FEITCEPSREP
Verhalen van senioren, verzameld door leerlingen van het Odulphuslyceum.
Verhalen van senioren, verzameld door leerlingen van het Odulphuslyceum.
In de afgelopen weken gingen leerlingen van het Odulphuslyceum in gesprek met senioren uit hun netwerk Aan de hand van thema's als de liefde, criminaliteit, vriendschap en familierelaties speurden zij naar mensen die daar, vanuit een ander perspectief, over konden vertellen. De profielen waren divers, zo werd er een hoogleraar gesproken, (voormalig) politieagenten. Sommige geïnterviewden zijn een stel, anderen weduwe of weduwnaar De verhalen zorgden bij de jongeren voor verrassing, herkenning en vooral veel nieuwe perspectieven
Deze gesprekken vormden Deel 1 van MDT Cultuur & Kunst. Bij dit programma oefenen jongeren om meer te leren van mensen dan je van tevoren verwacht In samenwerking met docente Elina Daamen, kozen we de thema's De jongeren daagden we uit om uit een boek dat ze lazen een quote te halen die past bij het thema waarover zij in gesprek wilden gaan In een aantal van de verhalen zijn de quotes opgenomen.
In dit magazine vind je de verhalen die de jongeren op het spoor zijn gekomen en de beelden die ze daarbij gemaakt hebben tijdens de fotografieworkshop De verhalen zijn geschreven door de jongeren en soms (naderhand) nog aangevuld door de verteller Het laatste verhaal is de terugblik van Elina op dit deel van het programma.
Straks start deel 2 en maken de jongeren korte films over de verhalen We zien nu al uit naar de eindpresentatie waarbij we, samen met de vertellers, het eindresultaat gaan bekijken!
Maar voordat het zover is.. een nieuw perspectief!
Dit is een quote van de coördinator-rechercheur Jan* in Brabant, die wij op 13 oktober 2022 hebben geïnterviewd Jan is een 60-plusser, getrouwd en heeft 3 kinderen van rond de 20 jaar Hij is erg gepassioneerd over zijn werk, carrière en de misdaad in het algemeen en kan daar ook uren over vertellen.
Zijn loopbaan
Jan wist niet altijd dat hij rechercheur wilde worden. Na de havo heeft hij militaire dienst gedaan en daarna was hij aangenomen voor de psychiatrische zorg in het ziekenhuis, maar ook bij de politieacademie, dus hij moest een keuze maken. Hij was erg nieuwsgierig naar het politiewerk en naar het onderzoeken, maar ‘het politiewerk kriebelde te veel’ en daarom heeft hij voor de
politieacademie gekozen Daar heeft hij een jaar een opleiding gedaan met veel sport en studeren en nog stage gelopen en zo is hij uiteindelijk rechercheur geworden Hij vindt dat ook na 40 jaar dienst het werk leuk blijft doordat geen mens of zaak hetzelfde is en het zo altijd nieuwe ontwikkelingen en uitdagingen met zich meebrengt. Jan wil dan ook tot zijn pensioen coördinator-rechercheur blijven.
Aan het werk
Jan is coördinator-rechercheur, dat houdt in dat hij de zaken
binnen krijgt Vervolgens kijkt hij
op basis van de informatie die hij
erbij heeft gekregen wat zijn team er mee moet gaan doen. Dit kunnen geweldsmisdrijven (mishandeling, doodslag), zedendelicten (seksueel misbruik) en vermogensdelicten (diefstal,
HET VERHAAL VAN JAN DE RECHERCHEUR OPGESCHREVEN DOOR SOPHIE VERHAGEN, FLEUR COOPMAN, FENNA TER STEEG, JENTE NEFKENS, ANIEK SCHREUDER EN VALERIE BUDDEMEIJERverduistering, oplichting) zijn. Oplichtingen komen nu veel vaker voor, omdat alles steeds meer via het internet gaat. Jan en zijn collega's proberen alle zaken aan te pakken, maar helaas lukt dat door het personeelstekort niet altijd en moeten ze prioriteiten stellen.
Een zaak oplossen is soms nog wel een hele klus. Dat kan bijvoorbeeld liggen aan dat er niet genoeg bewijs is of dat de verdachte een goede advocaat heeft en er onderuit komt
Vroeger was de rol van de
advocaat anders, maar omdat iedere verdachte tegenwoordig recht heeft op een advocaat, is het oplossen met de tijd wel moeilijker geworden. Daarom is het ook extra leuk als het wel lukt een zaak op te lossen 'Als je de boeven kan betrappen op fouten en daarmee een zaak kan bewijzen, is dat wel gewoon een leuk succesje.' vertelt Jan.
De omgang met het werk
'Ik gooi de deur achter me dicht, en laat m'n werk achter me' Dat is wat Jan zegt over hoe hij omgaat met zijn werk. Het
verschilt per persoon hoe iemand
omgaat met wat hij allemaal meemaakt en ziet op zijn werk
Jan heeft geen probleem met het loslaten van zijn werk, maar heeft ook wel eens meegemaakt dat collega's overspannen thuis kwamen. Tegenwoordig komt
dat minder vaak voor, aangezien er nu direct contact wordt opgenomen over hoe het gaat met je en hoe je met zaken omgaat. Hierbij past de quote: 'Hoe langer je een geheim verstopt, hoe eenzamer en groter het wordt' uit het boek 'Lieveling'
goed bij. Jan vertelt thuis amper over zijn werk, waardoor zijn familie ook geen last heeft van wat hij meemaakt en zich ook geen zorgen maakt om hem. Jan zelf staat er ook niet bij stil dat hij zijn leven op het spel zet, want dat is nou eenmaal het werk. Dat zorgt er ook voor dat Jan zijn werk achter zich kan laten.
Verandering vroeger en nu De misdaad is door de jaren heen enorm veranderd Vroeger had je bijvoorbeeld te maken met steekpartijen, ordinaire knokpartijen en diefstallen Tegenwoordig zijn er door het internet nieuwe vormen van misdaad ontstaan, zoals online oplichtingen. Deze digitalisering heeft ook een hele hoop extra werk gecreëerd '‘Dat merk je ook aan mensen die met hun telefoon foto's en video's maken van bijvoorbeeld conflicten op straat. Het is dan maar de vraag welk moment op beeld komt' Als jij alles moet geloven van wat je ziet op de filmpjes die ingezonden worden, dan zouden heel veel politieagenten geweld
gebruiken wanneer dat niet nodig is. Je ziet nooit wat er aan vooraf is gegaan De politie wordt daardoor soms wat minder positief weggezet.
Ook weten heel veel burgers niet hoe het echt bij de politie werkt. Volgens Jan krijgen de mensen de zaken soms wel mee op tv of in documentaires, maar alles wat er werkelijk aan te pas komt: alle administratie en de regels waar de politie zich aan moeten houden krijgen ze niet mee. ‘Dat soort dingen komen niet op tv.’
Jan is in een beschermd gezin opgegroeid, waar misdaad en huiselijk geweld geen rol speelden. Tijdens zijn opleiding en baan kreeg hij in een sneltreinvaart te maken met allerlei soorten criminaliteit. Toen hij begon bij de politie dacht hij: ‘Wow, zit het zo allemaal in elkaar.’ Hij stootte dan ook vaak zijn neus vanwege zijn goede vertrouwen. Nu merkt hij dat zijn wantrouwen is gegroeid en dat hij niet zomaar iets voor lief neemt.
*JANS NAAM IS GEFINGEERD VANWEGE PRIVACYREDENEN.Vandaag zijn wij bij Mevrouw van Zelst op bezoek geweest en zijn we in gesprek gegaan over haar visie op ouderschap en de relatie tussen ouders en kinderen. Wat kwalificeert men als een goede ouder-kind relatie en hoe heeft
Mevrouw het ouderschap ervaren? We vragen het aan haar
Op een zonnige dag werden we met een hartelijk welkom ontvangen onder vrolijk gemekker van geitjes, gehinnik
van de pony’s en gekakel van kippen. Na het verder verkennen van de gezellige beestenboel zaten de jongens rondom de eettafel; Mevrouw van Zelst en haar man Wim maakten het goed en we begonnen al snel met het interview.
Carpe diem; ‘pluk de dag’ Al bij ontvangst straalde mevrouw van Zelst, ook wel bekend als Nelleke, , deze positieve zin uit Het hele interview kwam deze opgewekte en vriendelijke houding terug en diende de bekende uitspraak als rode draad in haar antwoorden.
Haar goedgezindheid intrigeerde ons meteen en deze bewondering groeide alleen maar naarmate het interview vorderde.
Zaken als positiviteit over het leven, mensenliefde, maar ook zelfliefde uitte ze in uitspraken als ‘na regen komt zonneschijn’,
HET VERHAAL VAN NELLEKE VAN ZELST OPGESCHREVEN DOOR TIJN TACK, SIL SCHOUTEN, AMIN EL AMRANI, JUR SCHOUTEN, AMÉLIE VAN ABEELEN EN ESMÉE DE KORT‘houd van jezelf’ en natuurlijk ‘pluk de dag’. Nelleke geeft aan veel waarde te hechten aan deze onderwerpen en probeerde dit mee te geven aan haar kinderen. Ze vertelde over haar passie voor haar baan als verpleegkundige, wat ze 40 jaar met veel plezier heeft gedaan. Op dit moment doet ze vrijwilligerswerk in een bejaardentehuis, wat hand-inhand gaat met haar duidelijke prioriteit ‘mensenliefde’. Dit echoot door in haar woorden over het ouderschap Duidelijk
beantwoordde ze onze vragen over wat goed ouderschap is, een lastige vraag Volgens haar was begeleiding om zelfstandig te worden belangrijk; als ouder moet je immers je kind kunnen loslaten naarmate de tijd verstrijkt en ze zo ondersteunen bij het opgroeien tot
(jong)volwassenen In die benodigde begeleiding was liefde
een duidelijk en belangrijk punt.
Opmerkelijk vond ze, tijdens het opvoeden van haar eigen kinderen, dat de manier van opvoeden met de jaren is veranderd
Vroeger hadden ouders
bijvoorbeeld een duidelijke autoriteit over kinderen, terwijl dit principe vandaag de dag steeds verder van de norm - ouders en kinderen zijn gelijkwaardigafwijkt.
Er zijn tegenwoordig veel boekjes over de manier waarop je het ouderschap moet benaderen, toch denkt ze dat je met liefde alleen al een heel eind komt Deze boekjes verbaasden haar ook, 'dit heb ik nooit nodig gehad hoor.'
'Pluk de dag, houd van jezelf en blijf positief'.
Deze manier van opvoeden is een reflectie van de opvoeding die haar ouders haar hebben meegegeven; hier was vrijheid ook erg belangrijk en dit aspect van opvoeden is ook iets wat Nelleke definieert als het moeilijke van het ouderschap; het loslaten Dit loslaten is daarentegen wel heel belangrijk, want uiteindelijk staan je kinderen er echt alleen voor
We hebben Nelleke verder een aantal citaten uit het boek
‘Mystiek Lichaam’ van Frans
Kellendonk (1986) voorgelegd, een boek dat ze ook herkende.
‘Hij zou altijd en overal zoveel mogelijk verwarring stichten om er dan, als de enige die de chaos nog een beetje doorzag, zijn voordeel mee te doen’.
De dramatische relatie tussen vader-dochter in deze roman sprak erg aan, vooral de spraakmakende ruzies en manier van het centraal staande
Volgens Nelleke was er geen vrijheid naar de dochter toe, en ze had dan ook kritiek op hoe zij geprojecteerd werd als vaders bezit.
'Meer loslaten' aldus Nelleke.
Kortom, ouderschap bestaat uit meegeven en loslaten, en mevrouw van Zelst heeft dit ingevuld met haar motto ‘Carpe diem’ en de zodanige begeleiding naar adolescentie
Iets waar we zeker iets van
'Alle gelukkige gezinnen lijken op elkaar, elk ongelukkig gezin is ongelukkig op zijn eigen wijze’
(Het diner, Herman Koch)
Deze quote heeft ons
geïnspireerd om in contact te komen met Josephine (64), een systeemtherapeut. In een interview op 19 oktober 2022
heeft zij ons meer verteld over ouder-kind relaties.
Josephine is niet haar echte naam. Vanwege de privacy van haar cliënten wil ze graag anoniem blijven
Uit een gezin van vijf was
Josephine de middelste van de drie kinderen Haar vader was heel zakelijk en wat afstandelijker, terwijl haar moeder er meer was voor het gezin. Ze beschrijft haar relatie met haar ouders: 'Ik had geen goede relatie met mijn gezin, maar het was ook niet slecht.' Haar eigen gezinssituatie
heeft haar gedeeltelijk geïnspireerd om systeemtherapeut te worden, zodat ze anderen kan helpen met het verbeteren van hun onderlinge relaties
'Wat ik leuk vind is dat het vak zich blijft ontwikkelen.'
Vroeger was Josephine een bezigheidstherapeut, want creatief zijn vond ze leuk Eerst werkte ze met kinderen individueel en daarna ging ze naar scholen met probleemkinderen. Nadat ze hier enkele jaren had doorgebracht raakte ze meer geïnteresseerd in de maatschappelijke kant van de omgang met probleemkinderen
Uiteindelijk is ze hier ingerold en heeft ze gestudeerd tot haar 45e om daarna volledig over te gaan op de functie van systeemtherapeut.
HET VERHAAL VAN JOSEPHINE (64) DE SYSTEEMTHERAPEUT OPGESCHREVEN DOOR KYARA BUSKENS, ROZEMARIJN ARNTZEN, JILL VAN ROESSEL, MAUD VAN KEMPEN EN MARLOES VAN ZONJosephine houdt ontzettend van haar vak, omdat het zich blijft ontwikkelen Er komen steeds meer inzichten en technieken in de kinderpsychologie waarmee ze kan werken
Josephine is dus uiteindelijk systeemtherapeut geworden. Ze werkt met mensen die deel uitmaken van elkaars leven, wat een systeem wordt genoemd, zoals jeugd en gezinnen Bij gezinnen is verbetering van de onderlinge relatie iets waarbij ze veel hulp biedt.
Ze heeft gesprekken met aangemelde cliënten, praat met het gezin en in sommige situaties met nog andere familieleden. Ook krijgt Josephine regelmatig te maken met de relatie tussen ouder en kind. Zij helpt om hun problemen op te lossen, die vaak ontstaan door kindeigen problematiek. Dat onderwerp staat dan vaak ook centraal in de gesprekken die worden gevoerd met Josephine.
Voorbeelden van kindeigen
problematiek zijn: contactstoornissen, depressies en emotionele beklemming. Het gezin kan vastlopen doordat het kind moeite heeft met het praten over deze problemen. Het contact tussen ouder en kind kan daardoor verslechteren, terwijl
Josephine juist benadrukt hoe belangrijk dat contact tussen ouder en kind is Om hen te
helpen gaat Josephine het gesprek met ze aan Ze probeert dan vast te stellen welke vaste
patronen een gezin op het gebied van communicatie heeft en hoe sommige doorbroken kunnen worden.
Josephine heeft zelf kinderen. De opvoeding van haar kinderen heeft ze altijd heel bewust
gedaan. Een open gezin waarin iedereen alles kan aangeven was voor haar heel belangrijk Ze
benadrukte in het gesprek dat iedereen aan zichzelf en aan zijn
eigen communicatieve
vaardigheden moet werken om de relationele sfeer te verbeteren
en het gesprek met elkaar aan te gaan. Het is aan Josephine om tijdens haar werk aan te voelen waar iedereen persoonlijk moeite mee heeft en om hier verandering in te brengen
Uiteindelijk moeten de kinderen en ook de ouders deze kans grijpen en er zelf moeite en tijd in steken om het te verbeteren. Er wordt dus eerst onderzoek
gedaan naar de oorzaak, daarna worden de vaste verkeerde patronen doorbroken en dan moet iedereen aan zichzelf gaan werken om de situatie te verbeteren
'Veiligheid in de thuissituatie is heel belangrijk.'
Ouders moeten een veilige situatie voor hun kinderen creëren en kinderen moeten thuis niet altijd hun zin krijgen, zodat ze hier ook tegen kunnen in de echte wereld Kinderen
moeten ook ‘nee’ leren. Veiligheid is heel belangrijk Het moet thuis veilig zijn om dingen te benoemen en emoties te uiten.
Ook is het belangrijk dat je zelf als ouder inlevingsvermogen toont zodat het kind dit van je leert Natuurlijk is er geen vaste handleiding voor het opvoeden van kinderen, maar als je begint met deze bovenstaande aspecten dan is de basis wel goed. Het is belangrijk dat ouders investeren in wat jongeren nodig hebben.
De ouders moeten ook naar zichzelf kijken om te zien wat hun sterke en zwakke punten zijn
Opvoeden is een zoektocht naar de balans tussen vasthouden en loslaten Je moet als ouder je kind helpen waar nodig, maar kinderen moeten ook voor zichzelf op leren komen
Een doel van opvoeden is het kind helpen naar zelfstandigheid, het kind klaarmaken voor de maatschappij en het laten opgroeien tot een gelukkig mens. In de opvoeding kun je die doelen behalen door als ouder vanaf de geboorte al hechting met je kind te ontwikkelen Kinderen zijn
namelijk erg afhankelijk van hun ouder, zeker in de eerste jaren
Een goed begin van een band en hechting met de ouders is daarom voor een kind essentieel De rode draad in ons interview met Josephine is dat de basis het belangrijkste is om een goede ouder-kindrelatie op te bouwen. Kinderen hebben op jongere leeftijd rust, reinheid, regelmaat en regels nodig, maar ook veiligheid en contact spelen een grote rol bij een goede opvoeding.
*JOSEPHINE'S NAAM IS GEFINGEERD VANWEGE DE PRIVACY VAN HAAR CLIËNTEN.‘Van jou en van Michel natuurlijk,’ zei mijn vrouw. ‘Van jou en van Michel allebei evenveel. Samen zijn jullie wat mij het meest gelukkig maakt.’ Een citaat uit het boek Het Diner van Herman Koch, waarin wordt gezegd dat de vrouw van Paul evenveel van Paul houdt als van haar zoon Dit geldt ook voor Bertie Veekens. Zij houd ongelofelijk van haar man en haar kinderen Wanneer ontmoette u uw eerste vriendje?
Toen was ik 16, ik leerde in Rosmalen waar ik op school zat mijn eerste vriendje kennen Hij heette Luuk en had een geweldige persoonlijkheid
Aangezien ik op innerlijk val, was ik meteen verkocht en kreeg ik al snel vlinders in mijn buik: ik werd verliefd. Ik was nog nooit eerder echt verliefd geweest.
Dit was dus mijn kennismaking met de liefde. Het mooie was dat ik ook zijn eerste liefde was.
Wat is voor u de juiste omschrijving van liefde?
Alles samen kunnen delen, en geven en nemen in het leven. Lief zijn tegen elkaar en tevreden zijn met elkaar. Er voor elkaar zijn wanneer het goed met je gaat en het slecht met je gaat Na ruzies toch bij elkaar terugkomen en niet verder ruzie maken.
Bent u getrouwd? Ja, heel erg
gelukkig. Wij zijn in ‘71 getrouwd dus nu 52 jaar. Ik zelf hecht niet zo veel waarde aan die 52 jaar Ik vind dat als je de jaren gaat tellen, je vaak niet echt meer verliefd bent Voor mij zijn de jaren voorbij
gevlogen zonder dat ik het echt door heb gehad Dat komt omdat we nog steeds van elkaar houden en dat al die tijd hebben gedaan. Zo rooskleurig als het nu klinkt is het natuurlijk ook niet, want ik kan niet ontkennen dat ook een gelukkig stel af en toe meningsverschillen heeft.
Wie is uw ware liefde en waarom?
Theo Veekens. Omdat ik veel van hem houd We zijn al zolang samen dat ik niet denk dat ik ooit nog weg zou gaan.
Heeft u zich altijd gelukkig
gevoeld in de liefde?
Ik heb mij zeker altijd al gelukkig
gevoeld in de liefde. Als ik denk aan de liefde voel ik mij ineens stukken vrolijker. Ook voel ik mij
gelukkig bij dierbare vrienden en familie
Heeft u ooit last gehad van liefdesverdriet? Nee, ik heb nooit een relatiebreuk gehad, dus op die fiets. Wat mij betreft is de essentie van een relatie beginnen dat je elkaar trouw blijft en elkaars hart deelt. Zodra je relatie uiteenloopt, betekent dat dat je relatie eigenlijk slechts amicaal was. Je had hier dan ook al op kunnen anticiperen, want je kunt van te voren voelen of de liefde echt is of niet. Althans dat is mijn opinie
Wat wilde u los van uw liefdesleven, bereiken in het leven? Ik vind het belangrijk in het leven dat iedereen gelukkig is Ik vind daarom ook dat het niet echt uitmaakt hoe succesvol je bent, maar ik vind het belangrijk dat ik gelukkig en gezond ben Dat zou ik willen bereiken.
Denkt u dat je op meerdere mensen verliefd kan worden of gelooft u echt in ware liefde en waarom? Nee dat kan zeker niet. Want mijn man is de enige persoon en daar ben ik altijd gelukkig mee geweest en nu nog. Ik denk wel dat je voor meerdere mensen liefde kan voelen, zoals ik al eerder heb gezegd houd ik ongelofelijk veel van mijn man en kinderen De liefde die ik voel voor mijn man is echter wel anders dan de liefde die ik voel voor mijn kinderen.
Kunt u het gevoel van verliefd zijn met een ander gevoel vergelijken?
Ja super blij zijn Je heel gelukkig voelen. Blij leven en blij de dag in gaan.
'ALLES
IN HET LEVEN.'
'In de binnenstad was het nodeloos hengelen naar een lach of een goedendag, tenzij je natuurlijk met een verkoopster te doen had die zich zelfs wou verlagen tot een beetje vriendelijkheid om haar alreeds gedemodeerde zomerstock kwijt te raken' Dimitri Verhulst, De intrede van Christus in Brussel.
Liefde is steeds moeilijker te vinden, maar toch komt er meer en meer vrijheid rondom je seksuele aard Om meer te ontdekken over hoe liefde ervaren wordt, vroeger en nu, zijn wij in gesprek gegaan met Erna Hooghiemstra, een ervaren onderzoekster op het gebied van gezinsrelaties. Ze vertelt ons over liefde van vroeger en nu. Ook vertelt ze over verschillende aspecten die liefde kan brengen.
Verandering in liefde door de tijd
Erna denkt dat de huidige generatie jongeren net zo goed liefde kan voelen als eerdere generaties. Ook al is er wel een hoop veranderd in wat je doet als je verliefd bent Als je vroeger bijvoorbeeld verliefd was, ging je meestal al meteen trouwen en kreeg je kinderen. Dat is nu erg veranderd, want nu daten de meeste mensen eerst een paar jaar voor ze eindelijk trouwen en krijgen ze meestal de kinderen pas op een latere leeftijd
Toen Erna klein was, vond iedereen het ook gewoon heel normaal als je snel trouwde en voor de rest van je leven geen andere relaties had Nu is dat allemaal veel soepeler. Ze denkt wel dat je langzaam beter leert hoe je liefde wil geven, naarmate je ouder wordt.
HET VERHAAL VAN ERNA HOOGHIEMSTRA OPGESCHREVEN DOOR NOAH PEETERS, GIJS QUAADVLIET, GIEL AMBAGTSHEER, ELINE DINSLAGE, TIGO ROOZEN EN HUGO MOOLENAARNiet alleen romantisch
Erna heeft ons verteld dat haar eerste liefde voor haar familie was, ook al realiseerde ze dit zich toentertijd niet. Pas later, toen tot haar doordrong wat liefde was, kwam ze erachter dat haar familieleden de eersten waren die ze liefhad Erna vertelde ons ook dat ze is opgegroeid in een liefdevol gezin Hier leerde ze dat liefde en verliefdheid iets anders
waren. Erna geeft ook aan dat familieliefde een veel grotere rol heeft in haar leven dan
romantische liefde. Niet alleen door haar werk, maar ook omdat
Kan liefde beïnvloed worden door de omgeving?
Verschil in liefde is er zeker Het ligt aan hoe je opgevoed wordt, vertelde Erna verder. De omstandigheden waarin een gezin leeft kan bijvoorbeeld veel invloed hebben op hoe je over liefde denkt en hoe je liefde uit
Als je weinig liefde ervaart in je jeugd heb je minder ervaring met liefde Hierdoor is het moeilijker om liefde te uiten richting je medemensen Ook helpt het als je mensen elkaar lief ziet hebben.
Krijg je genoeg liefde, maar heb
je vaak ruzie, heeft dit ook effect
op je manier van liefde uiten
Voor jou ziet het er dan
bijvoorbeeld normaal uit als je een keer ruzie hebt, terwijl dit
voor een ander juist als heel slecht ervaren kan worden.
Liefde en geloof
Erna vertelt dat geloof zelf geen rol speelt in hoe je liefhebt of liefde uit.
Erna vertelt wel dat binnen bepaalde geloven en culturen de manier waarop je je liefde mag uiten niet altijd wordt
geaccepteerd, echter is het gevoel van liefde wel hetzelfde Je opvoeding en simpelweg hoe je je voelt, heeft echter wel invloed op hoe je liefde ervaart
HET VERHAAL VAN ANNEMIEK & RIEN VAN BEURDEN OPGESCHREVEN DOOR EMILIE PETERSE,ROOS FRANKEN, MAUD VAN DEN BROEK, MAX VENDOCK, SEPPE VAN BEURDEN, JOSEPHINE BEELENKAMP EN LUUK TOOTEN
Al 52 jaar zijn Annemiek en Rien samen. Ze hebben elkaar
ontmoet bij puur toeval. De vriend van Rien kwam hem
ophalen met zijn vriendin, die op haar beurt haar zus weer mee had genomen; Annemiek! Ze zagen elkaar dus voor het eerst in de auto van de vriend van Rien; een oude donkerblauwe Fiat 500. En het was beslist geen liefde op het eerste gezicht! Maar hoe is deze eindeloze liefde dan wel tot stand gekomen? Wat zijn de geheimen voor een 52 jaar lange relatie? En hoe kijken ze naar de liefde van nu? Max, Emilie, Roos, Seppe, Josephine, Luuk en Maud gingen het ze vragen.
Hoe heeft u elkaar ontmoet?
Rien: ‘Ik woonde toen in BerkelEnschot en ik was voorzitter van een vereniging; de KJM Eén keer per jaar was er een bijeenkomst met het bestuur in Sittard Een vriend van mij had toen voorgesteld dat ik mocht meerijden Daarna had hij nog gevraagd of ik het erg zou vinden als zijn vriendin mee zou rijden en uiteindelijk reed de zus van die vriendin ook nog mee. Dit was mijn vrouw.’
Was het liefde op het eerste gezicht? Annemiek: 'Nee, wel voelden we een bepaalde aantrekkingskracht, maar we waren niet meteen verliefd Die aantrekkingskracht was wel belangrijk voor het begin van onze relatie Dat was wat ons nieuwsgierig maakte.'
Wat was uw eerste date?
Rien: ‘We hebben elkaar toen ontmoet op het station Daarna zijn we naar de James-Bondfilm gegaan en hebben we een hapje en een drankje gedaan in het centrum van Tilburg. Ik heb haar toen te laat thuisgebracht en ben mee naar de deur gelopen, want mee naar binnen gaan daar was het al te laat voor De volgende ochtend ben ik dus bij haar ouders op de koffie geweest.'
Gelooft u dat er maar één grote liefde in het leven is?
Rien: ‘Ik geloof niet echt in één grote liefde, maar gewoon dat wanneer je iemand leuk vindt, een leuke klik hebt en je je best doet voor diegene, je samen gelukkig kan worden. Er is grote liefde, maar je kunt in feite overal je echte liefde ontmoeten.'
Heeft u een geheim voor een goede relatie?
'We hebben geen ‘geheim’ voor onze relatie, maar bij ons begon het met verliefdheid, vervolgens trouwen en als alles dan goed gaat komen er kinderen bij.
Je hebt natuurlijk goede tijden, maar ook minder goede tijden, op zulke momenten moet je je even goed bedenken waarom je ook alweer bij elkaar bent, je verantwoordelijkheid nemen en samen dingen blijven ondernemen.'
Hoe zou u het begrip ‘liefde’ in vijf woorden omschrijven?
Annemiek: 'Oh, dat is een moeilijke. Ik zou zeggen: warmte, vertrouwen, lichamelijke aantrekkingskracht, verantwoordelijkheid en nuchterheid'
'Misschien is liefde niets anders dan dat wat liefde geeft. En daar kun je deel aan hebben of je ervoor afsluiten.' Dit is een citaat uit het boek 'De passievrucht' van Karel Glastra van Loon. Kennen jullie dit boek en hoe denken jullie over deze bewering?'
Nee we hebben beiden het boek niet gelezen Je kan je zeker wel afsluiten voor de liefde Zo hebben we een vriendin die tot haar vijfenveertigste geen relatie heeft gehad. Ze stond er niet voor open en ze schrikte op die manier mannen af Je kan je dus wel afsluiten voor liefde. Je moet benaderbaar zijn en uit je cocon durven stappen'
Is de liefde in onze generatie anders dan dat liefde was in uw relatie?'
Vroeger werd er veel minder over liefde gesproken Je ging
bijvoorbeeld niet aan je moeder vragen of je aan de pil mocht, maar wachtte daarmee tot je ging trouwen. In onze generatie zag je elkaar in de verkeringstijd
minder vaak dan tegenwoordig. In deze tijd zijn er veel meer verleidingen, jongeren kunnen
tegenwoordig foto's sturen naar elkaar, vroeger konden wij dat niet' Wat vindt u van online datingapps?
Annemiek: ‘Het kan goed zijn, maar er zullen ook mensen zijn die niet eerlijk zijn op het internet. Daarnaast kom je super veel mensen tegen in je leven, dus internet is daar niet per se voor nodig.’
Wat wilt u ons meegeven over de liefde?
Annemiek: ‘Je moet je openstellen voor anderen en merk je dat er een klik is, dan probeer je om goed contact te houden met deze persoon.
Spontaan doen wat je hart je ingeeft, maar ook je verstand
blijven gebruiken en duidelijk aangeven wat je wel en niet wilt’
Rien: 'Een beetje nuchter blijven, goed nadenken of je een
toekomst ziet met de ander'
'LIEFDE
WARMTE, VERTROUWEN, AANTREKKINGSKRACHT, VERANTWOORDELIJKHEID EN NUCHTERHEID.'
Cultuur: Het maakt een groot deel uit van elke samenleving over de hele wereld, en alle culturen zijn dan ook anders Hoe verder de groepen van elkaar af liggen, hoe groter de cultuurverschillen zijn Als je twee uur in een vliegtuig zit, stap je meestal uit op een plek met een hele andere cultuur. We spreken voor dit interview Karel Foolen
(82)
Wilt u uzelf even kort voorstellen en vertellen hoe u ervaring heeft met andere culturen?
Ja hoor, ik ben Karel Foolen en ik kom uit een klein dorp: SintOedenrode.
Zelf ben ik Nederlands, maar ik heb ervaring met verschillende culturen, waaronder Spanje, Tsjechië en Canada Deze culturen ken ik goed, omdat ik verschillende mensen eruit ken en omdat ik ze vaak bezocht heb
HET VERHAAL VAN KAREL FOOLEN OPGESCHREVEN DOOR SACHA JANSSENS, LAURA VERHAPPEN, SJACKÓO HENDRIKS, ANNE VAN BUREN EN VERUNKA CIZKOVAHeeft u altijd in Tilburg gewoond?
‘Ik ben in ‘63 (23 jarige leeftijd) hier komen wonen, toen had ik verkering met een meisje uit Tilburg. Daarvoor woonde ik in het dorp Sint-Oedenrode'
Hoe denkt u over immigratie in Nederland en vooral in Tilburg?
‘Immigranten zijn voor mij nooit een probleem geweest Dingen zoals moslims die tegen homoseksualiteit zijn, vind ik een beetje raar'
Wat verstaat u onder cultuurverschillen?
‘Je ziet vaak dat culturen van jongens en meisjes van andere afkomsten, vaak botsen Dan komen er ook scheidingen en kinderen die weggehaald worden’
Op welke manier heeft u cultuurverschillen ervaren op uw reizen, maar ook in uw eigen land?
‘Ik ben al zo’n twintig keer in Canada geweest. Daar zijn
bepaalde dingen zoals bruiloften wel anders, zo hebben sommigen weinig geld en anderen, die geven er echt veel aan uit. Vroeger ging ik ook vaak naar Spanje, maar nu vooral gewoon Texel, daar heeft mijn dochter een chaletje. Daar op Texel zie je vooral Duitse toeristen'
Kent u veel mensen uit andere culturen?
'Ik heb niet echt veel contact met mensen uit andere culturen
Meestal ga ik naar kleine coverbands en daar zie je alleen maar Nederlanders Ik heb wel wat gereisd.' Merkt u ook wel eens verschillen tussen de jongeren van tegenwoordig, en toen u zelf op de middelbare school zat?
'Dat is heel anders, ik ben nu 82. Het grootste verschil is dat wanneer wij wat uithaalden, wij een draai om de oren kregen van onze ouders, maar nu wordt dat allemaal gedaan door de politie.'
U komt natuurlijk uit een klein
dorp, merkt u ook een groot verschil tussen het dorpsleven en het leven in een grotere stad.
'Ik heb het hier eigenlijk best naar mijn zin, maar het is wel zo dat de onderlinge banden met elkaar een stuk minder sterk zijn Je kent bijvoorbeeld je buurman al amper, terwijl je in een dorp veel dichter bij elkaar staat'
Ervaarde u de cultuurverschillen tussen stad en dorp en verschillende culturen vroeger anders dan nu?
'Wij hadden in onze jeugd de KAJ; Katholieke Arbeidersjeugd Daar was toneel, muziek en sport en dan daarin wedstrijden in heel Brabant Eigenlijk is dat niet veel veranderd, maar zijn die sporten apart verdeeld. Er zijn ook muziekscholen en sport- en toneelverenigingen. Nu voor mijzelf ga ik in de dorpen rond Tilburg naar allerlei bands kijken Ik kan dan zo genieten van die jeugdbandjes en vooral hun enthousiasme! Het maakt mij niet uit wat voor muziek, maar ik houd van metal en rock muziek!
Wat vindt u iets typisch
Nederlands?
‘Ik vind zelf bijvoorbeeld
Sinterklaas en Zwarte Piet wel een belangrijk kenmerk van de Nederlandse cultuur, maar die dingen beginnen allemaal te verdwijnen door bijvoorbeeld nieuwe mensen die hier komen en het er niet mee eens zijn.’
Denkt u dat het ook komt doordat die mensen een andere cultuur hebben en dat daardoor hun cultuur de Nederlandse cultuur beïnvloedt?
‘Ik vind in ieder geval wel dat de mensen die naar Nederland toekomen, zich moeten aanpassen aan de Nederlandse cultuur. Omdat zij natuurlijk ook hun eigen cultuur met zich meebrengen, kan dat er dus voor zorgen dat typische Nederlandse dingen zoals Zwarte Piet gaan verdwijnen’
In het boek de Rode Kimono, hebben wij de volgende quote gevonden: 'Jij altijd met je mevrouw, (...) zeg maar gewoon Pam tegen me, ja. Pam van Pamela. Door dat gemevrouw voel ik me een oude dame, en ik ben toch nog niet oud?' 'Nee mevrouw.'
Heeft u ook liever dat u getutoyeerd wordt, of heeft u daar geen moeite mee?
‘Ja, ik heb daar geen probleem mee. Voor mij hoeft meneer helemaal niet, jij of je is gewoon prima Ik heb ook helemaal niet het idee dat ik me daardoor ouder voel. Regelmatig heb ik wel het compliment gekregen dat ik er goed uitzie voor m’n 82ste.’
Heeft u nog een quote of iets van een statement dat u nog graag kwijt wil?
‘Nou ja, ik zeg altijd: Je moet mensen nemen zoals ze zijn.’
HET VERHAAL VAN MIEKE EN HARRY VAN BEEK OPGESCHREVEN DOOR FLEUR VAN DE VEN, IMKE TEUNISSEN, TESSA HERMANS, FENNE SCHEUBLIN, CHARLOTTE DE WIT EN NOOR VAN BEEK
Meneer en mevrouw Van Beek wonen samen in het prachtige
Oisterwijk. Toen ze elkaar hebben ontmoet waren ze rond de 20 jaar oud en ondertussen zijn ze al 54 jaar getrouwd Wij waren benieuwd naar hun verhaal, wat zijn de geheimen van het perfecte huwelijk? En wat is liefde eigenlijk?
Hoe hebben jullie elkaar leren kennen?
Mevrouw Van Beek: ‘In de trein van Breda naar Rotterdam, want ik woonde toen op kamers in Rotterdam. Maar ik ben geboren in Tilburg en dan weet je natuurlijk een beetje van carnaval Ik woonde in Rotterdam met een vriendin van mij en wij gingen toen lekker in Breda carnaval vieren, omdat er in Rotterdam geen carnaval was.
En toen ik terug in de trein zat, zat ik naast een jongen en die bleef in Rotterdam naast me lopen De trams gingen niet meer, dus toen dacht ik: laat hem maar lekker naast mij lopen Het was 's avonds 12 uur en dat hij naast mij bleef lopen voelde lekker veilig Sindsdien hielden we contact. En toen de volgende keer kwam hij langs en had hij een bosje fresia's meegebracht, mijn lievelingsbloemen! Hij is een paar keer teruggekomen naar mijn huis en zo is het contact ontstaan.’
Zou je zeggen dat er sprake was van liefde op het eerste gezicht of is dat later pas gekomen?
Meneer Van Beek: ‘Ja, dat is moeilijk eigenlijk. Het was wel iets dat aansprak natuurlijk, want anders zouden wij dat niet gedaan hebben.
Maar liefde op het eerste gezicht is wel iets waarvan je denkt dat het de moeite waard is, want anders ga je niet terug.' Mevrouw Van Beek: ‘En wat ik ook zei van toen hij in Rotterdam al naast mij bleef lopen, het voelde veilig en dat wil heel veel zeggen eigenlijk. Dat ik dacht van: nou, die zorgt wel een beetje voor mij. Hij zou mij niet aanranden'
Gingen jullie dan ook op date en wat deden jullie dan samen, gingen jullie wel eens uit eten?
Meneer Van Beek: 'Ik woonde bij een hospita op een kamer en dan mocht je geen meisjes ontvangen.' Mevrouw Van Beek: 'In die tijd, wil je niet weten hoor, toen kwam ik daar voor de eerste keer en hij stelde mij voor. Zegt die hospita: ik hoop dat jij je naam eer aan doet. Wat denk je dat ze bedoelde? Niet naar bed hier in mijn huis Dat een hospita zich daarmee bemoeit, dat was toen zo En als een vriendin van mij wegging, dan bleef ik in het weekend.
Op die manier zag je elkaar en ging je in het weekend wel wat doen Ja, jij had het druk met je studie en ik werkte, dus door de week zagen we elkaar niet echt veel En eten zeg je, we hadden allemaal niet zoveel geld. Ja, je ging soms naar de Chinees, dan bestelde je nasi goreng en dan vroeg je twee borden. Ja dat was allemaal hartstikke duur Dat was je allemaal niet gewend toen Een kop koffie drinken, dat deed je wel soms'
Hoelang waren jullie samen toen jullie trouwden?
Meneer Van Beek: 'Ja, dat was eigenlijk voordat ik ging afstuderen We konden een huis in Rotterdam krijgen en in die tijd moest je eerst trouwen voordat je ergens ging wonen Je ouders waren katholiek, dus samenwonen zonder te trouwen kon natuurlijk niet Dus toen zijn we getrouwd en daarna zijn we gaan samenwonen in 1968'
Moest er ook toestemming aan de ouders gevraagd worden om haar ten huwelijk te vragen?
Mevrouw Van Beek: 'Eigenlijk was dat toen nog een heel punt, want ik was katholiek en jij was hervormd. En zeker katholieken vinden dat heel moeilijk als je met een heiden trouwt Mijn
vader vond dat heel moeilijk, jouw vader ook wel een beetje En de katholieke kerk vond het ook
helemaal niet goed, dus wij
hebben toen van tevoren
gesprekken moeten voeren met de pastoor en de dominee.
Toen zijn we nog naar een weekend geweest om erover te praten met andere mensen die ook oecumenisch wilden trouwen. Dat kan je je nou niet meer voorstellen hè? En wat ik heel oneerlijk vond, is dat ik moest beloven als katholiek
meisje dat ik de kinderen
katholiek zou opvoeden Toen
dacht ik: nou, waarom moet ik dat wel en waarom hij niet? Dat vond ik gewoon niet kloppen.
Dus toen dacht ik: nou, weet je wat we doen, dan voeden we ze helemaal niet gelovig op Ze kiezen zelf maar en zo hebben we het gedaan. Niet gedoopt ofzo.'
Dus jullie moesten allemaal gesprekken voeren om te kunnen trouwen?
Meneer Van Beek: ‘Ja, we waren in de katholieke kerk en de pastoor en de dominee waren er ook en daarmee hebben we toen gesprekken gevoerd Dus het was eigenlijk een hele vertoning achteraf. Ja, je trouwt eigenlijk voor de katholieken Je trouwt in de kerk en het protestants zijn was bijzaak. Nu ken ik ook wel mensen die in de kerk trouwen, maar dat was toen echt een gewoonte. Dus zonder kerk trouwen, dat ging niet’
Waren er meer mensen die trouwden met mensen met andere geloven?
Meneer Van Beek: ‘Niet veel. Wij waren een uitzondering en het was meer een probleem Er was een tijd dat het een beetje openbrak met die geloven. Dus dat geluk hadden we, dat dat kon.’
Nadat jullie getrouwd waren, mochten jullie dan wel gewoon nog werken (als vrouw zijnde)?
Mevrouw Van Beek: ‘Nou, dat vind ik wel een goede vraag. Daar hadden we het pas nog over met vrienden. Ik mocht wel werken, ik moest trouwens, want dat was het inkomen Je kreeg nog wel wat studiegeld van je vader, maar dat was ook niet heel veel. Ik werkte gewoon als secretaresse, maar ik had bijvoorbeeld een vriendin en die was onderwijzeres en zij moest echt stoppen toen ze trouwde en zij kreeg ontslag. Er waren ook nog wel beroepen, ik geloof ook in de verpleging, dat je dan niet meer mocht werken.
Dan moest je maar thuis op de bank gaan zitten wachten totdat je zwanger was ofzo’ Meneer Van Beek: ‘Ik werkte bij Océ in Venlo. En die secretaresse moest ook stoppen als ze trouwde’
En dat moest dus van de werkgever? Dus dat moest niet van de man ofzo, dat je moest stoppen met werken?
Mevrouw Van Beek: ‘Ja, dat moest echt van de werkgever. Hele ouderwetse regels In het westen van het land was het minder. Daar was het veel makkelijker, want het zuiden was natuurlijk behoorlijk katholiek.
Maar er was toen bijna geen enkele vrouw die toen werkte’
Maar waar heeft u gewerkt dan?
Mevrouw Van Beek: ‘Ik was secretaresse in Rotterdam.
Samen met een vriendin van mij zat ik op het Theresialyceum in Tilburg. En toen zijn we naar Rotterdam gegaan om daar te werken, want Tilburg was zo saai en in Rotterdam kon je meer verdienen’
Weet u waarom u dan niet werd ontslagen?
Mevrouw Van Beek: 'Ja, dat heb ik me eigenlijk nooit afgevraagd. Het zou toch gewoon niet kunnen, want anders zouden wij gewoon niet kunnen trouwen. Er moest toch iemand de kost verdienen Maar het was toen wel apart, want zo gauw ze kinderen kregen gingen ze voor de kinderen zorgen'
Was dat dan bij u ook zo? Dat toen u kinderen kreeg, u ook stopte met werken?
Mevrouw Van Beek: ‘Ja, dat moest toen wel, want je had ook helemaal geen kinderopvang. Pas veel later kwamen ook de peuterspeelzalen, dus twee ochtenden in de week. Dat was ook normaal, want wij woonden toen in Limburg en met al die vrouwen in de buurt gingen we samen koffiedrinken en dan
namen we soms een meisje dat op de kinderen kon passen (net als jullie) en dan konden wij
bijvoorbeeld ook tennisles
nemen En die vrouwen zaten allemaal een beetje in de tuin te
mieren en daar had ik helemaal geen zin in. Dat was toen normaal, maar ik vond dat dan heel moeilijk. Toen kwam ook het feminisme een beetje op. Wat ik heel moeilijk vond, wat voor talenten je ook had, je moest gewoon een huisvrouw zijn. Kamers schoonmaken en de kinderen naar school brengen. Dus later ben ik ook een andere opleiding gaan doen, zodat ik wel kon werken. Want als secretaresse had ik misschien wel kunnen werken daarna, maar dat kon alleen maar 40 uur en je kan je kinderen niet 40 uur aan de kant zetten.’
Je kon niet parttime werken?
Mevrouw Van Beek: ‘Nee, het was zo anders dan nu. Vrouwen werkten gewoon niet Toen ik dan op een gegeven moment een opleiding ging doen in ons
huwelijk en ging werken, toen zeiden, zelfs mijn vriendinnen: maar, hoe ga je dat dan doen met de kinderen? Het was toen
gewoon nog niet. Bij de mannen bestond dat toen ook nog niet, het parttime werken.’
Wat voor opleiding heeft u toen gedaan?
Mevrouw Van Beek: ‘Toen ben ik naar de sociale academie gegaan en daar ben ik maatschappelijk werkster geworden Daar kon je parttime werken en de opleiding was ook 's avonds dus daarom heb ik daarvoor gekozen Het lag
me meer dan secretaresse; ik vond het heel leuk Maar ik moest soms wel aan vriendinnen
uitleggen wat ik dan met de kinderen deed als ik aan het werken was.’
En begrepen zij dat dan?
Mevrouw Van Beek: ‘Ja dat is een goede vraag. Ja de één wel, de ander niet denk ik Toen was denk ik, ik weet niet of je ooit gehoord hebt van de Dolle Mina, dat het feminisme opkwam Ik weet nog dat ik een keer een boek las, dat heette ‘De Bonte
Was’ en dat ging dan over hoe ik me voelde. Daar voelde ik me toen heel erg door gesteund, want ik zat thuis, maar ik ben gewoon geen huisvrouw.
En we wilden nog kinderen, dus dat was wel heel fijn. En we hebben er nu ook drie Maar om dan hele dagen thuis te zitten en zeker toen ze naar school gingen, dat vond ik wel moeilijk En als ik
jullie nou zie, dan ben ik best jaloers soms. Wat jullie voor kansen krijgen, jullie kunnen doen wat je wilt, het kan allemaal en het mag ook Jullie kunnen net zoveel als mannen’ Meneer
Van Beek: ‘Gaat dat nou over de liefde?’ Mevrouw Van Beek: ‘Ja, het is toch ook allemaal liefde, bijvoorbeeld dat jij daarin meeging dat ik dat ging doen
Dat was voor jou ook wel anders, dan moest jij (meneer Van Beek) gaan koken en meer op de kinderen passen in de weekenden, als ik moest studeren Dat kun je ook liefde noemen, dat je dan elkaar begrijpt’
Wat vinden jullie nu en ook vroeger leuk om samen te doen?
Meneer Van Beek: ‘Fietsen samen, golfen doen we samen, vrienden bezoeken en naar de bioscoop en lunchen doen we nog wel eens.’
Mevrouw Van Beek: ‘En toch vind ik zo oud zijn en toch wel wat meegemaakt hebben met jou, met ziektes en gezondheidsproblemen, heel mooi. Zo 's avonds samen op de bank, met een kopje koffie, glaasje wijn, televisie. Hoeft niks
bijzonders te zijn. En te beseffen, we zijn nu best wel oud en dat we nog samen zijn. Zegeningen tellen noemen we dat altijd. En er zijn ook mensen in ons appartement die alleen zijn. Dan kan je wel vrienden hebben, maar je bent toch vaak alleen En dat is wel fijn, dat wij nog samen zijn.’
Zijn er nog dingen die jullie
graag willen doen samen?
Meneer Van Beek: ‘Niet zo heel veel, we hebben best veel reizen gemaakt altijd. Jij (mevrouw Van Beek) hebt een broer in Australië
waar we een paar keer zijn geweest. Daar zouden we misschien nog wel een keer
naartoe willen.’ Mevrouw Van
Beek: ‘Maar verder is het goed
zoals het is Wat ik al zei: gewoon
samen oud worden nu.’
Ja, het is eigenlijk beter dat je
denkt: ik heb heel veel leuke
dingen al gedaan, dan dat je
denkt: ik had eigenlijk nog heel veel dingen willen doen
Meneer Van Beek: ‘Ook wel de rust die je hebt als je ouder bent Ik vind het wel veel makkelijker dan vroeger. Je waardeert elkaar meer, je kan meer van elkaar
hebben, je snap elkaar beter en je weet van jezelf dat je ook niet volmaakt bent en als je jonger bent is dat af en toe lastiger. Ja, ik werkte veel vroeger en ik was veel op reis en dan moet er toch veel gebeuren. Daar kan je toch conflicten over hebben Het is toch ook geven en nemen, dat gaat niet vanzelf. En dan is liefde
lastiger En als je dan terugkijkt, dat noemen ze niet voor niets een soort midlifecrisis. In die fase van je leven wordt het spannender.
Mevrouw Van Beek: ‘Die wil dit en die wil dat en dat is voor veel mensen toch een lastige tijd Ja, je hebt het druk en je hebt kinderen en er zijn toch allemaal dingen die je wilt En dat is een beetje: wat kan ik voor mezelf en wat kan ik voor de ander laten?
Dan is er ook liefde, maar dan is het ook af en toe vechten. Niet echt vechten, maar toch opkomen voor jezelf en vechten
voor wat je zelf wil. En dat heeft de ander ook Het is nu wel lekker rustig vind je niet?’ Meneer Van Beek: ‘Het is wel lekker rustig ja.’
Denken jullie dan ook doordat je elkaar al heel lang kent en heel goed kent dat je meer van elkaar kan hebben en dat je je minder snel aan elkaar irriteert misschien?
‘Ja ik (meneer Van Beek) vind dat heel goed verwoord, ja dat is zo Ja er zullen ook wel mensen zijn
waarbij dat niet zo gaat, waarbij het verkeerd gaat maar in het algemeen denk ik wel dat het zo werkt. Wat meer geven en nemen En wat minder druk, als
je werkt dan wil je dat goed doen en dan moet je daar soms dingen in je privéleven voor opzij zetten en dat hoopt spanning op. En dat heb je nu niet meer, dat geeft wel rust’
Denken jullie dat liefde door blijft groeien? Is de liefde voor elkaar hetzelfde gebleven als vroeger?
Mevrouw Van Beek: 'Mooie vraag'
Meneer Van Beek: 'Ik denk dat het verandert.' Mevrouw Van Beek: 'Doorgroeien, zo kun je het wel noemen toch? Dat je ook wat jij net zei: meer van elkaar kan hebben Dat is wel dat de liefde doorgroeit toch? Liefde is toch dat je de ander neemt zoals diegene is Dat je de ander laat zijn en hem daarom waardeert. Ik ben daar wel in doorgegroeid.'
Echt een keer boos op elkaar zijn hoort erbij. Zijn jullie het daarmee eens?
Meneer Van Beek: 'Ja, dat hoort er echt bij hoor Het is ook een beetje grenzen zoeken en dat botst dan wel eens en niet altijd in een aardig gesprek'
Mevrouw Van Beek: 'Ik denk vroeger, dan konden we boos zijn en dan bleef ik boos en jij zei niks Als we nu nog wel eens boos op elkaar zijn dan kunnen we er makkelijker over praten en dat is ook heel belangrijk.'
Meneer Van Beek: 'Ja, dat is ook wel een beetje de kunst, dat je erover kunt praten.' Mevrouw Van Beek: 'Het is ook logisch, het is nooit alleen maar lief en aardig, dat kan gewoon helemaal niet.' Dit sluit aan bij onze quote uit het boek Confettiregen: 'Omdat alles gezegd is. En alles vanaf nu gezegd mag worden.' -Splinter Chabot.
Denken jullie dat tegenwoordig mensen nog steeds op dezelfde manier elkaar ontmoeten als jullie hebben gedaan?
Meneer Van Beek: 'De manier waarop zal anders zijn Je hebt natuurlijk nu telefoons en dat is heel anders.' Mevrouw Van Beek: 'Ja maar gewoon in de trein zoals wij, waarom zou dat nu niet kunnen?' Meneer Van Beek: 'De essentie is wel hetzelfde denk ik, de middelen zijn alleen anders.
Het is toch elkaar gewoon zien en dan gebeurt er wel iets. Dat is hetzelfde gebleven denk ik'
Wat vinden jullie van dating apps?
Mevrouw Van Beek: 'Niks mis mee toch, ik weet alleen niet of dat makkelijker of moeilijker is'
Meneer Van Beek: 'Er zit misschien een kant aan dat je moet opletten dat er geen verkeerde dingen gebeuren. In mijn ogen is dat risico nu veel groter dan vroeger. Vroeger dan zag je elkaar en dan wist je veel meer gelijk Als je nu een beetje volgt wat er gebeurt, dan zie je wel dat er nu ook verkeerde dingen gebeuren, zoals bijvoorbeeld gechanteerd worden. Dat vind ik wel een negatieve kant' Mevrouw Van Beek: 'Het lijkt me ook wel moeilijker, want je ziet een foto, je hoort geen stem Zoals ik al zei: dat hij naast me bleef lopen en dat ik me gewoon veilig voelde, dat zegt toch al iets. Ik zou niet
elke jongen zo naast me laten lopen Je hebt eerder signalen al'
Meneer Van Beek: 'Ja, dat mis je met zo'n app denk ik toch, dat lijkt me toch een beetje oppervlakkig.'
Wat betekent liefde voor jullie, wat vinden jullie bijvoorbeeld heel belangrijk?
Meneer Van Beek: 'Dat heeft temaken met samen dingen ervaren of samen dingen doen en is ook een kwestie van geven en nemen. Maar ik vind het moeilijk om te omschrijven' Mevrouw Van Beek: 'Ja, ik vind het moeilijk, ik heb er een beetje over lopen denken Als je denkt aan liefde en je denkt aan je kinderen en je kleinkinderen is het heel duidelijk; daar wil je het allerbeste voor, dat vind ik heel makkelijk. Maar als je kijkt naar liefde tussen man en vrouw, dan komt er toch meer bij kijken. Dan is het toch meer elkaar laten en elkaar gunnen en ook wel je gedragen voelen door de ander, je veilig voelen Dat is toch wel een proces.'
Meneer Van Beek: 'Je moet ook kijken, want je hebt je eigen leven en je hebt je eigen dingen Je moet kijken, wat doet de één en wat doet de ander en wat doe je samen Want als je alleen maar alles samen doet is dat ook niet echt verrijkend, vind ik. Het is ook zo dat één van de twee een keer alleen is en dan moet je ook je eigen leven kunnen hebben en eigen vrienden kunnen hebben. Dat zijn ook wel dingen die echt belangrijk zijn, dus dan wordt het wel wat ingewikkelder als je ouder wordt.'
Mevrouw Van Beek: 'Ik zit ook zo van: liefde is een gevoel naar de ander toe, de ander waarderen en de ander laten zijn wie die wil zijn Liefde is natuurlijk ook wat je terugkrijgt.'
Denk je dat de liefde voor een partner anders is dan liefde voor een kleinkind, zoon of dochter?
Meneer Van Beek: ‘Ja, ik denk dat de liefde voor een kind is voor het hele leven Dat is bijna
onbaatzuchtig. Samen heb je toch beiden ook nog een eigen belang en dat maakt het iets
ingewikkelder.’
Mevrouw Van Beek: ‘En als het op een gegeven moment niet blijkt
te lukken dan kan je ook stoppen. Een kind dat is van jezelf, dat geef je door. Net als nu hebben we best veel vrienden van onze
leeftijd die ook kleinkinderen
hebben en wat er dan allemaal
gebeurt in de wereld, daar maken we ons dan erg zorgen over en nu ook voor onszelf. Voor jullie
maken we ons ook zorgen, omdat we willen dat jullie het allerbeste
krijgen. Dat is heel
onbaatzuchtige liefde en liefde
tussen man en vrouw is niet echt
onbaatzuchtig. Daar wil je iets voor terug, want ik wil van jou ook liefde. Van de kleinkinderen
krijg je ook liefde, dat gaat vanzelf’
U zegt net dat u ook liefde terug wil, in wat voor vorm krijg je dan die liefde van elkaar? Geef je elkaar bijvoorbeeld een knuffel of zeg je: 'ik hou van je'?
Mevrouw Van Beek: ‘Dat zijn toch moeilijke dingen, want dat is toch iets wat je leert. Wat ik bijvoorbeeld heb geleerd bij jou, is dat je geen man bent van woorden Hij zegt niet heel de dag dat hij van me houdt
Ik merk wel aan zijn gedrag, wat hij doet, dat dat ook liefde is Dat leer je ook, hoe iemand liefde uit en dat is verschillend. Gaandeweg leer je dat ook van elkaar.’
Je hoeft dus niet per sé heel de dag te zeggen dat je van iemand houdt?
Meneer Van Beek: ‘Nee, nee, nee, dat verveelt een keer.’
Mevrouw Van Beek: ‘Ja, hij kookt bijvoorbeeld elke dag of als ik
weg moet vraagt hij of hij de auto vast buiten moet zetten’
Meneer Van Beek: ‘Ja, ik denk dat je veel meer doet dan alleen maar woorden’
De kleine dingetjes zijn dus wel belangrijk.
Mevrouw Van Beek: ‘Als je ouder wordt leer je dat steeds meer zien en waarderen. Hoe vind jij dat ik dat doe?’
Meneer Van Beek: ‘Nou ja, je maakt de bedden altijd goed op en je doet het huishouden Dat zijn ook dingen die moeten gebeuren’
Denken jullie dat een goede verdeling in het huwelijk noodzakelijk is voor een goed huwelijk?
Meneer Van Beek: ‘Ja, je moet toch een soort balans hebben. Ik denk wel dat dat overal verschillend kan zijn Maar als het heel eenzijdig is, dan gaat dat wel wringen.’ Mevrouw Van Beek: ‘We hebben het niet echt afgesproken, het gaat een beetje vanzelf Maar ik denk wel, en zeker in deze tijd, dat het toch wel zo is dat de man meer doet in het huishouden, zoals koken of boodschappen doen. Ik denk wel dat het belangrijk is dat je het samen eens bent en niet per sé dat je beiden evenveel doet. Je
moet er samen tevreden over zijn, want anders kan er ruzie
ontstaan Meneer Van Beek: ‘De één is wat actiever en de ander leest veel meer. Er zijn gewoon verschillen en die verschillen moet je ook een beetje
accepteren. Dat is denk ik ook een beetje de kunst’
Wat zouden jullie willen meegeven over liefde aan de generatie van nu?
Meneer Van Beek: ‘Je moet iets breder kijken dan je eigen leven. Je moet eigenlijk kijken naar wat andere mensen ook zouden willen en proberen te begrijpen dat liefde ook te maken heeft met andere mensen Liefde in je eentje, dat werkt namelijk niet zo goed, daar heb je niks aan. Je moet om je heen kijken, wat er met andere mensen gebeurt. In de klas kun je met de één veel lol maken en van de ander denk je: nou, dat is niks, of misschien kan ik er wel mee praten Probeer dat maar een beetje bij anderen te zien, ik denk dat dat belangrijk is.’
Mevrouw Van Beek: ‘Wat ik zou willen meegeven is dat liefde ook
vaak te maken heeft met je eigen
ervaring, want ik heb nu drie
jonge meiden voor me die de toekomst voor zich hebben. Ik
denk dan van: je hebt de tijd al heel erg mee, dus doe vooral waar je talenten liggen, waar je goed in bent en wat je leuk vindt.
Dan kan je veel beter liefde geven als je die kans krijgt en je je kunt
ontwikkelen later met het
huwelijk en met kinderen Dan is het makkelijk om liefde te geven.
Ik heb bijvoorbeeld een tijdje niet goed liefde kunnen geven, omdat
ik heel gefrustreerd was. Dan zat
ik thuis en alleen, maar ik wilde andere dingen dan thuis zitten en dan kan je moeilijk liefde
geven Kijk dus waar je talenten
liggen en ontwikkel die en zorg dat je goed in je vel zit. Heel simpel gezegd is het zo’
Meneer Van Beek: ‘Je moet goed
nadenken over dingen die leuk
zijn Maar als je daarmee dingen
bereikt waarvan je denkt: dat levert wat op, dan moet je dat zeker blijven doen. Het gaat niet
allemaal vanzelf. Je moet wel dingen doen die je leuk vindt en waar je later ook wat mee kan.’
Mevrouw Van Beek: ‘Dat zijn dingen waarvan je denkt: daar kan ik me in ontwikkelen en dat kan ik goed, wat het ook is.’
Meneer Van Beek: ‘Als je niet goed in je vel zit, is het moeilijk om liefde te geven aan anderen. Dat is wel hoe het werkt.’
Zou je dan kunnen zeggen dat je eerst van jezelf moet houden voordat je van anderen kan houden?
Meneer Van Beek: ‘Ja, nou ja, je kan ook teveel van jezelf houden. Je moet jezelf niet in de weg zitten en jezelf goed voelen Het is wel belangrijk dat je tevreden bent, want anders gaat dat ook wringen Als dat niet goed zit, dan wordt het omgekeerd ook lastig.’
'LIEFDE IS TOCH DAT JE DE ANDER NEEMT ZOALS DIEGENE IS.'
Over Theo Linssen
Wie is de eigenaar achter het succesvolle advocatenkantoor Linssen & advocaten? We hebben
het over Theo Linssen, deze 66
jarige advocaat is afkomstig uit een klein Limburgs dorpje Dit
heeft hij verruild voor het grotere
Tilburg, vanaf het moment van studeren. Na de rechtenstudie, die hij heeft afgerond in medio
'82, is hij direct aan het werk gegaan. Hier heeft hij zijn eerste begin gemaakt van de succesvolle carrière die hij inmiddels achter zijn naam heeft staan. In september '87 werd de eerste hand gelegd aan het kantoor Linssen & advocaten dat zich in Tilburg bevindt Het kantoor is voornamelijk werkzaam in het agrarische recht. In de tijd van opkomst van het
bedrijf was er erg veel vraag naar advocaten die werkzaam zijn in deze vorm van het recht. Zo is dus ook het bedrijf ontstaan
Wij hebben meneer Linssen verschillende vragen gesteld, zo ook: De meningen over straffen zijn voor alle betrokkenen verschillend. Maar zijn de straffen wel hoog genoeg? Denk aan de gevolgen die een misdaad met zich meebrengt, de gevoelens van de familieleden bijvoorbeeld. 'Er is geen straf hoog genoeg voor een dader die iemand van het leven beroofd. Alleen is het niet zwart-wit Elke zaak heeft een ander verhaal en elk feit
moet worden berecht. Er is altijd wel een aanleiding voor de daad
HET VERHAAL VAN THEO LINSSEN OPGESCHREVEN DOOR ELLES HENST, FRÉDÉRIQUE ULUSAN, JET DE HAIR, PABLO VAN ZUNDERT, ROMY BURGER & SALMA ADENOok spelen er andere factoren, zoals verschillende manieren die mensen hebben om met emoties om te gaan, maar ook: geen spijt voor de daad, een onzekere zaak of dat de dader niet alle schuld heeft. Het leed dat er veroorzaakt is kan alleen niet geheel worden weggenomen Het wegnemen van het leed is wel het streven van recht'
We zien dus dat familie van het slachtoffer ook belangrijk is om rekening mee te houden. Maar wordt er ook gekeken naar de kant van de dader?
'Je krijgt altijd te maken met de familie, iedereen heeft familie. De dader laat zijn of haar familie ook meedelen. Als je een straf boven je hoofd hebt hangen dan is dat voor de familie ook ellendig
Onderschat dus niet wat het voor de familie betekent, bijvoorbeeld als de initialen in de krant staan zijn er altijd mensen die weten wie er bedoeld wordt en dat is voor de familie ellendig, want iedereen krijgt dan een mening over je als familielid zijnde
U hoort er vast nog veel over, discriminerend of stereotyperend gedrag. Wordt dit ook vaak in het strafrecht vertoond?
'Kort door de bocht is het antwoord: ja, dat gebeurt. Je wordt dus op basis van huidskleur, waar je niet voor hebt gekozen, eerder slachtoffer van onrecht Dit is niet het streven van recht Je moet juist eerlijk berecht worden, dus ook zonder vooroordelen of stereotyperende gedachte. We willen geen samenleving waarin we mensen op basis van kleur, ras of afkomst eerder verdacht maken van een strafbaar feit, maar het gebeurt en dat weten jullie ook De vraag is nu of we dat kunnen voorblijven en die vraag ligt eerder bij jullie generatie dan bij mijn generatie, want jullie generatie is meer opgegroeid in een multiculturele samenleving dan mijn generatie.'
Welke (strafrechtelijke) zaak is u het meest bijgebleven en waarom?
'Wat mij het meest is bijgebleven is van commuun strafrecht toen er een jongeman was die in de gevangenis moest, maar wel in het weekend naar huis mocht, waarbij hij in een van die weekenden samen met een vriendje een dubbele moord pleegde Die maandagochtend ging ik met de jongeman naar de voorzitter en zouden we het gaan hebben over hoe zijn straf afgebouwd kon worden. De jongeman vertelde tegen de voorzitter dat het gewoon goed ging, terwijl hij nog geen 48 uur daarvoor samen met zijn vriend een moord heeft gepleegd. 6/7 weken later kwam uit dat hij die moord had gepleegd Vervolgens zaten ik en de jongeman samen weer bij diezelfde voorzitter
Wat nog het meest schokkende was, was dat de jongeman de voorzitter recht kon aankijken en zonder enige emotie vertelde dat er niks aan de hand was en dat alles goed was'
U bent het niet altijd eens met de redenen van een misdaad.
Maar stel, je moet toch zo’n zaak verdedigen?
'Advocaat zijn is een lastig vak, je moet een soort masker opzetten. Je moet zonder emoties kunnen kijken naar een zaak, zonder vooroordelen. Het is belangrijk dat je een professionele houding hebt zodat het rechtssysteem goed blijft werken. Anders krijg je een systeem als tand om tand en oog om oog.'
'HET WEGNEMEN VAN HET LEED IS WEL HET STREVEN VAN RECHT.'
Ze heeft wel eens door groepsdruk een fiets gestolen, 'maar dat was niet de ‘ík’ die ik
ben' Een citaat van Marina
Leenders, die wij afgelopen week
samen met haar man Henk
interviewden over criminaliteit
Henk en Marina hebben in hun
leven weleens wat te maken
gehad met criminaliteit. Van 50
jaar geleden tot
cybercriminaliteit in het heden
Nadat we Henk hadden
gevraagd voor een interview en gingen zitten, wilde Marina ook wel meedoen. Daarna stelden we ze vragen over criminaliteit.
Heeft u wel eens iets misdaan in uw jeugd?
'Natuurlijk heb ik wel eens een snoepje weggehaald. Maar geen
grote dingen, daar ben ik te
eerlijk voor Nou, dan moet ik heel
eerlijk zijn: ik was eens met vrienden naar het zwembad gegaan En de fiets van de jongen bij wie ik achterop zat, mijn buurjongen, was weggehaald En ik moest van de hele groep een andere fiets pakken. Dat heb ik gedaan, want anders kwam ik niet thuis. Dat kwam vooral door de groepsdruk. Het eerste wat ik deed toen ik thuiskwam, was vertellen tegen mijn moeder wat ik moest doen. Mijn moeder is naar de buurjongen gegaan Die heeft die jongen aan z’n oren getrokken en die heeft de politie gebeld Ik heb echt een hekel aan diefstal.'
HET VERHAAL VAN MARINA & HENK LEENDERS OPGESCHREVEN DOOR CHRIS FRANSSEN, DAVID KERSTEN, EBBA VOGEL, LENNART GABRIËL, LUCA LA GRANGE EN RINGO BERNAERTSStel, u ziet iemand iets op heterdaad doen, wanneer belt u dan de politie?
'Als ik zie dat iemand z'n zakken worden gerold, of iemands portemonnee wordt leeggehaald, of dat iemand in elkaar geslagen wordt, zou ik gelijk mijn telefoon pakken en 112 bellen en proberen foto's te maken.' En bij kleinere situaties, bijvoorbeeld iemand die bij de supermarkt iets in z’n
zakken stopt? Marina zegt: 'Dan zou ik naar de bedrijfsleider gaan
en zeggen: die meneer of mevrouw heeft iets in de zak gestoken, houdt hem/haar maar even in de gaten.' Henk zei
echter: 'Ik weet niet of ik dat zou doen, je weet namelijk niet of die mensen armoede hebben. Voor hetzelfde geld hebben ze van de honger niks te eten'
Is er een excuus voor criminaliteit?'
Nou, armoede zal er veel mee te maken hebben, maar nee, het is geen excuus. Hulp kun je altijd vragen Maar het is wel een grote stap om naar de voedselbank te gaan. De schaamte is ook groot. Als ik niks te eten zou hebben, zou ik nog liever bij vrienden of familie aan de deur komen, om te vragen: 'Mag ik bij jullie meeeten?', of: 'Kun je me helpen?' dan dat ik naar de winkel zou gaan om te stelen. Om de criminaliteit te verminderen zouden de systemen moeten verbeteren'
'Als ik hier een zwerver zou zien lopen en die zou aan mij iets vragen: 'Mag ik binnenkomen?'
Nee. 'Hebt u geld voor mij?' Nee. Je weet niet of het een junk is. Ik zou naar binnenlopen en iets van een deken uit mijn kast pakken en hem wat te eten en drinken geven en zeggen 'alsjeblieft'
Maar ik zou ze geen geld geven, want je weet niet of het naar alcohol of drugs gaat.'
Vindt u Tilburg een veilige plek?
'Nou, sinds gisteren door die steekpartijen vind ik het steeds minder worden. En het is toevallig nog een moeder van een klasgenootje van mijn kleindochter.'
Dus het is wel een hechte buurt?
'Ja dat wel ja' Denkt u dat het specifiek in deze buurt is of ook in andere delen?
'Nee zeker niet, komt overal voor Ik zou liever niet in Noord wonen. Korvel en Broekhoven zijn wel de beruchtste buurten. Maar het zit overal. Ik weet niet wat er in de lucht hangt, maar ik heb het gevoel dat er iets rondzweeft dat ze allemaal van het padje gaat trekken'
Wat vindt u zelf van vandalisme?
'Ik ben helemaal tegen vandalisme. Waarom? Blijf gewoon van de spullen van andere mensen af Het heeft
totaal geen zin. Als je boos bent of als je protesteert, prima, dat mag. Je mag je stem laten horen, maar blijf van andermans spullen af Die relschoppers die er tussen
lopen zijn het ergste, want die maken alles kapot. Als mijn zoon daartussen had gestaan had ik hem daar persoonlijk tussenuit gehaald, al had ik een taxi moeten bestellen, had ik hem aan zijn haren terug meegenomen. Die jongens komen niet voor het demonstreren maar om alles kapot te maken en dat is puur vandalisme
Wat vindt u van criminaliteit in de jeugd?
'We hebben zelf twee kinderen, een dochter van 37 en een zoon van 35 Als zij in de criminaliteit zouden belanden zou ik dat heel erg vinden. Ik zou ze wel aanpakken'
'De jeugd wordt geil gemaakt met geld. Een paar foute vrienden en je gaat al het verkeerde pad op. Het probleem is ook dat ouders vaak ook de vrienden van hun kinderen niet meer kennen, maar het probleem ligt ook wel bij de ouders In de maatschappij moeten nu allebei de ouders werken om ervoor te zorgen dat er eten is
Vroeger kon ik gewoon bij de kinderen zijn en ervoor zorgen dat zij het juiste pad op gingen, nu kan dat dus niet meer. Het is wel erg zielig als kinderen in de criminaliteit belanden'
Denkt u dat criminaliteit de afgelopen tijd toeneemt?
'Criminaliteit neemt de laatste tijd zeker toe, het is ook specifiek digitale criminaliteit die toeneemt. Het is ook voor kinderen niet meer veilig op straat, onze kleindochter draagt zelfs een horloge waarmee we kunnen zien waar ze is, als ze bijvoorbeeld naar de speeltuin gaat. Vroeger konden we gewoon op straat spelen en als het tijd was om te eten had mijn moeder een fluitje om ons te roepen en zelfs als we in de hele wijk waren kwamen wij gewoon snel naar huis Nu kunnen ze zelfs niet op straat spelen door de auto's
Vroeger was alles beter, toen speelden we nog met simpel speelgoed, nu hebben we een tablet. Alles was toen leuker, gezelliger en er was minder criminaliteit'
Laatst was er ook avondklok, wat vond u daarvan?
'Als ik kinderen van jullie leeftijd had gehad in die tijd moesten die zeker binnenblijven Je houdt je gewoon aan de regels. We weten ook wel dat David een fatsoenlijke opvoeding gehad heeft en jullie waarschijnlijk ook.'
'IK BEN HELEMAAL
VANDALISME. BLIJF
GEWOON VAN DE SPULLEN
VAN ANDERE MENSEN AF.'
Misdaad, iedereen krijgt er ooit mee te maken. Zo ook mevrouw Wilborts. Aan de hand van het boek 'Alles is weg' en het thema 'misdaad' zijn we begonnen aan dit interview. Op 19 oktober gingen wij langs in Westelbeers bij mevrouw Wilborts. Ondanks dat Westelbeers maar rond de 300 inwoners telt, kon mevrouw Wilborts ons genoeg vertellen over haar eigen ervaringen met misdaad in de buurt.
Mevrouw Wilborts is meerdere keren in contact gekomen met de criminaliteit. Wij vroegen aan haar welke personen die dichtbij haar staan, vaak in contact
komen met misdaad Hierop
antwoordde ze: ‘Een buurtgenoot heeft enkele misdaden begaan, zoals stelen en geweld
Hij heeft hiervoor ook een aantal keren vastgezeten. Ook kwam mijn broer vaak in contact met misdaad, omdat hij bij de politie werkte en dus de misdaad bestreed’ Politie
Haar broer is Cees, jarenlang enthousiaste wijkpolitie van Tilburg. Na enkele achtergrondinformatie opgezocht te hebben kwamen wij erachter dat Cees zich, ondanks zijn pensioen dat steeds dichterbij kwam, intensief bleef inzetten om de buurt te verbeteren. Doordat hij zijn beroep als wijkagent een paar jaar voor zijn pensioen achter zich had gelaten, maar toch nog iets wilde doen voor de maatschappij, is hij lid geworden van de milieupolitie
HET VERHAAL VAN MEVR. WILBORTS OPGESCHREVEN DOOR CAS MUURMANS, CASPER SCHEUNEMAN, JELLE VAN DE GEVEL, KAJ WILBORTS, KAY HABRAKEN EN MAURO KORSSENDoor een artikel van NRC (2016) zijn wij erachter gekomen dat hij een zeer bewonderenswaardige prestatie heeft geleverd; hij heeft een peuter gered van de verdrinkingsdood Op het moment dat Cees ter plaatse kwam, was de kleine peuter al doodverklaard Echter, hij riep dat ze door moesten gaan met reanimeren Na twee weken in coma te hebben gelegen, ontwaakte het jongetje. Door zijn heldhaftige optreden heeft Cees dus een leven gered.
Waar mevrouw Wilborts het meest misdaad tegenkomt is in de buurt van haar eigen huis. Een buurtgenoot van mevrouw Wilborts heeft onder andere misdaden gepleegd zoals stalking en het gebruiken van geweld. Hij heeft hiervoor meerdere keren vastgezeten en heeft een tijdje met een enkelband om zijn been rondgelopen
'Het is niet alleen dat jatten', gaat zijn vader door. 'Die jongen heeft altijd wel wat.' Deze quote komt uit ‘Alles is weg’ door Anke Kranendonk. Deze quote past volgens ons goed bij de buurtgenoot, hij komt namelijk erg vaak in contact met misdaad, ook al sinds jongs af aan.
Mevrouw Wilborts heeft zelf nog nooit een misdaad begaan, zelfs geen kleine misdaad ‘Ik heb nog nooit een boete gehad, ook niet voor te hard rijden.’ Dit is opmerkelijk, want 8 van de 11 mensen met een rijbewijs geeft
aan wel eens een boete te hebben ontvangen voor te hard te rijden.
Al met al zie je dus dat iedereen weleens in contact komt met misdaad, ook mensen die zelf nog nooit een misdaad hebben begaan. Mevrouw Wilborts komt vaak in contact met haar broer Cees die dagelijks bezig was met het bestrijden van misdaad, echter is hij nu aan het genieten van zijn pensioen. Ook komt haar buurtgenoot erg vaak in contact met misdaad en is hij hier al meerdere malen voor gestraft, onder andere met een gevangenisstraf.
Wij hebben Piet Hoogers geïnterviewd. Piet is in 1948 geboren in Waalre. Hij woont nu in Hilvarenbeek. Aan de hand van vragen en quotes uit een aantal Nederlandse boeken over relatie tussen ouder en kind, kwamen we meer te weten over zijn leven en zijn relatie met zijn (klein)kinderen.
Hoe was u met uw eigen (groot)ouders?
'In principe goed. Ik heb mijn vader niet echt gekend, want hij overleed toen ik anderhalf jaar oud was, maar ik had voor de rest wel een liefdevolle band met mijn moeder. Opa en oma zijn heel jong gestorven maar daar was de band altijd heel erg goed mee.'
'En zo is het Uiteindelijk komt de waarheid altijd aan het licht, hoe goed je haar ook verstopt. Hoe dik het ijzer van je brandkast ook is, hoe ingewikkeld je de code ook maakt, het heeft geen zin Echte, grote geheimen willen gevonden worden. Omdat ze eenzaam zijn. En omdat ze groeien Hoe langer je een geheim verstopt, hoe eenzamer en groter het wordt.'
(Lieveling, Kim van Kooten)
Heeft u vroeger ook geheimen gehad voor uw kinderen?
'Nee nooit gehad, dus altijd open en eerlijk, omdat open- en eerlijkheid het langste duurt en wij vonden dat er geen geheimen of geen gebreken mochten zijn en dat de kinderen altijd alles mochten weten. Open- en eerlijkheid is altijd ons motto geweest en dat is het nog steeds.'
HET VERHAAL VAN PIET HOOGERS OPGESCHREVEN DOOR FLOOR VAN VETHOVEN, MEIKE VAN RAAK, ROSA GETKATE, SABIEN EMELEER EN TESS WAHLEN'Mama kan het niet alleen, het leven. En ik kan het niet alleen met mama, dus ik liep naar een telefooncel en ik belde papa en papa kwam.'
(Lieveling, Kim van Kooten)
Hoe zou u handelen in zo’n situatie als u erachter zou komen dat een familielid uw kind zou misbruiken?
'Dan zou ik het niet al te best afhandelen. Ik zou boos een gesprek aangaan met de dader, daarna zou ik het door de betreffende instanties laten afhandelen Ik zou eigen rechter willen spelen, maar dat mag niet, dus vandaar dat ik het op gepaste wijze zou laten afhandelen door de rechterlijke macht.'
'En kun je je nog herinneren dat ik je voor de eerste keer mee naar de club nam?'
(Victor, David Steenmeijer)
Vanaf welke leeftijd begonnen uw kinderen kennis te maken met uitgaan en hoe stond u hier in?
'Tante Carlijn mocht vanaf haar 16e op stap en drinken met mate Ook moest ze om 12 uur thuis zijn. Andrea ging niet of amper uit. Pas vanaf een jaar of 17 deed ze dat en ook rond 11/12 uur thuis zijn'
Was u vroeger streng voor uw eigen kinderen?
'Ach streng, gedisciplineerd waren wij vooral. We tolereerden veel van de kinderen tot bepaalde mate, maar nee is nee en de ene mag niet wel iets wat de andere niet mag'
Wat mochten ze dan bijvoorbeeld niet?
'Geen grote mond, geen scheldwoorden en niet laat alleen op straat als het donker was'
Komen de relaties die u vroeger had met uw kinderen overeen met de relaties tussen uw kinderen en kleinkinderen nu?
'Andrea is qua karakter precies hetzelfde als ik en Carlijn is hetzelfde als mijn vrouw. Qua band is Andrea strenger dan ikzelf Wij waren niet streng maar rechtvaardig. Tante Carlijn is heel zorgzaam en wil het beste voor iedereen De kinderen stonden altijd voorop, waardoor ze zichzelf nog zou vergeten en dit had mijn vrouw ook.'
‘Wij weten als geen ander dat je enorm je best doet om het voor Michel allemaal zo normaal mogelijk te laten lijken’
(Het Diner, Herman Koch)
Heeft u ook soms terwijl u zich niet zo goed of gelukkig voelde, gedaan alsof dit wel zo was tegen uw kinderen, zodat ze zich geen zorgen maakten?
'Als ik frustratie op het werk of iets zou voelen, uitte ik dat niet naar de kinderen omdat ze dat niet zouden snappen Maar in principe zijn er nooit problemen geweest, dus dat konden de kinderen ook niet merken'
Heeft u de manier van opvoeden doorgegeven aan uw eigen kinderen? 'Ja, de opvoeding die ik thuis gehad heb, die heb ik doorgegeven aan mijn eigen kinderen. Maar die is niet vergelijkbaar met nu, want toen was alles nogal anders dan nu. Toch hebben we die voorbeelden overgedragen aan onze kinderen.'
'Wanneer ik een definitie zou moeten geven van geluk, dan is het deze: het geluk heeft aan zichzelf genoeg, het heeft geen getuigen nodig.'
(Het Diner, Herman Koch)
Waar haalt u geluk uit in het leven en haalt u ook geluk uit tijd spenderen met uw kinderen?
'Wij halen juist ons geluk uit de kinderen en kleinkinderen Als het met de kinderen en kleinkinderen goed gaat, dan zijn wij een trotse opa en oma.'
Van zoon, tot vader, tot opa en hopelijk tot overgrootvader. Uit dit interview is gebleken dat Piet een liefdevolle band heeft met al zijn kinderen en kleinkinderen. Als laatste zegt hij: 'Mijn wens is dat ik nog lang gezond mag blijven en dat ik mag meemaken dat mijn kleinkinderen nog kinderen krijgen en dat ik dus overgrootvader word
Op woensdag 19 oktober hebben wij Agnes Heijms geïnterviewd over het thema liefde. Agnes, geboren op 29 augustus 1954, heeft veel liefde in haar leven. Zo is ze gelukkig getrouwd met haar partner Kees, al 48 jaar! Ook heeft ze twee dochters en is ze
oma van vier kleinkinderen. In dit interview hebben we het over die vele soorten van liefde die in Agnes haar leven voorkomen.
Wat betekent liefde voor u?
Liefde kan een heleboel betekenen voor mij! In veel verschillende maten en vormen.
Liefde heb je nodig, iedereen heeft liefde nodig. Deze krijg je van mensen om je heen; van je familie en vrienden.
Hoe uit u uw liefde richting degene die je lief hebt? Knuffels, zorgen, lachen, of samenzijn? Alle
vier, van alles een beetje Daarbij vind ik het ook belangrijk om voor elkaar te zorgen, voor elkaar klaar te staan en om goed naar elkaar te luisteren.
Wat is uw vroegste herinnering aan liefde?
Lastige vraag Mijn eerste herinnering aan de liefde is toch Kees. Nu heb ik natuurlijk ook wel liefde richting mijn broers en zussen, maar daar werd op die manier niet echt over gepraat in mijn jeugd Ik kwam pas echt in aanraking met liefde toen ik Kees ontmoette. Ik was destijds 16/17.
HET VERHAAL VAN AGNES HEIJMS OPGESCHREVEN DOOR FEMKE NOLET, FLEUR VAN DER SCHOUW, EMMA BOERSMA ROOS DEN BOER, PIEN DUBBELD EN LOT DE KORTHoe zou u de liefde tussen u en uw twee dochters omschrijven?
Voor hen zou ik alles doen. De band tussen mij en mijn dochters is goed en we zijn erg open naar elkaar, we hebben geen geheimen Ook de zorgzaamheid die we voor elkaar hebben is mij heel dierbaar
Laat u uw kinderen vaak weten dat u ze lief hebt? Hoe uit u dit?
Ja, ik uit het door het tegen hen te zeggen. Ik ben ontzettend trots op ze en dat laat ik ze ook graag zien.
Hoe zou u de liefde tussen u en uw ouders beschrijven?
Vroeger ging het goed, ik was acht jaar toen mijn moeder stierf aan kanker Mijn vader ben ik
verloren toen ik twintig was. Hij was niet zo open over de liefde dus daar hadden wij thuis geen gesprekken over.
'Alles was altijd interessanter voor hem dan ik: zijn boeken, de krant, zijn haar, de visite en nogmaals zijn haar. Zijn haar! […] Dagelijks besteedde hij meer tijd aan zijn haar dan gedurende drie volle maanden aan mij. ' Bladzijde 51Wees onzichtbaar, Murat Isik
Bovenstaande quote uit wees onzichtbaar gaat over de band met de vader. Hij was erg druk met andere dingen. Kunt u uw band met uw vader beschrijven?
Ik had een doorsnee band met mijn vader, er was weinig diepgang Hij betrok me niet bij gesprekken. Dit komt doordat we zo'n groot gezin waren. Ook zal de dood van mijn moeder op vroege leeftijd hier invloed op hebben gehad.
'Familie is liefde voor mij'
Bekeken vanuit uw ouders perspectief; hoe zouden zij jullie liefde beschrijven?
Ik kan dit natuurlijk niet exact zeggen, omdat ik ze al een hele tijd niet meer in mijn leven heb. Maar zoals ik me kan herinneren was de liefde van mijn ouders richting mij, ondanks het weinig besproken werd, toch zeker wel aanwezig.
Heeft u het gevoel dat jullie
liefde ooit minder is geweest?
Zo ja, wanneer? Hoe kwam dit?
Naar mijn idee is die liefde altijd gebleven, ongeacht de omstandigheden We hebben niet echt mindere momenten gehad, in ieder geval niet van mijn kant
We hebben een quote voorgedragen uit het boek van
Splinter Chabot:
'Of jullie nou hetero of homo zijn, dat maakt ons allemaal niks uit, als jullie maar gelukkig zijn.’ Mijn
moeder keek mijn vader aan ‘Ja,’ zei mijn vader, ‘ik heb hartstikke
veel vrienden die homo zijn en heel veel vrienden die hetero zijn, iedereen is even gelukkig’
Bladzijde 114 - Confettiregen, Splinter Chabot.
Wat zijn uw gedachten bij dit onderwerp?
Ik ben hier heel open in Ik vind dat alles mag en kan. Er is helemaal niks mis mee Uiteindelijk blijft iedereen toch
zichzelf. Wij hebben een dochter die lesbisch is Toen ze haar seksualiteit aan ons vertelde vonden mijn man en ik het heel goed Ze had het zelfs eerder
mogen zeggen!
Had u het verwacht?
Ik had op dat moment niks door. Het kwam wel als een verrassing Mijn broers en zussen hadden daarentegen wel een vermoeden. Kees zei dat hij het stiekem wel een beetje door had.
'Ik haalde snel adem in de hoop dat ik de volgende zin er op nog net uit kon krijgen voordat de dam in botsing zou komen met de rivier die in aantocht was. ‘Ik heb iemand ontmoet en het is een jong–’ de dam brak. Volledig. Ik moest huilen, dook met mijn gezicht in mijn handen''
Bladzijde 292 - Wees onzichtbaar, Murat Isik
Wat denkt u dat hier gebeurt?
Ik snap niet dat ouders in shock kunnen zijn Homo's zijn anders dan lesbiennes.
Alles wordt zo in hokjes geplaatst
Wat is volgens u de beste manier om liefde te uiten?
Door vaak tegen je geliefde te zeggen: 'ik hou van jou!'
Een doel van opvoeden is het kind helpen naar zelfstandigheid, het kind klaarmaken voor de maatschappij en het laten opgroeien tot een gelukkig mens. In de opvoeding kun je die doelen behalen door als ouder vanaf de geboorte al hechting met je kind te ontwikkelen
Kinderen zijn namelijk erg afhankelijk van hun ouders, zeker in de eerste jaren
Een goed begin van een band en hechting met de ouders is daarom voor een kind essentieel De rode draad in ons interview met Josephine is dat de basis het belangrijkste is om een goede ouder-kindrelatie op te bouwen. Kinderen hebben op jongere leeftijd rust, reinheid, regelmaat en regels nodig, maar ook veiligheid en contact spelen een grote rol in een goede opvoeding
'EEN DOEL VAN OPVOEDEN IS HET KIND HELPEN NAAR
ZELFSTANDIGHEID, HET
KIND KLAARMAKEN VOOR
DE MAATSCHAPPIJ EN HET
LATEN OPGROEIEN TOT EEN GELUKKIG MENS.'
FOTO'S BIJ HET VERHAAL VAN EEN SPORTDOCENT DOOR HIDDE PANIS, YANNICK DEKKER, SIMON UPPELSCHOTEN, DINAND HERMANS, ROBIN VAN DER HORST, LEEN AUGUSTIJN EN DANIËL VERBOVEN
'We kregen de opdracht om voor Nederlands een interview te houden met een 60-plusser over een bepaald thema. Het thema dat we kozen is school- en studententijd. Dit onderwerp vonden wij goed passen bij een docent, want die heeft het van twee kanten meegemaakt. Daarom hebben we een gymdocent geïnterviewd.'
Deze verteller deelde zijn verhaal met de leerlingen, maar koos ervoor om het verhaal niet in dit magazine te laten opnemen We delen daarom op de volgende pagina's alleen de foto's die het groepje maakte naar aanleiding van het verhaal dat zij hoorden en schreven
‘Als alles weer is zoals het was, ga ik echt bewuster leven blij zijn met kleine dingen; met iedere zonnestraal, met iedere rijstkorrel.’ Een citaat uit ‘Alles wat er was’ van Hanna Bervoets, waarin mensen in één klap opgesloten waren. Daarbij denken wij meteen aan de coronatijd, omdat daardoor ook alles in één klap gesloten werd en mensen opgesloten werden Daarin vielen de ouderen onder de kwetsbare groep, waardoor zij minder vrijheid hadden dan de rest.
Wij zijn op bezoek geweest bij Ria om met haar te spreken over isolatie. Zij wilde zeker genieten na de coronatijd, zoals wandelen en daarna naar een terrasje gaan, afspreken met de kinderen en genieten van de natuur
Het leven van Ria
Ria van de Lisdonk is geboren in 1941 te Tilburg. Van haar veertiende tot haar zestiende hielp ze mee in andere
huishoudens Daarna is ze tot haar 26e gaan werken in de confectie, ze maakte de naden van mannen pantalons Later promoveerde ze en ging ze werken als controleuse. Hierbij controleerde ze of broeken wel goed waren. Op haar 26e kreeg ze kinderen met haar grote liefde Jan, waarmee ze ondertussen al 64 jaar samen is en maar liefst 58 jaar getrouwd! Ze zijn getrouwd voor de kerk, maar katholieke gewoontes hebben ze niet meer. Ze hebben twee kinderen
gekregen, meerdere kleinkinderen en zelfs één achterkleinkind
HET VERHAAL VAN RIA VAN DE LISDONK OPGESCHREVEN DOOR JULIUS JAKOBS, JOAN DE ROOIJ, WOUTER JOORE ,KOEN SOMERS, TYGO KRIECKAART, DAVE LOOIJKENS, JETSE NAUTADeze wonen niet meer in Tilburg, maar ze komen nog regelmatig langs bij opa en oma Vroeger gingen ze veel op reis: Barcelona, Parijs en Londen. Ook met een bedrijfsuitje van Jans werk Met allemaal collega's gezellig in de bus, acht uur rijden. Tegenwoordig gaan ze niet meer naar het buitenland, ‘Die tijd is voorbij’
Toen kwam corona…
De coronatijd was verschrikkelijk voor Ria en Jan. De boodschappen moesten door anderen gedaan worden, de horeca was dicht en familie kon ze ook niet meer in het echt zien. Gelukkig kon ze wel met haar mobiele telefoon het contact met haar familie onderhouden. Ze vond het lastig dat heel veel dingen dicht waren. 'Ik verveelde me toen ontzettend’, vertelde Ria over de coronatijd Daarentegen hebben ze wel veel gewandeld in de Oisterwijkse Bossen om onder andere lekker van de natuur te genieten.
Daarbij dronken ze, zodra het weer mogelijk was, dan ook een bakje koffie bij Klein Speijck
Volgens Ria hebben zij en haar man het nog wel goed gehad. Helaas hebben ze wel een keertje corona gehad, maar ze hadden nauwelijks last van klachten. Ze kon de beelden van de ICpatiënten niet aan zien. ‘Vreselijk was het, vreselijk,’ zei ze wederom
Eind goed al goed Nu de corona tijd weer voorbij is, kan ze gewoon weer naar terrasjes en weer op bezoek komen bij familie. ‘Veel gezelliger dan de hele tijd thuis zitten’. Vandaag de dag leiden Ria en Jan hun oude leventje weer. Ze verbouwen bijvoorbeeld de badkamer ‘Die wc-pot, da's leuk Daar kunnen bloemen in!’, zei hun dochter Waarop Ria
antwoordde: ‘Nou, neem jij die dan maar mee.’ Ondertussen staat-ie nog steeds in de tuin
'DIE WC-POT, DA'S LEUK. DAAR KUNNEN BLOEMEN IN!'
'Een verlangen was het om alles waar zij naar keek in je op te zuigen, om niets te vergeten, geen moment van deze wereld die haar wereld was geworden: koel, helder, ondoorgrondelijk' Deze quote komt uit het boek hersenschimmen van J. Bernlef met betrekking tot het ouderdom en oud worden. Samen met Adrie Mommersteeg (73) gingen wij een gesprek aan over hoe zij ouderdom ervaart en hoe het leven en de mensen anders zijn dan dat ze vroeger waren
Kunt u iets over uzelf vertellen?
‘Ik ben geboren en opgegroeid in een dorp bij Breda. Ik ben nu bijna 74 Ik kom uit een gezin van 11 kinderen waarvan ik de 10e was. Na het opgroeien was ik getrouwd en daardoor heb ik nu drie kinderen en vier kleinkinderen.’
Op welke manier ervaart u eigenlijk ouderdom?
‘Ouderdom ervaar je niet in je hoofd, je lichaam wil niet meer mee, dat wordt iedere keer een beetje minder, je lichaam slijt'
Was er een leeftijd waarop u duidelijk merkte dat andere mensen u als oud beschouwden?
‘Nou ja dat is relatief, als je bijvoorbeeld om kinderen heen bent, hoor je zo 'er waren oude mensen', en daar bedoelen ze dan moeders mee die misschien dertig zijn en ook wanneer je de bus binnenkomt, staan er rond de 50 wel mensen voor je op zodat je kan gaan zitten.’
HET VERHAAL VAN ADRIE MOMMERSTEEG OPGESCHREVEN DOOR LIAM LIOR, OLAF BARETTA, WEN MAN ZHANG, YASSINE BOUHANNI EN FILIPEK CIZEKVindt u dat ouderdom u veel kansen heeft ontnomen, of heeft het juist voor nieuwe kansen gezorgd? ‘Nee, het heeft niet veel kansen ontnomen, je moet juist kijken wat je wel kan doen Dat is mijn eerste uitgangspunt, zo gauw je gaat denken 'Ik kan bepaalde dingen niet meer.', dan moet je even naar jezelf kijken en denken, wat kan ik wel?’( ) ‘Dus niet, wat kan ik niet, maar wat kan ik wel, dan blijft er altijd een heleboel over’
U woont al uw hele leven in Nederland, wat zijn de beste en slechtste ontwikkelingen die u in die tijd heeft meegemaakt?
‘Ik ben eigenlijk in de gelukkige omstandigheid dat ik geboren ben na de Tweede Wereldoorlog, dus vanaf toen is Nederland alleen in opbouw geweest, het is allemaal luxer geworden.’
Wat voor veranderend gedrag merkt u en wat vind u hiervan?
‘Mensen op de bus staan op voor ouderen. Ik vind dat eigenlijk wel goed, het laat respect zien, dus dat je jong bent maar wel iemand die ouder is waardeert, dat is ook nodig.’
Is er iets dat u vroeger meemaakte dat fijner was dan het nu is of dat vroeger anders was? ‘Nou vroeger had je meer sociale contacten met de mensen om je heen, je kon gewoon bij iemand binnenlopen als je band plat was bijvoorbeeld, dat kon toen gewoon. Zo stond onze deur ook eigenlijk altijd open, ook in de nacht en fietsen hadden vroeger
ook geen sloten, die fiets was gewoon van jou, dus dan bleef de rest er van af’
Als u terug naar het verleden kon gaan, zou u het fijner vinden om hier te blijven en het comfort van nu te behouden of om terug te gaan naar vroeger waar mensen vriendelijker waren? ‘De sociale contacten die je toen had moet je gewoon bijhouden De luxe van nu is zo, omdat deze met kleine stapjes gegroeid is naar de top Je ziet nu dat we dus ook stapjes terug moet nemen met bijvoorbeeld gas- en stroomgebruik, maar dat zou wel gewoon prima moeten kunnen, vroeger hadden we al die dingen niet en we waren toch tevreden.’
‘Liefhebben kan in je eigen tijd, in je eigen tempo. Het vergt geen verantwoording, er zijn geen verplichtingen’
Een quote uit Efter van Hanna
Bervoets Het omschrijft het fijne van iemand liefhebben We
waren op zoek naar verhalen over hoe mensen liefhebben en van elkaar houden. We kwamen uit bij Bart Bos, een 76-jarige man uit Berkel Enschot We hebben hem op maandag 17 oktober gesproken over zijn ervaringen met de liefde
‘Het is iets wat je niet kan definiëren, dan wordt je warm van binnen, daar voel je je goed
bij!’ Bart vertelde ons dat hij voor het ontmoeten van zijn vrouw een erg actief leven had. Sinds zijn 14e ging hij vaak met zijn broer op fietsreizen door Europa.
Hij is in onder andere Engeland, Italië en Joegoslavië geweest waar ze met zijn tweeën in jeugdherbergen sliepen Later ging hij dit ook met vrienden doen, voornamelijk met zijn beste vriend Lambert, waar hij veel avonturen mee deelde. 'En die had humor! Ja, dat is erg belangrijk. Dat is de saus die het lekker maakt, toch?' vertelde Bart ons over een van zijn leukste reizen met zijn beste vriend. Sinds het overlijden van Lambert voelt Bart nog veel waardering en liefde voor zijn voormalige beste vriend.
HET VERHAAL VAN BART BOS OPGESCHREVEN DOOR SAMUEL MACHADO, PEPIJN WINKENS, ROBIN WILGERS, WOUTER FRANSEN & YOURI VAN IERLAND‘Ik ging expres 14 kilometer ver weg wonen zodat ik elke dag kon fietsen.’ Na zijn jeugdige fietsavonturen is hij in Tilburg economie gaan studeren en is hij vervolgens economiedocent geworden. Hij is vervolgens in Dongen gaan wonen terwijl hij in Tilburg les gaf zodat hij verder
naar school kon fietsen, zo veel
hield hij hiervan Ook maakte hij later economietoetsen voor
mensen die net uit de gevangenis kwamen en/of migranten zodat ze (opnieuw) in de Nederlandse maatschappij konden integreren.
Dit doet hij nog steeds met veel plezier.
De eerste ontmoeting
Bart vertelde ons dat hij graag met vrienden naar de kroeg ging en veel avonturen met vrouwen en vrienden heeft beleefd. Toen hij in Dongen woonde, heeft hij daar zijn vrouw in een kroeg ontmoet. Hij was toen al ruim 40 jaar oud en zij was toentertijd net boven de 30. In de kroeg stond een bandje op te treden, waar zij bij zat Het was geen liefde op het eerste gezicht maar door de vele ontmoetingen in dezelfde kroeg ontstond er een band tussen de twee.
Zijn vrouw heeft al lange tijd problemen met haar gezondheid
Ze heeft MS, een ziekte van het centrale zenuwstelsel. Ook was ze geboren met een derde long, die er inmiddels uit is. Bart spendeert veel tijd aan het zorgen voor haar, en dit doet hij met alle liefde Op de vraag of hij haar eerder had willen ontmoeten antwoordde hij dat hij blij is dat hij zo lang een vrij leven heeft kunnen leiden, hoewel het wat rustigere leven met zijn vrouw hem ook goed bevalt. Zijn vrouw heeft een paar jaar terug een operatie voor haar derde long gehad. Hij kan zich nog steeds herinneren dat hij enorm opgelucht was toen dit goed ging. Bart houdt onvoorwaardelijk van zijn vrouw en vindt het lastig om te zien dat zij de dingen waar zij zo van genoot niet meer kan doen Toch vindt hij dat dit het allemaal waard is en zal hij voor zijn vrouw blijven zorgen tot het einde
DHR. BOS
'Op dat moment weet je niet beter, je realiseert je dit pas later. Ik heb dit dus toen niet bepaald als last ervaren’ Dit heeft Jonathan Verschuuren, de vader van Tobias, ons verteld, een paar simpele woorden met veel betekenis. Het ging hier over de strenge opvoeding die hij vroeger kreeg en hoe zijn eigen opvoeding daardoor wordt beïnvloed Wij interviewden hem over zijn kijk op de ouderkindrelatie, opvoeden en hoe de relatie tussen hem en zijn ouders verschilt van die tussen hem en zijn kinderen.
Hoe zou u uw relatie met uw kind omschrijven?
'Als ik kijk vanuit mijn perspectief is deze vrij goed. Ik probeer altijd toegankelijk te zijn Ik vind het daarom ook belangrijk dat er geen barrière tussen mij en mijn
kinderen is Een softere opvoeding zorgt denk ik voor een betere relatie met je kind.'
Hoe was uw relatie met uw eigen ouders en hoe heeft dat uw manier van opvoeden beïnvloed?
'Mijn ouders waren vrij afstandelijk, maar ik denk dat dit voor die tijd als vrij normaal werd gezien. Ik ben in de jaren ‘60- ’70 opgegroeid Bij mijn grootouders was deze afstandelijkheid nog sterker, dus de tijd speelt hier ook een belangrijke rol in Dit kwam ook doordat de gezinnen vroeger een stuk groter waren dan nu. Ik denk wel dat mijn ouders in vergelijking tot die van hen, een stuk dichterbij gekomen zijn in het opbouwen van een persoonlijke relatie. Ondanks dit heb ik het toch als vrij afstandelijk ervaren. De intentie die ik heb bij het opvoeden van mijn kinderen
HET VERHAAL VAN JONATHAN VERSCHUUREN OPGESCHREVEN DOOR BRAM WOLF, SJOERD DELIËN, SEPP HEERENS, OLIVIER LUNSINGH SCHEURLEER, BAS VAN HEST & TOBIAS VERSCHUURENis daarom ook om de afstand zo klein mogelijk te laten.'
Wij hebben Jonathan ook een aantal vragen gesteld aan de hand van quotes uit het boek
‘Wees Onzichtbaar’ van Murat Isik. Het boek gaat over de relatie tussen Metin en zijn vader Harun. Op een gegeven moment in het boek besluit de vader een dönerkraam te beginnen, met hulp van zijn gezin. Hij vindt alleen dat zijn zoon lui is en te weinig doet en zegt erg boos: ‘Hé, jij gaat niet de hele dag toekijken, jij gaat straks het houtskool
aansteken, waarmee we de grote barbecue brandende gaan houden!’ Om zijn argument kracht bij te zetten en duidelijk te maken dat hij zijn zoon lui vindt, voegt hij toe: ‘Toen ik even oud was als jij, had ik tientallen taken in het dorp die ik zonder protest uitvoerde, terwijl jij hier in Holland
een gemakkelijk leventje leidt’.
Uit deze quotes blijkt dat de vader heel streng is en een harde aanpak als de beste opvoedmanier ziet
Hoe denkt u hierover?
'Ik ben zelf niet zo'n voorstander van het hard aanpakken, maar vind het wel belangrijk dat kinderen meehelpen met de taken die gedaan moeten worden. Ik vind dat het kind hier zelf het initiatief in moet nemen. Ik vind het daarom belangrijker om te zorgen dat je het kind stimuleert mee te helpen dan dat je deze hiertoe gaat dwingen Dwang zal waarschijnlijk ook tot een minder goed resultaat leiden Je bent dan namelijk niet echt gemotiveerd.'
Denkt u dat als je een kind niet hard genoeg aanpakt dat het kind het nooit zal leren? Moet je af een toe niet iets strenger zijn voor je kind?
'Misschien af en toe wel, maar mijn voorkeur blijft toch bij de iets zachtere weg Uit ervaring blijkt deze manier ook zeker te werken, door er bijvoorbeeld een beloning tegenover te stellen Je kunt het dus ook op de tegenovergestelde manier aanpakken.'
De zoon heeft ook een erg afstandelijke relatie met zijn vader, dat blijkt uit deze quote: ‘Zijn moeder probeert af en toe om Harun een vader te laten zijn en hem mee te laten nemen naar de vereniging of het zwembad, maar de conversaties verlopen dan stroef en uit alles blijkt dat het Harun nooit om Metin en altijd om hemzelf gaat’ Hoe groot denkt u dat de afstand tussen ouder en kind moet zijn?
'Ik denk dat dit voor iedereen verschillend is, het is vrij persoonlijk. De persoon in het boek is een ander persoon dan ik Ook ligt het aan twee personen en de wisselwerking tussen hen. Ondanks dit ben ik van mening dat het uitgangspunt hiervan moet zijn dat deze afstand klein is Beide partijen vinden het bijvoorbeeld leuk om dingen samen te doen'
Jonathan ziet dus zeker verschillen tussen zijn eigen opvoeding en die van zijn kinderen. Hij zegt bijvoorbeeld: 'Ik voed mijn eigen kinderen minder streng op en ik geef ze meer eigen verantwoordelijkheid.' Hij gelooft in een vrije opvoeding, met veel eigen verantwoordelijkheid voor zijn kinderen en een zachte aanpak: eerder belonen bij een goede prestatie dan straffen na een fout.
ZORGT DENK IK VOOR EEN BETERE RELATIE MET JE KIND.'
DHR. VERSCHUUREN
'We wonen op een grillig en humeurig stuk land, maar het is in ieder geval ons land, zei ze vaak Al onze verhalen liggen hier begraven en alle verhalen komen hier uiteindelijk thuis, op deze velden [ ] Dit stuk grond is niet uit ons te krijgen, het zit in ons bloed'
Dit schrijft Lisa Weeda in het boek Aleksandra. Wij gaan in gesprek met Veniamin Kwanov, een 62-jarige vluchteling uit Oekraïne. Hij wil niets liever dan terug naar zijn vaderland.
Veniamin heeft veel moeten achterlaten in Oekraïne door de oorlog, zoals familie, zijn huis en een gelukkig leven Veniamin was in zijn vroegere leven in Oekraïne machinist, hij genoot iedere dag weer van dit beroep 'Ik vond het het beste beroep van de wereld', zei hij vol overtuiging.
Nu zit Veniamin zich dagelijks zorgen te maken om zijn zoon, die meevecht in de oorlog tegen de Russen In het interview kwam Veniamin ook met een filmpje die liet zien hoe zijn zoon in een legervoertuig reed Hij vertelde ook dat hij hem dagelijks belde. Verder heeft Veniamin nog heel veel familie in Oekraïne, ook kleinkinderen. Een kleinzoon van hem ligt al vier maanden in het ziekenhuis vanwege een schotwond die hij heeft opgelopen Je zag dat het hem raakte toen hij daarover praatte.
Veniamin Kwanov heeft heel zijn leven in Oekraïne geleefd, totdat de oorlog uitbrak en hij besloot zijn familie te verlaten. Nu woont hij in het rustige Moergestel in een klooster Hij leidt hier een goed leven, het klooster is erg ruimtelijk en mooi. De kamer
HET VERHAAL VAN VENIAMIN KWANOV OPGESCHREVEN DOOR BOB MENU, TIM VERMEULEN, FLORIS JANSSEN, WILLEM MEEUWIS, JAAP NEUTKENS EN TEUN MEEUWISwaar het interview werd
gehouden was een niet al te grote kamer, maar het had alles wat nodig was om te leven.
Meneer Kwanov was dan ook heel content met zijn kamer en was Nederland erg dankbaar. 'Ik vind de mensen in Nederland heel aardig, de manier waarop
mensen zich gedragen doet me goed' Ook leeft hij hier veilig in Nederland Hij denkt nog elke dag aan zijn familie en dat geeft hem veel zorgen
Heel snel na de oorlogsverklaring van Rusland vertrok Veniamin op zoek naar een betere plek. Zijn
reis duurde in totaal 11 dagen.
Deze reis zat vol ervaringen 'Alle mannen die onder de 60 jaar zijn mogen het land niet ontvluchten,' zei meneer Kwanov van 62 jaar die het land wel mocht verlaten.
Hij vertrok met de trein uit Oekraïne naar Polen 'In Polen was het erg spannend, ik sliep op een vreemde plek met vreemde mensen.' Door vrijwilligerswerk
kon Veniamin uiteindelijk een goede plek vinden om te verblijven.
Hij is deze mensen heel erg dankbaar. Ook heeft meneer Kwanov grootse dromen In het interview vertelde hij: 'Ik zou nog erg graag naar Parijs en Londen willen en dan natuurlijk terug naar huis, Oekraïne.'
'IK VIND DE MENSEN IN NEDERLAND HEEL AARDIG, DE MANIER WAAROP MENSEN ZICH GEDRAGEN DOET ME GOED.'
HET VERHAAL VAN TOOS CRUIJSEN OPGESCHREVEN DOOR MEES SMULDERS, JULIEN KIES, THIJMEN VAN HEST, JERNE ENGBERS, DAAN PECHTOLD EN MARIËLLE OMANDAM
'Alle gelukkige gezinnen lijken op elkaar, alle ongelukkige gezinnen zijn ongelukkig op hun eigen wijze.'
- Herman Koch, Het Diner. Door het spreken met mevrouw Cruijssen begrijpen wij beter wat Herman Koch bedoelde met deze quote. De beslissende factor over de relatie van ouder/kind is afstand, niet fysiek, maar mentaal.
Hoe was de relatie met uw ouders?
'De relatie met mijn vader was heel goed, maar die met mijn moeder was wat minder, omdat mijn moeder meer belangstelling had voor zichzelf dan voor de kinderen.'
Hoe is uw huidige relatie met uw eigen (klein)kinderen?
‘De relatie met mijn kinderen is best goed Met mijn kleinkinderen heb ik allemaal een hele goede band Ik heb met hen veel meer tijd door kunnen brengen, dus daar is de band veel beter door Ik hou sowieso van iedereen evenveel.’
Gelooft u in 'tough love'?
‘Ik denk dat je een kind niet zomaar te veel vrijheid moet geven en je kan dat kind helpen door duidelijke grenzen te stellen aan wat wel en niet mag. Het kind mag niet zomaar te ver gaan. Het is dan wel belangrijk om duidelijk te maken waarom je de grenzen aangeeft.’
Hoeveel invloed denkt u dat de opvoeding heeft op een kind?
‘Ik denk dat dit heel veel invloed heeft op een kind. Een kind wordt niet vervelend geboren, maar vervelend gemaakt Er moeten
duidelijke grenzen zijn voor een kind en een ouder moet handvatten geven waar ze ook echt iets aan hebben.
Je moet een kind namelijk de tools geven zodat ze later hun eigen vleugels uit kunnen slaan en zelf de wereld in kunnen gaan. De taak van de ouders is het kind voorbereiden en je kan je kind niet altijd in bescherming blijven nemen.’
Bent u zelf wel eens bang geweest om moeder te worden?
‘Ik ben zelf nooit bang geweest om moeder te worden. Ik wilde altijd al graag een gezin hebben en verheugde me er vooral op, maar opvoeden is wel ontzettend moeilijk geweest en het was een heel zware taak’
Is er nog iets wat u supergraag had willen zeggen tegen uw eigen ouders en/of uw eigen kinderen?
‘Tegen de kinderen zou ik graag willen zeggen dat ik bepaalde dingen terug zou willen draaien,
HET VERHAAL VAN TON VERMEULEN OPGESCHREVEN DOOR CASPER SEVENSTERN, SEPPE SALVETTI, TOBIAS VAN DEN, MEIJDENBERG, ROBBIE VAN WEL, PIETER WEEBERS, RAVI SPAPENS EN FLORIS DIJKMAN
Ton (77) is een van de vele slachtoffers van misdaad. Hij heeft hierover vreselijke herinneringen die hij niet zomaar kan vergeten. In een interview dat door ons gehouden is, deelt hij zijn ervaringen In dit magazine zal je lezen waardoor criminaliteit ontstaat en hoe dit kan worden voorkomen of opgelost. Ton vertelt wat hij allemaal heeft meegemaakt en hoe hij dit ervaarde. Ook heeft hij zijn mening gegeven over hoe hij denkt dat de misdaad kan worden opgelost.
'Zou u zichzelf willen voorstellen?' 'Ik ben Ton, ik ben 77 jaar oud en ik ben de opa van Floris. Ik ben geboren in Baardwijk, maar ging wonen en werken in Apeldoorn Ik woon nu al een tijdje in Tilburg.'
'In mijn tijd leerden ze je op school hoe de wereld eruitzag, tegenwoordig leer je jezelf hoe je de wereld ontwerpt Als ik kon kiezen had ik het wel geweten.'
Bladzijde 174 uit 'Gebrek is een groot woord'
'Heeft u wel eens een misdaad zien gebeuren of er een rol in gespeeld?'
'Ja, toen ik net in Tilburg kwam wonen was ik aan het rijden op een lange donkere weg. Twee auto's raceten achter me aan en één daarvan had mij en een andere auto aangereden. Het waren twee jonge mannen en ze wilden na het ongeluk graag mijn dashcam lenen Ik had meteen door dat ze natuurlijk de beelden wilden wissen, dus ik heb hen die niet gegeven Even later kwam ook de vader van een van de
jongens die nog een keer aandrong om de dashcam te lenen, maar gelukkig waren we snel weggereden. Toen ik nog in Apeldoorn woonde was er ook een keer bij ons ingebroken en veel geld meegenomen. We lagen allemaal diep te slapen. Toen de hond aan het blaffen was, waren we niet gaan kijken, omdat we dachten dat het niks was De ochtend daarna stond de kast open en was al het geld meegenomen Bij nog veel meer huizen in de straat was ingebroken. Ik dacht dat het een van de jongeren in de straat was Die wist namelijk veel van hoe de huizen in de straat in elkaar zaten en kon makkelijk overal binnen gekomen zijn. De jongen stond er ook bekend om niet al te netjes te zijn Dit is verder nooit bewezen
Toen mijn vrouw jong was, had ze in Utrecht ook nog iets meegemaakt. Zij en haar vriendinnen wilden gaan schaatsen op het meer en vroegen aan een man of het ijs dik genoeg was
De man zei dat ze beter konden gaan schaatsen op de sloten in de bossen Toen waren ze
daarnaartoe gegaan, maar ze merkten dat de man ze aan het achtervolgen was In het bos
waren ze helemaal alleen en de man was ze nog steeds aan het volgen en was duidelijk niks
goeds van plan. Ze waren toen snel weggerend en de man
kwam achter hen aan Het was hen gelukkig gelukt om hem net af te schudden, omdat ze het bos goed kenden.'
'Welke misdaad heeft het meeste indruk op u gemaakt?'
'De achtervolging op mijn vrouw. Ik schrok hier enorm van en zo’n situatie kan snel fout gaan.'
'Ik zou willen zeggen dat ik een affaire met mijn oude leven heb gehad en dat het nu klaar is, dat ik nu terug ben'
Bladzijde 215 uit 'Gebrek is een groot woord'
Voelde u zich op dat moment onveilig?'
'Ja, in alle situaties voelde ik mij onveilig, maar zeker niet hulpeloos. Ik denk namelijk dat als je gewoon rustig blijft het meestal wel goed komt.'
'Wat verstaat u onder een misdaad?'
'Wat er is gebeurd met mijn oma en de inbraak vond ik wel een misdaad. De aanrijding was dan nog misschien te zien als een overtreding, maar daar hadden mensen ook echt pijn van kunnen hebben gehad Ik vind dus dat iets misdaad is als je er de ander fysiek of mentaal pijn mee doet of iemand serieus benadeeld.'
'Hoe kunnen we dit soort voorvallen het best voorkomen in de toekomst?'
'Ik vind vooral dat we met z'n allen meer op elkaar moeten letten Dus meer sociale controle, handhaving en dingen zoals buurtpreventie. Ook vind ik dat er meer geld naar politie en handhaving moet gaan.
Verder vind ik dat er meer aandacht moet gaan naar kinderen en gezinnen waar criminele potentie groot is, zoals wijkagenten die die kinderen van arme gezinnen op het goede pad houden.'
'Bent u het eens met het democratische rechtssysteem zoals het nu is? En hoe kan deze verbeterd worden?'
'Nee, ik vind dat er meer taakstraffen moeten worden ingevoerd. We moeten mensen laten zien dat werken loont. Dus stel iemand berooft een bejaarde, dan moet diegene helpen in een bejaardentehuis. Zo moeten gevangenisstraffen minder functioneren als straf en meer als heropvoeding. Ook vind ik dat in het onderwijs meer aandacht moet worden besteed aan kinderen die grotere kans hebben om in de criminaliteit te belanden.'
'Denkt u dat gevangenisstraffen werken om de criminelen op het juiste pad te helpen? Of kan dit misschien anders aangepakt worden?'
'Nee, ik denk dat in de gevangenis zitten, zeker bij jongeren, het alleen maar erger maakt Ik denk dat jongeren hierdoor in de toekomst juist vaker in de criminaliteit komen
'Ze moeten de schade te zien krijgen die ze hebben aangericht. Ze moeten aan het werk worden gezet. Ik vind ook dat ze heropgevoed moeten worden en op het juiste pad in de samenleving gezet worden.'
'IK
'Toen ik 17 was heb ik op de kermis in Goirle mijn man ontmoet. 2,5 jaar later zijn we getrouwd en samen gaan wonen in Tilburg. Mijn ouders wilden eigenlijk niet dat ik ging trouwen, omdat ze dachten dat ik maar een half jaar getrouwd zou blijven. Ik zou ze nu graag willen laten zien dat dat niet klopte.' Dit is wat Ans de Wit ons vertelde tijdens ons interview over liefde.
Mevrouw De Wit vertelde ons dat ze zelf al vroeg in haar leven verliefd is geworden. Ondanks dat haar ouders er niet achter stonden, is ze dichtbij zichzelf gebleven en is ze alsnog getrouwd. 'Als jij zelf vindt dat dit degene is waar jij samen mee wilt zijn, hoef je naar niemand anders te luisteren. Jij bent hierin het belangrijkste.'
Ze heeft ons hierin echt meegegeven dat we vooral naar onszelf moeten luisteren en dat wij mogen kiezen met wie we willen zijn.
We hebben mevrouw De Wit ook gevraagd wat ze vond van de quote: 'Niets is zo egoïstisch als liefhebben. En niets is zo zelfzuchtig als geven.' uit het boek Efter geschreven door Hanna Bervoets. Ze zei dat ze het hiermee eens is, omdat je iemand liefhebt voor jezelf 'Jij bent degene die verliefd is en jij zoekt naar antwoord op die liefde.' Ze vindt ook dat je moet genieten van de mensen om je heen. 'Mijn man, mijn dochter, mijn schoonzoon, mijn kleindochter en kleinzoon, mijn vrienden en mijn eigen broertjes en zusjes vind ik het belangrijkste in mijn leven.
HET VERHAAL VAN ANS DE WIT OPGESCHREVEN DOOR DOOR NALOU DE VRIES, NOLA LIOR, SOPHIE VAN DEN BERG, YARA VAN KESTEREN EN HAILEY TUIJTELAARSIk hoef mijn broertjes en zusjes niet elke dag te zien, maar ik vind het toch gezellig als ze er weer zijn. Dit is namelijk ook liefde. Niet alleen is er liefde voor je partner, het kan er ook zijn voor andere mensen.'
Mevrouw De Wit heeft zelf altijd de droom gehad om in de keuken te werken Vanaf haar 14e jaar tot haar 24e heeft ze in de keuken gestaan. Ze is gestopt nadat haar dochter Jessica was geboren. Hierna heeft ze 6 jaar thuisgewerkt en vervolgens is ze bij een bedrijf gaan werken dat mensen uitzendt naar plaatsen waar brand is geweest. Dit bedrijf heette Dolmans en hier heeft ze met heel erg veel plezier gewerkt. De momenten waarop ze het gelukkigste was, waren toen ze trouwde, haar dochter trouwde en toen ze oma werd 'Bij deze hoogtepunten in mijn leven kreeg ik vlinders in mijn buik. Net als wanneer je verliefd bent Dit komt door de liefde voor gebeurtenissen en personen.'
Iedereen kent tegenslagen in het leven en dit weet mevrouw De Wit ook Op 50-jarige leeftijd is ze gevallen met rolschaatsen, toen heeft ze haar voeten verbrijzeld. Ze was hierdoor 100% afgekeurd en moest stoppen met werken. 'Hierdoor kwam ik in een dip te zitten, maar toen mijn kleindochter werd geboren, was dat gevoel zo weer weg Ik ging oppassen en dat heeft mijn wereld weer helemaal goed gemaakt Tijdens dit oppassen gingen we vaak naar de speeltuin. Deze kleine momenten maakten mij erg gelukkig' Dit heeft haar laten beseffen dat je alle kleine dingen moet waarderen in het leven 'Ik wil jullie echt meegeven dat jullie van de kleine dingen moeten genieten, ook al zijn jullie nog zo jong. Het kan namelijk zo voorbij zijn'
'BIJ DE HOOGTEPUNTEN IN MIJN LEVEN KREEG IK
VLINDERS IN MIJN BUIK.
NET ALS WANNEER JE VERLIEFD BENT. '
MEVR. DE WIT
Drugs zijn in Noord-Brabant al jaren een grote inkomstenbron voor criminelen in de onderwereld Maar die onderwereld is dichterbij dan wij vaak denken In dit interview met Pieter Tops (66) focussen we ons op de Vogeltjesbuurt in Tilburg.
Pieter Tops is lid geweest van het College van Bestuur van de politieacademie, is hoogleraar bij de universiteiten Leiden en Tilburg en schreef diverse boeken over drugscriminaliteit in Nederland, waarvan het boek ‘Een ongetemde buurt’ specifiek over de Vogeltjesbuurt ging.
Rond 2012 vroeg de toenmalige burgemeester van Tilburg, P.
Noordanus, aan Pieter Tops om eens mee te kijken naar een rapport dat op zijn bureau lag.
Het was door de politie en anderen opgesteld en ging over de omzet en de organisatie van hennepteelt in Tilburg en omgeving. Er zou afgerond op jaarbasis achthonderd miljoen euro omgaan in de hennepteelt en er waren, aldus dit rapport, ongeveer 2300 mensen mee bezig. Deze drugscriminaliteit was nauwelijks zichtbaar voor een buitenstaander. Zo fietste meneer Tops regelmatig door de Vogeltjesbuurt; één van de buurten waar veel hennepteelt zou voorkomen Het is een ruige en gezellige buurt. Als het zomer is en de zon schijnt, zitten mensen gezellig in de voortuin met een kratje bier. Dit is het beeld dat je als buitenstaander hebt.
HET VERHAAL VAN PIETER TOPS OPGESCHREVEN DOOR JUUL HOSKENS, MAUD KRANEVELD, DOAE EL GUENNOUNI EN AFKE VAN DIJKOnmaatschappelijken
Naar aanleiding van de gevraagde advisering van de voormalig burgemeester van Tilburg aan meneer Tops, ging hij zich meer verdiepen in de Vogeltjesbuurt.
De buurt is ontstaan na de Tweede Wereldoorlog nav het onmaatschappelijkheidsbeleid.
Burgers die minder goed konden functioneren in de toenmalige
samenleving werden in drie secties geplaatst:
Zwak Sociale mensen (onder deze categorie vallen voornamelijk mensen met een verstandelijke beperking).
Asociale mensen (onder deze categorie vallen mensen die zich niet gedroegen naar de normen van de samenleving). Antisociale mensen (onder deze categorie vallen mensen die zich niet gedroegen naar de normen van de samenleving en daarnaast ook met criminele activiteiten bezig waren).
De a- en antisociale mensen werden samen in woonwijken
geplaatst, waar de Vogeltjesbuurt een voorbeeld van is. Het samenvoegen van deze bevolkingsgroepen vergrootte de sociale cohesie enorm en de onderlinge afhankelijkheid
'Mensen leefden niet volgens de normen van de samenleving, maar ze leefden niet normloos,' aldus meneer Tops. Bereidwilligheid om medemensen te helpen was groot in deze wijk. Ze waren op elkaar aangewezen Maar niet gemakkelijk toegankelijk voor mensen van buiten, zoals meneer Tops
Sportschool en koken
Om zichzelf verder te oriënteren is meneer Tops onder andere in gesprek gegaan met mensen in zijn sportschool Hij raakte aan de praat met mensen die in de Vogeltjesbuurt wonen en mensen die er wat meer vanaf weten Door deze nieuwe inzichten ontstond een nieuwe blik voor meneer Tops. Een hobby van meneer Tops is koken.
Zo kookte hij een aantal jaar aan het eind van het seizoen voor de vrijwilligers van 13 Volt Door na afloop te spreken met mensen van o.a. de Vogeltjesbuurt maakte hij contacten die bereid waren om te vertellen wat de buurt voor hen betekende en wat zij zagen Ze vertelden over de achterkant van de Vogeltjesbuurt
Vervolgens is meneer Tops met een politieagent de wijk ingegaan om te kijken naar de plekken waar de politie had ingegrepen op garageboxen en hennepplantages. Op een bepaald moment stonden ze voor het huis van een bekende drugscrimineel in de Vogeltjesbuurt en hebben toen een gesprek met hem gehad, dit was de eerste ontmoeting tussen
Johnny* en meneer Tops
Johnny komt uit een familie met een reputatie. Zo waren zijn vader en oom betrokken bij de criminaliteit. Zij deden aan antiek-inbraken en waren betrokken bij de productie van amfetamine en xtc.
Ontwikkeling van het boek
Johnny is gevraagd door meneer Tops om mee te werken aan het boek: 'Een ongetemde buurt', waarmee hij instemde.
Voor Johnny was het leuk dat iemand van de universiteit geïnteresseerd in hem was. Hij wilde wel vertellen over zijn
achtergrond, familie, relatie met de buurt etc De interviews zijn oa te vinden in hoofdstukken van ‘De achterkant van Nederland’ en ‘Een ongetemde buurt’.
De buurt zelf was ook dominant positief over de bekende drugscrimineel. Johnny was namelijk bereid om mensen in de buurt onder bepaalde
voorwaarden te helpen, hier haalde de buurt ook steun uit. Hij ging bijvoorbeeld bij gesprekken met verzekeringsagenten zitten als er iets gebeurd was bij een buurtbewoner 'De buurtbewoners accepteerden en respecteerden de ‘ruige’ families'
De mensen in de buurt slaagden
erin te overleven in de marge van de samenleving Omstreeks 1980 werd dat overleven erg lucratief, toen het zich onder andere via de familie van Johnny ging
verbinden met de opkomende drugswereld. Aanvankelijk via één familie, maar geleidelijk raakten veel mensen uit de buurt betrokken Rond de jaren 90 hielp nagenoeg iedereen in de wijk
mee met de productie van hennep, zeker toen dat - na veredeling van het hennepzaadinpandig mogelijk bleek te zijn.
Langzaam maar zeker werd de drugshandel een familiebedrijf.
Bewoners moesten elkaar
kunnen vertrouwen want naar de politie stappen was niet mogelijk. Het bracht veel welvaart in de buurt (‘konden wij ook eens ons huis opknappen en met vakantie’), maar door het vele geld ontstonden er ook conflicten en vetes. Rond 2005 werd er door de gemeente en de politie voor het eerst flink opgetreden waarbij ze op één dag 42 hennepkwekerijen en 2 xtclaboratoriums aantroffen.
De Vogeltjesbuurt is een voorbeeld van de manier waarop de illegale drugswereld zich in Nederland verbreidde. Nederland is de afgelopen 40-50 jaar een draaischijf geworden in de productie en distributie van drugs in Europa en andere delen van de wereld. Rond de jaren 70 ontstond een gedoogbeleid in Nederland, dit leidde tot meer mogelijkheden voor criminelen. Nederland heeft lang de ogen gesloten voor het feit dat het gedoogbeleid een oorzaak kan zijn voor de huidige drugscriminaliteit in Nederland. 'Er is in Nederland wel iets serieus aan de hand,' zegt meneer Tops Dus niet alleen het gedoogbeleid stimuleert de handel in drugs, maar de drugscriminaliteit lijkt ook te worden verergerd doordat criminelen hun op deze manier verdiende geld weer in de productie of handel van andere drugssoorten investeren (synthetische drugs, cocaïne).
Met zijn boeken heeft Pieter Tops de ogen van vele mensen weten te openen Hij heeft duidelijk
kunnen omschrijven wat de gevolgen van de beleidsvoering in het verleden waren op groepen in de samenleving. Daarnaast heeft hij ook de consequenties hiervan verteld, waardoor niet alleen de overheid, maar ook de burgers de ernst van de drugscriminaliteit in begonnen te zien. Ze realiseerden zich dat dit probleem niet langer genegeerd moest worden. Het onder handen nemen van de drugscriminaliteit is een langdurig proces wat na jarenlang negeren van het probleem eindelijk van start is kunnen gaan Of dit proces de handel van grote drugsbazen ook echt daadwerkelijk in de weg zit is nog maar de vraag Hopelijk is het een stap op weg naar een beter toekomstperspectief
*JOHNNY IS EEN FICTIEVE NAAM OM DE ANONIMITEIT VAN DEZE PERSOON TE BEWARENCorné werkt bij de politie en heeft daar verschillende functies
gehad. Hij is begonnen bij de Rijkspolitie en is in 1979 naar de politieschool gegaan. Na een jaar politieschool is hij de praktijk ingegaan. Hij vertelt erover: 'Als wachtmeester bij de Rijkspolitie
deed ik alle voorkomende werkzaamheden, van bekeuringen schrijven voor verkeerd parkeren en rijden zonder licht, tot onderzoeken van geweldszaken etc. Maar ook toezicht, surveilleren, een optocht begeleiden, en ook horecadiensten.'
Na zijn tijd bij de Rijkspolitie werd
hij groepsrechercheur Corné
heeft daar verschillende taken
gehad: 'Zo rolde ik in allerlei functies en werd ik ook lid van (zo heette dat toen) het Recherchebijstandsteam. Tegenwoordig
heet dat TGO (Team Grootschalige Opsporing). Daar heb ik alle functies doorlopen; van verhoor, familie-rechercheur, tot dossiervormen en de coördinatie.'
Daarna werd hij rechercheur-B en zette hij onderzoeken op en coördineerde ze. Die afdeling was nieuw indertijd (2001) en heeft Corné mee opgezet.
Een promotie
In 2008 werd Corné Professional Tactische Recherche en ging hij werken als Ambtelijke Secretaris bij het TGO. Hij legt uit wat het is: 'Daar speelde ik het 'geweten van het onderzoek' en was vooral met het beleid en bij de sturing van het onderzoek betrokken Met andere woorden: ik sprak geen getuigen meer en deed zelf geen onderzoeken meer, maar stuurde de collega’s aan die die onderzoeken en verhoren deden.'
HET VERHAAL VAN CORNÉ VAN ROOSENDAAL OPGESCHREVEN DOOR KOEN VAN BURKEN, ROEL THEEUWES, PABLO JANSEN, SJOERD LAROS, TIJMEN VERHULST EN LEON KERKHOFSIn 2016 is hij begonnen met het
DUO-project en daar was Corné aangesteld als specialist-A, dat heeft hij tot 2021 gedaan. Sinds 2022 is Corné verbonden aan de Opsporingsacademie Hij is daar aanspreekpunt voor de tolken die voor de politie werken en hij begeleidt de kerninstructeurs en kwaliteitscoaches van de recherche
Het leven buiten werk
Corné vertelt dat hij nuchter in het leven staat en probeert niet teveel over heftige zaken na te denken 'Het is werk,' zegt hij 'Het is niet zo dat het me niets doet. Ik herinner me een zaak van twee jonge jongens op een brommer, die in de mist tegen een oplegger reden die langs de kant van de weg geparkeerd stond Dan moet je als politie het bericht brengen en de ouders meenemen in het onderzoek De confrontatie van het stoffelijk overschot van de jongens en het leed dat je dan voelt bij de ouders doet je dan ook echt wel wat.'
Indrukwekkende zaken
We vroegen Corné naar de heftigste zaak die hij heeft meegemaakt. Hij noemt de zaak van een meisje die hem erg bijstaat Het 14-jarige meisje is door een persoon van haar fiets gerukt. Ze werd achterin een busje gegooid, daar kon zij de politie bellen. Desondanks werd ze meegenomen naar een huis en daar aan een radiator gebonden. Ze werd verkracht. Een dag later is ze vrijgelaten Ze vertelde wat er gebeurd was; ze was op haar hoofd geslagen met een hamer en hield zich voor dood. Gelukkig was het meisje er nuchter onder en kon ze goed navertellen wat ze meegemaakt had. Dit is heel uitzonderlijk en bij de verhoring werden de meeste verklaringen als niet waar beschouwd. Dit komt omdat het zo ongeloofwaardig was wat zij vertelde Achteraf bleek dit wel waar te zijn en die verhoring heeft enorm geholpen bij het oplossen van de zaak.
Corné noemt ook nog twee andere zaken, namelijk die van een juwelier die doodgeschoten is, waarna de politie veel zaken heeft op kunnen lossen en een zaak van vlak voor de jaarwisseling; er was iemand neergestoken met een riek. Die persoon overleed, maar door alle commotie overleed er nog iemand in de huizen: 'Als je het over chaos hebt, was dat toen op dat pleintje in Roosendaal.'
Als laatste vroegen wij wat het mooiste is aan politiewerk Dit vond Corné een mooie vraag. Hij vertelde dat je als politieagent dingen meemaakt die je als normaal mens nooit meemaakt.
'Je kijkt in levens op de manier waarop anderen dat nooit doen' Corné vindt het ook goed om dingen voor de maatschappij te doen en dus samen met mensen te werken. Hij vindt de ervaringen die hij heeft opgedaan met overvallen, moord en zedenzaken, fijn om te delen met collega’s die het vak nog moeten leren
Nu hebben wij een kijkje gekregen in het leven van een Nederlandse politieagent We zijn erachter gekomen wat hem het meeste is bijgebleven en hoe hij daarmee omgaat Het heftige verhaal van het meisje dat verkracht is, heeft ons een nieuwe kijk gegeven op waar een agent allemaal mee om moet gaan. We hebben een stuk meer respect gekregen voor de mensen die e s h
'Hoe gaat het met u en heeft u zin in het interview?
'Met mij gaat het goed. Ik heb mijn kleinkinderen bezocht
Maandagavond heb ik gegymd.
Dat doe ik altijd met een hechte, leuke club mensen Voor de rest heb ik zeker zin in het interview en ben ik er ook zeker benieuwd naar!'
'Om nu echt ter zake te komen: Wat vindt u van de criminaliteit in Nederland?' 'Volgens mij valt de criminaliteit in Nederland best mee. Een aantal jaren geleden is mijn fiets gestolen, maar voor de rest ben ik niet vaak in aanraking gekomen met criminaliteit. Op straat voel ik me veilig en ben ik niet bang.'
'Vindt u dat criminelen harder of zachter moeten worden aangepakt?' 'Het ligt eraan voor
mij Soms vind ik dat criminelen te hard aangepakt worden, maar soms ook juist te zacht. Drugscriminelen zouden bijvoorbeeld harder aangepakt moeten worden Zij hebben onder andere een slechte invloed op de jeugd en begaan naast het smokkelen vaak ook ergere misdaden, zoals moorden. Ik vind dat ze daar best wat harder voor gestraft mogen worden Ik heb niet echt een specifiek voorbeeld van criminelen die te zacht aangepakt worden Ook vind ik dat mensen die onder invloed van alcohol of drugs ongelukken veroorzaken, harder gestraft mogen worden. Vaak duurt het veel te lang voordat rechters uiteindelijk tot een uitspraak komen in een zaak. Ik denk dat dat vooral komt doordat het rechtssysteem in Nederland erg raar en ingewikkeld is.'
HET VERHAAL VAN INE SWINKELS OPGESCHREVEN DOOR JAAP SPIJKERS, DAAN VERSTIJNEN, JIP VAN BREDA, GIJS VROMANS, MATS HABRAKEN EN STIJN HEGEMAN'Kent u een crimineel en wie is dat dan?'
'Ik ken crimineel 'de zwarte ruiter' uit Helmond. 65 jaar geleden had hij vaak ontmoetingen met de politie Hij heette Hans Gruijters, ook wel bekend als 'de zwarte ruiter', omdat hij alleen zwart droeg Hij heeft een postkantoorhouder uit Ravenstein neergeschoten en de dag daarna een bank beroofd
Ook heeft hij het huis van de pastoor van Volkel beroofd en tijdens zijn vlucht heeft hij iemand aangereden die later op het wegdek is overleden Een jaar later werd hij gearresteerd en kreeg hij 15 jaar celstraf. Maar een jaar later ontsnapte hij uit de gevangenis. Hij is weer opgepakt en heeft zijn straf uitgezeten.'
'Worden criminelen van tegenwoordig gevaarlijk volgens u?'
'In de krant lees ik dat er steeds meer gevaarlijke criminelen komen Ik merk dat steeds meer mensen geen rekening meer met elkaar houden.
Als ik 's ochtends de krant lees word ik af en toe best wel bedroefd Dan is er weer iets gebeurd en dan denk ik: waarom gebeurt dit? Het is toch nergens voor nodig'
'Wie vindt u de grootst crimineel van Nederland?' 'Ridouan Taghi of Willem Holleeder. Het is raar dat Taghi zijn handlangers kan besturen vanuit de gevangenis Ik snap het nut van de gevangenis dan ook niet Als je gewoon kan bellen en communiceren met je handlangers, die dan vervolgens de rest aansturen, is de hele functie van een gevangenis weg.
Ook vind ik dat rechtspraak te lang heeft geduurd bij dat soort criminelen. De onderzoeken naar hun misdaden duren vaak te lang en kosten erg veel geld, misschien wel teveel geld De grote geldverdieners zijn de journalisten. Zij brengen vaak alleen maar narigheid de wereld in. Soms word ik er zelfs depressief van.
Ook vind ik dat de regering crimineel bezig is. Ze proberen de boeren uit hun huis te jagen en hun kostwinning te ontnemen, door middel van allemaal regeltjes die voor de boeren alleen maar nadelig zijn. De regering probeert familiebedrijven te laten sluiten, terwijl boeren al grote opofferingen hebben moeten maken
Als laatste wil ik afsluiten dat criminaliteit geen misdaad is!'
Quotes boeken:
'Geld is alleen onbelangrijk als je het hebt' ~ Kees van Beijum, 'De oesters van Nam Kee'
'Broer, het breekt mijn hart dat ik jou moet laten opsluiten, maar geloof me dat ik samen met jou daarbinnen zit Ik geef jou levenslang, maar heb daardoor zelf ook levenslang Een leven lang angst, tot aan het moment dat mijn tijd gekomen is. Of zoals jij zegt: "Als je hem op je af ziet stormen met dat ding heb je nog een moment. Een moment om te denken: had ik het maar niet gedaan." Maar ik heb het gedaan. Ik had zo graag gewild dat het anders kon, maar je hebt mij geen keuze gelaten..............'
~ Astrid Holleeder, Judas
'OP
IK ME
EN BEN IK NIET BANG.'
IIn dit interview hebben wij Mia Piggen geïnterviewd. Een weduwe wiens man, Peter Piggen, politieagent is geweest voor 10 jaar. Ze vertelt ons over hoe zij omging met een man die agent is en wat voor invloed dat heeft gehad op haar eigen leven en dat van haar gezin.
Op welke leeftijd werd uw man politieagent en waren jullie toen al samen?
‘Ik leerde mijn man al op vroege leeftijd kennen Ik was 16 en hij 19
De tijden waren vroeger anders, dus toen ik 18 werd zijn we bijna
meteen getrouwd Hij wist al langere tijd dat hij graag
politieagent wilde worden Zo werd hij dus al snel agent toen we samen waren. Hij was agent, ik was huisvrouw en zorgde voor onze 3 kinderen.’
Had uw man een doel als agent?
‘Of hij echt een heel duidelijk doel had weet ik niet meer precies Ik weet wel dat hij altijd hield van het helpen van mensen. Dat heeft hij zijn hele leven gedaan In de zorg of bij de brandweer wilde hij niet, dus hij werd agent Zo kon hij zijn steentje bijdragen aan een iets veiligere omgeving voor anderen. Dus een echt doel had hij niet, maar hij vond wel dat hij zo op zijn eigen manier anderen kon helpen’
Weet u nog enkele verhalen van vroeger die werden verteld en zo ja welke? ‘Daar moet ik wel eventjes over nadenken, het is namelijk al lang geleden. Hij kwam regelmatig thuis met gekke of bijzondere verhalen Hij werkte voor de politie in de
gemeente Tilburg. Vaak was zijn taak het opletten in de wijken of er verdachte dingen gebeurden of om hulp te bieden aan mensen die het nodig hadden. Zo hielp hij vaak met het opzetten en afbreken van de markt, omdat de marktlieden een helpende hand nodig hadden Dat waren ook taken van de politie; ze waren niet spannend, maar wel nodig Ik kan me nog 1 verhaal goed
herinneren: het was al laat en ik vroeg me af waar hij bleef De kinderen lagen al op bed en ik was in een boek aan het lezen,
wachtend totdat mijn man thuiskwam. Daar ging de bel, hij was thuis Vol met adrenaline kwam hij binnen. Met zijn jas nog aan kwam hij naast mij aan de keukentafel zitten en begon met vertellen. Hij had die dag een overvaller opgepakt waar de politie al langer naar op zoek was Terwijl hij over straat aan het lopen was zag hij al iets verdachts en ging het checken Na een mislukte poging van de overvaller pakte Peter hem op Hij was trots op zichzelf en wij natuurlijk ook!’
Welke gevoelens had u bij het feit dat uw man agent was? ‘In de tijd dat hij politieagent was, was er natuurlijk nog niet zoveel controle als nu. Nu zijn er overal camera’s en de wapens en beschermingsmiddelen zijn er ook op vooruit gegaan. Dat was vroeger niet zo Ik was natuurlijk in mijn onderbewustzijn altijd wel een beetje bang dat er iets kon gebeuren Maar gelukkig waren ze daar allemaal goed getraind voor situaties waarin het gevaarlijk kon worden. Ook ben ik
heel blij dat hij nooit in een echt levensgevaarlijke situatie terecht is gekomen. Al met al was ik er best wel rustig onder en ging ik er altijd vanuit dat hij gewoon in 1 geheel thuiskwam van zijn werk elke dag.’
Had u weleens zorgen om de mentale gezondheid van uw man? ‘Een baan als agent is natuurlijk niet niks. Gelukkig werkte hij niet in de meest gevaarlijke sector bij de politie; hij was een wijkagent die zorgde voor rust op de straten. Maar de dag dat hij thuiskwam nadat hij
een lang gezochte overvaller
gepakt had, zat ik toch wel even een klein beetje bezorgd aan
tafel. Ik hoorde om mij heen dat verschillende mannen die net zoals Fons vol met adrenaline
thuiskwamen, de volgende dagen verslaafd leken aan het vangen van misdadigers. Sommigen sloegen daar zelfs helemaal in door en waren bijna continu van huis weg. Ik was even bang dat dat bij Fons ook zou gebeuren, maar gelukkig was dat niet het geval. Daar ben ik heel blij om geweest De volgende dag ging hij gewoon weer naar de marktlieden om te helpen met de markt opbouwen’
Waarom is uw man gestopt met het werk als politieagent?
‘Hij is 10 jaar lang agent geweest In zijn laatste jaar vond hij een andere passie; de makelaardij. Hij maakte zijn laatste jaar af bij de politie en ging aan de slag als makelaar en begon een eigen makelaarsbedrijf Hij stopte met zijn baan als agent om mensen te helpen op een andere manier; met een huis Hij vond het na die 10 jaar ook wel genoeg geweest en ging achter een andere passie aan. Hij had helemaal zijn plek gevonden als makelaar, dus dat heeft hij gedaan totdat hij stierf Hij vond zijn baan als agent leuk, maar hield van zijn baan als makelaar’
'OPLETTEN IN DE WIJKEN, OF EEN HELPENDE HAND BIEDEN ...
DAT WAREN OOK TAKEN
VAN DE POLITIE; ZE WAREN NIET SPANNEND, MAAR WEL NODIG.'
MEVR. PIGGEN
Wauw, wat een gaaf magazine is het geworden! Zo ongelooflijk
trots ben ik op iedereen die heeft meegewerkt aan deze mooie reeks van verhalen. Dankzij de mensen van HUMINT Solutions en heel veel ervaren vertellers
hebben onze leerlingen deze verhalen kunnen opschrijven
Niet alleen deze woorden, maar ook hun gemaakte beelden brengen alle ervaringen van de oudere vertellers tot leven. Een leven dat de ogen van leerlingen heeft geopend
In september had ik contact met Kristel en Maya over hun MDTprojecten waarin jong en oud met elkaar in verbinding worden gebracht. Jongeren gaan in deze projecten aan de slag met de kennis uit verhalen van ouderen Hoe mooi zou het zijn om dit met leerlingen van onze school te
doen?, dacht ik Leerlingen lezen boeken voor de leeslijst en het zou heel waardevol zijn als zij hierover in gesprek gaan met ouderen, mensen die ze met al hun levenservaring met andere ogen naar deze gelezen verhalen laten kijken. En zo geschiedde.
In oktober gingen 150 leerlingen uit 5 vwo met oudere vertellers in gesprek Aan de hand van quotes uit hun gelezen boeken gingen groepjes leerlingen het gesprek aan met een oudere over thema's als liefde, misdaad of immigratie. Deze quotes nodigden de oudere vertellers uit om hun verhalen over de bijbehorende thema's te vertellen En wat voor verhalen! Verhalen die leerlingen hielpen om buiten hun gewende kaders te denken Het is fantastisch om in dit magazine te zien hoe jong en oud zich hebben opengesteld
HET VERHAAL VAN ELINA DAAMEN, DOCENT NEDERLANDS AAN HET ODOLPHUSLYCEUM TILBURGvoor elkaar en hoe leerzaam dit is geweest.
Het project dwong leerlingen om voorbij hun verwachtingen te kijken En dit begon al bij het vinden van een geschikte oudere verteller. Hoe vind je bijvoorbeeld iemand die jou iets kan vertellen over criminele activiteiten?
Leerlingen vonden voor dit thema onder andere een oudrechercheur, een advocaat en een lector aan de politieacademie. Anderen vonden weer oudere vertellers dichter bij huis, zoals hun opa of oma Veel
leerlingen hebben er echt werk van gemaakt om iemand te vinden die hun iets kon leren en dat zie je terug in de uitgewerkte interviews.
Ook de gevolgde
fotografieworkshop liet leerlingen
buiten hun gewende kaders
kijken. Geen snelle foto voor Snapchat, maar een beeld
waarover is nagedacht en dat hun geschreven verhalen nog meer tot hun recht laat komen
Ook hiervoor moesten ze de straat op en dat bracht hen weer in contact met nieuwe mensen, van autohandelaar tot politieagent.
Heel veel dank gaat uit naar alle betrokkenen bij dit project. De mensen van HUMINT Solutions zijn zo enthousiast en dat werkte aanstekelijk Stuk voor stuk creatievelingen met een open blik. Die openheid was ook terug te zien bij alle ervaren vertellers
Superbedankt voor het delen van jullie ervaringen. Tot slot wil ik alle leerlingen en collega's van het Odulphus bedanken die zich hebben ingezet om er samen met de oudere vertellers en mensen van HUMINT Solutions een heel gaaf magazine van te maken!
In het voorjaar gaan we aan de slag met het verfilmen van de verhalen. Ik kijk ernaar uit!
Veel liefs, Elina
is een publicatie van MDT Cultuur & Kunst. Deze uitgave presenteert de gesprekken die leerlingen van het Odulphuslyceum hebben gevoerd met vertellers, als onderdeel van hun Maatschappelijke Diensttijd (MDT) programma.
Ontwerp, redactie en lay-out:
HUMINT Solutions
Met dank aan: Alle vertellers voor het delen van hun verhalen en leerkracht Elina voor de leuke samenwerking. Meer weten?
Ga naar wwwmdtcultuurenkunstnl
Copyright © 2023 HUMINT Solutions