Vijf vragen en antwoorden over schurft (scabiës)

Op de polikliniek Dermatologie in Ikazia komen de laatste tien jaar steeds meer mensen die de besmettelijke ziekte schurft (scabiës) hebben. Dit landelijke probleem haalt zelfs regelmatig het nieuws. Maar wat is schurft precies en hoe kun je het voorkomen? Dermatologen Engelkens en Lonnee en Hannah Stam de Jonge, Physician Assistant in opleiding Dermatologie, beantwoorden de vijf meest gestelde vragen over schurft en vertellen ook wat deze ziekte met mensen doet.

1. Wat is schurft?

Schurft, ook wel scabiës genoemd, is een besmettelijke huidaandoening. Het ontstaat door besmetting met een beestje dat schurftmijt heet. Deze mijt graaft gangetjes in de huid en laat eitjes en uitwerpselen achter. Hierdoor ontstaat steeds erger wordende jeuk. Soms treden er ook pijnklachten van de huid op. Er ontstaat een soort overgevoeligheid van de huid, ons grootste orgaan, met vreselijke jeuk als gevolg.

2. Wie kan schurft krijgen?

Iedereen kan schurft krijgen, maar het komt vooral voor waar veel mensen bij elkaar leven in een kleine ruimte. Denk aan verzorgingshuizen, studentenhuizen, pensions en hotels. Door in goede hygiëne te leven, is de kans kleiner dat er schurft ontstaat, maar het voorkomen van een infectie lukt niet altijd en je kunt het ook meerdere keren opnieuw krijgen.

3. Hoe loop je schurft op?

Als je langer dan vijftien minuten nauw contact hebt met iemand die schurft heeft, kan de ziekte worden overgedragen. Met contact bedoelen we echt intensief lichamelijk contact, denk bijvoorbeeld aan seksueel contact. Maar je kunt ook schurft krijgen van besmet beddengoed, dekens, knuffels, handdoeken, sjaals, ondergoed of andere kleding. Als je besmet bent, hoef je hier niet altijd meteen iets van te merken. De klachten kunnen pas na twee tot zes weken ontstaan. Het is dus belangrijk om iemand die schurft heeft, niet aan te raken. Gebruik ook geen beddengoed of kleding van die persoon, als dit niet grondig op zestig graden gewassen is.

4. Welke klachten veroorzaakt schurft?

Jeuk, jeuk en nog eens jeuk, uitbreidend, over het hele lichaam. Het begint vaak ›› tussen vingers en tenen, of bij de polsen. Mensen kunnen daar echt radeloos van worden. Vooral ’s nachts of als het warm is. Door het krabben, komen veel patiënten ‘s nachts niet meer in slaap. De nachtrust wordt ernstig verstoord. Er ontstaan rode plekjes, bultjes, blaasjes en streepjes op de huid. Waar de schurftmijt graaft, ontstaan zogenaamde ‘gangetjes’. Patiënten kunnen ook pijn krijgen op plekken waar de schurftmijten de huid kapot hebben gemaakt. Naast deze lichamelijke problemen, doet het mentaal ook veel met mensen. Ze schamen zich, voelen zich soms vies en eenzaam. Bang om het aan vrienden en familie te vertellen maar ook bang om anderen te besmetten. Schurft is geen gevaarlijke ziekte, maar het kan veel invloed hebben op iemands leven en hoe iemand zich voelt.

5. Hoe wordt schurft behandeld?

Schurft kan worden behandeld met crème, gel of tabletten. Vaak wordt permetrine gel of loxazol crème gebruikt, of andere smeersels of lotions. Soms moeten ivermectine tabletten worden voorgeschreven, vooral ook wanneer een grote groep besmet kan zijn geraakt.

Het is heel belangrijk dat alle personen waar contact mee is geweest tegelijkertijd worden behandeld. Anders kunnen er steeds weer nieuwe besmettingen plaatsvinden. Maar het is vaak een hele klus om alle contacten en alle huisgenoten direct goed mee te behandelen en al het beddengoed en de kleding e.d. op zestig graden te wassen. Na de behandeling kan de jeuk nog wel een paar weken blijven, en tijdelijk zelfs nog erger worden. Daardoor ontstaat bij patiënten regelmatig ook twijfel of de schurft wel echt helemaal weg is. Daarnaast krijgen mensen soms tijdelijk een nog extra geïrriteerde huid door de crème of gel.

Het mag duidelijk zijn dat schurft een hardnekkig en groot probleem is en klachten niet zomaar overgaan. Door meer informatie te geven hopen we dat schurft uit de taboesfeer komt. Hopelijk mogen we na jaren van toename eindelijk weer een daling van het aantal besmettingen gaan zien.

Wil je meer weten over schurft?

Kijk dan op www.thuisarts.nl/schurft of www.rivm.nl/scabies