Ignacy Kozielewski
Siła nasza od nas zależy
KOZIELEWSKI_Sila nasza od nas zalezy.indd 3
26.06.2019 11:43:10
Spis treści [Wszystko, co nasze, Ojczyźnie oddamy!...] ...................... 7 Siła nasza od nas zależy ........................................................ 9 Zagadnienia moralności ....................................................... 14 Praca umysłowa w drużynie ................................................. 68 Wrażenia z Anglii .................................................................. 89 Ku pamięci twórczyni „Roty” ............................................... 92
KOZIELEWSKI_Sila nasza od nas zalezy.indd 5
26.06.2019 11:43:10
KOZIELEWSKI_Sila nasza od nas zalezy.indd 6
26.06.2019 11:43:11
Wszystko, co nasze, Ojczyźnie oddamy!* W niej tylko życie... więc idziem, by żyć! Świty się bielą... rozewrzem im bramy! Rozkaz wydany: „Wstań! Ku słońcu idź!“ W wolności życie... tylko w niej krok dumny! Nic, że daleka... przecie dojdziem doń... I przyjdzie chwila — pierwszy szereg z trumny W słońcu rozzłoci podniesioną skroń... Po ziemi naszej roześlem harcerzy... Pobudką zagrzmią: „Zbudź się! Prawdzie służ!“ A wszystko wstanie, wkół się rozszermierzy, By Matkę Polskę osłonić wśród burz... Niech płoną serca! Niech płoną, jak wici! Od ócz płonących zginie nocy mrok... Ujrzy Ojczyzna: w zwarte szyki zbici, Idziem z rozkazem: „Czuwaj! Równaj krok!
* Przedruk z: „Skaut. Pismo młodzieży polskiej” 1911, R. 1, nr 1, 15 października, Lwów, s. 1—2 — przyp. red.
KOZIELEWSKI_Sila nasza od nas zalezy.indd 7
—7—
26.06.2019 11:43:11
Matko! Idziemy! W tej nocy czuwamy! Równamy błędy! budzimy ze snów!... Przeciw Twej śmierci z nas sypiemy tamy! Wytrwale czekaj, Matko! Wskrześniesz znów! Z przeszłości smutek dłonie nasze pęta! Słabość zatruwa hańbą miljon dusz! Ale ze zgrozą targamy te pęta... Toż hasło życia brzmi: „Twe smutki krusz!“ Dotąd byliśmy żelazem... kajdany Z niego kowano... my bądźmy, jak stal! W miecze przekujemy ten łańcuch, z łez lany... W miecze, jak krzywda ostre, polski żal... Naprzód!... Z piosenką o kochanej ziemi Idziem, jak fala, zalać polski świat... Policzyć wszystkich, co nie są nam niemi! Odtrącić wszystkich, kto nie jest nam brat... Baczność! Ojczyzna tego marszu słucha! Równaj szeregi! Czuj! Prezentuj broń! Król Duch nas widzi! Schyl sztandar przed Ducha! Naprzód! Wysoko podnieś! Nieś wysoko skroń!
KOZIELEWSKI_Sila nasza od nas zalezy.indd 8
—8—
26.06.2019 11:43:11
Siła nasza od nas zależy.* Wolność ludziom i ludom daje siła! Sprawiedliwość zwycięża tam, gdzie się uzbroi. Ale miljon bagnetów i baterje armat, to ledwie skutek siły; gdyby zabrakło siły ducha, który je powołał, znikłyby i rozproszyły się, jak liście jesienne, gdy pod zimę przestaje działać siła, która je powołała do życia i utrzymała latem przy pniu rodzinnym. Siła to p r z e d e w s z y s t k i e m c z y n n i k i i e n e r g j e d u c h o w e. To jasna, świadoma siebie myśl; to wola działania; to porządek i stałość. Przejawia się siła Narodu w dobrem gospodarstwie, w przemyśle rozwiniętym, w bogatym handlu, w świetnej sztuce, w głębokiej nauce, w życiu czystem rodzin, we wzniosłych czynach jednostek. Na straży tych dóbr nieocenionych stoi siła fizyczna, siła bagnetu, powołana i zorganizowana przez siłę ducha. Biada tym, którzy nie mają siły uzbrojonej, gotowej w każdej chwili do odparcia gwałtu gwałtem. Gwałt zgasi ich kulturę, zuboży, shańbi i obniży w duchu.
* Przedruk z: „Skaut. Pismo młodzieży polskiej” 1913, t. 3, nr 7, 1 listopada, Lwów, s. 97—98 — przyp. red.
KOZIELEWSKI_Sila nasza od nas zalezy.indd 9
—9—
26.06.2019 11:43:11
KOZIELEWSKI_Sila nasza od nas zalezy.indd 10
26.06.2019 11:43:11
Biada tym, którzy nie dążą do siły. Gdy wilki grasują w stadzie, nie czas barankom rzewnie pobekiwać z rozpaczy. Jeśli chcą żyć, muszą zdobyć zęby i pazury wilcze. Więc do pracy! Ojcowie nasi zbawienia dla nas wyczekiwali od wszystkich. Prusacy, Moskale, Francuzi, Anglicy — mieli po kolei lub razem nam dopomagać, abyśmy wolności nie stracili lub straconą odzyskali. Tak śmiesznie jesteśmy słabi, tak dalece niesamodzielni, że witaliśmy naszych wybawicieli nawet w Japończykach w 1905 roku, a kilka miesięcy temu w Serbach i Bułgarach. Sąd taki jest i hańbą i dowodem rozpaczliwej niemocy naszej. A przecie, głupstwem są wszystkie traktaty, deptane, gdy siły nie mają za sobą; głupstwem przysięgi królów pruskich, bo są krzywoprzysiężne; głupstwem i hańbą łaskawość wszelkich przyjaciół. N a s z a s i ł a n i e p o z a n a m i, l e c z w n a s s p o c z y w a. Nikt nam nie pomoże, gdy sobie nie pomożemy sami. Wewnątrz nas jest wszystko. Takie czynniki, jak państwo zaborcze, jak wrogie społeczeństwo, jak nauka obca, jak literatura wroga, niosąca moralne i społeczne zepsucie, to są czynniki, które istotnie krępują nasz rozwój, usiłują zniszczyć nasz samodzielny byt, ale przeważnie tylko, o ile sami pozwalamy na przeniknięcie tych trucizn do nas, o ile zapominamy o rodzimych siłach wewnętrznych, i dlatego grozą jest, gdy w nas przeważa lekkomyślność, opieszałość, próżniactwo, myśl rozpustna, wzorowanie się na wrogu.
KOZIELEWSKI_Sila nasza od nas zalezy.indd 11
— 11 —
26.06.2019 11:43:11
Zwyciężymy, oparci na polskiej wszechświatowej wiedzy i na dzielnych, prawych charakterach. Zbawienie nasze wypłynie nie z dowcipnej dyplomacji, ale z powszechnej świadomości naszego niewolnego bytu i z naszej woli swobody. Podstawy, które Naród dźwigną, mieszczą się w znajomości siebie samych i w znajomości wroga; oparte są na silnej, tęgiej woli do czynu i na obmyślaniu działania. Albowiem z niewiedzy płynie zło, a z braku męskich charakterów, daleko widzących i w y t r w a ł y c h, brak siły. Droga do siły idzie przez ducha. Jeśli nami rządzą wrodzy, to dlatego, że oni wiedzą jaśniej, niż my, j a k i m m a b y ć n a s z l o s; że twardziej, bardziej po męsku, niż my, p o s t a n a w i a j ą, g d z i e n a s m a j ą p r o w a d z i ć, abyśmy ich strawą wiecznie byli. R z ą d z ą n a m i, b o s ą s i l n i e j s i o d n a s w d u c h u. Słuchać ich musimy dotąd, dopóki na większą, niż oni, moc się nie zdobędziemy. Więc do pracy! Naród, który jak nasz — został pobity, ale nieujarzmiony, ma dwa zadania przed sobą: przetrwać niewolę i być w stałej gotowości do walki. Aby przetrwać niewolę, trzeba wydobyć ze siebie siłę oparcia się i odparcia wszystkich zamachów na podstawy życia narodowego. W pierwszej linji trzeba wiedzieć, że my i wrodzy, to różne światy; trzeba siebie znać, trzeba szanować i kochać te wartości, które my dajemy ludzkości, a które wróg chce zniszczyć; trzeba poznać wroga; a dalej — trzeba mieć staranie, aby żyć tylko własnem życiem narodowem, aby nie przejmować poglądów, uczuć i form życia obcego; bo n a t y l e j e s t e ś m y Polakami, ile myśli i uczuć i form życia polskiego przeżywamy w życiu potocznym. Polskość ma być
KOZIELEWSKI_Sila nasza od nas zalezy.indd 12
— 12 —
26.06.2019 11:43:12
nie w muzeach i szafach pozamykana, ale w każdym słowie, w każdym odruchu dokumentowana. Trzeba siebie poznać! Więc do pracy!
KOZIELEWSKI_Sila nasza od nas zalezy.indd 13
Ignacy Kozielewski.
— 13 —
26.06.2019 11:43:12
W serii „Przywrócić Pamięć” ukazały się:
KOZIELEWSKI_Sila nasza od nas zalezy.indd 96
26.06.2019 11:43:14
KOZIELEWSKI_Sila nasza od nas zalezy.indd 97
26.06.2019 11:43:14
KOZIELEWSKI_Sila nasza od nas zalezy.indd 98
26.06.2019 11:43:14
KOZIELEWSKI_Sila nasza od nas zalezy.indd 99
26.06.2019 11:43:14
Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2019 Reprint artykułów opublikowanych w latach 1911–1914 w czasopismach „Skaut. Pismo młodzieży polskiej”, „Skaut. Dwutygodnik młodzieży polskiej. Pismo urzędowe Związku Naczelnictwa Skautowego” Projekt, redakcja i realizacja serii: hm. Wojciech Śliwerski Redakcja wydawnicza: Danuta Porębska Redakcja techniczna: Anna Bugaj-Janczarska Projekt graficzny okładek serii: Ewa Beniak-Haremska Na okładce: Przedwojenna fotografia harcerki i harcerza – ze zbiorów prywatnych ISBN 978-83-7850-615-7 ISBN 978-83-8095-619-3
Oficyna Wydawnicza „Impuls” 30-619 Kraków, ul. Turniejowa 59/5 tel./fax: (12) 422 41 80, 422 59 47, 506 624 220 www.impulsoficyna.com.pl, e-mail: impuls@impulsoficyna.com.pl
KOZIELEWSKI_Sila nasza od nas zalezy.indd 100
26.06.2019 11:43:14