HAYAT VAKFI Ankara Öğrenci Kozası
Kılavuz Kavramlar
LEKSİKOGRAFİ
Türkiye'de leksikografi için sözlükbilim(i) ve sözlükçülük terimleri kullanılmaktadır. Terim farklılıklarının görülmesinin nedeni leksikografinin sanat dalı veya meslek alanı mı yoksa bilimsel, akademik bir bilim dalı mı olup olmadığının henüz kesinleşmemiş olmasıdır. Sanat dalı ve meslek alanı olarak görenlerin tercihi sözlükçülük; bilim dalı olarak görenlerin tercihi ise genellikle sözlükbilim(i)dir. Leksikografinin çalışma alanları: 1. Sözlükleri; sözlük ve sosyal ihtiyacın belli başlı noktaları arasındaki ilişkiyi, sözlük kullanımını, yapısını, daha kesin olarak ortaya çıkmış ürünleri içerir. 2. Kavram, kategori, teori ve hipotezlerin biçimlerinde temellendirilir. 3. Hem sözlük tarihini hem de kuramsal öncesi fikirleri ihtiva eden sözlükbilimi tarihini içerir. 4. Yönteme katkısı olan bağımsız fikirleri içerir. 5. Uygulamaya dönük açıklamaları içerir.
SÖZLÜK
Sözlükler dilin temel malzemesini koruyan ve onu çeşitli bakış açılarından düzenleyen ve açıklayan eserlerdir. Sözlükler bir dilin söz varlığını içerirler. Genellikle abecesel düzene, kimi durumlarda da konulara ya da kavramsal alanlara göre tanımları, tanıkları, söylenişleri, kökenleri, kullanımları, dilbilgisi ulamları, eşanlamlıları, vb. ya da bir başka dildeki karşılıklarıyla sunan yapıtlardır. Sözlük hazırlayıcıları, benimsemiş oldukları amaçlar ve seslenecekleri kitleler açısından çeşitli türlerde sözlükler ortaya koymuşlardır. Sözlüklerin en önemli özelliği temel başvurma kitapları arasında yer almalarıdır. Sözlüklere aynı zamanda lügat veya eski deyişle kamus denir.
#Mayıs2018
HAYAT VAKFI Ankara Öğrenci Kozası
ACİL YARDIM – AFET TIBBI ETİĞİ – ARİSTO – AŞI – AYDINLATILMIŞ ONAM – BESLENME – ÇOCUK SAĞLIĞI – EDEBİYAT – EDEBİ DÖNEMLER – FECR-İ ATİ – FELSEFE – İLAÇ – İSLAM ALİMLERİ – İSLAM ŞEHİRLERİ – İSLAM ŞEHİR ESTETİĞİ – HEKİM – KAVRAM – KELAM – KORUNMA – KOZMOLOJİ – MEKAN – METEOROLOJİ – MOTİF – ONTOLOJİ – ŞİFAHANE – ŞİİR – TANZİMAT EDEBİYATI – VAKIF – YARARLILIK – ZAMAN
Akrabadin
#İSLAM ŞEHİRLERİ #ŞİFAHANE #İLAÇ
İslam tıbbında ilaç formüllerini ihtiva eden el kitaplarının genel adıdır. Yunanca “graphizon” sözcüğünün Arapça ve Farsçaya geçmiş biçimidir. Bugün batı dillerinde kullanılan codex ve pharmacopoeia kelimelerinin karşılığıdır. Akrabadin tıbbi formüller mahiyetinde olup bilhassa mürekkep ilaç formüllerini taşıyan kitapçıktır. Mürekkep ilaç formüllerini taşıyan akrabazinlerin kökeni olarak Galenus‘un ünlü eseri de Composiüone Medicamentorum kabul edilmektedir.
Asr
#KAVRAM #ZAMAN #KOZMOLOJİ
İkindi vakti/ ahir zaman/ çağ/ sıkıp suyunu çıkarmak. İnsan soyunun hasılat zamanı. Gündüzün hasılat vakti olan ikindi. İnsanlığın ikindisi olan şu son çağ. Son vahye mazhar olan ahir zaman. Hayatın sıkılıp özünün posasından ayrıldığı zaman ki bu da Hesap Günü' ne tekabül eder.
Bağımlı Özerklik #TIBBİ İNSANİ YARDIM #AFET TIBBI ETİĞİ
Dinsel ve örgüt yapılarının kurallarını uygulamaya çalışan bireylerin, hekimhasta ilişkisinde oluşturdukları farklı durumlar, etik ikilemlerden dolayı “bağımlı özerklik" olarak tanımlanmaktadır. Yehova Şahitleri olarak bilinen inanç sahiplerinin kendilerine kan transfüzyonu yapılmasına karşı çıkmaları buna örnek olarak gösterilebilir.
Bağışıklama
#TIBBİ İNSANİ YARDIM #KORUNMA
Enfeksiyon hastalıklarını yok etmek ya da kontrol etmek amacıyla, genellikle aşılama yolu ile yapılan ve kişiyi enfeksiyöz hastalıklara karşı direnç / bağışıklık kazanmasını, hastalıklardab korunmasını salayan tıbbi uygulamadır.
#AŞI
Bedesten
#İSLAM ŞEHİRLERİ #İSLAM ŞEHİR ESTETİĞİ
Bedesten kelimesi, bezciler çarşısı anlamına gelir. Çok eskiden değerli kumaşların satıldığı yerlere denilen bezzazistan, zamanla Osmanlı toplumunda bedeseten ismini almıştır. Ticari hayatın çekirdeğini oluşturan bu kompleksler zamanla kıymetli malların (mücevher, porselen, ipekli kumaş, silah vs.) alım-satımına tahsis edilmiştir. Bedestenlerin bina itibariyle sağlam ve üstü kapalı olması şarttır. Bundan dolayı bedestenler, dış etkilere ve yangınlara karşı korunması amacıyla taştan yapılmıştır.
Burhan
#İSLAM ŞEHİRLERİ #İSLAM ALİMLERİ #KELAM
Arapça bir kelime olan burhan, “berraklaştırmak, açıklığa kavuşturmak, delil getirmek” anlamında b-r-h kökünden türemiştir. “Hak ile batılı, doğru ile yanlışı ayıran, aralarındaki farkı ortaya koyan, açıklayan hüccet” anlamına da gelen burhanın çoğulu ‘berâhîn’ olarak gelir. Burhan kavramının gerçeği açık bir şekilde ispatlayan kesin delil anlamında Kur’an’da kullanılan beyyine kelimesiyle yakın bir anlam ilişkisi vardır. Beyyine aklî ve naklî delil, hüccet, açık belge, herkesçe malum tarihî olaylar, bu olaylara tanıklık eden harabeler, vahiy anlamlarında kullanılır.
Çocuk Dostu Alanlar
#TIBBİ İNSANİ YARDIM
Acil durumlarda etkilenen çocukların ve haklarının korunması ve desteklenmesine yardım etmek; çocuklara psikososyal ve temel sağlık desteği sağlamak, eğitim vermek (resmi olmayan) amacıyla geçici olarak oluşturulan güvenli bölgelerdir.
#ÇOCUK SAĞLIĞI
Dağlama
#İSLAM ŞEHİRLERİ
Dağlama, çeşitli hastalıkları tedavi etmek için deri üzerine sıcak demir çubuklarla oluşturulan yakma işlemidir. Türk kültürü çerçevesinde; dağlama geleneğine ait belgeler M.Ö. beşinci yüzyılın ortalarına kadar dayanmaktadır.
#İSLAM ALİMLERİ
Dem-i Civani
#KAVRAM
Farsça bir kelime olan ve nefes, soluk gibi ilk anlamının yani sıra vakit, çağ, zaman anlamlarına da gelen “Dem" kelimesi ile “genç, delikanlı” anlamlarında kullanılan “civan” kelimesinin birleşmesiyle oluşup “Gençlik zamanı” demektir.
El-Kanun Fi’t Tıb
#İSLAM ŞEHİRLERİ
İbn-i Sina’nın 10 yılı aşkın bir sürede tamamlamış olduğu tıp eseridir.5 kitaptan oluşur. Yaklaşık 1 milyon kelimeden oluşur. İlk defa XIII. yüzyılda Cremonalı Gerard tarafından Latince’ye çevrilmiştir. 6 yüzyıl boyunca Asya ve Avrupa’da hekimlik eğitiminde kullanılan ana kaynak olmuştur.
#İSLAM ALİMLERİ
Empresyonizm
#EDEBİYAT #EDEBİ DÖNEMLER
İzlenimcilik demektir. Fransa’da ortaya çıkan bu akım, doğadaki unsurların kişide uyandırdığı izlenimleri, duygusal izleri yansıtmayı amaçlamaktadır. Anlam kapalıdır. Edebiyat ve resimde gelişerek tüm güzel sanatları etkilemiştir. Akımda “Sanat için sanat” anlayışı ön plandadır. Edebiyatımızda Ahmet Haşim ve Cenab Şahabettin örneklerini vermiştir.
Erzak
Uzun süre saklanabilen yiyecek, içecek, ekipmanlara verilen genel ad. Afet, seyahat gibi durumlarda dağıtılır.
#TIBBİ İNSANİ YARDIM #BESLENME
Fecr-i Ati #EDEBİ DÖNEMLER
Fecr, şafak vakti, güneş doğmadan önceki vakit anlamına gelir. Ati, gelecek anlamındadır. Fecr-i Ati’nin kelime anlamı "geleceğin aydınlığı" demektir. Fecr-i Ati bir Türk edebiyat hareketidir. Temelinde eskiyi yıkmak ve yerine yeniyi yani o günkü anlamıyla Batılı düşünce sisteminden kaynaklanan felsefeyi edebiyata uygulamak vardır. Edebiyatı ideolojinin değil estetiğin emrine vermek prensibi benimsenmiştir. “Sanat şahsi ve muhteremdir.” bu dönemin sloganı olmuştur.
Felaket
Büyük ve genellikle ani gelişen, onarılması güç hasara veya sıkıntıya neden olan beklenmedik olay, musibet.
#EDEBİYAT
#TIBBİ İNSANİ YARDIM
Folklor
#EDEBİYAT
İngilizce folk “halk” ve İngilizce lore “töresel bilgi” sözcüklerinin bileşiminden oluşur. Halk bilgisi. Halk bilimi. Bir toplumun, kültürünü, geleneklerini, inançlarını, yaşayış, duyuş ve düşünüşünü belirli bir sistematik çerçevesinde toplayan bilim dalı. Bir ülkede yaşayan toplumun sözlü edebiyatını (türküler, masallar, bilmeceler, atasözleri, tekerlemeler, anonim eserler, efsaneler) müziğini, oyunlarını, mutfağını, maddi ve manevi değerlerini inceler. Halk dilinde halk oyunları manasında kullanımı yaygındır.
Hareket
#KAVRAM #ZAMAN #MEKAN
Hareket, her bir parçası, diğer parçasından önce olacak şekilde bölünmeyi kabul etmeyen birimlerden oluşan bir bileşiktir. Cisimdeki durumları değiştirir. Hareket ve zamandan her biri, birbirini takip eden parçaların bileşimidir. İlk yaratılışla birlikte sıfır noktasında başlayan zaman, hareketle kaydedilen ilerleme sayesinde ölçülebilir hale gelmiştir. Hareket de varlıkla(mekân) birlikte ve varlığa bağlı olarak ortaya çıkmıştır.
Hekim
#İSLAM ŞEHİRLERİ #ŞİFAHANE #HEKİM
Arapça kökenli olan, hekim kelimesi ile hakim kelimesinin kökleri aynıdır. Esma-i Hüsna’dan biridir. Sözlükte “iyileştirmek amacıyla menetmek, düzeltmek, hükmetmek”, anlamına gelen hüküm mastarından sıfat olup “hüküm ve hikmet sahibi” demektir. “Tab-be” kökünden türetilen ve maharetli olmak, hekimlik yapmak, tedavi etmek, ıslah etmek, sağlamlaştırmak anlamlarına gelen terim de hekim kavramıyla eş anlamlı kullanılmaktadır.
İmaret
#İSLAM ŞEHİRLERİ #İSLAM ŞEHİR ESTETİĞİ
Osmanlı döneminde fakirlere ve medrese talebesine sıcak yiyecek dağıtmak amacıyla kurulmuş hayır müesseseleridir. Vesikalarda bazen İmarethane olarak da geçen kavram kelime olarak “imar edilmiş, inşa edilmiş” demek olup cami, mescid, medrese, tabhâne, dârülit’âm, dârüşşifâ, aşevi, kervansaray, muvakkithâne, türbe gibi birimlerin tamamı için kullanılan bir kelime olduğu gibi bu binalardan yalnızca biri olan aşhane içinde kullanılmıştır.
İstiğrak #EDEBİYAT
Sözlükte "dalmak, gark olmak, batmak, bir şeyi baştan aşağı kaplamak" anlamına gelen istiğrak Eş anlam olarak Dalınç kelimesine karşılık gelir. Tasavvufta, kulun Allah'tan başka her şeyden ilgisini kesip yalnızca Hakk'a bağlanması, maddî âlem ve mâsivâ hakkında hiçbir his, idrak ve şuura sahip olmaması neticesinde vecde ve hale dalması anlamında kullanılır. Bu halde olana mustağrak denir.
İstidat
#EDEBİYAT
Yetenek, bir duruma hazır olma, eğilim demektir. Anlayışlılık anlamına da geldiği gibi tıbbi olarak organizmanın bazı hastalıklara karşı yaratılıştan gelen yatkınlığı manasında kullanımı da vardır. Arapça ‘sayma, itibar etme’ anlamlarındaki “add” sözcüğü, istidat kelimesinin köküdür.
Kale Burcu
#İSLAM ŞEHİRLERİ #İSLAM ŞEHİR ESTETİĞİ
Savunma amaçlı olarak planlanan bu yapılar; kalelerde savunma etkisini arttırmak ve karşı savunmaya rahat geçebilmek adına inşa edilen kale bölümüdür. Bu yapılar, düz kale surlarının ön cephesine bir çıkıntı oluşturacak şekilde inşa edilir. Tarihte bu yapılar, düşman askerlerinin üzerine kızgın yağ dökmek, taş atmak ve barut ateşlemek için kullanılmıştır.
Kurgan
#İSLAM ŞEHİRLERİ #İSLAM ŞEHİR ESTETİĞİ
Kelime manası olarak ‘mezarı koruyan’ anlamındadır. En erken örnekleri Hun döneminde görülmüş olan bir Türk defin geleneğidir. Toprak üstünde gözle görülebilen yığma bir tepe ve toprak altındaki mezar odası olmak üzere iki kısımdan oluşmuştur. Bazı kurganların içerisinde ahşap sandukanın bulunduğu ve ölünün mumyalanarak gömüldüğü de tespit edilmiştir. Tümsek kısım ölenin önemine göre çok yüksek veya alçak yapılmıştır.
Levh-i Mahfuz
#EDEBİYAT
Arapça'da "korunmuş levhâ" demektir. İslâm'da olmuş ve olacak her şeyin yazılmış olduğu manevî levhayı dile getirir. Olmuş ve olacak şeyler Allah'ın bilgisine bağlı olduğundan Levh-i Mahfuz doğrudan Allah'ın ilim sıfatı ile ilgilidir. Korunmuş (mahfuz) olarak nitelenmesinin nedeni, burada yazılı olan şeylerin herhangi bir müdahale ile değiştirilmekten, bozulmaktan uzak olmasıdır.
Makber
#EDEBİYAT
Arapça bir kökten türemiştir. Mezar, kabir, metfen anlamlarına gelir. Kelime edebiyatımızda Abdülhak Hamit’e ait edebiyat tarihimizdeki en ihtişamlı mersiye örneklerinden birinin adı olarak yer bulmuştur. Makber bu yönüyle acı bir kaybın yarattığı kederin ince bir ruh ve kuvvetli bir beyin vasıtası ile çizilmiş grafiğidir.
Mekân
#KAVRAM
Var olan her şeyin içinde bulunduğu sonsuz büyüklükte sınırsız ortam, en, boy, derinlik gibi üç boyuta sahip olan hacme mekân denir. Zamanın olmadığı yerde mekân, mekânın olmadığı yerde de zaman olamaz.
#ZAMAN
Mizac
#İSLAM ŞEHİRLERİ #ŞİFAHANE
Kelime manası yaratılış, huy, tabiat, karakter anlamına gelen mizacın bir diğer anlamı da insan vücudunun fizyolojik yapısı, sağlıktır. Müslüman hekim İbn-i Sina’nın formülize ettiği İlm-i Mizac, günümüzde hem kişinin karakterinin tespit edilmesinde hem de insan vücudunun fizyolojik yapısını tanımada çok önemli bir metoddur.
Mülahaza
#EDEBİYAT
Düşünce anlamına gelir. Arapça “lhz” kökünden gelmektedir; bu bağlamda, gözden geçirme, dikkatle bakma anlamlarında da kullanılır. Oldukça aşina olduğumuz “lahza” kelimesi, yine bu kökten gelmektedir ve bizim kısaca ‘an’ olarak açıkladığımız bu kelimeye yine kökü bağlamında baktığımızda göz atış, bakış süresi gibi küçük bir zaman dilimini karşıladığını görürüz.
Nakafi #EDEBİYAT
Farsçaya ait bir sözcüktür. Az, beklentiyi karşılamayan, yetersiz anlamlarına gelir. Farsçada -na ön eki geldiği kelimeye olumsuzluk katar ve kelimenin anlamının tam tersi olduğunu ifade eder. Sözcüğümüz de yeterli, eder anlamlarına gelen kâfi sözcüğünün olumsuz halidir
Nihai
#EDEBİYAT
Bir işi sona erdiren, işi kesen, son, sonuncu, uç anlamlarına gelir. Arapça '"son, uç" anlamındaki "niha" sözcüğünden türetilmiştir. Niha sözcüğü aynı zamanda “son, sonuç” anlamındaki nihayet kelimesinin de kökenidir. Hukukta nihai karar ise bir yargılama sonucu varılan hükümdür.
Oral Rehidrastasyon Sıvısı
Dehidratasyonu önlemek ve tedavi etmek için, özellikle diyare nedeniyle kullanılan bir sıvı değişimi türüdür. Özellikle sodyum ve potasyum olmak üzere az miktarda şeker ve tuz içeren içme suyunu içerir. Oral rehidrasyon tedavisinin kullanılması diyare ölüm riskini % 93 oranında azaltır.
#TIBBİ İNSANİ YARDIM #ACİL YARDIM
Özerk Eylem
#TIBBİ İNSANİ YARDIM #AFET TIBBI ETİĞİ
Özerk bireyin özerk seçimde bulunarak ortaya koyduğu "eylem" olarak tanımlanabilir. Gerçekleştirilen eylemin amaçlı, istemli ve baskı altında kalmadan yapılmış olması özerk eylemin niteliğini belirler.
Palmet
#İSLAM ŞEHİRLERİ #İSLAM ŞEHİR ESTETİĞİ #MOTİF
Bir orta eksenin iki yanına alt ve üstü kıvrık bitki sapları ile, bunların üst kısımlarındaki boşlukların da iki yandan doldurulmasıyla elde edilen bir çiçek tomurcuğu şeklinde beş ana hattan oluşan motiftir. Şematik olarak palmiyeyi andırdığı ve dolaylı olarak da bir el biçimini hatırlattığı için adına “palmet” denmiştir. İsimlendirilmesinde Latincede beş rakamını karşılığı olan “Palam” ve Fransızcadaki karşılığı “Palme” den esinlenilmiştir.
Paternalizm
#TIBBİ İNSANİ YARDIM #AFET TIBBI ETİĞİ #YARARLILIK #AYDINTALATILMIŞ ONAM
Tıbbi açıdan hastanın yararı öngörülerek onamı olmadan kişinin özerkliğine müdahale etmektir. Hekim, hastanın iyiliğini hastadan daha iyi biliyordur ya da yeterlilik içinde olsa bile hastanın kendisi için neyin iyi olabileceğine karar veremeyeceğini düşünüyordur. Bir babanın çocuğa gösterebileceği ihtimam, sahiplenme ve onun yerine kararlar alma şeklindeki ilişkiye benzetilmesinden dolayı hekim-hasta arasındaki böylesi bir ilişki “babacıl tutum” olarak da ifade edilmektedir.
Peripatetik
#İSLAM ŞEHİRLERİ #İSLAM ALİMLERİ #FELSEFE #ARİSTO
1. Aristoteles tarafından kurulmuş olan Lyceum veya Peripatos adlı okulda yapılan felsefe tarzına verilen addır. Peripatetik filozoflar da, öncelikle bu okuldaki çalışmalara katılmış olan isimlerden oluşmaktadır. Bunlardan başlıcaları Theophrastos (M.Ö. 371-287) ve Strato (M.Ö. 335270)’dur. 2. Hareketlilik düzeyleri komşu topluluklardan yüksek ve geçimlerini çeşitli zanaat ve hizmet sunumlarıyla karşılayan topluluklardır.
Sembolizm #EDEBİYAT #EDEBİ DÖNEMLER #FECR-İ ATİ
Simgecilik. 1880’lerden sonra Fransa’da ortaya çıkan edebiyatımızda Serveti Fünun döneminde etkisi görülmeye başlanan bir edebiyat akımıdır. En çok edebiyat ve resimde etkili olmuştur. Sembolist şairler duyguya düşünceden daha çok önem vermişlerdir. Dışarıda gördükleri dünyanın kendilerinde bıraktığı hissi sembollerle şiire taşımışlardır. Herkesçe farklı yorumlanabilecek kapalı bir anlatım kullanmışlardır. Edebiyatımızda en önemli temsilcisi Ahmet Haşim’dir.
Siklon
#TIBBİ İNSANİ YARDIM #METEOROLOJİ
Tropikal siklon; tropik ya da tropik dışı enlemlere ait su üzerinde görülen bir alçak basınç sistemidir. Çok erken oluşum aşamasında tropikal deprasyon (Tropikal Alçak Basınç Merkezi) olarak adlandırılır. Beaufort ölçeğine göre rüzgâr hızı 62,8 km/saate ulaşınca tropikal fırtına, rüzgâr hızı 119 km/saate ulaşırsa Atlantik ve Kuzey-Doğu Pasifik’te kasırga (hurricane), Kuzey-Batı Pasifik’te tayfun (typhoon) olarak adlandırılır. Güney Pasifik ve Hint Okyanusunda bu terimler yerine siklonik fırtına ya da tropikal siklon da kullanılır.
Tahmis
Beşleme anlamına gelmektedir. Bir gazel ya da kasidenin her bir beyitinin önüne aynı vezin ve kafiyede üçer mısra eklenmesiyle oluşturulur. Divan edebiyatında tahmis yapmak, gazeli yazan şaire karşı bir saygı hareketi olarak görülmüştür. Bu yüzden hemen her şairin divanında tahmisler bulunmaktadır. Şairler, devlet büyüklerinin ya da beğendikleri şairlerin gazellerine, bazen de kendi gazellerine tahmis yapmışlardır.
#EDEBİYAT #ŞİİR
Tedebbür
#KAVRAM
Bir sözün veya ifadenin ilk bakışta zihne doğan manasının yanında ihtiva ettikleri diğer anlamları keşif için üzerinde derinlemesine düşünme anlamına gelir. Tedebbür üzerinde Kuran’ı Kerim de de ısrarla durulur: Biz sana hayrı, feyiz ve bereketi bol bir kitap indirdik ki, insanlar onun ayetlerini iyice düşünsünler ve aklı yerinde olanlar ders ve ibret alsınlar. Tedebbür, bir işin neticelerini ve âkıbetini düşünmektir.
Telvin
#KAVRAM
Renkten renge boyanma. Hakk’ın tecellilerinin farklılaşması ile kulun da halinin devamlı değişmesi. Yunus’un; “Bir dem gelir şâdi olur / Bir dem gelir giryân olur” diyerek şiirinde nice demlerle anlattığı. Esasen, her ân’da, yeni bir şanda olmak.
Tezat
#EDEBİYAT #TANZİMAT EDEBİYATI
Dilimize Arapçadan geçmiştir. 1. Karşıtlık, zıt olma durumu çelişki, kontrast. 2. Edebiyat anlatımında birbirine karşıt olan iki sözü bir dizede veya bir beyitte yan yana kullanma sanatıdır. Burada önemli nokta kavramın zıtlığı değil düşüncenin zıtlığının ön planda olması gerektiğidir. Misal Neden böyle düşman görünürsünüz Yıllar yılı dost bildiğim aynalar dizilerinde aynalara hem düşmanlık hem de dostluk özelliği yüklenmiş olduğu için tezat sanatı kullanılmıştır.
Tikel
#İSLAM ŞEHİRLERİ #İSLAM ALİMLERİ #FELSEFE
Eğer kavram bir sınıfın tümüne delâlet ediyorsa tümel, bir sınıfın bir ferdine delâlet ediycrsa tekil kavram denilir. Meselâ, şehir, tümel; Ankara, tekil'dir. Kavramların bizzat kendileri yalın olarak ele alındığı zaman, böylece ya tümel veya tekil olur. Eğer kavram yalın olarak değil de, bir önermede, konu olarak alındığı zaman, tümel ve tekilden başka bir de tikel olur. Tikel kavramlar, bir sınıfın bir kısmına delâlet eder, bazı insanlar, bazı şehirler gibi.
Tiryak
#İSLAM ŞEHİRLERİ #ŞİFAHANE #İLAÇ
Vücudun bağışıklık sistemini harekete geçirmek ve kuvvetlendirmek için hazırlanan ve hastalanmadan önce veya hastalandıktan sonra vücudun bağışıklığını artırmak veya akrep, yılan sokması ve zehirlenmelerinde etkili olan bir ilaçtır. Mesir macunu bir çeşit tiryaktır. Özellikle baharda alınması tavsiye edilmektedir. Tiryaklardan en önemlisi ve altından daha değerli olan ‘Tiryak-ı Faruk’ idi. Bu ilacın formülünde yılan etinin de yer aldığı kırktan fazla etkili madde vardır.
Vakfiye
#İSLAM ŞEHİRLERİ #ŞİFAHANE #VAKIF
Vakfiyeler tesis edilen vakfın nasıl idare edileceği, nerelere ne gibi harcamalar yapılacağı, kaç kişinin çalışacağı, bunlara ne kadar maaş ödeneceği, harcamaların hangi gelirlerle karşılanacağı, vakıftan kimlerin ne şekilde faydalanacağı gibi hususların vâkıf tarafından ayrıntılı biçimde belirlendiği belgeler haline gelmiştir. Vakfiyeler tarihî birer belge olmanın yanında sosyal tarih, ekonomi ve kültür tarihi araştırmaları için önemli bilgiler içeren değerli kaynaklardır.
Zaman
#KAVRAM #ONTOLOJİ #KOZMOLOJİ
Kökeni, eski bir İran dini akımı olan Zurvanizm'deki zaman ve kader tanrısı Zurvan ismine dayanır. Kısa veya uzun vakit, az ya da çok bölünebilir müddet anlamlarını taşıyan zaman, önce ve sonra gelen diye bölünebilen hareketin ya da devinimin sayısıdır. Bir mekân içinde herhangi bir cisim hareket ederse, o cismin hareket süresine zaman denir.
Ziya #EDEBİYAT
Sözcüğün kökeni Arapçadır. 1) Arapçada ışıma, parlama sözcüğünden türetilmiş olup Türkçemizde ışık, aydınlık manasında kullanılır. 2) Arapçada kaybetti, zayi etti fiilinin mastarıdır, yan anlam olarak kullanılır. 3) Erkek ismi olarak kullanılır. Aydınlık, nur, parlaklık manalarına gelir.
SÖZCÜK
###
SÖZLÜK
Acil Yardım Çağrısı
Tıbbi İnsani Yardım
Nisan 2018
Âdâb-ı Muaşeret
Kavram
Nisan 2018
Ağır İklim Tipi Çadır
Tıbbi İnsani Yardım
Nisan 2018
Ahlak
Kavram
Nisan 2018
Akrabadin
İslam Şehirleri
Mayıs 2018
Asr
Kavram
Mayıs 2018
Bağımlı Özerklik
Tıbbi İnsani Yardım
Mayıs 2018
Bağışıklama
Tıbbi İnsani Yardım
Mayıs 2018
Bedesten
İslam Şehirleri
Mayıs 2018
Beng
Edebiyat
Nisan 2018
Berceste
Edebiyat
Nisan 2018
Bereketli Hilal
Göç
Nisan 2018
Beytü’l Mal
İslam Şehirleri
Nisan 2018
Biladü’ş Şam
Göç
Nisan 2018
Burhan
İslam Şehirleri
Mayıs 2018
Çocuk Dostu Alanlar
Tıbbi İnsani Yardım
Mayıs 2018
Dağlama
İslam Şehirleri
Mayıs 2018
Dem-i Civani
Kavram
Mayıs 2018
Edep
Kavram
Nisan 2018
El-Kanun Fi’t Tıb
İslam Şehirleri
Mayıs 2018
Empresyonizm
Edebiyat
Mayıs 2018
Erken Uyarı Sistemi
Tıbbi İnsani Yardım
Nisan 2018
Erzak
Tıbbi İnsani Yardım
Mayıs 2018
Etik İkilem
Tıbbi İnsani Yardım
Nisan 2018
Fecr-i Ati
Edebiyat
Mayıs 2018
Felaket
Tıbbi İnsani Yardım
Mayıs 2018
Folklor
Edebiyat
Mayıs 2018
Fuzuli
Edebiyat
Nisan 2018
Geçici Koruma
Göç
Nisan 2018
Genel Gıda Dağıtımı
Tıbbi İnsani Yardım
Nisan 2018
Genişletilmiş Bağışıklama Programı
Tıbbi İnsani Yardım
Nisan 2018
Gıda Dışı Ürün
Tıbbi İnsani Yardım
Nisan 2018
Gıda Güvencesi
Tıbbi İnsani Yardım
Nisan 2018
Gıda Güvenliği
Tıbbi İnsani Yardım
Nisan 2018
Göçmen
Göç
Nisan 2018
Hareket
Kavram
Mayıs 2018
Hayâ
Kavram
Nisan 2018
Hekim
İslam Şehirleri
Mayıs 2018
İhtilal
Göç
Nisan 2018
İmaret
İslam Şehirleri
Mayıs 2018
İstidat
Edebiyat
Mayıs 2018
İstibdat
Edebiyat
Nisan 2018
İstiğrak
Edebiyat
Mayıs 2018
Kale Burcu
İslam Şehirleri
Mayıs 2018
Kapsamlı Ek Beslenme Programı
Tıbbi İnsani Yardım
Nisan 2018
Kurgan
İslam Şehirleri
Mayıs 2018
Kündekârî
İslam Şehirleri
Nisan 2018
Levh-i Mahfuz
Edebiyat
Mayıs 2018
Leyli
Edebiyat
Nisan 2018
Lügaz
Edebiyat
Nisan 2018
Malnutrisyon
Tıbbi İnsani Yardım
Nisan 2018
Makber
Edebiyat
Mayıs 2018
Maksure
İslam Şehirleri
Nisan 2018
Medeniyet
Göç
Nisan 2018
Mekân
Kavram
Mayıs 2018
Muhalefet
Göç
Nisan 2018
Mizac
İslam Şehirleri
Mayıs 2018
Mukarnas
İslam Şehirleri
Nisan 2018
Mülahaza
Edebiyat
Mayıs 2018
Nakafi
Edebiyat
Mayıs 2018
Nihai
Edebiyat
Mayıs 2018
Oral Rehidratasyon Sıvısı
Tıbbi İnsani Yardım
Mayıs 2018
Özerk Eylem
Tıbbi İnsani Yardım
Mayıs 2018
Parnasizm
Edebiyat
Nisan 2018
Paternalizm
Tıbbi İnsani Yardım
Mayıs 2018
Peripatetik
İslam Şehirleri
Mayıs 2018
Rekaik
Kavram
Nisan 2018
Ruh-i Tekamül
Edebiyat
Nisan 2018
Sağlanabilirlik
Tıbbi İnsani Yardım
Nisan 2018
Sağlık Kümesi
Tıbbi İnsani Yardım
Nisan 2018
Sembolizm
Edebiyat
Mayıs 2018
Semenfam
Edebiyat
Nisan 2018
Sığınmacı
Göç
Nisan 2018
Sınır
Göç
Nisan 2018
Siklon
Tıbbi İnsani Yardım
Mayıs 2018
Tahmis
Edebiyat
Mayıs 2018
Tedavi Edici Beslenme Merkezi
Tıbbi İnsani Yardım
Nisan 2018
Tedavi Edici Beslenme Programı
Tıbbi İnsani Yardım
Nisan 2018
Tedebbür
Kavram
Mayıs 2018
Telvin
Kavram
Mayıs 2018
Tezat
Edebiyat
Mayıs 2018
Tikel
İslam Şehirleri
Mayıs 2018
Tiryak
İslam Şehirleri
Mayıs 2018
Travma Sonrası Stres Bozukluğu
Tıbbi İnsani Yardım
Nisan 2018
Uluslarüstücülük
Göç
Nisan 2018
Üçüncü Dünya
Göç
Nisan 2018
Vakfiye
İslam Şehirleri
Mayıs 2018
WASH [Water, Sanitation and Hygiene]
Tıbbi İnsani Yardım
Nisan 2018
Yabancı
Göç
Nisan 2018
Zâhid
Edebiyat
Nisan 2018
Zaman
Kavram
Mayıs 2018
Ziya
Edebiyat
Mayıs 2018