Chaos zaplanowany, czyli krótka historia o metodzie Marii Montessori
Kraków
Guzik_Chaos zaplanowany.indd 3
17.05.2022 12:27:30
© Copyright by Katolicka Szkoła Podstawowa Montessori im. o. Pawła Smolikowskiego CR, Kraków
Redakcja: Agnieszka Guzik Redakcja wydawnicza: Joanna Bień Korekta: Urszula Guzik Karolina Różycka Opracowanie typograficzne: Katarzyna Kerschner Projekt okładki: Matylda Salik Anna Rostworowska Rysunki na stronie tytułowej: Anna Rostworowska
Publikacja została dofinansowana przez Fundację Wspierania Idei Marii Montessori „Ziarnko Maku”
Publikacja została dofinansowana przez Katolicką Szkołę Podstawową Montessori im. o. Pawła Smolikowskiego CR
ISBN ---- Oficyna Wydawnicza „Impuls” - Kraków, ul. Turniejowa / tel./fax: () , , www.impulsoficyna.com.pl, e-mail: impuls@impulsoficyna.com.pl Wydanie I, Kraków
Guzik_Chaos zaplanowany.indd 4
17.05.2022 12:27:30
Spis treści Agnieszka Guzik Podziękowania ......................................................................................... Agnieszka Guzik Wprowadzenie ......................................................................................... Antonina Malkiewicz Życiorys Marii Montessori .................................................................... Julia Malkiewicz Spotkanie z niezwykłą kobietą ............................................................. Łucja Podolska i Matylda Salik Klasa Montessori w naszej szkole ........................................................ Aleksandra Wierzba i Helena Jagiełło-Piwoszczuk O pomyśle sprzed lat oczami współczesnych uczniów ............ Antonina Sydor Behind the scenes – opinie nauczycieli korzystających z metody M. Montessori .......................................................................................... Antonina Sydor Szkoła Marii Montessori oczami rodziców ........................................ Katarzyna Karola i Lena Bryniarska Słowami Montessori o dwóch ważnych aspektach pracy w szkole .......................................................................................... Agnieszka Guzik i Tymoteusz Badura Wychowanie do pokoju według Marii Montessori ...........................
Guzik_Chaos zaplanowany.indd 5
17.05.2022 12:27:30
Krytycznym okiem, czyli uczniowie i absolwenci o szkole Montessori ................................................................................ Studio pisarskie ............................................................................................. Tymoteusz Badura Podsumowanie ........................................................................................ Słowniczek pojęć .......................................................................................... O autorach .....................................................................................................
Guzik_Chaos zaplanowany.indd 6
17.05.2022 12:27:30
Podziękowania Projekt prezentowanej książki powstawał dwa lata. Mieliśmy duże trudności przy jego realizacji. Początkowo pandemia COVID- zmusiła nas do zdalnej edukacji i utrudniła bezpośredni kontakt z uczniami, z kolei koniec prac przypadł na czas inwazji Rosji na Ukrainę. Zarówno okoliczności zewnętrzne, jak i sam proces tworzenia wywoływały różne (nie zawsze przyjemne) emocje. Były momenty euforii, kiedy książka przybierała realne kształty, ale też chwile zniechęcenia, gdy praca przedłużała się, czasami w nieskończoność. Uczniowie poświęcali swój czas, głównie po szkole, na pomysły zrealizowane jako rozdziały i ilustracje. Bardzo gorąco pragnę podziękować wszystkim autorom tekstów i ilustracji. Szczególnie Matyldzie Salik i Antoninie Sydor, uczennicom, które wspierały tworzenie książki, nie tylko jako autorki tekstów i ilustracji, ale także poprzez swoją dodatkową pracę redakcyjną i koncepcyjną na etapie finalizowania projektu. Myślę, że bez ich zapału, pomysłów i pracy byłoby mi bardzo trudno doprowadzić wszystko do szczęśliwego końca. Pragnę również podziękować Pani Karolinie Różyckiej, polonistce z Katolickiej Szkoły Podstawowej Montessori, która włączyła się w pracę korekty językowej tekstów i wraz z autorami omawiała wszystkie poprawki oraz doradzała najlepszą wersję rozdziałów. Oprócz autorom książki dziękuję wszystkim, którzy włączyli się w ubogacenie jej treści i szaty graficznej: Panu Kamilowi Targoszowi za konsultacje okładki i grafiki książki, Panu Kamilowi Cyganikowi za ofiarowanie nam swojego tekstu o Marii Montessori, uczniom młodszych klas szkoły podstawowej Montessori, którzy podarowali nam swoje teksty i obrazki, uczniom liceum Montessori za refleksje na temat metody oraz absolwentom szkoły za podzielenie się swoimi myślami o niej. Dziękuję również Panu Dyrektorowi Katolickiej Szkoły Podstawowej Montessori Dariuszowi Nizie za życzliwość, dobre słowo w chwilach zwątpienia i motywację do dalszej pracy. Z wdzięcznością myślę o wszystkich, którzy życzyli nam pomyślnego rezultatu, czekali z radością na finał i dodawali wsparcia poszczególnym autorom. Mam tu
Guzik_Chaos zaplanowany.indd 7
17.05.2022 12:27:30
na myśli szczególnie rodziców naszych uczniów, którzy towarzyszyli swoim dzieciom podczas procesu tworzenia. W tej grupie specjalne podziękowania pragnę przekazać Pani Elżbiecie Malkiewicz, która od początku projektu wspierała nas wiernie radą i słowem pokrzepienia. Mam nadzieję, że efekt naszej pracy będzie miłym podsumowaniem lat pracy Katolickich Szkół Montessori i Fundacji Wspierania Idei Marii Montessori „Ziarnko Maku”. Agnieszka Guzik wiceprezes Fundacji Wspierania Idei Marii Montessori „Ziarnko Maku”
Guzik_Chaos zaplanowany.indd 8
17.05.2022 12:27:30
Guzik_Chaos zaplanowany.indd 9
rys. Ignacy Targosz (klasa 7)
17.05.2022 12:27:30
Wprowadzenie Podróż, w którą pragniemy zaprosić czytelnika, zaczyna się pod koniec XIX wieku we Włoszech, kiedy to młoda lekarka Maria Montessori rozpoczyna pracę w szpitalu San Giovanni na oddziale dziecięcym. Spotkanie z małymi podopiecznymi pozwala młodej Marii odkryć znaczenie dzieciństwa i zobaczyć w każdym swoim pacjencie ważnego człowieka, który w swym pięknie wewnętrznym przyczynia się do rozwoju cywilizacji pokoju i miłości, ale pod jednym warunkiem: że my, dorośli, nie zniszczymy tego potencjału drzemiącego w każdym dziecku. Maria Montessori mówiła, że „budowniczym człowieka jest dziecko. Dziecko jest ojcem człowieka”. Od niego wszystko się zaczyna dzięki jego wrodzonej dziecięcej aktywności, energii, ciekawości i zachwytowi światem. Trzeba tylko stworzyć odpowiednie warunki, aby ten potencjał mógł rozkwitnąć i przynieść dobre owoce. Miejscem odkrywania tajemnicy dzieciństwa w myśl założeń Włoszki były placówki oświatowe tworzone przez nią na całym świecie. Jej badania, obserwacje i praca z najmłodszymi pozwalają rozwijać zachwyt nad możliwościami młodego człowieka również obecnie, w XXI wieku. Lekcja, którą pozostawiła współczesnym dorosłym ta niezwykła kobieta, przypomina o odpowiedzialnej miłości, trosce i szacunku do naszych podopiecznych. Przez całe życie zabiegała ona o należne miejsce dla każdego dziecka, o dopuszczenie go do głosu i możliwość samodzielnego działania, które pozwala na naturalny, niczym nieskrępowany rozwój. Pomysł stworzenia książki o metodzie włoskiej lekarki, której idee realizowane są w Katolickich Szkołach Montessori prowadzonych przez Fundację „Ziarnko Maku”, zrodził się w wyniku wsłuchiwania się w jej niezwykłe postulaty. Autorami tej publikacji są uczniowie, którzy doświadczyli edukacji w myśl założeń Marii Montessori. Młodzi ludzie przedstawią jej postać, przybliżą jej ważne myśli, zaprezentują spojrzenie społeczności szkolnej na metodę wykorzystywaną współcześnie
M. Miksza, Zrozumieć Montessori. Czyli Maria Montessori o wychowaniu dziecka, Kraków , s. .
Guzik_Chaos zaplanowany.indd 11
17.05.2022 12:27:31
i podzielą się swoją twórczością, zainspirowaną postacią tej kobiety żyjącej na przełomie XIX i XX wieku. Mam nadzieję, że książka napisana przez dzieci, dla których powstała ta niepospolita metoda, pozwoli lepiej zrozumieć to, czym jest nauczanie i wychowanie dla dobra młodych ludzi. Pozwoli również spojrzeć oczami uczniów na to, co my, dorośli, tworzymy, i usłyszeć ich pragnienia, aby budować lepszy świat, tak jak chciała Maria Montessori. Dziecko i dorosły to dwie różne części ludzkości, które nawzajem wpływają na siebie i przy obopólnej pomocy powinny współistnieć w harmonii. To nie jest więc tylko tak, że dorosły musi pomagać dziecku, ale także dziecko musi pomagać dorosłemu . Życzę miłej lektury Agnieszka Guzik
M. Miksza, Zrozumieć Montessori..., dz. cyt., s. .
Guzik_Chaos zaplanowany.indd 12
17.05.2022 12:27:31