Gr 7-Tegnologie-Fasiliteerdersgids by Impaq

Senior Fase Graad 7 • Fasiliteerdersgids

Tegnologie IEB KABV

home classroom college workplace

Tegnologie Fasiliteerdersgids

• Omvattende verduidelikings van konsepte in eenvoudige taal. pret en praktiese aktiwiteite met alledaagse voorwerpe wat • Interaktiewe, leerders help om die konsepte te bemeester. • Sluit tekenblaaie en stap-vir-stap-instruksies vir tekeninge in. • Alfabetiese lys van belangrike terminologie vir maklike naslaan. • Leerders word gewys hoe om die praktiese assesseringstake te voltooi. • Gebruik in die klaskamer of tuis.

Tegnologie Fasiliteerdersgids

2107-A-TEC-FG01

Í2’È-A-TEC-FG01oÎ

Graad 7

Aangepas vir KABV

L Faurie J Lubbinge A Schwartz

Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie

Inhoudsopgawe VOORWOORD..................................................................................................................... 7 ROOSTER EN TYDBESTUUR............................................................................................ 7 ASSESSERINGSVEREISTES............................................................................................. 8 STUDIEWENKE .................................................................................................................. 9 VAKINHOUD EN BEPLANNING....................................................................................... 10 KWARTAAL 1: EENHEID 1: Ontwerpvaardighede......................................................... 11 LES 1: Wat is tegnologie?................................................................................ 13 Aktiwiteit 1 MEMORANDUM............................................................................ 13 LES 2: Ontwerpproses..................................................................................... 14 Aktiwiteit 2 MEMORANDUM............................................................................ 17 LES 3: Ontwerpoorwegings............................................................................. 17 Aktiwiteit 3 MEMORANDUM............................................................................ 17 KWARTAAL 1: EENHEID 2: Kommunikasievaardighede.............................................. 19 LES 4: Grafiese kommunikasie........................................................................ 20 Aktiwiteit 4.1 – 4.3............................................................................................ 26 Aktiwiteit 4.1 – 4.3 MEMORANDUM................................................................ 30 LES 5: Grafiese tegnieke................................................................................. 32 Aktiwiteit 5.1..................................................................................................... 32 Aktiwiteit 5.1 MEMORANDUM......................................................................... 34 Aktiwiteit 5.2..................................................................................................... 35 Aktiwiteit 5.2 MEMORANDUM......................................................................... 41 Aktiwiteit 5.3..................................................................................................... 41 Aktiwiteit 5.3 MEMORANDUM......................................................................... 47 Aktiwiteit 5.4..................................................................................................... 49 Aktiwiteit 5.4 MEMORANDUM......................................................................... 52 KWARTAAL 1: EENHEID 3: Meganiese stelsels en beheer.......................................... 53 LES 6: Eenvoudige meganismes..................................................................... 54 Aktiwiteit 6........................................................................................................ 54 LES 7: Eenvoudige meganismes (vervolg)...................................................... 57 Aktiwiteit 7........................................................................................................ 57 LES 8: Gekoppelde hefbome........................................................................... 58 Aktiwiteit 8........................................................................................................ 58 LES 9: Pneumatiese en hidrouliese stelsels.................................................... 61 Aktiwiteit 9.1..................................................................................................... 61 Aktiwiteit 9.2 .................................................................................................... 62 Aktiwiteit 9.3..................................................................................................... 64 Aktiwiteit 9.4 .................................................................................................... 65 PRAKTIESE ASSESSERINGSTAAK............................................................... 67

Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie

KWARTAAL 2: EENHEID 4: Strukture ............................................................................ 74 LES 10: Strukture............................................................................................. 76 LES 11: Versterking van strukture ................................................................... 76 Aktiwiteit 11.1................................................................................................... 76 Aktiwiteit 11.2................................................................................................... 80 Aktiwiteit 11.3................................................................................................... 81 LES 12: Gevallestudie: Selfoontorings............................................................. 83 Aktiwiteit 12 MEMORANDUM.......................................................................... 83 LES 13: Gevallestudie: Bestaande ontwerp .................................................... 87 Aktiwiteit 13...................................................................................................... 87 PRAKTIESE ASSESSERINGSTAAK .............................................................. 88 KWARTAAL 3: EENHEID 5: Ondersoekvaardighede..................................................... 97 LES 14: Wat is magnetisme?........................................................................... 98 Aktiwiteit 14.1 MEMORANDUM....................................................................... 98 Aktiwiteit 14.2 ................................................................................................ 101 LES 15: Ondersoek magnetisme................................................................... 102 Aktiwiteit 15 MEMORANDUM........................................................................ 102 LES 16: Herwinning ...................................................................................... 103 Aktiwiteit 16.................................................................................................... 103 KWARTAAL 3: EENHEID 6: Elektriese stelsels en beheer.......................................... 105 LES 17: Eenvoudige elektriese stroombane.................................................. 107 Aktiwiteit 17.1................................................................................................. 107 Aktiwiteit 17.2................................................................................................. 108 KWARTAAL 3: EENHEID 7: Meganiese stelsels en beheer ....................................... 110 LES 18: Ingewikkelde meganismes............................................................... 110 PRAKTIESE ASSESSERINGSTAAK .............................................................111 KWARTAAL 4: EENHEID 8: Ondersoek- en ontwerpvaardighede............................. 116 LES 19: Vlugtelinge........................................................................................ 117 Aktiwiteit 19 ................................................................................................... 117 KWARTAAL 4: EENHEID 9: Ondersoek- en ontwerpvaardighede............................. 119 LES 20: Voedselverwerking........................................................................... 120 Aktiwiteit 20.................................................................................................... 120 LES 21: Gaarmaakproses.............................................................................. 121 Aktiwiteit 21.................................................................................................... 121 KWARTAAL 4: EENHEID 10: Ondersoek- en ontwerpvaardighede........................... 122 LES 22: Tekstiele........................................................................................... 123 Aktiwiteit 22.................................................................................................... 123 PRAKTIESE ASSESSERINGSTAAK ............................................................ 124

Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie

BYLAE A: Belangrike terminologie............................................................................... 130 BIBLIOGRAFIE................................................................................................................ 136 BYLAE B: Geruite papier............................................................................................... 137 BYLAE C: Isometriese papier........................................................................................ 142 BYLAE D: Ander tekenblaaie......................................................................................... 147

Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie

VOORWOORD Tegnologie kan gedefinieer word as die gebruik van kennis, vaardighede, waardes en hulpbronne om aan mense se behoeftes en begeertes te voldoen deur die ontwikkeling van praktiese oplossings vir probleme, deur sosiale en omgewingsfaktore in ag te neem.

INLEIDING Hierdie boek is ontwikkel om die Kurrikulum- en Assesseringsbeleidsverklaring (KABV) te ondersteun. Die inhoud is georganiseer in onderwerpe wat in die KABV uiteengesit is. Die outeurs het gepoog om die inhoud van die boek so omvattend as moontlik binne die raamwerk van die kurrikulum saam te stel. Die hoofdoel van die boek is om fasiliteerders toe te rus met ’n goeie, basiese kennis van verskeie aspekte in tegnologie en om die leerders te help om die teorie in die praktyk toe te pas. Ons het spesiale voorsorg getref om: • die inhoud fasiliteerdervriendelik te maak. • antwoorde vir aktiwiteite en oefeninge te verskaf. • assesseringsrubrieke vir praktiese assesseringstake te verskaf. Die Tegnologie-fasiliteerdersgids word deur die Tegnologie-handleiding ondersteun.

ROOSTER EN TYDBESTUUR Die onderrigtyd vir Tegnologie is twee uur per week. Aangesien die vak ’n praktiese komponent insluit, moet die fasiliteerder toesien dat genoeg tyd toegelaat word om die praktiese assesseringstake (PAT’s) te voltooi. Die verskillende temas, toetse, eksamenvraestelle en PAT moet bespreek en voltooi word soos in die assesseringsprogram aangedui. Omdat daar in kwartaal 4 baie min tyd is voordat die eksamen begin, word aanbeveel dat die PAT in kwartaal 2 of 3 gedoen word.

Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie

ASSESSERINGSVEREISTES TEGNOLOGIE GRAAD 7 ASSESSERINGSPROGRAM

Toets

PAT Totaal Eksamen

FORMELE ASSESSERING KWARTAAL 1 Formele tekeninge Ontwerpproses Meganika Meganiese stelsels en beheer 70% + 30% KWARTAAL 2

PAT

Ontwerpproses Strukture Meganika Formele tekeninge Strukture

Totaal

70% + 30%

Toets

PAT Totaal PAT

100 (30%) 100 (70%) 100 100 (30%)

100 (70%) 100

KWARTAAL 3

Ontwerpproses Elektronika Meganika Formele tekeninge Strukture, en elektriese en meganiese stelsels en beheer 70% + 30% KWARTAAL 4 Impak van tegnologie: Skuilings

Totaal 100% Novembereksamen Alle werk behandel.

Promosie

Kwartaal 1 + kwartaal 2 + kwartaal 3 + kwartaal 4 10 + 10 + 10 + 10 Novembereksamen 60

100 (30%)

100 (70%) 100 100 (100%) 100 100 (40%)

100

PUNT

Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie

STUDIEWENKE •

• • • •

Leerders moet die aktiwiteite van elke eenheid voltooi. Dit sal hulle help om te fokus op die inhoud wat gedek is en ’n aanduiding wees of hulle die werk begryp. Maak seker leerders verstaan die bestaande konsepte voordat daar met nuwe inhoud begin word. Maak seker dat die korrekte inhoud per kwartaal behandel word. Help leerders met ’n studierooster om hulle tyd doeltreffend te benut. Help die leerders om ’n geskikte studiemetode te kies wat by elkeen se behoeftes pas. Hulle kan enige studiemetode gebruik om Tegnologie te bemeester, maar om goeie uitslae te behaal, word die volgende beginsels voorgestel:

1. Oorsig 2. Vrae 3. Lees en leer 4. Opsê 5. Kontroleer 6. Herhaal

Kry ’n oorsig oor die werk wat geleer moet word. Lees alles vinnig deur om te sien waaroor die werk gaan. Stel vrae op oor die werk wat jy kan gebruik om te leer: Waarom? Hoe? Wat? Waar? Wie? Wanneer? Watter? Byvoorbeeld: Wat is tekenkonvensies? Hoe word dit gebruik? Lees en leer hierdie vrae deeglik. Sê die vrae en antwoorde hardop sonder om in jou boek te kyk. Indien jy die werk ken, verstaan en opsê, vergelyk jou antwoorde met die inhoud in die handleiding. Hou aan leer totdat jy alles onthou. Herhaal die werk elke dag.

Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie

VAKINHOUD EN BEPLANNING EENHEID

1 2

5 6 7 8 9 10

LES KWARTAAL 1 LES 1: Wat is tegnologie? LES 2: Ontwerpproses LES 3: Ontwerpoorwegings LES 4: Grafiese kommunikasie LES 5: Grafiese tegnieke LES 6: Eenvoudige meganismes: Klas 1-hefbome LES 7: Eenvoudige meganismes: Klas 2- en klas 3-hefbome LES 8: Gekoppelde hefbome LES 9: Pneumatiese en hidrouliese stelsels ASSESSERINGSTAAK: PAT KWARTAAL 2 LES 10: Strukture LES 11: Versterking van strukture LES 12: Gevallestudie: Selfoontorings LES 13: Gevallestudie: Bestaande ontwerp ASSESSERINGSTAAK: PAT KWARTAAL 3 LES 14: Wat is magnetisme? LES 15: Ondersoek magnetisme LES 16: Herwinning LES 17: Eenvoudige elektriese simbole LES 18: Ingewikkelde meganismes ASSESSERINGSTAAK: PAT KWARTAAL 4 LES 19: Vlugtelinge LES 20: Voedselverwerking LES 21: Gaarmaakproses LES 22: Tekstiele ASSESSERINGSTAAK: PAT

UUR

2 2 2 2 2 2 7 4 2 2 8 2 2 2 2 11 2 2 2 2 6

Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie

KWARTAAL 1

Eenheid

EENHEID 1: Ontwerpvaardighede

Leerdoelwitte Nadat die leerders hierdie eenheid voltooi het, moet hulle hul kennis en begrip omtrent die volgende kan demonstreer: Wat is tegnologie? Ontwerpproses • Ondersoek • Ontwerp • Maak/vervaardig • Evalueer • Kommunikasie Ontwerpoorwegings

Inleiding

Tegnologie handel oor die oplos van alledaagse probleme op verskeie maniere. Ons gebruik tegnologie in alle situasies elke oomblik van ons lewe, maar tegnologie verander daagliks. Industrieë streef daarna om produkte te verbeter om mense se lewenstandaarde te verhoog.

BELANGRIKE TERMINOLOGIE

Ambagman

’n Vaardige werkman in die industrie.

Argitek

Iemand wat geboue ontwerp.

Beperkings

Aspekte wat die omstandighede bemoeilik waarin die werk gedoen moet word, bv. tyd, materiale, koste, ens.

Ergonomie

Hoe gebruikersvriendelik ’n produk is.

Eenheid

Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie

Estetika

Hoe mooi ’n produk lyk.

Evalueer

Om die gehalte of doeltreffendheid van ’n produk/ voorstel te beoordeel.

Iemand wat produkte ontwerp.

Grafiese ontwerper

Ingenieur

Iemand wat brûe (siviele ingenieur), enjins (meganiese ingenieur) of elektriese stelsels (elektriese ingenieru) ontwerp.

Landmeter

Iemand wat landopmetings doen.

Meganisering

Take wat deur meganismes en masjiene verrig word.

Ontwerpvoorstel

’n Kort stelling van ’n probleem of behoefte.

Produkte

Items wat vervaardig word om te verkoop.

Projekverslag Skets

’n Verslag wat die elemente van die ontwerpproses bevat.

Spesifikasies

Die kriteria van die finale oplossing, bv. vorm, grootte, ens.

Tekening

2D en 3D diagramme met ’n potlood en tekeninstrumente geteken.

Vloeidiagram

Dui elke stap van die vervaardigingsproses aan.

’n Skets word vryhand met ’n potlood geteken om ’n gedagte of idee oor te dra.

Wetenskaplike

’n Kundige in natuurlike of fisiese wetenskappe.

Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie

Eenheid

LES 1: Wat is tegnologie?

Aktiwiteit 1 MEMORANDUM Instruksie Leerders moet die volgende vrae beantwoord. 1.

Definieer tegnologie in jou eie woorde. Leerders verduidelik wat hulle van tegnologie verstaan. Die antwoord moet in hul eie woorde wees, maar moet insluit dat tegnologie ’n reeks prosesse en metodes is wat gebruik word om goedere en dienste te skep wat daaglikse problem oplos. In die handleiding word tegnologie soos volg beskryf: Tegnologie behels al die maniere waarop mense goedere en dienste skep om praktiese oplossings te vind vir ons daaglikse bestaan (om aan basiese behoeftes soos voedsel, skuiling, kommunikasie, klere en vervoer te voldoen) en om ons fisiese wêreld te ondersoek. Die vroegste vorme van tegnologie sluit in die gebruik van gereedskap om boumateriaal te sny en skuilings te bou, asook die vermoë om vuur te beheer. Vandag se tegnologie sluit in rekenaars, motors en geriefskos, asook die ontwikkeling van kunsmatige intelligensie en die verkenning van die ruimte. Tegnologie ontwikkel voortdurend en speel ’n belangrike rol in die samelewing.

3. 4.

Beskryf kortliks wat sal gebeur as alle meganiese stelsels skielik nie meer bestaan nie. Hoe sal ons lewens lyk as daar geen masjiene (motors, pompe, rekenaars, mikrogolfoonde, ens.) is nie? Bespreek die impak van herwonne materiaal op die omgewing. Kies ’n woord uit die woordbank en voltooi die tabel deur aan te dui watter bedryf by die vervaardiging en die gebruik van yster betrokke is. (Ystererts is ’n mineraal om yster mee te vervaardig.) mynwese

groothandel

kleinhandel/diens

Aksie Ystererts word ontgin. Erts word padlangs versprei. Erts word gesmelt om yster te maak. Klaargemaakte yster word verkoop. Iemand vervaardig en verkoop spitspaalheinings.

produksie

vervoer

Bedryf

Mynwese Vervoer Produksie Groothandel Kleinhandel/diens

Eenheid

Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie

LES 2: Ontwerpproses Ons gebruik die ontwerpproses om alledaagse probleme te identifiseer en op te los. Die ontwerpproses bestaan uit die volgende vyf stappe: 1. Ondersoek 2. Ontwerp 3. Maak/Vervaardig 4. Evalueer 5. Kommunikeer Hier is ’n voorbeeld van die ontwerpproses met die verskillende stappe wat jy moet volg. STAP 1: Ondersoek 1.1

Identifiseer die probleem (behoefte/begeerte)

1.2

…....................................................................................................................................................... Analiseer bestaande produkte ten opsigte van:

Veiligheid 1.3 • • • • • • • •

Materiale se geskiktheid

Doeltreffendheid

Koste

Vervaardigingsmetode

Ondersoekstrategie Doen ondersoek deur die volgende metodes: Verkry inligting (biblioteeknaslaanstelsel, internet, indekse, tydskrifte, winkelbesoek). Versamel inligting (vraelyste, dataversamelingsvorms, literatuurondersoeke). Toets inligting om die verskillende eienskappe te bepaal of te vergelyk. Sorteer/bevestig inligting. Omkring of onderstreep die metode wat jy gebruik het. Die ondersoekfase lê die grondslag vir enige tegnologiese proses. Ons moet eers alle aspekte van die probleem identifiseer, voordat ons die probleem kan oplos. Versamel inligting deur soveel as moontlik bronne te raadpleeg. Sorteer die inligting wat jy versamel het en hou net die bruikbaarste inligting oor. Gee erkenning aan alle bronne. Pas die ondersoekproses by jou werkwyse aan vir optimale resultate.

•

STAP 2: Ontwerp 2.1 Ontwerpopdrag (Kort geskrewe idees, insluitend die omskrywing van die probleem, wie beïnvloed word, hoe die produk gebruik gaan word, betroubaarheid en impak op die omgewing.) ………………………………………………………………….………………………… 2.2 Ontwerpidees (Gebruik die ontwerpopdrag en vryhandsketse om ’n paar oplossings te vind. Kies die beste oplossing.) …………………………………………………………………………………………… 2.3 Ontwerpspesifikasies (omvattender as ontwerpopdrag). Lys van produkeienskappe/ beskrywing

Materiale

Veiligheid

(waarvan die produk gemaak word) (besonderhede van grootte, vorm, Koste kleur, ens.)

Standaard waaraan voldoen moet word

Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie

Eenheid

• •

Die eerste stap in die ontwerpfase is om ’n ontwerpopdrag op te stel. ’n Ontwerpopdrag is ’n opsomming van die probleem wat die ontwerpspesifikasies uiteensit.

•

Dink aan moontlike oplossings vir die probleem en maak vryhandsketse om jou denkproses voor te stel. Notas by die sketse hoef nie in drukskrif te wees nie. Vryhandsketse word in potlood en sonder ’n liniaal geteken.

• •

STAP 3: Maak/vervaardig 3.1 Beplanning •

•

3.2 Vervaardigingsproses (hoe word dit gemaak)

Formele tekeninge wat • afmetings en hoeveelhede aandui (op aparte papier). • Hulpbronlyste (Apparaat/ gereedskap) ...................................................... ...................................................... ...................................................... • •

Formele tekeninge wat afmetings en hoeveelhede aandui (op aparte papier). Hulpbronlys (Apparaat/gereedskap) ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. Produksievaardighede (Vaardighede wat nodig is om produk te vervaardig, bv. opmeting.) ............................................................................. ............................................................................. Veiligheidsmaatreëls (Demonstreer kennis en begrip van veilige werkpraktyke.) ............................................................................. .............................................................................

• •

• • • • • •

Tydens die vervaardigingsproses teken ons formele tekeninge van die produk se verskillende aansigte deur verskillende konvensies (lynsoorte) te gebruik. Formele tekeninge behels ortografiese tekeninge (2D), isometriese tekeninge (3D) en perspektieftekeninge. Formele tekeninge toon afmetings, versteekte besonderhede en enige ander inligting wat nodig is om die produk te maak. Maak notas by formele tekeninge oor hoe die produk moet lyk. Dit is baie belangrik om alle gereedskap tydens die vervaardigingsproses versigtig te hanteer. Onthou dat die finale produk altyd mooi moet lyk.

Eenheid

Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie

STAP 4: Evalueer 4.1 Wie doen die evaluering?....................................................................................................................... 4.1 Hoe word die evaluering gedoen? …………………............………………………................…………… 4.2.1

• •

Evalueer die produk deur dit te vergelyk met die: • ontwerpopdrag • spesifikasies

4.2.2

Evalueer die vervaardigingsproses met betrekking tot die doeltreffendheid van: • werkwyse • vaardighede • tydbestuur

Dit is jou verantwoordelikheid om die produk deurlopend te evalueer. Maak seker die ontwerp voldoen aan die vereistes wat in die ontwerpopdrag gestel is.

STAP 5: Kommunikeer 5.1

Berei aanbieding voor Bestaande tekeninge Alle geskrewe dokumentasie (ontwerpopdrag, plakkate, PowerPoint en beredenering van ontwerp)

5.2

Kommentaar op ontwerpproses Was die ontwerp/projek suksesvol? ……………………………………………............................................................................................. Waarom sê jy so? ...........……………………………………………………………...........................................…………… Noem moontlike verbeteringe. ………………………………………………….................................................................………………

• • • •

Tydens die kommunikasiefase word al die opdragte in ’n portefeulje saamgevat. Skryf jou naam en van op die voorblad en maak ’n vryhandkunstenaarsvoorstelling of plak ’n foto van die finale produk. Die finale dokument moet netjies, agtermekaar en met ’n inhoudsopgawe aangebied word. Skryf ’n verslag oor die finale produk en plaas dit agterin die portefeulje. Oorweeg die volgende vrae: ○ Het ek die doel bereik? ○ Waar het ek probleme ondervind? ○ Waarop kan ek verbeter? Hoe meer besonderhede jy in jou verslag insluit, hoe makliker sal die vervaardigings-proses wees.

Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie

Eenheid

Aktiwiteit 2 MEMORANDUM Leerders skep hul eie templaat van die ontwerpproses en hou dit byderhand wanneer hulle hul PAT’s doen.

LES 3: Ontwerpoorwegings

Aktiwiteit 3 MEMORANDUM Instruksie Leerders moet die volgende model bou en die vrae beantwoord. Benodighede • duimspyker • gom Stappe 1. Maak ’n afskrif van die volgende bladsy en plak dit op karton. 2. Knip die skêr se twee lemme uit. 3. Druk ’n duimspyker van agter af deur om die twee lemme bymekaar te hou. 4. Beweeg nou die lemme en kyk hoe dit werk. Die leerders vra die volgende vrae om te bepaal of die produk geskik is vir die doel waarvoor dit benodig word. Leerders se antwoorde sal verskil. Die antwoorde wat verskaf word, dien slegs as riglyn. • • • • •

Wie gaan die produk gebruik? – Die leerders Waarom gaan hulle die produk gebruik? – Om papier te sny Waar gaan hulle die produk gebruik? – In die klaskamer Wanneer gaan hulle die produk gebruik? – Wanneer hulle vorms uit papier moet knip Hoe gaan hulle die produk gebruik? – Met hulle hande

Eenheid

Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie

.ft. Insert thumbtack from the back. �-------,. Druk ’n duimspyker van agter af deur.

Cut out the two halves of the scissors. Knip die twee helftes van die skêr uit.

Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie

Eenheid

KWARTAAL 1

EENHEID 2: Kommunikasievaardighede

Leerdoelwitte Nadat die leerders hierdie eenheid voltooi het, moet hulle hul kennis en begrip omtrent die volgende kan demonstreer: Grafiese kommunikasie • Tekeninstrumente • Soorte lyne vir tekeninge • Skets • Werktekeninge Grafiese tegnieke • 3D skuinsprojeksie • Eenpuntperspektieftekeninge • Kunstenaarsvoorstelling • Isometriese tekeninge

Inleiding

Tekeninge is visuele voorstellings wat op byvoorbeeld papier, mure, seildoek en klip gemaak kan word. Verskillende soorte tekeninge sluit sketse, boutekeninge, diagramme en grafieke in. In Tegnologie word tekeninge gebruik om: • idees in die vorm van ’n aanvanklike skets te ontwikkel, wat later tot die finale ontwerp lei. • idees en ontwerpe deur middel van ’n internasionaal aanvaarde taal te kommunikeer. Grafiese tekeninge is die doeltreffendste manier om ontwerpe en idees oor te dra. Werktekeninge bestaan uit die verskillende aansigte van ’n voorwerp en sy afmetings. Dit is belangrik om ’n voorwerp volgens die korrekte afmetings te vervaardig.

Eenheid

Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie

BELANGRIKE TERMINOLOGIE 3D skuinstekeninge ’n Driedimensionele tekening (3D tekening) waar een sy van ’n voorwerp die werklike grootte voorstel en die ander sye op ’n hoek van 45° geteken word. Isometriese projeksie ’n Metode om ’n driedimensionele tekening (3D tekening) te maak, gebaseer op hoeke van 30°. Konvensies Lyne wat in tekeninge gebruik word om spesifieke dele van die getekende voorwerpte voor te stel en om idees suksesvol te kommunikeer of oor te dra. Kunstenaarsvoorstelling Wanneer gevorderde tegnieke soos kleur, tekstuur, skaduwee, en perspektief gebruik word om ’n skets te maak wat ’n voorwerp realisties voorstel. Ortografiese projeksie ’n Tweedimensionele tekening (2D tekening) wat gebruik word om ’n werktekening te maak. Dit gee gewoonlik drie verskillende aansigte van dieselfde voorwerp. Skets ’n Skets word vryhand met ’n potlood geteken om ’n gedagte of idee oor te dra. Werktekening

’n Werktekening is ’n beplanning van die finale produk en gee al die inligting wat nodig is om die produk te maak.

LES 4: Grafiese kommunikasie 4.4.2

Eerstehoekse ortografiese tekeninge • Eerstehoekse ortografiese tekeninge is tweedimensionele tekeninge. Dit beteken net twee dimensies (een aansig) word op ’n slag vertoon. • Ons gebruik hoofsaaklik twee soorte ortografiese projeksies in tekeninge, naamlik eerstehoekse en derdehoekse projeksies. Jy gaan net van eerstehoekse projeksies leer. • Die vooraansig is die aansig wat die meeste besonderhede aantoon.

Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie

Eenheid

Projection/Projeksie ) A VP E ( V) P UXIL LA IA AN (V NE RY PL LAK L (AV VE V A IC LE P) RTI H T A U R CA VL LP V VE RTIK L AK E VE (H RTIK VV ) ALE

There are 4 angles of projection, but we are only going to use first angle projection. Ons het 4 projeksiehoeke maar gaan net eerstehoekse ortografiese projeksie gebruik.

First angle Eerstehoeks P) (H ) NE HV LA K ( L P VLA A NT LE ZO TA RI ON HO RIS HO

AV P/H VV /VV VP

FRONT VIEW VOORAANSIG

Symbol for first angle projection Eerstehoekse ortografiese projeksiesimbool

AV P/H

TO B O P VI AA EW NS IG

AV P/H VV

/VV VP

V /H HP

LEFT VIEW LINKERAANSIG

AV P/H VV

/VV VP

V /H HP

/VV VP

/HV HP

W IE IG T V NS ON AA R F OR VO

V /H HP

AVP/HVV

VP/VV AV P/H VV

L LIN EFT KE VIE RA W AN SI G

FRONT VIEW VOORAANSIG

LEFT VIEW LINKERAANSIG

/VV VP

We get these views if we fold the sides open so that they are flat. Dit is die aansigte wat ons kry as die sye oopgevou word sodat hulle plat is. V /H HP

45°

HP/HV

Instruksies Leerders bou die model om die verduidelikings wat in die les volg beter te verstaan. Stappe 1. Maak ’n afskrif van die volgende bladsy en knip die model en die vorms uit. 2. Bou die model deur dit te vou en met die strokies (tabs) aan mekaar te plak. Gebruik gom of 6 mm-dubbelkantkleefband. 3. Vou die drie kante van die uitgesnyde oppervlakte soos in die tekening aangedui. 4. Plaas die voorwerp in die hoek. Dit kan nou van voor, bo en links bekyk word. As jy wil, kan jy die buitelyne van een kant van die voorwerp aftrek. 5. Vou die voorwerp weer heeltemal plat op die tafel oop. Jy sal sien dat die vorm wat jy afgetrek het op een blok van die oppervlakte pas.

Eenheid

Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie

FRONTVIEW VOORAANSIG

LEFTVIEW LINKERAANSIG

�

TOPVIEW BOAANSIG

Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie

Eenheid

Instruksies 1. Maak seker die leerders het afskrifte van die volgende tekenblaaie sodat hulle die ontbrekende ortografiese aansigte kan voltooi. 2. Leerders moet die blokkies vir afmetings gebruik. 3. Leerders volg die stappe en gebruik die model wat hulle gebou het om hulle te help.

TEKENBLAD

BLAD

IMPAQ

Eenheid

Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie

TEKENBLAD

IMPAQ

TECHNOLOGY/ TEGNOLOGIE DRAWINGS HEET/T EKENBLAD

VIEWS / AANSIGTE

IMPAQ

Eenheid

GRADE/ GRAAD 7

NAME/ NAAM:

Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie

Eenheid

Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie

PDF

Aktiwiteit 4.1 – 4.3 Instruksies 1. Maak afskrifte van die volgende tekenblaaie sodat leerders die ontbrekende ortografiese aansigte kan voltooi. 2. Leerders moet die blokkies vir afmetings gebruik.

TECHNOLOGY/ TEGNOLOGIE DRAWINGS HEET/T EKENBLAD

IMPAQ: TOP VIEW / BOAANSIG

ACTIVITY 4.1/ AKTIWITEIT 4.1

Eenheid

GRADE/ GRAAD 7

NAME/ NAAM:

Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie

TECHNOLOGY/ TEGNOLOGIE DRAWINGS HEET/T EKENBLAD

IMPAQ: FRONT VIEW /V OORAANSIG

ACTIVITY 4.1/ AKTIWITEIT 4.1

GRADE/ GRAAD 7

NAME/ NAAM:

Eenheid Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie

TECHNOLOGY/ TEGNOLOGIE DRAWINGS HEET/T EKENBLAD

IMPAQ: LEFT VIEW / LINKERAANSIG

ACTIVITY 4.1/ AKTIWITEIT 4.1

Eenheid

GRADE/ GRAAD 7:

NAME/ NAAM:

Fasiliteerdersgids G07 ~ Tegnologie