Ikar 10/170/2017 by Toruński Informator Kulturalno-Artystyczny "Ikar"

Wydłużające się jesienne wieczory i niedobory światła słonecznego mogą powodować zniżkę nastroju. W Toruniu jednak nie grozi nam jesienna depresja. Ciemności rozświetlą sceniczne reflektory, a w nich jeszcze większym blaskiem świecić będą liczne zaproszone do Torunia gwiazdy. Przyjadą one m.in. na Forte Artus Festival, Festiwal Pejzaż Bez Ciebie i do Pubu Pamela na L36. Blask bić będzie również od ekranu kinowego podczas 15. edycji Międzynarodowego Festiwalu Filmowego „Tofifest”, Festiwalu Sztuki Faktu oraz ze sceny Baja podczas Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Lalek „Spotkania”. Październikowego światła mogłoby więc wystarczyć nawet do wiosny, ale przecież z doświadczenia wiemy, że i w kolejnych miesiącach nie grożą nam jego niedobory. Od wielu lat jasnym blaskiem świeci pochodząca z Torunia gwiazda teatralna i filmowa Grażyna Szapołowska. Artystka przyjedzie do Dworu Artusa ze swoim recitalem, a u nas zagościła już teraz na portrecie autorstwa Marcina Treichla. Redaktor prowadząca Magdalena Kujawa

Uwaga! Informator redagowany jest z wyprzedzeniem, mogą więc nastąpić zmiany w programach niektórych imprez.

Ikar w wersji elektronicznej: www.torun.pl, zakładka Ikar; www.facebook.com/ikartorun Wydawca: Urząd Miasta Torunia, Wały gen. Sikorskiego 8 Redaktor prowadzący: Magdalena Kujawa (tel. 56 611-86-82, e-mail: m.kujawa@um.torun.pl, www.torun.pl/ikar) Okładka i program: Rafał Drzycimski Skład i przygotowanie: Marcin Treichel (608-59-00-71, www.treichel.pl) Korekta: Andrzej Dembowski Druk: Print Management, ul. Świętopełka 38/13, 87 - 100 Toruń, tel. 56 649 68 87 Naklad: 3000 egz. Projekt szaty graficznej i logo: Rafał Drzycimski

Wydarzenie miesiąca 2-9 Bohaterowie z rysą Ożywcze spotkania Głośny dwór Lustro kamery Kalinowe dni

Premiera teatralna 10 Jezioro życzeń

Repertuar na październik 11-38 Programy instytucji kultury

Toruńskie ulice 39 Bulwarowe dźwięki

Nowe wystawy 40-41 Podróż na Wschód

Wydarzenie miesiąca 41 Alternatywy 36

PAŹDZIERNIK/2017

Rozmowa miesiąca 42-45

Kadry pamięci - wywiad z Andrzejem Kamińskim

Kulturalny wrzesień w obiektywie 46-47 Fotograficzny przegląd wydarzeń

Lektury z górnej półki 48

Przestraszyć

10/PAŹDZIERNIK/2017

Wydarzenie miesiąca

Kadr z filmu Harmonium

Bohaterowie z rysą Na plakacie Robert De Niro jako Travis Bickle z filmu „Taksówkarz”. Międzynarodowy Festiwal Filmowy „Tofifest” skupi się w tym roku na temacie antybohatera. 15. Edycja niepokornej imprezy odbędzie się 21-29 października.

- Don Vito Corleone z „Ojca chrzestnego”, Travis Bickle z „Taksówkarza”, Leon z „Leona zawodowca” to postacie, które mając dobre intencje, popełniają złe uczynki – wyjaśnia temat przewodni dyrektorka festiwalu Kafka Jaworska, szefowa Fundacji Biuro Kultury. – Antybohaterowie są zawieszeni pomiędzy dobrem i złem, nie jest łatwo ich 10/PAŹDZIERNIK/2017

zaklasyfikować, ale przez to są prawdziwi, więc widzowie łatwo się z nimi identyfikują. Antybohaterom poświęcone będzie tegoroczne pasmo Zjawiska, w którym zobaczymy nie tylko wyżej wymienione obrazy. Także polska kinematografia ma swojego antybohatera. Jest nim oczywiście Adaś Miauczyński, powołany do życia przez Marka Koterskiego m.in. w takich filmach, jak „Dom wariatów”, „Nic śmiesznego”, „Dzień świra”, „Wszyscy jesteśmy Chrystusami” i „Baby są jakieś inne”. Przegląd filmów Koterskiego obejmie pasmo Mistrzowie, zaś sam reżyser otrzyma Złotego Anioła za Niepokorność Twórczą. Oprócz filmów zaplanowano również spotkania (w tym z nie przepadającym za światłem jupiterów Koterskim) i dyskusje poświęcone tematowi antybohatera, bowiem samo pojęcie bywa bardzo różnie interpretowane.

Wydarzenie miesiąca

Docenić muzykę Piętnastolecie festiwalu zaowocuje poszerzeniem jego formuły o nowe pasmo Energia Muzyki Filmowej. - Fundamentem naszego programu jest i zawsze będzie kino – podkreśla Kafka Jaworska. - Poszerzamy go jednak o muzykę, gdyż pełni ona w filmie niezwykle istotną rolę, przede wszystkim budując emocje. Stąd pasmo, w ramach którego odbędą się dwa koncerty i przegląd filmów. Koncert inauguracyjny, zatytułowany właśnie „Energia Muzyki Filmowej”, złoży się z piosenek filmowych, które stały się przebojami także w oderwaniu od obrazu. Nowe aranżacje znanych utworów przygotował znany m.in. z toruńskiej Sofy Bartek Staszkiewicz. Wykonawcami będą: znakomity raper O.S.T.R., zwycięzca „The Voice of Poland” Krzysztof Iwaneczko, świetna toruńska wokalistka Asia Czajkowska-Zoń oraz ikona polskiej muzyki rockowej - Katarzyna Nosowska. Ta ostatnia odbierze także Złotego Anioła za Niepokorność Twórczą. Warto przypomnieć, że utwory Nosowskiej pojawiały się m.in. w „Grach ulicznych” i „Ziarnie prawdy”. Drugi koncert nosić będzie tytuł „Muzyka jest kobietą” i złożą się nań utwory napisane tylko przez panie. - Kompozytorki stanowią zaledwie jeden procent branży filmowej i jest to najgorzej opłacany w świecie filmowym zawód – zwraca uwagę dyrektorka festiwalu. Tym bardziej warto podkreślić, że to kobiety stworzyły muzykę do takich filmów, jak „Lśnienie”, „Pearl Harbor”, „Tańcząc w ciemnościach”, „Full Metal Jacket”, „Armageddon” i „Jackie”. W koncercie podczas gali zamknięcia festiwalu wystąpią m.in. Paulina Przybysz i Krzysztof Zalewski. Pokazane zostaną oczywiście same filmy, takie jak „Jackie” i wybitny „Manchester by the Sea”. Nowym pasmem na festiwalu będzie również Must See Must Be. Jak sama nazwa wskazuje, pokazane tu zostaną filmy, które po prostu trzeba zobaczyć, choć czasem pozostały niedocenione na światowych festiwalach. Zapowiada się tu sporo premier. Oprócz tego, jak zwykle w paśmie Forum, zobaczymy najlepsze filmy sezonu. To okazja do nadrobienia wszystkich zaległości.

Na północ i Daleki Wschód Co roku festiwal przybliża również kinematografie narodowe. W tym roku obejrzymy filmy fińskie i japońskie. Kinematografia Finlandii często wrzucana jest do worka z kinem skandynawskim i siłą rzeczy niknie w cieniu większych sąsiadów. Organizatorzy uznali, że powstające tam filmy warte są specjalnego miejsca na festiwalu, zwłaszcza że w tym roku Finlandia świętuje 100-lecie niepodległości. Zobaczymy m.in. dwie biografie: świetnie przyjęty na festiwalu w Cannes „Tom of Finland” - o jednym z czołowych przedstawicieli kultury gejowskiej oraz „Olli Mäki. Najszczęśliwszy dzień jego życia” - ciepłą opowieść o fińskim bokserze. Przegląd kina japońskiego będzie okazją do pokazania jego wysublimowanej formy i jednocześnie różnorodności. Organizatorzy chcą zaprezentować najnowsze produkcje z tego kraju. W paśmie Lunatycy zobaczymy horrory japońskie.

Walka o Anioły Trzon festiwalu stanowić będą oczywiście konkursy. Pełnometrażowe debiuty oraz drugie filmy reżyserów zobaczymy w konkursie głównym On Air. Organizatorzy nie zdradzają tytułów, można się wszakże spodziewać obrazów docenionych na festiwalach w Cannes, Wenecji i Toronto. Będą to m.in. filmy amerykańskie, islandzkie, francuskie i irańskie. Polskim obrazem w konkursie będzie „Człowiek z magicznym pudełkiem” Bodo Koxa, twórcy wielokrotnie nagradzanej „Dziewczyny z szafy”. Na konkurs krótkometrażowy Shortcut napłynęło ponad 2500 zgłoszeń z całego świata, można więc być pewnym, że z takiego bogactwa wybrane zostaną prawdziwe perełki. W konkursie From Poland zobaczymy z kolei szereg filmów prezentowanych na festiwalu w Gdyni. Są tu filmy z ostatniego sezonu, część z nich zatem była już pokazywana w kinach. Po każdej projekcji odbywać się będą spotkania z twórcami. - To był ciekawy rok w polskim kinie, choć z niecierpliwością czekam na przyszły, kiedy pojawią się nowe filmy Małgośki Szumowskiej i Pawła Pawlikowskiego – zapowiada Kafka Jaworska. Na festiwalu nie zabraknie niespodzianek, ale jak to z niespodziankami bywa, nie możemy ich jeszcze zdradzić. Warto śledzić www. tofifest.pl i zaglądać na facebook.com/tofifest. (mak) 10/PAŹDZIERNIK/2017

Wydarzenie miesiąca

Ożywcze spotkania Istotna rola formy plastycznej w połączeniu z muzyką i grą aktorów to cechy wyróżniające teatr animacji. Magiczne światy wyczarują przed nami twórcy z Polski i zagranicy podczas Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Lalek „Spotkania”. 13-31 października Baj Pomorski zaprasza na jego 24. edycję.

Na tegorocznym festiwalu, oprócz rodzimych, pojawią się teatry ze Słowacji, Niemiec, Grecji i Rosji. Jak zawsze przygotowano ofertę dla dzieci, młodzieży i dorosłych. W sumie zobaczymy 21 spektakli, w tym 15 konkursowych. Poza rywalizacją gospodarze pokażą aż cztery przedstawienia. Nie zabraknie też prezentacji szkół teatralnych.

Najnajlepsi Od kilku lat teatry coraz częściej oferują przedstawienia dla tzw. najnajów, czyli najmłodszych dzieci, nawet poniżej pierwszego roku życia. Teatr Pinokio z Łodzi do takich odbiorców kieruje swoją instalację teatralną „Tuliluli”. Na podstawie tekstu Joanny Kulmowej powstało widowisko pełne łagodnych kształtów i gry świateł, w którego przestrzeni maluchy czuć się będą bezpiecznie. Centrum Sztuki Dziecka z Poznania w spektaklu „Blisko” zaprosi z kolei najmłodszych do odkrywania świata poprzez tworzenie bliskich relacji. Bogatą ofertę mają Spotkania dla dzieci przedszkolnych i zaczynających edukację szkolną. Znany z wspaniałej toruńskiej inscenizacji 10/PAŹDZIERNIK/2017

„Dzieci z Bullerbyn” Konrad Dworakowski w Teatrze Pinokio w Łodzi przygotował autorskie przedstawienie bez słów „Samograj”. Bohaterowie i ich świat wyczarowywani tu będą m.in. z różnych części ciała aktorów. Wybitny czeski reżyser Jakub Krofta w stołecznym Teatrze Lalek Guliwer zrealizował „Różowego gościa” Marii Wojtyszko. Tytułowy bohater pojawia się nie wiadomo skąd w mieszkaniu pewnej rodziny. Wizyta niezwykłej postaci w komiczny sposób ujawni zahamowania i słabości domowników. Do dzieci skierowanych będzie także kilka spektakli zagranicznych gości festiwalu. Theater des Lachens z Niemiec przywiezie plastyczną opowieść bez słów o małym i dużym wietrze, będącą jednocześnie przypowieścią o poszukiwaniu szczęścia. Po raz kolejny do Torunia zawitają Grecy z teatru Hop Signor. Tytułowa Żyrafa z ich spektaklu jest skarbonką, dzięki której dowiadujemy się, że w przedmiotach także tkwi życie i że właśnie one mogą wskazywać, czym są najważniejsze rzeczy w życiu, takie jak miłość i przyjaźń.

Lalki dorastają Są takie książki, po które z równą chęcią sięgają zarówno dzieci, jak i dorośli. Do nich z pewnością należy „Mały Książę” Antoina de Saint-Exupery'ego. Spektakl inspirowany historią zakochanego w róży chłopca z małej planety pokaże Stary Teatr Karola Spisaka ze słowackiej Nitry. Ważnym elementem widowiska będzie taniec, do którego zostaną zaproszeni także widzowie. W polskiej literaturze książką od lat 5 do 105 jest z pewnością „Król Maciuś Pierwszy” Janusza Korczaka. Zainspirowany nią Konrad Dworakowski w Teatrze Lalek Banialuka w Bielsku-Białej przeniósł opowieść do współczesności i pokazał samotność, jaką odczuwa dziecko, gdy postawi się przed nim zadania ponad jego siły. Te dwa przedstawienia przeprowadzają nas płynnie do propozycji, jakie tegoroczny festiwal ma dla młodzieży i widzów dorosłych. Doskonale znany bajowej publiczności i nagradzany na festiwalu Paweł Aigner (świetni „Trzej Muszkieterowie”) sięgnął po dramat Moliera „Szelmostwa Skapena”. Reżyser znany z dynamicznych, pełnych humoru inscenizacji, w których jednak nie brakuje także momentów zadumy nad ludzką naturą, z pewnością wyciągnie wszystkie soki z tekstu ironisty Moliera. Nagradzany na festiwalu („Molier”) był też znakomity tancerz, reżyser, twórca charakterystycznych lalek Duda Paiva. W Teatrze Animacji w Poznaniu zrealizował on „Opowieści z niepamięci” – spektakl bazujący na słowiańskich mitach. Będzie z pewnością

Wydarzenie miesiąca

Opowieści z niepamięci, Teatr Animacji, Poznań

i strasznie, i śmiesznie. Do klasyki dramatu odniosą się Niemcy z Teater des Lachens w przedstawieniu „Książę Hamlet”, choć bazować będą na tekście Friedricha Karla Waechtera, który historię duńskiego księcia opowiedział z perspektywy jego przyjaciół Kaspara i Miśka. Te postacie do dramatycznej historii wniosą sporą dawkę humoru. Jednego aktora, wiele małych drewnianych lalek i próbę rozwikłania niezgłębionej tajemnicy rosyjskiej duszy znajdziemy w spektaklu Aleksieja Leliawskiego przygotowanym w rosyjskim Theatre Karlsson Haus. Z kolei na wędrówkę po elementach instalacji teatralnej zaprosi dorosłych widzów Teatr Figur z Krakowa. „Hulyet Hulyet” w poetycki sposób opowie o mieszkańcach krakowskiego getta. „Instalacja zrealizowana jest w formie cieniowego teatru mansjonowego; każda opowieść prezentowana jest na innej scenie, w starych walizkach, pudełeczkach po lekarstwach, dziecięcym łóżeczku, stole” – opowiadają o spektaklu twórcy. Dorośli zobaczą również lalkową inscenizację uhonorowanej Gdyńską Nagrodą Dramaturgiczną sztuki Artura Pałygi „W środku słońca gromadzi się popiół”, opowiadającą o szukaniu sensu w tragediach, których doświadczają bohaterowie. Listę konkursowych przedstawień dla starszych widzów zamyka Teatr Wierszalin. Na tegorocznej Klamrze można było zobaczyć

przygotowaną przez Piotra Tomaszuka pierwszą część inscenizacji Mickiewiczowskiego arcydramatu. Teraz obejrzymy jej kontynuację: „Dziady - noc druga”.

W dobrym towarzystwie Od wielu lat Spotkaniom towarzyszy Przegląd Teatrów Osób Niepełnosprawnych „Innym Okiem”. Przez cały festiwal w sali konferencyjnej można też zobaczyć filmy w ramach Akcji. Animacji. W tym samym pomieszczeniu czynna będzie również wystawa przytulanek z całego świata. Spotkania dadzą też możliwość obejrzenia obrazów olejnych scenografa i jurora festiwalu Mikołaja Maleszy, wydawnictwo Zakamarki promować będzie cykl książek „Dzieci filozofują”, zaś Centrum Sztuki Dziecka zaprezentuje najnowszą twórczość dramaturgiczną dla najmłodszych. Nie zabraknie oczywiście parady teatralnej, która odbędzie się 14 października o godz. 13.00. (mak) 10/PAŹDZIERNIK/2017

Wydarzenie miesiąca

Głośny dwór O jednych jest głośno od lat, o innych świat usłyszał dopiero niedawno. Śpiewają, grają, fotografują, tańczą, uprawiają sporty, relacjonują wydarzenia. W październiku i listopadzie na Forte Artus Festival przybędzie mnóstwo gości.

Cykl imprez organizowanych przez Centrum Kultury „Dwór Artusa” cechować będzie olbrzymia różnorodność, bo też różnorodna jest publiczność placówki. Jak zawsze podczas festiwalu spodziewać się można bogatej oferty koncertowej i spotkań z ciekawymi ludźmi. Będzie też coś dla teatromanów i miłośników sztuk wizualnych. - Nawet jeśli niektórzy z gości festiwalu byli u nas wielokrotnie, to wystąpią z nowym programem – zapowiada kierownik działu artystycznego CK Dwór Artusa Łukasz Wudarski. - Staramy się też zapraszać ciekawych debiutantów oraz gości, o których jest już głośno, ale jeszcze nigdy u nas nie byli.

Mierzenie z legendami W ofercie koncertowej wyróżniają się projekty, w których znani wykonawcy śpiewają utwory legendarnych twórców. Znakomita wokalistka Renata Przemyk zmierzy się z repertuarem Leonarda Cohena. Wyrazista osobowość artystki z pewnością odciśnie się na utworach autora „Hallelujah”, nadając im nowe, oryginalne brzmienie. Sporo piosenek innego wielkiego nieobecnego, Wojciecha Młynarskiego, ma w swoim repertuarze Halina Kunicka. W jej wykonaniu usłyszymy m.in. „Zabły10/PAŹDZIERNIK/2017

śnie dzień, gdy uda nam się wszystko”, „12 godzin z życia kobiety” i „Uśmiecham się”. Jednym z najznakomitszych polskich wykonawców piosenki literackiej jest Janusz Radek. Obdarzony wspaniałym głosem i talentem interpretacyjnym twórca sięgnie tym razem po wiersze Haliny Poświatowskiej. Przeboje legendy rocka, The Police, w jazzowych interpretacjach zabrzmią z kolei podczas koncertu Marty Król i Paweł Tomaszewski Group. Głosem wokalistki i jej interpretacjami zachwycał się sam Marek Niedźwiecki. Jazzu, tym razem w autorskim i bardziej awangardowym wydaniu, będzie na Forte Artus Festival więcej. Tymon Tymański Yasstet to powrót muzyka do klimatów znanych z formacji Miłość i Tymański Yass Ensamble.

Młodzi z impetem Autorskie i niezwykle ciekawe będą propozycje artystów wchodzących dopiero na rynek muzyczny. „Za świeży, ale i wyjątkowo dojrzały literacko i muzycznie głos młodego pokolenia” w ubiegłym roku Nagrodę Artystyczną Miasta Torunia otrzymał duet The Dumplings. Tym razem do muzyków dołączy zespół smyczkowy, zatem elektronika połączona tu zostanie z klasyką. Debiutancka płyta „Morze” sprawiła, że wokalista, autor tekstów i kompozytor Ralph Kaminski gościł już na wszystkich ważnych polskich festiwalach. W Dworze Artusa jego muzyka poszerzona zostanie o brzmienie zespołu My Best Band in The World. Warto zwrócić również

Wydarzenie miesiąca

spektaklu „Scenariusz dla trzech aktorów” Bogusława Scheffera. Po trzydziestu latach od premiery ponownie spotkają się ze sobą bracia Andrzej i Mikołaj Grabowscy oraz Jan Peszek.

Rozmowy Polaków

uwagę na talent Hani Rani, pianistki znanej m.in. z projektu Ciechowski Klasycznie, którą udało się namówić również do śpiewania i właśnie powstaje materiał na jej autorską płytę. Specjalnie na festiwal przygotowany został projekt „Between the Dusk of Summer Night” Sebastiana Zawadzkiego & Orchestra. Absolwent toruńskiej szkoły muzycznej wyjechał na studia do Danii przez długi czas wierny był muzyce jazzowej, jednak współpraca z Bartoszem Chajdeckim sprawiła, że zajął się także muzyką filmową. - Jego fortepian słychać w takich filmach, jak „Bogowie”, „Chce się żyć” – opowiada Łukasz Wudarski. - Na festiwalu Transatlantyk wygrał też konkurs komponowania muzyki pod film w czasie rzeczywistym, co mu umożliwiło wyjazd do Hollywood.

Teatr i coś jeszcze Na pograniczu sztuk sytuować się będą dwa festiwalowe wydarzenia. Połączeniem koncertu i tańca będzie widowisko „Usłyszeć taniec”, na które złożą się flamenco, step irlandzki, amerykański, taniec współczesny i muzyka etnojazzowa. Znana aktorka Sonia Bohosiewicz w muzycznym spektaklu zmierzy się z kolei z legendarną Marylin Monroe. Będą piosenki i opowieści o życiu ikony Hollywood. W muzycznym repertuarze usłyszymy również pochodzącą z Torunia znakomitą aktorkę Grażynę Szapołowską. Teatr w czystej i mistrzowskiej postaci zagości na deskach Dworu Artusa w znakomitym

Ciekawych rozmów zaplanowano podczas festiwalu więcej. Gościem Dworu Artusa będzie polarnik, podróżnik i społecznik Marek Kamiński. Dzień po nim na scenie pojawi się Angelika Chrapkiewicz-Gondek. - Angelika porusza się na wózku, a jednocześnie zdobywa góry, nurkuje i pokazuje, że nie ma rzeczy niemożliwych – wylicza Łukasz Wudarski. - Będzie to z pewnością spotkanie pełne dobrej energii. Optymizmem zaraża również częsty gość Dworu Artusa Artur Andrus. Tym razem satyryk i dziennikarz będzie miał spotkanie autorskie, w którym z pewnością nie zabraknie błyskotliwych anegdot. O jednym z najbardziej znanych polskich dziennikarzy Kamilu Durczoku było w swoim czasie głośno (czyli forte) z racji oskarżeń, które padły pod jego adresem. Zarzuty zostały oddalone, ale zdarzenie zaważyło na jego karierze. Temat poruszony zostanie zapewne podczas spotkania, ale będzie to też okazja do rozmowy o współczesnych mediach. Jak zawsze festiwalowi towarzyszyć będzie wystawa najlepszych polskich fotografii prasowych BZ WBK Press Photo, zaś specjalnie na festiwal grupa Toruńskie Spacery Fotograficzne przygotowała ekspozycję „Kujawy i Pomorze w obiektywie”. (mak)

10/PAŹDZIERNIK/2017

Wydarzenie miesiąca

Lustro kamery Portret Polaków spróbują stworzyć

organizatorzy tegorocznego Festiwalu Sztuki Faktu. Od 5 do 7 października po raz piąty zagoszczą w Toruniu reportażyści, by zaprezentować swoje dzieła i dyskutować o blasków i cieniach zawodu.

Pomysł, by spojrzeć w lustro i przyjrzeć się wadom i zaletom Polaków oraz najbliższej nam rzeczywistości, związany jest z przyszłorocznymi obchodami 100. rocznicy odzyskania przez nas niepodległości. Nakreśleniu tego obrazu służyć będą prezentowane na festiwalu dokumenty, fabuły oparte na faktach, spektakle teatru telewizji oraz dyskusje i spotkania w twórcami. Świeże spojrzenie na naszą współczesność przyniosą z pewnością filmy zgłoszone do przeglądu konkursowego oraz etiudy przygotowane przez studentów Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. W programie festiwalu znajdą się również rodzime i zagraniczne dokumenty z tegorocznej Międzynarodowej Konferencji Input. Polskie spojrzenie na problemy wschodnich sąsiadów będziemy mogli obserwować dzięki dokumentom stworzonym dla satelitarnej TVP Biełsat. Stacja obchodzi w tym roku 10-lecie istnienia. O problemach Białorusi z pewnością wiele opowie też gość specjalny festiwalu, litewska dziennikarka Ruta Lankininkaite, która przez lata była korespondentką w kraju rządzonym przez Aleksandra Łukaszenkę. Zobaczymy oczywiście również jej filmy. Festiwal będzie też okazją do zetknięcia z twórczością polskich mistrzów. Zobaczymy m.in. 10/PAŹDZIERNIK/2017

znakomity reportaż Wojciecha Kasperskiego „Ikona”, opowiadający o pacjentach i personelu szpitala psychiatrycznego na Syberii. Ważnym elementem festiwalu są zawsze dyskusje. Tym razem poruszony zostanie temat fake newsów, czyli nieprawdziwych informacji, mających na celu dezinformację odbiorców. Najbardziej aktualne problemy związane z przekazywaniem informacji poruszą też z pewnością dziennikarze najważniejszych ogólnopolskich publicznych i prywatnych mediów, którzy przyjadą na Noc Reporterów. W ramach cyklu Teatroteka zobaczyć będzie można spektakle teatru telewizji oparte na faktach. „Walentyna” Wojciecha Farugi i Julii Kijowskiej to opowieść o tajemniczej pierwszej kobiecie-kosmonautce. Himalaistom poświęcony jest spektakl „Wasza Wysokość” wielokrotnie nagradzanej autorki Anny Wakulik. Z legendą wolnego związku zawodowego zmierzył się z kolei Szymon Bogacz w sztuce „Zakład doświadczalny Solidarność”. Na żywo będzie też można zobaczyć przedstawienie „Niemcy Kruczkowskiej” z udziałem Iwony i Elżbiety Bielskich. Warto zwrócić również uwagę na projekcje filmowe cyklu Fakt w Fabule. Obejrzymy tu „Sprawiedliwego” Michała Szczerbica o przyjaźni sześcioletniej dziewczynki z wiejskim dziwakiem, która obojgu pomaga przetrwać wojnę; „Wyklętego” Konrada Łęckiego o żołnierzach wyklętych oraz „Habit i zbroję” Pawła Pitery – film o Krzyżakach kręcony m.in. w Toruniu. Festiwal zakończy gala, podczas której laureatom Przeglądu Konkursowego wręczone zostaną nagrody oraz odbędzie się koncert gwiazd The Voice of Poland: Marii Sadowskiej oraz Ani Karwan, Juliusza Kamila i Michała Grobelnego. (mak)

Wydarzenie miesiąca

Kalinowe dni Choć słynną piosenkę z Kabaretu Starszych Panów „Bo we mnie jest seks” wykonywało kilkadziesiąt pięknych kobiet, w naszej pamięci na zawsze pozostanie pierwsza interpretacja Kaliny Jędrusik. Aktorka i wokalistka będzie 18-19 października bohaterką 13. edycji Festiwalu Twórczości Niezapomnianych Artystów Polskich „Pejzaż bez Ciebie”.

jak Monika Borzym, Emilia Komarnicka, Marika, Tatiana Okupnik, Beata Przybytek, Aleksandra Szwed, Maciej Miecznikowski, Piotr Zubek i Krzysztof Zalewski. Koncert transmitowany będzie 1 listopada w TVP1. (mak)

Znakomita artystka, bohaterka licznych skandali była jedną z najbarwniejszych postaci powojennego świata artystycznego. Zarówno w kinie jak i teatrze stworzyła wspaniałe kreacje. Grała m.in. Ofelię w „Zamku w Szwecji”, Katarzynę w „Poskromieniu złośnicy”, George Sand w „Lecie w Nohant”, a także Renée w „Jeziorze Bodeńskim” i Lucy Zukerową w „Ziemi obiecanej”. Ogromną popularność przyniósł jej udział w Kabarecie Starszych Panów Jeremiego Przybory i Jerzego Wasowskiego i to właśnie piosenki tego duetu były najważniejszymi w jej muzycznej karierze. Wystarczy wymienić takie przeboje, jak „Jesienna dziewczyna”, „Do ciebie szłam”, „S.O.S.” i „Dla ciebie jestem sobą”. Kalina Jędrusik zmarła 7 sierpnia 1991 r. Wypromowane przez nią wspaniałe utwory zabrzmią podczas tegorocznego festiwalu, na który jak zawsze złoży się konkurs dla młodych wokalistów oraz telewizyjny koncert galowy z udziałem gwiazd. Oba wydarzenia odbędą się w sali na Jordankach. W konkursie wezmą udział osoby od 16 do 35, zarówno profesjonalnie do tego przygotowane (aktorzy, wokaliści, studenci szkół teatralnych i muzycznych), jak i amatorzy wyłonieni w eliminacjach lub zaproszeni przez organizatorów. Najlepsi dzień później wystąpią w gali, którą swoimi interpretacjami piosenek Kaliny Jędrusik uświetnią takie gwiazdy,

Fot. Zofia Nasierowska

10/PAŹDZIERNIK/2017

Premiera teatralna

Jezioro życzeń Bolesław Leśmian nie napisał co prawda „Baśni o Złotej Rybce”, ale Katarzyna Kawalec tak skompilowała teksty poety, że powstał z nich scenariusz przedstawienia. Nastrojowy spektakl miał we wrześniu premierę w Baju Pomorskim. Przyzwyczajeni do Puszkinowskiej opowieści, pamiętamy, że Rybak jest człowiekiem dobrym i spokojnym, zaś jego żona to kobieta chciwa i wiecznie niezadowolona, żądająca od Złotej Rybki wciąż więcej i więcej. Katarzyna Kawalec postanowiła akcenty postawić zupełnie gdzie indziej.

- Zapragnęłam, żeby ten tekst był napisany przez Leśmiana – opowiada reżyserka. - Oczywiście jest to niemożliwe, ale zaczytując się w jego prozie poetyckiej i poezji, odkryłam dokładnie to, czego potrzebowałam. Leśmian w kilku tekstach dotykał tematu głębi i jeziora, więc oparłam na nich swój scenariusz. Część tekstów siłą rzeczy uległa modyfikacjom, niektóre są jednak przytoczone dosłownie. Budowaniu poetyckiego nastroju służą także inne elementy przedstawienia. Scenografia Dariusza Panasa prostymi środkami wyczarowuje magiczny świat, w którym chatka rybaka w mgnieniu oka zmienia się łódź, a potem w pałac, jezioro tworzą animowane przez aktorów tkaniny, zaś wodne rośliny i zwierzęta powstają z łączonych na różne sposoby kształtów. Całości dopełniają elementy czarnego teatru oraz cienie. Istotną rolę odgrywa też w widowisku klimatyczna, jazzująca muzyka Radosława Bolewskiego i Macieja Tubisa. - Nasze przedstawienie zderza realizm ze światem wymarzonym, wyimaginowanym, tajemniczym, a jednocześnie cudownie pięknym – opowiada odtwórca roli Rybaka Mariusz Wójtowicz. Ciekawym zabiegiem jest podwójna obsada głównych bohaterów. Dzięki temu obserwujemy dojrzałych, wciąż bardzo w sobie zakochanych rybaka i jego żonę, którzy z rozrzewnieniem wspominają przygodę ze Złotą Rybką, bo to ona uświadomiła im, co naprawdę liczy się w życiu. - Żona rybaka jest rozdarta między światem materialnym, a światem duchowym – mówi odtwórczyni tej roli Anna Katarzyna Chudek. Popełnia błąd, ale dzięki mężowi zdaje sobie z tego sprawę. - Czasem tak bardzo chcielibyśmy wiele w życiu, a w zasadzie nic nie możemy – dodaje grający Złotą Rybkę Jacek Pysiak. - Dla mnie jest to więc spektakl o pokorze, o szukaniu radości w zwykłych rzeczach: że jesteśmy, że mamy jedzenie i dach nad głową. A dobro, jeśli na nie zapracujemy, przyjdzie do nas na pewno. (mak)

10/PAŹDZIERNIK/2017

Repertuar

CENTRA KULTURY CENTRUM KULTURALNO-KONGRESOWE JORDANKI al. Solidarności 1-3, tel. kasa biletowa: 56 642-43-79 www.jordanki.torun.pl Lura, 2.10. (poniedziałek), godz. 19.00 Jedna z najbardziej siestowych artystek. Urodziła się w Lizbonie, do której przyjechali jej rodzice z rozśpiewanych Wysp Zielonego Przylądka. Studiowała i trenowała pływanie, kiedy - siedemnastoletnią dziewczynę - Juka poprosił o zaśpiewanie w duecie i śpiewanie chórków na jego płycie. Od tego czasu śpiewa, nagrywa i występuje na całym świecie. Po raz pierwszy polska publiczność usłyszała jej głos w radiowej Trójce w audycji „Siesta”. Marcin Kydryński żartował, że: „muzyka Lury powinna być dla dorosłych, tak nieokiełznanie jest zmysłowa. Odys kazałby się przywiązać do masztu, ale dzieciarnia jak sobie poradzi? Nie sposób oprzeć się Lurze. Ten głos ciemny, brunatny, pluszowy. Ten puls lędźwiowy, te rozpalone saksofony, te mroczne pożądania wiolonczel.” Organizator: Klub Kuźnia Życie jest piosenką – Jacek Cygan i Goście, 4.10. (środa), godz. 19.00 Ponadczasowe przeboje Jacka Cygana w wykonaniu autora oraz Andrzeja Seweryna, Grzegorza Skawińskiego, Kamili Klimczak i Olgi Szomańskiej. To zabawna, a zarazem wzruszająca podróż przez ponad 40 lat pracy twórczej Jacka Cygana, który przyznaje, że pisanie piosenek to jego wielka, odwzajemniona miłość. Widzowie będą mieli okazję usłyszeć największe przeboje, które – jak twierdzi sam autor – jednych wzruszą, innych rozbawią, a wszystkich z pewnością rozśpiewają. Artystom towarzyszyć będzie Kameleon Quintet p/k Radosława Labahua. Organizator: Impresariat Artystyczny „Adria” Raz Dwa Trzy – Młynarski! 11.10. (środa), godz. 19.00 10 czerwca 2017 roku minęło 10 lat od nagrania przez zespół Raz Dwa Trzy albumu „Raz Dwa Trzy – Młynarski”. Album, który powstał we współpracy z Wojciechem Młynarskim zyskał ogromne uznanie wśród publiczności, miano podwójnej platyny oraz otrzymał nagrodę Fryderyka 2008 w kategorii Album Roku Pop. Zespół zagrał z tym materiałem kilkaset świetnie przyjętych koncertów w Polsce i poza granicami kraju. Dla upamiętnienia Mistrza Wojciecha jak i z okazji jubileuszu nagrania płyty, zespół planuje przypomnieć publiczności te piosenki. Organizator: Impresariat Artystyczny „Adria” Andrzej Sikorowski i Maja Sikorowska z zespołem 12.10. (czwartek), godz. 19.00 Andrzej Sikorowski w duecie z córką Mają, przy wsparciu zespołu instrumentalnego (gitara, kontrabas, perkusja). W programie piosenki Andrzeja Sikorowskiego – wokalisty, gitarzysty, kompozytora, autora tekstów, lidera obchodzącej w tym roku jubileusz 40-lecia grupy Pod Budą. Artysta przeprowadza widzów przez największe przeboje Pod Budą (Kap, kap, płyną łzy) czy śpiewane poza nią, jak: Kraków Piwna 7, Lecz póki co żyjemy, Na całość, Nie przenoście nam stolicy do Krakowa, Ale to już było, oraz pochodzące z trzech wspólnie nagranych z Mają płyt (Kraków-Saloniki, Sprawa rodzinna i najnowszej z 2016 roku – Okno na Planty). Bilety: 109 zł, 89 zł, 69 zł do nabycia: biletyna.pl, kupbilecik.pl oraz w Toruniu w punktach sprzedaży stacjonarnej: Kasa CKK Jordanki, Biuro Turystyczne Copernicana, Biuro Informacji Turystycznej, Ośrodek Informacji Turystycznej, Księgarnia PWN. Organizator: Impresariat Artystyczny „Impart”

Imię, 13.10. (piątek), godz. 17.30 i 20.30 Reż. Grzegorz Chrapkiewicz. W domu Pierra (Szymon Bobrowski) i Elisabeth (Małgorzata Foremniak) panuje wesoła rodzinna atmosfera. Zapowiada się udana kolacja. Pierre i Vincent (Wojciech Malajkat), brat Elisabeth poprzekomarzają się trochę jak zwykle. Puzonista Claude (Mateusz Banasiuk/Marcin Hycnar) oddany przyjaciel rodziny pochwali smaczne dania. Napiją się wybornego wina i pożartują. Anna (Dorota Krempa) jest w ciąży, więc to zrozumiałe, że trochę się spóźni... Do pewnego momentu będzie jak zawsze. Niestety, tym razem padnie to pytanie – „Czy macie już jakiś pomysł na imię?”. Bilety do nabycia w CKK Jordanki oraz na biletyna.pl. Organizator: Impresariat Artystyczny „Adria” Koncert Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” z okazji obchodów 500-lecia Reformacji w Toruniu, 14.10. (sobota), godz. 17.00 Organizator: Parafia Ewangelicko-Augsburska w Toruniu Narodowy Teatr Opery i Baletu z Odessy „Muzyczna podróż bez granic”, 15.10. (niedziela), godz. 17.00 Organizator: Impresariat Artystyczny „Impart” Tubis Trio, 18.10. (środa), godz. 20.00 Organizator: Van Horn Agencja Koncertowa Smile, 29.10. (niedziela), godz. 16.00 Impresariat Artystyczny „Adria” (koncerty Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej w dziale TOS, Impresaryjnego Teatru Muzycznego w dziale Teatry, inne w dziale Inni organizatorzy)

CENTRUM KULTURY DWÓR ARTUSA Rynek Staromiejski 6, tel. 56 655-49-39 www.artus.torun.pl Forte Artus Festival 2017 BZ WBK Press Foto 2017 – wernisaż 6.10. (piątek), godz. 18.30, do 30.10. To już 13. edycja konkursu fotografii prasowej BZ WBK Press Foto i po raz kolejny w Dworze Artusa będzie można zobaczyć wystawę pokonkursową. Nagrodzone w tym roku zdjęcia prezentują jak zawsze najważniejsze wydarzenia z życia społecznego i politycznego ubiegłego roku. Wstęp wolny. do Warsztaty fotograficzne BZ WBK Press Foto 7.10. (sobota), godz. 11.00-15.00 i 8.10. (niedziela), godz. 10.00-15.00 Wszystkich, którzy pragną doskonalić swój warsztat, BZ WBK i Dwór Artusa zapraszają na dwudniowe bezpłatne warsztaty fotograficzne, które poprowadzi Karolina Jonderko. Więcej informacji: www.bzwbkpressfoto.pl. Wstęp wolny. Ilość miejsc ograniczona. Zapisy: biuro@ bzwbkpressfoto.pl Marek Kamiński – spotkanie, 7.10. (sobota), godz. 18.00 Marek Kamiński wędruje już od ponad 35 lat. Lista jego osiągnięć jest imponująca: zdobył m.in. Spitsbergen, Mount Blanc, Masyw Vinsona i najwyższy szczyt Grenlandii. W 1995 jako pierwszy człowiek w historii zdobył oba bieguny Ziemi w ciągu jednego roku. Podczas spotkania z pewnością nie zabraknie opowieści o jego największych podróżach, ale również o tym, jak pokonywać własne słabości i dążyć do celu. Wstęp wolny

Angelika Chrapkiewicz-Gądek – spotkanie 8.10. (niedziela), godz. 18.00 Angelika Chrapkiewicz-Gądek to niezwykła kobieta pokazująca, że nie ma rzeczy niemożliwych. Od 3. roku życia towarzyszy jej postępująca choroba – rdzeniowy zanik mięśni. Pomimo tego, że porusza się na wózku, żyje bardzo aktywnie: podróżuje po świecie, zdobyła uprawnienia nurkowe, uczestniczyła w wyprawie m.in. na Rysy i Mnicha w Polsce, ale także na Kilimandżaro w Afryce. Na spotkaniu w Dworze Artusa na pewno zarazi każdego tą radością życia. Wstęp wolny Janusz Radek – Poświatowska/Radek 15.10. (niedziela), godz. 18.00 Janusz Radek wraca do Torunia z nową płytą! Projekt „Poświatowska/ Radek” to subtelny klimat wierszy poetki oraz piękne i liryczne kompozycje Janusza Radka w zaskakujących elektronicznych aranżacjach. Po raz pierwszy wiersze Poświatowskiej pojawiły się na płycie i koncertach Janusza Radka w 2007 roku. Od tego czasu poetka towarzyszy mu niemal cały czas, a piosenka „Kiedy Umrę Kochanie” do dziś pozostaje jednym z najbardziej rozpoznawalnych utworów artysty. Bilety: 50 zł ulgowy, 55 zł normalny Tribute To The Police – Marta Król & Paweł Tomaszewski Group 20.10. (piątek), godz. 19.00 Przeboje Stinga z jazzową nutą? Dlaczego nie! Repertuar brytyjskiego wokalisty na nowo odczyta Marta Król i Paweł Tomaszewski Group, którzy wykonają nie tylko największe solowe hity rockmana ale także te powstałe z grupą The Police. O aranżacje zadbał Paweł Tomaszewski – jeden z czołowych pianistów i kompozytorów młodego pokolenia, zaś kobieca wrażliwość Marty Król nadała utworom zupełnie nowy charakter. Bilety: 35 zł ulgowy, 40 zł normalny Usłyszeć taniec / flamenco – step – jazz, 21.10. (sobota), godz. 18.00 „Usłyszeć Taniec” to niezwykły spektakl taneczny składający się z różnych form stepowania – flamenco, stepu irlandzkiego, amerykańskiego, tańca współczesnego oraz muzyki etnojazzowej granej na żywo. Barwne widowisko, w którym taniec stanowi integralną część muzyki, a muzyka tańca. Projekt tworzą wybitni tancerze i muzycy, soliści widowisk w Europie i USA. Bilety: 30 zł ulgowy, 40 zł normalny Grażyna Szapołowska – koncert, 22.10. (niedziela), godz. 18.00 Koncert wybitnej aktorki filmowej i teatralnej, związanej z Toruniem. Grażyna Szapołowska z towarzyszeniem zespołu wykona piosenki z ostatniego jej ukochanego dzieła czyli płyty „Kochaj mnie” z 2016 roku. Kompozytorem muzyki jest Włodzimierz Kiniorski a teksty napisali m.in. córka aktorki Katarzyna Jungowska, ale są tu także teksty wybitnych poetów jak: Bogdan Loebl, Wisława Szymborska, Jonasz Kofta czy Bułat Okudżawa. Bezpłatne wejściówki do odbioru w od 6.10. Kamil Durczok – spotkanie, 23.10. (poniedziałek), godz. 19.00 Spotkanie z dziennikarzem, wieloletnim prowadzącym Fakty, reporterem i człowiekiem mediów. Gość opowie o tabloidyzacji mediów i współczesnym dziennikarstwie doby postprawdy. Jak zawsze będzie miejsce na pytania od publiczności. Wstęp wolny Halina Kunicka śpiewa piosenki Wojciecha Młynarskiego 27.10. (piątek), godz. 19.00 Podczas Forte Artus Festivalu nie mogło też zabraknąć koncertu dla wszystkich miłośników klasycznej polskiej piosenki. A taką bez wątpienia wykonuje Halina Kunicka. Podczas koncertu zabrzmią utwory

napisane przez Wojciecha Młynarskiego specjalnie dla artystki, czyli takie jak: „Zabłyśnie dzień, gdy uda nam się wszystko”, „Niby jest źle a jednak fantastycznie”, czy „Uśmiecham się”. Artystka odda tym samym hołd wielkiemu mistrzowi polskiej piosenki, autorowi, który z pisania tekstów uczynił prawdziwą sztukę. Bilety: 40 zł ulgowy, 45 zł normalny Inne wydarzenia: Czwartek z filozofią – Podszepty pochopnego Hermesa – wykład 5.10. (czwartek), godz. 18.30 Filozoficzne czwartki po wakacyjnej przerwie rozpoczynamy od próby znalezienia odpowiedzi na pytanie dlaczego filozofowie kochają etymologię, czyli naukę badającą genezę znaczeń pojęć. Nie od dziś wiemy, że język, tak jak cała kultura, ma swoją historię i że odczytywanie tej historii ma wielkie znaczenie dla tego, jak rozumiemy sami siebie i świat, w którym żyjemy. Ten trudny, ale bardzo ciekawy temat przedstawi dr hab. Marcin Zdrenka z toruńskiego UMK. Wstęp wolny Świat i okolice – Kosmos na planecie Ziemia – Oceania 11.10. (środa), godz. 18.30 Oceania to ponad 150 wysp na środku Pacyfiku, które wyróżniają się błękitnymi lagunami, kolorowymi rafami, łagodnym klimatem, a przede wszystkim bardzo życzliwymi ludźmi. O swojej wyprawie życia opowie Wojtek Mura – podróżnik i bloger. Usłyszymy o niesamowitych przygodach, które przeżył podczas 465 niezapomnianych dni na 26 różnych wyspach. A jak sam mówi, można się w nich zakochać, zatracić i pozostać. Bilet: 2 zł. Emeryci, renciści, uczniowie, studenci, niepełnosprawni - wstęp wolny Toruń za pół ceny – Zwiedzanie Dworu Artusa, 14.10. (sob.), godz. 12.00 Dwór Artusa to nie tylko siedziba instytucji kultury, ale także zabytek historyczny i architektoniczny. Raz w miesiącu, pod okiem przewodnika, wszyscy chętni mogą obejrzeć niedostępne na co dzień zakamarki budynku, posłuchać historii, opowieści i legend związanych z Dworem Artusa. Bilety: 6 zł przed rabatem, 3 zł po rabacie Węgierska Orkiestra Rajkó, 17.10. (wtorek), godz. 19.00 Dwór Artusa gościć będzie światowej sławy węgierską Orkiestrę Rajkó! Będzie to wyjątkowe muzyczne doświadczenie, wystąpią bowiem niezwykle utalentowani muzycy, którzy zaprezentują całe bogactwo różnorodnych gatunków muzycznych. Podczas jesiennego koncertu orkiestrze towarzyszyć będą pary taneczne. Wstęp wolny Najpiękniejsze pieśni neapolitańskie, 19.10. (czwartek), godz. 19.00 Śpiewająca Rodzina Kaczmarków zaprasza na koncert najpiękniejszych pieśni neapolitańskich. Będzie to muzyczna podróż w odległe klimaty, które przybliżą nam znane i lubiane pieśni – począwszy od „Santa Lucia”, „Funiculi funicula”, „Mamma”, „O sole mio”, „Torna a Soriento”, „Ciao, ciao Bambina”, „Volare” jak i wiele innych. Bilety: 99 zł I strefa, 90 zł II strefa Soyka – recital, 29.10. (niedziela), godz. 19.00 Stanisław Soyka należy do grona największych artystów polskiej sceny muzycznej. Przez lata wypracował swój własny język muzyczny, a jego styl rozpoznaje się po pierwszych dźwiękach. Podczas recitalu w Dworze Artusa usłyszymy nie tylko pieśni do słów Agnieszki Osieckiej, Wisławy Szymborskiej, Czesława Miłosza, ale także Wiliama Shakespeare’a. Wśród autorskich utworów znajdą się też takie szlagiery jak „Absolutnie nic”, „Cud niepamięci”, „Życie to krótki sen” czy kultowa już „Tolerancja”. Bilety: 55 zł ulgowy, 65 zł normalny

Zwiedzanie Dworu Artusa, 31.10. (wtorek), godz. 16.30 Dwór Artusa to nie tylko siedziba instytucji kultury, ale także zabytek historyczny i architektoniczny. Raz w miesiącu, pod okiem przewodnika, wszyscy chętni mogą obejrzeć niedostępne na co dzień zakamarki budynku, posłuchać historii, opowieści i legend związanych z Dworem Artusa. Bilety: 4 zł ulgowy, 6 zł normalny

Grupa Teraz – Halloweenowy spektakl improwizowany 31.10. (wtorek), godz. 19.00 Improwizowany spektakl specjalny utrzymany w dusznym temacie duchów. Jak będzie wyglądała ta halloweenowa prezentacja nie wie nikt. Pewne jest za to, że po obejrzeniu jednej z prób członkowie Polskiego Towarzystwa Spirytystycznego zaczęli poważnie rozważać pomysł zbiorowego przejścia na emeryturę. Bilety: 10 zł ulgowy, 15 zł normalny Filmowe poniedziałki: 2.10. (poniedziałek), godz. 15.30 i 18.30 Biograficzny melodramat. Gdy w 1827 r. umiera Ludwig van Beethoven, okazuje się, że w testamencie nie ujął krewnych. Krąg najbliższych wpada w wyraźne zaskoczenie. Rozpoczynają się poszukiwania tajemniczego spadkobiercy majątku genialnego kompozytora.

9.10. (poniedziałek), godz. 15.30 i 18.30

Komediodramat. Drobnym przestępcom, którzy właśnie są transportowani do więzienia, udaje się uciec. Jeden z nich staje się sprawca groźnego wypadku samochodowego, z którego udaje mu się uratować tylko niemowlę. Chcą odszukać krewnych dziecka i zażądać okupu. Jednak mężczyźni coraz bardziej przywiązują się do niemowlęcia, traktując je jak własne.

16.10. (poniedziałek), godz. 15.30 i 18.30

Film z pogranicza dramatu i kryminału. To adaptacja bestsellerowej powieści jednego z najsłynniejszych włoskich pisarzy. Jest 1327 rok. Rzecz dzieje się w benedyktyńskim klasztorze, w którym to, po tajemniczej śmierci jednego z zakonników, wśród braci, wybucha panika. Do śledztwa zaangażowany zostaje pewien franciszkanin, ale kolejne zabójstwa zaczynają komplikować sprawę. Wstęp wolny. Ilość miejsc ograniczona. Bezpłatne wejściówki do odbioru pół godziny przed seansem. Jednej osobie przysługują 2 wejściówki. Brak możliwości rezerwacji wejściówek.

AKADEMICKIE CENTRUM KULTURY I SZTUKI „OD NOWA” ul. Gagarina 37a, tel. 56 611-22-66 www.odnowa.umk.pl Klub Od Nowa

Jazz Club: Native Jazz Trio Rogala/Anders /Parker (PL/SWE/USA) 4.10. (środa), godz. 20.00 Native Jazz Trio proponuje poznanie kultury danego rejonu od strony jazzu. Tak więc słuchajcie jazzu przenosząc się na nadwiślańskie dzikie brzegi, surowe wyspy skandynawskie, lub na środkowy wschód – do Chicago. Bilety: 5 zł studenci, 10 zł pozostałe osoby

Farben Lehre Akustycznie, 5.10. (czwartek), godz. 19.00 Zespół po trzydziestu latach na scenie, po raz pierwszy podjął się zagrania wersji koncertów unplugged. Pomysł jest konsekwencją ukazania się jesienią 2016 roku albumu akustycznego, który okazał się najbardziej istotnym akcentem jubileuszowego, trzypłytowego wydawnictwa „Trzy dekady”. Bilety: 30 zł, 35 zł w dniu koncertu

Czaqu, 6.10. (piątek), godz. 20.00 Zespół włocławsko-toruński założony w 2001 roku. Czaqu wydało trzy płyty długogrające: „Inność”, „Pachnie powietrze” i „Generacja Lalek”. Zespół zdobył wiele nagród na festiwalach muzycznych. Żywiołowy zespół, energetyczna muzyka i świetny kontakt z publicznością. Bilety: 15 zł, 20 zł w dniu koncertu Daria Zawiałow, 7.10. (sobota), godz. 20.00 Trasa promująca album „A Kysz!”. Jej występy to przede wszystkim rockowa energia, duża charyzma i świetny kontakt z publicznością. Daria Zawiałow to skromna, młoda artystka z duszą buntowniczki. Sama pisze teksty

i w dużym stopniu angażuje się również w komponowanie swoich utworów. Śpiewa głównie w języku polskim. Fascynuje się twórczością Czesława Niemena.

Bilety: 49 zł (I pula), 59 zł (II pula) dostępne na: goodtaste.bilety24.pl, eventim.pl, ticketpro. pl, biletomat.pl, ebilet.pl, biletin.pl, kupbilecik.pl oraz w sklepach sieci Empik, Media Markt, Media Expert i Saturn.

Spektakl grupy rzeCo? 8.10. (niedziela), godz. 19.00 Premierowy występ grupy improwizacyjnej. Grupa zaprezentuje w półtoragodzinnym pokazie nową jakość gier improwizowanych w całości z udziałem publiczności i, do tej pory nieznanym „krzesłem odwagi”. Wstęp wolny

Wieczór Podróżnika: Zabrałam brata dookoła świata – spotkanie z rodziną Łopacińskich, 11.10. (środa), godz. 20.00 Rodzina Łopacińskich nie tylko udowodniła, że marzenia można samemu zrealizować, ale i opowiada o tym we czwórkę na spotkaniach w całej Polsce. Ich roczna wyprawa dookoła świata, organizowane festiwale podróżnicze i seria książek są przykładami na wspólne odkrywanie świata oraz relacji pomiędzy dziećmi i rodzicami. Udowadniają, że wszystko jest możliwe, łącznie ze zdobyciem 6-tysięcznika z 13-letnim synem i dotarciem autostopem i chiken-busami na koniec świata, do sławnej Ushuaia a nawet jeszcze dalej. Wstęp wolny Otrzęsiny UMK, 12.10. (czwartek), godz. 21.00 Samorząd Studencki zaprasza wszystkich pierwszaków i całą resztę świata na imprezę Twój Pierwszy Raz! Wystąpi Małpa z zespołem. Bilety: 5 zł pierwszaki, 10 zł studenci i absolwenci, 15 zł reszta świata

Natalia Przybysz - Światło nocne, 13.10. (piątek), godz. 19.00 Natalia Przybysz jest jedną z niewielu wokalistek w kraju czerpiących z dorobku artystów jazzowych, soulowych i funkowych. Zdobyła popularność jako wokalistka najlepszego polskiego zespołu soul i R&B Sistars. Obecnie promuje kolejny album „Światło nocne”, którego premiera odbyła się we wrześniu. Bilety: 45 zł przedsprzedaż, 55 zł w dniu koncertu Kortez, 14.10. (sobota), godz. 20.00 Trasa zapowiadająca jego drugą płytę. Wyedukowany pianista i puzonista z zacięciem do muzyki klasycznej. Jego debiutancka płyta „Bumerang”, to intymny zbiór opowiadań o miłości i jej braku. To jedna z najlepiej przyjętych płyt w ostatnich latach. Zapowiedzią trasy jest utwór „To mój dom”. Bilety: I Pula - 55 zł, II Pula - 65 zł dostępne na ticketos.pl Stand Up – Olka Szczęśniak i Mateusz Socha 15.10. (niedziela), godz. 20.00 Olka Szczęśniak – jedna z lepszych kobiet robiących stand-up w Polsce. Schizofreniczna bezwstydnica z rozdwojeniem jaźni, która czerpie inspiracje z najbliższego otoczenia. Mateusz Socha – młody, dobrze zapowiadający się komediant z Żagania. Jest odważny i mocny jak zespół The Beatles, tylko że zupełnie inny. Bilety: 15 zł lista fb, 20 zł pozostali Kult, 18.10. (środa), godz. 19.00 Jeden z najważniejszych polskich zespołów w historii. Grupa została założona trzydzieści pięć lat temu przez Kazika Staszewskiego. Zespół od lat cieszy się niesłabnącą popularnością, nieustannie pozostając przy tym wiernym sobie, swojej muzyce i oczywiście fanom. Bilety: 60 zł, 70 zł w dniu koncertu

Koncertowa fala: Dogs Head, 19.10. (czwartek), godz. 20.00 Nowa jakość na polskiej scenie około trip-hopowej, łączący sampling, elektronikę oraz brzmienie żywych instrumentów. Wstęp wolny, a transmisję live można będzie usłyszeć na www.sera.umk.pl

Stand Up: Łukasz „Lotek” Lodkowski w programie „W punkt” 19, 20.10. (czwartek, piątek), godz. 19.00

Jeden z najbardziej energetycznych wykonawców polskiej sceny stand-upowej. W programie opowiada historie swojego dzieciństwa i nie tylko, dotykając bardzo uniwersalnych problemów.

i zagranicą, a także wspaniałym pedagogiem, który wykształcił wielu adeptów sztuki graficznej. Cykl morski reprezentuje kilkanaście prac graficznych wykonanych w szlachetnych technikach metalowych.

Eklektik Music Fest, 20.10. (piątek), godz. 20.00 Rockowe święto. Pięć odmiennych muzycznych klimatów zabrzmi jednego wieczoru w jednym miejscu. Wystąpią: Ry, Eurazja, Szumni, Internal Quiet, Eklektik – gospodarze festiwalu. Bilety: 20 zł, 25 zł w dniu koncertu Kari w ramach trasy „I Am Fine”, 21.10. (sobota), godz. 20.00 Polska wokalistka, kompozytorka i producentka, uznana przez dziennikarzy za objawienie i nadzieję polskiej sceny alternatywnej. W 2013 roku nominowana do Fryderyka w kategorii Debiut Roku za płytę „Daddy Says I’m Special”. Nowy album „I Am Fine” to kolejne naturalne wcielenie artystki, ale i rozwinięcie stylu stanowiące przełom w jej twórczości.

Galerie czynne: poniedziałek – piątek w godz. 10.00-17.00, w dniu wernisażu: 19.00-22.00 Wstęp wolny

Bilety: 30 zł, 40 zł w dniu koncertu dostępne: biletyna.pl

Bilety: 35 zł, 40 zł w dniu koncertu

Slam Poetycki, 23.10. (poniedziałek), godz. 20.00 Wstęp wolny Limboski, 26.10. (czwartek), godz. 20.00 Od lat aktywny na polskiej scenie alternatywnej. Błyskotliwa warstwa literacka pozostała wielkim atutem jego twórczości – zarówno w polskojęzycznej, jak i anglojęzycznej odsłonie. Najlepiej odnajduje się w konwencji śpiewaka z gitarą. Jako miłośnik analogowego sposobu nagrywania doskonale zgłębił korzenie bluesa i folku, a obecnie rozwija te inspiracje w poszukiwaniu własnego stylu. Bilety: 30 zł, 35 zł w dniu koncertu Koncert projekt Cuda, 27.10. (piątek), godz. 20.00 Nowy projekt elektroniczny utalentowanej wokalistki Panna Adrianna Styrcz znanej z takich projektów jak: Sinusoidal, Jazz Blaster i Eklektik Sessions oraz Goorala. Projekt współtworzy scenograf Dorota Boruń, która zajmuje się wizualną stroną. Bilety: 10 zł, 15 zł w dniu koncertu 21. urodziny Radia Sfera - Dancing.pl oraz koncert Rain Of Claims 28.10. (sobota), godz. 19.00 Rain of Claims powstało w 2013 r. w Bydgoszczy. Poruszają się w gatunku szeroko pojętego rocka alternatywnego początkowo w kierunku grunge, a obecnie psychodelicznego post rocka z wpływami shoegaze i noise z nastawieniem na poszukiwanie brzmień zarówno głośnych, przestrzennych, jak i transowych. 21 urodziny Radia Sfera spędzimy przy dźwiękach największych polskich hitów. Ze względów bezpieczeństwa organizator może odmówić wstępu na wydarzenie, jeśli liczba uczestników w klubie przerośnie możliwości przestrzenne.

Galeria 011

Nadzieja jest kobietą – fotografie, 9-25.10., finisaż o godz. 19.00 Akcja społeczna związana z profilaktyką raka piersi. Zdjęcia autorstwa fotografki Anny Wegner mają skłonić do przemyśleń na temat kobiecej siły, mocy, a przede wszystkim nadziei. Drugim etapem projektu w obu miastach będą rozmowy z ekspertami dotyczące kobiecości, profilaktyki raka piersi.

Galeria Dworzec Zachodni

Mirosław Piotrowski 1942-2002: grafika marynistyczna 4.10. (środa), godz. 19.00, do 5.11. We wrześniu 2017 r. mija 15. rocznica śmieci Profesora Mirosława Piotrowskiego, absolwenta i wieloletniego pracownika Wydziału Sztuk Pięknych UMK. Profesor był mistrzem w dziedzinie tradycyjnej grafiki artystycznej, specjalizującym się w trudnych technikach metalowych, takich jak akwaforta i akwatinta. Był artystą rozpoznawanym w kraju

Kino Niebieski Kocyk

Inauguracja Sezonu: Podwójny kochanek, reż. Francis Ozon, Belgia/ Francja 2017, 3.10. (wtorek), godz. 19.00

Perfekcyjnie zrealizowany zmysłowy thriller, którym reżyser powraca w szczytowej formie i podejmuje przewrotną grę z widzem.

Dunkierka, reż. Christopher Nolan, Wielka Brytania/Francja/Holandia/ USA 2017, 9.10. (poniedziałek), godz. 19.00

Najnowsze wojenne widowisko w reżyserii wizjonera kina (trylogia Batmana, „Interstellar”, „Incepcja”). Akcja filmu rozgrywa się na lądzie, na morzu i w powietrzu. Myśliwce RAF-u toczą podniebny bój z wrogiem ponad kanałem La Manche, starając się ochronić bezbronnych ludzi na ziemi.

Pokaz Specjalny: Metropolis, reż. Fritz Lang – z muzyką na żywo w wykonaniu zespołu Czerwie, 10.10. (wtorek), godz. 19.00 Film zapoczątkował produkcje science fiction na świecie i na stałe wpisał się do historii światowego kina, jako ikona swojego gatunku. Czerwie znajdują się w ścisłej, polskiej czołówce grup grających „na żywo” muzykę do filmów niemych.

Na Pokuszenie, reż. Sofia Coppola, USA 2017, 16.10. (pon.), godz. 19:00 Uwodzicielska adaptacja powieści Thomasa Cullinana. Historia dzieje się w czasach Wojny Secesyjnej w jednej z południowych szkół dla dziewcząt. Młode kobiety opiekują się rannym żołnierzem wroga. Wraz ze stopniowym, powolnym powrotem mężczyzny do zdrowia dom zaczyna wypełniać napięcie seksualne i nieoczekiwana rywalizacja, która każe dziewczętom łamać wszelkie tabu.

Regionalne Dni Psychoterapii: Wstyd, reż. Steve McQueen, Wielka Brytania 2012, 16.10. (poniedziałek), godz. 21.00

Brandon (Michael Fassbender), 30-latek, atrakcyjny singiel z Nowego Jorku nie potrafi zapanować nad swym życiem erotycznym. Sytuacja jeszcze bardziej wymyka się spod kontroli, kiedy niespodziewanie wprowadza się do niego siostra (Carey Mulligan). Nominowany do Złotych Globów, dramat erotyczny bada naturę seksu, bliskości i związków we współczesnym świecie. Wstęp wolny

The Square, reż. Ruben Östlund, Niemcy/Dania/Francja/Szwecja 2017 17.10. (wtorek), godz. 19.00

Czarna komedia nagrodzona Złotą Palmą w Cannes. Christian (Claes Bang) ma wszystko pod kontrolą. Niedawno się rozwiódł i lubi wdawać się w niezobowiązujące romanse, a młoda amerykańska dziennikarka (Elisabeth Moss) może okazać się jego nowym trofeum. Na co dzień Christian jest dyrektorem prestiżowego muzeum sztuki nowoczesnej, co daje mu władzę i idealną pozycję społeczną. Jednak podczas przygotowań do premiery instalacji „The Square”, z którą wiąże ogromne nadzieje, utrzymanie starannie pielęgnowanego wizerunku okaże się być nie lada wyzwaniem.

Tulipanowa gorączka, reż. Justin Chadwick, USA/Wielka Brytania 2017 23.10. (poniedziałek), godz. 19.00

Młoda Sophia (Alicia Vikander) zostaje wydana za mąż za majętnego kupca (Christoph Waltz). Choć nie odwzajemnia uczucia, gotowa jest spełnić jego pragnienia i dać mu potomstwo. Dumny Cornelius zamawia u znanego malarza (Dane DeHaan) portret, na którym chce zostać uwieczniony z ukochaną. Nie dostrzega, że między piękną Sophią i młodym artystą rodzi się uczucie.

Bracia Lumière, reż. Thierry Frémaux, Francja 2017 24.10. (wtorek), godz. 19.00

Porywająca historia narodzin kina, z pasją i humorem opowiedziana przez Thierry’ego Frémaux – dyrektora Festiwalu Filmowego w Cannes i Instytutu Lumière w Lyonie.

Nadzieja Jest Kobietą: Ukryte działania, reż. Theodore Meli, USA 2017 25.10. (środa), godz. 19.30

Prawdziwa historia trzech błyskotliwych kobiet afro amerykańskiego pochodzenia, które na przełomie lat 50. i 60. XX wieku podjęły pracę dla NASA. Pokonując niewyobrażalne przeszkody społeczne i obyczajowe, pomogły wysłać w kosmos pierwszego Amerykanina, astronautę Johna Glenna, inicjując tym samym kosmiczny wyścig między światowymi mocarstwami. Wstęp wolny na podstawie bezpłatnych zaproszeń

Wieczór Grozy 30.10. (poniedziałek), godz. 19.00 To, reż. Andres Muschietti, USA 2017

Kiedy w mieście Derry zaczynają znikać dzieci, grupa dzieciaków musi stawić czoła swoim największym lękom. Na ich drodze staje nikczemny klaun o imieniu Pennywise, który zapisał się na kartach historii jako morderca lubujący się w zadawaniu bólu.

Zombie Express, reż. Sang-ho Yeon, Korea Południowa 2017

Seok Woo jest przepracowanym menedżerem w dużej seulskiej korporacji. Odeszła od niego żona, a z córeczką ma chłodne relacje. W dniu urodzin dziewczynki Woo wybiera się z nią do mieszkającej w Pusan matki. Tymczasem w kraju wybucha epidemia zombie. Koreę Południową ogarnia chaos, a kolejne ofiary dołączają do hord żywych trupów. Bilety na oba filmy: 15 zł studenci, 20 zł pozostałe osoby. Bilety: 10 zł studenci, 12 zł pozostałe osoby

Aula UMK, ul. Gagarina 11

Andrzej Piaseczny - Koncert jubileuszowy z okazji 25-lecia na scenie 14.10. (sobota), godz. 19.00 Muzyczna podróż sentymentalna przez lata. W programie koncertu znajdą się utwory z początków kariery z zespołem Mafia („Noce całe“, „Imię deszczu“) , jak również te znane ze współpracy z Robertem Chojnackim („Niecierpliwi“, „Prawie do nieba“) czy Sewerynem Krajewskim („Chodź, przytul, przebacz“, „Śniadanie do łóżka“). Nie zabraknie też muzycznych niespodzianek i premierowych utworów z najnowszej płyty wokalisty, która ukaże się w październiku 2017. Bilety: 90, 129, 149 zł

CENTRUM NOWOCZESNOŚCI „MŁYN WIEDZY” ul. Władysława Łokietka 5, tel. 56 690-49-90 mlynwiedzy.org.pl Wystawy: O obrotach, Rzeka, przeŻYCIE, przeBUDOWA!, Idee, …To takie proste!, Poruszyć wyobraźnię, Statek piracki na wystawie „Rzeka” Na statku i w jego bezpośrednim sąsiedztwie znajdą się m.in. punkty zabawy pod roboczymi nazwami: Mostek kapitański, Korytarz pokładowy, Grające rury, Korbki i paski, Wzorki z kolorowych piłek, Zdjęcia, Stanowisko nawigatora, Dzwonki, Bandera na maszt, Siłownia pokładowa, Telefon akustyczny, Zakręcona zabawa, Wbij kołek czy List w butelce. Pozwolą one na aranżowanie zabaw tematycznych i zajęć dla grup przedszkolnych. Dzieci będą miały możliwość wykonywania zadań intelektualnych, twórczych i manualnych. Panoramy żaglowców Atrakcją tej wystawy będzie panorama stereoskopowa o wymiarach 8 na 4 metrów jednego z polskich żaglowców. Przez specjalne okulary będzie można podziwiać zdjęcie w 3D. Centrum czynne: wtorek-piątek: godz. 9.00-15.00 (I tura: 9.00-12.00, II tura: 12.00-15.00) sobota-niedziela: godz. 11.00-17.00 Bilety: Zwiedzanie wystaw: 17 zł, ulgowy 12 zł, rodzinny 37 zł, grupowy 11 zł (grupa min. 10 osobowa) Zajęcia warsztatowe: 14 zł, ulgowy 12 zł, rodzinny 33 zł, grupowy 11 zł (grupa min. 10 osobowa) ścieżka tematyczna: 12 zł (grupa 10-40 os.) Warsztaty dla przedszkoli: 16 zł (grupa 20-30 os.) Zajęcia w pracowniach biologicznej/fizycznej: 13 zł/60 min + 16 zł/120 min. (grupa 20-36 os.) Pracownia multimedialna (szkoły): 16 zł (grupa 20-30 os.) Zwiedzanie z przewodnikiem: 16 zł (grupa 10-30 os.) Możliwość zwiedzania wystaw z przewodnikiem. W ramach jednej tury mogą być oprowadzone 4 grupy po max. 15 osób. Bilet na zwiedzanie z przewodnikiem: grupowy 16 zł CNMW honoruje Toruńską Kartę Seniora. Bilet na zwiedzanie wystaw: 9 zł

Wydarzenia: Stanowiska poświęcone radzieckiej sondzie kosmicznej od 4.10. W 60. rocznicę wystrzelenia Sputnika w przestrzeni wystawy „O obrotach” pojawią się stanowiska poświęcone radzieckiej sondzie kosmicznej. Dla najmłodszych przygotowano przestrzeń, w której będą mogli zbudować prosty model sondy Sputnik przy pomocy piłeczek do ping-ponga, folii aluminiowej i wykała-czek. Dla starszych zwiedzających będą czekały dwa stanowiska „Orbitujący satelita” i „Ja-dalny układ planetarny”. Uczestnicy zbudują prosty papierowy model obrazujący zjawisko ruchu obrotowego i obiegowego naturalnych i sztucznych satelitów Ziemi. Mając do dyspozycji przyprawy, nasiona i owoce, uczestnicy będą mogli zbudować „jadalny model Układu Słonecznego”. Przy odpowiednio dobranej skali będziemy mogli przekonać się, ile razy Ziemia zmieści się w Słońcu. Stanowiska będą dostępne w trakcie zwiedzania interaktywnych wystaw. Wernisaż zdjęć panoram żaglowców Jadwigi i Marka Czarneckich 5.10. (czwartek), godz. 18.30 Wstęp wolny Akcja „Polska za pół ceny” 7-8.10. (sobota-niedziela), godz. 11.00-17.00 Zwiedzanie wystaw: 9 zł Akcja „Toruń za pół ceny - edycja jesienna” 14-15. (sobota-niedziela), godz. 11.00-17.00 Zwiedzanie wystaw: 9 zł.

Spotkanie „Profilaktycznie o…zdrowiu” 26.10. (czwartek), godz. 18.00 Temat przewodni: zaćma, korekta wad wzroku Pirackie Halloween, 27.10. (piątek), godz. 18.00-21.00 Bilet: 20 zł. Warsztaty: Przedszkole: • Wyprawa do zoo, wtorki, godz. 9.00-11.00 (3-4 lata i 5-6 lat) • Mali architekci - szlakiem zabytków z Torunia, środy, godz. godz. 9.00-11.00 • Odkrywamy planetę, czwartki, godz. 9.00-11.00 (3-4 lata i 5-6 lat) • Mały naukowiec, piątki, godz. godz. 9.00-10.00, 11.00-12.00 Szkoła podstawowa: Warsztaty odbywają się od wtorku do piątku o godz. 9.00 i 11.00. Zajęcia w pracowni biologicznej odbywają się od wtorku do czwartku w godz. 9.00-10.00 i 11.00-12.00, a także w piątki w godz. 9.0011.00, kl. 4-7 Zajęcia w pracowni fizycznej odbywają się od środy do piątku w godz. 9.00-10.00 i 11.00-12.00, a także we wtorki w godz. 9.00-11.00, kl. 4-7 Zajęcia w pracowni multimedialnej odbywają się we wtorki w godz. 9.00-12.00, kl. 7-8 i w czwartki w godz. 9.00-12.00 , kl. 1-6 Zwiedzanie wystaw jest możliwe od wtorku do piątku w godz. 9.0012.00 i 12.00-15.00 Warsztaty: • Jak pracują nasze kości?, wtorki. Zajęcia dla uczniów kl. 1-6. • Leśni super bohaterowie!, środy. Zajęcia dla uczniów kl. 4-6. • Pomaluj mój świat, czwartki. Zajęcia dla uczniów kl. 7

Pracownia biologiczna: • Sztuka fermentacji (60 min.) • Fotosynteza bez tajemnic (120 min., kl. 7) • Izolacja i rozdział elektroforetyczny genomowego DNA (120 min., kl. 7) Pracownia fizyczna: • Co pływa, a tonąć powinno (60 min.) • Archiwum kryminalne (120 min., kl. 7) Pracownia multimedialna: • Krótka piłka marsjańska, czyli błyskawiczny kurs programowania łazika, wtorki (kl. 7-8) • Jak myślą roboty? Algorytmy dla najmłodszych, czwartki (kl. 1-6) Rzeczna ścieżka zwiedzania (kl. 2-8) Gimnazjum Warsztaty odbywają we czwartki w godz. 9.00-10.00 i 11.0012.00

Zajęcia w pracowni biologicznej odbywają się od wtorku do czwartku w godz. 9.00-10.00 i 11.00-12.00, a także w piątki w godz. 9.00-11.00 Zajęcia w pracowni fizycznej odbywają się od środy do piątku w godz. 9.00-10.00 i 11.00-12.00, a także we wtorki w godz. 9.00-11.00 Zajęcia w pracowni multimedialnej odbywają się we wtorki w godz. 9.00-12.00 Zwiedzanie wystaw jest możliwe od wtorku do piątku w godz. 9.00-12.00 i 12.0015.00

Warsztaty: Pomaluj mój świat, czwartki Zajęcia dla uczniów kl. 2-3 Pracownie j.w. Szkoła ponadgimnazjalna

Zajęcia w pracowni biologicznej odbywają się w piątki w godz. 9.00-11.00 Zajęcia w pracowni fizycznej odbywają się we wtorki w godz. 9.00-11.00 Zwiedzanie wystaw jest możliwe od wtorku do piątku w godz. 9.00-12.00 i 12.0015.00

Pracownia biologiczna: • Fotosynteza bez tajemnic (120 min.) • Izolacja i rozdział elektroforetyczny genomowego DNA (120 min.) Pracownia fizyczna: Archiwum kryminalne (120 min.) Rzeczna ścieżka zwiedzania

CENTRUM KULTURY ZAMEK KRZYŻACKI ul. Przedzamcze 3, tel. 56 621-08-89 www.ckzamek.torun.pl Halloween na zamku, 28.10. (sobota), godz. 17.00 W programie przedstawienie „Powrót mamy” na podstawie komedii Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej w wykonaniu Teatru Amatorskiego Humoreska Gminy Wielka Nieszawka. Teatr w swoim dorobku (okres pięciu lat), ma już pięć przedstawień dla dzieci, dwa Misteria Męki Pańskiej, dwa Wieczory Kolęd i Pastorałek oraz pięć spektakli dla dorosłych, z których trzy były wystawione na Zamku Krzyżackim w Toruniu. Wstęp wolny. Wejściówki do odebrania w kasie ruin zamku

TEATRY

TEATR IM. WILAMA HORZYCY pl. Teatralny 1, tel. 56 622-55-97, www.teatr.torun.pl Duża Scena Krzyżacy, reż. Michał Kotański 4.10. (środa), godz. 11.00, 18.00, 5.10. (czwartek), godz. 11.00 Bilety: 40 zł, ulgowy 30 zł, szkolny 22 zł Nieskończona historia, reż. Małgorzata Warsicka 12.10. (czwartek), godz. 19.00, 13-15.10. (piątek-niedziela), godz. 18.00 Bilety: 35 zł, ulgowy 25 zł, szkolny 20 zł Noc w Kosmosie, reż. Łukasz Czuj 20-22.10. (piątek-niedziela), godz. 19.00, 24.10. (wtorek), godz. 19.00 Bilety: 30 zł, ulgowy 25 zł, szkolny 22 zł Kwartet, reż. Edward Wojtaszek 27.10. (piątek-sobota), godz. 18.00 29.10. (niedziela), godz. 18.00 – pożegnanie tytułu Bilety: 35 zł, ulgowy 25 zł, szkolny 20 zł Scena na Zapleczu Reykjavik’74, reż. Katarzyna Kalwat 1.10. (niedziela), godz. 19.00, 5-6.10.2017 (czwartek-piątek), godz. 19.00 Bilety: 30 zł, ulgowy 22 zł, szkolny 20 zł Dziwka z Ohio, reż. Bartosz Zaczykiewicz 13-15.10.2017 (piątek-niedziela), godz. 19.00 17.10. (wtorek), godz. 19.00 – pożegnanie tytułu Bilety: 30 zł, ulgowy 22 zł, szkolny 20 zł Bramy raju, reż. Krzysztof Rekowski 25-28.10.2017 (środa-sobota), godz. 19.00 Bilety: 30 zł, ulgowy 22 zł, szkolny 20 zł Wejściówka Loża Kopernika – kabaret literacki 13.10. (piątek), godz. 21.00 - premiera, 20.10. (piątek), godz. 21.00 Nowe miejsce powstające w podziemiach Teatru Horzycy. Aktorzy, muzycy i wszelcy artyści związani z teatrem będą regularnie zapraszali chętnych widzów na kameralne programy kabaretowe. Loża Kopernika opiera się na rodowodzie kabaretu literackiego, gdzie prócz dowcipnych skeczy komentujących współczesną rzeczywistość, posłuchać można lirycznej piosenki aktorskiej, czy odkopanych w głębokich kazamatach literatury tekstów zupełnie niescenicznych. Pierwszy program Loży opiera się na klasyce - cokolwiek to znaczy Poczekalnia Czytanie Dramatu: „Dziady cz. II”- A. Mickiewicz, reż. Paweł Paszta 31.10. (wtorek), godz. 22.00 Literacki seans spirytystyczny w podziemiu Teatru Horzycy. W formie czytania/ performance’u, z muzyką na żywo aktorzy teatru Horzycy odegrają misterium drugiej części „Dziadów”. Zapraszamy widzów do nowej, eksperymentalnej przestrzeni dawnego bufetu teatralnego. Inspiracją muzyczną wydarzenia jest kantata Stanisława Moniuszki „Widma”. Opieką scenograficzną zajmie się znana z realizacji „Napisu” Ewelina Brudnicka. Wstęp bezpłatny

TEATR BAJ POMORSKI, ul. Piernikarska 9 tel. 56 652-20-29, www.bajpomorski.art.pl Alicja w Krainie Czarów 1.10. (niedziela), godz. 12.00 3-4.10. (wtorek-środa), godz. 9.30 i 12.00 Reżyseria: Marek Ciunel. Bilety: 18 zł, w niedzielę 20 zł Przytulaki 1.10. (niedziela), godz. 14.30 5-6.10. (czwartek-piątek), godz. 10.00 Reżyseria: Marta Parfieniuk-Białowicz, Edyta Soboczyńska, Mariusz Wójtowicz. Bilety: 16 zł, w niedzielę 18 zł Brzdęk i Dźwięk, 8.10. (niedziela), godz. 12.00 i 14.00 Reżyseria: Katarzyna Kawalec. Bilety: 18 zł Robinson Crusoe, 11-12.10. (środa-czwartek), godz. 9.30 i 12.00 Reżyseria: Zbigniew Lisowski. Bilety: 18 zł XXIV Międzynarodowy Festiwal Teatrów Lalek „Spotkania” 13.10. (piątek) • godz. 9.00-13.00 Przegląd Teatrów Osób Niepełnosprawnych „Innym Okiem”, wstęp wolny • godz. 16.00 Legendy toruńskie, Teatr Baj Pomorski. Bilety: 18 zł • godz. 17.30 Tuliluli, Teatr Pinokio, Łódź. Bilety: 18 zł 14.10. (sobota) • godz. 10.00 Samograj, Teatr Pinokio, Łódź. Bilety: 18 zł • godz. 14.00 Mały Wiatr, Theater des Lachens, Niemcy. Bilety: 18 zł • godz. 18.00 Szelmostwa Skapena, Opolski Teatr Lalki i Aktora. Bilety: 18 zł 15.10. (niedziela) • godz. 12.00 Robinson Crusoe, Teatr Baj Pomorski. Bilety: 18 zł •g odz. 18.00 Książę Hamlet, Teater des Lachens, Niemcy. Bilety: 20 zł 16.10. (poniedziałek) • godz. 9.30 Baśń o Złotej Rybce, Teatr Baj Pomorski. Bilety: 18 zł • godz. 12.30 Opowieść o Wani i tajemnicach rosyjskiej duszy, Theatre Karlsson Haus, Rosja. Bilety: 20 zł 17.10. (wtorek) • godz. 9.30 Żyrafa, Hop Signor Puppet Theatre, Grecja. Bilety: 18 zł • godz. 12.00 Król Maciuś Pierwszy, Teatr Lalek Banialuka, Bielsko-Biała. Bilety: 18 zł 18.10. (środa) • godz. 12.00 Opowieści z niepamięci, Teatr Animacji, Poznań. Bilety: 18 zł • godz. 17.00, 19.00 Hulyet Hulyet, Teatr Figur, Kraków. Bilety: 25 zł 19.10. (czwartek) • godz. 10.00 Różowy gość, Teatr Lalek Guliwer, Warszawa. Bilety: 18 zł • godz. 13.00 Mój Mały Książę, Stary Teatr Karola Spisaka, Nitra. Bilety: 18 zł • godz. 18.00 Blisko, Centrum Sztuki Dziecka, Poznań. Bilety: 18 zł • godz. 19.00 W środku słońca gromadzi się popiół, Wrocławski Teatr Lalek. Bilety: 25 zł, miejsce: Teatr Wilama Horzycy 20.10. (piątek) • godz. 9.00 Trzy baśnie dla łotrów, Divadlo Radost Brno, Czechy. Bilety: 18 zł • godz. 18.00 Blisko Centrum Sztuki Dziecka, Poznań. Bilety: 18 zł

21.10. (sobota) • godz. 14.00 Dziady. Noc druga, Teatr Wierszalin. Bilety: 30 zł Kopciuszek 24.10. (wtorek), godz. 9.30 i 12.00, 29.10. (niedziela) Reżyseria: Ireneusz Maciejewski. Bilety: 18 zł, w niedzielę 20 zł

KUJAWSKO-POMORSKI IMPRESARYJNY TEATR MUZYCZNY tel. 512-982-813, www.teatrmuzyczny.torun.pl Uwaga! Z powodu remontu siedziby, zmiana lokalizacji: spektakle i imprezy, oprócz tych dla najmłodszych: Fundacja Tumult, Rynek Nowomiejski 28 spektakle dla maluchów (Rosnę i Afrykańska Przygoda): byłe Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych, ul. Sienkiewicza 38 Biuro obsługi widza i kasa: ul. Kopernika 4

Kolacja na cztery ręce, 1.10. (niedziela), godz. 18.00 Miejsce: Tumult Na Dużym Ekranie, czyli Kino w Teatrze, 5.10. (czw.), godz. 19.00 Miejsce: Tumult

Musicodrama 3 – musical kieszonkowy 6-7.10. (pt-sob.), godz. 19.00 Miejsce: Tumult

Tajemnica Tomka Sawyera 9-10.10. (pon.-wtorek), godz. 12.00 Miejsce: CKK Jordanki

Władysław Raczkiewicz – lekcja historii 12-13.10. (czwartek-piątek), godz. 10.00 i 12.00 - premiera Spektakl dokumentalny o prezydencie Raczkiewiczu, a wcześniej wojewodzie pomorskim, który swoją siedzibę miał w Toruniu. Scenariusz został stworzony na podstawie dokumentów z archiwum instytutu Sikorskiego w Londynie oraz innych źródeł historycznych. Miejsce: Tumult Rosnę , 13.10. (pt.), godz. 9.00 i 10.30, 14.10. (sobota), godz. 12.00 Miejsce: ul. Sienkiewicza 38

Mój boski rozwód 14.10. (sobota), godz. 19.00, 15.10. (niedziela), godz. 18.00 Spektakl w reżyserii Jerzego Gruzy to zabawna historia Angeli (Krystyna Podleska), kobiety po przejściach. Miejsce: Tumult Złoto i liście, 19-20.10. (czwartek-piątek), godz. 12.00 Miejsce: Tumult Afrykańska Przygoda 20.10. (piątek), godz. 9.00, 10.30, 21.10. (sobota), godz. 12.00 Miejsce: ul. Sienkiewicza 38

Kuba Stankiewicz – Kochanowski – Pieśni, 21.10. (sob.), godz. 19.00 Autorski program złożony z pieśni Jana Kochanowskiego w ramach cyklu wydarzeń poświęconych patronowi województwa - Janowi Pawłowi II. Muzykę skomponował wybitny polski pianista jazzowy Kuba Stankiewicz. Miejsce: Tumult Machiavelli, 27-28.10. (piątek-sobota), godz. 19.00 Miejsce: Tumult

TEATR IMPRESARYJNY AFISZ tel. 56 690-43-47, www.teatrafisz.pl Blondi czyli wieczór u nieco starszych panów - spektakl kabaretowy 15.10. (niedziela), godz. 17.00 Autorski program duetu toruńskich twórców Jacka Pietruskiego i Krzysztofa Zaremby. Tym razem autorzy próbują zbliżyć się klimatem do słynnego Kabaretu Starszych Panów. Zbliżenie nie będzie wprost, ale mamy nadzieję, że będzie równie sympatycznie.

Miejsce: Hotel Bulwar. Rezerwacja biletów: tel. 733 333 440, 513 020 033, www.teatrafisz.pl, www.interticket.pl, groupon.pl oraz kasa przed spektaklem, cena: 14 zł (promocja w ramach akcji Toruń za pół ceny. Poza promocją: 28 zł)

M MUZEA

MUZEUM OKRĘGOWE Ratusz Staromiejski Rynek Staromiejski 1, tel. 56 660-56-12 www.muzeum.torun.pl Malarstwo i rzeźba polska od 1945 do 2010 roku w zbiorach Muzeum Okręgowego w Toruniu Galeria sztuki gotyckiej Dawny Toruń. Historia i rzemiosło artystyczne 1233-1793 Sala Mieszczańska z galerią portretu mieszczańskiego XVI-XVIII w. Sala Królewska. Poczet królów polskich Galeria malarstwa polskiego od końca XVIII wieku do 1939 roku Skarb ze Skrwilna i Nieszawy Złotnictwo świeckie polskie i obce Mennice i monety toruńskie 1233/1238 – 1765

Wystawy czasowe: •R eformacja w Toruniu. 500 rocznica wystąpienia Marcina Lutra, do 16.10. •W iślanym szlakiem. Nadwiślańskie krajobrazy, do 30.10. •M oja Przygoda w Muzeum. XXXIX Międzynarodowe spotkania artystyczne dla dzieci i młodzieży – wystawa pokonkursowa, do 12.11. •M ikołaj Kopernik. Opowieść o życiu i dziele, do 15.06. •W ystawa fotografii Andrzeja Kamińskiego, do 31.10. •R zemiosło i rzemieślnicy w życiu mieszkańców Torunia, 6.10. (piątek), godz. 17.00, do 8.04.2018

Wieża Ratuszowa Ratusz Staromiejski w Toruniu – arcydzieło architektury europejskiej czynna codziennie, w godz. 10.00-20.00 Bilety: Sale ekspozycyjne - 13 zł normalny; 10 zł ulgowy Wieża - 13 zł normalny; 9 zł ulgowy Sale ekspozycyjne + wieża 21 zł normalny; 16 zł ulgowy

Kamienica pod Gwiazdą, Rynek Staromiejski 35 Świat Orientu

Wystawy czasowe: • E dward hr. Mycielski-Trojanowski – podróżnik i kolekcjoner, do 8.10. •B asho Matsuo we współczesnej kaligrafii, 13.10. (piątek), godz. 18.00, do 12.11. Bilety: 10 zł normalny; 7 zł ulgowy

Muzeum Historii Torunia, ul. Łazienna 16 Toruń i jego historia: Od pradziejów do współczesności Księga Toruń 3D – pokaz makiety historycznej Torunia

Wystawy czasowe: Miasto – Ludzie – Muzeum. Kultowe Osiedla. Historia Rubinkowa i osiedla „Na Skarpie”, do 22.10.

Bilety: Sale ekspozycyjne - 10 zł normalny; 7zł ulgowy Film „Księga Toruń” 3D - 10 zł normalny; 6 zł ulgowy Sale ekspozycyjne + film 3D - „Księga Toruń” 15 zł normalny; 11 zł ulgowy

Muzeum Podróżników im. Tony’ego Halika ul. Franciszkańska 9/11 Pasja podróżowania

Wystawy czasowe: Wśród Indian kolumbijskiej selwy. Kolekcje etnograficzne Borysa Malkina, do 26.11. Wystawa zorganizowana z okazji 100. rocznicy urodzin Borysa Malkina Bilety: Sale ekspozycyjne 10 zł normalny; 7 zł ulgowy

Muzeum Toruńskiego Piernika, ul. Strumykowa 4 Ekspozycja prezentująca historię toruńskiego piernikarstwa, warsztaty wypieku pierników, biesiady piernikowe Bilety: Interaktywna wystawa 10 zł normalny; 7 zł ulgowy Warsztaty wypieku: 8 zł normalny; 6 zł ulgowy Interaktywna wystawa + warsztaty wypieku 13 zł normalny; 9 zł ulgowy

Imprezy: Warsztaty mistrzów kaligrafii japońskiej, 13.10. (piątek) Miejsce: Kamienica pod Gwiazdą

Działania edukacyjne z okazji rocznicy podpisania II pokoju toruńskiego, 28.10. (sobota) Miejsce: Ratusz Staromiejski

MUZEUM ETNOGRAFICZNE Wały Gen. W. Sikorskiego 19, tel. 56 622-80-91 www.etnomuzeum.pl Park Etnograficzny - ekspozycja budownictwa ludowego z terenu Pomorza i Kujaw Tajemnice codzienności. Kultura ludowa i jej pogranicza od Kujaw do Bałtyku (1850-1950) Salonik Prof. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej – Arsenał

Wystawa czasowa: Dla żeglowania bezpiecznego. Święci patroni i sanktuaria wodniaków wiślanych, do 15.10. Wystawa związana z Rokiem Rzeki Wisły. Na ekspozycji zaprezentowany będzie temat religijności wodniaków – żeglarzy, sterników, flisaków, oryli i rybaków, czyli ludzi pracujących na rzece. godziny otwarcia: wtorek-piątek: 9.00-16.00, sobota, niedziela: 10.00-16.00 Bilety: do Parku Etnograficznego: normalny 9 zł, ulgowy 6 zł, grupowy 5 zł, rodzinny 18 zł na wystawę stałą Tajemnice codzienności...: normalny 5 zł, ulgowy 3 zł, rodzinny 10 zł na ekspozycje czasowe: normalny 5 zł, ulgowy 3 zł, rodzinny 10 zł na wystawę „Salonik prof. Marii Znamierowskiej-Prűfferowej”: 2 zł Opłaty za oprowadzanie: po Parku Etnograficznym: 30 zł po wystawie stałej Tajemnice codzienności…: 30 zł po Parku Etnograficznym i wystawie stałej Tajemnice codzienności…: 50 zł W każdą środę wstęp bezpłatny na ekspozycje stałe

Akcje promocyjne: Polska zobacz więcej – weekend za pół ceny 6-8.10. (piątek-niedziela) Bilet na wystawy czasowe 2 zł, do Parku Etnograficznego 5 zł Toruń za pół ceny, 13-15.10. (piątek-niedziela) Promocyjny bilet uprawniający do zwiedzania: Parku Etnograficznego, wystawy czasowej i stałej 6 zł Imprezy: Realia codziennego życia w zaborze rosyjskim w czasach Ludwika Zamenhofa, 3.10. (wtorek), godz. 15.00 Spotkanie w ramach Toruńskich Dni Esperanta przy wystawie Tajemnice codzienności Kultura ludowa i jej pogranicza od Kujaw do Bałtyku (18501950). Prowadzenie: Maria Pokrzywnicka, bilet 3 zł/os. Etnoigraszki: W potoku się woda toczy, 8.10. (niedz.), godz. 12.00 Kolejna z cyklu imprez umuzykalniających dla rodzin z dziećmi. Z kim tańcowała ryba? Dokąd idzie rak nieborak? Czy dzieci i ryby naprawdę nie maja głosu? W niedzielne południe dzięki wizycie na wystawie Dla żeglowania bezpiecznego… przeniesiemy się do wód. Będziemy podsłuchiwać jakie dźwięki wydają mieszkańcy rzek, mórz, jezior i szuwarów oraz jakie są ich zwyczaje. Wspólnie pomuzykujemy i pobawimy się w dawne zabawy dzieci wiejskich. Prowadzenie: Marta Domachowska. Uwaga! Warto zabrać odzież na zmianę lub fartuszki ochronne. Patronem cyklu Etnoigraszki jest serwis Miasto z Dzieckiem. Bilety: 10 zł os. dorosła, 5 zł dziecko, 25 zł rodzina (2+2). Bilety do nabycia w Kasie Muzeum oraz przed imprezą. Robótki pod chmurką: Wykopki, 14.10. (sobota), godz. 16.00 Impreza dla rodzin. W programie opowieść Grażyny Szelągowskiej o historii i zastosowaniach ziemniaka, wykopki na muzealnym poletku przy użyciu tradycyjnych narzędzi oraz kartoflane zabawy twórcze dla dużych i małych. Warto zadbać o ubiór stosowny do pracy w plenerze (kalosze, kurtki). Park Etnograficzny, sala widowiskowa. Bilety: 9 zł, ulgowy 5 zł, rodzinny (2+2) 20 zł do nabycia od 7.10. oraz przed imprezą Ludzie Wisły, 15.10. (niedziela), godz. 12.00 Spotkanie w ramach cyklu Kultura okolic – okolice kultury. Ostatnia okazja do zwiedzenia wystawy Dla żeglowania bezpiecznego. Święci patroni i sanktuaria wodniaków wiślanych Spotkanie z dr. Arturem Trapszycem, autorem ekspozycji oraz prezentacja filmów dotyczących tradycji wodniackich. Arsenał. Bilet: 2 zł Odkryjmy tajemnice Polesia, 26.10. (czwartek), godz. 12.00 67. spotkanie z cyklu Muzeum-panaceum dla osób z grupy wiekowej 55+. Kto dziś pamięta słynne w okresie międzywojennym tango Polesia czar? Jakie realia świata Poleszuków tak intrygowały swoją niezwykłością? Czym wabiła krajoznawców, badaczy i miłośników dzikiej natury ta niezwykła kraina etnograficzna? Na te i inne pytania odpowie dr Justyna Słomska-Nowak, etnolog, kierownik Działu Wydawnictw MET. Gość spotkania zaprezentuje wybrane zwyczaje ludowe Poleszuków na podstawie pracy Czesława Pietkiewicza „Kultura społeczna Polesia Rzeczyckiego” z muzealnej serii Etnografia ocalona oraz opowie ekscytującą historię wydania książki napisanej przez seniora–samouka. Prowadzenie: Maria Pokrzywnicka. Bilet: 3 zł EDUKACJA Dla przedszkoli Tradycja w małym paluszku

Warsztaty dla grup przedszkolnych (dzieci powyżej 4 lat). W programie elementy kultury ludowej w działaniach twórczych, a także tradycyjne piosenki i zabawy dzieci wiejskich. Podczas zajęć w październiku dzieci poznają świat lnu, obejrzą ubrania z babcinej skrzyni i spróbują prac przy przetwarzaniu rośliny w tkaniny za pomocą tradycyjnych narzędzi. Bilety: 9 zł/os. Jednorazowo grupa może liczyć do 25 os. Informacje i zapisy (z dwutygodniowym wyprzedzeniem): Dział Edukacji, tel. 56 622-89-43.

Dla szkół O lnie, płótnie i koszuli

Uczestnicy obejrzą wyroby z lnianego płótna ze skrzyni prababci i dowiedzą się jak powstały. Poznają tradycyjne metody uprawy lnu i spróbują swoich sił w pracy za pomocą dawnych narzędzi do jego obróbki, a także w tkaniu na krosienkach. Poznają odpowiedzi m.in. na pytania: Skąd się wzięła nazwa październik? Do czego służy dzierzgoń? Jak powstaje lniana nić? Jakich czynności dotyczą pojęcia przędzenie i tkanie?

W dawnej szkole wiejskiej

Zajęcia na wystawie Tajemnice codzienności… w części zaaranżowanej na izbę szkolną. Uczestnicy poznają sytuację ucznia i nauczyciela w szkółce wiejskiej w czasach zaborów i w okresie międzywojennym, spróbują pisania piórem ze stalówką i atramentem, liczenia na liczydle, przymierzą ośle uszy. Jak wyglądała szkolna wyprawka? Na czym polegała zsypka? Jakie były metody utrzymywania dyscypliny w klasie?

W to mi graj!

Zajęcia umuzykalniające. Uczestnicy poszukują dźwięków i wątków muzycznych na wystawach, poznają tradycyjne piosenki i zabawy dziecięce, próbują gry na instrumentach ludowych. Co słychać na wsi? Skąd się biorą rytm i melodia? Czy można grać bez instrumentów? Wspólnie udowodnimy, że aby muzykować nie trzeba być profesjonalistą. Więcej tematów i szczegółów: www.etnomuzeum.pl/edukacja. Bilety: 5 zł/os. Jednorazowo grupa może liczyć do 25 os. Opiekunowie ponoszą odpowiedzialność za przestrzeganie regulaminu zwiedzania wystaw i Parku Etnograficznego przez podopiecznych. Informacje i zapisy z dwutygodniowym wyprzedzeniem. Dział Edukacji MET, tel. 56 622 89 43. Oferta specjalna na zamówienie dla szkół, grup studentów, a także grup pracowniczych i prywatnych – rozgrywki w planszowe gry ekonomiczne w ramach współpracy z Małopolskim Instytutem Kultury w Krakowie:

Oil City. Galicyjska gorączka czarnego złota

Dzięki tej grze – świetnie się bawiąc – można rozwinąć swoje kompetencje w zakresie biznesowego myślenia, kształtować postawę przedsiębiorczości, a także poznać mechanizmy powstawania nafciarskich fortun na polskich ziemiach na przełomie XIX i XX wieku. Liczba graczy: 9-30 os, wiek: 13+, czas rozgrywki: 90-120 minut.

Chłopska Szkoła Biznesu

Gra inspirowana historią przedsiębiorczych rzemieślników z XVIII-wiecznego tkackiego ośrodka andrychowskiego. Gra jest prostą symulacją działalności gospodarczej, w atrakcyjny sposób ukazuje mechanizmy funkcjonowania gospodarki wolnorynkowej, promuje postawę przedsiębiorczą, rozwija kompetencje społeczne graczy i świetnie integruje grupę. Liczba graczy: 12–30, wiek: 12+, czas rozgrywki: 45–60 minut. Bilety: 3 zł. Rozgrywki należy zamawiać z co najmniej dwutygodniowym wyprzedzeniem (możliwe terminy popołudniowe): Dział Edukacji, tel.: 56 622-89-43, edukacja@etnomuzeum.pl.

FUNDACJA ELŻBIETY ZAWACKIEJ ul. Podmurna 93, tel. 56 652-21-86 www.zawacka.pl Wystawy stałe: Minęło 100 lat... Kilka obrazów z życia gen. Elżbiety Zawackiej (1909-2009) Czynne: pon-pt, godz. 9.00-14.00 Bilety: dzieci i młodzież z opiekunami – wstęp wolny; dorośli – 2 zł, grupy dorosłych powyżej 10 osób – 15 zł

MUZEUM UNIWERSYTECKIE Collegium Maximum, plac Rapackiego 1 Skarby Uniwersytetu Mikołaja Kopernika Ekspozycja prezentuje najcenniejsze zbiory będące własnością UMK: od dawnej broni i średniowiecznej ceramiki, poprzez kolekcję malarstwa europejskiego od XVI do XVIII w. (m. in. obrazy z warsztatu Jana Brueghela Starszego) po dzieła kultur pozaeuropejskich z XVII-XIX w. Gabinet reprezentacyjny JM Rektora UMK Możliwość zwiedzenia pomieszczeń, w których przyjmowani są najważniejsi goście uniwersyteccy. Muzeum czynne: wtorki i środy w godz. 10.00-15.00, czwartki i piątki w godz. 10.00-18.00

MUZEUM DIECEZJALNE ul. Żeglarska 7, tel. 56 622-11-15 facebook.com/muzeumdiecezjalnetorun Wysokiej klasy artystycznej dzieła sztuki sakralnej od gotyckich po XIX-wieczne, stanowiące część dziedzictwa kulturowego Pomorza, w tym depozyty przechowywane do tej pory w Muzeum Diecezjalnym w Pelplinie. Są to, m.in. bogato zdobione gotyckie kielichy mszalne, monstrancja, rzeźby polichromowane oraz obrazy, z których najmłodszy to słynne dzieło Jerzego Kossaka „Cud nad Wisłą”. Ciekawy jest również sam budynek. Na jego ścianach znajdują się odrestaurowane fragmenty gotyckiej i renesansowej polichromii. Atrakcją dla zwiedzających są także elementy dawnego wystroju funkcjonalnego kamienicy, takie jak przeszklona winda umieszczona w gotyckim, okopconym przewodzie kominowym, zachowana gotycka umywalka czy bogato dekorowany drewniany strop. Lekcje muzealne: wtorek-piątek, godz. 10.00-15.30 Diecezja toruńska - szkoła podstawowa, gimnazjum W herbach zaklęte - szkoła podstawowa Tajemnice kamienicy mieszczańskiej - gimnazjum, liceum Proszę, dziękuję, przepraszam – magiczne słowa dawniej, a dziś - szkoła podstawowa Czy but to atrybut? Czyli Święci odgadnięci! - szkoła podstawowa Maksymalna ilość uczniów to 25 osób, czas trwania – 60 min. Rezerwacja zajęć: osobiście lub telefonicznie (tel. 505-507-044) z tygodniowym wyprzedzeniem. Opłata: 2 zł od ucznia, opiekunowie - wstęp wolny

ŻYWE MUZEUM PIERNIKA ul. Rabiańska 9, tel. 56 663-66-17 www.muzeumpiernika.pl Muzeum, w którym można samemu wykonać piernik: od zebrania składników, przez wyrabianie ciasta, wykrawanie formy, po włożenie do pieca na 50 zdrowasiek. Bilety: 7.50 zł – dzieci i młodzież ucząca się, 9.50 – dorośli, 11 zł – pokazy w języku obcym Czynne codziennie w godz. 9.00-18.00

MUZEUM ZABAWEK I BAJEK ul. Ducha Św. 12, tel. 500-891-079 www.muzeumzabawekibajek.pl Muzeum zabawek z XIX i pierwszych dekad XX wieku; oferujące nie tylko kolekcję lalek, misiów, wózków, kolejek, samochodów, klocków, gier planszowych i innych zabawek, ale również wystawę starych fotografii dokumentujących szczęśliwe dzieciństwo z minionych lat, projekcję starych bajek na dawnych projektorach oraz warsztaty artystyczne i literackie dla dzieci i młodzieży inspirowane prezentowaną kolekcją. Muzeum czynne codziennie oprócz środy w godz. 10.00 -17.00

MUZEUM PIŚMIENNICTWA I DRUKARSTWA ul. Szkolna 31, 87-122 Grębocin k. Torunia tel. 56 674-92-00, www.muzeum.grebocin.pl Muzeum czynne: pon.-pt. godz. 8.00-16.00 Warsztaty muzealne - zabawa z papierem i drukiem Poziom warsztatów dostosowany jest do wieku uczestników. Grupy zorganizowane - do 60 osób, indywidualni zwiedzający. Czas trwania – 1-1,5 godz. Cena - 16 zł/os., w soboty 18 zł/os. Wiek - 3-103 lat. Rezerwacja: tel. 56 674-92-00, edukacja@grebocin.pl

GALERIE

CENTRUM SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ „ ZNAKI CZASU” Wały gen. Sikorskiego 13, tel. 56 657-62-00 www.csw.torun.pl Carolina Khouri, Wojciech Antoni Sobczyński – PromienioTwórczość, do 22.10. Dzieła Caroliny Khouri i Wojciecha Sobczyńskiego to wzajemne oddziaływanie i przenikanie, zarówno w ich pracach indywidualnych, jak i razem tworzonych kompozycjach, powstających od lat we wspólnej przestrzeni życiowej i artystycznej – w harmonii pomiędzy ideami i poszukiwaniami. Toruńska wystawa jest pierwszą w Polsce manifestacją ich twórczości ze specjalnie stworzonym w okresie ostatnich kilku miesięcy 2017 roku kolektywnym dziełem – stanowiącym centralny punkt wystawy. Prezentacja inauguruje cykl wystaw polskiej sztuki na emigracji „Sztuka w poczekalni”, pod opieką naukową prof. dr. hab. Jana Wiktora Sienkiewicza. Biało-czerwono-biali. Współczesna sztuka białoruska, do 3.12. Niezależna sztuka białoruska, rozwijająca się poza obiegiem oficjalnym, charakteryzuje się wysoką jakością artystyczną i oryginalnością. Artyści odnoszą się do korzeni awangard lat 20. XX wieku, rodzących się na ich terenach, jak i współczesnych światowych tendencji. Pokażemy prace siedemnastu artystów, zarówno mieszkających na Białorusi, jak i w Unii Europejskiej, głównie w Niemczech. Światy równoległe - ArtNoble 2016, do 12.10. Prace artystyczne czworga laureatów konkursu ArtNoble 2016. Jest to konkurs dla wyróżniających się osobowości twórczych z publicznych uczelni artystycznych, a nagrody przyznawane są za najlepsze prace dyplomowe w kategorii Plastyka. Zdobywcą głównej nagrody ArtNoble Plastyka 2016 został Przemysław Jeżmirski z Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach, a wyróżnienia otrzymali: Dawid Marszewski z Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu, Ewelina Maksimiuk z Akademii Sztuki w Szczecinie i Dariusz Nowak z Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. godziny otwarcia: wtorek-czwartek, godz. 10.00-18.00 piątek, godz. 10.00-20.00, sobota-niedziela, godz. 12.00-18.00 Bilety: na jedną wystawę: normalny 8 zł, ulgowy 5 zł rodzinny na wszystkie wystawy 20 zł na wszystkie wystawy oprócz wystaw specjalnych/komercyjnych: normalny 12 zł, ulgowy 8 zł na jedną wystawę specjalną / komercyjną: normalny 12 zł, ulgowy 8 zł na dwie wystawy specjalne / komercyjne: normalny 20 zł, ulgowy 14 zł

Wydarzenia: Oprowadzanie z przewodnikiem po aktualnych wystawach 5.10. (czwartek), godz. 16.30 Oprowadza Paulina Kuhn. Zbiórka przy recepcji, wstęp bezpłatny, bez zapisów. Naurofizjologia artysty w performance, 14.10. (sobota) 5 sesja eksperymentu Fundacji Artystyczno-Badawczej om – organizmy i maszyny w kulturze. Artyści: Wacław Kuczma, Viola Kuś / „Oględziny (performans drugoplanowy)”, Danuta Milewska / „Piegi”, Zwann eï collective / „Endiosada”. Dzień na plus: warsztaty i wykłady dla seniorów: Kino Dla Seniora – cykl filmoznawczy dla dorosłych, 11.10. (środa), godz. 12.00 Pokaz filmu „Twój Vincent”, reż. Dorota Kobiela, Hugh Velhman, Polska, Wielka Brytania 2017. Prelekcja i dyskusja – dr Radosław Osiński. Bilety: 10 zł.

Spacer po aktualnych wystawach, 12.10. (czwartek), godz. 12.00 Wystawy: „PromienioTwórczość” / Carolina Khouri i Wojciech Sobczyński, „Biało-czerwono-biali. Współczesna sztuka białoruska”, „Światy równoległe”. Oprowadza Mateusz Kozieradzki. Wstęp: 1 zł, zbiórka przy recepcji, bez zapisów. Grafika na warsztat! Spotkanie 1, 17.10. (wtorek), godz. 12.00 Cykl spotkań i warsztatów artystycznych, podczas których uczestnicy będą mieli okazję poznać podstawy grafiki warsztatowej. Do projektu zaproszeni są artyści graficy, którzy zaprezentują swoją twórczość. Spotkania będą odbywały się raz w miesiącu, do czerwca 2017 r. Zakończą się wystawą podsumowującą projekt. Pierwsze spotkanie będzie wprowadzeniem do technik wypukłodrukowych, m.in. linorytu. Martyna Rzepecka przedstawi kolejne etapy pracy w technikach graficznych. Prowadzenie: Dorota Sobolewska. Wstęp: 1 zł, zapisy: dorota.sobolewska@ csw.torun.pl lub 56 610-97-16 Komputer krok po kroku – od kupna przez konfigurację po Internet i więcej, spotkanie 1 26.10. (czwartek), godz. 12.00 (grupa początkująca) 27.10. (piątek), godz. 12.00 (grupa średniozaawansowana) Prowadzenie: Paweł Falkowski. Wstęp: 1 zł, zapisy: biblioteka@csw.torun.pl lub 56 610 97 24 Wydarzenia dla dzieci: Bajki z rzutnika, 7.10. (sobota), godz. 12.00 Jak co miesiąc zapraszamy dzieci i rodziców na seans i zabawy twórcze w Czytelni CSW. Kontynuujemy nasz cykl w ramach projektu „Patriotyzm jutra”. Tym razem obejrzymy opowieść pt. „W obronie rodzinnego gniazda”. Wstęp wolny. Zapisy: biblioteka@csw.torun.pl Wyprawa w głąb sztuki, 21.10. (sobota), godz. 12.00 Warsztaty rodzinne towarzyszące wystawie „PromienioTwórczość” Caroliny Khouri i Wojciecha Sobczyńskiego. Dla dzieci w wieku 6–12 lat wraz z opiekunami. Wstęp: 8 zł/os., zapisy: edukacje@csw.torun.pl lub 56 610-97-16 Zmysłoteka Grupa I – wtorki, godz. 17.15–18.15, grupa II – środy, godz. 17.15–18.15 Zajęcia dla dzieci w wieku 2–5 lat wraz z opiekunami. • 3.10., 4.10. Jesienne rozmaitości: To czas bardzo kolorowy, z parasolem i kaloszami wyruszymy na jesienne łowy. • 10.10., 11.10. Kap, kap, kap: Podczas deszczu jest wesoło, z kropelkami będziemy tańczyć wkoło. • 17.10., 18.10. Liść i kasztan: Na drzewie mieszkają, lecz po pewnym czasie na ziemię spadają. Liście duże, małe, kolorowe i kasztany brązowe (z okrągłym brzuszkiem) do zabawy są gotowe. • 24.10., 25.10. Grzybobranie: Do lasu na grzyby z koszykiem wyruszamy, ciekawe co do niego (oprócz grzybów) nazbieramy. Wstęp: 10 zł/os., zapisy: zmysloteka@csw.torun.pl Kosze Edukacyjne

Zapraszamy na wspólne familijne spacery po wystawach ze specjalnie wyposażonym Koszem. Kosze wypełnione są kartami z zadaniami, kolorowankami i propozycjami działań związanych m.in. z aktualnymi wystawami oraz zawierają zestaw materiałów plastycznych przydatnych w zabawie. Kosze wraz z zawartością wypożyczane są bezpłatnie w recepcji.

Centrum Literatury CSW

Spotkanie z Joanną Ostrowską, 9.10. (poniedziałek), godz. 18.00 Promocja książki Lutza van Dijka „Cholernie mocna miłość. Prawdziwa historia Stefana K. i Willi’ego G.” Joanna Ostrowska – doktor nauk humanistycznych w zakresie historii (Wydział Historyczny UJ), absolwentka Instytutu Sztuk Audiowizualnych UJ, Katedry Judaistyki UJ i Gender Studies UW, współautorka książek: „Auschwitz i Holocaust. Dylematy i wyzwania polskiej edukacji”, „Kino Polskie 1989–2009. Historia krytyczna”, „Kobiety wobec Holocaustu. Historia znacznie później opowiedziana”. Spotkanie w ramach Marszu Równości w Toruniu. Spotkanie autorskie z Remigiuszem Ryzińskim 10.10. (wtorek), godz. 18.00 Promocja książki „Foucault w Warszawie”, debiutu reporterskiego filozofa, kulturoznawcy i wykładowcy akademickiego, który próbuje odtworzyć szczegóły pobytu Michela Foucault w Warszawie w latach 50. Remigiusz Ryziński – absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studiował na Sorbonie. Napisał pracę doktorską poświęconą „Fragmentom dyskursu miłosnego” Rolanda Barthes’a; w 2012 roku habilitował się na podstawie rozprawy o współczesnym francuskim feminizmie. Spotkanie w ramach Marszu Równości w Toruniu. Spacer tematyczny: Szkolne zagłębie na Bydgoskim Przedmieściu 14.10. (sobota), godz. 12.00 W Dniu Edukacji Narodowej Katarzyna Kluczwajd opowie o historii budynków szkolnych, których skupisko znajduje się na ul. Sienkiewicza. Wstęp: 1 zł. Zapisy: biblioteka@csw.torun.pl (Nie)codzienne dzieła sztuki. Wykład Jerzego Brukwickiego 11.10. (środa), godz. 18.00 Tym razem tematem będą pomniki i rzeźby plenerowe. Esperanto w CSW • Esperantyści na ekranie – Brazylia, Japonia, 18.10. (środa), godz. 18.00 Specjalny pokaz filmów Romana Dobrzyńskiego z udziałem autora. • Bonan tagon: warsztaty języka esperanto dla dorosłych, 21.10. (sobota), godz. 10.00-14.00 Czy jest możliwe poznanie języka w kilka godzin? Aby się przekonać, wystarczy wziąć udział w interaktywnych warsztatach prowadzonych przez Małgorzatę Ziębę-Szmaglińską. Wstęp: 1 zł Zapisy: biblioteka@ csw.torun.pl • Saluton: warsztaty języka esperanto dla dzieci, 22.10. (niedziela), godz. 10.00–12.00 Warsztaty dla dzieci w wieku 10-14 lat, podczas których w zabawowej formie poznamy podstawowe zwroty, nauczymy się śpiewać w języku esperanto. Warsztaty poprowadzi Małgorzata Zięba-Szmaglińska. Wstęp: 1 zł. Zapisy: biblioteka@csw.torun.pl Spotkanie psychoanalizy z picturebookiem, 18.10. (środa), godz. 18.15 Kolejne spotkanie z Iwoną Chmielewską i Jolantą Liczkowską-Czakyrową. Tym razem rozmowę rozpoczniemy od książki „Nombres robados” („Skradzione imiona”) autorstwa Josepa Tassiesa. Orient Express – Przystanek Muzułmanie w Europie 27.10. (piątek), godz. 17.00 Jak zwykle usłyszymy dwa wykłady: Agata Nalborczyk: Muzułmanie w Europie – mity i rzeczywistość; Swietłana Czerwonnaja: Konflikty wokół budowy meczetów w Europie na tle sytuacji społeczno-politycznej i narastającej islamofobii Wieczór Scrabblowy, 30.10. (poniedziałek), godz. 19.00–22.00

Centrum Sztuki Filmowej

Wydarzenia: Otwarcie wystawy „Ruchome obrazy” dr Joanny Polak 4.10. (środa), godz. 18.00 Otwarcie połączone z pokazem filmów animowanych – wstęp wolny Pokaz filmu przyrodniczego „Wisła – od źródeł do ujścia. Wzdłuż dawnego szlaku łososia”, 5.10. (czwartek), godz. 18.00 Seans i spotkanie z reżyserem, Paolo Volponim – wstęp wolny Wieczór z van Goghiem, 6.10. (piątek) • godz. 18.00 „Vincent van Gogh. Nowy sposób widzenia”. Wystawa na ekranie – wizyta w Muzeum van Gogha w Amsterdamie. Bilety: 15 zł ulgowy / 17 zł normalny • godz. 20.00 – „Twój Vincent”, reż. Dorota Kobiela, Hugh Welchman Projekcja filmu animowanego. Bilety: 12 zł ulgowy / 14 zł normalny National Theatre w Kinie Centrum – „Anioły w Ameryce”, reż. Marianne Elliott (na podstawie Tony’ego Kushnera) • 7.10. (sobota), godz. 18.00 część 1.: „Millennnium nadchodzi” • 8.10. (niedziela), godz. 18.00 część 2.: „Pierestrojka” Bilety: 25 zł – jedna część / 40 zł – karnet na obie części Kino Dla Seniora, 11.10. (środa), godz. 12.00 Pokaz filmu „Twój Vincent”, reż. Dorota Kobiela, Hugh Welchman, USA 2016. Prelekcja i dyskusja – dr Radosław Osiński. Bilety: 10 zł Pokaz filmu „Artykuł Osiemnasty”, 15.10. (niedziela), godz. 16.00 Seans i spotkanie z twórcami – wstęp wolny Terytoria sztuki – Białoruś, 17.10. (wtorek), godz. 19.00 Przegląd filmów dokumentalnych o białoruskiej kulturze i sztuce – wydarzenie towarzyszące wystawie „Biało-czerwono-biali”. Pokażemy filmy: „Białoruski walc” (2007), reż. Andrzej Fidyk, „Rozdroże” (2014), reż. Anastasiya Miroshnichenko, „Made in BY” (2015), reż. Luigi Milardi. Wstęp wolny Esperantyści na ekranie – Brazylia, Japonia, 18.10. (środa), godz. 18.00 Specjalny pokaz filmów Romana Dobrzyńskiego z udziałem autora – wstęp wolny Pokaz specjalny filmu dokumentalnego „Biegacze”, reż. Łukasz Borowski 19.10. (czwartek), godz. 18.00 Repertuar: Bracia Lumière, reż. Thierry Frémaux, Francja, 2016

W 1895 roku Louis i Auguste Lumière wymyślili kinematograf i nakręcili pierwsze w historii filmy. Spośród ponad 1400 produkcji, Thierry Frémaux wybrał 114 obrazów. Wszystkie one – zrekonstruowane cyfrowo – zostały zebrane dla uczczenia dziedzictwa braci Lumière.

Ciao Italia!, reż. Pierfrancesco „Pif” Diliberto, Włochy, 2016

Arturo musi wrócić w rodzinne strony, aby nie dopuścić do małżeństwa ukochanej z bossem mafii. W tym celu wstępuje w szeregi amerykańskiej armii, która przygotowuje się do lądowania na Sycylii.

Fantastyczna kobieta, reż. Sebastián Lelio, Hiszpania/Niemcy/USA/ Chile, 2017

Orlando planuje urodzinową niespodziankę dla znacznie młodszej od siebie partnerki, Mariny. Prezent wręcza jej podczas romantycznego wieczoru. Po powrocie do mieszkania mężczyzna nieoczekiwanie słabnie. Marina zabiera go do szpitala, gdzie musi skonfrontować się z rodziną Orlanda, a także z wrogo nastawioną służbą zdrowia i policją.

Maudie, reż. Aisling Walsh, Irlandia/Kanada, 2016

Opowieść o romansie pomiędzy samotnikiem, a kruchą, ale pełną energii kobietą - Maud Lewis – uważaną za jedną z najważniejszych kanadyjskich malarek.

Przeżyć: metoda Houellebecqa, reż. Arno Hagers, Erik Lieshout, Reinier van Brummelen, Holandia, 2016

W 1991 roku nikomu wówczas nieznany Michel Houellebecq opublikował esej „Rester vivant” (ang. „To Stay Alive”). Był wówczas pogrążonym w depresji rozwodnikiem, administratorem sieci

komputerowej, próbującym swoich sił w poezji. Zapewne nie śniło mu się, że za parę lat zostanie jedną z największych gwiazd światowej literatury.

Twój Vincent, reż. Dorota Kobiela, Hugh Welchman, Polska/Wlk. Brytania, 2017

Film odkrywa okoliczności tajemniczej śmierci artysty. Pierwsza pełnometrażowa animacja malarska, która zachwyca widzów na całym świecie. Każda z 65 000 klatek filmu została ręcznie namalowana, w projekcie wzięło udział 125 zawodowych malarzy z całego świata.

Z dala od orkiestry, reż. Rafael Lewandowski, Polska, 2017

Film opowiada historię Zygmunta Lubicz Zaleskiego – poety, pisarza, tłumacza, krytyka literatury, sztuki, muzyki, doktora filozofii i literata. Zmuszony do emigracji z powodów politycznych, w 1914 roku rozpoczął ożywioną działalność jako wykładowca języka polskiego we Francji. Zapoczątkował wykłady, które stały się zalążkiem pierwszej polonistyki we Francji. Po wybuchu wojny zaangażował się w Polski Ruch Oporu we Francji, stanął na czele Polskiego Czerwonego Krzyża niosącego pomoc uchodźcom.

GALERIA SZTUKI WOZOWNIA ul. Rabiańska 20, wejście do sal wystawowych od ul. Ducha Św. 6, tel. 56 622-63-39, www.wozownia.pl Persona 2017: Kazumasa Nagai, do 29.10. Wystawy Persona są organizowane we współpracy z Galerią Plakatu i Designu Muzeum Narodowego w Poznaniu. Prezentują wybitne osobowości światowej sztuki plakatu, których działalność wywarła duży wpływ na kształt dzisiejszego projektowania. Do tegorocznej edycji Persony został zaproszony światowej sławy klasyk japońskiego designu. Na wystawie zaprezentowano ok. 100 oryginalnych plakatów; będą to zarówno prace z połowy lat 60. XX wieku, jak i plakaty z ostatnich lat. Pozwoli to zaobserwować proces ewoluowania projektów artysty – od form geometrycznych i abstrakcyjnych do przedstawiających, zwierzęcych. Anna Grabowska-Konwent. Kazumasa Nagai – ur. 1929. Grafik i projektant, wybitna indywidualność w świecie japońskiego plakatu. W 1951 roku rezygnuje ze studiów na Wydziale Rzeźby na Uniwersytecie Sztuk Pięknych i Muzyki w Tokio, rozpoczyna pracę w dziale reklamy firmy Yamato Boseki. W 1959 roku zakłada wspólnie z I. Tanaką, Y. Kamekurą, R. Yamashiro grupę „Graphic 21”. W 1960 roku uczestniczy w formowaniu studia projektowego Nippon Design Center; w latach 1975–1986 pełni funkcję prezydenta, a obecnie funkcje doradcze jako Senior Executive Advisor. Przez wiele lat projektuje plakaty do wystaw dla Museum of Modern Art w Toyamie. Beata Ewa Białecka - Akupiktury, do 5.11. Zestaw prac olejnych na płótnie z lat 2012–2017; wcześniejszy okres twórczości Beaty Białeckiej był prezentowany na wystawie „Album” w 2009 r.. Artystka kreuje wizerunek kobiety w nieustannym dialogu zarówno z tradycyjną ikonografią chrześcijańską, jak i z ikonosferą kultury popularnej czy światem reklamy. W większości prac autorka rozszerza malarstwo o element haftu. Beata Ewa Białecka – urodzona w 1966 r. w Mikołowie. Studia na Wydziale Malarstwa Sztalugowego ASP w Krakowie. Laureatka wielu nagród i wyróżnień. Nominowana do Paszportu Polityki i Sovereign European Art Prize. Dominika Krechowicz - Błękit Szadółek, do 5.11. Wysypisko w Szadółkach to gigantyczna hałda. W powietrzu unoszą się tumany kurzu. Pojawiają się ptaki, które fruwają w poszukiwaniu pożywienia. Kilka lat temu byli także ludzie – zbieracze, którzy przeszukiwali śmieci. Góra stanowi dobry punkt widokowy na Gdańsk. Fascynująca hałda złożona jest z różnobarwnych elementów, które jeszcze niedawno były potrzebnymi rzeczami. Mieszanina śmieci i ziemi tworzy niejednorodną szarość. Wewnątrz spiętrzonej masy pojawia się mocny akcent

koloru. Ten intensywny błękit to kolor worków na śmieci. Wielka hałda złożona z odpadów wygląda jak instalacja. (Dominika Krechowicz) Dominika Krechowicz – studiowała na Wydziale Malarstwa i Grafiki PWSSP w Gdańsku. Od 1996 r. pracuje w Katedrze Sztuk Wizualnych na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej, od 2000 r. na stanowisku adiunkta. W latach 1995–2003 współtworzyła galerię Koło w Gdańsku. Galeria czynna: wtorek, godz. 12.00-20.00, środa-niedziela, godz. 11.00-18.00 Bilety: 5 zł, ulgowy 3 zł, grupowy (5-15 osób) 15 zł, wtorek, niedziela - wstęp wolny

Wydarzenia: Niezła sztuka! – akcja miesięcznika „Zwierciadło”, 12-29.10. Wstęp wolny na wystawy dla posiadaczy kuponu z listopadowego numeru miesięcznika „Zwierciadło”. Uczestników akcji zapraszamy także na bezpłatne oprowadzanie: 29.10. (niedziela) o godz. 12.00 Toruń za pół ceny w Wozowni, 13-15.10. Galeria zaprasza do bezpłatnego zwiedzania aktualnych wystaw. Oprowadzanie po aktualnych wystawach, 29.10. (niedz.), godz. 12.00 Wstęp wolny

Edukacja: Sztuka Prostoty Szuka: warsztaty artystyczne dla dzieci i młodzieży

Dla grup zorganizowanych. Zajęcia tematyką nawiązują do aktualnych wystaw. Warsztaty skierowane są do różnych grup wiekowych, a podczas zajęć ich uczestnicy będą mogli doświadczyć całego bogactwa środków wyrazu, które można zaangażować do tworzenia współczesnej sztuki. Zgłoszenia: tel. 56 622-63-39 lub info@wozownia.pl (kontakt: Natalia Cieślak). Wstęp na warsztaty podstawie biletu do galerii – ulgowy 3 zł, grupowy 15 zł.

GALERIA ZPAP, ul. Ducha Świętego 8 Grupa twórcza Symfonia - Mon Cher Chopin 6.10. (piątek), godz. 17.00, do 25.10. Kuratorki wystawy: Anna Forycka-Putiatycka i Barbara Bielecka-Woźniczko anonsują Grupę Symfonia jako poszukującą nowych trendów w sztuce, opartych na muzyce i literaturze. Jednocześnie sygnalizują podstawową dla funkcjonowania środowiska artystycznego funkcję integracyjną grupy twórczej. Dzieła malarskie większego formatu, w swojej koncepcji i ekspresji, często interpretują i odnoszą się do dzieł Chopina tytułami prac. Marek Ałaszewski do Etiudy Rewolucyjnej, Edyta Dzierż do Berceuse des –Dur, Op.57, a Anna Forycka-Putiatycka do Poloneza A-dur. Barbara Bielecka-Woźniczko przedstawia Preludium deszczowe, Bożena Korulska – Nokturn, Mirosław Miroński – Etiudę, a oficjalny artysta Kentucky Derby USA – Bogusław Lustyk w pollockowym stylu tworzy Painting Music – Chopin 2. Obrazy pozostałych członków Symfonii, takie jak Terra I – Zew dźwięku Jana Brodziaka, Constans Aliny Dorady-Krawczyk, Las Jana Krusche czy Kampinos Jacka Maślankiewicza, występują w luźniejszych związkach z muzyką Chopina. Pozostali autorzy: Wanda Badowska-Twarowska, Magdalena Hajnosz, Janusz Lewandowski i Anna Małgorzata Roszkowska. Poza dwoma wyjątkami, mamy do czynienia z malarstwem absolwentów warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, którzy swój poziom artystyczny kształcili w pracowniach najsłynniejszych polskich twórców. Galeria czynna codziennie oprócz sobót, poniedziałków i świąt w godz. 11.00-17.00

Galeria ZPAP Nurt

Magdalena Polakowska - Konstrukca / Dekonstrukcja - obrazy, grafika, do 8.10. Magdalena Polakowska ukończyła Politechnikę Poznańską na Wydziale Architektury, w latach 2001-14 na projektowaniu graficznym, gdzie zrealizowała pracę licencjacką, a w latach 2014-16 studiowała malarstwo, tam uzyskała tytuł magistra sztuki. Relacje / druga edycja, 10.10. (wtorek), godz. 19.00, do 22.10. Wystawy z cyklu Relacje są prezentacjami prac najbardziej uzdolnionych studentów, wybranych i promowanych przez swoich wykładowców z Zakładu Plastyki Intermedialnej UMK. Na wystawach z tego cyklu znajdują się obok siebie realizacje studentów i wykładowców. Krzsztof Kula - Pies na grafikę, 25.10. (środa), godz.19.00, do 12.11. Obiekty graficzne. Krzysztof Kula - profesor nadzwyczajny w Instytucie Sztuki Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie, kierownik Zakładu Rysunku. Zajmuje się grafiką, performance i sztuką obiektu.

MAŁA GALERIA FOTOGRAFII ZPAF, ul. Różana 1 Wojtek Woźniak - Dzienny pokój / Sentymenty, do 14.10. Autor prezentuje dwa projekty, których wspólnym mianownikiem są lata 70. Tak o nich pisze: „My Home is my castle” - tak mawiają Anglicy. Traktowanie swojego domu, mieszkania jak warownego zamku z dostępem dla nielicznych stało się też naszą domeną. Na przestrzeni lat w mikro społecznościach tworzonych przez mieszkańców bloków łatwo zaobserwować postępujący proces izolacji, anonimowości, osobności. (…) Zupełnie zanikła tradycja wspólnego biesiadowania, świadczenia pomocy sąsiedzkiej, które budowały więzi międzyludzkie, kształtowały “blokową” tożsamość. „Duży pokój” to nostalgia za minionymi czasami, za otwartością i domowo-niedzielną odświętnością. Fotografie z cyklu „Sentymenty” mają cechy autobiograficzne, powstały w roku 2013. To „Obraz – Wspomnienie” zapis mojego dzieciństwa i młodości z lat 70. poprzez fotografię wykonaną 40 lat później w postkomunistycznej rzeczywistości. Wybrałem obiekty niegdyś tętniące życiem a obecnie niektóre już nieistniejące. Wojciech Woźniak ur. 5 maja 1964 r. w Bydgoszczy. Fotografik i muzyk. Członek Związku Polskich Artystów Fotografików. Od 1996 r. fotograf w Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. W latach 1995-2005 współorganizator Przeglądu Fotografii Bydgoskiej (BWA, Bydgoszcz). Współzałożyciel i basista zespołów muzycznych: Variete i The Cyclists.

GALERIA I OŚRODEK PLASTYCZNEJ TWÓRCZOŚCI DZIECKA Rynek Nowomiejski 17, tel. 56 622-75-34 www.galeriadziecka.com XIX Międzynarodowy Konkurs Twórczości Plastycznej Dzieci i Młodzieży „Zawsze zielono, zawsze niebiesko”. 19.10-4.12. Rynek Nowomiejski, do 30.11. Filia przy ul. Kościuszki Każda z edycji tego międzynarodowego wydarzenia jest nie tylko popularyzacją wśród dzieci i młodzieży szeroko rozumianej wiedzy ekologicznej, ale przede wszystkim próbą uchwycenia aktualnego obrazu plastyki dziecięcej na świecie. Tematem tegorocznej edycji konkursu była „harmonijna różnorodność”, która stanowi o niezwykłości planety, która jest naszym

wspólnym domem. Uczestników konkursu zachwycały nie tylko oglądane w różnych porach roku krajobrazy, pola, łąki, lasy, tętniące życiem niezliczonych stworzeń, głębiny mórz i oceanów, świat roślin i zwierząt. Inspiracją były też miejsca dobrze im znane, najbliższe otoczenie, szkoła, dom, codzienne życie rodzinnych miast i wsi, interesujące zdarzenie, nagle zauważony przedmiot, czyjaś twarz. Często sięgano do wspomnień, marzeń, a przede wszystkim do wyobraźni. Na wystawie obejrzeć można ponad tysiąc spośród przeszło 14 tysięcy prac. Wśród nich znalazły się realizacje z tak egzotycznych krajów jak Bangladesz, Brazylia, Brunei, Indonezja, Korea, Peru, Singapur, Sri Lanka czy Tajlandia. Wystawa malarstwa stypendystki krajowego Funduszu na Rzecz dzieci – Anny Kompy, do 14.10. Anna Kompa (ur. 1999 w Łodzi) od 2014 roku jest stypendystką Funduszu na Rzecz Dzieci, została wyróżniona za osiągnięcia malarskie. Swoje zainteresowania plastyczne rozwija w pracowni Mariusza Korczaka w Łodzi. Jest osobą o wszechstronnych zainteresowaniach (plastycznych oraz muzycznych). Prace, które będzie można zobaczyć na wystawie są odpowiedzią na postawione przez pana Korczaka zagadnienie z dziedziny kompozycji. Szczególną uwagę zwraca w jej obrazach kolor. W przyszłości chciałaby połączyć swoje zainteresowania dźwiękiem oraz obrazem i podjąć studia na wydziale animacji w Łódzkiej Szkole Filmowej. Galeria czynna: poniedziałek – piątek, godz. 8.00-18.00, sobota, godz. 10.00-14.00

Filia przy ul. Kościuszki 41/47

Wystawa uczestników XI Ogólnopolskich Plenerowych Spotkań Fotografików - Kotlina Kłodzka 2017, do 10.10. W wystawie bierze udział 15 twórców z całego kraju, prezentujących na 82 pracach różne zakątki Kotliny Kłodzkiej. Są to zdjęcia Gór Stołowych, Kłodzka, Dusznik-Zdrój, Polanicy-Zdrój, Kudowy-Zdrój, jak i otaczającej te miasta przyrody. Wystawa w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa. Za rok motywem przewodnim będzie Transylwania. Filia czynna: poniedziałek-piątek, godz. 8.00-16.00

GALERIA FORUM WYDZIAŁU SZTUK PIĘKNYCH UMK ul. Gagarina 30/34 Mohamed Zakaria Soltan - Grafika, Arabic Calligraphies & Butterflies hug, 5.10. (czwartek), godz. 13.00, do 26.10. Kurator wystawy: Mirosław Pawłowski. Pochodzący z Egiptu artysta pokazuje 30 najnowszych prac zrealizowanych w technice druku cyfrowego. Wszystkie zrealizowane są w jednakowym formacie 70 x 50 cm i pochodzą z 2017 r. Mohamed Zakaria Soltan realizuje temat wielowątkowo i w różnych konfiguracjach barwnych. Właśnie barwa odgrywa tu szczególną rolę: grafiki bowiem są niezwykle kolorowe i dość skomplikowane w formie. Elementy arabskiej kaligrafii przeplatają się z mniej lub bardziej czytelnymi wyobrażeniami motyli. Mohamed Zakaria Soltan jest wykładowcą Wydziału Sztuk Użytkowych na Uniwersytecie „6 Października” w Kairze „Giza”, w Egipcie. Otrzymał “BFA” w dziedzinie Sztuk Pięknych na Wydziale Grafiki Uniwersytetu Helwan w Egipcie w 1996. W 2011 r. uzyskał stopień doktora w dziedzinie Sztuki Stosowanej na Wydziale Reklamy Uniwersytu Helwan w Egipcie. Otrzymał wiele nagród w Egipcie i za granicą. Galeria czynna codziennie oprócz niedziel w godz. od 8.00 do 20.00

AKADEMICKA PRZESTRZEŃ SZTUKI – U TEOLOGÓW Wydział Teologiczny UMK, ul. Gagarina 37 Urszula Rychlińska - Mężczyzną i niewiastą stworzył ich, do 10.10. Wystawa dedykowana św. Janowi Pawłowi II Niewiasta obleczona w słońce… Fatima 1917-2017 13.10. (piątek), godz. 17.00, do 8.12. Wystawa z okazji jubileuszu 100-lecia objawień w Fatimie. Uczestnicy: Piotr Będkowski, Tadeusz Boruta, Zofia Dąbrowska, Wiesława Błażejczyk (S. Natanaela), Hanna Brzuszkiewicz , Beata Bober-Kocoł, Edward Habdas, Jerzy Fedro, Jerzy Gąsiorek, Mirosław Kocoł, Stanisław Kośmiński, Peter Krupa (Słowacja), Jolanta Kuszaj, Zdzisława Ludwiniak, Krystyna Manikowska, Bogdan Przybyliński, Mirosława Rochecka, Kazimierz Rochecki, Krystyna Rudzka, Tomasz Sobecki, Janusz Sytek, Iga Święcicka, Krystyna Szalewska, Marek Szary, Bożena Szmelter-Fausek, Jerzy Tomaszek, Elżbieta Wasyłyk, Andrzej Wojciechowski, Grażyna Zielińska. Historia objawień fatimskich stała się inspiracją do zrealizowania wystawy. Prezentowane prace wykonane są w związku z jubileuszem lub wybrane z dotychczasowego dorobku artystów. Reprezentują różne artystyczne dyscypliny – malarstwo, rzeźbę, grafikę, rysunek i fotografię. Różne też są konwencje i postawy artystyczne – charakterystyczne i reprezentatywne dla każdego z artystów. Galeria czynna codziennie w godz. od 8.00 do 20.00

GALERIA RUSZ Billboard przy Szosie Chełmińskiej i Bulwarze Sztuki przy CSW, tel. 604-967-852, www.galeriarusz.art.pl 10. Międzynarodowy Festiwal Sztuki na Bilbordach Art Moves, do 8.10. Hasło tegorocznej edycji: „Zaangażowanie i odpowiedzialność. Czy każdy z nas może współtworzyć lepszy świat?”. Prace na konkurs nadesłało 442 artystów z 61 krajów świata (m.in. z Ukrainy, Tajwanu, USA, Filipin, Rosji, Kuby, Wielkiej Brytanii i Iranu). Najlepsze pokazano na pl. Rapackiego. Z okazji jubileuszu kuratorzy przygotowali retrospektywę dzieł najbardziej znaczących twórców, którzy przewinęli się przez festiwal w ciągu ostatniej dekady. Możemy spotkać się z twórczością Marka Titchnera z Wielkiej Brytanii, Marcosa Ramireza Erre z Meksyku i Christine Wong Jap. Prace prezentowane są na citylihtach na przystankach komunikacji miejskiej w różnych punktach miasta oraz ekranach ledowych. Tam zobaczymy również wielkoformatowe obrazy Seana Harta z Francji, Cheryl Pope i WRDSMTH z USA. Nie brakuje oczywiście prezentacji samych gospodarzy. Wstęp wolny. Więcej: www.artmovesfestival.org Galeria Rusz to grupa artystyczna (w składzie Joanna Górska i Rafał Góralski), która od 16 lat zajmuje się sztuką, którą można by uznać za artystyczną, alternatywną reklamę. Grupa wykorzystuje bilbordy, by „reklamować” wolne myślenie wśród szerokich rzesz społeczeństwa.

DOMY KULTURY

DOM MUZ ul. Podmurna 1/3, tel. 56 621-05-81, www.dommuz.pl Galeria Muz

Dynamika miasta – wystawa fotografii Tomasza Sobeckiego, do 2.10. Wystawa grafiki Eweliny Kołakowskiej 13.10. (piątek), godz. 18.00, do 17.11. Laureatka dorocznej nagrody im. prof. Edmunda Piotrowicza za wyjątkowe osiągnięcia artystyczne w roku akademickim 2016/2017. Autorka jest aktualnie studentką V roku kierunku grafika, specjalności Grafika Warsztatowa w Pracowni Wklęsłodruku Zakładu Grafiki WSZP UMK. Zajmuje się głównie grafiką warsztatową (wklęsłodrukiem, linorytem, litografią) i malarstwem. O swojej twórczości mówi: „Kreuję, zamalowuję, wycinam, dokładam, niszczę, podpalam, trawię, drapię, lawuję. W swoich aktach twórczych oscyluję w obrębie czarnej mazi farby, kwasu azotowego, skalpeli i ruletek, a także dużych formatów desek katowanych litrami farby i emocji”.

FotoGaleria

Złota Praga – Ogólnopolska Wystawa Fotografii Członków Fotoklubu RP 5.10. (czwartek), godz. 18.00, do 3.11. Prace do tej wystawy powstały spontanicznie w trakcie XI Ogólnopolskich Plenerowych Spotkań Fotografików – Kotlina Kłodzka 2017. Większość uczestników skorzystała z bliskości Pragi i udała się na zwiedzanie oraz fotografowanie tego pięknego miasta. Każdy z 12 uczestników wystawy otrzymał możliwość zaprezentowania tylko 4 zdjęć. (Marek Grausz) Na wystawy wstęp wolny

Imprezy: Warsztaty improwizacyjne „Tak, zróbmy to!”, 5.10. (czw.), godz. 16.30 Propozycja zarówno dla dzieci, jak i dorosłych, którzy chcieliby rozwijać swoją spontaniczność i pewność siebie. Przy pomocy prostych, teatralnych zadań będziemy uczyć się słuchania drugiego człowieka, szybkiej reakcji i improwizowania w najmniej oczekiwanych dla nas sytuacjach... Zapisy i informacje: podmurna@dommuz.pl, wstęp: 10 zł Pozytyw-na samo-Grajka, 9.10. (poniedziałek), godz. 18.30 Prezentacja „w pełni zautomatyzowanej, akustycznej machiny instrumentalnej” zaprojektowanej przez Krzysztofa Pardę, aktora Baja. Wstęp wolny Ośmiorniczki dla wcześniaków – wieczór rękodzieła 11.10. (środa), godz. 16.30 Wsparcie ogólnopolskiej akcji prowadzonej przez Fundację Małych Serc. Przygotujemy szydełkowe ośmiorniczki, którymi obdarujemy wcześniaki. Informacje i zgłoszenia: podmurna@dommuz.pl, wstęp: 5 zł Tęczowe pióro – panel o literaturze LGBTQ, 11.10. (śr.), godz. 18.00 Uczestnicy panelu: Aneta Jadowska, Mikołaj Milcke, Natalia Osińska, Błażej Warkocki. Organizator: Stowarzyszenie Pracownia Różnorodności i Osoby Sojusznicze. Wstęp wolny Grupa Les Bunnies: Moje życie królicze, reż. Izabela Morska 12.10. (czwartek), godz. 18.00

Jak powszedniość i rutyna pobudzają do dyskusji na poważne, egzystencjalne tematy? W jaki sposób przełączenie kanałów w telewizji może pomóc osiągnąć catharsis? Organizator: Stowarzyszenie Pracownia Różnorodności i Osoby Sojusznicze. Wstęp wolny Koncert pieśni Anny German, 14.10. (sobota), godz. 17.00 Recital w wyk. Anna Łęckiej. Akompaniament Marcin Łęcki. Wstęp: 25 zł Maski - spektakl teatralny, 21.10. (sobota), godz. 16.30 Eksperyment teatralny, ukazujący postawy 3 aktorek, z 3 różnych kultur. Monologi przenikają się tworząc jeden wspólny portret współczesnej kobiety. Reżyseria Mojgan Maghooli z Iranu. Wstęp za zaproszeniem Lingolatorium – Laboratorium wymierających słów, 1.09.-20.11. Celem projektu jest rozwój kompetencji językowych oraz promowanie refleksyjnej postawy wśród młodych użytkowników języka polskiego. Współorganizator: Stowarzyszenie Inicjatyw Kulturalnych Tartak

DOM MUZ, ul. Poznańska 52, tel. 56 664-49-12 Podgórskie Anioły - wystawa powarsztatowa, 10.10. (wt.), godz. 17.15 Wystawa prac powstałych w czasie warsztatów wpisujących się w obchody Dni Anielskich Torunia oraz święta aniołów w liturgii kościoła. W kolejnych edycjach warsztatów powstają ciekawe ujęcia anielskiego tematu – zarówno płaskie jak i przestrzenne. Wystawa czynna będzie przez 2 tygodnie. Wstęp wolny Podgórskie Anioły – warsztaty plastyczne, 2.10. (pon.), godz. 17.45 Warsztaty wpisujące się w charakter obchodów Dni Anielskich w Toruniu. Uczestnicy zapoznają się z wizerunkami aniołów z różnych epok, a następnie będą mogli wykonać anioły w kilku wybranych technikach. Prowadząca: Joanna Łagan. Wstęp wolny Podaruj „Anioła dobrego dialogu” – warsztaty, 3.10. (wtorek) godz. 11.00 dla dzieci od lat 6, godz. 19.30 dla młodzieży i osób dorosłych. W ramach Dni Anielskich w Toruniu. Uczestnicy zapoznają się z wizerunkami aniołów z różnych epok, a następnie będą mogli wykonać anioły w kilku wybranych technikach. Zostaną one podarowane podopiecznym wybranego Domu Pomocy Społecznej. Uczestnicy warsztatów poznają także kilka warunków, aby mógł zaistnieć „dobry dialog” między ludźmi. Współorganizator: Filia nr 4 Książnicy Kopernikańskiej i Toruńska Wspólnota Lokalna WŻCH. Prowadząca: Joanna Łagan. Wstęp wolny. Dla grup zorganizowanych

Podgórskie święto latawca 6.10. (piątek), godz. 17.30 warsztaty latawcowe Zapraszamy rodziny na warsztaty tworzenia latawców. Prowadząca: Agnieszka Dąbrowska. Bilet rodzinny: 15 zł 7.10. (sobota), godz. 11.00 rodzinne puszczanie latawców Zapraszamy rodziny na próby lotów zrobionych wcześniej latawców oraz wspólną zabawę na terenie zielonym za trasą średnicową na Podgórzu. Spotkanie w Domu Muz. Prowadząca: Agnieszka Dąbrowska. Wstęp wolny Rodzinne warsztaty ceramiczne, 7, 21.10. (sobota), godz. 11.00 Będziemy mieli okazję zapoznać się z tajnikami warsztatu oraz przyjrzeć się całemu procesowi powstawania ceramiki. Na warsztaty zapraszamy dzieci, młodzież i dorosłych. Prowadząca: Gabrysia Kutyba. Wstęp: 20 zł Wokół sztuki – w ogrodzie pani jesieni. Kolorowe jesienne podusie 12.10. (czwartek), godz. 10.00 Dla grupy dzieci niepełnosprawnych. Warsztaty zdobienia poduszek z wykorzystaniem różnych technik plastycznych. Prowadząca: Agnieszka Dąbrowska. Wstęp: 8 zł (dla grup zorganizowanych)

Poranek teatralny – Pracowita Jesień, 14.10. (sobota), godz. 11.00 Spektakl w wykonaniu teatru Magmowcy. Po spektaklu warsztaty plastyczne. Dwa jesienne liście pomagają różnym zwierzętom przygotować się do nadchodzącej zimy. Każde ze zwierząt posiada inny fach w ręku. Zima zbliża się wielkimi krokami, więc liście zabierają się do pracy razem ze zwierzątkami. Prowadząca: Agnieszka Dąbrowska. Wstęp: 8 zł Warsztaty teatralne z Teatrem Amorficznym 14.10. (sobota), godz. 15.00 -17.00 W programie m.in.: ćwiczenia związane z mimiką twarzy, ekspresją ciała, dykcją, różnymi sposobami interpretacji tekstów, a także praca z tkaniną i rekwizytem w kluczu różnych gatunków teatru. Zapraszamy młodzież licealną, studentów oraz osoby już pracujące a także dzieci od lat 7. Możliwość kontynuowania pracy w stałych grupach. Prowadząca: Joanna Łagan. Wstęp: 10 zł. Więcej informacji: tel. 721-522-054 Coaching ciała – stopy, nogi uziemienie 20.10. (piątek), godz. 18.00-21.00, 21.10. (sobota), godz. 10.00-14.00 Dzięki nauce nowych ruchów i przełamywaniu schematów ruchowych możliwe jest odnalezienie nowych ścieżek w życiu, życiu bardziej świadomym, uważnym, radosnym. Prowadząca: Marta Zawadzka. Wstęp: 200 zł

DOM MUZ, ul. Okólna 169, tel. (56) 654-84-56 Popołudnie z planszówkami, 11.10. (środa), godz. 15.30 Dwie godziny grania w gry planszowe, karciane i zręcznościowe dla dzieci. W programie gra w Duuuszki, Małpie figle, Jengę, Tik Tak Bum, Śpiące Królewny, Dobble i wiele innych. Na zakończenie poczęstunek. Wstęp wolny Gipsowe odlewy 17.10. (wtorek), godz. 16.00, cz. I, 18.10. (środa), godz. 16.00, cz. II Warsztaty wykonywania i malowania odlewów gipsowych organizowane we współpracy ze świetlicą środowiskową w Domu Muz. Wstęp wolny Kobieca Manufaktura – filcowanie na mokro 25.10. (środa), godz. 17.30 Warsztaty dla dorosłych oraz rodzin z dziećmi. W czasie zajęć nauczymy się techniki filcowania na mokro i wykonamy broszki w kształcie egzotycznych kwiatów. Obowiązują zapisy: okolna@dommuz.pl, nr tel. 56 654-84-56. Wstęp: 10 zł

MŁODZIEŻOWY DOM KULTURY ul. Przedzamcze 11/15, tel. 56 622-14-77 www.mdktorun.pl Ogłoszenie konkursu plastycznego Inspirowane poezją, 2.10. Konkurs kierowany jest do uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Tematem pracy jest ilustracja wiersza ulubionego poety. Prace przyjmowane są do 10.11. Informacje na www Wernisaż wystawy prac plastycznych, fotograficznych dzieci i młodzieży wykonywanych podczas warsztatów letnich w Górznie 5.10. (czwartek), godz. 19.00, do 23.10. Prace wykonane podczas warsztatów artystycznych organizowanych dla dzieci i młodzieży przez Fundację „Paideia”. Uczestnicy mieli możliwość rozwijania swoich pasji w dziedzinie plastyki, fotografii oraz teatru podczas pobytu w Górznie.

Nowa Scena Muzyczna: Volodymyr Bilokur, 21.10. (sob.), godz. 18.00 Volodymyr Bilokur śpiewa i gra na gitarze oraz komponuje, aranżuje, a także jest pedagogiem. Studia ukończył na Ukrainie, potem przez wiele lat uczył oraz grał m. in. w filharmonii i orkiestrze wojskowej. Wejściówki: 15 zł do nabycia w portierni MDK oraz u organizatora koncertu Iwony Ziemińskiej-Bącal tel. 502-93-23-73 Otwarcie wystawy fotograficznej Korporacji Tanecznej Baby Jagi 25.10. (środa) Wystawa z okazji 30-lecia działalności zespołu

OGNISKO PRACY POZASZKOLNEJ DOM HARCERZA Rynek Staromiejski 7, tel. 56 622-39-50 www.domharcerza.torun.pl Otwarty Turniej Szachowy w cyklu Grand Prix Torunia w Szachach Szybkich, 8.10. (niedziela), godz. 10.00-15.00 Drzwi otwarte: Noc w Pałacu Meissnerów pod hasłem „Leczymy z nudy”, 21.10. (sobota), godz. 18.00-21.00 W tym dniu Ognisko zamieni się w wyjątkowa Klinikę Talentów, a wszystkie pracownie w odziały specjalistyczne leczące małych pacjentów z nudy pod okiem naszych szczególnie uzdolnionych nauczycieli. Będzie trochę strasznie, bardziej zabawnie a przede wszystkim twórczo. Zapraszamy wychowanków obecnych, przyszłych i tych jeszcze niezdecydowanych. Impresje Toruńskie, Październik-listopad Wystawa prac uczestników pleneru wakacyjnego organizowanego przez pracownię plastyczną OPP

WOJEWÓDZKI OŚRODEK ANIMACJI KULTURY ul. Szpitalna 8, tel. 56 652-27-55, www.woak.torun.pl Z cyklu Historia fotografii, 11.10. (środa), godz. 17.00 Muzea i edukacja fotograficzna w krajach skandynawskich – wykład Stanisława Jasińskiego. Wstęp wolny Z cyklu W pierwszym rzędzie, 18.10. (środa), godz. 17.00 Pasja tworzenia. Malarstwo – spotkanie filmoznawcze. Wstęp wolny Warsztaty 7.10. Śpiewnik polski. Śpiewamy polskie piosenki. Zajęcia prowadzi Erwin Regosz, cena: 50 zł, informacje dot. zgłoszeń na www 20-22.10. Pedagogika zabawy w pracy z dziećmi i młodzieżą. Zajęcia prowadzi Alicja Usowicz, cena: 80 zł, zgłoszenia do 6.10. 28-29.10. Magia głosu – twój dźwiękowy wizerunek. Zajęcia prowadzi Erwin Regosz, cena: 80 zł, zgłoszenia do 13.10. ***** Trwają Konfrontacje Amatorskiej Twórczości Artystycznej Regionu w dziedzinie Teatru. Zgłoszenia poprzez formularz na stronie www.woak.torun. pl przyjmowane są do 22.10. (do zgłoszenia należy dołączyć nagranie całego spektaklu lub jego próby). W Konfrontacjach mogą wziąć udział związane z regionem amatorskie zespoły teatralne oraz twórcy indywidualni. Szczegółowy regulamin na www.

BIBLIOTEKI

WOJEWÓDZKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA KSIĄŻNICA KOPERNIKAŃSKA ul. Słowackiego 8, www.ksiaznica.torun.pl Spotkanie autorskie z Robertem Małeckim, 4.10. (środa), godz. 18.00 Robert Małecki (ur. 1977 r.) politolog, filozof i dziennikarz, ale przede wszystkim miłośnik kryminałów i thrillerów oraz czytnika ebooków; uczestnik warsztatów kreatywnego pisania realizowanych w ramach Międzynarodowego Festiwalu Kryminału we Wrocławiu, a także tych organizowanych przez Maszynę do Pisania; laureat ogólnopolskich konkursów na opowiadanie kryminalne (MFK Wrocław i Kryminalna Piła). Jeśli w jego głowie nie pulsuje bas Bena Otręby i nie rozbrzmiewają solówki Jurka Styczyńskiego, znaczy, że jest chory. Do tej pory nie był. Spotkanie w Książnicy Kopernikańskiej promuje drugą cześć trylogii kryminalnej z redaktorem Markiem Benerem w roli głównej. Toruńskie eliminacje do Mistrzostw Polski w grę Neuroshima Hex 7.10. (sobota) Nauka gry od godz. 10.00. Turniej rozpocznie się o godz. 11.30. Zapisy: m.pitulski@ksiaznica.torun.pl Neuroshima Hex! – logiczno-taktyczna gra planszowa autorstwa Michała Oracza. Jej akcja została osadzona w postnuklearnym uniwersum gry fabularnej Neuroshima. Gra toczy się na planszy podzielonej na 19 heksagonalnych pól, stąd nazwa. W wersji podstawowej każdy z graczy (od 2 do 4) kieruje jedną z armii: Posterunkiem, Mutantami Borgo, gangami Hegemonii lub maszynami Molocha. Wygrywa uczestnik, który zbierze najwięcej punktów. Spotkanie autorskie z Małgorzatą Niezabitowską 11.10. (środa), godz. 19.00 Małgorzata Niezabitowska (ur. 1948 r. w Warszawie) – polska dziennikarka, reporterka „Tygodnika Solidarność”, rzeczniczka prasowa rządu Tadeusza Mazowieckiego. W Toruniu zaprezentuje książkę „W moim kraju wojna”. Grudzień 1981, stan wojenny. Nie działają telefony, granice są zamknięte, na ulicach stoją czołgi. Małgorzata Niezabitowska i fotograf Tomasz Tomaszewski, wbrew surowym zakazom, dokumentują rzeczywisty obraz tamtych dni. Zdjęcia i konspiracyjny dziennik Niezabitowskiej ukazują się m.in. we francuskiej i włoskiej prasie. Dzięki nim Zachód poznał prawdę o „wojnie” polsko-jaruzelskiej. Toruń Miasto Zabytków: „Szkolne zagłębie” i związane z nim historie 18.10. (środa), godz. 18.00 „Szkolnym zagłębiem” Katarzyna Kluczwajd nazwała największy zaprojektowany docelowo kompleks szkół, wzniesionych od lat 80. XIX stulecia począwszy po pierwsze lata XX w., zlokalizowanych przy Schulstrasse, czyli ulicy Szkolnej (ob. ul. Sienkiewicza). Spotkanie stanowi dopowiedzenie (min. ikonograficzne) historycznego spaceru w ramach cyklu Centrum Sztuki Współczesnej (14 X). Toruń Miasto Zabytków: Toruń w czasach Ludwika Zamenhofa (1859-1917) 24.10. (wtorek), godz. 18.00 Spotkanie specjalne, przygotowane w ramach obchodów Roku Ludwika Zamenhofa. Jednak to nie twórca esperanto – międzynarodowego języka pomocniczego najbardziej rozpowszechnionego na świecie – będzie głównym bohaterem, a Toruń i torunianie w perspektywie czasu zakreślonej przez lata

życia Ludwika Zamenhofa. A sporo wydarzyło się w okresie tych kilkudziesięciu lat (1859-1917). Katarzyna Kluczwajd opowie o zmianach w urbanistyce i architekturze miasta, o fascynacjach torunian i kulturze popularnej tego czasu, o sztuce i jej percepcji, ciekawych miejscach i zabytkach, o synagodze i antysemityzmie (którego „nie było”…). Teresa Nemere przedstawi historię Antoniego Grabowskiego, ucznia toruńskiego Gimnazjum Królewskiego, który był jednym z pierwszych esperantystów i genialnym tłumaczem na język esperanto, m.in. epopei narodowej „Pan Tadeusz”. Gramy w bilard indyjski 2, 9, 16, 23, 30.10., godz. 17.00-19.00 Bilard indyjski (inaczej Carrom) to połączenie bilardu, snookera i gry w… kapsle. Carrom uczy koncentracji, precyzji i taktycznego myślenia. Udział jest bezpłatny. We współpracy z Toruńskim Klubem Carrom.

Filia nr 4, ul. Poznańska 52

Zajazd Ferrari, Sielanka i nie tylko restauracyjno-gastronomiczne historie, 2.10. (poniedziałek), godz. 16.00 Kolejne spotkanie z cyklu Podgórz sprzed lat. Prezentacja w oparciu o materiały zebrane na użytek 4. konferencji Zabytki toruńskie młodszego pokolenia, poszerzona o historyczny kontekst. To opowieść bardziej w kategorii „miejsca i ludzie” aniżeli historii architektury. Pamięć Sielanki podgórskiej wciąż trwa, choć lokal przestał istnieć ponad pół wieku temu, a budynek kilka lat temu musiał „ustąpić miejsca” hipermarketowi i stacji benzynowej. Wcześniej był tu Zajazd Ferrari. Było to miejsce uciech zarówno prozaiczno-gastronomicznych, jak i kulturalnych i patriotycznych.

Filia nr 6, ul. Lelewela 3

Kiermasz na Lelewela, 2-6.10. (poniedziałek-piątek) Wyprzedaż tytułów wycofanych z bibliotecznego księgozbioru. Będzie na Was 1000 książek, m.in. beletrystyka (kryminały i sensacja, powieści dla kobiet), literatura popularnonaukowa, słowniki, leksykony i encyklopedie. Ceny już od 1 zł. Kiermasz czynny w godzinach otwarcia biblioteki: w poniedziałek, wtorek i czwartek od 12.00 do 18.00, w środę od 11.00 do 15.00, w piątek od 8.30 do 16.00. Więcej informacji: 56 655-18-48.

Filia nr 12, ul. Fałata 35

Robimy kwiaty z liści klonu, 5.10. (czwartek), godz. 16.30 Przyszła złota polska jesień. Wszędzie mnóstwo kolorowych liści. Można z nich zrobić niebanalne ozdoby. Na przykład jesienne róże. Instruktorkami będą panie z toruńskiego Klubu Kreatywnych Katarzynek. Robimy szalik na drutach, 19.10. (czwartek), godz. 16.30 Nadchodzą jesienne słoty. Co zrobić, żeby się ogrzać? Panie z toruńskiego Klubu Kreatywnych Katarzynek odpowiadają: zrobić ciepły szalik na drutach! Bo dzierganie jest proste i przyjemne. Udział bezpłatny. Więcej informacji: 56 652-09-80

Prace Grzegorza Dudy ze Środowiskowego Domu Samopomocy „Pracownia Rozwijania Twórczości Osób Niepełnosprawnych” 5.10. (czwartek), godz. 14.00, do 27.10. ŚDS prowadzony jest przez Katolickie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych Diecezji Toruńskiej im. Wandy Szuman. Grzegorz Duda to osobowość zdecydowana, potrafiąca przeprowadzić swoje własne pragnienia i koncepcje twórcze. Głównym tematem jego twórczości są wątki religijne, a szczególnie portret Pana Jezusa, interpretowany na różne sposoby i różnymi technikami. Często podejmuje też tematy historyczne, które realizuje swoim niepowtarzalnym językiem plastycznym, ale nie jest to maniera. Czar starej płyty 9.10. (poniedziałek), godz. 10.00 Spotkanie literacko-muzyczne poprowadzą Magdalena Gogulska-Dębska i Katarzyna Kowalska. Oryginalność twórczości Stanisława Lema na tle literatury polskiej 23.10. (poniedziałek), godz. 10.00 Prelekcja - Tadeusz Kierel Dyskusyjny Klub Książki, 30.10. (poniedziałek), godz. 10.00 Dyskusja nad książką „Był sobie pies” Camerona W. Bruce’a. Spotkanie poprowadzi Magdalena Gogulska-Dębska.

BIBLIOTEKA PEDAGOGICZNA ul. Dąbrowskiego 4 www.bptorun.edu.pl Ludwik Zamenhof - postać i dzieło - wystawa książek, czasopism oraz fotografii, 3.10. (wtorek), godz. 11.00, do 14.10 Wystawa została przygotowana z okazji Roku Ludwika Zamenhofa, obchodzonego w 100. rocznicę śmierci twórcy języka esperanto. Prezentowane na niej książki, czasopisma i fotografie pochodzą z kolekcji osób prywatnych oraz bibliotek. Swoje zbiory udostępniły Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska w Toruniu, Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku oraz Biblioteka Pedagogiczna im. gen. bryg. prof. Elżbiety Zawackiej w Toruniu. W dniu otwarcia wystawy o godz. 11.30 zaprezentowany zostanie monodram “Wieża Babel” w wykonaniu Heleny Biskup. Autorem sztuki jest Włoch Mario Migliucci. Wystawa czynna w godz. 10.00-19.00 (w soboty do godz. 15.00)

Ośrodek Czytelnictwa Chorych i Niepełnosprawnych ul. Szczytna 13

PLANETARIUM

PLANETARIUM ul. Franciszkańska 15/21, tel. 56 622-60-66 www.planetarium.torun.pl Mój kumpel Niko (familijny) Seans opowiada o przygodach młodego Mikołaja Kopernika z okresu jego dzieciństwa i młodości i w Toruniu. W naszej opowieści to zadziorny rozrabiaka z bystrym spojrzeniem. Już od pierwszej minuty spotkania z nim można śmiało orzec, że wygląda na takiego, który dokona przewrotu w Kosmosie! Jak zatem prezentuje się młody Mikołaj i skąd to imię w tytule? Czy urodził się w Domu Towarowym? Jak radził sobie w szkole, czy był grzecznym uczniem, a może zasypiał na lekcjach? Gdzie lubił spędzać czas i dlaczego zafascynował się astronomią? Spójrzmy wraz z nim na nocne niebo i tysiące gwiazd... W poszukiwaniu życia Ten popularno – naukowy seans dotyczy poszukiwania warunków do rozwoju życia na innych obiektach w Kosmosie. Wiążemy to z faktem istnienia wody i tym tropem wyruszamy najpierw na Marsa, a potem ku wybranym księżycom Jowisza i Saturna. Przyglądamy się narodzinom Ziemi i kształtowaniu jej powierzchni. Opowiadamy, jak rodziło się życie na naszej planecie i jak zmieniał się jej krajobraz w dawnych erach, gdy kilka razy mieliśmy do czynienia z katastrofami i masowym wymieraniem gatunków. Na zakończenie udajemy się daleko, do nowo odkrytych planet poza Układem Słonecznym, zastanawiając się czy na nich również odnaleźć można warunki do rozwoju życia. Pozostałe seanse: dla dzieci Astropies Łajka, Cudowna podróż, a także popularnonaukowe: Meteoplanet, Wirująca Ziemia, Ziemia – planeta Kopernika i Znaki na niebie Godziny projekcji: od wtorku do piątku: 9.00, 10.00, 11.00, 12.00, 13.00, 14.00, 15.15, w soboty: 11.30, 12.30, 13.30, 14.30, 15.30, 16.45, 18.00, w niedziele: 11.30, 12.45, 14.00, 15.15, 16.30 Bilety: grupowy szkolny 8 zł, ulgowy 10 zł; normalny 12 zł z wersją w języku angielskim, niemieckim, hiszpańskim lub rosyjskim: 15 zł / 17 zł w weekendy i święta dla wszystkich widzów bilet ulgowy

wystawa interaktywna GEODIUM Wystawa poświęcona Ziemi jako planecie. Jej centralnym elementem jest obracający się i odpowiednio oświetlony model kuli ziemskiej o średnicy 2,15 m. Dzięki grze świateł można przekonać się, dlaczego mamy cztery pory roku, a po dniu następuje noc. Interaktywne stanowiska wyjaśniają m.in. pole magnetyczne, płyty litosferyczne i trzęsienia Ziemi, efekt Coriolisa, cyklon, lepkość cieczy, spłaszczenie planet, zorze polarne, a także start rakiety, konwekcję, czy źródła energii odnawialnej. Są tu też 2 stanowiska z kolekcją skał i minerałów. W czterech narożnikach wystawy przygotowano plastyczne instalacje pokazujące, jak na przestrzeni dziejów zmieniała się nasza planeta. Jest tam wybuchający wulkan, będący kolebką życia ocean, monumentalny lodowiec, czy wreszcie makieta cywilizacji człowieka. Godziny wejść: od wtorku do piątku: informacja o godzinach wejść dla osób indywidualnych w kasie biletowej; w soboty wejścia o godz. 12.30, 13.30, 14.30, 15.30, 16.30, 17.45; w niedziele o godz. 12.30, 13.45, 15.00, 16.15 Bilety: grupowy szkolny 6 zł, ulgowy 7 zł; normalny 9 zł w weekendy i święta zapraszamy całe rodziny - dla wszystkich odwiedzających bilet ulgowy

TOS

TORUŃSKA ORKIESTRA SYMFONICZNA siedziba – CKK „Jordanki”, al. Solidarności 1-3 tel. 56 622-88-05, www.tos.art.pl Festiwal Siły Natury – Ziemia, Planety, Gwiazdy Symfoniczne pejzaże. Międzynarodowy Dzień Muzyki 1.10. (niedziela), godz. 17.00 Bilet na powyższy koncert upoważnia do uczestnictwa w wernisażu wystawy astrofotografii, który odbędzie się na godzinę przed koncertem, o godzinie 16.00 w Foyer CKK Jordanki. Wykonawcy: Krzysztof Jabłoński (fortepian), Massimiliano Caldi (dyrygent), Toruńska Orkiestra Symfoniczna. Piotr Majewski - wizualizacja i słowo wstępne W programie: St. Moniuszko - Tańce góralskie (akt III, Halka), Z. Noskowski - Poemat symfoniczny „Step”, M. de Falla - Noce w ogrodach Hiszpanii, M. Moszkowski - Poemat symfoniczny „Aus aller Herren Länder” („Z innych krajów”) op. 23 Bilety: 40 zł, 30 zł ulgowy

Z nowego i starego świata. Koncert laureatów 6.10. (piątek), godz. 19.00 Wykonawcy: Marcela Wierzbicka (sopran), Maciej Koczur (dyrygent), Toruńska Orkiestra Symfoniczna Gościnny występ artystów jako nagrody pozaregulaminowe przyznane przez Toruńską Orkiestrę Symfoniczną. W programie: Ch.W. Gluck – Taniec furii z opery Orfeusz i Eurydyka, Qual vita e Questa Mai, Che fiero momento – recytatyw i aria z II aktu opery Orfeusz i Eurydyka, G. Puccini - Intermezzo z opery Manon Lescaut, Walc Musetty z La Boheme, G. Verdi - Uwertura do opery Nabucco, Ch. Gounod - Les Grands Seigneurs / Ah, je ris de me voir si belle - recytatyw i aria Małgorzaty z III aktu opery Faust, A. Dvořák - IX Symfonia e-moll „Z Nowego Świata” op. 95. Bilety: 40 zł, 30 zł ulgowy

Czas Dla Nas: Familijny blues, czyli zaśpiewajmy razem 21.10. (sobota), godz. 16.00, 17.00 „Śpiewajmy wszyscy nasz rodzinny blues” to słowa familijnej piosenki, która zaprosi nas do wspólnej zabawy. Podczas koncertu zabrzmią również inne utwory, które od wielu pokoleń funkcjonują w naszych społecznościach. Bilety: 10 zł dziecko, 20 zł dorosły, 40 zł rodzinny - 2 dorosłych + 1 dziecko

Pamięć i historia. Mozart Requiem, 27.10. (pt), godz. 19.00 Wykonawcy: Bożena Harasimowicz – sopran, Marta Motkowicz – alt, Adam Zdunikowski – tenor, Piotr Lempa – bas, Chór Astrolabium (przygotowanie chóru - Kinga Litowska), Mariusz Smolij – dyrygent, Toruńska Orkiestra Symfoniczna W programie: M. Cynk - Kantata inkorporacyjna na cześć hołdu toruńskiego 1454, Kantata na cześć II pokoju toruńskiego 1466 (prapremiera), W.A. Mozart - Requiem d-moll KV 626 Bilety: 50 zł, 40 zł ulgowy

Bilety do nabycia w Kasie CKK Jordanki od wtorku do soboty w godz. 13.00-19.00 oraz na stronie www.tos.art.pl

KLUBY

LIZARD KING TORUŃ ul. Kopernika 3, tel. 56 621-02-34 www.lizardking-torun.pl Moherhead, 11.10. (środa), godz. 20.00 Jedyny w Polsce AC/DC Tribute Band śpiewający utwory Australijczyków w języku polskim. W ostatnim roku zespół przygotował kilka nowych bardzo ciekawych aranżacji nieśmiertelnych utworów grupy. Bilety: 10 zł przy wejściu Spektakl komediowy „Demakijaż”, 12.10. (czwartek), godz. 19.00 W teatralnej garderobie przygotowują się do spektaklu 4 aktorki, o różnych charakterach, w różnej sytuacji życiowej i o różnym doświadczeniu zawodowym. Osoba reżysera, któremu każda z nich chce zaimponować jest pretekstem do rozmów i zwierzeń bohaterek spektaklu, a także punktem wyjścia do wielu zabawnych sytuacji. Rezerwacje biletów: 502-181-611, 608-323-884 Czesław Śpiewa, 19.10. (czwartek), godz. 20.00 W koncertowym repertuarze, poza piosenkami z najnowszej płyty, znajdą się także przeboje z dwóch poprzednich krążków zespołu, „Debiut” i „Pop”, oraz dorobek pierwszego zespołu Czesława Mozila – Tesco Value. Muzycy zabiorą swoich słuchaczy w zwariowaną podróż do krainy finezyjnych dźwięków tanga, popu, folku i awangardy, używając przy tym szerokiej gamy instrumentów. Szklane dzwoneczki, rozmaite dęciaki, akordeony i ukulele, to tylko kilka elementów spośród wielu trybików tej muzycznej machiny. Bilety: 40/45 zł biletyna.pl oraz ticketpro.pl, bar klubu, Empik i Media Markt, recepcja Copernicus Toruń Hotel, biuro Copernicana

KLUB NRD, ul. Browarna 6, tel. 785-934-718 www.facebook.com/enerdeclub Komitet Obrony Disco, 6.10. (piątek) Łowcy w NRD!, 7.10. (sobota) Koncert The Fruitcakes, 12.10. (czwartek) Koncert: Włodi, 13.10. (piątek) All Dem Deh - kings & queens Dancehall, 14.10, (sobota) Koncert 16 (USA) + grime + Megalomorfus, 17.10. (wtorek) Wixapol, 20.10. (piątek) Balkan Night Fever + Bubliczki, 21.10. (sobota) Kuba, 27.10. (piątek) Faszyn from raszyn!, 28.10. (sobota)

HARD ROCK PUB PAMELA ul. Legionów 36, www.pubpamela.pl Festiwal L36, 13.10. (piątek), godz. 19.00 Festiwal rocka alternatywnego. Wystąpią: Theatre of Hate i Grooving in Green (GB), Jordan Reyne (NZ), Ave (PL). Bilety: 55 zł/65 zł w dniu koncertu

GALERIA I KAWIARNIA TEATRALNA WEJŚCIÓWKA pl. Teatralny 1, tel. 512-221-900 Grupa n Obrotów: tradycyjne muzykowanie 2, 9, 16, 23, 30.10. (poniedziałki), godz. 20.00-22.00, Wstęp wolny Milonga, czyli wieczór z tangiem 7, 21 ,28.10. (sobota), godz. 20.30-24.00, Wstęp: 10 zł Drażliwy temat: biseksualność 1.10. (niedziela), godz. 16.00 Stowarzyszenie Pracownia Różnorodności zaprasza na debatę. Wstęp wolny

Fotograficzne Pogaduchy, 5.10. (czwartek), godz. 18.00 Wstęp wolny Wampirzyce, superbohaterki, wzory do naśladowania. O queerowych kobietach we współczenej popkulturze 8.10. (niedziela), godz. 15.00-17.00 Stowarzyszenie Pracownia Różnorodności zaprasza na wykład. Wstęp wolny

Kabaret „Loża Kopernika”, 13, 20.10. (piątek), godz. 21.30 Bilety dostępne w kasie Teatru Horzycy

Wybór jednostki, czy państwa? 14.10. (sobota), godz. 17.00-19.00 Debata Klubu Liberalnego. Wstęp wolny

Potańcówka, 14.10. (sobota), godz. 20.00 Organizator – Grupa N Obrotów. Wstęp wolny

Tany, 18.10. (środa), godz. 21.00-24.00 Wstęp wolny Klub Zasadniczo Dyskusyjny, 24.10. (czwartek), godz. 19.00 Twoje zdanie się liczy. Wstęp wolny

HANZA CAFE, ul. Piekary 28 Hanza Globtrotters: Renata Lesner-Szwarc - Flores – wyspa kwiatów? 19.10. (czwartek), godz. 19.00 Fundacja Verda i Hanza Cafe

KINA CINEMA CITY Czerwona Droga 1-6, tel. 56 664-64-64 Toruń Plaza, ul. Broniewskiego 90 www.cinema-city.pl Blade Runner 2049, premiera: 6.10. thriller, sci-fi, Kanada, USA, Wielka Brytania 2017 reżyseria: Denis Villeneuve, występują: Ryan Gosling, Harrison Ford Twój Vincent, premiera: 6.10. animacja, dramat, kryminał, Polska, Wielka Brytania 2017 reżyseria: Dorota Kobiela, wystepują: Douglas Booth, Robert Gulaczyk Zgoda, premiera: 6.10. dramat, wojenny Polska 2016 reżyseria: Maciej Sobieszczański, występują: Julian Świeżejewski, Jakub Gierszał

Ciao Italia! premiera: 6.10. dramat, komedia Włochy 2016, reż.: Pif, występują: Pif, Miriam Leone Wszyscy moi mężczyźni, premiera: 6.10. komedia romantyczna, USA 2017 reżyseria: Hallie Meyers-Shyer, występują: Reese Witherspoon, Nat Wolff Fantastyczna Kobieta, premiera: 6.10. dramat, Hiszpania, Niemcy, USA, Chile 2017 reżyseria: Sebastian Lelio, występują: Daniela Vega, Fransisco Reyes My Little Pony, premiera: 6.10. animacja, komedia, przygodowy, Kanada, USA 2017 Pierwszy Śnieg, premiera: 13.10. dramat, kryminał, Wielka Brytania 2017 reżyseria: Tomas Alfredson, występują: Michael Fassbender, Rebecca Ferguson Emotki, premiera: 13.10. animacja, komedia, USA 2017, reżyseria: Tony Leondis Dwie korony, premiera: 13.10. fabularyzowany dokument, Polska 2017 reżyseria: Michał Kondrat, występują: Adam Woronowicz, Cezary Pazura Krucyfiks, premiera: 13.10. horror, Wielka Brytania, Ruminia 2017 reżyseria: Xavier Gens, występują: Sophie Cookson, Corneliu Ulici Geostorm, premiera: 20.10. katastroficzny, USA 2017 reżyseria: Dean Devlin, występują: Gerard Butler, Jim Sturgess Pomiędzy nami góry, premiera: 20.10. dramat, USA 2017 reżyseria: Hany Abu-Assad, występują: Idris Elba, Kate Winslet Ach śpij kochanie, premiera: 20.10. kryminał, Polska 2017 reżyseria: Krzysztof Lang, występują: Andrzej Chyra, Tomasz Schurchardt Potworna rodzinka, premiera: 20.10. animacja, Niemcy 2017, reżyseria: Holger Tappe Człowiek z magicznym pudełkiem, premiera: 20.10. romans, sci-fi, Polska 2017 reżyseria: Bodo Kox, występują: Olga Bołądź, Piotr Polak Thor: Ragnarok, premiera: 25.10. fantasty, przygodowy, USA 2017 reżyseria: Taika Waititi, występują: Chris Hemsworth, Tom Hiddleston Piła: Dziedzictwo, premiera: 27.10. horror, Kanada, USA 2017 reżyseria: Michael Spierig, występują: Tobin Bell, Mandela Van Peebles Śmierć nadejdzie dziś, premiera: 27.10. horror, USA 2017 reż.: Christopher Landon, występują: Jessica Rothe, Israel Broussard Borg/McEnroe. Między odwagą a szaleństwem, premiera: 27.10. dramat, sportowy, Dania, Finlandia, Szwecja 2017 reżyseria: Janusz Metz Pedersen, występują: Sverrir Gudnason, Shia LaBeouf Między nami wampirami, premiera: 27.10. animacja, fantasy, komedia, Dania, Holandia, Niemcy, Wielka Brytania, USA 2017, reżyseria: Richard Claus (Repertuar Kina Centrum w dziale Galerie – CSW, Kina Niebieski Kocyk w dziale Centra Kultury – Od Nowa)

INNI ORGANIZATORZY

FUNDACJA BIURO KULTURY, www.tofifest.pl 15. Międzynarodowy Festiwal Filmowy Tofifest, 21-29.10. Temat przewodni: antybohater. Antybohaterom poświęcone będzie tegoroczne pasmo Zjawiska. Przegląd filmów Koterskiego obejmie pasmo Mistrzowie, zaś sam reżyser otrzyma Złotego Anioła za Niepokorność Twórczą. Piętnastolecie festiwalu zaowocuje poszerzeniem jego formuły o nowe pasmo Energia Muzyki Filmowej, w ramach którego odbędą się dwa koncerty i przegląd filmów. Koncert inauguracyjny złoży się z piosenek filmowych. Aranżacje przygotował Bartek Staszkiewicz, a wykonawcami będą: O.S.T.R., Krzysztof Iwaneczko, Asia Czajkowska-Zoń oraz Katarzyna Nosowska. Drugi koncert nosić będzie tytuł „Muzyka jest kobietą” i złożą się nań utwory napisane tylko przez panie. Nowym pasmem festiwalu będzie również Must See Must Be. W paśmie Forum zobaczymy najlepsze filmy sezonu. W tym roku obejrzymy też filmy fińskie i japońskie. Trzon festiwalu stanowić będą konkursy: główny On Air, krótkometrażowy Shortcut, konkurs polski From Poland.

SOS MUSIC, www.pejzazbezciebie.pl 13. Festiwal Twórczości Niezapomnianych Artystów Polskich „Pejzaż Bez Ciebie”: Kalina Jędrusik 18.10. (środa), godz. 17.00 Konkurs na interpretację piosenek Kaliny Jędrusik Wstęp wolny, bezpłatne zaproszenia dostępne w kasie CKK Jordanki 19.10. (czwartek), godz. 19.00 Telewizyjny Koncert Galowy Wystąpią: Monika Borzym, Emilia Komarnicka, Marika, Maciej Miecznikowski, Tatiana Okupnik, Beata Przybytek, Aleksandra Szwed, Piotr Zubek, Krzysztof Zalewski oraz laureaci przeglądu konkursowego. Kierownictwo muzyczne: Hadrian Filip Tabęcki Bilety: kasa biletowa CKK Jordanki, Księgarnia CSW, eBilet.pl, ticketpro.pl. Miejsce: CKK Jordanki

MIASTO TORUŃ TORUŃSKA AGENDA KULTURALNA, www.sztukafaktu.pl 5. Festiwal Sztuki Faktu 5.10. (czwartek) Teatr Baj Pomorski – mała sala • godz. 9.30 Pokaz najlepszych repotraży przeglądu konkursowego • godz. 11.30 TVP Biełsat Przegląd dokumentów i reportaży cz. 1 — prowadzenie Janusz Gawryluk: • godz. 16.00 Teatr na żywo - Niemcy Kruczkowskiej. Występują Iwona i Elżbieta Bielskie, wstęp Marek Miller i Aleksandra Wołoszczuk • godz. 20.00 Koncert Beatles’n’Jazz i Tomasz Mucha Trio feat. Martin Höper Teatr Baj Pomorski - duża sala • godz. 10.30 Młodzi idą! - Przegląd etiud dokumentalnych studentów PWSFTviT - prowadzenie Andrzej Sapija i zaproszeni autorzy • godz. 13.00 Teatroteka cz. 1 - prowadzenie Krzysztof Domagalik: Walentyna — Wojciech Faruga, Julia Kijowska, Wasza Wysokość — Anna Wakulik • godz. 17.30 MiniINPUT – Pokazy dokumentów z programu Międzynarodowej Konferencji INPUT 2017 cz. 1 - prowadzenie Renata Puchacz-Kuszaj oraz reżyser Nikita Berolusov

CKK Jordanki • godz. 20.00 Fakt w fabule: Sprawiedliwy - spotkanie z reż. Michałem Szczerbicem, prowadzenie Katarzyna Marcysiak 6.10. (piątek) Teatr Baj Pomorski - mała sala • godz. 10.00 TVP Biełsat Przegląd dokumentów i reportaży cz. 2 - prowadzenie Janusz Gawryluk • godz. 12.30 Spotkanie z Rutą Lankininkaite - Pokaz filmów dokumentalnych Ruty Lankinkaite • godz. 13.30 Warsztaty - Młodzi dokumentaliści w kujawsko-pomorskim Teatr Baj Pomorski - duża sala • godz. 10.30 Młodzi idą! - Przegląd etiud dokumentalnych studentów PWSFTviT. Prowadzenie Andrzej Sapija, Marek Miller i zaproszeni autorzy • godz. 13.00 Teatroteka cz. 2 - prowadzenie Krzysztof Domagalik, przedmowa Włodzimierz Niderhaus: Zakład doświadczalny Solidarność Szymon Bogacz • godz. 17.30 Prezentacja najlepszych dokumentów TVP2: Ikony — Wojciech Kasperski - nagroda Złoty Lajkonik 2016 • godz. 19.00 Reportaż telewizyjny - studium kreacyjno-produkcyjne - debiuty reporterskie studentów PWSFTviT – warsztaty. Powadzenie Barbara Paciorkowska, wstęp Jacek Snopkiewicz • godz. 20.30 MiniINPUT - Pokazy dokumentów z programu Międzynarodowej Konferencji INPUT 2017 - prowadzenie Renata Puchacz-Kuszaj • godz. 21.00 Noc reporterów - prowadzenie Katarzyna Marcysiak: Wojciech Bojanowski (TVN), Maciej Kuciel (Uwaga), Tomasz Patora (Uwaga), Ewa Żarska, Marek Sygacz (Polsat News), Dorota Roman, Paweł Kaźmierczak, Monika Meleń, Enest Saj, Andrzej Tomczak (Magazyn Ekspresu Reporterów) CKK Jordanki • godz. 19.00 Fakt w fabule: Habit i zbroja - spotkanie z reż. Pawłem Piterą, prowadzenie Katarzyna Marcysiak 7.10. (sobota) Teatr Baj Pomorski - mała sala godz. 11.00 Fake news - król informacji? - prowadzenie Agnieszka Romaszewska-Guzy (TVP Biełsat): Bronisław Siemieniecki, Piotr Skwieciński, Paweł Bobołowicz, Marek Miller, Kamil Basaj • godz. 14.00 MiniINPUT – Pokazy dokumentów z programu Międzynarodowej Konferencji INPUT 2017 cz. 3 - prowadzenie Renata Puchacz-Kuszaj oraz reżyser Vladimir Morozov Teatr Baj Pomorski - duża sala • godz. 13.00 Fakt w fabule: Wyklęty - prowadzenie Katarzyna Marcysiak oraz zaproszony gość CKK Jordanki • godz. 16.00 Gala Zamknięcia: wręczenie nagród laureatom konkursu połączone z koncertem gwiazd The Voice of Poland: Marii Sadowskiej z zespołem oraz Ani Karwan, Juliusza Kamila i Michała Grobelnego

TORUŃSCY ESPERANTYŚCI Dni Esperanta W roku Ludwika Zamenhofa, ogłoszonym przez UNESCO w 100-lecie jego Śmierci, toruńscy esperantyści, przy współpracy z kilkoma intytucjami kulturalnymi, stworzyli plan uczczenia tej wybitnej postaci. Wojewódzka Biblioteka Pedagogiczna:

• Wystawa „ Ludwik Zamenhof – postać i dzieło“, 3.10. (wtorek), godz. 11.00, do 14.10. • Monodram Maria Migliucci „Wieża Babel“ w wyk. Haliny Biskup, 3.10. (wtorek), godz. 11.30 Muzeum Etnograficzne: • Realia życia w zaborze rosyjskim w czasach L. Zamenhofa, 3.10. (wtorek), godz. 15.00 • Spotkanie dla esperantystów przy wystawie „Tajemnice codzienności“ Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki Czasu”: • Esperantyści na ekranie – Brazylia, Japonia, 18.10. (środa), godz. 18.00, Specjalny pokaz filmów Romana Dobrzyńskiego z udziałem autora. Wstęp wolny • Bonan tagon - warsztaty języka esperanto dla dorosłych, 21.10. (sobota), godz.10.00-14.00. Prow. Małgorzata Zięba-Szmaglińska. Wstęp: 1 zł, zapisy: biblioteka@csw.torun.pl • Saluton! - warsztaty jezyka esperanto dla dzieci, 22.10. (niedziela), godz.10.00-12.00. Prow. Małgorzata Zięba-Szmaglińska. Wstęp: 1 zł, zapisy: biblioteka@csw.torun.pl Książnica Kopernikańska: • Wystawa: Literatura polska w języku esperanto, 24.10. (wtorek), godz. 18.00 • Prelekcja: Toruń w czasach L. Zamenhofa – Katarzyna Kluczwajd, Teresa Nemere, 24.10. (wtorek), godz. 18.30

PARAFIA PW. ŚWIĘTEGO MAKSYMILIANA KOLBEGO www.musicavera.pl II Festiwal Muzyki Sakralnej Musica Vera „Muzyka Nowych Świątyń” 7.10. (sobota), godz. 19.30 Iuxta crucem - koncert muzyki dawnej Ewelina Głowińska — sopran, Karol Bartosiński — kontratenor, Intemperata; Rafał Gumiela — pozytyw organowy Miejsce: kościół pw. MB Nieustającej Pomocy, ul. Szczecińska 38 8.10. (niedziela), godz. 19.30 O usłysz mój głos - pieśni i kanony z Taizé Schola Psallite Sapienter, Dorota Krauz — harfa Miejsce: kościół pw. NMP Częstochowskiej, ul. Konstytucji 3 Maja 3c 14.10. (sobota) godz. 10.00-14.00 Konkurs chóralny - Przesłuchania konkursowe godz. 18.00 Msza święta w intencji Papieża Benedykta XVI z okazji Jubileuszu 90. urodzin ks. Piotr Mizera – kantor, ks. Mariusz Klimek – kantor, Schola Cantorum Thorunensis, Paweł Głowiński - dyrygent godz. 19.30 Gala wręczenia nagród godz. 20.00 Koncert laureatów Miejsce: kościół pw. Św. Maksymiliana Marii Kolbego

TOWARZYSTWO BACHOWSKIE, www.js-bach.pl VII Festiwal Cichej Muzyki: Zespół Extempore - Sonaty dla trojga 22.10. (niedziela), godz. 17.00 W programie barokowe sonaty triowe. Sonata a tre [wł.], czyli sonata triowa, to kilkuczęściowy utwór na 2 instrumenty solowe i basso continuo. Takim właśnie składem dysponuje zespół z Katowic, tworzy go bowiem troje doświadczonych i wszechstronnych artystów zajmujących się historycznym wykonawstwem muzyki dawnej. Po raz kolejny Towarzystwo Bachowskie zaprezentuje nowy nabytek - kopię barokowego pozytywu. Repertuar: Johann Sebastian Bach, Jan Dismas Zelenka,

Johann Adolf Hasse. Słowo: Jakub Burzyński. Miejsce: Ratusz Staromiejski. Wstęp wolny

POMORSKIE TOWARZYSTWO MUZYCZNE XXV Koncert Towarzyski: Vivant Professores, 13.10. (piątek), godz. 18.00 Koncert z okazji Dnia Edukacji Narodowej, w którym wystąpią nauczyciele z Zespołu Szkół Muzycznych, którzy rzadko mają okazję pokazać się jako solowi artyści na scenie. W koncercie zabrzmi muzyka jazzowa i filmowa w wykonaniu Roberta Matusiaka (fortepian), Dariusza Zaleśnego (saksofon), Pawła Witulskiego (perkusja), Magdaleny Miszewskiej-Zasadnej (akordeon), Dominiki Eski (fortepian), Andrzeja Wyrwickiego (kontrabas). Miejsce: Sala Koncertowa ZSM. Wstęp wolny

STOWARZYSZENIE INICJATYW KULTURALNYCH „TARTAK” Warsztatownia Tartaku, ul. Podmurna 50/2 www.stowarzyszenie-tartak.pl Pracownia Malort poniedziałki, godz. 17.00-18.00, czwartki, godz. 11.00-12.00 Przestrzeń twórczych eksperymentów i malarskiej zabawy inspirowanej pedagogiką Arno Sterna i jego francuską pracownią. Duża przestrzeń papieru, dwanaście kolorów farby, kameralna grupa (10 osób) i praca w ciszy. Koszt uczestnictwa w jednej sesji: 15 zł/ karnet na 5 wejść: 65 zł. Zapisy: stowarzyszenie.tartak@gmail.com (w tytule wiadomości: Malort) Pracownia Archipelag poniedziałki, godz. 18.30-20.00 kreatywne warsztaty rozwoju osobistego Miejsce spotkań stworzonym z myślą o ludziach, którzy chcą rozwijać się na drodze twórczych eksperymentów – przede wszystkim z zaangażowaniem intuicji i manualnej kreatywności. Tematy: 2.10. – marzenia, 9.10. – mosty, 16.10. – zakręty, 23.10 – dziura. Koszt uczestnictwa w jednych warsztatach: 15 zł, karnet/ 4 spotkania – 50 zł. Zapisy: stowarzyszenie.tartak@gmail.com (w tytule wiadomości: archipelag + temat warsztatów). 15.10. (piątek), godz. 17.00-18.00 Warsztaty medytacji Godzina pracy ze świadomością ciała. Wstęp: 10 zł. Zapisy: stowarzyszenie. tartak@gmail.com (w tytule wiadomości: warsztaty medytacji). 15.10. (piątek), godz. 18.30-20.30 Pudełko twórczego potencjału Warsztaty, w czasie których wykonamy autorskie pudełka twórczego potencjału i odkryjemy nasze supermoce! Wstęp: 20 zł. Zapisy: stowarzyszenie. tartak@gmail.com (w tytule: pudełko potencjału + ulubiony kolor!) Teatralne improwizacje (Jam) grupa 18+, poniedziałki, godz. 20.30-22.00 Teatralny Jam ma na celu rozwijanie aktorskich umiejętności. Zajęcia/laboratorium prowadzone przez tancerza, performera Adriana Wilka. Teatr Cieni - grupa wiekowa 12-16 lat, środy, godz. 18.00-19.30 Artystyczne działania zamknięte w niewielkiej przestrzeni. Uczestnicy będą mogli poznać od podstaw produkcję cieniowych etiud i stworzyć własną historię. Warsztaty podzielone na dwa bloki: 18:00-18:30 blok techniczny-tworzenie rekwizytów, próby świateł, nauka i eksperymenty, 18:40-19:30 blok twórczy-działania prowadzące do etiudy końcowej. Tańce w parze są dla wszystkich – warsztaty dla początkujących 9.10. (poniedziałek), godz. 17.15 Bez konkretnego stylu. Bez choreografii. Bez wydumanych kroków. 8 spotkań po 60 minut, cena 130 zł. Zapisy: wtan.warsztaty@gmail.com

Warsztaty taneczne dla osób pracujących z dziećmi 14.10. (sobota), godz. 10.00 Proste tańce zaczerpnięte z ludowości polskiej i tradycji innych krajów. Zaświadczenie o uczestnictwie, opis tańców i płyta z muzyką w prezencie. Cena: 80 zł. Zapisy: wtan.warsztaty@gmail.com Weekendowe warsztaty taneczne dla par, 6-8.10. (pt-niedz.), godz. 19.00 6 godzin nauki tańca, 1,5 godziny pogadanek na temat wesela, 2 godziny lekcji indywidualnych. Cena: 380 zł za parę. Zapisy: wtan.warsztaty@gmail.com KoT – nabór do kobiecej formacji tanecznej, 3.10. (wtorek), godz. 17.30 Połączenie trzech kultur tanecznych: folku, orientu i współczesności. Cena: 15 zł. Zapisy: wtan.warsztaty@gmail.com TANtak – warsztaty tańców folkowych, wtorki, godz. 19.00 TANtak spotyka się raz w tygodniu, by przede wszystkim… się pośmiać: z siebie, z błędów, z pogody, brudnej koszulki kolegi z prawej… Niektórzy cenią sobie też naukę tańców folkowych. Cena: 10 zł. Zapisy: wtan.warsztaty@gmail.com Folkfitness – 45 minut tańców w kręgu, 9.10. (pon.), godz. 16.15 Zajęcia prowadzone od podstaw. 8 spotkań po 45 minut, cena 100 zł. Zapisy: wtan.warsztaty@gmail.com Studio wokalne - Indywidualne, profesjonalne lekcje śpiewu. Przygotowanie do egzaminów wstępnych na uczelnie artystyczne. Śpiew klasyczny i rozrywkowy. Wiek: od 6 roku życia. Prowadzenie: Magdalena Cysewska. Zapisy i informacje: magdalenacysewska@gazeta.pl; tel.: 505-055-412. Rytmika – zajęcia umuzykalniające dla najmłodszych Wiek: od 2 do 4 roku życia. Zajęcia grupowe (max. 10 osób w grupie). Czas trwania: 30 minut. Można zapisać się na zajęcia regularne (raz lub dwa razy w tygodniu) lub pojawić się jednorazowo i wracać w dowolnie wybranych terminach. Cena: 15 zł za 1 zajęcia; 48 zł za 4 zajęcia w miesiącu; 80 zł za 8 zajęć w miesiącu. Terminy: poniedziałki, środy, czwartki, piątki, soboty. Zapisy i informacje: magdalenacysewska@gazeta.pl; tel.: 505-055-412. Nauka gry na pianinie/keyboardzie Indywidualne lekcje. Wiek: od 4 do 104 lat. Zapisy i informacje: magdalenacysewska@gazeta.pl; tel.: 505-055-412

KOŁO NAUKOWE ARABISTÓW „ZAHRA AS-SAHRA” Orient Express: Przystanek sztuka i język, 27.10. (pt), godz. 17.00 Agata Nalborczyk: Muzułmanie w Europie – mity i rzeczywistość Swietłana Czerwonnaja: Konflikty wokół budowy meczetów w Europie na tle sytuacji społeczno-politycznej i narastającej islamofobii Spotkania rozłożone na cały rok, poświęcone kulturze muzułmańskiej. Miejsce: Centrum Sztuki Współczesnej – Czytelnia. Wstęp wolny

POLSKIE TOWARZYSTWO GEOGRAFICZNE ODDZIAŁ W TORUNIU, WYDZIAŁ NAUK O ZIEMI UMK O pogodzie nie tylko w Toruniu, 25.10. (środa), godz. 18.00-19.30 Na spotkaniu zostaną zaprezentowane plany związane z usprawnieniem ostrzeżeń meteorologicznych dedykowanych mieszkańcom naszego miasta i okolicznych gmin, czyli tzw. projekt MAT. Będzie się można też dowiedzieć o wstępnych zapatrywaniach meteorologów na

tegoroczną zimę, jak usłyszeć podsumowanie tegorocznego lata. Internet i coraz większa ilość informacji pogodowych dają możliwości znalezienia profesjonalnej prognozy pogody, ale również spróbowania własnych sił w jej prognozowaniu. Pozostaje tylko wiedzieć do jakich wirtualnych drzwi zapukać w tej sprawie. Te drzwi wskaże mgr Rafał Maszewski - autor serwisu pogodawtoruniu.pl. Wstęp wolny Miejsce: ul. Lwowska 1, Budynek Wydziału Nauk o Ziemi, sala 104 - Audytorium im. R. Galona

MARSZ RÓWNOŚCI W TORUNIU STOWARZYSZENIE PRACOWNIA RÓŻNORODNOŚCI - SPR Queer Fest Festiwal towarzyszący toruńskiemu Marszowi Równości. 7.10. (sobota) • godz. 12.00 Torba na Marsz - warsztaty robienia nadruków na torbach. Pracownia Cech, ul. Gen. Sowińskiego 1 • godz. 20.00 Before Party. Koniec Świata, ul. Podmurna 4-6 8.10. (niedziela) • godz. 15.00 Wampirzyce, superbohaterki, wzory do naśladowania. O queerowych kobietach we współczesnej popkulturze. Wykład Aldony „Lobo” Kobus. Wejściówka, Plac Teatralny 1 • godz. 17.00 PrEP po Polsku. Spotkanie o profilaktyce przedekspozycyjnej HIV. Gośćmi spotkania będą: dr Bartosz Szetela oraz Paweł Ziemba, GrupA Stonewall. Urząd Marszałkowski, Pl. Teatralny 2 9.10. (poniedziałek) • godz. 12.00-14.00 Zakazana randka - gra miejska. Stowarzyszenia Inicjatyw Niemożliwych „Motyka”. Brama Klasztorna, ul. Ducha Św. 2a (miejsce zbiórki) • godz. 15.00 Joga LGBTQ + sojusznicy. Warsztaty jogi prowadzone przez Weronikę Kokot-Cołbecką. Zapisy: jogaqf@gmail.com. Skajłej, ul. Łazienna • godz. 18.00 Spotkanie autorskie z Joanną Ostrowską. Promocja książki Lutza van Dijka „Cholernie mocna miłość. Prawdziwa historia Stefana K. i Willi’ego G.” Czytelnia CSW, Wały gen. Sikorskiego 13 10.10. (wtorek) • godz. 15.00 Joga LGBTQ + sojusznicy. Skajłej • godz. 18.00 Spotkanie autorskie z Remigiuszem Ryzińskim, autorem książki „Foucault w Warszawie”. Współpraca: Toruński Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli. Czytelnia CSW 11.10. (środa) • godz. 15.00 Joga LGBTQ + sojusznicy. Skajłej • godz. 18.00 Literatura wobec homofobii - panel poświęcony literaturze LGBT+. Uczestnicy: Aneta Jadowska, Mikołaj Milcke, Natalia Osińska, Błażej Warkocki. Dom Muz, ul. Podmurna 1/3 12.10. (czwartek) • godz. 15.00 Joga LGBTQ + sojusznicy. Skajłej • godz. 18.30 Moje życie królicze - spektakl Grupy Teatralnej Les Bunnies, Dom Muz, ul. Podmurna 1/3 13.10. (piątek) • godz. 15.00 Joga LGBTQ + sojusznicy. Skajłej • godz. 18.00 Sytuacja prawna osób LGBT w Polsce - panel dyskusyjny. Uczestnicy panelu: Agata Chaber, Jacek Kochanowski, Monika Płatek. CKK Jordanki, al. Solidarności 1-3 14.10. (sobota) • godz. 13.00 Marsz Równości • godz. 20.00 After Party. Koniec Świata, ul. Podmurna 4-6

15.10. (niedziela) • godz. 15.00 Joga LGBTQ + sojusznicy. Skajłej • godz. 16.00 Artykuł Osiemnasty - pokaz filmu i spotkanie z twórcami. Kino Centrum w CSW Na wszystkie wydarzenia wstęp wolny

PAŃSTWOWY FUNDUSZ REHABILITACJI OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH, ODDZIAŁ KUJAWSKO-POMORSKI Wystawa 15. Konkursu Plastycznego Dla Osób Z Niepełnosprawnościami: Moja Ojczyzna, 20-29.10. Uczestnicy Warsztatów Terapii Zajęciowej, Środowiskowych Domów Samopomocy oraz Domów Pomocy Społecznej zaprezentowali swoje prace w 4 kategoriach: malarstwo i witraż, rysunek i grafika, rzeźba kameralna i płaskorzeźba, tkanina i aplikacja. Miejsce: CSW

KLUB SENIORA „ZACISZE”, ul. Bema 38a, tel. 698-194-471 Klub prowadzi działalność kulturalno-oświatową głównie dla mieszkańców osiedli Spółdzielni Mieszkaniowej „Kopernik”. Na wszystkie spotkanie obowiązuje telefoniczna rezerwacja miejsc. Film „Fatima. Ostatnia tajemnica”, 5.10. (czwartek) Wyjazd do kina Helios w Bydgoszczy. Zapisy: tel. 698-194-471 Uroczystość z okazji Europejskiego Dnia Seniora, 19.10. (czw.), godz. 16.00 Koncert literacko-muzyczny „Pod szczęśliwą gwiazdą” w wykonaniu Sceny Młodych Studia P z MDK.

FORT IV ul. Chrobrego 86, tel. 56 655-82-36, www.fort.torun.pl Dyżury przewodnickie w Forcie IV W każdy piątek i sobotę w Forcie IV, godz. 20.00. Cena: 8 zł/os Nie jest wymagana wcześniejsza rezerwacja. Parking bezpłatny na terenie Fortu IV. Na miejscu można kupić pochodnie: 6,5zł/sztukę (lub zabrać ze sobą latarki). Bilety wstępu: Zwiedzanie indywidualne codziennie w godz. 8.00-20.00: ulgowy 5 zł (uczniowie, studenci, emeryci), normalny 8 zł Zwiedzanie grupowe (grupy od 10 osób): ulgowy 4 zł (uczniowie, studenci, emeryci) + opłata za przewodnika, normalny 7 zł + opłata za przewodnika; opiekunowie, piloci gratis Grupy nocujące w Forcie IV - gratis Zwiedzanie Fortu IV z przewodnikiem dla grupy do 10 osób 35 zł + koszt pochodni dla grupy do 45 osób 60 zł + koszt pochodni z przewodnikiem w stroju historycznym - mundurze żołnierza pruskiego dla grupy do 45 osób – 100 zł + koszt pochodni Zwiedzanie z duchami dla grupy do 30 osób (dorośli) lub grupy do 45 osób (dzieci i młodzież) – 500 zł Zwiedzanie w języku obcym - koszt podwójny: grupy do 10 osób – 70 zł, z przewodnikiem – 120 zł, z przewodnikiem w mundurze -200 zł Do kosztu przewodnika doliczany jest koszt biletów wstępu (dla grup, które nie nocują w Forcie IV)

Oferta dla szkół

Proponujemy szereg specjalnie przygotowanych pakietów integracyjnych, dzięki którym każda nowa grupa stanie się zgraną paczką znajomych. Terminy oraz ceny pakietów na stronie www

GRUPA N OBROTÓW, www.nobrotow.pl Beautańc! 14.10. (sobota) • godz. 19.00 Taneczne zajęcia dla dzieci • godz. 20.00 Potańc Zabawa taneczna z repertuarem muzyczno-tanecznym wywodzącym się z dawniejszej tradycji polskiej wsi, ale również z kultury szwedzkiej, francuskiej i różnych zakątków Europy. W repertuarze wieczoru znajdą się tradycyjne tańce w parach, kole czy korowodzie. Wstęp dowolny, dobrowolny. Scena otwarta - grajlista do tańca: Zapraszamy muzyków i śpiewaków. Jeśli potrafisz wykonać utwory do tańca, to serdecznie zapraszamy! Prosimy o wypełnienie krótkiego formularza zgłoszeniowego na stronie wydarzenia. Miejsce: Wejściówka, pl. Teatralny 1 Sesje Melodii Tanecznych Tradycyjnie 2, 9, 16, 23, 30.10. (poniedziałki), godz. 20.00 Wspólne praktykowanie grania utworów do tańca. Tradycyjny repertuar tańców polskich i szwedzkich, jak również balfolk. Miejsce: Wejściówka N-obrotowe zajęcia taneczne, 4, 11, 18, 25.10. (środy), godz. 20.00 Spotkania poświęcone nauce tańców, którymi stoją europejskie tradycyjne zabawy taneczne. Warsztaty płatne. Miejsce: Toruń, Studio DFNS, Rynek Nowomiejski 27

FUNDACJA TERAPII TANGIEM COTANGO www.cotango.pl, tel. 604-219-184 Zapraszamy do tanga

Lekcje otwarte, warsztaty, kursy, spotkania z tangiem. Zgłoszenia poprzez stronę www.cotango.pl lub na e-mail: kursy@cotango.pl. Zapraszamy do współpracy instytucje, osoby fizyczne oraz placówki kultury. Regularne praktyki: czwartki, godz. 19.30-21.30 Miejsce: Dom Muz, ul. Okólna 169

DOM LEGEND TORUŃSKICH ul. Szeroka 35, tel. 56 621-07-14 www.domlegend.pl Każdy przyjeżdżający do Torunia słyszał zapewne legendę o flisaku, który ocalił miasto przed plagą żab, historię o przyczynie przechylenia się Krzywej Wieży, opowieść o powstaniu toruńskich pierników. Ale to nie wszystkie ciekawe podania związane z miastem. Dom Legend Toruńskich to połączenie interaktywnego muzeum i teatru. Miejsce, które pozwoli przenieść się w świat magicznych opowieści o mieście i jego historii. Czynne codziennie w godz. 10.00-18.00. Pokazy rozpoczynają się o każdej pełnej godzinie, ostatni o 17.00. Dla odbiorców indywidualnych pokazy odbywają się, gdy zbierze się grupa min. 5-osobowa. Maksymalna wielkość grupy to 50 osób. Bilety: dla dzieci od lat 3: 9 zł, dla dorosłych: 10 zł, dla dzieci niepełnosprawnych: 5 zł, dla dorosłych niepełnosprawnych: 8,5 zł

TORUŃSKA PIERNIKARNIA MISTRZA BOGUMIŁA ul. Królowej Jadwigi 24, tel. 56 678-18-00, 725-011-050 www.piernikarniatorun.pl Miejsce, w którym odbywają się warsztaty wyrobu pierników pamiątkowych, w którym barwnej historii pierników towarzyszy aromat przypraw korzennych, blask świec i muzyka średniowiecza. W oryginalnych wnętrzach organizujemy również urodzinki pachnące piernikami, a dla dorosłych piernikowe biesiady i spotkania integracyjne.

DZIEŃ PO DNIU

PAŹDZIERNIK 2017

1.10. (niedziela) g odz. 17.00 F estiwal Siły Natury: Symfoniczne pejzaże. Międzynarodowy Dzień Muzyki, koncert TOS, C KK Jordanki

2.10. (poniedziałek) g odz. 16.00 Z ajazd Ferrari, Sielanka i nie tylko restauracyjno-gastronomiczne historie, F ilia nr 4, Książnicy Kopernikańskiej ul. Poznańska 52 g odz. 17.45 P odgórskie Anioły – warsztaty plastyczne, Dom Muz, ul. Poznańska g odz. 19.00 L ura, C KK Jordanki K iermasz na Lelewela, do 6.10., F ilia nr 6 Książnicy Kopernikańskiej, ul. Lelewela 3

3.10. (wtorek) g odz. 11.00 L udwik Zamenhof - postać i dzieło - wystawa książek, czasopism oraz fotografii, do 14.10., B iblioteka Pedagogiczna g odz. 15.00 R ealia codziennego życia w zaborze rosyjskim w czasach Ludwika Zamenhofa, M uzeum Etnograficzne

4.10. (środa) g odz. 18.00 Spotkanie autorskie z Robertem Małeckim, Książnica Kopernikańska, ul. Słowackiego 8 g twarcie wystawy „Ruchome obrazy” dr Joanny Polak, C SW odz. 18.00 O g odz. 19.00 Ż ycie jest piosenką – Jacek Cygan i Goście, C KK Jordanki g irosław Piotrowski 1942-2002: grafika marynistyczna, odz. 19.00 M do 5.11., O d Nowa g d Nowa odz. 20.00 J azz Club: Native Jazz Trio Rogala/Anders /Parker, O

5.10. (czwartek) g ohamed Zakaria Soltan - Grafika, do 26.10., Galeria Forum odz. 13.00 M g odz. 14.00 P race Grzegorza Dudy ze Środowiskowego Domu Samopomocy „Pracownia Rozwijania Twórczości Osób Niepełnosprawnych” , do 27.10., Ośrodek Czytelnictwa Chorych i Niepełnosprawnych g arsztaty improwizacyjne „Tak, zróbmy to!”, D om Muz, ul. Pod odz. 16.30 W murna g odz. 16.30 Oprowadzanie z przewodnikiem po aktualnych wystawach, CSW g odz. 18.00 Złota Praga – Ogólnopolska Wystawa Fotografii Członków Fotoklubu RP, do 3.11., D om Muz, ul. Podmurna g odz. 18.00 P okaz filmu przyrodniczego „Wisła – od źródeł do ujścia. Wzdłuż dawnego szlaku łososia”, C SW g ejściówka odz. 18.00 F otograficzne Pogaduchy, W g odz. 18.30 Czwartek z filozofią – Podszepty pochopnego Hermesa – wykład, D wór Artusa g ernisaż zdjęć panoram żaglowców Jadwigi i Marka Czarnec odz. 18.30 W kich, C N Młyn Wiedzy g ernisaż wystawy prac plastycznych, fotograficznych dzie odz. 19.00 W ci i młodzieży wykonywanych podczas warsztatów letnich w Górznie, do 23.10., M DK g d Nowa odz. 19.00 F arben Lehre Akustycznie, O g a Dużym Ekranie, czyli Kino w Teatrze, T umult odz. 19.00 N 5 . Festiwal Sztuki Faktu, do 7.10, C KK Jordanki, Baj Pomorski

6.10. (piątek) g odz. 17.00 Grupa twórcza Symfonia - Mon Cher Chopin, do 25.10., Galeria ZPAP g odz. 17.00 R zemiosło i rzemieślnicy w życiu mieszkańców Torunia, do 8.04.2018, R atusz Staromiejski g odz. 17.30 Podgórskie święto latawca - warsztaty, 7.10. godz. 11.00 rodzinne puszczanie latawców, D om Muz, ul. Poznańska g ieczór z van Goghiem, C SW odz. 18.00 W g odz. 18.30 Forte Artus Festival: BZ WBK Press Foto 2017, do 30.10., Dwór Artusa g odz. 19.00 Z nowego i starego świata. Koncert laureatów, (TOS), CKK Jordanki g d Nowa odz. 20.00 C zaqu, O

7.10. (sobota) g odz. 10.00 T oruńskie eliminacje do Mistrzostw Polski w grę Neuroshima Hex, K siążnica Kopernikańska, ul. Słowackiego 8 g odz. 12.00 B ajki z rzutnika, C SW g odz. 18.00 Forte Artus Festival: Marek Kamiński – spotkanie, Dwór Artusa g odz. 18.00 National Theatre w Kinie Centrum – „Anioły w Ameryce”, także 8.10., C SW g odz. 19.30 II Festiwal Musica Vera: Iuxta crucem - koncert muzyki dawnej, kościół pw. MB Nieustającej Pomocy, ul. Szczecińska 38 g aria Zawiałow, O d Nowa odz. 20.00 D Q ueer Fest, do 15.10., r óżne miejsca

8.10. (niedziela) g PP odz. 10.00-15.00 Otwarty Turniej Szachowy w Szachach Szybkich, O Dom Harcerza g uzeum Etnograficzne odz. 12.00 E tnoigraszki: W potoku się woda toczy, M g odz. 18.00 Forte Artus Festival: Angelika Chrapkiewicz-Gądek – spotkanie, Dwór Artusa g d Nowa odz. 19.00 S pektakl grupy rzeCo?, O g odz. 19.30 II Festiwal Musica Vera: O usłysz mój głos - pieśni i kanony z Taizé, k ościół pw. NMP Częstochowskiej, ul. Konstytucji 3 Maja

9.10. (poniedziałek) g środek Czytelnictwa Chorych i Niepełno odz. 10.00 C zar starej płyty, O sprawnych g odz. 18.00 S potkanie z Joanną Ostrowską, C SW g odz. 18.30 P ozytyw-na samo-Grajka, D om Muz, ul. Podmurna N d Nowa adzieja jest kobietą – fotografie, 25.10. finisaż o godz. 19.00, O

10.10. (wtorek) g odz. 17.15 P odgórskie Anioły - wystawa powarsztatowa, D om Muz, ul. Poznańska g odz. 18.00 S potkanie autorskie z Remigiuszem Ryzińskim, C SW g odz. 19.00 Pokaz Specjalny: Metropolis, reż. Fritz Lang – z muzyką na żywo w wykonaniu zespołu Czerwie, O d Nowa g aleria ZPAP Nurt odz. 19.00 R elacje / druga edycja, do 22.10., G

11.10. (środa) g odz. 12.00 K ino Dla Seniora – cykl filmoznawczy dla dorosłych, C SW g odz. 15.30 P opołudnie z planszówkami, D om Muz, ul. Okólna

g śmiorniczki dla wcześniaków – wieczór rękodzieła, D om Muz, odz. 16.30 O ul. Podmurna g OAK odz. 17.00 Z cyklu Historia fotografii, W g odz. 18.00 Tęczowe pióro – panel o literaturze LGBTQ, Dom Muz, ul. Podmurna g odz. 18.00 ( Nie)codzienne dzieła sztuki. Wykład Jerzego Brukwickiego, C SW g odz. 18.30 Ś wiat i okolice – Kosmos na planecie Ziemia – Oceania, D wór Artusa g odz. 19.00 Spotkanie autorskie z Małgorzatą Niezabitowską, Książnica Kopernikańska, ul. Słowackiego 8 g odz. 19.00 R az Dwa Trzy – Młynarski!, C KK Jordanki g odz. 20.00 Wieczór Podróżnika – spotkanie z rodziną Łopacińskich, Od Nowa g oherhead, L izard King Toruń odz. 20.00 M

12.10. (czwartek) g ładysław Raczkiewicz – lekcja historii – premiera, T umult odz. 10.00 W g odz. 12.00 S pacer po aktualnych wystawach, C SW g rupa Les Bunnies: Moje życie królicze, reż. Izabela Morska, D om odz. 18.00 G Muz, ul. Podmurna g odz. 19.00 A ndrzej Sikorowski i Maja Sikorowska z zespołem, C KK Jordanki g odz. 19.00 S pektakl komediowy „Demakijaż”, L izard King Toruń g trzęsiny UMK, O d Nowa odz. 20.00 O K lub NRD oncert The Fruitcakes, K

13.10. (piątek) g iewiasta obleczona w słońce… Fatima 1917-2017, do 8.12., odz. 17.00 N Akademicka Przestrzeń Sztuki – U Teologów g odz. 17.30 i 20.30 Imię - spektakl, C KK Jordanki g amienica odz. 18.00 B asho Matsuo we współczesnej kaligrafii, do 12.11., K pod Gwiazdą g ala Koncertowa odz. 18.00 XXV Koncert Towarzyski: Vivant Professores, S ZSM g odz. 18.00 Wystawa grafiki Eweliny Kołakowskiej, do 17.11., Dom Muz, ul. Podmurna g atalia Przybysz - Światło nocne, O d Nowa odz. 19.00 N g RP Pamela odz. 19.00 F estiwal L36, H g ejściówka odz. 21.30 K abaret „Loża Kopernika” – premiera, także 20.10., W K lub NRD oncert: Włodi, K W amienica pod Gwiazdą arsztaty mistrzów kaligrafii japońskiej, K

14.10. (sobota) g odz. 10.00-20.00 I I Festiwal Musica Vera: Konkurs chóralny, msza, koncert galowy, kościół pw. Św. Maksymiliana Marii Kolbego, ul. Kard. Stefana Wyszyńskiego g odz. 11.00 P oranek teatralny – Pracowita Jesień, D om Muz, ul. Poznańska g odz. 12.00 T oruń za pół ceny – Zwiedzanie D woru Artusa g odz. 12.00 Spacer tematyczny: Szkolne zagłębie na Bydgoskim Przedmieściu, C SW g odz. 15.00-17.00 Warsztaty teatralne z Teatrem Amorficznym, Dom Muz, ul. Poznańska uzeum Etnograficzne godz. 16.00 R obótki pod chmurką: Wykopki, M g odz. 17.00 K oncert pieśni Anny German, D om Muz, ul. Podmurna g ybór jednostki, czy państwa? W ejściówka odz. 17.00-19.00 W g odz. 17.00 Koncert Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” z okazji obchodów 500-lecia Reformacji w Toruniu, C KK Jordanki g odz. 19.00 Andrzej Piaseczny - Koncert jubileuszowy z okazji 25-lecia na scenie, A ula UMK g ejściówka odz. 19.00 B eautańc!, W g d Nowa odz. 20.00 K ortez, O N aurofizjologia artysty w performance, C SW

15.10. (niedziela) g uzeum Etnograficzne odz. 12.00 L udzie Wisły, M g odz. 16.00 P okaz filmu „Artykuł Osiemnasty”, C SW g arodowy Teatr Opery i Baletu z Odessy „Muzyczna podróż bez odz. 17.00 N granic”, C KK Jordanki g odz. 17.00 Blondi czyli wieczór u nieco starszych panów - spektakl kabaretowy, H otel Bulwar g odz. 18.00 F orte Artus Festival: Janusz Radek – Poświatowska/Radek, Dwór Artusa d Nowa godz. 20.00 S tand Up – Olka Szczęśniak i Mateusz Socha, O

16.10. (poniedziałek) g odz. 21.00 Regionalne Dni Psychoterapii: Wstyd, reż. Steve McQueen, Wielka Brytania 2012, O d Nowa

17.10. (wtorek) g rafika na warsztat! Spotkanie 1, C SW odz. 12.00 G g ipsowe odlewy, także 18.10., Dom Muz, ul. Okólna odz. 16.00 G g odz. 19.00 T erytoria sztuki – Białoruś, C SW g ęgierska Orkiestra Rajkó, D wór Artusa odz. 19.00 W g odz. 19.00 Dziwka z Ohio - pożegnanie tytułu, T eatr Horzycy K lub NRD oncert 16 (USA) + grime + Megalomorfus, K

18.10. (środa)

X XIV Międzynarodowy Festiwal Teatrów Lalek „Spotkania”, do 21.10., T eatr Baj Pomorski

g OAK odz. 17.00 Z cyklu W pierwszym rzędzie, W g odz. 17.00 13. Festiwal Twórczości Niezapomnianych Artystów Polskich „Pejzaż Bez Ciebie”: Kalina Jędrusik, także 19.10. godz. 19.00, C KK Jordanki g odz. 18.00 T oruń Miasto Zabytków: „Szkolne zagłębie” i związane z nim historie, K siążnica Kopernikańska, ul. Słowackiego 8 g odz. 18.00 E speranto w CSW, także 21-22.10. g odz. 18.15 S potkanie psychoanalizy z picturebookiem, C SW g d Nowa odz. 19.00 K ult, O g odz. 20.00 T ubis Trio, C KK Jordanki g ejściówka odz. 21.00-24.00 T any, W

g roczystość z okazji Europejskiego Dnia Seniora, K lub Seniora odz. 16.00 U „Zacisze” g odz. 18.00 P okaz specjalny filmu dokumentalnego „Biegacze”, C SW g ajpiękniejsze pieśni neapolitańskie, D wór Artusa odz. 19.00 N g odz. 19.00 Stand Up: Łukasz „Lotek” Lodkowski w programie „W punkt”, także 20.10., O d Nowa g anza Globtrotters: Renata Lesner-Szwarc - Flores – wyspa kwiatów? odz. 19.00 H Hanza Cafe g d Nowa odz. 20.00 K oncertowa fala: Dogs Head, O g odz. 20.00 C zesław Śpiewa, Lizard King Toruń X IX Międzynarodowy Konkurs Twórczości Plastycznej Dzieci i Młodzieży „Zawsze zielono, zawsze niebiesko”, G aleria i Ośrodek Plastycznej Twórczości Dziecka

20.10. (piątek) g odz. 19.00 Forte Artus Festival: Tribute To The Police – Marta Król & Paweł Tomaszewski Group, D wór Artusa g d Nowa odz. 20.00 E klektik Music Fest, O W ystawa 15. Konkursu Plastycznego Dla Osób Z Niepełnosprawnościami: Moja Ojczyzna, do 29.10., C SW

21.10. (sobota) g odz. 11.00 R odzinne warsztaty ceramiczne, D om Muz, ul. Poznańska g yprawa w głąb sztuki, C SW odz. 12.00 W g odz. 16.00, 17.00 Czas Dla Nas: Familijny blues, czyli zaśpiewajmy razem, koncert TOS, C KK Jordanki g aski - spektakl teatralny, D om Muz, ul. Podmurna odz. 16.30 M g rzwi otwarte: Noc w Pałacu Meissnerów, O PP Dom Harcerza odz. 18.00-21.00 D g odz. 18.00 Forte Artus Festival: Usłyszeć taniec / flamenco – step – jazz, Dwór Artusa g owa Scena Muzyczna: Volodymyr Bilokur, M DK odz. 18.00 N g odz. 19.00 K uba Stankiewicz – Kochanowski – Pieśni, T umult g odz. 20.00 K ari w ramach trasy „I Am Fine”, Od Nowa 1 5. Międzynarodowy Festiwal Filmowy Tofifest, do 29.10., CKK Jordanki, Cinema City, Dwór Artusa, Kino Centrum

22.10. (niedziela) g odz. 17.00 V II Festiwal Cichej Muzyki: Zespół Extempore - Sonaty dla trojga, Ratusz Staromiejski g odz. 18.00 F orte Artus Festival: Grażyna Szapołowska – koncert, D wór Artusa

23.10. (poniedziałek) g ryginalność twórczości Stanisława Lema na tle literatury polskiej, odz. 10.00 O Ośrodek Czytelnictwa Chorych i Niepełnosprawnych g odz. 19.00 F orte Artus Festival: Kamil Durczok – spotkanie, D wór Artusa g d Nowa odz. 20.00 Slam Poetycki, O

24.10. (wtorek) g odz. 18.00 Toruń Miasto Zabytków: Toruń w czasach Ludwika Zamenhofa (18591917) , K siążnica Kopernikańska, ul. Słowackiego 8 g ejściówka odz. 19.00 K lub Zasadniczo Dyskusyjny, W

25.10. (środa) godz. 17.30 Kobieca Manufaktura – filcowanie na mokro, Dom Muz, ul. Okólna

pogodzie nie tylko w Toruniu, B udynek Wydziału Nauk godz. 18.00 O o Ziemi, sala 104

g odz.19.00 Krzsztof Kula - Pies na grafikę, do 12.11., Galeria ZPAP Nurt g odz. 19.30 Nadzieja Jest Kobietą: Ukryte działania, reż. Theodore Meli, USA 2017, O d Nowa DK Otwarcie wystawy fotograficznej Korporacji Tanecznej Baby Jagi, M

26.10. (czwartek)

19.10. (czwartek)

g dkryjmy tajemnice Polesia, M uzeum Etnograficzne odz. 12.00 O g odz. 18.00 S potkanie „Profilaktycznie o…zdrowiu”, C N Młyn Wiedzy d Nowa godz. 20.00 L imboski, O

27.10. (piątek) g rient Express – Przystanek Muzułmanie w Europie, C SW odz. 17.00 O g odz. 18.00-21.00 P irackie Halloween, C N Młyn Wiedzy godz. 19.00 F orte Artus Festival: Halina Kunicka śpiewa piosenki Woj-

ciecha Młynarskiego, D wór Artusa godz. 19.00 Pamięć i historia. Mozart Requiem, koncert TOS, CKK Jordanki d Nowa godz. 20.00 K oncert projekt Cuda, O

28.10. (sobota) g alloween, Z amek Krzyżacki odz. 17.00 H g odz. 19.00 2 1. urodziny Radia Sfera - Dancing.pl oraz koncert Rain Of Claims, O d Nowa Działania edukacyjne z okazji rocznicy podpisania II pokoju toruńskiego, M uzeum Okręgowe

29.10. (niedziela) prowadzanie po aktualnych wystawach, G aleria godz. 12.00 O Wozownia g odz. 16.00 S mile, C KK Jordanki g odz. 19.00 S oyka – recital, D wór Artusa

30.10. (poniedziałek) g yskusyjny Klub Książki, O środek Czytelnictwa Chorych odz. 10.00 D i Niepełnosprawnych g ieczór Grozy, O d Nowa odz. 19.00 W g ieczór Scrabblowy, C SW odz. 19.00–22.00 W

31.10. (wtorek) g odz. 16.30 Z wiedzanie Dworu Artusa, D wór Artusa g odz. 19.00 Grupa Teraz – Halloweenowy spektakl improwizowany, Dwór Artusa g odz. 22.00 Czytanie Dramatu: „Dziady cz. II”- A. Mickiewicz, Teatr im. Wilama Horzycy

Toruńskie ulice

Bulwarowe dźwięki Od kolejowego do drogowego mostu, między średniowiecznymi murami a szybkim nurtem Wisły, rozciąga się Bulwar Filadelfijski – miejsce, które zwykłego spacerowicza może zaskoczyć bliskością natury i zapomnianą już nieco historią tej części Torunia.

Tu, gdzie w delektowaniu się wolnym czasem przeszkadza współcześnie jedynie ruch samochodów albo zła pogoda, w przeszłości brakowało niemal zupełnie miejsca na odpoczynek i relaks. Na wiślanym nabrzeżu już w początkach istnienia miasta stworzono rzeczny port, który rozciągał się między okolicami Bramy Klasztornej i Bramy Żeglarskiej. Opowieści o wpływaniu do niego pełnomorskich statków możemy odłożyć między bajki, ale prawdą jest, że port już w średniowieczu tętnił życiem i hałasem, który zapewniali tragarze rozładowujący szkuty, terkoczący kołowrót portowego żurawia, młoty cieśli naprawiających statki w stoczni i nawoływania ludzi krzątających się przy portowej robocie albo w zlokalizowanych nad Wisłą karczmach i łaźniach. Gwar ten okropnie przeszkadzał w modlitwach toruńskim benedyktynkom posiadającym w sąsiedztwie portu, blisko Bramy Klasztornej, swój klasztor. Było tak źle, że siostry usilnie prosiły wielkiego mistrza o przeniesienie ich w inne miejsce.

KONKURS

W którym roku ulicy biegnącej między mostem kolejowym a drogowym nadano nazwę Bulwar Filadelfijski? Z rozwiązaniem prosimy do nas dzwonić 16 października o godz. 11.00 pod nr tel. 56 611-86-82. Pierwsza osoba, która się do nas dodzwoni, otrzyma gadżety promocyjne miasta. Odpowiedź na pytanie z ubiegłego miesiąca: Nazwa Łuku Cezara pochodzi od nazwiska architekta Karla Caesara. Nagroda trafia do Pana Łukasza Jabłońskiego.

Fot. Grupa Falco

Do spacerów w tym rejonie zniechęcał w średniowieczu nie tylko hałas, ale również i obrzydliwy zapach rozprzestrzeniający się z gnoju i śmieci wyrzucanych ze staromiejskich ulic. Nieczystości formowano w wysokie kopce piętrzące się u wylotu gotyckich bram. Zwyczaj ten, uwieczniony na dawnych rycinach i w dokumentach, praktykowano aż do końca XVIII w. W kolejnym stuleciu na terenie nabrzeża poprowadzono tory, które umożliwiły połączenie zalet transportu rzecznego i kolejowego, ale jednocześnie podkreśliły industrialny charakter portowego przedmieścia, dominujący również w latach dwudziestolecia międzywojennego. Dopiero po drugiej wojnie światowej życie w toruńskim porcie zamarło niemal całkowicie. Miejsce stojących tu wcześniej magazynów, dźwigów i bocznicy kolejowej zastąpiły w latach 70. klomby i chodniki, wśród których natknąć się można dzisiaj jedynie na nieliczne ślady i pamiątki przywołujące utracony, wodny świat, tak istotny dla dawnych torunian.

dr Michał Targowski 10/PAŹDZIERNIK/2017

Nowe wystawy

Podróż na Wschód Okazję do zapoznania z twórczością artystów z krajów położonych na wschód od Polski dają dwie wystawy czynne w toruńskich placówkach zajmujących się sztuką. W CSW „Znaki Czasu” obejrzeć można zbiorową ekspozycję niezależnej sztuki białoruskiej, zaś w Galerii Wozownia prezentowane są plakaty japońskiego mistrza Kazumasy Nagai.

Choć Białoruś jest naszym bezpośrednim sąsiadem, współczesna sztuka tego kraju jest właściwie w Polsce nieznana. Tym bardziej warto docenić, że właśnie w toruńskim CSW kurator Krzysztof Stanisławski stworzył największą jak dotąd jej prezentację w Polsce. Tytuł wystawy „Biało-czerwono-biali” nawiązuje do kolorów historycznej flagi tego państwa, zmienionej przez Aleksandra Łukaszenkę na czerwono-zieloną. W CSW zobaczymy prace 17 artystów, zarówno mieszkających i tworzących w ojczystym kraju, jak i pozostających na emigracji. Poprzedzające wernisaż spotkanie z twórcami pozwoliło publiczności zorientować się w obecnej sytuacji sztuki w tym kraju. Artyści podkreślali, że na Białorusi prawie nie istnieją galerie prezentujące aktualną twórczość, a jeśli już są, pokazywana jest w nich sztuka niskich lotów. I choć oficjalnie nie istnieje cenzura, artyści niezależni, nie otrzymując żadnego wsparcia, pozostają w cieniu. Warto jednak podkreślić, że toruńska wystawa nie ma charakteru politycznego, pokazuje zaś szeroki przekrój gatunków i postaw twórczych. Są tu prace malarskie, instalacje, rzeźby, fotografie, wideo art i filmy. Wiele z nich w ogóle nie odnosi się do bieżącej sytuacji w kraju naszych sąsiadów, lecz wpisuje się w trendy obecne w sztuce światowej. Zobaczymy tu prace artystów różnych pokoleń, m.in. malarstwo nestora niezależnej sztuki białoruskiej Victora Petrova, prezentowaną na Biennale Sztuki w Wenecji olbrzymią instalację ze słomy „Ostatnia wieczerza” 10/PAŹDZIERNIK/2017

Revison, Paul Cézanne, z cyklu Your Favorites

Artura Klinaua, ironiczny projekt grupy Revision „Your Favorites” oraz poetyckie zdjęcia Igora Savchenki. Ekspozycja powstała we współpracy z niezależną Galerią Y oraz Instytutem Polskim w Mińsku. Można ją oglądać do 3 grudnia. W cyklu Persona w Galerii Wozownia prezentowane są plakaty znanego na świecie japońskiego artysty Kazumasy Nagai. Twórca

Wydarzenie miesiąca porzucił studia artystyczne, by poświęcić się grafice reklamowej. Jest więc nie tylko autorem plakatów (m.in. do wystaw w Museum of Modern Art w Toyamie), ale przez lata był związany z firmami projektowymi, tworzył m.in. znaki i pełną identyfikację firm, przygotowywał reklamy i grafiki wydawnicze. Około 100 zgromadzonych na wystawie plakatów pozwala na prześledzenie drogi twórczej artysty, od lat 60. XX w. po chwilę obecną. Nagai zaczynał od form abstrakcyjnych i geometrycznych, by z czasem dojść do przedstawień. W jego twórczości często pojawiają się motywy zwierzęce. Na ekspozycji zobaczymy m.in. serie „Life” i „Design Life” z elementami odręcznych rysunków ukazujących niezwykłą precyzję twórcy. Wystawy z cyklu Persona Wozownia organizuje od 2000 r. we współpracy z Galerią Plakatu i Designu Muzeum Narodowego w Poznaniu. Plakaty Kazumasy Nagai oglądać można do 29 października. (mak)

Jordan Reyne

Alternatywy 36 Miłośnicy rocka alternatywnego 13 października będą mogli posłuchać znakomitych wykonawców tej muzyki podczas festiwalu L36. Nazwa imprezy pochodzi od adresu organizatora – Hard Rock Pubu Pamela, mieszczącego się przy ul. Legionów 36. Z Wysp Brytyjskich na jednodniowy maraton muzyczny przyjadą dwie świetne formacje: Theatre of Hate i Grooving in Green. Pierwszy z nich, z liderem Kirkiem Brandonem, to legenda alternatywy. „Nie tylko dla mnie to jeden z najważniejszych nowofalowych zespołów lat 80., nieco post punkowy, trochę gotycki, słynący również z mądrych tekstów w rodzaju „Do you believe in the west world” – pisze o formacji dziennikarz muzyczny Marek Wiernik, który poprowadzi festiwal. W składzie Theatre of Hate byli m.in. muzycy, którzy tworzyli potem słynną formację The Clash. W Toruniu muzycy zagrają utwory z wydanej po 21 latach milczenia płyty „Kinshi”. Po Grooving In Green można się spodziewać klimatów gotycko-industrialnych. Gościem L36 będzie również nowozelandzka artystka Jordan Reyne. Jej kompozycje znamy doskonale ze ścieżek dźwiękowych takich filmów, jak „Władca Pierścieni” i „Resident Evil”. Muzykę Reyne zaliczyć można do alternatywnego folku, z silnymi wpływami celtyckimi. Polskim akcentem na festiwalu będzie występ inowrocławskiej grupy Ave, stylistycznie nawiązującej do klimatów lat 90. Formacja ma na swoim koncie bardzo dobrze przyjęty debiutancki album. (mak) 10/PAŹDZIERNIK/2017

Rozmowa miesiąca

Kadry pamięci Rozmowa z toruńskim fotoreporterem ANDRZEJEM KAMIŃSKIM, wieloletnim dziennikarzem Toruńskiego Dziennika „Nowości”, który przez pół wieku dokumentował życie miasta. Muzeum Okręgowe wydało właśnie album z jego zdjęciami „Toruń w obiektywie fotoreportera. 1960-2000”. Na dziedzińcu Ratusza Staromiejskiego do końca października oglądać można także wystawę zdjęć towarzyszącą albumowi.

Co sprawiło, że porzucił Pan karierę sportową dla fotografii? W pewnym okresie te pasje szły równolegle. Tężyzna fizyczna była dla mnie zawsze bardzo ważna. Zacząłem w szkole od piłki nożnej. Grałem w reprezentacji Torunia szkolnych zespołów. Nasza drużyna MKS Toruń w 1959 r. zdobyła mistrzostwo Polski. Ćwiczyłem też gimnastykę akrobatyczną, a po odbyciu służby wojskowej podnoszenie ciężarów i kulturystykę w Pomorzaninie. A w jakich okolicznościach pojawiła się fotografia? Już w szkole średniej. Ukończyłem technikum cukrownicze wydział mechaniczny, obecny Spożywczak. Fizyk, pan Zbigniew Górecki, zachęcił nas do fotografowania siebie i kolegów. Byłem tym zauroczony. Oczywiście nie miałem własnego aparatu. Ale miałem tradycje rodzinne, bo mój stryj ksiądz robił zdjęcia już przed wojną. Ponieważ noszę po nim drugie imię, pewnie po nim odziedziczyłem też zainteresowania. Będąc w wojsku, zacząłem bywać z aparatem na poligonie, więc zżyłem się z fotografią. Po skończeniu służby wojskowej w 1962 r. podjąłem 10/PAŹDZIERNIK/2017

pracę w Toruńskich Zakładach Urządzeń Młyńskich w biurze konstrukcyjnym. Tam zaprzyjaźniłem się z kolegami, których hobby też była fotografia. Poszliśmy więc do dyrektora z prośbą o pomieszczenie na ciemnię. Dyrektor nie tylko dał miejsce, ale wyposażył w odpowiedni sprzęt. Sami kupowaliśmy tylko papier i filmy. Potem ktoś zaniósł moje zdjęcia do „Toruńskiego Informatora Fotograficznego”, którego kierownikiem był Witold Januszkowski. On zaproponował mi dołączenie do zespołu i fotografowanie sportu oraz wydarzeń z miasta. Byłem wtedy reporterem Wydziału Sportu Urzędu Miasta. Miałem wolny wstęp na wszystkie imprezy. Ale dostawałem i inne zadania. Dla KMPiK-u (Klub Międzynarodowej Prasy i Książki – przyp. red.) prowadziłem kronikę fotograficzną i mogłem fotografować podczas imprez z udziałem różnych artystów, uczonych, literatów, plastyków. Wszystkich trudno wyliczyć. Równolegle, mając uprawnienia instruktora filmu i fotografii, prowadziłem zajęcia w Domu Kultury Semafor. Kiedy zaczął Pan pracować regularnie dla prasy, dokumentował Pan życie miasta we wszystkich przejawach. Zawsze mówię, że nic, co ciekawe, nie jest mi obce. Miałem tak samo dobre wejścia na konferencje partyjne, jak i do kościoła. A ponieważ pracowałem dla informatora, to jednocześnie współpracowałem z „IKP-em, i „Gazetą Toruńską ” i „Dziennikiem Wieczornym”. Kierownikiem „Gazety Toruńskiej” był Henryk Jankowski. Kiedy powstawały „Nowości”, nie zapomniał o mnie. Próbował Pan policzyć kiedyś, ile zdjęć liczy Pana archiwum? Nie jestem w stanie podać konkretnej liczby. Bedzie tego kilkanaście tysięcy. Trzymam je w specjalnych skoroszytach. To takie teczki do fotografii, z ofoliowanymi kartkami. Film cięło się po sześć klatek i można było dołączyć do tego opis. Gromadziłem to latami. Czasem na jeden rok starczył jeden skoroszyt, a niekiedy trzeba było założyć nawet trzy. Osobno katalogowałem życie ogólne i sport, specjalne wydarzenia. Mam negatywy małoobrazkowe i 6x6.

Rozmowa miesiąca

Jak wyglądała codzienna praca fotoreportera, kiedy zaczął Pan pracować w „Nowościach”? Najpierw wykonywałem zdjęcia podczas różnych wydarzeń. Potem szybko przemieszczałem się do redakcji na ul. Mostową, aby wywołać filmy, zrobić powiększenia. Czekał na mnie goniec i z moją odbitką, po zakwalifikowaniu jej przez sekretarza redakcji, pędził na ul. św. Katarzyny do Zakładów Graficznych, tam robili chemigrafię, żeby nocna drukarnia na ul. Bydgoskiej mogła przygotować strony, które dostarczano do Bydgoszczy. Trudno sobie wyobrazić, że z tym wszystkim udało się zdążyć na następny dzień. Rzeczywiście, choć to była trochę inna gazeta niż dzisiaj. Miała cztery, może sześć stron. Potem było trochę łatwiej, bo w 1975 r., kiedy utworzono województwo toruńskie, dostałem z RSW Prasa talon na samochód (fiat 125). Byłem gościem, bo nikt inny z dziennikarzy w redakcji jeszcze samochodu nie miał. Jak po red. Jankowskim redakcję gazety przejął Zefiryn Jędrzyński z Bydgoszczy, to przyjechał syrenką, którą później zamienił na wartburga. Dziś, dzięki aparatom cyfrowym, fotoreporterom łatwiej jest chyba uchwycić właściwy moment, bo mogą zrobić setki zdjęć z jednego wydarzenia. Pan miał jakieś limity na zużycie filmu?

Ideą albumu było pokazanie Torunia, jaki z wolna odchodzi. Chodziło o to, żeby ludzie mogli usiąść spokojnie i oglądając, odszukać miejsca, które się bardzo zmieniły, twarze ludzi, których już nie ma, i powspominać.

Tak. Z jednego filmu musiało być sześć odbitek do dyspozycji redakcji. Musiałem się z tego rozliczać. W doskonaleniu warsztatu bardzo pomagały mi spotkania Toruńskiego Towarzystwa Fotograficznego, kierowanego przez Janinę Gardzielewską, jego członkami byli także: Olgierd Gałdyński, Czesław Kuchta, Michał Kokot, i cała plejada przyszłych mistrzów fotografii. Tam następowała wymiana doświadczeń – mówiliśmy, jak coś poprawić, zmienić, dostawaliśmy też zaproszenia na wystawy i konkursy. Jako członek Klubu Fotografii Prasowej uczestniczyłem w wielu sesjach i kursach ogólnopolskich. Janina Gardzielewska opowiadała mi kiedyś, jak chodziła po dachach albo wchodziła do mieszkań, żeby zyskać jak najciekawszy kadr. Jak to było w Pana wypadku? Ja utrwalałem bieżące wydarzenia, musiałem więc raczej wykazać się refleksem. Ale oczywiście żeby zdjęcie było atrakcyjne, starałem się czasami ująć coś np. z żabiej perspektywy albo wspiąć się wyżej, 10/PAŹDZIERNIK/2017

Rozmowa miesiąca

żeby zyskać niebanalne ujęcie. Na okładce mojego albumu jest zdjęcie z basenów Wodnik z szybującym z wieży skoczkiem. Ja w tym przypadku odczekałem, wybrałem jednego z najodważniejszych i dopiero wtedy zrobiłem serię zdjęć. Praca fotoreportera często wymagała chyba poświęcenia. Pamiętam jak kiedyś późnym wieczorem zadzwonił do mnie red. Zbigniew Juchniewicz. Milicja podejrzewała, że na terenie JAR-u (Jednostka Armii Radzieckiej – przyp. red.) dokonano kradzieży broni i podejrzane osoby miały ją tam ukrywać. Pojechałem, ale były tam takie straszne piachy, że się zakopałem i straż pożarna musiała mnie wyciągać. Poza tym milicja nie dopuściła nas bliżej. Zdjęć więc nie było, a noc zarwałem. Pamiętam też, jak fotografowaliśmy zimę stulecia. Ten sam dziennikarz przyszedł do mnie na ul. Kochanowskiego (gdzie mieszkałem) i mówi, że komunikacja miejska nie działa. A panował siarczysty mróz. Założyłem kożuch, grubą czapę i pieszo zasuwaliśmy na Kluczyki. Ledwo szedłem przez ten śnieg z ciężką torbą ze sprzętem. Ale parę zdjęć zrobiłem. Kolejarze poczęstowali nas herbatą „z prądem” i jakoś daliśmy radę. Walka z naturą to był mój żywioł. W albumie jest jedno bardzo nastrojowe zdjęcie ul. Szerokiej podczas śnieżycy. Innym razem na meczu żużlowym stałem blisko bandy. Było tuż po ulewie. Spod kół motocykli leciało błoto. Dostałem taką bryzę, że cały byłem zalany błotem. Koledzy, którzy stali z boku, zrobili mi zdjęcie i mam je na pamiątkę. Można więc powiedzieć, że to praca w trudnych warunkach, ale mnie się to podobało. Fotografowanie sportu jest chyba szczególnie trudne, bo trzeba zatrzymać w kadrze ruch. Mnie było o tyle łatwiej, że z racji doświadczenia sportowego wiedziałem, jaka sytuacja może nastąpić za chwilę. Czy pod koszem, czy na lodowisku, czy pod bramką. Czekałem więc na te momenty. Taka praca rzutowała mocno na życie prywatne? Moja małżonka, która z powodu moich obowiązków miała cały dom na głowie, bardzo mnie wspierała. Kiedy robiłem powiększenia na wystawy, np. 1x1,5 m, nie mogłem, jak teraz, po prostu zamówić wydruków. Musiałem kupić papier, chemikalia, specjalne duże kuwety. Był też problem z suszeniem zdjęć. Oklejałem fotogramy szarą taśmą na drzwiach. Bywało, że w nocy coś strzeliło, bo papier jak wysychał, kurczył się i pękał. Czasami nie można było odkleić odbitek i taśma schodziła razem z farbą, więc trzeba było malować drzwi. Na ciemnię zajmowałem w domu kuchnię albo ła10/PAŹDZIERNIK/2017

zienkę, w zależności od tego, które pomieszczenie było bardziej potrzebne żonie. Kiedy nastała kolorowa fotografia, potrafiłem siedzieć w ciemni całą noc, żeby na odbitkach usunąć nadmiar żółtego koloru, charakterystycznego dla zdjęć robionych na filmach ORWO. Pana album to niezwykły dokument życia miasta. Ciężko było wybrać zdjęcia? Z niektórych rezygnowałem z bólem serca, bo na przykład nie mieściły się w konwencji lub objętości albumu. Ideą albumu było pokazanie Torunia, jaki z wolna odchodzi. Chodziło o to, żeby ludzie mogli usiąść spokojnie i oglądając, odszukać miejsca, które się bardzo zmieniły, twarze ludzi, których już nie ma, i powspominać. Niestety w tym albumie prawie nie pokazuję Wrzosów, niewiele też jest Jakubskiego i Podgórza, ale już pojawiają się głosy, żeby wydać drugą część. Pana zdjęcia mają bezcenną wartość, gdyż pokazują procesy, jakim podlega miasto. Czy pracując na co dzień dla gazety miał Pan świadomość wagi tego, co Pan robił?

Rozmowa miesiąca

Będąc młodym, nie myślałem o tym. Robiłem zdjęcia z dnia na dzień. Miałem jednak szacunek do tego, co robiłem. W 2003 r., kiedy odchodziłem na emeryturę, wszystkie negatywy miałem w redakcji. Poszedłem do prezesa Władysława Majewskiego i zapytałem, gdzie mam złożyć te wszystkie teczki. A on na to, że to jest przecież twoje dzieło i jesteś jego autorem i to należy do ciebie. Wtedy coraz bardziej powszechna stawała się fotografia cyfrowa i gazeta nie była zainteresowana negatywami. Na odchodne dostałem też aparat, którym robiłem zdjęcia, bo młodzi mieli już swój sprzęt .Poza tym redakcja dysponowała pokaźnym archiwum zdjęć swoich fotoreporterów. Czego z Torunia z dawnych lat jest Panu najbardziej żal? Żal mi niektórych miejsc, ale też rozumiem, że miasto się musi rozwijać, więc pewne rzeczy nie mogły pozostać w takiej formie, w jakiej były. Spójrzmy choćby na okolice Jordanek. Zimą na kortach czynne było lodowisko, a latem był tam basen. Na kortach występował Wojciech Fibak, grały siatkarki, odbywały się międzypaństwowe turnieje. A potem to wszystko zniknęło, za to powstała tak potrzebna sala widowiskowo-koncertowa. Wieżowce stojące przy dawnej ul. Nowickiego (dziś Szosa Chełmińska) wydawały mi się zbyt wysokie, ale to architekci mieli fajną wizje tego miejsca. Na rogu Grudziądzkiej i Szosy Chełmińskiej przed wojną znajdował się słynny Park Wiktorii. Zdążyłem uchwycić na zdjęciu fragment restauracji, który po niej został. Wielki sentyment miałem też do boiska Pomorzanina na ul. Bema (ta drewniana trybuna!). Chodziłem tam od dziecka. Mieszkałem na ul. Podgórnej i biegaliśmy z bratem po południu na treningi lekkoatletyczne AZS-u i Pomorzanina. Jak już skoczkowie skończyli trening, korzystaliśmy z ich tyczek, rzutni i biegaliśmy po bieżni. Od 1955 r. grałem tam w piłkę nożną. A co uważa Pan za zmianę w Toruniu na lepsze? Zdecydowanie poprawił się układ komunikacyjny – ulice, nawierzchnie wciąż są modernizowane i rozbudowywane. Uważam, że to idzie w dobrym kierunku. Liczba samochodów stale rośnie, więc nie dałoby się ich pomieścić bez rozbudowy. Cieszą mnie też zmiany na Starówce i nowe zabudowania na obrzeżach miasta. Patrzę na nie i myślę, że ten stary Toruń z jego piękną architekturą przetrwa jeszcze kolejne wieki. Dobrze się czuję na Szerokiej i w bocznych uliczkach: na Mostowej, Podmurnej, Szczytnej , Łaziennej. Nieraz idę tam po prostu na spacer, zwykle kiedy słońce wschodzi albo zachodzi. Obowiązkowo oczywiście zabieram ze sobą aparat - teraz już cyfrowy.

Co jest tajemnicą dobrej fotografii reportażowej? Trzeba mieć w małym palcu technikę, umieć posługiwać się światłem, rozglądać się. Poza tym fotoreporter musi się orientować w wydarzeniach, znać trochę ludzi i mieć bystre oko. I przede wszystkim kochać swoją pracę. Dobry fotoreporter jest gotowy utrwalić coś w każdej chwili. Aleksandra Mierzejewska z Muzeum Okręgowego zwróciła uwagę, że jest Pan świetnym obserwatorem ludzi i że widać po tych zdjęciach, że Pan ludzi po prostu lubi. Na pewno. A toruniaków lubię szczególnie. Może dlatego, że sam urodziłem się w Toruniu, tu się wychowałem i całe życie mieszkam. W czerwcu 1972 r., kiedy jeszcze nie byłem na etacie w „Nowościach”, wpadłem na pomysł sfotografowania Torunia o świcie. Wstałem ok. 3.30 i poszedłem na Starówkę z Bydgoskiego pieszo. Zacząłem fotografować ludzi, dostawców towarów, sprzątających ulice. Wtedy na ul. Chełmińskiej zrobiłem zdjęcie starszej kobiety idącej na targowisko z kwiatami. Na drugim planie widać resztki stacji CPN na ul. Czerwona Droga. Do tej pory mam sentyment do tego zdjęcia. Proszę pani, ludzi trzeba kochać i być im życzliwym. Wtedy łatwiej się żyje. Dziś wszyscy fotografują wszystko. Jak Pan myśli, w jakim kierunku pójdzie fotografia? Fotografowanie to przyjemne hobby. Zdjęcia robi się po to, żeby następne pokolenia widziały, doceniały i poznawały swoich krewnych, znajomych, wydarzenia z przeszłości. Pytanie, czy następcy znajdą czas na oglądanie tych zdjęć. Fotografowałem wiele osób, także z mojej rodziny. Były tego stosy. Ale moi krewni nie są specjalnie zainteresowani oglądaniem tych zdjęć. Jeszcze pradziadka chcą obejrzeć, żeby zobaczyć, jak wyglądał i jak był ubrany, ale nic więcej. Więc te zdjęcia zachowane na płytach czy dyskach komputerów zapewne umkną. Z drugiej strony ludzie mają w swoich zasobach mnóstwo fotografii, które mogłyby być bardzo cenne dla historyków. Niektórzy nawet nie zdają sobie sprawy z tego, co posiadają. Więc niech ludzie fotografują. Może te zdjęcia dostarczą kiedyś innym wiedzy o naszych czasach. Rozmawiała Magdalena Kujawa 10/PAŹDZIERNIK/2017

Kulturalny wrzesień w obiektywie

Plenerowy spektakl „Plac Aniołów” francuskiej grupy Gratte Ciel był głównym elementem obchodów 20-lecia wpisania toruńskiego zespołu staromiejskiego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Podniebne akrobacje anielskich postaci w połączeniu z nastrojową muzyką i toruńskimi zabytkami dały naprawdę magiczny efekt. Ikar musiał się siłą powstrzymywać, żeby nie latać z francuskimi kolegami. Fot. Wojtek Szabelski

Muzyka i obraz połączyły się w jedno podczas koncertu Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej inaugurującego Festiwal „Siły Natury. Ziemia Planety Gwiazdy”. Symfonicy wraz z chórem Astrolabium wykonali m.in. „Planety” Holsta, a muzyce towarzyszyły zdjęcia kosmosu przygotowane przez Piotra Majewskiego i Jerzego Rafalskiego z Planetarium. Fot. Magdalena Kujawa

„Zaangażowanie i odpowiedzialność. Czy każdy z nas może współtworzyć lepszy świat?” – tak brzmi hasło przewodnie tegorocznego Międzynarodowego Festiwalu Sztuki na Bilbordach „Art Moves”. Na placu Rapackiego oraz na cityligtach i ekranach ledowych można jeszcze oglądać wywołujące refleksje prace twórców z różnych stron świata. Fot. Filip Tomasik

10/PAŹDZIERNIK/2017

Prezentacja różnych odcieni muzyki sakralnej we współczesnych toruńskich kościołach to założenia Festiwalu Musica Vera. Podczas koncertu inauguracyjnego „Pokój Tobie, Polsko”, który odbył się 16 września w kościele pw. św. Maksymiliana Kolbego wykonano m.in. monumentalną „Mszę za Ojczyznę” Pawła Łukaszewskiego. Wykonawcami byli: Chór Akademicki Uniwersytetu Warszawskiego, Orkiestra Koncertowa Wojska Polskiego oraz soliści Magda Anna Aniszkiewicz i Karol Bartosiński. Fot. Adam Zakrzewski

Alternatywne światy po raz ósmy opanowały Toruń podczas Festiwalu Fantastyki „Copernicon”. Kilkanaście bloków tematycznych, w tym spotkania z twórcami, dyskusje, gry i konkursy – wszystko to pozwalało znaleźć się w alternatywnej rzeczywistości. Przez starówkę przeszła też parada Cosplay, pełna postaci nie z tego świata. Fot.Magdalena Kujawa

O tym, że muzeum jest miejscem żywym i pełnym niespodzianek, świadczą od prawie 40 lat prace plastyczne nadsyłane na Międzynarodowe Spotkania Artystyczne dla Dzieci i Młodzieży „Moja Przygoda w Muzeum”. Do Muzeum Okręgowego przyszło w tym roku 1614 dziecięcych impresji z Bułgarii, Chin, Łotwy, Ukrainy i oczywiście z Polski. Na ekspozycji czynnej w Ratuszu Staromiejskim do 23 listopada zobaczyć można prace ok. 250 uczniów. Fot. Adam Zakrzewski

10/PAŹDZIERNIK/2017

Lektury z górnej półki

Przestraszyć Pisze, żeby pamiętano i żeby przestrzec. Na ponad 1000 stronach Wydawnictwo Literackie zebrało wszystkie reportaże Hanny Krall. Wraz z Książnicą Kopernikańską polecamy tom „Fantom bólu”. Dzięki jej pisarstwu temat zagłady ma konkretne imiona. Odchodząc od trudnych do wyobrażenia statystyk, opisując pojedyncze życiorysy, Hanna Krall paradoksalnie uświadamia czytelnikom rozmiary tragedii. Na tom składa się 12 sztandarowych reportaży o losach Żydów, Polaków i Niemców, począwszy od wydanego równo 40 lat temu „Zdążyć przed Panem Bogiem” po ostatni „Biała Maria”, specjalnie na potrzeby tego wydawnictwa uzupełniony przez autorkę. Oprócz zebrania w jednym miejscu najważniejszych tekstów wybitnej reporterki, wartością tomu jest także wstęp autorstwa Mariusza Szczygła, który pisze: „Hanna Krall w swoich tekstach ocala nie tylko nazwiska, miejsca i historie, ocala też pojedyncze gesty. Jak fotograf wydobywa jakiś drobiazg na pierwszy plan, a tło pozostawia w nieostrości, tak ona w jednym akapicie uwypukla coś, co inni może by zbagatelizowali. Krall jest też odważna. W przegadanym świecie proponuje małomówność”. Wśród licznych tekstów opowiadających o tych, którzy odeszli i tych, co ocaleli, pisarstwo Krall wyróżnia właśnie asceza języka. 10/PAŹDZIERNIK/2017

Mówi o tym w recenzji Artur Baranowski: „Krall zna wszystkie słowa. Wie, które są już zużyte. Potrafi więc pisać tak, aby wykorzystywać ich jak najmniej” i w innym miejscu dodaje: „Od dziesiątek lat ratuje Żydów. Robi to, choć wojna już minęła. Tylko zamiast ukrywać ludzi, wyciąga ich z szaf i skrytek i opisuje ich losy”.

W rozmowie z Wojciechem Tochmanem Hanna Krall powiedziała, że pisze, żeby się przestraszyć, bo tamte historie „nie wydarzyły się raz na zawsze”. Przestraszmy się i my. (mak)

KONKURS

Dla Czytelników mamy wraz z Książnicą Kopernikańską od Wydawnictwa Literackiego egzemplarz książki „Fantom bólu”. Aby ją otrzymać, należy poprawnie odpowiedzieć na pytanie: Jaki tytuł nosi film Jana Jakuba Kolskiego na podst. opowiadania Hanny Krall „Ta z Hamburga”? Z rozwiązaniem prosimy do nas dzwonić 16 października o godz. 12.00 pod nr tel. 56 611-86-82. Pierwsza osoba, która się do nas dodzwoni, otrzyma książkę. Odpowiedź na pytanie z ubiegłego miesiąca: Wydany w Polsce w 2010 r. tom esejów Murakamiego poświęconych bieganiu nosi tytuł „O czym mówię, kiedy mówię o bieganiu”. Nagroda trafia do Pani Joanny Świerad.

JANUSZ RADEK

Pod patronatem Prezydenta Miasta Torunia Michała Zaleskiego Partner główny wydarzenia: Województwo Kujawsko-Pomorskie

06.10. PT. 18:30

BZ WBK Press Foto 2017 wernisaż / wystawa czynna do 30.10.

07.10. 08.10.

warsztaty / zapisy: biuro@bzwbkpressfoto.pl

ND. 10:00

07.10.

Marek Kamiński

SO. 18:00

spotkanie

08.10.

Angelika Chrapkiewicz-Gądek

ND.18:00

spotkanie

15.10.

Janusz Radek

ND.18:00

20.10. PT. 19:00

21.10. SO.18:00

22.10. ND.18:00

23.10. PT.19:00

Usłyszeć Taniec koncert

Grażyna Szapołowska Kochaj mnie – koncert

Pod patronatem Prezydenta Miasta Torunia Michała Zaleskiego

Bezpłatne wejściówki od 06.10. na www.artus.torun.pl i w kasie Dworu Artusa

Kamil Durczok

11.11.

Renata Przemyk

18.11.

koncert

BILETY artus.torun.pl

10 sekretów Marilyn Monroe Pod patronatem Starosty Toruńskiego Mirosława Graczyka

koncert

wernisaż / wystawa czynna do 01.12. MARTA KRÓL

koncert

śpiewa Cohena / Boogie Street koncert

GRAŻYNA SZAPOŁOWSKA

Scenariusz dla trzech aktorów Grabowski – Peszek – Grabowski spektakl

Ralph Kaminski

25.11.

Hania Rani

koncert

HANIA RANI

HALINA KUNICKA

SO.18:00

koncert

26.11.

Sebastian Zawadzki & Goście

PN.19:00

RENATA PRZEMYK

Kujawy i Pomorze w obiektywie

& My Best Band In The World

27.11.

SONIA BOHOSIEWICZ

MAREK KAMIŃSKI

Zaduszki jazzowe – koncert

PN.19:00

ND.19:00

Piosenki Wojciecha Młynarskiego

W programie mogą wystąpić zmiany

The Dumplings Orkiestra

20.11.

Flamenco – step – jazz

www.artus.torun.pl

09.11.

SO.18:00

koncert

Wszystkie wydarzenia odbywać się będą w Dworze Artusa w Toruniu, Rynek Staromiejski 6

Toruńskie Spacery Fotograficzne

SO.19:00

Tribute To The Police

Halina Kunicka

07.11. CzW.19:00

Marta Król & Paweł Tomaszewski Group

27.10.

Sonia Bohosiewicz

WT.18:30

koncert

PN.19:00

05.11. ND.18:00

Poświatowska – Radek

spotkanie

Tymon Tymański Yasstet

PT. 19:00

BZ WBK Press Foto

SO. 11:00

03.11.

ANDRZEJ GRABOWSKI

JAN MIKOŁAJ PESZEK GRABOWSKI

Between the dusk of a summer night

Pod patronatem Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotra Całbeckiego

koncert

Artur Andrus spotkanie

KASA BILETOWA CZYNNA: pn. - pt. w godz. 12:00 - 18:00 oraz godzinę przed koncertem Rynek Staromiejski 6, 56 655 49 29, bilety@artus.torun.pl

#wdworzedziejesie #ForteArtusFestival

ARTUR ANDRUS

Dwór Artusa instytucja finansowana ze środków Miasta Toruń

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2014-2020

RALPH KAMINSKI