Seria „Pedagogika waldorfska” (Redakcja naukowa: profesor Bogusław Śliwerski)
Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza „Impuls” http://www.impulsoficyna.com.pl/katalog/kategoria,pedagogika-waldorfska,25
W sprzedaży - Listopad 2012: - 1) Frans Carlgren, Arne Klingborg, Wychowanie do wolności. Pedagogika Rudolfa Steinera. Obrazy i relacje z międzynarodowego ruchu szkół steinerowskich, tłum. M. Głażewski. Publikacja szczególnie warta polecenia dla wszystkich, którzy interesują się pedagogiką waldorfską. Wznawiano ją wielokrotnie w wielu krajach, w Niemczech – po raz dziewiąty – w nowej, zaktualizowanej wersji w 2005 roku. Książka odwołuje się do praktyki szkół waldorfskich całego świata, jest bogato ilustrowana i żywo napisana. Do tej pory przetłumaczono ją na ponad dwadzieścia języków. - 2) Stephen Edelglass, Georg Maier, Hans Gebert, John Davy: Przezwyciężając dualizm. Zaślubiny myślenia i postrzeżeń, tłum. I. Semeniuk, T. Mazurkiewicz. Książka szkicuje naukowo-teoretyczne i filozoficzne podstawy metody fenomenologicznej, z której korzysta się w naukach przyrodniczych i której używa się przy nauczaniu poszczególnych przedmiotów w szkołach waldorfskich. - 3) Helmut Eller: Nauczyciel wychowawca w szkole waldorfskiej. Wprowadzenie w specyfikę pracy, tłum. M. Głażewski. W szkole waldorfskiej nauczyciel wychowawca jest związany z jedną klasą przez okres ośmiu lat i naucza w niej każdego dnia w ciągu porannych tak zwanych „zajęć głównych”. Książka opisuje zakres pracy nauczyciela wychowawcy i przedstawia również zagadnienia teoretyczne. - 4) Friedrich Glasl, Pomocy – konflikty! Koncepcje – ćwiczenia – metody praktyczne, tłum. A. Murzyn, B. Kowalewska. Szkoły waldorfskie opierają się od początku swego istnienia na systemie samorządu kolegialnego. Są to szkoły „bez dyrektora”. Kolegialnego zarządzania trzeba się jednak nauczyć. Ważna jest tutaj przede wszystkim znajomość strategii umożliwiających zapanowanie nad konfliktem. Friedrich Glasl, wiodący autorytet w tym zakresie, opisuje takie strategie nawiązując do psychologii reprezentowanej przez Rudolfa Steinera. - 5) Christoph Jaffke, Magda Maier, Języki obce dla wszystkich dzieci. Doświadczenia szkół waldorfskich w nauczaniu najmłodszych, tłum.. M. Głażewski. Szkoły waldorfskie znane są z tego, że już od 1919 roku nauczają od pierwszej klasy dwóch języków obcych. Fundamentem, na którym opiera się specyficznie waldorfska metoda nauczania tego przedmiotu podczas trzech pierwszych lat nauki szkolnej, jest bardzo silna u małych dzieci – i utrzymująca się jeszcze do mniej więcej dziewiątego roku życia – potrzeba naśladowania. Dzieci uczą się języków obcych w taki sam sposób jak języka ojczystego: poprzez słowo mówione. Na lekcjach prowadzą krótkie dialogi, śpiewają piosenki, recytują wierszyki, odgrywają scenki teatralne itp. Małe dzieci posiadają niezwykle silną umiejętność zapamiętywania dźwięków słów. Ich narządy artykulacyjne są niesłychanie plastyczne, dzięki czemu potrafią odtwarzać pod względem fonetycznym bezbłędnie to, co usłyszały.
1
Wyniki nauczania okazują się najlepsze wtedy, gdy przyswajanie dźwięków obcej mowy ma formę zabawy połączonej z ruchem ciała. Elementy gramatyki oraz pisanie niewielkich obcojęzycznych tekstów wprowadza się w szkołach waldorfskich dopiero w czwartej klasie, to znaczy w wieku dziewięciu – dziesięciu lat. Przykłady, z których korzystają autorzy książki, zaczerpnięto z języka angielskiego, jest to bowiem w programie europejskich szkół podstawowych najczęściej nauczany język obcy. - 6) Freya Jaffke, Teatrzyk lalek w przedszkolu waldorfskim, tłum. B. Kowalewska. Do stałych zajęć tygodnia w każdym przedszkolu waldorfskim należy teatrzyk lalek. Wychowawczynie same wystawiają przedstawienia i używają do tego celu lalek i marionetek własnoręcznie zrobionych. Pomagają im w tym zwykle pięcio- i sześciolatki. W zabawie naśladowczej dzieci organizują własne przedstawienia teatrzyku lalek, twórczo przeobrażając to, co obejrzały. Ta forma zabawy stymuluje szczególnie silnie i wszechstronnie rozwój dziecka w wieku przedszkolnym. Książka Freyi Jaffke jest bogato ilustrowana, ukazuje tajemnice warsztatu teatrzyku lalek, sposoby wykonywania różnych typów lalek i marionetek, zawiera również przykłady tekstów takich teatrzyków. Freya Jaffke pracowała przez wiele lat w przedszkolu waldorfskim, jest autorką wielu książek o własnoręcznym robieniu prostych zabawek, o zabawie z małymi dziećmi i o święceniu świąt dorocznych. - 7) Johannes Kiersch, Pedagogika waldorfska. Wprowadzenie do pedagogiki Rudolfa Steinera, tłum. B. Kowalewska. Johannes Kiersch jest pedagogiem, autorem wielu publikacji, założycielem Seminarium Waldorfskiego w Witten-Annen (Niemcy) oraz wykładowcą w ośrodkach kształcących nauczycieli waldorfskich w Niemczech, w Polsce, na Węgrzech i w Rosji. Książka jest zwięzłą prezentacją najważniejszych tematów steinerowskiej „sztuki wychowania” oraz praktyki szkół waldorfskich na tle zmieniających się warunków społecznokulturowych współczesnych krajów Europy. Książka ta jest w Niemczech powszechnie znana i bardzo ceniona. W roku 2007 wydano ją po raz jedenasty. Zawiera obszerną, zaopatrzoną w komentarz bibliografię, jak również adresy seminariów waldorfskich na świecie. - 8) Barbara Kowalewska, Mam czas dla dziecka. Pedagogika waldorfska dla najmłodszych. Propozycja alternatywnej kultury wychowania w domu, w przedszkolu i w żłobku. Wychowanie i jakość przeżyć pierwszych lat życia mają decydujące znaczenie dla całego późniejszego życia. We współczesnej rodzinie pozostaje jednak coraz mniej czasu na kontakt rodzica z dzieckiem, na wspólną zabawę i czynne, kreatywne spędzanie czasu. Jak można temu przeciwdziałać? Waldorfska pedagogika małego dziecka ma pod tym względem bardzo wiele do zaoferowania. Autorka wykorzystuje w tej książce swe wieloletnie doświadczenia poczynione we własnej rodzinie oraz podczas pracy w żłobku i w przedszkolu waldorfskim. Mam czas dla dziecka to poradnik dla rodziców i wychowawców małych dzieci. Oprócz praktycznych porad wychowawczych przedstawia wiele przykladów zabaw z małymi dziećmi, pomysły na własnoręczne robienie prostych zabawek z naturalnych materiałów oraz święcenie świąt dorocznych w domu i przedszkolu. - 9) Henning Köhler, O dzieciach lękliwych, smutnych i niespokojnych. Duchowe podstawy praktyki wychowawczej, tłum. B. Kowalewska. Henning Köhler kieruje Instytutem Poradnictwa Wychowawczego w Wolfschlugen w pobliżu Stuttgartu. Przedstawiony przez niego opis postępowania z dziećmi „trudnymi wychowawczo” jest zarazem przystępnym
2
wprowadzeniem w psychologię i fizjologię percepcji zmysłowej stosowaną w pedagogice waldorfskiej. - 10) Andreas Neider (red) Edukacja to więcej niż uczenie się. Przedszkole i szkoła w dialogu, tłum. M. Głażewski. Pod wpływem opublikowanych wyników badań PISA (Międzynarodowy Program Oceniania Umiejętności Uczniów) uczenie się we współczesnych szkołach ogranicza się coraz bardziej do metod czysto kognitywnych. Książka podsumowuje wyniki konferencji ekspertów, na której przedstawiono argumenty na rzecz szerszych, wieloaspektowych metod nauczania. Zawiera ona m. in. wypowiedzi profesora neurobiologiii, profesora nauk pedagogicznych, lekarza pediatry oraz wypowiedzi nauczycieli szkół waldorfskich. - 11) Christel Oehlmann, O sztuce opowiadania. Jak snuć opowieści, prawić baśnie, gawędzić i opowiadać historie. Vademecum praktyka, tłum. M. Głażewski. Sztukę posługiwania się żywym słowem można z pewnością nazwać jedną z zasadniczych kolumn, na jakich wspiera się cała waldorfska sztuka wychowania. Nie tylko w przedszkolu, lecz także w kolejnych latach nauki szkolnej każdego dnia bardzo wiele się dzieciom opowiada. Opanowanie umiejętności opowiadania, zarówno swobodnego, jak też w obrębie ustalonych form przysparza jednak współczesnym pedagogom i rodzicom coraz więcej trudności. A przecież, jak stwierdza autorka książki, każdy człowiek potrafi opowiadać, lub może się tego nauczyć. Każdy wychowca, jeśli tylko tego chce, potrafi dotrzeć do drzemiących we własnej duszy twórczych możliwości umożliwiająch snucie opowieści i swobodną ekspresję werbalną. Profesor Christel Oehlmann prowadziła przez wiele kursy sztuki opowiadania dla studentów Uniwersytetu w Hildesheim (Niemcy). Książka zawiera również opisy ćwiczeń, z których przy tym korzystała. - 12) Rainer Patzlaff: Zastygłe spojrzenie. Fizjologiczne skutki patrzenia na ekran a rozwój dziecka, tłum. B. Kowalewska. Rainer Patzlaff jest dyrektorem stuttgarckiego Instytutu Pedagogicznego badającego wpływ współczesnych mediów operujących ekranem na fizjologię człowieka. Książka podsumowuje najnowszy stan badań w tym zakresie i stawia w centrum uwagi oddziaływanie tych mediów na rozwój dziecka. - 13) Rainer Patzlaff, Wolfgang Sassmanshausen, Telse Kardel, Claudia Mckeen, Pedagogika waldorfska dla dzieci od trzech do dziewięciu lat, tłum. M. Głażewski. Czy słuszne są postulaty, pojawiające się często w środowiskach nauk pedagogicznych i realizowane w projektach reform oświatowych o konieczności wczesnej stymulacji intelektualnej oraz o potrzebie wprowadzania przedszkolnych programów dydaktycznych? Czy ograniczanie zakresu swobodnej zabawy i jednostronne przyspieszanie rozwoju kognitywnego rzeczywiście w optymalny sposób pomaga w zdobywaniu przez dziecko podstawowych kompetencji prospołecznych? Jakie to może mieć konsekwencje dla sensoryczno-motorycznego rozwoju małego dziecka? W jakim wieku jest dziecko dojrzałe do podjęcia nauki w szkole? Grupa wybitnych pedagogów niemieckich prezentuje waldorfską wizję takich kwestii jak: dojrzałość szkolna, harmonijny rozwój dziecka, specyfika uczenia się w wieku przedszkolnym oraz w pierwszych latach nauki szkolnej. W publikacji znajdujemy obszerne omówienie celów, zakresów i metod pracy z dziećmi w przedszkolu waldorfskim i w pierwszych latach szkolnych. Wiele miejsca poświęca się także takim zagadnieniom, jak salutogeneza (zdolność
3
osobowości do samouzdrawiania) i rezylencja (umiejętność zwycięskiego przechodzenia przez kryzysy życiowe) oraz sposobom odpowiedniego kierowania procesami wychowawczymi, aby te cechy mogły się u dziecka ukształtować. Książka jest napisana przystępnym językiem i ma przejrzystą strukturę. - 14) Martyn Rawson, Tobias Richter, Waldorfski program nauczania. Cele i zadania edukacyjne oraz treści nauczania. Wersja angielska, tłum. M. Świerczek, E. Łyczewska. Szkoły waldorfskie są znane ze swej awangardowej roli w dążeniach o niezależność szkół od intytucji państwowych oraz innych grup nacisku. Są również pionierami w zakresie struktur organizacyjnych opartych na kolegialnych samorządach złożonych z nauczycieli i rodziców. Szkoły waldorfskie opracowują własne programy nauczania, korzystając przy tym z doświadczeń innych szkół. Książka Martyna Rawsona i Tobiasa Richtera jest udanym przykładem takiego programu nauczania. Został on samodzielnie opracowany przez zespół młodych angielskich nauczycieli we współpracy z Uniwersytetem w Plymouth i może stanowić inspirujący przykład dla tych wszystkich, którzy zadają sobie dziś następujące pytanie: Jak w nowy sposób wykorzystać to, co w dwudziestym wieku zainicjował ruch pedagogicznej reformy? - 15) Christian Rittelmeyer, Dzieciństwo w opresji. Pomiędzy przemysłem kulturowym a technokratycznymi reformami szkolnictwa, tłum. B. Kowalewska. Christian Rittelmeyer, profesor nauk pedagogicznych na Uniwersytecie w Getyndze, przedstawia w tej książce, jak to na współczesne dzieci wywierany jest nacisk jednocześnie z dwóch stron. Z jednej strony jest to terror mediów operujących ekranem, z drugiej zaś presja technokratów zarządzających szkolnictwem. Opierając się na wynikach najnowszych badań neurofizjologii mózgu, autor wskazuje na fakt, że obserwowalna w resorcie oświaty tendencja do redukowania swobodnej zabawy i do przesuwania curriculum szkolnego do obszaru edukacji przedszkolnej jest wielkim zagrożeniem dla harmonijnego rozwoju dziecka.
Zapowiedzi wydawnicze: - 16) Walter Kraul, Zjawiska na niebie gwiaździstym. Jak obserwować i rozumieć ruchy ciał niebieskich, tłum. Irena Semeniuk. Pięknie ilustrowany, wyrastający z praktyki nauczania, przystępnie napisany podręcznik astronomii, opisujący jak wraz z dziećmi można obserwować ruchy ciał niebieskich. Do programu waldorfskich wyższych klas szkoły podstawowej należą cykle lekcji astronomii. Wprowadza się je zazwyczaj w klasie szóstej. Charakterystyczne jest tu podejście fenomenologiczne (podobnie zresztą jak w odniesieniu do innych przedmiotów, takich jak na przykład fizyka czy chemia). Dzieci uczą się poznawać i rozumieć to, co mogą dostrzec gołym okiem, a więc w przypadku astronomii związek pomiędzy Ziemią i Słońcem, fazy Księżyca oraz wyraźnie widoczne na bezchmurnym wieczornym niebie konstelacje gwiazd. - 17) Ernst Schuberth, Matematyka w szkołach w szkołach waldorfskich. Nauczanie wczesnoszkolne, tłum. B. Kowalewska. Profesor Ernst Schuberth jest wykładowcą w zakresie dydaktyki nauczania matematyki na Uniwersytecie Bielefeld, jak również założycielem Studium Kształcenia Nauczycieli Waldorfskich w Mannheimie. Niniejsza książka opisuje metody nauczania początkowego rachunków w szkołach waldorfskich. Skuteczność tych
4
metod potwierdziła się podczas wielu lat praktyki szkolnej. Prezentujemy Czytelnikowi wydanie najnowsze: zmienione i uzupełnione. W aneksie można znaleźć pomysły zabaw w liczenie z udziałem całej klasy. Charakterystyczne dla waldorfskich metod nauczania początkowego matematyki jest wychodzenie od całości oraz ‘liczenie całym ciałem’. Wykonywaniu podstawowych działań arytmetycznych towarzyszą klaskanie, tupanie, stawianie kroków i rytmiczne podskoki. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. Strona internetowa wydawnictwa: http://www.impulsoficyna.com.pl/katalog/kategoria,pedagogika-waldorfska,25 można zamawiać pod adresem: Oficyna Wydawnicza „Impuls” – Dział Handlowy; tel/fax: (12) 422 41 80, 422 59 47; e-mail: impuls@impulsoficyna.com.pl lub: pawel.glowiak@impulsoficyna.com.pl Dla wszystkich kupujących oferujemy atrakcyjne rabaty i formy nabycia naszych publikacji! Pozdrawiam, Paweł Głowiak Kierownik Działu, Sprzedaży, Analiz i Rozwoju Dział Marketingu i Handlu Oficyna Wydawnicza Impuls ul. Fatimska 53 b, 31-831 Kraków tel./fax. (12) 422-59-47, 422-41-80 Mobile: 606-407-536 e-mail: pawel.glowiak@impulsoficyna.com.pl www.impulsoficyna.com.pl
5