وضو و علوم

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪1‬‬

‫وﺿﻮوﻋﻠﻮم )‪(science‬‬ ‫ّﻲ اﷲ‬ ‫ﳏﺒﻮب ﺧﺪا‪ ،‬ﳏﻤﺪ ﻣﺼﻄﻔﻲ ﺻﻠ‬ ‫ّﻢ ارﺷﺎد ﻣﻲ‬ ‫ﺗﻌﺎﱄ ﻋﻠﻴﻪ وﺁﻟﻪ وﺳﻠ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪ :‬آﺴﺎﻧﻲ آﻪ ﺧﺎص ﲞﺎﻃﺮ ﺧﺪاي‬ ‫دارﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﳏﺒﺖ‬ ‫ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‬ ‫ﺑﺎ‬ ‫ﻋﺰوﺟﻞ‬ ‫ﻣﺼﺎﻓﺤﻪ‬ ‫و‬ ‫ﻣﻼﻗﺎت‬ ‫ﺑﺎهﻢ‬ ‫وﻗﺘﻴﻜﻪ‬ ‫ّﻲ اﷲ ﺗﻌﺎﱄ ﻋﻠﻴﻪ‬ ‫ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ و ﺑﺮ ﻧﱯ ﺻﻠ‬ ‫ّﻢ درود ﲞﻮاﻧﻨﺪ ﻗﺒﻞ از ﺟﺪا‬ ‫وﺁﻟﻪ وﺳﻠ‬ ‫ﺷﺪن ﺷﺎن ﮔﻨﺎهﺎن ﮔﺬﺷﺘﻪ وﺁﺋﻴﻨﺪﻩ ﺁ‪‬ﺎ‬ ‫ﲞﺸﻴﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ)‪.(1‬‬

‫ﻗﺒﻮل اﺳﻼم ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺣﻜﻤﺖ وﺿﻮء‬ ‫ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻴﺎن ﻣﻲ آﻨﺪ‪ :‬در آﺸﻮر‬ ‫ﺑﻠﺜﺮﻳﻚ داﻧﺸﺠﻮﺋﻲ را ﺑﻪ اﺳﻼم دﻋﻮت‬ ‫دادم‪ ،‬اﻳﺸﺎن ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‪ :‬در وﺿﻮ ﭼﻪ‬ ‫ﺣﻜﻤﺖ هﺎي ﻋﻠﻤﻲ وﺟﻮد دارد؟ ﻣﻦ‬ ‫ﻻﺟﻮاب ﻣﺎﻧﺪم‪ ،‬ﳍﺬا او را ﻧﺰد ﻋﺎﳌﻲ‬ ‫ﺑﺮدم او هﻢ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت آﺎﰲ ﻧﺪاﺷﺖ ﺗﺎ‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ ﺷﺨﺺ داﻧﺸﻤﻨﺪ ﻓﻮاﺋﺪ وﺿﻮ‬ ‫را ﺗﺎﺣﺪ آﺎﰲ ﺑﺮاﻳﺶ روﺷﻦ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﮕﺮ‬ ‫)‪ (1‬ﻣﺴﻨﺪ اﺑﻲ ﻳﻌﻠﻲ‪ ،‬ج‪،٣‬ص ‪ ،٩٥‬ﺣﺪﻳﺚ ‪،٢٩٥١‬‬ ‫ﻣﻄﺒﻮﻋﺔ داراﻟﻜﺘﺐ اﻟﻌﻠﻤﻴﻪ ﺑﲑوت‪.‬‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪2‬‬

‫او هﻢ از ﺣﻜﻤﺖ ﻣﺴﺢ ﮔﺮدن ﻗﺎﺻﺮ ﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﺁن داﻧﺸﺠﻮ رﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻲ‬ ‫دوﺑﺎرﻩ ﺁﻣﺪ وﮔﻔﺖ‪ :‬اﺳﺘﺎد ﻣﺎ در‬ ‫اﺛﻨﺎي ﺗﺪرﻳﺲ ﭼﻨﲔ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اﮔﺮ در‬ ‫ﭘﺸﺖ ﮔﺮدن و اﻃﺮاف ﺁن روزاﻧﻪ ﭼﻨﺪ‬ ‫ﻗﻄﺮﻩ ﺁب زدﻩ ﺷﻮد از اﻣﺮاﺿﻲ آﻪ در‬ ‫اﺛﺮ ﺧﺮاﺑﻲ ﺳﺘﻮن و ﻓﻘﺮات ﳔﺎع ﺑﻮﺟﻮد‬ ‫ﻣﻲ ﺁﻳﺪ ﺟﻠﻮ ﮔﲑي ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ‬ ‫ﺑﻴﺎن را ﺷﻨﻴﺪم در وﺿﻮ ﺣﻜﻤﺖ ﻣﺴﺢ‬ ‫ﮔﺮدن ﻣﻮرد ﺗﺎﺋﻴﺪ ﻣﻦ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪،‬‬ ‫ﺷﻮم‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﺎن‬ ‫ﻣﻴﺨﻮاهﻢ‬ ‫ﻣﻦ‬ ‫ﳍﺬا‬ ‫وﻣﺴﻠﻤﺎن ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻴﻤﻨﺎر در ﺁﳌﺎن ﻏﺮﺑﻲ‬ ‫در آﺸﻮر هﺎي ﻏﺮﺑﻲ ﻣﺮض اﻓﺴﺮدﮔﻲ‬ ‫رو ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ‬ ‫ﻳﻌﲏ )‪(Depression‬‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻋﺼﺐ و روان ﺿﻌﻴﻒ ﻣﻲ ﺷﻮد‪،‬‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﺗﻴﻤﺎرﺳﺘﺎ‪‬ﺎ رو ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ‬ ‫ّﺼﲔ ﻣﻐﺰ و اﻋﺼﺎب‬ ‫ّ ﻣﺘﺨﺼ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬در ﻣﻄﺐ‬ ‫ِ‬ ‫ﻣﺮﻳﻀﺎن ﺻﻒ ﺑﺴﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬در اﳌﺎن ﻏﺮب‬ ‫ﺳﻴﻤﻨﺎري داﻳﺮ ﮔﺮدﻳﺪ آﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺶ اﻳﻦ‬ ‫ﺑﻮد‪" :‬ﻋﻼج اﻓﺴﺮدﮔﻲ ﺑﺎﺳﺘﺜﻨﺎي دارو‬ ‫از ﭼﻪ راﻩ هﺎي دﻳﮕﺮي ﳑﻜﻦ ﺧﻮاهﺪ‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪3‬‬

‫ﺑﻮد؟" دآﱰي در ﻣﻘﺎﻟﻪ اش اﻳﻦ آﺸﻒ‬ ‫ﺣﲑت اﻧﮕﻴﺰ را ﳕﻮدﻩ اﻧﺪ آﻪ ﻣﻦ ﭼﻨﺪ‬ ‫ﻣﺮﻳﺾ اﻓﺴﺮدﮔﻲ را روز ﭘﻨﺞ ﺑﺎر‬ ‫ﺑﺎﺷﺴﱳ دهﻦ ﻣﻮرد ﺁزﻣﺎﻳﺶ ﻗﺮار دادم‪،‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻲ ﺑﻴﻤﺎري اﻳﺸﺎن آﻤﱰ ﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﻌﺪ روزاﻧﻪ ﭘﻨﺞ ﺑﺎر دﺳﺖ وﺻﻮرت‬ ‫وﭘﺎهﺎي ﻳﻚ ﮔﺮوﻩ دﻳﮕﺮ ﭼﻨﲔ ﻣﺮﻳﺾ هﺎي‬ ‫را ﺷﺴﺘﻢ‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﺮض ﺷﺎن ﲣﻔﻴﻒ ﻳﺎﻓﺖ‪،‬‬ ‫ﳘﲔ دآﱰ در ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻘﺎﻟﻪ اش اﻋﱰاف‬ ‫ﻣﻴﻜﻨﺪ‪ :‬در ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﺮض اﻓﺴﺮدﮔﻲ‬ ‫آﻤﱰ دﻳﺪن ﻣﻲ ﺷﻮد ﭼﺮا آﻪ ﺁ‪‬ﺎ‬ ‫روزاﻧﻪ ﭼﻨﺪ ﺑﺎر دﺳﺖ و ﺻﻮرت و ﭘﺎ‬ ‫را ﻣﻲ ﺷﻮﻳﻨﺪ )ﻳﻌﲏ وﺿﻮ ﻣﻲ آﻨﻨﺪ(‬

‫وﺿﻮ و ﻓﺸﺎر ﺧﻮن‬ ‫ﻳﻚ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻗﻠﺐ ﺑﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن آﺎﻣﻞ‬ ‫ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ‪ :‬ﻣﺮﻳﻀﻲ را آﻪ ﻓﺸﺎر ﺧﻮﻧﺶ‬ ‫ﺑﺎﻻ اﺳﺖ اول وﺿﻮ ﺑﺪهﻴﺪ وﺑﻌﺪ ﻓﺸﺎر‬ ‫ً ﻓﺸﺎرش‬ ‫ﺧﻮن او را ﺁزﻣﺎﻳﺶ آﻨﻴﺪ ﻻزﻣﺎ‬ ‫ّﺺ ﻣﻐﺰ‬ ‫ﭘﺎﺋﲔ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺘﺎر ﻳﻚ ﻣﺘﺨﺼ‬ ‫و اﻋﺼﺎب ﻣﺴﻠﻤﺎن هﺴﺖ آﻪ ﲠﱰﻳﻦ ﻋﻼج‬ ‫ّﺼﲔ ﻏﺮﺑﻲ‬ ‫اﻣﺮاض روان وﺿﻮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺘﺨﺼ‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪4‬‬

‫ﺑﺮ ﺑﺪن ﺑﻴﻤﺎران رواﻧﻲ روزاﻧﻪ ﭼﻨﺪ‬ ‫ﺑﺎر ﻣﺎﻧﻨﺪ وﺿﻮ ﺁب ﻣﻴﺰﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫وﺿﻮ و ﻓﻠﺞ‬ ‫در وﺿﻮ ﺑﺎ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺷﺴﱳ اﻋﻀﺎء هﻢ‬ ‫ﺧﺎﱄ از ﺣﻜﻤﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬اول از ﺷﺴﱳ‬ ‫دﺳﺘﻬﺎ ﻧﻈﺎم ﻋﺼﱯ ﺟﺴﻢ ﻣﻄﻠﻊ ﻣﻲ ﺷﻮد و‬ ‫ﺑﻌﺪ ﺁهﺴﺘﻪ ﺁهﺴﺘﻪ اﺛﺮات ﺁن ﺑﻄﺮف‬ ‫رﮔﻬﺎي ﺻﻮرت و اﻋﺼﺎب ﻣﲑﺳﺪ در وﺿﻮ‬ ‫اول ﺷﺴﱳ دﺳﺖ ﺑﻌﺪ ﺷﺴﱳ دهﻦ ﺑﻌﺪ ﺁب‬ ‫در ﺑﻴﲏ آﺮدن و ﺑﻌﺪ ﺷﺴﱳ ﺻﻮرت و‬ ‫دﻳﮕﺮ اﻋﻀﺎء آﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﺟﺮا ﮔﺮدد‬ ‫ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﲑي از ﻓﻠﺞ ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ‪ ،‬اﮔﺮ‬ ‫از ﺷﺴﱳ ﺻﻮرت و ﻣﺴﺢ آﺮدن ﺷﺮوع ﺷﻮد‪،‬‬ ‫ﭘﺲ ﺑﺪن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎري هﺎي زﻳﺎدي‬ ‫ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻗﺪر دان ﻣﺴﻮاك‬ ‫ﺑﺮادران ﻋﺰﻳﺰ اﺳﻼﻣﻲ! در وﺿﻮ‬ ‫ﺳﻨﺖ هﺎي ﻣﺘﻌﺪدﻳﺴﺖ وهﺮ ﺳﻨﺖ ﳐﺰن‬ ‫ً اﺳﺘﻔﺎدﻩ‬ ‫ﺣﻜﻤﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺴﻮاك را ﺣﺘﻤﺎ‬ ‫ﳕﺎﺋﻴﺪ‪ ،‬ﺑﭽﻪ هﺎ هﻢ ﻣﻴﺪاﻧﻨﺪ آﻪ در‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪5‬‬

‫وﺿﻮ ﻣﺴﻮاك آﺮدن ﺳﻨﺖ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﺮآﺎت‬ ‫اﻳﻦ ﺳﻨﺖ ﺑﻴﺶ از ﮔﻔﱳ اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﺨﺺ‬ ‫ﺗﺎﺟﺮي ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬در ﺳﻮﺋﻴﺲ ﻳﻚ ﻧﻮ‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻲ را ﻣﻼﻗﺎت آﺮدم‪ ،‬ﻣﻦ او را‬ ‫ﻳﻚ ﻣﺴﻮاك هﺪﻳﻪ دادم‪ ،‬او ﺑﺎﺧﻮﺷﻲ‬ ‫ﺁﻧﺮا ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺑﻮﺳﻴﺪﻩ و ﺑﺮ ﭼﺸﻢ‬ ‫ً اﺷﻚ از ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ‬ ‫هﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺖ و ﻓﻮرا‬ ‫ﺟﺎري ﺷﺪ‪ ،‬از ﺟﻴﺐ اش ﭘﺎرﭼﺔ را در‬ ‫ﺁورد آﻪ در ﺁن ﻳﻚ ﺗﻜﺔ ﻣﺴﻮاك‬ ‫ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ :‬وﻗﺖ اﺳﻼم ﺁوردﱎ‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﻳﻦ را ﲟﻦ هﺪﻳﻪ دادﻩ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﺎ ﺑﺴﻴﺎر اﺣﺘﻴﺎط از اﻳﻦ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻴﻜﺮدم‪ ،‬اﻵن درﺣﺎل ﲤﺎم‬ ‫ﺷﺪن ﺑﻮد‪ ،‬ﳍﺬا ﻣﻦ در ﺗﺸﻮﻳﺶ ﺑﻮدم آﻪ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻋﺰوﺟﻞ آﺮم ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ و ﴰﺎ‬ ‫ً‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺴﻮاك را ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻓﺮﻣﻮدﻳﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪا‬ ‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻳﻚ ﻣﺪﺗﻲ دﭼﺎر درد دﻧﺪان و‬ ‫ﺑﲑة دﻧﺪان ﺑﻮدم آﻪ دآﱰ دﻧﺪان‬ ‫ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺁﻧﺮا ﻋﻼج آﻨﺪ‪ ،‬ﳍﺬا وﻗﺘﻴﻜﻪ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﻳﻦ ﻣﺴﻮاك را ﺷﺮوع‬ ‫آﺮدم‪ ،‬اﻧﺪك زﻣﺎﻧﻲ ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ درد‬ ‫ﳒﺎت ﻳﺎﻓﺘﻢ‪ ،‬و ﻧﺰد دآﱰ رﻓﺘﻢ‪ ،‬دآﱰ‬ ‫ّﺮ ﮔﺮدﻳﺪﻩ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ :‬از داروهﺎي‬ ‫ﻣﺘﺤﻴ‬ ‫ﻣﻦ ﺑﻴﻤﺎري ات ﺑﻪ اﻳﻦ زودي ﻋﻼج ﺷﺪﻩ‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪6‬‬

‫ﳕﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺪان آﻪ دﻟﻴﻞ دﻳﮕﺮي‬ ‫وﺟﻮد ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ‪ ،‬وﻗﺘﻴﻜﻪ ﺧﻮب ﻓﻜﺮ‬ ‫آﺮدم ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم آﻪ ﻣﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﺪﻩ‬ ‫ام و اﻳﻦ ﳘﻪ از ﺑﺮآﺎت اﺳﺘﻔﺎدة‬ ‫ﻣﺴﻮاك ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد ﻣﻮﻗﻌﻲ آﻪ ﻣﺴﻮاك‬ ‫را ﺑﻪ دآﱰ ﻧﺸﺎن دادم او هﻢ ﺑﻪ ﺣﲑت‬ ‫اﻓﺘﺎد‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺣﺎﻓﻈﻪ‬ ‫ﺑﺮادران ﻋﺰﻳﺰ اﺳﻼﻣﻲ! در ﻣﺴﻮاك‬ ‫ﻓﻮاﺋﺪ ﺑﺴﻴﺎر دﻳﲏ و دﻧﻴﻮي هﺴﺖ‪ ،‬در‬ ‫ﺁن اﺟﺰاي ﻣﺘﻌﺪد آﻴﻤﻴﺎﺋﻴﺴﺖ آﻪ‬ ‫دﻧﺪان هﺎ را از هﺮ ﻧﻮع ﻣﺮﻳﻀﻲ ﳒﺎت‬ ‫ﻣﻴﺪهﺪ‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻ ﻋﻠﻲ اﳌﺮﺗﻀﻲ ﺷﲑ‬ ‫ﺧﺪا‬ ‫آﺮم اﷲ ﺗﻌﺎﱄ وﺟﻬﻪ اﻟﻜﺮﱘ‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻋﻄﺎ‬ ‫رﺿﻲ اﷲ ﺗﻌﺎﱄ ﻋﻨﻪ و ﺣﻀﺮت ﻋﺒﺪاﷲ اﺑﻦ‬ ‫ﻋﺒﺎس رﺿﻲ اﷲ ﺗﻌﺎﱄ ﻋﻨﻬﻤﺎ ﻣﻲ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪ :‬از ﻣﺴﻮاك ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻮد‪ ،‬درد ﺳﺮ از ﺑﲔ ﻣﻲ رود‪ ،‬رﮔﻬﺎي‬ ‫ﺳﺮ ﺗﺴﻜﲔ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻐﻢ ﺻﺎف ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻴﻨﺎﺋﻲ زﻳﺎد‪ ،‬ﻣﻌﺪﻩ درﺳﺖ وﻏﺬا‬ ‫ّﺪ ﺑﭽﻪ‬ ‫هﻀﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻋﻘﻞ زﻳﺎد‪ ،‬ﺗﻮﻟ‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪7‬‬

‫هﺎ زﻳﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﭘﲑي دﻳﺮ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ و‬ ‫آﻤﺮ ﻣﺘﲔ ﻣﻴﮕﺮدد)‪.(1‬‬

‫ﺳﻪ اﺣﺎدﻳﺚ ﻣﺒﺎرآﻪ در ﻣﻮرد ﻣﺴﻮاك‬ ‫ِ ﻣﺪﻳﻨﻪ‬ ‫)‪ (١‬وﻗﺘﻴﻜﻪ ﺗﺎﺟﺪار‬ ‫ﺗﻌﺎﱄ ﻋﻠﻴﻪ وﺁﻟﻪ وﺳﻠّﻢ وارد ﻣﻨﺰل‬ ‫ﻣﺒﺎرآﺶ ﻣﻲ ﺷﺪ از ﳘﻪ اول ﻣﺴﻮاك‬ ‫ﻣﻲ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ)‪.(2‬‬ ‫)‪ (٢‬وﻗﺘﻴﻜﻪ ﺣﻀﻮر اﻗﺪس از ﺧﻮاب ﺑﻴﺪار‬ ‫ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ ﻣﺴﻮاك ﻣﻴﻜﺮدﻧﺪ)‪.(3‬‬ ‫)‪ (٣‬ﴰﺎ ﻣﺴﻮاك را ﻻزم ﺑﺪاﻧﻴﺪ آﻪ‬ ‫ﲤﻴﺰ آﻨﻨﺪة دهﻦ و راﺿﻲ آﻨﻨﺪة رب‬ ‫ّ‬ ‫ﺗﻌﺎﱄ اﺳﺖ)‪.(4‬‬ ‫ّﻲ‬ ‫ﺻﻠ‬

‫اﷲ‬

‫ﻋﻼج ﺁﺑﻠﻪ هﺎي دهﻦ‬ ‫)‪ (1‬ﻣﻠﺨﺼﺎ ﺣﺎﺷﻴﺔ ﺍﻟﻄﺤﻄﺎﻭﻱ‪ ،‬ص ‪. ٦٨‬‬

‫)‪ (2‬ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ‪ ،‬آﺘﺎب اﻟﻄﻬﺎرة‪ ،‬ﺑﺎب اﻟﺴﻮاك‪ ،‬ﴰﺎرة ﺣﺪﻳﺚ )‪ ،(253-44‬ص‬ ‫‪ ،١٥٢‬ﻣﻄﺒﻮﻋﺔ دار اﺑﻦ ﺣﺰم ﺑﲑوت‪.‬‬ ‫)‪ (3‬أﺑﻮداؤد‪ ،‬ﴰﺎرة ﺣﺪﻳﺚ )‪ ،(٥٧‬ج‪ ،١‬ص‪ ،٣٦‬ﻣﻄﺒﻮﻋﺔ‬ ‫ﺩﺍﺭ ﺇﺣﻴﺎﺀ ﺍﻟﺘﺮﺍﺙ ﺍﻟﻌﺮﰊ‪.‬‬ ‫)‪ (4‬ﻣﺴﻨﺪ اﻹﻣﺎم أﲪﺪ‪ ،‬ﴰﺎرة ﺣﺪﻳﺚ )‪،(٥٨٦٩‬‬ ‫ج‪،٢‬ص‪ ،438‬ﻣﻄﺒﻮﻋﺔ داراﻟﻔﻜﺮ ﺑﲑوت‪.‬‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪8‬‬

‫اﻃﺒﺎء ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﺑﻌﻀﻲ اوﻗﺎت از‬ ‫اﺛﺮ ﮔﺮﻣﻲ و ﺗﻴﺰاﺑﻴﺖ ﻣﻌﺪﻩ در دهﻦ‬ ‫ﺁﺑﻠﻪ هﺎ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ ﺁﻳﺪ آﻪ از اﻳﻦ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎري ﻣﻴﻜﺮوب هﺎي ﺧﺎﺻﻲ در دهﻦ‬ ‫ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي از ﺑﲔ ﺑﺮدن‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻴﻜﺮوﲠﺎ در دهﻦ از ﻣﺴﻮاك ﺗﺎزﻩ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﺮدﻩ ﻟﻌﺎب ﺁﻧﺮا آﻤﻲ دﻳﺮ‬ ‫در دهﻦ ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻪ ﭼﺮﺧﺎﻧﺪﻩ ﺷﻮد آﻪ‬ ‫از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺮﻳﺾ هﺎي زﻳﺎدي ﺷﻔﺎ‬ ‫ﻳﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺿﺮر هﺎي ﻣﺴﻮاك دﻧﺪان )ﺑﺮس‬ ‫دﻧﺪان(‬ ‫ّﺼﲔ‪ ٨٠‬ﻓﻴﺼﺪ‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﲢﻘﻴﻘﺎت ﻣﺘﺨﺼ‬ ‫اﻣﺮاض ﻣﻌﺪﻩ از ﺧﺮاﺑﻲ دﻧﺪا‪‬ﺎ ﺑﻮﺟﻮد‬ ‫ً از ﻋﺪم ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻲ ﺁﻳﺪ‪ ،‬ﻋﻤﻮﻣﺎ‬ ‫ﺻﻔﺎﺋﻲ دﻧﺪا‪‬ﺎ در ﻟﺜﻪ هﺎ اﻧﻮاع‬ ‫ﻣﻴﻜﺮوﲠﺎ ﭘﺮورش ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻌﺪ داﺧﻞ‬ ‫ﻣﻌﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﻋﺚ اﻧﻮاع اﻣﺮاض ﻣﻲ‬ ‫ﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﲞﺎﻃﺮ ﺑﺎﻳﺪ داﺷﺖ آﻪ ﻣﺴﻮاك‬ ‫دﻧﺪان هﺮﮔﺰ ﺟﺎي ﮔﺰﻳﻦ ﻣﺴﻮاك ﺳﻨﱵ‬ ‫ّﺼﲔ اﻋﱰاف آﺮدﻩ‬ ‫ﳔﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺘﺨﺼ‬ ‫اﻧﺪ آﻪ‪:‬‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪9‬‬

‫)‪ (١‬وﻗﺘﻴﻜﻪ ﻳﻜﺒﺎر از ﻣﺴﻮاك دﻧﺪان‬ ‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮔﺮدد ﻣﻴﻜﺮوﲠﺎي آﻪ در ﺁن‬ ‫ﺗﻪ ﻧﺸﲔ ﮔﺮدﻳﺪﻩ ﺑﺎ ﺁب هﻢ از ﺑﲔ‬ ‫ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺑﻠﻜﻪ در ﳘﺎ ﳒﺎ رﺷﺪ ﻣﻲ‬ ‫آﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫)‪ (٢‬ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻣﺴﻮاك دﻧﺪان زﻳﺒﺎﺋﻲ‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﻲ روي دﻧﺪان از ﺑﲔ ﻣﲑود‪.‬‬ ‫)‪ (٣‬از اﺳﺘﻔﺎدة ﻣﺴﻮاك دﻧﺪان ﻟﺜﻪ‬ ‫هﺎ ﺁهﺴﺘﻪ ﺟﺎي ﺧﺎﱄ آﺮدﻩ آﻪ از ﺁن‬ ‫ﺑﲔ دﻧﺪا‪‬ﺎ وﻟﺜﻪ هﺎ ﺧﻼ ﺑﻮﺟﻮد‬ ‫ﺁﻣﺪﻩ و در ﺁن ذرات ﻏﺬا داﺧﻞ و‬ ‫ﭘﻮﺳﻴﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﻴﻜﺮوب هﺎ در‬ ‫ﺁن ﺟﺎي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻮﺟﻮد ﺁﻣﺪن‬ ‫ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎي دﻳﮕﺮ و ﻧﻴﺰ اﻧﻮاع‬ ‫اﻣﺮاض ﭼﺸﻢ هﻢ ﮔﺮدﻳﺪﻩ آﻪ از ﺁن‬ ‫ﺑﻴﻨﺎﺋﻲ آﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺣﱵ ﺑﻌﺾ اوﻗﺎت‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ آﻮري اﻧﺴﺎن ﻣﻴﮕﺮدد‪.‬‬

‫ﺁﻳﺎ ﻣﺴﻮاك آﺮدﻩ ﻣﻲ ﺗﻮاﻳﻨﺪ ؟‬ ‫ﳑﻜﻦ اﺳﺖ در ذهﻦ ﺗﺎن ﺗﺼﻮر آﺮدﻩ‬ ‫ﺑﺎﺷﻴﺪ آﻪ ﺳﺎﳍﺎ ﻣﻦ از ﻣﺴﻮاك‬ ‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﺮدﻩ ام ﻣﮕﺮ دﻧﺪان و ﺷﻜﻢ‬ ‫ﻣﻦ هﺮ دو ﺧﺮاب ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮادران‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪10‬‬

‫ﳏﺒﻮب اﺳﻼﻣﻲ ﻣﻦ! اﻳﻦ ﺗﻘﺼﲑ ﻣﺴﻮاك ﻧﻪ‬ ‫ﺑﻠﻜﻪ ﺗﻘﺼﲑ ﺧﻮد ﴰﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﺪﻳﻦ‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪﻩ ام آﻪ اﻣﺮوز ﳑﻜﻦ اﺳﺖ‬ ‫ﻳﻚ در ﺻﺪ ﺑﻄﻮر درﺳﺖ از ﻣﺴﻮاك‬ ‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﳕﺎﻳﺪ‪ ،‬اآﺜﺮﻳﺖ ﻣﺎ اﻧﺪآﻲ‬ ‫ﻣﺴﻮاك را ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺮار دادﻩ‬ ‫زود ﺗﺮ ﻋﻤﻞ وﺿﻮ را اﳒﺎم دادﻩ ﻳﻌﲏ‬ ‫ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ آﻪ ﻣﺎ ﻣﺴﻮاك ﺗﺎ ﻧﻪ‬ ‫ﺑﻠﻜﻪ رﺳﻢ ﻣﺴﻮاك را اﳒﺎم ﻣﻴﺪهﻴﻢ‪.‬‬

‫ﭼﻬﺎردﻩ ﮔﻞ ﻣﺪﻧﻲ ﺳﻨﺖ هﺎي ﻣﺴﻮاك‬ ‫آﺮدن‬ ‫)‪ (١‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﺴﻮاك ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ اﻧﮕﺸﺖ‬ ‫آﻮﭼﻚ دﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫)‪ (٢‬ﻣﺴﻮاك از ﻳﻚ وﺟﺐ دراز ﺗﺮ‬ ‫ﻧﺒﺎﺷﺪ وﮔﺮﻧﻪ ﺷﻴﻄﺎن ﺑﺮﺁن ﻧﺸﻴﻨﺪ‪.‬‬ ‫)‪ (٣‬رﻳﺸﻪ هﺎﻳﺶ ﻧﺮم ﺑﺎﺷﺪ آﻪ رﻳﺸﻪ‬ ‫ِﺑﺮ ﺑﲔ دﻧﺪا‪‬ﺎ وﻟﺜﻪ هﺎ ﺧﻼ‬ ‫هﺎي ز‬ ‫)‪ (Gap‬اﳚﺎد ﻣﻲ آﻨﺪ‪.‬‬ ‫)‪ (٤‬اﮔﺮ ﻣﺴﻮاك ﺗﺎزﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﲠﱰ اﺳﺖ‬ ‫وﮔﺮﻧﻪ ﻣﺪﺗﻲ در ﻟﻴﻮان ﺁب ﺧﻴﺴﺎﻧﺪﻩ‬ ‫ﺗﺎ ﻧﺮم ﮔﺮدد‪.‬‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪11‬‬

‫)‪ (٥‬رﻳﺸﻪ هﺎﻳﺶ روزاﻧﻪ ﺑﺮﻳﺪﻩ ﺷﻮد‬ ‫؛زﻳﺮا آﻪ رﻳﺸﻪ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ اﺳﺖ آﻪ ﺗﻠﺨﻲ در ﺁن وﺟﻮد‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫)‪ (٦‬در ﻋﺮض دﻧﺪا‪‬ﺎ از ﻣﺴﻮاك‬ ‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ّ ﺳﻪ ﺑﺎر از ﻣﺴﻮاك‬ ‫)‪ (٧‬ﺣﺪ اﻗﻞ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫)‪ (٨‬هﺮ ﺑﺎر ﺷﺴﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫)‪ (٩‬ﻣﺴﻮاك ﺑﺎدﺳﺖ راﺳﺖ ﻃﻮري ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺷﻮد آﻪ اﻧﮕﺸﺖ آﻮﭼﻚ در زﻳﺮ ﺁن‬ ‫وﺳﻪ اﻧﮕﺸﺖ وﺳﻂ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻ و اﻧﮕﺸﺖ‬ ‫ِ ﻣﺴﻮاك ﻗﺮار‬ ‫اﲠﺎم در ﻗﺴﻤﺖ ﺳﺮ‬ ‫ﮔﲑد‪.‬‬ ‫ّل دﻧﺪان هﺎي ﺑﺎﻻي ﲰﺖ راﺳﺖ‪،‬‬ ‫)‪ (١٠‬او‬ ‫ﺑﻌﺪ دﻧﺪا‪‬ﺎي ﺑﺎﻻي ﲰﺖ ﭼﭗ‪ ،‬ﺑﻌﺪ‬ ‫دﻧﺪا‪‬ﺎي ﭘﺎﺋﲔ ﲰﺖ راﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻌﺪ‬ ‫دﻧﺪا‪‬ﺎي ﭘﺎﺋﲔ ﲰﺖ ﭼﭗ ﻣﺴﻮاك آﺮدﻩ‬ ‫ﺷﻮد‪.‬‬ ‫)‪ (١١‬ﺑﺮ ﭘﺸﺖ اﻓﺘﺎدﻩ ﻣﺴﻮاك آﺮدن‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺰرگ ﺷﺪن ﺳﭙﺮز ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪12‬‬

‫ﺑﺎﻣﺸﺖ‬ ‫را‬ ‫ﻣﺴﻮاك‬ ‫)‪(١٢‬‬ ‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﺮدن ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺮض‬ ‫ﻣﻴﮕﺮدد‪.‬‬ ‫)‪ (١٣‬ﻣﺴﻮاك ﺳﻨﺖ ﻗﺒﻠﻴﺔ وﺿﻮ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ وﻗﱵ ﺳﻨﺖ ﻣﺆآﺪﻩ هﺴﺖ آﻪ در‬ ‫)‪(1‬‬ ‫دهﻦ ﺑﺪﺑﻮﺋﻲ ﭘﻴﺪا ﺷﻮد‬ ‫ﻣﺴﻮاك‬ ‫هﺎي‬ ‫رﻳﺸﻪ‬ ‫ﻣﺴﺘﻌﻤﻞ‬ ‫)‪(١٤‬‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫وﻗﺘﻴﻜﻪ‬ ‫ﺷﺪﻩ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ‬ ‫اﻧﺪاﺧﺘﻪ‬ ‫ﭘﺲ‬ ‫ﻧﺒﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ‬ ‫ﻧﺸﻮد زﻳﺮا آﻪ اﻳﻦ ﺁﻟﺔ اداي ﺳﻨﺖ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬در ﮔﻮﺷﻪ اي ﺑﺎاﺣﺘﻴﺎط‬ ‫ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮد ﻳﺎ دﻓﻦ ﮔﺮدد و ﻳﺎ‬ ‫در درﻳﺎ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮاﺳﲑ‬

‫ﺣﻜﻤﺖ هﺎي ﺷﺴﱳ دﺳﺖ‬ ‫در وﺿﻮ ﻗﺒﻞ از ﳘﻪ دﺳﺖ هﺎ ﺷﺴﺘﻪ‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﻜﻤﺖ هﺎﻳﺶ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺷﻮد‪،‬‬ ‫ّﻂ دﺳﺘﻬﺎ ﺟﺎ‬ ‫ﭼﻮﻧﻜﻪ اﺷﻴﺎي ﳐﺘﻠﻒ ﺗﻮﺳ‬ ‫ﲜﺎ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ؛ﳍﺬا دﺳﺘﻬﺎ ﺑﺎاﺟﺰاي‬ ‫ﳐﺘﻠﻒ ﺷﻴﻤﻲ وﻣﻴﻜﺮوﲠﺎ ﺁﻟﻮدﻩ ﺧﻮاهﻨﺪ‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬اﮔﺮ در ﳘﺔ روز ﺷﺴﺘﻪ ﻧﺸﻮﻧﺪ ﭘﺲ‬ ‫‪1‬‬

‫ﻣﺎﺧﻮذ از ﻓﺘﺎوي رﺿﻮﻳﻪ ج‪١‬ص‪٢٢٣‬رﺿﺎﻓﺎؤﻧﺪﻳﺸﻦ‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪13‬‬

‫اﻣﺮاض‬

‫ﺟﻠﺪي‬

‫ذﻳﻞ‬

‫ﻣﺒﺘﻼ‬

‫دﺳﺘﻬﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ‬ ‫)‪ (١‬داﻧﻪ هﺎي ﮔﺮﻣﻲ دﺳﺖ هﺎ‪.‬‬ ‫)‪ (٢‬ﺧﺎرش ﺟﻠﺪي‪.‬‬ ‫)‪ (٣‬اﻳﮕﺰﳝﺎ‪.‬‬ ‫)‪ (٤‬ﺑﻴﻤﺎري هﺎي ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ‪.‬‬ ‫ّﺮ ﺷﻜﻞ ﺟﻠﺪ وﻏﲑﻩ وﻗﺘﻴﻜﻪ‬ ‫)‪ (٥‬ﺗﻐﻴ‬ ‫دﺳﺘﻬﺎ را ﻣﻲ ﺷﻮﺋﻴﻢ از ﺳﺮ‬ ‫اﻧﮕﺸﺘﺎن ﺷﻌﺎع هﺎي ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ ﭼﻨﺎن‬ ‫ﺣﻠﻘﻪ اي ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ ﺁورﻧﺪ آﻪ از‬ ‫ﺁن ﻧﻈﺎم ﺑﺮﻗﻲ ﺑﺪن ﻣﺘﺤﺮك ﮔﺮدﻳﺪﻩ‬ ‫ﺗﺎ ﺣﺪ آﺎﰲ در دﺳﺘﻬﺎي ﻣﺎ زﻳﺒﺎﺋﻲ‬ ‫ﭘﻴﺪا ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺣﻜﻤﺖ هﺎي ﺷﺴﱳ دهﻦ‬ ‫اول دﺳﺘﻬﺎ ﺷﺴﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ از‬ ‫ﻣﻴﻜﺮوﲠﺎ ﭘﺎك ﮔﺮدﻧﺪ و ﮔﺮﻧﻪ ﺑﺬرﻳﻌﺔ‬ ‫ﻣﻀﻤﻀﻤﻪ در دهﻦ و ﺑﻌﺪ در ﺷﻜﻢ رﻓﺘﻪ‬ ‫ّﻂ‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ اﻣﺮاض ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻣﻴﮕﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳ‬ ‫هﻮا ﻧﻴﺰ ﺗﻌﺪاد آﺜﲑ ﻣﻴﻜﺮوﲠﺎي ﻣﻬﻠﻚ‬ ‫و ﺑﺎ اﺟﺰاي ﻏﺬا در دهﺎن و دﻧﺪا‪‬ﺎي‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪14‬‬

‫ّﻂ ﻟﻌﺎب ﺟﺎي ﮔﺰﻳﻦ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‬ ‫ﻣﺎ ﺗﻮﺳ‬ ‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در وﺿﻮ ﺑﻮﺳﻴﻠﺔ ﻣﺴﻮاك و‬ ‫ﻣﻀﻤﻀﻪ ﲠﱰﻳﻦ ﺻﻔﺎﺋﻲ دهﻦ ﺻﻮرت ﻣﻴﮕﲑد‪،‬‬ ‫اﮔﺮ دهﺎن ﺷﺴﺘﻪ ﻧﺸﻮد ﭘﺲ ﺧﻄﺮ اﻳﻦ‬ ‫اﻣﺮاض ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ ﺁﻳﺪ‬ ‫)‪ (١‬اﻳﺪز‪ :‬آﻪ در ﻋﻼﻣﺎت اﺑﺘﺪاﺋﻲ‬ ‫اش زرد ﺁب دهﺎن هﻢ ﺷﺎﻣﻞ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﺗﺮآﻴﺪﻧﻲ در اﻃﺮاف دهﺎن‪ ،‬در دهﻦ و‬ ‫اﻃﺮاف ﺁن ﺟﻠﺒﻚ و ﺁﺑﻠﻪ وﻏﲑﻩ ﭘﻴﺪا‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬اﮔﺮ روزﻩ ﻧﺒﻮد ﭘﺲ ﺑﺎ‬ ‫ﻣﻀﻤﻀﻪ ﻏﺮﻏﺮﻩ آﺮدن هﻢ ﺳﻨﺖ اﺳﺖ و‬ ‫اداﻣﻪ دادن ﻏﺮﻏﺮﻩ از ﺑﺰرگ ﺷﺪن ﻟﻮزﻩ‬ ‫هﺎ و از ﺑﺴﻴﺎري اﻣﺮاض دﻳﮕﺮ ﮔﻠﻮ ﺣﱵ‬ ‫آﻪ از ﺳﺮﻃﺎن ﮔﻠﻮهﻢ ﺟﻠﻮﮔﲑي ﻣﻲ آﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺣﻜﻤﺖ هﺎي ﺁب اﻧﺪاﺧﱳ در ﺑﻴﲏ‬ ‫)اﺳﺘﻨﺸﺎق(‬ ‫ﺷﺶ هﺎ را هﻮاي ﻻزم اﺳﺖ آﻪ‬ ‫ﻣﻴﻜﺮوﲠﺎ‪ ،‬دود‪ ،‬ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر ﭘﺎك‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ و در ﺁن هﺸﺘﺎد‪ 80‬در ﺻﺪ رﻃﻮﺑﺖ‬ ‫آﻪ ﺑﻴﺶ از ‪ ٩٠‬درﺟﺔ ﻓﺎر ‪‬ﺎﻳﺖ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﻻزم اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻓﺮاهﻢ آﺮدن اﻳﻦ هﻮا‬ ‫ﺧﺪاي ﻋﺰوﺟﻞ ﻧﻌﻤﺖ ﺑﻴﲏ را ﺑﺮاي ﻣﺎ‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪15‬‬

‫ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻓﺮﻣﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺮﻃﻮب‬ ‫ﺳﺎﺧﱳ هﻮا ﺑﻴﲏ روزاﻧﻪ رﻃﻮﺑﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ‬ ‫ﻣﻴﻜﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻮهﺎي ﺳﻮراخ ﺑﻴﲏ هﻮا را‬ ‫ﺻﺎف آﺮدﻩ و آﺎر هﺎي دﻳﮕﺮي هﻢ اﳒﺎم‬ ‫روي‬ ‫ﺟﺎ‬ ‫ﻳﻚ‬ ‫ﺑﻴﲏ‬ ‫در‬ ‫ﻣﻴﺪهﺪ‬ ‫ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮﺑﻲ وﺟﻮد دارد آﻪ ﺁن ﻣﻮادي‬ ‫ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ آﻪ ﻣﻴﻜﺮوب هﺎي را آﻪ‬ ‫ّﻂ هﻮا داﺧﻞ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ از ﺑﲔ ﻣﻲ‬ ‫ﺗﻮﺳ‬ ‫ﺑﺮد‪ ،‬وﻧﻴﺰ ﻳﻚ ﻧﻈﺎم دﻓﺎﻋﻲ دﻳﮕﺮي هﻢ‬ ‫وﺟﻮد دارد آﻪ ﺑﻮﺳﻴﻠﺔ ﺁن ﺑﻴﲏ ﭼﺸﻤﻬﺎ‬ ‫را از ﻋﻔﻮﻧﺖ ﳏﻔﻮظ ﻧﮕﻪ ﻣﻴﺪارد‪،‬‬ ‫اﳊﻤﺪﷲ در ﺑﻴﲏ وﺿﻮ آﻨﻨﺪﻩ ﺁﺑﻴﻜﻪ‬ ‫رﳜﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد از ﺁن اﻳﻦ ﻋﻀﻮ اهﻢ‬ ‫ﺑﺪن ﲤﻴﺰ ﻣﻲ ﮔﺮدد وﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﱪآﺖ وﺿﻮ‬ ‫از اﻣﺮاض ﺑﻲ ﴰﺎر ﺑﻴﲏ ﳏﻔﻮظ ﻣﻴﮕﺮدد‬ ‫ﺑﺮاي ﻧﺰﻟﻪ و زآﺎم داﺋﻤﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﺮﻳﻀﺎن زﺧﻢ ﺑﻴﲏ ﺷﺴﱳ ﺑﻴﲏ ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺣﻜﻤﺖ هﺎي ﺷﺴﱳ ﺻﻮرت‬ ‫در ﻓﻀﺎي زﻧﺪﮔﻲ اﻣﺮوزي ﺁﻟﻮدﮔﻲ‬ ‫هﺎي دود وﻏﲑﻩ رو ﺑﻪ اﻓﺮاﻳﺶ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﻣﻮاد ﳐﺘﻠﻒ آﻴﻤﻴﺎﺋﻲ وﻏﲑﻩ ﺑﺼﻮرت ﭼﺮك‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪16‬‬

‫داﺧﻞ ﭼﺸﻢ ﺑﺮﺻﻮرت وﻏﲑﻩ ﭼﺴﭙﻴﺪﻩ آﻪ‬ ‫اﮔﺮ ﺻﻮرت ﺷﺴﺘﻪ ﻧﺸﻮد ﭘﺲ ﺻﻮرت و ﭼﺸﻢ‬ ‫هﺎ ﺑﻪ اﻣﺮاض ﮔﻮﻧﺎ ﮔﻮن دﭼﺎر ﺧﻮاهﻨﺪ‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻚ دآﱰ اروﭘﺎﺋﻲ ﻣﻘﺎﻟﻪ اي را‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪ آﻪ ﻧﺎﻣﺶ ﭼﺸﻢ‪ ،‬ﺁب‪ ،‬ﺻﺤﺖ‬ ‫)‪ (Eye .Water .Health‬ﺑﻮد‪ ،‬او درﻳﻦ‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﺄآﻴﺪ آﺮدﻩ اﺳﺖ آﻪ ﭼﺸﻢ هﺎي‬ ‫ﺗﺎﻧﺮا در هﺮ روز ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﺸﻮﺋﻴﺪ‬ ‫وﮔﺮﻧﻪ دﭼﺎر اﻣﺮاض ﺧﻄﺮﻧﺎآﻲ ﺧﻮاهﻴﺪ‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬از ﺷﺴﱳ روي در ﺻﻮرت داﻧﻪ ﳕﻲ‬ ‫ﺷﻮد و ﻳﺎ ﺧﻴﻠﻲ آﻢ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ّﺼﲔ ﺑﺮاﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﻣﺘﻔﻖ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ آﻪ‬ ‫ﻣﺘﺨﺼ‬ ‫آﺮﱘ وﻏﲑﻩ ﺑﺮﺻﻮرت داغ هﺎي ﻣﻲ‬ ‫ﺻﻮرت‬ ‫ﺧﻮﺑﻲ‬ ‫ﺑﺮاي‬ ‫ّﺎ‬ ‫اﻣ‬ ‫ﮔﺬارﻧﺪ‪،‬‬ ‫روزاﻧﻪ ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﺷﺴﱳ ﺻﻮرت ﲠﱰ وﻻزﻣﻲ‬ ‫اﺳﺖ "ﺑﻴﭽﺮ" ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎي اﲢﺎدﻳﺔ‬ ‫ﺁراﻳﺸﮕﺮان اﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲ ﭼﻪ اﻧﻜﺸﺎف‬ ‫ﺧﻮﺑﻲ ﳕﻮدﻩ‪ ،‬ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ‪ :‬ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن را‬ ‫هﻴﭻ ﻧﻮع داروي ﮔﺎهﻲ اﺣﺘﻴﺎج ﳔﻮاهﺪ‬ ‫ﺑﻮد آﻪ روزاﻧﻪ ﭼﻨﺪ ﺑﺎر در وﺿﻮ‬ ‫ﺻﻮرت را ﺷﺴﺘﻪ از اﻧﻮاع ﻣﺮﻳﻀﻲ ﳒﺎت‬ ‫ﺼﺼﲔ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﻓﺮﻣﻮدﻩ‬ ‫ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺘﺨّ‬ ‫ّﺖ در‬ ‫اﻧﺪ‪ :‬آﻪ ﺑﺮاي ﳒﺎت از ﺣﺴﺎﺳﻴ‬ ‫ﺻﻮرت ﺁﻧﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎر ﺑﺎر ﺷﺴﺖ آﻪ‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪17‬‬

‫اﻳﻦ ﻋﻤﻞ در وﺿﻮ ﳑﻜﻦ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪،‬‬ ‫اﳊﻤﺪﷲ ﻋﺰوﺟﻞ در وﺿﻮ ﺑﻮﺳﻴﻠﺔ ﺷﺴﱳ‬ ‫ﺻﻮرت ﻣﺎﺳﺎژ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻮن در‬ ‫ﺻﻮرت اﳒﺎم ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﭼﺮك و ﺁﻟﻮدﮔﻲ‬ ‫از ﺑﲔ ﻣﲑود و زﻳﺒﺎﺋﻲ ﺻﻮرت دو‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺣﻔﺎﻇﺖ از آﻮري‬ ‫ﺑﺮادران ﻋﺰﻳﺰ اﺳﻼﻣﻲ! ﺑﻨﺪﻩ از‬ ‫ﻳﻚ ﻣﺮض ﭼﺸﻤﻲ ﴰﺎ را ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻲ ﳕﺎﱘ‬ ‫آﻪ در ﺁن رﻃﻮﺑﺖ اﺻﻠﻴﻪ ﭼﺸﻢ هﺎ آﻢ و‬ ‫ﻳﺎ از ﺑﲔ ﻣﻲ رود و ﻣﺮﻳﺾ ﺁهﺴﺘﻪ‬ ‫ﺁهﺴﺘﻪ آﻮر ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎﺻﻮل‬ ‫ﻃﱯ دﻳﺪﻩ هﺎ را ﮔﺎﻩ ﮔﺎهﻲ ﺧﻴﺲ آﺮدن‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ ﳒﺎت از اﻳﻦ ﻣﺮد ﺧﻮﻓﻨﺎك ﺧﻮاهﺪ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬اﳊﻤﺪﷲ در وﺿﻮ ﺻﻮرت ﺷﺴﺘﻪ ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻮد و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ دﻳﺪﻩ هﺎ هﻢ ﺧﻴﺲ‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬آﺴﻲ آﻪ از ﺳﻌﺎدت رﻳﺶ‬ ‫داﺷﱳ ﲠﺮﻩ ﻣﻨﺪﺳﺖ ﮔﻮش ﻓﺮا دهﺪ آﻪ‪:‬‬ ‫دآﱰ ﭘﺮوﻓﻴﺴﺮ ﺟﺎرج اﻳﻞ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ﺑﺎﺷﺴﱳ ﺻﻮرت ﻣﻴﻜﺮوﲠﺎ داﺧﻞ ﻣﻮهﺎي‬ ‫رﻳﺶ ﻣﻲ رﻳﺰﻧﺪ و از رﺳﺎﻧﺪن ﺁب ﺗﺎ‬ ‫ﺗﻪ ﻣﻮهﺎ رﻳﺸﻪ هﺎي ﺁ‪‬ﺎ ﳏﻜﻢ ﻣﻲ‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪18‬‬

‫ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬از ﺑﺮآﺖ اداي ﺳﻨﺖ ﺧﻼل آﺮدن‬ ‫ﺣﺸﺮات ﻣﻀﺮ هﻢ از ﺑﲔ ﻣﲑوﻧﺪ‪ ،‬از اﺛﺮ‬ ‫ﺧﻴﺲ ﺷﺪن رﻳﺶ ﮔﻠﻮ و ﮔﺮدن از اﻧﻮاع‬ ‫اﻣﺮاض ﳏﻔﻮظ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺣﻜﻤﺖ هﺎي ﺷﺴﱳ ﺁرﻧﺞ هﺎ‬ ‫ﺁرﻧﺞ هﺎ داراي ﺳﻪ رگ ﺑﺰرگ ﻣﻲ‬ ‫ﺑﺎﺷﻨﺪ آﻪ ارﺗﺒﺎط ﺷﺎن ﺑﺎدل‪ ،‬ﺟﮕﺮ و‬ ‫ً‬ ‫اﻋﺼﺎب اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﺣﺼﺔ از ﺟﺴﻢ ﻋﻤﻮﻣﺎ‬ ‫ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﺑﻮدﻩ اﮔﺮ ﺁب و هﻮا ﺑﻪ ﺁن‬ ‫ﻧﺮﺳﺪ ﭘﺲ اﻣﺮاض ﻣﺘﻌﺪد ﻋﺼﱯ ﺑﻮﺟﻮد‬ ‫ﺧﻮاهﺪ ﺁﻣﺪ‪ ،‬در وﺿﻮ از ﺷﺴﱳ دﺳﺘﻬﺎ‬ ‫ﺗﺎ ﺁرﻧﺞ‪ ،‬دل‪ ،‬ﺟﮕﺮ واﻋﺼﺎب ﺗﻘﻮﻳﺖ‬ ‫ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ از اﻣﺮاض‬ ‫ﳏﻔﻮظ ﻣﻴﮕﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻋﻼوﻩ ﺑﺮاﻳﻦ از ﺷﺴﱳ‬ ‫دﺳﺖ ﺗﺎ ﺁرﻧﺞ هﺎ ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‬ ‫اﻧﺴﺎن ﺑﺎ ﻧﻮر ذﺧﲑﻩ ﺷﺪﻩ در ﺳﻴﻨﺔ ﺁن‬ ‫ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻴﮕﺮدد آﻪ از ﺁن ﻳﻚ‬ ‫ﻧﻮراﻧﻴﺖ آﺎﻣﻞ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ ﺁﻳﺪ‪ ،‬از‬ ‫اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﲤﺎم ﻋﻀﻼت دﺳﺘﻬﺎ ﺗﻘﻮﻳﺖ‬ ‫ﻣﻴﮕﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺣﻜﻤﺖ هﺎي ﻣﺴﺢ ﮔﺮدن‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪19‬‬

‫در ﺑﲔ ﺳﺮ و ﮔﺮدن "ﺣﺒﻞ اﻟﻮرﻳﺪ"‬ ‫ﻳﻌﲏ ﺷﻪ رگ ﺑﻮدﻩ ارﺗﺒﺎط ﺁن ﺑﺎ ﺳﺘﻮن‬ ‫ﻓﻘﺮات وﺣﺮام ﻣﻐﺰ وﺑﺎﻣﻔﺎﺻﻞ ﺑﻴﺸﱰ‬ ‫ﺑﺪن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ وﻗﺘﻴﻜﻪ وﺿﻮ آﻨﻨﺪﻩ‬ ‫ﮔﺮدن را ﻣﺴﺢ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻳﻚ ﲢﺮك ﺑﺮﻗﻲ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﻪ رگ رﺳﻴﺪﻩ ذﺧﲑﻩ‬ ‫ﻣﻴﮕﺮدد و ﺑﻮﺳﻴﻠﺔ ﺳﺘﻮن ﻓﻘﺮات ﲤﺎم‬ ‫ﻧﻈﺎم ﻋﺼﱯ ﺟﺴﻢ ﺷﺮوع ﺑﻪ آﺎر ﳕﻮدﻩ آﻪ‬ ‫از ﺁن ﺑﻪ ﻧﻈﺎم ﻋﺼﱯ ﺗﻮاﻧﺎﺋﻲ ﺑﻮﺟﻮد‬ ‫ﻣﻲ ﺁﻳﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺰﺷﻚ دﻳﻮاﻧﮕﺎن‬ ‫ﻳﻚ ﺑﺰرﮔﻲ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ‪ :‬ﻣﻦ در‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ در ﻳﻚ ﺟﺎي ﻣﺼﺮوف وﺿﻮ آﺮدن‬ ‫ﺑﻮدم ﺷﺨﺼﻲ اﻳﺴﺘﺎدﻩ ﺑﻮد وﺑﻪ ﻏﻮر‬ ‫ﺳﻮي ﻣﻦ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻴﻜﺮد وﻗﺘﻴﻜﻪ از وﺿﻮ‬ ‫ﻓﺎرغ ﺷﺪم از ﻣﻦ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ :‬ﴰﺎ ﭼﻪ آﺴﻲ‬ ‫واهﻞ آﺠﺎ هﺴﺘﻴﺪ؟ ﻣﻦ ﺟﻮاب دادم‪ :‬ﻣﻦ‬ ‫ﻳﻚ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﭘﺎآﺴﺘﺎﻧﻲ ام‪ ،‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ :‬در‬ ‫ﭘﺎآﺴﺘﺎن ﭼﻘﺪر ﺗﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ؟‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺳﻮال ﻋﺠﻴﺐ وﻏﺮﻳﺐ ﻣﻦ ﻣﺘﻌﺠﺐ‬ ‫ﺷﺪم ﻣﮕﺮ ﺑﺎزهﻢ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬دو اﱄ ﭼﻬﺎر‬ ‫ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ :‬اآﻨﻮن ﴰﺎ ﭼﻪ‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪20‬‬

‫ﻋﻤﻠﻲ اﳒﺎم دادﻳﺪ؟ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ وﺿﻮ‬ ‫آﺮدم ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ :‬ﺁﻳﺎ روزاﻧﻪ اﻳﻦ آﺎر‬ ‫را اﳒﺎم ﻣﻴﺪهﻴﺪ؟ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﻠﻲ‬ ‫ﺑﻠﻜﻪ ﭘﻨﺞ ﺑﺎر اﳒﺎم ﻣﻴﺪهﻢ‪ ،‬ﻣﺘﺤﲑﮔﺸﺖ‬ ‫وﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ در ﺗﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ) ‪Mental‬‬ ‫ّﺺ هﺴﺘﻢ وﻇﻴﻔﻪ ام ﲢﻘﻴﻖ‬ ‫‪ (Hospital‬ﻣﺘﺨﺼ‬ ‫اﺳﺒﺎب دﻳﻮاﻧﮕﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﺔ ﲢﻘﻴﻘﻢ‬ ‫اﻳﻨﺴﺖ آﻪ از ﻋﺼﺐ )دﻣﺎغ( ﺑﻪ ﲤﺎم‬ ‫ﺑﺪن دﺳﺘﻮر ﻣﲑﺳﺪ و اﻋﻀﺎء ﺷﺮوع ﺑﻜﺎر‬ ‫ﻣﻲ آﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻋﺼﺎب ﻣﺎ ﳘﻴﺸﻪ در ﻣﺎﻳﻌﻲ‬ ‫ﺷﻨﺎ ﻣﻲ آﻨﺪ‪ ،‬ﳍﺬا ﻣﺎ ﺑﻪ هﺮ ﻃﺮف‬ ‫ﺣﺮآﺖ ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ وﺑﻪ اﻋﺼﺎب هﻴﭻ ﺧﻠﻠﻲ‬ ‫ﳕﲑﺳﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﺁن ﭼﻴﺰي ﺳﺨﱵ ﻣﻲ ﺑﻮد ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻜﺴﺖ‪ ،‬ﺗﻌﺪادي رﮔﻬﺎي ﺑﺎرﻳﻜﻲ از ﭘﺸﺖ‬ ‫ﮔﺮدن ﻣﺎ ﺑﻪ ﲤﺎم ﺑﺪن وﺻﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪،‬‬ ‫اﮔﺮ ﻣﻮهﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺰرگ ﺷﻮﻧﺪ و ﭘﺸﺖ‬ ‫ﮔﺮدن ﺧﺸﻚ ﲟﺎﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺲ در ﺁن رگ هﺎ‬ ‫ﺧﺸﻜﻲ ﺑﻮﺟﻮد ﺁﻣﺪﻩ آﻪ ﺑﺎرهﺎ از ﭼﻨﲔ‬ ‫ﻣﻮارد دﻣﺎغ اﻧﺴﺎن از آﺎر ﻣﻲ اﻓﺘﺪ‬ ‫و او دﻳﻮاﻧﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﳍﺬا ﻣﻦ در‬ ‫ﻓﻜﺮ اﻳﻦ ﺑﻮدم آﻪ روزاﻧﻪ دو اﱄ‬ ‫ﭼﻬﺎر ﺑﺎر ﭘﺸﺖ ﮔﺮدن ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻴﺲ ﺷﻮد‪،‬‬ ‫اﻵن دﻳﺪم آﻪ ﺑﺎﺷﺴﱳ دﺳﺖ و ﺻﻮرت‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪21‬‬

‫ﻣﺘﺼﻼ ﴰﺎ ﺑﺮ ﭘﺸﺖ ﮔﺮدن هﻢ ﭼﻴﺰي‬ ‫ً ﴰﺎ هﺮﮔﺰ دﻳﻮاﻧﻪ‬ ‫آﺮدﻳﺪ‪ ،‬واﻗﻌﺎ‬ ‫ﳔﻮاهﻴﺪ ﺷﺪ و ﻋﻼوﻩ از اﻳﻦ ﺑﺎ ﻣﺴﺢ‬ ‫ِ ﺑﺰرگ هﻢ ﳒﺎت ﺧﻮاهﻴﺪ‬ ‫آﺮدن از ﺗﺐ‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬

‫ﺣﻜﻤﺖ ﺷﺴﱳ ﭘﺎهﺎ‬ ‫ﭘﺎهﺎ ﺑﻴﺸﱰ از ﳘﻪ ﺑﺎﺧﺎك ﺁﻟﻮدﻩ‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ و ﺁﻟﻮدﮔﻲ اول در‬ ‫ﺑﲔ اﻧﮕﺸﺘﻬﺎي ﭘﺎ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ ﺁﻳﺪ در‬ ‫وﺿﻮ ﺑﺎﺷﺴﱳ ﭘﺎهﺎ ﻏﺒﺎر و ﻣﻴﻜﺮوﲠﺎ از‬ ‫ﺑﲔ ﻣﲑوﻧﺪ و ﻣﻴﻜﺮوﲠﺎي ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪة ﺑﲔ‬ ‫اﻧﮕﺸﺘﺎن ﺑﺎﺧﻼل آﺮدن ﻧﺎ ﺑﻮد ﺧﻮاهﻨﺪ‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬ﳍﺬا در وﺿﻮ ﺑﺎﺷﺴﱳ ﭘﺎهﺎ ﻣﻄﺎﺑﻖ‬ ‫ﺳﻨﺖ‪ ،‬ﺑﻲ ﺧﻮاﺑﻲ ﺧﺸﻜﻲ اﻋﺼﺎب‪ ،‬ﺗﺮس و‬ ‫اﻓﺴﺮدﮔﻲ و دﻳﮕﺮ اﻣﺮاض ﭘﺮﻳﺸﺎن آﻨﻨﺪﻩ‬ ‫ﻣﻬﻮ و ﻧﺎﺑﻮد ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺁب ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪة وﺿﻮ‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪22‬‬

‫در ﺧﻮردن ﺁب ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪة وﺿﻮ‬ ‫ﺷﻔﺎﺋﺴﺖ‪ ،‬درﻳﻦ ﻣﻮرد ﮔﻔﺘﺎر ﻳﻚ ﭘﺰﺷﻚ‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﺎن اﺳﺖ آﻪ‪:‬‬ ‫ّﻟﲔ اﺛﺮش ﺑﺮ ﻣﺜﺎﻧﻪ ﺑﻮدﻩ‬ ‫)‪ (١‬او‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ادرار ﺑﺮﻃﺮف ﮔﺮدﻳﺪﻩ و‬ ‫ادرار ﺑﺪرﺳﱵ ﺟﺮﻳﺎن ﭘﻴﺪا ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬ ‫)‪ (٢‬از ﺷﻬﻮت ﻧﺎﺟﺎﺋﺰ ﳒﺎت ﺣﺎﺻﻞ‬ ‫ﻣﻴﮕﺮدد‪.‬‬ ‫)‪ (٣‬ﮔﺮﻣﻲ ﺟﮕﺮ‪ ،‬ﻣﻌﺪﻩ و ﻣﺜﺎﻧﻪ از ﺑﲔ‬ ‫ﻣﲑود‪ ،‬در رواﻳﱵ اﺳﺖ آﻪ ﺑﺎﻇﺮﰲ آﻪ‬ ‫ﺁب‬ ‫ﭘﺲ‬ ‫ﺷﻮد‬ ‫ﻣﻲ‬ ‫آﺮدﻩ‬ ‫وﺿﻮ‬ ‫ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ اش را رو ﺑﻪ ﻗﺒﻠﻪ‬ ‫اﻳﺴﺘﺎدﻩ ﻧﻮﺷﻴﺪن ﻣﺴﺘﺤﺐ اﺳﺖ)‪.(1‬‬

‫اﻧﺴﺎن ﺑﺮآﺮة ﻣﺎﻩ‬ ‫ﺑﺮادران ﻋﺰﻳﺰ اﺳﻼﻣﻲ! ﻣﻮﺿﻮع وﺿﻮ‬ ‫و ﻋﻠﻮم ﺟﺎري ﺑﻮدﻩ‪ ،‬اﻣﺮوز ﻣﺮدم‬ ‫‪1‬‬

‫ﺗﺒﲔ اﳊﻘﺎﺋﻖ‪ ،‬ج‪،١‬ص‪ ،٤٤‬داراﻟﻜﺘﺐ اﻟﻌﻠﻤﻴﻪ ﺑﲑوت‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪23‬‬

‫ﺑﻴﺸﱰ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﲢﻘﻴﻘﺎت ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‬ ‫اﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺴﻴﺎري اﻓﺮاد در زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ّﻘﲔ‬ ‫دﻳﻨﻮي ﻃﻮري ﻗﺮار دارﻧﺪ آﻪ از ﳏﻘ‬ ‫و داﻧﺸﻤﻨﺪان اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺸﱰ در‬ ‫ﺣﺮاس اﻧﺪ‪ ،‬در ﺧﺪﻣﺖ ﭼﻨﲔ اﺷﺨﺎص ﻋﺮض‬ ‫اﺳﺖ آﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﺣﻘﺎﻳﻖ ﭼﻨﲔ اﺳﺖ‬ ‫آﻪ در ﺗﻼش ﺁن داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﻪ در ﺳﺮ‬ ‫ّﺪ‬ ‫اﻓﺘﺎدﻩ اﻧﺪ و ﺳﻴﺪ و ﺁﻗﺎي ﻣﺎ ﳏﻤ‬ ‫ّﻢ‬ ‫ّﻲ اﷲ ﺗﻌﺎﱄ ﻋﻠﻴﻪ وﺁﻟﻪ وﺳﻠ‬ ‫ﻣﺼﻄﻔﻲ ﺻﻠ‬ ‫ﻗﺒﻼ اﻳﻦ ﭼﻴﺰ هﺎ را ﺑﻴﺎن ﻓﺮﻣﻮددﻩ‬ ‫ﻣﻴﮕﺮدد‬ ‫ﻣﻼﺣﻈﻪ‬ ‫ﻃﻮرﻳﻜﻪ‬ ‫اﻧﺪ‪،‬‬ ‫داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻣﻄﺎﺑﻖ ادﻋﺎي ﺷﺎن اآﻨﻮن‬ ‫ﺑﻪ آﺮة ﻣﺎﻩ رﺳﻴﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﳏﺒﻮب‬ ‫ّﻲ اﷲ‬ ‫ّ اﻟﻌﻠﻤﲔ‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐ ﻣﺪﻳﻨﻪ ﺻﻠ‬ ‫رب‬ ‫ً ‪١٤٢٥‬‬ ‫ّﻢ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ‬ ‫ﺗﻌﺎﱄ ﻋﻠﻴﻪ وﺁﻟﻪ وﺳﻠ‬ ‫ﺳﺎل ﻗﺒﻞ در ﺳﻔﺮ ﻣﻌﺮاج ﺑﺎﻻﺗﺮ از‬ ‫آﺮة ﻣﺎﻩ ﺗﺸﺮﻳﻒ ﻓﺮﻣﺎ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬در‬ ‫ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ اﲪﺪ‬ ‫ﺑﺰرﮔﺪاﺷﺖ وﻓﺎت‬ ‫ﻳﺎر ﺧﺎن رﲪﻪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ آﻪ در‬ ‫داراﻟﻌﻠﻮم اﳎﺪﻳﻪ آﺮاﭼﻲ ﻣﻨﻌﻘﺪﻩ ﺷﺪﻩ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬در ﻳﻚ ﻣﺸﺎﻋﺮﻩ آﻪ ﺑﻨﺪﻩ را‬ ‫ﻣﻮﻗﻊ ﺷﺮآﺖ ﻧﺼﻴﺐ ﮔﺮدﻳﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬در ﺁن‬ ‫از ﺣﺪاﺋﻖ ﲞﺸﺶ اﻳﻦ ﻣﺼﺮع ﳕﻮﻧﻪ ﺷﺪﻩ‬ ‫ﺑﻮد‪،‬‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪24‬‬

‫ﺳﺮ ﮨﮯ وﮦ ﺳﺮ ﺟﻮ ﺗﺮے ﻗﺪﻣﻮں ﭘہ ﻗﺮﺑﺎن ﮔﻴﺎ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‬

‫ﺗﺮﲨﻪ ﺷﻌﺮ‪ :‬ﺳﺮ ﺁن‬ ‫ﻗﺪﻣﻬﺎﻳﺖ ﻗﺮﺑﺎن ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫ّﺮ‬ ‫ﺷﻬﺰادﻩ ﻣﻮﻻﻧﺎ اﳎﺪ ﻋﻠﻲ اﻋﻈﻤﻲ ﻣﻔﺴ‬ ‫ﻗﺮﺁن ﺣﻀﺮت ﻋﻼﻣﻪ ﻋﺒﺪاﳌﺼﻄﻔﻲ ازهﺮي‬ ‫رﲪﻪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ در اﻳﻦ ﻣﺸﺎﻋﺮﻩ آﻼم‬ ‫ﻣﺒﺎرآﺶ را ﺗﻘﺪﱘ آﺮدﻩ ﻳﻚ ﺷﻌﺮ ﺁن را‬ ‫ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻓﺮﻣﺎﺋﻴﺪ‪:‬‬ ‫ﮐﮩﺘﮯ ﮨﻴﮟ ﺳﻄﺢ ﭘہ ﭼﺎﻧﺪ ﮐﯽ اﻧﺴﺎن ﮔﻴﺎ‬ ‫وراء ﻃﻴﺒہ ﮐﺎ ﺳﻠﻄﺎن ﮔﻴﺎ‬

‫آﻪ‬

‫ﺑﺮ‬

‫ﻋﺮش اﻋﻈﻢ ﺳﮯ‬

‫ﺗﺮﲨﻪ ﺷﻌﺮ‪ :‬ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ در ﺳﻄﺢ ﻣﺎﻩ‬ ‫اﻧﺴﺎن رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺪﻳﻨﻪ ﻃﻴﺒﻪ‬ ‫ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻋﺮش اﻋﻈﻢ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫آﻪ اآﻨﻮن‬ ‫ﻳﻌﲏ ادﻋﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد‬ ‫اﻧﺴﺎن ﺑﺮآﺮة ﻣﺎﻩ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬راﺳﺖ‬ ‫اﻳﻨﺴﺖ آﻪ ﻣﺎﻩ ﺑﺴﻴﺎر ﻗﺮﻳﺐ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﺳﻠﻄﺎن ﻋﻈﻴﻢ اﻟﺸﺎن ﻣﺪﻧﻲ‪ ،‬ﺷﻬﻨﺸﺎﻩ‬ ‫زﻣﲔ و ﺁﲰﺎن‪ ،‬رﲪﺖ ﻋﺎﳌﻴﺎن‪ ،‬ﺳﺮدار دو‬ ‫ّﻢ‬ ‫ّﻲ اﷲ ﺗﻌﺎﱄ ﻋﻠﻴﻪ وﺁﻟﻪ وﺳﻠ‬ ‫ﺟﻬﺎن ﺻﻠ‬ ‫در ﺷﺐ ﻣﻌﺮاج ﻣﺎﻩ را رد آﺮدﻩ از‬ ‫ﻋﺮش اﻋﻈﻢ هﻢ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺗﺸﺮﻳﻒ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎ ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎزﻳﭽﺔ ﻧﻮر‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪25‬‬

‫ﺑﺮادران ﻋﺰﻳﺰ اﺳﻼﻣﻲ! ﮔﺬﺷﺘﻪ از‬ ‫ّﲔ ادﻋﺎي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺁﻧﺮا‬ ‫ﻣﺎهﻲ آﻪ ﳏﻘﻘ‬ ‫دارﻧﺪ‪ ،‬ﳘﺎن ﻣﺎﻩ ﺗﺎﺑﻊ ﻓﺮﻣﺎن ﺁﻗﺎي‬ ‫ّﻲ اﷲ ﺗﻌﺎﱄ‬ ‫ﻋﺰﻳﺰم‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻣﺼﻄﻔﻲ ﺻﻠ‬ ‫ّﻢ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ‬ ‫ﻋﻠﻴﻪ وﺁﻟﻪ وﺳﻠ‬ ‫در ﺧﺼﺎﺋﺺ آﱪي اﺳﺖ آﻪ ﻋﻤﻮي ﺳﻠﻄﺎن‬ ‫دو ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻋﺒﺎس ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﳌﻄﻠﺐ‬ ‫ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪ :‬ﻣﻦ در ﺑﺎرﮔﺎﻩ رﺳﺎﻟﺖ‬ ‫ﻋﺮض آﺮدم ﻳﺎرﺳﻮل اﷲ! ﻣﻦ در زﻣﺎن‬ ‫ﻃﻔﻮﻟﻴﺖ ﴰﺎ ﭼﻨﺎن اﻓﻌﺎﱄ را ﻣﺸﺎهﺪﻩ‬ ‫آﺮدﻩ ﺑﻮدم آﻪ دﻻﻟﺖ ﺑﺮ ﻧﺒﻮت ﴰﺎ‬ ‫ﻣﻴﻜﺮد و ﳘﲔ ﻋﻤﻞ ﻳﻜﻲ از اﺳﺒﺎب اﳝﺎن‬ ‫ﺁوردﱎ ﮔﺮدﻳﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﻦ دﻳﺪﻩ‬ ‫ﺑﻮدم آﻪ ﴰﺎ در ﮔﻬﻮارﻩ دراز آﺸﻴﺪﻩ‬ ‫ﺑﻮدﻳﺪ و ﺑﺎﻣﺎﻩ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲ آﺮدﻳﺪ و ﺑﻪ‬ ‫اﺷﺎرﻩ‬ ‫اﻧﮕﺸﺖ‬ ‫ﺑﺎ‬ ‫آﻪ‬ ‫ﻃﺮﰲ‬ ‫هﺮ‬ ‫ﻣﻴﻔﺮﻣﻮدﻳﺪ ﻣﺎﻩ ﺑﻪ ﳘﺎن ﻃﺮف ﻗﺮار‬ ‫ّﻲ اﷲ ﺗﻌﺎﱄ‬ ‫ﻣﻴﮕﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺳﺮآﺎر ﻧﺎﻣﺪار ﺻﻠ‬ ‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻣﻦ ﺑﺎ‬ ‫ّﻢ‬ ‫ﻋﻠﻴﻪ وﺁﻟﻪ وﺳﻠ‬ ‫ﺁن ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻴﻜﺮدم و او ﺑﺎﻣﻦ ﺻﺤﺒﺖ‬ ‫ﻣﻴﻜﺮد و او ﻣﺮا از ﮔﺮﻳﻪ ﺑﺎز‬ ‫ﻣﻴﺪاﺷﺖ وﻣﻦ ﺻﺪاي اﻓﺘﺎدن ﺁﻧﺮا ﻣﻲ‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪26‬‬

‫ﺷﻨﻴﺪم زﻣﺎﻧﻴﻜﻪ در زﻳﺮ ﻋﺮش اﳍﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺠﺪﻩ ﻣﻲ اﻓﺘﺎد)‪.(1‬‬ ‫ﺣﻀﺮت اﻣﺎم اﲪﺪ رﺿﺎ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪:‬‬ ‫ﭼﺎﻧﺪ ﺟﻬﮏ ﺟﺎﺗﺎ ﺟﺪﮨﺮ اﻧﮕﻠﯽ اﭨﻬﺎﺗﮯ ﻣﮩﺪ ﻣﻴﮟ‬ ‫اﺷﺎروں ﭘﺮ ﮐﮩﻠﻮﻧﺎ ﻧﻮر ﮐﺎ‬

‫ﮐﻴﺎ ﮨﯽ ﭼﻠﺘﺎ ﺗﻬﺎ‬

‫ﻣﻌﲏ اﺷﻌﺎر‪ :‬هﺮ ﻃﺮﰲ آﻪ در ﻣﻬﺪ‬ ‫ّﻢ‬ ‫ّﻲ اﷲ ﺗﻌﺎﱄ ﻋﻠﻴﻪ وﺁﻟﻪ وﺳﻠ‬ ‫ﺁﳓﻀﺮت ﺻﻠ‬ ‫اﺷﺎرﻩ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﻣﺎﻩ ﻣﻲ اﻓﺘﺎد‪،‬‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﲑﻓﺖ ﺑﺎﺷﺎرﻩ ﺑﺎزﻳﭽﺔ ﻧﻮر ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﳏﺒﺖ آﻨﻨﺪﻩ اي ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ﮐﻬﻴﻠﺘﮯ ﺗﻬﮯ ﭼﺎﻧﺪ ﺳﮯ ﺑﭽﭙﻦ ﻣﻴﮟ آﻗﺎ اﺳﻠﻴﮯ‬ ‫ﻳہ ﺳﺮاﭘﺎ ﻧﻮر ﺗﻬﮯ‪،‬وﮦ ﮐﻬﻠﻮﻧﺎ ﻧﻮر ﮐﺎ‬

‫ﺑﺎزي ﻣﻴﻜﺮد ﺑﺎﻣﺎﻩ ﺁﻗﺎ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫ﺧﻮد ﺳﺮاﭘﺎ ﻧﻮر ﺑﻮد و او ﺑﺎزﻳﭽﺔ‬ ‫ﻧﻮر ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻌﺠﺰة ﺷﻖ اﻟﻘﻤﺮ‬ ‫ﭼﻮن آﻔﺎر ﻣﻜﻪ را ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ آﻪ‬ ‫ﺟﺎدو ﺑﺮ ﻣﺎﻩ وﺳﺘﺎرﮔﺎن اﺛﺮ ﳕﻲ آﻨﺪ‬ ‫و در ﮔﻤﺎن ﺑﺎﻃﻠﺔ ﺧﻮد ﺣﻀﺮت ﭘﻴﻐﻤﱪ‬ ‫ّﻢ را‬ ‫ّﻲ اﷲ ﺗﻌﺎﱄ ﻋﻠﻴﻪ وﺁﻟﻪ وﺳﻠ‬ ‫ﺻﻠ‬ ‫ﻣﻌﺎذ اﷲ ﺟﺎدو ﮔﺮ ﻣﻲ داﻧﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎ‬ ‫)‪(1‬‬

‫ﺍﳋﺼﺎﺋﺺ ﺍﻟﻜﱪﻯ‪ ،‬ج‪ ،١‬ص‪ ،٩١‬ﺩﺍﺭﺍﻟﻜﺘﺐ ﺍﻟﻌﻠﻤﻴﻪ ﺑﲑﻭﺕ‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪27‬‬

‫ﺑﺮاﻳﻦ روزي ﺑﺎهﻢ ﲨﻊ ﺷﺪﻩ در ﺧﺪﻣﺖ‬ ‫ﺁﳓﻀﺮت ﺣﺎﺿﺮ ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ و ﻧﺸﺎﻧﻲ اي‬ ‫اﻗﺪس‬ ‫ﺣﻀﻮر‬ ‫ِ‬ ‫ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫را‬ ‫ﻧﺒﻮت‬ ‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﭼﻪ ﻣﻴﺨﻮاهﻴﺪ؟ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬اﮔﺮ‬ ‫ﴰﺎ راﺳﺖ ﻣﻴﮕﻮﺋﻴﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﺎﻩ را دو‬ ‫ﺗﻜﻪ آﺮدﻩ ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬ ‫ﺑﺴﻮي ﺁﲰﺎن ﻧﻈﺮ آﻨﻴﺪ و ﺑﺎ اﻧﮕﺸﺖ‬ ‫ﻣﺎﻩ را اﺷﺎرﻩ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﭘﺲ ﺁن دو‬ ‫ﺗﻜﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﮔﻮاﻩ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪،‬‬ ‫ّﺪ ﻣﺎرا ﻧﻈﺮ ﺑﻨﺪ‬ ‫اﻳﺸﺎن ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﳏﻤ‬ ‫آﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬اﷲ ﺗﺒﺎرك وﺗﻌﺎﱄ در ﺳﻮرة‬ ‫ﻗﻤﺮ‪ ،‬پ‪ ٢٢‬در ﺁﻳﻪ هﺎي اول و دوم‬ ‫ارﺷﺎد ﻓﺮﻣﻮﻩ اﻧﺪ‪:‬‬

‫ﺸ ‪‬ﻖ‬ ‫ﺖ ﺍﻟﺴ‪‬ﺎ ‪‬ﻋﺔﹸ ﻭ‪‬ﺍﻧ ‪‬‬ ‫ﺍ ﹾﻗ‪‬ﺘ ‪‬ﺮ‪‬ﺑ ِ‬ ‫ﺴ‪‬ﺘ ِﻤ ‪‬ﺮ = ‪.(1) ٢‬‬ ‫‪‬ﻣ ‪‬‬

‫ﺍﹾﻟ ﹶﻘ ‪‬ﻤﺮ‪= ‬‬

‫‪١‬‬

‫ﺤ ‪‬ﺮ‬ ‫‪‬ﻭﺇِﻥ ‪‬ﻳ ‪‬ﺮﻭ‪‬ﺍ ﺁ‪‬ﻳ ﹰﺔ ﻳ‪ ‬ﻌ ِﺮﺿ‪‬ﻮﺍ ‪‬ﻭ‪‬ﻳﻘﹸﻮﻟﹸﻮﺍ ِﺳ ‪‬‬

‫ﺗﺮﲨﺔ آﻨﺰاﻻﳝﺎن‪ :‬ﺷﺮوع ﺑﻨﺎم ﺧﺪاوﻧﺪي‬ ‫آﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﺮﺑﺎن و ‪‬ﺎﻳﺖ ﺑﺎ رﺣﻢ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪ ﻗﻴﺎﻣﺖ و ﻣﺎﻩ ﺷﻖ‬ ‫ﮔﺮدﻳﺪ و اﮔﺮ ﻧﺸﺎﻧﻲ اﻳﺮا ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻨﺪ‬

‫‪ 1‬ﻣﺎﺧﻮذ از ﺗﻔﺴﲑ اﻟﺒﺤﺮ اﶈﻴﻂ‪ ،‬ج‪ ،٨‬ص ‪،١٧١‬‬ ‫داراﻟﻜﺘﺐ اﻟﻌﻠﻤﻴﻪ ﺑﲑوت‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪28‬‬

‫رو ﮔﺮدان ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ اﻳﻦ‬ ‫ﺟﺎدوﺳﺖ آﻪ اﳒﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﺧﺎص ﺑﺮاي رﺿﺎي ﺧﺪا‬ ‫ﺑﺮادران ﻋﺰﻳﺰ اﺳﻼﻣﻲ! ﻓﻮاﺋﺪ ﻃﱯ‬ ‫وﺿﻮ را ﺷﻨﻴﺪﻩ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻣﻲ ﺷﻮﻳﺪ ﻣﮕﺮ‬ ‫ّ ﻣﺒﲏ ﺑﺮ ﻇﻦ‬ ‫ّ ﻃﺐ‬ ‫ﻋﺮض ﻣﻲ آﻨﻢ آﻪ ﳘﺔ ﻓﻦ‬ ‫اﺳﺖ ﲢﻘﻴﻘﺎت ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي وﻋﻠﻤﻲ هﻢ‬ ‫ﺣﺘﻤﻲ ﳕﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﳘﻪ اﻓﻜﺎر ﻋﻮض ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻲ اﺣﻜﺎﻣﺎت اﷲ و رﺳﻮل‬ ‫ﭘﺎﻳﺪارﺳﺖ و ﺗﻐﻴﲑ ﳔﻮاهﺪ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺼﺪ‬ ‫ﺒﻲ ﺳﻨﺖ هﺎ‬ ‫اﺻﻠﻲ ﻣﺎ درﻳﺎﻓﺖ ﻋﻤﻞ ﻃّ‬ ‫ﻧﺒﻮدﻩ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﺁوردن رﺿﺎي ﺧﺪا‬ ‫ﻋﺰوﺟﻞ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﳍﺬا وﺿﻮ آﺮدن‬ ‫ﲞﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﻣﺎ ﻣﻌﺘﺪل‬ ‫ﮔﺮدد ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻧﻔﺴﻲ ﺗﺎزﻩ ﺑﻜﺸﻢ ﻳﺎ‬ ‫روزﻩ ﻣﻴﮕﲑﱘ ﲞﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻓﻮاﺋﺪ‬ ‫ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ را درﻳﺎﺑﻴﻢ‪ ،‬ﺳﻔﺮ ﻣﺪﻳﻨﻪ‬ ‫ﲞﺎﻃﺮ ﺗﺒﺪﻳﻠﻲ ﺁب و هﻮا ﺻﻮرت ﮔﲑد و‬ ‫ﭼﻨﺪ روزي از ﺟﻨﺠﺎل ﻣﺸﻜﻼت زﻧﺪﮔﻲ و‬ ‫آﺎروﺑﺎر ﺳﻜﻮن ﻳﺎﺑﻴﻢ ﻳﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت‬ ‫دﻳﲏ ﲞﺎﻃﺮ ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ‬ ‫ﻧﻴﺖ و ﺧﻮاهﺸﺎت ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺛﻮاب ﻧﺼﻴﺐ‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪29‬‬

‫ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ؟ اﮔﺮ ﻣﺎ ﲞﺎﻃﺮ رﺿﺎﻣﻨﺪي‬ ‫ﺧﺪا ﻋﻤﻠﻲ اﳒﺎم ﻣﻴﺪهﻴﻢ‪ ،‬ﭘﺲ ﺛﻮاب هﻢ‬ ‫ﻣﲑﺳﺪ و از ﻓﻮاﺋﺪ ﺁن هﻢ ﺑﺮﺧﻮر دار‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮﱘ‪ ،‬ﳍﺬا ﺁداب ﻇﺎهﺮي و ﺑﺎﻃﲏ را‬ ‫در ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻪ وﺿﻮ را ﺧﺎص ﺑﺮﺿﺎﻣﻨﺪي‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻋﺰوﺟﻞ اﳒﺎم دهﻴﻢ‪.‬‬

‫وﺿﻮ ﺑﺎﻃﲏ‬ ‫ﺣﺠﺔ ﺍﻻﺳﻼﻡ ﺣﻀﺮت ﺳﻴﺪﻧﺎ اﻣﺎم ﻏﺰاﱄ‬ ‫در اﺣﻴﺎء اﻟﻌﻠﻮم ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪:‬‬ ‫وﻗﺘﻴﻜﻪ از وﺿﻮ ﻓﺎرغ و ﻣﺘﻮﺟﻪ ﳕﺎز‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮﻳﺪ ﭘﺲ ﺳﻌﻲ ﻣﻴﺸﻮد آﻪ ﺁن ﺣﺼﻪ‬ ‫هﺎي از ﺑﺪن آﻪ در ﻧﻈﺮ ﻣﺮدم ﻗﺮار‬ ‫ﻣﻲ ﮔﲑد ﭘﺎآﻲ ﻇﺎهﺮي ﺁن ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ ﺣﺎﻻﻧﻜﻪ دل ﺟﺎي دﻳﺪﮔﺎﻩ رب‬ ‫ﺗﻌﺎﱄ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺪون ﭘﺎآﻲ ﺁن در‬ ‫ﺣﻴﺎء‬ ‫ﺗﻌﺎﱄ‬ ‫ﺑﺎري‬ ‫آﺮدن‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت‬ ‫ﻻزﻣﺴﺖ‪ ،‬ﻃﻬﺎرت دل از ﺗﻮﺑﻪ آﺮدن و‬ ‫ﺗﺮك دادن اﻋﻤﺎل ﺑﺪ ﺣﺎﺻﻞ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‬ ‫و اﺧﺘﻴﺎر آﺮدن اﺧﻼق ﺧﻮب از ﳘﻪ‬ ‫ﲠﱰﺳﺖ‪،‬‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪30‬‬

‫آﺴﺎﻧﻴﻜﻪ ﻃﻬﺎرت ﻇﺎهﺮي آﺮدﻩ و از‬ ‫ﻃﻬﺎرت ﺑﺎﻃﲏ ﳏﺮوم اﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺷﺨﺼﻲ‬ ‫اﻧﺪ آﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻩ را دﻋﻮت دادﻩ و‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﺸﺮﻳﻒ ﺁوري وﺧﲑ ﻣﻘﺪم ﺁن ﺣﺼﻪ‬ ‫هﺎي ﺑﲑون ﻣﻨﺰل را رﻧﮓ و روﻏﻦ آﺮدﻩ‬ ‫و ﺑﺮاي ﻧﻈﺎﻓﺖ داﺧﻠﻲ ﻣﻨﺰل هﻴﭻ‬ ‫ﺗﻮﺟﻬﻲ هﻢ ﻧﻜﺮدﻩ ﻣﻨﺰل ﳑﻠﻮ از‬ ‫آﺜﺎﻓﺎت ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺲ اﻳﻦ ﺷﺨﺺ ﻣﺴﺘﺤﻖ‬ ‫اﻧﻌﺎم و اآﺮام ﻧﺒﻮدﻩ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺴﺘﺤﻖ‬ ‫ﻗﻬﺮ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد)‪.(1‬‬

‫ﺳﻨﺖ ﳏﺘﺎج ﺑﻪ ﲢﻘﻴﻖ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‬ ‫وﻋﻠﻤﻲ ﻧﻴﺴﺖ‬ ‫ﺑﺮادران ﻋﺰﻳﺰ اﺳﻼﻣﻲ! ﲞﺎﻃﺮ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ّﻲ اﷲ ﺗﻌﺎﱄ‬ ‫داﺷﺖ آﻪ ﺳﻨﺖ ﺁﻗﺎي ﻣﻦ ﺻﻠ‬ ‫ّﻢ ﳏﺘﺎج ﺑﻪ ﲢﻘﻴﻖ‬ ‫ﻋﻠﻴﻪ وﺁﻟﻪ وﺳﻠ‬ ‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي وﻋﻠﻤﻲ ﻧﺒﻮدﻩ و ﻣﻘﺼﻮد ﻣﺎ‬ ‫اﺗﺒﺎع ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬اﺗﺒﺎع ﺳﻨﺖ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬اﺟﺎزﻩ ﺑﺪهﻴﺪ آﻪ وﻗﱵ آﻪ ﺑﻌﺪ‬ ‫ّﺼﲔ‬ ‫از ﺳﺎﳍﺎ ﻋﺮق رﻳﺰي و زﲪﺖ ﻣﺘﺨﺼ‬ ‫اروﭘﺎﺋﻲ درﻳﭽﻪ اي ﻧﺘﻴﺠﺔ ﲢﻘﻴﻖ ﺧﻮد‬ ‫‪ 1‬اﺣﻴﺎء اﻟﻌﻠﻮم‪ ،‬ج‪ ،١‬ص ‪ ،١٦٠‬داراﻟﻜﺘﺐ اﻟﻌﻠﻤﻴﻪ‬ ‫ﺑﲑوت‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪31‬‬

‫را ﺑﺎز آﺮدﻩ ﻧﻮراﻓﺸﺎﻧﻲ ﺳﻨﺖ ﻣﺼﻄﻔﻮي‬ ‫در ﻧﻈﺮ ﺁن هﺎ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ‪ ،‬در دﻧﻴﺎ‬ ‫ﺻﺪهﺎ ﺳﲑ و ﺳﻴﺎﺣﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬هﺮ‬ ‫اﻧﺪازﻩ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬ﻋﻴﺶ و ﻋﺸﺮت‬ ‫وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﻣﮕﺮ راﺣﺖ ﺣﻘﻴﻘﻲ در‬ ‫ّﺮ ﳔﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺳﻜﻮن دل‬ ‫دﳍﺎي ﴰﺎ ﻣﻴﺴ‬ ‫ﺧﺎص در ذآﺮ ﺧﺪاي ﻋﺰوﺟﻞ‪ ،‬ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻮد ﺗﺴﻠﻲ و ﺁراﻣﺶ ﻗﻠﺐ ﺑﺎ ﻋﺸﻖ ﺳﺮور‬ ‫ّﻢ‬ ‫ّﻲ اﷲ ﺗﻌﺎﱄ ﻋﻠﻴﻪ وﺁﻟﻪ وﺳﻠ‬ ‫آﻮﻧﲔ ﺻﻠ‬ ‫ّﻂ‬ ‫ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ ،‬راﺣﺖ دﻧﻴﺎ و ﺁﺧﺮت ﺗﻮﺳ‬ ‫ﺁﻻت ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻧﻪ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ اﺗﺒﺎع‬ ‫ً‬ ‫ﺳﻨﺖ ﻧﺼﻴﺐ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ ،‬اﮔﺮ واﻗﻌﺎ‬ ‫ﺳﻌﺎدت هﺮ دو ﺟﻬﺎن را ﻣﻴﺨﻮاهﻴﺪ ﭘﺲ‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﳕﺎز و ﺳﻨﺖ هﺎ اهﺘﻤﺎم‬ ‫ورزﻳﺪ و ﺑﺮاي ﺁﻣﻮﺧﱳ ﺁن ﺳﻔﺮ در‬ ‫ﻗﺎﻓﻠﻪ هﺎي ﻣﺪﻧﻲ دﻋﻮت اﺳﻼﻣﻲ را‬ ‫ﻣﻌﻤﻮل ﻗﺮار دهﻴﺪ‪ .‬هﺮ ﺑﺮادر اﺳﻼﻣﻲ‬ ‫اﻳﻦ ﻧﻴﺖ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ آﻪ در‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ آﻢ از آﻢ ﻳﻜﺒﺎر در ﺳﺎل و در‬ ‫‪ ١٢‬ﻣﺎﻩ ﺳﻲ روز و در هﺮ ﻣﺎﻩ ‪ ٣‬روز در‬ ‫ﻗﺎﻓﻠﻪ هﺎي ﻣﺪﻧﻲ ﺁﻣﻮزش ﺳﻨﺖ هﺎ ﺳﻔﺮ‬ ‫ﻣﻴﻜﻨﻢ ان ﺷﺎء اﷲ ﻋﺰوﺟﻞ‪.‬‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪32‬‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬ ‫ﻗﺒﻮل اﺳﻼم ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺣﻜﻤﺖ وﺿﻮء ‪١ ........‬‬ ‫ﺳﻴﻤﻨﺎر در ﺁﳌﺎن ﻏﺮﺑﻲ ‪٢ ...............‬‬ ‫وﺿﻮ و ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ‪٣ ....................‬‬ ‫وﺿﻮ و ﻓﻠﺞ ‪٤ ........................‬‬ ‫ﻗﺪر دان ﻣﺴﻮاك ‪٤ .....................‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺣﺎﻓﻈﻪ ‪٦ ..................‬‬ ‫ﺳﻪ اﺣﺎدﻳﺚ ﻣﺒﺎرآﻪ در ﻣﻮرد ﻣﺴﻮاك ‪٧ ....‬‬ ‫ﻋﻼج ﺁﺑﻠﻪ هﺎي دهﻦ ‪٧ ..................‬‬ ‫ﺿﺮر هﺎي ﻣﺴﻮاك دﻧﺪان )ﺑﺮس دﻧﺪان( ‪٨ ...‬‬ ‫ﺁﻳﺎ ﻣﺴﻮاك آﺮدﻩ ﻣﻲ ﺗﻮاﻳﻨﺪ ؟ ‪٩ ........‬‬ ‫ﭼﻬﺎردﻩ ﮔﻞ ﻣﺪﻧﻲ ﺳﻨﺖ هﺎي ﻣﺴﻮاك آﺮدن ‪١٠ .‬‬ ‫ﺣﻜﻤﺖ هﺎي ﺷﺴﱳ دﺳﺖ ‪١٢ ..................‬‬ ‫ﺣﻜﻤﺖ هﺎي ﺷﺴﱳ دهﻦ ‪1٣ ..................‬‬ ‫ﺣﻜﻤﺖ هﺎي ﺁب اﻧﺪاﺧﱳ در ﺑﻴﲏ )اﺳﺘﻨﺸﺎق(‬ ‫‪1٤ ..................................‬‬ ‫ﺣﻜﻤﺖ هﺎي ﺷﺴﱳ ﺻﻮرت ‪1٥ .................‬‬ ‫ﺣﻔﺎﻇﺖ از آﻮري ‪1٦ .....................‬‬ ‫ﺣﻜﻤﺖ هﺎي ﺷﺴﱳ ﺁرﻧﺞ هﺎ ‪1٧ ..............‬‬ ‫ﺣﻜﻤﺖ هﺎي ﻣﺴﺢ ﮔﺮدن ‪1٨ .................‬‬ ‫ﭘﺰﺷﻚ دﻳﻮاﻧﮕﺎن ‪1٩ .....................‬‬ ‫ﺣﻜﻤﺖ ﺷﺴﱳ ﭘﺎهﺎ ‪٢٠ .....................‬‬ ‫ﺁب ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪة وﺿﻮ ‪٢١ ..................‬‬

‫وﺿﻮ و ﻋﻠﻮم‬ ‫‪33‬‬ ‫اﻧﺴﺎن ﺑﺮآﺮة ﻣﺎﻩ ‪٢٢ ...................‬‬ ‫ﺑﺎزﻳﭽﺔ ﻧﻮر ‪٢٤ ........................‬‬ ‫ﻣﻌﺠﺰة ﺷﻖ اﻟﻘﻤﺮ ‪٢٦ ....................‬‬ ‫ﺧﺎص ﺑﺮاي رﺿﺎي ﺧﺪا ‪2٧ .................‬‬ ‫وﺿﻮ ﺑﺎﻃﲏ ‪2٨ ..........................‬‬ ‫ﺳﻨﺖ ﳏﺘﺎج ﺑﻪ ﲢﻘﻴﻖ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي وﻋﻠﻤﻲ ﻧﻴﺴﺖ‬ ‫‪2٩ ..................................‬‬