Ikar 9/181/2018

9

9/181/2018 ISSN 1731-4704

Jak dobrze być z Państwem już 15 lat! Jak dobrze wiedzieć, że kultura w Toruniu ma się znakomicie i że dla wielu stanowi niezbędny element życia. Dlatego właśnie świętowanie jubileuszu opatrzyliśmy hasłem „Kultura bardzo osobista”. Bo czujemy, że uczestnictwo w kulturze nas kształtuje, że pozwala nam dostrzec bogactwo świata i że otwiera nas na innych. Czerpiąc tak wiele ze spektakli, koncertów, wystaw i warsztatów, mamy poczucie, że tą pozytywną energią należy się podzielić. Dlatego nasze urodziny (szczegóły na str. 2-3) mają wywołać uśmiech na Państwa twarzach i całkiem dosłownie dodać Wam skrzydeł.

15-lecie jest okazją do wyrażenia wdzięczności wszystkim, bez których „Ikar” nie mógłby latać wysoko.

Na pierwszym miejscu podziękowania kierujemy do władz Torunia, z prezydentem Michałem Zaleskim na czele. Gdyby nie zrozumienie potrzeby istnienia takiego wydawnictwa i coroczne udzielanie wsparcia finansowego, nie moglibyśmy funkcjonować. Słowa uznania należą się też inicjatorom „Ikara” – ówczesnemu dyrektorowi Wydziału Promocji Urzędu Miasta Torunia Andrzejowi Szmakowi oraz pierwszej redaktor prowadzącej pismo Sabinie Hoffmann (wówczas Waśko). To oni nadali kształt i charakter pismu. Właśnie Sabinę Hoffmann sportretował w tym miesiącu Marcin Treichel – rysownik i grafik, który od pierwszego numeru do chwili obecnej zajmuje się składem miesięcznika. Bez jego pracy, a także bez pomysłu na szatę graficzną pisma autorstwa Rafała Drzycimskiego i kreatywności wszystkich autorów okładek, „Ikar” nie miałby tak wspaniałej artystycznej oprawy. Ciepłe myśli kierujemy także pod adresem autorów tekstów historycznych zamieszczanych od początku w piśmie: zmarłego w ubiegłym roku nestora toruńskich przewodników Benona Frąckowskiego oraz dr. Michała Targowskiego.

Najserdeczniejsze podziękowania należą się jednak Państwu – naszym Czytelnikom – za to, że korzystając z oferty kulturalnej miasta, sprawiacie, iż czujemy się naprawdę potrzebni. Dziękujemy też organizatorom wydarzeń za wspaniałą współpracę. Wasza przebogata oferta powoduje, że nigdy nie brakuje nam ciekawych tematów.

Zatem do zobaczenia 8 września! Bądźcie z nami, by radośnie zainaugurować kolejne 15 kulturalnych lat!

Magdalena Kujawa redaktor prowadząca

Uwaga! Informator redagowany jest z wyprzedzeniem, mogą więc nastąpić zmiany w programach niektórych imprez.

Ikar w wersji elektronicznej: www.torun.pl, zakładka Ikar; www.facebook.com/ikartorun Wydawca: Urząd Miasta Torunia, Wały gen. Sikorskiego 8 Redaktor prowadzący: Magdalena Kujawa (tel. 56 611-86-82, e-mail: m.kujawa@um.torun.pl, www.torun.pl/ikar) Okładka i program: Wiesława Nowek–Komołowska (www.pracowniaredhead.pl) Skład i przygotowanie: Marcin Treichel (608-59-00-71, www.treichel.pl) Korekta: Andrzej Dembowski Druk: Print Management, ul. Świętopełka 38/13, 87 - 100 Toruń, tel. 56 649 68 87 Naklad: 3000 egz.

Projekt szaty graficznej i logo: Rafał Drzycimski

Osobiście polecamy kulturę Dobre słowa nagrodzone

Wydarzenie miesiąca 6-7 wwwokół

Nowe wystawy 8-9 Spojrzenie wstecz

Wydarzenie miesiąca 10 Widmowe dźwięki

Repertuar na wrzesień 11-34 Programy instytucji kultury

Z wizytą w Toruniu 35 Wiwat Haller!

WRZESIEŃ/2018

15 lat Ikara 2-5

9

Rozmowa miesiąca 36-40 W lot uchwycone - wywiad z Filipem Wolakiem

Wydarzenie miesiąca 41

Wiek wolności

Kulturalne lato w obiektywie 42-43 Fotograficzny przegląd wydarzeń

Lektury z górnej półki 44

Magia realizmu

9/WRZESIEŃ/2018

15 lat Ikara

Osobiście polecamy kulturę Zwykle zachęcamy do uczestnictwa w wydarzeniach organizowanych przez innych.

Tym razem, z okazji 15. urodzin „Ikara”, zapraszamy 8 września do spędzenia całego dnia z nami w ramach imprez pod wspólnym hasłem „Kultura bardzo osobista”. Wszystkie działania będą zmierzać do rozsiewania pozytywnej energii.

Przez 15 lat zebraliśmy liczne dowody na to, że kultura jest tym, co łączy, co pomaga znosić bariery i nawiązywać dialog i że dzięki uczestnictwu w niej udaje się zniwelować nawet największe podziały.

Dlatego zapraszając do wspólnej zabawy, chcemy również zachęcić do wyjścia z uśmiechem do drugiego człowieka. Wszystkim uczestnikom naszych uroczystości dodamy skrzydeł. Dosłownie! W tym celu przygotowaliśmy naklejki w kształcie skrzydełek, na których każdy będzie mógł wpisać pozytywny komunikat dla innych i przykleić je sobie w widocznym miejscu.

Pozytywnie kreatywne Od początku swojego istnienia „Ikar” promuje wydarzenia przygotowywane w toruńskich instytucjach kultury oraz przez niezależnych animatorów. Nasze urodziny pragniemy także świętować wraz z nimi, dlatego 9/WRZESIEŃ/2018

2

ię

ij s n h c e i uśm

w ciągu dnia w ośmiu siedzibach naszych przyjaciół odbędą się warsztaty z pozytywnym przesłaniem. Dom Muz przy ul. Podmurnej zaprosi do wykonania w różnych technikach plastycznych swojej osobistej muzy, która stanie się opiekunką autora. Pracownicy Dworu Artusa oprowadzą po budynku i opowiedzą o jego historii, a później zachęcą do stworzenia ciekawych przypinek. Muzeum Etnograficzne proponuje zabawę z muzyką ludową dla całych rodzin w ramach Etnoigraszek. Muzeum Okręgowe zaprosi do swoich oddziałów: w Muzeum Toruńskiego Piernika odbędą się warsztaty, a Muzeum Historii Torunia oraz Dom Mikołaja Kopernika otwarte zostaną drzwi dla zwiedzających wystawy stałe. Kulisy pracy lalkarzy zdradzą pracownicy Baja Pomorskiego. Na hasło „Kultura bardzo osobista” będzie można również nabyć bilet na spektakl „Literkowo” z 50-procentowym rabatem. Możliwość zobaczenia sali na Jordankach od kulis oraz spotkanie z muzyką klasyczną, która stanie się bliska i zrozumiała, zaoferuje Toruńska Orkiestra Symfoniczna.

Odbiorcom w wieku 16+ Kino Centrum w Centrum Sztuki Współczesnej proponuje warsztaty tworzenia filmów w technologii 360 stopni. Osoby z tej samej grupy wiekowej zaprasza też Teatr im.

Wilama Horzycy na Naukę latania – warsztaty teatralne, które pomogą wsłuchać się w wewnętrzny głos, rozwinąć kreatywność oraz wzmocnić odwagę i poczucie własnej wartości.

15 lat Ikara UWAGA! Na wszystkie warsztaty obowiązują bezpłatne wejściówki, do odbioru od 4 września od godz. 8.00 w Punkcie Informacyjnym Urzędu Miasta Torunia, Wały gen. Sikorskiego 8.

Każda z instytucji ma również do rozdysponowania wejściówki na wydarzenia, które odbywają się w danym miejscu.

Kulminacja dobrych słów Finał jubileuszu odbędzie się na Rynku Staromiejskim (w razie niepogody w Dworze Artusa). Tam od godz. 18.00 trwać będzie akcja „Dobre słowa”. Na dużych rozmiarów tablicy z postacią Ikara będzie można wpisać pozytywne myśli dla innych. Zdjęcie tablicy posłuży do stworzenia okładki październikowego numeru.

O godz. 19.00, po okolicznościowych przemówieniach i wręczeniu nagród w konkursach, rozpocznie się koncert aktorów Baja Pomorskiego znanych z doskonałego warsztatu wokalnego. Zestaw piosenek został tak skonstruowany, żeby nieść pozytywne przesłanie.

W programie nie zabraknie m.in. nieśmiertelnych utworów z repertuaru Piwnicy pod Baranami. Właśnie jedną z najpiękniejszych „piwnicznych” pieśni – „Dezyderatę” – zaśpiewamy wspólnie na zakończenie koncertu (publiczność otrzyma teksty). W finale świętowania włączymy się w ogólnopolską akcję Narodowego Czytania.

Zaprezentowane zostaną fragmenty „Przedwiośnia” Stefana Żeromskiego. Wybór lektury jest nieprzypadkowy. W tym roku obchodzimy 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości, a powieść Żeromskiego stanowi rodzaj rozliczenia z tamtym czasem, pokazując zarówno jego blaski, jak i cienie.

lubię ludzi

kultura uskrzydla

Na wydarzenia na Rynku Staromiejskim wstęp jest wolny. Wejściówką będą rozdawane przez nas naklejki-skrzydełka.

Monopol na mapę Ostatnim elementem jubileuszu jest Mapa Kultury, którą zamieszczamy na rozkładówce tego numeru. We wrześniu i październiku, idąc na imprezę kulturalną (płatną lub bezpłatną) w naszych partnerskich instytucjach, warto zabrać mapkę ze sobą i poprosić w danej instytucji o naklejkę z logo, a następnie przykleić ją w odpowiednim miejscu na mapce. Jeśli w ciągu września i października komuś uda się wziąć udział w wydarzeniach w każdej z tych instytucji i zbierze osiem naklejek (z każdej instytucji po jednej), może zgłosić się do redakcji „Ikara” (Urząd Miasta Torunia, Wały gen. Sikorskiego 8, pok.

39). Piętnaście osób, które jako pierwsze przyjdą do nas z kompletem naklejek, otrzyma grę planszową Monopoly Toruń. Ostateczny termin zgłoszenia się do redakcji upływa 2 listopada, jednak warto pamiętać, że obowiązuje zasada „kto pierwszy, ten lepszy”.

Z całego serca zapraszamy na wszystkie wydarzenia jubileuszu.

Szczegółowy program zamieszczamy w kalendarium „Ikara” w dziale „Inni organizatorzy” oraz na stronie www.torun.pl/kultura/ikar/ 15-lecie-ikara. (mak) 9/WRZESIEŃ/2018

3

Dobre słowa nagrodzone Wierzymy, że słowa mają wielką moc. Źle użyte działają destrukcyjnie, ale gdy odpowiednio się nimi posługujemy, mogą sprawić, że ktoś smutny się uśmiechnie, zmęczony odzyska siłę, a nieśmiały nabierze wiary w siebie. Stąd temat konkursu literackiego i zabawy facebookowej z okazji 15-lecia „Ikara” – „Dobre słowa”.

Dziękujemy wszystkim, którzy wzięli udział w naszej zabawie i nadesłali nam opowiadania z pozytywnym przesłaniem. Mieliśmy ogromną trudność z wyborem trzech najlepszych, gdyż każde z nich emanowało dobrą energią. Ostatecznie zdecydowaliśmy, że I nagrodę (dwuosobowy karnet na Forte Artus Festival w Dworze Artusa) otrzyma Pan Grzegorz Tomasik. II miejsce (2-osobowe zaproszenie na jeden z koncertów Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej) przypadło w udziale Pani Hannie Kotwickiej. III nagroda (2-osobowe zaproszenie na jeden ze spektakli w Teatrze im. Horzycy) trafia do Pani Barbary Muzalewskiej-Gramzy „Sarny”. Z kolei w naszej facebookowej zabawie nagrodziliśmy Pana Łukasza Jabłońskiego i właśnie on otrzyma od nas karykaturę autorstwa Marcina Treichla. Wręczenie nagród nastąpi 8 września o godz. 19.00 na Rynku Staromiejskim, podczas uroczystości jubileuszowych „Ikara”.

A oto zwycięskie opowiadanie (pozostałe nagrodzone zaprezentujemy w kolejnych numerach).

9/WRZESIEŃ/2018

4

15 lat Ikara Grzegorz Tomasik

Sennik panny Maj Cicha instytucja wspierająca zdrowie mieściła się w starym, ale starannie wyremontowanym pałacyku. Duży park skutecznie oddzielał to miejsce od zgiełku miejskiego i czasem już samo znalezienie się w okolicy przynosiło spokój oraz dobre powietrze w płucach.

Doktor Zygmunt Niezgoda doceniał pozytywne przestrzenie, gdy zatem pojawiła się okazja takiego umiejscowienia gabinetu, natychmiast z niej skorzystał. W zasadzie nie był lekarzem, ale zwykłym magistrem psychologii, obdarzonym jednakże doskonałą intuicją co do sposobów wzmocnienia swoich pacjentów. Bliżsi znajomi nazywali go „doktorem Freudem”.

– Panno Maj, proszę na mnie poczekać! – wycedził i cichymi krokami wycofał się z pokoju.

Panna Maj, niespeszona sytuacją niby to lekceważenia siebie, wyciągnęła niebieski notes opatrzony tytułem „Sennik panny M”. W porozumieniu z doktorem umieszczała tam treść zapamiętanych snów.

– Wszystko z panią w porządku, ale będzie miała pani lepszy wgląd w siebie – zapewnił ją kiedyś Freud.

Sama dopisywała znaczenie do sennego obrazu. Zapisała: „Śnić o rowerze – spotkać roztargnionego, inteligentnego i zaczytanego mężczyznę”. Na koniec jak zawsze wstawiła znak uśmiechu: dwukropek i nawias. W sumie ceniła ten żartobliwy eksperyment. Był jak jakaś gra, a to akurat bardzo lubiła.

Koń ze snu panny Maj

Od pewnego czasu w czwartkowe popołudnia na liście odwiedzających go podopiecznych pojawiała się Małgorzata. Z racji miesiąca, w którym się urodziła, nazywał ją „panną Maj”. Piękna blondynka, od niedawna zamieszkująca w wielkim mieście, jeszcze bez zaufanych przyjaciół do znalezienia parę ulic dalej, czasem potrzebowała konsultacji w sprawie swoich życiowych wyborów i uczuć. Z racji ekspresyjnego temperamentu miała czasem tych ostatnich jakby aż za dużo.

– Dzień dobry, doktorze! – rzekła jasnowłosa dziewczyna.

Kończąc notatkę, doznała narastającego uczucia ciekawości. Czego tak właściwie szukał doktor Freud? – pomyślała. Wstając z wygodnego fotela, spojrzała na biurko. Książka, do której zaglądał jej terapeuta, wciąż leżała tam otwarta, lecz odłożona grzbietem do góry.

Podniosła ją i na stronie 131 u dołu zobaczyła zakreślone zdanie: „Jakie to jest w tym mieście ważne być we dwoje, kobieta i mężczyzna. Kto jest sam, to tak, jakby go nie było”. (Erri de Luca „Montedidio”, s. 131-132).

– Ech! – westchnęła z wiarą w siebie panna Maj. – Doktor Freud jakby dopiero zaczynał myśleć o życiu i jego najważniejszych sprawach!

I co on by powiedział, gdyby mi się przyśniło duże i silne czterokopytne zwierzę!?

– Tak... o rowerze... I co pan na to? – uśmiechała się panna Maj.

Korzystając z wolnej chwili, panna Maj założyła słuchawki i ze smartfona włączyła muzykę. Podeszła do okna. Doktor Freud na dole żegnał się z kobietą. Na chwilę przyciszyła dźwięk i słuchała jej oddalających się kroków. Jak mało kto umiała czytać gesty. Towarzyszka odwróciła się i kiwnęła do Freuda. Kolejny krok miał w sobie coś z podskoku.

– Hm... o rowerze.

– To nie było pożegnanie bez przyszłości – pomyślała panna Maj.

Doktor Freud czegoś szukał w książce znajdującej się na biurku.

Rozmawiał, prawie nie patrząc na Małgorzatę. Dotknął wskazującym palcem jednej linijki, przesunął po niej swój wzrok. Jeszcze raz przeciągnął opuszkiem po szerokości tego zdania.

Usiadła znów w fotelu i po chwili wzrokiem przywitała uszczęśliwionego na twarzy doktora.

– Dzień dobry, panno Maj! – usłyszała w odpowiedzi, ale doktor Freud zdawał się tego dnia być jakby nieobecny.

– Śniła pani dziś? – rzucił pytanie, jednak jego oczy wcale nie szukały kontaktu.

9/WRZESIEŃ/2018

5

Wydarzenie miesiąca

wwwokół Korzystamy z niego niemal wszyscy i większość nie wyobraża już sobie funkcjonowania bez niego. Jednak internet, oprócz wielu pozytywnych aspektów, ma także ciemne strony. W tym kontekście organizatorzy festiwalu sztuki na bilbordach Art Moves postawili artystom i odbiorcom pytanie: „Kto rządzi naszym życiem: my sami, inni ludzie czy algorytmy?”.

Joanna Górska / Galeria Rusz

Twórcy Galerii Rusz Joanna Górska i Rafał Góralski od lat skłaniają do myślenia poprzez umieszczanie w przestrzeni miasta wielkoformatowych prac z ważnym przesłaniem. Wychodzą z artystycznym komunikatem do przechodniów, którzy w większości nie są zapewne bywalcami galerii. Na bilbordach – nośnikach zwykle służących reklamie produktów – zachęcają do korzystania z siły rozumu oraz rozważań na istotne tematy. Taką rolę pełni również organizowany przez Fundację Rusz festiwal Art Moves, którego 11. edycja zainaugurowana zostanie 7 września w południe i potrwa do 9 października.

– Do podjęcia tematu skłoniło nas między innymi zachowanie młodych ludzi, którzy urodzili się już w epoce internetu – opowiada Joanna Górska. – Oni, gdziekolwiek się poruszają, zawsze mają jedną rękę zajętą przez komórkę. Zastanawiamy się, jaki to będzie miało na nich wpływ. Skoro ciągle patrzą w ekran, to czy będą mieli czas na refleksję, skupienie, a przede wszystkim na realne kontakty z innymi.

– Poruszamy też kwestię algorytmów, bo one wszystko uśredniają – dodaje Rafał Góralski. – A kiedy wszystko uśrednimy, ludzkość może 9/WRZESIEŃ/2018

6

wkrótce mieć problem z postępem, za który zawsze odpowiadały indywidualności. Ktoś na miarę Kopernika może się nie pojawić, gdyż uśrednione społeczeństwo odrzuci indywidualistów.

Nic za darmo Jak zawsze na festiwalowe prezentacje złożą się prace wyłonione w konkursie oraz dzieła artystów zaproszonych przez organizatorów. W rywalizacji wzięły udział 1024 prace, przysłane przez 562 artystów z 76 krajów, m.in. z Rosji, USA, Chin, Macedonii, Azerbejdżanu, Wielkiej Brytanii i Iranu. Nagrodę główną międzynarodowe jury postanowiło przyznać siostrom z Tajwanu – Ying Hsiu, Chen i Hsiang Ying, Chen. To pierwszy przypadek w historii festiwalu, że zwyciężają artyści spoza Europy.

– Ta praca jest potwierdzeniem starego powiedzenia, że nie ma nic za darmo – opowiada Rafał Góralski. – Niektórym się wydaje, że w internecie wszystko jest bezpłatne. Artystki z Tajwanu pokazują, że cena za dostęp do darmowego internetu może być bardzo wysoka. Jest nią wolna wola.

Nagrodzona praca Ying Hsiu, Chen i Hsiang Ying, Chen z Tajwanu

Autorki zestawiły w swojej pracy sformułowania „free WiFi” (darmowe WiFi) i „free will” (wolna wola). Takich gier słów wśród propozycji festiwalowych jest więcej. Twórcy wykorzystywali m.in. podobieństwo wyrazów „live” (żyć, na żywo) i „lie” (kłamstwo) albo „live” i „like” (lubić – znak aprobaty na Facebooku). Inna wymowna praca posługuje się z kolei symbolem, jakim jest słynny fresk Michała Anioła z kaplicy Sykstyńskiej.

Zamiast ręki Boga na obrazie widzimy dłoń nawiązującą graficznie do facebookowego „lajka”. Te i inne prace zobaczyć będzie można na pokonkursowej prezentacji przy pl. Rapackiego. Będą to bilbordy autorów z Ekwadoru, Włoch, Czech, Ukrainy, Mołdawii, Kuby i Polski.

W stronę nadziei Ponadto na nośnikach reklamowych usytuowanych na przystankach komunikacji miejskiej pokazane zostaną odpowiadające tematowi głównemu prace artystów zaproszonych przez organizatorów.

Wszyscy oni zaprezentują się w Toruniu po raz pierwszy. Będą to: Lakwena Maciver i Anthony Burrill z Wielkiej Brytanii, SpY i WRDBNR

z Hiszpanii, Morley z USA oraz Wojciech Mazur z Polski. Nie zabraknie oczywiście gospodarzy – Galerii Rusz.

Warto podkreślić, że nie wszystkie pokazywane na festiwalu obrazy mają ponury charakter. Nie brakuje propozycji z pozytywnym przesłaniem, zachęcających do podążania własnymi drogami, nawet jeśli te bywają zawiłe.

– Chcemy spowodować, żeby odbiorcy dostrzegli zagrożenia, ale nie zamierzamy bić na alarm i widzieć rzeczywistości wyłącznie w czarnych barwach – podkreśla Joanna Górska. – Trzeba mieć nadzieję, bo tylko wtedy jesteśmy w stanie coś zmienić. Stąd napis na jednej z prac: „Najlepsze dopiero nadejdzie”. (mak)

9/WRZESIEŃ/2018

7

Nowe wystawy

Spojrzenie wstecz Życie i działalność wybitnych postaci, dziedzictwo materialne Torunia, nowe oblicza grafiki, kolorowe prace dzieci i młodzieży oraz artystyczne sentymentalne spotkanie po latach – taki przekrój tematów pojawi się na wystawach w toruńskich placówkach. A to tylko fragment ich bogatej oferty.

Od połowy lat 80. Galeria Wozownia zaprasza do śledzenia zmian, jakim ulega jedna z głównych dziedzin sztuk plastycznych.

21 września otwarta zostanie wystawa Międzynarodowego Triennale Grafiki „Kolor w grafice”. W tym roku organizatorzy postanowili prześledzić zjawiska łączące techniki graficzne z innymi dziedzinami, np. z malarstwem czy rysunkiem, stąd hasło przewodnie: Hybryda. „Czy przekraczanie graficznych granic rozmywa tę dyscyplinę? A może sprawia, że lepiej odpowiada ona na wyzwania współczesności?” – pytają twórcy wystawy, na czele z kuratorem Mirosławem Pawłowskim, zapraszając do szukania odpowiedzi podczas obserwacji dzieł artystów z różnych zakątków świata.

Można to uczynić do 28 października.

9/WRZESIEŃ/2018

8

Maria Pietras, l. 15, Lublin

Przygoda z historią Wysyp różnorodnych wystaw nastąpi we wrześniu w Muzeum Okręgowym, co jest najlepszym dowodem na to, że takie placówki jak ta są miejscami świetnie nadającymi się do ciekawego zagospodarowania wolnego czasu. Doskonale obrazuje to doroczna wystawa Międzynarodowych Spotkań Artystycznych dla Dzieci i Młodzieży „Moja Przygoda w Muzeum”. Spośród nadesłanych z różnych zakątków prac plastycznych, ukazujących impresje z wizyt w placówkach muzealnych, jury wybrało do prezentacji ok. 150 dzieł młodych twórców. Tym razem jednak nie gremium jurorskie przyznaje nagrody, lecz uczynią to oglądający. Na najciekawsze prace w sześciu kategoriach wiekowych głosować będzie można podczas zwiedzania wystawy w Ratuszu Staromiejskim lub przez internet przez cały okres prezentacji – od 14 września do 11 listopada.

Nowe wystawy Wchodząc do ratusza, warto zatrzymać się na dziedzińcu, gdzie plenerowa wystawa zaznajomi nas z sylwetkami kobiet-lotniczek. Polskie lotnictwo obchodzi w tym roku 100-lecie istnienia. I choć podbój przestworzy powszechnie kojarzony jest raczej z mężczyznami, ekspozycja przekonuje, że panie były obecne w tym zawodzie od początku, mimo że na drodze do realizacji swoich marzeń musiały pokonywać liczne przeciwności i walczyć ze stereotypami. Wystawa „Polskie lotniczki w stuleciu” czynna będzie od 14 września do 30 października.

Jubileusz lotnictwa splata się również ze stuleciem odzyskania przez Polskę niepodległości. To okazja, którą wykorzystało Muzeum Okręgowe, by przypomnieć lokalne postacie zasłużone dla polskiej sprawy. Tak się składa, że jedną z nich jest… Niemiec. W Muzeum Historii Torunia w Domu Eskenów 7 września otwarta zostanie wystawa „Helena i Otton Steinbornowie. Dobro Rzeczpospolitej – najwyższym prawem”. Zanim został pierwszym, komisarycznym burmistrzem Torunia w 1920 r., Otton Steinborn, wraz z żoną Heleną z Kawczyńskich, jawnie sprzeciwiał się zaborom oraz aktywnie działał na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości. On – świetny lekarz, naukowiec, zaangażowany działacz kulturalny; ona – nauczycielka i malarka-amatorka. Najważniejsze jednak w działaniach tej nieprzeciętnej pary było zaangażowanie w sprawy społeczne. Ekspozycja poświęcona Steinbornom czynna będzie do 18 listopada.

Kolejna, tym razem 200. rocznica związana jest z postacią wybitnego inżyniera Ernesta Malinowskiego. Bohater ekspozycji, czynnej od 29 września do 18 listopada w Muzeum Podróżników, urodził się w 1818 r., a po klęsce powstania listopadowego udał się na emigrację. Jego najważniejszym dokonaniem było skonstruowanie kolei w Andach Peruwiańskich. Do niedawna była to najwyżej położona linia kolejowa na świecie i do dziś uznawana jest za wybitne dzieło myśli inżynierskiej.

Za jego pracę przyznano mu honorowe obywatelstwo Peru.

Sztuka Torunia dawniej i dziś Z lokalną historią związana jest kolejna propozycja Muzeum Okręgowego. W Ratuszu Staromiejskim od 22 września do 14 stycznia oglądać będzie można wystawę „Toruńskie wyroby cynowe od XVII do XIX wieku”. Ten miękki metal służył konwisarzom do wytwarzania zarówno naczyń codziennego użytku, jak i kunsztownych, bogato zdobionych dzieł. Specjaliści od wyrobu cynowych przedmiotów pojawili się w naszym mieście już w XV w., ich działalność zaś zakończyła się w I połowie XIX w., wraz z wyjściem z użycia naczyń z tego metalu. Ekspozycja czynna będzie w Ratuszu Staromiejskim od 22 września do 14 stycznia.

Znacznie bliższą w czasie i bardziej kameralną historię toruńskiej sztuki opowie z kolei wystawa prezentowana od 14 września do 12 października w Galerii 011 w Klubie Od Nowa. Absolwenci Wydziału Sztuk Pięknych UMK z rocznika 1978 postanowili uczcić okrągłą rocznicę dyplomu pokazem swoich prac pod znamiennym tytułem „Czterdziesty wrzesień znowu nasz...” Toruńska uczelnia co roku wypuszcza w świat grupę artystów, którzy z dyplomem w dłoniach próbują realizować swoje twórcze ambicje. Zwykle rozjeżdżają się w różnych kierunkach, a studenckie więzy ulegają rozluźnieniu. Ta wystawa ma być dla jej uczestników podróżą sentymentalną, sprawdzianem, na ile drzemie w nich nadal młodzieńczy zapał. Choć nie udało się dotrzeć do wszystkich absolwentów z rocznika, ekspozycja pozwoli prześledzić indywidualne ścieżki, mające wspólny punkt wyjścia.

Będzie to wydarzenie ważne przede wszystkim dla samych zainteresowanych, którzy po latach znowu spotkają się w akademiku, by do rana wspominać piękne czasy, jednak intencją artystów jest także dialog z odbiorcami. „Polecamy wydarzenie (…) następnym pokoleniom twórców opuszczających mury toruńskiej uczelni, aby wzbogaceni naszym doświadczeniem pielęgnowali swoje przyjaźnie, nawet tak zadawnione jak nasze” – pisze we wstępie do katalogu pomysłodawca wystawy Marek Głowacki. (mak) 9/WRZESIEŃ/2018

9

Wydarzenie miesiąca

Widmowe dźwięki Po ubiegłorocznej Furii teraz nastąpi Spokój.

27-29 września w pomieszczeniach dawnego kinoteatru Grunwald odbędzie się trzecia edycja Festiwalu Transgresje.

„Tematem będą kwestie związane z technikami osiągania spokoju we współczesnej cywilizacji, terapeutycznym potencjałem muzyki i sztuki oraz relacji współczesnego człowieka z naturą” – wyjaśniają hasło przewodnie imprezy organizatorzy z Fundacji Emic. Wydarzenia łączą często dźwięk ze sztukami wizualnymi i performancem.

Punktem wyjścia jest prezentacja muzyki współczesnej inspirowanej miejscem jej prezentowania, co stanowi nawiązanie do awangardy XX w., dlatego bardzo ważne jest znalezienie odpowiedniej przestrzeni.

Tym razem publiczność zaproszona zostanie do opuszczonego gmachu, który kiedyś służył torunianom jako miejsce rozrywki i relaksu. „Chcielibyśmy, aby duchy tego tajemniczego i nostalgicznego miejsca zatańczyły do muzyki ze snów, którą zaserwuje nam międzynarodowy zestaw wykonawców” – piszą twórcy festiwalu. Przez trzy dni usłyszymy muzyków z Litwy, Niemiec, Szwecji, Rosji oraz polskich artystów.

Na początek akcent lokalny, choć toruński zespół atem (niem. oddech) zaistniał już na ogólnopolskiej mapie muzycznej, występując m.in. w radiowej Trójce. Swoją muzyką tworzy otwarte przestrzenie wypełnione pogłosami i delikatnym wokalem. Tego wieczoru usłyszymy również formację Rozwód.

W piątkowy wieczór na scenie pojawi się doskonale znany w Toruniu multiinstrumentalista, kompozytor i aranżer Jacaszek, który w muzyce elektronicznej i elektroakustycznej wypracował swój niezwykle oryginalny język. Połączenie hip-hopu i elektroniki zaproponuje Noon, 9/WRZESIEŃ/2018

10

zaś miłość do brytyjskiej muzyki basowej, dubu i fascynacja latami 90. połączyła w duet JANKA takie postaci, jak Daniel Drumz i Hatti Vatti. Pierwszym zagranicznym gościem festiwalu będzie Arma Argharta z Litwy, działający na polu muzyki eksperymentalnej i improwizowanej, zaprawionej dadaistycznym humorem.

Najbardziej międzynarodowy charakter będzie miał finałowy, sobotni koncert. Jedynym rodzimym twórcą na liście wykonawców jest Wojciech Bąkowski – grafik, rysownik, performer, poeta i muzyk działający na scenie alternatywnej. Połączeniem free jazzu, noise’u, muzyki elektronicznej i eksperymentalnej jest twórczość niemieckiej formacji Kammerflimmer Kollektief. Także z Niemiec przyjedzie do Torunia Jan Jelinek, tworzący w klimatach minimal techno, glitch i microhouse. „Poprzez moją muzykę mam nadzieję zabrać słuchaczy w podróż do samoposzukiwania, samoodkrywania i samoakceptacji – mówi kolejny gość festiwalu, Szwed Marcus Henriksson, znany też jako Minilogue.

Dopełnieniem Transgresji będą wystawy. Pierwsza z nich, „Spokój“, za sprawą prezentowanych prac ma podkreślić widmowy charakter budynku przy ul. Warszawskiej, zaś druga opowie jego historię. Do późnych godzin nocnych będzie można również bawić się w Klubie Pers podczas afterparty. (mak)

9

KALENDARIUM IMPREZ TORUŃSKICH

WRZESIEŃ/2018

Repertuar

CENTRA KULTURY CENTRUM KULTURALNO-KONGRESOWE JORDANKI al. Solidarności 1-3, tel. kasa biletowa: 56 642-43-79 www.jordanki.torun.pl Women’s Voices 9.09. (niedziela), godz. 16.30 Wystąpią: Katarzyna Nosowska, Natalia i Paulina Przybysz, Monika Brodka, Mery Spolsky Każda wokalistka wykona swoje wybrane utwory w nowych, przygotowanych przez Paulinę Przybysz i jej zespół aranżacjach. Oprócz nich artystki zaśpiewają podczas wspólnego występu wybrane przez nią covery. Pierwsza edycja będzie również wyjątkową okazją do świętowania razem z artystkami stulecia uzyskania przez kobiety praw wyborczych w Polsce. Wokalistki będą świętować w stylu girl power oraz rozważać, co jeszcze można zrobić, by głos kobiecy był bardziej słyszalny.

Bilety: 129 zł - dostępna do wyczerpania, najpóźniej do 8.09., w dniu koncertu - 149 zł do kupienia na womensvoices.pl, eBilet.pl oraz w sieci Empik. Organizator: Agora

Europejskie Dni Dziedzictwa: Niepodległa dla wszystkich 23.09 (niedziela), godz. 18.00 Organizator: Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury

Zalewski śpiewa Niemena 24.09. (poniedziałek), godz. 19.00 Okazja, by posłuchać kultowych utworów Niemena w niezwykle interesującej odsłonie. Pojawią się zarówno znane wszystkim „Dziwny jest ten świat” i „Jednego serca”, jak i te mniej znane „Doloniedola” czy „Pielgrzym”. Dodatkowo zabrzmią także piosenki spoza płyty, takie jak „Ode to Venus” i „Sen o Warszawie”. W piosenkach Niemena usłyszymy również Natalię i Paulinę Przybysz.

Organizator: Good Taste Production

Wspomnienie o Ryszardzie Riedlu. Sebastian Riedel & Cree 28.09 (piątek), godz. 19.00 W 2019 roku przypada 25. rocznica śmierci Ryszarda Riedla. W związku z tym Sebastian Riedel i zespół Cree postanowili uczcić to wydarzenie serią koncertów upamiętniających twórczość legendarnego wokalisty Ryszarda Riedla i zespołu Dżem. Zespół Cree został założony w 1993 roku w Tychach przez Sebastiana Riedla i Sylwestra Kramka. Nazwę pomógł wymyślić ojciec Sebastiana, Rysiek Riedel, który zawsze fascynował się życiem i historią Indian. Sam także wspominał, że chciałby mieć zespół o takiej nazwie.

Mottem zespołu są słowa Sebastiana Riedla: ,,Żeby żyć trzeba grać, żeby grać trzeba żyć”.

Bilety: 50, 70, 90, 110 zł dostępne: adria-art.pl, CKK Jordanki. Organizator: Adria Art

Romeo i Julia hip-hop dance show 29.09 (sobota), godz. 17.00 Organizator: Studio Tańca Best Crew

(koncerty Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej w dziale TOS, Impresaryjnego Teatru Muzycznego w dziale Teatry, inne w dziale Inni organizatorzy)

CENTRUM KULTURY DWÓR ARTUSA Rynek Staromiejski 6, tel. 56 655-49-39 www.artus.torun.pl Warsztaty i zwiedzanie z okazji 15-lecia „Ikara” 8.09. (sobota) godz. 11.00-12.00, 15.30-16.30 zwiedzanie Dworu Artusa godz. 17.30-17.50, 18.00-18.20, 18.30-18.50 zajęcia z tworzenia własnych przypinek z prefabrykatów Bez ograniczeń wiekowych Bezpłatne wejściówki do odbioru od 4.09. w Punkcie Informacyjnym Urzędu Miasta, Wały gen. Sikorskiego 8, kasa Dworu Artusa The Cuban Latin Jazz – Music of Buena Vista 11.09. (wtorek), godz. 19.00 Koncert, który zabierze w niesamowitą podróż do Hawany, gdzie do tańca porwą kubańskie rytmy – rumba, mambo, cha cha. Obok muzyków z zespołu The Cuban Latin Jazz gościnnie pojawi się znakomita wokalista Yaremi Kordos. Gorące doznania na najwyższym poziomie gwarantowane. Bilety: 40 zł. Organizator wydarzenia: Meet Cuban Culture Muzyka kompozytorów toruńskich – koncert puzonowy 12.09. (środa), godz. 19.00 Zostaną wykonane utwory toruńskich kompozytorów. Muzyka, którą usłyszymy została skomponowana na puzon. Utwory wykona kwartet puzonowy TrombQuartet. Muzycy zmierzą się m.in. z kompozycjami Ewy Fabiańskiej-Jelińskiej i Magdaleny Cynk.

Wstęp wolny. Współorganizator: Pomorskie Towarzystwo Muzyczne

Zwiedzanie Dworu Artusa, 18.09. (wtorek), godz. 16.30 i 18.00 W murach Dworu Artusa zamknięta jest historia, która pisała się na oczach zabytkowego gmachu. Dwór Artusa ponownie otwiera się na zwiedzających, którzy pod okiem przewodnika mogą poznać liczne zakamarki budynku, wysłuchać interesującej prelekcji na temat jego historii, a także ciekawostek, których próżno szukać w przewodniku turystycznym. Bilety: 10 zł normalny, 5 zł ulgowy Świat i okolice: Wojciech Łopaciński – Z rodziną dookoła świata – Podróż życia, 19.09. (środa), godz. 18.30 Podczas pierwszego spotkania po wakacjach Wojciech Łopaciński opowie o niesamowitej podróży dookoła świata, w której towarzyszyła mu rodzina. Odwiedzili 38 państw. Podróżowali głównie autostopem.

Nie zabraknie ciekawostek oraz zdjęć, na których została uwieczniona podróż życia.

Bilety: 4 zł normalny. Emeryci, renciści, niepełnosprawni, uczniowie i studenci – wstęp wolny

Sztuka w Artusie: Vincent Van Gogh – Tajemnica geniuszu 20.09. (czwartek), godz. 18.30 Vincent Van Gogh – wizjoner, geniusz, szaleniec, legenda. Malarz niedoceniony za życia. Z prawie dwóch tysięcy obrazów do dziś przetrwało ponad osiemset dzieł. Dlaczego za życia sprzedał tylko jeden obraz, a jego mistrzowska ręka została doceniona dopiero po śmierci? Tego spróbujemy się dowiedzieć podczas wykładu. Wykład tradycyjnie poprowadzi Łukasz Wudarski. Wstęp wolny Ballady na dwa serca – Andrzej Korycki i Dominika Żukowska 23.09. (niedziela), godz. 18.00 Andrzej Korycki – charyzmatyczny wirtuoz głosu i gitary, członek legendarnego zespołu Stare Dzwony. Wspólnie z Dominiką Żukowską wykonuje utwory autorskie oraz tradycyjne pieśni o morzu.

Bilety: 40 zł normalny, 35 zł ulgowy

Bogdan Bilski In Memoriam, 25.09. (wtorek), godz. 18.30 Koncert współorganizowany z Pomorskim Towarzystwem Muzycznym poświęcony pamięci związanego z Toruniem oboisty i pedagoga – Bogdana Bilskiego. W koncercie weźmie udział Toruński kwintet dęty. Podczas koncertu usłyszymy m.in. Chorale Johana Sebastiana Bacha.

Wstęp wolny

Piotr Krępeć – Movement in Silence, 26.09. (środa), godz. 19.00 Piotr Krępeć, nazywany objawieniem i wielką nadzieją polskiej gitary, wystąpi na scenie Dworu Artusa z utworami ze swojej drugiej, najnowszej płyty „Movement in Silence”. Płyta utrzymana jest w nostalgicznym, wyciszającym tonie. Artysta jest twórcą muzyki filmowej oraz gitarzystą akustycznym fingerstyle.

Bilety: 25 zł bilet w przedsprzedaży, 35 zł w dniu koncertu. Współorganizator: KMC

Grupa Teraz – Legendy nowego miasta, 27.09. (czwartek), godz. 19.00 Spektakl improwizowany w nowym formacie „Legendy nowego miasta”.

Razem z publicznością dowiemy się, jak to było naprawdę w opowieści o Flisaku i żabach, o Krzyżaku czy słynnych żużlowych ustawkach. Legendy staną się inspiracją do opowiedzenia zupełnie nowej historii.

Bilety: 15 zł normalny, 10 zł ulgowy

Krzysztof Daukszewicz – Nareszcie w Dudapeszcie 29.09. (sobota), godz. 19.00 Krzysztof Daukszewicz – satyryk, felietonista, poeta, kompozytor. Ten wszechstronnie uzdolniony artysta, pojawi się ze swoim najnowszym programem, w którym wyśmiewa nonsensy znad Wisły. Każdy występ różni się od poprzedniego. Zależy, co aktualnie dzieje się w świecie polityki.

Bilety: 80 zł, na balkonach: 60 zł. Organizator: Agencja Artystyczna Monolit

The Whoop Group – Crimes – kwartet saksofonowy 30.09. (niedziela), godz. 18.00 Muzyka klasyczna w zupełnie innej odsłonie. Większości ten rodzaj muzyki kojarzy się z dźwiękami fortepianu, skrzypiec, wiolonczeli. Koncert The Whoop Group to okazja, aby przekonać się, że klasyka brzmi pięknie, gdy wygrywa się ją na saksofonach. Podczas koncertu zabrzmią utwory Vivaldiego, Chopina, jak również Griega i Geissa.

Bilety: 25 zł normalny, 20 zł ulgowy

Filmowe poniedziałki 3.09. (poniedziałek), godz. 15.30 i 18.30

Komedia. Dwóch zwaśnionych celników granicznych po zniesieniu granic między państwami jest zmuszonych do połączenia swoich sił i stworzenia pierwszego, mobilnego punktu celnego.

17.09. (poniedziałek), godz. 15.30 i 18.30

Film biograficzny. Wybitny malarz, nieszczęśnik, wizjoner, legenda. Tworzył przez całe swoje życie, ale sprzedał tylko jeden obraz. Doceniony dopiero po tragicznej śmierci.

24.09. (poniedziałek) godz. 15.30 i 18.30

Kolejna ekranizacja biografii genialnego artysty. Historia smutku, goryczy i nienawiści, które mogą zepchnąć człowieka w otchłań najmroczniejszych marzeń i zbrodni. Film o rywalizacji dwóch cenionych artystów.

Wstęp wolny. Bezpłatne wejściówki do odbioru na pół godziny przed seansem. Jednej osobie przysługują 2 wejściówki.

Wystawy: Migracje – wystawa zbiorowa 4-21.09., 20.09. (czwartek), godz. 18.00 - finisaż Zaprezentowane na wystawie działa łączą różne kultury i światy we wspólny mianownik, jakim jest migracja. Będzie to połączenie różnych technik malarskich i graficznych, a także połączenie różnych dziedzin i stylów artystycznych. Artyści prezentujący swoje prace pochodzą z Polski, Czech, Litwy, Serbii, Ukrainy i Niemiec. Wstęp wolny

AKADEMICKIE CENTRUM KULTURY I SZTUKI „OD NOWA” ul. Gagarina 37a, tel. 56 611-22-66 www.odnowa.umk.pl Klub Od Nowa

Koncert XXXV Lat Chaosu: Vader, Marduk i goście 1.09. (sobota), godz. 19.00 Vader świętuje 25-lecie od wydania debiutanckiej płyty „The Ultimate Incantation”. Marduk - gość specjalny. Synonim black metalu, prawie 30 lat na scenie i ani chwili spadku formy. Zespół będzie promował swoją płytę „Viktoria”. Gośćmi na trasie będą polscy blackmetalowcy z Arkony, oraz Insidius, który będzie promował swój nowy album „Infamia”.

Bilety: 70 zł - przedsprzedaż w systemach Eventim i Ticketmaster, 80 zł - w dniu koncertu

Galeria Dworzec Zachodni

Dyplom Justyny Jaworskiej - ALC – Artistic Language Code 3.09 (poniedziałek), godz. 20.00, do 13.09.

Artistic Language Code (ALC) to wymyślony przez Justynę Jaworską kod, będący systemem rysunkowych znaków, za pomocą których notować można słowa. ALC bazuje na strukturze tradycyjnej klawiatury telefonu komórkowego, opartej na słowniku T9. Gdy zapisujemy przy jej użyciu tekst i wybieramy klawisze z kolejnymi literami, wykonujemy przy tym ruch ręką, która rysuje niewidoczną linię. Wizualizujący ją znak stanowi zapis danego słowa w języku ALC. W skład wystawy wchodzą: Aplikacja ALC, Równoległy świat ALC, Gazeta – faktyczny stan manipulacji, Tłumaczenie Pisma Świętego na język Artistic Language Code. Obrona dyplomu odbędzie się 13.09. o godzinie 10.00.

Czterdziesty wrzesień znowu nasz...

14.09. (piątek), godz. 19.00, do 12.10.

Wernisaż wystawy absolwentów Wydziału Sztuk Pięknych UMK z rocznika 1974-1978. Dojrzała już młodość, którą, jak mniemamy, czytelnie odsłania wystawa absolwentów Wydziału Sztuk Pięknych UMK z roku 1978, wydaje się nam szczególnie zajmująca. Znamy bowiem nasze wzajemne talenty już od czterdziestu lat, ale rozrzuceni po świecie z upływem czasu straciliśmy wgląd w życie uczelnianych przyjaciół. Z tym większą satysfakcją odkrywamy, że mimo odmiennych losów nadal łączy nas wyniesiony ze studiów kult dla sztuki tworzenia. Oddajemy pod osąd nasze dzisiejsze kreatywne oblicza, licząc na to, że skromność prezentacji spotka się z wyrozumiałością zwiedzających wystawę.

Wstęp wolny Galerie czynne: Poniedziałek-piątek w godz. 10.00-17.00, w dniu wernisażu godz. 19.00-22.00

CENTRUM NOWOCZESNOŚCI „MŁYN WIEDZY” ul. Władysława Łokietka 5, tel. 56 690-49-90 mlynwiedzy.org.pl Wystawy: O obrotach, Rzeka, przeŻYCIE, przeBUDOWA, Idee, Kalejdoskop - przewrotne oko, Poruszyć wyobraźnię, Panoramy żaglowców, Statek piracki na wystawie Rzeka, To ja! Matematyka, Beyond the Lab Centrum czynne: wtorek-piątek: godz. 9.00-15.00 (tury zwiedzania w godz. 9.00-12.00 i 12.00-15.00), sobota-niedziela: godz. 11.00-17.00 (bez tur zwiedzania)

Bilety: Zwiedzanie wystaw: 18 zł, ulgowy 13 zł, rodzinny 38 zł, grupowy 12 zł (grupa min. 10 osobowa) Warsztaty: 15 zł, ulgowy 13 zł, rodzinny 34 zł, grupowy 12 zł (grupa min. 10 osobowa) ścieżka tematyczna: 13 zł (grupa 10-40 os.)

Warsztaty dla przedszkoli: 17 zł (grupa 20-30 os.)

Zajęcia w pracowniach biologicznej/fizycznej: 14 zł/60 min + 17 zł/120 min. (grupa 20-36 os.)

Pracownia multimedialna (szkoły): 17 zł (grupa 20-30 os.)

Zwiedzanie z przewodnikiem: 17 zł (grupa 10-30 os.)

Możliwość zwiedzania wystaw z przewodnikiem. W ramach jednej tury mogą być oprowadzone 4 grupy po max. 15 osób. Bilet na zwiedzanie z przewodnikiem: grupowy 17 zł CNMW honoruje Toruńską Kartę Seniora. Bilet na zwiedzanie wystaw: 10 zł

Wydarzenia: 3. Międzynarodowa Konferencja Stratosferyczna „Near Space” 22.09. (sobota) Konferencja i warsztaty dla uczniów, studentów, nauczycieli oraz sympatyków tematyki związanej z eksploracją stratosfery. Near Space to przestrzeń gdzie nadal niewiele osób może bywać. To piloci odrzutowców wojskowych, astronauci. Polski program Near Space zapoczątkowany w 2005 roku rozwija się bardzo dynamicznie. Każdego roku odnotowujemy kilka startów balonów stratosferycznych oraz rakiet, które osiągają coraz wyższy pułap i gromadzą coraz więcej danych o otaczającym nam środowisku. Podczas konferencji ważnym punktem programu będzie promowanie nauki obywatelskiej w zakresie współuczestnictwa w kosmicznych projektach badawczych przez obywateli. W ramach konferencji zaplanowano warsztaty z udziałem przedstawicieli członków konsorcjum z państwa V4, starty misji stratosferycznych, mini piknik popularnonaukowy przed budynkiem CNMW. Udział w wydarzeniu jest bezpłatny. Językiem konferencji jest angielski.

Szczegóły: nearspace.pl Toruńska Noc Naukowców, 28.09. (piątek), godz. 18.00-24.00 Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy wraz z uczelniami z regionu zaprasza do odkrywania sekretów nauki. Przygotowany trzy tury nocnego zwiedzania interaktywnych wystaw Centrum. Gościem specjalnym wydarzenia będzie Wiktor Niedzicki, popularyzator nauki, autor programów telewizyjnych. Informacje na stronie www Warsztaty:

do 2.09. wakacyjna oferta warsztatów, 3-17.09. dostępne wyłącznie zwiedzanie interaktywnych wystaw Edukacyjna ścieżka zwiedzania na wystawie „Kalejdoskop” wtorek-piątek, godz. 9.00-12.00 i 12.00-15.00 Interaktywnej wystawie edukacyjnej „Kalejdoskop” towarzyszą ścieżki edukacyjne adresowane do uczniów szkoły podstawowej, gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych. Ścieżki umożliwiają pracę samodzielną, w małym zespole, pełną odkryć i poszukiwań zarazem.

Zajęcia dla przedszkoli wtorek-piątek, godz. 9.00-11.00 Dzieci uczestniczą w godzinnym warsztacie, a pozostały czas wykorzystują na zwiedzanie wystaw Centrum z przewodnikiem wtorki - Cyferkowe ABC (5-6 lat) środy - Mali architekci (5-6 lat) czwartki - Poznajemy pojazdy do wesołej jazdy (3-6 lat) piątki - Laboratorium przedszkolaka (5-6 lat) Warsztaty wtorek-czwartek, godz. 9.00-10.00 i 11.00-12.00 wtorki - Ptasie wiadomości (kl. 1-6 SP) środy - Planetarne ABC (kl. 1-6 SP) czwartki - Grasz w kolory? (kl. 4-8 SP, kl. 3 gim.)

Pracownia multimedialna wtorki, środy w godz. 9.00-12.00. Zajęcia są połączone ze zwiedzaniem interaktywnych wystaw wtorki - Świat algorytmów dla najmłodszych (kl. 1-3 SP) środy - Programowanie - prosta sprawa - Z micro:bit, to zabawa! (kl. 1-3, 4-6 SP) Pracownia biologiczna od wtorku do czwartku w godz. 9.00-10.00 i 11.00-12.00. W piątki w godz. 9.00-11.00

wtorki-czwartki - Rośliny od środka (kl. 4-8 SP, kl. 3 gim.) piątki - Właściwości białek i aminokwasów, Izolacja i rozdział elektroforetyczny genomowe DNA (kl. 7-8 SP, kl, 3 gim., szkoła ponadgim.)

Pracownia fizyczna wtorki w godz. 9.00-11.00, od środy do piątku w godz. 9.00-10.00 i 11.00-12.00 wtorki - Z notatnika doświadczalnika (kl. 7-8 SP, kl. 3 gim., szkoła ponad-gimnazjalna) środy-piątki - Termiczny szok (kl. 7-8 SP, kl. 3 gim.)

CENTRUM KULTURY „ZAMEK KRZYŻACKI” ul. Przedzamcze 3, tel. 56 621-08-89 www.ckzamek.torun.pl 11. Toruńskie Medievalia - Festyn z Turniejem Konnym 8.09. (sobota), godz. 11.00-16.00 Głównym celem tegorocznego przedsięwzięcia, z okazji 100. rocznicy odzyskania niepodległości, będzie przegląd wojska polskiego z różnych epok, od XIII w., przez XVII w., do okresu II wojny światowej. Rekonstruktorzy zaprezentują oręże i sposoby walki na przestrzeni dziejów. W większości będą to grupy rekonstrukcyjne piesze. Grupa przygotowująca Turniej Konny będzie odtwarzała uzbrojenie i sposoby walki konnej.

W fosie zamkowej wyrośnie obozowisko z namiotami, w którym przez cały dzień można będzie zobaczyć, jak walczyli żołnierze od XIII w. po czasy nowożytne. Chętni będą mogli m.in. zarówno przymierzyć zbroję - hełmy garnczkowe i kapaliny, kolczugi i przeszywanice, jak i mundur II Pułku Ułanów Wielkopolskich. Będą udostępnione zarówno stoiska z wyposażeniem do fechtunku, kramami rzemieślników prezentujących rzemiosło z okresu grunwaldzkiego, jak i stanowiska z XVII czy XX wieku - wyposażenie Husarza i punkt werbunkowy z roku 1939. Nie zabraknie też atrakcji dla dzieci, takich jak walka bezpieczną bronią w szkółce rycerskiej czy werbunek do wojska i musztra, szkoła fechtunku, nauka pisania gęsim piórem. Specjalnie dla młodszych widzów będą przeprowadzone nauki w dwóch częściach powtarzających się w ciągu dnia. Wstęp wolny Teatr Historyczny - Zdrada Wielkiego Mistrza, 15.09. (sob.), godz. 20.00 Wydarzenie opowie tajemniczą historię z dziejów braci rycerzy krzyżackich z zamku toruńskiego. Przedstawienie oparte na prawdziwych zdarzeniach, które zaczerpnięto ze źródeł historycznych.

Uczestnicy zostaną wprowadzeni w nastrój średniowiecznej epoki za pomocą niezwykłej aranżacji bazującej na świetle pochodni, kaganków, świec. Nie zabraknie walk rycerskich oraz efektów specjalnych. Scenaruiusz: Piotr Pietrucki Wstęp biletowany Komturia - II Potyczki Rodzinne, 22.09. (sobota), godz. 18.00 Turniej tematycznie związany z historią zakonu krzyżackiego oraz zamku krzyżackiego w Toruniu. W turnieju wezmą udział rodziny zakwalifikowane podczas I spotkania. Wstęp wolny 2. Święto ulicy Przedzamcze - Urodziny Zamku 28.09. (piątek), godz. 17.00-20.00 29.09. (sobota), godz. 14.00-17.00 W ramach obchodów Dni Dziedzictwa Narodowego. W programie: turnieje średniowieczne, pokazy rekonstrukcji historycznej, wystawy malarskie, koncerty zespołów MDK, bicie monety, zabawy plebejskie, pokazy sokolników. Wstęp wolny Dożynki na zamku – Dary natury – jarmark regionalny 28-30.09., godz. 10.00-18.00 Prezentacja stoisk wystawców regionalnych: artystów (rzeźbiarzy, malarzy, twórców rękodzieła) oraz producentów żywności regionalnej.

Wstęp wolny

D

DOMY KULTURY

DOM MUZ ul. Podmurna 1/3, tel. 56 621-05-81 www.dommuz.pl Galeria Muz

Lato – poplenerowa wystawa zbiorowa Fundacji Pinata i Muzeum Zachodniokaszubskiego w Bytowie, do 30.09.

Ośmiu artystów pochodzących z różnych regionów Polski, działających w rozmaitych obszarach sztuki, postanowiło pokazać efekty swoich letnich przygód plastycznych. Są to uczestnicy pleneru w kaszubskiej Zagrodzie Styp - Rekowskich w Płotowie. Uczestnicy: Wilga Badowska, Magdalena Chomiak, Małgorzata Czyż, Łucja Kopka, Weronika Marszelewska, Grzegorz Wawrzyńczak, Katarzyna Wendland, Alicja Wieczorek.

FotoGaleria

Wojciech Wesołowski - Moje cyfrowe plenery 13.09. (czwartek), godz. 18.00, do 13.10.

Wojciech Wesołowski - artysta fotograf, członek rzeczywisty Stowarzyszenia Twórców Fotoklub Rzeczypospolitej Polskiej, wiceprezes Zarządu Krajowego tego stowarzyszenia. Urodzony i mieszkający w Warszawie.

Fotografią zajmuje się od 1965 r. Przez wiele lat prowadził pracownię fotograficzną w Ognisku Pracy Pozaszkolnej oraz zajęcia z zakresu fotografii cyfrowej w Wyższej Szkole Fotografii i Studium Form Fotograficznych w Warszawie. Przez piętnaście lat opiekował się galerią fotografii Sage prezentując prace polskich artystów fotografów. Ma na swoim koncie wystawy indywidualne i udział w zbiorowych. Wystawa pokazuje wybrane fotografie z piętnastoletniego udziału we wspólnych spotkaniach fotografów z różnych regionów Polski oraz kolegów z zagranicy. Współpraca: Stowarzyszenie Twórców Fotoklub Rzeczypospolitej Polskiej Na wystawy wstęp wolny

Imprezy: Wędrująca ławeczka - plenerowe warsztaty rękodzieła 1.09. (sobota), godz. 10.00 Projekt odwołujący się do tradycji ławek, które stawiano przed domem jako zaproszenie do spotkania, ale i wspólnego działania. Tegoroczna edycja projektu adresowana jest do mieszkańców starówki, a jej tematem przewodnim jest street art. Ostatnie spotkanie dotyczyć będzie techniki zwanej „węzły Salomona”. Z jej pomocą wykonamy wielobarwną sieć, którą umieścimy przy Pomniku Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej w Toruniu, powszechnie nazywanym Kotwicą. Wstęp wolny Moja osobista Muza – warsztaty z okazji 15-lecia „Ikara” 8.09. (sobota), godz. 13.30-15.30 Warsztaty plastyczne, w czasie których zaprosimy uczestników do stworzenia uwspółcześnionego obrazu Muzy, która mogłaby być opiekunką każdego z gości, wspierającą jego/jej talenty i pasje artystyczne. Muzę będzie można stworzyć z gliny/masy kreatywnej lub w formie obrazkowej za pomocy pasteli i w technice akwareli lub kolażu. Zajęcia będą

odbywać się w czterech grupach warsztatowych, co pół godziny (każda grupa może liczyć maksymalnie 15 osób). Prowadzący: Joanna Łagan i Zbigniew Przybysz Wejściówki do odbioru od 4 września w Domu Muz przy ul. Podmurnej 1/3 i Punkcie Informacyjnym Urzędu Miasta, Wały Gen. Sikorskiego 8.

Współorganizator: Toruński Informator Kulturalno-Artystyczny „Ikar” Spotkanie autorskie z Małgorzatą Iwanowską-Ludwińską 20.09. (czwartek), godz. 18.00 Spotkanie poświęcone książce „Dziewczynka z bukietem”. To dziesiąta publikacja autorki, a zarazem cykl wierszy kujawskich będący w założeniu próbą przywołania klimatów z jej dzieciństwa spędzonego w lekarskim domu rodziców w ciechocińskim kurorcie lat 50. XX wieku. Wiersze te są literackim odpowiednikiem cyklu obrazów zaprezentowanych przez poetkę latem 2018 r. w Galerii Dworu Artusa na jubileuszowej wystawie 50-lecia jej drogi twórczej. Spotkanie poprowadzi Agata Piedziewicz. Wstęp wolny. Współorganizator: Wydawnictwo Adam Marszałek Wieczory rękodzieła – warsztaty otwarte, 26.09. (środa), godz. 17.30 Chciałbyś nauczyć się szydełkować lub robić na drutach, ale nie umiesz korzystać z tutoriali? A może rękodzieło to twoja pasja, ale brakuje ci osób, z którymi mógłbyś podzielić się doświadczeniem? Dołącz do pasjonatów rękodzieła na otwartych warsztatach. Wstęp wolny Spektakl Laboratorium Magdaleny Anny - Szelest 28.09. (piątek), godz. 19.00 Miłość to westchnienia, słowa, trzaski i szelesty, to tysiące dźwięków rozbrzmiewających wokół nas w uzupełnieniu gestów. Taka jest też historia Anny. W kilku scenach przyjrzymy się miłosnym uniesieniom, ale i bolesnym rozczarowaniom Anny zakochanej w Magdzie. Spektakl jest efektem warsztatów, prowadzonych metodą Laboratorium Ma(g)daleny stworzoną przez Barbarę Santos, w oparciu o metodę Teatru Uciśnionych. Wstęp wolny. Wydarzenie w ramach Queer Festu.

Projekt W-łącznik W-łącznik! bo naszym celem jest łączyć i włączać, budować więzi, odkrywać potencjał, aktywizować i wciągać do działania. Pierwszym etapem było przeprowadzenie diagnozy lokalnej i wyłonienie na drodze konkursowej oddolnych inicjatyw. W drugiej części programu zrealizowane zostaną zwycięskie projekty.

Ze starEGO MIASTA - Warsztaty plastyczne\10.09. (poniedziałek), godz. 16.30 - Część I Warsztaty dla dzieci i młodzieży (9-17 lat), podczas których wspólnie wykonamy projekty zaproszeń na kolejne działania plastyczne dla dorosłych mieszkańców starówki. Wstęp wolny 13 i 17.09. I grupa; 20 i 24.09. II grupa (czw. i pon.), godz. 16.30 Część II Dzieci i młodzież (9-17 lat) wspólnie z dorosłymi wykonają w różnych technikach plastycznych projekty plakatów i kartek pocztowych, które zainspirowane będą starym miastem i problemami, z jakimi borykają się jego mieszkańcy. Wspólnie zastanowimy się jak mogłyby wyglądać ulice i kamienice starówki. Wybrane projekty kartek zostaną zeskanowane, a następnie wydrukowane w formie profesjonalnych kartek pocztowych z pozdrowieniami z toruńskiej starówki. Projekty plakatów zostaną wydrukowane w dużych formatach i zaprezentowane na wystawie w Domu Muz, a następnie na słupach ogłoszeniowych w Toruniu. Wstęp wolny EtnoStarówka 14.09. (piątek), godz. 18.00 Warsztaty bębniarskie dla dorosłych Warsztaty poprowadzi dwoje artystów: senegalski muzyk z Londynu Modou Toure oraz basista Aron Blum. Ich elementem będzie wyjście

z instrumentami w przestrzeń miejską, żeby zintegrować lokalną społeczność z tym elementem kultury oraz indywidualnej ekspresji.

Wstęp wolny

15.09. (sob.), godz. 11.00 Warsztaty tańca i śpiewu afrykańskiego dla dzieci Nauka przez zabawę z artystą, który pokazuje elementy tradycyjnych tańców afrykańskich, śpiewa i jednocześnie zachęca dzieci do aktywnego udziału w warsztatach. Wstęp wolny 15.09. (sobota), godz. 17.00 Koncert EtnoStarówka Koncert pod pomnikiem Kopernika. Aron Blum oraz Modou Toure zagrają koncert wraz z osobami, które wcześniej brały udział w warsztatach Włączamy razem teatr!

17.09. (poniedziałek), godz. 18.00 – warsztaty otwierające projekt Projekt jest adresowany do miłośników teatru, w szczególności mieszkańców starówki, mniejszości ukraińskiej. Od 10.09. do 10.11. będziemy tworzyć spektakl teatralny przy wsparciu Domu Muz, we współpracy ze Szkołą Podstawową nr 5, Liceum Ogólnokształcącym nr 1, Fundacją Pomocy Samotnym Matkom w Toruniu. Prowadzący: Oxana Lytvynenko i Krystian Wieczyński Zgłoszenia: adresrazemteatr@gmail.com. Wstęp wolny

DOM MUZ ul. Poznańska 52, tel. 56 664-49-12 Świat widziany oczami dzieci, do 15.09.

Zapraszamy na wystawę podsumowującą rok pracy uczestników zajęć „Gry i zabawy plastyczne, ruchowe itp.” dla dzieci od 5 do 7 lat prowadzonych przez animatorkę kultury Joannę Łagan. Wystawie towarzyszą wybrane cytaty z wypowiedzi dzieci zapisywane podczas tych zajęć. Dzieci mają ciekawy okres słowotwórczy w swoim opowiadaniu świata, a czasem są to po prostu ich zabawne pomyłki słowne. Wstęp wolny Narodowe Czytanie „Przedwiośnia” Stefana Żeromskiego 8.09. (sobota), godz. 12.00 „W 2018 roku, w którym obchodzimy 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości, będziemy czytali o odradzającej się i odrodzonej Polsce” – zapowiedział prezydent Andrzej Duda. Do wspólnej lektury zaprasza dyrekcja i pracownicy Domu Muz. Spotkanie z gościnnym udziałem zespołu „Podgórski Walczyk” odbędzie się przed Domem Muz na ul. Poznańskiej 52 (w razie niepogody w Domu Muz). Wstęp wolny Otwarte warsztaty kreatywne dla szkół 10-14.09. (poniedziałek-piątek), godz. 10.00 Będziemy poznawali różnego rodzaju techniki plastyczne, którymi ozdobimy przyniesione przez uczestników surowce wtórne. Wstęp wolny Kolorowe koszulki, 10.09. (poniedziałek), godz. 17.00 Będziemy nadrukowywali na koszulkach przygotowane przez uczestników szablony, a następnie w sposób abstrakcyjny ozdobimy je dodatkowo farbami akrylowymi. Każdy z uczestników proszony jest o przyniesienie swojej własnej koszulki. Wstęp wolny Ważne numery - spektakl teatru Magmowcy 22.09. (sobota), godz. 11.00 Rozpoczęcie sezonu teatralnego dla dzieci. Wstęp 10 zł

DOM MUZ ul. Okólna 169, tel. (56) 654-84-56 Popołudnie z planszówkami, 5.09. (środa), godz. 15.30

Dwie godziny grania w gry planszowe, karciane i zręcznościowe dla dzieci. W programie gra w Duuuszki, Małpie figle, Jengę, Tik Tak Bum, Śpiące Królewny, Dobble i wiele innych. Na zakończenie poczęstunek. Wstęp wolny Warsztaty kulinarne dla dzieci, 10.09. (poniedziałek), godz. 16.00 Uczestnicy nauczą się przygotowywać zdrowe zapiekanki na bazie domowego sosu pomidorowego, sera i świeżych warzyw, które następnie upieką w piekarniku. Wstęp wolny Teatr – reaktywacja. Warsztaty dla dzieci (7-12 lat) 20.09. (czwartek), godz. 16.30 Zapraszamy młodszych sympatyków działań na scenie do udziału w warsztatach otwierających nowy sezon pracy z grupą teatralną w Domu Muz na Rudaku. Wstęp wolny Zapisy na zajęcia stałe, 17-30.09.

Dom Muz, ul. Podmurna 1/3 - zapisy: 56 621-05-81, sekretariat@dommuz.pl Międzypokoleniowa grupa teatralna - środy, godz. 16.00-17.30 / 30 zł Wieczory rękodzieła – środy, godz. 17.30-19.00 / 10 zł Nauka gry na gitarze – zajęcia indywidualne / 180 zł Warsztaty bębniarskie – zapisy Dom Muz, ul. Poznańska 52 - zapisy 56 66-44-912, poznanska@dommuz.pl Dla dzieci i młodzieży: Gry i zabawy plastyczno-ruchowe (5-7 lat) – poniedziałki, godz. 16.30-18.00 / 30 zł Zajęcia rytmiczno-umuzykalniające – czwartki, godz.16.00-16.45 (3-5 lat), godz.17.00-17.45 (5-7 lat) / 40 zł Warsztaty tańców tradycyjnych z Polski i Europy (6-9 lat) – czwartki, godz. 16.00-17.00 / 40 zł Warsztaty tańców tradycyjnych dla młodzieży - czwartki, godz. 17.00-18.00 / 40 zł Zajęcia plastyczne z Panem Zbyszkiem (7-13 lat) – wtorki, godz. 16.00-17.30 / 45 zł Pracownia ceramiczna (od 7 lat, od 3 lat z rodzicem) – środy, godz. 17.00-19.00 / 80 zł Spotkania ze sztuką (7-12 lat) – poniedziałki, godz. 16.00-17.00 / 40 zł Nauka gry na gitarze – zajęcia indywidualne / 180 zł Teatr Amorficzny (grupa młodsza) – wtorki, godz. 16.30-18.00 / 30 zł Teatr Amorfczny (licealiści, studenci) – wtorki, godz. 18.00-20.00 / 30 zł Dla dorosłych: Sekcja Treningu Kreatywności – czwartki, godz. 18.00-19.30 / 25 zł Zumba – poniedziałki, wtorek, czwartek godz. 19.30-20.30 Joga – środy, godz. 19.00-20.00 (25 zł warsztat / karnet 80 zł) Dom Muz, ul. Okólna 169 - zapisy: tel. 56 654-84-56, okolna@dommuz.pl Spotkania ze sztuką (7-12 lat) – wtorki, godz. 16.00-17.00 / 40 zł Zajęcia plastyczne z Panem Zbyszkiem (7-13 lat) – środy, godz. 16.00-17.30 / 45 zł Nauka gry na gitarze – zajęcia grupowe (12-18 lat) – środy, godz. 15.30-16.30 (grupa początkująca), godz. 18.00-19.00 (grupa zaawansowana) / 60 zł Warsztaty teatralne (7-13 lat) – czwartki, godz. 16.30-18.00 / 30 zł Opłaty miesięczne

MŁODZIEŻOWY DOM KULTURY ul. Przedzamcze 11/15, tel. 56 622-14-77 www.mdktorun.pl Zapisy na zajęcia

OGNISKO PRACY POZASZKOLNEJ DOM HARCERZA Rynek Staromiejski 7 tel. 56 622-39-50, www.domharcerza.torun.pl Szkicownik toruński, wrzesień-październik Wystawa uczestników pracowni plastycznej

B

Piernikowe Miasteczko, ul. Podmurna 62/68

Międzypokoleniowy Piknik, 15.09. (sobota), godz. 16.00 Mali, duzi, młodzi, starzy - w wolnej Polsce im się darzy. W programie m.in. karaoke - piosenki patriotyczne, warsztaty plastyczne, komputerowe, taneczne itd., recital R. Kuźmińskiego

WOJEWÓDZKI OŚRODEK ANIMACJI KULTURY ul. Szpitalna 8, tel. 56 652-27-55 www.woak.torun.pl Koncerty: Koncert z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości 23.09. (niedziela), godz. 18.00 Okolicznościowy koncert Chóru Męskiego Copernicus oraz Orkiestry Dętej WOAK, Chóru Męskiego Echo z Grudziądza i zaprzyjaźnionych śpiewaków oraz Michała Czaposkiego w repertuarze patriotycznym.

Miejsce: CKK Jordanki Wstęp wolny – obowiązują bezpłatne zaproszenia. Informacje na www.woak.torun.pl

Spotkania i wykłady: Wszystko z nami w porządku Borysa Nieśpielaka 19.09. (środa), godz. 17.00 Spotkanie filmoznawcze z cyklu W pierwszym rzędzie. Wstęp wolny Wprowadzenie do historii toruńskiej fotografii 26.09. (środa), godz. 17.00 Wykład Stanisława Jasińskiego z cyklu Historia fotografii. Wstęp wolny 60+ Kultura w Wojewódzkim Ośrodku Animacji Kultury 28.09. (piątek) Warsztaty twórcze dla kreatywnych seniorów.

W programie: Podróż za jeden uśmiech (prowadzi Alicja Usowicz, godz. 10.30-11.15), Historia w przedmiocie zaklęta (prowadzą Magdalena Jasińska i Agnieszka Zakrzewska, godz. 11.30-12.30, Opowieści obrazami (prowadzi Karolina Fordońska, godz. 12.30-14.00), Świat mediów społecznościowych (prowadzi Robert Marszałkowski, godz.

14.00-15.00) oraz Warsztaty fotografii cyfrowej (prowadzi Stanisław Jasiński, godz. 14.00-16.00).

Udział bezpłatny, zapisy do 21.09.

Warsztaty:

15-16.09. Pedagogika cyrku dziecięcego Cykl warsztatów dla animatorów (IV spotkanie – Psychologiczne uwarunkowania żonglerki oraz doskonalenie umiejętności żonglowania, zajęcia prowadzi Mirosław Urban), informacje na www 22.09. Serwis internetowy dziś i jutro Zajęcia prowadzi Dominik Pokornowski, cena 120 zł, zgłoszenia do 14.09., o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń 29.09. Małe formy teatralne w pracy z dzieckiem. Animacja (przedmiot, lalka teatralna) i budowanie konwencji.

Zajęcia prowadzi Barbara Rogalska, cena 70 zł, zgłoszenia do 21.09., o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń

Zajęcia edukacyjne:

28.09. (piątek), godz. 16.00-18.00 Konsultacje fotograficzne Indywidualne zajęcia warsztatowe dla osób amatorsko uprawiających fotografię artystyczną.

Konsultacje prowadzi Stanisław Jasiński, udział bezpłatny

BIBLIOTEKI

WOJEWÓDZKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA KSIĄŻNICA KOPERNIKAŃSKA ul. Słowackiego 8 www.ksiaznica.torun.pl Eliminacje do Mistrzostw Polski i Świata w grę Sabotażysta 1.09. (sobota), godz. 11.00-15.00 Polska edycja międzynarodowego hitu „Saboteur”. W tej grze przydaje się spryt i umiejętność strategicznego myślenia. Gracze wcielają się w postacie krasnali poszukujących złota. Ich plany próbuje pokrzyżować tajemniczy sabotażysta. W „Sabotażystę” może grać od 3 do 10 osób.

Zgłoszenia: www.mistrzostwa.sabotazysta.pl

Gramy w bilard indyjski, 3, 10, 17, 24. (poniedziałki), godz. 17.00-20.00 Połączenie bilardu, snookera i gry w… kapsle. W carrom można grać jeden na jeden lub w parach (debel). Wstęp wolny. We współpracy z Toruńskim Klubem Carrom Toruń Miasto Zabytków. Opowieść o patriotycznych pomnikach okresu międzywojennego, 26.09. (środa), godz. 18.00 Marcin Orłowski opowie o zapomnianych miejscach pamięci - patriotycznych pomnikach Torunia II Rzeczpospolitej. „Niespełna dwadzieścia lat Torunia w granicach niepodległej II Rzeczpospolitej zaowocowało ufundowaniem i ustawieniem w wielu miejscach pomników, które w okresie zaborów powstać nie mogły - mówi Katarzyna Kluczwajd, organizatorka prelekcji.

- Podkreślały one polskość Torunia i jego mieszkańców, upamiętniały wydarzenia dawne i najnowsze - ważne dla lokalnej społeczności. Początek II wojny światowej i hitlerowski terror większość z nich starł z powierzchni ziemi bezpowrotnie. Dziś czynione są starania o odbudowę niektórych, inne upamiętnienia zrealizowano w nowej, odmiennej od przedwojennej formie i w nowych lokalizacjach. Niestety, o wielu toruńskich pomnikach II Rzeczpospolitej całkowicie zapomniano.”

Spotkanie z Robertem Małeckim, 29.09. (sobota), godz. 16.00 Robert Małecki - politolog, filozof i dziennikarz, ale przede wszystkim miłośnik powieści sensacyjnych i thrillerów oraz czytnika ebooków. Autor toruńskiej trylogii kryminalnej „Najgorsze dopiero nadejdzie”, „Porzuć swój strach” i „Koszmary zasną ostatnie”. Fabułę najnowszej książki osadził w Chełmży. „Skaza” otwiera nowy cykl kryminalny z nowym bohaterem komisarzem policji Bernardem Grossem. Premiera: 5.09. Spotkanie w ramach imprezy Sobota w bibliotece dla toruńskich seniorów.

Sobota w bibliotece dla toruńskich seniorów 29.09. (sobota), godz. 11.00-18.00 Prelekcje popularnonaukowe, zwiedzanie magazynów, spotkanie z Robertem Małeckim, kiermasz książek „dojrzałych” i wiele innych atrakcji. Impreza w ramach ogólnopolskiej akcji „60+ Kultura”. W programie: 1. „Świat na mapach w czasie wielkich odkryć geograficznych” - zaprezentujemy oryginały i reprinty z XVI-XVIII wieku; 2. „Wynalazek Gutenberga i pierwsze książki drukowane”- pokażemy faksymile Biblii Gutenberga, omówimy ówczesną metodę drukowania; 3. „Od skryptora do introligatora” - zaprezentujemy bogato zdobione wydawnictwa faksymilowe średniowiecznych rękopisów oraz starych druków.

Pozostałe atrakcje: Zwiedzanie magazynów, na co dzień niedostępnych dla czytelników; „Jak napisać dobrą powieść?” - spotkanie z Robertem Małeckim; Konkurs w formie Koła Fortuny „Sto pytań na Stulecie Niepodległej”; Kiermasz Książek „Dojrzałych”; Stanowisko rękodzieła artystycznego Klubu „Supełek”; Prezentacja poezji członków Uniwersytetu Trzeciego Wieku; Warsztaty decoupage i papierowej wikliny; Wystawa prac sekcji plastycznej TUTW; Degustacja kawy. Wstęp wolny

Filia nr 1, ul. Jęczmienna 23, tel. 56 621-08-69

Katarzyna Tykałowska - Nie dla nich dach, 5-26.09. „Od zawsze pasjonowałam się sztuką, przede wszystkim rysunkiem, projektowaniem graficznym oraz fotografią - mówi Katarzyna Tykałowska.

- W fotografii lubię zwracać uwagę na ludzi, ich mimikę, zachowanie i prawdę. Fotografia to medium, które uwrażliwia nas na ludzi, których zwykle nie zauważamy - bezdomnych. Ukazuję ich codzienność tak bardzo różną od naszej. Mam nadzieję, że po obejrzeniu tych zdjęć przynajmniej część widzów spojrzy na osoby zmagające się z bezdomnością, z nieco innej perspektywy”. Katarzyna Tykałowska studiuje sztukę mediów i edukację wizualną na Wydziale Sztuk Pięknych UMK. Moje fascynacje. Wystawa malarstwa Marzenny Gruzy 17.09. (poniedziałek), godz. 17.00, do 19.10. „Maluję krótko - przyznaje artystka - dopiero od zakończenia pracy zawodowej. Wcześniej ograniczałam się raczej do rysunku. Jeśli chodzi o płótno, to brakowało mi odwagi. Impulsem do pierwszych prób był pobyt na Dolnym Śląsku i fascynacja zarówno tamtejszym krajobrazem jak i zabytkami. Obecnie malowanie stało się moim ulubionym zajęciem, któremu się oddaję w wolnym czasie. Na wystawie zaprezentuję 16 prac, są to głównie pejzaże Dolnego Śląska oraz martwa natura.”

Wstęp wolny

Filia nr 12, ul. Fałata 35, tel. 56 652-09-80

Zrób sobie piórnik, 6.09. (czwartek), godz. 16.30 Niezbędnym wyposażeniem każdego plecaka lub torby jest piórnik na szkolne przybory. Jaki będzie miał kształt i co w nim będziecie przechowywać, zależy tylko od Was. Zajęcia przygotowane przez panie z Klubu Kreatywnych „Katarzynki”. Wykorzystamy materiały dostępne w każdym domu.

Zrób sobie torbę z podkoszulka, 20.09. (czwartek), godz. 16.30 Lubicie niebanalne torby na zakupy? A może ktoś z Was marzy o torebce z frędzlami w stylu boho? Nic prostszego - wystarczy przyjść na zajęcia przygotowane przez panie z Klubu Kreatywnych „Katarzynki”.

Wstęp wolny. Więcej informacji: FB, kreatywne.katarzynki@onet.pl lub tel. do filii

Filia nr 16, ul. Raszei 1, tel. 56 610-67-59

Akademia Twórczych Pomysłów Akademia zaprasza dzieci w każdym wieku na warsztaty.

• 3 i 4.09., godz. 17.00 Kolorowe zawieszki - dzieci wykonają z pianki kreatywnej oraz kolorowej włóczki zawieszki do toreb i plecaków; • 10 i 11.09., godz. 17.00 Niecodzienne zwierzaki - pokażemy, jak z kolorowego papieru i kreatywnych drucików wykonać figurki zabawnych zwierzaków; • 17 i 18.09., godz. 17.00 Kolorowe figurki - nauczymy dzieci, jak przy użyciu masy solnej i porcelanowej wykonać figurki zwierząt i postaci z bajek;

• 24 i 25.09., godz. 17.00 Origami dla każdego - dzieci wykonają z papieru i koralika grę zręcznościową.

Wstęp wolny

Magia czółenka, igły i nitki, 3-28.09.

Klub Supełek działa przy Wojewódzkim Ośrodku Animacji Kultury. Cudeńka, które są ich dziełem, będzie można podziwiać na wystawie. „Supełkowicze” zaprezentują szeroki wybór serwet, bieżników, obrusów, kołnierzyków, dekoracji świątecznych oraz biżuterii z koronki czółenkowej. Nie zabraknie prac z koronki szydełkowej, haftów ludowych z różnych regionów Polski, a także cacek wykonanych technikami decoupage i pergemano. 26 i 27.09. w godz. 14.00-17.00 członkowie Klubu Supełek pokażą, jak wykonuje się frywolitki. Wstęp wolny Czwartki ze Scrabble’ami, 6, 13, 20, 27.09. (czwartki), godz. 17.00 Miejsce: Filia nr 16 Książnicy Kopernikańskiej, ul. Raszei 1 Lubisz grać w Scrabble? Zajrzyj do Mediateki przy ul. Raszei 1. Tutaj w każdy czwartek spotykają się miłośnicy gry w układanie słów. Zaczynamy zawsze o godz. 17. Początkującym wyjaśnimy zasady i oczywiście rozegramy turniej w Scrabble. Wstęp wolny Colorio w Mediatece, 22.09. (sobota), godz. 10.00 Colorio to gra, w której uczestnicy przesuwają białe kapsle, odkrywając i zakrywając kolorowe pola. Starają się zapamiętać kolory zakrywanych pól. Jeżeli gracz, zdejmując kapsel z planszy, odkryje piąte pole w tym samym kolorze, odpada z gry.

Informacje i zapisy : 56 619-67-59 lub lk1@ksiaznica.torun.pl

Kobiece Inspiracje, 29.09. (sobota), godz. 10.00 Dla pań w każdym wieku. Pokażemy, jak różne przedmioty ozdabiać techniką serwetkową. Przekonaj się, że decoupage wcale nie jest taki trudny. W czasie spotkania zapewniamy opiekę nad dziećmi.

Wstęp wolny

Ośrodek Czytelnictwa Chorych i Niepełnosprawnych ul. Szczytna 13 Odwiedzamy Skandynawię, 17.09. (poniedziałek), godz. 10.00 Prelekcja - dr Edward Świtalski W moim świecie: prace Mirosławy Weichert i Feliksa Gerca 20.09. (czwartek), godz. 10.00 Wystawa prac uczetników zajęć w Środowiskowym Domu Samopomocy „Pracownia Rozwijania Twórczości Osób Niepełnosprawnych” Katolickiego Stowarzyszenia Osób Niepełnosprawnych Diecezji Toruńskiej. „Mirosława Weichert jest ideałem delikatności i wdzięku kobiecego, a jej twórczość jest obrazem jej wnętrza - delikatna kolorystyka i cicha kreska, prawie milcząca, często ustępująca miejsca oddechom czystej płaszczyzny, aby za dużo nie powiedzieć. Ulubioną jej techniką jest tkanina - aplikacja, czyli pracownia pod opieką Agnieszki Pietrzak. Dobór kolorów i faktur tkanin do tematu są niepowtarzalne. Feliks Gerc jest przykładem męskiej siły, odwagi a czasem ułańskiej fantazji. Nieujarzmiony temperament i talent tworzą mieszankę, która daje często nieoczekiwane efekty. Jego prace to „chwistkowe szermiercze zawody” (Leon Chwistek - polski malarz, filozof, matematyk. Autor obrazu pt. Szermierka, 1920). Technika ceramiki rządzi się prawami, których nie wolno, czasem nie można lekceważyć. Dlatego też prace w ceramice trochę utrudniają ekspresję Feliksa, w związku z czym powstają takie dzieła jak Zesłanie Ducha Św. - poetyckie a zarazem syntetyczne i zdecydowane.”

M MUZEA

MUZEUM OKRĘGOWE Ratusz Staromiejski Rynek Staromiejski 1, tel. 56 660-56-12 www.muzeum.torun.pl Malarstwo i rzeźba polska od 1945 do 2010 roku w zbiorach Muzeum Okręgowego w Toruniu Galeria sztuki gotyckiej Dawny Toruń. Historia i rzemiosło artystyczne 1233-1793 Sala Mieszczańska z galerią portretu mieszczańskiego XVI-XVIII w.

Sala Królewska. Poczet królów polskich Galeria malarstwa polskiego od końca XVIII wieku do 1939 roku Skarb ze Skrwilna i Nieszawy Złotnictwo świeckie polskie i obce Mennice i monety toruńskie 1233/1238 – 1765

Wystawy czasowe: XL Międzynarodowe Spotkania Artystyczne dla Dzieci i Młodzieży „Moja Przygoda w Muzeum” 14.09.-11.11.

Głównym celem projektu jest uwrażliwianie młodych artystów na skarby dziedzictwa kulturowego – eksponaty muzealne, zabytkowe budynki, dzieła sztuki - oraz zachęcanie do rozwijania talentów artystycznych i wyrażania własnych przeżyć poprzez aktywność twórczą. Na finał przysyłane są prace z różnorodnych ośrodków w Polsce: z muzeów, szkół, domów kultury, ognisk artystycznych, ośrodków wychowawczych. Równocześnie napływają prace z różnych stron świata. Specjaliści wyłonili około 150 najlepszych dzieł. Prace te wezmą udział w wystawie. W tym roku nagrody w sześciu kategoriach zostaną wybrane w plebiscycie publiczności. Zagłosować będzie można na ekspozycji bądź drogą internetową.

Na stronie Muzeum www.muzeum.torun.pl. będzie udostępniona galeria.

Polskie lotniczki w Stuleciu, 14.09.-30.10.

W roku 100-lecia odzyskania Niepodległości przez Polskę, obchodzimy również taką samą rocznicę powstania Lotnictwa Polskiego, co stwarza okazję do zaprezentowania sylwetek polskich lotniczek i uczczenia Ich dorobku i pamięci.

Toruńskie wyroby cynowe od XVII do XIX wieku, 21.09. (piątek), godz.

17.00, do 14.01.

W zbiorach rzemiosła artystycznego Muzeum Okręgowego znajduje się pokaźna kolekcja wyrobów powstałych z cyny o ustalonej toruńskiej proweniencji. Najwięcej naczyń zachowało się z okresu od XVII do XIX w. Na kolekcję składają się różnorodne wyroby z jednej strony o bardzo prostej budowie i dekoracji z drugiej bardzo reprezentacyjne naczynia o bogatym ornamencie, jak np. wilkomy (9 sztuk). Prezentowany zbiór naczyń ukazuje charakterystyczne typy wyrobów konwisarskich. Dzięki tym obiektom możemy prześledzić bogactwo oraz różnorodność technik stosowanych w tym rzemiośle oraz dokumentują one także zmieniające się mody i trendy w wyposażeniu wnętrz mieszczańskich, cechowych a w mniejszym stopniu także sakralnych.

Wieża Ratuszowa

Ratusz Staromiejski w Toruniu – arcydzieło architektury europejskiej Bilety:

Sale ekspozycyjne - 13 zł normalny; 10 zł ulgowy Wieża - 13 zł normalny; 9 zł ulgowy Sale ekspozycyjne + wieża 21 zł normalny; 16 zł ulgowy

Muzeum Sztuki Dalekiego Wschodu w Kamienicy pod Gwiazdą, Rynek Staromiejski 35 Świat Orientu

Wystawy czasowe: Koto – złota era miecza japońskiego, do grudnia Bilety: 10 zł normalny; 7 zł ulgowy

Dom Mikołaja Kopernika, ul. Kopernika 15/17 Nowa, interaktywna wystawa stała, łącząca elementy tradycyjne z multimedialnymi. Wśród atrakcji znajdziemy hologramy, projekcje rozgwieżdżonego nieba, a także kino 4D. Zwiedzanie odbywa się w grupach maksymalnie 40-osobowych co 20 minut od godziny 10.00. Bilet jest ważny tylko na daną godzinę.

Opisy filmów:

Mikołaj Kopernik w Toruniu Toruńskie dzieje Mikołaja Kopernika i jego rodziny. Ukazane zostaną miejsca, w których żył i uczył się młody astronom oraz losy jego najbliższych.

Wszechświat Zrealizowany z wielkim rozmachem film prezentujący obecny stan wiedzy na temat Wszechświata i jego historii, począwszy od Wielkiego Wybuchu, na ostatnich badaniach Alberta Einsteina kończąc.

Mikołaj Kopernik – poprzednicy i następcy Historia badań kosmosu i wiedzy na temat astronomii z okresu przed i po przewrocie kopernikańskim. Zaprezentowane zostaną także sylwetki słynnych badaczy kosmosu.

Repertuar kina 4D (do końca września): 10.20, 12.20, 14.20, 16.20 Mikołaj Kopernik w Toruniu 11.00, 13.00, 15.00, 17.00 Wszechświat 11.40, 13.40, 15.40, 17.40 Mikołaj Kopernik – poprzednicy i następcy Bilety: interaktywna wystawa - normalny 13 zł, ulgowy 10 zł 1 film w technice 4D - normalny 15 zł, ulgowy 10 zł

Muzeum Historii Torunia w Domu Eskenów ul. Łazienna 16 Toruń i jego historia: Od pradziejów do współczesności Księga Toruń 3D – pokaz makiety historycznej Torunia

Wystawa czasowa: Helena i Otton Steinbornowie. Dobro Rzeczpospolitej – najwyższym prawem, 7.09. (piątek), godz. 17.00, do 18.11.

To wystawa prezentująca historię człowieka niezwykłego, Niemca z pochodzenia, a Polaka z wyboru, który całe swoje życie poświęcił Polsce i Toruniowi. To opowieść o wielkim patriocie, społeczniku, działaczu kulturalnym i naukowym, lekarzu. Otton Steinborn (1868-1936) był jednym z najaktywniejszych działaczy na rzecz odzyskania niepodległości przez Polskę, przez co wielokrotnie naraził się władzom pruskim.

W listopadzie 1918 r. Otton Steinborn został członkiem zarządu Polskiej Rady Ludowej. 18 stycznia 1920 r. powitał wkraczające do Torunia Wojsko Polskie z płk. Stanisławem Skrzyńskim na czele. Tego samego dnia

został pierwszym, komisarycznym burmistrzem Torunia, a funkcję tę pełnił do 9 lutego 1920 r. Jako lekarz przez wiele pracował z osobami chorymi, szczególnie dotkniętymi chorobami wenerycznymi. Edukacja tych osób i nawoływanie ich do leczenia doprowadziło do uratowania wielu istnień ludzkich. Wystawa jest także historią żony Ottona Steinborna – Heleny z domu Kawczyńskiej (1875-1952), która była spirytus movens w małżeństwie Steinbornów. Nie tylko wspierała męża we wszystkich działaniach, ale sama aktywnie brała uczestniczyła w życiu społecznym i kulturalnym miasta. Była artystką (amatorką), poetką, nauczycielką i podobnie jak mąż wielką patriotką, działaczką społeczną i niepodległościową. W czasie zaborów prowadziła nielegalne nauczanie języka polskiego, historii i polskiej literatury.

Imprezy: Warsztaty i zwiedzanie z okazji 15-lecia „Ikara” 8.09 (sobota) • godz. 11.00 warsztaty piernikowe i zwiedzanie ekspozycji w Muzeum Toruńskiego Piernika • w godzinach otwarcia placówki (10.00-18.00) zwiedzanie Muzeum Historii Torunia • w godzinach otwarcia placówki (10.00-18.00) Zwiedzanie nowej wystawy stałej w Dom Mikołaja Kopernika Bezpłatne wejściówki do odbioru od 4.09. w Punkcie Informacyjnym Urzędu Miasta, Wały gen. Sikorskiego 8 i kasie muzeum w Ratuszu Staromiejskim

Bilety: Sale ekspozycyjne - 10 zł normalny; 7zł ulgowy Film „Księga Toruń” 3D - 10 zł normalny; 6 zł ulgowy Sale ekspozycyjne + film 3D - „Księga Toruń” 15 zł normalny; 11 zł ulgowy

Europejskie Dni Dziedzictwa: III Toruńska Noc Muzealna 8.09. (sobota), godz. 18.00-22.00 Ratusz Staromiejski (Rynek Staromiejski 1) • godz. 18.30, 20.30 Polski strój narodowy – kostiumologiczne spotkanie dla rodzin • godz. 19.00, 21.00 Tryptyk Jacka Malczewskiego „Niewola, Wolność, Pokój” – prelekcja przy wystawie • godz. 19.30, 21.00 Wilnianie w Toruniu • godz. 19.30, 21.00 Konflikty narodowościowe i religijne w Toruniu w okresie nowożytnym Muzeum Historii Torunia (ul. Łazienna 16) • godz. 18.00, 19.00 Toruń w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku • godz. 18.30, 20.30 Helena i Otton Steinbornowie. Dobro Rzeczpospolitej – najwyższym prawem – prelekcja i oprowadzanie po wystawie • godz. 19.00, 21.00 Archeologia dla każdego – spotkanie przy wystawie „Toruń i jego historia”, cz. Prahistoria • godz. 20.00, 21.00 Wojenna rzeczywistość w okupowanym mieście (1939-1945) • godz. 20.30, 21.30 Toruńskie manifestacje – maj 1982

Muzeum Podróżników im. Tony’ego Halika ul. Franciszkańska 9/11 Pasja podróżowania

Wystawy czasowe: Przez lądy, morza, oceany… Podróże Tony’ego Halika, do 18.09.

Ernest Malinowski, konstruktor kolei w Andach Peruwiańskich – w dwusetną rocznicę urodzin 28.09. (piątek), godz. 17.00, do 18.11.

W roku 2018 przypada 200. rocznica urodzin Ernesta Malinowskiego, polskiego inżyniera, emigranta, honorowego obywatela Peru, konstruktora najwyżej do niedawna położonej linii kolejowej na świecie w Andach Peruwiańskich. Na wystawie zaprezentowane zostaną zabytkowe pocztówki z początku XX wieku z kolekcji J.E. Ambasadora Peru w Polsce Amb. Alberto Salas Barahona, znaczki peruwiańskie z prywatnych zbiorów profesora Marka Sitarza oraz współczesne fotografie kolei transandyjskiej autorstwa miłośnika kolejnictwa i podróżnika – Nikosa Kavoori. Wystawę dopełnią eksponaty z Peru: naczynia ceramiczne z okresu prekolumbijskiego, elementy ubioru mieszkańców Andów i przedmioty kultury materialnej pochodzące ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Toruniu i Muzeum Narodowego w Szczecinie.

Bilety: Sale ekspozycyjne 10 zł normalny; 7 zł ulgowy

Muzeum Toruńskiego Piernika, ul. Strumykowa 4 Ekspozycja prezentująca historię toruńskiego piernikarstwa, warsztaty wypieku pierników, biesiady piernikowe

Wystawa czasowa: Z serca fabryki…, do 1.06.2019 Bilety: Interaktywna wystawa 10 zł normalny; 7 zł ulgowy Warsztaty wypieku: 8 zł normalny; 6 zł ulgowy Interaktywna wystawa + warsztaty wypieku 13 zł normalny; 9 zł ulgowy

Wstęp wolny Wieża Ratusza Staromiejskiego (Rynek Staromiejski 1) Wstęp: bilet ulgowy 9 zł, bilet normalny 13 zł

Akcja Kultura 60+ 28.09. (piątek) • godz. 10.00 Obrazy drewnem malowane, prelekcja z pokazem, Ratusz Staromiejski • godz. 11.00 Warsztaty archeologiczne, budynek przy ul. Jakuba 20 a (do 15 os.)

• godz. 12.00 „Chińska rodzina” prelekcja, Kamienica pod Gwiazdą • godz. 12.00 Światowy Dzień Morza – „Zamorskie przyprawy i ich nie tylko piernikowe zastosowanie”, Muzeum Toruńskiego Piernika • godz. 13.00 oprowadzanie po wystawie „Toruńskie wyroby konwisarskie od XVI do XIX wieku ze znakami miasta, mistrza i jakości cyny”, Ratusz Staromiejski • godz. 14.00 prelekcja i oprowadzanie po wystawie „Helena i Otton Steinbornowie. Dobro Rzeczpospolitej – najwyższym prawem”, Muzeum Historii Torunia 29.09. (sobota) • godz. 10.00 oprowadzanie po nowej wystawie stałej w Domu Mikołaja Kopernika • godz. 10.15 Handel toruński w wiekach średnich. Spotkanie przy wystawie „Toruń i jego historia”, Muzeum Historii Torunia

• godz. 11.00 Historie zapisane w detalu, Ratusz Staromiejski • godz. 12.00 Dzień Kawy – „Duet doskonały: kawa i piernik”, Muzeum Toruńskiego Piernika • godz. 14.00 warsztaty wypieku piernika, Muzeum Toruńskiego Piernika • godz. 15.00 prelekcja nt. najstarszych znalezisk archeologicznych ze zbiorów MOT przy wystawie „Toruń i jego historia”, Muzeum Historii Torunia • godz. 16.00 Powojenny Toruń. Blaski i cienie dnia codziennego w okresie PRL-u. Pokaz fotografii z komentarzem, dyskusja, zwiedzanie wystawy, Muzeum Historii Torunia 30.09. (niedziela) • godz. 11.00 warsztaty kostiumologiczne, Ratusz Staromiejski • godz. 11.00 oprowadzanie po wystawie „Toruńskie wyroby konwisarskie od XVI do XIX wieku ze znakami miasta, mistrza i jakości cyny”, Ratusz Staromiejski • godz. 12.00 oprowadzanie po nowej wystawie stałej w Domu Mikołaja Kopernika • godz. 12.00 Dzień Chłopaka – „Męskie rzemiosło. O piernikach i piernikarzach”, Muzeum Toruńskiego Piernika • godz. 14.00 warsztaty wypieku piernika, Muzeum Toruńskiego Piernika Udział w wydarzeniu - bilety ulgowe do wszystkich oddziałów MOT

MUZEUM ETNOGRAFICZNE Wały Gen. W. Sikorskiego 19, tel. 56 622-80-91 www.etnomuzeum.pl Tajemnice codzienności. Kultura ludowa i jej pogranicza od Kujaw do Bałtyku (1850-1950) Salonik Prof. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej

Wystawy czasowe: Wileńskie kiermasze, jarmarki i odpusty. Fotografie Bolesławy i Edmunda Zdanowskich Wystawa blisko 250 fotografii fotografików wileńskich, uczniów Jana Bułhaka, których tematem prac było miasto, architektura, pejzaże, portrety. Na ekspozycji zobaczyć można zdjęcia reportażowe dotyczące wileńskich kiermaszów i jarmarków, organizowanych przy okazji świąt kościelnych – wszystkie wykonane w połowie lat 30. XX wieku. godziny otwarcia: wtorek-czwartek: 9.00-17.00, środa: 9.00-16.00, piątek-niedziela: 10.00-18.00 poniedziałek: nieczynne Parki Etnograficzne: Park Etnograficzny w centrum Torunia (godziny otwarcia j.w.)

Olenderski Park Etnograficzny w Wielkiej Nieszawce Godziny otwarcia: środa: 9.00-16.00, wtorek, czwartek-niedziela: 10.00-18.00 Bilety: www.etnomuzeum.pl/dla-zwiedzajacych. W każdą środę wstęp bezpłatny na ekspozycje stałe

Imprezy: Jarmark żywności ekologicznej 1.09. (sobota), godz. 10.00-14.00

Organizator: Kujawsko-Pomorskie Stowarzyszenie Producentów Ekologicznych EKOŁAN

Etnoigraszki z „Ikarem”, 8.09. (sobota), godz. 17.00 Z okazji 15. urodzin „Ikara” muzeum zaprasza rodziny z dziećmi, dorosłych i seniorów na specjalną urodzinową edycję Etnoigraszek -

międzypokoleniowych imprez umuzykalniających. Wspólnie pośpiewamy ludowe piosenki, zabawimy się w gry naszych pradziadków i zatańczymy do muzyki na żywo. Na skrzypcach zagra gość specjalny, uczennica wiejskich muzykantów Katarzyna Zedel. Warto też przynieść własne instrumenty: grzechotki i bębenki.

Prowadzenie: Marta Domachowska. Bezpłatne wejściówki do odbioru o 4.09. w kasie Muzeum i w Punkcie Informacyjnym Urzędu Miasta

Gdzie mój Jasio orze… 12.09. (środa), godz. 18.00 Wspólne śpiewanie pieśni ludowych. „Orka na ugorze”, wyglądać jak „chłop od kosy”, tłumaczyć jak „chłop krowie” – to powszechnie znane określenia, często utrwalające stereotypy związane z życiem dawnej wsi.

O tradycyjnych zajęciach chłopów wiele mówią pieśni ludu z różnych regionów Polski. Cykl Żywot pieśni, pieśni żywota pozwala odkryć niezwykłą wrażliwość i estetykę zachowane w repertuarze wsi a także – m.in. dzięki wykorzystaniu nagrań archiwalnych – śledzić losy coraz mniej dziś znanych pieśni oraz współczesne konteksty ich wykonywania. Do udziału nie są potrzebne zdolności ani wcześniejsze doświadczenia wokalne. Bilet: 1 zł/os.

Po sąsiedzku u Olendrów, 23.09. (niedziela), godz. 11.00-16.00 Tegoroczna tradycyjna muzealna impreza typu „żywy skansen” na pożegnanie lata po raz pierwszy odbędzie się w Olenderskim Parku Etnograficznym w Wielkiej Nieszawce. W programie: zwiedzanie z komentarzem muzealników, gra terenowa o tematyce olenderskiej, pokazy rzemieślnicze i zajęć domowych, scenki z życia dawnej osady olenderskiej w wykonaniu członków teatrów z Wielkiej Nieszawki: Janek Wędrowniczek i Humoreska, kiermasz regionalnych smakołyków i roślin ogrodowych, zajęcia i zabawy dla dzieci. Proponujemy dotrzeć: pieszo lub rowerami, komunikacją autobusową, samochodami; drogą wodną (rejsy organizuje Fundacja „Zamek Dybów i Gród Nieszawa” – www.dybow-nieszawa.org.pl/rejsy-wislane).

Miejsce: Olenderski Park Etnograficzny w Wielkiej Nieszawce. Bilety: 10 zł, ulgowy 5 zł, rodzinny (2+4) 20 zł

Esperanto - gra w przyjaźń, 27.09. (czwartek), godz. 12.00 77. spotkanie z cyklu Muzeum-panaceum tym razem oprócz seniorów zapraszamy także „kandydatów na seniorów” czyli osoby spoza grupy wiekowej 55+. Z okazji obchodzonego we wrześniu Europejskiego Dnia Języków będzie to spotkanie na temat esperanta jako swoistej gry umysłowej, w której wszyscy możemy być zwycięzcami, zdobywając przyjaciół na całym świecie. Jeśli po próbnej lekcji ta umysłowa gimnastyka spodoba się uczestnikom, to uruchomimy w Muzeum kurs esperanta dla początkujących.

Prowadzenie: Maria Pokrzywnicka. Bilet: 3 zł/os

EDUKACJA

Dla przedszkoli: Tradycja w małym paluszku Warsztaty dla grup przedszkolnych (dzieci powyżej 4 lat). W programie elementy kultury ludowej w zabawach i działaniach plastycznych, muzycznych lub parateatralnych. Podczas zajęć w czerwcu dzieci poznają ludowe zdobnictwo kujawskie oraz wykonają malowankę za pomocą gałganka.

Bilety: 9 zł/os. Jednorazowo grupa może liczyć do 25 os. Informacje i zapisy (z dwutygodniowym wyprzedzeniem): Dział Edukacji, tel. 56 622-89-43.

Dla szkół: W to mi graj!

Co słychać na wsi? Skąd się biorą rytm i melodia? Czy można grać bez instrumentów? Zajęcia umuzykalniające. Uczestnicy poszukują dźwięków i wątków muzycznych na wystawach, poznają tradycyjne piosenki i zabawy dziecięce, próbują gry na instrumentach ludowych. Wspólnie udowodnimy, że aby muzykować nie trzeba być profesjonalistą.

Upiecz się nam chlebie Zajęcia w Parku Etnograficznym. Uczestnicy poznają podstawowe rodzaje zbóż, tradycyjne sposoby pozyskiwania i obróbki ziarna oraz zwyczaje ludowe towarzyszące wypiekowi chleba, a także bajkę, przysłowia i zagadki z tym związane. Zajęcia kończy degustacja chleba. Co to jest siewka, cep i żarna? Z jakiej mąki pieczony był wiejski chleb? Dlaczego dzieży nie można było pożyczać?

W dawnej szkole wiejskiej Zajęcia na wystawie Tajemnice codzienności… w części zaaranżowanej na izbę szkolną. Uczestnicy poznają sytuację ucznia i nauczyciela w szkółce wiejskiej w czasach zaborów i w okresie międzywojennym, spróbują pisania piórem ze stalówką i atramentem, liczenia na liczydle, przymierzą ośle uszy.

Historia glinianego garnka Zajęcia w Parku Etnograficznym. Uczestnicy poznają tajniki rzemiosła garncarza, lepią ręcznie naczynia i toczą garnki na kole nożnym. Czy święci garnki lepią? Jak powstają statki z rybią łuską?

Co to są biskwity i siwaki?

Wyginaj śmiało wyobraźnię: pamiątka z jarmarku zajęcia na wystawie Wileńskie kiermasze, jarmarki i odpusty. Fotografie Bolesławy i Edmunda Zdanowskich. Dzięki prezentowanej kolekcji zdjęć przeniesiemy się w czasy, gdy aparat małoobrazkowy był świeżym wynalazkiem. Dowiemy się m.in. jak powstawały dawniej zdjęcia? Co to był negatyw a co to był pozytyw? Co można było kupić na jarmarcznych straganach przed wojną?

Kiedy sprzedawano „szmaty” a kiedy zioła i kwiaty? Dlaczego kupowano suszone żmije? W części warsztatowej uczniowie będą wykonywać album na zdjęcia.

Bilet: 5 zł/os. Jednorazowo grupa może liczyć do 25 os. Informacje i zapisy: Dział Edukacji, tel.

56 622-89-43

FUNDACJA ELŻBIETY ZAWACKIEJ ul. Podmurna 93, tel. 56 652-21-86 www.zawacka.pl Wystawy stałe: Minęło 100 lat... Kilka obrazów z życia gen. Elżbiety Zawackiej (1909-2009) Czynne: pon-pt, godz. 9.00-14.00. Bilety: dzieci i młodzież - 5 zł, dorośli - 10 zł

MUZEUM UNIWERSYTECKIE Collegium Maximum, plac Rapackiego 1 www.muzeum.umk.pl Sztuka polska w Wielkiej Brytanii Insygnia i portrety Rektorów UMK

Wystawa czasowa: Rivka Chwoles - siostra swojego brata: malarstwo, do 30.09.

Rivka Chwoles-Lichtenfeld miała życie tak bogate, że można odnieść wrażenie, iż miała ich kilka, jednak chyba nikt nie chciałby przeżyć tego co ona. I chociaż w 2015 roku, już jako ceniona artystka mieszkająca i tworząca w Izraelu, prezentowała w Wilnie, wespół z obrazami brata Rafaela Chwolesa (1913-2002), swoje najlepsze prace malarskie, to przecież robiła to w mieście, w którym zabito jej rodziców i siostry tylko dlatego, że byli Żydami.

Muzeum czynne: wtorek-piątek w godz. 10.00-16.00

MUZEUM DIECEZJALNE ul. Żeglarska 7, tel. 56 622-11-15 facebook.com/muzeumdiecezjalnetorun Wysokiej klasy artystycznej dzieła sztuki sakralnej od gotyckich po XIX-wieczne, stanowiące część dziedzictwa kulturowego Pomorza, w tym depozyty przechowywane do tej pory w Muzeum Diecezjalnym w Pelplinie. Są to, m.in. bogato zdobione gotyckie kielichy mszalne, monstrancja, rzeźby polichromowane oraz obrazy, z których najmłodszy to słynne dzieło Jerzego Kossaka „Cud nad Wisłą”. Ciekawy jest również sam budynek. Na jego ścianach znajdują się odrestaurowane fragmenty gotyckiej i renesansowej polichromii. Atrakcją dla zwiedzających są także elementy dawnego wystroju funkcjonalnego kamienicy, takie jak przeszklona winda umieszczona w gotyckim, okopconym przewodzie kominowym, zachowana gotycka umywalka czy bogato dekorowany drewniany strop.

Lekcje muzealne: wtorek-piątek, godz. 10.00-15.30 Diecezja toruńska - szkoła podstawowa, gimnazjum W herbach zaklęte - szkoła podstawowa Tajemnice kamienicy mieszczańskiej - gimnazjum, liceum Proszę, dziękuję, przepraszam – magiczne słowa dawniej, a dziś - szkoła podstawowa Czy but to atrybut? Czyli Święci odgadnięci! - szkoła podstawowa Maksymalna ilość uczniów to 25 osób, czas trwania – 60 min. Rezerwacja zajęć: osobiście lub telefonicznie (tel. 505-507-044) z tygodniowym wyprzedzeniem. Opłata: 2 zł od ucznia, opiekunowie - wstęp wolny

Prezentacja obrazu Jerzego Kossaka „Cud nad Wisłą” 8.09. (sobota), godz. 12.00 Szczegóły w dziale Inni organizatorzy – Europejskie Dni Dziedzictwa

ŻYWE MUZEUM PIERNIKA ul. Rabiańska 9, tel. 56 663-66-17 www.muzeumpiernika.pl Muzeum, w którym można samemu wykonać piernik: od zebrania składników, przez wyrabianie ciasta, wykrawanie formy, po włożenie do pieca na 50 zdrowasiek.

Bilety: 12 zł – dzieci i młodzież ucząca się, 17 – dorośli Czynne codziennie w godz. 10.00-18.00

MUZEUM ZABAWEK I BAJEK ul. Ducha Św. 12, tel. 500-891-079 www.muzeumzabawekibajek.pl Muzeum zabawek z XIX i pierwszych dekad XX wieku; oferujące nie tylko kolekcję lalek, misiów, wózków, kolejek, samochodów, klocków, gier planszowych i innych zabawek, ale również wystawę starych fotografii dokumentujących szczęśliwe dzieciństwo z minionych lat, projekcję starych bajek na dawnych projektorach oraz warsztaty artystyczne i literackie dla dzieci i młodzieży inspirowane prezentowaną kolekcją.

Muzeum czynne codziennie w godz. 10.00 -17.00

GWIEZDNE MUZEUM TORUŃ Rynek Nowomiejski 13, tel. 691-461-314 Najobszerniejsza, unikatowa kolekcja eksponatów związanych z „Gwiezdnymi wojnami” w Polsce.

Gościom oferujemy przygodę po całym uniwersum Star Wars. Dajemy możliwość obcowania ze światem z odległej galaktyki oraz spotkania najsłynniejszych bohaterów kosmicznej sagi tj. Lord Vader, Mistrz Yoda, R2-D2, C-3PO oraz wielu wielu innych. Odwiedzających czeka profesjonalne oprowadzanie oraz możliwość wykonania niezapomnianych fotografii z naszymi eksponatami oraz gadżetami. Zwiedzającym towarzyszy oryginalna, filmowa ścieżka dźwiękowa. Najmłodszym oferujemy warsztaty plastyczne i manualne. Organizujemy również wydarzenia okolicznościowe: urodziny, imieniny a także eventy dla miłośników Gwiezdnych Wojen.

Bilety: dzieci i osoby uczące się 5 zł, dorośli 10 zł. Czynne codziennie w godz. 11.00-19.00

MUZEUM PIŚMIENNICTWA I DRUKARSTWA ul. Szkolna 31, 87-122 Grębocin k. Torunia, tel. 56 674-92-00 www.muzeum.grebocin.pl Muzeum czynne: pon.-pt. godz. 8.00-16.00 Warsztaty muzealne - zabawa z papierem i drukiem Poziom warsztatów dostosowany jest do wieku uczestników. Grupy zorganizowane - do 60 osób, indywidualni zwiedzający. Czas trwania – 1-1,5 godz. Cena - 16 zł/os., w soboty 18 zł/os. Wiek 3-103 lat. Rezerwacja: tel. 56 674-92-00, edukacja@grebocin.pl

S

GALERIE

CENTRUM SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ „ ZNAKI CZASU” Wały gen. Sikorskiego 13, tel. 56 610-97-18 www.csw.torun.pl Zdzisław Sosnowski - Mój czas, do 30.09.

Druga ekspozycja prezentująca polskich artystów tworzących poza granicami kraju. Zdzisław Sosnowski jest twórcą intermedialnym, zajmującym się wieloma dziedzinami sztuki: od malarstwa i fotografii, przez film, na muzyce i grafice komputerowej kończąc. W 1982 roku wyjechał do Francji, gdzie obecnie mieszka i pracuje.

Eimutis Markūnas - Wiatr czasu, do 7.10.

Najbardziej ekscytujące instalacje, malarstwo grafitowe, rysunki i wideo artysty z ostatnich 14 lat jego działalności. Jego prace często zgłębiają nastrój egzystencjalnego wygnania, który otacza artystę.

Marek Czarnecki, Jadwiga Elżbieta Czarnecka - Kształt wody.

Kujawsko-Pomorskie panoramy Wisły, do 16.09.

202 kilometry rzeki, 35 dni zdjęciowych, ponad 30 godzin lotów powietrznych z dronem. Artyści kilkukrotnie przemierzyli samochodem i pieszo tereny wzdłuż Wisły, wykonując setki zdjęć panoramicznych przyrody i architektury miast nad nią leżących. Woda, powietrze, ziemia – energie żywiołów i piękno przyrody uchwycone w cyklu 30 fotografii panoramicznych.

Dzieciństwo - Childhood, do 14.10.

Wybór współczesnych fotografii i wideo autorstwa grupy międzynarodowych artystów skupionych na temacie dzieciństwa. Wizerunki dzieci są pozornie urocze, gdy jednak przyjrzymy się im bliżej, dostrzegamy w nich pewne cechy, z których wyłania się niepokojący obraz przyszłości człowieka. Współczesne podejście do najmłodszego pokolenia przyniesie w przyszłości oczywiste konsekwencje moralne, społeczne i polityczne.

40 artystów na 40-lecie, 7.09. (piątek), godz. 19.00, do 21.10.

Z okazji 40-lecia współpracy partnerskiej miast Getyngi i Torunia, zaprezentujemy prace czterdziestu artystów, którzy związani są z siedmioma galeriami działającymi w Getyndze.

Aleksandra Kalisz - Un/covered – Od/kryta 28.09. (piątek), godz. 19.00, do 28.10.

Oprowadzanie z artystką po wystawie: 29.09., godz. 12.00. Spotkanie z audiodeskrypcją dla osób niewidomych i niedowidzących z udziałem artystki: 29.09. godz. 13.00 – zapisy: renata.sargalska@csw.torun.pl Wystawa prezentująca dwa cykle malarskie Aleksandry Kalisz: „Nić kobiecości” i Akt wzoru”. W swoim malarstwie artystka skupia się na kobiecym akcie przeplatającym się z ornamentami. Zatraca modelki w tkaninach i stara się sprawić, żeby widz zanurzył się w grę tkanin i ciał. godziny otwarcia: wtorek-czw., godz. 10.00-18.00, piątek, godz. 10.00-20.00, sob.-niedziela, godz. 12.00-18.00 Bilety: na jedną wystawę: normalny 8 zł, ulgowy 5 zł rodzinny na wszystkie wystawy 20 zł na wszystkie wystawy oprócz wystaw specjalnych/komercyjnych: normalny 12 zł, ulgowy 8 zł na jedną wystawę specjalną / komercyjną: normalny 12 zł, ulgowy 8 zł na dwie wystawy specjalne / komercyjne: normalny 20 zł, ulgowy 14 zł

Wydarzenia: Oprowadzanie z przewodnikiem po aktualnych wystawach 6.09. (czwartek), godz. 16.30 Zbiórka przy recepcji, wstęp: 1 zł, bez zapisów.

Oprowadzanie z artystką Aleksandrą Kalisz po wystawie „Un/covered – Od/kryta”, 29.09. (sobota), godz. 12.00 Wstęp: 1 zł, bez zapisów Spotkanie z audiodeskrypcją dla osób niewidomych i niedowidzących na wystawie Aleksandry Kalisz „Un/covered – Od/kryta” z udziałem artystki, 29.09. (sobota), godz. 13.00 Wstęp wolny, informacje i obowiązkowe zapisy: renata.sargalska@csw.torun.pl

Wydarzenia dla dzieci Wyprawa w głąb sztuki. Warsztaty rodzinne przy wystawie „Dzieciństwo” 15.09. (sobota), godz. 12.00 Inspirując się fotografiami z wystawy „Dzieciństwo”, stworzymy scenografie do zdjęć, których tematem będą wspomnienia z wakacji.

Prowadzenie: Dominika Lewandowicz, Dorota Sobolewska. Dla dzieci w wieku 6-12 lat wraz z opiekunami. Wstęp: 8 zł/os., zapisy: eduakcje@csw.torun.pl lub 56 610-97-16

Bajki z rzutnika, 29.09. (sobota), godz. 12.00 Seans i zabawy twórcze w Czytelni CSW. Zapisy: biblioteka@csw.torun.pl. Bilety: 8 zł / dziecko

Zmysłoteka Grupa I – wtorki, godz. 16.30–17.30, grupa II – środy, godz. 16.30–17.30 11.09., 12.09. Słoma, 18.09., 19.09. Zabawki, 25.09., 26.09. Rury

Zajęcia dla dzieci w wieku 2-7 lat wraz z opiekunami. Wstęp: 80 zł karnet na miesiąc (dziecko + rodzic/opiekun) lub 11 zł/os. na pojedyncze zajęcia (w miarę dostępności miejsc). Zapisy oraz szczegółowe informacje: zmysloteka@csw.torun.pl lub 56 610 97 18. Uwaga! Wrześniowy karnet obejmuje trzy spotkania + pierwsze spotkanie w październiku

Dzień na plus: warsztaty i wykłady dla seniorów Kino dla seniora, 12.09. (środa), godz. 12.00 Film „Whitney” (2018), reż. Kevin Macdonald, USA/Wielka Brytania.

Bilety: 10 zł

Spotkanie organizacyjne, 20.09. (czwartek), godz. 12.00 Podczas pierwszego po wakacjach spotkania zapoznamy obecnych i przyszłych uczestników cyklu „Dzień na plus” z nową ofertą edukacyjną na sezon 2018/2019. Wstęp wolny, bez zapisów

Centrum Literatury

FotoGRAFIA: Krótka historia panoramicznego oglądu świata, czyli skąd się wzięły panoramy w malarstwie i fotografii od XVIII w.

12.09. (środa), godz. 18.00 Nowy cykl spotkań dotyczący fotografii. Każde poświęcone będzie wybranemu problemowi związanemu z historią, teorią lub praktyką tego medium. Prowadzącymi będą artyści fotograficy, filozofowie, teoretycy i pasjonaci fotografii. Prowadzenie: Marek Czarnecki. Wstęp wolny Spotkanie psychoanalizy z picturebookiem, 19.09. (śr.), godz. 18.15 Kolejne spotkanie z Iwoną Chmielewską i Jolantą Liczkowską-Czakyrową. Tym razem inspiracją do rozmowy będzie książka Iwony Chmielewskiej „W kieszonce”. Wstęp wolny Spacery Tematyczne: Szkolne zagłębie na Bydgoskim Przedmieściu, 15.09. (sob.), godz. 12.00 Spacer szlakiem historycznych budynków szkolnych, których skupisko znajduje się na ul. Sienkiewicza i stąd rozpoczynamy nasz spacer (zbiórka przed budynkiem nr 5). Prowadzenie: Katarzyna Kluczwajd

Modernizm po toruńsku, 22.09. (sobota), godz. 12.00 Spacer śladami międzywojennego modernizmu toruńskiego. Dowiemy się, jak na przestrzeni niespełna dwudziestu lat zmieniał się krajobraz ówczesnej stolicy województwa pomorskiego. Poznamy różne zasady projektowania, przemiany stylistyczne i zróżnicowane odmiany architektury modernistycznej. Prowadzenie: Michał Pszczółkowski Noc okupacji, 29.09. (sobota), godz. 12.00 W czasie II wojny światowej toruńskie budynki zmieniły swoją funkcję, a ludność musiała podporządkować się nowej władzy. Spacer po okupacyjnym Toruniu będzie okazją do poznania siedzib instytucji hitlerowskich, siedziby Gestapo, więzienia itd., a także postaci, które odegrały ważną rolę w tamtym okresie. Prosimy o zabranie ze sobą dokumentu tożsamości (dowód lub legitymacja szkolna). Prowadzenie: Marcin Orłowski Bilet na jeden spacer: 1 zł. Zapisy: biblioteka@csw.torun.pl

Centrum Sztuki Filmowej

Wydarzenia: Kamera – start, cz. V. Podstawy sztuki operatorskiej 1.09. (sobota), godz. 12.00

Wstęp wolny, zgłoszenia prosimy przesyłać na adres: piotr.wasniewski@csw.torun.pl

Warsztaty z okazji 15-lecia Ikara: tworzenie filmów VR (360 stopni) 8.09. (sobota), godz. 12.30 Warsztaty tworzenia filmów w technologii 360 stopni w przestrzeni wystawienniczej CSW. Technologia pozwala realizować efektowne filmy sferyczne, sytuujące widza w samym środku akcji. Ich twórcami, ale i bohaterami staną się uczestnicy warsztatów. Wiek uczestników: 16+.

Bezpłatne wejściówki do odbioru od 4.09. w Punkcie informacyjnym Urzędu Miasta, Wały gen.

Sikorskiego 8 i kasie CSW

Projekt na warsztacie – spotkania z młodymi filmowcami: Marianna Korman, 8.09. (sobota), godz. 14.00 Prezentacja fragmentów filmu „Przechowalnia”, portretującego Niko Niakasa – aktora pochodzenia greckiego, znanego m.in. z wielu kreacji w Teatrze im. Wilama Horzycy w Toruniu. Wstęp wolny. Szczegóły na www Kino dla seniora, 12.09. (środa), godz. 12.00 Film „Whitney” (2018), reż. K. Macdonald, USA/Wielka Brytania. Bilety: 10 zł Spotkanie filozoficzne, 12.09. (środa), godz. 18.00 Przedpremierowy pokaz filmu „Tajemnice Silver Lake”, reż. David Robert Mitchell, USA. Bilety: 12/14 zł Kino Dzieci, 22–23.09. i 29–30.09. (sobota–niedziela). Bilety: 10 zł.

Szczegóły na www

Repertuar:

Dogman, reż. Matteo Garrone, Francja/Włochy, 2018 Mieszkańcy włoskiego miasteczka wiedzą, że Marcello, miejscowy psi fryzjer, nie skrzywdziłby nawet muchy. Z powodzeniem unika kłopotów, przynajmniej dopóki nie pojawia się Simone – trzęsący całą okolicą, wiecznie naćpany osiłek.

Fokstrot, reż. Samuel Maoz, Francja/Niemcy/Izrael, 2017 Pewnego dnia zwyczajne izraelskie małżeństwo zostaje zdruzgotane niespodziewaną wiadomością. U progu ich domu pojawiają się żandarmi i informują o śmierci ich syna Jonathana podczas służby na niemal opustoszałym posterunku wojskowym. Podczas gdy jego żona przeżywa żałobę w ciszy i spokoju, Michael wpada w spiralę gniewu.

Igielnik, reż. Deborah Haywood, Wielka Brytania, 2018 Lyn i Iona, zżyte ze sobą matka i córka, cieszą się na życie w nowym mieście. Lyn i Iona udają, że są szczęśliwe, ale dużo w tym pozorów.

Kler, reż. Wojciech Smarzowski, Polska, 2018 Przed kilkoma laty tragiczne wydarzenia połączyły losy trzech księży katolickich. Teraz, w każdą rocznicę katastrofy, z której cudem uszli z życiem, spotykają się, by uczcić fakt swojego ocalenia.

Letnia szkoła życia, reż. Laurent Cantet, Francja, 2017 Relacja między dojrzałą pisarką i nastolatkiem, którzy poznają się na prowadzonych przez nią warsztatach pisarskich. Chłopak, zafascynowany ideologią skrajnej prawicy, jednocześnie budzi jej niepokój i rozpala wyobraźnię. Rozgrywa się niebezpieczna gra z zaskakującymi zwrotami akcji.

Searching, reż. Aneesh Chaganty, USA, 2018 Tytułowe poszukiwanie to czynność, na której skupia się samotny ojciec, gdy pewnego dnia jego nastoletnia córka przestaje odpowiadać na SMS-y i telefony.

Tajemnice Silver Lake, reż. David Robert Mitchell, USA, 2018 33-letni Sam mieszka w Los Angeles. Z braku lepszych zajęć z pasją oddaje się zgłębianiu sekretów, jakich Hollywood kryje tysiące. Pewnego dnia jego piękna sąsiadka znika bez śladu. Aby ją odnaleźć, Sam wyrusza w pełną przygód podróż po Mieście Aniołów.

GALERIA SZTUKI WOZOWNIA ul. Rabiańska 20, wejście od ul. Ducha Św. 6 tel. 56 622-63-39, www.wozownia.pl Marta Frej - Żeńska końcówka, do 2.09.

Beata Szczepaniak – Ciężar rzeźby, do 2.09.

Martyna Kielesińska - Z zewnątrz wszystko wygląda trochę inaczej, do 2.09.

9. Międzynarodowe Triennale Grafiki „Kolor w grafice”: Hybryda 21.09. (piątek), godz. 18.00, do 28.10.

Triennale odbywa się w Galerii cyklicznie od połowy lat 80. Na przestrzeni kilku dekad jego kształt się zmieniał, jednak główny cel pozostał ten sam – wystawa ma prezentować wiodące tendencje w grafice warsztatowej. Tegoroczna edycja zatytułowana „Hybryda” konfrontować będzie różne doświadczenia w budowaniu obrazu na drodze wzbogacania języka grafiki środkami charakterystycznymi dla innych mediów. Istotnym elementem jest też szeroko rozumiane łączenie w jednej realizacji artystycznej różnych doświadczeń w budowaniu wizualnego przekazu, a także konfrontacja w jednym dziele różnych technik.

Galeria czynna: wtorek, godz. 12.00-20.00, środa-niedziela, godz. 11.00-18.00

Wydarzenia: 60+kultura – weekend seniora z kulturą 29-30.09. (sobota-niedziela), godz. 11.00-18.00 Galeria zaprasza osoby powyżej 60 roku życia do bezpłatnego zwiedzania wystawy Kolor w grafice: Hybryda (wstęp wolny za okazaniem dowodu tożsamości potwierdzającego wiek).

Oprowadzanie po wystawie 9. Międzynarodowego Triennale Grafiki „Kolor w grafice”: Hybryda, 30.09. (niedziela), godz. 12.00 Wstęp wolny

Edukacja:

Sztuka Prostoty Szuka: warsztaty artystyczne dla dzieci i młodzieży Dla grup zorganizowanych. Zajęcia swoją tematyką nawiązują do aktualnych wystaw. Warsztaty skierowane są do różnych grup wiekowych, a ich uczestnicy będą mogli doświadczyć całego bogactwa środków wyrazu, które można zaangażować do tworzenia współczesnej sztuki.

Zgłoszenia: tel. 56 622-63-39 lub info@wozownia.pl (kontakt: Natalia Cieślak). Wstęp na podstawie biletu do galerii – ulgowy 3 zł, grupowy 15 zł „Lekcja w galerii” – nowa propozycja edukacyjna Projekt skierowany do młodzieży ostatnich klas szkoły podstawowej oraz licealistów (13-18 lat).

Uczestnicy będą zaznajamiać się z językiem sztuki współczesnej i poznawać pojęcia charakterystyczne dla tej dyscypliny. Każde ze spotkań odbywa się na aktualnie prezentowanej ekspozycji, która stanowi punkt wyjścia do swobodnej wymiany spostrzeżeń między uczestnikami a prowadzącym. Swobodne obcowanie ze sztuką w przestrzeni galerii ma oswajać z nią młodzież i kształtować postawę świadomego odbiorcy. Dla nauczycieli spotkania te mogą stać się pomocą dydaktyczną oraz bezpośrednią inspiracją płynącą z kontaktu z żywą sztuką.

Zgłoszenia: tel. 56 622-63-39 lub laboratorium@wozownia.pl (kontakt: Joanna Gwiazda)

GALERIA ZPAP, ul. Ducha św. 8 Edgar Jerzy Pill - Mapy Kolorów, do 9.09.

Wystawa malarstwa z ćwierćwiecza twórczości autora, który w postabstrakcyjnej konwencji, podkręcanej dynamicznym decorum, dał upust swej nieposkromionej energii i kulturze artystycznej. Wystawa kilkudziesięciu dużych, średnich i małych obrazów o niezwykłej urodzie i intensywności, tworzy rodzaj - rozświetlonego światłem Galerii – przestrzennego, wielościennego, otwartego ikonostasu malarstwa.

Ogólnopolska wystawa poplenerowa Syros 2017 14.09. (piątek), godz. 18.00, 30.09.

Na wystawie przedstawione będą prace - głównie malarskie, inspirowane plenerami Syros – greckiej wyspy na Morzu Egejskim, centrum administracyjnym Cykladów. Wernisaż stworzy okazję spotkania się z wieloma autorami dzieł oraz niezwykłą postacią księdza profesora Stanisława Głaza z Krakowa, wielkiego admiratora malarstwa i sługi ogólnopolskiego środowiska malarzy. Ksiądz Stanisław Głaz od 1992 roku organizuje ogólnopolskie i zagraniczne - stacjonarne i mobilne plenery malarskie. Dla malarzy z Krakowa, Warszawy i wielu innych, polskich miast Ksiądz Stanisław zorganizował plenery m.in. w Bułgarii, Grecji, Gruzji, Hiszpanii, Indiach, na Kubie, w Meksyku, Nepalu, Rumunii, Tajlandii, Tybecie i na Ukrainie.

Linoryty ze Spisza, 7.09.-9.10.

Kolekcja powstała w oparciu o grafiki nadsyłane na organizowane przez galerię międzynarodowe konkursy plastyczne. Prezentowane na wystawie prace pochodzą z historycznego Spisza na Słowacji. Autorami linorytów są dzieci i młodzież, uczniowie szkół artystycznych, tak zwanych zakladnych umeleckich skol z Popradu, Kiezmaroku, Lewoczy, Białej Spiskiej i Spiskiego Stvrtoku. filia czynna: poniedziałek-piątek, godz. 8.00-16.00

AKADEMICKA PRZESTRZEŃ SZTUKI – U TEOLOGÓW Wydział Teologiczny UMK, ul. Gagarina 37 Tu trwa Obecność, do 30.09 Kuratorzy: Anna Szary, Mirosław Kocoł. Wystawa prezentuje prace podopiecznych Pracowni Rozwijania Twórczości Osób Niepełnosprawnych w Toruniu podejmujące tematykę religijną i patriotyczną. W tytule zacytowane zostały słowa z wiersza ks. Janusza Pasierba. Wystawa z okazji 100-lecia niepodległości Polski.

Galeria czynna codziennie oprócz niedziel w godz. od 8.00 do 20.00

Wstęp wolny. Galeria czynna codziennie w godz. 10.00-16.00. Wejście przez Muzeum Zabawek.

GALERIA I OŚRODEK PLASTYCZNEJ TWÓRCZOŚCI DZIECKA Rynek Nowomiejski 17, tel. 56 622-75-34 www.galeriadziecka.com Kopernikart-project, do 11.09.

Autorami są mieszkający na Białorusi polscy artyści Aleksander Bołdanow, Swiatosław Kałacz, Gieorgij Lapkin „Manussa” i Olga Szczerbińska.

To próba łączenia różnych gatunków sztuki wizualnej, synteza rozmaitych materiałów i sposobów interakcji z widzem. Inspiracją dla projektu było wydanie 475 lat temu dzieło Mikołaja Kopernika „O obrotach sfer niebieskich”. Współorganizatorem wystawy jest Kujawsko-Pomorski Odział Stowarzyszenia Wspólnota Polska.

Wystawa prac dzieci z Rumunii 14.09.-12.10.

Kolekcja prac dzieci i młodzieży pochodząca ze zbiorów własnych Galerii.

Znajdziemy w niej prace z największych miast w Rumunii, takich jak Bukareszt, Kluż-Napoka, Timisoara, Jassy, Konstanca, Braszów i wielu innych.

W przeważającej mierze jest to wystawa dziecięcych prac malarskich, ale nie zabrakło w niej także prac graficznych wykonanych przez starszych twórców.

Dominującą tematyką tych dzieł są sceny z życia codziennego, w których mocno widoczna jest obserwacja z natury, przewijające się motywy architektoniczne, roślinne i ludowe a spajającym je elementem jest człowiek. galeria czynna: poniedziałek – piątek, godz. 8.00-18.00, sobota, godz. 10.00-14.00

Filia przy ul Kościuszki 41/47

A może nad morze?, do 4.09.

Prezentacja dziecięcych prac plastycznych poświęconych letniemu wypoczynkowi nad morzem. Swoje kompozycje malarskie, rysunkowe i graficzne prezentują młodzi twórcy z ponad dwudziestu krajów, między innymi Korei, Sri lanki, Indii, Turcji, Portugalii i Grecji. Wszystkie pokazane na wystawie prace pochodzą ze zbiorów własnych Galerii.

GALERIA RUSZ Billboard przy Szosie Chełmińskiej i Bulwarze Sztuki przy CSW, tel. 604-967-852 www.galeriarusz.art.pl Galeria Rusz to grupa artystyczna (w składzie Joanna Górska i Rafał Góralski), która od 16 lat zajmuje się sztuką, którą można by uznać za artystyczną, alternatywną reklamę. Grupa wykorzystuje bilbordy, by „reklamować” wolne myślenie wśród szerokich rzesz społeczeństwa.

11. Międzynarodowy Festiwal Sztuki na Bilbordach Art Moves 7.09. (piątek), godz. 12.00 pl. Rapackiego – inauguracja, do 9.10.

Temat przewodni: „Kto rządzi naszym życiem: my sami, inni ludzie czy algorytmy?”. Jak zawsze na festiwalowe prezentacje złożą się prace wyłonione w konkursie oraz dzieła artystów zaproszonych przez organizatorów. W rywalizacji wzięły udział 1024 prace, przysłane przez 562 artystów z 76 krajów, m.in. z Rosji, USA, Chin, Macedonii, Azerbejdżanu, Wielkiej Brytanii i Iranu. Nagrodę główną przyznano siostrom z Tajwanu – Ying Hsiu, Chen i Hsiang Ying, Chen. Konkursowe bilbordy pokazane zostaną na pl. Rapackiego. Pozostałe zawisną na nośnikach reklamowych usytuowanych na przystankach komunikacji miejskiej. Artyści: Lakwena Maciver i Anthony Burrill z Wielkiej Brytanii, SpY i WRDBNR z Hiszpanii, Morley z USA oraz Wojciech Mazur z Polski. Nie zabraknie oczywiście prac gospodarzy – Galerii Rusz. Wstęp wolny

GALERIA AUTORSKA WOJCIECHA KOZIOŁA I JOANNY DĄBKIEWICZ-LUŚCIŃSKIEJ MALARSTWO I WITRAŻ ul. Rabiańska 24, tel. 507-195-703, 728-865-758 W galerii znajdują się obrazy, witraże współczesnych twórców oraz unikatowa sztuka użytkowa.

Cyklicznie odbywają się wystawy artystów z różnych zakątków Europy.

T TEATRY

TEATR IM. WILAMA HORZYCY pl. Teatralny 1, tel. 56 622-55-97 www.teatr.torun.pl Duża scena Natan Mędrzec, 14-16.09. (piątek-niedziela), godz. 19.00

„Natan mędrzec” Lessinga to opowieść ponadczasowa. Twórcy spektaklu wpisują ją we współczesny kontekst świata, w którym coraz bardziej widoczne są podziały i konflikty na tle religijnym. Dzieło Lessinga to opowieść o wierze ponad podziałami – religijnymi, rasowymi, politycznymi oraz o potrzebie tolerancji i uznaniu równości poglądów. Czy jednak życie w społeczeństwie wielokulturowym jest w ogóle możliwe? Czy może wielowyznaniowy zgodny świat to jedynie utopia? Napisany w XVIII wieku „Natan mędrzec” to tekst, którego potrzebujemy tu i teraz.

Bilety: 35 zł, ulgowy 25 zł, szkolny 20 zł

Tango 22-23.09. (sobota-niedziela), godz. 19.00 29.30.09. (sobota-niedziela), godz. 18.00

,,Tango” w reż. Piotra Ratajczaka to spektakl o konflikcie poglądów i systemów wartości. Artur dąży do zorganizowania świata wokół jasno określonych reguł. Eleonora i Stomil wierzą natomiast w nieograniczoną wolność jednostki, sztukę i eksperyment. A kim jest współczesny Edek i jak duży jest jego wpływ na polityczno-społeczny porządek?

Bilety: 35 zł, ulgowy 25 zł, szkolny 20 zł

Scena na Zapleczu W co się bawić?

8-9.09. (sobota-niedziela), godz. 19.00 11-14.09. (wtorek-piątek), godz. 19.00

Piosenki Wojciecha Młynarskiego nie starzeją się, są uniwersalne i wciąż aktualne. Na nowo spojrzeli na nie toruńscy aktorzy i muzycy. Akcja spektaklu toczy się podczas wieczorku zapoznawczego w nowo otwartym uzdrowisku. Nie jest to kolejny zwykły obiekt rekreacyjny, ale… uzdrowisko dusz, w którym podstawowym środkiem terapeutycznym są piosenki Wojciecha Młynarskiego. Bilety: 55 zł, ulgowy 45 zł

Bramy raju 21.09. (piątek), godz. 19.00 25-26.09. (wtorek-środa), godz. 19.00

Bohaterowie „Bram raju” Jerzego Andrzejewskiego, aby być blisko drugiej osoby, porzucają swoje rodziny i ruszają z misją wyzwolenia Ziemi Świętej z rąk muzułmańskich. Słynna krucjata dzieci z 1212 roku, wędrówka tysiąca dziewczyn i chłopców, dla niektórych w rzeczywistości okazuje się rozliczeniem z własnymi uczuciami. To historia o pięciu różnych obrazach miłości.

O wierze, nadziei i miłości, które potrafią zgubić, ale i dać wolę do walki, do wielkich czynów.

Nawet tych z góry skazanych na porażkę. Bilety: 30 zł, ulgowy 22 zł, szkolny 20 zł

Skrzywienie kręgosłupa, 30.09. (niedziela), godz. 19.00

Jesteśmy w poczekalni. Wypalamy papierosy, pijemy kolejną kawę, przeglądamy stos papierów… Z napięciem patrzymy na DRZWIDOSZEFA. Co nas za nimi czeka? Pochwała czy nagana?

Awans czy zwolnienie? Rośnie niepokój i poczucie zagrożenia. Rozpoczyna się gra o awans, w której wszystkie chwyty, nawet te najbardziej absurdalne, są dozwolone.

Bilety: 35 zł, ulgowy 25 zł, szkolny 20 zł

Foyer Pięć róż dla Jennifer 8-9.09. (sobota-niedziela), godz. 19.30 11.09. (wtorek), godz. 19.30

Akcja sztuki rozgrywa w mieszkaniu transwestyty Jennifer, która od trzech miesięcy czeka na telefon od Franca, inżyniera z Genui, którego poznała w jednym z nocnych lokali. Codziennie przygotowuje uroczystą kolację na jego przyjazd. Telefony na osiedlu uległy jednak dziwnej awarii i wszystkie połączenia kierowane są do Jennifer. Ciągłe pomyłki coraz bardziej wytrącają Jennifer z równowagi. Jej frustrację potęguje jeszcze bardziej, powtarzająca się co chwilę w radiu, informacja o maniaku mordującym transwestytów. Z godziny na godzinę niepokojąco

wzrasta liczba ofiar. Jej lęki wyostrzają się dramatycznie po pojawieniu się innego transwestyty, Anny. Życie Jennifer zawieszone jest między marzeniami a samotnością, między tym kim jest, a kim chciałaby być. „Pięć róż dla Jennifer” napisana lekko i zabawnie jest czarną komedią o poszukiwaniu przez człowieka własnej tożsamości. Bilety: 35 zł, ulgowy 25 zł, szkolny 20 zł

9 x John L. 18-19.09. (wtorek-środa), godz. 19.00

Autorski scenariusz i nowe aranżacje znanych piosenek Johna Lennona i The Beatles. Spektakl, będący konsekwencją czterdziestoletniej fascynacji jest dziewięciokrotną próbą odpowiedzi na pytanie o fenomen Lennona. Czy jego wizerunek, współcześnie masowo wykorzystywany przy produkcji T-shirtów i oranżady, nie jest przypadkiem wyidealizowanym wytworem naszej wyobraźni?

Czy kultowe okulary nie przysłoniły nam prawdy, sugerując „jedyną słuszną narrację” o radosnym, pokojowo nastawionym do świata hippisie? W spektaklu wypowiedzą się m.in. Królowa Elżbieta II, Yoko Ono i Julian Lennon. Bilety: 35 zł, ulgowy 25 zł, szkolny 20 zł

Józef i Maria, 25-27.09. (wtorek-czwartek), godz. 19.00

Zbliża się Wigilia. Dwoje obcych ludzi, sprzątaczka i stróż nocny, spotyka się w pustym centrum handlowym zamkniętym na czas Bożego Narodzenia. O czym rozmawiają? Co ich w życiu rozczarowało, co okazało się złudną nadzieją? „Józef i Maria” Petera Turriniego to poruszająca opowieść o samotności oraz gorzki wyrzut wobec kapitalistycznego świata, w którym nie dla wszystkich znajdzie się miejsce… Bilety: 35 zł, ulgowy 25 zł, szkolny 20 zł

Wejściówka Loża Kopernika, 21, 28.09. (piątki), godz. 21.00 Kabaret literacki. Program 3 : „Kuracja Horzycy”. Bilety: 50 zł Wydarzenia: Warsztaty teatralne „Nauka latania” z okazji 15-lecia „Ikara” I grupa godz. 15.00-16.30, II grupa 16.30-18.00 Podczas warsztatów będziemy uczyli się sztuki latania, czyli podążania za wewnętrznym głosem, który podpowiada nam, kim chcielibyśmy być i co chcielibyśmy osiągnąć. Wyciągniemy z plecaka marzenia, na których spełnianie najlepszy czas jest tu i teraz. W teatrze możemy być kim chcemy.

Dzięki twórczym działaniom będziemy rozwijać kreatywność oraz wzmacniać odwagę i poczucie własnej wartości. Teatr stanie się dla nas metodą budowania relacji z drugim człowiekiem oraz pogłębiania samoświadomości. Nie zabraknie technik improwizacyjnych, działań choreograficzno-ruchowych oraz pracy nad głosem. Jako dzieci mieliśmy marzenia, które jako dorośli zapominamy spełniać. Odważ się i leć wysoko! Wiek uczestników: 16+ Bezpłatne wejściówki do odbioru od 4.09. w Punkcie Informacyjnym Urzędu Miasta, Wały gen. Sikorskiego 8 i Biurze Obsługi Widzów w teatrze Czytanie fragmentów książki „Cholernie mocna miłość. Prawdziwa historia Stefena K. i Williego G.” Lutza van Dijka 24.09. (piątek), godz. 19.00 W ramach Queer Fest. Czytają aktorzy Teatru.

Bezpłatne wejściówki w Biurze Obsługi Widzów od 17.09.

Salon Poezji: Zbigniew Herbert, 30.09. (niedziela), godz. 12.00 Wiersze autora „Pana Cogito” czytać będzie Edyta Jungowska i aktorzy Teatru. Bezpłatne wejściówki w Biurze Obsługi Widzów od 24.09.

TEATR BAJ POMORSKI ul. Piernikarska 9, tel. 56 652-20-29 www.bajpomorski.art.pl Legendy toruńskie, 2.09. (niedziela), godz. 12.00 Bilety: 22 zł Literkowo, 8.09. (sobota), godz. 12.00, 14.00 Bilety: 22 zł Pan Lampa, 30.09. (niedziela), godz. 16.30 - premiera W pewnym starym domu, zwanym Domczyskiem, mieszkał Pan Lampa ze swoją przyjaciółką Piesą. Od kiedy głowa Lampy zaczęła świecić, w mieszkaniu zaczęli pojawiać się dziwni goście... Wśród nich pani Straszyńska,

Wydarzenia: Warsztaty z okazji 15-lecia „Ikara”, 8.09. (sobota) • godz. 12.00 spektakl „Literkowo” - bilet w cenie 11 zł (50% rabat dostępny na hasło „Kultura bardzo osobista”) • godz. 13.00-13.15, 13.15-13.30, 13.30-13.45 zwiedzanie teatru • godz. 13.45 warsztat dotyczący rodzajów lalek i technik lalkarskich • godz. 14.15 tort dla wszystkich uczestników

Bezpłatne wejściówki do odbioru od 4.09. w Punkcie Informacyjnym Urzędu Miasta, Wały gen. Sikorskiego 8 i Dziale Organizacji Widowisk w Baju Pomorskim

15-lecie „Ikara” i Narodowe Czytanie, 8.09. (sobota) • godz. 19.00 Koncert aktorów Baja Pomorskiego, podczas którego zabrzmią piosenki z pozytywnym przesłaniem. Na zakończenie wspólne odśpiewanie „Dezyderaty”. Teksty uczestnicy otrzymają od organizatorów • godz. 20.00 Narodowe Czytanie „Przedwiośnia” Stefana Żeromskiego w wykonaniu aktorów Baja Pomorskiego Fragmenty powieści, a także tekstów z Antologii Niepodległości Miejsce: Rynek Staromiejski (w razie niepogody Dwór Artusa) Wstęp wolny

KUJAWSKO-POMORSKI IMPRESARYJNY TEATR MUZYCZNY tel. 512-982-813, www.teatrmuzyczny.torun.pl Uwaga! Z powodu remontu siedziby spektakle i imprezy odbywają się w siedzibie Fundacji Tumult, Rynek Nowomiejski 28 Biuro obsługi widza i kasa: ul. Kopernika 4

Akompaniator, 1.09. (sobota), godz. 19.00 W rolach głównych Edyta Olszówka i Piotr Polk Bilety: 60 zł, 55 zł ulgowy, 55 zł grupowy

Jutro będzie za późno 6.09. (czwartek), godz. 12.00 i 19.00 Monodram muzyczny Bilety: 35 zł, 30 zł ulgowy, 30 zł grupowy

Grease 15.09. (sobota), godz. 19.00, 16.09. (niedziela), godz. 11.00 Spektakl uczniów I LO w Toruniu.

Bilety: 10 zł

Siła sióstr 17.09. (poniedziałek), godz. 19.00 18.09. (wtorek), godz. 19.00 Widowisko musicalowe Bilety: 40 zł, 35 zł grupowy

Siostry Parry, 27.09. (czwartek), godz. 19.00 Spektakl muzyczny Bilety: 40 zł, 35 zł ulgowy, 30 zł grupowy

P

uwielbiająca wzbudzać strach we wszystkich dzieciach; państwo Bałagańscy, którzy swój ład widzą w wielkim nieporządku; a także Wścieklak żywiący się złością i kłótnią. Każde z nich przychodzi ze swoją życiową prawdą, by razem z Lampą i Piesą przeżyć wspólnie „piękny kawałek dnia”. To właśnie w Domczysku wszyscy ci wyrzutkowie znajdują swoje miejsce…

PLANETARIUM

PLANETARIUM, ul. Franciszkańska 15/21, tel. 56 622-60-66 www.planetarium.torun.pl Cudowna podróż (dla dzieci)

Podstawowe gwiazdozbiory na niebie oraz związane z nimi greckie mity. Udajemy się także w podróż po Układzie Słonecznym, lądując na powierzchni Księżyca i Marsa. Pokazujemy dzieciom, jak wyglądają z bliska pierścienie Saturna oraz chmury na Jowiszu. Poznajemy Słońce jako jedną z gwiazd oraz sprawdzamy, czy w kosmosie można spotkać ufoludki... Wesoła i dynamiczna dla młodych widzów wieku 7-10 lat.

Makrokosmos

Wirtualna podróż do granic poznawalności Wszechświata, gdzie piękno i harmonia mieszają się z monstrualnymi zjawiskami. Niezwykłe animacje oparte na najnowszych badaniach ukazują Ziemię jako drobinę zawieszoną w wielowymiarowej przestrzeni. Startując z jej powierzchni, napotykamy sztuczne satelity, planety, gwiazdy, galaktyki, by w końcu ogarnąć Wszechświat w największej skali.

To także opowieść o poszerzaniu wyobraźni i wiedzy o Kosmosie. To dzięki Kopernikowi zrozumiano, że nasz świat jest tylko jedną z wielu planet, a granice Kosmosu sięgają znacznie dalej niż się wydawało.

Pozostałe seanse: dla dzieci „Astropies Łajka”, „Mój kumpel Niko”, a także popularnonaukowe „Meteoplanet”, „W poszukiwaniu życia”, „Wirująca Ziemia”, „Ziemia – planeta Kopernika” Godziny projekcji: od wtorku do piątku: 9.00, 10.00, 11.00, 12.00, 13.00, 14.00, 15.00; w soboty: 11.00, 12.00, 13.00, 14.00, 15.00, 16.00, 17.00, 18.00; w niedziele: 11.00, 12.00, 13.00, 14.00, 15.15, 16.30 Bilety: grupowy szkolny 10 zł, ulgowy 12 zł; normalny 14 zł z wersją w języku angielskim, niemieckim, hiszpańskim lub rosyjskim: 17 zł / 19 zł w weekendy i święta dla wszystkich bilet ulgowy

multimedialna wystawa interaktywna Baza MARS#17

Interaktywna przestrzeń zaaranżowana w formie bazy kosmicznej, gdzie odwiedzający niczym członkowie załogi będą mieli do wykonania określone czynności, niezbędne do tego, by przeżyć poza Ziemią i wykonać powierzone im zadania. Ich misją będzie nie tylko monitorowanie stanu Bazy, ale także usuwanie drobnych awarii, badanie próbek gruntu „Czerwonej Planety” czy właściwe gospodarowanie energią. Baza MARS#17 to nowoczesna i multimedialna przestrzeń, która nie tylko uczy, inspiruje, rozwija umiejętności i pobudza kreatywność, ale też zapewnia dobrą zabawę!

Godziny wejść: od wtorku do piątku: informacja o godzinach wejść dla osób indywidualnych w kasie biletowej; w soboty wejścia o godz. 11.15, 12.15, 13.15, 14.15, 15.15, 16.15, 17.15; w niedziele wejścia o godz. 11.15, 12.15, 13.15, 14.30, 15.45 Bilety: grupowy szkolny 8 zł, ulgowy 10 zł; normalny 12 zł w weekendy i święta dla wszystkich bilet ulgowy

wystawa interaktywna GEODIUM

Wystawa poświęcona Ziemi jako planecie. Jej centralnym elementem jest obracający się i odpowiednio oświetlony model kuli ziemskiej o średnicy 2,15 m. Dzięki grze świateł w łatwy sposób będzie można obserwować i przekonać się, dlaczego mamy cztery pory roku, a po dniu następuje noc. Interaktywne stanowiska poprzez samodzielne eksperymenty wyjaśniają m.in. pole magnetyczne, płyty litosferyczne i trzęsienia Ziemi, efekt Coriolisa, cyklon, lepkość cieczy, spłaszczenie planet, zorze polarne, a także start rakiety, konwekcję, czy źródła energii odnawialnej. Są tu też 2 stanowiska z kolekcją skał i minerałów. W czterech narożnikach wystawy przygotowano plastyczne instalacje pokazujące, jak na przestrzeni dziejów zmieniała się nasza planeta. Odwiedzający znajdą tam wybuchający wulkan, będący kolebką życia ocean, monumentalny lodowiec, czy wreszcie makietę cywilizacji człowieka.

Godziny wejść: od wtorku do piątku: informacja o godzinach wejść dla osób indywidualnych w kasie biletowej; w soboty wejścia o godz. 11.00, 12.00, 13.00, 14.00, 15.00, 16.00, 17.00; w niedziele wejścia o godz. 11.00, 12.00, 13.00, 14.00, 15.00 Bilety: grupowy szkolny 6 zł, ulgowy 8 zł; normalny 10 zł w weekendy i święta zapraszamy całe rodziny - dla wszystkich odwiedzających bilet ulgowy Uwaga! 3-14.09. Planetarium nieczynne

K KINA

CINEMA CITY Czerwona Droga 1-6, tel. 56 664-64-64 Toruń Plaza, ul. Broniewskiego 90 www.cinema-city.pl Zakonnica, premiera: 7.09.

horror, USA 2018, reżyseria: Corin Hardy, występują: Demián Bichir, Taissa Farmiga Ojciec Burke zostaje wysłany do Rzymu, aby zbadać przyczyny tajemniczej śmierci zakonnicy.

Gotti, premiera: 7.09.

biograficzny, dramat, kryminał, USA 2018 reżyseria: Kevin Connolly, występują: John Travolta, Spencer Rocco Lofranco Syn potężnego szefa mafii postanawia wycofać się z rodzinnego interesu.

Żona, premiera: 7.09.

dramat, Szwecja, USA 2017, reżyseria: Björn Runge, występują: Glenn Close, Jonathan Pryce Film zestawia historię pary z ich niezwykłą młodzieńczą pasją i ambicjami oraz portretem tych samych ludzi trzydzieści lat później. Z całym dorobkiem kompromisów, sekretów, zdrad, ale i niezwykłą wzajemną miłością.

Stateczek Eliasz, premiera: 7.09.

animacja, Norwegia 2017, reżyseria: Simen Alsvik, Will Ashurst Podczas wielkiego sztormu Eliasz odbiera sygnał wezwania na pomoc. Udaje mu się uratować zagrożony statek i w nagrodę zostaje zaproszony do pracy w Wielkim Porcie. Ale praca w nowym miejscu nie jest wcale taka prosta. Jednak Eliasz daje sobie radę. Pewnego wieczoru udaje mu się podsłuchać rozmowę przestępców, którzy nielegalnie wydobywają radioaktywny metal, który emituje fale elektromagnetyczne wpływające na pogodę. Eliasz musi zwrócić się o pomoc do swych starych przyjaciół aby zdemaskować przestępców.

Biały Kieł, premiera: 7.09.

animacja, przygodowy, Francja, Luksemburg, USA 2018, reżyseria: Alexandre Espigares Biały Kieł to rezolutny i bardzo nietypowy szczeniak – mieszanka psa i wilka. Niestety szczeniak gubi się i odłącza od rodziny. Z pomocą przychodzi mu wódz indiańskiego plemienia, który przygarnia go do swojej wioski. Pośród nowych przyjaciół, Biały Kieł szybko dorasta i uczy się współpracy z innymi psami i członkami wspólnoty.

Predator, premiera: 14.09.

akcja, sci-fi USA 2018, reżyseria: Shane Black, występują: Boyd Holbrook, Trevante Rhodes Widowiskowy film science fiction, który rewolucjonizuje serię o Predatorze. Tym razem spektakularne polowanie przenosi się z odległych zakątków kosmosu wprost na ulice niewielkiego miasteczka na amerykańskiej prowincji. Najgroźniejsi łowcy wszechświata są silniejsi, mądrzejsi i bardziej śmiercionośni niż kiedykolwiek wcześniej, ulegli bowiem modyfikacji genetycznej, wzbogacając się o DNA innych gatunków.

kartelu zabijają jej córeczkę i męża. Ranna Riley cudem uchodzi z życiem. Zabójcy zostają schwytani i postawieni przed sądem. Przekupiony sędzia puszcza ich jednak wolno. Mija 5 lat od tragedii, gdy policja znajduje ciała zamordowanych żołnierzy kartelu. Wszystko wskazuje na bezlitosną egzekucję.

Operation Finale, premiera: 14.09.

biograficzny, dramat, USA 2018, reżyseria: Chris Weitz, występują: Oscar Isaac, Ben Kingsley Słynny agent Mossadu rusza w pogoń za uciekającym nazistą Adolfem Eichmannem.

Tajemnice Silver Lake, premiera: 21.09.

kryminał, USA 2018 reżyseria: David Robert Mitchell, występują: Andrew Garfield, Riley Keough, Topher Grace Bezrobotny pożeracz popkultury z Los Angeles Sam, który chciałby zrobić coś sensownego, ale chwilowo poprzestaje na masturbacji i grze na Nintendo. Tajemnicze zniknięcie atrakcyjnej dziewczyny z sąsiedztwa obudzi jednak w młodzieńcu niezmordowanego Philipa Marlowe’a.

Kamerdyner, premiera: 21.09.

dramat historyczny, Polska 2018 reżyseria: Filip Bajon, występują: Sebastian Fabijański, Marianna Zydek Przez cztery dekady na ziemiach pomorskich łączą się losy Niemców, Polaków i Kaszubów.

Johnny English: Nokaut, premiera: 21.09.

komedia, szpiegowski Francja, USA, Wielka Brytania 2018 reżyseria: David Kerr, występują: Rowan Atkinson, Ben Miller Johnny English powraca! Nowa przygoda zaczyna się w momencie, w którym olbrzymi cyber-atak ujawnia wszystkich tajnych agentów Wielkiej Brytanii, a ich szef zapowiada, że to dopiero początek kłopotów. Tajne służby mogą teraz liczyć tylko na niego – Johnny’ego Englisha. Niedawno zdegradowany, prowadzi zajęcia w jednej ze szkół. To właśnie wtedy zostaje ponownie powołany na dawne stanowisko, by zdekonspirować przebiegłego hakera, który zagraża bezpieczeństwu państwa.

Zegar czarnoksiężnika, premiera: 21.09.

fantasy, przygodowy USA 2018, reżyseria: Eli Roth, występują: Jack Black, Cate Blanchett Nastoletni Lewis Barnavelt po śmierci rodziców trafia do położnej na odludziu posiadłości ekscentrycznego wuja Jonathana. Wkrótce po przybyciu chłopak odkrywa, że wuj praktykuje różne formy magii i eksploruje niebezpieczne obszary światów równoległych. Wszystko po to, by rozwikłać zagadkę zaginionego mistrza czarnej magii Isaaca Izarda.

Księżniczka i smok, premiera: 21.09.

animacja, dla dzieci, Rosja 2018, reżyseria: Marina Nefedova W przeddzień swoich siódmych urodzin Księżniczka Basia, która najbardziej na świecie uwielbiała czytać, sięgnęła po nową książkę, która okazała się zaczarowana. Kiedy dziewczynka ją otworzyła, spomiędzy kartek wyfrunęła chmara wielokolorowych motyli. Gdy Basia chciała złapać jednego z nich, w magiczny sposób przeniosła się do baśniowej krainy. Zachwycona urodą nowego miejsca, postanowiła zostać choć na chwilę.

Kler, premiera: 28.09.

obyczajowy, Polska 2018, reżyseria: Wojciech Smarzowski występują: Janusz Gajos, Arkadiusz Jakubik Przed kilkoma laty tragiczne wydarzenia połączyły losy trzech księży katolickich. Teraz, w każdą rocznicę katastrofy, z której cudem uszli z życiem, duchowni spotykają się, by uczcić fakt swojego ocalenia. Na co dzień układa im się bardzo różnie. Wkrótce historie trójki duchownych połączą się po raz kolejny, a wydarzenia, które będą mieć miejsce, nie pozostaną bez wpływu na życie każdego z nich.

Czarne bractwo. BlacKkKlansman, premiera: 14.09.

Korpo, premiera: 28.09.

Dogman, premiera: 14.09.

Searching, premiera: 28.09.

biograficzny, dramat, kryminał USA 2018 reżyseria: Spike Lee, występują: John David Washington, Adam Driver Dwóch detektywów przenika do struktur Ku Klux Klanu, aby uniemożliwić jej członkom przejęcie władzy w Colorado Springs. dramat, Francja, Włochy 2018 reżyseria: Matteo Garrone, występują: Marcello Fonte, Edoardo Pesce Marcello, lubiany przez całe miasteczko psi fryzjer, kochający ojciec i okazjonalny handlarz kokainą musi odgryźć się miejscowemu osiłkowi, który traktuje go jak marionetkę.

Juliusz, premiera: 14.09.

komedia Polska 2018 reżyseria: Aleksander Pietrzak, występują: Wojciech Mecwaldowski, Jan Peszek Tytułowym bohaterem jest uporządkowany nauczyciel plastyki, którego głównym problemem w życiu jest ojciec – nieustająco imprezujący artysta-malarz. Kiedy senior przeżyje drugi zawał serca, a mimo to odmówi zmiany stylu życia, Juliusz będzie musiał znaleźć sposób na to, by wpłynąć na jego zachowanie.

Smak zemsty. Peppermint, premiera: 14.09.

thriller, akcja, USA 2018, reżyseria: Pierre Morel, występują: Jennifer Garner, John Ortiz Riley North jest szczęśliwą matką i żoną. Do dnia, gdy zabójcy działający na zlecenie potężnego

horror, akcja, USA 2018, reżyseria: Joe Lynch, występują: Steven Yeun, Samara Weaving Szklane biurowce wypełnione pracownikami rozmaitych korporacji to wręcz idealne środowisko życia... dla mikrobów, bakterii i innych zabójczych wirusów. Zwłaszcza zaś dla tych, które sprawiają, że łagodni jak baranki pracownicy open space’ów stają się żądnymi krwi zabójcami. thriller USA 2018, reżyseria: Aneesh Chaganty, występują: John Cho, Debra Messing Tytułowe poszukiwanie to czynność, na której skupia się samotny ojciec, gdy pewnego dnia jego nastoletnia córka przestaje odpowiadać na SMS-y i telefony. Na szczęście zostawiła w domu laptop. Ojciec włamuje się więc na jej konto mailowe i profil na Facebooku, by wszelkimi dostępnymi sposobami dowiedzieć się jak najwięcej o dziewczynie.

Mała Stopa, premiera: 28.09.

animacja, USA 2018, reżyseria: Karey Kirkpatrick Bystry, młody Yeti znajduje coś, co według niego nie istnieje - człowieka. Wieści o tej Małej Stopie przynoszą mu sławę i wywołują poruszenie w społeczności prostych Yeti, rodząc pytania o to, co jeszcze można znaleźć w wielkim świecie otaczającym ich zaśnieżoną wioskę.

(Repertuar Kina Centrum w dziale Galerie – CSW, Kina Niebieski Kocyk w dziale Centra Kultury – Od Nowa)

C

KLUBY

BRANDO’S MUSIC ul. Żeglarska 25, tel. 605-052-184 Bolewski i Tubis, 5.09. (środa), godz. 20.00 Znamy ich z dokonań na polu elektroniki, alternatywy i jazzu w takich grupach jak L.Stadt, Fonovel, czy Tubis Trio. Tym razem unikalny projekt realizowany w duecie zaowocował albumem „Lunatyk”. Łodzianie stworzyli płytę będącą niespotykanym połączeniem świata songwritingu i improwizacji. „Lunatyk” to podróż opowiadająca o nadziei, miłości, wątpliwościach, przemijaniu i potrzebie usłyszenia własnego głosu w otaczającym świecie. Radosław Bolewski - wokal i perkusja, Maciej Tubis - fortepian i syntezatory Bilety: 30 zł przedsprzedaż, 40 zł w dniu koncertu

T TOS

TORUŃSKA ORKIESTRA SYMFONICZNA siedziba – Centrum Kulturalno-Kongresowe „Jordanki” al. Solidarności 1-3, tel. 56 622-88-05 www.tos.art.pl Międzynarodowy Festiwal „Nova Muzyka i Architektura” Gershwin i amerykańskie nastroje 1.09. (sobota), godz. 20.00 Dr Danny R. Kelley – fortepian, Leon P. Turner – baryton W programie: A. Copland – Old American Songs, N. Rorem – Flight for Heaven, G. Gershwin – Rhapsody in Blue, H.T. Burleigh – Motherless Child, Evrytime I Feel The Spirit, Lil David Play On Your Harp Miejsce: Ratusz Staromiejski. Bilety: 15 zł

KLUB NRD ul. Browarna 6, tel. 785-934-718 www.facebook.com/enerdeclub Gang Śródmieście, 20.09. (czwartek), godz. 20.00 Zespół Gang Śródmieście powstał w 2017 r. w Dzień Kobiet. Tworzą go: muzyczka i aktorka Karolina Czarnecka, basistka i wokalistka Magda Dubrowska oraz multiinstrumentalistka Nela Gzowska. Dziewczyny kontynuują tradycję kobiecego gangu, który grasował po Warszawie na początku XX w. W jego kodeksie zapisane było: bronić przed przemocą, wymierzać sprawiedliwość, walczyć o swoje prawa. Gang Śródmieście tworzy współczesne protestsongi na podstawie historii, które wysyłają mu w mailach kobiety, dzieląc się swoimi przeżyciami. W listopadzie 2017 ukazała się debiutancka płyta zatytułowana „Feminopolo”.

Bilety: 20, 30 zł

Hinol + PW - Mej Duszy Dziecko 21.09. (piątek), godz. 20.00 Koncert promujący album Mej Duszy Dziecko.

Bilety: 30-45 zł

Music Is The Weapon Fest On Tour Dwa dni koncertów kapel związanych z wydawnictwem Music Is The Weapon.

22.09. (sobota) Wulkan, Good Night Chicken, Godot. Kempa Lubiewski. After - Trzaski 23.09. (niedziela) Jesień, Królestwo, Katie Caulfield, Ugory Bilety: sobota 20 zł, niedziela 25 zł, karnet 40 zł

Porgy & Bess – historia miłości ponadczasowej 2.09. (niedziela), godz. 18.00 Finał Festiwalu – Koncert Marszałkowski Jolie Rocke Brown – sopran, Audra Scott, sopran, Leon P. Turner – bass-baryton, David Lee Brewer – tenor, Prairie View A&M University Concert Chorale (USA, Teksas) – chór, A.J. Taylor – dyrygent chóru, Mariusz Smolij – dyrygent, Toruńska Orkiestra Symfoniczna W programie: A. Hailstork – Four Spirituals, L. Bernstein – Tańce symfoniczne z West Side Story, G. Gershwin – Porgy & Bess (wersja koncertowa) Miejsce: CKK Jordanki. Bilety: 40 zł

Warsztaty z okazji 15-lecia „Ikara” 8.09. (sobota), godz. 10.30-11.30, 11.00-12.00 Możliwość zwiedzenia od kulis sali na Jordankach oraz spotkanie z muzyką klasyczną, dzięki któremu przekonamy się, że może ona być nam bliska i zrozumiała. Dla dzieci z opiekunami.

Bezpłatne wejściówki do odbioru od 4.09. w Punkcie Informacyjnym Urzędu Miasta, Wały gen. Sikorskiego 8 i kasie CKK Jordanki Inauguracja 40. Sezonu Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej 14.09. (piątek), godz. 19.00 Marian Sobula (fortepian), Mariusz Smolij (dyrygent), Toruńska Orkiestra Symfoniczna. Bilety: 40 zł, 30 zł ulgowy Symfonika Familijna – Historia Pana Beethovena 16.09. (niedziela), godz. 16.00 Mariusz Smolij (dyrygent), Toruńska Orkiestra Symfoniczna Bilety: 55 rodzinny (2+1, kolejne dziecko 10 zł), 25 zł dorosły, 15 zł dziecko

Czas dla Nas: Do, Re, Mi 23.09. (niedziela), godz. 16.00, 17.15 Cykl koncertów dla dzieci z opiekunami

Bilety: 40 zł rodzinny (2+1), 20 zł dorosły, 10 zł dziecko, 100 zł karnet (1 dorosły + 1 dziecko) Bilety do nabycia w Kasie CKK Jordanki od wtorku do soboty w godz. 13.00-19.00 oraz na stronie www.tos.art.pl

INNI ORGANIZATORZY

będzie można stworzyć w wybranej technice - z gliny/masy kreatywnej lub w formie obrazkowej za pomocy pasteli.

URZĄD MIASTA TORUNIA Wały gen Sikorskiego 8 www.torun.pl/ikar

Teatr Horzycy • godz. 15.00-16.30, 16.30-18.00 Warsztaty teatralne Nauka Latania Podczas warsztatów będziemy uczyli się sztuki latania, czyli podążania za wewnętrznym głosem, który podpowiada nam, kim chcielibyśmy być i co chcielibyśmy osiągnąć. Wyciągniemy z plecaka marzenia, na których spełnianie najlepszy czas jest tu i teraz. W teatrze możemy być kim chcemy. Dzięki twórczym działaniom będziemy rozwijać kreatywność oraz wzmacniać odwagę i poczucie własnej wartości. Teatr stanie się dla nas metodą budowania relacji z drugim człowiekiem oraz pogłębiania samoświadomości. Nie zabraknie technik improwizacyjnych, działań choreograficzno-ruchowych oraz pracy nad głosem. Jako dzieci mieliśmy marzenia, które jako dorośli zapominamy spełniać. Odważ się i leć wysoko!

15-lecie „Ikara” - Kultura bardzo osobista 8.09. (sobota) Warsztaty: Toruńska Orkiestra Symfoniczna – sala na Jordankach • godz. 10.30-11.30, 11.00-12.00 Możliwość zwiedzenia od kulis sali na Jordankach oraz spotkanie z muzyką klasyczną, dzięki któremu przekonamy się, że może ona być nam bliska i zrozumiała.

Dla dzieci z opiekunami. Wejściówki do odbioru w PIUM, Wały gen. Sikorskiego 8 i kasie CKK Jordanki

Muzeum Okręgowe • godz. 11.00 warsztaty piernikowe i zwiedzanie ekspozycji w Muzeum Toruńskiego Piernika • w godzinach otwarcia placówki (10.00-18.00) zwiedzanie Muzeum Historii Torunia • w godzinach otwarcia placówki (10.00-18.00) Zwiedzanie nowej wystawy stałej w Dom Mikołaja Kopernika

Bez ograniczeń wiekowych. Wejściówki do odbioru w PIUM, Wały gen. Sikorskiego 8 i kasie muzeum w Ratuszu Staromiejskim

Dwór Artusa • godz. 11.00-12.00, 15.30-16.30 zwiedzanie Dworu Artusa • godz. 17.30-17.50, 18.00-18.20, 18.30-18.50 zajęcia z tworzenia własnych przypinek z prefabrykatów Bez ograniczeń wiekowych

Wejściówki do odbioru w PIUM, Wały gen. Sikorskiego 8, kasa Dworu Artusa

Teatr Baj Pomorski • godz. 12.00 spektakl „Literkowo”, grany na małej sali - bilet w cenie 11 zł (50% rabat dostępny na hasło „Kultura bardzo osobista”) • godz. 13.00-13.15, 13.15-13.30, 13.30-13.45 zwiedzanie teatru • godz. 13.45 warsztat dotyczący rodzajów lalek i technik lalkarskich • godz. 14.15 tort dla wszystkich uczestników

Bez ograniczeń wiekowych. Wejściówki do odbioru w PIUM, Wały gen. Sikorskiego 8 i Dziale Organizacji Widowisk w Baju Pomorskim

Kino Centrum w Centrum Sztuki Współczesnej • godz. 12.30-13.30 Warsztaty tworzenia filmów w technologii 360 stopni Warsztaty tworzenia filmów w technologii 360 stopni w przestrzeni wystawienniczej CSW. Technologia pozwala realizować efektowne filmy sferyczne, sytuujące widza w samym środku akcji. Ich twórcami, ale i bohaterami staną się uczestnicy warsztatów.

Wiek uczestników: 16+. Wejściówki do odbioru w PIUM, Wały gen. Sikorskiego 8 i kasie CSW

Dom Muz • godz. 13.30-14.00, 14.00-14.30, 14.30-15.00, 15.00-15.30 Warsztaty plastyczne „Moja osobista Muza” Warsztaty plastyczne, w czasie których zaprosimy uczestników do stworzenia uwspółcześnionego obrazu Muzy, która mogłaby być opiekunką każdego z gości, wspierającą jego/jej talenty i pasje artystyczne. Muzę

Bez ograniczeń wiekowych. Wejściówki do odbioru w PIUM, Wały gen. Sikorskiego 8 i sekretariacie Domu Muz

Wiek uczestników: 16+. Wejściówki do odbioru w PIUM, Wały gen. Sikorskiego 8 i Biurze Obsługi Widzów w Teatrze Horzycy

Muzeum Etnograficzne • godz. 17.00-18.00 Etnoigraszki Możliwość zetknięcia z ludowymi tradycjami podczas imprezy umuzykalniającej dla małych i dużych.

Bez ograniczeń wiekowych. Wejściówki do odbioru w PIUM, Wały gen. Sikorskiego 8 i kasie Muzeum Etnograficznego

UWAGA! Na wszystkie warsztaty obowiązują bezpłatne wejściówki, które będą do odbioru od 4 września w Punkcie Informacyjnym Urzędu Miasta Torunia przy Wałach gen. Sikorskiego 8 oraz w poszczególnych instytucjach na wydarzenia odbywające się w ich siedzibach.

Finał jubileuszu • od godz. 18.00 akcja „Dobre słowa” Na tablicy z postacią Ikara będziemy wypisywać pozytywne myśli dla innych. Każdy uczestnik otrzyma również naklejkę ze skrzydełkami, na której będzie mógł napisać pozytywny komunikat i przykleić go sobie w widocznym miejscu.

• godz. 19.00 koncert aktorów Baja Pomorskiego, podczas którego zabrzmią piosenki z pozytywnym przesłaniem (wiele będzie można śpiewać razem z artystami). Na zakończenie wspólne odśpiewanie „Dezyderaty”.

Teksty uczestnicy otrzymają od organizatorów • godz. 20.00 Narodowe Czytanie „Przedwiośnia” Stefana Żeromskiego w wykonaniu aktorów Baja Pomorskiego.

Miejsce: Rynek Staromiejski (w razie niepogody Dwór Artusa) Wstęp wolny

NARODOWY INSTYTUT DZIEDZICTWA www.edd.nid.pl Europejskie Dni Dziedzictwa w Toruniu Rok 2018 jest Europejskim Rokiem Dziedzictwa Kulturowego z tej okazji na terenie całej Europy odbywać się będą liczne wydarzenia przybliżające i promujące dziedzictwo materialne i niematerialne Starego Kontynentu. Zaplanowane we wrześniu Europejskie Dni Dziedzictwa stanowią częścią tych obchodów. Hasło EDD 2018: „Niepodległa dla wszystkich”.

Wydarzenia: 8.09. (sobota) godz. 12.00 Prezentacja obrazu Jerzego Kossaka „Cud nad Wisłą” Obraz przedstawiający Bitwę Warszawską, stoczoną w sierpniu 1920 roku w czasie wojny polsko-bolszewickiej, będzie pretekstem do spotkania w gościnnych progach muzeum. O malarskiej wizji tego wydarzenia, o takich postaciach jak Józef Piłsudski, ks. Ignacy Skorupko, o dzielnych żołnierzach, ale też o Jerzym Kossaku, autorze obrazu ze zbiorów Muzeum Diecezjalnego w Toruniu, usłyszymy podczas spotkania z pogranicza sztuki i historii.

Miejsce: Muzeum Diecezjalne w Toruniu, Żeglarska 7 godz. 18.00-22.00 III Toruńska Noc Muzealna Bezpłatnie udostępnione zostaną następujące oddziały: Ratusz Staromiejski z wieżą oraz Muzeum Historii Torunia. Na przybyłych gości oczekiwać będą kuratorzy wystaw, konserwatorzy i edukatorzy oprowadzający po ekspozycjach i przybliżający różnorodne zagadnienia z dziedziny historii, archeologii, historii stuki, muzealnictwa i konserwatorstwa. Przygotowane zostaną również materiały edukacyjne zachęcającego do aktywnego zwiedzania wystaw.

Ratusz Staromiejski (Rynek Staromiejski 1) • godz. 18.30, 20.30 Polski strój narodowy – kostiumologiczne spotkanie dla rodzin • godz. 19.00, 21.00 Tryptyk Jacka Malczewskiego „Niewola, Wolność, Pokój” – prelekcja przy wystawie • godz. 19.30, 21.00 Wilnianie w Toruniu • godz. 19.30, 21.00 Konflikty narodowościowe i religijne w Toruniu w okresie nowożytnym Muzeum Historii Torunia (ul. Łazienna 16) • godz. 18.00, 19.00 Toruń w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku • godz. 18.30, 20.30 Helena i Otton Steinbornowie. Dobro Rzeczpospolitej – najwyższym prawem – prelekcja i oprowadzanie po wystawie • godz. 19.00, 21.00 Archeologia dla każdego – spotkanie przy wystawie „Toruń i jego historia”, cz. Prahistoria • godz. 20.00, 21.00 Wojenna rzeczywistość w okupowanym mieście (1939-1945) • godz. 20.30, 21.30 Toruńskie manifestacje – maj 1982 Wstęp wolny Wieża Ratusza Staromiejskiego (Rynek Staromiejski 1) Wstęp: bilet ulgowy 9 zł, bilet normalny 13 zł 23.09. (niedziela), godz. 18.00 Pieśni i piosenki wojskowe w rocznicę 100-lecia odzyskania niepodległości Koncert pieśni i piosenek wojskowych w wykonaniu Chóru Męskiego Copernicus i chórzystów z innych zespołów z województwa kujawsko-pomorskiego oraz Orkiestry Dętej WOAK. Weźmie w nim udział ponad stu wykonawców – wokalistów i instrumentalistów. Opiekę artystyczną sprawuje Paweł Jan Jankowski – dyrygent Chóru Męskiego Copernicus. Na fortepianie będzie akompaniował Michał Czaposki. Koncert zainicjują chórzyści, śpiewając a capella Bogurodzicę. Pozostałe utwory będą wykonywane z udziałem orkiestry. W repertuarze koncertu znajdą się m.in. Pieśń rycerska Moniuszki, Hej trąbko!…, Karpacka Brygada, tryptyk Trzy pieśni (Bywaj dziewczę zdrowe, Chorał, Z dymem pożarów), Jak długo w sercach naszych, Hej, hej ułani oraz Marsz Wojsk Lądowych.

Miejsce: CKK Jordanki, aleja Solidarności 1-3. Bezpłatne zaproszenia dostępne w siedzibie WOAK

TOWARZYSTWO BACHOWSKIE, www.js-bach.pl VIII Festiwal Cichej Muzyki - Francuscy wirtuozi muzyki dawnej 23.09. (niedziela), godz. 17.00 Francuski styl w muzyce barokowej oznacza szczególne zamiłowanie twórców do ornamentacji linii melodycznej, komplikowania narracji i brzmień. Ta skłonność wymusza wirtuozerię. Tym tropem podąża Dorota Zimna, klawesynistka, pedagog, muzyk. I czyni to z pasją. Zaprezentuje ona utwory francuskich wirtuozów XVII i XVIII wieku.

Dorota Zimna – doktor sztuk muzycznych, wykładowca w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Występuje jako solistka i kameralistka. Brała udział w koncertach w Polsce, Niemczech, Włoszech, Belgii i na Ukrainie. Od 2009 roku koncertuje z zespołem „Laboratoire de la Musique”, z którym zdobyła wiele nagród. Współpracuje też z innymi zespołami i orkiestrami. Prowadziła badania nad polską muzyką dawną. Od 2018 jest prezesem stowarzyszenia Akademia Muzyki Dawnej.

Słowo: Jakub Burzyński. Miejsce: Ratusz Staromiejski. Wstęp wolny

FUNDACJA EMIC, www.trangresje.com.pl 3. Transgresje: Spokój Festiwal muzyczno-artystyczny. Tematem tegorocznych Transgresji będą kwestie związane z technikami osiągania spokoju we współczesnej cywilizacji, terapeutycznym potencjałem muzyki i sztuki oraz relacji współczesnego człowieka z naturą. Nieprzypadkowy jest w tym kontekście wybór miejsca imprezy. W tym roku festiwal na trzy dni zagości w opuszczonym budynku dawnego Kinoteatru Grunwald, gdzie niegdyś mieszkańcy i mieszkanki Torunia poszukiwali rozrywki po ciężkim dniu pracy i przeżywali wzruszenia.

27.09. (czwartek) Miejsce: Kinoteatr Grunwald • godz. 18.00 wernisaż wystawy „Spokój” oraz oprowadzanie po instalacjach dźwiękowych Prezentacja prac artystycznych, dzięki którym publiczność oprócz doznań muzycznych, będzie mogła jeszcze głębiej doświadczyć niesamowitej, widmowej atmosfery budynku. Druga z wystaw poświęcona zostanie historii Kinoteatru Grunwald, który przez lata pełnił też m.in. funkcję Domu Żołnierza.

• godz. 19.00 koncerty: atem, Rozwód 28.09. (piątek) Miejsce: Kinoteatr Grunwald • godz. 19.00 koncerty: Arma Agharta (LT), Jacaszek, Noon, JANKA Miejsce: PERS - Afterparty Skeletone, Fischerle 29.09. (sobota) Miejsce: Kinoteatr Grunwald • godz. 17.00 improwizacje warsztatowe – SzuGa/Edka Jarząb/Ola Wasilewska • godz. 19.00 koncerty: Wojciech Bąkowski, Kammerflimmer Kollektief (DE), Jan Jelinek (DE), Marcus Henriksson aka Minilogue (SE). Tuż przed koncertami otwarte improwizacje warsztatowe Miejsce: PERS - Afterparty X.Y.R. (RU), Mchy i porosty

Bilety: karnety na cały festiwal: 49 zł – I pula, 59 zł – II pula; bilety jednodniowe: 30 zł – I pula, 40 zł – II pula / w dniu koncertu do nabycia na stronie biletomat.pl oraz w Kinoteatrze Grunwald w dniu koncertu. Dla osób z karnetami i biletami jednodniowymi wstęp na afterparty darmowy.

Osoby bez karnetów i biletów: 15 zł. Na wernisaż, instalacje dźwiękowe, czwartkowe koncerty oraz warsztat improwizacyjny w sobotę wstęp wolny

RESTAURACJA G132, ul. Grudziądzka 132 Jacek Kutyba - fotografie, 3.09.-31.10.

Autor o swoich zdjęciach: Kto nie chce zobaczyć Nowego Jorku? Ja chciałem. To było jedno z moich marzeń, które spełniłem jesienią 2017 roku.

W mieście wolności i różnorodności, gdzie każdy znajdzie swoje miejsce, spędziłem kilka tygodni. Zamierzałem zwiedzać, chłonąc miasto wszystkimi zmysłami, poznawać, ale nie fotografować. Spacer ulicami NY to doświadczenie wielu skrajnych emocji. Wybrałem dla siebie wrażenia plastyczne, czasami banalne, ale z ukrytym pięknem, które zobaczyłem.

Zapragnąłem zatrzymać je, zapamiętać, podzielić się nim z innymi, więc za aparat chwyciłem szybciej niż myślałem. Zobaczyłem metropolię - zjawisko pełne barw, kontrastów i światła, które ześlizguje się z wieżowców, tworząc zaskakujące kształty i wrażenia”.

Jacek Kutyba, ur. 1966, artysta, fotograf znany z portretów osób publicznych. Ceniony za artyzm i wrażliwość portretów kobiecych. Już podczas studiów na Wydziale Sztuk Pięknych UMK poświęcał swój czas fotografii, szczególnie zwracając uwagę na światło. Członek Stowarzyszenia Polskich Artystów Fotografików i Związku Polskich Artystów Plastyków.

KLUB SENIORA „ZACISZE”, ul. Bema 38a, tel. 698-194-471 Klub prowadzi działalność kulturalno-oświatową głównie dla mieszkańców osiedli Spółdzielni Mieszkaniowej „Kopernik”. Na wszystkie spotkanie obowiązuje telefoniczna rezerwacja miejsc.

Uroczyste rozpoczęcie sezonu kulturalno-oświatowego 20.09. (czwartek), godz. 16.00 Prezentacja programu działalności na rok 2018/19, dyskusja nt. form działalności, sprawy organizacyjne.

Wyjazd rekreacyjny. Podtoruńskie bory, 25.09. (wtorek) W programie: spacer ścieżką przyrodniczo-leśną w Nadleśnictwie Cierpiszewo, zwiedzanie izby edukacyjnej „Szkoła pod sosnami”, zapoznanie z zagospodarowaniem pogorzeliska z 1992 r. Ilość miejsc ograniczona.

Informacje: tel. 698-194-471.

FORT IV, ul. Chrobrego 86, tel. 56 655-82-36 www.fort.torun.pl Dyżury przewodnickie w Forcie IV: piątki i soboty, godz. 21.00 Cena: 8 zł/os Nie jest wymagana wcześniejsza rezerwacja. Parking bezpłatny na terenie Fortu IV. Na miejscu można kupić pochodnie: 6,5zł/sztukę (lub zabrać ze sobą latarki).

Bilety wstępu: Zwiedzanie indywidualne codziennie w godz. 8.00-20.00: ulgowy 5 zł (uczniowie, studenci, emeryci), normalny 8 zł Zwiedzanie grupowe (grupy od 10 osób): ulgowy 4 zł (uczniowie, studenci, emeryci) + opłata za przewodnika, normalny 7 zł + opłata za przewodnika; opiekunowie, piloci gratis Grupy nocujące w Forcie IV - gratis Zwiedzanie Fortu IV z przewodnikiem dla grupy do 10 osób 35 zł + koszt pochodni dla grupy do 45 osób 60 zł + koszt pochodni z przewodnikiem w stroju historycznym - mundurze żołnierza pruskiego dla grupy do 45 osób – 100 zł + koszt pochodni

Zwiedzanie z duchami dla grupy do 30 osób (dorośli) lub grupy do 45 osób (dzieci i młodzież) – 500 zł Zwiedzanie w języku obcym - koszt podwójny: grupy do 10 osób – 70 zł, z przewodnikiem – 120 zł, z przewodnikiem w mundurze -200 zł Do kosztu przewodnika doliczany jest koszt biletów wstępu (dla grup, które nie nocują w Forcie IV)

FUNDACJA TERAPII TANGIEM COTANGO www.cotango.pl, tel. 604-219-184 Zapraszamy do tanga Lekcje otwarte, warsztaty, kursy, to spotkania z tangiem dla tych, którzy marzą o tangu, których tango zafascynowało, ale także tych, którzy się nie zetknęli z tangiem i będzie to ich pierwsze spotkanie. Zgłoszenia poprzez stronę www.cotango.pl lub na e-mail: kursy@cotango.pl. Zapraszamy do współpracy instytucje, osoby fizyczne oraz placówki kultury.

Regularne praktyki: czwartki, godz. 19.30-21.30 Miejsce: Dom Muz, ul. Okólna 169

DOM LEGEND TORUŃSKICH ul. Szeroka 35, tel. 56 621-07-14 www.domlegend.pl Muzeum i teatr w jednym. Autorski scenariusz interaktywnego pokazu pozwoli przenieść się w czasie i zasmakować przygód w dawnym Toruniu. Staniecie się bohaterami sześciu najsłynniejszych opowieści. Poczujecie losy królów, rycerzy, rzezimieszków, flisaków na własnej skórze.

Utalentowani bajarze nie tylko zaczarują Was słowem, ale i zaproszą do licznych scen, zadań i wyzwań. Edukacja przenika się z zabawą, a emocje i humor powodują, że wizyta w Domu Legend na długo zapada w pamięć.

Czynne w godz. 10.00-18.00. Pokazy rozpoczynają się o pełnych godzinach, ostatni o 17.00.

Zapraszamy grupy liczące od 5 do 50 osób.

Bilety dla dzieci od lat 3: 10 zł, dla dorosłych: 14 zł, dla dzieci niepełnosprawnych: 1 zł, dla dorosłych niepełnosprawnych: 10 zł. Pokaz trwa ok. 45 minut.

TORUŃSKA PIERNIKARNIA MISTRZA BOGUMIŁA ul. Królowej Jadwigi 24 tel. 56 678-18-00, 725-011-050 www.piernikarniatorun.pl Miejsce, w którym odbywają się warsztaty wyrobu pierników pamiątkowych, w którym barwnej historii pierników towarzyszy aromat przypraw korzennych, blask świec i muzyka średniowiecza.

W oryginalnych wnętrzach organizujemy również urodzinki pachnące piernikami, a dla dorosłych piernikowe biesiady i spotkania integracyjne.

KRZYWA WIEŻA – KAPSUŁA CZASU ul. Pod Krzywą Wieżą 1, tel. 881-628-545 www.fb.com/krzywawiezatorun Wsiądź do Kapsuły Czasu, by przenieść się w odległe czasy i zwiedzić Krzywą Wieżę od środka.

Poznaj dawne rzemiosła, wciel się w średniowieczną postać, weź udział w interaktywnym pokazie.

Bilety: normalny: 5 zł, ulgowy: 2zł Godziny otwarcia: codziennie 10.00-18.00

DZIEŃ PO DNIU

WRZESIEŃ 2018

9

1.09. (sobota) g odz. 10.00 Wędrująca ławeczka - plenerowe warsztaty, Dom Muz, ul. Podmurna g uzeum Etnograficzne odz. 10.00-14.00 J armark żywności ekologicznej, M g odz. 11.00-15.00 E liminacje do Mistrzostw Polski i Świata w grę Sabotażysta, Książnica Kopernikańska, ul. Słowackiego 8 g odz. 12.00 K amera – start, cz. V. Podstawy sztuki operatorskiej, C SW g d Nowa odz. 19.00 K oncert XXXV Lat Chaosu: Vader, Marduk i goście, O g odz. 20.00 G ershwin i amerykańskie nastroje,, koncert TOS, C KK Jordanki

2.09. (niedziela) g odz. 18.00 P orgy & Bess, koncert TOS, C KK Jordanki

3.09. (poniedziałek) g d Nowa odz. 20.00 D yplom Justyny Jaworskiej - ALC, do 13.09., O M agia czółenka, igły i nitki, do 28.09., F ilia nr 16 Książnicy, ul. Raszei J acek Kutyba – fotografie, do 31.10., R estauracja G132

4.09. (wtorek) M igracje – wystawa zbiorowa, do 21.09.; 20.09. - finisaż, D wór Artusa

5.09. (środa) g odz. 15.30 P opołudnie z planszówkami, D om Muz, ul. Okólna g odz. 20.00 B olewski i Tubis, B rando’s Music K atarzyna Tykałowska - Nie dla nich dach, do 26.09., Książnica Kopernikańska, Filia nr 1 Książnicy, ul. Jęczmienna

6.09. (czwartek) g odz. 16.30 Z rób sobie piórnik, F ilia nr 12 Książnicy, ul. Fałata 35 g prowadzanie z przewodnikiem po aktualnych wystawach, C SW odz. 16.30 O

7.09. (piątek) g odz. 12.00 1 1. Międzynarodowy Festiwal Sztuki na Bilbordach Art Moves, do 9.10., p l. Rapackiego i przystanki autobusowe g uzeum Historii Torunia odz. 17.00 H elena i Otton Steinbornowie, do 18.11., M g odz. 19.00 4 0 artystów na 40-lecie, do 21.10., C SW L inoryty ze Spisza, do 9.10., Galeria i Ośrodek Plastycznej Twórczości Dziecka, ul. Kościuszki

8.09. (sobota) g odz. 10.30-18.00 15-lecie „Ikara” - Kultura bardzo osobista – warszaty w instytucjach kultury, CKK Jordanki, Muzeum Okręgowe, Dwór Artusa, Teatr Baj Pomorski, CSW, Dom Muz, Teatr im. Wilama Horzycy g odz. 11.00-16.00 1 1. Toruńskie Medievalia, Z amek Krzyżacki g odz. 12.00 E uropejskie Dni Dziedzictwa: Prezentacja obrazu Jerzego Kossaka „Cud nad Wisłą”, M uzeum Diecezjalne g odz. 12.00 N arodowe Czytanie „Przedwiośnia” Żeromskiego, D om Muz, ul. Poznańska g odz. 14.00 P rojekt na warsztacie – spotkania z młodymi filmowcami: Marianna Korman, C SW

godz. 18.00-22.00 I II Toruńska Noc Muzealna, R atusz Staromiejski, Muzeum Historii Torunia godz. 18.00 1 5-lecie „Ikara” - Kultura bardzo osobista – akcja plastyczna, godz. 19.00 koncert aktorów Baja Pomorskiego, R ynek Staromiejski g odz. 20.00 N arodowe Czytanie „Przedwiośnia” Stefana Żeromskiego w wykonaniu aktorów Baja Pomorskiego, R ynek Staromiejski

9.09. (niedziela) omen’s Voices, C KK Jordanki godz. 16.30 W

10.09. (poniedziałek) g arsztaty kulinarne dla dzieci, D om Muz, ul. Okólna odz. 16.00 W g odz. 16.30 Projekt W-łącznik, także 13, 14, 15 i 17.09., D om Muz, ul. Podmurna godz. 17.00 K olorowe koszulki, D om Muz, ul. Poznańska

11.09. (wtorek) godz. 19.00 T he Cuban Latin Jazz – Music of Buena Vista, D wór Artusa

12.09. (środa) g odz. 12.00 K ino dla seniora, C SW g odz. 18.00 FotoGRAFIA: Krótka historia panoramicznego oglądu świata, CSW godz. 18.00 S potkanie filozoficzne, C SW uzeum Etnograficzne godz. 18.00 G dzie mój Jasio orze…, M uzyka kompozytorów toruńskich, D wór Artusa godz. 19.00 M

13.09. (czwartek) ojciech Wesołowski - Moje cyfrowe plenery, do 13.10., godz. 18.00 W Dom Muz, ul. Podmurna

14.09. (piątek) g ystawa poplenerowa Syros 2017, 30.09., G aleria ZPAP odz. 18.00 W g d Nowa odz. 19.00 C zterdziesty wrzesień znowu nasz... , do 12.10., O g odz. 19.00 Inauguracja 40. Sezonu TOS, C KK Jordanki Wystawa prac dzieci z Rumunii, do 12.10., Galeria i Ośrodek Plastycznej Twórczości Dziecka Moja Przygoda w Muzeum, do 11.11., R atusz Staromiejski Polskie lotniczki w Stuleciu, do 30.10., R atusz Staromiejski

15.09. (sobota) g yprawa w głąb sztuki. Warsztaty rodzinne towarzyszące wysta odz. 12.00 W wie „Dzieciństwo”, C SW godz. 12.00 Spacer Tematyczny: Szkolne zagłębie na Bydgoskim Przedmieściu, C SW iędzypokoleniowy Piknik, P iernikowe Miasteczko godz. 16.00 M godz. 20.00 T eatr Historyczny - Zdrada Wielkiego Mistrza, Z amek Krzyżacki

16.09. (niedziela) g odz. 16.00 S ymfonika Familijna – Historia Pana Beethovena, C KK Jordanki

17.09. (poniedziałek) g dwiedzamy Skandynawię, O środek Czytelnictwa Chorych odz. 10.00 O i Niepełnosprawnych

g odz. 17.00 Moje fascynacje. Wystawa malarstwa Marzenny Gruzy, do 19.10., Książnica Kopernikańska, Filia nr 1, ul. Jęczmienna

18.09. (wtorek) g odz. 16.30 i 18.00 Z wiedzanie D woru Artusa

19.09. (środa) g szystko z nami w porządku Borysa Nieśpielaka, W OAK odz. 17.00 W g odz. 18.15 S potkanie psychoanalizy z picturebookiem, C SW g odz. 18.30 Ś wiat i okolice: Wojciech Łopaciński – Z rodziną dookoła świata, Dwór Artusa

20.09. (czwartek) g odz. 10.00 W moim świecie: prace Mirosławy Weichert i Feliksa Gerca, Ośrodek Czytelnictwa Chorych i Niepełnosprawnych godz. 16.00 R ozpoczęcie sezonu kulturalno-oświatowego, K lub Seniora „Zacisze” godz. 16.30 Zrób sobie torbę z podkoszulka, Książnica Kopernikańska, Filia nr 12, ul. Fałata 35 g odz. 16.30 T eatr – reaktywacja. Warsztaty dla dzieci, D om Muz, ul. Okólna g odz. 18.00 S potkanie z Małgorzatą Iwanowską-Ludwińską, D om Muz, ul. Podmurna godz. 18.30 S ztuka w Artusie: Vincent Van Gogh, D wór Artusa godz. 20.00 G ang Śródmieście - koncert, K lub NRD

21.09. (piątek) godz. 17.00 Toruńskie wyroby cynowe od XVII do XIX wieku, do 14.01., Ratusz Staromiejski g aleria Wozownia odz. 18.00 T riennale „Kolor w grafice”, do 28.10., G godz. 20.00 H inol + PW - Mej Duszy Dziecko, K lub NRD

22.09. (sobota) godz. 10.00 C olorio w Mediatece, K siążnica Kopernikańska, Filia nr 16, ul. Raszei 1 g ażne numery - spektakl teatru Magmowcy, D om Muz, odz. 11.00 W ul. Poznańska g odz. 12.00 S pacer Tematyczny: Modernizm po toruńsku, C SW g odz. 18.00 K omturia - II Potyczki Rodzinne, Z amek Krzyżacki 3 . Międzynarodowa Konferencja Stratosferyczna „Near Space”, C N Młyn Wiedzy M usic Is The Weapon Fest On Tour, do 23.09., K lub NRD

23.09. (niedziela) g uzeum Etnograficzne odz. 11.00-16.00 P o sąsiedzku u Olendrów, M g odz. 16.00, 17.15 C zas dla Nas: Do, Re, Mi, C KK Jordanki g odz. 17.00 VIII Festiwal Cichej Muzyki - Francuscy wirtuozi muzyki dawnej, Ratusz Staromiejski g odz. 18.00 E uropejskie Dni Dziedzictwa: Niepodległa dla wszystkich, C KK Jordanki g odz. 18.00 B allady na dwa serca – Andrzej Korycki i Dominika Żukowska, Dwór Artusa

24.09. (poniedziałek) g odz. 19.00 Z alewski śpiewa Niemena, C KK Jordanki g odz. 19.00 C zytanie fragmentów książki „Cholernie mocna miłość. Prawdziwa historia Stefena K. i Williego G.” Lutza van Dijka, Teatr im. Wilama Horzycy

25.09. (wtorek) g odz. 18.30 B ogdan Bilski In Memoriam, D wór Artusa

26.09. (środa) g prowadzenie do historii toruńskiej fotografii, W OAK odz. 17.00 W g odz. 17.30 Wieczory rękodzieła – warsztaty otwarte, Dom Muz, ul. Podmurna g odz. 18.00 T oruń Miasto Zabytków. Opowieść o patriotycznych pomnikach okresu międzywojennego, K siążnica Kopernikańska, ul. Słowackiego 8 g odz. 19.00 P iotr Krępeć – Movement in Silence, D wór Artusa

27.09. (czwartek) g uzeum Etnograficzne odz. 12.00 Esperanto - gra w przyjaźń, M g odz. 18.00 3 . Transgresje: Spokój, do 29.09., K inoteatr Grunwald, Pers g odz. 19.00 G rupa Teraz – Legendy nowego miasta, D wór Artusa

28.09. (piątek) g odz. 10.00-18.00 D ożynki na zamku – Dary natury – jarmark regionalny, do 30.09., Z amek Krzyżacki o uzeum Okręgowe d godz. 10.00 A kcja Kultura 60+, do 30.09., M o OAK d godz. 10.30 6 0+ Kultura, W g odz. 17.00-20.00 2 . Święto ulicy Przedzamcze - Urodziny Zamku, także 29.09. w godz. 14.00-17.00, Z amek Krzyżacki g odz. 17.00 E rnest Malinowski, konstruktor kolei w Andach Peruwiańskich – w dwusetną rocznicę urodzin, do 18.11., M uzeum Podróżników g odz. 18.00-24.00 T oruńska Noc Naukowców, C N Młyn Wiedzy g odz. 19.00 Wspomnienie o Ryszardzie Riedlu. Sebastian Riedel & Cree, CKK Jordanki g odz. 19.00 S pektakl Laboratorium Magdaleny Anny - Szelest, D om Muz, ul. Podmurna g odz. 19.00 A leksandra Kalisz - Un/covered – Od/kryta, do 28.10., C SW

29.09. (sobota) g odz. 10.00 K obiece Inspiracje, K siążnica Kopernikańska, Filia nr 16, ul. Raszei 1 g odz. 11.00-18.00 S obota w bibliotece dla toruńskich seniorów, K siążnica Kopernikańska, ul. Słowackiego 8 g odz. 11.00-18.00 6 0+kultura – weekend seniora z kulturą, także 30.09., Galeria Wozownia g prowadzanie z artystką Aleksandrą Kalisz po wystawie odz. 12.00 O „Un/covered – Od/kryta”, C SW g odz. 12.00 B ajki z rzutnika, C SW g odz. 12.00 S pacer Tematyczny: Noc okupacji, C SW g odz. 13.00 S potkanie z audiodeskrypcją na wystawie Aleksandry Kalisz „Un/covered – Od/kryta”, C SW g odz. 16.00 S potkanie z Robertem Małeckim, K siążnica Kopernikańska, ul. Słowackiego 8 g odz. 17.00 R omeo i Julia hip-hop dance show, C KK Jordanki g odz. 19.00 K rzysztof Daukszewicz – Nareszcie w Dudapeszcie, D wór Artusa

30.09. (niedziela) g prowadzanie po wystawie Międzynarodowego Triennale „Kolor odz. 12.00 O w grafice”, G aleria Wozownia g odz. 12.00 S alon Poezji: Zbigniew Herbert, T eatr im. Wilama Horzycy g odz. 16.30 P an Lampa - premiera, T eatr Baj Pomorski g odz. 18.00 T he Whoop Group – Crimes – kwartet saksofonowy, D wór Artusa

Z wizytą w Toruniu

Wiwat Haller!

Najdłużej wyczekiwana, najkrócej przygotowywana i najhuczniej świętowana – tak można w skrócie opisać szczególną wizytę, jaką w styczniu 1920 roku złożyły w Toruniu wojska polskiej „błękitnej armii” i stojący na ich czele generał Józef Haller.

na czele z nigdy wcześniej niewidzianymi tu ułanami. Wśród nich nie było jednak okrytego już wówczas wielką sławą generała Józefa Hallera.

Oddziałami wysłanymi do Torunia dowodził płk Stanisław Skrzyński, który po oficjalnym powitaniu na placu przed dworcem udał się wraz z długą kolumną żołnierzy i wiwatujących mieszkańców w stronę ratusza, gdzie przejął z rąk niemieckiego nadburmistrza władzę nad miastem.

Na ten moment mieszkający w mieście Polacy czekali przez okres blisko 130 lat pruskiego zaboru. Szczególnie niecierpliwie przeżywano jednak dni i miesiące upływające od listopada 1918 r., gdy odrodziła się niepodległa Rzeczpospolita, a Toruń pozostawał wciąż poza jej granicami, pod zarządem niemieckim. Dopiero w połowie 1919 r. na konferencji w Wersalu ostatecznie zdecydowano o przyznaniu miasta Polsce, ale do faktycznego przejęcia go przez polską administrację miało dojść jeszcze później, bo 18 stycznia następnego roku.

Właściwe przygotowania do tego wydarzenia nie trwały nawet doby. Na wcześniejsze ich podjęcie nie dawały zgody wciąż jeszcze niemieckie władze miasta. Polacy w nocy i rano, mimo styczniowego mrozu, zdołali postawić bramy triumfalne oraz ozdobić girlandami, chorągwiami i innymi dekoracjami całą trasę prowadzącą z Dworca Miasto do ratusza. Wszystko to zrobiono oczywiście bez najmniejszego zaangażowania i wsparcia magistratu, za to z wielką radością i nieskrywaną satysfakcją z osiągniętego rezultatu. Po godzinie 14.00 przez most kolejowy wkroczyli do miasta polscy żołnierze

K

KONKURS

Jaką nazwę nosi obecnie plac, na którym 18 stycznia 1920 r. torunianie powitali płk. Skrzyńskiego i towarzyszące mu polskie wojska?

Dla zgromadzonych na rynku Polaków właśnie w tym momencie rozpoczął się kilkudniowy karnawał radości. Po patriotycznych wzruszeniach i podniosłych pieśniach przyszedł czas na huczne rauty i bale z udziałem polskich żołnierzy oraz kolejne powitania. 20 stycznia do miasta przybył pierwszy wojewoda pomorski, a dopiero dzień później – generał Haller. Przyjechał w zasadzie „na gotowe”, trzy dni po wkroczeniu do Torunia podległej mu armii, ale to właśnie jego osoba, hucznie i z uniesieniem witana na ulicach, w urzędach i na uroczystych zabawach, stała się już na zawsze symbolem powrotu naszego miasta do Polski w 1920 r.

dr Michał Targowski

Z rozwiązaniem prosimy do nas dzwonić 14 września o godz. 11.00 pod nr tel. 56 611-86-82. Pierwsza osoba, która się do nas dodzwoni, otrzyma gadżety promocyjne miasta. Odpowiedź na pytanie z ubiegłego miesiąca: Ulica przed wojną nosząca miano Wilhelmstrasse to obecna Piastowska.

Uwaga! Informujemy, że osoby, które zwyciężyły w naszym konkursie, mogą wziąć w nim ponownie udział najszybciej po upływie 3 miesięcy.

9/WRZESIEŃ/2018

35

Rozmowa miesiąca

W lot uchwycone Wywiad z pochodzącym z Torunia, od 2000 r. mieszkającym w Nowym Jorku znakomitym fotografem i pilotem FILIPEM WOLAKIEM. Jego lotnicze zdjęcie ośnieżonego Central Parku zwyciężyło w prestiżowym konkursie Sony World Photo Organization w kategorii Architektura. Laureat Prix de la Photographie Paris (Px3), zyskał również tytuły Najfajniejszego i Najbardziej Wpływowego Fotografa Sceny Klubowej Nowego Jorku.

W czerwcu odsłonił swoją katarzynkę w Piernikowej Alei Gwiazd.

Pamiętasz jakieś obrazy z pierwszego lotu 6-latka samolotem nad Toruniem?

Tak, doskonale pamiętam. Niedaleko lotniska były zakłady chemiczne. Jako mały chłopak fascynowałem się koleją. Zawsze chciałem mieć kolejkę elektryczną, a w tamtych czasach trudno było o wszystko. Jak dziś pamiętam te małe pociągi, które z lotu ptaka wyglądały właśnie jak kolejka, samego Torunia z góry jednak nie pamiętam. Pamiętam za to pierwsze wrażenie, kiedy samolot się podnosi i dzieje się coś niemożliwego.

Jakie obrazy dorosłemu Filipowi Wolakowi kojarzą się z Toruniem?

Spędziłem tu tyle czasu i tyle perypetii przeszedłem, że ciężko wyłowić jeden obraz, który wychodzi przed inne. Zawsze jednak, kiedy myślę o Toruniu, to pojawia się obraz starówki i refleksja, jak ona się zmieniła.

9/WRZESIEŃ/2018

36

Pamiętam ją jeszcze trochę zaniedbaną, a teraz jest wręcz wypolerowana. Kiedy wyjechałem, przez pięć lat nie mogłem przyjeżdżać do Torunia i wtedy właśnie wszystko zaczęło się zmieniać. Chętnie polatałbym z aparatem i zobaczył, jak dziś miasto wygląda z góry.

Kiedy czytałam różne Twoje wypowiedzi, pomyślałam, że to, co najważniejsze w Twoim życiu, zaczęło się tutaj: pierwszy lot samolotem, fascynacja koleją, organizowanie imprez.

W pewnym sensie organizowanie tych imprez przełożyło się na moją karierę fotograficzną w Stanach. To były jedne z pierwszych imprez z muzyką elektroniczną w kraju, a na pewno w tej jego części. Oczywiście nie organizowałem ich sam. Robiła je grupa rówieśników z różnych środowisk Torunia. Zaczęliśmy ściągać DJ-ów z Niemiec. Muzykę zagraniczną wtedy się zdobywało, więc każda styczność z czymś nowym była świętem. Na te imprezy przyjeżdżali ludzie z całej Polski. Cykl nazywał się Kwaśnepsoty i był organizowany w różnych interesujących miejscach, m.in. w ruinach zamku krzyżackiego czy na kultowym statku „Wanda” (tu oczywiście nawiązanie do „Rejsu”). Wiem, że bardzo się to ludziom podobało i ukształtowało świadomość muzyczną wielu osób. Mieliśmy szczęście, że ci znani DJ-e przyjeżdżali tu grać za darmo, zwłaszcza że wtedy przelicznik marek na złotówki był naprawdę niekorzystny i nawet opłacenie ich przejazdu było bardzo kosztownym przedsięwzięciem. Robiliśmy to przede wszystkim po to, żeby dobrze się bawić. Była to też dla mnie okazja do projektowania graficznego plakatów i ulotek, a sam druk był dużo bardziej skomplikowany niż dziś. Pamiętam, że kiedy rozwieszaliśmy plakaty po mieście, chwilę potem już ich nie było, bo ludzie zdejmowali je, żeby zabrać je sobie do kolekcji. Czasem wchodziłem do kogoś i widziałem na ścianie nasz plakat, co było bardzo przyjemne. Po wyjeździe do Stanów też chodziłem na podobne imprezy, choć nie zajmowałem się ich organizacją. A kiedy przy

Rozmowa miesiąca

Xxxxxx

Akt latania jest dla mnie poezją. Robienie zdjęć to próba uchwycenia liryczności tego momentu.

Latając, wpadam w rodzaj medytacji i to się potem manifestuje przez samą fotografię.

Fot. Wojtek Szabelski

okazji nauki latania kupiłem aparat fotograficzny, zacząłem je także dokumentować. Te zdjęcia znalazły się w kilku dużych publikacjach i zdobyły nagrody, dzięki czemu zauważono mój wyrazisty styl. Szybko przestałem pracować przy komputerze i zacząłem zawodowo robić zdjęcia. Organizowanie imprez w Toruniu dało mi poczucie, że trochę znam się na tym, jak ludzie w takich okolicznościach się zachowują, jak reagują, czego oczekują – robienie zdjęć w takich miejscach było dla mnie znacznie łatwiejsze i stało się przede wszystkim łapaniem momentu, w którym ludzie chcą się podobać.

A jak wyglądało prawie 20 lat temu zetknięcie chłopaka z kompaktowego polskiego miasta z olbrzymim Nowym Jorkiem?

Sam wyjazd był właściwie kwestią przypadku. To miały być dwutygodniowe wakacje – odwiedziny kolegi. W 1999 r., będąc jeszcze w Polsce, robiłem strony internetowe. Drugiego dnia w Nowym Jorku ktoś zobaczył moje strony i zaproponował mi pracę.

9/WRZESIEŃ/2018

37

Rozmowa miesiąca Dla laika jest kompletnie nie do pojęcia, jak można jednocześnie robić zdjęcia i sterować samolotem.

Tak po prostu?

Oczywiście nie było tak, że wszedłem z ulicy i dostałem pracę, tylko ktoś z moich znajomych pokazał moje projekty. Wcześniej w ogóle nie zakładałem, że zostanę w Nowym Jorku. Wahałem się nawet, czy przyjąć tę propozycję pracy, bo wtedy już mieszkałem i pracowałem w Warszawie i miałem jako tako wyrobioną pozycję. Osobę, która zaprosiła mnie do Nowego Jorku, poznałem właśnie na jednej z (nieciekawych) warszawskich imprez. Zaczęliśmy ze sobą rozmawiać z nudów, a miesiąc później stworzyliśmy razem kreatywną grupę Designer Reality. Gdybyśmy oboje byli w tamtym czasie otoczeni znajomymi, nie byłoby ani tej rozmowy, ani Nowego Jorku.

Co poczułeś, kiedy pierwszy raz wzbiłeś się samolotem ponad Nowy Jork?

Naukę latania odbywałem poza Nowym Jorkiem, w górach, ponad godzinę drogi od miasta. Oczywiście sama fascynacja lotem była ogromna. Pierwszy lot odbyłem jako pasażer i akurat niezbyt dobrze go wspominam, bo leciałem z tyłu, było gorąco, duszno i miałem zawroty głowy.

Ale za sterami już się nie ma zawrotów głowy?

Nie. Pierwszy lot z instruktorem to było naprawdę niesamowite przeżycie. Moim nauczycielem był Polak – Piotr Kowalski. Jego szkolenie polegało na tym, że od razu rzucał kursantów na głęboką wodę i dawał stery do ręki. Bardzo dobrze pamiętam mój pierwszy samodzielny lot, który odbył się już po pięciu godzinach instruktażu. Latanie nie jest trudne. Jest trochę jak jazda na rowerze – to się po prostu czuje. Oczywiście mówię o sytuacji, kiedy warunki są idealne. Sprawy się komplikują, gdy pojawia się wiatr, zmiana pogody, trzeba nawigować i jednocześnie rozmawiać z kontrolerem lotu. Wszystko to jest oczywiście świetną przygodą, więc nie ma to znaczenia, że jest trudne. Może nawet i lepiej (śmiech).

Czy to właśnie te widoki, które zobaczyłeś z góry spowodowały, że chciałeś je dokumentować?

Tak. To było to. W pierwszych latach po 2000 roku nie było jeszcze czegoś takiego, jak Facebook czy Instagram, żeby się tym dzielić, tylko po prostu chodziło o zachowanie wrażeń dla siebie. Ale rzeczywiście przygoda z profesjonalną fotografią rozpoczęła się podczas nauki latania.

9/WRZESIEŃ/2018

38

Wokół samolotu jest dość dużo przestrzeni, więc to nie jest tak jak w samochodzie, że nie można puścić kierownicy. Samoloty są zbudowane w taki sposób, żeby utrzymywać stabilność w powietrzu, więc można na chwilę puścić wolant. Ale bardzo rzadko się zdarza, żebym zostawiał stery na dłużej niż pięć sekund, bo cały czas trzeba nadlatywać, ustawiać się pod odpowiednim kątem. Rzeczywiście, wymaga to dużej podzielności uwagi i jest to bardzo męczące. Po takim locie jestem kompletnie wykończony.

Kiedy samolot porusza się i zakręca, a ja nie patrzę na wprost, błędnik zupełnie mi wariuje. Najtrudniej było, gdy robiłem te zimowe zdjęcia. Było naprawdę piekielnie zimno. Temperatura –30 stopni, wiatr wiejący z prędkością 100 km/h i otwarte okno z wystawioną na zewnątrz ręką z aparatem. W takich warunkach nawet podwójne rękawiczki nie pomagają, bo materiał tak przemarza, że zaczynają chłodzić, a nie grzać. Miałem więc notorycznie odmrożone palce. Ale co zrobić, kiedy to wszystko na zewnątrz tak pięknie wygląda? „Ponad zimą” to Twój najbardziej znany cykl fotografii lotniczych. Czy to pora roku szczególnie dla Ciebie inspirująca?

Zima ma szczególne walory estetyczne. Śnieg jest jak biała kartka, na której można rysować, puszczać wodze fantazji. Do tego dochodzą sprawy czysto techniczne, jak lepsza widoczność, bardziej stabilne powietrze, więc poza tym, że jest zimno, zimą znacznie łatwiej się lata. Mnie jednak przede wszystkim chodziło o piękno i poezję samej zimy.

Mnie w zdjęciach z cyklu „Ponad zimą” najbardziej fascynuje, że to, co fotografujesz, dopiero w drugim spojrzeniu rozpoznajemy jako drzewa czy domy. Te zdjęcia są trochę jak metafora w poezji.

Czy „poetyckość” to kategoria, która ma dla Ciebie znaczenie?

Na pewno. Sam akt latania jest dla mnie poezją. Robienie zdjęć jest właśnie próbą uchwycenia liryczności tego momentu. Latając, wpadam w rodzaj medytacji i to się potem manifestuje przez samą fotografię. To taki moment, kiedy jesteś sam ze sobą, z naturą, z maszyną. Często dokładnie nie wiem, co fotografuję. Dopiero później, gdy otwieram zdjęcia na komputerze, widzę, co udało się zrobić.

Czyli jest to w jakimś stopniu intuicyjne?

Rozmowa miesiąca

Może podczas lotu w głowie pojawia się wyobrażenie o tym zdjęciu.

Właśnie. I trzeba o nim zapomnieć. Muszę dać się zaskoczyć. Kiedy otwieram zdjęcia zaraz po lądowaniu, pamiętam ciągle moment bycia tam, który był tak magiczny, że samo zdjęcie tego nie odda.

O słynnym nagrodzonym zdjęciu Central Parku, na którym kładą się cienie wieżowców Manhattanu, opowiadałeś wielokrotnie. Czy to było olśnienie – zobaczyłeś to i sfotografowałeś, czy raczej była to starannie przygotowana koncepcja?

Mam już cztery takie zdjęcia o każdej porze roku. Pierwsze, zimowe, było robione na początku marca, czyli już pod koniec zimy. To o tyle szczęśliwy moment, że im krótsze są dni, tym dłuższe są cienie. Gdyby to samo zdjęcie zrobione zostało w styczniu, budynki byłyby tak długie, że nie byłoby to estetycznie interesujące.

Czyli to szczęście, że w marcu leżał jeszcze śnieg?

Tak. Mam zdjęcie z listopada. Cienie są bardzo długie i nie wygląda to najlepiej. Na tym marcowym kąt był idealny i cienie ułożyły się tak, że wyglądają naturalnie. Musiałem zrobić to zdjęcie w dokładnie określonym czasie dnia – miałem maksymalnie dwie minuty. Trzeba było sporo manewrować samolotem, walcząc z dość niekorzystnym wiatrem, aby nad południową częścią parku znaleźć się dokładnie o 13:38. Nie ukrywam, że miałem też sporo szczęścia.

Zatem zrobienie tego zdjęcia wymagało niesamowitej precyzji.

Fot. Wojtek Szabelski

Tak. Nie od razu odkrywam, co udało mi się osiągnąć. Z godzinnego lotu mam sto, sto pięćdziesiąt zdjęć i rzadko robiąc je, wiem, że to będzie właśnie to zdjęcie. W czasie lotu nie da się analizować. Coś się widzi, fotografuje i nawet nie ma czasu, żeby to obejrzeć. Sprawdzam jedynie, czy zdjęcie jest dobre technicznie, bo byłoby żal ujęcia, gdyby na przykład okazało się nieostre. Czasami wracam do zdjęć dopiero po kilku dniach, bo kiedy oglądam je tego samego dnia, zwykle mi się nie podobają. Niedawno robiłem zdjęcia nad plażą i otworzyłem je po tygodniu. Dopiero wtedy zacząłem je lubić. Nie wiem, dlaczego tak się dzieje.

Trzeba wyczuć samolot. Na tej wysokości jest już spory wiatr, w związku z tym nie mogę lecieć wzdłuż parku, tylko muszę wciąż zakręcać i ustawiać samolot na nowo. Jeśli będę robił zdjęcie pod kątem, potem nie wykadruję go w prostokąt. Kąt robienia zdjęcia musi być idealny. To było naprawdę trudne.

Wspomnieliśmy już o cyklu pokazującym nocne życie Nowego Jorku, który leży jakby na przeciwległym biegunie zdjęć lotniczych. Jak te cykle mają się do siebie?

To działa chyba na zasadzie przeciwieństwa. Fotografując nocne życie, używam obiektywów z bardzo szerokim kątem, w związku z tym wszystkie zdjęcia robione są nie więcej niż metr od osoby.

Ludzie przecież zwykle są skrępowani przed obiektywem. Taka bliskość ich nie peszy?

9/WRZESIEŃ/2018

39

Rozmowa miesiąca

Oni nie mają na to czasu. Podchodzę, robię zdjęcie i odchodzę. Mam też pewne techniki związane z robieniem takich zdjęć. Zawsze zaczynam od DJ-a, żeby ludzie widzieli, że ktoś robi zdjęcia i przyzwyczaili się do mnie. Potem, jeśli są jacyś znajomi, robię zdjęcia znajomym, a dopiero potem, jak już wszyscy są wyluzowani, mogę robić zdjęcia obcym ludziom.

Wynika z tego, że musisz być trochę psychologiem.

Staram się czytać ludzi, na ile są gotowi, żeby ich fotografować. Bardzo rzadko się zdarza, żeby reagowali negatywnie. Kiedy robię zdjęcia, często sam też tańczę, jestem z nimi. Jeśli są pijani, ja też muszę się trochę napić. Dlatego coraz rzadziej to robię, bo ile można imprezować (śmiech). Fotografowałem m.in. cykl imprez robionych w Nowym Jorku przez Holendrów. Na kolejnej edycji podeszły do mnie dwie dziewczyny i spytały, czy to ja robiłem zdjęcia w zeszłym roku. Potwierdziłem, a one na to, że przecież ta impreza jest wyjątkowo słaba, a na moich zdjęciach wyglądała tak dobrze. Cóż, taka moja praca. Nie dokumentuję przecież tych, którzy siedzą przy stolikach i się nudzą, tylko tych, którzy się bawią. Po to zresztą organizatorzy mnie zatrudniają, żeby to wyglądało dobrze. Ale teraz już odmawiam takich zleceń, bo nie chcę być odpowiedzialny za czyjś nieudany wieczór (śmiech).

Zdjęcia z imprez są niezwykle kolorowe, te lotnicze, zimowe mają bardzo ascetyczne kolory. Kategoria koloru ma dla Ciebie znaczenie?

Nie. Ważne jest uchwycenie właściwego momentu. Jedno i drugie nie pozwala mi na zbytnie planowanie. I albo to potem działa, albo nie. Dlatego jako fotograf komercyjny prawie nie pracuję w studiu, bo tam jest za dużo ustawiania, przygotowywania, planowania. To nie mój styl. Nie chce mi się siedzieć trzy godziny nad odpowiednim ustawieniem jakichś obiektów czy osób. Poza tym takich studyjnych fotografów jest mnóstwo i w związku z tym panuje wśród nich ogromna konkurencja. Trzeba naprawdę kochać studio, żeby dojść do etapu, w którym zostaje się zauważonym.

Ale w Nowym Jorku konkurencja jest chyba w ogóle olbrzymia. Ty na pewno zostałeś zauważony dzięki nagrodom, ale czy pomogło Ci też to, że wszedłeś w pewną niszę?

Zdecydowanie tak. Teraz pracuję dużo dla największych muzeów na świecie, m.in. Metropolitan Museum czy Guggenheim. A zaczęło się tak, że w jednym z muzeów dokumentowałem imprezę rodzinną dla 9/WRZESIEŃ/2018

40

jakiegoś czasopisma. W Whitney Museum of American Art zobaczyli te zdjęcia i zapytali, czy chciałbym dla nich pracować. Potem zobaczyli moje zdjęcia w Metropolitan i Guggenheim, etc. i tak to się zaczęło.

Czyli na Tobie po prostu ziszcza się amerykański sen.

Może i tak... (śmiech). Ludzie często pytają, jak to jest, że zostaje się fotografem. Odpowiadając, podaję właśnie ten przykład z muzeami.

Trzeba znaleźć coś, w czym się jest dobrym, być konsekwentnym i dopieszczać styl, w którym człowiek czuje się najlepiej. Często ludzie marzą o fotografowaniu mody, bo chcą robić zdjęcia pięknym kobietom. Ale w tej branży konkurencja jest przepotworna. Jeżeli ktoś chce być fotografem modelek, musi być naprawdę kreatywny.

Uważam więc, że najważniejsze to znaleźć swoją niszę.

Kiedy powiedziałeś sobie: już mam swój styl?

Jeszcze tego nie powiedziałem. Chociaż rzeczywiście przy fotografowaniu nocnego życia dość szybko zauważyłem, że moje zdjęcia są inne. Chodząc na różne targi fotograficzne, nie widziałem też zdjęć podobnych do moich lotniczych. Ale nie chcę sobie za dużo dodawać, bo wiem, że przede mną jeszcze sporo pracy.

Zdradzisz swoje najbliższe plany artystyczne?

Wciąż chcę odkrywać coś nowego. Eksplorowanie tematu zimy jest już trochę jak jeżdżenie na zdechłej klaczy. Mam nowe projekty, o których nie chcę mówić, bo nie opowiadam o rzeczach jeszcze niezrobionych. Powiem tylko, że to pomysły związane z fotografią lotniczą. W styczniu przyszłego roku w toruńskiej Galerii Wozownia będzie moja wystawa i tam zaprezentuję nowy materiał. Oczywiście, cykl zimowy pokażę również, bo to w tej chwili najbardziej kompletny materiał, który posiadam. Pokażę jednak parę prac w zupełnie innym stylu, jakich, mam wrażenie, nikt wcześniej jeszcze nie robił.

Zapraszam bardzo serdecznie. Mam też sporo zdjęć z Indii, gdzie często jeżdżę i fotografuję mnichów buddyjskich. To taki bardziej duchowy temat, chociaż sam nie jestem buddystą. Ten cykl zamierzam kontynuować i teraz skoncentruję się na buddyjskich tańcach ceremonialnych. Od niedawna zajmuję się też kolekcjonowaniem flipperów. Naprawiam je sam, co zajmuje mnóstwo czasu, ale też jest wspaniałą odskocznią od fotografowania czy ślęczenia przed komputerem. Mam już ponad dziesięć takich maszyn. Z braku miejsca wynajmuję je do knajp, w których zarażam ludzi wariactwem srebrnej kulki. To taka moja nowa szajba.

Rozmawiała Magdalena Kujawa

Wydarzenie miesiąca

Wiek wolności „Niepodległa dla wszystkich” – to hasło przewodnie tegorocznych Europejskich Dni Dziedzictwa, nawiązujące do 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Coroczne działania mają zwracać uwagę na wspólne korzenie kultury Starego Kontynentu oraz pokazywać, że indywidualne wartości kultywowane w poszczególnych państwach składają się na jego bogactwo i różnorodność.

Przekaz płynący z wydarzeń organizowanych w ramach EDD wzmocniony jest również przez to, że rok 2018 ogłoszono Europejskim Rokiem Dziedzictwa Kulturowego. Koordynatorem wydarzeń w Polsce jest Narodowy Instytut Dziedzictwa, który na stronie internetowej tak wyjaśnia tegoroczne przesłanie: „Chcemy nauczyć Polaków odczytywania w zabytkach – niemych świadkach historii – dziejów ludzi i ich spuścizny, uzmysłowić, jak wiele obiektów ma związek z procesem odzyskiwania wolności i suwerenności. Ta edycja to również szansa na zbudowanie wspólnoty, lekcję patriotyzmu i pokazanie złożonych, wielokulturowych dziejów naszego kraju”.

W ramach Europejskich Dni Dziedzictwa w wielu miejscach Europy otwierane są muzea, udostępniane zabytki, odbywają się inscenizacje, odczyty i wystawy. W Toruniu do refleksji i pogłębienia wiedzy zaprosi kilka instytucji. Muzeum Okręgowe 8 września w godz. 18.00-22.00 oferuje Toruńską Noc Muzealną, podczas której będzie można skupić się na lokalnych aspektach tematu wiodącego. Bezpłatnie udostępnione zostaną dwa oddziały: Ratusz Staromiejski i Muzeum Historii Torunia w Domu Eskenów. W tym pierwszym całe rodziny będą mogły wziąć udział w kostiumologicznym spotkaniu poświęconym polskiemu strojowi narodowemu oraz posłuchać prelekcji: o tryptyku Jacka Malczewskiego „Niewola, Wolność, Pokój”, o wilnianach w Toruniu i o nowożytnych konfliktach

narodowościowych i religijnych w naszym mieście. W Domu Eskenów zwiedzający zapoznają się z dziejami Torunia z okresu wojny polsko-bolszewickiej 1920 r., poznają sylwetki małżeństwa Steinbornów (więcej o tej wystawie na str. 8-9), cofną się do czasów sprzed lokacji miasta, poznają losy Torunia w czasie II wojny światowej oraz zapoznają z historią toruńskich manifestacji antykomunistycznych z maja 1982 r.

Muzeum Diecezjalne w południe 8 września zaprosi na prezentację obrazu Jerzego Kossaka „Cud nad Wisłą” i opowieści o jego historycznych i artystycznych walorach. 23 września Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury organizuje w sali na Jordankach koncert pieśni i piosenek wojskowych. Wystąpią: Chór Męski Copernicus, chórzyści z innych zespołów z województwa kujawsko-pomorskiego oraz Orkiestra Dęta WOAK. Na inaugurację zabrzmi „Bogurodzica”, a następnie usłyszymy m.in. „Pieśń rycerską” Moniuszki, „Hej trąbko!…”, „Hej, hej ułani” i „Marsz Wojsk Lądowych”. (mak)

9/WRZESIEŃ/2018

41

Kulturalne lato w obiektywie

To było gorące lato nie tylko z powodu temperatury, ale także z uwagi na wielką liczbę wydarzeń kulturalnych, które Toruń oferował mieszkańcom i turystom przez ostatnie dwa miesiące. O tym bogactwie nie da się w kilku zdaniach opowiedzieć. Łatwiej to pokazać, choć mamy świadomość, że i tak prezentujemy zaledwie mały fragment całości złożonej z dziesiątek imprez.

Skyway

fot. Adam Zakrzewski

Koncerty pod Gwiazdami

9/WRZESIEŃ/2018

42

fot. Dwór Artusa

Festiwal Teatrów Ulicznych

Festiwal Wisły

Festiwal Nova Muzyka i Architektura

fot. Adam Zakrzewski

fot. Lech Kamiński

fot. Łukasz Ułanowski

Festiwal Piosenki i Ballady Filmowej

Toruń Harmonica Bridge

Koncert pamięci Andrzeja Zauchy

fot. Adam Zakrzewski

fot. Lech Kamiński

fot. Wojtek Szabelski

Święto Toruńskiego Piernika

fot. Adam Zakrzewski

Song of Songs

fot. Wojtek Szabelski

Koncert Lato Zet i Dwójki

fot. Wojtek Szabelski

9/WRZESIEŃ/2018

43

Lektury z górnej półki

Magia realizmu Skończył ekonomię, pracował w banku, sprawdza się w kuchni, wyciska ciężary, jest tłumaczem i… pisze świetne książki. Jakub Małecki to obecnie jedno z najgorętszych nazwisk na literackiej mapie Polski. Zanim jesienią ukaże się jego najnowsza powieść „Nikt nie idzie”, wraz z Książnicą Kopernikańską i wydawnictwem Sine Qua Non polecamy dwie wcześniejsze: „Rdzę” i „Dżozefa”.

Wielokrotnie nagradzany i nominowany do najważniejszych wyróżnień literackich. Zaczynał od fantastyki, by z powieści na powieść podążać coraz bardziej w stronę realizmu. Jednak pierwotne fascynacje zawsze w jakiś sposób są obecne w historiach jego bohaterów, nadając im magiczny charakter i sprawiając, że losy postaci zyskują niekiedy wymiar przypowieści, a jednocześnie bardzo mocno działają na emocje.

W „Dżozefie” z 2011 r. Małecki w karkołomny sposób łączy realizm magiczny z powieścią dresiarską. Grzesio Bodnar, pobity i okradziony, trafia do szpitala, gdzie uczestniczy w męskich rozmowach z pacjentami z sali: biznesmenem, marudą i bibliofilem. Dosadność i sarkazm mieszają się tu z wizjami rodem z sennego koszmaru. „Rdza” z 2017 r. przeprowadza czytelnika od czasu wojny do pierwszych lat XXI wieku, jednak, jak podkreśla autor w wywiadzie dla Joanny Pachli z bloga Wyrwane z kontekstu, zawirowania historyczne są tylko tłem 9/WRZESIEŃ/2018

44

dla losów bohaterów: „Ważniejsze było dla mnie, czy Tośka zatańczy wreszcie z mężczyzną, którego nazywa Niewidzialnym, albo czy Budzik i Szymek pozostaną przyjaciółmi. Ta wielka Historia, która w międzyczasie przetacza się za oknami, jest dla mnie właśnie tylko czymś zza okna: muszę to pokazać, żeby powieść była prawdziwa i wiarygodna, ale fascynuje mnie to, co bliżej. To, co mogłoby przydarzyć się każdemu z nas”.

K

KONKURS

Dla Czytelników mamy wraz z Książnicą Kopernikańską od wydawnictwa SQN po egzemplarzu powieści „Dżozef” i „Rdza”. Aby je otrzymać, należy poprawnie odpowiedzieć na pytanie: Za którą powieść Jakub Małecki otrzymał w 2016 r. Nagrodę im. Jerzego Żuławskiego (Złote Wyróżnienie)?

Z rozwiązaniem prosimy do nas dzwonić 14 września o godz. 12.00 pod nr tel.

56 611-86-82.

Pierwsze osoby, które się do nas dodzwonią, otrzymają książki.

Uwaga! Informujemy, że osoby, które zwyciężyły w naszym konkursie, mogą wziąć w nim ponownie udział najszybciej po upływie 3 miesięcy.

Dziękujemy, że jesteście z nami od 15 lat!