Ikazia Nieuws Herfst 2017 by Ikazia Ziekenhuis

KWARTAAL MAGAZINE VAN HET IKAZIA ZIEKENHUIS ROTTERDAM

IKAZIA NIEUWS

Gastredacteur: internist acute geneeskunde Ginette Carels Meet & Greet met verpleegkundige Evelien van der Merwe Wond Expertise Centrum Herfst 2017

Voorwoord 01

Voorwoord Zoals mogelijk bekend zijn we vorig jaar gestart met een groot renovatie- en nieuwbouwproject in ons ziekenhuis. Het afgelopen jaar zijn onder andere de nodige aanpassingen in de vorm van interim-voorzieningen in ons ziekenhuis uitgevoerd. In de komende maanden zal, als onderdeel van het totale plan, een stukje polikliniek van het ziekenhuis worden gesloopt. Dit deel dateert nog van het begin van ons ziekenhuis en is dan ook gebouwd in de begin jaren ’60. Kijkend naar oude foto’s zie je de kenmerkende dakcontouren van de halfronde bogen. Op deze plek verschijnt een nieuw bouwdeel waarin onder andere nieuwe poliklinieken en de dagbehandelingsfaciliteiten zijn ondergebracht. Ook komen er twee specifieke afdelingen namelijk, een afdeling Oncologie – waar zowel de polikliniek gehuisvest is als de therapieën kunnen worden gegeven – en een kinderafdeling.

“Juist die gerichte aandacht voor de patiënt is één van de kernpunten die we waar proberen te maken”

Vorig jaar hadden wij bijna 3200 bevallingen in Ikazia. Een gevolg hiervan is een forse druk op onze kinderafdeling en dat wij, met toch wel enige regelmaat, vol liggen en patiëntjes niet kunnen aannemen. Om toch de goede zorg te kunnen leveren en ook de oudere kinderen de juiste aandacht te kunnen blijven geven, wordt een nieuwe kinderafdeling gebouwd. De inrichting en opzet wordt daarbij in nauw overleg met de medewerkers van de afdeling ingevuld. Een afdeling overigens waar kinderen van meerdere specialismen kunnen verblijven. We zijn met (financiële) hulp van de Stichting tot Steun druk bezig voor zowel de afdeling Pediatrie als Oncologie een sfeer te creëren die deze specifieke groepen patiënten kunnen ondersteunen bij de komst en het verblijf in ons ziekenhuis. Want juist de gerichte aandacht voor de aan ons toevertrouwde patiënt is één van de kernpunten die we waar proberen te maken, zodat die zorg kan worden gegeven die eenieder toekomt. Mr. R.P.D. Kievit, arts Algemeen directeur

02 Gedicht

Handen Gelukkig is de mens die tot het einde handen mag voelen die goed doen. De hand die met aandacht wast. De hand die met zorg aankleedt. De hand die met liefde kamt. De hand die met tact aanraakt. De hand die met het hart troost. Geen mens kan leven zonder die hand, die teder is, die behoedt, die beschermt en bemoediging uitstraalt. Tot het einde toe verlangt de mens naar die hand, totdat er die Andere Hand is, die alle wonden geneest, die alle pijn heelt, die alle tranen wist. Tot die tijd kunnen onze handen een voorproef zijn van Die Handen, en handen en voeten geven aan de liefde die onmisbaar is. (Marinus van den Berg)

Inhoudsopgave VOORWOORD GEDICHT PASTORALE

01 02 17

STICHTING TOT STEUN

BOUWNIEUWS

GASTREDACTIE - In gesprek met internist acute geneeskunde Ginette Carels - Gastredacteur in gesprek met voormalig opleider Sander Bauer

VRIENDSCHAP IN IKAZIA

OP BEZOEK BIJ...

MEET & GREET - Met een verpleegkundige

DAG VAN - Purdey van Esch, sedatiepraktijkspecialist

MAAK KENNIS MET… - Dick Gaasbeek, voorzitter Cliëntenraad

WACHTKAMERVRAAG

COLUMN - Carla Breedveld

VOOR EN NA BEHANDELING - in het Wond Expertise Centrum

Gastredactie 05

In gesprek met Ginette Carels, internist acute geneeskunde Ginette Carels is sinds 2012 internist in Ikazia en heeft zich later gespecialiseerd in acute geneeskunde. Als internist acute geneeskunde is ze veel op de Spoed Eisende Hulp (SEH) te vinden. Ze is geboren in Den Haag, opgegroeid in de bollenstreek en sinds haar studie woonachtig in Rotterdam. “Ik ben geen arts die van kleins af aan dokter wilde worden. Geneeskunde leek mij heel interessant, maar ook intensief. Na de middelbare school ben ik eerst Economie gaan studeren.

“Nu vind ik het werken met mensen één van de mooiste dingen van mijn vak” Maar hoe ouder ik werd, hoe beter ik mezelf leerde kennen en hoe meer ik me realiseerde dat ik met mensen wilde werken. In mensenwerk moet je groeien, vind ik. Via mijn Schermvereniging kwam ik in contact met studenten Geneeskunde die mij enthousiast maakten voor de opleiding. Na twee jaar Economie te hebben gestudeerd, waagde ik dus alsnog de sprong naar de Geneeskunde. Ik werd direct ingeloot in Rotterdam. Nu vind ik het werken met mensen één van de mooiste dingen van mijn vak. Ook de afwisseling en het analyseren van problemen, zodat snel de juiste behandeling voor patiënten wordt ingezet, maken dat dit vak mij goed past. Als ontspanning loop ik hard of ga ik naar muziekfestivals. Een fijne manier om een hectische en soms emotionele dag te relativeren.”

Het werken op de Spoed Eisende Hulp De Spoed Eisende Hulp (SEH) van het Ikazia Ziekenhuis biedt 24 uur per dag medische en verpleegkundige hulp bij alle situaties met een spoedeisend karakter. Er komen patiënten die behandeld moeten worden na een ongeluk, maar bijvoorbeeld ook patiënten die acuut ernstig ziek zijn. “De laatste jaren zien we steeds meer mensen op de SEH die ernstig ziek zijn, bijvoorbeeld door een infectie”, legt Ginette Carels uit. “Dat komt met name door het toenemende aantal ouderen in Nederland die lang zelfstandig blijven wonen. Als oudere patiënten de SEH binnenkomen, hebben zij vaak meer dan één probleem. Uiteindelijk moeten ze door meerdere specialisten worden gezien. Om de toenemende zorgvraag voor deze

patiëntengroep te kunnen coördineren, werken we in Ikazia met internisten acute geneeskunde. De internist acute geneeskunde is gespecialiseerd in een snelle beoordeling, diagnostiek en behandeling van acute ziektebeelden en heeft de supervisie over een team van arts-assistenten op de SEH. In Ikazia zijn drie internisten acute geneeskunde: Dokter Dees, Dokter Wabbijn en ik. Samen hebben wij de supervisie over een team van arts-assistenten en vormen wij dé schakel tussen de SEH en andere specialismen. Ook hebben we veel telefonisch overleg met huisartsen. Als zij bellen voor advies, stellen we een paar gerichte vragen om te bepalen of hun patiënt naar de SEH moet of bijvoorbeeld naar de spoedpolikliniek van het ziekenhuis.

Gastredactie 07

Onze arts-assistenten doen de eerste opvang van patiënten op de SEH en verlenen de benodigde zorg, maar zij werken onder onze verantwoordelijkheid. Concreet houdt dat in, dat iedere patiënt – via de ‘coördinerende artsassistent’ – met één van ons wordt besproken; zelfs een patiënt met een bijensteek. Daarnaast zijn we zelf zoveel mogelijk op de SEH aanwezig om aan het bed van de patiënt mee te kijken met de arts-assistent. Negentig procent van de tijd overdag is één van ons vrij geroosterd om op

de SEH te kunnen zijn. Waardevol voor ons – junior en senior staan veelvuldig naast elkaar – en voor de patiënt. Die samenwerking met huisartsen, diverse specialismen uit het ziekenhuis, verpleegkundigen en arts-assistenten trekt mij enorm aan. Ieder radartje moet goed functioneren. Als specialist kun je daar een sturende rol in hebben; mensen stimuleren om zelf verantwoordelijkheid te nemen.”

Triage “Op de Spoed Eisende Hulp (SEH) worden de problemen van de patiënt geanalyseerd. Dat doen we niet in detail, maar in grote lijnen”, gaat Ginette Carels verder. “Belangrijk is om acute (levensbedreigende) van niet-acute (niet-levensbedreigende) problemen te onderscheiden. Dat triëren en analyseren begint al bij binnenkomst op de SEH. Iedere patiënt wordt na inschrijving door de secretaresse of receptioniste gezien door de triageverpleegkundige. Deze verpleegkundige stelt een aantal gerichte vragen, voert algemeen onderzoek uit en geeft iedere patiënt op basis daarvan een kleurcode (rood, oranje, geel, groen of blauw). De kleurcode geeft aan hoe acuut de problemen van de patiënt zijn en hoe snel de patiënt geholpen moet worden. Het kan dus zijn dat een patiënt die later binnenkomt eerder geholpen wordt dan iemand die al in de wachtkamer zit.

Gastredactie 09

ABCDE-methode – “treat first what kills first” Als een patiënt ernstig ziek is, wordt hij onderzocht en behandeld volgens de zogenoemde ABCDEmethode. Dit vaste stramien, overgenomen uit de traumatologie, helpt de arts om alle onderdelen van het lichaam te beoordelen en de juiste prioriteiten te stellen in de geleverde zorg voor de patiënt. Zijn de luchtwegen van de patiënt bijvoorbeeld vrij? (Airway), Hoe is de ademhaling? (Breathing), Is er hart- of vaatproblematiek? (Circulation), Hoe reageert de patiënt? (Disability), Hoe ziet de patiënt eruit? (Exposure).

Iedere woensdagochtend wordt de ABCDE-methode geoefend in de traumakamer op de SEH. Iedere training wordt een andere arts-assistent ‘getoetst’ in aanwezigheid van de hele arts-assistentengroep van de interne geneeskunde. Er wordt een echte casus nagespeeld met een fictieve patiënt op het bed. Soms geef ik de training zelf, soms staat een oudere arts-assistent voor de groep die net een interessante situatie heeft meegemaakt die hij of zij onder de aandacht wil brengen. Het hoofddoel van de training is het laten inslijten van de ABCDE-methode. De juiste diagnose stellen, is bij deze training minder van belang. Daarnaast willen we onze arts-assistenten graag trainen om op tijd om hulp te durven vragen.

Gastredactie 11

Persoonlijke aandacht; ook op de Spoed Eisende Hulp Op onze Spoed Eisende Hulp (SEH) kan het soms best hectisch zijn. Wat ik daarom heel belangrijk vind, is dat er vrijwilligers rondlopen die de patiënten net even dat extra beetje aandacht kunnen geven. Die een kopje koffie aan kunnen bieden – als de patiënt niet nuchter hoeft te blijven voor het onderzoek of de ingreep natuurlijk – of die zomaar een praatje kunnen maken met de patiënt of zijn of haar familie. Hoewel het op de SEH niet altijd kan, probeer ik mijn arts-assistenten die alertheid op extra aandacht ook mee te geven. Behandel de patiënt zoals je zelf ook graag behandeld zou willen worden. Hoe hectisch de dag ook is. En wees eerlijk. Een goede dokter moet eerlijk durven zijn richting zijn patiënten; het woord ‘leukemie’ in de mond durven nemen als dat het geval is of eerlijk durven zeggen dat genezing niet meer mogelijk is. Ik merk dat mijn patiënten dat ook waarderen. Wat ik jammer vind aan het werken op de SEH, in vergelijking met het werken met chronische patiënten op de polikliniek, is dat ik mijn patiënten maar heel kort zie. Ik weet dus ook niet altijd hoe het uiteindelijk met hen vergaan is. Laatst zocht een patiënt, die eerder het ziekenhuis binnen was gekomen via de SEH, mij op om te laten weten dat hij helemaal schoon was. De man leed aan de

Tips van de internist (acute geneeskunde)

ziekte Hodgkin. Dat soort momenten geven een dag weer wat extra glans.

Dromen

Dromen heb ik zeker nog. Mijn droom is om in Ikazia een acute opname unit te realiseren. Een plek waar patiënten hun eerste 48 uur kunnen verblijven voor aanvullend onderzoek, zodat na die 48 uur duidelijk is of de patiënt nog langer moet worden opgenomen, naar de polikliniek moet worden verwezen of toch naar huis mag. De eerste voorbereidingen voor een acute opname unit worden al getroffen.”

• Heeft u een gesprek op de polikliniek? Bereid het gesprek met de arts van tevoren voor, zodat u precies weet welke vragen u wilt stellen in de vaak korte tijd die er is. • Draag altijd uw medicijnenlijstje op zak en werk deze bij als er iets verandert. • Weet tegen welke medicijnen u niet goed kunt. • Eet niet te zout. • Gebruikt u plastabletten? Vraag dan altijd aan de arts of u ze wel in moet nemen als u misselijk bent of diarree heeft. • Kijk uit met pijnstillers. Slik niet teveel ibuprofen, naproxen, aleve. Overleg hierover altijd met uw huisarts. Dergelijke pijnstillers zijn slecht voor de maag en nieren. Gebruik bijvoorbeeld altijd een maagbeschermer als u de medicijnen lang gaat gebruiken. • Start niet met roken. Ik sympathiseer met de longartsen die Nederland rookvrij willen maken.

Volgend jaar zijn we twintig jaar collega’s en vriendinnen. Twintig jaar collega’s én vriendinnen Vanaf dag één klikte het tussen Miriam Jansen en Astrid van Meeuwen, twee collega’s die elkaar in het Ikazia Ziekenhuis ontmoetten. Negentien jaar later is er sprake van een hechte vriendschap, waarin lief en leed wordt gedeeld. “Als pas gediplomeerd laborant kwam ik in 1998 in het Ikazia Ziekenhuis werken”, vertelt Miriam Jansen, praktijkopleider afdeling Radiologie in het Ikazia Ziekenhuis. “Ik werd ingewerkt door een ervaren laborant, Astrid, die mij hartelijk ontving. Er was meteen al een bepaalde openheid, ik kon fijn met haar praten. De basis voor onze vriendschap is toen gelegd.”

Samen delen

“Het was prettig om Miriam in te werken, het contact met haar voelde snel vertrouwd”, vult

Astrid van Meeuwen aan, ook radiodiagnostisch laborant in het Ikazia Ziekenhuis. “In het begin spraken we vooral over ons werk, maar al vlug kwamen daar privé-onderwerpen bij. Na een jaar of twee besloten we om samen een dagje te gaan shoppen en het bleef niet bij die ene keer. In de loop der jaren werd onze band steeds hechter.” Miriam: “Allebei volgden we een eigen levenspad, met ups en downs. We hebben ieder aardig wat meegemaakt en altijd konden we bij elkaar terecht. Als je heftige gebeurtenissen met elkaar deelt, groei je dichter naar elkaar.”

Vriendschap Voorwoord 13 01

Waardering

we op de afdeling staan, werken we vaak samen in dezelfde röntgenkamer. We zijn erg op elkaar ingespeeld, dat werkt wel zo makkelijk.” Tot slot: wat is het geheim van een goede vriendschap? Astrid: “Je moet elkaar respecteren.” Miriam: “Waarbij je moet geven en durven aannemen van elkaar.” Astrid lacht en knikt instemmend. Dan: “Volgend jaar zijn we twintig jaar collega’s én vriendinnen. We moeten maar eens gaan nadenken hoe we dàt gaan vieren!”

Geven en durven aannemen

“In de loop der jaren werd onze band steeds hechter”

Wat waarderen beide dames in de ander? Astrid: “Miriam heeft soms een andere kijk op het leven dan ik, dat vind ik heel verfrissend. Ze zegt ook duidelijk waar het op staat, dat werkt relativerend.” Miriam: “Het fijne van Astrid vind ik dat ze ontzettend goed kan luisteren en mensen altijd in hun waarde laat. Ik ben redelijk extravert, maar Astrid laat me uitrazen, geeft waardevolle tips en helpt me zo om zelf de juiste beslissingen te nemen.” Astrid en Miriam spreken buiten werk regelmatig af voor een koffieochtendje of bijvoorbeeld een bezoek aan de sauna. Buiten werkuren wordt er praktisch niet over werk gesproken; op het werk is het contact vooral professioneel. Miriam: “Als

14 Op bezoek

Op bezoek bij... Voor patiënten die opgenomen zijn, spelen familie en naasten vaak een belangrijke rol. Tijdens ‘bezoekuur’ is het in Ikazia een komen en gaan. Wij gaven een aantal bezoekers een boeketje bloemen met de vraag: bij wie gaat u op bezoek?

Vivianne Veenstra De heer en mevrouw Veenstra uit Brielle zijn op bezoek bij hun dochter Vivianne. Ze heeft net een kijkoperatie gehad aan haar knie, omdat ze al jaren kampt met knieproblemen. Ook de vriend van

Vivianne, Jeffrey v/d Putten, zit aan haar bed. Voor hem voelt het ziekenhuis vertrouwd; hij heeft in Ikazia gewerkt als kok om de maaltijden voor de patiënten te bereiden. Vivianne kent het ziekenhuis gelukkig minder goed. Ze is er alleen 22 jaar geleden geboren. Hoewel ze het heel gezellig vindt om weer voor even ‘terug’ te zijn, is ze blij dat ze straks weer lekker naar huis kan!

Op bezoek 15

Kees Salambo Teddy Salambo uit Oostvoorne is op bezoek bij zijn zoontje Kees. Kees is voor het eerst in het ziekenhuis. Er zijn net twee kiezen bij hem getrokken. Hij vond het best spannend! “Kees was heel stoer”, vertelt pedagogisch medewerker Tirza Verduin. “Hij koos voor een verdoving met de buzzy* in plaats van een verdoving met een kapje. Bij zo’n stoere jongen, hoort een stoer cadeau.” Kees mag een cadeautje uitkiezen, omdat hij zo dapper is geweest en kiest een vlieger! En laat hij nou net dichtbij het strand wonen. Komt dat even goed uit! Hij moet in het ziekenhuis blijven totdat hij voldoende gedronken en gegeten heeft, maar daarna mag hij weer lekker naar huis.

René van Vliet René van Vliet uit Rotterdam wordt vandaag geopereerd aan zijn meniscus. Zijn partner Connie Molijn houdt hem gezelschap totdat hij wordt opgenomen op de Dagbehandeling. “We gingen vandaag eigenlijk heel relaxed naar het ziekenhuis. Ikazia is een fijn ziekenhuis. Vooral dat kleine vinden we prettig. Dat merk je toch, je wordt op je gemak gesteld.” De twee zijn net terug van een vakantie in Spanje. Connie: “We hebben daar vooral veel gezwommen. Dat zwemwater was fijn voor onze spieren. Ik heb zelf namelijk last van reuma.” Later op de dag zoekt Connie ons nog even op om te vertellen dat de operatie van haar man goed is gegaan. Wat fijn, we wensen René een goed herstel!

* De Buzzy is een natuurlijke verdoving. Een klein speels apparaat in de vorm van een bij of een lieveheersbeestje, dat met een icepack op de huid wordt geplaatst boven de plek waar er ‘geprikt’ wordt. Door deze trilling zijn de hersenen zich minder bewust van de pijn, waardoor de pijn bijna of helemaal verdwijnt.

Pastorale 17

Op een elektrische fiets moet je het leren Al meer dan een jaar fiets ik elektrisch. Die elektrische fiets was vooral bedoeld om samen met mijn vrouw te kunnen toeren. Zij rijdt al veel langer op zo’n elektrische fiets en als we samen fietsten, was dat voor mij bepaald niet ontspannend. Happend naar adem zag ik haar van steeds grotere afstand. Toen mijn nieuwe fiets eenmaal in de schuur stond, ging ik hem natuurlijk ook al snel voor het dagelijks ritje naar Ikazia gebruiken. Het vlees is zwak. Al had de verkoper me verzekerd dat ik de beste fiets had gekocht die hij kende, ik was er niet tevreden mee. Terwijl ik voor mijn gevoel nog behoorlijk hard moest trappen, werd ik door mensen voorbij gefietst die helemaal geen moeite hoefden te doen. Hoewel ik mijn vrouw, tijdens onze gezamenlijke tochtjes, nu wel kon bijhouden bleef het een krachttoer. Na lang wikken en wegen heb ik de verkoper gevraagd of ik m’n fiets niet kon inruilen. Dit was geen succes. De verkoper was uiterst verbaasd, hoe kan dat? Dit heb ik nog nooit gehoord. Na mijn klachten te hebben aangehoord gaf hij me de wijze raad in de zwaarste versnelling te gaan rijden. Omdat ik in lagere versnellingen naar mijn zin al veel te veel inspanning moest leveren om de pedalen rond te krijgen, was ik nooit aan die zware versnelling begonnen. Met de moed der wanhoop heb ik zijn advies opgevolgd en... het werkte. Hoewel ik de eerste meters dacht dat ik de pedalen zo helemaal niet rond kon krijgen, bleek het een prima advies. Alleen moest ik leren dat ik helemaal geen kracht op de pedalen hoefde te zetten. Als ik op mijn gemak trapte, deed de fiets het verder zelf. Nog steeds word ik voorbijgereden door mensen door wie ik liever niet word ingehaald, maar ik hoef in ieder geval veel minder inspanning te leveren. Zo leer ik van m’n fiets (verkoper) dezelfde les als van Luther: Je mag ontspannen door het leven gaan. Ik ben geneigd het van m’n eigen inspanning te verwachten, maar ik mag genieten van wat ik zelf niet hoef te doen. Is dat niet leven uit genade? Ds. Dr. Jan Piet Vlasblom

Maak kennis met 19

Dick Gaasbeek, voorzitter Cliëntenraad Ikazia Ziekenhuis

Kijken door de ogen van de patiënt

“In het Ikazia Ziekenhuis staat het belang van de patiënt voorop. Om dat belang optimaal te kunnen waarborgen, is in 2013 een Cliëntenraad ingesteld. Deze raad bestaat uit zes leden die samen de directie van Ikazia adviseren. Als voorzitter geef ik leiding aan deze Cliëntenraad. Onze raad bekijkt de meest uiteenlopende onderwerpen in het ziekenhuis ‘door de ogen van de patiënt’. Van de binnenkomende initiatieven toetsen we of ze bijdragen aan dat wat voor patiënten belangrijk kan zijn. Daarvoor moeten we goed op de hoogte zijn van alle beleidsvoorstellen en behaalde resultaten in ons ziekenhuis. Die informatie krijgen we via de medische staf en directie. Daarnaast hebben we inzicht in de kwaliteitsonderzoeken, nemen we deel aan veiligheidsrondes en hebben we natuurlijk onze eigen waarnemingen. We komen maandelijks bijeen; onze agenda is zeer gevarieerd. Momenteel zijn we bijvoorbeeld betrokken bij het keurmerk seniorvriendelijk ziekenhuis (dat Ikazia wil behalen) en bij de invoering van het nieuwe HIX-systeem (een digitaal patiëntensysteem), inclusief zorgportaal voor patiënten. Onze adviezen bespreken we met staf en bestuur; waar nodig komen we met alternatieven.

Naam: Dick Gaasbeek Leeftijd: 63 jaar Beroep: organisatie- en communicatieadviseur Krijgt inspiratie van: “andere mensen met

een positieve levenshouding.” Onmisbaar: “eigenlijk niets. Ik ben gewend om te doen met wat er is.” Houdt werk en privé in balans door: “zelf in balans te zijn. Als ik merk dat ik uit balans dreig te raken, stel ik tijdig mijn programma bij.” Vindt het belangrijk om: “in contact met anderen te blijven, je kunt niet alles alleen.” Levensmotto: “overwin het kwade door het goede.”

Als voorzitter van de Cliëntenraad hoop ik de organisatie verder te kunnen helpen, vanuit een diepgeworteld gevoel van maatschappelijke verantwoordelijkheid. Ikazia is voor mij een logische keuze: in dit ziekenhuis staat de menselijke maat centraal, vanuit een eigen identiteit die vertrouwen geeft. Dat maakt Ikazia tot een organisatie waar ik me bijzonder graag voor inzet.” Meer weten over de Cliëntenraad Ikazia Ziekenhuis? Onze visie en speerpunten, plús ons Jaarverslag 2016, vindt u op www.ikazia.nl/clientenraad

20 Wachtkamervraag

De wachtkamervraag… Hoe bereidt u zich voor op het ziekenhuisbezoek?

Mevrouw Veerman uit Hoogvliet zit een boekje te lezen bij de koffiecorner van het ziekenhuis als we haar aanspreken. Ze is gebracht met Vervoer op Maat en is daardoor iets te vroeg. “Dan lees ik hier toch mijn boek met een kopje koffie, geen probleem.” Mevrouw kampt met rugklachten en krijgt lasertherapie op de polikliniek Pijnbestrijding. “Kijk, dit is de folder die ik heb gekregen ter voorbereiding op de therapie. Ik krijg in totaal twee behandelingen. Voor één behandeling moet ik drie keer per week naar het ziekenhuis komen. Alle afspraken heb ik al in mijn agenda genoteerd. Maar mocht ik dat niet gedaan hebben, werd ik wel herinnerd door het sms-bericht van het ziekenhuis. Voor iedere afspraak één herinnering een aantal dagen van tevoren; heel netjes!” Na alle behandelingen hoopt mevrouw weer heerlijk te kunnen dansen. Wist u dat één op de vijf Nederlanders boven de 50 jaar pijnklachten van chronische aard heeft? Eén van de behandelingen die kan worden toegepast bij ‘pijn’ is lasertherapie. Door blootstelling aan rood en infrarood licht wordt het zelfherstellend vermogen van het lichaam gestimuleerd. De bloeddoorstroming wordt verbeterd (en daarmee de stofwisseling van de lichaamscellen), de laser heeft een ontstekingsremmende en pijnstillende werking én tot slot heeft de lasertherapie ook een spierontspannend effect. Mevrouw Bootsma uit Pernis zit te wachten totdat ze naar huis wordt gebracht met Vervoer op Maat. “Ik ben eigenlijk altijd een heel gezegend mens geweest. Ik ben één keer in het ziekenhuis opgenomen voor een hernia”, vertelt mevrouw. “Inmiddels heb ik veel last van mijn spieren. Fietsen kan ik nog, maar een eind lopen gaat niet meer. Vandaag heb ik te horen gekregen dat ik geen reuma heb en volgen er onderzoeken bij andere specialismen, waaronder Vaatchirurgie. Als ik een afspraak in het ziekenhuis heb, laat ik het altijd over me heenkomen. Eén van mijn dochters gaat wel vaak mee. Om te controleren of ik alle klachten niet bagatelliseer”, besluit mevrouw Bootsma lachend.

Bouwnieuws 21

“De werklui moeten herrie maken om hun werk te kunnen doen” De eerste fase van het nieuwbouw- en renovatieproject van het Ikazia Ziekenhuis zit erop! Matthijs de Vroed, hoofd Stafbureau Bouwzaken en Projecten, legt uit wat er gedaan is en vertelt wat er in fase 2 gaat gebeuren. “We gaan niet heien, maar schroeven.” In 2016 is de ingrijpende nieuwbouw en renovatie van het Ikazia Ziekenhuis gestart. “Inmiddels is de eerste fase van dat project afgerond”, vertelt Matthijs de Vroed enthousiast. “Voor het magazijn en het vaatlaboratorium is een prachtig gerenoveerde ruimte opgeleverd. In de binnentuin van het ziekenhuis is bovendien een kleine uitbreiding gerealiseerd, waar de afdeling Nucleaire Geneeskunde gevestigd is. De balie van de afdeling Kaakchirurgie is hier eveneens tijdelijk te vinden. Daarmee is de route naar de afdeling Kaakchirurgie een stuk duidelijker geworden.”

Herrie maken

In fase 1 is ook het zogeheten ‘gebouw D’, het oudste deel van de poliklinieken aan de Montessoriweg, helemaal leeggeruimd. Eind augustus is gestart met fase 2, waarin dit gebouw gesloopt wordt. Net zoals bij de andere bouwwerkzaamheden wordt hierbij extra rekening gehouden met het welzijn van patiënten en medewerkers. “De werklui moeten herrie maken om hun werk te kunnen doen, maar tegelijkertijd moet dat stil gebeuren om het zorgproces zo min mogelijk te verstoren. Team- en projectleiders overleggen dikwijls om te beslissen wanneer bepaalde werkzaamheden het beste kunnen plaatsvinden. Er wordt bijvoorbeeld ook ’s avonds of in het weekend gesloopt, zodat de poliklinieken daar overdag geen last van hebben.”

Geluidsarm en trillingsvrij

“Op de plek van het oude gebouw D komt een nieuw gebouw van zeven etages hoog. Begin november gaan hiervoor de funderingspalen de grond in, ook dat valt onder fase 2. Deze palen worden niet geheid, maar geluidsarm en trillings-

vrij in de grond geschroefd. De nieuwbouw wordt naar verwachting begin 2019 opgeleverd. In fase 3 van dit bouwproject worden de afdelingen gerenoveerd die leegkomen nadat afdelingen naar de nieuwbouw verhuisd zijn. Begin 2020 is het hele project afgerond.”

Puzzelen

Dat alles klinkt als een flinke schuifpuzzel. “Dat is het zeker. Maar uiteindelijk ontstaat een geweldig vernieuwd ziekenhuis waar iedereen zich prettig en thuis voelt. Dat is alle moeite beslist waard.”

Gevelonderhoud

Naast het grootscheepse renovatie- en nieuwbouwproject worden er ook diverse onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd. Bij het hoge gebouw naast de hoofdingang van het ziekenhuis zijn alle ramen vervangen door hoogwaardig dubbel glas en alle metselvoegen opnieuw gevoegd. Ook de kozijnen en het beton zijn gereinigd en opnieuw geschilderd. De grote klok, op de muur van het ziekenhuisgebouw aan de kant van het Zuidplein, wordt bovendien vervangen.

“Voor mensen zorgen, dat is toch het mooiste wat er is?” Andreina Laaf (15 jaar) gaat haar laatste jaar in van de opleiding Zorg en Welzijn aan Veenoord. Ze kan niet wachten tot ze kan doorstromen naar de opleiding voor verpleegkundige. Tot die tijd, leert ze graag zo veel mogelijk van het vak. Mensen verzorgen die net een operatie hebben gehad, lijkt haar het leukst. We organiseerden daarom een ontmoeting tussen Andreina en verpleegkundige Evelien van der Merwe. Evelien werkt nu 2,5 jaar als verpleegkundige op de Dagbehandeling/Kort Verblijf van het Ikazia Ziekenhuis, maar Evelien kent het ziekenhuis al veel langer. Vier jaar lang werkte ze op diverse afdelingen als leerlingverpleegkundige. Zo ontwikkelde ze zich tot een ervaren verpleegkundige én een echte Ikaziaan. Evelien: Als jij ook de kans krijgt om werken en leren te combineren, zou ik dat zeker adviseren. Het is zo fijn om de dingen die je leert tijdens de opleiding direct op te kunnen pakken in de praktijk. Andreina: Vond je de opleiding zwaar? Evelien: Toen ik met de opleiding begon, was ik begin 20. Nog best wel jong dus. Als je zo jong bent, moet je nog leren omgaan met zieke mensen en de familie van deze patiënten. Dat vond ik soms wel zwaar. Maar je wordt hier goed in geschoold. Als je bijvoorbeeld met de opleiding begint, leer je ‘basiszorg’ geven. Hoe je een gesprek voert met patiënten en familie, hoe je een patiënt wast en aankleedt, maar bijvoorbeeld ook hoe je een patiënt mobiliseert als diegene uit bed stapt en nog een beetje duizelig is na de operatie. Het was in het begin ook wennen om een ‘vreemde’ te wassen, maar op een gegeven moment weet je niet beter en wordt het je werk en dus ‘eigen’. Voor mensen zorgen, dat is toch het mooiste wat er is? Andreina: Ja, dat lijkt mij ook het mooiste van dit vak. Voor mensen zorgen en contacten leggen. Evelien: Als je de basiszorg onder de knie hebt,

krijg je een verdieping op de zorg. Welke ziektebeelden zijn er allemaal? En welke zorg kan en moet je verlenen als een patiënt een bepaald ziektebeeld heeft? Wat gebeurt er bijvoorbeeld met je lichaam als je geopereerd bent? Wat voor klachten kun je daarvan ondervinden en hoe kun jij, als verpleegkundige, de patiënt daar zo goed mogelijk bij ondersteunen en over voorlichten. Je leert dus klinisch redeneren, zoals ze dat met een mooi woord zeggen. Andreina: Wat vind je het leukste van je vak? Evelien: Het leukste van het vak vind ik de diversiteit. Ik werk op de Dagbehandeling/Kort Verblijf. Daar vind je geen hoog complexe zorg, maar je vindt wel heel veel verschillende ziektebeelden. Bij ons liggen bijvoorbeeld patiënten die zijn geholpen aan nierstenen of staar, maar ook patiënten die een kijkoperatie hebben gehad of waarbij de amandelen zijn geknipt. Van jong tot oud. De kinderen liggen wel op een andere kamer dan de volwassenen. Voor hen zijn er speciale kinderverpleegkundigen en pedagogisch medewerkers.

Meet & Greet 23

Evelien: Heb je zelf weleens in het ziekenhuis gelegen? Andreina: Nee gelukkig niet. Ik ben alleen in het ziekenhuis geweest toen mijn broertje werd geboren. Én toen mijn tante gehecht moest worden bij haar schouderblad. Ik weet nog dat ik dat hechten heel interessant vond. Ik wilde alles weten en zien. Evelien: Die nieuwsgierigheid en leergierigheid is heel goed. Houd dat vooral vast! Stel alle vragen die je hebt, probeer zoveel mogelijk mee te kijken en uit te proberen waar dat is toegestaan. En daar kun je vandaag al mee beginnen… tijdens een rondleiding op mijn afdeling. Kom, laten we gaan! De heer Van Triet is één van de patiënten die is opgenomen op de Dagbehandeling. Hij is net terug van de operatiekamer (OK). Zijn nierstenen zijn verwijderd. Andreina mag meekijken als Evelien de heer Van Triet controleert. Hoe is de gelaatskleur van meneer? Hoe is zijn bloeddruk? Hoe hoog is zijn zuurstofgehalte? Andreina leert zo direct wat kneepjes van het vak van de verpleegkundige. Evelien: Alle gegevens die we meten bij de heer van Triet, noteren we uiteindelijk in zijn dossier. Zal ik je dat ook laten zien?

van alle medicijnen die ze in de kast ziet. “En dat is nog niks vergeleken met andere afdelingen”, reageert Evelien. Na een uitgebreide rondleiding over de Dagbehandeling/ Kort verblijf mag Andreina ook een kijkje nemen bij de Holding en Recovery. Evelien: Als een patiënt wordt opgeroepen voor de operatie, brengen wij de patiënt naar de Holding. Wij gaan mee tot de deur. Hier dragen we de patiënt en zijn dossier over aan de collega’s daar. Wij hebben ook een ‘OK-stage’ gevolgd. Patiënten zijn vaak toch een beetje zenuwachtig voor een operatie. Door precies te weten wat hen te wachten staat als we hen naar de Holding brengen, kunnen we hen (en de familie) zo goed mogelijk voorlichten en hiermee een beetje spanning weghalen. Voorlichting is dus ook een belangrijk deel van ons vak. Andreina: Mooi om te zien waar wij de patiënten naartoe brengen en uiteindelijk weer ophalen.

In de verpleegpost nemen de dames plaats achter de computer. Evelien kan hier direct laten zien waar de medicijnkast is. Andreina is onder de indruk

Andreina heeft geluk. Terwijl we op de Holding staan, gaan de deuren naar het OK-complex even open. Ze vangt een glimp op van de gang naar alle operatiekamers. Spannend en leuk! Of Andreina nog steeds verpleegkundige wil worden na haar Meet & Greet? JA! Succes met je opleiding en tot over een paar jaar!

24 De dag van

De dag van… sedatiepraktijkspecialist Purdey van Esch

‘Zorgen dat patiënten een onderzoek of kleine ingreep comfortabel kunnen ondergaan’ Purdey van Esch werkt een jaar in Ikazia als sedatiepraktijkspecialist. De functie bestaat pas enkele jaren en is daarom nog minder bekend. “Als iemand erg angstig is voor een onderzoek bij bijvoorbeeld een MaagDarmLever-arts of heel stil moet liggen bij een kleine ingreep, kunnen wij een slaapmiddel (propofol) en pijnstilling toedienen zodat patiënten er niets van meekrijgen”, legt Purdey uit. Zij benadrukt dat het niet om een narcose gaat. De patiënten blijven zelfstandig ademhalen. Maar het is ook niet het bekende ‘roesje’. “Het is eerder een lichte narcose waarbij wij de slaap kunnen sturen en dat is heel comfortabel voor de patiënt.”

07.30 uur

“Wij bespreken samen met de anesthesioloog het programma van de dag, pakken de sedatietelefoon en leggen alle spullen klaar in onze mobiele sedatiekar. Daarmee gaan wij in het ziekenhuis van afdeling naar afdeling. Wij horen bij de afdeling anesthesie maar werken zelfstandig. Wel staan wij onder supervisie van een anesthesioloog, deze is altijd beschikbaar voor overleg en om bij te springen als dat nodig is.”

wij de bloeddruk, hartritme, zuurstofgehalte en de slaapdiepte. Door de hoeveelheid van het slaapmiddel en de pijnstiller aan te passen kunnen wij iemand dieper of lichter laten slapen. Na het onderzoek slaapt de patiënt uit op de recovery en als de behandeling het toelaat is de patiënt binnen een paar uur weer thuis.”

08.30 uur

12.30 uur

“Patiënten die bijvoorbeeld bij de longarts een inwendig onderzoek van de luchtwegen (bronchoscopie) ondergaan, worden door ons ontvangen en naar de scopiekamer gebracht. Wij controleren of zij nuchter zijn en of alle voorbereidingen goed zijn verlopen. Na het starten van het slaapmiddel en een sterke pijnstiller valt de patiënt heel geleidelijk in slaap. Tijdens de sedatie controleren

“Op de operatiekamer (OK) zijn er nu sedaties voor de pijngeneeskunde. Bij een aantal van de procedures is propofol sedatie gewenst. Deze patiënten worden ingepland in ons programma.”

13.00 uur

“Tijd voor de lunch.”

13.30 uur

“Op vrijdagmiddag is een pre-sedatiespreekuur. Tijdens dit spreekuur beoordelen wij of de patiënt in een conditie is waarbij het geven van sedatie veilig is. Soms moeten wij nog extra informatie of onderzoeken aanvragen om dit goed te kunnen beoordelen. Samen met een anesthesioloog maken we een plan om de conditie van de patiënt goed in kaart te brengen en om de patiënt veilig te kunnen sederen. Daarnaast geven wij tijdens het spreekuur uitleg aan de patiënt over de sedatie en de procedure eromheen.”

16.00 uur

“Er staan nog een aantal patiënten op de planning die nu opgenomen liggen in het ziekenhuis. Als een patiënt daardoor niet naar de polikliniek kan komen,

zien wij deze patiënten op de verpleegafdeling aan bed. Vaak zijn dit patiënten die de volgende dag al een onderzoek krijgen met propofol sedatie.” “Propofol sedatie wordt steeds vaker ingezet om te zorgen dat patiënten een onderzoek of kleine ingreep comfortabel kunnen ondergaan. In Ikazia zijn wij nu met drie sedatiepraktijkspecialisten: Ed Poel, Ingrid Papavoine en ikzelf.”

“Tijdens ons spreekuur beoordelen wij of de patiënt in conditie is”

26 Gastredactie

Gastredacteur interviewt… Wij vroegen onze gastredacteur – internist acute geneeskunde Ginette Carels – wie zij graag zou willen interviewen. Dat mocht iedereen zijn; van een collega tot een familielid. Zij koos voor haar inspiratiebron; de heer Bauer, voormalig internist uit het Havenziekenhuis en de eerste ‘opleider’ van Ginette. “Al mijn opleiders hebben mij iets bijgebracht, maar je eerste opleider is toch wel het meest vormend.”

Toen ik gevraagd werd wie ik wilde interviewen voor Ikazia Nieuws, moest ik direct aan u denken. De manier waarop u geneeskunde uitoefent, heeft mij altijd enorm geïnspireerd. Wat ik me bijvoorbeeld nog heel goed herinner, is dat u altijd door uw knieën ging bij ouderen. Als zij in een rolstoel zaten, ging u gehurkt naast hen zitten om met hen te praten. ‘Hoffelijkheid’ noem ik het. Ik gaf inderdaad altijd zichtbaar aandacht aan patiënten en ik vind het heel relevant dat je dat als arts doet. Patiënten vonden dat ook plezierig. Die empatische vaardigheden heb je nodig. Als een arts-assistent bij mij op sollicitatiegesprek kwam, was dit één van de eerste dingen waar ik op lette.

Waar lette u nog meer op tijdens sollicitatiegesprekken met arts-assistenten? Ik vond het heel belangrijk dat iemand aardig en geïnteresseerd was. En of iemand meer deed buiten het werk om, zoals een sport of vrijwilligerswerk. Natuurlijk moesten ze mij ook de indruk geven de juiste kennis in huis te hebben. Maar kennis kun je aanleren, empatische vaardigheden moeten al een beetje in je zitten.

Wat waren uw waardes als arts? Menselijke waardes, zoals eerlijkheid, vertrouwen en benaderbaar zijn. Niet alleen in het contact met patiënten en collega’s, maar ook in opleidings-

situaties. Eerlijkheid en vertrouwen bijvoorbeeld; als dat niet goed zit, is het lastig om iemand op te leiden en loop je uiteindelijk tegen een breekpunt aan. Ik heb dat weleens gehad tijdens een opleidingssituatie. Ik adviseerde de arts-assistent destijds toch echt iets anders te gaan doen, hoe lastig dat ook was.

Dat vertrouwen herken ik heel erg uit mijn tijd als arts-assistent. Als supervisor nam u altijd de eindverantwoordelijkheid op u. U gaf ons vertrouwen en leerde ons ook om te gaan met ‘fouten’. Dat hoop ik nu ook over te dragen op mijn eigen arts-assistenten. Deze vorm van geneeskunde loopt wel steeds meer op de klippen; het is schipperen. De tijd die je voor een patiënt hebt, wordt steeds korter. Je wilt iedereen evenveel aandacht geven, maar als je ziet wat je allemaal in die korte tijd moet doen, is dat niet altijd mogelijk. Wat vindt u van de komst van de computer in de spreekkamer? Vreselijk. Natuurlijk heeft het ook voordelen; dat je direct informatie kunt oproepen bijvoorbeeld. Maar dat je je van de patiënt af moet draaien, dat vind ik vreselijk. Ik ben blij dat de digitalisering nog niet helemaal geïntegreerd was toen ik nog als internist werkte.

U bent op uw 62e gestopt met werken. Vond u dit lastig?

nooit iemand de kamer uitgezet als hij zich niet aan mijn voorschriften hield. Maar alle ‘maten’ uit mijn tijd waren eigenlijk empatisch.

Ja, iedereen stond altijd naast de patiënt. Dat vond ik fijn bij de gehele staf. Wat valt u op in Ikazia? Iedereen is heel vriendelijk en servicegericht. Van de arts tot de verpleegkundige en de dame aan de balie.

Nee, hoe ouder je wordt, hoe meer beren je op de weg gaat zien, dus het was goed. Toen ik besloot te stoppen, ben ik ook radicaal gestopt. Ik heb alle tijdschriften opgezegd. Ik laat het nu graag aan de jongere generatie over. Waar ik alle vertrouwen in heb. En er is gelukkig meer in het leven dan ‘dokter zijn’.

Hoe ervaart u het om aan de patiëntzijde te staan?

U bent nu zelf patiënt in Ikazia.

En natuurlijk vragen wij de heer Bauer zelf nog even hoe hij terugkijkt op Ginette Carels als arts-assistent. Ginette was één van mijn eerste opleidingsassistentes. Leuke meid! Van de geneeskunde is geen kookboek te maken vol recepten. Iedere patiënt is anders. Iedere patiënt heeft een andere benadering en behandeling nodig. Dat moet je als arts aanvoelen. En dat doet Ginette zeker!

Ja, ik heb twee keer een kleine CVA gehad. Dat is voor een groot gedeelte eigen schuld.

Ja, ervaart u dat zo? Ja, menselijke zwakheid moet je erkennen. Dat heb ik ook altijd toegepast in de spreekkamer. Ik heb

Goed. Als je als patiënt het ziekenhuis binnenkomt, ben je dokter af en moet je de arts vertrouwen. Je moet je letterlijk overgeven aan de arts, net als iedere andere patiënt.

28 Voor en na

Voor en na behandeling in Wond Expertise Centrum

“Er is heel veel zorg aan mij besteed” Mevrouw M. van Gent Het laatste korstje is inmiddels van haar been verdwenen. De grote wond die maar niet wilde helen, is dicht. Mevrouw Marianne van Gent (78) is opgelucht en kijkt tevreden terug op de hulp die zij daarbij kreeg van het Wond Expertise Centrum (WEC) van Ikazia. “Zij hebben alle tijd voor mij genomen en goede adviezen gegeven. De verpleegkundig specialist was heel attent en vriendelijk.”

Mevrouw van Gent uit Rhoon slikt bloedverdunners en als ongewenste bijwerking daarvan heeft zij forse bloeduitstortingen op haar benen. “Aan het begin van de zomer stootte ik één van deze plekken open en er ontstond een wond die maar niet wilde dichtgaan. Dat komt ook door mijn diabetes. Je weet dan niet wat je boven het hoofd hangt. De wond werd groter en ik wilde boven alles een ‘open been’ voorkomen. De huisarts verwees mij naar het Wond Expertise Centrum. Ik was eerst heel verbaasd want ik wist niet van het bestaan maar ik vond het vooral heel fijn dat er eindelijk goed naar de wond gekeken zou worden.” In het WEC van Ikazia werken verschillende specialisten samen, zoals een vaatchirurg, dermatoloog, verpleegkundig specialist, een internist en diabetesverpleegkundige, om blijvende wonden te genezen. Daarnaast geven zij advies om nieuwe wonden te voorkomen. “In het ziekenhuis is de wond goed schoongemaakt door de verpleegkundig specialist”, vertelt Marianne van Gent. “Ik kreeg complimenten over de manier waarop ik de wond zelf verbonden had. Het advies was wel om geen droge gaasjes meer te gebruiken omdat deze aan de wond kunnen hechten en bij verschonen de wond dan weer openhalen.”

Gedurende de behandeling werden verschillende gaasjes toegepast. “Eerst gewoon vet gaas maar omdat de wond erg vochtig bleef, zijn daarna ook speciale vocht opnemende gaasjes gebruikt. Een droog gaas met een laag die - als deze vochtig wordt gemaakt - in een gel verandert waardoor het toch makkelijk van de wond kan worden gehaald. Resultaat was dat de wond langzaam maar zeker herstelde. Ik heb de wond op mijn been steeds gespoeld en in de zon gedroogd. Dat is altijd goed. Zo werd de wond droger en is hij uiteindelijk helemaal dicht gegaan.” Mevrouw van Gent is erg te spreken

“Ik vond het heel fijn dat er eindelijk goed naar de wond gekeken werd”

over de behandeling bij het WEC. “Een vriendin van mij ging steeds mee naar het ziekenhuis en ook zij vond dat wel heel veel zorg aan mij werd besteed. Iedereen was heel attent en de behandelingen waren vindingrijk.” Ter voorkoming van de bloeduitstortingen op haar benen zou Marianne van Gent graag stoppen met de bloedverdunners. “Maar de specialist vindt dat niet verstandig. Inmiddels slik ik wel een minder hevige bloedverdunner (Ascal) om een nieuwe wond te voorkomen.”

30 In memoriam

In memoriam Maarten de Jong Wij gedenken Maarten de Jong als een specialist die hart had voor zijn patiŃ&#x2018;nten en in het Havenziekenhuis en het Ikazia Ziekenhuis een indrukwekkende urologische praktijk heeft opgezet.

Maarten de Jong werd op 2 september 1926 in Haarlem geboren. Zijn vader was arts, zijn moeder lerares klassieke talen. De Jong jr. was 3 maanden oud toen zijn familie naar het voormalig Nederlands-Indiё vertrok alwaar de vader van De Jong als zendingsarts werkzaam zou zijn. Na het verstrijken van het Europees verlof, van een half jaar, was terugkeer naar het toenmalige Nederlands-Indiё door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog niet mogelijk. Noodgedwongen bleef de familie De Jong enige tijd in Wassenaar wonen, waarna men naar Gouda verhuisde alwaar vader De Jong zich als chirurg vestigde. Maarten de Jong stapte over van het Rijnlands Lyceum in Wassenaar naar het Gouds Gymnasium. Met de bevrijding kreeg hij, zoals hij later zei, het einddiploma “cadeau”. In Amsterdam studeerde Maarten geneeskunde. Eind 1952 behaalde De Jong het artsexamen. Twee jaar was hij als scheepsarts in dienst van de Holland Amerika Lijn. Hierna was hij drie jaar werkzaam in het Albany Hospital in de staat New York. Terug in Nederland volgde De Jong de opleiding tot uroloog. Na het beëindigen van zijn specialistische opleiding in 1964, vestigde De Jong zich in 1965 als uroloog in het Havenziekenhuis. Het jaar daarop breidde hij zijn praktijk uit naar het pas geopende Ikazia Ziekenhuis in Rotterdam-Zuid. Maarten de Jong werkte altijd heel secuur, hij kon voor zijn patiёnten de tijd nemen. Bijzondere vermelding verdient het jarenlange samenwerkingsverband met het hoofd van de polikliniek urologie in het Ikazia Ziekenhuis, Thea Bambacht. Bij operaties werd hij vaak door zijn levensgezel, die een opleiding tot operatieassistent had gevolgd, geassisteerd. Het waren “bijzondere en leuke tijden”, zoals hij later verklaarde.

Wie Maarten de Jong beter kende, zal bevestigen dat hij een heer was met een opvallend verzorgd taalgebruik. Ondanks zijn gesloten karakter kon hij met betrokkenheid reageren. De vele jaren die hij, alleen, als uroloog in het Ikazia Ziekenhuis en Havenziekenhuis werkte, dwongen veel respect af. De enorme inzet, de gedrevenheid en de punctuele manier van werken, waren de typische kenmerken waarmee hij deze grote urologische praktijk “op Zuid” had opgebouwd. In 1983 associeerde hij zich in het Ikazia Ziekenhuis met dr. J.E. Nienhuis, uroloog. Op 1 januari 1990 legde hij zijn praktijk in het Ikazia Ziekenhuis neer. Na het neerleggen van zijn praktijk had De Jong het geluk om samen met zijn levenspartner langdurig te kunnen genieten van welverdiende gepensioneerde jaren. Luisteren naar klassieke muziek en jazz, het veelvuldig maken van cruises en lezen van boeken over scheepvaart waren zeer aan hem besteed. Lezen deed hij niet. Een biografie of een geschiedenisboek werd “bestudeerd”. Hij maakte aantekeningen, uittreksels en stambomen en kon zich opwinden als hij fouten had ontdekt. De laatste jaren ging de gezondheid van De Jong sterk achteruit, maar hij bleef zichzelf met immer belangstelling voor degene die hem lief waren. Altijd was hij bezig, hij genoot van de tuin, van zijn leesmachines en van de computerlessen voor zeer slechtzienden.

32 In memoriam

In memoriam Dr. Jan van Goch

Dr. J.J. van Goch werd geboren in Sambodja Indonesië op 10 september 1931. Na een aanvankelijk zorgeloze jeugd in het voormalig Nederlands-Indië werd hij, ten gevolge van de Japanse bezetting, in 1942 in kamp Ambarawa geïnterneerd. In 1946 kwam het gezin terug naar Nederland. Van Goch studeerde Geneeskunde van 1951 tot 1958 aan de Rijksuniversiteit te Groningen. Voor hem was er geen twijfel dat hij chirurg wilde worden en hij kon zijn opleiding, direct na de dienstplicht, beginnen in Groningen. In april 1963 promoveerde hij en de opleiding Heelkunde werd in 1967 afgerond. In de zomer van 1968 vertrok hij met het gezin naar Rotterdam om daar zijn oude vriend dr. A.P. Brinkhorst te gaan steunen bij het opzetten van de afdeling Heelkunde in een nieuw ziekenhuis, het Ikazia Ziekenhuis. Dit tweemanschap is bepalend geweest voor de succesvolle heelkundige maatschap. Mede onder zijn bezielende aanwezigheid groeide de maatschap uit en werd hij een bepalende factor. Hij was een “all-round” chirurg met veel aandacht voor de traumatologie (botbreuken) en de anorectale chirurgie (operaties van de dikke darm, endeldarm en anus). Goede zorg na operaties was ook een belangrijk aandachtsgebied van hem. Hij realiseerde zich dat, na grote en risicovolle operaties, een intensieve nazorg noodzakelijk was. Zo werd in 1972 het achterste kamertje van de afdeling 4A opgeofferd en omgebouwd tot een “mini-IC” voor 2 personen wat in die tijd “De Bewaking” werd genoemd. Een IC (intensive care) bestond in die tijd nog niet.

Korte beademing en andere ingrijpende verrichtingen werden ineens mogelijk. Begin tachtiger jaren werd onder zijn leiding deze “mini-IC” op 4A omgebouwd tot een volwaardige IC. Ook de verpleegkundigen kregen van hem een IC-Ikazia cursus met certificaat. Als secretaris van het stafbestuur in de jaren ’70 heeft hij voor de opbouw van de staf en daarmee ook voor het Ikazia Ziekenhuis een waardevolle inbreng gehad.

filosofie kreeg in het gepensioneerde leven veel aandacht.

In 1996 beëindigde hij zijn glansvolle chirurgische carrière. Zijn interesse voor de geneeskunde bleef ook na zijn vertrek uit Ikazia.

Jan van Goch was een “echte” patiënten dokter, niet voor niets was zijn bijnaam “Jan de Mens”. Onderwijs aan co-assistenten en assistenten deed hij met veel verve, waarbij gevoelige punten als omgang met patiënten en verpleegkundig personeel altijd veel aandacht kregen. Collegae, assistenten en ziekenhuispersoneel bewaren zonder meer zeer goede herinneringen aan het “Van Goch” tijdperk. Hij overleed op 12 juni 2017 op bijna 86-jarige leeftijd ten gevolge van hartfalen.

Een studie in de “rechten” werd gestart om met name “gedocumenteerd” in de klachten commissie van het Erasmus Medisch Centrum te kunnen functioneren. Dit heeft hij vele jaren vol overgave gedaan.

Dr. Van Goch was voor velen van ons het grote voorbeeld hoe met liefde en empathie met elkaar en patiënten moet worden omgegaan. Hij bleef geïnteresseerd en betrokken bij de maatschap tot op zeer hoge leeftijd.

Een “uitstapje” als arts naar Kenia was éénmalig. Ondanks zijn enorme inzet was hij toch enigszins teleurgesteld, beseffend dat zijn bijdrage slechts een druppel op een gloeiende plaat was. Zijn belangstelling voor Bijbelse geschiedenis en

Wij zullen hem missen: Maatschap Heelkunde en Plastische Chirurgie 1965-2017

34 Stichting tot Steun

Het voelt vertrouwd Patiënt, Mevrouw Lenie Berghout Lenie Berghout komt van Zuid, maar woont nu al ruim 35 jaar in Spijkenisse. Reeds als kind maakte zij kennis met Ikazia. “In de kerk werd gecollecteerd voor het ziekenhuis. Ik heb het lepeltje nog dat mijn ouders kochten om de bouw te ondersteunen. Dat lepeltje is mij dierbaar.” Vanwege diabetes komt Lenie Berghout al zeker 25 jaar in Ikazia. “Een bezoek aan Ikazia is voor mij heel vertrouwd. Ik heb 25 jaar dezelfde oogarts gehad. Er is echt interesse voor je. Mijn internist vraagt bijvoorbeeld regelmatig hoe het met de kleinkinderen gaat. Het personeel denkt, voelt en leeft echt met je mee.”

“Met een extra gift steun ik graag de plannen voor nieuw meubilair in de entreehal”

Kortgeleden werd Lenie lid van de Stichting tot Steun. “Ik vind dat de stichting goed werk doet en daar wil ik ook bij horen. Het werk van de vrijwilligers die je informeren en de weg wijzen, vind ik bijvoorbeeld prachtig. De aanstelling van een tweede predikant met steun van de stichting vind ik heel belangrijk. Patiënten kunnen rust vinden in een bezoek van de predikant. Ook bij mensen die niet kerkelijk meelevend zijn, komen in de laatste levensfase flarden van geloof naar boven.” Mevrouw Berghout heeft wel een punt van aandacht. “Veel mensen hebben moeite om op te staan uit de ronde banken in de wachtruimte bij de entree. Daarom ben ik blij met het plan om nieuw meubilair aan te schaffen. Met een extra gift steun ik dat graag.”

Stichting tot Steun 35

Machtigingsformulier SEPA

Stichting tot Steun van het Ikazia Ziekenhuis Montessoriweg 1, 3083 AN Rotterdam, Nederland Incassant ID:

NL05ZZZ411264820000

Machtigingskenmerk: NL05ZZZ411264820000 + uw lidnummer Door ondertekening van dit formulier geeft u toestemming aan de Stichting tot Steun van het Ikazia Ziekenhuis om via uw bank jaarlijks of éénmalig een bedrag van uw rekening af te schrijven. € 12,50 per jaar, afschrijven in de maand …………………………..……………..…………..……………..…..……………..…..……………..…..……………….... Meer, namelijk € …………………………..………… per jaar, afschrijven in de maand

…………………………..……………..…………………..…………

Ik doe een gift en machtig het Ikazia Ziekenhuis om éénmalig af te schrijven € ………………..............…………..…………,

afschrijven in de maand …………………………..……………..……………....

Als u het niet eens bent met deze afschrijving kunt u deze laten terugboeken. Neem hiervoor binnen acht weken na afschrijving contact op met uw bank. Vraag uw bank naar de voorwaarden. Naam …………………………..……………..……………………..……………..……………....……………………..……………..……………....……………………..……………..…………………….... Adres …………………………..……………..……………………..……………..……………....……………………..……………..……………....……………………..……………..…………………….... Postcode …………………………..……………..……..……………...........………

Woonplaats …………………………..……………..……..…….............………...........………

Geboortedatum …………….……………..……………..……..………………

E-mail

Land …………………………..……………..……..……..........………...........………

IBAN rekeningnummer ……………..……………..………......……………...........…

Plaats

…………………………..……………..............……..…….............………...........………

…………………………..…….......………...........………........................ Datum …………………………..…...........................................…....................................

Telefoonnummer

…………………………….......………...........………... Handtekening …………………………..……….......................................................…

U kunt deze machtiging opsturen naar de Stichting tot Steun van het Ikazia Ziekenhuis Antwoordnummer 80513, 3080 WB Rotterdam (een postzegel is niet nodig).

Puzzel 37

Woordzoeker Woordzoeker

Onderstaande woorden zijn in alle richtingen in het diagram verborgen. De letters mogen meer dan eenmaal gebruikt worden. De overgebleven letters vormen in de leesrichting gelezen de oplossing. SPREI STEEVAST STOKEN SULLIG TABEE TERUGKIJKEN TUSSENDEUR UITSPELEN VERZAMELAAR VISVERGUNNING VOETGANGER VOORMALIG WATERMETER ZENUWSTELSEL

MISSTAND MOERAS NABIJHEID OCEAAN ONFRIS OORSPRONKELIJK OPRIT OVERSCHRIJVING PARTYCENTRUM RIJKSDIENST RUBBERBOOT RUGTAS SAMENZWEERDER SCHATTING SCHILDERWERK SECRETARIE SOCIALISTISCH

ETENSBAK FACULTEIT FEESTARTIKEL FILMER GASTHEER GEHOUDEN GEREI GRAAT HEILIGENBEELD HUISSLEUTEL IDENTIFICEREN IJDELTUIT IJSSLA ILLUSTRATIE INTERACTIEF KNARSEN KOELER

ACHTERWAARTS AFBETALEN AFGEMAT AFHANDELING AFKICKEN ARBEIDSPLAATS BENEFIET BLEEKGEZICHT BOETSEERKLEI CRITERIUM DATUM DIJKBEWAKING DRINGEN ECHTBREUK EERSTGEBORENE EETTAFEL ERTOE H

Oplossing:

De winnaar van de sudoku puzzel van het zomernummer 2017 is D. van der Kooij uit Ridderkerk. De winnaar heeft inmiddels de VVV bon thuis gekregen. De oplossing van de woordzoeker van dit nummer kunt u tot 1 december 2017 inleveren of opsturen aan: Ikazia Ziekenhuis - t.a.v. het PatiÃ«nten Service Bureau Postbus 5009 - 3008 AA ROTTERDAM. U kunt uw oplossing ook mailen aan: in@ikazia.nl

38 Column

Merci, Carla Breedveld werkt al jaren als verpleegkundige op de CCU. Iedere editie van Ikazia Nieuws kunt u een column van haar lezen waarin ze haar ervaringen deelt. ‘Vogue’ staat er op de randjes van haar bril. Ze meldt zich op de spoedeisende hulp, een goed geklede dame van ongeveer tachtig jaar. Ze voelt zich vandaag niet lekker en ze praat met korte pauzes omdat ze een beetje buiten adem is. Al snel blijkt dat hartritmestoornissen de oorzaak zijn. Ze wordt doorverwezen naar de hartbewaking waar haar wordt uitgelegd dat, door middel van het toedienen van een stroomstootje, dit probleem snel opgelost kan worden. Bij het opnamegesprek vertelt ze dat haar man Hans, precies een jaar geleden is overleden, even zet ze haar bril af en dept met een wit kanten zakdoekje haar ogen. Ze waren net na de oorlog verloofd en daarna al snel getrouwd, kinderen hebben ze nooit gehad.Tot haar pensioen heeft ze met veel plezier gewerkt op de afdeling damesconfectie van de Bijenkorf. Vol van haar eigen gedachten draait ze de gouden ring met diamantjes aan haar rechterhand een paar keer om.

Carla Breedveld

Een halfuurtje later is het zover, ze mag naar de Holding op de vierde etage omdat het stroomstootje onder een lichtte narcose zal worden toegediend. We hangen haar kleding op het knaapje in de kast, haar bril, gebit en sieraden blijven ook achter. Gehuld in een wijde lichtblauwe operatiekiel brengen we haar weg. Diezelfde dag nog wordt ze na deze succesvolle behandeling ontslagen. De volgende dag gaat de telefoon over op de hartbewaking, het is een buitenlijn. Als ik opneem hoor ik een bekende stem, het is de dame van gisteren! Ze heeft óveral gezocht zegt ze duidelijk van streek, nérgens kan ze hem meer vinden. Nu denkt ze dat haar ring misschien is achtergebleven, ze had hem nog zó netjes in een groene tissue gerold voor ze werd weggereden… Ik vraag haar even aan de lijn te blijven en beloof haar te zoeken. Ik trek een paar onsteriele handschoenen aan en duik met licht afgrijzen de afvalbak in. En besluit de hele zak maar om te keren. Ik kom de gekste dingen tegen waarvan ik de details graag achterwege laat. Maar onderin jawel daar glimt iets, triomfantelijk houd ik een prachtige ring tussen duim en wijsvinger “Hans 22-05-1949” staat erin. Ze spoedt zich, diezelfde dag nog, met een grote doos Merci chocolade opnieuw naar het ziekenhuis. En bedankt me met een stralende lach voor de moeite. Even later peuter ik m’n favoriete chocolaatje met de groene wikkel open en doop hem even in de thee ”mmm” lekker. Kijk, daar steek ik nou graag mijn handen voor uit de mouwen!

Contact 39

Klacht en advies Goede zorg voor de hele mens. Dat staat voorop in ons ziekenhuis. Respectvol, oprecht geïnteresseerd en betrokken. Toch kan het gebeuren dat u niet tevreden bent over bijvoorbeeld de gegeven informatie, de zorg of de aandacht. Dat u vindt dat het beter kan. Het beste kunt u dit bespreken met de medewerker die uw onvrede heeft veroorzaakt. Als u dat liever niet doet, kunt u bij de klachtenfunctionaris terecht. Zij kan de klacht met u bespreken, u adviseren en ondersteunen. Ook kan zij bemiddelen tussen u en de medewerker.

% 010 297 55 08

Tineke Schutrups-Duyvendak

“Heeft u opmerkingen of bent u niet tevreden, dan willen we dat graag weten” Contact Ikazia Ziekenhuis Montessoriweg 1, 3083 AN Rotterdam Tel. 010 29 75 000 Fax 010 29 75 400 Internet www.ikazia.nl E-mail post@ikazia.nl Postadres Postbus 5009 3008 AA Rotterdam Buitenpolikliniek Ikazia Carnisselande Middeldijkerplein 36 2993 DL Barendrecht Telefoon 0180 64 22 22 E-mail buitenpoli@ikazia.nl Buitenpolikliniek Ikazia Klaaswaal Kerkstraat 20 3286 AK Klaaswaal Telefoon 0186 57 11 11 E-mail klaaswaal@ikazia.nl

@ klachtenfunctionaris@ikazia.nl i i klachtenfunctionaris Ikazia Ziekenhuis

Antwoordnummer 80161 3080 VB Rotterdam

Klachtencommissie

Blijft de klacht bestaan dan kunt u uw klacht laten beoordelen door de onafhankelijke klachtencommissie. De directie wordt geïnformeerd over de uitspraak van de klachtencommissie. Ook worden aanbevelingen gedaan. Die zijn bedoeld om herhaling van het gebeurde in de toekomst te voorkomen. Zo wordt de kwaliteit van zorg verbeterd. U kunt via de klachtenfunctionaris in contact komen met de klachtencommissie.

Colofon

Herfst 2017

Redactie J. Aman • J.T.C. Bijl • S. van der Ent • R.R. van Noort A. Molendijk • M.C. Oosterwijk • C.D. Schutrups-Duyvendak • C. Sla Ds. Dr. J.A.P. Vlasblom • T.C. Vonk

Redactionele bijdrage S. Eikenboom • C. Sla • N. Veringmeier Gastredactie Ginette Carels, internist (acute geneeskunde) Fotografie W. Boon • T. Seijkens Redactie adres en/of adreswijzigingen Ikazia Ziekenhuis Directiesecretariaat • Montessoriweg 1 • 3083 AN ROTTERDAM Telefoon 010 297 50 00 • Internet www.ikazia.nl • E-mail post@ikazia.nl

Uitgeverij BC Uitgevers bv • Postbus 416 • 8600 AK Sneek Telefoon 0515 429 429 • Directie G. van Leeuwen

Opmaak Hannique de Jong • Telefoon: 0515 429 420 Bladmanager/Advertentieverkoop Barbara Verschoor Telefoon 06 455 766 70 • Digna Schoonen • Telefoon 06 442 099 10

Foto cover Onderzoek op de SEH Druk Scholma Druk B.V. • Bedum

40 Specialisten Anesthesiologie

C.R. Bello mw. K.T. Dahmen mw. M.W. van Dommelen L. Klompe M.L. Landman M.J.B. Los M. Magnussen (chef de clinique) mw. dr. M.C.O. van den Nieuwenhuyzen (opleider) C.J. van Oort dr. H.C. Rettig (waarnemer) F.A. Verhoeven

mw. L.M. Freeman (chef de clinique) mw. B.J.C. van Ginderen mw. S.M.A. Groenen mw. A.D. van Heesewijk mw. A.C. Heitkamp (waarnemer) dr. J. Kaijser dr. J.W. de Leeuw (opleider) B. Torrenga

Intensive Care geneeskunde

mw. M. Muller R.V. Pruijsten mw. dr. F.J. Schoonderbeek mw. dr. A.F.C. Schut Apotheek mw. S. Stads mw. L. Kuiper mw. L. Mitrov-Winkelmolen W. van den Tempel mw. H.F.E.M. Willems D. Theunissen

Cardiologie

mw. dr. R. Djaberi mw. M. Eefting-Kooper mw. dr. M.E. Emans M.P. Freericks Mw. A.G. van Ginkel dr. G.J. Nollen mw. P.R.W. de SauvageNolting dr. E.O. Udo mw. S.K. Zoet-Nugteren

Chirurgie

mw. dr. G. Cazander (chef de clinique) mw. N.M. Hanneman dr. P.T. den Hoed (opleider) J. Nonner (chef de clinique) dr. A.N. Ringburg dr. C.J. van Steensel dr. B.R. Toorenvliet dr. W.J. Vles mw. A.M.E. van Well

Interne geneeskunde dr. M.P. Brugts mw. R.A. Carels mw. dr. F. Croon-de Boer dr. A. Dees dr. J.C. Drooger dr. F.E. de Jongh mw. E.N.M. Overkleeft mw. M. Wabbijn mw. dr. A.A.M. Zandbergen (opleider)

Kaakchirurgie

dr. G.J. van Beek dr. dr. L.O.H. Dessau W.F. van Geel mw. dr. J.M. Kwakman F.R. Praal dr. dr. D. Rink

Kindergeneeskunde

A.J. Arends mw. M. Harkes

C. Aleman mw. J.J. Alink C.P. den Butter mw. S.H. Dijkstra mw. S.H.M. Gardeniers mw. K.A. Goud mw. B.C.C. Heinerman mw. I. Heuts-van der Kragt mw. C.M. Messemaker mw. H.S. Paizano-Thijssen mw. K.A. Schuitevoerder

Gynaecologie

Klinische chemie

Dermatologie

dr. H.J.H. Engelkens E.R. Lonnee

Klinische Geriatrie

mw. dr. I.A.M. van der Avoort

dr. M.A. Fouraux dr. W. van Gelder

Klinische psychologie

mw. dr. J.E.W.M. van Dongen-Melman (opleider) mw. I. Spuesens-Hoefnagel

KNO-heelkunde J.W. Arendse mw. A.A.C. Aukema J.J. van Twisk

Orthopedie

M.M. Campo K. Doorgeest (chef de clinique) dr. C.H. Geerdink F.R.J. Groen W. Kuis

Pathologie

dr. M.A. den Bakker dr. H. Beerman mw. M.K. Greefhorst dr. L.M. Budel mw. R. Heller-Baan N.N.T. Goemaere F.A.H. Jacobs mw. dr. K. Hamoen mw. C.W.H.M. Kroese-BovĂŠe dr. M. Kliffen Mw. E.E. van der Wall mw. dr. T.M. Teune (chef de clinique)

Longziekten

Maag-, darmen leverartsen

dr. G. Bezemer dr. P.C.J. ter Borg E. Maartense (waarnemer) dr. R.J.Th. Ouwendijk (opleider) V. Rijckborst (chef de clinique) mw. H.G. Vermeulen mw. C. Verveer

Medische Microbiologie

mw. E. Kraan (waarnemer) M.P.M. van der Linden (waarnemer) dr. M. van Rijn

Neurologie

mw. M. de Groot (chef de clinique) mw. M.J. KoudstaalOverdijk (chef de clinique) R. Masdjedi (chef de clinique) L.J.M.M. Mulder D.M.H. Zuidgeest

Oogheelkunde

mw. J.A. de BeijerDominicus mw. E. van CampenMolenaar T. Hillenaar (waarnemer) mw. A.F.G. Jansen mw. dr. J.A.F.M. van Neerven

Plastische Chirurgie D.J. van der Avoort (chef de clinique) dr. T.H.C. Damen

Psychiatrie

mw. S.K. Kalidien mw. P. KĂślling (waarnemer)

Radiologie

mw. C.I.B.F. Gouw J.A.J. Janssen L.C.W. de Jonge J.G.J. Jonkman J.W. Kuiper mw. dr. A. Preda J.W. van der Sluijs dr. ir. M.J. Stoutjesdijk MBA S.B.A. van der Valk (chef de clinique)

Revalidatiegeneeskunde J.S. Groenewegen M.C.L. Mimpen mw. A.M. de Rooij

Reumatologie

mw. F. Bonte-Mineur dr. M.R. Kok

Sportgeneeskunde dr. B.A.G. Bulder

Urologie

R.P. Engel E. Kats dr. J.E. Nienhuis mw. H.E. Wilkens

In Ikazia maken mensen het verschil In het Ikazia Ziekenhuis in Rotterdam hebben we warme aandacht voor onze patiënten en voor elkaar. Het protestants-christelijke karakter van ons ziekenhuis is mede bepalend voor onze opvatting over patiëntenzorg: werken met hart en handen. Persoonlijke aandacht staat centraal. In de patiëntenzorg, maar ook in andere diensten. Met elkaar werken we aan kwalitatief hoogwaardige zorg. Wij zijn een middelgroot ziekenhuis met vrijwel alle medisch specialismen in huis. Ook is Ikazia een opleidingsziekenhuis voor de specialismen Inwendige Geneeskunde, Maag-, Darm- en Leverziekten, Algemene Heelkunde, Gynaecologie, Anesthesiologie en Klinische Psychologie.

Ikazia zoekt regelmatig professionals: mbo/hbo-verpleegkundige / obstetrie- en kinderverpleegkundige / SEH-verpleegkundige orthoptist / Technisch Oogheelkundig Assistent arts-assistent ANIOS Inwendige Geneeskunde anesthesiemedewerker / operatieassistent Sedatie Praktijk Specialist pacemakertechnicus KNF-laborant Wil je meer weten? Of wellicht een dagje meelopen? Dan ben je van harte welkom voor een persoonlijk gesprek waarin wij jouw mogelijkheden binnen Ikazia kunnen bekijken. Je kunt via sollicitatie@ikazia.nl solliciteren. Wij zullen je dan in contact brengen met de betreffende leidinggevende. Neem een kijkje op onze website www.werkenbijikazia.nl voor al onze vacatures en verdere informatie.