Ima01 compleet lr bijsluiters by Industrielinqs

01 16 DERTIENDE JAARGANG – LOSSE VERKOOPPRIJS € 17,25

iMaintain Nr. 01 - 2016

8:36

www.imaintain.info

Maint

Het mag

IMA01 MA_Co

azine va n de

NVDO

Water eer ste leven sbehoeft dracht erv e van ind aringske ustrie | Foc nnis | Int heer vas us op ove egraal inz tgoed | Re richt in on uring in derhoud onderho en beud Amste rdamse riolering

ver.indd

27-01-1

6 13:05

MULTI-INZETBARE MONTEURS DOOR NIEUWE ICT-OPLOSSINGEN

Opmaak omslag IMA1.indd 1

27-01-16 15:30 16:09 27-01-16

Achter Achterelk elkvat vatTotal Totalsmeermiddelen smeermiddelen schuilt schuilteen eenteam teamvan vanexperts! experts!

Met Met een een landelijk landelijk opererend opererend enen ervaren ervaren team team van van Sales Sales Engineers, Engineers, een een kundige kundige technische technische dienst dienst enen een een servicegerichte servicegerichte binnendienst binnendienst zijn zijn wijwij snel snel enen gemakkelijk gemakkelijk tete bereiken. bereiken. DitDit in in combinatie combinatie met met een een compleet compleet assortiment assortiment smeermiddelen smeermiddelen énén een een zeer zeer goede goede logistieke logistieke ondersteuning ondersteuning zorgt zorgt erer voor voor dat dat u altijd u altijd opop ons ons kunt kunt rekenen. rekenen. Voor Voor uitgebreide uitgebreide informatie informatie over over onze onze mogelijkheden mogelijkheden kunt kunt u contact u contact opnemen opnemen met: met: Total Total Nederland Nederland N.V. N.V. / Industriële / Industriële smeermiddelen smeermiddelen Telefoon: Telefoon:070 070 - 3- 3 1818 00 4040 88 E-mail: E-mail: smeermiddelen.industrie@total.com smeermiddelen.industrie@total.com www.total.nl www.total.nl

Look Lo

The Theright rightchoice choiceininlubricants lubricants

IMA01 IMA01 A Omslag.indd A Omslag.indd 2 2 Opmaak omslag IMA1.indd 2

27-01-16 16:09

31.445 31.445 adv

INHOUD 3

10 Asset management en duurzaamheid gaan hand in hand De brouwerij in Zoeterwoude is de grootste van Heineken en tevens de grootste bierbrouwerij in Europa. In 2020 wil ze klimaatneutraal zijn en ook asset management kan daar voor een groot deel aan bijdragen.

14 Mainstream conditiegebaseerd onderhoud door innovaties Sensoren die de conditie van assets kunnen bewaken worden betaalbaarder, maar ook de intelligentie om de juiste informatie uit data te halen neemt toe. Netbeheerders kunnen niet alleen voorspellen wanneer een kabel faalt, maar ook waar hij faalt.

5 COMMENTAAR 6 ACTUEEL 19 INNOVATIE IS EEN KETENDING 20 INNOVATIEF PRESTATIECONTRACT VOOR LEVENSDUURVERLENGING DROGERS 26 DE WEG NAAR NUL INCIDENTEN 30 WHAT'S NEXT 35 GROEN LICHT VOOR OEFENFABRIEK 74 VOLGEND NUMMER

Maint

Het magazine van de NVDO

Bij Evides Industriewater (EIW) heeft Ard-Jan Kasse verschillende kansen gekregen, waardoor hij nu op zijn plek zit. Een mooie plek als maintenance manager, want ‘industriewater is een van de eerste levensbehoeften van de industrie.’ AkzoNobel in Sassenheim produceert diverse soorten verf. De afdeling Maintenance neemt een belangrijke plaats in binnen de vestiging. Water eerste levensbehoefte van industrie ‘Investeren in toekomstige betrouwbaarheid’ Integraal inzicht in onderhoud en beheer vastgoed Focus op overdracht ervaringskennis Toepassing van RCM2 op een elektrisch systeem Erfenis Imtech biedt dienstverleners kansen Reuring in onderhoud Amsterdamse riolering Efficiënter en groener na onderhoudsstop Technische inkopers voegen meer waarde toe

42 46 50 52 55 56 58 62 65

iMaintain 16

IMA01 B Inhoud.indd 3

27-01-16 15:28

KENNIS MOET JE OOK ONDERHOUDEN. • Hoeveel onderhoud is juist genoeg? • Kunnen we met de onderhoudsfunctie geld verdienen? • Hoeveel kan onderhoud bijdragen aan het bedrijfsresultaat? • Wat is Excellent Onderhoud en hoe geef ik dit vorm?

DEZE OPLEIDIN ZIJN IN TE BRE GEN IN DE NIEUWE NGEN BA WERKTUIGBOU CHELOR WKUNDE DEELTIJD.

INFORMEER!

EXTRA START 2016 MEDIO APRIL OLOGIE ECHN ONDERHOUDST EEN. IN HOOGEV

INFORMEER!

WAARDECREATIE DOOR GOED ONDERHOUD Een onderhoudsopleiding bij Hogeschool Utrecht helpt u in uw eigen bedrijf de antwoorden te vinden op deze vragen. In de afgelopen jaren zijn vele mooie resultaten en forse besparingen bereikt bij de deelnemende bedrijven. Door de brede scope op zowel Materiaalkunde, Engineering, Inspectie als Onderhoud bieden onze opleidingen op het gebied van Onderhoud precies die (integrale) kennis die nodig is om verder te kunnen kijken dan het eigen vakgebied, en daardoor aantoonbaar betere resultaten te boeken. • Post-MBO Onderhoudstechniek (OTK) • Post-HBO Onderhoudstechnologie (OT) • Post-HBO Onderhoud en Management (OM) • Master of Engineering in Maintenance & Asset Management

Start 5 oktober 2016 Start 6 oktober 2016 Start 6 oktober 2016 Start februari/september

Alle genoemde opleidingen kunnen naar wens in-company (op maat) verzorgd worden. Informeer naar de mogelijkheden. Meer weten? Bel 088 481 88 88, mail naar info@cvnt.nl of kijk op www.cvnt.nl.

ER VALT NOG GENOEG TE LEREN

Europoortkringen 2015-10 1 IMA01 Advertenties I.indd FC_A4.indd 4

16-09-15 27-01-16 10:30 15:46

COMMENTAAR 5

Roering onder Delfzijl Ik heb het mezelf al eens eerder afgevraagd: als de aardbevingen dichter bij Delfzijl komen, hoe zit het dan met de bestendigheid van de industrie aldaar? Niet dat ik dan meteen aan rampzalige gevolgen denk als bij Fukushima, maar toch. Met chloor kunnen ook hele vervelende dingen gebeuren. Er zijn blijkbaar meer mensen die zich daar zorgen over maken. Zo ook drie parlementariërs van de PvdA, die minister Kamp er Kamervragen over hebben gesteld. In antwoord daarop stelt de minister dat het ‘inderdaad gewenst is om zo snel mogelijk een accuraat beeld te krijgen van de mate waarin de chemiebedrijven bestand zijn tegen de maximale aardbevingen die in het gebied kunnen optreden.’ Al eerder, halverwege vorig jaar, stelde Kamp dat de grootste potentiële risico’s op het Chemiepark Delfzijl liggen bij de chloorleidingen en chlooropslag van AkzoNobel. Van AkzoNobel kreeg hij te horen dat er op basis van verwachtingen voor het Chemiepark Delfzijl geen sprake is van een hoger risico voor externe veiligheid. Wel moeten de gevolgde methodiek en de resultaten nog worden onderzocht door onafhankelijke deskundigen. Bovendien komen ze ter sprake aan de zogenoemde Industrietafel, onder leiding van de Nationaal Coördinator Groningen. Temeer omdat aardbevingsbestendigheid nog niet in de BRZO-wetgeving is opgenomen. Vooropgesteld staat dat industriële installaties intrinsiek een risico met zich mee brengen. En dat we ook met risico’s moeten leren leven. Maar het is uiteraard goed dat de industrie in Noord-Nederland de risico’s goed in kaart brengt. Want ongelukjes mogen niet in kleine hoekjes zitten en al helemaal niet het gevolg zijn van onderschatting of onkunde. Al eerder verbaasde ik me erover dat de brand bij de MSPO2-fabriek van Shell Moerdijk het gevolg was van een onbekende reactie. In ieder geval mogen de gevolgen van de gaswinning inmiddels niet als onbekend meer worden verondersteld. En een gewaarschuwd mens telt voor twee… Wim Raaijen @wimraaijen wim@industrielinqs.nl

HOOFDREDACTIE

Mark Oosterveer 020 3122 793 mark.oosterveer@industrielinqs.nl NUMMER 01 - 2016

Wim Raaijen 020 3122 081 wim.raaijen@industrielinqs.nl

UITGAVE VAN

EINDREDACTIE

Industrielinqs pers en platform Veembroederhof 7 1019 HD Amsterdam

PARTNER

Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud (NVDO) Postbus 138, 3990 DC Houten

Miriam Rook 020 3122 796 miriam.rook@industrielinqs.nl Liesbeth Schipper 020 31 22 083 liesbeth.schipper@industrielinqs.nl

MEDEWERKERS

David van Baarle, Erik te Roller, Ingrid Rompa, Pieter Pulleman, Francis Voermans, Dagmar Aarts

LAY-OUT

BureauOMA BV, Wehl

COVERS Ahoy Rotterdam NV Ahoy-weg 10 3084 BA Rotterdam Postbus 5106 3008 AC Rotterdam Organisator van

UITGEVER

Wim Raaijen 020 3122 081 wim.raaijen@industrielinqs.nl

Siemens en Atlas Copco

ADVERTENTIEVERKOOP

Bureau Van Vliet Frank Oudman T: 023 571 47 45 f.oudman@bureauvanvliet.com www.bureauvanvliet.com

TRAFFIC

Breg Schoen 020 3122 088

DRUKKERIJ

PreVision Graphic Solutions

ABONNEMENTEN (EXCL. BTW)

Nederland/België € 96,50 Introductie NL/B 25% € 72,Overig buitenland € 120,50 Losse verkoopprijs € 17,25 Studenten € 39,50 Proefabonnement 3 mnd € 28,00

OPZEGGEN

Dit magazine hanteert de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er van uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Proef- en kennismakingsabonnementen worden niet automatisch verlengd en stoppen na het aantal aangegeven nummers. Opzeggen kan via www.aboland.nl, per post of per telefoon. De opzegtermijn is 8 weken voor het einde van uw abonnementsperiode. Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door Abonnementenland is ontvangen. Indien u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement. Adreswijzigingen kunt u doorgeven via www.aboland.nl, per post of per telefoon.

Overige vragen kunt u stellen op www.aboland.nl of neem telefonisch contact met Abonnementenland op.

ABONNEMENTENLAND

Postbus 20 1910 AA Uitgeest Tel. 0900-ABOLAND of 0900-226 52 63 € 0,10 per minuut Fax 0251-31 04 05 Site: www.bladenbox.nl voor abonneren of www.aboland.nl voor adreswijzigingen en opzeggingen. Abonnementenland is ook bereikbaar via Twitter. Stuur uw tweet naar: @Aboland_klanten. Prijswijzigingen voorbehouden. ISSN: 2211-6826 © Industrielinqs pers en platform BV Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder toestemming van de uitgever.

iMaintain 16

IMA01 C Commentaar.indd 5

27-01-16 15:42

6 ACTUEEL

1. SPIE neemt specialist in natte infrastructuur over Technisch dienstverlener SPIE neemt de Jansen Venneboer Groep over. Met deze overname verbreedt SPIE Nederland zijn kennis en competentie in de markt van de natte infrastructuur. Lees verder op pagina 9

2. Slim hek laat treinen rijden tijdens werkzaamheden Een slim hek zorgt er voor dat treinen kunnen blijven rijden als er werkzaamheden zijn aan een naastgelegen spoor. Als de pilot van BAM Infra Rail en ProRail een succes is dan zullen reizigers minder last hebben van werk aan het spoor. Lees verder op pagina 9

3. Overslagrecord Groningen Seaports Groningen Seaports kijkt terug op een succesvol jaar voor wat de overslag betreft. Met een overslag van ruim elf miljoen ton is er een stijging gerealiseerd van ruim elf procent ten opzichte van 2014, dat al een topjaar was. Lees verder op pagina 7

4. Overheid en industrie nemen speciale blusinstallatie in gebruik NAM heeft een speciale mobiele schuimblusinstallatie in gebruik genomen in Den Helder. De installatie wordt geplaatst bij de brandweer onderdeel van Veiligheidsregio Noord-Holland-Noord. Lees verder op deze pagina

5. Grootste kunstof-composietdeuren geplaatst in sluis Wilhelminakanaal De grootste kunststof-composietdeuren ter wereld zijn medio januari in de nieuwe sluis III van het Wilhelminakanaal in Tilburg geplaatst. Lees verder op pagina 7

1 16 iMaintain

IMA01 B Actueel.indd 6

Overheid en industrie nemen samen speciale blusinstallatie in gebruik NAM heeft een speciale mobiele schuimblusinstallatie in gebruik genomen in Den Helder. De installatie wordt geplaatst bij de brandweer, onderdeel van Veiligheidsregio Noord-HollandNoord, die de installatie ook in kan zetten bij andere industriële locaties in de regio. In Den Helder staat een van de grootste gasbehandelingsinstallaties van de wereld. Voor de veiligheid en risicobeheersing op deze locatie en omgeving werken de gemeente Den Helder, de brandweer en de Nederlandse Aardoliemaatschappij (NAM) intensief samen. Een van de concrete resultaten van de samenwerking is de ontwikkeling van een speciale mobiele schuimblusinstallatie, ter bestrijding van complexe vloeistofbranden. Het samenwerken aan veiligheid is in de gemeente Den Helder cruciaal voor een goed vestigingsklimaat voor bedrijven met een hoog risicoprofiel. Dit kan zich vertalen in meer werkgelegenheid. Op de gasbehandelingsinstallatie van NAM in Den Helder komt circa de helft van het Nederlandse aardgas dat op zee wordt gewonnen aan land. Na behandeling wordt het aardgas gebruikt door de Nederlandse industrie van energie te voorzien en om de Nederlandse huizen te verwarmen. Voor een veilige en efficiënte aardgasproductie en -behandeling is de inzet van innovatie en de nieuwe technieken belangrijk. Dit geldt ook voor de brandbestrijdingsmiddelen zoals de nieuwe schuimblusinstallatie die branden kan bestrijden van opslagtanks op de NAM-locatie. De installatie is door betrokken partijen zo ontwikkeld dat deze snel aan een brandweerauto gekoppeld kan worden en zeer eenvoudig te bedienen is. De brandweer kan de installatie hierdoor breed in de regio inzetten. Een ander voorbeeld van de samenwerking tussen overheid en industrie is het verhogen van expertise op het gebied van risicobeheersing en -bestrijding op industriële locaties en op schepen. Bij deze samenwerking speelt de marinebrandweer ook een cruciale rol.

FOTO: NAM

MEEST GELEZEN ONLINE

Overgang toeleverancier naar OEM’er zorgt voor hogere marges Nederland heeft maar weinig grote Original Equipment Manufacturers (OEM’ers): bedrijven die onder eigen merknaam complete machines en apparaten op de markt brengen. Dit komt doordat de industrie in Nederland vooral is gebaseerd op industriële toelevering. ABN AMRO concludeert dit in een rapport. Nederlandse toeleveranciers staan bij deze transformatie op achterstand ten opzichte van buitenlandse toeleveranciers. In vergelijking met 2008 staat de overgang van toeleverancier naar OEM’er weliswaar hoger op de agenda, maar de weg er naar toe is moeilijk en vraagt veel managementcapaciteit en een cultuuromslag. Steeds meer Nederlandse toeleveranciers streven naar een bedrijfsmodel waarbij ze minder afhankelijk zijn van een beperkt aantal klanten. Een vorm waarbij het management de vrijheid heeft om naar eigen inzicht te handelen en de organisatie te positioneren. Industriële toeleveranciers willen zich daarom transformeren van ‘built-to-print’- productie vanaf technische tekening - naar een ‘built-to-roadmap’-fabrikant, die produceert op basis van marktkennis en vervolgens tot OEM’er. Met als uitgangspunt dat zij dan zelf aan het stuur zitten, een grotere internationale reikwijdte hebben en hogere marges behalen. Daarnaast verwacht de toeleverancier zich zo te kunnen ontworstelen aan de prijs- en tijdsdruk van grote klanten en fabrikanten. ABN AMRO stelt vast dat grote OEM’ers - met een omzet hoger dan vijftig miljoen euro - het beter doen dan de gemiddelde industriële toeleverancier. Tegelijkertijd blijkt dat kleinere, vaak specialistische toeleveranciers het minstens zo goed doen. Dit zijn bedrijven die dicht tegen de klant aanzitten, met een platte organisatiestructuur, maatwerk leveren en elk probleem als een uitdaging beschouwen. David Kemps, sector Banker Industrie van ABN AMRO: ‘Toeleveranciers die wel willen opschuiven naar de positie van OEM’er moeten hun organisatie snel transformeren. Een mengvorm zonder duidelijke keuze leidt tot een onduidelijke positionering en op termijn tot een lagere winstgevendheid.’

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

27-01-16 15:21

ACTUEEL 7

FOTO: GRONINGEN SEAPORTS

BEDRIJVENNIEUWS

Overslagrecord Groningen Seaports Groningen Seaports kijkt terug op een succesvol jaar voor wat de overslag betreft. Met een overslag van ruim elf miljoen ton is er een stijging gerealiseerd van ruim elf procent ten opzichte van 2014, dat al een topjaar was. De voorlopige winstprognose ligt voor het havenbedrijf op circa 2,5 miljoen euro. In 2015 zijn veel lopende projecten afgerond. Zo werd Aldel in maart herstart en investeren diverse chemische bedrijven in Delfzijl. Het grote infrastructurele project ‘Uitbreiding Beatrixhaven’ in de Eemshaven is klaar en op voorspraak van natuur- en milieuorganisaties is er een voorkeursplek gevonden voor de aan te leggen Heliport in het noordwestelijk gedeelte van de Eemshaven. In de afgelopen maanden is veel werk besteed aan de voorbereiding van de nieuw aan te leggen stoomleiding - tussen Eneco en AkzoNobel - op het industrieterrein Oosterhorn. Dit is het eerste project dat Groningen Seaports geheel als NV financiert. De stoomleiding draagt bij aan verdere optimalisering van het chemiecluster Delfzijl en levert tevens een belangrijke aandeel aan de realisatie van de groene havenvisie. Groningen Seaports verwacht voor de komende jaren groeikansen in de sectoren datacenters, offshore wind, biobased chemie en recycling en ziet daarnaast potentie op het gebied van duurzame initiatieven. In 2016 start de aanleg van de COBRA-kabel, een onderzeese hoogspanningskabel tussen de Eemshaven en Denemarken bedoeld om pieken en dalen in de (groene) stroomvraag op elkaar af te kunnen stemmen. Ook start dit jaar de verdieping en de verruiming van de vaargeul tussen Eemshaven en de Noordzee.

Grootste kunstof-composietdeuren geplaatst in sluis Wilhelminakanaal

FOTO: HEIJMANS

De grootste kunststof-composietdeuren ter wereld zijn medio januari in de nieuwe sluis III van het Wilhelminakanaal in Tilburg geplaatst. Composiet is een vezelsterke kunststof, die sterk, licht en onderhoudsarm is. De deuren van 6,2 bij 12,9 meter kunnen een verschil in waterstand van maar liefst 7,9 meter keren. Een belangrijk duurzaam voordeel is dat de sluisdeuren een twee- tot driemaal langere levensduur hebben dan conventionele deuren van hout of staal, omdat composiet niet vergaat. Daarnaast is er veel minder slijtage op de draaipunten van de deuren, doordat de deuren een zelfde soortelijk gewicht hebben als water. De keuze voor composiet voor de sluisdeuren is een gezamenlijk initiatief van de provincie Noord-Brabant, Rijkswaterstaat en aannemer Combinatie Heijmans/Boskalis. De sluisdeuren zijn geproduceerd door het Nederlandse bedrijf FiberCore Europe, constructiebedrijf Hillebrand zorgt voor de montage. Het Wilhelminakanaal bij Tilburg wordt breder en dieper gemaakt. Ook worden huidige sluizen II en III vervangen door één nieuwe sluis, nieuwe damwanden geplaatst en natuurvriendelijke oevers aangelegd. Verder komt er een zwaaikom waar schepen kunnen keren. Rijkswaterstaat werkt zo samen met gemeente Tilburg, provincie NoordBrabant en Heijmans/Boskalis aan een beter bevaarbaar Wilhelminakanaal. Een breder en dieper kanaal leidt tot een duurzamer en beter bereikbaar Brabant over water.

Velsertunnel 9 maanden dicht voor renovatie De Velsertunnel onder het Noordzeekanaal gaat vanaf 15 april negen maanden dicht voor een grootscheepse renovatie. De tunnel is bijna zestig jaar oud en toe aan groot onderhoud. Uit een inspectierapport bleek dat de Velsertunnel onveilig is door achterstallig onderhoud. Rijkswaterstaat laat onder meer de doorrijhoogte van de tunnel vergroten, zodat er minder incidenten plaatsvinden met te hoge vrachtwagens. Op dit moment zijn er regelmatig incidenten met te hoge vrachtwagens waardoor enorme files ontstaan. Daarnaast worden tunneltechnische installaties vernieuwd en vluchtwegen aangepast. Na de werkzaamheden voldoet de Velsertunnel ook aan de nieuwe Tunnelwet; wettelijk moet dat uiterlijk in 2019 het geval zijn. Rijkswaterstaat maakt tijdelijke verbindingswegen zodat het verkeer via andere routes aan de andere kant van het Noordzeekanaal kan komen.

Noord-Holland behaalt ISO 55001 certificaat voor asset management Als eerste wegbeheerder binnen de Nederlandse overheid heeft de provincie Noord-Holland het certificaat ISO 55001 voor asset management behaald. Dit betekent dat de provincie het beheer en onderhoud (asset management) van de provinciale infrastructuur aantoonbaar goed georganiseerd heeft en gestructureerd uitvoert. De kwaliteitsnorm ISO 55001 voor asset management is ruim tien jaar geleden ontwikkeld om het beheer van kapitaalintensieve, infrastructurele bedrijfsmiddelen te professionaliseren. Doel is om een optimale prestatie van assets te realiseren, tegen acceptabele risico’s en kosten. De provincie Noord-Holland wordt gecertificeerd voor het asset management van de provinciale infrastructuur, bestaande uit onder meer (vaar)wegen, fietspaden, bruggen, verkeersregelinstallaties en de verkeerscentrale, busbanen en tunnels.

iMaintain 16

IMA01 B Actueel.indd 7

27-01-16 15:21

[Sch

rijf

u nu

in]

Datum: 18|02|2016 Locatie: iTanks Xperience Dock | Rotterdam

THEMA: INDUSTRIEWATER IN DE CIRCULAIRE ECONOMIE PROGRAMMA

Initiatiefnemers:

12.00 Ontvangst met lunch

Contentpartners:

Partners:

13.00 Opening / CHEMIE - DOW Benelux sluit waterkringloop Spreker: Henk Pool, R&D Directeur, Dow Benelux - Water Innovator of the Year pitches Met bijdragen van: EColoRO, Pentair Advanced Filtration, Waterschap Aa en Maas, Waterschap Brabantse Delta, De Dommel en Wetterskip Fryslân, Elemental Watermakers 14.45 Pauze

DOELGROEP

• Beslissers en geïnteresseerden uit de (proces-) waterintensieve industrie • Managers uit de Chemie & Raffinage • Food & Beverage • Pulp & Paper • Olie & Gas-industrie

15.15 FOOD - Hergebruik van proceswater Spreker: Joost van der Heijden, IOI Loders Croklaan - Voorbeeldcases met: Dutch Biorefinery Cluster Een samenwerking tussen Agrifirm, Avebe, Royal Cosun, Friesland Campina, Lamb Weston Meijer, VNP en Productschap Tuinbouw om de waarde van waarde te ontsluiten. 16.30 Uitreiking WATER INNOVATOR OF THE YEAR 17.00 Cradle to Cradle. Spreker: Michael Braungart 17.30 Borrel en hapjes 18.30 Einde

www.watervisie.com IMA01 I.indd 8 1 160126Advertenties iLinqs Watervisie.indd

27-01-16 26-01-16 15:46 15:48

ACTUEEL 9

SPIE neemt specialist in natte infrastructuur over Technisch dienstverlener SPIE neemt de Jansen Venneboer Groep over. Met deze overname verbreedt SPIE Nederland zijn kennis en competentie in de markt van de natte infrastructuur. Jansen Venneboer is een kennisintensief bedrijf gespecialiseerd in engineering, inspectie en onderhoudsmanagement. Het bedrijf heeft bijna honderd jaar ervaring in de productie, renovatie en het onderhoud van elektromechanische installaties, bruggen, waterkeringen en sluizen. Jansen Venneboer, gevestigd in het Overijsselse Wijhe, telt 96 medewerkers en genereerde een omzet van ongeveer zeventien miljoen euro in 2014. Lei Ummels, algemeen directeur SPIE Nederland: ‘Hun aanpak op het gebied van engineering getuigt van innovatieve durf en een hoog niveau van vakmanschap.’ Lucien Perizonius, voormalig eigenaar Jansen Venneboer Groep, zegt: ‘Onze internationale activiteiten in de waterbouw, de VEVA en de CADO zullen een impuls krijgen door het internationale netwerk van SPIE.’

Slim hek laat treinen rijden tijdens werkzaamheden

FOTO: PRORAIL | JOS VAN ZETTEN

Een slim hek zorgt er voor dat treinen kunnen blijven rijden als er werkzaamheden zijn aan een naastgelegen spoor. Als de pilot van BAM Infra Rail en ProRail een succes is dan zullen reizigers minder last hebben van werk aan het spoor en werknemers veiliger kunnen werken. Veilig werken is topprioriteit. Er gelden strenge regels bij het werken aan het spoor en worden meestal beide sporen buitendienst genomen als aan een van beide sporen wordt gewerkt. Vanuit ProRail bestond al langer de wens hiervoor een alternatief te vinden en zo kwam BAM op het idee de Happy Railing Schaarfence (HRS) te ontwikkelen. Van de HRS zijn diverse prototypes gemaakt die zijn doorontwikkeld tot de huidige versie die is beproefd, getest en goedgekeurd door Aboma Keboma. De HRS ligt vast langs het spoor en kan direct omhoog worden getrokken op het moment dat dat nodig is voor korte- of langdurige werkzaamheden, om heel snel een veilige werkplek te creëren. Bijvoorbeeld tijdens ‘wintermaatregelen’ en storingsherstel. Inmiddels hebben meerdere proeven plaatsgevonden en heeft ProRail toestemming gegeven voor een grote pilot op het emplacement in Breda. Deze proef loopt tot december 2016.

Dura Vermeer gaat aanleg en onderhoud luchthaven Lelystad doen Bouwconcern Dura Vermeer gaat in opdracht van Schiphol Group de aanleg en het meerjarig onderhoud van de lucht- en landzijdige infrastructuur voor de nieuwe luchthaven van Lelystad verzorgen. Beide partijen hebben eind december een contract ondertekend. De overeenkomst op basis van de Best Value methode omvat het integrale ontwerp, de realisatie en gedurende vijftien jaar het onderhoud van de starten landingsbaan, taxibanen, platformen, toegangswegen en parkeerterreinen op het publieke gedeelte. In 2016 wordt het ontwerp uitgewerkt en de uitvoering voorbereid. De bouwwerkzaamheden starten naar verwachting in januari 2017. In 2018 wordt de eerste passagiersvlucht verwacht. Dura Vermeer past bij de aanleg van de starten landingsbaan een innovatieve funderingstechniek toe. Hierdoor hoeft minder grond te worden afgegraven en minder zand aangevoerd. Naar verwachting scheelt dit circa 10.000 vrachtwagenritten en daarmee 490 ton CO2-uitstoot. Op de parkeerterreinen en toegangswegen wordt gebruik gemaakt van gelijkspanning en LED-verlichting. Ook de vliegveldverlichting bestaat uit LED-lampen. Hier wordt door gebruik van laagspanning met inductie een energiebesparing van dertig procent bereikt. Lelystad Airport gaat de groei op Schiphol ondersteunen als alternatief voor het nietmainportgebonden verkeer. Lelystad Airport wordt gefaseerd ontwikkeld voor vluchten naar Europese (toeristische) steden en regio’s.

BEDRIJVENNIEUWS Airbus APWorks koopt eerste MetalFAB1 systeem Airbus APWorks, een dochter van Airbus Group, heeft een order geplaatst voor het eerste industriële 3D metaalprint systeem van Additive Industries, MetalFAB1. Airbus APWorks is daarmee de eerste Beta klant voor Additive Industries en brengt een uitgebreide ervaring mee met additive manufacturing in metaal. Airbus APWorks levert niet alleen 3D-geprinte onderdelen voor de lucht- en ruimtevaart, maar ook aan industriële klanten in robotica, machinebouw, automotive en medische technologie. ‘We zijn trots dat we mogen samenwerken met Airbus als onze eerste klant om onze processen, materialen en toepassingen verder te ontwikkelen. Tevens zullen we de prestaties van ons MetalFAB1 systeem tot het uiterste testen. Hun commitment onderstreept de potentie van ons nieuwe 3D metaalprint systeem voor industriële serieproductie van functionele onderdelen’, zei Daan Kersten, co-founder en CEO van Additive Industries.

Veenstra Group neemt Delta Controls over De Veenstra Group heeft Delta Controls overgenomen van Cofely. De dienstverlener in de industrie gaat wel verder onder zijn eigen naam in Emmen en Spijkenisse. Door de groeiende vraag heeft Veenstra Group behoefte aan een grotere capaciteit met aanvullende kwaliteiten. Delta Controls kan deze behoefte invullen en is een bekende naam op het gebied van levering, service, onderhoud en modificaties van afsluiters, actuators en bijbehorende control systemen. Veenstra Group beschikt nu over vestigingen in Coevorden, Emmen, Farmsum en Spijkenisse.

uw mailbox? Al het nineuvoworsoninze nieuwsbrief op

iMaintain.info!

Meld u aa

iMaintain 16

IMA01 B Actueel.indd 9

27-01-16 15:21

10 INTERVIEW

Asset management en duurzaamheid ga

Hoewel bierbrouwen een relatief traditionele industrie is als het gaat om de recepten en de smaak van het bier, is er wel ruimte om waar het kan te innoveren.

1 16 iMaintain

IMA01 H Hoofdinterview.indd 10

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

27-01-16 15:24

INTERVIEW 11

id gaan hand in hand De brouwerij in Zoeterwoude is de grootste van Heineken en is tevens de grootste bierbrouwerij in Europa. In 2020 wil ze klimaatneutraal zijn en ook asset management kan daar voor een groot deel aan bijdragen. Sybren Bakker: ‘Je kunt direct investeren in duurzaamheid door het meest duurzame en efficiëntste systeem te kopen, maar je kunt ook revisies of vervangingen naar voren trekken en duurzaamheid creëren.’

Midden in de brouwerij en in de geur van bier heeft Sybren Bakker zijn kantoor. ‘Maar eigenlijk ben ik niet direct betrokken bij het brouwen van bier’, zegt de rayonmanager energie en utilities manager. Bakker heeft meerdere functies bij Heineken. Zo beheert hij het onderhoudsbudget voor de brouwerij en zorgt hij voor de noodzakelijke utilities zoals water, elektriciteit en stoom. Die laatste twee worden ook op het terrein in Zoeterwoude opgewekt. ‘Ik produceer elektriciteit en stoom, maar ben tegelijkertijd bezig om elk jaar minder te produceren. Eigenlijk probeer ik mijn ene functie overbodig te maken door mij met duurzaamheid bezig te houden. Daarvoor kijk ik naar water- en energiebesparing. Het doel is om in 2020 klimaatneutraal te zijn en eigenlijk willen we dat onze keten dat dan ook is.’ De brouwerij maakt voor haar stoom en elektriciteit nu nog veel gebruik van aardgas, maar zet in op duurzamere bronnen. Zo worden er vier enorme windturbines op het terrein geplaatst die straks 35 procent van de benodigde elektriciteit gaan leveren. En met biogas uit de eigen afvalwaterzuivering wordt al zeven procent van de gasbehoefte ingevuld. ‘Komend jaar maken we minder elektriciteit met aardgas vanwege de windturbines en daarom stoppen we ook twee van de

FOTO’S: EELKJE COLMJON

“

IMA01 H Hoofdinterview.indd 11

Dagmar Aarts

drie gasturbines. We willen steeds meer met biogas gaan doen. We willen we niet alleen ons eigen afvalwater zuiveren, maar ook water uit de omgeving zodat we meer biogas kunnen produceren. Daarnaast werken we aan verdere verduurzaming van de warmtevoorziening door de mogelijkheden voor inzet van duurzame warmtebronnen op de brouwerij te onderzoeken.

Asset management Ook asset management kan volgens Bakker een flinke bijdrage leveren aan de duurzaamheidsdoelen van Heineken. ‘Je kan een mooie synergie bereiken tussen revisies, vervangingen, onderhoud en duurzaamheid. Vaak is die combinatie tussen duurzaamheid en onderhoud ook nodig, want we zijn nog steeds een commercieel bedrijf dat commercieel concurrerende producten maakt. We proberen daarom ook om duurzame investeringen financieel rendabel te maken en te houden. Dat lukt vaak goed door bij onderhoud, revisies en vervangingen meteen een stuk energiebesparing in te bouwen.’ Een concreet voorbeeld daarvan zijn de ledlampen die inmiddels al bijna de helft van de brouwerij verlichten. Die lampen worden niet alleen maar terugverdiend doordat ze minder aan elektriciteit ver-

Bakker: ‘Je kan een mooie synergie bereiken tussen revisies, onderhoud en duurzaamheid.’ 1

iMaintain 16

27-01-16 15:24

12 INTERVIEW

bruiken, maar ook doordat ze veel minder onderhoud nodig hebben dan de oude lichtbronnen. Ze zijn tien jaar onderhoudsvrij, terwijl de oude lampen om de drie à vier jaar moesten worden vervangen. Bakker: ‘Hier is een geweldige combinatie gemaakt tussen onderhoud, elektriciteitsbesparing en verbeterde arbeidsomstandigheden, want ledlicht is fijner om in te werken.’ Een ander voorbeeld van hoe asset management en duurzaamheid hand in hand gaan, zijn de nieuwe ketels. In verband met de windturbines en de nieuwe emissie-eisen die er aan komen voor stookinstallaties moesten de stoomketelcombinaties worden vervangen. Er is gekozen voor de nieuwste en modernste ketels die er zijn. ‘De oude ketels waren aan het einde van hun levensduur en we wilden niet kiezen voor tweedehands installaties, die nog net aan die nieuwe

emissie-eisen zouden voldoen’, zegt Bakker. ‘Onze nieuwe stoomketels zijn vijf procent efficiënter en kunnen honderd procent biogas stoken. Daardoor bouwen we meteen een stuk efficiëntie en flexibiliteit in richting een duurzame brouwerij. Eerst hadden we nog restricties aan de hoeveelheid biogas die we in konden zetten, dat is met deze ketels verleden tijd.’ Maar ook als zaken nog niet aan het einde van hun levensduur zijn, kan je volgens Bakker prima in duurzaamheid investeren. Zo is het isoleren van installaties altijd rond te rekenen.

Samenwerken Om steeds beter en efficiënter te worden, trekken de verschillende vestigingen van Heineken samen op. Wereldwijd heeft de bierbrouwer honderdtachtig brouwerijen. Bakker: ‘Het principe van bierbrouwen is bijna overal hetzelfde, dus als je iets hebt

verzonnen dat beter of efficiënter is dan kan je dat op veel brouwerijen toepassen. We hebben allerlei samenwerkingsverbanden en delen ontzettend veel kennis. We hebben zelfs een wereldwijde afdeling opgezet om het energie- en watergebruik terug te dringen. In dat kader doe ik zelf regelmatig energie-audits bij andere brouwerijen en dan kom ik van alles tegen. Je hebt goed en minder goed presterende brouwerijen, maar er is geen enkele brouwerij die alle best practices heeft. Er is altijd wat op te merken, ook hier in Zoeterwoude is het niet perfect. Dus als ik ergens anders rondloop, pik ik altijd weer dingen op die ze daar heel goed doen en waar ik van kan leren.’ Hoewel bierbrouwen een relatief traditionele industrie is als het gaat om de recepten en de smaak van het bier, is er tegelijkertijd wel ruimte om op de plekken waar het kan te innoveren. Bakker: ‘Wij proberen zoveel mogelijk te automatiseren en doen erg ons best om nieuwe technieken in de brouwerij te implementeren.’ Voor de afdeling energie heeft dat voor een flinke verandering gezorgd, want in Zoeterwoude kan de afdeling van Bakker sinds een paar jaar onbemand draaien. ‘Ik heb vier operators in mijn rayon, maar ’s avonds en in het weekend is er niemand. Op die momenten is een van de operators wel thuis oproepbaar. Als er iets mis dreigt te gaan, krijgt hij een alarm op zijn telefoon. Dan klapt hij zijn laptop open en kijkt of hij het probleem vanuit huis kan verhelpen. In het ergste geval moet hij een gang naar de brouwerij maken, bijvoorbeeld bij een lekkage of als hij een turbine op afstand niet krijgt gestart. We houden het aantal nachtalarmen minutieus bij. Gemiddeld wordt er eens in de twee weken iemand uit zijn slaap gewekt, maar het record staat nu op 72 nachten zonder alarm.’

Uit bed Nu de operators niet meer de hele dag naar een scherm hoeven te staren, kunnen ze heel anders worden ingezet. Ze kunnen meer monitoren en helpen om de brouwerij te verbeteren. Bakker: ‘We willen operators ook graag inzetten voor technologische en technische taken. Het leuke is dat het onbemand draaien daar echt een trigger voor is. Doordat we ’s avonds onbemand

1 16 iMaintain

IMA01 H Hoofdinterview.indd 12

27-01-16 15:24

INTERVIEW 13

draaien en er een alarm op hun telefoon komt, hebben ze overdag ook niet meer het idee dat ze de hele tijd achter een scherm hoeven te zitten voor het geval er iets mis gaat. Ook dan krijgen ze een melding op hun mobiel. De operators kunnen nu het veld in om een monster te nemen, preventief onderhoud te doen of een verbeterteam draaien samen met een monteur, technoloog en installatiebeheerder. Operators zijn nu ook zelf betrokken bij breakdown analyses, verbeteracties, het bewerkstelligen van energiereducties en kwaliteitsverbeteringen.’ Doordat de installaties ’s nachts onbemand draaien en degene die ‘on call’ is bij een probleem uit zijn slaap wordt gehaald, is er een enorme drive om de alarmen te reduceren. ‘Een operator die de hele nacht in de brouwerij achter een scherm zit, heeft niet zo’n drive om alarmen te reduceren, want hij zit er toch. Maar een operator die ’s nachts uit zijn bed kan worden gebeld, gaat er alles aan doen om dat te voorkomen. Als iemand een alarm heeft gekregen, wordt er meteen een breakdown analyse gedaan en proberen we het probleem te tackelen. Hierdoor hebben we steeds minder storingen. Ik heb wel het idee dat we nu op een plateau beginnen te komen, want het aantal meldingen neemt niet veel meer af. Toch denk ik dat het nog beter kan.’

Leefomgeving Ook in het duurzaam maken van de Zoeterwoudse brouwerij is nog meer te verbeteren en daarom wordt er ook goed gekeken naar de keten. Bakker: ‘Bij ons komt slechts een klein deel van de CO2-footprint van de brouwerij, het overgrote deel ligt in de keten. Dat komt van de grondstoffen, maar met name ook van het verpakkingsmateriaal.’ Vanuit ‘Groene Cirkels’, een samenwerkingsverband met de provincie Zuid-Holland en universiteit Wageningen, is het doel om een klimaatneutrale Heinekenbrouwerij te creëren, een duurzame economie en een aangename leefomgeving in de regio Zoeterwoude. Het initiatief draait om vijf thema’s: energie, water, logistiek, leefomgeving en grondstoffen. Er wordt onder andere geprobeerd om aan te sluiten bij de regionale wateragenda en ook is er al een bijenlandschap op het terrein gemaakt om de bijenstand in de regio te verbeteren.

“

We hebben een wereldwijde afdeling opgezet om het energie- en watergebruik terug te dringen.

Binnenvaart Sowieso kijkt Heineken naar duurzame opties voor het transport van de grondstoffen en het bier. De afgelopen jaren is het transport van het bier naar de Rotterdamse haven al aangepakt. In plaats van met vrachtwagens wordt de lading nu per binnenvaartschip weggebracht vanuit de containerterminal in Alphen aan den Rijn. Datzelfde gebeurt met de mout die nu over de Oude Rijn naar de brouwerij toe komt. Er wordt nog gekeken of het transport naar de containerhaven ook kan worden verduurzaamd met bijvoorbeeld elektrische vrachtwagens. Daarnaast probeert de bierbrouwer anderen in de keten tot meer duurzaamheid te bewegen. Bakker: ‘We zijn druk in gesprek met onze glasfabrikanten, want die hebben percentueel gezien bij ons een grote CO2-footprint. Verder bespre-

ken wij op dit moment met de provincie Brabant, gemeente Moerdijk en Havenschap Moerdijk of het mogelijk zou zijn om ook in Moerdijk samen een ‘Groene Cirkels’-initiatief op te richten. Onze keten gaat mee in onze duurzaamheidswensen, omdat ze snappen waarom we het doen. Ze zien er de meerwaarde van in en ontplooien er initiatieven op. Naast een intrinsieke motivatie tot verduurzaming, denken wij ook dat duurzaamheid een hele belangrijke factor gaat spelen in de aanschaf van ons product. Als ze in de Verenigde Staten ons bier niet meer willen drinken, omdat het niet duurzaam genoeg is, dan hebben wij in Zoeterwoude een hele grote uitdaging. Maar ook de gevolgen voor de glasfabrikant zijn dan groot. Wij willen graag doorgaan met wat we doen, maar dan op een steeds duurzamere manier.’ ■

iMaintain 16

IMA01 H Hoofdinterview.indd 13

27-01-16 15:24

14 MAINTENANCE, CONDITIEBEWAKING EN DIAGNOSE

Mainstream conditiegebaseerd onderhoud door innovaties Conditiegebaseerd onderhoud wordt vaker toegepast. Sensoren die de conditie van assets kunnen bewaken worden betaalbaarder, maar ook de intelligentie om de juiste informatie uit bestaande data te halen neemt toe. Dankzij sensoren kunnen netbeheerders niet alleen voorspellen wanneer een kabel faalt, maar ook waar het mankement zich bevindt. Lagers meten tegenwoordig zichzelf en dankzij ICT kunnen storingen ook nog beter worden verholpen.

David van Baarle

1 16 iMaintain

IMA01 I Thema.indd 14

Netbeheerders Liander en Enexis werkten samen om de betrouwbaarheid van het middenspanningsnet te verhogen. Samen met DNV GL, het vroegere KEMA, ontwikkelden de beheerders van het midden- en laagspanningsnet een systeem dat niet alleen kan voorspellen wanneer een kabel dreigt uit te vallen, maar ook waar het defect zich zal manifesteren. Met name dat laatste is zeer waardevol in een ondergrondse kabelinfrastructuur. Graven is immers duur en levert met name in de stedelijke omgeving nogal wat overlast op. Fred Steennis, hoogleraar aan de TU Eindhoven en verbonden aan onderzoeksinstituut DNV GL, stond aan de wieg van het concept. ‘Een defect aan een kabel is redelijk goed te registreren’, zegt Steennis. ‘Op zowel de stroomkabel als de aardedraad ontstaan kleine vonkjes die via de dichtstbijzijnde middenspanningsstations worden weggeleid. We ontwikkelden een sensor die de vonkjes kan registreren en ze bovendien logt in de tijd. Als je die sensoren vervolgens op de aardedraad van twee middenspanningsstations laat meten, zie je de degradatie van het stuk kabel daartussen soms weken van tevoren aankomen. Op dat moment levert de degradatie nog geen overlast op, maar je kunt wel binnen een range van twee weken voorspellen wanneer de situatie een kritiek punt bereikt. Doordat de tijd op beide sensoren wordt vastgelegd, kun je aan het tijdsverschil tussen de gemeten vonkjes afleiden waar ongeveer de breuk zich moet bevinden. We konden dit met een nauwkeurigheid van zo’n 99 procent voorspellen. Daardoor hoef je niet meer een complete kabel bloot te leggen om de storing te zoeken. Daar komt bij dat een breuk zich sneller manifesteert op plekken waar twee kabels aan elkaar zijn gelast. Als de sensoren de storing in de buurt van zo’n las registreren, kan je er bijna wel van uitgaan dat de storingsmonteurs daar moeten gaan graven.’

De voordelen van een dergelijke monitoring zijn legio. De netbeheerder kan zijn werkzaamheden beter plannen en zo gaan graven op tijdstippen die het minste overlast veroorzaken. Nog belangrijker voor de klant en uiteindelijk voor de netbeheerder zelf is dat veel uitval wordt voorkomen. Liander en Enexis schatten het aantal storingen in het middenspanningsnet met 25 procent te kunnen reduceren.

Tablets en smart glasses Hoe goed en goedkoop sensoren ook worden, een groot deel van de dagelijkse inspecties wordt nog uitgevoerd door onderhoudsexperts of operators. Gelukkig worden die ook steeds beter bediend in het uitvoeren van hun werk. Via tablets of smart glasses krijgt de moderne monteur de informatie die hij nodig heeft om zijn taak uit te voeren direct gepresenteerd.

Petersen (Spie): ‘De nieuwe lichting technici is opgegroeid met deze technologie en kan heel snel veel informatie verwerken.’

Een voorbeeld hiervan is het Maint-IDplatform dat technisch dienstverlener Spie ontwikkelde. Aanleiding voor deze innovatie was een verzoek van de Franse spoorwegen om het onderhoud aan de landelijk verspreide assets te verbeteren. De technische dienstverlener ging in zee met Ubleam, een ontwikkelaar van zogenaamde augmented reality oplossingen. Basis voor de technologie is een speciaal ontwikkelde tag die door een tablet of smartphone kan worden herkend. Maar de technologie gaat veel verder en is ook gekoppeld aan de kennis van de reliability engineers of andere specialisten

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

27-01-16 15:13

en uiteraard ook aan het maintenance managementsysteem. Erwin Petersen van Spie Nederland biedt het platform inmiddels ook aan zijn klanten aan. In het scenario dat Petersen schetst, krijgt een monteur een storingsmelding op zijn tablet. Daar kan hij niet alleen zien waar hij precies heen moet, maar hij krijgt ook informatie over het soort storing dat zich voordoet. Hij krijgt bovendien inzicht in het materieel en materiaal dat hij nodig heeft net als in de veiligheidsinstructies. En als de monteur de tag bij de desbetreffende machine scant, krijgt hij ook toegang tot tekeningen, de onderhouds- en storingshistorie enzovoorts. ‘Deze oplossing maakt het werk van een monteur niet alleen efficiënter en veiliger, maar ook leuker’, zegt Petersen. ‘Monteurs klagen nog wel eens dat ze meer met papierwerk bezig zijn dan met sleutelen. Door gebruik te maken van een tablet, kunnen ze direct informatie opvragen en verwerken, eventueel collega’s raadplegen en tegelijkertijd de status bijwerken van de onderhouds- of herstelwerkzaamheden. Je ziet direct of een asset is vrijgegeven en of hij een dergelijke storing al vaker heeft gehad. Doordat ze met eenvoudige iconen werken, kunnen ze status snel bijwerken zonder lastige formulieren te hoeven invullen. Het mooie is dat de klant ook realtime kan meekijken en daardoor direct weet als een storing is opgelost en hoe lang de monteur daarover heeft gedaan.’ Petersen ziet dat deze ICT-oplossingen de weg vrij maken voor een nieuwe generatie monteurs. ‘De nieuwe lichting technici is opgegroeid met deze technologie en kan heel snel veel informatie verwerken. Daardoor kun je veel generiekere monteurs opleiden die de specifieke informatie voor de assets waaraan ze werken binnenkrijgen via één kanaal. Ze zijn multiinzetbaar en kunnen ze ook nog eens veel sneller werken.’

FOTO'S: TUV NORD EN ROSEN GROUP

MAINTENANCE, CONDITIEBEWAKING EN DIAGNOSE 15

09FOT Windturbines Voor veel draaiende assets, zoals motoren, (wind)turbines, ventilatoren en roerwerken, zijn de lagers een van de meest kritische onderdelen. Slijtage is afhankelijk van een groot aantal factoren en daarom niet altijd even gemakkelijk te voorspellen. Reden voor lagerproducent en asset management expert SKF om sensoren te integreren in een aantal lagers of, bij minder kritische systemen, om regelmatig handmatige trilling metingen uit te voeren. Manager asset management services Hanno Spoelstra waarschuwt er wel voor dat de inzet van technologie alleen niet voldoende is. ‘Bedrijven moeten wel de discipline hebben om de programma’s te volgen, tijdig trillingsmetingen uit te voeren, de resultaten te analyseren en de adviezen die daaruit volgen uit te voeren. Dan kun je echt de betrouwbaarheid van je installaties verhogen.’ Omdat niet ieder bedrijf voldoende kennis of kunde op het gebied van trillingsanalyse in huis heeft, biedt SKF dit soort analyses ook als dienst aan. ‘Het uitvoeren van de metingen zelf is goed te doen’, zegt Spoelstra. ‘We leren bijvoorbeeld de crew van schepen waar en hoe ze een trillingsmeting moeten uitvoeren.

De informatie sturen ze vervolgens naar ons remote diagnostics centre dat de analyse doet en de resultaten ervan in het onderhoudsmanagementsysteem zet. Op de heel kritische installaties kan je er voor kiezen om een lager met een sensor te installeren. Zo’n sensor haalt zijn energie uit de rotatie van de lager zelf en werkt dus in principe continu. De keuze voor online meten of een periodieke meting is afhankelijk van de mate van kriticaliteit. Een voorbeeld is een schip dat koeien verscheept vanuit Australië. Als daar de ventilatoren zouden uitvallen, loopt de gezondheid van de lading gevaar. Dit is dus een kritische asset en de kosten voor uitval zijn vele malen hoger dan de investeringen in preventieve maatregelen.’ De technologie om preventief of zelfs predictief onderhoud uit te voeren is inmiddels volwassen genoeg om weloverwogen keuzes te maken. ‘Maar dat wil niet zeggen dat iedere technische afdeling er klaar voor is’, waarschuwt Spoelstra. ‘Als je met een technische blik naar het preventief vervangen van onderdelen kijkt, lijkt dit zonde te zijn. Het onderdeel is namelijk nog niet stuk; het heeft nog restlevensduur. Een windturbinefabrikant maakte iets dergelijks mee in Curaçao, waar besloten

iMaintain 16

IMA01 I Thema.indd 15

27-01-16 15:13

(ADVERTORIAL)

Eerstelijns expertise In het spanningsveld tussen produceren en onderhouden is conditiebewaking een belangrijke factor. De juiste kennis van de installatie helpt bij het maken van de goede keuze voor onderhoud. Van Meeuwen Services BV biedt haar klanten een breed pakket voor smeertechnisch onderhoud en heeft daarbij een gerichte aanpak voor conditiebewaking. ‘Je kunt met uiteenlopende technieken de conditie van een installatie meten. Bijvoorbeeld door een warmtebeeld te bepalen, trillingen te meten en andere grootheden op te nemen. Maar het begint volgens ons met het horen, voelen en kijken.’ Ramon Kaufmann, Service Resultant bij Van Meeuwen, beschrijft de meerwaarde van een brede dienstverlening voor smeertechnisch onderhoud. ‘Onze Service Engineers zijn opgeleid om op te letten. We hebben 35 specialisten die dagelijks in Nederland en België actief zijn. Als ze bij onze klanten zijn, letten ze goed op of er afwijkingen opvallen. Daarvoor gebruiken ze ook hun zintuigen als sensor voor conditiebewaking. En met het beoordelend vermogen waar onze mensen voor zijn getraind, kunnen ze direct bepalen of er op deze afwijking moet worden geschakeld. Naast het geplande werk wordt dan ook direct ingespeeld op de signalen die ze oppikken.’ Na de constatering van een afwijkende situatie kan meer in detail worden bepaald wat er aan de hand is. Van Meeuwen maakt bijvoorbeeld gebruik van ultrasoon techniek waarmee wordt gemeten of er nog voldoende smeerfilm aanwezig is. Kaufmann: ‘Als er mechanisch contact is, wordt dat direct gemeten als wrijving. Met ultrasoon wordt ‘just in time’ gesmeerd, waardoor de juiste frequentie en hoeveelheid wordt toegepast. Omdat de omstandigheden waaronder installaties draaien zelden gelijk zijn, draagt deze techniek bij aan correct smeertechnisch onderhoud.’ Een belangrijk voordeel van deze techniek is de snelheid van meten. Ook voor langzaam draaiende installaties is nagenoeg direct informatie over de smering beschikbaar. Kaufmann: ‘Eén rotatie is genoeg om een meting te kunnen doen, in tegenstelling tot andere technieken.’ Voor trillingsanalyse schakelt Van Meeuwen een partner in.

Kaufmann: ‘Daar kennen we hele goede partijen voor, die verder gaan waar onze metingen ophouden.’ In het smeertechnisch onderhoud verzorgt Van Meeuwen de oliemonstername voor analyse. De daadwerkelijke meting wordt uitgevoerd door een onafhankelijke partij. Van Meeuwen vertaalt voor de klant de uitslag van de meting in het softwarepakket E-prevent. Bij de analyse wordt ook gekeken wat er ‘in de machine’ gebeurt. Kaufmann: ‘Als je bepaalde elementen terugvindt in de olie hoeft dat niet per se te betekenen dat er iets mis is. Met de juiste kennis van de installatie en de gebruikte middelen helpen we onze klanten met het optimale smeertechnisch onderhoud.’ Door het kennen van de klant en zijn installaties verzorgen de Service Engineers van Van Meeuwen het juiste smeertechnisch onderhoud. Omdat de Service Engineers tijdens hun werk hun zintuigen optimaal gebruiken, spelen zij een belangrijke rol bij de conditiebewaking voor de klant.

‘Conditiebewaking begint volgens ons met horen, kijken en voelen.’

Van Meeuwen Services Leeuwenveldseweg 5a 1382LV Weesp T +31 (0)294 494 494 www.vanmeeuwen.com info@vanmeeuwen.com

160122Advertenties iLinqs AdvertorialVanMeeuwen.indd 1 IMA01 I.indd 16

25-01-16 15:47 15:41 27-01-16

MAINTENANCE, CONDITIEBEWAKING EN DIAGNOSE 17

werd om de tandwielkast van een windturbine preventief te vervangen. De tandwielkast had nog wel een restlevensduur, maar als je wacht tot hij stuk gaat, is de tandwielkast niet meer te repareren. Dat leidt dus tot hogere onderhoudskosten dan vervangen op een moment dat de tandwielkast nog te reviseren is. Verder ben je erg afhankelijk van het weer, want daar waait het vaak te hard om op hoogte te kunnen werken. Dus dan moet zo’n molen lang stilstaan, wachtend op een luwte. Tel daarbij op dat je daar zes weken wacht op een drijvende bok voor het uitvoeren van het werk. De stilstandskosten pakken dan veel hoger uit dan het preventief vervangen van zo’n kritisch component.’ Als laatste wil Spoelstra meegeven dat een risicoanalyse niet statisch is. ‘De technologische mogelijkheden gaan verder, maar ook de bedrijfsmodellen veranderen naarmate de omstandigheden veranderen. Als een installatie is ontworpen op een productie van tweehonderd ton per jaar en men voert de productie op tot driehonderd ton, dan nemen de risico’s toe. De assets worden zwaarder belast en als de installatie uitvalt, is de omzetderving groter. In die gevallen kan je ervoor kiezen om extra te gaan monitoren of andere maatregelen nemen om de betrouwbaarheid te vergroten.’ Aan de andere kant moet je ook niet doorschieten, vindt hij. ‘Een containerterminal vervangt de elektromotoren van zijn kranen eens in de drie jaar, dan zijn ze versleten door het gebruik en inwerking van zoute lucht. Als dat een acceptabel en betrouwbaar faalinterval is dan kun je daar heel lang op monitoren, maar als de uitkomst hetzelfde blijft, kun je beter in andere dingen investeren.’

Data-analyse Ook Wilmar Antonisen van Cofely merkt in de praktijk dat het niet zinvol is om alle assets te monitoren. Antonisen werkt bij technostarterplatform YES! Delft het Davis-concept, dat Cofely onlangs ontwikkelde, verder uit. ‘Davis is een manier van data-analyse waarbij we procesdata uit het DCS relateren aan ongewenste gebeurtenissen’, zegt Antonisen. ‘Al voordat een asset kapot gaat, zijn er vaak kleine afwijkingen in de procesdata te bespeuren. Door die data juist te interpre-

teren en te relateren aan een event, kan je de degradatie van assets volgen en uitval voorspellen. Het mooie van dit systeem is dat we niet alleen de data van de desbetreffende klep of pomp analyseren, maar dat we ook kijken naar de processen die daarvoor en daarna plaatsvinden. Die kunnen immers ten grondslag liggen aan de degradatie. Op die manier kun je niet alleen uitval voorspellen, maar ook degradatie voorkomen door de procesparameters aan te passen.’

Spoelstra (SKF): ‘Niet iedere technische afdeling is klaar voor preventief of predictief onderhoud.’

De methodiek heeft zich inmiddels al bewezen bij een chemisch bedrijf dat de oorzaak van een repeterend falen in een pomp kon herleiden uit met name de stroomdynamieken. ‘Inmiddels zijn we bezig met een aantal pilots bij andere asset owners om het model te verfijnen. Uiteindelijk is er altijd wel maatwerk nodig, maar we proberen wel standaard-

oplossingen te maken voor standaard productieomgevingen. Een veelbelovende omgeving is die van koelsystemen en dan met name de invriesstraten. Deze systemen zijn kritisch en in de koelindustrie is de technische knowhow steeds beperkter.’ Antonisen ziet het Davis-platform als tussenoplossing voor assets die normaal gesproken buiten de boot vallen. ‘De echt kritische assets worden vaak in de gaten gehouden door veel sensoren en methodieken, bij de iets minder kritische worden doorgaans periodieke trillingsmetingen en olieanalyses uitgevoerd. Monitoring van de procesparameters haalt echter eerder verdachte afwijkingen naar boven waardoor tijdig preventief kan worden ingegrepen. Als je die kunt gebruiken om beter voorbereid een stop in te gaan, is er al veel gewonnen.’ Overigens is het voorspellen van onverwacht falen één toepassing van procesdata-analyse. Andere toepassingen zijn het monitoren en voorspellen van energieverbruik, processnelheid en productkwaliteit. ‘Waar de werelden van procestechniek, productie en onderhoud samenkomen, biedt Davis een integraal overzicht om een zo optimaal werkende installatie te krijgen waar het meeste rendement uit wordt gehaald.’ ■

iMaintain 16

IMA01 I Thema.indd 17

27-01-16 15:14

Dual Linear Array Probe Fast, Simple and Reliable Corrosion Imaging The new Dual Linear Array™ probe for corrosion inspection from Olympus provides you with many advantages over conventional ultrasonic dual element transducers. This phased array solution improves productivity through features such as larger beam coverage, faster scan speed, and C-scan imaging with increased data-point density. The pitch-catch technique used by this new probe can offer better near-surface resolution and pit detection in corrosion survey applications than standard phased array pulse-echo, improving probability of detection of critical wall thinning.

Postbus 18, 2380 AA Zoeterwoude | Telefoon: 071 5450 850 | info@olympus.nl | www.olympus.nl

www.olympus-ims.com

PRUFTECHNIK houdt uw machines in topconditie Predictieve maintenance technologie en on-site dienstverlening

•

Laseroptische uitlijning: vertrouw op de wereldmarktleider

•

Conditiebewaking en trillingsanalyse: online en offline machinediagnose

•

IMA01 Advertenties I.indd 18

On-site systemen voor statisch en dynamisch balanceren van rotoren

•

Lokale dienstverlening, software support, service en kalibratiecontrole

•

ISO conforme opleidingen en VCA gecertifi ceerde assistentie on-site

PRUFTECHNIK AG Brain Park II Lichtenauerlaan 102-120 NL-3062 ME Rotterdam PROVEN QUALITY

Made in Germany Global Presence Qualified Support Quality Service

Tel: +31 10 204 59 37 Fax: +31 10 204 55 55 info@pruftechnik.nl www.pruftechnik.be

A member of the PRUFTECHNIK group

27-01-16 15:48

MAINTENANCE EN INNOVATIE 19

Innovatie is een ketending Er is veel aandacht voor innovaties bij Nederlandse bedrijven. Er zijn innovatieve startups, technologische innovaties, sociale innovaties en noem maar op. Want als je doet wat je deed, krijg je al niet eens meer wat je eerder kreeg. Om zicht te krijgen op de kracht van innovatie en de factoren die het succes beïnvloeden, organiseerde het iMaintain platform een rondetafelbijeenkomst met experts en partners. Wat is hun ervaring met innoveren?

Een oplossing daarvoor is om externe partijen aan innovaties en verbeteringen te koppelen. Of, als dat kan, mensen uit de eigen organisatie vrij te maken van hun normale bezigheden zodat ze de ruimte hebben om iets te ontwikkelen. Cor van de Linde van iTanks: ‘Dan hebben ze geen last van de procedures en compliance van het eigen bedrijf. Ik denk dat je dan sneller stappen maakt, want op het moment dat je iets hebt dat er hoopvol uit ziet, is het makkelijker binnen te brengen.’

GDF Suez) is daarom nu, in plaats van veel onderhoud te doen, vooral bezig met voorspellen. ‘We zien dat klanten veel data hebben, maar er niets mee doen. Wij gebruiken die data om te weten wanneer er onderhoud moet worden gedaan.’ Voor wie niet wil investeren in zulk soort sensoren zijn er bedrijven die een heel nieuw business model hebben bedacht. Ze hangen de sensoren gratis op, maar willen worden betaald voor de informatie die wordt verkregen uit de data.

Dagmar Aarts

Ongebruikte data

Voorop lopen

Innovaties er door krijgen, blijkt niet altijd even makkelijk. Deelnemers van de rondetafel lopen tegen het cultuuraspect en financiën aan. Oplossingen zien ze in kennis delen, samenwerken met de keten en in gesprek gaan met werknemers en leveranciers. Sommige bedrijven zijn namelijk niet ingericht om ideeën uit te werken of om innovaties toe te passen. Zo loopt Hans Peters (Dunea) intern vaak tegen een lange weg aan als hij een probleem of idee heeft. ‘Ik zou veel meer huiswerk aan de voorkant willen doen over de haalbaarheid en mogelijkheden om iets innovatiefs tot stand te brengen, voordat je een traject inzet naar het management of onderzoeksinstituten. Waar kan je daarvoor terecht en hoe krijg je zo’n traject van de grond?’

Ook de keten moet niet worden vergeten. Bedrijven waar je mee samenwerkt, kennen jouw installaties goed waardoor je samen op zoek kunt naar verbeteringen. Technische dienstverleners worden op deze manier steeds meer dienstverlener, omdat ze bedrijven helpen om hun doelstellingen te halen. Smeermiddelenspecialist Van Meeuwen levert tegenwoordig geen man meer met vetspuit, maar expertise en kennis. Taco Mets: ‘In een contract hebben we bijvoorbeeld staan dat er door onze diensten vijf procent meer output is. Soms adviseren wij zelfs om een smeerpunt niet meer te smeren, maar voor een bepaalde coating te kiezen waardoor geen smeermiddel meer nodig is.’ Die expertise en kennis van buitenaf is nodig, omdat lang niet iedereen weet wat er allemaal kan en wat een innovatie kan opleveren. Perry van der Meijden (Cofely

Naast de expertise van externe partijen, moeten bedrijven niet vergeten hoeveel kennis ze zelf in huis rond hebben lopen. Door in gesprek te gaan met de eigen medewerkers komen er ook veel ideeën los. Cor van de Linde heeft een bedrijf geholpen bij dit soort gesprekken en merkte dat er al snel veel problemen en ideeën op tafel lagen. ‘De meeste kwamen van de lassers en onderhoudsmedewerkers, want zij lopen tegen bepaalde zaken aan. Het is dan wel zaak om deze ideeën uit te voeren, want anders raken ze gedemotiveerd. Maar op deze manier breng je een cultuurverandering teweeg.’ Dat dit niet altijd even eenvoudig is, vertelt Piet van der Linden (NVDO Suto). ‘Uit de NVDO Suto Benchmark bleek dat onderhoudsmanagers vinden dat ze te weinig tijd vrij kunnen maken voor strategische analyse en reflectie. Er leeft wel ontzettend veel aan de kant van de technisch dienstverleners, maar je moet kijken waar het vaak vastloopt en hoe verbeteringen sneller kunnen worden opgepakt. Verder vind ik dat we het in Nederland goed doen qua innovaties. We lopen voorop in de wereld.’ Om voorop te kunnen blijven lopen, is het volgens de experts belangrijk om niet heel zenuwachtig te doen om de eigen kennis bij jezelf te houden. Het is juist belangrijk om die kennis te delen en jezelf te verbreden. Het gaat erom die kennis op de juiste manier toe te passen en samen met de keten te werken aan verbeteringen door elkaar de ruimte te gunnen. ■

iMaintain platform Het iMaintain platform brengt experts, gebruikers en leveranciers van producten en diensten bijeen om bij te dragen aan transparante informatievoorziening rond onderhoud en asset management. Kijk ook op www.imaintain.info. Deelnemers aan de rondetafeldiscussie van het iMaintain platform: • Erik Bijlsma, Gemeente Amsterdam, asset owner Noord/Zuidlijn • Hans Peters, Dunea (Maintenance Manager van het Jaar) • Niels Huttenhuis, Yokogawa Europe Solutions • Piet van der Linden, LT People en NVDO Suto • Perry van der Meijden, Cofely GDF Suez • Cor van de Linde, iTanks • Taco Mets, Van Meeuwen

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

IMA01 L RondeTafel.indd 19

iMaintain 16

27-01-16 15:13

20 PRESTATIEMANAGEMENT

Innovatief prestatiecontract voor levensduurverlenging drogers Hoewel de onderhoudsbranche al langer spreekt over prestatiecontracten, zijn de praktijkvoorbeelden nog niet ruim voorradig. De aanpak die DSM Emmen koos voor de levensduurverlening van zijn veertig jaar oude drogers, kan dan ook een lichtend voorbeeld worden voor de branche. Hoewel de praktijk nog moet uitwijzen of de samenwerking tot de gewenste voordelen leidt, is de aanpak in ieder geval veelbelovend.

David van Baarle

1 16 iMaintain

IMA01 J DSM.indd 20

Op het Emmtec-industrieterrein in Emmen staan drie fabrieken van DSM Engineering Plastics die onder andere zeer innovatieve polymeren produceren. Met name de ontwikkeling van polymeren voor de elektronische industrie, de medische wereld en voor de productie van organische LED’s zijn zo succesvol dat men de productie van dit product, dat zowel in Geleen als in Emmen wordt geproduceerd en verwerkt, wil opschroeven. Die uitbreiding wordt een extra uitdaging voor de 29 drogers die, nadat het product de extruders heeft verlaten, ervoor zorgen dat het materiaal als droge korrels kan worden verpakt en vervoerd. Toen recent een droger vastliep, was dit voor maintenance & engineering manager Paul Casteleijn dan ook direct een trigger om de fysieke staat van de andere drogers uitgebreid in kaart te brengen. De resultaten van dat onderzoek zijn duidelijk: de veertig jaar oude drogers komen aan het einde van hun technische levensduur. Casteleijn greep de kans aan om samen met DSM Sourcing, Stork als maintenance partner en Tebodin

als engineering partner een meerjarenplan te maken voor levensduurverlenging van de drogers. ‘Natuurlijk hebben we overwogen de drogers te vervangen’, zegt Casteleijn. ‘We liepen echter tegen de fysieke beperking op dat de drogers behoorlijk groot zijn en ook nog eens zijn ingebouwd tussen andere drogers en procesinstallaties. Een nieuwe zouden we er niet zomaar in kunnen hijsen. Bovendien hebben we berekend dat we de levensduur van de bestaande drogers voor een derde tot een kwart van de kosten van een nieuwe kunnen verlengen.’

Kleine verschillen De drogers zijn eigenlijk heel grote trommels die aan twee assen hangen en ronddraaien, en waar thermische olie in de dubbele wand ervoor zorgt dat het medium een productveredeling krijgt in de trommel en droogt tot korrels. Met name de assen krijgen op den duur te maken met vermoeiingsverschijnselen, vooral scheuren rond en aan de astappen, en lopen op den duur vast. ‘Dat vastlopen is niet zo heel spectaculair’, zegt Casteleijn. ‘Langzaamaan is er geen beweging in de droger te krijgen. Maar vervelend is het wel omdat we daarmee productie derven. We gebruiken de volledige capaciteit en dus is er alles aan gelegen om de OEE (overall equipment effectiveness) zo hoog mogelijk te krijgen.’ Casteleijn wilde eerst per droger exact weten in wat voor technische staat hij verkeerde. ‘Dat is op zich al best een uitdaging omdat er geen tekeningen meer beschikbaar zijn van de veertig jaar oude drogers en de OEM (original equipment manufacturer) bestaat inmiddels ook al lang niet meer. We konden gelukkig bij de eerste vastgelopen droger al veel zien, meten en berekenen. Maar toen we nog twee drogers moesten reviseren, kwamen we er gaandeweg achter dat de configu-

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

27-01-16 15:23

FOTO'S: DSM

PRESTATIEMANAGEMENT 21

raties per droger toch net iets anders zijn. Zo blijken de drogers verschillende uitvoeringen van astappen te hebben. Soms zijn het maar kleine verschillen, maar die zijn wel belangrijk in de uiteindelijke betrouwbaarheidsstatistieken.’

Casteleijn: ‘Na de revisie hebben we een gedetailleerd asset management systeem waarin de prestaties worden afgemeten tegen de risico’s en kosten.’ Tebodin gebruikte de gegevens om een eindige elementenanalyse (finite element method, FEM) op de drogers los te laten die al snel de hotspots in de installaties prijsgaf. Casteleijn: ‘We hebben nu een referentiemodel dat we per droger kunnen aanpassen zodat we precies de status kennen van iedere droger. We gebruiken de kennis die we nu vastleggen over de fysieke staat van de drogers om een levensduuroplossing te ontwikkelen, zodat we de total cost of ownership in de toekomst kunnen verlagen.’

Modulair De werkzaamheden zijn behoorlijk arbeidsintensief en het kost snel al zo’n tien weken tijd om een droger volledig te reviseren. Maar het voordeel is dat er veel repetitie in de werkzaamheden zit. Casteleijn verwacht dan ook een positieve leercurve gedurende het volledige renovatietraject. ‘Doordat we van tevoren al zoveel weten van de conditie van de drogers, is het mogelijk modulair te werken. Dat wil zeggen dat je de drogers kunt opdelen in losse componenten om daar vervolgens een vaste werkwijze bij te specificeren. Doordat de werkzaamheden van tevoren bekend zijn, kun je ook de doorlooptijd per project heel nauwkeurig voorrekenen. De gekozen aanpak geeft tevens de mogelijkheid meer gebruik te maken van standaard onderdelen. Met die statistische bagage wordt het heel interessant om het project, of eigenlijk 26 deelprojecten, op innovatieve wijze aan te besteden. We kenden Stork al als huisleverancier van zowel mechanische als elektrotechnische diensten en we hebben ze dan ook letterlijk gevraagd wat zij konden inbrengen aan kennis en kunde. Nieuw hierbij is dat we niet alleen advies inwonnen, maar

daarna ook vroegen of ze hun advies dan ook in de praktijk konden brengen. Uiteindelijk bleek onze visie zo goed op elkaar aan te sluiten dat we een partnership zijn aangegaan waarin DSM Emmen, DSM Sourcing uit Geleen, Stork en Tebodin op gelijkwaardig niveau samenwerken om de meeste toegevoegde waarde te krijgen. Het prestatiecontract is juridisch nog niet eens dichtgetimmerd, maar alle partijen hebben het vertrouwen dat we hetzelfde doel nastreven.’

Prestatiecontract Het uiteindelijke doel van de samenwerking is om de hoogste trede te bereiken in het maintenance maturity model dat DSM hanteert. ‘Het ultieme resultaat dat we kunnen halen is om plant maintenance op het niveau van performance based asset management te krijgen’, zegt Casteleijn. ‘Dat betekent dat we na de revisie een gedetailleerd asset management systeem hebben waarin de prestaties worden afgemeten tegen de risico’s en kosten. Basis daarvoor is reliability centered maintenance gebaseerd op root cause analyses.’ De belangrijkste pijler die dwars door alle betrouwbaarheidsprestaties lopen, is

iMaintain 16

IMA01 J DSM.indd 21

27-01-16 15:23

09FOT

Unieke technologie voor trillingsen lagerconditie metingen HD Enveloping – een revolutie in trillingsanalyse

DuoTech – één opnemer voor trillingsen schokpuls metingen

Intellinova Parallel – Intelligent trillingsmeetsysteem voor directe integratie in controle systemen

w w w.s pmins trument .nl

iMaintain.info

geeft nog meer waarde voor uw geld Meer nieuws dan ooit • • • • • • • •

Actuele berichtgeving over de gehele onderhoudssector Alle productinnovaties overzichtelijk bij elkaar Volledig evenementenoverzicht Online catalogi met producten en diensten Multimediale bedrijfspresentaties Tweewekelijkse Nieuwsbrief Live twitter updates LinkedIn interacted

iMaintain-abonnees krijgen meer • De nieuwste iMaintain staat een week voor verschijnen online • Abonnees krijgen toegang tot alle eerder verschenen artikelen • Volg de status van nieuwe projecten en uitbreidingen in de projectendatabase • Ga naar www.imaintain.info en kies abonneren

Ga direct naar imaintain.info en blijf iedereen voor 160127Advertenties iLinqs Ab0 1_2Liggend.indd 43 IMA01 I.indd 22

27-01-16 15:48 14:34 27-01-16

PRESTATIEMANAGEMENT 23

de veiligheidsprestatie. Casteleijn: ‘Geen enkel werk is zonder risico en dat geldt ook voor dit intensieve onderhoudsprogramma. Uiteindelijk zit er twee meter ruimte tussen de verschillende drogers en dus zorgen we dat een te reviseren droger volledig is omhuld door steigers en branddoeken. Uiteraard schrijven we uitgebreide werkinstructies voor met bijbehorende persoonlijke beschermingsmiddelen. Zo zal het laswerk gebeuren met gebruikmaking van persluchtpakken. Uiteindelijk kan er niet meer dan vijf à zes man tegelijk aan een droger werken en we zullen dan ook in twee continudiensten moeten draaien om de klus op tijd af te krijgen. De safety-, health en environment (SHE)prestatie is een belangrijke KPI voor Stork, maar wij zijn net zo verantwoordelijk voor de veiligheidsprestaties en doen er alles aan ongevallen te voorkomen.’

Van Groningen: ‘Mensen moeten het leuk vinden om samen te werken. En om te excelleren, moeten we elkaar scherp houden.’ Een snelle rekenaar kan al zien dat het totale project meerdere jaren in beslag zal nemen. ‘Uiteindelijk moet de ervaring met iedere nieuwe droger zijn toegenomen en we verwachten dan ook dat de prijs per revisie zal afnemen’, zegt Casteleijn. Het prestatiecontract houdt dan ook rekening met die kostprijsdaling en Casteleijn legt vast dat de beloning per opgeleverde droger omlaag gaat naarmate de eindstreep dichterbij komt. Dat wil niet zeggen dat Stork niet wordt beloond als het beter presteert dan mag worden verwacht. Category Manager John van Wijk van DSM heeft wat dat aangaat een duidelijke visie. ‘We hebben de KPI’s vooral output gericht ingevuld. Wij hechten er waarde aan als het project snel en veilig verloopt. Zo’n prestatiecontract gaat echter niet alleen over harde, meetbare zaken. De grote winst is vaak te halen op het zachte

vlak: het opbouwen van vertrouwen en samenwerking met productie. Zo zijn er ook KPI’s die innovatie en vernieuwende initiatieven moeten bevorderen. We gaan wel uit van een hoog basisniveau. Dat betekent in de praktijk dat we van een contractor verwachten dat ze een zeven scoren op de afgesproken prestatie-indicatoren. Scores daar boven worden pas echt interessant voor ons en voor Stork. Uiteindelijk is het de bedoeling dat de maintenance manager wordt ontzorgd. Het is aan de creativiteit van Stork om daar zo goed mogelijk voor te zorgen.’ Hesse van Groningen is de counterpart van Van Wijk en Casteleijn in de samenwerking. ‘Het is voor Stork niet de eerste keer dat we een dergelijk prestatiecontract aangaan, maar deze vorm van samenwerking is wel redelijk uniek. Voor ons is het belangrijk de continuïteit te garanderen en de kennis die we tijdens de revisie op doen te borgen in systemen. We streven er naar om als de drogers straks zijn opgeleverd ook de inspectieplannen gereed te hebben, net als de projectuitvoeringsplannen, SHE-plannen, werkinstructies enzovoorts. De kennis die we nu opdoen, is voor de beheer- en onderhoudsfase zeer waardevol. Stork investeert dan ook mee in het onderhoudsconcept en zorgt ervoor dat de drogers na de revisie ready to operate zijn.’

Erkenning De manier van samenwerken tussen DSM, Stork en Tebodin viel ook de DSM-directie op. Het internationaal opererende life

& material sciences bedrijf organiseert jaarlijks een Key Supply Management (KSM) competitie waar Stork ook aan heeft deelgenomen. Van Wijk: ‘De hoge contractwaarde, duidelijke kostenbesparingen en de koppeling aan het maintenance maturity model is een voorbeeld voor de markt. Daarmee worden de prestaties direct meetbaar en geef je de contractor de ruimte proactief mee te denken met het optimaliseren van de processen. We gaan van een reactieve onderhoudsorganisatie naar een preventieve, kennisgedreven organisatie waarbij de leverancier direct is gekoppeld aan de prestaties van de assets. We waren dan ook zeer vereerd dat we de tweede werden bij de uitreiking van de KSM Awards. Zo’n award sterkt ons in ons geloof in de nieuwe aanpak en is toch een stuk erkenning voor wat we hebben bereikt.’ Casteleijn: ‘Medio april moeten we de status kennen van alle 26 overige drogers en beginnen de voorbereidingen voor een meerjaren revisieplanning. Tot nog toe doorlopen we een Lean werkproces volgens het boekje, dus ik heb er vertrouwen in dat we straks kunnen profiteren van gestandaarde werkvergunningen, werkinstructies, veiligheidsinstructies enzovoorts.’ Van Groningen: ‘Nog belangrijker is dat we de kernwaarden blijven volgen: samenwerking, ondernemerschap en vakmanschap. Mensen moeten snappen waar ze mee bezig zijn, maar het ook leuk vinden om samen te werken. En om te excelleren, moeten we elkaar scherp blijven houden.’ ■

iMaintain 16

IMA01 J DSM.indd 23

27-01-16 15:23

(ADVERTORIAL)

Nieuwe dienst ‘Ontzorging’ van Pilz kan en doet alles

Breed netwerk biedt álle mogelijkheden Als leverancier van industriële automatiseringsoplossingen – met een focus op machineveiligheid – krijgt Pilz steeds vaker onderhoud gerelateerde vragen. Om daar zo goed en snel mogelijk op te kunnen reageren, is Pilz een nieuwe dienst gestart: ‘Ontzorging’. De bijbehorende afdeling is techniekbreed georiënteerd en lost problemen en vragen telefonisch op of gaat – met alle plezier– ter plaatse kijken. Of het nu gaat om de instelling van een veiligheidsrelais, het afsluiten van 24/7 onderhoudscontracten of het geven van advies tijdens een certificeringstraject. En wat Pilz zelf niet in huis heeft, regelt het bedrijf in haar omvangrijke netwerk snel en efficiënt. Het bedrijf Pilz – gevestigd in Vianen – is gespecialiseerd in het ontwikkelen, bouwen en inbedrijfstellen van industriële automatiseringsoplossingen. Daarnaast adviseert het bedrijf en is een betrouwbare partner op het gebied van onderhoud. Een belangrijke meerwaarde hierbij is de uitgebreide beschikbare kennis op het vlak van Machineveiligheid – in welke branche dan ook. Dit betekent dat iedere oplossing die door het bedrijf wordt geleverd, per definitie voldoet aan de geldende weten regelgeving op het gebied van veiligheid.

Onderhoud en veiligheid Een belangrijke meerwaarde omdat veiligheid voor veel bedrijven een heet hangijzer is. Lastig om te bevatten en nog lastiger om het thema op de juiste wijze door te voeren in een machine of installatie. En dat geldt niet alleen bij het ontwerpen van een machine door de machine- of installatiebouwer, maar óók – en dat is bij veel bedrijven minder bekend – bij het uitvoeren van onderhoud. Wanneer de eigenaar van een machine tijdens onderhoudswerkzaamheden namelijk een wezenlijke verandering aan zijn machine of installatie doorvoert, wordt hij volgens de letters van de wet de nieuwe fabrikant. Hiermee is hij vervolgens geheel verantwoordelijk voor het uitvoeren van een nieuwe risico-inventarisatie en het vaststellen of de machine na het onderhoud aan dezelfde veiligheidseisen voldoet als ervoor. Zo niet, dan zal hij maatregelen moeten nemen om dit alsnog te bewerkstellingen. Tijdrovend en voor het gemiddelde bedrijf (te) complex. Kortom, ondersteuning op het vlak van onderhoud waarbij tevens de machineveiligheid van een machine of installatie de benodigde aandacht krijgt, is voor veel bedrijven een stukje ‘ontzorging’ die ze goed kunnen gebruiken.

S P s m o d w d D f m b e v o o j n k s d h h h

E h v m w P h o w

W H w z D g z a r t m g m

O g z d ‘ g l b b

IMA01 Advertenties I.indd 24

27-01-16 15:48

(ADVERTORIAL)

Service Ontzorging Pilz merkt dat deze behoefte aan ‘ontzorging’ groeit en startte hierop onlangs een dienst voor de Nederlands markt. Ewout Sikking, manager ontzorging bij Pilz: “Van oudsher voert Pilz al preventief en correctief onderhoud aan de machines en installaties van haar klanten. Wanneer we worden gebeld voor een storing blijkt echter in veel gevallen de storing niet in onze componenten te zitten, maar elders. Dat we dan tóch worden benaderd heeft te maken met het feit dat een besturing al snel de schuld krijgt wanneer een machine uitvalt. Eenmaal ter plaatse blijkt dat de (veiligheids) besturing echter de machine heeft afgeschakeld omdat een andere storing een mogelijk onveilige situatie heeft veroorzaakt. In andere gevallen worden we gebeld omdat de originele machine uit het buitenland komt en men daar geen oplossing biedt. Maar wat de reden ook is: de afgelopen jaren hebben onze medewerkers véél storingen opgelost die niets met Pilz componenten te maken hadden en waarover klanten erg te spreken waren. We kunnen het dus als een sterkte beschouwen dat we over mensen beschikken die de kennis en motivatie hebben om klanten eenvoudig te helpen waar het nodig is; ongeacht de oorzaak en ongeacht het fabricaat van de machine. Een sterkte die we expliciet hebben benoemd in onze dienst ‘Ontzorging’. Een andere reden om deze nieuwe dienst te ontwikkelen hangt samen met de vele opdrachten die Pilz heeft uitgevoerd voor de aansturing van bruggen en sluizen. Deze machines moeten regelmatig worden geïnspecteerd en periodiek worden gekeurd. Een karwei waarvoor de medewerkers van Pilz zijn gecertificeerd en dat het bedrijf probleemloos uit handen kan nemen. Het is bovendien een logische aanvulling op de 24/7 storingsdienst die al jarenlang voor deze partijen wordt uitgevoerd. We doen alles Het is niet eenvoudig om de nieuwe dienst in een paar woorden te beschrijven en daarbij te pretenderen volledig te zijn. ‘We doen alles’ dekt de lading wellicht nog het meest. Deze brede benadering heeft te maken met het feit dat Pilz geen enkel vraagstuk schuwt; sterker nog: de medewerkers zoeken in alle vragen een nieuwe uitdaging die ze met alle kennis en passie willen aangaan om tot een maximaal resultaat te komen. Of het nu gaat om advies met betrekking tot het instellen van een veiligheidsbesturing, het meedenken met het CE markering van een ontwerp of het volledig garanderen van een specifieke machinebeschikbaarheid middels een onderhoudscontract. Ook het uitvoeren van controles in het kader van nieuw geleverde producten en de al eerder genoemde keuringen zijn populair. Sikking: “Een mooi voorbeeld in deze is de noodstopknop die sommige bedrijven gebruiken als ‘koffieknop’ en andere bedrijven praktisch nooit. In het eerste geval weet je zeker dat de noodstopknop werkt, maar in het laatste geval totaal niet. Een regelmatige controle is dan zeker belangrijk. Daarnaast kunnen we ook de besturingssoftware beheren door hiervan een backup te maken en te bewaren.

IMA01 Advertenties I.indd 25

Ewout Sikking, Manager ontzorging bij Pilz Tevens helpen we bedrijven regelmatig een specifieke veilige oplossing te realiseren. Veiligheid is echt een specialisme en dat blijkt dan ook wanneer er bijvoorbeeld veiligheidscomponenten zijn ingekocht maar de installatie ervan niet lukt. Wij bieden dan ondersteuning en geven advies. Ook wanneer het voor ons ‘vreemde’ componenten betreft. Bovendien gaat de ondersteuning zo ver als een klant dat zelf wil; van ‘meekijken’ tot het volledig overnemen van een bepaalde taak.” Beschikbaarheid en flexibiliteit In de nieuwe ‘ontzorgingsdienst’ speelt niet alleen de kennis en ervaring op het vlak van veiligheid een rol, maar ook de beschikbaarheid en instelling van de Pilz medewerkers. Afhankelijk van de storing en een eventueel contract staan er 24/7 mensen klaar die er alles aan zullen doen om een storing binnen een zo kort mogelijk tijdbestek op te lossen. Ook wanneer het nodig is hiervoor onderdelen uit het buitenland te halen of in het weekend of de avonden extra uren te draaien. Centraal binnen de afdeling ‘ontzorging’ staan dan ook praktisch, pragmatisch en oplossingsgericht. Medewerkers gaan uit van een optimale oplossing en stellen zich op als een 100% ondersteuning voor de technische dienst van een bedrijf. Zowel met betrekking tot onderhoud als optimalisatie. “Het is dus niet alleen ‘we doen alles’, maar ook: ‘we kunnen alles’. En wat we niet kunnen, betrekken we elders” weet Sikking. “Hiervoor heeft Pilz door de jaren heen al een flink netwerk om zich heen gebouwd waar vertrouwen en ‘gunnen’ belangrijke factoren zijn die bijdragen aan het succes van deze aanpak. Bedrijven ondersteunen elkaar en kunnen inspringen op het juiste moment en de juiste plaats wanneer dat nodig is. Daarbij profiteren we van het relatief grote aantal componenten dat we op voorraad hebben en onze Duitse ‘moeder’ die – indien nodig – ook kan bijspringen. Wat het ook is. Wij regelen het.” Pilz Nederland Havenweg 22 4131 NM Vianen T. +31 (0)347 320477 www.pilz.nl www.opleidingen.pilz.nl

27-01-16 15:48

26 VEILIGHEID

De weg naar nul incidenten ‘Gemakkelijk is het zeker niet, maar ik geloof echt dat nul incidenten te bereiken is in de chemieketen’, stelt projectmanager Corine Baarends van Veiligheid Voorop. Op grond van dertig jaar werkervaring in de chemische industrie is haar overtuiging dat met een goede veiligheidscultuur veel kan worden bereikt. ‘En er zijn al bedrijven die langere tijd goed presteren en geen ongevallen of incidenten hebben. Dus het kan.’

Wim Raaijen

Om de veiligheidsprestaties van bedrijven in de chemieketen te verbeteren is in 2011 het programma Veiligheid Voorop gestart. Het programma richt zich in eerste instantie op bedrijven in Nederland die werken met grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen, de zogenoemde BRZO-bedrijven. Dat deze aandacht nodig is, moge duidelijk zijn. De afgelopen jaren zijn er nog verschillende incidenten geweest met veel media-aandacht, zoals bij Shell Moerdijk tot twee keer toe. Dit jaar nog stapelden de incidenten zich op bij verschillende bedrijven in Limburg, op het industrieterrein Chemelot. Ze hebben opnieuw tot veel discussies geleid, binnen en buiten de chemische sector.

Indicatoren Het recente bericht over het incident bij de kolencentrale van Borssele, waarbij een werknemer om het leven kwam, deed ook Corine Baarends eens te meer beseffen dat veilig werken een absolute voorwaarde is. ‘We zijn het er allemaal over eens dat het incident verschrikkelijk is en dat

we dat absoluut willen en moeten voorkomen.’ Natuurlijk hebben de incidenten achteraf speciale aandacht nodig, maar Baarends wil zich met Veiligheid Voorop vooral richten op het voorkomen daarvan. Met dat doel organiseert Veiligheid Voorop bijeenkomsten waar ondernemers over veiligheid kunnen praten en van elkaar kunnen leren. Het project biedt toolontwikkeling en bevordert het gebruik van veiligheidsindicatoren. Bij aangesloten BRZObedrijven verzamelt Veiligheid Voorop jaarlijks informatie over een aantal indicatoren waarover wordt gerapporteerd. Volgens Baarends zijn nu alle belangrijke brancheorganisaties in de chemieketen betrokken bij het initiatief. Vooral via verenigingen als de VNCI, VNPI, VOTOB en VHCP onderschrijft momenteel ruim 75 procent van de beoogde BRZO-bedrijven de doelstellingen van Veiligheid Voorop. ‘Ons streven is dat in 2018 honderd procent van de chemieketen aangesloten is bij Veiligheid Voorop. Dat dit nu nog niet het geval is, heeft vooral te maken met het feit dat niet alle bedrijven in de

Veiligheid Voorop Veiligheid Voorop is een samenwerkingsverband van alle betrokken brancheorganisaties in de chemieketen: VNO-NCW, VNCI, VNPI, VOTOB, VHCP, VVVF, VvA, VNCW, Binnenvaart Logistiek NL, Velin, Profion en Vereniging Afvalbedrijven. Het programma wordt ondersteund door de NVDO, VOMI, NVVK en SSVV. Het doel is om gezamenlijk een goede veiligheidscultuur en veiligheidsprestaties te bevorderen bij bedrijven die met gevaarlijke stoffen werken. Het programma richt zich op vier pijlers: betrokken leiderschap, excellente veiligheidbeheerssytemen, regionale veiligheidsnetwerken en veiligheid in de keten. Veiligheid Voorop is een initiatief van het bedrijfsleven, maar veel projecten worden gefinancierd door de overheid. Via Safety Deals investeren bedrijven en de overheid gezamenlijk verder in de veiligheid van de chemieketen. Een van deze deals gaat over de Self Assessment Questionaire ‘Veiligheid’: een instrument waarmee BRZO-bedrijven hun vei-

1 16 iMaintain

IMA01 M VeiligheidVoorop.indd 26

ligheidsprestaties en -cultuur kunnen beoordelen en actiepunten kunnen opstellen om deze te verbeteren. Op die manier nemen bedrijven zelf de verantwoordelijkheid om dagelijks aan de veiligheid te werken. Een andere Safety Deal helpt bedrijven om kennis en best practices uit te wisselen. Ook is er een Safety Deal die ervoor zorgt dat binnen het hbo-onderwijs ‘veiligheid’ in het curriculum voor Chemische Technologie ingenieurs komt, aangezien jong geleerd oud gedaan is. Veiligheid Voorop heeft in haar Meerjarenprogramma 20152018 opgenomen dat in 2018 alle BRZO-bedrijven in de chemieketen zijn aangesloten bij het project. Daarnaast wil Veiligheid Voorop een veiligheidspartnersysteem introduceren. Hierbij is er een actieve één-op-één-relatie tussen twee bedrijven in de chemieketen waarbij structureel wordt samengewerkt om de veiligheid bij de uitvoering van gezamenlijke activiteiten steeds verder te verbeteren.

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

27-01-16 15:17

FOTO'S: WIM RAAIJEN

VEILIGHEID 27

chemieketen aangesloten zijn bij een brancheorganisatie of een regionaal veiligheidsnetwerk.’ Dit is een voorwaarde voor aansluiting bij Veiligheid Voorop.

Medeverantwoordelijk Het is belangrijk dat alle BRZO-bedrijven actief participeren in de zes gevormde Regionale Veiligheidsnetwerken. Deze netwerken hebben een landelijke dekking waarbinnen bedrijven elkaar op regionaal niveau, van Rijnmond tot ZuidoostNederland en tot het Noorden, op een hoger veiligheidsniveau brengen. Met name door te leren van elkaars (bijna) incidenten en door best practices uit te wisselen. Bedrijven die nauw samenwerken met de BRZO-bedrijven op het gebied van onder andere procesveiligheid, zoals contractors, kunnen ook lid worden van de netwerken of zich aansluiten bij Veiligheid Voorop. Baarends: ‘Het is de bedoeling dat alle partijen hier ook echt actief aan mee doen. Het is weliswaar vrijwillig, maar niet vrijblijvend. Bovendien is het belangrijk dat bedrijven het doel van veiligheid belangrijker maken dan de afzonderlijke belangen. Om heel eerlijk te zijn, kan dat soms wel wat beter.’

Ook de verschillende branches moeten het gezamenlijk belang in het oog houden. Dat de leiding wordt genomen door de overkoepelende organisatie VNO-NCW geeft ook wel het gemeenschappelijke en sector-overstijgende belang aan.

Baarends: ‘Er zijn al bedrijven die langere tijd goed presteren en geen ongevallen of incidenten hebben. Dus het kan.’ Sowieso gaat veiligheid verder dan de bedrijfs- en sectorgrenzen. Een belangrijke pijler van Veiligheid Voorop is daarom ‘Veiligheid in de Keten’. De chemieketen bestaat niet alleen uit productiebedrijven, maar ook opslag-, logistieke en afvalverwerkende bedrijven maken er deel van uit. In het verleden werden sommige opslagbedrijven weliswaar onterecht betiteld als chemische productiebedrijven, maar ze maken wel degelijk deel uit van de chemieketen. Volgens Baarends zijn chemische productiebedrijven medeverant-

woordelijk voor wat er verderop in hun ketens gebeurt. Zeker op het gebied van veiligheid. Geen bedrijf staat op zichzelf.

Gezond huiswaarts De belangrijkste pijler is volgens Baarends ‘Betrokken Leiderschap’. ‘Een goede veiligheidscultuur begint met een sitemanager die veiligheid een voorwaarde maakt bij het uitvoeren van het werk. Onlangs hebben we een speciale Veiligheidsdag georganiseerd gericht op sitemanagement. Op zo’n dag wil ik het liefst allemaal sitemanagers zien, in plaats van EHS-verantwoordelijken. Dan stellen we elkaar ook de vraag wat betrokken leiderschap is en welke obstakels weg te nemen zijn om de volle verantwoordelijkheid te nemen. Dat kan best diep gaan. Op zo’n dag staat een manager op die zich voor een volle zaal afvraagt of hij wel altijd een betrokken leider is geweest. Dat is best aangrijpend, maar dat is het onderwerp natuurlijk ook. Het kan om leven of dood gaan. Iedereen wil ’s avonds toch gezond huiswaarts gaan?’

Samen sterker De betrokken leider zorgt ervoor dat de

iMaintain 16

IMA01 M VeiligheidVoorop.indd 27

27-01-16 15:17

09FOT

Flexibele & gebruiksvriendelijke maintenance management software

Uitgebreide HSE-suite

Mobiel werken met app Ultimo GO

Lite-versie voor kleine TD

Abonnement (SaaS) mogelijk

IMA01 Advertenties II.indd 281 07052015_210x297_01.indd

+ Meer structuur in onderhoud, efficiĂŤnter werken en meer besparingsmogelijkheden + Betere mogelijkheden voor heldere rapportering richting stakeholders + Eenvoudiger compliant zijn aan de geldende weten regelgeving www.ultimo.com

27-01-16 21-05-15 15:37 16:33

VEILIGHEID 29

bedrijfscultuur volledig gericht is op veilig werken en toont dat zichtbaar in zijn of haar handelen. Natuurlijk moet zijn bedrijf aan de weten regelgeving voldoen en moeten de veiligheidsbeheerssystemen volledig up-to-date zijn. ‘Voor Veiligheid Voorop is het daarom zo belangrijk de leiders er actief bij te betrekken. Op die manier kun je via hen alle werknemers bereiken en hen ook helpen een goede veiligheidsleider te zijn.’

‘We willen niet reactief, maar proactief aan veiligheid werken. Niet wachten tot de overheid iets voorschrijft, maar er voor zorgen dat de bedrijven zelf voorop lopen.’

Binnen Veiligheid Voorop is het belangrijk dat de leiders ook hun inzichten delen, om zodoende van elkaar te leren. Dat kan met training en tijdens voorlichtingsdagen. Ook worden bedrijven aangemoedigd om partnerbedrijven te zoeken. Baarends: ‘Wij moedigen bijvoorbeeld bedrijven aan om actieve partnerschappen aan te gaan in de keten, waarbij zij samenwerken om de veiligheid bij de uitvoering van werkzaamheden steeds verder te verbeteren. Er zijn al verschillende bedrijven die dit nu al doen, want samen sta je sterker.’

Domme pech Alles staat of valt bij de actieve deelname van bedrijven. Als bedrijven hun naam verbinden aan het programma, moet iedereen er van uit kunnen gaan dat ze er proactief aan deelnemen. Dat mogen de bedrijven onderling van elkaar verwachten, maar ook de samenleving mag dat van de industrie eisen. Baarends: ‘Als alle BRZO-bedrijven actief en betrokken meedoen aan Veiligheid Voorop, is dat een bewijs dat ze verantwoordelijke maatschappelijke partners zijn met veiligheid als topprioriteit.’ Maar wat te doen aan de mindere jongetjes van de klas? ‘Bedrijven die minder presteren wordt de helpende hand geboden. En ze moeten zich dan ook wel laten

helpen.’ Volgens Baarends is Veiligheid Voorop geenszins vrijblijvend voor de bedrijven die zich er bij aansluiten. Het mag dus nooit als een loos predicaat dienen. Sterker nog: met Veiligheid Voorop wil de industrie zelf het voortouw nemen, geen bedrijf mag daar een uitzondering op zijn. ‘We willen niet reactief, maar proactief aan veiligheid werken. Niet wachten tot de overheid iets voorschrijft, maar er voor zorgen dat de bedrijven zelf voorop lopen.’ En het kan. ‘Gemakkelijk is het misschien niet, maar ik geloof echt dat nul incidenten te bereiken is in de chemieketen. In

mijn dertig jaar werkervaring in de chemische industrie heb ik gezien dat bedrijven en hun leiders er heel veel invloed op hebben. Alles heeft te maken met een goede veiligheidscultuur en het betrokken leiderschap.’ Ze vindt dat zoiets als domme pech niet bestaat. En er zijn genoeg indicaties dat het kan. ‘Er zijn bedrijven die langere tijd een goede veiligheidsprestatie hebben met weinig of zelfs geen ongevallen en incidenten.’ Volgens Baarends is het daarom zo belangrijk dat bedrijven van elkaar leren en vooral de goede voorbeelden van elkaar over nemen.

iMaintain 16

IMA01 M VeiligheidVoorop.indd 29

27-01-16 15:18

30 WHATâ&#x20AC;&#x2122;S NEXT

Elf organisaties hebben begin januari hun handtekening gezet onder een innovatieproject van de Dutch Windwheel. Samen gaan ze dit futuristische gebouw realiseren in de haven van Rotterdam. Tussen 2020 en 2025 moet het gebouw er daadwerkelijk staan.

Dutch Windwheel weer een stap dichterbij Daarnaast kan het zonne-energie opwekken en opslaan en tapwater verzamelen en vervolgens recyclen. Het complex wordt uitgerust met een hotel, een restaurant, 72 appartementen en een reuzenrad in de geest van de Londen-Eye. De technologie maakt gebruik van elektrostatische windenergie conversie. Dit houdt in dat de wind positief geladen deeltjes tegen de stroom van een elektrisch veld indrijft, waardoor de potentiĂŤle energie van het elektrisch geladen deeltje toeneemt. Deze deeltjes kunnen van alles zijn. Idealiter zou het kolossale Windwheel op een bron van water gebouwd kunnen worden, zoals een kanaal. Het water van deze waterbron wordt dan gebruikt om positief geladen watermoleculen over het centrale gedeelte van de Windwheel te sproeien. Wanneer de wind deze waterdruppeltjes wegleidt van het elektrische veld van de Windwheel, onstaat een negatieve lading. Wanneer deze negatieve lading opbouwt en uiteindelijk ontlaadt, wordt energie opgewekt dat op verschillende manieren verzameld en opgeslagen kan worden.

1 16 iMaintain

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

FOTO: DUTCH WINDWHEEL

De windtechnologie waar het Windwheel gebruik van gaat maken heet EWICON, dat staat voor Electrostatic WInd energy CONverter. De windturbine in het midden van het gebouw wekt energie op zonder gebruik te maken van bewegende onderdelen. De organisaties die aan het project meewerken zijn: BAM Group, Deltares, Dura Vermeer, ECN, Eneco, InnovationQuarter, Mammoet, technisch dienstverlener SPIE, TNO, vastgoedbedrijf AM en de Windwheel Corporation. Samen gaan ze innovaties ontwikkelen en combineren, die toegepast kunnen worden in de Dutch Windwheel. Onderzoekers van de TU Delft presenteerden ruim twee jaar geleden het ambitieus en futuristisch concept: De windwheel (windwiel), in staat om windenergie op te wekken zonder bewegende onderdelen. Nederlandse architecten besloten vorig jaar om het idee meteen reusachtig aan te pakken: een 173-meter hoog Windwheel in de haven van Rotterdam. Het Windwheel zou in staat moeten zijn om duizend woningen van stroom te voorzien.

IMA01 G WhatsNext.indd 30

27-01-16 15:26

WHAT’S NEXT 31

Studenten van de TU Eindhoven bouwen een auto die rijdt op mierenzuur. Mierenzuur kan als opslag dienen voor de milieuvriendelijke brandstof waterstof. Op 14 januari zette het team de eerste, concrete stap met de presentatie van een schaalmodel van één meter groot dat eigenhandig rijdt op mierenzuur. Met het gebruik van mierenzuur hoopt TU/e-studententeam Team FAST de sterke punten van elektrische en waterstofauto’s te combineren, maar dan zonder de nadelen. Elektrische auto’s zijn afhankelijk van batterijen en hebben een beperkt bereik. Met waterstof kan een elektrische auto langer doorrijden op één tank, maar waterstof heeft als nadeel dat het vervoer en opslag ervan duur is en dat het onder hoge druk moet worden vervoerd. Mierenzuur – zo genoemd omdat mieren en andere insecten het kunnen produceren – biedt de mogelijkheid om waterstof eenvoudig op te slaan. Met een chemische reactie kan waterstof met CO2 bliksemsnel worden omgezet in mierenzuur, en andersom. Dankzij het vloeibare karakter kun je waterstof dus makkelijk en goedkoop vervoeren. Team FAST ziet mogelijkheden om deze reacties in een auto te laten plaatsvinden, waarbij je het waterstof gebruikt om een elektromotor

FOTO: TU/E

MIERENZUUR ALS BRANDSTOF VOOR AUTO

aan te drijven. Het mierenzuur kan als energiedrager veel breder worden ingezet; energie uit zon en wind kan ook worden opgeslagen in mierenzuur en vervolgens gebruikt worden waar nodig. Team FAST wil in 2017 ’s werelds eerste auto hebben die rijdt op mierenzuur. Dat doen ze door een bestaande waterstof-

auto om te bouwen. Voor het eind van dit jaar hopen ze het rijden op mierenzuur in een bus te demonstreren. Team FAST is een team van 20 studenten, afkomstig van verschillende opleidingen. Eind vorig jaar won het team een beurs van 50.000 euro in de Open Mind-competitie van Technologiestichting STW.

SOLAR TEAM TWENTE MAG DOOR TOT 2017 Maandag 11 januari is officieel bekend gemaakt dat Solar Team Twente groen licht heeft gekregen om een nieuw team samen te stellen voor de World Solar Challenge in 2017. Het was nog spannend, omdat de besturen van Saxion en Universiteit Twente hadden aangegeven geen ondersteuning meer te geven als het team in 2015 niet zou winnen. Het Twentse team eindigde uiteindelijk als tweede, slechts drie minuten na de nummer één. Stichting Solar Team Twente (waarin Saxion, Universiteit Twente, ROC van Twente en Thales zijn vertegenwoordigd) heeft besloten om opnieuw een Twents solarteam te ondersteunen. ‘Er zijn altijd verbeteringen door te voeren, dus de volgende auto kan nog sneller worden’, aldus Technisch Manager Robin Haandrikman.

iMaintain 16

IMA01 G WhatsNext.indd 31

27-01-16 15:26

32 WHAT’S NEXT

INSPECTIE VAN CORROSIE ONDER ISOLATIE Vinçotte Nederland biedt een effectieve inspectiemethode voor het opsporen van corrosie onder isolatie. In het verleden werd voorgeschreven dat iedere 24 jaar isolatie moest worden verwijderd, maar met de huidige wetgeving kunnen inspectieactiviteiten worden afgestemd op degradatiemechanismen. Vinçotte heeft dit gecombineerd met phased array, een techniek die is gebaseerd op de bekende ultrasone techniek voor lasonderzoek of wanddiktemetingen. Het bedrijf voerde met deze techniek een onderzoek uit voor een opdrachtgever die in zijn installaties een aantal kolommen heeft waarbij corrosie onder isolatie niet werd verwacht. Toch was inspectie nodig om volledig zeker te kunnen zijn. Het isolatiemateriaal was echter aangebracht in de periode dat gebruik van

asbest nog was toegestaan. Dit materiaal was nog in een prima staat, dus het verwijderen van de isolatie zou alleen maar leiden tot een extra belasting van het milieu en onnodige kosten. Het onderzoek werd daarom uitgevoerd vanaf de binnenzijde van de kolommen. De oppervlaktegesteldheid van de kolomwand aan de binnenzijde, die een directe invloed heeft op de koppeling tussen taster en wand, was gelukkig in goede staat zodat dit weinig problemen gaf bij de meting. Een tweede uitdaging was de oriëntatie van de verschillende scans ten opzichte van de wand. Door de inwendige onderdelen in de kolom was het moeilijk om tot een juiste plaatsbepaling te komen. Met uitgebreide metingen vanuit diverse referentiepunten werd dit opgelost.

BOUW GROOTSTE IJSBRUG OOIT Zo’n 150 studenten werken in Finland aan een brug van ijs versterkt met papiervezel. Door de vezels is het water in bevroren toestand drie keer zo sterk als normaal ijs, en bovendien tien keer zo taai. De 65 meter lange brug is gebaseerd op een ontwerp van Leonardo da Vinci, krijgt een vrije overspanning van 35 meter, en wordt daarmee de grootste ijsbrug ooit. Het internationale project staat onder leiding van een team van de TU Eindhoven. Op 13 februari moet de vijf meter brede brug klaar zijn. Om te demonstreren dat de brug zeker stevig genoeg is voor voetgangers, zal er een twee ton zware auto de brug opgaan.

VLUCHTELINGENTENT MET ZONNEPANELEN

tent bevat geen metalen onderdelen. ‘Ik ben ervan overtuigd dat nieuwe technologieën en de toepassing daarvan een grote bijdrage kunnen leveren aan onze kwaliteit van leven, dat geldt ook bij de vluchtelingencrisis’, vertelt Findeisen. ‘Ook veel andere bedrijven en organisaties hebben interesse getoond in mijn werk. Dat is erg positief. Het zou geweldig zijn om met zijn allen de tenten in productie te nemen en zo iets te betekenen voor vluchtelingen.’

1 16 iMaintain

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

IMA01 G WhatsNext.indd 32

FOTO: ELENA FINDEISEN

UT-studente Elena Findeisen heeft een opblaasbare vluchtelingentent met zonnepanelen ontwikkeld. Findeisen ontwierp de tent tijdens haar masteropdracht van haar studie Industrieel Ontwerpen. De tent heeft LED-verlichting, mogelijkheden om apparatuur op te laden en in de toekomst kunnen de zonnepanelen mogelijk zelfs medische apparatuur van energie voorzien. Findeisen demonstreerde haar prototype op vrijdagmiddag 8 januari op de campus van de Universiteit Twente. Findeisen voerde haar masteropdracht uit bij het bedrijf HyET Solar. Ze deed daar onderzoek naar de toepassing van zonnepanelen van het type ‘amorf-silicon’, die extreem dun, licht en flexibel zijn. In conceptenbureau O&H Concepts uit Hengelo vond ze een partner die de tent ontwierp en produceerde, Findeisen richtte zich op de dakconstructie en toepassing van de zonnepanelen. De opblaasbare vluchtelingentent (6x4 meter) heeft acht zonnepanelen met een totale oppervlakte van 7 m² op het dak. De tent is in zo’n tien minuten volledig op te blazen, is op te delen in compartimenten en biedt plaats aan maximaal 16 personen. De

27-01-16 15:26

WHAT’S NEXT 33

Team Delft Hyperloop van de TU Delft presenteerde 22 januari het ontwerp waarmee het team deelneemt aan de Hyperloop-competitie van Elon Musk in de USA. De Hyperloop is een revolutionair concept, dat bestaat uit een buizensysteem met capsules waarin mensen met bijna de snelheid van het geluid worden vervoerd. In 2015 werd de aftrap gegeven voor de competitie voor studententeams over de hele wereld om de ontwikkeling van een werkend prototype te stimuleren. De Hyperloop stelt mensen in staat om te reizen met de snelheid van vliegtuigen, maar met het comfort van een trein en voor een fractie van de energie die wordt gebruikt door de huidige transportmiddelen. De Hyperloop is een high-speed transportsysteem met buizen, waarin capsules met passagiers voortbewegen. De buizen staan onder een lage druk, waardoor de luchtweerstand zo laag is dat er bijna met de snelheid van het geluid kan worden gereisd. De Hyperloop brengt passagiers in no-time naar bestemmingen honderden kilometers verderop. Tijdens het transport worden geen broeikasgassen uitgestoten. Tim Houter, team captain van Delft Hyperloop: ‘De Hyperloop moet na de boot, de auto, de trein en

FOTO: TU DELFT

HYPERLOOP-CAPSULE VOOR REIZEN MET BIJNA DE SNELHEID VAN GELUID

het vliegtuig de vijfde vorm van transport worden.’ Delft Hyperloop heeft gekozen voor een ontwerp van een capsule met een aerodynamische vorm en een elektrodynamische ophanging. Om de capsule in de tunnel te laten zweven heeft het Delftse team gekozen voor permanente magneten.

De finale vindt deze zomer plaats in Hawthorne, Californië. Daar wordt naast het hoofdkantoor van SpaceX een testbuis van 1,6 kilometer aangelegd waarin de capsules zullen racen. De capsules worden daar door experts van Tesla Motors, SpaceX en een aantal hoogleraren beoordeeld op ontwerp en prestaties.

OFFICIËLE INGEBRUIKNAME ‘METRONOOM’ natuur. Om te begrijpen wat bijvoorbeeld zeespiegelstijging daarop voor invloed heeft, moeten we eerst weten hoe riviermondingen van nature gevormd werden door verschillende combinaties van rivierstroming, de getijden, en begroeiing. Prof. dr. Kleinhans van de Universiteit Utrecht liet daarom een enorme metalen bak van twintig bij drie meter bouwen die langzaam heen en weer kantelt. De kanteling simuleert de stroming van eb en vloed. Daarnaast stroomt er in de bak een rivier en worden stormgolven opgewekt die op de kust beuken. Elke minuut in de Metronoom komt overeen met een dag in de werkelijkheid. Met camera’s volgt Kleinhans de veranderlijke landschappen, en gebruikt vervolgens de inzichten om computermodellen te verbeteren. Na het onderzoek aan de natuurlijke ontwikkeling zullen ook ingrepen, zoals verdieping van de vaarweg, en toekomstscenario’s zoals zeespiegelstijging worden nagebootst om de lange termijneffecten daarvan op het landschap te onderzoeken. FOTO: UNIVERSITEIT UTRECHT

De Metronoom is een unieke uitvinding om riviermondingen zoals de Westerschelde op schaal na te bootsen. Dit soort plekken zijn voor zowel mensen als planten en dieren essentieel. Op 12 januari werd het indrukwekkende onderzoeksinstrument officieel in gebruik genomen. Riviermondingen zijn belangrijke gebieden voor mens en

iMaintain 16

IMA01 G WhatsNext.indd 33

27-01-16 15:26

[Sch

rijf

2016 u nu

in]

Het jaarcongres van de NVDO en het iMaintain platform Datum: 17 maart 2016 | Locatie: AHOY Rotterdam

THEMA: IN THE LEAD De Nederlandse industrie heeft alles in zich om koploper te zijn en te blijven. Maar dat komt niet vanzelf. Tijdens iMaintain 2016, het jaarcongres van de NVDO en het iMaintain platform, kijken we hoe de Nederlandse maintenancesector bijdraagt om ‘in the lead’ te blijven. Welke factoren maken het verschil in food en farma, infra, fleet, procesindustrie en de gebouwde omgeving?

www.nvdo.nl

DOELGROEP

Beslissers en verschilmakers van: • Onderhoudsintensieve bedrijven en organisaties • Aanbieders van onderhoudsdiensten • Leveranciers van technologie en onderdelen op het gebied van onderhoud • Overheden en kennisinstituten

PROGRAMMA

11.00 Opening door Hans Peters en Mark Oosterveer 11.10 Keynote: In the lead door asset management 12.00 Pauze en netwerklunch 13.15 Jouw onderhoud / mijn onderhoud Videoverslag + interactieve discussie Maurice Zuidgeest (Janssen Biological) Ivo van der Gaag (ETT.VTTI) 13.45 In the lead met contractpartnership Ron Wever (Schiphol) 14.10 Pitches door de Maintenance Manager of the Year kandidaten 14.45 Korte break 15.15 Paneldiscussie: Hoe blijf je in the lead? technisch specialisten van diverse opdrachtgevers o.a. Hilco van de Bogaart (Waterschap Rivierenland) 15.40 Paneldiscussie: Hoe houd je de klant in the lead? Met oa. Ruud Schenk (Cofely), Mark Haarman (Mainnovation), Ewout Noordermeer (Ultimo) 16.05 Slotlezing: ‘In the lead met een optimale beleving’ Mark Jansen, hoofd engineering bij de Efteling 17.00 Afsluiting en Netwerkborrel 18.30 Avondprogramma met de verkiezing van de MAINTENANCE MANAGER OF THE YEAR

www.imaintain.info/congres IMA01 Advertenties II.indd 34 160113_iLinqsIMA2016_Congres.indd 1

27-01-16 27-01-16 15:37 11:04

ACTUEEL 35

Groen licht voor oefenfabriek op RDM Campus Het heeft een tijdje geduurd om alle partijen bij elkaar te krijgen en de financiering rond te krijgen, maar de kogel is door de kerk voor de nieuwe oefenfabriek op de RDM Campus in Rotterdam. Hier wordt het komend jaar een gedemonteerde rubberfabriek van Shell weer in elkaar gezet om vanaf begin 2017 te dienen als trainingsfaciliteit voor de procesindustrie.

Wim Raaijen

In totaal is 4,5 miljoen euro bij elkaar gebracht door contractors, petrochemische bedrijven, Gemeente Rotterdam, het Havenbedrijf Rotterdam en het ministerie van SZW. Daarmee is de opbouw en exploitatie voor vijf jaar veilig gesteld. Uniek is misschien wel dat zoveel bedrijven en instellingen de handen in elkaar hebben geslagen om de oefenfabriek mogelijk te maken. Kenmerkend is dat verschillende industriële aannemers, georganiseerd in de VOMI, gezamenlijk de plant gaan opbouwen. Bedrijven als Cofely, Spie en Mourik moeten er voor zorgen dat de fabriek er voor het einde van het jaar staat. Momenteel ligt de fabriek

geruime tijd in delen en netjes geordend klaar op de plaats waar het op het RDMterrein moet worden gebouwd.

Kerktorentje De plannen liggen er al een poosje en verschillende mensen hebben zich er de afgelopen jaren sterk voor gemaakt. Belangrijk voor met name de Rotterdamse partijen was dat de landelijke overheid ook een duit in het zakje zou doen. De nieuwe oefenfabriek is immers een mooie omgeving om leerlingen te interesseren voor een loopbaan in de procesindustrie. Een stap die prima past bij het overheidsbeleid ter bevordering van de exacte opleidingen. Toen het ministerie van SZW nog net in het oude jaar over de brug kwam, was dat voor de andere partijen het moment om gezamenlijk groen licht te geven voor het project. In de lifesize-trainingsomgeving kunnen straks allerlei trainingen worden gevolgd in werkelijke omgevingen, zoals hogedrukspuiten, het aanbrengen van isolatiemateriaal op pijpen en buizen, het aandraaien van flenzen of het bouwen van steigers. Nu wordt het steigerbouwen soms bij een kerktorentje geoefend, terwijl leerlingen later in de industrie met echte installaties te maken krijgen.

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

IMA01 N_Actueel.indd 35

Voor de RDM Campus is gekozen, omdat daar ook een school zit met veel techniekopleidingen. Hierdoor kunnen jongeren praktijkgericht worden opgeleid. Voor de gemeente is het van belang dat er ook een aantal zij-instromingen komen. Bijvoorbeeld het omscholen van mensen die al een tijd werkloos zijn via een opleiding in de techniek. Het gaat om een partnership tussen het bedrijfsleven, overheden en het onderwijs.

Exploitatie Al eerder brak Cees Jan Asselbergs van Deltalinqs een lans voor de komst van de oefenfabriek. ‘Wij vinden dat als je bepaalde trainingen volgt, met als doel ergens aan de slag te gaan, je dit ook op de best mogelijke manier moet kunnen doen. Een rijbewijs behaal je ook in de auto en niet op de fiets. Bepaalde vaardigheden moet je oefenen in de omstandigheden waarin je later komt te werken. Om even bij het voorbeeld van de auto te blijven, wanneer je later wil werken met een Mercedes moet je ook met een Mercedes oefenen. Maar wanneer later een Fiat voldoende is, heb je geen kwalificatie voor een Mercedes nodig.’ Wat Asselbergs vooral verbaasde is dat verschillende werkgevers verschillende eisen stellen voor hetzelfde werk. ‘In de procesindustrie zegt bedrijf a ‘bij mij mag je dat werk doen met dat certificaat’, maar bedrijf b vraagt voor precies hetzelfde werk een ander certificaat. Dan krijg je rare verschillen. We moeten bepaalde zaken kunnen standaardiseren. Wanneer je voor exact hetzelfde werk verschillende competenties nodig hebt, vraag ik mij af hoe dat kan.’ Nu alle partijen bij elkaar zijn gebracht, kan de bouw beginnen. Ook zijn de besprekingen begonnen over de exploitatie van de trainingsplant. Zo wordt hierover gesproken met verschillende trainingsbedrijven.

iMaintain 16

27-01-16 15:16

Het iMaintain platform brengt experts, gebruikers en leveranciers van producten en diensten bijeen om bij te dragen aan transparante informatievoorziening rond onderhoud en assetmanagement. Het platform belicht op een journalistieke en onafhankelijke manier innovaties, behandelt actuele onderwerpen en inspireert. Via het vakblad iMaintain, met de website www.imaintain.info, met drie rondetafelmeetings per jaar, diverse bijeenkomsten en met een jaarcongres bereikt het iMaintain platform haar doelgroep.

Partnernieuws Yokogawa levert besturingssysteem opslagfaciliteit vliegwielenergie Yokogawa heeft het besturingssysteem geleverd voor Europa’s eerste opslagfaciliteit voor hybride vliegwielenergie. Het hybride energieopslagsysteem wordt door netwerkoperator Schwungrad Energieingezet als demonstratieproject voor het Smart Grid-programma. Het vliegwielsysteem kan snel een energieoverschot uit het grid opnemen en weer genereren op het moment dat gridoperators de energie nodig hebben. Het systeem wordt ingezet om storingen te voorkomen op momenten waarop onverwacht veel vraag naar energie is of de energievraag en -aanbod plotseling sterk veranderen. De plant zal naar verwachting na realisatie in februari worden getest.

Breeam-certificaat voor Technisch Centrum Den Haag Het Technisch Centrum in Den Haag heeft het Breeamcertificaat gekregen, met het viersterren label. De nieuwe centra zijn de eerste spoorwerkplaatsen in Europa die voldoen aan het vier sterren-label. Breeam is een beoordelingsmethode om de duurzaamheidsprestatie van gebouwen te bepalen. De nieuwe Technische Centra krijgen onder andere zonnepanelen op het dak, ledverlichting bij het spoor, waterbesparende kranen en toiletten en hergebruik van water en afvalscheiding in zeven stromen. Bij de aanbesteding van de Technische Centra Utrecht en Den Haag is de CO2 prestatieladder gebruikt.

AkzoNobel wil verf recyclen AkzoNobel en de overige leden van de Dutch Sustainable Growth Coalition (DSGC) gaan circulaire processen in hun bedrijven invoeren. AkzoNobel werkt aan het verminderen van overtollige verf via de productie en verkoopkanalen. Daarnaast loopt er een pilot studie naar het verzamelen van gebruikte verf nadat het verkocht is aan consumenten en professionele gebruikers. De restanten worden verwerkt tot nieuwe verf. In plaats van te betalen voor de verbranding van overtollige verf, of betalen van milieuheffingen voor verfafval, kan AkzoNobel de ongewenste verf verkopen of hergebruiken. Hierdoor heeft AkzoNobel in 2013 de verspilling van zo’n 11.000 ton verf kunnen voorkomen en 4,5 miljoen euro bespaard.

Partners van het iMaintain platform

Bekijk alle partnerfilmpjes op www.imaintain.info/platform

Leden van het iMaintain platform asset management

Wilt u meer weten over lidmaatschap of partnering van het iMaintain platform, kijk dan op www.imaintain.info of neem contact op met Anouk Bouwmeester: Anouk@industrielinqs.nl – 020 3122 797

IMA01 platform.indd 36

27-01-16 15:33

‘Expertquotes’ ‘Het blijft bedrijfskundig suboptimaal om infrabeheer en energielevering te splitsen, het is echt marktideologie uit de jaren negentig.’

‘Ik zou veel meer huiswerk aan de voorkant willen doen over de haalbaarheid en mogelijkheden om iets innovatiefs tot stand te brengen, voordat je een traject inzet naar het management of onderzoeksinstituten. Waar kan je daarvoor terecht en hoe krijg je zo’n traject van de grond?’ Hans Peters (Dunea) sprak tijdens de rondetafelbijeenkomst van het iMaintain platform over problemen waar hij intern vaak tegen aan loopt als hij een innovatief idee heeft. ‘Het is niet alleen goed voor de economische rendabiliteit van de bedrijven; het kadert eveneens in duurzaam ondernemen. Toch zal de industrie dit niet in haar eentje kunnen realiseren. Voor de overheid is het een enorm belangrijk aandachtspunt om na te gaan hoe ze bedrijven zullen helpen met beleidsondersteunende maatregelen die levensduurverlenging van machines stimuleren.’

Henk Akkermans, Universiteit Tilburg, reageert op Twitter op het bericht dat de Eerste Kamer een motie heeft aangenomen over het uitstellen van de splitsing van energiebedrijven.

‘Dan hebben ze geen last van de procedures en compliance van het eigen bedrijf. Ik denk dat je dan sneller stappen maakt, want op het moment dat je iets hebt dat er hoopvol uit ziet, is het makkelijker binnen te brengen.’ Cor van de Linde, iTanks, suggereert tijdens de rondetafelbijeenkomst van het iMaintain platform over innovaties om mensen uit de eigen organisatie vrij te maken van hun normale bezigheden, zodat ze de ruimte hebben om iets te ontwikkelen.

Volgens Mark Haarman, Mainnovation, moeten we naar een totaal nieuwe aanpak waarbij assets levenslang worden gerecycleerd. Engineeringnet, januari 2016.

Het expertpanel van het iMaintain platform bestaat uit:

IMA01 platform.indd 37

Henk Akkermans Hoogleraar dynamiek van toeleveringsnetwerken, Universiteit Tilburg Wetenschappelijk directeur WCM

Rob de Heus Champion World Class Maintenance, Sitech Services

Henk van der Meer Teamleider Events, BP raffinaderij Rotterdam

Jac de Boer Senior Consultant Asset Management & Maintenance Tebodin

Geert-Jan van Houtum Professor Reliability, Quality en Maintenance, TU Eindhoven

Hans Peters Teammanager, Drinkwaterbedrijf Dunea Maintenance Manager of the Year 2015

Leo van Dongen Professor Maintenance Engineering, Universiteit Twente Directeur Fleet Services, NedTrain

Ton Huibers Maintenance Manager, Vlisco Maintenance Manager of the Year 2013

Ruud Schenk Algemeen Directeur, Cofely West Industrie BV

Michel Grijpink Learning & Development consultant, Hogeschool Utrecht

Nico van Kessel Principal Consultant Asset Management, Tata Steel

Roelf Venhuizen Voorzitter Profion, Bestuurlid Veiligheid Voorop, Voormalig CEO NAM

Mark Haarman Managing Director, Mainnovation

Cor van de Linde Directeur innovatieplatform iTanks Maintenance Manager of the Year 2012

Johan Wolt Maintenance Manager, AkzoNobel lndustrial Chemicals MCA Delfzijl Maintenance Manager of the Year 2014

27-01-16 15:33

MAGAZINE ONLINE FILM EVENTS MEETINGS AWARDS EXPERTS LEDEN PARTNERS ZICHTBAARHEID BEREIK CONTACT KENNISDELING

Het iMaintain Platform brengt experts, gebruikers en leveranciers van producten en diensten bijeen om bij te dragen aan transparante informatievoorziening rond onderhoud en asset management. Het iMaintain Platform deelt kennis en inspiratie door de integratie van netwerk, magazine, website, events, social media, film, verkiezingen, round tables en specials.

Het iMaintain platform versterkt uw netwerk.

Het iMaintain platform kent experts, leden en partners.

Meer weten: Anouk Bouwmeester 020 3122 797 anouk@industrielinqs.nl

Het iMaintain platform biedt partners een optimale mix van zichtbaarheid, bereik, contact en kennisdeling.

www.imaintain.info IMA01 Advertenties II.indd 38 151020 iLinqs PlatformIMA_Adv.indd 1

27-01-16 14:28 15:38 20-10-15

Maint

Het magazine van de NVDO

Water eerste levensbehoefte van industrie | Focus op overdracht ervaringskennis | Integraal inzicht in onderhoud en beheer vastgoed | Reuring in onderhoud Amsterdamse riolering

IMA01 MA_Cover.indd 39

27-01-16 15:31

Conditiebewaking Veiligheid Maintenance Expertise - Techniek Netwerk en?

aan! e j d l Me .nl o d v n . www schap at

> lidma

Deel kennis en ervaring >> word lid! Ervaar netwerken in groter verband

De Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud

houdsprofessionals biedt de NVDO een ongeëvenaard

(NVDO) is de toonaangevende branchevereniging op het

netwerk van branchegenoten. De NVDO kent diverse bran-

gebied van onderhoud. Het overdragen van kennis en het

che- en aspectgerichte secties en regionale kringen. De

realiseren en in stand houden van het grootste onder-

vereniging draagt bij aan (wetenschappelijk) on-

houdsnetwerk van Europa, ziet de NVDO als belangrijke

derzoek en brengt trends, ontwikkelingen en visies

doelstelling. Met een groeiend aantal leden van onder-

binnen de branche in kaart.

Lidmaatschap van de NVDO biedt vele voordelen • • • • • • • • • •

Professioneel netwerk op het gebied van onderhoud Kringbijeenkomsten en seminars over specifieke thema’s Cursussen over onderhoudsmanagement Studiedagen met actuele thema’s Secties en werkgroepen gericht op specifieke onderhoudsaspecten Vacaturebank Lidmaatschap van de NVDO Group op LinkedIn (wetenschappelijke) Onderzoeken NVDO Corrosie Helpdesk Jongerenboard

• • • •

NVDO Onderhoudskompas Platform Materiaalkunde (wetenschappelijke) publicaties, waaronder Visiedocumenten Kortingen op ons cursusaanbod van de NVDO Maintenance Academy • Korting op NVDO-studiedagen • (gratis) abonnement op de vakbladen iMaintain/MaintNL en MaintWorld Asset Management, Duurzaamheid en Veiligheid zijn belangrijke thema’s waaraan de NVDO regelmatig en in breder verband aandacht besteedt!

Ga naar www.nvdo.nl en meld je aan... NVDO - Lange Schaft 7G - 3991 AP Houten | Postbus 138 - 3990 DC Houten Telefoon 030 - 634 60 40 | Fax 030 - 634 60 41 | E-mail info@nvdo.nl | www.nvdo.nl

IMA01 MB_Voorzitter.indd 40

27-01-16 15:11

Van de voorzitter

Operational Excellence in Perspectief Het NVDO Onderhoudskompas laat zien dat Operational Excellence momenteel de hoogste prioriteit heeft van onze maintenancesector. Maar, wat is Operational Excellence en hoe wordt dit gepraktiseerd? Wanneer kan een organisatie met recht beweren dat zij excellent opereert? Hoe kan Operational Excellence worden bezien vanuit het perspectief van Asset Management of maintenance in het bijzonder? Dit zijn de vragen die direct kunnen worden gesteld bij het aansnijden van dit thema. Wellicht heeft u nog meer vragen of zelfs al antwoorden. Graag vraag ik u om eens over dit thema na te denken, met uw medewerkers en collega’s te discussiëren en vervolgens met nog meer vragen, suggesties of zelfs al antwoorden te komen. Operational Excellence is de overtuiging van een organisatie om te willen excelleren in de dienstverlening naar haar klanten. Dit betekent dat alles binnen de organisatie in één keer goed moet, op tijd is en tegen een uitstekende prijs wordt geleverd. Hoe realiseren organisaties belangrijke prestatieverbeteringen, zoals het reduceren van het bedrijfskapitaal, het verkorten van de cash-conversiecyclus of het verhogen van productiviteit? Operational Excellence zouden we moeten kunnen herkennen aan bedrijven die dit uitstralen. Niet alleen in de vorm van een gecertificeerd managementsysteem, maar ook aan de spirit en het enthousiasme van de mensen die dit dagelijks in hun werk toepassen. Dit laatste is in veel organisaties (nog) niet het geval. Hoe kan Operational Excellence worden gezien vanuit het perspectief van Asset Management en maintenance in het bijzonder? Wie is de klant? Wanneer kunnen we spreken van een excellent opererende onderhoudsorganisatie in samenhang met de organisatie als geheel? Uiteraard wil de klant, als eindafnemer, het product of dienst, op tijd, volgens de vereiste kwaliteit en voor een

goede prijs geleverd zien. Daarnaast wil de klant ook dat het bedrijf of organisatie een goede reputatie heeft qua veiligheid, milieu en arbeidsomstandigheden. In veel gevallen zijn onderhoudskosten een significant aandeel in de kostprijs, levertijden zijn in grote mate afhankelijk van de beschikbaarheid van productielijnen, kwaliteit wordt mede bepaald door de kwaliteit van de productiemiddelen. Het goed (preventief) onderhouden van installaties om emissies en lekkages te voorkomen, het werken aan installaties door veiligheidsbewuste onderhoudstechnici en een laag ziekteverzuim van medewerkers zijn een belangrijk fundament onder de reputatie van een organisatie. De rol van en aandeel in Asset Management en maintenance is hiermee wel duidelijk gemaakt. Er kan dus bij productiebedrijven geen sprake zijn van Operational Excellence als ook niet Asset Management en maintenance excellent worden uitgevoerd. We kopen geen producten van een bedrijf met een slechte reputatie op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu, we stappen niet in een vliegtuig van een maatschappij met een slecht onderhoudsimago en we doen ook geen boodschappen in een winkel waar we onvriendelijk worden behandeld. Ik hoop dat ik u met het aansnijden van dit onderwerp heb kunnen prikkelen. Misschien dat u gebukt gaat onder het juk van de regels en procedures van het Operational Excellence Management Systeem. Misschien dat voor u juist dit managementsysteem een belangrijk middel is om u, samen met uw medewerkers, met plezier en excellent te laten presteren. De NVDO is benieuwd naar uw mening en stelt uw bijdrage aangaande dit onderwerp zeer op prijs.

‘De klant wil dat het bedrijf of organisatie een goede reputatie heeft qua veiligheid, milieu en arbeidsomstandigheden.’

Bas P. Kimpel Voorzitter MaintNL 1 - 2016 41

IMA01 MB_Voorzitter.indd 41

27-01-16 15:11

Maintenance Manager

Water eerste levensbehoefte van industrie Met zijn dertig jaar is Ard-Jan Kasse een jonkie in deze rubriek. Bij Evides Industriewater (EIW) heeft hij verschillende kansen gekregen, waardoor hij nu op zijn plek zit. Een mooie plek als maintenance manager, want ‘industriewater is een van de eerste levensbehoeften van de industrie.’ Dagmar Aarts

Bedrijven beschouwen de beschikbaarheid van proceswater als een vanzelfsprekendheid. Kasse: ‘Als je aan een bedrijf vraagt wat de belangrijkste grondstoffen binnen hun processen zijn, zullen ze water vaak overslaan of het wordt ergens tussen neus en lippen door genoemd. Totdat het niveau van onze tanks een keer daalt, dan worden de afnemers zenuwachtig. Want zonder water of stoom moeten ze mogelijk terug in productie.’ Echt nerveus hoeft de industrie volgens Kasse niet te worden, want het is nog nooit gebeurd dat een bedrijf zonder kwam te zitten. ‘Het zal ook niet snel voorkomen, want onze installaties zijn zo ontworpen dat ze in alle omstandigheden kunnen leveren. Daarnaast liggen back-up scenario’s klaar in geval van bijzondere omstandigheden.’ Evides is een waterketenbedrijf dat drinkwater en industriewater maakt en afvalwater zuivert. Het bedrijf biedt industriewaterdiensten op maat aan grote industriële

bedrijven in Nederland, België en Duitsland. Industriewater (proces- en demiwater) verschilt van drinkwater. Bij proceswater worden er grove delen uitgehaald en demiwater is hoogwaardiger, het is puur water.

Wie volgt Hans Peters van Dunea op in 2016? Wie verdient het om mee te doen aan deze eervolle strijd om de titel Maintenance Manager van het Jaar? Schrijf nu in of draag uw kandidaat voor via de website van de NVDO: www.nvdo.nl.

42 MaintNL

Kasse: ‘Afvalwater zuiveren in combinatie met hergebruik is de toekomst voor industriewater.’

Gebruik industriewater Industriewater van Evides wordt gebruikt voor uiteenlopende toepassingen in de chemische en petrochemische industrie, de energiesector en de voedingsmiddelen- en drankenindustrie. Het bedrijf levert onder andere proceswater aan BASF, Air Liquide, Shell, Huntsman, Dow, DuPont en Yara. Het industriewater wordt voornamelijk gebruikt voor procesdoeleinden zoals koelen. Demiwater wordt vooral ingezet voor de productie van stoom. Een deel van het water dat wordt gebruikt voor stoom komt terug als condensaat wat EIW vervolgens weer opwerkt tot demiwater zodat een min of meer gesloten kring ontstaat. Daarnaast onderzoekt het bedrijf voortdurend

MAINTENANCE MANAGER OF THE YEAR 2016 Wie wordt Maintenance Manager van het Jaar 2016?

mogelijkheden om stedelijk en industrieel afvalwater weer op te werken tot bruikbaar proceswater. EIW produceert en levert 92 miljoen kubieke meter proceswater voor de industrie per jaar.

Daarnaast heeft Evides ook een aantal afvalwaterzuiveringen. Het afvalwater van de luchthaven Schiphol, afvalwater van bedrijven in het Sloe-gebied (Vlissingen) en Delfzijl (North Water) wordt gezuiverd via hun installaties. In het gebied Den Haag/ Delft zuivert Evides dagelijks het huishoudelijk afvalwater van meer dan 1 miljoen mensen. En in Terneuzen houdt het bedrijf zich samen met het Waterschap bezig met een afvalwaterhergebruikinstallatie. Kasse: ‘Van de rioolwaterzuivering pakken we een deelstroom en dat zuiveren we met een membraanbioreactor en een reverse osmosis-installatie op tot demiwater. Afvalwater zuiveren in combinatie met hergebruik is de toekomst, want er zijn steeds meer bedrijven die de waterkringloop op hun terrein willen sluiten. Om dat voor elkaar te krijgen moet er nog wel wat gebeuren, maar wij hebben de kennis en kunde daarvoor in huis.’

Maintenance-afdeling De onderhoudsafdeling bestaat uit achttien man en Ard-Jan Kasse is sinds een jaar hoofd van de maintenance-afdeling. Met zijn team onderhoudt hij circa veertig grotere installaties in Nederland en België. Daarnaast heeft de afdeling ook nog zestien

1 - 2016

IMA01 MI_MaintenanceManager.indd 42

27-01-16 15:50

PROFIEL

mobiele containers die demiwater kunnen produceren. Kasse: ‘Die mobiele units hebben we in principe als back-up voor onze eigen installaties, maar we zetten ze ook commercieel in bij onze klanten en bedrijven die behoefte hebben aan een tijdelijke extra demiwatervoorziening. Bijvoorbeeld tijdens een turnaround of een opstart.’ Vier man van de onderhoudsafdeling houden zich bezig met technische vraagstukken, technische ondersteuning en het opzetten van onderhoudsplannen. Sinds 2012 is EIW ISO 55000 gecertificeerd en ligt de focus op asset management. Kasse: ‘In 2012 is gestart met het inrichten van een risk based maintenance aanpak. Het onderhoud van alle installaties wordt ingericht volgens de strategie op risico gebaseerd onderhoud (RCM). Deze wijziging in aanpak vergt veel van de afdeling maintenance en technical support omdat van alle installaties de FMECA periodiek moet worden heroverwogen in combinatie met de herevaluatie van de onderhoudsplannen en het areaal aan spareparts. Uit de FMECA’s komen de kritieke onderdelen binnen een installatie naar voren waar periodiek onderhoud op uitgevoerd dient te worden. De overige onderdelen inspecteren en testen we op periodieke basis (RBI), afhankelijk van conditie en draaiuren. Op deze wijze krijgen we een prima beeld van de conditie van al onze installaties en proberen we een optimum te bereiken in de total cost of ownership van onze technische installaties. Het proces van continu verbeteren, wordt samen met de operationele afdelingen opgepakt.’ Hoe het onderhoud van bepaalde installa-

FOTO'S: DAPHNE KRIJGSMAN EN EVIDES

Naam: Ard-Jan Kasse Leeftijd: 30 Bedrijf: Evides Industriewater Functie: Maintenance manager Achtergrond: Evides Infra Opleiding: Hbo werktuigbouwkunde, post hbo onderhoud en management, post hbo tactisch bedrijfskundig management Soort werkzaamheden: Onderhoud organiseren waarbij de balans tussen kosten en risico continu wordt gezocht.

ties is georganiseerd, is ook afhankelijk van contractafspraken met de klant, veiligheid, weten regelgeving en het technische en technologische ontwerp van de installaties. Kasse: ‘Het ontwerp, onze onderhoudsfilosofie en de bijbehorende acceptatiematrix van risico’s bepalen we via FMECA’s, met als uiteindelijk doel alle risico’s in beeld te brengen en deze via onderhoud en een optimale omvang aan spareparts tot een aanvaardbaar niveau te brengen dat past binnen onze bedrijfswaarden en bedrijfsdoelstellingen.’

Ideaalbeeld Tien monteurs en hun drie coördinatoren voeren het (veelal periodiek) onderhoud uit op bijna alle locaties van Evides. Als er

expertise nodig is, voor bijvoorbeeld een trillingsmeting of een grote lasklus, worden derden ingeschakeld. ‘Mijn ideaalbeeld is om meer expertise binnen onze eigen afdeling te ontwikkelen en op die manier invloed op technische ontwerpen, equipment- en materiaalkeuzes uit te oefenen zodat onderhoud tot een minimum wordt beperkt’, zegt Kasse. ‘Onderhoud gaat ten koste van beschikbaarheid van installaties en het uitvoeren van onderhoud brengt ook risico’s met zich mee in de vorm van maintenance-induced failures. Aan de ene kant is dat tegenstrijdig vanuit de mond van een maintenance manager, maar het vult de filosofie van een operationele afdeling goed aan en komt het algehele bedrijfsresultaat ten goede.’ MaintNL 1 - 2016 43

IMA01 MI_MaintenanceManager.indd 43

27-01-16 15:50

• PREHEAT AND STRESS RELIEF

SPECIALIST IN HEAT TREATMENT

• INDUCTION AND RESISTANCE • CERTIFIED OFFSHORE TECHNICIANS • RENTAL AND SALES OF EQUIPMENT • STATIONARY AND MOBILE FURNACES • DRY OUT AND CURING

WWW.DELTA-HEAT-SERVICES.COM

IMA01 Advertenties II.indd 44

INFO@DELTA-HEAT-SERVICES.COM

+31 (0) 187 - 49 69 40

27-01-16 15:38

Door meer expertise binnen de afdeling te ontwikkelen, zijn er minder aannemers nodig en kan Evides het afgeleverde werk goed controleren. ‘Maar het is nog aftasten hoe we dat gaan doen’, zegt Kasse. ‘Mensen van in de twintig vinden het heerlijk als hun een opleiding wordt aangeboden, maar voor iemand van 63 hoeft dat niet zo nodig meer. Aan de andere kant hebben jongeren die net van school komen weer niet genoeg technische vakkennis. Daar heeft denk ik de hele industrie mee te kampen. De oude vakschool was hier vroeger de oplossing voor. Momenteel kijken we hoe we in de toekomst een afgestudeerde op kunnen leiden tot een professional in een bepaald segment.’

Samenwerken Er is bewust gekozen om de maintenanceafdeling onder de paraplu van de operationele afdeling te laten vallen. Het idee is dat onderhoudsmedewerkers een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan het verbeteren van ontwerpen of de onderhoudbaarheid van systemen. Kasse: ‘We hebben een gezamenlijk belang om de installaties

in topconditie te houden. Daarvoor is veel afstemming nodig. Op mijn niveau, maar ook vooral op uitvoerend niveau.’ De samenwerking tussen de operationele en maintenance-afdeling is ook belangrijk voor de coördinatie (het hoe, wat en wanneer) van het onderhoud. Kasse: ‘Onderhoud voeren we vooral in clusters uit om stilstand van equipment te beperken. Zo wordt bijvoorbeeld een pomplijn maar één keer uit bedrijf genomen, zodat operations en maintenance er allebei tegelijk aan kunnen werken. We stemmen de planningen af

met onze klanten, maar verder merken ze er niets van als wij onderhoud doen doordat we gebruik maken van productreservoirs en redundantie.’ Door samen te werken in het bedrijf wordt ook de veiligheid verbeterd. EIW wil naar een nul incidenten met verzuim toe binnen het eigen personeel en het personeel van derden. Kasse: ‘Als er gevaarlijke situaties worden geconstateerd, wordt dat met alle betrokkenen en leidinggevenden binnen onze operationele afdeling gedeeld, want als er op één locatie een gevaarlijke situatie ontstaat, zou dat ook op onze andere locaties kunnen spelen. Ook hier is kennisdeling cruciaal.’

Betrokken Als maintenance manager wil Kasse betrokken zijn bij alle activiteiten van de medewerkers. Dat laatste blijkt in de praktijk wel lastig door de hoeveelheid locaties die Evides heeft. ‘Ik heb geen vaste werkplek doordat ik langs ga bij onze verschillende installaties. Als ik ergens ben, zijn de monteurs vaak uitgevlogen naar een klus. Dus qua werk tref ik ze niet zo vaak. Daarom heb we regelmatig overleg zodat ik iedereen zie. Dan houd je toch feeling met elkaar en weten ze dat ze altijd bij mij terecht kunnen.’ Hij loopt dan ook al een tijdje rond bij het waterbedrijf. ‘Na mijn studie ben ik bij Evides begonnen en ik heb al een mooie weg belopen binnen het bedrijf. Het mooie is dat dit bedrijf veelzijdig is en dat ik overal aan kan snuffelen en kansen krijg. Ik was 27 toen ik werd gevraagd als regiohoofd. Ik vroeg me toen nog af of ik dat op die leeftijd moest doen, maar het heeft goed uitgepakt. Daarna is het vlug gelukt om mijn droom waar te maken: maintenance manager worden.’ ■ MaintNL 1 - 2016 45

IMA01 MI_MaintenanceManager.indd 45

27-01-16 15:51

De Vloer Op

‘Investeren in toekomstige betrouwbaarheid’ AkzoNobel in Sassenheim produceert diverse soorten verf voor auto’s, vliegtuigen en jachten. De afdeling Maintenance neemt een belangrijke plaats in binnen de vestiging. ‘Voor onze grootschalige productie mogen de machines natuurlijk niet stil komen te staan’, aldus maintenance manager Frits Brouwer. ‘Wij investeren echt in onze monteurs, want die hebben we nodig om het werk te doen.’

Ingrid Rompa

‘Deze locatie is gebouwd in 1939’, vertelt Frits terwijl we tussen de groene lijnen van het terrein wandelen. ‘Sindsdien zijn er steeds gebouwen bij gebouwd om de groei van de productie op te vangen. Vandaar dat het terrein zo uitgestrekt is. Transport speelt hier een grote rol.’ Met circa 1500 werknemers is de vestiging in Sassenheim de grootste van Nederland. Behalve productie en logistiek, bevinden zich hier een groot onderzoekslaboratorium voor coatings en kantoren met administratief personeel, verkoop, marketing en management. ‘In de bollenstreek zijn niet zo veel partijen te vinden die kunnen ondersteunen in onderhoud als in een industriële regio. En wij zijn bovendien geen chemie. Wij maken verf en dat is toch wel een andere tak van sport. De contracten met contractors van de AkzoNobel-vestiging in Rotterdam zijn miljoenencontracten. Die hebben wij hier niet.’

Harm Artz: ‘Goede communicatie en begrip voor elkaar, daar draait het vaak om.’ De vestiging in Sassenheim draait op een wat ouder machinepark. ‘Dat hebben wij ons in de loop van de tijd eigen moeten maken, want veel oorspronkelijke leveran-

46 MaintNL

ciers zijn er niet meer’, zegt Frits. ‘Uiteraard willen we zo snel mogelijk draaien na een storing. Dat dwingt je dus om zelf dingen te regelen. Mechanische onderdelen zijn nog wel goed te krijgen of te (laten) maken.’ Waar ze regelmatig tegenaan lopen, is elektronica voor de machinebesturing. ‘Die componenten hebben vaak een levensduur van tien jaar. Onze machines zijn gemiddeld twaalf à vijftien jaar oud.’ Wat Frits in zo’n geval doet, is zoeken op internet of er ergens op de wereld nog zo’n component te koop is. ‘Soms is dat moeilijk, maar nieuwbouw vraagt een grotere investering, die we op deze manier nog een aantal jaar uitstellen.’ Het impliceert wel een iets grotere kans op productiestilstand, beaamt Harm Artz, manager MEPD. ‘Ja, dat is een keuze; dat is ondernemen. Natuurlijk komt er ergens een omkeerpunt, maar daar zitten we nog niet. Communicatie richting de organisatie is in dit geval van groot belang,

Harm Artz

zodat de directie en het management de risico’s kennen.’ Preventief onderhoud is ook heel belangrijk binnen AkzoNobel Sassenheim. ‘We hebben alles goed georganiseerd. Ook qua reserveonderdelen. En daar plukken we nu de vruchten van. Daar zijn we al vijftien jaar mee bezig. We hebben een vast preventief onderhoudsprogramma, dat voortdurend tegen het licht wordt gehouden. Tevens is er een meerjarenplan voor het equipment waarvan we weten dat het aan vervanging

PROFIEL Naam: Harm Artz Leeftijd: 51 Bedrijf: AkzoNobel Sassenheim Functie: Manager MEPD (Maintenance, Engineering en Process development) Achtergrond: In dienst sinds 1989, nu 12 jaar in Sassenheim Opleiding: HTS Werktuigbouwkunde Soort werkzaamheden: Leiding geven

1 - 2016

IMA01 MH_DeVloerOp.indd 46

27-01-16 15:44

FOTO’S: AKZONOBEL | STUDIOVANDERHORST.NL

Frits Brouwer

toe is. Hierbij wordt vaak gediscussieerd of daar geld voor is of niet.’ Het periodieke onderhoud wordt heel serieus genomen, benadrukt Harm. ‘Het is echt een investering in toekomstige betrouwbaarheid. We merken daadwerkelijk dat hierdoor minder storingen voorkomen. Maar het heeft ook met regelgeving te maken. Een vat dat je om de twee jaar moet keuren, is een verplichting. Daar kan geen discussie over zijn. Dat moet je doen. Daarom hechten we veel belang aan de samenwerking met de

afdelingen binnen productie. Goede communicatie en begrip voor elkaar, daar draait het vaak om.’

Gestandaardiseerde structuur We lopen via de engineersafdeling en de procesontwikkelingsafdeling naar de werkkamer van Harm. ‘Je ziet dat we alle functionaliteiten hebben om processen te ontwikkelen, installaties te bouwen en deze te onderhouden’, vertelt hij trots. ‘En dat werkt heel goed samen. Het geheel wordt

PROFIEL Naam: Frits Brouwer Leeftijd: 54 Bedrijf: AkzoNobel Sassenheim Functie: Maintenance Manager Achtergrond: In dienst sinds 1986, waarvan 18 jaar in Sassenheim Opleiding: HTS Werktuigbouwkunde/ Bedrijfskunde Soort werkzaamheden: Leiding geven

zelfs krachtiger. Normaal gesproken bouwt men naar eigen inzicht, maar wanneer je een maintenanceconcept neerlegt kun je laten zien waar men op moeten letten. Anders moet je dat later weer aanpassen, en dat is zonde van de tijd. Anticiperen dus. Maintenance wordt hier echt serieus genomen.’ Ontwikkelingen waar de maintenancegroep in Sassenheim ook mee te maken heeft, is het feit dat AkzoNobel het maintenanceproces op productielocaties wil standaardiseren. Harm: ‘Locaties hebben allemaal hun eigen manier om met maintenance om te gaan. Door dit te standaardiseren kan er beter vergeleken worden en komen locaties gemiddeld op een hoger niveau qua maintenance.’ Er is veel ervaring en kennis binnen AkzoNobel Sassenheim, weet Frits. ‘We zorgen ervoor dat de installatie er goed bij staat. Waar we in het verleden minder goed in waren, was het kunnen aantonen van het voldoen aan onderhoudsverplichtingen. En onze inspectieregimes transparant maken. MaintNL 1 - 2016 47

IMA01 MH_DeVloerOp.indd 47

27-01-16 15:44

2016

15 - 17 MAART 2016 - ANTWERP EXPO, ANTWERPEN

’s Werelds grootste internationale evenement voor de tankterminal industrie

SCHRIJF U GRATIS IN Ontmoet de leveranciers, vind de laatste producten en blijf op de hoogte van de tendens in het industrie. www.stocexpo.com Ten dienste van de tankopslag community werelwijd

SCHRIJF U NU IN gg www.stocexpo.com StocExpo-2016-Advert185x132RegDutch.indd 1

Organised by

12/01/2016 13:28:46

Met Joulz voorop — Joulz conditiebewaking — Joulz beschikt over ruim 100 jaar ervaring

in onderhoud en beheer op het gebied van

complexe middenspanning en hoogspanning. Dankzij deze expertise kunnen wij op basis

van outputdata de conditie van uw assets online bewaken én optimaliseren. Kortom, bij Joulz is de continuïteit van uw energievoorziening gegarandeerd in goede handen.

Adv_MARCOM_Conditiebewaking_185x132mm.indd 1

IMA01 Advertenties II.indd 48

Joulz is de specialist op het gebied van complexe midden- en hoogspanning. Als zelfstandig onderdeel binnen de Eneco Groep helpt Joulz netbeheerders, energie-

opwekkers en zakelijke klanten met uitdagingen die de energietransitie met zich meebrengt. Betrouwbaarheid, continuïteit en betaalbaarheid van energievoorziening vormen daarbij onze uitgangspunten. www.joulz.nl

15-01-16 16:36

27-01-16 15:39

We zijn nu dus bezig formeler te worden en we voeren iets meer de standaard in.’ Op deze manier zijn de onderhoudsconcepten beter gedocumenteerd. En dat heeft nog een ander voordeel. ‘Wij zijn heel afhankelijk van vakmanschap; van mensen met ervaring. Over het algemeen blijven medewerkers hier lang werken; het familiegevoel speelt een grote rol. Mensen maken binnen het bedrijf carrière en voelen zich verbonden met het bedrijf. Maar ook de mensen met ervaring gaan eens met pensioen en dan is er veel kennis weg. Deze betrokkenheid zet wel een stevige cultuur neer, maar is niet zo flexibel. Je wordt dan kwetsbaar betreffende de continuïteit van de productie. Dus documenteren en vastleggen heeft hierbij ook veel voordelen.’ Doordat veel meer wordt geprotocolleerd bij het bedrijf binnen een gestandaardiseerde structuur, verbetert de samenwerking tussen productie en maintenance aanzienlijk, meent Harm. ‘Als we productiedervingen in een integraal systeem krijgen, gaan we echt stappen maken. Wat voor ons belangrijk is, is het percentage van de stilstand van productie door techniek. Wanneer we dat weten, kunnen we onze prestaties verbeteren. Dat wil echter niet zeggen dat er nu nog niets aan het voorkomen van productiederving gebeurt. We hebben ’s morgens om acht uur al een overleg.’

Eigen plan Deze ochtendmeeting vindt plaats in de kantine in Sassenheim. De groep bestaat in totaal uit 23 mensen. Vandaag zijn aanwezig: twaalf monteurs, een teamleider, drie maintenance-engineers, een planner voor de monteurs, een planner voor de contractors en een werkvoorbereider. Van de productie zijn ook drie vertegenwoordigers aanwezig. De planner bijt het spits af. Hij bespreekt de nieuwe werkzaamheden voor de dag en kijkt tevens of het werk van de dag ervoor af is. Aan de hand daarvan wordt bekeken wat er vandaag moet gebeuren. Teamleider Bert neemt vervolgens de meeting over. Hij heeft de bevoegdheid in te breken op de planning als dat nodig is, in het kader van de prioriteiten. Ook de benodigde werkvergunningen worden hier besproken. De bijeenkomst duurt in totaal een minuut of tien. Meteen na afloop gaat iedereen aan het werk. Ian Macleod begint in de fabriek aan voor-

bereidende werkzaamheden. Er moet een tank worden schoon gemaakt en voordat dit kan gebeuren moet deze worden veilig gesteld. Hij werkt nog maar een paar maanden bij AkzoNobel en loopt mee met een ervaren storingsmonteur. ‘Ik krijg zo alle kanten van het vak te zien en word intern opgeleid.’ Ian is zeer gemotiveerd en ziet een toekomst binnen dit bedrijf zeker zitten. ‘De sfeer onderling is heel goed en dat vind ik prettig.’ Het is een hele uitdaging om zo’n grote groep mensen op een goede manier aan het werk te krijgen, vertelt Frits als we even later door de fabriek lopen. ‘Iedereen moet weten wat er moet gebeuren en ook dat ze weten welke installaties stil staan en wat prioriteit heeft. Dat lukt heel goed op deze manier. Ik vind het persoonlijk heel leuk om met een team te werken en resultaten te behalen. Dat je het met elkaar doet is belangrijk. En iedereen neemt zijn verant-

woordelijkheid. Zelf initiatief nemen wordt toegejuicht, zodat nog veiliger en efficiënter kan worden gewerkt. Wanneer in de loop van de werkdag problemen ontstaan zijn twee storingsmonteurs telefonisch bereikbaar. Aan de hand van de prioriteiten kunnen zij zelfstandig hun eigen plan trekken. Onze mensen hebben zoveel ervaring dat wanneer er iets aan de hand is, ze precies weten wat dat betekent.’ Voor het onderhoud aan de gebouwen wordt zoveel mogelijk de markt gebruikt. ‘Daarvoor kunnen we iets meer uitbesteden. Bij de machines doen we zoveel mogelijk zelf, zoals storingen aan onze kernequipement: maalmolens, taplijnen etc. Van sommige applicaties weten de leveranciers zelf beter hoe ze bepaalde problemen kunnen oplossen. In zo’n geval schakelen we hen in. We hebben in totaal 220 contracten; voor uitbesteedbaar onderhoud, keuringen en inspecties.’ ■ MaintNL 1 - 2016 49

IMA01 MH_DeVloerOp.indd 49

27-01-16 15:45

Gebouwde omgeving

Integraal inzicht in onderhoud en beheer vastgoed De bureaulade van menig vastgoedbeheerder puilt uit met verschillende onderhouds- en inspectierapporten. Specialistische opnames, van regulier onderhoud tot de aanpak van brandveiligheid en NEN3140 en van legionellabeheerplannen, energieprestatieadviezen tot asbestinventarisaties. Toch blijft het lastig om integraal inzicht te krijgen in de belangrijkste beheersmaatregelen, de grootste risico’s en de daarbij behorende kosten. Er ontbreekt vaak een totaalbeeld om de juiste prioriteiten te stellen voor het beheer en onderhoud en om tot een integraal vastgoedbeleid te komen. Hoe kan dat beter?

Dagmar Aarts

Tijdens een bijeenkomst van de NVDO Sectie Onroerend Goed deelden verschillende sprekers hun kennis met het publiek. Consultant Johan Smit van RPS (internationaal advies- en ingenieursbureau) merkt dat vastgoedbeheerders steeds meer een uniform in- en overzicht willen. ‘Ze willen inzicht in hun onderhoud, maar ook in alles wat verder speelt in vastgoed. Hoe krijg je die hele kluw informatie op de rit?’ RPS heeft daarvoor in samenwerking met afstudeerder Koen van der Veen een integraal beheer- en uitvoeringsplan bedacht dat in relatie staat tot de langetermijn doelstellingen. In dat plan staan de resultaten uit de verschillende inspectierapporten verzameld, zoals NEN 2767, risicobeoordelingen, meerjarenonderhoudsplanning, specialistische rapporten en aanvullende inspecties. Smit: ‘Alleen een NEN 2767, een conditiemeting, zegt niet veel over wat je moet doen. Vaak wordt dit wel gedacht, maar er komt meer bij kijken. Meerjarenonderhoudsplanningen, onderhoudsinspecties en al die andere specialistische rapporten leveren allemaal één ding en dat zijn tekortkomingen en gebreken met een maatregel eraan. Die output kan je mooi in een meerjarenplan-

50 MaintNL

ning zetten. Als je op al die maatregelen ook je risicobeoordeling aangeeft of gaat aangeven wat de effecten zijn als je die maatregel niet uitvoert, dan krijg je een gemeenschappelijke deler en dan kan je maatregelen tegen elkaar gaan afwegen. Je kunt ervoor kiezen om eerst de maatregelen te treffen die een veiligheidsrisico hebben, dan de maatregelen die een kostenverhoging geven of je neemt maatregelen mee die energiebesparing veroorzaken. Dus je kunt keuzes gaan maken op de effecten van uitstel van maatregelen. Zo leg je risicoafweging, kosten en planning vast in één systeem. Nu doen we dat nog in Excel, maar we zijn bezig om te kijken of we het kunnen ondersteunen met software.’

Regierol Fred Jak van woningcorporatie de Alliantie is ook bezig met integraal vastgoedonderhoud. De Alliantie beheert bijna zestigduizend woningen. Het bedrijf onderhoudt en verduurzaamt betaalbare woningen voor mensen met een laag of middeninkomen. De Alliantie heeft een paar jaar geleden besloten om alleen nog maar te doen wat moet, wanneer het nodig is. Het hoe wordt aan de markt overgelaten. Jak: ‘Als er kozij-

nen moeten worden geschilderd, zeggen wij niet meer tegen de schilder met welke verf hij dat moet doen. Dat maakt ons niet uit, als het maar zes jaar blijft zitten. Hij weet beter wat hij daarvoor kan gebruiken dan wij.’ Door deze manier van werken is de organisatie kleiner geworden. Er wordt gewerkt met vaste partners. Jak: ‘We willen een aantal dingen bereiken: kostenreductie bij gelijkblijvende klanttevredenheid, kwaliteit door samenwerking, standaardisatie, doorlopende productie, innovatie en continu leren. We willen veel aan de voorkant weten en gaan vooral over het wat en wanneer. Het hoe mag bijvoorbeeld de schilder weten. Wij hebben vooral een regierol waarbij onderhoud leidend is. Dat doen we eerst, daarna doen we pas investeringen.’

Jak: ‘Het is een uitdaging om alle informatie die nu in verschillende mappen, systemen en hoofden zit in één systeem te krijgen.’ Sinds de start worden alle complexen geherinventariseerd en het is de bedoeling dat het vastgoed voortaan eens in de drie jaar wordt geïnspecteerd. Bij inspecties wordt gebruik gemaakt van de NEN 2767, omdat die zorgt voor vergelijkbaarheid, eenduidigheid en het makkelijk maakt om complexen te vergelijken. Daarnaast zijn alle veiligheidsrisico’s die in een gebouw kunnen voorkomen op een lijst gezet. Daar is een berekening op los gelaten waar een impactanalyse uit kwam. Aan de hand daarvan is te zien wat er de komende tien jaar echt moet gebeuren. Net als Smit vindt Jak dat conditiemeting

1 - 2016

IMA01 MN_Gebouwbeheer.indd 50

27-01-16 15:05

FOTO: MASSIMO CATARINELLA

Het hele vastgoedbezit van Rotterdam is verdeeld in clusters waarvoor aanbestedingen worden gehouden.

geen doel is, maar een middel. Jak: ‘De conditiemeting en NEN 2767 geven weer wat er mis is, maar niet wat er moet gebeuren. Sommige partners werken er zelfs helemaal niet mee, zij werken met kwaliteit en balans waaruit ze bepaalde normen krijgen. Wij hebben een vertaling tussen de twee gemaakt, waardoor de twee werelden dichter bij elkaar komen. Maar het is nog een uitdaging om dat echt voor elkaar te krijgen. Daarnaast is het ook een uitdaging om alle informatie die nu in verschillende mappen, systemen en hoofden zit in één systeem te krijgen of in ieder geval dat het makkelijk te vinden is.’

Gemeente Rotterdam Ook de gemeente Rotterdam gaat meer op de regiestoel zitten. Al een aantal jaar is de gemeente bezig om zijn rol in vastgoed te veranderen. Al het gemeentelijk vastgoed is nu onder één dak gebracht. ‘Het betekent nogal wat, want dat gaat over honderden objecten’, zegt Rob van der Grient van de gemeente Rotterdam. ‘Wat is er voor informatie en hoe krijg je dat over. Je begint eigenlijk aan een nieuw vastgoedbedrijf.’ Er wordt bepaald hoeveel budget (gemiddeld 35 miljoen per jaar) er is voor het onderhoud van het vastgoed, maar verder wordt het naar de markt gebracht. Het hele

vastgoedbezit van Rotterdam is verdeeld in clusters waarvoor aanbestedingen worden gehouden. Eén marktpartij verzorgt vervolgens alle onderhoudswerkzaamheden in dat cluster. De overeenkomst geldt voor vier jaar en kan nog eens met vier jaar worden verlengd. Voor de eerste vier jaar is er ook nog een ‘ingroeijaar’. Op die manier kunnen ‘fundaties’ voor de samenwerking worden gelegd en kan de aannemer aangeven als hij afwijkingen heeft gezien. Het is volgens Van der Grient een uitdaging om conditiemetingen, informatie, cijfers en meerjarenonderhoudsplanningen voor iedereen duidelijk te maken, zodat het beeld voor iedereen gelijk is.

Professionals registreren Bob de Jong houdt zich op een hele andere manier met onderhoud bezig in vastgoed. Hij werkt bij Sertum kennisinstituut vastgoed. De missie van Sertum is om het niveau van het vastgoedonderhoud en technisch beheer te verbeteren door kennis te delen, te vernieuwen en te waarborgen en door de professionaliteit en de professionals binnen het vakgebied zichtbaar en toegankelijk te maken. ‘Onderhoud is een vak en dus heb je vakmensen nodig’, zegt De Jong. ‘Op opleidingen is nu bijna geen plaats voor onderhoud. Het is nog steeds

zo dat er wordt opgeleid voor nieuwbouw, niet voor onderhoud. Dat gebeurt in bijna alle lagen van de opleidingen. We zijn ons gaan afvragen hoe we kunnen vastleggen dat onderhoud een vak is. We hebben nu een register gemaakt waarin professionals op het gebied van onderhoud en beheer terug te vinden zijn. Daarin staan onderhoudskundigen vastgoed, integraal inspecteurs vastgoed, integraal adviseurs vastgoed, integraal inspecteurs woningbouw en onderhoudsinspecteurs vastgoed. Op dit moment hebben wij 428 geregistreerden. Om in het register te komen, moet je een examen af hebben gelegd.’ Sertum zorgt ervoor dat de geregistreerden educatie krijgen in de ontwikkelingen in het vakgebied. De Jong: ‘Als jij een professional uit ons systeem haalt, weet je dat hij helemaal op de hoogte is van de nieuwste weten regelgeving.’ Sertum heeft een aantal toezichthouders die er op toezien dat de examens van de geregistreerden correct zijn uitgevoerd en zij bewaken ook de inhoud van de titels die in het register voorkomen. Uiteraard zorgt de NVDO voor de juiste manier van opleiding in Beheer en Onderhoud. Dat doet zij ook als het gaat om de NEN 2767. Samenwerking met diverse stakeholders staat daarbij centraal. ■ MaintNL 1 - 2016 51

IMA01 MN_Gebouwbeheer.indd 51

27-01-16 15:05

Kennismanagement

Focus op overdracht ervaringskennis Twence is bezig de ervaringskennis in het bedrijf te verankeren. Het bedrijf meldt als belangrijk neveneffect het introduceren van een leercultuur in dagelijks werk. De producent van grondstoffen en energie uit afvalstromen en biomassa ontstond uit een samenwerking tussen vijftien Twentse gemeenten en – uiteindelijk - een fusie van de geprivatiseerde sector milieu van Regio Twente en AviTwente B.V.

Broer de Boer

In de afgelopen jaren ontwikkelde het Twentse bedrijf diverse initiatieven om afval op een hoogwaardige manier toe te passen. De hectiek in het bedrijf is er oorzaak van dat men nauwelijks gelegenheid had om ervaringskennis over te dragen. Dat terwijl het personeel vergrijst. Dit jaar ondernam het bedrijf stappen om hier actiever mee aan de slag te gaan. Daar-

bij maakte het gebruik van de diensten van Spoorijzer, een bedrijf uit Dieren dat gespecialiseerd is in het management van expertise. ‘Een aantal Twence-medewerkers heeft dermate veel kennis van onze dynamische processen, dat dit tot problemen kan leiden wanneer ze uitvallen of vertrekken. Mede gezien de hectiek in ons bedrijf hebben we gekozen voor een pilot om op

een snelle en onconventionele manier kennis, die in de grijze massa van medewerkers zit, over te dragen op collega’s in het team’, vertelt trainingscoördinator Rianne Ketelaar-Vos. Zij kent het bedrijf van onder tot boven omdat zij reeds negentien jaar bij het Twentse bedrijf werkt. ‘Ook als operator’, glimlacht ze, ‘want ik heb de mts/procestechniek gevolgd.’

Aandachtsgebieden Drie experts van Twence, allen met specifieke kennisgebieden en een solofunctie, hebben model gestaan voor de pilot kennisoverdracht die in 2015 werd afgerond. Ketelaar: ‘De vele dynamische processen (zoals afvalverbranding, biomassavergisting, productie van stoom en warmte, red.) vragen om een hoog fingerspitzengefühl bij de operationele teams. Onze installaties draaien vollast en daarbij moeten we

KENNISMANAGEMENT IN ONDERHOUD Veel bedrijven hebben of krijgen te maken met het vertrek van oudere, ervaren werknemers. Daarmee gaat een grote hoeveelheid aan praktijkervaring en kennis voor die bedrijven verloren. Voorzitter Bas Kimpel van de NVDO: ‘Soms wordt ver na hun pensioen nog aan 65-plussers gevraagd hun diensten te verlenen omdat de kennis gewoonweg ontbreekt. Dus, hoe kunnen we ervoor zorgen dat kennis die tussen de oren van werknemers zit, op een andere manier in de organisatie blijft?’ Een aantal jaren geleden heeft de NVDO daarom het project Maintenance Kennis Management (MKM) opgezet. Niet alleen vanwege de uitstroom van personeel, maar ook voor de veiligheid in de industrie. Het ging daarbij vooral om standaardisatie van informatie. Kimpel neemt als voorbeeld contractors die bij verschillende bedrijven werken. ‘Bij elk bedrijf hebben ze te maken met andere termen en andere manieren om informatie, die nodig is om een klus uit te voeren, boven water te krijgen. Ook dat wilden we stroomlijnen.’

52 MaintNL

IMA01 ML_Twence.indd 52

De belangstelling om mee te doen was groot. ‘We waren aangenaam verrast dat grote partijen als Shell, BP en Total enthousiast aanhaakten, en tijd en geld ter beschikking stelden om pilots uit te voeren. Met de kennis en bevindingen uit pilots bij vijf van die grote partijen hebben we een norm opgesteld, NTA 8545, gelijkvormig aan de ISO 55000 voor Asset Management. De norm gaat over het vastleggen van informatie: Hoe doe je dat? Welke stappen moet je doorlopen en waar moet je allemaal aan denken? Het geeft een bepaalde structuur, hoe je informatie kan opslaan en beschikbaar stellen aan mensen die het nodig hebben.’ De NTA 8445 is een eerste stap, stelt Kimpel. ‘We zijn er nog niet. Uit de pilots bleek dat datamanagement en data-integriteit in de procesindustrie een groot issue is. Er ligt veel druk op compliance, het voldoen aan weten regelgeving, dus de documentatie van assets moet helemaal op orde zijn. Op dat vlak zijn nog wel stappen te zetten. Dus hoe zorgen we dat partijen dit gaan oppakken? Daar werken we nu aan.’

1 - 2016

27-01-16 15:41

FOTO'S: TWENCE

tevens zorgen dat de milieubelasting onder de normen blijft. En we hebben verplichtingen om elektriciteit, stoom en warmte te leveren. Om de kpi’s efficiënt te realiseren vinden we de overdracht van ervaringskennis zeer belangrijk in ons bedrijf. Mede door tijdgebrek dachten medewerkers bij storingen vooral oplossingsgericht, zonder al te veel stil te staan bij de voorgeschiedenis die tot een storing kan leiden. Zeer ervaren procesoperators nemen dan soms, bewust of onbewust, in een splitsecond beslissingen. Onnavolgbaar soms, terwijl de dagelijkse hectiek nadien te weinig ruimte laat voor toelichting. Genoeg redenen dus om structureel ervaringskennis met ervaren en nieuwe medewerkers in opleiding te gaan delen. Let wel, het gaat niet om kennis uit boeken of van opleidingen, maar de wijze waarop je je kennis toepast.’

Drie solofuncties Het adviesbureau dat Twence begeleidde, is aan de slag gegaan met de ervaringskennis van twee procestechnologen en de teamleider onderhoudstops. Ketelaar: ‘Drie voor Twence belangrijke experts dus, waarmee Spoorijzer elk zeven interviews gehouden heeft. Het betrof een procestechnoloog die alles van verbrandingsslakken, grondstoffen en reststoffen weet en die tegen de pensioenleeftijd zit. De tweede procestechnoloog kent bij wijze van spreken de besturingsinstallatie nog beter dan de leverancier, Siemens, zelf. Beiden hebben onmisbare ervaringskennis die we in het bedrijf moeten behouden en overdragen.

De derde spil is de teamleider onderhoudstops, die als spin in het web fungeert om ons stopteam aan te sturen. Door het vertrek van een zeer ervaren werkvoorbereider uit dat stopteam, werd duidelijk hoeveel specifieke kennis er was weggevallen. Dit was een eyeopener om kennisborging meer handen en voeten te geven in de afdeling. De teamleider gaf zelf duidelijk aan om deel van zijn kennis te willen overdragen, en daardoor verantwoordelijkheden in zijn team te leggen.’

Ketelaar: ‘De ervaringskennis die bij één persoon zat, is nu zoveel mogelijk overgedragen op de groep.’ Cases Het adviesbureau heeft in een aantal sessies met deze drie experts een aantal volledig uitontwikkelde cases van situaties en/of storingen uitgewerkt. Deze cases zijn in groepen medewerkers behandeld. Medewerkers moesten complexe situaties die zich ooit ook bij de installatie hebben voorgedaan oplossen en aangeven welke stappen ze daarbij moesten ondernemen. Zoiets lijkt eigenlijk op een soort proefwerk, maar werd niet als zodanig beoordeeld. Ketelaar: ‘Medewerkers moeten zich veilig

voelen wanneer je met zo’n traject bezig bent. We hebben gekozen om dit moment van kennisoverdracht buiten de hectiek van het dagelijks werk te laten. De groepen bestonden uit een mix van nieuwe en ervaren medewerkers, dit ook om meer begrip en acceptatie te krijgen voor elkaars manier van denken. Tenslotte kunnen ook ouderen iets van jongeren leren. Samen met onze reststoffenspecialist zijn in de relevante groepen cases behandeld die steeds dieper in gingen op het aantreffen en verwerken van reststoffen tot nieuwe grondstoffen. Verbrandingsslakken bevatten soms waardevolle grondstoffen die je tot waarde kunt maken, maar het moet wel renderen.’

Denkwijze ‘De tweede procestechnoloog kent alle ins en outs van de besturing en hij denkt zeer rationeel’, vervolgt Ketelaar. ‘Zijn wijze van denken wilden we overbrengen op zijn collega’s. Hij werkte een aantal realistische storingen uit, die eens aan de orde waren, met als centrale vraag: wat zou jij doen als…? Medewerkers dachten teveel in mogelijke oplossingen en juist dat is met de cases getracht te doorbreken. We hebben ons best gedaan medewerkers een andere methode van denken en handelen bij te brengen. Problemen met de installaties moet je al trechterend oplossen, door raadpleging van de alarmpagina; de trends in het dcs-besturingssysteem en het betrekken van de processtappen bij de identificatie van oplossingen. Onze derde ‘spin in het web’ is de verantMaintNL 1 - 2016 53

IMA01 ML_Twence.indd 53

27-01-16 15:41

woordelijke voor onderhoudsstops. Voor de geplande stops heeft Twence een zelfstandig werkend team, met (hbo)-werkvoorbereiders en (mbo+)coördinatoren. Bij de daadwerkelijke uitvoering van stops schakelen we veel contractors in, terwijl het stopteam de taak heeft de rode draad te bewaken.’

kijkt anders tegen het werk aan nu er een sfeer heerst van ‘mijn advies of mening telt ook mee’. Dat stimuleert ook het verantwoordelijkheidsgevoel. De effecten zijn zelfs meetbaar: de storingsanalyse wordt nu door de operationele teamleden vaker uitgevoerd; men deelt de ervaringen over storingen en het verhelpen daarvan. We zien ook dat overdracht van de wacht beter en completer gebeurt.’

Zeker weten ‘Bij alle expertises’, zegt Ketelaar, ‘is het net als met autorijden. Je kunt uitleggen hoe een auto werkt, maar wanneer en waarom je de koppeling intrapt, om vervolgens te schakelen, laat zich moeilijk uitleggen. Kennis overdragen is best wel abstract. Anderzijds geldt bij autorijden het advies: ‘Bij twijfel niet inhalen’. En dat laatste geldt bij ons. Ingrijpen in het proces, als je niet zeker bent van de gevolgen, kan bij onze processen soms grotere gevolgen hebben dan even geen actie ondernemen. Je moet dus zeker zijn van je zaak. Moeten bekennen dat je iets niet weet, is niet erg, want zelfs dan kun je een volgende stap nemen.

‘Kennis draag je alleen over als er behoefte is om kennis tot je te nemen en je je veilig voelt.’ Een andere eyeopener was bijvoorbeeld het immense netwerk dat de twee eerdergenoemde procesoperators hebben. Daar vallen zij op terug als ze zelf of binnen Twence geen oplossingen weten. Het inventariseren van deze netwerken is dus ook een zeer belangrijk aspect bij overdracht van ervaringskennis. Bij het stopteam richtten de cases zich vooral op het gebied van vei-

Vervolg

ligheid en verantwoordelijkheid en welke stappen juist hierin moeten worden ondernomen. Dankzij de behandelende cases kwamen we tot de slotsom hoe belangrijk goed gefundeerde keuzes zijn om de effectiviteit van onderhoud vergroten. De directe verantwoordelijkheid voor veiligheidsaspecten ligt nu bij specifieke medewerkers. Daarbij zijn de puntjes op de ‘i’ gezet: de teamleider onderhoudstops heeft meer ruimte gekregen voor uitvoering van zijn primaire taken.’

Meetbare effecten Wat zijn de effecten van de aanpak? Ketelaar: ‘Allereerst zie je bij de medewerkers een grotere bewustwording bij uitvoering van werkzaamheden. De meerwaarde van de aanpak is dat de ervaringskennis die bij één persoon zat nu zoveel mogelijk overgedragen is op de groep en er ook sprake is van een stuk gedragsverandering. Meer dan vroeger komt men samen tot beslissingen, hoewel men qua intrinsieke kennis eerder best wel wist wat er moest gebeuren. Men

HOOGWAARDIGE AFVALVERWERKING Sedert de oprichting startte Twence diverse initiatieven om afval op een hoogwaardiger manier toe te passen. Dit leidde tot de bouw van: een afvalscheidingsinstallatie (2002); een biomassa elektriciteitscentrale (2007); een derde afvalverbrandingslijn (2009); en de bouw van een vergistingsinstallatie en voorzieningen om energie in de vorm van stoom aan AkzoNobel te Hengelo en warmte aan het stadsverwarmingsnetwerk Marssteden te Enschede te kunnen leveren.

54 MaintNL

IMA01 ML_Twence.indd 54

Trainingscoördinator Ketelaar noemt de pilot geslaagd. ‘De cases, zoals we die ontwikkelden, zijn overigens zo opgezet dat ze meermalig bruikbaar zijn als trainingsmateriaal voor kennisoverdracht. Verder gaan we nog wat grijze gebieden inventariseren. Het is overigens een illusie dat iedereen alles weet van alle facetten binnen Twence,’ vertelt ze. ‘Naast deze pilot voor kennisoverdracht speelde er gelijktijdig nog iets anders binnen het bedrijf. We hebben ook naar de soft skills van de medewerkers gekeken. Onze teamleiders zijn getraind om het leerproces binnen hun team en de organisatie vorm te geven en te ondersteunen. In 2016 gaan we actief aan de slag met het inzetten van mentoren om het leerproces binnen de afdeling Energy Production verder vorm te geven. Wie de mentoren zullen zijn moeten we nog bepalen. We gaan onder meer nadrukkelijk kijken of de mentor goed bij een bepaalde doelgroep past. Kennis draag je alleen over, vind ik, als er behoefte is om kennis tot je te nemen en je je veilig voelt in die omgeving. En een mentor moet dus niet per definitie je chef zijn. Bij deze praktische zaken hebben we ondersteuning van de Vapro. Deze brancheorganisatie gaat verder een rol spelen bij de functiebeschrijving van de processen. Met werkplekonderzoeken heeft de Vapro bekeken wat de betreffende medewerker moet kennen en kunnen. Maar ook welke vaardigheden en welke houding we verwachten van een junior-, medior of seniormedewerker ten aanzien van het primaire proces en storingen en wat hij ermee gaat doen. We werken toe naar een situatie ‘Leren terwijl je werkt’. En dat is buitengewoon gunstig. Juist in de hectiek zien we in meerdere trajecten dat sommige kennis niet uit een boek te halen is of tijdens een opleiding te leren is.’ ■

1 - 2016

27-01-16 15:41

Casus

Toepassing van RCM2 op een elektrisch systeem Het systeem veroorzaakte twintig procent van de vertragingen, dertig procent van de ongeplande binnenkomsten in de onderhoudswerkplaats en tachtig procent van het aantal dagen ongeplande onttrekking uit de dienst. Het had kortom een betrouwbaarheidsprobleem! De hoogspanning komt via een pantograaf en de locomotief bij de ICRm-rijtuigen binnen. Per rijtuig wordt de hoogspanning omgezet naar 380V wisselspanning en 24V gelijkspanning. De 380V wordt gebruikt voor de klimaatvoorziening en 24V wordt gebruikt voor een groot aantal andere elektrische voorzieningen. Elk rijtuig is voorzien van een batterijenpakket. Bij een falende omzetter of zonder hoogspanning kan dit tijdelijk de belangrijkste systemen voeden. Uit de analyse van de batterijcapaciteit bleek dat deze te laag was om dat te kunnen waarmaken. Wanneer de batterijen leeg zijn gaan deuren niet meer open, dooft de verlichting en stopt de ventilatie. Er ontstaat dan een vertraging (zie vorige deel). Het bleek dat het laagspanningsrelais bij dit vernieuwde type batterij niet beschermde tegen diepontladen. Diepontlading kwam regelmatig voor, de resulterende restcapaciteit was daarom minder dan dertig procent. Het laagspanningsrelais moest worden aangepast aan het type batterij. Bij een falende omzetter en een lege batterij werkt het antiblokkeersysteem niet, hierdoor ontstaan er vlakke plaatsen. Voortaan worden de remmen van defecte rijtuigen afgesloten. Een gedeelte van de Intercityrijtuigen wordt niet in het weekend ingezet. Na een weekend-overstand waren de batterijen vaak leeg. De omzetter wordt dan opgestart met de aanwezige noodbatterij. De noodbatterijen werden door een fout in het laadrelais continu overladen. Er moest een storingsmonteur komen om op te starten met een draagbare nood-nood-batterij. Het laadrelais werd aangepast.

Storingsdiagnose Het oplossen van een storing duurde regelmatig drie dagen of langer. Met RCM2 is het verband bepaald tussen functieverlies en het falen van een relais of een schakeling in een relais. Met dit storingsdiagnose-hulpmiddel worden oorzaken sneller gevonden en weggenomen.

Cursus Reliability-centred Maintenance (RCM2) 29-31 maart a.s. kunt u de driedaagse cursus Reliability-centred Maintenance (RCM2) volgen. U leert welke onderhoudstaken het beste kunnen worden ingezet in de strijd tegen storingen. Ook leert u welke storingen beter kunnen worden bestreden met een wijziging van het ontwerp, het gebruik of door het verbeteren van instructies, kennis of vaardigheden.

Onderwerpen Bij de RCM2-aanpak staan zeven belangrijke vragen centraal. Deze vragen vormen de rode draad van de cursus. Theorie wordt afgewisseld met toepassing op een praktijkvoorbeeld. Er wordt ruim aandacht besteed aan hoe RCM2 georganiseerd wordt om het tot een succes te maken. De docent zal helpen de theorie te vertalen naar uw bedrijfssituatie en de theorie toelichten met voorbeelden uit de dagelijkse praktijk.

Bestemd voor Medewerkers en de managers van Maintenance Engineering, Reliability Engineering, Technische Dienst, Productie, Engineering en Asset Management. Iedereen kan aan de cursus deelnemen, tenzij die deelname in strijd is met de licentieovereenkomst tussen Aladon LLC en Operational Excellence Transfer.

Opbrengsten De opbrengst van alle bevindingen wordt voor de gehele vloot ICRm geschat op 995.000 euro per jaar door het verminderen van binnenkomsten, vlakke plaatsen, vertragingen en het verhogen van de beschikbaarheid. De toepassing van RCM2 leidt niet alleen tot onderhoudstaken. Soms wordt vastgesteld dat het systeem simpelweg niet kan leveren wat er van wordt verwacht. Dit levert vaak hardnekkige betrouwbaarheidsproblemen op die de technische dienst niet (alleen) kan oplossen. Er zijn in dat geval twee mogelijkheden: de verwachtingen bijstellen of het systeem aanpassen. In dit voorbeeld is gekozen voor het laatste. MaintNL 1 - 2016Â Â 55

IMA01 MJ_Casus.indd 55

27-01-16 15:07

Overname

Erfenis Imtech biedt dienstverleners kansen Het faillissement van Imtech kwam niet als verrassing, maar de afwikkeling gaf de nodige uitdagingen. Inmiddels is Imtech Industrial Services ondergebracht bij vier technische dienstverleners. En de overgang is, dankzij de inspanningen van de asset owners, redelijk geruisloos verlopen.

David van Baarle

Imtech werd in 1993 officieel opgericht, maar kent een langere historie. Bij de oprichting voegde Imtech de elektrotechniek samen met werktuigbouw en ook een ICT-divisie. De ambities gingen verder; er werd gekeken naar expansie naar het buitenland. Nadat de technisch dienstverlener in 1997 voet zette in Duitsland ging het snel. Het bedrijf werd in 2001 beursgenoteerd en breidde zijn activiteiten uit naar vele Europese landen en Turkije. In 2012 berichtte Imtech dat het een pretpark in Polen zou gaan bouwen, een opdracht met een waarde van honderden miljoenen euro’s. Er bleek van alles met het project mis te zijn, waarna de koersdaling inzette in het aandeel. Daar kwamen nog fraudeschandalen in Polen en Duitsland bij. De beurs verloor zijn vertrouwen en op 13 augustus 2015 werd Imtech failliet verklaard. Voor die tijd was al een aantal businessunits verkocht, maar Imtech Industrial Services vond geen oplossing vóór de eindstreep. Na het faillissement kondigde zich al snel een aantal gegadigden aan die de activiteiten van de industriële tak van de dienstverlener wilde overnemen. Uiteindelijk zijn er vier partijen die de activiteiten van Imtech Industrial Services overnamen: Kentech, Verwater Group, Actemium en Convoi. Belangrijk te melden is dat de activiteiten van de industriële tak in de tussentijd niet stil hebben gestaan. Een prestatie die ook te danken is aan de opdrachtgevers, die hun nek durfden uit te steken om het personeel binnen de poorten te houden.

56 MaintNL

IMA01 MM_Imtech.indd 56

Snel schakelen Het faillissement van Imtech bood voor het van oorsprong Ierse Kentech een kans om een plek te verwerven in Nederland. Het bedrijf heeft een lange historie in de technische dienstverlening voor de olie- en gaswereld en de activiteiten die Imtech bij Shell Moerdijk, Pernis en Europoort uitvoerde, sloten goed aan bij hun portfolio. Koen Staffeleu, manager business development en contracting, ziet meer kansen voor zijn nieuwe werkgever. ‘Voor Shell is er op het eerste gezicht weinig veranderd. Het managementteam dat verantwoordelijk was voor de activiteiten bij Shell is gebleven, net als het grootste deel van de 450 man personeel. Sterker nog: we hebben een grote kwaliteitsslag gemaakt met personeel uit andere businessunits van Imtech. Met name inbedrijfsstellers, projectmanagers en extra monteurs konden we goed gebruiken.’ Dat het faillissement impact had op de activiteiten bij Shell, wil Staffeleu niet ontkennen. ‘Imtech Industrial Services was al meer dan 35 jaar huisaannemer op de raffinaderij en de chemische site als multidisciplinaire technische dienstverlener voor onderhoud, turnarounds en projecten. Imtech had nog een lopend contract op de Shell-sites in Nederland. Als een faillissement boven je hoofd hangt, moet je snel kunnen schakelen om ervoor te zorgen dat de activiteiten doorgaan. Shell heeft zich proactief opgesteld om de continuïteit te waarborgen van de werkzaamheden van de 450 technici van

Imtech en ook personeel van onderaannemers. Je wilt immers niet inboeten op veiligheid, kwaliteit en betrouwbaarheid van de installaties. Imtech werd onder curatele gesteld en de tegoeden werden bevroren, waardoor we geen materiaal en materieel meer konden inkopen. Gelukkig hebben we, samen met de asset owner, onze leveranciers en onderaannemers deze uitdagingen weten op te lossen. We zorgden ervoor dat de werkzaamheden konden blijven worden uitgevoerd zonder veiligheidsincidenten. Een enorme prestatie waar wij erg trots op zijn. Het contract met Shell is dan ook opnieuw bekrachtigd door beide partijen.’

Staffeleu: ‘Je wilt niet inboeten op veiligheid, kwaliteit en betrouwbaarheid van de installaties.’ Kentech heeft zelfs uitbreidingsplannen. Zo is de internationale samenwerking met Shell in Qatar en het Russische Sakhalin verdiept en verbreed. De Pearl GTL-fabriek van Shell in Qatar, waar Kentech main contractor is voor onderhoud, krijgt volgend jaar een grote turnaround waar het bedrijf een leidende rol speelt. Met de overname van Imtech vestigt Kentech zich operationeel in Europa. Staffeleu: ‘Kentech onderscheidt zich door het zwaartepunt te leggen op kwaliteit en richt zich daarbij op de mensen in het veld. Die moeten zich vooral bezighouden met hun kerntaken en moeten daarin worden gefaciliteerd. Alles wat daar van afwijkt is ruis en verandert de doelstelling op kwaliteit en veiligheid. Die randzaken worden opgepakt door andere teamleden die daarop getraind en gefocust

1 - 2016

27-01-16 15:06

zijn. Ook een redelijk nieuwe aanpak voor onze sector is dat er altijd nadat een werk is uitgevoerd een kwaliteitscontrole wordt gehouden door een separaat kwaliteitsteam voordat we deze overdragen naar de klant. Daarmee maken we echt sprongen in kwaliteit en betrouwbaarheid van de assets.’

Verwater werkte bij meerdere klanten al samen met Imtech, maar wilde liever zelf de kennis in huis hebben voor elektronica, instrumentatie en automatisering. Hans Slootweg, namens grootaandeelhouder van Verwater Group Infestos: ‘Verwater is met name bekend van tankbouw en tankonderhoud, maar is de afgelopen jaren gegroeid naar een meer allround dienstverlener in de olie-, gas- en chemische sector. We willen de scope van projecten uitbreiden. Onze dienstverlening bestond uit civiele, piping, mechanische en coatingwerkzaamheden. Door de overname kunnen we daar nu elektronica, instrumentatie en automatisering, maar ook het onderhoud van kleppen en afsluiters aan toevoegen. De automatiseringskennis is een waardevolle aanvulling uit de Imtech-boedel. Daardoor is het mogelijk het hele traject te doorlopen van engineering tot het inrichten en in bedrijfstellen van de panelen en instrumenten.’ Filip De Wilde, CEO van Verwater, voegt toe: ‘Ook wat betreft geografische spreiding hebben we een belangrijke stap gemaakt. Met de overname van de Imtech-kantoren in Coevorden, Drachten en Emmen bereiken we ook het noorden en oosten van Nederland. We hopen nieuwe markten aan te boren. We beschikten al over een piping shop en hier komt nu een kleppenshop bij, waardoor we al het mechanische werk offsite kunnen uitvoeren. Er is steeds meer vraag naar prefab-leidingen omdat men zo min mogelijk overlast wil van nieuwbouw of onderhoudswerkzaamheden.’ De cultuurverandering was voor de Imtechmedewerkers niet heel groot, denkt De Wilde. ‘Er was al veel kruisbestuiving tussen de mensen van Imtech en Verwater, dus we waren geen vreemden. Ook de klanten hebben steeds vertrouwen getoond en zijn uiteindelijk bijna allemaal meegegaan.’

Decentrale aanpak Actemium heeft de negentig medewerkers,

FOTO: KENTECH

Kruisbestuiving

die onder andere werken bij Zeeland Refinery, van Total en Lukoil, overgenomen. Ook die stap bleek een redelijk logische. Het vroegere Cegelec, nu Actemium, werkte al samen met Imtech Industrial Services op de site van Zeeland Refinery nabij Vlissingen. Begin mei tekenden de bedrijven nog een vierjarig E&I-onderhoudscontract. Directeur Ebbing Osinga van Actemium geeft direct een pluim aan de klant. ‘Imtech kon al enkele maanden geen materialen bestellen vanwege het dreigende faillissement. De klant heeft de financiering voor zijn rekening genomen zodat het werk door kon gaan. Natuurlijk is die er ook bij gebaat om de kennis in huis te houden, maar men had ook andere keuzes kunnen maken.’ De overname van het personeel verliep volgens Osinga soepel. ‘Er was al een goede klik tussen de mensen. Verder hebben we in augustus 2015 het onderhoudscontract bij Kuweit Petroleum in Rotterdam gewonnen, een contract dat Imtech daarvoor uit-

voerde. Ook daar konden we mensen van Imtech overnemen. De overname van de Imtech-vestiging in Goes versterkt ons team in de regio zuidwest, waar de nieuwe businessunit ook werk uitvoert voor bedrijven als Yara, Evides en Delta.’

Vreemde eend Een vreemde eend in de bijt in het rijtje is relocation expert Convoi. Het bedrijf dat productielijnen, machines, laboratoria enzovoorts verplaatst, nam de elektrotechnische en automatiseringsactiviteiten van Imtech Industrial Services Zuid Oost over. Leon Spronken, CEO van Convoi: ‘Industriële verhuisprojecten zijn vaak turnkeyprojecten, inclusief alle elektra en elektronische besturingen. Klanten willen worden ontzorgd en met de kennis en kunde van Imtech Zuid Oost op dit gebied vullen we onze expertise aanzienlijk aan.’ Met de overname blijft de werkgelegenheid voor tachtig Imtech-medewerkers behouden. ■ MaintNL 1 - 2016 57

IMA01 MM_Imtech.indd 57

27-01-16 15:06

Smart maintenance

Reuring in onderhoud Amsterdamse riolering Het jaar 2016 start wat watercyclusbedrijf Waternet betreft goed. De Amsterdamse gemeentebestuurders namen eind 2015 een belangrijk besluit: Waternet krijgt een budget van vijfhonderd miljoen euro om voortvarend aan de slag te gaan om de plannen voor het beheer van de Amsterdamse stadsriolering te realiseren. Ook een betere lastenverdeling over burgers en bedrijven krijgt hierbij aandacht. Broer de Boer Verdeeld over de komende zes jaar trekt de gemeente Amsterdam een half miljard euro uit voor het beheer van de hoofdstedelijke riolering. Met dat bedrag wordt gestalte gegeven aan het Gemeentelijk Rioleringsplan dat Waternet opstelde om het rioolstelsel in onze hoofdstad op orde te houden. Niels Schaart, senior beleidsadviseur bij Waternet, vertelt dat het de bedoeling is om de komende zes jaar steeds veertig kilometer riool te vervangen, een grote schoonmaak te doen en het netwerk uit te breiden. Zijn inschatting is dat er in de jaren daarna jaarlijks zo’n zestig kilometer aan de beurt is.

Gescheiden afvoer Amsterdam heeft met een lengte van 4.100 kilometer een wijdvertakt rioolwaternetwerk. Zo ligt er rondom de stad een mans-

hoge ringleiding die het rioolwater uiteindelijk afvoert naar een van Nederlands grootste rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI). Die staat met een capaciteit van equivalent 1 miljoen inwoners in Amsterdam-West. Daarnaast zijn er natuurlijk vele technische installaties - onder meer gemalen - om het rioolwater omhoog en verder te pompen. Ruwweg ‘ligt’ bebouwd Amsterdam op een zandbed van twee meter, met daaronder een flink klei- en veenpakket. Inklinking van de bodem is een belangrijke bron voor problemen met de leidingen en kabels die erin liggen. Maar, even afgezien van de Amsterdamse grachtengordels, is er nog iets bijzonders met de Amsterdamse riolering: al sinds 1923 is in onze hoofdstad een systeem aangelegd voor het gescheiden afvoeren van huishoudelijk water en hemelwater. Die lijn

werd doorgetrokken bij nieuwbouwwijken en daardoor is er nu ‘slechts’ 527 kilometer van de totaal 4.100 kilometer gemengd riool. Daarmee verkeert Amsterdam volgens Niels Schaart in de gelukkige omstandigheid van 75 procent van het ‘vuile’ water dat al succesvol aan de bron wordt gescheiden. En dat is iets wat thans in Nederlandse steden voorbehouden is aan nieuwe wijken. Met wisselend succes overigens.

Grootschaliger projecten Schaart: ‘We gaan de komende tijd de onderhoudstoestand analyseren en bepalen wat en wanneer we moeten reinigen, herstellen of vervangen. Daarbij willen we zoveel mogelijk gebiedsgericht gaan werken. Nu al weten we bijvoorbeeld dat de riolering in de Rivierenbuurt en Middenmeer op de shortlist staat om aan te pakken.’ Zoiets is natuurlijk geen sinecure, want het is druk in de Amsterdamse ondergrond. Daarom is met elkaar aan tafel gaan en goed afstemmen met alle belanghebbende partijen een voorwaarde in zo’n vervangingsproject. Schaart: ‘Dan spreek je over de wegbeheerders, de beheerders van de ondergrondse infrastructuren (o.a. gas, water, elektriciteit, glasvezelkabels) en anderen die een rol spelen bij de (her) inrichting in de openbare ruimte. Ook de

DE ORGANISATIE WATERNET Waternet is de gemeenschappelijke organisatie van Waterschap Amstel, Gooi en Vecht en de gemeente Amsterdam. Waternet houdt zich bezig met de hele cyclus van water. Alle activiteiten zijn erop ingericht: schoonmaken en aanvoeren van drinkwater, afvoeren van afvalwater, schoonhouden van oppervlaktewater en het onderhouden van

58 MaintNL

IMA01 MO_Riool.indd 58

de dijken. Medewerkers van de afdeling Techniek, Onderzoek & Advies en Projecten leveren belangrijk bijdragen in het innovaties in de watercyclus. Per 2015 was er in Amsterdam ruim 4.100 km riolering aanwezig.

1 - 2016

27-01-16 15:35

FOTO'S: FRONIK INFRA B.V. EN WATERNET

bevolking, vertegenwoordigd door zeven bestuurscommissies van de stadsdelen, moest worden gekend. De werkvolgorde vinden we in Amsterdam van oudsher zeer belangrijk. Zodra de wegbeheerder, de rioolbeheerder of een andere partij met nutsvoorzieningen aan de slag wil, wordt dat gemeld en we zijn in staat gebleken om de werken in 85 tot 90 procent van de gevallen gecombineerd uit te voeren. Daarmee voorkomen we dat een opgebroken trottoir of weggedeelte om een glasvezelkabel aan te leggen enkele weken later weer moet worden opgebroken om bijvoorbeeld een rioolbuis te vervangen.’ Schaart becijfert dat tot dusverre jaarlijks ongeveer twintig kilometer riool werd opgegraven en dat dit om circa tweehonderd projecten ging. ‘Dat betekent’, zegt hij, ‘dat de gemiddelde trajectlengte slechts honderd meter is. We willen dit veranderen door op een slimmere wijze projecten grootschaliger, goedkoper en sneller aan te pakken. Hoe we dit kunnen realiseren, moet dus nog blijken, want we zullen met andere partijen moeten kijken hoe we langere fysieke trajecten en grootschaliger projecten ineens kunnen aanpakken.’

Ander bouwprotocol De aanbesteding van rioleringsprojecten doet Waternet op vrij traditionele wijze.

De opdrachtgever is hierbij volledig verantwoordelijk voor alle fasen van een project, van ontwerp tot aan de uitvoering. De opdrachtgever contracteert voor de uitvoering van een project één of meer aannemers. De verantwoordelijkheden en aansprakelijkheden voor ontwerp en uitvoering zijn strikt gescheiden. Een en ander betekent dat medewerkers van Waternet de plannen, de tekeningen en het bestek maken. De aannemers kunnen op basis van tenders inschrijven op de uitvoering van een project. Waternet moet bij de aanbesteding van projecten uiteraard rekening houden met de Drempelwaarden Europees Aanbesteden, een bedrag dat nu op 5,25 miljoen euro ligt.

Schaart: ‘Alleen aannemers met erkenning op de deelgebieden kunnen een rol spelen in een aanbestedingstraject.’ Maar, niet elke willekeurige aannemer komt in aanmerking om een klus te klaren in de Amsterdamse ondergrond. Schaart: ‘De bouwprotocollen die we in Amsterdam

hebben, verschillen nogal wat van die in andere bebouwde omgevingen in Nederland. Wij hebben te maken met monumenten, archeologie, bodemzetting en een zeer complex en drukbezette ondergrondse infrastructuur en een veeleisende omgeving. Alleen aannemers met een erkenning op die deelgebieden kunnen een rol spelen in een aanbestedingstraject. Bij de planning van projecten beschikken we ‘tot op het bot’ over rapporten voor alle relevante zaken. Maar we gaan er steeds meer toe over om de erkende aannemers en hun adviseurs al eerder in de aanbestedingsfase uit te nodigen om mee te denken.’

Rainproof Er is een tendens dat buien steeds heftiger worden. De gemeente Amsterdam speelt hier actief op in want de toename van de heftigere buien heeft grote impact op de stad. Eljakim Koopman, programmamanager klimaatadaptatie bij Waternet: ‘Er loopt in Amsterdam een aantal programma’s op het gebied van klimaatadaptatie. Het programma ‘Amsterdam Rainproof’ gaan we zelfs versneld invoeren. Het Rainproofprogramma heeft tot doel de schade door extreme neerslag flink terug te dringen met maatregelen op openbaar en privaat terrein. Daarnaast streven we er naar dat bij elke ontwikkeling in de stad wordt nagedacht MaintNL 1 - 2016 59

IMA01 MO_Riool.indd 59

27-01-16 15:35

“Ontwerpen van oppervlakken die lang goed blijven onder de zwaarste omstandigheden.” Metco 16E autogeen draadspuitpistool

Het moet lang goed blijven! Bijvoorbeeld, high-throughput draadspuittechnologie die langdurig corrosiebescherming geeft op olie-en gastransportleidingen. Het resultaat? Coatings die 25 jaar mee gaan, sterk verminderende lange termijn pijplijn onderhoud en corrosie en lekkage uitsluiten. Bespaart kosten en milieu.

www.oerlikon.com/metco

ADVERTENTIE INDEX 2M....................................................................................................... 75 Abonnees ............................................................................................ 22 Applus RTD .......................................................................................... 44 CBT Trainingen & Opleidingen..........................................................bijlage Delta Heat Services ............................................................................. 44 Dipaq .............................................................................................bijlage DSM .................................................................................................... 75 easyFairs UK ....................................................................................... 48

Real-time en op afstand exploiteren van installaties

Hogeschool Utrecht Centrum voor Natuur & Techniek ............................. 4 iMaintain Congres ................................................................................ 34 iMaintain platform ...................................................................36, 37, 38

 Slimmer onderhoud  Minder downtime  Internationaal bewezen

Ixor ...................................................................................................... 60 Joulz .................................................................................................... 48 Mainnovation ....................................................................................... 76 Oerlikon Metco Benelux ....................................................................... 60 Olympus Nederland ............................................................................. 18 Pilz ................................................................................................ 24, 25 Pruftechnik .......................................................................................... 18 SPM............................................................................................... 22, 60 Total Nederland...................................................................................... 2

www.ixortalk.com

Ultimo Software Solutions .................................................................... 28 Van Meeuwen ...................................................................................... 16 Watervisie congres ................................................................................. 8

Ixortalk wagen 90x132.indd 1 IMA01 Advertenties II.indd 60

18/11/15 09:53 27-01-16 15:39

over het nemen van rainproof-maatregelen. Een duidelijk voorbeeld van maatregelen op het private terrein zijn bijvoorbeeld groene daken. Op publiek terrein bouwt Amsterdam waterberging en alternatieve waterberging als wadi’s, infiltratiekratten en infiltratieriolen zoals bijvoorbeeld in de Argonautenstraat.’

Koopman: ‘We streven er naar dat bij elke ontwikkeling in de stad wordt nagedacht over het nemen van rainproofmaatregelen.’ Koopman is bijzonder enthousiast over de kansen die het project Polderdaken binnen het programma Rainproof biedt: ‘Vlakke daken op gebouwen aan de Zuidas zijn voorzien van polderdijkjes als waterkering. Met een positieve businesscase in de hand waren de projectontwikkelaars bereid deze waterberging op het dak te realiseren. Als Waternet namen we de ontwikkeling en financiering van bedienbare stuwtjes voor onze rekening om onderzoek te kunnen doen naar effectieve bediening van de stuwtjes in relatie tot ons rioleringssysteem. Met dit systeem en op termijn veel meer van dit soort SMART-voorzieningen verwachten we in de toekomst overtollig regenwater van heftige buien gecontroleerd toe te laten in het stadsriool. Om te zien in welke delen van de stad we wateroverlast kunnen krijgen na hevige regenval of een dijkdoorbraak, ontwikkelen we samen met waterschappen en de vier grote gemeenten het 3Di Waterbeheermodel. Dit model biedt mogelijkheden om slim om te gaan met een overschot van (regen)water in een bepaalde wijk.’

Dynamisch rioolstelsel Waternet kan en wil de stedelijke watercyclus ook daadwerkelijk sluitend maken. Zo wordt er in de Buiksloterham gewerkt aan een circulaire wijk die energieneutraal is en waar tevens fosfaat wordt teruggewonnen uit het rioolwater. Overigens is terugwinning van nutriënten, methaan en biomassa ook state-of-the-art in RWZI in Amsterdam-West.

Ook de sturing van regenwater in gemengde stelsels van Amsterdam wordt onderzocht. Het SmaRTControl-systeem heeft daarbij tot doel alle gemalen centraal aan te sturen. Koopman: ‘Dit systeem, zoals dat in 2011 in Amsterdam-Noord is ingevoerd, maakt een optimale verspreiding van het regenwater in het gemengde rioolstelsels mogelijk. Hiermee gebruiken we de berging in het rioolsysteem (inclusief de bergbezinkbassins) optimaal en kunnen we het aantal keren beperken dat de rioolwateroverstorten in werking moeten treden. Het oppervlaktewater wordt dan minder verontreinigd en tevens kunnen we zorgen dat de RWZI in Amsterdam-West een constante aanvoer krijgt.’

Financiële doorkijk De ambitieuze plannen voor deze projecten zorgen natuurlijk voor lastenverhogingen. Maar de Amsterdammers hebben

geen reden tot klagen. De gemeente meldt dat het tarief voor de rioolheffing circa vijftien procent onder het gemiddelde in Noord-Holland zit en dat van andere grote steden. Schaart: ‘De rioolheffing gaat stijgen en besloten is om dat in stappen van 1,75 procent per jaar te gaan doen. En er speelt nog een andere belangrijke ontwikkeling de komende tijd. Amsterdam int een vast bedrag voor de rioolheffing per aansluiting. Het lijkt ongelofelijk, maar bijvoorbeeld een groot kantorengebouw op de Zuidas betaalt evenveel rioolheffing als een particulier, terwijl het aantal vervuilingseenheden van een kantoor veel groter is. We starten dus ook een onderzoek hoe we de lasten van het riool op een eerlijker manier kunnen verdelen over de gebruikers volgens het principe ‘de vervuiler betaalt’. Maar uiteindelijk is het aan de politiek om een beslissing te nemen over de invoering van een andere doorberekening.’ ■ MaintNL 1 - 2016 61

IMA01 MO_Riool.indd 61

27-01-16 15:36

Procesindustrie

Efficiënter en groener na onderhoudsstop De onderhoudsstop bij Yara Sluiskil afgelopen september was groter dan een normale zesjaarlijkse stop. Verschillende fabrieken zijn een aantal weken uit bedrijf genomen en machines zijn zo aangepast dat er een aanzienlijke energieverbetering optreedt. Met drie betrokkenen kijken we terug op de onderhoudsstop en horen we of het is gelukt met de energiebesparing.

Dagmar Aarts

Yara Sluiskil produceert al sinds 1929 stikstofhoudende meststoffen en heeft op het terrein drie ammoniakfabrieken, twee salpeterzuurfabrieken, drie ureumfabrieken (één solution -, één prill -en één granulatie fabriek) en twee nitraatgranulatie-eenheden staan. Binnen Yara International heeft Sluiskil de grootste capaciteit aan ammo-

niak- en nitraatproductie van heel Europa. De grootste salpeterzuurfabriek, met een productiecapaciteit van 2300 ton per dag, heeft tijdens de stop periodiek onderhoud gekregen en ook de zogenaamde machinetrein is volledig gereviseerd. Op deze ‘trein’ staan vier machines: een luchtcompressor, een NOx-compressor, een staartgasexpan-

der en een stoomturbine. Deze machinetrein bleek niet optimaal te werken. Process engineer Nils D’Hoker: ‘Samen met Yara project office in Brussel hebben we een vermogensbalans gemaakt van de vier machines. Er is gekeken naar de energieefficiënte van de apparaten en waar we de fabriek op dat punt kunnen verbeteren. Uit onderzoek bleek dat de stoomturbine een bottleneck was. Om die redenen hebben we de stoomturbine aangepakt en die één-opéén vervangen.’

Energiebesparing Nog een reden om de stoomturbine te vervangen, was dat er vooral in de zomer minder kon worden geproduceerd door de luchtcompressor. Deze zuigt lucht van buiten aan en werkt optimaal bij een buiten-

EEN GEVAARTE VAN 67 TON Naast de revisie van de machinetrein en de aanpassingen van de branders in de salpeterzuurfabriek zijn er op de nitraatafdeling een aantal bijzondere projecten gedaan. Het meest spectaculair was de vervanging van de granulator, een enorm gevaarte van maar liefst 67 ton. In de granulator, van 12 meter hoogte, 12 meter lengte en 5,5 meter breedte, worden mestkorrels gemaakt uit nitraatoplossing en in de coatingtrommel krijgen die korrels een coatinglaagje. Dit gebeurt door lucht door de granulator te blazen. De oude granulator stond er al sinds eind jaren tachtig en daarin waren de luchtstroomsnelheden niet homogeen. Het ontwerp is aangepast, waardoor de luchtstroomsnelheden nu wel homogeen zijn. Daarnaast is ammoniumnitraat vrij abrasief. De plekken waar het langs de wand schuurt, moesten regelmatig worden vervangen. Maar door keer op keer te lassen, wordt het materiaal steeds slechter waardoor het nu echt aan vervanging toe was. Mammoet heeft de oude granulator in één keer uit het gebouw waar hij in stond getakeld. Om dat te kunnen doen, zijn er containers op elkaar gestapeld waar een

62 MaintNL

IMA01 MK_Yara.indd 62

rails op is gelegd waar hij overheen kon worden getrokken en vervolgens vanaf kon worden getild. Het nieuwe apparaat is in drie delen aangekomen en via de containers en rails naar binnen gebracht, waarna hij aan elkaar is gelast.

1 - 2016

27-01-16 15:43

FOTO'S: YARA

temperatuur van zes tot vijftien graden met een lage luchtvochtigheid. Bij hogere temperaturen moet meer arbeid worden geleverd en is er meer stoom nodig. Daarnaast bleek ook dat de buitencasing van de turbine was vervormd. Om de reliability en veiligheid te vergroten, is ook die aangepakt.

Heinis: ‘Je ziet alles open en je kan je hoofd eens ergens insteken. Daardoor begrijp je beter hoe zo’n apparaat werkt.’ Doordat de stoomturbine nu efficiënter is, is er minder stoom nodig voor het proces. Jan-Pierre Heinis, productiemanager van de nitric acid & utilities: ‘Die stoom hoeven we nu niet meer te maken met een boiler op ons terrein en dat scheelt in het gebruik van aardgas. Op jaarbasis kan er maar liefst vijf tot zes miljoen kubieke meter gas wor-

den bespaard. Dat is gelijk aan het jaarlijks verbruik van zo’n 3500 huishoudens.’

Katalysator Naast het aanpakken van de machinetrein is er ook gewerkt aan de katalysemassa die wordt gebruikt om ammoniak om te zetten in een basis voor salpeterzuur. Die katalysator gaat negen maanden mee en moet dus elk jaar worden vervangen. Deze keer is de periodieke wissel afgestemd op de onderhoudsstop en tegelijkertijd is er een verbetering aangebracht. De katalysedoeken liggen in een zogenaamde burner basket met een doorsnede van vijf meter en een hoogte van een halve meter. In deze burner basket is een katalysemassa aanwezig die het gevormde broeikasgas N2O, oftewel lachgas, reduceert tot onschadelijke stikstof. Heinis: ‘De burner basket hebben we vervangen zodat we minder ‘bypass’ hebben. Alle procesgassen gaan nu door die zogenaamde N2O-katalysemassa heen. Voor dit design werd toegepast, was er een stuk langs de kant waar gas verloren ging.’ Door de vervanging van de brander baskets wordt er een lagere uitstoot van N2O verwacht en is ook de reliability van het apparaat omhoog gegaan.

Corrosie onder isolatie Tijdens de stop is er extra focus gelegd op corrosie onder isolatie. Het is een van de topprioriteiten van Yara om de fabriek met isolatie energie-efficiënter te maken, maar er komt wel eens water onder de isolatie, waardoor corrosie kan ontstaan. Daarvoor is een speciaal programma opgericht waarin staat hoe de verschillende leidingen het beste kunnen worden bekeken. De leidingen krijgen afhankelijk van hun temperatuur, de stof die er door heen gaat en het materiaal een ‘criticality’ aangewezen, waar op wordt gefocust.

Dezelfde focus Zoals bij elke onderhoudsstop liepen ook bij Yara een aantal zaken net iets anders dan van tevoren gedacht. Frans de Milliano, rotating specialist: ‘Bij de vervanging van de stoomturbine wisten we dat de fundatie niet meer vlak was. We hadden er al rekening mee gehouden dat we die ter plaatse vlak moesten frezen nadat de oude was verwijderd, maar we hebben meer materiaal weg moeten halen dan we dachten en dat heeft tijd gekost. En op het laatst toen de stoomturbine in zijn geheel op zijn plaats MaintNL 1 - 2016 63

IMA01 MK_Yara.indd 63

27-01-16 15:43

stond, bleek dat er teveel spanning op de aansluitende piping stond, dus daar hebben we wat aanpassingen moeten doen. Je houdt er rekening mee, maar het kost toch wat meer tijd dan je denkt. Maar we hebben geen last gehad van onoverkomelijke problemen.’ Een onderhoudsstop is hard werken volgens de mannen, maar het is ook leuk, omdat je de fabriek op een andere manier kan bekijken. Heinis: ‘Je ziet alles open en je kan je hoofd eens ergens insteken. Daardoor begrijp je beter hoe zo’n apparaat werkt en krijg je er meer feeling mee. Ik zie op dat soort momenten ook weer punten van aandacht, want je ziet bepaalde ontwikkelingen in zo’n machine waardoor je een andere kijk krijgt op sommige zaken, die we dan aan kunnen pakken.’ Voor D’Hoker was het de eerste keer dat hij een grote onderhoudsstop meemaakte sinds hij 3,5 jaar geleden bij Yara begon. ‘Het is interessant om het project rondom de stoomturbine van start tot en met de plaatsing mee te maken. En ook de drive tijdens een turnaround van alle mensen om de plant goed op te leveren is geweldig. Iedereen heeft dezelfde focus gedurende die periode.’ De Milliano heeft de fabriek al vaker open

64 MaintNL

IMA01 MK_Yara.indd 64

gezien, alleen bij de bouw was hij nog niet aanwezig. ‘Maar het blijft interessant.’

Blow-out Na de stop is gebleken dat het rendement van de ‘nieuwe’ fabriek nog niet optimaal is. Er wordt nog onderzocht wat daar precies de oorzaak van is, maar Heinis heeft wel een paar ideeën. Een van de moeilijke keuzes waar Yara voor stond, was de vraag

of er een blow-out zou worden gedaan na het onderhoud. Daarbij wordt er lucht door de fabriek gestuurd die alle troep er uit blaast. Heinis: ‘We hebben er uiteindelijk voor gekozen om alles te stofzuigen en zo alle rommel weg te halen, want dat leverde een tijdsbesparing op. Nu blijkt dat ons rendement niet optimaal is, denken we dat dat misschien komt doordat we die blow-out niet hebben gedaan. Maar het kan ook zijn dat de katalysator niet helemaal optimaal is of dat de procescondities wat anders zijn dan we denken. We onderzoeken bijvoorbeeld de temperatuur in de branders. Als we op een te lage temperatuur verbranden dan heeft dat direct invloed op het rendement. We hebben de temperatuur daarom wat verhoogd en dat heeft al een positief effect. Aan de andere kant komt daarmee de leeftijd van zo’n doek in gevaar, want die gaat bij een hogere temperatuur korter mee.’ Daarnaast wordt er ook naar de temperaturen en druk in de machinetrein gekeken. Heinis: ‘Pas als we alles goed in kaart hebben gebracht, kunnen we een goede analyse maken om de vermogens te bekijken. We gaan de nieuwe stoommachine natuurlijk ook vergelijken met de oude stoomturbine, maar dat is lastig. Je wilt een vergelijking maken met een zelfde situatie, maar die heb je niet altijd. Daarom hebben we tijd nodig om te kijken wat het effectieve resultaat is van die stoomturbine en om te kunnen zeggen hoeveel beter hij is dan de oude.’ ■

1 - 2016

27-01-16 15:43

Inkoop

Technische inkopers voegen meer waarde toe

Procurement engineering is een redelijk nieuwe trend in de productiewereld. Inkopers die normaal gesproken met name de kosten zoveel mogelijk probeerden te drukken, verschuiven de aandacht langzaam naar waarde. Zo ook Philips, dat met zijn ‘design for excellence’-programma een aanzienlijke kostenbesparing wist te realiseren. Het bedrijf liep echter tegen zijn kostenbesparingsgrenzen aan en om de goede lijn door te zetten, veranderde men de scope naar waardecreatie. Idee daarachter is dat klanten bereid zijn een hogere prijs te betalen voor hoogwaardiger producten, waardoor de winst uiteindelijk toeneemt. Het technische bedrijf riep voor die manier van werken zelfs een voor Philips nieuwe term en functie in het leven: procurement engineering. Het bedrijf constateerde dat inkoop te laat werd betrokken bij productontwikkeling en te weinig waarde toevoegde, omdat inkopers slecht verbonden waren met het eindproduct. De nieuwe inkoper, of procurement engineer, is onderdeel van het cross-functionele businessteam. De procurement engineer vertegenwoordigt daarnaast inkoop bij productontwikkeling en houdt de scope van het ‘design for excellence’-programma in de gaten. Binnen dit programma worden alle bestaande producten tegen het licht gehouden, waarbij men vanuit het oogpunt van de klant bekijkt hoe het betreffende product slimmer en goedkoper kan worden

David van Baarle

gemaakt. Door gebruik te maken van ‘value stream mapping’ en benchmarking, kijkt men door de keten heen waar de meeste toegevoegde waarde is te halen.

Nieuwe inzichten Hoewel de keten in de onderhoudswereld wellicht iets anders is samengesteld dan die in de productieomgeving, is ook hier een kentering te zien. De prijs is namelijk nauwelijks meer een onderscheidende factor en dus zullen ook dienstverleners in de wereld van technisch onderhoud meerwaarde moeten bieden ten opzichte van hun concurrenten. Om die meerwaarde te

kunnen beoordelen, is een inkoper nodig die de essentiële technische achtergrond heeft om die toegevoegde waarde te kunnen zien en beoordelen. Leendert Schouten is als maintenance manager van tankopslagbedrijf Oil Tanking verantwoordelijk voor de technische inkoop. Het bedrijf heeft een redelijk nieuw tankpark in Terneuzen staan. Schouten: ‘De scope verschuift nu naar beheer en onderhoud en dat vraagt om een ander soort contracten en een andere cultuur dan bij de nieuwbouw, waar we ons eerst mee bezig hielden .’ Het vak van inkoper zou een voorwaarde moeten zijn bij een technisch gedreven bedrijf. ‘Voor de inkoop van hardware kunnen inkopers nog terugvallen op de kennis van operators en maintenance experts’, zegt Schouten. ‘In de overige gevallen kan een inkoper overleggen met de technische dienst en de operators om zo tot een gedetailleerde uitvraag te komen voor bijvoorbeeld een lager of een pomp. Het is daarbij zaak rekening te houden met de total cost of ownership. In kapitaalintensieve

FOTO'S: ADVATECH, WOOD GROUP EN EEE-CONSTRUCTION

De focus bij technische bedrijven verschuift van kostenbesparingen naar toegevoegde waarde. Om die kosten gedurende de levenscyclus goed te kunnen overzien, is er wel een ander soort inkoper nodig. Een aantal bedrijven riep daarvoor de functie procurement engineer in het leven. Maar ook best value procurement draagt bij aan het verlagen van de operationele kosten.

MaintNL 1 - 2016 65

IMA01 MP_Inkoop.indd 65

27-01-16 15:52

omgevingen levert iedere procent toegevoegde waarde op de overall equipment effectiveness (OEE, red.) veel meer op dan de besparingen die je kunt realiseren door scherp in te kopen.’

Cultuur Schouten overlegt wat betreft het inkopen met de zustervestigingen in Amsterdam, Antwerpen, Gent en Terneuzen om te inventariseren op welke manier ze zaken slimmer kunnen inkopen. ‘In mijn ogen kan je inkoop en onderhoud niet loskoppelen’, zegt hij. ‘Onderhoud is dermate van invloed op je corebusiness dat je de diensten die je inkoopt niet los kunt zien van je dagelijkse werkzaamheden.’ Voor technische dienstverlening gelden in de basis dezelfde regels. ‘Ook daar moet je vooral op de output sturen en minder op de kosten. Het beoordelen van die toegevoegde waarde vergt echter een veel diepgaandere kennis van de keten. Bovendien geldt bij dergelijke contracten dat je de uitvoering ervan veel beter moet monitoren om er zeker van te zijn dat de afgesproken prestaties daadwerkelijk worden gehaald. Er zijn verschillende contractvormen mogelijk waarin je elkaar stimuleert het uiterste uit de samenwerking te halen, maar veel is toch afhankelijk van de zach-

66 MaintNL

IMA01 MP_Inkoop.indd 66

tere kanten van zo’n samenwerking. Je moet vertrouwen opbouwen, investeren in de samenwerking en de cultuur van de contractor matchen met de eigen bedrijfscultuur. Dat vraagt om andere competenties van de inkoper. Een inkoper van technische diensten is dan ook meer een relatiebouwer die boven de afdelingen moet uitstijgen om zodoende de meeste waarde uit een contract te halen. Dat betekent dat zo’n inkoper de taal van de operators en de plantmanagers spreekt, maar ook weet welke toegevoegde waarde een contractor kan leveren. Dat is voor een deel terug te zien in de feiten en cijfers die bekend zijn, dus een inkoper zal ook zijn huiswerk moeten doen. Maar een groot deel van de succesvolle samenwerkingen hangt samen met goed relatiemanagement.’

Veiligheid Schouten voegt nog een element toe aan het rijtje eisen dat de basis vormt voor een goede samenwerking: de veiligheidscultuur van dienstverleners. ‘Onze branche staat momenteel extra in de belangstelling van de toezichthouders na een aantal incidenten. Je moet dus blijven controleren of de uitvoering nog binnen de contractafspraken valt. Om de veiligheid te garanderen, stel ik in ieder geval de eis dat iedere contractor

die op de site werkt de Nederlandse taal machtig is. Maar veiligheid gaat veel verder en een aannemer met aantoonbaar hoge veiligheidsrecords zal de voorkeur genieten.’

Schouten (Oil Tanking): ‘Uiteindelijk bepalen de mensen de kwaliteit en de veiligheidscultuur.’ Een goede inkoper moet dus niet alleen technisch zijn onderlegd, maar ook de gevolgen van zijn beslissingen kunnen overzien op het gebied van weten regelgeving of bijvoorbeeld voor de continuïteit van de bedrijfsvoering. ‘Ik neem inkoopbeslissingen op basis van een criticaliteitsanalyse en daaruit kun je al veel investeringen verdedigen naar het management. Je moet echter niet vergeten dat zo’n analyse een momentopname is en dat je deze opnieuw moet uitvoeren zodra de omstandigheden veranderen. We streven ernaar de voorraden van reserveonderdelen zo laag mogelijk te houden. Dit bereiken we door afspraken te maken met leveranciers om zelf voorraden aan te houden. In de prak-

1 - 2016

27-01-16 15:52

tijk blijkt echter dat we te lang op onderdelen moeten wachten waardoor de risico’s te groot worden. Als gevolg daarvan is nu het voorraadniveau opgekrikt en maken we bindende afspraken met een aantal leveranciers.’

Best value procurement Hoewel Ed Blom, manager beheer en onderhoud bij BAM Bouw en Techniek en bestuurslid bij de NVDO, ook wel de voordelen ziet van een inkoper met een technische achtergrond, ziet hij het niet als voorwaarde. ‘Ik denk zelfs dat sommige inkopers zich teveel richten op de technische details. Veel inkopers hebben een brede scope en kopen bij wijze van spreken de ene dag kopieerapparaten in en de andere dag een warmtepomp. Zo’n generalist kan nooit dezelfde diepgaande kennis hebben als een specialist. Ik pleit er dan ook voor om juist meer gebruik te maken van de kennis van de leverancier en daarmee te werken aan partnerships. Hetzelfde geldt voor technische dienstverlening. Die schakel je in omdat je als opdrachtgever zelf bepaalde specialisten vaak bewust niet in eigen huis hebt. Maak dan ook gebruik van expertise van dienstverleners en ga niet tot in de details voorschrijven hoe zo’n contract moet worden uitgevoerd. Een goede inkoper moet wel weten waar hij over praat, maar een maintenance manager kan prima de uitvoering van een contract managen.’ Blom zit bij onderhandelingen aan de kant van de contractor en praat daarbij onder andere met vertegenwoordigers van ziekenhuizen, gebouweigenaren, vastgoedbeheerders, zorgcentra en stadions. ‘Een opdrachtgever wil zich doorgaans richten op zijn of haar primaire proces. Beheer en onderhoud van gebouwen en installaties is voor hen een secundaire taak en dat laten ze liever over aan de experts. Dankzij nieuwe contracten samenwerkingsvormen zoals publiek private samenwerking en design, build, maintain en operate, zie je dat de verantwoordelijkheid voor beheer en onderhoud meer verschuift naar de contractor. Aangezien degene die een gebouw realiseert hierbij ook verantwoordelijk is voor beheer en onderhoud voor de komende 25 jaar, zie je de focus verschuiven van capex naar opex. Hoewel lage investeringskosten aan het begin van het contract interessant lijken, gaat die besparing in rook op als

de energiekosten toenemen of installaties relatief veel service nodig hebben of gebruikersdoelstellingen niet worden behaald. Experts van beheer moeten daarom meedenken in ontwerpkeuzes die leiden tot lagere exploitatiekosten of meer functionaliteit.’ Dat betekent nog steeds dat een opdrachtgever aan de voorkant van het contract goed moet weten welke mate van kwaliteit en functionaliteit hij wil hebben. Daar kan best value procurement (BVP, red.) een rol bij spelen. BVP kijkt op een andere manier naar de selectie van best passende leveranciers en dienstverleners.

Blom (BAM): ‘Toegevoegde waarde komt uit processen zoals comfortbeleving, communicatie, samenwerking.’ Blom: ‘Het is ook in onze bedrijfstak niet verstandig om alleen maar naar de prijs te kijken. Je zult je kosten moeten afwegen tegenover de waarde die een product of dienst toevoegt aan het behalen en behouden van de bedrijfsdoelstellingen. Zo is continuïteit van het primaire klantproces een belangrijke doelstelling, net als veiligheid. Bovendien is het in de meeste gevallen zo dat het verhogen van de output of kwaliteit een belangrijke meerwaarde biedt voor de opdrachtgever. En dus zie je vaak KPI’s die innovatie of verbeterprocessen stimuleren.

Dat een technisch dienstverlener de juiste kennis heeft om zijn dagelijkse taken uit te voeren, is een basisvereiste. Maar de toegevoegde waarde komt juist uit aspecten die daarbuiten staan, zoals proces, communicatie, comfort en samenwerking. Daar kun je ook KPI’s en SLA’s voor afspreken.’

Gelijkwaardig Waar beide managers het met elkaar over eens zijn, is dat de contractonderhandelingen op gelijkwaardig niveau plaats moeten vinden. Schouten: ‘Uitgangspunt voor een goed overleg met de aannemer is de opbouw van zijn team. Heeft de verkoper van de aannemer een technische achtergrond, dan moet je als opdrachtgever daar een gelijkwaardige inkoper tegenover zetten. Sowieso is het raadzaam om de personen die straks moeten samenwerken met de contractor te betrekken bij de contractonderhandelingen. Als het op persoonlijk vlak niet botert, wordt het heel lastig om in de praktijk tot een goede samenwerking te komen. Een goede inkoper vraagt dan ook niet alleen een technisch en commercieel voorstel van zijn potentiële opdrachtnemers, maar wil ook inzicht in de profielen van de mensen die bij hem op de site komen. Wie is de voorman, wat is de technische achtergrond van fitters, monteurs of lassers? En wees ook niet bang om referenties op te vragen. Of je nu met BAM, Stork, Cofely, Spie of een andere contractor in zee gaat, zegt niet zo heel veel. Belangrijker is of je het A-team of het C-team krijgt. Uiteindelijk bepalen de mensen de kwaliteit en de veiligheidscultuur.’ ■ MaintNL 1 - 2016 67

IMA01 MP_Inkoop.indd 67

27-01-16 15:52

Nieuws NVDO zet hoog in op materiaalkeuze binnen Asset Management Materiaalkunde is een multidisciplinair vakgebied, dat men tegenkomt binnen de natuurkunde, scheikunde en werktuigbouwkunde. Maar natuurlijk heeft u er ook mee te maken binnen uw vakgebied Beheer en Onderhoud (Asset Management). De kersverse voorzitter van NVDO’s Platform Materiaalkunde zet hoog in als het gaat om de materiaalkeuze binnen de keten van Asset Management. Voor Ronald Cleijsen, CEO Wivé Techniek en ook nog eens voorzitter/bestuurslid van diverse ondernemersinitiatieven op de Noord Veluwe, behoeft het geen discussie dat de juiste keuze van materialen in ons vakgebied van wezenlijk belang is in de keten van Asset Management. Met dit basis uitgangspunt heeft Ronald het voorzitterschap van het NVDO Platform Materiaalkunde recent op zich genomen.

Materiaalsamenstelling Binnen Beheer en Onderhoud houdt men zich bezig met het ontwerpen, vervaardigen, installeren, beproeven, bedienen en onderhouden van gereed-

schappen, machines en installaties die nodig zijn voor het maken van producten en het onderhouden van assets. Met name met betrekking tot het ontwerpen en vervaardigen van gereedschappen, installaties en machines is kennis van het gedrag en eigenschappen van materialen van groot belang. De onderhoudsprofessional moet zich hierbij steeds de volgende vragen stellen: • Welke eigenschappen moeten de te gebruiken materialen hebben? • Welke materialen voldoen hieraan? • Hoe kunnen de gekozen materialen worden bewerkt? • Moeten de te gebruiken materialen aangepast worden aan de bewerkingsmethode? Cleijsen wijzigt de koers van zijn Platform als het gaat om de uitgangspunten. Hij licht toe: ‘Het onderzoeken van materialen heeft tot doel vast te leggen wat het verband is tussen materiaalsamenstelling en de bijbehorende eigenschappen. De methode van onderzoeken speelt daarbij een grote rol.’ Vanuit zijn voorzittersfunctie zal Ronald

Cleijsen, samen met zijn medebestuurders en met een spin-off naar de NVDO Sectie Techniek, het onderzoeken én toepassen van materialen een positie geven binnen Asset Management.

Platform Het NVDO Platform Materiaalkunde besteedt een aantal keer per jaar ruimschoots aandacht aan de eigenschappen en toepassingen van materialen. Dat is niet sectorgebonden, maar generiek en dus interessant voor alle NVDO-leden. Cleijsen roept de maintenancesector op zich aan te sluiten bij het Platform Materiaalkunde van de branchevereniging uit Houten. ‘Alleen met jullie input kan het platform echt inhoud hebben en zinvol zijn.’

NVDO Kring Gelderland heeft belangrijke positie in Beheer en Onderhoud In het werkgebied van de NVDO Kring Gelderland zijn veel actualiteiten op het gebied van Beheer en Onderhoud (Asset Management) te vinden. Denk aan leegstand van gebouwen (herbestemming), tekorten aan technisch personeel en onderhoud binnen de chemische sector. Energiebeheer en –besparing staat hoog op de agenda van onderhoudend Gelderland. Met plezier werkt Toon van Iperen, onlangs benoemd tot voorzitter van de NVDO Kring Gelderland, aan het overdragen van de kennis die zich in zijn regio en daarbuiten bevindt. Van Iperen: ‘Onze kringleden vertegenwoordigen alle sectoren uit het NVDO Onderhoudskompas en bestaat uit een mix van asset owners, toeleveranciers, onderwijs, overheid en consultancy. Deze brede samenstelling van de achterban wordt overtuigd van de waarde van het netwerk dat onze maintenanceregio biedt, waarbij de samenwerking met de andere regionale besturen in de toekomst ook nog extra kansen biedt.’ Kentallen, Trends, Visie, maar ook specifieke inhoudelijke onderwerpen zijn vaak uitgangspunt voor de fysieke bijeenkomsten die de kring organiseert.

68 MaintNL

IMA01 MG_Nieuws.indd 68

De trends zijn tevens het uitgangspunt van het NVDO Onderhoudskompas, dat jaarlijks wordt opgesteld in samenwerking met de totale achterban. Van Iperen ziet mogelijkheden in het ontsluiten van kennis met de top drie van de Top Tien Trends in het Onderhoudskompas. De kersverse kringvoorzitter is blij met het gekozen NVDO-thema van dit jaar: Operational Excellence in Perspectief. Samen met zijn kringbestuurders, de leden en nieuwe stakeholders zal Van Iperen dit jaar ruimschoots aandacht geven aan het thema. Als Purchasing & Technology Manager bij CNC Grondstoffen b.v. weet hij dat het thema aandacht verdient! Van Iperen roept de maintenancesector op zich aan te sluiten bij de Kring Gelderland van de branchevereniging NVDO, omdat de techniek zich in deze tijd snel ontwikkelt. ‘Het is belangrijk om naast goed onderwijs aan kennisdeling te doen. Hiermee sta je dicht bij de huidige ontwikkelingen op het onderhoudsgebied, vergroot je je netwerk en blijf je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen. Op deze manier dragen we ons steentje bij aan de kenniseconomie die belangrijk is voor Nederland.’

1 - 2016

27-01-16 15:08

Nieuws Technische studies zitten in de lift Studenten kiezen steeds vaker voor een technische opleiding. Aan de TU Delft begon dit jaar vijf procent meer eerstejaars aan een studie dan het jaar daarvoor. Aan de TU Eindhoven is het aantal eerstejaars zelfs met veertien procent gegroeid. Bij veel andere universiteiten hebben zich juist aanzienlijk minder studenten ingeschreven. De toenemende populariteit van natuur en technische studies volgt na jarenlange campagnes.

Scheve verhoudingen Al sinds 2004 is het Platform Bèta Techniek (PBT) bezig om studies op het gebied van natuur en techniek onder de aandacht te brengen, zoals de NVDO dat ook zo graag doet. Een van de succesvolle voorbeelden is uiteraard NVDO’s Landelijke Dag van het Onderhoud. Veel bètastudies zijn vernieuwd en leerlingen hebben een beter beeld van het werkgebied door de samenwerking met bedrijven. Daarnaast bestaat sinds 2013 het Techniekpact. Volgens het grootste onderhoudsplatform van Europa, de NVDO, heeft ook dit Techniekpact de groei een extra impuls gegeven, maar dragen ook initiatieven zoals Girls Day van VHTO wezenlijk bij aan het succes. Elf jaar geleden begon minder dan twintig procent van de studenten aan een bètastudie. De verhoudingen lijken nu dus steeds meer recht te worden getrokken. Inmiddels is de instroom van studenten bij bètastudies bijna tien procent hoger.

Goed Nieuws De NVDO juicht de toename van het aantal bètastudenten toe. Goed opgeleide technici zijn hard nodig. Volgens het NVDO Onderhoudskompas dat onlangs is verschenen, is het opvallend dat dit jaar het aantal hbo’ers dat bij onderhoudsorganisaties werkt sterk toeneemt, terwijl mbo 1+2 afneemt. Door een mogelijk verdringingseffect en minder vraag naar

2012-2013

2013-2014

2014-2015

TU Delft

2566

2876

3000

3150

TU Eindhoven

1388

1616

1695

1927

843

1011

1079

1078

Universiteit Twente

2015-2016

Instroom bachelor per studiejaar per universiteit. Bron: PBT het middensegment van opleidingen en meer aanbod van afgestudeerde hbo’ers, vervullen hbo’ers taken die normaal door mbo 3+4 worden gedaan, en mbo 3+4 vervult taken die normaal door mbo 1+2 worden gedaan. De verwachting is dat de vraag naar hoger opgeleiden sterker zal worden. Deze hoogopgeleiden vervullen vaak banen waar veel analytische vaardigheden voor nodig zijn, zoals het omgaan met data of procesoptimalisatie. De werkgevers verwachten groei in de sector, doordat de economie weer opkrabbelt. Dat zal de vraag naar technici alleen maar doen toenemen, aldus Bas Kimpel voorzitter NVDO. ‘De vraag naar mbo 3+4 studenten neemt af, hoogstwaarschijnlijk omdat hbo’ers deze functies overnemen. De analytische vaardigheden van wo-studenten worden echter steeds belangrijker, dus ook deze vraag neemt toe.’ Kimpel verwijst hierbij naar het NVDO Onderhoudskompas, editie 2015. ‘De functie waarbij de meeste schaarste wordt verwacht, is de reliability engineer’, voegt hij daaraan toe. Dit is in lijn met de grote vraag die nog steeds heerst naar hbo’ers en de toegenomen vraag van wo’ers, aangezien reliability engineers vaak een hbo-/wo-opleiding hebben gevolgd. Volgens Kimpel verwacht zijn achterban (de NVDO vertegenwoordigt zo’n 300.000 onderhoudsprofessionals, goed voor 30-35 miljard omzet/jaar) in de toekomst een probleem te hebben met het werven van monteurs/technici. Vaak zijn dit mbo’ers die op niveau 3 en 4 nog steeds de eerste plek innemen wat betreft verwachte schaarste.

Economische impuls voor de Achterhoek Minister Asscher (Sociale Zaken) heeft het Sectorplan Achterhoek goedgekeurd. Nu is 8,3 miljoen euro beschikbaar voor het oplossen van knelpunten op de arbeidsmarkt. Daardoor kunnen maar liefst duizend trajecten om moeilijk vervulbare vacatures op te lossen worden gestart. Met het geld kunnen werkgevers met moeilijk vervulbare vacatures werknemers uit andere bedrijven en organisaties klaarstomen voor de overstap naar hun bedrijf. Werkgevers krijgen vanuit het plan de helft van deze scholings- en bemiddelingstrajecten vergoed. Ruim de helft van het geld is bedoeld voor deze ‘van werk naar werk’-trajecten. In totaal worden zo achthonderd mensen naar kansrijke beroepen begeleid en om- en bijgeschoold. NVDO’s collegavereniging Metaalunie heeft flink gelobbyd om dit voor elkaar te krijgen en is blij dat er geld beschikbaar is om leegloop van de arbeidsmarktregio Achterhoek te voorkomen. Het geld wordt gericht ingezet om ervoor te zorgen dat Achterhoekers die hun baan verliezen in de regio een nieuwe baan vinden, in dezelfde of

een andere sector. Zo wordt voorkomen dat ze de regio verlaten. Een bankmedewerker die zijn baan verliest, kan naar een functie binnen de technische branche worden begeleid. Of een docent uit het basisonderwijs die na sluiting van de basisschool werkloos dreigt te worden, kan naar een functie in de maintenancesector worden omgeschoold. Stichting Studie Impuls Regio Achterhoek heeft de aanvraag mede gedaan namens Koninklijke Metaalunie, VNO-NCW Achterhoek, WVG Zorg en Welzijn, ROC Graafschap College, UWV Werkbedrijf, FNV en POA Achterhoek.

MaintNL 1 - 2016 69

IMA01 MG_Nieuws.indd 69

27-01-16 15:08

Cursussen Kennis is onze kracht! Inschrijven kan eenvoudig via de Maintenance Academy op www.nvdo.nl Komende NVDO Cursussen Locatie: NVDO Verenigingsgebouw, tenzij anders vermeld 3 en 4 maart Praktijkgericht Risicomanagement voor Beheer en Onderhoud van Assets Door het toepassen van risicomanagement op praktijkgerichte vraagstukken wordt niet alleen de kennis overgebracht, maar leert men ook wat de impact is van de methodiek voor uw organisatie. Ook wordt duidelijk wat de verhouding is tussen de kosten en de opbrengsten bij het implementeren van de risicomanagement.

Doel Deze cursus stelt u in staat om risicomanagement voor beheer en onderhoud toe te passen gedurende de gehele levenscyclus van een technische installatie.

Onderwerpen • • • • • • • •

Kader van risicomanagement Gebruik van risicomatrices Gebruik van risicogetallen Toepassen van kosteneffectiviteit Werken met scenario’s en tools Uitvoeren van risicoanalyse Interpreteren en communiceren van resultaten Realiseren van risicobewust denken, organisatiebreed

Bestemd voor Deze cursus is bestemd voor maintenance engineers, projectleiders, werkvoorbereiders en maintenance managers. Speciaal voor alle andere onderhoudsprofessionals bestaat er de mogelijkheid een specifieke eigen casus in te dienen!

Start 10 maart Leergang Vaardigheden voor Reliability- en Maintenance Engineering (R&ME) In Company mogelijk Tijdens de leergang wordt de deelnemer vaardig in het toepassen van methodische benaderingen voor het oplossen van lastige vraagstukken. Daarbij wordt veel aandacht besteed aan het vergroten van de persoonlijke effectiviteit en aan het onbevangen leiden van verbetergroepen. Na afloop van de leergang beschikt het bedrijf over een doelgerichte, slagvaardige verbeteraar.

De opbouw van de leergang De leergang bestaat uit acht modulen. Tijdens de leergang vindt individuele begeleiding plaats, inclusief coaching op de werkplek. Module 1; Inleiding en oriëntatie op Reliability- en Maintenance Engineering

70 MaintNL

Module 2; V aardigheden oplossen problemen (RCA / Event Map / Probleem- en Gedragsanalyse) Module 3; Facilitatorvaardigheden en persoonlijke ontwikkeling (incl. Whole Brain Thinking) Module 4; Vaardigheden voor voorkomen problemen (Risicomanagement / RCM / FMEA) Module 5; Databeheer en toegepaste statistiek (principes van SPC / Six Sigma) Module 6; T heorie en methoden voor Asset Management Module 7; V aardigheden voor Lean Maintenance Module 8; E ffectieve implementatie van de R&ME-functie De leergang R&ME is erop gericht dat de deelnemers beter in staat zijn een faciliterende rol te vervullen, als spin in het web van continu verbeteren. Het resultaat is dat zij gestructureerd en systematisch verbeterprojecten begeleiden. Met andere woorden; de deelnemers worden ‘kampioen’ in aanpak en methode, in het ondersteunen van teams bij het kritisch analyseren van vraagstukken en het zoeken naar creatieve oplossingen. Meer generalist dan specialist! Aan de leergang is een certificaat verbonden, dat wordt uitgereikt op basis van bewezen vaardigheid en bij voldoende inzet. De leergang wordt begeleid door een commissie van advies. Na certificering kunnen deelnemers toetreden tot de actieve groep van oud-deelnemers (alumni R&ME).

Bestemd voor De leergang Vaardigheden voor Reliability-en Maintenance Engineering is bestemd voor iedereen die verantwoordelijk is voor het verbeteren van de prestaties van de assets en de organisatie, medewerkers uit Productie, Procestechnologie en Onderhoudsorganisatie. Werkzaam bij zowel asset owners als bij toeleveranciers van diensten (zoals advies- en ingenieursbureaus en aannemers).

1 - 2016

IMA01 MF_Cusrussen.indd 70

27-01-16 15:08

14 en 15 maart Meerjarenonderhoudsplanning Bij een meerjarenonderhoudsplanning gaat het erom dat de wensen van een organisatie worden vertaald naar de mogelijkheden van het gebouw waarin die organisatie gehuisvest is. Een goede meerjarenonderhoudsplanning maakt gebruik van de resultaten die verkregen zijn uit onderhoudsinspecties (bijvoorbeeld volgens NEN 2767). Elke onderhoudsplanning heeft twee belangrijke functies: het is een goed stuk gereedschap bij onderhoudsbeheersing en het is een goed communicatiemiddel bij het zichtbaar maken van de resultaten van onderhoudswerkzaamheden.

Doel De cursist is na afloop van de cursus Meerjarenonderhoudsplanning in staat: een Programma van Eisen voor Instandhouding op te stellen, bezien vanuit dwingend recht, regelend recht en beleid. Hij kan een meerjarenonderhoudsplanning van (bouwkundig) onderhoud maken en weet om te gaan met onderhoudskengetallen en projectanalyses om de eigen meerjarenonderhoudsplanning mee te kunnen vergelijken.

Onderwerpen •O nderhoudsplanning als onderdeel van de bedrijfsbeheersing (control): meetbare doelstellingen en meetbare output en Het verzamelen van gegevens via gerichte inspecties (b.v. NEN 2767) • Welke eisen worden er per discipline aan een conditiemeting - meerjarenplan gesteld? • Directe toepassingen van inspecties NEN 2767. Hoe doe je dat? o Het in beeld brengen van de bestaande conditie van de gebouwenvoorraad; het opstellen van een meerjarenonderhoudsplanning (budgettering); het meten en controleren van onderhoudscondities; het ondersteunen van vastgoedbeheer en –beleid, en communicatie. • Indirecte toepassingen NEN 2767. Hoe doe je dat? o Het opstellen van een activiteitenplan op basis van het meerjarenonderhoudsplan; het uitwerken ervan naar een jaarplan; het in beeld brengen van te verwachten kosten; het uitvoeren van projectvoorbereiding en invullen van bestekken; het opstellen van (resultaatgerichte) onderhoudscontracten en het overdragen van verantwoordelijkheden bij aanvang of beëindiging van (resultaatgerichte) onderhoudscontracten.

•A fgeleide besturingsproducten van meerjarenbeheerplannen: o Basis Programma van Eisen per object. Inspectierapportages (ruimtelijk, esthetisch, functioneel, technisch en wettelijk); Meerjarenplanningen (naar tijd en geld) en Financiële meerjarenplanningen; vastgoeddossiers; productkaarten. • Rapporteren van bevindingen in een meerjarenonderhoudsplan

22, 23 en 24 maart Werkvoorbereiding van Onderhoudswerkzaamheden In Company mogelijk Werkvoorbereiding geeft antwoord op onder meer de volgende vragen: Hoe moet het werk worden uitgevoerd? Welke materialen zijn benodigd? Hoeveel uren zijn nodig? Wat is de doorlooptijd van het werk en welke specifieke hulpmiddelen/gereedschappen en veiligheidsmaatregelen zijn noodzakelijk? De werkvoorbereidingsfunctie dient daarnaast overzicht te hebben over het totale werkpakket, inclusief het werk dat door derden zal worden uitgevoerd.

Doel Het doel van de cursus is te leren om op een verantwoorde en efficiënte manier om te gaan met het werkvoorbereidings- en planningsproces en daarnaast inzicht te krijgen in de complexiteit en toegevoegde waarde van de werkvoorbereidingsfunctie.

Onderwerpen Dag 1 •V isie op onderhoud en op de rol van de werkvoorbereiding • Belangrijke begrippen met betrekking tot voorbereiding en planning • Het onderhoudsproces en de bijdragen van de werkvoorbereider •O ptimalisatie en prioriteiten stellen • F unctieprofiel van de werkvoorbereider

Dag 2 • • • • •

Coördinatiemethoden en standaardisatie C ase 1: standaardisatie van werkmethoden I nvloed van de installatieconditie op werkvoorbereiding et archief van de werkvoorbereider: opzet van mini-files H C ase 2: werkvoorbereiding en calculatie

Dag 3 •P lantijden, soorten tijdsbesteding en reduceren van vermijdbare verliestijden •H ands on Tool Time (HOTT) •Z in en onzin van gangbare calculatiemethodieken • S oorten planning en relatie met uitbesteding •C ase 3: opbouw weekplanning •R elevante prestatie-indicatoren • Stappenplan voor duurzame verbetering van de werkvoorbereiding

MaintNL 1 - 2016 71

IMA01 MF_Cusrussen.indd 71

27-01-16 15:08

Agenda Maart 15 - 17 maart 2016 Antwerp Expo, Antwerpen www.stocexpo.com StocExpo 2016 StocExpo gives visitors the chance to meet industry leaders in tank design, construction and maintenance, as well as innovations in metering & measuring, pumps & valves, automation, loading equipment and inspection & certification services. The conference provides a unique platform for the global tank storage industry to come together to exchange best practice solutions, review forecasts, discuss how to make the most of opportunities and how to overcome challenges.

Save the date! 17 maart 2016 Ahoy, Rotterdam www.imaintain.info/congres iMaintain 2016, het jaarcongres van de NVDO en het iMaintain platform De Nederlandse industrie heeft alles in zich om koploper te zijn en te blijven. Maar dat komt niet vanzelf. Bij iMaintain 2016, het jaarcongres van de NVDO en het iMaintain platform, gaan we kijken wat nodig is om ‘In the lead’ te blijven. Welke factoren maken het verschil in food en farma, infra, fleet, proces en de gebouwde omgeving? De juiste mix van gedrag, innovatie, techniek, operational excellence en samenwerking kan zorgen dat de Nederlands industrie ook de komende decennia ‘in the lead’ blijft. Tijdens de Maintenance Manager of the Year-verkiezing zal bekend worden gemaakt wie de opvolger wordt van Hans Peters van Dunea. Het aanmelden van kandidaten kan via www.nvdo.nl.

22 maart - 22 april 2016 RAI, Amsterdam www.buildingholland.nl Building Holland 2016 Nieuw op Building Holland zijn de Concept Area’s, waarin meer dan honderd partners ontwikkelingen, innovaties en concepten tonen. De Area’s spelen in op actuele en veelbesproken onderwerpen in de bouwen vastgoedsector: Duurzame Woningbouw, Gezonde Gebouwen, Zorgvastgoed (Cure & Care), Renovatie & Transformatie, Duurzame Scholen en Smart Buildings. Het inhoudelijke programma bestaat uit vele keynotes en workshops door inspirerende experts, visionairs en innovators uit alle hoeken van de markt.

April 8 april 2016 Waterliniemuseum Fort bij Vechten (Bunnik) www.nvdo.nl Honderd euro Maintenance Lunch: Eerste hulp bij technisch documentatie management Beschikt u over de juiste tekeningen op de momenten dat u

72 MaintNL

IMA01 ME_Agenda.indd 72

ze nodig heeft? Kunt u bij storingen en onveilige situaties snel de juiste informatie vinden? Kunt u wat uw technische documentatie betreft voldoen aan de regelgeving? Bent u veel tijd kwijt aan het zoeken en aanpassen van technische documentatie? Het juist documenteren en up to date houden van technische informatie over uw assets is moeilijk maar levert veel op voor een effectief en efficiënt verloop van beheer en onderhoud. Bij DM komt veel kijken op het gebied van communicatie, juiste scholing, organisatie, procedures en de afstemming ervan. Een bijeenkomst vol informatie en een leerzame praktijkcase.

20-21 april 2016 Antwerp Expo, Antwerpen www.easyfairs.com Maintenance 2016 De onderhoudsbeurs van België biedt u een overzicht van trends en ontwikkelingen binnen alle domeinen van de onderhoudssector: gereedschappen, smeermiddelen, reinigingsmaterialen, reserveonderdelen, meettoestellen, reliability, field services, veiligheidsmanagement, asset management, energiebeheer, onderhoudssoftware, etc. Ook dit jaar wordt Maintenance gelijktijdig georganiseerd met Pumps & Valves, de technologiebeurs voor pompinstallaties en uitrusting voor industriële processing.

21 - 22 april 2016 Onderzeebootloods, RDM Rotterdam www.nederlandinnoveert.com Nederland Innoveert Op Nederland Innoveert laten bedrijven zien hoe zij alledaagse uitdagingen te lijf gaan met de nieuwste innovaties en dagen studenten uit mee te denken over maatschappelijke problemen. Leerlingen uit het voortgezet onderwijs en mbo’ers worden met opdrachten gestimuleerd het technisch vakgebied te verkennen. Voor studenten en young professionals uit het hbo en wo zijn er speciale masterclasses en lezingen te volgen. Bijzonder aan deze editie is de racebaan die door de loods wordt aangelegd voor de testdag van de Shell Eco-marathon. De studententeams krijgen een laatste kans hun energiezuinige voertuigen te testen voor de race die dit jaar plaatsvindt in Londen.

Juni 1 - 2 juni 2016 NH Conference Centre Koningshof, Veldhoven www.vision-robotics.nl Vision, Robotics & Mechatronics Vision, Robotics & Mechatronics is de belangrijkste beurs voor vision, robotica, mechatronica en aanverwante automatiseringsoplossingen in de Benelux. Evenals in 2015 wordt Vision, Robotics & Mechatronics tegelijk met het Photonics Event georganiseerd. Er wordt bijzondere aandacht besteed aan de betekenis en waarde van de kruisverbanden tussen de vier technologieën: Photonics – Vision – Robotics – Mechatronics.

1 - 2016

27-01-16 15:09

Column

Industrie loopt achter met e-commerce Net voor Oud en Nieuw was ik op zoek naar een nieuwe kaasrasp, maar deze keer dan wél een goeie! Dus op naar Blokker, Xenos, Hema en Marskramer. Helaas, alleen maar prullen die ik nou juist wilde vervangen. Dan maar eens surfen op het wereldwijde web. Moet je voor de aardigheid eens doen; googelen op kaasrasp design…. E-commerce of e-business is een verzamelnaam voor transacties die op digitale wijze worden afgehandeld. Bijvoorbeeld de aankoop van een product in een webwinkel. E-commerce is echt niet pas een aantal jaar oud, maar bestaat al sinds de jaren zeventig, toen banken voor het uitwisselen van geld voor het eerst gebruik gingen maken van een onderling computernetwerk. De term is bekend geworden bij de massa door de opkomst van online winkelen op het internet.

is ook lastig in een winkel met meer kassa's dan personeel. Datzelfde geldt voor de webshop, die pas in 2008 werd opgezet. In de webshop weet de consument door de overkill aan producten niet meer wat hij of zij moet kiezen, omdat het specialisme is verdwenen. Bijna twee derde van de Nederlandse industriële bedrijven verkoopt zijn producten niet online. De IT-beveiliging van het e-commerce platform en de integratie met het ERP-systeem van het bedrijf zijn de grootste hoofdbrekers. Dat blijkt uit de Sana B2B e-Commerce Monitor 2015, een internationaal onderzoek onder ruim 520 beslissers in e-commerce. Bij business-to-businessmodebedrijven en in de sector containers en verpakkingen is een webshop meer gemeengoed. Van de industriële bedrijven die geen webshop hebben, geeft veertig procent wel aan in een nieuwe e-commerceoplossing te willen investeren. Ze worden echter een beetje tegen gehouden door bestaande klanten, die liever een persoonlijk advies willen. Ik schaar me onder de ‘nieuwbest’ klanten, want via een webwinkel met een aanvullend persoonlijk adviesje, is het met mijn nieuwe kaasrasp helemaal goed gekomen.

‘Bijna twee derde van de Nederlandse industriële bedrijven verkoopt zijn producten niet online.’

Bij de NVDO doen we ook aan e-commerce, namelijk in ons webwinkeltje. Daar kun je bijvoorbeeld de jaarlijks verschenen Onderhoudskompassen kopen. Het is voor ons een soort toegevoegde waarde en we kunnen heel goed zonder. Maar voor de retail is het van levensbelang. Denk maar aan V&D. Het warenhuis is ergens in de jaren tachtig blijven steken. Dat uit zich ook in de focus op producten. Klanten worden op de koop toe genomen. Er wordt bijna geen service geboden en dat

Ellen den Broeder-Ooijevaar Verenigings Manager

colofon MaintNL is het verenigingsmagazine van de Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud. De naam MaintNL is eigendom van de NVDO. Eindredactie: Ellen den Broeder-Ooijevaar

Postbus 138 • www.nvdo.nl 3990 DC Houten • www.nvdovac.nl t +31(0)30 634 60 40 e info@nvdo.nl MaintNL 1 - 2016 73

IMA01 MC_Verenigingsmanager.indd 73

27-01-16 15:10

74 VOLGEND NUMMER

IN HET VOLGENDE NUMMER NAM vereenvoudigt platforms met nieuwe techniek NAM is bezig om zijn offshore productieplatforms in de Noordzee te vereenvoudigen. De platforms zijn nu nog voorzien van alle faciliteiten voor gasbehandeling, maar deze installaties worden verwijderd met een nieuwe watersnijtechniek. NAM gaat het aardgas op het centraal gelegen offshorecomplex K14 behandelen om het vervolgens naar Den Helder te transporteren.

Onderhoud bij SuikerUnie Een interview met Peter van Dam, maintenance manager bij SuikerUnie, over conditiegebaseerd onderhoud. Wat komt er kijken bij een technische implementatie en wat zijn de organisatorische uitdagingen binnen het bedrijf?

De veranderende wereld van ondergrondse infrastructuur Onder het maaiveld heeft Nederland een grote hoeveelheid infrastructuur in de vorm van leidingen, buizen en kabels. En hoewel het rustig lijkt onder de grond, veranderen de factoren die van invloed zijn voor de instandhouding de laatste jaren sterk.

Thema: Maintenance in de procesindustrie Thema’s 2016

iMaintain 02-2016 Maintenance in de procesindustrie

iMaintain 03-2016

Maintenance en de supply chain

iMaintain 04-2016

iMaintain Congres Special

iMaintain 05-2016

EN VERDER MaintNL De drie kandidaten voor de Maintenance Manager of the Year verkiezing stellen zich aan u voor. Liandon in Duiven start begin 2016 met een nieuwe afdeling Asset Beheer en Onderhoud voor het operationele beheer van hoogspanningsnetten en energiestations van grote klanten. In de voedingsmiddelenindustrie is cybersecurity een echt item qua recepturen. Bedrijven krijgen toch veel volk van onderaannemers over de vloer. Hoe gaan ze daarmee om?

Maintenance, opleiding en werk

iMaintain 06-2016

Maintenance en informatisering

iMaintain 07-2016

Maintenance, duurzaamheid en milieu

iMaintain 08-2016

Maintenance en industriële reiniging

iMaintain 09-2016

Maintenance, veiligheid en arbo

iMaintain Nummer 2 verschijnt 8 maart 2016

iMaintain 10-2016

Maintenance en contractvormen

1 16 iMaintain

IMA01 E VolgendNummer.indd 74

27-01-16 15:15

“Ik “Ikdaag daagjejeuituitmet metmij mij tetekomen komenwerken!” werken!” Dhr.Dhr. Paul Paul Casteleijn Casteleijn

GREAT GREAT MINDS MINDS LOOK LOOK BEYOND BEYOND THEMSELVES THEMSELVES DSM DSM zoekt zoekt mensen mensen metmet eeneen open open en en avontuurlijke avontuurlijke geest. geest. De De bevlogen bevlogen geesten geesten diedie de de ambitie ambitie en en hethet lef lef hebben hebben de de wereld wereld te veranderen te veranderen en en diedie tegelijk tegelijk kunnen kunnen relativeren. relativeren. Ambitieuze Ambitieuze denkers denkers diedie boven boven zichzelf zichzelf kunnen kunnen uitgroeien uitgroeien en en over over hunhun eigen eigen grenzen grenzen kunnen kunnen heenstappen. heenstappen. DSM DSM zoekt zoekt dit dit nieuwe nieuwe toptalent toptalent voor voor de de afdeling afdeling Maintenance Maintenance en en Engineering Engineering vanvan DSM DSM Engineering Engineering Plastics Plastics Emmen Emmen (unieke (unieke chemische chemische technologie, technologie, producten producten en en processen). processen). HetHet gaat gaat omom specialistische specialistische toppers toppers diedie door door hunhun uitzonderlijke uitzonderlijke kwaliteiten kwaliteiten DSM DSM nognog steviger steviger kunnen kunnen positioneren positioneren in de in de markt. markt. KijkKijk voor voor onze onze vacatures vacatures op op www.lookbeyondyourself.nl www.lookbeyondyourself.nl

Lookbeyondyourself.nl Lookbeyondyourself.nl

31.445 31.445 adv. adv. Great Great minds_Maintain_A4_4.indd minds_Maintain_A4_4.indd 1 1 Opmaak omslag IMA1.indd 75

22-01-16 22-01-16 14:47 14:47 27-01-16 27-01-16 15:30 15:30 16:09

iMaintain Nr. 01 - 2016

Na het wereldwijde succes van VDM:

Tijd voor vernieuwing Wat is de toekomst van onze verouderende industrie, als deze niet vervangen kan worden, maar wel moet concurreren met jonge fabrieken uit opkomende landen? Het antwoord is Value Driven Maintenance & Asset Management, kortweg VDM XL. Wilt u weten wat VDM XL voor u kan betekenen? Bestel het nieuwe boek van Mark Haarman en Guy Delahay.

www.mainnovation.com

Opmaak omslag IMA1.indd 76 IMA01 1 adv A XLOmslag.indd NVDO 185x267.indd 1

27-01-16 16:09

09-09-15 08:36

Dipaq B.V. Grip op antislip

Dipaq速 heeft een uitgebreid programma (roestvast-)stalen antislip elementen voor trappen, ladders en looppaden. Speciaal geschikt voor Industrie, Offshore en andere zwaar belaste omgevingen.

A4 Flyer DIPAQ速 antislip elementen.indd 1

15-12-15 08:38

Dipaq Dipaq® PermaGrip® antislip elementen Dipaq®PermaGrip® heeft een uitgebreid programma (roestvast-)stalen Dipaq is een uniek 3-componenten antislip vloercoating op antislip elementen voor trappen, ladders en looppaden. basis van in water gedispergeerde Polyurethaan. PermaGrip® is speciaal Speciaal geschikt voor Industrie, Offshore(Bangkirai, en andereBillinga, zwaar Azobé) ontwikkeld om diverse soorten hardhout belaste omgevingen. duurzaam antislip te maken.

De uitstekende slijtvaste PermaGrip® antislip coating wordt met name

Kenmerken antislip toegepast voorDipaq® het antislip makenelementen: van: Hoogstegalerijen antislip gradatie - Houten - Loopdekken Chemisch resistent Bestand tegen hoge temperaturen - Vlonders - Bordessen Geschikt voor hoge mechanisch belasting 10 jaar fabrieksgarantie op slijtage - Trappen - Diverse elementen uit voorraad leverbaar - Maatwerk oplossingen De anti-slip werking van de 3 componenten zorgt voor een uiterst veilige leef-

en werkomgeving. Dipaq heeft een eigen appliccatie team wat u desgewenst het aanbrengen, van de PermaGrip® coating, volledig uit handen kan nemen. Dipaq® antislip proﬁelen zorgen voor een veilige werkomgeving.

Kenmerken PermaGrip® kan het aanbrengen van haar antislip producten volledig voor -Dipaq® Zeer slijtvast uitvoeren. -uHoge antislip waarde (R13)

- Duurzame kwartsafwerking - Eenvoudige verwerking - Uitstekende hechting Grip op staand werk

- Snelle droging - Reukloos

Dipaq® antislip elementen

Vraag nu de productinformatie aan - Bevat geen gevaarlijke stoffen - In verschillende kleuren leverbaar.

Verwerkingsomstandigheden Dipaq® kan het aanbrengen 15-35°C en RV<80% en tenminste van haar antislipproducten 3° boven het dauwpunt. volledig voor u uitvoeren. Droogtijden bij 20°C/50% r.v. Kleefvrij: 1 tot 2 uur (afhankelijk van

Een PermaGrip® pakket bestaat uit:

de buitentemperatuur)

- Coating, verkrijgbaar in 5 liter (10-12 m2 ) emmers.

Hanteerbaar: 2 uur

- Activator - Kwartskorrels - Afplaktape - Roller. Heeft u interesse in een van onze antislip producten? Bel of mail ons en wij geven u graag vrijblijvend deskundig advies. Postbus 1277 | 3350 CG Papendrecht | 078 - 842 47 16 078-8424716 – info@dipaq.nl info@dipaq.nl | www.dipaq.nl

Uitgehard: 12 uur

Dipaq B.V. Postbus 1277 Hittebestendigheid: 90°C (droog) 3350 CG PAPENDRECHT EU grenswarden: 140g/l (2007) - 140g/l (2010)

078-8424716 info@dipaq.nl

www.dipaq.nl A4 Flyer DIPAQ® antislip elementen.indd 2

15-12-15 08:38

cbt

maximalisatieposter 2016

resultaten waar je u tegen zegt

februari

Storen aan storingen

TPM, polderen of presteren?

Publicatie week 4

Publicatie week 8

Nu staat voor de zoveelste keer de technische dienst briesend aan de productielijn. Dus tijd voor maatregelen. De operators moeten verder leren kijken, breder denken om de werkelijke oorzaak te vinden. En dat heeft resultaat!

Connected production Publicatie week 6 Onze productie is onderdeel van een veel groter proces.

steeds meer buiten mijn eigen productiemuren kijken.

Dat levert naast een gestroomlijnd proces ook nog eens

Als schakel tussen leverancier en klant moet ik dus

Publicatie week 24

De jongens op de werkvloer nemen nu zelf actie in

juni

juli augustus

35 36

april

mei

De schokkende realiteit van machineonderhoud

Publicatie week 14

Publicatie week 20

De klant centraal, natuurlijk, maar hoe breng je dat in praktijk? Door de klant letterlijk op de werkvloer te brengen. Zo hebben wij de productie

de klantbehoefte op onze productie.

nodig geweest. Gelukkig hebben we ervan geleerd.

Plan

Ziekteverzuim en andere signalen van explosiegevaar

Flow controle

Publicatie week 28

Publicatie week 34

Als verantwoordelijk leidinggevende moet je kijken naar de oorzaken achter de cijfers. Toen in ons ziekteverzuim een bepaald patroon zichtbaar werd, ben ik gaan graven. Leuk is anders, maar de risico’s die daardoor boven water kwamen…...

juli

48 49

De opvolging van ploegen verliep moeizaam, waardoor interne klant bracht daar verandering in.

september

Publicatie week 32

Publicatie week 36

Of ze het kunnen is niet de vraag. Mogen ze het ook? Certificeringen zijn misschien niet het meest dynamische aspect van mijn werk. Wel noodzakelijk. Als een machine

er fouten en vertragingen ontstonden. Denken vanuit de

Veiligheid is TOP sport Veiligheid en Techniek: check. Veiligheid en Organisatie: check. Veiligheid en Personen: euhh. Komt dat door de mensen op de werkvloer? Daar ligt niet de oorzaak, wel de oplossing.

thermisch moet worden gereset, dan wel graag door de

Bij ons tenminste. Een andere veiligheidscultuur begint binnen

juiste persoon. Zo’n trainingsmatrix was daarbij wel handig.

het MT en werkt door in productie. Of iedereen dat zo ziet...?

Check

Act

Volg Maxime in Q4:

Plan

Plan Do Check Act & repeat

5S voor sloddervossen en pietjes-precies

Publicatie week 40

Publicatie week 48

hele lijn een grote vertraging opleveren. We zijn liever

blijkt wel uit de huidige flow op de werkvloer.

Electric fantastic

bezig met terugkerende verbeteringen. Hierdoor is ons

Dat ‘lean’ niet alleen een theoretisch principe is,

augustus

zijn we voor ergere ‘schokken’ bespaard gebleven. We nemen

Volg Maxime in Q3:

Act

veiligheidsdenken boven rendementsdenken te plaatsen, nu geen risico’s meer. Daar zijn wel wat eye-openers voor

Check

Het was even een cultuurshock, maar door

nog beter op de klantbehoefte afgestemd én ook

storingen die misschien snel zijn opgelost, maar over de Wo

juni

Klant in productie

Ongemerkt sluipen ze in je proces. Van die terugkerende

“Orde en netheid op de werkvloer begint met het motiveren van gedrag en discipline.” Zo begon mijn blog een jaar geleden. Nu blikken we terug op onze aanpak werkplaatsinrichting en het resultaat in

productieproces nu continu in ontwikkeling.

oktober

verduurzamen

inzichtelijke waardestroom én een stop in het afvoerputje van

ontwikkelen

oktober

november

het leverde ook daadwerkelijk wat op. Een uitgestippelde,

verduurzamen

verduurzaamheidstraject. Niet alleen vanwege het feestje,

waardeverlies door nodeloze voorraden.

bekwamen

september

Operatie ‘Production pirates’ was misschien wel het leukste

met inzicht en verantwoordelijkheidsgevoel.

maximaliseren

december

ze voor zijn. Een gesmeerd proces dankzij operators

ontwikkelen

motiverend waardoor we iedereen meekregen.

Schatkaart én afvoerputje van je productieproces

Plan

kleine reparaties of foutmeldingen. De technische

waarop we foutmeldingen registreerden. Daar hebben we nu een ander systeem voor vanuit een positieve drive. Dat werkte

Publicatie week 16

Allereerst moet je het zien. Onze blinde vlek zat in de manier

Autonome operators zijn de olie in het proces

veiligheid en (milieu)besparing.

november

maximaliseren

mei

Hoe doorbreek je bepaalde gedragspatronen?

Act

Volg Maxime in Q2:

dienst heeft nu eindelijk de ruimte om te doen waar Wo

Publicatie week 12

verduurzamen

Maak fouten zichtbaar

ontwikkelen

maart

hele leuke contacten op!

te leggen op de interne relaties, liggen de

februari

anders gaan communiceren. Door de focus gedachten rondom onderhoud nu op één lijn.

januari

en niet alleen bij de operators. Ook ik moest

Check

Er moest iets veranderen rondom maintenance,

verduurzamen

Plan

Volg Maxime in Q1:

maximaliseren

maart

april

bekwamen

januari

bekwamen

maximaliseren

december

Catch the Rhythm

Onderhoud in goede staat

Publicatie week 38

Publicatie week 44

Onze productie leek soms wel eens op een jazz-orkest. Hoppen van opdracht naar opdracht. Heel inefficiënt. Nu hebben we een logistieke hartslag, waardoor

bekwamen

ontwikkelen

Je wilt het maximale uit je processen en medewerkers halen? Volg dan Maxime van de Meer op cbtvoorresultaten.nl/maxime en op Linkedin. Zij deelt haar ervaringen en inzichten uit de dagelijkse praktijk die jou als manager op weg helpen. Ga aan de slag met de kennis van Maxime voor meetbare en zichtbare resultaten waar je u tegen zegt.

Hoe breng je het uitvalpercentage met 70% terug? Het effect is gigantisch. Zowel in rendement als in de rust die het geeft op de werkvloer en bij de technische

iedereen in hetzelfde ritme opereert. Het resultaat?

dienst. Door onze operators ‘eigenaar’ te maken van de

Onze doorlooptijd is met de helft verkort.

machine hebben we dit kunnen realiseren.

Check

Act

Niets missen van Maxime? Connect op linkedin.com/in/maximevandemeer. Weten hoe je met cbt het maximale uit je processen en mensen haalt? Kijk op cbtvoorresultaten.nl of bel 0800 – 228 72 46.