LEO BLOKHUIS Een leven vol muziek
De muziekindustrie &
HET BETERE JATWERK MARLEEN PETERS
leert bajesklanten een lesje Magazine voor IEMES-alumni / zomer 2013
IEMES NiEuWS Colofon Scratch is een kwartaaluitgave voor afgestudeerden van Fontys Academy for Creative Industries. Scratch wordt gemaakt door IEMES-studenten. In dit tijdschrift kunt u sporadisch spel- en/of interpunctiefouten tegenkomen. Aangezien Scratch een leerplaats is, vragen wij hiervoor uw begrip. Hoofdredactie Lara Hirschmann Fleur Leloup Felicia Rodrigues dos Santos Eindredactie Sander van Hirtum Redactie Niels van den Berg Tom van Popering Lucinda Pronk Marloes van Zeeland Vormgeving Lars Janssen Iris Post Fotografie Jimmy Rentmeester Marketing en PR Fleur Leloup Begeleidend docent Ben Schoonebeek Uitgever Nick Welman Contact redactie / adreswijzigingen aciscratch@fontys.nl
Op donderdag 30 mei presenteerde docent John Verhoeven zijn debuutalbum in poppodium W2 Den Bosch: ‘Five More Days And A Matter Of Somewhere’ van John Henry and the Fellow Associates. CE IEMES-studenten veroverden zowel de 1ste, 2de als 3de plaats als beste studentbedrijf op de regiodag Jong Ondernemen Den Bosch. Twaalf IEMES-studenten waren lid van de jury van de Gouden Giraffe, de jaarlijkse Live Communication Award voor het beste event van Nederland. IEMES-studenten wonnen de derde publieksprijs op het 48 Hour Film Project Amsterdam. IEMES-studenten gingen op excursies naar Londen, naar Madrid, naar de FMX-conferentie in Stuttgart en naar The Next Web Conference in Amsterdam. Acht geselecteerde studenten en twee docenten namen deel aan de prestigieuze Media Future Week in Almere. Fontys ACI tekende uitwisselingsovereenkomsten voor studenten met universiteiten in Maleisië (Taylor’s, Kuala Lumpur), Mexico (UDEM, Monterrey), Turkije (Marmara, Istanbul), Rusland (MSU, Moskou) en Brazilië (UNICAMP, Campinas). Hoofd van de Braziliaanse communicatieopleiding Paulo Teles bracht een week door in Tilburg. Docent online marketing Eefje op den Buysch doceerde in Kopenhagen en docent event Paul Schreuder in Ravensburg, Duitsland. #CLUBIEMES organiseerde een waanzinnig succesvolle Barbecue for Creative Industries.
scratchiemes
2 iemes nieuws
Scratch IEMES
Eric Corton is benoemd tot “Gastdocent van het jaar” voor 2013-2014.
scratch zomer 2013
SCRATCH INHOUD
4
8
IEMES NIEUWS 02 Eric Corton gastdocent van het jaar BOEGBEELD 04 Marleen Peters HET BETERE JATWERK 06 De grijpgrage vingers van de muziekindustrie LEO BLOKHUIS 08 Ik ben een domineeszoon HOLLANDS GLORIE 12 De pareltjes van de NL TV CAMERADAG 14 Linda Peterse
scratch zomer 2013
18
22
16 STELLING NL is niet klaar voor dagelijkse satire op TV 18 KROEG Met Veerle Verlooij 20 JEUK Barbies Beautysalon 22 VAN TWEET NAAR BOEK Gaby Crucq-Toffolo en Sanne Knitel 23 SCRATCHPROOF Slapen in een vuilniszak 24 ACHTERKANT Youtuber
3 inhoud
4 boegbeeld
scratch zomer 2013
“
boegbeeld
Marleen peters
Gedetineerden zijn gemotiveerde studenten Van Fontys Bedrijfshogeschool in 1989 tot Fontys ACI: Marleen Peters is er al vanaf ver voor de oprichting van IEMES bij. Ze is bezeten van het vak Bedrijfseconomie en lesgeven op IEMES was dan ook een van de vele uitdagingen op dat gebied. Marleen doet een boekje open over haar carrière. SANDER VAN HIRTUM LUCINDA PRONK De reden dat deze geboren Vlaamse naar Nederland is gekomen is bijzonder. ‘Ik heb gestudeerd voor lerares Handelswetenschappen in Antwerpen. Na de opleiding ging ik werken als officemanager. Later ben ik ontwikkelingssamenwerking gaan doen in Rwanda. Zeven jaar lang heb ik daar – volledig aangepast aan de cultuur – onder de Afrikanen geleefd. Ik ontwikkelde daar lesplannen voor een op te zetten secretaresseopleiding en gaf als vrijwilligster les op een middelbare meisjesschool. Een leerling van mij is later secretaresse van de president geworden’, vertelt ze trots. ‘In datzelfde dorp stond er ook een middelbare jongensschool. Een docent van daar kwam uit Nederland’, zegt scratch zomer 2013
Marleen. ‘Ik kwam met hem naar Nederland als getrouwd stel met twee kinderen die we in Rwanda gekregen hadden.’ Tegenwoordig werkt Marleen Peters parttime op Fontys ACI. Daarnaast werkt ze als docente voor gedetineerden in de gevangenis van Vught, waar onlangs nog het programma Buch in de Bajes opgenomen werd. ‘Ik geef vooral les in ondernemingsvaardigheden, aan mannen die voor zichzelf willen beginnen. Het klinkt misschien raar, maar de meest gemotiveerde studenten zitten niet hier op Fontys ACI, maar in Vught. Ze willen echt heel graag hun best doen!’
Dat Marleen een druk leven heeft, is wel duidelijk. ‘Ik geef ook nog twee avonden per week les aan volwassenen die willen bijscholen. Dit doe ik bij een particulier instituut.’ Marleen lacht: ‘Ik heb ooit een keer gehad dat een student IEMES tegen me zei dat ik zijn vader ook les gaf. De hele klas dacht vervolgens dat zijn vader in de gevangenis zat, maar dat was natuurlijk op de avondopleiding.’ Met een knipoog zegt Marleen: ‘Het moge duidelijk zijn dat ik geen tijd heb om de Bouquetreeks te lezen.’ 5 boegbeeld
Het betere jatwerk De grijpgrage vingers van de muziekindustrie
Het ‘Koningslied’ van John Ewbank en de hit ‘Get Lucky’ van Daft Punk – zomaar twee recente voorbeelden van muziek waarbij volgens kenners sprake is van plagiaat. Toch wordt geregeld de melodie van een ander nummer gebruikt. Wordt er bewust muziek gejat of is het onvermijdelijk met die miljarden nummers van tegenwoordig? SANDER VAN HIRTUM TOM VAN POPERING Zonder toestemming van de auteur is het niet toegestaan om een met auteursrecht beschermd liedje op straat te fluiten. In theorie tenminste. Dit valt namelijk onder het openbaar maken van het werk. Iemands werk kopiëren is volgens de Auteurswet verboden en het nabootsen van een melodie is plagiaat. Heb je ambities om de symfonie van Beethoven in een nieuw jasje te steken? Dan mag je lekker je gang gaan. Maar datzelfde doen met een nummer van Michael Jackson wordt iets lastiger. Het auteursrecht eindigt namelijk pas zeventig jaar na de dood van de makers. Toch lijken sommige artiesten hier maling aan te hebben. Melodieën komen soms zo dicht in de buurt van het origineel, dat het eigenlijk keihard kopiëren is. Maar bijna helemaal gekopi6 feature
eerd is niet helemaal. En dus is het zo wel legaal. ‘Wanneer je als componist of tekstschrijver vindt dat een muziekstuk wel heel erg op dat van jou lijkt, kun je twee dingen doen,’ zegt Jan Bijlsma, docent Auteursrecht aan de ACI. ‘Je kunt naar de rechter stappen en een verbod op exploitatie afdwingen, of je kunt een schadevergoeding eisen.’ Je moet dan echter wel aangesloten zijn bij Buma Stemra, want deze stichting speelt de klacht door naar de Vaste Commissie Plagiaat (VCP). Wat wel of niet plagiaat of simpelweg jatwerk is, is een grijs gebied. Volgens Bijlsma gaat het vaak om ‘grote gelijkenissen in melodie, tekstgebruik, orkestratie/instrumentatie en met name in de combinaties daarvan’. ‘De datum van registratie, openbaarmaking en verspreiding van een werk zijn hierbij belangrijk.’ Daaruit kun je immers opmaken wanneer het oorspronkelijke nummer is gemaakt en uitgebracht en wanneer het geplagieerde nummer. Veel klachten die bij Buma/ Stemra binnenkomen, gaan vooral over stijlnabootsing. ‘Dit kan opzettelijk zijn gebeurd, maar ook puur toeval zijn. Drie musicologen worden ingeschakeld om te beslissen of een muziekstuk “gejat” is, en in welke mate.’ De klacht komt dus terecht bij de VCP. En dan? Deze commissie komt jaarlijks vier keer bijeen scratch zomer 2013
om uitspraken te doen over de binnengekomen klachten en de gevolgen daarvan. Dit kan leiden tot schadevergoeding, waarvan de hoogte wordt bepaald door de mate van plagiaat. Ook worden de betalingen aan de aangeklaagde componist/ schrijver door de stichting bevroren zodra een aanklacht bij Buma/Stemra binnenkomt. ‘Behalve bij vermeende stijlnabootsing,’ zegt Bijlsma. ‘Hoewel deze vorm van plagiaat wel degelijk als onrechtmatig kan worden beoordeeld.’ Buma/ Stemra heeft toegezegd een database openbaar te maken waarin alle uitspraken over plagiaat terug te vinden zijn. Dit is echter tot nu toe nog niet gebeurd. Voor de nieuwsgierige Aagjes die niet kunnen wachten, heeft Scratch een lijstje gemaakt met een aantal nummers: - De artiest Gotye betaalde voor zijn hit ‘Somebody that I used to know’ 1 miljoen aan de Braziliaanse muzikant Luiz Bonfá. Hij heeft toegegeven plagiaat te hebben gepleegd op het nummer ‘Seville’. - Het welbekende ‘Koningslied’ door John Ewbank spant de kroon: het zou duidelijk gejat zijn van het nummer ‘10.000 Reasons’ van Matt Redman. - ‘Get Lucky’ van Daft Punk lag vlak na de release al onder vuur. Het zou sterk lijken op het eerdere scratch zomer 2013
nummer ‘I Like To Party’ van Room 5. - The Verve heeft nooit een rooie cent ontvangen voor het nummer ‘Bitter Sweet Symphony’, hoewel het nog steeds een veel gedraaid nummer is dat vaak in films is gebruikt. Sterker nog, The Verve heeft er geld op toe moeten leggen. Reden: de band heeft het vioolloopje ‘gejat’ van de Rolling Stones. Deze hadden toestemming gegeven om het te gebruiken, maar trokken hun goedkeuring later in. - De oude rockband Led Zeppelin is opvallend vaak beschuldigd van plagiaat. Op internet circuleren meerdere filmpjes waarin hun nummers flinke overeenkomsten vertonen met muziekwerken van andere artiesten. - Avril Lavigne lijkt zo ongeveer geen enkel nummer zelf te hebben geschreven. Haar nummers vertonen verdacht veel overeenkomsten met de muziek van onder anderen de duizendpoot Toni Basil. - Green Day heeft ook al heel wat plagiaataanklachten aan zijn broek hangen. Het oude meezingertje ‘Downtown’ van Petula Clark lijkt wel heel veel invloed te hebben gehad op een van de werken van de band. - Tot slot: het ó zo foute ‘Dancing Queen’ van ABBA. Leg het nummer ‘C’est la Vie’ van Shania Twain ernaast en oordeel zelf. 7 feature
Leo Blokhuis
8 coverstory
scratch zomer 2013
E
o
Fotografie: Dio van Maaren
scratch zomer 2013
'Uitleggen waarom het liefde is gaat niet, het is er gewoon'
L
9 coverstory
Het begon allemaal op zijn tienerkamer met een cassetterecorder aan zijn oor. De liefde voor muziek loopt bij Leo Blokhuis als een rode draad door zijn leven, de liefde die hij in een sneltreinvaart verwoorden kan. Muziek inspireert hem, motiveert hem en zet hem aan het werk. Leo mag zich namelijk dagelijks bezighouden met zijn grootste passie. FELICIA RODRIGUES DOS SANTOS MARLOES VAN ZEELAND Als radio-, programmaen theatermaker staat Leo’s leven in het teken van muziek en mensen hierover informeren. Dat was niet gepland, hij is er bij toeval ingerold. Na zijn opleiding journalistiek, die hij deed om met iets ‘zinvols’ bezig te zijn, is het voor Leo allemaal echt begonnen. Hij had niets uitgestippeld, maar na zijn stage bij de Evangelische Omroep mocht hij daar blijven en maakte hij het programma Muziekmotief. ‘Muziek was altijd al belangrijk voor mij, maar ik had eerst gewoon niet door dat je er ook je baan van kon maken. Uiteindelijk heb ik niet alleen een baan hierin gevonden, maar ook mijn eigen genre ontwikkeld. Kletsen over muziek en ook nog eens betaald krijgen! Ik zou ook niets liever doen, het maakt me gewoon gelukkig. Ik word er bijna een wereldverbeteraar van.’ Door zijn familie werd deze keuze eerst niet echt gewaardeerd. ‘Ik ben een domineeszoon. Dat ik van muziek mijn baan maakte, stelde vooral mijn
moeder niet op prijs. Maar uiteindelijk is het liefde en dat keer je de rug niet toe. Uitleggen waarom het liefde is gaat niet, het is er gewoon.’ Samen met zijn vrouw Ricky Koole staat Leo regelmatig op het toneel. Ricky zingt en Leo vertelt verhalen van componisten en liedjes die al bijna vergeten zijn. Dit jaar touren ze samen met de voorstelling Buitenstaanders. ‘Het kan makkelijk misgaan natuurlijk, maar bij ons gaat het samenwerken goed. Je brengt je werk mee naar huis en dat kan soms wel eens een druk op je relatie leggen. Nieuwe dingen vertellen zit er vaak niet bij als je met elkaar werkt, maar bij ons gaat het eigenlijk heel goed! Als we samen spelen op toneel, zijn er wel eens dingen niet gepland waar we heel goed op inspelen. Dat ontstaat door chemie. En dat is gewoon mazzel voor ons.’
‘Ik ben een
domineeszoon.
Preken zit in de familie’
‘Inspiratie? Die krijg ik door te luisteren. Alles begint voor mij bij muziek. Ik hoor iets en dan rijst de vraag: wie is het? Wie produceert dit? Dit is ook meteen mijn manier van ordenen. Ik herken verbanden, kan het daardoor ordenen en beter onthouden.’ Door de jaren heen is de toegang tot muziek steeds gemakkelijker geworden en volgens Leo is dat jammer voor ons. ‘Ik kan jullie zo die schaarste aan muziek gunnen. Dat heb ik wel gekend. Die schaarste is er al lang niet meer, die tijd dat je iets hoorde op de radio en het meteen moest opschrijven, omdat je anders niet wist van wie het was.
Leo stond op het toneel met: Harmonium (2007) - Laagland (2010) - The Band – Music From Big Pin schreef: Haags speelkwartier - The Sound Of The South - The Sound of the West Coast 1965-1979 - City Grijsgedraaid Leo maakt programma’s op: Radio 6 - KX Radio - Radio 2 (met Mart Smeets) Leo pres 10 coverstory
scratch zomer 2013
Je moest écht zoeken. Die schaarste maakte de beleving van muziek veel intenser.’ Over talentenshows is Leo duidelijk. ‘Mijn probleem met talentenjachten is dat het alleen maar vorm is. Ik geef jou een liedje, kijk hoe goed je dit kunt spelen, en als je het goed kunt zingen, dan mag je in de show.’ Het gaat volgens hem niet alleen om talent voor muziek, maar ook om de inhoud en wat je te bieden hebt. Een succesvolle artiest hoeft helemaal niet goed te kunnen zingen, het gaat erom of je een verhaal te vertellen hebt. Deelnemers aan talentenjachten beheersen de technieken erg goed, maar hebben verder niks te vertellen. ‘Ik ga voor inhoud en intensiteit. Een gitarist kan duizend noten in één seconde spelen, maar dat interesseert me niet. Het heeft met liefde en emotie te maken en niet met wat je wel of niet kunt.’ Verder zijn identiteit en sfeer belangrijk en bepalend bij een artiest: het gaat om de muziek, de sfeer, de clips en de uiting. ‘Daarbij leer je de artiest zelf beter kennen. Neem nou Caro Emerald: ik bewonder haar om hoe ze een concert heel goed uitwerkt. Dat is moeilijk, want wat zij doet, is een jarentwintigsfeer combineren met een moderne loungesfeer. Je ziet meteen dat mensen haar stijl proberen na te bootsen, maar niemand kan dat zo goed als Caro zelf. Dat is een goede slimmigheid.’ Op de vraag of vertellen een aangeboren talent is, antwoord Leo bevestigend. Met een vader en een broer als dominee en nog een broer als wethouder zit het vertellen van verhalen in de familie. ‘Eigenlijk lijken we heel erg op elkaar in onze beroepen en kwaliteiten, alleen de inhoud van de verhalen, die is anders.’ Leo stelt zich wat dat betreft bescheiden op: ‘Ik ben waarschijnlijk niet degene die het meest weet van muziek, maar wel degene die het het best kan vertellen.’
nk To The Last Waltz (2012) - Buitenstaanders (2013) Leo y to City - Het plaatjesboek - Klein ABC van de popmuzieksenteert: Top 2000 a gogo (met Matthijs van Nieuwkerk) scratch zomer 2013
Fotografie: Dio van Maaren 11 inhoud
Hollands glorie De pareltjes van de Nederlandse tv Zo klein als ons land is, zo groot is onze rol in de wereld van entertainment. Ver voorbij de Nederlandse grenzen trekken we de aandacht met onze series. Penoza, Overspel en Bellicher zijn reeds verkocht aan onder andere Amerika en Rusland. Wat is het geheim achter deze successeries? LUCINDA PRONK MARLOES VAN ZEELAND Na de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk is Nederland het meest succesvolle land in de televisie-industrie. Met bekende hitseries als Big Brother en The Voice heeft Nederland een serieuze status als tv-land verworven. In december 2012 sprak de Volkskrant met de IsraëlischAmerikaanse producent Alon Aranya over wat Nederlandse series typeert. Aranya werkt onder andere met ABC en is verantwoordelijk voor de remakes van Overspel, Vuurzee en Penoza. Hij is zeer te spreken over het hoge niveau van het Nederlandse televisiedrama. ‘Ik weet niet of er iets typisch Nederlands is aan die series, maar wat opvalt, is dat ze goed in balans zijn. Penoza en Overspel combineren heel knap misdaad met soap. En dan bedoel ik familieverwikkelingen en personages waar je direct om geeft. Die mix is goud waard. Er zitten sterke vrouwenrollen in. Vergeet niet: vrouwen kijken meer naar CSI dan mannen. Bij ABC weten ze dat.’ Maar wat maakt nou dat een serie succesvol is of een gigantische flop wordt? Volgens programmamaker, tv-presentator en artistiek
12 feature
leider van Comedy Train Jan Jaap van der Wal heeft dat alles te maken met het aanvoelen van de wereld waarin de kijker zich bevindt. Tijdens het seminar dat Jan Jaap op 3 december 2012 op Fontys ACI gaf, deelde hij zijn kijk op Nederlandse series. ‘Het probleem van series die floppen in Nederland, is dat er een onderwerp wordt aansneden waar jij als kijker niks van weet. Neem nou Walhalla, een serie over de Wallen in Nederland. De gemiddelde Nederlander heeft daar geen binding mee omdat ze niet weten hoe het er aan toe gaat in die wereld. Bij een serie als Friends herkent iedereen wel wat van zichzelf in een bepaald karakter. Dat is wat een serie maakt of breekt.’ Herkenbaarheid is dus van groot belang als het gaat om het bedenken en produceren van nieuwe series. Het moet écht aanvoelen en sympathie opwekken. ‘Om een serie in Nederland te laten slagen moet het gaan over iets wat een Nederlands probleem is. Een talentenjacht kan altijd in elk land. Maar series zijn heel cultuurgebonden. Je zult een situatie en karakters moeten creëren die in Nederland herkenbaar zijn,’ aldus Jan Jaap van der Wal. Neem het voorbeeld van de serie Bellicher: Cel. Deze serie is gebaseerd op het boek Cel van Charles den Tex, een boek dat veel mensen hebben gelezen en dus herkennen. Het slaat aan omdat mensen er een binding mee hebben. Net als met Divorce: een op de drie huwelijken mislukt, dus iedereen kent wel iemand die gescheiden is. We herkennen het, voelen een
scratch zomer 2013
verband en krijgen sympathie voor de serie. Daarnaast zijn er sterke acteurs gecast die het verhaal op een humoristische of juist verleidende manier weten te vertellen. We gaan het volgen en vervolgens vinden we het een hit. De succesvolle Nederlandse series ontstaan niet vanwege een groot budget of met een ideëel doel, maar door een verbinding met het publiek. Ze creëren bestaande situaties. Daarbij plaatsen ze nuchtere personages met een sterk karakter, voor wie je wel sympathie móét krijgen, en komen de typische soapverwikkelingen als de gewoonste zaken voorbij. Nederlanders weten dus hoe ze een goede serie kunnen produceren. Met een flinke dosis
nuchterheid, een rauwe uitstraling, niet te veel glamour en een sterke, niet te voorspelbare verhaallijn kom je een heel eind. Plaats daar een doorgewinterde doch sympathieke schurk bij achter wie een sterke vrouw schuilt en de eerste ingrediënten voor een goede serie zijn aanwezig. Maar hoe komen die series in het buitenland terecht? Jaarlijks wordt in het Franse Cannes het evenement MIPCOM georganiseerd. Deze televisiebeurs is een van de belangrijkste beurzen in zijn soort en is bedoeld om nieuwe formats te presenteren en te pitchen aan geïnteresseerden in de televisiewereld. Op deze wijze zijn Overspel, Tegenlicht, Deal or No Deal en The Voice verkocht – een rijtje waar we in Nederland best trots op mogen zijn. Wij kaaskoppen doen het nog niet zo slecht.
‘Familieverwikkelingen en loveable personages. Die mix is goud waard’
scratch zomer 2013
13 feature
08.12
CAMERADAG
Maanden voorbereiding en planningen gaan vooraf aan The Color Run, een groot logistiek web. Zonder schema’s zijn we nergens.
LINDA PETERSe 10.53
Het festivalterrein. Een belangrijke verantwoordelijkheid ligt hier bij de vier verschillende kleurenzones op het parcours. 14 cameradag
12.31
Begeleiding van ontzettend enthousiaste vrijwilligers bij kleurenzone oranje.
scratch zomer 2013
15.04
Kleurenzone blauw, Color Runners, kleurenpoeder, enthousiaste vrijwilligers, muziek en heel veel plezier. Check!
17.44
Alle 5000 runners zijn gefinisht en de afbouw en schoonmaak van het parcours zijn gecoĂśrdineerd. Tijd voor het feest.
Linda Peterse, in 2010 afgestudeerd aan CE IEMES, werkt op projectbasis in de mediabranche voor verschillende bedrijven, zowel bij evenementen als tv- en filmproducties. Momenteel werkt ze voor het evenementenbureau Fjuze in Amsterdam, de plek waar ook haar afstudeerstage plaatsvond. Na maanden voorbereiding was daar op 26 mei in Amsterdam de eerste editie van het evenement The Color Run.
19.08
Samen met een aantal collega’s nagenieten. De afbouw kan beginnen.
scratch zomer 2013
Day After 08.11
Heel veel mooie reacties, daar doen we het voor. Op naar The Color Run in Utrecht en Zwolle. Er zijn nog kaarten ;)
15 cameradag
Stelling Nederland is niet klaar voor dagelijkse satire op tv
1
2
3
4
5
6
7
8
9
In het exporteren van programma's is Nederland een uitblinker. Maar het importeren gaat iets minder vloeiend. De VS en Duitsland hebben hun dagelijkse portie satire al op tv, maar in Nederland lijkt het maar niet aan te slaan. The Daily Show van Jan Jaap van der Wal is kort na de introductie weer van de buis gehaald. Zijn wij nuchtere Hollanders nog niet klaar voor dagelijkse satire? 16 stelling
scratch zomer 2013
3
Lizzie Nickless, 20 jaar, medewerkster Dudok Tilburg: ‘Ik ben er in elk geval wel klaar voor! Nederlanders kunnen de dagelijkse satire wel waarderen en geven meer om snelle grappen dan om een uitgebreide verhaallijn.’
5
7
Narita Derks, 15 jaar, scholier en freelance blogger: ‘Dat klopt, helaas. Ons o zo tolerante landje is dusdanig autistisch dat we ons snel persoonlijk aangevallen voelen. Dus dagelijkse satire op tv zal niet goed vallen. Hoe jammer dat ook is, zoiets verkoop je niet aan ons gierige stamppotland.’
Arjan Punter, 26 jaar, student journalistiek: ‘Mee eens! Politiek in Nederland is veel te saai om dagelijks voor leuke satire te zorgen. In Amerika is het veel makkelijker om de draak te steken met extremiteiten van het politieke stelsel. Wij hebben als politieke gek alleen Wilders. En een programma maken over zijn absurde uitspraken kan natuurlijk niet.’
9 scratch zomer 2013
2
Sefton Nickless, 32 jaar, manager bij JIP Zoetermeer: ‘Nederland is er te klein voor, er gebeurt te weinig. Het wordt tijd voor meer serieuze tv.’
Tim van Esdonk , 24 jaar, medewerker Ziggo: ‘Als je kijkt naar welke grote cabaretiers we hebben, geloof ik best dat Nederland dagelijks satire kan maken. Je ziet de meesten alleen niet vaak op tv. Ik denk dat als al die komedianten hun krachten zouden bundelen, er een heel goed, dagelijks programma uit zou kunnen komen.’
4
1
Jesse Boekenstijn, 19 jaar, werkzaam bij tuinder De Lier: ‘Dagelijkse satire kan volgens mij wel, zolang het maar niet eentonig wordt. Korte items uit De Wereld Draait Door of Jensen vind ik een goed voorbeeld.’
Mitchell Bongers, 16 jaar, scholier: ‘Ik denk wel dat Nederland daar klaar voor is. Het nieuws krijgen we al jaren en bepaalde dingen kotsen we allemaal uit. Waarom zou er dan dagelijks geen satire op tv mogen? Zo moeilijk is het niet eens: maak een programma dat nieuws brengt en er een mening op plakt en klaar! Satire is al een dagelijks ding. Tv is ook een dagelijks iets. Wat bij betreft kunnen ze prima samen.’
6
Tess den Exter Blokland, 21 jaar, animatiemedewerker: ‘Nederland is sowieso slecht in satire op tv. Vaak vind ik de humor flauw en voor de hand liggend. Neem nou bijvoorbeeld al het “cabaret” op tv rond de kroning van Willem-Alexander. Het enige goede programma dat leuke satire maakte, was ‘Dit Was Het Nieuws’. Daar zat dan ook een heel team van schrijvers op. Ik denk ook niet dat dat programma dagelijks had kunnen draaien. Dus nee: ik denk niet dat Nederland er klaar voor is.’
8
Chris de Boer, 29 jaar, communicatiemanager en journalist: ‘Eigenlijk zou je eerder moeten zeggen: bepaalde mensen zijn nog niet klaar voor dagelijkse satire op tv. Misschien wel door een tunnelvisie. Die mensen adviseer ik hun oogkleppen eens af te zetten en verder te kijken dan hun eigen referentiekader.’ 17 stelling
18 kroeg
scratch zomer 2013
Veerle Verlooij
DE KROEG IN MET
‘Vrijdag om half negen zat er eigenlijk nooit iemand in de les’ Ze begon haar studie als rustige, thuiswonende student. Maar toen ze eenmaal de vrijheid had geroken, werd Veerle een partygirl die niet terugdeinsde voor een avondje goed feesten. Ze wilde alles uit haar IEMES-tijd halen wat erin zat. En dat is volgens Veerle helemaal gelukt. NIELS VAN DEN BERG Het is inmiddels al drie jaar geleden dat Veerle is afgestudeerd aan IEMES, maar ze bewaart nog steeds warme herinneringen aan haar studietijd. ‘Ik zat bij de derde lichting. We begonnen met tachtig studenten dus het was nog erg kleinschalig.’ Veerle begon als guppie op haar zeventiende met de opleiding. Net van de havo af en nog thuiswonend was het een hele overstap om ineens echt op eigen benen te staan. ‘Ik was nog niet zo van het feesten en stappen. Dat kwam toen ik na een jaar op kamers ging wonen.’ Algauw had Veerle een hechte groep van ongeveer twintig vrienden. ‘In de tweede kwam het echt los. Regelmatig feestjes, samen eten en stappen – en de skireis was het hoogtepunt.’ Veerle gaat verder: ‘Het stappen werd steeds meer en meer. Eerst ging ik alleen op donderdag, maar het was zo gezellig, dus ging ik ook op woensdag. Uiteindelijk pakte ik de dinsdag ook nog mee en ja, dan ben je als snel bijna de hele week op stap. We hadden altijd om halfnegen les op vrijdag, maar daar ging eigenlijk nooit iemand heen.’ Veerle wil verder weinig kwijt over de avonden, vertelt ze lachend. ‘Alle sappige details blijven in het verleden.’ Maar op de vraag of ze alles uit haar studententijd heeft gehaald, reageert ze enthousiast: ‘Zeker weten! Ik heb er wel alles uitgehaald en kan tevreden terugkijken op mijn studententijd op Fontys.’ Nu woont en werkt ze al drie jaar in Amsterdam. Ziet ze nog veel IEMES-mensen? ‘Zodra het kan, spreken we elkaar, ook al is het moeilijker nu ik niet meer in Brabant woon. Maar ik heb er uiteindelijk dus nog een goede vriendengroep aan overgehouden.’ scratch zomer 2013
19 kroeg
JEUk Barbies
efteling overgenomen
beautysalon
door disney
Realityster, tv-persoonlijkheid, clubeigenaresse, webcamgirl en stijlgoeroe: de ambities van de Haagse Samantha de Jong, beter bekend als Barbie, zijn alles overstijgend. Alsof het nog niet genoeg is, opent de Haagse nu ook haar eigen beautysalon voor de allerkleinste onder ons. Dé plek voor kinderen tussen de drie en zeven jaar als het gaat om nieuwe hair extensions, wimperextensions, spray-tan, gelnagels en meer! Want waarom zou je nog jezelf zijn als je nu ook net als Barbie kan zijn. In een reactie vertelt Barbie dat ze geïnspireerd is geraakt sinds ze zelf moeder is. “Ik voel het als mijn missie om de wereld een beetje mooier te maken. Ik gun het iedereen om zich al vanaf kinds af aan zo mooi als Barbie te voelen”. De raad van de kinderbescherming was niet in staat een reactie te geven. (MZ)
Het meest succesvolle park van de Benelux, Brabants trots en trekpleister ‘de Efteling’, is overgenomen door Disneyland. Weg met de Python, het Sprookjesbos gaat de vuurkorf in en ook Pardoes kan zijn biezen pakken. De Efteling krijgt een ware make-over waar zelfs Anton Pieck jaloers op zou zijn. Enkele veranderingen die het park zal ondergaan zijn al uitgelekt. Zo is bekend dat de Droomvlucht zal veranderen in the Flight of Doom, Aladdin zijn intrede zal nemen in de Fata Morgana en de zeven dwergen staan te popelen om zich in een van de vele paddenstoelen te huisvesten. De volksverhuizing van het land van Laaf zal enige tijd duren. Daarom is het nog niet duidelijk wanneer het park wordt opengesteld voor publiek. (MZ)
20 20jeuk iemes news
scratch zomer2013 2013 scratch zomer
Column Ode Ik zou je zomaar kunnen omschrijven als mijn grote liefde. Degene naar wie ik het hele jaar smacht. Die me meer energie geeft, zelfs als je maar even om de hoek komt kijken. Door jou maak ik me minder zorgen. Schoenen gestolen bij m’n festivaltentje? No big deal. Dansen op blote voeten is zóveel leuker! Ontslagen door reorganisatie? Eindelijk, die baas was toch altijd al een eikel.
Take it or leave it Na de populariteit van het second screen bij de televisie, komt er nu iets nieuws op de markt voor bij concerten. Met de app ‘Take It Or Leave It’ kan het publiek stemmen of ze het gespeelde nummer goed vonden (Take It) of dat ze het maar niks vonden (Leave It). Als aan het eind van de show blijkt dat het publiek vaker ‘Leave It’ heeft gekozen, krijgen ze een deel van het geld wat ze betaald hebben voor het ticket terug. Zo ziet de artiest ook na de show of ze het dak eraf hebben gespeeld of dat ze nog aan hun act moeten werken. De ontwikkelaar denkt dat met deze app een heel nieuw soort beleving wordt gecreëerd rondom concerten. “Zo krijg je echt waar voor je geld. Niemand wil toch zijn geld verkwisten aan een concert waar niks aan is?” (LP) scratch zomer scratch zomer2013 2013
Voor jou stop ik zelfs met monogamie. Ik deel je maar wat graag met anderen! Heb je gezien hoe iedereen lacht zodra jij tevoorschijn komt? Als je komt dan. En daar wil ik het nog wel even met je over hebben. Ik ken je nu wat langer dan vandaag en ik ken je trucjes. Jij houdt van uitstellen, maar ik hou van jou. En met mij heel Nederland. Behalve de mensen die meer van de winter houden dan. En ik heb ook heus wel door dat je harder je best doet in Zuid-Europese landen, maar zelfs dat onderwerp breng ik niet op. Ik kies er nu eenmaal voor om hier te wonen. Hoe dan ook, je mag dan wel het helderste object zijn aan de hemel, zonder jouw stralen straalt niemand. Het belangrijkste nog: we genieten meer van festivals door jou. Natuurlijk zeggen we dat niet hardop als het regent, want dan zijn we druk bezig met het dansen van de regendans. Maar na een tijdje worden we boos van die godenpis en willen we gewoon jou. Ik heb hem al binnen hoor, mijn zomerjurk. Als je komt laat ik hem zien. Dus wat zeg je ervan? Maak je ons dit jaar weer blij?
Felicia 21 inhoud 21 column
Van tweet naar boek ‘Het was nieuw voor ons. We hadden een idee, maar dit kwam niet overeen met de uitgever’
Van een simpele tweet naar een 300 pagina’s tellend boek. Klinkt als een ongelofelijk verhaal, maar toch is het waar. Het overkwam conceptingdocenten Gaby Crucq-Toffolo en Sanne Knitel. Zij waren klaar voor nieuwe conceptingstof en als de huidige boeken niet meer voldoen, wat doe je dan? Juist. Je schrijft je eigen boek. NIELS VAN DEN BERG MARLOES VAN ZEELAND ‘Sanne & ik hebben een nieuwe droom; een boek schrijven! Al die literatuur over concepten & visies, tijd voor een nieuw boek!’ Na het posten van deze tweet kreeg Gaby vrij snel een reactie van een uitgever. ‘Na het plaatsen werd ik gebeld door een uitgeverij die serieus geïnteresseerd was. Hierdoor is het balletje gaan rollen en zijn we gaan brainstormen.’ Met tips en tricks van Ben Schoonebeek, ACIdocent copywriting, en verhelderende gesprekken met studenten zijn ze van start gegaan. Er moest een boek komen met goede, heldere informatie en veel tools. De dames schreven een uitgeefplan, maar na overleg bleek algauw dat de uitgever hen te weinig vrijheid in de vormgeving kon geven. ‘Toen hebben we heel brutaal gepast,’ vertelt Gaby. ‘We zijn op zoek gegaan naar een nieuwe uitgever en we vonden dat BIS Publishers het best bij ons paste.’ Al snel kwam er een eerste opzet, die in eerste instantie werd afgekeurd. ‘Het was nieuw voor ons en het bleek verrassend moeilijk om een boek te schrijven.’ Maar na ruim twee jaar werk en meer dan dertig interviews met onder andere Solar en Oerol is het boek dan eindelijk klaar. ‘We wilden een boek schrijven dat bij ons en bij onze werkwijze past en waarin we onze ideeën en theorieën konden verwerken. BIS Publishers gaf ons veel vrijheid. Zo hebben we die ene tweet kunnen uitwerken tot een volledig boek.’ Het boek Conceptdenken wordt begin september gepresenteerd, iets waar Sanne en Gaby heel veel zin in hebben en trots op zijn. Over een vervolg zijn ze helder: nu nog even niet. Een boek schrijven kost veel tijd, maar af en toe kriebelt het wel. Dus zeg nooit nooit. Lesstof veroudert, bedrijven veranderen en er zal genoeg inspiratie zijn voor een nieuw boek. De toekomst zal het uitwijzen. Nieuwsgierig geworden? Een link naar de preview van Conceptdenken plaatsen wij op onze Facebook en Twitter. 22 feature
scratch zomer 2013
ScratchProof Regisseer je eigen leven
Wie altijd al een film heeft willen maken, maar hier geen tijd voor had, opgelet! Vine heeft onlangs een app op de markt gebracht, die het mogelijk maakt zes seconden van je leven te delen. Het werkt simpel: Zodra je vinger het beeldscherm raakt, film je. Verzamel allerlei grappige, korte beelden. Vine zet ze achter elkaar voor je en klaar is je korte filmpje. Door de korte beelden kun je snel met de volgorde spelen en wordt ieder filmpje interessant. Deze applicatie voor iPhone is in oktober 2012 overgenomen door Twitter. Door deze overname kan de filmer nu heel makkelijk korte video’s maken en meteen plaatsen op Twitter. De video wordt vervolgens op de tijdlijn gedeeld tussen de geschreven tweets. Vine is hierdoor de perfecte toevoeging van het sociale netwerk, gezien de nadruk op de korte berichtgeving. Gezien het succes van Vine verschijnt de app op korte termijn ook op Android. De tijd van enkel foto’s delen met de volgers komt daarmee ten einde, nu je ook korte bewegende beelden op simpele wijze openbaar kunt maken. www.vine.com (SH)
Slapen in een vuilniszak
Het festivalseizoen is inmiddels weer in volle gang. Een dag flink losgaan op Pinkpop. Dansen als een malle op Best Kept Secret. Voor iedereen is er wel een festival naar wens te vinden. Voor de meerdaagse festivals kun je terecht met je tentje en daar heeft scratch zomer 2013
Glad handig op in weten te spelen. De tent van Glad kun je in één keer omtoveren tot een vuilniszak. De achterliggende gedachte is dat er op festivalgebied een groot aantal veranderingen zijn geweest: het festivalaanbod en bezoekersaantal zijn toegenomen, maar de rotzooi wordt hierdoor alleen maar erger. Help de organisatie en ruim razendsnel de rommel op die om je tentje ligt. Het product werd voor het eerst gepresenteerd op SXSW. Gebruikers waren zeer enthousiast en daarom is besloten het duurzame ‘wegwerptentje’ op grotere schaal te gaan verkopen. www.glad.com (SH)
NoisEy: muziek die ertoe doet VICE, het maatschappijkritische online jongerenmedium, komt met een nieuw merk op de proppen: NOISEY. Overwegend alternatieve artiesten worden onder de aandacht gebracht van muziekliefhebbende jongeren. Verrijk je persoonlijke kennis over hiphoppers uit Mongolië of ontdek de nieuwste videoclips van bijvoorbeeld Faberyayo. Ook informatieve artikelen over onder andere ‘de Red Bull Music Academy’ gaan de makers niet uit de weg. Voor de echte fans van goede muziek biedt NOISEY een groot scala aan reviews aan. Niet alleen van nieuwe albums van uiteenlopende artiesten, maar ook van concerten. Natuurlijk worden er op verschillende plaatsen leuke playlists geplaatst in diverse genres. Al met al een zeer nuttige website voor de échte muziekfreaks. www.noisey.com (SH) 23 scratchproof
ACHTERKANT van de creatieve industrie
Ik ben begonnen met het maken van video’s omdat ik het leuk vond. Het geld kwam later.
Mert Urgurdiken
Beroep: Youtuber
Kanaal: www.youtube.com/Realiteittijd Aantal abonnees: 62.494 Aantal weergaven: 8.388.505
Mijn werkdag begon vandaag om 10 uur en ik was pas om 2 uur ’s nachts klaar. #drukmaarleuk
Ik werk niet, ik maak video’s omdat ik het leuk vind. #goedbekeken
Nieuwe video van Realiteittijd: Almost done!
Nieuwe camera aangeschaft voor nog betere kwaliteit. De kijkers moeten wel een goed zicht hebben natuurlijk :)
En we zijn weer aan het monteren. Ook erg belangrijk om aandacht aan te geven.
Op pad en op zoek naar nieuwe inspiratie. #kommaarop Even alle bloopers van het afgelopen filmpje op een rijtje zetten. Altijd leuk natuurlijk
24 iemes news
Tijd om een interview te geven. Media blijven belangrijk.
scratch zomer 2013