeeld informasiekamer, tweerigtingradiostelsel, uitbreiding van die vieligheidsafdeling, ensovoorts, asook ander sake (rekords kan getuig van verdere besonderhede verslag moet nog beskikbaar wees). studiespan oorsee vir amptelike polisiedoeleindes.
Gedurende 1948 ook in bevel van die uiters belangrike Oliedrom-moordsaak. Het Hiermee baie roem verwerf vir die Suid-Afrikaanse Polisiemag (besonderhede is beskikbaar).
Gedurende 1948 ook in bevel van die Buchner-saak (grootskaalse vrugafdrywings groot opspraak verwek dwarsoor die land- vir baie jare, ook gedurende die oorlog, het Buchner onverpoosd grootskaalse afdrywings gepleeg, sonder enige polisie-inmenging besonderhede is beskikbaar maar is baie onaangenaam).
Oktober 1948 geheime sending na die Verenigde Koninkryk konferensie van eerste ministers van Statebond, navorsing in verband met geheime diens en uitbreiding daarvan.
Gedurende 1949 weer na die Verenigde Koninkryk navorsing in verband met ondermynende bedrywighede (Kommunistiese Party en verwante organisasie), Studie van wetgewing in verband met Kommunisme landswye ondersoeke duur voort Wet op Onderdrukking van Kommunisme op wetboek geplaas 1950 verdere landswye ondersoeke gaan voort optrede kragtens nuwe wet volg Kommunisme word op verskeie plekke vasgelê-ongewenste persone soos Scott word verban Russiese Ambassadeur word huis toe gestuur en baie ander vorms van aksie slaag.
bedrywighede, ensovoorts intussen word geleidelik voortgegaan met die uitbreiding van die jong veiligheidstak na see- en lughawens in die land. Manne word opgelei, nodige materiaal word aangeskaf en nodige fondse word verkry, ensovoorts. Die toenmalige minister van Justisie, adv. C.R. Swart stel ontsettend belang in die stryd teen Kommunisme en beywer hom om veiligheidsdiens uit te brei.
Hoof van die veiligheidsafdeling en daarna onderhoof van speurdiens. Kommunistiese bedrywighede as onderhoof van die speurdiens.
Word hoof van die speurdiens in 1954 tot begin van 1960 toe ek kommissaris van polisie geword het, met rang van luitenant-generaal.
As kommissaris het ek my beywer vir die nuwe uniforms, herindeling van afdelings van nege na 16, instelling van die nuwe kapelaanstelsel, die organisasie van die polisiereserwe in huidige vorm (met nodige wetgewing), herlewing van die mobiele eenheid in die Transkei, die inspektoraak en ander nuwe afdelings, die adviesraad, ensovoorts. Prok. 400 in Transkei- abnormale ondermynende bedrywighede verg abnormale en buitengewone optrede daarom aanhouding vir onbepaalde tyd Sabotasiewetgewing, ensovoorts.
In die besonder het ek my toegespits op die nuwe leerplan en onder andere my lesings aan die polisie geskenk vir opbouing van die polisie se eie lesings waarvoor hulle voorheen ten duurste moes betaal aan buite-ondernemings.
Verder het ek die polisieteken24 op vangwaens, nuwe nommer; polisietoelae, ensovoorts, ingevoer.
24 p dak van voertuie. Die SAP-kentekens op die deure en korporatiewe kleure het later gekomHBH