PET03-2021

Nr. 3 - 2021

www.petrochem.nl • losse verkoopprijs € 23,50

Het managementblad voor de olie- en chemische industrie in de Rijn/Schelde-delta Petrochem Nr. 3 - 2021

‘Geef jonge mensen de ruimte om te verdwalen’ • Van kolen naar nieuwe energie • ‘Bio-ethanol is tussenstap om chemie te vergroenen’ • Thema: Asset management

-19 10:39

PET3 omslag los.indd 1

07-04-21 16:47 16:45 07-04-21

TSA Safety Services leverancier voor TSA Safety Services isis dédé leverancier voor verhuur, verkoop onderhoud van dede verhuur, verkoop enen onderhoud van gasdetectie apparatuur.

Wij beschikken gasdetectie apparatuur.

Wij beschikken over een breed assortiment van draagbare over een breed assortiment van draagbare stationaire meetapparatuur. ook enen stationaire meetapparatuur.

NuNu ook verhuurdealer van Blackline. verhuurdealer van Blackline.

Daarnaast zijn wij leverancier van Daarnaast zijn wij leverancier van Castell sleutelvergrendelingen voor Castell sleutelvergrendelingen voor dede logistiek.

Met bijna 100 jaar ervaring logistiek.

Met bijna 100 jaar ervaring is is Castell specialist van geïntegreerde Castell dede specialist van geïntegreerde veiligheidssystemen voor o.a. industrie, veiligheidssystemen voor o.a. industrie, energie, transport machinebouw. energie, transport enen machinebouw.

Onzeafdeling afdelingRental, Rental,Sales Sales&&Maintenance Maintenance Onze staat voor u klaar en adviseert graag. staat voor u klaar en adviseert u ugraag.

Neemcontact contactmet metons onsopopvia via Neem info@tsa-bv.nlofofvia via0113 0113– –3333101010.

10. info@tsa-bv.nl

ShutdownSafety Safety Shutdown isuw uwpartner partnervoor vooreen een is veiligeen eneffi efficiënte ciënteshutdown. shutdown. veilige Samenmet metuuwaarborgen waarborgenwij wijde deveiligheid. veiligheid.Wij Wijhelpen helpenuumet: met: Samen Onboarding training van medewerkers • •Onboarding && training van medewerkers Veiligheidsfunctionarissen -toezicht • •Veiligheidsfunctionarissen enen -toezicht

ERT • •ERT Veiligheidsproducten • •Veiligheidsproducten

Beveiliging • •Beveiliging Brandweerdiensten • •Brandweerdiensten

Partners Shutdown Safety Partners of of Shutdown Safety

www.shutdownsafety.nl| |E Einfo@shutdownsafety.nl info@shutdownsafety.nl| |T T0113 0113 - 33 WWwww.shutdownsafety.nl - 33 1010 1010 47788.TSA 210-291 Shutdown_v4.indd1 1 47788.TSA 210-291 AdvAdv Shutdown_v4.indd PET Aomslag Voorplaat.indd PET A Voorplaat.indd 2 22 PET3 los.indd

02-04-202115:14 15:14 02-04-2021 07-04-21 16:47

Lengke Lengkeek

IN DEZE EDITIE

10 ‘GEEF JONGE MENSEN DE RUIMTE OM TE VERDWALEN’ Samen met academische collega’s, maar met ook grote industriële bedrijven, pleit professor Ben Feringa voor het gezamenlijk heruitvinden van de chemie. Niet alles hoeft rigoureus op de schop, vindt de Nobelprijswinnaar van 2016, maar op verschillende vlakken zijn basale veranderingen nodig. En dat vraag om fundamenteel onderzoek, creativiteit van onderzoekers, samenwerking en vooral doorzettingsvermogen.

14 AUTOBANDEN ALS WAARDEVOLLE GRONDSTOF

30 THEMA: ASSET MANAGEMENT De wereld zucht inmiddels langer dan een jaar onder de gevolgen van de uitbraak van het Covid-19 virus. En terwijl vaccinatie, testen en beperkende maatregelen langzaamaan een uitweg lijken te bieden, staat de industrie voor het volgende stopseizoen. Inmiddels zijn de RIVM-maatregelen wel bekend. Met de eindstreep in zicht, is het vooral zaak mensen scherp te blijven houden.

Onderzoek heeft uitgewezen dat een goede implementatie van asset management enorm aan veiligheid bijdraagt. De Roadmap Asset Management geeft hiervoor praktische handvatten.

De uiteindelijke keuze van Black Bear Carbon om zich te vestigen op het Chemelot terrein is mede bepaald door de stikstofproblematiek in de haven van Rotterdam. Deze keuze blijkt achteraf helemaal niet zo’n slechte. Het Chemelot-terrein biedt de nieuwe pyrolysefabriek alle faciliteiten die het nodig heeft. Met onder andere een potentiële samenwerking met buurman Sabic.

16 ‘BIO-ETHANOL IS TUSSENSTAP OM CHEMIE TE VERGROENEN’ Als alles meezit, produceert een nieuwe fabriek op de Axelse Vlakte in Zeeland begin 2024 ethanol uit suikerbieten. Een mijlpaal voor IST Green Chemicals, dat al vele jaren aan de realisering van deze eerste fabriek werkt. Tegelijkertijd is het ook slechts een tussenstap.

22 VAN KOLEN NAAR NIEUWE ENERGIE De prijzen voor kolen, gas en elektriciteit hebben een flinke invloed op het opereren van de kolencentrale van Uniper op de Maasvlakte. Plantmanager Yolande Verbeek leert medewerkers die markt begrijpen. ‘Ze zijn meer betrokken en enthousiaster.

Ook krijgen we hierdoor een betere bedrijfsvoering en ontstaan creatieve oplossingen.’

EN VERDER Commentaar 5 Feiten en cijfers • Shell bouwt demofabriek voor CO2-afvang-technologie • BASF, SABIC en Linde bundelen krachten in elektrisch verwarmde stoomkraker • Eerste tests Steel2Chemicals eind april 6 Plant One Rotterdam 26 Petrochem platform 28 Projecten 36 Column • Chris Aldewereld 54

PETROCHEM 3 - 2021 3

PET B Inhoud.indd 3

07-04-21 16:39

Het managementblad voor de olie- en chemische industrie in de Rijn/Schelde-delta Nummer 3 - 2021 UITGAVE VAN: Industrielinqs pers en platform BV, Gedempt Hamerkanaal 155, 1021 KP Amsterdam E-mail: redactie@industrielinqs.nl, website: www.petrochem.nl HOOFDREDACTIE: Wim Raaijen 020 3122 081 EINDREDACTIE: Miriam Rook 020 3122 086 Liesbeth Schipper 020 3122 083 REDACTIE: Dagmar Aarts 020 3122 084 David van Baarle VASTE MEDEWERKERS: Chris Aldewereld, Henk Leegwater, Wim Soetaert LAY-OUT: Bureau OMA, Doetinchem OMSLAGFOTO: Adobestock ADVERTENTIEVERKOOP: Jetvertising BV, Arthur Middendorp 070 3990 000 - arthur@jetvertising.nl TRAFFIC: Breg Schoen 020 3122 088 COMMERCIEEL MANAGER: Janet Robben 020 3122 085 DRUKWERK: PreVision Graphic Solutions ABONNEMENTEN (excl. 6% BTW) Nederland/België € 186,- per jaar Introductieabonnement NL/BE met 25% korting € 139,- per jaar Overig buitenland € 216,50 Losse verkoopprijs € 23,50 Studentenabonnement € 43,Proefabonnement 3 mnd € 31,Meer informatie over de verschillende abonnementen vindt u via www.petrochem.nl/abonneren OPZEGGEN: Dit magazine hanteert de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er van uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Proef- en kennismakingsabonnementen worden niet automatisch verlengd en stoppen na het aantal aangegeven nummers.

Opzeggen en wijzigen kan via abonnementen@industrielinqs.nl, per post of per telefoon. De opzegtermijn is 8 weken voor het einde van uw abonnementsperiode. Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door ons is ontvangen. Als u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement. Overige vragen kunt u stellen via abonnementen@industrielinqs.nl of neem telefonisch contact met ons op via 020 3122 088.

ISSN: 1380-6386 Prijswijzigingen voorbehouden. © Industrielinqs pers en platform BV Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder toestemming van de uitgever.

Papier binnenwerk:

Papier omslag:

PAPER & BOARD MADE OF

AGRI-WASTE WWW.PAPERWISE.EU

PET Advertenties.indd 4

07-04-21 16:49

COMMENTAAR

‘Dat feiten en cijfers basaal zijn, mag wel wat meer worden beleden.

Daar hoef je echt geen ‘cijferfetisjist’ of ‘spreadsheet-ridder’ voor te zijn.’

Homeland Toegegeven: ik had ook de radio aanstaan en bleef het debat net voor Pasen tot in de nacht volgen op televisie. Zoals ik me af en toe niet kan losrukken van een spannende Netflix-serie.

Als ik weer een aflevering – of twee - te veel heb gekeken, vraag ik me de volgende ochtend ietwat katerig en vermoeid af waarom ik er weer ben ingetrapt. En ik weet het nu. Het gaat om de spanning, maar vooral ook om de zorgvuldig opgebouwde personages. Je gaat in ze op - soms met de grootste maffioso - of je kan een enorme hekel aan ze krijgen.

In moderne series ligt dat misschien wat diffuser. Minder alleen maar goed of alleen maar kwaad. Maar je gaat soms tijdelijk een sterkere verbinding aan met karakters in een serie, dan met je buren. Daarom kun je je ook even heel vervelend vinden als één van de belangrijke personen in een serie doodgaat. Zoals in het eerste seizoen van Game of Thrones, of elk seizoen wel in Homeland.

Risico’s Ook dat hele debat over ‘Pieter Omtzigt, functie elders’ ging over personen. En dus over functies. Blijft Mark Rutte wel minister-president? Dat zou wat zijn als hij – toch tamelijk onverwacht - uit de Haagse soap wordt geschreven! Wie wordt de nieuwe verkenner? En wat gebeurt er uiteindelijk met Pieter Omtzigt, die de allure krijgt van Robin Hood? Wie wordt voortijdig uit het plot geschreven en wie zijn de nieuw karakters? Of gaan sommigen nog een paar seizoenen mee?

Verslavend, maar tegelijkertijd ook beschamend. In een crisistijd waarin inhoud belangrijker is dan ooit, gaat het vooral om de carrières van individuen. Over een A4tje met aantekeningen die in allerijl niet in de aktetas was beland of simpelweg was omgedraaid. Over transparantie, terwijl de meeste hoofdrolspelers alleen maar bezig zijn met de volgende vraag of opmerking die ze kunnen maken om de concurrent een pootje te lichten of hun eigen straatje schoon te vegen.

Beschamend, omdat we momenteel in een diepe crisis zitten.

En een crisis waar het van groot belang is om houvast te hebben. Waarin feiten en cijfers sowieso veel belangrijker zouden moeten zijn dan meningen. En vooral ook een degelijke analyse van de feiten en cijfers. Want wie gaat eens duidelijk vertellen

dat de risico’s van het virus veel en veel groter zijn dan die van de bijwerkingen van een vaccin? En wie durft dan beslissingen te nemen op grond van de cijfers? Zodat we sneller weer open kunnen.

Analytisch Ook op het gebied van energietransitie moeten de cijfers er meer worden bijgehaald. Doorrekenen van plannen, lijkt me toch wel het minste. En het is beschamend als politiek leiders cijfers wegwuiven, verdraaien of onder het vloerkleed schuiven. Natuurlijk zeggen cijfers niet alles, natuurlijk moeten ze worden geanalyseerd en bekritiseerd. Maar dat feiten en cijfers basaal zijn, mag wel wat meer worden beleden. Daar hoef je echt geen ‘cijferfetisjist’ of ‘spreadsheet-ridder’ voor te zijn.

Misschien is het daarom nog schrijnender dat er zo weinig bèta’s in de Tweede Kamer zijn gekozen. En zelfs nog minder dan op voorhand leek, omdat verschillende techneuten er vooralsnog net niet in zijn gekomen. Misschien dat het voor veel mensen veel saaier worden als er meer bèta’s op het pluche terecht zouden komen. Zoals we nu ook minder worden geboeid door de Amerikaanse politiek, waar nu opportunisme en geschreeuw heeft plaats gemaakt voor degelijkheid.

Voor veel mensen zijn feiten en cijfers misschien saai. Maar voor mij hoeft de politiek geen uitvergrote Netflix-serie te zijn.

Onderbouwing, goed beoordelend vermogen en analytisch inzicht lijken me zeer gewenst, want de bedreigingen en uitdagingen om ons heen kunnen al spannend genoeg zijn.

Reageren? Via de mail: wim@industrielinqs.nl of via Twitter : @wimraaijen

PETROCHEM 3 - 2021 5

PET C Commentaar.indd 5

07-04-21 16:40

MC2020-001

EXPERT + SOFTWARE

People for Process Automation

Field Xpert SMT70

Universele, krachtige tablet voor digitale instrumentconfiguratie De nieuwe industriële tablet Field Xpert SMT70 is uitermate geschikt voor het inbedrijfstellen van instrumentatie met IO-Link, HART, PROFIBUS, Modbus en FOUNDATION Fieldbus.

Door de voorgeïnstalleerde software is de tablet direct klaar voor gebruik en met de automatische update service is de software altijd up-to-date. De tablet ondersteunt u als expert effectief in uw onderhouds- en beheerwerkzaamheden in een veilige én explosiegevaarlijke omgeving.

Meer informatie: www.nl.endress.com/SMT70

PET Advertenties.indd 6

07-04-21 16:50

FEITEN & CIJFERS SHELL BOUWT DEMOFABRIEK VOOR CO2-AFVANG-TECHNOLOGIE Shell heeft een nieuwe technologie ontwikkeld om CO2 uit rookgassen af te vangen en bouwt daarvoor een demonstratiefabriek op het terrein van energiecentrale BMC Moerdijk. Deze gaat in de loop van 2024 zo’n 150 ton CO2 per dag afvangen.

De Solid Sorbent Technology maakt gebruik van een vast adsorptiemiddel om CO2 te scheiden van rookgassen. Die kunnen bijvoorbeeld afkomstig zijn van (bio)gasgestookte elektriciteitscentrales, van de cement- of staalindustrie of van waterstofproductie. Shell claimt dat de kosten 25 procent lager zijn dan bij gebruik van bestaande technologieën, die vloeibare stoffen gebruiken.

In Oostenrijk is de technologie al succesvol getest in een biomassacentrale in het zogeheten ViennaGreenCO2 project. Daar bleek dat 90 procent van de rookgassen kunnen worden afgevangen en dat de CO2 een zuiverheidsgraad van 95 procent heeft. De afgevangen CO2 is dus direct geschikt voor de glastuinbouw of om, na een aanvullende zuiveringsstap, op te slaan in een leeg gasveld.

Bilfinger is engineering en projectpartner in het demonstratieproject, dat TulipGreenCO2 heet. Doel is om de technologie op semi-commerciële schaal te testen en de lagere kosten aan te tonen. Het is de laatste stap in het opschalen van de technologie. Bilfinger en Shell willen de fabriek samen ontwerpen, bouwen, opereren en onderhouden.

EERSTE TESTS STEEL2CHEMICALS EIND APRIL De proeffabriek van het Steel2Chemicals project is klaar en verhuist naar Gent. In de proeffabriek onderzoeken ArcelorMittal, Dow Benelux en Tata Steel of ze CO uit restgassen van de staalproductie kunnen omzetten in een grondstof voor de chemische industrie.

Zeton heeft de CO-conversie pilot installatie gebouwd. Deze bestaat uit een twaalf meter lange buisreactor. In Gent gaat Dow de pilotplant testen met hoogovengas van ArcelorMittal. De eerste tests beginnen eind april.

De komende twee jaar blijft de installatie in Gent, waar ArcelorMittal een speciaal pilotpark heeft ontwikkeld. De Universiteit van Gent onderzoekt er bijvoorbeeld ook of het product uit de pilotinstallatie aan de verwachtingen voldoet en geschikt is als grondstof voor de stoomkrakers van Dow. Daarnaast probeert TNO een methode te ontwikkelen om de stikstof uit het hoogovengas te verwijderen. Als dat lukt, kan de grote fabriek straks een stuk kleiner worden gemaakt, omdat er minder gas doorheen hoeft te stromen.

Verder analyseert de Universiteit van Gent data om te berekenen hoeveel CO2 dit concept voorkomt en tegen welke kostprijs. Als de pilot succesvol en economisch haalbaar blijkt, onderzoeken de partners of een demonstratiefabriek op grotere schaal haalbaar is.

FOTO: SABIC

BASF, SABIC EN LINDE BUNDELEN KRACHTEN IN ELEKTRISCH VERWARMDE STOOMKRAKER BASF, SABIC en Linde ondertekenden een gezamenlijke overeenkomst voor de ontwikkeling en demonstratie van elektrisch verwarmde stoomkrakerovens. De partijen overwegen de bouw van een multi-megawatt demonstratie-installatie bij BASF in Ludwigshafen die naar verwachting in 2023 kan worden opgestart.

Stoomkrakers spelen een centrale rol bij de productie van basischemicaliën en vereisen een aanzienlijke hoeveelheid energie om koolwaterstoffen af te breken tot olefinen en aromaten.

Gewoonlijk vindt de reactie plaats bij temperaturen van ongeveer 850 graden Celsius. Momenteel bereikt men deze temperaturen nog door verbranding van fossiele brandstoffen. Met het zojuist ondertekende project vervangen de bedrijven het gas voor elektriciteit. Als de bedrijven elektriciteit uit hernieuwbare bronnen inzetten, kan de technologie de CO2-uitstoot met maar liefst negentig procent verminderen.

De partners hebben financiële subsidies aangevraagd bij het EU-innovatiefonds en het financieringsprogramma Decarbonization in Industry, een nieuw programma van het Duitse federale ministerie voor milieu.

Chemiebedrijf Covestro neemt de Resins & Functional Materials-activiteiten (RFM) definitief over van DSM. Regelgevende instanties keuren de overname goed, nadat de bedrijven eind september 2020 al een overname-overeenkomst hadden getekend.

De transactie breidt Covestro’s portfolio van duurzame coatingharsen aanzienlijk uit in deze groeimarkt. Dankzij de integratie van het DSM-onderdeel nemen de inkomsten van het bedrijf met ongeveer 1 miljard euro toe en wordt Covestro’s wereldwijde productienetwerk uitgebreid met meer dan twintig vestigingen, waaronder verschillende in Nederland.

DCMR heeft namens provincie Zuid-Holland de BP Raffinaderij in Rotterdam onder verscherpt toezicht gesteld. Aanleiding zijn enkele ernstige incidenten, een zware overtreding die tijdens een inspectie is geconstateerd en de manier waarop het bedrijf met deze zaken is omgegaan. Via verscherpt toezicht willen de provincie en DCMR de naleving en het gedrag van BP weer op het gewenste niveau krijgen. DCMR voert een verdiepend gedragsonderzoek veiligheidscultuur uit. Ook zal DCMR extra en verdiepende inspecties uitvoeren op onder andere de koel- en blusinstallaties en onderhoudssystemen.

Neptune Energy heeft een contract met Borr Drilling afgesloten voor het uitvoeren van boringen in zowel het Nederlandse als het Britse deel van de Noordzee. Het gaat om vier boringen op het Nederlandse deel van de Noordzee. Allereerst een exploratieboring naar ondiep gas (shallow gas), ten tweede een boring van een additionele put in een bestaand veld. En daarna nog twee activiteiten voor het veilig ontmantelen van putten die aan het einde van hun levenscyclus zijn.

Het combineren van de boringen voor beide landen bespaart niet alleen kosten, maar ook emissies. De overeenkomst heeft een contractwaarde van 21,4 miljoen dollar.

PETROCHEM 3 - 2021 7

PET D Feiten en cijfers.indd 7

07-04-21 16:40

ROTATING EQUIPMENT SPECIALISTEN

Human Industries is gespecialiseerd in preventief onderhoud en revisie van rotating equipment, waaronder: compressoren, stoomturbines, pompen en overige rotating equipment.

• • • • •

Field service engineers Werkplaats Balanceren Machineren Reverse engineering

Wachthoevestraat 1 • 3209 BK Hekelingen • 010-3510012 • info@humanindustries.nl

www.humanindustries.nl

On-site diensten

wereldwijd chemisch technisch reinigen op locatie klant en proces specifieke oplossingen voor complexe vervuilingen

Global specialist in metal surface treatment

Expert op het gebied van chemisch technisch reinigen en metaal oppervlaktebehandeling. Neem contact op met onze specialisten voor een advies op maat.

The Vecom way - deskundig en veilig voor mens, metaal en milieu

Workshop diensten

conditioneren en chemisch reinigen van roestvast staal en andere metalen meerdere locaties in Nederland, België en het Verenigd Koninkrijk

www.vecom.nl info@vecom.nl T. +31 10 59 30 299 ON-SITE DIENSTEN

PET Advertenties.indd 8

METAAL OPPERVLAKTEBEHANDELING

AFVALWATER VERWERKING

METAAL BEHANDELINGSPRODUCTEN

07-04-21 16:50

FEITEN & CIJFERS BASF CO2-NEUTRAAL TEGEN 2050 Chemieconcern BASF wil tegen 2050 CO2-neutraal zijn. Voor 2030 wil het concern wereldwijd zijn broeikasgasemissies al met 25 procent verminderen ten opzichte van 2018. Dat terwijl de groei doorgaat en BASF momenteel een groot chemisch complex bouwt in Zuid-China. In totaal is BASF van plan om tegen 2025 tot 1 miljard euro te investeren om haar nieuwe klimaatdoelstelling te bereiken en nog eens 2 tot 3 miljard euro tegen 2030. Dat maakte CEO Martin Brudemüller eind maart bekend. Hij wijst ook meteen een aantal toonaangevende projecten aan.

Op de Antwerpse locatie is BASF van plan te investeren in een van de grootste projecten voor koolstofafvang en -opslag (CCS) onder de Noordzee. Samen met partners in het Antwerp@C-consortium creëert dit de mogelijkheid om meer dan 1 miljoen ton CO2-emissies per jaar te vermijden bij de productie van basischemicaliën. Een definitieve investeringsbeslissing is gepland voor 2022.

Verder wil het bedrijf vaart maken met turquoise waterstof. Een emissieloze route om waterstof uit aardgas of biogas te produceren, met koolstof als tweede product. BASF ontwikkelt hiervoor een technologie op basis van methaanpyrolyse.

Onlangs werd bekend dat BASF samen met SABIC en Linde werkt aan een proefoven voor ’s werelds eerste elektrisch verwarmde stoomkraker, zie pagina 7.

Ook groene waterstof komt in het rijtje voor. In samenwerking met Siemens Energy onderzoekt BASF momenteel de mogelijkheden voor de bouw van een PEM-waterelektrolyse-installatie met een capaciteit van 50 MW voor de CO2-vrije productie van waterstof uit water en elektriciteit op de locatie Ludwigshafen.

GELEEN KRIJGT FABRIEK VOOR MESTSTOFFEN Tessenderlo Kerley gaat een nieuwe fabriek voor vloeibare meststoffen bouwen in Geleen. Zodra de nodige vergunningen en goedkeuringen rond zijn, begint de bouw van de fabriek. Deze gaat ammoniumthiosulfaat produceren. Het bedrijf verwacht de productie in het tweede kwartaal van 2023 te kunnen opstarten.

Vier Amerikaanse broers ontwikkelden na de Tweede Wereldoorlog een proces voor het maken van vloeibare meststoffen op zwavelbasis. Zij richtten Kerley Chemical Company op. In 1986 vormde het bedrijf een joint venture met Phillips om het waterstofsulfide dat in het raffinageproces ontstaat beter te verwaarden. In 1995 kwam het bedrijf in handen van Tessenderlo Chemie. De focus op het verwerken van bijproducten van raffinaderijen tot chemicaliën met toegevoegde waarde bleef. Inmiddels is Tessenderlo Kerley ’s werelds grootste producent van zwavelhoudende thiosulfaatmeststoffen. Het bedrijf heeft dertien fabrieken in de Verenigde Staten. In Europa heeft het sinds 2017 een fabriek voor ammoniumthiosulfaat, in Rouen. Een vergelijkbare fabriek komt nu in Geleen te staan.

BRENT RUWE OLIEKOERS 71,0 69,8 68,6

PRIJS PER VAT IN US DOLLARS

67,4 66,2 65,0 63,8 62,6 61,4 60,2 59,0

22

23

24

25

26

Februari 2021

1

2

3

4

5

8

9

10

11

12

15

16

17

18

19

22

23

24

25

26

29

Ontdek in het gratis e-book van ESRI nieuwe verbanden tussen assets en krijg een andere kijk op vergunningen, condities en de huidige situatie op uw site. Lees hoe u van reactief onderhoud naar proactief onderhoud gaat. De kracht van locatie ondersteunt uw asset management en draagt bij aan een veiligere en efficiëntere site.

Download het gratis e-book via ontdek.esri.nl/assetmanagement Ørsted heeft de SeaH2Land-visie voor een duurzame waterstoffabriek op gigawatt-schaal in North Sea Port gepresenteerd. Het bedrijf denkt in 2030 zijn windpark te kunnen koppelen aan de elektrolyzer die bedrijven als ArcelorMittal, Yara, Dow Benelux en Zeeland Refinery van groene waterstof kan voorzien. Ørsted voorziet tegen 2030 de bouw van een duurzame waterstoffabriek – een elektrolyser – van 1 GW. Het bedrijf wil die koppelen aan een bijkomend groot windmolenpark (2GW) in het Nederlandse deel van de Noordzee.

Is het importeren van een miljoen ton groene waterstof per jaar haalbaar in de Amsterdamse haven? Dat onderzoeken vijf partijen onder de naam H2Gate. Zij delen de visie dat naast lokale productie van waterstof ook import nodig is om aan de toekomstige vraag in Europa te voldoen. Het initiatief ligt bij Port of Amsterdam en tankopslagbedrijf Evos. Zij willen de import en opslag van een miljoen ton groene waterstof per jaar mogelijk maken.

Tessenderlo Group wil een tweede gascentrale bouwen in Tessenderlo.

Vorig jaar al heeft het bedrijf daarvoor aanvragen ingediend. Als alles volgens plan verloopt, is de nieuwe 900 MW energiecentrale per 1 november 2025 operationeel. Het bedrijf heeft sinds 2011 al een gasgestookte centrale in Tessenderlo. Het gaat om een zeer efficiënte, flexibele 425 MW centrale.

Maart 2021

PETROCHEM 3 - 2021 9

PET D Feiten en cijfers.indd 9

07-04-21 16:40

INTERVIEW

‘Geef jonge mensen de ruimte om te verdwalen’

PETROCHEM 3 - 2021 10

PET O Interview.indd 10

07-04-21 16:41

Samen met academische collega’s, maar met ook grote industriële bedrijven, pleit professor Ben Feringa voor het gezamenlijk heruitvinden van de chemie. Niet alles hoeft rigoureus op de schop, vindt de Nobelprijswinnaar van 2016, maar op verschillende vlakken zijn basale veranderingen nodig. En dat vraag om fundamenteel onderzoek, creativiteit van onderzoekers, samenwerking en vooral doorzettingsvermogen.

FOTO: RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN

Wim Raaijen

Tijdens de huidige coronacrisis zijn vaccins veel sneller ontwikkeld dan ooit tevoren. Maar er was ook onwaarschijnlijk veel geld voor beschikbaar en wereldwijd werkten er grote aantallen onderzoekers aan. ‘Dat is normaal niet zo’, stelt professor Ben Feringa van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). ‘Onder normale omstandigheden duurt het al gauw twaalf jaar voordat een nieuw geneesmiddel op de markt komt. En het is belangrijk dat een geneesmiddel goed wordt ontwikkeld en uitvoerig getest.’

Of de acceptatie van medicijnen of andere chemische producten soms misschien wat minder bureaucratisch kan? Feringa doet duidelijk moeite om daar niet te veel op in te gaan. ‘Er is op dat vlak zeker enige tijdwinst te halen. Maar vooral moet de vrijheid van het fundamentele onderzoek niet te veel worden ingeperkt.’ De regelzucht moet volgens Feringa niet als een rem werken op de wetenschap. ‘Geef onderzoekers voldoende vrijheid. En beknot niet de creativiteit van jonge mensen. Ze moeten de vrijheid krijgen om te verdwalen. Want dan kunnen ze ook stuiten op de meest fantastische dingen.’ Vindingen die de toekomst kunnen veranderen.

Geef wetenschappers tegelijkertijd voldoende tijd, voegt hij daar meteen aan toe. ‘Je bouwt echt niet een innovatief chemisch productieproces in drie jaar. Ik heb begin jaren tachtig nog een aantal jaar bij Shell gewerkt. Toen was het bedrijf al bezig met de ontwikkeling van technologie om schone diesel uit aardgas te produceren. Pas decennia later bouwde Shell ‘s werelds grootste gas-to-liquids (GTL) fabriek in Qatar.’ In 2011 is de eerste lading synthetische diesel verscheept.

Bioritme Tegenwoordig staat Feringa met zijn onderzoek aan de Rijksuniversiteit Groningen nog verder af van commerciële PETROCHEM 3 - 2021 11

PET O Interview.indd 11

07-04-21 16:41

INTERVIEW toepassing dan destijds bij Shell. De ontwikkeling van moleculaire machientjes bijvoorbeeld, waarvoor hij vijf jaar geleden samen met twee andere wetenschappers de Nobelprijs ontving. Deze nanomachines zijn niet groter dan een molecuul. Zoals tandwielen in normale machines om een as draaien, kunnen ook moleculen met bewegende onderdelen bestaan. Stel dat deze machines op nanoschaal ook een aan-knop hebben.

Op een medicijn, bijvoorbeeld. Na het slikken van een pil reist het medicijn via de bloedbaan door het lichaam, maar veroorzaakt nog nergens vervelende bijwerkingen. Pas als het medicijn bij het juiste orgaan aankomt, druk je op de knop, en begint het zijn helende werk te doen. Overigens kent de natuur talloze van dit soort werkzame moleculen, maar er zelf één maken blijft de uitdaging voor veel wetenschappers.

Vijf jaar later is zo’n medicijn bijvoorbeeld nog steeds niet op de markt. Het kan ook nog een tijdje duren. Wel heeft sinds die tijd het onderzoek op dat terrein een vlucht genomen. Overal in de wereld doen vakgroepen onderzoek naar moleculaire machines en in de laboratoria worden ook successen geboekt.

Feringa: ‘Zo slagen we er bijvoorbeeld in om in het laboratorium het bioritme

van levende cellen met drie uur aan te passen.’ Dat kan wellicht in de toekomst een oplossing bieden voor jetlag of mensen een handje helpen bij de overgang naar winter-, of juist naar zomertijd. Of sporters die aan de andere kant van de wereld een topprestatie moeten leveren.

Feringa: ‘In Tokyo? Ja, als over een paar decennia daar weer Olympische Spelen worden georganiseerd.’

Building Blocks Fundamenteel onderzoek staat vaak ver van de dagelijkse realiteit van de chemische industrie af. In de fabrieken moet die zo efficiënt mogelijk enorme hoeveelheden materialen en tussenproducten produceren en zijn er heel andere prioriteiten. Daar worden producten gemaakt die volgens Feringa te vaak te negatief worden afgeschilderd. De afgelopen vijftig tot honderd jaar is enorme voortgang geboekt. Kunststoffen maken auto’s lichter, isoleren huizen, maken grotere windturbines mogelijk en noem maar op. Alleen daarom is het een enorme verspilling dat waardevolle plastics als afval in de natuur terechtkomen.

Laten we het kind vooral niet met het badwater weggooien, wil Feringa hiermee zeggen. De uitdagingen op het gebied van afvalplastics, klimaat­

‘Je bouwt echt niet een innovatief chemisch productieproces in drie jaar.’

verandering en biodiversiteit vragen juist om nieuwe grondstoffen, processen en producten. En soms zijn er ook fundamentele veranderingen nodig. Daar heeft de industrie de fundamentele wetenschap hard bij nodig en omgekeerd ook om te komen tot nieuwe duurzame producten en processen. ‘Veel grote chemische bedrijven zijn zich daar steeds meer van bewust’, weet Feringa. Daar werden hij en zijn collega Bert Weckhuijsen van de Universiteit Utrecht ook in bevestigd, toen ze een paar jaar geleden toenadering zochten tot de industrie. Dat wetenschap en industrie nog meer met elkaar moesten samenwerken, was niet alleen een behoefte van de universiteiten. Ook bij de industrie en overheden leefde dat.

Het leidde in 2016 tot de oprichting van het Advanced Research Center Chemical Building Blocks Consortium (ARC CBBC). Daarbinnen werken de chemiebedrijven AkzoNobel, BASF, Nouryon en Shell en de universiteiten van Eindhoven, Groningen en Utrecht samen aan de chemie van de toekomst. Met steun van de Nederlandse overheid wil het consortium ‘oplossingen vinden om de uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan en een duurzame maakindustrie en samenleving te creëren.’

Van de boerderij Op 22 april houdt het consortium een symposium met de titel ‘Reinventing Chemistry Together’. Opnieuw uitvinden van de chemie betekent voor Feringa echter niet dat alles meteen op de schop moet. Zo zijn fossiele grondstoffen als aardolie en aardgas voorlopig niet weg te denken uit de chemie. Door de decennialange doorontwikkeling zijn veel petrochemische processen zeer efficiënt en kosteneffectief geworden.

Het valt niet altijd mee voor alternatieve routes om daar mee te concurreren.

Willen we versneld van fossiele bronnen af, dan ligt sowieso het grootste potentieel op het gebied van de brandstoffen.

Feringa: ‘Ik weet niet precies wat nu de verhoudingen zijn, maar lange tijd ging niet meer dan tien procent van de fossiele grondstoffen richting de chemie.’

Bovendien worden in de chemie van de grondstoffen materialen gemaakt en verdwijnen ze niet zoals bij brandstoffen, meteen na verbranding, als CO2 in de atmosfeer.

PETROCHEM 3 - 2021 12

PET O Interview.indd 12

07-04-21 16:41

Feringa ziet op de kortere termijn vooral mogelijkheden om petrochemische processen nog efficiënter te maken.

Bijvoorbeeld met nieuwe katalysatoren, waardoor er minder energie nodig is voor de reacties. Daar wordt momenteel ook veel onderzoek naar gedaan. ‘Neem bijvoorbeeld kunstmest. Slagen we er in om met nieuwe katalysatoren ammoniak voor kunstmest te produceren op 50 graden Celsius in plaats van een veel hogere temperatuur, dan scheelt dat heel veel energie. Sowieso kan de productie van ammoniak, de belangrijkste grondstof van kunstmest veel en veel duurzamer en schoner. Alleen al door de waterstof die daarvoor wordt gebruikt duurzaam te produceren. Vergeet ook het gebruik van kunstmest niet. Ik kom zelf oorspronkelijk van de boerderij en volg de ontwikkelingen in de agrarische sector met belangstelling. Er wordt goed bestudeerd hoe kunstmest veel effectiever en efficiënter kan worden ingezet. Ook in de hele voedselproductieketen draait het niet om één oplossing.’

Elektrochemische routes In de chemische industrie ziet Feringa interessante kansen op het gebied van elektrochemie en de elektrificatie van bijvoorbeeld krakers en andere installaties. ‘Elektrochemie is momenteel zeer in opkomst, maar natuurlijk niet echt nieuw. In Delfzijl en Rotterdam produceert Nouryon al heel lang chloor met elektrolyzers. Net na de tweede wereldoorlog zijn vooral in Duitsland veel elektrochemische routes ontwikkeld.’ Juist de mogelijkheid om met elektrificatie het energieverbruik te verduurzamen geven momenteel een nieuwe impuls aan dit gebied.

Geen afval Naast verbeteren van de bestaande – vooral op aardolie gebaseerde – chemie ziet Feringa nog drie belangrijke innovatieve ontwikkelingen om fossiele bronnen als grondstof voor de chemie te vervangen. Dat kan ten eerste door de inzet van biomassa, maar ook met recycling van plastics. De derde optie is CO2 als bouwsteen voor brandstof of zelfs grondstof voor de chemie. Ook Feringa zijn de recente ontwikkelingen op het gebied van synthetische kerosine niet ontgaan.

‘Natuurlijk mooi dat Shell nu vijfhon-

Professor Ben Feringa: ‘Geef onderzoekers voldoende vrijheid. En beknot niet de creativiteit van jonge mensen.’

derd liter kerosine uit CO2 gemaakt heeft. Maar het zal nog een tijd duren voordat er significante hoeveelheden op deze manier worden geproduceerd.’

Daarom moet in het onderzoek ook stevig worden ingezet op circulaire en vooral ook biobouwstenen. Feringa: ‘Suikers en cellulose uit biomassa kunnen in veel gevallen uitstekend worden ingezet als grondstof voor de chemie. Dus vooral niet verbranden. Dat is ongeveer het domste wat je kunt doen.’ Overigens vindt Feringa dat de chemie wel selectief met biomassa moet omspringen. Het heeft weinig nut als de bioroute duurder is, meer energie kost of producten oplevert van mindere kwaliteit. ‘Het mooiste is natuurlijk als er nieuwe materialen worden ontwikkeld met andere bruikbare eigenschappen bijvoorbeeld beter te recyclen plastic. Of dat er minder stappen en energie nodig zijn om tot een product te komen.’

Afgelopen december haalde de vakgroep Feringa nog het nieuws op dit vlak.

Binnen een van de programma’s van het ARC CBBC ontwikkelden scheikundigen van de RUG samen met collega’s van AkzoNobel een nieuw route om biomassa om te zetten in een coating van hoge kwaliteit. Het proces werkt met alleen zichtbaar licht, zuurstof en een eenvoudige katalysator. Deze aanpak kan op den duur grondstoffen uit aardolie, zoals acrylaat, vervangen door duurzame bouwstenen voor de productie van coatings, harsen en verf. Een specifieke grondstof is lignocellulose, de meest voorkomende vorm van biomassa op aarde. Ongeveer twintig tot veertig procent van de houtige delen van planten bestaat eruit. Maar vooralsnog wordt dit doorgaans verbrand in energiecentrales of gebruikt voor de productie van biobrandstof. Dan heeft de productie van coatings een veel hogere toegevoegde waarde.

Feringa: ‘Ook ontstaat er geen afval. Het enige bijproduct is methylformaat, dat weer nuttig is als vervanger van Cfk’s in andere processen. Hoe mooi is dat.’ ■ PETROCHEM 3 - 2021 13

PET O Interview.indd 13

07-04-21 16:41

PYROLYSE

Autobanden als waardevolle grondstof De uiteindelijke keuze van Black Bear Carbon om zich te vestigen op het Chemelot terrein is mede bepaald door de stikstofproblematiek in de haven van Rotterdam. Deze keuze blijkt achteraf helemaal niet zo’n slechte.

Het Chemelot-terrein biedt de nieuwe pyrolysefabriek alle faciliteiten die het nodig heeft.

Met onder andere een potentiële samenwerking met buurman Sabic.

David van Baarle

Onder de naam Recovered Carbon Black Nederland (RCBNL) is Black Bear Carbon van plan een fabriek te bouwen op het industriepark Chemelot. Het chemiepark wil uitgroeien tot eerste circulaire hub in Europa. Daar kan Black Bear Carbon een significante bijdrage aan leveren door onder hoge druk en temperaturen grondstoffen uit autobanden terug te winnen. Na decompositie van rubbergranulaat blijft er olie, gas en black carbon over en vooral die laatste stof biedt een circulair alternatief voor een product dat normaal gesproken veel CO2-uitstoot veroorzaakt. Carbon black heeft mechanische en chemische eigenschappen die nodig zijn in de productie van onder andere autobanden, plastics en technische rubbers. Daarnaast wordt carbon black ook als pigment ingezet voor de productie van verf en inkt.

Maar ook de olie, die momenteel ingezet wordt als bio-olie component, kan in de toekomst potentieel als chemische grondstof worden gebruikt, waardoor de cirkel ook hier rond kan worden gemaakt. Het gas verbrandt men in een warmtekrachtinstallatie voor elektriciteitsproductie.

Brand Samen met bandenrecycler Kargro bouwde Black Bear Carbon in 2016 een proefinstallatie in het Limburgse Nederweert. Kargro recyclede de banden, wat

AFVAL Ieder jaar wordt wereldwijd een slordige 1,5 miljard stuks autobanden afgedankt, waarmee 13,5 miljoen ton afval ontstaat. Tot voor kort werd een deel versnipperd tot granulaat en op sportvelden gebruikt. Totdat men erachter kwam dat dit een gevaar voor de volksgezondheid opleverde. Het alternatief is storten of verbranden. De stort is niet alleen slecht voor het milieu, maar de vorm van de autobanden biedt ook een dankbare broedplaats voor muggen.

soms geuroverlast opleverde, terwijl Dutch Green Carbon het rubber verwerkte tot olie, gas en carbon black. Ook dit laatste proces viel niet altijd in goede aarde in de buurt. Met name omdat het bedrijf het gas nog niet nuttig kon inzetten en noodgedwongen affakkelde. In februari 2019 kreeg het bedrijf te maken met een grote uitslaande brand. Na de bluswerkzaamheden konden de assets helaas niet meer worden gered.

Lessen geleerd Nu, twee jaar later en onder leiding van een nieuw management, is de organisatie klaar om een verbeterde fabriek te bouwen op het Chemelot-terrein.

Over de oorzaak van de brand kan men weinig kwijt zonder inzicht te geven in gepatenteerde technologie. De organisatie leerde in ieder geval van de brand en nam ook andere lessen mee uit de fabriek in Nederweert. Samen met een gerenommeerd ingenieursbureau zijn de afgelopen twee jaar zowel het proces als de procesveiligheid opnieuw onder de loep genomen en verbeterd.

Hoofd business development Troy Huijskens van Black Bear Carbon ziet de toekomst dan ook zonnig tegemoet.

‘We namen en nemen de klachten uit de buurt zeer serieus. Het proces dat we nu inrichten, is op een aantal cruciale punten verbeterd ten opzichte van Nederweert. Zo zal de geuroverlast geen issue meer zijn omdat die met name optreedt bij het opslaan en recyclen van banden.

Op het Chemelot-terrein importeren we rubbergranulaat dat elders al is verwerkt.

Bovendien slaan we het granulaat op in een afgesloten ruimte, wat geurhinder voorkomt. Ook zal er nog maar zeer beperkt worden afgefakkeld omdat we een wkk-installatie bouwen waarmee het gas in elektriciteit en warmte wordt

PETROCHEM 3 - 2021 14

PET V Autobanden.indd 14

07-04-21 16:42

Grote volumes Ook anders dan in Nederweert, bouwt men nu een full scale-installatie. Het bedrijf is van plan jaarlijks dertigduizend ton rubbergranulaat om te zetten in twaalfduizend ton Carbon Black, veertienduizend ton olie en vierduizend ton gas. Om dat mogelijk te maken, voeren dagelijks tien vrachtwagens het granulaat aan dat vaak van verwerkingsbedrijven in de buurt komt. In totaal kan het bedrijf zo’n vijfhonderd ton granulaat opslaan.

Ook de afvoer van olie en black carbon zal via vrachtwagens gebeuren.

Huijskens: ‘Ik sluit niet uit dat we ooit nog groeien op de huidige locatie, echter is het onze strategie om dicht bij de bron te zitten en willen we onze techniek verder uitrollen via een licentiemodel. De volumes die we op Chemelot verwerken, komen al overeen met zo’n veertig procent van het jaarlijkse totale aantal afgedankte autobanden in Nederland. Dus heel veel meer groei zit er niet in zonder extra logistieke trajecten. Het transporteren van banden is nu eenmaal inefficiënt omdat je veel lucht verplaatst. Dat hebben we in ieder geval ondervangen door granulaat te gebruiken, wat de ruimte tijdens transport goed opvult. We beschouwen deze fabriek als flagship-project dat dient als voorbeeld van onze technologie die we wereldwijd willen uitrollen.’

Momenteel zit het bedrijf nog vol in de vergunningsaanvraag. Als dat rond is, kan men medio 2021 beginnen te bouwen. Als alles naar verwachting gaat, zou de commissioning en opstart in 2023 plaatsvinden. Het project heeft een investeringsomvang van tientallen miljoenen euro’s.

PRTI De businesscase van Black Bear Carbon lijkt een beetje op die van PRTI. Alhoewel het bedrijf een andere technologie gebruikt en ook een andere afzetmarkt

FOTO: BLACK BEAR CARBON

omgezet. Deze wkk-installatie stond overigens ook in Nederweert klaar om in gebruik te worden genomen. Helaas is dit er door de brand niet meer van gekomen. De wkk kan zo’n tachtig procent van ons eigen elektriciteitsverbruik leveren en de warmte die vrijkomt wordt gebruikt voor het drogen van de carbon black. Voor het verwarmen van de ovens gebruiken we overigens aardgas.’

Troy Huijskens (Black Bear Carbon): ‘We bouwen een wkk-installatie waarmee het gas in elektriciteit en warmte wordt omgezet.’ wil bedienen. In beginsel is de technologie van Thermal Demanufacturing redelijk eenvoudig: een stalen cilinder met een diameter van 2,5 meter en zo’n twintig meter hoog wordt afgevuld met 2,5 duizend kilo autobanden. Daarna gaat er een deksel op en steekt een brander de banden aan. Wat er precies in de reactor gebeurt, kan men eigenlijk niet precies zeggen. Waarschijnlijk vindt er een proces plaats dat lijkt op pyrolyse.

Op enkele plekken in de cilinder ontstaat zuurstofloze ontleding. Op die manier worden de ban den omgezet tot een waardevol rookgas van waaruit een olie/gas-fractie kan worden gedestilleerd.

Daarnaast ontstaan er twee restromen, namelijk koolstof en staal, die nuttig kunnen worden toegepast als brandstof en grondstof.

De koolstof is een waardevolle brandstof voor de cementindustrie, die tot nog toe banden verbrandde in zijn draaitrommelovens. Door verscherpte Europese weten regelgeving zoekt de cementindustrie nu naar alternatieven voor de autobanden. Kortere draaitrommelovens leveren namelijk een forse energiebesparing op, maar kunnen geen autobanden meer gebruiken als hittebron. De koolstof die overblijft bij thermal demanufacturing biedt een alternatief hiervoor. ■ PETROCHEM 3 - 2021 15

PET V Autobanden.indd 15

07-04-21 16:42

PROJECT

‘Bio-ethanol is tussenstap om chemie te vergroenen’ Als alles meezit, produceert een nieuwe fabriek op de Axelse Vlakte in Zeeland begin 2024 ethanol uit suikerbieten. Een mijlpaal voor IST Green Chemicals, dat al vele jaren aan de realisering van deze eerste fabriek werkt. Tegelijkertijd is het ook slechts een tussenstap.

‘We willen uiteindelijk complexere moleculen uit de bieten maken, bijvoorbeeld melkzuur of citroenzuur, om de chemie te vergroenen’, zegt Hans van Klink van IST.

Liesbeth Schipper

Het plan steekt prachtig in elkaar.

Zeeuwse boeren telen om de vier of vijf jaar suikerbieten omdat de vruchtwisseling en het diepe wortelen goed is voor de grond. Zij krijgen een stabiel verdienmodel als IST Green Chemicals de bieten in een kleinschalige fabriek op de Axelse Vlakte omzet in ethanol voor biobrandstoffen. En hoewel het proces weinig warmte nodig heeft, kan de fabriek heet water en stoom afnemen van buurman Victor Goes Green op hetzelfde industrieterrein. Een andere buurman, Sustainable Fuel Plant, kan het residu uit het proces vergisten tot biogas.

En tot slot is het de bedoeling om het water uit het proces terug te leveren aan de lokale land- of glastuinbouw. Immers, Zeeuws-Vlaanderen heeft in bepaalde periodes een tekort aan zoet water.

Volop synergie en een mooie business case zou je zeggen, en toch kleeft er een lastig punt aan het project: de suikerbiet wordt gezien als een voedselgewas. Dat levert discussies op met overheden en financiers. ‘Natuurlijk kunnen we niet de hele behoefte aan energie uit landbouw halen’, weet Cees van Loon, direc-

PROCES IN HET KORT IST Green Chemicals verwerkt een suikerbiet in zijn geheel door de cellen van de suikerbiet via vacuümextrusie tot explosie te brengen. Doordat de celwanden open springen, komen de suikers bloot te liggen, waarna micro-organismen er direct mee aan de slag kunnen. Op deze manier verloopt de fermentatie sneller en efficiënter. Het resultaat is een hoger rendement ten opzichte van de klassieke methode die de bieten eerst tot witsuiker of diksap verwerkt. Bovendien vindt het proces plaats onder lage druk en bij lage temperaturen, waardoor het minder energie kost. De bieten gaan het proces in op de buitentemperatuur. Ze worden vermoesd en verwarmd naar vijftig tot zestig graden Celsius. Bij de vacuümextrusie koelt de moes af en is dan op fermentatietemperatuur. In het hele traject is dus alleen in het begin een beetje warmte nodig. De productiekosten zijn door al deze factoren 35 procent lager.

teur R&D bij IST. ‘Dan heb je vier keer de aarde nodig. Dus we gaan niet alle auto’s op bio-ethanol laten rijden. Maar de suikerbiet is wel een uitstekende kandidaat om grondstoffen voor de chemie te leveren, en daarbij gaat het om veel kleinere volumes. Dat is ons uiteindelijke doel. De suikerbiet moet daarom gezien worden als een industrie- of energiegewas. Er zit zoveel potentie in.’

Van Loon is blij dat de financiering nu rond gaat komen voor deze eerste fabriek in Zeeland, die tweeduizend ton bieten per dag gaat verwerken. De investering voor een Greenfield fabriek komt op 100 miljoen euro. ‘Dit bedrag is met alles erop en eraan. Dus het land, de infrastructuur, een biogasplant, de waterzuivering en alle andere bijkomende faciliteiten. Maar door de synergie op de Axelse Vlakte zal het investeringsbedrag beduidend lager uitvallen.’

Gummiballen Het gebruik van suikerbieten was overigens niet alleen bij het rondmaken van de financiering een uitdaging. Ook bij de ontwikkeling van het productieproces leverde het gewas meerdere malen moeilijkheden op. ‘Dat krijg je als je met een natuurproduct werkt’, zegt Hans van Klink, directeur Project Development lachend. ‘In de proeffabriek hadden we in het begin bijvoorbeeld dat de bietenmoes in de fermentor enorm ging schuimen. En we hebben ook meegemaakt dat de installatie helemaal vastliep omdat de brij ging geleren.’

Daarbij komt nog dat de ene suikerbiet de andere niet is. ‘We hebben een keer slechte bieten gehad. Dat leken net gummiballen, we konden ze niet verwerken.

En afhankelijk van het ras kun je de biet wel of niet lang bewaren. Rotte bieten stinken trouwens enorm, kan ik je uit

PETROCHEM 3 - 2021 16

PET U Project.indd 16

07-04-21 16:43

Hooguit drie jaar Het duurde daardoor wat langer dan verwacht voordat IST de bouw van de eerste fabriek kon aankondigen. Van Klink: ‘Al rond 2005 begonnen onze Zwitserse collega’s met de ontwikkeling van het Betaprocess en zelf raakten wij er vanaf 2011 bij betrokken. In 2015 begonnen we met de optimalisatie van het proces in een proeffabriek op de testlocatie van ACRRES, het praktijkcentrum van Wageningen UR in Lelystad. We deden dat onder de projectnaam Chembeet.

Toen dachten we nog: over twee, hooguit drie jaar staat de eerste fabriek er.’

Na Chembeet volgde het In Nije DEI-project. ‘Daarin toonden we aan dat opschaling van het concept mogelijk was. We werkten aan een nog hogere efficiency en realiseerden een stabiel, en robuust proces. Ook werkten we de businesscase verder uit, want: hoe groot moet je nou zo’n fabriek maken? Zo groot als de huidige suikerfabrieken of kan het op veel kleinere schaal? Verrassend genoeg zijn we op modellen uitgekomen die beduidend kleiner zijn. We gaan in een cirkel rond de fabriek met korte afstanden te werk. Daarmee reduceren we vooral veel transport en daarmee uitstoot van schadelijke stoffen. We hebben de business case gemaakt op tweehonderd dagen bieten en daarnaast 110 dagen maiskorrels in de maanden dat er geen bieten zijn.’

Op basis van al dit voorwerk kan IST nu de eerste pre-commerciële fabriek gaan bouwen. Eind 2023 of begin 2024 moet deze operationeel zijn. ‘We beginnen met het aanvragen van de vergunningen en zo rollen we verder om de engineering op te pakken. We hopen begin volgend jaar met de final engineering aan de slag te kunnen. Deze fabriek moet een blauwdruk worden voor veel meer fabrieken. Het ultieme doel is dat overal waar suikerbieten kunnen worden geteeld, minstens één fabriek komt te staan.’

FOTO: IST

ervaring vertellen. Maar goed, soms heb je in februari al slechtere bieten en een andere keer kun je doorgaan tot in april.

Dus als het een beetje tegenzit en je sommige proeven niet snel genoeg kunt doen, dan moet je een half jaar wachten voor je weer verder kunt met tests gedurende het ontwikkeltraject.’

Van Klink (IST): ‘Het ultieme doel is dat overal waar suikerbieten kunnen worden geteeld, minstens één fabriek komt te staan.’

Samenwerking Bij deze eerste fabriek wil IST voldoende ruimte overhouden om meer R&D en productontwikkeling te kunnen doen.

Van Klink: ‘We zien ethanol als het laaghangende fruit, en als een tussenstap.

Het is op dit moment het gemakkelijkst om ethanol voor biobrandstoffen te maken, maar we willen ook ethanol aan de chemische industrie leveren. Dat is

de volgende stap. Iedereen verbaast zich erover dat we nu al een heel erg zuivere ethanol produceren. Een andere belangrijke stap is om complexere moleculen te maken, zoals melkzuur of citroenzuur.

We hebben fermenteerbare suikers en daar kunnen we natuurlijk veel meer mee. We gaan op zoek naar bedrijven waarmee we kunnen samenwerken om die keten verder uit te werken.’

PETROCHEM 3 - 2021 17

PET U Project.indd 17

07-04-21 16:43

Kleine investeringen

VOOR GROTE OPLOSSINGEN U zoekt een - tijdelijke - oplossing voor een waterzuivering, waterhergebruik of andere waterbehandeling? En u wilt liever niet investeren?

Europa’s grootste verhuurvloot biedt u complete full-scale installaties of losse componenten, zoals zandfilters, actiefkoolfilters, striptorens, pompen, bufferbakken, lamellenbezinkers, flotatie, beluchtingen, ionenwisselaars, omgekeerde osmose, ultrafiltratie en MBR. Plug & Play opgeleverd, inclusief de benodigde certificaten.

Bel of mail Logisticon Verhuur voor een áltijd passende huur- of lease-oplossing.

Logisticon Water Treatment B.V. Logisticon Verhuur B.V. Energieweg 2 2964 LE Groot-Ammers, Nederland

PET Advertenties.indd 18

T +31 (0)184 60 82 60 E water@logisticon.com W www.logisticon.com

07-04-21 16:50

FOTO: PIXABAY

Kunnen we over nog eens tien jaar ook andere fabrieken van IST verwachten?

Van Klink lacht: ‘Dat hopen we toch echt eerder voor elkaar te hebben. Als we de eerste fabriek eenmaal hebben, bereiken we dat redelijk snel. Via het ‘In Nije DEI’-project hebben we al een samenwerking met Rodenburg Biopolymeren.

Samen onderzoeken we of de vezels uit het residu van de fermentatie te gebruiken zijn voor het maken van polymeren.

We willen er een zo hoogwaardig mogelijk product van maken. Rodenburg gaat met de vezels aan de slag zodra we het materiaal uit de fabriek kunnen leveren.’

Van Klink: ‘Dit concept is iets voor de toekomst, voor onze kinderen en kleinkinderen, om CO2reductie te behalen.’

IST heeft veel bemoedigende reacties gekregen nadat het nieuws van de eerste fabriek op de Axelse Vlakte naar buiten kwam. Er gingen dan ook vele jaren van volhouden en doorzetten aan vooraf.

‘Tsja, we begonnen ergens mee en zagen telkens betere resultaten en we kregen op allerlei manieren toch wel support’, zegt

Van Klink. ‘Bovendien is dit concept iets voor de toekomst, voor onze kinderen en kleinkinderen, om CO2-reductie te behalen. Dit verhaal past daar gewoon in. Er zijn zoveel initiatieven voor de langere termijn. Wij kunnen hiermee op korte termijn beginnen met het vergroenen van de chemie.’ ■

TIPS VOOR STARTERS Zeker voor een klein bedrijfje is de financiering lastig rond te krijgen, weet Van Klink. ‘Het zijn grote stappen die je moet nemen, naar veel geld en veel betrokken investeerders die je erbij wilt hebben. En hoewel het in ons geval om allemaal bestaande technologie-onderdelen gaat, starten we toch met een nieuwe proces flow. Het kost veel moeite om dat goed over de bühne te brengen.’

Van Klink helpt, naast zijn activiteiten voor IST, andere bedrijven bij het aanvragen van subsidies en het aantrekken van

investeerders voor projecten. ‘Voor anderen krijg ik het sneller voor elkaar dan voor onszelf’, zegt hij lachend. ‘Dat komt doordat je veel te veel inhoudelijk weet van de materie. Daardoor schrijf je alles veel te nauwgezet op en dat werkt eigenlijk tegen in het binnenhalen van de feitelijke financiering en het aantrekken van investeerders. Mijn tip is daarom: probeer je businesscase blanco neer te zetten en presenteer dat vervolgens vol overtuiging richting diverse instanties.’

PETROCHEM 3 - 2021 19

PET U Project.indd 19

07-04-21 16:44

BRANDED CONTENT

Schaalbaar digitaal transformeren Systemen voor het Industrial Internet of Things (IIoT) kunnen steeds meer. Ze kunnen data beter verwerken en daardoor meer advies geven. Dankzij deze digitalisering is het mogelijk om op elk moment en vanuit elke locatie te weten wat de conditie is van roterende machines. Maar het vergt een goede voorbereiding om zo’n systeem in te passen in de huidige processen. Emerson, gespecialiseerd in automatiseringsoplossingen, helpt bedrijven een schaalbaar conditiebewakingsprogramma te bouwen voor het optimaliseren van de prestatie van machines.

De digitale transformatie van bedrijven is al jaren bezig.

Eigenlijk al vanaf de jaren zestig toen de eerste proces­ controlesystemen op de markt kwamen. In de jaren zeventig startten vooraanstaande bedrijven met het verzamelen van data over roterende machines. Daarvoor moesten ze wel fysiek langs de apparatuur lopen. Een tijdrovende klus waar ook niet alle data mee te collecteren is. Begin deze eeuw kwam daar verandering in toen bedrijven echt online metingen uitvoerden. Vanaf 2005 werd de technologie goedkoper en kon er meer op het gebied van data-analyse.

Emerson ziet een exponentiële toename van digitalisering nu meer en betaalbaardere technologie beschikbaar is. Dieter Charle (Team Leader Reliability Solutions & Plantweb bij Emerson Benelux): ‘De systemen die vanwege IIoT (Industrial Internet of Things, red.) op de markt komen, kunnen ook veel meer. Ze kunnen data verder verwerken en advies geven. Een wireless transmitter kan bijvoorbeeld aangeven of er een smeringsprobleem is of een mechanisch integriteitsprobleem op een rollager. De transmitter maakt onderscheid. Er zit een miniprocessor in die een algoritme op de achtergrond draait en een suggestieve analyse kan doen. Als er meer meetdata nodig zijn zoals temperatuur, druk, en flow, dan kan je vibratiedata combineren met procesdata. Zo’n systeem kan aangeven wat er fout loopt op een asset. Deze systemen worden alsmaar slimmer.’

De trend die Emerson ziet, is dat bedrijven naar volledig geautomatiseerde data-acquisitie willen met behulp van slimme technologie. Zo hoeven ze minder manuele handelingen te doen, wat veel tijd en geld scheelt.

Cost-benefit analyse De uitdaging voor bedrijven is om een goede business­

case te bouwen om van de huidige strategie naar een digitale transformatie te gaan. Emerson helpt bedrijven daarbij met de Plan, Do, Check, Act-methodiek. Het is een continuous improvement loop.

Tijdens de Plan-fase wordt een criticality ranking gedaan waarbij een klant aangeeft hoe kritisch een bepaalde asset is voor het bedrijf. ‘Ook bepalen we hier wat dominante faalvormen op assets zijn’, legt Charle uit. ‘Aan de hand van de gevonden faalvormen kijken we welke data daadwerkelijk bruikbaar is. Vervolgens kijken we welke Digitale Transformatie technologieën we kunnen inzetten.

Als je dat eenmaal weet, kan je aan de hand van historische data berekenen hoeveel data-acquisitie je momenteel kost en kan je een cost-benefit analyse maken. Er wordt soms licht gedacht over deze stap, maar het is de fundatie om op een gedegen manier je digitalisatiestrategie op de rails te houden.’

Data verzamelen Als de roadmap klaar is, is het tijd voor de ‘Do’-stap.

Hierin wordt gekeken welke data er is en hoe deze kan worden verzameld. Charle: ‘Vaak is er al veel meet- en diagnosedata beschikbaar door bestaande intelligente transmitters en kleppenstandstellers. Deze data wordt vaak verzameld via Asset Management Software die vaak parallel of losstaand aan het DCS-systeem wordt aangesloten. Ontbrekende diagnosedata wordt vervolgens ontsloten door het plaatsen van bijkomende, vaak draadloze instrumentatie. Een mooi voorbeeld hiervan is de AMS Wireless Vibration Transmitter.’

Er zijn verschillende manieren om data te verzamelen. Een typische IIoT-oplossing is de AMS Asset Monitor. Deze kan trillingsdata en process data verzamelen en verwerken in het veld en een waarschuwing geven bij storingen.

PETROCHEM 3 - 2021 20

PET Z2 Branded Content.indd 20

07-04-21 16:55

Foto: Emerson

De trend die Emerson ziet, is dat bedrijven naar volledig geautomatiseerde data-acquisitie willen met behulp van slimme technologie.

Check en act Nadat de data allemaal is verzameld, is het tijd om ze te ontsluiten, de ‘Check’-stap. De data wordt beschikbaar gemaakt en omgezet tot interpreteerbare informatie via hogerliggende systemen die via diverse media op een cyber veilige manier toegankelijk zijn. Dat kan met Plantweb Optics software. Deze kan procesdata en mechanische integriteitsdata ontsluiten en verder analyseren. Met Plantweb Optics komt de data ook beschikbaar in business­ systemen zoals SAP en IBM. ‘Dat is vrij uniek’, zegt Charle.

‘We zien ook nog mogelijkheden om AI (artificial intelligence, red.) toe te passen. Dan kan je slimme algoritmes los­ laten op de data en daarmee het proces optimaliseren.’

De data heeft pas intrinsieke waarde als ze is omgezet naar informatie en er acties op kunnen worden genomen.

Daar gaat het dan ook om in de ‘Act’-stap. Charle: ‘Twintig jaar geleden zagen we dat apparaten ook al konden aangeven als er iets mis was. Maar je zag dat er een bepaalde alarmmoeheid optrad. In plaats van alarmen kan je beter suggesties geven om de actuele bedrijfsvoering te vermij-

Emerson richt zich op de meest complexe, omvangrijke uitdagingen waar de wereld voor staat in de proces-, industriële, commerciële en residen­ tiële markten. Het wereldwijde talent, optimale technologieën en kernplatforms bieden waarde over een verscheidenheid aan industrieën en sectoren. Bij Emerson geldt altijd het volgende motto: Consider It Solved™

Dieter Charle: ‘Bedrijven die nog niet bezig zijn met een digitale transformatie bestaan over vijf jaar niet meer.’ den. Dat vatten wij onder de term prescriptive maintenance. Je kunt hiermee continu blijven verbeteren.’

Veilig De stap naar digitale transformatie is niet alleen technisch een uitdaging volgens Charle, maar ook op het gebied van changemanagement. ‘Je kunt met technologie dingen ondervangen, maar technologie is nog altijd niet leidend. Gelukkig misschien ook maar. Het zijn uiteindelijk de gebruikers die het moeten omarmen en de wil moeten hebben om het te gebruiken. Het mooie aan de digitale transformatie die Emerson aanbiedt, is dat het een schaalbaar systeem is. Bedrijven kunnen beginnen met één bepaalde applicatie en later opschalen en verbeteren. Een andere grote uitdaging is om de digitale technieken veilig samen te voegen met de bestaande systemen. Een bedrijf kan niet zomaar afstappen van zijn actuele procescontrolesysteem. Met deze digitale integratie kunnen wij helpen.’

Veel bedrijven zijn volgens Charle al wel bezig met een digitale transformatie, maar gebruiken vaak maar tien procent van de capaciteit van de sensoren. ‘Ik geloof dat steeds meer bedrijven meer willen doen om data uit hun slimme sensoren te halen. Ik ben er ook van overtuigd dat bedrijven die nu nog niet bezig zijn met een digitale transformatie over vijf jaar niet meer bestaan.’ ■

PETROCHEM 3 - 2021 21

PET Z2 Branded Content.indd 21

07-04-21 16:55

PLANTMANAGER

Van kolen naar nieuwe energie De prijzen voor kolen, gas en elektriciteit hebben een flinke invloed op het opereren van de kolencentrale van Uniper op de Maasvlakte. Plantmanager Yolande Verbeek leert medewerkers die markt begrijpen. ‘Ze zijn meer betrokken en enthousiaster. Ook krijgen we hierdoor een betere bedrijfsvoering en ontstaan creatieve oplossingen.’

Dagmar Aarts

Aan de rand van de Eerste Maasvlakte staat de kolencentrale van Uniper, die in 2016 in gebruik is genomen. Deze zogeheten MPP3 heeft een capaciteit van 1100 megawatt. Naast dat ze elektriciteit levert aan het Nederlandse net, is Uniper ook leverancier van stoom en utilities aan haar industriële buren.

De kolencentrale is onderwerp van menig discussie. Net als de hele energietransitie. ‘Dat is een onderwerp dat zich niet beperkt tot werkdagen tussen negen en vijf uur’, zegt Verbeek. ‘Het is veel in het nieuws en ook als je met vrienden onder elkaar bent, gaat het er over. Toen ik in 2018 de stap naar Uniper maakte, heb ik ook wel gedacht: Hoe ga ik nou aan mijn vrienden uitleggen dat ik voor een kolencentrale ga werken? Het is eigenlijk onzin, want ik kan het heel goed uitleggen. Je hebt een betrouwbare

basisvoorziening aan elektriciteit nodig in Nederland. Daarnaast sta ik graag aan de basis van het nieuwe energielandschap als kolen worden uitgefaseerd.’

Uniper heeft dan ook al veel plannen om om te schakelen naar andere technologieën, brandstoffen en CO2-neutraal of zelfs -vrij verder te gaan. Nu al maakt ze met gasgestookte eenheden op het terrein stoom van restproducten van industriële buren. Die stoom gebruiken deze bedrijven vervolgens zelf weer voor hun processen. Verbeek: ‘Verder liggen we aan het water waardoor we koelwater naar binnen kunnen trekken. Dat komt dan in onze spuivijver uit en is iets warmer dan zeewater. Die warmte gebruikt een ander bedrijf op de Maasvlakte in zijn proces. Het kenmerkt onze filosofie dat alles wat we kunnen gebruiken, moeten gebruiken.’

FOTO: UNIPER

Andere brandstoffen Naast kolen gebruikt Uniper ook andere brandstoffen voor haar centrale. Als enige kolencentrale kan Uniper diermeel, restafval uit de slachtindustrie, gebruiken. Uniek in Nederland. Daarnaast is biopropaan, een bijproduct van de buurman op de Maasvlakte ook een grondstof. ‘Als derde stroom gebruiken we houtpellets’, vertelt Verbeek. ‘Vijftien tot twintig procent van de kolen kunnen we vervangen door hout. Daarmee verlagen we onze CO2-uitstoot. We krijgen er acht jaar subsidie voor, wat het rendabel maakt. Zonder subsidie gaat het niet.

We weten dat in de politiek discussie is over hoe lang we dit nog willen als maatschappij. Aan de andere kant produceren wij met het hout een stuk van de groene elektriciteit die Nederland nodig heeft.

Voor nu zien wij dit als een goede stap in de transitie. Maar we breiden het niet uit. Niet in de hoeveelheid hout PETROCHEM 3 - 2021 22

PET P Plantmanager.indd 22

07-04-21 16:55

en ook niet in jaren naar achteren toe.

Simpelweg omdat je dit als eerste stap in de transitie moet zien en niet als een blijvende brandstofstroom. Het is een tussenoplossing om een stap de goede kant op te zetten in afwachting van de volgende technologie.’

Oplossing Het zorgt er volgens de plantmanager voor dat ze veel meer betrokken zijn en een goede relatie kunnen leggen met wat ze in hun werk doen. ‘Als operators bijvoorbeeld weten dat het spannend is op de markt of dat er krapte is, dan zullen ze een omschakeling van kolen naar hout voorzichtiger of niet doen. Ook testen worden dan uitgesteld omdat ze weten dat ze voor leveringszekerheid moeten kiezen. Door medewerkers op dit gebied te informeren hebben we niet alleen een betere bedrijfsvoering, maar het zorgt ook voor enthousiastere mensen. Ze voelen zich onderdeel van het geheel, zijn niet alleen een uitvoerend orgaan, maar denken echt mee. Daar komen ook creatieve oplossingen uit voort die voor hen het werk makkelijker maken.’

Zo is door medewerkers een oplossing bedacht om meer ondersteuning aan netbeheerder Tennet te kunnen bieden.

‘Als Tennet één megawatt meer of minder wil, is dat voor de 1070 megawatt centrale een hele kleine prikkel’, vertelt

FOTO: BABET HOGERVORST

Patroon Met de mix aan brandstoffen en de wisselende gas-, kolen- en elektriciteitsprijzen moet Uniper elke dag een puzzel leggen. ‘Wij zijn zodanig groot dat wij soms prijsbepalend zijn’, zegt Verbeek. ‘Dat vind ik zelf een bijzonder fenomeen. Als wij produceren zijn de elektriciteitsprijzen lager en zouden we soms moeten beslissen om onze installatie uit te zetten.

Maar dan gaan de prijzen weer omhoog.’

De laatste tijd probeert Uniper er op de Maasvlakte steeds beter voor te zorgen dat medewerkers deze patronen begrijpen. Verbeek: ‘Ik vind het belangrijk dat operators zicht hebben op hoe de gas- of kolenprijs zich beweegt en dat ze begrijpen waarom wij met ons vermogen omhoog of omlaag gaan. Voorheen deden ze gewoon wat ze opgedragen kregen. Nu proberen we wel echt het inzicht in de markt bij de medewerkers te brengen.’

Yolande Verbeek (Uniper): ‘Ik sta graag aan de basis van het nieuwe energielandschap als kolen worden uitgefaseerd.’

Verbeek. ‘Daar kunnen wij eigenlijk niet op reageren, want dat wordt gezien als ruis. Onze eigen mensen bedachten om een batterij voor de centrale te schakelen.

Die kan eerst op zo’n prikkel van Tennet reageren, waarna de centrale erachteraan reageert. Dat heeft geleid tot een investeringsproject van bijna tien miljoen euro dat is gebouwd.’

Oude onderdelen Ook is een synchrone condensor die blindvermogen levert door medewerkers op een bijzondere manier uitgedacht.

Blindvermogen is nodig om het net te stabiliseren. ‘Voor Tennet is het zodanig belangrijk dat ze dat van ons af willen nemen als MPP3 niet draait’, legt Verbeek uit. ‘De condensor is gebouwd met PETROCHEM 3 - 2021 23

PET P Plantmanager.indd 23

07-04-21 16:55

[Sav e th

ROTTERDAM AHOY | 15 JUNI

e da te]

www.deltavisie2021.nl Meting van viskeuze, agressieve of sheargevoelige media, zelfs tot 100% ingesloten gas OPTIMASS 7400 – Rechte buis Coriolis massaflowmeter • Continue werking (EGM™), zelfs met ingesloten gasaandeel van 0 tot 100% • Door slijtvaste rechte meetbuisontwerp, geen kans op verstoppingen en nagenoeg geen drukval bij zeer hoge viscositeit • Inbedrijfstelling, verificatie, diagnostiek conform NAMUR NE 107 en monitoring via een beveiligde draadloze Bluetooth®-verbinding (<20 m)

krohne.link/optimass-7400-nl

products

PET Advertenties.indd 24

solutions

services

07-04-21 16:51

onderdelen uit onze oude kolencentrale MPP2. Dat lijkt een klein dingetje, maar het is heel gaaf, want het komt uit de creativiteit van onze eigen mensen. Zij bedachten dat we onderdelen konden hergebruiken van de eenheid die uit bedrijf was genomen. Het is zo veel gaver als het uit je eigen organisatie komt dan wanneer iemand van het hoofdkantoor dat heeft bedacht. Dat is ook hoe ik in de wedstrijd zit. Hoe ik verband probeer te leggen tussen wat er in de wereld gebeurt, wat de markt nodig heeft en wat wij met onze mensen, kennis en site kunnen doen. Hoe meer je dat deelt, hoe meer meters je kunt maken.’

Puzzelstukjes En dat is nodig, want vanaf 2030 moeten kolencentrales dicht. ‘Nadenken over de toekomst is voor ons van levensbelang, omdat de kolenexit eraan komt’, zegt Verbeek. ‘De toekomst van onze klanten gaat verder dan het kolentijdperk. Wij willen aan hen blijven leveren.

En als bedrijf willen we door met nieuwe dingen.’

Uniper neemt de vlucht naar voren. De nieuwe strategie is om in 2035 CO2-neutraal energie te produceren. Het bedrijf heeft op het moment een heel pallet aan ideeën op tafel liggen. Welke zij daarvan uiteindelijk uit gaat voeren, is nog een zoektocht. Verbeek: ‘Onze kolencentrale kunnen we hopelijk nog tot 2030 inzetten. De ruimte daarnaast zouden we kunnen gebruiken voor blauwe waterstof of een bioraffinaderij. Ook is er genoeg plek om groene waterstof te ontwikkelen. We kijken verder nog naar metal fuels, productie van schone vliegtuigbrandstoffen en een grotere gasgestookte eenheid die de leveringszekerheid voor Nederland voor een deel kan invullen.

Daarnaast kunnen we de koppeling met de industrie intensiveren. Mogelijk kunnen we in de toekomst, als je onder de Nieuwe Waterweg doordenkt, zelfs restwarmte in het Westland leveren.’

Het is een tafel vol met ideeën en Uniper moet dan ook keuzes gaan maken. ‘In de fase waarin we nu zitten, brainstormen we veel. Uiteindelijk moeten we kijken welke puzzelstukjes passen en waar we verder mee gaan. Het is een zoektocht, maar als je niet gaat zoeken vind je de oplossing ook niet.’ ■

Yolande Verbeek (Uniper): ‘We proberen het inzicht in de markt bij de medewerkers te brengen.’

DE PLANTMANAGER In deze rubriek ‘De plantmanager’ laten wij elke keer een andere plantmanager aan het woord over zijn werk, visie en bedrijf. Hoe lukt het plantmanagers om succesvol te zijn en kunnen ze anderen daarin inspireren?Kent u interessante plantmanagers? Mail dan naar redactie@industrielinqs.nl

PETROCHEM 3 - 2021 25

PET P Plantmanager.indd 25

07-04-21 16:56

PLANT ONE ROTTERDAM

Niet alleen focussen op technologie Van een innovatieve technologie alleen de technische aspecten benadrukken, kan volgens Soliqz niet meer. Daarom richt de specialist in scheidingstechnologie zich ook op duurzame productie en energiebesparing. ‘We zijn in een tijdperk gekomen dat je al die aspecten moet meenemen.

Als je dat doet, ziet de klant uiteindelijk de complete toegevoeg-

Afvalstroom Bedrijven kunnen een grote meerwaarde bereiken als een product een orde groter zuiver kan worden gemaakt. Nicolaas Viets van Soliqz: ‘Als ze met onze technologie van 99 naar 99,9 procent zuiverheid gaan, kunnen onze klanten hun producten in segmenten met een veel hogere toegevoegde waarde verkopen. Ook komt het voor dat klanten moeilijk van een bepaalde afvalstroom afkomen omdat er bepaalde vervuilingen in blijven zitten.

Als het met de Soliqz-technologie lukt om die vervuiling te verwijderen, dan kan de klant veel kosten besparen.’

Betere plek Naast een hoge zuiverheid heeft de technologie van Soliqz nog meer voordelen.

In vergelijking met destillatie is kristallisatie 30 tot 95 procent energiezuiniger.

En dat raakt meteen aan de duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) van de Verenigde Naties. Dit zijn zeventien doelen om van de wereld een betere plek te maken in 2030. De doelen zijn een

FOTO: SOLIQZ

de waarde van wat wij bieden.’

Destillatie is de meest voorkomende techniek om een mengsel van chemicaliën te scheiden en te zuiveren. De scheiding komt tot stand doordat een van de componenten tot zijn kookpunt wordt gebracht en dan als damp wordt afgevoerd. Daar is vaak veel energie voor nodig. Het Nederlandse Soliqz heeft echter een veel energiezuinigere manier om stoffen te zuiveren. Ze koelt een component af tot het vriespunt waardoor het kristalliseert. De hoge selectiviteit van de kristallisatie levert kristallen van zeer hoge zuiverheid op. Onzuiverheden aan de buitenkant van de kristallen worden er vervolgens afgewassen met de gepatenteerde hydraulische waskolom (HWC). Dit alles gebeurt in een continu één-staps-proces.

Soliqz heeft een pilotplant staan bij Plant One Rotterdam. Hier biedt ze klanten de mogelijkheid om haar technologie te valideren op hun eigen materialen. Zijn de testresultaten positief, dan kan er een installatie op commerciële schaal worden besteld.

PETROCHEM 3 - 2021 26

PET M Plant One.indd 26

07-04-21 16:53

PLANT ONE ROTTERDAM

Keten Soliqz kijkt daarbij niet alleen naar het eigen proces, maar naar de hele keten waaraan ze deelneemt. Zo deed het bedrijf in 2015-2018 mee aan een groot EU Horizon 2020 project dat ging over de complete ketenintegratie voor het maken van bio-based monomeren. Viets: ‘Daarbij is gekeken naar de keten vanaf het winnen van distels in Zuid-Italië, het verwerken van de distels tot biomassa tot en met het maken van de bio-based monomeren. Dat kan worden toegepast in kunststoffen, maar ook in cosmetica en smeerolie.’

Soliqz vindt het niet meer dan logisch om als bedrijf ook naar de SDG’s te kijken. Viets: ‘Je kunt niet alleen verkopen op de technologie. Het is natuurlijk vreselijk belangrijk dat die goed in elkaar zit, maar we zijn in een tijdperk gekomen dat je ook andere aspecten moet meenemen. Als je dat doet, heb je uiteindelijk meer toegevoegde waarde van jouw techniek. Bio-based monomeren en polymeren moeten qua eigenschappen concurreren met de fossiele varianten.

Als ze door innoverende technologieën zoals de HWC een hogere zuiverheid bereiken en daarmee de fossiele varianten kunnen overtreffen qua eigenschappen, wordt het gemakkelijker om de biobased producten in de markt te zetten.’

Tweede pilotplant Dat er behoefte is aan de technologie van Soliqz blijkt wel uit de hoge bezettingsgraad van de pilotplant. Sinds vorige zomer wordt er continu getest. De scheidingsspecialist is dan ook de status van start-up ontgroeid. De echte doorbraak kwam toen er in het derde kwartaal van 2020 een groot project werd toegekend door een klant uit Azië voor de bouw van een grote waskolom. Viets: ‘Aangezien er de komende tijd veel nieuwe chemische plants in Azië worden gebouwd, zijn er bij Soliqz concrete plannen om een tweede pilot plant in dat deel van de wereld in gebruik te nemen.’ ■

PLANT ONE ROTTERDAM BREIDT UIT Bij Plant One Rotterdam staat innovatie hoog in het vaandel. Dat geldt natuurlijk in de eerste plaats voor de projecten die ze samen met klanten uitvoert. De testfaciliteit beschikt over een unieke combinatie van ruimte, vergunning, faciliteiten en deskundigheid om nieuwe technologieën te demonstreren. Hiermee ondersteunt ze het hele traject van een pril concept tot een draaiende pilotinstallatie. Of zoals een klant het verwoordt: ‘Plant One Rotterdam is de ideale one-stop shop’.

Gelijktijdig investeert Plant One Rotterdam ook in de eigen ontwikkeling. Omdat steeds meer klanten de weg naar de testfaciliteit weten te vinden, is er behoefte aan extra ruimte. Daarom wordt de loods waarin de proefopstellingen staan met een flink aantal vierkante meters uitgebreid. Dit project wordt naar verwachting eind van dit jaar opgeleverd. Ook werkprocessen worden continu verbeterd. Een belangrijke mijlpaal waarmee dit wordt geïllustreerd is de hercertificering voor ISO 14001:2015 (milieumanagementsysteem).

Deze pagina’s worden mogelijk gemaakt door Plant One Rotterdam

IONIQA MAAKT STAP NAAR HONDERD PROCENT POLYESTER TEXTIEL RECYCLEN Ioniqa Technologies lanceerde in 2013 een technologie om PET-plastic om te zetten tot zeer zuivere grondstoffen (BHET). Deze zijn geschikt om in te zetten in de productie van voedselveilig PET-plastic. Zo kan virgin kwaliteit PET worden geproduceerd zonder gebruik te maken van aardolieproducten. Na diverse opschalingsstappen is uiteindelijk een tien kiloton fabriek gerealiseerd. Hierin wordt zeer laagwaardig gekleurd PET-afval ontdaan van onzuiverheden, waarna van de geproduceerde grondstoffen weer PET-plastic kan worden gemaakt.

Na het succesvolle traject voor de PET-flakes is Ioniqa nu begonnen om polyester textiel te verwerken tot dezelfde zuivere grondstoffen in haar pilotinstallatie bij Plant One Rotterdam. De eerste succesvolle test runs zijn inmiddels uitgevoerd en van het eindproduct zijn opnieuw voedselveilige verpakking geproduceerd. Deze tests dienen uiteindelijk als basis om de installatie op te schalen naar industriële capaciteit. Dit zou een wereldwijde doorbraak betekenen voor het honderd procent recyclen van PET-verpakkingen en polyester textiel.

Fabriek van Ioniqa in Geleen

FOTO: IONIQA

kompas voor uitdagingen als armoede, onderwijs en de klimaatcrisis. Soliqz kijkt voor zijn bedrijfsvoering naar de doelen die betrekking hebben op haar activiteiten. ‘Die gaan over educatie, innovatie in de industrie en verantwoordelijke productie’, zegt Viets.

PETROCHEM 3 - 2021 27

PET M Plant One.indd 27

07-04-21 16:54

Het Petrochem platform brengt experts, gebruikers en leveranciers van producten en diensten bijeen om bij te dragen aan transparante informatievoorziening rond de olie- en chemische industrie.

Het Petrochem platform bereikt zijn doelgroep via het vakblad Petrochem, de website www.petrochem.nl, de nieuwsbrief, rondetafelbijeenkomsten, het jaarcongres Deltavisie en andere events.

PARTNERNIEUWS Samenwerking Chili en Havenbedrijf Rotterdam voor groene waterstof De Chileense minister van energie, Juan Carlos Jobet, en CEO Allard Castelein van Port of Rotterdam tekenden een samenwerkingsovereenkomst voor de import van groene waterstof. Het is de eerste overeenkomst met betrekking tot waterstof die het ministerie van energie met de Europese haven ondertekende.

De Europese Commissie ontwikkelt een breed Green Deal-programma die de uitstoot bij het gebruik en het betrekken van haar energie tot nul terugbrengt. De minister benadrukte dat dit ‘een belangrijke stap is. De haven van Rotterdam is immers een energiepoort van Europa waar dertien procent van de Europese energie het continent binnenkomt’.

BASF Antwerpen bouwt proeffabriek voor superabsorberende polymeren BASF Antwerpen investeert 25 miljoen euro in een proeffabriek voor superabsorberende polymeren (SAP). Het nieuwe SAP Excellence Center wordt uitgerust met dataverwerkingssystemen en sensortechnologie, die zorgen voor hogere productperformantie en versnelling van de opschaling in de productie-installaties. De nabijheid van BASF’s world-scale SAP productie-installatie op de site van Antwerpen verkort bovendien de tijd om het product op de markt te brengen. De pilotplant is begin 2023 operationeel.

PARTNERS VAN HET PETROCHEM PLATFORM

Bekijk de partnerfilmpjes op www.petrochem.nl/partners-leden CONTENTPARTNERS

LEDEN VAN HET PETROCHEM PLATFORM

ENGIE logotype_solid_BLUE_RGB 14/04/2015 24, rue Salomon de Rothschild - 92288 Suresnes - FRANCE Tél. : +33 (0)1 57 32 87 00 / Fax : +33 (0)1 57 32 87 87 Web : www.carrenoir.com

RÉFÉRENCES COULEUR

Zone de protection 1 R0 G170 B255

Zone de protection 2 Zone de protection 3

LEADER IN HIGH TEMPERATURE SOLUTIONS

Brightsite ontvangt 9 miljoen van provincie Provincie Limburg kent kenniscentrum Brightsite een subsidie toe van 9 miljoen euro voor de komende vijf jaar. Met deze steun stimuleert Brightsite de ontwikkeling en commerciële toepassingen van technologieën en de daarbij behorende opleidingen, die de chemische industrie in staat stellen de klimaatdoelstellingen te halen en een energietransitie te bewerkstelligen.Het kenniscentrum is gevestigd op de Brightlands Chemelot Campus in Sittard-Geleen.

Wilt u meer weten over lidmaatschap of partnering van het Petrochem platform, kijk dan op www.petrochem.nl of neem contact op met Janet Robben: janet@industrielinqs.nl - 020 312 2085

PET03 L Platform.indd 28

07-04-21 16:51

‘EXPERTQU TES’ Door het stoppen met de gaswinning in Groningen staan tienduizenden banen op de tocht. Je ziet het hoofdkantoor van de NAM in Assen leeglopen. Allemaal mensen met expertise die we bij waterstof goed kunnen gebruiken.’

Cas König, Groningen Seaports, in EW Magazine eind maart.

Dit bedrijf heeft kennelijk een lange traditie.

Nu tracht men niet meer op zo’n plek te bouwen, maar ik heb persoonlijk liever een bedrijf in de buurt met een goede veiligheidsattitude, dan een fabriek verderop die dat minder heeft.’

Je betaalt voor het proces van het verwerken van je afval, niet voor het uiteindelijke resultaat.

Als je een partij weg wilt sturen, dan moet je dus betalen voor het laten afvoeren. Dat klinkt ergens logisch, want er wordt een dienst verleend, maar vervolgens kun je niet controleren of deze dienst op de juiste manier wordt uitgevoerd. Dat is wel raar. Net alsof ik een schilder betaal om mijn huis te laten schilderen, maar vervolgens kiest hij de kleur en waar hij allemaal verf op gaat smeren?

En of ik het eens ben met het resultaat, maakt niet uit. Er is toch al betaald!?!’

Chris Aldewereld over afvalverwerking in zijn column in deze editie.

Genserik Reniers, TU Delft, in het AD over een brand bij chemisch bedrijf Croda in Gouda.

HET EXPERTPANEL VAN HET PETROCHEM PLATFORM BESTAAT UIT DE VOLGENDE SPECIALISTEN

PET03 L Platform.indd 29

Johan Alebregtse Manufacturing & Technology Executive Consultancy

Michel Grijpink Hogeschool Utrecht, Learning & Development consultant

Enrico Lammers Pro6com en DWG Process & Safety managing director/ partner

Genserik Reniers TU Delft, professor Safety and Security Science Group

Wouter Stam Flowid, managing director

Frank Beckx Kennis- en Lobbycentrum Voka, directeur

Ronald Hoenen DSM, global SHEQ director

Henk Leegwater Lexxin, consultant

Elsbeth Roelofs MVO Nederland, sectormanager Chemie, Inter­ nationaal MVO programma

Niek Stokman Bilfinger Tebodin West Nederland, sales manager oil & gas

Jos Benders voormalig topman Lyondell

Joris Hurenkamp Havenbedrijf Rotterdam, senior business manager

Bart Leenders Neste, vice president production

Egbert Schellenberg FNV, vakbondsbestuurder procesindustrie

Gabriel Tschin Plant One Rotterdam, managing director

Sandra de Bont VOTOB Academy, directeur

Emre Kaya Organik Kimya, global supply chain director

Frank de Leng Van Happen Containers, operationeel directeur

Dik Schipper voormalig production leader Dow Benelux

Henk Veldink Hexion, senior director European manufacturing

Jan Bout Bout&Co, partner

Hans Kerkhoven voormalig topman Shell Global Solutions

Michel Leyseele Nationale Maatschappij der Pijpleidingen, managing director

John Schonewille Stratt+ Industrial Management, directeur

René Venendaal BTG Biomass Technology Group, algemeen directeur

Frans Brüning Iv-Industrie, business development manager

Cor Kloet voormalig algemeen directeur SPIE Nederland

Marit van Lieshout Kenniscentrum Duurzame Havenstad, Iector Procesoptimalisatie en -intensificatie

Gerald Schotman Shell, presidentdirecteur

Roelf Venhuizen voormalig voorzitter Profion en directeur NAM

Jan Van Doorslaer voormalig woordvoerder BASF Antwerpen

Tijs Koerts EPSC, operations director

Cor van de Linde iTanks, managing director

Jaap Schouten TU Eindhoven, professor

Roelof van Wijk Teijin Aramid, plantmanager

Niko van Gent voormalig woordvoerder Huntsman Holland

Cas König Groningen Seaports, directeur

Michel Meertens DSM, vice president premix operations

Wim Soetaert Universiteit Gent, professor

Maaike de Wit Straatman Koster advocaten, advocaat

Plant Manager of the Year 2015

Plant Manager of the Year 2017

Jeroen van Woerden Jitink, managing director Plant Manager of the Year 2016 Cor Zijderveld voormalig voorzitter SBE

07-04-21 16:52

THEMA: ASSET MANAGEMENT

Leren van stopseizoen in coronatijd De wereld zucht inmiddels langer dan een jaar onder de gevolgen van de uitbraak van het Covid-19 virus. En terwijl vaccinatie, testen en beperkende maatregelen langzaamaan een uitweg lijken te bieden, staat de industrie voor het volgende stopseizoen. Inmiddels zijn de RIVM-maatregelen wel bekend.

Met de eindstreep in zicht, is het vooral zaak mensen scherp te blijven houden.

David van Baarle

Terug naar eind maart 2020. Grote industriële sites van onder andere Gunvor, Shell, Borealis, OCI Nitrogen en BioMCN waren net uit bedrijf genomen voor een turnaround of zouden dat gaan.

Nouryon, nu Nobian, haalde bovendien de warmtekrachtcentrale Delesto uit de mottenballen.

In Nederland was net de eerste besmetting geweest van Covid-19 en het virus greep snel om zich heen. Veel bedrijven hadden het ‘point of no return’ al overschreden en besloten door te gaan met de werkzaamheden. Zonder turnaround kon men niet veilig produceren. En men was bovendien bang dat het doorschuiven van deadlines uiteindelijk tot chaos zou leiden in het tweede stopseizoen, na de zomervakantie. Van de bedrijven die hun stop in het voorjaar planden, besloot alleen Gunvor zijn turnaround uit te stellen. Begin juni begonnen de bedrijven uiteindelijk toch aan de werkzaamheden die ze in maart al wilden uitvoeren.

Shell Pernis had de twijfelachtige eer om als een van de eerste bedrijven een turnaround voor te bereiden onder de gewijzigde omstandigheden. Het bedrijf pakte de handschoen samen met de contractors voortvarend op en vertaalde de RIVM-maatregelen naar procedures en protocollen. Een inspanning die met dankbaarheid werd ontvangen door de rest van de industrie. Al snel werden de Shell-maatregelen de defacto standaard voor de Covid19-procedures. En met resultaat: de stops leverden geen grote uitbraken op.

Ook dit jaar staan er weer behoorlijk wat turnarounds op de planning of zijn zelfs al gaande. Huntsman, Nobian, Lyondell, Air Liquide en Shin-Etsu zijn op het moment van schrijven volop bezig en dan volgen nog ExxonMobil, Teijin Twaron en een aantal bedrijven op het

Chemelot-terrein. Om er maar een paar te noemen.

Innovatie Voor Dennis Zijlmans, directeur projecten en turnarounds van Mourik Industry, breekt dan ook weer een intensieve tijd aan. ‘Vergeleken met vorig jaar zijn we wel veel beter voorbereid op wat komen gaat’, zegt Zijlmans. ‘Niet dat we zomaar aan de slag zijn gegaan. Wat dat aangaat brengt een crisis ook het beste in mensen naar boven. Samen met de opdrachtgevers, maar ook met de brancheorganisatie van dienstverlenende bedrijven Vomi, harmoniseerden we de coronamaatregelen. Juist doordat onze mensen vaak van opdrachtgever naar opdrachtgever gaan, konden ze ook weer best practices delen met de opdrachtgevers. Naast de standaard maatregelen, zoals anderhalve meter afstand houden, handhygiëne, mondkapjes op de werkplaats en spatschermen in de kantine, werden al snel ook andere ervaringen gedeeld. Zo gebruikte Shell al snel volgelaatschermen die voldoende bescherming tegen het virus boden, zonder het zicht te belemmeren. Andere bedrijven namen dat al snel over. We vroegen ook onze flexleveranciers op hun beurt na te denken over het inperken van besmettingsrisico’s. Je hebt er tenslotte niets aan als alles op de site veilig is geregeld terwijl men wel met zijn allen in een huisje zit en in grote groepen in busjes wordt vervoerd. We creëerden de inmiddels bekende bubbels waar viertallen niet alleen samen werkten, maar ook samen woonden, aten en werden vervoerd.’

Een technische innovatie die ook in de toekomst vaker kan worden toegepast is het gebruik van een speciale bril die beelden kan opnemen. ‘Soms zijn er wel acht man op een site aanwezig voor de tech-

PETROCHEM 3 - 2021 30

PET X1.indd 30

07-04-21 16:48

FOTO: SPIE

nische schouw’, zegt Zijlmans. ‘Je wilt toch van tevoren weten of je extra maatregelen moet nemen, of de maatvoering klopt of dat je materieel wel kunt plaatsen. Nu mochten er hoogstens vier man aanwezig zijn. Door één man met een virtual reality bril uit te rusten, konden de andere zeven vanaf een scherm meekijken. Ze konden hem vragen bepaalde delen extra goed te bekijken terwijl ze eventuele afwijkingen direct konden vastleggen in de software. Zelfs als we straks weer wel met acht man tegelijk mogen komen, bespaart zo’n oplossing een hoop tijd en geld.’

Leren Business unit director Harnold Braam van Stork ziet dat er in zijn werkgebied, met name Noord-Nederland, wel wat meer druk ligt op het huidige stopseizoen.

‘Het stopseizoen heeft een heel uitgesproken verloop met een piek vóór en na de zomervakantie. Vorig jaar besloot een aantal bedrijven vanwege de onzekerheden rondom corona bepaalde werkzaamheden toch vooruit te schuiven. Dat werk komt er nu bij, waardoor de piek extra hoog wordt. Daarnaast zien we meer ad hoc werkzaamheden omdat een aantal capexen opex-budgetten vrijvallen.’

Aan werk dus geen gebrek, terwijl corona wel voor extra uitdagingen zorgt om

Harnold Braam (Stork): ‘Bedrijven staan voor uitdagende tijden met aging assets, globalisering en een transitie naar schone energie en circulaire grondstoffen.’

technisch personeel binnen te halen.

‘Local voor local lukt helaas niet altijd meer’, zegt Braam. ‘We moeten onze flexibele schil verder uit Europa halen.

Dat betekent wel dat iemand eerst in quarantaine moet en daarna getest, vóórdat hij aan het werk kan. Wil iemand in de vakantie terug naar zijn gezin, dan moet hij opnieuw hetzelfde traject ondergaan. Dat betekent dat je mensen soms een maand kwijt bent. Dat is qua planning een uitdaging. We zijn dan ook op microniveau scenario’s aan het doorlopen om de plannen b, c en d klaar te hebben liggen. Want wat doe je als een projectmanager of hoofd planner ineens besmet is, of een besmet kind heeft? En die functies zou je misschien ook nog wel op afstand kunnen uitvoeren. Een goede lasser kan in dat opzicht misschien nog wel crucialer zijn voor het slagen van een project dan een manager. En hoe ga je om met een besmetting binnen een team? Stuur je dan een heel team naar huis? Tegelijkertijd kan je geen tweede

team achter de hand houden voor als het mis gaat.’

Gelukkig ziet Stork dat de opdrachtgevers ook meedenken en bijvoorbeeld investeren in sneltestcapaciteit. ‘Tegelijkertijd kunnen we mensen niet verplichten zo’n test te laten uitvoeren. Alle scenario’s hiervoor liggen klaar.’

Ondanks, of misschien wel dankzij deze bijzondere omstandigheden ziet Braam extra saamhorigheid ontstaan tussen zowel de industriële dienstverleners als de asset owners. ‘Zo’n crisis brengt je ook terug naar de basis van samenwerking.

We zitten nu eenmaal in hetzelfde schui�tje en dus moeten we de uitdagingen rondom corona samen oplossen. Op een gegeven moment maakt het ook niet uit onder welk bedrijfslogo je op een bedrijfs­terrein werkt. We zijn er met zijn allen bij gebaat dat de assets optimaal worden benut. Bedrijven staan voor uitdagende tijden met aging assets, globalisering en ook nog eens een transitie naar schone energie en circulaire grondstoffen.

PETROCHEM 3 - 2021 31

PET X1.indd 31

07-04-21 16:48

Onderhoud en bescherming van opslagtanks in agressieve omgevingen Betonnen structuren, zoals opslagtanks voor afvalwater, worden vaak blootgesteld aan agressieve invloeden. Biogene zuren tasten het beton aan, scheuren ontstaan, zuren dringen verder door, het beton brokkelt af en de structuur wordt onbruikbaar. De nieuwe coating MasterSeal 7000-CR gebaseerd op de nieuwe technologie Xolutec™ biedt een weerstand tegen extreme chemische invloeden met de juiste elasticiteit om barsten in het beton van deze tanks doeltreffend te overbruggen. De levensduur van het beton wordt verlengd en het onderhoud vermindert aanzienlijk.

Voor meer informatie bezoek onze website of contacteer ons. www.master-builders-solutions.nl mbs-cc-be@mbcc-group.com Tel. +32 11 34 04 31

A brand of

industrie_210x297_okt 2020.indd 1 PET Advertenties.indd 32

6/10/20 12:14 07-04-21 16:51

FOTO: MOURIK INDUSTRY

Alleen door samen te werken, zorgen we ervoor dat de Nederlandse industrie schoner wordt én concurrerend blijft.’

Mentaal Ivo van Vliet, algemeen directeur van ENGIE Services West Industrie, merkt wel dat er meer aandacht nodig is voor de mentale aspecten van de coronacrisis. ‘Vergeet niet dat we vorig jaar nog niet echt wisten waar we mee te maken hadden. Mensen waren niet alleen bang zelf besmet te raken, maar ook hun familieleden te besmetten. Collega’s hebben zich echt onveilig gevoeld en we zullen het komende seizoen meer aandacht moeten geven aan het mentale aspect.

Ook het feit dat je veel minder in teams werkt, doet wat met mensen. Het is toch een verschil of je elkaar alleen via Teams ziet of even op het werk kunt overleggen. Juist nu we aan het einde lijken te komen van de crisis, valt het mensen zwaarder om de basisregels te blijven volgen. We moeten mensen dus opnieuw wijzen op hygiëneregels, het houden van afstand en dragen van mondmaskers.

Dat werkt overigens beter als je dat persoonlijk kunt doen. Wat dat aangaat werkten de coronacoaches die we inzetten zeer motiverend.’

Van Vliet wil ook een pluim geven aan de opdrachtgevers, die hun zorgplicht zeer serieus hebben genomen. ‘We heb-

Hendrik Huisman (Spie): ‘Het is bewonderenswaardig hoe flexibel het personeel met de nieuwe omstandigheden omging.’ ben echt samen kunnen nadenken over het veilig kunnen uitvoeren van onze werkzaamheden. Normaal gesproken heb je voor bijna iedere werknemer wel een evenknie van de opdrachtgever op de site rondlopen. Nu overlegden we hoeveel mensen minimaal nodig waren om een klus veilig en kwalitatief uit te kunnen voeren. Door extra hulpmiddelen en gereedschappen in te zetten konden we vaak ook met minder mensen uit.

Daarnaast namen we samen de scope van projecten kritisch onder de loep. Kritieke systemen en wettelijke keuringen kregen daarbij voorrang. Gezamenlijk besloten we een aantal werkzaamheden niet uit te voeren of uit te stellen. Volgend jaar kan het stopseizoen dan ook wel eens een stuk drukker worden.’

Voorbereiding Sectordirecteur Hendrik Huisman van Spie zag ook dat zowel de contractors als de opdrachtgevers creatief met de beperkingen omgingen. ‘We merkten al snel dat we sommige werkzaamheden in krappe ruimtes niet veilig tegelijkertijd konden uitvoeren. Dus besloten we ze

dan maar in shifts na elkaar te laten werken. Wat wel betekende dat sommige werknemers ’s avonds of ’s nachts nog bezig waren. Het is bewonderenswaardig hoe flexibel het personeel met de nieuwe omstandigheden omging. We zagen eigenlijk alleen maar begrip voor de genomen maatregelen.’

Huisman ziet eveneens genoeg noodgrepen die ook buiten coronatijd goed zijn om voort te zetten. ‘Omdat de toolbox-meetings niet binnen konden plaatsvinden, bouwden de steigerbouwers een aantal tenten op de site waarin steeds kleine groepjes de laatste veiligheidsinstructies kregen. Die keuze zorgde er tevens voor dat de besprekingen sneller verliepen en mensen snel weer aan het werk konden. Ook prettig was dat we noodgedwongen veel meer tijd moesten nemen voor de werkvoorbereiding. Door de planning naar voren te halen, konden we potentiële logistieke problemen al van tevoren ondervangen. Bovendien werkten we met een veel gedetailleerdere planning dan we gewend waren. Die inspanning aan de voorkant, win je uiteindelijk terug tijdens de uitvoering.’ ■ PETROCHEM 3 - 2021 33

PET X1.indd 33

07-04-21 16:48

THEMA: ASSET MANAGEMENT

Van onderhoud naar asset management De Nederlandse (petro)chemische industrie heeft de ambitie om de veiligste ter wereld te zijn. Daarom zet de sector in op het garanderen van de veiligheid, het borgen van de vitaliteit en betrouwbaarheid en het versterken van de concurrentiekracht.

Onderzoek heeft uitgewezen dat een goede implementatie van asset management hier enorm aan bijdraagt. De Roadmap Asset Management geeft hiervoor praktische handvatten.

Laura van der Linde

Met professioneel asset management wordt maximale waarde gecreëerd door continu de juiste balans te zoeken tussen technische prestaties, kosten en risico’s.

Hierbij wordt gekeken naar de totale levensduur van de assets. ‘Dat aspect is essentieel voor asset management’, vertelt Mark Haarman, managing partner van Mainnovation. ‘Wat is de verwachte einde levensduur van de assets? Met andere woorden: wat is de restlevensduur? Met asset management monitoren we de conditie van assets in de tijd, zodat we een beeld krijgen van de restlevensduur en van de benodigde acties om de veiligheid, beschikbaarheid en betrouwbaarheid te borgen.’

Conditie geen kwestie van leeftijd In het kader van het ‘Programma Duurzame Veiligheid 2030’ is in 2018 een onderzoek uitgevoerd naar de staat van de assets in relatie tot de veiligheid van de installaties in de Nederlandse (petro) chemische industrie. De verrassende conclusie van deze nulmeting was dat de sector haar installaties met 25 procent had weten te verjongen. Er is significant meer geïnvesteerd in bestaande assets ten behoeve van modernisering, componentvervanging, einde levensduur vraagstukken en veiligheid. Ook kwam naar voren dat veroudering van installaties geen kwestie van leeftijd is, maar van de conditie van de installaties en dat die conditie te beïnvloeden is.

‘Asset management stelt de bedrijven in staat om integriteitsrisico’s te mitigeren’, legt Haarman uit. ‘Het gaat over professioneel beheer en instandhouding van installaties waarbij we continu het optimum zoeken tussen technische prestaties, kosten en risico’s op veiligheidsgebied.’

Roadmap Asset Management Professioneel asset management is dus het antwoord op verouderingsvraagstukken. Het invoeren van asset management, of het groeien naar een volgend volwassenheidsniveau binnen asset management, is echter geen sinecure.

Het vraagt om een gestructureerde aanpak. Met de formulering van de Roadmap Asset Management ligt er nu een praktische handleiding voor een goede implementatie van asset management.

Want wat is er voor nodig om die optimale balans tussen prestaties, kosten en risico’s te vinden en te behouden? Hoe evolueren we van traditioneel onderhoud naar professioneel asset management?

Omdat veel bedrijven worstelen met deze vragen, is deze Roadmap Asset Management opgesteld.

Het ‘Programma Duurzame Veiligheid 2030’ is eind 2020 voortgezet als Safety Delta Nederland. Om binnen Nederland de (proces)veiligheid te optimaliseren, heeft Safety Delta Nederland een Meerjarenprogramma opgesteld. ‘Deze Roadmap Asset Management past perfect binnen dit programma’, zegt Arjan van Dijk, programmadirecteur Safety Delta Nederland. ‘Er ligt nu een praktische routekaart gebaseerd op bestaande kennis en kunde. Het is een roadmap om de condities van de assets optimaal te houden, veroudering tegen te gaan en te komen tot projecten en maatregelen die de asset base ten eerste veilig en ten tweede competitief houden.’

Groeien binnen asset management De roadmap beschrijft wat moet worden opgepakt als een bedrijf aan de slag wil met, of wil groeien binnen asset management. Allereerst moeten een aantal processen ingericht. De primaire processen,

PETROCHEM 3 - 2021 34

PET X Artikel 2pag.indd 34

07-04-21 16:47

FOTO: MAINNOVATION

die gaan over de te nemen stappen om vanuit een Asset Register te komen tot een Lange Termijn Asset Planning en de uitvoering van verbeterprojecten. Verder worden vier ondersteunende processen beschreven, zoals organisatie en besturing en het beheren en toepassen van data.

Het totale proces is afgestemd op drie focusgebieden: (veroudering van) assets, strategie/maatregelen en projecten.

Hoe deze processen moeten worden ingericht, is afhankelijk van het volwassenheidsniveau van de organisatie. Er zijn grote verschillen tussen bedrijven onderling in volwassenheid en ook binnen één bedrijf kunnen grote verschillen bestaan tussen vestigingen. De roadmap onderscheidt vier volwassenheidsniveaus.

Planmatig verbeteren Wie wil groeien naar een volgend volwassenheidsniveau, moet eerst het huidige niveau in asset management vaststellen. Hiervoor is een checklist ontwikkeld die criteria per volwassenheidsniveau beschrijft. Door aan te geven welke criteria van toepassing zijn, ontstaat een beeld van het huidige volwassenheidsniveau. Hoe wordt op dit moment asset management bedreven? Vervolgens moet het ambitieniveau worden bepaald.

Wat is nodig dan wel wenselijk en wat is haalbaar? Dit is mede afhankelijk van de

Met de Roadmap Asset Management ligt er een praktische handleiding voor een goede implementatie van asset management.

omvang en complexiteit enerzijds en de druk op resources anderzijds.

Door met behulp van de checklist continu kritisch te beoordelen op welke onderdelen je nog niet ‘in control’ bent, wordt duidelijk waar het verbeterpotentieel ligt. Je krijgt inzicht in de concrete acties die nodig zijn om de organisatie stap voor stap verder te professionaliseren. De laatste fase van dit verbeterproces is borgen en bijsturen. Dit betekent dat de aanpassingen structureel worden doorgevoerd in de organisatie, de werkprocessen en IT-systemen. Commitment, draagvlak en samenwerking zijn essentieel om deze nieuwe, verbeterde werkwijze door te voeren.

Praktijkinzichtn Deze studie is uitgevoerd door onderzoeksbureau Mainnovation in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Safety Delta Nederland, VNCI, VNPI en VOTOB. Haarman: ‘We hebben gebruik gemaakt van de kennis en kunde uit de praktijk. Er zijn diepte-interviews afgenomen met verte-

genwoordigers van bedrijven die in het geheel of op bepaalde onderdelen mogen worden beschouwd als ‘best practice’ op het gebied van asset management.

Deze interviews, gecombineerd met kennis vanuit eerdere onderzoeken, hebben geleid tot deze roadmap.’ De opdracht was om een document op te stellen waarmee bedrijven in de (petro) chemische industrie kunnen groeien binnen asset management. ‘Met een uitleg van het asset management proces, een omschrijving van de volwassenheidsniveaus, een concreet stappenplan voor verbetering, diverse praktijkcases en een hoofdstuk met tien waardevolle inzichten, is dit meer dan gelukt’, vindt Haarman. Van Dijk beaamt dit. ‘We bevelen bedrijven ten zeerste aan om deze roadmap te implementeren en om door te blijven gaan met het delen van kennis en ervaring rond risicobeheersing op veiligheidsgebied.’ ■ De Roadmap Asset Management is binnenkort te downloaden vanaf de websites van de genoemde brancheverenigingen.

PETROCHEM 3 - 2021 35

PET X Artikel 2pag.indd 35

07-04-21 16:47

PROJECTEN CHEMIE Opdrachtgever: BASF Waar: Antwerpen Investering: onbekend Afronding: 2021

BASF breidt stapsgewijs de capaciteit van haar alkoxyleringseenheid in Antwerpen uit.

De eenheid is een downstream-activiteit van de ethyleenoxideproductie. In 2021 moet de productiecapaciteit met 25 procent zijn verhoogd.

Opdrachtgever: BASF Waar: Antwerpen Investering: ruim 500 miljoen euro Afronding: 2022

BASF investeert meer dan vijfhonderd miljoen euro in de bouw van een tweede grote ethyleenoxide-fabriek en verschillende installaties voor ethyleenoxide-derivaten. De gefaseerde opstart van de nieuwe installaties begint in 2022.

Opdrachtgever: Black Bear Carbon Waar: Geleen Investering: onbekend Afronding: onbekend

Black Bear Carbon gaat op Chemelot rubbergranulaat van afgekeurde vrachtwagen- en autobanden verwerken via pyrolyse. Daarbij valt het rubber uiteen in carbon black, pyolyse-olie en -gas. De twee productielijnen krijgen elk een capaciteit van 2.300 kilo granulaat per uur en kunnen samen 40.000 ton granulaat per jaar verwerken. Dit levert maximaal 18.000 ton carbon black, ongeveer 6.000 ton gas en 20.000 ton olie per jaar op.

Opdrachtgever: Borealis Waar: Kallo Investering: 1 miljard euro Afronding: medio 2022

Borealis gaat op haar productiesite in Kallo een fabriek bouwen voor propaandehydrogenering. Deze krijgt een capaciteit van 750.000 ton per jaar. In het eerste halfjaar van 2022 zou de fabriek moeten opstarten.

Opdrachtgever: Borealis Waar: Kallo Investering: onbekend Afronding: 2021

Borealis breidt de capaciteit van zijn polypropeenfabriek in Kallo uit met tachtig kiloton.

De verwachting is dat de toegevoegde capaciteit in 2020 in gebruik kan worden genomen.

De capaciteitsverhoging is bedoeld om ten volle te profiteren van de nieuwe propaandehydrogeneringsfabriek in Kallo.

Opdrachtgever: Covestro Waar: Antwerpen Investering: 300 miljoen euro Afronding: 2022

Covestro wil driehonderd miljoen euro investeren in de bouw van een nieuwe productieeenheid voor aniline in Antwerpen. De opstart van de nieuwe eenheid wordt verwacht in 2022. Aniline is een grondstof voor MDI, dat vervolgens een voorproduct is van polyurethaan hardschuim.

Opdrachtgever: Huntsman Waar: Rotterdam-Botlek Investering: onbekend Afronding: medio 2021

Huntsman installeert bij haar MDI 1-fabriek een nieuwe crystallizer. De vijftig meter hoge installatie gaat hoogwaardige MDI-producten produceren. De nieuwe crystallizer vervangt niet alleen de oude uit 1973, maar heeft ook een hogere capaciteit.

Opdrachtgever: Ineos Waar: Lillo (Antwerpen) Investering: 5 miljard euro Afronding: 2024

Ineos investeert drie miljard euro in een nieuwe ethaankraker en een propaandehydrogeneringsfabriek in Lillo (Antwerpen). De propaanhydrogeneringsfabriek krijgt een capaciteit van 750.000 ton propeen per jaar en de ethaankraker 1.250.000 ton etheen per jaar. Voorlopig concentreert Ineos zich eerst op de bouw van de kraker.

Opdrachtgever: Kronos Waar: Gent Investering: 36 miljoen Afronding: 2022

Kronos, producent van titaandioxide, investeert 26 miljoen euro in een uitbreiding van productiecapaciteit. Er komt een grotere pigmentfilter en mogelijk een vierde stoommaler en nieuwe verpakkingslijn. Hierdoor kan de productiecapaciteit worden verhoogd naar 120.000 ton per jaar. Daarnaast investeert het bedrijf 10 miljoen euro in energierecuperatie.

Opdrachtgever: Lanxess Waar: Lillo Investering: onbekend Afronding: 2023

Lanxess heeft in Lillo (Antwerpen) een installatie voor de reductie van de lachgasuitstoot in gebruik genomen. Deze breekt zo’n vijfhonderd ton lachgas per jaar af. Het project heeft ongeveer tien miljoen euro gekost. In 2023 komt er een tweede installatie bij, die twee keer zoveel lachgas kan afbreken.

PETROCHEM 3 - 2021 36

PET03 K Projecten.indd 36

07-04-21 16:45

PROJECTEN Opdrachtgever: Nobian Waar: Rotterdam Investering: onbekend Afronding: 2021

Om ook tijdens periodiek onderhoud aan de vraag naar chloor te kunnen voldoen, bereidt Nobian (voorheen Nouryon) een investering voor in twee parallelle productielijnen die los van elkaar kunnen functioneren. Dankzij het splitsen van de Rotterdamse fabriek kan het bedrijf straks continu via pijpleidingen chloor aan klanten leveren.

Opdrachtgever: Nouryon Waar: Delfzijl Investering: onbekend Afronding: begin 2021

Nouryon breidt de productiecapaciteit voor monochloorazijnzuur (MCA) in Delfzijl uit.

Nouryon investeert in technologie- en efficiencyverbeteringen om de huidige MCA-productie in Delfzijl te verhogen, om tegemoet te komen aan de groei van de markt en de eigen toegenomen consumptie van MCA voor de productie van carboxymethylcellulose (CMC).

Opdrachtgever: Shell Waar: Moerdijk Investering: honderden miljoenen euro’s Afronding: 2025

Shell Moerdijk vervangt de zestien oudste fornuizen van de stoomkraker door acht nieuwe. De capaciteit blijft gelijk. De nieuwe fornuizen worden vanaf 2022 in modules naar de locatie verscheept. Daar worden ze één voor één in elkaar gezet om gefaseerd de capaciteit van de oude fornuizen over te nemen.

Opdrachtgever: Teijin Aramid Waar: Emmen Investering: onbekend Afronding: medio 2022

Teijin Aramid breidt haar productiecapaciteit voor Twaron supervezels met meer dan 25 procent uit. De totale extra capaciteit zal volledig beschikbaar zijn in 2022. Diverse grote investeringen verhogen de productiecapaciteit, inclusief implementatie van de nieuwste technologie.

NIEUW PROJECT Opdrachtgever: Tessenderlo Kerley Waar: Geleen Investering: onbekend Afronding: medio 2023

Tessenderlo Kerley gaat een nieuwe fabriek voor vloeibare meststoffen bouwen in Geleen. Zodra de nodige vergunningen en goedkeuringen rond zijn, begint de bouw van de fabriek. Deze gaat ammoniumthiosulfaat produceren. Het bedrijf verwacht de productie in het tweede kwartaal van 2023 te kunnen opstarten.

Opdrachtgever: Umincorp Waar: onbekend Investering: onbekend Afronding: onbekend

Umincorp wil een tweede plastic recycling fabriek in Nederland bouwen. Het bedrijf heeft al een recyclingfabriek in Amsterdam en werkt bij de tweede samen met Bilfinger voor de engineering, procurement en constructie.

GROEN EN BIO Opdrachtgever: o.a. Alco Bio Fuel Waar: Gent Investering: 10 miljoen euro Afronding: voorjaar 2022

Bioraffinaderij Alco Bio Fuel (ABF), industriële gasleverancier Messer Benelux en IJsfabriek Strombeek investeren tien miljoen euro in een ‘recovery unit’ voor koolstofdioxide. Het gaat om een tweede unit bij Alco Bio Fuel in Gent. De installatie recupereert en zuivert CO2-gas uit de processtroom en zet het om in vloeistof. In het voorjaar van 2022 moet de unit operationeel zijn.

Opdrachtgever: ArcelorMittal Waar: Gent Investering: 120 miljoen euro Afronding: 2022

ArcelorMittal investeert via dochteronderneming C-Shift 120 miljoen euro in het project Steelanol om tien procent van de afvalgassen van het staalbedrijf om te zetten in bioethanol. C-Shift maakt gebruik van een nieuwe technologie waarbij bacteriën CO-rijk gas vergisten tot ethanol en kan straks zo’n 80 miljoen liter bio-ethanol per jaar produceren.

Opdrachtgever: Cargill Waar: Gent Investering: 150 miljoen euro Afronding: juni 2022

Cargill investeert 150 miljoen euro in een nieuwe biodieselfabriek in Gent. Deze krijgt een productiecapaciteit van 115.000 ton biodiesel per jaar en kan rioolslib, reststoffen uit de industrie en allerlei andere grondstoffen verwerken tot biodiesel. In juni 2022 moet de fabriek klaar zijn.

PETROCHEM 3 - 2021 37

PET03 K Projecten.indd 37

07-04-21 16:45

PROJECTEN NIEUW PROJECT Opdrachtgever: IST Green Chemicals Waar: Axelse Vlakte Investering: honderd miljoen euro Afronding: begin 2024

IST Green Chemicals bouwt op de Axelse Vlakte in Zeeland een nieuwe fabriek die bioethanol uit suikerbieten maakt. Niet via een tussenstap met suiker, maar rechtstreeks, dankzij de Betaprocess-technologie. Deze brengt de cellen van de suikerbiet via vacuümextrusie tot explosie, waardoor de suikers direct bloot komen te liggen.

Opdrachtgever: Nordsol Waar: Amsterdam Investering: onbekend Afronding: eind 2021

Nordsol bouwt een bio-LNG-installatie op het terrein van Renewi in Amsterdam. De installatie gaat 3,4 kiloton bio-LNG per jaar produceren uit biogas dat Renewi in vergisters maakt van organisch afval. Shell verkoopt het bio-LNG bij haar LNG-tankstations.

Opdrachtgever: Photanol en Nobian Waar: Delfzijl Investering: onbekend Afronding: 2024

In een demofabriek van Photanol en Nobian (voorheen Nouryon) in Delfzijl zetten bacteriën CO2 om in organische zuren. De twee partijen willen de fabriek in 2023 gaan opschalen naar 30.000 ton. Deze commerciële fabriek moet vervolgens in 2024 in productie gaan.

NIEUW PROJECT Opdrachtgever: Relement Waar: Bergen op Zoom Investering: onbekend Afronding: onbekend

Relement, een spin-off van TNO, vestigt zich op de Green Chemistry Campus. Het bedrijf gaat op commerciële schaal bio-aromaten uit biomassaresiduen produceren voor toepassing in onder meer smeermiddelen en coatings. Een van de eerste bio-aromaten die Relement op de markt brengt, is een alternatief voor ftaalzuuranhydride in alkydverf.

Opdrachtgever: S4 GroNext Waar: Eemshaven Investering: onbekend Afronding: medio 2021

S4 GroNext bouwt een fabriek in de Eemshaven waarin plastic afval dat niet recyclebaar is, wordt omgezet in gas. Dit kan vervolgens in de chemische industrie worden gebruikt als duurzame grondstof.

Opdrachtgever: SCW Systems/Gasunie Waar: Delfzijl Investering: 200 miljoen euro Afronding: 2023

SCW Systems gaat samen met partner Gasunie een fabriek in Delfzijl bouwen die jaarlijks 150 tot 200 miljoen kubieke meter groen gas produceert uit (natte) organische reststromen. Met de bouw van de fabriek is een investering gemoeid van 150 tot 200 miljoen euro. Naast groen gas wordt ook groene waterstof geproduceerd.

Opdrachtgever: SkyNRG, KLM, SHV en Schiphol Waar: Delfzijl Investering: onbekend Afronding: 2022

SkyNRG, KLM, SHV en Schiphol bouwen Europa’s eerste productiefaciliteit voor duurzame vliegtuigbrandstof in Delfzijl. Om aan voldoende waterstof te komen, bestuderen Nobian (voorheen Nouryon) en Gasunie een uitbreiding van een geplande groene waterstofeenheid ter plaatse. Groene waterstof zou worden gecombineerd met afval- en reststromen om 100.000 ton duurzame vliegtuigbrandstof en 15.000 ton bioLPG per jaar te produceren.

Opdrachtgever: Synkero Waar: Amsterdam Investering: onbekend Afronding: 2027

Start-up Synkero wil in de Amsterdamse haven een fabriek bouwen voor de productie van 50.000 ton duurzame kerosine. Grondstof is CO2 dat wordt afgevangen in de industrie of direct uit de lucht. Dit wordt samen met groene waterstof omgezet in synthetisch kerosine. De planning is dat de fabriek in 2027 draait.

OLIE, GAS EN OFFSHORE Opdrachtgever: NAM Waar: Pernis Investering: onbekend Afronding: onbekend

NAM wil de gaswinning uit het gasveld Pernis herstarten. Met een nieuwe boring kan het bedrijf de gaswinning hervatten en nog ongeveer 300 miljoen kubieke meter gas produceren over een periode van meerdere jaren.

PETROCHEM 3 - 2021 38

PET03 K Projecten.indd 38

07-04-21 16:45

PROJECTEN Opdrachtgever: ONE-Dyas Waar: Noordzee Investering: onbekend Afronding: onbekend

ONE-Dyas wil gas winnen in veld N05-A in de Noordzee. Boven het veld komt een gaswinningsplatform in zee, ongeveer twintig kilometer uit de kust van Schiermonnikoog.

Vanaf deze locatie worden maximaal twaalf putten geboord, waarvan een deel naar veld N05-A en een deel naar een aantal naastgelegen velden die mogelijk gas bevatten.

Opdrachtgever: Petrogas E&P Waar: blokken A en B (Noordzee) Investering: onbekend Afronding: onbekend

Petrogas E&P Netherlands wil in de komende tien jaar circa vijf gasvelden in de blokken A en B van de Noordzee uitrusten met een gasproductieplatform. Het gas wordt per pijpleiding getransporteerd naar het platform A12. Daar wordt het verzameld, behandeld en gecomprimeerd voor transport via NOGAT-pijpleiding, die in Den Helder aan land komt.

Opdrachtgever: Vermilion Energy Waar: Heerenveen Investering: onbekend Afronding: onbekend

Vermilion Energy Netherlands wil vanuit de bestaande locatie Nieuwehorne aardgas winnen uit twee gasvoorkomens. De verwachte capaciteit is maximaal 470.000 kubieke meter aardgas per dag. Vermilion verwacht er aardgas te winnen tot 2029. Voor het transport moet een transportleiding worden aangelegd naar de bestaande gasleiding in Mildan.

TANKOPSLAG Opdrachtgever: Alpha Terminals Waar: Vlissingen Investering: 450 miljoen Afronding: 2022

Alpha Terminals investeert 450 miljoen euro in een nieuwe terminal voor vloeibare bulk in het havengebied van Vlissingen. De tankterminal krijgt 59 tanks met een gezamenlijke opslagcapaciteit van 720.000 kubieke meter. Daarnaast komt er een steiger voor het lossen en laden van zee- en binnenvaartschepen.

Opdrachtgever: Evolution Terminals Waar: Vlissingen Investering: onbekend Afronding: 2023

Evolution Terminals ontwikkelt in Vlissingen een nieuwe terminal voor de opslag van vloeibare bulkgoederen. Het bedrijf is van plan minimaal 619.000 kubieke meter vloeibare bulkopslagcapaciteit en een diepwatersteiger met een diepgang tot 17 meter te bouwen.

De terminal krijgt ook infrastructuur voor het laden en lossen van vrachtwagens en treinen.

Opdrachtgever: GPS Waar: Amsterdam Investering: onbekend Afronding: onbekend

GPS breidt haar tankopslag in de haven van Amsterdam uit. Eind 2019 nam het bedrijf al zeventien nieuwe tanks met in totaal 134.000 kubieke meter extra opslagcapaciteit in gebruik, dedicated voor VARO Energy. Nu komt daar nog zo’n 17.000 bij voor opslag van ethanol.

Opdrachtgever: HES International Waar: Maasvlakte 1 Investering: enkele honderden miljoenen euro’s Afronding: derde kwartaal 2021

HES International ontwikkelt op Maasvlakte 1 een tankterminal van 52 tanks met een totale capaciteit van circa 1,3 miljoen kubieke meter voor de op- en overslag van olieproducten en biobrandstoffen. De HES Hartel Tank Terminal wordt een onafhankelijke opslagterminal, maar BP heeft zich gecommitteerd aan het project, inclusief plannen voor pijpleidingverbindingen tussen hun raffinaderij en de terminal, die eind 2019 gereed is.

Opdrachtgever: Koole Tankstorage Waar: Rotterdam Investering: onbekend Afronding: onbekend

Koole Tankstorage Botlek bouwt een state-of-the-art opslagterminal met een capaciteit van 80.000 kubieke meter naast de bestaande Koole Botlek terminal in Rotterdam. Koole bouwt de terminal dedicated voor Marvesa Supply Chain Services. Dit bedrijf zal de terminal voor lange termijn leasen.

Opdrachtgever: LBC Tank Terminals Waar: Botlek Rotterdam Investering: onbekend Afronding: derde kwartaal 2021

LBC Tank Terminals breidt haar terminal in de Botlek uit met 70.000 kubieke meter extra opslagcapaciteit voor chemicaliën. Daarmee komt de totale capaciteit van de terminal op 180.000 kubieke meter. Ook de nieuw gebouwde diepzeesteiger wordt uitgebreid met twee extra aanlegplaatsen. Het project is naar verwachting in het derde kwartaal van 2021 klaar.

Opdrachtgever: Maastank Waar: Botlek Rotterdam Investering: onbekend Afronding: onbekend

Maastank gaat in de Botlek zijn opslagcapaciteit uitbreiden. Op termijn wil het bedrijf de tankopslagactiviteiten in de Rotterdamse haven verdubbelen van 67.900 kubieke meter naar zo’n 140.000 kubieke meter.

PETROCHEM 3 - 2021 39

PET03 K Projecten.indd 39

07-04-21 16:45

PROJECTEN Opdrachtgever: Oiltanking Waar: Antwerpen Investering: onbekend Afronding: eind 2021

Oiltanking Antwerp Gas Terminal wordt de logistieke partner van Borealis voor de handling van propeen en propaan. Daarom bouwt het bedrijf een nieuwe opslagtank met een capaciteit van 135.000 kubieke meter propaan.

Opdrachtgever: Rubis Terminal Waar: Rotterdam Investering: 120 miljoen euro Afronding: onbekend

Rubis Terminal breidt haar terminal in Rotterdam in vijf fases uit. In totaal bestaat de uitbreiding uit 45 tanks met een totale capaciteit van bijna 150.000 kubieke meter, waarmee een totale investering van 120 miljoen euro is gemoeid. Fase 2 van de uitbreiding is in 2020 afgerond. Het ging daarbij om negen tanks van 1.500 kubieke meter en zes tanks van 3.000 kubieke meter voor chemicaliën.

Opdrachtgever: Sea-Mol Waar: Antwerpen Investering: 300 à 400 miljoen euro Afronding: medio 2021

De Japanse groep MOL Chemical Tankers investeert samen met havengroep SEAInvest 300 à 400 miljoen euro in de bouw van een tankterminal voor vloeibare chemicaliën. Hiervoor wordt de joint venture Sea-Mol opgericht. De terminal wordt in fasen gebouwd en krijgt uiteindelijk een capaciteit van 500.000 kubieke meter.

Opdrachtgever: Standic Waar: Antwerpen Investering: 200 miljoen euro Afronding: eerste kwartaal 2021

Tankopslagbedrijf Standic realiseert in Antwerpen een nieuwe opslagterminal voor de distributie van chemieproducten en chemische nichemarkten. De grootte van de tanks varieert van 500 tot 3.500 kubieke meter. De terminal krijgt een opslagcapaciteit van ongeveer 95.000 kubieke meter. De oplevering is gepland begin 2021. De investering is zo’n 200 miljoen euro.

Opdrachtgever: Vesta Terminals Waar: Antwerpen Investering: onbekend Afronding: 2022

Vesta Terminals breidt zijn terminal in Antwerpen uit met 150.000 kubieke meter. De extra capaciteit is bestemd voor vliegtuigbrandstoffen, gasolie en diesel. Het gaat om vijf nieuwe tanks van elk 30.000 kubieke meter.

Opdrachtgever: Vopak Waar: Antwerpen Investering: onbekend Afronding: derde kwartaal 2021

Vopak breidt zijn terminal op de Linkeroever in Antwerpen uit met vijftigduizend kubieke meter. De extra capaciteit is volledig bestemd voor de opslag van chemicaliën. Het concern wil de nieuwe tanks in het derde kwartaal van 2021 in gebruik nemen.

Opdrachtgever: Vopak Waar: Vlaardingen Investering: onbekend Afronding: onbekend

Vopak investeert in opslag van op afval gebaseerde grondstoffen die geschikt zijn voor de productie van biobrandstoffen. Het bedrijf bouwt zestien nieuwe opslagtanks op haar terminal in Vlaardingen. In totaal gaat het om een extra opslagcapaciteit van 64.000 kubieke meter.

UTILITIES Opdrachtgever: Air Liquide Waar: Moerdijk Investering: 125 miljoen euro Afronding: 2022

Air Liquide investeert 125 miljoen euro in een luchtscheidingseenheid voor de productie van zuurstof. In 2022 moet de fabriek in Moerdijk operationeel zijn. Bijzonder is dat het bedrijf de unit combineert met een energieopslagsysteem. De unit kan straks maximaal 2.200 ton zuurstof per dag maken.

Opdrachtgever: Air Liquide Waar: Antwerpen Investering: onbekend Afronding: medio 2021

Air Liquide bouwt een nieuwe stikstofverwijderingseenheid op de site van BASF in Antwerpen. Deze kan het bedrijf van zeer zuiver gas voorzien om een efficiëntere productie van MDI mogelijk te maken. Naar verwachting is de nieuwe eenheid medio 2021 operationeel.

Opdrachtgever: Air Products Waar: Zuidbroek Investering: onbekend Afronding: oktober 2021

Air Products bouwt drie luchtscheidingsinstallaties voor een nieuwe stikstofinstallatie van Gasunie in Zuidbroek, Groningen. De stikstof maakt geïmporteerd aardgas geschikt voor Nederlands gebruik. De fabrieken produceren 180.000 kubieke meter stikstof per uur zodra ze in oktober 2021 operationeel zijn.

PETROCHEM 3 - 2021 40

PET03 K Projecten.indd 40

07-04-21 16:45

PROJECTEN Opdrachtgever: Avaio en Aecom Waar: Antwerpen Investering: onbekend Afronding: 2024

Avaio en Aecom bouwen samen een ontziltingsinstallatie op het terrein van Covestro in de haven van Antwerpen. Deze gaat vanaf begin 2024 brak dokwater oppompen en omzetten in hoogwaardig proceswater voor de chemiesector. Avaio verwacht medio 2022 te kunnen beginnen met de bouw van de installatie. Die zou twee jaar later, in 2024, operationeel moeten zijn.

Opdrachtgever: BP Geel Waar: Geel Investering: onbekend Afronding: 2021

BP Geel bouwt een nieuwe stoomketel die ervoor zorgt dat de site van stoom wordt voorzien als een van de twee bestaande ketels in onderhoud is. De komende jaren worden de drie ketels op elkaar afgestemd om een optimale combinatie te maken. Zo wordt een van de bestaande ketels op termijn een standby-ketel. Tegen 2021 moet dat proces rond zijn.

Opdrachtgever: Evides Industriewater Waar: Antwerpen Investering: onbekend Afronding: voorjaar 2022

Evides Industriewater bouwt een slimme demiwaterinstallatie op de site van BASF in Antwerpen. De installatie gebruikt verschillende waterstromen uit de productie van BASF en zet restwarmte uit condensaat in om de zuivering te verduurzamen. Dit resulteert in efficiënter watergebruik en een lager energie- en chemicaliënverbruik.

NIEUW PROJECT Opdrachtgever: Gasunie Waar: Nederland Investering: 1,5 miljard euro Afronding: 2026

Gasunie investeert 1,5 miljard euro in een nationaal transportnet voor waterstof. Dit net sluit grote industriële clusters aan op installaties waar straks blauwe of groene waterstof wordt gemaakt. Het bedrijf zet voor dit net bestaande gasleidingen in, die vrijkomen door de dalende aardgasvraag. De backbone kan er al in 2026 liggen.

Opdrachtgever: Gasunie TS Waar: Zuidbroek Investering: 500 miljoen Afronding: 2022

Gasunie Transport Services wil de stikstofinstallatie in Zuidbroek uitbreiden. Het project omvat ook een mengstation inclusief vier kilometer nieuwe leiding, en aansluitleidingen op bestaande gasleidingen en een stikstofleiding die is verbonden met de bestaande stikstofcaverne in Heiligerlee.

Opdrachtgever: North Water Waar: Delfzijl Investering: onbekend Afronding: onbekend

North Water wil een duurzame industriewatervoorziening en -infrastructuur tussen Delfzijl en Appingedam realiseren. Door deze vervolgens aan te sluiten op de industriewaterleiding Garmerwolde-Eemshaven wordt het mogelijk om industriewater op basis van oppervlaktewater te leveren aan de regio Delfzijl. In de industriewaterzuivering Garmerwolde wordt oppervlaktewater, en op termijn mogelijk ook RWZI-effluent gebruikt.

Opdrachtgever: Stercore Waar: Emmen Investering: onbekend Afronding: 2022

Stercore heeft groen licht gekregen voor de bouw van een innovatieve mestvergassingsinstallatie in Emmen. De fabriek draait straks voornamelijk op duurzaam opgewekte elektrische energie en zet mest en digestaat uit co-vergisters om in groen gas en bio based carbon.

NIEUW PROJECT Opdrachtgever: Tessenderlo Group Waar: Tessenderlo Investering: onbekend Afronding: eind 2025

Tessenderlo Group wil een tweede gascentrale bouwen in Tessenderlo. Vorig jaar al heeft het bedrijf daarvoor aanvragen ingediend. Als alles volgens plan verloopt, zou de nieuwe 900 MW energiecentrale per 1 november 2025 operationeel moeten zijn. Het bedrijf heeft al een gasgestookte 425 MW STEG-centrale in Tessenderlo.

Opdrachtgever: Tien partners Waar: Rodenhuize Investering: 140 miljoen euro Afronding: 2024

Tien private en publieke partners investeren 140 miljoen euro in het North-CMethanol project. Dit project omvat een elektrolyzer van 65 megawatt die water met windenergie omzet in groene waterstof en een methanolfabriek die deze waterstof gebruikt om afgevangen CO2 van lokale industriële spelers om te zetten naar groene methanol. De partners voorzien op termijn een opschaling naar 600 MW in 2030.

PETROCHEM 3 - 2021 41

PET03 K Projecten.indd 41

07-04-21 16:45

PROJECTEN Opdrachtgever: o.a. Vattenfall Waar: Eemshaven Investering: onbekend Afronding: 2023

Vattenfall, Gasunie en het Noorse Equinor werken samen om waterstof in te zetten als brandstof voor de Magnum-centrale in de Groninger Eemshaven. Zij hebben een innovatieproject opgestart om vanaf 2023 een van de drie units van de centrale over te schakelen op waterstof.

Opdrachtgever: VoltH2 Waar: Vlissingen Investering: 35 miljoen euro Afronding: onbekend

VoltH2 wil een groene waterstoffabriek in Vlissingen bouwen. Het gaat om een 25 megawatt elektrolyse-eenheid die jaarlijks tot 3.600 ton groene waterstof gaat produceren.

Eventueel kan de fabriek later worden uitgebreid tot 100 megawatt met een potentiële productie van 14.400 ton groene waterstof per jaar.

PILOTS/PROEFFABRIEKEN Opdrachtgever: ArcelorMittal en Dow Waar: Gent Investering: 20 miljoen euro Afronding: 2022

Staalproducent ArcelorMittal in België wil CO uit zijn afvalgassen leveren aan Dow Benelux in Terneuzen. Dow kan de CO met eigen overtollig waterstof combineren tot syngas. Allereerst worden twee proeffabrieken gebouwd in Gent. In 2022 wordt op basis van de pilots besloten of het businessplan economisch levensvatbaar is.

Opdrachtgever: Asbeter Waar: Rotterdam Investering: onbekend Afronding: 2022

Asbeter kan met hun proces asbestplaten veilig, betaalbaar en circulair vernietigen met behulp van zure industriële reststromen. Het bedrijf heeft een pilotinstallatie in Rotterdam.

In 2021 wil het starten met de bouw van een demoplant van 8.000 ton per jaar. Deze moet dan in 2022 operationeel zijn.

NIEUW PROJECT Opdrachtgever: BASF Waar: Antwerpen Investering: 25 miljoen euro Afronding: begin 2023

BASF Antwerpen investeert 25 miljoen euro in een proeffabriek voor superabsorberende polymeren (SAP). Het nieuwe SAP Excellence Center wordt uitgerust met dataverwerkingssystemen en sensortechnologie, die zorgen voor hogere productperformance en versnelling van de opschaling in de productie-installaties.

Opdrachtgever: Zeeland en Vlaanderen Waar: Vlissingen-Oost Investering:100 miljoen euro Afronding: 2025

Zeeuwse en Vlaamse bedrijven en overheden willen in 2030 een grote groene waterstoffabriek in bedrijf hebben. De fabriek moet een capaciteit krijgen van één gigawatt. en komt waarschijnlijk in Vlissingen-Oost te staan. Eerste stap is echter de bouw van een proeffabriek met een investering van honderd miljoen euro. Die moet er in 2025 staan.

Opdrachtgever: o.a. Bek & Verburg Waar: Eemshaven Investering: onbekend Afronding: onbekend

Bek & Verburg, Groningen Seaports en Impact Recycling zetten samen een pilotproject op om oude visnetten te recyclen. Ze onderzoeken of kunststof visnetten vanuit heel Nederland in Eemshaven kunnen worden gescheiden in PP en PE, beide met een zuiverheid van 98 procent. Na de proefperiode kan de installatie mogelijk tot twee ton visnetvezels per uur recyclen.

Opdrachtgever: CEA, Paul Wurth, Engie, Sunfire, Neste Waar: Rotterdam Investering: onbekend Afronding: begin 2023

Het project MULTIPLHY integreert een hoge-temperatuur elektrolyzer met het bioraffinageproces van Neste in Rotterdam. De elektrolyzer gaat groene waterstof produceren voor de productie van biobrandstoffen. Het gaat om ‘s werelds eerste multi-megawatt hoge-temperatuur elektrolyser voor waterstofproductie. De elektrolyser krijgt een nominaal vermogen van 2,6 megawatt en een waterstofproductiecapaciteit van 60 kilo per uur.

Het consortium denkt ook al aan een elektrolyser van 100 megawatt in een volgende fase.

NIEUW PROJECT Opdrachtgever: CFK Recycling Waar: Delfzijl Investering: onbekend Afronding: onbekend

Het Duitse CFK Recycling wil met Teijin Aramid een pilot opzetten voor het recyclen van koolstofvezels door middel van pyrolyse. Het gaat om een pilot op kleine schaal voor de recycling van aramide. De insteek is vooral om te kijken wat er met het gerecyclede product mogelijk is.

PETROCHEM 3 - 2021 42

PET03 K Projecten.indd 42

07-04-21 16:45

PROJECTEN Opdrachtgever: Coolbrook Waar: Geleen Investering: 12 miljoen euro Afronding: eerste helft 2021

Het Finse Coolbrook investeert twaalf miljoen euro in een zogeheten RDR-eReactor. Dit is een elektrische oplossing voor het verwarmen van de ovens in naftakrakers. De testreactor wordt op de Brightlands Chemelot Campus gebouwd en moet met een capaciteit van vijfhonderd kilo grondstoffen per uur produceren.

NIEUW PROJECT Opdrachtgever: Deep Branch Waar: Geleen Investering: onbekend Afronding: onbekend

Biotechbedrijf Deep Branch wil een proeffabriek bouwen op Chemelot. Het bedrijf gebruikt micro-organismen om CO2 en waterstof om te zetten in eiwitten. Met de proeffabriek wil het bedrijf informatie verzamelen voor het engineeringontwerp van haar eerste productiefaciliteit op commerciële schaal. Die fabriek zou in al 2023 moeten produceren.

Opdrachtgever: Indaver Waar: Antwerpen Investering: onbekend Afronding: medio 2021

Afvalbeheerder Indaver bouwt een demo-installatie voor het recyclen van vijftienduizend ton end-of-life plastics per jaar. De installatie zet gemengde polyolefines om in basisproducten als nafta en wax. Polystyrenen worden afgebroken tot monomeren die opnieuw als grondstof zijn te gebruiken. De installatie krijgt een capaciteit van twee ton per uur.

Opdrachtgever: Itero Waar: Sittard-Geleen Investering: 25 miljoen euro Afronding: 2023

Het Britse Itero bouwt op de Brightlands Chemelot Campus een demonstratiefabriek voor het omzetten van moeilijk te recyclen plastic afval in een grondstof voor nieuwe plastics.

De unit krijgt een capaciteit van 27.000 ton gemengd plastic afval per jaar. Voor toekomstige fabrieken kunnen meerdere modules naast elkaar worden gezet worden.

Opdrachtgever: o.a. Paques Waar: Dordrecht Investering: onbekend Afronding: eind 2021

Vijf waterschappen, Stowa, Paques en HVC bouwen in Dordrecht een proeffabriek om PHBV te produceren. Dit is een volledig afbreekbaar en duurzaam bioplastic, gemaakt uit organische afvalstromen zoals zuiveringsslib, industrieel afvalwater en voedselresten. De proeffabriek komt bij de slibverwerkingsinstallatie van HVC in Dordrecht te staan.

Opdrachtgever: PolyStyreneLoop Waar: Terneuzen Investering: 6,5 miljoen euro Afronding: eind tweede kwartaal 2021

PolyStyreneLoop wil naast chemiebedrijf ICL-IP in Terneuzen een demofabriek bouwen, die broomhoudend polystyreenafval gaat recyclen. De bouw start begin 2019. Het proces levert schone polystyreen op die direct kan worden hergebruikt. De demofabriek kan drieduizend ton gerecycled polystyreen per jaar produceren.

Opdrachtgever: o.a. Port of Antwerp Waar: Antwerpen Investering: onbekend Afronding: eind 2022

Een consortium van Engie, Fluxys, Indaver, Inovyn, Oiltanking, Port of Antwerp en de Vlaamse Milieuholding gaat duurzame methanol produceren in de haven van Antwerpen. Op de site van Inovyn komt een pilotinstallatie die afgevangen CO2 en waterstof, gemaakt met groene energie, omzet in methanol. Tegen het einde van 2022 is de pilotfabriek operationeel en produceert hij ongeveer achtduizend ton duurzame methanol per jaar.

Opdrachtgever: Sabic en Plastic Energy Waar: Geleen Investering: onbekend Afronding: 2021

Sabic investeert in een project voor de chemische recycling van moeilijk verwerkbaar plastic afval in een grondstof voor stoomkrakers. Het bedrijf werkt hierbij samen met Plastic Energy. Voor de productie van Tacoil, een gepatenteerd product van Plastic Energy, bouwen ze op Chemelot een demofabriek met een capaciteit van vijftienduizend ton pyrolyse-olie per jaar. Deze komt naar verwachting in 2021 in bedrijf.

NIEUW PROJECT Opdrachtgever: Shell Waar: Moerdijk Investering: onbekend Afronding: 2024

Shell heeft een nieuwe technologie ontwikkeld om CO2 uit rookgassen af te vangen en bouwt daarvoor een demonstratiefabriek op het terrein van energiecentrale BMC Moerdijk. Deze gaat in de loop van 2024 zo’n 150 ton CO2 per dag afvangen. Bilfinger is engineering en projectpartner in het demonstratieproject, dat TulipGreenCO2 heet.

PETROCHEM 3 - 2021 43

PET03 K Projecten.indd 43

07-04-21 16:45

SPECIALIST IN HEAT TREATMENT

+31(0)187 - 496940 | WWW.DELTA-HEAT-SERVICES.COM

ADVERTENTIE-INDEX Abonnees ........................................................................ 48

Human Industries ............................................................. 8

Andus Group ................................................................... 55

KROHNE Nederland........................................................ 24

Bilfinger Tebodin ........................................................ 52,53

Logisticon Water Treatment ............................................ 18

Bureau Veritas ................................................................. 46

Mainnovation .................................................................. 50

Delta Heat Services......................................................... 44

Market review ................................................................. 48

Deltavisie congres: 15-06-2021 ...................................... 24

Master Builders Solutions Nederland ........................... 32

Eco Ketelservice Verhuur ................................................ 44

OMV Gas Marketing Trading & Finance ........................ 48

Emerson ..................................................................... 20,21

SIS GmbH ........................................................................ 56

Endress+Hauser ................................................................ 6

The Safety Network .......................................................... 2

Hi-Force Nederland........................................................... 4

Vecom Group .................................................................... 8

Verkoop stoom- en warmwaterketels

Eco Steam Trading & Consultancy bv

www.eco-steamandheating.com +31 (0)13 583 94 40 | info@eco-steamandheating.com

PET Advertenties.indd 44

07-04-21 16:52

PROJECTEN Opdrachtgever: Stora Enso Waar: Gent Investering: 9 miljoen euro Afronding: eerste kwartaal 2021

Stora Enso investeert negen miljoen euro in een proeffabriek in de haven van Gent. De fabriek gebruikt industrieel beschikbare fructose om hoogwaardige chemicaliën en materialen te produceren voor het testen van toepassingen. In de toekomst moeten dat suikers uit hout en andere non-food biomassa worden.

Opdrachtgever: o.a. Twence Waar: Hengelo Investering: onbekend Afronding: 2021

Twence, Coval Energy, TNO en de TU Delft bouwen een pilot-installatie voor de productie van mierenzuur. De installatie wordt in eerste instantie gevoed met CO2 uit de bestaande natriumbicarbonaatinstallatie. Coval Energy ontwikkelt technologie. Mierenzuur heeft de potentie om als groene grondstof fossiele grondstoffen te vervangen.

Opdrachtgever: VITO Waar: Antwerpen Investering: 4,3 miljoen euro Afronding: eerste kwartaal 2021

Vlaamse onderzoeksorganisatie VITO bouwt met Jacobs Belgium en VMH een pilot-installatie voor de productie van bio-aromaten uit lignine/hout. De installatie krijgt een capaciteit van ongeveer tweehonderd kilo per dag. Het LignoValue Pilot project kost 4,3 miljoen euro en moet tegen het eerste kwartaal van 2021 resulteren in een werkende installatie.

PLANNEN Opdrachtgever: Antwerp@C Waar: Antwerpen Investering: onbekend Beslissing: 2022

Antwerp@C, een consortium van Air Liquide, BASF, Borealis, ExxonMobil, Ineos, Fluxys, Port of Antwerp en Total, onderzoekt de haalbaarheid van CO2-infrastructuur in Antwerpen. Het gaat om een centrale pijpleiding op beide oevers en verschillende gemeenschappelijke behandelingsunits. Ook een gemeenschappelijke installatie voor het vloeibaar maken van CO2 en de tussentijdse opslag ervan zijn onderdeel van de infrastructuur.

Opdrachtgever: Avantium Waar: Delfzijl Investering: 150 miljoen euro Beslissing: eind maart 2021

Avantium wil zijn eerste commerciële fabriek met een capaciteit van vijf kiloton in Delfzijl bouwen. De fabriek gaat industriële suikers omzetten in FDCA, een grondstof voor groene plastics. Een definitief investeringsbesluit volgt nog dit jaar, waarna de eerste productie in 2023 moet volgen. De bouw van de fabriek vergt een investering van 150 miljoen euro.

Opdrachtgever: o.a. Avantium Waar: Chemie Park Delfzijl Investering: 100 miljoen euro Beslissing: onbekend

Avantium, Nobian (was Nouryon) en RWE willen een bioraffinaderij bouwen op Chemie Park Delfzijl, waarin uit houtsnippers zuivere suikers worden gemaakt die dienen als grondstof voor verven en lakken. De fabriek krijgt een capaciteit van 130 kiloton snippers per jaar, maar kan worden opgeschaald naar 350 kiloton. De fabriek is mogelijk in 2022 operationeel.

Opdrachtgever: BioBTX Waar: onbekend Investering: onbekend Beslissing: onbekend

BioBTX wil een fabriek bouwen die op grote schaal chemicaliën produceert uit reststromen zoals plastic afval. De fabriek moet in 2023 klaar zijn. Op dit moment werkt het bedrijf nog aan het optimaliseren van de processen, technieken en producten in de demofabriek op het Zernikepark in Groningen.

Opdrachtgever: Borealis Waar: Beringen Investering: onbekend Beslissing: uitgesteld

Borealis heeft de front end engineering and design fase voor de uitbreiding van zijn polypropeenfabriek in Beringen goedgekeurd en het EPC-contract toegekend aan Tecnimont. De definitieve investeringsbeslissing over deze uitbreiding van 250 tot 300 kiloton wordt eind 2019 genomen en de opstart wordt medio 2022 verwacht.

Opdrachtgever: BP Waar: Rotterdam-Europoort Investering: 1 miljard euro Beslissing: onbekend

BP overweegt zijn raffinaderij in Rotterdam uit te breiden met een hydrocracker om producten als laagzwavelige diesel en kerosine te produceren. Daarnaast kan BP met dit proces basisolie produceren voor de productie van smeermiddelen. Met de bestaande hoeveelheid grondstoffen kunnen straks meer hoogwaardige producten worden geproduceerd.

Opdrachtgever: o.a. BP, Nobian Waar: Rotterdam Investering: onbekend Beslissing: 2022

BP, Nobian en Havenbedrijf Rotterdam onderzoeken samen de haalbaarheid van een waterelektrolyse-installatie van 250 megawatt. Daarmee zou maximaal 45.000 ton groene waterstof per jaar kunnen worden geproduceerd voor de raffinaderij van BP in Rotterdam.

De partners willen in 2022 een definitieve investeringsbeslissing over het project nemen.

PETROCHEM 3 - 2021 45

PET03 K Projecten.indd 45

07-04-21 16:45

BUREAU VERITAS UW PARTNER IN HET VERBETEREN VAN BEDRIJFSPRESTATIES TIC SERVICES (TESTEN, INSPECTEREN, CERTIFICEREN) WERELDWIJD ERKENDE HSEQ EXPERT TOEGERUST OP UITVOERING MIDDELS DRONES DANWEL REMOTE/OP AFSTAND SPECIFIEKE KENNIS EN OPLOSSINGSGERICHTE EXPERTISE

Wij bieden een gevarieerd pakket aan services m.b.t. assetmanagement toegesneden op de petrochemische- en procesindustrie. We ondersteunen u bij thema’s als kwaliteit, gezondheid & veiligheid en milieu. Maak gebruik van onze hoogwaardige dienstverlening op het gebied van o.a.: -

‘Site & Facility’ Compliance Audits Conditiemetingen NEN 2767 (Technical) Due Diligence (Con) Strutural Audits Fire Risk Assessments ATEX FMEA/SIL/HAZOP Studies Machinery safety assessments PED Shop Inspections En meer

BUREAU VERITAS, SINCE 1828 Uw toegewijde partner op het gebied van testen, inspecteren en certificeren.

Met ruim 79.000 medewerkers in meer dan 140 landen met een uitgebreid netwerk van 1500 kantoren en laboratoria verspreid over de hele wereld. We helpen u graag verder. www.bureauveritas.nl / www.bureauveritas.be

PET Advertenties.indd 46

SHAPING A WORLD OF TRUST

07-04-21 16:52

PROJECTEN Opdrachtgever: Corbion Waar: onbekend Investering: 150 miljoen euro Beslissing: onbekend

Corbion heeft plannen voor de bouw van een nieuwe melkzuurfabriek. De kans is groot dat de fabriek in Europa komt en Nederland zou dan een goeie kanshebber zijn als locatie.

De fabriek krijgt een capaciteit van meer dan 100.000 ton per jaar.

Opdrachtgever: o.a. Deltalinqs Waar: Rotterdam Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Deltalinqs, AVR en Tronox onderzoeken een 5 megawatt elektrolyzer met verwaarding van geproduceerde waterstof, restwarmte én zuurstof. Het project geeft ook een doorkijk naar opschaling richting 100 megawatt. Hierbij wordt rekening gehouden metr het verwerken van CO/CO2 uit restgas en mogelijk ook rookgas naar chemicaliën zoals methanol.

Opdrachtgever: Dow en Tata Steel Waar: IJmuiden Investering: 1 miljard euro Afronding: 2025-2027

Dow Benelux en Tata Steel Nederland overwegen in IJmuiden een fabriek te bouwen, die rookgassen van Tata’s hoogovens afvangt en het koolmonoxide omzet in synthetisch gas.

Dow kan daar in Terneuzen plastics van maken. De bouw hangt af van het succes van twee proefprojecten.

Opdrachtgever: Fluxys/Parkwind/Eoly Waar: Zeebrugge Investering: 35 miljoen euro Beslissing: 2023

Fluxys, Parkwind en Eoly willen een elektrolyzer van 25 megawatt in Zeebrugge realiseren. De haalbaarheidsstudie voor het project – Hyoffwind genoemd – is positief uitgevallen. Als het project groen licht krijgt wil het consortium tegen midden 2021 beginnen met de bouw van de installatie. De eerste productie is gepland voor begin 2023.

Opdrachtgever: Gasunie Waar: Zuidwending Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Gasunie bereidt de opslag van groene waterstof voor in vier zoutcavernes bij Zuidwending. Het gaat om een verkenning naar de marktbehoefte en een onderzoek naar eisen waaraan de installatie moet voldoen. Als de bouw in 2023 of 2024 begint, kan de eerste caverne in 2026 worden gevuld.

Opdrachtgever: Gasunie en Havenbedrijf Rotterdam Waar: Rotterdam Investering: onbekend Beslissing: 2021

Als het project van Shell voor de bouw van een waterstoffabriek op de Tweede Maasvlakte doorgaat, is er ook een pijpleiding nodig. Gasunie en Havenbedrijf Rotterdam willen die samen aanleggen en exploiteren. De pijpleiding loopt van de fabriek op de Tweede Maasvlakte naar de raffinaderij van Shell in Pernis. Het definitieve besluit voor de aanleg is gepland in de eerste helft van 2021. Het project kan dan halverwege 2024 worden afgerond.

Opdrachtgever: o.a. Gasunie Waar: Den Helder Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Gasunie, NAM, GasTerra, Port of Den Helder, Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord, gemeente Den Helder, provincie Noord-Holland en New Energy Coalition onderzoeken de haalbaarheid van een waterstoffabriek in Den Helder. Het gaat om een fabriek die waterstof maakt uit aardgas en de CO2 afvangt voor opslag.

Opdrachtgever: Groningen Seaports, Gasunie en Shell Waar: Eemshaven Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Groningen Seaports, Gasunie, RWE, Shell en Equinor slaan de handen ineen voor het ambitieuze project NortH2. Kern van het plan is de bouw van ’s werelds grootste windpark in de Noordzee met een vermogen van tien gigawatt. En de bouw van een waterstoffabriek in de Eemshaven, waar de windenergie wordt omgezet in groen waterstof. De partners verwachten zo’n 800.000 ton groen waterstof per jaar te produceren in 2040.

Opdrachtgever: o.a. Haven Oostende Waar: Oostende Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Haven Oostende, DEME Concessions en PMV willen een groene waterstoffabriek bouwen. De fabriek vangt pieken bij de productie van groene stroom af en moet in 2025 klaar zijn. Eerst wordt de haalbaarheid verder onderzocht waarna demonstratieprojecten volgen. De fabriek - Hyport - krijgt een capaciteit van 50.000 ton waterstof per jaar.

Opdrachtgever: o.a. Havenbedrijf Rotterdam Waar: Rotterdam Investering: onbekend Beslissing: begin 2022

Havenbedrijf Rotterdam, Gasunie en Energie Beheer Nederland hebben het CCS-project Porthos gelanceerd. Het gaat om een leiding door het havengebied in Rotterdam waaraan bedrijven afgevangen CO2 kunnen leveren. Jaarlijks moet zo’n twee tot vijf miljoen ton CO2 worden opgeslagen, oplopend tot dertig miljoen ton in 2030. De partijen nemen in 2021 een investeringsbeslissing. In 2024 moet het systeem operationeel zijn.

PETROCHEM 3 - 2021 47

PET03 K Projecten.indd 47

07-04-21 16:45

MARKET REVIEW DEMONTAGE

DDM Demontage B.V. Demontage, Sloopwerken Industriële verhuizingen, Asbestsanering 3454 PW DE MEERN Tel: +31 (0)30- 666 97 80 E-mail: info@ddm.eu Website: www.ddm.eu

MANUFACTURING EXECUTION SYSTEMS (MES)

MAGION Process Control Engineering B.V. Wolga 5 2491 BK DEN HAAG Tel: +31 (0)70- 444 27 70 Fax: +31 (0)70- 444 20 82 E-mail: info@magion.nl Website: www.magion.nl

PIPE SUPPORTS

PROCESS CONTROL

MAGION Process Control Engineering B.V. Wolga 5 2491 BK DEN HAAG Tel: +31 (0)70- 444 27 70 Fax: +31 (0)70- 444 20 82 E-mail: info@magion.nl Website: www.magion.nl

Dutramex B.V.

Energieweg 19 4143 HK LEERDAM Tel: +31(0)345 - 61 40 11 E-mail: sales@dutramex.com Website: www.dutramex.com

STUDBOLTS

Veerhangers & -supports Hydraulische Schokdempers Trillingsdempers Bewegingsbegrenzers Pijpophangingen Pijpondersteuningen Klemsystemen Glijplaten Isolatiepakketten Counter Weight Systemen Staalconstructies

WARMTEBEHANDELING

Elektrisch voorwarmen en gloeien / Inductie verwarmen / Stationaire en mobiele gloeiovens / Uitdrogen beton en coatings

Delta Heat Services B.V.

Scheelhoekweg 2 3251 LZ STELLENDAM Postbus 52 3250 AB STELLENDAM Tel: +31 (0)187- 49 69 40 Fax: +31 (0)187- 49 68 40 E-mail: info@delta-heat-services.nl Website: www.delta-heat-services.nl

BC Basco MANUFACTURER OF HIGH INTEGRITY BOLTING

Indien u ook vermeld wilt worden in de Market Review van Petrochem, neemt u dan contact op met Jetvertising, Arthur Middendorp, tel. 070 399 0000.

Vierschaarstraat 7A 9160 LOKEREN Tel: +32 9 348 21 35 Gsm: +32 472 73 10 56 E-mail: sales@basco.be Website: www.bc-basco.com Contactpersonen : Vanessa Schelfhout en Jon Cockram

SMIT Heat Treatment PO Box 117 5430 AC Cuijk

Locatie Rotterdam: Scheepsbouwweg 45, Rotterdam +31 78 699 96 90 rotterdam@smit-industrial.com Locatie Cuijk: Havenlaan 16, Katwijk NB cuijk@smit-industrial.com www.smit-industrial.com

Petrochem

geeft nog meer waarde voor uw geld

Meer nieuws dan ooit • • • • • • •

Actuele berichtgeving over de chemische industrie Alle productinnovaties overzichtelijk bij elkaar Volledig evenementenoverzicht Online catalogi met producten Multimediale bedrijfspresentaties Wekelijkse nieuwsbrief Volg de status van nieuwe projecten en uitbreidingen in de projectendatabase

Petrochem-abonnees krijgen meer • De nieuwste Petrochem staat een week voor verschijnen online • Abonnees krijgen toegang tot alle eerder verschenen artikelen • U kunt naar aanleiding van uw abonnement ook besluiten om bedrijfslid van het Petrochem platform te worden. Hierbij krijgt u onder andere voor twee personen toegang tot het jaarcongres Deltavisie. Meer weten?

Kijk op www.petrochem.nl/bedrijfslidmaatschap Bij OMV GAS gaan flexibiliteit en exceptionele service samen met de internationale kennis en financiële kracht van de OMV Group. Wij leveren aardgasoplossingen op maat aan grote Europese klanten en distributeurs. Onze flexibele prijs- en leveringsconcepten evenals gedetailleerde kennis van de markt zorgen ervoor dat onze producten perfect aansluiten op uw specifieke behoeften. Neem contact met ons op als u wilt weten hoe onze aardgasoplossingen uw bedrijf kunnen ondersteunen: www.omv-gas.nl

210x297_omv_gas_nl_0219_rz.indd 1

PET09_MartketReview-liggend2020.indd 50 PET Advertenties.indd 48

Ga direct naar petrochem.nl/abonneren en blijf iedereen voor 27.02.19 13:11

PET_kwart_staand.indd 1

13-12-17 12:45

02-02-21 13:44 07-04-21 16:53

PROJECTEN Opdrachtgever: Ineos Oxide Waar: mogelijk Antwerpen Investering: onbekend Afronding: 2023

Ineos Oxide wil een nieuwe fabriek voor ethylideen norborneen (ENB) bouwen. Een beslissing over de locatie van de nieuwe fabriek is nog niet genomen. Een van de opties is om in Antwerpen een tweede productielijn te bouwen. Het concern heeft daar al een ENB-fabriek, waar momenteel via debottlenecking de capaciteit wordt vergroot.

Opdrachtgever: Lyondell Waar: Botlek Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Lyondell overweegt zijn SMPO-fabriek in de Botlek uit te breiden door een debottlenecking. De capaciteit zou kunnen worden verhoogd van 325 naar 375 kiloton propyleenoxide en van 725 naar 850 kiloton styreenmonomeer per jaar. Het project wordt nog onderzocht op financiële en technische haalbaarheid.

Opdrachtgever: Mitsubishi Gas Chemical Waar: Rotterdam Investering: onbekend Beslissing: 2021

Mitsubishi Gas Chemical wil een nieuwe fabriek voor de productie van meta-xyleen­ diamine (MXDA) bouwen op het terrein van Huntsman in Botlek-Rotterdam. MXDA wordt gebruikt als verharder en corrosieremmer in coatings.

Opdrachtgever: NAM Waar: Emmen Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Op de NAM-locatie van de voormalige gaszuiveringsinstallatie in Emmen komt mogelijk een groene waterstoffabriek. Eigenaar NAM gaat deze optie met verschillende partners nader onderzoeken. Groen waterstof kan de fabrieken op het Emmtec-terrein van onder andere DSM en Teijin Aramid onafhankelijk maken van het Groningengas.

Opdrachtgever: Neptune Energy Waar: Noordzee Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Neptune Energy doet een haalbaarheidsonderzoek naar grootschalige CO2-opslag in de Noordzee. Het bedrijf wil jaarlijks tussen vijf en acht miljoen ton CO2 opslaan in de lege gasvelden in de licentiegebieden L10-A, L10-B en L10-E, die Neptune Energy exploiteert. In totaal gaat het om 120 tot 150 miljoen ton CO2.

Opdrachtgever: Neste Waar: Rotterdam Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Neste overweegt een fabriek voor duurzame kerosine op de Eerste Maasvlakte in Rotterdam te bouwen. Het bedrijf heeft daar al een raffinaderij voor duurzame diesel. De tweede fabriek zou een investering van ruim honderd miljoen euro vergen. De fabriek kan echter ook worden gebouwd in Finland, waar het bedrijf eveneens een raffinaderij heeft.

NIEUW PLAN Opdrachtgever: Neste Waar: Rotterdam Investering: 1,5 miljard euro Beslissing: begin 2022

Neste wil een nieuwe fabriek voor hernieuwbare producten bouwen op de Eerste Maasvlakte in Rotterdam. Het bedrijf heeft daar al een raffinaderij voor duurzame diesel. De uiteindelijke investeringsbeslissing volgt eind dit jaar of begin volgend jaar. De investeringskosten zijn geraamd op 1,5 miljard euro.

Opdrachtgever: o.a. Nobian Waar: IJmuiden Investering: onbekend Beslissing: 2021

Nobian, Tata Steel en Port of Amsterdam onderzoeken de haalbaarheid van een honderd megawatt waterelektrolysefabriek voor de productie van maximaal vijftienduizend ton waterstof per jaar, plus zuurstof, op het terrein van Tata Steel in IJmuiden. Een definitief besluit wordt verwacht in 2021. De bouw zou rond 2023-2024 klaar kunnen zijn.

Opdrachtgever: Nobian en Gasunie Waar: Chemie Park Delfzijl Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Nobian (voorheen Nouryon) en Gasunie New Energy onderzoeken een grootschalige power-to-gas-installatie op het Chemie Park Delfzijl. De bedrijven willen met een twintig megawatt waterelektrolyse-unit elektriciteit omzetten in drie kiloton groene waterstof per jaar. BioMCN gaat de waterstof combineren met CO2 uit andere processen voor de productie van biomethanol, een grondstof voor biobrandstoffen en de chemische industrie.

In verband met een geplande kerosinefabriek in Delfzijl onderzoeken de partijen een scale-up van twintig naar zestig megawatt.

PETROCHEM 3 - 2021 49

PET03 K Projecten.indd 49

07-04-21 16:46

PET Advertenties.indd 50

07-04-21 16:53

PROJECTEN NIEUW PLAN Opdrachtgever: Ørsted Waar: Zeeland Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Ørsted wil in twee fasen een elektrolysecapaciteit van 1 GW realiseren. Het bedrijf wil die koppelen aan een groot windmolenpark (2GW) in het Nederlandse deel van de Noordzee.

In een eerste fase gaat het om 500 MW aan elektrolysecapaciteit. De ontwikkeling van deze fase begint zodra de regelgeving en een regionaal waterstofnetwerk klaar is. De tweede fase is afhankelijk van de aansluiting op de nationale waterstofinfrastructuur.

Opdrachtgever: Proton Ventures Waar: Bergen op Zoom Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Proton Ventures onderzoekt of het technisch/economisch haalbaar is om een fabriek voor groene ammoniak te bouwen op de site van Sabic in Bergen op Zoom. Het bedrijf denkt aan een capaciteit van 8.500 ton groene ammoniak per jaar. Grondstof voor de ammoniakfabriek is waterstof dat als bijproduct ontstaat in de chloorfabriek van Sabic.

Opdrachtgever: RWE Waar: Eemshaven Investering: onbekend Beslissing: 2021

Het project Eemshydrogen van RWE omvat de bouw van een 50 MW-elektrolyzer in de Eemshaven met een directe aansluiting op windpark Westereems van RWE. Als RWE in 2021 een definitieve investeringsbeslissing neemt, kan het in 2024 groene waterstof produceren. BioMCN is dan de eerste klant. Mogelijk neemt Evonik ook groene waterstof af.

Opdrachtgever: RWE Waar: Geleen Investering: onbekend Beslissing: 2022

RWE wil op Chemelot een installatie bouwen die organische reststromen verwerkt tot grondstoffen-pellets, om die vervolgens via vergassing om te zetten in circulaire waterstof.

Over de afname van deze waterstof is RWE in gesprek met OCI, het moederbedrijf van kunstmestproducent OCI Nitrogen. Waterstof kan aardgas vervangen bij de productie van ammoniak, de belangrijkste bouwsteen van kunstmest.

Opdrachtgever: Shell Waar: Emmen Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Shell heeft vergevorderde plannen om een 10 megawatt elektrolyzer bouwen op het terrein van de voormalige gaszuiveringsinstallatie van de NAM in Emmen. De elektrolyzer gaat de energie van het 12 megawatt zonnepark van Shell op de locatie (28.500 panelen) omzetten in groene waterstof.

Opdrachtgever: o.a. Shell Waar: Tweede Maasvlakte Rotterdam Investering: onbekend Beslissing: 2023

Samen met partners wil Shell een waterstoffabriek bouwen op de Tweede Maasvlakte in Rotterdam. Groene stroom uit windenergie moet daarbij water splitsen in waterstof en zuurstof. De fabriek krijgt een vermogen van rond de tweehonderd megawatt. De productie moet in 2023 starten met zo’n vijftig- tot zestigduizend kilo waterstof per dag. Het definitieve investeringsbesluit voor de waterstoffabriek is nog niet genomen.

Opdrachtgever: Smart Delta Resources Waar: Gent, Terneuzen, Vlissingen Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Een consortium van Belgische en Nederlandse bedrijven, waaronder ArcelorMittal, Dow Benelux, PZEM, Yara, Zeeland Refinery, Gasunie en Fluxys, heeft het project Carbon Connect Delta opgezet. Het project onderzoekt de haalbaarheid van CCUS in het havengebied van North Sea Port (Gent, Terneuzen, Vlissingen). Het consortium verwacht de haalbaarheidsstudie eind 2020 af te ronden. De ambitie is om al vanaf 2023 1 miljoen ton CO2 per jaar af te vangen en dat uit te breiden tot een niveau van 6,5 miljoen ton per jaar in 2030.

NIEUW PLAN Opdrachtgever: Smart Delta Resources Waar: Vlissingen tot Gent Investering: onbekend Beslissing: onbekend

ArcelorMittal, Yara, Dow Benelux en Zeeland Refinery, verenigd in Smart Delta Resources (SDR), willen samen met netbeheerders een regionale infrastructuur voor waterstof realiseren. Het gaat om een pijpleidingnetwerk van ongeveer 45 kilometer. Van Vlissingen in Nederland tot Gent in België.

Opdrachtgever: Teijin en BioBTX Waar: Emmen en Delfzijl Investering: onbekend Afronding: onbekend

Teijin en BioBTX hebben grote investeringsplannen om de Twaron-vezels van Teijin te verduurzamen. Teijin is al zo ver dat de engineering wordt voorbereid. BioBTX heeft nu een demofabriek in Groningen en denkt aan een fabriek – mogelijk in Delfzijl – van enige tientallen miljoenen euro’s. De investering van Teijin zou een veelvoud daarvan bedragen.

PETROCHEM 3 - 2021 51

PET03 K Projecten.indd 51

07-04-21 16:46

BRANDED CONTENT

Flawless start-up voor een fabriek Bilfinger Tebodin heeft een methode ontwikkeld voor een flawless start-up van een fabriek. Deze methode kan ook nog eens worden voortgezet om onderhoudskosten in een operationele fabriek te verminderen en de veiligheid en productie te verhogen.

De start-up van een nieuwe fabriek kent een typisch patroon. Het productievolume neemt de eerste periode niet exponentieel toe, maar kent pieken en dalen. ‘Het productieverlies bij een routine start-up van een nieuwe fabriek is zo’n veertig procent’, zegt Tewes Remge Zeef (Asset/Reliability Consultant bij Bilfinger Tebodin). ‘Dit brengt een verhoogd risico op mogelijke ongevallen en significant correctief onderhoud met zich mee. Uiteindelijk komen bedrijven wel op die honderd procent productievolume, maar daar wil je natuurlijk zo snel mogelijk zijn.’

Asset Management by Design Met de methode Asset Management by Design kan je een flawless start-up realiseren van een fabriek. Zeef: ‘We zorgen dat de juiste informatie voor het onderhouds­ beheersysteem beschikbaar is, gelijk in het juiste format wordt aangeleverd en tijdig beschikbaar is in de systemen. Dit geldt ook voor equipmentgegevens, preventieve onderhoudstaken en werkinstructies voor bediening en onderhoud.’

Om tot die flawless start-up te komen, doorloopt Bilfinger Tebodin verschillende stappen. Een van die stappen is

een RAMS-studie (Reliability, Availability, Maintainability and Safety). RAMS geeft inzicht in de prestaties die het systeem in zijn levenscyclus moet kunnen leveren.

Zeef: ‘Het schetst een toekomstbeeld van een fabriek op het gebied van beschikbaarheid, betrouwbaarheid, onderhoud en veiligheid. Ook kunnen we op basis van een RAMS-analyse aangeven wat kritieke spare parts zijn, zodat deze op tijd kunnen worden besteld.’

Asset Management by Production Is een fabriek eenmaal in bedrijf, dan kan de Asset Management by Production-methode (een voortzetting van Asset Management by Design) worden gebruikt om flawless production te realiseren. Daarvoor gebruikt Bilfinger Tebodin de Plan, Do Check, Act-procedure. Zeef: ‘Daarmee kijken we of ons model compleet is. Is alle data er en werkt het model zoals voorspeld? Daarna kijk je naar bepaalde marktverandering, zoals bijvoorbeeld de coronacrisis. Je kunt nu doorberekenen of het misschien handig is om juist dan onderhoud te doen. Een ander voorbeeld is om te kijken wat er gebeurt als je een compressor vervangt door een energiezuiniger exemplaar dat minder beschikbaarheid heeft. Je kan uitrekenen wat dat betekent voor de productie over een jaar, over vijf jaar en verder. Bij een oudere fabriek kan ook een Remnant Life Assessment (RLA) interessant zijn. Dit is een analyse waarmee de restlevensduur van een fabriek of asset wordt bepaald.’

Voordelen Bilfinger Tebodin stimuleert innovatie met geïntegreerde consultancy en technische oplossingen, gecombineerd met professioneel project- en bouwmanagement. Bilfinger Tebodin biedt klanten de allernieuwste digitale technologie om zowel nieuwe faciliteiten te ontwerpen als bestaande fabrieken te veranderen.

Met de resultaten van een RAMS-analyse kan een asset owner beslissen om koers te houden of om een verbeteringsproject te ontwikkelen. Die verbetering kan een modificatie zijn, een ander onderhoudsconcept of het doen van aanpassingen in de productie. Zodra daar toestemming voor is, moeten stakeholders erbij worden betrokken en een planning worden gemaakt. Daarna kan het project worden uitgevoerd.

Volgens Zeef is het mooiste om de methode toe te pas-

PETROCHEM 3 - 2021 52

PET Z5 Branded Content.indd 52

07-04-21 16:44

Foto: Bilfinger

Met de resultaten van een RAMS-analyse kan een asset owner beslissen om een verbeteringsproject te ontwikkelen.

sen op een fabriek die nog in bedrijf moet worden genomen. ‘Dan heeft het een significante meerwaarde. Bij bestaande fabrieken is het lastiger, de startkosten ben je dan al verloren. Ook moet je bij een bestaande fabriek in je achterhoofd houden dat je niet alles in één keer kunt doen. Toch kan de methode ook dan nog voor goede inzichten en verbeteringen zorgen. De voordelen wegen op tegen de kosten van Bilfinger Tebodin Asset Management by Design & Production methode.’ ■

Tewes Remge Zeef: ‘Met een RAMSanalyse kunnen we aangeven wat kritieke spare parts zijn, zodat deze op tijd worden besteld.’

VAN CORRECTIEF NAAR PREVENTIEF ONDERHOUD Ook op basis van een industriële benchmark en storings- en onderhoudsgegevens is het mogelijk om de bedrijfsvoering van een fabriek te verbeteren. Zeef geeft een voorbeeld aan de hand van een klant. Dit bedrijf heeft jaarlijks een omzet van 200 miljoen euro en onderhoudskosten van 6 miljoen euro. De huidige beschikbaarheid is 90 procent. Dat is 5 procent minder dan gemiddeld in de industrie. Het bedrijf doet 50 procent correctief en 50 procent preventief onderhoud. Gemiddeld is die verhouding in de industrie 30 versus 70 procent. ‘Als we de onderhouds- en storingsgegevens analyseren, kunnen we zien waar optimalisatie mogelijk is. Daarna kunnen we onderhoudsconcepten reviewen of een risicostudie uitvoeren om minder correctief onderhoud te doen.’

Correctief onderhoud is vijf keer zo duur als preventief onderhoud. Dat kan oplopen in de kosten. ‘Als we de getallen veranderen naar een ratio van 30/70 besparen we in dit voorbeeld al 1,6 miljoen euro per jaar aan onderhoudskosten’, legt Zeef uit.

‘Ook besparen we tijd, wat zorgt voor een hogere beschikbaarheid van de installatie. Met een potentiële omzet van 2,9 miljoen euro per jaar als gevolg. Daarna kunnen de investering en bijbehorende kosten inzichtelijk worden gemaakt om de beschikbaarheid naar 95 procent te maximaliseren. Dat kan tot een potentiële omzet van 8 miljoen euro per jaar leiden. In totaal betekent dit dat de omzet met 12,5 miljoen euro per jaar verhoogt. Om het proces te doorlopen worden er wel kosten gemaakt, maar dat gaat om lage kosten ten opzichte van de opbrengsten.’

PETROCHEM 3 - 2021 53

PET Z5 Branded Content.indd 53

07-04-21 16:44

COLUMN

‘Middels Responsible Care willen we als industrie onze verantwoordelijkheid nemen in de gehele keten van onze producten. Dus ook voor het bijbehorende afval en de verwerking daarvan.’

Er zit een luchtje aan Het sloot wel mooi aan op mijn vorige column, die ging over het recyclen van kunststoffen: Het tv-programma De Vuilnisman. In dit programma op NPO 3 duikt journalist Teun van de Keuken in de wereld van het afval en plaatst daar kritische kanttekeningen bij. De journalist richt zich natuurlijk niet alleen op het afval van de consument, maar ook op bepaalde grote afvalstromen uit het bedrijfsleven. Biovergisting, staalslakken en kunststofrecycling zijn een aantal voorbeelden van de onderwerpen, die in deze serie door de journalistiek aan de tand worden gevoeld. Er wordt hard gewerkt aan een schonere wereld, maar toch blijkt dat er aan afval een luchtje blijft zitten.

Brandblussers Een van de problemen is dat er heel veel geld omgaat in de afvalbranche. Iedereen heeft afval, de een nog meer dan de ander. Daar moeten we allemaal vanaf, dat willen we graag op een fatsoenlijke manier en we zijn bereid daarvoor te betalen wat nodig is. Maar het is niet altijd te achterhalen wat er precies met ons afval gebeurt.

Daar komt bij dat je bij afval vooraf betaalt. Je betaalt voor het proces van het verwerken van je afval, niet voor het uiteindelijke resultaat. Als je een partij weg wilt sturen, dan moet je dus betalen voor het laten afvoeren. Dat klinkt ergens logisch, want er wordt een dienst verleend, maar vervolgens kun je niet controleren of deze dienst op de juiste manier wordt uitgevoerd.

Dat is wel raar. Net alsof ik een schilder betaal om mijn huis te laten schilderen, maar vervolgens kiest hij de kleur en waar hij allemaal verf op gaat smeren? En of ik het eens ben met het resultaat, maakt niet uit. Er is toch al betaald?!

Terug naar het afval. Het is dus lucratief om veel partijen aan te nemen en je er vervolgens voor weinig geld gemakkelijk vanaf te maken. De gevolgen daarvan zijn al een aantal keer pijnlijk aan het licht gekomen. Iedereen denkt hierbij natuurlijk direct aan de ‘Probo Koala’. Maar ook de opslag van PFOS-houdend blusschuim uit oude brandblussers in Deventer, waarvan de ‘eigenaar’ failliet is gegaan, is hier een duidelijk voorbeeld van.

Door het faillissement is deze berg afval nu van niemand meer.

Afrekenen Minstens zo onduidelijk wordt het door de levendige handel in afvalstromen, veelal van en naar het buitenland. Want ondanks dat er blijkbaar een beperkte verbrandingscapaciteit is in Nederland, verwerken wij toch ook de nodige buitenlandse stromen. Dat maakt het des te lastiger om na te gaan of de afspraken die je hebt gemaakt wel worden nagekomen. Want je biedt bijvoorbeeld je gevaarlijke afval aan voor verbranding, maar hoe weet jij nu dat je vloeistoffen niet door de stookolie worden gemengd en op zee op te lage temperatuur worden meegestookt?

Toch is dit de harde realiteit. Uiteindelijk wordt de veroorzaker van het afval aangesproken door de journalisten en het publiek.

We kopen onze verantwoordelijkheid niet af met het betalen voor de afvoer van afval. Middels Responsible Care willen we als industrie onze verantwoordelijkheid nemen in de gehele keten van onze producten. Dus ook voor het bijbehorende afval en de verwerking daarvan. Maar zoals ik al zei, zo gemakkelijk is dat dus niet. We zijn hierin afhankelijk van andere partijen.

Misschien moet daar meer druk op worden gezet door bijvoorbeeld achteraf te betalen, zoals ik ook met de schilder thuis zou doen. Laat eerst maar zien dat de klus is uitgevoerd zoals vooraf is afgesproken. En dan rekenen we pas af.

Dus verdiep u eens in de wereld achter ons afval. Mocht u het nog niet gezien hebben, kijk dan gerust even terug via internet.

Chris Aldewereld is ingenieur Scheikundige Technologie en werkzaam als HSE Specialist.

Aldewereld@gmail.com

PETROCHEM 3 - 2021 54

PET I Column.indd 54

07-04-21 16:43

or

re

nance ance aag. g.

-202115:14 15:14 021

Maatwerk| vakmanschap | vakmanschap| veiligheid | veiligheid(VCA-P) (VCA-P) Maatwerk LengkeekStaalbouw Staalbouwrealiseert realiseertalsalsfullservice fullserviceaanbieder, aanbieder,staalconstructie staalconstructieonderdelen onderdelenvoor voorindustriële industriële Lengkeek productiefaciliteiten.Met Metbijna bijna9090jaar jaarervaring ervaringzijn zijnwij wijgespecialiseerd gespecialiseerdininonderhouds-, onderhouds-,reparatie-, reparatie-, productiefaciliteiten. inspectienieuwbouwwerkzaamheden zware (petro)chemische industrie. inspectieenen nieuwbouwwerkzaamheden inin dede zware enen (petro)chemische industrie.

• • • • •

•StaalStaaltrapconstructies, platforms, leidingbruggen, tijdelijke constructies, etc. enen trapconstructies, platforms, leidingbruggen, tijdelijke constructies, etc.

•Inmeting Inmeting engineering door eigen professionals. enen engineering door eigen professionals.

•On-site On-site werkzaamheden onder zeer uitdagende omstandigheden, operationele fabrieken. werkzaamheden onder zeer uitdagende omstandigheden, in in operationele fabrieken.

•Montagewerkzaamheden Montagewerkzaamheden tijdens turn-arounds. tijdens turn-arounds.

•Betrouwbaarheid, Betrouwbaarheid, snelheid van levering flexibiliteit staan altijd voorop! snelheid van levering enen flexibiliteit staan altijd voorop!

LengkeekStaalbouw Staalbouwis iseen eenzelfstandige zelfstandigewerkmaatschappij werkmaatschappijbinnen binnenAndus AndusGroup: Group:een eeninternationaal internationaalopererende opererende Lengkeek holdingmaatschappijmet metgespecialiseerde gespecialiseerdewerkmaatschappijen werkmaatschappijendiediewereldwijd wereldwijdactief actiefzijn zijnin ineen eenbreed breedindustrieel industrieel holdingmaatschappij werkveld. werkveld.

Kennismaken?

Graag. kijk www.lengkeek-staalbouw.nl www.andusgroup.com Kennismaken?

Graag.

BelBel ofof kijk opop www.lengkeek-staalbouw.nl ofof www.andusgroup.com

Lengkeek Staalbouw | Oppermanstraat 3194 Hoogvliet T +31 (0)10 - 416 E info@lengkeek-staalbouw.nl Lengkeek Staalbouw BVBV | Oppermanstraat 80,80, 3194 ACAC Hoogvliet NLNL| T| +31 (0)10 - 416 1616 4444 | E| info@lengkeek-staalbouw.nl

Lengkeek Petrochem - 2021.indd Lengkeek A4 A4 advadv Petrochem - 2021.indd 1 1

PET3 omslag los.indd 55

24-3-2021 16:29:18 24-3-2021 16:29:18 07-04-2116:48 16:45 07-04-21 16:45 07-04-21

MOBILE DEGASSING, GUARANTEED CONTINUITY

Petrochem Nr. 3 - 2021

YOUR SITE. A BETTER PLACE.

FLYING COMBUSTOR®

MOBILE COMBUSTOR®

ZONE - 0 VENTILATOREN

LANGE TERMIJN OPLOSSINGEN

SIS, marktleider in mobiele verbrandingssystemen en Zone – 0 ventilatoren. Onze services en technologieën vormen de sleutel om (VOC) emissies en geur te reduceren, onder controle te houden en te voldoen aan de meest stringente milieuwetten en regels.

Wij zorgen voor uw continuïteit.

TANK TERMINAL

BACK-UP EN VERVANGING VRU

RAFFINADERIJEN/ CHEMISCHE PLANTS

PIJPLEIDINGEN

VERSCHEPEN

BOL TANKS

SIS GmbH   

+49 (0) 4132 654 9100 +31 (0)6 1559 7982 INFO@S-I-S.COM

 WWW.S-I-S.COM

SISG19-24270 CorporateADV_Petrochem_210x297_V4.indd 1 PET Voorplaat.indd PET3Aomslag los.indd 156

17-09-19 10:39

07-04-21 16:48