KWARTAAL MAGAZINE VAN HET IKAZIA ZIEKENHUIS ROTTERDAM
IKAZIA NIEUWS Hartrevalidatie De dag van de schoonmaak Verhalen van toen Herfst 2015
Voorwoord 01
Samenwerking In de afgelopen jaren is er op ziekenhuisgebied veel gebeurd in onze regio Rijnmond-Zuid. Het einde van het Ruwaard van Putten ziekenhuis en de start van Spijkenisse Medisch Centrum. Ikazia is middels de opgerichte coöperatie met de twee andere ziekenhuizen (Maasstad en Van Weel Bethesda) hier nauw bij betrokken. Dit traject heeft nog een positieve ontwikkeling voortgebracht namelijk de versnelling in samenwerking tussen de ziekenhuizen. Eén van de voorbeelden is de start van de gezamenlijke hartrevalidatie. In dit Ikazia Nieuws wordt daar uitgebreid aandacht aan besteed. Samenwerking tussen de gefuseerde maatschap Cardiologie en de twee ziekenhuizen. Resulterend in een nieuwe accommodatie aan de overkant van de straat bij ons ziekenhuis. Een ruime en lichte locatie met alle faciliteiten. Hier kunnen patiënten het herstel weer oppakken na bijvoorbeeld een ingrijpende hartoperatie. Ondertussen hebben we al de nodige positieve reacties mogen ontvangen. Een ander voorbeeld van de bundeling van krachten is de ontwikkeling tot de gezamenlijke regionale aanpak van de borstkankerzorg. Door dit soort stappen te nemen hebben de ziekenhuizen de overtuiging dat de kwaliteit van zorg nog verder kan toenemen.
”Door samenwerking kunnen wij onze patiënten die zorg bieden die hen toekomt”
Juist verschillende vormen van samenwerking zijn van belang. Dat zien we ook richting de huisartsen. Eén van de lijnen die vanuit de verzekeraars steeds meer wordt gepromoot is de patiënt zo lang mogelijk bij de eigen huisarts te houden. Een gedachtegoed dat we als ziekenhuis onderschrijven. Daarom is Ikazia samen met huisartsen en een grote verzekeraar gestart om dit transmuraliseringstraject handen en voeten te geven. De eerste resultaten leest u op pagina 35, waar één van onze longartsen aanwezig is bij het spreekuur van een huisarts. De zorg is voortdurend in beweging en juist door op meerdere vlakken de samenwerking aan te gaan kunnen wij onze patiënten die zorg bieden die hen toekomt.
Met vriendelijke groet Mr. R.P.D. Kievit, arts Algemeen directeur
02 Gedicht
Ga met God Nieuw Liedboek 416
Ga met God, en Hij zal met je zijn, jou nabij op al je wegen, met zijn raad en troost en zegen. Ga met God, en Hij zal met je zijn. Ga met God, en Hij zal met je zijn, bij gevaar, in bange tijden, over jou zijn vleugels spreiden. Ga met God, en Hij zal met je zijn. Ga met God, en Hij zal met je zijn, in zijn liefde je bewaren, in de dood je leven sparen. Ga met God, en Hij zal met je zijn. Ga met God, en Hij zal met je zijn, tot wij weer elkaar ontmoeten, in zijn Naam elkaar begroeten. Ga met God, en Hij zal met je zijn. Oorspronkelijke titel: God be with you ’till we meet again Tekst: J. Rankin
06
10/12
15
Inhoudsopgave VOORWOORD GEDICHT PASTORALE
01 02 19
INTERVIEW - Hartrevalidatie - Plastische chirurgie - Zo dochter, zo moeder
05 16 31
FOTOREPORTAGE - De Ziekenhuisapotheek - Toen en nu
22 28
COLUMN - Michelle - Cliëntenraad
27 37
DAG VAN - De schoonmaak 33
WIST U DAT 25 NIEUWS EN INFORMATIE 18 21 35 OP BEZOEK 15
Voorwoord 01
“Persoonlijke aandacht voor mensen, die mag nooit verloren gaan”
Hartrevalidatie 05
Coördinator hartrevalidatie Ellen van Alphen
Bewegen mag, kan en moet Moesten patiënten vroeger heel rustig aan doen na een hartinfarct of hartoperatie, tegenwoordig is bewegen het devies. Het nieuwe Hartrevalidatiecentrum Rijnmond Zuid beschikt over een ruime sportzaal met volop mogelijkheden. “Dat is erg fijn, zeker nu het aantal hartrevalidanten is gegroeid”, aldus coördinator hartrevalidatie Ellen van Alphen van Ikazia. Ellen is verantwoordelijk voor de organisatie en planning van het hele hartrevalidatietraject. De revalidatie is voor alle hartpatiënten omdat iedereen baat heeft bij bewegen. Ellen: “We zien veel mensen die een acuut hartinfarct hebben gehad of gedotterd zijn. Maar ook mensen na een openhartoperatie, een bypass- of een klepoperatie aan het hart of met hartfalen worden naar ons centrum verwezen.” Het Hartrevalidatiecentrum is een samenwerkingsverband met het Maasstad Ziekenhuis. We hebben dus niet meer alleen onze eigen Ikazia-patiënten, vertelt Ellen. “Ook de cardiologen van het Maasstad Ziekenhuis verwijzen naar Rijnmond Zuid. Daarnaast ontvangen we patiënten uit het Spijkenisse Medisch Centrum. In totaal begeleiden we zo’n honderd hartrevalidanten per week. We zijn erg blij met de nieuwe locatie die ons alle ruimte biedt voor de patiënten.”
Persoonlijke doelen
De hartrevalidatie bestaat uit een combinatie van onder andere fysieke training, ontspanningstherapie, begeleiding bij leefstijlveranderingen en het behandelen van psychische en sociale problemen. De patiënten stellen hun persoonlijke doelen op. Ellen: “Het is heel belangrijk dat mensen zelf graag willen revalideren. Sommigen hebben alleen behoefte aan het verbeteren van de lichamelijke conditie. Anderen willen ook hulp bij het stoppen met roken. Of begeleiding bij het
omgaan met gevoelens van angst of depressiviteit. In ons team zijn verschillende disciplines vertegenwoordigd zodat we alle ondersteuning kunnen bieden, fysiek én mentaal.” Sommige patiënten kunnen na twee weken al beginnen met de poliklinische hartrevalidatie. Anderen na zes weken, als zij een wond of litteken hebben dat eerst moet genezen. Ellen herhaalt het nog een keer: bewegen is goed voor alle hartpatiënten. “Bewegen mag, kan en moet zeg ik altijd. Dat knopje moet soms nog wel om. We proberen echt het belang van bewegen bij te brengen.” Ellen ziet de deelnemers graag twee keer per week, zes weken lang. “Ik krijg wel eens de vraag of één keer in de week trainen ook mag. Maar dan bouw je niet voldoende conditie op.” Als verpleegkundige verleent Ellen ook de eerste hulp in het Hartrevalidatiecentrum. Daarnaast doet ze metingen, bijvoorbeeld bloeddruk en als het nodig is bloedsuiker. In het centrum is altijd een verpleegkundige aanwezig.
Kersen
Een bedankkaartje krijgen, dat is voor Ellen de kers op de taart. “Het is heel leuk als je nog iets terug hoort. Dat je bedankt wordt voor de prettige revalidatie en de goede sfeer. Nu we groter zijn gegroeid zijn we extra alert op het behouden van de persoonlijke aandacht voor de mensen. Die mag nooit verloren gaan.”
Voorwoord 01
“Ik zorg altijd dat ik er iets eerder ben zodat we nog even kunnen praten�
Hartrevalidatie 07
Cees Kleiberg ging voor hartrevalidatie
Ik ben zó goed opgevangen Hij raadt het iedereen aan die een hartoperatie heeft gehad: revalidatie in het Hartrevalidatiecentrum Rijnmond Zuid. “Je moet het echt doen. Je ziet jezelf vooruitgaan.” Met sportkleding aan loopt Cees de kamer binnen waar we het interview hebben voor dit herfstnummer. Hij doet straks zijn laatste training van het beweegprogramma in het revalidatiecentrum. Je zou niet denken dat hij drie maanden geleden nog een zware hartoperatie onderging.
Onverwachts
Zijn verhaal is best bijzonder. In 2004 brak hij een lendenwervel. Hij hield daar uiteindelijk niets aan over. Zijn lichaam kon zichzelf weer goed herstellen. Cees Kleiberg: “Ik liep vaak de halve marathon en heb verder een actief leven. Toen ik drie maanden geleden een hartklepoperatie moest ondergaan stond iedereen ook versteld. Dat dit jou overkomt.” Voor Cees en zijn gezin kwam daar nog iets heel onverwachts bij. Zijn hartklachten bleken het gevolg te zijn van een aangeboren afwijking waar hij nooit eerder iets van had gemerkt. Op zijn 59-ste kreeg Cees ineens klachten zoals kortademigheid en een moe gevoel. Later ook pijn op de borst. Hij kwam voor onderzoeken in het Ikazia Ziekenhuis terecht. “Het is geweldig hoe zorgvuldig ik daar ben onderzocht. Ik ben zó goed opgevangen.” Cees had een vervangende hartklep nodig. Hij koos voor een mechanische klep omdat deze levenslang meegaat.
Cees vervolgt: “Na de operatie is eigenlijk alles even nul. Je hebt dan echt ook psychische begeleiding nodig. Ik ging eerst thuis revalideren maar moest in die periode nog een paar keer naar Ikazia vanwege complicaties. Het is super hoe fijn ik daar steeds geholpen ben. Ze stonden direct voor me klaar.”
Ballonnen
Cees wist meteen dat hij het revalidatietraject in Rijnmond Zuid wilde volgen. “Ik zit in een groep met 15 man. Fitnessen, badmintonnen, tennissen, we doen van alles. Tennissen met ballonnen, uniek. Je voelt dat het allemaal goed is voor je lichaam. Je krijgt ook een band met elkaar. Ik zorg altijd dat ik er iets eerder ben zodat we nog even kunnen praten.” Cees is timmerman en wil zijn werkzaamheden graag weer helemaal oppakken. “Hoe ik ben begeleid bij de terugkeer in de maatschappij is ook heel fijn. En ik heb tips gekregen van de diëtiste. Ik leef eigenlijk heel gezond, maar eet wel te veel vlees. Dat kan wat minder, omdat van vlees het cholesterol omhoog gaat.” Over de ontspanningstherapie zegt Cees: “Ik dacht eerst: wat moet ik daarmee. Maar je hebt overal iets aan. De hartrevalidatie is echt een aanrader. Ik voel me nu een stuk zekerder.”
“Vaak hoor ik dat mensen gezonder en actiever zijn gaan leven�
Hartrevalidatie 09
Fysiotherapeut Carolien Mortier
Plezier beleven aan bewegen “Een mooi design. Strak. Goed uitgerust”, zegt fysiotherapeut Carolien Mortier van Ikazia over het nieuwe Hartrevalidatiecentrum Rijnmond Zuid. Ze begeleidt hier één groep revalidanten in de week en krijgt daar veel energie van. “Het belangrijkste is om mensen een leuke tijd te geven en plezier in bewegen bij te brengen.” Sommige patiënten zien tegen de hartrevalidatie op, vertelt Carolien. “Ze komen eigenlijk omdat de cardioloog het aangeraden heeft. Onze missie is geslaagd als zij de revalidatie fijn vonden en er echt iets aan hebben gehad. Sommigen vragen zelfs: is er geen postrevalidatiegroep?” In het Hartrevalidatiecentrum traint iedereen op zijn eigen niveau. Van iedere deelnemer wordt de zogenaamde ‘trainingspols’ berekend. Carolien legt uit: “Dat is de hartslag waarop iemand de conditie weer gaat opbouwen. Ook doen alle patiënten bij de start van het programma de zogenaamde ‘Shuttle wandeltest’. Dit is een test waarbij de patiënt wandelt tussen twee pionnen in een tempo dat wordt aangegeven door een geluidssignaal. Het tempo wordt steeds een stukje opgevoerd en de patiënt probeert zoveel mogelijk trajecten af te leggen. Hiermee krijgen we een beeld van iemands inspanningsvermogen. Het is belangrijk dat iedereen zijn eigen grenzen leert kennen om zo het zelfvertrouwen weer terug te winnen.”
Saamhorigheid
Een crosstrainer, een lopende band, een roeiapparaat waarbij je het water hoort klotsen. Het nieuwe centrum beschikt over de modernste cardiofitness-toestellen. Bij de toestellen krijgen
mensen een hartslagmeter om zodat zij zelf hun hartslag kunnen ‘meelezen’. Naast fitness bestaat het beweegprogramma uit sport en spel. Basketbal, hockey, badminton, gymnastiek en het doorlopen van een circuit waarbij alle spiergroepen aan bod komen. Carolien: “Mensen vinden dit heel leuk. Het geeft een saamhorigheidsgevoel.” Tijdens de trainingen houdt Carolien iedereen goed in de gaten. Heeft iemand stimulans nodig? Of moet iemand juist worden afgeremd? “Ik kijk continu naar alle gezichten. Het is een uitdaging om iedereen op zijn eigen niveau te begeleiden. Belangrijk is dat we enthousiasme uitstralen. Mensen moeten het vooral naar hun zin hebben.”
Nabellen
Een verbetering waar onlangs aan is gewerkt is de follow-up van de hartrevalidatie. “We bellen mensen zo’n drie maanden na de revalidatie en vragen hoe het gaat met het bewegen. En hoe het verder met hen is. Vaak hoor ik dat mensen gezonder en actiever zijn gaan leven. Dat is natuurlijk grote winst.” Carolien sluit af: “Ook patiënten met een rollator of bijvoorbeeld een prothese kunnen in het Hartrevalidatiecentrum terecht. We zijn er voor iedereen!”
“Het is goed om bij elkaar in de keuken te kijken”
Hartrevalidatie 11
Cardioloog Mariëlle Koper
Ik zie een heel betrokken team en een hele mooie locatie Ze wilde wel eens een conditietraining meemaken in het Hartrevalidatiecentrum Rijnmond Zuid, om te ervaren hoe het gaat. Dus dat deed cardioloog Mariëlle Koper van het Maasstad Ziekenhuis. “Het was erg leuk om te doen. De fysiotherapeut motiveerde iedereen goed. Ik ben graag vanuit het Maasstad Ziekenhuis het aanspreekpunt voor de hartrevalidatie op Zuid.” Mariëlle Koper is in opleiding tot interventiecardioloog. Dat omvat het onderzoek en de behandeling van de kransslagaderen. Daarnaast coördineert zij de hartrevalidatie voor de patiënten uit het Maasstad Ziekenhuis. Ze zorgt bijvoorbeeld dat de fietstesten voorafgaand aan de revalidatie goed geregeld zijn. Ook gaat ze na of de patiëntgegevens duidelijk zijn en of de patiënten goed geïnformeerd worden over de nieuwe locatie. Kortom: het is haar taak om de hartrevalidatie voor patiënten uit het Maasstad Ziekenhuis in goede banen leiden. Heel leuk en leerzaam om te doen, laat Mariëlle weten. “Het regelen en coördineren is weer een heel andere tak van sport dan het medischinhoudelijke werk. De samenwerking met het Ikazia Ziekenhuis verloopt uitstekend. Het is goed om bij elkaar in de keuken te kijken. Ik zie een heel betrokken team en een hele mooie locatie met een scala aan mogelijkheden. Dat geeft vertrouwen.”
Goede ervaringen
De ervaringen van de patiënten zijn goed, laat Mariëlle verder weten. “Zij vinden de trainingen prettig en zijn zeer tevreden over de begeleiding. Het is mijn indruk dat iedereen ook graag wil. Hartrevalidatie wordt als een belangrijke aanvulling beschouwd, zowel de fysieke conditietrainingen als de mentale begeleiding. Toch moeten mensen ook gestimuleerd worden. Niet iedereen is zich even bewust van het belang van een gezonde leefstijl.” Door nu ook de hartrevalidatie gezamenlijk op te pakken, leren de cardiologen van het Maasstad Ziekenhuis en het Ikazia Ziekenhuis elkaar nog beter kennen. “Dat is heel leuk en inspirerend. We zijn nog nauwer bij elkaar betrokken. De lijnen zijn heel kort. We hebben één systeem voor alle patiëntgegevens zodat we de gegevens makkelijk kunnen uitwisselen. Ons doel is dat alle hartpatiënten de kwaliteit van zorg krijgen die hen toekomt en dat zij niet langer hoeven te wachten dan nodig. Samen kunnen we optimale zorg bieden. We hebben een voorspoedige start gemaakt dit eerste half jaar en heb ik alle alle vertrouwen in de toekomst.”
“Het voorziet uitstekend in de behoefte van de patiënten” Voorwoord 01
Hartrevalidatie 13
Cardioloog Jacques Kerker
Het ademt hier sport Cardioloog Jacques Kerker van het Ikazia Ziekenhuis noemt het nieuwe Hartrevalidatiecentrum Rijnmond Zuid een ‘centrum anno 2015’. “Het pand is goed uitgerust met alle mogelijkheden voor fitness, sport en spel. Het voorziet uitstekend in de behoefte van de patiënten.” Sinds januari 2014 zijn de cardiologen van het Ikazia Ziekenhuis en het Maasstad Ziekenhuis één team. Kerker: “We hebben alle knowhow bij elkaar. De ene cardioloog is gespecialiseerd in bijvoorbeeld dotterbehandelingen, de andere in het plaatsen van pacemakers. Weer een ander in hartfalen. Door de fusie van de maatschap Cardiologie verwijzen we nog makkelijker naar elkaar en zijn de wachttijden verkort.” Eén centrum voor hartrevalidatie is een logisch gevolg van de intensieve samenwerking die er tussen de cardiologen al was. Met het nieuwe centrum is er op medisch gebied niets veranderd. We hebben dezelfde kwaliteit, aldus Kerker. En de cardiologen blijven verantwoordelijk voor de medische begeleiding tijdens de revalidatie en de inspanningsonderzoeken. Dit laatste zijn fietstesten. Aan het begin en na de revalidatie krijgen patiënten een fietstest onder supervisie van de cardioloog. De test geeft inzicht in de belastbaarheid van het hart en dat is belangrijk voor de manier van bewegen.
Voordelen
Wel is de organisatie van de zorg veranderd. Dat komt door het toegenomen aantal patiënten. De ‘schaalgrootte’ heeft voordelen voor de patiënten, geeft Kerker aan. Hij legt uit: “We hadden eerst drie groepsniveaus voor de revalidatie, nu vijf. Met meer patiënten kunnen we beter groepen maken.
Bijvoorbeeld mensen met een soortgelijk inspanningsniveau of van ongeveer dezelfde leeftijd. Dat werkt heel goed.” Verder is er een praktisch voordeel van de nieuwe locatie. Het beweegprogramma vindt van begin tot eind op één plek plaats. Dat is makkelijk voor de patiënt. Over de nieuwe ruimte zegt de cardioloog: “Het ademt hier sport als je binnenkomt. Het is een plek waar het leuk is. Dat horen we ook terug.” Maar wie groter groeit, kan iets verliezen van het kleinschalige. Daar is het hartrevalidatieteam zich van bewust. Toch is niemand bang dat het zakelijk of onoverzichtelijk wordt. Kerker: “We hebben de persoonlijke stijl hoog in het vaandel en blijven als een team werken. Daar gaan we ook zeker op evalueren.”
Groepssessies
In het revalidatieprogramma zijn ook drie informatiebijeenkomsten opgenomen. Deze worden geleid door de cardioloog, in samenwerking met de diëtist, klinisch psycholoog en medisch maatschappelijk werker. Uiterst nuttige sessies, aldus Kerker. Mensen krijgen informatie over de gevolgen van hun hartaandoening, de risicofactoren en een gezonde leefwijze. Kerker verwacht dat in de toekomst ook spreekuren meer in groepsverband zullen plaatsvinden. “Dat voorziet in een behoefte. In de groep komen dingen los en zijn zaken goed bespreekbaar.”
Op bezoek 15
Op bezoek In het Ikazia Ziekenhuis is het tijdens ‘bezoekuur’ een komen en gaan. Wij gaven een aantal bezoekers een boeketje bloemen met de vraag: bij wie gaat u op bezoek? In het kader van onze verjaardag zijn wij op zoek gegaan naar patiënten die geboren zijn in 1965 of juist in ons jubileumjaar.
De heer Maddah met zijn dochtertje Insaf De heer Maddah is samen met zijn dochtertje Insaf in Ikazia. Ze zijn op bezoek bij mama en de pasgeboren kleine Safae. “Het is gelukkig allemaal goed gegaan. Ook de vorige keer is mijn vrouw in Ikazia bevallen. We zijn tevreden over de zorg. Nu hebben we vier dochters”, vertelt de heer Maddah. “Echte prinsesjes, als ze in een goed humeur zijn”, voegt hij er lachend aan toe. De familie Maddah staat op het punt om naar huis te gaan. Maar niet voordat ze iedereen uitbundig hebben bedankt en de hand hebben geschud.
Helene, Dit en Marian Peter Voogt is in Ikazia opgenomen voor een nieuwe knie. Tijdens het bezoekuur zitten er drie dames rond zijn bed; zijn vrouw, moeder en zus. “Nog maar een jaar geleden zaten we hier ook zo, toen is zijn andere knie namelijk vervangen”, vertelt zus Marian. Peter wordt dit jaar net als Ikazia 50 jaar. Als we vragen of dat groots gevierd wordt valt het even stil en kijken de dames elkaar stiekem aan. “Daar kunnen we in Peters bijzijn natuurlijk geen woord over zeggen”, reageert Peters vrouw Helene.
16 Plastische chirurgie
“Hij legt alles heel goed uit en het resultaat is erg mooi”
Die persoonlijke aandacht is fijn Patiënt, Adri van der Velden-Tuk Dr. Tim Damen heeft bij patiënt Adri van der Velden geen valse verwachtingen gewekt over haar borstreconstructie. “Hij legt alles heel goed uit en het resultaat is erg mooi. Aan verschillende familieleden en vrienden heb ik ook gewoon laten zien hoe mooi.” In november 2014 werd bij het bevolkingsonderzoek naar borstkanker een tumor bij mevrouw Van der Velden ontdekt. “Gelukkig in een vroeg stadium. Omdat het een agressieve vorm van borstkanker was, is in overleg met verpleegkundig specialist Jennifer Bakker afgezien van een borstsparende operatie.” In de familie van mevrouw Van der Velden is vaker borstkanker voorgekomen. “Zij lieten ook een borstreconstructie doen en hebben over hun ervaringen verteld. Ik ben 57 jaar en voel mij nog teveel vrouw om dat niet te doen.” Kort na de operatie voelde mevrouw zich niet goed en besloot naar de Spoedeisende Hulp in Ikazia te gaan. “Tijdens zijn etenspauze zag dr. Damen mij zitten en nam meteen alle tijd. Die persoonlijke aandacht is fijn. Het klikt goed tussen ons.” Inmiddels is het ballonnetje in de gereconstrueerde borst zover opgeblazen dat de beoogde vorm is bereikt en de definitieve prothese geplaatst kan worden. Mevrouw Van der Velden wil bij die ingreep haar andere borst laten verkleinen. “Toch wachten wij nog. Onderzocht wordt of mijn borstkanker erfelijk is. Ik wil dat weten, ook met het oog op mijn kinderen en kleinkinderen.”
Plastische chirurgie 17
Meer aandacht voor de kwaliteit van leven Plastisch chirurg, Dr. Tim Damen “Tegenwoordig is er steeds meer aandacht voor de kwaliteit van leven van patiënten met borstkanker en daarbij speelt de plastisch chirurg een belangrijke rol”, vertelt dr. Tim Damen. Hij is sinds 1 januari 2015 werkzaam in Ikazia als plastisch chirurg. “Een borstoperatie kan veel impact hebben op het gevoel van vrouw-zijn. Wij proberen dit zelfvertrouwen terug te geven of te behouden door de vorm van de borst na een borstamputatie of borstsparende operatie zo goed mogelijk te herstellen of te behouden.” Dr. Damen steekt veel tijd en energie in het bespreken van de mogelijkheden voor een reconstructie. “Er zijn vaak verschillende opties met eigen voor- en nadelen. Vrouwen moeten een weloverwogen beslissing kunnen nemen waarbij het zaak is geen valse verwachtingen te scheppen. Mevrouw Van der Velden koos voor een directe reconstructie waarbij tijdens dezelfde operatie haar borst werd verwijderd en aansluitend werd gereconstrueerd door haar rugspier naar voren te halen. Ook is meteen een tepelreconstructie gedaan.” Na de operatie zien specialist en patiënt elkaar regelmatig. “Onder de rugspier is een ballonnetje geplaatst dat op de polikliniek langzaam wordt opgevuld tot het gewenste resultaat is bereikt. In een tweede operatie wordt het ballonnetje verwijderd en de definitieve prothese geplaatst. Eventueel kan later ook de tepelhof nog getatoeëerd worden. Dit hele traject duurt vaak bijna een jaar en in die tijd bouw je echt een band op met de patiënt. Het geeft veel voldoening om samen naar het eindresultaat toe te werken.”
“Samen naar het eindresultaat toewerken”
18 Nieuws en informatie
Stuur eens ’n gratis iKaartje Iedereen vindt het leuk om een kaart te ontvangen. Tijdens een verblijf in het ziekenhuis zijn naasten voor veel patiënten erg belangrijk. Een kaartje sturen is een klein gebaar met groot plezier. Ikazia biedt familie en bekenden de mogelijkheid om gratis en eenvoudig een iKaartje te sturen. Via onze website kunt u een kaartje kiezen, de gegevens van de patiënt invoeren en een persoonlijke boodschap achterlaten. De boodschap wordt door onze vrijwilligers op de kaart geprint en bezorgd bij de patiënt. Dus kent u iemand die de komende dagen in Ikazia moet verblijven? Ga naar www.ikazia.nl\ikaartje en stuur meteen een iKaartje!
Herinneringsmoment in Ikazia Als in het ziekenhuis iemand die je dierbaar is, is overleden, wordt het ziekenhuis een bijzondere plek. Wat hier is gebeurd vergeet je nooit meer. Eénmaal per jaar is er gelegenheid om in Ikazia bij dit verlies stil te staan.
Op dinsdag 3 november 2015 organiseert Ikazia een gedenkdag. Nabestaanden kunnen op deze dag binnenlopen in het Auditorium. Er klinkt muziek, staan bloemen en er kan een kaars worden aangestoken. Ook kan iets worden opgeschreven in een gedenkboek. Er liggen teksten van gedichten om te lezen of mee te nemen. Tussen 10.00 en 20.00 uur is iedereen welkom om hier op een zelfgekozen moment invulling aan te geven. De geestelijk verzorgers zijn aanwezig voor wie een gesprek wenst. Op zaterdag 7 november 2015 wordt ook een bijeenkomst georganiseerd door het Moeder en Kind Centrum in Ikazia. Voor deze bijeenkomst zijn ouders en andere familieleden uitgenodigd van kinderen die in het Ikazia Ziekenhuis zijn overleden rondom de geboorte. Deze bijeenkomst
vindt plaats in het Auditorium, begint om 14.30 uur en duurt ongeveer een half uur. Tijdens deze bijeenkomst worden de namen genoemd van de overleden kindjes, we lezen een gedicht, zijn stil en er klinkt een gebed. Ook klinkt muziek. Na afloop is er iets te drinken. Gedenkdag: dinsdag 3 november 2015, 10.00 - 20.00 uur Herdenkingsbijeenkomst Moeder Kind Centrum: zaterdag 7 november 2015, 14.30 uur Voor meer informatie neem contact op met de dienst Geestelijke Verzorging: ds. Jan Piet Vlasblom 010 29 75 285 jap.vlasblom@ikazia.nl ds. Lida Tamminga 010 29 75 286 ah.tamminga@ikazia.nl
Pastorale 19
Hij weet waar Abraham de mosterd haalt Dit jaar hebben de koks van Ikazia een mooie prijs gewonnen met het project Smaaksturing. Het doel van het project Smaaksturing is mensen met smaakverlies weer te laten genieten van hun maaltijden. Misschien is het niet zo vreemd da juist dit jaar het project Smaaksturing gelanceerd is. In 2015 heeft Ikazia Abraham gezien. De koks in Ikazia weten waar Abraham de mosterd haalt. Waar de uitdrukking “hij weet waar Abraham de mosterd haalt” vandaan komt is niet helemaal duidelijk. De meest aannemelijke verklaring is dat het een verbastering is van het oudhollandse “Abraham verzamelde mutsaards en legde het hout op de schouders zijns zoons” zoals dat in oude bijbelvertalingen te lezen is in Genesis 22: 6. Mutsaards is oudhollands voor takkenbos. In Genesis 22 verzamelt Abraham takkenbossen om zijn zoon Isaak op te offeren. Dit verhaal is misschien wel één van de schokkendste verhalen uit het Oude Testament. Een oude man die op wonderlijke wijze op hoge leeftijd van God een zoon ontvangt, krijgt later de opdracht deze zoon te offeren. Gelukkig is er op het beslissende ogenblik een engel die verhindert dat Abraham werkelijk zijn zoon offert. De engel geeft Abraham de opdracht zijn zoon los te maken van het altaar en op datzelfde moment zorgt God voor een ram die Abraham kan offeren. Daarom noemde Abraham die plaats “de HERE zal er in voorzien”. Daarmee is dit verschrikkelijke verhaal geworden tot één van de kernmomenten van het christelijk geloof: “de HERE zal er in voorzien”. Hoe zwaar het traject soms ook is, uiteindelijk zal de HERE zorgen dat het goed komt. Dat betekent niet dat we dan maar stil in een hoekje kunnen zitten om te kijken wat Hij zal doen. Ook Abraham moest de handen uit de mouwen en de voeten in de schoenen steken. Dat doen we in Ikazia ook; koks, artsen, verpleegkundigen en iedereen die hier werkt. Maar het helpt als je dat kunt doen in het vertrouwen dat Hij ook iets doet, namelijk voorzien in het meest noodzakelijke. Ds. J.A.P. Vlasblom
Nieuws en informatie 21
Smakelijke opening spreekkamer Op dinsdagmiddag 7 juli werd de spreekkamer in de keuken feestelijk geopend. Deze spreekkamer wordt gebruikt voor het project smaaksturing. Binnen dit project worden maaltijden voor patiënten met smaakverlies dagelijks op maat bereid door toepassing van de resultaten van individueel smaakonderzoek. In deze nieuwe kamer is voor patiënten alle rust en ruimte voor een smaaktest.
Smaakverlies bij mensen met kanker komt door de ziekte zelf en/of door de chemo- of immunotherapie. Dokter Croon, internist-hematoloog, ziet smaaksturing als complementaire zorg. “Het is ondersteunend aan de medische zorg en heeft een positieve invloed op de levenskwaliteit van mensen. Door de hernieuwde smaaksensatie krijgen mensen weer zin in eten, stralen weer en komen in een betere conditie. Dit resulteert in minder pakjes bijvoeding, minder anti-misselijkheids medicijnen en minder kosten door het weggooien van niet genuttigde maaltijden. In Ikazia zeggen we dan: We vragen de kok in consult.” De koks spelen een cruciale rol. Gastrologie is de kennis van lekker, gezond en veilig eten. Ze steunt op wetenschappelijk onderbouwde inzichten. De kennis die de koks hierover hebben opgedaan passen ze tegenwoordig iedere dag toe in samenwerking met de artsen en diëtisten. Hoofd Keuken Eric- Jan Wissink en eerste kok Michael van ’t Hoff
vertellen: “We onderzoeken met een speciale smaaktest hoe we de smaak van de patiënt weer terug kunnen krijgen. In de regel lukt dat heel goed door extra kruiden en specerijen toe te voegen. We zijn dan ook heel blij en trots dat we met een donatie van de Roparun in de keuken van Ikazia een speciale ruimte hebben kunnen inrichten als spreekkamer voor smaaksturing.”
Opnieuw roze lintje voor goede borstkankerzorg Het Ikazia Ziekenhuis krijgt opnieuw het roze lintje. Dat wordt aan die ziekenhuizen toegekend die aan de criteria van de Borstkanker Vereniging (BVN) voldoen. Ikazia krijgt het keurmerk nu voor de zesde maal: “Hiermee laten we zien dat we steeds werken aan onze kwaliteit en dat we in staat zijn persoonlijke zorg te bieden”, aldus Karl Foets, hoofd Zorg.
Voor de Borstkanker Monitor van de BVN wordt feitelijke ziekenhuisinformatie gecombineerd met patiëntervaringen, dat maakt het een uniek instrument. Belangrijke criteria zijn bijvoorbeeld, wachttijden tot de uitslag en bereikbaarheid van de verpleegkundig specialist. Op www.monitorborstkanker.nl zijn alle gegevens in te zien.
22 De Ziekenhuisapotheek
Veilig en juist gebruik van medicijnen De Ziekenhuisapotheek verzorgt de medicijnvoorraden op de verpleegafdelingen voor patiënten die opgenomen zijn. Daarnaast is controle van de voorgeschreven medicijnen per patiënt een belangrijk deel van het werk van de apotheek. Bij zo’n controle wordt bijvoorbeeld gekeken of u medicijnen krijgt die niet gebruikt kunnen worden met uw andere medicijnen. Met elkaar zorgen wij voor veilig en juist gebruik van medicijnen tijdens uw opname.
De apotheek heeft een grote voorraad medicijnen. Iedere dag komen er weer nieuwe bestellingen binnen. De apotheek verspreidt de medicijnen door het ziekenhuis zodat iedere verpleegafdeling een eigen voorraad heeft met de meest gebruikte medicijnen. Echte hardlopers zijn Paracetamol (pijnstiller), Amoxicilline (antibiotica) en Fragmin (bloedverdunner). Deze staan vooraan in de stelling. Medicijnen die niet standaard in voorraad op de verpleegafdeling zijn worden op aanvraag verstrekt.
De apothekersassistent verzorgt ook de medicijncontrole bij opname. Als u voor een geplande opname, maar niet voor een operatie, komt heeft u dit gesprek bij het Apotheek Service Punt (ASP). Het ASP bevindt zich in de centrale hal, daar meldt u zich op de dag van de opname. Bij dit gesprek wordt de medicatie die u thuis gebruikt besproken aan de hand van uw medicatieoverzicht. Een actueel medicatieoverzicht kunt u opvragen bij uw thuisapotheek. Wanneer u voor een geplande operatie komt, vindt het gesprek plaats op de preoperatieve polikliniek (POP). Tussen het POP gesprek en de opname kan nog enige tijd zitten. Daarom vraagt de verpleging bij opname of uw medicijngebruik in de tussentijd gewijzigd is.
Bij patiënten die via de Spoed Eisende Hulp worden opgenomen worden de medicatiegegevens door de SEH-verpleegkundige ingevoerd. De apothekersassistent bezoekt de patiënt binnen 24 uur op de afdeling en controleert dit aan de hand van het medicatieoverzicht van de thuisapotheek. Tijdens het verblijf in het ziekenhuis krijgt u alle medicijnen die u nodig heeft van de verpleging. Wanneer u ontslagen wordt uit het ziekenhuis krijgt u soms een recept mee. Met dit recept kunt u de juiste medicijnen bij uw thuisapotheek ophalen.
In de apotheek worden chemokuren voor patiënten met kanker bereid. De bereiding van deze kuren doen we met een steriele jas aan, in een speciale kast en ruimte. De medicijnen in een chemokuur zijn voor gezonde mensen namelijk schadelijk. Een chemokuur wordt gemaakt door het medicijn in een infuuszak met vocht te spuiten. Per infuuszak kan één medicijn toegevoegd worden. Sommige patiënten hebben een kuur met wel drie verschillende medicijnen. De voorbereiding van een chemokuur kost veel tijd omdat iedere stap gecontroleerd moet worden. Het bereiden wordt altijd gedaan door twee apothekersassistenten. We stellen alles in het werk voor de veiligheid van de patiënt.
Wist u dat? 25
Wist u dat... ... paracetamol de meest gebruikte pijnstiller ter wereld is en al sinds 1893 als geneesmiddel gebruikt wordt? ... in het Ikazia per jaar meer dan 300.000 stuks paracetamol gebruikt worden? ... het heel belangrijk is om altijd een actueel medicatieoverzicht bij u te hebben, zodat u in het ziekenhuis de juiste medicatie krijgt? ... het ziekenhuis en uw thuisapotheek uw medicijngegevens uitwisselen als u hiervoor toestemming geeft? Dit zorgt voor een goede medicijnoverdracht, zodat u overal het juiste medicijn krijgt.
... het dus heel belangrijk is om in uw openbare apotheek toestemming te geven om uw medicijngegevens te delen met andere zorgverleners. U kunt dit zelf doen op www.ikgeeftoestemming.nl of hier naar vragen in uw thuisapotheek. ... we in Nederland per inwoner gemiddeld e 350,- per jaar uitgeven aan geneesmiddelen. Dat is minder dan in veel andere Europese landen. ... het ontwikkelen van een succesvol nieuw geneesmiddel gemiddeld 1,4 miljard euro kost.
Borstvoedingscertificaat mooie start voor Wereld Borstvoeding Week Het Ikazia Ziekenhuis heeft het certificaat ‘Zorg voor borstvoeding’ opnieuw ontvangen. De zorg in Ikazia voldoet aan de tien vuistregels die Unicef en de World Health Organization opstelden voor het welslagen van borstvoeding. In het Moeder en Kind Centrum maakt de aandacht voor borstvoeding deel uit van de goede zorg die zij bieden. “Het certificaat laat zien dat we goede en eenduidige zorg rondom borstvoeding bieden. Wij willen moeders de beste start geven”, zegt lactatiekundige Lenny Essers. Centraal in het Moeder en Kind Centrum staat het gezin. Moeder en baby verblijven op één kamer en brengen zo veel mogelijk tijd samen door. Personeel en patiënten werden getrakteerd op een lekkere slagroomsoes. Tamara de Neef en haar dochtertje Semmie-Jo waren de eersten.
Column 27
Michelle
Michelle van den Oudenhoven is diabetesverpleegkundige in Ikazia. Over wat ze daar meemaakt vertelt ze in deze column.
Heeft u tromgeroffel gehoord?
Laatst dacht ik bijna tromgeroffel te horen toen ik een recept voor insuline ondertekende met mijn eigen handtekening. Dit kwam omdat ik voor het eerst zelfstandig een recept had gemaakt en ondertekend. Wat u misschien niet wist, is dat het schrijven van een recept in het verleden alleen voorbehouden was aan artsen. Sinds kort is de wet echter aangepast. Nu is een aantal aangewezen gespecialiseerd verpleegkundigen ook bevoegd tot het zelfstandig voorschrijven van een recept. De diabetesverpleegkundigen zijn zo’n aangewezen groep. We moeten wel aan een aantal voorwaarden voldoen zoals opleiding, bijscholing, een protocol en een duidelijke lijst van medicatie die mag worden voorgeschreven. Gelukkig zijn alle diabetesverpleegkundigen in Ikazia inmiddels bijgeschoold, het protocol is gemaakt en begin dit jaar konden we beginnen met het zelfstandig voorschrijven van medicatie zoals insuline en tabletten voor de behandeling van diabetes. Dit gaat wel zo snel. Toen ik voor het eerst een recept ging maken en ondertekenen met mijn eigen handtekening was ik eigenlijk supertrots. De betreffende patiÍnt was minder blij, want daarbij was net type 1 diabetes ontdekt en deze mijnheer was vanaf die dag levenslang afhankelijk van insulineinjecties. Daarbij kunnen wij hem gelukkig goed begeleiden.
28 Verhalen van toen
Verhalen van toen Hoe anders was het werken vroeger in Ikazia. De redactie sprak met OK-personeel dat in de beginjaren in het ziekenhuis werkte. Eerst als ‘zuster’ in opleiding en wonend in de ‘zusterflat’, die in de volksmond ook wel ‘de beschuitbus’ genoemd werd. Tijdens de opleiding liepen ze stage op de polikliniek of OK, later konden ze aan de slag op de OK, waar ze de specifieke werkzaamheden daar al snel onder de knie kregen. Een bundeling van mooie herinneringen. Kleding
Wat is er veel veranderd aan de kleding op de OK! In de beginjaren droegen we wit katoenen hoofddoeken en mondkapjes met een donkerblauwe knielange jurk en een gewone panty. Dat was niet altijd even handig: moest je snel onder tafel door of zwaar tillen, dan sprongen de knopen van die jurken nog wel eens open. Nu dragen we allemaal blauwe pakken en wegwerp hoofddoekjes en mondkapjes. Alles voldoet aan de strengste hygiënische eisen. Handschoenen wasten we vroeger zelf. Die gingen eerst in de wasmachine, dan lieten we ze drogen, daarna werden ze gepoederd en tenslotte gesteriliseerd in de autoclaaf. Bij iedere operatie werden handschoenen gedragen, behalve bij een oogoperatie. Dat zie je ook op een van de foto’s. De materialen tijdens die operatie zijn zo fijn en de draad is zo dun, met die oude dikke handschoenen kon je dat niet goed voelen. Nu komt dat natuurlijk niet meer voor.
De eerste chirurg van Ikazia aan het werk.
Een patiënt wordt van de verpleging aangenomen op de OK.
Verandering van werk en materiaal
Veel van de spullen die tegenwoordig kant en klaar binnenkomen maakten we vroeger zelf op de OK. Bijvoorbeeld de pakketten met de lakens die tijdens de operatie over de patiënt heen liggen. We vouwden en steriliseerden ze zelf. Ook stonden er trommels met gazen en deppers, die deppers vouwden we zelf van gaasjes. En het hechtdraad zat in glazen potten. Als de arts er om vroeg, knipten we een stuk af. Ja, soms was het te lang of te kort en kreeg je op je kop. Nu komt hechtdraad verpakt in standaard lengtes. We maakten de OK’s aan het einde van de dag zelf schoon: soppen, schrobben, trekken en nadweilen. Een flinke klus.
Verhalen van toen 29
Een oogoperatie.
Hiërarchie
Het was vroeger wel streng op de OK, zeker het eerste Hoofd OK hanteerde een strak regime. In de koffiekamer had zij haar eigen stoel, daar hoefde je echt niet op te gaan zitten. We hadden tien minuten koffiepauze en dat is heus niet veel. Kwam er in die tien minuten een arts binnen, dan moesten wij snel opstaan om koffie te halen. De eerste arts die zei: “Dames blijf maar zitten, ik kan zelf wel koffie halen”, kunnen we ons nog goed herinneren.
Groei
Klaarmaken van materiaal voor een operatie.
Toen het OK complex net werd geopend hadden we drie operatiekamers. Er waren toen nog niet zoveel specialismen. We begonnen met Orthopedie, Chirurgie en Gynaecologie. De artsen hielpen elkaar met de operaties. Het communicatiesysteem was heel eenvoudig. Als je iemand nodig had, dan stak je je hoofd buiten de deur en riep je iemand op de gang. Inmiddels hebben we zes operatiekamers en een oproepsysteem in alle ruimtes. Ook het aantal operaties is enorm gegroeid. In 1967 waren dat er 3.279, in 2014 waren dat er 11.635.
Voorwoord 01
“Wij komen elkaar heel soms tegen in de fietsenstalling of in de hal�
Zo dochter, zo moeder 31
Nienke en Toos Jochems De zegswijze is eigenlijk ‘zo moeder, zo dochter’. Bij de familie Jochems gaat dat niet helemaal op. “Ik werkte eerder in Ikazia dan mijn moeder”, lacht Nienke Jochems. “In 2003 solliciteerde ik bij verschillende ziekenhuizen in de buurt voor een plek als operatieassistent in opleiding. Toen ik op gesprek mocht komen bij Ikazia was de keuze snel gemaakt.” “Wij komen hier ons hele leven al. Het is een fijn en vriendelijk perifeer ziekenhuis met een goede naam.” Nienke bleef ook na haar opleiding werken op de OK van Ikazia. Voorlopig wil zij niet meer weg. In 2011 was dat kortstondig anders. “Ik wilde eens iets anders en ben toen gedetacheerd naar een ander ziekenhuis. Dat beviel helemaal niet. Gelukkig ben ik daarna direct weer hier aangenomen.”
Terug naar Ikazia
Moeder Toos Jochems werkt nu zes jaar als assistent op de polikliniek Oogheelkunde. “Ik ben hier begonnen als vervanging tijdens een zwangerschapsverlof.” Toos was assistente bij een huisarts. “Tot de kinderen kwamen, toen ben ik er twaalf jaar uit geweest. Daarna heb ik zeventien jaar bij een arbodienst gewerkt. Ondanks verschillende fusies mocht ik daar blijven maar ik voelde mij er niet meer op mijn plek.” Moeder Toos heeft geen spijt van haar keuze voor Ikazia. “Het is een fijne polikliniek met afwisselend werk, leuke collega’s en ik heb veel over ogen geleerd.”
Tijdens het eten
Bij de familie Jochems was het nooit onderwerp van gesprek of moeder wel moest solliciteren in het ziekenhuis waar ook haar dochter werkte. “Ik heb juist bij de afdeling personeel en organisatie geïnformeerd of het gezien haar leeftijd, ze is nu 63, wel zin had om te solliciteren”, vertelt Nienke. “Wij zien elkaar eigenlijk nooit tijdens werk. Heel soms in de fietsenstalling of in de hal. De OK is een gesloten afdeling, een wereld op zichzelf”, vult moeder Toos aan. Nienke: “Toen het bekend werd bij collega’s, hoorde ik wel: je lijkt heel erg op je moeder. Gewoon alleen maar leuke reacties.” De minst positieve reactie kregen zij thuis, vertellen Nienke en Toos Jochems lachend: “Toen ik nog thuis woonde, zei mijn vader regelmatig tijdens het eten dat wij moesten ophouden met praten over het werk. Hij houdt niet van operaties en bloed.” Meer weten over werken bij Ikazia? Kijk op de website www.werkenbijikazia.nl of scan de QR code
“Als de schoonmaak op orde is, straalt dat uit in het hele ziekenhuis�
Dag van 33
De dag van… Terwijl ze uitbundig vertelt over haar baan in Ikazia, laat Diana Tempessy (46) bijna haar koffie koud worden. Ze werkt al elf jaar met veel plezier in het ziekenhuis en is, samen met haar collega Wim, eerste medewerker schoonmaak. “Maar voorvrouw klinkt wat makkelijker”, zegt ze lachend.
07.30 uur
“Het schoonmaakteam komt ’s ochtends rond half acht bij elkaar. Ik krijg telefoontjes van zieke medewerkers en maak de dagplanning. Vervolgens gaat de ploeg aan het werk. De veertig medewerkers hebben allemaal hun eigen afdeling, daar hebben ze 4,5 uur tijd voor. Ik doe in de tussentijd mijn bestellingen. Dan moet je denken aan allesreiniger, doekjes, stofzuigers: eigenlijk alles wat met schoonmaken te maken heeft.” “Als we beginnen, zijn de toiletten bij de hoofdingang al schoon, want de specialistische schoonmaakploeg begint al om zeven uur. Zodra het wat drukker wordt in het ziekenhuis, zijn de toiletten spik en span. Soms vind je er wel erg gekke dingen. Dit weekend heb ik nog een hele outfit bij elkaar geraapt: een onderbroek, een panty en een sweater. Je vindt er van alles: vieze kleding, hamburgers in de handdoekautomaten en in de herentoiletten nogal eens een blikje bier!”
09.30 uur
“We hebben pauze met alle medewerkers. We eten met elkaar in het restaurant. Ik heb in de thuiszorg gewerkt en in de horeca; via een buurvrouw ben ik in Ikazia terechtgekomen. Toen werd ik meteen voorvrouw in de weekenden. Ik voel me hier geweldig. Ik heb het heel erg naar mijn zin.” “Ik werk ook regelmatig met stagiaires. Ik vind het altijd leuk om die meiden op te vangen en ze zelf in te werken. Het zijn jongelui, dus je wilt ze heel goed begeleiden. We hebben aardig wat stagiaires gehad, die graag bij ons wilden werken.”
10.00 uur
“Rond deze tijd heb ik een inloopspreekuur, dat houd ik drie keer per week. De dames van de schoonmaak komen dan met vragen of verzoeken om vrij te krijgen: het is een soort vertrouwensuurtje. Het werkt echt goed, want ik neem de tijd voor ze.”
11.00 uur
“Samen met Wim, de ‘voorman’ ga ik alle afdelingen langs ter controle. Dat doen we aan de hand van schoonmaaklijsten. We halen niet overal onze vinger langs, maar de vuile dingen vallen vaak meteen op. Als een afdeling niet schoon genoeg is, doen we na een week een hercontrole. Als de schoonmaak op orde is, straalt dat uit in het hele ziekenhuis.” “We krijgen wel eens een klachtenbrief van een patiënt met bijvoorbeeld de vraag waarom we niet elke dag dweilen. Soms bellen we de mensen dan thuis op en leg ik uit waarom we dat niet doen. Als je elke dag dweilt, gaat de vloer namelijk broeien en komen er juist bacteriën.”
12.00 uur
“Ik controleer de afdelingen tot het einde van de dienst. Daarna gaat de middagploeg aan het werk. En om zes uur begint de avondploeg, die maakt de poliklinieken schoon. Ik word persoonlijk heel vrij gelaten om mijn werk te doen. Ik word teruggefloten als het niet lukt, maar ook zeker aangemoedigd om mijn eigen ideeën uit te werken. Het ziekenhuis wordt 24 uur per dag gebruikt, dus de schoonmaak moet ook gewoon doorgaan. Uiteindelijk hoop ik toe te werken naar een hotelservice in het ziekenhuis.”
SY ST E
EM PLA FO ND
S SC HEID INGS W AN DEN E N BETIM MERING
Simonse Afbouw B.V. Noordeinde 32-34 3341 LW H.I. Ambacht Tel. 078 - 6811440 Fax 078 - 6811449 info@simonseafbouw.nl
NvS Schilder & Behangwerken B.V. Noordeinde 32-34 3341 LW H.I. Ambacht Tel. 078 - 6811444 Fax 078 - 6811449 info@nvs-schilders.nl
Nieuws en informatie 35
Eerste meekijk-consult: Huisarts en Ikazia samen voor de beste zorg Het Ikazia Ziekenhuis heeft samen met gezondheidscentrum Tarwezigt in Rotterdam-Zuid het eerste meekijk-consult op locatie gehouden. Daarbij was de specialist uit het ziekenhuis aanwezig in de huisartsenpraktijk. Het consult op locatie is een aanvulling op de meekijk-consulten via e-mail. Op deze manier wordt expertise van beide partijen ingezet om gezamenlijk optimale zorg voor de patiënt te bieden. Deze vorm van samenwerking is uniek in de regio.
“Op deze manier gebruiken we de kracht van beide lijnen. Door kennis te vergroten kan de zorg dichtbij huis blijven”, licht longarts Chantal Kroese toe. Zij ziet samen met huisarts Bette van Melle en praktijkondersteuner Esma Bugdayci een aantal COPD patiënten. “Onze samenwerking en het eenduidige beleid geven de patiënt een gevoel van veiligheid en zekerheid. Die zekerheid faciliteert zelfredzaamheid van de patiënt”, zegt huisarts Van Melle.
Stomazorg opnieuw beloond met vinkje Ikazia krijgt opnieuw het groene vinkje voor haar stomazorg in de Stomawijzer. Het ziekenhuis voldoet aan alle minimale voorwaarden voor goede stomazorg. Dat betekent onder andere dat er voldoende gespecialiseerde verpleegkundigen zijn, de patiënt altijd terecht kan met vragen en intensief begeleid wordt voor en na de plaatsing van de stoma. Het keurmerk laat zien dat kwaliteit en persoonlijke aandacht bij de stomazorg op orde zijn. “Laagdrempelig contact met de patiënt, dat is voor ons belangrijk. De patiënt kan altijd bij ons terecht. Het vinkje laat zien dat onze stomazorg van goede kwaliteit is”, licht de stomaverpleegkundige toe. We zijn uiteraard trots dat wij het keurmerk hebben.
Cliëntenraad 37 Marcel van Prehn is lid van de cliëntenraad. Hij schrijft deze keer de column.
Zouden mensen weten wat de cliëntenraad allemaal doet? Op een nazomerse dag stap ik op mijn fiets om naar het Ikazia Ziekenhuis te gaan, niet als patiënt en ook niet als medewerker, maar als lid van de cliëntenraad. Zouden mensen weten wat de cliëntenraad allemaal doet? Mijn gedachten worden verstoord door het geluid van de sirene van een langsrijdende ambulance. Zou die op weg zijn naar de Spoed Eisende Hulp van Ikazia? In gedachten zie ik de SEH voor me. Een schuifdeur, dan de beveiliging, weer een deur. Dan alle behandelkamers en een soort vissenkom waar het personeel zit. Het geeft je een vertrouwd gevoel als je ziet dat de medewerkers bereikbaar en vlakbij zijn. Ik ken de SEH van een rondleiding die ik heb gehad om het ziekenhuis beter te leren kennen. Dat is inmiddels twee jaar geleden, toen de cliëntenraad net werd opgericht. In die twee jaar heeft de cliëntenraad aardig wat gedaan. Van het volgen van cursussen bij het Netwerk Cliëntenraden in de zorg en het bijwonen van congressen van de Inspectie van de Gezondheidszorg, tot het organiseren van bijeenkomsten met andere cliëntenraden en aandacht schenken aan patiënten en bezoekers van het Ikazia. Dit alles om de kwaliteit van de zorg voor de patiënten nog beter te maken. Ik kom aan bij het ziekenhuis en zet mijn fiets op slot. De bijeenkomst begint over vijf minuten. Dan horen we weer hoeveel patiënten zich al aangemeld hebben voor het patiëntenpanel. Ik kijk ernaar uit. PS Bent u al lid van ons patiëntenpanel? Kijkt u op de achterzijde van dit magazine voor meer informatie.
38 Stichting tot Steun
Mijn tijden zijn in Uw hand Mevrouw Th. N. Klootwijk-Sandee “Na een controle bij oogarts Jansen, afgelopen juli, besloot ik nu echt die antwoordstrook voor de Stichting tot Steun in te vullen. Jaren geleden stopten wij als lid maar ik kreeg daar steeds meer spijt van.” Mevrouw Th. N. Klootwijk-Sandee roemt de huiselijke sfeer in Ikazia. “Ik weet, het is een ziekenhuis waar mensen komen en mensen gaan, maar voor mij voelt het niet als een ziekenhuis.” Haar ervaringen hebben een lange historie en zijn intens. “Toen ik in 1973 ten huwelijk werd gevraagd, zei ik niet meteen ‘ja’. Als Zeeuwse wilde ik weten of er bij Barendrecht wel een ziekenhuis was.” ‘Genoeg’ was het antwoord van haar echtgenoot. “Wij lachen nog wel eens om mijn voorwaarde maar twee jaar later bleek het absoluut geen overbodige vraag. Door complicaties bij de zwangerschap moest ik met spoed naar Ikazia. Gelukkig liep het goed af.” Mevrouw Klootwijk-Sandee raakt nog altijd geëmotioneerd bij de gedachte aan het moment dat de gynaecoloog na de bevalling aan haar bed kwam. “Ik dacht dat mijn zoon niet meer leefde maar hij vertelde dat ik veel geluk had gehad. Vanwege een zwangerschapsvergiftiging had mijn man net zo goed aan het graf van twee kunnen staan.”
“Voor mij voelt het niet als een ziekenhuis, voor mij is het een thuishaven”
Haar zoon bleef enkele maanden in Ikazia. “Ik kreeg toen oog voor de tekst in de entreehal: ‘Mijn tijden zijn in Uw hand’ (Psalm 31:16). Dat bord is erg veel voor mij gaan betekenen. Tijdens de recente verbouwing heb ik aan de dominee gevraagd of, als het werd weggegooid, ik het mocht hebben.” De plaquette bleef in Ikazia en hangt bij het stiltecentrum. “Ik zit daar graag en zing dan voor mijzelf deze psalm.”
Stichting tot Steun 39
Stichting tot Steun van het Ikazia Ziekenhuis
Het doel van de Stichting tot Steun is het Ikazia Ziekenhuis te voorzien van extra middelen die niet uit het normale ziekenhuisbudget betaald kunnen worden. Door de steun van de vele donateurs kunnen die extra’s worden gerealiseerd. Denkt u hierbij aan de tweede predikantenplaats, het Patiënten Service Bureau, de Mee-Ga-Mobiel, activiteiten ter ondersteuning van de identiteit en het magazine Ikazia Nieuws. Bij een donatie van minimaal e 12,50 per jaar ontvangt u ons magazine IN thuis. Het IBAN nummer van de Stichting tot Steun is NL65INGB0000368420. De Stichting tot Steun heeft een ANBI-status. U kunt uw giften dus aftrekken van de belasting en ook hoeft de Stichting geen successie- of schenkingsrechten te betalen. Zie voor meer informatie onze website www.ikazia.nl/ststeun of neem telefonisch contact op met Erna de Bus, 010 297 54 55.
Machtigingsformulier
SEPA Stichting tot Steun van het Ikazia Ziekenhuis Montessoriweg 1, 3083 AN Rotterdam, Nederland Incassant ID: NL05ZZZ411264820000 Machtigingskenmerk: NL05ZZZ411264820000 + uw lidnummer Door ondertekening van dit formulier geeft u toestemming aan de Stichting tot Steun van het Ikazia Ziekenhuis om via uw bank jaarlijks of éénmalig een bedrag van uw rekening af te schrijven.
Als u lid wordt van de Stichting tot Steun, krijgt u deze mooie beker met nostalgische foto van Ikazia cadeau.
€ 12,50 per jaar, afschrijven in de maand …………………………..……………..…………..……………..…..……………..…..……………..…..……………….... Meer, namelijk € …………………………..………… per jaar, afschrijven in de maand
…………………………..……………..…………………..…………
Ik doe een gift en machtig het Ikazia Ziekenhuis om éénmalig af te schrijven € ………………..............…………..…………, afschrijven in de maand …………………………..……………..……………....
Als u het niet eens bent met deze afschrijving kunt u deze laten terugboeken. Neem hiervoor binnen acht weken na afschrijving contact op met uw bank. Vraag uw bank naar de voorwaarden. Naam …………………………..……………..……………………..……………..……………....……………………..……………..……………....……………………..……………..…………………….... Adres …………………………..……………..……………………..……………..……………....……………………..……………..……………....……………………..……………..…………………….... Postcode …………………………..……………..……..……………...........………
Woonplaats …………………………..……………..……..…….............………...........………
Geboortedatum …………….……………..……………..……..………………
Land …………………………..……………..……..……..........………...........………
IBAN rekeningnummer ……………..……………..………......……………...........…
Plaats
…………………………..……………..............……..…….............………...........………
…………………………..…….......………...........………........................ Datum …………………………..…...........................................….......………...........
………
Telefoonnummer
…………………………….......………...........………... Handtekening …………………………..……….......................................................…
U kunt deze machtiging opsturen naar de Stichting tot Steun van het Ikazia Ziekenhuis, Antwoordnummer 80513, 3080 WB Rotterdam (een postzegel is niet nodig).
Kruiswoordpuzzel
Puzzel 41
De winnaar van de kruiswoordpuzzel van het zomernummer 2015 is: A. den Ouden uit Ridderkerk De winnaar heeft inmiddels de VVV bon thuis gekregen. De oplossing van de puzzel van dit nummer kunt u tot datum 15 november 2015 inleveren of opsturen aan: Ikazia Ziekenhuis - t.a.v. het PatiĂŤnten Service Bureau - Postbus 5009 - 3008 AA ROTTERDAM U kunt uw oplossing ook mailen aan: in@ikazia.nl
Contact 43
Klacht en advies Goede zorg voor de hele mens. Dat staat voorop in ons ziekenhuis. Respectvol, oprecht geïnteresseerd en betrokken. Toch kan het gebeuren dat u niet tevreden bent over bijvoorbeeld de gegeven informatie, de zorg of de aandacht. Dat u vindt dat het beter kan. Het beste kunt u dit bespreken met de medewerker die uw onvrede heeft veroorzaakt. Als u dat liever niet doet, kunt u bij de klachtenfunctionaris terecht. Zij kan de klacht met u bespreken, u adviseren en ondersteunen. Ook kan zij bemiddelen tussen u en de medewerker.
% 010 297 55 08
Tineke Schutrups-Duyvendak
Heeft u opmerkingen of bent u niet tevreden, dan willen we dat graag weten
@ klachtenfunctionaris@ikazia.nl i i klachtenfunctionaris Ikazia Ziekenhuis
Antwoordnummer 80161 3080 VB Rotterdam
Klachtencommissie
Blijft de klacht bestaan dan kunt u uw klacht laten beoordelen door de onafhankelijke klachtencommissie. De directie wordt geïnformeerd over de uitspraak van de klachtencommissie. Ook worden aanbevelingen gedaan. Die zijn bedoeld om herhaling van het gebeurde in de toekomst te voorkomen. Zo wordt de kwaliteit van zorg verbeterd. U kunt via de klachtenfunctionaris in contact komen met de klachtencommissie.
Contact
Colofon
Ikazia Ziekenhuis Montessoriweg 1, 3083 AN Rotterdam Tel. 010 29 75 000 Fax 010 29 75 400 Internet www.ikazia.nl E-mail post@ikazia.nl Postadres Postbus 5009 3008 AA Rotterdam
Redactie J. Aman • J.T.C. Bijl • S. van der Ent • D. van der Leer J. Moret • R.R. van Noort • A. Molendijk • M.C. Oosterwijk C.D. Schutrups-Duyvendak • Ds. J.A.P. Vlasblom • T.C. Vonk
Buitenpolikliniek Ikazia Carnisselande Middeldijkerplein 36 2993 DL Barendrecht Telefoon 0180 64 22 22 E-mail buitenpoli@ikazia.nl
Directiesecretariaat • Montessoriweg 1 • 3083 AN ROTTERDAM Telefoon 010 297 50 00 • Internet www.ikazia.nl • E-mail post@ikazia.nl
Buitenpolikliniek Ikazia Klaaswaal Kerkstraat 20 3286 AK Klaaswaal Telefoon 0186 57 11 11 E-mail klaaswaal@ikazia.nl
Herfst 2015
Redactionele bijdrage M. Blok • T. van Hengel • J. Moret M. van Prehn • M. van den Oudenhoven • N. Veringmeier
Fotografie W. Boon • J.T.C. Bijl • J. Moret • O. Seykens Redactie adres en/of adreswijzigingen Ikazia Ziekenhuis
Uitgeverij BC Uitgevers bv • Postbus 416 • 8600 AK Sneek Telefoon 0515 429 429 • Directie G. van Leeuwen Opmaak Hannique de Jong • Telefoon: 0515 429 420 Bladmanager/Advertentieverkoop Barbara Verschoor Telefoon 06 455 766 70 • Digna Schoonen • Telefoon 06 442 099 10
Foto cover Hartrevalidatie, Carolien Mortier en Cees Kleiberg Druk Scholma Druk B.V. • Bedum
44 Specialisten Anesthesiologie
C.R. Bello mw. K.T. Dahmen mw. M.W. van Dommelen L. Klompe M.L. Landman M.J.B. Los mw. dr. M.C.O. van de Nieuwenhuyzen (opleider) C.J. van Oort dr. H.C. Rettig F.A. Verhoeven
Apotheek
Gynaecologie
mw. dr. I.A.M. van der Avoort mw. M.R. Douma mw. S.M.A. Groenen mw. A.D. van Heesewijk mw. A.R. HoogendoornGiebel dr. J. Kaijser dr. J.W. de Leeuw (opleider) mw. B. Morrel T.M. Potijk (waarnemer) B. Torrenga
Intensive Care
mw. L. Kuiper geneeskunde W.J. Liefers mw. M. Muller mw. L. Mitrov-Winkelmolen mw. dr. F.J. Schoonderbeek mw. dr. A.F.C. Schut mw. S. Stads Cardiologie mw. H.F.E.M. Willems mw. dr. M.E. Emans dr. E.J. Wils mw. dr. A. Erol-Yilmaz M.P. Freericks F.M.R.J. Hersbach Interne geneeskunde dr. M.P. Brugts J.P. Kerker mw. R.A. Carels dr. G.J. Nollen mw. dr. F. Croon-de Boer dr. A.M. de Vos mw. S.K. Zoet-Nugteren dr. A. Dees J.C. Drooger (chef de clinique) Chirurgie dr. F.E. de Jongh H.C. Flu (chef de clinique) mw. E.N.M. Overkleeft dr. M.P. Gosselink mw. M. Wabbijn (chef de clinique) mw. dr. A.A.M. mw. N.M. Hanneman Zandbergen (opleider) dr. P.T. den Hoed (opleider) mw. M.M. Poelman (chef de clinique) Kaakchirurgie dr. A.N. Ringburg dr. G.J. van Beek dr. C.J. van Steensel dr. dr. L.O.H. Dessau dr. B.R. Toorenvliet W.F. van Geel dr. W.J. Vles mw. dr. J.M. Kwakman mw. A.M.E. van Well F.R. Praal dr. dr. D. Rink
Dermatologie
dr. H.J.H. Engelkens E.R. Lonnee
Geriatrie
A.J. Arends
Kindergeneeskunde
C. Aleman mw. J.J. Alink C.P. den Butter mw. S.H. Dijkstra mw. S.H.M. Gardeniers mw. K.A. Goud mw. B.C.C. Heinerman mw. I. Heuts-van der Kragt mw. C.M. Messemaker mw. H.S. Paizano-Thijssen mw. K.A. Schuitevoerder
Klinische chemie dr. M.A. Fouraux dr. W. van Gelder
Klinische psychologie
mw. dr. J.E.W.M. van Dongen-Melman G. Plaisier (opleider) mw. I. Spuesens-Hoefnagel
KNO-heelkunde J.W. Arendse mw. A.A.C. Aukema J.J. van Twisk
Orthopedie
M.M. Campo dr. C.H. Geerdink mw. Y.M. den Hartog (chef de clinique) W. Kuis B.B.A.M. Niers
Pathologie
Prof. dr. M.A. den Bakker mw. dr. K. Hamoen dr. M. Kliffen mw. dr. T.M. Teune
Plastische Chirurgie
Longziekten
dr. T.H.C. Damen mw. H.C. Klepetko
Maag-, darmen leverartsen
Radiologie
Medische Microbiologie
mw. A.M. de Rooij mw. L. Valk-Kleibeuker
mw. M.K. Greefhorst mw. R. Heller-Baan Psychiatrie F.A.H. Jacobs mw. C.W.H.M. Kroese-BovĂŠe mw. S.K. Kalidien mw. P. KĂślling (waarnemer)
G. Bezemer (chef de clinique) dr. P.C.J. ter Borg mw. S. Indhirajanti-Tomasoa (waarnemer) dr. R.J.Th. Ouwendijk (opleider) mw. H.G. Vermeulen mw. C. Verveer
dr. M. van Rijn
Neurologie
mw. C. Gorter de Vries (chef de clinique) L.J.M.M. Mulder D.M.H. Zuidgeest
Oogheelkunde
mw. C.I.B.F. Gouw L.C.W. de Jonge J.G.J. Jonkman J.W. Kuiper mw. dr. A. Preda J.W. van der Sluijs dr. ir. M.J. Stoutjesdijk
Revalidatiegeneeskunde
Reumatologie
mw. F. Bonte-Mineur dr. M.R. Kok
Sportgeneeskunde
dr. B.A.G. Bulder mw. S.G. van der Putten
mw. J.A. de BeijerDominicus Urologie E. Kats mw. E. van Campenmw. M. van Mierlo Molenaar mw. G. de Grip dr. J.E. Nienhuis (chef de clinique) mw. A.F.G. Jansen mw. dr. J.A.F.M. van Neerven mw. R.K. Soebhag (chef de clinique)