سال اول ،شماره اول ،زمستان ۲۰۱۸ - ۱۳۹۶
$3.50
مهاجرت و تجربه سال نو
حسخوبنوشدن مصاحبه با ل ِنا ش ِپت ،نویسنده کتاب
ِ پشت پرده‌های بسته
مصاحبه با حمید رحمانیان
زمان عبور از شاهنامه است در این شماره بخوانید:
* داستان‌های نیویورک‌گردی * گزارشی از موزه متروپلوتیین * گاه‌نوشته‌های مسافر مترو * داستان کودک * مطالب حقوقی * جاذبه‌های گردشگری * پاورقی :ایران روزهای آخر قاجار
رویای مشترک کارلوس کی‌روش و ایرانی‌ها
1
مرکز فرهنگی پارسیان نیویورک، مرکزی است برای معرفی و آشنایی با فرهنگ ایران ،افغانستان و تاجیکستان و محلی برای گردهمایی و همیاری مهاجران فارسی‌زبان در نیویورک و حومه.
در این مرکز می‌توانید از کالس‌های آموزش زبان انگلیسی بهره بربید ،در دوره‌های کاریابی رشکت کنید و با حضور در برنامه‌های فرهنگی با یکدیگر آشنا شوید.
2
(207)-613-6972
nypersiancenter
nypersiancenter
NYpersiancenter
)222 Broadway (on Fulton St. 19th Floor New York, NY 10038
nypersiancenter
.nypersiancenter.org
فهرست
در این شماره می‌خوانید: صفحه ۴ رسمقاله :آمده‌ایم برای وصل صفحه ۵ عربی‌زدایی از فارسی؟ روزبه میرابراهیمی صفحه ۶ حس خوب نو شدن علیرضا کرمانی داستان کارلوس کی‌روش و ایرانی‌ها روزبه میرابراهیمی صفحه ۸ صفحه ۱۴ گفت‌وگو با حمید رحامنیان :زمان عبور از شاهنامه است! صفحه ۱۸ گفت‌وگو با لِنا ش ِپت :مولف کتاب پشت پرده‌های بسته صفحه ۲۰ روز کارگر در آمریکا صفحه ۲۱ پاورقی :ایرانِ روزهای آخر قاجار مرتجم آرش عزیزی صفحه ۲۲ در آغوش متدن سام یاری صفحه ۲۴ داستان‌های نیویورک :با من قدم بزن!
مطالب خود را به این آدرس ارسال کنید:
خرب کوتاه صفحه ۲۶ گاه‌نوشته‌های یک مسافر مرتوی نیویورک علی معتمدی صفحه ۲۸ فصل فیلم دیدن است محسن کرمانی صفحه ۳۰ نقد کتاب :شکل‌گیری دولت در افغانستان میم .مازیار صفحه ۳۲ قصه از کجا رشوع شد مائده سلیامنی‌فر صفحه ۳۶ هنوز عادت نکرده‌ام! اولدوز صفحه ۳۶ دانستی‌های مهاجرت حقوقی صفحه ۳۸ میوه احساساتی فاطمه محمدیون صفحه ۴۰ الک‌پشت‌های سنرتال پارک فاطمه محمدیون صفحه ۴۱ شعر صفحه ۴۲
contact@nypersiancenter.org
SUBSCRIPTIONS ORDER FORM Mail this form with a chack (payable to New York Persian Center), or email us these information to receive an invoice. Name: .......................................................................... Address: ....................................................................... U.S. Subscription 1 Year (4 issues) $10.00 2 Years (8 issues) $20.00 Email: contact@nypersiancenter.org
Publisher: New York Persian Center Editor in Chief: Roozbeh Mirebrahimi Deputy: Solmaz Sharif In this issue: Persian Editor: Alireza Kermani English Copy Editor: Zina AlDamlouji Logo Designed by Minoo Advertisement: Sami Contact: Phone: (207)-613-6972 Email: contact@nypersiancenter.org 222 Broadway, 19th Floor New York, NY 10038
3
سرمقاله
آمده‌ایم برای وصل
موالنــا جالل‌الدیــن شــاعر گرانقــدر فارســی‌زبان در داســتان موســی و شــبان‌اش در مثنــوی معنــوی ،پــس از آنکــه موســی خیال‌پردازی‌هــا و نــاز و نوازش‌هــای خداونــد شــبان را بــا عتــاب پــس می‌زنــد ،و شــبان نیــز غـم‌زده ســر بــه بیابــان می‌نهــد ،از زبــان خــدا به شــماتت موســی می‌پــردازد و خطــاب بــه او می‌گویــد: «تــو بــرای وصــل کــردن آمــدی ،نــی بــرای فصــل کــردن آمــدی». «وصــل کــردن» و تاکیــد بــر اشــتراک‌ها بــه جــای تفاوت‌هــا و تمایز‌هــا ،مهم‌تریــن ســتون راه‌انــدازی مرکــز فرهنگــی پارســیان نیویــورک بــوده و هســت .آنچــه مــا بــه دنبــال‌اش بودیــم و هســتیم، پ ـل‌زدن میــان اختالف‌هــا از طریــق گــره زدن اشــتراک‌ها بــه هــم اســت .فرهنــگ و تمــدن فــات ایــران آنقــدر غنــا و ریشــه دارد کــه بتوانــد نزدیــک کننــده قلب‌هــا باشــد و لــذت هم‌گرایــی و توانمنــدی را بــرای همــه بــه ارمغــان بیــاورد ،حــال ،چــه مرزهــای جغرافیــا مابیــن قطعه‌هــای ایــن آیینــه مزییــن ،خــط کش ـی‌هایی بــا نام‌هــای متفــاوت ایجــاد کــرده باشــد و یــا خیــر .شــاید مرزهــا بــه یکــی نــام ایرانــی داده ،بــه دیگــری افغانســتانی و بــه آن یکــی تاجیکســتانی .شــاید یکــی زبــان‌اش را بــا الفبــای فارســی می‌نویســد و دیگــری بــا الفبــای ســرلیک .شــاید یکــی مذهـب‌اش شــیعه اســت و دیگــری ســنی .و یکــی آییــن زرتشــت را پــاس مـی‌دارد و دیگــری پیــرو موســی پیامبــر اســت .و بــاز هــم شــاید یکــی لهجــه‌اش غلظــت بیشــتری دارد و آن دیگــری کلمــات خارجــی در زبــان‌اش جــا افتاده‌تــر .امــا هــر چــه هســت ،بــا هــر رنــگ و لهجــه و کالمــی، همــه از یــک ریشــه ســر برآورده‌انــد کــه آن ریشــه‌ها و میــراث هنــوز هــم بــه اشــکال مختلــف در کــردار و رفتــار و باورهــای مــا
4
بــروز و ظهــور پیــدا می‌کننــد. جشــنواره‌ها ،ســنت‌ها ،زبــان و فرهنــگ مــا اشــتراک‌های فراوانــی دارد کــه هــر کــدام بــه نوعــی زیبایــی خــاص خــود را دارنــد .شــاید سیاســت ،تاریــخ و سرنوشــت ،هــر کــدام از اجــزای ایــن پیکــره را تکــه تکــه کــرده باشــد ،امــا فرهنــگ و زبــان و ســنت هنــوز پیونــد دهنــده آنهاســت. مرکــز فرهنگــی پارســیان نیویــورک هــم بــرای همــه آنهایــی اســت کــه در ایــن بــاور هم‌گرایانــه بــا مــا اشــتراک نظــر دارنــد .مجل ـه‌ای کــه امــروز اولیــن شــماره‌اش را در دســت داریــد ،وســیله‌ای خواهــد بــود بــرای قــدم زدن در ایــن مســیر .در ایــن راه از همراهــی و مشــارکت تــک تــک شــما اســتقبال می‌کنیــم و امیدواریــم کــه ایــن گام اولیــن قــدم از قدم‌هــای مســتمری باشــد کــه در آن نــه بــه تفاوت‌هــا و اختــاف نظرهــا ،کــه بــه مشــترکات و تبــادل نظرهــا بیشــتر توجــه نشــان دهیــم و اگــر هــم تفــاوت و اختالفــی داریــم، بــا رویــی گشــاده پذیــرای هــم باشــیم و بــدون تعصــب یکدیگــر را بشــنویم و از هــم بیاموزیــم ،کــه آموختــن را انتهایــی نیســت.
مهاجــرت تجربــه منحصــر بــه فــردی اســت .البتــه ایــن انحصــار مطلــق نیســت و تجربه‌هــای زیــادی هــم هســتند کــه بــرای افــراد مختلــف ،رونــد مشــابهی را طــی می‌کنــد .بی‌تردیــد همــه مــا هــر از گاهــی درگیــر دغدغه‌هــا و تجربه‌هــای تــازه‌ای شــده و می‌شــویم کــه بیــان آنهــا خالــی از لطــف نیســت. از ایــن بــه بعــد در ایــن صفحــه از دغدغه‌هــا و تجربه‌هایــی خواهیــم نوشــت کــه هــم بــه عنــوان یــک مهاجــر بــا آن درگیــر بوده‌ایــم و هــم بــه عنــوان یــک شــهروند .از انتشــار و طــرح دیدگاه‌هــا ودغدغه‌هــای شــما نیــز در ایــن صفحــه اســتقبال می‌کنیــم. در ایــن فرصــت قصــد دارم در مــورد یکــی از دغدغه‌هــای قدیمــی‌ام کــه در دوران مهاجــرت عمــق بیشــتری یافــت بنویســم .شــاید ایــن دغدغــه ،دغدغــه شــما هــم باشــد. در دنیــای امــروز کــه رســانه‌های ت بیــان بیشــتری بــه اجتماعــی فرصــ همــه داده ،شــما هــم احتمــاال بــا ایــن انتقــاد و یــا طعنــه مواجــه شــده‌اید کــه «چــرا از فــان واژه اســتفاده کــردی؟ ایــن واژه عربــی اســت!» ایــن مــوج عربی‌زدایــی از زبــان فارســی سال‌هاســت کــه شــکل گرفتــه و هــر از گاهــی بــه بهانـه‌ای اوج می‌گیــرد .متاســفانه در بســیاری از مــوارد نیــز رنــگ و بــوی تعصــب به‌خــود می‌گیــرد کــه ریشــه در اختالف‌هــا و کینه‌هــای تاریخــی دارد. عربی‌زدایــی از زبــان فارســی یــا بــه قــول برخــی پارســی ،گوشــه‌ای از مشــخصه کالن‌تــر« ،عرب‌ســتیزی» اســت کــه در بســیاری از مــا ایرانیــان آگاهانــه و یــا ناآگاهانــه رســوخ کــرده اســت. برخــی آن را بــه مذهــب و دیــن ارتبــاط داده و دلخوری‌هــا و آســیب‌های ناشــی از باورهــا و عملکرد‌هایــی کــه بــه نــام مذهــب و دیــن در طــول تاریــخ بــه مردمــان ایــران زمیــن تحمیــل شــده را دلیــل آن می‌داننــد .و بــاز
دغدغه هــم متاســفانه ،بســیاری از چنیــن رفتارهایــی رنــگ تحقیــر و «خودبرتربینــی» هــم بــه همــراه دارد کــه نبایــد در قــرن بیســت و یکــم جایــی داشــته باشــد. درســت اســت کــه زبــان یکــی از پایه‌هــای اصلــی هویــت هــر ملتــی اســت ،امــا آیــا ورود و پذیــرش برخــی کلمــات و گاهــی هــم برخــی از قواعــد دســتوری زبان‌هــای دیگــر ،بطــور قطــع ســبب سســت شــدن ایــن پایــه هویتــی می‌شــود؟ زبــان جــدا از اینکــه پایــه هویت اســت ،وســیله بیــان و توصیــف و بــده بســتان هــم اســت. مگــر غیــر از ایــن اســت کــه بخــش مهمــی از آنچــه بــه عنــوان میــراث گذشــتگان بــرای
عربی‌زدایی از فارسی؟
روزهب میرارباهیمی
مــا باقــی مانــده ،از طریــق بهره‌گیــری از زبــان بــرای ثبــت و ضبــط روایت‌هــا ،تجربه‌هــا، رویدادهــا ،افســانه‌ها و رویاهــای نســل‌های پیشــین بــوده؟ آیــا آنچــه از فردوســی بــرای مــا به‌جــا مانــده، ارزش بیشــتری از آنچــه موالنــا و حافــظ و ســعدی بــه جــای گذاشــته‌اند دارد ،چــون فردوســی اصــرار بــه پارسی‌نویســی داشــت و حافــظ از عربــی بهره‌هــای بســیار بــرد؟! البتــه برخــی اشــکاالت بــه نحــوه کاربــرد دســتور زبــان فارســی ،همچــون ترکیب‌هــای نادرســت برخــی کلمــات ،وارد اســت .ماننــد اســتفاده کــردن از حــروف نشــانه جمــع عربــی در ترکیــب بــا کلمــات فارســی ،در حالــی کــه خــود زبــان فارســی حــروف نشــانه جمــع را داراســت .و یــا مــوارد مشــابه این‌چنینــی.
امــا بســیاری از کلمــات کــه ریشــه عربــی دارنــد و قرن‌هاســت کــه در فارســی اســتفاده می‌شــوند را نبایــد در قالــب ایــن اشــکاالت گنجانــد .اگــر بــدون تعصــب بــه موضــوع نــگاه کنیــم ،ورود بســیاری از کلمــات بــا ریشــه عربــی بــه زبــان فارســی بــه غنــای زبــان فارســی افــزوده اســت. اگــر بــه زبــان مرســوم فارســی دری نیــز بنگریــم بــه راحتــی متوجــه می‌شــویم کــه کلمــات غیرفارســی در آن زبــان بیــش از زبــان فارســی اســت کــه در ایــران گویــش می‌شــود. واقعیــت ایــن اســت کــه در دنیــای امــروز زبــان وســیله ارتبــاط اســت. در دنیایــی کــه هم‌زیســتی و بــا هم‌بــودن و در کنارهــم بــا مســالمت زندگــی کــردن ،راه ســعادت را قابــل تحمل‌تــر می‌کنــد ،نبایــد فرامــوش کنیــم کــه تعصــب می‌توانــد روزنه‌هــا را مســدود و زندگــی را غیرقابــل تحمــل کنــد .در درون مرزهــای ایــران ،مــا هــم فــارس داریــم، هــم تــرک و لــر و کــرد و بلــوچ و گیلــک و هــم عــرب .هویــت ملــی را همــه ایــن رنگ‌هــای زیبــا در کنــار هــم می‌ســازند، نــه برجســته‌کردن یکــی و برتــری دادن بــه بخشــی و تحقیــر و حــذف دیگــری. عربی‌زدایــی در زبــان فارســی ،اگــر قــرار اســت مبتنــی بــر عرب‌ســتیزی باشــد ،مســیر درســتی بــرای حفــظ هویــت ملــی و زبــان بــه عنــوان یکــی از پایه‌هــای اصلــی آن نیســت. ایــن دغدغ ـه‌ای اســت کــه سال‌هاســت ذهــن مــرا درگیــر کــرده ،و بــه ایــن موضــوع هــم واقــف هســتم کــه بســیاری بــا ایــن نظــر موافــق نیســتند .امــا مفیــد خواهــد بــود کــه یکدیگــر را بشــنویم و فرصــت تبــادل نظــر بــرای هــم قائــل باشــیم .از شــنیدن و خوانــدن نظرهــای موافــق و مخالــف در ایــن زمینــه اســتقبال می‌کنــم ،کــه «تبــادل نظــر» همیشــه حاصــل بهتــری بــه نســبت «تقابــل نظــر» در پــی خواهــد داشــت. نظــرات و دغدغه‌های‌تــان را بــا مــا در میــان بگذاریــد.
5
ویژه
حس خوب نو شدن علیرضا کرمانی
دنیــا در تب‌وتــاب گــذر از قــرن بیســتم بــود؛ فرارســیدن ســال ۲۰۰۰و آغــاز قــرن بیســت ویکــم .هنــوز دو ســه ســاعتی بــه نیمــه شــب مانــده بــود کــه ناگهــان صداهــای دهشــتناکی از شــهر برخاســت! چــه چیــز دیگــری می‌توانســت باشــد جــز کودتــا؟ درســت ماننــد صــدای رگبــار مسلســل و شــلیک تانــک ،صــدای شــلیک و انفجــار هــم هرلحظــه بیش‌تــر و بیش‌تــر می‌شــد. از پنجــره چیــزی نمی‌دیــدم؛ ســاختمان بســیار نزدیــک بــود بــه مرکــز کی‌یــف ،پایتخــت اوکرایــن ،امــا انــگار پشــت بــه مرکــز شــهر ایســتاده باشــم؛ پنجره‌هــای آپارتمــان نقلــی مــن رو بــه ســوی دیگــر بــاز می‌شــد. در همیــن گیــرودار ،یکــی از تازه‌آشــنایان اوکراینــی زنــگ زد و هنگامی‌کــه دانســت در خانــه مانــده‌ام ،بــا شــور و هیجــان از مــن می‌خواســت کــه در خیابــان بــه او و دوســتانش بپیوندم! ســروصداها هــم صــدای ترقــه و آتش‌بــازی بــود بــرای فرارســیدن ســال ۲۰۰۰ و شــادمانی و جشــن ســال نــو! ایــن نخســتین رویارویــی مــن بــود بــا ســال نــو میــادی در بیــرون از ســرزمین مــادری. نخســتین نــوروز پــس از طالبــان را بــا افغانســتانی‌ها در افغانســتان گذرانــده‌ام ،در تاجیکســتان زندگــی کــرده‌ام و هــم نــوروز ،هــم جشــن ســال نــو میــادی را در میــان آن هــا بــوده‌ام ،در بیــرون ازمرزهــا هــم چندیــن و چنــد نــوروز و ســال نــو میــادی را بــا همــکاران روزنامه‌نــگار افغانســتانی و تاجیکســتانی در اروپــا باهــم ازســرگذرانیده‌ایم و حــاال هــم چنــد سالی‌ســت در آمریــکا مانــدگار شــده‌ام ،پــس شــاید بتوانــم دربــارهی کریســمس و ژانویــه و نــوروز ،از حــس و حــال خــودم و نیــز مردمــان ایــران و افغانســتان و تاجیکســتان بگویــم؛ از همانندی‌هــا و تفاوت‌هــا. بــرای مــا ایرانی‌هــا و افغانســتانی‌ها کــه ســال را بــا نــوروز و بهــار نــو می‌کنیــم ،گــردش ســال و تقویــم در بیــرون از مرزهــای ســرزمین
6
مــادری ،نخســتین‌بار بــا حســی دوگانــه همــراه اســت و شــاید ایــن ســالهای دوگانگــی ســال بــا مــا بمانــد؛ حــس اینکــه می‌دانیــم این‌ســوی مرزهــای مــا ســال دارد نــو می‌شــود و مــا بــا همیــن تقویــم زندگــی می‌کنیــم ،امــا هرچــه هســت و هرچــه باشــد ،برایمــان رنــگ و بــوی بهــار و نــوروز را نــدارد کــه نــدارد. در میــان ما پارسـی‌گویان، تاجیک‌هــا کــه چندیــن دهــه اســت از دوران شــوروی ،بــه جشــن ســال نــو میــادی نیــز خوگرفته‌انــد ،درکنــار جشــن نــوروز کــه برایشــان جــای خــود دارد ،امــا به‌گمانــم افغانســتانی‌ها هــم زودتــر از ایرانی‌هــای مهاجــر بــا جشــن ســال نــو میــادی در بیــرون از مرزهــا می‌تواننــد کنــار بیاینــد. در سرتاســر آســیای میانــه؛ در افغانســتان ،ســمرقند و بخــارا در ازبکســتان کنونــی و نیــز در تاجیکســتان و حتــا در قزاقســتان و قرقیزســتان ،جشــن نــوروز ،جشــنی دسته‌جمعی‌ســت؛ یعنــی در نخســتین روز فروردیــن ،مــردم از خانــه بیــرون می‌آینــد و همگــی در جایــی جمــع می‌شــوند؛ در کابــل ،مزارشــریف، ســمرقند و ...امــا بــرای ایرانی‌هــا ،تحویــل ســال یعنــی؛ بــودن در خانــه و پــای ســفره‌ی هفــت ســین و حــس نــو شــدن همــه
چیــز در در ســاعت و دقیقــه و ثانیـه‌ی اعــام شــده و نــوای ســرنا و بعــد روبوســی و دیدوبازدیــد خویشــان و دوســتان و... ســیزده‌به‌در را هــم اگرچــه ایرانیــان در دامــان طبیعــت می‌گذراننــد ،امــا هــر کــس بــا خانــواده یــا گــروه دوســتان خــودش بــه جایــی و گوشـه‌ی سرســبزی پنــاه می‌بــرد .در دیگــر ســرزمین‌های پارســی‌گوی و در سرتاســر آســیای میانــه ،در چشــن نــوروز همــه‌ی شــهر یــک خانــواده می‌شــود و هلهلــه و پایکوبــی دسته‌جمعی‌ســت؛ درســت ماننــد جشــن ســال نــو میــادی در بیش‌تــر ســرزمین‌های غربــی. ایــن از ســنت جمعــی در ایــران یــا افغانســتان و تاجیکســتان، امــا دربــارهی حــس تــک تــک مــا پارســی‌گویان در بیــرون از ســرزمین مــادری ،تنهــا می‌تــوان گفــت کــه بســتگی بــه حــس
و حــال هــر کــس دارد و هــر کــس هــم حــس و حــال خــودش را دارد؛ یکــی زودتــر بــا ســزمین و مردمــان تــازه خــو می‌گیــرد، یکــی دیرتــر. شــاید بــرای بســیاری هــم این‌گونــه باشــد؛ درســت ماننــد خــود مــن کــه هــرگاه مردمانــی را در هرکجــای دنیــا در جشــن و شــادمانی ببینیــم ،مــا هــم شــادمان می‌شــویم و شــریک جشــن مردمــان .جشــن ســال نــو میــادی هــم همیــن حــس را برایمــان دارد؛ آدم‌هــای بســیاری کــه در ایــن ســر دنیــا دوروبرمــان هســتند ،حــس می‌کننــد کــه ســال و حــال و رخــت و بخــت دارد نــو می‌شــود و مــا هــم همیــن حــس را پیــدا می‌کنیــم؛ حــس خــوب نــو شــدن!
7
ورزش
رویای مشترک
داستان کارلوس کی‌روش و ایرانی‌ها
روزهب میرارباهیمی
مرد پرتغالی فوتبال ایران که آمده بود تا «خیلی چیزها» را تغییر دهد ،خیلی زود متوجه شد که تغییر به خود او تحمیل خواهد شد. ســوتِ پایــان بــازی دوســتانه ایــران و روســیه در ابوظبی ،ســوتِ آغاز س کــی‌روش در تیم‌ملــی ایــران هــم بــود .ســرمربی دوران کارلــو ســابق تیم‌ملــی پرتغــال کــه پــس از ناکامــی تیــم افشــین قطبــی در جــام ملت‌هــای ۲۰۱۱قطــر ،در لیســت نامزدهــای تصــدی ســکان تیــم ملــی ایــران بــود ،بــه لحظـه‌ی تصمیــم نزدیــک شــده بـ�ود. کارلــوس مانوئــل بریتــو لئــال ک ـی‌روش کــه دســتیاری ســرآلکس فرگوســن در منچســتریونایتد و مربی‌گــری رئــال مادریــد را در کارنامــه داشــت ،پیــش از تصمیــم نهایــی ،بــه تهــران هــم ســفر کـ�رده بـ�ود تـ�ا از امکانـ�ات و پایتخـ�ت ایـ�ران بازدیـ�د کنـ�د. تماشــای بــازی دوســتانه‌ی تیم‌ملــی ایــران بــا روســیه در ابوظبــی، آخریــن پــازل تصمیم‌گیــری او بــود .امــا بــرای یــک «غریبــه» تنهــا مس��ایل «فوتبال��ی» ب��رای تصمیم‌گیــری کفایــت نمی‌کـ�رد؛ فضــای سیاســی ـ اجتماعــی ایــران ،همچنــان درگیــر بحــران انتخابــات ســال ۱۳۸۸بــود و رســانه‌های جهــان بــا دقــت تحــوالت ایــران را زیـ�ر نظـ�ر داشـ�تند. تنهــا چنــد روز پــس از ۲۰بهمــن ۱۳۸۹کــه دیــدار ایــران و روســیه بــا تــک‌گل محمدرضــا خلعتبــری و پیــروزی ایــران بــه پایــان رســید ،تظاهــرات مخالفــان دولــت ایــران در شــهرهای مختلــف کشــور برگــزار شــد .تظاهراتــی کــه بــه دعــوت دو تــن از رهبــران «جنبش‌ســبز» ،بــرای همبســتگی بــا «انقــاب» مصــر
8
علیــه حســنی‌مبارک -رئیس‌جمهــوری مادام‌العمــ ِر وقــت مصــر صــورت گرفتــه بــود؛ تحولــی کــه بار ِدیگــر توجــه جهانیــان بــهایـ�ران را جلـ�ب کـ�رد. برداشــت «افکارعمومــی» دنیــا از ایــران ،کشــوری درگیــر بی‌ثباتــی و بحــران را برجســته می‌کــرد و همیــن برداشــت کافــی بــود تــا کارلــوس ک ـی‌روش کــه پــس از دیــدار ایــران و روســیه بــه پرتغــال ســفر کــرده بــود ،بــا ارســال ایمیلــی بــه فدراســیون فوتبــال انصــراف خــود از مربی‌گــری تیم‌ملــی ایــران را بــه دالیــل «شــخصی و خانوادگــی» اعــام کنــد؛ تصمیمــی کــه چنــدان دوام نیــاورد و بــا تجدیــد نظــر او ،بــه تصدی‌گــری ســکان تیـم ملــی ایــران در تاریــخ ۴آوریــل ۲۰۱۱انجامیـ�د. حــاال او ســکان‌دا ِر کشــتی غمگیــن فوتبــال ایــران بــود؛ کشــتی‌ای کــه چنــدی قبــل از بــه گل نشســتن در ســاحل جام‌ملت‌هــای قطــر ،نــاکا ِم بـ ِ ـزرگ صعــود بــه جام‌جهانــی ۲۰۱۰آفریقای‌جنوبــی هـ�م بـ�ود. مــرد پرتغالــی فوتبــال ایــران کــه آمــده بــود تــا «خیلــی چیزهــا» را تغییــر دهــد ،خیلــی زود متوجــه شــد کــه تغییــر بــه خــود او تحمیــل خواهــد شــد .هیــچ چیـ ِز فوتبــال ایــران ســرجای‌اش نبــود، «ســرداران» فرماندهــان واقعــی فوتبــال شــده بودنــد .ســوت آغــاز ماراتــن جــام جهانــی در آســتانه نواختــه شــدن بــود ،امــا هنــوز ِ کســی آن را جــدی نمی‌گرفــت .ک ـی‌روش بــه دنبــال «ســربازانی»
بــود کــه در کنــار او بــرای رویــای «فتحــی» تــازه بجنگنــد؛ فتــح سـ�همیه‌ی جام‌جهانـ�ی برزیـ�ل. تالش‌هــای او بــرای ســازماندهی و ساختارســازی بــرای تیم‌ملــی کــم نتیجــه بــود و فرصت‌هــا هــر روز محدودتــر می‌شــد .کـی‌روش و هــواداران فوتبــال در ایــران ،هــر دو یــک رویــا داشــتند و آن‌هــم حضــور در ســرزمینی کــه فوتبــال ،روح و مذهــب جامعـه‌اش بــود؛ برزیــل .امــا چگونــه؟ بــا کــدام ابــزار؟
ورزش
فلســفه‌ی ســرمربی نداشــته باشــد ،عمـ ً ا عاملــی بــرای ناکامــی ایــن حلقـ�ه‌ی زنجیـ�ره‌ای خواهـ�د بـ�ود. فلســفه در فوتبــال ،شــامل یــک رشــته اصــول مبتنــی بــر بــاور از ـان یــک طــرف و مجموعـه‌ای از اهــداف ،از طــرف دیگــر اســت .مربیـ ِ صاحــب ســبک طــی مراحلــی کــه حاصــل شــناخت و تجربــه اســت، س کــی‌روش هــم بــا بــه اصــول فلســفی خــود می‌رســند .کارلــو ـی کارنامـه‌ای مشــخص ،بــه فضایــی آمــده بــود تــا فلســفه‌ی فوتبالـ ِ ـازماندهی خــود را در بدن ـه‌ی فوتبــال ایــران جــاری ســازد و بــا سـ ِ ارکان مختلــف بــه اهــداف خــود برســد .او بــرای خــود یــک هــدف ِ کوتـ�اه مـ�دت تعییـ�ن کـ�رده بـ�ود؛ حضـ�ور در برزیـ�ل.
فوتبــال سال‌هاســت کــه دیگــر فقــط ضربــه زدن بــه تــوپ و تــاش بــرای گل زدن نیســت .فوتبــال دنیــا تبدیــل بــه ســبکی از زندگــی شــده اســت .اتوبــان دو طرفــه‌ی فلســفه و علــم بــه عرصــه فوتبــال نیــز ورود پیــدا کــرده و از جنبه‌هــای مختلــف بــا رویکردهــای متفــاوت بــه موضوعـ�ات می‌نگـ�رد. فوتبال سال‌هاست که دیگر فقط ضربه زدن به توپ
و تالش برای گل زدن نیست .فوتبال دنیا تبدیل به سبکی از زندگی شده است.
دیگــر تألیــف و تئوری‌پــردازی و فلســفه‌چینی مقوله‌هــای بی‌ربطــی بــرای فوتبــال نیســت کــه ســال‌ها تنهــا بــه عنــوان ِ مؤلف ـان ســرگرمی بــه آن نگریســته می‌شــد .فوتبـ ِ ـال روز دنیا ،مربیـ ِ زیــادی را بــه خــود دیــده اســت؛ نام‌هــای سرشناســی همچــون آلکــس فرگوســن ،خــوزه مورینیــو ،آرســن ونگــر ،لوییــز ون‌گال، پــپ گوآردیــوال و نمونه‌هــای مشــابه دیگــر هرکــدام صاحــب ســبک‌هایی بــا فلســفه‌ی خــاص خــود هســتند کــه کارنامه‌شــان حاصــل ســال‌ها ممارســت و تجربــه و دانش‌اندوزی‌ســت.
در فوتبــال امــروز دنیــا ،فلســفه نقشــی محــوری بــازی می‌کنــد و نبــود آن در هم ـه‌ی عرصه‌هــای فوتبــال از باشــگاه‌داری گرفتــه تــا مربی‌گــری و در‌نهایــت بازیکنــی ،ماننــد رانندگــی در جاده‌هــا بــدون در دســت داشــتن نقشــه‌ی مســیر اســت .شــما «احتمــاالً» بــا رانندگــی بــه مقصدتــان خواهیــد رســید (به‌فــرض مشــخص بــودن مقصــد امــا بــدون نقشــه) ،امــا در ایــن فاصلــه «زمــان» و «انــرژی» فراوانــی را بــدون هــدف هــدر خواهیــد داد .اگــر یــک باشــگاه «فلســفه»ی خــود را مشــخص نکــرده باشــد ،قــادر بــه تعییــن صحیــح مدیــر و ســرمربی نخواهــد بــود .اگــر یــک مربــی تکلیــف خــود را بــا فلســفه‌ی مربی‌گــری و اهــداف خــود مشــخص نکــرده باشــد ،قــادر نخواهــد بــو د هــادی خوبــی بــرای بازیکنــان تیــم خــود باشــد .و از همــه مهم‌تــر ،اگــر یــک بازیکــن توانایــی درک و تطبیــق خــود را بــا
او هــم بــه ماننــد اکثــر مربیان تیم‌های‌ملــی ،چشــم بــه لیــگ فوتبــال کشــور داشــت؛ لیگــی کــه ســال‌ها بــود کلم ـه‌ی «حرف ـه‌ای» هــم بــر تابلــوی آن افــزوده شــده بــود: «لیــگ حرفــه‌ای ایــران».
کــی‌روش خیلــی زود متوجــه شــد کــه بــرای تحقــق رویــای مشــترک‌اش بــا ایرانیــان ،آنچــه در لیــگ و فوتبــال ایــران در اختیــار او قــرار می‌گیــرد کافــی نیســت .چنــد جــای ایــن زنجیــره نقص‌هایــی داشــت .ســاختار مدیریتــی فوتبــال ایــران از آنچــه اســتاندارد دنیــا بــود فاصلــه داشــت .تــازه ،بــه فــرض تعامــل بــرای بهــره‌وری از آنچــه واقعیــت موجــود بیــن ســاختار مدیریتــی و فلســفه‌ی مربی‌گــری بــود ،یــک پایــه اساســی بــا نواقصــی مواجــه بــود؛ انتقــال فلســفه مربــی بــه تیــم ،و تکــرار و تمریــن بــرای ریشـه‌دواندن در تیــم ،نیــاز بــه بازیکنانــی داشــت کــه از توانایــی و
9
ورزش
قــدرت تطبیــق باالیــی برخــوردار باشــند .ضعف‌هایــی این‌چنینــی بــا تمریــن و اردو و امکانــات مناســب قابــل ترمیــم اســت ،امــا نــه «زمــان» و نــه «امکانــات» بــه نفــع کـی‌روش نبــود .او همــواره تکرار می‌کــرد کــه جــام جهانــی محــل حضــور بهترین‌هــای دنیاســت و بــرای بــودن در حــد بهترین‌هــا بایــد «تجربــه و شــخصیت بین‌المللــی» داشــت .امــا چگونــه می‌شــد ایــن نواقــص را برطــرف کــرد؟
چــون چنــد ســال پیش‌تــر برانکــو ایوانکوویــچ ،ســرمربی وقــت تیــم ملــی، پدیــده‌ی ایرانی‌االصــل آن ایــام تیــم کایزرســاتن آلمــان را بــه تیــم ملــی دعــوت کــرده بــود .فریــدون زنــدی از اولیــن دورگه‌هایــی بــود کــه مســافر ایــران شــد تــا بــرای تیــم ملــی ایــران بــازی کنــد .بــا وجــود ایــن ،مقولــه‌ی حضــور چند‌ملیتی‌هــا در تیم‌ملــی هنـ�وز یـ�ک روال جـ�ا افتـ�اده نبـ�ود. راهبــرد کارلــوس کـی‌روش بــرای تکمیل زنجیــره‌ی ناقــص آن ایــام ،تــا حــدودی مؤثــر واقــع شــد و رویــای برزیــل بــا تکیــه بــر درخشــش همان‌هــا کــه آمدنــد ،تحقــق یافــت .حــاال تیم‌ملــی ایــران ،فهرســتی بلنــد بــاال از بازیکنانــی داشــت کــه چنــد تابعیتــی بودنــد ،امــا مهم‌تــر از آن ،پایه‌هــای فوتبال‌شــان در کشــورهای صاحــب ســبک ،شــکل گرفتــه بــود؛ پایه‌هایــی کــه کار انتقــال تجربــه و آمــوزش را بــرای کـی‌روش ،بــا توجــه بــه کمبــود زمــان، آسـ�ان‌تر می‌کـ�رد.
فهرســت مدعویــن کارلــوس کــی‌روش ،ناکامــان و کامیابــان سرشناســی هــم داشــت .در مــدت چهــار ســال اول حضــور کــی‌روش بــر مســند ســرمربی‌گری تیم‌ملــی ،بازیکنــان فراوانــی ی کردنــد و پــس از بــه اردو دعــوت شــدند؛ برخــی آمدنــد و بــاز مدتــی بــه مهره‌هــای کلیــدی او راه‌حــل ایــن کاســتی را هــم کی‌روش فوتبال پایه‌ای و باشگاهی ایران را متناسب تبدیــل شــدند و برخــی دیگــر پیشــنهاد کــرد« :بهره‌گیــری از هــم آمدنــد و بــازی کردنــد و فوتبال لیگ و دانست ی نم استانداردها و اهداف با دورگه‌هــا و چند‌ملیتی‌هــا». خیلــی زود بــه حاشــیه رفتنــد. کــی‌روش فوتبــال پایــه‌ای و ایران را نیز در برطرف کردن این کاستی‌ها در کوتاه بعضــی نام‌هــا هــم بودنــد کــه باشــگاهی ایــران را متناســب تنهــا روی کاغــذ مطــرح شــدند و مدت ناتوان می‌پنداشت. بــا اهــداف و اســتانداردها هرگــز فرصــت پوشــیدن پیراهن نمی‌دانســت و لیــگ فوتبــال تیم‌ملـ�ی ایـ�ران را ،خواسـ�ته یـ�ا ناخواسـ�ته ،نیافتنـ�د. ایــران را نیــز در برطــرف کــردن ایــن کاســتی‌ها در کوتــاه مــدت رضــا قوچان‌نــژاد ،اشــکان دژاگــه از جملــه آنهایــی بودنــد کــه ناتــوان می‌پنداشــت .مســأله بــرای او صــورت ســاده‌ای پیــدا کــرده آمدنــد و مانــدگار شــدند و اســتیون بیت‌اشــور ،دانیــال داوری و بــود؛ نمی‌شــد در فاصلــه‌ی چنــد مــاه تــا آغــاز رقابت‌هــای امیــد نظــری از جملــه بازیکنــان چنــد ملیتــی بودنــد کــه آمدنــد مقدماتــی جام‌جهانــی ،پایه‌هــای فوتبــال را اصــاح کــرد و بــر آن امــا پــس از مدتــی جایــگاه خــود را از دســت دادنــد .ســامان پایه‌هـ�ا فلسـ�فه فوتبـ�ال خـ�ود را بنـ�ا کـ�رد. قــدوس ،بازیکــن ســوئدی -ایرانــی ،آخریــن چنــد ملیتــی اســت ســرمربی پرتغالــی تیم‌ملــی کمیتــه‌ای را تشــکیل داد تــا بــا کــه در آســتانه‌ی جــام جهانــی روســیه بــه خانــواده‌ی تیــم ملــی ایرانیــان چندملیتــی کــه جســت‌وجو و تحقیــق در سراســر دنیــا، ِ پیوســته اســت کــه بایــد دیــد تــا چــه حــد قــادر اســت خــود را و ـایی ـ شناس ـتند، ـ هس ـازی در لیگ‌هــای حرف ـه‌ای دنیــا مشــغول بـ ب��ه سیس��تم تی��م مل��ی و ک��ی‌روش تحمی��ل کن��د و مان��دگار ش��ود. مــورد ارزیابــی قــرار گیرنــد؛ از شــرق‌دور گرفتــه تــا «غرب‌وحشــی»! مــاه آوریــل ســال ۲۰۱۸کــه فــرا برســد ،حضــور کــی‌روش در بــرای اهالــی فوتبــال ایــران ،اصــل موضــوع چنــدان غریبــه نبــود؛
10
ورزش
فوتبــال ایــران هفــت ســاله می‌شــود .حــاال در کارنامــه‌ی ایرانــی کــی‌روش دو دوره حضــور پ‍شت‌ســر هــم در بزرگ‌تریــن جشــنواره‌ی فوتبــال دنیــا (جام‌جهانــی) بــه ثبــت رســیده و یــک دوره هــم حضــور در جــام ملت‌هــای آســیا کــه بــه حــذف در مرحلــه‌ی یک‌چهــارم نهایــی انجامیـ�د. زمانــی کــه کــی‌روش کشــتی طوفــان‌زده‌ی تیــم ملــی را تحویــل گرفــت ،بازیکن‌هــای لژیونرمــان در لیگ‌هــای عربــی شــاغل بودنــد و کمتــر کســی امیــد داشــت کــه بــار دیگــر نــام ایرانی‌هــا را در لیســت تیم‌هــای اروپایــی ببینــد یــا تجربــه حضــور یــک ایرانــی را در لیــگ قهرمانــان اروپـ�ا شـ�اهد باشـ�د! حــاال و در آســتانه‌ی جــام جهانــی روســیه ،وقتــی بــه لیســت بازیکنــان تیــم ملــی ایــران نــگاه می‌کنیــم ،بیــش از یــک تیــم کامــل را در لیســت تیــم ملــی داریــم کــه در کشــورهای اروپایــی بــازی می‌کننــد و بــرای هــر پســتی دو یــا ســه گزینــه هســت کــه می‌تواننــد در نقشــی کــه ســرمربی بــرای آنهــا در نظــر می‌گیــرد، ایفــای نقــش کننــد .بی‌تردیــد ایــن میــراث گرانقــدری اســت کــه از ک ـی‌روش بــرای فوتبــال ملــی ای��ران باق��ی خواه��د مان��د.
او می‌خواهــد در اوج خداحافظــی کنــد و اوج او می‌توانــد تحقــق رویایــی تاریخ‌ســازی ایــران در جــام جهانــی ۲۰۱۸باشــد؛ حتــی اگــر قرعــه به‌گون ـه‌ای رقــم خــورده باشــد کــه پله‌هــای ایــن مســیر ،رو در رویــی بــا قهرمــان ســابق دنیــا و اروپــا (اســپانیا) و قهرمــان فعلــی اروپــا (پرتغــال) باشــد کــه بهتریــن بازیکــن دو ســال اخیــر جهــان (کریس��تین رونال��دو) را ه��م در اختی��ار دارد.
امــروز بیــش از هــر زمــان دیگری می‌تــوان بــه «فلســفه»ی حاال و در آستانه‌ی جام جهانی روسیه ،وقتی به لیست فوتبــال ایــران در زمیــن بــازی مســیر ورود فوتبالیســت‌های بازیکنان تیم ملی ایران نگاه می‌کنیم ،بیش از یک تیم و شــخصیت «فوتبالــی» تیــم چنــد ملیتــی بــه تیــم ملــی، ملــی اســتناد کــرد ،امــا بازهــم بــرای جبــران خألهــای تکنیکــی کامل را در لیست تیم ملی داریم که در کشورهای بایــد بــه ایــن موضــوع فکــر و تاکتیکــی تیــم ملــی ،حــاال اروپایی بازی می‌کنند. کنیــم کــه اهــداف مــا چیســت؟ بعکــس شــده و بازیکنــان زیــادی بــرای تحقــق آن هــدف چــه از تیــم ملــی ایــران بــه تیم‌هــای امکاناتــی داریــم؟ در کنــار آن امکانــات چــه ابزارهــای ســخت‌افزاری اروپایــی راه یافته‌انــد .حــاال دیگــر بــازی در جــام قهرمانــان اروپــا و نرم‌افــزاری مهیاســت؟ آیــا فوتبــال مــا درســت ریل‌گــذاری یــک رویــای دســت نایافتنــی نیســت .دیــر نیســت کــه ایرانی‌هــا شده‌اســت؟ نقشــی کــه امثــال کــی‌روش در ایــن مســیر داشــته و بــار دیگــر شــاهد حضــور بازیکنــان ملی‌پوش‌شــان در تیم‌هــای بــزرگ دنیــا باشــند؛ درســت ماننــد نســل قبلــی فوتبــال ایــران کــه خواهنــد داشــت چیســت؟ آیــا «همــه چیــز مــا بــه همــه چیــز مــان امثــال علــی دایــی ،مهــدی مهدوی‌کیــا ،علــی کریمــی و وحیــد می‌آیــد؟» یــا نــه ،نیازمنــد تغییــر و اصالحیــم؟ هاش��میان در س��طح اول فوتب��ال اروپ��ا ه��م س��تاره بودن��د. آن مــرد پرتغالــی رویایــی دارد ،رویایــی کــه رویــای ایرانیــان هــم بعیــد نیســت کــه کـی‌روش پــس از جام‌جهانــی روســیه ،هــم از تیم هســت .آیــا میــراث مــرد پرتغالــی بــرای فوتبــال ایــران ،تاریخ‌ســازی ملــی ایــران بــرود ،هــم از دنیــای مربی‌گــری خداحافظــی کنــد .او هــم خواهــد بــود؟! بــرای یافتــن پاســخ بایــد تــا تابســتان ســال حــاال رویــای مشــترک دیگــری بــا ایرانیــان در ســر می‌پرورانــد. ۲۰۱۸منتظ��ر مان��د!
11
ورزش
فروش عمده و جزئی انواع
دستبافت و تابلو فرش ایرانی،فرش ابریشم * Largest selection of fine Persian rugs * Largest selection of contemporary and traditional rugs * The leader in fine Persian silk rugs * Antique rugs * Stocking more than 3000 fine hand-woven rugs
3901 Liberty Avenue, Unit 9 North Bergen, NJ 07047
Phone: (201) 863-8888 Fax: (201) 863-8898 Djalal@teppteamusa.com www.TeppTeamUSA.com
12
Persian Language Program Learn Persian (Farsi) or Dari, fast and easy. NYPC’s unique method of teaching has made learning Persian colorful and logical. We are native, experienced and licensed teachers and havebeen in the business since 2009.
.nypersiancenter.org 222 Broadway (on Fulton St.) 19th Floor New York, NY 10038 (207)-613-6972
13
contact@nypersiancenter.org
نیویورکی‌ها
حمیــد رحمانیــان فیلم‌ســاز ،گرافیســت و تصویرگــر «شــاهنامه» اســت کــه سال‌هاســت نیویــورک را بــه عنوان خانــه خــود برگزیــده اســت .او فارغ‌التحصیــل لیســانس هنرهــای زیبــا در طراحــی گرافیــک از دانشــگاه تهــران اســت و تاکنــون چندیــن فیلــم ســینمایی و مســتند ســاخته کــه «هفتمیــن روز» و «شــهربانو» از جملــه ایــن آثــار هســتند .از او در ســالهای اخیــر مجموعــه نفیــس تصویرگــری از داســتان‌های شــاهنامه و کتــاب گویــای آن نیــز بــه بــازار آمــده اســت .بــرای شــماره اول نشــریه بــه ســراغ او رفتیــم تــا در صفحــه «نیویورکی‌هــا» از ماجــرای رســیدن‌اش بــه نیویــورک و آمریــکا بپرســیم و بشــنویم. چه سالی به نیویورک آمدی؟ مــن ،دقیقــا یــک ســاعت قبــل از آغــاز ســال ۱۹۹۴بــه نیویــورک رســیدم .یعنــی وقتــی بــه فــرودگاه جــان اف کنــدی رســیدم، ســاعت حــدود ۱۰:۳۰روز ۳۱دســامبر ســال ۱۹۹۳بــود و تـ�ا بیــرون آمــدم و رســیدم بــه محلــی کــه بایــد می‌رفتــم ،شــد ســال .۱۹۹۴ علت آمدنت چه بود؟
پیدا کردی؟ نــه بابــا! نیویــورک شــهر ســختی اســت؛ به‌خصــوص بــرای آدم‌های��ی ک�هـ در کار هنــری فعالیـ�ت می‌کننـ�د ،به‌خصــوص اگــر پس��ر باش��ی« ...اس��تریت» [غیرهمجنس��گرا] باش��ی ...قهوه‌ای باشــی ...مس��لمان باشـ�ی ...و کار هنــری بکنــی ،تقریبــا هیــچ فرصتیــ برایـ�ت وج�وـد ندــارد .یکــی از ایــن مشــخصات اگــر فــرق می‌کـ�رد؛ یعنـ�ی اگـ�ر مـ�ن دختـ�ر بـ�ودم یـ�ا همجنسـ�گرا بـ�ودم ی��ا مس�لـمان نبــودم ی�اـ س��فید بوــدم ،همــه چیــز فــرق می‌کــرد .اینج��ا همیش��ه در ح��ال‌جنگ��ی ... خــب! حــدود بیســت و انــدی ســال از آمدنــت گذشــته ،چــه شــد کــه مانــدگار شــدی؟ یــک شــب رفتــم «متــرو پولتیــن اوپــرا هــاوس» و تئاتــر دون ژوئنــی را دیــدم؛ اجــرای ذیفرلــی … بع��د گفت��م ی��ا علی! عج��ب کاریـ�ه! ...بــه قــول قدیمی‌هــا پشـ�م‌ام ریخ��ت و گفتــم می‌خــوام اینجـ�ا زندگــی کن��م! می‌خــوام از همی�نـ ن��وع کاره��ا انج��ام بده��م... بـ�رای همیـ�ن مانـ�دگار شـ�دم.
گفت‌وگو با حمید رحامنیان ،هرنمند ساکن نیویورک
مــن در دانشــگاه تهــران، «گرافیــک دیزایــن» خوانــدم و چهــار ســال کار کــردم و دفتــر کار خــودم را داشــتم و خیلــی هــم کارم خــوب بــود .یــک شــب ،یــک شــعر خوانــدم از ســعدی« :تنــگ چشــمان نظــر بــه میــوه کننــد ،مــا تماشــاکنان بُســتانیم» ...مــن بــا اینکــه ســن پایینــی داشــتم ،آن موقــع ۳۲یــا ۴۲ســالم بــود ،موفقیت‌هــای زیــادی بــه دســت آورده بــودم ۱۲،نفــر کارمن��د داشــتم و کلــی یآ‌وردم کــه غیــر قابــل بــاور فعــال بــودم … اینقــدر پــول در م ـ بــود! … گفتیـ�م بروی�مـ دنب��ال بوس�تـان ...بــرای همیــن همــه چیــز را جمــع کــردم و گفتــم کــه بیایــم اینجــا و فعالیت‌هایــم را گس��ترش بدهــم ...در ســن ۲۴ - ۲۳ســالگی … آن موقــع هنــوز رفســنجانی رییــس جمهــور بــود؛ و خاتمــی هنــوز رئیــس جمهــور نشــده بــود .در آن شــرایط تصمیــم گرفتــم کــه بیایــم و آمــدم اینجاــ ک��ه درس بخوان��م ...
زمان عبور از شاهنامه است
علت آمدنت پس درس خواندن بود؟
علت آمدنم پیدا کردن بوستان بود!
14
اگــر بخواهــی نیویــورک را در یــک جملــه توصیــف کنــی ،چــه خواهــد بــود؟
نیویــورک؛ نمــک و فلفــل بــا هــم! هــم یــک جاهایــی می‌ســوزانتت و هــم یــک جاهایــی شــیرینه! اینقــدر کــه «ریســورس» اینجــا هســت، هیــچ ج��ای آمری�کـا مث��ل اینج�اـ نیس��ت ...بـ�رای ایـ�ن کار [نمایــش شــعله‌های آت��ش ،از داس��تان‌های ش��اهنامه]رفتم سان‌فرانس�یـکو ...اصــا فرامــوش کــن اونجــا را در مقایســه ب��ا نیوی�وـرک ...اینجــا هــم اســتعداد زیــاد اســت ،هــم «ریسوــرس» زیـ�اد اس��ت ...جریــان زندگــی خیلــی ســریع ن نــوع خصوصیت‌هایــش خوشــم می‌آیــد ... اس��ت ...از ایــ
مهم‌تریــن ُحســن نیویــورک بــه نظــرت چیســت؟ و از آن طـ�رف ه��م ب�هـ نظ��رت پررنگ‌تریـ�ن نکتــه‌ی منفــی شــهر نیویــورک چیســت؟ بــه نظــرم ایــن شــهر از نظــر منابــع عالــی اســت .آدم مــی تواند در
نیویورکی‌ها
هنرــ ن��زد ایرانیــان و ب��س و م��ا ش��اهنامه داریـ�م و ...و بیــش از ۹۹ درصدشــان حتــی یکــی از قصه‌هــای شــاهنامه را هــم نمی‌داننــد ...حــاال مــی تواننــد بنشــینند و در ۱۳ســاعت تمــام شــاهنامه را یــاد بگیرنــد؛ مثــا داســتان بیــژن و منیــژه چــه بــوده ،نمی‌دانــم رس��تم از کج�اـ آم��ده ،ب�هـ کجاــ رفت��ه ...اس��فندیار چه کسیــ ب��وده... همـ�ه را می‌توانن��د ی��اد بگیرنـ�د؛ آن‌هــم بــا نثــر روانــی کــه آقــای صــدری ترجم�هـ ک�رـده ...ایــن ترجمـه‌ی مــا اصــا یــک لحظــه هــم نمی‌گــذارد غافــل بشــوی و یکســره تــا آخــر داســتان شــما را می‌کش��اند ...
ایــن ش��هر خیل��ی راح��ت گ��م ش��ود ...بــا هم ـه‌ی ســختی‌هایش؛ امــا مثــا اگــر بخواهــی از خانــه خــارج شــوی و جایــی بــروی ،حــاال نیــاز نیســت ســوار ماشــین بشــوی و جــای خاصــی بــروی ...اینهــا همــه خــودش مزیــت شــهر اســت … نکتــه‌ی منفــی‌اش هــم خ��ب! ب��ر اســاس حرفهــ‌ات متف��اوت اسـ�ت ...مــن چــون کار هنــری و فرهنگیــ می‌کنـ�م ،به‌خصــوص بــه عنــوان یــک ایرانــی ،شــهر خیل��ی پیچی��ده می‌شــود ...چــون قرائتــی کــه از ایــران در اذهــان هســت، مــردم خیلــی متفــاوت اســت بــا کاری کــه مــن از ایــران ارایــه می‌دهـ�م ...مــن همــه‌ش دنبــال در حــال حاضــر نقــاط قــوت فرهنگی چــه روی هســتم و محصــوالت کار پــروژه‌ای ســر گر م کنند ه می‌کنــی؟ یعنــی درســت می‌کنــم؛ پــروژه‌ی بعدی‌ات ولــی چیــزی کــه چیســت ؟ اینجـ�ا می‌خواهنــد یــک کتــاب نوشــتم و می‌پذیرنــد و بلــد ۱۱ســال پیش؛ قبل هســتند کــه راجــع از اینکــه درگیــر بـ�ه آن بنویسـ�ند، ش��اهنامه بش��وم ... نقط��ه ضعف‌هــای مــن یــک فیلمــی فرهنگــی اســت؛ ســاختم بــه نــام «دم صبــح» کــه در زنــدان قصــر فیلمبــرداری مس��اله‌ی زن و م��رد ،سیاس��ت ،مذه�بـ ،حق�وـق بش��ر و ای��ن چیزها... کرــدم و حســین یــاری در آن بــازی می‌کنــد و جایــزه هــم گرفــت خیلــی وقت‌هــا شــده کــه یــک روزنامــه نــگار آمــده پیــش مــن، و … همــه هــم بــه بــه! و چــه چــه! کردنــد و قــوه‌ی قضاییــه‌ی ول��ی نم��ی دان�دـ ک��ه اص�لا بایـ�د در م��ورد م��ن چــه بنویســد ...مــن آقــای شــاهرودی هــم بــه آن جایــزه داد و بعــد یــک نفــر [اعدامــی] اگــر مثــا در مــورد سیاســت ایــران کار می‌کــردم یــا مثــا در مــورد را بخش��یدند ب��ه خاط��ر ای��ن فیل��م. حقــوق بشــر یــا زنــان ایــران کار می‌کــردم ،همــه یــک چیــزی دارن��د ک��ه در م�وـردش بنویســند ...ولــی ۹ســاله دارم در مــورد شــاهنامه کار فیلــم بــر اســاس زندگــی واقعــی یــک قاتــل االن بیــا در مــورد فرهنــگ و هنــر و تاریــخ مــی کنــم … بنــای کار پاییــز ۲۰۰۸بــود .خالصــه! از اینجــا رفتــم ایــران کــه نقالـ�ی و س��فال‌گری کار کـ�ن .طــرف اصــا راجـ�ع بـ�ه گذشـ�ت و بخشـ�ش و مراتـ�ب بـ�اال نمی‌دان��د بای��د از کجاــ ش��روع کن��د ... ریختــه شــد و از مــاه می ۲۰۰۹نشســتم و انســانی آدمیــزاد فیلــم بســازم؛ امــا یــاد این‌هم��ه م��ن دارم کار می‌کن��م ...شــبانه و کار کــردم و تــا االن دارم فقــط گرفتــم کــه چه‌طــوری از آدمیــزاد متنفــر روز دارم کار می‌کنــم ...این‌همــه هــم ش��اهنامه کار می‌کنـ�م .می‌خواهــم شــوم و برگشــتم و افســردگی اساســی تولی��د کـ�ردم؛ اصـلا هیچـ�ی ...انــگار نــه گرفتــم و در آن دوره یــک کتــاب نوشــتم بـ�روم دنبـ�ال یـ�ک کار دیگـ�ر. انــگار ک�هـ اص�لا وج��ود داری ... ...ایــن کتــاب خیلــی بــا مــزه اســت؛ راجــع بـ�ه خـ�ود گم‌گشـ�تگی و اینجـ�ور چیزهاسـ�ت. آخرین پروژه‌ای که کار کردی چه بود؟
به زبان انگلیسی؟
آخریــن پــروژه‌ام کتــاب گویــای شــاهنامه بــود .همــان کاری کــه در کتاب�مـ ب��ا تصویرس��ازی کار ک��ردم ،اینجــا از طریق صدا انجــام دادم؛ ب��ا ص��دا تصویرس��ازی ک��ردم ...تمــام کتابــم را در ایــن پــروژه «رادیو درامـ�ا» ک�رـدم ... ،موســیقی بــر آن گذاشــتم .یــک مجموعــه ۱۳ ســاعته .یعنــی همـه‌ی ایــن دوســتان ایرانــی کــه مکــرر می‌گوینــد
اول بــه فارســی نوشــتم و بعــد بــه انگلیســی ترجمــه‌اش کــردم. می‌خواه��م ساــل دیگرــ چ��اپ‌اش کن��م و بعــد ،آن کتــاب را می‌خواهـ�م ب��ه صوــرت تئات��ر دربیــاورم .دو مــاه پیــش یــک بــار بازنویســی‌اش کــردم … حــاال دنبــال یــک نمایشــنامه‌نویس می‌گــردم کــه باهــاش همــکاری کنــم؛ چــون خیلــی کار ســنگین
15
نیویورکی‌ها ادامه مصاحبه با رحمانیان ....
و پیچیـ�ده‌ای اسـ�ت.
اگــر نکتـه‌ای مانــده کــه می‌خواهــی در انتهــا ایــن مصاحبــه بگویــی ،بگو؟ خوش‌بختان��ه یاــ بدبختان�هـ ،در جری��ان ای�نـ کار نمایــش کــه تــا بــه حــال حــدود ۳۸برنامــه داشــتیم و در ســالن‌های بــزرگ کــه حــدود ۱۰۰۰نفــر گنجایــش داشــت و جــز تورنتــو و کمــی هــم در لــس آنجل��س ،خوش‌بختان��ه همـ�هاش کام��ل ف��روش رفت��ه بـ�ود ،بقی ـه‌ی جاهــا معمــوال ایرانــی نمی‌بینــی کــه بــه برنامــه آمــده باشــد؛ چــون مــا بیــن خودمــان کــه هســتیم ،زیــاد از خودمــان خوشــمان نمی‌آ‌‌یــد ،امــا وقتــی بیــن خارجی‌هــا هســتیم خیلــی از خودمــان خوش��مان می‌آی��د کـ�ه ماــ هنــر داری��م و ...حــاال همــه یــک اســمی از ش��اهنامه ش��نیده‌اند ،امــا اگــر [ســریال]«گیم آو تــرون» باشــد همــه بــا جزییــات پی‌گیرنــد! یعنــی مــا همیشــه منتظریــم کــه یــک
س�فـید پوسـ�ت ب�هـ م��ا یـ�ک مهرــ تایی�دـ بزن�دـ ...بــرای همیــن ،مــن بــا ایــن موضــوع چالــش دارم ...ببیــن؛ مثــا مــا ایــن کتــاب گویــا را منتشــر کردیــم کــه یــک پــروژه‌ی بســیار قوی‌اســت و فرانســیس فــورد کاپــوال [کارگــردان برجســته هالیــوودی] هــم مقدمــه‌اش را خواندــه ،امـ�ا اصـلا اسـ�تقبالی از آن نشـ�ده اسـ�ت! مارکتینگ کار خوب انجام شده؟ کمــی از کار مارکتینــگ را خــودم انجــام دادم ،امــا راســتش خیلــی خســته‌ام ...دیگــر نمی‌خواهــم در زمینــه شــاهنامه کار کنــم … کتــاب گویــا آخــر کارهــای مــن بــا شــاهنامه بــود ۹ .ســاله اســت کــه دارم در مــورد شــاهنامه کار می‌کنــم … بنــای کار پاییــز ۲۰۰۸ ریختــه شــد و از مــاه مــی ۲۰۰۹نشســتم و کار کــردم تــا االن و دارم فق�طـ ش�اـهنامه کار می‌کنـ�م .می‌خواهــم بــروم دنبــال یــک کار دیگـ�ر.
فروش عمده و جزئی
انواع فرش و گبه ایرانی Persian Rugs and Gabbeh
(+1) 201 / 865 6666
nooshin@loomsofpersia.com 16
3901 Liberty Ave, Suite 12 North Bergen, NJ 07047
www.loomsofpersia.com
درآمد امروز،با حمایت مرکز پارسیان نیویورک و سرمایه‌گذاری در بیزینس‌های مرتبط ی خود را تامین کنید و در ایجاد شغل برای هموطنان و همشهریان خود و بازنشستگ مرکز پارسیان نیویورک به سرمایه‌گذاران و کارآفرینان جهت اخذ ویزا و.سهیم شوید .اقامت مشاوره حقوقی نیز ارايه می‌کند
NYPC’s House of Brands branch is a Venture Capital that creates businesses based on greater Persian community products and services. By investing in our businesses, increase your return on investment in an upcoming market and create jobs. Contact for more information. 17
contact@nypersiancenter.org
مهمان
گفت‌وگو با ل ِنا ش ِپت ،مولف کتاب
پشت ِ پرده‌های بسته
طراحی داخلی در ایران
چه شد که گذرت به ایران افتاد؟ مــن در دانشــگاه مونیــخ شرق‌شناســی خوانــدم .در دانشــگاه ،مــا زبــان فارســی می‌خواندیــم ،ولــی فقــط فارســی کتابــی؛ شــعر می‌خواندیــم و ترجمــه می‌کردیــم .ولــی مــن می‌خواســتم فارســی کوچــه و خیابــان [محــاوره‌ای] را یــاد بگیــرم ،بــه همیــن دلیــل رفتــم ایــران و یــک تــرم در موسس ـه‌ی دهخــدا درس خوانــدم. چه سالی؟ سال ۲۰۰۸بود. در طول این مدت چند بار به ایران رفتی؟ راســتش دقیــق نمی‌دانــم ،برگه‌هــای پاســپورتم پــر شــده و جــای دیگــری نمی‌توانــم بــروم! نصــف پاســپورتم ویــزای ایــران اســت. سالی چند بار می‌روی؟ نمی‌توانــم بگویــم هــر ســال ،ولــی در ایــن ۹ســال اخیــر هــر دو ســال یک‌بــار حتمــا رفتــه‌ام .بعضــی وقت‌هــا فقــط بــرای یــک هفتــه ،ده روز و برخــی مواقــع هــم تــا دو مــاه .االن تــازه از ایــران برگشــته‌ام؛ دو مــاه ایــران بــودم. ایــده‌ی اولیـه‌ی کتابــی کــه منتشــر شــده ،چــه زمانــی بــه ذهنــت رســید و چــه شــد کــه تصمیــم گرفتــی بــر روی ایــن موضــوع کار کنــی؟ از کودکــی بــه معمــاری و صنایــع دســتی و طراحــی داخلــی خیلــی عالقــه داشــتم و پارســال چــون کارم بــه پایــان رســیده بــود و کمــی پــول جمــع کــرده بــودم ،فرصــت هــم داشــتم و فکــر کــردم و بــا خــودم گفتــم؛ در زندگــی واقعــا چــه کاری می‌خواهــی انجــام
18
Photos by Sima Dehgani
بدهــی؟ بــه ایــن موضــوع همیشــه عالقه‌منــد بــودم ،بــه نوشــتن هــم همین‌طــور. پیــش از ایــن بــا یــک مجلــه‌ی آلمانــی کار می‌کــردم .در آن چهــار ســال بــا یــک «اســتارت‌آپ» هــم کار می‌کــردم کــه از آن طریــق ،دانــش «بیزینــس» به‌دســت آوردم و فکــر کــردم کــه مــن می‌توانــم کار و بیزینــس خــودم رو داشــته باشــم .گفتــم کار کوچکــی باشــد کــه بــا بودج ـه‌ام هــم تناســب داشــته باشــد و در مــورد ایــران هــم باشــد چــون همیشــه عاشــق ایــران بــودم .مــن ایــن پــروژه را فرصــت دیــدم ،چــون خــودم می‌توانســتم بنویســم و فقــط بایــد بــا یــک عــکاس آزاد کار می‌کــردم .گفتــم ایــن کار ممکــن هســت و خــودم می‌توانــم ایــن کار را انجــام بدهــم کــه هــم طراحــی داخلــی در آن هســت و هــم می‌توانــم بــروم ایــران هــم بــا یــک ســرمایه‌گذاری کوچــک می‌شــود ایــن کار را کــرد. چه مدتی روی این پروژه کار کردی؟ از شــروع اولیــه یعنــی جســت‌وجوی اینترنتــی و دنبــال خانــه گشــتن تــا رونمایــی کتابــم هشــت مــاه گذشــت کــه اجــرای کار را خیلــی ســریع انجــام دادیــم .عــکاس و دیگــران همــه خیلــی خــوب و ســریع کار را انجــام دادنــد.
مهمان
بعــد از ایــن کتــاب چنــد هــدف دیگــر هــم دارم و می‌خــوام کــه کار طراحــی و معمــاری در ایــران پیــش بــرود .مــن چــون در ایــن دو فضــا کار می‌کنــم ،فکــر می‌کنــم شــاید در ایــن زمینــه بتوانــم کمــک کنــم.
چــه کســانی بــه تــو در ایــن پــروژه کمــک کردنــد؟ مونیــخ بودنــد یــا ایــران؟ انتخــاب خانه‌هــا و آدم‌هــا؟ در کل راحــت بــود؛ یکــی از دالیلــش ایــن اســت کــه ایرانی‌هــا خیلــی کمــک می‌کننــد .کســی هــم تــا بــه حــال روی ایــن موضــوع کار نکــرده بــود ،بــرای همیــن همــه خیلــی کنجــکاو بودنــد و می‌خواســتند کمــک کننــد .خیلی‌هــا هــم هســتند کــه می‌خواهنــد معمــاری و طراحــی ایرانــی را حفــظ کننــد ،پــس حمایــت و پشــتیبانی می‌کننــد .اینهــا خیلــی کمــک کردنــد. یــک دلیــل دیگــر ایــن بــود کــه مــن جســت‌وجوگر خوبــی هســتم و قبــا هــم در ایــن زمینــه کار کــرده بــودم .در اینترنــت و شــبکه‌های اجتماعــی خیلــی خــوب جســت‌وجو کــردم؛ مثــا یــک نفــر عکســی از یــک رســتوران در ایــران گذاشــته بــود کــه مــن گفتــم ایــن زیباســت و‌پرســیدم کــه ایــن رســتوران در کجاســت؟ هنــوز هــم این‌جــوری کار می‌کنــم .در تینــدر (شــبکه‌ی یاریابــی) پروفایــل دارم و دوســتانم بــه مــن می‌خندنــد کــه مــن از تینــدر بــرای کارم اســتفاده می‌کنــم .مثــا در پروفایلــم نوشــتم کــه مــن در ایــران ایــن کار را می‌کنــم ،آیــا کســی خانـه‌ی زیبایــی در ایــران می‌شناســد؟ یــک خانــه را از همیــن طریــق پیــدا کــردم .مثــا بــه مغازه‌هــای وســایل خانــه می‌رفتــم و می‌گفتــم مــن روی ایــن کتــاب دارم کار می‌کنــم ،آیــا شــما کســی را می‌شناســید؟ و بعــد
از همیــن طریــق دهــن بــه دهــن گشــت و بــه مــن خیلــی کمــک کــرد .مثــا مــن یــک خانــه را پیــدا کــردم و آنهــا مــن را بــه یــک نفــر دیگــر معرفــی کردنــد. در ایــن کتــاب ۱۶خانــه انتخــاب و معرفــی شــده ولــی درمرحلـه‌ی تحقیقــات صدهــا خانــه بازدیــد شــده اســت. تــا بــه حــال چــه برنامه‌هایــی بــرای کتابــت برگــزار کــرده‌ای و برنامه‌هــای آینــده‌ات چــه برنامه‌هــای هســتند؟ مــا تــا بــه حــال ده برنامــه در آلمــان ،اســپانیا و در تهــران داشــتیم کــه رونمایــی کتــاب اصلــی در تهــران بــود و خیلــی خیلــی خــوب بــود .چنــد برنامــه هــم بــه تازگــی در لــس آنجلــس ،ایــروان و ســان فرانسیســکو داشــتیم و می‌دانــم کــه حتمــا بیش‌تــر خواهــد بــود .بــرای آینــده تمرکــز اصل ـی‌ام روی ایــن کتــاب هســت .چــون هرکســی می‌بینــد خیلــی دوســت دارد. هــم خارجی‌هــا و هــم ایرانی‌هــا اول بایــد بــا ایــن کتــاب آشــنا بشــوند ولــی بعــد از ایــن کتــاب چنــد هــدف دیگــر هــم دارم و می‌خــوام کــه کار طراحــی و معمــاری در ایــران پیــش بــرود .مــن چــون در ایــن دو فضــا کار می‌کنــم ،فکــر می‌کنــم شــاید در ایــن زمینــه بتوانــم کمــک کنــم. می‌خواهــم چیــزی مثــل بــازار هنرمنــدان در ایــران برنامه‌ریــزی کنــم کــه ۶۰-۵۰طــراح خیلــی خــوب را جمــع کنیــم ،طرح‌هــا را انتخــاب کنیــم ،پارتــی بــازی را دور بزنیــم و در فضایــی خیلــی بــزرگ ،در یــک آخــر هفتــه کیفیــت را نشــان بدهیــم و از همانجــا کتــاب دوم را شــروع می‌کنــم.
19
تقویم آمریکایی
روز کارگر در آمریکا آمریکاییــان ،هــر ســال اولیــن دوشــنبه‌ی مــاه ســپتامبر را بــه عنــوان «روز کارگــر» گرامــی می‌دارنــد .چنیــن روزی در ضمــن بــه طــور غیررســمی ،آخریــن روز تابســتان نیــز به‌شــمار می‌آیــد. از ســال ۱۸۹۴و بعــد از تالش‌هــای اتحادیـه‌ی کارگــران در آمریــکا، اولیــن دوشــنبه‌ی ســپتامبر به‌عنــوان روز کارگــر به‌رســمیت شــناخته و تعطیــل رســمی اعــام شــد. بــرای ده‌هــا ســال ،شــهرهای بــزرگ در ایــن روز و بــه افتخــار کارگــران اتحادیه‌هــا ،رژه‌هایــی برگــزار می‌کردنــد؛ امــا در ســی ســال اخیــر ،بــا رشــد تکنولوژی و جهانــی شــدن اقتصــاد ،تعــداد اعضــای اتحادیه‌هــا پیوســته رو بــه کاهــش نهــاده اســت. در ســال ۱۹۸۳بیســت درصــد کارگــران در آمریــکا عضــو اتحادیه‌هــا بودنــد ،در حالی‌کــه در ســال ۲۰۱۲ایــن میــزان بــه یــازده درصــد کاهــش یافــت .بــا ایــن حــال ،در طــول ســالیان بســیاری از خواســت‌های اتحادیه‌هــای کارگــری ،از جملــه پنــج روز کار در هفتــه، بهداشــت عمومــی و تعطیــات ســالیانه تحقــق یافتــه اســت. بســیاری از شــرکت‌های آمریکایــی ،به‌گونــه‌ای فعاالنــه ،مخالــف تشــکیل اتحادیــه در شــرکت‌های خــود هســتند و در حــال حاضــر بســیاری از اعضــای اتحادیه‌هــا ،کارکنــان به‌اصطــاح یقــه ســفید دولت‌هــای محلــی ،ایالتــی و فــدرال هســتند ،نــه کارگــران کارخانه‌هــا کــه آغازگــر نهضــت کارگــری و اتحادیــه هــا بودنــد. روز کارگــر در آمریــکا معمــوالً به‌عنــوان یــک روز تعطیلــی خانوادگــی و پیــک نیــک برگــزار می‌شــود و در بســیاری از مناطــق آمریــکا ،آخریــن روز تعطیلــی تابســتان بــرای دانــش آمــوزان و روز بازگشــت بــه مدرســه اســت.
20
درحالی‌کــه در بیش‌تــر کشــورهای دنیــا ،روز اول مــاه مــی را به‌مناســبت گرامی‌داشــت تــاش کارگــران آمریکایــی در ایــن روز به‌عنــوان روز کارگــر می‌شناســند و جشــن می‌گیرنــد ،در خــود کشــور آمریــکا یــک روز دیگــر را بــه ایــن نــام ثبــت کرده‌انــد و در آمریــکا و کانــادا ،نخســتین دوشــنبه‌ی مــاه ســپتامبر روز کارگــر نامیــده می‌شــود .تاریخچــه‌ی ایــن نام‌گــذاری در آمریــکا برمی‌گــردد بــه ســال ۱۸۸۲میــادی ( ۱۳۲ســال پیــش) کــه در شــهر نیویــورک جشــنی بــه احتــرام قشــر مهــم کارگــر برگزار شــد. چنــد وقــت پیــش روزنامــه‌ی یو‌اس‌ای‌تــودی ( )USA Todayدر گزارشــی بــه میــزان رشــد دســتمزد در بخش‌هــای مختلــف
آمریــکا پرداختــه بــود .براســاس ایــن گــزارش ،متوســط دســتمزد یــک کارگــر تمــام وقــت آمریکایــی در ســال ۲۰۱۳معــادل ۴۰۸۷۲ دالر در ســال بــوده اســت کــه نســبت بــه ســال پیــش از آن رشــدی ۱.۴درصــدی را نشــان می‌دهــد و ایــن در حالی‌ســت کــه متوســط دســتمزد مدیــران ارشــد شــرکت‌های بــزرگ آمریکایــی رشــدی ۱۳درصــدی را تجربــه کــرده و بــه ۱۰.۵میلیــون دالر در ســال رســیده اســت. اولیــن دوشــنبه ســپتامبر هــر ســال مراســم روز کارگــر برگــزار می‌شــود کــه همزمــان بــا آن کارنــاوال بومیــان غــرب قــاره امریــکا (یــا همــان کشــورهای منطقــه کارائیــب) نیــز در بروکلیــن برگــزار می‌شــود.
پاورقی
ایران آخرین روزهای قاجار به روایت مسافر آمریکایی ِ اف .ال .ربد -رتجمه :آرش زعزیی -قسمت اول
توضیــح مترجــم :در ســال ۱۳۰۰شمســی ،در حالــی کــه چنــد ســال بیشــتر بــه پایــان حکومــت سلســله قاجــار باقــی نمانــده بــود ،مجلــه «نشــنال جغرافــی» آمریــکا یــک شــماره کامــل خــود را بــه ایــران اختصــاص داده بــود. اف .ال بــرد شــهروندی آمریکایــی کــه پنــج ســال در ایــران (احتمــاال در دبیرســتان البــرز) درس مـی‌داد گــزارش طــول و دراز مجلــه راجــع بــه ســفرهایش در ایــران و فتــح قلــه دماونــد را بــه رشــته تحریــر درآورد .تنهــا مقالــه دیگــر ایــن شــماره «نقش‌هــای کاروان ایــران :ســرزمین شــیر و خورشــید از نــگاه یــک ســفر کاروانــی در تابســتان» نــام داشــت و بــه قلــم هارولــد اف .وســتون بــود ،دیگــر شــهروند آمریکایــی کــه ســال‌ها در خدمــت «انجمــن مــردان جــوان مســیحی» در بین‌النهریــن کار می‌کــرد .ایــن مجموعــه ،دیــدگاه ایــن دو آمریکایــی نســبت بــه ایرانــی بــود کــه در آســتانه تحول‌هــای بــزرگ قــرار داشــت و حــاال پــس از قریــب صــد ســال خواندنــی اســت. مجموعــه آن مطالــب را بــه صــورت پاورقــی در ایــن شــماره و شــماره‌های آینــده تقدیم‌تــان می‌کنیــم. سلســله طوالنــی فجایــع نتوانســته فصــل ایــران در دفتــر تاریــخ جهــان را بــه ســریر نهایــی برســاند .تاثیــر خردکننــده ارتش‌هــای س نتوانســته جذابیــت حماســی یونــان ،روم ،عــرب ،مغــول و رو داســتان ایــران و مردمــش را از میــان ببــرد :و حــاال کــه دنیــا دوبــاره در تالطــم اســت ،عالقــه بــه امــور آن کــه رو بــه زوال بــود از نــو زنــده شــده اســت. بابــل ،آسورســتان و کلدانیــه یکــی پــس از دیگــری بــه ســرعت بــه قــدرت رســیدند ،طعــم غلبــه بــر جهــان را چشــیدند ،تضعیــف شــدند و بــه ســرعت ناپدیــد شــدند .ایــران کــه قــدم در جــای آنهــا نهــاد آســیای جنوب‌غربــی را حتــی باالتــر از پیــش بــرد و بــه مرکــز تمــدن و امپراتــوری بــدل کــرد؛ بــا یونــان بــر ســر توفــق بــر اروپــا نبــرد کــرد؛ اضمحــال یافــت؛ امــا بــا گــذر از پســتی و بلنــدیِ اقبــال موجودیــت خــود را تــا همیــن امــروز حفــظ کــرده اســت. داریــوش اگــر بــود مرزهــای امپراتــوری قدرتمنــد خــود را محــدود بــه گســتره ناچیــز ایــران معاصــر نمی‌دانســت .مرزهــای آن اکنــون دور از آب‌هــای جیحــون و ســند و از ســواحل مدیترانــه و دشـت‌های فــراخ بین‌النهرینــد؛ امــا جان‌مایــه آن در زمیــن و نــژاد و زبــان و آداب هنــوز باقــی اســت. ایران سه برابر فرانسه است اراضــی ایــران همیــن امــروز هــم ســه برابــر فرانس ـه‌اند و شــامل بــر مــاد باســتان ،پــارتِ کوهســتانی و اســتان فــارس کــه اولیــن سلســله بــزرگ از آن برخاســته ،می‌شــوند .در خــاک ایــران همچنــان بناهایــی بــه یــاد شــکوه و افتخــار پادشــاهان بــزرگ برپــا هســتند؛ همچــون
پایتخت‌هــای ویران‌شــده شــوش ،تخــت جمشــید و هگمتانــه. اکثریــت ســاکنین امــروز ایــن کشــور گرچــه خون‌شــان بــا خــون فاتحیــن یونانــی و عــرب و تــرک و مغــول آمیختــه ،فرزندان مســتقیم جمعیــت اصلــی ایرانــی یــا آریایــی هســتند و بــه زبانــی صحبــت می‌کننــد کــه عنصــر بنیادینــش زبــان پارســی باســتان اســت. ـتی فاتحیــن عــرب تــا مغــز اســتخوان زندگــی ایرانــی نفوذ محمدپرسـ ِ کــرده و تاخــت و تازهــای تــرک و مغــول اغلــب نفس موجودیت‌شــان را بــه خطــر انداختــه اســت .و بــا ایــن همــه مشــخصات و فرهنــگ ملــی ایرانیــان دوبــاره و دوبــاره بــر سرکوبگران‌شــان فائــق آمــده اســت. در طــول قرن‌هــا ،ایــران بارهــا و بارهــا اســتان‌های پراکنــده خــود را گــرد هــم آورده و بــا جانــداری غافلگیرکننــده‌ای کــه هــر چنــد وقت‌یک‌بــار بــا تزریــق خــون خارجــی احیــا شــده ،حلقــه‌ای کــه دشــمنان بــر آن تنــگ می‌کرده‌انــد را عقــب زده؛ امــا در طــول قــرن گذشــته قــدرت روزافــزون همســایگانش ،باضافــه انحطــاط خــودش، اوضــاع را علیــه ایــران برگردانــده و او را پشــت آخریــن مرزهایــش رانــده اســت -کوهســتان‌ها و صحراهایــی کــه حریــم مضاعــف بخــش غربــی فــات ایــران هســتند و تک‌یــادگار میــراث آن. ســلطان احمــد شــاه ،پنجــاه و ششــمین «شاهنشــاه» ،بــر تخــت لــرزان ایــران تکیــه زده و آینــده پادشــاهی‌اش بــه دســت نیروهــای خارجــی اســت. *اف .ال .بــرد ،شــهروندی آمریکایــی کــه پنــج ســال در تهــران اســتاد دانشــگاه بــود [منظــور احتمــاال دبیرســتان البــرز اســت-م] جغرافی آمریکا ،آوریل ۱۹۲۱ منبع :مجله نشنال ِ
21
گزارش
از هــزاران ســال پيــش ،همــه و همــه ،يک‌جــا كــف دســتت باشــد. نمی‌دانــم در برابــر ايــن همــه عظمــت و اســتعداد و تــاش ـوزه متروپولتین موز ه‌گردی در مـ بــرای حفــظ و عرضــه‌ی ايــن همــه بزرگــی بــه نســل‌های بعــد ،چــه احساســی بایــد داشــت؛ حــس ضعــف و حقــارت يــا غــرور و افتخــار صبــح روز یکشــنبه ،در هــوای نيمه‌ابــری منهتــن ،بــه خيابــان بــه توان‌مندی‌هــای بشــری؟ پنجــم كــه رســيدم ،تجمــع گروه‌هــای بــزرگ و كوچــك در آن‌هــم توانمنــدی بــه‌دور گوشــه و كنــار ،ســر و صــدای تشــويق و هــورا روی پله‌هــای پهــن از هرگونــه تكنولــوژی مــدرن ســيماني بــاالرو كــه تــا ســتون‌های قديمــی و عريــض در ورودی امــروز و آفرینــش آثــاری بكــر ادامــه داشــت ،نشــان م ـی‌داد كــه بايــد بــه ســمت چــپ بــروم. و برخاســته از ذات و غريــزه رقــص پرچمــی بــزرگ و آويــزان از ســردر ورودی بــا زمینــه‌ی بــا گرايــش بــه زيبايــی و قرمــز و بــا نوشــتار دو کلمــه‌ای The Metبــه رنــگ ســفید در جاودانگــی. گوشـه‌ی ســمت چــپ پرچــم توجهــم را جلــب کــرد؛ رنــگ قرمــز صفحــات آثــار هنرهــای در نمــاد شناســی ،نشــانه‌ی خطــر و ســفيد نشــانه‌ی صلــح اســت. اســامی ،پــر اســت از نــام فضــای ســالن ورودی بــا ســه بخــش چــپ و راســت و روبــه‌رو ايــران ،تركيــه ،افغانســتان كــه اولويــت انتخــاب را ميــان بخــش مصــر و يونــان ،آســيا و آفريقــا و روزگاری همــه بخشــی از ايــران آمريــكا و اروپــا مشــكل می‌کــرد. بــزرگ بــود .ترجيــح دادم از قبــا شــنيده بــودم كــه بازدیــد از هم ـه‌ی بخش‌هــای مــوزه ،كار هميــن ســالن شــروع كنــم؛ ورودی ســمت چــپ در طبقــه‌ی يكــي دو روز نيســت .وقتــي وارد راهروهــای تودرتــو و ســالن‌های دوم. پــر از آثــار هنــری و ديدنــی می‌شــوی ،چنــان محــو تماشــا و پله‌هــای پهــن و كوتــاه مرمریــن را كــه بــاال می‌رفتــم ،صــدای مشــتاقی ،کــه حتــا بــا نقش ـه‌ای در كــف دســتت هــم بایــد گــم پســربچه‌ی پنــج ،شــش ســالهای را شــنيدم كــه فارســي را بــا لهجــه شــدن را حتمــی بدانــی و بــا مــادرش حــرف مــی‌زد. از يــك جايــی بــه بعــد ،ســالن مجســمه‌ها بــا انــواع ژســت‌های برهنــه و شــايد او هنــوز ايــران امــروز مهــم نيســت كجــا و چــه پوشــیده ،پــر اســت از ظرافــت زنانــه و اســتقامت مردانــه و را هــم نديــده باشــد؛ ولــي را می‌خواســتی ببينــی؛ وقتــی هــر کــدام را از زوایــای مختلــف بــه لنــز دوربیــن اين‌جــا و در قلــب نيويــورك، تاريــخ و هنــر خــودش تــو می‌توانــد يــادگار فرهنــگ و و بیایــی تــو منتظرنــد هاســت ل سا انــگار ســپری، ی م را می‌بــرد بــه همانجــا هنــر و تاريــخ مردمانــش را از همیــن عکــس را از هــر نقطــه کــه بخواهــی بگیــری. كــه بايــد... هــزاران ســال پيــش ببينــد. قبــل از ورود بــه ســالن‌ها اوليــن اتــاق ســمت راســت، جامــع راهنمــای كتــاب در را آثــارش ترجيــح دادم كل مــوزه و مجموع ـه‌ای از شــش فــرش كاشــان و ابريشــم ايرانــي ،آویــزان بــا مــوزه كــه بــه ده زبــان در کتاب‌فروشــی مــوزه چيــده شــده طــرح و رنــگ و تــم مشــابه ،مربــوط بــه دوره‌ی صفويــه بــه دیــوار بــود ،ورق بزنــم .همه‌چيــز آن‌جــا بــود؛ طبقــه بنــدی شــده و بــا نصــب شــده اســت؛ فرش‌هایــی بافته‌شــده بــرای صــادرات يــا توضيحــات تاريخچــه‌ای و تصاویــر واضــح. به‌عنــوان هدايــای ديپلماتيــك بــه نجبــای اروپايــی. چــه لذتــی داشــت؛ اینکــه مجموعــه‌ای از نقــش و نــگار و آثــار در راهــروی ورودی ،صفحاتــي از كتــاب منطق‌الطيــر عطــار بــا هنــر و فرهنــگ و موســيقی و ادبيــات و جنــگ ،بــه جــا مانــده نقــوش زركــوب و نقره‌کــوب و طراحــي آبرنــگ جلوه‌گــری
در آغوش تمدن سام یاری
22
می‌کنــد .صفحاتــي از اشــعار كتاب‌هــای خسروشــيرين و خمس ـه‌ی نظامــي و نیــز مثنــوی مولــوی ،همــه بــا زيــر نويــس و اطالعــات دوره‌ی تاريخــی به‌ترتيــب چيده‌شــده اســت و محــراب موزاييكــی بــا نقــوش اســامی و نوشــتار عربــي كــه متعلــق اســت بــه مســجدی در اصفهــان ،نیــز در همیــن بخــش خودنمایــی می‌کنــد. ســالن متصــل بــه بخــش ایــران ،بــا انــواع چيدمــان آثــار هنــری اســامی از كشــورهای تركيــه ،ســوريه و افغانســتان ،در دوره‌هــای مشــابه تاريخــي ،بســيار بــا فرهنــگ و هنــر ايرانــی هماننــدی دارد. راهــروی مجــاور بــه ســالن آثــار چيــن و ژاپن و كشــورهای خــاوردور بــا انــواع لباس‌هــا و ظــروف غذاخــوری ،بــه ســبك زندگــی چوبــي و كاغــذي نزديك اســت. پله‌هــای بــاالرو ،بازديدكننــدگان را بــه ســالن مــد مــوزه هدايــت می‌کنــد .ســالن پــر اســت از انــواع لباس‌هــای زنانــه بــا ســبكی متفــاوت و طــرح و رنــگ و جنــس و اســتايلی كــه مطمئنــا خــارج از ســالن مــد و مــوزه قابليــت اســتفاده نــدارد. ســالن نقاشــی‌های هنرمنــدان اروپايــي؛ شــامل تابلوهــای نقاشــان هلنــدی ،اســپانيايی و فرانســوی از قــرن ١٣تــا ١٩ميــادی اســت. اتاق‌هــای تودرتــو پــر اســت از تابلوهايــی بــا منظره‌هــای طبيعــي
يــا حيوانــات يــا چهره‌هایــی كــه انــگار سرگذشــتی مانــدگار داشــته‌اند و چنــان ملتمســانه در چشــمانت زل می‌زننــد كــه انــگار بايــد حتمــا مکــث کنــی و بــرای چنــد ثانیــه هــم کــه شــده؛ پــای حــرف هــر كدامشــان بنشــینی. ســالن مجســمه‌ها بــا انــواع ژســت‌های برهنــه و پوشــیده ،پــر اســت از ظرافــت زنانــه و اســتقامت مردانــه و وقتــی هــر کــدام را از زوایــای مختلــف بــه لنــز دوربیــن می‌ســپری ،انــگار سال‌هاســت منتظرنــد تــو بیایــی و همیــن عکــس را از هــر نقطــه کــه بخواهــی بگیــری و آنهــا همچنــان موقعیــت و جایگاهشــان را بــرای نفــر بعــدی حفــظ کننــد. در ســالن زیــورآالت؛ انگشــترها و گردن‌بندهایــی از طــا و نقــره و مــس بــا ظرافتــی شــگفت پشــت ویتریــن چیــده شــده اســت. بســیاری از از ایــن زیــورآالت متعلــق بــه ملکه‌هــای مصــر و اروپــا بــوده اســت. در اتاقــی دیگــر ،حــدود چهــارده هــزار قطعــه ادوات جنگــی مربــوط بــه ســالهای ۱۸۹۰تــا ۱۹۰۴از اروپــا ،خــاور دور و نزدیــک ،چیــن ،ژاپــن ،هنــد و برخــی کشــورهای اســامی بــه نمایــش گذاشــته شــده اســت .وقتــی بــه ایــن جنگ‌افزارهــا نــگاه می‌کــردم و زیرنویــس تاریــخ و توضیحــات کاربــرد هــر یــک را می‌خوانــدم ،نمی‌دانســتم بــه ایــن درجــه از خالقیــت بشــر آن روز غبطــه بخــورم یــا بــرای ایــن همــه تــاش و نــوآوری در راه قتل‌عــام انســان متاســف باشــم. ســاعت پنــج بعدازظهــر مــوزه تعطیــل می‌شــود و مــن هنــوز خیلــی از ســالن‌ها ،طبقــات و آثــار را ندیــده‌ام .بــا اینکــه از صبــح تــا بعــد از ظهــر راه رفتــه‌ام ،امــا بــا تنــوع و جذابیــت ســالن‌ها گــذر زمــان و خســتگی را حــس نکــردم .حتمــا بــرای دیــدن بقیــه ســالن‌ها و ســفر بــه گذشــته‌های دور و دورتــر برنامــه خواهــم داشــت.
23
نیویورک‌گردی
داستان‌های نیویورک
با من قدم بزن
روزهب میرارباهیمی
فصل اول :ترس چندبرگــی از برگه‌هــای ســرخ رنــگ «الل ـه‌ای» کــه بــه مــن خیــره شــده ،افتــاده! نمی‌دانــم شــاید هــم کســی دســتی بــرده و خواســته توانایـی‌اش را بــه رخ او بکشــد .ولــی وقتــی بــه آن اللــه تمرکــز می‌کنــم ،تــوی ذوقــم می‌زنــد .امــا وقتــی تمرکــزم را از روی آن بــر مـی‌دارم ،ماننــد بــازی کردنــم بــا لنز دوربیــن ،بــرای زوم کــردن روی نقطـه‌ای خــاص ،در پهنـه‌ی دیــدم پــس زمینــه‌ای زیبــا پیــدا می‌شــود .ســرخی‌ای از چپ‌تریــن زاویــه‌ی دیــدم تــا راســت‌ترین نقطــه‌اش را به‌تســخیر خــود درمـی‌آورد و متــن تصویــر ،قابــی می‌شــود کــه حــاال در حــال دیدنــش هســتم. تــازه بــاران باریــده و خــاک زیــر پایــم نمنــاک اســت و کمــی آن‌طرف‌تــر هنــوز آب جمــع شــده از بــاران همچــون آیینــه ،بــه جــای آســمان ،برج‌هــای اطرافــم را بازتــاب می‌دهــد. یــاد روز اولــی می‌افتــم کــه بــه نیویــورک آمــده بــودم؛ از متــروی ایســتگاه «وال‌اســتریت» کــه خــارج شــدم ،به‌ســختی می‌توانســتم آســمان را ببینــم .هــر چــه بــود برج‌هایــی بــود کــه همــان اســم «آســمان خــراش» برایشــان بهتــر اســت؛ چــون آســمان را خــراش می‌دهنــد؛ آســمانی را کــه دوســتش دارم و خیلــی وقت‌هــا همــراه عشــق بازی‌هــای مــن اســت .ایــن نامهربان ـی آســمان خــرا ش‌هــا را دوســت نــدارم. جالــب بــود! همیــن چنــد ســطر قبلــی را کــه می‌نوشــتم ،آن تصویــر برج‌هــای درون آب «نابــود» شــد! آری! واقع ـاً نابــود شــد؛ پرنــده‌ای در ایــن هــوای نــه چنــدان گــرم هــوس حمــام کــرده بــود و تمــام آرامــش و ســکون آب را توفانــی و مــواج کــرد و خــوش بــود .باشــد! اشــکالی نــدارد؛ بگــذار خــوش باشــد ،هرچنــد تصویــر مــرا خــراب کــرد و رفــت! اینجــا کــه نشســته‌ام ،نیمکــت پــارک اســت؛ پارکــی کــه اســمش را گذاشــته‌اند «بولینــگ گریــن». می‌دانــی یــاد چــه افتــادم؟ نیمکــت آن پــارک روبــه‌روی پاســاژ. اولیــن قرارمــان یــادت هســت؟ فکــر نمی‌کــردم آن نیمکــت بی‌جــان ،بــرای مــن آنقــدر تبلــور خاطــره و حس‌هــای دوســت داشــتنی شــود کــه بعدهــا وقتــی تنهــا روی آن می‌نشســتم ،فقــط کافــی بــود تــا چشـم‌هایم را ببنــدم و پــرواز کنــم؛ پــرواز بــه خیالــی
24
کــه تــو همســفرم بــودی. اولیــن مالقــات مــا بــود؛ تــو کمــی تأخیــر داشــتی و مــن در انتظــارت .قبــل از اینکــه تلفــن همراهــم زنــگ بخــورد و صــدای تــو از آن ســوی خــط ،بــا شــرمی خواســتنی از تأخیــر ناخواســته‌ات عذرخواهــی کنــد ،محــو گل‌هــای روبرویــم شــده بــودم .درســت ماننــد حــاال کــه ایــن گل‌هــای اللــه مــرا دوبــاره هوایــی کردنــد .تــا بــه حــال بــه تــو نگفتـه‌ام؛ امــا پیــش از اینکــه بــه ایــن ســفر بیایــم، بــه ســراغ آن نیمکــت هــم رفتــم! تکیــه دادم و تــوی دلــم بهــش گفتــم« :یــادت هســت چــه حالــی داشــتم؟» خــب! بــا مــن حــرف نمـی‌زد ،امــا مــن فکــر می‌کــردم هــم صحبــت خوبــی اســت ،چــون می‌شــنید و قضاوتــی هــم نمی‌کــرد؛ قضاوت‌هایــی کــه همیشــه از ن متنفــرم و فــراری. آ اینجــا و ایــن نیمکــت مــرا بــرد بــه آن روز .بگذریــم! ایــن پــارک اولیــن پــارک نیویــورک اســت کــه از ۱۲مــارس ۱۷۳۳رســما «پــارک» شــده اســت .اگــر زودتــر می‌دانســتم یــک مــاه زودتــر بــرای تولــدش می‌آمــدم! مناســبت جالبــی می‌شــد بــرای مالقاتــش! کســانی کــه ایــن پــارک را ثبــت کرده‌انــد -پیــش از آن زمیــن چمــن بــازی بولینــگ بــود -در آرزوهــای خــود «صلــح» را بــرای ایــن ســرزمین خواســتار شــده‌اند .صلــح! نمی‌دانــم چــرا؛ امــا برایــم جالــب اســت کــه روایتــم بــا تــو را از اینجــا آغــاز کــردم؛ بــدون اینکــه بدانــم ایــن مــکان و پدیــد آورندگانــش بــه خیــال خــود «صلــح» و «ســبز»ی را در ایــن مــکان به‌هــم گــره زده بودنــد. تقریبــاً در پایین‌تریــن بخــش جزیــره‌ی «منهتــن» نشســته‌ام؛ اینجــا به‌نوعــی مبــدأ خیابــان بســیار بلنــد «بــرادوی» هــم هســت کــه خــودش داســتان‌ها دارد کــه به‌وقتــش سراغ‌شــان خواهــم رفــت .آن‌ســوی کمربنــدی از الله‌هــای ســرخ کــه ایــن چش ـم‌انداز
نیویورک‌گردی
و تصویــر زیبــا را در برابــرم ایجــاد کــرده ،خیابــان «بــرادوی» اســت. دیگــری در آن ســوی رودخانــه اســت -بــه قیمــت ۲۴دالر خریــد. پشــت ســرم هــم مــوزه‌ی «امریکــن ایندیــن» اســت؛ مربــوط بــه البتــه آن موقــع کــه دالر نبــود بلکــه بــا پونــد ،واحــد پــول بریتانیــا، تاریخچــه‌ی قبایــل سرخ‌پوســتان کــه آمریکایی‌هــا «ایندیــن» خریــد؛ امــا ارزش آن همیــن ۲۴دالر بــود .قبــ ً ا از کســی شــنیده می‌نامندشــان ،امــا مــا از قدیــم بیشــتر بــا نــام سرخ‌پوســتان اخــت بــودم کــه یــک دالر ،امــا بعــد کــه تحقیق کــردم ،دیــدم ایــن ۲۴دالر شــده‌ایم. درســت اســت .البتــه ســرخ پوســتان بــه آن معنــا مالکیــت و ســند یــاد روزهــای اولــی افتــادم کــه بــه آمریــکا آمــده بــودم .اولیــن عیــد و … کــه نداشــتند تــا چیــزی را بخرنــد یــا بفروشــند! ظاهــرا ً آنهــا شــکرگزاری را میهمــان خانــواده‌ی دوســتی آمریکایــی بــودم .بندگان فکــر می‌کردنــد ایــن مبلــغ هدیــه‌ای اســت از ســوی اروپایی‌هــا خــدا! میزبــان در تــاش خســتگی ناپذیــری بــود تــا بــه مــن داســتان بــرای اقامــت موقــت شــان در ایــن جزیــره! ایــن عیــد را بفهمانــد؛ آن هــم بــا آن زبان‌دانــی مــن کــه بــا یــک حــاال برگردیــم بــه ایــن مــوزه‌ی پشــت ســرم .در ایالت‌ها و شــهرهای ً «فرهنــگ لغــت» در دســت ،روزگار می‌گذرانــدم! هــر چه‌قــدر مختلفــی موزه‌هایــی از ایــن دســت را دیــده‌ام؛ ظاهــرا نوعــی تــاش بــرای رهایــی از وجــدان‌درد تاریخی‌ســت کــه آمریکایی‌هــا در می‌گفتنــد «ایندیــن»؛ مــن فکــر می‌کــردم منظورشــان «اهالــی مــورد سرنوشــت غــم انگیــز ســاکنان اولیـه‌ی ایــن ســرزمین دارنــد. هندوســتان» اســت! بعــد بــرای خــودم فکــر می‌کــردم خــب! در کتاب‌هــای درســی مدرس ـه‌های آمریــکا نیــز توجــه ویــژه‌ای بــه هندی‌هــا چــه ربطــی بــه اینجــا دارنــد؟! بعــد کــه تــاش زیــادی ایــن موضــوع شــده اســت. به‌خــرج دادنــد؛ از فیلــم «رقصنــده بــا گرگ‌هــا» یــاد کردنــد و شــاید بدانــی کــه در آمریــکا ،محتــوای مــن بــا اشــتیاق گفتــم« :آهــا! فهمیــدم، انســان‌های ســرخ را می‌گوییــد»! کــه همــه آن‌ســوی کمربنــدی از الله‌هــای کتاب‌هــای درســی و سیســتم آموزشــی زدنــد زیــر خنــده و مــن تــازه متوجــه شــدم ســرخ کــه ایــن چشــم‌انداز و مدرســه‌ها ،ایالتــی اســت و ایالــت بــه ایالــت متفــاوت اســت .موضــوع توجــه بــه کــه ایــن سرخ‌پوســتان کــه مــا می‌شناســیم ،تصویــر زیبــا را در برابــرم ایجــاد سرنوشــت ســاکنان اولیــه‌ی آمریــکا را در همــان «ایندین»هــا هســتند! از موضــوع زیــاد منحــرف نشــوم؛ ایــن مــوزه که کــرده ،خیابــان «بــرادوی» اســت .مــورد کتاب‌هــای درســی همــه‌ی ایالت‌هــا پشــت ســرم هــم مــوزه‌ی «امریکن نمی‌دانــم ،امــا در چنــد ایالتــی کــه پیگیــری پشــت ســرم هســت مربــوط بــه تاریخچــه‌ی ایندیــن» اســت. کــردم ،مصــداق پیــدا می‌کنــد. ایــن بخــش از آمریکاســت .کمــی کــه جلوتــر ایــن مــوزه در ســاختمانی کــه نامــش برویــم بیشــتر در مــوردش خواهــم گفــت. «الکســاندر هامیلتــون» اســت ،در ســال ۱۹۰۷بنــا شــده اســت. البتــه ایــن را هــم بگویــم کــه بــاد ســردی مـی‌وزد و حســابی ســردم راســتی! یــادم رفــت کمــی هــم در مــورد خــود نیویــورک برایــت شــده .بــه لحــاظ جغرافیایــی در چنــد قدمــی رودخانه‌ی «هادســون» بگویــم .ایــن شــهری کــه امــروز به‌نــام نیویــورک شــناخته هســتم و بــاز بــودن اطــراف ،حتــا در گرمــای تابســتان هــم نســیم می‌شــود ،در قــرن هفدهــم ( ۱۶۱۰میــادی) «نیوآمســتردام» خنکــی را بــه اینجــا راه می‌دهــد کــه امــروز ســردی‌اش ســهم نــام داشــت؛ چــون اینجــا تحــت اشــغال هلندی‌هــا بــود و ایــن مــن شــده. منطقــه کــه مــن قــدم زدن بــا تــو را آغــاز کــردم ،در آن زمان‌هــا ایــن پــارک کــه نیمکــت ســردش میزبــان ماســت ،خــودش داســتان ورودی «نیوآمســتردام» بــود .انگلیس ـی‌ها در ســال ۱۶۶۴بــه شــکل دارد .می‌دانــی پیــش از آنکــه آمریکایــی شــکل بگیــرد ،اینجــا مســالمت‌آمیزی هلندی‌هــا را بیــرون کردنــد و خودشــان ایــن شــهر مســتعمره‌ای از بریتانیــا بــود و پیــش از آن هــم مســتعمره‌ای بــرای را در اختیــار گرفتنــد و مســتعمره‌ی هلنــد ،مســتعمره‌ی بریتانیا شــد هلندی‌هــا .امــا ایــن پــارک ،زمــان انگلیس‌هــا راه‌انــدازی شــد و و «دوک» منطقـه‌ی «یــورک» بریتانیــا ،نــام ایــن مســتعمره‌ی جدیــد دولــت فخیمـه‌ی بریتانیــا هــم بابــت اســتفاده‌ی آمریکایی‌هــا از ایــن را بــه «نیــو یــورک» تغییــر داد! پــارک ،ســاالنه مالیاتــی را از آنهــا اخــذ می‌کــرد .ایــن پــارک حــدود ایــن منطقــه‌ی پاییــن منهتــن هــم کــه امــروز بــا هــم کمــی بــه ســالهای ۱۷۷۱زمیــن چمــن بــازی بولینــگ بــود .بــه همیــن آن ســرک خواهیــم کشــید ،به‌لحــاظ تاریخــی بســیار بــا اهمیــت خاطــر «گریــن»اش از چمــن ســبزش گرفتــه شــده و «بولینــگ»ش اســت .خیابان‌هــا ،کوچــه و پس‌کوچه‌هــای ایــن منطقــه ،در طــول هــم کــه بــازی بولینــگ اســت .جزیــره‌ی منهتــن هــم کــه داســتان تاریــخ شــاهد اعتراض‌هــا و شــورش‌ها و لشکرکشــی‌های زیــادی خــودش را دارد. بــوده اســت؛ از مبــارزات ارتــش آمریــکا علیــه انگلیسـی‌ها گرفتــه تــا روایــت اســت کــه فرمانــدار وقــت« ،پیتــر مینیــوت» ،چنــد قــرن اعتــراض برده‌هــا علیــه بــرده داران. پیــش ایــن جزیــره را از ســرخ پوســتان «بروکلیــن» -کــه جزیــره
25
خبر کوتاه
تاجیکستان و نگرانی از سیل واژه‌های بیگانه اوایــل اکتبــر ۲۰۱۷امامعلــی رحمــان، رییــس جمهوری تاجیکســتان ،درباره‌ی «ســیل واژه‌هــای اقتباســی بــه زبــان رســمی» هشــدار داد و از پژوهشــگران و فرهنگیــان تاجیــک خواســت تــا جلــو ایــن ســیل را بگیرنــد. بــه گــزارش رســانه‌های تاجیکســتان، آقــای رحمــان ،چهارشــنبه ۴اکتبــر، در پیامــی تلویزیونــی کــه همزمــان بــود بــا زادروز خــود او و به‌مناســبت «روز زبــان رســمی در تاجیکســتان» ،یــادآور شــد کــه وارد شــدن واژه‌هــای اقتباســی و بیگانــه ،بــه فصاحــت و بالغــت زبــان «تاجیکی» لطمــه می‌زنــد.
منتشر خواهد شد برای اطالعات بیشتر با مرکز فرهنگی پارسیان نیویورک تماس بگیرید
26
رییس جمهــوری تاجیکســتان همچنین افــزود« :تاریــخ بســیار مثال‌هــا را می‌دانــد کــه در برابــر از بیــن رفتــن زبــان ،ملــت نیــز از بیــن مـی‌رود؛ یعنــی بقــای زبــان ،بقــای ملــت و فنــای زبــان، فنــای ملــت اســت». از ســوی دیگــر و برپایــه گــزارش رســانه‌های تاجیکســتان ،از ایــن پــس، نــام همــه‌ی ســازمان‌های دولتــی و شــرکت‌های خصوصــی بایــد هماهنــگ بــا مصوبــات «کمیتــه‌ی زبــان و اصطالحــات» باشــد و از میــان نــام هــا و واژهــای تاجیکــی انتخــاب شــود .تنهــا اســتثنا در ایــن میــان ،نــام شــرکت‌هایی خواهــد بــود کــه بــا مشــارکت دیگــر کشــورها در تاجیکســتان تاســیس می‌شــود.
نیویورک‌گردی
SIMONA SHOKRIAN
Empowering lives, Cultivating connections
PSYCHOTHERAPY
www.simonashokrian.com
SERVICES: Relationship & intimacy Parenting Family conflict Marriage discord Cultural divides Acculturation Career & work issues Identity Self-esteem Anxiety Depression
:خدمات رابطه و نزدیکی جنسی تربیت فرزندان بحران خانوادگی ازدواج و طالق تفاوت‌های فرهنگی تطبیق فرهنگی حرفه و مسايل کاری هویت اعتامد به نفس اضطراب افرسدگی
19 W. 34th St., Penthouse, New York, NY 10001
Email: simonashokrian@gmail.com
212-340-9056 :شامره پیغام‌گیر
سال تجربه اجرايي در مديريت ساختمان سازي انواع تاسيسات٣٥ ارايه خدمات مشاوره اى براى انواع پروژه هاي عمراني با بیش از ...... آموزشي و، صنعتي، تجاري، مسكوني
Kamran Mirfakhraie President
KMM CONSULTANTS LLC
مهندسکامرانمیرفخرایی
Construction & Development Management Consulting Services for Industrial, Commercial, Educational, Hospitality, Residential and Health Care Projects with more than 35 years experience in construction management and real estate development.
105 East 34th Street No.123, New York. New York 10016 www.kmm-consultants.com 27
Tel : +1-646-415-8214 Fax : +1-212-656-1074 Email : kamran@kmm-consultants.com
گاه‌نوشت
گاه‌نوشته‌های یک مسافر متروی نیویورک ()۱
علی معتمدی
قطار سر شب
هنــوز ســر شــب اســت .چهــار پنــج ایســتگاهی بــه خانــه مانــده و دارم دســت در جیــب ،روی ســکوی ســیمانی و صــاف ایســتگاه انتظــار می‌کشــم .چنــد دقیقــه‌ای مــی گــذرد و قطــار از راه مــی رســد .درهــا بــاز می‌شــود .البـه‌الی دســت و پــای مردهــا و ز ن‌هــای اتــو کشــیده و نکشــیده ،پیــر و جــوان و بچه‌هــای ریــز و درشــت و جیــغ جیغــو چالنــده می‌شــوم ،راهــی بــاز می‌کنــم و خــودم را می‌چپانــم تــوی نزدیک‌تریــن واگــن. جــای نشســتن نیســت ،جــای ایســتادن هــم بــه زور پیــدا می‌شــود. همــه مثــل مرغ‌هــای فشــرده در قفــس و آمــاده بــرای حمــل از مرغــداری ،ســینه بــه ســینه ایســتاده‌ایم .نفــس هامــان قاطــی شــده اســت. عــده‌ای کــه ظاهــرا خوش‌شــانس‌ترند ،روی صندلی‌هــای کوچکــی جــا خــوش کــرده انــد .بیش‌ترمــان الی دســت و پــای یکدیگــر، تقــا می‌کنیــم و بــال بــال می‌زنیــم؛ می‌خواهیــم کمــی جــا بــاز کنیــم .بــا میلـه‌ی باریــک وســط واگــن ،نیــم متــری بیشــتر فاصلــه نــدارم امــا دســتم نمی‌رســد .روی میلــه ،وجــب بــه وجــب جــای دســت اســت .هــر کــس تــاش می‌کنــد کــه خــودش را کمــی از بقیــه دورتــر نــگاه‌دارد و فضایــی بــرای نفــس کشــیدن پیــدا کنــد؛ هــوای تــازه می‌خواهیــم. بــا هــر تــکان قطــار ،روی همدیگــر می‌افتیــم و همــه ایــن را خــوب می‌داننــد کــه هیــچ کــس مقصــر نیســت .از آدم‌هــای تــوی واگــن کســی راضــی بــه نظــر نمی‌رســد؛ ایــن را به‌راحتــی می‌توانــی تــوی نگاه‌هــا ببینــی .کســی نمی‌خنــدد .همــه می‌خواهنــد زودتــر برســند و از ایــن مخمصــه بیــرون بزننــد .کســی حوصلـه‌ی دیگــری را نــدارد و انــگار هــر کــس دنبــال چیــزی می‌گــردد کــه نیســت؛ فضــای شــخصی و خصوصــی .هنــوز چهــار پنــج ایســتگاه مانــده تــا بــه خانــه برســم ،بایــد ایســتادن در ایــن قبــر تنــگ و تــرش را تحمــل کنــم. دو ایســتگاه بــه خانــه مانــده کــه قطــار بــرای بــار چنــدم می‌ایســتد. درهــا بــاز مــی شــود .همــه خداخــدا می‌کننــد کــه کســی پیــاده شــود ،ولــی کســی از دم در ورودی واگــن بلنــد داد می‌زنــد« :آقــا! بــرو جلــو! ...بقیــه هــم می‌خــوان ســوار شــن».
28
جــا نیســت؛ همگــی غرولندکنــان و ســانه ســانه خودمــان را بــه وســط می‌کشــانیم و دور میلــه‌ی میانــی چنبــره می‌زنیــم .چنــد نفــر الی در مانــده انــد و هــل می‌دهنــد .در واگــن چنــد بــار بــاز و بســته می‌شــود و باالخــره دو نفــری بیــرون می‌ماننــد .قطــار تکانــه می‌خــورد و دکــه می‌کنــد و دوبــاره راه می‌افتــد .شــانه‌ی مــن چســبیده بــه بــا بــازوی جلویی‌ســت و ســنگینی کولــه‌ی پشــت ســری را بــر گــرده‌ام احســاس می‌کنــم .انــگار همــه بیــش از پیــش درهــم چپیده‌ایــم و جــا برایمــان تنگ‌تــر شده‌اســت. قطــار همچنــان تــاب و تــکان می‌خــورد و جــوالن می‌دهــد ،ولــی ناگهــان چیــزی توجهــم را جلــب می‌کنــد. انــگار مــن و همــه‌ی آنهــا کــه دور و بــرم را پــر کرده‌انــد دیگــر
گاه‌نوشت
تــکان نمی‌خوریــم ،ثابــت مانده‌ایــم و بــه جایــی قــاب شــده‌ایم. اصــا انــگار هــر کــس تــوی واگــن کــه دور و بــرش پرتــر اســت و بیش‌تــر محــاط شــده ،کمتــر تــکان می‌خــورد ،هــر کســی کــه بیشــتر بــه دیگــران نزدیــک اســت ،کمتــر بــه عقــب و جلــو پــرت می‌شــود و ســکندری می‌خــورد .حــاال احســاس می‌کنــم مــن و چنــد نفــر کنــاری‌ام در هــم گــره خورده‌ایــم ،قفــل شــده‌ایم الی دســت و پــای یکدیگــر ،بیــن گــرده و گریبــان هــم و ثابــت و محکــم مانده‌ایــم .قطــار مثــل قبــل ،بی‌رحمانــه مثــل مــاری زخمــی بــه چــپ و راســت جــوالن می‌دهــد ولــی مــا بــدون آنکــه یکدیگــر را بشناســیم ،همدیگــر را داریــم .دیگــر هیــچ چیــزی مــا را تــکان نمی‌دهــد.
()۲
تقدم
جوانــی ،عــرق بــر پیشــانی داشــت؛ زنبیــل پــر و پیمــان خریــد در یــک دســت و دســت دختــر کوچکــش در دســت دیگــرش بــود و بــا نگاهــی نگــران بیــرون را می‌پاییــد تــا ایســتگاهش را گــم نکنــد. پســرکی کول ـه‌ی مدرس ـه‌اش را کــه هم‌قــد خــودش بــود ،بــر دوش مــی کشــید و بــه کــف قطــار زل زده بــود و مــرد میان‌ســالی کــه کیــف چرمــی ســنگینی بــر گــرده داشــت ،گــره کــراوات را شــل کــرده بــود و تنــد تنــد ،نفــس می‌کشــید. بــا خــودم فکــر کــردم ،آدم‌هــا چیزهایــی را کــه بــه چشــم می‌بیننــد، بــاور می‌کننــد؛ چیزهایــی را کــه پیداســت ،می‌پذیرنــد .آدم هــا موهــای ســپید ،عصــا و صندلی‌هــای چــرخ‌دار و شــکم‌های باالآمــده را می‌بیننــد و ایمــان می‌آورنــد .خیــال کــردم ،چنــد نفــر تــوی همیــن واگــن قطــار ،در جوانــی پیــر شــده‌اند و موهای‌شــان همچنــان ســیاه مانــده اســت ،چنــد نفــر عصــای دســت دیگــری شــده‌اند و خــود بــی عصــا راه می‌رونــد ،و چنــد نفــر هــر روز نــه فقــط خودشــان کــه در زندگــی یکــی ،دوتــا یــا چندتایــی را بــا خــود بــردوش می‌کشــند؟
«خانم‌هــای بــاردار بــه خانم‌هــای غیــر بــاردار مقدمنــد ،پیرهــا بــه جــوان هــا اولویــت دارنــد و معلــول هــا بــه ســالم هــا»؛ ایــن را بــا فونــت درشــت و خوانــا نوشــته و چســبانده بودنــد بــاالی صندلــی متــرو ،همــان تــک صندلــی آبــی رنــگ خالــی کنــار در واگــن. دور و بــرم را نــگاه کــردم؛ نــه زن حاملــه ای بــود ،نــه پیرمــرد یــا پیرزنــی و نــه معلولــی .کمــی مکــث کــردم ولــی ننشســتم .ترســیدم؛ ترســیدم مبــادا کــس دیگــری بــر مــن مقــدم باشــد .قطــار راه افتــاد، چنــد دقیق ـه‌ای گذشــت و کــس دیگــری هــم بــه ســمت صندلــی نرفــت. ســر چرخانــدم و آدم‌هــا را تماشــا کــردم .بــا خــودم فکــر کــردم چــرا زن‌هــای حاملــه بــه غیرحاملــه مقدم‌انــد؟ شــاید چــون چیــزی را حمــل مــی کننــد یــا چــون کســی غیــر از خودشــان را دنبالشــان می‌کشــند یــا شــاید چــون یــک نفــر نیســتند ،دو نفرنــد یــا یکــی و نصفــی؟ اصــا چــرا پیرهــا بــه جــوان هــا اولویــت دارنــد؟ چــون ســن بیش‌تــری دارنــد یــا چــون عمــر بیش‌تــری کرده‌انــد؟ اصــا از کجــا معلــوم کــه واقعــا بیش‌تــر زندگــی کــرده باشــند؟ کســی از کجــا مــی دانــد؟ شــاید هــم چــون خســته‌ترند یــا موهــای سپیدشــان پیداســت! مگــر پیــری را فقــط مــوی ســپید آدم یــا پوســت چروکیــده‌اش نشــان می‌دهــد؟ معلــول هــا چــی؟ البــد چــون روی صندلــی چــرخ‌دار می‌نشــینند یــا عصــا بــه دســت می‌گیرنــد! دور و بــرم را خــوب نــگاه کــردم .مــرد جوانــی ،غمگیــن و خســته بــه در واگــن قطــار تکیــه زده بــود و ســقف را تماشــا می‌کــرد .زن
29
سینما
بــا فرارســیدن ســال ۲۰۱۸عالقمنــدان صنعــت فیلــم فیلم‌هایــی را جســتجو می‌کننــد کــه شــانس باالیــی بــرای نامــزدی و یــا گرفتــن اســکار دارنــد. اگــر می‌خواهیــد بــرای مراســم اســکار بـه‌روز باشــید ،اگــر مدتهاســت کــه فیلمــی ندیده‌ایــد و یــا چنــد ســاعتی می‌خواهیــد از ایــن دنیــا فــرار کنیــد و بــه اتاقــی تاریــک پنــاه ببریــد و بــا دیگــران بــه صحنــه خیــره شــوید و از یــک کار هنــری لــذت ببریــد ،ایــن ۷فیلــم را از دســت ندهیــد. -۱فیلــم ســه بیلبــورد خــارج از ابینــگ، میــزوری بــه تازگــی بــه نمایــش درآمــده اســت .ایــن ســومین کار «مارتیــن مــک دانــا» اســت .پیش‌تــر او فیلم‌هــای در بــروژ در ســال ۲۰۰۸و هفــت در روانــی ســال ۲۰۰۱ را کارگردانــی کــرده بــود کــه بــا هــر دو فیلــم شــاهد افزایــش طر فد ا ر ا نــش بعــد از اکــران ایــن فیلم‌هــا بــود .او برنــده جایــزه بهتریــن متــن نمایشــنامه از فســتیوال فیلــم ونیــز شــد و هــر دو بازیگــر اصلــی فیلــم ،فرنســیس مــک دونــا و ســم راکــول، احتمــاال نامــزد جوایــز بهترین بازیگــران زن
30
فصل فیلم دیدن است! محسن کرمانی
و مــرد خواهنــد شــد .مــک دونــا ســبک طنــز خــودش را هــم بهبــود بخشــیده و فیلم‌هایــش تکرارناشــدنی و شــجاعانه هســتند کــه طرفدارانــش انتظــار اکرانــش را می‌کشــند. -۲فیلــم شــکل آب افســانه دیگــری اســت از «گیلرمــو دل تــورو» کــه از ۸ دســامبر در سراســر کشــور اکــران عمومــی شــده اســت .فیلــم در دوران جنــگ ســرد آمریکا اســت و داســتان «ســلی هاوکینگز» را دنبــال می‌کنــد کــه قهرمــان داســتان اســت و در یک آ ز ما یشــگا ه مخفــی دولتی کار می‌کنــد. او بــه طــور نا گها نــی ی چیــز کشــف را می کنــد . قهر مــا ن داســتان یــک فــرد َکــر و الل اســت و ایــن یعنــی دیالوگ کمتــر و داســتان گویی‌هــای تصویــری بیشــتر .ایــن داســتان فــوق العــاده یــادآور کارهــای گذشــته گیلرمــو اســت ماننــد هزارتــوی پــن و پســر جهنمــی کــه مهــارت عظیــم خــود را در داســتان‌گویی نشــان داد .فیلــم شــکل آب توجه‌هــا را در فســتیوال فیلــم تورنتــو بــه خــود جلــب کــرد و از هــم اکنــون و قبــل از اکرانــش دربــاره‌اش در کوچــه و خیابــان ســخن گفتــه می‌شــود .بــا اســم‌هایی چــون ســلی هاوکینگــز ،مایــکل شــانون ،اکتیویــا
اسپنســر و خــود گیلرمــو دل تــورو ایــن فیلــم در گروه‌هــای مختلــف اســکار از جمله بازیگـران مختلــف ،کارگردانــی و فیلمبــرداری عــرض انــدام خواهــد کــرد. -۳فیلــم مــن تونیــا هســتم احتمــاال داســتانی اســت کــه شــنیده‌اید .داســتان واقعــی و عجیبــی کــه «تونیــا هاردینــگ» داشــت و انگیــزه افراط‌گونــه‌ای کــه بــرای کســب قهرمانــی اســکیت نمایشــی داشــت .ایــن فیلــم بیشــتر روی شــخصیت تونیــا تمرکــز می‌کنــد و آنقــدر بــه حادثــه معــروف بــا «ننســی کریــگان» نمی‌پــردازد« .مارگــت رابــی» از هــم اکنــون شــانس زیــادی بــرای کســب جایزه بهتریــن بازیگــر نقــش اول زن را دارد .از کارگردانــی چــون «کریــگ گیلســپی» کــه فیلــم دوســت داشــتنی و غریــب الرس و دختــر واقعــی را بــه پــرده ســینماها آورد، ایــن فیلمــی شــیک و ریــگ دار و کمــدی اســت دربــاره درام یــک زندگــی واقعــی کــه زندگــی تونیــا را تحــت تاثیــر قــرار داده اســت .ایــن فیلــم هــم از ۸دســامبر اکــران آغــاز شــده اســت. -۴فیلــم بــازی مالــی اولیــن فیلــم «ارن ســوکین» اســت .یــک سرشــناس هالیــوودی کــه برنــده جایــزه اســکار بــرای نوشــتن فیلــم شــبکه اجتماعــی در ســال ۲۰۱۱شــد .او بــا دیالوگ‌هــای ســریع و شــوخ طبعــش شــناخته شــده اســت و طرفدارانــش مشــتاق هســتند بداننــد فیلمــی کــه او کارگردانــی می‌کنــد و اختیــار تــام دارد چگونــه خواهــد بــود. فیلــم داســتان زندگــی «مالــی بلــوم» اســت ،پوکربــاز پرطرفــدار کــه بــه اف بــی آی پیوســت .ســورکین ایــن فیلــم را بیشــتر بــه نقاشــی تشــبیه کــرده اســت تــا تاکیــد کنــد کــه ایــن فیلــم یــک مســتند نیســت« .جســیکا چســتین» در ایــن
سینما
فیلــم نقش‌آفرینــی می‌کنــد .فیلــم روز کریســمس در بعضــی از ســینماها و از روز ســوم ژانویــه در سراســر کشــور اکــران خواهــد شــد. فیلــم -۵ پایــان خــوش
فیلمــی اســت از یکــی از نیرومندتریــن و خالق‌تریــن هنرمنــدان در بــازار فیلــم امــروز« ،مایــکل هنکــه» .ایــن فیلــم درام ماجــرای یــک خانــواده پولــدار فرانســوی اســت در شــهر کالــه فرانســه و داســتان ،در دوران بحــران مهاجرتــی اروپاســت .هنکــه کــه بــرای شــاهکارهایی چــون روبــان ســفید ،پنهــان و معلــم پیانــو شــناخته شــده اســت و جایــزه بهتریــن فیلــم خارجــی در ســال ۲۰۱۲را بــرای آخریــن فیلمــش عشــق به‌دســت آورده اســت« .ایزابل ها پــر ت » ایــن در فیلــم بــازی می کنــد کــه ســال گذشــته بــرای بــازی خیــره کننــد ها ش در ال نامــزد جایــزه شــد. پایــان خــوش هــم امســال نامــزد جایــزه نخــل طــا شــد کــه گفتــه می‌شــود بازتــاب تاریکــی اســت از زندگــی و خانــواده و هماننــد ســایر کارهــای هنکــه تــا چنــد روز پــس از دیــدن فیلــم شــما را درگیــر خــود می‌کنــد .ایــن فیلــم هــم
ماننــد همــه فیلم‌هــای خــوب شــاید نیــاز داشــته باشــید کــه دوبــاره بــه تماشــایش بنشــینید. -۶فیلــم پســت فیلمــی کــه در خوش‌بینانه‌ترین حالــت ممکــن می‌تــوان آن را فیلمــی بــه نیــت اســکار دانســت .فیلمــی کــه در زمــان مناســب بــا آدم‌هــای مناســب بــه نمایــش در می‌آیــد تــا داوران اســکار را خوشــحال کنــد .فیلــم بــا بازیگــری مریــل اســتریپ و تــام هنکــس و بــه کارگردانــی اســتیون اســپیلبرگ بایــد هــم چنیــن تصــوری در پی‌داشــته باشــد .هــر کــدام آنهــا برنــده چندیــن بــاره جوایز اســکار هســتند. فیلــم دربــاره روزنامه واشــنگتن پســت اســت که مدارکــی را در خصــوص اســرار جنــگ ویتنــام بــا آمریــکا فــاش می‌کنــد و مریــل اســتریپ نقــش اولیــن ناشــر روزنامــه زن در آمریــکا را بــازی می‌کنــد. بــه عنــوان یــک فــرد خوش‌بیــن و طرفــدار درازمــدت اســتریپ ،می‌دانــم کــه اســتیون اســپیلبرگ فیلم‌هایــش را بــا هــدف خلــق یــک اثــر هنــری و بیشــتر بــرای مــردم می‌ســازد. شــاید نامــزدی اســکار بهتریــن بازیگــر زن هــم ردیــف اســم مریــل اســتریپ قــرار گیــرد ولــی نمی‌تــوان ادعــا کــرد کــه او لیاقتــش را بــرای هــر ۲۰فیلمــی کــه برایشــان نامــزد شــده ،نداشــته اســت .تــام هنکــس کــه جوایــز اســکار را بــرای بــازی در فیلم‌هــای فارســت گامــپ و فیالدلفیــا گرفتــه اســت و پیشــتر بــا اســپیلبرگ در فیلــم اگــه می‌تونــی منــو بگیــر کار کــرده ایــن بــار بــاز بــا ایــن کارگــردان بــه همــراه اســتریپ بــه کار پرداختــه اســت .تیمــی کــه همیشــه بهتریــن کارشــان را ارائــه می‌دهنــد و طرفــداران پروپــا قرصــی دارنــد کــه اســم آنهــا را بارهــا در مراســم اســکار ســال ۲۰۱۸خواهنــد شــنید. -۷فیلــم موضــوع فانتــوم دو غــول ســینمای مــدرن یعنــی «پــال تومــاس اندرســون»، کارگــردان و «دنیــل دی لوئیــس» ،برنــده بهتریــن بازیگــر مــرد را در کنــار هــم م ـی‌آورد. فیلمنامــه اصلــی کــه توســط پــال تومــاس
اندرســون نوشــته شــده دنیــل دی لوئیــس بازیگــر را مجــاب کــرد کــه ایــن فیلــم را بعــد از آخریــن کارش ،لینکلن ،بــازی کند. لینکلــن در ســال ۲۰۱۲ ســا خته شــد و دی لو ئیــس بــرای ایفــای نقشــش بر نــد ه ا ســکا ر بهتر یــن بازیگــر مــرد شــد .از آخریــن کار ایــن دو بــا هــم یعنــی فیلــم خــون بــه پــا خواهــد شــد معمــوال بــه عنــوان بهتریــن فیلــم دو دهــه اخیــر یــاد می‌شــود و مــورد ســتایش تماشــاچیان و نقــادان اســت. اگرچــه اینــکار اخیــر می‌توانــد آخریــن بــازی دی لوئیــس هــم باشــد چــرا کــه او اوایــل امســال اعــام بازنشســتگی کــرد .او حتمــا ایــن فیلــم را بســیار دوســت داشــته کــه خواســته آخریــن فیلمــش باشــد .دی لوئیــس در ایــن فیلــم نقــش یــک طــراح لبــاس را در ســال ۱۹۵۰ در لنــدن بــازی می‌کنــد کــه زندگــی‌اش بــا دیــدن المــا (بــا بــازی ویکــی کریپــس) تحــت تاثیــر قــرار می‌گیــرد. ایــن فیلــم روز کریســمس اکــران عمومــی خواهــد شــد ولــی در نیویــورک یــک هفته زودتــر در تعــدادی ســینمای منتخــب بــه نمایــش در خواهــد آمــد.
31
کتاب
آمیــزش دانــش اســتعماری و بازتولیــد و غنــای ایــن دانــش در دســتگاه‌های دولتــی در افغانســتان بــود .دانــش اســتعماری * نقدی بر کتاب و روایــت دولتــی‌ای کــه مبتنــی بــر سیاســتی بــود کــه در آن افغان‌هــا تاریــخ و گذشــته‌ی تمدنــی متفاوتــی بــا همســایگانی چــون ایــران و جمهوری‌هــای آســیای میانــه داشــته باشــند. بــر اســاس ایــن روایــت ،تاریــخ افغانســتان بــه ســه دوره‌ی تاریخــی آریانــا ،بــه عنــوان دوران پیــش از اســام ،خراســان تاریخــی ،پــس از ظهــور اســام و افغانســتان کــه عمــق تاریخــی آن گویــی بــه دوران احمدشــاه ابدالــی ( )۱۷۴۷می‌رســد تقســیم می‌شــود. در ایــن گفتمــان رســمی ،افغانســتان تاریخــی دارای نشــانه‌هایی دموکراتیــک اســت کــه دولت‌هــای آن از طریــق لویه‌جرگه‌هــا تشــکیل شــده‌اند .در ایــن روایــت از مقاومــت افغان‌هــا در برابــر کتــاب «شــکل‌گیری دولــت در افغانســتان ،تاریــخ نظــری و بیگانــگان متجــاوز بــا شــکوه تمــام یــاد می‌شــود .ایــن روایــت سیاســی» نوشــته‌ی دکتــر مجیب‌الرحمــان رحیمــی (آی.بــی. رســمی همچنیــن نقــش اســتعمار را در ایجــاد دولــت افغانســتان توریــس ،اکتبــر ، )۲۰۱۷امســال در لنــدن و نیویــورک چاپ شــده نمی‌پذیــرد و بــه افغان‌هــا (پشــتون‌ها) به‌عنــوان مالــکان اصلــی اســت .ایــن کتــاب می‌خواهــد تاریــخ شــکل‌گیری دولــت در ایــن ســرزمین در تاریــخ هویــت می‌بخشــد .ایــن گفتمــان در افغانســتان را واکاوی و بازســازی کنــد. روایــت رســمی خــود حضــور ســایر اقــوام را کم‌رنــگ می‌ســازد دکتــر رحیمــی بدیــن بــاور اســت کــه هویــت دولتــی بــه نــام و بــه آنهــا در نشــانه‌های ملــی ســهمی نمی‌دهــد .نویســنده در افغانســتان ،آن گون ـ ه کــه در تاریــخ رســمی ســاخته و پرداختــه ایــن کتــاب بــر ایــن بــاور اســت کــه نهادهــای آکادمیــک غربــی، شده‌اســت ،بــا ســندها و حقایــق تاریخــی هم‌خوانــی نــدارد و برپای ـه‌ی دانــش اســتعماری و پسااســتعماری ،توجــه زیــادی بــه در نتیجــه ،روایتــی برســاخته و معطــوف بــه قــدرت اســت .دکتــر پشــتون‌ها کرده‌انــد و در ایــن رحیمــی بــر ایــن بــاور اســت کــه مطالعــات تاجیک‌هــا ،هزاره‌هــا برخــاف روایــت رســمی ،افغانســتان در ایــن کتــاب ،بــا مراجعــه به گســتره‌ی وســیعی و ازبک‌هــا غایب‌انــد .ایــن کتــاب امــروز برآینــد رقابت‌هــای دو قــدرت از متــون تاریخــی اســتعماری ،پسااســتعماری و تــاش دارد تــا بــه بازنمایــی اســتعماری در دوران «بــازی بــزرگ» بومــی ،معاهده‌هــا ،نقشــه‌های جغرافیایــی و حاشــیه‌های دانــش اســتعماری در قــرن نوزدهــم اســت .انگلیس‌هــا و توجــه کنــد و توجــه آکادمی‌هــای روس‌هــا در ایــن زمــان هــر کــدام بــه مباحــث تئوریــک ،مولــف می‌خواهــد روشــن غربــی را بــه ایــن حاشــیه جلــب ســمت آســیای میانــه و هندوســتان کنــد کــه اگــر گفتمــان رســمی ،گفتمانــی کنــد. در حــال پیشــروی بودنــد و پــس سیاســی و مبتنــی بــر خصومــت اجتماعــی اســت .کتــاب شــکل‌گیری دولــت ،اثــر از دو جنــگ مــردم افغانســتان بــا مجیب‌الرحمــان رحیمــی ،بــا ایــن امپراطــوری بریتانیــا ،افغانســتان در پیش‌فــرض ،بــه پرســش‌هایی هیــات یــک دولــت حایــل بــا مرزهــای مشــخص وارد سیســتم می‌پــردازد چــون :آیــا ایــن روایــت آن‌گونـ ه کــه حکومت‌هــا از آن دولت‌هــای اروپامحــور تحــت قیمومیــت امپراطــوری بریتانیــا دفــاع می‌کننــد یــک روایــت موثــق تاریخی‌ســت؟ افغانســتان شده‌اســت .ســپس بــرای اینکــه ایــن دولــت پسااســتعماری در چــه زمانــی بــه وجــود آمــده اســت؟ افغان‌هــا چــه کســانی قــوام یابــد ،بریتانیایی‌هــا تــاش کردنــد تــا پایه‌هــای یــک دولــت هســتند؟ چگونــه و در کــدام زمــان ایــن دولــت بــا نــام و هویــت پسااســتعماری را در ایــن جغرافیــای نوظهــور تحــت رهبــری امیــر افغانســتان در تاریــخ ظهــور کــرد؟ عبدالرحمــان خــان ( )۱۹۰۱-۱۸۸۰بنــا نهنــد .قــدرت اســتعماری در ایــن کتــاب ،بــا مراجعــه بــه گســتره‌ی وســیعی از متــون در کنــار ایجــاد ایــن دولــت ،آنهــا را بــا ایجــاد ایدئولــوژی، تاریخــی اســتعماری ،پسااســتعماری و بومــی ،معاهده‌هــا، موسســات دولتــی ،و کمک‌هــای مالــی پشــتیبانی کــرد و پــس نقشــه‌های جغرافیایــی و مباحــث تئوریــک ،مولــف می‌خواهــد از اســتقالل ،روایــت تاریخــی‌ای کــه شــکل گرفــت ،محصــول روشــن کنــد کــه اگــر گفتمــان رســمی ،گفتمانــی سیاســی و
شکل‌گیری دولت در افغانستان میم .مازیار
32
کتاب
مبتنــی بــر خصومــت اجتماعــی اســت ،دال مرکــزی ایــن روایــت چیســت و گره‌گاه‌هــای گفتمانــی آن کدام‌هاســت؟ اگــر ایــن گفتمــان روایتــی غیــر فراگیــر اســت ،در ایــن روایــت هویــت چــه
State Formation in Afghanistan: A Theoretical and Political History By Mujib Rahman Rahimi Hardcover: 304 pages Publisher: I.B. Tauris & Co Ltd Language: English
کســانی حــذف شــده و ایــن سیاســت حــذف چه‌گونــه اعمــال شــده اســت؟ فرضیــه‌ی کتــاب ایــن اســت کــه افغانســتان بــر خــاف گفتمــان رســمی ،دارای عمــق تاریخــی مــورد ادعــای ایــن گفتمــان نیســت. بــه نظــر نویســنده و بــا اســتفاده از نظریــه‌ی ﻓﻮﻛﻮ (نظریــه‌ی داﻧﺶ ،ﻗﺪرت و رژﻳﻢ ﺣﻘﻴﻘﺖ) ،گفتمــان رســمی شــکل‌گیری دولــت بــه عنــوان تنهــا رژیــم حقیقــت همــواره مــورد حمایــت دولــت قــرار داشــته اســت ،همچنیــن ،نویســنده بــاور دارد کــه افغانســتان برآینــد تعامــات درون‌جــوش سیاســی-اقتصادی یــا زاده‌ی ســنت فرهنگــی و روشــنفکری بومــی نیســت .نویســنده را بــاور آن اســت کــه افغانســتان برســاخته‌ی اســتعمار و در دوران رقابت‌هــای اســتراتژیک انگلیس‌هــا و روس‌هــا در قــرن نوزدهــم ســاخته شــده اســت .نویســنده همچنیــن بدیــن بــاور اســت کــه افغان‌ها(پشــتون‌ها) پــس از تســلط یافتــن بــر ایــن جغرافیــای اســتعماری ،تحــت تاثیــر دانــش اســتعماری و پسااســتعماری و بــا حــذف هویــت ســایر اقــوام ایــن ســرزمین ،روایتــی غیریت‌ســاز را برســاخته‌اند .نویســنده همچنیــن ادعــا می‌کنــد کــه پــس از ســال( ، )۱۹۷۰ایــن گفتمــان رســمی ،نظــم نمادیــن و ســلطه‌ی پشــتونی آن بــا چالــش مواجــه شــده اســت و در واقــع ،ایــن گفتمان بــا بحــران هژمونیــک مواجــه شــده اســت. پــس از ایــن تزلــزل گفتمانــی ،اقــوام ســرکوب شــده‌ی غیــر پشــتون دوبــاره در تاریــخ سیاســی ایــن کشــور ظهــور کردنــد و نــه تنهــا گفتمــان رســمی را بــه چالــش کشــیدند ،بلکــه بــا بلندکــردن صــدای اســتعمارزدایی ،کلیــت ایــن روایــت را بــه نفــع یــک روایــت فراگیــر و همه‌شــمول تغییــر دادنــد .نویســنده بــاور دارد کــه ایــن بحــران هژمونیــک در دوران پســا-تزلزل ،وارد دوره‌ای از مواجهــه بــا گفتمان‌هــای رقیــب شــده اســت. نویســنده در ایــن کتــاب از چارچــوب نظریــه‌ی جامعــه شــناختی «گفتمــان» الکالو و موفــه اســتفاده می‌کنــد تــا پاســخ‌هایی بــه پرسـش‌های طــرح شــده بدهــد .نویســنده در ایــن کتــاب گســتره‌ی وســیعی از نظری ـه‌ی «هژمونــی» گرامشــی ،نظری ـه‌ی «ایدئولــوژی» آلتوســر« ،تبارشناســی و دیرینه‌شناســی» فوکــو ،مطالعــات پسااســتعماری ادوارد ســعید ،روانــکاوی لــکان و «شالوده‌شــکنی» دریــدا ،نظریــه‌ی «گفتمــان» دیویــد هــوارث را به‌هــم می‌آمیــزد تــا گفتمــان رســمی تاریخــی را فــرو ریــزد. نویســنده از اصطــاح «کثرت‌گرایــی رقابتــی» موفــه در ســنت پساســاختارگرایی اســتفاده می‌کنــد تــا «گفتمــان حــوزه‌ی مشــترک تمدنــی» را کــه تــز اصلــی ایــن کتــاب اســت ،به‌عنــوان گفتمانــی طــرح کنــد کــه به‌جــای خصومــت ،ریشــه در رقابــت دموکراتیــک دارد و به‌جــای تقســیم اقــوام افغانســتان بــر اســاس مــا و دیگــران
33
کتاب
به‌شــدت ســرکوب شــده‌اند. (منطــق تفــاوت) بــر یکدیگرپذیــری تکیــه دارد؛ یعنــی گفتمــان در بســتر چنیــن گفتمانــی ،روابــط گروه‌هــای رقیــب بــر مبنــای حــوزه‌ی تمدنــی مشــترک در بســتری کثــرت گــرا در داخــل «مــا»« ،داخلی»هــا و «آن‌ها»«،خارجی‌هــا» ،در هیــات رابطــه‌ی افغانســتان و در ســطح حــوزه‌ی تمدنــی. دوست/دشــمن شــکل گرفته‌اســت. نویســنده هــدف خویــش از ایــن کار تئوریــک را یاری‌رســاندن بــه نویســنده در برابــر ایــن گفتمــان ،گفتمــان دموکراســی کثرت‌گــرای کاهــش تنــش در زمــان پســا-بی‌جایی و حــل بحــران هژمونیــک فراگیــر را پیشــنهاد می‌کنــد کــه در آن خصومــت بــه رقابــت گفتمــان اســتعماری و پسااســتعماری بــرای رســیدن بــه روایتــی دموکراتیــک و دشــمن بــه رقیــب مبــدل می‌شــود و از طریــق بدیــل می‌نامــد. میکانیزم‌هــای دموکراتیــک ،هــر گروهــی می‌توانــد خواســته‌ی خــود نویســنده ،ایــن پژوهــش در حــوزه‌ی علــوم انســانی و در زمینـه‌ی را مطــرح کنــد .او هــدف از ایــن تــز را زدودن تنش‌هــای قومــی در تاریخــی را چالش‌برانگیــز عنــوان می‌کنــد و بــر آن اســت تــا افغانســتان عنــوان می‌کنــد و بــرای رســیدن بــه راه حــل نهایــی در نظــم نمادیــن را متزلــزل ســازد .نویســنده می‌گویــد ایــن تحقیــق بعــد داخلــی زیــر و زبــر شــدن ایــن روایــت رســمی را بــه نفــع تحقــق بــا رویکــرد «تبارشناســی شالوده‌شــکنانه» ،در جســت‌وجوی یــک روایــت فراگیــر پیشــنهاد می‌کنــد و آن را پیــش شــرط هرگونــه یافتــن امکان‌هایــی اســت کــه ســوژه ،خویشــتن را از «اســارت آشــتی و اجمــاع می‌دانــد. ایدئولوژیــک» یــا «مانــدن در اســارت یــک تصویــر» کــه ســوژه را دکتــر رحیمــی بــه دلیــل گســتردگی ســویه‌ی ضدتمدنــی روایــت از خودبودگــی و تحقــق خویشــتن بــاز مــی‌دارد ،آزاد کنــد. برســاخته در کشــورهای منطقــه و ادامـه‌ی تنــش برســر ایــن روایــت ایــن کتــاب بعــد از بازســازی روایــت رســمی شــکل‌گیری در بعــد منطقـه‌ای ،گفتمــان حــوزه‌ی دولــت در افغانســتان ،بــا اســتفاده از نظریــه‌ی گفتمــان و تحلیــل نویســنده ،ایــن پژوهــش در حــوزه‌ی علــوم مشــترک تمدنــی را پیشــنهاد می‌کنــد و آن را به‌عنــوان دســتاویز گفتمــان ،یــک دال مرکــزی و انســانی و در زمین ـه‌ی تاریخــی را چالش‌برانگیــز نهایــی ،پیــش روی گروه‌هــای ســه گــره‌گاه بــرای ایــن روایــت نظــم تــا اســت آن بــر و کنــد ی م عنــوان متخاصــم می‌گــذارد. می‌یابــد .نویســنده برایــن بــاور ســازد. متزلــزل را نمادیــن نویســنده از الکالو نقــل قــول اســت کــه روایــت شــکل‌گیری می‌کنــد کــه هژمونیــک ســاختن دولــت در افغانســتان ،در محــور ایــن یــک گفتمــان ،تنهــا از طریــق ایجــاد یــک دال تهــی ممکــن اســت؛ دال مرکــزی و ســه گــره‌گاه اصلــی روایــت مفصــل بنــدی شــده دال تهــی‌ای کــه بتوانــد گفتمان‌هــای متفــاوت را در کنارهــم بــا اســت و بــر ایــن اســاس ،نویســنده تمامــی مباحــث تاریخــی و درســت کــردن زنجیــره‌ای هــم عــرض و بــا تهــی کــردن بخشــی از نظــری خــود را روی یــک دال مرکــزی و ســه گــره‌گاه در گفتمــان محتــوای آن گفتمــان مفصــل بنــدی کنــد تــا گفتمــان بــه کیفیتــی تاریخــی شــکل‌گیری دولــت در افغانســتان متمرکــز کــرده اســت؛ برســد کــه بتوانــد همــه‌ی گفتمان‌هــای دیگــر را بــا گره‌گاه‌هــای افغانســتان و افغان‌هــا ،لحظــه‌ی شــکل‌گیری و ظهــور دولــت و گفتمانی‌شــان بازنمایــی کنــد. باالخــره ســنت لویه‌جرگــه و تجــاوز و مقاومــت. بــرای رســیدن بــه ایــن هــدف ،دکتــر رحیمــی گفتمــان تمــدن در نتیجه‌گیــری کتــاب ،نویســنده از مباحــث طــرح شــده در مشــترک را به‌عنــوان یــک دال تهــی پیشــنهاد می‌کنــد .او اســتدالل فصل‌هــای پیشــین بهــره گرفتــه و بــه ایــن نتیجــه می‌رســد کــه می‌کنــد کــه پــس از آمــدن اســتعمار ،نقشــه‌ی سیاســی منطقــه گفتمــان رســمی شــکل‌گیری دولــت در افغانســتان ،بــر محــور دال دچــار دگرگونــی شــد و و وضعیتــی شــکل گرفــت کــه او «دولت‌هــای مرکــزی افغانســتان و افغان‌هــا و گره‌گاهــای گفتمانــی جرگــه جدیــد پسااســتعماری» می‌نامــد؛ تحمیــل دولت‌هایــی شــبیه و لویه‌جرگــه و اســطوره‌ی تجــاوز و مقاومــت ابــداع شــده اســت. دولت‌هــای اروپایــی بــا ســه واکنــش پــان ترکیســم ،پــان ایرانیســم دکتــر رحیمــی بدیــن بــاور اســت کــه دولت‌هــای افغانســتان بــا و ناسیونالیســم دولتــی ،بــه شــیوه‌ی دولــت ســازی از بــاال بــه پاییــن گرایش‌هــای ناسیونالیســتی ،دال‌هــای شــناور ایــن گفتمــان را به‌دســت نخبــگان ناسیونالیســت سیاســی. حــول محــور دال‌هــای مرکــزی مفصــل بنــدی کرده‌انــد و بــرای نتیجه‌گیــری دکتــر رحیمــی نشــان می‌دهــد کــه نــه پــان ترکیســم هژمونیــک کــردن ایــن گفتمــان به‌عنــوان یگانــه رژیــم حقیقــت، بــه اهــداف خــودش در منطقــه رســید ،نــه پان‌ایرانیســم و همچنیــن دیگــر پروژه‌هــای مخالــف سیاســی را از میــدان روایــت رســمی ناسیونالیســم دولتــی نیــز در افغانســتانی کــه دارای تکثــر قومــی و بیــرون رانده‌انــد .دولت‌هــا رونــد روایــت رســمی را کنتــرل زبانــی اســت بــا وجــود تــاش بــرای انحصــار تاریــخ بــه نــام یــک قــوم و ســازماندهی کرده‌انــد و گفتمان‌هــای رقیــب یــا ممنــوع یــا
34
کتاب
خــاص در روایــت تاریخــی ،نتوانســته اســت بــه ایــن هــدف برســد. از نظــر دکتــر رحیمــی ،خوانش‌هــای انحصــار گرایانــه در منطق ـه‌ی مــا بــا شکســت مواجــه شــده‌اند و بــه جــای روابــط تنــش آلــود مبتنــی بــر دوســت /دشــمن ،زمینــه بــرای ظهــور گفتمانــی فراگیــر در دوران جهانــی شــدن و همکاری‌هــای منطقــه‌ای فراهــم شــده اســت. او ایــن تــز را از چنگیــز پهلــوان ،نظریه‌پــرداز حــوزه‌ی مشــترک تمــدن ایرانــی وام می‌گیــرد .چنگیــز پهلــوان ،همـه‌ی اقــوام منطقــه را بــا وجــود زیســتن در جغرافیاهــای سیاســی گوناگــون و بــا وجــود تنــوع قومــی و زبانــی و مذهبــی ،در شــکل‌گیری تمدن ایرانی ســهیم می‌دانــد .چنگیــز پهلــوان همچنیــن زبــان فارســی را به‌عنــوان زبــان میانجــی یــا زبــان بیــن قومــی ایــن تمــدن در منطقــه مــا عنــوان می‌کنــد و آن را امکانــی بــرای رشــد و گفت‌وگــوی زبان‌هــا و فرهنگ‌هــای ایــن تمــدن می‌دانــد. کتــاب شــکل‌گیری دولــت درافغانســتان ممکــن اســت بــا ذایق ـه‌ی بســیاری جــور در نیایــد ،امــا کتابی‌ســت علمــی و نویســنده توانســته اســت هم ـه‌ی ادعاهایــش را بــا اســناد انکارناپذیــر تاریخــی اثبــات کنــد. ایــن کتــاب بــدون هیــچ مبالغــه‌ای ،بــه لحــاظ روش تحلیــل، گســتردگی منابــع و اهمیــت تئوریــک ،یکــی از کتاب‌هــای ارزشمندی‌ســت کــه تــا کنــون دربــاره افغانســتان نوشــته شــده اســت. اگرچــه دریافــت تــز اصلــی کتــاب و مباحــث آن تنهــا و تنهــا از طریــق خوانــدن کتــاب ممکــن اســت و پی‌گرفتــن آن بــا روشــی کــه کتــاب بــر آن اســاس آن نوشــته شــده اســت؛ امــا مــن همـه‌ی تالشــم را به‌کارگرفتــم تــا بــرای خواننــده ،از میــان انبوهــی از اطالعــات تاریخــی و تئوریــک ،خــط ســیر فشــرده‌ی مضمــون یــا طــرح بنیادیــن کتــاب را ترســیم کنــم .در پایــان ،چیــزی کــه می‌خواهــم به‌عنــوان یــادآوری بــه آن اشــاره کنــم ایــن اســت کــه ایــن کتــاب بیــش از آنکــه دربــارهی شــکل‌گیری دولــت در افغانســتان باشــد ،بــه واکاوی روایــت رســمی شــکل‌گیری دولــت در افغانســتان می‌پــردازد. (* متــن مفصل‌تــر ایــن مقالــه ،پیــش از ایــن در روزنام ـه‌ی «هشــت صبــح» افغانســتان منتشــر شــده اســت).
Advertise Your Business in
Persian Life Magazine Call (207)-613-6972
NYC Ketab
تنها کتابفروشی فارسی‌زبان نیویورک با تازه‌های نشر فارسی ،در ایران و انتشاراتی‌های خارج از کشور.
The only official Persian bookstore in NYC with latest published books from Iran and abroad. Our staff can help you to pick a gift.
)222 Broadway (on Fulton St. 19th Floor New York, NY 10038
www.nycketab.com 35
تجربه‌ها
قصه از كجا شروع شد؟
مائده سلیمانی‌فر
مهاجــرت قصه‌هــای تلــخ و شــیرین زیــادي بــا خــودش داره .یكــي از چیزهایــی كــه کمبــودش به‌شــدت احســاس می‌شــد ،وجــود گروه‌هــای فرهنگــي بــود كــه بعــد از كار و درس ،بنشــینی جایــی و بــا یــك عــده آدمــی كــه عالیــق مشــترك داریــن ،لحظه‌هاتــون رو تقســیم كنیــن. صبــح روز شــنبه ١٠ژوئــن بــود كــه وقتــي از خــواب بیــدار شــدم، احســاس كــردم امــروز روزشــه؛ روزي كــه بعــد از حــدود دو ســال و نیــم مهاجــرت ،چیــزی رو كــه نیســت ،خــودم بســازم تــا شــاید زندگــي خوبی‌هــا و خوشــگلی‌هاش رو بیش‌تــر نشــون بــده. همــه چیــز از یــك پســت فیســبوك در صفح ـه‌ی نیازمندی‌هــای ایرانیــان نیویــورك شــروع شــد .كــم كــم آد م‌هــا جمــع شــدند و یــك گــروه تلگرامــی ایجــاد شــد و بعــد هــم قــرار اول؛ كــه البتــه فقــط ٤نفــر بودیــم. تــوي كافــه نشســتیم و حــرف زدیــم از اینکــه چه‌جــوری گــروه رو ببریــم جلــو و هــر هفتــه بچــه هــا یــك متنــي بنویســند و نقــد كنیــم و از هــم یــاد بگیریــم. امــا بــرای اینکــه گــروه شــكل رســمی‌تری بــه خــودش بگیــره، نیازمنــد جــای ثابتــی مثــل یــك فرهنگســرا بودیــم كــه بشــه جلســات رو بــا خیــال راحــت و بــدون ســر و صــدای اطــراف برگــزار كــرد. شــروع كــردم بــه جســت‌وجو و در نهایــت از روی صفحــه‌ی فیســبوك گــروه «آیــكان» ،بــا «مرکــز فرهنگــي پارســیان نیویورك» آشــنا شــدم .ایمیــل زدم و ازشــون پرســیدم كــه آیــا چنیــن فعالیــت هایــی رو حمایــت مــي كننــد؟ و جوابــي كــه پــر از امیــد بــود. جلس ـه‌ای گذاشــته شــد و صحبت‌هــا انجــام شــد و تــا امــروز كــه چهــار مــاه از ایــن اتفــاق می‌گــذره ،هفتــه اي یــك بــار اونجــا
جمــع می‌شــیم و حالمــون خــوب می‌شــه. حــال خــوب؛ یعنــي وقتــي راضیــه ،تنهــا آدم حرفـه‌ای ایــن گــروه آماتــور ،طــوری كارت رو بــا نكته‌ســنجي نقــد می‌کنــه كــه اگــه یه‌وقــت ازت تعریــف كنــه ،دلــت غنــج میــره .حــال خــوب؛ یعنــي مینــا همیشــه نگرانــه كــه نكنــه جلســاتمون تشــكیل نشــه و حتــي اگــه چیــزی ننوشــته باشــه ،ســعی می‌کنــه شــركت كنــه. حــال خــوب؛ یعنــي پوریــا بــا اون صــدای رســاش نوشــته‌اش رو می‌خونــه و ماهــا رو می‌بــره تــوی یــك دنیــای پــر از وهــم كــه آنقــدر خــوب توصیفــش می‌کنــه؛ گاهــي نمی‌دونیــم ایــن ور دیواریــم یــا اون ور .حــال خــوب؛ یعنــی نــگاه علــي وقتــي بعــد از شــنیدن یــه متــن دلنشــین ،ســرش رو بلنــد می‌کنــه و بــا لذتــي كــه تــو چشاشــه ،می‌خــواد اولیــن نفــری باشــه كــه نظــر م ـی‌ده. حــال خــوب؛ یعنــي حضــور مرضیــه كــه بــا اینکــه تــازه بــه مــا پیوســته ،اون‌قــدر منظــم و پایه‌ســت كــه می‌شــه روش حســاب كــرد .حــال خــوب؛ یعنــي شــنیدن توصیفــات بی‌نظیــر شــبنم و مســت شــدن از توانایـی‌اش در قطــار كــردن كلمــات .حــال خــوب؛ یعنــي پیگیــری آنــی ،حتــا وقتــی ســفر بــود ،تــا جــا نمونــه از گــروه .حــال خــوب؛ یعنــي حضــور امیــر و ســمانه و مریــم و مرجــان كــه بــا اینکــه االن دیگــه نیســتن ،امــا تــوی ایــن حــال خــوب مــا نقــش داشــتند. حــال خــوب؛ یعنــي یــك عــده آدم تــوی هیاهــوی ایــن زندگــی، یادشــون بمونــه بــه چه‌چیزهایــی عالقــه دارن و واســش تــاش كنــن؛ حتــا اگــه فقــط یــك گــروه آماتــور نویســندگي باشــه. آدم‌هایــی كــه فرســنگ‌ها دور از كشورشــون ،دلخوشــی‌های كوچكشــون رو بــه زبــان مــادری زندگــي می‌کننــد .حــال خــوب؛ یعنــي مــا …
هنوز عادت نکرده‌ام!
اولدوز
لباس‌هــا را دســته دســته از هــم جــدا کــرده‌ام؛ دســته‌ی آب داغ ،دســته‌ی آب ولــرم و دســته‌ی آب ســرد .مایــع لباس‌شــویی را هــم می‌ریــزم تــوی ماشــین‌ها و بعــد جلــو هــر ماشــین می‌ایســتم و یــک مشــت ســکه ۲۵ســنتی از جیــب پیراهنــم بیــرون م ـی‌آورم و می‌انــدازم تــوی جــا ســکه‌ای ماشــین. بــا هــر تلــق و تلــوق ســکه‌ها ،مــن هــم یــک بــد و بیــراه نثــار می‌کنــم؛ بــه خــودم ،بــه مهاجــرت ،بــه آمریــکا ،بــه لبــاس چرک‌هــا ،بــه ســکه‌های ۲۵ســنتی ،بــه تلویزیــون روشــن در رختشــوی‌خانه و بــه هــر چــه در آن دم بــه ذهنــم می‌رســد. بــه بســیاری از چیزهــای خــوب و بــد مهاجــرت عــادت کــردم؛ بــه شــرایط ســختی کــه بــرای اطرافیانــم بعیــد بــود کــه مــن بتوانــم بــا‌‌آن کنــار بیایــم ،امــا هنــوز بعــد از هفــت ســال ،بــه شســتن لبــاس در رختشــوی‌خانه‌های عمومــی عــادت نکــرده‌ام!
36
Persian Language Program Learn Persian (Farsi) or Dari, fast and easy. NYPC’s unique method of teaching has made learning Persian colorful and logical. We are native, experienced and licensed teachers and havebeen in the business since 2009.
contact@nypersiancenter.org
یک سال تحویل رایگان در منزل
قالی و فرش‌شویی One year free delivery Carpet cleaning شامره‌های متاس (346)-610-7205 (646)-417-1618 ارزیابی رایگان تعویض فرش کهنه با نو 3901 Liberty Avenue, Unit 9 North Bergen, NJ 07047 37
222 Broadway (on Fulton St.), 19th Floor New York, NY 10038
مشاوره در زمینه
اجاره و خرید و فروش ملک در پنج منطقه شهر نیویورک اجاره بدون کردیت و یا اسپانرس برای تازه‌واردها :ایمیل متاس ssharif@lgfairmont.com Advertise Your Business in
Persian Life Magazine Call (207)-613-6972
حقوق
از ســوی عــده‌ی زیــادی ،پرس ـش‌های بســیاری دربــارهی راه‌هــای مهاجــرت بــه آمریــکا مطــرح می‌شــود. در پاســخ ،به‌طــور خالصــه می‌تــوان گفــت کــه همــه‌ی گزینه‌هــای ورود بــه آمریــکا؛ ماننــد ویــزای دانشــجویی ،ورود اعضــای خانــواده ،احــراز شــرایط کار و ســرمایه گــذاری و ...در اختیــار عالقه‌منــدان گذاشــته شــده اســت. در ایــن نوشــتار ،نخســت بــه انــواع مهاجــرت و ویزاهــای مهاجرتــی خواهیــم پرداخــت و در ادامــه بــه پی‌آمدهــا و تبعــات نقــض قوانیــن مهاجرتــی اشــاره خواهیــم کــرد.
دانستی‌های مهاجرت حقوقی
الف :انواع مهاجرت: )۱مهاجرت از طریق دانشجویی: چیــزی به‌نــام مهاجــرت از طریــق دانشــجویی در آمریــکا وجــود نــدارد .بــرای دانشــجویان خارجــی ،ویــزای غیرمهاجرتــی صــادر می‌شــود ،امــا ممکــن اســت پــس از پایــان تحصیــل ،از طریــق دریافــت پیشــنهاد کار یــا در صــورت داشــتن رزومـه‌ی بســیار قــوی بتواننــد بــرای تغییــر وضعیــت بــه اقامــت دایــم و دریافــت گریــن کارت درخواســت و اقــدام کننــد .هیــچ تضمینــی بــرای دریافــت پیشــنهاد کار پــس از پایــان تحصیــات وجــود نــدارد. )۲مهاجرت از طریق موقعیت کاری: بــرای مهاجــرت از طریــق پیشــنهاد کار ،بایــد توســط یــک کارفرمــای معتبــر آمریکایــی پیشــنهاد کار ارایــه شــود .کارفرمــا بایــد ثابــت کنــد کــه توانایــی پرداخــت Prevailing Wageرا دارد و نیــز نشــان دهــد کــه پــس از انتشــار آگهــی اســتخدام به‌گونـه‌ای کــه در قانــون مقــرر شــده اســت ،نتوانســته موقعیــت کاری مــد نظــر را بــا افــراد مقیــم آمریــکا پــر کنــد .در دولــت فعلــی در ایــن رابطــه ســختگیری زیــادی می‌شــود. مهاجــرت بــدون نیــاز بــه پیشــنهاد کار و اسپانســر ،صرفــا مخصــوص نخبــگان علمــی ،ورزشــی ،اقتصــادی و فرهنگی‌ســت و شــرایط احــراز آن دشــوار اســت. )۳مهاجرت از طریق خویشاوندان: ویــزای نامــزدی :صرفــا شــهروندان آمریــکا (و نــه دارنــدگان گریــن کارت) می‌تواننــد بــرای نامــزد خــود درخواســت صــدور ویــزای نامــزدی یــا K1ارایــه دهنــد .صــدور ایــن ویــزا حــدود ۹مــاه طــول می‌کشــد و فــرد از تاریــخ ورود بــه آمریــکا ۹۰روز وقــت دارد بــا نامــزد خــود ازدواج کنــد .پــس از ازدواج ،فــرد می‌توانــد بــرای دریافــت گریــن کارت اقــدام کنــد. فرزنــدان :اگــر فرزنــد بــاالی ۲۱ســال شــهروند آمریــکا مجــرد باشــد،
38
حــدود ۶ســال و اگــر متاهــل باشــد، حــدود ۱۲ســال از تاریــخ درخواســت در نوبــت می‌مانــد .در ایــن مــدت امــکان اخــذ ویــزای توریســتی یــا هــر نــوع ویــزای غیرمهاجرتــی دیگــری
وجــود نــدارد. فرزنــدان مجــرد بــاالی ۲۱ســال دارنــدگان گریــن کارت ،حــدود ۶ ســال بایــد در نوبــت بماننــد .امــکان درخواســت گریــن کارت بــرای فرزنــدان متاهــل وجــود نــدارد. خواهــر یــا بــرادر شــهروندان آمریــکا :حــدود ۱۳ســال بایــد در نوبــت باشــند .دارنــدگان گریــن کارت نمــی تواننــد بــرای خواهــر یــا برادرشــان درخواســت گریــن کارت کننــد. پــدر یــا مــادر شــهروندان آمریــکا :حــدود یــک ســال طــول مــی کشــد .دارنــدگان گریــن کارت نمــی تواننــد بــرای پــدر و مادرشــان درخواســت گریــن کارت کننــد. همســر شــهروند آمریــکا :حــدود یــک ســال طــول مــی کشــد .اگــر همســر داخــل آمریــکا باشــد می‌توانــد بعــد از حــدود ۵مــاه اجــازه کار و تــردد بــه خــارج از آمریــکا بگیــرد. همســر دارنــدگان گریــن کارت :حــدود دو ســال طــول مــی کشــد. اگــر همســر داخــل آمریــکا باشــد ،تــا زمانــی کــه طبــق ویزابولتــن نوبــت دریافــت گریــن کارت فــرا نرســد ،حــق اقامــت در آمریــکا را نــدارد و اگــر ویــزای معتبــر دیگــری (مثــا دانشــجویی) نداشــته باشــد ،بایــد کشــور را تــرک کنــد. پرداخــت پــول بــه افــراد بــرای ازدواج جهــت دریافــت گریــن کارت جــرم و تقلــب مهاجرتــی به‌شــمار می‌آیــد و دارای عواقــب بســیار جــدی اســت. )۴مهاجرت از طریق سرمایه‌گذاری: مهاجــرت از طریــق ســرمایه‌گذاری فعــا و تــا پایــان ســال ۲۰۱۷ بــا ۵۰۰هــزار دالر در مناطــق کمتــر توســعه یافتــه و یــک میلیــون دالر در ســایر مناطــق امــکان پذیــر اســت .معلــوم نیســت کنگــره ایــن برنامــه را بــرای ســال ۲۰۱۸تمدیــد کنــد یــا مبلــغ ســرمایه گــذاری را افزایــش ندهــد .ایــن روش دارای ریسـک‌های زیادی‌ســت. مهــم تریــن ریســک ،از دســت رفتــن تمــام مبلــغ ســرمایه‌گذاری در صــورت ورشکســتگی پــروژه اســت. طبــق قانــون ،تضمیــن اصــل ســرمایه توســط پــروژه‌ی ســرمایه‌پذیر ممنــوع اســت .تقریبــا تمــام پروژه‌هــا بــا ســرمایه‌گذار قــراردادی امضــا می‌کننــد کــه بعــد از ۵ســال هــم امــکان بازپس‌گرفتــن مبلــغ ســرمایه‌گذاری به‌راحتــی وجــود نخواهــد داشــت .ســود ایــن پروژه‌هــا نیــز اغلــب ناچیــز اســت .همچنیــن ممکــن اســت پــروژه نتوانــد بــه تعهــدات خــود در برابــر دولــت عمــل کنــد کــه در این‌صــورت ،عــاوه بــر از دســت رفتــن ســرمایه ،گریــن کارت هــم بــرای ســرمایه‌گذار صــادر نخواهــد شــد.
حقوق
)۵پناهنگی: اگــر داخــل آمریــکا باشــید ،مــی توانیــد تــا یــک ســال پــس از ورود، درخواســت پناهندگــی کنیــد .رســیدگی اولیــه بــه درخواســت شــما در بیشــتر مــوارد حــدود دو ســال و نیــم و در برخــی مــوارد تــا چهــار ســال طــول می‌کشــد .اگــر درخواســت شــما درمرحلـه‌ی مصاحبـه‌ی اولیــه قبــول شــود ،مــی توانیــد یــک ســال بعــد از دریافــت نام ـه‌ی قبولــی درخواســت گریــن کارت کنیــد. ادعــای تغییــر دیــن و هم‌جنس‌گرایــی از متداول‌تریــن راه‌هــای درخواســت پناهندگــی ایرانیــان بــوده اســت کــه بــا افزایــش آگاهــی دولــت آمریــکا از شــرایط واقعــی ایــران و همچنیــن ســوابقی کــه ایــن افــراد در آمریــکا داشــته‌اند ،در ایــن مــوارد ســختگیری زیــادی صــورت می‌گیــرد و بســیاری از ایــن پرونــده هــا رد می‌شــود. اگــر خــارج از آمریــکا باشــید (مثــا ترکیــه) ،نمی‌توانیــد درخواســت پناهندگــی بدهیــد و از نظــر قوانیــن مهاجــرت آمریکا آواره یــا پناهجو محســوب می‌شــوید .اگــر وابســته بــه مذاهــب و گــروه اجتماعــی خاصــی نباشــید ،ممکــن اســت هرگــز بــه کشــور ثالثــی منتقــل نشــوید و حتــی در صــورت قبــول پرونــده ،ممکــن اســت انتقــال شــما چندیــن ســال طــول بکشــد .فعــا هــم بــا دســتورات مهاجرتــی رییــس جمهــور ترامــپ ،رونــد پذیــرش پناهجــو از کشــورهایی مثــل ایــران عمــا متوقــف شــده اســت. ب :تبعات اقامت بیش از مدت ویزا در آمریکا: )۱محرومیــت از ورود مجــدد بــه آمریــکا بــرای ۳یــا ۱۰ســال، شــامل مــوارد زیــر: عــدم تــرک آمریــکا تــا ۱۸۰روز متوالــی پــس از پایــان مهلــتمجــاز ،محرومیتــی بــرای بازگشــت بــه آمریــکا ایجــاد نمــی کنــد، بــه شــرط آنکــه فــرد در Removal Proceedingقــرار نگرفتــه باشــد. البتــه حتــی در حالــت اقامــت اضافــی زیــر ۱۸۰روز هــم هــر ویــزای دیگــری کــه بــرای فــرد صــادر شــده باشــد ،به‌طــور اتوماتیــک باطــل
می‌شــود و فــرد بــرای دریافــت ویــزای مجــدد هــم کار دشــوارتری را در پیــش خواهــد داشــت. اقامــت اضافــی بیــن ۱۸۰روز تــا ۳۶۵روز باعــث محرومیــت ســهســاله از بازگشــت بــه آمریــکا می‌شــود. اقامــت غیرمجــاز بیــش از یــک ســال باعــث محرومیــت ۱۰ســالهاز بازگشــت بــه آمریــکا می‌شــود. اگــر فــرد بــه هــر دلیلــی از طریــق Removal Proceedingاز آمریــکااخــراج شــده باشــد و بــار دیگــر از طریــق غیرقانونــی وارد آمریــکا شــود ،بــرای همیشــه از دریافــت هــر نــوع ویــزا محــروم خواهــد شــد. )۲لغو سایر ویزاهای دیگری که صادر شده اند: بــرای نمونــه اگــر شــما بــا ویــزای توریســتی وارد آمریــکا شــده‌اید و همزمــان درخواســت ویــزای دانشــجویی هــم داشــته باشــید ،حتــا اگــر ویــزای دانشــجویی شــما آمــاده‌ی صــدور در ســفارتخانه باشــد، اقامــت اضافــی بــا ویــزای توریســتی باعــث لغــو ویــزای دانشــجویی می‌شــود. )۳عدم امکان تبدیل وضعیت به اقامت دایم: محرومیــت از بازگشــت بــه آمریــکا بــرای ۳یا ۱۰ســال یــا محرومیت از تبدیــل وضعیــت بــه اقامــت دایــم در برخــی مــوارد قابــل بخشــش اســت و فــرد مــی توانــد بــا درخواســت Waiverتــاش کنــد تــا از ایــن محرومیــت نجــات یابــد .بــا ایــن حــال ،طــی ایــن پروســه مســتلزم صــرف وقــت و هزین ـه‌ی زیــادی خواهــد بــود و تضمینــی هــم بــرای موفقیــت در آن وجــود نــدارد. سخن پایانی: تقریبــا در همــه‌ی ایالت‌هــا ،برنامه‌هــای ارایــه‌ی خدمــات حقوقــی رایــگان بــه مهاجــران وجــود دارد و شــما می‌توانیــد بــا جسـت‌وجوی عناوینــی ماننــد pro bono lawyerیــا legal aidو همچنیــن از طریــق دادگاه‌هــای محــل اقامــت خــود ،فهرســتی از ســازمان‌های ارایه‌دهنــده‌ی خدمــات حقوقــی رایــگان یــا ارزان را در منطقــه‌ی خــود پیــدا کنیــد. توجــه داشــته باشــید کــه هم ـه‌ی ایــن موسســات ،دارای فهرســت انتظــار طوالنــی هســتند و هیــچ تضمینــی وجــود نــدارد کــه شــما بتوانیــد در زمــان مــورد نیازتــان از خدمــات آنهــا بهره‌منــد شــوید. همچنیــن هرکــدام از ایــن ســازمان‌ها دارای شــرایط مخصــوص خــود بــرای ارایــه خدمــات هســتند کــه بــرای آگاهــی از اینکــه شــما مشــمول خدمــات آنهــا می‌شــوید یــا خیــر ،بایــد بــا آنهــا تمــاس بگیریــد. عــاوه بــر ســازمان‌های خیریــه ،برخــی وکالی نیکــوکار هــم بــه صــورت شــخصی وکالــت پرونده‌هــای افــراد کــم درآمــد را به‌صــورت رایــگان یــا بــا تخفیــف بعهــده می‌گیرنــد ،امــا اکثــر وکالی داوطلــب از طریــق یکــی از ایــن ســازمان‌ها پرونده‌هــای این‌چنینــی را می‌پذیرنــد.
39
داستان کودک
تصویر سازی از زهرا محمدیون
میوه‌ی احساساتی
افطمه محمدیون
نــور خورشــید و بــاد صبحگاهــی درختــان و بــاغ را از خــواب بیــدار میــوه بــا بغــض گفــت :امــا مــادر درخــت! مــن دلــم می‌خواهــد کــرد .روز مهمــی در پیــش بــود و میوه‌هــا و درختــان ،خوشــحال پیــش شــما بمانــم .بــرای مهربانی‌هــای شــما ،قصه‌هــای شــب و هیجــان زده بودن ـد؛ وقــت آن رســیده‌بود تــا باغبــان میوه‌هــا را شــما ،نوازش‌هــای برگ‌هایتــان ،دلــم خیلــی خیلــی خیلــی زیــاد بچینــد و هرکــدام را راهــی سرنوشتشــان کنــد. تنــگ می‌شــود. در بیــن میوه‌هــای خوشــحال ،میــوه‌ای ناراحــت و غمگیــن درخــت لبخنــدی زد و پاســخ داد :عزیزکــم! جــان دلــم! می‌دانــم؛ من ِ درخــت مــادر کــه دیــد میــوه‌اش چهــره‌ای به‌چشــم می‌خــورد. هــم دلــم بــرای شــیطنت‌ها و بازیگوشــی‌ها و شــیرین‌زبانی‌های درهم‌رفتــه و غمگیــن دارد ،بــا بــر گ‌هایــش دســتی بــه ســر شــما تنــگ مــی شــود ،امــا اگــر قــرار باشــد همیشــه بــه شــاخه‌ها میــوه کشــید وگفــت: بچســبی و از مــن جــدا نشــوی، میــوه‌ی دلــم! چــرا در ایــن روز درخــت ادامــه داد :امــا اگــر باغبــان تــو را بچینــد ،می‌دانــی چــه می‌شــود؟ گــرم و زیبــا کــه این‌همــه در میوه آرام پرسید :چه می‌شود؟ انتظــارش بودیــم ،ناراحتــی؟ می‌توانــی بــه بــازار بــروی و آن‌جــا کســی تــو را درخــت پاســخ داد :بعــد از ایــن فصــل میــوه گفــت :مــن منتظــر ایــن می‌خــرد؛ بــه خانـه‌اش مـی‌روی و باعــث دل‌گرمی گــرم و دوست‌داشــتنی ،هــوا کمــی روز نبــودم ،دلــم نمی‌خواهــد و دل‌خوشــی و ســامتی او خواهــی بــود و ایــن ســرد می‌شــود ،برگ‌هــای مــن کــم بــروم. بســیار سرنوشــت زیبــا و دل‌انگیزی‌ســت. کــم زرد و قرمــز و نارنجــی می‌شــوند درخــت گفــت :از وقتــی و از شــاخه‌ها جــدا می‌شــوند و کــم ریشــه‌هایم در خــاک جوانــه زد کــم هــوا آنقــدر ســرد می‌شــود کــه و قــد کشــیدم و صاحــب شــاخه و بــرگ و بــار شــدم ،منتظــر همــه‌ی برگ‌هــای مــن روی زمیــن می‌افتنــد و فصــل ســردتری روزی بــودم کــه ببینــم میوه‌هــای دلــم بــه ثمــر نشســته و راهــی آغــاز می‌شــود .از آســمان بــرف می‌بــارد و مــن بــه خــواب مـی‌روم. سرنوشــت خودشــان مــی شــوند .از وقتــی شــکوفه بودیــد ،از شــما آن وقــت تــو تنهــا بــر روی شــاخه‌هایی کــه بــرف روی آن نشســته، نگهــداری و محافظــت کــردم بــه خاطــر چنیــن روزی؛ جــان دلــم! یــخ خواهــی زد و ممکــن اســت در آن هــوای ســرد طاقــت نداشــته
40
داستان کودک
الک‌پشت‌های سنترال پارک
افطمه محمدیون
کنــار دریاچـه‌ی ســنترال پــارک ( )Central Parkقــدم مـی‌زدم کــه هجــوم الک‌پشـت‌ها ،روی تخته‌ســنگ‌های کنــار دریاچــه ،نگاهــم را بــه سمتشــان کشــید و کودکانــی کــه بــا شــادی و هیجــان و مهربانــی خاصــی ،بــه الک‌پشـت‌ها غــذا می‌دادنــد. بــه الک‌پش ـت‌ها و کــودکان چش ـم‌دوخته‌بودم و داشــتم فکــر می‌کــردم کــه الک‌پش ـت‌ها عمــری طوالنــی دارنــد؛ صــد ســال دیگــر وقتــی کــه بزرگ‌تــر شــدند ،آیــا ایــن روزهــا در خاطره‌شــان می‌مانــد؟ روزهایــی کــه شــاید مــا نباشــیم و روزهایــی کــه قطعــن مــا نخواهیــم بــود؟ آیــا مهربانــی آنقــدر ژرفــا و عمــق دارد کــه در حافظـه‌ی آنهــا بمانــد ،جــاری باشــد و آیــا می‌شــود همــواره کســی یــا چیــزی باشــد کــه مــا را بــرای مهربانــی بــه خاطــر بیــاورد؟ داشــتم فکــر مــی کــردم کــه عمــر مهربانــی نیــز دس ـت‌کم بایــد بــه انــدازه‌ی عمــر الک‌پش ـت‌ها طوالنــی باشــد ،شــاید حتــی بیش‌تــر؛ کســی چــه مــی دانــد؟... درخــت احســاس خوبــی داشــت و میــوه هــم خوشــحال بــود. باشــی کــه بــه شــاخه‌ها بچســبی و مثــل برگهــا ،تــو هــم بــر میــوه کمــی روی شــاخه‌ها خــودش را تــکان داد ،برگهــا را زمیــن خواهــی افتــاد. جابه‌جــا کــرد و طــوری بــا غــرور زیــر نــور خورشــید بــرق مـی‌زد میوه با تعجب و نگرانی گفت :واقعن مادر درخت؟ کــه باغبــان خیلــی زود او را دیــد و دســتش را دراز کــرد تــا او را درخــت مــادر ادامــه داد :بلــه جــان دلــم؛ از آن بدتــر ،اگــر بــه زمیــن بچینــد. بیفتــی ،کــم کــم کهنــه می‌شــوی ،آب درونــت خشــک می‌شــود، باغبــان همین‌طــور کــه میــوه را می‌چیــد ،گفــت :به‌نظــرم چروکیــده می‌شــوی و کــم کــم کپــک می‌زنــی و خــراب می‌شــوی خوشــمزه و رســیده اســت و میــوه را بــه دهانــش نزدیــک کــرد. و ایــن سرنوشــت غم‌انگیزی‌ســت. میوه با وحشت فریاد زد :مادر درخت! مادر درخت!... میوه گفت :این خیلی غم‌انگیز است. مــادر درخــت نمی‌دانســت چــه بگویــد؛ امــا ناگهــان گفــت :بــه درخــت ادامــه داد :امــا اگــر باغبــان تــو را بچینــد ،می‌توانــی بــه امیــد دیــدار جــان دلــم! بــازار بــروی و آن‌جــا کســی تــو را میــوه تــا ســرش را برگردانــد، می‌خــرد؛ بــه خانــه‌اش مــی‌روی و باعــث دل‌گرمــی و دل‌خوشــی روزهــا گذشــت تــا اینکــه یــک روز وقتــی باغبــان او را گاز زد؛ ســپس میــوه و ســامتی او خواهــی بــود و دانه‌هــا از خــواب بیــدار شــدند ،نــور خورشــید را را خــورد و دانه‌هایــش را پــای درخــت ریخــت .دانه‌هــا حســابی ایــن بســیار سرنوشــت زیبــا و دیدنــد .حســابی تعجــب کــرده بودنــد! ترســیده بودنــد و بــه دل خــاک د ل‌انگیز ی‌ســت. فــرو رفتنــد. میــوه گفــت :بلــه؛ ایــن خیلــی خــوب اســت کــه بتوانــم باعــث روزهــا گذشــت تــا اینکــه یــک روز وقتــی دانه‌هــا از خــواب خوش‌حالــی کســی بشــوم. بیــدار شــدند ،نــور خورشــید را دیدنــد .حســابی تعجــب کــرده درخــت مــادر از ســر مهربانــی لبخنــدی زد و میــوه را الی بودنــد! درخــت مــادر بــا لبخنــد گفــت :ســام جــان دلــم! دیــدی برگ‌هایــش در آغــوش فشــرد و گفــت :پــس آمــاده شــو! بدرخــش چــه زود جوانــه زدی و از دل خــاک درآمــدی؟ تــا باغبــان تــو را ببینــد! امــا فرامــوش نکــن کــه مــن همیشــه تــو را دانه‌هــا کــه دیگــر درخــت کوچکــی شــده بودنــد ،گفتنــد :ســام دوســت خواهــم داشــت و هــر شــب و هــر روز را بــا یــاد خاطره‌هــای مــادر درخــت مهربــان! چه‌قــدر امــروز روز باشکوهی‌ســت! شــیرین‌مان می‌گذرانــم. و ســالیان بعــد درخــت کوچــک مــا ،درخــت بــزرگ و تنومنــدی میــوه صورتــش را بــه شــاخه‌های مــادر درخــت مالیــد و گفــت: شــد کــه بــرای میوه‌هایــش قصه‌هــای زیبــا و دل‌نشــینی از مــن هیــچ وقــت ،هیــچ وقــت ،هیــچ وقــت ،مهربانی‌هــای شــما را جــاری بــودن زندگــی تعریــف می‌کــرد. فرامــوش نمی‌کنــم.
41
شعر
لیال مهاجر است لیال مهاجر است که حرفی نمی‌زند آزرده خاطر است که حرفی نمی‌زند لیال ،نماد غربت این حال و روز ماست درد معاصر است که حرفی نمی‌زند
پرده
لیال برای رنج کشیدن ،تمام عمر انگار حاضر است که حرفی نمی‌زند
سیه چادر مرا پنهان ندارد نمایِ رو مرا عریان ندارد
گم‌گشته در هیاهوی رنگ و ریای شهر انگار کافر است که حرفی نمی‌زند
چو خورشیدم ،ز پشت پرده تابم سیاهی‌ها نمی‌گردد نقابم
لیال دلش گرفته از این کوچه‌های تلخ فردا مسافر است که حرفی نمی‌زند
نمی‌سازد مرا در پرده پنهان اگر عابد نباشد سست ایمان
این شعر را برای دل او سروده‌ام این بیت آخر است که حرفی نمی‌زند.
تو کز شهر طریقت‌ها بیایی به موی من ،چرا ره گم نمایی؟!
علی‌مدد رضوانی – افغانستان
ناصح وارونه کارم نخواهم ِ که پای ضعف «تو»« ،من» سرگذارم کی انصافی درین حکمت ببینم گنه از تو و من دوزخ نشینم به جای روی من ای مصلحت ساز! به روی ضعف نفست پرده انداز
بهار سعید -افغانستان 42
شعر
گذشتن از خوان هشتم كسي گفته بود بيايم كسي گفته بود اگر بيايم؛ گياه و آدم و پرنده و آهو را خواهم شناخت و ساحل و صدف و آسمان را خواهم فهميد. براي نوشيدن شبنم كسي از دورها مرا مي‌خواند؛ آمدم بايد مي‌آمدم. صداي من آيا مي‌رسد به كسي؟ فرياد فروخفته‌ای اگر مي‌شنويد نترسيد! كسي هست دست مرا بگیرد و راه را…؟ كويرها ،درياها كوه‌ها و رودها و جنگل‌ها ایوان من تهیست ،پرستو بیاورید! ایوان من تهیست ،پرستو بیاورید! بیزارم از سکوت ،هیاهو بیاورید! اینجا شکو ِه منظره ها بی طراوت است از کوچه با ِغ دهکده شب بو بیاورید هر سو نگاه می‌کنم این جا غریبه است یک آشنا چو آینه یکرو بیاورید
ِ پشت سرم دشت‌های بي‌شمار خوان هشتم رسيده‌ام؛ تا به ِ اين مرداب. بيدار بودم و نبودم كه مرداب مرا ربود. ريشه‌هاي سرگردان سركشيده از هر سو پيچيده دور تا دور تن‌ام؛ گرسنگان عهد عتيق، ماران موذيِ مرموز. خواب نمي‌بينم كابوس نيست اين؛ مجسمه‌اي باستاني را مي‌مانم سري شناور در مرداب با پلك‌هاي بسته‌ي ُسربي. تنديسي از گِل ايستاده در باتالق نفس مي‌كشم هنوز.
علیرضا کرمانی -اریان
یک مشت شع ِر نغز از استاد رودکی لب جو بیاورید بویی ز مولیان و ِ روشن او غرق ظلمتم بی چشم های ِ خورشید را به خانه ام!این سو بیاورید ای بادها به میهن من رو کنید و بعد یک تا ِر مو برای من از او بیاورید
فردوس اعظم -اتجیکستان 43
Poem
He is proud of Afghanistan By Mina Maqsudi No one can change his mind Even as the sky throws bullets Strangely people still smile It might be another life, yet Afghans know it’s a lie It is said it’s like the beginning of humanity This land alienated in the eyes of the world It is shouting the death of benevolence
Every night the old vendor man carries his cart Full of coconuts with a lantern at top Kabul knows the pain, its mountains have cried decades Mothers walk the way to the end of existence They sacrifice everyday It’s a century now they are intertwined with pain Fathers remain the king
Does anyone hear? You know we are in despair Magazines and newspapers talk about the violence, the pain I do not think even anyone could bear Sparrows are few, crows everywhere The voice is so loud, but the world is deaf Schools are open, streets are so warm
Oh! People stand so real Talking to a stranger, the feeling so sincere Kids mature without joy War made all of us tough, but who knows if it’s enough? Oh! He is proud of Afghanistan No one can change his mind.
NYC Ketab تنها کتابفروشی فارسی‌زبان نیویورک با تازه‌های نشر . در ایران و انتشاراتی‌های خارج از کشور،فارسی
The only official Persian bookstore in NYC with latest published books from Iran and abroad. Our staff can help you to pick a gift. 222 Broadway (on Fulton St.) 19th Floor New York, NY 10038
www.nycketab.com
44
Author
Sadegh Hedayat:
The Frustrated Iranophile By Amir Ahmadi Arian
Almost every written piece about contemporary Iranian writers starts with Sadeq Hedayat, just as any introduction to American modern poetry starts with Walt Whitman. And, for a reason. Over the course of his short life, which began shortly before the 1905 constitutional revolution and came to an abrupt end by suicide shortly before the 1953 coup, Hedayat published a large number of books - novels, short stories, and nonfiction - which set the tone for modern Iranian literature, and cast a heavy shadow on future writers. Sadeq Hedayat was born into a Qajar aristocratic family. Many of his relatives held positions at the highest ranks of political power. He was expected to continue in the family’s line of career, yet he turned out to be the most anti-establishment literary figure in Iran in his time. The literary character of Hedayat was shaped in the 1920s. In 1926, he moved to Europe and spent a few years in Belgium and France studying architecture. He didn’t finish his studies, and instead spent the four years reading a breadth of French literature. He returned to Iran in 1930 but didn’t feel comfortable. He left quickly after his return to be with his friend Mohammad Ali Jamalzadeh in Geneva. He would go on to spend a crucial year in India in 1936, when he wrote The Blind Owl, the novel that he is known for internationally, which left an indelible mark on Iranian literature. Shortly after his return to Iran, the allies occupied the country and deposed Reza Shah, an event that jolted Hedayat into politics. He became the member of the Mass Party, but his enthusiasm for Iranian leftism died fast, as he disagreed with
45
18
the leftist Mass Party’s support of the separatist movement of Azerbaijan. Hedayat, by that time alienated from the intellectual and political scene, fell into deep depression, which led to his suicide in 1951 in Paris. Hedayat’s work is varied and hard to pin down. He stepped onto the road Jamalzadeh laid out for the Iranian novel, and perfected it with his ideas. At its best, Hedayat’s prose is a combination of European modernism, which he drew from his intimate study of French literature, plus a rich variety of Iranian street talk and folklore. Hedayat’s first works were far from impressive. In Parvin the Sasanian Girl and Maziar, he subscribed to a superficial, romantic chauvinism originated in his fascination with Pahlavi language. He abandoned that path quickly and, deeply influenced by Kafka, wrote a mix of black satire and poignant stories about people crushed under the burden of bureaucracy. In this period, probably Alavieh Khanum and some of his short stories like Mordekhorha stand out. The height of this phase in his career is undoubtedly Hajji Agha, a biting concise novel that attacks religious hypocrisy and opportunism, as well as the political establishment. As his depression intensified, Hedayat turned to psychological fiction, and wrote books that made him indispensable to the future of Iranian literature. Among those works, the short story Three Drops of Blood and the novel The Blind Owl are known widely. He provided a rich merger of French symbolism and modernism and imbued it with Persian mythology. Hedayat’s long and fruitful career is wrapped up by The Morvari Cannon, in which he pours all his linguistic skill onto the page and demonstrates his deep frustration with cultural and religious institutions in Iran.
بازی مار و پله
46
جاذبه‌ها
غار علی‌صدر غــار علی‌صــدر یکــی از غارهــای تاالبــی ایــران و از معــدود غارهــای آبــی جهــان اســت .علی‌صــدر همچنیــن بزرگ‌تریــن غــار آبــی جهــان اســت .ایــن غــار در ارتفاعــات ســاری قیــه نزدیــک روســتای علی‌صــدر شهرســتان کبودراهنــگ در اســتان همــدان واقــع شده‌اســت .ارتفــاع غــار از ســطح دریــا ۲۱۰۰متــر اســت. محوطــه غــار داالن‌هــای پیــچ در پیــچ و دهلیزهــای متعــددی دارد. از مجموعــه رشــته آبهــا ،دریاچــه بزرگــی در درون غــار بوجــود آمده و از ایــن رو نفــوذ بــه ژرفــای غــار تنهــا بــا قایــق میســر اســت .غــار علی‌صــدر یکــی از دیدنی‌هــای جهانگــردی اســتان همــدان اســت. مــردم روســتای علی‌صــدر و روســتاهای اطــراف ،از قدیم‌االیــام بــه وجــود ایــن غــار پی‌بــرده بودنــد و از آب آن بهره‌بــرداری می‌کردنــد. عــاوه بــر ایــن ،در صــد ســال گذشــته ،اهالــی ده بــا هدایــت مــازاد آب نهــر ســراب بــه غــار علی‌صــدر ،از آن بــه عنــوان مخــزن و ســدی بــرای اســتفاده در فصــل گرمــا بهــره می‌برده‌انــد و همیــن موضــوع باعــث شــده بــود تــا ســطح آب در قســمت شــرقی غــار تــا ارتفــاع ۲٫۲۰متــر یعنــی تــا نزدیکــی دهانــه ورودی غــار بــاال بیایــد و امــکان دسترســی بــه غــار را تــا ســال‌ها غیرممکــن کنــد؛ تــا اینکــه بــا وقــوع زلزلــه مخــرب فارســینج در ۲۲آذرمــاه ،۱۳۳۶ و ایجــاد شــکاف در کــف غــار ســراب ،آب نهــر ســراب بــه یکبــاره قطــع شــد و طــی ۶ســال یعنــی حــدود ســال ۱۳۴۲ســطح آب غــار علی‌صــدر بــه ارتفــاع طبیعــی خــود رســید و ورود بــه غــار میســر شــد و بــه تدریــج پــای کوهنــوردان بــه درون غــار بــاز شــد.
Ali-Sadr Cave, Hamedan, Iran The Ali Sadr Cave originally called Ali Saadr or Ali Saard (meaning cold) is the world’s largest water cave which attracts thousands of visitors every year. It is located in Ali Sadr Kabudarahang County, which is about 100 kilometers north of Hamadan in western Iran. Because of the cave’s proximity to large cities such as Hamadan, it is a popular destination for tourists from all corners of the world. Tours of the cave are available by paddle boats. Ali Sadr is the world’s biggest water cave where you can sit in a boat and watch the view. This cave is located at 48°18’E 35°18’N, in the southern part of Ali Sadr village. The cave entrance is located on the side of a hill called Sari Ghiyeh, which includes two other caves, Sarab and Soubashi, each 7 and 11 kilometers from Ali Sadr Cave, respectively. Apparently, the water in Ali Sadr cave stems from a spring in Sarab. In the summer of 2001, a German-British expedition surveyed the cave, finding it to be 11 kilometers long. The main chamber of the cave is 100 meters by 50 meters, and 40 meters high. The cave walls can extend up to 40 meters high, and it contains several large, deep lakes. The cave has a river flowing through it and most travel through the cave is done by boat. More than 11 kilometers of the cave’s water canals have been discovered so far. Some routes are 10-11 kilometers long and all lead to “The Island”, a centrally located large atrium. 16
47
جاذبه‌ها
Sarez Lake, Gorno-Badakhshan, Tajikistan landslide blocked off the Murghab River. Scientists believe that the landslide dam formed by the earthquake, known as the Usoi Dam, is unstable given local seismicity, and that the terrain below the lake is in danger of catastrophic flood if the dam were to fail during a future earthquake. Shadau Lake is a small water body southwest of the Usoi Dam and west of Sarez Lake.
Sarez Lake is a lake in Rushon District of Gorno-Badakhshan province, Tajikistan. It has a length of 75.8 kilometres (47.1 mi), depth of a few hundred meters, a water surface elevation of 3,263 metres (10,705 ft) above sea level, and a volume of water more than 16 cubic kilometres (3.8 cu mi). The )mountains around rise more than 2,300 metres (7,500 ft above the lake level. The lake formed in 1911 after a great earthquake, when a big
دریاچه سریز دریاچــه ســریز (بــه فارســی تاجیکــی )Сарез :دریاچـه‌ای در ناحیــه روشــان والیــت مختــار کوهســتان بدخشــان در تاجیکســتان اســت کــه در ۱۸فوریــه ۱۹۱۱میــادی پــس از زمین‌لــرزهٔ تاجیکســتان پیدایــش یافــت .در پــی ایــن زمین‌لــرزه دِه ـهٔ «اُســای» زیــر کوه‌پاره‌هــا مانــد و دِه ـهٔ «ســریز» زیــر آبــی رفــت کــه در پشــت کوه‌پاره‌هــای یادشــده جمــع شــده بــود .بلنــدای ایــن دریاچ ـهٔ طبیعــی از تــراز دریــا ۳۳۰۰ متــر می‌باشــد .درازای ایــن ســد طبیعــی ۶۲کیلومتــر ،پهنایــش ۳/۳کیلومتــر و ژرفایــش تــا ۵۰۰متــر اســت .حجــم آب آن ۱۷میلیــارد متــر مکعــب بــوده و وزنــش بــه حســاب میانــه بــه ۱۹میلیــون تــن برابــر می‌شــود. بــه غیــر از رود مرغــاب در ایــن ســد طبیعــی ۱۷رود ُخــرد و ۱۶رود کالن موســمی می‌ریزنــد .آب اضافــی اساس ـاً از روی ســد بــه پاییــن جــاری می‌شــود .ایــن ســد طبیعــی ســاعت ۱۱:۱۵شــب ۱۸فوریــه ســال ۱۹۱۱بــر اثــر یــک زلزلـهٔ ســخت و افتــادن کوه‌پــاره بــر ســر راه رود مرغــاب پدیــد آمــده اســت .در پــی ایــن زلزلــه دِه ـهٔ اُســای در بدخشــان تاجیکســتان زیــر خــاک و ســنگ مانــده ،از تمــام ســاکنانش تنهــا یــک پیرمــرد و دو پســربچه زنــده ماندنــد و ۵۷نفــر در زیــر کوه‌پــاره جــان خــود را از دســت دادنــد .تمــام حیوانــات خانگــی آنهــا نیــز تلــف شــد .جمع‌الجمــع بــر اثــر ایــن زلزلــه ۱۰۵تــن جــان خــود را از دســت دادنــد. شــدت دقیــق ایــن زمین‌لــرزه تــا بــه حــال مشــخص نشــده اســت .ولــی عالمــان می‌گوینــد رصدخانـهٔ پُـل‌کاوا واقــع در نزدیکــی شــهر ســن پترزبــورگ ایــن زلزلــه را احســاس کــرده اســت .در نتیجـهٔ بســته شــدن مجــرای رودخانـهٔ مرغــاب خطــر زیــر آب مانــدن بــه روســتای ســریز و بــاز بــه ِ ۳د ِه دیگــر تهدیــد کــرد .ســاکنان ســریز دِهــه و خانه‌هــا و درخــت و باغ‌زارهایشــان را رهــا کــرده توســط منطق ـهٔ مرغــاب بــه قلمــرو ناحیـهٔ شُ ــغنان بــه دِهـهٔ ســرحد بَدجــار کوچیدنــد.
48
15
جاذبه‌ها
قلعه باالحصار (کابل) باالحصــار نــام قلعــه‌ای باســتانی در شــهر کابــل در افغانســتان اســت .تاریــخ ســاخت ایــن قلعــه بــه حــدود قــرن ۵میــادی می‌رســد .ایــن دژ یــا حصــار در حــدود ســه قــرن (از قــرن دوم تــا پنجــم مســیحی) آبــادی روی پشــته باالحصــار بــه شــکل اثــر مذهبــی ســاخته شــده کــه نظــر بــه شــواهد نقــاط مجــاور می‌تــوان آن را نیایشــگاه بودائــی خوانــد کــه احتمــاالً بعیــد نیســت کــه شــالوده اولیــن قلعــه جنگــی در همیــن زمــان بدســت یکــی از شــاهان هپتالــی (هــون) بــوده باشــد .قلعـه‌ای اســت کــه بــر فــراز تپ ـه‌ای در دامنــه کــوه شــیر دروازه در جنــوب شــرق شــهر کابــل ســاخته شــده اســت. تیمورشــاه کــه پایتخــت افغانســتان را از قندهــار بــه کابــل انتقــال داد و در باالحصــار کابــل جاگزیــن شــدند .تــا عصــر ســلطنت امیــر عبدالرحمــن خــان پایتخــت در همانجــا بــود .بــاال حصــار بــه دلیــل اهمیــت اســتراتژیک و قدمــت تاریخـی‌اش یــک مــکان دارای ارزش تاریخــی اســت.
Bala Hissar, Kabul, Afghanistan Bala Hissar (“High Fort”) is an ancient fortress located in south of the city of Kabul, Afghanistan. The estimated date of construction is around the 5th century AD. Bala Hissar sits to the south of the modern city centre at the tail end of the Kōh-e Shēr Darwāzah Mountain. The Walls of Kabul, which are 20 feet (6.1 m) high and 12 feet (3.7 m) thick, start at the fortress and follow the mountain ridge in a sweeping curve down to the river. It sports a set of gates which access the fortress. The Kōh-e Shēr Darwāzah (lion door) mountain is behind the fort. Bala Hissar was originally divided into two parts: The lower fortress, containing the stables, barracks and three royal palaces, and the upper fortress (the actual fort with the name Bala Hissar) housing the armory and the dungeon of Kabul, known as the “Black Pit” (the Siyah Chal). 14
49
The Culture
Learn about Persian culture
Yalda Night During the time that Christian-majority countries around the world get ready for Christmas and the rest of the world for the New Year, Persians all around the world get ready for one of their most important nights of the year: Yalda night or Shab-e Chelleh. With the exception of Armenian and other Christian communities who do celebrate Christmas in Iran, the majority of Iranians don’t celebrate Christmas.
when a majority of Persians were followers of Zoroastrianism, preceding the advent of Islam. Ancient Persians believed that evil forces were dominant on the longest night of the year and that the next day belonged to the Lord of Wisdom, Ahura Mazda. This night has been used in many PerWhat is Yalda night? sian poems to describe a dark night in Yalda means birth. Yalda night is a which one gets separated from a loved beautiful ancient Persian celebration. one, creating loneliness and waiting. Persians, including those living in Iran, Afghanistan, Tajikistan, Uzbekistan and How do Persians celebrate Yalda night? Turkmenistan, or originally hailing from In the Zoroastrian era, people were adthese countries, celebrate the longest vised to stay awake for most of the night, and darkest night of the year, what is to prevent any bad luck from happening. known as the “winter solstice.” This People had to gather in the safety of night is on 20 to 21 December accord- groups of friends and relatives, share ing to the Gregorian calendar. We should the last remaining fruits from the sumadd here that Iranians use a different mer, and find ways to pass the long calendar, the Persian calendar. According night together in good company. to this calendar, Yalda night is the last This same culture still exist. Every Yalevening of the autumn day or “the night da night people gather with their loved opening the initial forty-day period of ones. They typically go to their grandparthe three-month winter.” ents’ house to eat, drink, and read poetry This celebration comes from the time (mostly Hafez) throughout the evening,
as a way to pass the darkest night of the year with laughter and joy. Persians believe those who begin winter by eating summer fruits would not fall ill during the cold season, but this evening is filled with all different types of food. The most important fruits of the evening are pomegranate - “the jewel of all fruits” - and watermelon. Without them, there is no Yalda night. The color of these fruits symbolise the cycle and glow of life. These days you can find everything in the shape and color of these fruit such as cake, cupcakes, or even in home accessories. During this night people also read Hafez poetry. You might wonder: Why Hafez? Persians believe in Hafez as much as the believe in God! People make a wish, open a book of Hafez and the first poem they see is the interpretation of the wish and whether and how it will come true. Each member of the family makes a wish and randomly opens the book and asks the eldest member of the family to read it aloud. 13
50
Experience
The Art of “Ta’aroff”
By Amon
Hi, I’m Amon. I’d like to share with you the experience of being married to a beautiful Persian woman, from an audio engineer’s perspective (as a matter of safety). The Occupational Safety and Health Administration (OSHA) requires workers to wear hearing protection for noises 90 decibels and above. I should tell you, at some of my beloved Persian family gatherings, I’ve considered wearing such ear protection. Whole sections of restaurants have cleared out when we’ve dined at their establishments, especially in the heart of the Midwestern metropolis of Chicago, where the local populations might be considered a bit more subdued. As a non-Persian man, I find the mix of the two populations to be endlessly entertaining. As such, I’ve learned the not so gentle art of “Ta’aroff,” I know when to try, and when to fail. If I am dealing with Maman Bozorg ... stop, just stop. Many life lessons can be extrapolated from a good, long, loud, Persian dinners. I consider myself one of the lucky ones. Maybe someday, some other non-Persian man will get the chance to experience what I have. Good luck to them!
A journey to the land of opportunity! By M. S
When I finally joined the line in Minneapolis airport for passport control, I was still thinking of Carrie Bradshaw and her friends who amused me for 2 hours and 40 minutes of my long transatlantic flight. As my ear were adjusting to being back on land and I was gradually starting to hear mumblings and murmurings more clearly, I suddenly felt a jolt happiness that - finally - I had moved somewhere where I could somewhat make meaningful conversations with local women. Let me introduce myself a bit: I’m a young, dark-haired research engineer from the Middle East. Before starting to curse me, please remember that also Jesus Christ was Middle Eastern. Besides, bear in mind that unlike the greatest country in the world (of course the USA), back in Middle East we don’t need to worry about bed bugs every second... With high hopes of exploring the world and leading an epicurean life, I headed to Italy after finishing graduate school, to pursue a PhD program at Polytechnic University of Bari. Italy is a very beautiful country; I can still hear the voice of my landlady trying to desperately set up an appointment on Domenica (Sunday) echoing in my head. When I first arrived in Italy, I could not even understand such
51
12
basic words as the days of the week, let alone compete with the Italian casanovas. The second and third words were not so pleasant for a couple of obvious reasons: one day I went out with some Italian dudes, and, to no one’s surprise, got a crush on a very gorgeous woman. When I asked the locals how I could approach her, the reply was: It’s impossible, Barese girls are figa di legno, which means “wooden genitalia.” My next three years in Bari would prove their claim; unfortunately for me, the idea of figa di legno - what I translate as an unwillingness for someone to “hook up” - would follow me throughout my stay. My next destination abroad was Greece. To me, this meant cities off the heavenly coasts of Aegean Sea, where ancient Greek philosophers used to scratch their head, and today, nice Greek girls sunbathe. I got lucky this time, my landlady was a retired English teacher. Even so, my first encounter with Greek language in butcher shop was awkward: I had to make sound of a cow to let them know I didn’t want rabbit meat. Okay, I side tracked so much from the main story. But, now you may have a better sense of how overjoyed I was to disembark in the “Land of Opportunity,” where I could just order a cup of coffee, or pay a compliment to a lady I think is beautiful. In Minneapolis, I had to take another plane to land in my final destination, which was Omaha, Nebraska. So far, I am very grateful for my life in the Midwest. I could easily rent an apartment, buy a car, find what I need in grocery store, and greet people. Don’t take all I mentioned above for granted. It is pretty easy to feel like a stranger, though, not necessarily easy to feel like the stranger Sinatra sings about, who meets another “stranger” and begins a love story... In the Midwest, I finally was able to meet a nice blonde girl, and only after the second month “off the boat.” Long story short, we found each other on an online dating app. She is very cultured, from Bakersfield, California. She has some Irish blood in her veins, and for some reasons does not want to move back to California. The first time we went on a date, it was a nice sunny noon. A couple of days ago, we kissed and started making out... In the middle of kissing and touching, she told me that she is not ready for the “last curtain.” As we kissed more, I thought she was getting more comfortable with the idea, but again she said: “I’m not quite ready for it, yet.” And yes, she was not ready, because, it turns out, she is still a girl. A very grown girl, I would say. Perhaps this was my destiny: to fly ten thousand miles away from Middle Eastern virgins just to fall for an American virgin beauty.
Movie biographical story of Molly Bloom, played by Jessica Chastain, who is a high-stake poker player who joins the FBI. Sorkin has described the movie as a painting, rather than a photograph, to emphasis that this is not a documentary type film. 5- Happy End is from one of the most prolific and visionary artists working in film today, Michael Haneke. The movie follows the drama of a wealthy French family living in Calais, with the European refugee crisis as the backdrop throughout the story. Haneke, known for masterpieces such as White Ribbon, Cache, and The Piano Teacher, won the best foreign language film award in 2012 for his last film, Amour. The feature stars Isabelle Huppert, a regular collaborator with Haneke, who was nominated last year for her eye-catching performance in Elle. Happy End, which was also nominated for the Palme D’Or this year, is said to be a dark reflection on life and family values, and as you can expect from a Michael Haneke movie, it will stay with you for days after you’ve watched it, as a great movie should. It might even require a second viewing. 6- The Post is what a pessimist would consider to be an “Oscar bait” movie: a movie that comes out at just the right time, with the right people, and the sole intention to please the judges in Academy. After all, with Meryl Streep and Tom Hanks as your two leads and Steven Spielberg behind the camera - all of who are multiple Oscar winners - you can barely blame the thought. The movie is about the Washington Post’s historic leak of documents that revealed a cold truth about the Vietnam War to Americans, with Streep playing the first female newspaper publisher in the U.S. As an optimist and lifelong fan of the aforementioned stars mentioned, I hold that Steven Spielberg only makes films be-
cause of his love of the craft, and more importantly, people. The Best Lead Actress category might have become a synonym for Meryl Streep, but you can hardly argue that she didn’t deserve even one of her 20 nominations. Tom Hanks, who has won the prize for rolls in Forrest Gump and Philadelphia, has worked with Spielberg before in Catch Me If You Can, The Terminal, and Bridge of Spies, and now returns to working together Spielberg with the addition of Streep. Here’s a team that always gives their best, and a gripping guarantee to fans that they will be hearing the name of this movie a few times during the 2018 ceremony. 7- Phantom Thread brings together two giants of modern cinema, director Paul Thomas Anderson and best actor winner Daniel Day Lewis. The original screenplay by Paul Thomas Anderson lured Daniel Day Lewis to come back after his last role in 2012 as Abraham Lincoln, which got him the Oscar. The two’s last collaboration There Will Be Blood is often regarded as the last decade’s greatest film, with universal praise and admiration from both critics and fans. However, this could also be Daniel Day Lewis’s last movie role, as he announced retirement from acting earlier this year. Whether he will stay retired or not is a question for the future, but one thing’s for sure: he must have loved working on this movie so much that he is fine with people remembering him for this role as his last. Daniel Day Lewis plays a fashion designer in 1950’s London whose life is disrupted when he meets Alma, played by Vicky Krieps. It’s a unique story from one of our generation’s most exciting filmmakers. 11
52
Movie
Tis the movie season! By: Mohsen Kermani mofilmz@gmail.com
As 2018 kicks off, movie lovers scramble to buy tickets for highly acclaimed movies that carry Oscar Buzz with them. If you want to get ahead of the Academy Awards game, if you miss the magic of cinema, or, if you just want to escape from the world for a couple of hours by sitting in a dark room with strangers, staring at the same screen and enjoying the work of hundreds of artists, here are 7 movies that are already out in theaters that you cannot miss: 1- Three Billboards outside ebbing Missouri is Martin McDonagh’s third feature after In Bruges (2008) and Seven Psychopaths (2001), both of which grew a larger cult following their initial releases. McDonagh continues with his already successful format of the dark comedy drama, with a grounded story that ignites feelings of remorse, grief, and joy throughout the film. He was awarded best screenplay at the Venice Film Festival and Frances McDormand and Sam Rockwell, the two stars of the movie, are both eyed for Best Lead Actress and Actor. McDonagh has perfected his own satirical genre, and his movies stand out as unique and brave, exciting indie fans for his new release. 2- The Shape of Water is Guillermo Del Toro’s latest fairy tale drama. Set in Cold War era America, the movie follows Sally Hawkins’ character, who works at a secret government lab, and her sudden discovery of a mysterious experiment. Our hero is also mute, which promises less dialogue and more visual storytelling. This fantastical tale is reminiscent of Del Toro’s past
53
10
works like Pan’s Labyrinth and Hellboy, which showed off his immense skills as a storyteller. The Shape of Water stole the spotlight at the Toronto Film Festival and has already generated quite a buzz since its release. With big name’s such as Sally Hawkins, Michael Shannon, Octavia Spencer and Guillermo Del Toro himself attached, this feature will be a prominent force in all acting categories, as well as for Directing and Cinematography. 3- I, Tonya is a story you’ve probably heard of. The bizarre true story of Tonya Harding and her obsession with winning the U.S figure skating championship focuses on Tonya’s personal story rather than the famous “incident” with Nancy Kerrigan. Margot Robbie is already a lock for best lead actress. From director Craig Gillespie, who’s brought us such sweet weird movies like Lars and the Real Girl, this looks to be a stylish, gritty comedy about the real-life drama and hardship that fogged over Tonya’s life. 4- Molly’s Game marks Aaron Sorkin’s directorial debut. A Hollywood A-List screenwriter, Sorkin won an Oscar for writing for his 2011 film, The Social Network. Known for his fast paced and witty dialogues, fans are excited to see what his movies would look like if Sorkin had full control over his creation. The movie is the
Attorney
First Requirement: Notice the word “intrinsic” was struck from the requirement and replaced with “substantial merit” and “national importance.” The AAO reasoned that the word “intrinsic” adds little to the analysis. “Substantial merit” and “national importance” can be demonstrated through the work and achievements of the applicant. There is no hard-and-fast rule for what substantial merit and national importance means. The Second Requirement: The second prong has changed. It is no longer the case that the impact of the applicant’s proposed endeavor must be national in scope. This geographic requirement was struck down. Suppose, under the old framework, an applicant’s work was located in New York. The impact must have had national impact. It’s impact could not have been localized to New York. Now, under the Dhanasar framework, the applicant must be well positioned to advance the proposed
The Law Office of
M. RAY ARVAND. PC
AN IMMIGRATION LAW FIRM 26 Broadway, Ste 2100 New York, NY 10004 212-323-7435 | @ArvandLaw
HEY,GUESS WHAT?
THIS EXTRA DRINK CAN GET YOU
endeavor. USCIS would have to consider (not exhaustive) “the individual’s education, skills, knowledge and record of success in related or similar efforts; a model or plan for future activities; any progress towards achieving the proposed endeavor; and the interest of potential customers, users, investors, or other relevant entities or individuals.” The Third Requirement: The third prong has also changed. Notice the difference in the wording: “on balance, it would be beneficial to the United States to waive the requirements of a job offer and thus of a labor certification.” Under the new framework, there is no longer a need to show “harm to the national interest or a comparison against U.S. workers in the petitioner’s field.” Thank you, Obama! If you would like to find out more about the NIW and whether you qualify for the National Interest Waiver, please contact us so that we may evaluate your resume and background.
دکتر رضا آروند وکیل امور مهاجرت
: امور مهاجرتیImmigration Services: پناهندگیAsylum :امور خانوادگی شهروندی آمریکا )اقامت دائمی (گرین کارت ویزاهای کاری جلوگیری از اخراج از کشور
Family Based: Citizenship Green Cards Employment Visa Deportation Defense
+1(646)-660-2658 :تلفن همراه 212-323-7435 :تلفن
ray@arvandlaw.com :آدرس ایمیل #ArvandLaw
Attorney Advertising * Prior Results Do Not Guarantee Similar Outcome
54
Attorney
New NIW (EB2) Framework
I’m a Rocket Scientist. Do I Qualify Under the New NIW (EB2) Framework? By M. Ray Arvand The Law Office of M. Ray Arvand, PC An Immigration Law Firm 26 Broadway, Suite 2100 New York, NY 10004 #ArvandLaw 212-323-7435
The Old Framework for NIW So, you think you’re a rocket scientist and you want to apply for the National Interest Waiver (NIW) to get a Green Card and become a LPR (Legal Permanent Resident) of the United States? If you’re considering petitioning for an EB-2 NIW, you probably are! This is the pathway to citizenship for people whose “exceptional ability” demonstrates that it is in the “national interest” of the United States for them to become a citizen. If you are a rocket scientist or at least have a case to prove your “exceptional ability,” you’re in luck. The law on NIW has changed - and for the better. If you are an entrepreneur, you’ll have an easier time with the NIW’s new framework. Let’s take a look to see how the new framework operates. The old NIW framework required the following to be demonstrated: 1. The waiver applicant must seek employment in an area that has substantial intrinsic merit. 2. The waiver applicant must demonstrate that the proposed benefit to be provided will be national in scope. 3. The waiver applicant must demonstrate that it would be contrary to the “national interest” to potentially deprive the prospective employer of the services of the waiver applicant by making available to U.S. workers the position sought by the waiver applicant. This is no longer the case. It is entirely fair to say that the
55
8
new framework was a Christmas gift to NIW applicants by President Obama. This framework was “overturned” by In Re The Matter of Dhanasar 26 I&N Dec. 884 (AAO 2016) on December 27, 2016. The new framework is more relaxed and entrepreneur-friendly. Let’s look at the Dhanasar framework. The New Framework for NIW The AAO (Administrative Appeals Office) in Dhanasar stated that, “Under the new framework, and after eligibility for EB-2 classification has been established, USCIS may grant a national interest waiver if the petitioner demonstrates by a preponderance of the evidence: That the foreign national’s proposed endeavor has both substantial merit and national importance; That the foreign national is well positioned to advance the proposed endeavor; and That, on balance, it would be beneficial to the United States to waive the requirements of a job offer and thus of a labor certification. If these three elements are satisfied, USCIS may approve the national interest waiver as a matter of discretion.” What does preponderance of the evidence mean? It essentially means that more than 50% of the evidence points to the applicant satisfying the new framework. So if your evidence is at, say, 51% you’re good.
New Yorker
people know here about Iran is very different from what I am showcasing from Iran. I’m all about cultural strength and creating fun products but what people are looking for from an Iranian artist is to represent cultural weaknesses: politics, religion, human rights, gender issues. It’s happened many times that a journalist has come to talk to me but doesn’t know what s/he should even write about me. If I were working on human rights or women rights, they would have something to write about. But since I work on art, culture, pottery and history of Naghali, the Persian traditional theater of storytelling, the person doesn’t even know where to start. I work all the time. Days and nights. I feel have produced so much but all for nothing. You’re invisible. What was the last project that you worked on? The audio book of Shahnameh. I worked on Shahnameh with illustrations and this time, I made it into an audio book with images and sounds. I made this book into a radio drama that is 13 hours long. All of Shahnameh... dramatizing it, editing music into it, and the final product is 13 hours. Iranians love to talk about art and brag about Shahnameh, but 99 percent of them don’t even know all of Shahnameh’s stories. Now, they can sit and learn all of it in only 13 hours. The story of Bijan and Manijeh, Rostam, Esfandyar... who they were, where they came from and where they went. Ahmad Sadri translated it and it’s so engaging that doesn’t let your mind to slip away. What are you working on now? Or, what’s your next project? I wrote a book 11 years ago, before I jumped to work on Shahnameh. I made a film called Dawn that was was filimed in Ghasr prison that Hossein Yari played in it, and got an award. It got a lot of praises and the head of Judiciary,
Ayatollah Mahmoud Shahroodi, awarded it and pardoned one prisoner as a result. The movie was based on true story of a murderer. I went to Iran to make a movie about forgiveness and high humanitarian traits but I learned instead how to hate people. When I returned, I fell into a deep depression. I wrote this book during that time. It’s about being lost. Is it in English? I wrote it first in Farsi (Persian) and then translated it in English. I’m planning to publish it next year and then turn it into a theater play. I rewrote it recently and now am looking for a screenplay writer to collaborate with. It’s a heavy and complicated work. Is there anything you would like to add? I had 38 performances of Shahnameh that were performed in big theaters that each had around 1000 seats. All were sold out, but except for the show in Toronto and Los Angeles, the audience members were not majority Iranian. We talk about our art with foreigners but we don’t want to talk about it amongst ourselves. Everyone knows about Shahnameh but they follow Game of Thrones and all its details. We wait all the time to be acknowledged by a white person. I have problems with this. For example, we have made this audiobook which is a high quality work and Francis Ford Coppola has spoken at the beginning of it, but it hasn’t been received well. Was is marketed well? I did a little bit of marketing myself but I’m really tired. I don’t want to work on Shahnameh anymore. This audio book was my last work on Shahnameh. It’s been 9 years. Since I started the project in 2008, I’ve been working on Shahnameh. I want to do something else. 7
56
New Yorker
Hamid Rahmanian (born 1968) is a New York–based Iranian filmmaker and graphic artist. Since the late 1980s, he has combined his love of traditional Persian art forms with modern technology to create new works of art that visually bridge the gaps of East and West. As a storyteller, his works have focused on people and issues that are rarely covered in the mainstream media, offering audiences new perspectives and intimate glimpses into otherwise little known worlds. He was educated in Tehran, Iran where he gained his When did you move to New York? I arrived in New York just about one hour before 1994. When I got to JFK airport, it was around 10:30pm on December 31, 1993 and when I got to where I was heading, it was 1994. What brought you here? I studied graphic design in Tehran University, started my own business, and was working very well. One night I was reading a poems by Sa’adi Shirazi: «تنــگ چشــمان نظــر بــه میــوه مــا تماشــاکنان بُســتانیم، »کننــدIt means: Stingy people look at a fruit, we look at a garden. I had achieved success at a very young age. I was 23 or 24 at that time. I decided to go after ”the garden” instead of a fruit. I collected everything I had. I had 12 people working for me than and was very active. I would have go on to earn unbelievable amount of money too. It was before the reformist president, Mohammad Khatami’s area. So, I decided to expand my work and came here to study. So, you came to study? No, I came to find “the garden”! Well, did you find it? Nope. New York is a harsh city especially for people like me in art, especially if you’re a straight, brown man. Basically, you don’t have any opportunity in art. I feel that if I was a female,
57
6
After 9 years work on Shahnameh
It’s time to move on! Bachelor of Fine Arts degree in graphic design from Tehran University. He has worked as a graphic designer since 1987. In 1992, he received the highest honor and was awarded recognition as the youngest professional designer in Iran. gay, white, or non-Muslim, things would be different. You have to fight all the time. It’s been over 20 years since you came. What kept you here? One night, I went to Metropolitan Opera House and saw Don Giovanni by Franco Zeffirelli. I was wowed! It was amazing. I said I want to live here and do similar works. That’s why I stayed. How would you describe New York in one sentence? Salt and pepper! I burns at some places and it sits well some other places. There are so many resources here, more than any other place in America. I went to San Francisco for work. Don’t even compare these two together. There are so much more resources and talent here. Life is super fast. I like these things. What do you think it’s the best part of New York? And what’s the most negative part of it? Well, I think the city is very resourceful. You can very easily get lost in it… with all its difficulties. But if, for instance, you want to get out of home and go somewhere, you don’t need a car. These are positive points. It’s your work that determines the most negative part of it. For me, it gets complicated to work in art and culture as an Iranian because what
Guest
savings and some time. I thought to myself: What do I want to do with my life? So, I circled back on things that I always liked. I also like writing. I worked with a German magazine and I gained a good knowledge of business while I was working for a startup for four years. I thought to myself: I can have my own business; something small and low budget that I can afford, and about Iran. I was in love with Iran at that point. I saw it as an opportunity because I could write and work with a freelance photographer. It’s all about interior design in Iran. Perfect! How long did you work on this project? From the early steps of online research to finding houses for the book launch party, it took eight months. We did it very fast. The photographer and everybody else worked very well and quick. Who helped you in this project, finding people and houses? Were they from Iran or Germany? In general, it was easy. One reason is because Iranians are so helpful. Plus no one had worked on this topic before, so
people were curious about it and wanted to help out. There are also a lot of people who are very proud of Persian designs and want to preserve them. They were very helpful and supportive. Another reason was because I am a good researcher and had experience in it. I search the internet and social media very well. For example, someone posted a photo in a restaurant of social media. I would see that the restaurant is a nice place and I would comment, asking: Where is that restaurant? Or, I am a member of Tinder and I wrote in my profile that I’m looking for beautiful houses in Iran for my project. My friends make fun of me that I use Tinder for work but I found a house via this method. I would go to home decor stores and explain my project and ask them for recommendations. It was basically work of word of mouth and that was very helpful. For example, I found a house owner who introduced me to another house owner. There are 16 houses in this book that were chosen from hundreds of houses that we saw. How many events have you had so far for your book and what’s your future plan? So far, I’ve had 10 events in Germany, Tehran, and Spain. The main book launch was in Iran and it was really really good. I had some other events in Los Angeles, Yerevan, San Francisco and I know there will be more. My future plan is to focus on this book because I received very positive feedback on it. Both Iranians and non-Iranians have to learn about this book first, but I have some other plans for after that. I want to continue design and architecture studies in Iran because that’s the field I work in and where I think I might be helpful. I want to plan something like a bazaar for artists and collect 50-60 top designers, choose their designs without favoritism and showcase them in a big space during a weekend. I’ll start my second book from there. 5
58
Photos by Sima Dehgani
Guest
Interview with Lena Spath, Author of
Behind Closed Curtains Interior Design in Iran
How did you end up in Iran? I studied Eastern studies in Munich University. We learned Persian/Farsi in university but it was only the formal, official language. We would recite poems and translate but I wanted to learn the street language, the colloquial language. So, I traveled to Iran and studied one semester in Dehkhoda Institute. What year was that? It was 2008. How many times you’ve traveled to Iran since then?
59
4
To be honest, I don’t exactly know. My passport pages are full and I can’t travel anywhere else. Half of the my passport is visas for Iran. How many times a year do you go there? I can’t say I go there every year but I’ve certainly been there every other year during the past 9 years. Sometimes only for one week or 10 days, but other times up to 2 months. I’ve just returned from Iran and was there for two months. When did you get the idea to write a book on this topic? I’ve always liked architecture, interior design and handicrafts. Last year, I was done with my work and had some
Opinion
“Salma khordam,” he said to a group of Persian people in the developed so fast in that language that I became fluent after room. They burst into laughter and made sounds like “Naaonly a couple of years, an achievement that couldn’t reach zee,” equivalent to “Awwww, expressing they found somein Azeri in 18 years! thing to be cute. He was surprised and asked: “What did I At NYPC, we don’t teach our students literature or Hafez. We say? Why do you think I’m being cute? I just said that I have actually are very conscious of not boring students and keepa cold!” ing them engaged, because we value increased numbers of “Aziz (Dear) it’s Sarma with R, not Salma with L,” one said. “But Persian speakers in our community. This is why we designed it’s cute. Don’t our unique worry,” said anmethod of other. teaching that But he didn’t is very engagwant to be cute. He wanted to be able to speak ing and has made diving into learning Farsi easy the language correctly. Let’s call him Amir. Amir is and comfortable. a second generation Iranian and he learned Farsi The first step of learning any language is learngrowing up, listening to and learning from his ing the alphabet. You cannot claim to know any family members. Now that he has grown up, he’s language without knowing its alphabet. The sorealized that he doesn’t really know professional called Pinglish (Persian in English) cannot cut Persian because he doesn’t read or write the lanit for people who are new to Persian. It startguage, which means he doesn’t necessarily know ed in the digital era to enable texting without By Solmaz Sharif the language’s structures. needing Persian keyboard, or for chatting among Where am I getting with this? To very few students of ours native born Farsi speakers. at New York Persian Center (NYPC) who started super excitStudents who don’t resist learning a whole new alphabet, ed and energetic about learning Farsi, but sometimes after accepting this as a crucial step to mastering the language, a few classes find themselves in a situations where their move very quickly in even one semester. The whole alphabet Persian friends or family members kill their enthusiasm with lasts a maximum of 7 to 8 classes, and in so many cases, negative comments such as: “Why do you learn the alphabet! less. You need to see how a word is written and thus how it’s You don’t need it! Learn only conversation!” pronounced, especially with clear-cut differences between So, I’m going to ask you, Persian members of our community, pronouncing A (like Apple) and AA (Naan). not to do this disservice to your loved ones and friends. If The idea of learning foundations of basic grammar in Pinglish your non-Persian spouse, significant other, or family memjust shows the lack of sufficient knowledge in teaching a forber has made this commitment to learn Farsi, be supporteign language. I was crushed after hearing from two really ive. It is a significant step that they are choosing to learn a nice and enthusiastic students in our classes who were at language for you; often, they are taking this leap to be able first delighted to be learning Faris but then struggled after to understand you on a deeper level. Don’t discourage them only one Persian dinner with their families. So, please don’t with negative comments. Instead, ask yourself: Is this how I be an enthusiasm killer and let the professionals increase learned English? Wasn’t I taught English properly? Don’t I the number of Farsi speakers in our community. know English alphabet? The second-generation friends who say: “Only learn phrases; I have 10 years of experience teaching Farsi and personally that’s how we did it,” wouldn’t be able to get a job that reknow six languages. I have experienced learning foreign lanquires Persian as a skill. So, if you are investing time, effort, guages both as a kid and as an adult. I learned Azeri when I and money into this, do it once and do it properly. You can was a kid through my grandparents speaking, but I never befind phrases online but there is a reason that people who came fluent in it. However, when I started learning Turkish, I have tried to learn Farsi online find themselves at NYPC!
Pinglish and the Enthusiasm Killers
3
60
Editorial
Hand in Hand, We Celebrate Life I arrived in the U.S. on the evening of January 13, 2007, and went directly to Prospect Heights, Brooklyn, and have stayed in Brooklyn ever since. The first place I visited on the morning of January 14 was Times Square. The sight of Times Square was mesmerizing! It’s funny how I avoid that area at all costs today, but that day, it filled me with joy and left me in awe. I opened up a map of NYC and in a short few minutes three people asked me if I needed help. That was the moment I knew New York was home. I knew I had to make a life here: career, friends, and family. Back in those days, the Persian community of New York was limited. There wasn’t a well-known place for people to meet
SUBSCRIPTIONS ORDER FORM
Mail this form with a chack (payable to New York Persian Center), or email us these information to receive an invoice. Name: .......................................................................... Address: .......................................................................
one another or gather weekly. It was up to individuals to seek out new friends and places to meet. The loneliness was real. That loneliness and the urge to share our culture with this great city is the reason I started NYPC from the corner of my dining table in Crown Heights, Brooklyn in 2009, with a blog on WordPress and a $50 budget for online marketing on Google Ad and Facebook. I started by teaching Persian language and Persian cooking in my kitchen. In the spirit of American entrepreneurship, my husband joined me and we grew the business step by step to the center that is today. I like to keep connected to our culture because it adds color to our lives. Despite the feeling of loneliness back in the day, in fact, we are a part of a huge community that grows by the day. Persians (Iranians, Afghans and Tajiks) represent a wide range of sub-cultures and communities, including Azeris, Kurds, Hazaras, Uzbeks, and so many more. The curious and adventurous New Yorkers also add a big extension to this community. With all the colors, foods, dance, fashion, music, language, movies and other interesting cultural aspects of each part, our goal is to make sure that no one - old and new New Yorkers - ever feel alone in this city. We have achieved a lot, but there is so much more we have planned. We are looking at 2018 as a new start; a change of gear to move faster and stronger. I want to use this opportunity and invite you to join us on this journey. * Solmaz Sharif, Founder of New York Persian Cultural Center
U.S. Subscription 1 Year (4 issues) $10.00 2 Years (8 issues) $20.00 Email: contact@nypersiancenter.org
61
Persian Life Magazine Next issue is scheduled for Nowruz Call: (207)-613-6972
Contents
English Content: Editorial: Hand in Hand, We Celebrate Life
Page 2
Pinglish and the Enthusiasm Killers By Solmaz Sharif
Page 3
Interview with Lena Spath, Author of Behind Closed Curtains Page 4 Interview with Hamid Rahmanian: It’s Time to Move on! Page 6 New NIW (EB2) Framework
Page 8
Tis the Movie Season! By Mohsen Kermani Page 10 The Art of “Ta’aroff” Page 12 A Journey to the Land of Opportunity!
Page 12
Learn about Persian Culture: Yalda Night
Page 13
Attractions: Afghanistan, Tajikistan and Iran
Page 14, 15, 16
Sadegh Hedayat: The Frustrated Iranophile By Amir Ahmadi Arian Page 18
Poem: He is Proud of Afghanistan
Page 19
Publisher: New York Persian Center Editor in Chief: Roozbeh Mirebrahimi Deputy: Solmaz Sharif In this issue: Persian Editor: Alireza Kermani English Copy Editor: Zina AlDamlouji Logo Designed by Minoo Advertisement: Sami Contact: Phone: (207)-613-6972 Email: contact@nypersiancenter.org 222 Broadway, 19th Floor New York, NY 10038
62
.nypersiancenter.org
New York Persian Cultural Center
We create unique experiences for New Yorkers based on Persian culture!
With all of our minorities (Azeries, Kurds, Armenians, Uzbeks and many more) we are one colorful zone in NYC. 222 Broadway (on Fulton St.) 19th Floor New 63 York, NY 10038
nypersiancenter
(207)-613-6972
NYpersiancenter
nypersiancenter
nypersiancenter
Volume 01, No. 01, Winter 2018
$3.50
Behind Closed Curtains Interior Design in Iran
Hamid Rahmanian: After 9 years work on Shahnameh
It’s time to move on! Learn about Persian culture
Yalda Night
Sadegh Hedayat: The Frustrated Iranophile
64