Lopik 75 jaar bevrijding by Kontakt Mediapartners

75 JAAR

VRIJHEID

IN LOPIK

INHOUDSOPGAVE

04 | Veteranen aan het woord 06 | Het Verraad van Benschop 09 | Willige Langerak tijdens de Tweede Wereldoorlog 10 | Onderduikers in Cabauw

20 | Dodenherdenking 23 | Syrisch gezin Abdo vindt rust in Cabauw 25 | Agenda Maand van de Vrijheid

22 COLOFON Deze Vrijheidskrant is gemaakt door Kontakt Mediapartners in samenwerking met Touch Communicatie & Organisatie. Touch coördineert in opdracht van de Gemeente Lopik ‘De Maand van de Vrijheid’ en is verantwoordelijke voor verschillende creatieve ideeën van dit speciale project. Miriam Boere van Touch Communicatie & Organisatie kreeg hierbij ondersteuning van een enthousiaste denktank bestaande uit: Dieny Scheffer, Marlene Vermeer, Anja Klever, Sjors van Beek en Judith Boere. Stichting Kunst en Cultuur Lopik, is de financiële partner van het project 75 jaar Vrijheid in Lopik. Coverfoto: Koningin Wilhelmina zet, na een ballingschap van vijf jaar, voor het eerst weer voet op Nederlandse bodem in Eede in Zeeuws-Vlaanderen. Foto: Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Anefo

www.touchcommunicatie.nl • www.kontaktmediapartners.nl

Voorwoord Beste inwoners van de gemeente Lopik, 2020… het jaar waarin het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog 75 jaar geleden is. Door het hele land zouden herdenkingen, vieringen, lesprogramma’s en tentoonstellingen worden georganiseerd. Ook in Lopik wilden we de vrijheid vieren tijdens de Maand van de Vrijheid van 4 april t/m 5 mei 2020. Inmiddels weten we dat onze gemeente, ons land en de hele wereld er compleet anders uitzien dan we ooit met elkaar hadden kunnen bedenken. Het coronavirus houdt ons in zijn greep en de gevolgen raken ons allemaal nu we in ons dagelijks handelen in onze vrijheid worden beperkt. De afgelopen maanden hebben vele vrijwilligers hun vrije tijd besteed aan het organiseren van een keur aan activiteiten voor jong en oud, voor en door heel veel Lopikers. Als burgemeester van Lopik ben ik bijzonder trots op al deze enthousiaste vrijwilligers die zich hebben ingezet voor een gedenkwaardige Maand van de Vrijheid. Wat een mooi programma hebben zij gemaakt! De Vrijheidskrant staat er vol mee. Helaas bevinden we ons inmiddels echter in een periode waarin de werkelijkheid van gisteren vandaag alweer is achterhaald. Vanwege het meerdere keren aanscherpen van de coronamaatregelen, heb ik dit voorwoord ook meerdere keren herschreven. Ging ik er in de eerste versie nog vanuit dat we op 4 april de Maand van de Vrijheid feestelijk zouden openen, moest ik kort daarna een tweede versie schrijven om aan te kondigen dat er tot en met 6 april helaas geen festiviteiten zouden kunnen plaatsvinden en dat wij u via websites en Het Kontakt op de hoogte zouden houden of evenementen wel of geen doorgang zouden hebben en zo ja op welke wijze. Maandagavond 23 maart werd duidelijk dat ook dát niet

haalbaar was, toen de maatregel werd aangekondigd dat alle bijeenkomsten tot 1 juni 2020 verboden worden. Het spijt me dan ook verschrikkelijk te zeggen dat hiermee ook een einde komt aan alle activiteiten voor de Maand van de Vrijheid. Om recht te doen aan de inspanningen van alle vrijwilligers, vindt u achterin deze krant toch een overzicht van alle festiviteiten die zij voor u in petto hadden. Wat een enthousiasme, eenheid en verbinding straalt daar vanaf. Het programma laat ons

hier begrip voor zal hebben en inmiddels doordrongen is van het belang van thuisblijven en afstand houden. In het kader van de volksgezondheid is het belangrijk dat iedereen die maatregelen opvolgt. We hebben elkáár nodig om het virus uit te roeien en in te dammen. Ik ben dan ook blij te zien dat er allerlei mooie initiatieven zijn ontstaan om – op voldoende afstand - voor elkaar te zorgen en naar elkaar om te zien. Ook grote dank aan iedereen die een bijdrage heeft geleverd aan deze Vrijheidskrant. Het programma is weliswaar geannuleerd, maar in de krant staan ook mooie en aangrijpende foto’s en verhalen. Over gebeurtenissen in onze gemeente ten tijde van de Tweede Wereldoorlog, over oorlogsveteranen die werden uitgezonden naar Nieuw-Guinea en Afghanistan en over een gevlucht Syrisch gezin dat hun thuis en rust in onze gemeente vond. Het is van groot belang dat al deze verhalen van generatie op generatie worden doorverteld en bewaard blijven. Zodat we met elkaar blijvend herinneren en herdenken wat toen is gebeurd. Zodat we ons blijven realiseren dat we dat nooit meer willen meemaken. Zodat we ieder jaar opnieuw onze vrijheid mogen vieren en we allemaal de verantwoordelijkheid voelen voor het behouden en versterken hiervan.

ook zien hoe waardevol vrijheid is, juist in deze tijd waarin we van jong tot oud de beperking van onze vrijheid ervaren en voelen.

Zoals gezegd zal komende periode vooral in het teken staan van het gedisciplineerd opvolgen van de maatregelen. Ik hoop dat deze nare periode snel achter ons ligt. Voor nu wens ik ú en ons allemaal toe: Houd het hoofd koel en het hart warm! Hartelijke groet,

Geen bijeenkomsten dus tot 1 juni. De maatregelen die genomen zijn, zijn van ongekende aard. Tegelijkertijd weet ik zeker dat iedereen

Burgemeester Laurens de Graaf

â&#x20AC;&#x2DC;Toegewezen op jezelf in de jungleâ&#x20AC;&#x2122;

‘JE MOET BLIND OP ELKAAR KUNNEN VERTROUWEN’ De één ging zestig jaar geleden als dienstplichtig soldaat naar Nieuw-Guinea, de ander was als beroepsmilitair in 2007 en 2008 actief in Afghanistan. Arie Langenberg (78) uit Lopik en Sjors (35) uit Cabauw gingen op missie om de vrede te bewaren. Over de betekenis van de term ‘vrijheid’ hoef je beide oorlogsveteranen dus niets te vertellen. Sjors was scherpschutter bij de Luchtmobiele Brigade en gelegerd in de provincie Uruzgan. “Een wederopbouwmissie”, zegt hij. “Om dat voor elkaar te krijgen moesten we de situatie herstellen. Veiligheid was geboden, anders kon de bevolking niet aan de slag.” De toen 22-jarige jongeling was getraind om op pad te gaan met zijn maten. “Een half jaar lang werden we mentaal en fysiek gekneed voor patrouilles in een bergachtig woestijngebied onder hoge temperaturen. Daar keek ik naar uit. Je kunt het vergelijken met een voetballer die weken traint om eens een echte wedstrijd te mogen spelen. Je wilt een keer aan de bak.” Voor Sjors was een baan in het leger een roeping. “Ik had als 11-jarige al een brief geschreven naar de Koninklijke Landmacht, maar ze vonden me nog iets te jong. Na de middelbare school is het alsnog gelukt om me aan te melden en later als beroepsmilitair te worden uitgezonden. Ik bleek een prima schutter ‘op de lange afstand’ en kreeg een aanvullende opleiding voor dit specialisme. Ik leerde omgaan met diverse wapens.” Onder grote druk De belangrijkste les was evenwel het nauw samenwerken met collega’s, dat als kameraadschap wordt omschreven. “In gevechtssituaties moet je blind kunnen vertrouwen op de ander en hij op mij. Daar hoefde je je geen zorgen over te maken. Je had alle aandacht nodig om de vijand te ontdekken

en niet verrast te worden. Die alertheid houd je best een tijdje bij je. Je staat immers onder grote druk. Die spanning moet je kwijt. Daarom is het wennen als je na thuiskomst langs een berm in Cabauw loopt. Gelukkig wordt daar tijdens de opleiding en na uitzen-

‘Je moet je verhaal kwijt, anders krijgt het verleden de overhand’ ding via geestelijke opvang veel zorg aan besteed. Ik ben twee keer ruim vier maanden naar Afghanistan geweest en die vredesmissies hebben me bagage voor het leven gegeven. Inmiddels ben ik na een studie Integrale Veiligheidskunde als burger werkzaam bij het Ministerie van Defensie. Een stabiele toekomst is ook wat waard.” Arie Langenberg was korporaal bij de Echocompagnie van het 6e infanteriebataljon van de Koninklijke Landmacht en diende van juni 1961 tot november 1962 in Nederlands Nieuw-Guinea. De dienstplichtig militair behoorde tot de troepenmacht, die een Indonesische inval moest voorkomen. “Nergens ben je zo toegewezen op jezelf als in de jungle. Alles moest je zelf doen. Je sjouwde je een breuk met je uitrusting, een

loodzwaar bren-geweer en diverse potten en pannen. Een verhuisdoos op soldatenkisten. Wie daarvoor niet zelfstandig kon handelen, leerde dat in enkele dagen.” Nauwelijks voorbereid Het was er vreselijk klam en benauwd. Arie: “Ik zweette van onder tot boven. Je had een stukkie zeep, dat door iedereen als een klomp goud bewaard werd. Zo kon je jezelf tenminste nog enigszins respecteren. We waren nauwelijks voorbereid op de tropen. Een korte cursus, daar moest je het mee doen in een gebied met gidsen, koppensnellers, bloedmooie meisjes waar je pertinent vanaf moest blijven, en infiltranten van het Indonesische leger. Met parachutisten en oproerstokers probeerde Soekarno ons te verdrijven. Dat werd door ons beantwoord met gevechtsacties waarbij voort durend doden vielen.” Tamtam Arie Langenberg heeft die beelden nog steeds op zijn netvlies en komt er niet meer van af. Na zijn pensionering kreeg hij te maken met PTSS, het posttraumatisch stress syndroom. “Als ik wakker werd, was mijn hele matras zeiknat. Alles kwam er uit. Onverwerkt verleden, dat ik meer in balans heb kunnen brengen door over die oorlog op scholen te vertellen. Dan neem ik peniskokers mee en laat ik de kinderen de tamtam horen. ‘De mobiele telefoon van het oerwoud’, zeg ik dan en dan zie je ze lachen. Dat gebeurt ook met die peniskokers, die de leden van de stam droegen om hun geslachtsdeel te beschermen. Ik ben officieel ‘veteraan voor de klas’ en doe dat met veel plezier. Het geeft afleiding en is een welkome uitlaatklep. Je moet je verhaal kwijt, anders krijgt het verleden de overhand.”

TEKST: PIETER VAN DER LAAN FOTO: STEPHAN TELLIER

OORLOGSDRAMA GERECONSTRUEERD

‘HET VERRAAD VAN BENSCHOP’ September 1944, kort na Dolle Dinsdag. De oorlog lijkt op zijn eind. In Benschop willen onderduikers een blijvende herinnering aan hun tijd in het dorp. Het wordt een groepsfoto, waarop ze samen met hun beschermers van het verzet poseren.

Maar de oorlog is niet voorbij. Sterker nog, op 13 februari 1945 vallen Duitse soldaten na een tip van een lokale NSB’er Benschop binnen. De foto, die in een veelvoud is verspreid, valt in handen van de Duitsers, die deze gebruiken als extra bewijslast. Reconstructie Auteur Bram de Graaf reconstrueerde de oorlogsjaren in Benschop, wat in 2015 leidde tot het boek ‘Het Verraad van Benschop’. Hoe wist hij het vertrouwen van de dorpelingen, die niet scheutig waren met het delen van hun oorlogsherinneringen, te winnen? “Het scheelt dat de familie van mijn moeder, onder anderen mijn opa en oma, uit Pols-

broek kwam”, vertelt hij. “Ik ben –hoe kan het ook anders- eerst met Joop van Vliet in gesprek gegaan, die me verwees naar Marjo Straver. Haar moeder was de zus van Theo Klever, één van de verzetsleiders in het dorp. Marjo beschikte over een heel archief met artikelen, ooggetuigenverslagen en andere documentatie over het oorlogsdrama in Benschop. En zo krijg je een sneeuwbaleffect. De één verwijst je door naar de ander.” Terug naar de razzia. De Duitsers arresteerden meer dan vijftig personen in Benschop. Er vielen ook doden. Verzetsman Theo Klever liet zich niet levend oppakken en nam twee Duitse soldaten mee de dood in. Ook Herman Struik, nota bene een voormalig SS’er, maar tot inkeer gekomen en in Benschop ondergedoken, schoot een belager neer voordat hij zelf dodelijk werd getroffen. Wraak De dode Duitse soldaten moesten worden gewroken. Zeven gearresteerde dorpelingen, onder wie de initiatiefnemer van de Benschopse verzetsgroep, Jan Aart van Ieperen, werden enkele dagen na de razzia op het erf van de boerderij aan Benedeneind 361 geëxecuteerd. Passerende dorpelingen werden gedwongen getuige te zijn. Het maakt nog steeds een onuitwisbare indruk op hen, zo blijkt uit de televisie-uitzending die ‘Andere Tijden’ maakte over de razzia in Benschop. ‘Dat hoor je niet mee te maken, maar ja, het was wel zo’, zegt ooggetuige Adriaan Benschop, die destijds 14 jaar was, duidelijk geëmotioneerd in de uitzending. (De bewuste aflevering is via www.anderetijden.nl te bekijken.)

Het Polsbroekse verzet.

Onderduikers Benschop leende zich in de Tweede Wereldoorlog goed voor illegale praktijken als

De bewuste foto, waarop onderduikers en leden van het Benschopse verzet poseren. De foto viel bij de razzia in handen van de Duitsers.

het verbergen van onderduikers (vooral jongemannen die weigerden om in Duitsland te gaan werken). Duitsers lieten zich amper zien in het kerkdorp en als er onraad dreigde dan vormden de beperkte toegangswegen - de provincialeweg was er nog niet - een ideale bottleneck. Hoe kon het dan toch mis gaan? Overmoed speelde wellicht een rol. Op het hoogtepunt zou Benschop in totaal aan honderd onderduikers tegelijkertijd onderdak hebben geboden. En dat in zo’n klein dorp. Dat kon niet onopgemerkt blijven. Vooral omdat de onderduikers zich niet bepaald alleen in achterafkamertjes ophielden. Ze mengden zich gewoon in het dorpsleven. Daarbij ging de verzetsgroep zich ook steeds meer roeren en was niet bij iedereen even geliefd. Sommige boeren werden bijvoorbeeld gedwongen om extra vlees en melk af te staan voor de onderduikers. Aanjager van de hardere lijn was de genoemde Herman Struik, die onder een andere naam was ondergedoken in Benschop. Hij was dus een voormalige Nederlandse Waffen-SS’er, die aan het Oostfront had gevochten. Hij leerde de verzetsmensen in Benschop (en Polsbroek) schieten en had zelf ook altijd een pistool op zak. ‘Als ik ga, dan neem ik er minimaal één van hen mee’, zou hij gezegd hebben en tijdens

de fatale razzia maakte hij die woorden waar. Alleen had hij als deserteur niets te verliezen, de dorpsbewoners wel… Het boek Het boek Het Verraad van Benschop bleef niet onopgemerkt. Het kreeg veel mediaaandacht, met als bekroning de genoemde

uitzending van ‘Andere Tijden’. “Er zijn een kleine zesduizend exemplaren van verkocht”, stelt Bram de Graaf.

TEKST: ROBERT VAN DER HEK

Lezing van Bram de Graaf Bram de Graaf zou 17 april een lezing geven, maar deze gaat vanwege de coronamaatregelen niet door. In de lezing zou hij de focus richten op de verzetsgroep in Polsbroek, die destijds in verbinding stond met die in Benschop. De Graaf: “Ook in Polsbroek, waar eveneens diverse onderduikers zaten, werden op 13 februari 1945 door de Duitsers huizen doorzocht. Ik belicht deze situatie en ga daarnaast in op verzetsdaden van, zeg maar, gewone mensen. Zoals mijn opa en oma, die ook aan onderduikers onderdak hebben geboden. Daar kwam ik enkele jaren geleden bij toeval achter. Jammer, had ik het maar eerder geweten. Ze hebben er nooit over gesproken en nu kan ik het ze niet meer vragen.”

Samen

kun je gewoon meer.

RUUD BORST TRANSPORT B.V.

De schakel die je nodig hebt bij: MAAK NU EEN AFSPRAAK EN KRIJG EEN BLUSDEKEN T.W.V. €25,-! Nationaal en internationaal transport

Voor- en natransport van zeeen luchtvracht

Op- en overslag (mogelijk in onze douaneloods)

De Onderlingen is meer dan een zakelijke dienstverlener in verzekeringen. Bij ons bent u lid van een vereniging van mensen die hart hebben voor elkaar en hun regio. Dat ‘clubgevoel’ vertaalt zich in ongekend goede dienstverlening. Onze adviseurs zijn oprecht betrokken bij uw belang en bespreken dat het liefst bij u aan de keukentafel. Gegarandeerd objectief, ook omdat wij als vereniging nu eenmaal geen winstoogmerk hebben.

Het lossen en laden van containers

Groupagevervoer met een duidelijke communicatie

Afhandeling douaneformulieren

Kortom, bij De Onderlingen doen we het voor, dankzij en met elkaar. Want samen kun je gewoon meer.

Goed voor elkaar.

www.ruud-borst.nl

Lekkerkerk Raadhuisplein 2 (0180) 66 16 44 info@onderlingen.nl

Benschop Dorp 201 B (0348) 45 13 39 info@onderlingen.nl

Schoonhoven Doelenplein 11 (0182) 38 69 99 info@onderlingen.nl

WILLIGE LANGERAK TIJDENS DE TWEEDE WERELDOORLOG Wat is er tijdens de Tweede Wereldoorlog allemaal gebeurd in Willige Langerak? Dat is dit jaar te zien in Museum De Wielewaal. “Willige Langerak is kleiner dan een postzegel op de kaart, maar aan het einde van de oorlog maakten wij deel uit van de escape line. Wij waren een klein schakeltje in het grote geheel”, vertelt Marijke Rijneveld, schoondochter van verzetsheld Henk Rijneveld. Na de Slag om Arnhem (17-25 september 1944) werden de parachutisten per fiets en met koeriers vanuit Arnhem naar het bevrijde zuiden gebracht. Verzetsman Henk Rijneveld heeft geholpen bij de Lekcrossings. Geallieerde piloten hebben op zijn boerderij overnacht voordat ze de rivier overstaken. “Dat was natuurlijk super gevaarlijk. Er waren overal wachtposten en vanuit Schoonhoven stonden er zoeklichten op de Lek. Ze staken over met

Henk Rijneveld en één van de oorkondes en medailles die hij na de oorlog heeft ontvangen.

De expositie over Henk Rijneveld in Museum de Wielewaal

een rubberen boot en aan de overkant nam verzetsgroep Groot-Ammers het werk over. Ze hoorden nooit of het was gelukt. Hoe minder je wist, hoe beter.” Na de oorlog sprak Henk niet over zijn verzetswerk. De verhalen kwamen pas in 1984, toen de Britse piloot John Haller en vier mannen uit het verzet onverwacht het erf op kwamen lopen. John bezocht alle adressen waar hij tijdens zijn tocht van Arnhem naar het zuiden was geweest. “Na Johns bezoek begon mijn schoonvader te vertellen”, herinnert Marijke. Nadien zijn er nog meer geallieerden op bezoek geweest. Eind jaren tachtig ontving Rijneveld alsnog het verzetskruis en hij kreeg ook medailles en oorkondes van de Poolse en Amerikaanse overheid. Het verzetswerk van zijn moeder Merrigje werd ook erkend. De familie Rijneveld vindt het belangrijk Henks verhaal te blijven vertellen. “We leven al zo lang in vrijheid, dat is een kostbaar goed. Ik denk dat je dat pas echt beseft als je weet hoe het voelt om niet vrij te zijn. Ieder jaar rond de dodenherdenking vertelde mijn schoonvader met tranen in zijn ogen hoe zijn vrienden hun leven gaven voor onze vrijheid”, vertelt Marijke. Op dat moment schiet ze zelf ook vol. Ze is even

stil en zegt dan ferm: “De oorlog mag nooit vergeten worden. Vrijheid geef je door.”

TEKST & FOTO’S: MARIJKE VERHOEF

De expositie De expositie vertelt het verhaal van Henk Rijneveld en de Tweede Wereldoorlog in Willige Langerak. Er is onder andere aandacht voor de zendapparatuur, de getorpedeerde Duitse boot bij De Bol en het verzet in Willige Langerak. De tentoonstelling kwam tot stand in samenwerking met Job Vermeulen en is het hele jaar te zien in Museum De Wielewaal. Tiendweg 26 Willige Langerak www.museumdewielewaal.nl Geopend dinsdag t/m zaterdag 10:00-17:00 uur.

CABAUW BOOD ONDERDAK AAN VOORTVLUCHTIGE JOODSE ROTTERDAMMER Het kleine huisje van de familie Ende in Cabauw bood tussen 1943 en de bevrijding in 1945 een veilig onderduikadres voor de avontuurlijke Izaac Brücker. Weinig mensen in het dorp zullen op de hoogte zijn geweest van de joodse achtergrond van de jonge twintiger, die zich Wim van Dijk noemde. Waarschijnlijk wist ook niemand dat hij voor zijn komst naar Cabauw tot driemaal toe op miraculeuze wijze was ontsnapt aan de greep van de Duitse bezetter en dat er een opsporingsbevel was uitgevaardigd. Platgebombardeerd De in 1919 geboren Rotterdammer was de zoon van de bekende kleermaker Mozes Brücker, die goedlopende modewinkels had in het centrum van Rotterdam. Op 14 mei 1940 werd het modemagazijn aan de Weste Wagenstraat platgebombardeerd. Moses verkaste naar Schiedam, waar hij opnieuw begon. En opnieuw succesvol. Zoon Izaac ontpopte zich in de eerste oorlogsjaren tot een slimme ondernemer: eerst verhandelde hij talkpoeder, later runde hij samen met compagnon Kurt Baruch een ceinturenfabriek in de Rochussenstraat. Ontsnapping Lange tijd ging het goed, totdat beiden eind 1942 werden verraden en voor de deur van hun fabriek werden gearresteerd. Het gezicht van Izaac werd totaal in elkaar ge slagen. Kurt wist als eerste te ontsnappen. Ook Izaac rukte zich los van de Duitsers. In een ‘alles-of-niets’-poging sprong hij met

volledig bebloed gezicht op de trede van een voorbijrijdende tram. Er werd nog op hem geschoten en daarbij werd niet hij maar een Duitse matroos dodelijk getroffen. In de dagen daarna verspreidde de Sichterheitspolizei een opsporings- en aanhoudingsbevel. ‘Bij hun aanhouding is grote voorzichtigheid geboden, daar zij zich gewelddadig zullen verzetten’, zo luidde het document 34 onderduikadressen In de maanden daarna was Izaac voort durend op de vlucht voor de nazi’s. Hij verbleef in korte tijd op maar liefst 34 onderduikadressen. Tijdens een inval in Hellendoorn ontsnapte hij via een klein raampje op de bovenverdieping. In Heemstede werd de familie Brücker opnieuw gearresteerd. Tijdens het transport naar de Hollandse Schouwburg in Amsterdam sprong hij ter hoogte van muziekhandel Sachsioni samen met zijn vader uit de vrachtauto.

In de zomer van 1943 kwam hij terecht in Cabauw. Eerst voor korte tijd bij boer Schep en daarna bij de familie Ende. “Op een gegeven moment wist hij dat er naar hem werd gezocht”, vertelt dochter Ellenroos Brücker. “Zijn zwager Richard van Dam, die ook in Cabauw ondergedoken zat, was opgepakt. Voor m’n vader werd het te heet onder de voeten. Hij is naar Maarssen gevlucht. Daar werd hij opgevangen door het echtpaar Vossestein, familie van de familie Ende. Daar heeft m’n vader een heel goede tijd gehad.” Op een gegeven moment werd echter duidelijk dat hij ook in Maarssen gezocht werd. Dat was voor Izaac reden om weer terug te gaan naar zijn onderduikadres in Cabauw. Izaac was veilig, maar het leven als onderduiker had wel z’n beperkingen. Ellenroos: “M’n vader las veel en deed ook allerlei huishoudelijke klussen. Maar het viel niet altijd mee. Maar wat moest je? Je kon geen kant op.”

Twee of drie dagen na de bevrijding werd deze foto gemaakt met mannen die in Cabauw in het verzet hebben gezeten. Izaak Brucker, ofwel Wim van Dijk, is de tweede man van links op de onderste rij.

In 1944 raakte Izaac Brücker via Barend van Tichelen, de schoonzoon van de familie Ende, betrokken bij het plaatselijke verzet. De Rotterdamse onderduiker bloeide helemaal op toen de geallieerden vanuit hun gevechtsvliegtuigen stenguns dropten in het dorp. “Toen voelde m’n vader zich echt veilig”, zegt Ellenroos. “Net voor de bevrijding op 5 mei 1945 werd het nog even heel spannend. Op die dag reden twee Duitse soldaten voorbij het huis van de familie Ende. Mijn vader is naar boven gerend en heeft van onder zijn bed z’n geweer gepakt. Hij was van plan om te schieten op het moment dat de Duitse sol daten over het bruggetje van de Cabauwse wetering zouden rijden. Maar precies op het bruggetje hebben ze rechtsomkeert gemaakt. Ze hebben nooit geweten hoe dicht ze bij de dood zijn geweest.”

Een jaar na de oorlog trouwde Izaac met zijn verloofde Alice Weiss, die gedurende een groot deel van de oorlog als dienstmeisje in het noorden van Engeland had gewerkt. “M’n vader was een vrolijke man. Hij accepteerde de situatie en zag in dat hij verder moest met zijn leven. Hij werkte nog een tijdje samen met zijn oude compagnon Kurt Baruch, maar die samenwerking verliep niet helemaal naar wens. In 1953 werd Izaac agent voor een Hongaars bedrijf in handschoenen, schoenen en textiel.”

Energieke man De ouders van Izaac werden in 1944 gearresteerd en overleefden de oorlog niet: moeder werd direct bij aankomst in Auschwitz vergast. Vader overleefde het concentratiekamp wel, maar stierf tijdens de Dodenmars

Oorlogsboeken “M’n vader bleef enorm geïnteresseerd in de oorlog”, zegt Ellenroos, die in 1958 werd geboren in de Rivierenbuurt in Amsterdam. “Hij verslond de boeken van Lou de Jong en de memoires van oorlogsgeneraals, die

op weg naar Oranienburg. Alle drie zusters van Izaac overleefden de oorlog.

rond 1970 verschenen. We zijn met de familie ook nog regelmatig teruggegaan naar Cabauw. Mijn vader wist van elk huis wie er gewoond had. Er was in al die tientallen jaren helemaal niks veranderd, vertelde hij dan. Alsof de tijd heeft stilgestaan.” Izaac onderhield nog jarenlang goede banden met de onderduikfamilies in Cabauw en Maarsen. “Mijn vader heeft op de begrafenis van Jan Vossestein, de zwager van de heer Ende, gesproken.Hij verwees toen naar het verhaal van de verwoesting van Sodom en Gomorra. God vroeg aan Abraham om één goed mens. De steden zouden niet zijn verwoest als de families Vossestein en Ende er waren geweest.”

‘Ze hebben nooit geweten hoe dicht ze bij de dood zijn geweest’

TEKST & FOTO: DICK AANEN

JOOP VAN VLIET IS WANDELEND ARCHIEF

‘DE OORLOG WAS DICHTBIJ EN VERAF’ Verhalenverzamelaar Joop van Vliet was negen toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Tijdens een fietstocht op de tandem met burgemeester

Van Vliet is ook een veelvoorkomende naam. De verhalenverzamelaar is geboren en getogen in Lopik. Hij kent elke steen in zijn dorp. Een jongen uit de polder die 9 jaar oud was toen de Tweede Wereld oorlog met beschietingen van laag vliegende Stuka’s uitbrak. “De oorlog was soms dichtbij en vaak veraf. De drie neergestorte bommenwerpers in Benschop en de brandende Halifax in de Lek waren gebeurtenissen die grote indruk maakten. Je hoorde vaak pas dagen later wat er was voorgevallen. Mijn

Laurens de Graaf haalt hij herinneringen op. Een fietstochtje op de (roodwit-blauwe) burgemeesterstandem hoort bij de Lopikse folklore. Joop van Vliet (88) vindt het prima. Hij trapt jaarlijks nog zo’n 4.000 kilometer weg met zijn sportieve echtgenote. De Lopikerwaard is hun domein in weer en wind. Het stukje van het gemeentehuis naar zijn woning aan de Lopikerweg-Oost is dan ook een peulenschil voor de voormalige boekhouder van de coöperatie.

Monument Joop van Vliet zette zich persoonlijk in voor een oorlogsmonument in Jaarsveld, dat in 1985 werd gerealiseerd. “Dat moest er een keer komen. Van de vijf bemanningsleden hebben twee het overleefd. Boordschutter George Pridham werd zwaargewond naar een huisarts in Ameide gebracht. Later werd hij opgenomen in een ziekenhuis in Amsterdam, waar zijn rechterbeen werd geamputeerd. Hij was aanwezig bij de onthulling. Zijn maat, navigator Jim Russel, kon dat niet aan. Die heeft een beroerte tijd gehad na de oorlog.” Vervolgens: “Het fijne van het monument is dat het beeld altijd zichtbaar blijft voor de jeugd. Daarmee geef je de geschiedenis door.”

‘Een monument blijft altijd zichtbaar voor de jeugd. Daarmee geef je de geschiedenis door’

Wandelend oorlogsarchief Een ‘wandelend oorlogsarchief’ is wellicht de beste omschrijving van deze bescheiden man, die kan putten uit een feilloos geheugen. De Lopiker kent veel oudere streekgenoten bij naam en bijnaam, ook al wordt de groep bekenden steeds kleiner. “Bijnamen zijn belangrijk met al die families Hoogendoorn, Schep en Verweij in een straal van een paar kilometer. Anders raak je het spoor bijster”, vertelt hij in de knusse huiskamer in aanwezigheid van burgemeester Laurens de Graaf en projectleidster van 75 Jaar Vrijheid, Miriam Boere.

vader beschikte niet over communicatiemiddelen. Er was geen telefoon, televisie of radio. Eigenlijk ben ik pas na de oorlog meer te weten gekomen over de vliegtuigcrashes in deze omgeving en heb ik met verwanten uit Canada gesproken over hun martelende onzekerheid. Zij wisten niet wat, waar en hoe iets gebeurd was en zaten vol vragen. We zijn hartelijk ontvangen in Canada en hebben veel gegevens uit gewisseld. Ik was hun bron in het voor hen totaal onbekende Lopik. Aan de andere kant wilde ik graag van de nabestaanden weten wie de mannen waren, die zich opofferden voor onze bevrijding. Het heeft tot veel vriendschappen geleid. We hebben nog steeds contact met deze families.”

Onder vuur Zijn eigen jeugd speelde zich af op de Cabauwse RoomsKatholieke basisschool Gerardus Majella en de mulo in Oudewater. Onderweg naar deze middelbare school werd de Damweg eens onder vuur genomen door Britse Spitfires, die het gemunt hadden op een vrachtrijder met paard en wagen. De vrachtrijder, een man uit Oudewater, kwam daarbij om het leven. Joop van Vliet, die snel met andere scholieren dekking zocht, zal het nooit vergeten: “De vliegtuigen vlogen vlak over ons heen. Het slachtoffer bleek later de vader van één van mijn klasgenoten te zijn.” Verzamelen De geschiedenis heeft hem altijd getrokken. “Dat zat waarschijnlijk in de genen, want mijn vader was eveneens verzot op historie. In de jaren zestig ben ik begonnen met het verzamelen van foto’s, krantenknipsels en

‘De vliegtuigen vlogen vlak over ons heen. Het slachtoffer bleek later de vader van één van mijn klasgenoten te zijn’ Joop van Vliet en burgemeester Laurens de Graaf.

dagboeken. Het feit dat ik zelf de oorlog had meegemaakt, was een voordeel bij mijn zoektocht naar herinneringen. Ik wist waar onderduikers hadden gezeten en waar Duitsers, Italianen en andere bezetters waren ingekwartierd. Dat zorgde soms voor spannende situaties, maar velen kwamen uit het Sudetengebied en waren niet zo fanatiek als die fanatieke soldaten uit het Reich. Ze werden gedwongen om in dienst te treden van het Duitse leger. Uiteraard waren er diverse beperkingen zoals een avondklok, legitimatiebewijs en voedselbonnen, maar heel spannend was het niet voor een 12-jarige jongen. Dat gold niet voor oudere jongeren, die probeerden de Arbeitseinsatz

te ontlopen. Zij zochten naar schuilplaatsen. Ik heb wel krantjes rondgebracht, Trouw en Vrij Nederland. Je stond er niet bij stil dat het slecht had kunnen aflopen.” Noodslachtplaats Op het platteland was voldoende voedsel om te overleven. Melk en vlees, soms aangeschaft bij een noodslachtplaats, waren beschikbaar. Dat wisten hongerige burgers in de steden ook. Joop van Vliet ziet de rijen mensen op de boerderijerven nog voor zich. “Bitterkoude winter, nauwelijks schoeisel of warme kleding. En dan moesten boeren soms ‘nee’ verkopen als er geen melk meer was. Uitermate schrijnend voor dege-

nen die kilometers te voet hadden afgelegd. En als het avond werd, moesten ze ook nog bedelen om een slaapplaats.” De bevrijding werd later met diverse dorpsfeesten gevierd. Van Vliet herinnert zich er niet veel van. “Het begin en het einde van de oorlog waren minder heftig dan in de grote steden. Men ging hier in de polder al snel over tot de orde van de dag.”

TEKST: PIETER VAN DER LAAN FOTO: JOHN WIJNTJES

‘LATEN WE FLINK ZIJN MET ZIJN ALLEN’ Door het coronavirus ligt het sociale leven stil. Diverse activiteiten voor de Maand van de Vrijheid zijn geannuleerd. Zo ook het optreden van Anne Wil Blankers op 4 april bij het Zendstation in Lopik. “Gosjemoppe, ik vind het wel een toestand.”

De grand dame van het Nederlandse toneel is helder: “De maatregelen zijn een behoorlijk inperking van onze vrijheid, maar het is de enige manier. Gezondheid is het aller belangrijkst. Het is nu gezond of ongezond verder gaan; het kan dood of leven worden. Dan is de keuze snel gemaakt”, zegt ze tijdens een telefonisch interview. Ze blijft net als de meeste Nederlanders zo veel mogelijk binnen. “Ik houd het huis netjes bij, kijk tv, lees wat en haal wat slaaptekort in. Boodschappen doe ik met rubberen handschoenen aan en een sjaal voor het gezicht.” Raken de coronamaatregelen voor de actrice de kern van het begrip vrijheid? Nee; dat niet. Voor Anne Wil is vrijheid te kunnen leven zoals je dat zelf wil, zonder dat je anderen daarmee benadeelt. “Ik kan al mijn leven lang van een aardige portie vrijheid genieten. Tijdens de oorlog was ik nog heel klein; ik ken de verhalen van de avondklok en de stille straten van mijn ouders. Toen ik negentien was, wilde ik naar de toneelschool. ‘We hebben niet geprobeerd om je netjes op te voeden om je in de goot terecht te laten komen’, zei mijn vader daarop. Ik hield vol en mocht toch. Mijn ouders waren mijn grootste fans. Later

toen ik trouwde en een gezin stichtte, konden we het zo inrichten dat ook ik mijn loopbaan kon hebben. Dat zijn grote vrijheden.” En nu? Pfoe. Anne Wil zucht even. Alles staat een beetje op zijn kop door de praktische vrijheden die opeens niet meer vanzelfsprekend zijn. Al haar optredens zijn geannuleerd en haar nieuwe toneelstuk ‘Het Oog van de Storm’ staat in de ijskast. “We waren bijna aan de première toe, die zou maandag 23 maart zijn geweest. Ik moet nu zorgen dat ik de tekst dichtbij mij houd, zodat we dadelijk als de narigheid voorbij is het stuk alsnog kunnen brengen en ik alle teksten nog weet. Ik heb zoiets als dit nog nooit meegemaakt.” “Dit kan best nog even duren allemaal, dit is nog maar het begin”, vervolgt Anne Wil. “Waarschijnlijk gaan we er langzamerhand tabak van krijgen, maar het is niet anders. We leven in een land waarin we behoorlijk vertroeteld worden. Nu moeten we een stapje terug doen en dat is misschien niet eens zo slecht. Ik ben benieuwd wat we op kunnen brengen. We moeten nu flink zijn met zijn allen. En misschien worden we er ook wel een beetje wijzer van.”

REMEMBRANCE FIETSTOCHT Ter gelegenheid van 75 jaar Vrijheid wordt er een Remembrance Fietstocht georganiseerd. Een fietstocht langs alle oorlogsmonumenten en oorlogsgraven in de gemeente Lopik. De fietstocht zou plaatsvinden op 13 april, maar is vanwege het coronavirus uitgesteld. De Remembrance Fietstocht bestaat uit twee routes. De eerste route is ongeveer zeventien kilometer lang en gaat langs de vier oorlogsmonumenten in Jaarsveld, Lopik en Benschop. Route 2 gaat niet alleen langs de oorlogsmonu-

menten maar gaat ook langs de oorlogsgraven binnen de Gemeente Lopik. Er zijn op vijf plaatsen oorlogsgraven. Deze route is ongeveer 30 kilometer lang en verbindt de kernen Jaarsveld, Lopik, Willige Langerak, Polsbroek en Benschop. In principe is het een fietstocht; maar wie slecht ter been is of niet kan fietsen, kan bijna dezelfde route afleggen per brommer, scooter, motor of auto. Start en eindpunt Het starten eindpunt is bij de Zwarte Schuur naast het Dijkhuis in Jaarsveld (Lekdijk Oost 12, ingang aan de S.L. van Alterenlaan 3413 MS Jaarsveld). Bij inschrijving ontvangen deelnemers de route en een informatieboekje. De route kan ook gestart worden bij de andere oorlogsmonumenten in Lopik of Benschop. Daar is het ook mogelijk om in te schrijven bij de aanwezige vrijwilligers. Deelname is gratis en op eigen risico. De Zwarte Schuur De Zwarte Schuur wordt wanneer de fiets-

tocht daadwerkelijk plaatsvindt het centrale punt. Hier kunnen mensen in gesprek gaan met een veteraan, deelnemen aan een rondleiding door het Dijkhuis en een expositie over de Lopikerwaard in oorlogstijd bekijken. Ook is er informatie te vinden over De Bond van Wapenbroeders afdeling Woerden en Omstreken, Stichting Kunst & Cultuur Lopik en Stichting Jaarsveld Oorlogs GedenkÂteken (SJOG). Zij zijn de organisatoren van de tocht, waarmee zij die gevallen zijn voor onze vrede herdenken en waarbij alle kernen van de gemeente Lopik met elkaar worden verbonden. De Zwarte Schuur sluit om 16:00 uur.

Meer informatie en de route is te zijner tijd te vinden op Facebookpagina Bond van Wapenbroeders afdeling Woerden en Omstreken en op de website van Kunst en Cultuur Lopik.

UW GROENE VAKWINKEL

Droom je van een eigen plek? En wil je weten wat voor jou de mogelijkheden zijn?

Polsbroekerdam

Alles voor: doe-het-zelf, tuin, dier en hobby Werkkleding - schoenen

Vraag het één van onze financieel adviseurs via 0348 559 559 of financieeladvies.uw@rabobank.nl

Bestrijding onkruid-ongedierte Vee-huisdiervoeder Moestuin planten - zaden

NE VAKWINKEL Polsbroekerdam

Wc-wagen verhuur

UW GROENE VAKWINKEL UW GROENE Zuidzijdseweg 208a

Tel. 0182 - 30 93 87

Mob. 06 - 22 10 72 94 3415 PVtuin, Polsbroekerdam e-het-zelf, dier en hobby Polsbroekerdam www.deridderuwgroenevakwinkel.nl

AKWINKEL

Alles voor: doe-het-zelf, Werkkleding tuin, dier en hobby -

VAKWINKEL

OPENINGSTIJDEN: Maandag t/m Vrijdag 8.30 - 18.00 uur Zaterdag 8.30 - 16.00 uur

Polsbroekerdam

schoenen

Alles voor: doe-het-zelf, tuin, dier en hobby

broekerdam

Bestrijding onkruid-ongedierte Werkkleding - schoenen

uin, dier en hobby

Bestrijding Vee-huisdiervoeder

jdseweg 208a 2 -Polsbroekerdam 30 93 87 PV

onkruid-ongedierte

Vee-huisdiervoeder

Moestuin planten - zaden

Werkkleding - schoenen

IJzerwaren Bestrijding onkruid-ongedierte Vee-huisdiervoeder Wc-wagen

Moestuin planten - zaden

- IJzerwaren gereedschappen - gereedschappen

Wc-wagen verhuur

verhuur

OPENINGSTIJDEN: Tel. 0182 - 30 93 87 Maandag t/m Vrijdag 8.30 - 18.00 uur Mob. 06 - 22 10 gereedschappen 72OPENINGSTIJDEN: 94 IJzerwaren www.deridderuwgroenevakwinkel.nl Maandag t/m VrijdagZaterdag 8.30 - 18.00 uur8.30 - 16.00 uur

OPENINGSTIJDEN: Maandag t/m Vrijdag 8.30 - 18.00 uur Zuidzijdseweg 208a Zaterdag 8.30 - 16.00 uur

3415 PV Polsbroekerdam

Werkkleding - schoenen Bestrijding onkruid-ongedierte Vee-huisdiervoeder Moestuin planten - zaden

Moestuin planten - zaden

- 22 10 72 94 Wc-wagen verhuur idderuwgroenevakwinkel.nl Zaterdag

akwinkel.nl

rabobank.nl/hypotheken

IJzerwaren - gereedschappen

8.30 - 16.00 uur

Tel. 0182 - 30 93 87 Mob. 06 - 22 10 72 94 www.deridderuwgroenevakwinkel.nl

IJzerwaren - gereedschappen Wc-wagen verhuur OPENINGSTIJDEN: Maandag t/m Vrijdag 8.30 - 18.00 uur Zaterdag 8.30 - 16.00 uur

BOEKEN OVER DE OORLOG waaronder diverse met verhalen uit onze regio

Verkrijgbaar in de loop van het jaar

bij ons in de winkel

The Read Shop Lopik Koning Willem Alexanderplein 6

‘JUMELAGE MAG NIET ONTBREKEN BIJ 75 JAAR VRIJHEID’

Stichting Jumelage Lopik wilde de vriendschapsband met de andere jumelagegemeenten vieren met een Vrijheidsdiner op zaterdag 18 april in dorpshuis De Schouw. Vanwege het coronavirus kan dit evenement niet doorgaan, maar aandacht voor de jumelage in het kader van 75 Jaar Vrijheid is zeker gepast. “Bij de viering mag de jumelagestichting niet ontbreken”, stelt voorzitter Wim Perlot, waarbij hij doelt op het uitgangspunt waarmee de Europese uitwisselingen ooit zijn opgezet. “Na de Tweede Wereldoorlog was

de gedachte dat dit nooit niet meer mocht gebeuren. Door het aangaan van vriendschapsbanden tussen steden of gemeenten in Europa zou er ontmoeting plaatsvinden tussen de inwoners, met als gevolg wederzijds begrip en interesse voor elkaar. Dat zou, ook al is het in heel klein verband, gewelddadige conflicten moeten voorkomen.” Wim Perlot en Jesse Frericks, die als vertegenwoordiger van de jeugdjumelage in het bestuur zit, zijn ware ambassadeurs van die gedachte. Beiden hebben vele uitwisselingen meegemaakt en een internationale vriendenkring opgebouwd. “We bezoeken hen ook buiten de uitwisselingen om, bijvoorbeeld bij verjaardagen en andere gelegenheden”, stelt Jesse. Soestdijk Oud-burgemeester Schuman van Lopik spande zich ooit in om de jumelage in Lopik van de grond te krijgen. In eerste instantie -1956- werd een vriendschapsband aangegaan met Lezoux (Frankrijk). Lopik was hiermee een van de eerste jumelagegemeenten. Een reden voor koningin

Juliana om beide burgervaders op Soestdijk uit te nodigen. Later (1960) volgde Sarsina (Italië) en in 1992 de gemeente Grebenstein (Duitsland). Jesse Frericks: “Afgelopen zomer was Lopik gastheer van de jongerenuitwisseling. Het was, ondanks de tropische omstandigheden, een succes. Leuk was ook dat er weer diverse nieuwe gezichten te zien waren, zodat het met de toekomst van de jumelage wel goed lijkt te zitten.” Uitwisseling Wie zich wil aanmelden voor de eerstkomende jumelage-uitwisseling, kan dat ook al doen. Lezoux (donderdag 25 t/m maandag 29 juni) en Sarsina (woensdag 29 juli tot en met dinsdag 4 augustus) zijn ditmaal gastheer.

ALLE INFORMATIE: WWW.JUMELAGELOPIK.NL

Hypotheken | Verzekeringen | Pensioenen

Ben jij wel goed verzekerd? Neem contact op met onze vestiging in Ameide, Lopik of IJsselstein voor een vrijblijvend advies!

oortaan Voortaan Voortaan edere zondag iedere iedere zondag zondag Complete eopend. geopend. geopend. vlaggenset r u u r r 0 u u u u .0 7 0 0 1 t .0 .0 7 7 o 1 1 t t t 0 o o t t .0 2 0 0 1 .0 .0 n 2 2 1 a V Van Va1n € 25,Ameide 0183 - 601 676 - ameide@veldsink.nl Lopik 0348 - 751 111 - lopik@veldsink.nl IJsselstein 030 - 303 97 33 - ijsselstein@veldsink.nl

VELDSINK

vertrouwd, verzekerd, Veldsink.

€ 18,99

Katoenen rood/wit/blauw vlag

Bij aankoop vanaf € 25,- aan boodschappen

€ 6,49

Oranje wimpel

voor koningsdag

€ 45,-

€ 14,99

€ 4,49

Aluminium vlaggenstok

Aluminium voet vlaggenstok

De onderdelen zijn ook los te verkrijgen voor de prijzen die bij de producten staan.

Van Velzen / President Kennedylaan //President Lopik //Kennedylaan T: 0348 551224 Van Velzen / President Kennedylaan 2A //Lopik Lopik //T:T:0348 0348551224 551224 Van Velzen / Van Velzen / President2A Kennedylaan 2A // Lopik //2A T: 0348 // 551224 // Openingstijden: ma-do 8.00-20.00// vr12.00-17.00 8.00-21.00/////za za7.00-20.00 7.00-20.00////zo zo12.00-17.00 12.00-17.00 Openingstijden: ma-do 8.00-20.00ma-do // vr 8.00-21.00 ////zavr7.00-20.00 Openingstijden: Openingstijden: 8.00-20.00 ma-do 8.00-20.00 8.00-21.00 ////zo za vr 8.00-21.00 7.00-20.00 zo 12.00-17.00

Carlo en Bettina Bettina Willemsen / Oranje1-3 Nassaustraat 1-3// //T:Benschop Benschop //T:T:0348 0348451642 451642 en Carlo Bettina en Willemsen / Willemsen / Oranje1-3 Nassaustraat Oranje Nassaustraat //T: Benschop 1-3 // 0348 451642 // Carlo enCarlo Bettina Willemsen / Oranje Nassaustraat // Benschop // 0348 451642 Openingstijden: ma-vr //za za8.00-20.00 8.00-20.00////zo zo12.00-17.00 12.00-17.00 Openingstijden: Openingstijden: 8.00-20.00 ma-vr //zo za8.00-20.00 8.00-20.00//// zo 12.00-17.00 Openingstijden: ma-vr 8.00-20.00ma-vr // za 8.00-20.00 // 12.00-17.00

EXPRESZIE! BRENGT VRIJHEIDSLIED

Ook ExpresZie! haakt in op het thema 75 Jaar Vrijheid. De creatieve Lopikse stichting heeft samen met een aantal basisschoolkinderen een Vrijheidslied gecomponeerd. “Het idee was om ‘iets’ met kinderen te doen, om ook hen te betrekken bij het belangrijke thema vrijheid”, blikt Ellen van Laere, bestuurslid van ExpresZie!, terug. “Al brainstormend kwamen we uit op het maken van een vrijheidslied. Na een oproep op alle basisscholen binnen de gemeente hebben we in onze ExpresZie!-loods een workshop georganiseerd. De kinderen die

zich hadden aangemeld hebben onder begeleiding van onze docenten de tekst voor het lied bedacht. Ze geven hierbij uiting aan wat vrijheid voor hen betekent. Vervolgens is het gefinetuned, opgenomen en op YouTube gezet.” De scholen hebben een linkje ontvangen van het YouTube-filmpje, zodat ze met de kinderen het lied, met een bijpassend dansje, kunnen instuderen.

Blijvertje Het Vrijheidslied zou tijdens de kick-off van de Maand van de Vrijheid en bij de Koningsspelen worden gezongen, maar deze evenementen gaan vanwege de maatregelen rond het coronavirus niet door. Desondanks hoopt Van Laere dat het lied toch het Kinderen voor Kinderen-effect heeft: “Dat het tot vervelens toe te horen is. Vrijheid is onbetaalbaar. Het zou mooi zijn als het nummer binnen de gemeente Lopik een blijvertje wordt.”

Dodenherdenking LOPIK-DORP Het oorlogsmonument is opgericht ter nagedachtenis aan vier medeburgers die zijn omgekomen. Arie de Groot (geb. 26-01-1919) sneuvelde op 10 mei 1940 bij de IJssellinie in Zutphen. Politieagent Hendrik van der Spoel en ambtenaar Oene Johannes Engelbertus Steenbeek werden op 24 oktober 1944 in Amsterdam door de bezetter gedood als represaille voor een aanslag op een lid van de Sicherheitsdienst. Marinier Bernardus Wilhelmus Johannes Beelen werd op 16 april 1945 in Cabauw gefusilleerd, omdat hij illegale lectuur verspreidde.

BENSCHOP Op 13 februari 1945 werd door verraad een razzia op de boerderij van P. Klever (Benedeneind Zuidzijde 361) uitgevoerd. De zoon des huizes liet hierbij het leven. Ook een naburige boerderij werd onderzocht, waarbij de plaatselijke commandant van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten omkwam. Twintig Benschoppers werden gearresteerd. Als represaille werden zeven van hen op 17 februari 1945 op het erf van de boerderij van Klever gefusilleerd. Op het monument staan de namen: Jan Aart van Ieperen, Theod. Adr. Klever, Hendrik Sattler, Jasper van Ieperen, Joh. Ger. v.d. Ende, Adr. Corn. Klever, Adr. Petr. van Vliet en Adr. Anth. Klever. Gevallen of gefusilleerd in Benschaop op 13 of 17 februari 1945.

OP MAANDAG 4 MEI VINDT DE JAARLIJKSE DODENHERDENKING PLAATS Vanwege de coronamaatregelen is het helaas niet mogelijk om gezamenlijk te herdenken bij de oorlogsmonumenten in Lopik, Benschop en Jaarsveld. Wij vragen u om thuis stil te staan bij onze vrijheid en de gevallenen te herdenken.

JAARSVELD Het oorlogsmonument naast de kerk herdenkt drie militairen die gevallen zijn in de Tweede Wereldoorlog: Pieter Arie Eikelenboom (gefusilleerd op 19 januari 1942 aan boord van een Japans Oorlogsschip), Arie de Groot (soldaat, gesneuveld op 10 mei 1040 te Zutphen) en Adrianus Manschot (omgekomen bij een crash tussen twee vliegtuigen). Het monument op de Lekdijk Oost gedenkt de crash van een Halifax-bommenwerker die in de nacht van 21 op 22 juni 1943 werd neergeschoten en brandend in de Lek stortte. Op het gedenkteken staan de namen van de vijf omgekomen bemanningsleden: Clifford Reichert, John Dockerill, Gordon McLean, Earl Monahan en Bill Searle.

ADVERTORIAL

Het Dijkhuis en de Lekdijk in oorlogstijd

Aan de Lekdijk in Jaarsveld staat het monumentale Dijkhuis. Dit was de zetel van het voormalig Hoogheemraadschap Lekdijk Benedendams en van de IJsseldam en van zijn rechtsopvolger Waterschap Lopikerwaard. De elkaar opvolgende waterschappen â&#x20AC;&#x201C; en tegenwoordig Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden- werken sinds 1328 aan veilige dijken. Ook in oorlogstijd.

In de tuin van het Dijkhuis herinnert de schuilkelder aan de Tweede Wereldoorlog. Deze verdiepte schuilkelder van plaatijzer werd gebouwd voor kameraar (technisch directeur) Geuze en zijn gezin, met een gronddekking van 0,70 meter.

In 1939 trof het hoogheemraadschap voorzorgsmaatregelen. Er werd een rampenplan opgesteld en de voorraad zandzakken werd aangevuld met 1000 stuks. Eind september â&#x20AC;&#x2122;39 werd het Dijkhuiscomplex gevorderd; het Stafkwartier Groep Lek van de vesting Holland werd hier gevestigd en het complex werd op allerlei manieren beschermd en voorbereid. De zolder werd belegd met dubbel gewapende eternietplaten tegen inslag van brandbommen, er kwamen speciale telefoonleidingen en een extra voorraad brandstof (34.000 kg. cokes). In de moestuin werd een schuilkelder gebouwd voor kameraar (technisch directeur) Geuze en zijn gezin. De stal bij het dijkhuis werd een militaire keuken en een officier werd ingekwartierd. De vergaderingen van het college van dijkgraaf en hoogheemraden gingen gewoon door. Omdat het dijkhuis bij de militairen in gebruik was werd er vergaderd in de huiskamer van de ambtswoning van de kameraar.

Oorlog Op 12 mei 1940 braken de Duitsers door de frontlinies van de Grebbeberg. Korte tijd was het Dijkhuis het hoofdkwartier van generaal Harberts, maar na de overgave trokken de Nederlandse militairen zich terug.

Dijkbeheer tijdens de oorlog De dijkgraaf en secretaris wisten er bij de bezetters de schrik voor de beschadiging van de waterkering goed in te houden. De Lekdijk is dan ook vrijwel niet aangetast. De bezetters maakten wel tankversperringen op de dijk. Het werk aan de dijk werd bemoeilijkt door allerlei formaliteiten,

gebrek aan arbeidskrachten omdat vakmensen te werk werden gesteld in Duitsland en een tekort aan materialen. Zo namen de bezetters de hoogovenslakken voor de fundering van de dijkweg richting Schoonhoven halverwege het werk in beslag. De tweede helft van de weg werd daarna noodgedwongen gefundeerd met puin van het gebombardeerde Rotterdam. In 1944 wilde de Duitse Wehrmacht de Lopikerwaard onder water zetten bij wijze van waterlinie. Met veel onderhandelingen heeft Provinciale Waterstaat dit weten te voorkomen. Er werd volstaan met het inunderen van een strook van 1,2 km tussen de Lekdijk en de IJsseldijk. De Lopikerwaard werd dus grotendeels gespaard, maar voor de bewoners van deze zone was het een ramp.

In oorlogs- en vredestijd een Sterke Lekdijk De Lekdijk beschermt een groot deel van Midden- en West-Nederland tegen overstromingen. Als de Lekdijk doorbreekt kan een groot deel van de Randstad overstromen, tot Amsterdam aan toe. Daarom wordt de dijk tussen Amerongen en Schoonhoven versterkt, over een totale lengte van 55 km. Met deze dijkversterking zorgen we ervoor dat de dijk ook in de toekomst voldoende veilig is en voldoet aan de normen die sinds 2017 gelden.

Meer informatie: www.kunstencultuurlopik.nl/dijkhuis/ en www.destichtserijnlanden.nl/watererfgoed

‘Ik heb wel genoeg oorlog gezien. Ons leven is nu hier, in Nederland. Dit land is nu ons thuis.’

SYRISCH GEZIN ABDO VINDT RUST IN CABAUW Vrijheid is nog steeds niet voor iedereen vanzelfsprekend. Het Syrische gezin Abdo vluchtte in 2014 uit Aleppo. Twee jaar geleden begonnen Mustafa, Layla en hun vier kinderen een nieuw leven in Cabauw. “Dit dorp is thuis geworden.” Het gezin woont in een kleine woning, vrij ver weg van winkels en andere voorzieningen. Maar dat maakt ze niet uit. “Voor boodschappen fietsen we gewoon naar de Lidl in Schoonhoven”, zegt Amina, die tolkt voor haar ouders. Haar vader verontschuldigt zich. “We hebben twee keer per week taalles, maar Nederlands is een lastige taal.” De kinderen van het gezin kunnen zich al prima verstaanbaar maken. Amina (13), Abdul (12), Nirvana (10) en Mohammed (5) pikken op basisschool Gerardus Majella de Nederlandse taal snel op. Ze mengen ook goed met hun klasgenootjes en hebben veel vriendjes en vriendinnetjes. “Ik zit op voetbal

en ben verdediger”, vertelt Abdul enthousiast. Zijn grote zus Amina is een tekentalent en laat trots haar tekeningen zien. Volgend jaar gaat ze naar het Schoonhovens College. “Best spannend.”

man, een oude man die eten kwam brengen en kinderen in de buurt een snoepje gaf. “Hij was heel lief, maar toen we hem een tijdje niet meer zagen bleek hij dood te zijn. Dat maakte me verdrietig.”

Hartelijk Het gezin kwam in 2017 aan in Nederland, na een verblijf van drie jaar in een Turks vluchtelingenkamp. Ze belandden in het AZC in Musselkanaal in Groningen. In 2018 volgde de verhuizing naar Cabauw. “De ontvangst in het dorp was hartelijk”, zegt Layla. “We hebben fijne buren. Vooral meneer en mevrouw Klomp, die hier aan de overkant wonen, helpen ons waar nodig. Onze kinderen noemen ze liefkozend ‘opa’ en ‘oma.” Syrië achterlaten was voor Mustafa moeilijk, “maar we hadden geen keus. Het werd te gevaarlijk in Aleppo. Dagelijks waren er bombardementen en vielen er doden. Onze kinderen liepen gevaar.” Zelf zat hij ook korte tijd gevangen, een periode waar hij niet graag over praat. Hij stroopt zijn mouwen op en laat de littekens op zijn armen zien als gevolg van de martelingen. “Ik ben Koerdisch en dan ben je in Syrië al gauw verdacht.” De kinderen herinneren zich - gelukkig weinig van de verschrikkingen in hun geboorteland. “Ja, de bommen die vielen, maar gek genoeg wen je daaraan”, zegt Amina. Wel denkt ze af en toe terug aan die ene buur-

Beste beslissing Met hun (toen nog) drie kinderen liepen Mustafa en Layla naar de grens met Turkije. Die konden ze pas na het betalen van een flink bedrag passeren. Na een verblijf van drie jaar in een vluchtelingenkamp kregen ze de kans om naar Nederland af te reizen. Mustafa noemt het zijn ‘beste beslissing ooit’. “Nederland is veilig en heeft ons de kans geboden een nieuw leven op te bouwen. Daar ben ik dit land zó dankbaar voor!” Zelf heeft hij aardig zijn draai gevonden. Hij werkt als kleermaker bij de firma Vendrig in IJsselstein, gaat naar de taalschool en doet vrijwilligerswerk bij het Repair Café en inloophuis Lopik. Het nieuws over Syrië volgt hij slechts sporadisch. “Ik heb wel genoeg oorlog gezien. Ons leven is nu hier, in Nederland. Dit land is nu ons thuis.”

TEKST & FOTO: FLORIS BAKKER

75 jaar vrijheid, koningsdag bestel en oranje assortiment 75 Jaar Vrijheid Lopik assortiment:

nu!

Beachvlag Lopik 75 jaar vrijheid ........................................................... 29,00 ex Beachvlag Lopik 75 jaar vrijheid met mast............................... 45,00 ex Beachvlag Lopik 75 jaar vrijheid met mast, rotator en grondpin ............................................................................................... 65,00 ex Beachvlag Lopik 75 jaar vrijheid met mast, rotator en watertank............................................................................................. 75,00 ex Vlag 100x70 Lopik 75 jaar vrijheid ...................................................... 9,95 ex Vlag 100x70 Lopik 75 jaar vrijheid met stok en uithouder....................................................................................... 29,95 ex Kioskvlag Lopik 75 jaar vrijheid ........................................................... 14,95 ex Kioskvlag Lopik 75 jaar vrijheid met stok en uithouder ...................................................................................................................34,95 ex Poster A0 Lopik 75 jaar vrijheid .............................................................. 9,99 ex Poster A1 Lopik 75 jaar vrijheid .............................................................. 7,99 ex Poster B1 Lopik 75 jaar vrijheid ............................................................. 8,99 ex Stoepbord A0 met GRATIS 2 posters Lopik 75 jaar Vrijheid .................................................................................... 139,00 ex Spandoek per M2 met Lopik 75 jaar vrijheid compleet ................................................................................. 8,99 ex Bierviltjes met Lopik 75 jaar vrijheid per 100 stuks ........... 5,99 ex Vlaggenlijn 20 punt bedrukt met Lopik 75 jaar vrijheid 5,99 ex

Bestellingen en info: winkellopik@braspa.nl Koningsdag en Oranje (EK) assortiment:

Vlag Holland 60x90cm .................................................................................... 1,99 incl Auto Vlag Magnetisch 21x15cm ......................................................... 0,99 incl Autovlag Holland 2dlg 30x45cm ....................................................... 1,49 incl Handvlag 12 stuks Holland ....................................................................... 1,75 incl Vlaggenlijn Nederland Oranje 10mtr vierkant met leeuw en voetbal ................................................. 1,49 incl Vlaggenlijn Nederland punt 10 meter PE Oranje ............. 0,49 incl Vlaggenlijn Nederland punt 10 meter Oranje 25 vlags x 30cm ........................................................................................ 0,99 incl Vlaggenlijn Nederland punt 40mtr Or-Ro-Wi-Bl 100 vlags x 27cm .................................................................................... 2,49 incl Fanset Holland Polsband-Hawaii-Autovlag .......................... 2,99 incl

A PK I EN II O NDERHOUD A IRCOSERVICE B ANDENSERVICE C ARWASH WOENSDAG WASDAG, ALLE PROGRAMMA’S 1/2 VAN DE PRIJS Copenweg 49 | 3411 NX LOPIK Tel. 0348-558060

Where special comes as standard

TERBERG BENSCHOP

Ontwikkelt en fabriceert speciale voertuigen op maat, zoals Terminal- en RoRo trekkers. Deze trekkers worden ingezet voor het transport van trailers met lading in de sectoren havens, logistics, (zware) industrie en het weg/spoor vervoer.

Terberg Benschop B.V. • (0348) 45 92 11 • terbergbenschop.nl

MAAND VAN DE VRIJHEID

Agenda

ONDERSTAANDE ACTIVITEITEN WORDEN I.V.M. HET CORONAVIRUS GEANNULEERD OF VERPLAATST NAAR EEN LATER MOMENT.

Benschop DONDERDAG 16 APRIL GROOT DICTEE DER LOPIKERWAARD 20:00-23:00 uur, Dorpshuis XXL, Benschop. Voor de achtste keer houdt Stichting Kunst en Cultuur Lopik het Groot Dictee van de Lopikerwaard. In 2020 vieren we 75 jaar Vrijheid en de schrijfster Mariet Van Zanten – van Hattum heeft dit thema uitgewerkt. Ze heeft een verhaal geschreven over een familie in oorlogstijd. U kunt voor dit dictee inschrijven met een team van 4 personen, maar ook individueel. Elk jaar strijden de teams om de wisseltrofee. De winnaar in 2019 was het team van journalisten, in 2018 het Burgemeestersteam. De individuele trofee is in handen van Karin Verhoef. Inschrijven: voor 2 april via dienyscheffer@ outlook.com of per 06 – 5198 2065. Deelname: € 15 per team, € 5 pp bij individuele inschrijving. Registratie vanaf 19:30 uur.

WANDEL-PUZZELTOCHT 13:30-16:30 uur, start vanaf Dorpshuis XXL. Mooie wandeling door het dorp waarbij deelnemers details uit het straatbeeld op moeten zoeken aan de hand van foto’s.

MUZIEKPODIUM 13:00-17:00 uur, Voetbalvelden VVB. De VVB organiseert voor het eerst een echt Muziekfestival! Kom langs en geniet van de gezelligheid en de goede muziek. Muziekpodium is van en door de Benschopse musici. Natuurlijk wordt de inwendige mens ook niet vergeten.

/ D R E E L U D N L N E A T GE ITGES U VRIJDAG 24 APRIL

OUD-HOLLANDSE SENIORENMIDDAG

14:00-16:00 uur, Dorpshuis XXL, Benschop. Jaarlijkse seniorenmiddag ivm Koningsdag, in Dorpshuis XXL te Benschop, georganiseerd door Stichting Oranje Benschop. Dit jaar met Oud-Hollandsche spelletjes en lekkernijen. Alle 60-plussers van harte welkom! Informatie: www.oranjebenschop.nl.

MAANDAG 27 APRIL AUBADE 10:00-10:30 uur, Dorpsplein, Benschop. Aubade met muziekvereniging Onderling Genoegen. De gedecoreerden van de gemeente Lopik zullen worden voorgesteld. De Nederlandse driekleur hijsen we in top, waarna we uit volle borst het Wilhelmus zingen. Aansluitend is er koffie Dorpshuis XXL, georganiseerd door St. Oranje Benschop.

KINDERSPELEN 11:00-14:00 uur, in en om Dorpshuis XXL. Alle kinderen van de basisscholen zijn van harte welkom om Oud-Hollandse spelletjes te spelen.

ORANJEBUFFET

17:00-19:00 uur, Dorpshuis XXL. Na het overweldigende succes van vorig jaar, is er weer een OranjeBuffet. Dit jaar zal er op meerdere plekken in de zaal een buffet staan, zodat u niet te lang in de rij hoeft te wachten. De kosten zijn € 13,50 voor volwassen en kinderen tot 12 jaar € 7,50. Opgeven kan via info@oranjebenschop.nl of 06-43069505 (Johan Schouten)/

MAANDAG 4 MEI

DODENHERDENKING

19:45 uur. Verzamelen bij het monument, Benedenzeind ZZ 361, Benschop.

DINSDAG 5 MEI

MUSEUM VAN TERBERG

12:00-16:30 uur, Dorp 177, Benschop. De smederij van Terberg is in oude luister hersteld. Kom kijken hoe dit Benschopse familiebedrijf is begonnen.

SPEKTAKEL OP DE WETERING

19:00-20:30 uur, Wetering/dorpsbrug. Kom langs en doe mee met het spektakel op de wetering. Wees behendig of juist slim door de ander te snel af te zijn.

ZATERDAG 2 MEI

TORENBLAZEN & BEVRIJDINGSCONCERT

19:00-21:30 uur, Hervormde kerk, Benschop. Vanaf 19:00 uur klinkt er trompetgeschal vanaf diverse plaatsen rondom het dorpsplein. Vervolgens start om 20:00 uur het bevrijdingsconcert, georganiseerd door de drie kerkgenootschappen in Benschop. Het programma is opgebouwd uit het samen zingen van volksliederen, een optreden van kinderkoor De Parels onder leiding van Miranda Roodenburg, solozang van Simara van der Vlist, muzikale intermezzo’s en gesproken tekst. De landelijk bekende zandkunstenaar Gert van der Vijver combineert zang en muziek tot kunst en bevrijding. Er klinkt trompetgeschal van burgemeester Laurens de Graaf en de trompet tisten van Onderling Genoegen.

OLDTIMER BEVRIJDINGSRIT 12:00-17:00 uur. Oldtimer bevrijdingsrit vanaf dorpsplein Benschop en dorpsplein Lopik. Stichting Oranje Benschop en stichting Oranje & Lopik organiseren een Oldtimer bevrijdingsrit door alle kernen van Lopik, met twee start/finish locaties: dorpsplein Benschop en dorpsplein Lopik. De deelnemers stellen op vanaf 12.00 uur. Start tussen 13.00 uur en 13.30 uur. De deelnemers zijn (leger)auto’s, motoren, tractoren en brommers. Wie in Lopik start heeft een ontmoetingsstop op het dorpsplein in B enschop en deelnemers die in Benschop starten hebben een ontmoetingsstop op het dorpsplein in Lopik. Een jury zal de voertuigen beoordelen en er worden prijzen

MAAND VAN DE VRIJHEID

E G

N N A

weggegeven voor de meest originele outfit die past bij zijn of haar voertuig. Inschrijven: oranjelopik@gmail.com of Ad de Bruin 06-42272099 (start in Lopik) of bevrijdingsritbenschop@gmail.com of Aart Klok 06-21832418 (start in Benschop).

OPHALEN VRIJHEIDSVUUR

8:45 uur, Benschop. Het vrijheidsvuur wordt door estafettelopers via Benschop naar Lopik gebracht. Iedereen mag aansluiten om gezamenlijk het vuur in Lopik aan de burgemeester te overhandigen. Lopers van de diverse kernen kunnen daarna het vuur naar hun eigen kern brengen.

BEVRIJDINGSCONCERT ONDERLING GENOEGEN Dorpsplein Benschop. Op/nabij het dorpsplein in Benschop geeft muziekvereniging een bevrijdingsconcert tijdens de optocht met oude auto’s.

Agenda

E L U

KEEP THEM ROLLING

13:20 uur, Dorpsplein, Benschop. Aankomst tocht met militaire voertuigen. Om 13:50 uur vertrek naar Lopik (via Benedeneind Z.Z. tot aan M.A. Reinaldaweg).

Cabauw

WOENSDAG 15 APRIL VRIJHEIDSBIOSCOOP 20:00-22:00 uur, Cabauw, H. Jacobuskerk. Een unieke belevenis! De H. Jacobuskerk wordt omgetoverd tot een ware bioscoop. Met als film de klassieker “Oorlogswinter”, waarin tevens fragmenten in de Lopikerwaard opgenomen zijn. Een gezellig avondje uit voor familie, vrienden en buurtgenoten. Inloop en kaartverkoop vanaf 19:30 uur.

D ER ZONDAG 19 APRIL

TOCHT DOOR CABAUW

11:30-16:00 uur. Op deze dagen kun je in Cabauw verschillende locaties bezoeken. Hier worden door mensen verhalen verteld zoals zij de oorlog beleefd hebben. Er worden filmfragmenten getoond, er zijn kinderspelen, muziek, een hapje en een drankje. Op zondag 5 april is om 11:15 uur de opening bij de H. Jacobuskerk. Daar vind je tevens de routekaart met alle locaties. vens de routekaart met alle locaties.

ZATERDAG 27 APRIL KONINGSDAG 11:00-20:30 uur, feesttent KPJ Cabauw. Om 11:00 uur start de vossenjacht speurtocht met het thema 75 jaar vrijheid. Er zijn leuke spelletjes en opdrachten voor jong en oud. Vanaf 13:00 uur staat hoog en droog

MAAND VAN DE VRIJHEID op het programma. Met een skelter rijd je over kabels gespannen boven het water. Je moet proberen droog de overkant te bereiken in de snelste tijd!

24 T/M 26 APRIL TENTFEESTEN KPJ CABAUW Tijd om feest te vieren! KPJ Cabauw houdt weer tentfeesten. Op vrijdag 24 april is er van 21:00 tot 02:00 uur tentfeest met Snelle en The Party-squad. Zaterdag 25 april staat de foute avond op het programma met tussen 21:00 en 02:00 uur optredens van Ch!pz, zanger Kafke en Party Animals. Zondag 26 april, Koningsnacht, treden tussen 20:00 en 01:00 uur Tino Martin en Yves Berendse op. Minimale leeftijd: 16 jaar, legitimatie verplicht.

T I U /

Uitweg 6, Lopikerkapel. Vanaf 13:30 uur spiegeltje, spiegeltje aan de wand wie is de mooiste koning(in) van, de Uitweg, het land. Ook altijd al een echte koning(in) willen zijn? Kom naar buurthuis de Uitweg en versier je eigen kroon, trek de mantel/jurk aan en ga op de foto op de koningstroon! De achterzaal van het buurthuis wordt omgebouwd tot een onderwaterwereld voor de kids. Er zijn verschillende spellen en een groot ballenbad, waarin de kids zich zo “vrij” als een vis kunnen vermaken. Verder is er limonade en iets lekkers. Vanaf 17:00 uur wordt er shoarma geserveerd en het wordt een competitieve avond met oudhollandse spellen. Om 20:00 uur start de Koningsdagbingo. Deelname kost € 15,- per persoon. Organisatie: Buurtvereniging Uitweg. Informatie: www.facebook.com/ events/927972767605303/

S E G

Agenda MAANDAG 27 APRIL KONINGSDAG 9:15-23:00 uur, verenigingsgebouw, Kerkstraat 6, Jaarsveld. De dag start met de oude traditie van het hijsen van de vlag (9:15 uur) op het schoolplein en de aubade (9:30 uur) bij het verenigingsgebouw. Daarna koffiedrinken met versnaperingen en leuke activiteiten voor kinderen (9:45 uur). Van 9:45 tot 13:00 uur zijn er verschillende spelletjes, worden er hamburgers en wafels gebakken, er staat een springkussen, het is mogelijk om de toren van de Hervormde kerk te beklimmen en jong en oud kan avontuur beleven met de Escape room. Door het oplossen van allerlei raadsels, geheimen en puzzels kun je uit de verborgen kamer ontsnappen. Van 19:00 tot 23:00 uur is er een grote Oranje Bingo in het verenigingsgebouw (bingo start 20:00 uur).Informatie: www.jaarsveldje.nl.

D L E T

Jaarsveld DONDERDAG 9 APRIL LEVEND STRATEGO

Uitweg VRIJDAG 10, 17 EN 24 APRIL EN VRIJDAG 1 MEI TENTOONSTELLING OVER 75 JAAR VRIJHEID 17:00-21:00 uur, Buurthuis Uitweg.

MAANDAG 27 APRIL KONINGSDAG 13:30-01:00 uur, Buurthuis de Uitweg,

19:00-21:00 uur, trapveldje, hoek Veldensteinlaan/Engelse Hoek, Jaarsveld. Vanuit je eigen bunker ga je met jouw leger op zoek naar de vlag van de tegenstander. Dat wordt een spannende zoektocht door heel Jaarsveld. Maar pas op, je kunt bommen tegenkomen! Jij bent misschien de mineur die de bommen kan opruimen, of de maarschalk of spion? Wie verovert uiteindelijk de vlag? Daar gaat het om! Meedoen kan vanaf 8 jaar. Ben je jonger dan 8 jaar, vraag dan je vader of moeder mee en speel samen mee in dit strategisch spel. Het spel is al leuk vanaf 6 spelers, maar er kunnen tot wel 40 personen meedoen. Organisatie: Buurt- en Speeltuinvereniging ’t Jaarsveldje. Informatie:www.jaarsveldje.nl.

MAANDAG 13 APRIL REMEMBRANCE FIETSTOCHT 11:00-16:00 uur, De Zwarte Schuur, Lekdijk Oost 12, Jaarveld. Lees meer op pagina 5.

VRIJDAG 1 MEI ORANJECONCERT 20:00-22:00 uur Hervormde kerk, Jaarveld Oranjeconcert van christelijk gemengde zangvereniging De Lofstem, met medewerking van trompettist Laurens de Graaf.

MAANDAG 4 MEI DODENHERDENKING JAARSVELD 19:15 uur. Verzamelen op het kerkplein. Om 19:30 uur start de herdenking bij het monument naast de kerk, daarna volgt een herdenking bij het vliegeniersmonument.

MAAND VAN DE VRIJHEID DINSDAG 5 MEI

ZATERDAG 4 APRIL

75 JAAR VRIJHEID VIER JE SAMEN

VRIJHEIDSOPTOCHT

13:00-18:00, de Zwarte Schuur achter het Dijkhuis, ingang S.L. van Alterenlaan t.o. 29, Jaarsveld. 75 jaar vrijheid vier je samen. Daarom is er in Jaarsveld door alle verenigingen een vrijheidsfeest georganiseerd. Dit start om 12:45 uur met inloop in de Hervormde Kerk. Joop van Vliet geeft daar om 13:00 uur de boekpresentatie ‘De Lopikerwaard in Oorlogstijd deel 2: Schetsen over crisis en oorlog (onder voorbehoud)’. Vanaf 13:45 uur zijn er diverse activiteiten in en rond de Zwarte Schuur. Daar verkoopt Joop zijn boek, speelt band The Alley Cats, zijn spelletjes, een springkussen en een survivalbaan. Er zijn rondleidingen in het Dijkhuis en er is een korte film met een reconstructie van het verzet te zien. Tevens is er een puzzeltocht voor kinderen. Het is ook mogelijk om met een luchtbuks te schieten en om te verkleden in legeruniform en op de foto te gaan met een echt legervoertuig. In de vrijheidsboom kan iedereen een blaadje met zijn eigen wens voor vrijheid hangen. Er zijn ook versnaperingen te koop in de Zwarte Schuur. Het programma is georganiseerd door Buurt- en Speeltuinvereniging ‘t Jaarsveldje – Stichting Bazar Jaarsveld Stichting Jaarsveld Oorlogs GedenktekenDe Hervormde Kerk Jaarsveld - Jongerenverening Jalové en Stichting Kunst en Cultuur Lopik. Informatie: www.jaarsveldje. nl/de-maand-van-de-vrijheid

19:00-21:00 uur, Koning Willem-Alexanderplein, Lopik. Vrijheidsoptocht met vuur en lampionnen. Neem een mooie lampion mee of maak er één. Verzamelen op het plein bij de Plus, daarna is er een wandeling achter de muziek aan door het dorp. Bij terugkomst op het plein kunnen kinderen marshmallows roosteren.

E G Lopik

DONDERDAG 9 APRIL DIASHOW MET OUDE DORPSFOTO’S 10:00-11:30 uur, Inloophuis, Rolafweg Noord 7, Lopik. Inloophuis Lopik toont doorlopend een diashow met oude dorpsfoto’s. Informatie: www.inloophuislopik.nl.

DONDERDAG 16 APRIL EN VRIJDAG 17 APRIL KONINGSSPELEN

VRIJDAG 3 APRIL LEESTAFEL OVER 75 JAAR BEVRIJDING Karmac Bibliotheek Lopik, M.A.A. Schakelplein 6, Lopik. De bibliotheek heeft een leestafel gemaakt met romans, informatieve boeken en waargebeurde verhalen over het thema 75 jaar Vrijheid. Informatie: www.karmacbibliotheek.nl

tijdens een internationale maaltijd met gerechten uit de vier landen stil bij 75 jaar vrijheid, wat dat voor onze vier gemeentes betekent en welke rol de jumelage daar bij heeft gespeeld. Vanuit alle vier gemeentes zijn inwoners aanwezig bij deze maaltijd en we nodigen de Lopikse inwoners uit daarbij aan te schuiven. Informatie: jumelagelopik.nl.

MAANDAG 20 APRIL VETERANEN BIJEENKOMST 20:00 uur, gemeentehuis, Lopik. Alle veteranen uit de gemeente zijn uitgenodigd om koffie te drinken met de burgemeester.

DONDERDAG 23 APRIL BEVRIJDINGSOPTOCHT

D ER

13:00-14:00 uur, Emmalaan 52, Lopik. Bevrijdingsoptocht voor kinderen.

E L U

8:30-14:00 uur, Voetbalveld SV Lopik, Lopik. Koningsspelen voor de scholen. De Koningsspelen start met een korte speech van de burgemeester daarna komt er een gezamenlijke Vrijheidsdans die gemaakt is door ExpresZie! t.g.v. 75 jaar Vrijheid. Hierna starten de spelen. De kinderen zitten in een groep van ongeveer 30 kinderen en met deze groep volgen ze 8 rondes clinics van verschillende sportaanbieders gedurende 25 minuten. Ook op vrijdag 17 april.

N N A

Agenda

MAANDAG 27 APRIL

VRIJDAG 17 APRIL

DIASHOW MET OUDE DORPSFOTO’S

19:30-20:30 uur, Inloophuis, Rolafweg Noord 7, Lopik. Inloophuis Lopik toont doorlopend een diashow met oude dorpsfoto’s. Informatie: www.inloophuislopik.nl.

ZATERDAG 18 APRIL INTERNATIONALE VRIJHEIDSMAALTIJD

AUBADE

16:00-21:00 uur, Dorpshuis De Schouw Lopik. Internationale vrijheidsmaaltijd voor inwoners van alle kernen van de gemeente Lopik. Samen met onze zustersteden uit Frankrijk, Italië en Duitsland staan we

9:00 uur, Koning Willem-Alexanderplein, Lopik. Aubade m.m.v. muziekvereniging Crescendo en de scouting. Aansluitend een gratis Oranje drankje en mogelijkheid de gedecoreerden te feliciteren.

MAAND VAN DE VRIJHEID KINDERVRIJMARKT 9:00 uur, Koning Willem-Alexanderplein, Lopik. Vrijmarkt voor kinderen. Tevens zijn vanaf 9:30 uur alle terrassen geopend voor een hapje en een drankje.

OPTREDENS 9:30-14:30 uur, Koning Willem-Alexanderplein, Lopik. Liveoptreden van de Kingsday Band Lopik, dansoptreden ExpresZie, volkszanger Franky Stardust en Rad van Fortuin (locatie plein).

T I U /

OP HOOGTE

10:30 uur, Koning Willem-Alexanderplein, Lopik. Thema ‘Op Hoogte’ met adembenemende activiteiten zoals rotsklimmen en sky biken op 40 meter hoogte. Verder te doen: snoepkraam, auto schilderen, schminken, springkussen, brandweerspel etc.

LEVEND TAFELVOETBAL

11:00-19:00 uur, Café de Sjaak, Anna van Burenstraat 11, Lopik. Om 11:00 uur begint het mega levend tafelvoetbaltoernooi voor jong en oud. Twee teams van zes personen gaan steeds de strijd aan; het team met de meeste punten wint het toernooi. Om 11:00 uur start leeftijdscategorie 6 t/m 8 jaar, daarna zijn kinderen van 9 t/m 11 aan de beurt, erna 12 t/m 15 jaar en daarna is het de beurt aan de 16+’ers. Teams aanmelden kan via info@cafedesjaaklopik.nl of bij Angelique Boer in café de Sjaak.

SPELLETJES 11:30 – 13:00 uur, Koning Willem-Alexanderplein, Lopik. Spelletjes voor kinderen van vijf tot twaalf jaar. Ze kunnen een stempelkaart met diverse activiteiten ophalen in de kraam. Inschrijven kan tussen 11:0-0 en 12:00 uur. Een volle kaart is een lootje voor de loterij bij de kinderbingo in Dorpshuis De Schouw. Informatie:www.lopikinbeweging.nl

LIVE MUZIEK 17:00-19:00 uur, Café de Sjaak, Anna van Burenstraat 11, Lopik. Live muziek.

KINDER KONINGSBINGO 18:00 uur, Dorpshuis De Schouw, Lopik. Kinder Koningsbingo. 5 rondes voor € 2,50.

DINSDAG 5 MEI

KONINGSBINGO

20:30 uur, Dorpshuis De Schouw, Lopik. Koningsbingo. 10 rondes voor € 12,50 incl. superronde.

S E G

VRIJHEIDSMAALTIJD

D L E T

WOENSDAG 29 APRIL BEVRIJDINGSLUNCH

Agenda

10:30-13:30 uur, Dorpshuis De Schouw, Lopik. Bevrijdingslunch van De Zonnebloem afdeling Lopik/Cabauw en het ouderen comité. Inloop vanaf 10:00 uur. De burgemeester opent de ochtend om 10:30 uur, er wordt een film over 70 jaar leven in vrijheid gedraaid, er is een lunch met muzikale omlijsting en om 14:00 uur start er een bingo.

ZATERDAG 2 MEI

DIASHOW MET OUDE DORPSFOTO’S 10:00-11:30 uur, Inloophuis, Rolafweg Noord 7, Lopik. Het inloophuis toont een doorlopende diashow met oude dorpsfoto’s.

MAANDAG 4 MEI DODENHERDENKING 19:00 uur, Nederlands Hervormde kerk, Lopik. Dodenherdenking Lopik met om 19:10 uur een optreden van El Shaddai met het thema: Herdenken. Om 19:45 uur verzamelen bij het monument aan de Dorpstraat 3.

10:00 uur, Koning Willem-Alexanderplein bij Eethuys de Manebrug, Lopik. Direct na het ontsteken van het Vrijheidsvuur is er een gezellige Vrijheidsmaaltijd voor heel Lopik. Voor een klein bedrag is er koffie, thee en broodjes te koop. Na het ontbijt is De Manebrug open voor de reguliere lunch. Tevens zorgt het restaurant voor livemuziek op het plein.

WANDELTOCHT

10:00-11:00 uur, Koning Willem-Alexanderplein Lopik. Wandeltocht door Lopik voor wandelaars, rolstoelen en scootmobielen.

OPHALEN VRIJHEIDSVUUR 9:30 uur, LopikF!t, Lopik. Het vrijheidsvuur wordt door estafettelopers via Benschop naar Lopik gebracht. Iedereen mag bij LopikF!t aansluiten om gezamenlijk het vuur in Lopik aan de burgemeester te overhandigen om 10:00 uur. Lopers van de diverse kernen kunnen daarna het vuur naar hun eigen kern brengen.

OLDTIMER BEVRIJDINGSOPTOCHT 12:00-17:00 uur. Oldtimer bevrijdingsrit vanaf dorpsplein Benschop en dorpsplein Lopik. Stichting Oranje Benschop en

MAAND VAN DE VRIJHEID stichting Oranje & Lopik organiseren een Oldtimer bevrijdingsrit door alle kernen van Lopik, met twee start/finish locaties: dorpsplein Benschop en dorpsplein Lopik. De deelnemers stellen op vanaf 12.00 uur. Start tussen 13.00 uur en 13.30 uur. De deelnemers zijn (leger)auto’s, motoren, tractoren en brommers. Wie in Lopik start heeft een ontmoetingsstop op het dorpsplein in Benschop en deelnemers die in Benschop starten hebben een ontmoetingsstop op het dorpsplein in Lopik. Een jury zal de voertuigen beoordelen en er worden prijzen weggegeven voor de meest originele outfit die past bij zijn of haar voertuig. Inschrijven: oranjelopik@gmail.com of Ad de Bruin 06-42272099 (start in Lopik) of bevrijdingsritbenschop@gmail.com of Aart Klok 06-21832418 (start in Benschop).

DEMONSTRATIE BRANDWEER 14:00 uur, Koning Willem-Alexanderplein, Lopik. Demonstratie van de brandweer en kinderen mogen zelf een brandje blussen.

KEEP THEM ROLLING

DINSDAG 5 MEI VLAG HIJSEN

Lopikerkapel ZATERDAG 4 APRIL

KICK-OFF 11:00-16:00 uur, voormalig Nozema gebouw, Lopikerkapel. Kick-off van de Maand van de Vrijheid in de Lopikerwaard.

MAANDAG 27 APRIL KONINGSDAG 10:00, in en rondom buurthuis D’Ouwe School, Lopikerweg Oost 181, Lopikerkapel. Van 10:00-11:30 uur is er vrijmarkt en van 10:00-11:00 uur zijn er spelletjes in en rondom het buurthuis. Om 10:15 uur is de

FILMMARATHON 16:00 uur, dorpshuis, Dorpshuis 32, Polsbroek. Filmmarathon voor jong en oud. ’s Middags om 15:00 uur start ‘Snuf de hond in oorlogstijd’ voor de kinderen, het filmprogramma voor volwassenen start om 19:30 uur.

COLLAGE VAN OUDE BEELDEN Op zaterdag 4 april, vrijdag 17 april, Koningsdag en Bevrijdingsdag is in het dorpshuis te Polsbroek een collage te zien van foto’s, oude krantenartikelen, boeken en filmmateriaal. De mooiste vondsten uit de oude doos zijn de hele maand te bewonderen in het dorpshuis.

VRIJDAG 17 APRIL LEZING BRAM DE GRAAF

Polsbroek ZATERDAG 4 APRIL VERSIERDE BRUGGEN 14:00-15:00 uur. De in totaal 13 bruggen over de Polsbroekse wetering worden in de aanloop naar de Maand van de Vrijheid feestelijk versierd door verschillende verenigingen. Op zaterdag 4 april worden deze officieel geopend.

D ER

20:00 uur, dorpshuis, Polsbroek. Bram de Graaf, schrijver en een groot verhalenverteller, geeft een lezing. Hij schreef onder andere de boeken ‘Het verraad van Benschop’ en ‘Spion van Oranje’. Ook is er een collage te zien van foto’s, oude krantenartikelen, boeken en filmmateriaal. Lees meer op pagina 6.

E L U

MUSEUM 75 JAAR VRIJHEID

Ter herdenking van meerdere gebeurtenissen vanuit de buurt Lopikerkapel is er een museum gebouwd: Museum 75 jaar Vrijheid. Het museum wordt op de eerste zaterdag van de Maand van de Vrijheid – zaterdag 4 april – voor het eerst opengesteld voor bezoek. In het museum zijn archeologische vondsten, foto’s van vroeger en meer herinneringen vanuit de buurt van vroeger te zien. Het museum is iedere zaterdag van 16:00 tot 23:00 uur geopend in buurthuis D’OuweSchool in Lopikerkapel. Data: 4, 11, 18 en 25 april en 2 mei.

N N A

14:20 uur, Dorpstraat, Lopik. Aankomst tocht met militaire voertuigen. Ze komen vanuit Benschop via de M.A. Reinaldaweg en Rolafweg noord. Om 14:50 uur vertrekt de optocht richting Willeksop via de Wielsekade en Damweg.

E G

eerste bingoronde en om 10:45 uur staat het hijsen van de vlag en de aubade onder leiding van Crescendo op het programma. Om 11:15 uur start het verrassingsprogramma. Op de website en facebookpagina van de buurtvereniging worden in de aanloop naar Koningsdag details van dit programma gedeeld. Tussen 13:00 en 14:00 uur start de fietspuzzeltocht. Gedurende de dag kan iedereen een lekker bakje koffie of thee nuttigen met de traditionele tompouce! Er staat ook limonade klaar voor wie wil. De hele dag zal er personeel beschikbaar zijn in het Buurthuis (achter de bar) voor wie andere drankjes wil nuttigen. De keuken is vanaf 16:00 uur geopend en serveert van de reguliere kaart én een aangepast Koningsdagmenu.

Agenda

VRIJDAG 24 APRIL

BEVRIJDINGSCONCERT POLSBROEK

MAAND VAN DE VRIJHEID 20:00 uur, Hervormde kerk, Dorp 24, Polsbroek. Een muzikale avond vol vaderlandse liederen en bevrijdingsliederen onder leiding van André van Vliet en diverse topmusici. Met medewerking van het Hollands Mannen Ensemble onder leiding van Joost van Belzen, trompettist Maurice van Dijk, Noortje van Middelkoop op panfluit en André van Vliet op orgel/piano. Burgemeester De Graaf verzorgt de opening en sluiting. Gratis entree. Deuren open vanaf 19:30 uur.

T I U / MAANDAG 27 APRIL

KONINGSDAG

9:30-22:00 uur, Dorpsplein Polsbroek. Koningsdag in Polsbroek, een heerlijk dorpsfeest met een rood/wit/blauw én oranje lintje. De dag start met een aubade, daarna volgen de kinderspelletjes en ‘s middags een geweldig middagspel voor deelnemer én toeschouwer. Als afsluiter een feestavond, met DJ+show van PANIC. Informatie: www.facebook.com/DorpsverenigingPolsbroek/.

ZATERDAG 6 JUNI OLDTIMER TREKKER VRIJHEIDSTOCHT 10:00-16:00 uur, Polsbroek. Dorpsvereniging Polsbroek houdt een vrijheidstoertocht voor Oldtimer trekkers. Er is een route uitgezet door de Lopiker- en Krimpenerwaard die start en eindigt in Polsbroek. Deelnemers worden van 9.30 uur ontvangen met koffie en koek en tussen de middag een lekkere lunch. Deelnamekosten bedragen € 12,50 per volwassene en € 5,00 voor kinderen onder de 12 jaar. Betaling op de dag van deelname. Informatie en aanmelding: dorpsverenigingpolsbroek@gmail.com. Kijk ook op www.facebook.com/ DorpsverenigingPolsbroek/.

DINSDAG 5 MEI OUD HOLLANDSCH BEVRIJDINGSFEEST

S E G

De route gaat vanuit De Triangel naar Polsbroek en erna naar Benschop. Na afloop is er feest in het buurthuis en een prijsuitreiking voor de optocht. Informatie: www.facebook.com/VVVPolsbroekerdam/.

D L E T

12:00 uur, Dorpsplein, Polsbroek. Oud Hollandsch Bevrijdingsfeest op het dorpsplein met draaimolen, draaiorgel en activiteiten. In het dorpshuis is om 15:30 uur een Vrijheidsmaaltijd.

VRIJHEIDSLOOP

Agenda

7:30 of 8:30 uur, Dorpsplein Polsbroek. Loop of wandel mee naar Lopik en haal het Vrijheidsvuur uit Wageningen binnen.

Polsbroekerdam ZATERDAG 18 APRIL

PUBQUIZ 75 JAAR VREDE, VRIJHEID EN VREUGDE 19:30-23:30 uur, Buurthuis De Triangel, Polsbroekerdam. PuBQuiz in verband met 75 jarig bestaan van Buurtvereniging Vrede, Vrijheid en Vreugde in Polsbroekerdam. Opgeven in teams van 4-5 personen (of individueel) voor 11 april via vvvpolsbroekerdam@gmail.com.

ZATERDAG 2 MEI OPTOCHT 75 JAAR VREDE, VRIJHEID EN VREUGDE 14:30-16:00 uur, begin- en eindpunt bij De Triangel, Polsbroekerdam. Gemotoriseerde optocht 75 jaar vrede, vreugde en vrijheid. Leden en donateurs van Buurtvereniging VVV nemen met wagens deel aan de feestelijke stoet rond het thema vrijheid.

DINSDAG 5 MEI

VRIJHEIDSONTBIJT

8:00-10:00 uur, Buurthuis De Triangel, Benedeneind NZ 468b, Polsbroekerdam. De drie Damse verenigingen Polstokkerdam, IJsclub en Buurtvereniging VVV houden een ontbijt voor alle geïnteresseerden in de gemeente Lopik. Vrijheid, blijheid... met een goed begin van de dag! Aanmelden is niet verplicht, maar wel handig voor de organisatie: vrijheidsontbijtpolsbroekerdam@gmail.com.

Willige Langerak ZATERDAG 4 APRIL ONTBIJT 9:00-12:00 uur, Buurthuis Willige Langerak. Ontbijt voor bewoners van Willige Langerak en een expositie van kunstwerken.

MAANDAG 27 APRIL KONINGSDAG 10:00-12:00 uur. Aubade in de kern Willige Langerak, bij het buurthuis van de buurt vereniging.

Het is mogelijk dat door de uitbraak van het coronavirus meer evenementen geannuleerd zullen worden.

Deelname aan de diverse activiteiten is op eigen risico. Deze agenda is tot stand gekomen op basis van de door de organisaties aangeleverde informatie.

KIJK VOOR HET MEEST RECENTE ACTIVITEITENOVERZICHT OP

WWW.75JAARVRIJHEIDLOPIK.NL

WIJ BEDANKEN ALLE VRIJWILLIGERS EN ONDERSTAANDE SPONSORS VOOR HUN BIJDRAGE AAN 75 JAAR VRIJHEID GEMEENTE LOPIK

REGIOBANK LOPIK

STICHTING VETERANEN LOPIKERWAARD

UW GROENE VAKWINKEL M. DE RIDDER

PROVINCIE UTRECHT

DE RIE IJZERWAREN- GEREEDSCHAPPEN BV

TERBERG BENSCHOP

GARAGEBEDRIJF SCHOUTEN POLSBROEK B.V.

PAULIEN DE RUITER

EDS RECLAME

BOERDERIJ KROMWIJK

ZENDSTATION

RABOBANK UTRECHTSE WAARDEN E.O.

LOPIK FIT

RIVIERENLANDFONDS RUUD BORST TRANSPORT

EN ALLE BEDRIJVEN DIE DE ACTIVITEITEN VAN

VAN BAAREN AANNEMERS

DE ORGANISATIES ONDERSTEUNEN, FINANCIEEL

NOTARISKANTOOR GEHLEN

OF MET DE INZET VAN OVERIGE DIENSTEN.

ONDERNEMERSVERENIGING LOPIK DONK INDUSTRIES TOUCH COMMUNICATIE & ORGANISATIE PLUSMARKT LOPIK PLUSMARKT BENSCHOP THE READ SHOP LOPIK WATERSCHAP O.V.M. DE ONDERLINGEN BRASPA FACILITAIR

r e p Su ! t k n a d e b

Lopik 75 jaar bevrijding

Articles inside

Onderduikers in Cabauw

Willige Langerak tijdens de Tweede Wereldoorlog

Veteranen aan het woord

Dodenherdenking