แบบทดสอบก่อนเรียน

ชื่อ.........................................ชั้น...........เลขที่.........

แบบทดสอบก่อ นเรีย น 1. ในชีวิตจริงนั้นมีสารที่เป็นกรดเบสจำานวนมากที่อยู่ในรูปของสารละลาย ถ้า นักเรียนต้องการที่จะทดสอบความเป็นกรดเบสของ นำ้ามะนาว และ สารละลายผงฟู สามารถทำาได้หลายวิธี ไม่ว่าจะเป็นทดสอบด้วยกระดาษลิสมัต ชิมรส ทำาปฏิกิริยา กับสารบางชนิด ซึ่งจะทำาให้ได้คุณสมบัติของกรดเบส ดังนั้นให้เติมข้อความใน ช่องว่างให้สัมพันธ์กับคุณสมบัติความเป็นกรดเบสของสาร นำ้า มะนาว

สารละลายผงฟู

1.1 เมื่อหยดนำ้ามะนาวลงบน

1.6 เมื่อหยดสารละลายผงฟูลง

กระดาษลิสมัตการเปลี่ยนสี

บนกระดาษลิสมัต จะเกิดการ

กระดาษลิสมัต

เปลี่ยนสีกระดาษลิ

.....................................

สมัต........................................

1.2 รสชาติ ..................................

1.7

1.3 ผลของการทำาปฏิกิริยา

1.8 ผลของการทำาปฏิกิริยากับ

รสชาติ..................................

กับโลหะบางชนิด เช่น Mg, โลหะที่อุณหภูมิห้อง Zn ........................................ ............................................... .........

1.4 การเปลี่ยนสี Thymol

1.9 การเปลี่ยนสี Bromthymol

blue เมื่อทำาปฏิกิริยากับ

blue เมื่อทำาปฏิกิริยากับ HCl

NaOH จะได้

จะได้

............................................................................................ ....

1.10 สมบัติการนำาไฟฟ้า 1.5 สมบัติการนำาไฟฟ้า

...............................................

............................................. ....

1

ชื่อ.........................................ชั้น...........เลขที่.........

2. สารทำาความสะอาดสุขภัณฑ์ที่พบเห็นได้ในปัจจุบันนั้น เมื่อนำาไปใช้ในการ ทำาความสะอาดจะพบว่าทำาให้คราบสิ่งสกปรกหลุดออกไปได้ ซึ่งเป็นผลมาจาก ปฏิกิริยาระหว่างกรดไฮโดรคลอริก (HCl) หรือกรดไนตริก (HNO3) กับแคลเซียม คาร์บอเนต (CaCO3) ส่วนสารที่ใช้ในการปรุงแต่งอาหารนั้นบางชนิดมีคุณสมบัติ เป็นเบสไม่ว่าจะเป็นนำ้าปูนใส (Ca(OH)2) และนำ้าขี้เถ้า (NaOH) ให้นักเรียนเขียน สมการการแตกตัวของกรดและเบสเพื่อนิยามไอออนในสารละลายกรดและเบส เมื่อนำากรดและเบสชนิดต่างๆไปละลายนำ้า ................................................................................................................................ .............................................. ................................................................................. ............................................................................................. ................................................................................................................................ .............................................. ................................................................................................................................ .............................................. ................................................................................................................................ .............................................. ................................................................................................................................ .............................................. ................................................................................................................................ ..............................................

3. ยารักษาโรคสำาหรับปัจจุบันนี้มีหลากหลายชนิด ทั้งที่มาจากธรรมชาติและจาก สารเคมี ซึ่งล้วนแต่มีคุณสมบัติความเป็นกรดเบสทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็นยาลดกรดใน กระเพาะอาหารที่ประกอบไปด้วย โซเดียมไฮโดรเจนคาร์บอเนต (NaHCO3), แคลเซียมคาร์บอเนต (CaCO3), แมกนีเซียมไฮดรอกไซด์ (Mg(OH)2), อะลูมิเนียม ออกไซด์ (Al 2O3) และ แคลเซียมไฮดรอกไซด์ (Ca(OH)2) หรือสารทำาความสะอาด และยาฆ่าเชื้อโรค เช่น ไฮโดรโบริก(H3BO3), แอมโมเนีย (NH3) และ ซิลเวอร์ไน เตรท (AgNO3) จากสารทั้งหมดให้นักเรียนระบุความเป็นกรดเบสและเขียนสมการ แสดงให้เห็นความเป็นกรดเบสของสารตามทฤษฎีกรดเบส โดยใช้กรดเบสที่อยู่ใน ยาข้างต้นทฤษฎีและ 1 สาร และบอกข้อจำากัดของทั้ง 3 ทฤษฎี 2

ชื่อ.........................................ชั้น...........เลขที่......... ทฤษฎีของอาร์เรเนียส กรด....................................................................................................................... ... ............................................. เบส....................................................................................................................... ... .............................................ข้อ จำากัด....................................................................................................................... ......................................... ทฤษฎีของบรอนสเตต-เลาว์รี กรด....................................................................................................................... ... ............................................. เบส....................................................................................................................... ... .............................................ข้อ จำากัด....................................................................................................................... ......................................... ทฤษฎีของลิวอิส กรด....................................................................................................................... ... .............................................

3

ชื่อ.........................................ชั้น...........เลขที่......... เบส....................................................................................................................... ... .............................................ข้อ จำากัด....................................................................................................................... .........................................

4. ให้นักเรียนพิจารณาสมการที่กำาหนดให้ว่าสารใดเป็นกรดหรือเบส ตามทฤษฎี ของใคร โดยการเติมสารลงในช่องกรดหรือเบส และทำาเครื่องหมายถูกในช่อง ทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง ทฤษฎีกรด-เบส

+

H (aq) + ClO

ลิวอิส

→

บรอนส

H 2O

เบส

เตต-เลา อาร์เร

HClO4 (l)

กรด

เนียส

สมการเคมี

4-

(aq) 2-

S + S  S2

2-

NH3 (aq) + H2O (l)

⇌

OH– (aq) +

NH4+ (aq) H2S (aq) + H2O (l) ⇌ HS– (aq) + H3O+ (aq) ทฤษฎีกรด-เบส ลิวอิส

→

บรอนส

H 2O

เบส

เตต-เลา อาร์เร

Ca(OH)2 (s)

กรด

เนียส

สมการเคมี

2+

Ca (aq) +

4

ชื่อ.........................................ชั้น...........เลขที่.........

2OH- (aq) BH3 +

NH3

Cu2+ + 4NH3

 BH3NH3  [Cu(NH3)4]2-

HSO4- + H2O ⇌ H3O+ + SO42HCl (g)

H 2O →

SO3 + H3O+

H+ (aq) + Cl- (aq)  H2SO4

CH3COO- (aq) + H2O (l) ⇌ OH– (aq) + CH3COOH (aq) 5. ให้นักเรียนอธิบายความหมายของคำาต่อไปนี้ กรดแก่ คือ............................................................................................................... ...................................................................... ตัวอย่าง กรดแก่ (7 ชนิด) ได้แก่....................................................................................................................... ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ....................... เบสแก่ คือ............................................................................................................... ...................................................................... ตัวอย่าง เบสแก่ (8 ชนิด) ได้แก่....................................................................................................................... ................................................................................................................................

5

ชื่อ.........................................ชั้น...........เลขที่......... ................................................................................................................................ ....................... กรดอ่อน คือ............................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ .................. เบสอ่อน คือ............................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ .................

6.โพแทสเซียมไฮดรอกไซด์ถือว่าสารที่อันตรายมาก เมื่อสารสัมผัสถูกผิวหนัง ทำาให้ระคายเคืองโดยดูดซึมผ่านผิวหนังได้ การกลืนกินทำาให้ไอ มึนงง ปวดศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน คอหอยและหลอดอาหารอักเสบ และการสัมผัสถูกตาทำาให้ระคาย เคือง กำาหนดให้ ในระบบนิเวศความเป็นพิษต่อปลามีค่าไม่เกิน 80 ppm โดย พิจารณาจากความเข้มข้นของโพแทสเซียมไฮดรอกไซด์ (KOH) ถ้าเก็บ สารละลายตัวอย่างนำ้าที่มี KOH จำานวนหนึ่งละลายในนำ้า 1000 ลูกบาศก์ เซนติเมตร สารละลายที่ได้มีความเข้มข้นของ OH 2x10-3 โมลต่อลิตร อยากทราบ ว่าสารละลายนี้มีความเป็นพิษต่อปลาในนำ้าหรือไม่ (K = 39, O = 16, H = 1) วิธี ทำา............................................................................................................................ .................................................................. ................................................................................................................................ ....................................................................... ................................................................................................................................ ....................................................................... ................................................................................................................................ .......................................................................

6

ชื่อ.........................................ชั้น...........เลขที่......... ................................................................................................................................ ....................................................................... ................................................................................................................................ ....................................................................... ................................................................................................................................ ....................................................................... ................................................................................................................................ ....................................................................... ................................................................................................................................ .......................................................................

7. ในการผลิตสารละลายแอมโมเนียนั้น วิธีการหนึ่งที่สามารถทำาได้คือการเตรียม จากการแตกตัวของแอมโมเนียมไฮดรอกไซด์ (NH4OH) ถ้าสารละลายนั้นเข้มข้น 0.5 โมลต่อลูกบาศก์เดซิเมตร มีค่าคงที่การแตกตัวของเบสเท่ากับ 1.8x10 -5 ถ้า สารละลายแอมโมเนียที่จะทำาการผลิตได้นั้นจะผ่านข้อกำาหนดได้นั้นต้องมีปริมาณ 30 % อยากทราบว่าสารละลายแอมโมเนียที่ผลิตได้ในครั้งนี้ผ่านข้อกำาหนดหรือ ไม่ วิธี ทำา............................................................................................................................ .................................................................. ................................................................................................................................ ....................................................................... ................................................................................................................................ ....................................................................... ................................................................................................................................ ....................................................................... ................................................................................................................................ ....................................................................... ................................................................................................................................ ....................................................................... ................................................................................................................................ .......................................................................

7

ชื่อ.........................................ชั้น...........เลขที่.........

8, บริสุทธิ์โดยทั่วไปสามารถแตกตัวเป็นไอออนได้น้อยมาก เมื่อแตกตัวแล้วจะได้ H3O+ กับ OH- ที่มีความเข้มข้นอย่างละ 1x10 -7 โมลต่อลูกบาศก์เดซิเมตร จงเขียน สมการการแตกตัวพร้อมกับคำานวณค่าคงที่สมดุลการแตกตัวของนำ้า วิธี ทำา............................................................................................................................ .................................................................. ................................................................................................................................ ....................................................................... ................................................................................................................................ ....................................................................... ................................................................................................................................ ....................................................................... ................................................................................................................................ ....................................................................... ................................................................................................................................ ....................................................................... ................................................................................................................................ .......................................................................

9. สารละลายของนำ้าส้มสายชูความเข้มข้น 0.012 โมลต่อลูกบาศก์เดซิเมตร สามารถวัดความเข้มข้นของสารที่แสดงว่าเป็นกรดได้ 2.5x10 -3 โมลต่อลูกบาศก์ เดซิเมตร นักเรียนคิดกรดในนำ้าส้มสายชูเป็นกรดแก่หรือกรดอ่อนโดยพิจารณา จากการแตกตัวของกรดในนำ้าส้มสายชู (เขียนสมการแสดงการแตกตัว) และ คำานวณค่าคงที่การแตกตัวของกรด วิธี ทำา............................................................................................................................ .................................................................. ................................................................................................................................ ....................................................................... ................................................................................................................................ .......................................................................

8

ชื่อ.........................................ชั้น...........เลขที่......... ................................................................................................................................ ....................................................................... ................................................................................................................................ ....................................................................... ................................................................................................................................ .......................................................................

10. ให้นักเรียนระบุสารที่พบในชีวิตประจำาวันที่มีช่วง pH ที่กำาหนดให้ อย่างน้อย ช่องละ 2 ชนิด pH 1-3

4-6

7-8

9-11

12-14

11. นำากาแฟชนิดหนึ่งมาทดสอบกับยูนิเวอร์ซัลอินดิเคเตอร์ พบว่ามีค่า pH 5 จง เติมสีที่สังเกตพบเมื่อนำาสารนี้ไปทดสอบกับอินดิเคเตอร์ชนิดต่างๆ อินดิเคเตอร์

ช่วง pH ที่เปลี่ยนสี

การเปลี่ยนสีของอินดิเคเตอร์ สีที่

สังเกตพบ A 3.0 - 5.0 .....................

นำ้าเงิน – แดง

B 3.8 – 5.4 .....................

เหลือง – นำ้าเงิน

C 5.1 – 8.0 .....................

แดง – นำ้าเงิน

D 6.0 – 7.6 .....................

เหลือง – นำ้าเงิน

12. ให้นักเรียนอธิบายพร้อมยกตัวอย่างประกอบคำาอธิบาย ปฏิกิริยาการสะเทิน (Neutralization) หมายถึง

9

ชื่อ.........................................ชั้น...........เลขที่.........

การไทเทรตกรด-เบส (Titration) คือ

จุดสมมูล (Equivalence point) และจุดยุติ (End point)

3

3

13. ในการไทเทรต HCl 0.100 mol/dm ปริมาตร 25.0 cm ด้วยสารละลาย 3

NaOH เข้มข้น 0.100 mol/dm ให้หาคำานวณหา pH ของสารละลาย เมื่อเติม NaOH ลงไปเท่ากับ ก. 20.0 cm

3

ข. 25.0 cm

3

(ก่อนจุดสมมูล) (จุดสมมูล) 3

ค. 25.10 cm (หลังจุดสมมูล) วิธีทำา

10

ชื่อ.........................................ชั้น...........เลขที่.........

14. ให้นักเรียนอธิบายพร้อมยกตัวอย่างประกอบคำาอธิบาย 21.1 สารละลายบัฟเฟอร์ (Buffer solution) คือ

แบ่งเป็น 2 ชนิด ได้แก่ 1. สารละลายบัฟเฟอร์กรด คือ

2. สารละลายบัฟเฟอร์เบส คือ

11