Project Bead the Poetry & Dordrechts Museum
NIKO PIROSMANI (1862-1918) Hieronder staat extra informatie over de kunstenaar Niko Pirosmani: Het Dordrechts Museum toont van 6 mei t/m 30 september een grote overzichtstentoonstelling van Niko Pirosmani (1862 – 1918), een naïeve schilder uit Georgië. Het is voor het eerst dat er zoveel schilderijen van deze kunstenaar in Nederland worden getoond. De aanleiding voor de tentoonstelling is de zoektocht van de Dordtse schilder Rein Dool (1933) naar Pirosmani. Al jaren is Dool gefascineerd door de Georgische kunstenaar en ondernam hij reizen naar Georgië. Vanuit die persoonlijke betrokkenheid schilderde Dool een prachtige hommage aan Pirosmani die ook wordt geëxposeerd. De tentoonstelling vertelt een eenvoudig verhaal in schilderijen. Het is schilderkunst bestemd voor jong en oud. Pirosmani heeft nooit een officiële artistieke opleiding gehad en schildert ‘vanuit zijn hart’. De kwaliteit van zijn werk is echter bijzonder hoog. Zijn ongebruikelijke en zeer persoonlijke wijze van weergeven, dikwijls werkend vanuit een donker palet met lichte toetsen maakt dit werk zo indringend. De bezoeker maakt ook kennis met de laat 19de-eeuwse cultuur van Georgië, gezien door de ogen van een naïeve kunstenaar. Ook voor wie belangstelling heeft voor kunst afkomstig uit de nietwesterse wereld, naïeve kunst, zondagsschilders en outsiderkunst is de tentoonstelling een must. Niko Pirosmani (1862-1918) Deze opvallend authentieke schilder is in Georgië en in de voormalige Sovjet-Unie zeer gerenommeerd. Desondanks is zijn naam in West-Europa slechts bij ingewijden en liefhebbers bekend. Naïeve kunst Naïeve kunst is een aspect van de schilderkunst dat zich min of meer buiten de wereld van de ‘officiële’ kunst ontwikkelt. Het is nauwelijks voor te stellen dat Pirosmani werkte in een periode dat Franse schilders als Cézanne en Van Gogh en iets later Picasso en Matisse baanbrekend waren. Percepties als het Impressionisme, Fauvisme of Kubisme ontwikkelden zich gedurende zijn leven, maar bestonden eenvoudigweg niet voor hem. Dat Pirosmani een bijzonder authentiek oeuvre tot stand bracht is overduidelijk en dat onderscheidt hem van veel andere schilders. Misschien is zijn werk nog het meest te vergelijken met dat van Henri Rousseau (1844-1910), of Frida Kahlo (1907-1954).
1
Afbeelding 1: Pirosmani Mirzaani 1862 – 1918 Tbilisi Stilleven, 1910-1912 doek, 102 x 135 cm Tbilisi, Georgisch Nationaal Museum
2
Afbeelding 2: Pirosmani Mirzaani 1862 – 1918 Tbilisi Straatveger, 1905 doek, 105 x 46 cm Tbilisi, Georgisch Nationaal Museum
3
Afbeelding 3: Pirosmani Mirzaani 1862 – 1918 Tbilisi Meisje met ballon board, 65 x 41 cm Tbilisi, Georgisch Nationaal Museum
4
Afbeelding 4: Pirosmani Mirzaani 1862 – 1918 Tbilisi Ezelsbrug doek, 93 x 117 cm Tbilisi, Georgisch Nationaal Museum
5
Afbeelding 5: Pirosmani Mirzaani 1862 – 1918 Tbilisi Ree in landschap, ca 1913 board, 98 x 71 cm Tbilisi, Georgisch Nationaal Museum
6
Afbeelding 6: Pirosmani Mirzaani 1862 – 1918 Tbilisi Beer in maanlicht board, 100 x 80 cm Tbilisi, Georgisch Nationaal Museum
7
Afbeelding 7: Pirosmani Mirzaani 1862 – 1918 Tbilisi Witte zeug met biggen board, 84 x 104 cm Tbilisi, Georgisch Nationaal Museum
8
Afbeelding 8 : Pirosmani Mirzaani 1862 – 1918 Tbilisi Actrice Marguerita doek, 117 x 94 cm Tbilisi, Georgisch Nationaal Museum
9
Afbeelding 9: Pirosmani Mirzaani 1862 – 1918 Tbilisi Giraf doek, 138 x 112 cm Tbilisi, Georgisch Nationaal Museum
10
Afbeelding 10: Pirosmani Mirzaani 1862 – 1918 Tbilisi Feest van vier burgers doek, 107 x 202 cm Tbilisi, Georgisch Nationaal Museum
11
Afbeelding 11: Pirosmani Mirzaani 1862 – 1918 Tbilisi Vrouw met bierpul doek, 114 x 90 cm Tbilisi, Georgisch Nationaal Museum
12
Afbeelding 12: Pirosmani Mirzaani 1862 – 1918 Tbilisi Jongen op ezel, 1916 doek, 99 x 80 cm Tbilisi, Georgisch Nationaal Museum
13
Afbeelding 12: Pirosmani Mirzaani 1862 – 1918 Tbilisi Verkoper van brandhout, 1908 doek Tbilisi, Georgisch Nationaal Museum
14
Afbeelding 13: Pirosmani Mirzaani 1862 – 1918 Tbilisi Schoonheid uit Ortachala met waaier doek, 109 x 49 cm Tbilisi, Georgisch Nationaal Museum
15
16
Werkblad voor de leerling WERKBLAD ‘Schrijf een gedicht bij een schilderij van Niko Pirosmani!’ Het Dordrechts Museum toont van 6 mei t/m 30 september een grote overzichtstentoonstelling van Niko Pirosmani (1862 – 1918), een naïeve schilder uit Geörgië. Het is voor het eerst dat er zoveel schilderijen van deze kunstenaar in Nederland te zien zijn. De tentoonstelling vertelt een eenvoudig verhaal in schilderijen. Pirosmani heeft nooit een officiële artistieke opleiding gehad en schildert ‘vanuit zijn hart’. De kwaliteit van zijn werk is echter bijzonder hoog. Zijn ongebruikelijke en zeer persoonlijke wijze van weergeven, dikwijls werkend vanuit een donker palet met lichte toetsen, maakt dit werk zo indringend.
1. Je hebt zojuist een aantal schilderijen van de schilder Pirosmani bekeken. Kies één schilderij uit om een gedicht over te schrijven. Titel schilderij: ___________________________________________ 2.Bekijk het schilderij goed. Welke kleuren zie je? Noem het voorwerp of lichaamsdeel dat die kleur heeft. Kleur
Voorwerp/lichaamsdeel
Bijvoorbeeld: wit, roze, beetje bruin en blauw
Het gezicht
Waar zie jij licht? ________________________________________________________________ Waar zie jij donker? ______________________________________________________________ Wat vind je een opvallend detail (=klein onderdeel) van het schilderij?___________________ ________________________________________________________________________________
Kijk weer goed naar het schilderij. Kun je de mensen, dieren of dingen op het schilderij ergens mee vergelijken? Lijken die ergens op?
Bijvoorbeeld: Je jurk lijkt haast doorzichtig. Als vleugels van een vlinder. Je ogen zijn zo donker als‌. Het lijkt net of je‌.. Schrijf jouw vergelijkingen op: ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________
Wanneer je een schilderij goed bekeken hebt kun je er zelf iets bij bedenken/fantaseren. Wat denk jij bij dit schilderij? ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ Wat is er geheimzinnig of raadselachtig aan dit schilderij? ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________
Wat zou jij willen zeggen tegen het schilderij of de mensen op het schilderij? ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ Schrijf nu het gedicht op kladpapier. Je gebruikt daarvoor de antwoorden van je werkblad. Wanneer je tevreden bent over je gedicht kun je het overschrijven op de laatste pagina. Schrijftips: -
Je hoeft gedichten niet te begrijpen Zelfs je eigen gedicht hoef je niet te snappen. Een schilderij of een muziekstuk begrijp je toch ook niet altijd? Een gedicht mag een beetje mysterieus zijn. Het gaat erom wat een gedicht met de lezer doet.
-
In een gedicht speel je met woorden en klanken Dichters zeggen de dingen net een beetje anders. Soms zeggen ze dingen twee of drie keer zodat je het echt goed hoort. Dichters liegen, fantaseren, spreken soms de waarheid, ze spreken in beelden en vergelijkingen. Een zonsondergang lijkt bijvoorbeeld op een oranje pizza. En een burgemeester is een heer met een halsband.
-
Schrijf in korte zinnen.
-
Rijm liever niet!
-
Schrijf dingen die bij elkaar horen bij elkaar. Bijvoorbeeld: alles over het gezicht bij elkaar.
-
Maak vergelijkingen, bijvoorbeeld met kleuren.
-
Zeg iets over het licht en het donker.
-
Zeg misschien ook iets over de verf.
-
Sla af en toe eens een regel over. Dat heet: een witregel. Witregels maken een gedicht overzichtelijk. Ze geven een gedicht ruimte, de stilte die het nodig heeft.
-
Gebruik woorden die je voor je ziet. Zie je een bloem? Noem de naam! Sommige woorden zijn zo vaak gebruikt dat ze versleten zijn. Leuk is bijvoorbeeld zo`n woord. Heb je leuk opgeschreven? Zet er een streep door en bedenk een beter woord.
-
Maak een mooie eindzin. Juist heel blij of droevig. Of zeg in de laatste zin iets tegen de mens op het schilderij.
-
Geef het gedicht een titel.
Gekozen schilderij: _________________________________________________________________________________ Titel van jouw gedicht: _________________________________________________________________________________ Gedicht (60-80 woorden): ________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________
Vul hier jouw gegevens in, zodat we contact met je kunnen opnemen wanneer je een prijs wint:
naam+achternaam: adres:
e‐mailadres:
leeftijdscategorie: 9‐12 jaar / 12‐19 jaar geboortedatum:
telefoonnummer:
school en klas:
Lever dit formulier in bij je docent of mail je gedicht en gegevens naar: poeziewedstrijd@bigrivers.nl Per post kan ook: Poëziewedstrijd, t.a.v. Stichting Big Rivers, Postbus 1060, 3300 BB Dordrecht Voor meer informatie: www.bigrivers.nl / Vragen: mail naar poeziewedstrijd@bigrivers.nl