Tawid News Magasin - VOL. IX NO. 29 SEPT. 21-27, 2009

AGKANDIDATOKA? AGPANUNOTKA A NALAING, KAILIAN! BOTIKA LA CONCEPCION Aglakoda iti nalaka nga agas OWNED & MANAGED

by Jaime Obispo G.H. del Pilar St., Vigan City

Ta wid (T he Heritage) (The

VOL. IX NO. 29 ( ENTERED AS SECOND

CLASS

MAIL

SEPT. 21-27, 2009 TTER AT VIGAN POST MATTER MA

NEWS

MAGASIN M A PA G TA L K A N PA N G N A M N A M A A N OFFICE

ON

JUL JULYY

9,

P7.00 2002)

PANID 2

TAWID NEWS MA GASIN MAGASIN

can be accessed at www .ta widne wsma www.ta .tawidne widnewsma wsmagg .com www .jasper espejo .com www.jasper .jasperespejo espejo.com www .kamalig .b lo gspot.com www.kamalig .kamalig.b .blo logspot.com

Konseho ti Santa, agduadua iti dimmakkel a land area ti Vigan Crime solution efficiency ti PNP iti I. Sur, ngimmato VIGAN CITY - Ngimmato iti nasurok maysa a porsiento ti crime solution efficiency ti Ilocos Sur manipud Enero agingga iti Agosto 2009 no idilig iti kastoy met laeng a tiempo itay napan a tawen.

Iti naangay a Provincial Peace and Order Council meeting iti panangidaulo ni Gov. Deogracias Victor Savellano itay Setiembre 14, inreport ti PNP Ilocos Sur Police Provincial Office babaen ken ni Police Supt. Marlo Castillo a nagbalin nga 83.1% ti crime solution efficiency ita a tawen manipud iti 81.5% idi 2008.

Inreport pay ni Castillo nga iti pannakaipakat dagiti special laws, adda tallo nga insidente ti carnapping a nakatiliwan ti PNP iti lima a suspects ken tallo a matorsiklo. Iti met kampania kontra iti loose firearms, nakaisayangkatda iti 49 nga operasion a nakatiliwan ti 39 a suspects, 24 a high powered firearms, 12 a low powered firearms ken adda met 7 a low powered firearms a boluntario a naisuko.

Mainaig iti insurhensia, inreport ni Castillo nga adda 9 a barangay iti probinsia a makuna nga influenced barangay, 16 a less influenced ken 88 a threatened.

Iti kampania kontra illegal a droga, nakatiliw ti PNP iti 21 a drug user/pushers iti 17 nga operasion a nakasamsamanda iti shabu ken marihuana a mapattapatta nga aggatad iti P193,167,030 ken nakaipilaan iti 15 a kaso iti korte.

Kabayatanna, inlawlawag ni PNP Provincial Director Virgilio Fabros a maigapu iti saan a panagkikinnaawatan dagiti agkakaarruba ken agkakabarangayan ti kaaduan kadagiti napasamak a krimen ket awan ti aramid dagiti notorious organized groups.

Kinuna ni Fabros a generally peaceful ti Ilocos Sur PANID 6

Narespeto land area ti Santa: bise mayor

BASI FESTIVAL STREETDANCING COMPETITION. Naisem ti nakapayabyab a balasang idinto a serioso dagiti kakaduana bayat ti iseserrekda iti courtyard ti San Ildefonso iti naangay nga streetdancing competition kas paset ti panangselebrar ti San Ildefonso, Ilocos Sur iti panagpiestana itay Septiembre 16. Basi ti tema ti pasalip.(Salvador A. Espejo)

Mayor, naikkan autoridad nga umutang iti bangko para nalawlawa a serbisio ti danum ti Cabugao Waters CABUGAO, Ilocos Sur Umutang manen ti gobierno munisipal ditoy para iti pannakaidanon ti nalawlawa a serbisio ti danum kadagiti dadduma a barangay ditoy nga ili.

Iti sessionda itay Septiembre 14, inted ti sangguniang bayan ti autoridad ken ni Mayor Diocaesar Suero nga umutang ti gobierno munisipal iti Land Bank of the Philippines iti P18 milion para iti pannakailawa ti serbisio ti danum ti Cabugao

Waters para kadagiti agnaed iti Barangay Maradudon, Catucdaan, Caellayan, Alinaay, Sisim, ken Baclig.

Segun ken ni Nestor Somera, hepe ti Cabugao Waters, manamnama ti kanayonan a 300 a consumers iti pannakaidanon ti serbisio ti danum kadagitoy sumagmamano a barangay.

Kinuna ni Somera nga addan 1,819 a serserbian ti Cabugao Waters manipud iti sigud a 1,500 a consumers.

Sakbay ti pannakaaprobar ti

Chiz: power shortage looms in Mindanao

Sen. Chiz Escudero

Opposition Sen. Chiz Escudero yesterday warned that the power supply of Mindanao could reach critical levels soon if the development

of more power plants on the island is not fast-tracked.

“If nothing is done to address the impending shortage, the national economy will take a hit from the expected impact on the region’s industrial and commercial activities,” he stressed.

The 39-year-old lawmaker called for the construction of more power plants on the island, noting that the last power plant opened in Mindanao was in 2007 when its first coal-fired plant in Villanueva, Misamis Oriental was inaugurated.

That plant currently supplies 15 percent of the island’s total needs that averages 1,149

megawatts (MW) annually but which is expected to rise starting next year up to 2014.

Other proposed power plants like the 42.5-MW hydropower plant in Sibulan, Davao del Sur and the 27-MW Tamugan hydropower plant in Davao City will still take years before coming on-stream, while a 200-MW coal-fired plant in Maasim, Sarangani is expected to start operations by 2012.

“Government should also try to continue developing alternative power sources to lessen dependence on fossil fuels like oil and to cushion PAGE 6

resolusion a mangted iti bileg ken ni Suero nga umutang iti LBP, naglasat daytoy iti nabara a diskusion iti konseho.

Sumagmamano a konsehal ti nangipeksa iti reserbasionda iti iyuutang manen ti gobierno munisipal iti baet a mangrugin daytoy nga agbayad iti P35 milion nga utangna iti bangko para iti pannakapasayaat ti serbisio ti danum ti Cabugao Waters.

Agdagup iti P6 milion ti tinawen a bayadan ti gobierno mu-

nisipal iti las-ud ti 15 a tawen.

Naammuan a nakapastrek ti Cabugao Waters iti P2 milion iti makatawen ket ibaklay ti gobierno munisipal ti P4 milion iti tinawen a pagbayad iti nasao nga utang.

Ngem impasingked ti maysa nga opisial ti LBP a sisasagana ti bangko a mangpautang iti PANID 6

VIGAN CITY - Maysa a dialogo ti naisayangkat itay Septiembre 16 iti nagbaetan ti sangguniang panlungsod ditoy ken dagiti agtuturay ti Santa tapno malawlawagan ti panagduadua dagiti naud-udi a nakakaut ti Vigan iti daga a sakup ti nasao nga ili.

Sakbayna, maysa a resolusion ti impatulod ti sangguniang bayan ti Santa iti sangguniang panlungsod ditoy a nakailanadan ti panagduaduada iti dakkel a limmawaan ti land area daytoy a siudad. Adda suspetsa dagiti agtuturay iti Santa a “natippingan” ti land area ti ilida gapuen iti naduktalan iti parcellary survey nga insayangkat ti Department of Environment and Natural Resources, Region I a dimmakkel ti land ti area ti Vigan City.

Segun iti surbey nga insayangkat ti DENR, Region I, nagbalin a nasurok a 28 square kilometers ti land area ti Vigan City manipud iti 25.48 kas nasertipikaran idi nagbalin a siudad.

Ngem kinuna ni Vice Mayor Franz Ranches nga iti inisial a dialogo nga insayangkatda kadagiti agtuturay kadagiti kabangibang ti Vigan nga ili, inlawlawagda a nupay dimmakkel ti land area ti siudad, narespeto ken saan a nakutkuti ti land area dagitoy. “...No malagipyo, idi nagaplikar a siudad ti Vigan, nasurok a 25.11 sq. kms. ti naidatag a land areana ngem ti ammomi kas rumrummuar kadagiti maisubsubmite nga economic profilena, nasurok a 27.4 sq. kms.,” kinuna ni Ranches bayat ti programana a “Ti Konseho ti Vigan” a naipatangatang iti DWRS itay Septiembre 15.

PANID 6

Tobacco tripartite conference, maangay iti Ilocos Sur VIGAN CITY - Ditoy probinsia ti pakaangayan ti tripartite conference dagiti agmulmula ti tabako ken traders ken manufacturers.

Kinuna ni Gov. Deogracias Victor “DV” Savellano bayat ti programana a KABSAT DV on TV nga imbes a dagiti manna-

lon ti agbiahe iti Manila, dagiti laengen pannakabagi dagiti tobacco traders ken cigarette manufacturers ti dumanon ditoy probinsia tapno mapagpapatangan no mano ti maipatong iti agdama a floor price ti tabako.

PANID 4

MARKER. Iti panangselebrar ti Vigan City iti World Heritage Cities Solidarity Week, kagiddatona met a sinelebraranna ti maika-251 a tawen a panagbalinna a siudad babaen ti royal decree ni Ari Fernando, karagpin ti pannakaiyalis ti tugaw ti Arsobispado ti Nueva Segovia ditoy siudad (ngato) manipud Lallo, Cagayan idi Septiembre 7, 1758. (Salvador A. Espejo)

Tawid News-Magasin

2 TAWID NEWS MAGASIN SALVADOR A. ESPEJO - PUBLISHER

EDITORIAL STAFF: JAIME M. AGPALO, JR., Editor; ROSE A. ESPEJO, Circulation Manager; DANNY ANTALAN, ROY ARAGON, MANCIELITO S. TACADENA, Contributing Writers; PRECY ULILA, Encoder; JULIE BETH BALITE, Lay-out Artist; JASPER. A. ESPEJO, Website Master.

The Tawid News Magasin with Editorial and Business Office at Rivero St., Cuta, Vigan, Ilocos Sur, is published weekly in English and Iluko and circulated in Ilocos Sur, Ilocos Norte, La Union, Pangasinan and the Cordillera Administrative Region and can also be accessed at www.tawidnewsmag.com.

Tawid News Magasin welcomes contributions for publication, including properly captioned photographs. Manuscripts submitted must be typewritten, double-spaced.

The Editors reserve the right to reject or abridge articles submitted in keeping with editorial policy and space. Except the editorial, the opinions expressed herein are those of the writers and contributors and do not necessarily reflect those of the publisher.

Send articles with stamped and self-addressed envelope to Editor: Tawid News Magasin, Rivero St., Vigan, Ilocos Sur. E-Mail Address: tawidnews@Yahoo.com. For your advertising needs, call: Tel. No. 722-2638 or Cellphone # 09163002969 or 09228109420.

Member, Publishers Association of the Philippines, Inc. Member, Federation of Prov. Press Clubs of the Phil.

PAPI FPPCP

ADVERTISEMENT RATES: 1 Whole Page, Back - P16,000; 1/2 page - P8,000; 1/4 page - P4,500; 1/8 page - P2,500; Full Page, Inside - P12,000; Half Page, P6,000; 1/ 4 page - P3,500; 1/8 page - 2,500. Minimum insertion - P500.00; COMMERCIAL RATES - P300/column inch; LCR PUBLICATIONS - P2,500; 1 Year Subscription P1,000.00 (local); $60 (abroad). Rates applicable for single issue only.

EDITORIAL Agkutitayon a mangalaw iti Karayan Abra Makapariribuk ti naduktalan iti panagadal nga insayangkat ti Saint Louis University (SLU) College of Engineering’s Applied Research and Development Studies babaen ken ni Josephine Aries Dulay, koordinator ti Environmental Research Laboratory a napauluan iti “The Abra River System Water Quality Monitoring” a rimmuar iti Northern Luzon Research Journal idi 2007: saanen a maiyataday ti Abra River para iti domestiko a pannakaaramat gapu ta narugit unayen.

Nagala dagiti nagadal iti sample ti danum manipud iti nadumaduma a lugar a paglasatan ti Abra River kas iti headwaters iti Barangay Guinaoang iti Mankayan, Benguet a kas control sample, agpababa iti karayan iti ruaran ti pagminasan, tailing dam spillway iti rangtay iti Lepanto, Kayan, Gitlangan, Bulaga, Patungkalew, Banoen, Manabo, Bucay, Bangued, Banaoang, Santa ken Caoayan.

Naduktalan a kadagiti outlets ti minas ken dam a pakaibellengan dagiti nagminasan, awan ti uray ania a porma ti biag kadagitoy a paset ti karayan.

Napaliiw pay ti kaadda iti makaalarma a toxic substances kas iti nangato ti konsentrasionna a nitrate, dagiti nadagsen a metal a kas iti lead, mercury ken chromium, kasta pay iti cyanide a nangatngato ti konsentrasionda ngem iti accepted limits.

Dagitoy a toxic substances ket masuspetsa a naurnong manipud kadagiti abono, rugit manipud kadagiti industria ken takki dagiti animal kasta met a manipud panag-extract iti balitok manipud kadagiti naminas a bato, isu nga adda nangato ti konsentrasionna a cyanide.

Wen, kaka, polluted ti Abra River ket naglalabbet dagiti makagapu iti panagbalinna a narugit, kas iti iyaadu ti populasion, urbanisasion, panagduras ti teknolohia ken panagminas, kasta met iti deporestasion ken panagpukan iti kayo ken panagpuor kadagiti upland a lugar, illegal a panagtarikayo ken panag-tunnel kadagiti pagminasan a makagapu iti pannakaiyanud ti daga ken siltation ti karayan, ken panagaramat kadagiti kemikal a pestisidio, herbisidio ken ganagan dagiti mannalon iti asideg ti karayan.

Kinuna ni Dulay a nupay makasugat-rikna ti natakuatan iti panagadal iti Abra River, napateg a maammuan ti kapasidad ti karayan nga umawat kadagiti rugit a maibelbelleng ditoy ken tapno makarekobre ken makabael a mangtungpal iti produktibo ken makasustener-biag nga annongenna.

Insingasing ni Dulay ti pannakakali ti Abra River, pannakaipakat ti radikal a panagbalbaliw iti wagas a panagminas, istrikto a panangiyimplementar ti gobierno kadagiti paglintegan iti aglawlaw ken iti panangaramat dagiti kompania ti minas kadagiti adda a teknolohia para iti pannakaagas iti nakontaminar a presko a rabaw ti danum, pannakaipabassit ti metal ken iti pannakakontrol, pannakaidulin ken pannakaaramat a nasayaat dagiti mine tailings.

Ti saludsod: adda kadin maiyus-ussuat kadagitoy a singasing? Kaanonto nga agriing dagiti agtuturaytayo iti agdadata a kinapudno a matmatayen ti Karayan Abra?#

WZRD Printing Press and Graphics Design

OFFSET, LETTERPRESS, RECEIPTS, RIZO TEL. NOS. 077-7425361 FAX: 742-5360 CELL . NOS. 0922-8452888/0927-5328888

Services Offered: PRINTING: Souvenir Programs, Invitations, Letterheads, Newspaper, Tarpauline, School and Office ID’s, Flyers, Diploma, Official Receipts, Digital Printing, Rizograph, Duplication, Bookbinding, Solicitation Envelops, Raffle Tickets, Certificates, Graphics Design & Lay-out For your printing needs, come visit us at: Candon City Mall (at the back of JOLLIBEE) Candon City, Ilocos Sur

MRS. NENITA A. DISU General Manager

1234567890123456789012345 1234567890123456789012345 1234567890123456789012345 ITI DUYOG TI SINGASING 1234567890123456789012345 1234567890123456789012345 JAIME M. AGPALO 1234567890123456789012345 1st Honor Blanco Cabie Premio iti Literatura Ilokano, Salip iti Sarita Para Ubbing: Nabaludbod dagiti Apit (MAUDI A PASET)

Natratar iti sarita no apay nga addaan iti dua a paniempo ti Kailokuan, ti katutudo ken ti kalgaw.

Maiduma daytoy kadagiti sabsabali a lugar.

Iti bangir a punto, maibugasan iti sarita dagiti sumagmamano a tema a mangpasidap-panunot.

1. ti kinapateg dagiti annak ken ti masakbayan 2. ti ayat ken otoridad ti nagannak 3. panagayat iti nakaparsuaan Ti kinapateg dagiti annak ken ti masakbayan. Dagiti annak ti masakbayan. “Isudanto ti sumublat no mauma nga agturay.” Kayatna a sawen, dumtengto met ti panawen a dagiti ubbing ti ‘maawagan’ iti nanakman wenno sumaruno nga agbatay ken mangisuot iti sapatos dagiti nagannak. Inton mataenganda, agbalindanto a nagannak. Isudanto met ti mangakem iti responsibilidad.

Nasken ngarud nga isaganaan ti nasayaat a masakbayan dagiti annak.

Ta narigaten a “dayta la nagpaspasiar, nagpimpinnalastog, nagay-ayam” ti ar-aramidenda.

Nasken a suruan ida, idalan ida, tarabayen ida iti umno nga aramidenda para iti masakbayanda.

“Ngem ni Apo Lung-aw, pam-

panunotenna dagiti annakna. Ikkak man ketdi ida iti akemda ta dida tumanor nga awan ammona.” Dagiti nagannak, isagaanda iti naraniag a masakbayan dagiti annak.

Ti ayat ken otoridad ti nagannak.

Maibugasan ditoy sarita ti ayat ti nagannak. Awan ti idumdumana kadagiti annakna. Maited nga agpapada ti maiparbeng a para iti tunggal maysa.

Panagayat ti nakaparsuaan.

Naidumduma ti panagayat ti Namarsua iti Kailokuan ta inikkanna iti dua a paniempo a kas maikanatad iti panagbiag ken kasasaad dagiti agindeg.

No saan nga ayaten ti tao ti nakaparsuaan, mangipaay met iti panagbalbaliw ti paniempo. Ti laengen panangabuso kadagiti kayo, itedna ti layus no panagtutudo ken tikag ken pudot no kalgaw. Iti in-inut a pannakasabidong ti aglawlaw, nakarikna met da Apo Burarog ken Apo Kalgaw iti sagubanit. Ipaay dayta panagabuso iti nakaparsuaan ti sagubanit wenno didigra. Iti ababa a pannao, nasken nga ipaay ti panagayat iti nakaparsuaan tapno agtultuloy a masagrap ti imbag a naipaay.

Ti sarita ket base iti eksperiensa ken masagsagrap ni Ilokano iti nakaparsuaan.

Paliiw Maysa a pagpintasan ti sarita ti

1234567890123456789012345 1234567890123456789012345 1234567890123456789012345 1234567890123456789012345 PITIK 1234567890123456789012345 1234567890123456789012345 SALVADOR A. ESPEJO 1234567890123456789012345 Agkandidatoka? Agpanunotka a nalaing, kailian (TULOYNA) No awan ti nabileg a ramutmo iti politika, saanmon a gandaten ti agkandidato, kailian, nangruna no adda dinastia iti pagkandidatuam.

Kaarigmo laeng ti mangitubtob iti ulom iti napuskol a pader.

Ditoy pagilian, kapaliiwan nga adadu nga amang dagiti mangabak iti eleksion gapu iti kuarta, personalidad ken relasion, saan a gapu iti plataporma. Saan a mabilang iti ramay dagiti nangabak iti eleksion gapu ta anak, asawa, kabsat, kabit wenno ania ditan a relasion, ti addaan kuarta, nalatak a nagan ken langilangan a politiko. Dayta ti gapuna nga adda makunkuna a dinastia ti politika ditoy pagiliantayo agsipud ta pagsisinnublatan ti maymaysa a pamilia ti rienda ti turay, iti man nasional a posision wenno kadagiti probinsia, siudad wenno il-ili.

Mangdakamattayo iti sumagmamano. Kas ken ni Pres. Gloria Macapagal-Arroyo, amana daydi

nag-Presidente Diosdado Macapagal.

Ita, diputado ti dua nga anakda ken ni First Gentleman Mike Arroyo, da Dato ken Mikey Arroyo. Diputado metten ti kabsat ni Mike Arroyo a ni Iggy.

Ni napadisi a Presidente Joseph Estrada, napagbalinna a senadora ti asawana a ni Dr. Loi Ejercito. No ararigen, saan unay nga am-ammo ti publiko ni Dr. Ejercito. Ti la ammo ti tattao, isu ti pudpudno nga asawa ni Estrada. Ngem idi napadisi ni Estrada iti tugawna a kas Presidente, kimmandidato (wenno napilpilit a nagtaray) ti doktora ket nangabak.

Simmublat met ni Jinggoy Estrada, anak ni Joseph ken ni Dr. Loi, a nagkandidato a para senador ket nangabak. Naimbag ta saanen a nagpailayon ni Dr. Loida ta di koma adda agina nga agludon iti Senado.

Sakbay ti panagsenador ni Jinggoy, nagmayor iti San Juan. Ita, sinublat met ti anak ni Estrada iti sabali a babai ti rienda ti turay ti San Juan kas mayor.

Madakamat pay ditoy dagiti agkabsat a senador, da Pia ken Allan

SEPT. 21-27, 2009 naindaniwan nga urnos dagiti binatog. Makaay-ayo a denggen dagiti balikas no basaen. Addaan pay iti kasla rima wenno isu pay ketdin, tunggal ungto dagiti binatog wenno sentence. Napaliiwko met dayta iti sarsarita a napauluan iti “Tubal” ni Rufino Re. Boadilla, ti superhero ti Kailokuan idi panawen ti 1002 agingga 1942. No maibasa dagiti sarsarita a kastoy, makaay-ayo a denggen, lalo dagiti ubbing.

Dagiti sarsarita idi un-unana ket nagbugas iti nakaparsuaan. Iti panangbasak kadaytoy a sarita, immapay ti lagip, uppat a pulon a tawen ti napalabas. Mabasa iti teksbuk ti Grade four ti panagsalip da Apo Angin ken Apo Init no asino kadakuada ti makaikkat iti balabal ti tao a magmagna. Kas kada Apo Burarog ken Apo Kalgaw, nausar ti limitasion ti tunggal maysa ket isu dayta ti nausar iti sarita. Adda met limitasion da Apo Angin ken Apo Init. Addaanda iti kabukbukodan a kabaelan. Addaan tunggal maysa iti naisangsangayan a talugading.

Immuna ni Apo Angin a nangipakita iti talugadingna. Pinuyotanna a pinuyotan ti balabal tapno maitayaben. Ngem saan met nga ipalubos ti tao a maitayab ti balabalna. Simmublat ni Apo Init ket uray la kimmarandikang ti daga iti pudotna. Naglinong ti lalaki, inikkatna ti balabalna sana pinagpunas iti ling-etna. Insalapayna ti balabal iti rungarong ti kayo sa nagpaid iti payabyabna. Nangabak ni Apo Init ta isu ti nakapaikkat iti balabal ti tao.

Talugading. Adda naisangsangayan a talugading tunggal maysa kadagiti agbibiag. Adda limitasionda.

Napintas a sarita, pinagwerretna ti imahinasion.

Nabara a kablaaw iti author.#

Peter Cayetano. Maipalagip a nagsenador met ti amada, ni Renato Cayetano, a nalatak iti birngasna a “Companyero”.

Ni Sen. Manny Villar, asawana ti mangibagi iti La Pinas, ni Cynthia Villar.

Uray ni Sen. Rodolfo Biazon, diputado met ti anakna, ni Ruffy, a mangibagi iti Muntinlupa.

Ni nag-bise presidente Teofisto Guingona, Jr., adda met diputado nga anakna, ni Teofisto III, a mangibagi iti maikadua a distrito ti Bukidnon.

Ni Senate President Juan Ponce Enrile, adda anakna a diputado a mangibagi iti maikadua a distrito ti Cagayan.

Uray ni Sen. Francis Escudero, ti amana ti diputado iti Sorsogon.

Iti nasional a tukad daytoy, kailian.

Nakarkaro manen no agpababaka. No mapantayo kadagiti probinsia, siudad, il-ili, makitatayo a kaadduan kadagiti nakatugaw a diputado, gobernador, bise gobernador, bokal, mayor, bise mayor, konsehal ket maymaysa a pamilia ti nagtaudanda, mabalin nga asawa, anak, ama, uliteg, ikit wenno ania ditan a relasion.

Kayariganna daytoy ti bukel nga intukit dagiti nagkauna a kaputotanda, dimmakkel, rimmangpaya, nagbunga ket iti pannakaitukit ti ad-adu a bukel a pataud ti puon a bukel, awanen ti iti-itan dagiti sabali pay a bukel nga agtubo, dumakkel ken agsalumPANID 6

TUNGTONG-ARUBAYAN

Iti panagsanud ni Sen. Roxas nga agkandidato para presidente, mapapigsa ti Liberal Party Dakkel ti maitulong ti panagsanud ni Sen. Mar Roxas nga agkandidato para presidente iti pannakapapigsa ti sasaaden ti Liberal Party. Kas presidente ti partido, saan laeng a ti bukodna nga interes ti rumimbaw itoy nga inaramidna no di ket impamatmatna a kabaelanna ti agsakripisio tapno adda panagkaykaysa iti partido. Imbagana a suportaranna ti kandidatura ni Sen. Benigno Simeon C. Aquino III no bilang agkandidato daytoy kalpasan ti rekoleksionna iti monasterio dagiti Carmelite sisters

sadiay Zamboanga ken naynay idi a pagrekoleksionan daydi Pres. Cory Aquino nga inana. (Inwaragawagen ni Sen. Aquino ti panagkandidatona para presidente. - Ed.) Apay a nasken nga aramiden ni Roxas daytoy? Umuna, isu ti presidente ti partido, ket nasken a dumngeg iti kapanunotan dagiti kapartidona nga agkuna a dakdakkel ti potensialna a mangabak ni Sen. Aquino gapu iti kinaadda ti nabileg a “yellow fever” gapu iti nabiit pay a pannakatay ti inana, daydi nag-Presidente Cory

Aquino. Nupay adda met potensialna a mangabak ni Sen. Roxas, basbassit laeng ti tiansana agsipud ta saanna a mapagkaykaysa ti LP, ken ti ititipon dagiti sumagmamano nga oposision, partido man ken people’s organization ken pribado a sektor.

Saan laeng nga isu ti mairanud iti panagsanudna no di pay ti amin.

Mapasamak ti panagkaykaysa.

Posible met nga iti dayta nga ingpen ni Sen. Roxas nga agbalin a pangulo ti pagilian ket pumigsa iti sumaruno PANID 3

SEPT. 21-27, 2009 SUNDAY SEPTEMBER 27, 2009 26th Sunday in Ordinary Time Ps 19:8, 10, 12, 13, 14 The precepts of the Lord give joy to the heart.

1st Reading: Num 11:25-29 Yahweh came down in the cloud and spoke to him. He took some of the spirit that was upon him and put it on the seventy elders. Now when the spirit rested upon them, they prophesied. But this they did not do again.

Two men had remained in the camp; the name of one was Eldad, the name of the other Medad. However, the spirit came on them for they were among those who were registered though they had not gone out to the Tent. As they prophesied inside the camp, a young man ran and told Moses, “Eldad and Medad are prophesying in the camp.” Joshua, the son of Nun, who ministered to Moses from his youth said, “My lord Moses, stop them!”

But Moses said to him, “Are you jealous on my behalf? Would that all Yahweh’s people were prophets and that Yahweh would send his spirit upon them!”

2nd Reading: Jas 5:1-6 So, now for what concerns the rich! Cry and weep for the misfortunes that are coming upon you. Your riches are rotting and your clothes eaten up by the moths. Your silver and gold have rusted and their rust grows into a witness against you. It will consume your flesh like fire, for having piled up riches in these the last days.

You deceived the workers who harvested your fields but now their wages cry out to the heavens. The reapers’ complaints have reached the ears of the Lord of hosts. You lived in luxury and pleasure in this world and felt happy while others were murdered.

You have easily condemned and killed the innocent since they offered no resistance.

Gospel: Mk 9:38-43, 45, 47-48 John said to him, “Master, we saw someone who drove out demons by calling upon your name, and we tried to forbid him because he does not belong to our group.” Jesus answered, “Do not forbid him for no one who works a miracle in my name can soon after speak evil of me. For whoever is not against us is for us.

If anyone gives you a drink of water because you belong to Christ and bear his name, truly, I say to you, he will not go without reward.

If anyone should cause one of these little ones who believe in me to stumble and sin, it would be better for him to be thrown into the sea with a great millstone around his neck.

If your hand makes you fall into sin, cut it off! It is better for you to enter life without a hand than with two hands to go to hell, to the fire that never goes out.

And if your eye makes you fall into sin, tear it out! It is better for you to enter the kingdom of God with one eye than, keeping both eyes, to be thrown into hell where the worms that eat them never die, and the fire never goes out.

Reflections Jesus makes it clear that we are either for Him or against Him. There can be no middle ground. Either the life, teaching, suffering, death and resurrection of Jesus compel us to follow Him or they don’t.

Discipleship is an option. Stewardship is not. We have a choice in the matter of whether to follow Jesus. But once we have made that decision we are committed to follow Him wholeheartedly. We are committed to living our lives as good and faithful stewards of the many gifts God has so generously lavished upon us, especially the great gift of our faith. We are committed to living upright and holy lives, learning every day to prefer nothing to the love of Jesus Christ.

Our discipleship commits us to make radical decisions to live out our faith clearly and without ambiguity.

One day we will be asked to render an account of our stewardship.

123456789012345678901 123456789012345678901 123456789012345678901 ITI INDAYON NI LAGIP 123456789012345678901 123456789012345678901 IMATONAN NI DANNY ANTALAN 123456789012345678901 Ti Ik-ikutak a Palimed (Maikatlo a paset)

Nadatngannakami ni Elsie a naragsak ti panagpatpatangmi ken ni Andy bayat ti panagmeriendami.

Kalpasan ti panangited ni Andy iti abasto ni Elsie, nagpakadan.

“Adda asikasuek ditoy siudad inton umay a lawas. Mabalin ti umay agpasiar?” sinaludsod ni Andy kaniak.

“Silulukat toy kaserami kenka,” insungbatko.

Diak naaluadan ti nagdayyeng bayat nga indalimanekko dagiti nangananmi. Sinurotnak ni Elsie iti kusina.

“Oy, naragsaktayo ita, a,” kinunana. “Makitak ket nadaraskayo a nagsinninged ken ni Manong.”

“Naragsak a kasarsarita ni Manongmo. Apay a dimo nasarsarita nga adda kabsatmo a lalaki?”

“Idi pay la koma nga iyam-ammok ngem amkek a no agdaton kenka, maipada laeng kadagiti pinaaymo. Naminsanen a nagayat ken napukawan iti kaayan-ayat ket nakitak no kasano ti panagsagabana. Diak kayat a maulit manen nga agsagaba,” kinuna ni Elsie.

Adda kano kaayan-ayat ni Andy a kalugaranda. Ni Myrna, maysa a nars. Natinong ti kasarda. Maysa nga aldaw, napanda naggatang kadagiti masapsapulda iti kasarda. Ngem naaksidente ti naglugananda. Natay ni Myrna. Agingga ita, di pay nalipatan ni Andy.

“Naliday gayam ti biag ni Andy,” nakunak. “Ngem saan a maymaysa ti babai. Makasarakto iti sabali nga ipatpategna.”

“No agayat kenka ni Manong, ikarim a dimo paldaangen,” iniggaman ni Elsie dagiti dakulapko.

“Kasano ti pannakaammom nga agayat kaniak ni Manongmo?” nagkatawaak.

“Tatta la a mangegko manen ti nasarangsang a katawa ni Manong. Maysaak a babai, ammok a matnagto ti riknana kenka.”

Agpayso, masansanen a sumarungkar ni Andy iti kaserami.

Adda latta regalona kaniak. Masansan nga awisennakami a mangan iti ruar wenno mapan agpasiar iti mall. Dandani inoras a tumawag kaniak iti selpon.

Annugotek a nagbalin a namaris dagiti aldawko. Uray iti rabii, adda dagiti gundaway a malukagak a naganna ti ibalbalikasko.

Idi impudno ni Andy ti ayatna kaniak, panagriknak, naitayokak iti law-ang. Idi petpetanna ti dakulapko sanak PANID 6

Tawid News-Magasin

3

BULONG TI KAKAWATI: KABUSOR TI PESTE Salaysay ni Mancielito S. Tacadena (Maudi iti dua a paset) Tapno nadardaras ti panagtadtad iti bulong a masansan a reklamo a trabaho dagiti mannalon, dinisenio da Dr. Rabena ken Dr. Manuel Bajet Jr. ti maysa a makina a pakaipisokan ti bulong ti kakawate tapno nadardaras a mapirpirsay. Inawaganda daytoy iti Dual Power Operated Foliage Chopper. Mabalin daytoy nga isaksak iti koriente.

No agin-inut met iti enerhia wenno nairana a brown-out, addaan daytoy iti pedal a mabalin nga usaren kas alternatibo. Dumaras la ngaruden ti trabaho, makapagehersisio pay ti mangusar.

Agpateg daytoy iti P21,000.

Adda dagiti madadaan a makina a mabalin a gatangen iti University of Northern Philippines, Research and Development Office iti Tamag, Vigan City.

Immunan a gimmatang itoy a makina ti LGU ti Lidlidda ken ti mannalon-sientista a ni Maximo Rabanal ti Pantay Daya, Vigan City nga agpada a nangpatalged a limmag-an ti trabahoda idi nagusarda iti daytoy a makina.

Sabali pay nga Usar Idi 1997, impresentar ni Dr.

Ti makina a pagtadtad iti bulong ti kakawati a dinisenio da Dr. Alfredo Rabena ken Dr. Manuel Bajet, Jr. Mabalin nga isaksak iti koriente wenno babaen iti panagpedal.

Rabena iti sanguanan ti 3,000 a molecular biologists iti sangalubongan ti research paperna a “The Isolation, Characterization and Identification of the Active Botano Chemicals of Kakawate Leaves Against Termites” bayat ti 5th International Congress of Plant Molecular Biology sadiay Singapore. Nairaman daytoy iti libro a The International Society for Plant Molecular Biology nga impablaak ti National University of

Singapore ken Institute of Molecular Agrobiology. Pudno nga epektibo pay ti kakawati a pagpaksiat iti anay ken uray kiteb.

Kadua met ni Dr. Rabena, ni Dr. Erna Cachola a nangpasingked nga epektibo ti tubbog ti bulong ti kakawati (madre kakaw iti dadduma) a pangagas iti Trichophyton Metagrophytes, maysa a fungus a mangpatpataud iti sakit ti kudil kas ti kurad. Iradrad laeng ti nategteg a bulong iti apektado

a kudil ket kas iti salicylic acid ti epekto daytoy.

Itoy a tawen, kadua ni Dr. Rabena da Dr. Nelia Aman ken Engr. Franklin Amistad a nakatakuat a ti dapo manipud iti kayo ti kakawati ket mabalin a concrete mixture para iti panagaramid iti ceramics.

Nasamay met nga absorbent ti uging daytoy. Sagepsepen daytoy ti dam-eg ken madi nga angot iti kuarto.

Nasamay pay daytoy a pagpurga iti taraken a baboy.

Ipakan ti sumagmamano a kasep-ak ti kakawati iti baboy tapno matay dagiti ariekna.

Ti met sabong daytoy a masansan a maregregreg laeng, naimas a mailaok iti dinengdeng wenno saladen a kas iti sabong ti katuday.

Malaksid ti Pilipinas, aglatlatak metten iti sabali a pagilian iti Asia dagitoy a pakairanudan iti kakawati.

Karaman ditoy ti Singapore, Malaysia, China, Thailand, Indonesia, Hongkong ken India.

Apo mannalon, rugiam ngaruden ti agitugkel iti sumagmamano a sanga ti kakawati ita a panagtutudo.

Inton umay a tawen, addanto metten pangalaam iti libre a pestisidio.#

MAYMAYSA TI INA Salaysay ni Ma. Theresa B. Santos Kunada, namaris ti biag gapu ken ni nanang, wenno inang, wenno mommy, mama, mamang ken ania la ditan a pangawag iti dakkel a babai.

Nagtaudan koma ti biag no saan a ni inang? Asino koma ti naasi a nangaw-awit iti anak iti siam a bulan iti saklolona sakbay a naipasngay? Kalpasan ti pannakaipasngay, akinbarukong ti pagturogan ni bebi kalpasan ti panaggatasna? Ti kamang ken sakduanna iti bileg ken puersa? Gayyem a pangibagaanna iti parikutna ken sidadaan a dumngeg iti amin a kanito?

Wen, maymaysa ti ina.

Maipalagip la ket ngarud kaniak ti maysa a naisangsangayan nga ina, ni Birhen Maria. Ni Birhen Maria ti kaindaklanan nga ina iti sangalubongan.

Kasla naipinta ditoy panu-

notko idi inawitna iti saklolona ni Hesus. Kadagidi a panawen, dakkel a pakalaisan ti maysa a babai nga agsikog nga awan ti asawana. Ngem imbaklay ni Birhen Maria amin dagiti pannakalais ken libbi tapno laeng matungpal ti padto a maysa a nasudi a babai ti mangiyanak iti Mesias a mangisalakan iti lubong.

Kasta met a naipinta iti panunotko ti maysa a buya iti Kalbario idi agtutuok ti Anak ket tangtangaden ti Ina ti anakna, awan ti mabalinna no di aglua. Sa idi ibabada ti bangkay manipud iti krus, idi arakupen ti Ina ti anakna a nupay anak ti Dios, dina sinamir ti nagtuok tapno laeng maisalakan ti managbasol a tao iti sangalubongan.

Malagipko met ita daydiay Mother Mary iti nalatak a kanta dagiti Beatles a pinutar ni Paul McCarthy: “When I find

myself in times of trouble, Mother Mary comes to me/ Speaking words of wisdom, let it be. There will be an answer, let it be…”

Paboritomi a kansion daytoy aglalo no adda pakarikutanmi, no adda ipampanunotanmi iti sungbat kadagiti ngatangatami, kadagiti tiempo a kasaritami ti bukodmi a bagi. Dikayo ngata mamati ngem adda latta “words of wisdom” nga umappayaw kadakami. Adda latta dumteng a sungbat kadagiti pagparikutanmi.

Mamatikami a nagtaud dagiti “nainsiriban a balikas” manipud iti maysa nga Ina. Saanen a masapul a sukisokenmi ti kinaasino dayta nga Ina. Ngem mamatikami nga isu ti Nailangitan nga Ina. Ta kas kuna ti linia ti kanta: Mother Mary comes to me!

Ngem iti kansion ni Paul McCarthy, naammuanmi idi

agangay a sabali a Mary ti dakdakamatenna: ti biological nga inana. Ti inana a mismo.

Ti nakaskasdaaw, sangapulo ket duan a tawen ti napalabas a pimmusay ti inana.

Ngem gapu iti panagayat ti ina iti anak, nagsubli daytoy tapno itedna dagiti nainsiriban a balikas ken ni McCarthy.

Napasamak daytoy idi mangrugin ti panagsisina ti Beatles. Adda bukod a direksion a kayat ti tunggal maysa a turongen. Dayta ti parikut a di pakaturturogan ni McCarthy. Dina ammo ti aramidenna tapno saan a mawara ti grupoda.

Iti dayta a pannaturogna, natagtagainepna ti inana.

Imbaga ti ina ti kansion a mamaglatak manen iti grupo.

Imbagana a suraten ni Paul dayta kansion.

PANID 6

TUNGTONG ARUBAYAN... (Manipud iti panid 2) a basingkawel ti kinapangulo ta impamatmatnan ti kinasinseridadna iti partido ken iti umili.

Maikadua, nasken a bumangon ti partido kalpasan ti nabayagen a paniempo a saan a naiwagayway ti banderana.

Nabayagen ti maudi a panagtakem ti maysa a dadaulo ti LP a kas presidente. Kaudian a nagtakem a pangulo daydi Pres. Diosdado Macapagal, ama ni Pres. Gloria Arroyo.

Nupay makuna a nangrugi ken tinarabay ti LP da nag-Pres.

Ramon Magsaysay ken nagPres. Ferdinand Marcos, bimmallasiwda ket napanda iti Nacionalista Party idi sumangodan iti basingkawel ti kinapangulo. Kadagiti nagtakem a presidente ti pagilian, taltallo pay laeng ti kameng ti LP a nagpresidente, da Manuel Roxas, Elpidio Quirino ken Diosdado Macapagal. Ni

nag-Pres. Roxas ti founder ti partido ken maikatlo a pangulo ti pagilian. Ni nag-Pres. Elpidio Quirino ket Ilokano a tagaCaoayan, Ilocos Sur. Sakbay ti KBL ni nag-Pres.

Marcos, bale dua laeng ti partido politikal a napigsa ken nasaknap kadagidi a panawen, ti LP ken ti NP. Kadagitoy a panawen, nagsasanggalan dagiti partido politikal ken addaandan iti kabukbukodanda a baluarte.

Itoy a basingkawel ti kinapangulo ket makuna a nabileg manen ti pitik ti dangadang ti dua a partido, ti LP ken NP. Ni Sen. Manuel Villar a manamnama a mangibandera iti NP ket dakkel met ti tiansana a mangabak no ibasar kadagiti rumrummuar a survey. Dakkel met ti potensialna a dumupar ken agpayagpag ti partido a Lakas-Kampi ti agdama a gobierno ken dagiti dadduma

pay nga agngayangay, ngem rumimbaw latta ti nagan ti LP ken NP. Dua ti nabileg a grupo iti LP ita, ti Atienza wing ken ti Sen. Jovito Salonga wing. Manamnama ti panagkaykaysada no agtaray iti kinapresidente ni Sen. Benigno Simeon Aquino III. Ayonan ken suportaran ti Atienza wing ti panagtaray ni Sen. Aquino a kas presidente.

Sigurado met nga itag-ay ti Salonga wing ni Aquino agsipud ta daytoy ti executive vice president.

Iti itataud ti sangsangkamaysa a panggep, posible ti panagkatunosan dagiti dua.

Nabileg ti puersada ta addaanda iti nasurok 2,500 a miembro.

Iti agdama, addaan ti LP iti tallo a kameng, da Sen. Rodolfo G. Biazon, Sen. Mar Roxas ken Sen. Aquino III. (Uppatda a dati, ngem bimmalasiwen iti partido NPC ni Sen. Chiz Escudero.)

Addaan met ti LP iti duapulo a kameng iti Kongreso a pakairamanan da Dip. Cecilia Luna ti Abra, Dip.Manuel Mamba ti Cagayan, Dip. Solomon Chungalao ti Ifugao ken iti Mindanao, natibong ti timek ni Wahab Akbar iti Basilan. Pito met a kamengna ti nakapuesto iti local government a pakairamanan da Maria Gracia Cielo Padaca ti Isabela, Victor Tanco ti Capiz, Amor Deloso ti Zambales, Raul Daza Ti Northern Samar, Niel Tupaz, Sr. ti Iloilo, Rafael Nantes iti Quezon ken Erineo Maliksi iti Cavite.

Iti panagsanud ni Sen. Roxas, manamnama ngarud ti ipipigsa ti Liberal Party ket no maalada ti tung-ed dagiti botante, dakkel ti gundaway a makaiduronda manen iti maysa a kameng nga agtugaw iti kangatuan a puesto iti pagilian.#

Tawid News-Magasin

4

PANAGSAREB ITI SUMIPNGET

SEPT. 21-27, 2009

TAO, LUGAR, PASAMAK

Sarita ni Melvin Bandonil (MAIKALIMA A PASET)

Ay, anak ti tianak! Agbayadak koman iti accounting ngem beinte pesos met la gayam ti linaon ti walletko!

Adda ketdi agenrolen iti kolehio a beinte pesos laeng ti kuartana? Timmarayak iti kaasitgan nga ATM machine saak nagsubli iti accounting office.

Adda panagkedked ti kannigid a pispisko ta ipapilitna ketdin a sabali a lubong ti nastrekko. Simrekak iti lubong nga adayon iti panawenko.

Maysa a lubong a saan a maibagay iti nataenganen a kas kaniak, iti lolo a kas kaniak. Wen, nagarapaapak met idi a dumteng koma daytoy a panawen. Ngem idi dayta. Agingga laeng iti arapaap. Saan a nagmata. No labsen ti agsao, naaddaanak pay ketdin iti stiff neck iti katatangadko kadagiti bituen.

Kunada man, saan kano a dakes ti agarapaap ta libre daytoy, ngem naim-imbag met laeng a no agarapaapka ket agtignayka. Isu a nagtignayakon, insardengkon ti makaipas iti rikna nga aramid.

Maamakak iti tao a naipas ti riknana ta dakkel ti tendensiana nga aponan ti nangisit

nga ulep. Adda tudo nga awit ti nangisit nga ulep. Nasayaat laeng no tudo, ngem kasanon no bagyo? Di pay ket adda pangta a didigra ti awitna? Isu nga insardengkon ti tumangad kadagiti bituen ta awan met laengen ti agmata a namnamaen. Ngem iti nabayagen a panangisardengko a mangnamnama, isu metten ti idadatengna. Ita a dimteng, sumken met ti gudenggudeng.

Panagriknak, kaslaak pusa a nairagup iti grupo dagiti walang nga aso. Wenno Ilokano a nairagup iti ummong-tungtongan dagiti Chabacano.

Adda dakkel a lapped iti komunikasion, isu dayta ti edad. No mapasamak man ti komunikasion, awan ngata ti marikna a singed? Ngamin adda level ti utek. Adda level dagiti balikas nga umayon iti edad. Masapul nga iti kabiitan a panawen, masarakak ti ridaw ti solusion tapno saanak nga agpatis a bugguong.

Kasla mago met ti kannawan a pispisko nga agibalakad a nasken nga umaddangak ta addaak iti umno a dana. Ket umaddangak a, abante ako!

“MAKITAYO daytoy? imparabawko iti center table iti

salas ti puraw a registration form a nalabaga ti suratna.

“Dikay’ mamati? Adtoy ti resibo. Full payment, twelve thousand plus! Isu a dakayo amin, maksayan ti alawansyo iti beinte pesos iti inaldaw tapno maaddaanak met iti alawans. Saan laeng a dakayo ti maymayat nga agiskuela, uray siak met!” Inaldaw ngamin a sangagasut a pisos ti alawans ti buridek nga adda iti hayskul, hanred pipti ni kolehiala, ken tu hanred ti agreprepaso sadiay review center.

Awan ti nakatimek. Natalian sa ketdi dagiti dilada? Wenno kaykayatda ti paaklolo iti ulimek. Kasla natalged ti panagriknada iti ulimek. Ngem dida la ammo a kasingin ti peggad ti ulimek. Pinaliiwko ida. Dagiti laeng matada ti agsasarita. Dagiti mata a kunam la no rinaut ti peste.

Dagiti mata a nagawit iti agsisimparat a saludsod, a gapu ta awan dila ti mata, saanda a maiyebkas. Ngem mabasak ti linaon dagiti matada: Sino ti agluto? Sino ti aglaba?

Sino ti agplansa? Sino ti agdalus iti pagtaengan? Sino ti aguray iti trak ti basura kada Martes ken Biernes? Sino ti

mapan agbayad iti opisina ti kuriente, telepono, ken danum iti binulan; ken iti kontribusion iti SSS ken quarterly tax iti city hall? Sino ti agistimar no madadael ti kompiuter? Sino ti pagdamagan no adda saan nga ammo a proseso iti kompiuter?

Asino ti agaramid wenno pagpatulongan iti panagaramid iti asaynment? Dinalapus ti peste ida nga agpayso!

“Manipud ita, adda division of labor. Addaan amin iti responsibilidad…!”

Ngem immuna a nagreklamo ti inada idi addakamin a dua iti sallukob ti ules: “Irengrengreng daydiay inaunaam ti panangituloyna nga agiskuela…”

“Ituloyna a, apay ketdin a saan? Ngem bay-am a nanamenna pay nga umuna ti inaramidna tapno makasursuro. Iti panagbiddut a makasursuro ti tao. Balakadam ketdi nga agtrabaho tapno adda isustentona iti pamiliana. Saan a makasursuro daydiay agingga a kunkonsintirem. Maasianka koma met iti anakmo.

Maasianka koma met iti apokom…”

(Adda tuloyna)

PERMANENT SETTLERS ABROAD KEEP OFW MONEY FLOW UP —ECONOMIST

Ti UNESCO Heritage Site marker iti Vigan City a masarakan iti abagatan ti provincial capitol. (Salvador A. Espejo)

Iwarwaras ni Barangay Captain ti Baybayading, Salcedo, Ilocos Sur ti kopia ti Tawid News kadagiti kalugaranna bayat ti naangay nga outreach program iti lugarda. (Danny Antalan)

by Jeremaiah M. Opiniano www.ofwjournalism.net (Reprinted from OFW Journalism Consortium) (LAST OF TWO PARTS)

These countries made up for the nearly negative growth rate of remittances from Filipinos in the United Kingdom (minus-0.70 percent), and from the declines of flows coming from Italy (minus-26.53 percent)— traditionally, the two highestremitting countries in Europe.

Filipinos from these countries are among the “non-traditional” remittance sources for the Philippines, especially so that many of remitters have brought their families with them, Ang said.

As of 2007, data on the stock estimates of overseas Filipinos show that the United States alone has 2,517,833 permanent migrants and the whole of Europe only has 284,987 permanent migrants.

Remittance inflows coming from the US continue to slump with a minus-13.13 percent growth rate. The US$3.510 billion that came from the US during the first six months was lower than the US$4.041 billion during the same period last year.

Canada, known for its demand for Filipino workers and for its visible number of permanent residents (410,626), posted a 58.25percent growth rate given the US$913.3 million that came in as of June 2009.

Defy ANG thinks Filipino per-

Photo taken from OFW Journalism Consortium

manent residents in these countries may be getting ready to return to the Philippines and got scared of what might happen to them “so they are sending more money”.

Knowing also the Filipino remitter’s mentality, especially when additional incomes arrive, the overseas Filipino will send money “no matter what.”

Recruiter Lito Soriano of LBS

e-Recruitment Solutions, on the other hand, thinks the government’s improved system of capturing bank and non-bank remittance inflows contributed to the current remittance uptick.

Soriano, himself a former overseas worker, though, projects remittance growth for 2009 to reach only 1.5 percent.

But he said he’s also “worried” because it took the country five

years for remittances to be above 1998 levels (US$7.578 billion was recorded in 2003) and there are signs remittance growth rates in terms of volume and value are slipping to the single-digit levels.

Ang said while the World Bank forecast a decline in remittances, he forecast a fivepercent growth rate in remittance inflows this year.

The forecast is slightly above his plateau range but lower than BSP Governor Amando Tetangco’s doubledigit growth forecast.

Tetangco’s forecast defies World Bank projections that the global economic crisis in developed countries (where most of the world’s migrants are) will hit on migrants’ remittances to developing countries.

Global remittance flows, the World Bank predicts, will decline by 7.3 percent this year. The sources of risk to the remittance outlook include uncertainty about the duration of the crisis and unpredictable movements in exchange rates.

Flows to Latin American countries (including Mexico) and Sub-Saharan African countries are projected to decline while money to South Asia and Southeast Asia “have been strong but are expected to decline somewhat,” the World Bank report said.#

KORIDOR. Madama ti panangibiahe dagiti dua a “koridor” (birngas kadagiti aggatgatang iti baka wenno nuang) dagitoy a baka manipud iti Abra a maipan sadiay siudad ti Urdaneta, Pangasinan a pakailakuanda.(Jane Ballad-Perez)

MOA SIGNING. Nakipinnirma ni Gov. Deogracias Victor Savellano iti memorandum of agreement mainaig iti pannakaipasdek iti probinsia ti community-based flood early warning system. (Mancielito S. Tacadena/NBN 4 Vigan)

TOBACCO TRIPARTITE CONFERENCE... (Manipud iti panid 1) Iti naangay a Pre-Consultative Conference on the Proposed Tobacco Floor Prices a naangay iti kapitolio idi Agosto 26 a timmabunuan dagiti mannalon ditoy probinsia, napagtitinonganda nga idatagda iti tripartite con-

ference ti P31.20 a maituon iti floor price ti tabako tunggal kilo.

Kas maibatay iti production cost a nanayonan iti 25% markup nga umabot iti P127,236 ti paglakuan iti tunggal ektaria, dawaten dagiti mannalon dagiti

sumaganad a presio: AA 92.20;A - 90.20; B - 88.20; C 86.20; D - 81.20;E-80.20; F1 76.20; F2 - 74.20 ken reject 54.20..

Idi kanikadua a tawen, naisayangkat ti Tobacco Summit ditoy probinsia babaen

ti initiatibo ni Savellano tapno maipaayan iti atension dagiti problema dagiti agmulmula iti tabako kangrunaanna unay ti nababa a presio ti tabakoda.

Iti panagbisita ni Savellano iti China, naduktalanna a P200 PANID 5

TRAPIKO: Nakaro ti trapiko (ngato) gapu iti maar-aramid a rangtay iti Tagudin a mamagsilpo iti Ilocos Sur iti La Union.

Napunduan ti proyekto iti P557 milion.(Jane Ballad-Perez)

Tawid News-Magasin

SEPT. 21-27, 2009 Republic of the Philippines REGIONAL TRIAL COURT OF ILOCOS SUR First Judicial Region Branch 72- Narvacan PETITION FOR THE CHANGE OF NAME OF MINOR MARK CHRISTIAN ANRILLAS BARCENA FROM SUCH TO MARK CHRISTIAN AURILLAS BARCENA IN HIS CERTIFICATE OF LIVE BIRTH AND FOR THE CORRECTION OF ENTRY “DATE AND PLACE OF MARRIAGE OF PARENTS” FROM JUNE 6, 1999-MAKATI CITY TO “NOT MARRIED,”

Spl. Proc Case No.1465-C ROMULO A. LAURENTINO, JR., Petitioner, -versus-

-versus-

Spl. Proc. No. 3051-N

THE CIVIL REGISTRAR-GENERAL, NSO Manila, and PONCIANO M. BARCENA, Sucoc, Narvacan, Ilocos Sur, Respondents. x--------------------------------x NOTICE OF HEARING

THE MUNICIPAL CIVIL REGISTRAR, STA CRUZ, ILOCOS SUR, and the CIVIL REGISTRAR GENERAL, NATIONAL STATISTICS OFFICE, MANILA,.

Respondents. x-------------------x

Finding the petition to be sufficient in form and substance the Court hereby Orders said petition to be set for hearing on SEPTEMBER 29, 2009 at 1:30 o’clock in the afternoon before the session hall of RTC Branch 72, Narvacan, Ilocos Sur, and all interested person may appear and show cause, if any, why the petition should not be granted.

Let a copy of this NOTICE be published in a newspaper of general circulation in the Province of Ilocos Sur once a week for three ( 3) consecutive weeks at the expense of the petitioner. Likewise, let a copy of this Notice be furnished the City Prosecutor of Ilocos Sur and the Office of the Solicitor General.

(SGD. ATTY. CHERYLL D. CABAÑERO Branch Clerk of Court TNM: Sept. 7, 14, & 21, 2009

EXTRAJUDICIAL ADJUDICA TION WITH DEED OF ADJUDICATION ABSOLUTE SALE OF A PORTION OF REGISTERED LAND NOTICE is hereby given that the estate of the late ULPIANO BELLO consisting of a parcel of land situated at Brgy. Poblacion Norte, Burgos, Ilocos Sur under Original Certificate of Title No. P-19648 declared under Tax Declaration No. 04001-00155, has been the subject of Extrajudicial Adjudication With Deed of Absolute Sale of a Portion of Registered Land, executed by his only surviving legal heir before Notary Public Atty. Roman Mario V. Panem as per Doc. No. 197; Page No. 41; Book No. XIII; Series of 2009.

Any adverse claim may be filed during the publication of this notice.

TNM: Sept. 7, 14, & 21, 2009

EXTRAJUDICIAL SETTLEMENT AND ADJUDICA TION ADJUDICATION OF EST ATE WITH DEED OF DON ATION INTER VIV OS ESTA DONA VIVOS NOTICE is hereby given that the estate of the late MARIA GASPAR consisting of a parcel of land (Lot No. 15971) situated in Nagsantaan, Cabugao, Ilocos Sur covered by OCT No. P-12249, declared underTD No. 907535 has been the subject of Extrajudicial Settlement and Adjudication of Estate With Deed of Donation Inter Vivos executed by her only surviving legal heirs before Notary Public Atty.

Roman Mario V. Panem as per Doc. No. 353; Page No. 72; Book No. XIII; Series of 2009.

Any adverse claim may be filed during the publication of this notice.

TNM: Sept. 21, & 28, & Oct. 5, 2009

DEED OF ADJUDICA TION WITH SALE ADJUDICATION NOTICE is hereby given that the estate of the late FLORENTINA PAISTE consisting of a parcel of land situated at Tay-ac, Bantay, Ilocos Sur under TD No. 33-021427 has been the subject of Deed of Adjudication With Sale executed by her only legal and lawful heir before Notary Public Atty. Roman Mario V. Panem as per Doc. No. 322; Page No. 66; Book No. XIII; Series of 2009.

Any adverse claim may be filed during the publication of this notice.

TNM: Sept. 7, 14, & 21, 2009

WITNESS THE HONORABLE GABINO B. BALBIN, JR., Judge of this Court this 8th day of September, 2009 at Candon City, Ilocos Sur.

Any person having or claiming any interest under the entries whose correction is sought may file his opposition to the petition within fifteen (15) days from the date of the last publication of this order.

Vigan City, Ilocos Sur, September 7, 2009.

(SGD.) Policarpio P. Martinez Judge TNM: Sept. 21, 28, & Oct. 5, 2009

DEED OF ADJUDICA TION WITH INDEMNITY CLA USE ADJUDICATION CLAUSE NOTICE is hereby given that the estate of the late JOSEFINA D. VERZOSA consisting of a deposit with the United Coconut Planters Bank, Vigan City Ilocos Sur under CTD Account No. 2623649 has been the subject of Deed of Adjudication With Indemnity Clause executed by her children before Notary Public Atty.

Roman Mario V. Panem as per Doc. No. 01; Page No. 02; Book No. XII; Series of 2009.

Any adverse claim may be filed during the publication of this notice.

TNM: Sept. 14, 21, & 28, 2009

DEED OF ADJUDICA TION WITH SALE ADJUDICATION OF A PORTION OF LAND

NOTICE is hereby given that the estate of the late MARIANO DOLES consisting of a parcel of land located in Maynganay Norte, Sta. Maria, Ilocos Sur under Original Certificate of Title No. E-2445 has been the subject of Deed of Adjudication With Sale of a Portion of Land executed by his wife and legal heir before Notary Public Atty. Roman Mario V. Panem as per Doc. No. 419; Page No. 85; Book No. XI; Series of 2009.

Any adverse claim may be filed during the publication of this notice.

TNM: Sept. 14, 21, & 28, 2009

EXTRA JUDICIAL SETTLEMENT OF EST ATE ESTA WITH DEED OF DON ATION INTER VIV OS DONA VIVOS NOTICE is hereby given that the estate of the late MATILDE R. DE CUSTODIO, GABINA E. RAMIREZ, AND VENANCIO RAMIREZ consisting of a parcel of land (Lot No. 6252) situated at Candon, Ilocos Sur covered by OCT No. 4665, declared under TD Nos. 038-01259 and 038-01260 has been the subject of Extra Judicial Settlement of Estate With Deed of Donation Inter Vivos executed by their only surviving heirs before Notary Public Atty. Roman Mario V. Panem as per Doc. No. 147; Page No. 31; Book No. XII; Series of 2009.

Any adverse claim may be filed during the publication of this notice.

TNM: Sept. 21, & 28, & Oct. 5, 2009

EXTRAJUDICIAL SETTLEMENT OF EST ATE ESTA

TNM: Sept. 21, & 28, & Oct. 5, 2009

TNM: Sept. 21, & 28, & Oct. 5, 2009

Phase 2 ti alternate road ti Candon City, narugian iti 25 de Marzo street iti Barangay San Antonio agingga iti Barangay San Isidro sa iti kalsada a tumupar iti opisina ti DPWH,” kinuna ni Martinez.

Nupay kasta, kinuna ti inhiniero a saan a marebba ti nasao a rangtay a naipatakder idi tiempo dagiti Kastila agsipud ta dakkel ti pasetna iti pakasaritaan daytoy a siudad.

Maipalagip nga adda proposal a diversion road ti Candon City, ngem awanan pay laeng daytoy iti pondo gapuna a daytoy alternate road pay laeng ti simsimpaenda tapno lumukay ti trapiko iti poblacion area. (Danny Antalan)

The petition is hereby ordered set for hearing before this court on October 5, 2009, at 8:30 A.M. All persons named in the petition are hereby ordered notified accordingly.

TNM: Sept. 14, 21, & 28, 2009

NOTICE is hereby given that the estate of the late JOSEFINA A. PRESTO consisting of a parcel of land located at San Julian Norte, Vigan City, Ilocos Sur embraced by TCT No. T-14883 has been the subject of Deed of Adjudication With Absolute Sale Over a Portion of Real Property executed by her nearest and legal heirs before Notary Public Atty. Roman Mario V. Panem as per Doc. No. 380; Page No. 78; Book No. XIII; Series of 2009.

Any adverse claim may be filed during the publication of this notice.

CANDON CITY. Narugian itay nabiit ti pannakasimpa ti alternate road tapno lumukay ti kumarkaro a problema ti trapiko ditoy.

Iti interbio ti DZTP ken ni Engr. Esteban Martinez, city engineer ditoy siudad, kinunana a napunduan ti nasao a proyekto iti P20 milion babaen ti initiatibo ni House Deputy Speaker Eric Singson.

Kinuna ni Martinez a karaman ti proyekto ti pannakasimpa ken pannakailawa ti kalsada a lumasat iti Dappat bridge.

“Maipalawa ken masimpa ti kalsada a mangrugi iti Barangay San Agustin sa agdalan

ORDER A petition sufficient in form and substance having been filed by Hazel Arce Rapanut alleging that the entries in her birth record in the Civil Registrar of Vigan City, Ilocos Sur, indicating her sex and the entry indicating the marriage of her parents are erroneous, and praying that after summary hearing the same be corrected in accordance with Rule 108, the same being innocous clerical errors.

SO ORDERED. (SGD.) AMADO N. VALDEZ OIC- Branch Clerk of Court

NOTICE is hereby given that the estate of the late SPS. EUGENIO FORMOSO REYES and TERESITA FLORENDO REYES consisting of a parcel of residential land (lot No. 269) situated in Poblacion Norte, Santa Maria, Ilocos Sur under TD No. 001-00426-04 and a residential building under TD No. 001-00427-04; 2 parcels of agriculture land both situated in Balangen-Suso, Santa Maria, Ilocos Sur under TCT Nos. T-39913 and T-42494 and TD Nos. 031-2246-04 and 031002247-04; 2 parcels of agriculture land both situated in Silag, Santa Maria, Ilocos Sur declared under TD No. 0291446-04 and 0291445-04 and a parcel of land in Carmel Subdivision No. II under TD No. D-011-00420 have been the subject of Extrajudicial Settlement of Estate executed by their sole and only legal heirs before Deputy Consul General of the Republic of the Philippines Wilfredo C. Santos as per Doc. No. 9892; Page No. 211; Book No. XXIX; Series of 2009.

Any adverse claim may be filed during the publication of this notice.

DEED OF ADJUDICA TION WITH ABSOL UTE SALE ADJUDICATION ABSOLUTE OVER A PORTION OF REAL PROPERTY

Spec. Proc. No. 7108-V

-versusThe Civil Registrar of Vigan City, Ilocos Sur and the Civil Registrar General, NSO, Quezon City.

Respondents. x-----------------------x

NOTICE OF HEARING A verified petition having been filed before this Court by the petitioner, thru counsel, praying for the cancellation of entry in the registered facts of birth of ROMULO A. LAURENTINO, JR. and finding the same to be sufficient in form and substance, NOTICE is hereby given that the hearing of this petition is set on October 7, 2009 at 8:30 in the morning, at which time, date and place, any interested party may appear to contest said petition.

WITNESS THE HON, SIXTO D. DIOMPOC, Judge of this Court, this 12th day of August, 2009.

BRANCH 21 In Re: Petition for Correction of erroneous entry in the record of birth of HAZEL ARCE RAPANUT particularly her sex/gender and the date of Marriage of her parents, HAZEL ARCE RAPANUT, Petitioner,

A verified petition has been filed with this Court by petitioner thru counsel, most respectfully prayed of the Honorable Court that after due notice and hearing, ordering the Civil Registrar-General, NSO, Manila, and the Local Civil Registrar of Makati City to cause the necessary change/correction in the Certificate of Live Birth of the herein minor petitioner from MARK CHRISTIAN ANRILLAS BARCENA to MARK CHRISTIAN AURILLAS BARCENA and the entry in the item “Date and Place of Marriage of Parents-June 6, 1999-Makati City” to “NOT MARRIED”.

Let a copy of this Notice of Hearing be published once a week for three (3) consecutive weeks in a newspaper of general circulation in the Province of Ilocos Sur at the expense of the Petitioner. Let likewise a copy of this Notice of Hearing and the petition be furnished the Hon. Solicitor General, Manila, Local Civil Registrar Narvacan, Ilocos Sur, The Civil Registrar-General, National Statistics Office, Manila and Ponciano M. Barcena.

Republic of the Philippines REGIONAL TRIAL COURT FIRST JUDICIAL REGION Vigan City, Ilocos Sur

Republic of the Philippines REGIONAL TRIAL COURT OF ILOCOS SUR First Judicial Region BRANCH 23 Candon City INRE: PETITION FOR THE CANCELLATION OF THE CERTIFICATE OF LIVE BIRTH, (Local Civil Registry No.84-839) OF THE PETITIONER,

MARIBEL F. AURILLAS, Petitioner,

5

Republic of the Philippines Office of the Municipal Civil Registrar San Vicente, Ilocos Sur NOTICE FOR PUBLICATION In compliance with Section 5 of R.A.No. 9048, a notice is hereby served to the public that EDWIN T. ROSALES has filed with this Office a petition for change of first name from MARCELO to EDWIN in the birth certificate of MARCELO ROSALES who was born on 08 October 1970 at Pudoc Sur, San Vicente, Ilocos Sur and whose parents are Felino Rosales and Antonia Tadena.

Any person adversely affected by said petition may file his written opposition with this Office not later than 28 September 2009.

(SGD.) HENRY R. RANCHES Municipal Civil Registrar TNM: Sept. 21, & 28, 2009

PNP prov’l director, imbilinna pannakapasayaat security measures dagiti pasdek-negosio BANTAY, Ilocos Sur Imbilin ti PNP provincial director ditoy ti pannakapasayaat dagiti security measures dagiti business establishments iti probinsia iti sanguanan ti nagsaruno a panagtakaw iti dua a rural bank iti Candon City ken Banayoyo itay nabiit.

Imbilin ni Provincial Director Police Senior Supt.

Virgilio Fabros kadagiti amin a hepe ti polis iti probinsia ti pannakikoordinarda kadagiti bank managers ken akinkukua kadagiti business establishments para iti pannakaipasdek kadagiti security barriers tapno malapdan dagiti maisayangkat a panagtakaw kadagitoy a pasdek-negosio.

Karaman iti pammilin ni Frbros ti panangisayangkat ti kapolisan iti ocular inspection kadagitoy a pasdek tapno makita no adda met la naiwayatda a security measures.

Imparuar ni Fabros ti pammilin gapu iti nagsaruno a panagtakaw a naisayangkat itay nabiit iti dua a rural bank iti maikadua a distrito.

Natakawan ti maysa a rural bank iti Banayoyo, IlocosSur itay Septiembre 14 babaen kadagiti di pay am-ammo a mannanakaw.

Naireport a kinasakas dagiti mannanakaw ti P248,000 a linaon ti kaha ti nasao a

bangko.

Segun iti report, nakastrek dagiti mannanakaw iti uneg babaen ti panangdadaelda iti rehas ti tawa ti nasao a bangko.

Mapapati nga awan ti security guard ken awan ti alarm system ti nasao a bangko.

Immuna ngem daytoy, sinerrek dagiti mannanakaw ti Rang-ay Rural Bank iti Candon City iti tengnga ti aldaw ket kinasakasda ti P500,000 manipud iti teller.

Naammuan iti inbestigasion dagiti polis a dua a lalaki ti simrek iti bangko a nagpammarang a customer idinto a nagbati ti dua a kaduada iti ruar a kas look-out.

Idi addan dagiti mannanakaw iti uneg, dinis-armada ti security guard, innalada ti paltogna sada imbilin iti teller ti panangiyawatna iti kuarta a naggian iti kahana.

Naglibas dagiti mannanakaw a naglugan iti motorsiklo.

Mapapati a naileppas ti panagtakaw iti las-ud laeng ti lima a minutos a naisayangkat bayat ti kaadda dagiti empleado iti ruar tapno mangaldaw.

Nupay kasta, segun iti polis Candon, addan sursurotenda a lead para iti pannakasolbar ti nasao a panagtakaw.

Mapapati nga awan ti naipasdek a kamera iti bangko.#

TOBACCO TRIPARTITE... (Manipud iti panid 4)

Posible a nabannogen dagitoy partisipante iti streetdancing competition ta indalupisakda lattan iti kalsada, pangururayanda ti pannakaituloy ti parada. (Salvador A. Espejo)

kada kilo ti presio ti tabako sadiay.

Uray ni Dip. Eric Singson, imbagana a kasta met ti presio ti tabako iti Malaysia.

Iti naangay a tripartite conference kalpasan ti tobacco summit, inanamongan dagiti traders ken manufacturers a PANID 6

Tawid News-Magasin

6

POLICE REPORTS Baka, inuraga dagiti mannanakaw BANTAY, Ilocos Sur - Maysa a baka ti mapapati a pinalek dagiti di am-ammo a tattao sada inuraga ti kamaudi a sakana.

Nasarakan ni Bonifacio Presto, 46, agnaed ti Ora West ditoy nga ili a natayen ken awanen ti kamaudi a kanawan a saka ti bakana nga inwaywayna iti kataltalonan a sakup ti barangayda.

Agpateg ti baka iti P30,000.

Mapapati a pinalek dagiti mannanakaw ti baka ket idi natayen rinugosda ti kamaudi a sakana.

Impauraga a kapilitan ti akinkukua ti bakana kadagiti kalugaranna.#

Kameng ti NPA, simmuko STA.CRUZ, Ilocos Sur- Maysa a kameng ti New People’s Army ti simmuko itay nabiit kadagiti kameng ti 50th IB Phil.

Army ken PNP ditoy nga ili.

Boluntario a nagsurender ni Sonny Andayan alias Ka Mito, 22, baro, agnaed iti Sitio Langaoan, Barangay Balidbid, ditoy nga ili kadagiti kameng ti 50th IB,Phil. Army ken ti PNP ditoy nga ili.

Di nailanad iti report no apay a nagsubli daytoy iti ikub ti gobierno.#

Double dead a karne, nakumpiska BAGUIO CITY - Lima a sako naglaon iti “double dead” meat ti kinumpiska dagiti polis ken empleado ti gobierno ti siudad ditoy a mapapati a tinarayan dagiti di pay am-ammo nga aglaklako.

Segun iti report, naduktalan ti maysa a security guard ti Maharlika Livelihood Center dagiti sinako a karne ti baboy a mapattapatta a nasurok a 200 kilos a naabandona iti parking lot daytoy nga establisimiento.

Nupay kasta, awan ti nangtagikua kadagiti nasao a tagilako.

Immuna ngem daytoy, nakakumpiska dagiti polis iti aganay 100 kilos a double dead a karne kadagiti nadumaduma nga stalls iti tiendaan.

Kanaig daytoy, kinuna dagiti opisial ditoy siudad a sansanenda ti agmonitor iti tiendaan tapno malapdan iti pannakaiserrek dagiti double dead meat a mailaok kadagiti presko a karne iti tiendaan.#

Tindera, nakoriente, natay CAOAYAN, Ilocos Sur - Maysa a tindera iti ikan ti nakoriente bayat ti panaglakona iti asideg ti simbaan ditoy nga ili a puon ti nakatayanna.

Saanen a naidanon ti biag ni Jennifer Arquelada, 22, balasang, residente iti Barangay Fuerte ditoy nga ili.

Segun iti report, naiggaman ni Arquelada ti poste ti stall a dina ammo nga adda gayam nagbissayot a barut a pinandagan ti sanga ti marunggay ket daytoy ti nakaipuonan ti pannakakorientena.

Sabali pay nga aglaklako iti ikan ti nairaman a nakoriente ngem nakalasat. (Nora J. Ramolete)

191 kolorum nga armas, nakumpiska LINGAYEN, Pangasinan -Nakakumpiska ti Police Provincial Office ditoy iti 191 a loose firearms manipud idi Enero daytoy a tawen.

Segun iti report manipud iti PPO ditoy, agdagup metten iti 134 a kaso ti naipila kadagiti natiliwan nga agikut kadagitoy nga armas.

Naammuan pay iti report nga adda 20 a paltog a nakumpiska babaen ti search warrants, 84 babaen ti Operation Bakal ken Oplan Boga, 3 ti nakumpiska iti police checkpoints, dua iti engkuentro kadagiti kriminal ken 15 ti naisuko kadagiti polis.#

Motorsiklo, sinapgid ti dyip SAN ESTEBAN, Ilocos Sur - Sinapgid ti maysa a dyip ti nakasabatna nga scooter iti kalsada nasional a sakup ti Barangay Bateria ditoy nga ili a puon ti nakadunoran ti nagmaneho iti motorsiklo ken ti kalubbonna.

Segun iti inisial nga inbestigasion dagiti polis, agpaamianan ti dyip a minaneho ni Cesario Eleccion, residente ti Barangay Cabaroan ditoy nga ili idinto nga agpaabagatan ti motorsiklo a minaneho ni Jojo Lagunte, residente iti Barangay San Pablo ditoy met laeng nga ili ket iti panagsabatda iti kalsada a sakup ti Barangay Bateria, mapapati a nasapgid ti dyip ti motorsiklo .

Naitaray ni Lagunte ken ti kaduana, ni Reynaldo Cacho, iti ospital tapno mataming ti sugatda.

Mapapati a nakainom ti drayber ti dyip. (Danny Antalan)

Lakay, biktima ti panagsipdut CANDON CITY - Nagpulong iti polis ti maysa a lakay gapu iti pannakasipdotna bayat ti panagurayna iti luganna iti paradaan ti Barangay San Antonio itoy a siudad.

Iti pulong ni Antonio Gayaden Dominee, 80, residente iti Barangay Sibsibbu, San Emilio, Ilocos Sur, kinunana nga agururay iti dyip a paglugananna nga aggawid idi adda immabay kenkuana a dua a lalaki.

Segun iti biktima, sana la naduktalan nga awanen ti petakana a naglaon iti P11,500 a cash, greencard a US ken Phil. ken sumagmamano dokumento idi nakapanaw dagiti di nabigbig a suspetsa. (Danny Antalan)

TOBACCO TRIPARTITE... (Manipud iti panid 5) matuonan iti P10 ti ceiling price ti tabako.

Iti napalabas a tobacco season, immabut ti presio ti tabako iti nasurok a P90 kada kilo iti Class A ken P50 kada kilo iti reject.

Iti masungad a panagtatabako, manamnama nga umadu manen ti bilang dagiti agmula iti tabako gapu iti napintas a presio ti produktoda itay napan a tawen.

Kabayatanna, impanamnama ni NTA Administrator Carlitos Encarnacion a sakbay nga aggibus ti tawen, addanton baro a sanga ti opisinada bayat

ti groundbreaking ceremony a naangay iti lote nga indonar ti gobierno probinsial a pakaipatakderan ti baro a pasdek idi Setiembre 8.

Immatendar iti seremonia da Gob. DV Savellano ken Bise Gob. Jerry Singson ken dagiti opisial ti NTA manipud iti central office.

Kinuna ni Savellano nga iti pannakaipatakder ti pasdek ti NTA, ad-adunton nga agmulmula iti tabako iti umuna a distrito ti Ilocos Sur ti matulongan ti ahensia.

Innayon ti gobernador a madadaan ti gobierno pro-

CHIZ: POWER SHORTAGE.. (From page 1) the impact of an expected power shortage.” Escudero said.

In 2007, oil was the main source of fuel for providing power in the Philippines, accounting for 55.9 percent of primary energy demand. It was followed by coal (23.9 percent), gas (12.4 percent) and hydro electric energy (7.8 percent).

The Department of Energy already expects a power shortfall of 174 MW by 2011, while the Davao City Chamber of Commerce and Industry sees a shortage of 400 MW by 2014.

Given the current demand and the projected requirement, actual power reserves in the whole Mindanao grid are

expected to decline to 60 MW in 2014 and 16 MW the year after before an actual deficit sets in by 2016.

“Our economic planners forecast growth of about 2.8 percent for 2009 on the premise that last year’s net foreign direct investments will be replicated. But if we can’t ensure a consistent power supply, then investors are unlikely to come here,” Escudero said.

Based on the government’s Power Development Plan, total power demand in the Philippines is projected to more than double to 17,722 MW in 2014 from the current 8,559 MW.#

KONSEHO TI SANTA... (Manipud iti panid 1) Innayon ti bise mayor a ma- a mapanda tumabuno iti ibatay iti resulta ti geographic session ti sangguniang bayan information system babaen ti ti Santa tapno ti regional aerial photographs ti Vigan, director ti DENR, Region I nakitada nga adda dagiti saan a mismo ti mangilawlawag iti nag-reflect nga areana, nga resulta ti surbey. adda kurangna, isu a tapno “”Adda perception (dagiti maammuan ti pudpudno a agtuturay) iti Santa nga adda kalawana, nagkiddaw ti go- naala a land area daytoy,” kibierno ti siudad iti DENR nuna ti bise mayor sana Region I a mangisayangkat iti inyunay-unay a narespeto ti parcellary survey ket “ita land area dagiti kabangibang rumrummuar a nasurok a 28 sq. nga ili ti Vigan City, ken kms. ti land area ti Vigan.” “saanna nga inakkupan” ti land Kinuna ni Ranches a tapno area dagitoy. agbalin nga opisial ti surbey ti “Dimi kayat a madadael ti DENR, masapul ti compliance nasayaat a panagkikinnawenno panangkanunong dagiti mayyet dagiti kabangibang nga kabangibang ti Vigan nga il-ili ili ti Vigan isu a mapankami iti iti nasao a surbey. joint session nga angayen ti Kinuna ni Ranches nga awan met ti problema kadagiti agtu- Santa tapno malawlawagan ti turay ti Caoayan, Bantay ken amin,” kinuna ni Ranches.

Segun iti bise mayor, dakkel Sta. Catalina mainaig iti resulta ti surbey nga insayangkat ti a banag iti Vigan ti pannakakorehir ti pudno a land areana DENR Region I. “Ngem itay nabiit, nakaa- agsipud ta kaipapananna ti watkami iti resolusion manipud idadakkel ti internal revenue iti sangguniang bayan ti Santa allotment ti siudad.

“Kayatmi metten a maurnos a nangilanadanda iti isusupiatda iti resulta ti surbey nga daytoy tapno awanen ti proinsayangkat ti DENR Region I,” blema iti masakbayan,” kinuna kinuna ni Ranches sana innayon ni Ranches.# CRIME SOLUTION... (Manipud iti panid 1) ken maikatlo daytoy a katalnaan iti sibubukel a rehion.

Impakaammo ni Fabros a saanen a ti provincial director ti mangpili iti maipuesto ken mangrelibo iti chief of police ti maysa nga ili no di dumalan daytoy iti proseso iti Placement Board ti Rehion iti panangidaulo ti Deputy Regional Director for Administration.

Kinuna ni Fabros a maisubli iti PD ti lima a mabalin a pagpilian a hepe ti polis ket dagitoy ti maidatag iti mayor.

Kinuna ni Fabros nga adda iti PD ti pangngeddeng no kaso administratibo ti pakarelibuan ti hepe ti polis.

Adtoy ti dadduma pay a linaon ti report ti PPO: Total Index Crime: 2008 - 146, 2009 - 193; Total Non Index Crime: 2008 - 169, 2009 - 115; Total Crime Volume: 2008 - 315, 2009 - 308; Total Crime Solved: 2008 - 257, 2009 - 256; Average Monthly Crime Rate: 2008 - 6.4, 2009 - 5(Mancielito S. Tacadena/NBN Vigan)

INDAYON... (Manipud iti panid 3) pinerreng, nagdumogak ta diak masarkedan dagiti agum-umbi a matana. Ket idi awidennak, awanen ti pigsak nga agkitakit. Idi agkannak, nariknak dagiti babassit a koriente a nagramaram iti sibubukel a bagik agingga iti nagtunglabak iti maminribu nga ipapatay!

Manong Danny, kastoy gayam ti agayat!

(Adda tuloyna) MAYOR, NAIKKAN... (Manipud iti panid 1)

SEPT. 21-27, 2009

TALDIAP-DAMAG Communication systems ti polis, Army, mapapigsa VIGAN CITY - Kinuna ni Gov. Deogracias Victor Savellano a kasapulan a mapapigsa ti communication system ti kapulisan ken Army tapno lalo a mapapigsa ti kampania kontra kriminalidad.

Daytoy ti impeksa ti gobernador bayat ti Provincial Peace and Order Council meeting a naangay iti provincial capitol itay Setiembre 14,.

Kinuna ti gobernador a kasapulan metten a maidaras ti pannakaorganisar dagiti Barangay Peace Keeping Action Teams a makatulong iti pannakaprebentar ti krimen nga agraira iti probinsia.

“Papaurnosko metten iti PNP provincial director ken commanding officer ti Army ti maysa nga incentive/ commendation program para kadagiti uniformed men and officers a makatulong tapno igaedda pay ti agtrabaho,” kinuna ti gobernador. (Mancielito S. Tacadena)

P3-M, naglakuan negosiante iti Vigan trade fair VIGAN CITY - Nawadwad ti naglakuan dagiti negosiante a nakipartisipar iti trade fair ditoy kas paset ti panangselebrar ti siudad iti World Heritage Cities Solidarity Day. Naammuan ti Tawid News a nakalako dagiti negosiante iti nakurang a P3 milion iti lima nga aldaw a trade fair.

Immadu ita a tawen dagiti negosiante a nakipartisipar iti trade fair nga agdagup iti 137.

Nadumaduma nga aktibidad ti naangay ditoy siudad iti makalawas a Heritage Cities Solidarity celebration a naggibus itay Septiembre 8.#

Mariculture zone, nainget a mabantayan NARVACAN, Ilocos Sur - Imbilin ni Mayor Edgar Zaragoza ti naing-inget a pannakabantay ti mariculture zone iti Barangay Sulvec ditoy nga ili gapu iti mapapati a kaadda dagiti mangngalap a limed nga agkalkalap ditoy a paset ti kabaybayan.

Segun ken ni Municipal Agriculture Officer Conrado Molina, nabuangay ti Task Force Bantay Dagat tapno adda mangbantay iti mariculture zone a mapapati nga iliblibas a pagkalapan dagiti mangngalap a saan a masinunuo ti lugar a naggapuanda.

Proyekto ti gobierno munisipal ditoy nga ili nga idadauluan ni Mayor Edgar Zaragoza ti nasao a mariculture zone a napunduan iti P1 milion.#

Pannakaisubli serbisio ti ferryman, inaprobaran ti SP ALILEM, Ilocos Sur - Segun iti bise gobernador, inaprobaran ti sangguniang panlalawigan itay nabiit ti pannakaisubli ti ferryman nga agiballasiw kadagiti agindeg kadagiti barangay nga adda iti nasursurong a paset daytoy nga ili.

Kinuna ni Vice Gov. Jerry Singson a suelduan ti gobierno probinsial ti ferryman tapno adda agiballasiw kadagiti agindeg kadagiti nasursurong a barangay ditoy nga ili.

Kinuna ni Singson nga adda dagiti barangay a nasurong ket marigatan dagiti agindeg nga agbiahe a magna iti rangtay isu a kasapulan ti ferry man a mangiballasiw kadakuada iti karayan.

Kinuna ti bise gobernador nga amin nga upland municipalities nga adda dadakkel a karayanda, adda ferrymen a susuelduan ti gobierno probinsial ngem iti laeng las-ud ti innem a bulan.#

3 libro, naiyalnag iti Legislators’Week VIGAN CITY - Tallo a libro ti inyalnag dagiti lokal nga agilinlinteg ditoy kas paset ti pannakaselebrar ti Legislative Week.

Inyalnag ti sangguniang panlungsod members ditoy ti Vigan Investment Incentive Code, Market Code ken Environment Code itay Septiembre 14 kas paset ti selebrasion ti Legislators’ Week.

Nangisayangkat pay dagiti konsehal iti supplemental feeding kadagiti malnourished nga ubbing iti Bulala ken San Julian Norte ken fora a naangay iti UNP ken DWCV para kadagiti agdadamo a botante.

Kas culminating activity, napadayawan daiti three-termes a legislators ti siudad iti programa a naangay iti VCTC idi Septiembre 18.#

1,000 seedlings ti cacao, naiwaras CABUGAO, Ilocos Sur - Sangaribu ket tallo gasut a seedlings ti cacao ti inyawat ni Gov. Deogracias Victor “DV” Savellano kadagiti agindeg iti Barangay Turod Patac ditoy nga ili idi Setiembre 14.

Segun ken ni Barangay Captain Virgilio Castro, dakkel a pagimbagan ti maited dagiti seedlings ti cacao iti barangayda ta iti uneg ti 4-5 a tawen, maysanton daytoy a napintas a livelihood dagiti agindeg.

Naited pay ditoy ti 200 a piek ti Ilocos super chicken ken maysa a toro a Boer a kalding. (Mancielito S. Tacadena)

gobierno ti Cabugao iti P18 milion a mabayadan iti uneg ti 15 a tawen.

Adda idi singasing nga ingato ti Cabugao Waters ti singirna iti danum ngem sinupiat dagiti konsehal agsipud iti mapapati a saan nga episiente a panagkolekta iti singir iti danum ken adu dagiti customer a delingkuente

nga agbayad iti makunsomada a danum.

Idi damo, P15 milion ti naidatag nga utangen ti gobierno munisipal ngem nanayonan iti P3milion idi kinuna ti Cabugao Waters a dakdakkel ti mabusbos iti pannakaidanon ti danum iti sumagmamano a barangay daytoy nga ili.#

PITIK... (Manipud iti panid 2) payak. kalugaram wenno kailiam.

Kasta ti agdama a buya ti Agpayso, nadarisay ti pangpolitika iti pagilian. gepmo nga agserbi para kadaNo agkandidatoka a saan a kuada. Ngem saan nga umdas nagtagiramut ti pamiliam a kas dagita tapno matungpalmo ti iti kauneg dagiti patneng a arapaapmo. Adu dagiti lapped politiko iti lugarmo, agpanu- kenka. notka a nalaing, kailian.

Ita, ituloymo pay kadi ti Agpayso, nangato ti arapa- panggepmo nga agkandidato apmo para iti pagsayaatan ti iti masungad nga eleksion?#

binsial a mangidonar iti nalawlawa pay a lote no agdesision ti NTA a mangiyakar iti central office ti ahensia ditoy probinsia.

“Yantangay adda ditoy dagiti mannalon, nasayaat unay no adda met ditoy ti NTA tapno saandan a marigatan ken magastuan no adda idariragda a parikut mainaig iti mulada a tabako,” kinuna ni Savellano.

Kiniddaw ni Encarnacion a ti koma laengen lote a pakaipatak-

deran ti Tobacco Pulp Processing Plant ti idonar ti gobierno probinsial.

Segun ken ni Encarnacion, no maipasdek ti planta, daytoyto ti mangproseso iti kayo ti tabako tapno agbalin a papel.

Imbes a maibelleng dagiti pinuon ti tabako kalpasan ti panagaapit, agbalin daytoy a kanayonan a pamastrekan dagiti mannalon, kinuna ni Encarnacion.(Mancielito S. Tacadena)

MAYMAYSA TI INA... (Manipud iti panid 3) Ania ti kuna ti ina? “Be Mabalin nga adu ti saan a gentle, don't fight things, just mamati iti daytoy nga estoria try and go with the flow and it ni McCarthy. Ngem makunami all will work out.” met: saantayo a tagibabaen ti Idi makariing, bimmangon ni panagayat ti ina iti anakna.

McCarthy ket nagtugaw iti Kayarigan ti ayat ti ina iti sango ti piano. Apagbiit laeng anakna ti maysa a silaw a a kinomposna ti kansion. mangpaksiat iti sipnget tapno Nagbalin daytoy a kansion di maidaleb daytoy iti daldaa dinto maumag. liasatenna a dalan.#