JAARVERSLAG 2012
ART PARTICIPATE EDUCATE DEBATE FILM THEATER MUSIC
Jaarverslag
INCUBATE 2012
VOORWOORD
In 2012 was Incubate voor het eerst in haar achtjarig bestaan een avond uitverkocht. Op donderdag 13 september waren er geen dagkaarten meer verkrijgbaar. Die avond speelden onder meer theatergroep Zoogdier, de band Sleepy Sun en pianist Nils Frahm. De groeiende bekendheid van het festival en de uitgenodigde artiesten zorgden ervoor dat Incubate 2012 drukker werd bezocht dan andere edities.
De schaalvergroting was in het programma het best zichtbaar in de uitbreiding naar de Dommelsch Zaal van Poppodium 013 voor drie dagen. Daar stonden artiesten als Mogwai, Yann Tiersen en Buzzcocks, maar ook minder voor de hand liggende niche–artiesten als Laibach, Fields of the Nephilim en Nurse With Wound. Tevens vond er het Pure Hubs project plaats. Hierbij werkten Frankfurtse techno-artiesten samen met de jonge Tilburgse videokunstenaar Michelle van Mill. Zij lieten zich inspireren door landelijke plekken in Frankfurt, Kent, Antwerpen en Tilburg en verwerkten deze inspiratie in hun beelden en muziek.
TEKST: INCUBATE VORMGEVING: TIJN DE KOK
STICHTING INCUBATE POSTBUS 327 5000 AH TILBURG NEDERLAND
THEMA: YOU ARE INCUBATE Gedurende het festival is niet alleen de bezoeker het middelpunt van ons universum maar ook de Tilburger, de sponsor, de beleidsmaker, de locatie, de partner, de vrijwilliger, de journalist, de ondernemer, de student en al die anderen die ervoor zorgen dat Incubate kan slagen. Na het thema van vorig jaar, ‘We Are Incubate’, hebben we de volgende stap gezet en de aandacht verlegd van ‘we’ naar ‘you’. Van meedoen naar actief meedenken. DIY (Do It Yourself) kan een lege slogan zijn, maar ook een aanzet tot actie. Waar Incubate eerder over participatie ging,
meerijden, draaide 2012 om activatie: zelf sturen en gas geven. Zo wordt Incubate steeds meer een festival van ons allemaal, waarin iedereen mee kan doen. Juist die deelname van zoveel verschillende mensen leidt voor iedereen tot een groter en duurzaam iets. Wij zijn afhankelijk van het publiek en onze partners. Samenwerking leidt tot grotere en mooiere projecten. Jij maakte radio, jij sprak in debatten, jij droeg poëzie voor, jij stemde of kapitalisme werkt, jij hielp de karaokezanger zijn stem te behouden voor zeven dagen, jij werd lid van Damo Suzuki’s grootste band ter wereld, jij leverde eigen werk aan de Open Source Expo, jij zette succesvol een eigen project op. Samen maakten we de beste Incubate tot nu toe, en samen gaan we op weg om dat in 2013 te overtreffen.
Qua participatie deden er bijvoorbeeld meer dan 300 kunstenaars mee aan de open source expo, drie keer zoveel vergeleken met de voorgaande editie. Ook het publieksbereik van deze expositie werd hierdoor groter en diverser. Maar ook (en misschien juist) in het kleine, kwetsbare en intieme blijft Incubate investeren: de hoog gewaardeerde Poolse blackmetalband MGLA deed haar eerste buitenland optreden op Incubate, we koppelden opkomende producers als Xander Harris en d’Eon aan Indiase mc’s en zangeressen, en we hadden de Deense synthpopsensatie Vår, waarvoor toonaangevend Brits muziekmagazine NME naar Tilburg kwam. Dit leidde tot een primeur voor een Nederlands festival; een drie pagina groot artikel in het blad. In 2012 vielen we ook weer in de prijzen. Eerst wonnen we in april de prijs voor Leukste stadsevenement van Nederland, waarmee we ondermeer de intocht van Sinterklaas in Dordrecht versloegen. En een week later wonnen we de Gouden Struis, de prijs voor beste marketingactie in de podiumkunsten, met ons socialmediasysteem ‘Loyal Class’. Daarnaast werden we bij de European Festival Awards genomineerd in twee categorieën. We zijn hier erg trots op en zijn blij dat zowel het publiek als de organisaties om ons heen zien dat Incubate zich blijft ontwikkelen en onderscheiden. In 2011 namen piano’s een week lang het straatbeeld van Tilburg over. In 2012 hingen er honderden portretten van Tilburgse moeders. Niet alleen in het centrum, maar ook daarbuiten. Dit was het project Inside Out van de Franse kunstenaar JR. Het project dreef op enthousiasme van Tilburgers, Tilburgse organisaties en vrijwilligers. Door de grote inzet van iedereen werd het de grootste versie van het project ooit. We willen de crew en vrijwilligers extra bedanken die, ondanks vele tegenslagen, vol enthousiasme (en soms tegen de klippen op) achter het project hebben gestaan. Misschien was 2012 het eerste jaar dat je van Incubate hoorde. Omdat vrienden je meenamen naar Tilburg, Omdat de optredende artiesten je aanspraken of omdat je met ons samenwerkte. Dat is helemaal niet vreemd: Elk jaar neemt het aantal bezoekers van Incubate, het aantal en soort partners, en de omvang van onze projecten toe. Daarmee blijven we werken aan de reikwijdte en de impact van het festival. Maar misschien ben je al jaren trouwe bezoeker of werkte je al vaker met ons samen. Ook dat is niet vreemd, aangezien veel van onze bezoekers terug blijven komen en veel partners van Incubate meegroeien. Veel bezoekers nemen bij hun herhaalbezoek vrienden mee. Hier komt een groot deel van de groei van Incubate vandaan. Dit is de lijn die we in 2006 zijn ingeslagen en die nog steeds werkt. Aan al die duizenden mensen die Incubate tot een bijzondere ervaring maakten, een belevenis die intens binnen de Tilburgse bevolking, maar ook binnen de nationale vakpers, wordt gewaardeerd. dank jullie wel. Jullie zijn Incubate.
Publiek — foto: Remco Brinkhuis
FEITEN INCUBATE 2012 Aantal: dagen muziek artiesten beeldende kunst films dans/theather acts sprekers en panels nationaliteiten acts locaties kampeerders betalende bezoekers bezoekers gerelateerde activiteiten educatie deelnemers bezoekers gratis voorstellingen Incubate totaal aantal bezoekers pageviews website* likes op facebook (alle acounts) volgers twitter (alle acounts) volgers soundcloud (alle acounts) eigen projecten internationale persaandacht (landen) mediapartners medewerkers vrijwilligers stagiar(e)s logeeradressen totaal budget
2005
* bron: Google Analytics
*** excl. Korte films
** excl. Open Source Expo
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2
2
8
8
8
8
7
7
45
85
151
276
192
181
241
234
nvt.
nvt.
5
4
20
22
16**
21**
nvt.
nvt.
9
15
17
17
17
39***
nvt.
nvt.
1
5
7
0
2
7
nvt.
nvt.
1
1
2
7
8
19
9
9
14
35
25
23
35
31
7
11
27
34
32
31
29
28
nvt.
nvt.
nvt.
nvt.
nvt.
nvt.
23
155
1.300
2.600
2.700
3.548
3.672
7.821
7.743
5.895
–
–
–
1.448
15.981
3.089
4.402
2.653
–
–
–
–
–
125
261
698
–
–
16.000
25.595
15.469
33.928
19.5670
179.349
1.300
2.600
18.700
30.591
35.122
44.963
208.076
193.380
–
–
–
–
650.787
1.442.319
1.850.468
2.771.963
nvt.
nvt.
nvt.
nvt.
4.000
5.000
6.582
8.700
nvt.
nvt.
nvt.
nvt.
1.000
5.000
6.606
8.415
nvt.
nvt.
nvt.
nvt.
nvt.
557
3.000
4.191
–
1
17
12
16
22
38
29
2
3
10
7
8
10
10
12
1
2
10
14
15
10
7
9
4
4
42
47
51
38
47
49
25
35
45
63
70
121
467
550
–
–
1
7
9
9
8
7
–
18
30
61
34
42
31
40
6.500
22.500
125.000
298.587
552.332
595.427
837.187
927.291
2
AWARDS: * IN 2012 WORDT INCUBATE OPNIEUW GENOMINEERD VOOR DE EUROPEAN FESTIVAL AWARDS IN DE CATEGORIE ‘BEST INDOOR FESTIVAL’ EN ‘BEST MEDIUM-SIZED FESTIVAL’
* IN MEI 2012 LEUKSTE STADSEVENEMENT VAN NEDERLAND GEWONNEN BIJ DE NATIONALE EVENEMENTENPRIJZEN, EN DAARMEE DE INTOCHT VAN SINTERKLAAS VERSLAGEN.
* IN MEI 2012 WINT INCUBATE DE GOUDEN STRUIS VOOR ‘BESTE MARKETINGACTIE BINNEN DE PODIUMKUNSTEN’.
LEEFTIJD : tussen de 11 en 72 jaar oud BEROEP : zowel amateurs als professionele kunstenaars WOONPLAATS : Bijna de helft woonachtig in tilburg. andere deelnemers kwamen uit omringende steden, randstad en uit groningen. Er waren zelfs enkele inzendingen uit belgië & duitsland.
totaal 295 deelnemers aan de Open Source Expo.
“Doordat er voor iedereen plek is in de tentoonstelling is er voor iedereen wel iets te zien. Alles kan en mag, en dat levert een rijkdom op aan ideeën. Er zitten een hoop frisse werken tussen; ook een hoop die we niet zien in de ‘gewone’ kunstwereld. […] Hierdoor zijn er natuurlijk ook werken te zien die minder boeiend zijn, maar het levert wel een veel spannendere tentoonstelling op. Open Source Expo is rauw, wild, maar dus ook fris en dat door en voor iedereen.” – Lostpainters.nl
Formaten varieerden van ansichtkaart tot vliegtuig.
nu vanaf de grond opgebouwd worden. We verzorgden zelf de wanden en de belichting. Hiermee transformeerden we de plek van een oude loods tot een expositieruimte met museale uitstraling. Met 295 deelnemende kunstenaars heb je als organisatie een enorm bereik. In plaats van papieren flyers maakten we voor iedere kunstenaar een individuele digitale flyer, met zijn/haar eigen naam bovenaan. Veel kunstenaars deelden deze flyer uit in hun eigen netwerk. Hierdoor hadden we een enorm breed bereik. Dit weerspiegelde zich ook in de ongekend hoge bezoekersaantallen voor beeldende kunst. Doordeweeks waren er gemiddeld 350 bezoekers per dag. In het weekend 650 per dag. Hiermee verdubbelden we het verwachte aantal bezoekers van 1.500 naar zo’n 3.350. De reacties van de deelnemers op de Open Source Expo waren bijzonder positief. Ze waren zeer tevreden over de indeling van de expositie en de duidelijke communicatie in de voorbereidingen.
Ook vonden ze het vaak bijzonder dat hun werk eindelijk in een goede context en onder goede omstandigheden te zien was. De Open Source Expo trok een enorme diversiteit aan bezoekers. Van buurtbewoners tot bezoekers die ‘hun’ kunstenaar kwamen zoeken. Van jong tot oud. Vermeldenswaardig is dat we door het informele karakter van de expo veel bezoekers aantrokken die normaal niet zo snel betrokken zijn bij beeldende kunst. “De Open Source Expo blijkt een gouden greep om het festival te integreren in de stad, je kweekt er bergen goodwill mee en het is er de hele dag een komen en gaan van publiek en deelnemers.” – Trendbeheer.com
3
OPEN SOURCE EXPO
In 2011 was de Open Source Expo al een groot succes met 113 deelnemende kunstenaars en honderden bezoekers. De Open Source Expo van 2012 had op alle gebieden meer impact. De opzet van de Open Source Expo: Iedereen kan zich aanmelden en doet uiteindelijk mee. Curator Merijn Denkers ging met de ingezonden werken aan de slag. Hij richtte de expositie in en zorgde voor samenhang tussen de kunstwerken. Daarbij keek hij niet naar de herkomst van het werk: hij plaatste werken bij elkaar die op basis van inhoud, af beelding, werkwijze en stijl bij elkaar pasten. Voor de Open Source Expo gebruikten we de Koepelhal, een voormalige NSwerkplaats van 2000m2 op de spoorzone. Anders dan in het Faxx-gebouw, waar de Open Source Expo in 2011 plaatsvond, moest de expositie
ANDEREN OVER INCUBATE:
“Het meest avontuurlijke festival van Nederland” — Oor, 7 september 2012
Het project bestaat uit portretten van personen op posters van 90 cm breed en 135 cm hoog. De kunstenaar drukt deze zelf zodat hij de kwaliteit van de posters kan bewaken. Vervolgens worden de posters opgestuurd en in de openbare ruimte opgehangen. Het doel van de kunstenaar is om de wereld binnenstebuiten te keren, door poster van gewone mensen op zeer zichtbare plekken te hangen. Hij won er de prestigieuze TED-prijs mee. In Tilburg werd de grootste versie van het ten einde lopende project uitgevoerd. Het project is uitdrukkelijk bedoeld om uitgevoerd te worden door een gemeenschap en in samenwerking. Dit sloot perfect aan bij het thema van Incubate 2012, waarin activatie centraal stond, en de lange termijnvisie van Incubate die om samenwerken met het publiek en partners draait. Als thema van het project in Tilburg kozen we ‘Tilburgse moeders’, om zo een brede groep van de Tilburgse bevolking aan te spreken. Door op een aantal plekken in de stad een grote hoeveelheid portretten te presenteren, werd het project erg goed zichtbaar in de openbare ruimte. Om de honderden portretten in het stadscentrum te presenteren gebruikten we steigertorens van vijf meter hoog. Daarnaast presenteerden we ook op raamruimtes in het centrum, om zo steeds groepen portretten te bundelen. Qua aantallen was ons doel van het project om vijfhonderd posters op te hangen. Het plan was om dit aantal te verdubbelen via sponsoring en bijdragen van deelnemers.
4
Om zo’n groot project te doen slagen hadden we natuurlijk veel hulp nodig. We begonnen dan ook ver van te voren met de eerste bijeenkomsten en wisten zo een groot gedeelte van de stad enthousiast te krijgen. Op deze manier verzamelden we ongeveer 1.300 deelnemers voor het project. Meer dan het dubbele van onze initiële inzet. Maar we merkten ook meteen een aantal knelpunten. Moeders stonden niet te trappelen om op de foto te gaan, sommigen vonden de eigen bijdrage van 10 euro aan het project te veel, de douane hield om onduidelijke redenen een grote partij posters uit New York tegen en praktisch gezien was het een enorme operatie om in één nacht
“De Gouden Struis is in het leven geroepen om het vak beter te maken en juist allebei de cases doen dat, ieder op een unieke wijze. Wij vonden het niveau van Incubate’s Loyal Class zelfs zo hoog dat zij zelfs buiten de branche als voorbeeld kan dienen.” —De jury van De Gouden Struis, 29 mei 2012
meer dan duizend posters te laten verschijnen in de stad. Op de ochtend van 10 september, toen het festival startte, was te zien dat er enorm hard gewerkt was de nacht ervoor. De steigertorens werkten uitstekend als blikvangers, maar waren nog niet allemaal compleet. Reacties waren daarom uiteenlopend. Sommigen van de deelnemers hadden andere verwachtingen, waren in de veronderstelling dat ze de posters na het project konden ophalen. Praktisch was dit echter onmogelijk, omdat de posters met behangplaksel waren bevestigd. Dit hadden we vooraf ook gecommuniceerd. Visueel was het project een succes omdat de openbare ruimte op ongekende wijze werd ingenomen door kunst. En in de festivalweek, tevens verkiezingsweek, waren de contrasten tussen de politieke plakposters en de portretten van moeders erg duidelijk. De lokale en nationale pers pikte het project goed op, ondanks de verkiezingsperiode. Er werd op sociale media veel gepraat en gepost over de foto’s en de deelnemers. Het publieksbereik was groot en de ontvangst van het project was bijna unaniem lovend.
Inside Out — foto: William van der Voort
Het laatste deel van het project wordt op Moederdag 2013 uitgevoerd. Dan kunnen inzenders van de “verloren” moeders, die door de douane werden tegengehouden, hun posters ophalen.
LEAH CAPALDI – 7 HOURS, 7 DAYS
INSIDE OUT
Inside Out is een project van de Franse kunstenaar JR. JR is een fotograaf afkomstig uit de skate- en graffiti–scene van Parijs. Geïnspireerd door straatkunstenaars begon hij zijn eigen projecten en werken. JR presenteert zijn werk altijd in de openbareruimte; op de gebouwen van de buitenwijken van Parijs, op de buitenmuren van musea als MoMa of Tate Modern, of op huizen in de sloppenwijken van Brazilië.
“ I’m really curious how they will top this year’s edition. But there’s one thing for sure; they’ll do it, mark my words! ” — Metalrage.com 25 september
Het werk van de jonge Engelse kunstenares Leah Capaldi bevindt zich ergens tussen performance en sculptuur, de grenzen tussen die twee vervagend. Haar performances zijn vaak een reactie op de invloed van onze cultuur op ons zelfbeeld in relatie tot thema’s als exploitatie, macht en verlangen. In haar werk daagt ze geldende overtuigingen en stereotyperingen uit binnen de context van geslachtsrollen en politieke en sociale opvattingen.
De performance 7 Hours, 7 Days werd gedurende Incubate in een aparte ruimte in de Koepelhal opgevoerd, waar ook de Open Source Expo en de officiële opening plaatsvonden. Dit was de eerste keer dat Capaldi het werk buiten Engeland uitvoerde. Een mannelijke performer zong zeven uur per dag, en zeven dagen op rij, een van de 82 (door Capaldi uitgekozen) liefdesliedjes. Achter elkaar. Het oorspronkelijke plan was om dit in de openbare ruimte te doen. Maar de kunstenares werd volgens de regels gezien als straatmuzikant, waardoor ze geen vaste plek in de
New Jacks 4.0 — foto: William van der Voort
kunstenaar zelf veel heeft losgemaakt doordat het project anders verliep dan verwacht. In eerste instantie waren de toespelingen op gevoelens van uitbuiting, machtsmisbruik en de rol van de seksen minder duidelijk door de keuze voor een mannelijke performer. Wanneer je dit werk echter tegenover Capaldi’s eerdere werken zet, maakt het de discussie die zij vaak aanwakkert over de sekseverschillen alleen maar sterker. Gecombineerd met de open houding van de kunstenaar waarmee zij gesprekken over het werk aanging tijdens Incubate is er niet anders te concluderen dan dat 7 Hours, 7 Days een geslaagd project is geweest.
over te nemen. De performer werd “Wat zeker de moeite waard is, is de live openbare ruimte kon krijgen. Drie installatie van Leah Capaldi, een kunstenares camera’s registreerden de performance. hiermee een speelbal in de handen van het publiek, dat daarmee de loop die vaker van mensen gebruik maakt in haar Deze beelden werden via internet en op televisieschermen buiten de afgesloten en sfeer van de performance bepaalde. werken. Deze keer heeft ze een performer De participatie van het publiek bij zo gek gekregen om zeven dagen lang, zeven ruimte gestreamd. Bezoekers konden uur per dag karaoke te zingen. Deze man staat kiezen: bleven zij op veilige afstand dit kunstproject was enorm. Naast reguliere Incubate bezoekers waren in een, met doeken afgedichte hoek, van de kijken naar de schermen, of gingen veel mensen die langskwamen, nadat koepelhal. Het publiek wordt uitgenodigd om ze de ruimte binnen om onderdeel een paar nummers met hem mee te zingen. te worden van de performance? Een- ze in de stad of zelfs in de trein gehoord hadden, dat er sprake was van een Op verschillende schermen is zijn marathonmaal binnen kon de bezoeker blijven performance live te volgen. Het zou zeker staan om te kijken naar de ‘klassieke’ ‘karaoke kunstproject’. Er waren zelfs mensen die gedurende de week regel- interessant zijn om op de laatste Incubate-dag lijdende artiest, omdat de performance matig terug kwamen om de zanger te even een kijkje te nemen in de Koepelhal, om te lichamelijk zwaar was, of om hem te steunen tijdens zijn zware inspanning. zien hoe de performer, én zijn stem, eraan toe zijn.” ondersteunen door voor een of meerdere Mooi is dat dit project ook bij de – Tilburgers.nl nummers de zangpartijen van hem
NEW JACKS 4.0 New Jacks richt zich op jonge kunstenaars die nog niet, of minder dan vijf jaar geleden, zijn afgestudeerd en een link met Noord-Brabant hebben. Dit jaar deden we dat voor de tweede keer in nauwe samenwerking met het bkkc (Brabants Kenniscentrum voor Kunst en Cultuur). De expositie vond plaats in het pand van bkkc aan de Spoorlaan, waar ook het Incubate Ticket & Info Center zich bevond, en duurde van 6 tot 30 september. Nieuw deze editie was dat we kozen voor een “open call”: Kunstenaars konden zichzelf aanmelden door het
inzenden van een projectplan. Er kwamen 35 projectvoorstellen binnen, waaruit we samen met het bkkc en hulp van kunstcollectief Whatspace vijf kunstenaars selecteerden. De deelnemende kunstenaars waren Jordy Koevoets, Petra van Noort, Erik van Liere, Angela de Weijer en Robert Lombarts. De aansluiting bij het festival kwam vooral bij het werk van Angela de Weijer goed naar voren. Zij maakte een installatie waarvoor ze geluiden opnam gedurende het festival en deze opnamen in kleine kastjes op de muur van het bkkc tentoonstelde in een vereenvoudigde plattegrond van Tilburg. De link met Noord-Brabant kwam mooi
uit bij het ingetogen en melancholische werk van Erik van Liere. Hij toonde op betonnen platen gelijmde foto’s van oude Brabantse schuren en boerderijen. Robert Lombarts maakte een studie waarin hij zichzelf tot een stenen beeld maakte door zich in te smeren met een mengsel van stoepkrijt. Hiervan was op de New Jacks 4.0 expositie een grote foto te zien, en een vijftal papieren maskers. Dit werk speelde op een ingetogen manier met het ogenschijnlijke gewicht van de stenen in de afbeelding in relatie tot het werkelijke gewicht van het papier. Jordy Koevoets liet een Wedding & Divorce Wall zien, geïnspireerd door de trouwcultuur in Las Vegas en vormgegeven
Er is gekozen om het Incubate Ticket & Info Center ook naar het bkkc te verplaatsen,waardoor alle bezoekers van het festival door de New Jacks 4.0 expositie kwamen. Hierdoor bleef de ruimte levendig zonder ooit te vol te worden en zijn functie te verliezen. Tevens zorgde de komst van het Incubate Ticket & Info Center ervoor dat de openingstijden ruim werden verlengd, in het weekend tot 00.30 wat resulteerde in een mogelijkheid om de expositie in alle rust te kunnen bekijken. Iets wat dan ook door vele bezoekers, al dan niet in combinatie met een bezoek aan het Ticket & Info Center, werd gedaan.
SANTIAGO SIERRA – DESTROYED WORD Een van de meest controversiële hedendaagse kunstenaars, Santiago Sierra, was te gast op Incubate voor een speciaal project en een masterclass. In Tilburg voerde hij een onderdeel uit van zijn nieuwe werk ‘Destroyed Word’. Daarvoor liet hij op tien plaatsen ter wereld afzonderlijk vier meter hoge monumentale letters van het woord ‘Kapitalism’ (sic.) oprichten om ze daarna te laten vernietigen door middel van een kenmerk van het kapitalisme in de
lokale economie. Aangezien Brabant bekend staat als de varkensschuur van Europa, werd de letter hier gebouwd van varkensvoer. De vernietiging van de ‘S’ vond in Tilburg dan ook plaats door varkens. Zij aten de letter op. In de aanloop naar het project stuitten we al vrij snel op een aantal praktische problemen met de bouw van de letter. In overleg met projectleider Jan Wirken en Sierra werd er geëxperimenteerd met verschillende soorten voeding. Al snel werd duidelijk dat het eerste plan, waarbij de varkens de letter in de stad zouden opeten, tot grote problemen zou gaan leiden. Niet alleen zouden de varkens daarna geslacht moeten worden omdat ze uit de ‘vaste voedingsketen’ gehaald werden, maar het vlees
vijf dagen ruim de tijd om te smullen van hun favoriete voedsel. De camera bleef lopen en legde de vernietiging vast, zodat dit project, als onderdeel van een groter geheel, getoond kon worden op het Melbourne Festival te Australië. De documentatie van het gehele project was te zien tijdens het festival in de Openbare Bibliotheek, waar meer dan 42.000 bezoekers per maand komen. MASTERCLASS Bij de workshop/masterclass kozen we in overleg voor een losse presentatie van Sierra en zijn eerdere werk, waarbij de deelnemers doorlopend vragen konden stellen over de praktische en ethische aard van zijn werk. Het tweede deel van de ochtend vertelden deelnemers
Santiago Sierra – The Destroyed Word — foto: Veldhino
van de varkens zou om diezelfde reden onbruikbaar worden voor consumptie. Daarom besloten we uit te wijken naar de biologische boerderij De Beukentuin te Hoogeloon, waar de varkens in hun eigen omgeving de enorme ‘S’ op konden eten. Door de samenwerking met Fontys Hogeschool was er een groot aantal aanmeldingen van studenten die graag met Sierra aan dit project wilden werken. Daarvan werden uiteindelijk zes studenten gekozen uit verschillende leerjaren, beoordeeld op hun schriftelijke motivatie, die meeholpen aan het bouwen van de vier meter hoge letter. Als bouwmateriaal werd gekozen voor gefermenteerd gras op een houten stellage. Sierra was bijzonder te spreken over de accuraatheid van de voorbereidingen en de nauwgezette naleving van de door hem geleverde specificaties van de letter. Om festivalbezoekers naar de vernietiging van de letter te laten kijken zetten we een gratis bus in die tussen het centrum van Tilburg en De Beukentuin pendelde. De aanzet van het vernietigingsmoment werd daarom gadegeslagen door een groot aantal bezoekers. Festivalbezoekers en nieuwsgierige mensen uit de omgeving, aangevuld met internationale pers en staf van Fontys Hogeschool, stonden gezamenlijk naar de eerste twee uur van de vernietiging te kijken. Het opeten van de letter bleek langer te duren dan gepland en de varkens namen met bijna
over hun eigen werk en praktijk, waarbij Sierra interrumpeerde en gevraagd of ongevraagd advies gaf over hun concepten en de uitwerking daarvan. In de nasleep van deze masterclass werd aan de deelnemers gevraagd een projectvoorstel te doen voor Incubate 2013, waarbij Sierra en zijn assistent wederom praktische tips gaven en discussieerden over concepten en ethiek.
STEVE LAMBERT – CAPITALISM WORKS FOR ME TRUE/FALSE
met de kitscherige beeldtaal die Koevoets vaak gebruikt in zijn werk. Een zeer in het oog springend werk naast de soberdere inzendingen van de anderen. Een ander werk met het huwelijk als thema was de grote muurschildering over importbruiden van Petra van Noort. De muurschildering toonde meerdere vrouwen die zich aanboden met in het midden een bruidspaar. Het was bijzonder dat het huwelijk tweemaal in de expositie naar voren kwam. Er werd ook gedacht dat de schildering van Van Noort zich verhield tot het werk van Koevoets. Dit was echter niet het geval. Beide werken zijn geselecteerd als twee losstaande projecten omdat wij het sterke en hele verschillende verhalen vonden. Evenals vorige editie opende New Jacks 4.0 ook dit jaar vóór het festival. Met dj Edwin Jacobs (directeur van het Centraal Museum te Utrecht) en een Mexicaans tostada-buffet werd de opening goed bezocht door zo’n 150 mensen; van Incubate-vrijwilligers tot politici en festivalbezoekers tot kunstenaars (die net eigen werk voor de Open Source Expo hadden afgeleverd). De expositie is goed ontvangen, al werd opgemerkt dat de zogenoemde ‘white cube’ van bkkc misschien wat Incubate-sfeer mist. Een andere mening was dat de werken van de verschillende kunstenaars op zichzelf mooi waren, maar zich te braaf tot elkaar verhielden. Hierdoor werd de expositie niet echt spannend.
Vanmorgen afscheid genomen van mijn gasten na eerst Pierre, mijn kat, uit hun camper gehaald te hebben. Hij vond het ook erg gezellig. — Kees Bril (Host voor journalist John Henning en zijn vriendin, die met hun camper in zijn tuin stonden)
Also to say our host, Henia Heller was absolutely fantastic - put your favourite artists to stay with her next year! — Thread Pulls (Band die bij onze trouwe host Henia sliep)
We presenteerden de Europese première van Steve Lambert’s werk Capitalism works for me TRUE/FALSE. Dit monumentale werk van 6,5 meter breed bij 2,7 meter hoog is vooral een sociaal project. In Amerika reisde het werk rond in verschillende grote steden tot aan de presidentiële verkiezingen. Steve Lambert maakt onderdeel uit van het Center for Artistic Activism en de School for Creative Activism. Tijdens Incubate was hij voor de eerste keer te gast in Nederland.
Het is aan al deze vrijwilligers te danken dat er conversatie rondom het kunstwerk op gang kwam. De installatie werd gepresenteerd op een zeer zichtbare plek: voor de Openbare Bibliotheek Tilburg Centrum op een kruising recht tegenover het gemeentehuis. De timing van het project had niet beter kunnen zijn, namelijk in de week van de landelijke verkiezingen. Het originele kunstwerk was in deze periode in Amerika in gebruik en het bleek te kostbaar om het kunstwerk naar Nederland te verschepen. Uiteindelijk is besloten hier in Nederland een tweede versie te laten bouwen. Dit bleek een enorme klus te zijn. Achteraf bleek zelfs dat Steve Lambert er zelf geen vertrouwen in had dat het zou lukken in de korte tijd. Toen hij op vrijdag kwam kijken was hij dan ook bijzonder onder de indruk dat het was gelukt en over de oplossing die wij hadden gevonden voor dezelfde problemen waar hij tegen aan was gelopen. Zo moest het kunstwerk iedere ochtend naar buiten en ‘s avonds weer binnen gezet worden omdat het vandalismegevoelig is. Het originele kunstwerk duurde drie uur om op te bouwen. Deze Europese versie wordt in 15 minuten opgebouwd.
Het werk bestaat uit het woord Capitalism in grote letters op een verrijdbare installatie, met daaronder de stelling “works for me!”. Daarnaast hangen scorebordjes onder de woorden True en False. Op straat werd aan voorbijgangers gevraagd om een stem uit te brengen op de stelling en hun keuze kort te motiveren. Hierin ging het niet zozeer om de uitkomst van het aantal voor en “Razend spannend festival dat vaak bijzondere tegens, maar meer om een muzikanten, kunstenaars en projecten (dit dialoog of een discussie jaar o.a. Steve Lamberts Capitalism Works op gang te brengen over For Me! True/False) naar Nederland weet het onderwerp kapitalisme. te halen. Overvol program met jonge Jongerenorganisatie en honden en oude helden. Gaat u komend jaar vertegenwoordigers van naar Incubate trek dan minimaal een dag uit voor politieke partijen namen de muziek en een voor de kunst. Woont u in plaats bij het werk en Tilburg en omstreken dan is er geen ontkomen gingen in gesprek met aan, dan neemt u een week vakantie in eigen het langslopende publiek. stad.” — Niels Post van Trendbeheer.com
Steve Lambert – Capitalism works for me — foto: William van der Voort
5
Thanks again for everything, what a great weekend! i’ll definitely be there again. — Marian Mayland (vrijwilliger uit Duitsland)
“I must say, in 12 years of writing, I don’t think I’ve dealt with such a friendly bunch of people
“Van maandag 10 tot en met zondag 16 september is Tilburg het toneel van het meest avontuurli-
behind a festival! Even some of the supposedly ‘cool’ fests in the UK like ATP can be a bit of an
jke festival van Nederland: Incubate! Maar liefst 309 (!) artiesten spelen verdeeld over veertien
ordeal!” — Adam Kennedy, journalist for Drowned in Sound, 2012 Kennedy reisde speciaal vanuit
podia door de hele stad. Incubate is een muzikale verrassingstocht. ” —OOR, september 2012
Abu Dhabi af naar Tilburg voor een bezoek aan Incubate en versloeg het voor Drowned In Sound,
Oor is het bekendste popmuziekblad van Nederland, en heeft een oplage van 15.000.
een Britse weblog met 150.000 unieke bezoekers per maand.
PARTICIPATE–PROJECT
PARTICIPATIE In 2012 kregen bezoekers de mogelijkheid om niet alleen als uitvoerder aan Incubate mee te doen, maar ook op creatief en organisatorisch vlak. Al begin november 2011 werd via het netwerk en de community van Incubate een oproep geplaatst om ideeën in te leveren voor Incubate 2012. We zien het publiek niet als een passieve groep gebruikers, maar als creatieve mensen met goede ideeën die ze graag delen. Een ander doel was om de diversiteit van Incubate verder te verhogen: er zijn altijd ontwikkelingen die buiten de randen van ons eigen zichtveld plaatsvinden. Daarom riepen we iedereen op om het programma nog completer en interessanter te maken voor 2012. Uit alle inzendingen zijn drie plannen uitgevoerd. WILLUM GEERTS: SURROUND SOUND #2.0 Surround Sound #2.0 is een geluidsinterventie in de publieke ruimte waar, door middel van langgerekte crescendo’s en decrescendo’s, een soundtrack ontstaat die zich langzaam uit het aanwezige stadsgeluid los wrikt en het vervolgens overstijgt. De Amsterdamse kunstenaar Willum Geerts voerde eerder een performance van zijn Surround Sound uit in Hanoi, Vietnam. Op Incubate is Surround Sound #2.0 uitgevoerd, waarin hij de eerdere performance verder heeft uitgewerkt. Op vier verschillende locaties in de Tilburgse binnenstad werden vier unieke geluidsstukken uitgevoerd, die speciaal voor deze locaties waren gecomponeerd. Ze werden ten gehore gebracht vanaf elektrische scooters, waarvan de berijders een speciaal ontworpen motorhelm met megafoon droegen, die de verschillende tonen van de compositie voortbrachten. Bij iedere voorstelling stond een vlag in het middelpunt waar het publiek zich kon verzamelen. Op deze plek stonden luisteraars midden in de voorstelling, en werd er een effect van surround sound gecreëerd doordat de scooters uit verschillende kanten aankwamen en weer wegtrokken. Het resultaat: vier verschillende performances met vier unieke muziekstukken op vier locaties, met ook vier keer een totaal ander publiek. Op een aantal buurtbewoners na, die het langsrijdende geluid niet altijd konden waarderen, waren de reacties van het publiek – zowel Incubate-publiek als toevallige passanten - erg positief.
6
INCUBATE POETRY Voor het eerst had Incubate dit jaar een poëzieprogramma. Oud-’Nachtdichter van Tilburg’ Daan Taks organiseerde twee avondvullende programma’s in
Kaffee ‘t Buitenbeentje, waarin we met het uitnodigen van dichters een dwarsdoorsnede gaven van wat er momenteel gaande is in de Nederlandse poëziewereld; een Open Source programma, waarbij het publiek zelf haar poëzie kon opsturen; en het radioprogramma Neonlight. De avonden in ‘t Buitenbeentje, op woensdag en donderdag van de festivalweek, boden een diverse line-up van dichters. Met veteranen als Gijs ter Haar en A.C.G. Vianen, met aanstormend talent en organisator van de Rotterdamse poetry slam Renato Miguel Santos; met politiek activiste Joke Kaviaar en met de uit Breda afkomstige undergrounddichter Peter Lauwerijssen. Trancegezelschap BOT, Kollektief De Losse Klos en SP!T boden afwisseling in de vorm van crossovers op het grensvlak met muziek. Daarnaast traden enkele dichters op die geselecteerd waren vanuit het Open Source programma. Beide avonden werden goed bezocht, heel de kroeg zat vol met publiek dat ook respectvol stil was, hetgeen bij literaire avonden in cafés altijd maar afwachten is. Voor Open Source Poetry werden mensen via persberichten, posters en sociale media opgeroepen hun poëzie in te sturen. Uiteindelijk kregen we vijftig inzendingen, van verrassende kwaliteit. Al deze inzendingen werden in de aanloop naar het festival gepubliceerd Terwijl het onopvallende acts lijken te zijn, tonen ze de absurde, tragischop het Incubate blog. Een deskundige komische kant van het leven. jury beoordeelde de inzendingen en selecteerde enkele favorieten, die uitgenodigd werden op te komen treden “Voor ons gaat de titel van dit project over tijdens de avonden in Kaffee ‘t Buiten- het willen geloven in iets (bijvoorbeeld een gebeurtenis) dat wellicht onwaarschijnlijk is, beentje. Hieraan voorafgaand kregen maar dat, indien het waar is, een nieuwe kijk deze dichters een workshop van één op kunst of zelfs het dagelijks leven mogelijk van de professionals die op diezelfde maakt.” avond zouden optreden. — pietmondriaan.com
Van iedere inzending van Open Source Poetry werd bovendien één gedicht voorgedragen door één van de juryleden. De opnames van al die gedichten werden vervolgens aan een viertal muzikanten gegeven, die er muziek bij maakten. Het resultaat hiervan werd gedurende de festivalweek uitgezonden op Incubate Radio, in het programma Neonlight; dagelijks van middernacht tot een uur. “I WANT TO BELIEVE” – PIETMONDRIAAN.COM Pietmondriaan.com is een kunstblog, eind 2009 opgericht door Michiel Huijben en Simon Kentgens. Tijdens Incubate organiseerden zij een performance-avond met de titel “I want to believe”. Ze nodigden een vijftal internationale kunstenaars uit, wiens werk in feite een verhaal, een anekdote vormt. De deelnemende kunstenaars waren Bas Schrevers (NL), David Sherry (UK), Jean Charles de Quillacq (FR), JODI (NL) en Pablo Wendel (DE). Hun performances zijn ontleend aan alledaagse situaties.
De performance-avond vond plaats in NS16 wat een uitstekende ruimte bleek te zijn. Er waren geen ingrepen in de ruimte zelf nodig omdat de performances bestonden uit interventies van de kunstenaars zelf. De opzet was om met zijn allen een drankje te drinken en te kletsen, en dat er op -soms spontane en soms gezette tijden– een performance plaatsvond. Pablo Wendel tapte gedurende de dag stroom af op verschillende plekken waarmee hij ´s avonds andere performances van stroom voorzag. Dit was dus een vrij subversieve en haast onzichtbare guerrilla-actie. De performance van David Sherry was juist heel fysiek. Een zelfgemaakte ladder reikte tot zijn voorhoofd. Aan het einde van de ladder bevond zich een deurtje, waarachter een gang naar binnen liep. Het deed denken aan de film Being John Malkovich, en was een uitnodiging om Sherry’s gedachtewereld te komen bekijken. Terwijl Sherry nog aan het andere eind van de ruimte stond, begon Jean Charles
Publiek bij Japandroids — foto: Paul Verhagen
de Quillacq zijn performance. Dit was een duidelijke reactie op het werk van David. Met een klerenhanger waaraan een blauwe blouse hing in zijn mond, nam hij plaats tussen het publiek en leunde een gevonden keukentrap tegen zijn voorhoofd. Zo bleef hij drie kwartier lang staan, proberend Sherry te spiegelen. Maar De Quillacq had grote moeite om net zo stil te blijven staan als Sherry. Tijdens de performances van Sherry en De Quillacq begon een groep mensen rare poses aan te nemen en hun smartphone in de gaten te houden. Op hun telefoon verschenen via de app ZYX opdrachten om bepaalde poses aan te nemen of handelingen uit te voeren. De app is een spel dat tijdens openingen gespeeld dient te worden. Deze performance is tijdens ‘I want to believe’ twee keer uitgevoerd. De laatste performance van de avond door Bas Schevers bestond uit meerdere handelingen die je als typisch ‘museumbezoeker-gedrag’ zou kunnen omschrijven en vonden allemaal in één minuut tegelijkertijd plaats. Een plug werd in de stereotoren geplugd, waardoor een luide, storende knarstoon ontstond. Het werd stil in het publiek, maar ergens in de ruimte hoorde je iemand met een ring tegen een bierflesje tikken, terwijl iemand anders dezelfde maat met zijn hakken tikte. Op de wc begon iemand te zingen. Iemand maakte een foto van de fotograaf die de avond documenteerde, en zette hem iedere keer op de foto wanneer de fotograaf een foto nam.
Iemand liep een minuut lang rondjes om een pilaar. Een vrouw inspecteerde aandachtig een lege muur. Aan het eind van de minuut vielen twee wijnglazen precies tegelijkertijd op de grond, maar ieder in een andere hoek van de ruimte. Deze performance is ook twee keer opgevoerd en toch heeft niemand de hele performance (alle handelingen tegelijkertijd) kunnen zien. Voor zowel het publiek als voor de kunstenaars en voor Incubate was het een zeer geslaagde avond met zo’n negentig bezoekers. De performance-avond heeft ook een hoop bezoekers getrokken die normaal niet naar Incubate zouden komen en andersom waren er een hoop Incubatebezoekers die normaal niet naar dergelijke performance–evenementen zouden gaan. pietmondriaan.com heeft een eigen publicatie samengesteld van de avond. Deze is te vinden op: http://pietmondriaan.com/2012/10/31/ download-i-want-to-believe/ MOVE ANY MOUNTAIN Het project “Move Any Mountain” bestond uit twee onderdelen: concerten in verschillende zorgcentra en een kennismakingstour over het festival met een bus. Beide onderdelen richtten zich op verschillende groepen ouderen. We wilden met de kennismakingstour vooral actieve 55-plussers bereiken door de tour aan te bieden met een bus. Hierdoor konden ook mensen mee die niet zo gemakkelijk twee uur kunnen lopen. De concerten in de verzorgingshuizen waren gericht op mensen van
boven de 70. Door culturele instellingen wordt deze grote groep vaak vergeten, terwijl ze wel heel nieuwsgierig zijn. De meeste mensen hadden al eens van Incubate gehoord, en wisten in meer of mindere mate waar we mee bezig zijn. Dit komt omdat het een doelgroep is die veel regionaal nieuws leest en kijkt. Daardoor is het dus extra leuk om op deze manier eens aandacht aan deze mensen te schenken met een goed programma en door uit te leggen wat we doen.
van de artiesten niet in het Nederlands zongen of vonden het te luid. Maar we merkten ook dat veel bewoners herinneringen ophaalden aan concerten waar ze vroeger heen gingen. Er bleken ook veel echte muziekkenners in de zaal te zitten die bijvoorbeeld veel konden vertellen over de Amerikaanse walsen van Frank Fairfield. Het grootste compliment was misschien wel dat een mevrouw vanuit Padua later in de week nogmaals naar het optreden in De Poorten kwam omdat ze zo genoten had tijdens het eerste concert.
VERZORGINGSHUIZEN
De concertmiddag vond plaats bij verschillende zorgcentra: woon-zorg centrum Padua, servicecentrum ‘t Laar en MFA de Poorten. Padua is als zorgcentrum een prijswinnaar op het gebied van gastvrijheid, ‘t Laar is een particulier servicecentrum, en De Poorten is geen verzorgingshuis maar een wijkcentrum dat bekend staat om de heel actieve houding en het aanbieden van vernieuwende activiteiten voor ouderen. We nodigden Frank Fairfield, Leif Vollebekk en Meindert Talma uit om op te treden. Alle drie traden ook op in het reguliere Incubateprogramma. Tijdens de middagen hebben we gemerkt dat er een grote interesse was vanuit de huizen en het buurtcentrum. Alle drie de middagen werden zeer goed bezocht. In Padua waren er tachtig bezoekers, in ‘t Laar 140 en in MFA De Poorten zo’n 110. Door de bewoners werd heel verschillend gereageerd. Sommige mensen vonden het hinderlijk dat twee
KENNISMAKINGSTOUR
De twee kennismakingstours vonden plaats op 15 en 16 september. Met een bus reden we anderhalf uur door de stad en werd er verteld over het festival, de totstandkoming en de projecten. Maar ook over onderdelen die niet voor iedereen even zichtbaar zijn, zoals de educatieprojecten. Op drie locaties tijdens de tour werd uitgestapt: bij Poppodium 013, bij de Pauluskerk en bij de Koepelhal. Daar werden de locatie en de functie van de locatie in het festival uitgelegd. Beide tours hadden ongeveer 25 deelnemers. De reacties op de tour waren erg positief. Veel deelnemers hadden wel van Incubate gehoord maar hadden het nog nooit bezocht. Ze vonden het leuk om te horen over wie het festival maakten en wat we allemaal deden, maar ook onze maatschappelijke inzet werd erg positief beoordeeld. Door Incubate iets inzichtelijker te maken via deze
But I do think a lot of people could take a leaf out of the Tilburg book. It’s a new town that works. It’s always clean. Handsome men and hot women cycle everywhere. There’s art or something resembling art in every window you pass. Art is also on every other billboard and in most public spaces. Tilburg is like a cross between Harlow and Oxford. [...] And that’s before I mention the largest and longest-running gay-friendly funfair in all of the Benelux Regions.” — John Doran in Vice (Uk), 19 september 2012
tour introduceerden we het festival bij nieuwe ambassadeurs. Dat merkten we omdat er tourdeelnemers waren die na afloop kaartjes kochten voor diezelfde avond. Ook waren er mensen die na de tour nog naar enkele locaties terugkeerden om er uitgebreider te kijken. En veel deelnemers gaven gelijk aan geïnteresseerd te zijn in de volgende editie van het festival maar ook de tour zelf. DAMO SUZUKI’S NETWORK Damo Suzuki (Japan, 1950) was in de vorige eeuw de zanger van de invloedrijke Duitse krautrockpioniers Can. Hij verzorgde de vocalen op een van de meest grensverleggende albums uit de vroege jaren ’70, ‘Tago Mago’, en wordt internationaal geroemd om zijn intensieve, krachtige zangstijl en eigenzinnigheid. Sinds 1983 heeft Damo een eigen project, Damo Suzuki’s Network, waarbij hij live speelt met lokale muzikanten die hij ‘soundcarriers’ noemt. Zijn netwerk bestaat inmiddels al uit duizenden muzikanten. Op Incubate deed Damo Suzuki voor het eerst meerdere optredens op één plek en voor het eerst trad hij op met maar liefst twaalf muzikanten, in plaats van de gebruikelijke zes a zeven. Suzuki vond vooral het aantal deelnemers erg spannend, de kans op chaos lag op de loer. Gelukkig wist hij iedere dag de deelnemers zodanig te leiden, dat het uiteindelijk een spannende eenheid werd. Op vrijdag werd meer het idioom gebruikt van Suzuki’s voormalige band Can, terwijl op zaterdag de set meer
akoestisch en jazzy was. Damo Suzuki er leden van Mi Ami, Messer, Thread werd op de conferentie door Mojo Pulls, Evangelista en nog vele andere magazine geïnterviewd voor publiek bands mee. Ook het instrumentarium waarbij hij uitlegde dat hij zonder was erg divers: naast de nodige gitaren voorkennis wil beginnen. Ook hoopt hij waren onder andere een tuba, dwarsdat de muzikanten hun eigen muziek fluit, viool en een cracklebox te horen. tijdens het optreden uit hun hoofd Geïmproviseerde muziek is voor veel bannen en zich volledig overgeven aan mensen vaak een brug te ver, maar waar de anderen hen naartoe leiden. doordat we artiesten op Incubate Suzuki spreekt zijn soundcarriers mixten met enthousiaste participanten liever niet van te voren en wil ze ook werden de drie concerten goed bezocht. geen inhoudelijke aanwijzingen geven. Op vrijdag, de dag dat leden van Tijdens Incubate heeft Damo Suzuki’s Mogwai op het laatste moment nog Network drie keer in De NWE Vorst waren toegevoegd aan Damo Suzuki’s opgetreden met drie verschillende bezet- Network, waren er zeker 150 mensen tingen. Muzikanten van elk niveau, in de zaal. De drie optredens waren van elke muzikale achtergrond of compleet verschillend, zowel qua leeftijd konden zich voorafgaand aan bezetting als qua geluid. Het waren het festival opgeven om een avond met drie unieke, compleet geïmproviseerde hem mee te spelen en daarmee toe te optredens waarbij het erg mooi was om treden tot zijn netwerk. Ook deden te zien hoe de muzikanten, die elkaar Incubate-muzikanten mee. Maximaal vaak nog nooit eerder ontmoet hadtwaalf muzikanten konden per optre- den, zonder voorbereiding toch zeer den meedoen. Het was geen enkel overtuigend met elkaar en met Damo probleem om die plekken vol te krijgen. Suzuki muziek hebben gemaakt. We Voornamelijk via de blog, Facebook en kregen achteraf heel veel enthousiaste Twitter hebben we het project onder de reacties van de deelnemers. Suzuki zei aandacht gebracht, wat leidde tot veel zelf over zijn drie dagen op Incubate: aanmeldingen. Muzikanten die we zelf benaderden toonden ook zonder uit- “Thank you so much for inviting me and give me zondering enthousiasme. Er ontstond such an opportunity to have three shows with een interessante mix van lokale en three amazing international soundcarriers. internationale muzikanten: zo speelde The three shows were all very special and will er bijvoorbeeld een toetsenist die nog stay in my memory.” — Damo Suzuki nooit eerder voor publiek had gespeeld samen met twee leden van festivalheadliner Mogwai. En naast een student van de Rockacademie en een bevriende geluidskunstenaar speelden
Damo Suzuki — foto: Victor van der Griendt
7
“I’ve just got in from a festival held in a small college town in the Netherlands called Tilburg. Incubate is about as good as it gets when it comes to showcasing contemporary left-field art and extreme music. There’s only really Supersonic in Birmingham that’s comparable. I have no utopian leanings whatsoever and I mistrust anyone who thinks human affairs are only one philosophy, religion or political creed away from a Golden Period of enlightenment where we all stand round wearing white robes, holding scrolls, saying wry things and listening to whale music.
“Misschien moet ik een carrièreswitch maken.”— Prof. T.B.W. Wagenaar (Wendy ‘TostiBakker’ Wagenaar, n.a.v. success van haar tostisessies)
Bij deze dankjewel voor je goede zorgen! Gewoon de informatie die ik super op tijd kreeg en het mailtje achteraf. Misschien de normaalste zaak van de wereld, maar als het er niet is, wordt het gemist. Ik hoop dat je net zo genoten hebt van Incubate als ik. – Kim Lucassen (Vrijwilliger)
EDUCATE
AFTER SCHOOL AVANT-GARDE Een van de succesverhalen van Incubate is het middagprogramma voor jonge kinderen. Leerlingen, kunstenaars, ouders en leerkrachten zijn zeer te spreken over deze reeks, waarbij internationale avant-garde kunstenaars aan de slag gaan met kinderen van het basisonderwijs en de naschoolse opvang: voorgaande jaren was dat bijvoorbeeld drummen met Han Bennink, een middag over ruimtevaart met Felix Kubin en schilderen met Kati Heck. Dit jaar drumde Will Guthrie samen met de kinderen. Zo vormden ze een alternatieve drumband. Floris Vanhoof maakte muziek met stukken fruit en groente en zette de kinderen daarbij aan het werk als prei-drummer of selderij-eter om dat geluid dan weer live te bewerken. Het Franse duo Gangpol & Mit maakte samen met de kinderen een korte tekenfilm met bijpassende soundtrack terwijl Bertin met de kinderen robotpakken ging maken en een heuse robotoptocht liet plaatsvinden. Op vrijdag waren lichtkunstenaars Wiersma & Smeets te gast die een interactieve voorstelling brachten waarin de kinderen zelf een rol speelden met kleine lampjes. Ten slotte maakte schilder Levi van Huygevoort met dezelfde klas een grote stoepkrijttekening, waarbij hij tot veel pret van de leerlingen rollebollend voordeed hoe ver je daarin kunt gaan. After School Avant-Garde is een duidelijk voorbeeld van hoe een festival als Incubate op een originele manier kan omgaan met kunst voor jongeren. De gevraagde kunstenaars vonden de samenwerking met de kinderen op Incubate een meerwaarde voor hun bezoek aan Tilburg. Ouders, kunstenaars en deelnemers waren unaniem positief over de middagen.
HIGH SCHOOL DAY We willen middelbare scholieren graag in contact brengen met de diversiteit van het festival en de eigenzinnige artiesten en kunstenaars. Daarom stellen we ons festival gedurende een dag voor hen open. Uiteindelijk deden er 689 leerlingen van vijf verschillende scholen mee aan dit project dat bestond uit een inleiding op de school zelf en een programma op het festival op woensdag 12 september. Met leerlingen van Fontys Hogeschool en Incubate-medewerkers werd een korte presentatie samengesteld en daarna werd er in de klassen verteld wat Incubate is en werd er uitleg gegeven over het programma. We boden hiermee de eerste twee stappen aan van activatie: ‘communicatie’ en ‘presentatie’. Ook vertelden we over de mogelijkheden tot participatie die het festival biedt. Door hun contact met het festival informeel te houden zetten we in op de intrinsieke motivatie van de leerling, niet op het festivalbezoek als extracurriculair onderdeel van hun formele leerproces. Belangrijke onderdelen van het scholierenprogramma waren een bezoek aan de Open Source Expo, waar Incubate-medewerkers klassikaal rondleidingen gaven, een bezoek aan een theaterstuk van Jaime Ibanez in de Hall of Fame en een performance van Surround Sound #2.0 in het Wilhelminapark. Voor veel leerlingen was dit de eerste kennismaking met het festival en is die, aan de ontvangen reacties te merken, door beide partijen erg goed bevallen.
DEBATE
CHRISTIAN FALSNAES & DE NIEUWSTE SCHOOL: ELIXER De jonge Deense kunstenaar Christian Falsnaes maakte de laatste jaren veel indruk met zijn performances. Hij zet het publiek letterlijk aan het werk om mening en betekenis te geven aan zijn eigen werk. Daarbij is het belangrijk dat het publiek buiten de gevestigde sociale structuren treedt om een nieuwe rol aan te nemen. Het gaat Falsnaes om het avontuur en de beleving. Hij vraagt het publiek de muren te lijf te gaan met spuitbussen, dansjes in te studeren, hem te dragen of hem te assisteren in zangstukken. Wij vroegen Falsnaes een dag aan de slag te gaan met leerlingen van het Reeshof College en ’s avonds een performance met hen te doen op het festival. Door organisatorische problemen bij het Reeshofcollege kon die school echter niet deelnemen aan het project. Daarom vroegen we De Nieuwste School om hun plek in te nemen. De leerlingen kregen les over performance art, kregen stagedive-les en leerden hoe ze zelf een korte performance konden maken.
Falsnaes hamerde daarbij op overgave en intensiteit en nam de leerlingen mee in zijn wereld, maar paste zijn performance en methode wel aan aan de jonge leeftijd van de deelnemers. Toen het op woensdagavond tijd was voor de uitvoering liet Falsnaes de leerlingen performances doen met de toeschouwers. Hij liet ze dansen en rennen en nam uiteindelijk iedereen mee naar buiten om in koor op straat leuzen te scanderen. Als slotstuk werd iedereen gevraagd te gaan zitten en volgde een korte meditatieve oefening om iedereen weer te kalmeren en weer te laten landen op aarde. Een zeer geslaagde dag voor leerlingen, Falsnaes en bezoekers.
DIY CONFERENCE “But Incubate isn’t just about the music. The worthy Tilburgians have got a DIY Conference in the works, where Simon Reynolds will talk DIY Pop Culture as part of the keynote, and other kickass speakers will set you on the fast track to Cool University” — De Amerikaanse website Tiny Mixtapes in april 2012 over Incubate en de DIY Conference.
10
After School Avant-Garde — foto: William van der Voort
Dit jaar duurde de succesvolle conferentie van Incubate voor het eerst twee dagen. De conferentie stond in het teken van Do It Yourself-ethiek en hedendaagse ontwikkelingen binnen het culturele veld die hiermee samenhangen. Dit resulteerde in een uitgebreid programma met vooraanstaande sprekers als Simon Reynolds (auteur van het veelbesproken Retromania en schrijver voor o.a. The New York Times, Spin, The Guardian en Mojo) over de geschiedenis en toekomst van DIY in popcultuur, Mark Fisher over alternatieven voor kapitalisme en een live Q&A met Damo Suzuki (ex-zanger van de legendarische krautrockband Can) over zijn Damo Suzuki ‘s Network, waarmee hij ook drie optredens deed op het festival. Daarnaast waren er panels als What’s Wrong with Selling Out?, How To Run Your Record Label en The Avant Garde is Only Good If You Can Fuck, Dance or Take Drugs To It, die in samenwerking met toonaangevende media als Gonzo(Circus) en The Quietus werden georganiseerd. Met het sluiten van Midi Theater in Tilburg, de plek van de conferentie in 2010 en 2011, moest er allereerst een nieuwe locatie gevonden worden. Theater De NWE Vorst bleek meer dan geschikt om de conferentie twee dagen onderdak te bieden. Gekozen werd per dag voor drie blokken van een uur verspreid over de middag, met daartussen ruimte voor een pauze van een half uur of drie kwartier zodat er genoeg tijd was voor een drankje of om met elkaar in gesprek te raken. Hierdoor kon de bezoeker een eigen route uitstippelen binnen het programma dat soms in vijf verschillende ruimtes tegelijkertijd plaatsvond. Net als bij het festival werd er binnen de opzet van de conferentie gekozen om verschillende media, culturele organisatie en andere partners te betrekken bij het programma. Niet alleen als panelleden of voorzitters, maar ook om het programma inhoudelijk mee vorm te geven. Zo organiseerde het gezaghebbende Britse medium The Quietus panels over avant-garde en authenticiteit met panelleden als Simon Reynolds, Aidan Moffat (ex-Arab Strap) en saxofonist Mats Gustafsson, organiseerde het Nederlands/Vlaamse tijdschrift Gonzo(Circus) het panel ‘DIY, Independence... Do You Even Care?’, nam het Go Short filmfestival deel aan een discussie over korte films, zat het Tilburgse Reflections Records naast Sacred Bones uit New York en andere internationale onafhankelijke platenmaatschappijen in het panel ‘How To Run Your Record Label’, en nam de organisatie van de Zomerexpo deel aan een debat over beeldende kunst, open source en de rol van de curator anno 2012. Freshheads, al jaren een belangrijke samenwerkingspartner van Incubate, gaf gedurende twee dagen zelf een sprekersprogramma vorm over de aandachtspunten van zowel Incubate als Freshheads: DIY en nieuwe media. Resultaat waren presentaties met titels als ‘It’s The End Of The Web As We Know It’ en ‘You Are The Media: Why Artists Have To Become Creators Of Media’. Dit zorgde voor grote betrokkenheid van veel deelnemende partijen en een grote diversiteit binnen het programma van de conferentie, waarmee we ook de achterban van de partners bereikten. In totaal werden er dit jaar 226 bezoekers verwelkomd op de DIY Conference in verhouding tot de 194 bezoekers in 2011. Dit is iets minder dan gehoopt, maar we zien dit ook als investering: een publiek heb je niet zomaar, daar moet je aan bouwen. Zeker in het zuiden, waar verder weinig tot geen artistiek-inhoudelijke conferenties zoals de onze plaatsvinden. En een stijging van het bezoekersaantal met 17% is dan zeker een mooi resultaat. Net als de andere jaren was een belangrijk onderdeel binnen de opzet van de conferentie de Pay What You Want-tactiek voor tickets. Hierdoor had de bezoeker zelf de mogelijkheid om de waarde van het programma te bepalen. Dit betekende ook dat in het publiek zowel studenten en beginnende artiesten als professionals aanwezig waren, precies wat we willen bereiken met deze opzet. De betalingen voor de conferentie liepen uiteen van 2 tot 60 euro. De gemiddelde prijs per bezoeker betrof dit jaar 8,75 euro . Dit is 1,55 euro hoger dan vorig jaar, waar de gemiddelde prijs 7,20 euro per ticket was. Dit jaar besteedde onder andere de Volkskrant (met een hele pagina), NRC Handelsblad (ook met een volledige pagina), NRC Next, Brabants Dagblad, EHPO, The Quietus en 3voor12 vooraf aandacht aan de conferentie. De video-opnames van keynotesprekers zijn terug te vinden op de website van de Incubate DIY Conference: www.incubate-innovation.org
“Tegelijkertijd is Incubate het meest toegankelijke en Tilburgse festival van de stad. Incubate is overal: van Sounds, Little Devil, 013 en The Hall of Fame tot Paradox V39 en Faxx. Waar de Kermis honderdduizenden bezoekers door de aorta van de stad pompt, raast Incubate door de aderen en haarvaten. En het is het festival met -vermoedelijk- het hoogste aantal vrijwilligers in de stad. Bands en andere gasten van het festival slapen bij mensen in de stad om de kosten laag te houden.
Honderden mensen hebben logees, hielpen posters plakken, ontvangen gasten, schrijven mee aan de website, leiden rond, maken eten. Incubate brengt niet alleen een programma, Incubate zegt: ‘Dit is ook jullie festival, help mee om het een succes te maken’. Iedereen kan Incubate zijn. Sterker, dat is een van de pijlers van het festival, en de stad Tilburg is een voorwaarde. Overzichtelijk centrum, alles op loopafstand, geen toeristenstad. Organisator Joost Heijthuijsen houdt het niet
voor mogelijk dat een festival als Incubate in Amsterdam zou kunnen worden gehouden, zeg rond het Leidscheplein. Het zou verzuipen in de chaos, in de toeristenstroom. Incubate is on-Tilburgs en puur Tilburgs tegelijk.” — Rik Goverde in Brabants Dagblad, 16 september 2012
was een goed werkende combinatie van experimentele films en verhalende films. Ondanks de timing (prime-time zaterdagnacht, tegenover misschien wel het sterkste muzikale programma van de week) was de zaal goed gevuld. Een deel van het publiek bleef de hele nacht, daarnaast was er veel in en uitloop van mensen die een paar films kwamen kijken.
films te kijken. We besloten dat enige selectie wenselijk was. Daarom is voor 2012 besloten om het Open Source aspect niet tot uiting te laten komen in het vertonen van álles dat ingezonden wordt, maar het principe van internet en sociale media aan te nemen. Media als Twitter en Facebook hebben ervoor gezorgd dat men gewend is geraakt om overal direct een mening over te geven. De rolverdeling van maker, curator, jury en publiek is verleden tijd. Hierdoor kan iedereen de rol aannemen die bij hem of haar past. Men kan de rol van maker aannemen door filmpjes te uploaden naar bijvoorbeeld youtube of vimeo. Of de rol van curator door video’s te selecteren voor een zelfgemaakt kanaal of blog. Vervolgens kan de rol van jury worden aangenomen door deze video’s te ‘liken’. Met als resultaat dat de video ‘viral’ gaat, en door een grote groep mensen gezien wordt. Met het Incubate Open Film programma creëerden wij een soortgelijke situatie binnen het festival. Iedereen kon films insturen. Incubate selecteerde deze films en stelde er evenwichtige filmblokken mee samen. Het publiek kreeg de kans om films te ‘liken’ en de film met de meeste likes won de Incubate Film Award.
“One of the many great aspects to this festival is their creativity with the panel and conference side of things. Instead of bringing Reynolds over for his millionth reading from Retromania, he delivered a fascinating keynote speech about the origins, and limitations, of DIY culture. It became, as did this panel, part of the overall ferment of ideas that rolled through the Tilburg streets like one of their hot citizens on two wheels.” —The Quietus over de Incubate DIY Conference 2012.
FILM De focus van ons filmprogramma lag in 2012 op de korte film. De korte film krijgt naar onze mening nog te weinig aandacht in het reguliere bioscoop- en festivalcircuit, zeker in Nederland. Zo programmeerden we iedere weekdag tijdens Incubate een blok korte films in de Filmfoyer, verdeeld in thematische blokken. Tijdens de speciale ‘Long Night of Short Films’ op zaterdagavond in de NWE Vorst vulden we een hele nacht met korte films. Ook werkten we prettig samen met Go Short, het enige festival in Nederland dat zich volledig richt op korte films. Zij presenteerden op zondag twee blokken korte film in de NWE Vorst. Het Open Film programma was dit jaar het logische en kwalitatief hoogstaande vervolg op het Open Source Film programma van 2011. Naast korte films toonden we van maandag tot en met donderdag iedere avond een lange film, en draaiden we op zondag middag twee documentaires. De filmprogramma’s werden, vooral door de week, goed bezocht. Het publiek lijkt nog niet specifiek voor film te komen, maar men komt voor het gehele festival en pikt toch een filmblok mee. Dit past uitstekend in het beeld dat wij voor ogen hebben: een brede programmering waarbij veel mensen bij verschillende disciplines gaan kijken.
OPEN AIR CINEMA Op de weekdagen was er iedere avond een langspeelfilm in de tuin van De NWE Vorst gepland (op maandag draaide de langspeelfilm in de Filmfoyer). Door slecht weer konden deze films helaas niet buiten plaatsvinden, en werden ze binnen gedraaid. Er was redelijk wat interesse voor de lange films maar er was minder publiek dan bij de korte films eerder op de avond. Dit kan ook te maken hebben met het late tijdstip, en dat er op dit tijdstip meer concurrentie was van het muziekprogramma. Opvallend was dat bij de lange films mensen vaak later binnenkwamen en voor het einde van de film weggingen. De films in het lange filmprogramma zijn gevarieerd in stijl. Dit jaar draaiden we twee documentaires, twee speelfilms en een animatiefilm. Het zijn films die niet meekomen in het reguliere bioscoopcircuit en vaak ook niet in het Nederlandse festivalcircuit. Tijdens Incubate waren deze films slechts eenmaal te zien, een unieke kans dus. De films kwamen van over de hele wereld, onder andere uit de Verenigde Staten, Japan en IJsland. LONG NIGHT OF SHORT FILMS Op zaterdagnacht was het tijd voor de Long Night of Short Films, een filmnacht compleet gevuld met korte films. Het programma
FILM OP ZONDAG Op zondag werden er in de middag twee documentaires vertoond in de kleine zaal van de NWE Vorst, en in de vroege avond presenteerde Go Short twee korte filmblokken. Op zondag was er bij de individuele films minder publiek dan de rest van de week, wellicht had dat te maken met het muziekprogramma dat eerder begint. Opmerkelijk was dat ‘The Ballad of Genesis and Lady Jaye’, een documentaire die een duidelijke link heeft met het Incubate-muziekprogramma, wél goed bezocht werd. Wat onderstreept dat de Incubate-bezoeker meerdere disciplines bezoekt, en niet alleen voor het muziekprogramma komt Op zondagmiddag was er de Nederlandse pre-première van ‘Mathildes Misses’, een Belgische documentaire die een aantal dakloze vrouwen in Brussel volgt tijdens de voorbereidingen voor de ‘miss homeless verkiezing’. Deze film was niet eerder in Nederland te zien. Deze film is gemaakt onder een Creative Commons licentie, wat inhoudt dat men vrij is de film te kopiëren en te verspreiden. Deze instelling sluit goed aan bij het gedachtegoed van Incubate, en het was dus ook zeer passend dat deze pre-première juist op het Incubate festival kon plaatsvinden. De samenwerking met Go Short is goed bevallen. De filmblokken vulden de Incubate-filmprogrammering goed aan. Een van de directrices van het Go Short-festival was aanwezig om een introductie te geven, en een van de filmmakers (Simon Ellis) was aanwezig voor een Q&A na screening van zijn film. Deze Q&A bleek een goede toevoeging te zijn, en werd erg op prijs gesteld door het publiek. OPEN FILM In 2011 presenteerden we de eerste Open Source Film, het filmprogramma waarvoor iedereen eigen films in kon sturen en die allemaal werden gedraaid. Deze formule had veel sterke kanten, zoals de mooie verzameling eigenzinnige films die het opleverde, maar de presentatie van de films (achter elkaar in een bioscoop)
zorgde ervoor dat mensen zich gedwongen voelden om al deze
Deze aanpak werkte goed: de kwaliteit van de blokken was veel beter dan vorig jaar door de selectie. De eigenzinnigheid van de films is gebleven. Zo leverde het een unieke selectie aan filmmateriaal op. De opdeling in thematische blokken (op techniek) geeft het publiek meer houvast om een keuze te maken uit het Open Film aanbod. Ondanks deze opdeling bestond ieder blok toch uit compleet verschillende films. Hier kwamen veel enthousiaste reacties uit het publiek over. Op zondagavond was de uitreiking van de eerste Incubate Film Award. De winnende makers, Raoul en Raimke Groothuizen, waren aanwezig om deze publieksprijs in ontvangst te nemen. SOLAR CINEMA De Solar Cinema, de buitencinema-installatie op zonne-energie vertoonde een combinatie van films uit het Open Film programma van Brabantse makers en een selectie van films die door bkkc zijn voorgedragen. Deze buitenvertoningen liepen erg goed. Solar Cinema stond op vrijdag- en op zaterdagavond buiten bij Poppodium 013, waar de meeste grote concerten tijdens Incubate plaatsvinden. Met name de zaterdagavond telde hierdoor veel bezoekers, die ook zeer enthousiast over het concept en de films waren.
11
SHORT FILMS Het vertonen van korte films werkte goed binnen de festivaldynamiek van Incubate. Het goed gevulde Incubate-programma zorgt ervoor dat men vaak niet de tijd kan vinden om een hele langspeelfilm te kijken. Men trekt zijn eigen plan en loopt van muziek naar film naar kunstperformance. Veel mensen komen dus na aanvang van een film binnen en/of gaan eerder weg. Bij korte films werkt dit prima, mensen kunnen in- en uitlopen en zo een of meerdere korte films kijken. De onderverdeling in thema’s bleek ook goed te werken. Men kent de titels van de korte films vaak niet en door het hele blok een thematische titel te geven wordt nieuwsgierigheid gewekt. Zo kan het publiek zich beter een beeld vormen van de verschillende programma’s. Het publiek was erg enthousiast over de gescreende films. De filmblokken waren, ondanks de thematische verbanden, erg divers; in een blok kon zowel een animatiefilm, een verhalende film, een documentaire als een meer experimentele film voorkomen. Alle films sloten goed aan bij Incubate in de zin dat het alleen films waren met een grote dosis originaliteit, gemaakt door regisseurs die niet bang zijn om buiten de gebaande paden te treden en nieuwe wegen in te slaan.
In the Netherlands this fall, a magical dream festival awaits. Fans of indie goth or post-punk and other sad people will want to book a flight to lovely Tilburg, where from September 10-16 one can enter the wardrobe known as Incubate Festival and wander out through the other side into a
Please accept my thanks for taking me on as a volunteer! It was a wonderful experience and I’m certainly looking forward to next year’s Incubate! — Barbora Kerkova (Vrijwilliger, internationale student uit Tsjechië)
wonderful post-punk Narnia. “the post-punk Narnia known as Incubate Fest” — Tiny Mixtapes quote eind april
THEATER
ZEEBELT IN RESIDENCE: ‘IF... THEN’ Nog een primeur op Incubate 2012: een volledig theater programma, samengesteld door productiehuis Zeebelt uit Den Haag onder de noemer ‘Zeebelt in Residence’. Hun tijdelijke thuisbasis in Tilburg was de Hall of Fame. Daarnaast waren er ook performances te zien in De NWE Vorst, de Sudiozaal van Theaters Tilburg en het Factorium. Het gevarieerde programma bevatte voorstellingen en performances van verschillende jonge en vernieuwende theatermakers, die theatervormen vermengden met andere kunstdisciplines zoals muziek, beeldende kunst, dans en film. Op de eerste dag trapten Andreas Bachmair en Johanna Biesewig af. Zij zijn beiden afgestudeerd aan de mimeopleiding in Amsterdam. Hun performance If… then trok helaas nog maar een klein aantal bezoekers, mogelijk in verband met de opening waar veel mensen bleven hangen tot later in de avond. Maar de mensen in het publiek werden aangenaam verrast met een speelse, originele, knusse en pakkende voorstelling over de levens van de makers. Het publiek werd hier en daar als figurant gebruikt en zo wisten de twee acteurs het publiek, dat in het begin nog wat afwachtend was, mee te nemen in hun verhaal en konden ze uiteindelijk op een overtuigend applaus rekenen. ‘LAUGHIN WHILE DRINKIN SOUR MILK’ En succes vertelt zich door. Zo werd het iedere Incubate-dag een stukje drukker bij de theatervoorstellingen. Publieksfavoriet van de week bleek Jaime Ibanez met Laughin while drinkin sour milk op de woensdag. In een charmant steenkolen Engels vertelde hij absurdistische en droogkomische verhalen. Terwijl hij ze illustreerde met zelf gemaakte installaties, zoals een man in een roeibootje en een leeuwenkop die een hoofd opat. Een voorstelling vol verrassend leuke vondsten en zeer krachtig in al zijn eenvoud. In het nagesprek wist Jaime het publiek nog meer te vertellen over zijn werkwijze en visie op de performancekunst.
12
Op donderdag werd een groot publiek, dat die avond voor een deel uit studenten van de Fontys Academie voor Theater bestond, getrakteerd op een surrealistische mix van muziek, beeldende kunst en tekst met Achterna gedragen van Petra van der Schoot en Piet-Jan van Rossum. En op de vrijdag was de traktatie extra zoet; theatermaakster Stephanie Pan liet in haar monoloog You Are Here alle kijkers elkaar een stukje van haar zelfgemaakte chocoladetaart geven, een smakelijk welkomstgeschenk bij haar voorstelling. Na dit eerste deel begon een stuk muziek, waarin Stephanie hartverscheurend op haar taiko sloeg, tot ze letterlijk niet meer kon. Tot
slot mocht haar publiek plaatsnemen op een reusachtige jurk, waar ze zich in geworsteld had. Daar serveerde ze nog een prachtig gezongen lied, waarna het publiek stilletjes en onder de indruk de zaal weer verliet. Ola Maciejewska sloot de dag erna het theaterprogramma bij de Hall of Fame af, met een performance in het skatepark. Maar ondertussen was doorlopend in de NWE Vorst ook nog een ander hoogtepunt van Zeebelt te zien; Instant Fiction van Sarah van Lamsweerde. In de foyer waren drie schermen opgehangen en een aantal beveiligingscamera’s. Publiek dat zich in de foyer of in de tuin bevond kon zichzelf terugzien op de schermen, voorzien van ondertitels uit films en tvseries door Sarah. Een vreemde gewaar-
context en meerwaarde aan optredens die op andere locaties plaatsvonden. Tijdens het optreden van Yann Tiersen speelden noise-acts Consumer Electronics en Con-Dom voor een volle Stage01 en was het erg druk bij het optreden van MV&EE met hun zelfgemaakte licht- en geluidsinstallatie in het Duvelhok. We kozen dit jaar uitdrukkelijk voor een mix van oude helden als Nurse With Wound en Chris & Cosey en jong talent als The Haxan Cloak en Raime. Op zondag openden we met oudgediende Silver Apples, gevolgd door opkomende bands als Japandroids en The Men, en waren punkpioniers Buzzcocks de afsluiter. Ook in de danceprogrammering was dit zichtbaar met grotere namen als Moodymann,
de Sac aanstormende Nederlandse talenten optraden op het Hollandse Nieuwe-podium. Een hoogtepunt was op woensdag het optreden van King Midas Sound. Deze relatief onbekende dubband uit Engeland trok 013 vol met nieuwsgierigen om een overweldigende performance te geven die het maximale haalde uit het geluidssysteeem met een overdonderend basgeluid. De avontuurlijke muziekliefhebber was even daarvoor al uitgedaagd in Paradox met de solodrumset van Will Guthrie en de experimentele gitaarmuziek van Bill Orcutt. Of had in Cul de Sac genoten van de Frietboerism-labelavond: een avond vol underground maar kwalitatief hoogwaardige elektronica en instrumentale hiphop uit Nederland. De donderdag gaat de geschiedenis in als de eerste keer dat een dag op Incu-
variërend van discussieprogramma, experimentele geluidscollages, een inbelprogramma of Nederlandstalige popmuziek. Zo maakten Willem de Ridder en WORM live hoorspelen. Met het programma ‘De Platenkast van...’ zoomden we in op ons centrale thema: You Are Incubate. Een dagelijks programma waarbij de platenkasten van Tilburgers werden besproken met de eigenaren ervan, uiteraard omlijst met muziek uit de besproken platenkast. Zo sprak Ad Waal, eigenaar van dartspeciaalzaak ‘Dartcorner’, over zijn fascinatie voor Queen en ‘walk on theme tunes’ van darters bij kampioenschappen en vertelde Angelique Spaninks, directrice MU en STRP festival, over haar affectie voor de bands Psychic TV en Chris & Cosey, en hoe het was om vorig jaar Incubate mee te maken. Net als in 2011 was radiopiraat Perry Witteveen anchorman van Incubate Radio, met zijn programma ‘De Herrie van Perry’ dat dagelijks in de morgen te horen was en een eigen selectie aan voornamelijk Nederlandstalige muziek liet horen. Dit keer nam Perry Bram Vermeer mee die speciaal voor Incubate extra jingles had gemaakt. De livestream van Incubate Radio is tijdens het festival 11.246 keer bekeken, en de reikwijdte van onze zendmast via 105.9 FM in de lokale ether was tot ver over de stadsgrenzen van Tilburg.
Open Source Radio — foto: Victor van der Griendt
wording, maar bijzonder komisch om te zien hoe een alledaags tafereel ineens kan veranderen in een spannende filmscène. En door de plek kwamen ook alle bezoekers van de DIY Conference ermee in aanraking, naast de gewone festivalbezoeker. Theater moet wellicht nog even echt ontdekt worden door het Incubate-publiek, maar Zeebelt in Residence was zonder twijfel een geslaagd nieuw project.
MUSIC MUZIEKPROGRAMMA WEEKEND Het meest opvallende aan de muziek programmering in het weekend was voor velen waarschijnlijk de toevoeging van de grote zaal van Poppodium 013 gedurende drie dagen. Daar traden grote publiekstrekkers als Mogwai, Yann Tiersen, Fields of the Nephilim en Buzzcocks op. Dit droeg sterk bij aan het recordaantal bezoekers dat Incubate dit jaar haalde en bood tevens
Nathan Fake, Anthony Rother en Johannes Heil tegenover opkomende artiesten als Ital, Rudi Zygadlo en Nguzunguzu. Dit zorgde voor een interessante variatie in bezoekersgroepen. Doordat Poppodium 013 met drie zalen het centrum van het festival vormde, met locaties als Cul de Sac, Extase en V39 om de hoek, bleven veel mensen in deze buurt hangen. Hierdoor was het bij bepaalde concerten in de Pauluskerk en De NWE Vorst relatief rustig. MUZIEKPROGRAMMA WEEK Niet alleen in het weekend kozen we voor de combinatie van oude en nieuwe helden. Door de week heen kon het contrast nauwelijks groter zijn met op maandag grindcoregrondleggers Napalm Death – na dertig jaar nog altijd een steengoede liveband, zo bleek – en op dinsdag rapper Kid Ink, de ghostwriter van P. Diddy, die een wervelende solocarrière is begonnen. In 013 speelde Nederlandse grindcoreband Dr. Doom haar afscheidsoptreden terwijl in Cul
bate uitverkocht raakte. In 013 speelden psychedelische rockbands Pretty Lightning en Sleepy Sun, maar écht druk was het bij A Winged Victory For The Sullen en Nils Frahm, beiden grote namen in de neo-klassieke pianomuziek. In het net verbouwde Paradox paste er letterlijk niemand meer bij. Desondanks speelden beide artiesten voor een muisstille zaal, wat aangeeft hoezeer het Incubatepubliek de artiesten respecteert en voor cultuur komt. OPEN SOURCE RADIO Net als vorig jaar maakten we ook dit jaar weer een hele week radio. 10080 minuten, of 168 uur, waren 38 verschillende programma’s te horen via 105.9 FM en via de goed bekeken internetstream op de Incubate-website. Voor Open Source Radio kon iedereen zich aanmelden om tijdens Incubate live een radioshow te presenteren of om een van tevoren opgenomen radioshows in te sturen. Onder de inzendingen en aanmeldingen waren zowel professionals als liefhebbers. Het radiostation was een week lang een viering van diversiteit met programma’s
LEIF VOLLEBEKK OP ‘T SCHOP Passend bij het open karakter dat we nastreven is er dit jaar gekozen om de residentie op biologische boerderij ‘t Schop open te maken. Dat wil zeggen, artiesten konden met een projectvoorstel komen en het beste voorstel werd uitgevoerd. Het aantal voorstellen dat hieruit voortvloeide was helaas beperkt. Wij kregen vaak te horen dat de eisen waaraan het plan moest voldoen erg beperkend werkten. De belangrijkste elementen die in het plan moesten voorkomen waren het werken met de lokale community en te proberen een gateway naar Hilvarenbeek te creëren. Dit laatste bleek een welhaast onmogelijke opgave als je zowel ‘t Schop als Hilvarenbeek niet kent. Uiteindelijk kozen we voor de jonge Canadese singer–songwriter Leif Vollebekk. Vollebekk werkte met de lokale harmonie en speelde meerdere middagen op het kerkorgel van Hilvarenbeek. Vollebekk werkte daarnaast mee op de boerderij, ging met de familie Van den Broek mee naar het Hilvarenbeekse bierfestival en deed optredens in drie Tilburgse verzorgingstehuizen (samen met Meindert Talma en Frank Fairfield, zie ‘Move Any Mountain’) en bij de Eat-In. Als afsluiting van zijn verblijf in Hilvarenbeek speelde Vollebekk een lunchconcert op ‘t Schop. Hier speelde hij voor een mix van dorpsbewoners en Incubate-bezoekers. De Incubate-bezoekers werden met een huifkar van het centrum van Tilburg
“Een keer per jaar wordt het rustige stadje Tilburg overspoeld door een bende moeilijke alts, half-alts,
gemiddelde eeftijd van 24 jaar.” Het internationale marketingonderzoek The Cassandra Report heeft
kunstenaars, krakers en linksdraaiende natuurmensen uit Duitsland. Juist, het is Incubate! ‘s Lands
VICE verkozen tot de #1 trendsetter in 2003, 2004, 2005, 2006, 2007 en 2008.
enige festival dat er een beetje toe doet, als je het mij vraagt.” — Koen van Bommel in Vice (NL), 17 september 2012, Vice wordt gelezen door “trendsettende stadsbewoners van 18-34 jaar met een
LOUDER THAN WAR / INCENDIARY MAGAZINE / SMIKKELBAARD John Robb is journalist voor onder andere BBC en The Guardian. Daarnaast heeft hij zijn eigen online magazine Louder Than War. Vorig jaar speelde Robb op Incubate met zijn band Goldblade en mailde ons daags na het festival dat hij zo’n goede tijd had gehad en vol ideeën zat voor zijn eigen gecureerde podium. Wij gaven hem de ruimte om een driedaags programma in Café Extase te cureren. Hierbij kreeg hij spontaan hulp van Richard Foster van het in Nederland gevestigde Incendiary Magazine. Onder de titel ‘Cultural Cringe’ kozen zij artiesten uit die volgens hen nergens passen. Ze zijn oud, lelijk, zingen Welsh, zijn nog nooit de eigen stad uit geweest of passen om een andere reden nergens tussen. Het werd een bont programma met onder andere het eerste Nederlandse optreden in meer dan twintig jaar van John Robb’s eigen band The Membranes. Maar ook spacerock van Gnod uit Manchester, Ierse anarcho-punk van Paranoid Visions, jong talent Fawn Spots uit York, opkomende Nederlandse band Nouveau Vélo en onverstaanbare gitaarrock van Plant Duw uit Wales. Het vlak voor Incubate opgerichte platenlabel Smikkelbaard bracht drie platen uit tijdens Incubate, onder meer die van Gul Night Out. Hiermee werd het een officiële releaseparty en hielp Marcel van Smikkelbaard mee met de promotie van dit project. Naast de negen artiesten in Extase presenteerden Louder Than War en Incendiary ook een panel op de DIY Conference. Ze nodigden oud-British Sea Power manager Roy Wilkinson uit om te praten over zijn boek Do It For Your Mum. Door de aanwezigheid van Roy Wilkinson konden we British Sea Power overtuigen op Incubate te komen spelen. SACRED BONES / POSH ISOLATION Toen we onze wensenlijst aan het maken waren kwamen we erachter dat wij vrijwel iedere band die op het New Yorkse Sacred Bones label uitgebracht wordt voor het festival wilden uitnodigen. Wij vroegen hen daarom om een programma voor ons samen te stellen. Net als bij Louder Than War werd halverwege het proces een tweede naam toegevoegd aan het curatorschap. Sacred Bones wilde veel bands van het Deense Posh Isolation records programmeren. Er werd gekozen voor een Posh Isolation programma op zaterdag en een Sacred Bones programma op zondag. Nu kwam de hele Kopenhaagse scene naar Tilburg en maakte vooral Vår een enorme
indruk. The Quietus schreef in haar lijvige Incubate-recensie een volledige paragraaf over Vår, noemden het hun favoriete nieuwe band en gezaghebbend Engels muziekblad NME ruimde drie pagina’s in voor een verslag over de band met grote foto’s van hun optreden op Incubate. Op zondag waren vooral Cult Of Youth en The Men de namen die veel mensen aan elkaar tipten. Beide shows waren stampvol. The Men hebben we zelfs naar de grotere Kleine Zaal moeten verplaatsen (vanuit de Stage01) zodat iedereen die dat wilde de band kon zien. De samenwerking met Sacred Bones bleek niet alleen artistiek een groot succes te zijn. Het label heeft erg goede mediaconnecties en nodigde journalisten van grote Amerikaanse blog Stereogum en tijdschriften als NME en Rolling Stone uit. Deze
verplaatst worden naar het Duvelhok, zonder Tostibar. Vanaf dag één kwamen er mensen die tosti’s wilden eten en teleurgesteld waren dat de in de programmagids beloofde culinaire tosti’s er niet waren. Op eigen initiatief bakte vrijwilliger Wendy vervolgens dagelijks tosti’s en werd het steeds drukker bij de sessies. Waar op maandag ongeveer twintig bezoekers waren, stonden er donderdag al veertig. HEAVY METAL BOWLING De zesde editie van Heavy Metal Bowling, traditiegetrouw op de Incubate donderdag, was weer een groot succes. In een nieuwe recordtijd van elf uur waren alle 144 beschikbare plekken uitverkocht. De verkoop ging voor het eerst grotendeels per baan in plaats van per ticket. Hierdoor bespaarden we
en platteland is de afgelopen jaren op verschillende manieren opgezocht, opgerekt en uitgediept, maar een element dat achterblijft is mensen in contact te brengen met hun eigen verbeelding en esthetische concepties over deze gebieden. Zeker de jongere generatie, opgegroeid met snelle beeldcultuur en in een tijd waarin juist het stedelijke (urban culture) als ‘cool’ gepresenteerd wordt, haakt vaak af als het gaat om het rurale. Om dit proces te stimuleren werd gewerkt met het volgende concept: De jonge Tilburgse videokunstenaar Michelle van Mil ging aan de slag met de Pure Hubs-gebieden bij Kent, Tilburg, Antwerpen en Frankfurt (de vier grootste en meest stedelijke van de hubs) en maakte hier uitgebreide video-opnamen. Deze bewerkte ze en rangschikte ze in vier delen, waarbij
Publiek bij het Posh Isolation Event — foto: Tom Roelofs (gepubliceerd in de oktober editie van NME magazine)
TOSTI SESSIONS Door Merijn Bisschops van De Link was een gevarieerd programma samengesteld met onder meer bewerkingen van traditionele Chinese muziek (Filip Kimho Duo), composities voor fluit (Susanne Borsch) en harp (Miriam Overlach) en het enige panfluit / gitaar duo ter wereld (Duo Verso). Hedendaags gecomponeerde muziek kampt met een imagoprobleem: het zou ontoegankelijk zijn voor een niet-ingevoerd publiek. Al jaren zoeken we daarom in samenwerking met De Link naar een concept waarbij deze soms zware en serieuze muziek op een lichtvoetige manier aan een breed publiek getoond wordt.
bezoekers de nodige servicekosten op een baan van acht plekken en scheelt het de nodige handling bij het indelen van de banen. Muzikale invulling van de avond was er zoals altijd van heavy metal-dj Patchman Marco. Met zijn muziek op de achtergrond werden de nodige strikes en, later op de avond, vooral gutterballs geworpen. Prijzen waren er voor onder meer ‘Beste teamoutfit’, ‘Meeste punten’, en ‘Hardste Worp’. De winnaars gingen naar huis met een prijzenpakket gesponsord door Suburban Records, een van de vele trouwe deelnemers aan het bowlingevent. Dolfijnbowling Tilburg gaf aan dat er geen enkel evenement is waarbij de personeelsroosters zó snel vol zitten als bij Heavy Metal Bowling. Zoals de bedrijfsmanager achteraf mailde: “We zien jullie volgend jaar graag weer terug.”
Dit jaar noemden we het Tosti Sessions, de locatie zou de Bomenlounge in het Faxx-gebouw worden, waar de Tostibar tosti’s verkoopt. Helaas moest om logistieke redenen het programma
PURE HUBS In samenwerking met een aantal Europese partners vond tijdens Incubate de pilot plaats van het Pure Hubs–project. De grens tussen stad
journalisten bleken erg onder de indruk van het festival en schreven mooie stukken over hun tijd op Incubate.
de focus per specifiek gebied ligt op herkenbare delen van de hubs (denk bijvoorbeeld aan het kreupelhoutbos in het Pure Hubs gebied van Kent). Deze beelden werden live gecombineerd met een optreden van vier grote technoartiesten uit Frankfurt, wat meteen de connectie tussen stad en platteland in een tastbaar concept weergeeft. Het werk van deze techno-artiesten gaat per definitie over het grootstedelijke, over uitgestrekte klanklandschappen die meer te maken hebben met de oude industrie dan met de oase van rust van het platteland. Wij kozen daarbij voor Heiko Laux, die gekoppeld werd aan Tilburg; Anthony Rother, die gekoppeld werd aan Kent; Johannes Heil, die gekoppeld werd aan Antwerpen; en Pete Namlook, die werkte met beelden van zijn thuisgebied Frankfurt. In de grote zaal van Poppodium 013 werden debeelden van Van Mil voor een jong publiek gebeamd op een stellage van twaalf schermen, die steeds de dj omringden. De beeldtaal was afwijkend van wat de meeste feestgangers of
concertbezoekers normaal voorgeschoteld krijgen, en werkte erg goed. Meer dan zeshonderd bezoekers zagen hoe Van Mil tot diep in de nacht met de beelden steeds de muziek aanvulde en omgekeerd, en hoe zij de prachtige natuur van de Pure Hubs-gebieden in beeld bracht en mixte op de beats van de dj’s. Een mooie pilot voor een formule die zeker nog uitgediept en aangevuld kan worden. GLOBAL MASHUPS 2012 We startten de site generationbass.com om ontwikkelingen binnen niet–Westerse dancemuziek te documenteren en te ontsluiten voor een zo groot mogelijk publiek. Met deze formule werd ongekend resultaat behaald. Inmiddels trekt het maandelijks gemiddeld 150.000 blogbezoekers, op het moment van schrijven kent het blog in totaal meer dan vier miljoen bezoekers en zijn we het leidende blog op het gebied van niet–Westerse dance en zogenaamde ‘global bass’. In 2011 zetten we deze digitale ontwikkeling om naar de fysieke ontwikkeling van artiesten. We brachten niet–Westerse muzikanten en producers naar Nederland voor een ontmoeting met toonaangevende Westerse producers. Ze werkten samen in een studio aan techniek, arrangementen en gezamenlijke tracks en traden ’s avonds op tijdens Incubate, en de dagen erna op andere plekken in Nederland. Hoewel de fysieke samenwerkingsverbanden kort waren, hadden ze veel effect in het traject erna. Langdurige samenwerkingsverbanden tussen artiesten volgden. In 2012 werkten we in samenwerking met Hivos deze ingeslagen weg verder uit. Met de focus op India en Indonesië wilden we een langduriger traject uitzetten. De fysieke kennismaking tussen niet–Westerse en Westerse muzikanten op Incubate was daarbij niet het einddoel, maar slechts een tussenstation in een traject van een jaar. Het einddoel is dit traject het uitbrengen van een verzamelalbum, dat via de site en community van Generation Bass uitgebracht werd. Eerdere verzamelalbums van Generation Bass werden gerecenseerd in bijvoorbeeld The Guardian, New York Times, kregen aandacht van MTV op twee continenten en werden besproken en gedraaid op BBC Radio 1. Dit soort aandacht kan voor deze artiesten het verschil zijn tussen een carrière in de muziek en hobbyisme én geeft daarnaast een boost aan hun plaatselijke community. De optredens op Incubate pakten net als vorig jaar weer goed uit. De duo’s klikten op menselijk en op artistiek niveau en brachten interessante inhoudelijke stukken zonder de dansvloer uit het oog te verliezen. Als locatie voor de live-shows was dit keer gekozen voor Studio, met een club-achtige setting. De optredens in Den Haag en Rotterdam werden ook goed bezocht,
13
naar ‘t Schop vervoerd en konden daar genieten van een biologische lunch. Ondanks dat Leif Vollebekk een minder bekende artiest is dan Peter Broderick het jaar ervoor, kon hij bij dit optreden op een zeer ruime belangstelling rekenen.
De overweldigende hoeveelheid positieve recensies over Incubate en Tilburg in de internationale pers zorgde ervoor dat Brabants Dagblad op 22 september 2012 een groot artikel schreef over de goede naam die de stad dankzij festivals als Incubate in het buitenland heeft.
PROJECTS
INCUBIOS Vanaf februari 2012 begonnen we met het programmeren van een maandelijkse filmavond in de Hall of Fame te Tilburg, onder de naam Incubios. Uitgangspunt van deze maandelijkse avond was een laagdrempelige filmavond, waar onbekende films te zien zijn die niet terug te vinden zijn in het Nederlandse bioscoopcircuit en vaak ook niet in het Nederlandse festivalcircuit. Deze films zijn vaak ook niet terug te vinden op het internet: een unieke kans dus voor het zien van films die normaal gesproken onder de radar blijven. Dit waren stuk voor stuk films die een originaliteit en een artistieke kwaliteit bezitten die aansluit bij de artistieke waarden van Incubate. Per avond werd een korte film gecombineerd met een lange film of documentaire. In de vijf edities van Incubios die hebben plaatsgevonden, draaiden er in totaal tien films, waarvan er twee bij de Incubios hun Nederlandse première beleefden. Een van deze premières was de film ‘Goliath’, de eerste langspeelfilm van de Amerikaanse filmmakers the Zellner Bros., die in eigen land veel bekendheid genieten door hun korte films met zeer eigenzinnige humor. De combinatie van een korte met een lange film bleek goed te werken, het publiek kwam meestal voor de lange film maar was vaak positief verrast door de korte film. Op deze manier draagt de Incubios bij aan de erkenning voor en waardering van de korte film binnen Nederland, en biedt Incubios een podium aan films die in Nederland weinig of geen vertoningsmogelijkheid hebben.
14
INCUBATED De concertserie Incubated in Paradox bestond dit jaar uit zes optredens, op elke eerste donderdag van de maand, uitgezonderd de drie maanden voor het festival. De laatste Incubated van het jaar vond plaats in 013 en markeerde het begin van een nieuwe formule. Incubated 13: Malcolm Middleton + Luik Incubated 14: The Caretaker + Library Tapes + Sleepingdog Incubated 15: Shining + Pterodactyl Incubated 16: The Strange Boys + Woody & Paul Incubated 17: Sic Alps + Dan Sartain IIncubated ncubated 18: Circle + Harvey Milk Incubated 19: US Girls + Slim Twig
De Incubated-serie werd in 2012 door Incubate geprogrammeerd in opdracht van Paradox met als doel het verbreden van het podiumkunstenaanbod in Tilburg en Nederland, en het trekken van een bredere doelgroep naar Paradox. Incubate verzorgde naast het programma ook de productie en promotie van de serie. Na de eerste series is er in de laatste reeks gekozen om de avonden meer thematisch op te bouwen. Zo stonden er op Incubated 14 drie ‘ambient’-artiesten en op Incubated 18 twee ‘metal’-artiesten. Binnen die genre-omschrijvingen waren de stijlen wel weer divers. Waar we vorig jaar nog schreven dat de helft van de Incubated-bezoekers afkomstig uit Tilburg is, is het opvallend dat dat inmiddels nog maar een kwart was in 2012. Naast Utrecht, Rotterdam, Nijmegen en Amsterdam bereiken we nu meer publiek uit Breda, Den Bosch, Eindhoven, Den Haag, Groningen, Antwerpen en Brussel. Dit is waarschijnlijk te danken aan de iets grotere namen die exclusief geprogrammeerd werden. Voor artiesten als Shining, Circle en Malcolm Middleton, die alle drie hun enige Nederlandse show in Tilburg deden kwamen veel mensen van ver gereisd. Incubated 15 met Shining was uitverkocht. De andere optredens werden ook zeer goed bezocht. De tweejarige Incubated-serie in opdracht van Paradox is na editie 18 tot zijn einde gekomen. De serie is vanaf editie 19 verder gegaan in een nieuw jasje. Niet meer met een vaste locatie, niet meer op een vaste dag en niet meer met een vaste prijs. Het doel is om artiesten naar Tilburg te brengen die je hier normaal gesproken niet snel zult zien. Door niet meer met een vaste locatie en avond te werken, zijn we zeer flexibel en kunnen we net op aanbod inspringen waar dat voorheen niet ging. De eerste avond die op deze manier werd geprogrammeerd was in samenwerking met 013 en is zeer goed bevallen. FRISSE OREN Begin januari 2012 vond de tweede editie van Frisse Oren plaats, het gratis festival georganiseerd door Tilburgse podiumkunstinstellingen. Waar we vorig jaar het programma in de foyer verzorgden, deden we dat nu in de kleine zaal van 013. We toonden er twee veelbelovende post-punkbands: het Belgische Ping Pong Tactics en het Nederlandse Rats On Rafts, die een paar maanden eerder hun doorbraakoptreden gaven op Incubate. Het onvaste stemgeluid van de zanger van Ping Pong Tactics zorgde voor een langzaam leeg lopende zaal, terwijl Rats On Rafts de zaal voltrok en het publiek aan het dansen kreeg. INCUBATE SCENE REPORT In februari begon Tibor Bijl zijn stage bij Incubate met als opdracht het creëren van een eigen concertserie onder de
vlag van Incubate. Met als titel Incubate Scene Report stond maandelijks één Nederlandse en een Europese muziekscene centraal op ons blog en op een concertavond in café Cul de Sac. Op het blog bestond Incubate Scene Report uit een serie diepgravende artikelen waarin de muziekscenes van steden als Groningen, Haarlem, Eindhoven, Nijmegen, Utrecht, Rotterdam, Kopenhagen, Antwerpen, Gent en Bristol in kaart werden gebracht. Op de avonden in Cul de Sac speelden telkens twee bands uit de Nederlandse stad die centraal stond. Verschillende bands (Earth Control, Those Foreign Kids, Wolvon) die we ontdekten via Incubate Scene Report speelden later in het jaar op het festival. De opkomst bij de optredens was zeer wisselend. De Groningen-avond was zeer goed bezocht, terwijl de Nijmegen-avond vrijwel leeg was. In de toekomst blijven we ons actief verdiepen in lokale scenes. Deze zullen hun plek niet meer vinden op een aparte avond, maar in de context van het festival of als onderdeel van Incubated. CULTUURNACHT Ook tijdens de tweede editie van de Cultuurnacht deed Incubate weer mee. Vorig jaar nog in Gifgrond, dit jaar zetten we Cul de Sac op zijn kop, met een veelbesproken optreden van onze favoriete bodybuilder Rummelsnuff en een weergaloos optreden van andere Incubate-alumni My Disco uit Australië. De Cultuurnacht was stijf uitverkocht. Een nadeel van dit grote succes was dat we sommige vaste Incubate-bezoekers moesten teleurstellen, die niet op tijd een kaartje hadden gehaald.
De marketing van Incubate draait om public relations. Niet in de traditionele markting betekenis, waarmee wordt bedoeld relaties met de pers, maar juist direct met het publiek. Zelfs voordat het thema You Are Incubate er was, stond de gebruiker bij Incubate al centraal als actieve deelnemer in het proces om Incubate onder de aandacht te krijgen. Kernpunten in onze marketingstrategie waren de wiki-website, het open source businessmodel en de vroege inzet op sociale media, en zijn nog steeds van groot belang voor de manier waarop Incubate met haar trouwe achterban omgaat. Dat zijn geen hersenloze consumenten maar juist waardevolle individuen. Daarom plaatsten we vijf dagen lang advertenties in de nrc.next voorafgaand aan Incubate (in nauwe samenwerking met
PUBLIC RELATIONS (MARKETING)
met name die in Rotterdam. De samenwerking met Worm voor het Wereld van Witte de With festival, leverde de muzikanten veel nieuwe vrienden en netwerkcontacten op. De komende tijd gaan we verder met de opnamen, remixen en het uiteindelijke album, om de Indiase en Indonesische muzikanten zo goed mogelijk gebruik te laten maken van de mogelijkheden die de samenwerkingsverbanden bieden.
krant, NRC Handelsblad, nrc.next, en diverse weblogs over het festival. Brabants Dagblad vulde zelfs zeven dagen lang een hele pagina over Incubate wat resulteerde in meer dan veertig Door de grote werkdruk en de hoeveelheid Brabants Dagblad-artikelen over ons aan te communiceren programma’s, is dit jaar. Een ongekende hoeveelheid. het aantal mensen dat heeft meegewerkt Wat onze eigen uitingen betreft hadden aan de marketing van Incubate weer we dit jaar weer een onderscheidende toegenomen. Zo was er dit jaar voor het vormgeving van de hand van art director eerst een ontwerpstagiair, begonnen de Ingo Oszkinat. Naar aanleiding van het thema over activatie: You Are marketingstagiairs voor het tweede half jaar al in of zelfs voor augustus, en Incubate, moest Incubate tastbaarder hielpen er 765 mensen via Loyal Class worden. Dit kwam tot uiting in de op de sociale media mee om Incubate ‘gescheurde’ papieren stijl in off-white onder de aandacht te brengen. Voor die over de hele communicatielinie werd doorgevoerd. Voor de herkendeze laatste actie wonnen we zelfs de baarheid werden posters van specifieke Gouden Struis voor beste marketingactie artiesten in deze stijl doorgetrokken binnen de podiumkunsten, evenals en door Nederland en België verspreid. Parkstadtheater. De jury over hun keuze: “De Gouden Struis is in het De Gemeente Tilburg heeft dit jaar ook leven geroepen om het [marketing] weer veel voor onze communicatie betekend. Door Incubate zelf de Tilburg vak beter te maken en juist allebei de cases doen dat, ieder op een unieke Trakteert-posters op te laten maken en veel kansen aan te reiken om via wijze. Wij vonden het niveau van deze 2 inzendingen zelfs zo hoog dat zij verschillende communicatie-uitingen een groter publiek te bereiken en zelfs buiten de branche als voorbeeld een betere service te kunnen bieden. dienen. [...]“Loyal Class” ademt de open cultuur van het internet. De Voorbeelden hiervan zijn de mupi’s in de grote steden, toegang tot gratis bezoekers zijn als het ware zelf onderdeel van de organisatie. Opvallend is hoe wifi voor bezoekers van Incubate door de gehele binnenstad, een groot bord de campagnes elkaar aanvullen en van elkaar kunnen leren. Wij zijn dan ook langs de A58 en stationsspreads op benieuwd te zien wat de verdere ont- verschillende treinstations. Hiervoor zijn we de gemeente zeer dankbaar. De wikkeling gaat zijn.” Dus niet alleen festivalguide was dit jaar interactief werd Incubate verkozen tot ‘Leukste stadsevenement van Nederland’ bij voor mensen met een smartphone. Met behulp van gesponsorde Layarde Nationale Evenementenprijzen, en technologie konden video’s en websites versloegen we daarmee De Intocht van bekeken worden door pagina’s in de Sinterklaas, ook de innovatieve manier festival guide te scannen met een waarop we ons publiek willen bereiken smartphone. Incubate heeft dit als en behouden is opgevallen. We zijn erg een van de weinige festivals (naast trots dat we deze waardering krijgen vanuit collega’s, na de positieve reacties Lowlands) geïmplementeerd.Dit was een leuke manier om mensen bekend vanuit publiek, partners en artiesten te laten worden met programma dat over onze werkwijze. ze niet kennen, maar was voor veel mensen toch nog te vooruitstrevend Na een drukke voorbereiding maakten we dit jaar de eerste artiesten, waaronder of onbekend. Omdat de technologie de Buzzcocks, bekend tijdens een uit- heel nieuw is, werkte het ook nog niet optimaal. Of we dit in de toekomst weer verkochte Incubated. In het buitenland zullen gebruiken hangt dan ook af van had The Quietus de primeur voor de het feit of er meer organisaties gebruik Engelstalige wereld en de Duitstalige volgers werden door Visions bediend. van zullen maken, zodat men ermee De dag na Incubated had Brabants vertrouwd raakt en de technologie Dagblad de primeur door als eerste verbeterd Nederlandstalige medium over Incubate 2012 te berichten, waarna vele media Naast de mobiele website ontwikkelde internetpartner Freshheads, als hen volgden. Dit reflecteert ook de strategie van Incubate: door zowel verrassing, buiten ons medeweten om een festival app, die precies voor het fesgeïnteresseerde en toonaangevende tival klaar was. De app zag er prachtig buitenlandse media en de trouwe en uit en werkte, met name op de iPhone, lokaal zeer invloedrijke media een voorsprong te geven, konden andere waar hij voor gebouwd werd, erg soemedia niet achterblijven. Een zeer pel. Op ons aandringen werd er op het laatste moment ook een Androidversie geslaagd experiment. Ook klopten veel gemaakt. De app maakt gebruik van de verschillende media bij ons aan. Zo open API die we in 2011 ontwikkelden werd muziekcurator Peter Meeuwsen en werd 882 keer gedownload voor op aanvraag van Pinguin Radio een week lang hoofdprogrammeur van het iPhone en 393 keer voor Android. We kunnen deze app voor komende edities radiostation voorafgaand aan Incubate gemakkelijk weer inzetten dankzij de en schreven 3VOOR12, OOR, The Quietus, NME en Gonzo(Circus) open API. uitgebreid over het festival in de aanloop naar september. Tijdens het festival schreven onder meer de VolksEindhoven 2018) met daarin tweets over Incubate. Niet van onszelf maar van bezoekers, Tilburgers, partners en artiesten.
VERMELD IN/OP/DOOR: Brabants Dagblad: elke festivaldag een volledige pagina nrc.next NRC Handelsblad de Volkskrant
3voor12, elke week hooikoorts, en daarnaast artikelen over onder andere Chris & Cosey. Pinguin Radio: Peter Meeuwsen was een week lang hoofdprogrammeur. the Quietus
3FM Pitchfork Stereogum NME Visions, met meerdere festivalupdates
Gonzo(Circus) DJ Broadcast Subbacultcha Louder Than War Incendiary Magazine
Vi.be en vele anderen.
Verenigd Koninkrijk
Middelbaar voortgezet onderwijs
Hoger voortgezet onderwijs
GEVOEL OVER INCUBATE 2012
51.7% ZEER POSITIEF
41.1%
5.4%
MERK/OPERATING SYSTEM SMARTPHONE
1.6% 0.2%
ZEER TELEURSTELLEND
ACTIEF OP SOCIALE MEDIA
68.5% 31.5%
IN BEZIT VAN EEN SMARTPHONE eigen blog
15
geen van bovengenoemde media
ORGANISATIE
INTERNE ORGANISATIE
die in al haar vezels betrokken blijft bij, en
DIRECTIE
PROJECTMANAGEMENT
Governance. Wij volgen het Raad van Toe-
2012 was het jaar waarin
in dienst staat van, de cultuur die wij brengen.
De directie van Stichting Incubate bestond
Tim van Akkerveeken (Inside Out productie)
zicht model, waarbij het bestuurlijk proces
in 2012 uit de volgende personen en functies:
Bas van Duren (Inside Out)
en dagelijkse leiding in handen is van de
Milou Posthumus (Inside Out)
directie, die op grote lijnen wordt gestuurd en gecontroleerd door een Raad van Toezicht.
mede–oprichter en directielid Frank nam
Kimenai van
afscheid Wij
Vrijwilligers betekenen ontzettend veel voor
Vincent Koreman
Veerle Lavoir (New Jacks, Move Any Mountain,
willen hem bedanken voor
Incubate. Maar we hebben ook geleerd dat
Artistieke leiding
kennismakingstour)
De Raad van Toezicht bestond per balans-
de
wij veel betekenen voor onze vrijwilligers.
Nevenfuncties in 2012:
Mark van Soest (Global Mashups)
datum uit:
passie,
Incubate.
VRIJWILLIGERS
gedrevenheid,
het lef, de visie en het
Regelmatig horen we hoe fijn zij het vinden
Docent Film aan Fontys–
Marinke Kerkhoff (Damo Suzuki’s Network)
plezier waaraan we met zijn
dat we hen, ongeacht hun afkomst, leef-
Hogeschool voor de Kunsten,
Natasha Taylor (Incubate Radio)
Dhr. M. ten Harmsen van der Beek (voorzitter)
allen aan Incubate hebben
tijd of interesses, de mogelijkheid bieden
Muzikant, DJ en Producer
Katrien Ligt (Leah Capaldi’s ‘7 Hours 7 Days’)
Nevenfuncties in 2012:
gebouwd. Zonder hem zou
bij te dragen aan Incubate. Veel gehoorde
Jan Wirken (The Destroyed Word)
Algemeen Secretaris Cultureel Verdrag
het festival niet zijn wat
dankwoorden gaan over het feit dat ze
Joost Heijthuijsen
Daan Taks (Incubate Poetry)
Vlaanderen Nederland, Creative Director
het nu is. Tevens was 2012 het jaar van
ervaring op kunnen doen, interessante
Beleid, marketing en financiering
Loes Everink (Glocal)
bij Harmsen van Beek, Algemeen lid
de
Muziekprogram-
mensen achter de artiesten ontmoeten en
Nevenfuncties in 2012:
Minke van Hoof (theaterprogramma)
Bestuur bij Tromp Percussion Eindhoven,
meur Peter Meeuwsen en hoofd productie
dat ze aan iets bijzonders meewerken. Zo
Adviseur Fonds Podiumkunsten
Tineke de Mug kregen beiden jongetjes. Een
verschillend als onze vrijwilligers zijn, zo
Lid Artistiek team Brabantstad
MARKETING
ter Bestuur Stichting Het MakersHuis bij
heuglijk feit. Tineke was zelfs uitgerekend
verschillend zijn de taken. Naast bijvoor-
Culturele Hoofdstad 2018
Dyon Schlebos (distributie promotiemateriaal)
Het Bossche Makershuis, lid Provinciale Staten van Noord Brabant bij Provinciale
eerste
Incubaby’s.
Vertrouwenspersoon bij Incubate, Voorzit-
tijdens het festival, wij danken de rest van
beeld het controleren van polsbandjes bij de
Adviseur ontwikkeling Strijp-S
Ingo Oszkinat (art-director)
het productieteam voor het overnemen van
entree, zijn er ook meer specifieke functies.
Gastcolumnist Brabants Dagblad
Lotte Monfrooij (sponsoronderzoek)
Staten Noord Brabant, voorzitter Commissie
haar taken. Doordat ons hoofd productie en
Denk aan handige Harries en Henriëttes die
Miriam van Ommeren (teksten festival guide)
Economische Zaken en Bestuur, woord-
ons directielid financiën binnen een jaar om
klussen aan (de locaties van) kunstprojecten
Frank Kimenai
Marlies van Randwijk (teksten festival guide,
voerder financiën, Commissie Mobiliteit
verschillende redenen wegvielen was 2012
of radioliefhebbers die de radiostudio opbou-
Operations en financiën.
theaterprogramma)
en Financiën, Voor een volledig overzicht:
spannend. We stelden ons langer het doel
wen. Elk jaar zijn er ook vrijwilligers die uit
Tot zijn vertrek in mei 2012.
Jasper Willems (teksten website)
nl.linkedin.com/in/marijntenharmsenvanderbeek
om een stabiele organisatie te worden, die
eigen initiatief projecten opzetten, zoals dit
Daarna overgenomen door Barry Spooren.
Brent Oostrum (programmateksten)
Nevenfuncties in 2012:
niet afhankelijk is van individuele personen,
jaar het bakken van tosti’s in het Duvelhok.
maar van een collectieve inspanning. In
Met meer dan driehonderd artiesten en
Bestuurdslid Area51
Dhr. M. van Gaasbeek (penningmeester) PRODUCTIE
Nevenfuncties in 2012:
Wout Hoste (technische productie)
Projectleider WORMstation bij WORM,
2012 hebben we bewezen dat deze manier
veel internationale journalisten is de vraag
van werken bij ons hoort. In de toekomst
naar slaapplekken groter dan wat de Til-
Barry Spooren
Cees Thomassen (technische productie)
Projectleider WORM@VOC bij WORM,
zullen we blijven werken om een wendbare
burgse hotels aankunnen. We zijn dan ook
Financiën, Fondsenwerving en
Marnix Baert (artiestenproductie)
Marketing en communicatie bij WORM,
organisatie met servant leadership te worden,
erg dankbaar voor de vele mensen die een
Beleidsondersteuning, Coördinator DIY
Loes Hermans (facilitaire productie)
Redacteur, schrijver bij Passionate, Krakatau,
zoals in ons beleidsplan beschreven is. Het
slaapplaats bieden aan Incubate-artiesten.
conference vanaf juni 2012.
Steph Byrne (vrijwilligerscoördinatie)
Erasmus Magazine, R’Uit Magazine
vertrek van Frank Kimenai grepen we aan om
En die groep wordt elk jaar groter. Denk
Mark Smith (recordings)
nog eens kritisch naar de interne organisatie
hierbij aan internationale studenten die
MEDEWERKERS
Niki van Rooy (ticket lounge coördinatie)
Dhr. A. Hardorff (secretaris)
te kijken. We besloten in de praktijk te
een jaar in Tilburg wonen en hun studen-
Gedurende het jaar werkt er een team van
Lenny van Keulen (horeca)
Nevenfuncties in 2012:
gaan werken vanuit een platte staforganisatie,
tenkamer willen delen. Of aan gezinnen
freelancers voor Stichting Incubate. Dit team
Evelien Rombouts (kassabewaarder)
opleidingsmanager Leisure Management
waarbij de taken productie, financiering,
en mensen met een fulltime baan die tijd
bestaat uit de volgende personen en functies:
financiën, artistiek en marketing zijn opge-
en ruimte vrijmaken voor onze artiesten
STAGIAIR(E)S
Sciences, gemeenteraadslid en vicefractie-
bij NHTV Breda University of Applied
Deze verandering van functiege-
en journalisten. Zolang het festival groeit,
ARTISTIEK
In 2012 bood Stichting Incubate weer aan een
voorzitter / member of the Breda City
richt werken naar taak- en projectgericht
groeit ons vrijwilligers-team – nu zo’n twee-
Jantien Borsboom – Filmcurator
groot aantal stagiair(e)s van verschillende
Council, vice fractieleider bij PvdA, DJ bij
werken pakte goed uit, omdat het leidde
honderd mensen, waaronder ook mensen
Merijn Denkers – Curator beeldende kunst
opleidingen een plek om mee te bouwen
Café Thomas Eindhoven
tot minder overleg over schijven en minder
uit België, Tsjechië en Duitsland – mee.
Peter Meeuwsen – Programmeur muziek
aan hun en onze toekomst. Dit waren:
interne vergaderingen. Deze verandering
Volgend jaar blijven we dan ook opletten dat
van werken leidde tot een positieve bij-
de vrijwilligerscoördinator en assistenten
PRODUCTIE
Yannick Verhoeven
Nevenfuncties in 2012:
drage aan de interne sfeer (we innoveerden
vaak kunnen langskomen tijdens een dienst
Tineke de Mug – Hoofd productie
Stein Damen
Marketing & Communications Manager
bijvoorbeeld tosti’s) maar ook tot een grote
en checken hoe het werk verloopt. Ook is
output. Incubate werd door het gebruiken
het belangrijk dat de drempel voor mensen
nomen.
Dhr. B. Bollmann (algemeen lid)
Björn Roetman
Lowlands festival en Pitch festival bij Mojo
MARKETING
Joost van de Pas
Concerts
Bob Verhagen
van nieuwe plekken als De Koepelhal, en
die goede initiatieven hebben laag blijft en
Jelle Agema – Hoofd PR en marketing
de Dommelsch Zaal van 013, maar ook door
dat getalenteerde vrijwilligers op de hoogte
Erik Luyten – Online marketing en ticketing
nieuwe projecten in verzorgingstehuizen
zijn van deze mogelijkheid. Zo kunnen wij
stukken groter. Toch konden we juist door
blijven groeien, in omvang én in kwaliteit.
die groei een persoonlijke organisatie blijven
Suzanne Keurntjes
Dhr. B. van Heur (algemeen lid)
Thomas Scholing
Nevenfuncties in 2012:
Gijs Garenfeld
Assistent professor bij Cosmopolis, Depart-
Jaimy Lucardie
ment of Geography, Vrije Universiteit Brussel
STAFF
BEDRIJVEN WAAR WE VEEL AAN TE DANKEN HEBBEN:
Voor verschillende projecten en klussen heb-
RAAD VAN TOEZICHT
Mevr. A. Spaninks (algemeen lid)
ben de volgende mensen het afgelopen jaar
Stichting Incubate werkt volgens de gedrags-
Nevenfuncties in 2012:
meegewerkt aan de verschillende Incubate
regels voor culturele organisaties, zoals deze
Trok zich terug in verband met haar nieuwe
activiteiten:
beschreven zijn in de gedragscode Cultural
aanstelling als directeur van STRP festival.
Fotocredits pagina 8–9: Veldinho, William van der Voort, Victor Mcklin, Erik Luyten en Suzanne Hoff — Incubate Jaarverslag 2012 van Stichting Incubate is in licentie gegeven volgens een Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen 3.0 Unported licentie. Gebaseerd op een werk op www.incubate.org.