Κέλτες
ΛιότσοςΣταύρος, ΛεονάρδουΆρτεμιςΒ2
ΠοιοιήτανοιΚέλτες;
Οι έλτεςήτανλαοίτηςκεντρικής
Ευρώπης, αρχικά, πουαπότηνΕποχήτου
Σιδήρουξεκίνησανσυνεχείς
μεταναστεύσειςκαιαπλώθηκανσεόλητην
ήπειροφτάνονταςστην βηρική
Χερσόνησο, σταβρετανικάνησιά, στην
ταλίαμέχρικαιστη ικράΑσία. Είναι
γνωστοί παγκοσμίωςγιατονιδιαίτερο
πολιτισμότους.
ΠότεέζησανοιΚέλτες; Οιαρχαίοι έλτεςκατοικούσανστομεγαλύτερομέροςτηςΕυρώπηςμεταξύ περίπου 600 π. Χ. και 400 μ.Χ.
14: Ordovices
15: Corieltauvi
16: Iceni
17: Demetae
18: Catuvellauni
19: Silures
20: Dubunni
21: Dumnonii
22: Durotriges
23: Belgae
24: Atrebates
25: Regni
26: Cantiaci
27: Trinovantes
Οιφυλέςτωνκελτών
Caledones
Taexali
Carvetii
Venicones
Epidii
Damnonii
Novantae
Selgovae
Votadini
Brigantes
Parisi
Cornovii
Deceangli
01:
02:
03:
04:
05:
06:
07:
08:
09:
10:
11:
12:
13:
Οικελτικοί πολιτισμοί πουδιαμορφώθηκανείχαν πολλά διαφορετικάχαρακτηριστικάμεταξύτους, αλλάέναβασικόκοινό
στοιχείοήτανηχρήσητηςκελτικήςγλώσσας. Ηκελτικήή πρωτοκελτικήγλώσσαχωρίζεταισεδύοκλάδους, τηΓοϊδελικήκαιτην
Βρυθονική. ΟισύγχρονεςΓοϊδελικέςγλώσσεςείναιη ρλανδική
Γαελική, ηΣκωτσέζικηΓαελικήκαιη ανξ, ενώοιαντίστοιχες
σύγχρονεςΒρυθονικέςγλώσσεςείναιηΟυαλλική, η ορνουαλική
καιηΒρετονική.
Ηκελτικήγλώσσα
ΑσχολίεςτωνΚελτών
Ήτανλαός πολεμικός, γενναίοςκαιάρτια
εξοπλισμένος. Δραστηριοποιούντανκυρίωςσε
πολεμικέςεπιθέσειςκαιεδαφικέςκατακτήσεις, αλλά
ασχολούνταν πολύκαιμετοκυνήγι. Ηοικονομία
τουςβασιζότανκυρίωςστηνκτηνοτροφίαβοοειδών
και προβάτων, αλλάκαιστηγεωργία. Ήτανεκείνοι
πουεισήγαγαννέεςμεθόδουςκαλλιέργειαςμετη
δημιουργίανέωνγεωργικώνεργαλείων.
Οργάνωση
Ήτανοργανωμένοισεφυλέςκαι
πατριέςκαικατοικούσανσε στρογγυλέςκαλύβες. Εξέλεγαν
βασιλιά μόνοσε περίπτωση
πολέμου, οοποίοςασκούσετην
εξουσία παράλληλα μεένα
συμβούλιογερόντων. Πίστευαν
ιδιαίτεραστηνατομικήελευθερία
καιθεωρούσαν πωςθα πρέπεινα
περιορίζεται μόνο μπροστάσεέναν
κοινόκίνδυνο.
ΟικαλύβεςτωνΚελτών
Οι έλτεςχαρακτηρίζοντανγιατην
δομήτωνοικιώντους. Πιο
συγκεκριμέναήτανγνωστοίγιατις
στρογγυλέςκαλύβεςτους. Οιτοίχοι
τωνκαλυβώντουςφτιάχνονταναπό
τοπικάυλικά, συνήθωςαπόξύλοή
λάσπη, ενώηστέγηαπόάχυροή
ερείκη.
Πολεοδομία
Οικελτικέςφυλέςζούσανσεδιάσπαρτα
χωριά. Ταοποίαβρίσκοντανκατάκύριολόγο
εντόςφρουρίωνστηνκορυφήλόφωνγια
λόγουςάμυνας. Οιαγρότεςκατοικούσανεντός
τηςκαλλιεργήσιμης περιφέρειάςτουςεκτός
τωντειχών. Ηαμυντικήαυτήδομήτων
συνοικισμώντων ελτώνδενσταμάτησε
Ρωμαίουςαπότηνκατάκτησηαυτώντο
390πΧήτιςγερμανικέςφυλές, τουςΣλάβους
καιτουςΟύννουςμετέπειτα.
ιδιαίτερηφόρτισηόσοναφοράστηθεότητα, ενώοιτελετουργίεςτουςδενγίνοντανσε
Ηθρησκείατους Οι έλτεςείχαν πολυθεϊστικήθρησκεία, επηρεασμένηιδιαίτερααπότοινδοευρωπαϊκό πάνθεον. Απόιρλανδικούςθρύλους πληροφορούμαστεγιατιςκυριότερεςκέλτικες θεότητες, όπωςοθεόςτηςδικαιοσύνης, οθεός πολεμιστήςκαιθεότητεςτωντεχνών καιτηςιατρικής. Γιατους έλτεςορισμένες περιοχές, όπωςλίμνεςκαιάλση, είχαν
ναούςήκτίρια, αλλάεπικεντρώνοντανκυρίωςστοφυσικό περιβάλλονκαιτελούνταν απόμιαειδικήιερατικήτάξη, τουςδρυίδες.
παίδευσητωνδρυΐδων, μπορούσεναδιαρκέσει
μιαεικοσαετίακαι περιλάμβανεμεταξύάλλων
απομνημόνευσητων προφορικών παραδόσεων
περνούσαναπόγενιάσεγενιά. άθεχρόνο, σεμια
συγκεκριμένηημερομηνία, οιδρυΐδεςσυγκεντρώνοντανσε
ιερήτοποθεσίαστηχώρατων αρνούτων, επίσημοκέντρο
τηςΓαλατίας. ύριαασχολίατωνδρυίδωνήτανοέλεγχος
τωνυπερφυσικώνδυνάμεωνμετημαντεία. Σεαυτήνκατάτα
φαινόμενα περιλαμβάνοντανανθρωποθυσίεςμεξίφος,
στραγγαλισμόήάλλαμέσα, καιη παρατήρησητου
ψυχορραγήματοςήτωνεντοσθίωντουθύματος, γιανα προβλεφθείτομέλλον.
ιππ
. Ηεκ
Δρυΐδες Οιδρυΐδεςανήκανσευψηλήτάξη, όνταςσχεδόνίσοιμετους
ότες
που
Πώςεικονίζονταιοιδρυΐδες
Dagda: Πατέρας-θεόςτωνΤουάχα τε τάναν, δότηςτηςαυθονίαςκαιτηςαναγέννησης
Βασικόχαρακτηριστικότουείναιτορόπαλότου, τουοποίουτοέναάκροσκότωνεενώτο άλλοξανάδινεζωή.
Morrigan: τριπλήθεότητατου πολέμουόπ
πολεμικήςκραυγής
. Χαρακτηρίζεταιωςηθεάτης
Κύριεςκελτικέςθεότητες
.
ωςηΑθηνά
. Lugh: Ο πιογνωστόςθεός πουαπεικονίζεταιστουςμύθους. Τοόνομάτουδόθηκεσε πολλές περιοχέςτης έλτικηςγης, ανάμεσαστιςοποίεςείναιησύγχρονη υώντηςΓαλλίας. ΠρεσβεύειτοφώςκαιτηνίκηκαιυπηρέτησετονβασιλιάστηναυλήτωνΤουάχα τε τάναν.
Ο Dagda, η Morrigan
καιο Lugh
. Στις πρώιμες περιόδουςοιγυναίκες συμμετείχανκαιστιςεχθροπραξίεςκαιστηνιερατική
. Παρόλο πουαργότεραοι
πατριαρχικό πρότυπο, διατήρησανστημυθολογίακαιτη λογοτεχνίατουςτημνήμηγυναικών πουαναδείχθηκαν
Ηθέσητωνγυναικώνστηνκελτικήκοινωνία Στηνκελτικήκοινωνία
εριστρεφότανγύρωαπό μιααριστοκρατία
ήταναρκετάυψηλή
ωςηγέτιδεςκαι πολεμίστριες. Χαρακτηριστικόείναιτο παράδειγματης Scáthach η οποία συμμετείχε στον πόλεμο και μάλιστα δίδασκε πολεμικές τέχνες και την τέχνη του πολέμου.
, ανκαι π
πολεμιστών, ηθέσητωνγυναικών
βασιλεία
έλτεςυιοθέτησαντο
Ηθέσητωνγυναικώνστηνκελτικήκοινωνία Πιοσυγκεκριμένα, μπορούσαννακατέχουν
, νααγοράσουνήνα
πουλήσουνιδιοκτησίες. Πάλευανμαζίμετουςάνδρεςστους
πολέμους. Επίσης, μπορούσανναδιαλέξουνοιίδιεςτονσύζυγότους
καιναγίνουνδρυίδες
ΤιφορούσανοιΚέλτες;
Οι έλτεςφορούσανρούχα από
μαλλίυφασμένοστοχέρισε
κάθετοαργαλειό πουέβαφανμε
φυσικέςφυτικέςβαφέςαπόφυτά
καιμούρα.
ΤιφορούσανοιΚέλτες;
Τοτορκείναιείδοςμεταλλικούκοσμήματος, τοοπ
γύρωαπότολαιμό. ατασκευαζόταναπόένακομμάτι
μετάλλουήαπόελάσματασυνεστραμμέναμεταξύτουςκαι
συναντάτοσε πολλούς πολιτισμούςτηςΕυρώπηςκαιτης
Ασίας. Συνήθωςτοφορούσανοιευγενείς.
Τορκ
οίοφοριέται
Κελτικήτέχνη
Στηνκελτικήτέχνηηοφθαλμαπάτηκαιη
μεταμόρφωσηείναικοινόςτόπος: τομάτι
εξαπατάταιστηθέαδιάφορωνζώωνή
προσώπων. Εάντοαντικείμενο περιστραφεί, τα
σχέδιαμεταμορφώνονται, αποκαλύπτοντας
άλλαθέματα. Ηγεωμετρίακαιοιαριθμοίείναιτο
σταθερόθεμέλιοτηςκελτικήςτέχνης, ενώο
κύκλοςκαιοαριθμός 3 είναιιδιαίτερα
σημαντικοί.
Τοδέντροτηςζωής
ολόκληρουτουσύμπαντος. Οιβαθιέςρίζεςτησυνδέουνμετηφύσηενώτακλαδιάφτάνουνστους
Κελτικάσύμβολα 1. ελτικόςκόμπος: Οκελτικόςκόμποςείναιένααπότα πιοισχυράσύμβολατης ελτικήςκοινωνίας. Οεπιπολασμόςτουσε πολλαπλέςμορφέςτέχνηςοφείλεταικυρίωςστηνοικουμενικότητατου. Οι κόμβοι ποικίλλουνλόγωτης πολυπλοκότητάςτουςκαιηβάσησυμβολίζειτηδιασύνδεση.
πεποιθήσεις, τοδέντροτηςζωήςήτανμιααναπαράσταση
2.
: Στιςκελτικές
ουρανούς.
Κελτικάσύμβολα 3. Ητρίκυρα: Ητρίκυρα (που προέρχεταιαπόταλατινικά tri-, "τρία" και quetrus, "μεγωνίες") γενικά σήμαινετηνΑγίαΤριάδατουΠατέρα, τουΥιούκαιτουΑγίουΠνεύματος. Ωστόσο, αυτότοσύμβολο ερμηνεύτηκεεπίσηςσε πολλάάλλατρίο: πνεύμα, σώμακαιψυχή. παρόν, μέλλονκαι παρελθόν. πατέρα, μητέρακαι παιδίκλπ.
ΤιέτρωγανοιΚέλτες; αχανικά: πράσα, κρεμμύδια, γογγύλιακαικαρότα αρποί: φουντούκιακαικαρύδια Ψωμίκαιχυλό υρωδικά
Φύλλα:
: μάραθο, άγριοσκόρδο, μαϊντανό
τσουκνίδεςκαισπανάκι
Μαγειρικήκαιθέρμανση
Οι έλτεςάναβανφωτιάστην
μέσητηςκαλύβαςτουςγιανα
μαγειρέψουνκαινα
ζεσταθούν. Γιαναφύγειο
καπνόςάφηνανμίατρύπα
στηνοροφή
Μαγειρικήκαιθέρμανση
ΤαόπλατωνΚελτών αθώςασχολήθηκανμε πολεμικές δραστηριότητες, οι έλτεςεκπαιδεύονταν ως πολεμιστές. ύριαόπλατουςήτανη ασπίδακαιέναμακρύσπαθί.
Στιςδιαμάχεςέκοβαντακεφάλιατων
ανθρώπωνκαιτακρατούσανωςτρόπαια, ταοποίασυμβόλιζαντοθάρροςκαιτην
ανδρεία. Τοάτομο πουθυσίαζανμαχαιρωνότανστην
πλάτηήστοστήθοςκαιέπειταμελετούνταν, καθώςηστιγμήτουθανάτουήταντο
σημείοστοοποίοοεπίγειοςκόσμοςτων
βέβηλωνσυναντούσετονιερόάλλοκόσμο.
Θυσίες
υθικοίκάτοικοιτης ρλανδίας προερχόμενοιαπότανησιάτηςδύσης. Ανήγαντηνκαταγωγήτουςστην πρόγονο-θεά τάνου. Έφερανμαζίτουςστην ρλανδίατέσσεραισχυράφυλαχτά. ΤολίθοτουΦάλ που
φώναζεμόλιςτονακουμπούσεοσωστόςβασιλιάς. Τηλόγχητου ουγ, πουεγγυόταντηνίκη. Τοσπαθίτου
ουάντουαπότοοποίοκανείςδεγλίτωνεκαιτοκαζάνιτου τάγκα, τοοποίοδενάδειαζε ποτέ
Οι ΤουάχαΝτεΝτάναν
Ήτανγνώστεςτηςμαγείαςκαιτωνδρυιδικών
προέκυψεδιαμάχημετους
ντόπιουςλαούς, δηλαδήτουςΦομόριαν. Παράτηναντιπαλότητααυτήόμωςφαίνεται πωςμεγάλομέρος
τωνμελώντωνδυοφυλώνήτανσυγγενείςεξαίματος.
υπόγειοβασίλειοκαιεγκαταστάθηκανμόνιμα.
ΤουάθαΝτεΝτάναν
παραδόσεων. Πολλοίθεοίσυνδέοντανμεειδικές λειτουργίες, όπωςοΌγναμετηνοπλοποιία, ο ουγμετιςτέχνες, οΓκοΐβνιουμετηνσιδηρουργίακαιο τίαν έχτμετηνιατρική. αθώςοιίδιοιεγκαταστάθηκανμετέπειταστονχώροτης ρλανδανδίας
ότουςΓαέλους
όπ
ΑργότεραοιΤουάχα τε τάνανεκτοπίστηκαν, απ
, στονυπόκοσμο,
ουκαιίδρυσαν
