IKAZIA NIEUWS KWARTAAL MAGAZINE VAN HET IKAZIA ZIEKENHUIS ROTTERDAM
Zomer 2013 Speciale aandacht voor kinderen Lekker eten in Ikazia Toen en nu
Voorwoord 01
In de afgelopen maanden hebben de kranten bol gestaan van alle ‘frauduleuze’ handelingen van de ziekenhuizen. Het ‘bewust’ teveel declareren waardoor de ziekenhuizen de kosten van de gezondheidzorg alleen maar omhoog jagen. De miljarden vlogen om onze oren en vanzelfsprekend werd uitgerekend wat u en ik daardoor per jaar teveel aan premie betalen. Steeds vraag ik me af wat de media hiermee trachten te bereiken. Ongetwijfeld zal het verweer zijn dat door hen vastgestelde wantoestanden aan de kaak moeten worden gesteld. Zouden zij zich ook wel eens realiseren welke schade aan het imago van de gezondheidszorg en specifiek de ziekenhuizen wordt toegebracht? Als er namelijk iets is wat van groot belang is in de gezondheidssector, is dat het begrip vertrouwen. In de relatie tussen patiënt-dokter is vertrouwen wezenlijk . Een gevoel van vertrouwen waarop kan worden voortgebouwd bij diagnostiek en behandeling. In ons land doen we momenteel echter alle moeite om juist dat te ondermijnen.
U kent ongetwijfeld de slogan: “herhaling is de kracht van de reclame”. Het voortdurend herhalen van wat niet goed is leidt in ieder geval niet tot een positief beeld. Juist in een sector waar zoveel hard- en goedwerkende professionals de dagelijkse zorg aan de aan haar of hem toevertrouwde patiënt leveren. Vanzelfsprekend moeten zaken die fout gaan rechtgezet
“In de relatie tussen patiënt en dokter is vertrouwen wezenlijk”
worden en diegenen die er misbruik van maken, worden aangepakt. De sector die wereldwijd een goede naam heeft, verdient echter beter dan de kleuring die er thans aan wordt gegeven.
Mr. R.P.D. Kievit, arts algemeen directeur
02 Gedicht
Geluk Wees er maar zuinig mee, want het is teer, zo broos als porselein: eer je het weet, valt het uit je hand, sta je gebroken bij de scherven – Wees bij die scherven, in dat leed, dan wel getroost omdat je weet: straks blijken onze tranen parels schakering diamant – die God bewaarde in zijn hand. Dan is ons porselein kristal: Geluk, dat nooit meer breken zal. Coosje van Kampen
18
24
06
Inhoudsopgave VOORWOORD GEDICHT PASTORALE
01 02 21
INTERVIEW - Speciale aandacht voor kinderen - Longrevalidatie
04 16
FOTOREPORTAGE - Lekker eten in Ikazia
18
DAG VAN De pijncoรถrdinatoren
24
NIEUWS EN INFORMATIE
11 12 13 15
OP BEZOEK
27
Voorwoord 01
“Ouders vertrouwen hun dierbaarste bezit aan ons toe”
Interview 05
Kinderverpleegkundige Tonja Versluis
Met elkaar zijn we één team Tonja Versluis werkt vijf jaar op de Kinderafdeling van Ikazia. Als kinderverpleegkundige is zij speciaal opgeleid om kinderen te verplegen en te begeleiden. De kinderen zijn tussen de 0 en 18 jaar oud. “Het werk is enorm afwisselend. Geen kind is hetzelfde.”
De Kinderafdeling bevindt zich op de zevende verdieping van het ziekenhuis, naast de afdeling Neonatologie en Verloskunde. De zorg die wordt verleend is heel divers. Denk aan zorg voor kinderen met het RS-virus, longontsteking, luchtwegaandoeningen en infectieziekten. “In de winter is er een piek in het aantal patiënten en in de zomer is het in het algemeen rustiger. Je bent altijd alert. Elke dag is anders. Elk kind is anders. Ziektebeelden kunnen variëren.”
Communicatie Op de afdeling werken onder meer kinderartsen, eerstverantwoordelijk verpleegkundigen, kinderverpleegkundigen, neonatologieverpleegkundigen, kinderpsychologen, kraamverzorgenden en pedagogisch medewerkers. “Met elkaar zijn we één team. Er is nauw contact over de verdeling van de zorg. Ook is er communicatie over de prioriteiten op de afdelingen. De onderlinge communicatie en de overdrachtmomenten zijn uiteraard van groot belang. We worden nu als team geschoold om alle informatie rond de behandeling van het kind nog nauwkeuriger vast te leggen en met elkaar te delen.”
Samenwerken Dagelijks doen de kinderartsen hun visite op de afdelingen. Tijdens de visites worden afspraken gemaakt over de verdere behandeling en zorg. De kinderverpleegkundigen houden toezicht op de ‘verpleegtechnische’ zorg. Het gaat om handelingen zoals het maken van een hartfilmpje en het toedienen van bijvoorbeeld een infuus, sondevoeding of zuurstof. “Met het hele team willen we de zorg optimaal én zo prettig mogelijk laten verlopen voor het kind en de ouders. Ouders vertrouwen hun dierbaarste bezit aan ons toe. We werken dan ook voortdurend met hen samen. Waar mogelijk bundelen we medische handelingen zoals bijvoorbeeld het doen van onderzoeken. We vragen het kind en de ouders welk tijdstip hen uitkomt. Dat vinden ze heel prettig. Zo houden we rekening met hun verdere dagritme. We hebben eenpersoonskamers en een van de ouders kan dag en nacht blijven.” Het mooie van dit werk is dat geen kind hetzelfde is. Ook hebben we met allerlei leeftijden te maken. Met een puber van 16 maak je andere grapjes dan met een kind van 5. En met (pasgeboren) baby’s is de omgang weer heel anders. Ik hoop dit werk nog lang te mogen blijven doen.”
“Het was spannend in het begin”
Interview 07
Het gezin Zoeteman, dochter Sharine
We zijn heel goed opgevangen Sharine Zoeteman was negen jaar toen zij veel last kreeg van obstipatie. De huisarts verwees haar voor nader onderzoek door naar Ikazia. Vader en moeder Zoeteman: “We zijn geweldig geholpen. Sharine is nu elf jaar en het gaat heel goed met haar.”
De darmen van Sharine werken traag. Daardoor is er geen goede doorstroming in haar lichaam. Dit leidt tot hevige buikklachten. De eerste keer dat Sharine werd opgenomen was op haar eigen verjaardag. Toch wilde ze graag geholpen worden.
Goed bij de zorg betrokken Ze kan het zich nog goed herinneren. “Het was spannend in het begin. Maar iedereen was heel aardig. Ik voelde me snel op mijn gemak.” Het gezin Zoeteman geeft aan dat er heel goed naar Sharine is geluisterd. "In een rustige en gemoedelijke sfeer kon zij over het probleem praten. Wij werden als ouders natuurlijk bij de gesprekken betrokken. Door de gesprekken zijn de oorzaken van de problemen duidelijker geworden. Haar darmen werken traag maar er was meer aan de hand. Spanningen op school speelden ook een grote rol. Sharine had het moeilijk op school en voelde zich buitengesloten.” In Ikazia zijn haar darmen twee keer met een speciale vloeistof helemaal ‘schoon’ gespoeld. Hiervoor moest zij twee keer een aantal dagen in het ziekenhuis verblijven. De spoelbehandelingen gaan via een neussonde die gekoppeld is aan een infuuspaal. Vader: “Met al die slangetjes ziet het infuus er voor een kind eng uit. De pedagogisch medewerkers Fatima Harbouch en Tirza Verduin hebben Sharine gerustgesteld en haar goed voorbereid. Kinderarts mevrouw I. Heuts heeft ons verder heel goed bij de zorg betrokken. In heldere
taal, zodat we het goed konden begrijpen.” De pedagogisch medewerkers deden leuke spelletjes met Sharine. Dat gaf de nodige afleiding. “We hebben samen gespeeld, getekend en ik kon films kijken. Ik heb later een paar dvd’s die ik niet meer kijk aan het ziekenhuis gegeven. Zo hebben andere kinderen er weer iets aan. Mijn vader kon blijven slapen, dat vond ik ook fijn. Tijdens de tweede opname lag ik op een grotere kamer samen met nog een ander meisje. Dat vond ik leuker dan de eerste keer alleen.”
Geen last meer Sinds de laatste behandeling drinkt Sharine twee keer per dag een speciale vloeistof om de doorstroming in haar lichaam goed te houden. In totaal één liter per dag. Poeder met citroensmaak of een neutrale smaak wordt aangelengd met water. “Dit moet ik altijd blijven drinken. Ik doe de vloeistof in een flesje AA-drink, zo lijkt het net op gewoon drinken. Het werkt heel goed en het is ook lekker. Ik heb geen last meer van obstipatie. Ik moet er wel goed voor zorgen dat ik gezond en vezelrijk blijf eten.” Het gaat nu heel goed met Sharine. Haar nieuwe school draagt daar zeker aan bij. “Ik zit nu op een school waar ik het veel leuker vind. Ik heb leuke vriendinnen.” Het gezin bedankt nogmaals het team van de Kinderafdeling van Ikazia voor alle goede zorgen. “Sharine toen en Sharine nu, het is een wereld van verschil.”
“We willen op alle gebieden de ziekenhuisopname zo prettig mogelijk maken�
Interview 09
Fatima Harbouch en Tirza Verduin, pedagogisch medewerkers
Het vaste gezicht voor kind en ouders De pedagogisch medewerkers op de Kinderafdeling van Ikazia beschikken over uitgebreide opvoedkundige kennis en expertise. Zij begeleiden het kind en de ouders voor, tijdens en vlak na de opname. Ook bewaken zij de ontwikkeling van het kind.
Een ziekenhuisopname heeft veel impact op een kind. Het kind komt in een vreemde omgeving en kan bijvoorbeeld angstig of opstandig worden. Voor ouders is de opname van hun kind net zo ingrijpend. Zij zijn vaak bezorgd en weten soms niet goed hoe zij het beste met hun kind kunnen omgaan. Sommige kinderen die worden opgenomen hebben naast een medische indicatie ook (laagcomplexe) gedragsproblemen.
Vertrouwen winnen De pedagogisch medewerkers Fatima Harbouch en Tirza Verduin zijn het vaste gezicht voor het kind en de ouders op de Kinderafdeling. Fatima: “Zij kunnen bij ons terecht voor begeleiding, advies, steun, afleiding en een luisterend oor. Als kinderen bijvoorbeeld aan een infuus moeten dan bereiden wij hen daarop voor. We stellen hen gerust en geven uitleg op het niveau van het kind. Bij het prikken van baby’s en kinderen geven we ondersteuning en veiligheid. Zo proberen we vertrouwen te winnen en de zorg zo goed en aangenaam mogelijk te laten verlopen. We werken kindgericht. Daarbij letten we op het hele kind, zowel op het gedrag als op de fysieke signalen.” Tirza: “We houden ook het algemene welbevinden en de ontwikkeling van het kind in de gaten. Hoe gaat het met het kind, wat heeft het nodig, is er genoeg afleiding? We letten op de nodige structuur gedurende de dag. Kinderen die langere tijd zijn opgenomen maken bijvoorbeeld huiswerk. De pedagogische zorg legt dan contacten met school en indien nodig andere onderwijsinstanties. Met de ouders hebben we altijd nauw contact. Zij zijn
immers de ‘experts’ van het kind. Het is belangrijk om de ouders zoveel mogelijk bij de zorg van hun kind te betrekken. Dat is goed voor de hechting kind - ouder en ouders voelen zich zelfverzekerder als zij meer bij de zorg betrokken worden.” Er is veel veranderd in ons vak, vertelt Fatima. “Zo’n tien jaar geleden werden we vooral gezien als ‘spelletjesjuffrouw’. Maar we zijn op een breed terrein het vaste gezicht voor kind en ouders.” Het werk geeft beide pedagogisch medewerkers veel voldoening. Veel doen we op het gevoel. Inlevingsvermogen is van groot belang. We willen op alle gebieden de ziekenhuisopname zo prettig mogelijk maken voor het kind en de ouders.”
Pedagogisch spreekuur Sinds 2009 beschikt de Kinderafdeling over een pedagogisch spreekuur voor kinderen die bijvoorbeeld overmatig huilen, eetproblemen, incontinentieproblemen of andere problemen hebben. Het kan ook gaan om (laagcomplexe) gedragsproblemen. De kinderarts verwijst een kind door naar het spreekuur wanneer hij geen medische oorzaak voor de problemen heeft kunnen vinden. Tijdens de consulten maakt de pedagogisch medewerker samen met de ouders een plan. De pedagogisch medewerker overlegt regelmatig met de kinderpsycholoog en de kinderarts. Indien nodig, altijd in overleg met de ouders, wordt andere hulpverlening ingeschakeld.
Nieuws en informatie 11
Baby Hugo als eerste geboren in bevalbad
In het Ikazia Ziekenhuis is baby Hugo de eerste baby die in het speciale bevalbad ter wereld kwam. Warm water werkt ontspannend. De geboortesuites in Ikazia hebben daarom een normaal bad ter ontspanning bij de eerste weeën. Maar in het nieuwe bevalbad kunnen moeders echt bevallen. Cora Baan maakte gebruik van deze mogelijkheid. Zij vond dit een hele mooie ervaring. Voor de moeder maar ook voor de baby heeft het voordelen om in bad te bevallen. Cora Baan kreeg haar eerste baby anderhalf jaar geleden op het ‘droge’ maar beviel deze keer in bad. “Door het warme water kon ik de weeën veel beter opvangen. Daardoor had ik geen pijnstilling nodig en ervoer
ik het uiteindelijke geboren worden beter. Het voelde heel natuurlijk. Ook Hugo was direct na de geboorte erg ontspannen en alert. Daardoor begon hij meteen met drinken. Vooral dat vond ik heel fijn.” Cora Baan beviel in Ikazia onder begeleiding van haar eigen verloskundige; Edith van Oosterom, van verloskundigenpraktijk Dunalus. Dit is een zogenaamde verplaatste thuisbevalling. Naast de verloskundige was Coby Euser, kraamverzorgster van Ikazia aanwezig. Zij begeleiden een badbevalling net als iedere andere bevalling; de moeder wordt goed in de gaten gehouden en het hartje van de baby wordt onder water beluisterd.
Marathon Terwijl Hugo op zondag 14 april, zijn eigen ‘marathon’ volbracht in het bevalbad, liep zijn oom langs Ikazia de Marathon van Rotterdam. Toen Hugo om 14.36 uur werd geboren, finishte zijn oom rond diezelfde tijd.
Marathonlopers verzamelen groot bedrag voor Ikazia Tijdens de marathon van Rotterdam op 14 april 2013 hield Stichting DaDa ook dit jaar de Run For Value. Diverse bedrijven liepen met hun team de marathon met als doel zoveel mogelijk geld inzamelen voor Stichting DaDa. Dit jaar was de opbrengst voor een mooi project in ons ziekenhuis. Er is een bedrag van maar liefst € 41.756,- opgehaald!
Speelhoeken Er komen verschillende speelhoeken waar kinderen ontspannen en veilig kunnen spelen met kubussen, speeltorens met spelcomputers en spelmodules voor aan de wanden. “Voor kinderen kan een bezoek aan het ziekenhuis veel spanning geven. Door leuke speelfaciliteiten en spelmodules in de wachtruimtes kan de spanning verminderen”,
zo zeggen Tirza Verduin en Chantal Nieuwenhuijzen, pedagogisch medewerkers in Ikazia. Kijk ook eens op de website van Stichting Dada.
12 Nieuws en informatie
Roparun 2013 Voor de 9e keer deed het Ikazia Roparun-team mee aan de langste non-stop estafetteloop ter wereld van Parijs naar Rotterdam. Ze bereidden zich voor om de tocht van 524 km af te leggen door Frankrijk, België en Nederland.
Het team loopt mee in deze unieke hardloopwedstrijd, met een even uniek doel: ‘Trachten leven toe te voegen aan de dagen, waar geen dagen meer kunnen worden toegevoegd aan het leven.’ De Roparun sponsort vele projecten en ook onze afdeling Oncologie krijgt jaarlijks een gift van de Roparun. Daarmee kunnen zij wat extra's doen voor onze patiënten. Op zaterdagochtend 18 mei werd ’s ochtends om 04.45 uur verzameld bij het Ikazia Ziekenhuis. Na het inladen van alle spullen en
proviand vertrok het team richting Parijs. Om 14.13 uur startte het Ikazia team als één van de eersten. Ondanks de slechte weersvoorspellingen was het toch heel mooi weer. Er waren weinig tegengeslagen, op wat blessures na. Na 524 kilometer was de finisch bij de Erasmusbrug om ongeveer 15.00 uur. Daarna volgde de traditionele inhuldiging op de Coolsingel, helaas in de stromende regen, maar toch zoals altijd indrukwekkend. Ondanks het slechte weer was er gelukkig veel publiek. Het Ikazia Roparunteam 58 wil graag alle sponsors en medewerkers van harte bedanken en graag tot volgend jaar. Wilt u meer weten over ons team of wilt u ons sponsoren, kijk dan op www.ikazia.nl/roparun
Nieuws en informatie 13
Medische apparatuur krijgt tweede leven in Oekraïne In Ikazie bieden we hoge kwaliteit zorg met persoonlijke aandacht voor onze patiënten. Als organisatie willen wij graag oog hebben voor onze medemens, dichtbij en ver weg. Op veel plaatsen ter wereld zetten artsen en verpleegkundigen zich in voor goede zorg maar moeten dat doen met minimale middelen.
Ikazia werkt nauw samen met Stichting Oost Europahulp Gereformeerde Gezindte, SOEGG. Zij ondersteunen actief de gezondheidszorg in Oekraïne door gebruikte medische apparatuur te transporteren en te verdelen. Peter Noordzij werkt in Ikazia bij de Technische Dienst en is betrokken bij de organisatie van SOEGG. Hij vertelt: “In het voorjaar van 2006 werd ik gebeld door mijn vorige dominee. Hij was in Oekraïne geweest en had daar de nood in de ziekenhuizen gezien. Hij vroeg zich af of wij daar op één of andere manier hulp konden bieden.” Dat was het moment waarop het voor Peter begon. Niet lang daarna ging hij op reis naar Oekraïne om de situatie daar met eigen ogen te zien.
“Omdat de operatietafel niet versteld kon worden, opereerde hij zittend op zijn knieën"
Na dat eerste bezoek richtte Peter samen met een aantal anderen de stichting op. “Ikazia was vanaf het begin betrokken en erg enthousiast. Er werd al steeds apparatuur gedoneerd, maar sinds 2012 is de samenwerking officieel bevestigd met een handtekening.” Peter vervolgt: “SOEGG draait op een groot relatienetwerk. Wij krijgen afgeschreven apparatuur van andere ziekenhuizen en giften van kerken en particulieren. Daarvan kopen we apparatuur. Wanneer er geld is om apparatuur aan te schaffen overleggen we met de Oekraïense artsen waar behoefte aan is. Zo hebben we onlangs bijvoorbeeld een tweedehands ambulance aangeschaft.”
“Toen ik in Oekraïne kwam was een arts bezig met een vijf uur durende operatie. Omdat de operatietafel niet versteld kon worden, opereerde hij zittend op zijn knieën. Hij zei: ‘het zijn mijn patiënten, daar doe ik dit voor.’ Die situatie raakte mij heel erg.”
Operatiekamer voor de actie van SOEGG
Operatiekamer na de actie van SOEGG
Nieuws en informatie 15
Wist u dat .... uw huid uw grootste orgaan is? .... er meer dan 3000 huidziekten bestaan? .... huidkanker de meest voorkomende vorm van kanker is? .... er een aanzienlijke jaarlijkse toename van huidkanker in Nederland wordt geconstateerd? .... er verschillende soorten huidkanker bestaan? .... vooral het basalioom, het plaveiselcelcarcinoom en het melanoom in onze contreien de meest voorkomende vormen van huidkanker zijn? .... bakken in de zon onverstandig is en verbranding/beschadiging van de huid door de zon steeds voorkomen moet worden? .... ze in Zuid-Europa niet voor niets een siësta houden. Het is beter om in de schaduw te blijven tussen 12.00 en 15.00 uur. .... de twee dermatologen E.R. Lonnee en dr. H.J.H. Engelkens in Ikazia jaarlijks meer dan 1000 patiënten met huidkanker en de voorstadia van huidkanker onder behandeling hebben? .... voor diverse patiënten met (voorlopers van) huidkanker operatief ingrijpen niet altijd de beste behandeling is? .... bij verschillende soorten plekken bijvoorbeeld photodynamische behandeling wordt uitgevoerd? Bekijk hier de folder over de photodynamische behandeling.
.... anti-zonnebrandmiddelen de huid slechts tijdelijk beschermen? .... de beschermingsduur van anti-zonnebrandmiddelen afhankelijk is van de gekozen beschermingsfactor, het huidtype en de zonkracht? .... in de volle zon een pet of zonnehoed, kleding en een goede zonnebril met UV-werende glazen belangrijk zijn? .... baby’s tot 1 jaar geheel uit de directe zon gehouden moeten worden? .... op de websites www.kwfkankerbestrijding.nl/zonnen en www.huidfonds.nl goede informatie te vinden is?
Vriendelijke groet en een goede zomer toegewenst! Dr. H.J.H. Engelkens, dermato-venereoloog
16 Longrevalidatie
Patiënt
Johan Derks Johan Derks heeft twee nieuwe longen. Voor en na de transplantatie werkte hij veel in Ikazia op de afdeling Fysiotherapie aan zijn conditie. Deze zomer is hij deelnemer aan de World Transplant Games. “Door longemfyseem, een chronische aandoening waarbij de longen minder zuurstof opnemen, werd ik steeds benauwder. De laatste tien jaar voor de operatie zat ik daarom in een rolstoel en uiteindelijk kreeg ik ook zuurstof toegediend. Ik moest met alles geholpen worden. Door fysiotherapie in Ikazia bleef ik toch functioneren.” Zo’n 20 jaar trainde Johan met korte en langere tussenpozen in Ikazia. “Op het laatst drie keer in de week. Zeker twaalf jaar oefende ik met fysiotherapeute Veroni Hokke. Zij motiveerde mij, ook toen het trainen steeds zwaarder werd, te blijven komen. Zo ontstond een hechte band.” Derks voelt zich thuis in Ikazia. “De fysiotherapeuten waren heel soepel als ik langs wilde komen om te oefenen. En ik had zelfs een eigen theebeker met Feyenoord-logo.”
Johan Derks zwemt van 28 juli tot en met 4 augustus 2013 op de World Transplant Games in Durban de 50 meter schoolslag, vrijeslag en rugslag. Naast een sportwedstrijd is het voor hem ook een mogelijkheid lotgenoten te ontmoeten. Om ook zijn vrouw naar Zuid-Afrika mee te nemen, zoekt Derks sponsors. “Zij heeft mij al die jaren verzorgd. Nu ik weer leuke dingen kan doen, wil ik dat zij die ook meebeleeft.”
Na de transplantatie in het Erasmus Medisch Centrum koos Johan voor revalideren in de vertrouwde omgeving van Ikazia. “Door het zitten in een rolstoel waren mijn spieren verslapt en was de opstart lastig. Op een gegeven moment had ik twee ontstoken achillespezen. Na die tegenslag ging het snel beter. Ik verlegde telkens mijn grenzen. Mijn conditie is nu bovengemiddeld voor een 50-jarige. Via de Stichting “Sport en Transplantatie” en de Vereniging “Harten Twee” zwem ik zelfs wedstrijden. Bij Europese wedstrijden haalde ik al twee medailles. Nu wil ik ook een medaille winnen op wereldniveau.” Na een jaar revalideren bleek verdere fysiotherapie in Ikazia niet meer nodig. “Bij het afscheid vielen wel enkele traantjes. Nu ga ik naar een fysiotherapeut dichter bij huis. Dat is makkelijker maar als ik in de buurt ben, kom ik altijd even langs. Mijn theebeker staat er nog altijd”, lacht Johan Derks.
Longrevalidatie 17
Fysiotherapeute
Veroni Hokke Veroni Hokke is fysiotherapeute in Ikazia. Haar specialisme is onder meer longrevalidatie. “Patiënten met een longaandoening als COPD hebben het snel benauwd en bewegen daardoor minder. Dan wordt hun conditie slechter, waardoor ze nog sneller benauwd zijn, en nog minder gaan bewegen. Deze vicieuze cirkel proberen wij te doorbreken met trainingen. Met ademhalingstechnieken zorgen wij dat bewegen minder benauwd maakt. Voor patiënten zoals Johan Derks die wachten op nieuwe longen, komt daar nog bij dat zij in conditie moeten blijven om in aanmerking te komen voor de transplantatie. Eén van de voorwaarden is dat de patiënt zelf van de brancard naar de operatietafel loopt. Trainen is geen pretje als je ondanks alle inspanningen voortdurend achteruit gaat. Lopen op de loopband lukte nog maar twee minuten met anderhalve kilometer per uur. In die fase was het aan mij om Johan te motiveren te blijven komen.” Na de transplantatie krijgt de longrevalidatie een ander karakter. “Dan ga je opbouwen. Het is belangrijk dat niet te snel te doen want het lichaam is niet meer gewend te bewegen. Kort na de transplantatie had Johan bovendien moeite met inademen. Zijn ribbenkast was niet meer gewend te vergroten bij inademen. Dat was een flinke tegenvaller. Kon hij eindelijk weer goed ademen, lieten zijn ribben dat maar beperkt toe.” Veroni is trots op wat Johan met de revalidatie heeft bereikt. “Het verschil in conditie, voor en na de transplantatie, is enorm. Dat hij ook nog medailles wint met zwemwedstrijden, is geweldig. Een van zijn medailles hangt met foto’s ingelijst op onze afdeling. Johan is zo een prachtig voorbeeld voor andere longpatiënten. Sowieso was hij een bijzondere patiënt voor ons. Wie denkt er nu, op het moment dat hij hoort dat er longen voor hem beschikbaar zijn, ook aan zijn fysiotherapeute. Johan deed dat wel. Midden in de nacht, vanuit de ambulance, sprak hij op onze voicemail in dat hij op weg was naar zijn transplantatie. Het afluisteren was een echt kippenvelmoment.”
“Dat hij ook nog medailles wint met zwemwedstrijden, is geweldig”
18 Fotoreportage
Lekker eten in Ikazia Goed en lekker eten is belangrijk, zeker als je ziek bent. Eric-Jan Wissink, hoofd keuken, stelt: “Van goed eten kun je soms behoorlijk opknappen. Een goede maaltijd is nuttig. Je herstel gaat sneller als je de juiste voedingsstoffen binnen krijgt.” Het doel van Eric-Jan en zijn team is een gezonde maaltijd die er smakelijk uitziet aan de patiënt te serveren. Daarom worden in de keuken van Ikazia dagelijks verse maaltijden met passie bereid.
De koks van het Ikazia Ziekenhuis wonnen eerder dit jaar de prijs: ‘Het beste Menu van de Zorg 2013’. De koks bereidde als voorgerecht pastinaak currysoep met kabeljauw en gamba’s. Het hoofdgerecht was kip tajine. Het nagerecht was room met dragon, framboos en chocolade. Zelf ook een lekker gerecht maken? Kijk voor een recept van de Ikazia koks: www.ikazia.nl/maaltijdsalades
Bij het samenstellen van de gerechten letten we goed op de voedingswaarden, zodat de maaltijd bijdraagt aan een sneller herstel. Om hier grip op te houden, koken wij alle maaltijden helemaal zelf, met verse producten die dagelijks geleverd worden. In de koelcel vind je veel verse groenten en fruit maar ook zuivel, vlees en verse vis.
Elke dag worden er proefmaaltijden gemaakt. Zo kunnen de koks het eten zelf zien en proeven: ziet het er lekker uit en smaakt het goed? Ze passen, indien nodig, wat aan en maken notities. Zo zorgen zij voor een lekker gerecht.
In Ikazia hebben patiĂŤnten ruime keuze en stellen zo hun eigen menu samen. Naast Hollandse aardappels, vlees en groente staan ook Surinaamse Roti, Indiase en Indonesische gerechten op de kaart. Voor iedere patiĂŤnt wordt speciaal opgeschept.
20 Nieuws en informatie
Informatieavonden Over borstvoeding
Voor aanstaande ouders
Wilt u meer weten over het geven van borstvoeding? Onze lactatiekundigen informeren u graag.
Neem een kijkje in ons Moeder en Kind Centrum en laat u informeren over bevallen in Ikazia.
In 2013 doen zij dat op de volgende dinsdagavonden:
In 2013 kan dat op de volgende dinsdagavonden:
• 6 augustus • 8 oktober • 10 december
• 16 juli • 17 september • 26 november
U bent om 19.30 uur van harte welkom in het restaurant van het Ikazia Ziekenhuis.
U bent om 19.30 uur van harte welkom in het restaurant van het Ikazia Ziekenhuis.
Aanmelden via de website www.ikazia.nl/infoavondborstvoeding
Aanmelden via de website: www.ikazia.nl/infoavondaanstaandeouders
Inloopavond voor aanstaande ouders U bent van harte welkom in de even weken op dinsdag van 18.00 - 20.00 uur. U hoeft zich niet aan te melden. U gaat naar de 8e verdieping en wordt ontvangen door een gastvrouw, waarna u een rondleiding krijgt over de afdeling.
In het ziekenhuis kan veel op u afkomen: onderzoeken, uitslagen en behandelingen. In het Stiltecentrum kunt u de tijd even stopzetten. Even nadenken, stil zijn, even alleen zijn met uzelf en/of met God. Het Stiltecentrum is duidelijk afgescheiden van de hectiek van het ziekenhuis. U vindt er bijbels, religieuze boeken, gedichtenbundels en een gebedsboek. Hierin kunt u gebedspunten opschrijven die de dominee meeneemt in de voorbede tijdens de kerkdiensten op zondag. Het Stiltecentrum is voor iedereen dag en nacht geopend.
Wilt u als patiënt en bezoeker even bijkomen van alle zorgen in het ziekenhuis? Dan kunt u terecht in de Oase. De Oase is een huiskamer in het ziekenhuis, waar u tot uzelf kunt komen met een kopje koffie of thee. Neem plaats op een gemakkelijke stoel, lees een krantje of lucht uw hart bij een van de vrijwilligers die voor u klaarstaan.
Pastorale 21
Onbetwist de specialist Het moest er een keer van komen. Na lang uitstel hebben we nu toch besloten een nieuwe keuken aan te schaffen. Zo’n besluit neem je niet zomaar, maar al snel werd duidelijk dat er ná zo’n besluit nog heel wat beslissingen genomen moeten worden. Welke indeling moet de nieuwe keuken hebben, wat voor deurtjes (eigenlijk heten deurtjes trouwens frontjes) moeten er in en wat voor aanrechtblad? Een lijst met vragen die nog veel langer wordt op het moment dat je met een keukenverkoper gaat praten. Na drie bezoeken aan keukenzaken is me in ieder geval duidelijk geworden dat er een groot, heel groot verschil is in keukenverkopers. Nog voordat de auto voor een eerste oriëntatie geparkeerd staat aan de keukenboulevard blijk ik een gelukkig mens te zijn. Juist op die dag in die week blijken zo’n beetje alle zaken enorme aanbiedingen te hebben. Wat betreft het verschil in verkopers: nadat we, in de eerste winkel, de frontjes en het aanrechtblad hebben gekozen belooft de verkoper ons binnen twee weken een mooi ontwerp te mailen. De tweede verkoper begint helemaal aan de andere kant, met z’n drieën achter de computer gaan we eerst puzzelen wat de meest praktische indeling is. Als alles zo’n beetje staat mogen wij in de toonzaal de frontjes en het blad gaan kiezen. Terwijl hij op de pc een definitieve tekening maakt, zoeken wij tussen tientallen frontjes in eindeloos veel kleuren, te combineren met ettelijke aanrechtbladen en handgreepjes. Dit is echt te ingewikkeld voor een gewoon mens. Nummer drie doet het gelukkig heel anders. Eerst wil hij een foto van ons huis zien, daarna de indeling, dan vraagt hij naar de samenstelling van ons gezin. Vervolgens wil hij weten wat voor ideeën we hebben over koken en over de keuken en of we iets in de showroom hebben zien staan wat lijkt. En waarom we juist die keuken mooi vinden. Pas als hij dat allemaal in beeld heeft maakt hij een schets. Ineens zien we met een paar simpele potloodstrepen onze keuken ontstaan. Deze man maakt zijn visitekaartje waar “onbetwist de keukenspecialist”. Op weg naar huis vraag ik me af waarom niet alle verkopers beginnen met zo’n onderzoek naar de wensen van hun klant. ’s Avonds in de krant lees ik over de marktwerking in de zorg. Gelukkig hangen er nog geen borden “nu met korting” aan de muur van het ziekenhuis. Ik hoop dat we in Ikazia onbetwiste specialisten blijven: de mens die zorg behoeft niet confronteren met onze geprotocolleerde oplossingen, maar in de ontmoeting eerst maar eens luisteren. Dat kan toch niet te moeilijk zijn. ds. J.A.P. Vlasblom
Partusassistentie Thuiskraamzorg
IN DE WIEG GELEGD VOOR ZORG
Avondzorg Cursussen
www.kraamzorgrotterdam.nl 010 – 282 6220 (24 uur per dag) partusassistentie 010 – 282 6230 (tijdens kantooruren) klanteninformatielijn
Borstvoedingscertificaat WHO/Unicef
Toen en nu 23
Toen en nu
Schoonmaken 1981 en 2013
Groep verpleegkundigen 1985 en 2013
Annemarie Padmos en Corine Beckers, pijncoördinatoren Annemarie Padmos en Corine Beckers zijn pijncoördinator in Ikazia. Zij zien er op toe dat bij alle patiënten die opgenomen zijn op de verpleegafdelingen naar pijn gevraagd wordt en eventueel aanwezige pijn goed behandeld wordt. Ze informeren en adviseren verpleegkundigen en arts-assistenten over mogelijke pijnbehandelingen. Ook houden ze hoge pijnscores in de gaten en lopen ze dagelijks een ronde. Zo ziet hun dag eruit:
08.00 uur We starten de dag in ons kantoor en lezen de mail door.
09.00 uur De telefoon gaat. Een verpleegkundige van de afdeling vraagt of we langs willen komen bij een patiënt. De patiënt heeft de afgelopen nacht veel pijn gehad en dat is nog niet over. We gaan meteen even kijken. Na overleg met de anesthesioloog passen we de pijnmedicatie aan.
10.15 uur Vandaag lopen we de APS-ronde, Acute Pijn Service. We bezoeken alle patiënten die na de operatie een infuuspomp of zenuwblokkade hebben gekregen om pijn te bestrijden. Eerst kijken we in Mediscore. Dat is een computerprogramma waar verpleegkundigen onder andere de pijnscores van patiënten invullen. Zo kunnen we zien op welke afdelingen patiënten liggen met hoge pijncijfers. Ook bij hen gaan we langs om te kijken of we advies kunnen geven over de pijnbehandeling. Koffie drinken en werkoverleg doen we gezellig tussendoor.
10.30 uur
“We zijn de pijn de baas”
Op een verpleegkundige afdeling ligt iemand met veel buikpijn, misschien geeft het nieuwe medicijn Metamizol verlichting? We lopen langs een aantal pas geopereerde patiënten. De PCA-pomp, een pomp waarmee de patiënt zichzelf kleine beetjes morfine toe kan dienen, blijkt elke ronde weer extra uitleg nodig te hebben. Een patiënt vertelt misselijk te zijn van de morfine en heeft daarom zijn pomp niet gebruikt. Nu heeft hij zo weinig morfine gekregen dat hij pijn heeft. En van pijn kun je ook misselijk worden! We adviseren hem om de pomp meer te gebruiken en we vragen de verpleegkundige om medicatie tegen de misselijkheid.
Dag van 25
12.30 uur Hoogste tijd voor de lunch.
13.00 uur Na de lunch bereiden we de vergadering van vanmiddag voor. Op elke afdeling werkt een verpleegkundige die pijn als aandachtsgebied heeft. Die verpleegkundige is de brug waarover onze informatie naar de afdeling gaat en andersom. Van haar horen we hoe het reilt en zeilt op de afdeling wat pijn betreft.
14.15 uur Er is nog even tijd om te werken aan onze Pijnlijke Nieuwsbrief. Deze verschijnt één keer per kwartaal en bevat nieuwtjes en weetjes over het pijnbeleid in ons ziekenhuis.
14.45 uur Vergadering met de verpleegkundigen. Er worden allerlei ‘pijnlijke’ zaken besproken en er wordt overlegd over veranderingen, protocollen en de resultaten van de pijncijferregistratie in Mediscore. Daarnaast geven we een les. De les gaat deze keer over Metamizol. Dit is in ons ziekenhuis een nieuwe pijnstiller.
16.15 uur Na de vergadering kletsen we nog even na. We mailen de presentatie van de les naar de webmaster zodat deze op het intranet gezet kan worden. Genoeg pijn voor vandaag. We zijn de ‘pijn de baas’, sluiten onze computer af en gaan naar huis.
PrivaZorg Rotterdam ZHE Rotterdam, Schiedam, Vlaardingen Zuid-Hollandse Eilanden, Capelle a/d IJssel
PrivaZorg staat voor: Kwalitatieve thuiszorg door zelfstandige zorgverleners Georganiseerd vanuit de cliënt (geen roosters) Levert de zorg waar u recht op heeft In het zorgplan komen noodzaak en wens samen Geleverd door gemotiveerde ZZP’ers AWBZ gefinancierd of via PGB, particulier Thuiszorg tot en met 24-uurs zorg
PrivaZorg Rotterdam ZHE ’s-Gravenweg 45, 2901 LA Capelle a/d IJssel 010-4472227 info@privazorgrotterdam.com www.privazorgrotterdam.com
Stichting Corridor is er voor mensen met een psychiatrische achtergrond. De Uitdaging is de afdeling van Stichting Corridor waar alle cliënt gestuurde projecten onder vallen. Vrijwilligers met een psychiatrische achtergrond draaien bijvoorbeeld het activiteitencentrum en de ruilwinkel. In de week van de psychiatrie (18 tot en met 23 maart), houden wij samen met de Vriendendienst open dag. Op 19 maart van 11 u. tot 17 u. bent u van harte welkom op de Provenierssingel 66d in Rotterdam (direct achter Rotterdam CS).
• Onderneem jij graag iets met een ander • Wil je er gewoon zijn voor de ander • Ben je goed in het leggen van contact Wij brengen mensen met psychische of psychiatrische problemen in contact met vrijwilligers. Word jij maatje?
Op bezoek 27
Op bezoek In het Ikazia Ziekenhuis is het tijdens ‘bezoekuur’ een komen en gaan. Wij gaven een aantal bezoekers een boeketje bloemen met de vraag: bij wie gaat u op bezoek?
Mevrouw Karpinska De heer en mevrouw Karpinska zitten samen in de lappenmand. Zij vertelt: “Ik ben zelf net geopereerd aan mijn oor. Bij mijn man zijn de amandelen vandaag geknipt, dat is een lastige operatie als je ouder bent. Hij wordt behandeld door dokter Aukema omdat hij ‘s nachts soms stopte met ademhalen. Wij zijn hier ‘vaste klant’. Al kom je liever niet in het ziekenhuis, iedereen is hier heel vriendelijk en goed.”
Familie Van Driel Familie Van Driel wacht in de koffiecorner. “Wij zijn hier voor onze moeder. Zij is 86 jaar en nog heel vitaal, ze woont zelfstandig en fietst nog regelmatig. Ze kwam pas voor controle, toen bleken haar nieren niet goed en had zij een inwendige bloeding. Ze werd meteen opgenomen op de Intensive Care. Nu is ze stabiel en vandaag wordt ze geopereerd. We wachten tot ze terug komt van de OK. We zijn heel tevreden over de zorg, moeder maar ook wij worden goed en als mens behandeld. Na de operatie herstelde mevrouw Van Driel en mocht zij naar huis. Helaas is zij enkele weken later toch overleden. Haar familie wilde wel heel graag dat dit stukje geplaatst werd, ook als dank voor de goede zorg.
Maat- & Orthopedisch schoenatelier
Linneweever Orthopedisch schoenatelier sinds 1827 bij koninklijke beschikking hofleverancier • maat- en orthopedisch schoeisel • therapeutische elastische kousen • steunzolen/(sport)inlay’s • loophulpmiddelen • schoenreparatie/aanpassingen • bezoek aan huis mogelijk • vrijblijvend gratis voetonderzoek • snelle levertijden • contacten met alle ziekenfondsen • geselecteerd confectieschoeisel Tevens hebben wij een ruim assortiment confectie comfortschoenen.
Wij werken volgens afspraak Zoetermeer Plesmanstraat 14 2722 NV Tel: (079) 331 77 00
Den Haag Westeinde 32a 2512 HD Tel: (070) 363 95 51
Rotterdam Kleiweg 85b 3051 GK Tel: (010) 418 32 58
www.linneweever.com/email: zoetermeer@linneweever.com
Wij bieden tevens fysiotherapie aan huis en op uw werkplek in de Hoekse Waard, de Drechtsteden, Rotterdam en omstreken.
©
Altijd in beweging
info@fysio4free.nl www.fysio4free.nl
Algemeen telefoonnummer:
Praktijk voor:
088-3232323
Fysiotherapie
www.fysiocura.nl
Kinderfysiotherapie Manuele lymfedrainage
info@fysiocura.nl
Wij zijn voorkeur verwijsadres voor het traumanetwerk in de Hoekse Waard* en doen mee aan het Combined Quality Care traject.
Manuele therapie McKenzie therapie
* Mijnsheerenland, Westmaas, Klaaswaal, Nieuw-Beijerland, Puttershoek en Numansdorp.
Orofaciale therapie Westmaas van Koetsveldlaan 24 Westmaas
Puttershoek Kastanjelaan 2 Puttershoek
Klaaswaal Voorstraat 14a Klaaswaal
Nieuw-Beijerland Kerkstraat 33 Nieuw-Beijerland
0186-573150
078-6763445
0186-571447
0186-692053
Stichting tot Steun 29
Stichting tot Steun van het Ikazia Ziekenhuis
✁
Het doel van de Stichting tot Steun is het ziekenhuis te voorzien van extra middelen die niet uit het normale ziekenhuisbudget betaald kunnen worden. Door de steun van de vele donateurs kunnen die extra’s worden gerealiseerd. Denkt u hierbij aan de tweede predikantenplaats, het patiënten service bureau, activiteiten ter ondersteuning van de identiteit en het magazine Ikazia Nieuws. Bij een donatie van minimaal € 12,50 per jaar ontvangt u ons magazine IN thuis. Het gironummer van de Stichting tot Steun is 368420. De Stichting tot Steun heeft een ANBI-status. U kunt uw giften dus aftrekken van de belasting en ook hoeft de Stichting geen successie- of schenkingsrechten te betalen. Zie voor meer informatie onze website www.ikazia.nl/ststeun of neem telefonisch contact op met Erna de Bus, 010 297 54 55. Ondergetekende verleent hierbij een algemene machtiging, tot wederopzegging, aan: Stichting tot Steun van het Ikazia Ziekenhuis Rotterdam, Postbus 5009, 3008 AA ROTTERDAM / Bankrekening 368420 om jaarlijks automatisch van mijn bankrekening af te schrijven wegens donatie ■ € 12,50 ■ meer, namelijk € per jaar ■ Ik doe een éénmalige gift en machtig het Ikazia Ziekenhuis om éénmalig af te schrijven van mijn bankrekening. ■ € Ondergetekende is bekend met het feit dat, indien hij/zij niet akkoord is met de afschrijving, hij/zij binnen 30 dagen bij zijn/haar eigen bankkantoor opdracht kan geven het bedrag terug te laten boeken. Naam en voorletters
M/V
Adres Postcode en plaats Telefoon
Rekeningnummer
Datum
Handtekening
Al lid? Dan s.v.p. uw lidnummer van de Stichting tot Steun vermelden. Indien u uw donatie middels via internet bankieren overmaakt, wilt u dan vermelden: uw lidmaatschapnummer, uw naam en uw adresgegevens. U kunt deze machtiging opsturen naar de Stichting tot Steun van het Ikazia ziekenhuis, Antwoordnummer 80513, 3080 WB Rotterdam (een postzegel is niet nodig).
Dankzij Stichting tot Steun: Een fleurige ontvangst Dankzij de Stichting tot Steun een fleurige ontvangst voor iedereen in Ikazia.
Leuke kinderboekjes Er zijn nieuwe kinderboekjes aangeschaft. De vorige boekjes waren nodig aan vervanging toe. De nieuwe boekjes liggen in de wachtkamers waar veel kinderen komen. Maar ook als de kleine patiënten behandeld of opgenomen worden zijn de boekjes aanwezig op de verpleegafdelingen en op de dagbehandeling. Zo maken we het verblijf in het ziekenhuis een stukje aangenamer.
nselijk hart in een 24 @ Hoe vaak slaat het me A. Circa 10.000 keer B. Circa 50.000 keer C. Circa 100.000 keer
uur?
Kinderpagina 31
@ Wie blijven gemiddeld be ter drijven in het zwembad , mannen of vrouwen? A. Vrouwen B. Mannen C. Allebei even goed maand? vingernagel aan in een n ee it oe gr l ee ev Ho @ A. Circa 3 millimeter B. Circa 3 centimeter C. Circa 8 centimeter
eel heeft een baby er heeft 206 botten – hoev ns me n se as lw vo n Ee @ bij zijn geboorte? A. 194 B. 206 C. 350 @ Hoe kun je besmet raken met de ziekte malaria? A. Door een hondenbeet B. Door rotte vis te eten C. Door een muggenbeet
@ Hoe heet de opening in het oog die, afhankelijk van de hoeveelheid licht, van grootte verandert? A. Iris B. Pupil C. Ocularet @ Wat is de meest voorkome nde vorm van kleurenblindh eid? A. Rood & groen B. Totaal C. Rood & blauw ? t het menselijk lichaam uit water @ Voor hoeveel procent bestaa A. Circa 30 procent B. Circa 45 procent C. Circa 60 procent
ag en r v e z e d Kun jij rden? o o w t n a e goed b
ar! a m t e h Probeer ossing aan:
pl Mail je o azia.nl in@ik us a.s. en win august voor 15 mooie prijs een
De oplossing van de woordzoeker van de vorige keer was: Moeder en Kind Centrum De winnaar is geworden: Judith Matze uit Nieuw-Beijerland.
Haar doet je goed... en dat verdien je!
• Maat haarwerk • Haar aanvullingen • Kant en klare oplossingen • Door zorgverzekeraars erkend haarwerk specialist.
• Aanvraag zorgvergoeding wordt voor u door ons geregeld.
• Huisbezoek op afspraak
NIEUW
directe en trefzekere oplossing voor haaruitval tengevolge van bijv. chemotherapie. Van natuur haar vervaardigde ready-to-wear haarwerken, direct uit voorraad leverbaar.
Erna Blok Haarprotheses Heemraadssingel 144, 3021 DJ Rotterdam telefoon / fax: 010 47 72 754 www.ernablokhaarprotheses.nl info@ernablokhaarprotheses.nl
Puzzel 33
KRUISWOORDPUZZEL
© Sanders puzzelboeken, Vaassen
HORIZONTAAL 1 kleine bijzonderheid, 6 over, 9 Engelse taxi, 12 vermogend man, 18 schop, 19 deel v.e. cruiseschip, 20 opstopper, 21 hetzelfde, 23 hoeveelheid, 25 vrouwelijk dier, 26 prooi, 27 verlaten, 28 forzato, 29 lust, 31 zeeboezem, 33 bezittelijk vnw., 35 kleed, 37 biersoort, 38 vorm van belasting, 40 peilinstrument, 41 smekend verzoek, 42 in korte tijd, 43 afscheidsgroet, 45 drank, 46 drenkplaats, 48 modern, 49 vierkant gebakje, 51 Afrikaans bolgewas, 53 plant, 55 tot werken in staat, 56 stommeling, 57 muts zonder klep, 58 boom, 59 plantengeslacht, 60 prutsen, 64 makker, 67 ten volle, 70 voorzetsel, 71 sporenplant, 73 loterijbriefje, 74 roerbakpan, 76 muziekstuk, 77 lap, 78 soort gebak, 79 edelsteen, 81 vrouw van Jakob, 82 geldbewaarplaats, 83 voorspoed, 84 loshangende blouse, 86 versiering, 88 voetbalclub, 90 aluminium, 91 bedieningsgeld, 92 omroepvereniging, 94 belegen, 96 beperkt van ruimte, 98 bewaarplaats, 99 jongensnaam, 100 medereiziger, 101 vreemde, 103 middel tegen gifbeten, 104 zoogdier, 105 ijzeren staafje, 106 scheidsrechter.
VERTICAAL 1 instuif, 2 deel v.d. Bijbel, 3 ernstig, 4 Indiaas kledingstuk, 5 waterdier, 6 ervaren persoon, 7 dochter van Cadmus, 8 levenslucht, 9 familiegroep, 10 Bijbelse figuur, 11 tafelgerei, 13 geologisch tijdperk, 14 knoop, 15 vis, 16 symbool argentum, 17 aanwijzend vnw., 22 slaapje, 24 amusementsprogramma, 27 vetlaag, 28 afgescheurde lap, 30 biefstuk v.d. haas, 32 keukenkruid, 34 metaal, 36 zoon van Adam, 37 bereiken, 39 vadsig, 42 dieptepunt, 43 zin, 44 band, 46 roofdier, 47 voedingsregel, 49 kameelkleurig, 50 pl. in België, 52 lidwoord, 53 afscheiding, 54 ongezellig, 55 vrucht, 61 opkomende gedachte, 62 redactie, 63 golfterm, 65 aardgordel, 66 aardgeul, 68 grote, overdekte ruimte, 69 gelijk, 71 aantrekkelijk, 72 voedingsbestanddeel, 74 gokken, 75 stimulans, 78 schuchter, 80 vogelnaam, 82 deel v.e. boek, 83 naslagwerk, 84 gastvrouw, 85 gerecht, 87 vogel, 89 soort gebak, 91 ordebroeder, 93 kustinsnijding, 95 machinepistool, 97 voorrang, 99 fiat insertio, 102 erbium. 1
2
3
4
5
6
18 21
22
29
30 39
25 33
11
12
46
52
35
47
53
56
64
17
28 37
48
49
72
59 66
73
74
67 75
79
83
84
91
92
93
85 94
105
81 87
96
88 97
101 104
69
76
86 95
68
80
100
103
50
55
65
78
99
16
42
58
63 71
82
15
36
54
57
62
77
14
41 45
70
13
27
34
40
51
90
10
26
32
44
61
9
20
24 31
43
60
8
19 23
38
7
89 98
102
106
Breng de letters uit de overeenkomstig genummerde hokjes over naar de hokjes in de balk. Deze letters vormen de oplossing. 53
102
50
93
73
13
48
33
69
51
95
De oplossing van de prijsvraag van het lentenummer 2013 is: kwaliteitseisen. De winnaar is Y. Schutte uit Rotterdam. De winnaar heeft inmiddels de VVV bon thuis gekregen. De oplossing voor dit nummer kunt u tot 15 augustus a.s. inleveren of opsturen aan: Ikazia Ziekenhuis - t.a.v. het Patiënten Service Bureau - Postbus 5009 - 3008 AA ROTTERDAM U kunt uw oplossing ook mailen aan: in@ikazia.nl
35
Klacht en advies Zijn er onduidelijkheden, problemen of klachten, dan kunt u deze natuurlijk bespreken met degene die het betreft. Wilt u dit liever niet, dan kunt u contact opnemen met de klachtenfunctionaris. Zij kan bijvoorbeeld een bemiddelende rol vervullen tussen u en de hulpverlener en u adviseren en ondersteunen.
Heeft u opmerkingen of bent u niet tevreden, dan willen we dat graag weten. Goede zorg voor de hele mens. Dat staat voorop in ons ziekenhuis. Dat doen we met betrokkenheid en oprechte interesse in elkaar. Toch kan het gebeuren dat u niet tevreden bent over de gang van zaken. Laat dat ons weten. We weten dat we veel kunnen leren van ervaringen van patiĂŤnten.
☎
i i @
010 297 55 08 klachtenfunctionaris@ikazia.nl Klachtenfunctionaris Ikazia Ziekenhuis Antwoordnummer 80161 3080 VB Rotterdam
Klachtencommissie Blijft de klacht bestaan of ziet u af van bemiddeling, dan bestaat de mogelijkheid om uw klacht voor te leggen aan de onafhankelijke klachtencommissie. De klachtencommissie beoordeelt dan uw klacht. Uit dit oordeel kunnen onder andere aanbevelingen aan de directie van ons ziekenhuis voortkomen ter verbetering van de kwaliteit van de zorg. Het indienen van uw klacht bij de klachtencommissie kan schriftelijk of per email. Vermeld u naast uw naam en contactgegevens ook uw geboortedatum.
i i @
KlachtenComm@ikazia.nl Klachtencommissie Ikazia Ziekenhuis Antwoordnummer 80161 3080 VB Rotterdam
36 Nieuws en informatie
Lente 2013
Colofon Redactie J. Aman • J.T.C. Bijl • S. van der Ent D. van der Leer • J. Moret R.R. van Noort • M.C. Oosterwijk C.D. Schutrups-Duyvendak • Ds. J.A.P. Vlasblom
Contact Ikazia Ziekenhuis Montessoriweg 1, 3083 AN Rotterdam Telefoon 010 29 75 000, Fax 010 29 75 400 Internet www.ikazia.nl, E-mail post@ikazia.nl Postadres Postbus 5009, 3008 AA Rotterdam Buitenpolikliniek Ikazia Carnisselande Middeldijkerplein 36, 2993 DL Barendrecht Telefoon 0180 64 22 22 E-mail buitenpoli@ikazia.nl Buitenpolikliniek Ikazia Klaaswaal Kerkstraat 20, 3286 AK Klaaswaal Telefoon 0186 57 11 11 E-mail klaaswaal@ikazia.nl
Redactionele bijdrage M. Blok • J. Moret • N. Veringmeier
Fotografie W. Boon • J.T.C. Bijl • J. Moret
Redactie adres en/of adreswijzigingen Ikazia Ziekenhuis - Directiesecretariaat Montessoriweg 1 3083 AN ROTTERDAM Telefoon 010 297 50 00 Internet www.ikazia.nl E-mail post@ikazia.nl
Uitgeverij Business Communications Uitgevers BV Postbus 416 8600 AK Sneek Telefoon 0515 429 429 administratie@bcuitgevers.nl Directie G. van Leeuwen
Bezoek ook eens onze website www.Ikazia.nl Bladmanager/Advertentieverkoop
Nieuw! Weekkaart voor parkeergarage Wanneer patiënten lang in het ziekenhuis verblijven, kan dat voor familie en bezoekers betekenen dat zij met regelmaat in het ziekenhuis te vinden zijn en daar ook moeten parkeren. Sinds kort kunt u in dat geval gebruik maken van de weekkaart. Daarvoor betaalt u éénmalig een bedrag, vervolgens kunt u daarvoor iedere dag parkeren, de kaart blijft zeven dagen geldig. Het tarief voor de weekkaart is op dit moment 30 euro. Dit kan veranderen kijkt u daarom voor het actuele tarief op www.ikazia.nl/adres.
Barbara Verschoor Telefoon 06 455 766 70 Digna Schoonen Telefoon 0515 429 424
Opmaak Hannique de Jong Telefoon: 0515 429 420
Foto cover Tonja Versluis en Huseyin Coskun
Druk SMG Groep, Hasselt Dit drukwerk is CO2 neutraal gedrukt