Galician - The Book of Genesis

Page 1


Xénese

CAPÍTULO1

1NoprincipioDeuscreouoceoeaterra.

2Eaterraestabasenformaebaleira;eastebrasestaban sobreacaradoabismo.EoEspíritodeDeusmoveuse sobreafacedasaugas

3EdixoDeus:"Quehaxaluz;ehouboluz"

4EviuDeusquealuzeraboa,eDeusseparoualuzdas tebras.

5EchamouDeusáluzDía,eástebraschamounonoiteE anoiteeamañáforonoprimeirodía

6EdixoDeus:"Quehaxaunfirmamentonomediodas augasequesepareasaugasdasaugas"

7EfixoDeusofirmamentoeseparouasaugasqueestaban debaixodofirmamentodasaugasqueestabanenribado firmamento:easífoi

8EDeuschamouaofirmamentoCeo.Eanoiteeamañá foronosegundodía

9EdixoDeus:"Queasaugasqueestándebaixodoceose reúnannunlugarequeaparezaoseco.Efoiasí".

10EDeuschamouTerraáterra;eáxuntanzadasaugas chamoulleMares,eDeusviuqueerabo

11EdixoDeus:"Queaterraproduzaherba,herbaquedea sementeeárborefroiteiraquedeafroitosegundoasúa especie,cuxasementeestáensimesma,naterra;efoiasí"

12Eaterraproduciuherbaeherbaquedabasemente segundoasúaespecie,eárborequedabafroitos,cuxa sementeestabaensi,segundoasúaespecie,eDeusviuque erabo.

13Efoiatardeeamañáoterceirodía

14EdixoDeus:"Quehaxalucesnofirmamentodoceo parasepararodíadanoite;equesexanporsinais,epor estacións,epordíaseanos:

15Equesexanlucesnofirmamentodoceoparailuminara terra:easífoi.

16EDeusfixodúasgrandesluces;amaiorluzpara gobernarodía,eamenorluzparagobernaranoite:tamén fixoasestrelas.

17EDeuspúxoosnofirmamentodoceoparailuminara terra,

18Eparagobernarodíaeanoite,esepararaluzdas tebras:eDeusviuqueerabo

19Efoianoiteeamañáocuartodía

20EdixoDeus:"Queasaugasproduzanabundantemente osseresvivosquesemoveneasavesquevoansobrea terranofirmamentoabertodoceo"

21EDeuscreouasgrandesbaleasetodososseresvivos quesemoven,queasaugasproducironenabundancia, segundoasúaespecie,etodasasavesaladassegundoasúa especie:eDeusviuqueerabo

22EDeusbendiciunos,dicindo:"Sedefecundose multiplícate,eencheasaugasdosmaresequese multipliquenasavesnaterra".

23Efoianoiteeamañáoquintodía

24EdixoDeus:"Queaterraproduzaseresvivossegundo asúaespecie,gandoereptileseanimaisdaterrasegundoa súaespecie;efoiasí

25EDeusfixoabestadaterrasegundoasúaespecie,eo gandosegundoasúaespecie,etodooquesearrastrapola terrasegundoasúaespecie:eDeusviuqueerabo.

26EdixoDeus:"Fagamosaohomeánosaimaxe,segundo anosasemellanza;todoreptilquesearrastrapolaterra

27AsíqueDeuscreouohomeásúaimaxe,creounoa imaxedeDeus;machoemullercreounos

28EDeusbendiciunos,eDeusdíxolles:"Sedefecundos, multiplicaos,enchedeaterraesométea;dominadesobreos peixesdomar,sobreasavesdoceoesobretodoservivo quesemovesobreaterra

29EdixoDeus:"Velaí,deinovostodasasherbasque producensemente,queestánsobreasuperficiedetodaa terra,etodasasárboresnaquehaifroitodunhaárboreque producesemente;paratiseráparacarne.

30Eatodasasbestasdaterra,atodasasavesdoceoea todooquesearrastrasobreaterra,ondehaivida,deille todaherbaverdeparacomer,easífoi.

31EviuDeustodooquefixera,evelaquí,eramoiboEa noiteeamañáforonosextodía

CAPÍTULO2

1Asíforonrematadososceoseaterra,etodooseu exército

2EnosétimodíaDeusrematouasúaobraquefixera;e descansouosétimodíadetodaasúaobraquefixera.

3EDeusbendixoosétimodíaesantificouno,porquenel descansoudetodaasúaobraqueDeuscreouefixo

4Estassonasxeraciónsdosceosedaterracandoforon creadas,odíaenqueoSeñorDeusfixoaterraeosceos

5Etodasasplantasdocampoantesdequeestivesenna terra,etodasasherbasdocampoantesdemedrar,porqueo SeñorDeusnonfixerachoversobreaterraenonhabía homequelabraseaterra.

6Maissubiuunhanéboadaterraeregoutodaasuperficie daterra

7EoSeñorDeusformouohomedopodaterraesoproulle nassúasfosasnasaisoalentodevida;eohome converteusenunhaalmaviva

8EoSeñorDeusplantouunxardínnoEdéncaraao oriente;ealípuxoohomequeformara

9EoSeñorDeusfixocrecerdaterratodaárboreagradable ávistaeboaparacomer;aárboredavidataménnomedio doxardín,eaárboredocoñecementodobenedomal 10EunríosaíadoEdénpararegaroxardín;edesdealí separouseeconverteuseencatrocabezas.

11OprimeirochámasePisón:eseéoquerodeatodaa terradeHavila,ondehaiouro;

12Eoourodaquelaterraébo:haibdelioepedradeónice.

13EosegundoríochámaseGihón:omesmoéoquerodea todaaterradeEtiopía

14EoterceiroríochámaseHiddekel:eseéoquevaicara aolestedeAsiriaEocuartoríoéoÉufrates

15EoSeñorDeuscolleuohomeemeteunonoxardíndo Edénparaqueocultivaseeogardase.

16EoSeñorDeusmandoulleaohome:"Detodasas árboresdoxardínpodescomerlibremente"

17Perodaárboredocoñecementodobenedomal,non comerásdela,porqueodíaquecomasdela,certamente morrerás

18EoSeñorDeusdixo:"Nonéboqueohomeesteasó; Fareidelunhaaxudaqueseatopeparael

19EoSeñorDeusformoudaterratodasasbestasdo campoetodasasavesdoceo;elevounosaAdánparaver comooschamaría:ecomochamaseAdánatodacriatura viva,eseeraoseunome.

20EAdándeunomesatodoogando,ásavesdoceoea todasasbestasdocampo;peroparaAdánnonseatopou unhaaxudaadecuadaparael

21EoSeñorDeusfixocaerunprofundosonosobreAdán, eestedurmiu;ecolleuunhadassúascostelasepechoua carnenoseulugar;

22EacostelaqueoSeñorDeusquitaraaohome,fíxoo mulleretróuxoaaohome

23EAdándixo:"Esteéagoraósodosmeusósosecarne damiñacarne:chamaraseMuller,porquefoitiradado Home"

24Porisoohomedeixaráaoseupaieásúanaieuniraseá súamullereseránunhasoacarne

25Eambosestabanespidos,ohomeeasúamuller,enon seavergoñan.

CAPÍTULO3

1Aserpeeramáisastutaquecalquerabestadocampoque fixeraoSeñorDeusEdíxolleámuller:"Si,dixoDeus: Noncomerásdetodasasárboresdoxardín?

2Eamullerdíxolleáserpe:"Podemoscomerdofroitodas árboresdoxardín

3Perodofroitodaárborequeestánomediodoxardín, Deusdixo:Noncomeredesdel,ninotocaredes,paraque nonmorras

4Easerpedíxolleámuller:"Nonmorrerás.

5PorqueDeussabequeodíaquecomadesdel,abriranse osvososolloseseredescomadeuses,coñecendoobeneo mal.

6Ecandoamullerviuqueaárboreeraboaparacomere queeraagradableaosolloseunhaárboredesexablepara facersabio,tomoudoseufroitoecomeuedeulletaména elamaridoconela;ecomeu

7Abríronllesosollosámbolosdousesouberonque estabanespidos;ecosíronsefollasdefigueiraefacíanse mandil

8EescoitaronavozdeXehováDeusquecamiñabano xardínaofrescododía;eAdáneasúamuller escondéronsedapresenzadeXehováDeusentreasárbores doxardín

9EoSeñorDeuschamouaAdánedíxolle:Ondeestás?

10Edixo:"Oínatúavoznoxardínetivenmedoporque estabaespido;eescondeime.

11Edixo:"Quenchedixoqueestabasespido?Comeches daárboredaquecheordeneiquenoncomeras?

12Eohomedixo:"Amullerquetidechesparaestar comigo,deumedaárboreecomín".

13EoSeñorDeusdíxolleámuller:"Queéistoque fixeches?Eamullerdixo:"Aserpeenganoume,ecomín"

14EoSeñorDeusdíxolleáserpe:"Porquefixechesisto, esmalditaentretodasasvacasetodasasbestasdocampo sobreoteuventreirás,epocomerástodososdíasdatúa vida

15Epoñereiinimizadeentretieamuller,eentreatúa descendenciaeasúadescendencia;feracheacabeza,eti feráslleotalón

16Díxolleámuller:Multiplicareimoitoatúamágoaea túaconcepción;contristezadarásaluzfillos;eoteu desexoseráparaoteumarido,eelgobernarásobreti

17EdíxolleaAdán:"Porqueescoitachesavozdatúa mullerecomichesdaárboredaquecheordenei:"Non comerásdela:malditasexaaterraporti;contristeza comerásdeltodososdíasdatúavida;

18Taménchesairáespiñosecardos;ecomerásaherbado campo;

19Coasuordoteurostrocomeráspanataquevolvasá terra;porquedelfuchestirado:porqueespo,eaopo volverás

20EAdánchamouásúamullerEva;porqueeraanaide todososvivos

21TaménaAdáneásúamulleroSeñorDeusfíxolle túnicasdepelevestiunas.

22EdixoXehováDeus:"Velaí,ohomechegouasercoma undenós,paracoñecerobeneomal;eagora,paraque nonestendaamanetometaméndaárboredavida,comae vivaparasempre":

23Polotanto,oSeñorDeusenviounodoxardíndoEdén paraquelabraseoterreodeondefoisacado.

24Entónexpulsouohome;ecolocouaolestedoxardíndo Edénquerubínseunhaespadaenchamasquevirabapor todososlados,paragardarocamiñodaárboredavida.

CAPÍTULO4

1EAdáncoñeceuaEva,asúamuller;eelaconcibiuedeu aluzaCaínedixo:"EuteñounhomedoSeñor"

2EelavolveudaraluzaoseuirmánAbel.EAbelera pastordeovellas,peroCaíneraunlabradordaterra

3EcopasodotempoaconteceuqueCaíntrouxodofroito daterraunhaofrendaaoSeñor.

4EAbeltaméntrouxodosprimoxénitosdoseurabañoe dasúagraxaEoSeñortivorespectoaAbeleásúa ofrenda:

5PeroaCaíneásúaofrendanontivorespectoECaín enfadousemoito,ecaeuoseurostro

6EoSeñordíxolleaCaín:"Porqueestásenfadado?epor quecaeoteurostro?

7Sefasben,nonserásaceptado?esenonfasben,o pecadoestááporta.Eatiseráoseudesexo,etigobernarás sobreel

8ECaínfaloucoseuirmánAbel,eaconteceuquecando estabannocampo,Caínlevantousecontraoseuirmán Abelematouno

9EoSeñordíxolleaCaín:"OndeestáAbel,teuirmán?E dixo:Nonsei:soneuogardiándomeuirmán?

10Edixo:"Quefixeches?avozdosanguedoteuirmán clamaamindendeaterra

11Eagoraestásmalditodaterra,queabriuasúabocapara recibirosanguedoteuirmándatúaman;

12Candolabrasaterra,xanonchedaráasúaforza;un fuxitivoeunvagabundoserásnaterra

13EdíxolleCaínaoSeñor:"Omeucastigoémaiordoque podosoportar.

14Velaquí,expulsastemehoxedasuperficiedaterra;e escondereidoteurostro;esereiunfuxitivoeun vagabundonaterra;eaconteceráquetodoaquelqueme atope,mataráme

15EdíxolleXehová:"Poriso,quenmateaCaín,vingarase delseteveces".EoSeñorpúxolleunhamarcaaCaín,para quequenoatopasenonomatase

16ECaínsaíudapresenzadoSeñoremorounaterrade Nod,aolestedoEdén.

17ECaíncoñeceuásúamuller;eelaconcibiuedeualuz aEnocEledificouunhacidadeechamoulleonomeaoseu filloEnoc.

18EaEnocnaceulleIrad;eIradxerouaMehujael;e MehujaelxerouaMetusael;eMetusaelxerouaLamec 19ELamectomouparaeldúasmulleres:aunha chamábaseAdaeaoutraZila

20EAdadeualuzaIabal:foiopaidosquehabitannas tendasedosqueteñengando 21EoseuirmánchamábaseJubal:eraopaidetodosos quetocanaarpaeoórgano.

22EZilataménpariuaTubalcaín,instrutordetodoartesán debronceeferro;eairmádeTubalcaíneraNaama 23ELamecdíxollesássúasmulleres:AdaeZila: Escoitadeamiñavoz;mulleresdeLamec,escoitadeomeu discurso,porquemateiunhomeparaamiñaferidaeun mozoparaamiñaferida.

24SeCaínévingadoseteveces,verdadeiramenteLamec setentaeseteveces

25EAdáncoñeceudenovoásúamuller;eeladeualuzun filloechamoulleSet:PorqueDeus,dixoela,púxomeoutra descendenciaenlugardeAbel,aquenCaínmatou

26EaSettaménllenaceuunfillo;echamoulleonomede Enós;entónoshomescomezaronainvocaronomedo Señor

CAPÍTULO5

1EsteéolibrodasxeraciónsdeAdán.NodíaenqueDeus creouohome,fíxooasemellanzadeDeus; 2Creounosmachoefemia;ebendiciunos,echamoulleso nomedeAdán,nodíaenqueforoncreados.

3EAdánviviucentotrintaanosexerouunfilloásúa semellanza,segundoasúaimaxe;echamoulleonomede Set:

4EosdíasdeAdándespoisdequeenxendraraaSetforon oitocentosanos,exeroufillosefillas

5EtodososdíasqueviviuAdánforonnovecentostrinta anos,emorreu

6ESetviviucentocincoanosexerouaEnós

7Sethviviu,despoisdeengendraraEnós,oitocentossete anos,exeroufillosefillas:

8EtodososdíasdeSetforonnovecentosdoceanos,e morreu

9EnósviviunoventaanosexerouaCainán:

10EEnósviviuoitocentosquinceanosdespoisde engendraraCainán,exeroufillosefillas: 11EtodososdíasdeEnósforonnovecentoscincoanos,e morreu

12ECainánviviusetentaanosexerouaMahalaleel

13ECainánviviu,despoisdeengendraraMahalaleel, oitocentoscorentaanos,exeroufillosefillas.

14EtodososdíasdeCainánforonnovecentosdezanos,e morreu

15EMahalaleelviviusesentaecincoanosexerouaIared. 16EMahalaleelviviuoitocentostrintaanosdespoisde engendraraXared,etivofillosefillas

17EtodososdíasdeMahalaleelforonoitocentosnoventa ecincoanos,emorreu.

18EXaredviviucentosesentaedousanos,exerouaEnoc: 19Xaredviviuoitocentosanosdespoisdeengendrara Enoc,exeroufillosefillas:

20EtodososdíasdeIaredforonnovecentossesentae dousanos,emorreu

21EnocviviusesentaecincoanosexerouaMatusalén. 22EEnoccamiñouconDeusdespoisdeengendrara Matusaléntrescentosanos,exeroufillosefillas: 23EtodososdíasdeEnocforontrescentossesentaecinco anos:

24EEnocandouconDeus,enonfoi;poisDeusolevou. 25Matusalénviviucentooitentaeseteanosexeroua Lamec

26MatusalénviviudespoisdeengendraraLamec setecentosoitentaedousanos,etivofillosefillas

27EtodososdíasdeMatusalénforonnovecentossesentae noveanos,emorreu.

28ELamecviviucentooitentaedousanosexerouunfillo 29EpúxolleonomedeNoé,dicindo:"Esteconsolaranos donosotraballoedotraballodasnosasmans,pormordo terreoqueoSeñormaldixo"

30ELamecviviu,despoisdeengendraraNoé, cincocentosnoventaecincoanos,exeroufillosefillas.

31EtodososdíasdeLamecforonsetecentossetentaesete anos,emorreu

32ENoétiñacincocentosanos,eNoéxerouaSem,Came Iafet

CAPÍTULO6

1Eaconteceuquecandooshomescomezarona multiplicarsesobreafacedaterraellesnaceronfillas, 2QueosfillosdeDeusvironqueasfillasdoshomeseran guapas;etomáronllesmulleresdetodasasqueescolleron 3EdixoXehová:"Omeuespíritononsempredisputaráco home,porqueeltaménécarne;aíndaqueosseusdías seráncentovinteanos"

4Naquelesdíashabíaxigantesnaterra;etaméndespois diso,candoosfillosdeDeusseachegaronásfillasdos homes,ellesderonfillos,estesconvertéronseenhomes poderososqueeranantano,homesderenome.

5EviuDeusqueamaldadedohomeeragrandenaterrae quetodaimaxinacióndospensamentosdoseucorazónera sóomalcontinuamente.

6EarrepentiuseoSeñordequefixeraohomenaterra,e entristeceunonoseucorazón.

7EdixooSeñor:"Destruireidafazdaterraohomeque creei;tantoohomecomoabesta,eoreptileasavesdo ceo;poisarrepíntemedequeasfixera

8PeroNoéatopougrazaaosollosdoSeñor.

9EstassonasxeraciónsdeNoé:Noéeraunhomexustoe perfectonassúasxeracións,eNoéandouconDeus 10ENoéxeroutresfillos:Sem,CameIafet

11TaménaterraestabacorrompidaanteDeus,eaterra estabacheadeviolencia.

12EDeusmirouaterra,evelaquí,estabacorrompida;pois todacarnecorromperaoseucamiñosobreaterra

13EDeusdíxolleaNoé:"Ofindetodacarnechegou diantedemin;porqueaterraénchesedeviolenciaatravés deles;evelaquí,vounosdestruírcoaterra

14Faiteunhaarcademadeiradegopher;Faráscuartosna arcaeacamparásdentroefóraconbrea.

15Eestaéaformaqueafarás:alonxitudedaarcaseráde trescentoscóbados,asúaanchuradecincuentacóbadosea súaalturadetrintacóbados.

16Farásunhafiestraáarca,erematarásauncóbadoarriba; epoñerásaportadaarcanoseulado;conpisosinferiores, segundoseterceirosfarás.

17Evelaquí,eu,eu,traigoundiluviodeaugassobrea terra,paradestruírtodacarne,naquehaialentodevida,de debaixodoceo;etodooquehainaterramorrerá

18Perocontigoestablecereiomeupacto;eentrarásna arca,tieosteusfillos,eatúamullereasmulleresdosteus filloscontigo

19Edetodososseresvivosdetodacarne,introducirás dousdecadaespecienaarca,paraqueosmanteñancon vidacontigo;seránhomesemulleres

20Deavessegundoasúaespecie,edegandosegundoa súaespecie,detodososreptilesdaterrasegundoasúa especie,dousdecadaespecieviránatiparamanteloscon vida

21Etómachedetodososalimentosquesecomene xúntalos;eseráparatieparaeles

22AsífixoNoé;segundotodooqueDeusllemandou,así ofixo.

CAPÍTULO7

1EdíxolleXehováaNoé:"Entratietodaatúacasana arcapoisativinxustosdiantedeminnestaxeración

2Detodasasbestaslimpaslevarascheporsete,omachoe asúafemia;edasbestasquenonesteanlimpas,dedous,o machoeasúafemia

3Taméndasavesdoceoporsete,omachoeafemia;para mantervivaasementesobreafacedetodaaterra

4Poisaíndasetedías,efareichoversobreaterracorenta díasecorentanoites;edestruíreidasuperficiedaterratoda substanciavivaquefixen

5ENoéfixotodooqueoSeñorllemandou

6ENoétiñaseiscentosanoscandoodiluviodasaugas estabasobreaterra

7EentrouNoéeosseusfillos,asúamullereasmulleres dosseusfillosconelnaarca,pormordasaugasdodiluvio.

8Deanimaislimpos,edeanimaisquenonsonlimpos,e deavesedetodooquesearrastrapolaterra,

9Noéentroudedousendousnaarca,omachoeamuller, comoDeusllemandaraaNoé

10Eaconteceudespoisdesetedíasqueasaugasdodiluvio estabansobreaterra

11NoanoseiscentosdavidadeNoé,nosegundomes,o díadezasetedomes,esedíatodasasfontesdogranabismo derrubáronseeasfiestrasdoceoabríronse.

12Eachoivacaeusobreaterracorentadíasecorenta noites

13NesemesmodíaentraronNoé,eSem,CameIafet,os fillosdeNoé,amullerdeNoéeastresmulleresdosseus fillosconeles,naarca;

14Eles,etodasasbestassegundoasúaespecie,etodoo gandosegundoasúaespecie,etodososreptilesquese arrastranpolaterrasegundoasúaespecie,etodasasaves segundoasúaespecie,todasasavesdetodaespecie

15EentraronaNoénaarca,dousedousdetodacarne,na quehaioalentodevida.

16Eosqueentraronentraronenmachoefemiadetoda carne,comoDeusllemandara,eoSeñorpechouno.

17Eodiluvioestivocorentadíassobreaterra;easaugas aumentaronelevaronaarca,elevantousesobreaterra

18Easaugasprevaleceroneaumentaronmoitosobrea terra;eaarcafoisobreafacedasaugas.

19Easaugasdominaronenormementesobreaterra;e todososouteirosaltos,queestabandebaixodetodooceo, estabancubertos

20Quincecóbadosmáisarribadominabanasaugas;eas montañasestabancubertas.

21Emorreutodacarnequesemovesobreaterra,tanto dasavescomodogandoedasbestas,edetodososreptiles quesearrastranpolaterra,edetodohome.

22Morrerontodososquetiñanalentodevidaencuxas narices,detodooquehabíanaterraseca

23Edestruíronsetodososseresvivosquehabíasobrea superficiedaterra,tantoohomecomoogando,osreptiles easavesdoceo;eforondestruídosdaterra,esóquedaron vivosNoéeosqueestabanconelnaarca.

24Easaugasprevaleceronsobreaterracentocincuenta días

CAPÍTULO8

1EDeuslembrousedeNoéedetodososseresvivosede todoogandoqueestabaconelnaarca

2Asfontesdoabismoeasfiestrasdoceoforonparadas,e achoivadoceofoicontida;

3Easaugasvolvíandaterracontinuamente,eaocabodos centocincuentadías,asaugasdiminuíron

4Eaarcadescansounomessétimo,odíadezasetedomes, sobreosmontesdeArarat

5Easaugasdiminuíancontinuamenteataomesdécimo: nomesdécimo,oprimeirodíadomes,víronseoscumios dosmontes

6Eaconteceuqueaocabodecorentadías,Noéabriua fiestradaarcaquefixera:

7Eenviouuncorvo,quesaíudeaquíparaallá,ataqueas augassecarondaterra

8Taménenviouunhapombadel,paraverseasaugas baixabandasuperficiedochan;

9Peroapombanonatopourepousoparaaplantadoseupé evolveuaelnaarca,porqueasaugasestabansobrea superficiedetodaaterra;entónelestendeuaman, colleunaetirounaparadentro.aelnaarca.

10Equedouaíndaoutrossetedías;edenovolanzoua pombafóradaarca;

11Eapombaentrouaelánoite;evelaquí,nasúaboca tiñaunhafolladeoliveiraarrincada;asíqueNoésouboque asaugasestabandiminuídasdaterra

12Equedouaíndaoutrossetedías;eenviouapomba;que xanonvolveuael

13Eaconteceuquenoanoseiscentosprimeiro,no primeiromes,oprimeirodíadomes,asaugassecáronseda terra;eNoéquitouacubertadaarca,miroue:velaquí,a superficiedochanestabaseca

14Enosegundomes,odíavinteesetedomes,secoua terra

15EDeusfaloulleaNoé,dicindo:

16Saedaarca,tieatúamuller,eosteusfilloseas mulleresdosteusfilloscontigo.

17Sacacontigotodoservivoqueestácontigo,detoda carne,tantodeavescomodegando,edetodoreptilquese arrastrapolaterra;paraquesereproduzanabundantemente naterra,sexanfecundosesemultipliquensobreaterra

18ESaíuNoéeosseusfillos,asúamullereasmulleres dosseusfillosconel:

19Todabesta,todoreptil,todaaveetodooquesearrastra polaterra,segundoasúaespecie,saíudaarca

20ENoéedificouunaltaraoSeñor;ecolleudetodasas bestaslimpasedetodasasaveslimpas,eofreceu holocaustosnoaltar.

21EoSeñorcheirouundocecheiro;edixooSeñornoseu corazón:"Nonvolvereimaldeciraterraporamordohome; porqueaimaxinacióndocorazóndohomeémaladendea súamocidade;ninvolvereigolpearmáisatodoovivo, comofixen

22Mentresquedeaterra,asementeiraeacolleita,ofríoe acalor,overáneoinverno,odíaeanoitenoncesarán

CAPÍTULO9

1EDeusbendiciuaNoéeaosseusfillos,edíxolles: "Fedecede,multiplicaoseenchedeaterra".

2Eomedodetieotemordetiestaránsobretodasas bestasdaterraesobretodasasavesdoceo,sobretodosos quesemovensobreaterraesobretodosospeixesdomar; natúamansonentregados

3Todacousavivaquesemoveseráparati;igualquea herbaverdedeitodasascousas.

4Perononcomeredescarnecoasúavida,queéoseu sangue

5Ecertamenteesixireiovososanguedasvosasvidas;da mandetodabestaesixireinoedamandohome;damando irmándecadahomeesixireiavidadohome

6Quenderramasanguedunhome,oseusangueserá derramadopolohome,porqueaimaxedeDeusfixohome

7Evós,sexadesfecundosemultiplicádevos;produce abundantementenaterraemultiplícasenela.

8EDeusfaloulleaNoéeaosseusfillosconel,dicindo:

9Eeu,velaquí,establezoomeupactocontigoecoatúa descendenciadespoisdeti;

10Econtodososseresvivosqueestáncontigo,dasaves, dogandoedetodososanimaisdaterracontigo;detodos osquesaendaarca,atatodasasbestasdaterra.

11Eestablecereiomeupactocontigo;nintodacarneserá cortadamáispolasaugasdodiluvio;tampoucohaberámáis diluvioparadestruíraterra

12EdixoDeus:Esteéosinaldaalianzaqueeufagoentre minevósetodososseresvivosqueestánconvosco,por xeraciónsperpetuas.

13Poñoomeuarconanube,eseráunhamostradaalianza entremineaterra

14Esucederá,candotraiaunhanubesobreaterra,oarco serávistonanube:

15Erecordareiomeupacto,quehaientreminevóse todososseresvivosdetodacarne;easaugasxanonse converteránnundiluvioparadestruírtodacarne

16Eoarcoestaránanube;emirareiparael,pararecordar opactoeternoentreDeusetodacriaturavivientedetoda carnequehaisobreaterra

17EDeusdíxolleaNoé:"Esteéosinaldaalianzaque establecínentreminetodacarnequehaisobreaterra".

18OsfillosdeNoéquesaírondaarcaforonSem,Came Iafet,eCaméopaideCanaán.

19EstessonostresfillosdeNoé:edelesestabacuberta todaaterra

20ENoécomezouaserlabradoreplantouunhaviña: 21Ebebeudoviñoeemborrachouse;equedoudescuberto dentrodasúatenda

22ECam,opaideCanaán,viuoespidodoseupaie contoullofóraaosseusdousirmáns

23ESemeIafetcolleronunhavestimenta,puxéronasobre osseusombreiros,eforoncaraatrásecubrironanuidade doseupai;eosseusrostrosestabancaraatrás,enonviron anuidadedoseupai

24ENoéespertoudoseuviñoesoubooquellefixerao seufillomáisnovo

25Edixo:"MalditosexaCanaán!Servodeservosserá paraosseusirmáns.

26Edixo:"BenditosexaoSeñor,DeusdeSem;eCanaán seráoseuservo

27DeusengrandeceráaIafetehabitaránastendasdeSem; eCanaánseráoseuservo

28ENoéviviudespoisdodiluviotrescentoscincuenta anos.

29EtodososdíasdeNoéforonnovecentoscincuentaanos, emorreu

CAPÍTULO10

1Agoraben,estassonasxeraciónsdosfillosdeNoé,Sem, CameIafet:eaelesnaceronfillosdespoisdodiluvio 2OsfillosdeIafet;Gomer,Magog,Madai,Xaván,Tubal, MeseceTiras.

3EosfillosdeGomer;Asquenaz,RifateTogarmá 4EosfillosdeXaván;Eliseo,Tarxix,QuitimeDodanim 5Porestesforondivididasasillasdosxentísnassúas terras;cadaunsegundoasúalingua,segundoassúas familias,nassúasnacións

6EosfillosdeCam;Cux,Mizraim,PhuteCanaán.

7EosfillosdeCux;Seba,Avila,Sabtá,RaamaeSabteca: eosfillosdeRaama;ShebaeDedan

8ECuxxerouaNimrod:comezouaserunpoderosona terra

9ErauncazadorpoderosodiantedoSeñor;porisodise: ComoNimrod,ocazadorpoderosodiantedoSeñor. 10EoprincipiodoseureinofoiBabel,Erec,AcadeCalne, naterradeSinar.

11DesaterrasaíuAsiria,econstruíuNínive,eacidadede RehoboteCalah, 12EResénentreNíniveeCalah:estaéunhagrancidade 13EMizraimxerouaLudim,eAnamim,eLehabime Naftuhim, 14EPatrusim,eCasluhim,doscalessaíronosfilisteos,e Caftorim

15ECanaánxerouaSidón,oseuprimoxénito,eaHet, 16Eoxebuseo,oamorreoeoxergaseo, 17Eosheveos,osarquitaseossinitas, 18Eosarvaditas,oszemaritaseoshamatitas:edespois espalláronseasfamiliasdoscananeos.

Xénese

19EafronteiradoscananeoseradesdeSidón,ataGerar, ataGaza;mentresvas,ataSodoma,Gomorra,Admae Zeboim,ataLaxa

20EstessonosfillosdeCam,segundoassúasfamilias, segundoassúaslinguas,nosseuspaísesenassúasnacións. 21TaménaSem,paidetodososfillosdeEber,irmánde Xafetovello,llenaceronfillos 22OsfillosdeSem;Elam,Assur,Arfaxad,LudeAram. 23EosfillosdeAram;Uz,eHul,eGethereMash 24EArfaxadxerouaSalah;eSalahxerouaEber 25EaEbernacerondousfillos:unchamábasePeleg;pois nosseusdíasdividiuseaterra;eoseuirmánchamábase Ioctán.

26EIoctánxerouaAlmodad,Xelef,HazarmaveteIerah 27EHadoram,UzaleDiclah, 28EObal,AbimaeleXeba, 29Ofir,HavilaeIobab:todosestesforonfillosdeIoctán 30EasúamoradaeradesdeMesa,ataSefar,unmontedo leste.

31EstessonosfillosdeSem,segundoassúasfamilias, segundoassúaslinguas,nassúasterras,segundoassúas nacións.

32EstassonasfamiliasdosfillosdeNoé,segundoassúas xeracións,nassúasnacións:eporelasforondivididasas naciónsnaterradespoisdodiluvio.

CAPÍTULO11

1Eaterraenteiraeradunhasoalinguaedunhasoafala

2Eaconteceuque,mentresviaxabandendeoleste, atoparonunhachairanaterradeXinar;ealímoraban.

3Edixéronseunsaoutros:"Vai,fagamosladrillose queimámolos"Etiñanladrilloporpedra,elimotiñanpor morteiro.

4Eelesdixeron:"Vai,edificémonosunhacidadeeunha torre,cuxacimachegueataoceo;efagámonosunnome, paraquenonsexamosespalladospolafacedetodaaterra.

5EoSeñorbaixouparaveracidadeeatorreque construíronosfillosdoshomes

6EdixooSeñor:"Velaí,opoboéunetodosteñenunha mesmalingua;eistocomezanafacer:eagoranadalles seráimpedido,oqueimaxinaronfacer

7Vai,baixemos,econfundimosalíasúalingua,paraque nonseentendanunsaoutra

8EntónoSeñordispersounosdesdealíportodaaterra,e deixarondeconstruíracidade.

9PorisochámaseBabel;porquealíconfundiuoSeñora linguadetodaaterra,edesdealíosespallouportodaa terra

10EstassonasxeraciónsdeSem:Semtiñacenanose xerouaArfaxaddousanosdespoisdodiluvio

11DespoisdeengendraraArfaxad,Semviviucincocentos anos,exeroufillosefillas

12ArfaxadviviutrintaecincoanosexerouaSalah

13EArfaxadviviu,despoisdeengendraraSalah, catrocentostresanos,etivofillosefillas

14SaláviviutrintaanosexerouaEber.

15DespoisdeengendraraEber,Salahviviucatrocentos tresanos,etivofillosefillas

16EberviviutrintaecatroanosexerouaPeleg.

17Eberviviucatrocentostrintaanosdespoisdeque enxendrouaPeleg,exeroufillosefillas

18PelegviviutrintaanosexerouaReu

19Pelegviviu,despoisdeengendraraReu,douscentos noveanos,etivofillosefillas

20EReúviviutrintaedousanosexerouaSerug.

21DespoisdeengendraraSerug,Reúviviudouscentos seteanos,etivofillosefillas

22SerugviviutrintaanosexerouaNacor

23DespoisdeengendraraNacor,Serugviviudouscentos anos,etivofillosefillas

24NacorviviuvinteenoveanosexerouaTerah

25Nacorviviu,despoisdeengendraraTerah,cento dezanoveanos,exeroufillosefillas

26TerahviviusetentaanosexerouaAbram,Nacore Haran

27AgoraestassonasxeraciónsdeTaré:Taréxeroua Abram,NacoreHaran;eHaranxerouaLot.

28EHaranmorreudiantedoseupaiTerahnopaísdoseu nacemento,enUrdosCaldeos

29AbrameNacortomáronllesmulleres:amullerde AbramchamábaseSarai;eonomedamullerdeNacor, Milcah,filladeHaran,paideMilcahepaideIscah 30PeroSaraieraestéril;nontivofillo.

31ETerahtomouoseufilloaAbram,eaLot,fillode Haran,fillodoseufillo,easúanoraSarai,mullerdoseu filloAbram;esaíronconelesdeUrdosCaldeosparairá terradeCanaán;echegaronaHaranealíhabitaron

32EosdíasdeTerahforondouscentoscincoanos,eTerah morreuenHaran.

CAPÍTULO12

1XaoSeñordíxolleaAbram:"Vetedoteupaís,datúa parentelaedacasadeteupai,caraáterraqueche mostrarei.

2Efareidetiunhagrannación,bendiciraichee engrandecereioteunome;eserásunhabendición:

3Ebendicireiaosquetebendiganemaldicireiaoquete maldiga,eentiseránbendicidastodasasfamiliasdaterra 4Abramfoise,comollefalaraoSeñor;eLotfoiconel;e AbramtiñasetentaecincoanoscandosaíudeHaran.

5EAbramcolleuásúamullerSaraieaLot,fillodoseu irmán,etodososbensquereuniraneasalmasque conseguiranenHaran;esaíronparairáterradeCanaán;e chegaronáterradeCanaán

6EAbrampasoupolaterraataolugardeSiquem,ataa chairadeMore.Eocananeoestabaentónnaterra.

7EapareceuoSeñoraAbramedíxolle:"Átúa descendenciadareiestaterra;ealíedificouunaltarao Señorqueselleapareceu"

8EtrasladousedealíaunmonteaolestedeBetelepuxoa súatenda,tendoBetelaooesteeHaiaoleste;ealíedificou unaltaraoSeñoreinvocouonomedoSeñor..

9EAbrammarchou,seguindoaíndacaraaosur

10Ehoubofamenaterra;eAbrambaixouaExiptopara moraralí;porqueafameeragravenaterra

11EaconteceuquecandoseachegouparaentrarenExipto, díxolleásúamullerSarai:"Velaí,seiqueesunhamuller fermosaparamirar

12Poriso,candoosexipciostevexan,dirán:Estaéasúa muller.

13Di:“Pégochequeesamiñairmá,paraquemevaiaben porti;eamiñaalmaviviráporcausadeti

14Eaconteceuque,candoAbramchegouaExipto,os exipciosvironqueamullereramoifermosa.

15TaménvíronaospríncipesdoFaraóneencomiárona diantedoFaraón,eamullerfoilevadaácasadoFaraón.

16EimploroullebenaAbrampormordela:etiñaovellas, bois,burros,servosecriadas,asnasecamelos

17EoSeñorazotouofaraóneasúacasacongrandes pragaspormordeSarai,amullerdeAbram.

18EofaraónchamouaAbramedíxolle:-"Queéistoque mefixeches?porquenonmedixechesqueeraatúamuller?

19Porquedixeches:Elaéamiñairmá?paraqueeua tomasepormuller:agoravelaíatúamuller,tómaaevaite 20Eofaraónmandousobreelosseushomes,edespediron ael,asúamulleretodooquetiña

CAPÍTULO13

1EAbramsubiudeExipto,eleasúamuller,etodooque tiña,eLotconel,caraaosur.

2EAbrameramoiricoengando,enprataeenouro

3EseguiuassúasviaxesdendeosurataBetel,ataolugar ondeestiveraasúatendaaoprincipio,entreBeteleHai; 4Ataolugardoaltar,quefixeraalíenprimeirolugar,ealí AbraminvocouonomedeXehová

5TaménLot,queíaconAbram,tiñarabaños,gandose tendas

6Eaterranonpodíasoportalosparaquehabitaranxuntos, porqueosseusbenserangrandes,demodoquenonpodían habitarxuntos

7Ehoubounhacontendaentreospastoresdogandode AbrameospastoresdogandodeLot:eoscananeoseos ferezeoshabitabanentónnaterra

8EAbramdíxolleaLot:"Quenonhaxaliortaentremine ti,entreosmeuspastoreseosteus.poissomosirmáns.

9Nonestátodaaterradiantedeti?apártatedemin, prágoche:secollesamanesquerda,euireiádereita;ouse temarchasádereita,euireiáesquerda.

10ELotlevantouosolloseviutodaachairadoXordán, queestababenregadaportodaspartes,antesdequeo SeñordestruíseSodomaeGomorra,comooxardíndo Señor,comoaterradeExipto,candochegasZoar 11EntónLotescolleulletodaachairadoXordán;eLot viaxoucaraaoleste,eseparáronseunsdosoutros.

12AbramhabitounaterradeCanaán,eLotmorounas cidadesdachairaepuxoasúatendacaraaSodoma 13PerooshomesdeSodomaeranmalvadosepecadores anteoSeñorengranmedida

14EoSeñordíxolleaAbram,despoisdequeLotse separoudel:Levantaagoraosteusollosemiradendeo lugarondeestáscaraaonorte,aosur,aolesteeaooeste

15Poistodaaterraqueves,dareinaatieátúa descendenciaparasempre.

16Efareiatúadescendenciacomoopodaterra,dexeito queseunhomepodecontaropodaterra,atúa descendenciataménserácontada

17Levántate,percorreaterraaolongoeaoancho;poiseu chodarei.

18EntónAbramretirouasúatendaeveuehabitouna chairadeMamre,queestáenHebrón,eedificoualíun altaraoSeñor.

CAPÍTULO14

1EaconteceuquenosdíasdeAmrafel,reideSinar,Arioc, reideElasar,Quedorlaomer,reideElam,eTidal,reidas nacións;

2QueestesfixeronguerracontraBera,reideSodoma,e Birxa,reideGomorra,Sinab,reideAdma,eXemeber,rei deZeboim,ecoreideBela,queéSoar.

3TodosestesxuntáronsenovaldeSidim,queéomar salgado

4DoceanosservironaQuedorlaomer,enoanotrece rebeláronse

5EnoanocatorceveuQuedorlaomereosreisqueestaban conel,ederrotaronaosrefaímenAshterot-Carnaim,aos zuzimenCameaosemimsenShave-Quiriataim

6EoshoreosnoseumonteSeir,ataElparan,queestá xuntoaodeserto

7EvolveronechegaronaEnmispat,queéCades,e derrotarontodoopaísdosamalecitasetaménaosamorreos quehabitabanenHazezontamar

8EsaíronoreideSodoma,oreideGomorra,oreide Adma,oreideZeboimeoreideBela(queéSoar)e combatéronseconelesnovaldeSidim;

9ConQuedorlaomer,reideElam,eTidal,reidasnacións, eAmrafel,reideSinar,eArioc,reideElasar;catroreis concinco

10EovaldeSidimestabacheodelodos;eosreisde SodomaeGomorrafuxironecaeronalí;eosquequedaron fuxironaomonte

11ElevarontodososbensdeSodomaeGomorraetodaa súacomida,eseguironoseucamiño.

12EcolleronaLot,fillodoirmándeAbram,quemoraba enSodoma,eosseusbens,emarcharon

13EchegouunqueescaparaedíxolloaAbramohebreo; porquehabitabanachairadeMamreoamorreo,irmánde EscoleirmándeAner,eestesestabanaliadosconAbram 14EcandoAbramsouboqueoseuirmánfoilevadocativo, armouaosseuscriadosadiestrados,nadosnasúapropia casa,trescentosdezaoito,eperseguiunosataDan

15Edividiusecontraeles,eleosseusservos,polanoite, bateunoseperseguiunosataHoba,queestááesquerdade Damasco

16Etrouxodevoltatodososbens,etaménvolveuoseu irmánLot,eosseusbens,etaménasmullereseopobo

17EoreideSodomasaíuaoseuencontrodespoisde regresardamatanzadeQuedorlaomeredosreisque estabanconel,novaldeXavé,queéovaldorei

18Melquisedec,reideSalem,sacoupaneviño,eerao sacerdotedoDeusAltísimo

19Ebendiciunoedixo:BenditosexaAbramdoDeus Altísimo,posuidordoceoedaterra

20EbenditosexaoDeusAltísimo,queentregouosteus inimigosnastúasmansEdeulleodécimodetodos

21EoreideSodomadíxolleaAbram:"Dámeaspersoase tomaosbensparati

22EAbramdíxolleaoreideSodoma:"Levanteiamiña mancaraaXehová,oDeusAltísimo,posuidordoceoeda terra

23Quenontomareidunfíoatauncorchetedezapatos,e quenontomareinadadoteu,paraquenondigas: EnriquecínaAbram

24Sóoquecomeronosmozoseaporcióndoshomesque íancomigo:Aner,EscoleMamre;quetomenasúaporción.

CAPÍTULO15

1Despoisdestascousas,apalabradeXehováfoiaAbram nunhavisión,dicindo:Nontemas,Abram:eusonoteu escudoeatúagranrecompensa.

2EAbramdixo:-"SeñorDeus,quemevasdar,xaquenon teñofilloseoadministradordamiñacasaéesteEliezerde Damasco?

3EAbramdíxolle:"Velaí,nonmedechesdescendencia;e velaquí,oquenaceunamiñacasaéomeuherdeiro".

4Evelaquí,apalabradoSeñorfoilleael,dicindo:Este nonseráoteuherdeiro;perooquesaiadastúasentrañas seráoteuherdeiro.

5Esacounofóraedíxolle:"Miraagoraparaoceoeconta asestrelas,sepodescontalasEdíxolle:"Asíseráatúa descendencia".

6EcreunoSeñor;econtoulloporxustiza

7Edíxolle:EusonoSeñorquetesaqueudeUrdos Caldeosparadarcheestaterraenherdanza.

8Edixo:"SeñorDeus,porquesabereiqueoheredarei?

9Edíxolle:"Tómameunhavaquilladetresanos,unha cabradetresanos,uncarneirodetresanos,unhatartaruga eunhapombanova"

10Ecolleuparaeltodosestes,dividiunosnomedioepuxo cadapezauncontraoutro,peroospaxarosnondividiu.

11Ecandoasavesbaixaronsobreoscadáveres,Abram expulsounos

12Ecandoosolsepoñía,unprofundosonocaeusobre Abram;e,velaquí,unhorrordegranescuridadecaeusobre el

13EdíxolleaAbram:"Sabeconcertezaqueatúa descendenciaseráestranxeiranunhaterraquenonéasúae quellesservirá;eaflixiranoscatrocentosanos;

14Etaménxulgareiaaquelanaciónáqueservirán,e despoissairáncongranriqueza

15Eirásaosteuspaisenpaz;serásenterradonunhaboa vellez.

16Peronacuartaxeraciónvolveránaquí,porquea iniquidadedosamorreosaíndanonestácompleta

17Eaconteceuque,candoosolsepoñíaeestabaescuro, velaquíunfornofumeganteeunhalámpadaacesaque pasabaentreaquelesanacos

18Aqueldía,oSeñorfixounpactoconAbram,dicindo:"Á túadescendenciaentregueiestaterra,desdeoríodeExipto ataoríogrande,oríoÉufrates".

19Osceneos,osquenezitaseoscadmonios, 20Eoshititas,osferezeoseosrefaíms, 21Eosamorreos,oscananeos,osxirgaseoseosxebuseos

CAPÍTULO16

1AmullerdeSaraiAbramnonlledeufillos,etiñaunha criada,unhaexipcia,quesechamabaAgar

2EdíxolleSaraiaAbram:"VelaíqueoSeñormeimpediu daraluzpodeserquepoidaobterfillosporelaEAbram escoitouavozdeSarai

3ESarai,amullerdeAbram,colleuaAgar,asúacriada,a exipcia,despoisdequeAbramvivisedezanosnaterrade

Canaán,edeulleaoseuhomeAbramparaquefoseasúa muller.

4EntrouseaAgar,eelaconcibiu

5EdíxolleSaraiaAbram:"Omeumalsexacontigo: entregueiámiñacriadanoteuseo;ecandoviuque concibira,desprezoumeaosseusollos:oSeñorxulgue entremineti

6PeroAbramdíxolleaSarai:"Velaíqueatúacriadaestá natúaman;faiconelaoquechepegueEcandoSarainon tratabaconela,fuxiudasúacara

7EoanxodeXehováatopounaxuntoaunhafontedeauga nodeserto,ábeiradafontenocamiñodeXur

8Edixo:Agar,criadadeSarai,deondeviches?eaonde vas?Eeladixo:"FuxiodacaradamiñadonaSarai"

9EoanxodeXehovádíxolle:"Volveátúadonae sométeteássúasmans".

10EoanxodeXehovádíxolle:"Multiplicareimoitoatúa descendencia,paraquenonsexacontadapolamultitude"

11EdíxolleoanxodeXehová:"Velaíestásencintaedarás aluzunfilloechamaralleIsmael;porqueoSeñorescoitou atúaaflición

12Eseráunhomesalvaxe;asúamanestarácontracada home,eamandecadauncontrael;ehabitaránapresenza detodososseusirmáns

13EelachamouonomedeXehováquellefalou:"TiDeus meves,porquedixo:"Eutaménmireiaquíaoquemeve?"

14PoloqueopozochamábaseBeerlahairoi;velaquí,está entreCadeseBered.

15EAgardeualuzunfilloaAbram

16EAbramtiñaoitentaeseisanoscandoAgarlledeua luzaIsmael.

CAPÍTULO17

1CandoAbramtiñanoventaenoveanos,oSeñor apareceuaAbramedíxolle:"EusonoDeustodopoderoso; andadiantedemineséperfecto.

2Efareiomeupactoentremineti,emultiplicareite enormemente

3EAbramcaeusobreoseurostroeDeusfalouconel, dicindo:

4Encantoamin,velaquí,omeupactoécontigo,etiserás paidemoitasnacións.

5TampoucooteunomeseráAbram,senónqueoteunome seráAbraham;porquetefixenpaidemoitasnacións

6Efareichemoifecundo,efareidetinacións,edeti sairánreis

7Eestablecereiomeupactoentreminetieatúa descendenciadespoisdetinassúasxeracións,comoun pactoeterno,paraserunDeusparatieparaatúa descendenciadespoisdeti

8Edareiatieátúadescendenciadespoisdetiaterrana queesforasteiro,todaaterradeCanaán,enposesión eterna;eeusereioseuDeus

9EDeusdíxolleaAbraham:"Poriso,tieatúa descendenciadespoisdetimanterásomeupactonassúas xeracións".

10Esteéomeupacto,quegardas,entreminetieatúa descendenciadespoisdeti;Todonenovaróndeentrevós serácircuncidado.

11Ecircuncidaredesacarnedovosoprepucio;eseráunha mostradaalianzaentremineti

12Eoqueteñaoitodíasdeidadeserácircuncidadoentre vós,todonenovarónnasvosasxeracións,oquenacena casaoucompradocondiñeiroacalqueraestranxeiro,que nonsexadatúadescendencia.

13Oquenacenatúacasaeoquesecompracoteudiñeiro debesercircuncidado,eomeupactoseránatúacarne comopactoeterno

14Eonenovarónincircuncisocuxacarnedoseuprepucio nonestácircuncidada,esaalmaserácortadadoseupobo; rompeuomeupacto

15EDeusdíxolleaAbraham:"EncantoaSarai,atúa muller,nonllechamarásSarai,senónquechamaraseSara"

16Ebendiciraaedareinotaménunfillodela:si,bendiciraa eseránaidenacións;reisdospobosserándela

17EntónAbrahambotouseabocabocaarribaeriue díxollenoseucorazón:"¿Naceráunfilloaoqueteñacen anos?"eSara,quetennoventaanos,daráaluz?

18EAbrahamdíxolleaDeus:¡Oh,queIsmaelvivise diantedeti!

19EdixoDeus:"Sara,atúamuller,darácheunfillo;e poñeráslleonomeIsaac,eestablecereiomeupactoconel comopactoeterno,ecoasúadescendenciadespoisdel.

20EencantoaIsmael,oínte:velaquí,bendiinoefareino fecundaemultiplicareinoenormemente;enxendrarádoce príncipes,efareinodelunhagrannación.

21PeroestablecereiomeupactoconIsaac,queSarache daráaluznestetempofixadooanoseguinte

22Edeixoudefalarconel,eDeussubiudeAbraham.

23EAbrahamcolleuaoseufilloIsmaeleatodososque naceronnasúacasaeatodososqueforoncompradosco seudiñeiro,todososvarónsdoshomesdacasade Abraham;ecircuncidaronacarnedoseuprepuciono mesmodía,comoDeuslledixera

24EAbrahamtiñanoventaanosenovecandofoi circuncidadonacarnedoseuprepucio

25OseufilloIsmaeltiñatreceanoscandofoicircuncidado nacarnedoseuprepucio.

26NesemesmodíafoicircuncidadoAbrahameoseufillo Ismael

27Etodososhomesdasúacasa,nacidosnacasae compradoscondiñeirodoestranxeiro,foroncircuncidados conel

CAPÍTULO18

1EapareceulleoSeñornaschairasdeMamre,esentouseá portadatendanacalordodía;

2Elevantouosollosemirou,evelaquítreshomesestaban aoseucarón;ecandoosviu,correuaoseuencontrodende aportadatendaeinclinousecaraaochan

3Edixo:"MeuSeñor,seagoraatopeigraciaaosteusollos, nontepasesdoteuservo.

4Pógovosquetraiganunpoucodeauga,lavenospése descansendebaixodaárbore

5Ebuscareiunanacodepanereconfortareiosvosos corazóns;despoispasarás,poisxaviñechesaoteuservoE elesdixeron:"Faiasí,comotidixeches".

6EAbrahamentrouapresuradamentenatendacaraaSara edíxolle:"Prepararapidamentetresmedidasdefariñafina, amasaefaibolosnofogar".

7EAbrahamcorreuaorabaño,colleuunbecerrotenroe bo,edeulloaunmozo;eapresurouseavestilo

8Ecolleumanteiga,leiteeobecerroqueprepararae púxoosdiante;epúxosexuntoaelesdebaixodaárbore,e comeron

9Edixéronlle:"OndeestáSaraatúamuller?Eeldixo: Velaquínatenda.

10Edixo:"Decertovolvereiatisegundootempodavida; evelaquí,Sara,atúamuller,teráunfilloESaraescoitoo naportadatenda,queestabadetrásdel.

11AgoraAbrahameSaraeranvellosexaavanzadosde idade;edeixoudeserconSaraaoxeitodasmulleres

12PorisoSarariudentrodesimesma,dicindo:"Despois deenvellecer,tereipracer,sendotaménvelloomeuseñor?

13EXehovádíxolleaAbraham:"¿PorqueseríaSara dicindo:Seguroquevouterunfilloquesexavello?

14¿ÉalgomoidifícilparaoSeñor?Notemposinalado volvereiati,segundootempodavida,eSarateráunfillo.

15EntónSaranegou,dicindo:Nonmeri;poistiñamedo Eeldixo:Non;perotirías

16ElevantáronsedealíoshomesemiraroncaraaSodoma, eAbrahamfoiconelesparatraelospolocamiño

17EdixoXehová:"¿EscondereiaAbrahamoquefago?

18XaquevenqueAbrahamseconverterácertamente nunhanacióngrandeepoderosa,etodasasnaciónsdaterra seránbendicidasnel?

19Poiscoñezoquemandaráaosseusfilloseásúacasa despoisdel,eseguiránocamiñodoSeñorparafacer xustizaexustiza;paraqueoSeñorfagachegarsobre Abrahamoquefaloudel.

20EdixoXehová:"PorqueoberrodeSodomaeGomorra égrandeeporqueoseupecadoémoigrave

21Baixareiagoraevereisefixerontodosegundooclamor quechegouatamin;esenon,saberino

22Eoshomesvolverondealíacaraeforoncaraa Sodoma,peroAbrahamestabaaíndadiantedoSeñor.

23Abrahamachegouseedíxolle:"¿Destruirastitaménaos xustoscosmalvados?

24Acasohaxacincuentaxustosdentrodacidade:tamén destruirasenonperdonarásolugarpoloscincuentaxustos quehainela?

25Queestálonxedetifacerdestexeito,mataroxustocos malvados,equeoxustosexacomoomalvadoqueestá lonxedeti:¿NonfaráodereitooXuízdetodaaterra?

26EdixoXehová:"SeatopoenSodomacincuentaxustos dentrodacidade,perdonareiatodoolugarporamordeles"

27EAbrahamrespondeuedixo:"Velaí,encargueimede falarcoSeñor,quenonsonmáisquepoecinza.

28Seicafaltaráncincodoscincuentaxustos:destruirás todaacidadeafaltadecinco?Edixo:"Seatopoalícorenta ecinco,nonodestruirei"

29Evolveufalarlleedíxolle:"Quizaisseatopenalí corenta"Edixo:Nonofareipormordoscorenta

30Edíxolle:"OSeñornonseenfade,eeufalarei:Quizais seatopenalítrinta"Eeldixo:Nonofarei,seatopoalí trinta

31Edixo:"Velaí,encargueimedefalarcoSeñor:Quizais seatopenalívinte"Edixo:Nonodestruireipormordos vinte.

32Edixo:"¡Oh,queoSeñornonseenfade!Eufalarei aíndaunhavez:Quizaisseatopenalídez"Edixo:Nono destruireipormordosdez.

33EoSeñorfoioseucamiño,encantodeixoudefalarcon Abraham,eAbrahamvolveuaoseulugar

1EchegarondousanxosaSodomaátarde;eLotsentouse áportadeSodoma.einclinousecoacaracaraaochan;

2Edixo:"Velaí,meusseñores,entrade,pídovos,nacasa dovososervoepasadetodaanoiteelavadevosospés,e madrugarédesvoseseguiredescamiño"Eelesdixeron: Non;peroestaremostodaanoitenarúa.

3Epresionounosmoito;evolvéronseaeleentraronnasúa casa;efíxollesunhafesta,coceupanssenfermentoe comeron

4Peroantesdedeitarse,oshomesdacidade,osdeSodoma, rodearonacasa,vellosemozos,todoopobodetodasas partes

5EchamaronaLotedixéronlle:"Ondeestánoshomes queentraronatiestanoite?sácaosparanós,paraqueos coñezamos

6ELotsaíupolaportacaraaelesepechouaportadetrás del.

7Edixo:"Pégovos,irmáns,quenonfagadestanmal

8Velaquí,teñodúasfillasquenoncoñeceronhome; permíteme,pídoche,traelosparafóra,efacedesconeleso quevospareceben:sóaesteshomesnonfacedesnada; poisporisoviñeronásombradomeuteito

9Eelesdixeron:Retírate.Eelesdixerondenovo:Este entrouparamorar,eprecisaráquesexaxuízEpresionaron sobreohome,inclusoLot,eachegáronsepararompera porta.

10Perooshomesestenderonaman,levaronaLotácasae pecharonaporta

11Egolpearonconcegueiraoshomesqueestabanáporta dacasa,tantopequenoscomograndes,demodoquese cansarondeatoparaporta

12EoshomesdixéronlleaLot:"¿Tesaquíalgúnademais? xenro,eosteusfillos,eastúasfillas,etodooquetesna cidade,sácaosdestelugar

13Porqueimosdestruírestelugar,porqueoberrodelesé grandediantedoSeñor;eoSeñorenviounosparadestruíla

14Lotsaíuefaloullesaosseusxenros,quesecasabancoas súasfillas,edíxolles:"Levántate,saídedestelugar;porque oSeñordestruiráestacidadePeroparecíaquensemofaba dosseusxenros

15Ecandochegouamañá,osanxosapresuraronaLot, dicindo:Levántate,tomaatúamullereastúasdúasfillas queestánaquíparaquenonsexasconsumidona iniquidadedacidade.

16Ementressedemoraba,oshomesagarraronasúaman, adasúamullereadassúasdúasfillas;oSeñorfoi misericordiosoconel,esacáronoepuxéronofórada cidade

17Eaconteceuquecandoossacaronfóra,dixo:"Escapa polatúavida;nonmiresdetrásdeti,nintequedesentoda achaira;escapaaomonte,paraquenonsexasconsumido

18ELotdíxolles:"Nonéasí,meuSeñor

19Velaquíagora,oteuservoatopougrazaaosteusollos,e engrandecechesatúamisericordia,quememostrachespara salvarmeavida;enonpodoescaparaomonte,paraque nonmetomealgúnmalemorra

20Velaquí,estacidadeestápretoparafuxir,eépequena: permítemeescaparalí(nonépequena?)eamiñaalma vivirá

21Edíxolle:"Vela,euteacepteitaménconrespectoaisto, quenonvouderrubarestacidadepolaquefalaches".

22Apura,escapaalí;poisnonpodofacernadaataque cheguesalí.PorisoonomedacidadefoichamadoZoar.

23OsolsaíusobreaterracandoLotentrouenZoar. 24EntónoSeñorfixochoversobreSodomaeGomorra xofreelumedoceodoSeñor;

25Ederrocouaquelascidades,etodaachaira,etodosos habitantesdascidadeseoquemedrabanochan

26Peroasúamullermirouatrásdel,econverteusenunha columnadesal

27EAbrahamergueusepolamañácedoaolugaronde estabadiantedoSeñor.

28EmirouparaSodomaeGomorraeparatodaaterrada chaira,eobservou,evelaquí,ofumedopaíssubíacomao fumedunforno.

29Eaconteceuque,candoDeusdestruíuascidadesda chaira,DeuslembrousedeAbrahameenviouaLotdo mediododerrocamento,candoderrubouascidadesnasque Lothabitaba

30ELotsubiudeZoaremorounomonte,eassúasdúas fillasconel;porquetiñamedodemorarenZoar,ehabitou nunhacova,eleassúasdúasfillas

31Eoprimoxénitodíxolleámenor:"Onosopaiévello,e nonhaiunhomenaterraqueentreanóscomotodoo mundo

32Veña,fagamosbeberviñoaonosopaiedeitaremoscon el,paraconservarasementedonosopai.

33Efixeronbeberviñoaoseupaiaquelanoiteenonse decatoudecandosedeitabanindecandoseergueu

34Eaconteceuqueaodíaseguinteoprimoxénitodíxolleá máisnova:"Velaí,deiteimeonteconmeupaiImos facerllebeberviñotaménestanoite;eentraedeitaconel, paraqueconservemosadescendenciadonosopai.

35Efixeronbeberviñoaoseupaitaménaquelanoitee nonsedecatoudecandosedeitabanindecandoseergueu

36AsíasdúasfillasdeLotquedaronembarazadasdoseu pai

37Oprimoxénitodeualuzunfilloechamoulleonomede Moab:esteéopaidosmoabitasatahoxe.

38Eamenortaméndeuunfillo,echamoulleonomede Benamí:esteéopaidosfillosdeAmónatahoxe

CAPÍTULO20

1EAbrahampartiudealícaraaopaísdosur,morouentre CadeseXur,emorouenGerar

2EAbrahamdixodasúamullerSara:"Éamiñairmá;e Abimelec,reideGerar,enviouaSara

3PeroDeusveuaAbimelecnunsoñopolanoiteedíxolle: "Velaí,nonesmáisqueunhomemortoparaamullerque colleches;poisémullerdunhome.

4PeroAbimelecnonseachegaraaelaedíxolle:"Señor,ti taménmatarásunhanaciónxusta?

5Nonmedixo:Elaéamiñairmá?eela,mesmoela mesmadixo:"Éomeuirmán:naintegridadedomeu corazónenainocenciadasmiñasmansfixenisto".

6EDeusdíxollenunsoño:"Si,seiquefixechesistocoa integridadedoteucorazón;porqueeutaméncheprohibín pecarcontramin:porisononpermitínqueatocase.

7Agora,pois,devolvelleaohomeasúamuller;porqueé unprofeta,eoraráporti,evivirás;esenonarestauras, sabequecertamentemorrerás,tietodososteus

8PorisoAbimeleclevantousedemañácedoechamoua todososseusservosecontoullestodasestascousasaos seusoídos,eoshomestiñanmoitomedo

9EntónAbimelecchamouaAbrahamedíxolle:"Quenos fixeches?edequeteofendín,quetrouxesessobremine sobreomeureinoungranpecado?fixechesmefeitosque nonsedebenfacer

10EAbimelecdíxolleaAbraham:"Quevistequefixeches isto?

11EAbrahamrespondeu:"Porquepensei:"Nonhaitemor deDeusnestelugar"emataránmepormordamiñamuller

12Eaíndaasíéamiñairmá;éfilladomeupai,peronon damiñanai;econverteusenamiñamuller.

13EaconteceuquecandoDeusmefixovagardacasade meupai,eudíxenlle:Estaéatúabondadequememostras; acadalugarondeimosvir,didemin:Eléomeuirmán.

14EAbimeleccolleuovellas,bois,criadosecriadas, deullosaAbrahamerestituíulleaSara,asúamuller

15EdíxolleAbimelec:"Velaíqueamiñaterraestádiante deti

16EdíxolleaSara:"Velaí,deilleateuirmánmilpezasde prata;velaquí,eléparatiunhatapadosollosparatodosos queestáncontigoeparatodososdemais:asífoi reprendida"

17EntónAbrahamorouaDeus,eDeuscurouaAbimelec, ásúamullereássúascriadas;ederonfillos

18PorqueoSeñorpecharatodososventresdacasade AbimelecpormordeSara,amullerdeAbraham.

CAPÍTULO21

1EoSeñorvisitouaSaracomoeldixera,eoSeñorfixo conSaracomoeldixera

2PorqueSaraconcibiuedeulleaAbrahamunfillonasúa vellez,notempoestablecidodoqueDeusllefalara

3EAbrahamchamouIsaacaoseufilloquellenaceu,que lledeualuzSara.

4EAbrahamcircuncidiuaoseufilloIsaaccandotiñaoito días,talcomoDeusllemandara

5EAbrahamtiñacenanoscandollenaceuoseufilloIsaac.

6ESaradixo:"Deusfíxomerir,paraquetodososque escoitenrirancomigo"

7Eeladixo:"QuenllediríaaAbrahamqueSaraderaa mamar?poiseullenacínunfillonasúavellez

8Eonenocreceuefoidestetado,eAbrahamfixounha granfestaomesmodíaqueIsaacfoidestetado

9ESaraviumofándoseaofillodeAgar,aexipcia,queela llederaaAbraham

10PorisodíxolleaAbraham:"Botafóraaestaescravae aoseufillo;porqueofillodestaescravanonseráherdeiro comeufillo,ninconIsaac"

11EacousafoimoipenosaaosollosdeAbrahampormor doseufillo

12EDeusdíxolleaAbraham:"Noncheresulteagraviopor mordorapazedatúaescravaentodooquechedixoSara, escoitaasúavoz;porqueenIsaacchamaraseatúa descendencia.

13Etaméndofillodaescravafareiunhanación,porqueé atúadescendencia

14EAbrahamergueusepolamañácedo,colleupaneunha botelladeaugaedeulloaAgar,colocándollonoombreiro eaoneno,edespediuna;deBeerxeba

15Eaaugaesgotousenabotella,eelabotouoneno debaixodundosarbustos.

16Elafoiesentounafronteael,comountirodearco, porquedixo:"Nonmedeixesveramortedoneno"E sentousefronteael,alzouavozechorou.

17EDeusescoitouavozdorapaz;eoanxodeDeus chamouaAgardendeoceoedíxolle:Quetes,Agar?non teñasmedo;porqueDeusescoitouavozdorapazondeestá 18Levántate,levantaorapazetómaonatúaman;pois fareidelunhagrannación.

19EDeusabriulleosolloseviuunpozodeauga;eelafoi, encheuabotelladeaugaedeudebeberaorapaz 20EDeusestabacorapaz;emedrou,morounodesertoe fíxosearqueiro

21EhabitounodesertodeParán,easúanailevoulleunha mullerdaterradeExipto.

22EaconteceunaqueltempoqueAbimelecePicol,xefe doseuexército,dixéronlleaAbraham:"Deusestácontigo entodooquefas".

23Agora,xaquelogo,xúrameaquíporDeusquenon farásmentiracomigo,nincomeufillo,nincofillodomeu fillo;terranaquemorou.

24EAbrahamdixo:"Xurarei

25EAbrahamreprochouaAbimelecpormordunpozode augaqueosservosdeAbimelecquitaranconviolencia.

26EAbimelecrespondeu:"NonseiquenfixoistoTinon mocontachesninooín,senónhoxe"

27EAbrahamcolleuovellaseboisedeullosaAbimelec;e ambosfixeronunpacto

28EAbrahampuxoámarxesetecordeirosdorabaño

29EAbimelecdíxolleaAbraham:"Quequerendicirestas seteovellasquepuxechesporsimesmas?

30Edixo:"Poisestasseteovellastomarásdamiñaman, paraquesexantestemuñasdequeeucaveiestepozo".

31PorisochamouaaquellugarBeerxeba;porquealí xuraronosdous

32AsífixeronunpactoenBeerxeba:entónlevantáronse AbimelecePicol,xefedoseuexército,evolveronáterra dosfilisteos

33EAbrahamplantouunsoutoenBeerxebaeinvocoualí onomedoSeñor,oDeuseterno

34EAbrahamviviumoitosdíasnaterradosfilisteos

CAPÍTULO22

1Eaconteceuque,despoisdestascousas,Deustentoua Abrahamedíxolle:Abraham

2Edixo:"Tomaagoraoteufillo,oteuúnicofilloIsaac,a quenamas,eentranaterradeMoriah;eofréceoalíen holocaustonundosmontesdosquechecontarei

3ElevantouseAbrahampolamañácedo,selouoburroe levouconsigoadousdosseusmozoseaoseufilloIsaac,e partiualeñaparaoholocausto,elevantouseefoiaolugar ondeDeuslledixera.

4Entón,aoterceirodía,Abrahamalzouosolloseviude lonxeolugar

5EAbrahamdíxollesaosseusmozos:"Quedateaquíco burro;eeueorapaziremosalíeadoraremos,evolveremos avós

6EAbrahamcolleualeñadoholocaustoepúxoasobreo seufilloIsaac;ecolleuolumenamaneuncoitelo;eforon osdousxuntos

7EIsaacfaloulleaAbraham,seupai,edíxolle:"Meupai; eeldixo:Aquíestou,meufillo".Edixo:"Velaíolumeea leña;peroondeestáocordeiroparaoholocausto?

8EAbrahamdixo:"Meufillo,Deusprocuraraseunaño paraoholocausto.Asíforonosdousxuntos".

9EchegaronaolugarqueDeuslledixera;eAbraham construíualíunaltar,puxoaleñaenorde,atouaoseufillo Isaacepúxoosobreoaltarsobrealeña

10EAbrahamtendeuamanecolleuocoiteloparamataro seufillo.

11OanxodeXehováchamounodendeoceoedíxolle: "Abraham,Abraham;edixo:Aquíestoueu"

12Edíxolle:"Noncoloquesatúamansobreorapaz,nin llefagasnada;porqueagoraseiquetemesaDeus,xaque nonmerechachesoteufillo,oteuúnico"

13EAbrahamlevantouosollosemiroueobservoudetrás deluncarneiroenganchadonunhasilveirapolosseus cornos;eAbrahamfoiecolleuocarneiroeofreceunoen holocaustoenlugardoseufillo.

14EAbrahampuxoonomedaquellugarXehová,comose diatahoxe:NomontedeXehováverase

15EoanxodeXehováchamouaAbrahamdendeoceo porsegundavez:

16Edixo:"Xureiporminmesmo,dioSeñor,porque fixechesistoenonrexeitastesaoteufillo,oteuúnico".

17Quebendicindote,emultiplicandotemultiplicareiatúa descendenciacomoasestrelasdoceoecomoaareaque hainabeiradomar;eatúadescendenciaposuiráaporta dosseusinimigos;

18Enatúadescendenciaseránbendicidastodasasnacións daterra;porqueobedecechesamiñavoz.

19EntónAbrahamvolveucosseusmozos,elevantáronse eforonxuntosaBeerxeba;eAbrahammorouenBeerxeba 20Despoisdestascousas,foillecontadoaAbraham, dicindo:Velaquí,Milcahtaménlledeufillosaoteuirmán Nacor;

21OseuprimoxénitoHuz,oseuirmánBuz,eKemuel,pai deAram, 22EXesed,Hazo,Pildax,JidlafeBetuel

23BetuelxerouaRebeca:estesoitopariuMilcaaNacor, irmándeAbraham

24Easúaconcubina,quesechamabaReuma,deualuz taménaTeba,aGaham,aTahaxeaMaaca.

CAPÍTULO23

1Saratiñacentovinteeseteanos:estesforonosanosda vidadeSara

2ESaramorreuenQuiriatarba;omesmoéHebrón,na terradeCanaán:eAbrahamveuchorarporSaraechorar porela

3EAbrahamergueusediantedoseumortoefaloullesaos fillosdeHet:

4Sonforasteiroeforasteirocontigo:dámeunhaposesión dunenterramentocontigo,paraqueenterreomeumorto fóradamiñavista

5EosfillosdeHetresponderonaAbraham,dicíndolle: 6Escóitanos,meuseñor:tiesunpoderosopríncipeentre nós:naeleccióndosnosossepulcrosenterraoteumorto;

Ningúndenóschequitaráoseusepulcro,senónparaque enterresoteumorto.

7EAbrahamergueuseeinclinouseanteopobodaterra, ataosfillosdeHet.

8Efaloulles,dicindo:"Sevosparecequeenterreomeu mortofóradamiñavista;escóitameepídemepormina Efrón,fillodeZohar,

9ParaquemedeaacovadeMacpela,queten,queestáao finaldoseucampo;porcantoscartosvalga,daramepor posesióndunenterramentoentrevós

10EfrónhabitouentreosfillosdeHet;eEfrón,ohitita, respondeulleaAbrahamanteosfillosdeHet,detodosos queentrabanpolaportadasúacidade,dicindo:

11Non,meuseñor,escoitame:eudoucheocampo,ea covaquehainel,doucheati;enpresenzadosfillosdomeu pobodouche:enterraoteumorto.

12EAbrahaminclinouseanteopobodaterra

13EfaloulleaEfrónenaudienciadaxentedopaís,dicindo: "Perosellodás,escóitame.Dareichediñeiroparaocampo; quítaodemineenterrareialíomeumorto

14EfrónrespondeulleaAbraham:

15Meuseñor,escóitame:aterravalecatrocentossiclosde prata;queéisoentreeueti?enterrapoisoteumorto

16EAbrahamescoitouaEfrón;eAbrahampesouaEfrón aprata,quellepuxeraenaudienciadosfillosdeHet, catrocentossiclosdeprata,diñeirocorrentecocomerciante 17EocampodeEfrón,queestabaenMacpela,queestaba diantedeMamre,ocampoeacovaquehabíanela,etodas asárboresquehabíanocampo,queestabanentodasas fronteirasaoredor,estabanseguros

18AAbrahamparaterunhaposesióndiantedosfillosde Het,antesdetodososqueentraronpolaportadasúa cidade

19Despoisdiso,AbrahamenterrouásúamulleraSarana covadocampodeMacpela,diantedeMamre:estaé Hebrón,naterradeCanaán

20Eocampoeacovaquehainelforonasegurándollesa Abrahamcomoposesióndunenterramentopolosfillosde Het

CAPÍTULO24

1EAbrahameravelloeenvellecido,eoSeñorbendiciraa Abrahamentodasascousas

2EAbrahamdíxolleaoseucriadomáisvellodasúacasa, quegobernabasobretodooquetiña:"Péxame,pídoche,a túamandebaixodamiñacoxa

3EfareichexurarpoloSeñor,DeusdoceoeDeusdaterra, quenontomarásmullerparaomeufillodasfillasdos cananeos,entreosquehabito

4Perotiirásaomeupaíseámiñaparentela,etomarás mullerparaomeufilloIsaac.

5Eocriadodíxolle:"Quizaisamullernonquereseguirme ataestaterraDebotraeroteufilloáterradeondeviches?

6EAbrahamdíxolle:"Teñacoidadodenonvolverlevar alíomeufillo"

7OSeñor,Deusdoceo,quemetomoudacasademeupai edaterradamiñaparentela,equemefalouexuroume dicindo:"Átúadescendenciadareiestaterra;enviaráoseu anxodiantedeti,edealítomarásmullerparaomeufillo. 8Eseamullernonquereseguirte,estaráslibredestemeu xuramento:sónontraigasomeufilloalí

9Oservopuxoamandebaixodacoxadoseuamo Abrahamexuroulleporiso.

10Eoservocolleudezcamelosdoscamelosdoseuamoe marchou;porquetodososbensdoseuamoestabannasúa man,eergueuseefoiseaMesopotamia,ácidadedeNacor. 11Efixoaxeonllarosseuscamelosfóradacidadexuntoa unpozodeaugaáhoradoserán,mesmocandoasmulleres saensacarauga.

12Edixo:"Señor,DeusdomeuamoAbraham,pídoche quemedesprácesehoxeefaibendadecomeuamo Abraham"

13Velaquí,estouaquíxuntoaopozodeauga;easfillas doshomesdacidadesaensacarauga:

14Equeamozaáquellevoudicir:Baixaatúaxerrapara quebeba;eeladirá:"Bebe,eeudareidebebertaménaos teuscamelos!easísabereiquemostrachesbondadecomeu amo

15Eaconteceuque,antesdequeremataradefalar,velaquí, saíuRebeca,quenaceudeBetuel,fillodeMilcah,muller deNacor,irmándeAbraham,coasúaxerrasobreo ombreiro

16Eamozaeramoifermosadever,unhavirxe,nin ninguénacoñecera;ebaixouaopozo,encheuasúaxerrae subiu

17Ocriadocorreuaoseuencontroedíxolle:"Permíteme beberunpoucodeaugadatúaxerra"

18Eeladixo:"Bebe,meuseñorApurouse,baixouasúa xerrasobreamanedeulledebeber".

19Ecandorematoudedarlledebeber,díxolle:"Euvou sacaraugataménparaosteuscamelos,ataquerematende beber".

20Eapresurouse,baleirouasúaxerranaartesa,evolveu corrercaraaopozoparasacarauga,esacouparatodosos seuscamelos.

21Eohomequesemarabillabaporelacalou,parasaberse oSeñorfixeraprosperarasúaviaxeounon

22Eaconteceuque,candooscamelosacabarandebeber,o homecolleuunpendentedeourodemediosicloedúas pulseirasparaasmansdedezsiclosdeouro;

23Edixo:"Dequenesfilla?dime,pégoche:haisitiona casadeteupaiparaquenosaloxemos?

24Eeladíxolle:"SonafilladeBetuel,fillodeMilcah,que eladeualuzaNacor.

25Eladíxolleademais:"Temospallaeforroabondoesitio paraaloxarse"

26OhomeinclinouacabezaeadorouoSeñor.

27Edixo:"BenditosexaoSeñor,Deusdomeuamo Abraham,quenondeixouaomeuamoasúamisericordiae asúaverdadeEstandoeunocamiño,oSeñorlevoumeá casadosirmánsdomeuamo"

28Eamozacorreuecontoullesdacasadasúanaiestas cousas.

29ERebecatiñaunirmán,quesechamabaLabán

30Eaconteceuquecandoviuopendenteeaspulseirasnas mansdasúairmáeescoitouaspalabrasdasúairmá Rebeca,quedicía:"Istodíxomeaquelhome;quechegou aohome;evelaquí,estabaxuntoaoscamelosaopozo.

31Edixo:"Entra,benditodoSeñor;porqueestásfóra? porqueteñopreparadaacasaesitioparaoscamelos

32Ohomeentrounacasaedescintouosseuscamelose deullespallaeforraxe,eaugaparalavarosseuspéseos pésdoshomesqueestabanconel

33Epuxéronllecarneparacomer;Edixo:"Fala

34Edixo:"EusonoservodeAbraham.

35EoSeñorbendixomoitoaomeuamo;efíxosegrande: edeullerabañosegandos,prataeouro,eservos,ecriadas, ecameloseasnos.

36ESara,amullerdomeuamo,deulleunfilloaomeu amocandoxaeravella,eeldeulletodooqueten

37Eomeuamofíxomexurar,dicindo:Nontomarás mullerparaomeufillodasfillasdoscananeos,encuxa terrahabito

38Perotiirásácasademeupaieámiñaparentela,e tomarásmullerparaomeufillo

39Edíxenlleaomeuamo:"Quizaisamullernonmesiga".

40Edíxome:"OSeñor,anteoqueeuando,enviaráoseu anxocontigoeprosperaráoteucamiño;etomarásmuller paraomeufillodamiñaparentelaedacasademeupai.

41Entónestarásclarodestemeuxuramento,cando cheguesámiñaparentela;esenonchedanun,quedarás libredomeuxuramento.

42Eacudínhoxeaopozoedixen:Señor,Deusdomeu amoAbraham,seprosperasomeucamiñopoloquevou

43Velaquí,estouxuntoaopozodeauga;eaconteceráque candosaiaavirxeparasacarauga,eeullediga:Dameun poucodeaugadatúaxerraparabeber;

44Eeladíxome:"Bebestieeutaménatracareiparaos teuscamelos:sexaestaamullerqueXehovádesignoupara ofillodomeuamo"

45Eantesdequeremataradefalarnomeucorazón, velaquí,Rebecasaíucoasúaxerrasobreoombreiro;e baixouaopozoesacouauga,eeudíxenlle:Permíteme beber.

46Elaapresurouseebaixouaxerradoseuombreiroedixo: "Bebeedareidebebertaménaosteuscamelos;asíque bebíneelafixobebertaménaoscamelos".

47Epregunteiaela,edixen:Dequenesfilla?Eeladixo: "AfilladeBetuel,fillodeNacor,quelledeualuzMilca;e púxenlleobrinconacaraeaspulseirasnasmans".

48EinclineiacabezaeadoreiaoSeñorebendixoao Señor,DeusdomeuamoAbraham,quemeguiarapolo camiñocorrectoparalevarafilladoirmándomeuamo paraoseufillo

49Eagorasequerestratarconbenevolenciaeverdadeco meuamo,dime;esenon,dime;paravirarádereitaouá esquerda

50EntónLabáneBetuelresponderonedixeron:"Acousa procededeXehová;nonpodemosfalarchemalninbo".

51Velaquí,Rebecaestádiantedeti,tómaaevai,eque sexaamullerdofillodoteuamo,comodixooSeñor.

52Eaconteceuque,candooservodeAbrahamescoitouas súaspalabras,adorouoSeñoreinclinouseataaterra

53Eocriadosacouxoiasdeprataexoiasdeouroe vestidos,edeullosaRebeca;taméndeullecousaspreciosas aoseuirmáneásúanai

54Ecomeronebeberon,eleoshomesqueestabanconel, equedarontodaanoite;elevantáronsepolamañáedixo: "Envíameaomeuamo"

55Oseuirmáneasúanaidixeron:"Queamozaquede connoscounsdías,polomenosdez;despoisdisoirá

56Edíxolles:"Nonmeestorbedes,xaqueoSeñorfixo prosperaromeucamiño;mándameparairaomeuamo.

57Eelesdixeron:"Chamaremosámozaepreguntaremos polasúaboca"

58EchamaronaRebecaedixéronlle:-"Queresirconeste home?Eeladixo:Irei.

59EdespedironásúairmáRebeca,ásúanodriza,aoservo deAbrahameaosseushomes.

60EbendicironaRebecaedixéronlle:"Tiesanosairmá, séanaidemilesdemillóns,edeixaqueatúadescendencia posúaaportadosqueosodian"

61ElevantouseRebecaeassúasdoncelas,emontaron sobreoscameloseseguironaohomeOservocolleua Rebecaefoise

62EIsaacveudendeocamiñodopozoLahairoi;pois morabanopaísdosur

63EIsaacsaíuátardiñameditarnocampo,elevantouos olloseviu,evelaquíquechegabanoscamelos

64ERebecalevantouosollose,candoviuaIsaac, alumeouocamelo.

65Porqueelalledixeraácriada:‐Quehomeéesteque andaaonosoencontropolocampo?Eocriadodixera:"Éo meuamo;porisocolleuunveoecubriuse".

66EoservocontoulleaIsaactodooquefixera

67IsaactrouxounanatendadasúanaiSara,colleua Rebecaefíxoseasúamuller;equeríaa,eIsaacconsolouse despoisdamortedasúanai

CAPÍTULO25

1EntónAbrahamtomoumullerdenovo,echamábase Ceturah.

2EdeulleaZimrán,Iocxan,Medan,Madián,IxbakeXúa 3IocxánxerouaXebaeaDedánEosfillosdeDedán foronAsurim,LetuximeLeumim.

4EosfillosdeMadián;Efa,eEfer,eHanoc,eAbidae EldaahTodosestesforonosfillosdeCeturah

5EAbrahamdeulletodooquetiñaaIsaac.

6PeroaosfillosdasconcubinasquetiñaAbraham, AbrahamdeullesagasalloseenviounosdoseufilloIsaac, mentreselaíndavivía,caraaoleste,aopaísoriental.

7EestessonosdíasdosanosdavidadeAbrahamque viviu,centosesentaequinceanos

8EntónAbrahamabandonouoespíritoemorreudeboa vellez,velloecheodeanos;efoireunidoaoseupobo

9OsseusfillosIsaaceIsmaelenterraronnonacovade Macpela,nocampodeEfrón,fillodeZoharohitita,que estádiantedeMamre;

10OcampoqueAbrahamcomprouaosfillosdeHet:alí foronsepultadosAbrahameSara,asúamuller.

11EaconteceuquedespoisdamortedeAbraham,Deus bendixoaoseufilloIsaac;eIsaachabitouxuntoaopozo Lahairoi

12Agoraben,estassonasxeraciónsdeIsmael,fillode Abraham,queAgaraexipcia,servadeSara,deualuza Abraham:

13EestessonosnomesdosfillosdeIsmael,polosseus nomes,segundoassúasxeracións:oprimoxénitodeIsmael, Nebajot;eCedar,eAdbeeleMibsam, 14EMisma,DumaeMasa, 15Hadar,Tema,Ietur,NafiseQuedemah: 16EstessonosfillosdeIsmael,eestessonosseusnomes, polassúascidadesepolosseuscastelos;docepríncipes segundoassúasnacións.

17EestessonosanosdavidadeIsmael,centotrintaesete anosefoireunidoparaoseupobo

18EhabitarondesdeHavilaataXur,queestádiantede Exipto,candovascaraaAsiria,emorreudiantedetodos osseusirmáns

19EestassonasxeraciónsdeIsaac,fillodeAbraham: AbrahamxerouaIsaac:

20EIsaactiñacorentaanoscandotomoupormullera Rebeca,filladeBetuelosiriodePadanaram,irmáde Labánosirio.

21EIsaacrogouaXehovápolasúamuller,porqueera estéril

22Eosnenosloitabanxuntosdentrodela;eeladixo:Seé así,porqueestouasí?EfoiapreguntaraoSeñor

23EdíxolleXehová:"Dúasnaciónshainoteuventree douspobossepararansedastúasentrañas;eunpoboserá máisfortequeooutro;eomaiorserviráaomáisnovo

24Ecandosecumprironosseusdíasparadaraluz, velaquí,habíaxemelgosnoseuventre

25Eoprimeirosaíuvermello,todocomounhavestidura depelo;epuxéronlleonomedeEsaú.

26Despoissaíuoseuirmán,easúamanagarrouotalón deEsaú;echamábaselleXacob,eIsaactiñasesentaanos candoospariu.

27Eosrapacescreceron:eEsaúerauncazadorastuto,un homedocampo;eXacoberaunhomesinxelo,quevivía entendas.

28EIsaacamabaaEsaú,porquecomíadasúacaza,pero RebecaamabaaXacob

29Xacobcobroupotaxe,eEsaúchegoudocampoe quedouesmorecido

30EEsaúdíxolleaXacob:"Pégomequemedeadecomer conesamesmapotavermella".porqueestouesmorecido: porisochamábaselleEdom

31Xacobdixo:"Véndemehoxeoteudereitode primogenitura".

32EEsaúdixo:"Velaí,estouapiquesdemorrer;edeque meserviráestedereitodeprimogenitura?

33Xacobdixo:"Xúramehoxe.exuroulleevendeulleasúa primogenituraaXacob

34XacobdeulleaEsaúpanepotaxedelentellas;ecomeu ebebeu,levantouseefoise;asíEsaúdesprezouoseu dereitodeprimogenitura

CAPÍTULO26

1Ehoubounhafamenaterra,ademaisdaprimeirafame quehoubonosdíasdeAbraham.EIsaacfoionda Abimelec,reidosfilisteos,aGerar

2OSeñorapareceulleedíxolle:"NonbaixesaExipto; habitanaterraquechevoudicir:

3Vivenestaterra,eeuestareicontigoetebendicirei; porqueatieátúadescendenciadareitodosestespaísese cumprireioxuramentoquexureiaAbraham,teupai;

4Efareiqueatúadescendenciasemultipliquecomoas estrelasdoceoedareiátúadescendenciatodosestespaíses; enatúadescendenciaseránbendicidastodasasnaciónsda terra;

5PorqueAbrahamobedeceuamiñavozeobservouomeu mandato,osmeusmandamentos,osmeusestatutoseas miñasleis

6EIsaacmorouenGerar:

7Eoshomesdolugarpreguntáronllepolasúamuller;e dixo:"Éamiñairmá;porquetiñamedodedicir:"Éamiña

muller"paraqueoshomesdolugarnonmematenpor Rebeca,dixo;porqueeraxustodemirar.

8Eaconteceuque,candolevabaalímoitotempo, Abimelec,reidosfilisteos,mirouporunhafiestraeviu,e velaquí,IsaacfacíabrincadeiracoasúamullerRebeca.

9EAbimelecchamouaIsaacedíxolle:"Velaíqueéatúa mullerEcomodixechesti:"Éamiñairmá?"EIsaac díxolle:"Porquedixen:Nonvaiamorrerporela".

10EAbimelecdixo:"Queéistoquenosfixeches?undos pobospoderíaterlixeiramentementircoatúamuller,e deberíasterprovocadoaculpasobrenós

11EAbimelecmandouatodooseupobo,dicindo:Oque toqueaestehomeouásúamullerserácondenadoamorte.

12EntónIsaacsementounaquelaterraerecibiunese mesmoanocenveces,eoSeñorbendiciuno

13Eohomefoiseengrandecendo,efoiadiante,emedrou atafacersemoigrande:

14Porquetiñarabañosegandoseunhagrancantidadede servos,eosfilisteosenvexábano.

15Poistodosospozosquecavaranosservosdeseupai nosdíasdeAbraham,seupai,osfilisteostapáronose encháronosdeterra.

16AbimelecdíxolleaIsaac:"Vaitedenóspoistiesmoito máispoderosocanós

17EIsaacpartiudealíepuxoasúatendanovaldeGerar emoroualí

18EIsaacvolveucavarospozosdeaugaquecavarannos díasdeAbrahamseupai;porqueosfilisteosdetiveranlles despoisdamortedeAbraham,echamoullesosnomescos quelleschamaraseupai

19EosservosdeIsaaccavaronnovaleatoparonalíun pozodeauga

20EospastoresdeGerarpelexaroncosdeIsaac,dicindo: "Aaugaénosa;echamoulleonomeaopozoEsek;porque loitaronconel

21Ecavaronoutropozoeloitarontaménporiso:e chamoulleonomeSitnah.

22Epartiudealíecavououtropozo;eporisononse pelexaron:echamoulleonomeRehobot;edixo:"Porque agoraoSeñordeixounossitioeseremosfecundosnaterra".

23EsubiudealíaBeerxeba

24EoSeñorapareceulleaquelanoiteedíxolle:"Eusono DeusdeAbraham,teupai.Nontemas,porqueestou contigoebendicireiemultiplicareiatúadescendenciapor amordeAbraham,omeuservo"

25EconstruíualíunaltareinvocouonomedeXehováe puxoalíasúatenda,ealíosservosdeIsaaccavaronun pozo.

26EntónAbimelecfoiondaeldesdeGerar,eAhuzat,un dosseusamigos,ePicol,xefedoseuexército

27EIsaacdíxolles:"¿Porquevindesamin,xaqueme odiasemedespedichesdevós?

28Eelesdixeron:"CertamentevimosqueoSeñorestaba contigo;edixemos:"Hagaagoraunxuramentoentrenós, entrenóseti,efagamosunpactocontigo"

29Quenonnosfarásningúnmal,comonontetocamos,e comononchefixemosmáisquebenetedespedimosen paz:agoraesbenditodoSeñor

30Efíxollesunhafesta,ecomeronebeberon

31Elevantáronsedemadrugadaexuráronseunsaoutros; eIsaacdespediunos,emarcharondelenpaz

32EaconteceuqueaqueldíaviñeronosservosdeIsaace dixéronllesobreopozoquecavaranedixéronlle: "Atopamosauga"

33EchamounoXeba,poloqueonomedacidadeé Beerxebaatahoxe.

34EEsaútiñacorentaanoscandotomoupormullera Xudit,filladeBeeriohitita,eaBasmat,filladeElóno hitita.

35QueforonunhadordementeparaIsaaceparaRebeca CAPÍTULO27

1Eaconteceuque,candoIsaacxaeravelloetiñaosollos esmorecidosenonpodíaver,chamouaEsaúoseufillo maioredíxolle:"Meufillosoneu

2Edixo:"Velaí,xasonvello,nonseiodíadamiñamorte.

3Agora,pois,tomaastúasarmas,oteucarcajeoteuarco, esaeaocampoecóllemeunpoucodecaza;

4Efaimeunhacarnesabrosa,comoaminamo,etráeme paraqueacoma;paraqueamiñaalmatebendigaantesde morrer

5ERebecaescoitoucandoIsaacllefalabaaoseufillo EsaúEEsaúfoiaocampoparacazarcazaetraela

6ERebecafaloulleaoseufilloXacob:"Velaí,oínateu paifalarconEsaú,teuirmán,dicindo:

7Tráemecarnedecazaefaimeunhacarnesabrosa,para quecomaetebendigadiantedoSeñorantesdamiñamorte

8Agoraben,meufillo,obedeceamiñavozsegundooque chemando

9Vaiagoraaorabañoetráemedealídouscabritosbos;e fareinosparaoteupaiunhacarnesabrosa,comoaelama. 10Elevaraslloateupaiparaquecomaetebendigaantes dasúamorte

11XacobdíxolleásúanaiRebeca:"Velaí,omeuirmán Esaúéunhomepeludoeeusonunhomeliso

12Meupaiquizaismesentirá,eparecereillecomoun enganador;etraereisobreminunhamaldición,enonunha bendición

13Easúanaidíxolle:"Sobreminsexaatúamaldición, meufillo;sóobedeceamiñavozeveabuscarme".

14Efoi,colleunosetróuxoosásúanai;

15ERebecacolleuosvestidosfermososdoseufillomaior Esaú,queestabanconelanacasa,epúxoosaXacob,oseu fillomenor

16Epuxoaspelesdoscabritosnassúasmansenolisodo seupescozo:

17EeladeuenmansdoseufilloXacobacarneeopan queelapreparara.

18Echegouaoseupaiedíxolle:"MeupaiEldíxolle: Aquíestou;quenesti,meufillo?

19Xacobdíxolleaoseupai:"EusonEsaú,oteu primoxénito;Eufixenoquememandaches:érguese, pídoche,sentaecomedamiñacaza,paraqueatúaalma mebendiga

20EIsaacdíxolleaoseufillo:"Comoéqueoatopaches tanaxiña,fillomeu?Edixo:"PorquemotrouxooSeñor,o teuDeus".

21EIsaacdíxolleaXacob:"Achégate,rógoche,paraque tesinto,meufillo,seesounonomeufilloEsaú"

22XacobachegouseaoseupaiIsaac;epalpounoedixo: "AvozéavozdeXacob,peroasmanssonasdeEsaú"

23Enonoentendeu,porquetiñaasmanspeludas,comaas doseuirmánEsaú,asíquebendiciuno.

24Edixo:"EstiomeufilloEsaú?Eeldixo:Euson 25Edixo:"Achégameecomereidacazadomeufillo,para queamiñaalmatebendiga".Eachegounoael,ecomeu,e tróuxolleviñoebebeu

26OseupaiIsaacdíxolle:"Achégateagoraebícame,meu fillo".

27Achegouseebicouno,esentiuocheirodoseuvestido, bendiciunoedixo:"Velade,ocheirodomeufilloécomao cheirodocampoqueoSeñorbendixo

28PorisoDeuschedeadoorballodoceoedagraxada terra,emoitomilloeviño:

29Queospobostesirvaneasnaciónsseinclineanteti:sé señordosteusirmáns,equeosfillosdetúanaiseincline anteti:malditosexatodoaquelquetemaldiga,ebendito sexaoquetebendiga

30Eaconteceuque,encantoIsaacrematoudebendicira Xacob,eXacobaíndanonsaíadapresenzadoseupai Isaac,oseuirmánEsaúentroudasúacaza

31Etaménfixeraunhacarnesaborosaetrouxollaaseupai edíxolleaseupai:"Deixaquemeupaiselevanteecoma dacazadoseufillo,paraqueatúaalmamebendiga"

32OseupaiIsaacdíxolle:Quenesti?Edixo:"Eusono teufillo,oteuprimoxénitoEsaú".

33EIsaacestremecíamoitoedixo:"Quen?ondeestáo quecolleucazaemotrouxo,eeucomíndetodoantesde queviñesesebendiino?si,eserábendito.

34EcandoEsaúescoitouaspalabrasdoseupai,clamou cungranesumamenteamargoclamoredíxolleaoseupai: "Bendígametaménamin,meupai".

35Edixo:"Oteuirmánveuconastuciaequitouatúa bendición"

36Edixo:"¿NonsellechamabenXacob?porqueme suplantouestasdúasveces:quitoumeodereitode primogenitura;evelaquí,agoraquitouamiñabendiciónE dixo:"Nonmereservachesunhabendición?

37EIsaacrespondeuedíxolleaEsaú:"Velaí,púxenlleo teuseñoreatodososseusirmánsdeilleporservos;econ milloeviñosustenteino:eagoraquechefarei,meufillo?

38EEsaúdíxolleaoseupai:"¿Tessóunhabendición,meu pai?bendíceme,taméneu,meupaiEEsaúalzouavoze chorou.

39EoseupaiIsaacrespondeulle:"Velaí,atúamorada seráagraxadaterraeoorballodoceodesdearriba; 40Edatúaespadaviviráseservirásaoteuirmán;e aconteceráquecandoteñasodominio,romperásoseu xugodoteupescozo.

41EEsaúodiabaaXacobpormordabendiciónqueo bendiciuoseupaientónmatareiameuirmánXacob

42EestaspalabrasdeEsaú,oseufillomaior,foron contadasaRebeca.ElaenviouchamaraXacob,oseufillo máisnovo,edíxolle:"Velaí,oteuirmánEsaú,aotocarte, consólasecoaintencióndematarte

43Agoraben,meufillo,obedeceamiñavoz;eérguese, fuxedeLabán,meuirmán,aHaran;

44Equédateconelunsdías,ataqueseapagueafuriado teuirmán;

45Ataqueairadoteuirmánseafastedeti,eesquezao quellefixeches:entónenviareicheebuscareidealí:por quemequitarántaméndevósosdousnunsódía?

46ERebecadíxolleaIsaac:"Estoucansadamiñavidapor mordasfillasdeHet:seXacobtomaunhamullerdasfillas deHet,comoestasquesondasfillasdaterra,dequeme serviráamiñavida.?

CAPÍTULO28

1EIsaacchamouaXacob,bendiciunoemandoullee díxolle:"NontomarásmullerdasfillasdeCanaán"

2Levántate,vaiaPadanaram,ácasadeBetuel,paidatúa nai;ecolledealíunhamullerdasfillasdeLabán,irmánda túanai

3EDeustodopoderosotebendigaetefagafecundae multipliquete,paraquesexasmultitudedepobos;

4EdácheabendicióndeAbraham,atieátúa descendenciacontigo;paraqueherdasaterranaquees forasteiro,queDeusdeuaAbraham

5EIsaacdespediuaXacob,efoiaPadanaramaLabán, fillodeBetuelosirio,irmándeRebeca,naideXacobede Esaú

6CandoEsaúviuqueIsaacbendiciraaXacobeenviouno aPadanaramparatomarllemullerdealí;eque,mentreso bendixo,deulleunmandato,dicindo:Nontomarásmuller dasfillasdeCanaán;

7EqueXacobobedeceuaoseupaieásúanai,efoia Padanaram;

8EaoverEsaúqueasfillasdeCanaánnonllegustabana Isaacseupai;

9EntónEsaúfoiaIshmaeletomouaMahalat,fillade Ismael,fillodeAbraham,irmádeNebajot,paraquefosen asúamuller.

10XacobsaíudeBeerxebaefoicaraaHaran

11Ealumeouunlugardeterminadoequedoualítodaa noite,porqueosolsepuña;ecolleudaspedrasdaquel lugar,púxoascomoalmofadasedeitouseneselugarpara durmir

12Esoñou,evelaquíunhaescaleiralevantadasobreaterra, eocumiodelachegabaataoceo:evelaquíosanxosde Deusquesubíanebaixabanporela

13Evelaquí,oSeñorpúxoseenribadelaedixo:Eusono Señor,DeusdeAbraham,teupai,eoDeusdeIsaac 14Eatúadescendenciaserácomoopodaterra,e estenderástepolooccidente,pololeste,polonorteepolo sur;eentienatúadescendenciaestarántodasasfamilias dosbenditasexaaterra

15Evelaquí,euestoucontigo,egardareiteentodosos lugaresondevaias,etraereichedenovoaestaterra;pois nontedeixarei,ataquefagaoquechefalei.

16Xacobespertoudoseusonoedixo:"Sí,oSeñorestá nestelugar;eeunonosabía

17Etivomedoedixo:"¡Queespantosoéestelugar!esta nonéoutraqueacasadeDeus,eestaéaportadoceo.

18EXacobergueusepolamañácedo,colleuapedraque puxeraparaassúasalmofadas,púxoacomoalicercee botouaceiteporribadela

19EchamoulleonomedaquellugarBetel,peroonome daquelacidadechamábaseaoprincipioLuz.

20EXacobfixounvoto,dicindo:"SeDeusestácomigoe megardaporestecamiñoquevou,emedapanparacomer eroupaparavestir, 21Dexeitoquevolvoenpazácasademeupai;entóno SeñorseráomeuDeus:

22Eestapedra,quepuxencomoalicerce,seráacasade Deus;

CAPÍTULO29

1EntónXacobfixoasúaviaxeechegouáterradospobos doleste

2Emirou,evelaquíunpozonocampo,evelaquíque habíatresrabañosdeovellasdeitadosxuntoael;porque daquelpozodabandebeberaosrabaños,eunhagranpedra estabasobreabocadopozo

3Ealíreuníronsetodososrabaños,etiraronapedrada bocadopozo,derondebeberásovellasevolveronpoñera pedrasobreabocadopozonoseulugar

4Xacobdíxolles:"Irmánsmeus,deondesodes?Eeles dixeron:DeHaransomosnós.

5Edíxolles:"CoñecedesaLabán,fillodeNacor?Eeles dixeron:Coñecémolo

6Edíxolles:"Estáben?Eelesdixeron:"Estáben;e velaquíqueasúafillaRaquelvéncoasovellas"

7Edixo:"Velaí,aíndaédíaalto,ninéhoradequese xuntenogando:dadedebeberásovellaseides apacentalas"

8Eelesdixeron:"Nonpodemos,ataquetodososrabaños esteanreunidoseataquetirenapedradabocadopozo; despoisregamosasovellas

9Ementresaíndafalabaconeles,veuRaquelcoasovellas doseupai,porqueasgardaba.

10Eaconteceuque,candoXacobviuaRaquel,fillade Labán,irmándasúanai,easovellasdeLabán,irmánda súanai,Xacobachegouse,tirouapedradabocadopozoe deudebeberaorabañodeLabán,asúanaiirmán

11XacobbicouaRaquel,alzouavozechorou

12XacobdíxolleaRaquelqueerairmándoseupaieque erafillodeRebeca

13Eaconteceuque,candoLabánescoitouanoticiade Xacob,fillodasúairmá,correuaoseuencontro,abrazouno, bicounoelevounoásúacasaEdíxolleaLabántodasestas cousas

14ELabándíxolle:"Decertotiesomeuósoeamiña carne"Eestivoconeloespazodunmes

15ELabándíxolleaXacob:"Porquetiesomeuirmán, deberíasservirmedebalde?"dime,calseráoteusalario?

16Labántivodúasfillas:amaiorchamábaseLeaea menorRaquel

17Leatiñaollostenros;peroRaquelerafermosaeben favorecida

18XacobamabaaRaquel;edixo:Voucheservirseteanos porRaquel,atúafillamenor

19EdixoLabán:"Émellorquelladeaatiquequelladea aoutrohome:quédatecomigo

20XacobserviuseteanosparaRaquel;enonllepareceron máisqueunsdías,poloamorquelletiña

21XacobdíxolleaLabán:"Dámeamiñamuller,porqueos meusdíassecumpren,paraqueeupoidaentraraela"

22ELabánreuniuatodososhomesdolugarefixoun banquete.

23EaconteceuqueánoitecolleuásúafillaLeaetróuxola ael;eentrouaela

24ELabándeulleásúafillaLeaZilpaasúacriadapor serva

25EaconteceuquepolamañávelaíqueeraLeaEldíxolle aLabán:"Quemefixechesisto?nonservíncontigopor Raquel?porqueentónmeenganaches?

26EdixoLabán:"Nonsedebefacerasínonosopaís,daro menorantesqueoprimoxénito".

27Cumpreasúasemana,etaménchedarémoschepolo servizoqueserviráscomigooutrosseteanos

28Xacobfixoasíecumpriuasúasemana,edeulletamén pormullerasúafillaRaquel

29ELabándeulleásúacriadaBilha,asúafillaRaquel

30EtaménentrouconRaquel,etaménamouaRaquel máisqueaLea,eserviuconeloutrosseteanos

31EcandooSeñorviuqueLiaeraodiada,abriulleo ventre,peroRaqueleraestéril

32ELeaconcibiuedeuunfilloechamoulleonomede Rubén,porquedixo:"Decerto,oSeñormirouamiña aflición;agora,polotanto,omeuhomevaimequerer

33Eelaconcibiudenovoedeuunfillo;edixo:"Porqueo Señorescoitouqueeraodiado,porisodeumetaméneste filloElachamoulleonomedeSimeón"

34Eelaconcibiudenovoedeuunfillo;edixo:"Agora estavezuniraseomeuhomeamin,porquellenacíntres fillos;porisochamábaselleLeví"

35EvolveuconcibiredeualuzunfilloEdixo:"Agora louvareiaXehová.PorisochamoulleonomedeXudá".e rodamentoesquerdo

CAPÍTULO30

1EcandoRaquelviuquenondeufillosaXacob,Raquel envexouásúairmá;edíxolleaXacob:"Dámefillos,ou morro"

2EairadeXacobencendeusecontraRaqueledixo: "¿EstoueunolugardeDeus,quencherexeitouofroitodo ventre?

3Eeladixo:"VelaíamiñacriadaBilha,entraaela;edará aluzsobreosmeusxeonllos,paraqueeutaménteñafillos dela

4EdeullepormulleraBilhah,asúaserva,eXacobentrou aela.

5EBilhaconcibiuedeulleunfilloaXacob

6ERaqueldixo:"Deusxulgoumeeescoitouamiñavoze deumeunfillo.PorisochamoulleDan".

7EBilha,acriadadeRaquel,concibiudenovoedeullea Xacobunsegundofillo

8EdixoRaquel:"Congrandesloitasloiteicoamiñairmáe triunfeiElachamoulleonomedeNeftalí"

9CandoLeaviuquedeixabadeparir,colleuasúacriada ZilpaedeullepormulleraXacob

10EacriadadeZilpaLeadeulleunfilloaXacob 11ELeadixo:"VénunhatropaElachamoulleonomede Gad".

12EacriadadeZilpaLeadeulleunsegundofilloaXacob 13ELeadixo:"Felizsoneu,porqueasfillasmechamarán benditaechamoulleonomedeAser"

14ERubénfoinosdíasdacolleitadotrigo,atopou mandrágorasnocampoetróuxollasásúanaiLea.Entón RaqueldíxolleaLea:-"Pégoche,dámedasmandrágorasdo teufillo

15Eeladíxolle:"¿Époucoquecollechesomeuhome?e quitarastaménasmandrágorasdomeufillo?ERaquel

dixo:"Porisodeitarácontigoestanoitepolasmandrágoras doteufillo".

16XacobsaíudocampoánoiteLeasaíuaoseuencontroe díxolle:"Tesqueviramin.porqueseguroquetecontratei coasmandrágorasdomeufillo.Edeitouseconelaaquela noite

17EDeusescoitouaLea,eelaconcibiuedeualuza Xacoboquintofillo.

18ELeadixo:"Deusdeumeomeusalario,porquelledeia miñadoncelaaomeuhomeElachamoulleonomede Isacar"

19ELeaconcibiudenovoedeualuzaXacobosextofillo

20ELeadixo:"Deusdoumeunhaboadote;agorahabitará comigoomeuhome,porquellenacínseisfillos:e chamoulleonomedeZabulón

21Despoisdeualuzunhafillaechamoulleonomede Dina

22EDeuslembrousedeRaquel,eDeusescoitounae abriulleoventre.

23Eelaconcibiuedeuunfillo;edixo:Deusquitouomeu oprobio

24EchamoulleonomedeXosé;edixo:OSeñor engadirámeoutrofillo

25Eaconteceuque,candoRaquelderaaluzaXosé, XacobdíxolleaLabán:"Envíameparairaomeulugareao meupaís"

26Dámeasmiñasmullereseosmeusfillospolosquete servín,edéixameir,porqueticoñecesomeuservizoque chefixen

27ELabándíxolle:"Pégochequeseatopeigraciaaosteus ollos,quédate,poisaprendínpolaexperienciaqueoSeñor mebendixoporti"

28Edixo:"Póñameoteusalarioedareino

29Edíxolle:"Tisabescomoteservínecomoestabaoteu gandocomigo"

30Porqueerapoucooquetiñasantesdequeeuviñese,e agoraacrecentouseenmultitude;eoSeñorbendixote desdeamiñachegada

31Edixo:"Quechevoudar?EXacobdixo:"Nonme darásnada;sefasistopormin,volvereiapacentaregardar oteurabaño"

32Pasareihoxeportodooteurabaño,quitandodealítodo ogandomoteadoemanchado,etodoogandomarrónentre asovellas,eomoteadoemoteadoentreascabras:edeles seráomeusalario

33Asíresponderáporminamiñaxustizanotempoque vén,candocheguepolamiñarendadiantedoteurostro: todoaquelquenonesteamanchadoninmanchadoentreas cabrasemarrónentreasovellas,seráconsideradoroubado comigo

34ELabándixo:"Velaí,quixeraquefosesegundoatúa palabra".

35Equitouaqueldíaascabrasmoteadasemanchadas,e todasascabrasmoteadasemanchadas,etodasasquetiñan algodebranco,etodoomarrónentreasovellas,edeunos namandosseusfillos

36EfixounhaviaxedetresdíasentreeleXacob,eXacob pactouorestodosrabañosdeLabán

37Xacobcolleuvarasdechopoverde,deabeleiraede castiñeiro;epillounelasestríasbrancasefacíaaparecero brancoquehabíanasvaras

38Epuxoasvarasqueapilaradiantedosrabañosnas cunetasdosabrevadoiroscandoosrabañosviñanabeber, paraqueconcibirancandoviñanabeber

39Eosrabañosconcibirondiantedasvarasederonaluz gandosanelados,moteadosemanchados.

40EXacobseparouoscordeirosepuxoascarasdos rabañoscaraaorabañoanel,etodoomarróndorabañode Labán;epuxoosseuspropiosrabañosseparados,enonos puxoparaogandodeLabán

41Eaconteceuque,semprequeogandomáisforte concibiu,Xacobpoñíaasvarasdiantedosollosdogando nascunetas,paraqueconcibesenentreasvaras

42Perocandoogandoeradébil,nonasmeteba,asíqueos máisdébileserandeLabáneosmáisfortesdeXacob

43Eohomeaumentoumoitoetiñamoitogando,criadase servos,cameloseburros.

CAPÍTULO31

1EescoitouaspalabrasdosfillosdeLabán,quedicían: Xacobquitoutodooqueeradenosopai;edoqueerado nosopaiobtivotodaestagloria.

2EXacobviuorostrodeLabán,evelaquí,noneraparael comoantes

3EdíxolleXehováaXacob:"Volveáterradosteuspaise átúaparentelaeestareicontigo

4EXacobmandouchamaraRaqueleaLeaaocampopara oseurabaño.

5Edíxolles:"Vexoorostrodoteupai,quenonéparamin comoantes;perooDeusdemeupaiestivocomigo

6Esabedesquecontodoomeupoderservínavosopai.

7Eteupaienganoumeecambiouomeusalariodezveces; peroDeuspermitiuquenonmelastimase

8Sedixeseasí:"Osmoteadosseránoteusalario".entón todoogandotiñamoteadodespoisdescobreutodoo gandoconanel

9Así,Deusquitoulleogandoateupaiedeumeamin.

10Eaconteceuquenomomentoenqueogandoconcibiu, erguínosmeusollosevinnunsoño,evelaquí,oscarneiros quesaltabansobreogandoestabananelados,moteadose manchados

11EoanxodeDeusfaloumenunsoño,dicindo:XacobE dixen:Aquíestou.

12Edixo:"Levantaagoraosteusollosemiraquetodosos carneirosquesaltansobreogandoestánrajados,moteados emanchados;porquevintodooqueLabánchefai.

13EusonoDeusdeBetel,ondeunxichesacolumnae ondemefixechesunvoto:agoralevántate,saedestaterrae volveáterradatúaparentela

14ERaqueleLearesponderonedixéronlle:"¿Queda aíndaalgunhaporciónouherdanzaparanósnacasado nosopai?

15¿Nonsenosconsideraforasteirosdel?porque vendeunosedevoroutaménonosodiñeiro

16PoistodasasriquezasqueDeusquitouaonosopai,que sonnosasedosnososfillos:agora,pois,faitodooque Deuschedixo.

17Xacoblevantouseepuxoosseusfilloseassúas mulleressobreoscamelos;

18Elevousetodooseugandoetodososseusbensque conseguira,ogandoqueconseguira,quetiñaenPadanaram, parairaoseupaiIsaacnaterradeCanaán

19ELabánfoiaesquilarassúasovellas,eRaquelroubara asimaxesqueerandoseupai.

20EXacobroubousendarcontaaLabánosirio,xaque nonlledixoquefuxía.

21Asíquefuxiucontodooquetiña;elevantouse,pasouo ríoepuxoacaracaraaomontedeGalaad

22EaoterceirodíadíxoselleaLabánqueXacobfuxía

23Elevouconsigoaosseusirmánseseguiutraseldurante setedíasdecamiño;ealcanzárononomontedeGalaad

24DenoiteveuDeusaLabánosirionunsoñoedíxolle: "TencoidadodenonfalarconXacobninbenninmal"

25EntónLabánalcanzouaXacobXacobasentaraasúa tendanomonte,eLabáncosseusirmánsacampouno montedeGalaad

26ELabándíxolleaXacob:"¿Quefixechesparaqueme roubasessendarmecontaelevachesasmiñasfillascomo cativaslevadasaespada?

27Porquefuxichesásagachadaseroubasdemin;enon medixechesquetedespediraconalegría,concánticos,con tabureteeconarpa?

28Enonmepermitiubicaraosmeusfilloseásmiñasfillas? agorafixechesunhatonteríaaofacelo.

29Amiñamanestáenpoderdefacertedano,perooDeus deteupaifaloumeonteánoite,dicindo:Miradequenon falesaXacobninbenninmal.

30Eagora,aíndaquequixesesmarchar,porqueanhelabas acasadeteupai,porqueroubasosmeusdeuses?

31XacobrespondeuedíxolleaLabán:-"Porquetiven medo,poisdixen:"Quizaismequitasáforzaastúasfillas"

32Conquenatopesosteusdeuses,quenonviva:diante dosnososirmáns,descifraoqueéteucomigoelévao. PorqueXacobnonsabíaqueRaquelosroubara 33ELabánentrounatendadeXacob,natendadeLeae nastendasdasdúascriadas;perononosatopou.Entónsaíu datendadeLeaeentrounatendadeRaquel

34AgoraRaqueltomaraasimaxes,púxoasnomobiliario docameloesentousesobreelas.ELabánbuscoutodaa tenda,perononasatopou

35Eeladíxolleaoseupai:-"Quenonlledesgusteaomeu señorquenonpodolevantarmediantedeti;poisocostume dasmulleresestásobreminEbuscou,perononatopouas imaxes

36XacobenfadouseepeleouconLabán.caléomeu pecado,quemeperseguichescontantoentusiasmo?

37Mentresquebuscachestodasasmiñascousas,que atopachesdetodasascousasdatúacasa?ponoaquídiante dosmeusirmánsedosteusirmáns,paraquexulguenentre nósdous.

38Estesvinteanoslevocontigo;astúasovellaseastúas cabrasnonbotaronassúascrías,nineucomínoscarneiros doteurabaño

39Nonchetrouxenoquefoidesgarradodasbestas;Levoa perda;damiñamanesixiches,xasexaroubadodedíaou roubadodenoite

40Asífun;dedíaconsumíameasecaedenoiteaxeada;e omeusonomarchoudosmeusollos

41Asílevovinteanosnatúacasa;Servínchecatorceanos polastúasdúasfillaseseisanospoloteugando,e cambiachesomeusalariodezveces

42SenonestivesecomigooDeusdemeupai,oDeusde AbrahameotemordeIsaac,deseguroquemeenviarías

agorabaleiroDeusviuamiñaaflicióneotraballodas miñasmansereprochouteonteánoite.

43ErespondeuLabánedíxolleaXacob:"Estasfillasson asmiñasfillaseestesfillossonosmeusfillos,eestes gandossonomeugando,etodooquevesémeu;eque podofacerhoxeconestasmiñasfillas,aosseusfillosque naceron?

44Agora,pois,ven,fagamosunpacto,eueti;equesexa portestemuñaentremineti

45Xacobcolleuunhapedraepúxoacomoalicerce

46Xacobdíxollesaosseusirmáns:-"Colledepedras;e colleronpedrasefixeronunmontón,ecomeronalísobreo monte.

47ELabánchamounoIegarsahadutha,peroXacob chamounoGaleed

48EdixoLabán:"Estemonteéhoxeunhatestemuñaentre mineti"PorisochamábaselleGaleed;

49EMizpa;porquedixo:"OSeñorvixíaentremineti, candoesteamosausentesosunsdosoutros".

50Seaflixasásmiñasfillas,ousetomasoutrasmulleres ademaisdasmiñasfillas,ninguénestaráconnosco;mira, Deusétestemuñaentremineti.

51ELabándíxolleaXacob:"Velaíestemontónevelaquí estacolumnaqueboteientremineti;

52Estemontónsexatestemuña,eestealicercesexa testemuñodequenonpasareiatatiestemonteequenon pasarásporribadestemonteedestealicerceparamin

53ODeusdeAbrahameoDeusdeNacor,oDeusdoseu pai,xulguenentrenósEXacobxuroupolomedodoseu paiIsaac

54EntónXacobofreceusacrificionomonteechamouaos seusirmánsacomerpan,eelescomeronpanepasarona noitenomonte

55ELabánlevantousedemadrugada,bicouaosseusfillos eássúasfillasebendiciunosLabánfoiseevolveuaoseu lugar

CAPÍTULO32

1Xacobseguiuoseucamiño,eosanxosdeDeus atopáronseconel

2EcandoosviuXacob,dixo:"EsteéoexércitodeDeus;e púxolleonomedaquellugarMahanaim".

3EXacobenvioudiantedelmensaxeirosaEsaú,seu irmán,áterradeSeir,opaísdeEdom

4Emandoulles,dicindo:Asíllefalaredesaomeuseñor Esaú;OteuservoXacobdiasí:EuvivínconLabáne quedeialíataagora.

5Teñobois,burros,rabaños,criadosecriadas,eenviei avisoaomeuseñorparaqueatopegraciaanteosteusollos 6EosmensaxeirosvolveronaXacob,dicindo:"Viñemos aoteuirmánEsaú.Eltaménveuaoteuencontroe catrocentoshomesconel"

7Xacobtivomoitomedoeangustia,edividiuopoboque estabaconel,osrabaños,osrabañoseoscamelos,endúas bandas;

8Edixo:"SeEsaúchegaaungrupoeabate,ooutroque quedeescapará"

9Xacobdixo:"ODeusdomeupaiAbrahameDeusdo meupaiIsaac,oSeñorquemedixo:"Volveátúaterraeá túaparentela,efareinobencontigo"

10Nonsondignodamenordetodasasmisericordiasede todaaverdadequellemostrachesaoteuservo;porqueco meubastónpaseiesteXordán;eagorasondúasbandas

11Líbrame,pídoche,damandomeuirmán,damande Esaú,porqueotemo,nonvaiaqueveñaememate,eánai cosfillos

12Edixeches:"Decertofareicheben,efareiatúa descendenciacomoaareadomar,quenonsepodecontar pormultitude"

13Ealoxousealíaquelamesmanoite;etomoudoquelle chegouámanunagasalloparaoseuirmánEsaú;

14Ducentascabras,vintecabras,duascentasovellasevinte carneiros,

15Trintacamelosdeleitecosseuspoldros,corentavacas, deztouros,vinteasnosedezpoldros

16Eentregounosenmansdosseusservos,cadamanada porsimesma;edíxollesaosseusservos:-"Pasadediante deminedeixaunespazoentremanadaemanada 17Emandouaoprimeiro:"CandoteencontreEsaú,meu irmán,echepregunte:"Dequenesti?"etiaondevas?e dequensonestesantesdeti?

18Entóndirás:SondoteuservoXacob.éunagasallo enviadoaomeuseñorEsaú,evelaquíquetaménestádetrás denós

19Easímandouosegundo,eoterceiroetodososque seguíanástropas,dicindo:DestexeitofalarásaEsaúcando oatopes

20Ediademais:velaquí,oteuservoXacobestádetrásde nósPoisdixo:aplacareinocopresentequevaidiantede min,edespoisvereioseurostro;quizaismeacepte

21Asíopresentepasoudiantedel,eelaloxouseaquela noitenacompañía

22Elevantouseaquelanoiteetomouassúasdúasmulleres, assúasdúascriadaseosseusoncefillos,epasouovadode Iaboc

23Ecolleunosemandounospasaroregatoeenviouoque tiña.

24Xacobquedousó;ealíloitouconelunhomeataque rompeuodía

25Ecandoviuquenonllevencía,tocoulleoocodacoxa; eoocodacoxadeXacobestabadesarticulado,mentres loitabaconel

26Edixo:"Déixameir,porqueamaneceodía".Eeldixo: Nontedeixareiir,senonmebendizas

27Edíxolle:"¿Comotechamas?"Edixo:Xacobe

28Edixo:"NonsechamarámáisXacob,senónIsrael, porquecomounpríncipetespoderanteDeusecoshomes, evenceches".

29Xacobpreguntoulleedíxolle:"Dígame,pídoche,oteu nome"Eeldixo:Porquemepreguntaspolomeunome?E alíbendiciuno

30XacobpúxolleonomeaolugarPeniel,porquevina Deuscaraacaraesalvoumeavida

31EcandopasouPenuelsaíuosolsobreeledetívose sobreasúacoxa

32Polotanto,osfillosdeIsraelnoncomendotendónque seencolleu,queestánoocodacoxa,atahoxe,porque tocouoocodacoxadeXacobnotendónqueseencolleu

CAPÍTULO33

1Xacoblevantouosollosemirouevelaquíquechegaba Esaúeconelcatrocentoshomes.Erepartiuosfillosentre Lea,Raqueleasdúasservais.

2Epuxoascriadaseosseusfillospordiante,eLeaeos seusfillosdespois,eRaqueleXosépordetrás

3Epasoudiantedeleseinclinouseataochanseteveces, ataqueseachegouaoseuirmán

4EEsaúcorreuaoseuencontro,abrazouno,botousesobre oseupescozoebicounoechoraron

5Eergueuosolloseviuasmullereseosnenos;edixo: Quensonosqueestáncontigo?Edixo:"OsfillosqueDeus lledeubenaoteuservo"

6Entónachegáronseascriadas,elaseosseusfillos,e inclináronse.

7TaménLeacosseusfillosachegáronseeinclináronse; despoisachegáronseXoséeRaquel,einclináronse

8Edíxolle:"¿Quequeresdicircontodaestamanadaque atopei?Edixo:Esteshandeatopargraciaanteomeuseñor 9EEsaúdíxolle:"Abondo,meuirmán;gardaparatioque tes.

10EXacobdixo:"Non,pídocheSeagoraatopeigrazanos teusollos,recibeomeupresentedamiñaman;porquepor isovinoteurostro,comaseviraorostrodeDeusetifoses. satisfeitocomigo

11Toma,pídoche,amiñabendiciónquechetraen;porque Deustratoubencomigoeporqueteñoabondo.Einstouno, ecolleuno

12Edixo:"Imosanosaviaxe,imoseireidiantedeti" 13Edíxolle:"Omeuseñorsabequeosnenossontenrose queosrabañoseosrabañosconcríasestáncomigo

14Permítechequeomeuseñorpasediantedoseuservo; 15EEsaúdíxolle:"Deixa-meagoracontigoalgúnsdosque estáncomigo"Eeldixo:Queéoqueprecisa?déixame atopargrazaávistadomeuseñor

16EntónEsaúvolveuesedíacamiñodeSeír.

17XacobmarchouaSucoteconstruíulleunhacasaefixo casetasparaoseugandoPorisochámaseeselugarSucot 18XacobchegouaXalem,cidadedeSiquem,queestána terradeCanaán,candochegoudePadanaram;epuxoasúa tendadiantedacidade

19Emercouunhaparceladuncampoondetiñaestendidoa súatenda,damandosfillosdeHamor,paideSiquem,por cenpezasdediñeiro

20EergueualíunaltarechamounoElelohe-Israel.

CAPÍTULO34

1EDina,filladeLea,queeladeualuzaXacob,saíuaver asfillasdaterra

2EcandoaviuSiquem,fillodeHamor,oheveo,príncipe dopaís,colleuna,deitouseconelaeprofanouna

3EasúaalmauniuseaDina,filladeXacob,eelamouá mozaefaloulleconbondade

4EfaloulleSiquemaseupaiHamor:"Tómameestamoza pormuller".

5EXacobsouboquecontaminaraasúafillaDina;agora osseusfillosestabancoseugandonocampo;eXacob calouataquechegaron.

6EHamor,paideSiquem,foiafalarconXacob

7EosfillosdeXacobsaírondocampocandooescoitaron; eoshomesentristecéronseeenfadáronsemoitoporque fixeraunhatonteríaenIsraeldeitandocoafilladeXacob; quecousanonsedebefacer.

8EHamordíxolles:"AalmadomeufilloSiquemdesexaa túafilla

9Efaicasamentosconnosco,dánosastúasfillasetomaas nosasfillasparati.

10Ehabitaredesconnosco,eaterraestarádiantedevós; habitádevosecomerciadenel,econseguidenelaosseus bens

11ESiquemdíxolleaoseupaieaosseusirmáns:"Deixameatopargrazaaosteusollos,eoquemedigas,dareino".

12Nuncamepidastantodoteeagasallo,edareicomome digas,perodámeamozapormuller

13OsfillosdeXacobresponderonconenganoaSiqueme aHamor,seupai,edixeron:porquecontaminaraaDina,a súairmá:

14Edixéronlles:"Nonpodemosfaceristo:daranosairmá aunincircunciso;poisisofoiunreprocheparanós:

15Peronistoconsentiremosconvós:sequeredessercoma nós,quetodovaróndevóssexacircuncidado;

16Entóndarémoscheasnosasfillas,levaremosastúas fillasparanós,moraremoscontigoefaremosunsópobo

17Perosenonnosescoitades,circuncidades;entón levaremosánosafilla,eiremos

18EassúaspalabrasgustaronaHamoreaXequem,fillo deHamor.

19Eomozonontardouenfaceracousa,porquese deleitabanafilladeXacob,eeramáishonradoquetodaa casadeseupai.

20EHamoreoseufilloSiquemchegaronáportadasúa cidadeefalaroncoshomesdasúacidade,dicindo:

21Esteshomessonpacíficosconnosco;xaquelogo,que habitennaterraecomerciennela;poisaterra,velaquí,é bastantegrandeparaeles;tomémonosassúasfillaspor esposas,edémosllesasnosasfillas.

22Sóaquíconsentiránoshomesquehabitemosconnosco, quesexamosunsópobo,setodovarónentrenósé circuncidado,comosecircuncida.

23Oseugandoeosseusbensetodasassúasbestasnon seránnosos?sóconsentimosconeles,emoraránconnosco

24EaHamoreoseufilloSiquemescoitarontodososque saíanpolaportadasúacidade;etodovarónfoi circuncidado,todososquesaíanpolaportadasúacidade

25Eaconteceuqueaoterceirodía,candoestaban doloridos,dousdosfillosdeXacob,SimeóneLeví,irmáns deDina,tomaroncadaunasúaespadaechegaronácidade convalentíaemataronatodososvaróns

26MataronaespadaaHamoreaoseufilloXequem, sacaronaDinadacasadeXequemesaíron

27OsfillosdeXacobviñeronsobreosmortosesaquearon acidade,porquecontaminaranasúairmá

28Colleronassúasovellas,osboiseosburros,oque habíanacidadeeoquehabíanocampo

29Etodasassúasriquezas,todososseusfilloseassúas mullereslevaroncativoseestragaronatatodooquehabía nacasa

30XacobdíxollesaSimeóneaLeví:"Vostedesme molestasteparafacermefedorentreoshabitantesdaterra, entreoscananeoseosferezeos;esendoeupoucoen

número,xuntaransecontraminemataránme";eserei destruído,eueamiñacasa.

31Eelesdixeron:"¿Deberíatratarcoanosairmácomoa unharameira?

CAPÍTULO35

1EdíxolleDeusaXacob:"Levántate,subeaBetelehabita alíefaialíunaltaraDeusquecheapareceucando fuxichesdorostrodoteuirmánEsaú"

2EntónXacobdíxollesásúacasaeatodososqueestaban conel:"Desbotaosdeusesestrañosquehaientrevós, limpadeecambiadeasvosasvestimentas".

3LevantámonosesubamosaBetel;efareialíunaltara Deus,quenmerespondeunodíadamiñaangustiaeestivo comigonocamiñoquefun.

4EdéronlleaXacobtodososdeusesestrañosquetiñanna súamanetodososseuspendentesquetiñannassúas orellas;eXacobescondeunosdebaixodocarballoque estabaxuntoaSiquem

5Epartiron,eoterrordeDeusfoisobreascidadesqueos rodeaban,enonperseguironaosfillosdeXacob.

6XacobchegouaLuz,queestánaterradeCanaán,édicir, Betel,eletodaaxentequeestabaconel

7Econstruíualíunaltar,echamouaolugarElbetel, porquealíselleapareceuDeuscandofuxíadacaradoseu irmán

8PeroanodrizadeDéboraRebecamorreuefoienterrada debaixodeBetel,debaixoduncarballo

9EDeusapareceudenovoaXacob,candosaíude Padanaram,ebendiciuno.

10EDeusdíxolle:"OteunomeéXacob;xanonse chamarámáisXacob,senónqueoteunomeseráIsrael;e chamoulleIsrael".

11EDeusdíxolle:"EusonoDeustodopoderosounha nacióneungrupodenaciónsserándeti,edosteuslombos sairánreis;

12EaterraquedeiaAbrahameIsaac,dareinaati,eátúa descendenciadespoisdetidareilleaterra

13EDeussubiudelnolugarondefalabaconel.

14Xacobpuxounhacolumnanolugarondefalabaconel, unhacolumnadepedra;

15XacobchamouonomedolugarondeDeusfalouconel: Betel

16EpartirondeBetel;equedabapoucocamiñopara chegaraEfrata,eRaqueldeualuzetivounpartoduro.

17Eaconteceuquecandoestabaenpartoduro,aparteira díxolle:Nontemas.taménterásestefillo.

18Eaconteceuquecandoasúaalmasemarchaba(pois morreu)chamoulleonomedeBenoni,perooseupai chamounoBenxamín

19RaquelmorreuefoienterradanocamiñodeEfrata,que éBelén

20EXacobpuxounhacolumnasobreasúatumba:esaéa columnadatumbadeRaquelatahoxe

21Israelpartiueestendeuasúatendamáisalódatorrede Edar.

22EaconteceuquecandoIsraelhabitabanesaterra,Rubén foiedeitouseconBilha,aconcubinadeseupai,eIsrael escoitoo.OsfillosdeXacoberandoce:

23OsfillosdeLea;Rubén,oprimoxénitodeXacob,e Simeón,eLeví,eXudá,eIsacareZabulón:

24OsfillosdeRaquel;XoséeBenxamín: 25EosfillosdeBilhah,servadeRaquel;DaneNeftalí: 26EosfillosdeZilpa,servadeLea;GadeAser:estesson osfillosdeXacob,quellenaceronenPadanaram.

27EXacobchegouaIsaac,seupai,aMamre,ácidadede Arba,queéHebrón,ondehabitabanAbrahameIsaac 28EosdíasdeIsaacforoncentooitentaanos

29EIsaacabandonouoespíritoemorreuefoireunido paraoseupobo,xavelloecheodedías;eosseusfillos EsaúeXacobenterraronno

CAPÍTULO36

1AgoraestassonasxeraciónsdeEsaú,queéEdom

2EsaútomouassúasmulleresdasfillasdeCanaán;Ada, filladeElónohitita,eAholibama,filladeAná,fillade Sibeónoheveo;

3EBasmat,filladeIsmael,irmádeNebajot

4EAdadeulleaEsaúaElifaz;eBasemathpariuaReuel;

5EAholibamadeualuzaIeux,IalameCoré:estessonos fillosdeEsaú,quellenaceronnaterradeCanaán

6EEsaútomouassúasmulleres,osseusfilloseassúas fillas,etodasaspersoasdasúacasa,oseugando,todasas súasbestasetodososseusbensquetiñanaterradeCanaán; efoiaocampodecaraaoseuirmánXacob.

7Porqueassúasriquezaseranmáisqueparapoderhabitar xuntos;eaterranaqueeranforasteirosnonospodía soportarpormordoseugando.

8AsíhabitabaEsaúnomontedeSeir:EsaúéEdom

9EestassonasxeraciónsdeEsaú,paidosedomitas,no montedeSeir:

10EstessonosnomesdosfillosdeEsaú;Elifaz,fillode Ada,mullerdeEsaú,Reuel,fillodeBasmat,mullerde Esaú.

11OsfillosdeElifazforonTemán,Omar,Zefo,Gatame Quenaz

12TimnaeraconcubinadeElifaz,fillodeEsaú;edeullea luzaElifazAmalec:estesforonosfillosdeAda,mullerde Esaú

13EestessonosfillosdeReuel;Nahat,Zerah,Xamae Miza:estesforonosfillosdeBasmat,mullerdeEsaú

14EstesforonosfillosdeAholibama,filladeAná,fillade Sibeón,mullerdeEsaú,eeladeulleaEsaúaIeux,aIalam eaCoré

15EstesforonosduquesdosfillosdeEsaú:osfillosde Elifaz,filloprimoxénitodeEsaú;duqueTemán,duque Omar,duqueZepho,duqueKenaz, 16OduqueCoré,oduqueGatameoduqueAmalec:estes sonosduquesquechegarondeElifaznaterradeEdom; estesforonosfillosdeAda

17EestessonosfillosdeReuel,fillodeEsaú;oduque Nahat,oduqueZerah,oduqueXamá,oduqueMiza:estes sonosduquesqueviñerondeReuelnaterradeEdom; estessonosfillosdeBasmat,mullerdeEsaú

18EestessonosfillosdeAholibama,mullerdeEsaú;o duqueIeux,oduqueIalam,oduqueCoré:estesforonos duquesqueviñerondeAholibama,filladeAná,mullerde Esaú

19EstessonosfillosdeEsaú,queéEdom,eestessonos seusduques.

20EstessonosfillosdeSeirohoreo,quehabitabanaterra; Lotán,Xobal,SibeóneAná,

21EDisón,EzereDixán:estessonosduquesdoshoreos, fillosdeSeirnaterradeEdom.

22EosfillosdeLotánforonHorieHemam;eairmáde LotáneraTimna.

23EestesforonosfillosdeXobal;Alván,Manahat,Ebal, XefoeOnam

24EestessonosfillosdeSibeón;tantoAiacomoAná: estefoiaquelAnáqueatopouasmulasnodeserto,mentres dabadecomeraosasnosdeseupaiSibeón

25EestesforonosfillosdeAná;DisóneAholibama,filla deAná

26EestessonosfillosdeDisón;Hemdán,Exbán,Itráne Querán.

27EstessonosfillosdeEzer;Bilhan,ZaavaneAkan

28EstessonosfillosdeDisán;UzeAran

29Estessonosduquesqueviñerondoshoreos;duque Lotán,duqueShobal,duqueZibeón,duqueAna, 30DuqueDisón,duqueEzer,duqueDisán:estessonos duquesqueviñerondeHori,entreosseusduquesnaterra deSeir

31EestessonosreisquereinaronnaterradeEdom,antes dequereinasealgúnreisobreosfillosdeIsrael.

32EBela,fillodeBeor,reinouenEdom,eonomedasúa cidadeeraDinhaba

33EBelamorreu,enoseulugarreinouIobab,fillode Zerah,deBosra

34EIobabmorreu,enoseulugarreinouHuxam,daterra deTemani.

35EmorreuHuxam,enoseulugarreinouHadad,fillode Bedad,quevenceuaMadiánnocampodeMoab;e chamábaseasúacidadeAvit.

36EmorreuHadad,enoseulugarreinouSamlade Masreca

37EmorreuSamla,ereinounoseulugarXaúl,de Rehobot,xuntoaorío

38XaúlmorreuenoseulugarreinouBaalhanán,fillode Acbor.

39EmorreuBaalhanán,fillodeAcbor,enoseulugar reinouHadarAsúacidadechamábasePau;easúamuller chamábaseMehetabel,filladeMatred,filladeMezahab. 40EestessonosnomesdosduquesqueviñerondeEsaú, segundoassúasfamilias,segundoosseuslugares,polos seusnomes;duqueTimnah,duqueAlvah,duqueJetheth, 41oduqueAholibama,oduqueEla,oduquePinón, 42DuqueKenaz,duqueTemán,duqueMibzar, 43DuqueMagdiel,duqueIram:estessonosduquesde Edom,segundoassúasmoradasnaterradasúaposesión: eléEsaú,paidosedomitas.

CAPÍTULO37

1EXacobhabitounaterranaqueoseupaieraestranxeiro, naterradeCanaán

2EstassonasxeraciónsdeXacobXosé,dedezaseteanos, estabaapacentandoorabañocosseusirmáns;eorapaz estabacosfillosdeBilhaecosfillosdeZilpa,mulleresde seupai.

3IsraelqueríaaXosémáisqueatodososseusfillos, porqueerafillodasúavellezefíxolleunhatúnicade moitascores.

4Ecandoosseusirmánsvironqueoseupaioamabamáis queatodososseusirmáns,odiáronoenonpuideron falarllepacíficamente

5EXosésoñouunsoñoecontounoaosseusirmáns,e odiáronoaíndamáis.

6Edíxolles:"Escoitadeestesoñoquesoñei

7Poisvelaquí,estabamosatandogavillasnocampo,e velaquí,amiñagavillalevantouseetaménseerguía;e velaquí,astúasgavillaspuxéronseaoredorese reverenciaronámiñagavilla

8Osseusirmánsdixéronlle:-"Reinarastisobrenós?ou terástidominiosobrenós?Eodiáronoaíndamáispolos seussoñosepolassúaspalabras.

9Esoñououtrosoñoecontounoaosseusirmánsevelaquí, osolealúaeasonceestrelasfacíanmereverencia

10Contoulloaoseupaieaosseusirmáns.Seráqueeu,a túanaieosteusirmáns,viremosdeverdadepara prostrarnosantetiataaterra?

11Eosseusirmánsenvexárono;perooseupaiobservouo dito

12Eosseusirmánsforonparaapacentarorabañodoseu paiaSiquem.

13IsraeldíxolleaXosé:"Nonapacentanosteusirmánso rabañoenSiquem?ven,eenviareicheaelesEdíxolle: Aquíestou.

14Edíxolle:"Vaiaverseosteusirmánsestánbeneos rabañosetráemepalabradenovoEntónmandounofóra dovaldeHebrón,echegouaSiquem.

15Unhomeatopounoevelaquíqueandabavagandopolo campo

16Edixo:"Buscoaosmeusirmáns;dimeondeapacentan osseusrabaños"

17Eohomedíxolle:"Saírondeaquí;porqueoínllesdicir: ImosaDotán.EXoséfoitrasosseusirmáns,eatopounos enDotán

18Ecandoovirondelonxe,aíndaantesdequese achegaseaeles,conspiraroncontraelparamatalo.

19Edixéronseunsaoutros:"Velaíquevénestesoñador

20Veña,pois,matámoloebotámolonalgúnpozo,e diremos:Algunhabestamalvadadevorouno,everemos queserádosseussoños

21Rubénescoitounoeliberounodassúasmans;edixo: Nonomatemos.

22Rubéndíxolles:"Nonderramessangue,bótaoneste pozoquehainodesertoenonllepoñasmansobreel;para libralodassúasmans,paraentregalodenovoaseupai.

23EaconteceuquecandoXoséchegouaosseusirmáns, quitáronlleaXoséasúatúnica,asúatúnicademoitas coresquetiñaencima;

24Ecolléronoebotárononunpozo,eopozoestaba baleiro,nonhabíaauganel

25Esentáronseacomerpan;elevantaronosollose miraron,evelaquí,ungrupodeishmeelitasviñadeGalaad cosseuscameloscargadosdeespecias,bálsamoemirra,e íanlevalosaExipto

26EXudádíxollesaosseusirmáns:"Queproveitonos servirásematamosaonosoirmáneocultamososeu sangue?

27Veñaevendémoloaosismaelitas,enonquedemosa nosamansobreel;porqueéonosoirmáneanosacarne.E osseusirmánsestabancontentos

28Entónpasaronoscomerciantesmadianitas;esacarone levantaronaXosédopozoevenderonaXoséaos ismaelitasporvintepezasdeprata,elevaronaXoséa Exipto.

29ERubénvolveuáfosa;evelaquí,Xosénonestabano pozo;ealugouaroupa

30Evolveuaosseusirmánsedíxolle:"Onenononestá;e eu,ondevouir?

31EcolleronatúnicadeXosé,mataronuncabritoe mollaronatúnicanosangue;

32Eenviaronoabrigodemoitascores,etrouxéronoao seupai;edixo:"Atopamosisto:sabeagoraseéoabrigodo teufilloounon".

33Elsabíaoedixo:"Éatúnicadomeufillo;unhabesta malvadadevorouno;Josephestásendúbidaalugadoen anacos.

34EXacobrasgouassúasroupas,púxollecilicionos lombosechoroupoloseufillomoitosdías

35Etodososseusfillosetodasassúasfillaslevantáronse paraconsolalo;perorexeitouserconsolado;edixo: "Porquebaixareiaosepulcroaomeufillochorando"Así chorabaporeloseupai.

36EosmadianitasvendéronoaExiptoaPotifar,oficialdo faraónecapitándagarda

CAPÍTULO38

1EaconteceunaqueltempoqueXudábaixoudeentreos seusirmánsevolveuseaunadulamita,quesechamaba Hirá

2EXudáviualíunhafilladuncananeo,quesechamaba Xúa;ecolleunaeentrouaela

3Eelaconcibiuedeuunfillo;echamoulleEr

4Eelaconcibiudenovoedeuunfillo;echamoulleo nomedeOnán

5Eoutravezconcibiuedeuunfillo;epúxolleonomede Xelah,eestabaenQuezib,candoelaopariu.

6EXudátomouunhamullerparaEroseuprimoxénito, quesechamabaTamar

7EEr,oprimoxénitodeXudá,foimaloanteoSeñor;eo Señormatouno

8EXudádíxolleaOnán:"Veteámullerdoteuirmán,casa conelaedádescendenciaaoteuirmán".

9EOnánsabíaqueasementenondebíasersúa;e aconteceuquecandoentrouámullerdoseuirmán, derramounonochan,paraquenonllederadescendenciaao seuirmán

10EoquefixodesagradabaaoSeñor,poloquetaméno matou

11EntónXudádíxolleásúanoraTamar:"Quedaviúvana casadeteupaiataquecrezaomeufilloXalah;porque dixo:"Nonvaiamorrereltaméncomoosseusirmáns".E Tamarfoiemorounacasadoseupai

12EcopasodotempomorreuafilladeXúa,amullerde Xudá;eXudáconsolouseesubiuaosseusesquiladoresde ovellasaTimnat,eleoseuamigoHirahoadulamita 13EfoillecontadoaTamar,dicindo:"Velaí,oteusogro subeaTimnatparaesquilarassúasovellas"

14Equitoullearoupadeviúva,cubriunacunveo, envolveuseesentousenunlugaraberto,queestánocamiño deTimnat;porqueviuqueXalaheramaiorenonllederon pormuller

15CandoaviuXudá,pensouqueeraunharameira;porque tiñatapadaacara.

16Evolveusecaraaelapolocamiñoedíxolle:"Vai, permítemeentrarati.(poisnonsabíaqueeraasúanora.)E eladixo:"Quemedasparaqueentresamin?

17Edixo:"VoucheenviaruncabritodorabañoEeladixo: "Queresdarmeunhaprendaataqueoenvíes?

18Edixo:"¿Queprendachevoudar?Eeladixo:"Oteu selo,astúaspulseiraseoteubastónqueestásnatúaman" Edeulla,entrouaela,econcibiuporel

19Eergueuseemarchou,púxoseoveoepuxoosvestidos dasúaviuvez

20EXudáenviouocabritodamandoseuamigoo adulamita,pararecibiraprendadamandamuller,pero nonaatopou

21Entónpreguntouaoshomesdaquellugar,dicindo:Onde estáarameiraqueestabaabertamenteábeiradocamiño?E elesdixeron:Nonhabíarameranestelugar

22EvolveuaXudáedixo:"Nonapodoatopar;etaménos homesdolugardicíanquenonhabíarameranestelugar

23EdíxolleXudá:"Quellalevaparaquenonsexamos avergoñados.velaquíqueenvieiestecabritoetinona atopaches"

24Eaconteceuqueunstresmesesdespoisfoiinformadoa Xudá,dicindo:Tamaratúanoraprostituiuse;etamén, velaquí,estáencintaporprostituciónEdíxolleXudá: "Sacaaequesequeime"

25Candofoitraída,mandoudicirlleaoseusogro:"Estou embarazadadohomedequensonestes;eeladíxolle:"Os pidodequensonestes,oseloeaspulseirasepersoal

26Xudárecoñeceunosedixo:"Elafoimáisxustacamin; porquenonllodeiaomeufilloXelaEnonacoñeceumáis

27Eaconteceuquenotempodoseuparto,velaquí,había xemelgosnoseuventre.

28Eaconteceuque,candoeladeualuz,aquelaestendeua man;eaparteiracolleueatounasúamanunfíoescarlata, dicindo:Estesaíuprimeiro.

29Ecandoelretirouaman,velaquí,oseuirmánsaíuesta brechasexasobreti:porisochamábaselleFares

30Edespoissaíuoseuirmán,quetiñaofíoescarlatana man,echamábaselleZarah

CAPÍTULO39

1ElevouaXoséaExipto;ePotifar,oficialdofaraón, capitándagarda,exipcio,comprounodasmansdos ismaelitas,queolevaranalí

2EoSeñorestivoconXosé,eeraunhomepróspero;e estabanacasadoseuamooexipcio

3EoseuamoviuqueoSeñorestabaconelequeoSeñor facíaquetodooquefixoprosperasenassúasmans 4EXoséatopougraciaanteosseusolloseserviulle,e púxooacargodasúacasa,etodooquetiñapúxoonassúas mans

5Eaconteceuquedesdeomomentoenqueofixeraxefe dasúacasaedetodooquetiña,oSeñorbendixoacasado exipcioporamordeXosé;eabendicióndoSeñorestaba sobretodooquetiñanacasaenocampo

6EdeixounamandeXosétodooquetiña;enonsabíade nadaquetiña,salvoopanquecomía.EXoséeraunhaboa persoaebenfavorecido

7Eaconteceuquedespoisdestascousas,amullerdoseu amobotouosseusollossobreXosé;eeladixo:Deite comigo

8Peroelnegouseedíxolleámullerdoseuamo:"Velaí,o meuamononsabeoquehainacasacomigoe encomendoumetodooqueten;

9Nonhaininguénmaiornestacasacamin;Tampoucome impediuoutracousaqueti,porquetiesasúamuller.Como podo,entón,facerestagranmaldadeepecarcontraDeus?

10Eaconteceuque,mentreselallefalabadíaadíaaXosé, elnonaescoitouninparadeitarsexuntoaelaninparaestar conela

11Eaconteceuqueporestaépoca,Xoséentrounacasa parafacerosseusnegocios;ealídentrononhabíaningún doshomesdacasa

12Elacolleunopolasúavestimenta,dicindo:Déitase comigoEldeixoulleasúaroupanamanefuxiuesacouno

13Eaconteceuquecandoviuquelledeixaraaroupana manefuxiu,

14Elachamouaoshomesdasúacasaefaloulles:"Velade, trouxonosunhebreoparaburlarsedenós;entrouamin paradeitarsecomigo,eberreiagranvoz:

15Eaconteceuque,candooíuqueeuerguíaamiñavoze berrei,deixoucomigooseuvestido,fuxiuesacouno

16Epuxoasúavestimentaxuntoaela,ataqueoseuseñor chegouácasa

17Efaloullesegundoestaspalabras,dicindo:Ocriado hebreoquenostrouxechesveuaminparamofarsedemin.

18Eaconteceuque,candoerguíaamiñavozeberraba,el deixoucomigoasúavestimentaefuxiu

19Eaconteceuquecandooseuamoescoitouaspalabras dasúamuller,queelalledixo,dicindo:Asífixooteu servocomigo;queseacendeuasúaira

20OmestredeXosécolleunoemeteunonocárcere,lugar ondeestabanpresososprisioneirosdorei,ealíestabana cadea

21PeroXehováestivoconXosé,mostroullemisericordiae deullegraciaanteosollosdocárcere

22EoxefedocárceredeuenmansdeXoséatodosos presosqueestabannocárcere;etodooquefixeranalí,el eraoquefixo

23Ogardadocárcerenonmirounadadoqueestababaixo asúaman;porqueoSeñorestabaconel,eoquefixo,o Señorfixoqueprosperase

CAPÍTULO40

1Eaconteceuquedespoisdestascousas,omordomodorei deExiptoeoseupanadeiroofenderanaoseuseñor,orei deExipto

2Eofaraónenfadousecontradousdosseusoficiais, contraoxefedosmordomosecontraoxefedospanadeiros.

3Epúxoosenprisiónnacasadocapitándagarda,no cárcere,lugarondeestabapresoXosé

4EoxefedagardaencargoullesaXosé,quellesserviu,e permaneceronuntemponagarda

5Esoñaronambosunsoño,cadaunoseusoñonunha noite,cadaunsegundoainterpretacióndoseusoño,o mordomoeopanadeirodoreideExipto,queestaban presosnacadea.

6EXoséentrouaelespolamañáemirouparaelese velaquíqueestabantristes

7Epreguntoullesaosoficiaisdofaraónqueestabanconel nagardadacasadoseuseñor:"¿Porquemiradeshoxetan tristes?"

8Elesdixéronlle:"Soñamosunsoñoenonhaiintérprete del.EXosédíxolles:NonsondeDeusasinterpretacións? dime,pídoche

9EoxefedosmorromoscontoulleoseusoñoaXosée díxolle:"Nomeusoño,velaíqueunhavideestabadiante demin;

10Enavidehabíatrespólas:eracomasebrotaseeassúas floresbrotaran;eosseusracimosderonuvasmaduras:

11EacopadoFaraónestabanamiñaman,ecollínasuvas epremeinasnacopadoFaraón,eentregueiacopanaman doFaraón

12EXosédíxolle:"Estaéainterpretación:astresramas sontresdías.

13Contodo,dentrodetresdías,oFaraónlevantaráatúa cabezaedevolveráteaoteulugar;eentregarásacopado Faraónnassúasmans,comoanteseracandoerasoseu mordomo

14Peropensaenmincandochevaiabene,pídoche, móstramebondade,faimencióndeminaoFaraóne sácamedestacasa

15Porque,defeito,meroubarondaterradoshebreos,e aquítampoucofixennadaparaquememetesenno calabozo

16Candooxefedospanadeirosviuqueainterpretación eraboa,díxolleaXosé:"Eutaménestabanomeusoñoe velaquíquetiñatrescestosbrancosnacabeza

17Enocestosuperiorhabíatodotipodecarnesparao Faraón;eospaxaroscomíanosdacestaqueestabanamiña cabeza

18EXosérespondeulle:"Estaéasúainterpretación:as trescestassontresdías".

19PerodentrodetresdíasoFaraónlevantaráatúacabeza deencimadetiecolgaratenunhaárbore;eospaxaros comerándetiatúacarne.

20Eaconteceuqueoterceirodía,queeraoaniversariodo faraón,fixounbanqueteatodososseusservos,elevantou acabezadoxefedemordomoedoxefedospanadeiros entreosseusservos

21Edevolveuaoxefedemordomodenovooseucargo;e deulleacopanamandofaraón:

22Peroaforcouoxefedospanadeiros,segundolles interpretaraXosé

23PerooxefedosmordomosnonselembroudeXosé, senónqueoesqueceu

CAPÍTULO41

1Eaconteceuqueaocabodedousanoscompletos,o faraónsoñou:evelaquíqueestabaxuntoaorío.

2Evelaquí,saírondoríosetevacasbenfavorecidasede carnegorda;ealimentábansenunprado

3Evelaquí,outrassetevacassubíandoríodetrásdelas, malfavorecidasedecarnfraca;equedouxuntoásoutras vacasábeiradorío.

4Easvacasmalasemagrascomeronassetevacasben favorecidasegordasEntón,ofaraónespertou

5Edurmiuesoñouporsegundavez:evelaquí,sete espigasdemilloíansobreunmesmotalo,feaseboas

6Evelaquí,seteespigasfinasegolpeadaspoloventodo lestexurdirontraselas.

7Easseteespigasfinasdevoraronasseteespigasfease cheas.Eespertouofaraónevelaquíqueeraunsoño.

8Eaconteceupolamañáqueoseuespíritoturbouse;e mandouchamaratodososmagosdeExiptoeatodosos seussabios;eofaraóncontoullesoseusoño;peronon habíaninguénquepuideseinterpretalosaofaraón.

9Entónoxefedosmordomosfaloulleaofaraón:"Lembro osmeusdefectoshoxe"

10OFaraónenfadousecontraosseusservosepúxomena casadoxefedagarda,tantoeucomooxefedospanadeiros 11Esoñamosunsoñonunhanoite,eueel;soñamoscada unsegundoainterpretacióndoseusoño

12Eestabaalíconnósunmozo,unhebreo,servodo capitándagarda;econtámosllelo,eelinterpretounosos nosossoños;acadauninterpretoullesegundooseusoño

13Eaconteceuque,segundonosinterpretou,asífoi; devolveumeaomeucargoeaforcouno.

14EntónoFaraónmandouchamaraXosé,esacáronlle apresuradamentedocalabozo,eelseafeitou,cambioua vestimentaechegouaoFaraón.

15EofaraóndíxolleaXosé:"Soñeiunsoñoenonhai ninguénqueopoidainterpretar;eoíndicirdetiquepodes entenderunsoñoparainterpretalo".

16EXosérespondeulleaoFaraón:"NonestáenminDeus daráaoFaraónunharespostadepaz"

17EofaraóndíxolleaXosé:"Nomeusoño,velaquíque estabanabeiradorío

18Evelaquí,saíandoríosetevacas,gordaseben favorecidas;ealimentábansenunprado:

19Evelaquí,outrassetevacassubirondetrásdeles,pobres, moimalfavorecidasedelgadas,comonuncavinentodaa terradeExiptopormaldade:

20Easvacasmagrasemalfavorecidascomeronassete primeirasvacasgordas:

21Ecandooscomeron,nonsepuidosaberqueoscomeran; peroaíndaestabanmalfavorecidos,comoaoprincipioAsí queespertei

22Evinnomeusoño,evelaquí,seteespigasxurdíannun sótronco,cheaseboas:

23Evelaquí,seteespigas,secas,delgadasearrebatadas poloventodoleste,xurdirontraselas.

24Easespigasfinasdevoraronasseteboasperonon habíaninguénquemopuidesedeclarar

25EXosédíxolleaofaraón:"Osoñodofaraónéunsó: Deusmostroulleaofaraónoquevaifacer"

26Assetevacasboassonseteanos;easseteboasorellas sonseteanos:osoñoéun

27Eassetevacasdelgadasemalfavorecidasquesubiron despoisdelassonseteanos;easseteespigasbaleiras golpeadaspoloventodolesteseránseteanosdefame.

28Istoéoquellefaleiaofaraón:oqueDeusestáapiques defacermóstraloaofaraón

29Velaquíqueveñenseteanosdegranabundanciaentoda aterradeExipto:

30Exurdirándespoisdelesseteanosdefame;etodaa abundanciaseráesquecidanaterradeExipto;eafame consumiráaterra;

31Enonsecoñeceráaabundancianaterrapormorda famequeseguirá;poisserámoipenoso

32EporisoosoñofoilledobradoaoFaraóndúasveces; débeseaqueacousaestáestablecidaporDeus,eDeuso faráenbreve

33Agora,pois,queofaraónbusqueunhomeprudentee sabioepoñaosobreaterradeExipto.

34Queofaraónfagaisto,quenomeeoficiaissobreaterra equeocupeaquintapartedaterradeExiptonosseteanos deabundancia.

35Equereúnantodooalimentodaquelesbosanosque veñen,ecoloquenomillobaixoamandofaraón,eque conservencomidanascidades

36Eesealimentoserádealmacenamentoparaaterra contraosseteanosdefamequehaberánaterradeExipto; queaterranonperezapolafame

37EacousafoiboaaosollosdoFaraóneaosollosde todososseusservos.

38Eofaraóndíxollesaosseusservos:"¿Podemosatopar uncomaeste,unhomenoqueesteaoEspíritodeDeus?

39EofaraóndíxolleaXosé:"PorqueDeuschemostrou todoisto,nonhaininguéntanprudenteesabiocomati

40Tiestarássobreamiñacasae,segundoatúapalabra, todoomeupoboserágobernado:sónotronosereimaior cati

41EofaraóndíxolleaXosé:"Vela,eutepuxensobretoda aterradeExipto".

42Eofaraónquitoulleoaneldamanepúxoonamande Xosé,vestiunoconvestidurasdeliñofinoepúxolleunha cadeadeouroaopescozo;

43Efíxoomontarnosegundocarroquetiña;egritaron diantedel:"Dobraoxeonllo;efíxoogobernadordetodaa terradeExipto".

44EofaraóndíxolleaXosé:"Eusonofaraón,esenti ninguénlevantaráamanouopéentodaaterradeExipto"

45EofaraónchamouaXoséZafnatpaneah;edeullepor mulleraAsenat,filladePotifera,sacerdotedeOnEXosé saíuportodaaterradeExipto

46EXosétiñatrintaanoscandosepresentouanteofaraón, reideExiptoEsaíuXosédediantedoFaraónepercorreu todoopaísdeExipto

47Enosseteanosabundantesaterraproduciuapuñados.

48Ereuniutodooalimentodosseteanosquehabíana terradeExipto,epuxooalimentonascidades:os alimentosdocampo,queestabanarredordecadacidade, depositounela

49EXosérecolleuomillocomaaareadomar,moito,ata quedeixouaconta;poiserasennúmero.

50EaXosénacerondousfillosantesdequechegasenos anosdefame,quellepariuAsenat,filladePotifera, sacerdotedeOn

51EXoséchamouonomedoprimoxénitoManaxés: PorqueDeus,dixo,fíxomeesquecertodoomeutraballoe todaacasademeupai.

52EosegundochamoulleonomedeEfraím:PorqueDeus fíxomefecundanaterradamiñaaflicción

53Eremataronosseteanosdeabundanciaquehabíana terradeExipto

54Ecomezaronavirosseteanosdecarencia,segundo dixeraXosé:eacarenciaestabaentodasasterras;peroen todaaterradeExiptohabíapan

55EcandotodaaterradeExiptomorreudefame,opobo clamoullepanaoFaraónoquechediga,fai

56Eafameinvadiutodaafacedaterra;eXoséabriu todososalmacénsevendeunosaosexipcios;eafame engrosabanaterradeExipto

57EtodosospaíseschegaronaExiptoaXoséparamercar millo;porqueafameeratandolorosaentodasasterras.

CAPÍTULO42

1CandoXacobviuquehabíamilloenExipto,Xacob díxollesaosseusfillos:"Porquevosmiradesunparao outro?

2Edixo:"Velaí,oínquehaimilloenExiptobaixaalíe cómpranosdealí;paraquevivamosenonmorramos.

3EosdezirmánsdeXosébaixaronamercarmilloa Exipto

4PeroXacobnonenviouBenxamín,irmándeXosé,cos seusirmáns;poisdixo:Paraquenonlleacabemal 5EosfillosdeIsraelviñeronparamercarmilloentreos queviñan,porqueafameestabanaterradeCanaán.

6EXoséeraogobernadordaterra,eeleraoquevendíaa todaaxentedopaís;

7EXoséviuaosseusirmánsecoñeceunos,perofíxolles estrañoefaloullesásperamente;edíxolles:Deonde viñedes?Eelesdixeron:DaterradeCanaánparamercar alimentos.

8EXosécoñecíaaosseusirmáns,peroelesnonocoñecían 9EXosérecordouossoñosquesoñabaconelesedíxolles: "Vóssodesespías;paraveradesnudezdaterraviñestes.

10Eelesdixéronlle:-"Non,meuseñor,peroosteusservos veñenparacomprarcomida

11Todossomosfillosdunhome;somoshomesdeverdade, osteusservosnonsonespías

12Edíxolles:"Non,peroviñestesparaveradesnudezda terra".

13Eelesdixeron:"Osteusservossondoceirmáns,fillos dunsóhomenaterradeCanaán;evelaquí,omáisnovo estáhoxeconosopai,eunnon.

14EXosédíxolles:"Istoéoquevosdixen:vóssodes espías

15Conistoseredesprobados:polavidadoFaraónnon sairásdeaquí,amenosqueoteuirmánmáisnovoveña aquí

16Envíaundevós,quetraiaoteuirmán,equedarásna cadea,paraqueastúaspalabrassexanprobadas,sehaialgo deverdadeenvós;

17Epúxoosatodosxuntostresdías.

18EXosédíxollesaoterceirodía:"Fadeistoevive porquetemoaDeus:

19Sesodeshomesdeverdade,queundosvososirmáns esteaatadonacasadavosaprisión;

20Perotráemeoteuirmánmáisnovo;asíseverificaránas vosaspalabrasenonmorreredes.Easíofixeron.

21Edixéronseunsaoutros:"Deverdadesomosculpables donosoirmán,porquevimosaangustiadasúaalma,cando nossuplicaba,enonquixemosescoitar;porisovénsobre nósestaangustia

22Rubénrespondeulles:-"Nonvosdixen:Nonpequedes contraoneno;enonqueredesescoitar?poriso,velaquí, taménserequireoseusangue

23EnonsabíanqueXoséosentendía;poisfaloullespor mediodunintérprete

24Evolveusedelesechorou;evolveuaelesdenovo,e comunicouconeles,equitoullesaSimeóneatounoanteos seusollos

25EntónXosémandouencherosseussacosdemilloe devolverodiñeirodecadaunnoseusacoedarlles provisionesparaocamiño:easífixoconeles

26Ecargaronosseusasnoscomilloepartirondealí 27Ecandoundelesabriuoseusacoparadarlleforrajeao burronapousada,viuoseudiñeiro;pois,velaquí,estaba nabocadoseusaco

28Edíxollesaosseusirmáns:"Omeudiñeiroédevolto;e velaquíestáatanomeusaco;eoseucorazóndesfalleceu,e tiveronmedo,dicíndoseunsaoutros:Queéistoquenos fixoDeus?

29EchegaronaoseupaiXacobáterradeCanaáne contáronlletodooquellespasou;dicindo, 30Ohome,queéoseñordaterra,falounosásperamentee tomounosporespíasdopaís

31Enósdixémoslle:"Somoshomesdeverdade;non somosespías:

32Somosdoceirmáns,fillosdonosopai;unnoné,eo máisnovoestáhoxeconosopainaterradeCanaán.

33Eohome,oseñordopaís,díxonos:Conistosaberei quesodeshomesverdadeiros;deixaaquícomigoaundos teusirmáns,tomacomidaparaafamedastúascasas,e marchate

34Etráemeoteuirmánmáisnovo:entónsabereiquenon sodesespías,senónquesodeshomesverdadeiros:asívos librareiaovosoirmánetraficaredescoaterra

35Eaconteceuquementresbaleirabanosseussacos, velaquí,ofardodediñeirodecadaunestabanoseusaco:e candotantoelescomooseupaivironosfardosdediñeiro, asustáronse

36EdíxollesXacob,oseupai:"Nonmedeixastesosmeus fillos:XosénonestáeSimeónnonestá,elevaredesa Benxamín:todoistoestácontramin"

37Rubénfaloulleaoseupai:"Mataaosmeusdousfillos, senonotraioati

38Edixo:"Omeufillononbaixarácontigo;porqueoseu irmánmorreuequedousó:selleocorreunmalnocamiño poloquevas,levaredescontristezaasmiñascanasao sepulcro

CAPÍTULO43

1Eafamefoidoentenaterra.

2Eaconteceuquecandocomeronomilloquetrouxerande Exipto,oseupaidíxolles:"Volveecómpranosunpouco decomida"

3EdíxolleXudá:"Ohomemanifestounossolemnemente, dicindo:"Nonverásomeurostro,amenosqueoteuirmán esteacontigo".

4Semandasonosoirmánconnosco,baixaremose mercaremoschecomida

5Perosenonoenvías,nonbaixaremos,porqueohome díxonos:Nonveredesomeurostro,amenosqueovoso irmánesteaconvosco.

6EIsraeldixo:"¿Porquemefixestestanmalcomopara dicirlleaaquelhomeseaíndatiñasunirmán?

7Eelesdixeron:"Ohomepreguntounosconrigorsobreo nosoestadoesobreanosaparentela,dicindo:"Oteupai aíndavive?tesoutroirmán?edixémosllesegundootenor

destaspalabras:¿poderíamossaberconcertezaquediría: Faicaeroteuirmán?

8XudádíxolleaoseupaiIsrael:"Envíaorapazcomigoe erguémonoseiremos.paraquevivamos,enonmorramos, tantonóscomati,etaménosnosospequenos.

9Estareifiadorporel;damiñamanpedirao:senonotraio atieopoñodiantedeti,déixameculparparasempre 10Porquesenonnosdemoraramos,seguramenteagora volveríamosestasegundavez

11EIsraeldíxollesoseupai:"Seéprecisoquesexaasí agora,faiisto;tomadosmelloresfroitosdaterranosteus vasoselevaaohomeunpresente,unpoucodebálsamoe unpoucodemel,especiasemirra,noceseaméndoas.

12Elevaodobrediñeironatúaman;eodiñeiroquese trouxonabocadosteussacos,lévaodenovonatúaman; quizaisfoiundescoido:

13Colletaménoteuirmáneérguese,volveondaohome: 14EDeustodopoderosodáchemisericordiadiantedo home,paraquedespideoteuoutroirmáneBenxamín.Se mecarecendosmeusfillos,estoudesconsolado

15Oshomeslevaronaquelpresenteelevaronodobrede diñeironaman,eBenxamín;elevantouseebaixoua ExiptoepúxosediantedeXosé

16EcandoXoséviuconelesaBenxamín,díxolleaoxefe dasúacasa:"Traeaesteshomesácasa,mataloeprepárao". poisesteshomescearáncomigoaomediodía

17EohomefixooquemandouXosé;eohomelevouos homesácasadeXosé.

18Eoshomestiñanmedo,porqueoslevaronácasade Xosé;eelesdixeron:"Polodiñeiroquenosdevolveronnos sacosaprimeiravezquenostrouxeron;paraquebusque ocasióncontranós,caiaenribadenósenostomepor escravoseosnososasnos

19EachegáronseaoadministradordacasadeXosé,e falaronconeláportadacasa:

20Edixo:"Señor,viñemosaprimeiravezparamercar comida.

21Eaconteceuque,candochegamosápousada,abrimos osnosossacos,evelaquí,odiñeirodecadaunestabana bocadoseusaco,onosodiñeiroentodoopeso,e volvímolonanosaman

22Eoutroscartosbaixamosnasnosasmansparamercar alimentos:nonsabemosquenpuxoonosodiñeironos nosossacos

23Edixo:"Pazcontigo,nontemas:oteuDeuseoDeusde teupaideunosuntesouronosteussacos:eutiñaoteu diñeiro"EsacoullesaSimeón

24OhomelevouoshomesácasadeXosé,deullesaugae laváronllesospés;edeullesforrajeaosburros

25EprepararonoagasalloparaqueXoséchegouao mediodía,porqueoíronquedebíancomeralí

26EcandoXoséchegouácasa,leváronlleoagasalloque tiñannacasaeinclináronseanteelataterra

27Epreguntoullespoloseubenestaredixo:"Estábeno vosopai,ovellodoquefalastes?Aíndaestávivo?

28Eelesresponderon:"Oteuservonosopaiestábende saúde,aíndavive.Einclinaronacabezaeinclináronse.

29ElevantouosolloseviuoseuirmánBenxamín,filloda súanaiEdixo:"Deusteñaclemenciadeti,meufillo"

30EXoséapresurouse;porqueassúasentrañasanhelaban oseuirmán:ebuscabaondechorar;eentrounasúacámara ealíchorou

31Elavouseacaraesaíuerefrenouseedíxolle:"Ponpan"

32Epuxéronseaelporsi,eparaelesporsi,eparaos exipcios,quecomíanconel,porsimesmos,porqueos exipciosnonpodíancomerpancoshebreos;poisisoé unhaabominaciónparaosexipcios.

33Esentáronsediantedel,oprimoxénitosegundooseu dereitodeprimogenituraeomáisnovosegundoasúa mocidade:eoshomesmarabilláronseunsdosoutros.

34Ecolleueenvioullescomidadediantedel,peroade BenxamíneracincovecesmáisquecalqueradelesE beberoneestabanfelicesconel

CAPÍTULO44

1Emandoulleaomaiordomodasúacasa:"Enchade alimentosossacosdoshomes,cantopoidanlevar,epono diñeirodecadaunnabocadoseusaco"

2Ecoloqueamiñacopa,acopadeprata,nabocadosaco domáisnovo,eodiñeirodoseumillo.Efixosegundoa palabraquelledixeraXosé

3Aoamencer,oshomesforondespedidos,eleseosseus burros.

4Ecandosaírondacidadeeaíndanonestabanlonxe,Xosé díxolleaoseuxefe:-"Levántateesegueoshomes;ecando osalcances,dilles:Porquepagastesmalporben?

5Nonéistooquebebeomeuseñor,eocaladiviña? fixechesomalaofacelo

6Ealcanzounosefaloullesestasmesmaspalabras.

7Eelesdixéronlle:Porquediomeuseñorestaspalabras? Deuslibredequeosteusservosfaganisto:

8Velaquí,odiñeiroqueatopamosnabocadosnosossacos, devolvémolodaterradeCanaán:¿comoimosroubarda casadoteuseñorprataououro?

9Conquendosteusservosseatope,quemorra,enós taménseremosservosdomeuseñor

10Edixo:"Agorataménsexasegundoastúaspalabras: aquelconquenseatopeseráomeuservo;eseredes irreprensibles

11Entónrapidamentebotaroncadaunoseusacoaochane abrironcadaunoseusaco.

12Ebuscou,ecomezoupolomaior,emarchoupolomáis novo:eatopouseacopanosacodeBenxamín

13Entónarrincaronassúasroupas,cargaroncadaunoseu asnoevolveronácidade

14XudáeosseusirmánschegaronácasadeXosé;porque aíndaestabaalí:ecaerondiantedelnochan.

15EXosédíxolles:"¿Queacciónéestaquefixestes?¿Non sabesqueunhomecomoeupodecertamenteadiviñar?

16EXudádixo:"Quellediremosaomeuseñor?que falaremos?oucomonosimosaclarar?Deusdescubriua iniquidadedosteusservos:velaquí,somosservosdomeu señor,tantonóscomoaquelconquenseatopaacopa.

17Edixo:"Deusmelibredefacelo;peroohomeencuxa manseatopeacopa,seráomeuservo;eencantoati, érgueseenpazaoteupai

18EntónXudáachegouseaeledíxolle:"Omeuseñor, permítechequeoteuservodigaunhapalabraaosoídosdo meuseñor,equenonardaatúairacontraoteuservo, porquetiescomaofaraón"

19Omeuseñorpreguntouaosseusservos:"Tespaiou irmán?

20Edixémoslleaomeuseñor:"Temosunpai,unvelloe unfillodasúavellez,unpequeno;eoseuirmánmorreu,e sóquedaeldasúanai,eoseupaiquérao

21Edixéchesllesaosteusservos:"Fáganmebaixarpara quepoñaosmeusollosnel.

22Edixémoslleómeuseñor:"Orapaznonpodedeixaro seupai,porquesedeixaoseupai,oseupaimorrería"

23Edíxollesaosteusservos:"Seoteuirmánmáisnovo baixacontigo,nonverásmáisomeurostro"

24Eaconteceuquecandochegamosaoteuservomeupai, contámoslleaspalabrasdomeuseñor

25Onosopaidixo:"Volveecómpranosunpoucode comida".

26Enósdixemos:"Nonpodemosbaixar;seonosoirmán máisnovoestáconnosco,baixaremos;porquenon podemosveracaradohome,seonosoirmánmáisnovo estáconnosco"

27Eoteuservo,meupai,díxonos:"Sabedesqueamiña mullerdeumedousfillos.

28Eunsaíudemin,eeudixen:Certamenteestá esnaquizado;edesdeentónnonovin:

29Esemequitadestaménisto,elleocorreunmal, baixaredesasmiñascanasaosepulcro

30Agoraben,candochegueaoteuservo,meupai,eo rapaznonesteaconnosco;vendoqueasúavidaestáligada ávidadorapaz;

31Aconteceráque,candovexaqueorapaznonestá connosco,morrerá;eosteusservoslevaránaosepulcroas canasdoteuservo,nosopai

32Poisoteuservofíxosefiadordorapazanteomeupai, dicindo:"Senonchetraio,culpareiameupaiparasempre".

33Agora,pois,pídochequeoteuservoquedeenlugardo mozoescravodomeuseñor;equesubaorapazcosseus irmáns.

34Poiscomosubireiameupaieorapaznonesteacomigo? nonvaiaserquevexaomalquevirásobremeupai

CAPÍTULO45

1EntónXosénonpuidoconterseantetodososqueestaban aoseucarón;eberrou:"FaiquetodossaiandeminE ninguénestabaconel,mentresXosésedabaacoñeceraos seusirmáns.

2Echorouenvozaltaeoíronosexipcioseacasado faraón

3EXosédíxollesaosseusirmáns:"EusonXosé;aínda vivemeupai?Eosseusirmánsnonpuideronresponderlle; poisestabanpreocupadospolasúapresenza.

4EXosédíxollesaosseusirmáns:"AchégateaminE achegáronseEdixo:"EusonXosé,oteuirmán,quen vendechesaExipto"

5Agoraben,nonvosentristecedesninvosenfadesporque mevendestesaquí,porqueDeusmeenvioudiantedevós paraconservaravida

6Poisestesdousanoslevaafamenaterra,eaíndahai cincoanosnosquenonhaberáespíanincolleita

7EDeusenvioumediantedevósparaconservarvosunha posteridadenaterraesalvarvosavidamedianteunhagran liberación

8Asíqueagoranonfuchestiquenmeenviachesaquí, senónDeus:efíxomepaidofaraón,señordetodaasúa casaegobernadordetodaaterradeExipto

9Apresúrateasubirondaomeupaiedille:Asídioteu filloXosé:DeusfíxomeseñordetodoExipto.

10EhabitarásnaterradeGoxen,eestaráspretodemin,ti eosteusfillos,eosfillosdosteusfillos,eosteusrabaños, eosteusrabañosetodooquetes.

11Ealíeutenutrirei;poisaíndahaicincoanosdefame; nonsexaqueti,atúacasaetodooquetes,cheguedesá pobreza.

12Evelaquí,osteusollosven,eosollosdomeuirmán Benxamín,queéamiñabocaaquechefala

13EcontarásameupaitodaamiñagloriaenExiptoetodo oqueviches;eapresuraredeselevaredesameupaiaquí 14EbotousesobreopescozodoseuirmánBenxamíne chorou;eBenxamínchorounoseupescozo

15Ademais,bicouatodososseusirmánsechorousobre eles,edespoisosseusirmánsfalaronconel.

16EescoitouseasúafamanacasadoFaraón,dicindo:Os irmánsdeXoséchegaron

17EofaraóndíxolleaXosé:"Dilleaosteusirmáns:"Fai istoCargaastúasbestasevai,chegaáterradeCanaán; 18Etomadeavosopaieásvosascasas,eviramin,e dareivosobendaterradeExipto,ecomeredesagraxada terra

19Agoratesmandado:faiisto;sacadeterradeExipto vagónsparaosteusfilloseparaastúasmulleres,traeateu paieven

20Tampoucoteñadesencontaasvosascousas;poisoben detodaaterradeExiptoéteu.

21EasíofixeronosfillosdeIsrael:Xosédeullesvagóns, segundoomandamentodoFaraón,edeullesprovisiones paraocamiño.

22Atodosllesdeumudanzasacadaun;peroaBenxamín deulletrescentaspezasdeprataecincomudas

23Emandoulleaoseupaidestexeito;dezburrascargadas dascousasboasdeExipto,edezburrascargadasdemillo, panecarneparaoseupaipolocamiño

24Entóndespediuaosseusirmánseelesmarcharon.

25EsubirondeExiptoechegaronáterradeCanaána Xacob,oseupai

26Edíxolle,dicindo:Xoséaíndaviveeégobernadorde todaaterradeExiptoEocorazóndeXacobdesfalleceu, porquenonllescría

27EcontáronlletodasaspalabrasdeXoséquellesdixera: ecandoviuosvagónsqueXoséenviaraparalevalo,o espíritodeXacob,oseupai,reviviu:

28Israeldixo:"Abonda;OmeufilloXoséaíndavive:irei veloantesdemorrer

CAPÍTULO46

1IsraelpartiucontodooquetiñaechegouaBeerxebae ofreceusacrificiosaoDeusdeseupaiIsaac.

2EfalouDeusaIsraelnasvisiónsnocturnasedixo:Xacob, XacobEdixo:Aquíestou

3Edixo:"EusonDeus,oDeusdeteupai;nonteñasmedo abaixaraExipto;porquealífareidetiunhagrannación: 4BaixareicontigoaExipto;etaméntetraereidenovo,e Xosépoñeráamansobreosteusollos

5XacoblevantousedeBeerxeba,eosfillosdeIsrael levaronaXacoboseupai,osseusfilloseassúasmulleres nosvagónsqueoFaraónenviaraparalevalo

6Elevaronoseugandoeosseusbens,quetiñanadquirido naterradeCanaán,echegaronaExipto,Xacobetodaa súadescendenciaconel

7Osseusfillos,eosseusfillosconel,assúasfillaseas fillasdosseusfillos,etodaasúadescendenciatrouxo consigoaExipto

8EestessonosnomesdosfillosdeIsraelquechegarona Exipto,Xacobeosseusfillos:Rubén,oprimoxénitode Xacob

9EosfillosdeRubén;Hanoc,Falú,HezróneCarmi 10EosfillosdeSimeón;Iemuel,Iamín,Ohad,Iachín, ZohareXaúl,fillodunhamullercananea

11EosfillosdeLeví;Gerxón,QuehateMerari.

12EosfillosdeXudá;Er,Onán,Xela,FareseZerah;pero EreOnánmorreronnaterradeCanaánEosfillosde FaresforonHezróneHamul.

13EosfillosdeIsacar;Tola,ePhuvah,eJobeShimron 14EosfillosdeZabulón;Sered,EloneJahleel

15EstessonosfillosdeLea,queeladeualuzaXacoben Padanaram,coasúafillaDina:todasasalmasdosseus fillosefillasforontrintaetres

16EosfillosdeGad;Zifión,Hagui,Xuní,Ezbón,Eri, ArodieArelí

17EosfillosdeAser;Jimnah,eIshuah,eIsui,eBeriah,e Serah,asúairmá;eosfillosdeBeriah;HebereMalquiel. 18EstessonosfillosdeZilpa,queLabándeuásúafilla Lea,eestespariuaXacob,dezaseisalmas

19OsfillosdeRaquel,mullerdeXacob;XoséeBenxamín. 20EaXosénaterradeExiptonaceronManaséseEfraím, quellepariuAsenat,filladePotifera,sacerdotedeOn 21EosfillosdeBenxamínforonBela,Bequer,Axbel, Gera,Naamán,Ehi,Rox,Muppim,HuppimeArd 22EstessonosfillosdeRaquel,quellenaceronaXacob: todasasalmaserancatorce.

23EosfillosdeDan;Hushim 24EosfillosdeNeftalí;Iahzeel,Guni,IezereXilem 25EstessonosfillosdeBilha,queLabándeuásúafilla Raquel,equeeladeullealuzaXacob:todasasalmas foronsete

26TodasasalmasquechegaronconXacobaExipto,que saírondosseuslombos,ademaisdasmulleresdosfillosde Xacob,todaseransesentaeseis;

27EosfillosdeXosé,quellenaceronenExipto,foron dúasalmas:todasasalmasdacasadeXacob,queentraron enExipto,foronsesentaedez

28EenviouaXudádiantedelaXosé,paraquedirixiseo seurostroaGoxen;echegaronáterradeGoxen

29EXosépreparouoseucarroesubiuaoencontrode Israel,seupai,aGoxen,epresentouseanteel;ecaeusobre opescozoechorounopescozounborato

30IsraeldíxolleaXosé:"Agoradéixamemorrer,xaque vinoteurostro,porqueaíndavives".

31EdíxollesXoséaosseusirmánseácasadeseupai: "SubireieamosareiaoFaraónedicirlle:"Osmeusirmáns eacasademeupai,queestabannaterradeCanaán, chegaronamin;

32Eoshomessonpastores,porqueoseuoficioconsistía enalimentarogando;etrouxeronosseusrabañoseosseus rabañosetodooqueteñen

33Esucederácandoofaraónchechameediga:"Caléa túaocupación?"

34Paraquedirás:Ooficiodosteusservosfoidegando desdeanosamocidadeataagora,tantonóscomoosnosos pais,paraquemoradesnaterradeGoxen;poistodopastor éunhaabominaciónparaosexipcios.

CAPÍTULO47

1EntónchegouXoséedíxolleaofaraón:"Omeupaieos meusirmáns,osseusrabañoseosseusrabañosetodoo queteñen,saírondaterradeCanaán"evelaquí,estánna terradeGoxen

2Ecolleualgúnsdosseusirmáns,atacincohomes,e presentounosaoFaraón.

3Eofaraóndíxollesaosseusirmáns:"Caléavosa ocupación?EdixéronlleaoFaraón:"Osteusservosson pastores,nósetaménosnosospais".

4Dixéronlleademaisaofaraón:"Porquevimosparamorar naterra;poisosteusservosnonteñenpastosparaosseus rabaños;porqueafameéfortenaterradeCanaán:agora, pois,rogámoschequeosteusservoshabitennaterrade Goxen

5EofaraónfaloulleaXosé:"Oteupaieosteusirmáns chegaronati

6AterradeExiptoestádiantedeti;nomellordaterrafai quehabitenoteupaieosteusirmáns;naterradeGoxen, déixaoshabitar;esecoñecesaalgúnhomedeactividade entreeles,fainosgobernantessobreomeugando 7IosiftrouxoaXacobaseupaiepúxoodiantedoFaraón.

8EofaraóndíxolleaXacob:-"Cantosanostes?

9XacobdíxolleaoFaraón:"Osdíasdosanosdamiña peregrinaciónsoncentotrintaanos;poucosemalosforon osdíasdosanosdamiñavida,enonchegaronaosdíasdos anosdavidademeuspaisnosdíasdasúaperegrinación

10XacobbendiciuaoFaraónesaíudediantedoFaraón.

11EpuxoXoséaoseupaieaosseusirmáns,edeulles unhaposesiónnaterradeExipto,nomellordaterra,na terradeRamsés,comomandaraofaraón.

12EXoséalimentoudepanaseupai,eaosseusirmánse atodaacasadeseupai,segundoassúasfamilias

13Enonhabíapanentodaaterra;porqueafameeramoi grave,dexeitoqueaterradeExiptoetodaaterrade Canaándesmaiouacausadafame

14EXosérecolleutodoodiñeiroqueseatopabanaterra deExiptoenaterradeCanaán,polomilloquemercaban;e Xosétrouxoodiñeironacasadofaraón

15EcandofaltouodiñeironaterradeExiptoenaterrade Canaán,todososexipciosachegáronseaXoséedixéronlle: Dánospan.porqueodiñeirofalla.

16EXosédixo:"Dáoteugandoedareichepoloteu gando,sefallaodiñeiro

17EtrouxéronlleoseugandoaXosé,eXosédeullespana cambiodecabalos,rabañosegandodasvacaseasnos..

18Candorematouaquelano,achegáronseaelosegundo anoedixéronlle:"Nonlleocultaremosaomeuseñorquese gastaonosodiñeiro;omeuseñortaméntenosnosos rabaños;nonquedanadaávistadomeuseñor,senónos nososcorposeasnosasterras.

19Porquemorreremosdiantedosteusollos,nóseanosa terra?Cómpranosanóseanosaterraporpan,enósea nosaterraseremosservosdoFaraónedanossementepara quevivamosenonmorramos,paraqueaterranonquede desolada

20EXosécomproutodaaterradeExiptoparaoFaraón; poisosexipciosvenderonacadaunoseucampo,porquea fameprevaleceusobreeles;asíaterrapasouaserdo faraón.

21Eencantoaopobo,trasladounosacidadesdendeun extremodasfronteirasdeExiptoataooutroextremo

22Sónoncomprouaterradossacerdotes;poisos sacerdotestiñanunhapartequellesasignouoFaraón,e comeronaquellesdeuoFaraón,poloquenonvenderonas súasterras

23EntónXosédíxolleaopobo:"Velaí,merqueinohoxea vóseavosaterraparaoFaraón;velaquítedessemente paravósesementaredesaterra".

24Esucederáque,coaumento,daredesaquintaparteao Faraón,ecatropartesseránvosas,paraasementedo campoeparaovosoalimento,eparaosdosvososfogares eparaoalimentoparaosteuspequenos

25Eelesdixeron:"SalvachesanosavidaAcheguemos grazaaosollosdomeuseñoreseremosservosdoFaraón".

26EXoséfixounhaleisobreaterradeExiptoatahoxe, queoFaraóntiñaaquintaparte;exceptoaterrados sacerdotes,quenonchegouaserdofaraón.

27EIsraelhabitounaterradeExipto,nopaísdeGoxen;e tiñanbensnela,ecreceronemultiplicáronsemoito

28XacobviviunaterradeExiptodezaseteanos;asía idadedeXacobfoidecentocorentaeseteanos

29AchegábaseotempoenqueIsraeldebíamorrer,e chamouaoseufilloXoséedíxolle:"Seagoraatopeigracia anteosteusollos,ponatúamandebaixodamiñacoxae faibeneverdadecomigo;Nonmeenterres,pégoche,en Exipto:

30Peroeudeitareicosmeuspais,etisacarásmedeExipto eenterrarásmenoseusepulcroEeldixo:"Fareioque dixeches".

31Edixo:"XúrameExuroulleEIsraelinclinousesobrea cabeceiradacama

CAPÍTULO48

1Despoisdestascousas,undíxolleaXosé:"Velaí,oteu paiestáenfermo;elevouconsigoosseusdousfillos, ManaséseEfraím"

2EundíxolleaXacob:"Velaí,oteufilloXosévénati;e Israelreforzouseesentousenacama"

3XacobdíxolleaXosé:"ApareceumeDeustodopoderoso enLuz,naterradeCanaán,ebendiciume.

4Edíxome:"Velaí,voutefacerfecundaemultiplicarte,e fareidetiunhamultitudedepobos;edareiestaterraátúa descendenciadespoisdetienposesióneterna

5Eagoraosteusdousfillos,EfraímeManaxés,queche naceronnaterradeExiptoantesdequeeuviñeseatia Exipto,sonmeus;comoRubéneSimeón,seránmeus.

6Eatúadescendencia,queenxendrasdespoisdeles,será túa,echamarasepolonomedosseusirmánsnasúa herdanza

7Eencantoamin,candochegueidePadán,Raquel morreuxuntoaminnaterradeCanaánnocamiño,cando aíndaquedabapoucocamiñoparachegaraEfrata;e enterréinaaalínocamiñodeEfrata;omesmoéBelén 8IsraelviuosfillosdeXoséedixo:"Quensonestes?

Xénese

9EXosédíxolleaoseupai:"SonosmeusfillosqueDeus medeunestelugar".Edíxolle:"Pégoo,tráeme,e bendicirao"

10OsollosdeIsraelestabanesmorecidospolaidade,de modoquenonpodíaver.Eachegounosael;ebicounos,e abrazounos

11IsraeldíxolleaXosé:"Nonpensabaveroteurostro;e velaquí,Deusmostroumetaménatúadescendencia".

12EsacounosXosédeentreosxeonlloseinclinouseco rostroáterra

13Iosifcolleunosaambos,aEfraímnasúamandereita caraáesquerdadeIsraeleManaxésásúaesquerdacaraá dereitadeIsrael,eachegounosael.

14Israelestendeuasúamandereitaepúxoasobreacabeza deEfraím,queeraomáisnovo,easúaesquerdasobrea cabezadeManaxés,guiandoassúasmansconsabedoría; poisManaxéseraoprimoxénito

15EbendixoaXoséedixo:"Deus,anteoqueandaronos meuspaisAbrahameIsaac,oDeusquemealimentou durantetodaamiñavidaatahoxe

16OAnxoquemeredimiudetodomal,bendigaos rapaces;equesepoñasobreelesomeunome,eonome dosmeuspaisAbrahameIsaac;equemedrenenmultitude nomediodaterra

17EcandoXoséviuqueoseupaipoñíaasúamandereita sobreacabezadeEfraím,nonlledisgustou;

18EXosédíxolleaoseupai:"Nonéasí,meupai,porque esteéoprimoxénito;ponatúamandereitasobreasúa cabeza

19Eoseupairexeitouedixo:"Seino,meufillo,seiEl taménseconverteráenpoboeeltaménserágrande; multitudedenacións

20Ebendiciunosaqueldía,dicindo:"EntibendeciráIsrael, dicindo:DeuschefagacomoEfraímecomoManaxés;e puxoaEfraímdiantedeManaxés"

21IsraeldíxolleaXosé:"Velaí,eumorro;peroDeus estarácontigoetetraerádevoltaáterradosteuspais".

22Ademaisdeicheunhaporciónporribadosteusirmáns, quetireidamandoamorreocoamiñaespadaecomeu arco.

CAPÍTULO49

1Xacobchamouaosseusfillosedíxolles:"Reunídevos paraquevosconteoquevosaconteceránosúltimosdías"

2Reunídevoseescoitade,fillosdeXacob;eescoitaoteu paiIsrael

3Rubén,tiesomeuprimoxénito,amiñaforzaeo principiodamiñaforza,aexcelenciadadignidadeea excelenciadopoder:

4Inestablecomaaauga,nonsuperarás;porquesubisteá camadeteupai;entóncontaminaches:subiuaomeuleito.

5SimeóneLevísonirmáns;instrumentosdecrueldade estánnassúasvivendas

6Almamiña,nonentresnoseusegredo;ásúaasemblea, honramiña,nonteunas:porquenasúairamataronaun home,ecoasúavontadederrubaronunmuro.

7Malditasexaasúaira,porqueeraferoz;easúaira, porquefoicruel:dividireinosenXacobeespallareien Israel.

8Xudá,tiesaquenosteusirmánsloarán:atúamanestará nopescozodosteusinimigos;osfillosdeteupai postraranseanteti

9Xudáéuncachorrodeleón:dapresa,meufillo, subícheste:inclinouse,acostoucomounleónecomaun leónvello;quenolevantará?

10OcetrononseapartarádeXudá,ninolegisladorde entreosseuspés,ataqueveñaXilo;eparaelseráa reunióndopobo

11Atandooseupoldroávide,eopoldrodoseuasnoá parraescollida;lavouassúasroupasnoviñoeassúas roupasnosanguedasuvas:

12Osseusollosseránvermellosdeviñoeosseusdentes brancosdeleite

13Zabulónhabitaránoportodomar;eseráunportode barcos;easúafronteiraseráataSidón.

14Isacaréunburrofortequesedeitaentredousfardos: 15Eviuqueodescansoeraboequeaterraeraagradable; einclinouoseuombreiroparasoportar,efíxoseservodo tributo

16Danxulgaráaoseupobo,comounhadastribosdeIsrael 17Danseráunhaserpenocamiño,unhaserpenocamiño, quemordeostalónsdoscabalos,dexeitoqueoseuxinete caecaraatrás

18Euagardoatúasalvación,Señor.

19Gad,unhatropavencerá,perovenceráaofinal

20OseupandeAserserágordoedarádeliciasreais

21Neftalíéunhacervasolta:dápalabrasboas.

22Xosééunharamafecunda,unharamafecundaxuntoa unpozo;cuxaspólasatravesanomuro:

23Osarqueirosentristecéronllemoito,dispararoncontrael eodiárono:

24Perooseuarcopermaneceuforteeosbrazosdassúas mansforonfortalecidospolasmansdopoderosoDeusde Xacob;(dealíéopastor,apedradeIsrael:)

25MesmopoloDeusdeteupai,quenteaxudará;epolo Todopoderoso,quetebendiciráconbendiciónsdoceo enriba,bendiciónsdoabismoquehaidebaixo,bendicións dospeitosedoventre:

26Asbendiciónsdoteupaiprevaleceronsobreasdos meusproxenitoresataolímitedosouteiroseternos:estarán sobreacabezadeXoséesobreacoroadacabezadoque estabaseparadodosseusirmáns.

27Benxamíndevorarácomaunlobo:polamañádevorará apresa,epolanoiterepartiráobotín

28TodasestassonasdocetribosdeIsrael,eistoéoque llesfalouoseupaiebendiciunos;cadaunsegundoasúa bendiciónbendiciunos.

29Emandoullesedíxolles:"Euteñoquereunirmecomeu pobo:entérramecosmeuspaisnacovaqueestánocampo deEfrónohitita

30NacovaquehainocampodeMacpela,queestádiante deMamre,naterradeCanaán,queAbrahamcomprouco campodeEfrónohititaparaposesióndunsepulcro

31AlíenterraronaAbrahameásúamullerSara;alí enterraronaIsaaceásúamullerRebeca;ealíenterreia Lea.

32Acompradocampoedacovaquehainelfoidosfillos deHet

33EcandoXacobrematoudemandarllesaosseusfillos, puxoospésnoleito,deuasúapantasmaereuniuseaoseu pobo

CAPÍTULO50

1EXosébotousesobreacaradeseupai,chorousobreele bicouno.

2EmandouXoséaosmédicosaosseusservosque embalsamaranaoseupai,eosmédicosembalsamarona Israel

3Ecumpríronllecorentadías;poisasísecumprenosdías dosembalsamados:eosexipcioschoraronporelsesentae dezdías

4Ecandopasaronosdíasdoseuloito,Xoséfalouácasa doFaraón,dicindo:Seagoraatopeigrazaaosteusollos, fálalleaoídosdoFaraón:

5Meupaifíxomexurar,dicindo:"Velaí,morro:namiña tumbaquemecaveinaterradeCanaán,alíenterrarásme" Agora,pois,permítemesubireenterrarameupai,e volverei

6Edíxolleofaraón:-"Subeeenterraateupai,comote fixoxurar.

7EsubiuXoséparaenterraraoseupai,econelsubiron todososservosdoFaraón,osanciánsdasúacasaetodos osanciánsdaterradeExipto.

8EtodaacasadeXosé,osseusirmánseacasadeseupai: sóosseuspequenos,osseusrabañoseosseusrabaños, deixaronnaterradeGoxen.

9Esubironconelcarrosecabaleiros,eeraungrupomoi grande

10EchegaronáeiradeAtad,queestáaléndoXordán,e alíchoraroncunhalamentacióngrandeemoidolorosa

11Ecandooshabitantesdaterra,oscananeos,virono loitonochandeAtad,dixeron:"Esteéunloitogravepara osexipcios;porisochamoulleonomedeAbelmizraim, queestáaléndoXordán"

12Eosseusfillosfixeronconelsegundollesmandou:

13PoisosseusfillosleváronoáterradeCanaán,e enterraronnonacovadocampodeMacpela,queAbraham comproucocampocomoposesióndunsepulcrodeEfróno hitita,diantedeMamre

14EvolveuXoséaExipto,eleosseusirmáns,etodosos quesubíanconelparaenterraraoseupai,despoisdeque esteenterrouaoseupai

15EcandoosirmánsdeXosévironqueoseupaiestaba morto,dixeron:"QuizaisJoséodiaranosedeseguroque nosdevolverátodoomalquellefixemos"

16EenviaronunmensaxeiroaXoséparadicir:"Oteupai mandouantesdemorrer:

17AsílledirásaXosé:"Perdoa,pídocheagora,aofensa dosteusirmánseoseupecado;porquechefixeronomal:e agora,rogámosche,perdoaaofensadosservosdoDeusde teupaiEXoséchoroucandollefalaron

18Osseusirmánstaménforonebotáronsediantedoseu rostro;eelesdixeron:Velaquíquesomososteusservos.

19EXosédíxolles:"Nontemáis,porqueestounolugarde Deus?

20Peroencantoavós,pensastesmalcontramin;pero Deusquixoquefoseben,paralevaracabo,comoéhoxe, parasalvaramoitaxenteviva.

21Agoraben,nonteñadesmedo:euvosalimentoavóse aosvosospequenosEconsolounosefaloulles amablemente.

22EXosémorouenExipto,eleacasadeseupai,eXosé viviucentodezanos

23EXoséviuosfillosdeEfraíndaterceiraxeración: taménosfillosdeMaquir,fillodeManaxés,foroncriados sobreosxeonllosdeXosé

24EXosédíxollesaosseusirmáns:"Morro;eDeusvai visitarvosesacarvosdestaterraáterraquexuroua Abraham,IsaaceXacob"

25EXoséxurouaosfillosdeIsrael,dicindo:Deus certamenteosvisitará,elevaredesosmeusósosdeaquí.

26EntónmorreuXosé,candotiñacentodezanos,e embalsamáronoemeteronnonuncadaleitoenExipto

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.