INTRODUCIÓN
TemosenAhistoriadeAhikarunhadasfontesmáis antigasdepensamentoesabedoríahumana.Asúa influenciapódeserastrexaratravésdaslendasdemoitas persoas,incluíndooCoráneoAntigoeNovo Testamento.
UnmosaicoatopadoenTreves,Alemaña,representaba entreossabiosdomundoopersonaxedeAhikar. Velaquíoseucoloridoconto.
Adatadestahistoriafoiuntemadeanimadadiscusión. OseruditosfinalmenteodescartaronsobreoséculoI candoseprobaronqueestabanenerropolahistoria orixinalqueaparecenunpapiroarameodo500a.C. entreasruínasdeElefantina.
Ahistoriaéobviamenteficciónenonhistoria.Defeitoo lectorpodecoñecersenaspáxinascomplementariasde AsmileunhanoiteEstáescritodeformabrillante,ea narracióncheadeacción,intrigaeescapadaestreita manténaatenciónataoúltimoAliberdadede imaxinaciónéaposesiónmáispreciadadoescritor
Aescritadivídeseencatrofases:(1)ANarrativa;(2)O Ensino(unhaserienotabledeProverbios);(3)Aviaxea Exipto;(4)AsSemellanzasouParábolas(coasque Ahikarcompletaaeducacióndoseusobriñoerrado)
CAPÍTULO1
Ahikar,GranVisirdeAsiria,ten60esposasperoestá destinadoanonterfillosPorisoadoptaoseusobriño Elabarrotaodesabedoríaecoñecementomáisquede paneauga
1AhistoriadeHaiqâroSabio,visirdeSenaqueriboRei, edeNadan,fillodeirmádeHaiqâroSabio
2HoubounvisirnostemposdoreiSenaquerib,fillode Sarhadum,reideAsiriaedeNínive,unsabiochamado Haiqâr,eeravisirdoreiSenaquerib
3Tiñaunhagranfortunaemoitosbens,erahábil,sabio, filósofo,encoñecemento,enopiniónenogoberno,e casaraconsesentamullereseconstruírauncastelopara cadaunhadelas.
4Perocontodoisonontivofillodeninguén.destas mulleres,quepoderíanserasúaherdeira.
5Eestabamoitristeporiso,eundíareuniuaos astrólogos,aoseruditoseaosmagoseexplicoullesasúa condicióneoasuntodasúaesterilidade.
6Edixéronlle:"Vai,ofrécellesacrificioaosdeusese pídellesquetalvezcheproporcionenunneno".
7Efixooquelledixeroneofreceusacrificiosaosídolos, esuplicoulleseimploroullesconpeticiónesúplica.
8Enonlleresponderonninunhapalabra.Emarchou tristeeabatido,marchándosecunhadornocorazón.
9EvolveueimplorouaoDeusAltísimo,ecreu, suplicándollecunardornoseucorazón,dicindo:'Oh DeusAltísimo,ohCreadordosceosedaterra,oh Creadordetodasascousascreadas!
10Pídochequemedeasunneno,paraquemeconsolo paraqueesteapresentenamiñabreza,paraquepecheos meusolloseparaquemeenterre
11Entónchegouaelunhavozquedicía:"Encantote baseasteenprimeirolugarnasimaxesesculpidase ofrecéchesllessacrificios,porisoquedarássenfillos durantetodaatúavida".
12PerotomaaNadánofillodatúairmáefaidelteu filloeensínalleatúasabiduríaeatúaboaeducación,eá túamorteenterrarate.
13EntóncolleuaNadán,ofillodasúairmá,queestaba unpoucodemamá.Eentregounoaoitonodrizas,para queomamaraneocriasen.
14Ecriáronoconboacomidaeunadestramentosuavee roupadeseda,edepúrpuraecarmesí.Eestabasentado encamasdeseda.
15EcandoNadánfíxosegrandeeandaba,levantándose comouncedroalto,ensinoulleboasmaneiraseescritura, cienciaefilosofía.
16Edespoisdemoitosdías,oreiSenaqueribmiroupara Haiqâreviuquexaestabamoivello,eademaisdíxolle 17'Oh,meuhonradoamigo,hábil,fiel,sabio, gobernador,secretario,visir,chanceleredirector; verdadeiramenteestásmoivelloepesadocosanos;ea túasaídadestemundodebeestarpróxima
18Dimequenteráunlugarnomeuservizodespoisdeti EHaiqârdíxolle:'Omeuseñor,queatúacabezaviva parasempre!AlíestáNadanofillodamiñairmá,fíxoo omeufillo
19Ecrieinoeensineinoamiñasabedoríaeomeu coñecemento
20Eoreidíxolle:'OhHaiqâr!tráeoámiñapresenza, paraqueovexa,eseovexoaxeitado,pononoteulugar; eseguirásoteucamiñoparadescansarevivirorestoda túavidanundocerepouso
21EntónHaiqârfoiepresentouaNadanofillodasúa irmáEfixounhahomenaxeedesexoullepoderehonra 22Emirouparaeleadmirounoealegrouseconele díxolleaHaiqâr:'Éesteoteufillo,ohHaiqâr?Rezo paraqueDeusopreserveEcomotimeservichesamin eameupaiSarhadum,queesteteurapazmesirvae cumpraosmeuscompromisos,asmiñasnecesidadese osmeusnegocios,parahonraloefacelopoderosoporti.
23EHaiqârfixounhareverenciaanteoreiedíxolle: 'Quevivaatúacabeza,ohmeuseñororei,parasempre! BuscodetiqueteñaspacienciacomeufilloNadane perdoesosseuserrosparaquechesirvacomoconvén.
24Entónoreixuroullequeofaríaomáisgrandedos seusfavoritoseomáispoderosodosseusamigos,eque estaríaconelentodahonraerespecto.Ebicoulleas mansedespediusedel.
25EcolleuaNadán.ofillodasúairmáconele sentounonunsalónepúxoseaensinarllenoiteedíaata queoateigabadesabedoríaecoñecementomáisquede paneauga.
CAPÍTULO2
Un"AlmanaquedopobreRichard"dostemposantigos. Preceptosinmortaisdacondutahumanasobreodiñeiro,
asmulleres,ovestido,osnegocios,osamigos. Proverbiosespecialmenteinteresantesatópansenos versos12,17,23,37,45,47Compareoverso63con algodocinismodehoxe.
1Asíoensinou,dicindo:'¡Oh,meufillo!escoitaomeu discursoesegueosmeusconselloselembraoquedigo.
2Ómeufillo!Seescoitasunhapalabra,deixaquemorra noteucorazónenonllarevelasaoutro,nonsexaquese convertanuncarbónvivo,queimeatúalinguaecause dornoteucorpo,eobteñasunoprobioesexas avergoñadodiantedeDeusehome.
3Omeufillo!seescoitachesuninforme,nonodifundas; esevichesalgo,nonodigas.
4Omeufillo!facilitaatúaelocuenciaaooínteenonte apresuresadevolverlleunharesposta.
5Ómeufillo!candoescoitasalgo,nonoescondas.
6Ómeufillo!nonsolteunnóselado,ninodesate,nin selleunnósolto
7Omeufillo!Noncobizeabelezaexterior,porque esmoreceepasa,perounrecordohonradoduraparasi.
8Ómeufillo!queunhaparvanonteenganecoasúa fala,nonvaiaserquemorrasamáismiserabledas mortes,eelateenredenaredeataqueesteaspresa 9Ómeufillo!Nondesexesunhamullerencamadade vestidoedeungüentos,quesexadesprezableeparvana súaalmaAidetiselleconcedesalgodoteu,ouselle encomendasoqueestánatúamaneelateinduceao pecado,eDeusseenojecontigo
10Ómeufillo!nonsexascomaaaméndoa,porquedá follasantesdetodasasárboresefroitoscomestibles despoisdetodas,senónquesexascomaamoreira,que dáfroitoscomestiblesantesquetodasasárboresedeixa despoisdetodas
11Ómeufillo!agachaacabeza,amoleceavoz,sé cortés,andapolocamiñorectoenonsexasparvoEnon erguesavozcandoteríasporquesefoseagranvozque seconstruíuunhacasa,oasnofaríamoitascasastodos osdías;esefoseaforzadeimpulsaroarado,oarado nuncasequitaríadedebaixodosombreirosdoscamelos
12¡Oh,fillo!émellorquitarpedrascunhomesabioque beberviñocunhomearrepentido
13Ómeufillo!Derramaoteuviñosobreossepulcros dosxustosenonbebasconignorantesedespreciables.
14Ómeufillo!ApártateaossabiosquetemenaDeuse sexancomaeles,enonteacerquesaosignorantes,para quenontefagascomaeleaprendasosseuscamiños.
15Ómeufillo!candocheteñasuncompañeiroouun amigo,proba-lo,edespoisfainocompañeiroeamigo;e nonoloadessenproba;enonestraguesatúafalacun homequecarecedesabedoría.
16Ómeufillo!mentresuncalzadochequedanoteupé, andaconelsobreosespiñosefaiuncamiñoparaoteu fillo,paraatúacasaeosteusfillos,etensaoteubarco antesdequevaianomareassúasondaseseafundee nonpodeel.gardado.
17Ómeufillo!seoricocomeunhaserpe,din:"Épola súasabedoría",eseacomeunpobre,axentedi:"Dasúa fame".
18Ómeufillo!contentocoteupandecadadíaeosteus bens,enoncobizaoqueéalleo
19Ómeufillo!nonsexasveciñodonecio,noncomas panconel,enontealegresdascalamidadesdosteus veciñosSeoteuinimigoteagravi,móstrallebondade 20Ómeufillo!aunhomequetemeaDeus,temeloe honrao.
21Ómeufillo!oignorantecaeetropeza,eosabio, aíndaquetropece,nonseabala,eaíndaquecaia levántaseaxiña,eseestáenfermo,podecoidardasúa vida.Peroencantoaohomeignorante,estúpido,paraa súaenfermidadenonhaidroga.
22Ómeufillo!seseachegaatiunhomeinferiorati mesmo,vaiaoseuencontroepermanecedepé,esenon poderecompensarte,oseuSeñorrecompensarachepor el.
23Ómeufillo!Nonteaforresdegolpearaoteufillo, porqueofregadodoteufilloécomoesterconoxardín, comoatarabocadunhabolsa,comoamarredasbestase comopecharaporta
24Ómeufillo!deténoteufillodamaldadeeensínalle oscostumesantesdequeserebelecontratiete desprezoentreopobo,ebaixesacabezanasrúasenas asembleasesexascastigadopolamaldadedassúas malasaccións
25Ómeufillo!cómprecheunboigordoconprepucioe unasnograndedepezuñas,enontesunboicongrandes cornos,nintesamizadecunhometramposo,nin consigasunescravorindeironinunhacriadaladrón,por todooquecometasaelesarruinarán
26Ómeufillo!queosteuspaisnontemaldigan,eo Señorcomprátaseconeles;porquesedixo:"Quen desprezaaoseupaiouásúanai,quemorademorte (refíromeámortedopecado);equenhonreaosseus paisprolongaráosseusdíaseasúavidaeverátodoo queébo"
27Ómeufillo!nonandespolocamiñosenarmas, porquenonsabescandooinimigopodeatoparte,para queesteaspreparadoparael
28Ómeufillo!nonsexascomaunhaárboreespidae senfollasquenonmedre,senónquesexascomaunha árborecubertadassúasfollasedassúasramas;poiso homequenontenmullerninfillosestádeshonradono mundoeéodiadoporeles,comaunhaárboresenfollas esenfroitos.
29Ómeufillo!Sedecomounhaárborefecundonabeira docamiño,cuxofroitocomentodososquepasan,eas bestasdodesertorepousanásúasombraecomendas súasfollas.
30Ómeufillo!cadaovellaqueseafastadoseucamiño edassúascompañeirasconvérteseenalimentoparao lobo.
31Ómeufillo!nondigas:"Omeuseñoréuntoloeeu sonsabio",enonrelatesodiscursodaignoranciaea tolemia,paraquenonsexasdesprezadoporel.
32Ómeufillo!nonsexasundesesservosaosquelles dinosseusseñores:"Apartadenós",senónquesexas dosquellesdin:"Achégaseeachégateanós".
33Ómeufillo!nonacariciesoteuescravodiantedoseu compañeiro,porquenonsabescaldelesserádemáis valorparatiaofinal.
34Ómeufillo!nonteñasmedodoteuSeñorquete creou,paraquenonchecale.
35Ómeufillo!faioteudiscursoxustoedoceatúa lingua;enonpermitasqueoteucompañeirotepiseopé, paraquenonpisenoutromomentooteupeito.
36Ómeufillo!semalgastesaunsabiocunhapalabrade sabedoría,axexaránoseupeitocomaunhasutil sensacióndevergoña;perosellepegascunpauo ignoranteninoentenderáninoirá.
37Ómeufillo!seenvíasaunsabioparaastúas necesidades,nonlledeasmoitasordes,porquefaráos teusnegocioscomotiqueres;ordénalle,nonfaráoque tiqueres.Sechemandanpornegocios,apresúratea cumprilorapidamente.
38Ómeufillo!Nonfagasinimigodunhomemáisforte cati,porqueeltomaráatúamedidaeasúavinganzade ti.
39Ómeufillo!Probaaoteufilloeaoteuservoantesde quellesentreguesastúaspertenzas,paraquenonse acabenconeles;poisoquetenamancheachámase sabio,aíndaquesexaparvoeignorante,eoquetena manbaleirachámasepobre,ignorante,aíndaquesexao príncipedossabios
40Ómeufillo!Comínuncolocitoetragueiáloe,enon atopeinadamáisamargoqueapobrezaeaescaseza
41Ómeufillo!ensinaaoteufilloafrugalidadeeafame, paraquefagabennaxestióndasúacasa
42Ómeufillo!Nonensineaoignorantealinguaxedos sabios,porquelleserágravoso
43Ómeufillo!nonmostresatúacondiciónaoteu amigo,paraquenonsexasdesprezadoporel
44Ómeufillo!acegueiradocorazónémáispenosaque acegueiradosollos,poisacegueiradosollospodeser guiadapoucoapouco,peroacegueiradocorazónnoné guiada,edeixaocamiñorectoevaiporuncamiñotorto xeito
45Ómeufillo!otropezodunhomecopéémellorqueo tropezodunncoalingua
46Ómeufillo!unamigoqueestápretoémellorqueun irmánmáisexcelentequeestálonxe
47Ómeufillo!abelezaesvaécese,peroaaprendizaxe dura,eomundoesmoreceevólvesebaleiro,perounbo nomenonsefainindecae.
48Ómeufillo!ohomequenontendescanso,asúa mortefoimellorqueasúavida;eosondochoroé mellorqueosondocanto;poisatristezaeochoro,se hainelesotemordeDeus,sonmelloresqueosondo cantoedaalegría.
49Ómeufillo!acoxadunsaponatúamanémellorque ungansonapotadoteuveciño;eunhaovellapretodeti émellorqueunboilonxe;eunpardalnatúamané mellorquemilpardaisvoando;eémellorapobrezaque reúnequeadispersióndemoitaprovisión;eunraposo vivoémellorqueunleónmorto;eunhalibradelaé mellorqueunhalibraderiqueza,querodicirdeouroe prata;porqueoouroeaprataestánescondidosetapados naterra,enonseven;peroalaquedanosmercadose vese,eéunhafermosuraparaquenaleva.
50Ómeufillo!unhapequenafortunaémellorqueunha fortunadispersa
51Ómeufillo!uncanvivoémellorqueunpobremorto.
52Ómeufillo!Unpobrequefaiobenémellorqueun ricoqueestámortonospecados
53Ómeufillo!gardaunhapalabranoteucorazón,e serámoitoparati,etencoidadodenonrevelaro segredodoteuamigo.
54Ómeufillo!nondeixesqueunhapalabrasaiadatúa bocaataqueteñasconsellocoteucorazón.Enonte quedesentrepersoasquerixan,porquedunhamala palabrasaeunhapelexa,edunharifasaeaguerra,eda guerravénaloita,eserásobrigadoadartestemuño; perocorredealíedescansa.
55Ómeufillo!Nonteresistasaunhomemáisforteca ti,peroobténunespíritodepaciencia,pacienciaeunha condutarecta,porquenonhainadamáisexcelenteque iso.
56Ómeufillo!Nonodiesoteuprimeiroamigo,porque osegundopodenondurar
57Ómeufillo!visitaopobrenasúaaflición,faladelna presenzadosultánefaiatúadilixenciaparasalvaloda bocadoleón
58Ómeufillo!nontealegrescoamortedoteuinimigo, porquedespoisdepoucoserásoseuveciño,equense mofadetirespetaehonraeestadedeantemánconelno seusaúdo
59Ómeufillo!seaaugaquedaraparadanoceo,eun corvonegrosevolvesebrancoeamirramedrasecomoo mel,entónosignoranteseostolospoderíanentendere facersesabios
60Ómeufillo!sequeressersabio,evitaatúalinguade mentir,eatúamanderoubar,eosteusollosde contemplaromal;entónseráschamadosabio
61Ómeufillo!queosabiotegolpeecunhavara,peroo tolononteunxacondoceungüentoSéhumildenatúa mocidadeeseráshonradonatúavellez
62Ómeufillo!Nonresistasaunhomenosdíasdoseu poder,ninaunríonosdíasdasúaenchente
63Ómeufillo!nonteapresuresavodadunhamuller, porquesellesaeben,eladirá:'Señor,faimeprovisión';e seresultamal,elavaloraráquenfoiocausante
64Ómeufillo!quenéelegantenoseuvestido,éo mesmonasúafala;equentenunaspectomesquinono seuvestido,taménéomesmonasúafala.
65Ómeufillo!secometechesunroubo,fainosaberao sultánedálleunhaparte,paraquetelibrasdel,porque senon,soportarásamarguras.
66Ómeufillo!faiamigodohomecuxamanestá saciadaechea,enonfaiamigodohomecuxamanestá pechadaetenfame.
67Haicatrocousasnasqueninoreininoseuexército podenestarseguros:aopresióndovisireomalgoberno, aperversióndavontadeeatiraníasobreosúbdito;e catrocousasquenonsepodenocultar:oprudente,o necio,oricoeopobre.
CAPÍTULO3
Ahikarretírasedaparticipaciónactivanosasuntosdo Estado.Entregaassúasposesiónsaoseusobriño traizoeiroAquíestáaincriblehistoriadecomoun
ingratodescarriladoseconverteenfalsificador.Un intelixentecomplotparaenredaraAhikarresultaenque sexacondenadoamorteAoparecer,ofinaldeAhikar
1AsífalouHaiqâr,ecandorematouestesmandatose proverbiosaNadan,fillodasúairmá,imaxinabaqueos manteríatodos,enonsabíaqueenvezdisollemostraba cansazo,desprezoeburla.
2DespoisHaiqârquedousentadonasúacasaeentregou aNadantodososseusbens,eosescravos,asdoncelas, oscabalos,ogandoetodooquetiñaegañaba;eopoder delicitaredeprohibirquedounasmansdeNadan.
3EHaiqârsentábasetranquilonasúacasae,decando envez,Haiqâríapresentarlleosseusrespectosaoreie volvíaácasa.
4Agoraben,candoNadandecatousedequeopoderde pediredeprohibirestabanassúaspropiasmans, desprezouaposicióndeHaiqâremofábasedel,e púxoseaculpalocadavezqueaparecía,dicindo:"O meutíoHaiqârestánoseudesconcerto.eagoranon sabenada».
5Ecomezouabaterosescravoseasdoncelas,ea venderoscabaloseoscameloseagastartodooquetiña oseutíoHaiqâr
6EcandoHaiqârviuquenontiñacompaixóndosseus servosnindasúacasa,ergueuseeexpulsounodasúa casaemandouinformaraoreidequeespallaraassúas posesiónseassúasprovisións
7ElevantouseoreiechamouaNadánedíxolle: "MentresHaiqâresteaensaúde,ninguéngobernará sobreosseusbens,ninsobreasúacasaninsobreos seusbens"
8EamandeNadanlevantousedoseutíoHaiqârede todososseusbens,ementrestantononentrouninsaíu ninosaudou
9EntónHaiqârarrepentiusedoseutraballoconNadan, fillodasúairmá,econtinuouaestarmoitriste
10ENadantiñaunirmánmáisnovochamado Benuzârdân,poloqueHaiqârtomounoparasienlugar deNadan,ecriounoehonrounocoamáximahonraE entregoulletodooqueposuíaepúxoogobernadorda súacasa
11CandoNadánsedecatoudoqueacontecera, apoderousedeenvexaecelos,ecomezouaqueixarse detodososqueointerrogaban,eamofarsedoseu, tíoHaiqâr,dicindo:"Omeutíoexpulsoumedasúacasa, preferíaomeuirmáncamin,peroseoDeusAltísimo medáopoder,traereisobreeladesgrazadeser asasinado.
12ENadánseguiumeditandosobreoatrancoquelle poderíainventar.EdespoisduntempoNadándeullea cabezaeescribiuunhacartaaAquix,fillodeXaoSabio, reidePersia,dicindoasí:
13'PazesaúdeepoderehonradeSenaquerib,reide AsiriaedeNínive,edoseuvisiredoseusecretario Haiqârparati,ohgranrei!Quehaxapeniquesentretie eu.
14Ecandochegueestacarta,seteerguesevasaxiñaá chairadeNisrîn,aAsiriaeaNínive,entregareicheo reinosenguerraesenbatalla.
15EtaménescribiuoutracartaennomedeHaiqârao faraón,reideExipto."Quehaxapazentretieeu,oh poderosorei!
16Senomomentoenquechechegueestacartate erguesevasaAsiriaeNíniveáchairadeNisrîn, entregareicheoreinosenguerraesenpelexar.
17EaescrituradeNadanerasemellanteáescritadoseu tíoHaiqâr.
18Despoisdobrouasdúascartaseselounascoselodo seutíoHaiqâr;estabancontodonopazodorei.
19Entónfoieescribiutaménunhacartadoreiaoseu tíoHaiqâr:'Pazesaúdeparaomeuvisir,omeu secretario,omeuchanceler,Haiqâr.
20OHaiqâr,candochegueestacarta,reúneatodosos soldadosqueesteancontigo,quesexanperfectosen vestimentaeennúmero,etráemeoquintodíanachaira deNisrîn.
21Ecandomevexasviralícaraati,apresúrateefai queoexércitosemovacontramincomouninimigoque loitarácomigo,porqueteñocomigoosembaixadoresdo faraón,reideExipto,paraquevexanaforzadosnosos exércitoequenosteñanmedo,porquesonosnosos inimigosenosodian»
22DespoisselouacartaeenviounaaHaiqârporundos servosdoreiEcolleuaoutracartaqueescribirae estendeunadiantedorei,leunaemostroulleoselo
23Ecandooreioíuoquehabíanacarta,quedou perplexocunhagranperplexidadeeenfadousecunhaira grandeeferoz,edixo:"Ah,demostreiamiñasabedoría! quellefixenaHaiqârparaqueescribiseestascartasaos meusinimigos?Éestaamiñarecompensaporpartedos meusbeneficiosparael?
24Nadándíxolle:"Nonteentristeces,rei!ninseenfade, peroimosáchairadeNisrînaverseocontoéverdade ounon»
25EntónNadánlevantouseaoquintodíaecolleuaorei, aossoldadoseaovisir,eforonaodesertoáchairade NisrinEoreimirou,evelaí!Haiqâreoexército estabanenorde
26EcandoHaiqârviuqueoreiestabaalí,achegousee fíxollesinalaoexércitoparaquesemovesecomona guerraequeloitaracontraorei,talecomoseatopaba nacarta,sensaberopozoparaqueNadancavara.el.
27EcandooreiviuoactodeHaiqâr,apoderousede ansiedade,terroreperplexidade,eenfadousecunhagran ira.
28Nadándíxolle:"¿Viches,omeuseñororei!quefixo estemiserable?perononteenfadesenonteentristeces ninteaflixas,senónquevaiátúacasaesentanoteu trono,etraereicheaHaiqâratadoeencadeadocon cadeas,eafastareidetisentraballooteuinimigo.
29Eoreivolveuaoseutrono,irritadoporHaiqâr,enon fixonadaporel.ENadanfoiaHaiqâredíxolle:'W'allah, ohmeutío!Oreiverdadeiramentealégrasedeticon moitaalegríaeagradecequefixerasoquechemandou.
30Eagoraenvioumeatiparaquedespedisaossoldados dosseusdeberesecheacudasaelcoasmansatadas detrásdetieospésencadeados,paraqueos embaixadoresdofaraónvexanistoeparaqueoreisexa temidoporelesepoloseurei»
31EntónHaiqârrespondeu:"Escoitaréobedecer".E ergueuseenseguidaeatouseasmansdetrásdele encadeouospés
32Nadáncolleunoefoiconelaorei.EcandoHaiqâr entrounapresenzadorei,fixounhareverenciaanteel nochan,edesexoupoderevidaperpetuaparaorei.
33Entóndixoorei:"OhHaiqâr,omeusecretario,o gobernadordosmeusasuntos,omeuchanceler,o gobernantedomeuestado,dimequemaltefixenpara quemepremiasesconestefeoacto".
34Entónmostráronlleascartasescritasecoseuselo.E candoHaiqârviuisto,lletremíanosmembrosealingua atousedeinmediato,enonpuidopronunciarunha palabrapormedo;peroelinclinabaacabezacaraáterra equedoumudo.
35Ecandooreiviuisto,estabasegurodequeacousa eradel,eenseguidaergueuseemandoullesmatara Haiqârequellegolpeasenopescozocoaespadafórada cidade.
36EntónNadanberrouedixo:'OhHaiqâr,ohcara negra!dequecheserveatúameditaciónouoteupoder parafacerestefeitocorei?
37AsídiocontacontosEonomedoespadachínera AbuSamîkEoreidíxolle:'¡Ohespadachín!érguese, vai,fenderopescozodeHaiqâráportadasúacasae botaacabezadoseucorpocencóbados'
38EntónHaiqâraxeonllouseanteoreiedíxolle:"Que vivaparasempreomeuseñororei!esequeresmatarme, quesecumpraoteudesexo;eseiquenonsonculpable, senónqueomalvadodebedarcontadasúamaldade; contodo,meuseñororei!Pídocheatieátúaamizade quepermitaqueoespadachínentregueomeucorpoaos meusescravos,paraquemeenterrenequeoteuescravo sexaoteusacrificio
39Oreiergueuseemandouaoespadachínquefixese conelsegundooseudesexo
40Eenseguidamandouaosseusservosquetomarana Haiqâreaoespadachínequefosenconelespidospara queomatasen
41EcandoHaiqârsouboconcertezaqueíaser asasinado,enviouásúamulleredíxolle:'Saiaaomeu encontro,equehaxacontigomilnovasvirxesevístaas convestidosdepúrpuraesedaparaquechoranpormin antesdamiñamorte.
42Epreparaunhamesaparaoespadachíneparaosseus servos.Emesturamoitoviñoparaquebeban.
43Eelafixotodooqueelllemandou.Eeramoisabia, intelixenteeprudente.Euniutodaacortesíaea aprendizaxeposibles.
44Ecandochegouoexércitodoreieoespadachín, atoparonamesapreparada,oviñoeasdeliciosas viandas,ecomezaronacomereabeberataquese atiborraroneseembriagaron.
45EntónHaiqârlevouoespadachínápartedacompañía edíxolle:"Oh,AbuSamîk,nonsabesquecandoorei Sarhadum,opaideSenaquerib,quixomatarte,collíntee escondíntenalgúnlugarataqueairadoreicaloue preguntouporti?
46Ecandotetrouxenásúapresenza,alegrousedeti:e agoralembraabondadequechefixen
47Eseiqueoreiarrepentirasedemineenfadarase cunhagranirapolamiñaexecución.
48Porqueeunonsonculpable,ecandomepresentes anteelnoseupalacio,terásunhagranfortunaesaberás queNadán,ofillodamiñairmá,enganoumeemefixo estamalaacción,eoreiarrepentirasedetermematado; eagorateñounhaadeganoxardíndamiñacasa,e ninguénsabedela.
49Escóndemenelcocoñecementodamiñamuller.E teñounescravonocárcerequemereceserasasinado.
50Tráeofóraevísteocoasmiñasroupas,emandaaos servoscandoesteanborrachosqueomaten.Nonsaberán aquenestánmatando.
51Ebotaacabezaacencóbadosdoseucorpo,edálleo seucorpoaosmeusescravosparaqueoenterren.E gardaráscomigoungrantesouro.
52EentónoespadachínfixooquellemandaraHaiqâr, efoiondaoreiedíxolle:"Queatúacabezavivapara sempre".
53EntónamullerdeHaiqârdeixáballenoescondite todasassemanasoquellebastaba,eninguénsabíadiso senónelamesma
54Eahistoriafoicontada,repetidaeespalladapor todososlugaresdecomoHaiqâroSabioforaasasinado emorrera,etodaaxentedaquelacidadechorabaporel 55Echoraronedixeron:'Aideti,ohHaiqâr!epolatúa aprendizaxeepolatúacortesía!Quetristeportiepolo teucoñecemento!Ondesepodeatoparoutrocomati?e ondepodehaberunhometanintelixente,tanerudito,tan hábilparagobernarqueseasemellaatiparaocuparo teulugar?
56PerooreiestabaarrepentidodeHaiqâr,eoseu arrepentimentononlleserviudenada
57EntónchamouaNadánedíxolle:"Vaielevacontigo osteusamigosefailoitoechorapoloteutíoHaiqâr,e lamentaporelcomoécostume,honrandoasúa memoria"
58PerocandoNadán,oinsensato,oignorante,oduro decorazón,foiácasadoseutío,nonchorouninse entristeceuninlamentaba,senónquereuniuxentesen corazónedisoluciónepúxoseacomerebeber
59ENadáncomezouaapoderarsedascriadasedos escravosdeHaiqâr,atounosetorturábaosefrotounos cunhaferida.
60Enonrespectouámullerdoseutío,elaqueocriara comaoseupropioneno,senónquequeríaquepecase conel.
61PeroHaiqârforacortadonoescondite,eescoitouo chorodosseusescravosedosseusveciños,eeloxiouao DeusAltísimo,oMisericordioso,edeugrazas,esempre rezabaesuplicabaaoDeusAltísimo..
62EoespadachínviñadecandoenvezaHaiqâr mentresestabanomediodoagocho:eHaiqârviñae suplicoulle.Econsolounoedesexoullealiberación.
63EcandoseinformounoutrospaísesdequeHaiqâro Sabioforaasasinado,todososreisentristecerone desprezaronaoreiSenaquerib,elamentáronsepor Haiqâr,oresolutordeenigmas.
CAPÍTULO4
"OsenigmasdaEsfinxe"Oquerealmentellepasoua Ahikar.Oseuregreso.
1EcandooreideExiptoseaseguroudequeHaiqâr foseasasinado,levantouseenseguidaeescribiuunha cartaaoreiSenaquerib,recordándollenela"apaz,a saúde,opodereahonraquedesexamosespecialmente parati.meuqueridoirmán,oreiSenaquerib.
2Teñoganasdeconstruíruncasteloentreoceoeaterra, equeroquemeenvíesunhomesabioeintelixentedeti mesmoparaquemeconstrúaequemerespondaatodas asmiñaspreguntas,equepoidateroimpostoseos dereitosdeaduanadeAsiriadurantetresanos».
3DespoisselouacartaeenviounaaSenaquerib.
4Colleunoeleunoedeulloaosseusvisireseaosnobres doseureino,equedaronperplexoseavergoñados,e enfadousecunhagranira,equedouperplexosobrecomo debíaactuar.
5Entónreuniuaosvelloseaossabios,aossabioseaos filósofos,aosadiviñoseaosastrólogos,eatodososque estabannoseupaís,leullesacartaedíxolles:'Quende vósqueredesiraofaraónreideExiptoeresponderlleas súaspreguntas?
6Eelesdixéronlle:"Onososeñororei!sabequenon haininguénnoteureinoqueesteafamiliarizadocon estascuestións,exceptoHaiqâr,oteuvisiresecretario 7Peroencantoanós,nontemoshabilidadenisto,anon serquesexaNadán,fillodasúairmá,porqueel ensinoulletodaasúasabedoría,aprendizaxee coñecementoChámaoati,quizaispoidadesatareste duronó
8OreichamouaNadánedíxolle:"Miraestacartae entendeoquehainela"EcandoNadanoleu,dixo:'¡Oh, meuseñor!quenécapazdeconstruíruncasteloentreo ceoeaterra?
9EcandooreiescoitouodiscursodeNadan, entristeceusecunhatristezagrandeedolorosa,baixoudo seutronoesentousenascinzas,ecomezouachorare lamentarporHaiqâr
10Dicindo:'¡Oh,miñador!OHaiqâr,quesabíasos segredoseasadiviñas!Aideminporti,ohHaiqâr! Mestredomeupaísegobernantedomeureino,onde atopareioteusemellante?OHaiqâr,ohmestredomeu país,ondemedirixireiporti?aideminporti!comote destruín!eescoiteiacharladunnenoestúpidoe ignorantesencoñecementos,senrelixión,senvirilidade.
11Ah!eoutravezAhparamin!quenmepodedarpor unhavez,outraermeanoticiadequeHaiqârestávivo? edaríalleametadedomeureino.
12Deondemeéisto?Ah,Haiqâr!paraquetevexasó porunhavez,paraquemesaciedemirarteedeleitarme enti.
13Ah!Ómeupesarportiparasempre!OhHaiqâr, comotematei!enonmedemoreinoteucasoataque viraofinaldoasunto.
14Eoreiseguíachorandodíaenoite.Candoo espadachínviuairadoreieasúatristezaporHaiqâr,o seucorazónamoleceusecaraael,eachegouseásúa presenzaedíxolle:
15'Omeuseñor!mandaaosteusservosquemecortena cabeza.Entóndíxolleorei:"Aideti,AbuSamîk,caléa túaculpa?"
16Eoespadachíndíxolle:"Omeumestre!todoescravo queactúeencontradapalabradoseuamoémorto,eeu actueiencontradatúaorde.
17Entóndíxolleorei."Aideti,ohAbuSamîk,enque actuachesencontradasmiñasordes?"
18Eoespadachíndíxolle:"Omeuseñor!mandachesme mataraHaiqâr,esoubenquetearrepentiríasdel,eque forainjusto,eescondeinonalgúnlugar,emateiaundos seusescravos,eagoraestáasalvonocisterna,eseme mandastraereinoati.
19Edíxolleorei.'Aideti,ohAbuSamîk!burlastede minesonoteuseñor».
20Eoespadachíndíxolle:"Non,peropolavidadatúa cabeza,ohmeuseñor!Haiqârestáasalvoevivo.
21Ecandooreiescoitouaqueldito,quedousegurodo asunto,eacabezanadaba,edesmaiousedealegría,e mandoulleslevaraHaiqâr.
22Edíxolleaoespadachín:"Ohservodeconfianza!se oteudiscursofoseverdade,gustaríameenriquecertee exaltaratúadignidadeporribadadetodososteus amigos»
23Eoespadachínseguiucontentoataquechegouácasa deHaiqârEabriuaportadoagocho,baixoueatopoua Haiqârsentado,loubandoaDeusedándolleasgrazas
24Egritoulle,dicindo:'OhHaiqâr,traioamaioralegría, felicidadeedeleite'
25EHaiqârdíxolle:"Quenoticia,ohAbuSamîk?"E contoulletodosobreofaraóndendeoprincipioatao finalDespoiscolleunoefoiondaorei
26Ecandooreimirouparael,viunoenestadode pobreza,equeoseucabelollecreceracomoásbestas salvaxeseasuñascomaasgarrasdunhaaguia,equeo seucorpoestabasuciodepoacordoseurostro cambiaraeesvaeceuseeagoraeracomocinzas
27Ecandooreivelo,entristeceuseporelelevantouse deinmediato,abrazounoebicouno,chorouporele díxolle:"¡AlabadosexaDeus!quentetrouxoamin 28DespoisconsolounoeconsolounoEquitouasúa túnicaepúxoaaoespadachín,efoimoigraciosoconel, deullegrandesriquezasefixodescansaraHaiqâr.
29EntónHaiqârdíxolleaorei:"Quevivaparasempreo meuseñororei!Estessonosfeitosdosfillosdomundo. Levanteiunhapalmeiraparaapoiarmenela,einclinouse deladoebotoumeabaixo.
30Mais,meuSeñor!xaqueaparecíndiantedeti,nonte preocupes!Edíxolleorei:"BenditosexaDeus,quente mostroumisericordiaesouboqueestabasagraviado, salvoteelibroutedeserasasinado".
31Perovaiaobañomorno,eafeitaacabeza,córtache asuñas,cambiaaroupaedivírtetedurantecorentadías, paraquepoidasfacertebenemelloraroteuestadoea cordoteurostro.podevolverati.
32EntónoreiquitouoseumantocaroepúxooaHaiqâr, eHaiqârdeugrazasaDeusefixoreverenciaaorei,e marchouparaasúamoradacontentoefeliz,louvando aoDeusAltísimo.
33Eaxentedasúacasaalegrouseconel,etaménos seusamigosetodososqueoíronqueestabavivo.
CAPÍTULO5
Aletrados"enigmas"móstralleaAhikar.Osrapaces dasaguias.Oprimeiropaseoen"avión".IraExipto. Ahikar,serunhomedesabedoríataméntensentidodo humor.(Verso27).
1Efixocomollemandabaoreiedescansoucorenta días.
2Despoisvestiusedasúaroupamáisalegre,efoi cabalgandocaraaorei,cosseusescravosdetrásediante del,alegreeencantado.
3PerocandoNadán,ofillodasúairmá,decatousedo queestabaasuceder,omedoapoderousedeleoterror,e quedouperplexo,sensaberquefacer.
4EcandooviuHaiqâr,entrounapresenzadoreie saudouno,eestedevolveulleosaúdoefíxoosentarao seulado,dicíndolle:
'OmeuqueridoHaiqâr!miraestascartasquenosenviou o,reideExipto,despoisdeteroídoquefuches asasinado
5Provocáronnosevencéronnos,emoitosdoshabitantes donosopaísfuxironaExiptopormedoaosimpostos queoreideExiptomandouesixirnos
6EntónHaiqârcolleuacartaeleunaeentendeuoseu contido
7Entóndíxolleaorei'Nonteenfades,meuseñor!Ireia Exiptoedevolvereilleasrespostasaofaraón, mostrareilleestacartaerespondereisobreosimpostose enviareidevoltaatodososquefuxiron;eavergoñarei osteusinimigoscoaaxudadoDeusAltísimoepola Felicidadedoteureino»
8EcandooreiescoitouestediscursodeHaiqâr alegrousecunhagranalegría,eoseucorazón ensanchouseemostroullegracia
9EHaiqârdíxolleaorei:"Concédemeunatrasode corentadíasparaquepoidaconsiderarestacuestióne xestionala"Eoreipermitiuisto
10EHaiqârfoiásúamorada,emandouaoscazadores quecapturarandousaguiluchosnovosparael,eeles capturáronseetrouxéronosael:emandouaostecedores decordasquetecendouscabosdealgodónparael,cada undeles.dedousmilcóbadosdelonxitude,efixotraer aoscarpinteirosemandoullesfacerdúasgrandescaixas, easíofixeron.
11Entóncolleudousrapacesepasabatodososdías sacrificandocordeirosedandodecomerásaguiaseaos rapaces,efacéndoosmontaralombosdasaguias,e atounoscunnófirmeeatouocableaospés.dasaguias, equeseelevenaospoucostodososdías,ataunha distanciadedezcóbados,ataqueseacostumaronese educaranaiso;esubirontodoolongodacordaata chegaraoceo;osrapacesestandodecostas.Despois chamounosparasi.
12EcandoHaiqârviuqueoseudesexoestaba cumprido,mandouaosrapacesque,candofosenlevados aoceo,gritasen,dicindo:
13"Tráenosbarroepedra,paraquefagamosuncastelo paraoreiFaraón,porqueestamosociosos".
14EHaiqârnuncarematoudeadestraloseexercitalos ataquechegaranaomáximopuntoposible(de habilidade).
15Deixándoos,foiondaoreiedíxolle:"¡Oh,meuseñor! otraballoestárematadosegundooteudesexo. Levántatecomigoparaquechemostreamarabilla. 16OreiergueuseesentouseconHaiqârefoiaunlugar amploemandoutraerasaguiaseosrapaces,eHaiqâr atounosesoltounosnoaireportodaalonxitudedas cordas,ecomezaronaberrarcomoensinaralles.Despois chamounosparasiepúxoosnoseusitio.
17Eoreieosqueestabanconelmarabilláronsecunha granadmiración:eoreibicouaHaiqârentreosseus ollosedíxolle:"Vaienpaz,meuamado!Óorgullodo meureino!aExiptoerespondeáspreguntasdoFaraóne venceocoaforzadoDeusAltísimo'
18Despoisdespediusedel,colleuassúastropas,oseu exército,osmozoseasaguias,efoicaraásmoradasde Exipto;ecandochegou,volveusecaraaopaísdorei 19EcandoopobodeExiptosouboqueSenaquerib enviaraaunhomedoseuConselloPrivadoparafalarco Faraóneresponderássúaspreguntas,levaronanoticia aoreiFaraón,eesteenviouungrupodosseus ConselleirosPrivadosparaqueolevasenanteel 20EveueentroudiantedoFaraónefixounha reverenciaanteelcomoconvénfacercosreis
21Edíxolle:'¡Oh,meuseñororei!OreiSenaquerib álbateconabundanciadepaz,poderehonra
22Eenvioumeamin,quesonundosseusescravos, paraquecherespondaástúaspreguntasepoidacumprir todooteudesexo,porqueenviachesbuscardomeu señororeiunhomequecheconstrúauncasteloentreos oceoeaterra
23Eeu,coaaxudadoDeusAltísimoeoteunobrefavor eopoderdomeuseñororei,construireinoparaticomo queiras
24Pero,meuseñororei!oqueneldixechessobreos impostosdeExiptodurantetresanos,agoraa estabilidadedunreinoéunhaxustizaestrita,eseti gañaseamiñamannontenhabilidadepara responderche,entónomeuseñororeienviaracheo impostosquemencionaches.
25Esecherespondínástúaspreguntas,quedarache paraenviaroquemencionesaomeuseñororei.
26Ecandoofaraónescoitouaquelafala,quedou asombradoequedouperplexopolaliberdadedasúa linguaeoagradabledasúafala.
27EoreiFaraóndíxolle:"Home!caléoteunome?E dixo:"OteuservoéAbiqâm,eeuunhaformigapequena dasformigasdoreiSenaquerib".
28Eofaraóndíxolle:"Oteuseñornontiñamáis dignidadecati,quemeenviouunhaformigapequena paraquemerespondeseeconversasecomigo?"
29EHaiqârdíxolle:'¡Oh,meuseñororei!Queroao DeusAltísimoquecumpraoquepensas,porqueDeus estácosdébilesparaconfundiraosfortes.
30Entónofaraónmandouquepreparasenunhavivenda paraAbiqâmequelleproporcionasenforraje,carnee bebidaetodooqueprecisase
31Ecandorematou,tresdíasdespoisofaraónvestiuse deroxoevermelloesentounoseutrono,etodososseus visireseosmagnatesdoseureinoestabandepécoas manscruzadas,ospésxuntoseacabezainclinada.
32EofaraónmandoubuscaraAbiqâm,ecandoselle presentou,inclinousediantedelebicouochandiante del.
33Eoreifaraóndíxolle:"OhAbiqâm,aquensoneu?e osnobresdomeureino,aquenseparecen?
34EHaiqârdíxolle:"Omeuseñorparente,escomoo ídoloBel,eosnobresdoteureinosoncomaosseus servos".
35Díxolle:"Vaiemañávolveaquí".EntónHaiqârfoi comollemandaraoreifaraón.
36Eaodíaseguinte,HaiqârfoidiantedoFaraón, inclinouseepúxosediantedorei.Eofaraónvestíasede corvermella,eosnobresvestíansedebranco.
37Eofaraóndíxolle:"OhAbiqâm,aquensoneu?eos nobresdomeureino,aquenseparecen?
38EAbiqâmdíxolle:"Omeuseñor!tiescomaosol,e osteusservossoncomaosseusraios”Eofaraón díxolle:"Vaiátúamoradaevénmañá"
39Entónofaraónmandouásúacortequevestisede brancopuro,eofaraónvestiusecomaelesesentouno seutrono,emandoullesquetraesenaHaiqârEentroue sentousediantedel
40Eofaraóndíxolle:'OhAbiqâm,aquensoneu?eos meusnobres,aquenson?
41EAbiqâmdíxolle:"Omeuseñor!tiescomaalúa,e osteusnobressoncomaosplanetaseasestrelas»Eo faraóndíxolle:"Vaiemañáestarásaquí"
42Entónofaraónmandouaosseusservosquelevasen túnicasdevariascores,eofaraónvestiuunvestidode veludovermelloesentounoseutronoemandoulles buscaraAbiqâmEentrouefixounhareverenciadiante del
43Edixo:'OhAbiqâm,aquensoneu?eosmeus exércitos,aquenseparecen?Edixo:'¡Oh,meuseñor!ti escomoomesdeabril,eosteusexércitossoncomaas súasflores».
44Eaooílooreialegrousecunhagranalegríaedixo: "OhAbiqâm!aprimeiravezquemecomparachesco ídoloBel,eosmeusnobrescosseusservos.
45Easegundavezcomparachesmecosol,eosmeus nobrescosraiosdosol.
46Eaterceiravezcomparachesmecoalúa,eosmeus nobrescosplanetaseasestrelas.
47Eacuartavezcomparachesmecomesdeabril,eos meusnobrescoassúasflores.Peroagora,óAbiqâm! dime,teuseñor,reiSenaquerib,aquenseparece?eos seusnobres,aquenson?
48EHaiqârberrouagranvozedixo:'Estálonxedemin facermenciónaomeuseñororeieatisentadonoteu trono.Peroérguesedepéparaquechedigaaquense pareceomeuseñororeieaquenseparecenosseus nobres.
49EFaraónquedouperplexopolaliberdadedasúa linguaeasúaafoutezapararesponder.Entónofaraón ergueusedoseutronoepúxosediantedeHaiqâre díxolle:"Dimeagora,paraquecomprendaaquense pareceoteuseñororeieosseusnobresaquense parecen".
50EHaiqârdíxolle:"OmeuseñoréoDeusdoceo,eos seusnobressonoslóstregoseostronos,ecandoquere, sopranosventosecaeachoiva.
51Emandaotrono,ealumeaechove,esosténosol,e nondáasúaluz,ealúaeasestrelas,enondancírculos.
52Emandaátempestade,esopraecaeachoivaepisao abriledestrúeassúasfloreseassúascasas».
53Ecandoofaraónescoitouestediscurso,quedoumoi perplexoeenfadousecunhagranira,edíxolle:'¡Home! dimeaverdadeefaimesaberquenesrealmente.
54Edíxolleaverdade."EusonHaiqâroescriba,o maiordosconselleirosprivadosdoreiSenaquerib,eson oseuvisireogobernadordoseureinoeoseu chanceler".
55Edíxolle:"DixechesaverdadenesteditoPero escoitamosfalardeHaiqâr,queoreiSenaqueribo matou,aíndaqueparecesqueestásvivoesano
56EHaiqârdíxolle:'Si,asífoi,peroloadosexaDeus, quesabeoqueestáoculto,porqueomeuseñororei mandoumequemematasen,ecreunapalabrados homesdescarriados,perooSeñorlibroueu,ebendito sexaoqueconfíanel
57EofaraóndíxolleaHaiqâr:"Vai,emañáestaráaquí edimeunhapalabraquenuncaoíndosmeusnobresnin daxentedomeureinoedomeupaís"
CAPÍTULO6
AartimañatenéxitoAhikarrespondeatodasas preguntasdofaraónOsrapacesdasaguiassonoclímax dodíaOenxeño,tanraramenteatopadonasantigas Escrituras,revélasenosversos34-45
1EHaiqârfoiásúamoradaeescribiuunhacarta, dicindoneladestexeito:
2DeSenaquerib,reideAsiriaeNíniveaofaraón,reide Exipto.
3'Pazcontigo,meuirmán!eoquechedamosacoñecer conistoéqueunirmánnecesitadoseuirmán,ereisuns dosoutros,eamiñaesperanzadetiéquemeprestes novecentostalentosdeouro,porqueonecesitopara abastecermedealgúnsdossoldados,que,eupoida gastarneles.Edespoisdepouco,mandareino.
4LogodobrauacartaepresentoullaaoFaraónaodía seguinte.
5Ecandooviu,quedouperplexoedíxolle:"Decerto, nuncaescoiteinadasemellanteaninguén".
6EntónHaiqârdíxolle:"Deverdade,estaéunhadébeda quedebescomeuseñororei".
7Eofaraónaceptouisto,dicindo:'OhHaiqâr,écomoti queneshonestoaoservizodosreis.
8BenditosexaDeusquetefixoperfectoensabedoríae teadornouconfilosofíaecoñecemento.
9Eagora,ohHaiqâr,quedaoquedesexamosdeti,que constrúascomouncasteloentreoceoeaterra'
10EntónHaiqârdixo:'Oiréobedecer.Construireiche uncastelosegundooteudesexoeelección;pero,meu señor,prepáronoscal,pedra,barroeobreiros,eteño hábilescanteirosquechefaráncomotiqueiras.
11Eoreipreparoulletodo,eforonaunlugaramplo;e chegaronaelaHaiqâreosseusrapaces,elevouconsigo asaguiaseosmozos;eoreietodososseusnobres foronetodaacidadereuniuseparaveroquefaría Haiqâr.
12EntónHaiqârsaíudasaguiasdascaixas,atouos mozosáscostaseatouascordasaospésdasaguias,e deixounosirnoaire.Eeleváronsecaraarriba,ataque quedaronentreoceoeaterra.
13Eosrapacespuxéronseaberrar,dicindo:"Trae ladrillos,traebarro,paraqueconstruímosocastelodo rei,porqueestamosociosos".
14Eamultitudequedouabraiadaeperplexa,e asombraronEoreieosseusnobrespreguntáronse
15EHaiqâreosseusservoscomezaronagolpearaos obreiros,eesteschamaronaberrospolastropasdorei, dicíndolles:"Traedádellesaosobreirosexpertosoque queiranenonllesimpidadesoseutraballo"
16Eoreidíxolle:"Estástolo;quenpodelevarnadaa esadistancia?
17EHaiqârdíxolle:'¡Oh,meuseñor!comoimos construíruncastelonoaire?eseomeuseñororei estiveseaquí,teríaconstruídovarioscastelosnunsó día»
18Eofaraóndíxolle:"Vai,ohHaiqâr,átúamoradae descansa,porquedeixamosdeconstruírocasteloemañá venamin"
19EntónHaiqârfoiásúamoradaeaodíaseguinte presentouseanteofaraónEofaraóndixo:"OhHaiqâr, quenoticiahaidocabalodoteuseñor?porquecando nincanopaísdeAsiriaeNínive,easnosaseguas escoitanasúavoz,botanassúascrías»
20EcandoHaiqârescoitouestediscurso,foiecolleuun gato,atounoecomezouaazotalaconviolentosazotes ataqueoescoitaronosexipcios,eforonecontáronoao rei
21EofaraónmandoubuscaraHaiqâredíxolle:"Oh Haiqâr,porqueazotesasíebatesaesabestamuda?"
22EHaiqârdíxolle:¡Meuseñororei!verdadeiramente elamefixounfeoacto,emereceuesteazoteeazoteo, porqueomeuseñororeiSenaqueribderameunbogalo, etiñaunhavozforteeverdadeiraesabíaashorasdodía edanoite.
23Eogatoergueuseestamesmanoite,cortoullea cabezaemarchou,eporestaaccióntrateinoconestes golpes.
24Eofaraóndíxolle:"OhHaiqâr,vexoportodoisto queestásenvellecendoeestásnoteudespoxo,porque entreExiptoeNínivehaisesentaeoitoparasangs,e comofoiestamesmanoiteecortouacabezadoteugalo evolver?
25EHaiqârdíxolle:'¡Oh,meuseñor!sehoubesetal distanciaentreExiptoeNínive,comopoderíanescoitar astúaseguascandoocabalodoreininiebotaassúas crías?ecomopuidochegaravozdocabaloaExipto?
26Ecandoofaraónsouboiso,souboqueHaiqâr responderaássúaspreguntas.
27Eofaraóndixo:"OhHaiqâr,queroquemefagas cordasdeareadomar".
28EdíxolleHaiqâr:"Omeuseñororei!mándallesque mesaquenunhacordadotesouroparaquefagaunha semellante".
29EntónHaiqârfoiápartedeatrásdacasa,efixo buratosnacostaásperadomar,ecolleuunpuñadode areanaman,areademar,ecandoosolsaíuepenetrou nosburatos,estendeuse.aareaaosolataquedarcomo tecidacomocordas.
30EHaiqârdixo:"Ordenaaosteusservosquetomen estascordase,candoodesexes,tecereialgunhascoma elas".
31Eofaraóndixo:"OhHaiqâr,temosaquíunhapedra demuíñoerompeuseequeroqueacoses".
32EntónHaiqârmirouparaeleatopououtrapedra 33Edíxolleaofaraón:"¡Oh,meuseñor!Son estranxeiro:enonteñoferramentaparacoser.
34Peroqueroquemandesaosteusfieiszapateirosque cortenpunzónsdestapedra,paraqueeupoidacoseresa pedrademuíño
35EntónofaraónetodososseusnobresríanEdixo: "BenditosexaoDeusAltísimo,quechedeuesteenxeño ecoñecemento"
36EcandoofaraónviuqueHaiqârovenceue devolveulleassúasrespostas,enseguidaemocionousee mandoullesquecobrasenporelimpostosdetresanose queoslevasenaHaiqâr
37EquitouassúastúnicasepúxoasaHaiqâr,aosseus soldadoseaosseusservos,edeulleosgastosdasúa viaxe
38Edíxolle:"Vaienpaz,forzadoseuseñoreorgullo dosseusdoutores!Algúndossultánstenoteugusto? SaúdeaoteuseñororeiSenaqueribedillecomolle enviamosagasallos,porqueosreissecontentancon pouco
39EntónHaiqârergueuse,bicouasmansdoreiFaraón ebicouochandiantedel,desexoulleforzae continuidadeeabundancianoseutesouro,edíxolle: "¡Oh,meuseñor!Desexodetiqueningúndosnosos paisanosquedeenExipto.
40Elevantouseofaraóneenviouheraldospara proclamarnasrúasdeExiptoqueninundospobosde AsirianindeNínivequedaríanaterradeExipto,senón quedebíanirconHaiqâr.
41EntónHaiqârfoiedespediusedoreiFaraóneviaxou buscandoaterradeAsiriaeNínive;etiñaunstesourose unhagranriqueza.
42EcandochegouaoreiSenaqueribanoticiadeque Haiqâríachegar,saíuaoseuencontroealegrouseporel conmoitaalegría,abrazounoebicounoedíxolle: "Benvidoácasa:ohparente!meuirmánHaiqâr,aforza domeureinoeoorgullodomeureino.
43Preguntaoquequeresdemin,aíndaquequixesesa metadedomeureinoedosmeusbens.
44EntónHaiqârdíxolle:"Oh,meuseñororei,vivepara sempre!Amosaofavor,meuseñorrei!aAbuSamîkno
meulugar,porqueamiñavidaestabanasmansdeDeus enassúas».
45EntóndixooreiSenaquerib:"Honraparati,omeu amadoHaiqâr!VoufacerdaestacióndeAbuSamîko espadachínmáisaltoquetodososmeusconselleiros privadoseosmeusfavoritos.
46Entónoreicomezouapreguntarllecomoselevabaco faraóndesdeasúaprimeirachegadaataqueseafastara dasúapresenza,ecomoresponderaatodasassúas preguntasecomorecibiradelosimpostoseoscambios. davestimentaedosagasallos.
47EoreiSenaqueribalegrousecunhagranalegríae díxolleaHaiqâr:"Tomaoquequixesesdestetributo, porqueestátodoaoalcancedatúaman".
48EHaiqârmid:'Deixaqueoreivivaparasempre! Nondesexomáisqueaseguridadedomeuseñororeie acontinuidadedasúagrandeza.
49¡Oh,meuseñor!quepodofacercoariquezaeassúas cousas?perosememostrasgracia,dámeaNadán,fillo damiñairmá,paraquelleretribuiráoquemefixo, dámeoseusangueefaimeinocente»
50EoreiSenaqueribdíxolle:"Tómao,deinoati"E HaiqârcolleuaNadan,ofillodasúairmá,ataulleas mansconcadeasdeferro,levounoásúamorada, púxolleunpesadoatasconospéseatounocunnó axustado,edespoisdeatarlleasíbotounonuncuarto escuro,acaróndolugarderetiro,enomeouaNebu-hal comocentinelasobreelparaquelledeseunhabarrade paneunpoucodeaugatodososdías
CAPÍTULO7
AsparábolasdeAhikarnasquecompletaaeducación dosseussobriñosSímilessorprendentesAhikarchama aonenoconnomespintorescosAquíremataahistoria deAhikar
1EsemprequeHaiqârentrabaousaía,regañabaa Nadan,ofillodasúairmá,dicíndollesabiamente:
2'OhNadan,meurapaz!Fíxenchetodooqueéboe amableetipremiachesporisocoqueéfeoemaloecon matar
3'Ohmeufillo!disenosrefráns:Aquennonescoitaco oído,faranlleescoitarcopescozo».
4ENadándixo:"Porqueestásenfadadocomigo?"
5EHaiqârdíxolle:'Porquetecriei,enseinei,deihonrae respectoefíxotegrande,ecrieicoamellorcrianzae sentartenomeulugarparaquefosesomeuherdeiro.no mundo,etratachesmematandoepagáchesmecoamiña ruína.
6PerooSeñorsabíaqueestabaagraviadoesalvoume damercancíaquemepuxeras,porqueoSeñorcuraos corazónsabatidosedificultaosenvexososeosaltivos.
7Ómeurapaz!fuchesparamincomaoescorpiónque, aogolpearobronce,oatravesa.
8Ómeurapaz!tiescomoagacelaquecomebaasraíces dalouca,eengádemehoxeemañábroncearánque escondennasmiñasraíces".
9Ómeurapaz!fuchesaquenviuoseucompañeiro espidonaépocafríadoinverno;ecolleuaugafríae botounasobreel
10Ómeurapaz!Fuchesparamincomaunhomeque colleuunhapedraelanzouaaoceoparaapedrearconela aoseuSeñorEapedranonbateu,enonchegouo suficientementealto,peroconverteusenacausadaculpa edopecado.
11Ómeurapaz!semehonrasesemerespectarase escoitasesasmiñaspalabras,seríasomeuherdeiroe reinaríassobreosmeusdominios.
12Ómeufillo!sabesqueseorabodocanoudoporco tivesedezcóbadosdelongononseachegaríaaovalor docabaloaíndaquefosecomoaseda.
13Ómeurapaz!Penseiqueseríasomeuherdeiroá miñamorte;etipolatúaenvexaeatúainsolencia quixechesmatarme.PerooSeñorlibroumedatúa astucia.
14Ómeufillo!Fuchesparamincomaunhatrampaque sepuxonoesterco,echegouunpardaleatopoua trampapostaEopardaldíxolleátrampa:"Quefas aquí?"Atrampadixo:"EstouaquíorandoaDeus".
15Eacotovíapreguntoulletamén:"Caléoanacode madeiraquetes?"Dixoatrampa:"Eseéuncarballo novonoquemeapoionomomentodaoración"
16Díxolleacotovía:"Equeéesacousanatúaboca?" Dixoatrampa:"Istoéopaneosalimentosquelevo paratodososfamentoseospobresqueseachegana min"
17Díxolleacotovía:"Agorapodovirecomer,porque teñofame?"Eatrampadíxolle:"Adelante"Eaalondra achegouseparaquecomese
18Peroatrampalevantouseeagarrouacotovíapolo pescozo
19Erespondeuacotovíaedíxolleátrampa:"Seeseéo teupanparaosfamentos,Deusnonaceptaatúaesmola eastúasbondades
20Eseeseéoteuxaxúneastúasoracións,Deusnon aceptadetininoteuxaxúnninatúaoración,eDeus nonperfeccionaráoqueébodeti"
21Ómeurapaz!fuchesparamin(como)unleónque fixoamizadecunburro,eoasnoandabauntempo diantedoleón;eundíaoleónsaltousobreoasnoe comeuno
22Ómeurapaz!fuchesparamincomaungorgojono trigo,porquenonserveparanada,peroestragaotrigoe roeo.
23Ómeurapaz!estivechescomaunhomeque sementoudezmedidasdetrigo,ecandochegouotempo dacolleita,ergueuseesegouno,colleitouno,debuxouno etraballouseataomáximo,eresultouqueerandez. medidas,eoseuamodíxolle:"¡Ohpreguiceiro!non medrachesninencolleches".
24Ómeurapaz!fuchesparamincomaaperdizquese botaranarede,eelanonpuidosalvarse,perochamouás perdicesparaqueasbotaseconsigomesmanarede.
25Ómeufillo!fuchesparamincomaocanquetiñafrío eentrounacasadooleiroparaquentar.
26Ecandosefixoquente,comezoualadrarlles,e botáronoebatérono,paraquenonosmordise.
27Ómeufillo!fuchesparamincomaoporcoquese meteunobañoquenteconxentedecalidade,ecando
saíudobañoquenteviuunburatosucioebaixoue revolcábasenel.
28Ómeufillo!fuchesparamincomaacabraquese uniuaosseuscompañeirosnocamiñodosacrificio,e nonpuidosalvarse.
29Ómeurapaz!ocanquenonsealimentadasúacaza convérteseenalimentoparaasmoscas.
30Ómeufillo!amanquenontraballaninarae(que)é cobizosaeastutaserácortadadoseuombreiro.
31Ómeufillo!oollonoquenonsevealuz,oscorvos colleránearrincarán.
32Ómeurapaz!estivechesparamincomaunhaárbore áquecortabanaspólas,edíxolles:"Sealgodeminnon estivesesnastúasmans,deverdadenonpoidades cortarme".
33Ómeurapaz!tiescomaogatoaoquelledixeron: "Deixaoladrónataquechefagamosunhacadeadeouro echealimentemosconazucreeaméndoas"
34Eeladixo:"Nonmeesquezodooficiodomeupaie damiñanai".
35Ómeufillo!fuchescomaaserpequecabalgaba sobreunespiñocandoestabanomediodunrío,eun loboviunosedíxolles:"Maitraspicardía,equensexa máistravesoqueelesosdirixaosdous"
36Easerpedíxolleaolobo:"Oscordeiros,ascabrase asovellasquecomechestodaatúavida,devolverásllos aosseuspaiseaosseuspaisounon?"
37Dixoolobo:"Non"Easerpedíxolle:"Creoque despoisdemintiesopeordenós"
38Ómeurapaz!Eutealimentoconboacomidaetinon mealimentachesconpanseco
39Ómeurapaz!Deilleaugaazucradabebeeboxarope, enonmedechesabeberaugadopozo
40Ómeurapaz!Ensineino,ecrieino,ecavachesmeun esconditeeocultachesme
41Ómeurapaz!Eucrieinocoamelloreducacióne adestreinocomauncedroalto;etorcechesmee dobrachesme
42Ómeurapaz!eraamiñaesperanzaconrespectoati quemeconstruíchesuncastelofortificado,paraqueeu puideseocultarmedosmeusinimigosnel,etifixeches paramincomaquenenterranofondodaterra;peroo Señorapiadeousedeminelibroumedatúaastucia.
43Ómeurapaz!Desexábacheben,e recompensachesmeconmaldadeeodio,eagoraquixera arrincarcheosollos,facerchecomidaparacans, cortarchealinguaequitarcheacabezacogumeda espada.erecompensachepolosteusactosabominables».
44EcandoNadanescoitouestediscursodoseutío Haiqâr,dixo:'¡Oh,meutío!Tratacomigosegundooteu coñecementoeperdóameosmeuspecados,poisquen haiquenpecoucomamin,ouquenperdoecomati?
45Acéptame,meutío!Agoraservireinatúacasa, preparareiosteuscabalos,varreioestercodoteugando eapacentareiastúasovellas,porqueeusonomalvadoe tioxusto:euoculpableetioqueperdoa.
46EHaiqârdíxolle:'Oh,meurapaz!tiescomoaárbore senfroitoábeiradaauga,eoseuamoquixocortala,e díxolle:"Levántameaoutrolugar,esenondoufroito, córtame"
47Eoseuamodíxolle:"Estandoacaróndaauganon dechesfroito,comovasdarfroitocandoesteasnoutro lugar?"
48Ómeurapaz!avellezdaaguiaémellorquea mocidadedocorvo.
49Ómeurapaz!dixéronlleaolobo:"Afastedasovellas paraqueoseupononchefagadano".Eolobodixo: "Oslixosdoleitedeovellasonbosparaosmeusollos".
50Ómeurapaz!fixeronqueolobofoseáescolapara queaprendaaleredixéronlle:"DiA,B".Eldixo:"Año ecabranamiñacampá".
51Ómeurapaz!puxeronoburroámesaecaeu,e comezouarolarpolopoeundixo:"Queseenrole,queé asúanatureza,noncambiará.
52Ómeurapaz!confirmouseorefránquedi:"Se enxendrasunneno,chámaoteufillo,esecriasunneno, chámaoteuescravo".
53Ómeurapaz!quenfaiobenatoparasecoben;equen faiomalatoparasecomal,porqueoSeñorpagaao homesegundoamedidadasúaobra.
54Ómeurapaz!quechedireimáisqueestesrefráns? porqueoSeñorsabeoqueestáoculto,ecoñeceos misterioseossegredos
55Eelpagaracheexulgaráentremineti,epagarache segundooteudeserto',
56EcandoNadanescoitouesediscursodoseutío Haiqâr,inchouseinmediatamenteequedoucomaunha vexigaexplotada
57Eincháronselleasextremidadeseaspernas,ospése ocostado,efoirasgadoeoseuventreesnaquizáronsee assúasentrañasforonesparexidas,emorreuemorreu
58Eoseuúltimofinfoiadestrución,efoiaoinferno Poisquenllecaveunpozoaoseuirmáncaeránel;e quentendertrampasquedaráatrapadonelas
59Istoéoquepasoue(oque)atopamossobreoconto deHaiqâr,elouvanzasexaaDeusparasempreAmén,e paz
60EstacrónicaestárematadacoaaxudadeDeus,que sexaexaltado!Amén,Amén,Amén
