Piękno każdej, choćby największej i pełnej rozmachu rezydencji, tkwi niejednokrotnie w pozornie nic nie znaczącym detalu.
W trosce o jak najwierniejsze oddanie historycznie udokumentowanego stanu terenów parkowych i najbliższego otoczenia dworów oraz pałaców, oferujemy także projekty elementów małej architektury i ich detali. W przypadku rezydencji w Sarnach, jednym z takich detali jest kute z żelaza ogrodzenie południowego dziedzińca dworskiego oraz wschodnich tarasów widokowych. Wartość zachowanych, historycznych elementów, jak chociażby przęsło ogrodzenia jest ogromna i dotyczy wartości o wiele większych aniżeli te materialne.
Owa wartość dotyczy historycznego rzemiosła, wzornictwa, które w dobie współczesnej, masowej produkcji jest niemal niemożliwe do uzyskania. W Sarnach, przy ogromie zniszczeń obiektu, prawdziwym szczęściem było zachowanie ostatniego przęsła, XIX wiecznego ogrodzenia dawnego dziedzińca. Niestety jednak ludzka słabość, zawiść i bezmyślność sprawiły, iż sfotografowane przez nas w grudniu 2013 r., przęsło ogrodzenia zniknęło bezpowrotnie. Zapraszam Państwa w krótką podróż przez proces odtwarzania formy historycznego ogrodzenia, na podstawie kilkumiesięcznego zdjęcia, będącego już archiwalnym.
PUNKT WYJŚCIA Za
punkt wyjścia w opracowaniu szkiców rekonstrukcyjnych ozdobnego ogrodzenia dworskiego dziedzińca, posłużyły archiwalne zdjęcia rezydencji w Sarnach oraz fotografia wykonana 29.12.2013 r. Współczesna fotografia, wykonana pod wpływem impulsu stała się nieoczekiwanie, bezcennym dokumentem pomocnym w rekonstrukcji przęseł ozdobnego ogrodzenia południowego dziedzińca dworskiego oraz wschodnich tarasów widokowych.
W całym nieszczęściu kradzieży przęsła historycznego ogrodzenia, szczęściem okazało się zachowanie słupków, na których pierwotnie wisiały przęsła. Zachowane na nich niewielkie fragmenty detalu, umożliwiają sporządzenie szkiców rekonstrukcyjnych opatrzonych dokładnym wymiarowaniem całości konstrukcji.
PUNKTY ODNIESIENIA Za
punkty odniesienia, umożliwiające określenie wymiarów historycznego ogrodzenia, posłużyła przede wszystkim wspomniana fotografia wykonana podczas pierwszej wizyty w Sarach, 29.12.2013 r. Ponadto, ocalałe detale przęsła ogrodzenia, mocowane na słupkach podtrzymujących niegdyś całą konstrukcję, umożliwiły opracowanie modelu rekonstrukcji z zachowanie historycznych wymiarów i proporcji.
FORMA W
wyniku analiz fotogrametrycznych i pomiarów terenowych (reliktów ogrodzenia) otrzymano szkic formy przęsła ogrodzenia. Z jakiego okresu pochodzi odtwarzany detal? Eklektyczną formę dekoracyjnego ogrodzenia należy wiązać z przebudową domu bramnego oraz wschodnich tarasów widokowych. Miało to miejsce w drugiej połowie XIX wieku, i nastąpiło zgodnie z ówczesnym trendem architektonicznej kreacji mającej przydać rezydencji quasi “średniowiecznego” charakteru. W wyniku ówczesnych prac, dom bramny zyskał gotycyzujący krenelaż oraz małe, ostrołukowe okna a tarasowy mur oporowy podwyższono o blanki, dzięki którym całość sprawiała wrażenie reliktu średniowiecznej twierdzy.
Ozdobne
ogrodzenie dziedzińca dworskiego i tarasów widokowych w Sarnach to “nowy” przykład wzornictwa do katalogu historycznych form elementów małej architektury. Eklektyczna, gotycyzująca forma przęseł, subtelnie dopełniała charakter bryły domu bramnego i dekoracji murów oporowych wschodnich tarasów widokowych. Przykry incydent zniknięcia ostatniego przęsła (w latach 70., XX wieku można było jeszcze podziwiać całość) skłania do refleksji o ogromie strat materialnych jakie dotknęły nie tylko dolnośląskie rezydencje.
www.hortusexcelsior.com + 48 600 435 345