Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk
A-1
Vh{kLku {wMíkVk : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nku ykih ðkun {wÍ Ãkh ËwYË þheV Lk ÃkZu íkku ðkun ÷kuøkkU {U Mku fLsqMk íkheLk þÏMk ni.
rfíkkçk ÃkZLku fe Ëwyk
yÍ : þi¾u íkhefík, y{ehu yn÷u MkwLLkík, çkkrLkÞu Ëk’ðíku RM÷k{e, nÍhík yÕ÷k{k {ki÷kLkk yçkq rçk÷k÷ {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkh fkrËhe h-Íðe ËeLke rfíkkçk Þk RM÷k{e Mkçkf ÃkZLku Mku Ãkn÷u Íi÷ {U Ëe nwE Ëwyk ÃkZ ÷ersÞu òu fwA ÃkZUøku ÞkË hnuøkk. Ëwyk Þun ni :
íkhs{k : yi yÕ÷kn ! n{ Ãkh RÕ{ku rnõ{ík fu ËhðkÍu ¾ku÷ Ëu ykih n{ Ãkh yÃkLke hn{ík LkkrÍ÷ Vh{k ! yi y-Í{ík ykih çkwÍwøkeo ðk÷u >
Lkkux : yÔð÷ ykr¾h yuf yuf çkkh ËwYË þheV ÃkZ ÷ersÞu.
íkkr÷çku øk{u {ËeLkk ð çkfey ð {ÂøVhík 13 þÔðk÷w÷ {wfho{ 1428 rn.
Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk
Þun rhMkk÷k (Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk) þi¾u íkhefík, y{ehu yn÷u MkwLLkík, çkkrLkÞu Ëk’ðíku RM÷k{e nÍhík yÕ÷k{k {ki÷kLkk yçkq rçk÷k÷ {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkh fkrËhe h-Íðe rÍÞkE Lku WËqo ÍçkkLk {ut íknheh Vh{kÞk ni. {sr÷Mku íkhkrs{ (Ëk’ðíku RM÷k{e) Lku RMk rhMkk÷u fku økwshkíke hM{w÷ ¾ík {U íkhíkeçk Ëu fh Ãkuþ rfÞk ni ykih {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk Mku þkyuy fhðkÞk ni. RMk {U yøkh rfMke søkn f{e çkuþe Ãkkyut íkku {sr÷Mku íkhkrs{ fku (çk Íheyyu {õíkqçk, E-{uR÷ Þk SMS) {w¥k÷y Vh{k fh Mkðkçk f{kRÞu.
hkrçkíkk : {sr÷Mku íkhkrs{ (Ëk’ðíku RM÷k{e)
{f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk, rMk÷uõxuz nkWMk, yr÷V fe {ÂMsË fu Mkk{Lku, íkeLk ËhðkÍk, yn{ËykçkkË-1, økwshkík, RÂLzÞk MO. 9374031409 E-mail : translationmaktabhind@dawateislami.net
Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk
1
~kiŒk™ ÷k¾ hkufu Þun rhMkk÷k (23 MkVnkŒ) BkwfBBk÷ …Z ÷ersÞu, RMk fu VðkRË ÏkwË ne Ëu¾ ÷Uøku.
ËwYË ~kheV fe VÍe÷Œ hnBkŒu yk-÷rBkGÞk™, Bknçkqçku hnBkk™ fk VhBkk™u çk-h-fŒ r™~kk™ ni : òu BkwÍ …h yuf çkkh ËwYË ~kheV …ZŒk ni yÕ÷kn Œyk÷k WMk fu r÷Þu yuf fehkŒ y@ r÷¾Œk ni ykih fehkŒ WnwË …nkz rsŒ™k ni.
ð÷e fu s™kÍu BkU r~kfoŒ fe çk-h-fŒ yuf ~kÏMk nÍhŒu MkÂGÞËw™k Mkhe Mk-fŒe
fu
s™kÍu BkU ~khef nwðk. hkŒ fku Ïðkçk BkU nÍhŒu MkÂGÞËw™k Mkhe Mk-fŒe fe rÍÞkhŒ nwE Œku …qAk : yÕ÷kn
Þk’™e
™u yk… fu MkkÚk õÞk Bkwyk-Bk÷k VhBkkÞk ? sðkçk rËÞk :
Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk Vh{kLku {wMíkVk hn{íkU ¼usíkk ni.
2 : rsMk Lku {wÍ Ãkh yuf çkkh ËwYËu Ãkkf ÃkZk yÕ÷kn
WMk Ãkh ËMk
™u Bkuhe ykih Bkuhu s™kÍu BkU ~khef nku fh ™BkkÍu s™kÍk
yÕ÷kn
…Z™u ðk÷kU fe BkÂøVhŒ VhBkk Ëe. WMk ™u yÍo fe : Þk MkÂGÞËe BkI ™u Çke yk… fu s™kÍu BkU ~khef nku fh ™BkkÍu s™kÍk …Ze Úke. Œku yk… ™u yuf VunrhMk r™fk÷e Bkøkh WMk ~kÏMk fk ™kBk ~kkrBk÷ ™ Úkk, sçk økkih Mku Ëu¾k Œku WMk fk ™kBk nkr~kÞu …h BkkisqË Úkk. yÕ÷kn
fe W™ …h hnBkŒ nku ykih W™ fu MkËfu nBkkhe çku rnMkkçk
BkÂøVhŒ nku.
yfeËŒ BkLËkU fe Çke BkÂøVhŒ nÍhŒu MkÂGÞËw™k rçk~hu nkVe çkk’Ë fkrMkBk rçk™ Bkw™ççkun Þk’™e yÕ÷kn VhBkkÞk ? sðkçk rËÞk : yÕ÷kn
fku RÂLíkfk÷ fu ™u Ïðkçk BkU Ëu¾ fh …qAk : ™u yk… fu MkkÚk õÞk Bkwyk-Bk÷k
™u BkwÍu çkÏ~k rËÞk ykih
R~kkoË VhBkkÞk : yi rçk~h ! ŒwBk fku çkÕfu ŒwBnkhu s™kÍu BkU òu òu ~khef nwyu W™ fku Çke BkI ™u çkÏ~k rËÞk. Œku BkI ™u yÍo fe : Þk hçk ! BkwÍ Mku BknççkŒ fh™u ðk÷kU fku Çke çkÏ~k Ëu. Œku yÕ÷kn fe hnBkŒ BkÍeË òu~k …h ykE, ykih VhBkkÞk : rfÞkBkŒ Œf òu ŒwBk Mku BknççkŒ fhUøku W™ Mkçk fku Çke BkI ™u çkÏ~k rËÞk. yÕ÷kn BkÂøVhŒ nku.
fe W™ …h hnBkŒ nku ykih W™ fu MkËfu nBkkhe çku rnMkkçk
Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk
3 : òu þÏMk {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf ÃkZLkk ¼q÷ økÞk ðkun sLLkík fk hkMíkk ¼q÷
Vh{kLku {wMíkVk økÞk.
yk’Bkk÷ ™ Ëu¾u Þun Ëu¾k, ni Bkuhu ð÷e fu Ëh fk økËk ¾kr÷f ™u BkwÍu Þqt çkÏ~k rËÞk,
BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! yÕ÷kn ðk÷kU
Mku
r™MçkŒ çkkRMku MkykËŒ, R™ fk rÍ¢u ¾ih çkkRMku ™wÍq÷u hnBkŒ, R™ fe MkkunçkŒ Ëku snkt fu r÷Þu çkk çk-h-fŒ, R™ fu BkÍkhkŒ fe rÍÞkhŒ rŒhÞkfu yBkhkÍu Bkk’rMkÞŒ ykih R™ fe yfeËŒ Íheyyu ™òŒu ykr¾hŒ ni.
nBkU Çke ykir÷Þkyu rfhkBk
Mku
yfeËŒ yki h ðr÷GÞu fkrBk÷ nÍhŒu MkÂGÞËw ™ k rçk~hu nkVe Mku BknççkŒ ni. Þk yÕ÷kn
! R™ fu MkËfu nBkkhe
Çke BkÂøVhŒ VhBkk. rçk~hu nkVe Mku nBkU Œku ÃÞkh ni y…™k çkuzk …kh ni
fV™ åkkuh yuf ykihŒ fe ™BkkÍu s™kÍk BkU yuf fV™ åkkuh Çke ~kkrBk÷ nku økÞk ykih frçkúMŒk™ MkkÚk ò fh WMk ™u fçkú fk …Œk BknVqÍ fh r÷Þk. sçk hkŒ nwE Œku WMk ™u fV™ åkwhk™u fu r÷Þu fçkú ¾kuË zk÷e. ÞfkÞf BknqoBkk çkku÷ WXe :
yuf BkøVqh (Þk’™e çkÂÏþ~k fk
nfËkh) ~kÏMk BkøVqh (Þk’™e çkÏ~ke nwE) ykihŒ fk fV™ åkwhkŒk ni !
Mkw™, yÕ÷kn Œyk÷k ™u Bkuhe Çke BkÂøVhŒ fh Ëe ykih W™ ŒBkkBk
Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk Vh{kLku {wMíkVk ðkun çkË çkÏík nku økÞk.
4 : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nwðk ykih WMk Lku {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf Lk ÃkZk íknfef
÷kuøkkU fe Çke rsLnkU ™u Bkuhu s™kÍu fe ™BkkÍ …Ze ykih Œq Çke W™ BkU ~khef Úkk. (Þun Mkw™ fh WMk ™u Vkih™ fçkú …h rBkèe zk÷ Ëe ykih Mkååku rË÷ Mku ŒkRçk nku økÞk)
yÕ÷kn
fe W™
…h hnBkŒ nku ykih W™ fu MkËfu nBkkhe çku rnMkkçk BkÂøVhŒ nku.
ŒBkkBk ~kw-hfkyu s™kÍk fe çkÂÏþ~k BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! Ëu¾k yk… ™u ! ™uf çkLËkU fe ™BkkÍu s™kÍk BkU nkrÍhe rfMk fËh MkykËŒ BkLËe fe çkkŒ ni. sçk Çke Bkkify rBk÷u çkÕfu Bkkify r™fk÷ fh BkwMkÕBkk™kU fu s™kÍkU BkU r~kfoŒ fhŒu hn™k åkkrnÞu, nku MkfŒk ni rfMke ™uf çkLËu fu s™kÍu BkU ~kwBkqr÷GÞŒ nBkkhu r÷Þu MkkBkk™u BkÂøVhŒ çk™ òyu. ¾wËkyu hnBkk™ fe hnBkŒ …h fwhçkk™, fu sçk ðkun rfMke Bkh™u ðk÷u fe BkÂøVhŒ VhBkk ËuŒk ni Œku WMk fu s™kÍu fk MkkÚk Ëu™u ðk÷kU fku Çke çkÏ~k ËuŒk ni. åkw™kLåku nÍhŒu MkÂGÞËw™k yçËwÕ÷kn rçk™ yççkkMk
Mku
rhðkÞŒ ni fu Mkhfkhu BkËe™k, MkwÕŒk™u çkk fhe™k, fhkhu fÕçkku Mke™k, ViÍ økLS™k
™u R~kkoË VhBkkÞk : “çkLËyu BkkurBk™
fku Bkh™u fu çkk’Ë Mkçk Mku …n÷e sÍk Þun Ëe òyuøke fu WMk fu ŒBkkBk ~kw-hfkyu s™kÍk fe çkÂÏþ~k fh Ëe òyuøke.”
Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk
5
Vh{kLku {wMíkVk : rsMk Lku {wÍ Ãkh ËMk {híkçkk Mkwçn ykih ËMk {híkçkk þk{ ËwYËu Ãkkf ÃkZk WMku rfÞk{ík fu rËLk {uhe þVkyík r{÷uøke.
fçkú BkU …n÷k ŒkunVk
Mkhfkhu ™kBkËkh, Ëku yk÷Bk fu Bkkr÷fku BkwÏŒkh, ~knL~kknu yçkhkh Mku rfMke ™u …qAk : BkkurBk™ sçk fçkú BkU Ëkr¾÷ nkuŒk ni Œku WMk fku Mkçk Mku …n÷k ŒkunVk õÞk rËÞk òŒk ni ? Œku R~kkoË VhBkkÞk : WMk fe ™BkkÍu s™kÍk …Z™u ðk÷kU fe BkÂøVhŒ fh Ëe òŒe ni.
sL™Œe fk s™kÍk
BkeXu BkeXu ykfk, Bk¬e Bk-Ë™e BkwMŒVk fk VhBkk™u ykrVGÞŒ r™~kk™ ni : sçk fkuE sL™Œe ~kÏMk VkiŒ nku òŒk ni, Œku yÕ÷kn nÞk VhBkkŒk ni fu W™ ÷kuøkkU fku yÍkçk Ëu òu WMk fk s™kÍk ÷u fh åk÷u ykih òu RMk fu …eAu åk÷u ykih rsLnkU ™u RMk fe ™BkkÍu s™kÍk yËk fe.
s™kÍu fk MkkÚk Ëu™u fk Mkðkçk
nÍhŒu MkÂGÞËw™k ËkðqË ™u çkkhøkknu ¾wËk ðLËe BkU yÍo fe : Þk yÕ÷kn ! rsMk ™u BknTÍ Œuhe rhÍk fu r÷Þu s™kÍu fk MkkÚk rËÞk, WMk fe sÍk õÞk ni ? yÕ÷kn Œyk÷k ™u VhBkkÞk : rsMk rË™ ðkun Bkhuøkk Œku rVrh~Œu WMk fu s™kÍu fu nBkhkn åk÷Uøku ykih BkI WMk fe BkÂøVhŒ fYtøkk.
WnwË …nkz rsŒ™k Mkðkçk
nÍhŒu MkÂGÞËw™k yçkq nwhihk Mku rhðkÞŒ ni fu Mkhfkhu BkËe™k, fhkhu fÕçkku Mke™k, ViÍ økLS™k fk VhBkk™u çkk fhe™k ni : òu ~kÏMk (EBkk™ fk ŒfkÍk MkBkÍ fh ykih nwMkq÷u
Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk
6 : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nwðk ykih WMk Lku {wÍ Ãkh ËwYË þheV Lk ÃkZk WMk
Vh{kLku {wMíkVk Lku sVk fe.
Mkðkçk fe r™GÞŒ Mku) y…™u Îkh Mku s™kÍu fu MkkÚk åk÷u, ™BkkÍu s™kÍk …Zu ykih
Ë^™ nku™u Œf s™kÍu fu MkkÚk hnu WMk fu r÷Þu Ëku fehkŒ Mkðkçk ni rsMk BkU Mku nh fehkŒ WnwË (…nkz) fu çkhkçkh ni ykih òu ~kÏMk rMkVo s™kÍu fe ™BkkÍ …Z fh ðk…Mk yk òyu Œku WMk fu r÷Þu yuf fehkŒ Mkðkçk ni.
™BkkÍu s™kÍk çkkRMku RçkúŒ ni nÍhŒu MkÂGÞËw™k yçkq Íh røkVkhe fk R~kkoË ni : BkwÍ Mku Mkhfkhu Ëku yk÷Bk, ™qhu BkwsMMkBk, ~kknu çk™e ykËBk, hMkq÷u ™u VhBkkÞk : fçkúkU fe rÍÞkhŒ fhku íkkfu BkwnTŒ~kBk ykr¾hŒ fe ÞkË ykyu ykih BkwËuo fku ™n÷kyku fu Vk™e rsMBk (Þk’™e BkwËko rsMBk) fk Aq™k çknwŒ çkze ™MkenŒ ni ykih ™BkkÍu s™kÍk …Zku íkkfu Þun ŒwBnU
økBkøke™ fhu õÞqtfu økBkøke™ RLMkk™ yÕ÷kn
fu Mkkyu BkU nkuŒk ni ykih
™ufe fk fkBk fhŒk ni.
BkÂGÞŒ fku ™n÷k™u ðøkihk fe VÍe÷Œ Bkki÷kyu fkyu™kŒ, nÍhŒu MkÂGÞËw™k yr÷GÞw÷ BkwŒoÍk ~kuhu ¾wËk Mku rhðkÞŒ ni fu MkwÕŒk™u Ëku snk™, ~knL~kknu fki™ku Bkfk™, hnBkŒu yk-÷rBkGÞk™ ™u R~kkoË VhBkkÞk fu òu rfMke BkÂGÞŒ fku ™n÷kyu, fV™ …n™kyu, ¾w~çkq ÷økkyu, s™kÍk WXkyu, ™BkkÍ …Zu ykih òu ™krfMk çkkŒ ™Íh ykyu WMku Aw…kyu ðkun y…™u økw™knkU Mku yiMkk …kf nku òŒk ni siMkk rsMk rË™ Bkkt fu …ux Mku …iËk nwðk Úkk.
Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk
7 : òu {wÍ Ãkh hkuÍu sw{wyk ËwYË þheV ÃkZuøkk {I rfÞk{ík fu rËLk WMk fe
Vh{kLku {wMíkVk þVkyík fYtøkk.
s™kÍk Ëu¾ fh …Z™u fk rðËo nÍhŒu MkÂGÞËw™k Bkkr÷f rçk™ y™Mk ðVkŒ rfMke ™u Ïðkçk BkU Ëu¾ fh …qAk :
fku çkk’Ëu Þk’™e yÕ÷kn
™u yk… fu MkkÚk õÞk ‚w÷qf VhBkkÞk ? fnk : yuf fr÷Bku fe ðsn Mku
çkÏ~k rËÞk òu nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e
s™kÍu fku
Ëu¾ fh fnk fhŒu Úku. (ðkun fr÷Bkk Þun ni :) (Þk’™e ðkun ÍkŒ …kf ni òu rÍLËk ni WMku fÇke BkkiŒ ™nª ykyuøke) r÷nkÍk
BkI Çke s™kÍk Ëu¾ fh Þune fnk fhŒk Úkk Þun fr÷Bkk fn™u fu Mkçkçk ™u BkwÍu çkÏ~k rËÞk.
yÕ÷kn
Mkhfkh
™u Mkçk Mku …n÷k s™kÍk rfMk fk …Zk ?
™BkkÍu s™kÍk fe RÂçíkËk nÍhŒu MkÂGÞËw™k ykËBk fu Ëkih Mku nwE ni, rVrh~ŒkU ™u
MkrVGÞwÕ÷kn MkÂGÞËw™k ykËBk MkrVGÞwÕ÷kn
fu s™kÍyu
Bkwçkk-hfk …h åkkh ŒõçkehU …Ze Úkª. RM÷kBk BkU ðwsqçku ™BkkÍu s™kÍk fk nwõBk BkËe™yu Bkw™Ôðhn MkÂGÞËw™k yMyË rçk™ Íwhkhn
BkU ™krÍ÷ nwðk. nÍhŒu fk rðMkk÷u Bkwçkkhf
rnshŒ fu çkk’Ë ™ðU Bkne™u fu ykr¾h BkU nwðk ykih Þun …n÷u Mknkçke fe BkÂGÞŒ Úke rsMk …h ™rçkGÞu yfhBk s™kÍk …Ze.
™u ™BkkÍu
(BkkÏkqÍ yÍ VŒkðk h-ÍrðGÞk Bkw¾hoò, rs. 5, Mk. 375, 376)
Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk
8 : {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf fe fMkhík fhku çkuþf Þun íkwBnkhu r÷Þu íknkhík ni.
Vh{kLku {wMíkVk
™BkkÍu s™kÍk VÍuo rfVkÞk ni ™BkkÍu s™kÍk “VÍuo rfVkÞk” ni Þk’™e fkuE yuf Çke yËk fh ÷u Œku Mkçk çkrhGÞwÂÍTÍBBkk nku økyu ðh™k rs™ rs™ fku ¾çkh ÃknkU[e Úke ykih ™nª ykyu ðkun Mkçk økw™nøkkh nkUøku. RMk fu r÷Þu sBkkyŒ ~kŒo ™nª yuf ~kÏMk Çke …Z ÷u Œku VÍo yËk nku økÞk. RMk fe VŠÍGÞŒ fk RLfkh fw£ ni. (çknkhu ~kheyŒ, rs. 1, Mk. 825,
)
™BkkÍu s™kÍk BkU Ëku Áõ™ ykih Œe™ MkwL™ŒU nI Ëku Áõ™ Þu n nI : 1 åkkh çkkh “ 2 rfÞkBk.
” fn™k
RMk BkU Œe™ MkwL™Œu Bkwy¬Ëk Þun nI :
1 Mk™k 2 ËwYË ~kheV 3 BkÂGÞŒ fu r÷Þu Ëwyk. (çknkhu ~kheyŒ, rs. 1, Mk. 829)
™BkkÍu s™kÍk fk Œhefk (n-™Ve) BkwõŒËe RMk Œhn r™GÞŒ fhu : “BkI r™GÞŒ fhŒk nqt RMk s™kÍu fe ™BkkÍ fe ðkrMkŒu yÕ÷kn
fu, Ëwyk RMk BkÂGÞŒ fu
r÷Þu, …eAu RMk RBkkBk fu”
yçk RBkkBk ð
BkwõŒËe …n÷u fk™kU Œf nkÚk WXkyU ykih “
” fnŒu nwyu
Vkih™ nMçku Bkk’Bkq÷ ™kV fu ™eåku çkktÄ ÷U ykih Mk™k …ZU. RMk BkU “ WXkyu “
” fu çkk’Ë “
” …ZU rVh rçkøkih nkÚk
” fnU, rVh ËwYËu RçkúkneBk …ZU, rVh rçkøkih nkÚk
Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk Vh{kLku {wMíkVk ÃknkU[íkk ni.
WXkyu “
9 : íkw{ snkt ¼e nku {wÍ Ãkh ËwYË ÃkZku fu íkwBnkhk ËwYË {wÍ íkf
” fnU ykih Ëwyk …ZU (RBkkBk ŒõçkehU çkw÷LË ykðkÍ Mku
fnu ykih BkwõŒËe ykrnMŒk. çkkfe ŒBkkBk yÍfkh RBkkBk ð BkwõŒËe Mkçk ykrnMŒk …ZU) Ëwyk fu çkk’Ë rVh “
” fnU ykih nkÚk ÷xfk ËU
rVh Ëku™kU ŒhV Mk÷kBk Vih ËU. Mk÷kBk BkU BkÂGÞŒ ykih rVrh~ŒkU ykih nkrÍhe™u ™BkkÍ fe r™GÞŒ fhu, WMke Œhn siMku ykih ™BkkÍkU fu Mk÷kBk BkU r™GÞŒ fe òŒe ni Þnkt RŒ™e çkkŒ rÍÞkËk ni fu BkÂGÞŒ fe Çke r™GÞŒ fhu.
(çknkhu ~kheyŒ, rs. 1, Mk. 829, 835 BkkÏkqÍ™)
çkkr÷øk BkËo ð ykihŒ fu s™kÍu fe Ëwyk R÷kne ! çkÏ~k Ëu nBkkhu nh rÍLËk fku ykih nBkkhu nh VkiŒ ~kwËk fku ykih nBkkhu nh nkrÍh fku ykih nBkkhu nh økkRçk fku ykih nBkkhu nh Akuxu fku
ykih nBkkhu nh çkzu fku ykih nBkkhu nh BkËo fku ykih nBkkhe nh ykihŒ fku. R÷kne ! Œq nBk BkU Mku rsMk fku rÍLËk h¾u Œku WMk fku RM÷kBk …h
rÍLËk h¾ ykih nBk BkU Mku rsMk fku BkkiŒ Ëu Œku WMk fku EBkk™ …h BkkiŒ Ëu.
Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk Vh{kLku {wMíkVk hn{íkU LkkrÍ÷ Vh{kíkk ni.
10 : rsMk Lku {wÍ Ãkh ËMk {híkçkk ËwYËu Ãkkf ÃkZk yÕ÷kn
WMk Ãkh Mkku
™k çkkr÷øk ÷zfu fe Ëwyk R÷kne ! RMk (÷zfu) fku nBkkhu r÷Þu ykøku ÃknkU[ fh MkkBkk™ fh™u ðk÷k çk™k Ëu ykih RMk fku nBkkhu r÷Þu y@ (fk Bkqrsçk)
ykih ðõŒ …h fkBk yk™u ðk÷k çk™k Ëu ykih RMk fku nBkkhe rMkVkrh~k fh™u ðk÷k çk™k Ëu ykih ðkun rsMk fe rMkVkrh~k BkLÍqh nku òyu.
™k çkkr÷økk ÷zfe fe Ëwyk R÷kne ! RMk (÷zfe) fku nBkkhu r÷Þu ykøku ÃknkU[ fh MkkBkk™ fh™u ðk÷e çk™k Ëu ykih RMk fku nBkkhu r÷Þu y@ (fe Bkqrsçk)
ykih ðõŒ …h fkBk yk™u ðk÷e çk™k Ëu ykih RMk fku nBkkhu r÷Þu rMkVkrh~k fh™u ðk÷e çk™k Ëu ykih ðkun rsMk fe rMkVkrh~k BkLÍqh nku òyu.
Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk
11
Vh{kLku {wMíkVk : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nku ykih ðkun {wÍ Ãkh ËwYË þheV Lk ÃkZu íkku ðkun ÷kuøkkU {U Mku fLsqMk íkheLk þÏMk ni.
sqŒu …h ¾zu nku fh s™kÍk …Z™k sqŒk …n™ fh yøkh ™BkkÍu s™kÍk …ZU Œku sqŒu ykih ÍBke™ Ëku™kU fk …kf nku™k ÍYhe ni ykih sqŒk WŒkh fh WMk …h ¾zu nku fh …ZU Œku sqŒu fu Œ÷u ykih ÍBke™ fk …kf nku™k ÍYhe ™nª. Bkuhu ykfk yk’÷k nÍhŒ, RBkkBku yn÷u MkwL™Œ Bkki÷k™k ~kkn RBkkBk ynBkË hÍk ¾k™
yuf Mkwðk÷ fu sðkçk BkU R~kkoË VhBkkŒu nI :
“yøkh ðkun søkn …u~kkçk ðøkihk Mku ™k…kf Úke Þk rs™ fu sqŒkU fu Œ÷u ™k…kf Úku ykih RMk nk÷Œ BkU sqŒk …n™u nwyu ™BkkÍ …Ze W™ fe ™BkkÍ ™ nwE, yunrŒÞkŒ Þune ni fu sqŒk WŒkh fh WMk …h …kWt h¾ fh ™BkkÍ …Ze òyu fu ÍBke™ Þk Œ÷k yøkh ™k…kf nku Œku ™BkkÍ BkU ¾÷÷ ™ ykyu.”
(VŒkðk h-ÍrðGÞk Bkw¾hoò, rs. 9, Mk. 188)
økkRçkk™k ™BkkÍu s™kÍk ™nª nku MkfŒe BkÂGÞŒ fk MkkBk™u nku™k ÍYhe ni, økkRçkk™k ™BkkÍu s™kÍk ™nª nku MkfŒe. BkwMŒnçk Þun ni fu RBkkBk BkÂGÞŒ fu Mke™u fu MkkBk™u ¾zk nku.
åkLË s™kÍkU fe Rfêe ™BkkÍ fk Œhefk åkLË s™kÍu yuf MkkÚk Çke …Zu ò MkfŒu nI, RMk BkU RÂÏíkÞkh ni fu Mkçk fku ykøku …eAu h¾U Þk’™e Mkçk fk Mke™k RBkkBk fu MkkBk™u nku Þk rfŒkh çkLË. Þk’™e yuf fu …kWt fe MkeÄ BkU ËqMkhu fk rMkhnk™k ykih
Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk
12 : WMk þÏMk fe Lkkf ¾kf yk÷qË nku rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nku ykih ðkun
Vh{kLku {wMíkVk {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf Lk ÃkZu.
ËqMkhu fu …kWt fe MkeÄ BkU ŒeMkhu fk rMkhnk™k …h rfÞkMk fersÞu).
(Þk’™e RMke
(çknkhu ~kheyŒ, rs. 1, Mk. 839,
)
s™kÍu BkU rfŒ™e MkVU nkU ? çkunŒh Þun ni fu s™kÍu BkU Œe™ MkVU nkU fu nËeMku …kf BkU ni : “rsMk fe ™BkkÍ (s™kÍk) Œe™ MkVkU ™u …Ze WMk fe BkÂøVhŒ nku òyuøke.” yøkh fw÷ MkkŒ ne ykËBke nkU Œku yuf RBkkBk çk™ òyu yçk …n÷e MkV BkU Œe™ ¾zu nku òyU ËqMkhe BkU Ëku ykih ŒeMkhe BkU yuf. s™kÍu BkU r…A÷e MkV ŒBkkBk MkVkU Mku y^Í÷ ni.
s™kÍu fe …qhe sBkkyŒ ™ rBk÷u Œku ? BkMçkqf (Þk’™e rsMk fe çkk’Í ŒõçkehU VkiŒ nku øk# ðkun) y…™e çkkfe ŒõçkehU RBkkBk fu Mk÷kBk Vuh™u fu çkk’Ë fnu ykih yøkh Þun yLËu~kk nku fu Ëwyk ðøkihk …Zuøkk Œku …qhe fh™u Mku fç÷ ÷kuøk s™kÍu fku fLÄu Œf WXk ÷Uøku Œku rMkVo ŒõçkehU fn ÷u Ëwyk ðøkihk Akuz Ëu. åkkiÚke Œõçkeh fu çkk’Ë òu ~kÏMk ykÞk Œku sçk Œf RBkkBk ™u Mk÷kBk ™nª Vuhk ~kkrBk÷ nku òyu ykih RBkkBk fu Mk÷kBk fu çkk’Ë Œe™ çkkh “
”
fnu. rVh Mk÷kBk Vuh Ëu.
…køk÷ Þk ÏkwËfw~ke ðk÷u fk s™kÍk òu …iËkR~ke …køk÷ nku Þk çkkr÷øk nku™u Mku …n÷u …køk÷ nku økÞk nku ykih RMke …køk÷ …™ BkU BkkiŒ ðkfuy nwE Œku WMk fe ™BkkÍu
Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk
13 : rsMk Lku {wÍ Ãkh hkuÍu sw{wyk Ëku Mkku çkkh ËwYËu Ãkkf ÃkZk WMk fu Ëku Mkku Mkk÷
Vh{kLku {wMíkVk fu økwLkkn {wykV nkUøku.
s™kÍk BkU ™k çkkr÷øk fe Ëwyk …ZUøku.
rsMk
™u ¾wËfw~ke fe WMk fe ™BkkÍu s™kÍk …Ze òyuøke.
BkwËko çkååku fu ynfkBk BkwMkÕBkk™ fk çkååkk rÍLËk …iËk nwðk Þk’™e yõMkh rnMMkk çkknh nku™u fu ðõŒ rÍLËk Úkk rVh Bkh økÞk Œku WMk fku økwM÷ ð fV™ ËUøku ykih WMk fe ™BkkÍ …ZUøku, ðh™k WMku ðiMku ne ™n÷k fh yuf f…zu BkU ÷…ux fh Ë^™ fh ËUøku. RMk fu r÷Þu MkwL™Œ fu BkwŒkrçkf økwM÷ ð fV™ ™nª ni ykih ™BkkÍ Çke RMk fe ™nª …Ze òyuøke. Mkh fe ŒhV Mku yõMkh fe rBkõËkh Mkh Mku ÷u fh Mke™u Œf ni. r÷nkÍk yøkh RMk fk Mkh çkknh nwðk Úkk ykih åke¾Œk Úkk Bkøkh Mke™u Œf r™f÷™u Mku …n÷u ne VkiŒ nku økÞk Œku WMk fe ™BkkÍ ™nª …ZUøku. …kWt fe òr™çk Mku yõMkh fe rBkõËkh fBkh Œf ni. çkååkk rÍLËk …iËk nwðk Þk BkwËko Þk fååkk røkh økÞk WMk fk ™kBk h¾k òyu ykih ðkun rfÞkBkŒ fu rË™ WXkÞk òyuøkk. (
, çknkhu ~kheyŒ, rs. 1, Mk. 841)
s™kÍu fku fLÄk Ëu™u fk Mkðkçk nËeMku …kf BkU ni : “òu s™kÍu fku åkk÷eMk fËBk ÷u fh åk÷u WMk fu åkk÷eMk fçkehk økw™kn rBkxk rËÞu òyUøku.” ™eÍ nËeMk ~kheV BkU ni : òu s™kÍu fu åkkhkU …kÞkU fku fLÄk Ëu yÕ÷kn
WMk fe níBke (Þk’™e
Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk
14 : {wÍ Ãkh ËwYË þheV ÃkZku yÕ÷kn
Vh{kLku {wMíkVk
íkw{ Ãkh hn{ík ¼usuøkk.
BkwMŒrf÷) BkÂøVhŒ VhBkk Ëuøkk. (
, çknkhu ~kheyŒ, rs. 1, Mk. 823)
s™kÍu fku fLÄk Ëu™u fk Œhefk s™kÍu fku fLÄk Ëu™k RçkkËŒ ni. MkwL™Œ Þun ni fu Þfu çkk’Ë Ëeøkhu åkkhkU …kÞkU fku fLÄk Ëu ykih nh çkkh ËMk ËMk fËBk åk÷u. …qhe MkwL™Œ Þun ni fu …n÷u MkeÄu rMkhnk™u fLÄk Ëu rVh MkeÄe …k$Œe (Þk’™e MkeÄu …kWt fe ŒhV) rVh W÷xu rMkhnk™u rVh W÷xe …kRtŒe ykih ËMk ËMk
fËBk åk÷u Œku fw÷ åkk÷eMk fËBk nwyu. ( rs. 1, Mk. 822) çkk’Í
, çknkhu ~kheyŒ,
÷kuøk s™kÍu fu sw÷qMk BkU yu’÷k™ fhŒu hnŒu nI,
Ëku Ëku fËBk åk÷ku ! W™ fku åkkrnÞu fu RMk Œhn yu’÷k™ rfÞk fhU : “ËMk ËMk fËBk åk÷ku.”
çkååku fk s™kÍk WXk™u fk Œhefk Akuxu çkååku fu s™kÍu fku yøkh yuf ~kÏMk nkÚk …h WXk fh ÷u åk÷u Œku nhs ™nª ykih Þfu çkk’Ë Ëeøkhu ÷kuøk nkÚkkU nkÚk ÷uŒu hnU. ykihŒkU fku (çkååkk nku Þk çkzk rfMke fu Çke) s™kÍu fu MkkÚk ò™k ™k òRÍ ð BkB™qy ni. (çknkhu ~kheyŒ, rs. 1, Mk. 823,
)
™BkkÍu s™kÍk fu çkk’Ë ðk…Mke fu BkMkkR÷ òu ~kÏMk s™kÍu fu MkkÚk nku WMku rçkøkih ™BkkÍ …Zu ðk…Mk ™
Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk
15
Vh{kLku {wMíkVk : {wÍ Ãkh fMkhík Mku ËwYËu Ãkkf ÃkZku çkuþf íkwBnkhk {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf ÃkZLkk íkwBnkhu økwLkknkU fu r÷Þu {ÂøVhík ni.
nku™k åkkrnÞu ykih ™BkkÍ fu çkk’Ë ykir÷Þkyu BkÂGÞŒ (Þk’™e Bkh™u ðk÷u fu Mkh …hMŒkU) Mku RòÍŒ ÷u fh ðk…Mk nku MkfŒk ni ykih Ë^™ fu
çkk’Ë RòÍŒ fe nksŒ ™nª.
õÞk ~kkunh çkeðe fu s™kÍu fku fLÄk Ëu MkfŒk ni ? ~kkunh y…™e çkeðe fu s™kÍu fku fLÄk Çke Ëu MkfŒk ni, fçkú BkU Çke WŒkh MkfŒk ni ykih Bkwtn Çke Ëu¾ MkfŒk ni. rMkVo økwM÷ Ëu™u ykih rçk÷k nkR÷ çkË™ fku Aq™u fe BkwBkk-™-yŒ ni. ykihŒ y…™u ~kkunh fku økwM÷ Ëu MkfŒe ni.
(çknkhu ~kheyŒ, rs. 1, Mk. 812, 813)
BkwhŒË fe ™BkkÍu s™kÍk fk nwõBku ~kh-E BkwhŒË ykih fkrVh fu s™kÍu fk yuf ne nwõBk ni. BkÍnçk ŒçËe÷ fh fu EMkkE (r¢Måku™) nku™u ðk÷u fk s™kÍk …Z™u ðk÷u fu çkkhu BkU rfÞu økyu yuf Mkwðk÷ fk sðkçk ËuŒu nwyu MkÂGÞËe yk’÷k nÍhŒ, RBkkBku yn÷u MkwL™Œ, BkwsrÆËu Ëe™ku rBkÕ÷Œ, nÍhŒu yÕ÷kBkk Bkki÷k™k ~kkn RBkkBk ynBkË hÍk ¾k™ 9
VŒkðk h-ÍrðGÞk rsÕË
MkVnk 170 …h R~kkoË VhBkkŒu nI : yøkh çk MkwçkqŒu ~kh-E MkkrçkŒ
nku, fu BkÂGÞŒ “
” (Þk’™e ¾wËk fe …™kn) ŒçËe÷u BkÍnçk
fh fu EMkkE (r¢Måku™) nku åkwfk Úkk Œku çku~kf WMk fu s™kÍu fe ™BkkÍ ykih BkwMkÕBkk™kU fe Œhn RMk fe ŒßneÍku ŒõVe™ Mkçk nhkBku fíE Úke.
(yÕ÷kn Œyk÷k VhBkkŒk ni)
Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk
16
Vh{kLku {wMíkVk : òu {wÍ Ãkh yuf ËwYË þheV ÃkZíkk ni yÕ÷kn fehkík y@ r÷¾íkk ni ykih fehkík WnwË Ãknkz rsíkLkk ni.
WMk fu r÷Þu yuf
Œh-s-Bkyu fLÍw÷ EBkk™ : ykih W™ BkU Mku rfMke fe BkÂGÞŒ …h fÇke ™BkkÍ ™ …Z™k ykih ™ WMk fe fçkú …h ¾zu nku™k.
Bkøkh ™BkkÍ …Z™u ðk÷u yøkh WMk fe ™Mkhkr™GÞŒ (Þk’™e r¢Måku™ nku™u) …h Bkw¥k÷y ™ Úku ykih çkh rçk™kyu RÕBku Mkkrçkf (Þk’™e r…A÷e Bkk’÷qBkkŒ fu Mkçkçk) WMku BkwMkÕBkk™ MkBkÍŒu Úku ™ WMk fe ŒßneÍku
ŒõVe™ ð ™BkkÍ Œf W™ fu LkÍËef WMk ~kÏMk fk ™Mkhk™e (Þk’™e r¢Måku™) nku ò™k MkkrçkŒ nwðk, Œku R™ y^yk÷ BkU ðkun yçk Çke
Bkk’Íqh ð çku fwMkqh nI fu sçk W™ fe Ëkr™MŒ (Þk’™e Bkk’÷qBkkŒ) BkU ðkun BkwMkÕBkk™ Úkk, W™ …h Þun y^yk÷ çkò ÷k™u çk Íku’Bku ¾wË ~khy™ ÷krÍBk Úku, nkt yøkh Þun Çke WMk fe EMkkRGÞŒ Mku ¾çkhËkh Úku rVh ™BkkÍ ð ŒßneÍku ŒõVe™ fu Bkwh-Œrfçk nwyu fíy™ MkÏŒ økw™nøkkh ykih ðçkk÷u fçkehk BkU røkrh^Œkh nwyu, sçk Œf Œkiçkk ™ fhU ™BkkÍ W™ fu …eAu BkõYn. Bkøkh Bkwyk-Bk-÷yu BkwhŒÆe™ rVh Çke çkhŒT™k òRÍ ™nª fu Þun ÷kuøk Çke RMk økw™kn Mku fkrVh ™ nkUøku. nBkkhe ~kh-yu BkwŒnTnh rMkhkŒu BkwMŒfeBk ni, R^hkŒku Œ^heŒ (Þk’™e nÆu yu’rŒËk÷ Mku çkZk™k Îkxk™k) rfMke çkkŒ BkU …MkLË ™nª VhBkkŒe, y÷çk¥kk
yøkh MkkrçkŒ nku òyu fu WLnkU ™u WMku ™Mkhk™e ò™ fh ™ rMkVo çk ðßnu nBkkfŒ ð snk÷Œ rfMke øk-hÍu ËwLÞðe fe r™GÞŒ Mku çkÕfu ¾wË
Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk
17
Vh{kLku {wMíkVk : rsMk Lku rfíkkçk {U {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf r÷¾k íkku sçk íkf {uhk Lkk{ WMk {U hnuøkk rVrh~íku WMk fu r÷Þu RÂMíkøVkh fhíku hnUøku.
RMku çk ðßnu ™Mkhkr™GÞŒ BkwMŒrnfu Œk’ÍeBk ð fkrçk÷u ŒßneÍku ŒõVe™ ð ™BkkÍu s™kÍk ŒMkÔðwh rfÞk Œku çku~kf rsMk rsMk fk yiMkk ¾Þk÷ nkuøkk ðkun Mkçk Çke fkrVh ð BkwhŒË nI ykih W™ Mku ðkune Bkwyk-Bk÷k çkhŒT™k ðkrsçk òu BkwhŒÆe™ Mku çkhŒk òyu. (VŒkðk h-ÍrðGÞk)
yÕ÷kn Œçkk-h-f ð Œyk÷k …khn 10 Mkq-hŒw¥kkiçkn fe ykÞŒ ™Bçkh 84
BkU R~kkoË VhBkkŒk ni : Œh-s-Bkyu fLÍw÷ EBkk™ : ykih W™ BkU Mku rfMke fe BkÂGÞŒ …h fÇke ™BkkÍ ™ …Z™k ykih ™ WMk fe fçkú …h ¾zu nku™k çku~kf ðkun yÕ÷kn ð hMkq÷ Mku BkwÂLfh nwyu ykih rVMf (fw£) ne BkU Bkh økyu.
MkËÁ÷ yVkrÍ÷ nÍhŒu yÕ÷kBkk Bkki÷k™k MkÂGÞË BkwnBBkË ™EBkwÆe™ BkwhkËykçkkËe
RMk ykÞŒ fu ŒnTŒ VhBkkŒu
nI : RMk ykÞŒ Mku MkkrçkŒ nwðk fu fkrVh fu s™kÍu fe ™BkkÍ rfMke nk÷ BkU òRÍ ™nª ykih fkrVh fe fçkú …h Ë^™ ð rÍÞkhŒ fu r÷Þu ¾zu nku™k Çke BkB™qy ni.
(¾ÍkR™w÷ RhVk™, Mk. 376)
nÍhŒu MkÂGÞËw™k òrçkh rçk™ yçËwÕ÷kn
Mku
rhðkÞŒ ni fu MkhËkhu Bk¬yu BkwfhoBkk, Mkhfkhu BkËe™yu Bkw™Ôðhn
Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk Vh{kLku {wMíkVk hn{íkU ¼usíkk ni.
18 : rsMk Lku {wÍ Ãkh yuf çkkh ËwYËu Ãkkf ÃkZk yÕ÷kn
WMk Ãkh ËMk
™u R~kkoË VhBkkÞk : yøkh ðkun çkeBkkh …zU Œku …qA™u ™ òyku, Bkh òyU Œku s™kÍu BkU nkrÍh ™ nku.
“BkËe™k” fu …ktåk nwYV fe r™MçkŒ Mku s™kÍu fu Bkw-ŒyÂÕ÷f …ktåk Bk-Ë™e Vq÷ “Vw÷kt Bkuhe ™BkkÍ …Zkyu” yiMke ðrMkGÞŒ fk nwõBk 1 BkÂGÞŒ ™u ðrMkGÞŒ fe Úke fu Bkuhe ™BkkÍ Vw÷kt …Zkyu Þk
BkwÍu Vw÷kt ~kÏMk økwM÷ Ëu Œku Þun ðrMkGÞŒ çkkrŒ÷ ni Þk’™e RMk ðrMkGÞŒ Mku (Bkh™u ðk÷u fu) ð÷e (Þk’™e Mkh …hMŒ) fk nf òŒk ™ hnuøkk, nkt ð÷e fku RÂÏíkÞkh ni fu ¾wË ™ …Zkyu WMk Mku …Zðk Ëu. (çknkhu ~kheyŒ, rs. 1, Mk.
837,
)
yøkh rfMke Bkw¥kfe çkwÍwøko Þk
ykr÷Bk fu çkkhu BkU ðrMkGÞŒ fe nku Œku ðw-hMkk fku åkkrnÞu fu RMk …h yBk÷ fhU.
RBkkBk BkÂGÞŒ fu Mke™u fe MkeÄ BkU ¾zk nku 2 BkwMŒnçk Þun ni fu BkÂGÞŒ fu Mke™u fu MkkBk™u RBkkBk ¾zk
nku ykih BkÂGÞŒ Mku Ëqh ™ nku BkÂGÞŒ Ïðkn BkËo nku Þk ykihŒ çkkr÷øk nku Þk ™k çkkr÷øk, Þun WMk ðõŒ ni fu yuf ne BkÂGÞŒ fe ™BkkÍ …Zk™e nku ykih yøkh åkLË nkU Œku yuf fu Mke™u fu Bkwfkrçk÷ (Þk’™e MkkBk™u) ykih fheçk ¾zk nku.
Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk Vh{kLku {wMíkVk ¼q÷ økÞk.
19 : òu þÏMk {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf ÃkZLkk ¼q÷ økÞk ðkun sLLkík fk hkMíkk
™BkkÍu s™kÍk …Zu rçkøkih Ë^™k rËÞk Œku ?
3 BkÂGÞŒ fku rçkøkih ™BkkÍ …Zu Ë^™ fh rËÞk ykih rBkèe
Çke Ëu Ëe økE Œku yçk WMk fe fçkú …h ™BkkÍ …ZU sçk Œf Vx™u fk økwBkk™ ™ nku, ykih rBkèe ™ Ëe økE nku Œku r™fk÷U ykih ™BkkÍ …Z fh Ë^™ fhU, ykih fçkú …h ™BkkÍ …Z™u BkU rË™kU fe fkuE Œk’ËkË Bkwfhoh ™nª fu rfŒ™u rË™ Œf …Ze òyu fu Þun BkkirMkBk ykih ÍBke™ ykih BkÂGÞŒ fu rsMBk ð BkhÍ fu RÂÏík÷kV Mku BkwÏŒr÷V ni, økhBke BkU sÕË Vxuøkk ykih òzu (Þk’™e MkËeo) BkU çk-Ëuh (Þk’™e Ëuh BkU), Œh (Þk’™e øke÷e) Þk ~kkuh (Þk’™e ¾khe) ÍBke™ BkU sÕË, ¾w~f ykih økihu ~kkuh BkU çk-Ëuh, Vçkko (Þk’™e Bkkuxk) rsMBk sÕË, ÷køkh (Þk’™e Ëwçk÷k …Œ÷k) Ëuh BkU.
Bkfk™ BkU Ëçku nwyu fe ™BkkÍu s™kÍk
4 fqtyU BkU røkh fh Bkh økÞk Þk WMk fu Q…h Bkfk™ røkh …zk
ykih BkwËko r™fk÷k ™ ò Mkfk Œku WMke søkn WMk fe ™BkkÍ …ZU, ykih ËrhÞk BkU zqçk økÞk ykih r™fk÷k ™ ò Mkfk Œku WMk fe ™BkkÍ ™nª nku MkfŒe fu BkÂGÞŒ fk BkwMkÕ÷e (Þk’™e ™BkkÍ …Z™u ðk÷u) fu ykøku nku™k Bkk’÷qBk ™nª.
™BkkÍu s™kÍk BkU Œk’ËkË çkZk™u fu r÷Þu Œk¾eh
5 swBkwyk fu rË™ rfMke fk RÂLíkfk÷ nwðk Œku yøkh swBkwyk
Mku …n÷u ŒßneÍku ŒõVe™ nku Mkfu Œku …n÷u ne fh ÷U, RMk ¾Þk÷ Mku hkuf h¾™k fu swBkwyk fu çkk’Ë BkßBky rÍÞkËk nkuøkk BkõYn ni. (çknkhu ~kheyŒ, rs. 1, Mk. 840,
ðøkihk)
Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk Vh{kLku {wMíkVk ðkun çkË çkÏík nku økÞk.
20 : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nwðk ykih WMk Lku {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf Lk ÃkZk íknfef
çkkr÷øk fe ™BkkÍu s™kÍk Mku fç÷ Þun yu’÷k™ fersÞu BknqoBk fu yÍeÍ ð ynçkkçk Œðßòun VhBkkyU ! BknqoBk ™u yøkh rÍLËøke BkU fÇke yk… fe rË÷ ykÍkhe Þk nf Œ-÷Ve fe nku Þk yk… fu BkõYÍ nkU Œku R™ fku rhÍkyu R÷kne fu r÷Þu BkwykV fh ËersÞu,
BknqoBk fk Çke Çk÷k nkuøkk ykih yk… fku Çke
Mkðkçk rBk÷uøkk. ™BkkÍu s™kÍk fe r™GÞŒ ykih RMk fk Œhefk Çke Mkw™ ÷ersÞu. “BkI r™GÞŒ fhŒk nqt RMk s™kÍu fe ™BkkÍ fe, ðkrMkŒu yÕ÷kn
fu, Ëwyk RMk BkÂGÞŒ fu r÷Þu …eAu RMk RBkkBk fu.” yøkh
Þun yÕVkÍ ÞkË ™ hnU Œku fkuE nhs ™nª, yk… fu rË÷ BkU Þun r™GÞŒ nku™e ÍYhe ni fu “BkI RMk BkÂGÞŒ fe ™BkkÍu s™kÍk …Z hnk nqt” sçk RBkkBk Mkkrnçk “ çkk’Ë “
” fnU Œku fk™kU Œf nkÚk WXk™u fu
” fnŒu nwyu Vkih™ nMçku Bkk’Bkq÷ ™kV fu ™eåku çkktÄ
÷ersÞu ykih Mk™k …rZÞu. ËqMkhe çkkh RBkkBk Mkkrnçk “ fnU Œku yk… rçkøkih nkÚk WXkyu “
” frnÞu, rVh ™BkkÍ
ðk÷k ËwYËu RçkúkneBk …rZÞu. ŒeMkhe çkkh RBkkBk Mkkrnçk “ fnU Œku yk… rçkøkih nkÚk WXkyu “
” ”
” frnÞu ykih çkkr÷øk fu
Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk
21 : rsMk Lku {wÍ Ãkh yuf çkkh ËwYËu Ãkkf ÃkZk yÕ÷kn
WMk Ãkh ËMk
s™kÍu fe Ëwyk …rZÞu1 sçk åkkiÚke çkkh RBkkBk Mkkrnçk “
”
Vh{kLku {wMíkVk hn{íkU ¼usíkk ni.
fnU Œku yk… “
” fn fh Ëku™kU nkÚkkU fku ¾ku÷ fh ÷xfk
ËersÞu ykih RBkkBk Mkkrnçk fu MkkÚk fkRËu fu BkwŒkrçkf Mk÷kBk Vuh ËersÞu.
økBku BkËe™k, çkfey, BkÂøVhŒ ykih çku rn‚kçk sL™Œw÷ rVhËki‚ BkU ykfk fu …zku‚ fk íkkr÷çk 25 {wnho{w÷ nhk{ 1435 rMk.rn. 30-11-2013
100
yuf [wÃk Mkku Mkw¾ Mkðkçk f{kLku fk {-ËLke {kify s™kÍu fu RÂLíkÍkh BkU snkt ÷kuøk sBy nkU ðnkt RMk rhMkk÷u Mku ËMko Ëu fh Ïkqçk Mkðkçk fBkkRÞu. ™eÍ y…™u BknqoBke™ fu EMkk÷u Mkðkçk fu r÷Þu yiMku Bkkify …h s™kÍu fu sw÷qMk BkU Þk Œk’rÍÞŒ fu r÷Þu sBy nku™u ðk÷kU BkU Þun rhMkk÷k ŒõMkeBk VhBkkRÞu. 1 : yøkh ™k çkkr÷øk Þk ™k çkkr÷økk fk s™kÍk nku Œku W‚ fe Ëwyk …Z™u fk
yu’÷k™ fersÞu.
Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk Vh{kLku {wMíkVk ¼q÷ økÞk.
22 : òu þÏMk {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf ÃkZLkk ¼q÷ økÞk ðkun sLLkík fk hkMíkk
™kBku rh‚k÷k : ™BkkÍu s™kÍk fk Œhefk …n÷e çkkh : swBkkrË÷ ykr¾h 1435 rn. yur«÷ 2014 E. Œk’ËkË : 20,000
™kr~kh
: Bkf-Œ-çkŒw÷ BkËe™k
Bk-Ë™e RÂÕíkò : rf‚e ykih fku Þun rh‚k÷k Ak…™u fe RòÍŒ ™nª ni.
rfíkkçk fu ¾heËkh {w-íkðßsun nkU rfŒkçk fe ŒçkkyŒ BkU ™wBkkÞkt ¾hkçke nku Þk ‚VnkŒ fBk nkU Þk çkkR®Lzøk BkU ykøku …eAu nku økyu nkU Œku Bkf-Œ-çkŒw÷ BkËe™k ‚u Ásqy VhBkkRÞu.
Lk{kÍu sLkkÍk fk íkhefk
23 : WMk þÏMk fe Lkkf ¾kf yk÷qË nku rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nku ykih ðkun
Vh{kLku {wMíkVk {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf Lk ÃkZu.
VunrhMk WLðkLk
nk MkV
WLðkLk
nk MkV
ËwYË ~kheV fe VÍe÷Œ
1
økkRçkk™k ™BkkÍu s™kÍk ™nª nku MkfŒe
11
ð÷e fu s™kÍu BkU r~kfoŒ fe çk-h-fŒ
1
åkLË s™kÍkU fe Rfêe ™BkkÍ fk Œhefk
11
yfeËŒ BkLËkU fe Çke BkÂøVhŒ
2
s™kÍu BkU rfŒ™e MkVU nkU ?
12
fV™ åkkuh
3
s™kÍu fe …qhe sBkkyŒ ™ rBk÷u Œku ?
12
ŒBkkBk ~kw-hfkyu s™kÍk fe çkÂÏþ~k
4
…køk÷ Þk ÏkwËfw~ke ðk÷u fk s™kÍk
12
fçkú BkU …n÷k ŒkunVk
5
BkwËko çkååku fu ynfkBk
13
sL™Œe fk s™kÍk
5
s™kÍu fku fLÄk Ëu™u fk Mkðkçk
13
s™kÍu fk MkkÚk Ëu™u fk Mkðkçk
5
s™kÍu fku fLÄk Ëu™u fk Œhefk
14
WnwË …nkz rsŒ™k Mkðkçk
5
çkååku fk s™kÍk WXk™u fk Œhefk
14
™BkkÍu s™kÍk çkkRMku RçkúŒ ni
6
™BkkÍu s™kÍk fu çkk’Ë ðk…Mke fu BkMkkR÷
14
BkÂGÞŒ fku ™n÷k™u ðøkihk fe VÍe÷Œ
6
õÞk ~kkunh çkeðe fu s™kÍu fku fLÄk Ëu MkfŒk ni ?
15
s™kÍk Ëu¾ fh …Z™u fk rðËo
7
BkwhŒË fe ™BkkÍu s™kÍk fk nwõBku ~kh-E
15
7
s™kÍu fu Bkw-ŒyÂÕ÷f …ktåk Bk-Ë™e Vq÷
18
Mkhfkh
™u Mkçk Mku …n÷k
s™kÍk rfMk fk …Zk ?
“Vw÷kt Bkuhe ™BkkÍ …Zkyu” yiMke ðrMkGÞŒ fk nwõBk 18
™BkkÍu s™kÍk VÍuo rfVkÞk ni
8
RBkkBk BkÂGÞŒ fu Mke™u fe MkeÄ BkU ¾zk nku
18
™BkkÍu s™kÍk BkU Ëku Áõ™ ykih Œe™ MkwL™ŒU nI
8
™BkkÍu s™kÍk …Zu rçkøkih Ë^™k rËÞk Œku ?
19
™BkkÍu s™kÍk fk Œhefk (n-™Ve)
8
Bkfk™ BkU Ëçku nwyu fe ™BkkÍu s™kÍk
19
çkkr÷øk BkËo ð ykihŒ fu s™kÍu fe Ëwyk
9
™BkkÍu s™kÍk BkU Œk’ËkË çkZk™u fu r÷Þu Œk¾eh
19
™k çkkr÷øk ÷zfu fe Ëwyk
10
çkkr÷øk fe ™BkkÍu s™kÍk Mku fç÷
20
™k çkkr÷økk ÷zfe fe Ëwyk
10
Þun yu’÷k™ fersÞu
sqŒu …h ¾zu nku fh s™kÍk …Z™k
11
{ykr¾Íku {hksuy
22