GALLEON ANDALUCIA: TALDIAP ITI NAMARIS A NAPALABAS MOOORA HOSTING FOR MORE INFO: VISIT OUR WEBSITE
www.mooora.com
Ta wid (T he Heritage) (The
NEWS
MAGASIN M A PA G TA L K A N PA N G NA M NA M A A N
P7.00 NOV. 1-7, 2010 VOL. X NO. 35 (ENTERED AS SECOND CLASS MAIL MATTER AT VIGAN POST OFFICE ON JULY 9, 2002)
PANID 3
TA WID NEWS MA GASIN MAGASIN
can be accessed at www .ta widne wsma www.ta .tawidne widnewsma wsmagg .com www .jasper espejo .com www.jasper .jasperespejo espejo.com www .kamalig .b lo gspot.com www.kamalig .kamalig.b .blo logspot.com
NFA nagsardeng nga aggatang irik ta naibbusen pondo Naited a pondo, di nakagatang uray apagkapat iti puntiria ti NFA a gatangen nga irik iti Oktubre
Negosiante a Taiwanese interesadoda agibaut investments iti I. Sur VIGAN CITY - Sabali pay a grupo dagiti negosiante a ganggannaet ti bimmisita iti Ilocos Sur itay nabiit tapno umayda kitaen dagiti posible a negosio nga ipuonanda. Impalgak ni Gov. Luis “Chavit” Singson a sinangaili ti gobierno probinsial ti Ilocos Sur ti delegasion dagiti Taiwanese investors a bimmisita iti probinsia idi Oktubre 2122 tapno umayda kitaen dagiti posible a negosio a pangitapoganda iti investments ditoy. “Maysa daytoy a grupo kadagiti adu a foreign investors a kaum-umantayo tapno mangipasdekda iti negosio iti Ilocos Sur a makatulongto iti pannakaingato ti klase ti panagbiag ken job generation iti masakbayan,” kinuna ti gobernador. Impresentar met ni Provincial Planning and Development Coordinator Dr. Enrie Mendoza II ti profile ti probinsia kadagiti bisita bayat ti maysa a briefing iti Vigan Plaza Hotel. Nagsentro ti presentasionna iti cultural, health, agri-ventures investments and trade mission (C.H.A.V.I.T. mission) a nakaipakitaan ti agdama a kasasaad ti Ilocos Sur, dagiti sektor a mabalin a sumrekan dagiti agipupuonan, dagiti sektor a saan pay unay a na-develop ken dadduma pay a banag a mangipakita a nasayaat a pagnegosioan ti Ilocos Sur. Babaen ti presentasion, inlawlawag ni Mendoza a sakbay pay laeng ti tiempo ti Kastila, addan koneksion iti nagbaetan
PANID 6
BANTAY, Ilocos Sur Insardengen ti National Food Authority ti aggatang iti irik agsipud ta naibbusen ti pondo nga inted ti national government para iti daytoy a gannuat. Kinuna ni NFA provincial officer Fortunato Bulao a naibbusen ti P5.75 milion a pondo nga inlatang ti gobierno nasional a paggatangda iti irik isu nga insardengda pay ti aggatang iti daytoy a produkto dagiti mannalon. Kinuna ni Bulao nga adda pammilin kadakuada a saanda nga utangen dagiti gatangenda nga irik ket agsipud ta awanen ti pondo, yurayda laengen iti isasangpet ti sabali
ADOPTED SON OF VIGAN CITY. Binisita ni Dr. Richard Engelhardt, mentor ti World Heritage Culture, ni Gov. Luis "Chavit" Singson iti pagtaenganna iti Baluarte, Vigan idi Oktubre 5. Kadua ni Dr. Engelhardt dagiti World Heritage Sites Managers in the Philippines. Indeklara ti siudad ti Vigan ni Dr. Engelhardt kas adopted son gapu iti agtultuloy a suportana iti kakaisuna a World Heritage City iti Pilipinas. (teksto:Mancielto S. Tacadena/ladawan:Dante Tacata)
Problema ti industria ti tabako, natratar iti dialogo ti NTA, mannalon CANDON CITY - Maysa a dialogo ti naisayangkat iti nagbaetan ti baro a liderato ti National Tobacco Administration ken dagiti grupo dagiti mannalon tapno matratar dagiti problema mainaig iti industria ti tabako. Iti nasao a dialogo a naangay iti Candon Civic Center ditoy siudad a dinar-ayan ti aganay 350 a mannalon iti maikadua a distrito, dagiti mayor
ken konsehal, barangay officials ken farmer-leaders, naidanon ken ni NTA adminis-
trator Edgar Zaragoza dagiti ananek-eken dagiti mannalon a pakairamanan ti pannakaingato ti presio ti tabako, pannakaited iti PhilHealth insurance kadakuada, pannakaipaay iti pautang nga addaan iti nababa nga interes ken dadduma pay a problemada iti panagmulada iti daytoy tabako. Kinuna met ni Zaragoza a tallo a puntos ti kayatna nga iserbisio kadagiti mannalon: ti pannakaingato ti presio ti tabako, pannakaipababa ti
magastos dagiti mannalon iti panagmulada iti tabako ken ti pannakapasayaat ti kalidad dagiti bulong ti tabako babaen ti baro a teknolohia. Idi napalabas a tripartite meeting, P5 laeng ti intuon dagiti traders ken manufacturers iti floor price ti tabako, basbassit nga amang ngem iti P10 kada kilo a nainayon iti floor price ti tabako idi 2008. Ngem inkalintegan dagiti traders a nupay P5 laeng ti naPANID 5
pay a pondo a paggatangda iti irik. “Bareng no adda pay nayonna tapno tuloytuloy latta ti panaggatangtayo iti irik dagiti appo a mannalon,” kinuna ni Bulao idinto nga impalgakna a nakagatang ti nasao a pondo iti aganay 6,000 bags nga irik. Kinuna ni Bulao a bassit ti naited a paggatangda a pondo agsipud ta 26,000 bags nga irik ti puntiriada a gatangen iti bulan ti Oktubre. “Bassit unay ti kantidad a naited ta ditayo pay nagatang uray apagkapat iti puntiriatayo a gatangen a sako ti irik,”
PANID 6
Miembro ti pribado nga armado a grupo, napilaan panagsalungasing iti gun ban SAN FERNANDO CITY – Napilaan iti panagsalungasing iti election gun ban ti maysa a masuspetsa a miembro ti private armed group (PAG) ditoy a probinsia. Napilaan ni Fernando Tagudin Asprec, 43, naasawaan, residente iti Barangay Ortiz, Naguilian, La Union iti panagsalungasing iti RA 8294 wenno illegal a panagikut iti armas, pakainaigan iti Comelec Resolution No. 9028 wenno election gun ban. Nai-docket ti kasona iti babaen ti CC No. 4049BG iti regional trial court ti Bauang, La Union. Segun ken ni Police Chief Inspector Efren Geraban, hepe
ti polis ti Naguilian, naaresto ni Asprec iti uneg ti maysa a videoke bar nga adda ikutna nga armalite M-16 rifle (Elisco) nga addaan iti magasin a naglaon iti 23 a bala. Kinuna pay ti polis a nakalista ni Asprec a miembro ti private armed group nga agopoperar iti probinsia iti babaen ti maysa a naabak a kandidato politikal iti La Union. Kinuna met ni Police Senior Supt. Ramon O. Purugganan nga agtagikua pay ni Asprec iti maysa a cal. 45 pistol a nairehistro iti naganna ken addaan iti lisensia nga agpatingga inton Oktubre 1, 2011.
PANID 6
Barangay, SK elections, sagana ti Comelec nga ingget kusel
INDULTO TI ELEKSION. Kasla aldaw ti tienda iti Vigan City hall gapu iti panagdudupudop dagiti board of election tellers nga umawat kadagiti election paraphernalia iti alas 8:30 ti bigat, imbes nga addada koman nga agpabpabutos iti presintoda. Iti sanguanan ti city hall, intugawen dagiti matektekan a mangisursuro iti enbankment bayat ti panagurayda iti kaduada a napan nakipila iti treasurer’s office (kanawan, ngato). Maitudtudo a nakagapu iti nakiro a pannakaiwaras dagiti kasapulan iti eleksion ti naladaw a pannakaideliber dagiti election paraphernalia manipud iti Comelec, Manila. (Salvador A. Espejo) Ti kalkalpas a barangay ken SK elections ti maysa kadagiti kakuselan a naramananmi nga insagana ti Commission on Elections iti daytoy kabayagmin a mangsursurot ken agbutbutos kas makipagili. Iti biangmi, adayo a nakuskusel daytoy nga eleksion no maid-
ilig kadagiti napalabas nga eleksion nasional iti kallabes, mairaman ditoyen ti panagpipili itay Mayo 10 daytoy a tawen a nakapilian ti presidente, bise presidente, dagiti senador, gobernador, bise gobernador, dagiti bokal, dagiti mayor, bise mayor, ken dagiti
konsehal. Natalna ti eleksion? Ala wen, makunatayo a very peaceful nupay addan naireport a 33 a biktima ti kinadamsak ti eleksion ken pinullo a nasugatan. Adda dagiti naipadamag a pammutbuteng, panagbibinnara dagiti kandidato ken
dagiti paspasurotda, panagtambang, ken pammapatay ken panagitaray iti balota idi kaaldawan ti eleksion. Ngem makunami nga iti kadagupan, natalna ti eleksion. Ket makunami a nagun-od daytoy gapu iti panangiwayat ti kapolisan
PANID 3
Philippine Airmen and soldiers work alongside U.S. Marines to load humanitarian aid supplies aboard U.S. Marine CH-46 helicopters to be sent to areas in Isabela province affected by Typhoon Juan (international name, Megi). U.S. military personnel along with their Filipino counterparts conduct initial bilateral recovery assistance in the areas impacted by Typhoon Juan. Requirements are determined based upon the results of these initial assessments. (U.S. Marine Corps photo by Lance Cpl. John Kennicutt)
Tawid News-Magasin
2 TAWID NEWS MAGASIN SALVADOR A. ESPEJO - PUBLISHER EDITORIAL STAFF: JAIME M. AGPALO, JR., Editor; ROSE A. ESPEJO, Circulation Manager; DANNY ANTALAN, ROY ARAGON, MANCIELITO S. TACADENA, Contributing Writers; PRECY ULILA, Encoder; JULIE BETH BALITE, Lay-out Artist; JASPER. A. ESPEJO, Website Master. The Tawid News Magasin with Editorial and Business Office at Rivero St., Cuta, Vigan, Ilocos Sur, is published weekly in English and Iluko and circulated in Ilocos Sur, Ilocos Norte, La Union, Pangasinan and the Cordillera Administrative Region and can also be accessed at www.tawidnewsmag.com. Tawid News Magasin welcomes contributions for publication, including properly captioned photographs. Manuscripts submitted must be typewritten, double-spaced. The Editors reserve the right to reject or abridge articles submitted in keeping with editorial policy and space. Except the editorial, the opinions expressed herein are those of the writers and contributors and do not necessarily reflect those of the publisher. Send articles with stamped and self-addressed envelope to the Editor: Tawid News Magasin, Rivero St., Barangay 9, Vigan City, Ilocos Sur. EMail Address: tawidnews@Yahoo.com. For your advertising needs, call: Cellphone #09163002969 or 09228109420. Member, Publishers Association of the Philippines, Inc. Member, Federation of Prov. Press Clubs of the Phil.
PAPI
FPPCP
ADVERTISEMENT RATES: 1 Whole Page, Back - P16,000; 1/2 page - P8,000; 1/4 page - P4,500; 1/8 page - P2,500; Full Page, Inside P12,000; Half Page, P6,000; 1/4 page - P3,500; 1/8 page - 2,500. Minimum insertion - P500.00; COMMERCIAL RATES - P300/column inch (Rates applicable for one color and single issue only); LCR PUBLICATIONS - P2,500; 1 Year Subscription - P1,000.00 (local); $80 (abroad).
EDITORIAL Pait iti karabukob Maysa a damag manipud iti New York ti nakaawis iti imatangtayo itay nabiit, ti pannakaikkat ti maysa nga police officer iti puestona gapu iti panangibulgarna iti panangkalub dagiti opisialna iti pudno a mapaspasamak tapno laeng agtalinaed a napintas ti imahe ti departamento nga iturayanda. Naipan ni Police Officer Adrian Schoolcraft iti maysa a hospital psychiatric ward ken pilit a naikkat iti police force kalpasan ti panangibulgarna a pinalsipika dagiti superiorna dagiti rekord tapno agparang a bassit ti crime rate iti estasionda. Saantayon a busisaen ditoy ti merito ti nasao a kaso. Ngem adda pagkaingasan daytoy a napasamak iti New York iti masansan nga ar-aramiden dagiti agtuturaytayo tapno laeng mapasayaatda ti imahe ti departamento wenno opisinada ket bumanglo ti naganda iti publiko wenno nadardaras ti promosionda iti nangatngato a posision. Alaentayo nga ehemplo ti masansan a panagbaniaga dagiti lidertayo iti ganggannaet a pagilian. Kapaliiwan a tumuyutoy dagiti sumurot kadakuada kas “paset ti delegasion”. No sumangpetdan ditoy pagilian, sangkapasindayag dagitoy nga opisial dagiti adu a parabur ken pagimbagan a nagun-odda iti panagbiaheda. Ngem maysa laeng daytoy a pangkalub iti nagastosda a minilion a kuarta dagiti umili para iti panagpalpaliwada a simmurot iti delegasion. Adda pay ugali dagiti agtuturaytayo a mangiragpin iti naganda iti maysa a proyekto nupay awan ti pakaibianganda iti daytoy. Agparang a gapuananda ti pannakaaramid ti maysa a kalsada, maysa a pagadalan, ospital, rangtay wenno dagiti dadakkel a proyekto ti nasional a gobierno wenno dagiti ahensia ti turay uray awan ti pannakaibiangda wenno naitulongda iti pannakairusat dagitoy a proyekto. Adda pay dagiti agilinlintegtayo a mangibambando a nagadu ti linteg a naputarda bayat ti panagtakemda ngem ti kinapudnona, nakipagpirmada laeng a kas co-sponsor iti gakat. Yan ti rigatna, no addadan iti probinsiada, pagbalinendan a kasla bukodda a putar dagitoy a gakat a nagbalin a linteg. Kasta dagiti dadduma a lidertayo. Pasam-itenda ti bugguong, takupanda ti lussok, papudawenda ti nangirngir tapno laeng maital-o ti naganda wenno ti idauluanda nga ahensia. No denggem dagiti agtuturaytayo, dumurdur-as ti pagilian, sumaysayaat ti ekonomiana, umad-adu dagiti panggedan, dumakdakkel ti sueldo dagiti mangmangged. Nagsayaatan koman no agpayso dagitoy ibalbalikasda. Yan ti rigatna, mabukel ti palso a namnama, sumngay dagiti balangkantis nga arapaap ket makananamtayo iti pait iti karabukob inton maamiristayo a sabali gayam iti kinapudno ti nagasut iti balitungeg a dilada.#
WZRD Printing Press and Graphics Design
OFFSET, LETTERPRESS, RECEIPTS, RIZO TEL. NOS. 077-7425361 FAX: 742-5360 CELL . NOS. 0922-8452888/0927-5328888
Services Offered: PRINTING: Souvenir Programs, Invitations, Letterheads, Newspaper, Tarpauline, School and Office ID’s, Flyers, Diploma, Official Receipts, Digital Printing, Rizograph, Duplication, Bookbinding, Solicitation Envelops, Raffle Tickets, Certificates, Graphics Design & Lay-out For your printing needs, come visit us at: Candon City Mall (at the back of JOLLIBEE) Candon City, Ilocos Sur
MRS. NENITA A. DISU General Manager
12345678901234567890123456789012 12345678901234567890123456789012 12345678901234567890123456789012 12345678901234567890123456789012 ITI DUYOG TI SINGASING 12345678901234567890123456789012 12345678901234567890123456789012 JAIME M. AGPALO 12345678901234567890123456789012 Literatura Panagbaniaga Maysa kadagiti ingpek a mabasa no di man masurat iti Iluko ti maipapan iti “literatura panagbaniaga” wenno travel literature. Napintas dagiti travel literature iti English a nabasbasak kadagiti nadumaduma a magasin ken uray iti internet. Naidumduma ti ngayedda ket makaabbukay rikna. Naisalsalumina a panangiladawan iti paliiw ken eksperiensa. Tenglenda ti angesmo kabayatan ti panagbasam, ket saanmo a mapupuotan a mairamanka metten nga agbasbasa iti padas ken paliiw ti author kadaydiay lugar nga inna nagpasiaran. Mairayoka kadagiti argumento ken komento ken kapanunotan ti author. No dadduma, pasaray awaganda daytoy iti travelogue. Ta saannaka laeng nga ipasiar daytoy a sinurat, iparaman, ipakita, ipangngeg, ipariknana ti karirikna ken situasion ti lugar wenno luglugar a sakupen wenno nadakamat itoy sinurat. Ta ania ngamin daytoy a sinurat?
Travel literature is travel writing of literary value. Travel literature typically records the experiences of an author touring a place for the pleasure of travel. An individual work is sometimes called a travelogue or itinerary. Travel literature may be cross-cultural or transnational in focus, or may involve travel to different regions within the same country. Accounts of spaceflight may also be considered travel literature. Literary travelogues generally exhibit a coherent narrative or aesthetic beyond the logging of dates and events as found in travel journals or a ship's log. Travel literature is closely associated with outdoor literature and the genres often overlap with no definite boundaries.” Isu nga inessemak met idi ti makaisurat uray maysa laeng. Ngem naitungtungkua agingga iti agdama, ket diak pay nakasurat. Nagpatingga laeng iti essem. Ngem itan, agminar ken agbukar manen ti essem, isu a daytoy man laengen ti topiko-
tayo itoy kolumtayo ta awan ti masiriptayo nga isurat, he-he! Kas napaliiwko kadagiti nabasbasakon a travel literature, agdepende iti intension wenno panggep ti mannurat no apay a sinuratna dayta. Daydiay intensionna ti mangidiktar no ania daytoy. Ta saan a basta suraten lattan ti panagpasiar iti maysa a lugar nga awan ti pakaisangratanna wenno intension. Bukodko a paliiw dayta. Maitugotam pay ditoy no maysa a bangolan a descriptive writer wenno informative writer ti author. Agduma manen dagitoy a klase ti mannurat. Saanda a maymaysa. Kas pagarigan, maysa a mannurat iti journal, travel guide, research guide ti informative writer. Masurat ti account wenno data, maibasar iti nakita, nangngeg, napaliiw, ken dadduma pay. Masurat daytoy a kas factual wenno based on fact. Iti maysa a bangolan a descriptive writer, saanna a basta suraten lattan ti eksperiensana, no di ket isakabna
NOV. 1-7, 2010 daytoy iti porma ti sinurat nga umayon kadayta a panggepna. Masurot latta dagiti annuroten ti napilina a porma. Mapili dagiti maidatag a detalye ti sinurat, ket iyataday daytoy iti nakaisakabanna a klase wenno genre. Nakadkadlaw ditoy ti panagaramat iti nabuslon a panangilawlawag. Ekspektarem ngarud ti adu a wagas ti panangilawlawag a mangtengngel iti anges ti agbasbasa tapno maiyagus iti yuyeng ti eksperiensa a basbasaenna. Namsek kadagiti adjectives, adverbs ken clauses. Agsipud ta personal nga eksperiensa, adda ngarud dagiti komento, maidatag nga argumento, kapanunotan ken naipangpangruna la unay ti panagdayaw. Iti paliiwko adda dagiti sumagmamano a nagballigi a descriptive writer a nangsurat itoy ket naisakab iti sinuratna kas CHARACTER STORY. No character story no kunatayo, dua ti posible a pangisakaban itoy. (1) Masurat ditoy dagiti kababalin, aramid, ugali, pammati ti maysa a tao. 2) Masurat dagiti aramid, ugali, kababalin iti maysa a lugar (i.e., purok, barangay, ili, probinsia, kdp.). Dayta maikadua a pannakaisurat ti character story ti naynay a maaramat iti panagsurat iti travel literature. (Adda tuloyna)
PROKLAMASION TI AMNESTIA NI PRES. BENIGNO AQUINO, REKONSILIASION KADAGITI BUMUSBUSOR ITI GOBIERNO Ni Tatang Lakay (MAUDI ITI DUA A PASET) Kas ninamnama, dinayaw dagiti rebelde a soldado ti amnestia nga impaay ni Pres. Ninoy Aquino kadakuada. “Agyamankami iti Presidente agsipud ta dagitoy a soldado ket timmakderda a rimmupak maikontra iti korapsion ken iregularidad ti napalabas nga administrasion. Daytoy ti panangbigbig ti Presidente iti sakripisioda...” kinuna ni retirado nga Army Brig. Gen. Danilo Lim. Kinuna pay ni Lim a mamati iti inaramidda... “kas maibatay iti pammilin iti babaen ti Konstitusion a mangprotektar kadagiti tattao ken iti estado.” Kinuna met ni retirado a Col. Ariel Querubin a maragsakan iti amnestia nga impaay ni Pres. Aquino tapno
maikkanen iti gibus ti kaso dagiti rebelde a soldado tapno rugianda metten a baliwan a bangonen ti careerda. Kas ninamnama, adu met dagiti saan nga umayon iti desision ni Pres. Aquino a mangited iti amnestia kadagiti rebel soldiers. Linagidaw ni Juan Pedro Navera, maysa kadagiti state prosecutors a mangig-iggem iti kaso maikontra ken ni Sen. Trillanes ken dagiti kakaduana a sumangsango iti kaso mainaig iti 2003 Oakwood Hotel mutiny, ti saan a pannakakonsulta ti Department of Justice iti daytoy a desision ni Pres. Aquino ken iti baet a maiyur-uray ti pannakaiyetnag ti pangngeddeng ti Makati Regional Trial Court iti daytoy a bulan. “No kayattayo a respetaren ti panagturay ti linteg, no
kayattayo ti agtamed iti korte, urayentayo koma ti desision ti korte,” kinuna ni Navera sana sinaludsod: “Saantayo kadi nga interesado iti kinapudno? Saan kadi a daytoy ti panawen ti panangbirok iti kinapudno ken panangtunton iti kinapudno?” Kuinestionaran met ti Episcopal Commission on Prison Pastoral Care ti Catholic Bishops’ Conference of the Philippines ti pannakaited ti amnestia iti baet a madesisionan iti mabiit ti kaso dagiti rebelde a soldado. Iti biang ni Rodolfo Diamante, executive secretary ti CBCP commission, adda koma makita a panagbabawi dagiti maikkan iti amnestia idinto nga indagadagna a dagiti ketdi koma nabayagen a nakabalud a mayur-uray ti kasoda
iti korte ti iyuna nga ikkan ni Pres. Aquino iti atension. Iti napalabas, indagdagadag ti simbaan ti panangipaay koma ni dati a Presidente Arroyo iti pardon kadagiti marigrigat a balud, saan ketdi a dagiti prominente a balud. Maipalagip nga inikkan ni Arroyo iti pardon da dati a Pres. Joseph Estrada, Claudio Teehankee, Jr., Norberto Manero ken klemensia ken ni dati a Zamboanga Rep. Romeo Jalosjos. “Panawenen a maikkan dagiti makurkurangan iti biag iti nawadwadwad a linteg...” kinuna pay ni Diamante. Maysa a pagamkan dagiti umili iti pannakaited iti amnestia kadagiti rebelde a soldado ti panangisayangkatda iti sabali manen a kudeta wenno PANID 6
BIAG: MAIYARIG ITI MAYSA NGA AY-AYAM Ni Ma. Theresa B. Santos Iti ay-ayam a “Game of the Generals,” ti pribado a soldado ti kababaan amin, siempre. Kangatuan dagiti heneral, kas panagsasaganadda. Ti laeng spy wenno espia ti makapatay iti amin a ranko manipud sarhento agingga iti 5-star general. Ngem matay wenno patayen ti pribado a soldado ti espia ken ti flag. Napintas ti ay-ayam. Adda nangato ken nababa. Kas met ti biag. Maiyarig met ti biag iti maysa nga ayayam. Napintas nga ay-ayam. Adda nangato. Adda nababa. Adda manakman. Adda dursok wenno tuso. Adda naturay ken nabileg. Adda paspasurot wenno pasurot. Adda artiok wenno paspasaruno laeng. Adda pay puyot wenno nalaing a sumao; adda di matimtimek. Iti kababalin ken ugali, adda naadalem ken naababaw; ket siempre, ti naulimek a danum ti adalem, saan kadi? Ngem apay nga inyarigko ti
biag iti maysa nga ay-ayam? Wenno iyarig dagiti tao iti piesa ti ay-ayam? Ta saan kadi a simrekka ditoy lubong a kas maysa nga ayayam? Ket rummuarkanto met laeng ditoy lubong no aggibus ti ay-ayam? Ngem, adda kadi makaidasig iti kinapudno wenno asino kadi a parsua ditoy rabaw ti daga ti mangiyarig iti bagina a kas maysa nga ay-ayam? Pakasaritaan ti dua a pamilia ti pangibatayantayo iti daytoy a sinurat. Isuda ti agpaay a kas modelo kadaytoy a pakasaritaan. Modelo a mangipaneknek a ti tao ket maysa nga ay-ayam. Kadagiti dua a pamilia, maysa kadakuada ti “nangato” ket ti sabali, “nababa.” No nangato ti maysa a pamilia, makuna a nabileg ken nabaknang. No nababa, nanumo unay ken awan ti naan-anay a bilegna; a kas iti bileg a sumango iti ay-ayam a biag. Ti nangato a pamilia, naturay. Adu ti adipenda. Makuna a ti
ama ti ari iti lugarda ket ti asawa a babai ti reyna. Tangtangaden ti kaaduan dagiti annak. Nagbiagda nga addaan iti gambang a kutsara iti ngiwatda. Ti rigatna, gapu iti kinangatoda, naynayda ti mangirurumen iti padada a pinarsua. Ta kastan sa dagiti saanna nga ammo a rumbeng nga agtalinaed iti daga dagiti sakada. Iti sabali a bangir, nagbiag ti nababa a pamilia a tumangtangad iti nangato a pamilia. Ngem iti laksid itoy a kinanumokinababada, nakabaddek latta iti daga ti dapanda. Awan ti sinaktan wenno inrurumenda. Ket dimteng ti aldaw nga agpatinggan ti kanitoda ditoy lubong. No simrekda ditoy lubong babaen ti abut, rummuarda met laeng ditoy lubong babaen ti abut. Agpada nga awan maisurot a sanikua da apo baknang ken nanumo iti tanemda. Amin a tao ket matay. Iti ipapatayna, agpatinggan ti akem-
na. Kas iti ay-ayam a Game of the Generals, adda nangato a ranko ken adda met nababa wenno nanumo. Kastoy met laeng iti biag. Adda nangato ken nababa. Ngem, inton agpatingga ti ay-ayam, amin ket awan iti makuna a nangato ken nababa. Inton aggibus ti biag, adda kadi pay makuna a nangato ken nababa? Ad-adda a patiek nga agpapada ti amin a parsua iti panungpalan. Awanton ti nangato ken nababa. Pudno la unay daytoy Italiano a proberbio: Once the game is over, the king and the pawn go back in the same box. Inton malpas ti ay-ayam, maidalimanek ti ari ken dagiti peon iti kahon a naggapuanda. Kastoy met ti biag. No malpasen ti ay-ayam, maidalimanektayon iti daga a naggapuantayo.#
NOV. 1-7, 2010 SUNDAY NOVEMBER 7, 2010 32nd Sunday in Ordinary Time Ps 17:1, 5-6, 8, 15 Lord, when your glory appears, my joy will be full.
Tawid News-Magasin
3
GALLEON ANDALUCIA: TALDIAP ITI NAMARIS A NAPALABAS Ni Salvador A. Espejo
1st Reading: 2 Mac 7:1-2, 9-14 It happened that seven brothers were arrested with their mother. The king had them scourged and flogged to force them to eat the flesh of a pig which was prohibited by the Law. One of them, speaking in behalf of all, said, “What do you want to find out from us? We are prepared to die right now rather than break the law of our ancestors.” At the moment of his last breath, he said, “Murderer, you now dismiss us from life, but the King of the world will raise us up. He will give us eternal life since we die for his laws.” After this, they punished the third. He stuck his tongue out when asked to, bravely stretched forth his hands, and even had the courage to say: “I have received these limbs from God, but for love of his law I now consider them as nothing. For I hope to recover them from God.” The king and his court were touched by the courage of this young man, so unconcerned about his own sufferings. When this one was dead, they subjected the fourth to the same torture. At the point of death, he cried out, “I would rather die at the hands of men, and wait for the promises of God who will raise us up; you, however, shall have no part in the resurrection of life.” 2nd Reading: 2 Thes 2:16-3:5* ... Finally, brothers and sisters, pray for us that the Word of God may spread rapidly and be glorified everywhere as it was with you. May God guard us from wicked and evil people, since not everyone has faith. The Lord is faithful; he will strengthen you and keep you safe from the Evil One. Besides, we have in the Lord this confidence that you are doing and will continue to do what we order you. May the Lord direct your hearts to the love of God and to the steadfastness of Christ. Gospel: Lk 20:27-38 (or Lk 20:27, 34-38)* Some Sadducees arrived. These people claim that there is no resurrection and they asked Jesus this question, “Master, in the Scripture Moses told us: ‘If anyone dies leaving a wife but no children, his brother must take the wife, and the child to be born will be regarded as the child of the deceased man.’ Now, there were seven brothers; the first married a wife, but he died without children; and the second and third took the wife; in fact all seven died leaving no children. Last of all the woman died. On the day of the resurrection, to which of them will the woman be wife? For the seven had her as a wife.” And Jesus replied, “Taking husband or wife is proper to people of this world, but for those who are considered worthy of the world to come and of resurrection from the dead, there is no more marriage. Besides, they cannot die for they are like the angels. They too are sons and daughters of God because they are born of the resurrection. “Yes, the dead will be raised, and even Moses implied it in the passage about the burning bush, where he calls the Lord the God of Abraham, the God of Isaac and the God of Jacob. For he is God of the living and not of the dead, and for him all are alive.” Reflections “God is the God of the living, not of the dead, for to him all are alive.” The life of God encompasses the cosmos. Where God is, life is in all its forms - material and spiritual. There is nothing to fear from death for the way we live in God now we will live forever. (Daily Gospel 2010, CLARETIAN PUBLICATIONS)
123456789012345678901 123456789012345678901 123456789012345678901 ITI INDAYON NI LAGIP 123456789012345678901 123456789012345678901 IMATONAN NI DANNY ANTALAN 123456789012345678901 Dagiti natarumamis a siit iti dalan (Kas insalaysay ni Jenny Osana) Maysaak a head teacher iti maysa nga elementaria iti probinsia. Agtawenakon iti uppat a pulo. Nalabit a diak koma pay nagteng daytoy a kasasaad ken pannakapnek iti biag no saanak a nagbalin a natibker iti pannubok iti napalabas. Pannubok a dandani nangikulbo iti arapaapko iti biag ken ti pamiliak. No nagbalinak laeng a narasi wenno nalupoy, saan koma a naalut-ot ti pamiliami iti kinapanglaw. Diak koma natulongan dagiti tallo a kabsatko a nakagraduar iti kursoda: ni Roland, agriculture engineer ken agtrabtrabaho iti dakkel nga agri-farm idiay Australia, ni James, computer engineer ken agtrabtrabaho iti dakkel a kompania idiay Subic Industrial Zone, ken ni Shekinah, nurse iti maysa nga ospital idiay Saudi Arabia. Iti pannakaragpatko iti agdama a kasasaadko iti biag, nagdalanak iti nasiit a dalan... DAGITI laengen tuktok dagiti saleng ken eucaliptus ti madanon ti raya ni Apo Init. Nalamiisen ti aglawlaw a pugpugawan ti pul-oy ti agpakpakadan a Nobiembre. Ngem awan pay ti panggepmi nga agawid ken ni Jason a kaayan-ayatko. No kastoy ngamin nga agpasiarkami pasaray urayenmi a kuddotennakamin ti angep sakamto agawid. Inawisnak ni Jason nga agpagnapagnakami ket nagkibinkami a nangkamang iti rebulto ni Aliguyon a nagbaklay iti ugsa iti sulina ti amianan-a-daya ti football ground. Nagtugawkami iti dalumpinas a bato a nangtallikud kadagiti nakataytayengteng ti labagada a sabong ti dahlia. “Umadanin ti agmakatawen nga anibersario ti relasionta, Myrna,” pinetpetan ni Jason ti kannigid a dakulapko sana inagkan iti namitlo. “Kasano a selebraranta ti anibersariota?” dinamagko met iti kalugarak ken kinaubingak a nobiok. Inawidna ti rupak sana inap-aprosan. Nakapungpungay ti matak a nangperreng kenkuana. Manen, nagkarayam ti bara iti sibubukel a kinataok. Kinaagpaysona, idi pay la high schoolkami, kraskon ni Jayson. Nabayagko met nga inur-uray nga agdaton kaniak. Nagarem kaniak idi maikadua a tawenmin iti kolehio. Ditoy met la a lugar ti nangsungbatak kenkuana. “Myrna, adda koma kiddawek kenka a regalo iti inta panangselebrar ti agmakatawen nga anibersario ti ayan-ayatta.” “Ania dayta? No la ket kabaelak, itedko kenka nga awan sawirna. Siak ti mangilibre kenka idiay Jollibee? inggarikgikko. Pinerrengnak iti napaut. Manulsulisog dagiti narimat a matana. Nalag-an ti panangawidna ti rupak sana inyarasaas ti kiddawna. Napakietak. Diak nakatimek. (Adda tuloyna)
GALLEON ANDALUCIA. Adda iti likudan ni Ilocos Sur Vice Governor Deogracias Victor Savellano ti Galleon Andalucia a simmanglad iti Pier 13th ti South Harbor, Manila idi Oktubre 6. Replika ti Andalucia ti 17th century a Manila galleon a naglaylayag iti nagbaetan ti Acapulco ken Manila a nagibiahe kadagiti kargamento. (Mancielito S. Tacadena) IDI agsapa ti Oktubre 6, 2010, simmanglad ti Galleon Andalucia iti Pier 13 ti South Harbor, Manila ket nagintek ditoy ken nailukat iti publiko agingga iti Oktubre 9. Idi simmangpet ti Galleon Andalucia iti Manila, nabara ti pannakasabatna manipud kadagiti agtuturay ti gobierno ti Manila, diplomatiko a komunidad, dagiti managayat iti historia ken kultura, estudiante ken ti publiko. Adda a presente dagiti opisial ti National
Commission for Culture and the Arts (NCCA), Department of Foreign Affairs ken dagiti pannakabagi ti Mexican Embassy. “Ibinabalik lang nito sa alaala ang panahong Maynila ang sentro ng komersyo sa Asya (Isubsubli laeng daytoy ti lagip iti panawen a sentro ti komersio ti Manila iti Asia ),” kinuna ni Mayor Alfredo Lim. Ti Galleon Andalucia ti nagbalin a centerpiece iti umuna nga International Dia del Galeon Festival a nangrugi idi Septiembre 15 agingga iti Oktubre 9, 2010. Official a dinesignaran ti UNESCO ti Oktubre 8 a Dia del Galeon. Nagbalin nga Honorary Chairperson iti daytoy a festival ni Senador Edgardo J. Angara babaen ti suporta ni Cecile Guidote-Alvares, kas Director General ti festival.
Nagtinnulongan ti NCCA babaen ti partnership ti Fundacion Nao Victoria ti Spain ti pannakaiyeg ti Galleon Andalucia iti Pilipinas ket nakipagplano ti Philippine Ports Authority, MARINA, Philippine Coast Guard, ken ti Philippine Shippers Association iti pannakapasangbay ti barko ditoy pagilian. Madakamat ditoy a pinaaramid ti Fundacion Nao Victoria daytoy replika ti Galleon Andalucia iti Punta Umbria, Huelva, Spain idi Disiembre 2009. Naglayag ti barko idi Marso 21 daytoy a tawen manipud iti Seville, Spain ket binallasiwna ti kabaybayan ti Mediterranean ken Indian Ocean iti panagturongna iti China. Nagtalinaed iti China iti tallo nga aldaw ket naipabuya iti Shanghai International Expo. Manipud iti China, immay ditoy Manila kas paset ti panangselebrar iti Dia del Galeon Festival. Kalpasanna, nagturong ti Galleon Andalucia iti Cebu ket nagintek iti Malacaniang sa Sugbo daytoy a siudad iti makalawas. Manipud ditoy, agturong koma ti barko iti Bohol ngem nagsubli iti Cebu gapu iti dakes a panawen a pinarnuay ni Baguio Juan. Naituding pay nga agsanglad ti barko iti Shangrila Hotel iti Mactan ngem saan a
nagtuloy gapu kano ta pribado unay ti otel. Ngem bayat ti kaaddana iti Cebu City, rinibribu a tattao ti immuneg iti barko idi nailukat iti publiko a mapattapatta nga umabot iti 60,000. Kinuna ti maysa nga opisial ti siudad a napnuan kaipapanan ti idadaw-as ti Galleon Andalucia iti Cebu City agsipud ta ditoy ti immuna a nagramutan ti Kristianidad iti pagilian. Madakamat ditoy nga idi simmanglad dagiti Kastila, awitda ni Santo Nino a sagutda kadagiti agturay idi iti daytoy nga isla. Naituding nga aglayag ti Galleon Andalucia iti kabaybayan ket puntiriana ti agsanglad iti walo pay a nadumaduma a pagilian kadagiti sumarsaruno a bulan. Bayat ti kaaddana iti Manila, naluktan ti barko kadagiti tattao tapno personal nga imatangan ken riknaenda ti pulso ti maika17 a siglo wenno uppat a gasut a tawen ti napalabas. Ngamin, replika lattan daytoy Galleon Andalucia dagidi barko (maaw-awagan dagitoy iti Manila Galleons) a naglaylayag iti kabaybayan iti nagbaetan ti Acapulco ken Manila a nagkarga kadagiti kargamento a naggapu kadagiti uppat a kontinente a pakaibilangan ti Europa, Americas, ken Asia a naimaro iti puerto ti Pilipinas ken iti
Mejico. Agatiddog ti Galleon Andalucia iti 52 metro ken agdagsen iti 495 tonelada. Addaan iti kapasidad a mangkarga iti 5,000 a tattao. Addaan pay iti sangapulo a cast-iron a kanion, kas met la iti kanion nga inar-aramat dagiti Manila galleons a pinangdepensada kadagiti rumaut a pirata. No ukraden ti historia, iti uneg ti 250 a tawen, naglaylayag dagiti Manila galleons iti mamindua iti makatawen iti nagbaetan ti Manila ken Acapulco, pammaneknek a maibilang idin ti puerto ti Manila a sentro a pagimaroan kadagiti tagilako. Kangrunaan a tagilako iti puerto ti Manila
dagiti balitok, plata, perlas ken tsokolate; dagiti porselana, seda ken pinia ken dadduma pay. Ipalagip ti galleon trade ti namaris a historia, iti daydi panawen a dakkel ti paset ti Filipinas iti panagtagilako iti sangalubongan. Kas kuna ni Sen. Angara, impaay ti galleon trade ti pannakipaset ti Filipinas iti historia ti sangalubongan ken nangipasngay iti globalisasion. Wen, iti idadaw-as ti Galleon Andalucia ditoy pagilian, adda intedna a naun-uneg a kaipapanan kadagiti Filipino: insublina dagiti kailiantayo iti maysa a paset ti historia, idi panawen a ti puerto ti Manila ti sentro ti komersio.#
BARANGAY, SK ELECTIONS... (Manipud iti panid 1) ken dagiti kasoldaduan kadagiti naing-inget nga addang tapno matagiben ti urnos ken talna iti hurisdiksionda. Nadalus ti eleksion? Ala wen, makunatayo a dagiti imbutos dagiti umili ti pudpudno a rimmuar iti panagpipili. Adda man dagiti naipadamag a panagkinnaradap dagiti kandidato kadagiti botante, dagiti naggatang iti butos, dagiti napan nagpaapo kadagiti dadakkel a politiko, makunatayo met a generally a nadalus daytoy kalkalpas nga eleksion. Adda man dagiti panagprotesta dagiti naabak a kandidato, kunaentayo a kadawyan daytoy iti aniaman a salip.
Adda latta dagiti naabak a kandidato nga agkuna a naabakda gapu ta nasuitikda. Ngem iti maysa a bassit a barangay, saan a kasta ti kala-kana ti agsuitik tapno mana-yonan wenno maikkatan ti bu-tos ti maysa a kandidato. Saan a dakkel a rason ti dagdag-bawas, maysa kadagiti dakkel nga isyo kadagiti napalabas a nasional nga eleksion idi mano-mano pay laeng ti panagbila-ngan iti butos, agsipud ta iti barangay, dandani agkakaba-gian dagiti kandidato ket ammo-dan dagiti bimmutos wenno saan kadakuada. Iti maysa a naabak, adda latta rasonna, uray saan a nakapapati dayta a rason. Ngem ti maikatlo: naurnos
kadi ti eleksion? Wen ken saan. No ibatay kadagiti immuna a tallo wenno lima nga oras kalpasan ti panaglukat dagiti voting precincts, makunami a saan a naurnos. Kasla nakiwar a bunton a saan nga ammo dagiti election inspectors ti turongenda. Kaslada agpaeksamen a mangrugin ti eksamen ket awan pay dagiti test questions nga itedda kadagiti magtektekanen nga agur-uray nga ageksamen. Adtoy dagiti napasamak iti kaaldawan ti eleksion idi Oktubre 25: *Adu a polling centers ti saan a naglukat iti alas siete. Adda dagiti naglukat iti alas nuebe, alas dies ken umalas
onse ti aldaw. Adda pay dagiti naireport a sa la simmangpet dagiti election paraphernalia kalpasan ti pangngaldaw. *Adu a pagbutosan ti nagkurkurang iti balota gapu ta saanen a nabilang a nasayaat dagiti board of election tellers (daytoy itan ti awag dagiti board of election inspectors iti nasional nga eleksion) no hus-to met laeng ti bilang ti ina-watda a balota iti dardarasda nga agsubli iti pagserbianda a voting precincts a saan a nag-lukat iti naituding nga oras. *Adda dagiti ili a napagsisinnukat dagiti balota ken paraphernalia a naited kadaPANID 6
Tawid News-Magasin
4 Nariknam a mangrugin a kumaem ti kuddot ti darang ti nakamulagat nga init ta nakasandoka laeng ken nakaputot iti maong ken nakasapatos iti goma. Dinamagmo iti bagim: Agsubli kadi ti arapaap a di naragpat, iti sabali a panawen, iti sabali a paset ti lasag ken dara? Dimo ammo no maragsakanka wenno saan. Nalabit a maragsakan, nalabit a saan. Maragsakan ta no agmata daytoy nga arapaap, dakkel a dayawmo nga amana ta maaddaanka iti padi nga anak. Dika maragsakan ta ammom nga awan makaammo iti masakbayan. “Apay a kayatmo ti agpadi, aber?” diretso dagiti pamulagatem iti paningkitenna. Ta mamatika a ti mata ti tawa ti kararua. Nasken a tumamdagka kadagiti matana bareng no matannawagam ti kinasinseridadna. Ti kinasenseridadna ti isyo ditoy a nasken a maidasigmo. “Astig!” kinellaatna a pinusipos ti kararet ti baniitna, nagkumpakumpas dagiti maselan a takiag, ket kinatawaannan ti agkulkulipagpag a sangadakulapan nga ikan iti murdong ti banniit. “Yes, maikapito!” Naannad a nangikkat ti lumabaga nga ikan sana inkabil iti linaga nga alat ti agsa-
KAS ITI PANAWEN Sarita ni Jaime M. Agpalo, Jr. (MAIKADUA A PASET) gap a naipasanggir iti nakailad nga uppat nga agpa ngata a bagi ti niyog. Nakapadawika met. Maikalima. Kasla tangan ti ima manen. No mabalbalin dimo koma alaen dagitoy ngem inkapilitan tapno adda met makuna a nabanniitam. “Dakdakkel pay ti pigar tay kaal-alak ngem dayta!” nagellek toy anakmo. “Masigang pay ti ipon a kasla mukat, anianto la ket daytoyen!” imbalesmo. “Awan ti siit ti ipon. Dayta ket kasla kasikkil ti steel brush ti siitna,” nagpaggaak manen. Sinukatam iti dakdakkel a sima ti banniitmo. Dakdakkel met ti inkabilmo nga appan a bagi ti inukisam a binalo a pasayan iti gagemmo a dakdakkel itan ti mabanniitam. Imbalatbatmo ti banniitmo iti kaadalman a paset ti danum a mangrugin nga agmurmuray. Datdatlag ti baybay ta dildilpatanna ti biagmo, a kas iti panangdilpatna kadagiti batbato ken babatting a tangrib iti igid babaen kadagiti sagsasangakammet nga agburak a dalluyon iti yan ti pagayayaman-pagdigdigosan dagiti
dua a babbalasang a kaanakam ken dagiti dua pay nga annakmo a babbai. Rinupangetam dagiti agkinkinnarera a minibus nga agpaabagatan iti ngatuenyo a kalsada a naitikap iti tumeng ti bantay. Kumurikor iti lapayagmo ti ungorda ken napuskol ti ipugsoda a gita a samal ti lubong. Pinug-awam ti barukongmo. Iti itatangadmo, awanen ti nakitam a milat iti asul a langit. “Saan a napintas ti agpadi…” insintirmo. “Respectable!” nagbaw-ing ken inradiesna pay iti panangibalikasna. Kaskala napapispisan iti nangngegmo, daydiay uray la nariweng ken nagwengweng dagiti lapayagmo ken nakakita iti tallo nga agtayyetayyek a bituen. Nagpanunotka iti sabali a rason a pangupay wenno pangsuot iti kinasensiridadna. “Anak, ti padi, saan a propesion--” “…maysa a bokasion!” inyagawna a kasla ketdin namnamaenna dayta nga imbalikasmo. “Ayye, ket no angpep laeng ti abito ket diakon kinabaelan, sikanto la ketdin, lukdit!”
ngimmato pay ti bosesmo ta kasla napitik dagiti piditpiditmo. “Nagseminaristaka met aya?” pasikig ti taliawna ket uray la naglibbi ta kasla di mamati. Ugalina ti aglibbi ken agngilangil no adda dina patien a mangngegna wenno buybuyaenna. “Wen met a. Idta Immaculate Conception Regional Seminary idta Vigan.” “Sika a. Ngem no siak, kayak! Mas nalalaingak sa met ngem sika, he-he!” “Ayye, saan a bastabasta ti agpadi. Kasla umusok iti abut ti dagum ti padi. Nalaklaka pay nga adayo nga umusok-usok ti agsangsangdo a nuang iti abut ti dagum ngem ti makapagpadi! Kasta ti kinarigat ti agpadi.” “Ayos dayta a, saan a boring! I love challenges, you know!” Kasla namalo iti baseball bat ti bukotmo ta uraymo la inyarukong ti nangngegmo. “Nagtaud iti pusom dayta nga ibagbagam wenno iti utekmo?” “Agpada… Yahoo!” Naggarakgak ta adda manen sangadakulapan nga ikan nga agbitbitin iti murdong ti banniitna idinto ta awan pay ti mariknam a dimmawi iti banniitmo. (Adda tuloyna)
Canada. The US$1.9 billion they sent last year made up for the visibly lower remittances from Filipinos in the United States given the global economic crisis. Canada’s temporary foreign worker program, with its new regulations taking in effect since last April, now requires employers to provide contracts that specify wages, benefits, accommodation, duties, hours of work, and holiday and sick leave entitlements. By April next year, the Canadian government said it will “rigorously assess” job openings for temporary foreign workers and live-in caregivers before it gives employers an authorization to hire them. If employers disregard the regulations governing temporary foreign workers, they will be prohibited by two years to hire workers. Live-in caregivers, under a new set of rules, become eligible for permanent residency after working for 3,900 hours over a minimum of 22 months (with a maximum of 390 overtime hours), or working for two years at regular fulltime rates. Direct DAYS after Kenney left Manila, Baldoz and Premier Greg Selinger of the Province of Manitoba signed an updated memorandum of understanding on sending Filipino workers to that Canadian province. The MOU, initially signed in 2008, adheres to Manitoba’s immigration regulations. It is also covered by Canada’s new rules for temporary foreign workers and for live-in caregivers, Baldoz told reporters in a press conference. And immigration consultants are out of this recruitment set up, Baldoz said. For Manitoba province, labor and immigration assistant deputy minister Ben Rempel said that every
recruiter wishing to hire Filipino workers for Manitoban employers must register with his office, Manitoba Labor and Immigration. At the same, workers will not pay any placement fees, which the Manitoban employer must shoulder. Charging prospective Filipino workers with fees or payment “contravenes [Manitoba’s] Employment Standards Code and/or the Worker Recruitment Protection Act,” the MOU wrote. If a worker was found to be charged to pay fees “illegally,” the Manitoban employer and the recruiter must compensate the worker, Rempel told the OFW Journalism Consortium. As for so-called “immigration consultants,” whether based in the Philippines or in Manitoba, Rempel said they must also register with his office. However, Rempel said most of the foreigners going to his province “did not pass through immigration consultants.” The CIC website link (www.cic.gc.ca/english/ information/representative/ rep-who.asp) wrote that immigration representatives are people who offer immigration advice to visa applicants. These representatives may either be lawyers in good standing of a Canadian provincial or territorial law society or immigration consultants who are good-standing members in the nonprofit Canadian Society of Immigration Consultants. They could also be notaries public who are good-standing members in the Chambre des notaries du Quebec. Relatives, friends or nongovernmental or religious organizations can also represent the foreign worker in her/ his application. But the website writes also that “The Government of Canada will not deal with nonauthorized representatives who charge a fee for their service”.
NUTRITION CORNER Garantisadong Pambata on its Second Round Child death under the age of five years old remains an alarming problem worldwide. According to the Department of Health, about 1.6 million children under five years old are dying yearly globally, mostly from preventable diseases. Ninety percent of these deaths occur in 42 countries including the Philippines where 82,000 under-five children die every year from pneumonia, diarrhea, measles, injuries and neonatal-related causes, of which more than 50 % have underlying causes of malnutrition. The disturbing figures had given birth to government-inititiated child health-focused programs that aim to intensify education and participation of the public in the prevention of these deaths and ultimately, in ensuring the survival of children under the age of five. At the forefront of these initiatives is Garantisadong Pambata (GP), an institutionalized preschooler health campaign conducted every second week of April and October. While delivery of essential package is focused during GP Week, the health services and dissemination of health infomation are also available year-round to children between 6-71 months old. The second round of GP this year was held on October 11-15, 2010 with the theme, “Ways to Save Your Child: Bring your children 6 months to 5 years old to your nearest health facility for GP services." The Garantisadong Pambata aims to promote the 8 Child Survival interventions to local govemment units for their continued and sustained delivery of the under-five child health services. Other services include skilled attendance during pregnancy, delivery and immediate post partum, care of the newborn, breastfeeding and complimentary feeding, micronutrient supplementation and deworming, immunization of children and mothers, integrated management of sick children, injury, prevention and control, child spacing, proper personal hygiene including but not limited to proper handwashing, proper toothbrushing and wearing of footwear and smoke-free home. The Department of Health believes that existing low cost, low technology and high impact interventions can prevent under-5 as well as maternal deaths and reduce under nutrition. Mothers with under-five year old children are expected to respond positively to this program to ensure their children are in good health and happy childhood. (Rose Lulu P. Pagaduan, RND and Tschaine Cristine Cac, RND)
Nasayaat a makan, panglapped panateng, trangkaso
GOV’T AGENCIES POWERLESS OVER CONSULTANTS FOR CANADA ENTRY by Jeremaiah M. Opiniano OFW Journalism Consortium MAKATI CITY— CITING lack of jurisdiction, government agencies responsible for deployment of Filipinos remain powerless over recruiters claiming easy entry to Canada. “They are registered with the SEC (Securities and Exchange Commission) and got business permits from local government units, so they will regulate the work of these consultants,” Philippine Secretary of Labor Rosalinda Baldoz told the OFW Journalism Consortium. Baldoz was referring to foreign and local “immigration consultants” who sprung in business as Filipinos continue to pack their bags for the North American market. This phenomenon has alarmed the Canadian government it sent Minister of Immigration and Citizenship Jason Kenney to the Philippines last month to assess the situation. In a press conference, Kenney said he is aware that people representing themselves as immigration consultants had been advertising and claiming they can help Filipinos enter Canada. “But I want Filipinos and Filipinas… to know that they do not need to use the services of an immigration representative consultant, or lawyer,” Kenney said in a statement read in the September 18 press briefing. The Canadian government, Kenney adds, “gives equal consideration to all immigration applications, regardless of whether they use the services of consultants, agents, recruiting agencies, or representatives.” But nobody has any inside track on immigration to Canada, he emphasized. There are an estimated 450,000 Filipinos in Canada according to Statistics
NOV. 1-7, 2010
At the same time, a media notice by CIC (www.cic.gc.ca/english/ epartment/media/notices/ notice-fraud.asp) warns applicants of immigration scams, as well as informs that application forms and guides are free. CIC also tells applicants immigration representatives, they add, “do not have special connections with Canadian government officials and cannot guarantee (the applicant) a visa” since only Canadian embassies and consulates can decide on this matter. [379] Courting SELINGER said there are an estimated 60,000 Filipinos in Manitoba. In 2008, when the Philippines and Manitoba signed an initial MOU, 91 overseas Filipino workers (OFWs) were deployed to Manitoba followed by 162 more in 2009. These Filipinos were mostly nurses, production workers, and service workers. Manitoba is targeting some 14,000 foreign workers annually until 2016 —and hopes the Philippines will provide 30 to 40 percent of this annual inflow of workers to Manitoba, Selinger said during the MOU signing. These future workers will now be governed by the province’s old laws such as the Employment Standards Code and the Workplace Safety and Health Act, and the new Worker Recruitment and Protection Act, passed last year. As usual, Filipino workers deployed overseas and recruitment agencies abide by the 2002 Rules and Regulations on Deploying Land-based Workers by the Philippine Overseas Employment Administration (POEA). In the updated MOU, DOLE (through POEA) will
PANID 6
Makan, saan a tableta a bitamina. Daytoy ti nasaysayaat nga ipaunegtayo tapno mapengdan dagiti sakit ket agtalinaed ti napintas a salun-attayo. Segun kadagiti panagsukisok, ti makan ti nabilbileg a pangsaluad ti tao iti bagina tapno malapdan ti panagsakitna. Maala kano ngamin ti sibubukel a pakete ti nutrision manipud kadagiti makan, segun ken ni Dr. Lisa Hark, RD, director ti Nutrition Educational and Prevention Program ti University of Pennsylvania School of Medicine. Ti maysa a bukel ti orange ket nasaysayaat ngem ti tableta ti vitamin C ta mangted pay ti orange kadagiti dadduma a nutrients kas ti magnesium, potassium, folate, vitamin B6 ken ti antioxidant flavonoids. Saan nga ipakita dagiti panagsukisok a tumulong ti panagtomar iti vitamin C a manglapped iti panateng wenno trangkaso. Ngem ammotayo a ti pannangan kadagiti presko a prutas ken nateng a nangato iti vitamin C ket papigsaenna ti immune system. Ti ngamin immune system ti mangsaluad ti bagi manipud iti viral infections ket dakkel ti epekto dagiti makan iti abilidad ti immune system a manglaban iti panateng ken trangkaso. Adda pay ngamin vitamins A ken E ken flavonoids dagiti prutas ken nateng isu a napigpigsada a manglaban iti panateng ken trangkaso. Kasapulan ti lima (5) a servings ti prutas ken nateng iti inaldaw tapno agtalinaed a nasalun-at ti immune system. (Imelda Castro-Rivero/PIA Vigan)
Masursuruan ubbing a mangan prutas, natnateng Adu dagiti mayat nga agbaliw ti estilo ti panagbiagda ket adaywandan dagiti saan a nasalun-at a makmakan. Ngem ti problema, nagrigatda a kanen dagiti prutas ken nateng. Insingasing dagiti nutritionists a kasapulan laeng nga uminum iti juice tapno naim-imas. Mangpespes iti kalamansi wenno oranges. Napimpintas pay no gumatangtayo iti juicing machine tapno maikabil amin a pulp wenno parte ti prutas tapno maipaunegtayo amin a partena a makantayo. Kas ti saba, no ditay kayat a kanen, ukisantayo, ipisok iti blender, ikkan iti gatas wenno tsokolate ket naimasen. Ket no kayattayo tay nasam-it, ikkantayo iti honey wenno diro. No saan, ikkantayo iti brown sugar wenno tagapulot. Mabalin pay a mangiparabawtayo iti cheese, cream wenno chopped nuts iti rabaw ti nablender a prutas. Wenno parabawan iti ice cream, condensed milk, cream wenno shredded chocolates ti mismo a prutas a naukisan. Iti kastoy, napimpintas ti kitana ken adda variety ti makan aglalo no para kadagiti ubbing. Dagitay met nateng, no ditay kayat ti dinengdeng, mabalin nga intay mangituno kadagiti kamote slices. Wenno laokan iti adu a nateng dagiti lutuen nga ikan ken karne. Kas koma ti Hawaiian adobo nga adda piniana ken adu a kita a nateng. No kastoy ti pamay-am, uray pay dagiti ubbing ket makasursuroda ti mangan kadagiti nateng ken prutas. Saanton a problema ti panagtalinaed a napigsa ti immune systemda ket malabananda dagiti stress iti biagda. Saan payen a problema ti kinalukmeg, diabetes ken dadduma pay a sakit. (Imelda Castro-Rivero/PIA Vigan)
Tawid News-Magasin
NOV. 1-7, 2010
TAO, LUGAR, PASAMAK
REPUBLIC OF THE PHILIPPINES FIRST JUDICIAL REGION REGIONAL TRIAL COURT BRANCH 24 CABUGAO, ILOCOS SUR IN RE: PETITION FOR CORRECTION OF ENTRY IN THE CERTIFICATE OF LIVE BIRTH OF DANY V. AGUILAR AGUILAR, PELAGIA V. AGUILAR,
SPL. PROC. NO. 1287-KS
Petitioner,
-versusTHE LOCAL CIVIL REGISTRAR OF SAN JUAN, ILOCOS SUR AND THE CIVIL REGISTRAR GENERAL, MANILA, Respondents. x-------------------------------x NOTICE OF HEARING
SAGUT A LIBRO. Insagutan ni Vice Governor Deogracias Victor “DV” Savellano iti kopia ti librona nga Ilocos Sur: An Illustrated History ni Her Britannic Excellency Ambassador Stephen Lillie bayat ti ibibisita ti naud-udi iti siudad ti Vigan idi Agosto 25.(Mancielito S. Tacadena/Dante Tacata)
In her verified petition dated October 8, 2010, petitioner, thru counsel, prays that after due notice, publication and hearing, judgment be rendered directing respondents to correct the Certificate of Live Birth of her son Dany V. Aguilar (Annex “B”), particularly the date of his birth from AUGUST 26, 1969 to AUGUST 21, 1969. Finding the petition to be sufficient in form and substance, notice is hereby given that the case has been set for initial hearing on December 16, 2010 at 11:00 A.M. on which date and time, any interested party may appear and show cause why the petition should not be granted. Let this notice be published once a week for three (3) consecutive weeks in a newspaper of general circlation in the Province of Ilocos Sur. Furnish the Office of the Solicitor General with copies of the petition and the notice of hearing. WITNESS THE HON. NIDA B. ALEJANDRO, Judge of this Court, this 11th day of October 2010, at Cabugao, Ilocos Sur. (SGD.) ARTURO Y. YADAO, JR. Clerk of Court VI Nov. 1, 8, & 15, 2010
A CH-53E Sea Stallion helicopter assigned to Marine Medium Helicopter Squadron (HMM-262) surveys the effects of typhoon Juan on the Philippine countryside Oct. 21. HMM 262 helicopters were used to insert members of a Forward Command Element (FCE) to assist the government of the Republic of the Philippines in assessing damage caused by typhoon Juan. (U.S. Navy photo by Mass Communication Specialist 3rd Class Casey H. Kyhl)
Republic of the Philippines Local Civil Registry Office Province of Ilocos Sur Municipality of Santo Domingo NOTICE FOR PUBLICATION In compliance with Section 5 of R. A. 9048, a notice is hereby served to the public that ANNALISA SOTELO ALMOITE has filed with this Office a petition for change of first name from ANNALIESE to ANNALISA in the birth certificate of ANNALIESE SOTELO who was born on April 22, 1974 at Nagbettedan, Sto. Domingo, Ilocos Sur and whose parents are Mauro Sotelo and Beniamina Tagay. Any person adversely affected by said petition may file his/her written opposition with this Office not later than November 7, 2010. (SGD.) DINNAH-LYNN J. BUMATAY Municipal Civil Registrar TNM: Nov. 1, & 8, 2010
5 Republic of the Philippines REGIONAL TRIAL COURT OF ILOCOS SUR First Judicial Region Branch 72-Narvacan IN THE MATTER OF THE PETITION FOR THE CORRECTION OF ENTRIES IN THE BIRTH CERTIFICATE AND MARRIAGE CERTIFICATE OF SPOUSES GILBERT V. RAPANUT AND CHARITO CABANSAG AND IN THE BIRTH CERTIFICATES OF THEIR CHILDREN, NAMELY: BRADLEY CABANSAG RAPANUT AND LESTER JEWICK C. RAPANUT, SPOUSES GILBERT AND CHARITO CABANSAG-RAPANUT, Petitioners, -versus-
ORDER A verified petition has been filed by petitioner through counsel, praying among others that after publication, due notice, and hearing, judgment be rendered as follows: a) Ordering the Local Civil Registrar of Narvacan, Ilocos Sur and the National Statistics Office, Manila to correct the entries in the birth certificate of petitioner Charito C. Cabansag, the marriage certificate of petitioners-spouses Gilbert V. Rapanut and Charito C. Cabansag, and the birth certificate of Lester Jewick C. Rapanut as follows, to wit: Birth Certificate of Charito C. Cabansag: Gender - From Male to Female; Marriage Certificate of Gilbert V. Rapanut and Charito C. Cabansag: Name of Husband (First Name) From Gilbert to Gilberto; Birth Certificate of Lester Jewick C. Rapanut: Name of Father (First Name) From Gilbert to Gilberto b.) Ordering the Local Civil Registrar of Sta. Maria, Ilocos Sur and the National Statistics Office, Manila to correct the entries in the Birth Certificates of Petitioner Gilbert V. Rapanut and his son Bradley C. Rapanut as follows, to wit: Birth Certificate of Gilbert V. Rapanut: Name of Child (First Name) From Gilbert to Gilberto; Birth Certificate of Bradley C. Rapanut: Name of Father (First Name) From Gilbert to Gilberto. Finding the petition to be sufficient in form and substance, the Court hereby orders that said petition be set for Initial Hearing on December 08, 2010 at 1:30 o’clock in the afternoon before the session hall of RTC Branch 72, Narvacan, Ilocos Sur, and all interested person may appear and show cause, if any, why the petition should not be granted. Let a copy of this Order be published once a week for three (3) consecutive weeks in any newspaper of general circulation in the province of Ilocos Sur at the expense of the petitioner. Let likewise a copy of the Order and the petition be furnished the Hon. Solicitor General, Makati City, the Local Civil Registrar of Sta. Maria, Ilocos Sur, the Local Civil Registrar of Narvacan, Ilocos Sur, the Civil Registrar-General, National Statistics Office, Manila, and the Asst. Provincial Prosecutor, Narvacan, Ilocos Sur. SO ORDERED. Narvacan, Ilocos Sur, September 29, 2010. (SGD.) SIXTO D. DIOMPOC Executive Judge
Republic of the Philippines Local Civil Registrar Office Province of Ilocos Sur VIGAN CITY
TNM: Oct. 25, Nov. 1 & 8, 2010 Republic of the Philippines Municipality of San Juan Province of Ilocos Sur Sta. Catalina
NOTICE FOR PUBLICATION
Nakunan ng litrato sina (mula kanan) Ron Bryant, batikang direktor ng Indie films; Danny Antalan, reporter ng DZTP, Candon City; Ronnie Lazaro, premyadong aktor sa teatro at pelikula; Clement de Peralta, at isang panauhin (nakatayo) Sina Bryant at Lazaro ay nagpunta sa Vigan City para itaguyod ang Iloko Film Festival. (Salvador A. Espejo)
In compliance with Section 5 of R. A. 9048, a notice is hereby served to the public that JOHNNY R. ALEJO has filed with this Office a petition for change of first name from IGNACIO, JUAN to JOHNNY in the birth certificate of IGNACIO, JUAN RAGEL ALEJO who was born on 03 FEBRUARY 1963 at Vigan, Ilocos Sur and whose parents are FRANCISCO R. ALEJO and PIANITA R. RAGEL. Any person adversely affected by said petition may file his/her written opposition with this Office not later than 08 November 2010. (SGD.) SUSAN P. ANCHETA City Civil Registrar TNM: Nov. 1, & 8, 2010 Republic of the Philippines Local Civil Registry Office Province of Ilocos Sur Municipality of Santo Domingo NOTICE FOR PUBLICATION In compliance with Section 5 of R. A. 9048, a notice is hereby served to the public that SAMUEL T. AMISTAD has filed with this Office a petition for change of first name from SONNY to SAMUEL in the birth certificate of SONNY AMISTAD who was born on February 27, 1968 at Lagatit, Sto. Domingo, Ilocos Sur and whose parents are Isidro Amistad and Aniceta Tabarnilla.
ALDAW TI ELEKSION. Kasla nagpanawan a lugar ti Quezon Avenue (ngato) idi bigat ti Oktubre 25. Sumagmamano laeng dagiti lugan ken tao, ta addada nga agdudupudop kadagiti presinto tapno mapanda bumutos. (Salvador A. Espejo)
PROBLEMA TI TABAKO... (Manipud iti panid 1) ituon iti floor price, saan a tabako dagiti mangmangegda iti nababbaba ngem P61 kada kilo radio ken telebision a pannakati presio a pinaggatangda. kontra iti panagtabako ken paIti maysa nga interbiona iti nagsigarilio, ngem innayonna a radio, kinuna ni Vice Gov. segun dagiti panagadal, umadDeogracias Victor Savellano adu latta dagiti agsigarilio. nga isingasingna ti panna“Agkurkurang ti suplay ti kaangay ti tobacco summit iti tabako ket iti panagkitak, narigat tinawen tapno maaddaan iti a mapukaw daytoy nga indusnalawag a direksion ti intria,” kinuna ni Vicente. dustria ti tabako. Kabayatanna, dinawat ti maysa a farmer-leader kadagiti padana a mannalon na agtitinnulongda a mangpapigsa iti industria ti tabako iti sanguanan dagiti adu a problema a sangsanguenna. Kinuna ni sangguniang bayan member ti Sinait Bernard Vicente a maysa a medio pakaup-upayan dagiti agmulmula iti
Kinuna ni Vicente a gannuat ti kabarbaro a liderato ti National Tobacco Administration a papigsaen ti industria ti tabako a pagbibiagan dagiti mannalon iti Kailokuan a pakairamanan ti Ilocos Sur. Iti immun-una nga interbiona iti media, impalgak ni Zaragoza a maingato ti presio ti reject a tabako iti P40 kada kilo.#
Sp. Proc. No. 3254-N
THE LOCAL CIVIL REGISTRAR OF STA. MARIA, ILOCOS SUR, THE LOCAL CIVIL REGISTRAR OF NARVACAN, ILOCOS SUR; and THE NATIONAL STATISTICS OFFICE, MANILA, Respondents. x-------------------------x
Any person adversely affected by said petition may file his/her written opposition with this Office not later than November 6, 2010. (SGD.) DINNAH-LYNN J. BUMATAY Municipal Civil Registrar TNM: Nov. 1, & 8, 2010
DEED OF ADJUDICA TION WITH ABSOL UTE SALE ADJUDICATION ABSOLUTE Notice is hereby given that the estate of the late PETRONILO RODILLAS consisting of a parcel of land situated at Cabuloan, Sta. Catalina, Ilocos Sur embraced by OCT No. P-46792 and TD No. 04-09763 has been the subject of Deed of Adjudication With Absolute Sale executed by his only and surviving legal heirs before Notary Public Atty. Roman Mario V. Panem, as per Doc. No. 206; Page No. 43; Book No. VII; Series of 2010. Any adverse claim may be filed during the publication of this notice. TNM: Oct. Nov. 1, 8, & 15, 2010
DEED OF EXTRAJUDICIAL SETTLEMENT
NOTICE OF PUBLICATION In compliance with Section 5 of R.A.No. 9048, a notice is hereby served to the public that HENEDINA POLANCO LELINA has filed with this Office a petition for change of first name from HENEDINA Y JUSTINA (OCRG)/HENEDINA JUSTINA (LCRO) to HENEDINA in the birth certificate of HENEDINA Y JUSTINA and/or HENEDINA JUSTINA GARCIA POLANCO who was born on 14 May 1959 at STA. CATALINA, ILOCOS SUR and whose parents are EMILIO POLANCO and MARCELINA GARCIA. Any person adversely affected by said petition may file his written opposition with this Office not later than Nov. 8, 2010. (SGD.) ENGR. JOHN PILOT Municipal Civil Registrar TNM: Nov. 1 & 8, 2010
DEED OF ADJUDICA TION WITH SALE ADJUDICATION Notice is hereby given that the estate of the late JULIANA R. RAPADAS, consisting of a parcel of land (Lot No. 3382, Cad 551-D) situated at Cabittaogan, Sta. Catalina, covered by Original Certificate of Title No. P-21700 and declared under Tax Declaration No. 23-003-02228, has been the subject of Deed of Adjudication With Sale executed by her forced and legal heir before Notary Public Atty. Roman Mario V. Panem, as per Doc. No. 136; Page No. 29; Book No. VII; Series of 2010. Any adverse claim may be filed during the publication of this notice. TNM: Oct. 18, 25, & Nov. 1, 2010
DEED OF EXTRA JUDICIAL SETTLEMENT WITH SALE Notice is hereby given that the estate of the late CONSUELO R. GALINATO consisting of a parcel of land situated at Patac, Galimuyod, Ilocos Sur under OCT No. CLOA.O. 10487, Lot 3 PSU-01-007863 AR covered by TD No. 19-04279-A has been the subject of Deed of Extra Judicial Settlement With Sale executed by her legal children before Notary Public Atty. Juan A. Abaya, Jr., as per Doc. No. 444; Page No. 89; Book No. LXXV; Series of 2009. Any adverse claim may be filed during the publication of this notice. TNM: Oct. 18, 25, & Nov. 1, 2010
EXTRAJUDICIAL SETTLEMENT OF EST ATE ESTA WITH SIMUL TANEOUS SALE SIMULT
Notice is hereby given that the estate of the late OSCAR POTENCION, consisting of a motor vehicle which is particularly described as follows: MAKE - ISUZU; MODEL - 2007; TYPE - WAGON; MOTOR No. - 4JA1-M08138; CHASSIS No. PABTBR54F72041833; PLATE No. - 2KP 110; MV FILE No. - 1380-00000415501, has been the subject of Deed of Extrajudicial Settlement executed by TERESITA T. POTENCION before Notary Public Atty. Roman Mario V. Panem, as per Doc. No. 234; Page No. 49; Book No. VII; Series of 2010. Any adverse claim may be filed during the publication of this notice.
Notice is hereby given that the estate of the late SPS. SATURNINO BAGUISTA and TOMASA LIZARDO, consisting of two (2) parcels of land located at Camay, Comillas, Cervantes, Ilocos Sur embraced by Original Certificate of Title Nos. P18477 and P-18478 respectively and covered by F.P.A. No. (1-6) 7884-A, have been the subject of ExtraJudicial Settlement of Estate With Simultaneous Sale, executed by their heirs before Notary Public Atty. Marilyn W. Tagtag under Doc. No. 469; Page No. 94; Book No. XV; Series of 2010. Any adverse claim may be filed during the publication of this notice.
TNM: Oct. 18, 25, & Nov. 1, 2010
TNM: Oct. 25, Nov. 1, & 8, 2010
Tawid News-Magasin
6
POLICE REPORTS Bus, traysikel nagdinnungpar, 1 natay TAGUDIN, Ilocos Sur - Maysa ti natay iti panagdinnungpar ti maysa a bus ken traysikel iti national highway a sakup ti Barangay Bimmanga ditoy nga ili idi rabii ti Oktubre 26. Naideklara a natayen idi maidanon iti Tagudin General Hospital and Capilliariasis Center ni Francis Corpuz y Merlin, 24, residente iti Barangay Turod, Sudipen, La Union. Iti inisial nga inbestigasion ti polis ditoy, agdaldaliasat nga agpaabagatan ti Maria de Leon a minaneho ni Edwin Duldulao y Palencia, 44, residente iti Barangay Nagsurot, Burgos, Ilocos Norte idi makasabatna ti traysikel a minaneho ni Corpuz a kimmaut iti linia ti bus a puon ti panagdinnungparda. Mapapati a dinarusdos ti bus ti traysikel agraman ti biktima iti 25 a metro a puon ti nakatayanna.#
Lalaki, pinaltogan ti kabsatna CERVANTES, Ilocos Sur - Maysa a lalaki ti pinaltogan ti kabsatna iti malem ti eleksion iti barangay ken SK a puon ti nakayospitalan ti biktima. Naitaray iti Bessang Pass Memorial Hospital sa naiyalis iti Lepanto Hospital iti Mankayan, Benguet ni Joe “Ovet” Caud y Esteban, 28, naasawaan, residente iti Barangay Concepcion ditoy nga ili gapu iti sugatna ti sellangna kalpasan a pinaltogan ti kabsatna a ni Gerry Caud y Esteban, 30, naasawaan. Segun iti report, naaddaan ti nabara nga argumento iti nagbaetan ti biktima ken ti suspek iti uneg ti balayda ket rimmuar ti biktima ngem sinurot ti suspek sana pinaltogan. Naglibas ti suspek kalpasan ti pammaltog. Saan a narekobre dagiti inbestigador ti paltog a naaramat iti pammaltog a mapapati a 9 mm pistol. Di pay ammo no ania ti nakaigapu ti panagsubang dagiti agkabsat.#
2 suspek iti panagtakaw, saandan a makasuan VIGAN CITY - Sabali pay a kaso ti panagtakaw ti pakaupayan ti kapolisan ditoy siudad agsipud ta saan manen a dimmanon iti korte kalpasan nga imbatad ti natakawan a saanen nga interesado nga agipila iti kaso maikontra kadagiti suspek. Iti report manipud iti polis ditoy, naammuan a saanen nga interesado ni Nixon Pajaro y Blanco, 40, naasawaan, residente iti Barangay Beddeng ditoy siudad nga agipila iti kaso maikontra kada Edwin Acedo y Robiego, residente iti Barangay Sabang, Cabugao, Ilocos Sur ken Nelson Aganad y Robles, residente iti Barangay Turod, Cabugao, Ilocos Sur. Dagiti dua ti suspetsa iti panagtakaw iti pagtaengan ni Pajaro idi Oktubre 14 a nakapukawan ti maysa a laptop HP (widescreen) ken petaka ti biktima a naglaon iti Canadian citizenship ID ken P1,000. Iti maysa nga interbiona iti media, linagidaw ni COP Police Supt. Elpidio Nartates ti saan a pannakaisaklang iti korte dagiti natiliwanda a nagtakaw agsipud ta napukawen ti interes dagiti natakawan nga agipila iti darum kalpasan a napasublida ti natakaw kadakuada.#
Motorsiklo, natakaw iti abay ti simbaan STA. LUCIA, Ilocos Sur - Maysa a motorsiklo ti intaray dagiti mannibrong idi agsapa ti Oktubre 24, 2010 bayat ti pannakimisa ti akinkukua ken ti pamiliana iti Sta. Lucia parish church ditoy nga ili. Nagpulong ni Richard Halunajan, 29, naasawaan, residente iti Barangay Palali Sur ditoy nga ili a natakaw ti motorsiklona a Honda TMX, nangisit, addaan plaka 5806-ZD. Segun iti biktima, imparkingna ti luganna iti dayaen a paset ti simbaan sada napan nakimisa a sangapamilia. Naduktalan laengen ti biktima nga awanen ti motorsiklona idi aggawidda koman kalpasan ti misa. Madama ti panagpalutpot ti polis mainaig iti panagtakaw.#
3 paltog, balbala, nakumpiska VIGAN CITY - Tallo a paltog ken balbala ti nakumpiska dagiti polis operatives iti insayangkatda a panagsukisok iti balay ti maysa a mangngalap iti Barangay San Pedro ditoy idi Oktubre 28. Sinukisok dagiti operatiba ti CIDG nga indauluan ni PCI Villaflor Banawagan ti pagtaengan ni Francisco Raquel, 62, naasawaan, mangngalap, residente iti nadakamat a barangay, ket nakakumpiskada iti cal. 38 revolver, homemade short firearm, homemade shotgun, 1 bala para shotgun, 16 balbala para cal. 38. Sinaksian dagiti barangay officials ti nasao a panagsukisok.#
GOV’T AGENCIES... (From page 4) register and accredit Manitoban employers that will hire Filipino workers, while Philippine-based recruitment agencies will provide the Manitoban employers with lists of pre-qualified Filipino workers. These pre-qualified workers will then apply for Canadian work permits and/or nomination for Manitoba’s Provincial Nominee Program (PNP). The MOU signed by Baldoz and Rempel recognizes that the Canadian national government will “retain final authority to determine applications for permanent residency and… for temporary work permits”. The phrase “immigration consultants” is nowhere to be found in the MOU. The CIC website, and so
did Kenney, did not say, however, that immigration consultants are disallowed from conducting business. Nevertheless, Minda Valencia, deputy executive director of the Commission on Filipinos Overseas (CFO), urged Filipinos to “file their applications on their own.” Like the Labor Department, the CFO doesn’t regulate immigration consultants either, according to Valencia. The CSIC website, www.csic-scci.ca, carries a list of accredited immigration consultants While most of members of their society are based in Canada, there are five CSICaccredited consultants based in the Philippine cities of Makati, Taguig, and Para ñ aque, and in the province of Bulacan.#
MIEMBRO ARMADO... (Manipud iti panid 1) Innayon ni Purugganan a naireportnan dagiti dua a rehistrado a paltog ni Asprec iti Firearms and Explosives Division (FED) iti Camp Crame
ken ti kiddawna para iti pannakarebokar ti lisensia daytoy. Kabayatanna, indagadag ni Police Chief Supt. Orlando M. Mabutas, regional director,
3 barangay captain, napili babaen ti konbension QUIRINO, Ilocos Sur - Sabsabali a wagas ti pannakapili dagiti tallo a barangay captain ditoy nga ili. Naammuan ti Tawid News a sakbay ti panagipila iti certificate of candidacy dagiti agkandidato para barangay captain, naangay ti maysa a konbension a nakapilian ti agkandidato iti nasao a posision. Segun ken ni nailayon a Barangay Captain ti Namitpit Gil Sominggao, napili babaen ti konbension dagiti barangay captain ti Barangay Lamag, Banuen ken Cayus. Innayon ni Sominggao a dimmar-ay iti nasao a konbension dagiti botante nga agnaed kadagiti nadakamat a barangay ket babaen ti nalimed a panagbutos, pinilida ti barangay
captain a kayatda a mangidaulo kadakuada. Dagiti naabak iti konbension a para kapitan ket saandan a nagtuloy a nangipila iti COCda. Iti kaaldawan ti eleksion, pormalidad laengen a binutosan dagiti agindeg ti barangay captain a pinilida iti konbension. Kaarngi daytoy pannakapili dagiti barangay captains babaen ti konbension ti dap-ay, maysa a daan a nakaugalian a mapaayaban amin dagiti dadaulo ti barangay tapno tratarenda ti maysa a problema a pakaseknan dagiti bumarangay. Siam amin dagiti barangay ditoy nga ili. Iti dua a barangay, ti Suagayan ken Poblacion, awan ti kinasango ti nagkandidato a barangay captain.#
3 nanabtuog iti drug buy-bust operation SAN ILDEFONSO, Ilocos Sur - Tallo a lalaki ti nakasuan iti panagsalungasing iti RA 9165 kalpasan nga inaresto ida dagiti polis iti insayangkatda a buybust operation idi agarup alas dies ti bigat ti Oktubre 24. Nakasuan iti provincial prosecutors’ office da Florante Palomares y Padre, 39, naasawaan, residente ti Barangay Tay-ac, Bantay, Ilocos Sur, Alejandro Velasco y Paet, 33, naasawaan, residente iti Barangay Cameztisoan, Sto. Domingo, Ilocos Sur, ken Joemar Portuguese y Paet, 16, baro, residente iti Barangay Tay-ac, Bantay, Ilocos Sur iti panaglako iti illegal a droga. Inwayat dagiti polis ti buybust operation kalpasan a
nakaawatda iti tip manipud iti maysa a civilian asset a maysa a lalaki ti nakitana nga agikut iti bulong ti marihuana a naikabil iti plastic sachet. Naisayangkat ti transaksion iti Barangay Poblacion East, ditoy nga ili, a nangiyawatan ni Velasco ken ni PO1 John Arnold Pre a nagpammarang a poseur buyer iti brown paper bag a mapapati a naglaon iti bulong ti marihuana. Inaresto dagiti polis ni Velasco ken ti kaduana a ni Portuguese a nakasamsamanda iti napagango a bulong ti marihuana a nabungon iti school padpaper. Narekobre pay dagiti polis ti P500 marked money nga inaramatda iti operasion.#
AMNESTIA... (Manipud iti panid 2) panagpanggep maikontra iti gobierno no adda saanda a magustuan iti pannakaipagna ti turay agsipud ta naturtureddan gapu iti pammati a maikkandanto met laeng iti amnestia no mapaayda. Iti sabali a bangir, no agballigida iti panggepda, agbalinda a bannuar iti imatang dagiti umili. Maipalagip ditoy ti pannakaited idi iti amnestia kada Sen. Gregorio Honasan ngem kalpasanna, nagsasagannad dagiti insayangkatka a kudeta maikontra iti turay daydi nagPresidente Corazon Aquino, ina ni Pres. Noynoy Aquino. Iti met biang dagiti sumagmamano a kailian, saan a maikanatad a maikkan dagiti rebelde a soldado iti amnestia uray makuna a balido ti intakderda: korapsion ken iregularidad ken panagsuitik iti eleksion no di ket rumbeng laeng a sanguenda ti pannusa iti inaramidda. Saan a malibak, nabara nga isyo ti panangpirma ni Pres. Aquino iti proklamasion para ti pannakaited iti amnestia kadagiti rebelde a soldado. Agpayso, prerogatibo ti Presidente ti mangted iti amnestia kadagiti soldado a
nagtured a nangipeksa iti ikokontrada iti gobierno a korap ken maanomalia iti sirmatada ngem iti daytoy nga desisionna, saan nga amin a tao ket mapagustuanna. Addanto latta dagiti komuntra iti daytoy a desisionna. Iti baet ti pannakabingay dagiti umili iti daytoy nga isyo, nagtimek metten ti Senado ket intedna ti pananganamongna iti pannakaited iti amnestia kadagiti rebelde a soldado. Nupay saan a nagpirma ni Sen. Joker Arroyo iti Resolusion No. 217 a mangkiddaw ken ni Pres. Aquino maipaayan iti amnestia da Sen. Antonio Trillanes ken dagiti soldado a naisaklang iti Oakwood mutiny, stand-off ti Marines idiay for Bonifacio ken pannakaukopar ti Manila Peninsula imbatadna a pabor iti amnestia. Saan ngaruden a magawidan ti pannakaited iti amnestia kadagiti rebelde a soldado. Agtungpal kadi daytoy iti rekonsiliasion kangrunaanna kadagiti puersa a komonkontra iti gobierno? Daytoy ti sungbatanto dagiti pasamak iti masakbayan.#
NFA NAGSARDENG... (Manipud iti panid 1) kinuna ni Bulao. Kinuna ni Bulao a pondo ti opisinana pay laeng ti pinaggatangda iti irik ket awan ti katulagan a simrekanda iti provincial government a mangted daytoy iti subsidy kadagiti mannalon. Idi napan a tawen, ninayonan ti gobierno probinsial iti P1 kada kilo ti panaggatang ti NFA iti irik kas tulongna kadagiti mannalon gapu iti panangdidigra ni Bagyo Pepeng iti Amianan a Luzon a pakairamanan ti Ilocos Sur. Maysa a memorandum of agreement ti pinirmaan ti go-
bierno probinsial ken ti NFA a nakaipalaonan ti panangnayon ti immuna iti P1 kada kilo ti P17 kada kilo a paggatang ti NFA tapno agbalin a P18 kada kilo ti presio ti irik. Ngem kinuna ni Bulao a saan a feasible daytoy a gannuat agsipud ta saanda a nalako dagiti irik a nakibinnuligan ti gobierno probinsial ket nagpukaw daytoy. Ngem kinuna ti provincial officer a no agboluntario ti gobierno probinsial a mangipaay manen iti subsidy kadagiti mannalon, sisasagana ti opisinana a tumulong.#
kadagiti hepe ti polis ti panangipakatda iti napigpigsa a kampania maikontra iti panagraira dagiti partisan armed groups ken iti naing-inget a
panangisayangkatda iti checkpoint operations iti sibubukel a probinsia tapno masigurado ti urnos ken talna iti nasao a lugar.#
NOV. 1-7, 2010
TALDIAP-DAMAG Quarantine maipasdek iti beddeng ti Abra-I. Sur VIGAN CITY - Mangipasdek ti gobierno probinsial iti sabali pay a quarantine checkpoint iti Barangay Lungog, Narvacan a mangsiput kadagiti maiserrek nga animal ditoy probinsia. Segun iti committee report nga imbasa ni Bokal Ishmael Baterina, napaliiw a vulnerable ti probinsia iti entry point ti livestock nga aggapu iti Abra isu a kasapulan ti pannakaipasdek ti quarantine checkpoint iti Barangay Lungog, Narvacan, Ilocos Sur. Adda pay naipasdek a quarantine checkpoint iti Tagudin ken iti Sinait a mangsipsiput maipuslit nga animal iti probinsia, nangruna dagiti addaan sakit. Inaprobaran ti hunta probinsial ti nasao a resolusion nga indatag ni Vice Gov. Deogracias Victor Savellano.#
3-termer a mayor, naabak a para barangay captain GALIMUYOD, Ilocos Sur - Naabak ti maysa a 3-termer a mayor ken ama ti agdama a mayor ditoy nga ili a para kapitan iti napalabas a barangay ken SK elections. Di nabaelan nga imbalat ni dati a Mayor Juanito Balingsat ni Ruben Combas a kinasangona para barangay captain iti Barangay Borobor ditoy nga ili. Nangabak met a barangay kagawad da Reynaldo Sio-ang, Thomas Arthur Pacquing, Federico Gayao Jr., Jim Dangalan, Eden Flores, Febe Ramos ken Marcos Aglango. Tallo a termino a nagtakem a mayor ni Balingsat sakbay a sinublat ti anakna, ni agdama a Mayor Jessie Balingsat, ti rienda ti turay. (Danny Antalan)
Ubbing, sinublatda ti turay iti Vigan City VIGAN CITY - Iti maysa nga aldaw, sinublat dagiti ubbing ti panagituray ditoy siudad. Ni Charmaine Maria Unciano ti nangidaulo kadagiti ubbing a nangiggem iti rienda ti city government ket isu ti nagpaay a mayor kas counterpart ni Mayor Eva Marie S. Medina. Kinuna ni Medina a napili ni Unciano nga agakem a mayor ti Vigan gapu ta nakitana ti kinapasnekna kas lider, ken kas kakaisuna a pannakabagi ti elementaria iti Council for the Protection of Children. Kanaig daytoy, tallopulo nga ubbing nga agbasbasa ti impaayan ti city government iti Bright Child Award.#
Recreational center para senior citizens mabangon STO. DOMINGO, Ilocos Sur - Mabangon ti maysa a recreational center nga agpaay kadagiti senior citizens ditoy nga ili kas panangipakita ti gobierno munisipal iti panangipategna kadagiti lallakay ken babbaket ditoy. Segun ken ni Mayor Amado Tadena, inkari ni Cong. Ronald Singson a mangted iti pundo para iti pannakaipatakder ti senior citizens’ recreational center. Kinuna ni Tadena a babaen ti nasao a recreational center, addanton maisangrat a pagpalpaliwaan dagiti senior citizens ken pangiliwliwaganda kadagiti problemada.#
Agipulong agtaktakaw koriente, naisingasing magunggonaan VIGAN CITY - Insingasing ni Konsehal Benjo Verzosa ti panangited ti Ilocos Sur Electric Cooperative iti gunggona kadagiti agipulong kadagiti agtaktakaw iti koriente tapno bumaba ti system loss ti kooperatiba. Dimmatag dagiti opisial ti ISECO iti sangguniang panlungsod ditoy itay nabiit tapno lawlawaganda ti system loss a maipabpabaklay kadagiti agus-usar iti koriente. Segun ken Lawrence Severo ti ISECO, 13% laeng ti maipalubos a marekobre a system loss ti kooperatiba ket no limbes daytoy, ibaklayen ti kooperatiba. Nadamag pay bayat ti session no ania ti kategoria ti ISECO, no government-owned wenno pribado a korporasion ngem saan a nalawag ti sungbat ti pannakabagi ti ISECO.#
“Blessed are those who know they are spiritually poor, the Kingdom of heaven belongs to them.” BARANGAY ELECTIONS.. (Manipud iti panid 3) kuada iti dardaras dagiti election officials nga agiwaras kadagitoy gapu iti magabayen a panaglukat dagiti presinto. *Adu dagiti botante a lumugar ti dida nabirokan ti naganda iti presinto a dati a pagbutbutosanda iti baet a naaramat dagiti listaan dagiti botante iti Mayo 10 national elections. *Adu dagiti presinto a gapu iti naladaw a panaglukatda, naisanud ti panagserra ti presinto manipud iti alas tres ti malem iti alas singko. Adu pay dagiti presinto a kapilitan a nagpabutos iti kabigatanna gapu ta saan a naikamakam dagiti election paraphernalia sakbay ti alas dose ti Oktubre
25. Naipadamag nga agdagup iti 1,700 a barangay ti saan a nakaisayangkatan ti panagbubutos idi kaaldawan ti eleksion gapu iti naladaw a pannakaideliber dagiti election paraphernalia. Iti sumuno nga aldaw, Oktubre 26, adu pay dagiti barangay a saan a nakapagpabutos. Kasta met iti Oktubre 27, adda pay nasurok a 100 a saan a nakapagbutos. Ala, ket panagpipili laeng kadagiti mangidaulo iti barangay ti kalkalpas nga eleksion. Ti barangay a makuna a kabassitan a unit of government iti maysa a nademokratikuan a pagilian. (Adda tuloyna)
TAIWANESE INVESTORS.. (Manipud iti panid 1) dagiti Ilokano ken dagiti Tsino. Babaen ti pannakausar dagiti puerto, addan dagiti simmanglad a Tsino ditoy a nagimaro kadagiti produktoda sada naggatang met iti produkto dagiti Ilokano nga inyawidda iti pagilianda. Sumagmamano pay kadagiti negosiante a Tsino ti nakiasawa kadagiti natibo. “Kayat ni Gov. Singson a mabiag manen dayta a koneksion iti nagbaetan dagiti dua a
pagilian babaen ti panangiprioridadna iti rehabilitasion dagiti puerto iti probinsia,” kinuna ni Mendoza. Impasiar pay ti provincial tourism office dagiti Taiwanese kadagiti nadumaduma a lugar iti probinsia kas iti Vigan Heritage Village, ti karayan ti Bantaoay, ti nagdissuan ti dati a Pandan Port iti Caoayan ken dadduma pay a lugar. (Mancielito S. Tacadena)