PODRĘCZNIK AKADEMICKI
Czesław Kupisiewicz ISBN: 978-83-7587-898-1, Wydanie I, Kraków 2012, Format B5, Objętość 322 strony, Oprawa twarda, szyta, Kategoria: Edukacja, pedagogika, wychowanie
•
Opis książki
Spis treści
Recenzja
Fragment
Seria autorskich podręczników akademickich do pedagogiki jest kolejnym dopełnieniem polskiej literatury przedmiotu o nowe IMPULSY i spojrzenie na przedmiot jej naukowych badań, najbardziej palące dla praktyki problemy edukacyjne, opiekuńcze i wychowawcze oraz klasyczne lub/i nieznane jeszcze sposoby podejścia do ich rozwiązywania. W ponowoczesnej dobie naukowa wiedza rozwija się z nieprawdopodobną dynamiką, intensywnością i częstotliwością, toteż coraz trudniej jest adeptom tej profesji o odnaleźć się w jej labiryncie. Autorzy serii wydawniczej zarówno potwierdzają jednak aktualność przekazywanej nam wiedzy, jak i wychodzą w przyszłość z tym, co warte jest zatrzymania, refleksji czy dalszych badań. Właśnie dlatego nadałem tej serii tytuł: PEDAGOGIKA NAUCE I PRAKTYCE, bo każdy z autorów, pracując nad zakresem tematycznym własnej subdyscypliny naukowej, łączy w akademickim i podręcznikowym zarazem przekazie teraźniejszość z przyszłością, która na naszych oczach i tak staje się już przeszłością. Czytelnikom podręczników nie życzę tylko miłej lektury, ale i zachęcam do wspólnej debaty, krytyki i recenzji, które nam wszystkim pomogą w doskonaleniu własnej twórczości. prof. dr hab. Bogusław Śliwerski
Czesław Kupisiewicz (ur. 13 lipca 1924 r. w Sosnowcu) – magisterium, doktorat, habilitację i profesurę uzyskał na Uniwersytecie Warszawskim. Dziekan Wydziału Psychologii i Pedagogiki, w latach 1969–1972 prorektor, a od 1994 r. emerytowany profesor tej uczelni. Zajmuje się dydaktyką ogólną, historią wychowania i myśli pedagogicznej, pedagogiką ogólną i porównawczą oraz tłumaczeniem prac naukowych z języków angielskiego, francuskiego i niemieckiego. Członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, uhonorowany w 2005 r. tytułem „Nauczyciela nauczycieli”. Autor licznych książek, rozpraw i artykułów naukowych. W latach 1969–1972 wiceprzewodniczący Komitetu Ekspertów dla Opracowania Raportu o Stanie Oświaty w PRL, a w latach 1987–1989 przewodniczący Komitetu Ekspertów do spraw Edukacji Narodowej. Ekspert UNESCO do spraw szkolnictwa wyższego i współautor raportu na temat stanu tego szkolnictwa w Peru oraz innych krajach Ameryki Południowej (1975). Członek Komitetu Prognoz „Polska 2000 Plus” przy Prezydium PAN (1990–1993). Wstęp Moje opublikowane niedawno Szkice z dziejów dydaktyki spotkały się z życzliwymi ocenami zarówno profesjonalnych pedagogów, jak i studentów tej dyscypliny. W tej sytuacji postanowiłem podjąć podobną problematykę, skupiając tym razem uwagę na zajmujących się wychowaniem instytucjach i ich funkcjonowaniu, a także na koncepcjach i myślach o tym procesie, formułowanych w różnych epokach historycznych i w różnych krajach na przestrzeni dziejów. Termin „wychowanie” rozumiem przy tym szeroko jako „ogół czynności związanych z oddziaływaniem środowiska przyrodniczego i społecznego na człowieka, kształtujących jego osobowość i trwających przez całe życie”. W tym ujęciu termin ten obejmuje również pedagogiczną definicję wychowania, w myśl której jest ono ogółem „świadomych i celowych oddziaływań zmierzających do wszechstronnego rozwoju jednostki oraz przygotowania jej do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym, zawodowym i kulturalnym, a także do samowychowania”. Niniejszej książce Z dziejów teorii i praktyki wychowania nadałem – podobnie jak cytowanym wyżej Szkicom z dziejów dydaktyki – formę nie tyle klasycznego podręcznika historii wychowania, ile jego szkicu, wstępnego zarysu czy materiału wyjściowego. Forma ta jest zgodna ze słownikową definicją terminów „szkic” i „szkicować”, zgodnie z którą „szkic” to „plan, projekt czegoś”, a „szkicować” to tyle, co „przedstawiać coś ramowo, pobieżnie, bez wnikania w szczegóły, artykułować główne wątki”, a ponadto – dodałbym od siebie – czynić to w sposób syntetyczny, a niekiedy wręcz lakoniczny. Niniejszy podręcznik, różni się zatem od konwencjonalnych podręczników historii wychowania pod przytoczonymi wyżej względami, przy czym najwyraźniej dotyczy to objętości. Warto w tym kontekście odnotować, że znany podręcznik historii wychowania Stanisława Kota liczy sobie wraz z materiałami źródłowymi ponad 1200 stron druku. Niniejsza publikacja nie różni się natomiast od innych podręczników tej dyscypliny pod względem zakresu eksponowanego materiału, ponieważ opisuje oraz analizuje dzieje teorii i praktyki wychowania, poczynając od starożytności, poprzez średniowiecze, renesans, okres między renesansem i oświeceniem, oświecenie oraz czasy
nowożytne, a kończąc na przełomie wieków XX i XXI. Przy pisaniu tych Z dziejów korzystałem z wielu źródeł. Najważniejszym były krajowe i zagraniczne podręczniki historii wychowania, historii filozofii i historii literatury, a także słowniki biograficzne oraz poczty wybitnych myślicieli. Niejednokrotnie sięgałem również do monografii poświęconych różnym epokom dziejów teorii i praktyki wychowania, zwłaszcza bliższym naszych czasów, a ponadto do Internetu oraz rozpraw i artykułów o pokrewnej tematyce historycznopedagogicznej. Z dziejów pisałem z myślą o studentach nauk o wychowaniu, a więc przyszłych pedagogach, psychologach i socjologach, a także o uczestnikach różnorakich studiów podyplomowych oraz nauczycielach doskonalących swoje zawodowe kwalifikacje w drodze tzw. szkolenia przywarsztatowego. I jeszcze jedno. Wychowanie i nauczanie są nieodłącznie towarzyszącymi sobie, a nawet warunkującymi się procesami. W tej sytuacji w obu moich opracowaniach poświęconych charakterystyce tych procesów, tzn. Szkicach z dziejów dydaktyki oraz Z dziejów teorii i praktyki wychowania, nieuniknione stały się pewne powtórzenia. O najważniejszych starałem się informować w odpowiednich miejscach tekstu. Te powtórzenia nie zmieniają jednak faktu, że w pierwszej z wymienionych wyżej publikacji dominują – i to zdecydowanie – zagadnienia dydaktyczne, a w drugiej – wychowawcze. Ponadto w obu publikacjach poświęciłem sporo miejsca wybitnym teoretykom i praktykom zajmujących się wychowaniem. Tę bowiem personifikację nauk o wychowaniu uznałem za celową ze względów dydaktycznych, podobnie jak egzemplaryczną prezentację głównych wątków opisywanych nurtów i kierunków pedagogiki, a dokładniej mówiąc – jak w niniejszej publikacji – teorii i praktyki wychowania.
Wstęp „Kompozycja książki profesora Czesława Kupisiewicza, dobór treści i niebywale elegancki w swojej prostocie sposób prezentowania koncepcji wychowania sprawi, że sięgną po nią głównie nauczyciele akademiccy. Ponieważ koncepcje wychowania rzadko są analizowane w publikacjach pedagogicznych, książkę tę przeczytają zapewne nie tylko pedagodzy, lecz także psycholodzy, socjolodzy i filozofowie”. Z recenzji prof. dr hab. Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej
„Podręcznik ten nacechowany jest świeżością i oryginalnością ujęcia. To niezwykle interesująca próba syntetycznego ukazania głównych przejawów i przemian, jakie od starożytności aż do pierwszych lat naszego stulecia zachodziły w myśli pedagogicznej i praktyce wychowania”. Z recenzji prof. dr. hab. Karola Poznańskiego