CYNO 2014. PUBLIKACJA POKONFERENCYJNA. by IKMP SAPERE AUDE

CYNO 2014

V MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA KYNOLOGICZNA CYNO 2014

PUBLIKACJA POKONFERENCYJNA

PL, DE, HR, ES

PUBLIKACJA POKONFERENCYJNA

V MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA KYNOLOGICZNA CYNO 2014

Interdyscyplinarne Koło Myśli Prawnej SAPERE AUDE Warszawa, wrzesień 2014 roku

Projekt okładki: Marta Sobiecka Redakcja: Marta Sobiecka, Mikołaj Ślęzak

Recenzenci: prof. UW dr hab. Robert Jastrzębski doc. dr Jarosław Maćkowiak dr Jarosław Turłukowski

Tłumaczenie: Tomasz Filipczak – język hiszpański Joanna Leszczenko – język chorwacki Joanna Leszczenko – język niemiecki

ISBN: 978-83-64552-05-2 Copyright by Interdyscyplinarne Koło Myśli Prawnej SAPERE AUDE Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej książki nie może być powielana, ani rozpowszechniana za pomocą urządzeń elektronicznych, mechanicznych, kopiujących, nagrywających i innych – bez pisemnej zgody Autorów i Wydawcy.

Interdyscyplinarne Koło Myśli Prawnej SAPERE AUDE działające przy Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego ul. Krakowskie Przedmieście 26/28 00-927 Warszawa

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie…………………………………………………………………………………8 Plan Konferencji………….……………………………………………………………………9 [PL] PIES A PRAWO - status prawny psa, kupno psa, reklamacja zakupionego psa [Marta Sobiecka, Mikołaj Ślęzak]…………………………………………………...……………….13 [PL] Odpowiedzialność cywilna za psa, postępowanie w przypadku pogryzień ludzi i zwierząt. [Szymnon Kulmaczewski]…………………………………………………………99 [ES] La responsabilidad civil por un perro, el procedimiento en caso de mordedura de la gente y los animales. [Szymnon Kulmaczewski]………………………………………………….114 [PL] PIES W PODRÓŻY- prawne aspekty transportu zwierząt [Marta Sobiecka, Mikołaj Ślęzak]………………………………………………………………………………………116 [PL] Tragiczne skutki nowelizacji Ustawy o Ochronie Zwierząt, Kryzys hodowli psów rasowych w Polsce. Konieczne zmiany w przepisach. [Paulina Faryn]……….……………162 [HR] Tragične posljedice provođenja izmjena u Zakonu o zaštiti životinja, kriza uzgoja rasnih pasa u Poljskoj. Neophodne promjene u propisima.[Paulina Faryn]…………………….….170 [ES] Las consecuencias trágicas de la Ley de Protección de los Animales. La crisis de la cría de perros de raza en Polonia. Cambios necesarios de la ley.[Paulina Faryn].........................178 [PL] Fédération Cynologique Internationale (FCI) – analiza prawna [Marta Sobiecka]…...186 [DE] Fédération Cynologique Internationale (FCI) – rechtliche Analyse[Marta Sobiecka]..201 [HR] Fédération Cynologique Internationale (FCI) – pravna analiza [Marta Sobiecka].......215 [ES] Fédération Cynologique Internationale (FCI) – un análisis jurídico[Marta Sobiecka]..227 [PL] Związek Kynologiczny w Polsce – analiza prawna statutu w świetle ustawy prawo o stowarzyszeniach [Mikołaj Ślęzak]……………………………………………………........244 [DE] Polnischer Kennel Club – Rechtliche Analyse der Satzung nach dem Gesetz über Vereine [Mikołaj Ślęzak]……………………………………………………………………256 [HR] Kinolški Savez u Polskoj – pravna analiza statuta u svijetlu zakona pravo o udrugama [Mikołaj Ślęzak]...................................................................................................................267

[ES] La Associacion Canina de Polonia – un analisis juridico del estatuto a la luz de ley de sociedades [Mikołaj Ślęzak]...................................................................................................278 [PL] Szersze spojrzenie na walkę z bezdomnością zwierząt. Znaczenie hodowli psów rasowych.[Tomasz Kosiński]………………………………………………………………..289 [ES] Un análisis amplio de la lucha contra el problema de los animales sin hogar. El significado de las crías de perros de raza.[Tomasz Kosiński]……………………………....295 [PL] Postępowanie z psami agresywnymi względem ludzi.[Marcin Wierzba]………........299 [DE] Verfahren mit den aggressiven Hunden gegenüber die Menschen[Marcin Wierzba]..301 [HR] Postupak s psima agresivnim prema ljudima.[Marcin Wierzba].................................303 [ES] ¿Cómo comportarse con perros agresivos hacia la gente?[Marcin Wierzba]...............305 [PL] Pies w edukacji i terapii – jak i po co? [Monika Krzyżanowska]……………………..307 [DE] Ein Hund in dem Erziehungswesen und Therapie - wie und wozu ? [Monika Krzyżanowska]………………………………………………………………………………309 [HR] Pas u obrazovanju i terapiji – kako i zašto? [Monika Krzyżanowska]........................311 [ES] El perro en la educación y la terapia – ¿cómo y para qué [Monika Krzyżanowska].....313 [PL] Odpowiedzialność prawna osób prowadzących działalność

w zawodach: treser

psów, zoopsycholog, zoofizjoterapeuta, kynoterapeuta (dogoterapeuta), groomer, weterynarz. [Szymon Kulmaczewski]……………………………………………………...315 [ES] La responsabilidad jurídica de las personas que trabajan en las profesiones de entrenador de perros, zoopsicólogo, zoofisioterapeuta, caninoterapeuta (dogoterapeuta), peluquero canino, veterinario. [Szymon Kulmaczewski]……………………………………………...326 Bibliografia…...………………………………………………………………………….....328

WPROWADZENIE

Polska jest pierwszym w Europie państwem, które prawnie uregulowało obowiązki ludzi wobec zwierząt, bowiem 22 marca 1928 roku Prezydent Ignacy Mościcki podpisał pierwsze w Europie Rozporządzenie o ochronie zwierząt. Obowiązywało ono do roku 1997, kiedy zostało zastąpione obecnie obowiązującą Ustawą o ochronie zwierząt. Dlatego tematyka statusu prawnego zwierząt i ich ochrony jest w Polsce powszechnienie znana i dyskutowana. Wyrazem tego trendu są liczne publikacje i konferencje.

Taką właśnie konferencją była również V Międzynarodowa Konferencja Kynologiczna CYNO 2014 zorganizowana przez Polski Klub Psa Rasowego –Polski Związek Kynologiczny należący do Światowego Związku Kynologicznego Alianz Canine Worldwide.

Niniejszym mamy przyjemność opublikować efekty tej Konferencji. Wszystkie artykuły i konspekty są w języku polskim, jednak część z nich jest przetłumaczona na języki obce: język niemiecki, język chorwacki i język hiszpański. Języki są oznaczone następującymi symbolami:

Język polski – PL Język niemiecki – DE Język chorwacki – HR Język hiszpański – ES

Redaktorzy

Warszawa, wrzesień 2014 roku

PROGRAM V MIĘDZYNARODOWEJ KONFERENCJI KYNOLOGICZNEJ CYNO 2014

SOBOTA 8.02.2014 9.00 Rozpoczęcie

9.15-10.15 referent Marta Sobiecka Przekraczanie kompetencji przez międzynarodowy związek stowarzyszeń FCI, działania monopolistyczne, stawianie członkom ograniczeń i zakazów dotyczących ich działalności nie związanej ze stowarzyszeniem

10.15-11.15 referent Mikołaj Ślęzak Zapisy w statucie ZKwP - czy i na ile stowarzyszenie ma prawo ograniczać wolność swoim członkom ? czy zapisy w statucie i regulaminach ZKwP są zgodne z prawem, czy nie naruszają Ustawy o stowarzyszeniach (art. 6 pkt 1) ?

11.15-11.30 przerwa kawowa

11.30-12.30 referent Paulina Faryn Tragiczne skutki nowelizacji Ustawy o Ochronie Zwierząt, Kryzys hodowli psów rasowych w Polsce. Konieczne zmiany w przepisach.

12.30 -13.30 referent Tomasz Kosiński Szersze spojrzenie na walkę z bezdomnością zwierząt

13.30- 15.00 przerwa obiadowa

15.00-15.30 wystąpienie przewodniczącej Alianz Canine Worldwide – videokonferencja

15.30-16. 30 referenci Marta Sobiecka, Mikołaj Ślęzak PIES A PRAWO - status prawny psa, kupno psa, reklamacja zakupionego psa

16.30 - 17.30 referenci: Marta Sobiecka, Mikołaj Ślęzak PIES W PODRÓŻY- prawne aspekty transportu zwierząt

17.30 – 17.45 Zakończenie

NIEDZIELA 9.02.2014

9.00-10.00 referent Marcin Wierzba Wieloaspektowe podejście do agresji u psów

10.00-11.00 referent Szymon Kulmaczewski Odpowiedzialność cywilna za psa, postępowanie w przypadku pogryzień ludzi i zwierząt.

11.00-11.15 przerwa kawowa

11.15-12.15 referent Szymon Kulmaczewski Odpowiedzialność prawna osób prowadzących działalność w zawodach treser psów, zoopsycholog, zoofizjoterapeuta.

12.15 - 13.15 referent Monika Krzyżanowska Pies w terapii i edukacji - jak i po co?

13.15- 14.45 przerwa obiadowa

14.45-16.00 Dyskusje

16.00 – 16.15 Zakończenie

PIES A PRAWO - status prawny psa, kupno psa, reklamacja zakupionego psa

opracowali: Marta Sobiecka i Mikołaj Ślęzak Agenda: 

wstęp



status prawny psa



umowa kupna - sprzedaży psa



reklamacja zakupionego psa



podsumowanie

STATUS PRAWNY PSA Status prawny psa zostanie omówiony przez autorów w następujący sposób. Najpierw zostanie przedstawiona lista aktów prawnych regulujących status prawny psa, następnie status prawny psa w prawie polskim i na koniec status prawny psa w prawie międzynarodowym.

Lista aktów prawnych regulujących status prawny psa Lista aktów prawnych zamieszczonych poniżej regulujących status prawny psa oczywiście nie jest kompletna. Jest to jedynie wybór dokonany przez autorów ich zdaniem najważniejszych aktów prawnych.

Lista przedstawia się następująco:

1.Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz.U. 1997 nr 111 poz. 724) 2.Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz.U. 2004 nr 69 poz. 625) 3.Ustawa z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz.U. 2004 nr 91 poz. 872) 4.Ustawa z dnia 21 stycznia 2005 r. o doświadczeniach na zwierzętach (Dz.U. 2005 nr 33 poz. 289) 5.Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie wykazu ras psów uznawanych za agresywne (Dz.U. 2003 nr 77 poz. 687) 6.Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 24 maja 2005 r. w sprawie maksymalnej wysokości wynagrodzenia lekarzy weterynarii za dokonanie szczepienia psa przeciwko wściekliźnie (Dz.U. 2005 nr 99 poz. 828) 7.Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 maja 2005 r. w sprawie znakowania psów, kotów i zwierząt naczelnych (Dz.U. 2005 nr 95 poz. 801) 8.Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie wzoru i szczególnego sposobu prowadzenia rejestru psów zaszczepionych przeciwko wściekliźnie oraz wzoru zaświadczenia o szczepieniu psa przeciwko

wściekliźnie (Dz.U. 2004 nr 160 poz. 1672) 9.Decyzja Komisji Wspólnoty Europejskiej z dnia 26 listopada 2003 ustalająca paszport wzorcowy do wewnątrzwspólnotowego przewozu psów, kotów i fretek 10. Dyrektywa Rady Wspólnot Europejskich z 19 listopada 1991 roku o ochronie zwierząt podczas transportu

Status prawny psa w prawie polskim Do psa stosuje się przepisy o rzeczach ruchomych1 w rozumieniu Kodeksu Cywilnego2. Oczywiście nie oznacza to, że pies jest rzeczą. Z tego powodu pies może być: 

sprzedany ( na zasadach opisanych w art. 535 - 582 kodeksu cywilnego)

Art. 535 [Pojęcie] Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. § 2.(uchylony)

Art. 5351 [Odesłanie] Przepisy niniejszego działu stosuje się do sprzedaży konsumenckiej w takim zakresie, w jakim sprzedaż ta nie jest uregulowana odrębnymi przepisami.

Rzeczami według art. 45 Kodeksu Cywilnego są tylko przedmioty materialne. Ustawa z 21.8.1997 r. o ochronie zwierząt (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 856 ze zm.) przesądziła kwestię, czy zwierzę jest rzeczą. Zgodnie z art. 1 ust. 1 tej ustawy, zwierzę jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Jedynie w sprawach nieuregulowanych w ustawie do zwierząt stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące rzeczy (art. 1 ust. 2 OchrZwU). "Odpowiednie" stosowanie przepisów dotyczących rzeczy oznacza stosowanie takich przepisów z uwzględnieniem tego, że zwierzę jest istotą żyjącą, oraz że człowiek winien mu jest poszanowanie, ochronę i opiekę. Przepisy dotyczące rzeczy znajdą zastosowanie przede wszystkim w odniesieniu do kwestii dotyczących sytuacji prawnorzeczowej zwierząt oraz obrotu nimi. Ustawa o ochronie zwierząt reguluje postępowanie m.in. ze zwierzętami wolno żyjącymi (dzikimi). Nie określa ona jednak sytuacji prawnorzeczowej takich zwierząt, a ponieważ nie uchylono ustawy z 13.10.1995 r. - Prawo łowieckie (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.), znajdą zastosowanie zawarte tam uregulowania. 2 Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r. Dz. U. 1964, poz. 16, poz. 93.

Art. 536 [Określenie ceny] § 1. Cenę można określić przez wskazanie podstaw do jej ustalenia. § 2. Jeżeli z okoliczności wynika, że strony miały na względzie cenę przyjętą w stosunkach danego rodzaju, poczytuje się w razie wątpliwości, że chodziło o cenę w miejscu i czasie, w którym rzecz ma być kupującemu wydana.

Art. 537 [Cena sztywna] § 1. Jeżeli w miejscu i czasie zawarcia umowy sprzedaży obowiązuje zarządzenie, według którego za rzeczy danego rodzaju lub gatunku może być zapłacona jedynie cena ściśle określona (cena sztywna), cena ta wiąże strony bez względu na to, jaką cenę w umowie ustaliły. § 2. Sprzedawca, który otrzymał cenę wyższą od ceny sztywnej, obowiązany jest zwrócić kupującemu pobraną różnicę. § 3. Kupujący, który według umowy miał zapłacić cenę niższą od ceny sztywnej, a rzecz zużył lub odprzedał po cenie obliczonej na podstawie ceny umówionej, obowiązany jest zapłacić cenę sztywną tylko wtedy, gdy przed zużyciem lub odprzedaniem rzeczy znał cenę sztywną lub mógł ją znać przy zachowaniu należytej staranności. Kupujący, który rzeczy nie zużył ani nie odprzedał, może od umowy odstąpić. Art. 538 [Cena maksymalna] Jeżeli w miejscu i czasie zawarcia umowy sprzedaży obowiązuje zarządzenie, według którego za rzeczy danego rodzaju lub gatunku nie może być zapłacona cena wyższa od ceny określonej (cena maksymalna), kupujący nie jest obowiązany do zapłaty ceny wyższej, a sprzedawca, który otrzymał cenę wyższą, obowiązany jest zwrócić kupującemu pobraną różnicę.

Art. 539 [Cena minimalna] Jeżeli w miejscu i czasie zawarcia umowy sprzedaży obowiązuje zarządzenie, według którego za rzeczy danego rodzaju lub gatunku nie może być zapłacona cena niższa od ceny określonej (cena minimalna), sprzedawcy, który otrzymał cenę niższą, przysługuje roszczenie o dopłatę różnicy.

Art. 540 [Cena wynikowa] § 1. Jeżeli właściwy organ państwowy ustalił, w jaki sposób sprzedawca ma obliczyć cenę za rzeczy danego rodzaju lub gatunku (cena wynikowa), stosuje się, zależnie od właściwości takiej ceny, bądź przepisy o cenie sztywnej, bądź przepisy o cenie maksymalnej. § 2. W razie sporu co do prawidłowości obliczenia ceny wynikowej cenę tę ustali sąd.

Art. 541 [Przedawnienie] Wynikające z przepisów o cenie sztywnej, maksymalnej, minimalnej lub wynikowej roszczenie sprzedawcy o dopłatę różnicy ceny, jak również roszczenie kupującego o zwrot tej różnicy przedawnia się z upływem roku od dnia zapłaty.

Art. 542 (uchylony)

Art. 543 [Wystawienie rzeczy] Wystawienie rzeczy w miejscu sprzedaży na widok publiczny z oznaczeniem ceny uważa się za ofertę sprzedaży.

Art. 544 [Chwila wydania] § 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju. § 2. Jednakże kupujący obowiązany jest zapłacić cenę dopiero po nadejściu rzeczy na miejsce przeznaczenia i po umożliwieniu mu zbadania rzeczy.

Art. 545 [Sposób wydania i odebrania] § 1. Sposób wydania i odebrania rzeczy sprzedanej powinien zapewnić jej całość i nienaruszalność; w szczególności sposób opakowania i przewozu powinien odpowiadać właściwościom rzeczy. § 2. W razie przesłania rzeczy sprzedanej na miejsce przeznaczenia za pośrednictwem

przewoźnika, kupujący obowiązany jest zbadać przesyłkę w czasie i w sposób przyjęty przy przesyłkach tego rodzaju; jeżeli stwierdził, że w czasie przewozu nastąpił ubytek lub uszkodzenie rzeczy, obowiązany jest dokonać wszelkich czynności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności przewoźnika.

Art. 546 [Wyjaśnienia; dokumentacja] § 1. Sprzedawca obowiązany jest udzielić kupującemu potrzebnych wyjaśnień o stosunkach prawnych i faktycznych dotyczących rzeczy sprzedanej oraz wydać posiadane przez siebie dokumenty, które jej dotyczą. Jeżeli treść takiego dokumentu dotyczy także innych rzeczy, sprzedawca obowiązany jest wydać uwierzytelniony wyciąg z dokumentu. § 2. Jeżeli jest to potrzebne do należytego korzystania z rzeczy zgodnie z jej przeznaczeniem, sprzedawca powinien załączyć instrukcję dotyczącą sposobu korzystania z rzeczy.

Art. 547 [Koszty] § 1. Jeżeli ani z umowy, ani z zarządzeń określających cenę nie wynika, kogo obciążają koszty wydania i odebrania rzeczy, sprzedawca ponosi koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, a koszty odebrania ponosi kupujący. § 2. Jeżeli rzecz ma być przesłana do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, koszty ubezpieczenia i przesłania ponosi kupujący. § 3. Koszty niewymienione w paragrafach poprzedzających ponoszą obie strony po połowie.

Art. 548 [Przejście korzyści i ciężarów] § 1. Z chwilą wydania rzeczy sprzedanej przechodzą na kupującego korzyści i ciężary związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy. § 2. Jeżeli strony zastrzegły inną chwilę przejścia korzyści i ciężarów, poczytuje się w razie wątpliwości, że niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy przechodzi na kupującego z tą samą chwilą.

Art. 549 [Zwłoka ze specyfikacją] Jeżeli kupujący zastrzegł sobie oznaczenie kształtu, wymiaru lub innych właściwości rzeczy albo terminu i miejsca wydania, a dopuszcza się zwłoki z dokonaniem oznaczenia, sprzedawca może: 1)

wykonać uprawnienia, które przysługują wierzycielowi w razie zwłoki dłużnika ze

spełnieniem świadczenia wzajemnego, albo 2)

dokonać sam oznaczenia i podać je do wiadomości kupującego wyznaczając mu

odpowiedni termin do odmiennego oznaczenia; po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu oznaczenie dokonane przez sprzedawcę staje się dla kupującego wiążące.

Art. 550 [Wyłączność sprzedaży] Jeżeli w umowie sprzedaży zastrzeżona została na rzecz kupującego wyłączność bądź w ten sposób, że sprzedawca nie będzie dostarczał rzeczy określonego rodzaju innym osobom, bądź też w ten sposób, że kupujący będzie jedynym odprzedawcą zakupionych rzeczy na oznaczonym obszarze, sprzedawca nie może w zakresie, w którym wyłączność została zastrzeżona, ani bezpośrednio, ani pośrednio zawierać umów sprzedaży, które mogłyby naruszyć wyłączność przysługującą kupującemu.

Art. 551 [Zwłoka z odebraniem] § 1. Jeżeli kupujący dopuścił się zwłoki z odebraniem rzeczy sprzedanej, sprzedawca może oddać rzecz na przechowanie na koszt i niebezpieczeństwo kupującego. § 2. Sprzedawca może również sprzedać rzecz na rachunek kupującego, powinien jednak uprzednio wyznaczyć kupującemu dodatkowy termin do odebrania, chyba że wyznaczenie terminu nie jest możliwe albo że rzecz jest narażona na zepsucie, albo że z innych względów groziłaby szkoda. O dokonaniu sprzedaży sprzedawca obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić kupującego.

Art. 552 [Zwłoka z zapłatą ceny] Jeżeli kupujący dopuścił się zwłoki z zapłatą ceny za dostarczoną część rzeczy sprzedanych albo jeżeli ze względu na jego stan majątkowy jest wątpliwe, czy zapłata ceny za część rzeczy, które mają być dostarczone później, nastąpi w terminie, sprzedawca może powstrzymać się z dostarczeniem dalszych części rzeczy sprzedanych wyznaczając kupującemu odpowiedni termin do zabezpieczenia zapłaty, a po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu może od umowy odstąpić.

Art. 553 (uchylony)

Art. 554 [Przedawnienie] Roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy, roszczenia rzemieślników z takiego tytułu oraz roszczenia prowadzących gospodarstwa rolne z tytułu sprzedaży płodów rolnych i leśnych przedawniają się z upływem lat dwóch.

Art. 555 [Sprzedaż energii, praw] Przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii oraz do sprzedaży praw.

Art. 5551 (uchylony)

Art. 556 [Wady rzeczy] § 1. Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę zmniejszającą jej wartość lub użyteczność ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub z przeznaczenia rzeczy, jeżeli rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu zapewnił kupującego, albo jeżeli rzecz została kupującemu wydana w stanie niezupełnym (rękojmia za wady fizyczne). § 2. Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej albo jeżeli jest obciążona prawem osoby trzeciej; w razie sprzedaży praw sprzedawca jest odpowiedzialny także za istnienie praw (rękojmia za wady prawne).

Art. 557 [Zwolnienie od odpowiedzialności] § 1. Sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy. § 2. Gdy przedmiotem sprzedaży są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku albo rzeczy mające powstać w przyszłości, sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu

rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili wydania rzeczy.

Art. 558 [Modyfikacja odpowiedzialności] § 1. Strony mogą odpowiedzialność z tytułu rękojmi rozszerzyć, ograniczyć lub wyłączyć. Jednakże

umowach

udziałem

konsumentów

ograniczenie

lub

wyłączenie

odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest dopuszczalne tylko w wypadkach określonych w przepisach szczególnych. § 2. Wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest bezskuteczne, jeżeli sprzedawca zataił podstępnie wadę przed kupującym.

Art. 559 [Chwila powstania wad] Sprzedawca nie jest odpowiedzialny z tytułu rękojmi za wady fizyczne, które powstały po przejściu niebezpieczeństwa na kupującego, chyba że wady wynikły z przyczyny tkwiącej już poprzednio w rzeczy sprzedanej.

Art. 560 [Odstąpienie; obniżenie ceny] § 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma wady, kupujący może od umowy odstąpić albo żądać obniżenia ceny. Jednakże kupujący nie może od umowy odstąpić, jeżeli sprzedawca niezwłocznie wymieni rzecz wadliwą na rzecz wolną od wad albo niezwłocznie wady usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona przez sprzedawcę lub naprawiana, chyba że wady są nieistotne. § 2. Jeżeli kupujący odstępuje od umowy z powodu wady rzeczy sprzedanej, strony powinny sobie nawzajem zwrócić otrzymane świadczenia według przepisów o odstąpieniu od umowy wzajemnej. § 3. Jeżeli kupujący żąda obniżenia ceny z powodu wady rzeczy sprzedanej, obniżenie powinno nastąpić w takim stosunku, w jakim wartość rzeczy wolnej od wad pozostaje do jej wartości obliczonej z uwzględnieniem istniejących wad. § 4. Jeżeli sprzedawca dokonał wymiany, powinien pokryć także związane z tym koszty, jakie poniósł kupujący.

Art. 561 [Wymiana; usunięcie wad] § 1. Jeżeli przedmiotem sprzedaży są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, kupujący może żądać dostarczenia zamiast rzeczy wadliwych takiej samej ilości rzeczy wolnych od wad oraz naprawienia szkody wynikłej z opóźnienia. § 2. Jeżeli przedmiotem sprzedaży jest rzecz określona co do tożsamości, a sprzedawcą jest wytwórca tej rzeczy, kupujący może żądać usunięcia wady, wyznaczając w tym celu sprzedawcy odpowiedni termin z zagrożeniem, że po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu od umowy odstąpi. Sprzedawca może odmówić usunięcia wady, gdyby wymagało ono nadmiernych kosztów. § 3. Przepisy powyższe nie wyłączają uprawnienia do odstąpienia od umowy lub do żądania obniżenia ceny. Art. 562 [Rzeczy dostarczane częściami] Jeżeli w umowie sprzedaży zastrzeżono, że dostarczenie rzeczy sprzedanych ma nastąpić częściami, a sprzedawca mimo żądania kupującego nie dostarczył zamiast rzeczy wadliwych takiej samej ilości rzeczy wolnych od wad, kupujący może od umowy odstąpić także co do części rzeczy, które mają być dostarczone później. § 2.(uchylony)

Art. 563 [Terminy reklamacyjne] § 1. Kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca od jej wykrycia, a w wypadku gdy zbadanie rzeczy jest w danych stosunkach przyjęte, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca po upływie czasu, w którym przy zachowaniu należytej staranności mógł ją wykryć. Minister Handlu Wewnętrznego może w drodze rozporządzenia ustalić krótsze terminy do zawiadomienia o wadach artykułów żywnościowych. § 2. Jednakże przy sprzedaży między osobami prowadzącymi działalność gospodarczą utrata uprawnień z tytułu rękojmi następuje, jeżeli kupujący nie zbadał rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju i nie zawiadomił niezwłocznie sprzedawcy o dostrzeżonej wadzie, a w wypadku gdy wada wyszła na jaw dopiero później - jeżeli nie zawiadomił sprzedawcy niezwłocznie po jej wykryciu.

§ 3. Do zachowania terminów zawiadomienia o wadach rzeczy sprzedanej wystarczy wysłanie przed upływem tych terminów listu poleconego.

Art. 564 [Podstępne zatajenie wady] W wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym utrata uprawnień z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy nie następuje mimo niezachowania terminów do zbadania rzeczy przez kupującego i do zawiadomienia sprzedawcy o wadach, jeżeli sprzedawca wadę podstępnie zataił albo zapewnił kupującego, że wady nie istnieją.

Art. 565 [Ograniczone prawo odstąpienia] Jeżeli spośród rzeczy sprzedanych tylko niektóre są wadliwe i dają się odłączyć od rzeczy wolnych od wad, bez szkody dla stron obu, uprawnienie kupującego do odstąpienia od umowy ogranicza się do rzeczy wadliwych.

Art. 566 [Szkoda] § 1. Jeżeli z powodu wady fizycznej rzeczy sprzedanej kupujący odstępuje od umowy albo żąda obniżenia ceny, może on żądać naprawienia szkody poniesionej wskutek istnienia wady, chyba że szkoda jest następstwem okoliczności, za które sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności. W ostatnim wypadku kupujący może żądać tylko naprawienia szkody, którą poniósł przez to, że zawarł umowę, nie wiedząc o istnieniu wady; w szczególności może żądać zwrotu kosztów zawarcia umowy, kosztów odebrania, przewozu, przechowania i ubezpieczenia rzeczy oraz zwrotu dokonanych nakładów w takim zakresie, w jakim nie odniósł korzyści z tych nakładów. § 2. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio, gdy kupujący żąda dostarczenia rzeczy wolnych od wad zamiast rzeczy wadliwych albo usunięcia wady przez sprzedawcę.

Art. 567 [Obowiązki korzystającego z rękojmi] § 1. Jeżeli z powodu wady fizycznej rzeczy nadesłanej z innej miejscowości kupujący odstępuje od umowy albo żąda dostarczenia rzeczy wolnej od wad zamiast rzeczy wadliwej, nie może on odesłać rzeczy bez uprzedniego porozumienia się ze sprzedawcą i obowiązany jest postarać się o jej przechowanie na koszt sprzedawcy dopóty, dopóki w normalnym toku

czynności sprzedawca nie będzie mógł postąpić z rzeczą według swego uznania. § 2. Jeżeli istnieje niebezpieczeństwo pogorszenia rzeczy, kupujący jest uprawniony, a gdy interes sprzedawcy tego wymaga - obowiązany sprzedać rzecz z zachowaniem należytej staranności. Powyższe uprawnienie przysługuje kupującemu także wtedy, gdy sprzedawca zwleka z wydaniem dyspozycji albo gdy przechowanie rzeczy wymaga znacznych kosztów lub jest nadmiernie utrudnione; w tych wypadkach kupujący może również odesłać rzecz sprzedawcy na jego koszt i niebezpieczeństwo. § 3. O zamiarze sprzedaży kupujący powinien w miarę możności zawiadomić sprzedawcę, w każdym zaś razie powinien wysłać mu zawiadomienie niezwłocznie po dokonaniu sprzedaży.

Art. 568 [Terminy rękojmi za wady fizyczne] § 1. Uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne wygasają po upływie roku, a gdy chodzi o wady budynku - po upływie lat trzech, licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana. § 2. Upływ powyższych terminów nie wyłącza wykonania uprawnień z tytułu rękojmi, jeżeli sprzedawca wadę podstępnie zataił. § 3. Zarzut z tytułu rękojmi może być podniesiony także po upływie powyższych terminów, jeżeli przed ich upływem kupujący zawiadomił sprzedawcę o wadzie.

Art. 569 (uchylony)

Art. 570 [Sprzedaż zwierząt] Do sprzedaży zwierząt, które wymienia rozporządzenie Ministra Rolnictwa wydane w porozumieniu z Ministrami Sprawiedliwości oraz Przemysłu Spożywczego i Skupu, stosuje się przepisy o rękojmi za wady fizyczne ze zmianami wskazanymi w dwóch artykułach poniższych.

Art. 571 [Rozwinięcie] § 1. Sprzedawca zwierzęcia jest odpowiedzialny tylko za wady główne i jedynie wtedy, gdy wyjdą one na jaw przed upływem oznaczonego terminu. Wady główne i terminy ich ujawnienia, jak również terminy do zawiadomienia sprzedawcy o wadzie głównej określa

rozporządzenie Ministra Rolnictwa wydane w porozumieniu z właściwymi ministrami. § 2. Za wady, które nie zostały uznane za główne, sprzedawca ponosi odpowiedzialność tylko wtedy, gdy to było w umowie zastrzeżone. § 3. Jeżeli w ciągu terminu oznaczonego w rozporządzeniu wyjdzie na jaw wada główna, domniemywa się, że istniała ona już w chwili wydania zwierzęcia.

Art. 572 [Rozwinięcie] § 1. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa wydane w porozumieniu z właściwymi ministrami może postanawiać, że uprawnienia z tytułu rękojmi wygasają, jeżeli kupujący w określonym przez rozporządzenie terminie nie zgłosi choroby zwierzęcia właściwemu organowi państwowemu lub nie podda chorego zwierzęcia zbadaniu we właściwej placówce lekarskoweterynaryjnej. § 2. Uprawnienia z tytułu rękojmi za wady główne wygasają z upływem trzech miesięcy, licząc od końca terminu rękojmi, przewidzianego w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa wydanym w porozumieniu z właściwymi ministrami.

Art. 5721 [Wady prawne] Kupujący może dochodzić uprawnień z tytułu rękojmi za wady prawne, chociażby osoba trzecia nie wystąpiła przeciw niemu z roszczeniem dotyczącym rzeczy sprzedanej.

Art. 573 [Roszczenia osoby trzeciej] Kupujący, przeciwko któremu osoba trzecia dochodzi roszczeń dotyczących rzeczy sprzedanej, obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić o tym sprzedawcę i wezwać go do wzięcia udziału w sprawie. Jeżeli tego zaniechał, a osoba trzecia uzyskała

orzeczenie

dla

siebie

korzystne,

sprzedawca

zostaje

zwolniony

odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wadę prawną o tyle, o ile jego udział w postępowaniu był potrzebny do wykazania, że roszczenia osoby trzeciej były całkowicie lub częściowo bezzasadne.

Art. 574 [Szkoda] Jeżeli z powodu wady prawnej rzeczy sprzedanej kupujący odstępuje od umowy albo żąda obniżenia ceny, może on żądać naprawienia szkody poniesionej wskutek istnienia wady, chyba że szkoda jest następstwem okoliczności, za którą sprzedawca odpowiedzialności nie ponosi. W ostatnim wypadku kupujący może żądać tylko naprawienia szkody, którą poniósł przez to, że zawarł umowę nie wiedząc o istnieniu wady; w szczególności może on żądać zwrotu kosztów zawarcia umowy, kosztów odebrania, przewozu, przechowania i ubezpieczenia rzeczy oraz zwrotu dokonanych nakładów w takim zakresie, w jakim nie odniósł z nich korzyści, a nie otrzymał ich zwrotu od osoby trzeciej. Może również żądać zwrotu kosztów procesu.

Art. 575 [Zwrot ceny] Jeżeli z powodu wady prawnej rzeczy sprzedanej kupujący jest zmuszony wydać rzecz osobie trzeciej, umowne wyłączenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi nie zwalnia sprzedawcy od obowiązku zwrotu otrzymanej ceny, chyba że kupujący wiedział, iż prawa sprzedawcy były sporne, albo że nabył rzecz na własne niebezpieczeństwo.

Art. 5751 [Zwolnienie od odpowiedzialności] Jeżeli kupujący uniknął utraty w całości lub w części nabytej rzeczy, albo skutków jej obciążenia na korzyść osoby trzeciej przez zapłatę sumy pieniężnej lub spełnienie innego świadczenia, sprzedawca może zwolnić się od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, zwracając kupującemu zapłaconą sumę lub wartość spełnionego świadczenia wraz z odsetkami i kosztami.

Art. 576 [Terminy rękojmi za wady prawne] § 1. Uprawnienia z tytułu rękojmi za wady prawne rzeczy sprzedanej wygasają z upływem roku od chwili, kiedy kupujący dowiedział się o istnieniu wady. Jeżeli kupujący dowiedział się o istnieniu wady prawnej dopiero na skutek powództwa osoby trzeciej, termin ten biegnie od dnia, w którym orzeczenie wydane w sporze z osobą trzecią stało się prawomocne. § 2. Upływ powyższego terminu nie wyłącza wykonania uprawnień z tytułu rękojmi, jeżeli sprzedawca wadę podstępnie zataił. § 3. Zarzut z tytułu rękojmi może być podniesiony także po upływie powyższego terminu, jeżeli przed jego upływem kupujący zawiadomił sprzedawcę o wadzie.

Art. 577 [Pojęcie gwarancji jakości] § 1. W wypadku gdy kupujący otrzymał od sprzedawcy dokument gwarancyjny co do jakości rzeczy sprzedanej, poczytuje się w razie wątpliwości, że wystawca dokumentu (gwarant) jest obowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad, jeżeli wady te ujawnią się w ciągu terminu określonego w gwarancji. § 2. Jeżeli w gwarancji nie zastrzeżono innego terminu, termin wynosi jeden rok licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana.

Art. 578 [Zakres odpowiedzialności] Jeżeli w gwarancji inaczej nie zastrzeżono, odpowiedzialność z tytułu gwarancji obejmuje tylko wady powstałe z przyczyn tkwiących w sprzedanej rzeczy.

Art. 579 [Gwarancja a rękojmia] Kupujący może wykonywać uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy, niezależnie od uprawnień wynikających z gwarancji.

Art. 580 [Obowiązki stron] § 1. Kto wykonuje uprawnienia wynikające z gwarancji, powinien dostarczyć rzecz na koszt gwaranta do miejsca wskazanego w gwarancji lub do miejsca, w którym rzecz została wydana przy udzieleniu gwarancji, chyba że z okoliczności wynika, iż wada powinna być usunięta w miejscu, w którym rzecz znajdowała się w chwili ujawnienia wady. § 2. Gwarant jest obowiązany wykonać obowiązki wynikające z gwarancji w odpowiednim terminie i dostarczyć uprawnionemu z gwarancji rzecz na swój koszt do miejsca wskazanego w paragrafie poprzedzającym. § 3. Niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy w czasie od wydania jej gwarantowi do jej odebrania przez uprawnionego z gwarancji ponosi gwarant.

Art. 581 [Bieg terminu] § 1. Jeżeli w wykonaniu swoich obowiązków gwarant dostarczył uprawnionemu z gwarancji zamiast rzeczy wadliwej rzecz wolną od wad albo dokonał istotnych napraw rzeczy objętej gwarancją, termin gwarancji biegnie na nowo od chwili dostarczenia rzeczy wolnej od wad lub zwrócenia rzeczy naprawionej. Jeżeli gwarant wymienił część rzeczy, przepis powyższy stosuje się odpowiednio do części wymienionej. § 2. W innych wypadkach termin gwarancji ulega przedłużeniu o czas, w ciągu którego wskutek wady rzeczy objętej gwarancją uprawniony z gwarancji nie mógł z niej korzystać.

Art. 582 (uchylony)

Podsumowując, sprzedaż jest umową nazwaną umożliwiającą zbywanie i nabywanie własności. Treścią sprzedaży jest zobowiązanie się sprzedawcy do przeniesienia na kupującego własności i wydania rzeczy oraz zobowiązanie się kupującego do zapłaty ceny i odebrania przedmiotu sprzedaży. Sprzedaż dochodzi do skutku, kiedy strony uzgodnią przedmiot oraz cenę, co stanowi elementy przedmiotowo istotne sprzedaży. Umowa sprzedaży jest umową konsensualną, odpłatną, wzajemną oraz zobowiązującą (jeśli dotyczy rzeczy oznaczonej, co do tożsamości, wywołuje również skutek rozporządzający). Warto w tym miejscu podkreślić, że hodowca ma obowiązek ujawnić przy sprzedaży wszelkie wady prawne i fizyczne psa, o których wie. Natomiast jeśli pies ma wady ukryte, tzn. takie których przed sprzedażą nie można było ustalić, wtedy kupujący ma 1 miesiąc od wykrycia wady (nie od daty kupna psa) do zgłoszenia sprzedającemu tej wady. W takiej sytuacji kupujący może żądać bądź obniżenia ceny psa, bądź odstąpienia od umowy.



sprzedany na próbę (na zasadach opisanych w art. 589 - 592 kodeksu cywilnego) Taki rodzaj dysponowania psem dotyczy najczęściej psów użytkowych.

Art. 589 [Skutek zastrzeżenia własności] Jeżeli sprzedawca zastrzegł sobie własność sprzedanej rzeczy ruchomej aż do uiszczenia ceny, poczytuje się w razie wątpliwości, że przeniesienie własności rzeczy nastąpiło pod warunkiem zawieszającym.

Art. 590 [Forma] § 1. Jeżeli rzecz zostaje kupującemu wydana, zastrzeżenie własności powinno być stwierdzone pismem. Jest ono skuteczne względem wierzycieli kupującego, jeżeli pismo ma datę pewną. § 2. (uchylony)

Art. 591 [Wynagrodzenie za pogorszenie rzeczy] W razie zastrzeżenia prawa własności sprzedawca odbierając rzecz może żądać odpowiedniego wynagrodzenia za zużycie lub uszkodzenie rzeczy.

Art. 592 [Skutek zastrzeżenia próby] § 1. Sprzedaż na próbę albo z zastrzeżeniem zbadania rzeczy przez kupującego poczytuje się w razie wątpliwości za zawartą pod warunkiem zawieszającym, że kupujący uzna przedmiot sprzedaży za dobry. W braku oznaczenia w umowie terminu próby lub zbadania rzeczy sprzedawca może wyznaczyć kupującemu odpowiedni termin. § 2. Jeżeli kupujący rzecz odebrał i nie złożył oświadczenia przed upływem umówionego przez strony lub wyznaczonego przez sprzedawcę terminu, uważa się, że uznał przedmiot sprzedaży za dobry. Podsumowując, umowa sprzedaży na próbę lub z zastrzeżeniem zbadania rzeczy przez kupującego jest umową o charakterze warunkowym. W razie wątpliwości uważa się ją za zawartą pod warunkiem zawieszającym, że kupujący uzna przedmiot sprzedaży za dobry i odpowiadający jego oczekiwaniom.



zamieniony (na zasadach opisanych w art. 603 - 604 kodeksu cywilnego)

Art. 603 [Pojęcie zamiany] Przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy.

Art. 604 [Odesłanie] Do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży.



wypożyczony (na zasadach opisanych w art. 659-679 kodeksu cywilnego) np. na okres wystawy do konkurencji młodego prezentera

Art. 659 [Pojęcie; oznaczenie czynszu] § 1. Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. § 2. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.

Art. 660 [Forma] Umowa najmu nieruchomości lub pomieszczenia na czas dłuższy niż rok powinna być zawarta na piśmie. W razie niezachowania tej formy poczytuje się umowę za zawartą na czas nieoznaczony.

Art. 661 [Przedłużenie najmu] § 1. Najem zawarty na czas dłuższy niż lat dziesięć poczytuje się po upływie tego terminu za zawarty na czas nieoznaczony. § 2. Najem zawarty między przedsiębiorcami na czas dłuższy niż lat trzydzieści poczytuje się po upływie tego terminu za zawarty na czas nieoznaczony.

Art. 662 [Stan i utrzymanie rzeczy] § 1. Wynajmujący powinien wydać najemcy rzecz w stanie przydatnym do umówionego użytku i utrzymywać ją w takim stanie przez czas trwania najmu. § 2. Drobne nakłady połączone ze zwykłym używaniem rzeczy obciążają najemcę. § 3. Jeżeli rzecz najęta uległa zniszczeniu z powodu okoliczności, za które wynajmujący odpowiedzialności nie ponosi, wynajmujący nie ma obowiązku przywrócenia stanu poprzedniego.

Art. 663 [Naprawy konieczne] Jeżeli w czasie trwania najmu rzecz wymaga napraw, które obciążają wynajmującego, a bez których rzecz nie jest przydatna do umówionego użytku, najemca może wyznaczyć wynajmującemu odpowiedni termin do wykonania napraw. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu najemca może dokonać koniecznych napraw na koszt wynajmującego.

Art. 664 [Rękojmia] § 1. Jeżeli rzecz najęta ma wady, które ograniczają jej przydatność do umówionego użytku, najemca może żądać odpowiedniego obniżenia czynszu za czas trwania wad. § 2. Jeżeli w chwili wydania najemcy rzecz miała wady, które uniemożliwiają przewidziane w umowie używanie rzeczy, albo jeżeli wady takie powstały później, a wynajmujący mimo otrzymanego zawiadomienia nie usunął ich w czasie odpowiednim, albo jeżeli wady usunąć się nie dadzą, najemca może wypowiedzieć najem bez zachowania terminów wypowiedzenia. § 3. Roszczenie o obniżenie czynszu z powodu wad rzeczy najętej, jak również uprawnienie do niezwłocznego wypowiedzenia najmu nie przysługuje najemcy, jeżeli w chwili zawarcia umowy wiedział o wadach.

Art. 665 [Roszczenia osób trzecich] Jeżeli osoba trzecia dochodzi przeciwko najemcy roszczeń dotyczących rzeczy najętej, najemca powinien niezwłocznie zawiadomić o tym wynajmującego.

Art. 666 [Sposób używania rzeczy] § 1. Najemca powinien przez czas trwania najmu używać rzeczy najętej w sposób w umowie określony, a gdy umowa nie określa sposobu używania - w sposób odpowiadający właściwościom i przeznaczeniu rzeczy. § 2. Jeżeli w czasie trwania najmu okaże się potrzeba napraw, które obciążają wynajmującego, najemca powinien zawiadomić go o tym niezwłocznie.

Art. 667 [Zmiany i niewłaściwe używanie] § 1. Bez zgody wynajmującego najemca nie może czynić w rzeczy najętej zmian sprzecznych z umową lub z przeznaczeniem rzeczy. § 2. Jeżeli najemca używa rzeczy w sposób sprzeczny z umową lub z przeznaczeniem rzeczy i mimo upomnienia nie przestaje jej używać w taki sposób albo gdy rzecz zaniedbuje do tego stopnia, że zostaje ona narażona na utratę lub uszkodzenie, wynajmujący może wypowiedzieć najem bez zachowania terminów wypowiedzenia.

Art. 668 [Podnajem; bezpłatne używanie] § 1. Najemca może rzecz najętą oddać w całości lub części osobie trzeciej do bezpłatnego używania albo w podnajem, jeżeli umowa mu tego nie zabrania. W razie oddania rzeczy osobie trzeciej zarówno najemca, jak i osoba trzecia są odpowiedzialni względem wynajmującego za to, że rzecz najęta będzie używana zgodnie z obowiązkami wynikającymi z umowy najmu. § 2. Stosunek wynikający z zawartej przez najemcę umowy o bezpłatne używanie lub podnajem rozwiązuje się najpóźniej z chwilą zakończenia stosunku najmu.

Art. 669 [Termin płatności] § 1. Najemca obowiązany jest uiszczać czynsz w terminie umówionym. § 2. Jeżeli termin płatności czynszu nie jest w umowie określony, czynsz powinien być płacony z góry, a mianowicie: gdy najem ma trwać nie dłużej niż miesiąc - za cały czas najmu, a gdy najem ma trwać dłużej niż miesiąc albo gdy umowa była zawarta na czas nieoznaczony - miesięcznie, do dziesiątego dnia miesiąca.

Art. 670 [Prawo zastawu] § 1. Dla zabezpieczenia czynszu oraz świadczeń dodatkowych, z którymi najemca zalega nie dłużej niż rok, przysługuje wynajmującemu ustawowe prawo zastawu na rzeczach ruchomych najemcy wniesionych do przedmiotu najmu, chyba że rzeczy te nie podlegają zajęciu. § 2.(uchylony)

Art. 671 [Wygaśnięcie] § 1. Przysługujące wynajmującemu ustawowe prawo zastawu wygasa, gdy rzeczy obciążone zastawem zostaną z przedmiotu najmu usunięte. § 2. Wynajmujący może się sprzeciwić usunięciu rzeczy obciążonych zastawem i zatrzymać je na własne niebezpieczeństwo, dopóki zaległy czynsz nie będzie zapłacony lub zabezpieczony. § 3. W wypadku gdy rzeczy obciążone zastawem zostaną usunięte na mocy zarządzenia organu państwowego, wynajmujący zachowuje ustawowe prawo zastawu, jeżeli przed upływem trzech dni zgłosi je organowi, który zarządził usunięcie.

Art. 672 [Zwłoka z zapłatą czynszu] Jeżeli najemca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności, wynajmujący może najem wypowiedzieć bez zachowania terminów wypowiedzenia.

Art. 673 [Terminy wypowiedzenia] § 1. Jeżeli czas trwania najmu nie jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem z zachowaniem terminów umownych, a w ich braku z zachowaniem terminów ustawowych. § 2. Ustawowe terminy wypowiedzenia najmu są następujące: gdy czynsz jest płatny w odstępach czasu dłuższych niż miesiąc, najem można wypowiedzieć najpóźniej na trzy miesiące naprzód na koniec kwartału kalendarzowego; gdy czynsz jest płatny miesięcznie - na miesiąc naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego; gdy czynsz jest płatny w krótszych odstępach czasu - na trzy dni naprzód; gdy najem jest dzienny - na jeden dzień naprzód. § 3. Jeżeli czas trwania najmu jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem w wypadkach określonych w umowie.

Art. 674 [Milczące przedłużenie] Jeżeli po upływie terminu oznaczonego w umowie albo w wypowiedzeniu najemca używa nadal rzeczy za zgodą wynajmującego, poczytuje się w razie wątpliwości, że najem został przedłużony na czas nieoznaczony.

Art. 675 [Zwrot rzeczy] § 1. Po zakończeniu najmu najemca obowiązany jest zwrócić rzecz w stanie niepogorszonym; jednakże nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania. § 2. Jeżeli najemca oddał innej osobie rzecz do bezpłatnego używania lub w podnajem, obowiązek powyższy ciąży także na tej osobie. § 3. Domniemywa się, że rzecz była wydana najemcy w stanie dobrym i przydatnym do umówionego użytku.

Art. 676 [Ulepszenia] Jeżeli najemca ulepszył rzecz najętą, wynajmujący, w braku odmiennej umowy, może według swego wyboru albo zatrzymać ulepszenia za zapłatą sumy odpowiadającej ich wartości w chwili zwrotu, albo żądać przywrócenia stanu poprzedniego.

Art. 677 [Przedawnienie] Roszczenia wynajmującego przeciwko najemcy o naprawienie szkody z powodu uszkodzenia lub pogorszenia rzeczy, jak również roszczenia najemcy przeciwko wynajmującemu o zwrot nakładów na rzecz albo o zwrot nadpłaconego czynszu przedawniają się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy.

Art. 678 [Zbycie przedmiotu najmu] § 1. W razie zbycia rzeczy najętej w czasie trwania najmu nabywca wstępuje w stosunek najmu na miejsce zbywcy; może jednak wypowiedzieć najem z zachowaniem ustawowych terminów wypowiedzenia. § 2. Powyższe uprawnienie do wypowiedzenia najmu nie przysługuje nabywcy, jeżeli umowa najmu była zawarta na czas oznaczony z zachowaniem formy pisemnej i z datą pewną, a rzecz została najemcy wydana.

Art. 679 [Wypowiedzenie przez nabywcę] § 1. Jeżeli wskutek wypowiedzenia najmu przez nabywcę rzeczy najętej najemca jest zmuszony zwrócić rzecz wcześniej, aniżeli byłby zobowiązany według umowy najmu, może on żądać od zbywcy naprawienia szkody. § 2. Najemca powinien niezwłocznie zawiadomić zbywcę o przedwczesnym wypowiedzeniu przez nabywcę; w przeciwnym razie przysługują zbywcy przeciwko najemcy wszelkie zarzuty, których najemca nie podniósł, a których podniesienie pociągnęłoby za sobą bezskuteczność wypowiedzenia ze strony nabywcy.



wydzierżawiony (na zasadach opisanych w art. 693 – 709 kodeksu cywilnego)

Art. 693 [Pojęcie; oznaczenie czynszu] § 1. Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. § 2. Czynsz może być zastrzeżony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju. Może być również oznaczony w ułamkowej części pożytków.

Art. 694 [Odesłanie do najmu] Do dzierżawy stosuje się odpowiednio przepisy o najmie z zachowaniem przepisów poniższych.

Art. 695 [Terminy; prawo pierwokupu] § 1. Dzierżawę zawartą na czas dłuższy niż lat trzydzieści poczytuje się po upływie tego terminu za zawartą na czas nieoznaczony. § 2.(uchylony)

Art. 696 [Wykonywanie dzierżawy] Dzierżawca powinien wykonywać swoje prawo zgodnie z wymaganiami prawidłowej gospodarki i nie może zmieniać przeznaczenia przedmiotu dzierżawy bez zgody wydzierżawiającego.

Art. 697 [Naprawy konieczne] Dzierżawca ma obowiązek dokonywania napraw niezbędnych do zachowania przedmiotu dzierżawy w stanie niepogorszonym.

Art. 698 [Poddzierżawa; bezpłatne używanie] § 1. Bez zgody wydzierżawiającego dzierżawca nie może oddawać przedmiotu dzierżawy osobie trzeciej do bezpłatnego używania ani go poddzierżawiać. § 2. W razie naruszenia powyższego obowiązku wydzierżawiający może dzierżawę wypowiedzieć bez zachowania terminów wypowiedzenia. Art. 699 [Termin płatności czynszu] Jeżeli termin płatności czynszu nie jest w umowie oznaczony, czynsz jest płatny z dołu w terminie zwyczajowo przyjętym, a w braku takiego zwyczaju - półrocznie z dołu.

Art. 700 [Obniżenie czynszu] Jeżeli wskutek okoliczności, za które dzierżawca odpowiedzialności nie ponosi i które nie dotyczą jego osoby, zwykły przychód z przedmiotu dzierżawy uległ znacznemu zmniejszeniu, dzierżawca może żądać obniżenia czynszu przypadającego za dany okres gospodarczy.

Art. 701 [Prawo zastawu] Do rzeczy ruchomych objętych ustawowym prawem zastawu wydzierżawiającego należą także rzeczy służące do prowadzenia gospodarstwa lub przedsiębiorstwa, jeżeli znajdują się w obrębie przedmiotu dzierżawy.

Art. 702 [Rozszerzenie] Jeżeli w umowie zastrzeżono, że oprócz czynszu dzierżawca będzie obowiązany uiszczać podatki i inne ciężary związane z własnością lub z posiadaniem przedmiotu dzierżawy oraz ponosić koszty jego ubezpieczenia, ustawowe prawo zastawu przysługujące wydzierżawiającemu zabezpiecza również roszczenie wydzierżawiającego względem dzierżawcy o zwrot sum, które z powyższych tytułów zapłacił.

Art. 703 [Zwłoka z zapłatą czynszu] Jeżeli dzierżawca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności, a w wypadku gdy czynsz jest płatny rocznie, jeżeli dopuszcza się zwłoki z zapłatą ponad trzy miesiące, wydzierżawiający może dzierżawę

wypowiedzieć

wydzierżawiający

powinien

bez

zachowania

uprzedzić

terminu

dzierżawcę

wypowiedzenia.

udzielając

Jednakże

dodatkowego

trzymiesięcznego terminu do zapłaty zaległego czynszu.

Art. 704 [Wypowiedzenie] W braku odmiennej umowy dzierżawę gruntu rolnego można wypowiedzieć na jeden rok naprzód na koniec roku dzierżawnego, inną zaś dzierżawę na sześć miesięcy naprzód przed upływem roku dzierżawnego.

Art. 705 [Zwrot przedmiotu dzierżawy] Po zakończeniu dzierżawy dzierżawca obowiązany jest, w braku odmiennej umowy, zwrócić przedmiot dzierżawy w takim stanie, w jakim powinien się znajdować stosownie do przepisów o wykonywaniu dzierżawy.

Art. 706 [Pozostawione zasiewy] Jeżeli przy zakończeniu dzierżawy dzierżawca gruntu rolnego pozostawia zgodnie ze swym obowiązkiem zasiewy, może on żądać zwrotu poczynionych na te zasiewy nakładów o tyle, o ile wbrew wymaganiom prawidłowej gospodarki nie otrzymał odpowiednich zasiewów przy rozpoczęciu dzierżawy.

Art. 707 [Ograniczenie czynszu] Jeżeli dzierżawa kończy się przed upływem roku dzierżawnego, dzierżawca obowiązany jest zapłacić czynsz w takim stosunku, w jakim pożytki, które w tym roku pobrał lub mógł pobrać, pozostają do pożytków z całego roku dzierżawnego.

Art. 708 [Bezczynszowe użytkowanie] Przepisy działu niniejszego stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy osoba biorąca nieruchomość rolną do używania i pobierania pożytków nie jest obowiązana do uiszczania czynszu, lecz tylko do ponoszenia podatków i innych ciężarów związanych z własnością lub z posiadaniem gruntu.

Art. 709 [Dzierżawa praw] Przepisy o dzierżawie rzeczy stosuje się odpowiednio do dzierżawy praw.

Podsumowując, umowa dzierżawy jest umową nazwaną, której funkcją jest uregulowanie korzystania z cudzej rzeczy przynoszącej pożytki. Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. który może być zastrzeżony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju. Taki rodzaj dyspozycji psem dotyczy głównie reproduktorów lub suk hodowlanych. Dzierżawa psa polega na tym, że można komuś oddać psa i pobierać z niego pożytki czyli np. szczenięta. W zamian osoba wydzierżawiająca psa otrzymuje określoną sumę pieniężną. Czynsz może być określony w pieniądzu lub może stanowić część pożytków.

 użyczony (na zasadach opisanych w art. 710 – 719 kodeksu cywilnego)

Art. 710 [Pojęcie] Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.

Art. 711 [Wady rzeczy] Jeżeli rzecz użyczona ma wady, użyczający obowiązany jest do naprawienia szkody, którą wyrządził biorącemu przez to, że wiedząc o wadach nie zawiadomił go o nich. Przepisu powyższego nie stosuje się, gdy biorący mógł wadę z łatwością zauważyć.

Art. 712 [Sposób używania] § 1. Jeżeli umowa nie określa sposobu używania rzeczy, biorący może rzeczy używać w sposób odpowiadający jej właściwościom i przeznaczeniu. § 2. Bez zgody użyczającego biorący nie może oddać rzeczy użyczonej osobie trzeciej do używania.

Art. 713 [Koszty utrzymania] Biorący do używania ponosi zwykłe koszty utrzymania rzeczy użyczonej. Jeżeli poczynił inne wydatki lub nakłady na rzecz, stosuje się odpowiednio przepisy o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia.

Art. 714 [Przypadkowa utrata] Biorący do używania jest odpowiedzialny za przypadkową utratę lub uszkodzenie rzeczy, jeżeli jej używa w sposób sprzeczny z umową albo z właściwościami lub z przeznaczeniem rzeczy, albo gdy nie będąc do tego upoważniony przez umowę ani zmuszony przez okoliczności powierza rzecz innej osobie, a rzecz nie byłaby uległa utracie lub uszkodzeniu, gdyby jej używał w sposób właściwy albo gdyby ją zachował u siebie.

Art. 715 [Zakończenie] Jeżeli umowa użyczenia została zawarta na czas nieoznaczony, użyczenie kończy się, gdy biorący uczynił z rzeczy użytek odpowiadający umowie albo gdy upłynął czas, w którym mógł ten użytek uczynić.

Art. 716 [Przedterminowe zakończenie] Jeżeli biorący używa rzeczy w sposób sprzeczny z umową albo z właściwościami lub z przeznaczeniem rzeczy, jeżeli powierza rzecz innej osobie nie będąc do tego upoważniony przez umowę ani zmuszony przez okoliczności, albo jeżeli rzecz stanie się potrzebna użyczającemu z powodów nieprzewidzianych w chwili zawarcia umowy, użyczający może żądać zwrotu rzeczy, chociażby umowa była zawarta na czas oznaczony.

Art. 717 [Solidarna odpowiedzialność biorących] Jeżeli kilka osób wspólnie wzięło rzecz do używania, ich odpowiedzialność jest solidarna.

Art. 718 [Zwrot rzeczy] § 1. Po zakończeniu użyczenia biorący do używania obowiązany jest zwrócić użyczającemu rzecz w stanie niepogorszonym; jednakże biorący nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania. § 2. Jeżeli biorący do używania powierzył rzecz innej osobie, obowiązek powyższy ciąży także na tej osobie. Art. 719 [Przedawnienie] Roszczenie użyczającego przeciwko biorącemu do używania o naprawienie szkody za uszkodzenie lub pogorszenie rzeczy, jak również roszczenia biorącego do używania przeciwko użyczającemu o zwrot nakładów na rzecz oraz o naprawienie szkody poniesionej wskutek wad rzeczy przedawniają się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy. Podsumowując, użyczenie (zwane też kiedyś wygodzeniem) polega na pozbawieniu się przez użyczającego użytku rzeczy dla wygody biorącego. Zatem aki rodzaj dyspozycji psem polega na tym, że pies jest przekazany bezpłatnie na czas oznaczony lub nieoznaczony. Umowa użyczenia motywowana jest najczęściej bezinteresownością i chęcią przyjścia z pomocą osobom bliskim. Ma na celu przysporzenie korzyści biorącemu, który bezpłatnie może korzystać z rzeczy użyczającego (post. SN z 5.3.2009 r., III CZP 6/09, Biul. SN 2009, Nr 3 oraz wyr. SN z 3.12.2009 r., II CSK 550/09). Przy pomocy umowy użyczenia realizowane są różne potrzeby i funkcje społeczne zwłaszcza w obrocie gospodarczym (np. użyczanie maszyn i innych urządzeń między przedsiębiorcami), w sferze kultury (np. w celach wystawowych) czy w sektorze usług.



darowany (na zasadach opisanych w art. 888 – 902 kodeksu cywilnego)

Art. 888 [Pojęcie darowizny] § 1. Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

§ 2.(uchylony)

Art. 889 [Przysporzenia niebędące darowizną] Nie stanowią darowizny następujące bezpłatne przysporzenia: 1) gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu; 2) gdy kto zrzeka się prawa, którego jeszcze nie nabył albo które nabył w taki sposób, że w razie zrzeczenia się prawo jest uważane za nienabyte.

Art. 890 [Forma] § 1. Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. § 2. Przepisy powyższe nie uchybiają przepisom, które ze względu na przedmiot darowizny wymagają zachowania szczególnej formy dla oświadczeń obu stron.

Art. 891 [Odpowiedzialność darczyńcy] § 1. Darczyńca obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, jeżeli szkoda została wyrządzona umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. § 2. Jeżeli darczyńca opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, obdarowany może żądać odsetek za opóźnienie dopiero od dnia wytoczenia powództwa.

Art. 892 [Wady rzeczy] Jeżeli rzecz darowana ma wady, darczyńca obowiązany jest do naprawienia szkody, którą wyrządził obdarowanemu przez to, że wiedząc o wadach nie zawiadomił go o nich w czasie właściwym. Przepisu tego nie stosuje się, gdy obdarowany mógł z łatwością wadę zauważyć.

Art. 893 [Polecenie] Darczyńca może włożyć na obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem (polecenie).

Art. 894 [Żądanie wypełnienia] § 1. Darczyńca, który wykonał zobowiązanie wynikające z umowy darowizny, może żądać wypełnienia polecenia, chyba że ma ono wyłącznie na celu korzyść obdarowanego. § 2. Po śmierci darczyńcy wypełnienia polecenia mogą żądać spadkobiercy darczyńcy, a jeżeli polecenie ma na względzie interes społeczny - także właściwy organ państwowy.

Art. 895 [Odmowa] § 1. Obdarowany może odmówić wypełnienia polecenia, jeżeli jest to usprawiedliwione wskutek istotnej zmiany stosunków. § 2. Jeżeli wypełnienia polecenia żąda darczyńca lub jego spadkobiercy, obdarowany może zwolnić się przez wydanie przedmiotu darowizny w naturze w takim stanie, w jakim przedmiot ten się znajduje. Przepisu tego nie stosuje się, gdy wypełnienia polecenia żąda właściwy organ państwowy.

Art. 896 [Odwołanie darowizny niewykonanej] Darczyńca może odwołać darowiznę jeszcze niewykonaną, jeżeli po zawarciu umowy jego stan majątkowy uległ takiej zmianie, że wykonanie darowizny nie może nastąpić bez uszczerbku dla jego własnego utrzymania odpowiednio do jego usprawiedliwionych potrzeb albo bez uszczerbku dla ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych.

Art. 897 [Niedostatek darczyńcy] Jeżeli po wykonaniu darowizny darczyńca popadnie w niedostatek, obdarowany ma obowiązek, w granicach istniejącego jeszcze wzbogacenia, dostarczać darczyńcy środków, których mu brak do utrzymania odpowiadającego jego usprawiedliwionym potrzebom albo do wypełnienia ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych. Obdarowany może jednak zwolnić się od tego obowiązku zwracając darczyńcy wartość wzbogacenia.

Art. 898 [Odwołanie darowizny wykonanej] § 1. Darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. § 2. Zwrot przedmiotu odwołanej darowizna powinien nastąpić stosownie do przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Od chwili zdarzenia uzasadniającego odwołanie obdarowany ponosi odpowiedzialność na równi z bezpodstawnie wzbogaconym, który powinien się liczyć z obowiązkiem zwrotu.

Art. 899 [Przebaczenie; odwołanie przez spadkobierców] § 1. Darowizna nie może być odwołana z powodu niewdzięczności, jeżeli darczyńca obdarowanemu przebaczył. Jeżeli w chwili przebaczenia darczyńca nie miał zdolności do czynności prawnych, przebaczenie jest skuteczne, gdy nastąpiło z dostatecznym rozeznaniem. § 2. Spadkobiercy darczyńcy mogą odwołać darowiznę z powodu niewdzięczności tylko wtedy, gdy darczyńca w chwili śmierci był uprawniony do odwołania albo gdy obdarowany umyślnie pozbawił darczyńcę życia lub umyślnie wywołał rozstrój zdrowia, którego skutkiem była śmierć darczyńcy. § 3. Darowizna nie może być odwołana po upływie roku od dnia, w którym uprawniony do odwołania dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego.

Art. 900 [Forma] Odwołanie darowizny następuje przez oświadczenie złożone obdarowanemu na piśmie.

Art. 901 [Rozwiązanie przez sąd] § 1. Przedstawiciel osoby ubezwłasnowolnionej może żądać rozwiązania umowy darowizny dokonanej przez tę osobę przed ubezwłasnowolnieniem, jeżeli darowizna ze względu na wartość świadczenia i brak uzasadnionych pobudek jest nadmierna. § 2. Rozwiązania umowy darowizny nie można żądać po upływie dwóch lat od jej wykonania.

Art. 902 [Wyłączenie odwołania] Przepisów o odwołaniu darowizny nie stosuje się, gdy darowizna czyni zadość obowiązkowi wynikającemu z zasad współżycia społecznego. Podsumowując, treścią umowy darowizny jest zobowiązanie się darczyńcy do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku, a więc taki rodzaj dyspozycji psem polega na tym, że pies jest przekazany bezpłatnie na czas oznaczony lub nieoznaczony. Darowizna jest umową konsensualną, jednostronnie zobowiązującą. Jej podstawową cechą jest nieodpłatność, brak ekwiwalentu ekonomicznego jako odpowiednika świadczenia darczyńcy.



przedmiotem zastawu (na zasadach opisanych w KC w art. 306-326 oraz w ustawie o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów z dnia 6 grudnia 1996 r.3)

Art. 306 [Przedmiot i treść] § 1. W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można rzecz ruchomą obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia z rzeczy bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy, wyjąwszy tych, którym z mocy ustawy przysługuje pierwszeństwo szczególne. § 2. Zastaw można ustanowić także w celu zabezpieczenia wierzytelności przyszłej lub warunkowej.

Art. 307 [Ustanowienie] § 1. Do ustanowienia zastawu potrzebna jest umowa między właścicielem a wierzycielem oraz, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wydanie rzeczy wierzycielowi albo osobie trzeciej, na którą strony się zgodziły. § 2. Jeżeli rzecz znajduje się w dzierżeniu wierzyciela, do ustanowienia zastawu wystarcza sama umowa. § 3. Zastaw jest skuteczny wobec wierzycieli zastawcy, jeżeli umowa o ustanowienie zastawu została zawarta na piśmie z datą pewną. 3

(Dz.U. Nr 149, poz. 703)

Art. 308 [Zastaw rejestrowy] Wierzytelność można także zabezpieczyć zastawem rejestrowym, który regulują odrębne przepisy.

Art. 309 [Ustanowienie przez nieuprawnionego] Przepisy o nabyciu własności rzeczy ruchomej od osoby nieuprawnionej do rozporządzania rzeczą stosuje się odpowiednio do ustanowienia zastawu.

Art. 310 [Pierwszeństwo] Jeżeli w chwili ustanowienia zastawu rzecz jest już obciążona innym prawem rzeczowym, zastaw powstały później ma pierwszeństwo przed prawem powstałym wcześniej, chyba że zastawnik działał w złej wierze.

Art. 311 [Rozporządzanie rzeczą] Nieważne jest zastrzeżenie, przez które zastawca zobowiązuje się względem zastawnika, że nie dokona zbycia lub obciążenia rzeczy przed wygaśnięciem zastawu.

Art. 312 [Tryb zaspokojenia] Zaspokojenie zastawnika z rzeczy obciążonej następuje według przepisów o sądowym postępowaniu egzekucyjnym.

Art. 313 [Umowa o przepadek] Jeżeli przedmiotem zastawu są rzeczy mające określoną przez zarządzenie właściwego organu państwowego cenę sztywną, można się umówić, że w razie zwłoki z zapłatą długu przypadną one w odpowiednim stosunku zastawnikowi na własność zamiast zapłaty, według ceny z dnia wymagalności wierzytelności zabezpieczonej.

Art. 314 [Zakres zabezpieczenia] Zastaw zabezpiecza także roszczenia o odsetki za trzy ostatnie lata przed zbyciem rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym, przyznane koszty postępowania w wysokości nieprzekraczającej dziesiątej części kapitału oraz inne roszczenia o świadczenia uboczne, w szczególności roszczenie o odszkodowanie z

powodu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania oraz o zwrot nakładów na rzecz.

Art. 315 [Zarzuty zastawcy] Zastawca niebędący dłużnikiem może niezależnie od zarzutów, które mu przysługują osobiście przeciwko zastawnikowi, podnosić zarzuty, które przysługują dłużnikowi, jak również te, których dłużnik zrzekł się po ustanowieniu zastawu.

Art. 316 [Ograniczenia odpowiedzialności spadkowej] Zastawnik może dochodzić zaspokojenia z rzeczy obciążonej zastawem bez względu na ograniczenie odpowiedzialności dłużnika wynikające z przepisów prawa spadkowego.

Art.

317

[Zaspokojenie

razie

przedawnienia]

Przedawnienie

wierzytelności

zabezpieczonej zastawem nie narusza uprawnienia zastawnika do uzyskania zaspokojenia z rzeczy obciążonej. Przepisu powyższego nie stosuje się do roszczenia o odsetki lub inne świadczenia uboczne.

Art. 318 [Obowiązki zastawnika] Zastawnik, któremu rzecz została wydana, powinien czuwać nad jej zachowaniem stosownie do przepisów o przechowaniu za wynagrodzeniem. Po wygaśnięciu zastawu powinien zwrócić rzecz zastawcy.

Art. 319 [Pożytki] Jeżeli rzecz obciążona zastawem przynosi pożytki, zastawnik powinien, w braku odmiennej umowy, pobierać je i zaliczać na poczet wierzytelności i związanych z nią roszczeń. Po wygaśnięciu zastawu obowiązany jest złożyć zastawcy rachunek.

Art. 320 [Nakłady] Jeżeli zastawnik poczynił nakłady na rzecz, do których nie był obowiązany, stosuje się odpowiednio przepisy o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia.

Art. 321 [Zagrożenie rzeczy] § 1. Jeżeli rzecz obciążona zastawem zostaje narażona na utratę lub uszkodzenie, zastawca może żądać bądź złożenia rzeczy do depozytu sądowego, bądź zwrotu rzeczy za jednoczesnym ustanowieniem innego zabezpieczenia wierzytelności, bądź sprzedaży rzeczy. § 2. W razie sprzedaży rzeczy zastaw przechodzi na uzyskaną cenę, która powinna być złożona do depozytu sądowego.

Art. 322 [Przedawnienie] § 1. Roszczenie zastawcy przeciwko zastawnikowi o naprawienie szkody z powodu pogorszenia rzeczy, jak również roszczenie zastawnika przeciwko zastawcy o zwrot nakładów na rzecz przedawniają się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy. § 2.(uchylony)

Art. 323 [Skutki przelewu] § 1. Przeniesienie wierzytelności zabezpieczonej zastawem pociąga za sobą przeniesienie zastawu. W razie przeniesienia wierzytelności z wyłączeniem zastawu zastaw wygasa. § 2. Zastaw nie może być przeniesiony bez wierzytelności, którą zabezpiecza.

Art. 324 [Uprawnienia nabywcy wierzytelności] Nabywca wierzytelności zabezpieczonej zastawem może żądać od zbywcy wydania rzeczy obciążonej, jeżeli zastawca wyrazi na to zgodę. W braku takiej zgody nabywca może żądać złożenia rzeczy do depozytu sądowego.

Art. 325 [Zwrot rzeczy] § 1. Jeżeli zastawnik zwróci rzecz zastawcy, zastaw wygasa bez względu na zastrzeżenia przeciwne. § 2. Zastaw nie wygasa pomimo nabycia rzeczy obciążonej przez zastawnika na własność, jeżeli wierzytelność zabezpieczona zastawem jest obciążona prawem osoby trzeciej lub na jej rzecz zajęta.

Art. 326 [Zastaw ustawowy] Przepisy rozdziału niniejszego stosuje się odpowiednio do zastawu, który powstaje z mocy ustawy.

Ustawa o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów4

Art. 1 [Zakres regulacji] 1. Ustawa reguluje ustanawianie, przeniesienie i wygaśnięcie zastawu rejestrowego, przedmiot tego zastawu, prawa i obowiązki zastawcy i zastawnika, zbieg zastawu rejestrowego z innym ograniczonym prawem rzeczowym, zaspakajanie zastawnika oraz prowadzenie rejestru zastawów. 2. W sprawach nieuregulowanych w niniejszej ustawie do zastawu rejestrowego stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego.

Art. 2 [Umowa zastawnicza] 1. Do ustanowienia zastawu rejestrowego są wymagane umowa o ustanowienie tego zastawu (umowa zastawnicza) między osobą uprawnioną do rozporządzania przedmiotem zastawu (zastawcą) a wierzycielem (zastawnikiem) oraz wpis do rejestru zastawów. 2. Rzeczy obciążone zastawem rejestrowym, a także papiery wartościowe lub inne dokumenty dotyczące praw obciążonych takim zastawem mogą być pozostawione w posiadaniu zastawcy lub osoby trzeciej wskazanej w umowie o ustanowienie zastawu rejestrowego, jeżeli wyraziła ona na to zgodę. 3. Jeżeli zastawca był nieuprawniony do rozporządzania rzeczą, do ochrony zastawnika działającego w dobrej wierze stosuje się odpowiednio przepisy o ochronie nabywcy rzeczy ruchomej w dobrej wierze, a wpis zastawu rejestrowego do rejestru zastawów jest równoznaczny z wydaniem rzeczy. 4. Do ustanowienia zastawu rejestrowego zabezpieczającego wierzytelności z tytułu dłużnych papierów wartościowych emitowanych w serii, zamiast umowy, o której mowa w ust. 1, jest wymagana umowa zastawnicza między zastawcą i administratorem zastawu, o 4

z dnia 6 grudnia 1996 r. (Dz.U. Nr 149, poz. 703) tj. z dnia 23 kwietnia 2009 r. (Dz.U.

Nr 67, poz. 569) (zm. Dz.U. 2009 Nr 215, poz. 1663, Dz.U. 2009 Nr 69, poz. 595)

którym mowa w art. 4 ust. 4.

Art. 3 [Forma; treść] 1. Umowa zastawnicza powinna być pod rygorem nieważności zawarta na piśmie. Do umów o ustanowienie zastawu rejestrowego na wierzytelnościach i prawach nie stosuje się przepisów o formie pisemnej szczególnej określonej w odrębnych przepisach. 2. Umowa zastawnicza powinna określać co najmniej: 1) datę zawarcia umowy; 2)

imię i nazwisko (nazwę) oraz miejsce zamieszkania (siedzibę) i adres zastawnika,

zastawcy oraz dłużnika, jeżeli nie jest on zastawcą; 3) przedmiot zastawu w sposób odpowiadający jego właściwościom; 4) wierzytelność zabezpieczoną zastawem - przez oznaczenie stosunku prawnego, z którego ta wierzytelność wynika lub może wynikać, oraz najwyższej sumy zabezpieczenia. 3.(uchylony)

Art. 4 [Administrator zastawu] 1. W razie zabezpieczenia: 1) wierzytelności przysługującej dwóm lub więcej wierzycielom, 2) dwóch lub więcej wierzytelności wynikających z umów, 3) wierzytelności objętej układem w postępowaniu upadłościowym lub naprawczym - jeden z wierzycieli wskazany w umowie zawartej z pozostałymi wierzycielami lub w układzie, może być upoważniony do zabezpieczenia zastawem rejestrowym wierzytelności przysługujących pozostałym wierzycielom i do wykonywania we własnym imieniu, ale na ich rachunek, praw i obowiązków zastawnika wynikających z umowy zastawniczej i przepisów prawa (administrator zastawu). 2. Przepis ust. 1 stosuje się również w przypadku przeniesienia części wierzytelności zabezpieczonej zastawem rejestrowym na inną osobę. 3. Zastaw rejestrowy zabezpieczający wierzytelności z tytułu dłużnych papierów wartościowych emitowanych w serii może być ustanowiony na rzecz wszystkich wierzycieli bez imiennego ich wskazania. 4. W przypadku zastawu, o którym mowa w ust. 3, obowiązkowe jest ustanowienie administratora zastawu, na podstawie umowy między emitentem i administratorem zastawu.

Administrator zastawu nie musi być wierzycielem z tytułu dłużnych papierów wartościowych emitowanych w serii.

Art. 5 [Waluta] Zastawem rejestrowym można zabezpieczyć wierzytelność pieniężną wyrażoną w pieniądzu polskim lub walucie obcej.

Art. 6 [Zabezpieczenie wierzytelności] Zastaw rejestrowy może zabezpieczać dwie lub więcej wierzytelności wynikające z umów przysługujących jednemu wierzycielowi. Wierzytelności te określa umowa zastawnicza.

Art. 6a [Odsetki, roszczenia uboczne] Zastaw rejestrowy zabezpiecza odsetki, roszczenia uboczne wskazane przez strony w umowie zastawniczej oraz koszty zaspokojenia zastawnika mieszczące się w sumie wymienionej we wpisie zastawu.

Art. 7 [Katalog] 1. Przedmiotem zastawu rejestrowego mogą być rzeczy ruchome i zbywalne prawa majątkowe, z wyjątkiem: 1) praw mogących być przedmiotem hipoteki; 2) wierzytelności na których ustanowiono hipotekę; 3) statków morskich oraz statków w budowie mogących być przedmiotem hipoteki morskiej. 2. Zastawem rejestrowym można w szczególności obciążyć: 1) rzeczy oznaczone co do tożsamości; 2) rzeczy oznaczone co do gatunku, jeżeli w umowie zastawniczej określona zostanie ich ilość oraz sposób wyodrębnienia od innych rzeczy tego samego gatunku; 3) zbiór rzeczy ruchomych lub praw, stanowiący całość gospodarczą, choćby jego skład był zmienny; 4) wierzytelności; 5) prawa na dobrach niematerialnych; 6) prawa z papierów wartościowych; 7) prawa z niebędących papierami wartościowymi instrumentów finansowych w rozumieniu

ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. Nr 183, poz. 1538, z późn. zm.). 3. Zastaw rejestrowy może być ustanowiony także wówczas, gdy zastawca nabędzie przedmiot zastawu w przyszłości. Obciążanie zastawem rejestrowym takiego przedmiotu zastawu staje się skuteczne z chwilą jego nabycia przez zastawcę.

Art. 8 [Przetworzenie, połączenie, pomieszanie] 1. Obciążenie rzeczy zastawem rejestrowym pozostaje w mocy bez względu na zmiany, którym może ona ulegać w toku przetwarzania, a w razie połączenia lub pomieszania rzeczy obciążonej z innymi rzeczami ruchomymi w taki sposób, że przywrócenie stanu poprzedniego byłoby niemożliwe albo związane z nadmiernymi trudnościami lub kosztami, zastaw rejestrowy obciąża całość rzeczy połączonych lub pomieszanych. 2. Jeżeli rzeczy połączone lub pomieszane w sposób określony w ust. 1 były obciążone zastawami rejestrowymi, zastawy te pozostają w mocy i obciążają całość rzeczy połączonych lub pomieszanych, a o pierwszeństwie tych zastawów rozstrzyga się zgodnie z art. 16.

Art. 9 [Połączenie z nieruchomością] 1. Jeżeli rzecz ruchoma obciążona zastawem rejestrowym stała się częścią składową nieruchomości, zastaw rejestrowy wygasa. Jeżeli rzecz ruchoma wchodząca w skład zbioru rzeczy ruchomych, obciążona zastawem rejestrowym, stała się częścią składową nieruchomości, zastaw rejestrowy wygasa w stosunku do tej rzeczy. 2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, zastawnik może żądać od właściciela nieruchomości ustanowienia hipoteki na tej nieruchomości do wysokości wartości rzeczy przyłączonej. 3. Na wniosek zastawnika sąd prowadzący księgę wieczystą wpisuje ostrzeżenie o wytoczonym powództwie o ustanowienie hipoteki. 4. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do składników statku w budowie obciążonych zastawem rejestrowym po wpisaniu statku w budowie do rejestru okrętowego.

Art. 10 [Roszczenia odszkodowawcze] 1. Jeżeli umowa zastawnicza nie stanowi inaczej, zastaw rejestrowy obejmuje rzeczy, prawa lub składniki zbioru rzeczy lub praw, które weszły w miejsce pierwotnego przedmiotu zastawu jako ich surogat, chyba że zmiana przedmiotu zastawu rejestrowego powoduje pokrzywdzenie zastawnika. Zmieniony przedmiot zastawu rejestrowego ujawnia się w rejestrze zastawów na wniosek zastawcy lub zastawnika. 2. Jeżeli umowa zastawnicza nie stanowi inaczej, zastaw rejestrowy obejmuje przysługujące zastawcy roszczenia o odszkodowanie z tytułu utraty, zniszczenia, uszkodzenia lub obniżenia wartości przedmiotu zastawu rejestrowego. Art. 11 [Obowiązki zastawcy] 1. Jeżeli umowa zastawnicza nie stanowi inaczej, zastawca: 1)

może korzystać z przedmiotu zastawu rejestrowego zgodnie z jego społeczno-

gospodarczym przeznaczeniem; 2) powinien dbać o zachowanie przedmiotu zastawu rejestrowego w stanie nie gorszym niż wynikający z prawidłowego używania; 3)

w wyznaczonym przez zastawnika stosownym terminie obowiązany jest umożliwić

zastawnikowi zbadanie stanu przedmiotu zastawu rejestrowego. 2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do osoby trzeciej, w której posiadaniu znajduje się przedmiot zastawu rejestrowego, zgodnie z postanowieniami umowy zastawniczej.

Art. 12 [Zastaw na pojeździe mechanicznym] 1. W razie ustanowienia zastawu rejestrowego na pojeździe mechanicznym podlegającym rejestracji, zastaw ten zostaje również odnotowany w dowodzie rejestracyjnym pojazdu. 2. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, tryb dokonywania adnotacji, o której mowa w ust. 1.

Art. 13 [Zbycie rzeczy i praw] Zbycie przedmiotu zastawu rejestrowego powoduje wygaśnięcie tego zastawu, jeżeli: 1) nabywca nie wiedział i przy zachowaniu należytej staranności nie mógł wiedzieć o istnieniu zastawu rejestrowego w chwili wydania mu rzeczy lub przejścia na niego prawa

obciążonego zastawem rejestrowym albo 2) rzecz obciążoną zastawem rejestrowym zalicza się do rzeczy zbywanych zwykle w zakresie działalności gospodarczej zastawcy i rzecz ta została wydana nabywcy, chyba że nabywca nabył rzecz w celu pokrzywdzenia zastawnika.

Art. 14 [Zakaz zbycia] 1. W umowie zastawniczej dopuszczalne jest zastrzeżenie, przez które zastawca zobowiązuje się względem zastawnika, że przed wygaśnięciem zastawu rejestrowego nie dokona zbycia lub obciążenia przedmiotu zastawu. 2. Zbycie lub obciążenie przedmiotu zastawu rejestrowego, dokonane wbrew zastrzeżeniu, o którym mowa w ust. 1, jest ważne, jeżeli osoba, na której rzecz zastawca dokonał zbycia lub obciążenia, nie wiedziała i przy zachowaniu należytej staranności nie mogła wiedzieć o tym zastrzeżeniu w chwili zawarcia umowy z zastawcą. 3. W razie zbycia lub obciążenia przedmiotu zastawu rejestrowego wbrew zastrzeżeniu, o którym mowa w ust. 1, zastawnik może żądać natychmiastowego zaspokojenia wierzytelności zabezpieczonej tym zastawem.

Art. 15 [Pierwszeństwo] Ograniczone prawo rzeczowe powstałe później nie może być wykonywane z uszczerbkiem dla ustanowionego wcześniej zastawu rejestrowego.

Art. 16 [Kilka zastawów] Jeżeli ten sam przedmiot jest obciążony więcej niż jednym zastawem rejestrowym, o pierwszeństwie tych zastawów rozstrzyga dzień złożenia wniosku o wpis do rejestru zastawów. Za dzień złożenia tego wniosku uważa się dzień jego wpływu do sądu prowadzącego rejestr zastawów. Wnioski, które wpłynęły tego samego dnia, uważa się za złożone równocześnie.

Art. 17 [Przelew i przeniesienie zastawu] 1. Przeniesienie zastawu rejestrowego może być dokonane tylko wraz z przeniesieniem wierzytelności zabezpieczonej tym zastawem. Przeniesienie zastawu rejestrowego jest skuteczne od daty wpisu nabywcy do rejestru zastawów.

2. Przeniesienie zastawu rejestrowego przysługującego administratorowi zastawu jest skuteczne od chwili wpisu do rejestru zastawów nowego zastawnika upoważnionego do pełnienia funkcji administratora zastawu zgodnie z art. 4 ust. 1. Art. 18 [Wygaśnięcie wierzytelności] 1. Wygaśnięcie wierzytelności zabezpieczonej zastawem rejestrowym powoduje wygaśnięcie zastawu, z zastrzeżeniem ust. 2. 2. Zastaw rejestrowy nie wygasa, jeżeli umowa zastawnicza tak stanowi i określa co najmniej: 1) stosunek prawny, z którego wynika lub może wynikać nowa wierzytelność; 2) termin, w którym powinien powstać nowy stosunek prawny, nie dłuższy jednak niż 6 miesięcy od dnia wygaśnięcia wierzytelności zabezpieczonej zastawem; 3) najwyższą sumę zabezpieczenia dla nowej wierzytelności, przy czym suma ta nie może być wyższa od ujawnionej w rejestrze. 3. Jeżeli w terminie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, nie powstanie stosunek prawny, z którego wynika nowa wierzytelność zabezpieczona zastawem rejestrowym, zastaw rejestrowy wygasa z upływem tego terminu, a zastawnik ma obowiązek niezwłocznego dokonania czynności niezbędnych do złożenia wniosku o wykreślenie zastawu z rejestru zastawów. 4. W przypadku określonym w ust. 3, wniosek o wykreślenie zastawu może złożyć zastawnik lub zastawca, który dołącza do wniosku pisemne oświadczenie zastawnika o wyrażeniu zgody na wykreślenie zastawu. Art. 18a [Wygaśnięcie zastawu] Zastaw rejestrowy wygasa i podlega wykreśleniu z rejestru zastawów po upływie dwudziestu lat od chwili wpisu, chyba że strony postanowią o utrzymaniu zastawu na czas dalszy, nie dłuższy niż dziesięć lat, i do rejestru zastawów zostanie złożona zmiana umowy zastawniczej. Sąd dokonuje wykreślenia z urzędu.

Art. 19 [Wykreślenie z rejestru zastawów] 1. W przypadku wygaśnięcia zastawu rejestrowego podlega on wykreśleniu z rejestru zastawów. 2. Wykreślenie zastawu rejestrowego z rejestru zastawów powoduje wygaśnięcie zastawu, o ile zastaw nie wygasł wcześniej. 3. Zastaw rejestrowy podlega wykreśleniu z rejestru zastawów na wniosek:

1) zastawnika; 2) zastawcy, który dołącza do wniosku pisemne oświadczenie zastawnika o wygaśnięciu wierzytelności zabezpieczonej zastawem rejestrowym lub zrzeczeniu się tego zabezpieczenia albo prawomocny wyrok sądu ustalający wygaśnięcie zastawu rejestrowego; 3) osoby, która nabyła przedmiot zastawu rejestrowego i która dołączyła do wniosku: a) oświadczenie zastawnika o wyrażeniu zgody na wykreślenie zastawu rejestrowego z rejestru zastawów albo b) zaświadczenie komornika lub innego organu egzekucyjnego o nabyciu przedmiotu zastawu rejestrowego w postępowaniu egzekucyjnym, albo c) zaświadczenie sędziego komisarza o nabyciu przedmiotu zastawu rejestrowego w postępowaniu upadłościowym, albo d) prawomocne orzeczenie stwierdzające nieistnienie zastawu rejestrowego lub wskazała jego oznaczenie, gdy nie była stroną w sprawie.

Zastaw jest ograniczonym prawem rzeczowym, należącym do kategorii praw zastawniczych. Prawami zastawniczymi są te z ograniczonych praw rzeczowych, których celem jest zabezpieczenie wierzytelności, a więc zastaw i hipoteka. Prawa zastawnicze definiowane są jako "prawa do wartości, przy których środkiem do zaspokojenia interesu osoby uprawnionej jest wartość rzeczy. Dają one uprawnionemu moc wydobywania z rzeczy pewnej sumy pieniężnej drogą sprzedaży licytacyjnej lub przez przymusowy zarząd. Przedmiotem zastawu zwykłego może być rzecz ruchoma (art. 306 § 1 KC) oraz prawo zbywalne (art. 327 KC). Pies może być przedmiotem zastawu w przypadku zabezpieczania wierzytelności.



przedmiotem postępowania egzekucyjnego (na zasadach opisanych w Kodeksie postępowania cywilnego5 w art. 776-795)

Art. 776 [Tytuł wykonawczy] Podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy. Tytułem wykonawczym jest tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności, chyba że ustawa stanowi inaczej. 5

Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. (Dz.U. z 1964 Nr 43, poz. 296)

Art. 7761 [Postępowanie wobec dłużnika w związku małżeńskim] § 1. Tytuł wykonawczy wystawiony przeciwko dłużnikowi pozostającemu w związku małżeńskim jest podstawą do prowadzenia egzekucji nie tylko z majątku osobistego dłużnika, lecz także z pobranego przez niego wynagrodzenia za pracę lub dochodów uzyskanych z prowadzenia przez niego innej działalności zarobkowej oraz z korzyści uzyskanych z jego praw autorskich i praw pokrewnych, praw własności przemysłowej oraz innych praw twórcy. § 2. Zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej, mocą której rozszerzono wspólność majątkową, nie wyłącza prowadzenia egzekucji z tych składników majątku, które należałyby do majątku osobistego dłużnika, gdyby umowy takiej nie zawarto. § 3. Przepis § 2 nie wyłącza obrony dłużnika i jego małżonka w drodze powództw przeciwegzekucyjnych, jeżeli umowa majątkowa małżeńska była skuteczna wobec wierzyciela. § 4. Przepisy § 1-3 stosuje się odpowiednio, gdy egzekucja jest prowadzona na podstawie samego tytułu egzekucyjnego.

Art. 777 [Tytuły egzekucyjne] § 1. Tytułami egzekucyjnymi są: 1)

orzeczenie sądu prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu, jak

również ugoda zawarta przed sądem; 11)

orzeczenie referendarza sądowego prawomocne lub podlegające natychmiastowemu

wykonaniu; 2) (uchylony) 21) (uchylony) 3) inne orzeczenia, ugody i akty, które z mocy ustawy podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej; 4) akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej lub wydania rzeczy oznaczonych co do gatunku, ilościowo w akcie określonych, albo też wydania rzeczy indywidualnie oznaczonej, gdy w akcie wskazano termin wykonania obowiązku lub zdarzenie, od którego uzależnione jest wykonanie; 5) akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej do wysokości w akcie wprost określonej albo oznaczonej za pomocą klauzuli waloryzacyjnej, gdy w akcie wskazano zdarzenie, od którego uzależnione jest wykonanie

obowiązku, jak również termin, do którego wierzyciel może wystąpić o nadanie temu aktowi klauzuli wykonalności; 6) akt notarialny określony w pkt 4 lub 5, w którym niebędąca dłużnikiem osobistym osoba, której rzecz, wierzytelność lub prawo obciążone jest hipoteką lub zastawem, poddała się egzekucji z obciążonego przedmiotu w celu zaspokojenia wierzytelności pieniężnej przysługującej zabezpieczonemu wierzycielowi. § 2. Oświadczenie dłużnika o poddaniu się egzekucji może być złożone także w odrębnym akcie notarialnym. § 3.(uchylony) Art. 778 [Przeciwko spółce cywilnej] Do egzekucji ze wspólnego majątku wspólników spółki prawa cywilnego konieczny jest tytuł egzekucyjny wydany przeciwko wszystkim wspólnikom.

Art. 7781 [Spółki handlowe osobowe] Tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spółce jawnej, spółce partnerskiej, spółce komandytowej lub spółce komandytowo-akcyjnej sąd nadaje klauzulę wykonalności przeciwko wspólnikowi ponoszącemu odpowiedzialność bez ograniczenia całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, jak również wtedy, gdy jest oczywiste, że egzekucja ta będzie bezskuteczna.

Art. 779 [Ze spadku] § 1. Do egzekucji ze spadku konieczny jest - aż do działu spadku - tytuł egzekucyjny przeciwko wszystkim spadkobiercom. § 2. Jeżeli tytuł był wydany przeciwko spadkodawcy, przejście obowiązków na spadkobierców następuje stosownie do art. 788.

Art. 780 [Z mienia zarządzanego] Jeżeli ustanowiono zarządcę masy majątkowej lub kuratora spadku albo gdy powołano wykonawcę testamentu, do egzekucji z mienia poddanego ich pieczy konieczny jest tytuł egzekucyjny wydany przeciwko tym osobom. Przepis § 2 artykułu poprzedzającego stosuje się odpowiednio.

Art. 781 [Właściwość sądu] § 1. Tytułowi egzekucyjnemu pochodzącemu od sądu nadaje klauzulę wykonalności sąd pierwszej instancji, w którym sprawa się toczy. Sąd drugiej instancji nadaje klauzulę, dopóki akta sprawy w sądzie tym się znajdują; nie dotyczy to jednak Sądu Najwyższego. § 11. Tytułom egzekucyjnym, o których mowa w art. 777 § 1 pkt 1, 11, 3-6 i § 3, klauzulę wykonalności może nadać także referendarz sądowy, z wyłączeniem przypadków wymienionych w art. 7781, 787, 7871, 788, 789. § 12. Tytułowi egzekucyjnemu, o którym mowa w art. 783 § 4, klauzulę wykonalności, w przypadkach określonych w art. 7781, 787, 7871, 788 oraz 789, nadaje sąd rejonowy właściwości ogólnej dłużnika. § 13. Do wniosku o nadanie klauzuli wykonalności, o którym mowa w § 12, należy dołączyć dokument uzyskany z systemu teleinformatycznego umożliwiający sądowi weryfikację istnienia i treści tytułu wykonawczego. Przed rozpoznaniem wniosku istnienie i treść tytułu wykonawczego podlegają zweryfikowaniu przez sędziego lub referendarza sądowego w systemie teleinformatycznym. § 2. Tytułom egzekucyjnym pochodzącym od sądu administracyjnego oraz innym tytułom klauzulę wykonalności nadaje sąd rejonowy właściwości ogólnej dłużnika. Jeżeli tej właściwości nie można ustalić, klauzulę nadaje sąd rejonowy, w którego okręgu ma być wszczęta egzekucja, a gdy wierzyciel zamierza wszcząć egzekucję za granicą - sąd rejonowy, w którego okręgu tytuł został sporządzony. § 3.(uchylony) § 31.(uchylony) § 4.(uchylony)

Art. 7811 [Klauzula wykonalności] Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności sąd rozpoznaje niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 3 dni od dnia jego złożenia.

Art. 782 [Skład sądu] § 1. Klauzulę wykonalności nadaje sąd jednoosobowo na wniosek wierzyciela. Tytułowi wydanemu w postępowaniu, które zostało lub mogło być wszczęte z urzędu, sąd nadaje klauzulę wykonalności z urzędu. § 2. Nakazowi zapłaty wydanemu w elektronicznym postępowaniu upominawczym nadaje się klauzulę wykonalności z urzędu niezwłocznie po jego uprawomocnieniu się.

Art. 783 [Treść i forma klauzuli] § 1. Postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności wymienia także tytuł egzekucyjny, a w razie potrzeby oznacza świadczenie podlegające egzekucji i zakres egzekucji oraz wskazuje czy orzeczenie podlega wykonaniu jako prawomocne, czy jako natychmiast wykonalne. Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, tytułowi egzekucyjnemu opiewającemu na świadczenie pieniężne w walucie obcej sąd nada klauzulę wykonalności ze zobowiązaniem komornika do przeliczenia tej kwoty na walutę polską według średniego kursu waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na dzień sporządzenia planu podziału, a jeżeli planu podziału nie sporządza się - na dzień wypłaty kwoty wierzycielowi. § 11. Niezwłocznie po ogłoszeniu postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności, a gdy ogłoszenia nie było niezwłocznie po jego wydaniu, klauzulę wykonalności umieszcza się na tytule egzekucyjnym, a w przypadkach, o których mowa w art. 781 § 12, na zweryfikowanym przez sąd dokumencie uzyskanym z systemu teleinformatycznego potwierdzającym istnienie i treść tytułu egzekucyjnego. Klauzula wykonalności zawiera stwierdzenie, że tytuł egzekucyjny uprawnia do egzekucji, a w razie potrzeby - także informacje wskazane w § 1. Klauzulę wykonalności podpisuje sędzia albo referendarz sądowy. § 2. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, brzmienie klauzuli wykonalności, mając na względzie treść § 1 i 11 oraz sprawne prowadzenie egzekucji i zapewnienie możliwości obrony praw jej uczestników. § 3. Postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności tytułom egzekucyjnym, o których mowa w art. 777 § 1 pkt 1 i 11, jest wydawane bez spisywania odrębnej sentencji, przez umieszczenie na tytule egzekucyjnym klauzuli wykonalności i opatrzenie jej podpisem sędziego albo referendarza sądowego, który wydaje postanowienie. Na oryginale orzeczenia umieszcza się wzmiankę o nadaniu klauzuli wykonalności. § 4. Jeżeli tytułem egzekucyjnym jest orzeczenie wydane w elektronicznym postępowaniu

upominawczym, postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności jest wydawane bez spisywania odrębnej sentencji, przez umieszczenie klauzuli wykonalności w systemie teleinformatycznym i opatrzenie jej podpisem elektronicznym sędziego albo referendarza sądowego, który wydaje postanowienie. § 41. Przepisów § 3 i 4 nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art. 7781, art. 787, art. 7871, art. 788 i art. 789. § 5. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw informatyzacji określi, w drodze rozporządzenia, czynności sądu związane z nadawaniem klauzuli wykonalności, o którym mowa w § 4, oraz sposób przechowywania i posługiwania się tytułami wykonawczymi wskazanymi w § 4, przy uwzględnieniu potrzeby przyśpieszenia i usprawnienia postępowania oraz zapewnienia wystarczającego bezpieczeństwa korzystania z elektronicznych tytułów wykonawczych.

Art. 784 [Nadanie tytułom administracyjnym] Celem uzyskania klauzuli wykonalności tytułu pochodzącego od organu administracji państwowej lub sądu szczególnego, który sam nie nadaje klauzuli, wierzyciel złoży sądowi w razie potrzeby oprócz tytułu także ich zaświadczenie, że tytuł podlega wykonaniu.

Art. 785 [Uzyskanie dokumentów] Jeżeli do uzyskania klauzuli wykonalności potrzebne jest zaświadczenie lub dokument, które według ustawy organy państwowe obowiązane są wydać dłużnikowi, wierzyciel może również żądać ich wydania. Gdy wierzyciel nie może uzyskać zaświadczenia lub dokumentu albo gdy chodzi o nadanie klauzuli z urzędu, wydanie ich zarządza sąd.

Art. 786 [Ciężar dowodu] § 1. Jeżeli wykonanie tytułu egzekucyjnego jest uzależnione od zdarzenia, które udowodnić powinien wierzyciel, sąd nada klauzulę wykonalności po dostarczeniu dowodu tego zdarzenia w formie dokumentu urzędowego lub prywatnego z podpisem urzędowo poświadczonym. Nie dotyczy to wypadku, gdy wykonanie jest uzależnione od równoczesnego świadczenia wzajemnego, chyba że świadczenie dłużnika polega na oświadczeniu woli. § 2. Jeżeli obowiązek wypłaty wynagrodzenia zasądzonego w orzeczeniu przywracającym do

pracy lub ustalonego w ugodzie jest uzależniony od podjęcia przez pracownika pracy, klauzulę wykonalności w części dotyczącej tego wynagrodzenia nadaje się po stwierdzeniu, że pracownik podjął pracę.

Art. 7861 (uchylony)

Art. 7862 [Klauzula dla bankowego tytułu egzekucyjnego] § 1. W postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, sąd bada, czy dłużnik poddał się egzekucji oraz czy roszczenie objęte tytułem wynika z czynności bankowej dokonanej bezpośrednio z bankiem lub z zabezpieczenia wierzytelności banku wynikającej z tej czynności. § 2. Jeżeli wykonanie tytułu egzekucyjnego jest uzależnione od zdarzenia, które udowodnić powinien wierzyciel, sąd nada klauzulę wykonalności, po dostarczeniu dowodu tego zdarzenia w formie dokumentu.

Art. 787 [Przeciwko małżonkowi dłużnika] Tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko osobie pozostającej w związku małżeńskim sąd nada klauzulę wykonalności także przeciwko jej małżonkowi z ograniczeniem jego odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową, jeżeli wierzyciel wykaże dokumentem urzędowym lub prywatnym, że stwierdzona tytułem egzekucyjnym wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonka dłużnika.

Art. 7871 [Klauzula wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika] Tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko osobie pozostającej w związku małżeńskim sąd nada klauzulę

wykonalności

przeciwko

małżonkowi

dłużnika

ograniczeniem

jego

odpowiedzialności do przedsiębiorstwa wchodzącego w skład majątku wspólnego małżonków, jeżeli wierzyciel wykaże dokumentem urzędowym lub prywatnym, że stwierdzona tytułem egzekucyjnym wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Art. 7872 [Skuteczność umowy majątkowej małżeńskiej] Zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej nie stanowi przeszkody do nadania klauzuli wykonalności według przepisów art. 787 i art. 7871 oraz prowadzenia na podstawie tak powstałego tytułu wykonawczego egzekucji do tych składników, które należałyby do majątku wspólnego, gdyby umowy majątkowej nie zawarto. Przepis niniejszy nie wyłącza obrony małżonków w drodze powództw przeciwegzekucyjnych, jeżeli umowa majątkowa małżeńska była skuteczna wobec wierzyciela.

Art. 788 [Przejście praw i obowiązków] § 1. Jeżeli uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na inną osobę, sąd nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to będzie wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym. § 2. Za przejście uprawnień lub obowiązków, o których mowa w paragrafie poprzedzającym, uważa się również zmiany w prawie rozporządzania mieniem wywołane ustanowieniem zarządcy masy majątkowej, kuratora spadku lub wykonawcy testamentu, jak również wygaśnięciem funkcji tych osób.

Art. 789 [Zbycie przedsiębiorstwa lub gospodarstwa]

Przepis § 1 artykułu

poprzedzającego stosuje się odpowiednio do nabywcy przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego, jeżeli tytuł egzekucyjny stał się prawomocny przed nabyciem.

Art. 7891 [Wysłuchanie nabywcy przez sąd] Jeżeli wierzyciel nie może uzyskać dokumentu stwierdzającego zbycie przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego albo gdyby uzyskanie takiego dokumentu było nadmiernie utrudnione, sąd przed nadaniem klauzuli wykonalności wysłucha nabywcę stosownie do art. 760 § 2. Jeżeli nabywca zaprzecza istnieniu podstaw do nadania przeciwko niemu klauzuli wykonalności, sąd na wniosek wierzyciela, a w sprawach o alimenty lub o roszczenia z zakresu prawa pracy, także z urzędu, wzywa nabywcę do okazania dokumentów stwierdzających nabycie. Przepisy o wyjawieniu majątku stosuje się odpowiednio. W razie przyznania okoliczności nabycia przedsiębiorstwa lub gospodarstwa

rolnego sąd nada klauzulę wykonalności bez okazywania dokumentu stwierdzającego nabycie.

Art. 7892 [Podstawa egzekucji przeciwko nabywcy] § 1. Tytuł wykonawczy wystawiony przeciwko zbywcy przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego jest także podstawą egzekucji przeciwko nabywcy przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego, jeżeli wierzyciel złożył wniosek o wszczęcie egzekucji w ciągu miesiąca od dnia nabycia przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego. § 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio, gdy przejęcie obowiązków nastąpiło w wyniku podziału, połączenia lub innego przekształcenia przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego albo w wyniku wniesienia do spółki przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części dokonanego w trybie komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. § 3. Przepisy § 1 i § 2 nie uchybiają przepisom o ograniczeniu odpowiedzialności nabywcy przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego za zobowiązania zbywcy.

Art. 790 (uchylony)

Art. 791 [Wydanie nieruchomości; opróżnienie pomieszczenia] § 1. Tytuł wykonawczy zobowiązujący do wydania nieruchomości, statku lub do opróżnienia pomieszczenia upoważnia do prowadzenia egzekucji także przeciwko każdemu, kto uzyskał władanie nad tym przedmiotem po wszczęciu postępowania, w którym wydano tytuł egzekucyjny. § 2. Tytuł wykonawczy zobowiązujący do wydania nieruchomości, statku lub do opróżnienia pomieszczenia upoważnia do prowadzenia egzekucji nie tylko przeciw dłużnikowi, lecz także przeciwko jego domownikom, krewnym i innym osobom reprezentującym jego prawa. § 3. Przepisy § 1 i 2 nie wyłączają praw określonych przepisami o ochronie lokatorów oraz praw, które są skuteczne wobec wierzyciela. Jeżeli dłużnik twierdzi, że przysługuje mu prawo skuteczne wobec wierzyciela, komornik wstrzyma się względem niego z czynnościami egzekucyjnymi, pouczając, że w terminie tygodnia może wytoczyć powództwo o pozbawienie w stosunku do niego tytułu wykonawczego wykonalności.

§ 4.(uchylony) § 5. Po upływie miesiąca od daty wstrzymania czynności komornik podejmie dalsze czynności egzekucyjne w stosunku do dłużnika, chyba że postępowanie egzekucyjne zostało zawieszone postanowieniem sądu o udzieleniu zabezpieczenia.

Art. 792 [Przeciwko następcy] Jeżeli następca ponosi odpowiedzialność tylko z określonych przedmiotów albo do wysokości ich wartości, należy w klauzuli wykonalności zastrzec mu prawo powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczoną odpowiedzialność, o ile prawo to nie jest zastrzeżone już w tytule egzekucyjnym.

Art. 793 [Dalsze tytuły] W razie potrzeby prowadzenia egzekucji na rzecz kilku osób lub przeciwko kilku osobom albo z kilku składowych części majątku tego samego dłużnika, sąd oprócz pierwszego tytułu wykonawczego może wydawać dalsze tytuły, oznaczając cel, do którego mają służyć, i ich liczbę porządkową.

Art. 794 [Ponowny tytuł] Ponowne wydanie tytułu wykonawczego zamiast utraconego może nastąpić jedynie na mocy postanowienia sądu wydanego po przeprowadzeniu rozprawy. Na ponownie wydanym tytule wykonawczym czyni się wzmiankę o wydaniu go zamiast tytułu pierwotnego. W postępowaniu tym sąd ogranicza badanie do faktu utraty tytułu wykonawczego.

Art. 7941 [Przyznanie wierzycielowi zwrotu kosztów postępowania] § 1. Postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności w części, w jakiej przyznano w nim wierzycielowi zwrot kosztów postępowania, podlega wykonaniu bez potrzeby zaopatrywania go w klauzulę wykonalności. § 2. W razie wydania postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności w sposób określony w art. 783 § 3 albo 4, rozstrzygnięcie o przyznaniu wierzycielowi zwrotu kosztów postępowania umieszcza się w klauzuli wykonalności.

Art. 7942 [Doręczanie postanowień] § 1. Postanowienie wydane na posiedzeniu niejawnym doręcza się tylko wierzycielowi. Postanowienie co do nadania klauzuli wykonalności, o której mowa w art. 783 § 4, doręcza się w sposób przewidziany w art. 1311. § 2. W razie wydania postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności w sposób określony w art. 783 § 3 albo 4, uzasadnienie postanowienia sporządza się i doręcza wierzycielowi na jego wniosek zgłoszony w terminie tygodniowym od dnia wydania mu tytułu wykonawczego albo zawiadomienia go o utworzeniu tytułu wykonawczego w systemie teleinformatycznym. § 3. Dłużnik może żądać sporządzenia uzasadnienia postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności i doręczenia postanowienia z uzasadnieniem w terminie tygodniowym od dnia doręczenia mu zawiadomienia o wszczęciu egzekucji. Jeżeli postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności zostało wydane bez spisywania odrębnej sentencji, dłużnikowi doręcza się wyłącznie uzasadnienie postanowienia.

Art. 795 [Zażalenie] § 1. Na postanowienie sądu co do nadania klauzuli wykonalności przysługuje zażalenie. § 2. Termin do wniesienia zażalenia biegnie dla wierzyciela od dnia wydania mu tytułu wykonawczego lub zawiadomienia go o utworzeniu tytułu wykonawczego w systemie teleinformatycznym albo od dnia ogłoszenia postanowienia odmownego, a gdy ogłoszenia nie było - od dnia doręczenia tego postanowienia. Dla dłużnika termin ten biegnie od dnia doręczenia mu zawiadomienia o wszczęciu egzekucji. W razie zgłoszenia wniosku, o którym mowa w art. 7942 § 2 albo 3, termin ten biegnie od dnia doręczenia stronie uzasadnienia postanowienia albo postanowienia z uzasadnieniem. § 3. Przepis § 2 stosuje się odpowiednio do biegu terminu do wniesienia skargi na postanowienie referendarza sądowego.

Art. 829 [Wyłączenia z egzekucji] Nie podlegają egzekucji: 1) przedmioty urządzenia domowego, pościel, bielizna i ubranie codzienne, niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny, a także ubranie niezbędne do pełnienia służby lub wykonywania zawodu;

2) zapasy żywności i opału niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny na okres jednego miesiąca; 3) jedna krowa lub dwie kozy albo trzy owce potrzebne do wyżywienia dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny wraz z zapasem paszy i ściółki do najbliższych zbiorów; 4) narzędzia i inne przedmioty niezbędne do osobistej pracy zarobkowej dłużnika oraz surowce niezbędne dla niego do produkcji na okres jednego tygodnia, z wyłączeniem jednak pojazdów mechanicznych; 5) u dłużnika pobierającego periodyczną stałą płacę - pieniądze w kwocie, która odpowiada niepodlegającej egzekucji części płacy za czas do najbliższego terminu wypłaty, a u dłużnika nieotrzymującego stałej płacy - pieniądze niezbędne dla niego i jego rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie; 6) przedmioty niezbędne do nauki, papiery osobiste, odznaczenia i przedmioty służące do wykonywania praktyk religijnych oraz przedmioty codziennego użytku, które mogą być sprzedane tylko znacznie poniżej ich wartości, a dla dłużnika mają znaczną wartość użytkową; 7) środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym, o którym mowa w art. 36 ust. 4a40) ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych (Dz.U. z 2013 r. poz. 50 i 1272); 8) produkty lecznicze w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz.U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271, z późn. zm.41)) niezbędne do funkcjonowania podmiotu leczniczego w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej przez okres trzech miesięcy oraz niezbędne do jego funkcjonowania wyroby medyczne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych (Dz.U. Nr 107, poz. 679 oraz z 2011 r. Nr 102, poz. 586 i Nr 113, poz. 657). Podsumowując, postępowanie egzekucyjne może być prowadzone z następujących składników majątkowych: 

z ruchomości (np. samochody, sprzęty domowe),



z wynagrodzenia za pracę,



z rachunków bankowych,



z wierzytelności (np. wynagrodzenie z tytułu umowy o dzieło),



z nieruchomości,



z innych praw majątkowych (np. akcje, udziały w spółce).

Tytuł wykonawczy składa się z dwóch elementów - tytułu egzekucyjnego i klauzuli wykonalności. Tytułem egzekucyjnym jest określony ustawowo akt prawny ustalający istnienie normy prawnej indywidualno-konkretnej o charakterze nakazującym lub zakazującym, tj. normy nakładającej na dany podmiot obowiązek określonego zachowania się (świadczenia), niezbędny do przymusowego urzeczywistnienia tej normy w drodze egzekucji W sytuacji jeżeli ktoś nie spłaca długu to pies, którego jest on właścicielem może być przedmiotem postępowania egzekucyjnego. Tytuł egzekucyjny albo inny akt, któremu może zostać nadana klauzula wykonalności, powinien zawierać dokładne oznaczenie wierzyciela, dłużnika oraz świadczenia, które ma być spełnione. Tytułem egzekucyjnym, a także innym aktem wskazanym w poprzednim zdaniu, nie może być orzeczenie ustalające albo kształtujące sądu. 

przedmiotem postępowania windykacyjnego (na zasadach opisanych w KPC i ustawach szczególnych)

Postępowanie windykacyjne

ETAP I Postępowanie przedegzekucyjne obejmuje czynności: 

kontakt z dłużnikiem po upływie terminu spłaty



negocjacje z dłużnikiem w sprawie ustalenia warunków dobrowolnej spłaty



kierowanie wezwań do zapłaty pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego i komorniczego



monitoring bazy dłużników Klienta pod kątem terminowości podejmowanych czynności przez organy egzekucyjne



bieżące raportowanie z prowadzonych czynności



ustalenie dodatkowych informacji niezbędnych do skutecznego prowadzenia egzekucji



przygotowanie projektu ugody z dłużnikiem.

Postępowanie sądowe obejmuje czynności: 

przygotowanie sprawy do wniesienia pozwu, wniosku lub innego pisma procesowego w zależności od stanu i rodzaju sprawy



uzyskanie tytułu egzekucyjnego: wyroku, nakazu zapłaty, postanowienia



sporządzenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu



zmierzające do zabezpieczenia roszczeń Klienta przed wszczęciem lub w trakcie postępowania sądowego



przeprowadzenie postępowania o wyjawienie majątku dłużnika



monitoring czynności organów egzekucyjnych



w przypadku wniesienia przez dłużnika zarzutów (sprzeciwu) od nakazu zapłaty pozwu o pozbawienie tytułu wykonawczego klauzuli wykonalności, postępowanie to jest prowadzone na podstawie odrębnego zlecenia.

ETAP II Postępowanie egzekucyjne (prowadzone przez Komornika Sądowego) obejmuje następujące czynności: 

na żądanie Klienta Kancelaria przeprowadzi ostateczne negocjacje z dłużnikiem co do dobrowolnej spłaty lub wyśle ostateczne wezwanie do dobrowolnego spełnienia świadczenia



sporządzenie wniosku o wszczęcie egzekucji komorniczej



współpraca z kancelarią komorniczą w celu zapewnienia szybkiej i skutecznej egzekucji należności Klienta



nadzorowanie stanu sprawy i podejmowanych czynności komorniczych



sporządzanie innych pism procesowych w zależności od stanu zaawansowania konkretnej sprawy



monitoring czynności organów egzekucyjnych6.

W sytuacji, gdy prawowity właściciel zostanie pozbawiony posiadania psa to pies może być przedmiotem postępowania windykacyjnego. 6

http://www.e-windykacja.com/etapy.html



zasiedziany, porzucony, znaleziony (na zasadach opisanych w KC w art. 174-188)

Art. 174 [Ruchomość] Posiadacz rzeczy ruchomej niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada rzecz nieprzerwanie od lat trzech jako posiadacz samoistny, chyba że posiada w złej wierze.

Art. 175 [Odesłanie] Do biegu zasiedzenia stosuje się odpowiednio przepisy o biegu przedawnienia roszczeń.

Art. 176 [Posiadanie poprzednika] § 1. Jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści. § 2. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy obecny posiadacz jest spadkobiercą poprzedniego posiadacza.

Art. 177 (uchylony)

Art. 178 (uchylony)

Art. 179 (utracił moc)

Art. 180 [Porzucenie] Właściciel może wyzbyć się własności rzeczy ruchomej przez to, że w tym zamiarze rzecz porzuci.

Art. 181 [Zawłaszczenie] Własność ruchomej rzeczy niczyjej nabywa się przez jej objęcie w posiadanie samoistne.

Art. 183 [Obowiązki znalazcy] § 1. Kto znalazł rzecz zgubioną, powinien niezwłocznie zawiadomić o tym osobę uprawnioną do odbioru rzeczy. Jeżeli znalazca nie wie, kto jest uprawniony do odbioru rzeczy, albo jeżeli nie zna miejsca zamieszkania osoby uprawnionej, powinien niezwłocznie zawiadomić o znalezieniu właściwy organ państwowy. § 2. Przepisy o rzeczach znalezionych stosuje się odpowiednio do rzeczy porzuconych bez zamiaru wyzbycia się własności, jak również do zwierząt, które zabłąkały się lub uciekły.

Art. 186 [Znaleźne] Znalazca, który uczynił zadość swoim obowiązkom, może żądać znaleźnego w wysokości jednej dziesiątej wartości rzeczy, jeżeli zgłosił swe roszczenie najpóźniej w chwili wydania rzeczy osobie uprawnionej do odbioru.

Art. 188 [Znalezienie w miejscach publicznych] Przepisów artykułów poprzedzających nie stosuje się w razie znalezienia rzeczy w budynku publicznym albo w innym budynku lub pomieszczeniu otwartym dla publiczności ani w razie znalezienia rzeczy w wagonie kolejowym, na statku lub innym środku transportu publicznego. Znalazca obowiązany jest w tych wypadkach oddać rzecz zarządcy budynku lub pomieszczenia albo właściwemu zarządcy środków transportu publicznego, a ten postąpi z rzeczą zgodnie z właściwymi przepisami.

Podsumowując, każdą rzecz ruchomą, a więc i psa, skoro stosowane są do niego przepisy dotyczące rzeczy ruchomych można zasiedzieć z upływem 3 lat, przy czym do zakończenia biegu zasiedzenia niezbędna jest dobra wiara. Zatem nie można zasiedzieć psów skradzionych lub sprzedanych bez wiedzy właściciela (art. 169 i 174 kc). W tym miejscu należy również, że każdy jest zobowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej przez należące do niego zwierzę (art. 431 kodeksu cywilnego), nawet jeżeli

zwierzę uciekło lub zabłąkało się. Od odpowiedzialności można się zwolnić zawierając odpowiednia

umowę

ubezpieczenia

wtedy

odpowiedzialność

przejmuje

zakład

ubezpieczeniowy.

KAZUSY Status prawny psa w prawie polskim można również zilustrować na przykładzie kliku kazusów.

Kazus 1

Stan faktyczny: Pewni Państwo oddali swojego rasowego psa na przechowanie pewnej Pani. Po kilku miesiącach osoba, która opiekowała się psem nie chciała go oddać. Państwo nie sprzedali, ani nie darowali swojego psa osobie, która się nim opiekował. Państwo mają umowę kupna tego psa, gdzie zbywca wpisał sobie prawo pierwokupu na wypadek, gdyby chcieli go sprzedać. Co Państwo mogą zrobić w takiej sytuacji?

Porada prawna: Pies w polskim prawie cywilnym jest traktowany jako rzecz ruchoma. W ocenie autorów Państwo zostali pozbawieni wbrew własnej woli posiadania psa. Nie sprzedali go, nie zrzekli się ani nie porzucili go, tym samym nie przenieśli własności psa na rzecz osoby trzeciej. Tak więc Państwo pozostają właścicielami, co mogą poświadczyć umową kupna - sprzedaży oraz rodowodem psa. Pani, która posiada obecnie psa jest jego posiadaczką w złej wierze. Zgodnie z art. 222 § 1 Kodeksu cywilnego właściciel może żądać od osoby, która faktycznie włada jego rzeczą, aby rzecz została mu wydana. Jest to silne roszczenie windykacyjne właściciela rzeczy, którego bezprawnie pozbawiono posiadania. Dlatego powinni Państwo złożyć do sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania tej Pani, pozew o wydanie rzeczy (psa), w którym przedstawią Państwo sytuację faktyczną, dokumenty potwierdzające Państwa własność oraz żądanie wydania psa jako właściciele. Ponadto rzeczony pozew będzie musiał zawierać określenie wartości sporu (wartość psa). Sprawa prawdopodobnie potrwa kilka miesięcy. Do czasu prawomocnego wyroku pies będzie przebywał u tej Pani.

Kazus 2

Stan faktyczny: Córka właścicielki psa, która faktycznie zajmuje się psem oddała rodzinie na kilka godzin psa, żeby rodzina zaopiekowała się pupilem podczas jej kilkugodzinnej nieobecności. Następnie pokłóciła się z rodziną, która nie chciała jej psa wydać. Co córka właścicielki może zrobić w takiej sytuacji?

Porada prawna: Rodzina, która nie chce wydać psa popełnia albo przestępstwo albo wykroczenie, zależnie od wartości psa. Jeżeli wartość psa nie przekracza ¼ minimalnego wynagrodzenia (tj. wynosi około 250 zł), to rodzina popełnia wykroczenie z art. 119 Kodeksu Wykroczeń. Jeżeli wartość psa przekracza tą kwotę to rodzina popełnia przestępstwo z art. 284 Kodeksu Karnego. Zgodnie z § 1 art. 119 k.w. kto kradnie lub przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą, jeżeli jej wartość nie przekracza 1/4 minimalnego wynagrodzenia, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 dopuścił się go na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na żądanie pokrzywdzonego. Zgodnie z § 2 art. 284 k.k. kto przywłaszcza sobie powierzoną mu rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Jeżeli przywłaszczenie nastąpiło na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego. Powinna, więc zgłosić sprawę Policji. Istnieje też druga opcja skarga windykacyjna na podstawie par. 1 art. 222 KC do właściwego wydziału cywilnego sądu rejonowego miejscowo. Kazus 3

Pytanie: Czy umowa sprzedaży szczeniąt powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jako sprzedaż rzeczy?

Odpowiedź: Na gruncie przepisów Kodeksu Cywilnego sprzedaż psa jest traktowana identycznie jak sprzedaż rzeczy. Dlatego też sprzedaż szczeniąt podlega opodatkowaniu od czynności cywilnoprawnych jako sprzedaż rzeczy. Kazus 4

Stan faktyczny: Dwóch braci ma owczarka. Obaj wpisani są jako właściciele. Jednak koszty utrzymania psa ponosi tylko jeden z nich. 1) Co można zrobić, żeby obaj właściciele ponosi koszty leczenia i utrzymania psa? 2) Czy brat, który nie chce dłużej łożyć na utrzymanie psa może po prostu jednym pismem napisać zrzeczenie się psa i w ten sposób go porzucić? Porada prawna: Ad. 1 Zgodnie z art. 207 Kodeksu cywilnego pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.

Ad. 2 Psa nie można się zrzec jednym pismem, bowiem odnośnie rzeczy ruchomych (a przepisy dotyczące rzeczy ruchomych stosuje się do psów) nie istnieje już zapis o "zrzeczeniu się". Prawo własności rzeczy ruchomej można utracić tylko, gdy taką rzecz się sprzeda, przekaże w darowiźnie lub na podstawie innej umowy, a także, gdy się taką rzecz porzuci z zamiarem wyzbycia się własności. Jeśli ktoś przyprowadza psa do schroniska to właśnie psa porzuca z zamiarem wyzbycia się własności go. W Polskim porządku prawnym każdy inny sposób porzucenie zwierzęcia z zamiarem się wyzbycia własności go jest wykroczeniem. Relewantne przepisy to: art. 180 i 181 kodeksu cywilnego oraz art. 6 ust. 2 pkt 11 i art. 35 ustawy o ochronie zwierząt. Kazus 5

Stan faktyczny: Komornik za długi zajął 40-calowy płaski telewizor marki Philips, odtwarzacz DVD oraz uznaną za "inną ruchomość" roczną suczkę rasy boston terrier z wytatuowanym numerem i datą urodzenia. Co mogą zrobić właściciele psa w takiej sytuacji, aby uniknąć zlicytowania psa? Porada prawna: Zgodnie z przepisami komornik może zająć i sprzedać należące do dłużnika np. stado zwierząt, ale ze względów humanitarnych musi mu pozostawić: jedną krowę lub dwie kozy

albo trzy owce (potrzebne do wyżywienia), jednego konia, jedną maciorę oraz 20 sztuk drobiu, zwierzęta gospodarskie w okresie ciąży, karmienia, młode wkrótce po urodzeniu. Zakazu windykacji z psów domowych jednak nie ma. Kazus 6

Stan faktyczny: Mężczyzna dokonał rozboju. Do zastraszenia używał psa rasy amstaff. Pytanie: Czy pies może stanowić inny niebezpieczny przedmiot w rozumieniu § 2 art. 280 7 kodeksu karnego? Odpowiedź sądu: Użycie przez oskarżonego atakującego pokrzywdzonego niebezpiecznego psa w typie rasy amstaff - American Staffordshire Terier jest określonym w art. 280 § 2 KK posłużeniem się innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem. Obiektywne cechy tego konkretnego psa, jego § 2. Jeżeli sprawca rozboju posługuje się bronią palną, nożem lub innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem lub środkiem obezwładniającym albo działa w inny sposób bezpośrednio zagrażający życiu lub wspólnie z inną osobą, która posługuje się taką bronią, przedmiotem, środkiem lub sposobem, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3. 7

właściwości zewnętrzne (masywna budowa) i wewnętrzne (agresywność) wskazywały na to, że użycie go stworzyło poważne, rzeczywiste i bezpośrednie zagrożenie dla życia pokrzywdzonego. Mogło też doprowadzić do poważnego uszkodzenia jego ciała. Nie umieszczenie danej rasy psów w wykazie ras psów uznanych za agresywne wymienionych w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 kwietnia 2003 r. (Dz.U. Nr 77, poz. 687 z 2003 r.) nie przesądza o uznaniu określonego psa, nie należącego do żadnej z ras wymienionych w tym akcie prawnym, za "inny niebezpieczny przedmiot" z uwagi na jego obiektywne właściwości zewnętrzne (eksterierowe), czyli ogólny wygląd zwierzęcia charakterystyczny dla danego gatunku i wewnętrzne (interierowe) predyspozycje agresywności.

STATUS PRAWNY PSA W PRAWIE MIĘDZYNARODOWYM Omawiając status prawny psa w prawie międzynarodowym należy omówić dwa dokumenty: Światową Deklarację Praw Zwierząt i Europejską Konwencję Ochrony Zwierząt Towarzyszących. Światowa Deklaracja Praw Zwierząt Światowa Deklaracja Praw Zwierząt została uchwalona 21 września 1977 w Londynie przez Międzynarodową Federacje Praw Zwierzęcia oraz uchwalona przez UNESCO w dniu 15 września 1978 w Paryżu Z uwagi na to, że każde zwierze ma pewne prawa; że nieznajomość i lekceważenie tych praw sprowadziły człowieka i prowadza go nadal na drogę przestępstw przeciwko naturze i zwierzętom; że uznania przez gatunek ludzki prawa innych gatunków zwierzęcych do egzystencji stanowi podstawę współistnienia wszystkich istot żywych; że człowiek popełnia zbrodnie ludobójstwa; że poszanowanie zwierząt przez człowieka wiąże się z poszanowaniem ludzi miedzy sobą i że już od najmłodszych lat należy człowieka uczyć obserwować, rozumieć, szanować i kochać zwierzęta… niniejszym obwieszcza się:

Art.1. Wszystkie zwierzęta rodzą się równe wobec życia i maja te same prawa do egzystencji.

Art.2. a) każde zwierze ma prawo do szacunku b) człowiek, jako gatunek zwierzęcy, nie może rościć sobie prawa do tępienia innych zwierząt lub do ich wyzyskiwania. Ma natomiast obowiązek wykorzystania całej swej wiedzy w służbie zwierząt, c) każde zwierze ma prawo oczekiwać od człowieka poszanowania, opieki i ochrony. Art.3. a) żadne zwierze nie może być przedmiotem maltretowania i aktów okrucieństwa b) jeśli okaże się, że zwierze musi być zabite, należy je uśmiercić szybko, nie narażając je na ból i trwogę. Art.4. Każde zwierze, które należy do gatunku dzikiego, ma prawo do życia na wolności w swym naturalnym otoczeniu, ziemskim, powietrznym lub wodnym oraz prawo do rozmnażania się. Każde pozbawienie wolności, choćby w celach edukacyjnych, jest z tym prawem sprzeczne. Art.5. a) każde zwierze należące do gatunku, które żyje zazwyczaj w środowisku ludzkim, ma prawo żyć i rosnąć zgodnie z rytmem i warunkami życia i wolności właściwymi dla swego gatunku, b) każde zakłócenie tego rytmu i tych warunków przez człowieka w celach merkantylnych jest z tym prawem sprzeczne.

Art.6. a) każde zwierze, które człowiek wybrał na swego towarzysza, ma prawo żyć tak długo, jak długo pozwala na to jego gatunkowa natura, b) porzucenie zwierzęcia jest aktem okrutnym i nikczemnym. Art.7. Każde zwierze pracujące ma prawo do pewnych ograniczeń czasu i intensywności tej pracy, do odpowiedniego wyżywienia i odpoczynku. Art.8. a) doświadczenia na zwierzętach, które wiążą się z cierpieniem fizycznym i psychicznym niezgodne są z literą prawa zwierząt, zarówno w wypadku doświadczeń medycznych, naukowych, handlowych, jak i wszystkich innych, b) należy rozwijać i stosować w tym celu zastępcze metody techniczne. Art.9. Jeśli człowiek hoduje zwierze w celach żywnościowych, należy je karmić, hodować, przewozić i zabijać, nie narażając go na niepokój i ból. Art.10. a) żadne zwierze nie może służyć rozrywce człowieka, b) wystawianie zwierząt na pokaz oraz widowiska z udziałem zwierząt narażajż na szwank godność zwierzęcia. Art.11. Każdy akt prowadzący do zabicia zwierzęcia bez koniecznej przyczyny jest mordem, czyli zbrodnia przeciwko życiu.

Art.12. a) każdy akt prowadzący do uśmiercenia dużej ilości zwierząt dzikich jest masowym morderstwem, czyli zbrodnia przeciwko gatunkowi, b) zanieczyszczenie i niszczenie środowiska naturalnego sieje śmierć. Art.13. a) zwierze martwe należy traktować z poszanowaniem, b) sceny przemocy, której ofiara padają zwierzęta, nie powinny mieć wstępu na ekrany kin i telewizji, chyba, ze maja inny cel poza samym tylko pokazywaniem, jak gwałci się prawa zwierząt. Art.14. a) stowarzyszenia ochrony i opieki zwierząt powinny mieć reprezentantów na szczeblu rządowym, b) prawa zwierząt powinny być rozpowszechniane na równi z prawami człowieka.

Europejska Konwencja Ochrony Zwierząt Towarzyszących Drugim ważnym dokumentem ze względu na status prawny psa na arenie międzynarodowej jest Europejks Konwencja Ochrony Zwierząt Towarzyszących. ROZDZIAŁ I - GENERALNE WARUNKI Artykuł 1 1. Jako zwierzę towarzyszące rozumie się każde zwierzę trzymane lub mające zostać w przyszłości nabyte przez człowieka i trzymane w jego bezpośrednim otoczeniu domowym dla jego przyjemności i towarzystwa. 2. Poprzez handel zwierzętami towarzyszącymi rozumie się każdą legalną transakcję odbywaną w celu uzyskania profitów, ktorej elementem jest zmiana własności zwierzęcia towarzyszącego. 3. Poprzez komercyjną hodowlę rozumie się hodowlę dla celów komercyjnych. Schronisko (rezerwat) dla zwierząt to instytucja niekomercyjna, gdzie zwierzęta towarzyszące

mogą być przechowywane w znacznych ilościach. 4. Jeśli legislatywa danego państwa lub inne środki administracyjne na to zezwalają, powyższa instytucja może przyjmować zwierzęta bezpańskie. 5. Poprzez zwierzę bezpańskie rozumie się zwierzę towarzyszące, które albo nie posiada swego domu, albo znajduje się poza zasięgiem swego właściciela i nie znajduje się pod bezpośrednią kontrolą jakiegokolwiek właściciela lub opiekuna. 6. Poprzez właściwy organ rozumie się organ powołany przez państwa członkowskie Rady Europy. ROZDZIAŁ II ZASADY TRZYMANIA ZWIERZĽT TOWARZYSZĽCYCH Artykuł 3 - Podstawowe zasady mające na celu dobro zwierzęcia 1. Nikt nie powinien sprawiać zwierzęciu towarzyszącemu niepotrzebnego bólu, cierpienia lub stresu. 2. Nikt nie powinien porzucić zwierzęcia towarzyszącego. Artykuł 4 - Posiadanie 1. Każda osoba, która posiada zwierzę towarzyszące i zgodziła się nim opiekować, jest odpowiedzialna za jego zdrowie i dobro. 2. Każda osoba, która posiada zwierzę towarzyszące lub która się nim opiekuje, powinna zapewnić mu miejsce do mieszkania, opiekę i uwagę, dbając również o etologiczne potrzeby zwierzęcia zgodne z jego rasą i hodowlą, a zwłaszcza: a) podawać odpowiednie i wystarczjące pożywienie oraz wodę; b) zapewnić mu odpowiednie warunki do ćwiczeń; c) powziąc wszelkie konieczne środki mające uniemożliwic jego ucieczkę; 3. Zwierzę nie powinno być trzymane jako zwierzę towarzyszące, jeżeli: — warunki paragrafu 2 nie są spełnione; — pomimo spełnienia powyższych warunków, zwierzę nie może zaadaptować się do życia w niewoli. Artykuł 5 - Hodowla Każda osoba, która wybiera zwierzę towarzyszące i planuje jego hodowlę jest odpowiedzialna za wzięcie pod uwagę uwarunkowań anatomicznych, fizjologicznych i behawioralnych zwierzęcia , które mogą narazić na ryzyko zdrowie lub dobro miotu lub żeńskiej partnerki.

Artykuł 6 - Limit wieku związany z nabywaniem Żadne zwierzę towarzyszące nie powinno być sprzedane osobie poniżej 16 roku życia bez zgody wyrażonej przez rodziców lub prawnego opiekuna. Artykuł 7 - Tresura Żadne zwierzę towarzyszące nie powinne być tresowane w sposób, który może być szkodliwy dla jego zdrowia, zwłaszcza zmuszanie do przekraczania naturalnych możliwości, siły lub korzystanie z syntetycznych specyfików, które mogą doprowadzić do kontuzji, niepotrzebnego bólu, cierpienia lub stresu. Artykuł 8 - Handel, hodowla, schronienia dla zwierząt Każda osoba, która w momencie wejścia w zycie tej Konwencji, zajmuje się handlem, komercyjną hodowlą lub prowadzi schronienie dla zwierząt, powinna w odpowiednim czasie ustalonym przez każdą ze Stron zgłosić swą działalność do kompetentnego organu. Osoba, która zamierza zająć się którąś z wyżej podanych działalności powinna zadeklarować swą wolę odpowiedniemu organowi. Powyższa deklaracja powinna określać: a) gatunki zwierząt towarzyszących, które mają być wykorzystane; b) osobę odpowiedzialną i jej wiedzę; c) opis siedziby oraz sprzętu który ma być wykorzystany. Powyższe czynności mogą być wykonywane tylko jeżeli: a) osoba odpowiedzialna posiada wiedzę oraz możliwości wymagane do prowadzenia danej działalności zdobyte albo dzięki odpowiedniemu wykształceniu, albo doświadczeniu nabytemu w pracy ze zwierzętami towarzyszącymi i b) jeśli siedziba oraz wyposażenie użyte do prowadzenia działalności są zgodne z wymaganiami zawartymi w Artykule 4. 4. Odpowiedni organ powinien zadecydować na podstawie deklaracji czy warunki wymienione w paragrafie 3 są spełnione. Jeśli nie, ów organ powinien zalecić odpowiednie zmiany, a jeśli jest to konieczne dla dobra zwierząt powinien zakazać rozpoczęcia lub kontynuacji działalności. 5. Odpowiedni organ powinien zgodnie z państwową legislacją, kontrolować lub też nie, czy powyższe warunki są spełnione.

KUPNO PSA Problematykę kupna psa można podzielić na dwa obszary: sprzedaż konsumencką i sprzedaż w obrocie profesjonalnym Sprzedaż konsumencka Jest to sprzedaż rzeczy ruchomej - nowej bądź używanej - osobie fizycznej (konsumentowi), która nabywa ją od przedsiębiorcy (sprzedawcy) w celu niezwiązanym z działalnością zawodową lub gospodarczą. Pojęcie to nie obejmuje zakupu mieszkania lub innej nieruchomości, a także dostaw energii elektrycznej, gazu i wody, chyba że są sprzedawane w ograniczonej ilości lub w określonej objętości. Zagadnienia związane ze sprzedażą konsumencką reguluje ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej z dnia 27 lipca 2002 r. (Dz.U. 2002 Nr 141, poz. 1176) Jej przepisy stosuje się również do umów na odległość (zakup towaru przez internet, z katalogu wysyłkowego itp.) oraz umów zawartych poza lokalem przedsiębiorstwa, na przykład za pośrednictwem akwizytora. Regulacje dotyczące sprzedaży konsumenckiej odnoszą się również do zakupów w komisie oraz umów o dzieło, dotyczących rzeczy ruchomych (na przykład zamawiania mebli w zakładzie usługowym, który wykonuje je we własnym zakresie), a także umów dostawy. Ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego z dnia 27 lipca 2002 r. (Dz.U. Nr 141, poz. 1176)8

Art. 1 [Zakres stosowania] 1. Ustawę stosuje się do dokonywanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedaży rzeczy ruchomej osobie fizycznej, która nabywa tę rzecz w celu niezwiązanym z działalnością zawodową lub gospodarczą (towar konsumpcyjny). 2. Ustawy nie stosuje się do sprzedaży energii elektrycznej, jak również do gazu i wody, chyba że są sprzedawane w ograniczonej ilości lub w określonej objętości. 8

(zm. Dz.U. 2011 Nr 80, poz. 432, Dz.U. 2011 Nr 34, poz. 169, Dz.U. 2009 Nr 115, poz. 960,

Dz.U. 2004 Nr 96, poz. 959)

3. Ustawy nie stosuje się do sprzedaży egzekucyjnej oraz sprzedaży dokonywanej w postępowaniu upadłościowym albo innym postępowaniu sądowym. 4. Do sprzedaży konsumenckiej nie stosuje się przepisów art. 556-581 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93, z 1971 r. Nr 27, poz. 252, z 1976 r. Nr 19, poz. 122, z 1982 r. Nr 11, poz. 81, Nr 19, poz. 147 i Nr 30, poz. 210, z 1984 r. Nr 45, poz. 242, z 1985 r. Nr 22, poz. 99, z 1989 r. Nr 3, poz. 11, z 1990 r. Nr 34, poz. 198, Nr 55, poz. 321 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 107, poz. 464 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 17, poz. 78, z 1994 r. Nr 27, poz. 96, Nr 85, poz. 388 i Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 114, poz. 542, Nr 139, poz. 646 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43, poz. 272, Nr 115, poz. 741, Nr 117, poz. 751 i Nr 157, poz. 1040, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 758, z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 271, Nr 74, poz. 855 i 857, Nr 88, poz. 983 i Nr 114, poz. 1191, z 2001 r. Nr 11, poz. 91, Nr 71, poz. 733, Nr 130, poz. 1450 i Nr 145, poz. 1638 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984).

Art. 2 [Potwierdzenie zawarcia umowy] 1. Sprzedawca jest obowiązany podać do wiadomości kupującego cenę oferowanego towaru konsumpcyjnego oraz jego cenę jednostkową (cenę za jednostkę miary), chyba że wyrażają się one tą samą kwotą. Przy sprzedaży towaru konsumpcyjnego oferowanego luzem jest wymagane podanie jedynie ceny jednostkowej. Taki sam sposób podawania cen powinien być stosowany w reklamie. 2. Przy sprzedaży na raty, na przedpłaty, na zamówienie, według wzoru lub na próbę oraz sprzedaży za cenę powyżej dwóch tysięcy złotych sprzedawca jest obowiązany potwierdzić na piśmie wszystkie istotne postanowienia zawartej umowy. 3. W pozostałych przypadkach, na żądanie kupującego, sprzedawca wydaje pisemne potwierdzenie zawarcia umowy, zawierające oznaczenie sprzedawcy z jego adresem, datę sprzedaży oraz określenie towaru konsumpcyjnego, jego ilość i cenę.

Art. 3 [Obowiązek udzielenia jasnych informacji] 1. Sprzedawca dokonujący sprzedaży w Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany udzielić kupującemu

jasnych,

zrozumiałych

niewprowadzających

błąd

informacji,

wystarczających do prawidłowego i pełnego korzystania ze sprzedanego towaru konsumpcyjnego. W szczególności należy podać: nazwę towaru, określenie producenta lub

importera, znak zgodności wymagany przez odrębne przepisy, informacje o dopuszczeniu do obrotu w Rzeczypospolitej Polskiej oraz, stosownie do rodzaju towaru, określenie jego energochłonności, a także inne dane wskazane w odrębnych przepisach. 2. Informacje, o których mowa w ust. 1, powinny znajdować się na towarze konsumpcyjnym lub być z nim trwale połączone, w przypadku gdy towar jest sprzedawany w opakowaniu jednostkowym lub w zestawie. W pozostałych przypadkach sprzedawca jest obowiązany umieścić w miejscu sprzedaży towaru informację, która może zostać ograniczona do nazwy towaru i jego głównej cechy użytkowej oraz wskazania producenta lub importera. 3. Sprzedawca jest obowiązany zapewnić w miejscu sprzedaży odpowiednie warunki techniczno-organizacyjne umożliwiające dokonanie wyboru towaru konsumpcyjnego i sprawdzenie jego jakości, kompletności oraz funkcjonowania głównych mechanizmów i podstawowych podzespołów. 4. Na żądanie kupującego sprzedawca jest obowiązany wyjaśnić znaczenie poszczególnych postanowień umowy. 5. Sprzedawca jest obowiązany wydać kupującemu wraz z towarem konsumpcyjnym wszystkie elementy jego wyposażenia oraz instrukcje obsługi, konserwacji i inne dokumenty wymagane przez odrębne przepisy. 6. Informacje lub dokumenty, o których mowa w ust. 1 i 5, powinny być sporządzone w języku polskim lub, o ile rodzaj informacji na to pozwala, w powszechnie zrozumiałej formie graficznej. Wymogu używania języka polskiego nie stosuje się do nazw własnych, znaków towarowych, nazw handlowych, oznaczeń pochodzenia towarów oraz zwyczajowo stosowanej terminologii naukowej i technicznej.

Art. 4 [Zgodność z umową towaru konsumpcyjnego] 1. Sprzedawca odpowiada wobec kupującego, jeżeli towar konsumpcyjny w chwili jego wydania jest niezgodny z umową; w przypadku stwierdzenia niezgodności przed upływem sześciu miesięcy od wydania towaru domniemywa się, że istniała ona w chwili wydania. 2. W przypadku indywidualnego uzgadniania właściwości towaru konsumpcyjnego domniemywa się, że jest on zgodny z umową, jeżeli odpowiada podanemu przez sprzedawcę opisowi lub ma cechy okazanej kupującemu próbki albo wzoru, a także gdy nadaje się do celu określonego przez kupującego przy zawarciu umowy, chyba że sprzedawca zgłosił zastrzeżenia co do takiego przeznaczenia towaru.

3. W przypadkach nieobjętych ust. 2 domniemywa się, że towar konsumpcyjny jest zgodny z umową, jeżeli nadaje się do celu, do jakiego tego rodzaju towar jest zwykle używany, oraz gdy jego właściwości odpowiadają właściwościom cechującym towar tego rodzaju. Takie samo domniemanie przyjmuje się, gdy towar odpowiada oczekiwaniom dotyczącym towaru tego rodzaju, opartym na składanych publicznie zapewnieniach sprzedawcy, producenta lub jego przedstawiciela; w szczególności uwzględnia się zapewnienia, wyrażone w oznakowaniu towaru lub reklamie, odnoszące się do właściwości towaru, w tym także terminu, w jakim towar ma je zachować. 4. Na równi z zapewnieniem producenta traktuje się zapewnienie osoby, która wprowadza towar konsumpcyjny do obrotu krajowego w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, oraz osoby, która podaje się za producenta przez umieszczenie na towarze swojej nazwy, znaku towarowego lub innego oznaczenia odróżniającego.

Art.

[Wyłączenie

związania

zapewnieniem]

Sprzedawca

nie

jest

związany

zapewnieniem, o którym mowa w art. 4, jeżeli wykazał, że zapewnienia tego nie znał ani, oceniając rozsądnie, znać nie mógł albo że nie mogło ono mieć wpływu na decyzję kupującego o zawarciu umowy, albo też że jego treść sprostowano przed zawarciem umowy.

Art. 6 [Nieprawidłowości w montażu i uruchomieniu] Za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową uważa się również nieprawidłowość w jego zamontowaniu i uruchomieniu, jeżeli czynności te zostały wykonane w ramach umowy sprzedaży przez sprzedawcę lub przez osobę, za którą ponosi on odpowiedzialność, albo przez kupującego według instrukcji otrzymanej przy sprzedaży.

Art. 7 [Wiadome niezgodności] Sprzedawca nie odpowiada za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową, gdy kupujący w chwili zawarcia umowy o tej niezgodności wiedział lub, oceniając rozsądnie, powinien był wiedzieć. To samo odnosi się do niezgodności, która wynikła z przyczyny tkwiącej w materiale dostarczonym przez kupującego.

Art. 8 [Uprawnienia kupującego] 1. Jeżeli towar konsumpcyjny jest niezgodny z umową, kupujący może żądać doprowadzenia go do stanu zgodnego z umową przez nieodpłatną naprawę albo wymianę na nowy, chyba że naprawa albo wymiana są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów. Przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się wartość towaru zgodnego z umową oraz rodzaj i stopień stwierdzonej niezgodności, a także bierze się pod uwagę niedogodności, na jakie naraziłby kupującego inny sposób zaspokojenia. 2. Nieodpłatność naprawy i wymiany w rozumieniu ust. 1 oznacza, że sprzedawca ma również obowiązek zwrotu kosztów poniesionych przez kupującego, w szczególności kosztów demontażu, dostarczenia, robocizny, materiałów oraz ponownego zamontowania i uruchomienia. 3. Jeżeli sprzedawca, który otrzymał od kupującego żądanie określone w ust. 1, nie ustosunkował się do tego żądania w terminie 14 dni, uważa się, że uznał je za uzasadnione. 4. Jeżeli kupujący, z przyczyn określonych w ust. 1, nie może żądać naprawy ani wymiany albo jeżeli sprzedawca nie zdoła uczynić zadość takiemu żądaniu w odpowiednim czasie lub gdy naprawa albo wymiana narażałaby kupującego na znaczne niedogodności, ma on prawo domagać się stosownego obniżenia ceny albo odstąpić od umowy; od umowy nie może odstąpić, gdy niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową jest nieistotna. Przy określaniu odpowiedniego czasu naprawy lub wymiany uwzględnia się rodzaj towaru i cel jego nabycia.

Art. 9 [Terminy] 1. Kupujący traci uprawnienia przewidziane w art. 8, jeżeli przed upływem dwóch miesięcy od stwierdzenia niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową nie zawiadomi o tym sprzedawcy. Do zachowania terminu wystarczy wysłanie zawiadomienia przed jego upływem. 2. Minister właściwy do spraw gospodarki w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa po zasięgnięciu opinii Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów określi, w drodze rozporządzenia, dla towarów żywnościowych krótsze terminy zawiadomienia, mając na względzie trwałość tych towarów.

Art. 10 [Przedawnienie roszczeń kupującego] 1. Sprzedawca odpowiada za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową jedynie w przypadku jej stwierdzenia przed upływem dwóch lat od wydania tego towaru kupującemu; termin ten biegnie na nowo w razie wymiany towaru. Jeżeli przedmiotem sprzedaży jest rzecz używana, strony mogą ten termin skrócić, jednakże nie poniżej jednego roku. 2. Roszczenia kupującego określone w art. 8 przedawniają się z upływem roku od stwierdzenia

przez

kupującego

niezgodności

towaru

konsumpcyjnego

umową;

przedawnienie nie może się skończyć przed upływem terminu określonego w ust. 1. W takim samym terminie wygasa uprawnienie do odstąpienia od umowy. 3. Zawiadomienie sprzedawcy o niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową przerywa bieg przedawnienia. Przedawnienie nie biegnie w czasie wykonywania naprawy lub wymiany oraz prowadzenia przez strony, nie dłużej jednak niż przez trzy miesiące, rokowań w celu ugodowego załatwienia sprawy. 4. Upływ powyższych terminów nie wyłącza wykonania uprawnień wynikających z niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową, jeżeli sprzedawca w chwili zawarcia umowy wiedział o niezgodności i nie zwrócił na to uwagi kupującego.

Art. 11 [Obligatoryjność stosowania ustawy] Uprawnień unormowanych w niniejszej ustawie nie można wyłączyć ani ograniczyć w drodze umowy zawartej przed zawiadomieniem sprzedawcy o niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową. W szczególności nie można tego dokonać przez oświadczenie kupującego, że wie o wszelkich niezgodnościach towaru z umową.

Art. 12 [Roszczenie zwrotne] 1.

przypadku

zaspokojenia

roszczeń

wynikających

niezgodności

towaru

konsumpcyjnego z umową sprzedawca może dochodzić odszkodowania od któregokolwiek z poprzednich sprzedawców, jeżeli wskutek jego działania lub zaniechania towar był niezgodny z umową sprzedaży konsumenckiej. Do odpowiedzialności odszkodowawczej stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o skutkach niewykonania zobowiązań. 2. Roszczenie zwrotne przewidziane w ust. 1 przedawnia się z upływem sześciu miesięcy; staje się wymagalne z chwilą zaspokojenia kupującego, nie później jednak niż w dniu, w

którym sprzedawca obowiązany był to uczynić.

Art. 13 [Udzielenie gwarancji] 1. Udzielenie kupującemu gwarancji następuje bez odrębnej opłaty przez oświadczenie gwaranta, zamieszczone w dokumencie gwarancyjnym lub reklamie, odnoszących się do towaru konsumpcyjnego; określa ono obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy właściwość sprzedanego towaru nie odpowiada właściwości wskazanej w tym oświadczeniu. Nie uważa się za gwarancję oświadczenia, które nie kształtuje obowiązków gwaranta. 2. Sprzedawca udzielający gwarancji wydaje kupującemu wraz z towarem dokument gwarancyjny; powinien także sprawdzić zgodność znajdujących się na towarze oznaczeń z danymi zawartymi w dokumencie gwarancyjnym oraz stan plomb i innych umieszczonych na towarze zabezpieczeń. 3. Oświadczenie gwaranta powinno być sformułowane zgodnie z wymogami określonymi w art. 3 ust. 1 zdanie pierwsze. 4. W dokumencie gwarancyjnym należy zamieścić podstawowe dane potrzebne do dochodzenia roszczeń z gwarancji, w tym w szczególności nazwę i adres gwaranta lub jego przedstawiciela w Rzeczypospolitej Polskiej, czas trwania i terytorialny zasięg ochrony gwarancyjnej. Ponadto powinno być w nim zawarte stwierdzenie, że gwarancja na sprzedany towar konsumpcyjny nie wyłącza, nie ogranicza ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z niezgodności towaru z umową. 5. Uchybienie wymogom, o których mowa w ust. 2 i 4 oraz art. 3 ust. 1 zdanie pierwsze, nie wpływa na ważność gwarancji i nie pozbawia kupującego wynikających z niej uprawnień.

Sprzedaż w obrocie profesjonalnym Ustawodawca zdefiniował w umowę sprzedaży odnoszącą się w tym wypadku do sprzedaży profesjonalnej w części szczególnej w księgi III kodeksu cywilnego: Art. 535 [Pojęcie] Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Reklamacja zakupionego psa Zagadnienie reklamacji zakupionego psa należy podzielić na dwa obszary: reklamację psa zakupionego przez konsumenta i reklamacja psa zakupionego w obrocie profesjonalnym.

Reklamacja psa zakupionego przez konsumenta9

Niezgodność towaru z umową i uprawnienia, przysługujące konsumentowi w przypadku stwierdzenia niezgodności towaru z umową. Niezgodność towaru z umową to przede wszystkim niekompletność rzeczy (brak niektórych części), a także jej wady – fizyczne i prawne. Towar jest niezgodny z umową, jeśli nie nadaje się do tego, do czego jest zwykle używany, np. zakupione płytki mrozoodporne są nieodporne na niskie temperatury. Towar jest też niezgodny z umową, jeśli nie ma właściwości, jakie powinny cechować taki produkt i o jakich zapewniał sprzedawca lub producent (podczas indywidualnego uzgadniania właściwości towaru lub w składanych publicznie oświadczeniach – w reklamie lub oznakowaniu towaru), np. zakupiony proszek nie usuwa uporczywych plam, mimo że w reklamie zostały podane takie zapewnienia. Określenie „niezgodność towaru z umową” znajdziemy w ustawie z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej (Dz. U z 2002 r. nr 141, poz. 1176 z późn. zm.). Art. 6 ustawy przesądza także, że za niezgodność towaru z umową uważa się m.in. nieprawidłowości w zamontowaniu i uruchomieniu, jeśli czynności te zostały wykonane w ramach umowy sprzedaży. Nie chodzi tylko o czynności wykonane przez samego sprzedawcę lub osobę z nim współpracującą, ale także o samego konsumenta, jeśli nieprawidłowości powstały przy montażu lub instalacji, mimo że postępował on zgodnie z instrukcją otrzymaną przy sprzedaży.

Źródło: http://www.uokik.gov.pl/faq_sprzedaz_konsumencka.php#faq576

W razie wykrycia niezgodności towaru z umową konsument może najpierw żądać albo wymiany towaru na nowy (bez wad) albo nieodpłatnej naprawy. Wybór żądania należy do kupującego, sprzedawca nie może – co do zasady – np. odmówić wymiany. Z odmową możemy się spotkać jedynie wtedy, gdy sprzedawca nie dysponuje zapasem danych rzeczy, nie jest w stanie szybko sprowadzić ich z magazynu lub hurtowni albo byłoby to zbyt kosztowne. Sprzedawca może bowiem nie spełnić żądania kupującego, gdy naprawa albo wymiana są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów. Przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się wartość towaru zgodnego z umową oraz rodzaj i stopień stwierdzonej niezgodności, a także bierze się pod uwagę niedogodności, na jakie naraziłby kupującego inny sposób zaspokojenia. Gdy kupujący nie może żądać wymiany lub nieodpłatnej naprawy towaru, ponieważ: o

jest ona niemożliwa lub wymaga nadmiernych kosztów,

albo sprzedawca nie zdoła uczynić zadość takiemu żądaniu kupującego w odpowiednim czasie lub gdy naprawa albo wymiana narażałaby kupującego na znaczne niedogodności,

to wtedy kupujący może skorzystać z innych uprawnień. Może on zażądać obniżenia ceny, a nawet odstąpić od umowy, choć ta ostatnia możliwość nie dotyczy tych przypadków, gdy stwierdzona wada jest nieistotna. Sprzedawca nie odpowiada jednak za taką niezgodność, o której kupujący wiedział w momencie transakcji, albo – oceniając rozsądnie – powinien był wiedzieć. Te konsumenckie przywileje obowiązują przez dwa lata od chwili zakupu nowego towaru (przy zakupie rzeczy używanej jest tak samo, choć umownie można ten termin skrócić nawet do jednego roku). Uprawnienia te jednak utracimy w odniesieniu do konkretnej nieprawidłowości, jeśli w ciągu dwóch miesięcy od jej wykrycia nie zawiadomimy o tym sprzedawcy (najlepiej listem poleconym za potwierdzeniem odbioru albo zanosząc pismo osobiście i żądając potwierdzenia jego doręczenia). Do zachowania tego terminu wystarczy wysłanie zawiadomienia przed jego upływem. Gdy wykryliśmy nieprawidłowość w ciągu pierwszych sześciu miesięcy od zakupu, to istnieje korzystne dla nas domniemanie, że wada istniała już w chwili transakcji. W takim

przypadku sprzedawca, który to kwestionuje, powinien udowodnić, że wada powstała już w trakcie używania przez nas rzeczy.

Czy w przypadku stwierdzenia wady towaru, można odstąpić od razu umowy kupna ? Wszystko zależy od tego, z kim zawarliśmy umowę. Jeśli działamy jako konsumenci (tak jest w większości przypadków) i kupujemy towar od profesjonalisty, to nie możemy od razu odstąpić od umowy, a zdarzają się sytuacje, gdy takie uprawnienie w ogóle nam nie będzie przysługiwało. Tak wynika z ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej (Dz. U z 2002 r. nr 141, poz. 1176 z późn. zm.). Jeśli towar jest niezgodny z umową (np. ma wady fizyczne), to możemy domagać się jego wymiany na egzemplarz niewadliwy albo do bezpłatnej naprawy. Dopiero gdy jest to niemożliwe lub wymaga nadmiernych kosztów albo jeżeli sprzedawca nie zdoła uczynić zadość naszemu żądaniu w odpowiednim czasie lub gdy naprawa albo wymiana narażałaby nas (kupujących) na znaczne niedogodności, wtedy wolno nam albo żądać obniżenia ceny, albo odstąpić od umowy. Odstąpienie nie jest jednak możliwe, gdy niezgodność towaru z umową jest nieistotna (np. kupiony mebel jest co prawda porysowany lub pobrudzony, ale w miejscu, gdzie nie jest to zbyt widoczne). Inaczej jest, gdy kupujemy jakąś rzecz od zwykłej osoby, nieprofesjonalisty (np. jakiś przedmiot na aukcji internetowej np. w serwisie Allegro) bądź zawieramy transakcję jako osoba prowadząca działalność gospodarczą. Wtedy do umowy sprzedaży stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego i zawarte tam regulacje dotyczące rękojmi za wady. Art. 560 § 1 Kodeksu cywilnego ułatwia wtedy odstąpienie od umowy. W razie wykrycia wady można bowiem od razu odstąpić od umowy albo żądać obniżki ceny. Nie trzeba starać się wcześniej o wymianę rzeczy na nową lub jej naprawę. Jednak uprawnienie do odstąpienia od umowy nie będzie nam przysługiwało, jeśli sprzedawca niezwłocznie wymieni daną rzecz na niewadliwą albo ją naprawi. Wtedy nie możemy odstąpić od umowy. Nie oznacza to jednak, że sprzedawca może nam w nieskończoność naprawiać wadliwą rzecz. Gdy towar był już raz naprawiany albo wymieniany, to w razie kolejnych problemów możemy już od umowy odstąpić, chyba że wady są nieistotne.

Jakie są obowiązku sprzedawcy? Sprzedawca jest zobowiązany podać do wiadomości kupującego cenę oferowanego towaru (a także tzw. cenę jednostkową, czyli należność za jednostkę miary). Ciąży na nim także obowiązek udzielenia konsumentowi jasnych i zrozumiałych informacji w języku polskim o nazwie towaru, jego producencie lub importerze, znaku bezpieczeństwa). Ponadto, na żądanie kupującego sprzedawca ma obowiązek wyjaśnić znaczenie poszczególnych postanowień umowy. Przy szczególnych rodzajach sprzedaży (na przykład na raty, na zamówienie) sprzedawca ma obowiązek potwierdzić na piśmie wszystkie istotne postanowienia umowy przede wszystkim rodzaj towaru, jego cenę, datę dokonania sprzedaży. Wraz z towarem sprzedawca powinien wydać wszystkie elementy jego wyposażenia oraz sporządzone w języku polskim instrukcje obsługi, konserwacji i inne dokumenty dotyczące towaru. Na sprzedawcy ciąży także obowiązek zapewnienia w miejscu sprzedaży warunków umożliwiających dokonanie wyboru towaru i sprawdzenie jego jakości, kompletności oraz funkcjonowania głównych mechanizmów i podstawowych podzespołów.

Czy przy sprzedaży konsumenckiej można korzystać z uprawnień wynikających z przepisów o rękojmi za wady fizyczne lub gwarancji (określonych w kodeksie cywilnym)? Sprzedaż konsumencka jest szczegółowo uregulowana w ustawie z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U z 2002 r. nr 141, poz. 1176 z późn. zm.; dalej: ustawa o sprzedaży konsumenckiej). Przewiduje ona, że przepisy o rękojmi za wady fizyczne i o gwarancji określone w Kodeksie cywilnym (art. 556-581) nie znajdują zastosowania przy sprzedaży konsumenckiej. W zamian za to ustawa ta określa uprawnienia konsumenta przysługujące mu z tytułu tzw. niezgodności towaru z umową. Konstrukcja tych przepisów jest zbliżona do rękojmi, ale są też znaczące różnice dotyczące zwłaszcza trybu składania reklamacji, odstąpienia od umowy, ograniczonych możliwości zmiany umowy przez kontrahentów.

Art. 13 ustawy o sprzedaży konsumenckiej zawiera regulację tzw. gwarancji komercyjnej. Przewiduje on, że gwarancja udzielana konsumentowi jest bezpłatna oraz dobrowolna. Może jej udzielić nie tylko producent, lecz także np. importer, dystrybutor lub sprzedawca towaru. Otrzymanie gwarancji na zakupiony produkt nie wyklucza też skorzystania z uprawnień przysługujących konsumentowi z tytułu niezgodności towaru z umową.

Jakie termin ma konsument na zawiadomienie sprzedawcy o wadzie towaru? Z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej (Dz. U z 2002 r. nr 141, poz. 1176 z późn. zm.) wynika, że zawiadomienie sprzedawcy o dostrzeżonej wadzie powinno nastąpić przed upływem dwóch miesięcy od stwierdzenia niezgodności towaru z umową. Termin ten dotyczy jednak tylko tzw. sprzedaży konsumenckiej, czyli kupowania od profesjonalistów (przedsiębiorców) rzeczy ruchomych przez osoby fizyczne w celach niezwiązanych z ich działalnością gospodarczą lub zawodową (konsumentów). Do zachowania dwumiesięcznego terminu wystarczy przed jego upływem wysłać odpowiednie zawiadomienie do sprzedawcy. Krótsze terminy na zawiadomienie obowiązują zaś w razie zakupu produktów spożywczych. Terminy te – z reguły maksymalnie trzydniowe – określa rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 stycznia 2003 r. w sprawie terminów zawiadomienia sprzedawcy o stwierdzeniu niezgodności towaru żywnościowego z umową (Dz. U z 2003 r. nr 31, poz. 258). Inaczej jest natomiast, gdy kupujemy coś od innej osoby fizycznej. Wtedy zastosowanie znajduje regulacja zawarta w art. 563 § 1 Kodeksu cywilnego. Kupujący straci uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne, jeśli nie zawiadomi o nich sprzedawcy w ciągu miesiąca od ich wykrycia, a w przypadku gdy zbadanie rzeczy jest w danych stosunkach przyjęte, jeżeli nie zawiadomił sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca po upływie czasu, w którym przy zachowaniu należytej staranności mógł ją wykryć. W tym przypadku do zachowania terminu zawiadomienia o wadzie towaru potrzebne jest wysłanie przed jego upływem listu poleconego. Jednak utrata uprawnień z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy

nie nastąpi (mimo niezachowania miesięcznego terminu), jeśli sprzedawca podstępnie zataił wady albo zapewnił kupującego, że wady nie istnieją.

W jakim czasie sprzedawca jest odpowiedzialny wobec kupującego za wadliwy towar? Sprzedawca odpowiada za niezgodność nowego towaru z umową w przypadku jej stwierdzenia przed upływem dwóch lat od wydania produktu kupującemu. Tak wynika z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej (Dz. U z 2002 r. nr 141, poz. 1176 z późn. zm.). Termin dwuletni biegnie na nowo, gdy w ramach reklamacji nastąpiła wymiana towaru na nowy. Gdy kupiliśmy rzecz używaną, odpowiedzialność sprzedawcy za niezgodność towaru z umową także trwa dwa lata, z tym że strony mogą w umowie skrócić ten okres, ale minimalnie musi on wynosić jeden rok. Wszystkie te zasady dotyczą sprzedaży konsumenckiej, czyli sytuacji, gdy osoba fizyczna nabywa od profesjonalnego sprzedawcy rzecz ruchomą w celu, który nie jest związany z jej działalnością gospodarcza lub zawodową. Nie oznacza to jednak, że można czekać ze zgłoszeniem wady aż dwa lata. Uprawnienia reklamacyjne bowiem traci się (zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy), jeśli nie zawiadomimy sprzedawcy o wykrytej niezgodności towaru z umową w ciągu dwóch miesięcy od jej dostrzeżenia. Inaczej jest, gdy obie strony transakcji to konsumenci. Wtedy zastosowanie znajdują przepisy Kodeksu cywilnego o rękojmi za wady. Zgodnie z art. 568 § 1 Kodeksu cywilnego uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy wygasają już z upływem roku od wydania towaru kupującemu. Po roku od otrzymania towaru można podnieść zarzut z tytułu rękojmi tylko wówczas, gdy przed upływem ustawowego terminu zawiadomiło się sprzedawcę o wadzie albo sprzedawca podstępnie zataił reklamowaną wadę. Upływ terminów odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady albo niezgodności towaru z umową nie oznacza jednak jeszcze, że sklep, który sprzedał nam bubel, staje się bezkarny, a my bezbronni.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2005 r. (sygn. II CK 291/05) można skorzystać z uprawnień, jakie daje art. 471 Kodeksu cywilnego. Chodzi o odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez nienależyte wykonanie umowy przez sprzedawcę. Szkodą w tym przypadku będzie różnica w zapłaconej cenie, a rzeczywistą wartością rzeczy wadliwych. Szykując się do ewentualnego sporu ze sklepem, trzeba pamiętać, że będziemy musieli wykazać zarówno istnienie szkody, jak i związek pomiędzy nią a nienależytym działaniem sprzedawcy. Przy rzeczach o małej wartości dochodzenie roszczeń tym sposobem może więc być nieopłacalne (bo gdy sklep kwestionuje wysokość szkody, to trzeba powoływać biegłego rzeczoznawcę). Co innego np. w razie wadliwego auta albo roszczeń kierowanych do usługodawców.

Czy muszę udowodnić przedsiębiorcy, że rzecz, którą mi sprzedał, jest wadliwa? Udowadnianie wadliwości towaru w praktyce często zależy od momentu składania reklamacji. Gdy towar jest niezgodny z umową (np. telewizor nie działa), to przed złożeniem reklamacji nie trzeba robić żadnych badań rzeczy, zamawiać ekspertyz rzeczoznawców itp. Z art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej (Dz. U z 2002 r. nr 141, poz. 1176 z późn. zm.) wynika bowiem, że niezgodność towaru z umową polega na tym, że nie nadaje się on do tego, do czego jest zwykle używany. Jego cechy nie odpowiadają wtedy właściwościom towaru danego rodzaju. Z powodu braku opinii rzeczoznawcy sprzedawca nie może odmówić przyjęcia reklamacji od kupującego. Musi w terminie 14 dni ustosunkować się do zgłaszanych zarzutów, ponieważ jego milczenie będzie oznaczało, że aprobuje żądanie kupującego, a więc też twierdzenie o niezgodności towaru z umową. Art. 4 ust. 1 ustawy przewiduje ponadto domniemanie, że jeśli niezgodność towaru z umową została stwierdzona przed upływem sześciu miesięcy od wydania produktu kupującemu, to kwestionowany mankament istniał już w czasie transakcji. Oznacza to, że to sprzedawca – chcąc się zwolnić z odpowiedzialności z tytułu niezgodności towaru z umową – powinien udowodnić kupującemu, że sprzedał mu pełnowartościowy produkt. Sytuacja konsumenta komplikuje się, gdy minęło już sześć miesięcy od wydania towaru – nie obowiązuje już wtedy domniemanie, że niezgodność towaru z umową istniała w

momencie transakcji. W razie sporu to konsument będzie więc musiał wykazać np. że towar był wadliwy już w chwili zakupu. Tak wynika z ogólnej zasady sformułowanej w art. 6 Kodeksu cywilnego. Przepis ten przewiduje, że ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z niego wywodzi skutki prawne. Dowodem nie musi jednak być koniecznie opinia rzeczoznawcy.

Reklamacja psa zakupionego w obrocie profesjonalnym

 Jak za wady odpowiada sprzedawca? Uregulowane zostało to w kodeksie cywilny w art. 556: Art. 556 [Wady rzeczy] § 1. Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę zmniejszającą jej wartość lub użyteczność ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub z przeznaczenia rzeczy, jeżeli rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu zapewnił kupującego, albo jeżeli rzecz została kupującemu wydana w stanie niezupełnym (rękojmia za wady fizyczne). § 2. Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej albo jeżeli jest obciążona prawem osoby trzeciej; w razie sprzedaży praw sprzedawca jest odpowiedzialny także za istnienie praw (rękojmia za wady prawne).

 Kiedy sprzedawca może zwolnić się od odpowiedzialności za wady ? Kodeks cywilny odpowiada na to pytanie w art. 557: Art. 557 [Zwolnienie od odpowiedzialności] § 1. Sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy. § 2. Gdy przedmiotem sprzedaży są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku albo rzeczy mające powstać w przyszłości, sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu

rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili wydania rzeczy.

PODSUMOWANIE Podsumowując, należy stwierdzić, że pies w prawie polskim nie jest rzeczą, ale odnoszą się do niego w kwestiach nieuregulowanych ustawą o ochronie zwierząt przepisy dotyczące rzeczy. W kazusach przytoczonych w niniejszym artykule widać, że nie tylko przepisy prawa prywatnego mają zastosowanie do psów, ale także przepisy prawa publicznego, w tym administracyjnego, a nawet karnego regulują sytuację psów. Pies może być przedmiotem wielu umów nazwanych jak i nienazwanych w prawie cywilnym. Przykładem umowy nazwanej jest umowa sprzedaży, która jest jedną z najczęściej zawieranych umów w obrocie cywilnym.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA ZA PSA. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POGRYZIEŃ LUDZI I ZWIERZĄT

Szymon Kulmaczewski 1. Koncepcja odpowiedzialności deliktowej za zwierzęta w systemie prawa prywatnego. Licząc od najdawniejszych, przedchrześcijańskich systemów prawodawczych po czasy nam współczesne przyjmuje się, że status prawno – podmiotowy zwierząt jako samoistnej części materii ożywionej świata przyrody ewaluował. Jeśli przyjrzeć się z bliska swoistości tych przeobrażeń to można pokusić się o wyróżnienie w tym względzie dwóch równoległych płaszczyzn poznania, pierwszej, kulturowej, którą określać możemy mianem sprzężenia zwrotnego na linii człowiek – zwierzę oraz drugiej, prawnej. Jako, że przedmiot niniejszej deskrypcji bezpośrednio odwołuje się do natury drugiego układu, stąd też kontekst kulturowy na dalszym etapie podjętych rozważań poruszany będzie jedynie w sposób subsydiarny względem pierwszoplanowego wątku. Jak zostało to już zasygnalizowanym, pozycja prawna zwierzęcia a w dalszym rozwinięciu jego prawna podmiotowość kształtowała się w przestrzeni wielorakich kulturowo systemów prawodawczych skutkiem ich ewolucyjnego przeobrażania. Charakter tego zjawiska najłatwiej można prześledzić odnosząc się refleksem do studiów nad prawem

antycznym do którego w świetle zgodnych opinii 10 zalicza się prawo starożytnego Egiptu (okresu faraonów oraz Egiptu grecko-rzymskiego), prawa państw Mezopotamii (tzw. prawa klinowe: sumeryjskie, akkadyjskie, babilońskie, także asyryjskie oraz inne lokalne prawa starożytnego

Bliskiego

Wschodu),

prawo

biblijne

starożytnego

Izraela

(prawo

staroizraelskie), prawa greckie (zwłaszcza ateńskie) oraz prawo rzymskie.11 Przetrwałe do czasów nam współczesnych starożytne pomniki myśli prawniczej tamtego okresu w postaci kodeksów, zbiorów praw jak i innych źródeł prawodawczych dokumentują skalę jak i charakter procesu przekształceń praw dotyczących zwierząt. Cechą tego prawa jest kazuistyka, przez co próżno doszukiwać się w nim norm generalnych i abstrakcyjnych właściwych prawu nowożytnemu. W sensie przedmiotowym znaczące zróżnicowanie co do opisanych tym prawem zdarzeń jak i form odpowiedzialności w przeważającym stopniu odwołuje się do różnego rodzaju szkód wyrządzanych zarówno przez zwierzęta jak i wobec nich. Dla przykładu Kodeks Hammurabiego w § 247 stanowił Jeśli ktoś (obywatel) wynajął sobie wołu i wybił mu oko, zapłaci jego właścicielowi połowę ceny bydlęcia. Powyższy przepis bezpośrednio unaocznia podążanie aspektu kulturowego w ślad za normą prawną jaką bez wątpienia była kultura agrarna skupiona na społeczno – gospodarczej funkcji zwierząt. Wzmiankując na temat odpowiedzialności za psa podać należy,12 że najstarsze znane nam źródło regulacji w tym przedmiocie zawarte jest w zbiorze praw z Esznunny, 13 konkretyzując art. 56 tego zbioru. Jeśli pies jest zły i władze Bramy ostrzegły o tym właściciela, lecz on nie pilnuje swego psa, zaś pies gryzie obywatela i powoduje jego śmierć, właściciel psa zapłaci 2/3 miny srebra. Przywołana regulacja pomimo że w typowej prawu antycznemu formie określiła charakter odpowiedzialności za zdarzenie z udziałem psa (była to odpowiedzialność odszkodowawcza) wyrażała jednako pierwszą acz ułomną postać obiektywnej odpowiedzialności deliktowej właściciela psa, za szkodę w nadzorze. Rzetelnego usystematyzowania powyższej kwestii dopełniło dopiero w nieco późniejszym okresie (lata 451-450 p.n.e.) antyczne prawo rzymskie koncepcją skargi actio de pauperie umiejscowionej w pierwotnym tekście Ustawy XII tablic.14 W myśl założeń przywołanej skargi, która skutkiem dalszego rozwoju antycznego prawa rzymskiego recypowana została

W. Osuchowski, Prawo antyczne w zarysie, Kraków 1950 r. s. 7 i nast.; R. Taubenschlag, Nauka i nauczanie prawa rzymskiego i antycznego w Polsce, Życie Nauki T. 5, nr 7-8, 1950 r. s. 647 i nast.; W. Bojarski, B. Wierzbowski, Historia prawa. Część I. Starożytność, Toruń 1978 r. s. 9 i nast.; B. Lesiński, W. Rozwadowski, Historia prawa, Poznań 1981 r. s. 21-25 oraz Historia prawa sądowego. Zarys wykładu, Poznań 1992 r. s. 15-35. 11 M. Kuryłowicz, Prawa antyczne. Wykłady z historii najstarszych praw świata, Lublin 2006 r. s. 14 i nast. 12 G. Contenau (tłum. E. Bąkowska), Życie codzienne w Babilonie i Asyrii, Warszawa 1963 r. s. 53 i nast. 13 C. Kunderewicz, Zbiór praw z Esznunny, CPH t. XVIII, z. 1, 1966, s. 9 i nast. 14 M. Zabłocka, J. Zabłocki, Ustawa XII Tablic, Warszawa 2003 r. s. 53.

100

do instytucji Justyniana,15 za szkodę na mieniu lub osobie popełnioną przez zwierze które zachowało się wbrew swojej naturze winę ponosił jego właściciel ew. pater familias na zasadzie noksalnej.16 Powództwo noksalne kierował poszkodowany przeciwko piastunowi jego władzy tzn. niewolnikowi lub zwierzęciu z powodu deliktu popełnionego przez tegoż podwładnego.17 Skutkiem powyższej konstrukcji prawnej odpowiedzialność właściciela za szkodę na mieniu lub osobie popełnioną przez zwierze ograniczała się do kwoty jaką zwierze było w chwili wyrządzenia szkody warte. W sposobnych sobie okolicznościach (np. na skutek mediacji stron) właściciel mógł oddać zwierzę poszkodowanemu co równoznaczne było z zapłatą odszkodowania i strąceniem sprawy z wokandy pretorskiej. Jak wypadło mi zauważyć prawo antyczne w tym rzymskie prawo antyczne epoki klasycznej dalekie było w swej treści od sformułowań generalnych mających za przedmiot definiowanie zdarzeń prawnych w sposób czysto abstrakcyjny. Kierując się poglądem Iavolenusa Priscusa 18 – prawnika rzymskiego żyjącego w I w. n.e. uznającego że wszelka definicja w prawie cywilnym jest niebezpieczna, ponieważ rzadko się zdarza, aby nie można jej było obalić, 19 przyjąć należy że koncepcja skargi actio de pauperie nie przyoblekła się w następstwie dalszych przeobrażeń tego prawa w regułę ogólną rzymskiego prawa antycznego epoki poklasycznej gdyż koncepcje tą w strukturze zobowiązań legitymizowały utrwalone i niezmienne aspekty płaszczyzny kulturowej.

M. Kuryłowicz, Rusticus i rusticitas. Wieś i wieśniacy w tekstach prawa rzymskiego, Studia Iuridica Toruniensia T. 10, Toruń 2012 r. s. 32 16 W. Litewski, Słownik encyklopedyczny prawa rzymskiego, Kraków 1998 r. s. 7 oraz s. 182. 17 A. Dębiński, Rzymskie prawo prywatne. Kompendium, Warszawa 2011 r. s. 348. 18 W. Litewski, Słownik..., op. cit. s. 281. 19 W. Wołodkiewicz, M. Zabłocka, Prawo rzymskie instytucje, Warszawa 2009 r. s. 9; P. Święcicka, Rzymskie prawo prywatne, Warszawa 2011 r. s. 30; Por. też: T. Palmirski, O różnych regułach dawnego prawa – 17 tytuł 50 księgi Digestów. Tekst – tłumaczenie – komentarz, Zeszyty Prawnicze UKSW 6.2/2006, s. 221-326; 7.1/2007, s. 311-373; 7.2/2007, s. 297-345.

101

Tabela. Struktura źródeł zobowiązań w rzymskim prawie antycznym.

Źródło: A. Kacprzak, J. Krzyżówek, Prawo rzymskie, pytania, kazusy, tablice, Wyd. III, Warszawa 2011 r. s. 319. Patrząc na poruszony kontekst z nieco odleglejszej perspektywy wolno stwierdzić, że dopiero znacząca zmiana tego układu odniesienia, co potwierdzają badania komparastyki prawniczej,20 stworzyła rzeczywisty refleks pozwalający na wydobycie z tradycji rzymskiego prawa antycznego dwóch niezależnych od siebie źródeł odpowiedzialności osobowej za 20

W. Dajczak, T. Giaro, F. Longchamps de Bérier, Prawo rzymskie. U podstaw prawa prywatnego, Warszawa 2009 r. s. 454.

102

szkody powstałe przy udziale zwierząt, tj. obecną we współczesnym prawie francuskim koncepcję obiektywnej odpowiedzialności za szkodę bazującą na teorii ryzyka oraz zasadę domniemana winy w nadzorze firmowaną m.in. przez polską «tradycję» ustawodawczą. 2. Przepisy regulujące cywilną odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez psa w systemie polskiego prawa prywatnego. Zasada domniemana winy w nadzorze określana również jako reguła słuszności za szkodę wyrządzoną przez zwierzę po raz pierwszy przywołana została przez polskiego ustawodawcę w art. 148 i art. 149 oddziału 4 „Odpowiedzialność za szkody, wyrządzone przez zwierzęta i rzeczy” Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27 października 1933 r. – Kodeks zobowiązań (Dz.U. 1933 nr 82 poz. 598 z późn. zm.). Głosem argumentacji który w znacznej mierze przyczynił się do przyjęcia tego rozwiązania był autorski pogląd głównego twórcy i referenta Kodeksu zobowiązań Prof. Romana Longchampsa de Bérier uznający, że rzeczami, które mogą wyrządzić szkodę, nie będąc przy tym tylko narzędziem w ręku człowieka, są przede wszystkim zwierzęta, ponieważ mają własną siłę motoryczną, pobudzającą je do działania niezależnie od woli człowieka. Ażeby jednak można uczynić kogoś odpowiedzialnym za wyrządzoną przez nie szkodę, musi istnieć jakiś związek między osobą a zwierzęciem. Związek ten może w szczególności polegać na tym, że ktoś korzysta ze zwierzęcia jako jego właściciel lub posługujący się nim.21 Refleksem powyższych wskazań stała się treść art. 148 kodeksu uznająca w pierwszym rzędzie za zasadę to, że: Właściciel zwierzęcia albo ten, kto się zwierzęciem posługuje, odpowiedzialny jest za szkodę, jaką ono wyrządziło, niezależnie od tego, czy było ono pod jego nadzorem, czy też zabłąkało się lub uciekło. Wyłączenie powyższej reguły sankcjonował końcowy zwrot art. 148 treścią: chybaby udowodnił, że nie można poczytać żadnej winy ani jemu, ani osobie, za którą ponosi odpowiedzialność. Jako że poglądem twórców 22 kodeksu przywołane z krańcowego fragmentu art. 148 sformułowanie, nie cechowała ostrość i precyzja aksjologiczna, koniecznym i uzasadnionym stawała się potrzeba jej rozwinięcia. Nastąpiło to w art. 149 kodeksu zobowiązań którego forma przyjęła następujące brzmienie : Chociażby właściciel zwierzęcia albo ten, kto się zwierzęciem posługuje, nie był odpowiedzialny, w myśl artykułu poprzedzającego, za szkodę przez zwierzę wyrządzoną, sąd

R. Longchamps de Bérier, Zobowiązania, Poznań 1948 r. s. 266. R. Longchamps de Berier, Uzasadnienie projektu kodeksu zobowiązań, Warszawa 1934 r., Prace Komisji Kodyfikacyjnej, z. 4, s. 214 i nast. 22

103

może, uwzględniając okoliczności, a zwłaszcza stan majątkowy poszkodowanego i właściciela albo posługującego się zwierzęciem, włożyć na właściciela albo na tego, kto się zwierzęciem posługiwał, obowiązek całkowitego lub częściowego odszkodowania, jeżeli to odpowiada względom słuszności. Jak wiadomo Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27 października 1933 r. – Kodeks zobowiązań, na tle burzliwych dziejów Państwa Polskiego obowiązywało do 01 stycznia 1965 roku tj. do momentu kiedy to weszła w życie obowiązująca po dziś dzień Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93 z późn. zm.). Praktyka orzecznicza i piśmiennictwo tonujące zdawkowe co należy podkreślić, zastrzeżenia w zakresie kwestii urzędowego stosowania przez sąd art. 148 oraz art. 149 kodeksu zobowiązań 23 sprawiła, że zawarte w przywołanych przepisach regulacje wprowadzono bez większych modyfikacji do treści współczesnego nam kodeksu. Jako, że przy uchwalaniu kodeksu, zamierzeniem racjonalnego ustawodawcy było stworzenie dzieła kompleksowego a jednocześnie unifikującego dotychczas fragmentaryczne części ustaw cywilistycznych, reguły warunkujące odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez zwierzę skutkiem przyjętych zamierzeń legislacyjnych uległy stosownemu strukturalnemu rozbudowaniu. Tezując powyższe należy powiedzieć, że typem podstawowym tego układu stał się art. 431 kodeksu cywilnego stanowiący aksjologiczne nawiązanie do regulacji art. 148 i art. 149 kodeksu zobowiązań o następującej treści: § 1. Kto zwierzę chowa albo się nim posługuje, obowiązany jest do naprawienia wyrządzonej przez nie szkody niezależnie od tego, czy było pod jego nadzorem, czy też zabłąkało się lub uciekło, chyba ze ani on, ani osoba, za którą ponosi odpowiedzialność, nie ponoszą winy. § 2. Chociażby osoba, która zwierzę chowa lub

się

nim

posługuje,

nie

była

odpowiedzialna

według

przepisów

paragrafu

poprzedzającego, poszkodowany może od niej żądać całkowitego lub częściowego naprawienia szkody, jeżeli z okoliczności, a zwłaszcza z porównania stanu majątkowego poszkodowanego i tej osoby, wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego. Podmiotem zobowiązanym do naprawienia szkody na podstawie art. 431 § 1 k.c. jest osoba która „zwierzę chowa albo się nim posługuje”, a na podstawie art. 431 § 2 k.c. – „osoba, która zwierzę chowa lub się nim posługuje”. Krąg adresatów obu przepisów art. 431 k.c. ujęty został bardzo szeroko, przez co kryterium rozpatrywania indywidualnego przypadku winno uwzględniać każdorazowo nie tylko aspekt własnościowy ale również kryterium użytkowania, użyczenia czy też chwilowego zaboru bez wiedzy i woli uprawnionego. Na bazie wspomnianych uwag stwierdzić należy, że konstrukcja art. 431 k.c. odwołująca się do

Zob. B. Więzowska, Odpowiedzialność cywilna na zasadzie słuszności, Warszawa 2009 r., s. 248.

104

kryterium faktu obejmuje wszelkie przypadki władztwa nad zwierzęciem tzn. wynikające zarówno z tytułu prawnego jak i pozaprawnego, 24 o charakterze zarówno majątkowym jak i nie majątkowym 25. Analizując zakres podmiotowy art. 431 k.c. należy podkreślić że, za chowającego zwierzę powszechnie uznaje się osobę, która sprawuje nad nią piecze, dostarczając schronienia i utrzymania. 26 W życiu codziennym zdarza się jednak, że kilka osób zwierzę chowa (pies – domownik), ich odpowiedzialność wedle art. 441 § 1 k.c. przyjmie w powołanych okolicznościach formę odpowiedzialności solidarnej stanowiąc ostatecznym pewnego rodzaju wyjątek od reguły odpowiedzialności indywidualnej sformułowanej w treści art. 431 k.c.. Wedle założenia ustawodawcy, art. 431 k.c. kreuje w sensie przedmiotowym podstawę odpowiedzialności cywilnej jedynie za zwierzęta domowe i hodowlane 27 działające z własnego popędu, tzn. w wyniku samoistnego ekscesu, niezwiązanego z działaniem lub poleceniem człowieka. Bazując na powyższych wskazaniach pojęcie zwierząt chowanych 28 przez człowieka odnosi się do zwierząt w szerokim rozumieniu rzeczy, a więc do zwierząt w gospodarstwach rolnych, hodowlanych jak również zwierząt dzikich, które przebywają pod pieczą człowieka w ogrodach zoologicznych, zwierzyńcach czy też cyrkach. 29 Osoba chowająca zwierzę lub się nim posługująca zgodnie z art. 431 § 1 k.c. ponosi odpowiedzialność za szkodę przez nie wyrządzoną na zasadzie tzw. culpa in custodiendo czyli domniemanej winy w nadzorze. 30 Powyższe domniemanie jako praesumptio iuris tantum jest domniemaniem wzruszalnym i polega na wykazaniu braku winy własnej bądź też winy osób trzecich (art. 441 k.c.) w nadzorze. 31 Nie będzie zatem wystarczającym do uchylenia się od odpowiedzialności wykazanie, że w momencie wyrządzenia szkody zwierzę nie znajdowało się pod nadzorem, zabłąkało się czy też uciekło. Jako że istotą przepisu art. 431 § 1 k.c. jest nadzór a konkretyzując jego nieprawidłowość, odpowiadający broniąc się przed sankcją cywilną winien dowieźć, że nadzór wykonywał starannie, a zwierzę zostało np. skradzione lub uwolnione przez osobę trzecią, za co on, jako np. osoba chowająca zwierzę odpowiedzialności nie ponosi. Na prawidłowość powyższego 24

Por. Uchwała SN z dnia 13 maja 1982 r., III CZP 16/82, OSN 1982, nr 11–12, poz. 166. Por. M. Safian [w:] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. I, wyd. III, Warszawa 2004 r., s. 1066. 26 A. Szpunar, Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez zwierzęta i rzeczy, Warszawa 1985 r., s. 28. 27 Odpowiedzialność za eksces z udziałem zwierząt dzikich lub żyjących w stanie wolnym jest formą odpowiedzialności szczególnej której adresatem jest Skarb Państwa ewentualnie dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego. Zob.: Ustawa z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (tj. Dz.U. 2013 nr 0 poz. 1226) oraz Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tj. Dz.U. 2013 nr 0 poz. 627). 28 Por. M. Nesterowicz [w:] J. Winiarz (red.), Kodeks cywilny z komentarzem, Warszawa 1980 r., s. 404.; Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2008 r., s. 231. 29 Por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 1961 r., IV CR 138/61, OSNCP 1963, nr 7-8, poz. 144. 30 A. Śmieja [w:] A. Olejniczak (red.), System Prawa Prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań - część ogólna, Warszawa 2009 r., s. 452. 31 M. Safian [w:] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny..., op. cit. s. 1361. 25

105

rozumowania wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 sierpnia 1999 roku uznając, że: ekskulpacja pozwanego, jako tego „kto zwierzę chowa” w rozumieniu art. 431 § 1 k.c., polega na obaleniu domniemania winy w nadzorze. 32 W świetle przywołanych dotychczas argumentacji, stwierdzić należy, że regulacja art. 431 § 1 k.c. wskazuje, że właściciel bądź osoba chowająca lub posługująca się zwierzęciem odpowiada na zasadzie winy tj. za tzw. winę w nadzorze. 33 Od odpowiedzialności tej właściciel bądź osoba (osoby) posługująca się zwierzęciem jest się w stanie zwolnić jeśli wykaże brak niewłaściwego ze swej strony postępowania. W nauce prawa cywilnego 34 o powyższej grupie uwarunkowań mówi się jako o subiektywnym stosunku zobowiązanego do ciążącego na nim obowiązku bądź skrótowo jako o winie w ujęciu subiektywnym którą pod względem rodzajowym dzieli się na winę umyślną i winę nieumyślną. 35 Z winą umyślną mamy do czynienia wówczas, gdy zobowiązany ma świadomość skutków swego postępowania, przewiduje ich wystąpienie i celowo dąży do ich wywołania bądź też po prostu godzi się z ich następstwem. 36 Przy winie nieumyślnej zobowiązany natomiast jedynie bezpodstawnie przyjmuje, że jego zachowanie nie wywoła żadnych negatywnych skutków choć powinien na samym wstępie należycie rozważyć ogół zachodzących w tym względzie okoliczności. 37 Ponad to, co zostało stwierdzonym

odpowiedzialność

tytułu

winy subiektywnej

nie

charakteru

odpowiedzialności nieograniczonej. W świetle regulacji zawartych w treści obecnie obowiązującego kodeksu cywilnego istnieją uwarunkowania zwalniające sprawcę od tej odpowiedzialności, są to: 

niepoczytalność sprawcy szkody związana z zakłóceniem jego czynności psychicznych wyrażona w art. 425 k.c. § 1. Osoba, która z jakichkolwiek powodów znajduje się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli, nie jest odpowiedzialna za szkodę w tym stanie wyrządzoną. § 2. Jednakże kto uległ

Por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 sierpnia 1999 r., I CKN 1232/98, LEX nr 527150. Z. Masłowski [w:] Z. Resich (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. II, Warszawa 1972 r., s. 1054. 34 R. Longchamps de Berier, Polskie prawo cywilne- zobowiązania, Lwów 1939 r., s. 235; B. Lewaszkiewicz-Petrykowska, Problem definicji winy jako podstawy odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych, ZNUŁ 1959, Seria I, z. 14, Łódź 1959 r., s. 26 i nast.; J. Dąbrowa, Wina jako przesłanka odpowiedzialności cywilnej, Wrocław 1968, s. 27 i nast.; Z. Radwański, Zobowiązania - część ogólna, Warszawa 2001 r., s. 173. 35 J. Kuźmicka-Sulikowska, Zasady odpowiedzialności deliktowej w świetle nowych tendencji w ustawodawstwie polskim, Warszawa 2011 r., s. 120; Zob. też: M. Sośniak, Elementy winy nieumyślnej w prawie cywilnym, Katowice 1975 r., s. 154 i nast.; Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania - część ogólna, Warszawa 2006 r., s. 195; P. Machnikowski [w:] A. Olejniczak (red.), System Prawa Prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań - część ogólna, Warszawa 2009 r., s. 411 i nast. 36 Szerzej na ten temat: B. Lewaszkiewicz-Petrykowska, Zakres niedbalstwa jako podstawy odpowiedzialności cywilnej, NP 1956, z. 3, s. 62 i nast.; Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania…, op. cit. s. 199. 37 Por. J. Szachułowicz, Pojęcie czynu niedozwolonego w rozumieniu kodeksu cywilnego, Pal. 1966, z. 5, s. 10; A. Szpunar, Czyny niedozwolone w Kodeksie cywilnym, SC 1970, t. XV, s. 54; G. Bieniek [w:] G. Bieniek (i in.), Komentarz do Kodeksu cywilnego, Ks. III, t.1, Warszawa 2011 r., s. 310 i nast. 33

106

zakłóceniu czynności psychicznych wskutek użycia napojów odurzających albo innych podobnych środków, ten obowiązany jest do naprawienia szkody, chyba że stan zakłócenia został wywołany bez jego winy. 

małoletniość sprawcy o której mowa z kolei w art. 426 k.c.: Małoletni, który nie ukończył lat trzynastu, nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę.

Konstatując treść dotychczasowych wskazań przyjąć należy, że odpowiedzialność za czyn niedozwolony tj. szkodę w myśl art. 431 § 1 k.c. poniesie jedynie osoba (bądź grupa osób) dorosła jak również w pełni poczytalna która nie była w stanie zaprzeczyć domniemaniu nienależytej pieczy nad będącym w jej posiadaniu zwierzęciem. Analizując kwestię odpowiedzialności osobowej nie sposób nie zauważyć, iż

istotnym jej miernikiem jest

kwestia zaistnienia szkody. Wypada zaakcentować, że ustawodawca w treści art. 431 § 1 k.c. nie dokonał kategoryzacji tego pojęcia. W tym sensie należy powiedzieć, że brak ograniczenia, oznacza, iż odpowiedzialnością w myśl dyspozycji art. 431 § 1 k.c. objęto oba rodzaje szkód tzn. zarówno szkodę na osobie jak i na mieniu. 38 W przypadku zatem, gdy zwierzę spowoduje szkodę osobową jaką bez wątpienia jest pogryzienie lub zarażenie chorobą odzwierzęcą, bądź szkodę majątkową w postaci zniszczenia odzieży czy innych przedmiotów osobistych, na właścicielu zwierzęcia ciążył będzie obowiązek jej naprawienia. Forma odpowiedzialności deliktowej w powyższym zakresie wynika z zasad ogólnych prawa cywilnego – art. 361, 362, 363, 444–447 k.c., co w świetle przyjętych przez racjonalnego ustawodawcę założeń stanowi bezsporny fakt strukturalnego jej rozbudowania w systemie obowiązującej nam współcześnie kodyfikacji. Szkoda na osobie może wystąpić w dwojakim charakterze tj. majątkowym jak i niemajątkowym. Naprawienie szkody majątkowej nazywa się odszkodowaniem 39 zaś szkody niemajątkowej zadośćuczynieniem. 40 W myśl wskazań art. 444 k.c. § 1. W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. § 2. Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli 38

B. Więzowska, Odpowiedzialność cywilna na zasadzie słuszności, Warszawa 2009 r., s. 254. W. Czachórski, A. Brzozowski, M. Safjan, E. Skowrońska-Bocian, Zobowiązania. Zarys wykładu, Warszawa 2002 r., s. 105. 40 M. Nesterowicz [w:] J. Winiarz (red.), Kodeks cywilny…, op. cit. s. 430; M. Safian [w:] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny..., op. cit. s. 1433; A. Cisek [w:] E. Gniewek (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2008 r., s. 794. 39

107

zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty. § 3. Jeżeli w chwili wydania wyroku szkody nie da się dokładnie ustalić, poszkodowanemu może być przyznana renta tymczasowa. Mówiąc o charakterze majątkowym szkody na osobie związanej z ekscesem zwierzęcia, w myśl art. 444 § 1 k.c. sprowadza się ona w głównej mierze do pokrycia kosztów leczenia i to w dość szerokim tego słowa rozumieniu. Przywołując w powyższym względzie uchwałę 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 1970 roku podnieść należy, że w sprawie o naprawienie szkody wynikłej z uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia zasądzenie określonego świadczenia nie wyłącza jednoczesnego ustalenia w sentencji wyroku odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące powstać w przyszłości z tego samego zdarzenia. 41 Inny jest z kolei charakter szkody osobowej w formie niemajątkowej, którą określa się też mianem krzywdy, polegającej na cierpieniach fizycznych jak i psychicznych. 42 Wiązać ją bezpośrednio należy z treścią art. 445 k.c. który w §1 stanowi że, w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym (tj. art. 444 k.c. – uwaga Sz.K.) sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za

doznaną

krzywdę. Szkoda majątkowa to z kolei uszczerbek, jakiego doznaje

majątek poszkodowanego. 43 Odpowiedzialność odszkodowawczą z tego tytułu sankcjonuje art. 361 § 2 k.c. następującą dyspozycją: W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Naprawienie szkody majątkowej następuje według wyboru poszkodowanego o czym w sensie przewodnim stanowi art. 363 k.c.. § 1. Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. § 2. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili. Przedstawione dotychczas zasady odpowiedzialności cywilnej za szkodę wywołaną ekscesem zwierzęcia poruszały jedynie problematykę odpowiedzialności za winę w nadzorze 41

Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 1970 r., III PZP 34/69, OSNCP 1970, nr 12, poz. 217. Por. M. Nesterowicz [w:] J. Winiarz (red.), Kodeks cywilny…, op. cit. s. 430; Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania…, op. cit. s. 260. 43 Szerzej na ten temat: A. Rembieliński [w:] J. Winiarz (red.), Kodeks cywilny z komentarzem, Warszawa 1980 rs. 276 i nast. 42

108

ujętą w dyspozycji art. 431 § 1 k.c.. Należy zwrócić uwagę, że obok tego rozwiązania występuje również odpowiedzialność na zasadzie słuszności zawarta w treści art. 431 § 2 k.c.. Istota odpowiedzialności na zasadzie słuszności za szkodę wyrządzoną przez zwierzę, zasadza się na pociągnięciu osoby chowającej lub posługującej się zwierzęciem do odpowiedzialności pomimo braku winy w nadzorze. W tym sensie art. 431 § 2 k.c. stanowi Chociażby osoba, która zwierzę chowa lub się nim posługuje, nie była odpowiedzialna według przepisów paragrafu poprzedzającego (tj. art. 431 § 1 k.c. – uwaga Sz.K), poszkodowany może od niej żądać całkowitego lub częściowego naprawienia szkody, jeżeli z okoliczności, a zwłaszcza z porównania stanu majątkowego poszkodowanego i tej osoby wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego. Wprawdzie ustawodawca we wskazywanej normie nie podał żadnych przykładowych okoliczności stanowiących podstawę do przyjęcia zasadności przyznania odszkodowania, jednakże ogólne odwołanie do zasad współżycia społecznego uzasadnia, że w okolicznościach konkretnego przypadku taka forma odpowiedzialności, zwłaszcza przez porównanie stanu majątkowego poszkodowanego i odpowiedzialnego za zwierzę, ich zdolności zarobkowych, wieku,44 stanu rodzinnego, koniecznych wydatków na edukację czy leczenie, obciążających ich obowiązków alimentacyjnych, jest aksjologicznie usprawiedliwiona a zatem właściwa. 45 Jak wiadomo, zakres zastosowania art. 431 k.c. obejmuje tylko takie przypadki, gdy zwierzę wyrządzi szkodę z własnego popędu, a więc w wyniku samoistnego zachowania się, niezależnego od działań człowieka. Jak natomiast ocenić sytuację, w której zwierzę zostanie użyte przez człowieka jako rzecz

następnie służąca realizacji działań często prawem

niedopuszczalnych? Ugruntowana linia orzecznicza Sądu Najwyższego 47 a w ślad za nią przeważające stanowisko doktryny 48 stoi na stanowisku, że jeśli zwierzę jest tylko narzędziem w ręku człowieka, to odpowiedzialność za szkody wyrządzone przy jego użyciu oprzeć należy na zasadzie ogólnej prawa cywilnego, brzmiącej kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia – art. 415 k.c. Oceniając kategorię przedmiotową przywołanej regulacji stwierdzić należy iż w sensie abstrakcyjnym, kategoria 44

A. Śmieja [w:] J. Kosik (red.), Ochrona praw człowieka starego, Wrocław 1986, s. 114 i nast. W. Dubis [w:] E. Gniewek (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2008 r., s. 763. 46 Na temat postulatu dereifikacji tj. wyłączenia zwierząt z kategorii rzeczy: M. Nazar [w:] M. Mozgawa (red.), Prawna ochrona zwierząt, Lublin 2002, s. 138; E. Niezbecka [w:] T.A. Filipiak, J. Mojak, M. Nazar, E. Niezbecka, Zarys prawa cywilnego, Lublin 2008 r., s. 106; J. Kremis [w:] E. Gniewek (red.), Podstawy prawa cywilnego, Warszawa 2011 r., s. 96. 45

Zob. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 1968 r., I CR 148/68, OSNC 1969, nr 11, poz. 199; por. także Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 11 czerwca 1991 r., I ACr 69/90, OSA 1992, z. 2, poz. 14; Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2004 r., IV CK 231/03, LEX nr 176080. 48 Z. Masłowski [w:] Z. Resich (red.), Kodeks cywilny..., op. cit. s. 1054; W. Czachórski, A. Brzozowski, M. Safjan, E. Skowrońska-Bocian, Zobowiązania…, op. cit. s. 242; M. Safian [w:] K. Pietrzykowski (red.) ,Kodeks cywilny..., op. cit. s. 1361.

109

ta odwołuje się do odmiennej niż w przypadku art. 431 k.c. podstawy odpowiedzialności. W sensie przewodnim znamię niewłaściwości postępowania od strony przedmiotowej określa tu pojęcie bezprawności czynu. 49 Rozwijając powyższą kwestię uwydatnić należy, iż w założeniu ustawodawcy kwestia ta sprowadza się w istocie do respektowania skutecznego erga omnes zakazu, dotyczącego niewyrządzania sobie nawzajem szkody 50 a więc działań deliktowych sprzecznych z obowiązującym porządkiem prawnym. Z pojęciem porządku prawnego zdaniem wielu 51 kojarzyć należy w formie koincydencyjnej nakazy i zakazy wynikające z norm prawnych, moralnych oraz zasad współżycia społecznego. Powołując się z kolei na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1997 r. wypada odnotować, że: Czyn niedozwolony, w znaczeniu art. 415 k.c., może bowiem (…) mieć miejsce tylko wtedy, gdy sprawca szkody naruszył obowiązek powszechny, ciążący na każdym. Niewykonanie zatem zobowiązania samo przez się nie może być uznane za działanie bezprawne w rozumieniu art. 415 k.c. Taka jego kwalifikacja jest uzasadniona tylko wtedy, gdy jednocześnie następuje naruszenie obowiązku powszechnego, ciążącego na każdym. 52 Analogią między art. 431 k.c. a art. 415 k.c. jest kwestia oceny działań w sferze podmiotowej bazująca na winie w znaczeniu subiektywnym. 53 Konsekwencją przywołanej zbieżności odwołań jest to, że art. 415 k.c. również nie opiera się na regule odpowiedzialności o charakterze nieograniczonym. Jak zostało bowiem przywołanym, jeśli szkoda wynikła nie z samoistnego zachowania zwierzęcia, lecz w wyniku pokierowania nim przez człowieka (np. poszczucia psem), to działanie to według przepisu art. 415 k.c. należy poczytywać jako działanie samego człowieka. W obliczu tej sytuacji od odpowiedzialności wynikającej z reżimu art. 415 k.c. uwalnia zastosowanie tzw. obrony koniecznej. Zgodnie z art. 423 k.c. Kto działa w obronie koniecznej, odpierając bezpośredni i bez prawny zamach na jakiekolwiek dobro własne lub innej osoby, ten nie jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną napastnikowi. Powołując się na stan obrony koniecznej, należy wiedzieć że wymienione w przepisie art. 423 k.c. wymogi działania broniącego się muszą nastąpić równocześnie. 54 Po pierwsze musi zostać zaatakowane jakieś dobro prawne, gdyż nie wystarczy w tym względzie jedynie zaistnienie stanu zagrożenia. Po drugie musi mieć miejsce bezpośrednia akcja napastnika, dla której obrona musi być równoczesna. Warto również zauważyć, że działania 49

Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania…, op. cit. s. 198. W. Dubis [w:] E. Gniewek (red.), Kodeks cywilny…, op. cit. s. 695. 51 M. Nesterowicz [w:] J. Winiarz (red.), Kodeks cywilny…, op. cit. s. 378; G. Bieniek [w:] G. Bieniek (red.) , Komentarz do Kodeksu cywilnego, Ks. III, t.1, Warszawa 2001 r., s. 217. 52 Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1997 r., III CKN 202/97, OSNC 1998, nr 3, poz. 42. 53 A. Ohanowicz [w:] A. Ohanowicz, J. Górski, Zarys prawa zobowiązań, Warszawa 1970 r., s. 131; J. KuźmickaSulikowska, Zasady odpowiedzialności deliktowej…, op. cit. s. 269. 54 P. Machnikowski [w:] A. Olejniczak (red.), System Prawa…, op. cit. s. 390. 50

110

broniącego się nie mogą ani wyprzedzać ani też mieć charakteru działań odwetowych względem napastnika. W końcu trzecią istotną kwestią jest to, że bezpośrednia akcja napastnika musi mieć charakter bezprawny. W rezultacie przywołanych okoliczności obrona konieczna może wystąpić jedynie w rozmiarze współmiernym do napaści. Eksces broniącego się i przekroczenie granic obrony koniecznej 55 inicjuje odpowiedzialność odszkodowawczą za wyrządzoną w tych okolicznościach szkodę. Ponad to, należy zaznaczyć, że nieudolne działanie broniącego tj. z naruszeniem zasad obrony koniecznej czyni obronę konieczną akcją w całej swej istocie bezprawną. 56 Obok obrony koniecznej, przed odpowiedzialnością wynikającą z przepisu art. 415 k.c. uwalnia działanie w ramach stanu wyższej konieczności. Zgodnie z art. 424 k.c. Kto zniszczył lub uszkodził cudzą rzecz albo zabił lub zranił cudze zwierzę w celu odwrócenia od siebie lub od innych niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio od tej rzeczy lub zwierzęcia, ten nie jest odpowiedzialny za wynikłą stąd szkodę, jeśli niebezpieczeństwa sam nie wywołał, a niebezpieczeństwu nie można było inaczej zapobiec i jeżeli ratowane dobro jest oczywiście ważniejsze aniżeli dobro naruszone. Podobnie jak przy obronie koniecznej, również i tu dla uniknięcia odpowiedzialności wymienione w przepisie przesłanki 57 muszą wystąpić łącznie: a. niebezpieczeństwo musi zagrażać bezpośrednio, b. ratujący pośrednio czy też bezpośrednio niebezpieczeństwa nie wywołał, c. niebezpieczeństwa nie można było uniknąć, d. dobro ratowane było cenniejsze (ważniejsze) niż dobro naruszone. Jako że przepisy o obronie koniecznej jak i stanie wyższej konieczności dotyczą wyłącznie świadomego działania człowieka ich sens prawny nie znajduje praktycznego zastosowania w sytuacji, gdy zwierzę podejmuje obronę czyjegoś dobra z własnej inicjatywy. Zatem jeśli na skutek samorzutnego działania psa granice obrony koniecznej zostaną przekroczone, podstawą uniknięcia odpowiedzialności za szkodę z tego tytułu wyrządzoną stanowił będzie art. 362 k.c.. Zgodnie z tym przepisem Jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody (tzw. przyczynienie się poszkodowanego – uwaga moja Sz. K.), obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. Jeśli zaś wspomniany pies wyrządzi szkodę ratując czyjeś dobro prawne, poszkodowany może zażądać naprawienia tej szkody nie

M. Nesterowicz [w:] J. Winiarz (red.), Kodeks cywilny…, op. cit. s. 397; G. Bieniek [w:] G. Bieniek (red.), Komentarz do Kodeksu cywilnego…, op. cit. s. 318; P. Machnikowski [w:] A. Olejniczak (red.), System Prawa…, op. cit. s. 391. 56 Por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 1948 r., Kr C 48/48, PN 1949, nr 3-4, s. 319; Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 18 września 1991 r., I ACr 344/91, Wokanda 1992, nr 1, s. 26. 57 P. Machnikowski [w:] A. Olejniczak (red.), System Prawa…, op. cit. s. 392 i nast.

111

od właściciela zwierzęcia lecz bezpośrednio od osoby, której dobro zostało uratowane. Zgodnie bowiem z dyspozycją art. 438 k.c. Kto w celu odwrócenia grożącej drugiemu szkody albo w celu odwrócenia wspólnego niebezpieczeństwa przymusowo lub nawet dobrowolnie poniósł szkodę majątkową, może żądać naprawienia poniesionych strat w odpowiednim stosunku od osób, które z tego odniosły korzyść. Na podobieństwo rzymskiej zasady „vim vi repellere licet” mówiącej o tym, że siłę wolno odeprzeć siłą, kodeks cywilny warunkuje również uniknięcie odpowiedzialności objętej reżimem art. 415 k.c. w sytuacji zastosowania samopomocy. W powyższym sensie, posiadacz zwierzęcia zgodnie z dyspozycją art. 343 § 2 k.c. może natychmiast po samowolnym pozbawieniu go posiadania zastosować niezbędną samopomoc w celu przywrócenia stanu poprzedniego. Posiadacz gruntu z kolei w myśl upoważnienia zawartego w art. 432 k.c. władny jest zająć cudze zwierzę, które wyrządza szkodę na jego gruncie. Na zajętym zwierzęciu mocą art. 432 § 2 k.c. uzyskuje ustawowe prawo zastawu dla zabezpieczenia należnego mu naprawienia szkody oraz kosztów żywienia i utrzymania zwierzęcia. Analogiczne w swej przedmiotowej postaci uprawnienie co posiadacz gruntu ma także wynajmujący nieruchomość bądź pomieszczenie. Mocą art. 671 § 2 k.c. może się bowiem sprzeciwić usunięciu rzeczy (np. zwierzęcia – uwaga moja Sz.K.) obciążonych zastawem i zatrzymać je na własne niebezpieczeństwo, dopóki zaległy czynsz nie będzie zapłacony lub zabezpieczony. Kwestią wieńczącą zakres podjętych rozważań jest kwestia tresury zwierząt. Nadanie swoistych cech zwierzęciu poprzez nauczenie go określonych zachowań w formie komend i poleceń czyni zeń podmiot niestandardowy względem pozostałej reszty. Stosownym jak i w pełni uzasadnionym pozostaje więc wyjaśnienie problemu ewentualnej odpowiedzialności za szkodę z udziałem takiego typu zwierzęcia. Po pierwsze wskazać należy, że pewne gatunki zwierząt czy też poszczególne rasy, nie posiadają cech psychofizycznych kwalifikujących je do takiego zabiegu. Ponad to, przy ocenie „jakości” danego zwierzęcia przewidzianego do tresury zwrócić należy dość wnikliwą uwagę na sprawę jego pochodzenia, a więc na to, czy uprzednio zwierzę to było w posiadaniu człowieka czy też nie (chów, hodowla, schronisko, przedmiot eksperymentów bądź przestępstw). Czasami zdarza się, że zwierzę na powrót wraca do człowieka po okresie życia w tzw. zdziczeniu, 58 a więc egzystencji w warunkach w jakich to normalnie żyją zwierzęta w stanie wolnym. Niejednokrotnie zdarza się też, że zwierzęta kwalifikowane do tresury posiadają wady ukryte, związane najczęściej z szeroko 58

A. Żukowski, Zwalczanie psów i kotów w obwodach łowieckich, Prok. i Pr. 2007, nr 12, s. 129 i nast.; W. Radecki, Ustawa o ochronie zwierząt. Komentarz, Warszawa 2012 r., s. 175.

112

rozumianym stanem zdrowia (choroby zakaźne, niewłaściwa budowa, zaburzenia rozwojowe, wyjątkowa agresywność). Ogół tych uwarunkowań to bezprecedensowe przejawy niebezpieczeństwa produktu jakim jest zwierze.59 Jednostkowy kontekst zbiegu tych uwarunkowań z czynnikami tresury, uznać należy za z gruntu dyskwalifikujący. Jednakowoż poddanie zwierzęcia tresurze (również takiego względem którego tresura nie powinna być przeprowadzona) w stopniu podstawowym nie przekwalifikowuje kodeksowych reguł odpowiedzialności. 60 Z drugiej zaś strony wymiar praktyczny, a więc świadomość właściciela a czasami także osób postronnych o specyficznych właściwościach danego konkretnego zwierzęcia niesie za sobą dodatkowe kryteria ocenne tzn. pejoratywnie dodatnie lub ujemne. W ostateczności więc, ten kto chowa bądź posiada tresowane zwierze musi być świadom konsekwencji wiążących się z tą okolicznością, zwłaszcza w przypadku zaistnienia potencjalnej szkody. Zgodnie z dyspozycją art. 361 § 1. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Zatem jeśli pies, wyrządzi hipotetyczną szkodę skutkiem swych pewnych niestandardowych umiejętności nabytych w drodze tresury, to zgodnie z dyspozycją art. 431 k.c. za ten jego nieuprawniony eksces odpowiedzialność poniesie właściciel o tyle, o ile pomiędzy tymże zachowaniem a wyrządzoną szkodą istniał będzie adekwatny związek przyczynowy dowodzący normalności następstw tegoż układu działań (art. 361 § 1 k.c.). 61

Por. M. Brzozowska [w:] C. Banasiński (red.), Standardy wspólnotowe w polskim prawie ochrony konsumenta, Warszawa 2004 r., s. 227. 60 A. Szpunar, Odpowiedzialność za szkody wyrządzone…, op. cit. s. 32; P. Machnikowski, A. Śmieja [w:] A. Olejniczak (red.), System Prawa Prywatnego, t. VI, Prawo zobowiązań – część ogólna, Warszawa 2009 r., s.499 i nast.; J. KuźmickaSulikowska, Odpowiedzialność deliktowa w prawie wybranych państw obcych, Wrocław 2011 r., s. 173 i nast. 61 M. Goettel, Sytuacja zwierzęcia w prawie cywilnym, Warszawa 2013 r., s. 340.

113

LA RESPONSABILIDAD CIVIL POR UN PERRO, EL PROCEDIMIENTO EN CASO DE MORDEDURA DE LA GENTE Y LOS ANIMALES

Szymon Kulmaczewski

El resumen: Este trabajo aborda la cuestión de la responsabilidad jurídico-civil por un hecho en el que haya participado un perro. Desde el puno de vista cronológico, el contenido de la ponencia está compuesto de dos partes. En la primera, se ha presentado una breve descripción del concepto de la responsabilidad civil extracontractual, esta parte acabe con una recapitulación en forma de una tesis que demuestra que la fuente de la responsabilidad, hoy en día conocida a nosotros, por las consecuencias de hechos de este tipo procede del concepto de querella actio de pauperie proveniente de la tradición del derecho romano antiguo. El segundo etapa del análisis se concentra, en cambio, en un análisis de las reglas de la responsabilidad por un hecho en el que haya participado un animal a la luz de las soluciones incluidas en el sistema moderno del derecho privado polaco. Basándose sobre las opiniones

114

de los representantes principales de la doctrina así como sobre la jurisprudencia, coincidente en este caso, del Tribunal Supremo polaco, se ha examinado el concepto, apoyado por la “tradición” legislativa polaca, de presunción de culpa en vigilancia, dispuesta en el artículo 431 del código civil polaco. Como complemento al susodicho análisis principal, se ha presentado la cuestión de la responsabilidad civil extracontractual resultante de las reglas generales del derecho civil (los artículos 361, 362, 363, 415, 438, 444-447 del código civil polaco) así como la problemática del carácter específico de las condiciones (los artículos 343, 423-426, 432, 671 del código civil polaco) que exoneran al “autor” potencial de la responsabilidad. En la conclusión se ha abordado, por su parte, el problema de una responsabilidad eventual por un daño causado por un animal (es decir un perro) entrenado. La conclusión, aceptada sobre la base de los exámenes emprendidos, dicta pensar que la responsabilidad por un exceso no autorizado de un animal entrenado la asumirá su dueño a condición de que entre el comportamiento de este animal y el daño surgido haya una relación de causa a efecto que demuestre la normalidad de las consecuencias de actuación de este tipo.

115

PIES W PODRÓŻY - prawne aspekty transportu zwierząt opracowali: Marta Sobiecka i Mikołaj Ślęzak Agenda: 

wprowadzenie



paszport do celu wewnątrz wspólnotowego przewozu psów



warunki wywozu psów zagranicę



warunki wwozu psów na terytorium RP



pies w podróży różnymi środkami transportu



podsumowanie

116

PASZPORT DO CELU WEWNĄTRZ WSPÓLNOTOWEGO PRZEWOZU PSÓW Komisja

Europejska uwzględniając inne przepisy i w celu zunifikowania

dokumentów przewozu na terenie rynku wewnętrznego wydała decyzję, w której określony został wzór paszportu do celu przemieszczania m.in. psów.

Decyzja Komisji z dnia 26 listopada 2003 r. ustanawiająca wzór paszportu do celu wewnątrzwspólnotowego przemieszczania psów, kotów i fretek62

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 998/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 maja 2003 r. w sprawie wymogów dotyczących zdrowia zwierząt stosowanych do przemieszczania zwierząt domowych o charakterze niehandlowym i zmieniające dyrektywę Rady 92/65/EWG, w szczególności jego art. 17 akapit drugi,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Artykuł 5 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 998/2003 stanowi, że psy, koty i fretki muszą posiadać paszport podczas przemieszczania między Państwami Członkowskimi. Rozporządzenie to przewiduje również ustanowienie wzoru paszportów do celów przemieszczania tych zwierząt. Rozporządzenie (WE) nr 998/2003 będzie stosowane od dnia 3 lipca 2004 r. Dyrektywa 92/65/EWG została zmieniona w celu wprowadzenia tych samych zasad w odniesieniu do przemieszczania wymienionych zwierząt w wyniku operacji handlowej. (2) Należy zatem ustanowić wzór paszportu, który może być używany przy wszelkiego rodzaju przemieszczaniu psów, kotów i fretek między Państwami Członkowskimi. Wzór 62

(notyfikowana jako dokument nr C(2003) 4359) z dnia 26 listopada 2003 r. (Dz.Urz.UE.L Nr 312, str. 1) (zm. Dz.Urz.UE.L 2004 Nr 98, poz. 55, Dz.Urz.UE.L 2003 Nr 312, poz. 1)

117

paszportu powinien zawierać szczegółowe wymogi w zakresie certyfikacji szczepień przeciwko wściekliźnie, jak również inne wymogi rozporządzenia (WE) nr 998/2003 dotyczące stanu zdrowia tych zwierząt. Powinien również mieć format ułatwiający przeprowadzenie kontroli przez właściwy organ.

(3)

Wzór paszportu powinien przewidywać również zawarcie certyfikacji innych

szczepień, które nie są wymagane na mocy rozporządzenia (WE) nr 998/2003 przy przemieszczaniu psów, kotów i fretek między Państwami Członkowskimi, tak aby paszport zawierał wszystkie niezbędne informacje dotyczące stanu zdrowia zwierzęcia.

(4)

Ponadto wzór paszportu powinien zawierać sekcję na temat badań klinicznych i

prawodawstwa, tak aby paszporty mogły być również używane przy przemieszczaniu tych zwierząt poza Wspólnotą. (5) Środki przewidziane w niniejszej decyzji są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Łańcucha Pokarmowego i Zdrowia Zwierząt,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1 Niniejsza decyzja ustanawia wzór paszportu do celu przemieszczania zwierząt domowych z gatunków obejmujących psy, koty i fretki między Państwami Członkowskimi zgodnie z art. 5 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 998/2003 (wzór paszportu).

Artykuł 2 Wzór paszportu jest określony w załączniku I.

Artykuł 3 Wzór paszportu musi spełniać wymogi dodatkowe określone w załączniku II.

Artykuł 4 Niniejszą decyzję stosuje się od dnia 3 lipca 2004 r.

118

Artykuł 5 Niniejsza decyzja skierowana jest do Państw Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 26 listopada 2003 r.

W imieniu Komisji David Byrne Członek Komisji

Załącznik I

119

120

121

122

123

124

Załącznik II

WYMOGI DODATKOWE DOTYCZĄCE WZORU PASZPORTU, PRZEWIDZIANE W ART. 3 A. Format wzoru paszportu 1. Format wzoru paszportu jest jednolity. 2. Wymiary wzoru paszportu wynoszą 100 × 152 mm. B. Okładka wzoru paszportu 1. Kolor: niebieski (PANTONE REFLEX BLUE) oraz żółte gwiazdy (PANTONE YELLOW) w górnej części równej jednej czwartej okładki, zgodne ze specyfikacją godła europejskiego. 2. Informacje na okładce są zgodne z tym, co następuje: a)

paszport jest wydawany w języku(-ach) urzędowym(-ych) wydającego Państwa

Członkowskiego; b) wyrażenie "Unia Europejska" oraz nazwa wydającego Państwa Członkowskiego są drukowane podobnym krojem pisma; c) numer wzoru paszportu i kod ISO wydającego Państwa Członkowskiego, po którym następuje niepowtarzalny numer, są drukowane na okładce wzoru paszportu. C. Kolejność rubryk, numeracja stron i języki 1. Kolejność rubryk (oznaczonych cyframi rzymskimi) wzoru paszportu określonego w załączniku I musi być ściśle przestrzegana. 2. Strony wzoru paszportu muszą być ponumerowane; numery muszą być umieszczone na dole każdej strony. Na stronie 1 należy wskazać liczbę stron dostarczanego dokumentu (1 z [wpisać ogólną liczbę stron]). 3. Informacje są zamieszczane w języku(-ach) urzędowym(-ych) wydającego Państwa Członkowskiego oraz w języku angielskim. 4. Rozmiar i forma "pól" wzoru paszportu określonego w załączniku I są przykładowe i nie mają mocy wiążącej.

125

Obowiązkowo w paszporcie musi zostać umieszczona informacja o szczepieniach przeciw wściekliźnie. Ten wymóg został

w Polsce sformalizowany w rozporządzeniu

ministra rolnictwa i rozwoju wsi z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie wzoru i szczegółowego sposób prowadzenia rejestru psów zaszczepionych przeciwko wściekliźnie oraz wzoru zaświadczenia o szczepienie psa przeciwko wściekliźnie.

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wzoru i szczegółowego sposobu prowadzenia rejestru psów zaszczepionych przeciwko wściekliźnie oraz wzoru zaświadczenia o szczepieniu psa przeciwko wściekliźnie63

Na podstawie art. 56 ust. 6 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz.U. Nr 69, poz. 625) zarządza się, co następuje:

§ 1 Rejestr psów zaszczepionych przeciwko wściekliźnie, zwany dalej "rejestrem", prowadzi urzędowy lekarz weterynarii dokonujący szczepienia, zwany dalej "lekarzem weterynarii".

§2 1. Rejestr prowadzi się w formie papierowej - pismem drukowanym lub w formie elektronicznej. 2. Skreślenia i poprawki w rejestrze potwierdza się podpisem dokonującego je lekarza weterynarii. 3. W przypadku prowadzenia rejestru wyłącznie w formie elektronicznej, wydruki informacji zawartych w rejestrze sporządza się na bieżąco i potwierdza pieczątką i podpisem lekarza weterynarii.

z dnia 28 czerwca 2004 r. (Dz.U. Nr 160, poz. 1672)

126

§ 3 Lekarz weterynarii przekazuje powiatowemu lekarzowi weterynarii informacje o liczbie psów zaszczepionych przeciwko wściekliźnie w terminie do 3. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni.

§ 4 Lekarz weterynarii przechowuje: 1) rejestr - przez okres 3 lat od daty zakończenia rejestru; 2) wydruki - przez okres 3 lat od daty przeprowadzenia szczepienia.

§ 5 Określa się wzór rejestru, stanowiący załącznik nr 1 do rozporządzenia.

§ 6 Określa się wzór zaświadczenia o szczepieniu psa przeciwko wściekliźnie, stanowiący załącznik nr 2 do rozporządzenia.

§ 7 Zaświadczenia o szczepieniu psa przeciwko wściekliźnie mogą być wydawane na drukach wyprodukowanych na podstawie przepisów dotychczasowych do czasu wyczerpania zapasów tych druków, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2004 r.

§ 8 Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.1)

127

128

129

WARUNKI WYWOZU ZWIERZĄT ZA GRANICĘ

Migracje po rynku wewnętrznym Unii Europejskiej, powodują, że migrujący pracownicy często zabierają ze sobą zwierzęta. Na terenie UE problem wywozu zwierząt za granicę państw członkowskich (na terytorium UE oraz EOG) został zharmonizowany poprzez szereg regulacji, m.in.: 

Rozporządzenie (WE) nr 998/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 maja 2003 r. w sprawie wymogów dotyczących zdrowia zwierząt, stosowanych do przemieszczania zwierząt domowych o charakterze niehandlowym, i zmieniające dyrektywę Rady 92/65/EWG.



Rozporządzenie Komisji (WE) nr 590/2006 z dnia 12 kwietnia 2006 r. zmieniające załącznik II do rozporządzenia (WE) nr 998/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wykazu państw i terytoriów.



Decyzja Komisji 2005/392/WE z dnia 17 maja 2005 r. zmieniająca decyzję 2004/233/WE w zakresie wykazu laboratoriów uprawnionych do kontrolowania skuteczności szczepień przeciwko wściekliźnie u określonych domowych zwierząt mięsożernych (notyfikowana jako dokument nr C(2005) 1439) (Tekst mający znaczenie dla Europejskiego Obszaru Gospodarczego).



Decyzja Komisji z dnia 26 listopada 2003 r. ustanawiająca wzór paszportu do celu wewnątrzwspólnotowego przemieszczania psów, kotów i fretek (notyfikowana jako dokument nr C(2003) 4359)Tekst mający znaczenie dla EOG.



Dyrektywa Rady 92/65/EWG z dnia 13 lipca 1992 r. ustanawiająca wymagania dotyczące zdrowia zwierząt regulujące handel i przywóz do Wspólnoty zwierząt,

130

nasienia, komórek jajowych i zarodków nieobjętych wymaganiami dotyczącymi zdrowia zwierząt ustanowionymi w szczególnych zasadach Wspólnoty określonych w załączniku A pkt I do dyrektywy 90/425/EWG.



Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie wysokości opłaty związanej z wydaniem paszportu dla przemieszczanych w celach niehandlowych zwierząt domowych towarzyszących podróżnym.



Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 7 stycznia 2005 r. w sprawie

wymagań,

jakim

powinny

odpowiadać

świadectwa

zdrowia

dla

przywożonych zwierząt i produktów akwakultury.

WARUNKI WYWOZU PSÓW ZAGRANICĘ Warunki wywozu psów zagranicę można podzielić na dwa obszary tematyczne: wywóz w celu niekomercyjnym i wywóz w celu komercyjnym.

Warunki wywozu psów za granicę w celu niekomercyjnym Warunki wywozu psów za granicę w celu niekomercyjnym różnią się zależnie od kraju, do którego pies ma zostać wywieziony. Można wyróżnić 5 grup krajów: a) większość krajów UE b) Finlandia c) Norwegia i Szwecja d) Wielka Brytania i Irlandia e) kraje nienależące do UE

131

a) Większość państw członkowskich UE Zwierzęta towarzyszące, w tym psy, w liczbie nie przekraczającej 5 sztuk należących do jednego właściciela przewożone w celach niekomercyjnych do następujących krajów Unii Europejskiej: 

Austria



Belgia



Cypr



Czechy



Dania



Estonia



Francja



Grecja



Hiszpania



Holandia



Litwa



Łotwa



Luksemburg



Niemcy



Portugalia



Słowacja



Słowenia



Węgry



Włochy

podlegają następującym wymaganiom: 

Przed

szczepieniem

muszą

zostać

oznakowane

pomocą

microchipu

umiejscowionego po lewej strony szyi. 

Oznakowane zwierzę musi zostać zaszczepione przeciwko wściekliźnie. W przypadku zwierząt szczepionych regularnie co rok szczepienie nabiera ważności w dniu podania. W przypadku zwierząt młodych szczepionych pierwszy raz w wieku powyżej 3 miesiąca życia szczepienie nabywa ważności po upływie 21 dni. Taka sama zasada

132

obowiązuje w przypadku przekroczenia daty szczepienia ( powyżej 365 dni) u zwierząt dorosłych, zyskuje ono ważność po upływie 21 dni. 

Następnie powinien zostać wystawiony paszport, wypełniony przez wyznaczonego lekarza weterynarii.



Na 24 h przed przekroczeniem granicy zwierzę powinno zostać zbadane przez lekarza weterynarii, co powinno zostać odnotowane w paszporcie.



Nie można wywozić szczeniąt i kociąt które nie ukończyły 3 miesiąca życia, chyba że kraj docelowy dopuszcza taką możliwość.

b) Finlandia W przypadku wyjazdu do Finlandii psy muszą zostać odrobaczone preparatem zawierającym prazikwantel i epsiprantel (profilaktyka echinokokozy) nie później niż na 30 dni przed przemieszczeniem na terytorium Finlandii. Wszystkie informacje dotyczące identyfikacji zwierzęcia, poświadczenia ważności szczepienia przeciwko wściekliźnie, informacje dotyczące efektywności tego szczepienia oraz zabieg odrobaczenia muszą być odnotowane w paszporcie przez upoważnionego lekarza weterynarii.

c) Szwecja i Norwegia Zwierzęta towarzyszące, w tym psy, w liczbie nie przekraczającej 5 sztuk należących do jednego właściciela przewożone w celach niekomercyjnych do Norwegii i Szwecji podlegają następującym wymaganiom: 

Muszą zostać oznakowane za pomocą microchipu umiejscowionego po lewej strony szyi, oznakowanie także musi nastąpić przed szczepieniem.



Oznakowane zwierzę musi zostać zaszczepione przeciwko wściekliźnie.



Zwierze należy odrobaczyć preparatem zawierającym prazikwantel i epsiprantel (profilaktyka echinokokozy) nie szybciej niż 10 dni przed wyjazdem i w ciągu 7 dni po przyjeździe (Norwegia).

133



Na 24 h przed przekroczeniem granicy zwierzę powinno zostać zbadane przez lekarza weterynarii, co powinno zostać odnotowane w paszporcie.



Do Norwegii i Szwecji nie wolno wwozić zwierząt poniżej 3 miesiąca życia.

Szwecja i Norwegia wprowadziły zakaz przewożenia psów ras: 

Pit Bull Terier



Americam Staffordshire Terrier



Fila Brasileiro



Tosa Inu



Dogo Argention



oraz mieszańców powyższych ras lub mieszańców z wilkiem.

d) Wielka Brytania i Irlandia Zwierzęta towarzyszące, w tym psy w liczbie nie przekraczającej 5 sztuk należących do jednego właściciela przewożone w celach niekomercyjnych do Wielkiej Brytanii i Irlandii podlegają następującym wymaganiom: 

Muszą zostać oznakowane za pomocą microchipu umiejscowionego po lewej strony szyi, które musi zostać wykonane przed zaszczepieniem.



Oznakowane zwierzę musi zostać zaszczepione przeciwko wściekliźnie.



24 do 48 h przed wyjazdem zwierze musi zostać odrobaczone i poddane profilaktyce przeciw kleszczowej, co musi zostać odnotowane w paszporcie.



Zwierze może wjechać do powyższych krajów jedynie zatwierdzoną trasą korzystając z usług zatwierdzonego przewoźnika.



Na 24 h przed przekroczeniem granicy zwierzę powinno zostać zbadane przez lekarza weterynarii, co powinno zostać odnotowane w paszporcie.



Do wielkiej Brytanii i Irlandii nie wolno wwozić zwierząt poniżej 3 miesiąca życia.



Nie ma specjalnych warunków wyjazdowych dla królików i gryzoni.

134

Wielka Brytania i Irlandia wprowadziły zakaz przewożenia psów ras: 

Pit Bull Terier -Fila Brasileiro



Tosa Inu



Dogo Argention



oraz mieszańców powyższych ras lub mieszańców z wilkiem.

e) kraje nienależące do Unii Europejskiej Państwa spoza UE określają odmiennie warunki wwozu i wywozu zwierząt. Przed udaniem się do danego państwa, wszystkie niezbędne informacje dotyczące transportu psów można sprawdzić na stronie internetowej ambasady. W przypadku braku takich informacji zalecamy kontakt

telefoniczny. Przykładowo Ambasada Republiki Białoruś podaje

następujące informacje:

135

WARUNKI WWOZU PSÓW NA TERYTORIUM RP Warunki wwozu psów na terytorium RP można podzielić na dwa obszary tematyczne – cel komercyjny i cel niekomercyjny. Wwóz psów na terytorium RP w celu niekomercyjnym Warunki wwozu psów na terytorium RP (cel niekomercyjny) określa ustawa o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.

Art. 24a [Przemieszczanie w celach niehandlowych zwierząt domowych] 1. Powiatowy lekarz weterynarii przeprowadza na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej kontrolę

spełniania

wymagań

weterynaryjnych

przy

przemieszczaniu

celach

niehandlowych zwierząt domowych towarzyszących podróżnym, które są określone w rozporządzeniu (WE) nr 998/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 maja 2003 r. w sprawie wymogów dotyczących zdrowia zwierząt, stosowanych do przemieszczania zwierząt domowych o charakterze niehandlowym i zmieniającego dyrektywę Rady 92/65/EWG (Dz. Urz. WE L 146 z 13.06.2003, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 39, str. 75, z późn. zm.), zwanym dalej „rozporządzeniem 998/2003”. 2. Powiatowy lekarz weterynarii w przypadku stwierdzenia niespełnienia wymagań określonych w rozporządzeniu 998/2003 wydaje decyzję o zastosowaniu środków przewidzianych w tym rozporządzeniu oraz nadzoruje jej wykonanie.

Art. 24b [Kontrola spełnienia wymagań weterynaryjnych przy przemieszczaniu w celach niehandlowych zwierząt domowych] 1. Organy celne przeprowadzają kontrolę, o której mowa w art. 12 lit. a rozporządzenia 998/2003, w wyznaczonych przejściach granicznych. 2. Do przemieszczania w celach niehandlowych zwierząt domowych towarzyszących podróżnym, o których mowa w art. 12 lit. b rozporządzenia 998/2003, stosuje się przepisy o wymaganiach weterynaryjnych przy przywozie zwierząt i przepisy o weterynaryjnej kontroli granicznej.

136

3. Główny Lekarz Weterynarii przekazuje innym państwom członkowskim Unii Europejskiej oraz Komisji Europejskiej wykaz przejść granicznych, o których mowa w ust. 1, oraz informacje o organach przeprowadzających kontrole określone w art. 12 rozporządzenia 998/2003. 4. Organ celny w przypadku stwierdzenia niespełniania wymagań przy przemieszczaniu z państw trzecich w celach niehandlowych zwierząt domowych towarzyszących podróżnym niezwłocznie powiadamia o tym powiatowego lekarza weterynarii właściwego ze względu na miejsce położenia przejścia granicznego. 5. Powiatowy lekarz weterynarii w przypadku, o którym mowa w ust. 4: 1) niezwłocznie udaje się na przejście graniczne; 2) wydaje decyzję o zastosowaniu środków przewidzianych w rozporządzeniu 998/2003 oraz nadzoruje jej wykonanie. 6. Zwierzęta domowe towarzyszące podróżnym w przypadku niespełniania wymagań, o których mowa w ust. 4, do czasu zastosowania środków przewidzianych w rozporządzeniu 998/2003, przetrzymuje się pod dozorem organów celnych. 7. Zarządzający przejściem granicznym, o którym mowa w ust. 1, w przypadku stwierdzenia niespełnienia wymagań przy przemieszczaniu w celach niehandlowych zwierząt domowych towarzyszących podróżnym, udostępnia nieodpłatnie pomieszczenie przystosowane do przetrzymywania tych zwierząt. 8. W czasie przebywania zwierząt domowych towarzyszących podróżnym w pomieszczeniu, o którym mowa w ust. 7, opiekę nad tymi zwierzętami zapewnia właściciel lub osoba odpowiedzialna za zwierzę. 9. Główny Lekarz Weterynarii podaje do publicznej wiadomości informacje dotyczące wymagań

przy

przemieszczaniu

celach

niehandlowych

zwierząt

domowych

towarzyszących podróżnym na terytorium Unii Europejskiej oraz przy wprowadzaniu tych zwierząt na jej terytorium. 10. Minister właściwy do spraw rolnictwa w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wykaz przejść granicznych, o

137

których mowa w ust. 1, mając na względzie zapewnienie sprawnej kontroli zwierząt domowych towarzyszących podróżnym, przemieszczanych w celach niehandlowych.

Art. 24c [Koszty wydania decyzji] 1. Koszty działań podjętych w wyniku wydania decyzji, o których mowa w art. 24a ust. 2 oraz art. 24b ust. 5 pkt 2, w tym koszty przetrzymywania zwierząt i opieki nad tymi zwierzętami, ponosi właściciel lub osoba odpowiedzialna za zwierzę. 2. Powiatowy lekarz weterynarii, który wydał decyzje wymienione w art. 24a ust. 2 oraz art. 24b ust. 5 pkt 2, ustala, w drodze decyzji, wysokość kosztów, o których mowa w ust. 1. 3. Decyzjom, o których mowa w art. 24a ust. 2 i art. 24b ust. 5 pkt 2, oraz decyzji w sprawie wysokości kosztów nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności.

Art. 24d [Rejestr lekarzy weterynarii upoważnionych do wydawania paszportu] 1.

Okręgowa

rada

lekarsko-weterynaryjna

prowadzi

rejestr

lekarzy

weterynarii

upoważnionych do wydawania paszportu oraz pobierania próbek w celu określenia miana przeciwciał w rozumieniu przepisów rozporządzenia 998/2003. 2. Lekarz weterynarii wpisany do rejestru, o którym mowa w ust. 1, jest upoważniony do wydawania paszportu oraz pobierania próbek w celu określenia miana przeciwciał w rozumieniu przepisów rozporządzenia 998/2003. 3. Krajowa Rada Lekarsko-Weterynaryjna określi, w drodze uchwały, sposób prowadzenia tego rejestru. 4. Do rejestru wpisuje się wyłącznie lekarzy weterynarii świadczących usługi weterynaryjne w ramach działalności zakładu leczniczego dla zwierząt. 5. Wpisu do rejestru dokonuje się na wniosek lekarza weterynarii. Podstawą wpisu jest uchwała okręgowej rady lekarsko-weterynaryjnej. 6. Odmowa wpisu do rejestru następuje w drodze uchwały okręgowej rady lekarskoweterynaryjnej.

138

7. Okręgowa rada lekarsko-weterynaryjna skreśla, w drodze uchwały, lekarza weterynarii z rejestru, o którym mowa w ust. 1, w przypadku: 1) skreślenia lekarza weterynarii z rejestru członków okręgowej izby lekarsko-weterynaryjnej lub 2) skreślenia zakładu leczniczego dla zwierząt z ewidencji takich zakładów prowadzonej przez tę radę, lub 3) stwierdzenia rażącego naruszenia przepisów dotyczących: a) wydawania paszportów lub b) pobrania próbek w celu określenia miana przeciwciał w rozumieniu przepisów rozporządzenia 998/2003.

Art. 24e [Paszport] 1. Krajowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna, za pośrednictwem okręgowych izb lekarskoweterynaryjnych, zaopatruje lekarzy weterynarii, o których mowa w art. 24d ust. 1, w druki paszportów. Każdy z druków paszportu posiada niepowtarzalny numer. 2. Lekarz weterynarii, o którym mowa w art. 24d ust. 1, wydaje paszport, jeżeli zwierzę zostało oznakowane zgodnie z przepisami rozporządzenia 998/2003. 3. Lekarz weterynarii, o którym mowa w art. 24d ust. 1, wydaje decyzję o odmowie wydania paszportu w przypadku niespełnienia wymagań określonych w przepisach rozporządzenia 998/2003. 4. Od decyzji, o której mowa w ust. 3, przysługuje odwołanie do okręgowej rady lekarskoweterynaryjnej właściwej dla lekarza weterynarii wydającego paszport. 5. Okręgowa rada lekarsko-weterynaryjna rozpatruje odwołanie od decyzji, o której mowa w ust. 3, oraz wydaje uchwałę w tej sprawie. 6. W zakresie nieuregulowanym ustawą w sprawach wpisu, odmowy wpisu do rejestru i skreślenia z rejestru oraz wydawania paszportów stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

139

Art. 24ea [Informacje o wydaniu paszportu] 1. Lekarz weterynarii, o którym mowa w art. 24d ust. 1, przekazuje okręgowej radzie lekarsko-weterynaryjnej właściwej dla lekarza wydającego paszport informację o wydaniu paszportu zawierającą następujące dane: 1) imię i nazwisko, miejsce zamieszkania i adres oraz numer telefonu i adres poczty elektronicznej posiadacza zwierząt; 2) gatunek, rasę i płeć zwierzęcia; 3) numer mikroczipa lub wytatuowany numer; 4) datę implantacji mikroczipa lub wykonania tatuażu; 5) miejsce implantacji mikroczipa lub wykonania tatuażu. 2. Okręgowa rada lekarsko-weterynaryjna prowadzi rejestr wydanych paszportów. 3. Okręgowa rada lekarsko-weterynaryjna przekazuje Krajowej Radzie LekarskoWeterynaryjnej dane zawarte w rejestrze, o którym mowa w ust. 2. Krajowa Rada LekarskoWeterynaryjna prowadzi centralny rejestr wydanych paszportów. 4. Krajowa Rada Lekarsko-Weterynaryjna określi, w drodze uchwały, sposób prowadzenia rejestru wydanych paszportów oraz sposób i terminy przekazywania informacji o wydanych paszportach oraz danych zawartych w tym rejestrze.

Art. 24f [Oznakowanie] 1. Oznakowanie, o którym mowa w art. 4 ust. 1 rozporządzenia 998/2003, przeprowadza: 1) lekarz weterynarii; 2) osoba, która posiada tytuł technika weterynarii, w ramach działalności zakładu leczniczego dla zwierząt. 2. Oznakowania dokonuje się w przypadku, o którym mowa w art. 4 ust. 1 lit. a rozporządzenia 998/2003, przez wytatuowanie numeru.

140

Art. 24g [Opłata za wydanie paszportu] 1. Lekarz weterynarii pobiera opłatę za wydanie paszportu, o którym mowa w art. 24e ust. 2. 2. Środki z tytułu opłaty, o której mowa w ust. 1, przeznacza się na pokrycie kosztów: 1) wynagrodzenia lekarza weterynarii za wydanie paszportu, o którym mowa w art. 24e ust. 2; 2) ponoszonych przez Krajową Izbę Lekarsko-Weterynaryjną, związanych z drukiem paszportów i ich przekazywaniem okręgowym izbom lekarsko-weterynaryjnym; 3) prowadzenia przez okręgowe rady lekarsko-weterynaryjne rejestru, o którym mowa w art. 24d ust. 1, oraz przekazywania druków paszportów lekarzom weterynarii. 3. Minister właściwy do spraw rolnictwa w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Lekarsko-Weterynaryjnej, określi, w drodze rozporządzenia: 1) wysokość opłaty za wydanie paszportu, o którym mowa w art. 24e ust. 2, 2) wysokość wynagrodzenia lekarza weterynarii za wydanie paszportu, o którym mowa w art. 24e ust. 2, 3) wysokość kwoty, stanowiącej część opłaty, przeznaczonej na pokrycie kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 2 i 3 - mając na względzie koszty poniesione na prowadzenie rejestru, druk paszportów, ich przekazywanie oraz wydawanie. 4. Krajowa Rada Lekarsko-Weterynaryjna określi, w drodze uchwały: 1) sposób podziału kwoty, o której mowa w ust. 3 pkt 3, między Krajową Izbą LekarskoWeterynaryjną a okręgowymi izbami lekarsko-weterynaryjnymi oraz sposób i częstotliwość przekazywania przez okręgowe izby lekarsko-weterynaryjne do Krajowej Izby LekarskoWeterynaryjnej kwoty stanowiącej część opłaty przeznaczonej na pokrycie kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 2; 2) sposób i częstotliwość przekazywania przez lekarzy weterynarii okręgowym izbom lekarsko-weterynaryjnym kwoty stanowiącej różnicę między wysokością opłaty a wynagrodzeniem przysługującym im za wydanie paszportu.

141

Art. 24h [Uprawnienie ministra] Minister właściwy do spraw rolnictwa, z własnej inicjatywy lub na wniosek Głównego Lekarza Weterynarii, może wystąpić do Komisji Europejskiej z wnioskiem, o którym mowa w art. 18 rozporządzenia 998/2003.

Wwóz psów na terytorium RP w celu komercyjnym Warunki wwozu psów na terytorium RP (cel komercyjny) określa rozdział 3a ww. ustawy: Art. 18a [Dopuszczenie tranzytu] Dopuszcza się tranzyt, o którym mowa w przepisach prawa celnego, zwierząt przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wyłącznie z państw trzecich lub ich części, które znajdują się na listach ogłaszanych przez Komisję Europejską, jeżeli: 1) są spełnione wymagania zdrowotne dla zwierząt, określone przy tranzycie danego gatunku; 2) przesyłka zwierząt w rozumieniu przepisów o weterynaryjnej kontroli granicznej jest zaopatrzona w oryginał świadectwa zdrowia. Art. 18b [Delegacja ustawowa dla ministra] 1. Minister właściwy do spraw rolnictwa może określić, w drodze rozporządzenia, wymagania weterynaryjne, w tym wymagania zdrowotne dla zwierząt, przy tranzycie zwierząt, z uwzględnieniem ich gatunku i przeznaczenia, biorąc pod uwagę stan bezpieczeństwa epizootycznego i epidemicznego państwa trzeciego, z którego one pochodzą. 2. Minister właściwy do spraw rolnictwa może określić, w drodze rozporządzenia: 1) wymagania, jakim powinny odpowiadać świadectwa zdrowia przy tranzycie zwierząt i sposób ich wystawiania, lub 2) wzory świadectw zdrowia przy tranzycie zwierząt - uwzględniając gatunek i przeznaczenie zwierząt oraz biorąc pod uwagę przepisy Unii Europejskiej dotyczące warunków zdrowia zwierząt oraz przywozu i tranzytu przez terytorium Wspólnoty niektórych żywych zwierząt kopytnych w zakresie obowiązków wynikających z ochrony zdrowia zwierząt.

142

PIES W PODRÓŻY RÓŻNYMI ŚRODKAMI TRANSPORTU

1.Pies w podróży samochodem

Przed podróżą Zanim wyruszymy z naszym pupilem w podróż należy odpowiedzieć sobie na trzy podstawowe pytania: 

Czy tam dokąd jedziemy pies będzie mile widziany?



Czy pies będzie miał z wyjazdu więcej radości niż przykrości?



Czy u psa nie ma żadnych przeciwwskazań zdrowotnych? Wybierając hotel, motel albo inny nocleg warto upewnić się czy jest możliwy pobyt z

psem. Warto zwrócić uwagę na to, że niektóre hotele i motele pobierają dodatkowe opłaty za zwierzęta. Zastanówmy się również czy wyjazd z psem to dobry pomysł. Chodzi przecież o to, żeby dla niego to też była frajda. Nad pozostawieniem psa w domu warto się zastanowić szczególnie wtedy, gdy w czasie podróży jest on zdenerwowany i niespokojny. Jeśli nie wiesz jak Twój pies zareaguje na jazdę samochodem, zabierz go na kilka krótkich przejażdżek np. do parku. Ważne, by kojarzyły mu się z czymś przyjemnym. Najlepiej przyzwyczajać psa do jazdy samochodem od szczeniaka. Należy także mieć na uwadze konieczność zabrania psa do lekarza weterynarii w celu upewnienia się, że u naszego pupila nie ma żadnych przeciwwskazań zdrowotnych. Jeśli pies cierpi na chorobę lokomocyjną, warto zaopatrzyć się w odpowiednie leki. Dobrze jest również pamiętać o wykonaniu niezbędnych szczepień (szczególnie przeciwko wściekliźnie) oraz zastosowaniu preparatów przeciwko pasożytom. Jeśli planujemy dłuższą podróż, należy pamiętać o zabraniu dla psa jedzenia i wody. Obecnie na rynku znajdziemy składane lub jednorazowe miski przeznaczone do karmienia w czasie podróży oraz butelki z wmontowaną miską do picia, można także pomyśleć o zakupie zabawki do gryzienia w czasie drogi, dzięki której nasz czworonóg nie będzie się nudził, a dodatkowo rozładuje stres.

143

Psa należy karmić najpóźniej trzy godziny przed rozpoczęciem podróży. Przestrzeganie tej zasady jest szczególnie ważne w przypadku psów z chorobą lokomocyjną. Przed wyjazdem warto także zabrać psa na spacer, by mógł załatwić swoje potrzeby fizjologiczne, dzięki czemu będziecie oboje czuli się w podróży bardziej komfortowo.

W czasie jazdy

Najważniejsze

czasie

podróży

jest

bezpieczeństwo.

Mniejsze

psy

dla

bezpieczeństwa powinny być przewożone w tzw. transporterach. Taki transporter powinien zostać położony na tylnej kanapie i zapięty pasami, by w razie gwałtownych ruchów lub wypadku nie przesunąć się. Nie powinno stawiać się klatki tak, by świeciło na nią słońce. Pies będzie czuł się bardziej komfortowo jeśli włożymy do klatki jego kocyk. Większe psy najwygodniej przewozić w bagażniku. Dobrze jest w tym celu zaopatrzyć się w kardiomatę, czyli specjalną ochronną matę, która chroni wnętrze auta przed zabrudzeniem. Aby pies nie wydostał się z takiego bagażnika powinien być on odgrodzony od kabiny siatką ze sznurka lub metalową kratą (bywają fabrycznie montowane w samochodach kombi, można je też kupić w sklepach motoryzacyjnych lub z artykułami dla zwierząt). Kardiomatę można także zamontować na tylnym siedzeniu wykorzystując do tego celu zagłówki przednich foteli. Jest to dobre rozwiązanie dla osób posiadających mały bagażnik. Zarówno dla małych jak i dużych psów dobrym rozwiązaniem są specjalne pasy na ogół w formie szelek. Psa sadza się na tylnej kanapie, a jedną z końcówek wpina się w zamek od pasa, który znajduje się przy tylnej kanapie. Są one o tyle wygodne, że nie krępują ruchów zwierzęcia, które może w nich zarówno siedzieć jak i leżeć. Warto zaopatrzyć się w specjalne pasy samochodowe (bądź smycz zakończoną wpinką do pasów), które w razie wypadku lub gwałtownego hamowania utrzymają psa na miejscu i zapobiegną obrażeniom. Najbezpieczniej przewozić psa w szelkach wpiętych do pasów bezpieczeństwa. Jeśli gabaryty naszego auta na to pozwalają warto zaopatrzyć się w transporter lub klatkę, które zapewnią bezpieczną i komfortową podróż naszemu pupilowi. W czasie jazdy należy zapewnić psu dopływ świeżego powietrza. Najlepiej zostawić delikatnie otwarte okno, które pozwoli psu poznawać nowe zapachy. Nie wolno pozwalać psu wystawiać łba za okno, gdyż może to spowodować infekcje oczu, uszu czy nosa. Dobrym

144

rozwiązaniem jest klimatyzacja. Co 2-3 godziny należy zrobić przerwę w podróży i wypuścić psa z auta i pozwolić mu rozprostować kości i załatwić potrzeby fizjologiczne. Można także dać mu wody. Zastosowanie się do powyższych wskazówek zapewni miły wypoczynek zarówno członkom rodziny jak i psu. Jeśli planujemy z psem długą podróż autem można pomyśleć o podaniu mu środków farmakologicznych, które pomogą znieść trudy podróży. Można podać zwykły aviomarin (oczywiście należy dostosować ilość leku do wagi psa, najlepiej po konsultacji z weterynarzem) lub postawić na środki wyciszające i relaksujące (np. ziołowe tabletki na wyciszenie bądź Kalm Aid). Zwykle psy od najmłodszych lat przyzwyczajane do podróżowania samochodem doskonale znoszą trudy nawet kilkunastogodzinnej podróży. Co do właściwego przewożenia psa nie ma żadnych przepisów. Lektura ustawy Prawo o ruchu drogowym64 nie podsunie nam odpowiedzi na to pytanie. Przepisy mówią jedynie, że zwierzę nie może ograniczać widoczności i ruchów kierowcy, podróżujący z nami pies nie powinien przemieszczać się wewnątrz pojazdu, niezależnie od tego, czy jest z natury ruchliwy, czy nadmiernie podekscytowany drogą. Takie zachowanie może spowodować wypadek wskutek ograniczenia widoczności lub przypadkowego wytrącenia kierownicy z rąk kierowcy. Wszystkie reguły powinien nam więc podyktować zdrowy rozsądek. Policjanci mogą kierowcom tylko doradzać w tej sprawie. Podstawowa rada to unikanie przewożenia zwierząt na fotelu obok kierowcy, a tym bardziej na desce rozdzielczej. Właściciel powinien mieć przy sobie dokumenty które są dowodem na to, że pupil należy do nas, jest zdrowy i zaszczepiony. W podróż zabierajmy więc zawsze aktualną książeczkę zdrowia psa. W przypadku wyjazdu za granicę wymagany jest paszport, o czym była mowa wcześniej.

O kwestii bezpieczeństwa psów w samochodzie można znaleźć wiele dyskusji, m.in. rozmowę z Adamem Drożdżalem, który propaguje bezpieczeństwo przewozu psów w samochodzie:

Dz. U. z 1997 nr 98 poz. 602

145

Właściciele psów bardzo często przewożą swoje czworonogi samochodem. Niestety bardzo rzadko pamiętają o tym, żeby ten transport był bezpieczny. O tym jak bezpiecznie przewieźć zwierzaka i czym może skończyć się jazda z pieskiem na kolanach rozmawiamy z Adamem Drożdżalem, autorem strony i działań PSYwieź Bezpiecznie (Bezpieczna Strefa Zwierzaka)*, właścicielem firmy BioSante Veterinary Solutions65. Podróże z psem: Jak bezpiecznie przewieźć psa samochodem? Adam Drożdżal: Na początek ustalmy, że te same zasady dotyczą nie tylko psów, ale i kotów. Jeśli chodzi o koty, sprawa jest prosta. Odpowiedniej wielkości i konstrukcji transporter mocujemy na tylnym siedzeniu za pomocą samochodowych pasów bezpieczeństwa. Oba pasy, zarówno poziomy jak i poprzeczny powinny obejmować transporter. Tylko zabezpieczenie dwupunktowe spełnia swoją funkcję. Są dwie szkoły mówiące o ulokowaniu transportera na tylnym siedzeniu. Jedna mówi o miejscu za przednim fotelem pasażera. Kierowca ma wtedy wzrokową kontrolę nad zwierzakiem np. podczas krótkiego postoju, chociażby przed sygnalizacja świetlną czy stojąc w korku. Niestety, niektórzy nadgorliwi kierowcy sprawdzają czy kociak nie wpadł jakimś cudem w „bezdech” nawet podczas jazdy. Odwraca to wtedy ich uwagę i może doprowadzić do kolizji. Dlatego druga szkoła mówi o wożeniu transportera na tylnej kanapie za fotelem kierowcy. Koty jeżdżą tylko w transporterach! I to jest jasne. Z psami chyba nie jest już tak łatwo? Z psami sprawa bardziej się komplikuje. Ma to związek z różną wielkością psów, ich różną wagą i typem auta. Powinienem powiedzieć, że psy przewozimy w odpowiednich transporterach i już! Jednak świadomość konsekwencji przewożenia psa w ogóle nie zabezpieczonego jest w naszym kraju tak niska, że trzeba wspomnieć o innych możliwościach. Są one tylko „mniejszym złem”, no ale lepiej wieźć psa w pasach bezpieczeństwa niż bez… Generalnie psy małe, ważące do 10 kg zawsze przewozimy w 65

http://www.podrozezpsem.pl/2012/07/rozmowa-pies-w-samochodzie-czyli-jak.html

146

transporterze, średnie – czyli od 10 do 20 kg – w transporterze lub przypięte pasami, do tego mocujemy zabezpieczającą kurtynę. To konstrukcja oddzielająca przednie fotele od tylnej kanapy. Kurtyna przede wszystkim chroni kierowcę i pasażera. To tylko zabezpieczenie dodatkowe. Psy duże, ważące powyżej 20 kg przewozimy podobnie – w aluminiowym transporterze lub pasach i do tego kurtyna. Pytanie tylko czy w chwili zderzenia z prędkością 50km/h pasy uratują wilczarza irlandzkiego czy też nowofundlanda? Oczywiście nie, dlatego decydując się na taką rasę powinniśmy dostosować samochód do przewozu naszego psa. Jakie błędy najczęściej popełniamy? Pies lub kot jedzie bez zabezpieczenia, zwierzak jest przewożony na kolanach właściciela – nie tylko pasażera, ale nawet kierowcy, pies jedzie z głową za oknem, kot lub mały pies jedzie na podszybiu – tylnym, a nierzadko przednim, duże psy w autach typu kombi są przewożone w bagażniku luzem! Często nawet bez kratki oddzielającej przestrzeń bagażową od osobowej.

Czym to grozi? To trudne pytanie, stać się może wszystko! Przewożony samochodem pies czy kot jest w razie wypadku tak samo jak człowiek narażony na niebezpieczeństwo. Co więcej, samo zwierzę może stać się przyczyną wypadku groźnego w skutkach, jeśli nie przewozimy go w odpowiedni sposób. Podam trzy przykłady. To historie, które wydarzyły się w Polsce. Pierwszy: pani tak kocha swojego yorka, że przewozi go na własnych kolanach równocześnie kierując. Dodam jeszcze, że sama jedzie bez pasów – przecież wyskoczyła tylko na chwilę do marketu. Chwila nieuwagi i nasza „bohaterka” dojeżdżając do skrzyżowania najeżdża na pojazd stojący przed nią. Prędkość 50km/h. Poduszka powietrzna, charakterystyczny huk, potem szok, panika i zmiażdżony york. Został rozgnieciony na kierownicy ciałem własnej pani. Drugi przykład: pan jedzie z „luźnym” kotem i swoją żoną. Kot chodzący po wszelkich zakamarkach auta trafia nagle pod pedały. Kierowca musi rozpocząć hamowanie, ale wie, że pod pedałami jest jego ukochany kiciuś. Ułamki sekund na decyzję. Hamuje. Zgnieciona łapa i przerażony skok na właściciela. Kierowca traci panowanie na pojazdem i najeżdża na pojazd stojący przed nim. Jego żonę i jego ratują pasy i mała prędkość. Niestety kierowca z drugiego pojazdu doznaje urazu kręgosłupa. I trzecia historia: kierowca, na tylnej kanapie siedzi ważący 15 kg labrador zapięty pasem bezpieczeństwa. W aucie nie ma kurtyny dzielącej przednie siedzenia

147

od tylnych. 50km/h, wymuszenie pierwszeństwa przez pojazd nadjeżdżający z prawej strony. Auto z psem prawie staje w miejscu, a w środku niego wszystko porusza się dalej z tą samą prędkością. Klamra pasa pęka, labrador leci między fotelami. Z jaką siłą uderza o kokpit? Z taką, jakby ważył 810kg! Niestety pies przegrywa. I choć nie naszą winą jest wypadek, to naszą winą jest to, że psiak nie był dobrze zabezpieczony. Nie wspomniał pan o matach czy też hamakach, które są ostatnio bardzo popularne wśród właścicieli psów. Zawiesza się je na nagłówkach, a pies leży sobie na ortalionowym posłaniu na tylnym siedzeniu... Hamak nie ma kompletnie związku z bezpieczeństwem. Jeśli ktoś mówi „kupiłem hamak i mój pies jest teraz bezpieczny”, to mnie szlag trafia! Hamak zabezpiecza fotele pobrudzeniem. Nie chroni psa! Mało tego, w upalny dzień pies się na tym gotuje, bo zwykle maty są czarne. A największą zaletą takiego hamaka jest to – proszę wybaczyć mi dosadność – że po poważnym wypadku łatwiej wynieść zwłoki psa. Hamak może być dodatkowym zabezpieczeniem, jeśli pies jest zapięty w pasy. Natomiast jest zupełnie zbędny, jeśli psiak jest w transporterze. Zadam może pytanie rodzicom – po co inwestować w drogie foteliki dziecięce? Przecież można kupić dziecku hamak! Taniej wyjdzie. Oczywiście nie licząc kosztów pogrzebu...

Nie przebiera pan w słowach... Bo w kwestii bezpieczeństwa nie ma kompromisów. Jestem ojcem, mam psa i wszyscy jeżdżą odpowiednio zabezpieczeni. To ja odpowiadam za bezpieczeństwo całej mojej rodziny. Mój sześciomiesięczny border terrier Forest zawsze jeździ w transporterze przymocowanym sztywną taśmą do podłogi naszego vana. Czy w Kodeksie Ruchu Drogowego jest cokolwiek na temat bezpiecznego przewożenia zwierząt? Unormowany jest tylko transport dużych zwierząt - bydła, trzody chlewnej czy koni. W myśl przepisów ruchu drogowego w naszym kraju domowe zwierzęta w zasadzie nie istnieją. Nasze psy czy koty traktowane są jak rzeczy. Kodeks nakłada jednak na kierowcę obowiązek

148

unikania wszelkiego działania, które mogłoby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego. Tak więc dopóki nasz pupil jest grzeczny i nie rozproszy naszej uwagi powodując zagrożenie, to wszystko jest w porządku. Jeśli jednak nastąpi takie zagrożenie, odpowiadamy za wszelkie skutki naszego zaniedbania i będziemy za to ukarani. Jak to wygląda za granicą? W stosunku do innych krajów, jeśli chodzi o przepisy związane z bezpiecznym transportowaniem zwierzaków, dzieli nas przepaść. Australia, Stany Zjednoczone i część krajów europejskich ma znacznie wyższy poziom świadomości zagrożenia jakie płynie z przewożenia niezabezpieczonego zwierzaka w aucie. W Australii np. można zapłacić mandat za przewożenie psa „luzem” w aucie. Jeśli policja zatrzyma takiego nieodpowiedzialnego właściciela w „strefie szkolnej” – mandat wzrasta o prawie 100$! Jeśli natomiast pies ucierpi podczas wypadku drogowego ze względu na fakt, że nie był odpowiednio zabezpieczony, kierowca może otrzymać karę pozbawienia wolności do 6 miesięcy lub grzywnę w wysokości 5000$. W USA 25 stanów wprowadziło regulacje dotyczące transportowania zwierząt towarzyszących. Czy jest jakakolwiek szansa, że i w Polsce zostanie to uregulowane? Trzeba to uregulować – dla bezpieczeństwa nas wszystkich. Nie tylko zwierzaków. Jednym z działań w ramach Bezpiecznej Strefy Zwierzaka jest właśnie walka o wprowadzenie odpowiednich przepisów w Kodeksie Ruchu Drogowego. Zanim to się stanie, to jeśli traktujemy swojego czworonoga jak członka rodziny i psażera, zadbajmy o jego bezpieczeństwo w samochodzie. Podsumowując – przemyślane i odpowiednie zabezpieczenie zwierzaka podczas podróży jest dowodem świadomości i odpowiedzialności kierowcy za siebie i pasażerów – niezależnie od gatunku.

149

2.Pies w podróży pociągiem Regulacje

przewozu

psów

pociągami

określają

regulaminy poszczególnych

przewoźników. Zwykle jednak za przewóz psa płacimy pół ceny biletu II klasy. Większość przewoźników kwestie przewozu psa w przedziale uzależnia od zgody pozostałych pasażerów, jeżeli więc inni podróżni wyrażą zgodę, możemy jechać z pupilem w przedziale, jeśli nie - na korytarzu. Małe psy wygodnie jest przewozić w transporterze. Jest to wówczas nasz bagaż podręczny i nie wymaga dodatkowej opłaty. Nie wolno sadzać naszego pupila na siedzeniu. Niezależnie od rozmiaru pies musi mieć kaganiec i przypiętą smycz. Można także poprosić konduktora o wskazanie innego miejsca, gdzie można podróżować z czworonogiem. Chcąc przewieźć więcej niż jednego psa musimy pamiętać, że każdy z nich musi mieć swojego pełnoletniego opiekuna. Ponadto mamy obowiązek posiadania aktualnej książeczki zdrowia psa z adnotacją o szczepieniach, szczególnie tych przeciwko wściekliźnie. Należy także pamiętać, że odpowiadamy za bezpieczeństwo psa oraz pozostałych pasażerów, dlatego też starajmy się zapobiegać głaskaniu i dokarmianiu naszego pupila. Przykładowo poniżej przedstawiamy regulacje dotyczące przewozu psów w PKP Przewozy Regionalne oraz PKP Intercity:

Zasady odnoszą się do regulaminu, który jest dostępny na stronie internetowej przewoźnika66.

http://www.przewozyregionalne.pl/img_in/GALERIA/prawo/RPOPR20100101.pdf

150

Przewóz psa Dorosły podróżny może przewieźć jednego psa w wagonie klasy 1 lub 2, we wszystkich kategoriach pociągów, jeżeli: - posiada ważny bilet na przewóz psa oraz aktualne świadectwo szczepienia, - pies trzymany jest na smyczy i ma nałożony kaganiec, - współpodróżni w przedziale nie zgłoszą sprzeciwu.

151

Powyższe zasady nie dotyczą psów przewodników osób niewidomych. W wagonach sypialnych (WL) i z miejscami do leżenia (Bc) psa można przewozić pod warunkiem wykupienia wszystkich miejsc w przedziale. Opłata za przewóz psa wynosi 15,20 złotych. Nasz czworonożny przyjaciel nie może być trzymany na miejscach do siedzenia, leżenia lub miejscach sypialnych oraz nie może zakłócać ciszy nocnej. Podróżny odpowiada za stan sanitarny przedziału, w którym pies jest przewożony. Za psy umieszczone podczas całej podróży w odpowiednich pojemnikach (klatkach, pudłach, koszach itp.) - przewożone w ramach bagażu podręcznego, nie pobiera się żadnych opłat. W ten sam sposób mogą być przewożone wszystkie zwierzęta domowe. Jeżeli współpodróżni zgłoszą sprzeciw z powodu umieszczenia w przedziale zwierzęcia, podróżny powinien zająć miejsce w pociągu wskazane przez konduktora (obowiązek uzyskania zgody współpodróżnych nie dotyczy wagonów bezprzedziałowych). Szczegółowe informacje na temat przewozu zwirząt zostały zamieszczone w Dziale IV Taryfy Przewozowej Intercity i Rozdziale 3 Regulaminu przewozu osób rzeczy i zwierząt67.

3. Pies w podróży komunikacją miejską Pasażerowie mogą przewozić w pojazdach zwierzęta, jeżeli istnieje możliwość takiego umieszczenia ich w pojeździe, aby nie utrudniały przejścia i nie narażały na zanieczyszczenie odzieży innych pasażerów, nie ograniczały widoczności kierującemu pojazdem oraz nie zagrażały bezpieczeństwu ruchu. W pojeździe można przewozić psy pod warunkiem że posiadają kagańce i trzymane są na smyczy. Osoba przewożąca psa ma obowiązek posiadania

http://intercity.pl/pl/site/niezbednik-podroznego/przewoz-rowerow-rzeczy-i-zwierzat/przewozpsa.html

152

w trakcie przewozu ważnego zaświadczenia potwierdzającego zaszczepienie psa przeciwko wściekliźnie. Pasażer odpowiada za ewentualne szkody wyrządzone przez psa (np.: zniszczenie mienia, pogryzienia). Jeden pasażer może przewozić maksymalnie jednego psa. Cena biletu lub zwolnienie z opłaty jest uzależnione od wielkości psa, sposobu jego przewożenia i regulowane jest indywidualnymi postanowieniami przewodników z danego miasta. Jednak podróżowanie z psem komunikacją miejską ma pewne wady, jak opisany w prasie czy Internecie przypadek psa przewodnika, który został na przystanku, a kierowca autobusu w ogóle tego nie zauważył. Jedynie dzięki pomocy pasażerów nie stała się mu żadna krzywda. Pamiętajmy, więc o bezpieczeństwie naszego psa, w czasie podróży komunikacją miejską.

153

4. Pies w podróży taksówką Firmy taksówkowe deklarują, że zabierają pasażerów z psami bez problemu, ale w praktyce decydująca jest ostateczna zgoda kierowcy. Nie płaci się dodatkowo za przejazd zwierzęcia. Ale dzwoniąc po taksówkę, warto uprzedzić, że będziemy przewozić psa o określonej wielkości, by po przyjeździe taksówki nie było rozczarowań. Warto zabrać ze sobą koc, który będzie można położyć na siedzeniu i tak przewieźć psa.

5. Pies w podróży autokarem lub PKSem W autobusie PKS przejazd psa jest teoretycznie bezpłatny. Nie ma biletu dla psa, jednak niektórzy w praktyce zdarza się, że pobierana jest opłata jak za bagaż lub bilet ulgowy dla dziecka.

Wnętrze autokarów zwykle nie jest w większości przystosowane do

przewożenia psów ras dużych. Większość przewoźników wyraża zgodę na przewóz psa przewodnika osoby niewidomej. W pozostałych przypadkach pozwolenie na przewóz psa jest regulowane stosownymi przepisami danego przewoźnika. Tak więc na niektórych trasach będzie można przewieźć psa, a na niektórych obowiązuje zakaz. Czasami na większą przychylność mogą liczyć właściciele psów małych, które będą przeważone na kolanach. Generalnie zwierzęta nie są zabierane na trasach zagranicznych. Przed zaplanowaniem podróży tym środkiem transportu należy sprawdzić u samego źródła czy podróż z psem będzie możliwa i na jakich zasadach może być zrealizowana.

6. Pies w podróży samolotem Zasady dotyczące przewożenia zwierząt drogą powietrzną zależą od linii lotniczej. Na pokładzie może przebywać jeden mały pies (w jednych liniach mały tzn. do 4 kg, w innych, np. w Locie do 8 kg), znów oddane jest to w gestii przewoźnika i jego wewnętrznych regulaminów transportu. Przelot psa do kraju europejskiego płaci się tyle, ile za nadbagaż. Jeśli natomiast wybieramy się za ocean, musimy kupić pupilowi bilet za blisko 100 $. Polecamy, więc dokładne sprawdzenie strony internetowej przewoźnika w celu uzyskania szczegółowych informacji dotyczących przewozu psów. Linie lotnicze rozróżniają przewóz na pokładzie oraz przewóz w luku bagażowym, właśnie w zależności od tego pobierane są

154

określone opłaty i stawiane są określone wymagania. W zależności od wagi i wielkości zwierzęcia, będzie ono mogło podróżować z pasażerem na pokładzie lub w luku bagażowym samolotu. Pewne kraje mają także dodatkowe wymagania, np. w przypadku podróży do Wielkiej Brytanii, przewóz zwierząt dopuszczony jest jedynie drogą cargo.

Zasady przewozu są dostępne na stronie internetowej LOT68: Warunki, które muszą być spełnione : 

Przewożone zwierzęta muszą posiadać książeczki szczepień (przeciwko wściekliźnie lub nosówce) oraz aktualne zaświadczenia weterynaryjne o stanie zdrowia uwzględniające przepisy kraju wylotu, docelowego oraz portów tranzytowych



W przypadku lotów wewnątrz UE wymagany jest specjalny paszport (wydawany przez weterynarza) z opisem m.in. maści, rasy, płci zwierzęcia wraz z numerem Microchipu lub tatuażu,

Przewóz zwierzęcia należy zgłosić z wyprzedzeniem minimalnym 48 godzin przed wylotem (liczba zwierząt przewożonych jednocześnie jednym samolotem jest ograniczona)

Zwierzęta w luku bagażowym Pojemnik, w którym przewożone będzie zwierzę w luku bagażowym musi spełniać wymogi określone przepisami IATA Live Animals Regulations (Międzynarodowe Stowarzyszenie Transportu Lotniczego): 

musi być odpowiednio duży, aby zwierzę miało zapewnioną swobodę ruchu i mogło w nim stanąć , obrócić się i położyć,



musi być czysty, szczelny i dobrze zamknięty, a jego podłoże musi być wyłożone od wewnątrz materiałem chłonnym,

http://www.lot.com/pl/pl/przewoz-zwierzat

155



musi być oznaczony właściwa nalepką i odpowiednimi instrukcjami,



musi być wyposażony w pojemnik z wodą i jedzeniem,



musi być wentylowany z co najmniej trzech stron,



nie może mieć doczepionych kółek (jeśli są należy je usunąć podczas odprawy),



musi być wykonany z włókna szklanego, metalu, sztywnego tworzywa sztucznego, siatki metalowej, litego drewna lub sklejki.



UWAGA! Klatka nie może być wykonana całkowicie z siatek zgrzewanych lub siatki drucianej – tego typu klatki nie nadają się do transportu lotniczego.

Należy pamiętać o tym, że przy odprawie może nastąpić odmowa przewozu zwierząt, jeśli klatka jest zbyt mała lub nie odpowiada wymaganiom IATA.

Zwierzęta na pokładzie Zwierzęta muszą odbyć całą podróż w pojemnikach odpowiednich do ich wagi i rozmiarów* Waga zwierzęcia, wraz z pojemnikiem, przewożonego w kabinie pasażerskiej, nie może przekroczyć 8 kg Akceptowane wymiary pojemników: 

Samolot B767: 55 / 40 / 20 cm *



Samolot B787: 55 / 40 / 20 cm *



Samolot B737: 55 / 40 / 20 cm *



Samolot ATR: 45 / 30 / 20 cm *



Samolot DH4: 45 / 30 / 20 cm *



Samolot E70, E75, E95: 45 / 30 / 20 cm *

*długość / wysokość / szerokość Transport innych zwierząt w luku bagażowym samolotu jako ładunek cargo umożliwia LOT CARGO - np. do Wielkiej Brytanii. Opłaty za przewóz zwierząt Za przewóz zwierzęta pobierana jest opłata, która uzależniona jest od wielkości i wagi zwierzęcia.

156

Rodzaj / kategoria

Małe zwierzę w

Wielkość

do 8 kg

Loty

Europa/

krajowe

Bliski

Polska

Wschód

50 PLN*

50 EUR

kabinie PETC

USA, Kanada, Chiny

70 EUR/100CAD/100USD

Zwierzę w luku bagażowym AVIH średnie

do 15kg

90 PLN*

100 EUR

150 EUR/200CAD/200USD

duże

powyżej

170 PLN*

200 EUR

15 kg

300 EUR/400CAD/400USD

W przypadku odlotów z portów polskich należy doliczyć dodatkową opłatę serwisową: 

rejsy międzykontynentalne - 70 PLN,



rejsy międzynarodowe - 65 PLN,



rejsy krajowe - 47 PLN Przelot psa samolotem może być dla niego niezwykle stresujący. Dlatego warto

zaplanować lot poza sezonem, kiedy panuje mniejszy ruch. Przed wylotem za granicę dobrze jest zapoznać się z przepisami dotyczącymi podróżowania ze zwierzętami kraju wylotu, docelowego oraz portów tranzytowych. Aby uzyskać takie informacje,

najlepiej

skontaktować się z ambasadą danego państwa. W szczególności należy się dowiedzieć czy nie obowiązuje tam kwarantanna lub obowiązkowe badania po przylocie. W większości krajów Unii Europejskiej przewożone zwierzę musi posiadać paszport zgodny ze standardami UE oraz wszczepiony pod skórę mikrochip lub czytelny tatuaż , pozwalające na jego identyfikację. Pies musi posiadać ważne szczepienie przeciwko wściekliźnie. Niektóre kraje takie

jak

Szwecja,

Wielka

Brytania,

Malta

czy Irlandia

wymagają

dodatkowo

przeprowadzenia testów na obecność przeciwciał. Pies nie może mieć kleszczy ani tasiemców, a wszystkie informacje dotyczące ich leczenia muszą być zamieszczone w paszporcie. W większości krajów spoza Unii Europejskiej przepisy są mniej restrykcyjne. Przelot zwierzęcia jest możliwy tylko po dokonaniu wcześniejszych ustaleń i rezerwacji, której warto dokonać z wyprzedzeniem, gdyż niektóre linie dopuszczają przewóz

157

ograniczonej ilości czworonożnych pasażerów. Wiele z nich pozwala na przewóz psów jako bagaż pasażerski w kabinie lub bagażniku samolotu. W kabinie pasażerskiej mogą na ogół przebywać jedynie małe psy, które muszą być zamknięte w transporterze a ich waga łącznie nie może przekraczać 8 kg. Do wyjątków należy pies przewodnik. Większe psy muszą podróżować w bagażniku samolotu. Niektóre linie posiadają w tym celu wyodrębnione klimatyzowane i ogrzewane pomieszczenie, a psy przebywają w osobnych klatkach. Warto zdobyć informację dotyczącą samej klatki i jej rozmiarów, pamiętając, że musi ona być na tyle duża by pies mógł się w niej swobodnie obrócić, położyć i usiąść. W przypadku dłuższych lotów należy dowiedzieć się o możliwość zamieszczenia poidła. Warto także skonsultować z lekarzem weterynarii możliwość podania zwierzęciu środków uspokajających, aby zapobiec stresom w czasie podróży. Dobrze jest także zostawić psu zabawkę do gryzienia, która zapewni mu rozrywkę i pozwoli na rozładowanie zdenerwowania. Należy dołożyć wszelkich starań, by zapewnić psu w czasie lotu komfort i bezpieczeństwo. Warto, także spojrzeć na poradnik opracowany przez Magdalenę Milhoux, jeżeli wybieramy się do Indii. Pani Milhoux opracowała go, na podstawie własnych doświadczeń przy transporcie jej buldoga francuskiego o imieniu Frankie drogą lotniczą69.

PIES W INDIACH, krótki poradnik opracowany przez Magdalenę Milhoux Wymagania dotyczące wwozu psa na teren Republiki Indii: 1. Należy się skontaktować z centrum kwarantanny w mieście docelowym. 2. Stamtąd otrzymujemy do wypełnienia dwa formularze. 3. Pies musi być zaczipowany i musi posiadać paszport. Paszport musi być zalegalizowany (pieczątka) przez powiatowego lekarza weterynarii. 4. Zwierzę musi być zaszczepione przeciwko wściekliźnie i szczepienie to, w dniu wjazdu do Indii, nie może być „młodsze” niż 30 dni i starsze niż rok (oprócz wpisu do paszportu weterynarz musi wystawić zaświadczenie o szczepieniu przeciw wściekliźnie na osobnym druku).

ladylhoux.blogspot.com

158

5. Pies powinien też mieć odświeżone inne szczepienia chroniące przed chorobami wirusowymi.

6. Na 10 dni przed wjazdem do Indii nasz weterynarz musi wystawić zaświadczenie o ogólnym stanie zdrowia psa. Uwaga! Zaświadczenie to jest ważne tylko 48h. Z tym kwitkiem, bez psa, udajemy się do powiatowego lekarza weterynarii, który wypełnia Międzynarodowe Świadectwo Zdrowia (nie może być starsze niż 10 dni - cena 51zł).

7. Wypełnione formularze z punktu 2, ksero paszportu z wizą indyjską, ksero biletu lotniczego, adres docelowy, świadectwo zdrowia i zaświadczenie o szczepieniu przeciwko wściekliźnie skanujemy i wysyłamy do odpowiedniego centrum kwarantanny w Indiach (dokumenty muszą być wypełnione w j.angielskim). 8. Na podstawie wysłanych papierów centrum kwarantanny wysyła nam tzw NOC ( No Objection Certificate ) i dopiero z tym dokumentem pies zostaje wpuszczony do Indii. 9. Na 3 dni przed wyjazdem z kraju udajemy się do naszego weterynarza, który psa bada, odrobacza, aplikuje środek przeciwko pchłom i kleszczom i wypełnia rubrykę w paszporcie, która mówi, że pies jest zdolny do podróży. 10. Po przybyciu do Indii w ciągu 48 godzin należy się stawić z psem i oryginałami wszystkich dokumentów oraz NOC w lokalnym centrum kwarantanny (mają je tylko duże miasta). Tam pies otrzymuje zezwolenie na trzydziestodniowy dniowy pobyt w kraju (bez prawa do poruszania się po Indiach). 11.Po 30-stu dniach udajemy się do miejscowego weterynarza, który psa bada i wystawia zaświadczenie o stanie jego zdrowia. 12.Z powyższym zaświadczeniem udajemy się ponownie do centrum kwarantanny, gdzie pies dostaje zezwolenie na pobyt.

159

WARTO WIEDZIEĆ: Dobrym rozwiązaniem – jeśli przemieszczamy się z psem drogą lotniczą – jest skorzystanie z usług firmy spedycyjnej. Państwu Milhoux hodowcy polecili firmę Dor-Cel (więcej o usłudze przewozu zwierząt można przeczytać na stronie: http://www.dorcel.com.pl/transport.html ). Gdyby zdecydowali się na usługę – pies podróżowałby przez Frankfurt, tam miałby przystanek na dzień lub dwa, gdzie jest w kenelu pod stałą opieką weterynarza, a następnie wyruszył do Indii, gdzie właściciele odebraliby go na lotnisku. Barierą jest cena. Za transport np. buldoga francuskiego trzeba zapłacić 3 tys. zł oraz 800 dolarów amerykańskich dla agenta indyjskiego.

Pies przewodnik i inny pies asystujący Pies przewodnik dla osoby niewidomej, niesłyszącej lub inny pies asystujący osobie z dysfunkcją fizyczną lub emocjonalną przewożony jest bezpłatnie. Dla psów tych nie stosuje się ograniczenia wagowego, jak również nie wymaga się klatki. Pies powinien być na smyczy, nie musi mieć założonego kagańca. Jednakże osoba podróżująca z psem przewodnikiem musi mieć przy sobie kaganiec.

PODSUMOWANIE Podsumowując, należy stwierdzić, że inne zasady dotyczą wwozu i wywozu psów w zależności od tego czy jest to państwo członkowskie UE czy też państwo spoza UE. Poszczególne państwa członkowskie posiadają także szczegółowe regulacje dotyczące wwozu zwierząt tak jak Szwecja czy też Wielka Brytania. Poszczególne środki transportu posiadają odrębne regulacje zawarte często w regulaminach przewoźników. Naczelną zasadą wyrażaną przez wszystkie przepisy dotyczące przewozu psów jest ich bezpieczeństwo. Warto także spojrzeć na kilka najważniejszych zasad: o

w podróż zabieramy książeczkę zdrowia i ewentualnie paszport

nie karmimy zwierzaka przed podróżą

temperatura w samochodzie nie powinna przekraczać 20°C

160

w upalne dni warto uchylić okno lub włączyć klimatyzację samochodzie

Samochód należy prowadzić płynnie, unikając gwałtownego hamowania i wchodzenia w zakręty z dużą prędkością

co 2 godziny należy zatrzymać się, wyprowadzić psa i dać mu pić

na szyby w samochodzie dobrze jest założyć osłony przeciwsłoneczne

pies powinien być możliwie jak najlepiej zabezpieczony

161

TRAGICZNE SKUTKI NOWELIZACJI USTAWY O OCHRONIE ZWIERZĄT. KRYZYS HODOWLI PSÓW RASOWYCH W POLSCE. KONIECZNE ZMIANY W PRZEPISACH.

Paulina Faryn

NOWELIZACJA – ZAPISY

Art. 10a. 1. Zabrania się: 1) wprowadzania do obrotu zwierząt domowych na targowiskach, targach i giełdach; 2) prowadzenia targowisk, targów i giełd ze sprzedażą zwierząt domowych; 3) wprowadzania do obrotu psów i kotów poza miejscami ich chowu lub hodowli. 2. Zabrania się rozmnażania psów i kotów w celach handlowych. 3. Zabrania się puszczania psów bez możliwości ich kontroli i bez oznakowania umożliwiającego identyfikację właściciela lub opiekuna. 4. Zakaz, o którym mowa w ust. 3, nie dotyczy terenu prywatnego, jeżeli teren ten jest ogrodzony w sposób uniemożliwiający psu wyjście.

162

5. Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, nie dotyczy podmiotów prowadzących schroniska dla zwierząt oraz organizacji społecznych, których statutowym celem działania jest ochrona zwierząt. 6. Zakaz, o którym mowa w ust. 2, nie dotyczy hodowli zwierząt zarejestrowanych w ogólnokrajowych organizacjach społecznych, których statutowym celem jest działalność związana z hodowlą rasowych psów i kotów.

Art. 10b. 1. Zabrania się nabywania: 1) zwierząt domowych na targowiskach, targach i giełdach; 2) psów i kotów poza miejscami ich chowu lub hodowli. 2. Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie dotyczy nabycia psów i kotów od podmiotów prowadzących schroniska dla zwierząt oraz organizacji społecznych, których statutowym celem działania jest ochrona zwierząt.

Art. 37. 1. Kto narusza nakazy albo zakazy określone w art. 9, art. 10a ust. 1-3, art. 11 ust. 3, art. 12 ust. 1-6, art. 13 ust. 1, art. 14, art. 15 ust. 1-5, art. 16, art. 17 ust. 1-7, art. 18, art. 22 ust. 1, art. 22a, art. 25 lub art. 27 podlega karze aresztu albo grzywny. 2. Usiłowanie, podżeganie i pomocnictwo do czynu określonego w ust. 1 jest karalne. 3. W razie ukarania za wykroczenie, o którym mowa w ust. 1, można orzec przepadek narzędzi lub przedmiotów służących do popełnienia wykroczenia oraz przedmiotów z niego pochodzących, jak również można orzec przepadek zwierzęcia. 4. W razie popełnienia wykroczenia, o którym mowa w ust. 1, można orzec nawiązkę w wysokości do 1000 zł na cel związany z ochroną zwierząt.

Art. 37e. 1. Kto narusza zakazy określone w art. 10b ust. 1 podlega karze grzywny. 2. Orzekanie w sprawach, o których mowa w ust. 1, następuje w trybie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

163

EFEKTY NOWELIZACJI Z 1 STYCZNIA 2012 

Tworzenie stowarzyszeń przez osoby, które do tej pory sprzedawały psy bez rodowodów, tj. psy o nieznanym pochodzeniu, w typie rasy.



Aktualnie zarejestrowanych jest około 20 takich stowarzyszeń.



„Hodowcy” zrzeszeni w takich stowarzyszeniach nadal sprzedają psy bez rodowodu lub z dokumentem, który nazywają rodowodem, a w rzeczywistości nim nie jest, bo nie zawiera informacji o przodkach.

PO CZYM POZNAĆ PSEUDOHODOWCĘ? 

Stowarzyszenie, w którym jest zrzeszony hodowca zostało zarejestrowane po 1.01.2012



Brak rodowodu lub rodowód bez danych rodziców, dziadków i pradziadków (imiona, przydomki, nr rejestracyjne etc.- tzn. przodkowie nie byli rejestrowani)



Niska cena (zwykle poniżej 1000zł)



Szczenięta bez przeglądu miotu, najczęściej nieoznakowane, rodzice bez badań i testów DNA.



Często przekręcona nazwa rasy np. „lablador”lub mieszanka dwóch ras sprzedawana jako nowa „rasa” pod dziwna nazwą np. „shorkie”



Szczenięta źle odchowane, niedożywione, nieprawidłowo socjalizowane – skutek obniżania kosztów

ROZWIĄZANIE PROBLEMU 

Wprowadzenie definicji: rasa, pies rasowy, rodowód, hodowla psów rasowych



Ustalenie wymogów jakie ma spełnić stowarzyszenie kynologiczne by móc nadzorować hodowle psów rasowych



Wprowadzić zakaz rozmnażania psów nierasowych, względnie obowiązek rejestracji wszystkich miotów psów nierasowych np. w urzędach gminy.

164

PROPOZYCJE DEFINICJI USTAWA z dnia 29 czerwca 2007 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich, zawiera wszystkie definicje dotyczące hodowli zwierząt gospodarskich i to właśnie te definicje mogą być wzorem do stworzenia definicji stosowanych do zwierząt domowych. Określenia hodowlane są dobrze znane zootechnikom.

Art. 2 4) hodowla zwierząt - zespół zabiegów zmierzających do poprawienia założeń dziedzicznych (genotypu) zwierząt gospodarskich, w zakres których wchodzi ocena wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt gospodarskich, selekcja i dobór osobników do kojarzenia prowadzony w warunkach prawidłowego chowu; 6) hodowca - osobę fizyczną, prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, prowadzącą hodowlę zwierząt i ich dokumentację hodowlaną; 12) zwierzę hodowlane czystorasowe - zwierzę gospodarskie pochodzące co najmniej od dwóch pokoleń przodków wpisanych do księgi hodowlanej danej rasy lub linii, które spełnia wymagania wpisu do księgi hodowlanej, a w przypadku koniowatych - zwierzę pochodzące co najmniej od dwóch pokoleń przodków wpisanych do księgi hodowlanej danej rasy lub ras biorących udział w doskonaleniu tej rasy, które spełnia wymagania wpisu do księgi hodowlanej; (Psy i koty rasowe mają 3 lub 4 pokolenia przodków w rodowodach) 13) księga hodowlana - książkę, kartotekę lub informatyczny nośnik danych, do których są wpisywane, a w przypadku koniowatych, w których są również rejestrowane, zwierzęta hodowlane oraz informacje o ich hodowcach, właścicielach, pochodzeniu oraz wynikach oceny wartości użytkowej lub hodowlanej, prowadzone przez: a) związek hodowców lub inny podmiot, które zostały uznane przez ministra właściwego do spraw rolnictwa, lub b) związek hodowców lub inny podmiot, które uzyskały zgodę ministra właściwego do spraw rolnictwa;

165

14) rasa - populację zwierząt gospodarskich w obrębie gatunku o wspólnym pochodzeniu, charakteryzujących się przekazywaniem potomstwu określonego zespołu cech; 15) ród lub linia hodowlana - populację zwierząt gospodarskich, uzyskaną w wyniku hodowli tych zwierząt w obrębie rasy, selekcjonowaną w określonym kierunku; 17) krzyżowanie - kojarzenie zwierząt gospodarskich genetycznie odmiennych, różnych ras, odmian lub linii; 18) mieszaniec - wpisane do rejestru zwierzę gospodarskie będące produktem planowego krzyżowania zwierząt gospodarskich: a) różnych ras lub linii, lub b) będących produktem krzyżowania, lub c) czystorasowych i zwierząt gospodarskich będących produktem krzyżowania; 20) rozród - kontrolowane rozmnażanie zwierząt gospodarskich; 21) reproduktor - przydatnego do rozrodu samca, dla którego jest prowadzona dokumentacja hodowlana; RODOWÓD 

to wypis z księgi hodowlanej zwierząt czystorasowych zawierający informacje o przodkach ( u psów i kotów 3-4 pokolenia ),



potwierdzający czystość rasy



zawiera informacje pozwalające zidentyfikować osobnika – jest przypisany do konkretnego osobnika



To dowód osobisty zwierzęcia zawierające informacje o przodkach, potwierdzający czystość rasy.



Nie musi potwierdzać jakości a jedynie czystość rasy

166

DEFINICJE – ORGANIZACJA HODOWCÓW Art. 17. 1. Księgi bydła, świń, owiec, kóz i koniowatych są prowadzone przez związek hodowców lub inny podmiot, które zostały uznane przez ministra właściwego do spraw rolnictwa. 2. Minister właściwy do spraw rolnictwa dokonuje uznania, o którym mowa w ust. 1, w drodze decyzji administracyjnej, na wniosek związku hodowców lub innego podmiotu, jeżeli ten związek lub podmiot spełniają wymagania określone w przepisach Unii Europejskiej dotyczących uznawania organizacji prowadzących lub zakładających księgi hodowlane. 3. Do wniosku dołącza się: 1) kopię statutu lub umowy, na podstawie których działa związek hodowców lub inny podmiot; 2) zaświadczenie albo oświadczenie o wpisie do Krajowego Rejestru Sądowego albo innego rejestru, albo ewidencji właściwych dla formy organizacyjnej wnioskodawcy; 3) regulamin wpisu do danej księgi; 4) oświadczenie o: a) liczbie zwierząt gospodarskich, dla których mają być prowadzone księgi, znajdujących się w posiadaniu członków związku lub innego podmiotu, b) spełnieniu wymagań określonych w przepisach Unii Europejskiej dotyczących uznawania organizacji prowadzących lub zakładających księgi hodowlane; 5) program hodowlany; 6) wzorzec rasy, odmiany oraz standard hodowlany dla części wstępnej księgi; 7) opis sposobu identyfikacji zwierząt; 8) zakres informacji o zwierzętach wpisywanych do księgi; 9) zakres prowadzenia oceny wartości użytkowej niezbędny do realizacji programu hodowlanego; 10) opis metody prowadzenia oceny wartości hodowlanej; 11) opis sposobu prowadzenia selekcji oraz zasady doboru zwierząt do kojarzeń; 12) opis systemu kontroli danych o zwierzętach wpisanych do ksiąg; 13) minimalne wymagania, jakie powinny spełniać zwierzęta wpisywane do części wstępnej księgi

167

UNIJNE ZASADY UZNANIA ORGANIZACJI Przykład zasad unijnych dla zwierząt gospodarskich kóz i owiec DECYZJA KOMISJI z dnia 10 maja 1990 r. ustanawiająca kryteria zatwierdzania organizacji i stowarzyszeń hodowców, które zakładają lub prowadzą księgi zwierząt zarodowych owiec i kóz hodowlanych czystorasowych (90/254/EWG) Artykuł 1 Aby zostać formalnie zatwierdzonymi, prowadzące lub zakładające księgi zwierząt zarodowych owiec i kóz organizacje i stowarzyszenia hodowców muszą złożyć odpowiedni wniosek do władz tego Państwa Członkowskiego, na którego obszarze znajduje się ich główna siedziba. Artykuł 2 1. Władze danego Państwa Członkowskiego mają obowiązek formalnego zatwierdzania wszelkich organizacji lub stowarzyszeń hodowców, prowadzących lub zakładających księgi zwierząt zarodowych owiec i kóz, pod warunkiem, że takie organizacje lub stowarzyszenia spełniają warunki ustanowione w załączniku do niniejszej decyzji. 2. Jednakże, władze Państwa Członkowskiego, w którym istnieje już jedna lub większa liczba zatwierdzonych organizacji lub stowarzyszeń hodowców, obejmujących swoją działalnością tę samą rasę, co organizacja lub stowarzyszenie składające taki wniosek, mają prawo odmówić uznania nowej organizacji lub stowarzyszenia hodowców w przypadkach, w których jej uznanie powodowałoby zagrożenie dla zachowania tej rasy lub narażałoby na niepowodzenie realizację programu zootechnicznego istniejącego już stowarzyszenia lub organizacji. W takim przypadku dane Państwo Członkowskie powiadamia Komisję przyznanej zgodzie lub odmowie uznania. Artykuł 3 Władze danego Państwa Członkowskiego cofają formalne zatwierdzenie organizacji lub stowarzyszeń hodowców prowadzących księgi zwierząt zarodowych owiec i kóz w przypadkach, w których takie organizacje lub stowarzyszenia hodowców przestają w sposób stały i konsekwentny spełniać warunki ustanowione w załączniku do niniejszej decyzji.

168

ZAŁĄCZNIK Aby zostać formalne zatwierdzoną, dana organizacja lub stowarzyszenie hodowców, prowadzące lub zakładające księgi zwierząt zarodowych owiec i kóz musi: 1. posiadać osobowość prawną zgodnie z obowiązującym ustawodawstwem tego Państwa Członkowskiego, w którym składa odpowiedni wniosek; 2. przedstawić właściwym organom dowody na to: a) że działa efektywnie; b) że jest w stanie przeprowadzać kontrole niezbędne dla rejestracji pochodzenia; c) że posiada wystarczająco liczne stado owiec lub kóz, aby realizować program poprawy rasy lub, w przypadkach, w których uznaje się to za konieczne, że posiada wystarczająco liczne stado owiec lub kóz, by zachować daną rasę; d) że jest w stanie wykorzystywać dane dotyczące rozrodczości inwentarza w celu prowadzenia działań w zakresie poprawy lub zachowania rasy; 3. kierować się zestawem zasad, obejmujących: a) określenie właściwości danej rasy (lub ras); b) system identyfikacji zwierząt; c) system rejestracji pochodzenia; d) określenie celów swojej hodowli; e) system wykorzystywania danych dotyczących osiągnięć inwentarza; f) podział ksiąg zwierząt zarodowych owiec i kóz, w przypadku, w którym obowiązują różne warunki wprowadzania zwierząt do rejestru lub różne procedury klasyfikacji zwierząt wprowadzonych do rejestru. 4. posiadać statut stowarzyszenia, określający w szczególności zasady niedyskryminacji w traktowaniu zrzeszonych członków. WPŁYWAĆ NA ODBIORCĘ - KLIENTA 

Dopóki będą chętni na psy bez rodowodu (czyli tanie), dopóty będą funkcjonować pseudohodowcy



Konieczna jest edukacja za pośrednictwem mediów – ludzie nie wiedzą co to jest rodowód, na czym polega praca hodowcy, nie zdają sobie sprawy ile pracy kosztuje odchowanie szczeniąt; trzeba to im uświadomić.

169

Tragične posljedice provođenja izmjena u Zakonu o zaštiti životinja. Kriza uzgoja rasnih pasa u Poljskoj. Neophodne promjene u propisima. Paulina Faryn

PROMJENE U ZAKONU - ZAPISI Čl. 10a. 1. Zabranjeno je: 1) uvođenje u promet domaćih životinja na sajmovima i tržnicama; 2) Vođenje sajmova i tržnica na kojima prodaje se domaće životinje 3) Uvođenje u promet pasa i mačaka izvan mjesta uzgoja 2. Zabranjeno je razmnožavanje pasa i mačaka ciljem trgovine. 3. Zabranjeno puštanje pasa bez mogućnosti kontrole i bez oznake omogućavajuće identifikaciju vlastnika ili zaštitnika.

170

4. Zabrana, o kojoj riječ je u zak. 3, ne tiče se privatnog zemljišta, ako je ono ograđeno na način onemogućavajući psu izlazak. 5. Zabrana, o kojoj je riječ u zak. 1, pkt 3, ne tiče se subjekta koji vođe skloništa za životinje i društvenih organizacija kojih statutaran cilj je zaštita životnja. 6. Zabrana, o kojoj je riječ u zak. 2, ne tiče se uzgoja životinja registriranih u općedržvnim društvenim organizacijama kojih cilj je djelatnost povezana s uzgojem rasnih pasa i mačaka. Čl. 10b. 1. Zabranjena je nabava: 1) domaćih životinja na sajmovima i tržnicama; 2) pasa i mačaka izvan mjesta uzgoja. 2. Zabrana o kojoj je riječ u zak. 1, bod 2, ne tiče se nabave pasa i mačaka od subjekata vodećih skloništa za životinje i društvenih organizacija kojih statutaran cilj je zaštita životnja. Čl. 37. 1. Tko naruša naredbe ili zabrane određene u čl. 9, čl. 10a zak. 1-3, čl. 11 zak. 3, čl. 12 zak. 16, čl. 13 zak. 1, čl. 14, čl. 15 zak. 1-5, čl. 16, čl. 17 zak. 1-7, čl. 18, čl. 22 zak. 1, čl. 22a, čl. 25 lub čl. 27 podliježe zatvorskoj ili novčanoj kazni. 2. Pokušaj, podstrekivanje i pomoć u činu određenego u zak.1 podliježe kazni. 3. U slučaju kazni zbog prekršenja o kojim je riječ u zak. 1, moguće je odlučiti izgubitak alata ili predmeta uporabljenih kod prekršenja i predmeta iz njih izvedenih te izgubitak životinje. 4. U slučaju prekršenja o kojim je riječ u zak. 1, moguće je odlučiti naknadu u iznosu od 1000 zł za cilj povezan s zaštitom životinja. Čl. 37e. 1. Tko naruša zabrane određene u čl. 10b zak. 1 podliježe novčanoj kazni. 2. Odlučivanje glede stvari, o kojima je riječ u zak. 1, dolazi prema pravilima Krivičnog zakonnika u slučaju prekršajnog postupka.

171

REZULTATI NAKONU 

Osobe, koje dosad prodavale su pse bez rodovnika, tj. pse niepoznatog podrijetla kao rasne pse, osnivaju udruge.



Aktualno ima dvadesetak takvih registriranih udruga.



„Uzgajivači” udruženi u takvim udrugama još uvijek prodaju pse bez rodovnika ili s dokumentom koji oni zovu rodovodnik, ali koji uistinu nije rodovnik jer nema informacije o precima.

KAKO RASPOZNATI PSEUDOUZGOJ 

Udruga, u kojoj udružen je uzgajivač registrirana je poslje 1.01.2012



Manjak rodovnika ili rodovnik bez podataka roditelja, djedova i pradjedova (imena, naidimci, registrarski brojevi itd. – to znači da preci nisu bili registrirani)



Niska cijena (obično ispod 1000zł)



Štena bez predgleda legla, najčešće neoznačena, roditelji bez pregleda i testova DNA.



Često promijenjeno ime rase np. „lablador” ili mješavina dvije rase prodana kako nova „rasa” ili čudnog imena, np. „shorkie”



Štena loše odgajana, neishranjena, pogrešno socjalizirana – posljedica sniženja troškova

RJESAVANJE PROBLEMA 

Uvođenje definicija: rasa, rasni pas, rodovnik, uzgoj rasnih pasa



Utvrđenje zahtjeva koje mora zadovoljiti kilonološka udruga da može nadzirati uzgoje rasnih pasa



Uvoditi zabranu razmnožavanja nerasnih pasa ili obavezu registriranja svih legla nerasnih pasa np. u općinskim uredama.

172

PREDLAGANE DEFINIIJE ZAKON iz 29 lipnja 2007 g. o organiziranju uzgoja i razmnožavanju gospodarskih životinja, sadrža sve definicije glede uzgoja gospodarskih životinja i baš ove definicije mogu biti uzorak za stvaranje definicija primijenih za domaće životinje. Uzgojne određenja su dobro poznate zootechničarima. Čl. 2 4) uzgoj životinja – skup zahvata namjerenih za poboljšanje genotipa gospodarskih životinja, obuhvaćajući ocijenu uporabne i uzgojne vrijednosti gospodarskih životinja, selekcija i odabir jedinke za parenje vođen u uvijetima pravilnog uzgoja; 6) uzgajivač – fizička ili pravna osoba, organizacijska jedinica koja nema pravne sposobnosti i vodi uzgoj životinja i njihovu uzgojnu dokumentaciju; 12) uzgojna čistokrvna životinja - gospodarska životinja podrijetlem od najmanje dvije generacije predaka upisanih u uzgojnoj knjizi određene rase, koja zadovalja zahtjeve upisa u uzgojnu knjigu, a u slučaju konja – životinja podrijetlem od najmanje dvije generacije predaka upisanih u uzgojnoj knjizi određene rase ili rasa sudjelujućih u usavršavanju ove rase, koja zadovalja zahtjeve upisa u uzgojnu knijgu; (rasni psi i mačci imaju u rodovnicima 3 ili 4 generacije predaka) 13) uzgojna knijga – knijga, kartoteka ili informatički nosač podataka u koji upisane su, a u slučaju životinja iz porodice konja također registrirane, uzgojne životinje i informacije o njihovim uzgajivačima, vlastnicima, podrijetlu te rezultatima ocijene uporabnoj ili uzgojnoj vrijednosti, koje vode: a) savez uzgajivača ili drugi subjekt koji je priznao Ministar poljoprivrede, ili b) savez uzgajivača ili drugi subjekt s kojim se složio Ministar poljoprivrede; 14) rasa – populacija gospodarskih životinja u okviru vrste zajedničkog podrijetla koje se odlikuju time da predavaju potomstvu određenu skupinu osobina; 15) rod ili uzgojna linija – populacija gospodarskih životinja postićen kao rezultat uzgoja ovih životinja u okviru rase, selekcionirana u određenom smjeru;

173

17) križanje – parenje gospodarskih životinja koje su genetički različne, različnih rasa, podvrsta ili linija. 18) križanac – upisana u registar gospodarska životinja koja je proizvod namjerenog križanja gospodarskih životinja: a) različitih rasa, linija ili b) koje su proizvod križanja, ili c) čistokrivnih i životinja koje su proizbov križanja; 20) razmnožavanje – nadzirano razmnožavanje gospodarskih životinja; 21) reproduktor – samac uporaban za razmnožavanje, za kojeg se vodi uzgojnu dokumentaciju;

RODOVNIK 

izvod iz uzgojne knjige čistorasnih životinja imajući informacije o precima (u slučaju pasa i mačaka – 3 ili 4 generacije)



potvrđavajući čistoću rase



sadržava informacije koje omogućavaju identifikaciju jedinke – priznan je određenoj jedinci



osobna karta životinje s informacijama o precima koji potvrđava čistoću rase



ne mora potvrđavati kvalitetu nego samo čistoću rase

DEFINICJE – ORGANIZACIJA UZGAJIACA Čl. 17. 1 Knjige stoke, svjina, ovca, koza i životinja iz porodice konja vode savez uzgajivača ili drugi subjekt s kojim se složio Ministar poljoprivrede 2. Ministar poljoprivrede donosi odluke, o kojima je riječ u zak. 1, putem administracijskog odlučivanja nakon što je savez uzgajivača ili drugi subjekt iznijeo prijedlog ako taj savez ispunjava zahtjeve određene u propisima Europske Unije glede akceptacije organizacija vodećih ili stvarajućih uzgojne knjige. 3. Kod prijedloga priloženi su:

174

1) kopija statuta ili ugovora na kojima se temelji savez uzgajivača ili drugi subjekt; 2) potvrda ili izjava o upisu u Državni sudski registar ili drugi registar, ili evidenciju odgovorajućoj organizacijskom obliku predgladača; 3) pravilnik upisa u određenu knjigu; 4) izjava o: a) broju gospodarskih životinja za koje su vođene uzgojne knjige koje su u posjedu članova saveza ili drugog subjekta b) ispunjenju zahtjeva određenih u propisima Europske Unije za akceptaciju organizacije vodeće ili stvarajuće uzgojne knjige; Definicije – organizacije uzgajivača 5) uzgojni program uzorak rase, vrste ili uzgojni standard za uvod u knjigu; 7) opis načina identifikacije životinja; 8) obuhvat informacija o životinjama upisanim u knjigu; 9) obuhvat ocijene uporabne vrijednosti neophodan za realizaciju uzgojnog programa; 10) opis načina ocenjvanja uporabne vrijednosti; 11) opis načina selekcioniranja te pravila izbora životinja za parenje; 12) opis sustava kontrole podataka o životinjama upisanim u knjigu; 13) minimalni zahtjevi koje moraju ispuniti životinje upisane u uvod u knjigu

ZAHJEVE EUROPSKE UNIJNE AKCEPTACIJE ORGANIZACIJA Primjer privila Unije za gospodarsku životinju – koza i ovaca. ODLUKA KOMISIJE iz 10 svibnja 1990 g. utvrđivajuća kriterija akceptacije organizacija i saveza uzgajivača, koje stvaraju ili vode knjige životinja za razmnožavanje uzgojnih i čistokrvnih ovaca i koza (90/254/EWG) Članak 1 Da postaju formalno akceptirane, organizacije koje vode ili stvaraju knjige životinja za razmnožavanje ovaca i koza moraju iznijeti prijedlog kod uprave određene Članske države, na području kojeg nalazi se njihovo glavno sjedište.

175

Članak 2 Vlada određene Članske države obvezna je formalno akceptirati sve organizacije ili saveze uzgajivača koje vode ili stvaraju knjige životinja za razmnožavanje ovaca i koza uz taj uvjet, da ove organizacije ispune zahtjeve utvrđene prilogom u ovu odluku. Ipak vlada Članske države u kojoj postoji već jedna ili više akceptiranih organizacija ili saveza uzgajivača, obuhvaćajućih preko svoju djelatnost istu rasu kao organizacija koje tek iznosi prijedlog, ima pravo da otkaže ovu organizaciju ili savezu u slučajima, u kojima akceptacija mogla bi prouzrokovati opasnost za uzdržavanje ove rase ili realizaciju zootechničkog programa saveza ili organizacije koja već postoji. U takvom slučaju Članska država obvješiva Komisiju o akceptaciji ili otkazu. Članak 3 Vlada Članske države povlači formalnu akceptaciju organizacija ili saveza uzgajivača koje vode ili stvaraju knjige životinja za razmnožavanje ovaca i koza u slučajima u kojima ove organizacije ili savezi uzgajivača prestaju na stalan način ispunjavati zahtjeve utvrđene prilogom u ovu odluku.

PRILOG Da postaju formalno akceptirani, organizacija ili savez uzgajivača koje vode ili stvaraju knjige životinja za razmnožavanje, ovaca i koza moraju: 1) imati pravnu sposobnost u skladu s obvezujućim zakonodavstom ove Članske države u kojoj iznose odgovarajući prijedlog; 2) imati dokaze za odgovarajuće tijela da: a) uspješno djeluju; b) u stanju su voditi kontrole koje su neophodne za registriranje podrijetla; c) imaju dovoljno brojne stado ovaca ili koza da realiziraju program poboljšanja rase ili, u slučajima u kojima je to neophodno, da imaju dovoljno brojne stado ovaca ili koza da se uzdrži određenu rasu; d) u stanju su izkoristi podaci o razmnoživanju inventara cijlem podtvrđenja djelatnosti u okviru poboljšanja ili uzdržanja rase; Pravila Europske unije u okviru akceptacije organizacija 3. Držati se skupine pravila obuhvaćajućih: a) određenje osobina rase (ili rasa) b) sustav identifikacije životinja;

176

c) sustav registriranja podrijetla; d) određenje cilje svojeg uzgoja; e) sustav izkorištivanja podataka koji se tiču dostignuća inventara; f) podjela knjiga životinja za razmnožavanje ovaca i koza u slučaju o kojim obavezujuće su različite uvjete upisanja životinja u registar ili različite procedure klasifikacije životinja već u registru; 4. imati statut saveza, određujući posebno pravile nediskriminacje u tretmanu udruženih članova;

UTJECATI NA PRIMALCA - KLIJENTA 

Dok god ima ljudi koji žele kupovati pse bez rodovnika (znači jeftine) dotle će fukncjonirati pseudouzgajivači



Neophodno je obrazovanje preko medije – ljudi ne znaju što je rodovnik, na čime se oslanja posao uzgajivača, nisu svjestni koliko rada zauzima uzgoj štena; treba im ovo objasniti.

177

Las consecuencias trágicas de la Ley de Protección de los Animales. La crisis de la cría de perros de raza en Polonia. Cambios necesarios de la ley.

Paulina Faryn

ENMENDACION – DISPOSICIONES Artículo 10a. 1. Está prohibido: 1) comercializar los animales domésticos en mercados, mercadillos y bolsas; 2) regentar los mercados, mercadillos y bolsas donde se venden animales domésticos; 3) comercializar perros o gatos fuera de los lugares de su cría. 2. Está prohibido llevar la reproducción de los perros o los gatos para fines comerciales.

178

3. Está prohibido soltar los perros sin la posibilidad de controlarlos y sin marca que posibilita identificar al dueño o al cuidador. 4. La prohibición dispuesta en el apartado 3 no es aplicable a una propiedad privada, si dicha propiedad está vallada de manera que el perro no puede salir. 5. La prohibición dispuesta en el apartado 1. punto 3 no es aplicable a los sujetos que llevan un refugio de animales y de las organizaciones sociales, cuyo objeto de la actividad es la protección de los animales. 6. La prohibición dispuesta en el apartado 2 no es aplicable a la cría de animales registrados en organizaciones sociales nacionales, cuyo objeto estatutario es la actividad relacionada con la cría de los perros y gatos de raza. Artículo 10B. 1. Está prohibido adquirir: 1) los animales domésticos en mercados, mercadillos y bolsas; 2) los perros y los gatos fuera de los lugares de su cría. 2. La prohibición dispuesta en el apartado 1 punto 2 no es aplicable a la adquisición de los perros y gatos de los sujetos que llevan un refugio de animales y de las organizaciones sociales cuyo objeto estatutario es la protección de los animales. Atículo 37. 1. La persona que infringe las ordenes o las prohibiciones dispuestas en el artículo 9 artículo 10ª apartados 1-3, artículo 11 apartado 3, artículo 12 apartados 1-6, artículo 13 apartado 1, artículo 14, artículo 15 apartados 1-5, artículo 16, artículo 17 apartados 1-7, artículo 18, artículo 22 apartado 1, artículo 22a, artículo 25 o artículo 27 está sujeta a una pena de detención o multa. 2. El intento de, la instigación a y la ayuda a cometer un hecho determinado en el apartado 1 son punibles. 3. Si se castiga por la falta determinada en el apartado 1, se puede fallar el comiso de las herramientas u objetos usados para cometer la falta y los objetos provenientes de él, se puede también fallar el comiso del animal. 4. En caso de haberse cometido la falta determinada en el apartado 1, se puede fallar una indemnización de monto de hasta 1000 zlotys para un fin relacionado con la protección de los animales.

179

Artículo 37e. 1. La persona que infringe las prohibiciones determinadas en el artículo 10b apartado 1 está sujeta a una multa. 2. El fallo en los casos determinados en el apartado 1 se proclama sobre la base de lo dispuesto en el Código del procedimiento en casos de faltas.

LOS EFECTOS DESPUES 

Las personas que hasta aquel momento habían vendido perros sin pedigrí, a saber los perros de origen o tipo de raza desconocidos empezaron a crear asociaciones.



Hasta el día de hoy se han registrado una veintena de estos asociaciones.



Los “criadores” afiliados en estas sociedades siguen vendiendo perros sin pedigrí o con un documento que ellos llaman pedigrí, y que en realidad no lo es porque no contiene informaciones sobre los antepasados.

¿COMO RECONOCER UNA SEUDOCRIA? 

La asociación cuyo afiliado es el criador se registró después del 01 de enero de 2012.



La falta de pedigrí o un pedigrí sin datos de los padres, los abuelos y los bisabuelos (los nombres, apodos, números de registro etc., o sea los antecedentes no fueron registrados).



Un precio bajo (normalmente bajo 1000 zlotys).



Cachorros sin examen de la camada, con mayor frecuencia no marcados, los padres sin exámenes ni prueba de ADN.



Frecuentemente el nombre de la raza está equivocado, por ejemplo “lablador” o una mezcla de dos razas vendida bajo un nombre extraño, por ejemplo: “shorkie”.



Los cachorros mal criados, desnutridos, mal socializados – la consecuencia de bajar los gastos.

180

LA SOLUCION DEL PROBLEMA 

La introducción de las definiciones de: raza, perro de raza, pedigrí, cría de perros de raza.



Establecimiento de los requisitos que debe cumplir una sociedad canina para poder supervisar crías de perros de raza.



Prohibir la reproducción de perros con raza no determinada u obligar a registrar todas las camadas, por ejemplo, en los ayuntamientos.

LAS DEFINICIONES PROPUESTAS La Ley, del día 29 de junio del año 2007, de la organización de las crías y la reproducción de los animales de granja, contiene todas las definiciones acerca de la cría de los animales de granja y estas definiciones pueden ser el modelo para crear las definiciones usadas paras los animales domésticos. Los términos de cría son bien familiares a los zootecnistas. Artículo 2. 4) la cría de animales – un conjunto de procedimientos cuyo objetivo es mejorar los rasgos hereditarios (del genotipo) de los animales de granja y cuyo alcance engloba la evaluación del valor de uso y de cría de los animales de granja, la selección y elección de los individuos a aparear hechas en las condiciones de una cría correcta. 6) criador – una persona natural, jurídica o una organización sin personalidad jurídica que lleva una cría de animales y su documentación de cría; 12) animal de cría de pura raza – un animal de granja que proviene de al menos dos generaciones de antecedentes registrados en el libro de cría de una raza o línea dada, y en caso de los équidos – un animal proveniente de al menos dos generaciones de antecedentes registrados en el libro de cría de una raza dada o razas que participen en el perfeccionamiento de esta raza, que cumple los requisitos para registrarse en el libro de cría; (Los perros y gatos de raza tienen 3 ó 4 generaciones de antecedentes en los pedigrís). 13) libro de cría – un libro, un fichero o un dispositivo informático de almacenamiento de datos en el que se escriben, y en el caso de los équidos en los que se registran, animales de cría y las informaciones sobre sus criadores, dueños, origen así como resultados de la evaluación de valor de uso o de cría que es llevada por:

181

a) una asociación de criadores u otro sujeto que ha sido declarada por el ministro adecuado a los asuntos de agricultura o b) una asociación u otro sujeto que han obtenido el permiso del ministro adecuado a los asuntos de agricultura; 14) raza – una población de animales de granja dentro de un solo género de origen común que se caracterizan por la transmisión de un conjunto de características determinadas a la progenitura; 15) familia o línea de cría – población de animales de granja que se ha obtenido a resultas de cría de estos animales dentro de una raza, seleccionada por un fin determinado; 17) cruzamiento – reproducción de animales de granja genéticamente distintos, de razas, especies o líneas diferentes; 18) híbrido – un animal de granja registrado que es el producto de un cruzamiento planificado de animales de granja: a) de razas o líneas distintas, o b) que son el producto de cruzamiento, o c) de animales de pura raza y animales de granja que son el producto de cruzamiento; 20) reproducción – generación controlada de animales de granja; 21) reproductor – un macho usado en la reproducción al que se lleva una documentación de cría;

EL PEDIGRI 

es un extracto del libro de cría de animales de pura raza que contiene las informaciones sobre los antecedentes (en los perros y gatos 3-4 generaciones),



convalida la pureza de la raza,



contiene informaciones que permiten a identificar el individuo – un individuo dado tiene su pedigrí.

182



Es el carnet de identidad del animal que contiene informaciones sobre los antecedentes y que convalida la pureza de la raza.



No debe convalidar la cualidad sino únicamente la pureza de la raza.

LAS DEFINICIONES – LA ORGANIZACION DE CRIADORES Artículo 17. 1. Los libros de ganado, cerdos, ovejas, cabras y équidos son llevados por una asociación de criadores u otro sujeto que ha sido aceptado por el ministro adecuado a los asuntos de agricultura. 2. El ministro adecuado a los asuntos de agricultura realiza la aceptación dispuesta en el apartado 1 en vía de decisión administrativa a la solicitud de la asociación de criadores u otro sujeto, si esta asociación o este sujeto cumplen los requisitos determinados en las normas de la Unión Europea relativas a la aceptación de las organizaciones que llevan o crean libros de cría. 3. A la solicitud se adjuntan: 1) una copia del estatuto o del contrato sobre la base de que funciona la asociación de criadores u otro sujeto; 2) un certificado o una declaración de la inscripción al Registro Nacional Judicial u otro registro, o de los documentos adecuados a la forma organizacional del solicitante; 3) el reglamento de la inscripción al libro dado; 4) la declaración de: a) número de animales de granja a los que deben llevarse libros poseídos por miembros de la asociación u otro sujeto, b) cumplimiento de los requisitos determinados en las normas de la Unión Europea relativas a la acepción de las organizaciones que llevan o crean libros de cría; Las definiciones – organización de criadores 5) el programa de cría; 6) el modelo de una raza, una especie y el estándar de cría para la parte inicial del libro; 7) la descripción de la manera de la identificación de los animales; 8) el alcance de las informaciones sobre los animales inscritos en el libro; 9) el alcance de la evaluación del valor de uso que es obligatorio para realizar un programa de cría; 10) la descripción del método de evaluar el valor de cría;

183

11) la descripción del método de realizar la selección y las reglas de elección de los animales para reproducción; 12) la descripción del control de los datos sobre los animales inscritos en los libros; 13) los requisitos mínimas que deben cumplir los animales inscritos en la parte inicial del libro.

LAS REGLAS DE LA UE DE RECONOCER LAS ORGANIZACIONES

Un ejemplo de las reglas de la UE para los animales de granja, cabras y ovejas. DECISIÓN DE LA COMISIÓN de 10 de mayo de 1990 por la que se establecen los criterios para la autorización de las asociaciones y organizaciones de ganaderos que lleven o creen libros genealógicos de reproductores ovinos y caprinos de raza pura (90/254/CEE) Artículo 1 Para obtener la autorización oficial, las organizaciones y asociaciones de ganaderos que lleven o creen libros genealógicos deberán presentar su solicitud a las autoridades del Estado miembro en cuyo territorio tengan su sede. Artículo 2 1. Las autoridades del Estado miembro correspondiente concederán la autorización oficial a toda organización o asociación de ganaderos que lleve o cree libros genealógicos si cumple los requisitos previstos en el Anexo. 2. No obstante, cuando en un Estado miembro existan, para una determinada raza, una o más asociaciones u organizaciones de ganaderos oficialmente autorizadas, las autoridades de dicho Estado miembro podrán denegar la autorización a una nueva asociación u organización de ganaderos si constituye una amenaza para la conservación de la raza o compromete el programa zootécnico de una asociación u organización ya existente. En este caso, el Estado miembro informará a la Comisión de las autorizaciones que haya concedido y denegado. Artículo 3 Las autoridades del Estado miembro correspondiente retirarán la autorización oficial a las asociaciones u organizaciones de ganaderos que lleven libros genealógicos en caso de que dejen de cumplir de manera persistente los requisitos previstos en el Anexo. Las reglas de la UE de reconocer las organizaciones.

184

ANEXO Para obtener la autorización oficial, las asociaciones y organizaciones de ganaderos que lleven o creen libros genealógicos deberán cumplir los siguientes requisitos: 1. Poseer personalidad jurídica de conformidad con la legislación vigente en el Estado miembro donde se presente la solicitud. 2. Demostrar a las autoridades competentes que: a) funcionan de forma eficaz, b) pueden llevar a cabo los controles necesarios para el registro de las genealogías, c) poseen un número de cabezas de ganado suficiente para llevar a cabo un programa de mejora o para asegurar la conservación de la raza, en caso de que se considere necesario, d) están en condiciones de utilizar los datos sobre los resultados zootécnicos que se precisan para la realización del programa de mejora o conservación de la raza. Las reglas de la UE de reconocer una organización: 3. Haber establecido disposiciones acerca de: a) la definición de las características de la raza (o razas), b) el sistema de identificación de los animales, c) el sistema de registro de las genealogías, d) la definición de sus objetivos de cría, e) el sistema de utilización de los datos zootécnicos, que permitan apreciar el valor genético de los animales, f) la división del libro genealógico, en caso de existir diversas condiciones de inscripción de los animales en el libro o diferentes procedimientos de clasificación de los animales inscritos en el libro. 4. Disponer de un estatuto, en el que se incluya, en particular, el principio de no discriminación entre los miembros. INFLUIR EN LA DESTINATARIO – EL CLIENTE 

Siempre que haya personas que quieran perros sin pedigrí (o sea baratos), hará seudocriadores.



Una educación a través de los medios de comunicación es necesaria – la gente no sabe qué es un pedigrí, de qué consta el trabajo de un criador; no se da cuenta de cuánto esfuerzo cuesta criar cachorros; hay que hacerle consciente.

185

Fédération Cynologique Internationale (FCI) – analiza prawna Marta Sobiecka Agenda:  podstawowe informacje o FCI  charakter prawny FCI  działalność FCI  „mit FCI”  FCI w polskim prawie  wnioski końcowe PODSTAWOWE INFORMACJE O FCI Fédération Cynologique Internationale, w skrócie FCI to międzynarodowe stowarzyszenie kynologiczne, którego motto brzmi: „For Dogs Worldwide”. Zostało ono utworzone w roku 1911 w Thuin w Belgii. Oficjalna strona internetowa tej organizacji to: http://www.fci.be/. Jak każda organizacje międzynarodowa, FCI oparta jest o szereg regulacji prawnych o charakterze wewnętrznym. W przypadku FCI można zaobserwować ogromną ilość takich regulacji, oprócz statutu FCI posługuje się ogromną ilością bardzo szczegółowych regulaminów. Z wszystkich dokumentów wydawanych przez FCI w języku polskim dostępne są tylko niektóre, mianowicie te, które Związek Kynologiczny w Polsce umieścił na swojej stronie internetowej, tj.:

186

W języku polskim dostępne są również komunikaty FCI, które ZKwP umieszcza mniej lub bardziej regularnie na swojej stronie internetowej. CHARAKTER PRAWNY FCI FCI to międzynarodowe stowarzyszenie, które jest regulowane prawem prywatnym i wykazuje cechy organizacji międzynarodowych, mianowicie: zrzesza członków z różnych krajów, jest dobrowolne (przynajmniej to wynika z jej statutu, jednak ta dobrowolność nie zawsze jest tak oczywista, o czym szerzej będzie mowa w dalszej części wystąpienia), ma strukturę wewnętrzną oraz jest autonomiczne, tzn. niezależne od państwa. W celu potwierdzenia wyżej umieszczone analizy, należy przyjrzeć się następującym dokumentom: 1)

W tym dokumencie jasno jest podkreślony fakt, że FCI jest międzynarodowym stowarzyszeniem, a nie agendą Unii Europejskiej czy inną organizacją związaną z jakimkolwiek państwem.

187

W piśmie otrzymanym przez przewodniczącą Allianz Canine Worldwide od ministerstwa Belgii, jasno sformułowane jest to, że FCI to organizacja objęta reżimem prawa prywatnego, nie publicznego.

188

W statucie FCI można znaleźć następujące informacje:

Do FCI zastosowanie ma prawo belgijskie dotyczące organizacji non-profit, stowarzyszeń, fundacji i międzynarodowych organizacji non-profit,

189

FCI opowiada się przeciwko dyskryminacji i rasizmowi, a także popiera przyjacielskie relacje.

FCI przyjmuje w poczet członków tylko jedną organizację kynologiczną z każdego kraju.

FCI ma dwie grupy członków – członków właściwych, cieszących się pełnią praw i członków stowarzyszonych.

190

FCI jest podzielona na sekcje geograficzne. Sekcji jest 5 i są one następujące: Europa, Ameryki i obszar karaibski, Azja i Pacyfik, Bliski Wschód, Afryka.

Struktura wewnętrzna FCI obejmuje 4 ciała, tj. Walne Zgromadzenie, Główny Komitet, Audytor, Komisje.

Walne Zgromadzenie może nadać również tytuł honorowego przewodniczącego czy honorowego członka.

191

Kolejnym ciałem, które może być utworzone w FCI jest Komisja Arbitrażowa, której celem jest rozstrzyganie sporów pomiędzy członkami FCI i / lub partnerami handlowymi. DZIAŁALNOŚĆ FCI Działalność FCI będzie w tym wystąpieniu ukazana pod kątem dwóch głównych zjawisk, które autorka chciałaby podkreślić jako najbardziej kontrowersyjne w działalności FCI, mianowicie tworzenie swoistego „mitu FCI” w świadomości hodowców oraz działania o zabarwieniu monopolistycznym. Zacznę od tego drugiego.

We wstępie do dokumentu ukazującego misję FCI wydanego z okazji stulecia organizacji czytamy: „to maintain our leadership worldwide”. Zatem jasno widać, że FCI uzurpuje sobie w tym dokumencie pozycję światowego lidera, skoro mówi o działaniach, które mają zostać podjęte w celu utrzymania tej pozycji.

192

Dalej w tym dokumencie czytamy: „FCI is the supreme authority of the canine culture worldwide”, co znowu prowadzi do wniosku, że FCI uzurpuje sobie pozycję organizacji nadrzędnej nad całym światowym ruchem kynologicznym, co oczywiście prawdą nie jest.

193

Kolejne kontrowersje może budzić następująca regulacja z Regulaminu Sędziów Wystawowych FCI:

Zgodnie z § 11 pkt 2. ppkt a. sędzia wystawowy FCI może oceniać psy jedynie na wystawach organizowanych przez krajowe organizacje kynologiczne FCI lub uznane przez nie kluby. Przepis ten ma charakter zakazu sędziowania na innych niż wymienione w tym podpunkcie wystawach. Jednak podkreślić należy, że nie jest to zakaz bezwzględny dotyczący sędziowania na wszystkich wystawach organizowanych przez krajowe organizacje kynologiczne nienależące do FCI, bowiem jeżeli krajowa organizacja kynologiczna FCI uznaje jakiś klub to sędziowie FCI mogą oceniać psy na organizowanych przez ten klub wystawach. W celu wyjaśnienia wytłuszczeń w tekście przepisu należy przytoczyć postanowienia końcowe Regulaminu:

Kolejnym dokumentem budzącym pewne wątpliwości jest Regulamin Wystaw Psów Rasowych FCI.

194

Obecnie obowiązuje tekst ze zmianami, które weszły w życie z dniem 1 stycznia 2013 roku. Jednak do 31 grudnia 2014 roku został wprowadzony dwuletni okres przejściowy, żeby członkowie i partnerzy kontraktowi FCI mogli dostosować swoje krajowe regulacje do wprowadzonych zmian.

W pkt. 10 w sekcji zatytułowanej Zapraszanie sędziów znajdujemy ppkt. g., w którym czytamy, że na wystawach międzynarodowych FCI przynajmniej 2/3 sędziów muszą stanowić sędziowie, którzy pochodzą z krajów członkowskich FCI.

195

Jednak należy podkreślić, że chodzi o sędziów pochodzących z krajów członkowskich FCI, a nie o sędziów FCI w rozumieniu § 3 Regulaminu Sędziów Wystawowych FCI, który brzmi następująco:

Zgodnie z literą regulaminów, nie muszą na wystawach międzynarodowych FCI sędziować wyłącznie sędziowie FCI. Jedyne ograniczenie, które zostało wprowadzone przez FCI to wymóg, by 2/3 sędziów pochodziło z krajów członkowskich FCI. „MIT FCI”

działalność FCI

„mit FCI”

FCI w polskim prawie

Autorka postara się pokazać, jak przedstawione wcześniej działania FCI, tworzą swego rodzaju „mit FCI”, jako tej jedynej, prestiżowej organizacji, do której należeć mogą tylko wybrani, co przełożyło się nawet na polskie prawodawstwo, mianowicie FCI pojawiło się w

196

Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie zwierząt wykorzystywanych w akcjach ratowniczych z dnia 13 grudnia 2012 r. (Dz.U. z 2012 r. poz. 1444). „Mit FCI” jest najlepiej widoczny na aukcjach czy w ogłoszeniach dotyczących sprzedaży psów:

Praktycznie w każdym ogłoszeniu można znaleźć odwołanie do FCI już w tytule, co tworzy wrażenie, że jedynym „pełnowartościowym” rodowodem jest ten wydawany przez FCI, co jest oczywistą nieprawdą, bowiem FCI nie wydaje rodowodów, robią to członkowie FCIkrajowe organizacje należące do FCI, a FCI jedynie zapewnia wzajemną uznawalność rodowodów wydawanych przez wszystkich członków tej organizacji. „Mit FCI” jest również do pewnego stopnia widoczny w Wikipedii. Warto zatem przeanalizować kilka artykułów poświęconych FCI w różnych wersjach językowych Wikipedii:

197

1) Polska Wikipedia

W tym artykule czytamy: „FCI to nadrzędna jednostka dla głównych organizacji kynologicznych (…)„. Jest to oczywista nieprawda. FCI jest jedynie jedną z kilku światowych organizacji zrzeszających krajowe organizacje kynologiczne. 2) Niemiecka Wikipedia

W tym artykule czytamy: „FCI ist der größte kynologische Dachverband (…)”. Tym razem „mit FCI” jest widoczny w sformułowaniu „największa organizacja kynologiczna” definiującym FCI. 3) Angielska Wikipedia

Angielska Wikipedia definiuje FCI jako „international federation of kennel clubs” (międzynarodową federację klubów kynologicznych) i tym samym jest wolna od „mitu FCI”.

198

4) Francuska Wikipedia

Również Francuska Wikipedia jest wolna od „mitu FCI”, bowiem tutaj możemy przeczytać, że FCI to: „une association internationale sans but lucratif (AISBL)” (organizacja non-profit).

Dalej możemy znaleźć również informację o kontrowersjach dotyczących FCI, pojawia się nawet określenie „quasi monopole” (quasi monopol). FCI W POLSKIM PRAWIE Skutkiem widocznego w świadomości polskich hodowców „mitu FCI” stało się przeniesienie tego „mitu” do świadomości polskiego ustawodawcy, który przecież powinien być racjonalny i obiektywny. Jednak mimo to zdecydował się na odwołanie do FCI w akcie prawa powszechnie obowiązującego.

(dalsze wyliczenie ras zostało pominięte przez autorkę)

199

W rozporządzeniu ministra czytamy, że psy ratownicze wybiera się jedynie spośród ras zarejestrowanych w FCI, psy ratownicze muszą posiadać metrykę jedynie FCI i tatuaż zgodny z normami jedynie FCI. Zatem FCI funkcjonuje w świadomości polskiego ustawodawcy jako gwarancja jakości, mimo że istnieje wiele innych światowych organizacji kynologicznych, których normy wewnętrzne są analogiczne do tych, gwarantowanych przez FCI i należą do nich między innymi:

WNIOSKI KOŃCOWE Podsumowując należy stwierdzić, że FCI to międzynarodowe stowarzyszenie (nie agenda Unii Europejskiej), działające jako jedno z wielu stowarzyszeń kynologicznych na świecie. FCI przyjmuje tylko jednego członka z każdego kraju – tego, który jako pierwszy aplikował.

FCI nie jest również gwarantem jakości wyższej niż oferowana przez inne

organizacje kynologiczne.

200

Fédération Cynologique Internationale (FCI) – rechtliche Analyse Marta Sobiecka Agenda: 

grundlegende Informationen über FCI



rechtliche Natur FCI



Aktivität FCI



„mit FCI”



FCI in den polnischen Recht



Schlussfolgerungen

GRUNDLEGENDE INFORMATIONEN UBER FCI Fédération Cynologique Internationale, in der Abkürzung FCI das ist International Kynologischer Verein in Polen, der eines Motto klingt: „For Dogs Worldwide”. Es wurde im Jahr 1911 gegründet in Thuinin Belgien. Offizielle Seite dieser Organisation ist: http://www.fci.be/. Wie bei jeder internationalen Organisation ist FCI über die Reihe von Vorschriften eines internen Natur gestützt. Im Fall FCI man kann riesige Anzahl solch Regelungen beobachten, außer dem Statutes FCI. Sie bedient sich riesiger Anzahl sehr ausführlicher Reglements. Mit allen Dokumente von der FCI verlegen in polnischer Sprache sind nur einige, nämlich, die die International Kynologischer Verein in Polen, auf seiner Internetseite angestellt hat, das ist:

201

Systematik der Rassen FCI ( PDF) Reglement der rassiger Hundeausstellung FCI ( PDF) Reglement des Ausstellungrichter FCI ( PDF) Ein international Gezüchtetes Reglement FCI ( PDF) Regel des Zugeben Titel des internationalen Champions FCI ( PDF)

In polnischer Sprache gibt es auch Nachrichten FCI, die ZKwP weniger oder mehr regelmäßig auf seiner Internetseite einstellen hat.

RECHTLICHE NATUR FCI

FCI das ist ein internationaler Verein, der einstellbar durch eines Privatrecht das und Eigenschaften von internationalen Organisationen aufgewiesen hat nämlich: vereinigt Mitgliedern aus verschiedenen Ländern, freiwillig ist ( zumindest erfolgt das von ihrer Status, es freiwillig ist, aber diese Freiwillig noch nicht immer so offensichtlich ist, ( über desto breiter wird in dem weitläufigeren Teil des Anfeinden gesprochen ), hat innere Struktur und ist autonom, dh unabhängig vom Staat. Um zu bestätigen obige Analyse gelegt, schauen Sie sich den folgenden Dokumenten:

1) Meinung des Generalfürsprechers Mengozzi, vorgestellt im Tag 15 November 2012 Jahr für Federation Cynologique Internationale gegen der Federacion Canina International de Pura Raza. Ein Vorschlag über die Ausgabe des Ausspruchs in dem Preiudytstriebrad. Juzgado de lo Mercantil no 1 Alicante y no 1 de Marca Comunitaria – Spanien. Gemeinschaftliche Handelszeichnen – eine Anordnung ( WE) Nr. 207/2009 – Artikel 9 , Kodex 1 – Begriff “ Gegend (einer Person) dritte”- ein Besitzer des später Gemeinschaftsmarke. Die Sache C561/11. Opinion des Generalfürsprechers vom 15 November 2012 Jahr. C-561/11.

202

Federation Cynologique Internationale, klangender im obersten Handeln ( nennt weiter „FCI“), die als ein internationaler Verein ist, gegründet im Jahr 1911, im Ziel eines Unterstützung des Kynologie, ist als ein Besitzer gemischten, Gemeinschaftlichen Handelszeichnen Nr. 4438751, angemeldet im 28 Juni 2005 Jahr und einregistiert im 5 Juli 2006, für bestimmte Dienstleistungen der Klassen, anhängig in die Klasse 35, 41, 42 und 44 gemäß mit der Nizaischer Verständigung, über internationalen Klassifikationen Waren und Leistungen für die Ziele der Registrierung die Zeichen vom 15 Juni 1957 Jahr, mit Veränderungen. Dieser Zeichnen für Informationsziel wird unten vorgestellt:

In diesem Dokument deutlich die Tatsache betont ist, dass der FCI eine internationale Vereinigung ist und nicht die Agenda der Europäischen Union oder einer anderen Organisation zu einem Staat verbunden ist.

203

Im Schreiben, der Vorsitzerin Allianz Canine Worldwid, bakam von dem Ministerium des Belgien, klar formuliert ist, dass FCI einen Organization ist, umfasst durch Regime des Privatrechts nich durch die รถffentliches Recht.

Im Statut Man kann folgende Informationen finden:

Nach FCI eine Verwendung hat ein belgisches Recht betreff eines Organisation non-profit, einer Fundation, und ein internationales Organisation non-profit.

204

FCI widersetzt sich gegen die Diskrimination Und Rassismus, und auch unterstützt freundschaftliche Relationen.

FCI nimmt in die Mitgliedschaft auf, nur eine kynologische Organisation aus jedem Land.

FCI hat zwei Gruppen der Mitglieder – eigentlicher Mitglieder, die aus den Fülle der Rechte und vereinigten Mitglieder freuen sich.

205

FCI geteilt ist auf geographische Abteilungen. Sind sie 5 und das sind folgendes: Europa, Amerika und Karibischer Bereich, , Asien und Pazifik, Naher Osten, Afrika.

Innere Struktur FCI umfasst 4 Individuen das heiĂ&#x;t: die Generalversammlung, ein zentrales Komitee, Auditor, Komissjon.

Die Generalversammlung kann auch ein Titel des Ehrenvorsitzender oder Ehrenmitglied verleihen.

206

Nächstens Individuum, das man kann gegründet in FCI zu sein, ist eine Arbitragekomission, die einem Ziel ist Beilegung von Streitigkeiten zwischen Mitgliedern FCI und / oder Handelspartner.

AKTIVITAT FCI Aktivität FCI wird in diesem Anfeinden

unter die Ecke zwei obersten

Erscheinung

darstellen, die Autorin möchtet als die kontroverseste in der Aktivität FCI, nämlich die Schaffung einer Art "Mythos FCI" in den Köpfen der Züchter und die Aktivitäten der monopolistische Tönung unterstreichen.

In der Einleitung zu dem Dokument zeigender einer Mission FCI ausgestellter anlässlich der Hundertjahrfeier Organisation, wir So ist es klar, dass der FCI erkennt sich in dieses Dokument ist ein weltweit führendes Unternehmen, reden: „to maintain our leadership worldwide”.

207

So es klar ist, dass der FCI zuteilt sich in diesem Dokument ein Position der weltlicher Leader, nachdem sie 端ber die Wirken spricht, die , in dem Ziel Aushalten dieser Position aufgenommen werden.

208

Weiter lesen wir in diesem Dokument : „FCI is the supreme authority of the canine culture worldwide”, was wieder führt in den Vorschlag, dass FCI gibt sich selbst eine Position übergeordneter Organisation über die weltlich kynologisch Bewegung, was natürlich nicht Wahrheit ist. „MYTHOSO FCI”

Aktivität FCI

„mythoso FCI”

FCI im polnischen Recht

Eine Autorin bemühte sich Wirken FCI zu zeigen, wie vorgestellt frühzeitiger eines Wirken FCI, schaffen bestimmter “ Mythoso FCI”, als einzige der , renommierten Organisation, in die, nur bestimmte Personen gehören können, was auch in der polnischen Gesetzgebung übersetzte sich, nämlich FCI erschien sich in der Anordnung des Ministers des Innern in der Sache des Tieres in den Rettungsaktionen verwendet vom 13 Dezember 2012 Jahr (Gesetzblatt vom 2012 Jahr, Position 1444). „Mythoso FCI” ist am besten sichtbar bei einer Auktion oder in der Werbung für den Verkauf von Hunden:

Dachshund/ Miniatur langhaarigen Dachshunds (FCI) eine Minute zum Ende eine erhältliches Stück

209

Inhalt der Anzeige Ich begrüße Ihnen, Ich möchte Sie über das Datum des Geburt Tekli vom Bierstadter Hof (vom Haus - Tosia), informieren - ein langhaariger Schäferhund. Vater des Welpen ist Tonio vom Winnloh – Sohn des Vize-Weltmeister über Name Nino vom Tronje. Voraussichtlichen Zeitpunkt der Geburt 30/31 Dezember 2013 Jahr. Bei die Ausgabe den Welpen wird die aktuelle Gesundheitsbuch angezeigt werden mit Entwurmung und Impfung, eine Metrik mit Hologram FCI und Ausstattung. Interessierten, lade ich ein auf der Seite unserer Zucht : Information erreichbar ist nach dem Einloggen. Einmal pro Woche, folgt eine Aktualisierung am Wurf- und Welpenbilder. Jetzt gibt es 3 Welpen reserviert. im Falle von Interesse kontaktieren Sie mit uns bitte unter der Telefonnummer, wie oben.

Englisch Bulldogge / Bulldog Abstammung FCI, ZKwP, Chance kauft jetzt 1700,00 Zloty 22 Stunde zum Ende eine erhältliches Stück

Praktisch in jeder Anzeige, man einen Widerruf schon im Titel finden nach dem FCI, was den Eindruck schafft, dass das einzige vollwertige Abstammung ist der, der durch FCI ausgestellt ist, was natürlich nicht wahr ist, weil FCI Stammbäume nicht verlegt. Machen das, die Mitgliedern FCI, nationale Organisationen anhängig in FCI, aber FCI bietet nur die gegenseitige Anerkennung von Stammbäumen von allen Mitgliedern der Organisation ausgestellt.

210

„Mythoso FCI” ist in den gewiss Rang, sichtbar in Wikipedia. Es ist daher notwendig, mehrere Artikel über die FCI in verschiedenen Sprachversionen der Wikipedia zu untersuchen.

1) Polnisch Wikipedia

Internationale kynologisch Föderation [edier] Internationale

kynologisch Föderation ( FCI, Federation Cynologique Internationale),

habende seines Sitz in Belgien ( adresse: Place Albert 1er, 13; B-6530 Thuin)- übergeordnete Einheit für die obersten kynologisch Organisation in Europa, Asien, Afrika, Mittelamerika, Südamerika, Australien, Neuseeland. Ausnahmen sind u. a. USA, die nicht bei der FCI angehören, die besitzen mehr kynologischen Organisation, der größte United Kennel Club UKC, AKC- Amerikan Kennel Club und vieles mehr und Großbritannien KC (UK). Soll nicht gleichzusetzen mit Federacion Canina International ( FCI). In diesem Artikel lesen wir : „FCI das ist übergeordnete Einheit für die obersten kynologisch Organisationen (…)„. Das ist natürlich nicht Wahrheit. FCI das ist nur eine von mehreren globalen Organisationen, vereinigten nationalen, kynologisch Organisationen.

2)Deutsche Wikipedia

In diesem Artikel lesen wir: „FCI ist der größte kynologische Dachverband (…)”. In diesem Fall „Mythose FCI” ist sichtbar in der Formulierung „ der größte kynologisch Organisation” definierender FCI.

211

3) Englisch Wikipedia

Englisch Wikipedia definiert FCI als „international federation of kennel clubs” (Internationale Kynologisch Föderation Club) und somit frei ist von dem „Mythose FCI”.

4) Französisch Wikipedia

Auch Französische Wikipedia ist frei von dem „Mythose FCI”, nämlich hier wir lesen können, dass FCI das ist: „une association internationale sans but lucratif (AISBL)” (Organisation non-profit).

Weiter können wir auch Informationen über die Kontroverse finden über FCI, es scheint sogar eine Definition „quasi monopole” (quasi monopol).

212

FCI IM POLNISCHEN RECHT Einem Erfolg sichtbar im Bewusstsein der polnischen Bauern „Mythose FCI” wurde Übertragung „des Mythose” in die Bewusstsein polnischen Gesetzgeber, der immerhin rational und objektiv das soll er würde sein .

Aber trotzem erschien er sich auf dem Gegenordner von FCI in Trakt des Gesetzes allgemein gültig. Anordnung des Ministers des Innern in der Sache des Tieres in den Rettungsaktionen verwendet vom 13 Dezember 2012 Jahr (Gesetzblatt vom 2012 Jahr, Position 1444). § 3. 1. Staatliche Feuerwehr verwendet in Rettungsaktionen einen Hunde, genannt weiter „eine Rettungshunde“. 2. Rettungshunde werden von einregistierten Rassen in Internationale Kynologisch Föderation (FCI) auswählen. 3. Man kann festsetzen folgende Rassen von Hunden, die für Rettungshunde trainiert können sein : 1) Labrador Retriever; 2) Golden Retriever; 3) Flat Coated Retriever (weitere Aufzahlen Rassen wurde vom Autor weggelassen)

Rettungshunde besitzen : 1) eine Metrik durch die vereinigte Organisation in Internationale Kynologisch Föderation (FCI) ausgestellt – im Fall von Hunden von dessen eine Rede ist im Gesetzt 3; 2) Tätowierung einig mit den Normen (FCI) oder Kennzeichnung durch elektronische Informationsträger (CHIP).

In Verordnung des Ministers sagen wir, dass Rettungshunde werden nur von die registrierten Rassen ausgewählt in FCI, Rettungshunde müssen einen Metrik besitzen nur FCI und Tätowierung kompatibelnur mit Normes des FCI. Folglich FCI funktioniert im Bewusstsein der polnische Gesetzgeber als Garantie für Qualität, trotz dass es funktioniert viele andere globale kynologischen Organisationen, dessen innere Norm analogisch sind darin, gwarantierten durch FCI und gehören an ihnen unter anderem:

213

SCHLUSSFOLGERUNGEN

Zusammenfassend, soll man festzustellen, dass FCI das internationaler Verein ist, ( nicht eine Agende des Europäische Union), die wirkt als eine von vielen kynologischer Verein an die Welt. FCI akzeptiert nur einer Mitglied aus jedem Land, der als erste einflößt hat. FCI ist auch nich einem Garant der höher Qualität als die von anderen kynologische Organisationen angeboten.

214

Fédération Cynologique Internationale (FCI) – pravna analiza Marta Sobiecka

Sadržaj: 

osnovne informacije o FCI



pravni karakter FCI



djelatnost FCI



„mit FCI”



FCI u poljskom pravu



zaključci

OSNOVE INFORMACIJE O FCI Fédération Cynologique Internationale, ukratko FCI, je međunarodni kinološki savez kojeg moto je: „For Dogs Worldwide”. Stvoren je 1911 g. u Thuinu u Belgiji. Oficjalna stranica organizacije je: http://www.fci.be/. Kako svatka međunarodna organizacija, FCI temelji se na pravnim regulacijama unutarnjeg karaktera. U slučaju FCI, može se zapaziti veliki broj ovih regulacija. Osim statuta FCI upotrebljava mnogo podrobnih pravilnika. Od svih dokumenata koje je FCI izdao na poljskom jeziku dostupne su malobrojne, naime ove koje Poljski kinološki savez je objavio na svojoj stranici tj.:

215

Na poljskom dostupne su također izvješća FCI koje Poljski kinološki savez publicira manjeviše redovno na svojoj stranici.

PRAVNI KARAKTER FCI FCI međunarodna je udruga regulirana privatnim pravom i ima osobine međunarodnih organizacija, naime: udruživa članove iz različitih zemjla, dobrovoljna je (što proizlazi iz statuta, ipak ova dobrovoljnost nije uvijek toliko nesumnjiva, o čime malo kasnije), ima unutarnju strukturu te samostalna je, tzn. ne ovisi o državi. Ciljem utvrđenja gore navedene analize, treba pogledati sljedeće dokumente:

O ovom dokumentu jasno je istaknuto da je FCI međunarodna udruga, a ne podružnica Europske Unije ili neka druga organizacija povezana s bilekojom državom.

216

U pismom koje je dobila predsjednica Allianz Canine Worldwide od ministarstva Belgije, jasno je formulirano da je FCI organizacija podlijeĹžuÄ&#x2021;a privatnom a ne javom pravu.

217

U statutu FCI može se naći sljedeće informacje:

U FCI upotrebljava se belgijsko pravo glede neprofitnih organizacija, udruga, fondacija i međunarodnih neprofitnih organizacija.

218

FCI protiv je diskriminacije i rasizma te podupira partnerske odnose.

FCI prima u članstvo samo jednu kinološku organizaciju iz svake zemlje.

FCI ima dvije skupine članova – pravih članova, koji koriste sva prava i udruženih članova.

219

FCI podjeljena je u zemljopisne sekcije. Ima 5 sekcija i su one sljedeće: Europa, Amerika i karipska regija, Azija i Pacifik, Bliski Istok, Afrika.

Unutarnja struktura FCI obuhvaća 4 tijela koje su: Glavna skupština, Glavni komitet, Revizor, Komisije.

Glavna skupština može također imenovati počasnog predsjednika ili počasnog člana.

220

Sljedeće tijelo koje može biti stvoreno u FCI je Arbitražna Komisija kojoj cilj je rješavati sukobe između članova FCI i/ili poslovnih partnera.

DJELATNOST FCI Djelatnost FCI će u ovom istupu biti prikazana prema dvaju pojama koje bi autorica željela istaknuti kao najkontroverzniji u djelatnošću FCI, naime stvaranje „mita FCI” u svijesti uzgajivača te djelatnost monopolističkog karaktera.

U uvodu u dokumenat predstavljajući misiju FCI, izdanog prilikom stogodišnjice organizacije, čitamo: „to maintain our leadership worldwide”. Vidimo jasno da FCI uzurpira u ovom dokumentu poziciju svjetskog lidera ako govori o akcijama koje trebaju biti poduzete ciljem uzdržavanja ove pozicije.

221

Dalje u ovom dokumentu čitamo: „FCI is the supreme authority of the canine culture worldwide”, što ponovno dovede do zaključka da FCI uzurpira poziciju nadređene organizacije prema cijelom kinološkom pokretu u svijetu, što je naravno neistina. „MIT FCI”

djelatnost FCI

„mit FCI”

FFCI u poljskom pravu

Autorica će pokušati pokazati, kako predstavljena malo prije djelatnost FCI stvara neku vrstu ‘mita FCI’ kao jedinstvene, prestižne organizacije kojoj pripadaju samo izabrani, rezultat čega vidimo čak u poljskom zakonodavstvu, naime FCI prisutno je u naredbi Ministra unutarnjih

222

poslova u okviru životinja upotrebljavanih u spasilačkim akcijama iz 13. Prosinca 2012 g. (Narodne Novine, 2012 g., poz. 1444). „Mit FCI” je najbolje vidljiv kod aukcija ili oglasa povezanih s prodajom pasa :

Gotovo u svakom oglasu može se naći napomena o FCI već u titlovu, što ostavlja dojam, da jedinstven „punovrijedni” rodovnik je ovaj koji izdaje FCI, što je očigledno neistina, jer FCI ne izdaje nikakvih rodovnika, a čine to državne organizacije pripadajuće FCI, FCI samo jamči uzajamnu akceptaciju svih rodovnika koje izdali su svi članovi ove organizacije. „Mit FCI” je također vidljiv u nekoj mjeri na Wikipediji. Vrijedi analizirati neke članke posvećenih FCI u različitim jezičnim verzijama Wikipedije:

1) Poljska Wikipedija

U ovom članku čitamo: „FCI nadređena je jedinica glavnih kinoloških organizacija (…)”. Naravno je to neistina. FCI je samo jedna od svijetske organizacije koje udružavaju državne kinološke organizacije.

223

2) Njemačka Wikipedija

U ovom članku čitamo: „FCI ist der größte kynologische Dachverband (…)”. Ovdje „mit FCI” vidljiv je u frazi „najveća kinološka organizacija” koja definira FCI.

3) Engleska Wikipedija

Engleska Wikipedija definira FCI kako „international federation of kennel clubs” (međunarodnu federaciju kinoloških klubova) i samim tim slobodna je od „mita FCI”.

4) Francuska Wikipedia

Francuska Wikipedija također je slobodna od „mita FCI”, jer možemo tamo pročitati da je FCI „une association internationale sans but lucratif (AISBL)” (neprofitna organizacija).

224

Dalje možemo također naći informacije o kontroverzijama glede FCI, ima čak određenje „quasi monopole” (quasi monopol).

FCI U POLJSKOM PRAVU Posljedica „mita FCI” vidljivog u svjesti poljskih uzgajivača je prijenos ovog „mita” u svijest poljskog zakonodavca koji mora biti racionalan i objektivan. Ipak odlučio je on napomenuti o FCI u aktu obvezujućeg prava.

(sljedeći dio liste autorica je pominula)

U naredbi ministra čitamo da su spasilački psi izabrani od rasova registriranih u FCI, da spasilački psi moraju imati rodovnik FCI i tetovažu odogvarajuću normama samo FCI. Pokazuje ovo da FCI funkcjonira u svjesti poljskog zakonodavca kao jamstvo kvalitete iako postoje brojne svijetske kinološke organizacije kojih unutarnje norme su slične ovim koje jamči FCI, a između drugima pripadaju ovdje:

225

ZAKLJUCCI: Zbrojeći sve, treba reći da je FCI međunarodna udruga (a ne podružnica Europske Unije) djelajuća kao jedan od brojnih kinoloških saveza u svjetu. FCI udružava samo jednog člana iz svake države – ovog koji je prvi aplicirao. FCI nije također jamstvo više kvalitete nego ova koju predlagaju druge kinološke organizacije.

226

Fédération Cynologique Internationale (FCI) – un analisis juridico Marta Sobiecka

La agenda: 

Las informaciones básicas sobre la FCI.



El carácter jurídico de la FCI.



La actividad de la FCI.



El “mito de la FCI”.



La FCI en la ley polaca.



Las conclusiones.

LAS INFORMACIONES BASICAS SOBRE LA FCI Fédération Cynologique Internationale (FCI) es la Organización Canina Mundial cuya lema es “For Dogs Worldwide”. Se entabló en 1911 en Thuin, Bélgica. La página web oficial de la organización se encuentra en: http://www.fci.be/. Como cada organización internacional, la FCI funciona sobre la base de las regulaciones judiciales de carácter interior. En caso de la FCI, se puede observar un número alto de dichas regulaciones; salvo el estátuto, la FCI tiene un número muy elevado de reglamentos detallados. De todos los documentos publicados por la FCI sólo algunos están disponibles en polaco, o sea los que la Asociación Canina de Polonia facilitó en su página web, a saber:

227

Nomenclatura de las razas de la FCI (PDF) Exposiciones caninas (PDF) Jueces de exposiciones (PDF) Cría (PDF) Condiciones para la obtención del Título del Campeón Internacional (PDF) En la lengua polaca también están disponibles comunicados de la FCI que la Asociación Canina de Polonia pone de vez en cuando en su página web.

CARACTER JURIDICO DE L,A FCI La FCI es una asociación internacional, regularizada por el derecho privado, que tiene características de las organizaciones internacionales, a saber: une a miembros de países diferentes, es voluntaria (lo que, al menos, se infiere de su estátuto; sin embargo, esta voluntariedad no siempre es tan clara; se hablará de eso a continuación), tiene una estructura interior y es autónoma, o sea, independiente del estado. Para confirmar el análisis de arriba, cabe examinar los documentos siguientes 1)

La opinión del Abogado General Mengozzi anunciada en el día 15 de noviembre 2012. Fédération Cynologique Internationale contra Federeación Canina Internacional de Perros de Pura Raza. Petición de decisión prejudicial planteada por el Juzgado de lo Mercantil no 1 de Alicante y no 1 de Marca Comunitaria — España. Marcas comunitarias – el artículo 9, apartado 1, del Reglamento (CE) no 207/2009 –Concepto de “tercero” –Titular de una marca comunitaria posterior. Asunto n C-561?11. La opinión del Abogado General del día 15 de noviembre 2012 C-561/11

228

7. La Fédération Cynologique Internationale, demandante en el litigio principal (en lo sucesivo, «Fédération Cynologique»), asociación internacional creada en 1911 para fomentar la cinofilia, es titular de la marca comunitaria mixta nº 4.438.751, solicitada el 28 de junio de 2005 y cuyo registro se publicó el 5 de julio de 2006, para ciertos servicios comprendidos en las clases 35, 41, 42 y 44 del Acuerdo de Niza de 15 de junio de 1957, relativo a la clasificación internacional de productos y servicios para el registro de las marcas, en su versión revisada y modificada. A continuación se reproduce, a título informativo, dicha marca: En este documente, está claramente subrayado el hecho de que la FCI es una asociación internacional, y no una agenda de la Unión Europea u otra organización relacionada con cualquier país.

229

En la carta recibida por la presidente de Allianz Canine Worlwide de un ministerio de Bélgica, se dice claramente que la FCI es una organización bajo las normas del derecho privado, no público.

Los estátutos de la FCI contienen las informaciones siguientes:

230

La FCI está regida por las disposiciones del derecho bélgico sobre las organizaciones no lucrativas y fundaciones.

La FCI apoya las relaciones amistosas y está en contra de la discriminación y del racismo.

La FCI acepta como miembro sólo una organización canina por país.

La FCI tiene dos tipos de miembros: miembros que gozan de pleno derecho y miembros asociados.

231

La FCI está dividida en 5 secciones geográficas: Europa, Américas y el Caribe, Asia y Pacífico, Oriente Medio, África.

La estructura interior de la FCI está compuesta de 4 órganos: la Asamblea General, el Comité General, el interventor de cuentas y las comisiones.

La Asamblea General puede conceder el título de presidente de honor o de miembro de honor.

232

En la FCI se puede entablar una comisión de arbitraje cuyo objetivo es resolver una disputa entre los miembros de la FCI y/o los socios contratantes.

LA ACTIVIDAD DE LA FCI En esta ponencia se presentarán dos fenómenos principales de la actividad de la FCI, que la autora quisiera indicar cómo los más controvertidos en la actividad de la FCI, a saber, la creación de un verdadero “mito de la FCI” en la conciencia de los criadores así como las actuaciones del carácter monopolizador. Voy a empezar por el segundo.

Al principio de la introducción a la declaración de misión de la FCI, publicada con ocasión del 100 aniversario de la creación de la organización, hay la información siguiente: “a fin de mantener nuestra posición de liderazgo mundial”. Entonces se ve claramente que la FCI usurpa la posición de líderazgo mundial cuando habla de las actuaciones que se emprendan con el fin de mantener esta posición.

233

A continuación del documento leemos: La FCI “es la autoridad máxima a nivel mundial para la cinofilia”. Aparece de nuevo a la conclusión de que la FCI usurpa la posición de la organización superior al todo el movimiento mundial de cinofilia, lo que no es verdad, por supuesto.

234

La resolución siguiente del Reglamento de la FCI para los jueces de exposiciones también puede suscitar controversias:

Con arreglo a lo dispuesto por la sección 11, punto 2 a), un juez de exposición de la FCI solo puede juzgar en exposiciones organizadas por una Organización Canina Nacional de la FCI (OCN) o un club afiliado a una OCN. Esta regulación tiene un carácter de la prohibición de juzgar en exposiciones diferentes de las indicadas en dicho punto. Sin embargo, hay que subrayar que no es una prohibición absoluta que engloba la participación en todas las exposiciones organizadas por las organizaciones caninas nacionales que no están bajo la jurisdicción de la FCI, puesto que si una OCN acepta a un club, los jueces de la FCI pueden juzgar en exposiciones organizadas por este club. Para explicar las partes en negrita de la sección 11, punto 2 a), hay que citar una parte de la sección 13 intitulada “Aplicación del reglamento”:

Otro documento que suscita ciertas dudas es el Reglamento de las exposiciones caninas de la FCI.

235

Actualmente tiene vigencia el texto con enmendaciones, que entraron en vigor a partir del 01 de enero del 2013. Sin embargo, se introdujo un periodo de transici贸n de dos a帽os, hasta el 31 de diciembre del 2014, para que los miembros y los afiliados de la FCI pudiesen ajustar sus reglamentos nacionales a los cambios.

236

En la subsección intitulada “Invitaciones a juzgar” de la sección 10 el artículo g) estipula que los jueces provenientes de los países miembros deben constituir al menos 2/3 de los jueces en las exposiciones internacionales de la FCI.

Sin embargo, cabe subrayar que se trata de los jueces provenientes de los países miembros de la FCI, y no de los jueces de la FCI como dice la sección 3 del Reglamento de la FCI para los jueces de exposiciones:

Con arreglo a lo dispuesto en los reglamentos, no es obligatorio que solo los jueces de la FCI juzguen en las exposiciones internacionales.

237

EL “MITO DE LA FCI”

la actividad de la FCI

el “mito de la FCI”

la FCI en el derecho polaco

La autora intentará a mostrar cómo las actividades de la FCI, descritas antes, forman un verdadero “mito de la FCI” cómo la una única organización de prestigio, cuyos miembros pueden ser sólo los elegidos. Ello se refleja también en el derecho polaco, a saber la FCI apareció en el Reglamento del Ministro de los Asuntos Interiores de Polonia sobre el asunto de los animales que participan en operaciones de rescate del día 13 de diciembre 2012 (Boletín oficial de la República de Polonia de 2012 posición 1444) El “mito de la FCI” queda de manifiesto en las subastas o anuncios relacionados a la venta de los perros [N. Del T.: A continuación se dan tres anuncios en polaco traducidos en español.]:

TECKEL / TECKELS DE PELO LARGO MINIATURAS (FCI)

compra ahora 1000,00

PLN 1 minuto al fin

1 pieza disponible

238

El contenido del anuncio: Hola. Quisiera informarles de la fecha próxima del parto de Tekla vom Bierstadter Hof (de soltera Tosia) – pastor alemán de pelo largo. El padre de los cachorros es Tonio vom Winnloh – hijo del vicecampeón del mundo, Nino vom Tronje. La fecha del parto esperada: 30/31.12.2013. Al dar a los cachorros se entregarán el certificado de desparasitaciones y vacunas válido, la partida de nacimiento con el holograma de la FCI y una canastilla. A las personas interesadas las invito a la página web de nuestra cría: Información disponible después del inicio de sesión. Más informaciones en el número de teléfono: Información disponible después del inicio de sesión, Información disponible después del inicio de sesión. Una vez por semana se actualizan la información sobre la camada y las fotos de los cachorros. Actualmente, se han reservado 4 cachorros. Si está interesado, contáctenos en uno de los números de teléfono de arriba.

BULLDOG INGLÉS, BULLDOGS, PEDIGRÍ FCI, ZKwP, OCASIÓN

compra ahora

1700,00 PLN 22 HORAS al fin

1 pieza disponible

Prácticamente en cada anuncio, ya en su título, se puede encontrar una mención de la FCI, lo que da una impresión de que el único pedigrí de pleno valor es el otorgado por la FCI, lo que obviamente no es verdad porque los pedigríes no los expide la FCI, sino sus miembros – las organizaciones nacionales afiliadas a la FCI. La FCI facilita el reconocimiento de los pedigríes otorgados por todos sus miembros. El “mito de la FCI” se ve hasta cierto punto en la Wikipedia. Entonces vale la pena analizar algunos artículos consagrados a la FCI en varias lenguas en Wikipedia:

239

1)La Wikipedia polaca

El artículo dice: „La FCI es un órgano superior a las organizaciones caninas principales (...)”. Es una clara mentira. La FCI es meramente una de las varias organizaciones mundiales que unen a las organizaciones caninas nacionales.

2)La Wikipedia alemana

Este artículo dice: “FCI ist der größte kynologische Dachverband (…)”. Esta vez el “mito de la FCI“ se ve en la frase “la más grande organización canina” que define la FCI.

3)La Wikipedia inglesa

La Wikipedia inglesa define a la FCI como “international federation of kennel clubs” (federeación internacional de clubs caninos), lo que la hace libre del “mito de la FCI”.

240

4)La Wikipedia francesa

También la Wikipedia francesa está libre del “mito de la FCI”, ya que dice: “une association internationale sans but lucratif (AISBL)” (una organización sin ánimo de lucro).

Además, en la Wikipedia francesa se encuentra una información sobre controversias relacionadas a la FCI, hasta aparece epíteto “quasi monopole” (cuasi monopolio).

LA FCI EN LA DERECHO POLACO La consecuencia del “mito de la FCI”, presente en la conciencia de los criadores polacos, fue su transferencia a la conciencia de los legisladores polacos, que deberían ser racionales y objetivos. Sin embargo, decidieron referirse a la FCI en una ley que está actualmente en vigor.

El Reglamento del Ministro de los Asuntos Interiores [de la República de Polonia] sobre los animales que participan en operaciones de rescato del día 13 de diciembre 2012 (Boletín oficial de la República de Polonia del año 2012, posición 1444)

241

§3 El Cuerpo de Bomberos Nacional [polaco] usa en operaciones de rescate perros, en adelante “perros de rescate”. Los perros de rescate se escogen de entre las razas registradas en la Organización Canina Mundial (FCI). Se establecen las razas siguientes de perros que pueden ser entrenados para perros de rescate: labrador retriever; golden retriever; retriever de pelo liso; (La autora omitió la parte posterior del listado.)

5. Los perros de rescate poseen: una partida de nacimiento expedida por una organización afiliada a la Organización Canina Mundial (FCI) – el caso de los perros mencionados en el apartado 3; un tatuaje cumpliendo con las normas de la FCI o una marca con dispositivo de almacenamiento de datos (chip). El reglamento del ministro dice que los perros de rescate se eligen sólo de entre las razas registradas en la FCI, los perros registrados deben tener la partida de nacimiento, únicamente, de la FCI y un tatuaje cumpliendo con las normas, solamente, de la FCI. Entonces la FCI funciona en la conciencia de los legisladores polacos como garantía de cualidad a pesar de que existan muchas otras organizaciones caninas mundiales cuyas normas interiores son analógicas a las garantizadas por la FCI. Entre otras estas son:

242

CONCLUSIONES En resumidas cuentas hay que decir que la FCI es una asociación internacional (no una agenda de la Unión Europea) que funciona como una de muchas asociaciones caninas en el mundo. La FCI acepta sólo un miembro de cada país – al que primero haya presentado su solicitud. Además, La FCI no es una garante de una cualidad más elevada de la ofrecida por otras organizaciones caninas.

243

ZWIĄZEK KYNOLOGICZNY W POLSCE ANALIZA PRAWNA STATUTU W ŚWIETLE USTAWY PRAWO O STOWARZYSZENIACH

Mikołaj Ślęzak

Związek Kynologiczny w Polsce jest zgodnie z obowiązującym prawem stowarzyszeniem zarejestrowanym w Krajowym Rejestrze Sądowym. Mają, więc do niego zastosowanie przepisy dotyczące stowarzyszeń, a więc Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej i Ustawa Prawo o Stowarzyszeniach.

Zgodnie z hierarchią źródeł prawa prymat nadany jest Konstytucji i od niej chciałbym zacząć analizę przepisów dotyczących stowarzyszenia.

244

W Konstytucji RP ustawodawca, uregulował prawo do zrzeszania się w rozdziale II Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela w podrozdziale Wolności i prawa polityczne w następujący sposób: "Art. 58. 1. Każdemu zapewnia się wolność zrzeszania się. 2. Zakazane są zrzeszenia, których cel lub działalność są sprzeczne z Konstytucją lub ustawą. O odmowie rejestracji lub zakazie działania takiego zrzeszenia orzeka sad. 3. Ustawa określa rodzaje zrzeszeń podlegających sadowej rejestracji, tryb tej rejestracji oraz formy nadzoru nad tymi zrzeszeniami."

Wolność zrzeszania się zgodnie z powszechnie przyjętym stanowiskiem doktryny i orzecznictwa sądowego oznacza: 1) nieskrępowane tworzenie zrzeszeń i wybór ich formy prawnej i organizacyjnej; 2) swobodę ich działalności; 3) dobrowolność członkostwa w nich i dobrowolność występowania ze stowarzyszeń 4) prawo decydowania członków zrzeszenia o jego sprawach i o wyborze jego organów wewnętrznych; 5) decydowanie przez członków zrzeszenia o zakończeniu jego działalności.

Zakres podmiotowy wolności zrzeszania się obejmuje osoby fizyczne. Powstaje jednak pytanie, czy mogą istnieć stowarzyszenia skupiające zarówno osoby fizyczne, jak i prawne. Prawo o stowarzyszeniach dopuszcza jedynie w przypadku stowarzyszeń podlegających sadowej rejestracji zrzeszanie przez nie osób prawnych, ale tylko jako tzw. członków wspierających.

Zakres przedmiotowy i cele działalności zrzeszeń objętych regulacją art. 58 można ustalić na podstawie wykładni systemowej tego przepisu, został umieszczony w podrozdziale Konstytucji zatytułowanym "Wolności i prawa polityczne", nie może więc on służyć ochronie

245

działalności zrzeszeń o charakterze gospodarczym, tworzonym w celach wypracowania zysku i zapewnienia ich członkom korzyści materialnych (zarobkowych).

Ograniczenia w zakresie korzystania z wolności zrzeszania się wynikają ze sprzeczności celu lub działalności z Konstytucją lub ustawą. Implikuje to istnienie związku przyczynowego miedzy wprowadzonym ograniczeniem a ochroną wartości wymienionych w Konstytucji lub ustawie. Konstytucja nie formułuje żadnych klauzul ograniczających, z czego wynika stosowanie w tym przypadku art. 13 oraz 31 ust. 3. Konstytucja dopuszcza również, aby ustawodawca określił ograniczenia w korzystaniu z wolności zrzeszania się.

Egzemplifikacją tego jest art. 6 ust. 1 Prawa o Stowarzyszeniach zakazujący tworzenia stowarzyszeń przyjmujących zasadę bezwzględnego posłuszeństwa ich członków wobec władz stowarzyszenia.

Sąd orzeka o odmowie rejestracji lub zakazie działania zrzeszenia, którego cel lub działalność są sprzeczne z Konstytucją lub ustawą. W pierwszym przypadku orzeczenie sadu ma charakter prewencyjny, a w drugim - represyjny. Prawo o stowarzyszeniach traktuje zakaz działania, rozwiązanie juz istniejącego zrzeszenia (stowarzyszenia) jako ostateczność i przewiduje oprócz tego stosowanie mniej dolegliwych środków. W razie stwierdzenia niezgodności jego działalności z prawem lub statutem (bądź regulaminem - w przypadku zrzeszeń niezarejestrowanych), po ostrzeżeniu ze strony organu nadzorującego, na wniosek tego organu lub prokuratora sad może udzielić upomnienia władzom lub uchylić uchwałę władz stowarzyszenia niezgodną z prawem lub statutem. Sad zakazując działania zrzeszenia, zarządza jego likwidacje.

Prawo o stowarzyszeniach określa ponadto formy nadzoru nad tymi zrzeszeniami i podmioty nadzór ten sprawujące. Zakres nadzoru w przypadku obu rodzajów stowarzyszeń jest zróżnicowany. Należy podkreślić przy tym, ze ingerencja państwa w działalność stowarzyszeń, korzystanie z wolności zrzeszania, wymaga wskazania podstawy prawnej.

246

W przypadku podejmowania przez organy nadzoru działań bez umocowania ustawowego, a także działań niezgodnych z prawem zrzeszeniom przysługuje ochrona sadowa.

Po analizie przepisów Konstytucji dotyczących stowarzyszeń, chciałbym teraz omówić ustawę Prawo o stowarzyszeniach z dnia 7 kwietnia 1989 r. (Dz.U. Nr 20, poz. 104). Jest to jeden z nielicznych aktów rangi ustawowej, do której ustawodawca załączył uroczysty wstęp:

" W celu stworzenia warunków do pełnej realizacji gwarantowanej przepisami Konstytucji wolności

zrzeszania

się

zgodnie

Powszechna

Deklaracja

Praw

Człowieka

Międzynarodowym Paktem Praw Obywatelskich i Politycznych, umożliwienia obywatelom równego, bez względu na przekonania, prawa czynnego uczestniczenia w życiu publicznym i wyrażania zróżnicowanych poglądów oraz realizacji indywidualnych zainteresowań, a także uwzględniając tradycje i powszechnie uznawany dorobek ruchu stowarzyszeniowego, stanowi się, co następuję:"

Najważniejsze przepisy ustawy Prawo o stowarzyszeniach, które wykorzystam przy analizie statutu Związku Kynologicznego w Polsce to:

Art. 1 [Prawo zrzeszania się] 1. Obywatele polscy realizują prawo zrzeszania się w stowarzyszeniach, zgodnie z przepisami Konstytucji oraz porządkiem prawnym określonym w ustawach. 2. Prawo zrzeszania się w stowarzyszeniach może podlegać ograniczeniom przewidzianym jedynie przez ustawy, niezbędnym do zapewnienia interesów bezpieczeństwa państwowego lub porządku publicznego oraz ochrony zdrowia lub moralności publicznej albo ochrony praw i wolności innych osób. 3. Stowarzyszenia maja prawo wypowiadania się w sprawach publicznych.

247

Art. 2 [Działalność stowarzyszenia] 1. Stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych. 2. Stowarzyszenie samodzielnie określa swoje cele, programy działania i struktury organizacyjne oraz uchwala akty wewnętrzne dotyczące jego działalności. 3. Stowarzyszenie opiera swoja działalność na pracy społecznej członków; do prowadzenia swych spraw może zatrudniać pracowników.

Art. 6 [Zakaz przymusu organizacyjnego] 1. Tworzenie stowarzyszeń przyjmujących zasadę bezwzględnego posłuszeństwa ich członków wobec władz stowarzyszenia jest zakazane. 2. Nikogo nie wolno zmuszać do udziału w stowarzyszeniu lub ograniczać jego prawa do wystąpienia ze stowarzyszenia. Nikt nie może ponosić ujemnych następstw z powodu przynależności do stowarzyszenia albo pozostawania poza nim.

Art. 8 [Obowiązek wpisu; nadzór] 1. Stowarzyszenie podlega obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sadowego, o ile przepis ustawy nie stanowi inaczej. 2. (skreślony) 3. (skreślony) 4. (skreślony) 5. Nadzór nad działalnością stowarzyszeń należy do: 1) wojewody właściwego ze względu na siedzibę stowarzyszenia - w zakresie nadzoru nad działalnością stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego,

248

2) starosty właściwego ze względu na siedzibę stowarzyszenia - w zakresie nadzoru nad innymi niż wymienione w pkt 1 stowarzyszeniami - zwanych dalej "organami nadzorującymi". 6. Przepisy ustawy nie naruszają uprawnień prokuratora wynikających z innych ustaw.

Art. 25 [Uprawnienia nadzoru] Organ nadzorujący ma prawo: 1) żądać dostarczenia przez zarząd stowarzyszenia, w wyznaczonym terminie, odpisów uchwał walnego zebrania członków (zebrania delegatów), 2) (skreślony) 3) żądać od władz stowarzyszenia niezbędnych wyjaśnień.

Art. 26 [Grzywny] W razie niezastosowania się stowarzyszenia do wymagań określonych w art. 25, sad na wniosek organu nadzorującego może nałożyć grzywnę w wysokości jednorazowo nie wyższej niż 5 000 zł. Od grzywny można zwolnic, jeżeli po jej wymierzeniu stowarzyszenie niezwłocznie zastosuje się do wymagań organu nadzorującego. Stowarzyszenie, w terminie 7 dni, może wystąpić do sadu o zwolnienie od grzywny.

Art. 27 [Nadzór nad jednostka terenowa] Organem nadzorującym terenowa jednostkę organizacyjna stowarzyszenia jest organ określony w art. 8 ust. 5, właściwy ze względu na siedzibę tej jednostki.

Art. 28 [Przeciwdziałanie nieprawidłowościom] W razie stwierdzenia, ze działalność stowarzyszenia jest niezgodna z prawem lub narusza postanowienia statutu w sprawach, o których mowa w art. 10 ust. 1 i 2, organ nadzorujący, w

249

zależności od rodzaju i stopnia stwierdzonych nieprawidłowości, może wystąpić o ich usuniecie w określonym terminie, udzielić ostrzeżenia władzom stowarzyszenia, wystąpić do sadu o zastosowanie środka określonego w art. 29.

Art. 29 [Środki nadzoru sadowego] 1. Sąd, na wniosek organu nadzorującego lub prokuratora, może: 1) udzielić upomnienia władzom stowarzyszenia, 2) uchylić niezgodna z prawem lub statutem uchwałę stowarzyszenia, 3) rozwiązać stowarzyszenie, jeżeli jego działalność wykazuje rażące lub uporczywe naruszanie prawa albo postanowień statutu i nie ma warunków do przywrócenia działalności zgodnej z prawem lub statutem. 2. Sąd rozpoznając wniosek, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, może na wniosek lub z własnej inicjatywy wydać zarządzenie tymczasowe o zawieszeniu w czynnościach zarządu stowarzyszenia,

wyznaczając

przedstawiciela

prowadzenia

bieżących

spraw

stowarzyszenia. 3. Rozpoznając wniosek o rozwiązanie stowarzyszenia, sad może zobowiązać władze stowarzyszenia do usunięcia nieprawidłowości w określonym terminie i zawiesić postępowanie. W razie bezskutecznego upływu terminu, sad, na wniosek organu nadzorującego lub z własnej inicjatywy, podejmie zawieszone postępowanie.

Art. 30 [Kurator w stowarzyszeniu] 1. Jeżeli stowarzyszenie nie posiada zarządu zdolnego do działań prawnych, sad, na wniosek organu nadzorującego lub z własnej inicjatywy, ustanawia dla niego kuratora. 2. Kurator jest obowiązany do zwołania w okresie nie dłuższym niż 6 miesięcy walnego zebrania członków (zebrania delegatów) stowarzyszenia w celu wyboru zarządu. Do czasu wyboru

zarządu,

kurator

reprezentuje

stowarzyszenie

sprawach

majątkowych

wymagających bieżącego załatwienia.

250

3. Wynagrodzenie kuratora pokrywa się z majątku stowarzyszenia.

Art. 31 [Rozwiązanie stowarzyszenia] Na wniosek organu nadzorującego sad wydaje postanowienie o rozwiązaniu stowarzyszenia, w razie gdy: 1) liczba członków stowarzyszenia zmniejszyła się bniżej liczby członków wymaganych do jego założenia, 2) stowarzyszenie nie posiada przewidzianych w ustawie władz i nie ma warunków do ich wyłonienia w okresie nie dłuższym niż rok.

Art. 32 [Nadzorcze postępowanie sadu] Wnioski, o których mowa w art. 29 ust. 1 i art. 31, sad rozpoznaje na rozprawie w postępowaniu nieprocesowym - rejestrowym.

STATUT STOWARZYSZENIA Obowiązek uchwalenia statutu stowarzyszenia wynika z faktu, że statut jest podstawowym aktem wewnętrznym stowarzyszenia, który reguluje działalność i stosunki wewnętrzne w stowarzyszeniu. Charakter prawny statutu stowarzyszenia był w literaturze przedmiotu sporny, można jednak wyróżnić trzy dominujące poglądy, które wykształciły się wśród przedstawicieli doktryny. Po pierwsze należy wskazać stanowisko uznające, że zawarte w statucie stowarzyszenia normy mają charakter prawnoadministracyjny, na ich podstawie powstają więc stosunki administracyjnoprawne, kolejne stanowisko uznające normy statutu za normy wewnętrzne organizacji społecznej, nie pochodzące od państwa i niepodlegające „kontroli” państwa, a wewnętrznym środkom organizacji społecznej oraz trzeci pogląd uznający statut za umowę cywilnoprawną. Ramy niniejszej pracy oraz fakt, że w ostatnich latach cywilistyczne ujęcie statutu dominuje, nie pozwalają na bliższe przedstawienie pozostałych koncepcji1. Wskazana powyżej teoria umowy, do której ja również się przychylam, zakłada że statut stowarzyszenia zarówno przed, jak i po zarejestrowaniu

251

stowarzyszenia, jest umową zawartą pomiędzy członkami założycielami stowarzyszenia, do której to umowy następnie przystępują kolejni członkowie stowarzyszenia.

Przystąpienie do stowarzyszenia następuje

w drodze oświadczeń woli: członka

stowarzyszenia (najczęściej złożonego poprzez wypełnienie deklaracji członkowskiej) oraz samego stowarzyszenia (najczęściej wyrażonego już w statucie), wystąpienie członka ze stowarzyszenia, czy też jego usunięcie, następuje natomiast w drodze jednostronnego oświadczenia woli odpowiednio: samego członka, czy też stowarzyszenia. Powyższą teorię zdają się potwierdzać także zapisy art. 40 KPC oraz pośrednio art. 17 pkt 42 KPC. Oczywiście konsekwencją przyjęcia przedstawionej koncepcji jest fakt, że zapisy statutu oraz stosunki prawne wynikające z uczestnictwa w stowarzyszeniu będą podlegały ocenie na podstawie przepisów prawa cywilnego. Ocena charakteru prawnego statutu stowarzyszenia przez lata podlegała także niejednolitej ocenie sądów.

W tym miejscu należy przywołać orzeczenie z 27.4.1962 r., w którym SN przychylił się do koncepcji stowarzyszenia i członkostwa w nim jako umowy, następnie wyraził odmienne stanowisko w orzeczeniu z 30.11.1964 r. stwierdzając, że stosunki wzajemne między stowarzyszeniem a jego członkami należą do sfery działalności społecznoorganizacyjnej, do której organy państwa ingerują jedynie w wypadkach i zakresie przewidzianym w ustawie. Po wejściu w życie Prawa o Stowarzyszeniach problematyka ta bardzo długo nie była przedmiotem rozstrzygnięć SN, dopiero w wyroku z 8.4.2003 r. SN przychylił się do teorii umowy, zostało to następnie potwierdzone w uzasadnieniu uchwały SN z 6.1.2005 r. Należy więc uznać, że w chwili obecnej zarówno wśród przedstawicieli doktryny, jak też w orzecznictwie sądów, przeważa teoria uznająca statut stowarzyszenia za umowę cywilnoprawną.

Po przedstawieniu, najważniejszych przepisów ustawy Prawo o stowarzyszeniach, chciałbym przejść do analizy Statutu Związku Kynologicznego w Polsce. Paragraf 15 punkt 8 budzi pewne kontrowersje:

252

Należy zadać następujące pytanie czy nie jest on przejawem przymusu organizacyjnego ?

Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Orzecznictwo praktycznie milczy o takich sprawach. Ale niewątpliwe jest to ograniczenie swobód członka ZKWP, poprzez nałożenie w sposób imperatywny tego obowiązku. Należy zwrócić się z tym do organu nadzorującego ZKWP - czyli Prezydenta m. st. Warszawy (gdyż wykonuje on obowiązki starosty) w celu wyjaśnienia tej kwestii. Czy pkt. 8) na pewno nie narusza przepisów ustawy.

253

Paragraf 18 pkt. 5 jest najbardziej kontrowersyjnym przepisem Statutu ZKWP. Wątpliwości budzi fakt całkowitego zakazu wstąpienia do innej krajowej organizacji kynologicznej, co arbitralnie powoduje utratę członkowstwa w ZKWP, zgodnie z postanowieniami statutu. Jest to niewątpliwe ograniczenie wolności zrzeszania się, Należy zwrócić uwagę na bogate orzecznictwo dotyczące utraty członkowstwa w stowarzyszeniu:



Uchwałę Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 6 stycznia 2005 r,, o sygnaturze III CZP 75/04:

"Roszczenie członka stowarzyszenia o ochrone jego członkostwa przed niezgodnym z prawem lub statutem wykreśleniem ze stowarzyszenia podlega rozpoznaniu na drodze sadowej".



Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 24 stycznia 2013 r., o sygnaturze I ACa 623/12:

"Podstawową cechą stowarzyszenia jest jego autonomia. Statut to jedyny akt prawny wskazujący podstawy wykluczenia członka stowarzyszenia i sposób ochrony jego praw. Członkostwo w stowarzyszeniu jest dobrowolne i wymaga oświadczeń obydwu stron. Oświadczenia te są w doktrynie zrównywane z oświadczeniami woli w rozumieniu prawa cywilnego. Także statut, niezbędny do utworzenia stowarzyszenia i określający jego właściwości, ma charakter umowny. Sposób nawiązania członkostwa w stowarzyszeniu pozwala zatem uznać je za zdarzenie cywilnoprawne, prowadzące do powstania prawa podmiotowego, z którego wynikają szczegółowe uprawnienia członka. Dlatego trzeba uznać stosunek członkostwa w stowarzyszeniu za stosunek cywilnoprawny (umowę)".

254

Warto także zwrócić uwagę na postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 11 października 1995 r., o sygnaturze I PRN 28/95: "Prawo do interpretowania przepisów statutu stowarzyszenia służy przede wszystkim jego władzom i organom, zaś do kompetencji nadzorujących działania stowarzyszenia organów administracji i niezawisłych sadów należy ocena, czy interpretacja przyjęta przez organy stowarzyszenia odpowiada obowiązującemu prawu, czy praktyka stosowania przepisów statutu przez stowarzyszenie nie prowadzi do sytuacji, których prawo zaakceptować nie może".

Niewątpliwe ten fakt należy zgłosić Prezydentowi m. st. Warszawy, który jako organ nadzorujący, dokonałby oceny czy ten punkt statutu narusza przepisy prawa.

Ostatnią pozostaje kwestia "wymuszonego członkowstwa" w ZKWP. Właściciele psów rasowych, chcąc posiadać rodowód muszą przystąpić do stowarzyszenia i opłacić wymaganą składkę, co pośrednio wymusza członkowstwo w tym stowarzyszeniu i pośrednio wypełnia przesłanki art. 6 ustawy Prawo o stowarzyszeniach. Także ta kwestia powinna zostać nagłośniona i podana do wiadomości organowi nadzorującemu to stowarzyszenie.

255

POLNISCHER KENNEL CLUB - RECHTLICHE ANALYSE DER SATZUNG NACH DEM GESETZ UBER VEREINE

Mikołaj Ślęzak

Kennel Club in Polen ist in Übereinstimmung mit geltendem Recht eingetragene Verein in dem Landesgerichtsregister eingetragen. Zu ihm haben die Anwendung die Bestimmungen über die Verbände, wie die polnische Verfassung und das Gesetz über Vereinigungen

Gemäß der Hierarchie der Rechtsquellen Vorrang ist der Verfassung verliehen und von ihr, würde ich die Analyse der Bestimmungen über das Verein starten.

256

In der Verfassung hat der Gesetzgeber das Recht der Vereinigungsfreiheit in Kapitel II, Rechte und Pflichten des Menschen und Bürgers in Unterabschnitt Freiheit und politischen Rechte wie folgt geregelt:

"Artikel 58 1. Jeder hat das Koalitionsfreiheit. 2 Verbotene sind Vereinigungen, deren Zwecke oder Tätigkeiten stehen im Widerspruch zu der Verfassung oder dem Gesetz. Das Gerich spricht die Ablehnung der Eintragung oder das Tätigkeitverbot dieser Vereinigung. 3 Das Gesetz definiert die Art der Vereinigungen um die gerichtliche Registrierung, das Registrierungsverfahren und Formen der Überwachung solcher Vereine."

Vereinigungsfreiheit in Übereinstimmung mit allgemein anerkannten Position der Lehre und Rechtsprechung des Gerichts bedeutet: 1) die Gründung von Vereinigungen und ungehinderten Wahl der Rechtsform und der Organisationsform; 2) die Freiheit ihrer Tätigkeiten;

3) die freiwillige Mitgliedschaft in ihnen, und den freiwilligen Austritt aus Verein 4) das Recht zu Entscheidung von den Mitglieder des Vereins über seine Probleme und die Wahl der inneren Organe zu entscheiden; 5) die Entscheidung über die Beendung der Tätigkeit von Mitgliedern des Vereins.

Persönlicher Anwendungsbereich der Vereinigungsfreiheit umfasst Einzelpersonen. Doch stellt die Frage, ob die Vereine, die

sowohl Einzelpersonen als auch juristische

Personen versammeln, bestehen können. Gesetz über Vereinigungen erlaubt nur im Fall von Vereinigungen ,um die gerichtliche Registrierung, die Zugehörigkeit ihrer Kapitalgesellschaft, sondern nur als so Fördermitglieder.

257

Der objective Umfang und Ziele des Vereins

regulierten Art. 58 kann auf der

Grundlage der systematischen Auslegung dieser Bestimmung festgelegt. Der Umfang wurde in dem Abschnitt der Verfassung mit dem Titel "Freiheit und politische Rechte" gestellt. Er kann daher nicht dazu dienen, die Tätigkeit eines Wirtschaftsverbandes, die zu dem Zwecke der Gewinn gebildet sind.

Einschränkungen der Ausübung der Vereinigungsfreiheit entstehen aus

der

Zielwidrigkeit oder der Tätigkeit mit der Verfassung oder Gesetz . Dies impliziert die Existenz eines Kausalzusammenhangs zwischen dem eingeführten Restriktions und dem Schutz der in der Verfassung oder im Gesetz angegeben sind. Die Verfassung macht keine einschränkende Klauseln, die bei der Anwendung führt, in diesem Fall der Art. 13 und 31 Gesetz 3 Die Verfassung erlaubt auch, um der Gesetzgeber die Einschränkungen der Ausübung der Vereinigungsfreiheit zu angeben Erläuterung hierfür ist der Art. 6 Gesetz 1. Vereinsgesetz verbietet die Gründung von Vereinigungen unter das Prinzip der absoluten Gehorsam ihrer Mitglieder an die Behörden des Vereins Das Gericht erkennt die Verweigerung der Zulassung oder Verbot der Tätigkeiten Vereinigungen, deren Zweck oder Tätigkeit stehen im Widerspruch zu der Verfassung oder dem Gesetz stehen. Im ersten Fall die Gerichtsentscheidung hat einen präventiven Charakter, und im zweiten - repressiv. Vereinsgesetz behandelt Tätigkeitverbot , die Lösung schon bestehenden Vereine als letztes Mittel und sichert zusätzlich zu der Verwendung von weniger belastend. Für den Fall der Nichteinhaltung seiner Tätigkeit mit dem Gesetz oder der Satzung (oder Regeln - im Falle von nicht registrierten Verbände), nach einer Warnung der Aufsichtsbehörde auf Antrag dieser Behörde oder Staatsanwalt, kann das Gericht eine Warnung den Behörden geben oder einen Beschluss der Verein gegen das Gesetz oder die Statuten aufheben. Die Klage vor Gericht verbietet dem Verein die Tätigkeit und verwaltet ihre Liquidation.

258

Gesetz über Vereinigungen definiert auch Formen der Überwachung solcher Vereine und Organisationen. Das Niveau der Aufsicht im Fall der beiden Arten von Vereinen ist unterschiedlich. Es sollte betont werden, dass die Einmischung des Staates in der Tätigkeit von Vereinigungen, die Ausübung der Vereinigungsfreiheit, eine Erklärung von der Rechtsgrundlage erfordert. Im Fall wenn das Aufsichtsorgan die ungesetzliche

Aktion

ergreift, haben die Vereine das Recht zu gerichtlichen Schutz

Nach der Analyse der Bestimmungen der Verfassung über den Verein, ich würde jetzt gerne die Vereinsgesetzes vom 7. April 1989 (Gesetzblatt Nr. 20, Pos.. 104) zu diskutieren. Es ist eines von den wenigen Taten des Primärrechts zu den der Gesetzgeber hat feierlichen Einführung angehängt:

"Um die Bedingungen zu schaffen für die volle Ausübung der Vereinigungsfreiheit in Übereinstimmung mit der Allgemeinen Erklärung der Menschenrechte und dem Internationalen Pakt über bürgerliche und politische Rechte und um die Bürger Gleichheit, unabhängig von Überzeugungen und die Expression von unterschiedlichen Ansichten und Realisierung von individuellen Interesse zu ermöglichen, und auch unter Berücksichtigung der Traditionen und weithin anerkannten Erfolge Verein Bewegung, ist wie folgt: "

Die wichtigsten Bestimmungen des Gesetz über Vereinigungen, die die Analyse der Satzung des Kennel Club in Polen verwenden werden, sind:

Artikel 1 [Recht auf Vereinigungsfreiheit] 1 Polnische Bürger realisieren das Recht auf Vereinigungsfreiheit in Übereinstimmung mit den Bestimmungen der Verfassung und der Rechtsordnung bestimmenden im Gesetz. 2 Das Recht zur Mitgliedschaft in Vereinigungen kann mit Einschränkungen nur durch das Gesetz, um die Interessen der nationalen Sicherheit oder der öffentlichen Ordnung und den Schutz der öffentlichen Gesundheit oder der Moral oder zum Schutz der Rechte und Freiheiten anderer zu sichern. 3 Verbände haben das Recht, in öffentlichen Angelegenheiten zu sprechen.

259

Artikel 2 [Tätigkeiten Verbindung] 1. Der Verein ist eine freiwillige, öffentliche, dauerhafte Non-Profit-Vereinigung. 2.

Der

Verein

bestimmt

selbstständig

ihre

Ziele,

Programme,

Aktivitäten

und

Organisationsstrukturen und nimmt die Geschäftsordnung für die Tätigkeit an. 3. Der Verein stützt seine Aktivitäten auf die Sozialarbeit seiner Mitglieder; zu leiten seine Angelegenheiten kann er Mitarbeiter einstellen.

Artikel 6 [Verbot des Zwangsorganisations] 1. Gründung die Vereine, die das Prinzip der absoluten Gehorsam ihrer Mitglieder an die Behörden des Verbandes annehmen, ist untersagt. 2 Niemand darf gezwungen werden, in den Verein zu beteiligen oder ihr Recht, aus dem Verein zurückziehen zu begrenzen. Niemand kann negative Folgen wegen ihrer Mitgliedschaft in der Vereinigung tragen oder bleiben außerhalb. Artikel 8 [Pflicht zur Eintragung; Aufsicht] 1 Der Verein unterliegt der Eintragung in das Landesgerichtsregister, es sei denn, die Bestimmung des Gesetzes etwas anderes bestimmt. 2. (gestrichen) 3. (gestrichen) 4. (gestrichen) 5. Überwachung der Tätigkeiten der Vereine gehört zu: 1) Woiwoden zu welchen der Sitz des Vereines gehört

- bei der Überwachung der

Tätigkeiten der Verbände der lokalen Regierungen, 2) Kreisrat zu welchen der Sitz des Vereines gehört - für die Überwachung von anderen als den in Nummer 1 genannten - im Folgenden als "Aufsichtsbehörden" bezeichnet. 6. Die Bestimmungen des Gesetzes wirken sich nicht auf die Befugnisse der Staatsanwaltschaft nach anderen Gesetzen

Artikel 25 [Befugnisse der Aufsicht] Zuständige Aufsichtsbehörde hat das Recht zu: 1) Kopien der Beschlüsse der Mitgliederversammlung (Delegiertenversammlung), die Aufsichtsbehörde von Vereinsvorstand, innerhalb der vorgeschriebenen Frist bekommen soll 2) (gestrichen)

260

3) notwendigen Erklärungen , die die Aufsichtsbehörde von den Behörden der Verein bekommen soll

Artikel 26 [Geldstrafe]

Im Fall wenn das Vereins die Anforderungen von Artikel 25 nicht befolgt, kann das Gericht auf Antrag der Aufsichtsbehörde eine Geldstrafe von nicht mehr als einmal 5 000 zł verhängen. Man kann von der Geldstrafe befreien werden wenn der Verein nach Erhalt der Strafe unmittelbar die Anforderungen der Aufsichtsbehörde anwendet. Der Verein, innerhalb von sieben Tagen, kann das Gericht um Gebührenbefreiung bitten Artikel 27 [Aufsicht über Grundheit]

Der Aufsichtsorgans, der die organisatorische Grundeinheit beaufsichtigt, ist der Organs bestimmt im Art. 8 Absatz. 5, mit Zuständigkeit für den Sitz des Unternehmens. Artikel 28 [Vermeidung von Unregelmäßigkeiten] Wenn festgestellt wird, dass die Tätigkeit des Vereins ist rechtswidrig oder verstößt gegen die Bestimmungen der Satzung in den Angelegenheit diejenige, von dem die Rede ist im Artikel 10 Gesetz. 1 und 2, die Aufsichtsbehörde, je nach Art und Umfang der Unregelmäßigkeiten kann ihre Entfernung innerhalb einer bestimmten Frist zu verlangen, Warnung an die Behörden Verbände geben, gelten für das Gericht für die Anwendung der Maßnahme diejenige, von dem die Rede ist im Artikel 29. Artikel 29 [Bewährungsmaßnahmen] 1. Das Gericht, auf Antrag der Aufsichtsbehörde oder der Staatsanwaltschaft kann: 1) die Behörden des Vereines warnen, 2) verfassungswidriges Gesetz des Beschlusses des Vereines aufheben 3) Verein auflösen, sofern ihre Geschäftstätigkeit is eine flagrante oder anhaltende Verletzungen des Gesetzes oder der Bestimmungen des Gesetzes, und es gibt keine Bedingungen für die Wiederherstellung der Operationen in Übereinstimmung mit dem Gesetz oder der Satzung.

261

2. Gericht erkennt die Anforderung des Gesetzes 1 Nummer 3 und es kann auf Antrag oder auf eigene Initiative einen Antrag auf Bewährung die Aktivitäten des Vereines stellen und einen Vertreter bestellen, um die laufenden Geschäfte des Vereins zu führen. 3. In Anerkennung der Bewegung, den Verein aufzulösen, kann das Gericht die Behörden zu zwingen, die Verbindung von Unregelmäßigkeiten innerhalb einer bestimmten Frist zu entfernen und die Verfahren ausgesetzt. Im Fall von erfolglosem Ablauf der Frist hat das Gericht auf Antrag der Aufsichtsbehörde oder auf eigene Initiative, nehmen Sie das Verfahren.

Artikel 30 [Kurator im Verein] 1 Wenn der Verein keinen geschäftsfähig Vorstand hat, bestellt das Gericht auf Antrag der Aufsichtsbehörde oder von sich aus fest, einen Vormund für ihn. 2 Superintendent ist verpflichtet der Mitgliederversammlung Verein, im der Vorstand zu wählen einzuberufen. Bis zur Wahl des Vorstandes, Superintendent vertritt den Verein in finanziellen Angelegenheiten erfordern die aktuelle Regelung. 3 Das Gehalt des Kurators fällt mit dem Vermögen des Vereins. Artikel 31 [Lösung des Vereines] Auf Antrag des Aufsichtsorgan, das Gericht hat den Auftrag zur Auflösung des Vereins geben, die im Falle, dass: 1) die Anzahl der Mitglieder des Vereins hat verringert 2) Verein keinen Vorstand hat und es gibt keine Bedingungen für seiner Entstehung in nicht länger als ein Jahr.

Artikel 32 [Aufsichtverfahren des Gerichts]

Anwendungen in Artikel 29 des Gesetzes 1 und Artikel 31, erkennt das Gericht an der Verhandlung im außergerichtlichen Verfahren - registriert.

262

SATZUNG DES VEREINES

Die Verpflichtung der Verabschiedung der Satzung des Vereines resultiert aus der Tatsache, dass das Statut ist ein wesentlicher Akt der inneren Vereinigung, die die Aktivität und die internen Beziehungen innerhalb des Vereins regelt. Rechtsnatur des Gesellschafts wurde in der Literatur umstritten, aber Sie können drei dominierenden Ansichten, die unter den Vertretern der Lehre entwickelt haben, zu unterscheiden. Zunächst müssen Sie hinweisen, dass in der Gründungsurkunde Normen enthalten sind, auf der Grundlage ihrer Beziehung Administrative und so ausgebildet, zeigen, andere Position, die die Standards der Satzung der internen Standards der sozialen Organisation, nicht vom Staat und nicht unter "Kontrolle" Zustand kommt, und interne Maßnahmen erkennt soziale Organisation und eine dritte Meinung erklären dem Statut der zivilrechtlichen Vertrag. Der Rahmen dieser Studie und die Tatsache, dass in den letzten Jahren bürgerlich Ansatz dominiert die Satzung nicht für einen genaueren Darstellung der anderen Idee ermöglichen. Über Vertragstheorie, auf die sie auch geneigt angezeigt wird, wird angenommen, dass die Satzung, sowohl vor als auch nach der Eintragung des Vereins, ist eine Vereinbarung zwischen den Gründungsmitgliedern des Vereins, auf die diese Vereinbarung dann kommen sukzessive die Mitglieder des Vereins.

Der Beitritt zum Verein erfolgt durch eine Willenserklärung: das Mitglied des Vereins (in der Regel durch Ausfüllen eines Mitglieds eingereicht) und den Verein (bereits in der Satzung in der Regel ausgedrückt), das Auftreten eines Mitgliedes aus dem Verein oder dessen Entfernung, gefolgt von während einer einseitigen Erklärung bzw. das Mitglied oder der Verein. Die obige Theorie scheint auch bestätigt werden Aufzeichnungen des Artikels 40. ZPO und indirekt Artikel 17 Absatz 42 der Zivilprozessordnung. Natürlich ist eine Folge der Annahme der Ansatz präsentiert die Tatsache, dass die Bestimmungen der Satzung und Rechtsbeziehungen, die sich aus der Teilnahme an den Verein werden auf der Grundlage des Zivilrechts beurteilt werden. Beurteilung der Rechtsnatur des Gesellschafts im Laufe der Jahre unter der Kontrolle der Gerichte als nicht einheitliche Bewertung

An dieser Stelle sollten wir das Urteil des 1962.04.27, in dem der Oberste Gerichtshof bestätigte das Konzept des Vereins und die Mitgliedschaft in ihm als ein Vertrag erinnern, dann äußerte eine andere Ansicht in seinem Urteil vom 1964.11.30, die besagt, dass die

263

wechselseitigen Beziehungen zwischen dem Verein und seinen Mitglieder gehören in den Bereich der sozio-organisatorischen, auf die die staatlichen Behörden nur in den Fällen und dem gesetzlichen Umfang zu intervenieren. Nach dem Inkrafttreten des Vereinsgesetzes ist das Thema eine sehr lange Zeit Gegenstand von Entscheidungen des Obersten Gerichtshofs nur in dem Urteil des Obersten Gerichts vom 04.08.2003.

Die Vertragstheorie bestätigt wurde diese anschließend in der Begründung des Obersten Gerichts der 6.1.2005 bestätigte die Es ist daher festzustellen, dass derzeit sowohl unter den Vertretern der Lehre als auch in der Rechtsprechung der Gerichte, die Anerkennung der vorherrschenden Theorie des Gesellschaftsvertrags für Zivilrecht.

Nach der Präsentation die wichtigsten Bestimmungen des Vereinsgesetzes, würde ich für die Analyse der Satzung der polnischen Kennel Club zu gehen. Paragraph 15 Punkt 8 hat einige Kontroversen:

8. Mitglied des Vereines soll nicht an der Veranstaltung des anderen nationalen kynologischen Organizations teilnehmen

Sie sollten die folgende Frage, ob er sich um eine Manifestation der organisatorischen Zwang fragen?

Diese Frage hat keine klare Antwort. Rechtswissenschaft in solchen Angelegenheiten nahezu geräuschlos. Aber kein Zweifel, das ist eine Beschränkung der Freiheiten Mitglied des polnischen Kennel Clubs. Um diese Frage zu klären, sollen wir den Bürgermeister von Warschau fragen (er führt Aufgaben des Gouverneurs) -

ob der Punkt 8 nicht die

Bestimmungen des Gesetzes verletzt.

264

Paragraph 18 Punkt 5 ist der umstrittenste Bestimmung der Satzung des polnischen Kennel Clubs . Diese Tatsache

eines Totalverbotes für Teilnahme an einer anderen

nationalen Dachorganisation weckt Zweifel. Diese Teilnahme führt zu die willkürlich in den Verlust der Mitgliedschaft im polnischen Kennel Club in Übereinstimmung den Bestimmungen der Satzung . Es ist zweifellos eine Einschränkung der Versammlungsfreiheit. Wir sollte auf die umfangreiche Rechtsprechung zum Verlust der Mitgliedschaft im Verein zu bezahlen:

Beschluss des Obersten Gerichts - Zivilkammer vom 6. Januar 2005, Signatur III CZP 75/04: "Die Behauptung von einem Mitglied Schutz seines Vereinsmitgliedschaft gegen rechtswidrige Löschung aus dem Verein bedarf der gerichtlichen Anerkennung."



Urteil des Court of Appeal in Lodz am 24. Januar 2013 mit dem Signatur I ACa 623/12:

"Das Hauptmerkmal des Vereins ist seine Autonomie. Satzung ist der einzige Akt, der die Grund Ausschluss eines Mitgliedes des Vereins sein kann und sie seine Rechte schützt. Mitgliedschaft im Verein ist freiwillig und erfordert die Aussagen der beiden Parteien. Anweisungen werden mit der Lehre von dem Willen der Aussagen im Sinne des Zivilrechts gleichgesetzt. Auch Satzung erforderlich ist, um Vereinigungen zu bilden. Die Mitgliedschaft im Verein kann daher als Zivil Ereignis betrachtet werden, fuhrt zur Bildung eines subjektiven Rechts, aus dem bestimmte Rechte des Mitglieds entstehen. Daher müssen Sie das Verhältnis der Mitgliedschaft im Verein fur Rechtsverhältnis (Vertrag) erkennen "



Sie sollten auch auf dem Beschluss des Oberesten Gerichtshof achten- des Verwaltungsrates, Beschäftigung und soziale Sicherheit vom 11. Oktober 1995 mit den Signatur I PRN 28/95:

265

"Das Recht auf die Bestimmungen des Gesellschafts interpretieren soll in erster Linie an die Behörden und Einrichtungen dienen, und die Kompetenz Überwachung der Tätigkeit des Verbandes der unabhängigen Verwaltungsbehörden und Obstgärten sollte beurteilen, ob die Auslegung durch den Verein übernommen entspricht dem geltenden Recht oder die Praxis der Anwendung der Bestimmungen der Satzung des Vereins nicht zu einer Situation, in der das Gesetz nicht übernommen wird."

Zweifellos diese Tatsache sollen an den Präsidenten von Warschau gemeldet werden , die als Aufsichtsbehörde der Beurteilung soll kontrollieren, ob dieser Punkt gegen das Gesetz ist.

Die letzte ist die Frage der "Zwangsmitgliedschaft " im polnischen Kennel Club. Besitzer von Hunden wenn sie einen Stammbaum haben wollen, müssen dem Verein beizutreten und zahlen die Gebühr, die indirekt zwingt die Mitgliedschaft in diesem Verein und indirekt die Bedingungen des Artikels 6 des Vereinsgesetzes erfullt. Auch sollte dieses Thema publiziert und an die Aufsichtsbehörde des Vereines.

266

KINOLOSKISAVEZ U POLSKOJ – PRAVNA ANALIZA STATUTA U SVIJETLU ZAKONA PRAVO O UDRUGAMA

Mikołaj Ślęzak

Kinološki Savez u Poljskoj je, u skladu s obvezujućim pravom, udruga registrirana u Državnom sudskom registru. Dakle prema njemu upotrebljava se propisi glede udruga, što znači – Ustav Republike Poljske i zakon Pravo o udrugama.

Sukladno s hijerarhiju prava, najvažniji je Ustav i od njega želio bih započeti pravnu analizu propisa u okviru udruga.

267

U Ustavu Republike Poljske zakonodavac je regulirao pravo o udruživanju se u II poglavlju Slobode, prava i obaveza čovjeka i građana, podpoglavjlu Slobode i politička prava na sljedeci način:

„Čl. 58. 1. Svatko ima zajamčeno pravo na udruživanju se. 2. Zabranjene su udruge kojih cilj ili djelatnost suprotne su s Ustavom ili zakonom. O otkazu registriranja ili zabrani djelatnosti takvog saveza odlučuje sud. 3. Zakon određuje vrste saveza podliježujućih sudskoj registraciji, način ove registracije te forme nadzora nad ovim savezima.

Sloboda udruživanja, sukladno s obično prihvaćenim odnosom sudske doktrine i određivanja, znači:

1) slobodno osnivanje udruga i izbor njezinih pravnih i organizacijskih forma; 2) slobodu njihove djelatnosti; 3) dobrovoljnost članstva i istupanja iz udruge 4) pravo članova udruge na odlučivanju o njezinim stvarima i izboru njezinih unutarnjih tijela; 5) odlučivanje o završetku djelatnosti udruge.

Subjektni okvir slobode udruživanja obuhvaća fizičke osobe. Postoji ipak pitanje, dali mogu postojati udruge udruživajuće i fizičke i pravne osobe. Pravo o udrugama, u slučaju udruga podliježućih sudskoj registraciji, dopušta udruživanje pravnih osoba, ali samo kao tzv. podupirajućih članova.

268

Predmetni okvir i cilje djelatnosti udruga obuhvaćenih regulacijom čl. 58 može biti određen na temelju sustavnog tumačenja ovog propisa, smješten u podpoglavlju Ustava pod naslovom Slobode i politička prava, ne može onda biti uporaban za zaštitu djelatnosti udruge privrednog karaktera, stvaranoj ciljem izvlačenja novčane koristi i osiguranja njezinim članovima novčane koristi.

Ograničenje u okviru korištenja slobode udruživanja proizlaze iz suprotnosti cilja ili djelatnosti s Ustavom ili zakonom. Implicira ono uzročan odnos između uvođenim ograničenjem a zaštitom vrijednosti navedenih u Ustavu ili zakonu. Ustav ne formulira nikakvih ograničavajućih klauzula, čega posljedica je prilagođivanje u ovom slučaju čl. 12 i 31 zak. 3. Ustav dopušta također da zakonodavac određuje ograničenja u korištenju slobode udruživanja.

Primjer može biti čl. 6 zak. 1 Pravo u udrugama u kojem zabranjeno je osnivanje udruga u kojima obezujuće je pravilo bezobzirne poslušnosti članova prema upravi udruge.

Sud donosi odluke o otkazu registracije ili zabrani djelatnosti udrug, kojoj cilj ili djelatnost suprotne su s Ustavom ili zakonom. U prvom slučaju odluka suda preventivnog je karaktera, a u drugom – represivnog. Pravo o udrugama smatra zabrane djelatnosti, raspuštanje postojećeg udruga (saveza) kao krajnju nuždu i predviđuje upotrebljavanje lakših sredstva. U slučaju utvrđenja nesuglasnosti djelatnosti s pravom ili statutom (ili pravilnikom – u slučaju neregistriranih udruga) nakon upozorenja od strane nadzirućeg tijela, na zahtjev ovog tijela ili tužitelja sud može opomenuti upravu ili ukinuti odluku uprave udruge koja suprotna je s pravom ili statutom. Sud kod zabrane djelatnosti udruge, donosi odluke o njezioj likvidaciji.

Pravo u udrugama određuje također forme nadzira nad ovim udrugama i subjekte koje je nadziraju. Okvir nadzira u slučaju oba vrsta udruga je različan. Treba istaknuti da ingerencija države u djelatnost udruge, korištenje slobode udruživanja, zahtjeva pokazivanja pravne baze.

269

U slučaju kada tijela nadzora poduzimaju akcije bez zakonske podrške te djelatnosti koje suprotne su s pravom, udruge mogu koristiti sudsku zaštitu.

Poslje analize propisa Ustava glede udruga, želio bih reći o zakonu Pravo o udrugama iz 7 travnja 1989 g. (NN, br. 20, poz. 104). Jedan je od nebrojnih akta zakonske range u koju zakonodavac je priložio svečan uvod: „Ciljem stvorenja uvjeta za punu realizaciju slobode udruživanja, garantiranoj propisima Ustava, suglasno s Općom Deklaracijom o ljudskim pravima i Međunarodnim Paktom o građanskim i političkim pravima, omogućavanja građanom ravong, bez obzira na uvjerenja, prava na aktivno sudjelovanje u javnom životu i izraživanja različitich pogleda te realizacije osobnih zanimanja, i također uzimajući u obzir tradicije i opće prihvatljivu imovinu saveznog prometa, utvrđuje se sljedeće:”

Najvažniji propisi zakona Pravo u udrugama, koje ću koristiti kod analize statuta Kinološkog saveza u Poljskoj su:

Čl. 1 [Pravo na udruživanju]

1. Građani Poljske ispunjavaju pravo na udruživanju suglasno s propisima Ustava te pravnim redom određenim u zakonima. 2. Pravo na udruživanju može biti ograničeno samo zakonima koje su neophodne za osiguranje državne sigurnosti ili javnog reda te zaštite zdravlja ili javnog morala ili zaštitu prava i slobode drugih osoba. 3. Udruge imaju pravo glasa u javnim stvarima.

270

Čl. 2 [djelatnost udruge] 1. Udruga je dobrovoljan, samostalan, trajan neprofitni savez. 2. Udruga samostalno određuje njezine cilje, programe, djelatnost i organizacijske strukture te donosi odluke o unutarnjim aktima u okviru njezine djelatnosti. Udruga osniva njezinu djelatnost na društvenom radu članova; može zapošljavati radnika da obavljaju njezine stvari.

Čl. 6 [Zabrana organizacijskog prisila] 1. Osnivanje udruga u kojima obezujuće je pravilo bezobzirne poslušnosti članova prema uprave udruge je zabranjeno. 2. Zabranjeno je prisiljavati na pridruživanje se udruzi ili ograničanje prava na istupanje iz njoj. Nitko ne može snositi negativne posljedice zbog pripadnosti u udrugu ili djelatnost izvan njoj.

Čl. 8 [Obaveza upisa; nadzor] 1. Udruga mora se registrirati u Državni sudski registar ako propisi zakona ne određuju drukčije. 2. (precrtan) 3. (precrtan) 4. (precrtan) 5. Nadzor nad djelatnošću udruga obaveza je: 1) vojvode s obzirom na sjedište udruge – u okviru nadzora nad djelatnošću udruga jedinica lokalne samouprave, 2) staroste s obzirom na sjedište udruge – u okviru nadzora nad udrugama drugima nego navedene u prvoj točci – dalje „kontrolni organi”

271

6. Propise zakona ne narušaju ovlasti tužitelja koja proizlazi iz drugih zakona.

Čl. 25 [ovlast nadzora] Kontrolni organ ima pravo: 1) zatražiti od uprave udruge otpis odluka glavne skupštine članova (skupština delegata) u određenom roku, 2) (precrtan) 3) zatražiti od uprave udruge neophodne objašnjenje.

Čl. 26 [novčane kazne] U slučaju kada se udruge ne ispunjavaju zahtjeva određenih u čl. 25, sud može, nakon što je kontroli organ iznijeo prijedlog, odlučiti novčanu kaznu u iznosu od 5 000 zł jednokratno. Novčanu kaznu može se ukloniti ako nakon odmjerenja kazne udruga neodložno će se podrediti željama kontrolnog organa. Udruga, u roku od 7 dana, može iznijeti prijedlog da je novčana kazna uklonjena.

Čl. 27 [nadzor nad terenskom jedinicom] Organ koji nadzira terensku organizacijsku jedinicu saveza je organ određen u čl. 8 zak. 5, pravi zbog sjedišta jedinice.

Čl. 28 [protudjelovanje nepravilnostima] U slučaju utvrđenja da je djelatnost udruge suprotna s pravom ili naruša odluke statuta u okviru stvari navedenih u čl. 10 zak. 1 i 2, kontrolni organ, ovisno o vrsti i stupnju utvrđenih nepravilnosti, može iznijeti prijedlog da su one odstranjene u određenom roku, opomenuti upravu udruge ili iznijeti u sud prijedlog da su uporabljene sredstva navedene u čl. 29.

272

Čl. 29 [sredstva sudskog nadzora] 1. Sud, na prijedlog kontrolnog organa ili tužitelja, može: 1) opomenuti upravu udruge, 2) ukloniti odluke udruge, koja nije suglasna s pravom ili statutom, 3) likvidirati udrugu ako njezina djelatnost iskaziva nesumnjivo ili dugotrajno narušanje prava ili odluke statuta i ne postoje uvjeti uz koje može biti povraćena djelatnost suglasna s pravom ili statutom. 2. Sud kod rasprave prijedloga navedenog u zak. 1. bod 3, može na prijedlog ili iz vlastite inicijative odlučiti da je uprava udruge privremeno suspendirana, međuvremeno označujući zastupnika da obavljuje on tekuće stvari udruge. 3. Sud kod rasprave prijedloga o likvidiciji udruge, može obvezati upravu udruge da odstrani nepravilnosti u određenom roku i odgoditi postupak. U slučaju isteku roka, sud na prijedlog kontrolnog organa ili iz vlastite inicijative, obnovi odgođeni postupak.

Čl. 30 [Zaštitnik u udruzi] 1. Ako ne postoji u udruzi uprava sposobna za pravnu djelatnost, sud na prijedlog kontrolnog organa ili iz vlastite inicijative, određuje za nju zaštitnika. 2. Zaštitnik obvezan je pozvati glavnu skupštinu članova (skupštinu delegata) u roku ne dužim od 6 mjeseci ciljem izbora uprave udruge. Prije izbora uprave, zaštitnik zastupa udrugu u imovinskim stvarima koje moraju odmah biti sređene. 3. Honorar zaštitnika plaćen je iz imovine udruge.

Čl. 31 [likvidacija udruge] Na prijedlog kontrolnog organa sud odlučuje o likvidaciji udruge u slučaju kada: 1) broj članova snižio se ispod broja zahtjevanog kod osnivanja,

273

2) u udruzi ne postoji određena u zakonu uprava i nema uvjeta za njezin izbor u roku ne dužim od godinu dana.

Čl. 32 [nadzorni postupak suda] Prijedlozi navedeni u čl. 29 zak. 1 i čl. 31 sud razmatra na raspravi u registracijskom postupku.

SATUT UDRUGE

Obaveza usvajanja statuta proizlazi iz činjenice, da je statut osnovni unutarnji akt udruge koji regulira djelatnost i unutarnje odnose. Pravni karakter statuta udruge je bio sporan u literaturi. Može se ipak izdvojiti tri dominirajućih pogleda, koje su se formirali između zastupnicima doktrine. Na prvom mjestu treba pokazati gledište koje tvrdi da navedene u statutu udruge norme pravno-administrativnog su karaktera, onda na njima se temelje pravnoadministrativni odnosi. Sljedeće gledište tvrdi da su norme statuta unutarnje norme društvene organizacije, ne proizlaze od države i ne podliježu kontrole države nego unutarnjim sredstvima društvene organizacije. Treći je pogled koji smatra statut građanskopravnim ugovorom. Okvir ovog rada te činjenica da u posljednim godinama dominira građansko smatranje statuta, ne dopuštaju da su ostale koncepcije bliže predstavljene. Gore navedena teorija ugovora, s koju i ja se slažem, tvrdi da je statut udruge – i prije i nakon registracije udruge – ugovor sklopljen između članovima-osnivačima udruge kojoj pridruživaju se sljedeći članovi udruge.

Pridruživanje se udruzi događa se putem izjave voilje: članka udruge (najčešće uloženu preko ispunjenje članske deklaracije) te udruga (najčešće izraženo već u statutu). Istupanje članka iz udruge ili njegovo isključenje nastupuje putom jednostrane izjave volje odgovarajućo: samog članka ili udruge. Ovu teoriju činu se potvrđivati čl. 40 Građanskog zakonika te posredno čl. 17 točka 4 Građanskog zakonika. Naravno posljedica prihvaćenja predstavljenoj ideji je činjenica da odluke statuta i pravni odnosi koje nastaju iz sudjelovanja

274

u udruzi bit ću ocjenjivane prema propisima građanskog prava. Ocijena karaktera pravnog statusa udruge je također podlijegala nejednoličnoj ocijeni sudova.

U ovom mjestu treba napomenuti o odluci iz 27.04.1962 g. u kojoj Vrhovni sud Poljske pristao je na ideju udruge i članstva u njoj kao ugovora, nakon čega izražio je drugačije mišljenje u odluci iz 30.11.1964 g. utvrđujući da odnosi između udruge i članova podliježu okviru društveno-organizacijskoj djelatnosti u koju državni organi mješaju se samo u slučajima i okviru određenim u zakonu. Nakon što je primio u praksi Pravo u udrugama, taj problem nije bio predmet rješenja Vrhovnog suda, tek u odluci iz 08.04.2003 g. Vrhovni sud pristao je na teoriju ugovora, što bio kasnije utvrđene utemeljenošću odluke Vrhovnog suda iż 06.01.2005 g. Treba onda priznati da u ovom trenutku zajedno između zastupnicima doktrine kao i u odlucima sudova dominira teorija koja smatra statut udruge građanskopravnim ugovorom.

Nakon što sam predstavio najvažnije propise zakona Pravo o udrugama, želio bih izanalizirati Statut Kinološkog saveza u Poljskoj. Stavak 16 točka 8 kontroverzijna je na neki način:

[prijevod: Član udruge ne može sudjelovati u priredbama koje organiziraju druge državne kinološke udruge.]

275

Treba zapitati dali nije ovo oznaka organizacijskog prisila?

Odgovor za ovo pitanje nije jasni. Sudstvo šuti glede takvih stvari. Ipak je to nesumnjivo ograničanje sloboda člana Kinološkog saveza u Poljskoj ako su članovi obvezani na takav imperativan način. S time treba se obraćiti kontrolnom organu Kinološkog Saveza u Poljskoj – znači Predsjednika glavnog grada Varšave (jer ispunjava on obaveze staroste) ciljem objašnjenja ove situacije, da li 8. točka ne naruša propisa zakona.

[prijevod: članstvou udruzi oduzeto je u slučaju pridruženja se drugoj državnoj kinološkoj organizaciji, što automatski znači da je članstvo oduzeto]

Stavak 18 točka 5 najkontroverzniji je propis statuta Kinološkog saveza u Poljskoj. Sumnje budi činjenica potpune zabrane pridruživanja se drugoj državnoj kinološkoj organizaciji što suglasno s statutom proizrokovuje izgubu članstva u Kinološkom Savezu u Poljskoj. Nesumnjivo je to ograničanje slobode udruživanja. Treba obratiti pažnju na odluke glede izgube članstva u udruzi: 

Odluka Vrhovnog Suda – Građanski Odijel iz 6 siječnja 2005 g. o signaturi III CZP 75/0470

CZP je dio signature Vrhovnog suda u Poljskoj. Tiče se pravnih pitanja.

276

„Zahtjev članka udruge za zaštitu njegovog članstva od isklučenja iz udruge koje je suprotno s pravom ili statutom podlijže sudskoj raspravi.”



Odluka apelacijskog suda u Łódzi iz 24 siječnja 2013 (signatura I ACa 623/12):

„Osnovna osobina udruge je njezina samostalnost. Statut je jedini pravni akt koje pokazuje temelj za isključenje članka udruge i način zaštite njegovih prava. Članstvo u udruzi dobrovoljno je i zahtjeva izjave obojica strana. Ove izjave doktrina smatra ravnim s izjavama volje u građanskom pravu. Također statut, neophodan za osnivanje udruge i određujući njezine osobine, ima karakter ugovora. Način pridruženja se udruzi dopušta da ga se smatra građanskopravnim događajem koji prouzrokuje stvaranje subjektnog prava iz kojeg proizlaze posebne ovlasti člana. Zbog toga treba smatrati članstvo u udruzi civilnopravnim odnosom (ugovorom)”.

Vrijedi također obratiti pažnju na odluku Vrhovnog suda – Odijel administracije, posla i društvenog osiguranja iz 11 studenog 1995 g. (signatura

I PRN 28/95): „Pravo na

interpretiranju propisa statuta udruge služi prije svega njezinoj upravi i organima, a među obavezima kontrolnih organa administracije i samostalnih suda je ocijena da li je interpretacija koju su prihvatili organi udruge suglasna s obavezujućim pravom i da li upotrebljavanje propisa statuta u praksi ne prouzrokovuje situacija kojih pravo ne može akceptirati.”

Nesumnjivo ova činjenica treba biti prijavljena Predsjedniku glavnog grada Varšave koji kao kontrolni organ mogao bi ocijeniti da li ova točka statuta naruša propise prava.

Na kraju ostaje stvar „usiljenog članstva” u Kinološkom savezu u Poljskoj. Vlastnici rasnih pasa, želeći imati rodovnik moraju pridružiti se udruzi i uplatiti zahtjevanu članarinu, što na posredan način prisiljava članstvo u ovoj udruzi i posredno ispunjava uvjete čl. 6 zakona Pravo u udrugama. Također ova stvar treba biti prijavljena kontrolnom organu ove udruge.

277

LA ASOCIACION CANINA DE POLONIA – UN ANALISIS JURIDICO DEL ESTATUTO A LA LUZ DE LA LEY DE SOCIEDADES

Mikołaj Ślęzak

La Asociación Canina de Polonia es, de conformidad con el derecho vigente, una sociedad registrada en el Registro Nacional Jurídico polaco. Por lo tanto, se aplican a ella las normas relativas a las sociedades, incluso la Constitución de la República de Polonia y la Ley de Sociedades. De conformidad con la jerarquía de las fuentes del derecho la Constitución lleva la primacía, quisiera entonces empezar por ella un análisis de las normas relativas a una sociedad.

278

Los legisladores regularon el derecho de asociación en la Constitución de la República de Polonia en Capítulo II Libertades, derechos y deberes del ser humano y del ciudadano en el subcapítulo Libertades y derechos políticos de manera siguiente: “Artículo 58. 1. Se garante a todos la libertad de asociación. 2. Están prohibidas las sociedades cuyo objetivo o actividad es contradictorio a la Constitución o la ley. El tribunal falla la negativa del registro o la prohibición de funcionar de esta sociedad. 3. La ley determina los tipos de sociedades relativos al registro jurídico, la forma de dicho registro y las formas de supervisión de estas sociedades”. La libertad de asociación, de conformidad con el enfoque comúnmente aceptado de la doctrina jurídica y la jurisprudencia, significa: 1) una creación de sociedades y una elección de su forma jurídica y organizacional sin obstáculos; 2) la libertad de su funcionamiento; 3) inserción a ellas motu proprio y separación de las sociedades motu proprio; 4) el derecho de los miembros de la sociedad a decidir sobre sus asuntos y sobre la elección de sus órganos internos; 5) toma de la decisión por los miembros de la sociedad sobre la terminación de su actividad. Ámbito de aplicación personal de la libertad de asociación engloba personas naturales. Aparece sin embargo la pregunta si pueden existir sociedades que unan tanto a las personas naturales como físicas. La ley de sociedades convalida solo en caso de las sociedades relativas al registro jurídico la afiliación de las personas jurídicas, pero únicamente, pero como los así llamados miembros secundarios. El ámbito de aplicación material y los objetivos de la actividad de las sociedades relativas a la regulación del artículo 58 que se pueden determinar sobre la base de la interpretación sistemática de esta norma fueron dispuestos en el subcapítulo de la Constitución entitulado Libertades y derechos políticos, entonces no pueden servir a la protección de las sociedades de carácter económico, creadas con fin de generar ganancias y garantizar a sus miembros beneficios materiales (de ganancia).

279

Las restricciones de gozar de la libertad de asociación resultan de la contradicción del objetivo o de la actividad con la Constitución o la ley. Eso implica que existe una relación causa-efecto entre la restricción introducida y la protección de los valores dispuestos en la Constitución o la ley. La Constitución no contiene ningunas cláusulas restrictivas, de lo que resulta en este caso la aplicación de los artículos 13 y 31 apartado 3. La Constitución permite también que los legisladores determinen las restricciones de aprovechar la libertad de asociación. Su ejemplificación es el artículo 6 apartado 1 de la Ley de Sociedades que prohíbe crear las sociedades que adopten el principio de una subordinación total de sus miembros a las autoridades de la sociedad. El tribunal falla la negativa del registro o la prohibición del funcionamiento de una sociedad cuyo objetivo o actividad están en contradicción con la Constitución o la ley. En el primer caso el fallo del tribunal tiene un carácter preventivo, mientras que en el segundo – represivo. La ley de sociedades trata la prohibición de funcionamiento y la disolución de una unión (sociedad) ya existente como una necesidad extrema y sanciona, además de eso, la aplicación de medidas menos pesadas. En caso de declarar que no conforma al derecho o estatuto (o reglamento – en caso de las uniones no registradas), después de una advertencia por la parte del órgano supervisor, al solicitar por dicho órgano o el fiscal, el tribunal puede dar una amonestación a las autoridades o invalidar la resolución de las autoridades de la sociedad que no conforme al derecho o estatuto. Al prohibir el funcionamiento de una unión, el tribunal ordena su liquidación. La ley de sociedades determina también las formas de supervisión de estos uniones y los sujetos que llevan al cabo dicha supervisión. El alcance de la supervisión en caso de ambos tipos de sociedades es diferente. Cabe subrayar que la injerencia del estado en la actividad de sociedades, el uso de la libertad de asociación requiere la indicación de lsobre la base jurídica. En caso de que los órganos de supervisión tomen medidas no garantidas por la ley, y también acciones no conformes al derecho, las uniones tienen derecho a la protección judicial.

280

Hecho el análisis de las disposiciones de la Constitución sobre las sociedades, ahora quisiera hablar de la Ley de Sociedades del día 7 de abril del año 1989 (BOE N.º 20, posición 104). Es uno de los pocos documentos de magnitud de una ley a los que los legisladores daron una introducción solemne: „A fin de crear condiciones para realizar de manera completa la libertad de asociación, garantida por lo dispuesto en la Constitución, de conformidad con la Declaración Universal de Derechos Humanos y el Pacto Internacional de Derechos Civiles y Políticos, proporcionar a los ciudadanos un derecho igual, sin distinción de credo, a participar de manera activa en la vida pública y a expresar opiniones distintas y a realizar intereses individuales, y también dando cuenta a las tradiciones y los logros comúnmente reconocidos del movimiento de sociedades, se establece lo siguiente:” Las disposiciones más importantes de la Ley de Sociedades a los que voy a referirme al analizar el estatuto de la Asociación Canina de Polonia: Artículo 1 [El derecho a asociarse]. 1. Los ciudadanos polacos realizan el derecho de asociación en sociedades de conformidad con las disposiciones de la Constitución y el orden jurídico determinado en las leyes. 2. El derecho de asociación en sociedades puede someterse a restricciones dispuestas únicamente por las leyes indispensables para garantizar los intereses de seguridad nacional, o el orden público y la protección de salud o moralidad pública o la protección de los derechos y libertades de otras personas. 3. Las sociedades tienen derecho a expresarse sobre los asuntos públicos. Artículo 2 [La actividad de una sociedad]. 1. La sociedad es una asociación voluntaria, autónoma y permanente sin ánimo de lucro. 2. La sociedad determina de forma autónoma sus objetivos, programas de actuación y estructuras organizacionales y adopta actos internos relativos a su actividad. 3. La sociedad basa su actividad en el trabajo social de los miembros; puede emplear personas para llevar sus asuntos.

281

Artículo 6 [La prohibición de presión organizacional]. 1. Está prohíbido crear sociedades que apliquen el principio en el que los miembros se someten completamente a las autoridades de la sociedad. 2. Nadie puede ser forzado a participar en una sociedad o a nadie se le puede limitar sus derechos a retirarse de una sociedad. Nadie puede sufrir consecuencias negativas por pertenecer a una sociedad o quedar fuera de ella.

Artículo 8 [El deber de registro; la supervisión]. 1. La sociedad debe ser registrada en el Registro Judicial Nacional salvo una disposición en contrario. 2. (anulado) 3. (anulado) 4. (anulado) 5. La supervisión de la actividad de las sociedades pertenece a: 1) un “wojewoda” adecuado al domicilio de una sociedad – en marco de la supervisión de la actividad de las sociedades en una autonomía territorial, 2) un “starosta” adecuado al domicilio de una sociedad – en marco de la supervisión de otras sociedades de las dispuestas en el punto 1 – en adelante “órganos supervisores”. 6. Las disposiciones de la ley no infringen las autorizaciones de un fiscal resultantes de otras leyes.

Artículo 25 [Autorizaciones de la supervisión]. Un órgano supervisor tiene derecho a: 1) reclamar que la junta directiva de una sociedad entregue, en la fecha determinada, las copias de las resoluciones adoptadas en una asamblea general de los miembros (asamblea de los delegados), 2) (anulado) 3) reclamar que las autoridades de una sociedad presenten explicaciones imprescindibles.

282

Artículo 26 [Multas] Si una sociedad no cumple los requisitos dispuestos en el artículo 25, el tribunal, a la solicitud del órgano supervisor, puede imponer una multa cuyo monto de una vez no puede superar los 5000 zlotys. Se puede exonerar de la multa si después de que se la haya impuesto la sociedad satisface inmediatamente los requisitos del órgano supervisor. La sociedad puede solicitar, en el plazo de 7 días, al tribunal la exoneración de la multa. Artículo 27 [La supervisión de una unidad de terreno]. El órgano supervisor de una unidad organizacional de terreno de una sociedad es el órgano determinado en el artículo 8 apartado 5, adecuado al domicilio de esta unidad. Artículo 28 [La prevención de las irregularidades]. Si se comprueba que la actividad de una sociedad es ilegal o infringe las resoluciones del estatuto en cuanto a los asuntos dispuestos en el artículo 10 apartados 1 y 2, el órgano supervisor, según el tipo y el grado de las irregularidades comprobadas, puede reclamar su eliminación en el plazo determinado, dar una advertencia a las autoridades de la sociedad, solicitar que el tribunal aplique la medida dispuesta en el artículo 29. Artículo 29 [Las medidas de la supervisión judicial.] 1. A la solicitud de un órgano supervisor o un fiscal, el tribunal puede: 1) dar una amonestación a las autoridades de la sociedad, 2) invalidar una resolución de la sociedad que no conforma a la ley o su estatuto, 3) disolver la sociedad, si su actividad muestra una infracción del derecho manifiesta u obstinada o de las resoluciones del estatuto y no existen condiciones para restituir una actividad conforme al derecho o el estatuto. 2. Al tramitar la solicitud dispuesta en el apartado 1 punto 3, el tribunal puede, a una solicitud o motu proprio, decretar un orden provisional de suspender a la junta directiva de la sociedad en sus funciones designando un representante para llevar los asuntos corrientes de la sociedad. 3. Al tramitar la solicitud de disolver una sociedad, el tribunal puede obligar a las autoridades de la sociedad a eliminar las irregularidades en el plazo determinado y suspender el expediente. Si el plazo transcurre sin efecto, el tribunal, a la solicitud del órgano supervisor o motu proprio, reabrirá el expediente suspendido.

283

Artículo 30 [El curador en la sociedad]. 1. Si la sociedad no tiene la junta directiva capaz de actuación jurídica, el tribunal, a la solicitud del órgano supervisor o motu proprio, le designa un curador. 2. El curador está obligado a convocar en el plazo no más largo de 6 meses una asamblea general de los miembros (asamblea de los delegados) de la sociedad para elegir la junta directiva. Hasta que se elija la junta directiva, el curador representa la sociedad en los asuntos de propriedad que exijan un arreglo corriente. 3. El salario del curador será pagado de los activos de la sociedad. Artículo 31 [La disolución de la sociedad]. A la solicitud del órgano supervisor, el tribunal toma la decisión de disolver la sociedad si: 1) el número de los miembros de la sociedad ha disminuido debajo del número de miembros requerido para su establecimiento, 2) la sociedad no tiene las autoridades estipuladas en la ley ni tiene condiciones para elegirlas en un plazo no más largo de un año. Artículo 32 [El procedimiento supervisor del tribunal]. Las solicitudes dispuestas en el artículo 29 apartado 1 y el artículo 31, el tribunal las tramita en una audiencia en un procedimiento no judicial de registro.

EL ESTUTO DE LA SOCIEDAD La obligación de aprobar el estatuto de la sociedad resulta del hecho de que el estatuto es el documento interior básico de la sociedad que regula su actividad y las relaciones interiores en la sociedad. El carácter jurídico del estatuto de la sociedad ha sido discutible en las obras de referencia; se pueden, sin embargo, indicar tres opiniones dominantes que se han formado entre los representantes de la doctrina. En primer lugar, cabe indicar el enfoque que reconoce el carácter administrativo-jurídico de las normas dispuestas en el estatuto de una sociedad; sobre la base de ellas aparecen relaciones administrativo-jurídicas. En segundo lugar, la opinión que considera las normas del estatuto como las normas interiores de una organización social que no provienen del estado y no están sujetas al “control” del estado sino a las medidas interiores de una organización social. En tercer lugar, el enfoque que considera el estatuto como un contrato jurídico-civil. Las limitaciones de este trabajo y el hecho de que

284

el enfoque en el que el estatuto se considera un contrato jurídico-civil domina no permiten analizar de manera más profunda otros conceptos1. La teoría de contrato indicada más arriba, cuyo partidario también soy yo, considera que el estatuto de una sociedad, tanto antes como después de haber registrado la sociedad, es un contrato concluido entre los miembros fundadores de la sociedad a la que, en seguida, se afilian otros miembros de la sociedad. La afiliación a una sociedad acontece a través de una declaración de voluntad de: un miembro de la sociedad (casi siempre hecha a través de rellenar la declaración de miembro) y de la sociedad misma (casi siempre dispuesta ya en el estatuto); la separación o la expulsión de un miembro tienelugar a través de una declaración unilateral de voluntad respectivamente: del miembro mismo o de la sociedad. Parece que esta teoría se reconoce también en lo dispuesto del artículo 40 del Código de Procedimiento Civil (CPC) y, de manera indirecta, del artículo 17 punto 42 del CPC. Por supuesto, la consecuencia de aceptar el concepto mostrado es el hecho de que lo dispuesto del estatuto y las relaciones jurídicas que resultan de la participación en una sociedad serán sujetos a la evaluación con arreglo a las normas del derecho civil. La evaluación del carácter jurídico del estatuto de la sociedad ha sido sujeta también a una evaluación diversa de opiniones. Ahora cabe citar el fallo del día 27.04.1962 en el que el Tribunal Supremo Polaco estuvo a favor del concepto de la sociedad y de la afiliación a ella como un contrato. Luego expresó una opinión diferente en el fallo del día 30.11.1964 en el que constató que las relaciones mutuas entre la sociedad y sus miembros pertenecían a la esfera de la actividad socio-organizacional en la que los órganos de estado se entremetían solo en los casos y el grado dispuestos en la ley. Después de que la Ley de Sociedades entrara en vigor, esta problemática, durante mucho tiempo, no fue un objeto de resoluciones del Tribunal Superior Polaco; solo en la sentencia del día 08.04.2003, el Tribunal Superior estuvo a favor de la teoría de contrato, lo que se confirmó en la motivación de la resolución del Tribunal Superior del día 06.01.2005. Entonces cabe admitir que actualmente tanto entre los representantes de esta doctrina como en la jurisprudencia predomina la teoría del estatuto de una sociedad como un contrato jurídico-civil. Después de presentar las normas más importantes de la Ley de Sociedades, quisiera analizar el estatuto de la Asociación Canina de Polonia. El párrafo 15 punto 8 causa algunas controversias:

285

Párrafo 15 El miembro de la Asociación está obligado a: actuar con arreglo de lo dispuesto en el Estatuto y los reglamentos y resoluciones asociativos expedidos sobre lsobre la base de él, hacer a conciencia las tareas encargadas a él por las autoridades de la Asociación, cooperar con las autoridades y los órganos de la Asociación, participar de forma activa en los trabajos de la Asociación en la realización de las tareas estatutarias y reglamentarias, apoyar los conocimientos y las prácticas caninas a través de participar de forma activa en cursos de formación y acontecimientos organizados por la Asociación, velar por el buen nombre de la Asociación, pagar de forma regular las cotizaciones de miembros, la básica obligatoria a todos los miembros de la Asociación y las otras: de club, pagadas por las personas que hayan declarado su participación en la actividad del Club, de exposiciones, pagadas por las personas que hayan declarado su participación en una exposición, una competición o un examen, de cría, relacionadas a la documentación de cría, pagadas por las personas que lleven la reproducción de perros, de instrucción, pagadas por las personas que hayan declarado su participación en los cursos de formación organizados por la Asociación, de entrada, pagada por las personas que se unan a la Asociación. tratar de manera humanitaria a todos los animales y obedecer la Ley de Protección de los Animales y otras normas relativas al mantenimiento y a la cría de los perros, no participar en los acontecimientos organizados por otras organizaciones caninas nacionales. Cabe hacer la pregunta siguiente: ¿no es la manifestación de una presión organizacional? No hay una contestación inequívoca a esta pregunta. La jurisprudencia prácticamente no da ejemplos de este tipo. Sin embargo, imponer esta obligación de manera imperativa es una restricción clara de las libertades del miembro de la Asociación Canina de Polonia. Para explicar esta cuestión, cabe denunciarla al órgano supervisor de la Asociación, a saber el Presidente de la ciudad de Varsovia (que ejerce el cargo de “starosta”). ¿El punto 8) no infringe las disposiciones de la ley?

286

Párrafo 18 La afiliación a la Asociación acaba en caso de: una solicitud de separación entregada a la junta directiva en forma escrita motu proprio, si no tiene lugar un procedimiento disciplinar contra la persona en cuestión, no pagar las cotizaciones de miembros por el año en curso hasta el fin del año determinado, salvo el caso que la junta directiva considere el retraso como justificado, las personas condenadas por una sentencia judicial firme a la pena de privación de derechos públicos, expulsión por la decisión del tribunal de miembros, afiliarse a otra organización canina nacional, lo que termina de manera automática la afiliación, la muerte del miembro, la liquidación de la persona jurídica. El párrafo 18 punto 5 es la disposición más controvertida del Estatuto de la Asociación Canina de Polonia. Suscita dudas la prohibición completa de afiliarse a otra organización canina nacional lo que, de manera arbitral, termina la afiliación a la Asociación Canina de Polonia, con arreglo a lo dispuesto en el estatuto. Por supuesto es una restricción de libertad de asociación. Cabe indicar una jurisprudencia amplia relativa a la privación de la afiliación a una sociedad: La Resolución del Tribunal Supremo Polaco – Cámara Civil del día 6 de enero del año 2005, con la signatura siguiente III CZP 75/04: “La reclamación, hecha por un miembro de una sociedad, de la protección de su afiliación contra su expulsión de la sociedad contraria a la ley o el estatuto está sujeta a un examen por vía judicial”. La sentencia del Tribunal de Apelación de Łódź del día 24 de enero del año 2013 con la signatura I ACa 623/12:

287

“La carácterística principal de una sociedad es su autonomía. El estatuto es el único acto jurídico que indica las bases de la expulsión de un miembro de la sociedad y el modo de proteger sus derechos. La afiliación a una sociedad es voluntaria y requiere las declaraciones de ambas partes. Dichas declaraciones igualan en la doctrina a las declaraciones de voluntad en la interpretación del derecho civil. También el estatuto, que es indispensable para establecer la sociedad y que determina sus competencias, es de carácter contractual. La manera de afiliarse a la sociedad permite entonces considerarla como un acontecimiento jurídico-civil que lleva a la creación del derecho subjetivo del que resultan poderes detallados del miembro. Por lo tanto, hay que reconocer la relación de afiliación a la sociedad como una relación jurídico-civil (un contrato)”. También merece la pena indicar el auto del Tribunal Supremo – la Cámara Administrativa, de Trabajo y Seguridad Social del día 11 de noviembre del año 1995 con la signatura I PRN 28/95: “El derecho a interpretar las disposiciones del estatuto de la sociedad sirve sobre todo a sus autoridades y órganos, mientras que a la competencia de los órganos de administración y los tribunales independientes que supervisen las actividades de la sociedad pertenece a la evaluación de si la interpretación aprobada por los órganos de la sociedad es conforme a derecho, si la práctica de aplicar las disposiciones del estatuto por la sociedad no lleva a situaciones inaceptables por derecho”.

Por supuesto se debe informar de este hecho al Presidente de la ciudad de Varsovia, que como un órgano supervisor evaluaría si este punto del estatuto infringe el derecho. La última cuestión es la de una “afiliación extorsionada” en la Asociación Canina de Polonia. Si los dueños de perros de raza quieren poseer el pedigrí deben afiliarse a la sociedad y pagar la cotización obligatoria, lo que indirectamente extorsiona la afiliación a esta sociedad y directamente se ajusta a la definición del artículo 6 de la Ley de Sociedades. También esta cuestión se la debería poner al descubierto y indicar al órgano supervisor de esta sociedad.

288

SZERSZE SPOJRZENIE NA WALKĘ Z BEZDOMNOŚCIĄ ZWIERZĄT. ZNACZENIE HODOWLI PSÓW RASOWYCH. Tomasz Kosiński PIES MUSI KOSZTOWAĆ DUŻO 

W schroniskach nie ma psów z rodowodem, a jeśli tam trafiają to szybko znajdują nowe domy.



Zakup psa za wysoka cenę jest zazwyczaj decyzją przemyślaną. Dlatego psy powinny być drogie. Cena powinna być odczuwalna dla budżetu domowego.



Do schronisk trafiają psy wzięte za darmo lub kupione za kilkaset złotych – jako zabawka dla dziecka, chwilowa zachcianka czy nieprzemyślany prezent. Duży

289

wydatek jest zazwyczaj lepiej przemyślany – tak już jest i żadna edukacja tego nie zmieni.

KONIECZNE ZMIANY 

Zakaz rozmnażania psów nierasowych czyli psów bez rodowodu



Konieczność wprowadzenia definicji: pies rasowy, rodowód, hodowla psów rasowych



Obniżenie kosztów kastracji



Obniżenie kosztów znakowania psów



Promowanie psa rasowego



Preferencje dla osób posiadających psy rasowe lub psy wykastrowane

PIES RASOWY NIE W MODZIE 

Moda na psy schroniskowe. Adopcja psa ze schroniska jest „w dobrym tonie”, wpływa na dobrą opinię o adoptującym.



Media chętnie podejmują temat o zwierzętach bezdomnych, maltretowanych, w schroniskach.



Preferencyjne ceny szkolenia czy usług zoopsychologa dla psów adoptowanych ze schroniska.



Akcje „nie kupuj, adoptuj” – nikt nie ośmieli się powiedzieć „kupuj psy rasowe”, z obawy przed agresją obrońców zwierząt.

ZNAKOWANIE PSÓW 

Psy rasowe są już od dawna znakowane. Problem dotyczy zatem wyłącznie psów bez rodowodu, czyli nierasowych.



Znakowaniem psów nierasowych powinny się zająć gminy, a koszty znakowania powinny być zminimalizowane.



Przykład: cena chipa 13 zł brutto, koszt założenia nie powinien przekraczać 8-10 zł brutto (jest to prosta czynność, zajmująca mniej czasu niż np. wykonanie tatuażu).

290

KASTRACJA 

Powszechna i obowiązkowa kastracja psów nierodowodowych byłaby rozwiązaniem, ale:



Koszty kastracji są bardzo wysokie, często wygórowane, zatem co zrobić, gdy właściciela na to nie stać ?



Łatwo przychodzi stwierdzenie „gmina powinna finansować kastrację i znakowanie”



Ale pamiętajmy, że gmina bierze pieniądze z podatków ! Zatem należy za wszelką cenę obniżyć koszty kastracji i znakowania.

SPOSOBY OBNIŻENIA KOSZTÓW KASTRACJI 

Dopuścić techników weterynarii do wykonywania kastracji



Zmusić państwowe uczelnie do przeprowadzania kastracji w ramach praktyk studenckich na wydziałach weterynarii (np. za cenę zużytych materiałów, czyli ok. 3040zł) – w końcu studia weterynaryjne są finansowane z pieniędzy podatników



Chipowanie nie powinno być czynnością weterynaryjną. Jest to prosta czynność, nie wymaga

ukończenia

wyższych

studiów.

Chipowanie

przez

przeszkolonego

pracownika gminy kosztowałoby podatników 10 razy mniej. BAZA PSÓW 

Psy rasowe są już od dawna ewidencjonowane.



Od wielu lat funkcjonuje doskonała baza psów zachipowanych prowadzona przez firmę Identyfikacja.pl - Polskie Towarzystwo Rejestracji i Identyfikacji Zwierząt, będącej w powiązaniu z EUROPETNET - Europejski System Baz Danych z siedzibą w Brukseli



Próba przejęcia bazy przez izbę weterynaryjną – pociągnęłoby za sobą niewyobrażalne zwiększenie kosztów. Nie wiarygodne są też sugestie o szczególnej wiarygodności tej grupy zawodowej, ani służby weterynaryjnej ( przykłady afer mięsnych to potwierdzają).



Istniejące bazy są dobrowolne i mają na celu odnajdywanie zwierząt.

291



Baza rządowa ma służyć głównie ściąganiu właścicieli porzucających zwierzęta, ale w przyszłości informacje o właścicielach mogą też posłużyć do innych celów, podatki …..

WSPÓŁPRACA MIĘDZY STOWARZYSZENIAMI Nowa ustawa powinna określić wymogi, które muszą spełniać dla stowarzyszenia kynologiczne uprawnione do prowadzenia ksiąg rodowodowych i wydawania dokumentów potwierdzających pochodzenie Stowarzyszenia te muszą ze sobą współpracować i uznawać się wzajemnie – wszystko dla dobra psa rasowego i kynologii. PKPR – PZK W WALCE Z BEZDOMNOŚCIĄ

Statut § 8. Celem działalności Klubu jest: 4. Propagowanie właściwego stosunku ludzi do zwierząt. 7. Działanie na rzecz ochrony zwierząt. § 14. 2. Członek zwyczajny obowiązany jest do: 4) humanitarnego traktowania wszystkich zwierząt i przestrzegania ustawy o ochronie zwierząt Regulamin Hodowli Psów Rasowych § 8 Hodowca ma obowiązek: 1. rejestrować wszystkie szczenięta z jego hodowli 3. sprzedawać szczenięta wyłącznie z rodowodami 4. zapewnić swoim sukom i psom właściwe warunki utrzymania, prawidłowo je pielęgnować i dbać o ich zdrowie fizyczne i psychiczne 5. prawidłowo odchowywać szczenięta, dbać o ich zdrowie i prawidłową socjalizację 6. przekazywać szczenięta nowym nabywcom nie wcześniej niż w 7 tygodniu życia 12. zapewnić swoim sukom dożywotnią opiekę

292

15. w przypadku przebywania na terenie hodowli, nie sterylizowanych lub kastrowanych psów i suk bez rodowodu, z każdego miotu poddawać badaniom DNA jedno szczenię wskazane przez wykonującego przegląd, ponosząc koszty tego badania, Zarząd Główny na wniosek hodowcy może zwolnić z tego obowiązku. 16. w hodowlach masowych z każdego miotu poddawać badaniom DNA jedno szczenię wskazane przez wykonującego przegląd, ponosząc koszty tego badania, Zarząd Główny na wniosek hodowcy może zwolnić z tego obowiązku 17. w hodowlach masowych nie rzadziej niż co dwa lata poddać się kontroli warunków utrzymania psów i dokumentacji hodowlanej; kontrola przeprowadzana jest na koszt hodowcy, Zarząd Główny na wniosek hodowcy może zwolnić z tego obowiązku (Hodowla masowa – hodowla w której jest powyżej 10 suk w wieku rozrodczym) § 13 Właściciel reproduktora ma obowiązek 1.zapewnić posiadanym psom należytą opiekę i prawidłowe warunki utrzymania, poddawać odpowiednim szczepieniom profilaktycznym, 2. dbać o czystość rasy i udostępniać psa do krycia wyłącznie suk hodowlanych, 4 na żądanie Zarządu Oddziału poddać się kontroli warunków utrzymania psów; kontrola przeprowadzana jest na koszt Klubu. 5.na żądanie Zarządu Oddziału poddać swoje psy badaniom genetycznym; sposób rozliczenia kosztów badań ustala dla każdego przypadku indywidualnie Zarząd Oddziału. 6. zapewnić swoim psom dożywotnią opiekę § 9 Zabrania się hodowcy: 1. przekazywania szczeniąt nabywcom bez równoczesnego wydania rodowodów (m.in. rodowód nie może być użyty jako zabezpieczeniem spłaty należności za szczenię) 2. używania do hodowli suk, które nie są sukami hodowlanymi i psów, które nie są reproduktorami. 3. rozmnażania suk, które ukończyły 9 lat, a także suk w złej kondycji fizycznej, 4. rozmnażania suk i psów obciążonych chorobami i wadami genetycznymi, znacznie odbiegających od wzorca rasy, a także nadmiernie agresywnych. 5. przyczyniania w jakikolwiek sposób się do rozmnażania jak również obrotu psami bez rodowodów, z wyłączeniem działań organizacji ochrony zwierząt.

293

§ 15 Zabrania się właścicielowi reproduktora 1. używania do krycia psów obciążonych chorobami genetycznymi, znacznie odbiegających od wzorca rasy, a także nadmiernie agresywnych lub w złej kondycji fizycznej. 2. krycia suk, które nie są sukami hodowlanymi 3. przyczyniania w jakikolwiek sposób się do rozmnażania jak również obrotu psami bez rodowodów, z wyłączeniem działań organizacji ochrony zwierząt

294

UN ANALISIS DE LA LUCHA CONTRA EL PROBLEM DE LOS ANIMALES SIN HOGAR. EL SIGNIFICADO DE LAS CRIAS DE PERROS DE RAZA. Tomasz Kosiński

EL PERO DEBE COSTAR MUCHO. 

En los refugios de animales no hay perros con pedigrí, y si acaban allí, encuentran rápidamente nuevos hogares.

295



La compra de un perro por un precio alto es usualmente una decisión meditada. Por lo tanto, los perros deberían ser caros. El precio debería repercutir de manera sensible en el presupuesto de familia.



En los refugios terminan perros cogidos gratuitamente o comprados por unos cientos de zlotys como un juego para un niño, un capricho o un regalo no meditado. La gente normalmente se lo piensa bien antes de gastar mucho dinero, es así y ni la educación podrá cambiar eso.

CAMBIOS PRECISOS. 

La prohibición de reproducir los perros sin raza, o sea perros sin pedigrí.



La necesidad de introducir la definición de perro de raza, pedigrí, cría de perros de raza.



La disminución de los gastos de castración.



La disminución de los gastos de marcar perros.



La promoción de un perro de raza.



Preferencias para los dueños de perros de raza o perros castrados.

EL PERRO DE RAZA NO ESTA DE MODA 

Los perros de refugio están de moda. La adopción de un perro de refugio es “de buen tono”, revaloriza la opinión que se tiene del futuro dueño.



Los medios de comunicación con gusto abordan el tema de animales sin hogar, maltratados o en refugios.



Los precios preferenciales de entrenamiento o servicios de un zoopsicólogo para los dueños de los perros de refugio.



Acciones de tipo “No compres, adopta” – nadie osará decir “compra perros de raza” por miedo a la agresión por parte de los defensores de los derechos de los animales.

296

LA MARCACION DE LOS ANIMALES 

Los perros de raza han sido marcados desde hace mucho tiempo. El problema, pues, concierne solo a los perros sin pedigrí, o sea sin raza.



Las gminas* deberían ocuparse de marcar a los perros sin raza y los gastos de marcación deberían bajarse. *N. del T. unidades de división territorial en Polonia.



Ejemplo: el precio de un chip – 13 zlotys brutos, el coste de implantarlo no debería superar a 8-10 zlotys brutos (es una actividad sencilla, que dura menos tiempo de, por ejemplo, hacer un tatuaje).

CASTRATION 

Una castración común y obligatoria de los perros sin pedigrí sería una solución, pero:



Los gastos de la castración son muy elevados, frecuentemente excesivos, entonces ¿qué hacer si el dueño no tiene suficientemente dinero para pagarla?



Es fácil decir que “las gminas deberían financiar la castración y la marcación”.



Sin embargo, recordemos que la gmina cobra el dinero de impuestos. Entonces es necesario bajar los gastos de la castración y la marcación.

MANERAS DE REDUCIR LOS GASTOS DE CASTRACION 

Autorizar a los técnicos de veterinaria a realizar la castración.



Forzar a las universidades estatales a realizar la castración en el marco de prácticas estudiantiles en las facultades de veterinaria (p. ej. en cambio de cubrir el gasto de los materiales, a saber unos 30-40 zlotys) – después de todo los estudios de veterinaria se financian del dinero de los contribuyentes.



La implantación de los chips no debería ser una actividad veterinaria. Es un procedimiento sencillo que no requiere estudios universitarios. Poner un chip por un especialista de gmina costaría a los contribuyentes 10 veces menos.

297

UN REGISTRO DE PERROS 

Los perros de raza se registran desde hace mucho tiempo.



Desde hace muchos años funciona la base de datos de los perros con chip llevada por la empresa Identyfikacja.pl – La Sociedad Polaca del Registro y la Identificación de los Animales, que está relacionada con EUROPETNET – una red de registros de identificación de animales con sede en Bruselas.



El intento de tomar la base de datos por la cámara veterinaria ocasionaría un incremento de gastos inconcebible. No son fiables las sugestiones sobre una credibilidad única de este grupo profesional y tampoco del servicio veterinario (los así llamados ejemplos de escándalos de carne lo comprueban).



Los registros existentes son voluntarios y tienen por objetivo encontrar animales.



El registro estatal debe servir para encontrar a los dueños que abandonen a sus animales, pero en el futuro las informaciones sobre los dueños podrán también usarse para otros fines.

LA COOPERATION ENTRE SOCIEDADES. 

La nueva ley debería determinar los requisitos que deben cumplir las sociedades caninas autorizadas a llevar libros de pedigrí y expedir los documentos que comprueben el origen.



Estas sociedades tienen que cooperar y mutuamente reconocerse – todo para el bien del perro de raza y la cinología.

298

POSTĘPOWANIE Z PSAMI AGRESYWNYMI WZGLĘDEM LUDZI. Marcin Wierzba

CZĘŚĆ 1 AGRESJA PSÓW – UJĘCIE BIOLOGICZNE. 

Co jest a co nie jest zachowaniem agresywnym? Definicje agresji.



Rodzaje zachowań agresywnych. Rozpoznawanie rodzaju agresji.



Biologiczne podłoże zachowań agresywnych.



Kiedy zachowanie agresywne jest normą, a kiedy staje się patologią?



W jaki sposób dochodzi do utrwalenia lub wygaśnięcia danego zachowania, czyli w jaki sposób zwierzęta się uczą?



W jaki sposób stres i dystres wpływają na zachowania agresywne?



Jakie są oznaki stresu u psów?

299

CZĘŚĆ 2 AGRESJA PSÓW – UJĘCIE PRAWNE 

Lista ras uznawanych za agresywne,



Jakie są konsekwencje tworzenia takich list?



Jakie akty prawne dotyczące zwierząt pomagają, a jakie przeszkadzać mogą w pracy kuratora?



Co zrobić w przypadku stwierdzenia naruszenia dobrostanu zwierzęcia ( przypadki łamania ustawy)?

CZĘŚĆ 3 AGRESJA PSÓW – UJĘCIE PSYCHOLOGICZNE 

Profile psychologiczne właścicieli psów agresywnych.



Psychologiczne skutki posiadania psa agresywnego.

CZĘŚĆ 4 AGRESJA PSÓW – UJĘCIE MEDYCZNE 

Statystyki pogryzień,



Ocena ryzyka pogryzień,



Postępowanie po ugryzieniu przez psa.

CZĘŚĆ 5 ZACHOWANIA KOMUNIKACYJNE U PSÓW 

Rozpoznawanie mowy ciała psów,



Zasady postępowania po odczytaniu komunikatu wysyłanego przez zwierzę,



Jakie komunikaty niewerbalne należy wysłać do psa, by ten się uspokoił? Mowa ciała człowieka a mowa ciała psa.



Progowy model agresji i co niego wynika. Co robić, by nie obniżać progów zachowań agresywnych.

300

VERFAHREN MIT DEN AGGRESIVEN HUNDEN GEGENUBER DIE MENSCHEN Marcin Wierzba TEIL 1 AGGRESION VON HUNDEN – BIOLOGISCHE AUFFASSUNG 

Was ist das ein aggressives Verhalten und was ist nicht. Definition der Aggression.



Arten von aggressivem Verhalten. Erkennung der Art der Aggression.



Biologischer Grund der aggressiver Verhalten.



Wann aggressives Verhalten ist einer Norm, und wann es wird einer Pathologie?



Auf welche Art und Weise kommt dazu der Fixierung oder Erlöschung gegebenes Verhalten, oder auf welche Art und eine Weise Tiere lernen sich ?



Auf welche Art und eine Weise ein Stress und Verhalten mit ihm gebunden , einfließen auf Agression ?



Welcher Zeichen des Stresses sind bei den Hunden ?

301

TEIL 2 AGGRESION VON HUNDEN – REHTLICHE AUFFASSUNG 

eine Liste der Rassen, der zu aggressiv anerkannt sind,



Welcher sind Konsequenzen der Bildung solche Listen?



Welche gesetzliche Akte betreffend Tieren helfen, und welches zu stören können in der Arbeit des Kurators



Was man kann tun in dem Zufall der Feststellung dass Wohlstand des Tiers verletzt ist ?



(Fälle des Gesetzesverstöße)

TEIL 3 AGGRESION VON HUNDEN – PSYCHOLOGISCHE AUFFASSUNG 

Psychologische Profile des Besitzer aggressiver Hunde.



psychologische Folgen des Besitzen einen aggressiven Hund.

TEIL 4 AGGRESION VON HUNDEN – MEDIZINISCHE AUFFASSUNG 

Statistik der Beißen



Note des Risikos der Beißen



Verfahren nach dem Beißen durch den Hund.

TEIL 5 KOMUNIKATIONSVERHALTEN BEI DEN HUNDEN 

Spracherkennung Körper des Hundes.



Verhaltensregeln nach dem Lesen der geschickten Nachricht von einem Tier.



Welche nicht-verbalen Meldungen an den Hund gesendet werden können, damit er sich beruhigt wird . Körpersprache des Menschen und der Körpersprache des Hundes.



Schwellen Modell der Aggression und was folgt aus ihm. Was zu machen, um zu nicht senken Schwellen der aggressiver Verhalten.

302

POSTUPAK S PSIMA AGRESIVNIM PREMA LJUDIMA Marcin Wierzba

1 DIO AGRESIJA U PASA – BIOLOSKO RAZUMIJEVANJE 

Što je a što nije agresivno ponašanje? Definicija agresije.



Vrste agresivnih ponašanja. Raspoznavanje vrste agresije.



Biološki temelj agresivnog ponašanja.



Kada je agresivno ponašanje normalno, a kada je patologia?



Kako dolazi do iščezavanja nekakvog ponašanja, tj. kako se životinje uče?



Kako stres i distres utjecaju na agresivno ponašanje?



Kakvi su znakovi stresa u pasima?

303

2 DIO AGRESIJA U PASA – PRAVNO RAZUMIJEVANJE 

Popis rasa smatranih agresivnim,



Kakve su posljedice stvaranja takvih popisa?



Kakvi pravni aktovi tičuće se životinja pomagaju, a koje sprećavaju u radu zaštitnika?



Što raditi u slučaju nanijenja životinju štete (slučaje krišenja zakona)

3 DIO AGRESIJA U PASA – PSIHOLOSKO RAZUMIJEVANJE 

Psihološki profili vlastnika agresivnih pasa



Psihološke posljedice imanja agresivnog pasa

4 DIO AGRESIJA U PASA – MEDICINSKO RAZUMIJEVANJE 

Statistike ugriza pasa



Ocijena rizika ugriza



Postupak nakon ugriza

5 DIO KOMUNIKACIJSKO PONASANJE PASA 

Raspoznavanje govora tijela psa,



Pravila postupka nakon pročitanja informacje koje šalje životinja,



Koje neverbalne poruke treba slati psu da se smiri? Govor ljudskog tijela a govor tijela psa.



Liminalni model agresije i što proizlazi iz njega. Što raditi da ne snižamo pragove agresivnog ponašanja.

304

¿COMO COMPORTARSE CON PERROS AGRESIVOS HACIA LA GENTE? Marcin Wierzba

PARTE 1 LA AGRESIVIDAD DE LOS PERROS – ENFOQUE BIOLOGICO 

¿Qué es y qué no es un comportamiento agresivo? Definiciones de agresividad.



Tipos de comportamientos agresivos. Reconocer el tipo de agresividad.



La base biológica de los comportamientos agresivos.



¿Cuándo un comportamiento agresivo es normal, y cuándo se convierte en patología?



¿De qué manera un comportamiento dado se extiende o se pierde, o sea cómo aprenden los animales?



¿Cómo el estrés y el distrés influyen a los comportamientos agresivos?



¿Cuáles son los signos de estrés en perros?

305

PARTE 2 LA AGRESIVIDAD DE LOS PERROS – ENFOQUE JURIDICO 

El listado de perros agresivos.



¿Cuáles son las consecuencias de crear tales listados?



¿Qué leyes sobre los animales ayuden, y qué pueden molestar en el trabajo de curador?



¿Qué hacer en caso de maltratar a un animal (casos de infringir la ley))?

PARTE 3 LA AGRESIVIDAD DE LOS PERROS – ENFOQUE SICOLOGICO 

Los perfiles sicológicos de los dueños de perros agresivos.



Las consecuencias sicológicas de poseer un perro agresivo.

PARTE 4 LA AGRESIVIDAD DE LOS PERROS – ENFOQUE MEDICO 

Estadísticas de mordeduras.



La evaluación del riesgo de mordeduras.



¿Qué hacer frente a una mordedura por un perro?

PARTE 5 LOS COMPORTAMIENTOS COMUNICATIVOS DE PERROS 

El reconocimiento del lenguaje corporal de los perros.



Reglas de comportamiento frente al comunicado enviado por el animal.



¿Qué comunicados no verbales deben enviarse al perro para que se calme? El lenguaje corporal en humanos frente al lenguaje corporal en perros.



El modelo umbral de la agresividad y sus consecuencias. ¿Qué hacer para no bajar los umbrales de comportamientos agresivos?

306

PIES W EDUKACJI I TERAPII – JAK I PO CO? Monika Krzyżanowska CZĘŚĆ 1 DOGOTERAPIA CZY KYNOTERAPIA W obszarze edukacji i terapii wspomaganej udziałem psa funkcjonują w Polce dwa pojęcia: dogoterapia i kynoterapia. Do podziału doszło w 2010, kiedy to Polskie Towarzystwo Kynoterapeutyczne chcąc ustandaryzować wymogi, jakie musi spełniać zarówno człowiek, jak i pies pracujący w edukacji czy terapii, wprowadziło na listę zawodów i specjalności Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej zawód kynoterapeuta (dogoterapeuta). Czy te dwa pojęcia są synonimami? Na czym polega standaryzacja wymogów? Jak standaryzacja wymogów funkcjonuje w praktyce? W jaki sposób można uzyskać tytuł zawodowy „kynoterapeuta”? CZĘŚĆ 2 PIES W EDUKACJI I TERAPII – JAK? Edukacja i terapia z udziałem psa nie jest już fenomenem, a coraz popularniejszą formą prowadzenia zajęć. Coraz częściej na psich szelkach widać napis „pies terapeutyczny”

307

lub „pies terapeuta”. Czy pies wspomagający jest „terapeutą”? Czy kynoterapię/dogoterapię możemy traktować jako samodzielną formę terapii? W jaki sposób przygotować psa do tego rodzaju aktywności? Czy musi to być pies rasowy? Kiedy i jak zacząć? Jak dbać o dobrostan psa? CZĘŚĆ 3 DOBRE I ZŁE PRAKTYKI Od dawna wiadomo, że kynoterapia/dogoterapia nie polega na głaskaniu psa. Coraz rzadziej, ale jednak ciągle pokutuje natomiast mit, że pies „terapeutyczny” może więcej, bo „przecież został specjalnie przygotowany”. Czy psa „terapeutycznego” można głaskać zawsze i wszędzie? Czy można go przytulać? Czy pies może zlizywać smakołyki z ręki? Czy można przechodzić nad psem? Czym jest „salon piękności dla psów” i jak go zorganizować? W jaki sposób pies staje się „narzędziem” pracy terapeuty? Jaki jest optymalny czas pracy psa i kiedy należy go wycofać z zajęć? CZĘŚĆ 4 PIES W SZKOLE TERAPEUTYCZNEJ – PO CO? Szkoła terapeutyczna nr 119 we Wrocławiu jest szkołą przeznaczoną dla dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się, w której od 2013 roku prowadzone są lekcje wspomagane udziałem psów. Projekt łączy w sobie edukację przedmiotową oraz terapię integracji sensorycznej. Psy biorą udział w lekcjach języka polskiego, matematyki, przyrody, historii, wf i wielu innych. Dlaczego przez pierwszą część lekcji dzieci nie zwracają uwagi na obecne w klasie psy? W jaki sposób psy wspomagają naukę ortografii? Po co dzieci obliczają obwód leżącego psa? Co robi Zeus na głowie psa? Po co dzielić psi smakołyk na 3 części? Po co sprawdzać, czy pod psem jest pogoda? Jaki wpływ na aktywność szkolną i pozaszkolną dzieci mają zajęcia z psami? CZĘŚĆ 5 PRZEDSTAWIENIE WYNIKÓW BADAŃ, PYTANIA I DYSKUSJA

308

EIN HUND IN DEM ERZIEHUNGSWESEN UND THERAPIE – WIE UND WOZU? Monika Krzyżanowska TEIL 1 DOGOTHERAPIE ODER KYNOTHERAPIE? In dem Gebiet des Erziehungswesens und Therapie, gefördert durch Teilnahme des Hunds in der Polen funktionieren zwei Begriffe: Dogotherapie und Kynotherapie. Der Teilung trat in 2010 Jahr, wenn eine Polnische Kynotherapeutischekompanie wollten eine Erfordernisse vereinheitlichen, wie sowohl ein Mensch, und auch ein Hund, der in dem Erziehungswesen Hund oder einer Therapie arbeiten, erfüllen muss, führte es auf der Liste der Kämpfe und ein Spezialität Ministeriums des Arbeit und Politik Gesellschaftlich, einen Beruf des Kynotherapeuten ( des Dogotherapeuten ). Ob diese beiden Begriffe einem Synonym sind? Worauf verlässt sich Standarisierung den Erfordernisse ? Wie Standarisierung der Erfordernisse funktioniert in der Praxis ? Wie kann man

einen beruflichen Titel

„Kynotherapeuten“ errinen ?

TEIL 2 EIN HUND IN DEM ERXIEHUNGSWESEN UND THERAPIE – WIE? Erziehungswesen und Therapie mit dem Anteil des Hunds schon keinen Phänomen ist, und immer populärere Form der Führung der Einnahmen. Sehr öfter auf den hündischen

309

Hosenträger sehen eine Aufschrift „ein Therapiehund ” oder „ ein Therapeuthund”. Ob ein unterstützender Hund „einem Therapeut”? Ob wir Dogotherapie und Kynotherapie als die selbstständige Form der Therapie behandeln können ? Auf welcher Art und einer Weise können wir einen Hund in derart der Aktivität vorbereiten ? Ob muss es ein reinrassiger Hund sein ? Wann und wie anfangen sollen ? Wie über dem gutem Zustand des Hunds sorgen sollen ?

TEIL 2 GUTE UND SCHLECHTE PRAXIS

Es ist seit langem bekannt, dass Dogotherapie und Kynotherapie nicht auf streichelte den Hund verlässt sich. Immer seltener, sondern aber stetig sühnt ein Mythoso, dass therapeutischer Hund mehr kann, da er „doch dazu wurde speziell vorbereitet“. Ob einen therapeutischen Hund man kann jederzeit und überall streicheln ? Man kann ihn umarmen? Kann ein Hund ablecken Leckereien aus der Hand? Man kann über den Hund vorbeigehen? Womit ist ein Schönheitssalon für die Hunde und oder man kann ihn organisieren ? Auf welche Art und eine Weise ein Hund wird „ein Werkzeug” der Arbeit des Therapeuten. Welcher ist eine optimale Arbeitszeit des Hunds und wann soll ihn aus den Einnahmen zurückziehen?

TEIL 2 EIN HUND IN EINEM THERAPEUTISCHEN SCHULE – WOZU? Therapeutischeschule Nr. 119 das ist eine Schule in Wrocław, die für die Kinder mit den spezifischen Schwierigkeiten in dem Lernen bestimmt ist, in die von 2013 Jahr Lektionen förderte durch Teilnahme der Hunde geführt sind. Ein Projekt verbindet in sich ein gegenständliches Erziehungswesen und sensorische Integrationstherapie. Hunde nehmen an den polnischen Sprachunterricht, Mathematik, Naturwissenschaften, Geschichte, Sport und viele andere teil. Warum durch den erst Teil der Lektion die Kinder nicht geben einer Achtung zurück auf anwesendes in der Klasse Hunde? Auf welche Art und eine Weise Hunde helfen in dem Unterricht der Orthografie? Wozu Kinder errechnen einen Umfang einen liegenden Hund? Was macht Zeus auf dem Kopf eines Hundes? Wozu teilen eine hündische Leckerei auf 3 Teil ein? Wozu prüfen, ob Hundewetter ist ? Welcher Einfluss auf die schulische und außerschulische Aktivität die Kinder haben Einnahmen mit den Hunden ?

310

PAS U OBRAZOWANJU I TERAPIJI – KAKO I ZASTU? Monika Krzyżanowska

1 DIO DOGOTERAPIA ILI KYNOTERAPIA?

U okviru obrazovanja i terapije s psima funkcjoniraju u Poljskoj pojami „dogoterapia” i „kynoterapia”. Podjela je nastala 2010 g., kada Poljski savez za terapiju s psima, ciljem standarizacije zahtjeva koje moraju zadovoljiti zajedno pas i čovjek radeći u obrazovanju ili terapiji, uvezao u listu zanimanja Ministarstva posla i društvene politike zanimanje „kynoterapeuta” („dogoterapeuta”). Jesu li ovi pojmovi isto? Što je standarizacija zahtjeva? Kako funkcjonira ona u praksi? Kako možemo stići titlov „kynoterapeuta”?

2 DIO PAS U OBRAZOVANJU I TERAPIJI – KAKO?

Obrazovanje i terpija uz pomoć psa nije više fenomen, ali sve popularniji oblik vježba. Sve češće na oprtnicama za pse vidimo napis: „terapeutski pas”. Jest li pomagajući pas

311

„terapeut”? Možemo li smatrati „dogoterapiu” ili „kynoterapiu” samostalanim oblikom terapije? Kako se priprema psa za ovu formu aktivnosti? Mora li pas biti rasni? Kako i kada početi? Kako se brinuti za blagostanje psa?

3 DIO DOBRA I LOSA PRAKSA

Zna se da terapija uz pomoć psa ne bazira na glađenju psa. Sve rjeđe, ali još uvijek možemo začuti, da terapeutski pas może više, jer „je posebno spreman”. Možemo li gladiti terapeutskog psa uvijek i svuda? Možemo li ga zagrljiti? Može li terapeutski pas jesti iz ruke? Možemo li prelaziti iznad psa? Što je „salon ljepote za pse” i kako ga organizirati? Kako postaje pas „alat” terapeutskog posla? Kakvo je najbolje vrijeme rada psa i kada ga treba povući iz vježba?

4 DIO PAS U TERAPEUTSKOLI – ZASTO?

Terapeutska škola br. 119 u Wrocławu je škola određena za djecu

posebnim

poteškoćama u studiranju, u kojoj od 2013 g. povođene su nastave uz pomoć pasa. Projekt obuhvaća školsko obrazovanje i terapije senzorične integracije. Psi sudjeluju u lekcijama poljskog jezika, prirode, matematike, povijesti, tjelesnog odgoja i mnogim drugima. Zašto na početku djeca ne krenu pažnju na prisutne u učionici pse? Kako psi pomažu u učenju pravopisa? Zašto djeca mjere obujam ležućeg psa? Što radi Zeus u glavi psa? Zašto djeliti oblizci za psa u 3 djela? Zašto provjeravati da li je vrijeme ispod psa? Kakav utjecaj na školsku i izvan školsku djelatnost djece imaju vježbe s psima?

312

EL PESO EN LA EDUCATION Y LA TERAPIA -¿ COMO Y PARA QUE? Monika Krzyżanowska PARTE 1 ¿ DOGOTERAPIA O KYNOTERAPIA? En el campo de la educación y de la caninoterapia, en Polonia funcionan dos términos: dogoterapia71 y kynoterapia72. La divisón se entabló en 2012 cuando la Asociación Caninoterapéutica Polaca, a fin de estandarizar los requisitos que tienen que cumplir tanto el humano como el perro para trabajar en la educación o en la terapia, añadió a la lista de profesiones y especializaciones del Ministerio del Trabajao y de la Política Social polaco la profesión de “kynoterapeuta” (“dogoterapueta”)73. ¿Son sinónimos los dos términos? ¿De qué consta la estandarización de los requisitos? ¿Cómo funciona en práctica la estandarización de los requisitos? ¿Cómo se puede obtener el título profesional de “kynoterapeuta”?

PARTE 2 EL PERO EN LA EDUCATION -¿ COMO? La educación y la terapia con perro ya no son un fenómeno extraordinario, sino una forma de organizar actividades cada vez más popular. Cada vez más frecuentemente se ve una

71 72 73

Dogoterapia – del inglés “dog” – perro y del polaco “terapia” – terapia. Kynoterapia – del griego “kýon” – perro y del polaco “terapia” – terapia. Caninoterapeuta.

313

inscripción “perro terapeuta” sobre el arnés para perros. ¿El perro asistente es “terapeuta”? ¿Se puede considerar la kynoterapia/la dogoterapia como una forma independiente de terapia? ¿Cómo preparar un perro a este tipo de actividad? ¿Debe ser un perro de raza? ¿Cómo cuidar el bienestar del perro?

PARTE 3 BUENAS Y MALAS PRACTICAS

Se sabe desde hace mucho tiempo que la kynoterapia/la dogoterapia no consta de acariciar un perro. Cada vez menos, pero todavía se oyen opiniones de que el perro “terapéutico” puede más “porque ha sido especialmente entrenado”. ¿Se puede acariciar el perro “terapéutico” siempre y por todas partes? ¿Se puede abrazarlo? ¿Puede el perro lamer la comida de la palma de la mano? ¿Se puede pasar por encima del perro? ¿Qué es un “salón de belleza para perros” y cómo organizarlo? ¿De qué manera el perro se convierte en una “herramienta” de trabajo del terapeuta?

PARTE 4 EL PERO EN LA ESCUELA TERAPEUTICA - ¿PARA QUE?

La escuela terapéutica n. 119 de Wroclaw es una escuela para los niños con dificultades específicas de aprendizaje, donde se imparten clases con asistencia canina desde el año 2003. El proyecto reúne en sí la enseñanza de asignaturas y la terapia de integración sensorial. Los perros participan en lecciones de polaco, matemáticas, ciencias naturales, historia, educación física y de muchas otras materias. ¿Por qué durante la primera parte de la lección los niños no hacen caso a los perros que están en el aula? ¿De qué manera los perros ayudan con el aprendizaje de ortografía? ¿Para qué los niños calculan la circunferencia de un perro que está acostado? ¿Qué hace Zeus sobre la cabeza de un perro? ¿Para qué se divide una golosina canina en tres partes? ¿Para qué verificar si hay tiempo bajo un perro74? Parte V – los resultados de investigaciones, preguntas y discusión

Juego de palabras sobre la expresión polaca “pogoda jest pod psem” (literalmente: el tiempo está bajo el perro) – hace un tiempo de perro.

314

ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRAWNA OSÓB PROWADZĄCYCH DZIAŁĄLNOŚĆ W ZAWODACH: TRESER PSÓW, ZOOPSYCHOLOG, ZOOFIZJOTERAPEUTA, KYNOTERAPEUTA (DOGOTERAPEUTA), GROOMER, WETERYNARZ Szymon Kulmaczewski

315

1. RAMY KWALIFIKACYJNE WARUNKUJĄCE ŚWIADCZENIE USŁUG Pryzmat

aktywności

zawodowej

obszarze

świadczeń

zdrowotnych

pielęgnacyjnych dla zwierząt nosi w perspektywie obecnie obowiązujących regulacji prawnych cechę przedmiotowo niejednolitej dwupoziomowej stratyfikacji. Konkretyzując. W przyjętym przez polskiego ustawodawcę koncepcie, żadna z zakreślonych tematem rozważań form aktywności (za wyjątkiem zawodu

zaufania

publicznego

jakim

jest

zawód

weterynarza75), nie została objęta stosowną dla swego zakresu regulacją ustawową. W tym sensie powyższe uwarunkowania nie stanowią szerszego przyczynku do nakreślenia jednoznacznych a za razem normatywnie 76 spójnych ścieżek kwalifikacji w rozpatrywanych z razu przypadkach. Obiektywnie rzecz biorąc w tych okolicznościach, wydaje się właściwą a za razem w pełni uprawnioną weryfikacja opinii 77, tudzież materiałów poglądowych. 78 Wnioskując na bazie powyższych źródeł w pierwszym rzędzie uprawnionym jest twierdzić, iż wymagania jak też i kwalifikacje odnoszące się do w/w specjalności zawodowych nie charakteryzuje niejednokrotnie krytykowana względem innych dziedzin działalności zawodowej

zaporowość

(tzw.

reglamentacja).

Zasadniczo,

potencjalnych

zainteresowanych, pożąda się wiedzy na poziomie wykształcenia co najmniej średniego oraz stosownych właściwości osobistych (psychofizycznych a także zdrowotnych). Sam proces uzyskania kwalifikacji w zasadniczej swej formie bazuje na uczestnictwie w zajęciach

Szerzej na temat zawodu weterynarza: Ustawa z dnia 21 grudnia 1990 r. o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych (tj. Dz.U. 2009 nr 93 poz. 767); Zob. też: B. Jeżyńska, A. Oleszko, R. Pastuszko, Prawo weterynaryjne. Zbiór przepisów, Kraków 2005 r. 76

Wydane przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej na podstawie art. 36 ust. 8 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ( tj. Dz.U. 2008 nr 69 poz. 415 z póżn. zm.) rozporządzenie z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz.U. 2010 nr 82 poz. 537 z późn. zm.) wskazuje w załączniku wszystkie zakreślone w temacie podjętych tu rozważań formy aktywności zawodowej, jednakże zgodnie ze wskazaniem ujętym na wstępie tegoż załącznika klasyfikacja ta nie stanowi źródła powszechnie obowiązującego prawa i ma wyłącznie charakter pomocniczy stosowany w zakresie (§ 2. rozporządzenia) : 1. pośrednictwa pracy i poradnictwa zawodowego; 2. szkolenia zawodowego; 3. gromadzenia danych do określania polityki zatrudnienia i kształcenia ustawicznego; 4. prowadzenia badań, analiz, prognoz i innych opracowań dotyczących rynku pracy. 77 M. Urban (i in.), Krajowy standard kompetencji zawodowych. Treser psów, Warszawa 2013 r.; Zoopsycholog. Informacja o zawodzie, CIiPKZ w Tarnowie, http://wup-krakow.pl/uslugi-rynku-pracy/poradnictwo-zawodowe/informacje-zawodowe1/o-zawodach; U. Baumgart (i in.), Krajowy standard kompetencji zawodowych. Zoofizjoterapeuta, Warszawa 2013 r.; J. Filozof, Dogoterapia? Co to jest?, Jarosław 2004 r.; Kanony kynoterapii, Polskie Towarzystwo Kynoterapeutyczne, http://www.kynoterapia.eu/standardy.html; W. Latoś (i in.), Krajowy standard kompetencji zawodowych. Fryzjer zwierząt (groomer), Warszawa 2013 r. 78 K. Krupa, Tresura psów służbowych i szkolenie ich przewodników, Warszawa 1984 r.; J. Kuźniewicz, G. Kuźniewicz, Metody szkolenia i użytkowania psów, Wrocław 2005 r.; J. Dehasse, Agresja u psów. Postępowanie w przypadku zachowań agresywnych u psów, Łódź 2006 r.; J. Nawrocka-Rohnka, Dogoterapia jako metoda wspomagania rehabilitacji dziecka z zaburzeniami rozwoju, Nowiny Lekarskie 2010 Nr 4 (79), s. 304 i nast.; K. Zbroja, Poradnik Groomera - czyli... dole i niedole psiego fryzjera, Kraków 2011 r.; J. Szarek, Lekarz weterynarii jako biegły, Olsztyn 2005 r.; M. Rudy, Wstęp do prawa

316

kursowych kończących się stosownym egzaminem certyfikacyjnym. Wśród

pochodnych

przesłanek nabycia kompetencji wymienia się z kolei szkolenia wewnętrzne w ramach firm (instytucji), względnie krajowych bądź europejskich stowarzyszeń zawodowych jak też organizowane przez szkoły wyższe oraz placówki kształcenia ustawicznego periodyczne cykle kształcenia. W dalszej perspektywie czasowej zaleca się zaś, aby nowoprzysposobiony do zawodu adept, w toku własnej, na ogół indywidualnej praktyki, doskonalił się, względnie systematyzował zdobyte kompetencje. W powyższym sensie postuluje się 79, aby w/w m.in.: aktywnie uczestniczył w seminariach i konferencjach organizowanych przez stowarzyszenia i organizacje branżowe; brał udział w targach i wystawach producentów sprzętu i akcesoriów przeznaczonych do wykonywania swej specjalności; w zależności od obranej ścieżki rozwoju zawodowego systematycznie zaliczał kolejne etapy kształcenia w formie kursów, szkoleń tudzież studiów (tak krajowych jak i zagranicznych). Skupiając się na nieco odleglejszych aspektach wykonywania zawodu tresera psów jak również zoopsychologa, zoofizjoterapeuty, kynoterapeuty (dogoterapeuty), groomera, wypada zauważyć iż niezależnie od formy prawnej świadczonych za pośrednictwem w/w specjalności usług (umowa o pracę, własna działalność gospodarcza itp.), są to przede wszystkim dziedziny działalności o charakterze typowo osobistym. Wykonywana w świetle powyższych uwarunkowań praca, której przedmiot skupia się na ochronie życia i zdrowia zwierząt (psów), wymaga spełnienia od osób ją wykonujących licznych obowiązków z zakresu różnorodnych gatunkowo pragmatyk. Rolę wiodącą, co wypada szczególnego podkreślenia, spełnia tu pragmatyka wymuszająca respektowanie przestrzegania praw zwierząt o których to prawach wypowiada się nad wyraz szczegółowo stosowna w swej treści ustawa. 80 Klarownym staje się więc dlaczego potencjalny kandydat do wykonywania zawodu winien nie tyle legitymować się stosownym wykształceniem co nad wyraz własnym, konkretnie sformalizowanym profilem cech osobowych. Charakteryzując bliższy kontekst przywołanej z razu kategorii, wolno zasugerować iż jej istota zahacza zasadniczo o dwie zakresowo zbieżne determinanty a mianowicie kompetencje społeczne oraz kompetencje kluczowe. Rozpatrując powyższe w kontekście działalności zawodowej tresera psów wskazać należy iż kompetencje społeczne 81 w tymże przypadku sprowadzają się do zakresu takich indywidualnych cech, jak:

sanitarnego i weterynaryjnego, Wrocław 2010 r.; G. Rejman, Ochrona prawna zwierząt, Studia Iuridica XLVI/2006, s. 274 i nast.; T. Gardocka, A. Gruszczyńska (red.), Status zwierzęcia. Zagadnienia filozoficzne i prawne, Toruń 2012 r. 79 Por. M. Urban (i in.), op. cit. s. 8; Zob. też: W. Latoś (i in.), op. cit. s. 7; U. Baumgart (i in.), op. cit. s. 8. 80 Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (tj. Dz. U. z 2013 r. Nr 0, poz. 856). 81 M. Urban (i in.), op. cit. s. 14.

317

- dostosowanie

zachowania

zmiennych

okoliczności

pracy

psami

ich

przewodnikami, - ponoszenie odpowiedzialność za realizację zadań w zakresie szkolenia psów, - umiejętność oceny swoich działań i ponoszenia odpowiedzialności za ich skutki, - samodzielność w osiąganiu wyznaczonych rezultatów w zakresie tresury psów, - współpraca z przewodnikami psów i treserami w zorganizowanych warunkach. Profil kompetencji kluczowych zawodu tresera psów prezentuje się nieco szerzej i w swym ogólnym zarysie odwołuje się do pojęć i wartości które dokumentuje poniższa rycina. Rys 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu treser psów.

Źródło: M. Urban (i in.), Krajowy standard kompetencji zawodowych. Treser psów, Warszawa 2013 r. s. 15. Finalizując dotychczasowy etap rozważań wolno przyjąć iż wykonywanie zawodu tresera psów, zoopsychologa, zoofizjoterapeuty, kynoterapeuty (dogoterapeuty), groomera jak i weterynarza jest wykonywaniem zawodu o charakterze typowo usługowym, a niekiedy jak w przypadku zawodu weterynarza wykonywaniem zawodu zaufania publicznego. Wartościami które ograniczają swobodę działań w obrębie tych form aktywności są rozliczne pragmatyki znajdujące oparcie we wszelakiego rodzaju przepisach prawnych. Osoby postępujące nierzetelnie a więc wbrew przyjętym regułom (poprzez zazwyczaj umyślne zaniedbania czy też przewinienia) naruszają w tym rzędzie ogólnie zdefiniowane zasady wykonywanego przez siebie zawodu za co niejednokrotnie grozi dość dotkliwa sankcja.

318

2. ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA SKUTKI NARUSZEŃ PRAW I POWINNOŚCI ZAWODOWYCH Kwestia odpowiedzialności osób wykonujących zawód tresera psów, zoopsychologa, zoofizjoterapeuty, kynoterapeuty (dogoterapeuty), groomera oraz weterynarza ma na podobieństwo ram kwalifikacyjnych, warunkujących świadczenie tych usług, postać dwupłaszczyznową. Relatywizując, sprawa odpowiedzialności zawodowej weterynarza będącego zawodem zaufania publicznego, znamionuje się w odróżnieniu od reszty powołanych tu specjalności, grupą znacząco bardziej przejrzystych zasad. Mówiąc wprost, odpowiedzialność weterynarza w świetle obecnych uwarunkowań determinują przepisy ustawy 82 z dnia 21 grudnia 1990 r. o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarskoweterynaryjnych (dalej – ustawa), a także zapisy rozporządzenia 83 ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej z dnia 29 lipca 1993 r. w sprawie postępowania dotyczącego odpowiedzialności zawodowej lekarzy weterynarii. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt. 1 ustawy, sprawowanie pieczy i nadzoru nad należytym i sumiennym wykonywaniem zawodu weterynarza jest zadaniem własnym samorządu lekarzy weterynarii. W przypadku podejrzenia o niewłaściwe leczenie zwierzęcia, hipotetyczny pokrzywdzony winien zgłosić ten fakt okręgowemu rzecznikowi odpowiedzialności zawodowej (art. 33 ustawy). Okręgowy rzecznik odpowiedzialności zobowiązany jest uwzględnić i zbadać wszelkie okoliczności sprawy, zarówno przemawiające na korzyść lekarza jak również przeciwko niemu. Stronom prowadzonego w ten sposób postępowania przysługuje prawo zgłaszania własnych wniosków dowodowych oraz przeglądania akt sprawy. Zgodnie z art. 58 oraz art. 58 a. ustawy, odpowiednio lekarz weterynarii oraz pokrzywdzony władni są ustanowić nie więcej niż dwóch pełnomocników spośród lekarzy weterynarii, adwokatów lub radców prawnych. Wokanda prowadzona jest dwuinstancyjnie w tym sensie, że sprawy rozpatrują okręgowe sądy lekarsko-weterynaryjne oraz Krajowy Sąd Lekarsko-Weterynaryjny (art.50 ustawy). Rzecznik jak również organy sądu zobowiązani są czuwać, aby w toku postępowania jego uczestnicy nie ponieśli szkody z powodu nieznajomości przepisów prawa. W powyższym kontekście w/w obowiązani są do udzielania pokrzywdzonemu wszelkich niezbędnych informacji jak również stosownych wyjaśnień. W przypadku uznania winy lekarza weterynarii sąd lekarsko-weterynaryjny może orzec wobec obwinionego karę: upomnienia,

Zob. przypis 1. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 29 lipca 1993 r. w sprawie postępowania dotyczącego odpowiedzialności zawodowej lekarzy weterynarii (Dz.U. 1993 nr 79 poz. 371). 83

319

nagany, zawieszenia prawa wykonywania zawodu lekarza weterynarii na okres od trzech miesięcy do trzech lat jak również pozbawienia prawa wykonywania zawodu (art. 46 ustawy). Zarówno pokrzywdzony jak i lekarz weterynarii kwestionując rozstrzygnięcie okręgowego

sądu

lekarsko-weterynaryjnego mają

prawo

wniesienia

odwołania

Krajowego Sądu Lekarsko-Weterynaryjnego jako sądu drugiej instancji (art. 50 ust. 3 pkt. 1 ustawy). Orzeczenie wydane przez Krajowy Sąd Lekarsko-Weterynaryjny w drugiej instancji, kończące postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej, staje się prawomocne z chwilą ogłoszenia (art. 46 a. ustawy). Od prawomocnego orzeczenia wydanego przez Krajowy Sąd Lekarsko-Weterynaryjny w drugiej instancji przysługuje kasacja do Sądu Najwyższego którą należy złożyć w terminie 2 miesięcy od dnia doręczenia orzeczenia (art. 46 b. ustawy). Sprawa wyjęta w powyższy sposób spod gestii samorządu lekarskiego weterynarzy rozpatrywana jest przez Sąd Najwyższy na zasadach ogólnych w oparciu o przepisy kodeksu postępowania karnego. 84 Pamiętać jednakże należy, że kasacja jako nadzwyczajny środek zaskarżenia może być wniesiona jedynie z powołaniem się na art. 46 c. ustawy, a więc z powołaniem na uchybienia proceduralne jak również inne przypadki rażącego naruszenia prawa przy wydawaniu orzeczenia bądź też z powodu niewspółmierności kary wymierzonej kwestionowanym orzeczeniem względem zarzucanego obwinionemu przewinienia. Poza odpowiedzialnością zawodową, weterynarz tak jak treser psów, zoopsycholog, zoofizjoterapeuta, kynoterapeuta (dogoterapeuta), groomer ponosi z tytułu różnorakich umownych stosunków zobowiązaniowych 85 odpowiedzialność odszkodowawczą na zasadach ogólnych prawa cywilnego. W wymiarze praktycznym zwyczajowa forma działań zawodowych, odwołuje się w najczęstszej swej postaci do koncepcji odpowiedzialności opartej o koncepcję umowy nazwanej 86 (contractus nominatus) sporadycznie zaś umowy drobnej 87 bądź bagatelnej, 88 której stroną jest świadczący usługę oraz będący przeważnie właścicielem zwierzęcia, odbiorca. Mocą zawartego porozumienia usługodawca przyjmuje na

Ustawa z dnia 06 czerwca 1997 roku kodeks postępowania karnego (Dz.U. 1997 nr 89 poz. 555 z późn. zm.). Źródła stosunków zobowiązaniowych: jednostronna czynność prawna, orzeczenie sądu, akt administracyjny, czyn niedozwolony, bezpodstawne wzbogacenie, prowadzenie spraw bez zlecenia, wynikający z przepisów kodeksu cywilnego zachowek; Por. G. Karaszewski [w:] J. Ciszewski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2013 r., s. 579; podobnie: A. Olejniczak [w:] A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. III, Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2010 r., s. 21. 86 A. Kawałko, H. Witczak, Prawo cywilne, Warszawa 2008 r., s. 435 i nast.; B. Ziemianin, E. Kitłowski, Prawo zobowiązań. Część ogólna, Warszawa 2013 r., s. 118; Zob. też: A.Świstak, Glosa do wyroku SN z dnia 6 listopada 2002 r., I CKN 1144/00, M.P. 2004 Nr.5, s. 233. 87 T. Sokołowski [w:] A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. I, Część ogólna, Warszawa 2012 r., s. 85. 88 A. Olejniczak [w:] A. Kidyba (red.), op. cit. s. 203; G. Karaszewski [w:] J. Ciszewski (red.), op. cit. s. 637. 85

320

siebie zobowiązanie świadczenia, na ogół jednorazowego, 89 na rzecz usługobiorcy określonego typu działań. Odpowiedzialność cywilnoprawna usługodawcy będzie mieć miejsce jeśli na tle zawartej umowy dojdzie do nienależytego wykonania zobowiązania bądź niewykonania go w zupełności. 90 W zgodnych opiniach samo wykonanie zobowiązania 91 wobec usługobiorcy nie polega jedynie na zagwarantowaniu określonego rezultatu ale dotyczy również podjęcia działań z należytą starannością, 92 w zgodzie z zasadami wyuczonego zawodu 93 jak i prowadzonej przez siebie działalności. 94 Realizacja świadczenia wbrew przywołanym standardom stanowi główny przyczynek powstania szkody mogącej przybrać postać straty bądź też utraty korzyści. 95 Stratę określa się zazwyczaj jako rzeczywistą zmianę stanu majątkowego poszkodowanego polegającą na zmniejszeniu się jego aktywów albo na zwiększeniu pasywów. Utrata korzyści polega zaś na braku „szacunkowego” powiększenia majątku poszkodowanego, który pojawiłyby się w tym majątku, gdyby zdarzenie wywołujące szkodę nie nastąpiło. 96 Na marginesie podjętych wskazań należy zaznaczyć, iż szkoda majątkowa nie jest to wyłącznie szkoda na mieniu, jej charakter może mieć bowiem również formę osobową. 97 Odwołując się jednakże do głównego wątku prowadzonych rozważań wskazać należy, podając za treścią art. 361 § kodeksu cywilnego, że Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W tym sensie zarówno treser psów, zoopsycholog, zoofizjoterapeuta, kynoterapeuta (dogoterapeuta), groomer jak i wspomniany na wstępie weterynarz nie ponosi odpowiedzialności za takie następstwa swych działań lub zaniechań wobec usługobiorcy które można w ujęciu obiektywnym określić jako nadzwyczaj niestandardowe a za razem trudne do przewidzenia. Odpowiedzialność będzie miała miejsce jedynie w takich okolicznościach kiedy to pomiędzy nienależytym wykonaniem (bądź niewykonaniem) zobowiązania a powstałą szkodą mieć

T. Dybowski [w:] Z. Radwański (red.), System prawa cywilnego, t. III, cz. I, Ossolineum 1981 r., s. 101 i nast.; B. Ziemianin, E. Kitłowski, op. cit. s. 41 i nast. 90 W. Warkałło, Wykonanie zobowiązania i skutki ich niewykonania według kodeksu cywilnego, PiP 1965, z. 8-9, s. 209 i nast. 91 J. Dąbrowa [w:] Z. Radwański (red.), System prawa cywilnego, t. III, cz. I, Ossolineum 1981 r., s. 729-743; Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2010 r., s. 300 i nast.; B. Ziemianin, E. Kitłowski, op. cit. s. 79. 92 W. Warkałło, Wykonanie zobowiązania i skutki..., op. cit. s. 218-219; Z. Gawlik [w:] A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. III, Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2010 r., s. 620; B. Ruszkiewicz [w:] J. Ciszewski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2013 r., s. 827; Zob. też: Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 1986 r., IV CR 424/86, (LEX nr 8799) 93 K. Zagrobelny [w:] E. Gniewek (red.), Podstawy prawa cywilnego, Warszawa 2011 r., s. 469; G. Karaszewski [w:] J. Ciszewski (red.), Kodeks cywilny..., op. cit. s. 586. 94 A. Olejniczak [w:] A. Kidyba (red.), op. cit. s. 44-46. 95 K. Zagrobelny [w:] E. Gniewek (red.), op. cit. s. 350 i nast. 96 Ibidem, s. 351. 97 B. Ziemianin, E. Kitłowski, op. cit. s. 267 i nast.

321

będzie miejsce rzeczywisty tzn. normalny związek przyczynowy. 98 Reasumując powyższe wolno więc uznać, iż odpowiedzialność tresera psów, zoopsychologa, zoofizjoterapeuty, kynoterapeuty (dogoterapeuty), groommera jak i weterynarza będzie miała miejsce jeśli jednocześnie zajdą w danym konkretnie przypadku trzy równoczesne składowe, 99 a mianowicie: 1. nienależyte wykonanie przyjętego na siebie zobowiązania; 2. powstanie szkody; 3. związek przyczynowy pomiędzy nienależytym wykonaniem (bądź niewykonaniem) a powstałą w tych okolicznościach szkodą (art. 361 Kodeksu cywilnego). Ciężar udowodnienia zaistnienia powyższych trzech przesłanek zgodnie z art. 6 kodeksu cywilnego spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne. 100 Pozwany z kolei aby zwolnić się od ciężaru odpowiedzialności winien w marę sposobności dowieźć, że działał z należytą starannością a niewykonanie lub nienależyte wykonanie

zobowiązania

nastąpiło

przyczyn,

które

jako

usługodawca

odpowiedzialności ponosić nie powinien. 101 Jednakże jak stanowią o tym przepisy kodeksu cywilnego odpowiedzialność cywilną można ponieść nie tyle za czyn własny co również za czyn cudzy. W myśl bowiem art. 429 Kodeksu cywilnego ten, Kto powierza wykonanie czynności drugiemu, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną przez sprawcę przy wykonywaniu powierzonej mu czynności, chyba że nie ponosi winy w wyborze albo że wykonanie czynności powierzył osobie, przedsiębiorstwu lub zakładowi, które w zakresie swej działalności zawodowej trudnią się wykonywaniem takich czynności. Podobnie co do przyjętej zasady stanowi art. 474 Kodeksu cywilnego. Dłużnik odpowiedzialny jest jak za własne działanie lub zaniechanie za działania i zaniechania osób, z których pomocą zobowiązanie wykonywa, jak również osób, którym wykonanie zobowiązania powierza. Przepis powyższy stosuje się także w wypadku, gdy zobowiązanie wykonywa przedstawiciel ustawowy dłużnika.

A. Kawałko, H. Witczak, op. cit. s. 420 i nast.; A. Koch, Glosa do wyroku SN z dnia 27 listopada 2002 r., I CKN 1215/00, OSP 2004 Nr.11 poz. 139, s. 588-590. 99 J. Kremis [w:] E. Gniewek (red.), Podstawy prawa cywilnego, Warszawa 2011 r., s. 409. 100 Por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 1982 r., I CR 79/82, (LEX nr 8416); Zob. też: Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2006 r., II CSK 259/06, (LEX nr 233065). 101 Z. Gawlik [w:] A. Kidyba (red.), op. cit. s. 631 i nast.; T. Wiśniewski [w:] G. Bieniek (i in.), Komentarz do Kodeksu cywilnego, Ks. III, t.1, Warszawa 2011 r., s. 773; B. Ruszkiewicz [w:] J. Ciszewski (red.), op. cit. s. 822 i nast.; B. Ziemianin, E. Kitłowski, op. cit. s. 185-186; Zob. też: Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 kwietnia 1980 r., II CR 47/80, (LEX nr 8229).

322

Z kwestią odpowiedzialności cywilnej wiąże się sprawa zaspokojenia roszczeń. W zależności od rangi zawinienia jak również samych okoliczności konkretnej sprawy dyspozycje art. 363, art. 444 oraz art. 445 kodeksu cywilnego przewidują następujące formy kompensacji: - przywrócenie stanu poprzedniego (art. 363 § 1 kodeksu cywilnego); - zapłata odpowiedniej sumy pieniężnej (art. 363 § 1 zd. 2 kodeksu cywilnego); - odszkodowanie pieniężne (art. 444 § 1 kodeksu cywilnego); - rentę (art. 444 §2 i 3 kodeksu cywilnego); - zadośćuczynienie z powodu wyrządzonej krzywdy (art. 445 kodeksu cywilnego); - zadośćuczynienie na wskazany cel społeczny (art. 448 kodeksu cywilnego); Odpowiedzialność za skutki naruszeń praw i powinności zawodowych może niejednokrotnie przybrać postać odpowiedzialności pracowniczej. Zjawiskowym jest iż treser psów, zoopsycholog, zoofizjoterapeuta, kynoterapeuta (dogoterapeuta), groomer jak również weterynarz pełnią wielokroć rozliczne czynności usługowe w ramach stosunku pracy. Zgodnie z kodeksem pracy 102 (dalej – k.p.) istota odpowiedzialności pracowniczej polega na stosowaniu przez pracodawcę w stosunku do pracownika kar za naruszenie obowiązku przestrzegania porządku i dyscypliny pracy. Karami w ramach powyższych przewinień są : - upomnienie (art. 108 § 1 pkt. 1); - nagana (art. 108 § 1 pkt. 2); - kara pieniężna (art. 108 § 2 k.p.); Zgodnie z art. 108 k.p. naruszenie porządku pracy stanowi nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy. Przy wymierzaniu kary bierze się pod uwagę w szczególności rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych, stopień winy pracownika i jego dotychczasowy stosunek do pracy (art.111 k.p.). O zastosowanej karze pracodawca zawiadamia pracownika na piśmie, wskazując rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych i datę dopuszczenia się przez pracownika tego naruszenia informując go jednocześnie o prawie zgłoszenia sprzeciwu i terminie jego wniesienia. Odpis zawiadomienia składa się do akt osobowych pracownika (art. 110 k.p.). Karę uważa się za niebyłą, a odpis zawiadomienia o ukaraniu usuwa się z akt osobowych

102

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tj. Dz.U. 1998 nr 21 poz. 94 z późn. zm).

323

pracownika po roku nienagannej pracy. Pracodawca może jednakowoż, z własnej inicjatywy lub na wniosek reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej, uznać karę za niebyłą przed upływem wyżej wskazanego terminu (art. 113 § 1 k.p.). Ponad to co zostało już przywołanym, każdy pracownik który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków

pracowniczych

wyrządził

pracodawcy

skutkiem

swego

zawinionego

postępowania szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną (art. 114 k.p.). W razie gdy szkoda wyrządzona została przez kilku pracowników każdy z nich ponosi odpowiedzialność za część szkody stosownie do przyczynienia się do niej i stopnia winy. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie winy jak i stopnia przyczynienia się poszczególnych pracowników do powstania szkody, odpowiadają oni w częściach równych (art. 118 k.p.). Wykazanie dowodu winy pracownika (pracowników) w myśl postanowień art. 116 k.p. spoczywa na pracodawcy. Na mocy art. 117 k.p. pracownik nie ponosi odpowiedzialności za szkodę w takim zakresie, w jakim pracodawca lub inna osoba przyczyniły się do jej powstania albo zwiększenia. Pracownik w myśl powołanego przepisu nie ponosi również ryzyka związanego z działalnością pracodawcy, a w szczególności nie odpowiada za szkodę wynikłą w związku z działaniem w granicach dopuszczalnego ryzyka. Inaczej jest jeśli skutkiem postępowania dowiedziono winy pracowniczej. W świetle dyspozycji art. 119 k.p. odszkodowanie ustala się w wysokości wyrządzonej szkody, jednak nie może ono przewyższać kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody. Ponad to, jeśli pracownik umyślnie wyrządził szkodę obowiązany jest do jej naprawienia w pełnej wysokości (art. 122 k.p.). Obowiązek naprawienia szkody w pełnej wysokości w myśl art. 124 § 1 k.p. spoczywa również na pracowniku któremu w związku z wykonywaną pracą powierzono określone mienie z jednoczesnym obowiązkiem zwrotu lub wyliczenia się. Od odpowiedzialności tej pracownik może się jednakże uwolnić, jeśli dowiedzie, że zaistniała szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych, a w szczególności wskutek niezapewnienia przez pracodawcę warunków umożliwiających właściwe zabezpieczenie powierzonego mu mienia (art. 124 § 3 k.p.). Stosownie do rangi popełnionego czynu i wynikłej w jego następstwie szkody, odpowiedzialność może też niekiedy przybierać postać odpowiedzialności etycznej (kodeks etyki). W tym sensie warto odnotować, że osoby wykonujące zawód tresera psów, zoopsychologa, zoofizjoterapeuty, kynoterapeuty (dogoterapeuty), groomera działając w

324

oparciu o przepisy ustawy o stowarzyszeniach 103 mają kompetencję zrzeszania się w ramach wykonywanych przez siebie profesji. W przypadku osób wykonujących zawód lekarza weterynarii powyższą kwestię rozstrzyga powołana na wstępie rozważań ustawa o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych kreująca właściwy w tym względzie samorząd 104 (art. 8 ustawy). Suma powyższych uwarunkowań dozwala odpowiednim organom stowarzyszeń tudzież przedstawicieli samorządu tworzyć wewnętrzne regulacje kodeksowe określające z góry, ogólne, etyczne aspekty obowiązujące podczas wykonywania konkretnej działalności. Analizując kodeks etyki zoopsychologa 105 przyjęty przez Polskie Stowarzyszenie Zoopsychologów podać należy iż kodeks ten zobowiązuje wykonujących zawód zoopsychologa m.in. do następujących działań: - poszanowania zasady etyki ogólnoludzkiej oraz dobrych obyczajów (art. 1); - wykonywania zawodu wyłącznie pod własnym nazwiskiem (art. 5 pkt. 1); - ubezpieczenia od skutków ryzyka zawodowego (art. 5 pkt. 3); - kierowania przyjaznego stosunku wobec zwierząt oraz ich właścicieli (art. 6); - zachowania tajemnicy zawodowej (art. 15); W przypadku braku poszanowania wewnętrznie wykreowanych zasad konsekwencją są różnej na ogół natury sankcje. Przykładowo, kodeks etyki lekarza weterynarii 106 w art. 47 przewiduje, że nieprzestrzeganie zasad kodeksu rodzi odpowiedzialność zawodową określoną w ustawie o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko – weterynaryjnych. W przypadkach kiedy dane konkretnie okoliczności nie dają podstaw do wyciągnięcia konsekwencji za poczynione przewinienia, zdarza się że podstawy takie kreuje powszechna norma prawa karnego. Podjęcie działań w tym zakresie inicjuje zawiadomienie 107 złożone przez pokrzywdzonego do organów ścigania które w oparciu o stosowne ustawowe kompetencje władne są podjąć stosowne w sprawie czynności materialno-procesowe w celu postawienia sprawcy naruszeń przed wymaganą w tym względzie odpowiedzialnością.

103

Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (tj. Dz.U. 2001 nr 79 poz. 855 z późn. zm.). Zob. W. Czerwiński, Samorząd lekarzy weterynarii. Przepisy prawne, Toruń 1998 r. 105 Kodeks etyki zawodowej, Polskie Stowarzyszenie Zoopsychologów, http://zoopsycholog.ovh.org/kodeks.htm. 106 Kodeks etyki lekarza weterynarii ustanowiony uchwałą z dnia 26 stycznia 2008 roku Nadzwyczajnego VII Krajowego Zjazdu Lekarzy Weterynarii (Uchwała Nr 3/2008/VII) na podstawie art. 37 pkt 1 ustawy z dnia z dnia 21 grudnia 1990 r. o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych (tj. Dz.U. 2009 nr 93 poz. 767) 107 Zgodnie z art. 304 § 1-3 ustawy z dnia 06 czerwca 1997 roku kodeks postępowania karnego (Dz.U. 1997 nr 89 poz. 555 z późn. zm.) społeczny obowiązek zawiadomienia spoczywa tak każdym, kto powziął wiadomość o fakcie popełnienia przestępstwa ściganego z urzędu. W przypadku instytucji państwowych oraz samorządowych obowiązek zawiadomienia ma natomiast naturę prawną. 104

325

LA RESPONSIBILIDAD JURIDICA DE LAS PERSONAS QUE TRABAJAN EN LAS PROFESIONES DE ENTRENADOR DE PERROS, ZOOPSICOLOGO, ZOOFISIOTERAPEUTA, CANINOTERAPEUTA (DOGOTERAPEUTA), PELUQUERO CANINO, VETERINARIO Szymon Kulmaczewski

326

EL RESUMEN:

La perspectiva del objeto de análisis constituye un mensaje breve basado sobre un esquema de estudios de literatura de referencia y de regulaciones jurídicas relativas a la actividad de un entrenador de perros, zoopsicólogo, zoofisioterapeuta, caninoterapeuta (dogoterapeuta), peluquero canino y veterinario. En el alnálisis emprendido por el autor y considerablemente influenciado por un campo de condiciones exteriores en dos niveles, se ha presentado, con referencias a fuentes adecuadas, el marco aproximado de las cualificaciones que permiten a las personas interesadas empezar a realizar los servicios, o ejercer su actividad económica en las susodichas profesiones. En la parte sobre las reglas de responsabilidad por las consecuencias de las infracciones de las leyes y deberes profesionales, de forma distinta se presentó la cuestión de la responsabilidad profesional de un veterinario que es una profesión de confianza pública. Luego, ya sin énfasis alguna, o sea de manera general, se ha discutido la problemática de las las normas civiles, laborales, éticas y de las normas universales del derecho penal. Como el contenido de este trabajo se ha preparado solo para presentar aspectos jurídicos relativos a la responsabilidad por las consecuencias de las infracciones del derecho y de los deberes profesionales de las personas que trabajan en las profesiones de entrenador de perros, zoopsicólogo, zoofisioterapeuta, caninoterapeuta (dogoterapeuta), peluquero canino, veterinario, cabe considerar las cuestiones de opinión que aparecen en el contexto de la susodicha estructura como una razón separada en su medida para una discusión y reflexiones adecuadas para esta materia

327

BIBLIOGRAFIA

WYDAWNICTWA ZWARTE Berkowska E., Gwiazdowicz M., Sobolewski M., Transport zwierząt – prawo, praktyka, perspektywy, Warszawa 2002, PDF: (http://biurose.sejm.gov.pl/teksty_pdf/i-894.pdf) Białocerkiewicz J., Status prawny zwierząt. Prawa zwierząt - czy prawna ochrona zwierząt, Toruń 2005 Brzozowski A., Kocot W., Skowrońska-Bocian E., Prawo cywilne. Część ogólna, Warszawa 2010 Czyny niedozwolone w prawie polski i prawie porównawczym. IV Ogólnopolski Zjazd Cywilistów, pod red. M. Nestorowicza, Warszawa 2011 Encyklopedia prawa, pod red. U. Kaliny - Prasznic, Warszawa 2007

328

Gabriel-Węglowski M., Przestępstwa przeciwko humanitarnej ochronie zwierząt, Toruń 2008 Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu., Warszawa 2011 Gottel M., Sytuacja zwierzęcia w prawie cywilnym, Warszawa 2013 Mozgawa M., Prawnokarna ochrona zwierząt, Lublin 2001 Pietrzykowski T., Spór o prawa zwierząt. Etyczne problemy prawa, Katowice 2007 Prawna ochrona zwierząt, pod red. M. Mozgawy, Lublin 2002 Radecki W., Ustawa o ochronie zwierząt. Komentarz, Warszawa 2012 Słonecki J., Uregulowania prawne dotyczące zwierząt przydatne policjantom, Katowice 2008,PDF: (http://www.old.katowice.szkolapolicji.gov.pl/publikacje/2008/uregulowania_prawne_dotycz ace_zwierzat_przydatne_policjantom_sluzby_prewencyjnej.pdf) System Prawa Prywatnego tom I. Prawo cywilne - część ogólna, pod red. M. Safjana, Warszawa 2012

ARTYKUŁY Aiken W., Zwierzęta i prawa w odpowiedzi Reganowi, Etyka nr 18/1980 Clark S. R. L., Prawa zwierząt, Etyka nr 18/1980 Feinberg J., Obowiązki człowieka i prawa zwierząt, Etyka nr 18/2000 Gottel M., "Czasowe odebranie" oraz "przepadek" jako szczególne środki prawnej ochrony zwierząt, Studia Prawnoustrojowe nr 13/2011 Gottel M., Opodatkowanie transakcji dotyczących zwierząt, Jurysta nr 2/2011 Gottel M., Zasady wynagradzania szkód wyrządzonych przez zwierzęta wolno żyjące. Cześć I, Ochrona Środowiska. Prawo i Polityka nr 4/2002

329

Gottel M., Zasady wynagradzania szkód wyrządzonych przez zwierzęta wolno żyjące. Cześć II, Ochrona Środowiska. Prawo i Polityka nr 1/2003 Gottel M., Zmiany stanu prawnego w zakresie wynagradzania szkód wyrządzonych przez zwierzęta wolno żyjące, Prawo i Polityka nr 1/2005 Górski J., Ochrona prawna nowych odmian roślin i zwierząt, Państwo i Prawo nr 1/1970 Habuda A., Radecki W., Przepisy karne w ustawach o ochronie zwierząt oraz o doświadczeniach na zwierzętach, Prokuratura i Prawo nr 5/2008 Hoff C., Kilka refleksji moralnych o eksperymentach na zwierzętach, Etyka 18/1980 Jamieson D., Egoizm i prawa zwierząt, Etyka 18/1980 Kulig M., Mosgawa M., Zbieg przepisu art. 35 ustawy o ochronie zwierząt z przepisami typizującymi uszkodzenie rzeczy, Prokuratura i Prawo nr 6/2011 Kurzępa B., Nowe wykroczenia w ustawie o ochronie zwierząt, Ochrona Środowiska. Prawo i Polityka nr 3/2009 Łętowska E., Dwa cywilnoprawne aspekty praw zwierząt: dereifikacja i personalizacja [w:] Studia z prawa prywatnego: księga pamiątkowa ku czci prof. Biruty LewaszkiewiczPetrykowskiej, pod red. A. Szpunara, Łódź 1997 Majewski A., Prawa człowieka a prawa zwierząt, Gdańskie Studia Prawnicze, nr XIII/2005 Radecki W., Odpowiedzialność cywilnoprawna za zwierzęta, Ochrona Środowiska. Prawo i Polityka nr 4/2000 Szpunar A., Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez zwierzęta i rzeczy, Warszawa 1985 Wawrowski J., Zwierzęta jako niebezpieczne przedmioty, Jurysta nr 7-8/2008 Zieliński C., Rękojmia za wady fizyczne zwierząt w obrocie społeczny i uspołecznionym, Państwo i Prawo 6/1975

330

Zaporowska Z., Odpowiedzialność za zwierzę jako produkt niebezpieczny, Rejent nr 1/2009 Zaporowska Z., Odpowiedzialność z umowy w sprzedaży konsumenckiej zwierząt, Przegląd Sądowy nr 11-12/2007 Zaporowska Z., Zwierzę jako "sui generis" przedmiot umowy sprzedaży konsumenckiej, Radca Prawny 1/2008

STRONY INTERNETOWE http://www.animalfreedom.org/polska/opinie/prawa.html http://www.azorki-mruczki.pl/pr.html http://bazy.ngo.pl/search/info.asp?id=136416 http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/35861/003.pdf http://www.centrumprasowe.swps.pl/aktualnosci/jakie-jest-polskie-prawo-ochrony-zwierzat http://www.edulandia.pl/studia/1,125330,16009985,Zwierzeta_maja_swoje_prawa_.html http://www.e-lecznica.pl/artykul/prawa-zwierzat-i-ich-ochrona http://fundacja-emir.pl/PRAWAZWIERZAT/PL/prawaZwierzatPL.htm http://www.gazetaprawna.pl/encyklopedia/prawo/hasla/334637,ochrona_zwierzat.html http://gzyra.net/2013/01/16/status-zwierzecia-zagadnienia-filozoficzne-i-prawne-nowaksiazka/ http://www.infor.pl/prawo/prawo-karne/ciekawostki/313233,Ochrona-zwierzat-w-polskimporzadku-prawnym.html http://kulturaliberalna.pl/2010/05/04/singer-pietrzykowski-kozlowski-czy-polskie-zwierzetamaja-prawa/

331

http://lexpolonica.lexisnexis.pl/ http://lexvin.pl/prawo/3579/Odpowiedzialno%C5%9B%C4%87_za_zwierz%C4%99ta http://www.mondocane.com.pl/ http://www.national-geographic.pl/szukaj/wszedzie/1/dopasuj slowa//prawa%20zwierz%C4%85t%20w%20Polsce/ http://www.nik.gov.pl/aktualnosci/wnioski-w-sprawie-bezdomnych-zwierzat.htm http://www.obrona-zwierzat.pl/ http://pos.dashofer.pl/onb/33/humanitarna-ochrona-zwierzatuniqueidmRRWSbk196Fjxp_gBA_G_btJg31lkGUxksdXZIjeYX8-vF0MKQyCg/?uri_view_type=5 http://www.prawoimedycyna.pl/index.php?str=artykul&id=993&PHPSESSID=9126515783c 8bd82096afd4e6c83412f http://www.psy.info.pl/prawo.html http://rme.cbr.net.pl/archiwum/marzec-kwiecie-nr-48/111-ekologia-i-rodowisko/262-noweprawo-dla-zwierzt.html http://www.student.lex.pl/czytaj/-/artykul/ochrona-zwierzat-w-polskim-i-niemieckimsystemie-prawa http://wiki.fakt.pl/Organizacje-broniace-praw-zwierzat-w-polsce,1.html http://zespoldlazwierzat.pl/

332

333

INTERDYSCYPLINARNE KOŁO MYŚLI PRAWNEJ SAPERE AUDE

Interdyscyplinarne Koło Myśli Prawnej SAPERE AUDE działające przy Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego ul. Krakowskie Przedmieście 26/28 00-927 Warszawa ikmp.sapereaude@gmail.com https://www.facebook.com/IKMPSapereAude/

Do grona Opiekunów Interdyscyplinarnego Koła Myśli Prawnej SAPERE AUDE należą:        

prof. UW dr. hab. Robert Jastrzębski doc. dr Jarosław Maćkowiak dr Adam Krzywoń dr Rafał Morek dr Aleksander Gubrynowicz dr Jarosław Turłukowski dr Ewa Wojtaszek – Mik dr Marcin Warchoł.

334

Obecny skład Zarządu IKMP SAPERE AUDE:    

Prezes - Marta Sobiecka Wiceprezes - Mikołaj Ślęzak Sekretarz - Hubert Cebeliński Skarbnik - Patryk Stelmach

Obecny skład Komisji Rewizyjnej IKMP SAPERE AUDE:   

Przewodniczący - Marcin Białczak Członek - Maciej Loroff Członek - Dawid Poniewierski

Interdyscyplinarne Koło Myśli Prawnej SAPERE AUDE zostało założone 3 grudnia 2012 roku. Misją IKMP SAPERE AUDE jest: 1. Pogłębianie wiedzy Członków i Sympatyków Koła w dziedzinie szeroko rozumianej myśli prawnej, w szczególności w zakresie teorii legislacji, nauk historyczno prawnych, ustroju państwa, prawa prywatnego oraz interdyscyplinarnych związków między prawem a gospodarką, administracją, polityką i kulturą. 2. Umożliwienie Członkom Koła rozwoju naukowego. 3. Szerzenie atmosfery koleżeństwa wśród członków Koła. 4. Popularyzacja interdyscyplinarnego spojrzenia na prawo. 5. Przygotowanie studentów do udziału w życiu publicznym. 6. Uzupełnianie kursu uniwersyteckiego o praktyczne umiejętności związane z wykonywaniem zawodu prawnika. IKMP SAPERE AUDE realizuje swoje cele poprzez: 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Regularne spotkania naukowe w postaci seminariów, konferencji, warsztatów. Prowadzenie strony internetowej. Prowadzenie projektów badawczych i publikowanie prac naukowych. Kontakty naukowe ze środowiskami naukowymi i prawniczymi. Współpracę z innymi organizacjami studenckimi. Organizację innych przedsięwzięć związanych z działalnością i celami Koła.

Dlaczego warto należeć do IKMP SAPERE AUDE?      

oferujemy pierwsze szersze spojrzenie na prawo łączymy różne gałęzie prawa całościowo dyskutujemy nad problemem jesteśmy zorientowani na praktykę oferujemy ciekawe warsztaty, konferencje, spotkania tematyczne oraz spacery umożliwiamy publikację artykułów naukowych

335

336

337

FRAGMENTY RECENZJI

Publikacja pokonferencyjna, będąca pokłosiem V Międzynarodowej Konferencji Kynologicznej CYNO 2014, stanowi interesujący przegląd zagadnień prawnych z zakresu statusu prawnego zwierząt, głównie psów.

[…] Należy zaznaczyć, że zawiera ona tłumaczenia poszczególnych artykułów na język chorwacki, hiszpański oraz niemiecki.

[…]Ponadto zamieszczono w treści publikacji regulacje prawne […] oraz na końcu przytoczone zostały pozycje bibliograficzne.

[…] Na uwagę zasługuje także ciekawa szata graficzna.

[…] Publikacja […] stanowi interesującą analizę zagadnień z zakresu statusu prawnego zwierząt w polskim systemie prawnym.

338