IMA7 lr by Industrielinqs pers en platform

www.imaintain.info

07 15 TWAALFDE JAARGANG – LOSSE VERKOOPPRIJS € 17,00

iMaintain Nr. 07 - 2015

Maint

Het mag

IMA7_M

azine va n de

NVDO

Bouw zee sluis is dro om die uit onderho ud’ | Pre komt | ‘Effi statiema ciënter stu achter | nagemen ‘Meer tec ren op t werkt, hnische vertrouw praktijko en blijft pleidinge n nodig’

A Cover.

indd 27

24-08-1

5 20:50

AWARENESS SLEUTEL IN AANPAK CORROSIE ONDER ISOLATIE

16:25

Naamloos-1 1

26-08-15 19:41 11:11 25-08-15

KENNISMOET MOETJE JE KENNIS OOKONDERHOUDEN. ONDERHOUDEN. OOK

DEDZEZOEPOLPELIDEIN IDGINGEN ZIJZNIJIN N INTETBERBERENEGN ININDEDNEIENUIEWUEWE BNAGENEN BACHCEHLEOLROR WEWREKRTKUTIGUBIGOBUOUW WKUKNUDNDE DEDEELETLIJTDIJ. D. E

• Hoeveel onderhoud juist genoeg? • Hoeveel onderhoud is is juist genoeg? • Kunnen we met onderhoudsfunctie geld verdienen? • Kunnen we met dede onderhoudsfunctie geld verdienen? • Hoeveel kan onderhoud bijdragen aan het bedrijfsresultaat? • Hoeveel kan onderhoud bijdragen aan het bedrijfsresultaat? • Wat Excellent Onderhoud hoe geef vorm? • Wat is is Excellent Onderhoud enen hoe geef ik ik ditdit vorm?

ININ FOFROMRM EEERE!R!

WAARDECREATIE DOOR GOED ONDERHOUD WAARDECREATIE DOOR GOED ONDERHOUD Een onderhoudsopleiding Hogeschool Utrecht helpt u in eigen bedrijf Een onderhoudsopleiding bijbij Hogeschool Utrecht helpt u in uwuw eigen bedrijf dede antwoorden te vinden op deze vragen. In de afgelopen jaren zijn vele mooie resultaten antwoorden te vinden op deze vragen. In de afgelopen jaren zijn vele mooie resultaten enen forse besparingen bereikt deelnemende bedrijven. Door brede scope zowel forse besparingen bereikt bijbij dede deelnemende bedrijven. Door dede brede scope opop zowel Materiaalkunde, Engineering, Inspectie als Onderhoud bieden onze opleidingen op het Materiaalkunde, Engineering, Inspectie als Onderhoud bieden onze opleidingen op het gebied van Onderhoud precies die (integrale) kennis die nodig om verder kunnen gebied van Onderhoud precies die (integrale) kennis die nodig is is om verder tete kunnen kijken dan het eigen vakgebied, en daardoor aantoonbaar betere resultaten te boeken. kijken dan het eigen vakgebied, en daardoor aantoonbaar betere resultaten te boeken. • Post-MBO Onderhoudstechniek (OTK) • Post-MBO Onderhoudstechniek (OTK) • Post-HBO Onderhoudstechnologie (OT) • Post-HBO Onderhoudstechnologie (OT) • Post-HBO Onderhoud Management (OM) • Post-HBO Onderhoud enen Management (OM) • Master of Engineering in Maintenance & Asset Management • Master of Engineering in Maintenance & Asset Management

Start september 2015 Start 3030 september 2015 Start 1 oktober 2015 Start 1 oktober 2015 Start 1 oktober 2015 Start 1 oktober 2015 Start februari/september Start februari/september

Alle genoemde opleidingen kunnen naar wens in-company (op maat) verzorgd worden. Alle genoemde opleidingen kunnen naar wens in-company (op maat) verzorgd worden. Informeer naar mogelijkheden. Informeer naar dede mogelijkheden. Meer weten? Bel 088 481 88, mail naar info@cvnt.nl kijk www.cvnt.nl. Meer weten? Bel 088 481 8888 88, mail naar info@cvnt.nl ofof kijk opop www.cvnt.nl.

ERVALT VALTNOG NOGGENOEG GENOEGTE TELEREN LEREN ER

IMA7_A Omslag.indd Europoortkringen FC_A4.indd Naamloos-1 2 2015-07 IMA7_A Omslag.indd 2 2FC_A4.indd Europoortkringen 2015-07 1 1

02-06-15 16:16 26-08-15 11:11 02-06-15 16:16

11574 115747 in

INHOUD 3

10 ‘Belangrijk om contractor fair te behandelen’ Op gelijkwaardige voet met contractors samenwerken op het gebied van veiligheid. Dat heeft Sabic in Geleen de afgelopen jaren veel nieuwe inzichten opgeleverd. En nu ook een prijs: de Vomi Safety Experience Award. Een interview met het site management: Dieter Hollmann en Math Peeters.

14 Duurzaamste kantoor nieuwe standaard voor gebouwbeheer The Edge, het meest duurzame gebouw ter wereld, staat op de Amsterdamse Zuidas. Wat betreft technologie gingen de ontwerpers tot het randje. Daardoor heeft het gebouw de hoogste BREAAM-score voor grootschalige kantoorontwikkelingen wereldwijd.

5 COMMENTAAR 6 ACTUEEL 18 ‘CORROSIE ONDER ISOLATIE IS SLUIPMOORDENAAR’ 20 WHAT’S NEXT 62 VOLGEND NUMMER

Maint

Het magazine van de NVDO

Maintenance manager Arjen Vos is van de tenderfase tot en met de onderhoudsfase bij projecten betrokken. Binnenkort komt de droom van het afdelingshoofd BAM Infra Asset Management uit als hij mee mag werken aan de bouw van de nieuwe zeesluis in IJmuiden. Als assets verouderen maar vervanging een stap te ver is, dan biedt een retrofit een mooie tussenoplossing, zo bewijzen twee voorbeelden uit de praktijk. Bouw zeesluis is droom die uitkomt Levensduurverlenging door retrofit ‘Efficiënter sturen op onderhoud’ Prestatiemanagement werkt, vertrouwen blijft achter ‘Service-eiland op zee is de toekomst’ Sluiten Binnenhof het beste voor korte renovatie NS zet bedrijfstrots in voor werving technici ‘Meer technische praktijkopleidingen nodig’ Nieuwe norm werkt aan verwachtingen stakeholders ‘Mobiele apparatuur steeds meer gebruikt’ De Stelling

30 34 38 42 45 46 47 48 52 53 55

iMaintain 15

IMA7_B Inhoud.indd 3

25-08-15 18:54

& gebouw

6, 7 en 8 oktober 2015 Brabanthallen, Den Bosch

Hét platform voor duurzame energieopwekking en energiebesparing in de gebouwde omgeving

Bent u op zoek naar verbruiksbesparende maatregelen voor gebouwen? Op Energie & Gebouw ervaart u een wereld aan inspiratie en mogelijkheden, van inkoop tot techniek en van regelgeving tot management.

Gespecialiseerde congressen, lezingen en workshops, o.a.: • De rol van ESCo’s bij de energietransitie • VVM-FedEC-TEG Debat over het Energieprestatiekeur (EPK) • Minisymposium Gas Inkoop 2015 – 2020 • Seminar ‘Financiering van de Energietransitie’ • En nog veel meer!

Bekijk de nieuwste oplossingen, neem deel aan interactieve lezingen en live demonstraties en doe waardevolle contacten op.

Awards: • Energie Professional 2015

Registreer direct voor gratis toegang via www.energievakbeurs.nl

•

Energie Talent 2015

Co-locatie: • Energie & Industrie • Ecomobiel, vakbeurs voor duurzame mobiliteit Bijdragen van o.a.: • RVO.nl • Topsector Energie • TNO • EU • ABN Amro • Passief Bouwen • Holland Solar • NWEA • FedEC • Ministerie van Economische Zaken • Ministerie van Infrastructuur & Milieu 300 toonaangevende exposanten!

www.energievakbeurs.nl IMA7_Advertenties.indd 4

25-08-15 19:37

COMMENTAAR 5

Zijn er nog kleine hoekjes? Begin juli, aan het einde van de tot nu warmste dag van de eeuw, regende het klachten vanwege stankoverlast in de omgeving van Chemelot in Geleen. Wat bleek? Het drijvende dak van een van de naftatanks van chemiebedrijf Sabic was gaan kantelen, waardoor een deel niet meer afgedekt was. Dat ruik je dan al gauw in een aardige omtrek. Precies de volgende ochtend had ik een afspraak bij Sabic voor het hoofdinterview in dit nummer. Ik kreeg onverwacht een inkijkje in de hectiek die onstond voor het site management. Het drijvende dak was nog in de nacht afgezonken, totdat het op speciale palen in de tank rustte. Om de stankoverlast meteen aan te pakken, heeft de brandweer een laag schuim op het nafta gespoten. Regelmatig moest de schuimlaag worden aangevuld. Tegelijkertijd werd de tank leeggehaald. Hoe heeft het kunnen gebeuren? Of de hitte van de dag - 38 graden Celsius in Limburg had meegespeeld, is nog onduidelijk. Met dat een ongeluk soms in een klein hoekje zit, kom je tegenwoordig niet meer weg. Met moderne diagnostische technologie en meeten regeltechniek, zijn processen steeds beter in de gaten te houden. De oorzaak van het kantelende dak zal vermoedelijk daarom wel te achterhalen zijn. Je wil graag snel de oorzaak weten, helemaal als het om ernstigere incidenten gaat. Zo vind ik het bijzonder dat het officiële rapport van de Onderzoekraad voor Veiligheid over de ontploffing bij Shell Moerdijk pas in juli dit jaar verscheen. In het rapport wordt de reactie tussen ethylbenzeen en de katalysator als de fysieke oorzaak aangewezen van het incident. Volgens Shell een bevestiging van haar eigen onderzoek dat het om een ‘onverwachte’ reactie ging. Daar blijf ik steken. Alsof het ongeluk uit een klein, onverwacht hoekje komt. De vraag is of je dat tegenwoordig met alle kennis en technologie nog met droge ogen mag beweren... De explosie bij Shell Moerdijk gebeurde tijdens het opwarmen van de installatie na een onderhoudsbeurt. Onderhoud is een risicovol proces, waarvoor een deugdelijke veiligheidsanalyse noodzakelijk is. Shell heeft het opwarmproces de afgelopen 35 jaar echter niet diepgaand onderzocht, daardoor was er geen zicht op de risico’s die ontstonden en konden medewerkers en contractors niet goed geïnstrueerd aan de slag. Als je te weinig onderzoekt, komt zo'n reactie of ontploffing altijd onverwacht. Dan kun je proberen te verschuilen achter of in kleine hoekjes. Maar wat als die er eigenlijk niet meer zijn?

HOOFDREDACTIE

Mark Oosterveer 020 3122 793 mark.oosterveer@industrielinqs.nl NUMMER 7 - 2015

Wim Raaijen 020 3122 081 wim.raaijen@industrielinqs.nl

UITGAVE VAN

EINDREDACTIE

Industrielinqs pers en platform Veembroederhof 7 1019 HD Amsterdam

Miriam Rook 020 3122 796 miriam.rook@industrielinqs.nl Liesbeth Schipper 020 31 22 083 liesbeth.schipper@industrielinqs.nl

MEDEWERKERS PARTNER

Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud (NVDO) Postbus 138, 3990 DC Houten

David van Baarle, Erik te Roller, Renske van den Berg, Ingrid Rompa, Pieter Pulleman, Francis Voermans, Dagmar Aarts

LAY-OUT

Bureau OMA BV

COVER Ahoy Rotterdam NV Ahoy-weg 10 3084 BA Rotterdam Postbus 5106 3008 AC Rotterdam Organisator van

UITGEVER

Wim Raaijen 020 3122 081 wim.raaijen@industrielinqs.nl

ATLASExperiment©CERN

ADVERTENTIEVERKOOP Jetvertising BV Kim de Bruin T: 070 399 00 00 F: 070 390 24 88 kim@jetvertising.nl

TRAFFIC

Breg Schoen 020 3122 088

Wim Raaijen wim@industrielinqs.nl @wimraaijen

DRUKKERIJ

PreVision Graphic Solutions

ABONNEMENTEN (EXCL. BTW)

Nederland/België € 95,– Introductie NL/B 25% € 71,– Overig buitenland € 119,– Losse verkoopprijs € 17,– Studenten € 39,– Proefabonnement 3 mnd € 27,50

OPZEGGEN

Dit magazine hanteert de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er van uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Proef- en kennismakingsabonnementen worden niet automatisch verlengd en stoppen na het aantal aangegeven nummers. Opzeggen kan via www.aboland.nl, per post of per telefoon. De opzegtermijn is 8 weken voor het einde van uw abonnementsperiode. Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door Abonnementenland is ontvangen. Indien u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement. Adreswijzigingen kunt u doorgeven via www.aboland.nl, per post of per telefoon.

Overige vragen kunt u stellen op www.aboland.nl of neem telefonisch contact met Abonnementenland op.

ABONNEMENTENLAND

Postbus 20 1910 AA Uitgeest Tel. 0900-ABOLAND of 0900-226 52 63 € 0,10 per minuut Fax 0251-31 04 05 Site: www.bladenbox.nl voor abonneren of www.aboland.nl voor adreswijzigingen en opzeggingen. Abonnementenland is ook bereikbaar via Twitter. Stuur uw tweet naar: @Aboland_klanten. Prijswijzigingen voorbehouden. ISSN: 2211-6826 © Industrielinqs pers en platform BV Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder toestemming van de uitgever.

iMaintain 15

IMA7_C Commentaar.indd 5

25-08-15 18:55

6 ACTUEEL

MEEST GELEZEN ONLINE 1. ‘Shell Moerdijk moet kritischer zijn’ Shell Moerdijk moet kritischer zijn op veiligheidsrisico’s bij het bedrijf. Dit blijkt uit het rapport ‘Explosies MSPO2 Shell Moerdijk’ dat de Onderzoekraad voor Veiligheid (OVV) in juli heeft gepubliceerd. Lees verder op pagina 7

2. Bouw en onderhoud zeesluis IJmuiden gegund aan consortium OpenIJ Na bijna honderd jaar is de Noordersluis in IJmuiden aan vervanging toe. Een nieuwe, grotere zeesluis moet de bereikbaarheid van de haven van Amsterdam verbeteren Lees verder op deze pagina

3. Resultaten Veiligheid Voorop: meer zichtbaar leiderschap en buddy’s Veiligheid is een topprioriteit voor de BRZO-bedrijven in de chemieketen die aangesloten zijn bij Veiligheid Voorop. Dat blijkt uit de resultaten en ontwikkelingen over de vierde periode (2014/2015). Lees verder op pagina 9

4. Bavaria voert nieuw planningssysteem in Bierbrouwerij Bavaria wil het productieproces en de kwaliteit van de logistieke keten verbeteren en pakt daarom de planning van de distributie- en serviceprocessen aan. Lees verder op deze pagina

Bavaria voert nieuw planningssysteem in Bierbrouwerij Bavaria wil het productieproces en de kwaliteit van de logistieke keten verbeteren en pakt daarom de planning van de distributie- en serviceprocessen aan. Het bedrijf wil deze processen met één systeem ondersteunen en optimaliseren. ‘Naast de distributie willen wij ook de activiteiten voor service, onderhoud en de middelen voor events plannen en tussentijds optimaliseren met het systeem’, vertelt Marco van den Herik, hoofd Logistiek Horeca bij Bavaria. De nieuwe software van Ortec is mobiel ondersteund zodat Bavaria met real time informatie, zoals de uitloop van werkzaamheden geregistreerd via de PDA, of verkeersopstoppingen gedetecteerd via GPS, de planning en routes kan aanpassen.

Bouw en onderhoud zeesluis IJmuiden gegund aan consortium OpenIJ Na bijna honderd jaar is de Noordersluis in IJmuiden aan vervanging toe. Een nieuwe, grotere zeesluis moet de bereikbaarheid van de haven van Amsterdam verbeteren en de economie in de regio stimuleren door getij-onafhankelijk ruimte te bieden aan de steeds groter wordende zeeschepen. De nieuwe zeesluis IJmuiden, bij de ingang van het Noordzeekanaal, wordt zeventig meter breed, vijfhonderd meter lang en achttien meter diep. De bouw start begin 2016 en de sluis moet eind 2019 beschikbaar zijn voor de scheepvaart. Rijkswaterstaat heeft de bouw van de nieuwe zeesluis definitief gegund aan het consortium OpenIJ. Dit consortium van BAM-PGGM en VolkerWessels-DIF wordt verantwoordelijk voor het ontwerpen, bouwen, financieren en gedurende 26 jaar onderhouden van de sluis. De bouw zal worden uitgevoerd door de combinatie BAM en VolkerWessels. De baggerwerkzaamheden zullen in onderaanneming worden uitgevoerd door Van Oord en Boskalis. Lees ook het interview met Maintenance Manager Arjen Vos van BAM op pagina 30.

Breeddiep wordt verbreed Het Breeddiep wordt verbreed van 75 naar 350 meter. Minister Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu heeft in juli het besluit getekend om samen met het Havenbedrijf Rotterdam deze belangrijke verbinding voor de binnenvaart in Rotterdam te verbreden. De investering van zo’n 16 miljoen euro in totaal past in het beleid van zowel het Rijk als het Havenbedrijf om de achterlandverbindingen over het water te verbeteren en efficiënter te maken. Jaarlijks maken zo’n 50.000 voornamelijk binnenvaartschepen gebruik van de verbinding tussen het Calandkanaal en de Nieuwe Waterweg tegenover Hoek van Holland. Door de verbreding van het Breeddiep wordt de stroming minder woelig en de capaciteit aanzienlijk groter. Het Breeddiep is nu een 75 meter brede verbinding tussen de in 1969 aangelegde Splitsingsdam en de Rozenburgse Landtong. Door de woelige stroming en het beperkte zicht is op dit moment alleen eenrichtingsverkeer mogelijk. Het is de bedoeling na het broedseizoen met de verbreding te beginnen en de verbreding eind 2016 te realiseren.

5. Onbemand vliegtuig ingezet bij ‘noodgeval’ op schip

7 15 iMaintain

IMA7_D Actueel.indd 6

CREDIT: LEO VAN DER STEK

Op de Westerschelde is met succes de eerste internationale operationele test afgerond met het inzetten van een Unmanned Aerial Vehicle (UAV) bij het bestrijden van een noodgeval op een schip. Lees verder op pagina 7

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

25-08-15 18:56

ACTUEEL 7

‘Shell Moerdijk moet kritischer zijn’ Shell Moerdijk moet kritischer zijn op veiligheidsrisico’s bij het bedrijf. Dit blijkt uit het rapport ‘Explosies MSPO2 Shell Moerdijk’ dat de Onderzoekraad voor Veiligheid (OVV) in juli heeft gepubliceerd. Met name bij het doorvoeren van wijzigingen in productieprocessen, installaties en van grondstoffen moet het bedrijf beter onderzoek doen naar eventuele nieuwe risico’s die hierbij ontstaan. Shell bleek in het onderzochte voorval, de explosie van de kraker, niet bedacht op de chemische reactie die uiteindelijk leidde tot ontploffing. Hierdoor waren medewerkers niet in staat om tijdig in te grijpen. De Onderzoeksraad is verbaasd dat bij Shell Moerdijk de interne procedures niet goed zijn opgevolgd, er onvoldoende lessen zijn getrokken uit eerdere incidenten en signalen binnen de eigen organisatie en onjuiste aannames zijn gemaakt over basale chemische reacties. Volgens de Raad heeft Shell de hoge verwachtingen over veiligheidsbeheersing binnen het bedrijf dan ook niet waargemaakt. Ook toezichthouders hadden kritischer kunnen zijn op de invulling van het veiligheidsbeleid bij Shell. De explosie bij Shell Moerdijk gebeurde tijdens het opwarmen van de installatie na een onderhoudsbeurt. Onderhoud staat volgens de Onderzoeksraad bekend als een risicovol proces, waarvoor een deugdelijke veiligheidsanalyse noodzakelijk is. Shell heeft het opwarmproces de afgelopen 35 jaar echter niet diepgaand onderzocht, ook niet bij het doorvoeren van wijzigingen in de installatie of van grondstoffen. Hierdoor had Shell geen zicht op de risico’s die daardoor ontstonden en konden medewerkers niet goed geïnstrueerd aan de slag. Op 3 juni 2014 zorgde chemische reactie voor extra gasvorming en drukopbouw in de installatie, die niet meer afgevoerd konden worden. Dit resulteerde in een toestand waarbij de druk uiteindelijk zo snel opliep dat de situatie onbeheersbaar werd. De installatie explodeerde, gevolgd door een grote brand. Twee personen raakten gewond. De Onderzoeksraad voor Veiligheid is van mening dat Shell bewuster om moet gaan met risico’s. Medewerkers moeten continu alert zijn op veiligheidsrisico’s, zeker bij het doorvoeren van wijzigingen in productieprocessen, installaties en van grondstoffen. General Manager Paul Buijsingh van Shell Moerdijk stelt dat de OVV heeft in haar onderzoek naar het incident duidelijke conclusies heeft getrokken en aanbevelingen heeft gedefinieerd. Shell laat in een verklaring weten: ‘Veiligheid staat bij ons voorop en het is pijnlijk dat dit incident heeft kunnen plaatsvinden.’

Onbemand vliegtuig ingezet bij ‘noodgeval’ op schip Op de Westerschelde is met succes de eerste internationale operationele test afgerond met het inzetten van een Unmanned Aerial Vehicle (UAV) bij het bestrijden van een noodgeval op een schip. Het kleine onbemande vliegtuig is vanaf een mobiel grondstation bestuurd en gebruikt voor het inwinnen van data. Tijdens de test is een brand op een schip op zee gesimuleerd in de Westerschelde. Onder zulke omstandigheden is het belangrijk dat brandweercorpsen snel over een zo gedetailleerd en actueel mogelijk beeld van het incident beschikken. De informatie die de UAV verzamelde, werd via het mobiele grondstation doorgestuurd naar meerdere commandocentra. Zij stuurden daarop vanuit Oostende een bemande helikopter met brandweermannen die de brand op het schip konden bestrijden. Na een brandmelding op een schip kost het normaal veel tijd om informatie in te winnen. De inzet van een onbemand luchtvaartuig kan het verzamelen van data bespoedigen. Maar ook beslissingen over het in te zetten materiaal kunnen door beeld en metingen vanuit de lucht beter en sneller worden genomen. Hierdoor ontstaat minder schade aan de schepen en het milieu en is er minder kans op slachtoffers. De test vond plaats in het kader van het Interreg 2 Zeeën project ‘Berisuas’ waarin partijen uit Engeland, Frankrijk, België en Nederland samenwerken om de veiligheid op zee te vergroten door de inzet van onbemande luchtvaartuigen. In september 2015 worden de eindconclusies van het project gepubliceerd.

BEDRIJVENNIEUWS Biesheuvel Techniek versterkt positie met overname De IPH-groep, in Nederland bekend als Biesheuvel Techniek, heeft het Duitse Kistenpfenning overgenomen. Kistenpfenning is een technische distributeur met een omzet van meer dan tachtig miljoen euro, met 24 locaties in Duitsland en vestigingen Polen en Roemenië. Het bedrijf levert een breed scala aan producten, waaronder kogellagers, transmissies en aandrijftechnologie, pneumatiek en hydrauliek. IPH-Groep levert in Nederland allerlei onderhouds- en productiebenodigdheden voor aandrijftechniek, mechatronica, lineairtechniek, pneumatiek, flow & sealing, tooling & verspaning, et cetera.

Emerson neemt Energy Solutions International over Emerson kondigt de overname aan van Energy Solutions International Holdings Inc. (ESI), een leverancier van besluitondersteunende software en diensten die het operationele rendement verbeteren, de winstgevendheid verhogen en zorgen voor extra veiligheid bij transport, opslag, marketing en distributie van olie en gas. Met de overname breidt Emerson zijn mogelijkheden verder uit om complete oplossingen te leveren voor automatisering en operationeel management in de olie en gas-transportindustrie. ESI gaat deel uitmaken van de Remote Automation Solutions-groep, leverancier van meeten regelsystemen (SCADA) en fiscale meteringsystemen in de olie- en gasindustrie.

Boskalis en VolkerWessels bouwen Duits windpark Boskalis en VolkerWessels hebben een contract gekregen voor onder meer het ontwerp, de bouw, de inkoop en de installatie van 67 windmolenfunderingen voor het Veja Mate offshore-windpark in het Duitse deel van de Noordzee. De contractwaarde bedraagt circa 500 miljoen euro. Het Veja Mate offshore windpark ligt 130 kilometer ten noorden van de Eemshaven en zal een totale capaciteit van 400 MW genereren. Het project zal eind 2015 van start gaan en de oplevering wordt in het vierde kwartaal van 2016 verwacht.

iMaintain 15

IMA7_D Actueel.indd 7

25-08-15 18:56

INTERESTED IN SAVING UP TO 20% ON YOUR MAINTENANCE, REPAIR & OPERATIONS LOGISTICS COSTS? WE CAN HELP! Find out how we can use our Maintenance, Repair and Operations (MRO) logistics expertise to reduce cost and complexity in your operations, while putting the control and ability to drive further efficiencies back in your hands. To learn more download our MRO whitepaper (www.dhl.nl/mro-logistics) or contact us: supplychain.benelux@dhl.com

Een 20 jaar oude trein 20 jaar toekomst geven? Ontdek jouw kansen in treintechnologie Ga naar NStechwerk.nl www.hi-force.com

IMA7_Advertenties.indd 8

1470001005 iMaintain_NS_90x132mm.indd 1

21/08/15 14:47 25-08-15 19:37

ACTUEEL 9

Voortaan per boot naar platforms Ameland NAM-medewerkers gaan voortaan met een speciale boot in plaats van met een helikopter naar twee platforms ten noorden van Ameland. Om het gas uit de kleine gasvelden op de Noordzee zo economisch mogelijk te produceren is kostenbeheersing cruciaal. De inzet van de nieuwe boot ‘Vigilant’ gaat hier een bijdrage aan leveren. De manier van werken bespaart veel tijd, vooral voor medewerkers die op Ameland of elders in NoordNederland wonen. Nu reizen zij via de helihaven van Den Helder naar de platforms. Ten noorden voor de kust van Ameland bevinden zich twee platforms van NAM voor de aardgaswinning uit het Amelandgasveld. Net als op de andere platforms op de Noordzee wisselt NAM de bemanning met helikopters, die het bedrijf ook inzet voor onderhoud en transport van onderdelen. Vanaf augustus gaat dat transport via zee. Veltman Marine Services ontwikkelde een speciale boot en NAM twee aanlandsteigers. De medewerkers stappen op in het Friese Holwerd. Hiervoor bouwde Veltman een ontvangstruime, compleet met een pendel- en taxiservice. Medewerkers kunnen ook op Ameland worden opgehaald.

Havenbedrijf Rotterdam investeert in boeien en palen Het Havenbedrijf Rotterdam investeert in totaal zo’n 32 miljoen euro in het plaatsen van palenconfiguraties en het vervangen van boeispannen. Aan de palenconfiguraties kunnen grotere schepen afmeren en de vervanging van boeien door palen bevordert de veiligheid. Het project moet in het najaar zijn afgerond. De investering past in het beleid van het Havenbedrijf om het bestaand havengebied verder te moderniseren en zo intensief mogelijk te gebruiken. In de Botlek vervangt het Havenbedrijf boeispan 66 in de centrale geul van de rivier door een palenconfiguratie. Door een innovatieve constructie – het zogenoemde morsponton - kan er straks op de palen vanaf twee kanten met drijfkranen droge bulk worden overgeslagen. Een jaar geleden zijn in het binnenmeer van de Maasvlakte palen 90 en 91 opgeleverd. Op de palenconfiguratie – in wezen gaat het om twee maal acht palen – kunnen schepen met een lengte van 225 tot 350 meter afmeren. De maximale waterdiepte bedraagt 23,65 meter NAP. Er kunnen zowel brandstoffen en andere vloeibare lading, als droge goederen zoals kolen en granen worden overgeslagen.

Resultaten Veiligheid Voorop: meer zichtbaar leiderschap en buddy’s

Veiligheid is een topprioriteit voor de BRZO-bedrijven in de chemieketen die aangesloten zijn bij Veiligheid Voorop. Dat blijkt uit de resultaten en ontwikkelingen van het programma Veiligheid Voorop over de vierde periode (2014/2015). Uit het verslag blijkt dat in 2014 is het aantal inspecties door het hoogste management is toegenomen. Het aantal inspecties per 100 fte ging van 17 in 2013 naar 25 in 2014. Volgens Veiligheid Voorop geeft dit aan dat steeds meer managers aanwezig zijn op de werkvloer en zich betrokken voelen bij wat daar gebeurt. ‘Deze zichtbare betrokkenheid is belangrijk omdat zij een zeer positieve invloed heeft op het veiligheidsgedrag en de veiligheidscultuur bij de bedrijven.’ Uit de rapportage blijkt ook dat BRZO-bedrijven in de chemieketen steeds vaker buddy’s inzetten om van elkaar te leren en elkaar te ondersteunen. Bedrijven zijn zeer positief over de resultaten hiervan.

BEDRIJVENNIEUWS Fokker overgenomen voor 706 miljoen Fokker wordt door de Britse toeleverancier van de luchtvaart GKN voor 706 miljoen euro overgenomen van investeringsmaatschappij Arle Capital. Fokker is gespecialiseerd in het ontwerp, de ontwikkeling en de productie van lichtgewicht vliegtuigonderdelen, bekabeling en landingsgestellen. Ook zorgt het bedrijf voor onderhoud, reparatie en logistieke diensten bij luchtvaartmaatschappijen. Het hoofdkantoor blijft in Nederland en ook de naam Fokker blijft behouden. GKN is naast de luchtvaartsector actief in de auto-industrie en land-systems markt. De afronding van de overname wordt verwacht in het vierde kwartaal van 2015

Shell schrapt 6500 banen Shell gaat dit jaar wereldwijd 6500 banen schrappen, omdat het olie- en gasconcern veel last heeft van de lage olieprijs. Dat maakt het bedrijf eind juli tijdens de presentatie van de kwartaalcijfers bekend. Het concern verlaagt de investeringen naar 30 miljard dollar, dat is een daling van 20 procent ten opzichte van 2014. Daarnaast is Shell bezig om activiteiten te verkopen. Voor 2014 en 2015 gaat het om 20 miljard dollar aan bezittingen.

Zes miljoen euro voor fieldlab Het OPZuid-programma kent een bedrag van bijna 6 miljoen euro toe aan het Smart Industries project Campione. Het project is gericht op het 100 procent voorspelbaar maken van onderhoud binnen de chemie- en procesindustrie, via slimme technieken op het gebied van condition monitoring en big data. Het Operationeel Programma Zuid-Nederland 2007-2013 is een Europees subsidieprogramma voor de provincies Zeeland, Limburg en Noord-Brabant. De beoogde locatie voor Campione is Aerospace en Maintenance Campus Gilze-Rijen. Naar verwachting opent minister Kamp in het najaar de eerste onderdelen van het fieldlab.

uw mailbox? Al het nineuvoworsoninze nieuwsbrief op

iMaintain.info!

Meld u aa

iMaintain 15

IMA7_D Actueel.indd 9

25-08-15 18:57

10 INTERVIEW

â&#x20AC;&#x2DC;Belangrijk om contractor fair te behandelenâ&#x20AC;&#x2122;

Het vertrouwen van de aannemers en het winnen van de prijs heeft veel te maken met de intensieve samenwerking van Sabic in Geleen met haar contractors.

7 15 iMaintain

IMA7_I Hoofdinterview.indd 10

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

25-08-15 19:03

INTERVIEW 11

Op gelijkwaardige voet met contractors samenwerken op het gebied van veiligheid. Dat heeft Sabic in Geleen de afgelopen vijf jaar veel nieuwe inzichten en verbeteringen opgeleverd. En nu ook een prijs: de eerste Vomi Safety Experience Award. ‘Je kunt zelf wel het idee hebben dat het op gebied van veiligheid erg goed gaat, maar het is natuurlijk zeer motiverend als je partners hetzelfde ervaren.’ Een interview met het site management: Dieter Hollmann en Math Peeters.

Wim Raaijen

‘Of alles goed is? Nee, niet alles helaas’, antwoordt Dieter Hollmann wat bedrukt. De site director van chemiebedrijf Sabic in Geleen is voorafgaand aan het interview bijna de hele nacht op geweest. In de avond had het namelijk klachten geregend vanwege stankoverlast in de omgeving van het bedrijventerrein Chemelot. De indringende geur van nafta. Wat bleek? Het drijvende dak van een van de opslagtanks was gaan kantelen, waardoor een deel van de nafta niet meer was afgedekt. Hollmann: ’Nafta heeft een lage geurgrens en ruik je al gauw in de nabije omgeving. Daar moet je dan direct wat aan doen. Niet dat er direct gevaar is voor de volksgezondheid, maar de geur is vervelend en doordringend. Wij betreuren de overlast voor omwonenden.’ Het drijvende dak is gedurende de nacht in de nafta gezonken en de exacte positie is op dat moment nog niet bekend. ‘Om de stankoverlast meteen aan te pakken, heeft de brandweer een laag schuim erop gespoten. Hiermee wordt de geuroverlast gereduceerd; regelmatig moet de schuimlaag worden aangevuld. Tegelijkertijd wordt momenteel de tank leeggehaald.’

FOTO’S: WIM RAAIJEN

“

Of de hitte van die dag - 38 graden Celsius - heeft meegespeeld als oorzaak van het kantelen, kunnen Dieter Hollmann en Math Peeters, directeur Site Logistics & Site Affairs niet zeggen. Het onderzoek naar de oorzaak kan worden opgestart als de tank helemaal leeg is. Er zat ongeveer 10.000 kubieke meter nafta in de tank. Peeters: ‘Bij de communicatie moeten we open zijn, maar ons beperken tot de feiten. Met de media van tegenwoordig kan het daar wel eens aan schorten.’ Als Duitser is Hollmann onder de indruk van hoe in Limburg de noodorganisatie van de Chemelot-site, die in actie komt bij ongewone voorvallen of incidenten, in no time wordt opgeschaald. Door de industrie en overheden, in nauwe samenwerking. ‘Vannacht heb ik bijvoorbeeld nog met de dienstdoende burgemeester gesproken om een inschatting te geven van de risico’s. Iedereen bleef rustig en dat is het beste in dit soort gevallen.’ Natuurlijk wenst niemand dat het maar op enig moment fout gaat, maar de opeenvolgende acties naar aanleiding van het kantelende dak geven wel het vertrouwen dat alle procedures er goed inzitten. En vooral

Dieter Hollmann: ‘Je kunt zelf wel het idee hebben dat het op gebied van veiligheid erg goed gaat, maar het is natuurlijk zeer motiverend als ook je partners datzelfde ervaren.’ 7

iMaintain 15

IMA7_I Hoofdinterview.indd 11

25-08-15 19:03

12 INTERVIEW

de openheid die verschillende partijen naar elkaar hebben. Precies om die reden kan Hollmann er niet het hele interview bij zijn. Veel partijen moet hij op de hoogte houden van de vorderingen.

Consistent Transparantie, dat is het woord dat de lading hier het beste dekt, vindt Math Peeters. Een term die de afgelopen jaren binnen het chemiebedrijf steeds belangrijker is geworden. Zo is het ook een van de kernbegrippen voor de manier waarop Sabic sinds 2010 met contractors wil samenwerken op het gebied van veiligheid. Een werkwijze die ook volop door aannemers en toeleveranciers wordt gewaardeerd. Begin juni, tijdens het Deltavisie-congres van het Petrochem platform is Sabic beloond met de eerste Vomi Safety Experience Award. Een prijs voor de site waar opdrachtnemers zich het veiligst voelen. ‘Daar zijn we heel trots op’, stelt Hollmann. ‘Je kunt zelf wel het idee hebben dat het op gebied van veiligheid erg goed gaat, maar het is natuurlijk zeer motiverend als je partners hetzelfde ervaren.’ Het vertrouwen van de aannemers en het winnen van de prijs heeft veel te maken met de intensieve samenwerking van Sabic met haar contractors, specifiek op het gebied van veiligheid. Sinds 2010 loopt daar het programma Safe@ SABIC&Partners voor. Peeters: ‘Consistent zijn we sinds die tijd in overleg gegaan met opdrachtnemers, zowel op directieniveau als met de mensen op de werkvloer. Om samen te werken aan de verbetering van de veiligheid op de site.’ Juist tijdens onderhoud of investeringsprojecten is het risico op onveilige situaties het grootst. Precies ook de momenten dat er veel mensen van opdrachtnemers op de site aanwezig zijn. Door hen actief te betrekken, wordt er een gezamenlijke verantwoordelijkheid gecreëerd.

Qualifier Er werden drie uitgangspunten geformuleerd. Naast transparantie, moet de samenwerking ook uitgaan van gezamenlijk eigenaarschap en gelijkwaardigheid. ‘Zo gaan wij als management van de site regelmatig in gesprek met de medewerkers van contractoren. Zonder dat hun eigen management er bij is. Dat levert interessante gesprekken op. Er wordt

7 15 iMaintain

IMA7_I Hoofdinterview.indd 12

25-08-15 19:03

INTERVIEW 13

open en eerlijk gesproken over hoe we de veiligheidssituatie kunnen verbeteren. Een mooi voorbeeld komt uit een gesprek met een van onze grote huisaannemers, Brand. Op het Chemelot-terrein hebben zij een eigen onderkomen. Om echter bij onze fabrieken te komen, moeten ze dagelijks over een drukke weg op de site. Dat leidt soms tot onveilige situaties. Naar aanleiding van dat overleg hebben we besloten een zebrapad aan te leggen.’ Vijf jaar geleden was het best wennen voor verschillende partijen, zowel binnen Sabic als ook voor de partners. Peeters: ‘We vroegen onze vaste contractors om er consequent tijd aan te besteden. Dat is een hele investering geweest. Het was geweldig om te horen dat hun inspanningen bij ons ook door andere klanten werden gezien. Het was in verschillende gevallen zelfs een extra ‘qualifier’ voor onze partners bij aanbestedingen.‘

Fairness Incidenten worden uitvoerig besproken en dat is bij aanvang niet altijd prettig voor bedrijven die er bij betrokken zijn. Peeters: ‘Niet lang geleden heeft iemand zich gesneden bij het verwisselen van een mesje. Dan kun je het afdoen met dat het alleen maar de eigen verantwoordelijkheid is van de betreffende persoon. Maar dan leer je er niets van. Hiervoor hebben we juist de Incident Communication Events (ICE) ingesteld. Vvoor incidenten met een grote impact of grote kans op herhaling is het belangrijk om er van te leren. Direct na een incident houden we een ICE A bijeenkomst; bedoeld om alle leidinggevers van Sabic en contractors te informeren over wat er is gebeurd en indien mogelijk alvast eerste leerervaringen te delen. Zij zijn verantwoordelijk voor de cascadering naar de medewerkers. Later organiseren we dan een tweede bijeenkomst, ICE B. Daarin wordt de uitkomst van het incidentonderzoek teruggekoppeld en delen we de aanbevelingen vanuit het onderzoek. Misschien moet er in dit voorbeeld iets aan het mes veranderen, zodat een dergelijk incident niet meer kan gebeuren.’ Peeters is zich er van bewust dat een dergelijke procedure niet altijd prettig begint voor het bedrijf dat betrokken is. Overigens geldt dezelfde procedure voor incidenten van Sabic-medewerkers. ‘In het voorbeeld ging het om een kleiner bedrijf met beperkte werkervaring op onze site.

“

Math Peeters: ‘Je creëert mogelijk extra risico door met minder bekende partijen samen te werken.’

We laten zo’n bedrijf ook niet meteen vallen. Ja, als er onverschillig wordt gereageerd, dan is het afgelopen. Het uitgangspunt is juist om er samen voor te zorgen dat de werkplek veilig is en het werk veilig kan worden gedaan. Procedures als de ICE-events zijn bedoeld om er sterker van te worden. Uiteindelijk is de procedure ook door dit bedrijf als prettig en leerzaam ervaren.’ Math Peeters heeft ook de discussies gehoord tijdens Deltavisie over een Veiligheid Checklist Ondernemers (VCO). Als de aannemers aan bepaalde voorwaarden moeten voldoen om op fabriekslocaties te werken, dan mogen zij van hun werkgevers ook verwachten dat alle omstandigheden goed zijn, was de heersende mening tijdens het congres. Want als een opdrachtgever bijvoorbeeld een afsluiter te lang open heeft staan, kunnen er bij werkzaamheden gevaarlijke situaties ontstaan. Peeters: ‘Dit gaat natuurlijk over gelijkwaardigheid en daar zijn we sinds 2010 bewust mee bezig. Daar hebben we niet per se een VCO voor nodig. Maar wel belangrijk is dat contractors in de hele industrie fair worden behandeld. Helemaal als het over veiligheid gaat. In het verleden werd er soms wat anders omgegaan met ongevallen van eigen medewerkers ten opzichte van contractorongevallen. Dat is natuurlijk niet eerlijk. En ook basale zaken, zoals de kosten van een kroket in het bedrijfsrestaurant, hebben we hier aangepakt. Het personeel van aannemers betaalt nu dezelfde prijs als de eigen medewerkers, dat was een

paar jaar geleden anders. Fairness betekent dat we gelijkwaardig aan projecten werken en dat iedereen op een gelijke manier wordt behandeld.’

Opsteker Gezamenlijk eigenaarschap betekent dat Sabic sterk inzet op langdurige relaties met contractors. Huisaannemers als Stork, Cofely, Reym, Mammoet en Brand hebben daardoor ook veel fabriekspecifieke kennis. Zeker bij onderhouds- en verbeterprojecten wordt samengewerkt met vaste partners. Bij nieuwbouwprojecten moet altijd een tender worden gedaan. Specifieke kennis wordt meegenomen in de evaluatie en relatie. Maar ook op dit vlak werkt Sabic bij voorkeur samen met partijen waar zij al ervaring mee heeft en die een goed trackrecord in veiligheidscultuur kunnen laten zien. Peeters: ‘Je creëert mogelijk extra risico door met minder bekende partijen samen te werken.‘ Het winnen van de Vomi Award heeft intern veel betekenis gekregen. Tijdens een Europese meeting over ‘safety, health & environment’ werd er verheugd op gereageerd door het Arabische senior management. ‘Wel werd gevraagd of we er voldoende positieve aandacht aan hebben gegeven. Uiteraard doen we ons best daarvoor. Het is voor ons een opsteker. Zoals wij hier met onze contractors omgaan op het gebied van veiligheid, is uniek voor Sabic wereldwijd. Dit lokale beleid wordt toegejuicht, mits we er daadwerkelijk resultaat mee boeken, en dat is tot op heden zeker het geval!’ ■

iMaintain 15

IMA7_I Hoofdinterview.indd 13

25-08-15 19:03

14 GEBOUWDE OMGEVING

Duurzaamste kantoor nieuwe standaard voor gebouwbeheer Het meest duurzame gebouw ter wereld staat op de Amsterdamse Zuidas. De naam, The Edge, slaat niet alleen terug op de unieke vorm van het gebouw; ook wat betreft technologie gingen de ontwerpers tot het randje. Daardoor heeft het gebouw de hoogste BREAAM-score voor grootschalige kantoorontwikkelingen wereldwijd. Met dertigduizend sensoren en input van de huurders via een app is ook het beheer ‘state of the art’. David van Baarle

Accountancy- en adviesbureau Deloitte wilde zijn locaties in Amstelveen en Amsterdam samenvoegen, maar geen van beide gebouwen was groot genoeg om alle medewerkers te huisvesten. Daar kwam bij dat de bestaande kantoren verouderd waren en wat betreft indeling niet voldeden aan het nieuwe werken. Na een uitgebreide inventarisatie bleef een nieuw gebouw als enige oplossing over, maar dat moest wel uitblinken in duurzaamheid. Uiteindelijk bereikten ontwikkelaar OVG, de gemeente Amsterdam en projectbureau Zuidas overeenstemming over de bouw van The Edge. Het Engelse architectenbureau PLP Architecture tekende voor het ontwerp en kreeg de opdracht mee om duurzame keuzes te maken. Naast hoofdhuurder Deloitte, was ook advocaten- en notarissenkantoor AKD huurder van het eerste uur. Inmiddels hebben ook Henkel, Sandvik, Edelman, Salesforce en OVG zelf hun intrek genomen in The Edge.

Uiteindelijk kozen we voor de BREEAMmethodiek omdat die standaard internationaal bekend is en daarmee zouden in de toekomst ook eventuele buitenlandse investeerders en huurders kunnen worden aangetrokken. BREEAM kent diverse gradaties en aanvankelijk werd gemikt op een zogenaamde Excellent score. Toen die echter al vrij gemakkelijk werd gehaald, kwam al snel de Outstanding-score ter sprake. We hebben de knoop doorgehakt om voor de hoogste score wereldwijd voor grootschalige kantoorontwikkelingen te gaan en ook die laatste procenten binnen te slepen.’

‘De knoop werd al snel doorgehakt om voor de hoogste score wereldwijd voor grootschalige kantoorontwikkelingen te gaan.’

Duurzame keuzes Het succes is mede te danken aan de open samenwerking tussen OVG, aannemer G&S Bouw en de hoofdhuurders. Gerben Kirchhoff werd door OVG aangesteld als projectmanager en is daarmee medeverantwoordelijk voor het resultaat van de BREEAM-score van 98,36 procent. ‘Misschien het meest unieke aan dit project is de samenwerking tussen de betrokken partijen’, zegt Kirchhoff. ‘De meerkosten voor duurzame keuzes werden in een open dialoog zo eerlijk mogelijk verdeeld tussen de ontwikkelaar en de huurder. Deze laatste profiteert immers het meeste van energiebesparende oplossingen, terwijl de eerste met name investeert in de waarde van het gebouw. Beide partijen waren het met elkaar eens dat ze mikten op een zo hoog mogelijke score, al was aan het begin van het traject nog niet duidelijk langs welke meetlat we die zouden leggen.

7 15 iMaintain

IMA7_J Gebouwde omgeving.indd 14

Doordat vanaf begin af aan werd gemikt op een zo hoog mogelijke BREEAM-score, kon de architect in de ontwerpfase al duurzame keuzes maken in de vorm en oriëntatie van het gebouw. Men koos voor zoveel mogelijk glas als de oriëntatie van de gevel ten opzichte van de zon toeliet, grote vloervelden en een op het noorden gericht atrium, zodat alle werkplekken voldoende daglicht krijgen. Aan de zonzijde wordt juist weinig licht en warmte doorgelaten, zodat het gebouw in de zomer niet teveel hoeft te worden gekoeld. Het atrium strekt zich uit over vijftien verdiepingen en vormt een natuurlijk afvoerkanaal voor de lucht uit de kantoren. Met de secundaire lucht uit de kantoren wordt het atrium voornamelijk gekoeld en verwarmd, ook weer een duurzame ingreep. De warmte uit die lucht wordt bovenaan het atrium teruggewonnen via twee warmtewielen.

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

25-08-15 19:05

FOTO’S: DELOITTE NEDERLAND | RONALD TILLEMAN

GEBOUWDE OMGEVING 15

Warmte-/koudeopslag Een warmte-/koudeopslag (WKO) zorgt ervoor dat het veertigduizend vierkante meter grote vloeroppervlak van The Edge duurzaam wordt verwarmd en gekoeld. Energiebedrijf Eneco tekende daarvoor een vijftien jaar durend contract met Deloitte en AKD. Eneco slaat de warmte uit het gebouw op in een waterbron in een zandvoerende laag onder het gebouw en gebruikt die warmte in de winter voor gebouwverwarming. Het bij het verwarmen van het gebouw afgekoelde water slaat men op in een andere bron onder het gebouw en dit kan worden gebruikt om het kantoorgebouw in de zomer te koelen. Kirchhoff: ‘De bronnen zitten op een diepte van 130 meter. De complete WKO-installatie had al de hoogst mogelijk efficiency doordat we kozen voor warmtepompen met de hoogst beschikbare rendementen. Daar komt bij dat we een nieuw verdamperconcept hebben toegevoegd aan de installatie dat het rendement met nog eens met vijftien procent verhoogt.’ Energie Totaal Projecten (ETP) was verantwoordelijk voor de aanleg van het innovatieve systeem. Marcel Klootwijk van ETP: ‘Omdat je geen vloeibaar koudemiddel in de compressor wilt, wordt het koudemiddel normaal gesproken extra gedroogd in een verdamper. Doordat de warmteoverdracht naar gasvormig koudemiddel minder goed verloopt, gaat dit drogen ten koste van het rendement. Met de technologie die wij toepassen wordt het koudemiddel in twee stappen verdampt en vervolgens gedroogd, waardoor het proces efficiënter verloopt. Daarnaast wordt nog extra warmte teruggewonnen uit het koudemiddel en gebruikt voor de luchtbehandeling. Door deze aanpassingen is de warmtepomp vijftien procent efficiënter dan een standaard machine.’ Ook de bronnen zelf zijn met een innovatieve techniek bewerkt, zodat ze tijdens

de exploitatiefase niet of nauwelijks hoeven worden onderhouden. Klootwijk: ‘Tijdens het boren krijg je zwevende klei- en slibdeeltjes in het boorwater. Dat is goed omdat die voor de stabiliteit van het boorgat zorgen. De deeltjes zijn echter ook een bron van vervuiling als het systeem in bedrijf is. Bij traditionele WKO-systemen wordt de deeltjes daarom twee keer per jaar verwijderd door een grote hoeveelheid grondwater te spuien op het riool of het oppervlaktewater. Wij gebruiken tijdens de aanleg van het systeem een techniek met hogedruk stikstof om de fijne deeltjes uit de bron te verwijderen. Hierdoor hoeft er gedurende de exploitatiefase van vijftien jaar geen grondwater meer in het riool te worden gestort.’ ETP blijft gedurende de looptijd van het Esco-contract verantwoordelijk voor het functioneren van de WKO. ‘Het bronsysteem is niet zo heel spannend, dat werkt meestal wel. Daarbij heeft het energieverbruik van de bronpomp ook niet veel invloed op het totale energiegebruik. De warmtepomp is een veel crucialer deel van de installatie. Die gebruikt tachtig procent van de energie en moet dus altijd optimaal functioneren. Om deze reden worden de prestaties van de installatie op afstand gemonitord. Om de gevraagde, hoge betrouwbaarheid te kunnen garanderen hebben we vrijwel alle reserveonderdelen van de installatie klaarliggen. Voor noodgevallen staat er zelfs een

complete warmtepomp van zeshonderd kilowatt paraat in het magazijn.’

Zonnepanelen De stroom voor de warmtepompen wordt voor een aanzienlijk deel geleverd door de 1.100 vierkante meter zonnepanelen op het dak. Kirchhoff: ‘Daarnaast is de zuidgevel eveneens voorzien van zevenhonderd vierkante meter zonnepanelen. Om het gebouw volledig energieneutraal te maken, was er meer duurzaam opgewekt elektrisch vermogen nodig. We kwamen uit op een EPC-score van circa 0,36, maar wilden op nul uitkomen. Nu was er een nieuwe EPC-richtlijn in ontwikkeling die ook duurzaam opgewekte energie op afstand meeneemt in de berekening van de EPC-waarde. De regelgeving was echter nog niet klaar en we hebben dus al doende de regels en voorwaarden vastgesteld in nauw overleg met partijen die zitting hadden in de werkgroep voor het opstellen van deze richtlijn. Uiteindelijk hebben we ervoor gekozen om additioneel te investeren in 4.100 vierkante meter zonnepanelen die worden geplaatst op gebouwen van de Universiteit (UvA) en de Hogeschool van Amsterdam (HvA). De studenten gebruiken nu de stroom van de zonnepanelen en The Edge kon zijn laatste puntjes binnenhalen om echt energieneutraal en zelfs energiepositief te zijn en zo de hoogste score wereldwijd binnen te slepen.’

iMaintain 15

IMA7_J Gebouwde omgeving.indd 15

25-08-15 19:05

09FOT

_A5_liggend_bizz56.indd 43

22-10-14 09:25

iMaintain.info

geeft nog meer waarde voor uw geld Meer nieuws dan ooit • • • • • • • •

Actuele berichtgeving over de gehele onderhoudssector Alle productinnovaties overzichtelijk bij elkaar Volledig evenementenoverzicht Online catalogi met producten en diensten Multimediale bedrijfspresentaties Tweewekelijkse Nieuwsbrief Live twitter updates LinkedIn interacted

iMaintain-abonnees krijgen meer • De nieuwste iMaintain staat een week voor verschijnen online • Abonnees krijgen toegang tot alle eerder verschenen artikelen • Volg de status van nieuwe projecten en uitbreidingen in de projectendatabase • Ga naar www.imaintain.info en kies abonneren

Ga direct naar imaintain.info en blijf iedereen voor 56-59_MO_NVDO_ Roosterinterventie.indd 58 _adv_www_iMaintain-A5.indd 43 IMA5 advertenties.indd 18

ADVERTENTIE INDEX 54events................................................................................................ 4

26-11-14 20-10-14 10:44 14:33 19-05-15 16:39

AQ, the symbol of service!

Abonnees ............................................................................................ 16 AIB Vincotte Nederland ........................................................................ 50 AQ ....................................................................................................... 16 DHL Supply Chain Netherlands .............................................................. 8 easyFairs Nederland ............................................................................ 50 Eco Ketelservice Verhuur ...................................................................... 28

AQ provides the solution for environmentally friendly, fast and efficient degassing of shore tanks, ship tanks, railcar tanks, truck tanks, container tanks. Therefore we use our several mobile units.

Elcometer NL ..................................................................................bijlage Elektroraad .....................................................................................bijlage Emerson Process Management ............................................................ 63 Hateha................................................................................................. 28 Hi-Force Nederland ................................................................................ 8 Hogeschool Utrecht Centrum voor Natuur & Techniek ............................. 2 iMaintain platform ......................................................................... 24, 25 iMaintain Prestatiemanagement congres .............................................. 40 Mainnovation ....................................................................................... 64 Nederlandse Spoorwegen ...................................................................... 8

IMA7_Advertenties.indd 16

Contactdetails : Zwarte weg 2 B-2030 Antwerp Tel : +32 3 685 41 76

AQnv info@aqnv.com www.aqnv.com

25-08-15 19:38

GEBOUWDE OMGEVING 17

Slimme LED-verlichting Misschien wel een van de meest innovatieve technieken die wordt toegepast, is de LED-verlichting die wordt gevoed door een ethernetkabel. Om dit nieuwe systeem operationeel te krijgen werd een samenwerking opgetuigd tussen OVG, Deloitte en Philips. In combinatie met een uitgebreid netwerk van multisensoren wordt niet alleen het gebouw intelligent, maar kunnen gebruikers ook hun persoonlijke instellingen managen. Kirchhoff: ‘De technologie was zo nieuw dat OVG en Deloitte aan Philips de mogelijkheid hebben geboden om The Edge als testcase te gebruiken. Het LED-verlichtingssysteem omvat nu zo’n zesduizend armaturen, met bijbehorende sensoren. Het resultaat mag er zijn: waar met een TL 5-verlichting nog zo’n acht a negen watt per vierkante meter wordt gebruikt, kon dit dankzij de intelligente verlichting terug worden gebracht naar 3,9 watt per vierkante meter. De verlichting staat nu standaard ingeregeld op 300 lux. Hoewel 500 lux standaard is, blijkt de aanpassing naar beneden in de meeste gevallen te voldoen. Dankzij de daglichtregeling is er minder kunstlicht nodig en mocht een flexwerker meer licht willen, dan kan hij via zijn smartphone de lichtintensiteit opschroeven. Verder is het aanwezigheidsmanagement van de verlichting heel scherp gesteld, wat wil zeggen dat als iemand de kamer verlaat, het licht (nagenoeg) direct uit gaat. ’ De controle van de gebruiker blijft niet beperkt tot de verlichting: ook temperatuur kan via de smartphone worden aangepast. Het klimaatsysteem is zo uitgewerkt dat ook de ventilatie gekoppeld is aan de bewegingssensoren. Zodra de kamer is verlaten, wordt de ventilatie tot een minimum beperkt. Om werknemers aan te moedigen energie te besparen, wordt ook hun energieverbruik bijgehouden. Kirchhoff: ‘Voor de interactie tussen de werknemers en het gebouw is een The Edge app-ontwikkeld. We hebben veel functionaliteit toegevoegd die hun werk een stuk aangenamer maakt. Zo kan men via de app vergaderzalen reserveren, maar ook eten en drinken voor in de vergaderruimte bestellen. En, ook niet onbelangrijk: men kan zijn eigen flexplek reserveren. Wie zijn collega even wil spreken, kan

hem lokaliseren in het gebouw; mits die collega dit heeft toegestaan. Je moet uiteraard wel rekening houden met de privacy van mensen.’

Algoritmes De ruime aanwezigheid van dertigduizend sensoren maakt ook het facilitair management en het gebouwbeheer een stuk eenvoudiger. ‘Je kunt navenant alles monitoren: de bezetting, het energieverbruik, maar ook de restlevensduur van een lamp of een installatie berekenen en monitoren’, zegt Kirchhoff. ‘The Edge biedt de ideale omgeving om predictief onderhoud uit te gaan voeren. Beheerder CBRE kan gebruik maken van de data die het gebouw verzamelt om zijn werk beter uit te voeren. De sensoren zijn gekoppeld aan het gebouwbeheersysteem. Feedback van gebruikers is waardevol om het gebouwbeheer te optimaliseren.’ Het is wel een uitdaging om uit al die data waardevolle informatie te halen. De huurders gaan het gebouw nu eerst een tijd gebruiken. Het is zaak de patronen uit de beschikbare data te lezen om vervolgens algoritmes te kunnen ontwikkelen

voor het gebouwbeheer. Naast OVG en Deloitte zijn ook partijen als HCRT, Blinq Systems en Microsoft betrokken bij het gebouwbeheer. De verwachtingen zijn echter groot. ‘Je zou preventieve onderhoudswerkzaamheden kunnen plannen op momenten dat het rustig is op kantoor, of de schoonmaak inplannen op alleen die bureaus en vergaderzalen die daadwerkelijk gebruikt zijn.’ De doelstelling voor het behalen van een oplevercertificaat met de hoogste score wereldwijd mag dan zijn behaald, dat wil niet zeggen dat de partijen nu klaar zijn. Kirchhoff: ‘Na twee jaar ingebruikname kan je ook een BREEAM-in-use certificaat halen waarbij de daadwerkelijk behaalde prestaties tijdens de exploitatie gaan meetellen. Het is de betrokkenen er dan ook alles aan gelegen om het gebouwbeheer en de klimaatinstallaties zo goed mogelijk uit te voeren. De huurders van The Edge streven naar een zo duurzaam en comfortabel mogelijke werkomgeving voor hun medewerkers. Wat dit project in ieder geval heeft bewezen, is dat een gezamenlijk doel is te realiseren als je open en transparant met elkaar communiceert.’ ■

iMaintain 15

IMA7_J Gebouwde omgeving.indd 17

25-08-15 19:05

18 CORROSIE ONDER ISOLATIE

‘Corrosie onder isolatie is sluipmoordenaar’ Het is een repeterend probleem en kan een serieuze bedreiging voor een procesinstallatie vormen: corrosie onder isolatie. Preventie en reparatie zijn bovendien zeer kostbaar. Een werkgroep van DIWCM heeft daarom de ambitie opgevat dit probleem beter te beheersen. Tijdens Profion Maintenance Linqs kwam naar voren dat het op dit moment nog vooral om ‘awareness’ draait, zowel bij operators als bij het topmanagement.

gebied van corrosie onder isolatie’, vertelt Rob de Heus van Sitech Services op Chemelot in Geleen. Sitech werkt in de werkgroep samen met Hexion (voorheen Momentive), Sabic Geleen, AkzoNobel en Shell. ‘We willen met z’n allen afspreken: dit is de manier om corrosie onder isolatie te beheersen. En dat moet met z’n allen, want alleen op die manier kunnen we de in de bedrijven reeds aanwezige kennis bundelen.’

Liesbeth Schipper

Zaagtand

De chemische industrie is het aan haar medewerkers en aan de samenleving verplicht om veilig te werken. De industrie moet daarom ook aan inspectiediensten van overheden kunnen aantonen dat ze haar processen onder controle heeft. Bovendien stralen eventuele incidenten bij een chemiebedrijf direct af op de gehele sector. Het is dus noodzakelijk dat deze haar gezamenlijke verantwoordelijkheid neemt. Dat geldt zeker voor het beheersen van corrosie onder isolatie. ‘Onze fabrieken in West-Europa zijn dertig tot vijftig jaar oud. Corrosie onder isolatie ontstaat typisch na tien jaar, dus we hebben al twintig tot veertig jaar de tijd gehad om er iets aan te doen’, stelt Theo Knijff, directeur van het Kennis- en Innovatie Centrum in Terneuzen. ‘Gezien de toenemende focus van de overheid op industriële veiligheid – denk aan recentelijke incidenten – en de bewustwording in de industrie, moeten we gewoonweg verbeteren.’ Dat is ook de gedachte achter een werkgroep van DI-WCM die zich inspant om corrosie onder isolatie structureel aan te pakken. Dat kan door de bestaande EFC-richtlijnen goed toe te gaan passen. ‘Maar we willen met de werkgroep ook bereiken dat de procesindustrie in z’n geheel een best practice omarmt op het

Corrosie onder isolatie is een lastig probleem. Het is een specifieke corrosie doordat leidingwerk is geïsoleerd. Als daarin een kleine beschadiging ontstaat, kan de isolatie nat worden door inregenen waardoor zeer lokaal onverwachts corrosie kan ontstaan. ‘Het vervelende ervan is dat het onvoorspelbaar is, je ziet het niet. Het zit verborgen onder de isolatie. En waar het komt en wanneer, dat weet je niet’, stelt Menno Kielman, Integrity manager bij Hexion. ‘Ook wij hebben te maken met corrosie onder isolatie en willen dat aanpakken, borgen, belangrijk maken. Niet dat je zo’n zaagtand krijgt van investeren in corrosie onder isolatie met een eenmalig project, daar een paar jaar van genieten en vervolgens weer terugvallen in oude gewoontes.’ Want dat is precies wat er bij veel bedrijven gebeurt, weet ook De Heus. ‘Het gebeurt ons regelmatig, het komt om de zoveel tijd terug. Veel organisatie zeggen: “Corrosie onder isolatie is belangrijk, daar willen we mee aan de slag.” Dat komt meestal doordat ze iets hebben meegemaakt, bijvoorbeeld een lekkage door corrosie onder isolatie. Dan is er een poosje awareness in zo’n bedrijf. Dat duurt tien, vijftien jaar en dan ineens is het weer zover, is er weer iets mis.’ De werkgroep voor corrosie onder isolatie heeft zich daarom eerst gericht op de awareness binnen bedrijven, ook omdat

7 15 iMaintain

IMA7_K PML.indd 18

een best practice voor de gehele procesindustrie vooralsnog te ambitieus bleek te zijn. De Heus: ‘We moeten er eigenlijk voor zorgen dat organisaties wel een geheugen krijgen. Want ze vergeten het na een bepaalde tijd.’

Sluipmoordenaar Om awareness te bereiken, heeft de werkgroep een assessment tool ontwikkeld waarmee organisaties intern kunnen onderzoeken of er beleid is op het gebied van corrosie onder isolatie. En waarmee ze kunnen toetsen of dat beleid bekend is bij de uitvoering, bij de operators. Evenals omgekeerd: weet het topmanagement dat er corrosie onder isolatie is en kennen ze de impact daarvan? De Heus: ‘Het is een sluipmoordenaar. Uit onze eerste assessments blijkt dat de awareness matig is. Soms juist bij de operators en soms juist bij het topmanagement. Ook de uitvoering van beleid is matig, het wordt vaak op de lange baan geschoven.’

‘We willen met de werkgroep bereiken dat de procesindustrie in z’n geheel een best practice omarmt op het gebied van corrosie onder isolatie.’ Knijff is het met hem eens. In de praktijk wordt wel de opdracht gegeven om op specifieke plekken te inspecteren. ‘Dan wordt er gezegd: “Haal de isolatie er maar af en doe een wanddiktemeting.” Als bij zo’n meting blijkt dat de dikte ontoelaatbaar is, wordt er uiteraard direct gerepareerd. Maar anders wordt er, als het nodig is, een werkopdracht gemaakt en die kan soms verdwijnen tussen de duizend andere werkorders die er liggen.’ Waar het volgens Knijff ook misgaat, zijn de haastklussen. Als voorbeeld neemt hij

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

25-08-15 19:06

CORROSIE ONDER ISOLATIE 19

Menno Kielman (Hexion): ‘Je redt het

Theo Knijff (Kennis- en Innovatie

Rob de Heus (Sitech Services): ‘We

niet met één afdeling, je moet het op verschillende afdelingen oppakken.’

Centrum Terneuzen): ‘Je hebt vier, vijf personen nodig die dit samen kunnen oppakken.’

willen met z’n allen afspreken: dit is de manier om corrosie onder isolatie te beheersen.’

een fabriek die bijna moet opstarten, en daarom wordt coaten een haastklus. ‘Op zich is dat niet erg, kan altijd gebeuren. Maar zorg wel dat dit goed wordt gedocumenteerd. Dat je weet, dit is verf van slechte kwaliteit. Maak het een verdachte locatie en inspecteer over vijf jaar.’

tief. Elke operator kan daarop tijdens z’n ronde aangeven dat de isolatie er op een bepaald punt slecht uitziet, of dat er ergens stoom uitkwam en er dus wel een lek moet zijn. De lijst was verdwenen door SAP, wat een te hoge drempel had voor de operator, maar we hebben een modus gevonden om het in ere te herstellen.’

ze verantwoordelijkheden hebben, maar bovenal moet het senior management commitment afgeven. Als het management geen budget afgeeft, zal het nooit een succes worden. Er is echt een top-down benadering nodig.’

Isolatie-herstellijst Hexion heeft de assessment tool van de werkgroep gebruikt voor een nulmeting. Kielman: ‘We hebben verschillende disciplines ondervraagd: operatie, onderhoud, engineering, iedereen kwam aan bod. We toetsten de kennis van corrosie onder isolatie, maar zijn ook nagegaan of hiervoor een bepaalde strategie is. Over het algemeen bleek de awareness over alle disciplines heen laag te zijn. We hebben geen specifieke KPI’s en beperkte onderhoudsplannen op het gebied van corrosie onder isolatie.’ Het bedrijf werkt daarom aan meer bewustwording. Kielman: ‘We zijn al met een isolatiecampagne begonnen en zijn meer naar housekeeping gegaan, het melden van slechte isolatie en dat soort zaken. Daarvoor hebben we de isolatie-herstellijst geherintroduceerd, een simpel instrument, maar bijzonder effec-

Multidisciplinair Kielman merkt op dat de bewustwording breed gedragen moet zijn op een site. ‘Je redt het niet met één afdeling, je moet het op verschillende afdelingen oppakken. En je moet KPI’s introduceren, die laten zien dat je vooruitgang boekt.’ Knijff voegt daaraan toe dat corrosie onder isolatie multidisciplinair moet worden aangepakt. ‘Het is essentieel dat de productie engineer, inspectie en corrosie engineer samenwerken. De productie engineer kent het proces van haver tot gort, kent de procesomstandigheden en weet waar de grootste risico’s zijn, zoals apparatuur die onderhevig is aan cyclische temperatuurschommelingen. Inspectie kent de technieken, en de corrosie engineer weet welke faalmechanismen er zijn. Je hebt vier, vijf personen nodig die dit samen kunnen oppakken. En zorg dat

Beleidsplan Om het voor bedrijven gemakkelijker te maken corrosie onder isolatie blijvend op te pakken, wil de werkgroep in vervolg op de assessment tool nu een format beleidsplan ontwikkelen. ‘Zodat we direct en concreet een hulmiddel kunnen aanreiken als een bedrijf inziet: oké, ik heb een probleem, maar hoe maak ik daar beleid op?’, vertelt De Heus. ‘We werken ook aan een awareness tool voor de mensen die in de plant lopen. Dat zij zich bewust zijn van corrosie onder isolatie en wat zij moeten doen om te signaleren en te voorkomen.’ Die stappen heeft Hexion deels al genomen. Kielman is wel van plan de nulmeting over vijf jaar nog eens te doen, na het uitvoeren van verschillende projecten. ‘We willen kijken waar we dan staan. Hebben we werkelijk vooruitgang geboekt? En welke punten kunnen we dan oppakken om weer verder te komen?’ ■

iMaintain 15

IMA7_K PML.indd 19

25-08-15 19:07

20 WHAT’S NEXT

In ’s-Hertogenbosch is gestart met een praktijktest met energieopwekkende geluidsschermen. Gedurende een jaar wordt onderzoek gedaan naar mogelijkheden om elektriciteit op te wekken met zonnecellen die zijn geïntegreerd in geluidsschermen langs snel- en spoorwegen. Het is de eerste keer in Nederland dat een praktijktest - op ware grootte - met uiteenlopende soorten zonnecellen en -panelen plaatsvindt.

Test met energieopwekkende geluidsschermen Op dit moment staat ongeveer 1250 kilometer aan geluidsschermen langs de Nederlandse spoor- en snelwegen. Deze praktijktest van het zogeheten SONOB-project (Solar Noise Barriers) geeft beter inzicht in de hoeveelheid elektriciteit die semi-transparante geluidsschermen opwekken onder verschillende omstandigheden. De twee geluidsschermen die in de praktijktest worden gebruikt zijn ieder 5 meter breed en 4,5 meter hoog en bevatten verschillende zonnecellen- en panelen. Ook praktische zaken zoals vandalismebestendigheid en onderhoud maken onderdeel uit van de test. Door de test in de openbare ruimte uit te voeren, wordt de

ontwikkeling versneld en levert deze waardevolle resultaten op die niet verkregen kunnen worden in een laboratorium. De eerste onderzoeksresultaten laten zien dat één kilometer aan energieopwekkende geluidsschermen genoeg elektriciteit opwekt om vijftig huishoudens een jaar lang van elektriciteit te voorzien, of om een elektrische auto 900.000 kilometer te laten rijden. Het SONOB-project wordt uitgevoerd door Heijmans, TU/e, Van Campen Industries, SEAC, Airbus Defence and Space Netherlands en ECN en mede mogelijk gemaakt door de gemeente ’s-Hertogenbosch, Willemspoort, SPARK campus, het Ministerie van Economische Zaken en Scheuten.

7 15 iMaintain

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

IMA7_H WhatsNext.indd 20

25-08-15 19:01

WHAT’S NEXT 21

DRIE NEDERLANDSE ZONNEAUTO’S GAAN STRIJD AAN De drie Nederlandse teams die eind oktober in Australië strijden om de wereldtitel tijdens de World Solar Challenge hebben hun zonneauto gepresenteerd. Solar Team Twente (studenten van Saxion en Universiteit Twente) rijdt de race met een asymmetrische zonneauto, de Red One. Dit is voordelig voor de zoninkomsten. Er valt nu maar één keer per dag schaduw van de canopy, de cockpit, op het paneel. Minder schaduw betekent meer zoninkomsten en een snellere race. Daarnaast is het aerodynamisch gezien een beter ontwerp dan een symmetrisch model, omdat de coureur wordt geïntegreerd in de wielkap. De auto heeft tijdens een testrit een recordsnelheid van 138,6 kilometer per uur gehaald. Het Twentse team neemt het onder andere op tegen huidig kampioen Nuon Solar Team (studenten van TU Delft). Hun Nuna8 heeft een zeer efficiënte motor die is verwerkt in de velg van een achterwiel van de auto. De buitenkant is gemaakt van schuim en TeXtreme koolstofweefsel, dat ook in de Formule1 wordt gebruikt. Het lichte materiaal maakt dat de auto slechts 160 kilo weegt. Ook de accu is met 20 kilo een lichtgewicht. Ter vergelijking: een zeer zuinige batterijaccu van een Tesla weegt ruim 500 kilo. Op de mini-accu kan Nuna even ver rijden als de batterij van de Tesla: ongeveer van Amsterdam naar Parijs.

Solar Team Eindhoven (studenten van de TU/e) doet in een andere categorie mee aan de wedstrijd. Het Eindhovense team rijdt in de ‘Cruiser Class’ voor gezinsauto’s. Hierin ligt de nadruk op een praktische en gebruiksvriendelijke zonneauto in plaats van enkel een snelle auto. De Stella Lux is een intelligente gezinsauto

op zonne-energie die meer energie oplevert dan verbruikt. Het energie-overschot kan aan het elektriciteitsnet worden geleverd. De Lux kan op een zonnige dag in Nederland tenminste 1000 kilometer rijden, heeft plaats voor vier personen en is heeft een speciaal ontworpen navigatiesysteem.

HOGESCHOOL KRIJGT ALS EERSTE 3D-METAALPRINTER

FOTO: ADDITIVE INDUSTRIES

De Fontys Hogeschool heeft als eerste hogeschool een 3D-metaalprinter om een nieuwe generatie ingenieurs op te leiden. De machine komt van Additive Industries die hem eerder

gebruikte voor Research en Development werkzaamheden. Na installatie zal de printer in gebruik worden genomen voor het opleiden van ingenieurs die gebruik gaan maken van de nieuwe mogelijkheden die additive manufacturing biedt. Zo kunnen zij leren om complex gevormde metalen producten te ontwerpen en fabriceren die niet met andere technieken te maken zijn zoals onderdelen met geïntegreerde gekromde koelkanalen voor high tech machines. Ella Hueting, directeur van Fontys Hogeschool Engineering & Automotive: ‘3D-metaalprinten is een belangrijke nieuwe productietechnologie van de toekomst waar wij onze studenten graag kennis mee laten maken’. Voor Additive Industries is het verhuren van het voormalige R&D tool een logische stap. ‘Wij lanceren eind dit jaar ons eerste eigen 3D-metaalprintsysteem en hebben grote behoefte aan praktisch opgeleide ingenieurs die de 3D-metaalprinttechnologie kennen en begrijpen’, aldus Daan Kersten, medeoprichter en CEO van Additive Industries.

iMaintain 15

IMA7_H WhatsNext.indd 21

25-08-15 19:01

22 WHAT’S NEXT

WATERSTOF UIT WINDENERGIE

VOLKERWESSELS WIL PLASTIC WEGEN MAKEN VolkerWessels wil wegen van gerecycled plastic gaan aanleggen. Vandaag presenteert het bedrijf het concept PlasticRoad dat is ontwikkeld door KWS Infra. Volgens VolkerWessels is een plastic weg veel duurzamer en vrijwel onderhoudsvrij. Voor de wegen wordt gerecycled plastic en kunststof verwerkt tot prefab-wegdelen. Door de prefab-productie kan niet alleen de kwaliteit (stroefheid, waterafvoer, et cetera) beter worden gegarandeerd, wegen kunnen ook veel sneller worden aangelegd. PlasticRoad is volgens het bouwbedrijf vrijwel onderhoudsvrij. Het is ongevoelig voor corrosie en weersinvloeden. Het kan temperaturen van -40 tot +80 graden Celsius aan en is veel beter bestand tegen chemische aantastingen. ‘We schatten in dat de levensduur van wegen verdrievoudigd kan worden.’

Door de holle constructie van PlasticRoad kunnen verkeerslussen, meetapparatuur en aansluitingen voor lichtmasten gemakkelijk prefab te integreren. De holle ruimte in de weg kan bijvoorbeeld ook worden benut als waterberging of goot voor kabels en leidingen. Door het lichte gewicht is de aanleg eenvoudiger en ook ‘ideaal’ voor minder draagkrachtige ondergrond. Een planning voor de aanleg van een eerste plastic weg kan KWS Infra nog niet geven. Rolf Mars, directeur KWS Infra: ‘De potentie van het concept is enorm. Op dit moment zijn we op zoek naar partners die samen met ons een pilot willen uitvoeren. Naast fabrikanten uit de plastic- en kunststofindustrie, denken we dan aan de recyclebranche, universiteiten en andere kennisinstellingen.’ De gemeente Rotterdam heeft zich al gemeld voor een proefplaatsing.

Na tientallen jaren onderzoek heeft het Duitse gasbedrijf Linde bij energiepark Mainz een wind-to-hydrogen elektrolyse-installatie in gebruik genomen. De installatie, die geleverd is door Siemens, is met een vermogen van 6 MW de grootste in zijn soort ter wereld. Dankzij het gebruik van zogeheten Proton Exchange Membranes (PEM) is de installatie snel op te starten. De benodigde elektriciteit voor de waterstofproductie is afkomstig van nabijgelegen windturbines. De installatie zal naar verwachting minstens 200 ton waterstof per jaar produceren. Dit zou genoeg zijn voor 2.000 waterstofauto’s per jaar, uitgaande van een verbruik van 1 kg waterstof per 100 km en een geschat aantal afgelegde kilometers van 10.000 km per jaar.

NANODRAADJES MAKEN TIEN KEER EFFICIËNTERE ‘ZONNEBRANDSTOFCEL’ Een zonnecel die niet elektriciteit, maar een brandstof oplevert. Onderzoekers van de TU/e en Stichting FOM presenteerden in juli in het tijdschrift Nature Communications een veelbelovend prototype hiervan. Met als basismateriaal galliumfosfide is hun zonnecel in staat om uit vloeibaar water de schone brandstof waterstofgas te vormen. Nieuw is dat ze het galliumfosfide in de vorm van piepkleine nanodraden verwerkten. Daarmee krikten ze het rendement met een factor tien omhoog. En dat met tienduizend keer zo weinig kostbaar materiaal.

7 15 iMaintain

IMA7_H WhatsNext.indd 22

De elektriciteit die een zonnecel oplevert, kun je gebruiken om chemische reacties in gang te zetten. Als dit een brandstof oplevert, spreekt men van zonnebrand-

stoffen – een grote belofte als vervanger van vervuilende brandstoffen. Eén van de mogelijkheden is om met de opgewekte elektriciteit vloeibaar water te splitsen (elektrolyse). Dat levert onder meer waterstofgas op, dat als schone brandstof in de chemische industrie kan dienen of in brandstofcellen – in bijvoorbeeld auto’s – verbrand kan worden om motoren mee aan te drijven. Dit onderzoek vond plaats binnen het programma BioSolar Cells, gezamenlijk gefinancierd door de Stichting FOM, NWO en het ministerie van Economische Zaken.

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

25-08-15 19:01

WHAT’S NEXT 23

GOEDKOOP WEGEN ONDERHOUDEN MET NIEUW SOORT ASFALT Volgens Heijmans willen gemeenten hun wegen onderhouden, waarbij er zo min mogelijk last is voor de omgeving. Het bouwbedrijf heeft daarvoor een nieuw type asfalt ontwikkeld: Recoflex. In de Ceelman van Ommerenweg in Ede is het voor de eerste keer in Nederland toegepast. De nieuwe asfaltsoort vervangt versleten en kapotte asfaltlagen op wegen en wordt aangebracht op bestaande wegfunderingen. Heijmans heeft tijd nodig om te frezen en asfalteren, maar niet meer om afgraven en aanleggen van een nieuwe fundering die is opgebouwd uit meerdere lagen asfalt. Dat scheelt voor gemeenten in de kosten en zorgt voor minder dagen verkeershinder. Recoflex is gebaseerd op de asfaltsoort Brugflex die Heijmans toepast op stalen bruggen. Het is een asfaltlaag van 4,5 centimeter dik die eenvoudig meebuigt wanneer verkeer over de bestaande fundering rijdt. Met het nieuwe asfalt dat door Heijmans is ontwikkeld, kan binnen enkele dagen een asfaltweg, klinkerstraat of zandweg worden geasfalteerd. Enige vereiste is dat deze wegen zijn aangelegd op een bestaande draagkrachtige onder-

Een voorbeeld van het Brugflex-asfalt

grond of fundering, die al sterk genoeg is om verkeer te dragen. Vooral wegen uit de jaren zestig en zeventig zijn geschikt voor Recoflex, omdat het asfalt aan vervanging toe is, terwijl de fundering nog kan worden hergebruikt.

ANTIGELUID MAAKT TRANSFORMATORSTATION STIL Westland Infra heeft in samenwerking met Merford een van zijn transformatorstations voorzien van een systeem voor Active Noise Reduction (ANR) dat gebruik maakt van een technologie die ook wel antigeluid wordt genoemd. Bij het bestaande transformatorstation in Poeldijk worden nieuwe woningen gebouwd, dat gevolgen heeft voor de geluidstechnische eisen die aan het station worden gesteld. De toepassing van het antigeluid is uniek: niet eerder is bij een dergelijke situatie zo’n innovatieve oplossing gevonden om toekomstig geluidsoverlast te voorkomen. Het transformatorstation in Poeldijk beschikt over roosters voor een natuurlijke ventilatie. Aangezien er zowel aan de binnenzijde als buiten het station geen ruimte was om deze roosters van geluids-

dempers te voorzien, zocht Westland Infra samen met Merford naar een oplossing. Het bleek een uitgelezen kans om een systeem met Active Noise Reduction in te zetten dat ervoor zorgt dat de geluidsuitstoot wordt gereduceerd. Het ANR-systeem bestaat uit in kaders geplaatste dubbele speakers, die zijn afgestemd op de te reduceren frequentie, in dit geval de 100 en 200 Hz. Een microfoon meet continu het invallende geluidsniveau, waarna het ANR-systeem dit verwerkt en een tegengeluidsignaal uitzendt. Het resultaat is dat het geluidsniveau in het transformatorstation met 6 dB bij 100 Hz en 13 dB bij 200 Hz is gereduceerd. Met deze reducties is de tonaliteit verdwenen en is ook de overall dB(A)-waarde met 4,3 dB(A) gereduceerd.

VLIEGTUIGBRANDSTOF UIT BAGASSE Onderzoekers van het Lawrence Berkeley National Laboratory en BP beschrijven in het vakblad Proceedings of The National Academy of Sciences een nieuw procedé om een zogenaamde ‘drop-in’ vliegtuigbrandstof te maken uit bagasse, het afval van suikerriet. De biobrandstof bevat geen zuurstof, heeft de juiste viscositeit en vereist geen aanpassingen aan vliegtuigmotoren of brandstofdistributie om kerosine te vervangen. Het betreft een proces waarbij alkylmethylketonen uit de bagasse via chemische en biokatalytische weg worden omgezet in verbindingen met cycloalkanen. Deze verbindingen kunnen naar wens worden aangepast voor het maken van vliegtuigbrandstof, biodiesel of biosmeerolie.

iMaintain 15

IMA7_H WhatsNext.indd 23

25-08-15 19:01

Het iMaintain platform brengt experts, gebruikers en leveranciers van producten en diensten bijeen om bij te dragen aan transparante informatievoorziening rond onderhoud en assetmanagement. Het platform belicht op een journalistieke en onafhankelijke manier innovaties, behandelt actuele onderwerpen en inspireert. Via het vakblad iMaintain, met de website www.imaintain.info, met vier rondetafelmeetings per jaar, diverse bijeenkomsten en met een jaarcongres bereikt het iMaintain platform haar doelgroep.

Partnernieuws AkzoNobel levert coating Duitse energiecentrale AkzoNobel levert coatings en corrosiebescherming voor de uitbreiding van een grote energiecentrale in Düsseldorf. AkzoNobel levert duizenden liters hoogwaardige coatings voor de staalconstructies en pijpleidingen van het nieuwe Fortuna Block van de centrale Lausward, die in 2016 in bedrijf wordt genomen. Gerard de Vries, Business Director Protective Coatings Noord Europa: 'We zijn erg trots dat we de corrosiewerende coatings en afwerkcoatings voor deze nieuwe ultramoderne faciliteit mogen leveren en we verheugen ons op een verdere bijdrage aan de bescherming van deze belangrijke installaties.'

Partners van het iMaintain platform

SPIE wint contract onderhoudsdiensten Neste SPIE heeft de opdracht gekregen voor het leveren van onderhoudsdiensten voor Neste Netherlands. De raffinaderij op de Maasvlakte is de grootste voor hernieuwbare brandstoffen in Europa. Joop Hekkelaan, Business Unit Manager Industry: 'We zijn blij te werken aan een relatief nieuwe fabriek waarbij duurzaamheid, ná veiligheid, een van de hoofdrollen speelt.'

Schonere locomotieven Tata Steel Door aanpassingen aan de locomotieven zal de uitstoot veroorzaakt door het treinverkeer op de site van Tata Steel in IJmuiden voor het einde van het jaar met 30 tot 40 procent afnemen. Er wordt overgestapt op een ander type brandstof en de gasregeling van de locomotieven wordt aangepast, waardoor er zuiniger wordt gereden. Bij het bedrijf ligt 100 kilometer aan rails, waarover 17 locomotieven wagons met verschillende producten vervoeren. Hans van den Berg, directeur Manufacturing Iron & Steel bij Tata: 'Transport speelt bij ons bedrijf een grote rol. We kiezen er bewust voor om dat zo duurzaam mogelijk in te richten.'

Bekijk alle partnerfilmpjes op www.imaintain.info/platform

Leden van het iMaintain platform asset management

Wilt u meer weten over lidmaatschap of partnering van het iMaintain platform, kijk dan op www.imaintain.info of neem contact op met Anouk Bouwmeester: Anouk@industrielinqs.nl – 020 3122 797

platform en quotes.indd 24

25-08-15 19:29

‘Expertquotes’ ‘We willen met de werkgroep ook bereiken dat de procesindustrie in z’n geheel een best practice omarmt op het gebied van corrosie onder isolatie. We willen met z’n allen afspreken: dit is de manier om corrosie onder isolatie te beheersen. En dat moet met z’n allen, want alleen op die manier kunnen we de in de bedrijven reeds aanwezige kennis bundelen.’

Rob de Heus, Sitech Services, tijdens de Profion Maintenance Linqs bijeenkomst over corrosie onder isolatie, 22 juni 2015. ‘A system approach allows that one keeps relatively low stocks for expensive items and relatively high stocks for cheap items. This may lead to the same performance in terms of system availability or total downtime, while the total stock investment for the spare parts in Euros is significantly reduced.’ Geert-Jan Houtum, TU Eindhoven, in zijn boek 'Spare Parts Inventory Control under System Availability Constraints' (co-auteur Bram Kranenburg), verschenen augustus 2015

‘In meerdere casusoplossingen zie ik terugkomen dat maintenance niet alleen gaat over technologie, maar zeker ook over processen, human factors en communicatie. De aangereikte oplossingen zijn voor ons dan ook zeer waardevol.’ Leo van Dongen, NedTrain, na afloop van de WCM Summerschool over de casus van NedTrain; een ‘smooth introduction’ van nieuwe treinstellen, 13 augustus 2015. ‘Asset management kan een tool zijn om te verantwoorden waarom zaken op een andere manier moeten worden aangepakt. Daar is een langetermijnvisie voor nodig. Het gaat niet alleen om een technische ontwikkeling, de hele maatschappij doet mee in de discussie rondom de inrichting van Nederland en de innovatie die daarvoor nodig is. Het is in feite een cultuurchange.’ Roelf Venhuizen, voorzitter Profion, tijdens een bijeenkomst van het project WCM Infra over asset management, 4 juni 2015.

Het expertpanel van het iMaintain platform bestaat uit:

platform en quotes.indd 25

Henk Akkermans Hoogleraar dynamiek van toeleveringsnetwerken, Universiteit Tilburg Wetenschappelijk directeur DI-WCM

Rob de Heus Champion World Class Maintenance, Sitech Services

Henk van der Meer Teamleider Events, BP raffinaderij Rotterdam

Jac de Boer Senior Consultant Asset Management & Maintenance Tebodin

Geert-Jan van Houtum Professor Reliability, Quality en Maintenance, TU Eindhoven

Hans Peters Teammanager, Drinkwaterbedrijf Dunea Maintenance Manager of the Year 2015

Leo van Dongen Professor Maintenance Engineering, Universiteit Twente Directeur Fleet Services, NedTrain

Ton Huibers Maintenance Manager, Vlisco Maintenance Manager of the Year 2013

Ruud Schenk Algemeen Directeur, Cofely West Industrie BV

Michel Grijpink Learning & Development consultant, Hogeschool Utrecht

Nico van Kessel Principal Consultant Asset Management, Tata Steel

Roelf Venhuizen Voorzitter Profion, Bestuurlid Veiligheid Voorop, Voormalig CEO NAM

Mark Haarman Managing Director, Mainnovation

Cor van de Linde Directeur innovatieplatform iTanks Maintenance Manager of the Year 2012

Johan Wolt Maintenance Manager, AkzoNobel lndustrial Chemicals MCA Delfzijl Maintenance Manager of the Year 2014

25-08-15 19:29

26 PRODUCTEN

Producttrends op www.imaintain.info

Snijbestendige handschoenen

C&G DeepTril- en Skeleton-handschoenen maken gebruik van kleurcodering, waardoor gemakkelijk kan worden vastgesteld welke mate van snijweerstand ze bieden. Dankzij de kleurcode kunnen veiligheidsmanagers controleren of hun medewerkers de juiste handschoenen dragen voor specifieke werkzaamheden. De handschoenen zijn geschikt voor de olie- en gasindustrie, de bouw, spoorwegen, transport, productie en onderhoud. Meer informatie: www.honeywellsafety.com

Interface voor laseruitlijnapparatuur

Emerson Process Management breidt zijn draagbare CSI 2140 Machinery Health Analyzer uit met een draadloze interface voor laseruitlijnapparatuur. Hiermee besparen operators op apparatuur en tijd tijdens trillingsanalyses en herstelwerkzaamheden. Door ook draadloos met laseruitlijnsystemen te verbinden stroomlijnt Emerson het onderhoudswerkproces als geheel. Meer informatie: www.emersonprocess.com

Hoogspanningstester

Het nieuwste model van de 800 serie DC Hipot testers van HAEFELY HIPOTRONICS is de digitale 880PL-DC hipot tester (hoogspanningstester) met een testbereik tot 80kV, 10mA. De tester heeft een gebruiksvriendelijke bediening, weergegeven op een groot 7-inch kleuren touchscreen. Meer informatie: www.air-parts.com

Diesel Cart

De Bulk Diesel Cart van Schroeder Industries is te gebruiken voor het reinigen van zeer vervuilde diesel. De BDC is uitgerust met een nieuwe brandstof/water scheidingsfiltratie technologie en scheidt het vrije water van de brandstof door middel van drie verschillende technologieën, en kan reinigen tot 1 micron in ultra-zwavelarme diesel (ULSD) en biodiesel brandstoffen. Het reinigen van de brandstof gaat met een snelheid van 95 liter/minuut en zorgt voor betere functionaliteit van machines, waardoor de onderhoudskosten kunnen worden gereduceerd. Meer informatie: www.solinas.nl

7 15 iMaintain

IMA7_G Producten.indd 26

BIM Software

Panel PC

PBM-app

Automatische Lashelm

Explosiebestendige ATEX- tablets

ARCHICAD 19 is sneller dan ooit, anticipeert op de volgende actie van de gebruiker en bereidt dit voor. Dit levert een zeer snelle reactietijd op. En met behulp van de laatste 3D scannertechnologie gaat het inlezen van Point Clouds in ARCHICAD 19 snel, eenvoudig en foutloos. Meer informatie: www.kubusinfo.nl/archicad19

De Panel PC 2100 van B&R is een volwaardig computersysteem in een compacte behuizing verkrijgbaar met multitouch-scherm. Er zijn 4:3 schermen met analoge resistieve aanraakschermen beschikbaar. Hierdoor is het mogelijk om gebruik te blijven maken van bestaande HMI applicaties, zonder dat er softwareaanpassingen gedaan te hoeven worden. Meer informatie: www.br-automation.com

Dura Vermeer en kledingleverancier Intersafe hebben samen een app ontwikkeld die de medewerkers van het bouwconcern informatie geeft over welke persoonlijke beschermingsmiddelen (pbm’s) zij op de bouwplaats nodig hebben. De SafetyApp geeft op basis van type opdrachtgever, werkzaamheden en locatie aan welke pbm’s nodig zijn om het werk veilig uit te kunnen voeren. Meer informatie: www.duravermeer.nl

De zelfdimmende Röwac lashelm biedt een optimaal zicht op de laszone en de werkomgeving en reageert dankzij de vier foto-elektrische sensoren snel op het laslicht. Vanuit ‘heldere stand’ naar ‘dimstand’ vergt slechts 1/15.000 seconde. Via instelknoppen kan de mate van dimmen worden ingesteld en kan worden geschakeld tussen de functies lassen en slijpen. Meer informatie: www.venvulas.nl

De FZ-E1 en FZ-X1 5-inch handheld tablets van Panasonic zijn bedoeld voor professionals in sectoren als de olie- en gaswinning, de mijnbouw en de (petro)chemische en farmaceutische industrie. De tablets zijn veilig voor alle werkzaamheden in Zone 2-omgevingen. De tablet kan gebruikt worden om ter plekke gegevens voor rapportages in te voeren of handleidingen te raadplegen, te e-mailen en veilig te bellen. Meer informatie: www.toughbook.eu

Kijk voor meer productinnovaties op www.imaintain.info

25-08-15 18:59

Maint

Het magazine van de NVDO

Bouw zeesluis is droom die uit komt | ‘Efficiënter sturen op onderhoud’ | Prestatiemanagement werkt, vertrouwen blijft achter | ‘Meer technische praktijkopleidingen nodig’ IMA7_MA Cover.indd 27

25-08-15 19:08

Verhuur heet- en warmwaterketels

Eco Ketelservice Verhuur bv

www.eco-steamandheating.com +31 (0)13 583 94 40 | info@eco-steamandheating.com

IMA7_MB Voorzitter.indd 28

25-08-15 19:09

Van de voorzitter

PrestatieManagement, meer dan alleen maar een woord Bedrijven realiseren hun primaire bedrijfsdoelstellingen met kapitaalintensieve assets en productiemiddelen. Zij zijn actief op het gebied van onderhoudsmanagement. Meestal beschikken zij over een onderhoudsbeheersysteem, ingericht op basis van een doordacht onderhoudsconcept dat is afgestemd op acceptabele risico’s. Bepaalde methoden, zoals FMECA en RCM, helpen bij het inrichten en optimaliseren van onderhoudsconcepten. Beide methodieken zijn ontwikkeld voor het verbeteren van onderhoudsmanagement en focussen zich bijvoorbeeld op het verhogen van de betrouwbaarheid van de assets. Tegenwoordig zijn organisaties veel meer bezig met het invoeren van Asset Management dat is gericht op het realiseren van een optimale balans tussen prestaties, risico’s en kosten van de fysieke bedrijfsmiddelen. Organisaties kunnen hun benadering toetsen aan bijvoorbeeld ISO 55000. Vaak wordt Asset Management benaderd vanuit de techniek ter verbetering van het beheer en onderhoud van de assets. Maar Asset Management is veel breder, het gaat niet alleen over de individuele assets. Hierbij komen meer thema’s kijken, zoals het juiste leiderschap, prestatiesturing, informatie en cultuur. De combinatie van juiste focus, klantinzicht en een relevant netwerk vormen de basis om een goede organisatie neer te zetten en concurrentiepositie op de markt te versterken. De centrale vraag is ‘welk effect hebben methoden en innovaties op elkaar?’ Maar vooral ook ‘hoe helpen ze bij het managen van prestaties en innovaties?’ In samenwerking met de TU Twente rondde de NVDO Sectie Suto haar benchmark PrestatieManagement af. De data is inmiddels geanalyseerd, waarbij is gekeken

of er verschillen te ontdekken zijn tussen de onderhoudspraktijk in de verschillende sectoren zoals die in het NVDO Onderhoudskompas zijn benoemd. De benchmarkdata zullen worden aangevuld met een aantal interviews, om zo een zo goed mogelijk beeld van de Nederlandse onderhoudspraktijk te krijgen. Ik kijk enorm uit naar het grote iMaintain Suto PrestatieManagement congres op 7 oktober a.s. in Maarssen. Ik ben benieuwd naar de relatie tussen de opdrachtgevers en aannemers in onze sector op het gebied van methoden en technieken. Maar ook wat de effecten zijn van outsourcing op bijvoorbeeld de processen, eigenaarschap en samenwerking met andere partners. Dat PrestatieManagement veel verder gaat dan onderhoud alleen, is duidelijk. Toch leer ik graag van collega’s uit ons werkveld als het gaat om het behalen van hoger rendement in productieprocessen binnen het thema. Prestatiemanagement vertaalt de visie, missie en strategie van een project, asset, team of organisatie naar succesfactoren en acties. Sturen op die succesfactoren en constant monitoren van de effecten ervan, kan met behulp van methoden. En net als bij het domino-effect, is het resultaat van die methoden het best als alle factoren en acties goed op elkaar aansluiten. Te dicht op elkaar verstoort het proces en te ver uiteen zorgt voor een dood spoor. Hoe krijg je de maximale versterking van je inspanningen?

‘Prestatiemanagement vertaalt de visie, missie en strategie van een project, asset, team of organisatie naar succesfactoren en acties.’

Tot 7 oktober a.s. in Maarssen, waar ik graag van uw ervaringen wil leren. Bas P. Kimpel Voorzitter

MaintNL 7 - 2015 29

IMA7_MB Voorzitter.indd 29

25-08-15 19:09

Maintenance Manager

Bouw zeesluis is droom die uit komt Arjen Vos is van de tenderfase tot en met de onderhoudsfase bij projecten betrokken. Hij gaat regelmatig terug naar zijn oude bouwsels om te kijken naar de staat van objecten en om daar van te leren voor de toekomst. Binnenkort komt de droom van het afdelingshoofd BAM Infra Asset Management uit als hij mee mag werken aan de bouw van de nieuwe zeesluis in IJmuiden. ‘Een sluis bouwen is voor iedere wegen waterbouwer een droom. Het is spraakmakend werk.’ Dagmar Aarts Het zou sowieso een kater worden die dag wisten ze bij BAM. Of van teleurstelling, omdat Rijkswaterstaat een ander koos voor de bouw van de nieuwe sluis in IJmuiden, of van de alcohol. Het werd het laatste. Aan het plan voor de sluis hebben vijftig mensen van allerlei bedrijven driekwart jaar samen gewerkt. Consortiom OpenIJ (BAM, VolkerWessels en DIF) is verantwoordelijk voor het ontwerpen, bouwen, financieren en onderhouden van de nieuwe zeesluis. De verwachting is dat de bouw vier tot vijf jaar duurt, het onderhoud mag OpenIJ 26 jaar lang doen. Arjen Vos is het gewend om op deze manier te werken. Hij houdt zich voornamelijk met DBFM- contracten (design, build, finance & maintain) bezig. Daardoor is hij van de tenderfase tot en met de onderhoudsfase betrokken bij projecten. Al bij het eerste ontwerp van bijvoorbeeld een snelweg, brug of sluis adviseert hij hoe deze zo onderhoudsvriendelijk en over de hele levensduur zo goedkoop mogelijk kan worden gemaakt. ‘Om te zorgen dat objecten tot het einde van de contractperiode zo goed mogelijk voldoen aan de eisen van de klant, zijn de keuzes die we in de tenderfase maken heel belangrijk. Het is soms beter om in het begin te investeren zodat de onderhoudskosten uiteindelijk lager zijn. Over de verschillende projecten heen heeft onderhoud bij ons steeds een belangrijkere

30 MaintNL

plek gekregen in de tenderfase.’ De ontwerpvrijheid, de onzekerheid en grote verantwoordelijkheid die DBFM-contracten met zich meebrengen ‘mag’ Vos wel. ‘Deze contracten kunnen leiden tot leuke successen, maar er zijn ook voorbeelden in Nederland bekend waarbij het leidt tot dramatische ontwikkelingen voor het bedrijf. Doordat de risico’s verkeerd zijn ingeschat of er verkeerd is gemanaged. Er is een trend dat voor grote infrastructurele werken, maar ook de grote utiliteitsgebouwen, steeds vaker voor DBFM wordt gekozen. Je ziet dat er zowel aan opdrachtgeverszijde als aan opdrachtnemerszijde nog een hoop wordt geleerd.’

Prestatiemeetsysteem Zo heeft hij van het wegverbredingsproject ‘A12 Utrecht-Veenendaal’ veel opgestoken.

BAM kreeg veel vrijheid en kon tot het uiterste gaan met het optimaliseren van het ontwerp. Daarbij was door Rijkswaterstaat gevraagd om hun eigen prestatie te meten. Vos: ‘Bij de bouw van de HSL hebben we dat ook gedaan. Achteraf gezien, was dat toen redelijk amateuristisch. Voor het project van de A12 hebben we een softwarepakket gebouwd. Het werd het eerste prestatiemeetsysteem dat is gemaakt.’ Als het systeem constateert dat de verlichting het niet doet, het gras niet is gemaaid, er defecten in het wegdek zijn of op een andere manier niet aan de eisen van de klant wordt voldaan, volgt een boete. Het prestatiemeetsysteem rekent die zelf uit en het bedrag wordt bij de klant van de rekening af gehaald. ‘Dankzij de vraag om een prestatiemeetsysteem hebben we veel meer grip gekregen op ons eigen handelen’, zegt Vos. ‘Doordat alle gegevens voor de klant zichtbaar zijn, moet de kwaliteit in de organisatie en van je processen veel beter zijn dan wat we tot dan toe waren gewend.’

Draaiende radartjes Een eyeopener voor de asset manager was dat iedereen even belangrijk is. ‘Als de inspecteur een defect niet ziet, leidt dat tot een boete. Als de elektricien niet snel genoeg het probleem herstelt, volgt ook een boete. En als iemand op kantoor de

PROFIEL: Naam: Arjen Vos Leeftijd: 54 Opleiding: Civil engineering Achtergrond: Ballast Nedam, Infraspeed Bedrijf: BAM Infra Functie: Afdelingshoofd BAM Infra Asset management Soort werkzaamheden: Het leveren van kennis van de tenderfase tot en met de onderhoudsfase.

7 - 2015

IMA7_MJ MaintMan.indd 30

25-08-15 19:15

ARJEN VOS

Arjen Vos: ‘Ik ga regelmatig terug naar kunstwerken die ik heb gebouwd.’

werkvoorbereiding niet goed doet, krijgen we een boete. Het maakt niet uit of je het gras maait of de directeur bent, alle functies zijn even belangrijk om te zorgen dat het onderhoud wordt gedaan zoals we met elkaar hebben afgesproken. Je kan zeggen dat het een open deur is, maar het was goed om te beseffen dat al die radartjes achter elkaar liggen. Je krijgt een boete zodra er ergens een zwakke schakel is.’

onderhoud een onlosmakelijk onderdeel is van een hoge beschikbaarheid en dat je daar tijd voor moet inruimen.

‘Onderhoud is steeds belangrijker geworden in de tenderfase.’

Hoge beschikbaarheid Aan de andere kant zag Vos dat de klant voor het systeem heel precies moet formuleren wat hij wel en niet belangrijk vindt en wat wel en niet tot een boete leidt. ‘We zijn diverse keren tegengekomen dat er eisen worden gesteld aan de beschikbaarheid van objecten waarvan we met risicoanalysetools konden aantonen dat die niet haalbaar zijn. Een beschikbaarheid van 99,5 tot 99,7 procent halen we, maar soms zien we dat boeteregimes van klanten resulteren in een geëiste beschikbaarheid van 99,99 procent. Dat zijn momenten dat we met een klant in gesprek gaan en proberen aan te tonen dat die eis echt niet reëel is. Je kan je ook wel eens afvragen of de klant zich realiseert dat

Er zit altijd verschil tussen de perfecte wereld en de reële wereld en de uitvraag is soms gericht op die perfecte wereld. Aannemers hebben daar ook een belangrijke rol in. Wij zouden door innovatie en betere ontwerpen in staat moeten zijn kwalitatief hele hoogwaardige producten te leveren.’

Dezelfde taal spreken De vraag om de eigen prestatie te meten komt doordat opdrachtgevers graag een voorspelbaar resultaat willen hebben. Volgens Vos wordt onderhoud aan infrastructuur steeds vaker bij aannemers weggelegd, terwijl dat eerst door de overheid zelf werd gedaan. ‘Om die voorspelbaarheid van onze prestaties op een hoger plan te

krijgen, gebruiken wij normen waarin eigenlijk tips worden gegeven om alle radartjes met elkaar te laten samenwerken. Als eerste heeft BAM Infra Asset Management het ISO 55000 certificaat gehaald. Daarmee kan je er op een gestructureerde en voorspelbare manier voor zorgen dat objecten voldoen aan de gestelde eisen en gewenste resultaten. Met behulp van normen zoals een PAS55 en ISO 55000 kan je met minder moeite een beter resultaat geven en falen zoveel mogelijk voorkomen. Ook voor klanten is het prettig, want mede door normen begin je langzamerhand dezelfde taal te spreken op het gebied van het meten van resultaten en welke resultaten belangrijk zijn.’

Innovaties Onderhoud, zeker in infrastructuur, is volgens Vos nog een onontgonnen terrein en dat maakt het boeiend. Er is nog niet veel bekend over het gedrag van objecten, over het effect van werkoplossingen en de invloed van het doen van onderhoud. Het betekent dat hij de beperkte informatie die beschikbaar is uit bibliotheken, onderzoeken en fabrikantgegevens moet combineren met zijn eigen ervaring. MaintNL 7 - 2015 31

IMA7_MJ MaintMan.indd 31

25-08-15 19:15

Conditiebewaking Veiligheid Maintenance Expertise - Techniek Netwerk en?

aan! e j d l Me o.nl d v n . w ww schap at

> lidma

Deel kennis en ervaring >> word lid! Ervaar netwerken in groter verband

De Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud

houdsprofessionals biedt de NVDO een ongeëvenaard

(NVDO) is de toonaangevende branchevereniging op het

netwerk van branchegenoten. De NVDO kent diverse bran-

gebied van onderhoud. Het overdragen van kennis en het

che- en aspectgerichte secties en regionale kringen. De

realiseren en in stand houden van het grootste onder-

vereniging draagt bij aan (wetenschappelijk) on-

houdsnetwerk van Europa, ziet de NVDO als belangrijke

derzoek en brengt trends, ontwikkelingen en visies

doelstelling. Met een groeiend aantal leden van onder-

binnen de branche in kaart.

Lidmaatschap van de NVDO biedt vele voordelen • • • • • • • • • •

Professioneel netwerk op het gebied van onderhoud Kringbijeenkomsten en seminars over specifieke thema’s Cursussen over onderhoudsmanagement Studiedagen met actuele thema’s Secties en werkgroepen gericht op specifieke onderhoudsaspecten Vacaturebank Lidmaatschap van de NVDO Group op LinkedIn (wetenschappelijke) Onderzoeken NVDO Corrosie Helpdesk Jongerenboard

• • • •

NVDO Onderhoudskompas Platform Materiaalkunde (wetenschappelijke) publicaties, waaronder Visiedocumenten Kortingen op ons cursusaanbod van de NVDO Maintenance Academy • Korting op NVDO-studiedagen • (gratis) abonnement op de vakbladen iMaintain/MaintNL en MaintWorld Asset Management, Duurzaamheid en Veiligheid zijn belangrijke thema’s waaraan de NVDO regelmatig en in breder verband aandacht besteedt!

Ga naar www.nvdo.nl en meld je aan... NVDO - Lange Schaft 7G - 3991 AP Houten | Postbus 138 - 3990 DC Houten Telefoon 030 - 634 60 40 | Fax 030 - 634 60 41 | E-mail info@nvdo.nl | www.nvdo.nl

IMA7_MJ MaintMan.indd 32

25-08-15 19:15

Er is bijna altijd wel een nieuw facet in de vraag van een klant waardoor Vos moet leren, studeren en zich moet verdiepen in een nieuw onderdeel. Ook van innovaties zoals zelfreparerend beton en sensoren die op afstand meten of de verlichting nog werkt, moet hij op de hoogte zijn. Er is ook steeds meer behoefte aan ICT. Vos: ‘Elke keer naar een plek toegaan voor een meting kost geld, terwijl het meten soms maar een minuut duurt. We bouwen steeds vaker sensoren in, om te voorkomen dat er iemand naartoe moet. Dan krijgen we de gegevens via internet. De wens is sterk vanuit de aannemerij om meer gegevens van een afstand te kunnen monitoren en de technieken zijn er ook geschikt voor. Tegelijkertijd maken cybersecurity-eisen het moeilijk en niet zelden zelfs onmogelijk om dat te doen.’

Werken als familie Ook voor de nieuwe zeesluis in IJmuiden is hij bezig geweest met innovaties en ook met duurzaamheid. ‘BAM heeft op gebied van duurzaamheid doelstellingen en de onderhoudsafdeling probeert daar aan mee te doen. Dat varieert van het gebruiken van bijvoorbeeld auto’s met lagere brandstofbehoefte tot aan asfalt dat we minder warm hoeven te stoken. Wij hebben specialistische afdelingen die zich bezig houden met duurzaamheid, maar ik ben er diverse keren bij betrokken geweest om berekeningen te doen en effecten aan te tonen.’ Langzamerhand begint duurzaamheid han-

De N33.

FOTO: BAM

‘Je krijgt een boete zodra er ergens een zwakke schakel is.’

FOTO: BAM

‘Ik ga regelmatig terug naar werken die ik heb gebouwd, zoals bijvoorbeeld een viaduct over de A59. Dat was mijn eerste bouwwerk als projectleider en met enige regelmaat ga ik kijken hoe de kwaliteit van het beton is, hoe de leuningen er uit zien en hoe de afvoer functioneert. Dan zie je de gebreken die optreden en hoe snel een object slechter wordt of hoe goed hij zich blijft houden. Dat projecteer ik op besluiten die ik voor de volgende twintig jaar neem.’

De ontwerpvrijheid, de onzekerheid en grote verantwoordelijkheid die DBFM-contracten met zich meebrengen ‘mag’ Vos wel.

den en voeten te krijgen in de techniek. ‘We zijn in staat de effecten van de materialen en werkmethodes te berekenen en daardoor kunnen we optimaliseren. We kunnen nu kiezen voor milieubelastende verf of niet. Vaak is de duurzaamste oplossing niet eens de duurste. Voor de nieuwe sluis hebben we een methode gevonden om de corrosie op de sluisdeur te verminderen. Die nieuwe methode is vier keer duurzamer dan de oude en is tegelijkertijd meer dan een miljoen euro goedkoper is. Dat is wel gaaf.’ Daarnaast wordt er straks in IJmuiden elektriciteit opgewekt met zonnepanelen en is er goed gekeken naar het stroomverlies in

stroomkabels. ‘Dat was voor mij een eyeopener. We zagen dat als je een dikkere stroomkabel gebruikt je minder stroom verliest uit die kabel. Hij is wel duurder, maar zeker bij projecten die 26 jaar of langer duren betaalt zich dat dubbel en dwars terug.’ Aan het plan voor de sluis hebben specialisten van allerlei bedrijven gewerkt. ‘Het was heel bijzonder om met zulke hoogwaardige specialisten samen te werken. Ondanks dat iedereen van een ander bedrijf kwam, werkten we als één familie samen. We kijken er naar uit om die sfeer door te zetten in de bouw.’ ■ MaintNL 7 - 2015 33

IMA7_MJ MaintMan.indd 33

25-08-15 19:15

Levensduurverlenging

Levensduurverlenging door retrofit Als assets verouderen maar vervanging een stap te ver is, dan biedt een retrofit een mooie tussenoplossing. Zo kan een kraan, voor een fractie van de kosten van een nieuwe, volledig elektrisch worden gereviseerd. Zelfs in de onder zwaar toezicht staande omgeving van een kerncentrale kan een retrofit een oplossing bieden om assets aan de laatste veiligheidsrichtlijnen te laten voldoen. David van Baarle De technische levensduur van assets overstijgt vaak de economische levensduur. Toch kunnen assets technisch nog wel in orde zijn, maar desondanks niet meer voldoen aan de eisen van de tijd. Als de effi-

34 MaintNL

IMA7_MQ Retrofit.indd 34

ciencyeisen hoger worden, de marktomstandigheden veranderen of de weten regelgeving wordt aangepast, zijn goed functionerende assets ineens waardeloos. Vaak zijn die assets met relatief kleine

ingrepen aan te passen aan de nieuwe eisen, zo bewijzen twee voorbeelden uit de dagelijkse praktijk.

Energiebesparing Kranen zijn er in vele soorten, maten en toepassingen en worden in tal van industrietakken ingezet. De havens staan er vol mee voor de overslag van goederen, maar ook in de zware industrie of bijvoorbeeld de cementindustrie zet men kranen in om grondstoffen en producten te verplaatsen. Net als veel assets in Nederland is het merendeel van de kranen aangeschaft in de groeiperiode na de Tweede Wereldoorlog en er zijn dan ook exemplaren bij van

7 - 2015Â

25-08-15 19:23

FOTO'S: EPMC EN SCHNEIDER ELECTRIC

soms vijftig tot zestig jaar oud. Mechanisch is dat vaak geen enkel probleem, maar op elektrisch gebied is sindsdien wel heel wat veranderd. Daar komt bij dat het retrofitten van dit soort kranen ook nog eens aanzienlijke energiebesparingen oplevert.

‘In veel gevallen verhoogt een retrofit ook de efficiency van de kraan, waardoor ook nog eens de productie kan worden verhoogd.’

Paul van der Hulst van kraanspecialist EPMC Europe schetst de voordelen van een retrofit van verouderde kranen. ‘In heel wat productiehallen, logistieke centra, havens en overslagbedrijven zijn kranen een belangrijk onderdeel van de bedrijfsactiviteiten. Uitval van de kranen kan dan ook tot winstderving leiden en dus wegen die bedrijven de risico’s af tegen de kosten. Een nieuwe kraan is echter een behoorlijke aanschaf en

vergt vaak veel voorbereidingswerk en dus tijd, terwijl het met een tiende tot ongeveer de helft van de aanschafprijs mogelijk is de levensduur van de bestaande kranen te verlengen tot zo’n tien tot twaalf jaar. Met name het elektrische deel van de kranen is kritisch geworden bij het functioneren van een kraan. De oude systemen hebben eigenlijk twee standen: aan of uit. Dat wil zeggen dat een kraan constant stroom staat te trekken en een aandrijving heel veel vermogen moet opbouwen om hem vervolgens te kunnen inzetten. Tegenwoordig zijn die aandrijvingen voorzien van frequentieregelaars die het vermogen geleidelijk opbouwen en aanpassen aan de te tillen last. Dat scheelt niet alleen energie, maar zorgt er ook voor dat tandwielen minder snel slijten en de kraan dus betrouwbaarder wordt. Daar komt bij dat nieuwe software in staat is om voor de kraan schadelijke bewegingen, zoals het ongecontroleerd slingeren van de last, te vermijden. In veel gevallen verhoogt een retrofit ook de efficiency van de kraan, waardoor ook nog eens de productie kan worden verhoogd. Zeker nu de economie aantrekt, is de verwachting dat de belasting van de kranen weer gaat oplopen. Het is nu dan ook een goed moment om zo’n revisie door te voeren.’

Het elektrische deel van de kraan bestaat in de basis uit een elektromotor en een besturingssysteem met zowel hardware als gespecialiseerde software. EPMC is voor dat deel een strategische samenwerking aangegaan met Schneider Electric, dat onder andere gespecialiseerd is in elektrische aandrijvingen en besturingen. De bedrijven samen bieden niet alleen de retrofit aan hun klanten aan, maar ook de service, onderhoud en inspecties van de kranen tijdens hun tweede levensfase. Volgens een ruwe schatting van Jan Willem Nijman van Schneider Electric is vijftig procent van de in Nederland geïnstalleerde kranen sterk verouderd. ‘Met name door de financiële crisis hebben veel bedrijven het niet direct noodzakelijke onderhoud uitgesteld, laat staan dat ze hebben geïnvesteerd in modernisering van hun kranen. Daarmee ontstaat het risico dat als de activiteiten weer toenemen, hun kraan het op het verkeerde moment laat afweten.’ ‘Je moet niet vergeten dat de kennis over die oude kranen ook steeds meer verwatert’, vervolgt Van der Hulst. ‘Hetzelfde geldt voor de beschikbaarheid van spare parts. Juist elektrische systemen zijn de afgelopen jaren behoorlijk veranderd en soms is het bijna onmogelijk om nog onderdelen te krijgen.’ MaintNL 7 - 2015 35

IMA7_MQ Retrofit.indd 35

25-08-15 19:23

Levensduurverlenging

Frequentiegeregelde aandrijving Voorbeelden van revisies heeft EPMC genoeg. Zo bouwde het bedrijf vorig jaar een grijperportaalkraan van MBI Beton zodanig om, dat de kraan weer jaren meekan en bovendien stukken minder energie verbruikt. De veertientons grijperportaalkraan had van oorsprong aandrijvingen die met sleepringankermotoren werden geregeld. In zo’n regeling kan de aanloopstroom met weerstanden worden geregeld. Een frequentiegeregelde aandrijving in combinatie met een kortsluitankermotor is veel efficiënter. Daarbij gebruikte EPMC ook een speciale voedingsunit die de remenergie terugwint en teruglevert. Bij de retrofit hoorde ook de installatie van een nieuwe besturingskast, kraanbesturingscontrollers in de kraanstoel en diverse motoren. Verder pakte men de gelegenheid aan om de open- en sluitbeweging van de grijper te automatiseren, evenals overlastmeting en continumeting van het grijpergewicht te installeren. Daarmee is de kraan weer up-to-date en kan hij weer jaren zijn werk doen. ‘Uiteindelijk is ieder project uniek’, zegt Van der Hulst. ‘Maar gemid-

36 MaintNL

IMA7_MQ Retrofit.indd 36

deld zijn we zo’n drie weken bezig met zo’n revisie. We gebruiken dan ook vaak de stille periodes, bijvoorbeeld de zomerstop, om de projecten uit te voeren. Maar dan hebben we het engineeringwerk uiteraard al gedaan. Voordat we aan ons werk beginnen, meten we het energieverbruik, zodat bedrijven hun energiebesparing kunnen aantonen. Dat is belangrijk omdat ze boetes kunnen krijgen voor het teveel belasten van het milieu. Maar misschien nog interessanter is dat bedrijven ook gebruik kunnen maken van de Energie Investeringsaftrek (EIA) als ze kunnen aantonen dat ze significant minder energie gaan gebruiken. De besparing is afhankelijk van het soort kraan, de afmetingen, de belasting enzovoorts. Vandaar dat we geen standaard besparingspercentages kunnen geven, maar tien tot vijftien procent besparing is zeker mogelijk en in sommige gevallen kan het oplopen tot zelfs zestig procent. Het komt ook voor dat energiebedrijven blindvermogen in rekening brengen. Na een retrofit is daar niet of nauwelijks meer sprake van, waardoor ook daar kan worden bespaard.’

Kerncentrale Een ander voorbeeld is de retrofit aan de motorcontrolesystemen (motor control center, of MCC) van de Belgische kerncentrale Doel. Deze was gedreven door verscherpte weten regelgeving. Na de meltdown van de kernreactoren in Fukushima werden de eisen voor alle kerncentrales in de wereld verscherpt, zo ook bij die van Doel. Wat de ramp in Fukushima duidelijk maakte, was dat kerncentrales niet berekend waren op de gevolgen van een tsunami. Doordat de regelsystemen van de Japanse centrale geen stroom meer kregen, viel het koelsysteem uit, met alle gevolgen van dien. Alle centrales ter wereld staan onder streng toezicht van de International Atomic Energy Agency (IAEA), die onmiddellijk alle centrales aan verzwaarde stresstesten onderwierp. Naar aanleiding van de resultaten van die testen, verordonneerde de IAEA onder andere dat alle centrales zo snel mogelijk moesten worden uitgerust met noodstroomvoorzieningen. De vier reactoren van de Belgische kerncentrale zijn respectievelijk in 1975, 1982 en 1983 gebouwd en de assets zijn dan

7 - 2015

25-08-15 19:23

ook zo’n dertig tot veertig jaar oud. Toen Santon Switchgear de opdracht kreeg om in de bestaande MCC’s nieuwe vermogensschakelaars in te bouwen, stond men voor een behoorlijke uitdaging. Gerard van Zeijl, general manager bij Santon Switchgear: ‘Een MCC geeft elektrisch vermogen door aan een voeding en motor. Als deze niet werkt vallen pompen uit, maar ook bijvoorbeeld de verlichting en besturingssystemen. Je kunt je voorstellen dat in een complexe kerncentrale zoals die van Doel enkele duizenden van die units staan.

‘Wat betreft techniek, veiligheid en ergonomie laten de nieuwe vermogensschakelaars hun voorganger ver achter zich.’ Een belangrijk onderdeel van zo’n MCC is de magneetschakelaar, die de voeding aan de desbetreffende pomp of motor koppelt. De bestaande vermogensschakelaars zijn meer dan dertig jaar oud en doen nog steeds goed hun werk. De nieuwe voorschriften van de toezichthouders vereisten echter dat de meest kritische MCC’s in geval van een calamiteit extern kunnen worden gevoed. Een vijftigtal van die MCC’s-lades, onze zuiderburen noemen het schuiven, werd als zodanig bestempeld. Het zou nogal duur zijn om de assets in hun geheel te vervangen, bovendien zouden ze dan uit bedrijf moeten worden genomen en daarmee de hele centrale. We kozen dan ook voor een retrofit van de vermogensschakelaar, wat goedkoper, maar ook praktischer was, omdat de centrale gewoon door kon blijven draaien.’

3D-printen Van Zeijl: ‘Eenvoudig gezegd moesten we de bestaande MCC-lades namaken, maar dan voorzien van een contactstop waar de hulpdiensten in geval van een calamiteit externe stroom op kunnen aansluiten. In dat geval schuift men de bestaande schakelaar uit de kast van de MCC en schuift de contactstop-schakelaar er in.’ Dat namaken was echter nog niet zo een-

voudig, omdat veel onderdelen niet meer leverbaar waren. Bovendien is de stand der techniek de afgelopen jaren behoorlijk verbeterd. ‘We wilden waar mogelijk nieuwe componenten gebruiken. De eerste stap was dan ook om de schuiflade na te maken. Er waren geen tekeningen meer voorhanden en het was ook niet mogelijk om een 3D-scanner te gebruiken. De enige manier die overbleef was om hem ouderwets op te meten. De connectoren zelf moesten echter identiek zijn aan de bestaande exemplaren, anders passen ze niet, maar die waren helaas niet meer leverbaar. En dus besloten we om de oude connectoren na te tekenen en met een 3D-printer na te maken. Een engineer heeft er zo’n twintig uur over gedaan om de connector-stukjes bij beetje op te bouwen in een 3D CAD-pakket. Het daadwerkelijke printen was daarna een kwestie van een druk op de knop. Het materiaal dat we gebruikten moest uiteraard wel aan specifieke eisen voldoen voor een elektrische installatie en met name de diëlektrische eigenschappen waren doorslaggevend; kortgezegd mag het materiaal niet geleiden. Omdat de 3D-printtechniek

redelijk nieuw is, wilde de leiding van de kerncentrale wel zeker weten dat de connector onder alle omstandigheden zijn werk zou kunnen doen. En dus hebben we hem enkele maanden in een klimaatkast onder verschillende omstandigheden, voornamelijk hoge temperaturen, getest.’ De connectoren hebben de test glansrijk doorstaan en inmiddels anderhalf jaar verder staan er nu vijftig vermogensschakelaars klaar om bij een eventuele tsunami in de Schelde te kunnen worden ingezet. Van Zeijl: ‘Alle vermogensschakelaars zijn uitvoerig getest op een testbank die vermogens tot 10.000 Ampère aankan zodat wij en de klant zeker weten dat ze hun werk doen. Wat betreft techniek, veiligheid en ergonomie laten de nieuwe vermogensschakelaars hun voorganger ver achter zich. De kans dat ze daadwerkelijk worden ingezet is echter niet heel groot. Tot nog toe zijn ze alleen gebruikt bij de periodieke veiligheidsoefeningen. Desondanks zorgen we er wel voor dat de connectoren in topconditie blijven en testen de functie regelmatig zodat ze wel hun werk doen op het moment dat het nodig is.’ ■ MaintNL 7 - 2015 37

IMA7_MQ Retrofit.indd 37

25-08-15 19:23

Smart Data

‘Efficiënter sturen op onderhoud’ Voor BMW als belangrijkste opdrachtgever maakt VDL Nedcar in Born de driedeurs Mini Hatch in seriebouw. Medewerkers en robots werken samen aan de productie van auto’s, waarbij de robots de zwaardere en routinematige handelingen voor rekening nemen. De fabriek hanteert voor de carrosseriebouw op succesvolle wijze een nieuw, digitaal monitoringsysteem voor storingen en ongeplande wachttijden. ‘Door het sneller traceren van de bottleneck, zijn er minder productieverliezen en kunnen we efficiënter sturen op onderhoud’, zegt vicepresident René Vounckx. Loek Kusiak Bij VDL Nedcar in Born, waar in opdracht van BMW de driedeurs Mini Hatch in seriebouw van de band rolt, beginnen de auto’s vorm te krijgen in de carrosseriebouw. In deze twee verdiepingen hoge fabriek met een oppervlakte van zeventigduizend vierkante meter, worden de geperste plaatdelen omgevormd tot complete carrosserieën, ook wel body’s genoemd. De ‘body shop’, zoals de afdeling heet, is de meest gerobotiseerde productieunit van de Limburgse fabriek. Zo’n 99 procent van alle werkzaamheden wordt hier automatisch uitgevoerd. Tijdens de carrosseriebouw worden op elke auto zo’n 5.100 puntlassen gezet. Met 1.200 robots worden onderdelen zoals bodemplaten, zijwanden, deuren, dakpanelen en achterkleppen op het juiste moment en de juiste plek bijeen gebracht, waardoor de auto steeds meer zijn uiteindelijke vorm krijgt. ‘Met de overgang in 2012 van Mitsubishi naar BMW als belangrijkste opdrachtgever, moesten we een nieuwe carrosseriebouw inrichten’, vertelt vicepresident René Vounckx van VDL Nedcar. ‘We hebben gekozen voor een flexibel systeem, waarmee we verschillende modellen van de Mini kunnen bouwen. Deze flexibiliteit brengt echter ook complexe lijnsystemen met zich mee. De onderhoudsman kan daardoor minder snel de aard en oorzaak van storingen traceren.

38 MaintNL

Om dit probleem te ondervangen, hadden we behoefte aan een real-time monitoringsysteem voor onze body shop.’ In de oude situatie voerde de onderhoudsman gegevens over een storing handmatig in het SAP-systeem in. Vounckx: ‘Maar dat was niet altijd nauwkeurig of objectief. Waarom of waardoor bepaalde productiedoelen niet werden gehaald, was altijd afhankelijk van de boordeling van de betreffende onderhoudsmedewerker. En die beoordeling kon weer afwijken van zijn collega. Onderhoud is essentieel, maar tegelijk ook economisch verlies. En met verlies maak je geen auto’s.’

Storingen reduceren De softwaremodules voor het monitoren van het proces van de carrosseriebouw, die destijds op de markt waren, bleken voor VDL Nedcar niet functioneel genoeg. Bij zijn vorige werkgever, Ford in Genk, had Vounckx voor de carrosseriebouw echter al ervaring opgedaan met een digitaal monitoringsysteem. ‘Dat concept bood interessante aanknopingspunten voor implementatie bij VDL Nedcar. Dat hebben we als richtinggevend kader gebruikt en vervolgens zijn we samen met Numac (tegenwoordig SPIE, red.) begonnen aan het engineeren van een nieuw softwarepakket. Een pakket dat inzicht moest geven in de storingen en stilstanden in de lijn waardoor productieaantallen niet kunnen worden gehaald.’ In een autofabriek – en VDL Nedcar is daarop geen uitzondering – zijn er dagelijks wel duizend storingen. De oorzaak kan liggen in haperende robots, spantechnieken, PLC’s of microprocessors die apparaten aansturen. De body shop bij VDL Nedcar heeft ongeveer honderdvijftig PLC’s, die beschikken over voorgeprogrammeerde foutcodes. Vounckx: ‘Een vertraging of stilstand in de productie kan variëren van seconden tot minuten en uren. Dat wil je zoveel mogelijk

VDL NEDCAR Nedcar in Born, Nederlands enige autofabriek, werd in 1965 door DAF geopend. Dat zorgde voor nieuwe banen in Limburg na het sluiten van de mijnen. Later werden er in de fabriek auto’s van Volvo en Mitsubishi gemaakt. De laatste eigenaar, Mitsubishi, maakte in 2012 bekend helemaal te willen stoppen in Born. Na maanden van onzekerheid viel het oog van BMW op de fabriek, voor de productie van Mini’s. VDL kocht de fabriek voor het symbolische bedrag van 1 euro en betaalde grotendeels de verbouwing van 82 miljoen euro. De verbouwing duurde ruim anderhalf jaar en tijdens die periode was er maar plaats voor driehonderd man personeel. Inmiddels werken er 2.400 mensen bij VDL NedCar. In de periode juni 2014 (de start van VDL Nedcar) tot eind 2014 werden circa 29.000 auto’s gebouwd.

7 - 2015

IMA7_MO SmartData.indd 38

25-08-15 19:21

FOTO’S: BMW GROUP

reduceren, want vertraging, stilstand en tijd die is gemoeid met onderhoud is financiële schade.’ Dan is belangrijk dat aan de data met foutcodes die een PLC verstuurt een monitoring kan worden gekoppeld. ‘Deze monitoring laat de codes met storingsfouten zien. Dat kunnen er vijf of tien zijn, zoals een timer die verkeerd is geprogrammeerd. Data uit de PLC’s wordt in de vorm van een rapportage op het einde van de dag gesorteerd op aantallen fouten en tijdverlies in seconden, minuten of uren. Ook wordt de tijd geregistreerd die de onderhoudsman nodig heeft om aan de lijn te komen, het probleem op te lossen en de lijn op te starten. Belangrijk is dat we nu veel sneller inzicht hebben in de hoofdoorzaak waarom een productielijn is stilgevallen en welke reactie in onderhoud dat vraagt.’

Preventief rapport Inzicht verwerven in veel voorkomende dagelijkse fouten is de basis voor het opstellen van een preventief maintenance rapport. Vounckx neemt als voorbeeld een timer in een PLC die een spanner 0,4 seconde de tijd geeft om zijn handeling uit voeren. ‘Door slijtage kan deze spanner er 1 seconde over doen. Dit verlies van 0,6 seconde tikt op een hele werkdag in

de aantallen minuten behoorlijk aan. De onderhoudsman moet ervoor zorgen dat die spanner weer op 0,4 seconde komt. Of neem een lastang die in 2,5 seconden een laspunt moet maken, maar daar ineens 6 seconden over doet. Een dergelijk mankement, typisch een klus voor mechanisch onderhoud, kunnen we met de nieuwe, geautomatiseerde monitoring van de body shop ‘any time’ en ‘any place’ veel eerder traceren. In het oude systeem kon het soms maanden duren voor je eindelijk wist waar de vertraging vandaan kwam.’

‘Eén installatie, één productie-onderdeel, kan het hele volume en de snelheid van de carrosseriebouw bepalen. Je wilt dus weten waar het traagste station in het productiesysteem zit.’ Op een computer aan de productielijn, die in verbinding staat met het monitoringsysteem van de body shop, tikt de

onderhoudsman het type fout in dat hij heeft gesignaleerd. Deze informatie wordt, samen met eventuele gegevens over het herstel van de storing, zoals de vervanging van een onderdeel door de onderhoudsmedewerker, verwerkt in de storingsrapportage. Iedere ochtend om acht uur komen de rayonleider van de carrosseriebouw, de verantwoordelijke onderhoudsman en leden van het engineeringteam bijeen voor een storingsmeeting, in Duits vakjargon ook wel ‘Regelkreis’ genoemd. ‘Tijdens dit multidisciplinaire overleg van ongeveer een kwartier bespreekt men de kentallen uit de database van storingsrapportages die de PLC’s de vorige dag of avond hebben voortgebracht’, vertelt Vounckx. ‘Data is pas waardevol als het kwalitatief in orde is en snel inzichtelijk beschikbaar is. Je moet er niet, als naar een verborgen schat, naar hoeven graven. Als de Regelkreis begint, zijn de kentallen al gefilterd naar een top vijftig of een top twintig van meest voorkomende fouten en de tijdsduur van deze fouten, de cyclustijden. Met het opstellen van een top twintig heb je al zestig procent van de fouten te pakken en weten we vaak ook al of de onderhoudsman in de lijn storingen heeft hersteld, of dat er nog een analyse moet plaatsvinden.’ MaintNL 7 - 2015 39

IMA7_MO SmartData.indd 39

25-08-15 19:21

Prestatiemanagement Prestatiemanagement

prestatiemanagement, meten, weten, skills, dashboard, tt samenwerking, best value, doen, targets, capaciteit, potentie, prestatiemanagement, meten , anagement, meten, azen Ruimte • Maarssen weten, skills, dashboard, d effect van Prestatiemanagement , dashboard, samenwerking, best value, doen, targets, capaciteit, potentie, g, best value, , Congres van NVDO Sectie Suto en iMaintain Congres van NVDO Sectie SUTO en iMaintain

Woensdag 7 oktober • De Glazen Ruimte • Maarssen

DOMINO: het het versterkend effect van Prestatiemanagement DOMINO: versterkend effect van Prestatiemanagement Trends, Ontwikkelingen, Innovatie, Methoden en Benchmark Trends, Ontwikkelingen, Innovatie, Methoden en Benchmark PRESTATIEMANAGEMENT vertaalt de visie, missie

Prestatiemanagement vertaalt de visie, missie en strategie van een en strategie een asset, of organisatie project, asset,van team of project, organisatie naarteam succesfactoren en acties.

ain

van een acties. e effecn net als oren en ort het ijg je de

effect van hun inspanningen rond prestatiemanagement in asset

09.00 – 10.15 Business Cases van iMaintain platformpartners naar succesfactoren en acties. Sturen op die succes Sturen op die succesfactoren en constant monitoren van de effecmanagement. Ontvangst en registratie 10.00 ten ervan,en kanconstant met behulp van uiteenlopende methoden. Reserveer de datum en kijkdoor regelmatig op factoren monitoren van de effecten ervan,En net als 10.30 Welkom de dagvoorzitters. bij Domino-effect het resultaat het best als alle factoren en www.imaintain.info/prestatie Piet van der Linden, NVDO Sectie Suto kanhetmet behulp vanismethoden. acties goed op elkaar aansluiten. Te dicht op elkaar verstoort het Initiatiefnemers: Mark Oosterveer, iMaintain En net als bij het Dominoeffect is het resultaat van die 10.45 Analyse en resultaten van de NVDO SUTO proces, en te ver uiteen zorgt voor een dood spoor. Hoe krijg je de methoden het best als alle factoren en acties goed op Benchmark door TU Twente maximale versterking van je inspanningen? Leo van Dongen, TU Twente elkaar aansluiten. Te dicht op elkaar verstoort het proces, Richard Ruitenburg, TU Twente en te ver uiteen zorgt voor een dood Voorspoor. meer informatie: Lotte Sigterman 020 3122 792 Lotte@industrielinqs.nl 12.00 Netwerklunch Hoe krijg je de maximale versterking van je inspanningen? 13.00 Het dominoeffect van outsourcing Kees de Jonge, EON Benelux iMaintain prestatiemanagement, het congres van NVDO Pim van Kekem, Vos Gekas&Boot Sectie Suto en het iMaintain platform, onderzoekt de 13.45 Het dominoeffect van een krachtige alliantie factoren voor een optimaal dominoeffect in asset Michiel Bedaux, Shell Moerdijk 14.30 Pauze management. Waar staat de Nederlandse industrie en 15.00 Interactieve sessie: wat zijn de belangrijkste trends van vandaag? Prestaties managen of passies managen? Bert Visser, CoThink DOELGROEP 15.50 Het dominoeffect van een Resstudie performance management Werkgevers en werknemers van onderhoudsintensieve erv in u eer George Cladaras, AkzoNobel bedrijven en organisaties uit de (petro)chemie, voedings w genvoor innovatie 16.20 Het benodigde domino aeffect d a middelenindustrie, utilities, papierindustrie, vastgoed, THEMA: Nieuwe Chemie in de Eemshaven Jeoffrey van den Berg, Flowid defensie, infrastructuur, vervoer en bouw. Aanbieders van 17.00 chemische Netwerkborrelroutes, Met inspirerende presentaties over nieuwe advies, resources en onderhoudsdiensten 18.30 Diner en avondprogramma Op 7maar oktober gaan sprekers en publiek op zoek 21.30 naar het maximale ook nieuwe vormen van samenwerken. Bovendien de tweede Afsluiting Vertegenwoordigers uit het regulier onderwijs en oplei

lls

nchmark

PROGRAMMA Op 7 oktober gaan sprekers en publiek op zoek naar het maximale

EemsDeltavisie 2015 • Donderdag 18 september Nijlicht Eemshaven

doen

editie vaninspanningen de Northern Enlightenmentz-verkiezing. effect van hun rond prestatiemanagement in asset dingsinstituten.

management. Doelgroep EemsDeltavisie Kijk voor het congres actuele programma op de website Reserveer de datum en in kijkde regelmatig op • Management procesindustrie • Management van de toeleverende industrie www.imaintain.info/prestatie • Consultants en onderzoekers Initiatiefnemers: Initiatiefnemers : • Beleidsmakers bij overheden

www.imaintain.info/prestatie

citeit, potentie,

Contentpartner:

Op de hoogte blijven? www.eemsdeltavisie.nl

Voor meer informatie: Lotte Sigterman 020 3122 792 Lotte@industrielinqs.nl

te Sigterman 020 3122 792 Lotte@industrielinqs.nl IMA7_Advertenties.indd 40 IMA5 advertenties.indd 46 150730 IMA_Prestatiemanagent 1_1.indd 20

25-08-15 19:38 19-05-15 20-08-15 16:41 16:04

Visgraat De logistiek van productie, de route die grondstoffen of onderdelen moeten afleggen in een autofabriek, is het beste voor te stellen als een visgraat, waarbij alle zijgraten leveren aan de hoofdgraat, de centrale lijn. Als een van de zijgraten stilvalt en daardoor stroomopwaarts stagnatie ontstaat, moet de storingsanalyse helder maken waar de bottleneck zit. Op een pc-scherm kunnen de onderhoudsman of andere medewerkers de visgraat, die is weergegeven in een enigszins abstracte grafische vorm, bekijken en aan de hand van kleuren per lijnsegment waarnemen waar een storing is opgetreden (de kleur rood staat voor storing), of waar een lijn in de wacht staat en er geen afvoer is naar het volgende station. Op het scherm is te zien – om maar een voorbeeld te noemen – dat de machine die de rechter voorspatborden voor de carrosserie moet leveren de remmer van de fabriek is. ‘Eén installatie, één productie-onderdeel, kan het hele volume en de snelheid van de carrosseriebouw bepalen. Je wilt dus weten waar het traagste station in het productiesysteem zit. En daar heb je de wachttijden, stilstanden en cyclustijden voor nodig op basis waarvan je snel en kortcyclisch kunt bepalen waar de bottleneck zit, bijvoorbeeld een verkeerd installatieconcept dat

het wachten veroorzaakt.’ Het hoeft volgens Vounckx niet altijd een ‘topfout’ te zijn die een storing of wachttijd veroorzaakt. ‘Het kan ook een robot zijn waar een onderhoudsman iets aan heeft gewijzigd en die daardoor tienden van een seconde trager is geworden. Geen topfout dus, maar het kan wel bepalend zijn voor de productieaantallen. Door deze data – en dan gaat het om vele honderdduizenden berichten per shift – in real-time met de digitale monitoringtool met elkaar in verband te brengen, kunnen we selecteren en analyseren op hoofd- en bijzaken. Zo komen we meer te weten over het gedrag van installaties, zien we storingen tijdig aankomen en kunnen we veel efficiënter sturen op onderhoud.’

Rood lampje VDL Nedcar is ook begonnen met het ophangen van grote flatscreens in de fabriek. Daar is op te zien hoe een productielijn in de carrosseriebouw van honderd meter lang in vele richtingen is verknoopt. Vounckx: ‘Waar er een rood lampje opflikkert, weet de onderhoudsman of een andere medewerker meteen: daar moet ik naartoe! Je kunt ook inzoomen op het scherm om te zien waar mogelijk een niet goed functionerende robot staat. Omdat de onderhoudsman nu nog acuter kan reageren, is er dus geld te

verdienen aangezien eventuele wachttijden door productiestagnatie afnemen. Mocht de onderhoudstechnicus de fout op dat moment niet zelf herstellen, dan geeft hij dat via het monitoringsysteem door aan een collega voor de volgende dienst.’

‘We komen meer te weten over het gedrag van installaties, zien storingen tijdig aankomen en kunnen veel efficiënter sturen op onderhoud.’ Bij het ontwerp van een productielijn voor een autofabriek wordt op voorhand rekening gehouden met een verwachte stilstand van negen procent. Vounckx: ‘Dankzij het monitoringsysteem en de kortcyclische wijze van probleemoplossing hebben we, afgaande op onze scorecards en kwaliteitsprestatie-indicatoren (KPI’s), de ongeplande stilstanden in de carrosseriebouw inmiddels met twee procent kunnen verminderen. Een nul stilstand, conform de Japanse Total Productive Maintenance-filosofie, zal niet haalbaar zijn, maar we kunnen aardig in de buurt komen.’ ■ MaintNL 7 - 2015 41

IMA7_MO SmartData.indd 41

25-08-15 19:21

Prestatiemanagement

Prestatiemanagement werkt, vertrouwen blijft achter De jaarlijkse benchmark en studie van de NVDO Sectie Suto heeft een impuls gegeven aan de acceptatie van prestatiemanagement. Dat prestatiemanagement ervoor zorgt dat organisaties betere resultaten behalen, in zowel financiële als niet-financiële zin, wordt in toenemende mate duidelijk. Het blijkt in de praktijk dat om prestatiemanagement echt succesvol te maken, het nodig is prestatiegericht gedrag bij alle medewerkers te bevorderen. Prestatieafstemming helpt hierbij. Piet van der Linden

‘Prestatiemanagement is niet alleen meten en weten, maar ook sturen en bijsturen.’

42 MaintNL

Uit de laatste editie van het NVDO Onderhoudskompas blijkt dat steeds meer organisaties een systeem voor prestatiemanagement invoeren, om zodoende een prestatiegedreven organisatie te worden. Maar daar is meer voor nodig. Volgens onderzoekprofessor Frank Verbeeten is prestatiemanagement meer dan ‘meten is weten’. Prestatiemanagement is het proces waarin sturing van de organisatie plaatsvindt door het systematisch vaststellen van missie, strategie en doelstellingen van de organisatie, deze vervolgens te vertalen naar alle organisatieniveaus en meetbaar te maken door rapportage van kritische

succesfactoren en prestatie-indicatoren, om uiteindelijk acties te kunnen ondernemen voor bijsturing van de organisatie. Kort samengevat: prestatiemanagement is niet alleen meten en weten, maar ook sturen en bijsturen, tot op het laagste organisatieniveau. Prestatiemeting leidt tot prestatiesturing.

Juist gedrag belonen Twee thema’s komen hierbij steeds meer centraal te staan: wanneer de ontwikkelniveaus van vijf afzonderlijke pijlers beter met elkaar in balans zijn (synchroon) zijn de prestaties hoger, en in een zeer competitieve omgeving presteren organisaties met een hoog ontwikkelingsniveau beter dan organisaties die hierin minder ver ontwikkeld zijn. Waaraan moet een prestatiemanagementsysteem nu voldoen om de basiscondities ‘goed’ te krijgen? Het systeem moet een duidelijk doel hebben dat in overeenstemming is met de beoogde strategie en dat doel is duidelijk gecommuniceerd naar iedereen in de organisatie. Zowel de door de organisatie geleverde inspanningen als de resultaten worden gemeten in het systeem. De juiste prestaties worden in het systeem op een gebalanceerde wijze gemeten, zodat alle belangrijke aspecten zijn opgenomen in het prestatiemanagementsysteem, en er niet een te sterke nadruk ligt op één aspect. Daarnaast worden in het systeem de resultaten van individuen, teams en de organisatie als geheel gemeten, en wordt ervoor gezorgd dat individuele prestaties in overeenstemming zijn met de doelen van de organisatie. Bovendien is het prestatiemanagementsysteem gekoppeld aan de human resource managementsystemen: dit betekent dat het juiste gedrag, geïnitieerd door het prestatiemanagementsysteem, daadwerkelijk wordt beloond.

7 - 2015

IMA7_MP Prestatiemanagement.indd 42

25-08-15 19:22

t, IMAINTAIN PRESTATIEMANAGEMENT 2015 Tijdens iMaintain Prestatiemanagement, het congres van NVDO Sectie Suto en het iMaintain platform staat DOMINO: het versterkend effect van prestatiemanagement centraal. Een overzicht van het programma: De jaarlijkse benchmark van de NVDO Sectie Suto wordt dit jaar door de TU Twente verwerkt tot het wetenschappelijke fundament van het evenement. Daarbij wordt gekeken naar de relatie tussen opdrachtgevers en aannemers in de onderhoudssector. De aandacht ligt dit jaar op methoden en technieken. Door Leo van Dongen en Richard Ruitenburg, TU Twente Sinds 2012 werkt E.ON op de Maasvlakte aan Onderhoud 2.0. Veel van het werk dat zelf werd gedaan, is uitbesteed. Zo ook het onderhoud aan pompen. De sprekers delen hun ervaring over de domino-effecten die het uitbesteden veroorzaakte op bijvoorbeeld de processen, eigenaarschap en samenwerking met andere partners. Door Kees de Jonge, E.ON Benelux en Pim van Kekem, Vos|Gekas&Boot Na de gebeurtenissen vorig jaar op de site van Shell Moerdijk, was er grote schade aan enkele fabrieken op de locatie. Om weer ‘snel’ te draaien, waren onorthodoxe oplossingen nodig die veilig, goed en snel de plant weer in de lucht zouden helpen. Een aantal vaste contractors hebben een alliantie afgesloten en kregen de ruimte om aan de slag te gaan. Michiel Bedaux heeft als project & turnaround manager van Shell Moerdijk het afgelopen jaar gewerkt aan het doel van de alliantie: 1 juli 2015 live! Door Michiel Bedaux, Shell Moerdijk

Positief effect Bij één op de drie organisaties heeft een en ander direct merkbare verbeteringen in de financiële resultaten heeft geleid. Daarnaast heeft invoering tot beter inzicht in de eigen activiteiten en tot het in gang zetten van organisatieveranderingen geleid. Uit het NVDO Onderhoudskompas 2014 blijkt dat vijf procent van de onderzochte organisaties

Met een meer filosofische insteek wordt het publiek betrokken bij de vraag: Moet je sturen op presteren of kom je verder als je mensen in hun kracht zet? Bert Visser leidt deze interactieve sessie en onderzoekt hoe je een positief domino-effect bij mensen kunt veroorzaken. Door Bert Visser, CoThink George Cladaras heeft bij AkzoNobel in Rotterdam een studie uitgevoerd naar de mogelijkheden voor performance management. Dit ging veel verder dan onderhoud. Hij keek vooral naar productieprocessen en wat er nodig is om daar hoger rendement te behalen. Het gevolg van deze studie is dat ook andere afdelingen en sites binnen AkzoNobel interesse hebben in Cladaras’ kijk op de zaak. Hij komt vertellen over het dominoeffect van zijn bevindingen. Technonostarter Flowid heeft een spinning disc reactor ontwikkeld waarmee conventionele processen in de industrie kleiner, veiliger en met een hoger rendement kunnen draaien. Het bedrijf won hiervoor verschillende prijzen waaronder de Process Enlightenment en de Herman Wijffels Innovation Award. Toch is een goed idee geen garantie voor succes in een behoudende industrie. Jeoffrey van den Berg vertelt over de domino-effecten die nodig zijn voor verandering. U vindt alle informatie over het congres op: www.imaintain.info/prestatie

geen verbeteringen heeft waargenomen. De verklaring hiervoor is dat de aandacht van de gehele organisatie voortdurend gericht is op het behalen van de doelstellingen van de organisatie, en bovendien zonder goede interne verstandhoudingen de beoogde innovaties in de organisatie blijven steken. In het NVDO Sectie Suto Kennisdossier 2015 wordt benadrukt dat op

elkaar afgestemde systemen een positief effect hebben op de motivatie van medewerkers en op de beoogde bedrijfsresultaten. Volgens professor Arjan van Weele (TU Eindhoven) bieden prestatieovereenkomsten betere interventie mogelijkheden maar dient hiervoor ook meer op gedrag gestuurd te worden. Met een gemeten MaintNL 7 - 2015 43

IMA7_MP Prestatiemanagement.indd 43

25-08-15 19:22

Prestatiemanagement NVDO SECTIE SUTO KENNISDOSSIER 2015

vertrouwen van 52 procent blijkt dit in de praktijk nogal eens achter te blijven. Prestaties komen dus niet vanzelf. Organisaties en medewerkers dienen dermate gedreven te zijn dat ze inderdaad willen werken aan het bereiken van de doelstellingen van de organisatie.

Het hele NVDO Sectie Suto Kennisdossier 2015 is te vinden op www.myjour.nl. Myjour is een online platform waarop je informatie van verschillende bronnen kunt vinden in artikelvorm. De NVDO Sectie Suto heeft hier een eigen afdeling waar verschillende onderzoeken, artikelen en trendverslagen te vinden zijn. De artikelen zijn gratis voor leden van de Sectie Suto.

Prestatie- en innovatievermogen Recentelijk is met betrekking tot Asset en Maintenance Management een nieuwe norm ISO 15001 verschenen waarin prestatie- en innovatievermogen een duidelijke plek heeft gekregen. In de praktijk blijken veel organisaties wel bereidwillig, maar hier zeker nog niet voldoende klaar voor te zijn.

‘Het juiste gedrag, geïnitieerd door het prestatiemanagement systeem, wordt daadwerkelijk beloond.’ Gelijktijdig zien we in Nederland ook de discussie over accountability op gang komen. Eigenlijk te langzaam. Het onderwerp moet op de agenda staan voordat een samenwerkingstraject in gang wordt gezet. Er komen vanuit de praktijk voldoende signalen om hier serieus aandacht aan te besteden, waarbij onderscheid moet worden gemaakt tussen de zogeheten ‘performative accountability’ (de kwaliteit van de resultaten) en de ‘decisional accountability’ (de kwaliteit van de beslissingen die hebben geleid tot het resultaat). En daarbij is het meten van ‘outcome’ minstens zo belangrijk als het verantwoorden van de ‘output’.

Kennisdossier Het voorgaande model is door de NVDO Sectie Suto vertaald naar een zogeheten maturity-model. Doelstelling van dit model is om vast te stellen welk prestatieniveau wordt geambieerd, welke overeenkomst hier het best bij past en of de organisatie hiervoor klaar is. Het is namelijk verstandig om een contractmodel te kiezen dat past bij de omgeving en de kwaliteit van betrokken organisaties. Om vast te stellen of samen-

44 MaintNL

werkende partijen aan het contract kunnen voldoen, kan het maturity-model worden toegepast. Als de partijen niet met elkaar in overeenstemming zijn, dient aan hun kennis, vaardigheden en middelen te worden gewerkt. Uit het model blijkt ook op welke punten verbetering nodig is. Goede prestaties komen dus niet vanzelf. Een interessante vraag die is doorgegeven aan TU Twente om dit nader te onderzoeken. Op verzoek van de NVDO wordt onderzocht of er op het gebied van besturing en beheersingsmethode een ‘best practice’ kan worden geformuleerd. De afgelopen jaren zijn op verzoek van de

NVDO door diverse universiteiten diverse veronderstellingen onderzocht rond het managen van prestaties. De uitkomsten worden door universiteiten in ‘best practices’ uitgewerkt. Ervaringen hierover worden in kennisdossiers verzameld en gedeeld. Bij het aanstaande iMaintain Prestatiemanagement congres op 7 oktober wordt het wetenschappelijk fundament voor de dag door de TU Twente verzorgd. De resultaten van de NVDO Sectie Suto Benchmark 2015 worden gepresenteerd en uitgelegd. Aansluitend op de resultaten van de benchmark delen experts hun visie en ervaring rond prestatiemanagement. ■

7 - 2015

IMA7_MP Prestatiemanagement.indd 44

25-08-15 19:22

Offshore

‘ Service-eiland op zee is de toekomst’ Groningen Seaports ziet kansen in de offshore-wind. In de Emmahaven (in de Eemshaven) is een terrein van 4,2 hectare ingericht voor het onderhoud en de service van offshore-windparken. Een aantal bedrijven is bezig om een contract vast te leggen om gebruik te kunnen maken van de ‘servicehaven’. Dagmar Aarts De Eemshaven ligt gunstig ten opzichte van een aantal grote onshore- en offshorewindparken. De haven in Groningen ligt dichterbij de Duitse windparken op zee dan de Duitse havens zelf. Op dit moment wordt er flink gebouwd aan het nieuwe park Gemini, 85 kilometer uit de kust ten noorden van Nederland. En er staan nog veel parken gepland in met name het Duitse deel van de Noordzee. Sjoerd Peters, business manager offshore bij Groningen Seaports: ‘Als haven zien wij daar kansen, want je hebt het over grootschalige parken, met grote turbines. Die schaalgrootte neemt alleen maar toe en windturbineonderdelen kunnen alleen maar over water worden vervoerd. Er is hiervoor veel ruimte nodig met zware kades waar die molens voor een deel of helemaal in elkaar kunnen worden gezet voor ze naar zee gaan.’ Nu is de haven druk met grote installatieschepen en werkschepen voor park Gemini. ‘Straks is dat klaar en daarom is het interessant om ook naar onderhoud en service te kijken’, zegt Peters. ‘Je weet dat als een park er staat dat minstens vijftien tot twintig jaar moet worden onderhouden. Het zorgt voor activiteit in een haven.’ Een deel van de Eemshaven is al ingericht voor deze activiteiten. Voor de installatie en het vervoer van de monopiles, transition pieces en torendelen zijn grote vaartuigen nodig, die veel diepte en opslag nodig hebben. Voor onderhoud en service worden echter andere eisen gesteld, het water hoeft bijvoorbeeld niet zo diep te zijn, en

daarom is er een apart stuk van de haven voor ingericht in de Emmahaven. Vlak bij een aantal steigers waar servicevaartuigen kunnen liggen. De eerste bedrijven moeten zich nog vestigen op het terrein.

Service-eiland Peters denkt dat het onderhoud van offshore-windparken in de toekomst deels niet meer vanuit de haven wordt gedaan. ‘Er worden steeds meer windparken bijgebouwd. Ik denk dat er daarom een serviceeiland in zee gaat komen, een soort hotelaccommodatie. Als er een aantal grote parken vlak bij elkaar zit, is het logisch dat je zoiets gaat krijgen. Het is alleen de vraag wie het initiatief neemt om meerdere partijen de huisvesten. Zij zien elkaar nu alleen als concurrentie en dit idee is nu onbespreekbaar. Bij oliemaatschappijen zag je hetzelfde. Maar in de loop der jaren is men

gaan samenwerken om kosten te besparen en worden de technici van verschillende bedrijven door één partij vervoerd en afgezet op de platforms.’ Zo’n service-eiland ziet hij niet als iets negatiefs voor havens. ‘Je zult toch snelle verbindingen moeten hebben via schepen en helikopters. En een aantal werkzaamheden is goedkoper en efficiënter op land te doen. Maar hoe het in de toekomst exact gaat lopen, weet niemand.’ ■

NVDO KRING NOORD NEDERLAND De NVDO heeft de Kringen Friesland, Groningen en Drenthe samengevoegd tot NVDO Kring Noord Nederland. Voorzitter Scholte Strikwerda (GasUnie) ziet dat er in het noorden meer wordt geïnvesteerd in onderhoud. ‘Er komt steeds meer bedrijvigheid in de Eemshaven en het Deltacluster. Dat trekt bedrijven en mensen aan. Ook de bereikbaarheid van het noorden is steeds beter geworden, mede door de N33. Maar naast goede infrastructuur zijn ook goede contacten nodig. Daar kunnen wij voor zorgen. De NVDO Kring Noord Nederland brengt iedereen bij elkaar die iets in maintenance doet in het noorden van het land. We organiseren bijeenkomsten achter deuren die anders voor de meeste mensen gesloten blijven. We kunnen van elkaar leren.’

MaintNL 7 - 2015 45

IMA7_MN Emmahaven.indd 45

25-08-15 19:20

Gebouwde omgeving

Sluiten Binnenhof het beste voor korte renovatie De renovatie van het Binnenhof duurt tussen de 5,5 en dertien jaar. Het ligt er aan of het parlement en de regering tijdelijk verhuizen of niet. Volgens een advies dat oud-minister Liesbeth Spies op verzoek van minister Stef Blok (Wonen en Rijksdienst) schreef, is een renovatie in 5,5 jaar tijd technisch en financieel gezien de beste optie. De totale renovatiekosten liggen naar schatting tussen de vijfhonderd en zeshonderd miljoen euro. Dagmar Aarts Het Binnenhof is het hart en het gezicht van de Nederlandse politiek. Het is een werkplek van 1250 mensen, krijgt honderdduizenden bezoekers per jaar, heeft een omvang van 89.000 vierkante meter en is een van de belangrijkste monumenten van Nederland. Het complex bestaat uit een meerdere gebouwen die in de loop van de eeuwen verschillende functies hebben gehad en op allerlei manieren aan elkaar zijn gekoppeld. Het complex staat er op het eerste gezicht goed bij, maar daarachter liggen - na vele jaren intensief gebruik - verouderde en versleten techniek, onvoldoende brandscheidingen, asbest, lekkende daken, muren en draagconstructies die aan groot onderhoud toe zijn.

Onhoudbaar De huidige ruimtelijke mogelijkheden van het Binnenhof belemmeren ook de verdere

46 MaintNL

ontwikkeling van ICT en het gebruik van nieuwe media. De ruimte-inrichting veroorzaakt verstoppingen voor zowel gebruikers als bezoekers. Installaties zijn aan het einde van hun technische levensduur en worden met lapmiddelen in bedrijf gehouden. Volgens Spies is het moment dat een Kamerdebat moet worden gestaakt omdat de elektriciteit uitvalt, niet ver weg. Nu al zijn er vele kleine en grote gebreken, zoals kamers waar de verwarming niet werkt, loskomende tegels, haperende roltrappen, lekkages en liften die stilvallen terwijl er Kamerleden in aanwezig zijn. Doordat er tijdelijke maatregelen zijn genomen, zijn de gebouwen nog wel veilig te gebruiken, maar dit is geen houdbare situatie. Zolang de problemen niet worden aangepakt zijn meer tijdelijke maatregelen onvermijdelijk om de veiligheid op pijl te houden.

Goedkoper Veel bewoners willen de renovatieperiode zo kort mogelijk houden en zouden het Binnenhof liever niet of slechts kort verlaten om ruimte te geven voor de werkzaamheden. Deze ideale combinatie is technisch onmogelijk staat in het advies. De renovatie kan alleen relatief snel worden uitgevoerd als alle bewoners tegelijkertijd plaats maken en terugkomen als de werkzaamheden (grotendeels) zijn afgerond. Het werk duurt dan ongeveer 5,5 jaar. De panden van Buitenlandse Zaken en de Hoge Raad zijn in de renovatieperiode beschikbaar als tijdelijke huisvesting voor de Eerste en Tweede Kamer en de Raad van State en Algemene Zaken. Als de renovatie wordt uitgevoerd terwijl de bewoners zo veel mogelijk op het Binnenhof blijven, dan duurt het werk veel langer. Het complex wordt dan per gebouwdeel gerenoveerd en het werk duurt dan minimaal dertien jaar. Voor de tijdelijke huisvesting volstaat dan het gebouw van de Hoge Raad. Spies constateert dat de korte variant technisch de voorkeur verdient, minder overlast geeft en financieel de beste optie is. Als de renovatie in 5,5 jaar wordt gedaan, scheelt dat 85 tot 125 miljoen euro. Spies heeft wel begrip voor de gevoelens van de bewoners. ‘Vertrek voor een periode van circa 5,5 jaar ligt zeer zwaar. Dat de voorgestelde tijdelijke huisvesting na aanpassingen aan alle functionele eisen zal voldoen, doet daar niets aan af.’ De oud-minister vindt het onverantwoord het risico van calamiteiten op het Binnenhof groter te laten worden. Daarnaast is de korte variant aanzienlijk goedkoper is en moet de overlast voor de stad en haar bewoners volgens Spies zo kort mogelijk moet worden gehouden. Minister Blok heeft het advies naar de Eerste en Tweede Kamer gestuurd. Uiterlijk in 2020 moeten de werkzaamheden beginnen. ■

7 - 2015

IMA7_MV Gebouwenbeheer.indd 46

25-08-15 19:28

Actueel

NS zet bedrijfstrots in voor werving technici NS schakelt de trots van haar werknemers in om nieuwe technici aan te trekken. Uit onderzoek blijkt namelijk dat slechts 22 procent van de technische professionals weet welke technisch inhoudelijke werkzaamheden NS biedt. Daarom is er een website gemaakt waar het technische verhaal van NS door ‘eigen mensen’ wordt verteld. Dagmar Aarts NS investeert de komende jaren acht miljard euro in nieuw materieel en de modernisering van bestaand materieel. NS heeft 118 nieuwe Sprinters besteld, daarnaast loopt momenteel een grote aanbesteding voor nieuwe Intercity’s (Intercity Nieuwe Generatie) die vanaf 2021 moeten instromen op het spoor. Om dit allemaal mogelijk te maken, heeft het bedrijf meer technisch personeel nodig. Daarnaast willen ze graag zelf de regie in handen en de techniek in huis hebben om deze veranderingen in te kunnen zetten. Maar er zullen ook altijd nog wel mensen worden ingehuurd.

kennen: de conducteurs, machinisten en wat er op het spoor gebeurt. Bedrijfsonderdeel NedTrain (specialist in het onderhoud aan treinstellen, red.) waar toch ook 3300 mensen werken, is gewoon minder bekend. We moeten een extra stap zetten om mensen enthousiast te krijgen voor ons bedrijf.’

‘We moeten een extra stap zetten om mensen enthousiast te krijgen voor ons bedrijf.’

Extra stap Engineers nodig Op alle vlakken zijn mensen nodig, maar ‘de echte pijn’ zit bij de vakinhoudelijke engineers. Van der Gaag: ‘We zoeken vooral mensen die vanuit een probleem-

Putten uit eigen netwerk Op de website NStechwerk.nl staan verhalen over wat NS nou daadwerkelijk doet. Er staan vooral verhalen op van medewerkers waar er nog meer van nodig zijn. Naast de website wordt er ook ingezet op social media, advertenties bij online vakbladen, Railtv en worden er posters opgehangen. Ook wordt werknemers gevraagd in hun eigen netwerk mensen te zoeken. Van der Gaag verwacht een ‘aantoonbare stijging’ te zien in het aantal sollicitanten, zodat het traject om werknemers te zoeken minder lang duurt dan nu. Hij denkt dat er de komende drie tot vier jaar alleen al op engineeringsgebied zestig tot zeventig extra mensen nodig zijn. ■

FOTO’S: NS

‘Technici zijn moeilijk te vinden’, vertelt Arjan van der Gaag (corporate recruiter Techniek). ‘Omdat we bijna dagelijks in het nieuws zijn, heeft iedereen meteen een beeld bij de Nederlandse Spoorwegen. Dat heeft dan te maken met waar ze ons van

stelling kunnen engineeren. Zoals: de trein schommelt, komt dat vanuit het midden of de onderkant van de trein en welke impact heeft dat op de slijtage van de treinstellen. Of: hoe zorg je dat een trein weer twintig jaar vooruit kan? We zoeken dus elektrotechneuten, werktuigbouwers en mensen die al enige ervaring hebben als engineer en een volgende stap willen maken. Daarnaast hebben we ook op alle vlakken teammanagers nodig, die een club monteurs aan kunnen sturen op het moment dat er een trein moet worden omgebouwd.’

MaintNL 7 - 2015 47

IMA7_MT NedTrain.indd 47

25-08-15 19:27

Opleiding

‘ Meer technische praktijkopleidingen nodig’ Er zijn meer technische praktijkgerichte opleidingen nodig volgens Martin van Grieken (CEO VTOC ‘Fokker’). Helaas worden die opleidingen vaak niet gefinancierd, waardoor jongens en meiden die graag de techniek in willen de studie niet kunnen betalen en iets anders gaan doen. Ook bij particuliere opleider VTOC ‘Fokker’, waar leerlingen worden klaargestoomd tot vliegtuig- of helikopteronderhoudstechnicus, hebben ze daarmee te maken. Aan de andere kant zijn de leerlingen die wel besluiten de opleiding te doen enorm gemotiveerd. De meesten dromen al van jongs af aan om aan vliegtuigen of helikopters te sleutelen. Dat is echter niet het enige dat ze leren, er wordt ze ook de nodige discipline bijgebracht. ‘Deze studenten hebben straks een verantwoordelijke baan, ze geven anderen een kist mee de lucht in.’ Dagmar Aarts Het Vaktechnisch OpleidingsCentrum ‘Fokker’ (VTOC) in Aalsmeer is een particuliere opleiding die is voortgekomen uit de Anthony Fokker School. Anthony Fokker wilde zelf mensen opleiden tot vliegtuigbouwer en startte in 1937 met zijn bedrijfsschool. Toen Fokker in 1996 failliet ging, was dat een klap voor de luchtvaart in Nederland. De school kon een doorstart maken, maar moest haar lessen aanpassen, want na het faillissement zijn er geen vliegtuigen meer gemaakt. In plaats van vliegtuigbouwers worden er nu technici opgeleid voor het onderhoud van vliegtuigen en helikopters. De studenten komen de opleiding meestal op hun zestiende binnen na het vmbo-t. Elk jaar starten er ongeveer tachtig jongeren aan de verschillende studies van de school. In twee of drie jaar tijd worden ze opgeleid tot vliegtuig- of helikopteronderhoudstechnicus en leren ze ook nog voor een mbo 3 of 4 mechatronica-diploma. Bij aanbieders van eenzelfde soort opleiding, bijvoorbeeld aan een ROC, zijn de leerlingen een jaar langer bezig. VTOC kan het in

48 MaintNL

IMA7_MM Fokker.indd 48

een kortere tijd doen volgens Kees Bruins (senior consultant) door de goede docenten en de gemotiveerde leerlingen. ‘De jongens komen hier met een andere mindset binnen dan op een andere opleiding. Ze hebben waarschijnlijk al met hun opa naast

de landingsbaan gestaan en willen gewoon met vliegtuigen werken. Sommigen weten zelfs al helemaal precies met welk type. Het is genieten om te zien dat mensen op deze leeftijd al zo’n passie hebben.’

Praktijkscholen Die passie begint soms al erg jong. Een elfjarige jongen uit de buurt komt wel eens langs om alvast aan de vliegtuigen te sleutelen met hoofd opleidingen John Vos, vertelt Van Grieken. ‘Ik geloof dat ze nu zelfs al een overalletje voor hem hebben. Deze jongen weet nu al dat hij met vliegtuigen bezig wil zijn en dat moet je enthousiasmeren. De overheid heeft de maakindustrie te lang verwaarloosd, twintig jaar lang is techniek weggepoetst van scholen en dat missen bedrijven nu. Gelukkig komt er nu wel weer wat techniek terug op opleidingen, maar we hebben meer praktijkgerichte scholen nodig. Helaas worden die niet gefinancierd, waardoor een opleiding niet voor iedereen toegankelijk is en jongeren de techniek niet in gaan.’

7 - 2015

25-08-15 19:18

FOTO’S: VTOC EN WIKICOMMONS

Europa De particuliere opleiding trekt leerlingen uit het hele land, want het is de enige studie die een EASA-certificering heeft. Dat betekent dat ze voldoet aan de wetgeving van de luchtvaart in Europa. Met hun EASAcertificaat kunnen de afgestudeerden in heel Europa aan de slag. Daarnaast tellen de jaren van de opleiding mee om een aircraft maintenance license (AML) te krijgen. Deze licentie is nodig als je op luchthavens aan het werk wil. De licentie wordt gegeven nadat iemand vijf jaar praktijkervaring heeft opgedaan. Bruins: ‘Bij ons tellen de drie jaar van de opleiding mee voor die ervaringsjaren, dus hoeven onze leerlingen na de opleiding nog maar twee jaar werkervaring op te doen. Ze zijn dus in theorie 21 jaar als ze hun AML kunnen aanvragen. Bij andere opleidingen tellen de studiejaren niet mee als ervaring.’

Deadlines De eerstejaars moeten eerst ambachtelijke zaken leren, zoals het maken van kabelboompjes. ‘Dit’, zegt John Vos (hoofd opleidingen), terwijl hij een klep voor een vliegtuig oppakt, ‘was een examenstuk. Leerlingen moesten dit binnen 24 uur maken aan de hand van een tekening. Deadlines hebben ze straks bij het onderhoud doen ook.

Een kist die stil staat, verdient geen geld.’ Na dat eerste jaar, mogen de leerlingen doen waar ze altijd al van hebben gedroomd: sleutelen aan vliegtuigen of ‘kisten’, zoals ze door de docenten continu worden genoemd. Wie de praktijkruimtes van het VTOC binnen gaat, doet een stap terug in de tijd. Alles is strak, er staan verschillende oude vliegtuigen, helikopters en een oude F-16. Rekenmachines worden niet gebruikt, rekenen moet uit het hoofd.

‘Deze studenten hebben straks een verantwoordelijke baan, ze geven anderen een kist mee de lucht in.’ Nieuw vliegtuig Docenten zetten storingen in het systeem van de toestellen en leerlingen moeten die zien op te lossen. Achter in de hal staat een oranje vliegtuig dat nog in elkaar moet worden gezet. ‘Dit is ons nieuwste baby’tje’, vertelt Bruins. ‘Het is een voormalig laboratoriumvliegtuig dat we hebben overgenomen van het Nationaal lucht- en ruimtevaartlaboratorium.’

Leerlingen hebben het vliegtuig gereedgemaakt voor het transport naar Aalsmeer door onder andere de vleugels er af te halen. Nu moet de ‘Metro’ met een spanwijdte van ruim zeventien meter, een lengte van achttien meter en een hoogte van vijf meter weer in elkaar worden gezet. Vos: ‘De vleugels zijn al gekoppeld, nu de systemen nog. De studenten hebben allemaal een eigen taak bij het in elkaar zetten. Jongeren hebben de neiging om snel naar een doel toe te werken en om stappen over te slaan. Dit vliegtuig is heel mooi oefenmateriaal, vooral voor de avionica-kant.’

Indruk In de lessen wordt de hele praktijk gesimuleerd: samenwerken, communiceren, leiding geven, maar ook de juiste beroepshouding. De docenten komen van de marine, luchtmacht en commerciële vliegtuigmaatschappijen en weten wat er van technici wordt verwacht door collega’s, leiding en anderen in de luchtvaartwereld. Vos: ‘Een goed vakman is niet alleen met het onderhoud bezig, maar ook met alles er om heen. Leerlingen moeten daarom ook weten hoe ze met leiding om moeten gaan en dat ze daar niet altijd heel amicaal tegen kunnen doen en ze moeten begrijpen wat voor indruk zij kunnen maken op anderen. MaintNL 7 - 2015 49

IMA7_MM Fokker.indd 49

25-08-15 19:18

�� BAR GEMOEDSRUST, ALSTUBLIEFT Veiligheid, kwaliteit en duurzaamheid zijn niet altijd in eenheden te vatten. Als onafhankelijke inspectie- en keuringsinstantie leveren wij o.a. diensten op het gebied van NDO, drukapparatuur keuringen, elektrotechnische keuringen en lifting.

U mag gerust zijn. Vinçotte vinkt het voor u af.

Veiligheid, kwaliteit en milieuvriendelijkheid Met onze inspecties, testing, certificatie en opleidingen bieden wij alle oplossingen onder één dak om u en uw omgeving veiligheid, duurzaamheid en kwaliteit te garanderen en te zorgen dat uw investeringen renderen.

YOUR REPUTATION IS MINE. vincotte.nl // volg ons

VAKBEURS

Ahoy Rotterdam

Gelijktijdig met Solids

30 / 09 - 01 / 10 / 2015

Dé Nederlandse vakbeurs voor technologie en innovatie in pompinstallaties en industriële componenten

Vakbeurs PUMPS & VALVES

2015

PUMPS & VALVES

@PumpsValvesRdam / #pumpsvalves

www.easyfairs.com/pumps-nl

185_132_P&V_Petrochem_2015.indd 1

IMA7_Advertenties.indd 50

17/06/15 12:15

25-08-15 19:39

Als passagiers een vliegtuig instappen en jij staat als technicus in een kist ergens naar te turen, trekt je schouders op en loopt weg, dan moet je weten wat voor effect dat op passagiers kan hebben. Dat gedrag is niet vertrouwenwekkend. Andere werknemers in de luchtvaart moeten dan soms de grootst mogelijke moeite doen om passagiers uit te leggen dat er niets aan de hand is.’

Discipline De leerlingen hebben later een verantwoordelijke baan en krijgen daarom de nodige discipline bijgebracht. Vijf dagen per week beginnen de lessen stipt om 7.55 uur. Is een leerling er om 7.56 uur, dan kan hij zich gaan melden. Docenten worden met meneer of mevrouw aangesproken. Ook leren de leerlingen om assertief te zijn. Ze moeten zonder ruzie tegen een medestudent en later een collega kunnen zeggen dat iets niet goed wordt gedaan. Veiligheid gaat boven alles. Vos: ‘Bij dit werk hoort een bepaald gedrag. Vliegtuigen gaan omhoog en komen uiteindelijk ook weer

naar beneden, de wijze waarop willen wij graag in de hand houden.’

‘Het is genieten om te zien dat mensen op deze leeftijd al zo’n passie hebben.’ Baangarantie Doordat de leerlingen naast hun diploma als vliegtuig- of helikopteronderhoudstechnicus ook afstuderen in mechatronica, durft VTOC iedereen een baangarantie voor 1200 uur te geven. Vos: ‘Veel werkgevers wisten het diploma van vliegtuigtechnici eerst niet op waarde te schatten. Ze konden hun skills niet plaatsen en dachten al snel dat deze mensen duur zijn, omdat ze uit de luchtvaart komen. Dat hebben we ondervangen door het mbo mechatronicadiploma. Onze leerlingen kunnen ook nog wat anders dan

aan vliegtuigen werken.’ Volgens Bruins zien bedrijven nu steeds meer de waarde in van een VTOC-diploma. ‘Bij ASML nemen ze bijvoorbeeld bij voorkeur iemand aan die is opgeleid voor de luchtvaart om de complexe chipmachines te assembleren. Ze weten dat deze werknemers een goed arbeidsethos en mentaliteit hebben en kunnen werken volgens de hoge kwaliteitsstandaarden in de luchtvaart.’ Er wordt de leerlingen geen baan in de luchtvaart beloofd, want ‘die business schommelt heel erg’. Maar het lijkt de goede kant op te gaan, want het gaat de laatste tijd hard met de luchtvaart. Bruins: ‘Er worden honderden vliegtuigen gekocht en die moet allemaal worden onderhouden. En mogelijk gaan wij ook een rol spelen bij het onderhoud van de F-35. Wij zouden mensen kunnen opleiden die aan de zware eisen van het werken met de F-35 voldoen.’ VTOC heeft inmiddels drieduizend luchtvaarttechnici opgeleid. De meesten komen bij de luchtmacht, marine en reguliere luchtvaart terecht. ■ MaintNL 7 - 2015 51

IMA7_MM Fokker.indd 51

25-08-15 19:18

ISO 9001

Nieuwe norm werkt aan verwachtingen stakeholders Vanaf september 2015 wordt de nieuwe ISO 9001-norm gepubliceerd met een aantal belangrijke wijzigingen in stakeholdermanagement en risicomanagement. Verder geeft de norm handreikingen op het vlak van leiderschap. Bedrijven die gecertificeerd willen blijven, hebben tot september 2018 de tijd om over te gaan naar deze nieuwe norm. Arnoud Hoek In de nieuwe ISO 9001-norm gaan de veranderingen vooral om het kennen en verbeteren van de tevredenheid van klanten en andere stakeholders. In de tekst staat letterlijk dat een gecertificeerd bedrijf moet weten wat de klanten verwachten en dat het bedrijf op basis daarvan de tevredenheid van de klanten moet beĂŻnvloeden en continu moet verbeteren. Het continu verbeteren waarover wordt gesproken, is gerelateerd aan de Deming Circle, ook wel PDCA-cirkel genoemd. Dit is een van de eerste en meest krachtige leanmethodieken die er bestaan. PDCA staat voor Plan-Do-Check-Act. Door tijdens verbeterprocessen deze stappen te doorlopen, worden verbeteringen ook daadwerkelijk gecontroleerd, geanalyseerd en vastgelegd.

Toekomst

het zorgen voor verbetering in alle facetten van de organisatie. En dan uitgaande van de Deming Cirkel om de verbeteringen ook echt te borgen. En waar binnen de oude norm nog werd volstaan met een onderzoek naar de tevredenheid van klanten en de medewerkers, wordt in de nieuwe norm duidelijk gesproken over de stakeholders. Dit zijn alle belanghebbenden die een organisatie definieert, dus ook de leveranciers en de zakelijke partners die van belang zijn voor het succes van de organisatie. Deze leveranciers kunnen overigens met verrassende antwoorden komen die ervoor zorgen dat een bedrijf betere beslissingen neemt. Zij zien vaak verbeteringen bij hun klant, maar zeggen dat niet omdat ze bang zijn als kritisch versleten te worden en niet het risico willen lopen ingeruild te worden voor een concurrent.

Kwaliteit De nieuwe norm heeft een veel strategischer karakter dan de oude normen. Het gaat niet meer om de kwantiteit maar om de kwaliteit van de keuzes die worden gemaakt. Door binnen iedere stakeholdergroep partners aan te wijzen die van groot strategisch belang zijn en bij hen na te vragen wat zij van de samenwerking verwachten, zou een bedrijf wel eens heel interessante informatie boven water kunnen tillen. Het vaststellen welke stakeholders bepalend zijn voor het succes van de organisatie, zorgt er ook voor dat de organisatie bewust is van de keuzes die ze maakt. En het is het goed te vragen welke verwachtingen ze hebben van de relatie. Dat kunnen immers onrealistische verwachtingen zijn en dan kan daarover worden gecommuniceerd. Bedrijven die op deze manier met stakeholdermanagement aan de slag gaan, zullen tegen weinig problemen aan lopen tijdens de overgang naar de nieuwe norm. En daarnaast zal het deze bedrijven veel verbeteringen en nieuwe inzichten opleveren die ten goede komen aan het bedrijfsresultaat, maar zeker ook aan de relatie met de belangrijkste stakeholders. â&#x2013;

In het verleden stond er in de norm dat de tevredenheid van de klanten bekend moest zijn en dat er een systeem moest zijn om te meten of bedrijven naar tevredenheid voldeden. In de nieuwe norm is dit aangepast naar een toekomstgerichte methodiek. Doel is de verwachtingen te weten en de tevredenheid te verbeteren. Een bedrijf moet ook kunnen aantonen en vastleggen welke acties er op de klantverwachtingen zijn genomen. Het doel daarvan is om niet alleen bezig te zijn met het vastleggen en vaststellen van de situatie zoals deze is, maar vooral met de verbeteringen die er mogelijk zijn. Het gaat dus om

52 MaintNL

IMA7_MS ISO.indd 52

7 - 2015Â

25-08-15 19:26

Actueel

‘ Mobiele apparatuur steeds meer gebruikt’ Mobiele apparatuur wordt steeds belangrijker in het onderhoud. Monteurs kunnen hun administratie sneller doen en makkelijk informatie raadplegen. Onderhoudsadviesbureau Mainnovation heeft een beknopte studie gedaan naar het gebruik van mobiele devices in onderhoudsbedrijven. Dagmar Aarts

Datakwaliteit in EAM-systemen (Enterprise Asset Management) wordt steeds belangrijker in verband met rapportages en KPI-dashboards voor analyse- en optimalisatiemogelijkheden. Administratieve discipline en accuraatheid door de monteur is hiervoor noodzakelijk, maar blijkt nog steeds een belangrijke uitdaging. Met mobiele apparatuur kan de informatie naar de monteur worden gebracht in plaats van dat de technicus zelf naar de informatie moet komen. Deola Baauw van Mainnovation: ‘De laatste jaren zien wij een toename in het gebruik van mobiele devices bij bedrijven die zich met onderhoud bezig houden. Dat komt doordat er nu technisch meer mogelijk is, bovendien is de drempel lager omdat thuis bijna iedereen een smartphone of tablet gebruikt en de kosten niet altijd meer zo hoog zijn.’ Het is al tientallen jaren geleden dat er voor het eerst draagbare toestellen voor onderhoud op de markt kwamen. In 1984 ontwierp het Britse softwarehuis Psion een apparaat waarin informatie kon worden opgeslagen en meegenomen; de Psion Organiser, wereldwijd de eerste praktische zakcomputer met toetsen. Het interne geheugen was niet meer dan zes kilobyte. Ruim tien jaar later volgde de PalmPilot, die praktisch, klein en goedkoop was en synchroniseerde met de pc. Daarna kwam de Treo op de markt in 2002, een PDA met gsm-functionaliteit. Een aantal jaar daarna raakt het bouwen van ‘apps’ in een stroomversnelling na de introductie van de iPhone en de app-store. Nu kunnen EAM-systemen

door middel van apps op smartphones of devices worden gezet.

Nut en noodzaak Om te weten te komen hoe bedrijven die in de onderhoudssector werkzaam zijn met mobiele apparatuur omgaan, heeft Mainnovation onder verschillende Nederlandse en Belgische bedrijven een telefonische enquête gehouden. Uit de studie blijkt dat vijftien procent van de respondenten een mobiele oplossing gebruikt binnen maintenance, vooral voor het aanmaken van meldingen, de werkorderadministratie, de voorraadadministratie en het registreren van inspectieresultaten. Gemiddeld geven gebruikers mobiele devices een 7 als waar-

dering. De lage waarderingen komen van diegenen met een PDA/handheld-device. Gebruikers met een tablet of smartphone zijn juist tevreden tot zeer tevreden over hun apparaat. Van de bedrijven die nog geen gebruikmaakt van draagbare toestellen, overweegt 33 procent om er wel mee te gaan werken, 42 procent weet het nog niet en 25 procent heeft er geen behoefte aan. De laatste groep heeft verschillende redenen om zo’n apparaat niet te willen gebruiken. Er zijn korte communicatielijnen, het bedrijventerrein is klein, er zijn veel vaste terminals, het bedrijf heeft een geringe omvang, er is geen budget voor of ze zien het nut er niet van in.

App Mainnovation heeft ook een app ontwikkeld om werkorders te beheren op smartphones en tablets. Baauw: ‘Ons KPI-dashboard is ontwikkeld om onderhoud te sturen en optimaliseren. Dat valt of staat met de juiste data. Een groot deel van deze data moet van de monteur komen. Tegelijkertijd worden er steeds meer administratieve handelingen verlangd van monteurs, soms zelfs in verschillende systemen. Om die administratie zo makkelijk mogelijk te maken, hebben we de VDM Field Solutions app ontwikkeld.’ Met de app kunnen werkorders worden beheerd op smartphones en tablets. De VDM Field Solutions app maakt het EAMsysteem snel en eenvoudig toegankelijk. Standaard functionaliteiten zijn het aanmaken van nieuwe meldingen, het registreren van uren, materialen en inspectieresultaten en het inzien van tekeningen en documentatie. Ook kunnen werk- of inkoopaanvragen snel worden goedgekeurd en kunnen foto’s worden toegevoegd. Een monteur hoeft zijn papieren werkorder niet meer mee te nemen. Baauw: ‘Makkelijker voor de monteur en een verbetering van de datakwaliteit.’ ■ MaintNL 7 - 2015 53

IMA7_MR Mainnovation.indd 53

25-08-15 19:25

Agenda September 18 september Urenco, Almelo www.nvdo.nl Drieluik Betrouwbaarheid en gedrag De laatste jaren wordt er veel aandacht besteed aan Reliability. Toenemende regelgeving beoogt risico's te voorkomen. Maar wat schieten we daar mee op? Worden onze organisaties echt betrouwbaarder? Reactieve organisaties richten zich op betrouwbaarheid door het managen van problemen en risico’s. Proactieve organisaties richten zich, naast betrouwbaarheid, ook op innovatie, mede door vertrouwen te geven aan medewerkers die disfunctionele patronen onderzoeken en anticiperen op onverwachte gebeurtenissen. De NVDO organiseert drie samenhangende inloopmiddagen rond Proactief Denken en Doen in het Onderhoud. We leggen de focus op proactief gedrag en op onderlinge verbondenheid. We verkennen voorwaarden om opmerkzaamheid en alertheid in organisaties te waarborgen.

partners. Door Kees de Jonge, E.ON Benelux en Pim van Kekem, Vos|Gekas&Boot Na de gebeurtenissen vorig jaar op de site van Shell Moerdijk, was er grote schade. Er waren onorthodoxe oplossingen nodig die veilig, goed en snel de plant weer in de lucht zouden helpen. Door Michiel Bedaux, Shell Moerdijk Interactieve sessie ‘Moet je sturen op presteren of kom je verder als je mensen in hun kracht zet?’ Door Bert Visser, CoThink Bij AkzoNobel in Rotterdam is een studie uitgevoerd naar de mogelijkheden voor performance management. Er werd vooral gekeken naar productieprocessen en wat er nodig is om daar hoger rendement te behalen. Door George Cladaras, AkzoNobel Technonostarter Flowid heeft een spinning disc reactor ontwikkeld waarmee conventionele processen in de industrie kleiner, veiliger en met een hoger rendement kunnen draaien. Toch is een goed idee geen garantie voor succes in een behoudende industrie. Door Jeoffrey van den Berg, Flowid

Oktober 6-8 oktober 2015 Brabanthallen, ’s-Hertogenbosch www.veiligwerktbeter.nl Veilig Werkt Beter Op deze editie vindt men er alles over onder andere gezond werken zoals ergonomie, stresspreventie, gezonde werkhouding, lichtkwaliteit, geluidshinderreductie, fysieke belasting, et cetera. Tevens is er alles te vinden over veilig werken; van gebouwniveau en individuele werkplek tot persoonlijke beschermingsmiddelen. Van preventieve middelen en procedures tot correctieve oplossingen.

7 oktober 2015 De Glazen Ruimte, Maarssen www.imaintain.info/prestatie en www.nvdo.nl/kalender iMaintain Prestatiemanagement iMaintain Prestatiemanagement, het congres van NVDO SUTO en het iMaintain platform, kijkt naar DOMINO: het versterkend effect van prestatiemanagement. Prestatiemanagement vertaalt de visie, missie en strategie van een project, asset, team of organisatie naar succesfactoren en acties. Sturen op die succesfactoren en constant monitoren van de effecten ervan, kan met behulp van methoden. Net als bij het domino-effect is het resultaat het best als alle factoren en acties goed op elkaar aansluiten. Hoe krijg je de maximale versterking van je inspanningen? Op het programma: De jaarlijkse benchmark van de NVDO Sectie Suto wordt dit jaar door de TU Twente verwerkt tot het wetenschappelijke fundament van het evenement. Door Leo van Dongen en Richard Ruitenburg, TU Twente Sinds 2012 werkt E.ON op de Maasvlakte aan Onderhoud 2.0. Veel van het werk is uitbesteed. De sprekers delen hun ervaring over de domino-effecten daarvan op bijvoorbeeld de processen, eigenaarschap en samenwerking met andere

54 MaintNL

IMA7_MF Agenda.indd 54

9 oktober Verzetsmuseum, Gouda www.nvdo.nl Honderd Euro Maintenance Lunch SAP-systemen kunnen onderhoudsorganisaties goed ondersteunen. Door het integreren en automatiseren van bedrijfsprocessen zijn er grote voordelen te halen op het gebied van kostenbesparing, eenheid en samenhang tussen verschillende afdelingen met als gevolg een eenduidige werkwijze. Storingen zijn via een SAP-systeem makkelijker te signaleren en op te lossen. Hoe doe je dat op een slimme manier?

15 oktober - 17 december 2015 Mainnovation Meeting House, Dordrecht www.nvdo.nl Value Driven Maintenance Masterclass De VDM Master Class leert u hoe u met onderhoud toegevoegde waarde kunt creëren. De VDM methodiek bevat een kwantitatief besturingsmodel waarmee inzichtelijk wordt gemaakt hoe onderhoud een positieve bijdrage kan leveren aan de waardecreatie binnen het bedrijf. Met behulp van een aansprekende bedrijfscase zal uitgelegd worden hoe VDM de motor kan zijn voor continue innovatie. U volgt acht VDM verdiepings-webinars, waaraan u vanaf uw werkplek kunt deelnemen. De webinars nemen maximaal 1 uur in beslag. De Maintenance Business Experience is een interactieve management game voor professionals waarbij alle facetten van de VDM methodiek kunnen worden toegepast. Verschillende teams strijden tegen elkaar met als doel voor het fictieve bedrijf ‘Evolve’ een onderhoudsstrategie te ontwikkelen die de meeste waarde creëert.

7 - 2015

25-08-15 19:11

De Stelling

“Op dit moment is er in organisaties vooral behoefte aan technische kennis” Voor de rubriek De Stelling in iMaintain / MaintNL leggen we de NVDO-leden regelmatig een stelling voor. Deze stelling is een extra vraag in het NVDO Onderhoudskompas en levert de volgende resultaten dankzij een enorme respons.

ERIK VERSTEEG, TALENT RECRUITER, BALANCE In veel branches zie je dat de opdrachtgever steeds minder inhoudelijke technische kennis heeft en de technische kennis liever aan de opdrachtnemende partijen laat. De opdrachtgever weet wat hij functioneel als resultaat wil hebben en in plaats van de technisch inhoudelijk uitgekauwd bestek, wordt er een functionele specificatie opgesteld om de opdrachtnemer de vrijheid te laten om de technisch beste oplossing te bedenken en uit te voeren. Is er dan een toenemende behoefte aan technische kennis? Aan opdrachtgevende kant volgens mij niet, daar is meer behoefte aan mensen die strategisch en procesmatig ingesteld zijn, of bijvoorbeeld mensen die weten hoe contractmanagement ingevuld moet worden. Aan opdrachtnemende kant kan ik me een nijpende behoefte aan technische kennis wel voorstellen. Juist daar kunnen marktpartijen het verschil maken, door een technisch betere oplossing te verzinnen dan de concurrentie, door het verschil te maken in de uitvoering of in het beheer en onderhoud.

KORIK ALONS, STRATEGY MANAGER, ACCENTURE STRATEGY CONSULTING De afgelopen jaren geeft het grootste deel van de respondenten van het NVDO Onderhoudskompas aan het meeste behoefte te hebben aan technische kennis. Dit jaar groeit dit aantal respondenten zelfs tot circa 25 procent. Echter, we zien ook sterke behoefte aan strategische kennis en kennis over innovaties en technologische ontwikkelingen. De aandacht voor technische kennis en innovatie is goed te verklaren. De onderhoudssector krijgt, naast de reeds bestaande technische activiteiten, constant te maken met innovaties en nieuwe technologieën waarin zij zich moeten bekwamen. Daarbij is het, door de aanhoudende druk op kosten, belangrijk om te innoveren om de kwaliteit van onderhoud te verhogen (onder andere beschikbaarheid van assets) met lagere kosten. Kortom, ik denk dat technologische kennis de basis vormt van de waarde die de onderhoudssector levert. Echter, wel in samenhang met behoefte aan technologische innovatie.

CHRIS RIJSDIJK, SENIOR LECTURER, HZ UNIVERSITY OF APPLIED SCIENCES Wat mij betreft is een debat over het categoriseren van ‘overbodige’ kennis en kunde niet van deze tijd. De keuze tussen techniek en bedrijfskunde blijkt in de praktijk vaak veel minder scherp dan deze stelling suggereert. Een goede cvmonteur moet bijvoorbeeld ook goed met mensen om kunnen gaan, als visitekaartje voor de werkgever kunnen optreden en liefst ook adequaat kunnen omgaan met reorganisaties. Een cv-monteur die op één van deze aspecten zeer slecht presteert, is beperkt inzetbaar. Bedrijven hebben dus vooral behoefte aan mensen die passen bij hun bedrijf.

MaintNL 7 - 2015 55

IMA7_MK DeStelling.indd 55

25-08-15 19:17

Nieuws Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en ABN AMRO Economisch Bureau Nederland partners in NVDO Onderhoudskompas 2015 Dat de Visie, Trends en Ontwikkelingen in de Nederlandse Onderhoudsmarkt uniek en bijzonder waardevol zijn, onderkent ook RVO. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) spant zich deze editie van het Onderhoudskompas met name in ten behoeve van het Visiedocument ‘Maintenance for Energy’. Meer dan 150.000 ondernemers gebruiken jaarlijks het aanbod van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Bijvoorbeeld op het gebied van subsidies, kennis, het vinden van zakenpartners en voldoen aan weten regelgeving.

Deze Rijksdienst voert in opdracht van diverse ministeries het beleid uit gericht op energiebesparing om te zorgen voor een betrouwbare, betaalbare en zo duurzaam mogelijke energievoorziening. Deze kennis en andere informatie wordt ingebracht in het Visiedocument ‘Maintenance for Energy’, onderdeel van het NVDO Onderhoudskompas dat eind november van dit jaar verschijnt. ABN Amro Economisch Bureau Nederland is vanaf 2015 inhoudelijk betrokken bij de generieke visieformulering.

Nieuwe wetgeving voor smeermiddelen Smeeroliën zijn mengsels van verschillende stoffen en vallen sinds kort onder de CLP-verordening. De afgelopen jaren zijn verschillende nieuwe Europese verordeningen, regels en richtlijnen van kracht geworden die betrekking hebben op het gebruik van smeermiddelen, chemicaliën en andere in de productie en in systemen en apparaten toegepaste vloeistoffen. Er is onduidelijkheid over welke wetgeving wanneer, voor wie en voor welke producten en gebruikssituaties van toepassing is. Het doel van REACH (Registratie, Evaluatie en Autorisatie van CHemische stoffen) is om bij de productie en het gebruik van (chemische) stoffen een zo hoog mogelijk veiligheidsniveau te waarborgen voor zowel mens als milieu. Vrijwel alle binnen de industrie toegepaste smeermiddelen en (proces) vloeistoffen vallen onder deze wetgeving. Op 1 juni 2013 gold de regeling voor stoffen boven 100 ton per jaar per producent. Op 1 juni 2018 moeten ook stoffen met een productie van meer dan 1 ton per jaar per producent zijn geregistreerd. Producties van minder dan 1 ton per jaar per producent vallen vooralsnog buiten de invloedsfeer van REACH. Onder REACH vallen niet alleen alle stoffen zelf, maar ook stoffen die zijn verwerkt in preparaten of in voorwerpen. Voor vragen over dit onderwerp kunt u terecht bij leverancier(s) en bij de REACHhelpdesk van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. CLP ook voor smeermiddelen Op 1 juni 2015 werden nieuwe regels die van kracht binnen de CLP-verordening (Classification, Labeling & Packaging). Sinds 1 december 2010 moeten stoffen aan CLP-verordening voldoen, vanaf 1 juni 2015 geldt dat ook voor mengsels. Vrijwel alle smeermiddelen, maar ook veel productievloeistof-

56 MaintNL

IMA7_MH Nieuws.indd 56

fen (hydrauliekoliën, warmte-overdrachtsvloeistoffen, reinigingsmiddelen), zijn mengsels en die moeten per 1 juni aan CLP voldoen. Dat betekent dat op alle verpakkingen van die producten nieuwe symbolen moeten staan. Ook de eisen aan de productetiketten en -verpakkingen worden aangescherpt. Zo nemen nieuwe, rood omkaderde symbolen de plaats in van de klassieke oranje gevaarspictogrammen. GHS GHS (Global Harmonized System) is een classificatie- en etiketteringssysteem dat voor wereldwijd gebruik wordt geadviseerd door de Verenigde Naties. De bedoeling is om de menselijke gezondheid en het milieu beter te beschermen middels een uniforme standaard voor de classificatie en communicatie van gevaarlijke chemicaliën. Meer informatie over GHS is te vinden op de website van de Economische Commissie van de VN. Momenteel wordt nieuwe wetgeving geïntroduceerd om GHS te implementeren in heel Europa (CLP), de Verenigde Staten en Brazilië. Gebruikers van smeermiddelen, productievloeistoffen, chemicaliën en dergelijk zullen de veranderingen gaan zien op etiketten en veiligheidsinformatiebladen waarmee gebruikers worden geïnformeerd over de aanwezigheid van gevaarlijke chemicaliën. Maar het gaat er niet alleen om dat men weet welke schadelijke stoffen in een verpakking zitten. Een belangrijk criterium is ook hoe de stoffen en preparaten in de praktijk worden gebruikt. Zo is het bijvoorbeeld niet de bedoeling om een smeerolie toe te passen als warmte-overdrachtsvloeistof in een koel- of warmte-terugwinsysteem. Gebeurt dat toch, dan kunnen inspecteurs het gebruik in een ‘verkeerde toepassing’ verbieden en boetes opleggen.

7 - 2015

25-08-15 19:13

Nieuws NVDO Sectie Food, Beverage & Farma Bestuur zoekt versterking! De voedingsindustrie is erg belangrijk voor de Nederlandse economie en de werkgelegenheid. Binnen de NVDO Sectie Food, Beverage & Farma wordt kennis en kunde verder ontwikkeld en breed beschikbaar gesteld voor asset owners, onderhoudsverantwoordelijken, operators, toeleveranciers, gebruikers en adviseurs. Onderhoud binnen de Food, Beverage & Farma-sector behelst onder andere het beheer van en onderhoud rondom de fabricageomgeving van stukproductie van goederen en producteenheden binnen de segmenten voedingsmiddelen, agrofood, dranken, genotsmiddelen en farma. Wij zijn op zoek naar nieuwe collega Bestuurders die grote affiniteit hebben met alle topics aangaande de voedingsmiddelenindustrie, Beverage & Farma,

U bent werkzaam in Beheer en Onderhoud en draagt de NVDO een warm hart toe en bent u bereid mee te organiseren aan evenementen, publicaties, of anderszins? Dan zien wij uw reactie met belangstelling tegemoet. Motiveer uw kandidaatstelling kort en krachtig per mail: info@nvdo.nl. maar ook de zorg! U bent bereid op vrijwillige, maar niet vrijblijvende, basis zo’n zes keer per jaar de bestuursvergaderingen actief bij te wonen. Daarnaast initieert u, of assisteert u, bij het opzetten van evenementen en brengt u suggesties voor het verder ontwikkelen van het vakgebied, waarbij Beheer en Onderhoud (Asset Management) de spilfunctie is. Bij voorkeur bent u bereid de synergie met collega-verenigingen en andere stakeholders aan te gaan.

De Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud(NVDO) vertegenwoordigt de Nederlandse Onderhoudsmarkt die een omvang heeft van tussen de 30 en 35 miljard euro. Dit is ongeveer 4 procent van het Bruto Binnenlands Product (BBP). De totale sector biedt werkgelegenheid aan zo’n 260.000 tot 300.000 onderhoudsprofessionals. Daarmee is ongeveer vier procent van de werkzame bevolking in Nederland actief in de onderhoudssector.

Chemiebedrijven versterken veiligheid ‘Dit draagt bij aan het vertrouwen in onze bedrijven.’ Dat zei Anton van Beek, voorzitter van het programma Veiligheid Voorop, bij de presentatie van zes veiligheidsplannen voor de chemische industrie in Den Haag. De zes plannen zijn onderdeel van het programma Veiligheid Voorop, dat is gericht op een versterking van het veiligheidsbewustzijn in de chemiesector. Via deze plannen, ook wel Safety Deals genoemd, investeren bedrijven en de overheid samen in de veiligheid van de chemieketen. ‘Door gezamenlijk onze ambities waar te maken, maken we voor de samenleving veel zichtbaarder hoeveel waarde wij hechten aan veiligheid’, zei Van Beek in een toelichting op de plannen. Een van de afgesloten deals gaat over de zogenoemde Self Assessment Questionnaire (SAQ) Veiligheid. Dit is een instrument waarmee bedrijven die met gevaarlijke stoffen werken (BRZO-bedrijven) hun veiligheidsprestaties en -cultuur kunnen beoordelen en kunnen werken aan verbetering. Veiligheid Voorop is een initiatief van VNO-NCW, de chemische industrie (VNCI), de petroleumindustrie (VNPI), tankopslagbedrijven (VTOB) en de handelaren in chemische producten (VHCP). Inmiddels hebben ook andere organisaties zich bij het programma aangesloten, waaronder de NVDO.

De SAQ is tot stand gekomen met ondersteuning van een projectgroep met afvaardigen van de partners van Veiligheid Voorop en bedrijven van de aangesloten branches. Reflectie op de concepten heeft plaatsgevonden door een klankbordgroep met vertegenwoordigers van de overheid, werkgroepen van diverse branches en de projectgroep Veiligheid Voorop. Inmiddels zijn de voorbereidingen voor ‘SAQ Fase 2’ in volle gang. Fase 2 betreft enerzijds het verkennen van verdergaande ‘automatisering’ met een webapplicatie, en anderzijds het uitrollen van de SAQ bij de chemische industrie in Nederland in de vorm van workshops bij de zes regionale veiligheidsnetwerken.

De gebruikershandleiding van de Self Assessment Questionnaire (SAQ) kunt u downloaden op onder meer de NVDOwebsite. Deze handleiding is geschreven voor een bedrijf dat (met behulp van de SAQ) haar veiligheidsprestaties verder wil verbeteren. Na een korte inleiding en doel en de uitleg over het instrument is een stappenplan beschreven waarmee het bedrijf aan de slag kan. Uiteraard is alle aanvullende informatie, alsmede de handleidingen, terug te vinden op de NVDOwebsite, of op de website van Veiligheid Voorop. MaintNL 7 - 2015 57

IMA7_MH Nieuws.indd 57

25-08-15 19:13

Cursussen Kennis is onze kracht! Inschrijven kan eenvoudig via de Maintenance Academy op www.nvdo.nl Komende NVDO Cursussen Locatie: NVDO Verenigingsgebouw, tenzij anders vermeld 15 en 16 september Montage en Demontage van Lagers 1e dag bij de NVDO, Houten, 2e dag bij SKF, Nieuwegein Kennis hebben van direct beïnvloedbare factoren kan onmiddellijk resulteren in standtijdverlenging van (vaak de meest kritische onderdelen van uw installatie) de lagers en een hogere betrouwbaarheid van uw installatie. Begrippen als belasting, rollichamen, draagvermogen, toerental en speling worden uitvoerig behandeld. Wat is de functie van de kooi en welke soorten kunnen we onderscheiden? U maakt kennis met het ISO-passingstelsel. We gaan uitgebreid in op de verschillende typen wentellagers. U ziet hoe lagers zijn opgebouwd en hoe specifieke kenmerken hen geschikt maken voor verschillende applicaties. Deze opleiding bevat naast een theoretisch deel ook een praktisch deel.

De beste strategie Tijdens de eerste stap van RCM2 worden de doelstellingen bepaald voor het technische systeem. Hiermee liggen de doelstellingen van onderhoud vast. Op krachtige wijze ondersteunt RCM2 vervolgens de inventarisatie van de reële risico’s op het niet behalen van deze doelstellingen. Zo wordt het mogelijk om vooraf (proactief) een strategie te bepalen in plaats van achteraf (reactief). Vervolgens wordt precies die informatie verzameld die nodig is om de beste strategie in de strijd tegen de oorzaken van de risico’s te kunnen bepalen. De strategie wordt dan gekozen op basis van technische haalbaarheid en de bijdrage aan de bedrijfsresultaten of het beperken van het risico op het gebied van veiligheid of milieu. Met RCM2 wordt geen voorkeur gegeven aan een bepaalde vorm van onderhoud. U leert per storingsoorzaak te bepalen welke strategie in aanmerking komt en welke taken niks opleveren of zelfs contraproductief werken.

Doel Doel De deelnemers worden in deze tweedaagse training in staat gesteld de problemen, verbonden aan het gebruik van lagers, te begrijpen en de verschillende lagertypen en -aanduidingen te herkennen. Daarnaast raken de deelnemers vertrouwd met de juiste en veilige gereedschappen voor de verschillende montage- en demontagemethoden en het smeren van lagers. Ze zullen ook beter in staat zijn lagerschades te analyseren en te voorkomen. Na de praktische oefeningen zullen de deelnemers de materie echt beheersen!

Onderwerpen • L agertechnologie: de verschillende materialen, welke loopbaancontacten, draaggetallen en toerentallen. • Wentellager aanduidingen: wat betekenen de cijfers/letters? • Lager karakteristieken: welk type lager voor welke toepassing en waarom? • Passingen en toleranties: aan welke afmetingen dient het lager te voldoen? • Monteren en demonteren van lagers op een juiste en veilige methode. • Lagersmering en methodes: welk vet, nasmeer-interval en nasmeerhoeveelheid? • Lagerschade: analyse en belangrijk hoe te voorkomen.

U leert welke onderhoudstaken het beste kunnen worden ingezet in de strijd tegen storingen. Ook leert u welke storingen beter bestreden kunnen worden met een wijziging van het ontwerp, het gebruik of door het verbeteren van instructies, kennis of vaardigheden.

Onderwerpen De cursus duurt drie aaneengesloten dagen. Bij de RCM2aanpak staan zeven belangrijke vragen centraal. Deze zeven vragen vormen de rode draad van de cursus. Theorie wordt hierbij afgewisseld met toepassing op een praktijkvoorbeeld. Tijdens de cursus wordt er ruim aandacht besteed aan hoe RCM2 georganiseerd wordt om het tot een succes te maken. De docent zal helpen de theorie te vertalen naar uw bedrijfssituatie en de theorie toelichten met voorbeelden uit de dagelijkse praktijk.

Bestemd voor Iedereen die zich bezighoudt met, of direct belang heeft bij, de betrouwbaarheid van machines: medewerkers en de managers van Maintenance Engineering, Reliability Engineering, Technische Dienst, Productie, Engineering en Asset Management. Iedereen kan aan de cursus RCM2 deelnemen, tenzij die deelname in strijd is met de licentieovereenkomst tussen Aladon LLC en Operational Excellence Transfer.

22, 23, en 24 september Reliability-centred Maintenance - RCM2

24 en 25 september Organisatie van Onderhoud

Onderhoud is grotendeels maatwerk. De keuze voor een strategie wordt gemaakt afhankelijk van de specifieke bedrijfsomgeving van uw technische systeem. Zo is ook de kennis en ervaring van de operators en monteurs, degenen die dagelijks werken met het systeem, onontbeerlijk. RCM2 levert een gemeenschappelijke taal, zodat gezamenlijk maximale bedrijfsresultaten kunnen worden behaald.

Tijdens deze tweedaagse cursus leert u een goed inzicht te krijgen in de belangrijkste aspecten van en methoden/technieken voor het betrouwbaar organiseren van onderhoud. Gezamenlijk wordt een visie ontwikkeld en u kunt vervolgens in uw bedrijf op een systematische manier aan de slag met uw eigen organisatie en de tijdens de cursus geïdentificeerde verbetermogelijkheden.

58 MaintNL

7 - 2015

IMA7_MG Cursussen.indd 58

25-08-15 19:12

Onderwerpen • Visie op onderhoud en High Reliability Organisaties. • Overzicht van belangrijke concepten (bijvoorbeeld: RCM, TPM, 6Sigma, ISO 5500x, PAS 55) en hun toepasbaarheid. • Installatiestructuur als ruggengraat voor onderhoudsbeheersing. • Relatie tussen onderhoud en bedrijfsresultaten (ROI, RONA, EBIT, Cashflow). • Samenwerking Onderhoud, Productie en Engineering. • Soorten onderhoud en relatie met budget en registratie. • Hoe kunnen kritieke installaties en delen daarvan worden geïdentificeerd? • Onderzoeken van storingen en oorzaken. • Systematieken om betrouwbaar onderhoud te faciliteren. • Opstellen van een onderhoudsplan. • De verschillende functies en functionarissen in Onderhoud. • Functietyperingen en functieomschrijvingen. • Onderhoud door Productie. • Ontwerpen van een betrouwbare organisatiestructuur. • Kenmerken van een betrouwbare organisatie en de weg daarnaartoe.

29 en 30 september Maintenance Engineering in de Praktijk In Company mogelijk De maintenance engineer moet snel kunnen schakelen tussen de details van de dagelijkse problemen en beschikt over een helikopterview om snel een overzicht van die gesignaleerde problemen te krijgen. Tenslotte moet hij zijn voorstellen voor eventuele oplossingen duidelijk en overtuigend kunnen presenteren. De taak van de maintenance engineer is om verstoringen in het productieproces en het onderhoudsproces te herkennen, te elimineren en vooral te voorkomen. Daartoe is er veel samenwerking nodig met andere bedrijfsfuncties.

Doel Het bieden van goede ondersteuning aan de (toekomstig) maintenance engineer in zijn dagelijkse werk.

Onderwerpen Dag 1 • Plaats en functie maintenance engineering in de organisatie. • Takenpakket van de maintenance engineer. • Relatie tussen de onderhouds- en productiefunctie. • Afstemmen van productieen onderhoudsdoelstellingen. • Kern van maintenance engineering: borgen en verbeteren van de prestatie van productiemiddelen. • Gereedschapskist van de maintenance engineer. • Analyseren en reduceren van storingen. • Opstellen van verbeterplannen. Dag 2 • Doel en het ontwerpen van onderhoudsconcepten. • Van onderhoudsconcept naar onderhoudsbeheersing. • Praktijkvoorbeelden onderhoudsconcept en het invoeren daarvan in de eigen organisatie.

•B orgen en bijsturen van onderhoudsconcepten in de praktijk. • Invloed van onderhoudsconcepten op het bedrijfsresultaat. • Effectiviteit en efficiëntie van de maintenance engineer.

Start 6 oktober Leergang Conditiemeting NEN2767 Deze leergang gaat over de standaardmethodiek voor doelmatig beheer en onderhoud van gebouwen, gebouwinstallaties en/of infrastructurele werken in de praktijk. Conditiemeting is een persoonsonafhankelijke opname- en registratiemethodiek. Het maakt niet uit wie inspecteert. Als de methode goed wordt toegepast, zijn de uitkomsten bij alle inspecteurs gelijk! Conditiemeting vindt plaats op basis van het kwalificeren en het kwantificeren van gebreken van bouwen installatiedelen. En dat heeft veel voordelen voor het Beheer en Onderhoud van gebouwen, gebouwinstallaties en/of infrastructurele werken. Conditiemeting is een eerste stap op weg naar een goede onderhoudsbeheersing. De juiste uitvoering van de feitelijke onderhoudstoestand, leidt tot: • Een eenduidige registratie en rapportage van de onderhoudsbehoefte. • Een duidelijke meerjarenplanning in tijd, geld en risico. • Een flinke kwaliteitsverbetering van de uit te voeren werkzaamheden. • Onderbouwing van kwaliteitsspecificaties in (lange termijn)onderhoudscontracten.

Doel Het doel van de NVDO Leergang Conditiemeting is de deelnemer te leren hoe een objectieve registratie volgens NEN 2767 moet worden uitgevoerd. De algemene doelstelling is de inspecteur per discipline (Bouwkundig, Werktuigbouwkundig, Elektrotechnische Installaties of Infra), naast onderhoudsaspecten, ook de relevante informatie voor het uitvoeren van risicogestuurd onderhoud op te laten nemen. De overlast tijdens de inspecties wordt dan tot een minimum beperkt en de informatie kan worden verwerkt tot een onderhoudsplan waarin, naast de reguliere maatregelen en herstelkosten, afwegingen kunnen worden gemaakt op basis van te accepteren risico’s. Risicoanalyse en de wijze van rapporteren op basis van risico’s zijn dus wezenlijke onderdelen van deze leergang. Met de inbreng van de inspecteur, wordt de vastgoedbeheerder of asset owner in staat gesteld het levensloopproces van wegen, civiele kunstwerken met bijbehorende installaties naar kosten, tijd en kwaliteit te beheersen. De leergang kan gevolgd worden voor de volgende disciplines (1 discipline per leergang): • Bouwkundig Onderhoud. • Werktuigbouwkundig Onderhoud. • Elektrotechnische Installaties. • Infra (2767-4): Deze leergang gaat over de standaardmethodiek voor doelmatig beheer van wegen, civiele kunstwerken en de bijbehorende installaties in de praktijk. Programma, inschrijfformulier, voorwaarden en aanvullende informatie op: maintenance.nvdo.nl/maintenance-academy/ MaintNL 7 - 2015 59

IMA7_MG Cursussen.indd 59

25-08-15 19:12

Met informatie grip op installatie Een internationale organisatie in de procesindustrie heeft besloten om een nieuwe fabriek te laten bouwen. Vanaf de start van het project is er een Asset Data Manager (ADM) opgenomen in het projectteam met maar één doel: zorgen voor borging middels een ingericht onderhoudsinformatiesysteem met tekeningen, manuals, datasheets, spare parts en startklare onderhoudsactiviteiten. Zodat de gebruikers van de fabriek (de productieen onderhoudsorganisatie) alles binnen handbereik hebben om de fabriek maximaal te laten presteren. In het contract met de leverancier (en haar subleveranciers) heeft de ADM een aantal specifieke zaken laten opnemen, zoals de richtlijnen voor het opleveren van tekeningen, een spare part advies en een voorstel voor onderhoud. Na het afronden van de engineering is de leverancier begonnen met het bouwen van de installaties. Naast fysiek begint de fabriek nu ook digitaal vorm aan te nemen. De ADM heeft de functionele decompositie ingericht in het onderhoudsinformatiesysteem. Na overleg met de onderhoudsafdeling worden de kritieke componenten besteld, zodat de onderhoudsmedewerkers straks niet misgrijpen.

Kennis delen Terwijl de oplevering van de installatie nog ver weg lijkt, organiseert de ADM een aantal FMECA-sessies om samen met de projectengineers en het onderhoudsteam van de fabriek het onderhoud voor de nieuwe installatie te bepalen. De resultaten worden direct verwerkt en als onderhoudsplannen met uit te voeren taken in het onderhoudsinformatiesysteem klaargezet. Na de FAT komt de oplevering steeds dichterbij en wordt het tijd om de aangeleverde handleidingen en onderhoudsinstructies te verwerken en te controleren of de levering van de spare parts spoedig verloopt. Kort daarna wordt de fabriek op locatie gebouwd. De ADM zorgt ervoor dat de (pre as built) tekeningen beschikbaar zijn voor het projectteam en de toekomstige gebruikers. Na enkele intensieve weken op de bouwplaats komt de belangrijke dag: de overdracht van de fabriek aan de productieen onderhoudsorganisatie. De ADM kijkt met vertrouwen uit naar dit moment. De werkzaamheden in de afgelopen maanden hebben als resultaat dat alle benodigde informatie klaar staat voor gebruik. De productieen onderhoudsmedewerkers kunnen tekeningen, werk-

60 MaintNL

IMA7_MI Casus.indd 60

Asset Data Management Op 7 oktober a.s. organiseert de NVDO haar succesvolle training ‘Asset Data Management’ (In Company mogelijk). Resultaten voor deelnemers aan de training: • Inzicht in en bewustzijn van ADM in projecten en technisch beheer • Herkennen van valkuilen op het gebied van informatiemanagement • Waarde van informatie voor optimaliseren van Beheer en Onderhoud • Inzicht in functie van informatiemanagement in de verschillende fasen van de Asset Life Cycle • Tips & tricks voor slim ADM

Onderwerpen In deze training met uitgebreide praktijkvoorbeelden en actieve opdrachten, worden onder andere de volgende onderwerpen behandeld: functie van informatiemanagement in alle fasen van de Asset Life Cycle, positie van ADM in Asset Management en ADM in projecten versus beheer. De training gaat ook over het vastleggen, delen en beheren van informatie. Er worden tools aangereikt voor het verzamelen van informatie. Daarnaast krijgt u inzicht in onderhoudsinformatiesystemen. Document control in projecten en master dataverwerking voor reservedelen. Ten slotte gaat het ook over informatie voor FMECA en onderhoudsplannen, analyseren van informatie om te komen tot predictive maintenance en uiteraard worden ADM best practices behandeld.

instructies en componenten gemakkelijk vinden, grijpen niet mis omdat spare parts op voorraad zijn en kunnen op de juiste plek meldingen en orders plaatsen.

Innovaties Bij de oplevering van het project is er vanuit de directie veel waardering voor de aandacht vanuit het project voor de behoeften van de productieen onderhoudsorganisatie. De organisatie is nu klaar voor de volgende stap op het gebied van Asset Data Management: het ontsluiten van onderhoudsinformatie via smart glasses, tablets en smartphones.

7 - 2015

25-08-15 19:14

Column

Veilig werken Al die willen te kaap’ren varen Moeten mannen met baarden zijn Jan, Pier, Tjoris en Corneel Die hebben baarden, die hebben baarden Jan, Pier, Tjoris en Corneel Die hebben baarden, zij varen mee Kent u Chriet Tituelaer nog? Die had een baard, nou ja, een bosje haar rondom zijn onderkin en wangen, model tuinkabouter zal ik maar zeggen. Maar ondanks die kabouterbaard gaf hij al in de jaren zestig heel veel aandacht aan techniek, miljoenen mensen waren aan de buis gekluisterd. En kent u ook professor Barabas, mijn bebaarde favoriet uit de Suske en Wiske strips? Een briljant uitvinder met een groot eigen laboratorium waar hij technische innovaties graag gebruikt bij zijn uitvindingen. Hij houdt nauw contact met wetenschappers over de hele wereld en natuurlijk ziet hij af en toe zijn oude studiegenoten. Zomaar twee mannen met baard. We bevinden ons middenin de baardenperiode. Onze kappers, het internet en vakbladen adviseren u graag over hoe u uw gezichtshaar het beste kunt laten groeien, kleuren, trimmen en zelfs nog langer kunt laten groeien. Er zijn tientallen soorten baarden, zoals de ‘French Fork’, een wat langere haargroei met twee vorkpunten. U kent natuurlijk de ‘Sik’, maar kent u ook de ‘Schipper’, tegenwoordig iets meer verzorgd dan vroeger.

En dan is er nog de ‘Garibaldi’, een brede volle baard met een afgeronde onderkant en een geïntegreerde snor. De ‘Wilde Man’ behoeft nauwelijks onderhoud, de ‘Stoppelbaard’ ontstaat vanzelf en de ‘Ahab’ is de populaire trend die George Cloony vorig jaar inzette. Bij het dragen van gezichtshaar draait het vaak om imago. Maar, werkt u in een maintenance omgeving, dan wilt u natuurlijk ook veilig werken. Daarom is het goed om te weten dat bij mensen met een baard, en zelfs al met stoppels, een fijnstofmasker onvoldoende werkt. Ook een half- of volgelaatsmasker biedt niet genoeg bescherming. Door de baard of stoppels sluit het masker niet goed aan op het gezicht, waardoor bij het inademen zeer kleine vervuilingen via de rand naar binnen kunnen komen. Hoe mooi u uw baard ook vindt, denk eraan om voor uw eigen veiligheid een aanblaassysteem te gebruiken. Door de grote hoeveelheid lucht die in het masker wordt geblazen, ontstaat er een grote overdruk waardoor het bijna onmogelijk is dat er vervuiling via de rand van het masker naar binnen gaat. Dit maakt de kans dat er gevaarlijke deeltjes in het masker komen aanzienlijk kleiner. Check voordat u een baard laat staan, niet alleen de laatste modetrends, maar ook de risico’s tijdens de uitvoering van uw werkzaamheden.

‘Hoe mooi u uw baard ook vindt, denk eraan om voor uw eigen veiligheid een aanblaassysteem te gebruiken.’

Ellen den Broeder-Ooijevaar Verenigings Manager

colofon MaintNL is het verenigingsmagazine van de Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud. De naam is eigendom van de NVDO. Eindredactie: Ellen den Broeder-Ooijevaar

Postbus 138 3990 DC Houten t +31(0)30 634 60 40 e info@nvdo.nl

• www.nvdo.nl • www.nvdovac.nl

MaintNL 7 - 2015 61

IMA7_MC VerManager.indd 61

25-08-15 19:10

62 VOLGEND NUMMER

IN HET VOLGENDE NUMMER

FOTO: BP P.L.C.

Staatstoezicht op de mijnen Harry van der Meijden is per 1 september 2014 de nieuwe Inspecteur-generaal bij Staatstoezicht op de Mijnen. Na toezichthoudende rollen bij onder andere het hoofdkantoor van Shell is Van der Meijden ‘zeer geïnspireerd om in deze nieuwe functie bij te kunnen dragen aan een optimale, maatschappelijk verantwoorde benutting van Nederlandse bodemschatten.’

RFID-chips in beheer en onderhoud Het beheer en onderhoud van constructies in bouw en infra kan efficiënter. RFID-chips, voorzien van sensoren en zenders, kunnen continu gegevens over de onderhoudstoestand van betonconstructies naar de beheerder sturen. Ook kunnen de chips worden gebruikt voor het lokaliseren en identificeren van bouwdelen.

Voor- en nadelen van diagnostische apparatuur Tegenwoordig valt bijna alles te meten. Door predictief en preventief onderhoud kan de frequentie van onderhoudsstops omlaag. Aan de andere kant kunnen metingen ook voor onrust in de maatschappij zorgen. Hoe vind je daarin een evenwicht?

Thema: Maintenance en industriële reiniging

EN VERDER MaintNL In deze editie van MaintNL gaan we de vloer op bij afvalverwerkingsbedrijf AEB Amsterdam, dat onlangs werd genomineerd voor de Vomi Safety eXperience Award. Verder een uitgebreid verslag van de bijeenkomst ‘Meerjarenonderhoudsplanning: Hoe maak je de juiste keuzes?’. Een goede meerjarenonderhoudsplanning maakt gebruik van de resultaten die verkregen zijn uit onderhoudsinspecties. Elke onderhoudsplanning is een goed stuk gereedschap bij onderhoudsbeheersing en is een goed communicatiemiddel bij het zichtbaar maken van de resultaten van onderhoudswerkzaamheden.

iMaintain

Nummer 8 verschijnt 6 oktober 2015

Thema’s 2015

iMaintain 08-2015

iMaintain 09-2015

iMaintain 10-2015

Maintenance en industriële reiniging Maintenance en risicomanagement Maintenance in de infra

7 15 iMaintain

IMA7_E VolgendNummer.indd 62

25-08-15 18:58

N N ROR E

6-15 16:16 5 16:16

Alsmijn mijnpompen pompenstoppen, stoppen,stopt stoptook ookmijn mijnproductie. productie.Om Omtetezien zienwelke welke Als pompenininde degevarenzone gevarenzonezitten, zitten,moet moetikikreal realtime timekunnen kunnenmonitoren. monitoren. pompen Maarhoe hoekan kanikikdie dieupgrade upgradejustificeren? justificeren? Maar

Door betaalbare implementatie eenvoudige integratie realiseert u met Emerson Door dede betaalbare implementatie enen eenvoudige integratie realiseert u met Emerson Pump Health Monitoring grote besparingen. toekomst. Onze real-time Pump Health Monitoring grote besparingen. NuNu enen in in dede toekomst. Onze real-time voorspellende technologie vertelt u waar u naar moet kijken wanneer, zodat u stopt met voorspellende technologie vertelt u waar u naar moet kijken enen wanneer, zodat u stopt met het verspillen van tijd, geld manuren. Geautomatiseerde asset monitoring helpt u om het verspillen van tijd, geld enen manuren. Geautomatiseerde asset monitoring helpt u om risico’s voor operatie, veiligheid milieu sluiten zodat betrouwbaarheid dede risico’s voor uwuw operatie, veiligheid enen milieu uituit te te sluiten zodat dede betrouwbaarheid van uw fabriek omhoog gaat. Smart Wireless biedt het voordeel van en snelle vlekkeloze van uw fabriek omhoog gaat. Smart Wireless biedt het voordeel van en snelle enen vlekkeloze installatie. Kijk hoe u het maximale potentieel van uw fabriek en uw medewerkers kunt installatie. Kijk hoe u het maximale potentieel van uw fabriek en uw medewerkers kunt bereiken www.EmersonProcess.com/PumpHealth bereiken viavia www.EmersonProcess.com/PumpHealth

Emerson is een handelsmerk en een servicemerk Emerson Electric Co. ©2015 Emerson Process Management. Het Het Emerson logologo is een handelsmerk en een servicemerk van van Emerson Electric Co. ©2015 Emerson Process Management.

115747 ins33 ItsPoss_Piggybank_iMAN.indd 115747 ins33 ItsPoss_Piggybank_iMAN.indd 1 1 Naamloos-1 63

24/08/2015 10:14 24/08/2015 10:14 25-08-15 19:41 26-08-15 11:11 25-08-15 19:41

iMaintain Nr. 07 - 2015

Discover the hidden treasure in Maintenance

In iedere onderhoudsorganisatie zit waarde verborgen. Ieder bedrijf heeft de potentie om verder te verbeteren, dit kan door op bepaalde kosten te bezuinigen of door slim onderhoud te plegen zodat de beschikbaarheid omhoog gaat. De vraag is alleen waar je als onderhoudsmanager deze verborgen waardes vindt en waar je moet starten. Het antwoord op deze vraag vindt u bij Mainnovation. Met Value Driven Maintenance速 en de bijbehorende tools zoals het VDM Control Panel, helpen wij u om de verborgen schat in uw organisatie te vinden. Wilt u de schat in uw onderhoudsorganisatie ontdekken? Ga naar www.mainnovation.com

CONTROLLING MAINTENANCE, CREATING VALUE.

Naamloos-1 64 IMA7_A Omslag.indd 1 MAINNOVATION_Adv A4_NL-iMaintain rest.indd 1

26-08-15 07-01-13 11:11 16:25

Nieuw in de familie

VIERDE EDITIE

INSPECTIECONGRES 2015 INSPE CTEREN I N 2020 INSPECTIEMARKT SPREKERS ONTWIKKELINGEN TRENDS SPEKTAKEL LEZINGEN TRANSPARANT EERLIJK EN OBJECTIEF

25 NOVEMBER 2015 DE REEHORST | EDE

INSPECTIECONGRES 2015 De vierde editie van het inspectiecongres vindt plaats op 25 november 2015. Het thema is: ‘Inspecteren in 2020’. Een informatieve dag voor iedereen die zich (direct of indirect) bezighoudt met de inspectie van elektrische installaties en arbeidsmiddelen. Het inspectiecongres is al jaren een begrip in Nederland. Verschillende partijen uit de inspectiemarkt ontmoeten elkaar in een inspirerende omgeving. Deelnemende partijen zijn o.a.: inspectiebedrijven, opdrachtgevers, adviesbureaus, normschrijvers, leveranciers van software, gereedschap en instrumenten etc. Kortom: het inspectiecongres brengt iedereen die ertoe doet in de inspectiemarkt op de hoogte van relevante ontwikkelingen en trends.

25 NOVEMBER 2015 DE REEHORST

| EDE

€ 495,- P.P. (EXCL. BTW) 08.00 UUR - 17.00 UUR WWW.INSPECTIECONGRES.NL

WAT WORDT U ER BETER VAN? 1. Leren en bijblijven Het congres is leerzaam en we zorgen ervoor dat u op de hoogte blijft van de ontwikkelingen in de markt. Op de beursvloer vindt u exposanten met een keur van nieuwe producten en diensten die voor u interessant kunnen zijn. 2. Anticiperen Wat staat ons de komende jaren te wachten? We wagen een blik vooruit rondom de thema’s:

3. Netwerken Natuurlijk biedt het inspectiecongres u de gelegenheid bij uitstek om in contact te komen met uw vakbroeders. Wat houdt hen bezig? En wat is hun visie op de toekomst? Het inspectiecongres wordt bezocht door enkele honderden bezoekers. Het is dus een uitgelezen mogelijkheid om de banden met uw collega’s, opdrachtgevers en leveranciers te versterken.

• veranderend koopgedrag • aanpassing van normen en richtlijnen • veranderende houding t.a.v. “onder spanning werken” Deze onderwerpen zullen in de toekomst een grote rol gaan spelen bij inspecties. Dat moet u dus weten!

RECENSIES Kees Compaan KWx Meetinstrumenten

Ronald Dijkstra Van Empel Inspecties en Advisering

“Al vanaf het eerste congres hebben we met KWx Meetinstrumenten enthousiast geëxposeerd op het inspectiecongres en het congres zien uitgroeien tot hét evenement voor de elektrotechnische inspectie branche. We zien een duidelijke professionalisering waaraan we graag bijdragen door het delen van kennis …”

“… een goede graadmeter hoe deze branche er voorstaat. Daar moet je dus gewoon bij zijn! Door de jaren heen heb ik, en velen met mij, gezien hoe een traditionele op techniek gebaseerde beroepsgroep, zich meer en meer is gaan bezighouden met het daadwerkelijk zoeken naar oplossingen en uitdagingen die leiden tot veiligheid en continuïteit…”

PROGRAMMA

08.00

Ontvangst

09.00

Opening met spectaculaire act Erik Schoppen

09.15

Openingswoord Peter Treffers

09.30

Spreker: Erik Schoppen

10.45

Spreker: Titia Siertsema

11.05

Spreker: Peter Treffers

13.30

Stage production “(z)onder spanning werken”

15.00

Forumdiscussie (over “onder spanning werken”)

Merkexpert - Merkadviesbureau Miazo

Duurzaam merkvertrouwen bouwen

Titia Siertsema

Voorzitter - UNETO-VNI

PvE Veiligheidsinspecties

Peter Treffers

17.00

Afsluiting

Directeur - Elektroraad

PvE Veiligheidsinspecties

Ronald Mirck RM Inspecties & Consultancy BV

Anton van Mensfoort Hoppenbrouwers Techniek

“…Wederom is het Elektroraad net als bij de voorgaande edities gelukt een aantal spraakmakende onderwerpen op de agenda te zetten. Onderwerpen die de gemoederen in de elektrotechnische inspectiemarkt al jaren bezig houden. Zo hoop ik met de introductie van het “PvE Veiligheidsinspecties” eindelijk antwoord te krijgen op de vraag: Hoe invulling te geven aan een NEN 3140 inspectie zonder installatieverantwoordelijke?…”

“Het inspectiecongres is een mooie gelegenheid om met andere inspecteurs van gedachte te wisselen en ontwikkelingen in de markt bij te houden. Er komen van vier verschillende invalshoeken geïnteresseerden naar het congres. Adviesbureaus, inspectiebedrijven, opdrachtgevers en normschrijvers. De ervaring leert dat het een druk bezocht evenement is die inspiratie geeft voor mijzelf en onze inspecteurs.”

WWW.INSPECTIECONGRES.NL

NVD Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud

ORGANISATIE: ELEKTRORAAD

0318 - 631 670

INFO@INSPECTIECONGRES.NL