Jaarverslag ZXZW 2008 by Incubate Festival

Jaarverslag 2008 ZXZW is een community op het gebied van independent culture.

Sun Ra Arkestra

Jaarverslag 2008 ZXZW is een community op het gebied van independent culture.

ZXZW Postbus 327 5000 AH Tilburg +31 (0)13 590 483 9 www.zxzw.nl office@zxzw.nl

Colofon Tekst: Joost Heijthuijsen, Frank Kimenai, Vincent Koreman Foto’s: Steph Byrne, Marcel Couwenberg, Vincent Lichtenberg, Erik Luyten, Marcel Mutsaers Vormgeving: Barry Spooren Jaarrekening: Buro Bilan

Jaarverslag ZXZW 2008

Inhoud Voorwoord Kwantitatieve gegevens De organisatie Beleidskaders uitstippelen Professionalisering Inhoudelijke investering Huisvestiging Raad van Toezicht Conclusie Financiën Communicatie en marketing Personeel Samenwerking met mediapartners Lokaal Nationaal Internationaal Digitaal Verdere persaandacht Soundbytes pers 2008 Programma De Algemene ZXZW week Algemeen weekend Dans/Theater Beeldende kunst Filmprogramma Sun Ra Arkestra Losse onderdelen ZXZW producties Psychogeografie Knitta Svart Kunstykke Peter Beste Erik Smith Michiel Eikenaar & Manuel Tinnemans Gijs Deddens Sun Ra Arkestra Bla in Residence / Norwegian Inavsion Mvo beleid Bezoekersprofiel

4 5 6 6 6 7 7 7 7 8 10 10 11 11 11 12 12 12 13 17 17 17 18 19 19 19 19 21 21 22 22 22 22 23 23 23 25 27 28

Bijlage 1: Bezoekersprofiel ZXZW 2008 Bijlage 2: Exploitatierekening stichting ZXZW 2008

29 33

Jaarverslag ZXZW 2008

Voorwoord

“Against the grain, that’s where we’ll stay.”

Ponytail

Beste, het zal wel bij investeren horen maar een aantal keren hing de toekomst van ZXZW aan een zijden draadje. Begin 2008 besloot gemeente Tilburg om geen subsidie voor ZXZW beschikbaar te stellen, in maart 2008 dreigde de gemeenteraad te vallen over de combinatie van ZXZW en autoloze zondag en gedurende het jaar was er nog sprake van grote financiële risico’s omdat ZXZW afhankelijk is van publieksinkomsten en incidentele subsidies.

De Raad van Toezicht twijfelde erover om ZXZW in 2008 door te laten gaan. Het zou een te groot financieel risico met zich meebrengen. Op het moment van het schrijven van dit jaarverslag is de financiele toekomst van ZXZW nog steeds onzeker. Gelukkig hebben de bezoeker en artiest hier niets van gemerkt. Van het publiek krijgt ZXZW een 8,1, 97,5% van de bezoekers zou het festival aan vrienden aanbevelen. Tevens kregen we de publieksprijs voor het beste Tilburgse festival. Daarmee versloegen we de kermis.

landse ogen via de Portland Tour of Tilburg, een uitverkocht heavy metal bowling, de eerste Amerikaanse ZXZW-bezoekers en van enthousiasme kwijlende Engelse journalisten. Maar het allerbelangrijkste: ondanks alle cultural governance, interne protocollen, geldzorgen en andere praatjes hebben we met zijn allen een gaaf festival gemaakt. Met de steun van Provincie Noord Brabant, gemeente Tilburg, Freshheads, Bram, maar vooral van die van Erik, Tineke, Tijs, Sonja, Bart Hard, Marjolein, Chris, Kees, Loes, Dyon Arlette, Marisa, Nick, Wouter en alle vrijwilligers. met vriendelijke groet,

Waar we het voor doen? Om punkband Bad Religion te citeren “Against the grain, that’s where we’ll stay.” Kleine dingen maken veel goed. Er waren momenten als een week lang een volle Paradox tijdens Sun Ra Arkestra, Tilburg ontdekken door buitenJaarverslag ZXZW 2008

Vincent Koreman Frank Kimenai Joost Heijthuijsen de directie van ZXZW 4

Kwantitatieve gegevens Herkomst bezoekers NL = 71,1 % BE = 8,58 % GBR = 5,46 % DE = 7,8 % FIN = 2,34 % USA = 0,78 % IRE = 1,56 % Other: 2,38% Leeftijd 0-19: 2,2% 20-29: 70,2% 30-39: 23,4% 40-49: 2,1% 49-60: 2,0% 60+: 0,1%

The Shape of Breakcore 2 Cum

aantal dagen aantal acts aantal nationaliteiten acts aantal locaties aantal betalende bezoekers aantal bezoekers gratis voorstellingen aantal eigen producties internationale persaandacht (landen) aantal mediapartners aantal medewerkers aantal vrijwilligers aantal stagiaires aantal logeeradressen totaal budget

2005 2 45 9 7 1.300 0 0 2 1 4 25 0 0 6.500

2006 2 85 9 11 2.600 0 1 3 2 4 35 0 18 25.000

2007 8 175 14 27 2.700 16.000 17 10 10 42 45 1 30 125.000

Jaarverslag ZXZW 2008

2008 8 276 32 34 4.996 25.595 12 7 14 47 63 7 61 298.587

De organisatie

Sun Ra Arkestra

In 2008 zette ZXZW een paar belangrijke stappen. Qua schaal, inhoudelijk en qua professionalisering. In 2007 werden beleidskaders uitgestippeld, vond een professionalisering en personele uitbreiding plaats, kwam er een kantoor en werd een raad van toezicht geformeerd. Doelen voor 2008 waren om een professionele organisatie op te zetten, meer te werken met externe programmeurs en om het bestaande team en de bestaande expertise te behouden. Beleidskaders uitstippelen Begin 2007 werd een beleidsplan ontwikkeld. Belangrijkste punten waren dat ZXZW een kunstenbrede community wordt op het gebied van independent culture. Hierop werd positief gereageerd door Provincie Noord Brabant, waarvan ZXZW van 2009 tot 2012 structurele ondersteuning ontvangt. Ook van Gemeente Tilburg ontvangt ZXZW structurele ondersteuning. Vanuit NFPK+, maar ook

vanuit de adviescommissie van Provincie Noord Brabant was er kritiek op de artistieke visie van ZXZW. Die wordt in de toekomst verder aangescherpt. Professionalisering Er werd verder gegaan met structurering en een duidelijkere taakafbakening. Een onderdeel hiervan was de positie site-productie die werd ingevuld door Loes Hermans. Daarnaast werd de afdeling marketing uitgebreid naar twee mensen en werd er meer gewerkt met stagiaires. Tevens vermeldenswaardig is het onderzoek van Marijn Roelofsen, student NHTV, naar optimalisatie van de interne processen op de productieafdeling van ZXZW. Hier volgende een TBV (taak, bevoegdheid, verantwoordelijkheid) schema uit. Hoewel de Jaarverslag ZXZW 2008

Belangrijkste punt was dat ZXZW een kunstenbrede community werd op het gebied van independent culture. 6

ZXZW heeft een flinke stap voorwaarts gemaakt. Daarom zal de komende jaren geïnvesteerd moeten worden in de interne stabiliteit.

post organisatiekosten bijna verdubbelde bleven de salarissen nog altijd onder welke CAO dan ook. Dit blijft, mede gezien de continuïteit en eventuele opvolgingskosten van de personeelsleden, een knelpunt. Inhoudelijke investering Sonja Augart nam de programmering van het dans-en theaterprogramma op zich, The Shape of Breakcore 2 Cum werd mede georganiseerd door Bart Hard, Wouter Jaspers/ Vatican Analog organiseerde Eurovision Noise Contest,

De Link cureerde Kraaklink, Bla/ Sten Ove Toft was een week club in residence, Mara Piccione/ American Poster Institute cureerde de Zstock posterbeurs en Filmbank zorgde voor de invulling van het filmprogramma. Het filmprogramma werd ingeleid door Paul de Mol, filmmaker en docent aan Fontys. De input van deze mensen en organisaties zorgde voor een inhoudelijke verdieping op vele vlakken en een goede energie die aan projecten werd gegeven. Huisvestiging ZXZW heeft een kantoor op NS Plein 16 in Tilburg. Dit is een fijne werkplek. Dichtbij de stad, voordelige huur en een omgeving vol creatieve industrie. Nadeel is het klimaat. Er is geen directe luchtafvoer. In de zomermaanden kan de temperatuur oplopen tot 40 graden. Tijdens de drukkere periode is het kantoor ook te krap. Raad van Toezicht De stichting opereert volgens een Raad van Toezicht model volgens Cultural Governance model. In de raad van toezicht zaten Pascal Bouma (directeur Hedon, Zwolle), Floor Boumans (beleidsmedewerker UvT), Jasper van de Dobbelsteen (programmeur De Groene Engel, Oss), Ries Doms (muzikant en oprichter ZXZW) en Han van Houts (managing director DocData). Han van Houts trok zich medio januari terug en helaas overleed Pascal Bouma januari 2008. Het overlijden van Pascal, die erg nauw bij ZXZW betrokken was, heeft ons zwaar geraakt. In 2009 traden Mike van Gaasbeek en Gerard Walhof toe tot de RvT. Jaarverslag ZXZW 2008

Conclusie ZXZW heeft een flinke stap voorwaarts gemaakt. Daarom zal de komende jaren geïnvesteerd moeten worden in de interne stabiliteit. Enerzijds door het bestaande team vast te kunnen houden en verder te ontwikkelen. Anderzijds door uit te breiden. De functie van bureaumanager wordt nu bij voorbeeld met node gemist. Daarnaast zal meer nadruk moeten komen te leggen op structurering van het interne proces. 7

Financiën

Provincie Noord-Brabant en een match van dat bedrag door de Gemeente Tilburg, aan het werk met het verwezenlijken van haar plannen.

kelden de website en de huisstijl. Verder kon ZXZW rekenen op bijdragen van Rabobank, NS, Vedett, XS4ALL en diverse advertentieinkomsten.

De begroting van 2008 verdriedubbelde ten opzichte van 2007. Hiermee kon het traject van professionalisering verder worden opgezet en kon er inhoudelijk worden geïnvesteerd.

De bijdragen van subsidiënten verdubbelden in 2008 vergeleken met 2007, maar het aandeel van subsidies op de totaalbegroting daalde van 56% naar 51%.

Vergeleken met 2007 zijn de publieksinkomsten in 2008 verdubbeld van €12.844 naar €27.212. Het aantal bezoekers verdubbelde eveneens.

Pelican

De grote afhankelijkheid van incidentele subsidies toont de achilleshiel van het festival. De grilligheid van beoordelingscommissies, het constante spanningsveld tussen inhoud en financiële haalbaarheid, en

ZXZW werd in 2008 gefinancierd door publieksinkomsten (11%), sponsoring en advertentiebijdragen (12%), bijdragen van locaties en partners (26%) en subsidies (51%).

2007 was een jaar van investeren, 2008 een jaar van uitbouwen. De festivalvorm, die in 2007 was geschetst, werd verder ingevuld met een groot aantal artiesten en projecten. Om deze ambitie waar te maken werkte de directie full time aan ZXZW. Een financieel onzekere beslissing, aangezien er begin 2008 nog geen cent was toegezegd om verder te werken. Na een onzekere periode kon de directie, door een toezegging van de

De “bijdragen locaties en partners” is meer dan vijf keer verdubbeld ten opzichte van 2007. Dit zijn daadwerkelijk gerealiseerde bijdragen. De bijdrage van autovrije zondag en de programmabijdragen van de locaties vormen hier een groot deel van. Freshheads is een belangrijke sponsor voor ZXZW. Zij ontwikJaarverslag ZXZW 2008

de vaak lange en arbeidsintensieve processen die gepaard gaan met deze manier van festivalfinanciering is verre van optimaal en brengt een grote onzekerheid met zich mee. ZXZW heeft dan ook de ambitie de komende jaren te gaan werken aan een constanter inkomstenmodel. Dit betekent minder afhankelijkheid van incidentele subsidies en meer eigen inkomsten genereren. De toegenomen eigen inkomsten en de 8

De komende jaren zal vooral in de kwaliteit van het programma geïnvesteerd worden; het programma zal daardoor kwantitatief mogelijk wat slinken.

structurele toezegging van de Provincie Noord-Brabant en de Gemeente Tilburg voor de periode 2009 – 2012 is een stap in de goede richting. De organisatie en uitvoering van het ZXZW festival is, door zijn grootte en vorm, een arbeids- en kennisintensief proces. Daarnaast wil ZXZW een kwalitatief hoogstaand product aanbieden. Het is derhalve noodzaak met ervaren mensen te werken en deze voor langere tijd aan het festival te binden. Ook al vereist dit een grote financiële investering. ZXZW was in 2008 in de positie om een groot aantal medewerkers zoals stagemanagers, technici en marketingmedewerkers te betalen voor hun werk. Echter nog steeds niet op het niveau zoals dit gebruikelijk is. ZXZW is daarom nog steeds grotendeels afhankelijk van goodwill. Wil het deze goodwill behouden, dan zal er in de toekomst een groei in de beloning van de medewerkers moeten plaats vinden. Programmerings- en marketingbudgetten zijn in 2008 gestegen ten opzichte van 2007, maar nog niet op niveau.

Nog steeds moet er afgedongen worden op ieder tientje en moet er op het scherpst van de snede onderhandeld worden met bands, boekers, kunstenaars etc.. Dit bevordert niet altijd de relatie tussen festival en artiest. Afgelopen festivaleditie hebben we door te lage gages ook enkele afzeggingen gehad van acts die hun tour financieel niet rond kregen. Dit zouden we in de toekomst natuurlijk graag anders zien. Programmabudgetten zijn enorm afhankelijk van de toezeggingen van subsidiënten. Het principe “geen geld is geen programma” zal in de komende jaren nog sterker worden gehanteerd, om te voorkomen dat programmabudgetten verdunnen. Voorheen ging dit namelijk ten koste van de kwaliteit van het programma waarvoor het geld in eerste instantie bedoeld was, omdat het budget verspreidt werd over meerdere producties. De komende jaren zal vooral in de kwaliteit van het programma Jaarverslag ZXZW 2008

geïnvesteerd worden; het programma zal daardoor kwantitatief mogelijk wat slinken. Marketingbudgetten zijn nog steeds minimaal. Ook in 2008 moesten er keuzes gemaakt worden waar het geld uit te geven. De veel geprezen programmaboekjes zijn duur, de investering hierin ging ten koste van bijvoorbeeld advertenties en banners in gedrukte en digitale media. De komende jaren willen we graag verder investeren in het zichtbaar maken van ZXZW bij een zo groot mogelijk publiek. Marketingbudgetten moeten dan ook verhoogd worden.

Communicatie en marketing namen) is niet voor herhaling vatbaar. Dit moet plaats maken voor een herkenbaar beeld. Het logo van 2008 blijft ook in 2009 hetzelfde.

De communicatie was dit jaar nog meer dan andere jaren gericht op het vormen van een community van gelijkgestemden. De weg die in 2007 werd ingeslagen (nauwe samenwerkingen met mediapartners, sterke digitale basis en de inzet van programma als marketing) werd vervolgd en beter gladgestreken. Al vanaf maart werd het toekomstige publiek aangesproken en ook over de grenzen werd meer publiciteit gemaakt. Er werden drie posters gemaakt, waarvan de eerste rond het Roadburn festival gehangen wordt. De frequentie hiervan was goed, maar de invulling (grote rij

Er werd naast Last.fm, Myspace en Hyves ook meer gebruik gemaakt van het blog door betere posts met meer diepgang en klantenbinding als prijsvragen. Hierdoor was een sterke stijging van de gemiddelde bezoekers te ontwaren. Deze bezoekers blijven duidelijk ook hangen. In november 2007 kwamen er 888 bezoekers naar het blog, in november 2008 is dat 5889 bezoekers. Hierdoor is de ZXZW blog een van de top 50 entertainmentblogs van Nederland geworden. Daarnaast werd de ZXZW-site wiki. Bezoekers kunnen inforJaarverslag ZXZW 2008

Watain

matie over de artiesten veranderen en foto’s en films kunnen toevoegen. Dit verstevigt de band met de bezoeker. Naast een groei in digitale middelen, was er ook een verandering in fysieke promo. Er waren meer genreflyers en het programmaboekje werd in de laatste maand ingezet als ‘uitgebreide flyer.’ Ook de krant was minder gericht op het programma, ging meer de diepte in en had een minder duidelijke band met het festival. Personeel Zoals 2007 bestond het marketingteam dit jaar uit Tijs Heesterbeek en Erik Luyten, en draagt vooral verantwoording af aan Joost Heijthuijsen. Naar het festival toe werd er Dyon Schlebos bijgehaald voor de fysieke promo. Hij onderhield contacten met het streetteam. 10

Voor 2009 is het wenselijk als er nog een vrijwilliger of stagiair erbij komt die sites als MySpace, Hyves, LastFM en Facebook onderhoudt. Samenwerking met mediapartners De verandering ten opzichte van 2007 zit niet alleen in een absolute stijging van het aantal mediapartners (van 10 naar 14), maar ook in een verdere nationalisering en internationalisering. Ook strekte het mediapartnerschap tot buiten de muziekgrenzen. Iets dat in de voorgaande jaren niet gelukt was. Lokaal Door een te gefocuste blik op het internationale veld, hebben we geen lokale partner gehad. Dit is iets dat voor volgend jaar wel gevonden moet worden, anders verliest ZXZW de grip op de lokale bevolking, die wel nodig is voor o.a. de Autovrije Zondag. Er is geprobeerd The Independent bij het Brabants Dagblad te voegen, maar dit was te duur. Een mediapartnerschap was geen prioriteit vanuit het Brabants Dagblad. Wel heeft het Brabants dagblad weer veel aandacht geschonken aan ZXZW (11 artikelen tijdens ZXZW). Nationaal Er is een sterke stijging en verzwaring te zien van nationale mediapartners. De doelstelling van een landelijk dagblad is niet gelukt, maar 2008 heeft wel een basis gelegd om te praten met verschillende bladen (4x NRC Next, 3x De Volkskrant, Trouw). Wel is landelijke radio gehaald en landelijke TV lag in het bereik. 3VOOR12 heeft landelijk meer gedaan dan vorig jaar. De regionale tak van 3VOOR12 was zoals elk jaar weer zeer actief, maar nu werden er ook concerten

De verandering ten opzichte van 2007 zit niet alleen in een absolute stijging van het aantal mediapartners (van 10 naar 14), maar ook in een verdere nationalisering en internationalisering. geupload op de landelijke pagina. Daarnaast is er een interview met Frank Kimenai verschenen. De Groene Amsterdammer ZXZW heeft voor een gereduceerde prijs een advertentie gekocht en zou redactionele aandacht krijgen. Alleen is die redactionele aandacht nooit gekomen. Wel een samenwerking die ZXZW in 2009 moet voortzetten/uitbouwen KinkFM 2 weken lang een commercial. Hen is aangeboden om live uit te zenden vanaf ZXZW, maar door te weinig geld niet op ingegaan via KinkFM. Volgend jaar zoeken naar goedkopere middelen. LiveXS Twee participatiepagina’s voor de helft van de prijs. Verder veel redactionele aandacht. Mister Motley is de eerste echte mediapartner die geen banden heeft met muziek. Goedkope advertentie en 200 bladen om weg te geven. Daarna een aantal van de nieuwe uitgave om te verkopen. MM heeft de wens al uitgesproken om de samenwerking voort te zetten. Radio 6 kwam erbij als mediapartner via Aad van Nieuwkerk en het feit dat Sun Ra Arkestra Jaarverslag ZXZW 2008

werd aangetrokken als artist in residence. Dit is een duidelijk voorbeeld van programma dat als marketingtool wordt ingezet. Radio 6 heeft een optreden van Sun Ra Arkestra live uitgezonden en veel redactionele aandacht gegeven. Vice was vooral betrokken bij promo rond e fototentoonstelling van Peter Beste. KindaMuzik gaf aandacht via een redactionele microsite en goedkopere banners. 11

Digitaal Myspace gaf gratis banners en een financiele bijdrage voor de druk van de T-shirts. Daar kwamen ze dan ook prominent op. Door de opheffing van de Nederlandse tak, de ervaringen van voorafgaande jaren en een verschuiving van prioriteiten bij MySpace zal een mediapartnerschap geen hoge prioriteit hebben.

Marieke Franssen

Musicfrom.nl gaf ZXZW een festivalpagina en een banner.

Internationaal Gonzo maakte weer een mooie route, bood een advertentiepagina aan voor gereduceerd tarief en gaf veel redactionele aandacht, waaronder een blog tijdens het festival. Terrorizer gaf advertentieruimte voor minder geld en zou redactionele aandacht geven voor festival. Door personele problemen is dit niet doorgegaan. Achteraf wel een groot en positief verslag. Wire gaf redactionele aandacht en advertentieruimte. Helaas hadden ze geen mensen om naar ZXZW te sturen. Ze zijn wel via verschillende kanten benaderd (Jon, Tijs, Joris)

Last.fm gaf targetted bannerruimte. Dit mediapartnerschap heeft nog veel rek. Hier kan voor 2009 meer uitgehaald worden. Verdere persaandacht Er was een duidelijke verschuiving gaande van gespecialiseerde muziekbladen, naar algemene kranten en magazines. Dit kwam grotendeels ook door de aantrekking van Sun Ra Arkestra. Maar daarnaast heeft het Eurovisie Noise Contest een artikel in de Trouw gekregen en Z-stock in de Volkskrant. Verder is de aandacht van OOR en KX Radio ook nog noemenswaardig. Dit toont aan dat ZXZW de toegang vindt naar een breder (muziek) publiek. Jaarverslag ZXZW 2008

Nationale Media aandacht onder andere: NRC Next (4 artikelen) NRC Handelsblad Trouw Volkskrant (3 artikelen) Live XS (8 artikelen) Oor (4 artikelen) Financieel Dagblad Brabants Dagblad (13 artikelen voor festival, 11 artikelen tijdens ZXZW, 3 artikelen na ZXZW) KindaMuzik (4 artikelen voor ZXZW, 3 na ZXZW) Nieuwe Revu VPRO’s 3VOOR12 (6 artikelen voor het festival, dossier over festival) Festivalinfo: (8 artikelen voor het festival, 1 verslag na het festival) Kink FM KX Radio Radio 6 Fret Dutch Cowboys DJ Broadcast (2 artikelen) Vice (2 artikelen) Stream Magazine Jazz Spinner.com MijnNL (2 artikelen) Buitenlandse media aandacht: Pitchfork (USA) Studio Brussel (BE) Quietus (UK) Drowned in Sound (UK) Gonzo (Circus) (BE, 5 artikelen) Wire (UK, 2 artikelen) Terrorizer (UK) Plan B (UK) Popolsku (POL) Succoacido (ITA) Ox-Magazine (DUI) Kwadratuur (BE) 12

“And with damn near every last square inch of the city littered with preamps and patch cords, that can only mean one thing: a killer lineup.” Pitchfork, 09-09-08

Voor de volgende editie is het zaak om bij verschillende Engelse media partnerschappen aan te gaan. Wanneer we in Wire, Plan B, Terrorizer en Resonance FM staan, zullen andere media eerder volgen. Engelse media blijft toch toonaangevend. Ook ligt in Duitsland nog een hele markt open. Helaas is deze wel erg gesloten.

“Wat een stoffig aftreksel van een roemrucht verleden had kunnen zijn, werd dinsdag een levendige viering van tijdloosheid. Voor een paar uur vielen alle aardse beslommeringen weg.

“In een paar jaar tijd is dit Tilburgse festival uitgegroeid tot een van de leukste gebeurtenissen voor avontuurlijke muziekfans en scouts voor alternatief talent.” (...) “Tilburg wordt even dé ontmoetingsplaats voor iedereen die denkt er in 2010 helemaal bij denkt te horen.” Oor, oktober 2008, nr. 9 “ZXZW laat gelukkig zien dat het toch mogelijk is om in een tamelijk burgerlijke stad als Tilburg een mooi eigenwijs festival te organiseren.” Gonzo (circus), op het blog. “De zintuigen werden geprikkeld aan alle kanten, nieuwe denkbeelden werden geopenbaard. (...) ZXZW bood onderdak aan zowel salonfähige pareltjes als ludieke vermakelijkheden.” Brabants Dagblad, 22-09-08, p. 8 “Koopzondag en activiteiten van festival ZXZW zijn geslaagd.” Brabants Dagblad over de autoloze zondag, 22-09-08, p. 11

Soundbytes pers 2008 “Onder leiding van de 84-jarige altsaxofonist Marshall Allen zal het orkest vanaf maandag een week te gast zijn op het groots opgesette, extreem alternatieve Tilburgse festival ZXZW. Elke avond belicht het Arkestra in jazzclub Paradox een andere periode uit het oeuvre van Sun Ra. Daarnaast is er een tentoonstelling met handgemaakt artwork en parafernalia en zijn er filmvertoningen en lezingen. Het is het meest uitgebreide eerbetoon dat hem ooit te beurt is gevallen en misschien wel de laatste kans om een glitter mee te pakken van de Rageest, voordat hij voorgoed verdampt in het universum.” de Volkskrant over Sun Ra,11-09-08, kunstbijlage, p. 10

“Wat een stoffig aftreksel van een roemrucht verleden had kunnen zijn, werd dinsdag een levendige viering van tijdloosheid. Voor een paar uur vielen alle aardse beslommeringen weg. Je was niet meer in Tilburg, Nederland of op deze planeet, maar in een universum van muziek.” (...) “Er waren misverstandjes en slordigheden. Als die er niet waren geweest, dan was het concept goed geweest. Nu was het perfect.” (vijf van de vijf sterren) de Volkskrant over een optreden van het Sun Ra Arkestra, 18-0908, p. 17 Jaarverslag ZXZW 2008

“Shining though the depressing morass of the now ubiquitous festival is a truly remarkable annual endeavor: Tilburg’s ZXZW, now in its fourth year. Put together with passion, wit, intelligence and a fervent integrity and commitment to independent culture (the festival’s subtitle), it redefines and simultaneously clarifies the potential for events of this ilk.” (…) “This festival truly is the most remarkable experience and needs to be witnessed by anybody who genuinely loves leftfield music and still holds a torch for the idea that independent culture can exist without having to compromise itself or secrete itself away in an elitist hidey 13

“This festival truly is the most remarkable experience and needs to be witnessed by anybody who genuinely loves leftfield music and still holds a torch for the idea that independent culture can exist without having to compromise itself or secrete itself away in an elitist hidey hole. In a word, then, ZXZW is incredible.” Drowned in Sound.com

Jaarverslag ZXZW 2008

hole. In a word, then, ZXZW is incredible.” Drowned in Sound.com “Leaving this festival felt a lot like being kicked out of musical heaven.” Harryparry in reactie op recensie Drowned in Sound “ZXZW boeit van verstilde folk tot satanische death.” Musicfrom.nl “ZXZW zorgt voor spanning, rariteiten, verwondering, kippenvel, gruwel, kortom emotie. Een letterlijk soms mindblowing trip.” Spinner.com “Een prachtig voorbeeld van hoe een generatie revolutionaire muzikanten die allemaal een halve eeuw geleden begonnen zijn uitstekend kan passen in een festival dat zich verder richt op breakcore, Noorse trashmetal, een doorgaans jeugdig en zeer Internet-minded publiek.” VPRO over Sun Ra Arkestra, Radio 6.nl “Neurosis Orchestra and Lfo Demon are back from a mad, mad weekend in Holland. What can I say - it has been a really good time in Tilburg on the ZXZW festival. The concept behind the festival is pretty awesome: all alternative venues in town join forces to organize a massive event that lasts one week. (…) Synopsis: An amazing festival with the most friendly organisers you can imagine.” ZXZW-artiesten Neurosis Orchestra en Lfo Demon op hun blog unkultur.olifani.de “ZXZW in Tilburg is met afstand eenvan de leukste festivals van het jaar.” Lords of Metal.nl “Een van de leukste festivals waar Tilburg ons op Trakteert is zondermeer ZXZW. Het is de ultieme culturele uitspatting van het jaar, met een aanbod bestaande uit muziek, beeldende kunst, dans, film en theater. Sinds 2005 is het

De Volkskrant over Sun Ra Arkestra op ZXZW 2008

festival gegroeid als kool en is het een publiekstrekker geworden tot ver over de grens, met artiesten uit 32 verschillende landen. En dat is precies waar het festival voor staat: verschillende culturen en kunsten laten samenvoegen.” De T, nr. 35, p. 4 “ZXZW garandeert een goedgedoseerde sprankelende mix van alles wat goed voor je is.” Tilburg.com “In de korte tijd van haar bestaan heeft het festival ook internationaal de nodige faam verworven. Duitse, Franse en zelfs Amerikaanse muziekmedia hebben het festival inmiddels in de armen gesloten en ook de bezoekers hebben er soms een lange reis op zitten om te genieten van wat Tilburg te bieden heeft.” Jaarverslag ZXZW 2008

“Al met al zorgt het een week lang voor een unieke sfeer in ons eigen Tilburg. Zeker in het weekeinde, wanneer er de hele dag door optredens plaatsvinden. Of zoals een toevallige passant opmerkte; “Je hebt ook echt van alles in Tilburg”, terwijl ze enigszins verrast rondkeek naar zo veel cultuur-geweld.” Tilburg.com “Starving Weirdos in het Duvelhok is een van die bands die ZXZW zo boeiend maken. Een band waar we nog nooit van gehoord hebben , met muziek die ook niet in een paar woorden te omschrijven is, maar wel voor een volgepropt zaaltje. Die ‘met z’n allen nieuwe dingen ontdekken’ sfeer is best bijzonder. Met het programma-overzicht in de hand van de ene verrassing naar de andere.” Tilburg.com

Ivo Dimchev

“Tilburg is niet enkel een typische jongerenstad, maar durft ook zijn nek al eens uitsteken voor nieuwe dingen. Getuige hiervan is het jaarlijks wederkerende initiatief ZXZW: een week boordevol optredens, shows en intieme genietingen van vaak erg obscure, internationale acts waarbij muziekgenres als een hutsepot door elkaar gesmeten worden.” (...) “Dit erg vertakte evenement is het Nederlandse Mekka voor muzikale speurneuzen en fijnproevers.” Kwadratuur.be “Verder heel veel acts waar jij en ik nog nooit van gehoord hebben. De filosofie is hetzelfde als achter deze column: zo veel mogelijk onderbelichte muziek onder de aandacht brengen op een laagdrempelige manier. De kaarten zijn daarom spotgoedkoop: €25,- voor drie dagen muziek en andere kunst!” geencommentaar.nl

“Voor velen is dit nu al hèt festival van het jaar.” Festivalinfo.nl “After barely surviving a night of ‘Heavy Metal Bowling’, more out there than attack ships off the shoulder of Orion, it’s time to hit downtown Tilburg for an impossibly diverse bill. ZXZW festival operates like a transparent Temporary Autonomous Zone, tucked within venues around the centre, like a web of wonder hiding behind the ordinary local weekend hassle.” Terrorizer

“ZXZW boeit van verstilde folk tot satanische death.”

“Verder kijken dan je neus lang is lijkt het devies in Brabant.” DJ Broadcast Jaarverslag ZXZW 2008

Programma Met een dikke 270 artiesten en kunstenaars bracht 2008 het grootste programma ooit voor ZXZW. Er werd in de breedte uitgebreid door ons meer te richten op beeldende kunst en theater/dans, en er werden maar liefst 5 nieuwe locaties toegevoegd aan de al bestaande lijst van bijna 30. Een extra buitenprogramma wat zich vermomde als onderdeel van de op dezelfde dag georganiseerde autoloze zondag bracht nog eens een grote uitbreiding, niet alleen qua publiek, maar vooral qua relatie tot de stad. De week lange residentie van jazz legendes Sun Ra Arkestra was niet alleen voor de algemene ZXZW publiciteit een voltreffer, maar liet Tilburg langzaam verliefd worden op de soms abstracte freejazz van het gezelschap...

Josine Beugels / Burgemeesterskamer Opening

De Algemene ZXZW week Gedurende de week is er een samenwerking aangegaan met Club Bla uit Oslo, Noorwegen. Een collectief van muzikanten en kunstenaars die zelf ook shows organiseren en ook een eigen festival runnen, wat zeer goed bekend staat in Scandinavie. Samen met de programmeur van Bla, Sten Ove Toft, waren er bands en dj’s geboekt die een goed beeld gaven van de uitzonderlijke scene die zich op die plek ontwikkeld. Een dwarsdoorsnede wat betreft genres, maar met een zelfde insteek qua werkhouding. Bands die zich al regelmatig op de internationale podia vertonen, zoals Shining, Monolithic en dj Bjorn Torske werden afgewisseld met nieuwe names als Puma, Svarte Greiner en Arabrot.

Virginarty

Elke avond was de Batcave van 013 goed gevuld met om en nabij de 75 bezoekers per dag. In muziekcafé Cul de Sac werd bewust gekozen voor een wat risicovolle programmering en een late aanvangstijd, wat goed werkte. Elke avond kon daar na beëindiging van het Noorse weekprogramma nog wat gedronken worden onder de klanken van nieuwe bands als The Hong Kong Dong (B), Munch Munch (uk) en een 8 bit themaavond met artiesten uit 4 landen. Bezoekersaantallen waren hier boven verwachting. Jaarverslag ZXZW 2008

Jazzpodium Paradox bood een thuis aan het Sun Ra Arkestra, waarover hieronder meer, en was elke dag vol. Elke beschikbare zit- of staplaats werd ingenomen door fans van de jazz legendes en vanuit het buitenland waren er mensen zelfs speciaal voor dit programmaonderdeel ingevlogen! ZXZW mocht hiermee de eerste Amerikaanse bezoekers ontvangen. Algemeen weekend In het slotweekend, zoals elk jaar het zwaartepunt van de programmering, werd geëxperimenteerd met nieuwe locaties en met een bundeling van bands die bij elkaar pasten. De nieuwe locaties zorgden echter 17

Voor het eerst was er dit jaar een programma met moderne dans voorstellingen op ZXZW.

voor versplintering van het programma en de bundeling van gelijkgestemde bands bleek niet te werken doordat de loop, die juist voor nieuwe bezoekers zorgde bij verschillende genres, nu werd beperkt tot fans van bepaalde stijlen. Er was een licht verschil in publiekstrekkers op de zaterdag en zondag, waardoor zaterdag een beetje een dip werd in de hele week. Het programma van die zaterdag was weliswaar interessant, maar er waren weinig relatief ‘grotere’ bands, door een fout in onze planning met enkele iets bekendere namen. Die waren per abuis ook geboekt op de zondag, waardoor die onevenredige zwaarte daar ontstond. Het buitenpodium hielp daar ook niet echt aan mee. Met vier relatief grote namen, Sun Ra Arkestra, Wire, Goldielocks en Cadence Weapon in een gratis aanbod (vanwege autovrije zondag), merkte we dat de zondag bijna 10 keer beter bezocht werd dan de zaterdag. Qua bands was het weekend programma weer heel sterk; er was een bredere programmering dan voorgaande jaren met meer indie pop, singer/songwriters en freefolk, wat weer een hele andere bezoekersgroep naar Tilburg trok. Er was helaas ook echter iets teveel opvulmateriaal, te wijten aan het hoge aantal locaties en het te lage budget. Dezelfde redenen waren ook de verantwoordelijke factor in het hoge aantal afzeggingen dit jaar in het weekend programma. Buitenlandse bands konden hun tournees

Golden Serenades

niet rond krijgen en moesten op het laatste moment thuis blijven. Buiten dit alles was de sfeer uitstekend en viel er veel te genieten voor de bezoekers Dans/Theater Voor het eerst was er dit jaar een programma met moderne dans voorstellingen op ZXZW. Gedurende de festivalweek was er elke avond in theater de NWE Jaarverslag ZXZW 2008

Vorst een speciale voorstelling te zien. Sonja Augart, choreografe en danseres van Duitse komaf, cureerde dit onderdeel in overleg met het artistieke team. Zij wist een aantal bijzonder verrassende voorstellingen bij elkaar te brengen, die een goede toevoegingen waren aan wat er op het moment te zien is in de stad aan dans en bewegingskunst. Deze voorstellingen riepen dan ook meteen discussie op bij de bezoekers en zorgde voor inspiratie bij de bezoekende studenten van de dansacademie van Tilburg. Er was sterke performancekunst met optredens van o.a. Eva Meyer Keller en Ivo Dimchev, die met zijn voorstelling “Lili Händel” ook de prijs voor beste theatervoorstelling van het jaar won in Frankrijk. Daarnaast waren er dansvoorstellingen van Sonja Si Ahmed en Vloeistof, die met hun “Popcornpretpark” een originele nieuwe cross-over tussen film en dans lieten zien. De dansvoorstellingen werden allen goed bezocht, binnen twee dagen was de voorstelling van die dag zelfs uitverkocht! Al met al een waardevolle verbreding van de ZXZW programmering. Op instellingsniveau heeft ZXZW zowel inhoudelijk als publicitair contact gezocht met Station Zuid. Tot op heden heeft er geen follow up plaats gevonden. 18

Beeldende kunst Het beeldende kunst programma van ZXZW 2008 werd opgesplitst in twee grotere thema’s: Psychogeografie (dwaalkunst) en Svart Kunstykke (zwarte kunst). Bij ‘ZXZW producties’ kunt u meer informatie vinden over deze twee thema’s en hun uitwerkingen op het festival. Psychogeografie is het onderzoek van het dagelijkse leven in de stad door middel van artistieke, technologische en sociale ingrepen. Het werk wordt gemaakt door kunstenaars, geeks of activisten die de omgeving onderzoeken. Thema’s zijn de relatie tussen publieke en private ruimte, de invloed van nieuwe digitale technologie als Google maps en Flickr op ons kijken, en het modificeren van een stedelijke omgeving in een tijdperk van schreeuwende billboards en angelloze graffiti. De tactiek is de ingreep. Het resultaat is een mash up van bestaande en nieuwe media als fotografie, breien, de stadswandeling en het landschap.

deze variant op metal zich daar zelfs specifiek op gericht. De esthetiek van kunst wordt totaal genegeerd en juist imperfectie wordt geaccentueerd. Over- of onderbelichte foto’s en daarvan gedestilleerde kunst speelt een grote rol. Ook hoeft de functionaliteit en leesbaarheid van grafische elementen en letters geen rol te spelen. Het gaat vooral om het overdragen van een specifiek gevoel van onbehagen. Filmprogramma Het filmprogramma van ZXZW stond vooral in het teken van de Nederlandse avant-garde uit eind jaren ‘60. Er werd in samenwerking met Filmbank en Filmmuseum een programma samengesteld rondom de vier

Svart Kunstykke (Black Art / Zwarte Kunst) is een verzameling beeldend materiaal afkomstig uit een specifieke subcultuur, Black Metal. Het occulte heeft altijd een aantrekkingskracht gehad op kunstenaars en sinds de jaren ’80 heeft

Heel Tilburg stond een week in het teken van de excentrieke en kleurrijke jazz legende Sun Ra.

Jaarverslag ZXZW 2008

belangrijkste filmmakers uit die avant-garde groep: Barbara Meter, Frans Zwartjes, Henri Plaat en Paul de Mol. Laatstgenoemde is tegenwoordig als docent Film verbonden aan de Kunstacademie Tilburg en begeleide elke filmavond met een inleiding en afsluitende discussie over het getoonde. Mede door zijn inzet werd dit programmaonderdeel druk bezocht en waren er zelfs twee avonden uitverkocht, wat voor materiaal van deze abstractie en zwaarte ongekend is. Veel studenten van Fontys, maar ook filmfreaks uit heel Nederland bezochten dit programma, dat plaatsvond in de Filmfoyer van Theaters Tilburg. Sun Ra Arkestra The Embassy of the Living Sun Ra was de manifestatie rond het erfgoed van de componist, beeldend kunstenaar en denker Sun Ra. Gedurende het festival waren er optredens van het Sun Ra Arkestra, lezingen, masterclasses en exposities. Heel Tilburg stond een week in het teken van de excentrieke en kleurrijke jazz legende Sun Ra. Het was de eerste keer dat zijn werk in de volledige breedte op een grootschalige manier wordt getoond. Meer informatie hierover bij ‘ZXZW producties’ Losse onderdelen Natuurlijk waren er nog enkele dingen die niet onder bovenstaande thema’s vielen, maar toch genoemd dienen te worden, zoals bijvoorbeeld Z-Stock, een posterconventie in samenwerking met het American Poster Institute waarbij aandacht is voor posterontwerpers en drukkers met een DIY inslag en interesse in bands die in het ZXZW programma niet zouden misstaan. Deze posterontwerpers werken op het scherpst

Ook was er de terugkeer van het Heavy Metal Bowlen

van de snede in toegepaste kunst en hebben veel verwantschap met de bands waarvoor zij posters en flyers ontwerpen. In het Duvelhok waren zij drie dagen te gast en toonden en verkochten de topstukken uit hun ontwerpcollectie. Zij waren aangenaam verrast door de opzet van ZXZW en ook voor hen was het een plek om elkaar en het publiek te ontmoeten. Er werden behoorlijk wat posters verkocht en bands en kunstenaars wisselden nummers en informatie uit voor toekomstige samenwerkingen. Mission accomplished! Ook was er de terugkeer van het Highmeets Lowbrow event Heavy Metal Bowlen in bowling De Dolfijn. Vorig jaar al een groot succes, maar nu binnen een paar weken uitverkocht en voor het eerst ook internationale ploegen aan start! Zo waren er onder andere Finse, Engelse en Amerikaanse deelnemers op de bowlingbanen te vinden. De in Tilburg legendarische DJ Patchman Marco draaide weer fijne metalplaatjes en het bier stroomde rijkelijk. Een ander speciaal evenement was het Eurovision Noise Contest, waarbij noisemuzikanten uit zestien verschillende landen werden beoordeeld in een Songfestivalachtige setting. In de NS16 op de vroege zaterdagavond was het dan ook een komen en gaan van geïnteresseerden en noisefans en er werd ook een echte winnaar gekozen door punten van

DJ Patchman Marco / Heavy Metal Bowling

een vakjury. De absurditeit van dit gegeven werd versterkt door de aanwezigheid van een die hard noisepubliek dat commentaar leverde op de jury, discussie aanging en zich soms bemoeide met de puntentelling. Zoals gezegd was het een enorme line-up en vielen teveel concerten op dezelfde tijden. Qua kwaliteit en kwantiteit sprong vooral de ZXZW slotzondag er uit, maar er moet voor Jaarverslag ZXZW 2008

volgend jaar weer naar de balans in het programma en in de hoeveelheid gezocht worden. Ongeveer 50 bands minder en wat locaties eraf zou de totale festival ervaring geen kwaad doen, en een beter gebalanceerd avonden nachtprogramma op donderdag, vrijdag en zaterdag zou ook iets zijn waar winst behaald kan worden. De dansbare acts van het festival waren iets te versnipperd en stonden niet altijd in de locaties waar zij het beste tot hun recht zouden kunnen komen. 20

ZXZW producties Psychogeografie is het onderzoek van het dagelijkse leven in de stad door middel van artistieke, technologische en sociale ingrepen. Voor de editie 2008 realiseerde ZXZW weer een aantal producties, hieronder vind u meer informatie per onderdeel en een beschouwing hoe een en ander werkte op het festival met betrekking tot publiek en deelnemers. Josine Beugels / Burgemeesterskamer Opening

Psychogeografie Psychogeografie is het onderzoek van het dagelijkse leven in de stad door middel van artistieke, technologische en sociale ingrepen. Het werk wordt gemaakt door kunstenaars, geeks of activisten die de omgeving onderzoeken. Thema’s zijn de relatie tussen publieke en private ruimte, de invloed van nieuwe digitale technologie als Google maps en Flickr op ons kijken, en het modificeren van een stedelijke omgeving in een tijdperk van schreeuwende billboards en angelloze graffiti. De tactiek is de ingreep. Het resultaat is een mash up van bestaande en nieuwe media als fotografie, breien, de stadswandeling en het landschap. Voor het Psychogeografie programma werd gewerkt met Khris Soden uit Port-

land, Jacqueline Steck uit New York en Knitta, een breicollectief in Houston. Khris gaf elke dag van de festivalweek rondleidingen in Tilburg, waarbij hij het uitzicht beschreef van die overlappende plek in de stad Portland. Door met gesproken woord een nieuwe ervaring te scheppen, hield dit project het midden tussen conceptuele kunst en ingrepen in de openbare ruimte. Het was voor ons erg moeilijk om mensen hier enthousiast voor te krijgen en zijn tours waren dan ook lang niet altijd vol. Maar slechts een enkele tour ging wegens geen belangstelling niet door. De rondleiding door Tilburg in Portland, een co-productie Jaarverslag ZXZW 2008

met het Time Based Arts Festival was publicitair een succes. Zoals The Oregonian schreef: “Tilburg is so cool you can even get a degree in Rock ‘n’ Roll at one of the local art universities.” Jacqueline Steck specialiseert zich in ‘Tiny Accidents’, waarbij miniatuur autootjes en poppetjes de meest gruwelijke ongelukken meemaken midden in Tilburg. Zij legt deze ongelukken vast op foto en op haar website, waar een vaste schare bezoekers kennis kon maken met de levensgevaarlijke straten van Tilburg. Enkele van haar ‘ongelukken’ werden met onderliggende plavuis en al gestolen, en bevinden zich vermoedelijk nog steeds in de stad. 21

Het occulte heeft altijd een aantrekkingskracht gehad op kunstenaars en sinds de jaren ’80 heeft deze variant op metal zich daar zelfs specifiek op gericht.

Knitta Knitta zijn een breiende broer en zus uit Houston die in willekeurige steden ter wereld lantarenpalen, hekjes, standbeelden, antennes van auto’s en andere urbane objecten voorzien van een kleurig jasje. Ook in Tilburg was de Korte Heuvel even een brei-oase met ingepakte bomen, lantarenpalen en een groot breiwerk op de hoek Korte Heuvel en Tivolistraat. Toevallige passanten keken even vreemd op, maar bleken ook bijzonder gecharmeerd van deze kleurige ingreep op de openbare ruimte.

MCHLKNR / Svart Kunstykke

Svart Kunstykke Svart Kunstykke (Black Art / Zwarte Kunst) is een verzameling beeldend materiaal afkomstig uit een specifieke subcultuur; Black Metal. Het occulte heeft altijd een aantrekkingskracht gehad op kunstenaars en sinds de jaren ’80 heeft deze variant op metal zich daar zelfs specifiek op gericht. De esthetiek van kunst wordt totaal genegeerd en juist imperfectie wordt geaccentueerd. Overof onderbelichte foto’s en daarvan gedestilleerde kunst speelt een grote rol. Ook hoeft de functionaliteit en leesbaarheid van grafische elementen en letters geen rol te spelen. Het gaat vooral om het overdragen van een specifiek gevoel van onbehagen. Peter Beste Amerikaanse fotograaf Peter Beste liet een belangrijk deel van zijn werk zien in de expositie ‘True Norwegian Black Metal’. Bij de opening was de hele expositieruimte bevolkt met hardrockers en andere langharige en lederen jacks dragende geïnteresseerden. In de dagen daarna was het lang zo druk niet meer. De expo had wel een vrij gestage stroom bezoekers, maar het lukte ons niet metalheads van buiten Brabant deze kant op te krijgen.

Erik Smith De uit Berlijn afkomstige kunstenaar Erik Smith bouwde een toverlantaarn van zeer groot formaat, waarmee hij een scene uit de film ‘The Shining’ recreërde en die met een beveiligingscamera en beamer weer in een andere ruimte projecteerde. Het resultaat was verbluffend. Een licht stroboscopisch aandoende reeks bewegende beelden waarbij de toeschouwer in een trance gebracht kon worden Jaarverslag ZXZW 2008

door de omvang van het werk en de korrelige kwaliteit. Helaas zagen veel te weinig mensen dit werk. De locatie, Ruimte X, was precies geschikt voor dit werk, maar het sneeuwde gedeeltelijk onder in ons immense aanbod. Misschien lag deze locatie ook te ver buiten de looprichting voor het weekendpubliek? In museum voor geschreven communicatie Scryption waren zes tekeningen en een video te zien van Erik Smith, onderdelen uit zijn 22

Erik Smith / Svart Kunstykke

eerdere expositie “The Death of Jamie Lee Bryars”, die te zien was bij De Appel te Amsterdam. Vanwege de enigszins verplichte bezoeken van scholen aan dit museum zijn er nogal wat bezoekers geregistreerd, maar wel allemaal in een vrij jonge doelgroep. Michiel Eikenaar & Manuel Tinnemans Kunstenaars Michiel Eikenaar en Manuel Tinnemans werken vooral binnen het genre Black Metal. Zij maken hoezen, posters, shirtdesigns voor bands en laten hun academische achtergrond schieten ten faveure van anti-esthetiek zoals die gebruikelijk is in hun beeldtaal. Hoog contrast of juist heel laag contrast kopieën met onleesbare logo’s en onduidelijke occulte verwijzingen. Samen werkten zij aan een muurschildering / tekening in De Verschijning, die echter maar moeizaam tot stand kwam. De wereld van planning, tijdsdruk en afspraken blijkt niet altijd overeen te komen met de wereld van de Black Metal kunstenaars, die gewend zijn lang op details te werken en in kleine formaten werken. Michiel Eikenaar was uiteindelijk tevre-

den over zijn bijdrage en kreeg ook bijzonder goede reacties van bezoekers. Ook leverden zij, samen met Gijs Deddens, de kunstwerken aan die tentoongesteld werden in Virginarty, een kleine, nieuwe galerie. Hier was behoorlijke publieks interesse voor, maar de locatie is eigenlijk net iets te klein om afstand tot (groter) werk te kunnen nemen. Ook was de keuze om hier drie kunstenaars te laten zien misschien niet de juiste. Met iets minder werk en iets meer aandacht was de kwaliteit van het gebodene waarschijnlijk hoger geworden.

Gijs Deddens De Groningse kunstenaar Gijs Deddens werkte een week lang in vertoningsruimte Argument aan enkele grote, ruimtevullende tekeningen. Eerst was het de bedoeling deze rechtstreeks op de muur te tekenen, maar de kunstenaar zelf koos ervoor om toch op papier te gaan werken, zodat hij ook zijn voortraject kon laten zien. Tijdens het festival was de belangstelling voor het werk niet erg groot, maar bij de finissage een week later bleken toch nogal wat mensen het werk te hebben gezien, mede door de vaste bezoekers van Argument. Het bleek hier toch ook weer moeilijk de doelgroep te interesseren voor beeldende kunst. ook vinden kunstenaars en locaties de werk en toonperiode eigenlijk te kort, iets wat we voor volgend jaar zeker gaan bekijken. Sun Ra Arkestra The Embassy of the Living Sun Ra was de manifestatie rond het erfgoed van de componist, beeldend

Jaarverslag ZXZW 2008

Het veertienkoppige Sun Ra Arkestra vond voor een week een nieuw thuis in jazzpodium Paradox en speelde elke avond werk uit een andere periode van de groep’s dik vijftigjarige bestaan.

werk, waar het Arkestra tegenwoordig niet meer aan toe komt, nog eens te spelen.

kunstenaar en denker Sun Ra. Gedurende het festival waren er optredens van het Sun Ra Arkestra, lezingen, masterclasses en exposities. Heel Tilburg stond een week in het teken van de excentrieke en kleurrijke jazz legende Sun Ra. Het was de eerste keer dat zijn werk in de volledige breedte op een grootschalige manier wordt getoond. Arkestra in Residence Het veertienkoppige Sun Ra Arkestra vond een nieuw thuis in jazzpodium Paradox voor een week en speelde elke avond werk uit een andere periode van de groep’s dik vijftigjarige bestaan. Natuurlijk waren er mensen die even een kijkje kwamen nemen gedurende de week, maar minstens de helft van het publiek was er ook gewoon elke dag om alle twee (!) de sets te horen. De in kleurrijke, zelfgemaakte outfits gestoken bandleden genoten zichtbaar van de aandacht en de kans om al het oude

Freejazz Freakout Dit onderdeel was echt gericht op de muzikanten die al op het festival speelden en lokale jazzmuzikanten. Zij kregen de kans om samen met de leden van het Sun Ra Arkestra een jamsessie te doen op een mooie locatie (studiozaal van Theaters Tilburg). In een tijdsbestek van 3/4 uur werden de uitersten verkend van blues, jazz en improvisatie. De lokale jazzmuzikanten lieten het hierbij een beetje afweten, maar het resultaat was een mooi samenspel van muzikanten die de kans kregen met hun helden te spelen en te jammen. Workshop Kennis delen is een belangrijk onderdeel van de ontwikkeling van een lokale ‘scene’ en dus was aan het Arkestra gevraagd een middag vrij te maken voor een workshop, toegankelijk voor studenten aan het Tilburgse Jaarverslag ZXZW 2008

Conservatorium. In Paradox werden de fijne kneepjes van freejazz en instrumentbeheersing door het Arkestra (samen toch meer dan 500 jaar ervaring...) overgebracht aan de geïnteresseerden. De zaal zat dan ook ramvol en het werd een erg leerzame middag met ook ruimte voor humoristische anekdotes en verhalen over Sun Ra zelf. Clazz Orchestra Onder de leiding van Andreas van Zoelen brengt het Clazz Orchestra studenten van het Conservatorium samen die steeds werk van een andere componist ontleden, uitpluizen en herarrangeren. Dit keer was het werk van Sun Ra aan de beurt en het resultaat was erg goed. Arkestra leider Marshall Allen en de andere leden waren zeer onder de indruk van de nieuwe arrangementen die de studenten maakten van het materiaal dat zij soms al dertig jaar spelen en de uitvoering van het materiaal werd druk bezocht. The Wisdom In de Openbare Bibliotheek Tilburg werd een tentoonstelling ingericht 24

door curator John Corbett, het betrof materiaal dat gered was uit het oude huis van Sun Ra na zijn dood en bijna op de vuilstort terecht kwam. tekeningen, geschriften, orginele hoezen en kattenbelletjes van de meester zelf waren te zien en boden een dieper inzicht in het denk en werkproces van Sun Ra. Aangezien hij in de beginjaren bijna zelf alles deed, behalve het daadwerkelijke drukken van platen, was er een uitstekend overzicht te zien van alle facetten die het muzikantschap met zich meebrengt. Deze tentoonstelling was natuurlijk een makkelijk instapmogelijkheid voor de leek om kennis te maken met Sun Ra, en werd uiteindelijk ook goed bezocht. Corbett opende de tentoonstelling met een korte lezing en Tilburgse muzikant Staplerfahrer maakte ter plekke een live remix van oud Sun Ra werk. Op zaterdag waren er twee Sun Ra films te zien in de Filmfoyer. Op groot scherm en in uitstekende condities werden ‘Space is the Place’ en ‘A Joyful Noise’ getoond. de kleine zaal was goed gevuld en aansluitend was er ook nog een lezing van de Amerikaanse Afro Futuristcoiner en Antropoloog Mark Dery. Hij ging dieper in op de overeenkomsten tussen ontsnapping, ontheemding van Afro Amerikanen en de science fiction inslag van Sun Ra’s werk. Een interessante bijeenkomst waar volop werd gediscussieerd tot sluitingstijd door kenners, fans en toevallige festivalgangers. Bla in Residence / Norwegian Inavsion Bla is de grootste independent club voor hedendaagse livemuziek en gerelateerd geluid in Scandinavië. Het is een professionele zaal voor ongeveer 300 man, die openstaat voor nieuwe opkomende acts uit Noorwegen zelf en internationale bands die in de underground voor interesse zorgen. Bla is ook een broedplaats waar mensen van bijvoorbeeld Myspace Noorwegen werken, die belangrijke clubavonden in bepaalde genres heeft voor het land (Shari Vari’s new disco avond is bijvoorbeeld een leidende factor voor de wereldwijde cosmic disco beweging). Bla heeft een eigen boekingskantoor: Tinnitus Booking Agency,

en een eigen platenlabel in de vorm van BP Records. Gedurende de ZXZW week is een samenwerking aangegaan met Bla. Samen met de programmeur van Bla, Sten Ove Toft, waren er bands en dj’s geboekt die een goed beeld gaven van de uitzonderlijke scene die zich op die plek ontwikkelt. Sten had een longlist gemaakt, waaruit de programmeurs van ZXZW weer een kortere lijst destilleerden. Vervolgens speelde de beschikbaarheid en prijs van de bands natuurlijk een rol. Een dwarsdoorsnede wat betreft genres, maar met een zelfde insteek qua werkhouding. Bands die zich al regelmatig op de internationale podia vertonen, zoals Shining, Monolithic en dj Bjorn Torske werden afgewisseld met nieuwe names als Puma, Svarte Greiner en Arabrot. Elke avond was de Batcave van 013 goed gevuld met om en nabij de 75 bezoekers per dag. Music Export Norway was ook partner in dit project en was zelf ook ter plekke om de optredens, het festival en locaties te bekijken en deel te nemen aan de netwerkmeeting met andere internationale partijen op de zaterdag van het slotweekend. Diverse bands hielden meteen Jaarverslag ZXZW 2008

Appie Kim

nieuwe boekingen over aan dit project en er werden samenwerkingsverbanden opgestart tussen Nederlandse en Noorse artiesten. Voor het eerst werd er dit jaar met projectleiders gewerkt bij ZXZW, waarbij we meteen merkten dat het niveauverschil tussen de projectleiders hoog was, maar ook het verschil in tijdsbesteding. Voor komende jaren moet hier beter op gelet en op geselecteerd worden. De ideale situatie zou zijn dat er mensen ingehuurd kunnen worden om deze rol op zich te nemen, mensen die de ervaring en expertise hebben om zelfstandig eventuele problemen op te lossen. Het contact tussen projectleiders en kunstenaars/muzikanten was echter louter positief te noemen. 25

Autoloze zondag

Jaarverslag ZXZW 2008

Mvo Beleid Dit leidde tot publieksactiviteiten om het ecobewustzijn te vergroten en tot een onderzoek naar de duurzaamheid van ZXZW zelf.

Cadence Weapon

In 2008 startte ZXZW met een MVO beleid. Het was al langer een wens omdat dit dichtbij de kernwaarden van veel bezoekers en optredende artiesten staat. Autoloze zondag stelde ons in staat om een aantal onderdelen in de praktijk te brengen. Dit leidde tot publieksactiviteiten om het eco-bewustzijn te vergroten en tot een onderzoek naar de duurzaamheid van ZXZW zelf.

Tijdens autoloze zondag werden de binnenstad van Tilburg afgesloten voor autoverkeer. Bezoekers aan de binnenstad werden met bussen vervoerd. Voor eigen vervoer zijn aardgasbussen ingezet. Daarnaast was er een stoepkrijtwedstrijd met tweehonderd deelnemers, een rolschaatsdisco en een buitenpodium. Het Milieucafe organiseerde een paneldiscussie rondom duurzaamheid. Op het Aware Square, gecoördineerd door Duurzaam Tilburg presenteerden zich een aantal duurzame organisaties, waaronder de Tanzania Werkgroep, Letskring De Linde Tilburg, Fietsforum, Stichting Stadsbomen Tilburg en natuurlijk Duurzaam Tilburg zelf. Het duurzaamheidsplein leverde veel reacties van voorbijgangers op. Wel merkten we dat participatie binnen autoloze zondag een Jaarverslag ZXZW 2008

groot onderhandelingsproces inhield. Daardoor was er geen budget meer om het festival CO2 neutraal te maken. Naast dit publieksonderdeel werd de mondiale voetafdruk van ZXZW onderzocht door Wouter Jaspers, student aan de lerarenopleiding maatschappijleer. De “Mondiale Voetafdruk” is een makkelijke methode om het milieugebruik van individuen, bedrijven en steden op tastbare wijze inzichtelijk te maken. De Mondiale Voetafdruk van ZXZW 2008 is 71,746 ha per jaar. ZXZW is als organisatie op de meeste plekken niet vervuilender dan noodzakelijk, het hele jaar is er geen vuiltje aan de lucht, totdat er artiesten ingevlogen moeten worden. Dan stijgt het aantal hectaren van de voetafdruk tot ongekende hoogte. 50% van de voetstap wordt verzorgd door intercontinentale vluchten voor de artiesten. 27

Bezoekersprofiel Opvallend is de sterke sociale component van ZXZW. Het merendeel komt in groepen van 2 tot 5 personen.

The Tilburg Tour of Portland

Gemeente Tilburg deed in 2008 een onderzoek naar de ZXZW bezoeker. Dit onderzoek is in de bijlage te vinden. Het stelde ons in staat om op een objectieve manier naar de bezoekers te kijken. Voornaamste conclusie is dat ZXZW hoogopgeleide bezoekers trekt in de leeftijdscategorie van 20 tot 30 jaar. Dit ontkracht het beeld van ZXZW als een jongerenfestival enigszins. De bezoekers zijn voor driekwart mannelijk en bereid om voor cultuur te reizen. De inhoud staat daarbij centraal. 10% kwam uit Tilburg en een uitzonderlijk hoog percentage van 25% kwam uit het buitenland.

ZXZW probeert klanttevredenheid op zoveel mogelijk manieren te onderzoeken. Daarom deed het in 2008 een bezoekersonderzoek en een onderzoek naar de deelnemende artiesten.

93,9% kwam speciaal voor ZXZW, meer dan de helft kwam meerdere dagen. Opvallend is de sterke sociale component van ZXZW. Het merendeel komt in groepen van 2 tot 5 personen. Alhoewel 30% van de bezoekers in een hotel overnacht, blijft Jaarverslag ZXZW 2008

bijna 60% bij vrienden, kennissen of familie slapen. Tevens deden Odette Sorber en Fokke Verhagen, beiden student CMV, een kwalitatief onderzoek naar het imago van ZXZW bij de optredende artiesten. Het festival werd vooral “fun”, “friendly” en “well organized” genoemd. 95% van de optredende artiesten identificeerde zich met ZXZW en 95% vond dat ze voldoende informatie kregen van de ZXZW organisatie. 90% van de artiesten vond de informatie helder en het contact met de organisatie goed. Artiesten dachten dat het doel van ZXZW was: “attraction of visiting Tilburg” (41%), “make Tilburg a cultural centre” en “internationalisation of Tilburg”. Deze respons is bijzonder. Men onderschrijft de doelstellingen van ZXZW. In de optiek van de artiesten werkt ZXZW mee aan de citymarketing van Tilburg. Dat blijkt ook uit het feit dat 28% van de optredende artiesten ZXZW vooraf niet kende. 28

Bijlage 1 Bezoekersprofiel ZXZW 2008 ZXZW

Freq. Valid Percent 47 100,0

Bezoekers afkomstig uit Freq. ‘s-Gravenhage 3 Almere 3 Amersfoort 1 Amsterdam 1 Bergen Op Zoom 1 Breugel 1 Broek in Waterland 1 buitenland 12 Bussum 1 Colijnsplaat 1 Den Bosch 1 Den Haag 2 Dongen 1 Eindhoven 2 Gemert 1 Gilze 1 Goirle 1 Haarlem 1 Hoogeloon 1 Krimpen a/d Ijssel 1 Leeuwarden 1 Oisterwijk 1 Rijen 2 Rotterdam 2 Utrecht 2 Zaltbommel 2 Total 47

Valid Percent 6,4 6,4 2,1 2,1 2,1 2,1 2,1 25,5 2,1 2,1 2,1 4,3 2,1 4,3 2,1 2,1 2,1 2,1 2,1 2,1 2,1 2,1 4,3 4,3 4,3 4,3 100,0

Gegroepeerd tot REGIO Freq. Tilburg eo 5 Noord Brabant 10 rest nederland 20 buitenland 12 Total 47

Valid Percent 10,6 21,3 42,6 25,5 100,0

Geslacht man vrouw Total

Freq. 36 11 47

Valid Percent 76,6 23,4 100,0

Leeftijd 19 jaar of jonger 20-29 jaar 30-39 jaar 40-49 jaar 60-69 jaar Total

Freq. 1 33 11 1 1 47

Valid Percent 2,1 70,2 23,4 2,1 2,1 100,0

Met aantal volwassenen gekomen Freq. Valid Percent 1 (alleen) 4 8,5 2 13 27,7 3-5 personen 25 53,2 meer dan 5 pers. 5 10,6 Total 47 100,0 Eerste bezoek aan Tilburg Freq. ja 8 nee 39 Total 47

Valid Percent 17,0 83,0 100,0

Afgelopen 3 jaar hoe vaak Tilburg bezocht Freq. Valid Percent 1 keer 5 14,3 2-4 keer 10 28,6 5 keer of meer 20 57,1 Total 35 100,0 Missing 4 Total 39 Speciaal voor ZXZW gekomen Freq. Valid Percent ja 44 93,6 nee 3 6,4 Total 47 100,0 Jaarverslag ZXZW 2008

Reden komst naar Tilburg Freq. Valid 1 uit eten 1 Voor mijn vriendin 1 Total 3

Aantal keren indien eerder bezocht Freq. Valid Percent 1 7 43,8 2 4 25,0 3 5 31,3 Total 16 100,0 niet ingevuld 1 Total 17

Valid Percent 33,3 33,3 33,3 100,0

Vervoermiddel naar ZXZW gekomen Freq. Valid Percent trein 21 44,7 auto 18 38,3 bus 2 4,3 fiets 2 4,3 te voet 1 2,1 anders 3 6,4 Total 47 100,0

Hoe wist men van het bestaan van ZXZW (meerdere antwoorden mogelijk) Freq. Valid Percent al eerder geweest 2 3,8 via familie/vrienden/kennis 24 45,3 via internet 19 35,8 regionale radio 1 1,9 regionale TV 1 1,9 anders 4 7,5 internationale media 2 3,8 Total 53 100,0

Nachtnet gebruikt indien met de trein Freq. Valid Percent onbekend 4 19 ja 7 33,3 nee 10 47,6 Total 21 100,0

anders namelijk artiesten Artiesten Daardoor zijn ze ingelicht Last.fm Total

Aantal dagen evenement bezoek ZXZW Freq. Valid Percent 1 dag 19 40,4 2 dagen 17 36,2 3 dagen 7 14,9 4 dagen 1 2,1 6 dagen 1 2,1 8 dagen 2 4,3 Total 47 100,0 Overnachting evenement (indien meer dan 1 dag bezoek) Freq. Valid Percent nee 7 25,0 ja 21 75,0 Total 28 100,0 Waar overnachting hotel vrienden/kennissen/familie camping anders Total niet ingevuld Total

Freq. 5 10 1 1 17 4 21

Vorige jaren ZXZW bezocht Freq. nee 30 ja 17 Total 47

Valid Percent 63,8 36,2 100,0

Valid Percent 29,4 58,8 5,9 5,9 100,0

Freq. 1 1 1 1 4

Valid Percent 25,0 25,0 25,0 25,0 100,0

Waarom bezoekt men ZXZW Freq. Valid Percent Valid 2 4,3 Bands en Muziek zien 1 2,1 Benieuwd 1 2,1 De bands, bier drinken 1 2,1 Eurovisie Noise Contest 2 4,3 Gezelligheid 2 4,3 goede muziek + sfeer 1 2,1 Hou van Muziek 1 2,1 ik ben een artiest 1 2,1 Ik moet optreden 1 2,1 Leuk 1 2,1 Leuk, goed bands 1 2,1 Leuke muziek 1 2,1 Muziek en Drugs 1 2,1 Muziek, Drinken 1 2,1 Nieuwe muziek 1 2,1 om muziek te maken 1 2,1 Om nieuwe muziek te ondekken samen met vrienden 1 2,1 om ons zelf te vinden 1 2,1 Om op te treden 1 2,1 Dansen en sfeer proeven 1 2,1 optreden met eigen band 3 6,4 Seven that spells 1 2,1 Spanning 1 2,1 The Dykes 1 2,1 veel muziek, een nieuwe ervaring en zeer origineel 1 2,1 Vernieuwende Muziek 1 2,1 Vet!! 1 2,1

Jaarverslag ZXZW 2008

Voor de Bands Voor de Gezelligheid Voor de Muziek Voor gezelligheid, onbekende bands Voor het programma, Zeer uitgebreid Vriend is chauffeur van een band Vriend organiseerd Vriend speelt in een band Vrienden spelen in een band Total

3 1 2 1 1 1 2 1 2 47

6,4 2,1 4,3 2,1 2,1 2,1 4,3 2,1 4,3 100,0

Zou men het festival anderen aanbevelen Freq. Valid Percent ja 39 97,5 nee 1 2,5 Total 40 100,0 niet ingevuld 7 Total 47 Ja, want Freq. Valid Percent Bandjes zijn leuk en Vernieuwend 1 2,6 Beste festival in NL 1 2,6 bizarre acts en aparte muziek 1 2,6 diversiteit 1 2,6 Er zijn veel bandjes 1 2,6 Gezellig 2 5,1 Goed idee, lekker eten, vriendelijk 1 2,6 Goede hasj en wiet en festival = oke 1 2,6 goede mix linu-up 1 2,6 Goede Muziek 1 2,6 Het is cool 1 2,6 het is een leuk festival 1 2,6 Het is super en goed georganiseerd 1 2,6 Het is verbluffend de variatie in de muziek en goed georganiseerd 1 2,6 Interessant event 2 5,1 Lekker trippen/space 1 2,6 Leuk 2 5,1 Leuk Festival 1 2,6 Leuke Muziek 3 7,7 Leuke Sfeer 1 2,6 Podium voor minder bekende bands 1 2,6 muziek is uniek 1 2,6 Muziekbands 1 2,6 nergens in nederland heb je zoiets 1 2,6 Nieuwe ervaring, maakt een verschil 1 2,6 Nieuwe muziek 1 2,6 tot nu toe vermaak ik me best 1 2,6 veel muziek 1 2,6 Veel variatie en veel te doen 1 2,6 vernieuwend, aangetrokken tot muziek 3 7,7 Verschillende soorten muziek 1 2,6 zotte sfeer 1 2,6 Total 39 100,0 Nee, want We weten nog niet hoe het is

Freq. 1

Rapportcijfers N Minimum ZXZW 45 7 Sfeer van ZXZW 45 6 Kwaliteit van ZXZW 47 5 Ander bezoek voor of na ZXZW (meerdere antwoorden mogelijk) Freq. nee 23 ja, winkelen 5 ja, uit eten 7 ja, terrasje 4 ja, ergens wat drinken 6 ja, bezoek familie/vrienden/familie 1 ja, bezoek aan museum of galerie 1 ja, stadswandeling maken 3 ja, anders 5 Total 55 Ander bezoek: Ja, anders Freq. 24/7 feesten 1 Coffeeshop 3 De Kerk 1 Total 5

Rapportcijfer 8,1 8,0 7,6

Valid Percent 20,0 60,0 20,0 100,0

Besteed met het hele gezelschap bij bezoek in de stad Freq. Valid Percent - 1 2,1 ? 1 2,1 100,- 4 8,5 100,- 150,2 4,3 150,3 6,4 150,- 200,1 2,1 20,- 2 4,3 200,- 2 4,3 25,- 1 2,1 250,- 2 4,3 30,- 2 4,3 300,3 6,4 300,- 400,1 2,1 400,3 6,4 45,- 1 2,1 450,- 1 2,1 5,- 1 2,1 50,6 12,8 50,- 100,1 2,1 551,- 1 2,1 60,1 2,1 650,1 2,1 80,- 1 2,1 Te veel 1 2,1 verdient geld 2 4,3 verkeerd geinterpr. 1 2,1 Weinig 1 2,1 Total 47 100,0

Valid Percent 100,0

Jaarverslag ZXZW 2008

Evenement volgend jaar weer bezoeken? Freq. Valid Percent ja 33 70,2 nee 3 6,4 weet niet 11 23,4 Total 47 100,0 Verwacht u Tilburg binnen 1 a 2 jaar nogmaals in uw vrije tijd te bezoeken? Freq. Valid Percent ja 38 82,6 nee 3 6,5 weet niet 5 10,9 Total 46 100,0 Missing System 1 Total 47 Ja, namelijk voor Freq. Andere Festivals 1 Concerten 3 Dit festival 1 events, shoppen etc. 1 festival 1 Kennissen 1 Mooie dames 1 Niets ingevult 7 om te gaan stappen 1 om vrienden te bezoeken 1 Optredens 5 Roadburn, ZXZW 1 The Dykes 1 uitgaan + school 1 Vanwege mijn Vriendin 1 Voor de festivals 1 voor de stad 1 Voor vanalles 1 vrienden 1 Vrienden 2 vrienden bezoeken 1 Vrienden en een leuke stad 1 Vrienden van mij wonen hier 1 Vrienden/familie 1 ZXZW 1 Total 38

Valid Percent 2,6 7,9 2,6 2,6 2,6 2,6 2,6 18,4 2,6 2,6 13,2 2,6 2,6 2,6 2,6 2,6 2,6 2,6 2,6 5,3 2,6 2,6 2,6 2,6 2,6 100,0

Opmerkingen aan het eind van de vragenlijst Freq. Dekoor en aankleding 1 Door de hele stad verspreiden 1 Festival moet langer bestaan 1 Goede ervaring 1 Grasmaaiers 1 Het is een beetje je eng en intimiderend 1 Het is hier fantastisch 1 Kassa moeilijk te vinden 1 Letters schema mogen groter 1 Leuke stad, goed stappen/kroegen 1 Positief initiatief dit festival 1 Programma boekjes 1 Service kosten staan niet op site 1 Service kosten te hoog --> 3, 45- 1 Service kosten zijn hoog 1 Service kosten zijn vervelend 1 Skaye Haggis 1 vragen niet stellen bij aankomst, dan weet je nog niks over het event 1 vragen zijn te algemeen en globaal 1 Ze zeuren over de regels 1 Grotere tekst 1 Informatie boekje zou fijn zijn 1 Niet duidelijk te zien dat het een evenement is 1 website geeft iets anders aan qua servicekosten 1 Total 24

Jaarverslag ZXZW 2008

Bijlage 2 Exploitatierekening stichting ZXZW 2008

Jaarverslag ZXZW 2008

Stichting ZXZW Postbus 327 5000 AH Tilburg

Exploitatierekening stichting ZXZW 2008

INHOUDSOPGAVE Pagina 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Opdracht Samenstellingsverklaring Algemeen Financiële positie Balans per 31 december 2008 Exploitatierekening stichting ZXZW 2008 Toelichting op de balans per 31 december 2008 Toelichting op de exploitatierekening stichting ZXZW 2008 Gegevens omzet en omzetbelasting

1 1 1 3 4 6 7 9 11

Stichting ZXZW Postbus 327 5000 AH Tilburg

Kenmerk

Behandeld door

Datum

<08.517.00>

26-02-2009

Geachte directie, Hierbij brengen wij verslag uit over de exploitatierekening 2008 met betrekking tot stichting ZXZW 2008. 1

OPDRACHT

Ingevolge uw opdracht hebben wij de exploitatierekening van stichting ZXZW 2008, waarin begrepen de balans met tellingen van € 50.784 en de exploitatierekening sluitende met een resultaat van negatief € 825, samengesteld,

SAMENSTELLINGSVERKLARING

Opdracht Wij hebben de in dit rapport opgenomen exploitatierekening van festival ZXZW 2008 samengesteld. De exploitatierekening is opgesteld op basis van de door de directie van de stichting verstrekte gegevens. De verantwoordelijkheid voor de juistheid en de volledigheid van die gegevens en voor de daarop gebaseerde exploitatierekening berust bij het bestuur van de stichting. Het is onze verantwoordelijkheid een samenstellingsverklaring inzake de exploitatierekening te verstrekken. Werkzaamheden Wij hebben onze samenstellingsopdracht uitgevoerd in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder Standaard 4410 "Opdrachten tot het samenstellen van financiële informatie". De in dit kader uitgevoerde werkzaamheden bestonden in hoofdzaak uit het verzamelen, het verwerken, het rubriceren en het samenvatten van financiële gegevens. De aard en de omvang van deze werkzaamheden brengen met zich mee dat deze niet kunnen resulteren in die zekerheid omtrent de getrouwheid van de exploitatierekening welke aan een accountantsverklaring of aan een beoordelingsverklaring kan worden ontleend.

_____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ -1-

Stichting ZXZW te Tilburg _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________

ALGEMEEN

3.1

Bedrijfsgegevens

De activiteiten van Stichting ZXZW bestaan uit het organiseren van een independent culture festival. De stichting is opgericht op 26 juli 2005 en staat ingeschreven bij Kamer van Koophandel voor Brabant onder nummer 18079496. 3.2

Bestuur

Per balansdatum wordt de directie gevoerd door: - Dhr. V.H.H. Koreman - Dhr. F.F.P. Kimenai - Dhr. J.F. Heijthuijsen De Raad van Toezicht wordt per balansdatum gevormd door: - Mw. F. Boumans (voorzitter) - Dhr. J.H. van den Dobbelsteen (secretaris) - Dhr. R. Doms (penningmeester) - Dhr. M. van Gaasbeek - Dhr. G.J. Walhof

FINANCIËLE POSITIE

Uit de balans is de volgende financieringsstructuur af te leiden: 31-12-2008 €

31-12-2007 €

€

Beschikbaar op lange termijn: Ondernemingsvermogen

-3.532

-2.707

Dit bedrag is als volgt aangewend: Vorderingen Liquide middelen

47.559 3.225

28.176 422 50.784

28.598

Af: kortlopende schulden

54.316

31.305

Werkkapitaal

-3.532

-2.707

Het werkkapitaal kan gedefinieerd worden als dat deel van de vlottende activa dat door langlopend vermogen is gefinancierd. Wanneer het werkkapitaal negatief is, dan wordt een deel van de vaste activa gefinancierd met kortlopend vermogen. Zolang het werkkapitaal positief is kunt u voldoen aan uw kortlopende verplichtingen. Tot het verstrekken van nadere toelichtingen zijn wij gaarne bereid.

Hoogachtend, Buro Bilan, administratie, advies en financieel management

M.C. Buylinckx

BALANS PER 31 DECEMBER 2008

31-12-2008

31-12-2007

€

ACTIVA Vlottende activa Vorderingen Liquide middelen

47.559 3.225

28.176 422

50.784

28.598

50.784

28.598

31-12-2008

31-12-2007

€

PASSIVA Stichtingsvermogen

-3.532

-2.707

Kortlopende schulden

54.316

31.305

50.784

28.598

EXPLOITATIEREKENING STICHTING ZXZW 2008 2008

2007

€

Entreegelden en bijdragen Festivalkosten

145.614 258.881

55.132 127.717

Subsidies

-113.267 153.205

-72.585 74.850

39.938

2.265

170 3.663 35.214 659

84 2.183 3.317 159

39.706

5.743

232

-3.478

-1.057 -

-377 -

-825

-3.855

BATEN

LASTEN Huisvestingskosten Kantoorkosten Verkoopkosten Algemene kosten

Exploitatieresultaat Rentelasten en soortgelijke kosten Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Resultaat

TOELICHTING OP DE BALANS PER 31 DECEMBER 2008

VASTE ACTIVA

VLOTTENDE ACTIVA 31-12-2008

31-12-2007

€

Handelsdebiteuren Debiteuren

2.133

11.807

380

200 31.347 2.072

27.658 138

33.619

27.796

3.225 -

192 230

3.225

422

Overige belastingen en premies sociale verzekeringen Omzetbelasting

Overlopende activa Rekening courant Nest Nog te ontvangen subsidies Vooruitbetaalde kosten

Liquide middelen Rabobank Kas

PASSIVA Eigen vermogen 2008

2007

€

Overige reserves Stand per 1 januari

-2.707

1.148

Resultaat

-2.707 -825

1.148 -3.855

Stand per 31 december

-3.532

-2.707

Kortlopende schulden 31-12-2008

31-12-2007

€

Schulden aan kredietinstellingen Triodos Bank

20.000

27.813

28.628

6.503

2.677

Schulden aan leveranciers en handelskredieten Crediteuren

Overlopende passiva Nog te betalen kosten

TOELICHTING OP DE EXPLOITATIEREKENING STICHTING ZXZW 2008

Baten Entreegelden en bijdragen Publieksinkomsten Bijdragen locaties en partners Sponsor- en advertentiebijdragen Korting organisatiekosten

27.212 80.197 38.205 -

12.844 14.788 1.000 26.500

145.614

55.132

2008

2007

€

18.248 29.218 7.581 14.847 64.883 34.612 17.866 69.726 1.900

4.306 10.167 49.885 9.616 15.221 34.632 3.890

258.881

127.717

60.000 20.000 15.000 30.000 10.000 5.000 13.205

40.750 15.000 10.000 7.500 1.600

153.205

74.850

170

Festivalkosten Produktiekosten Locatiekosten Uitbesteed werk techniek Uitbesteed werk produktie Gage en commissie artiesten Reis- en verblijfskosten artiesten Promotiekosten Organisatiekosten Vrijwilligersvergoedingen

Subsidies Subsidie gemeente Tilburg Subsidie provincie Noord-Brabant Subsidie VSB fonds Subsidie NFPK+ Subsidie Bram Subsidie Norma Overige subsidies

Overige bedrijfslasten

Huisvestingskosten Inrichtingskosten

2008

2007

€

Kantoorkosten Kantoorkosten Administratiekosten Drukwerk

907 2.217 539

617 1.193 373

3.663

2.183

710 33.409 1.095

486 2.468 363

35.214

3.317

414 350 -899 794

159

659

159

252 805

377

1.057

377

Verkoopkosten Representatiekosten Huisstijl/Website Reis- en verblijfskosten

Algemene kosten Notariskosten Donaties en giften Kosten/opbrengsten voorgaande jaren Overige algemene kosten

Financiële baten en lasten

Rentelasten en soortgelijke kosten Rentelasten Bankkosten

bijlage bij rapport d.d.26-02-2009 Stichting ZXZW te Tilburg _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________

9 GEGEVENS OMZET EN OMZETBELASTING Door u verrichte binnenlandse leveringen/diensten Vergoeding/omzet/marge excl. OB €

€

Verschuldigde OB €

€

Leveringen en diensten Omzet belast met 19% Omzet belast met 6%

60.530 44.814

11.501 2.689 105.344

14.190

Aan u verrichte leveringen vanuit het buitenland Leveringen uit landen buiten de EU (invoer) Verwervingen van goederen uit landen binnen de EU

770 770

Verschuldigde omzetbelasting

14.960

Voorbelasting

27.198 -12.238

Voorbelasting Eerste kwartaal Tweede kwartaal Derde kwartaal Vierde kwartaal

-161 -425 -11.596 -12.182

Subtotaal

-56

Totaal te betalen

-56

••••••••••••