Mainframe PL/I portfolio by Paul Kool

Mainframe PL/I Portfolio

Over info2people info2people is in augustus 2002 gestart met het leveren van individuele, docent begeleide opleidingen voor programmeurs en software-ontwikkelaars. Hiervoor heeft zij een didactische methode ontwikkeld die gebaseerd is op twintig jaar ervaring met opleiden. Deze opleidingsvorm en didactische onderbouwing biedt een sterk verhoogde meerwaarde aan de cursist. Bovendien wordt de meest flexibele vorm aan opdrachtgevers en cursisten geboden: uitsluitend leren wanneer het u uitkomt: bel vandaag, start morgen; geen geplande trainingen. Trainingen hoeven niet aaneengesloten te worden gevolgd. info2people onderscheidt de volgende Product Lijnen: •

Product Line Mainframe

•

Product Line Microsoft Visual Studio.Net

•

Product Line Java and Java EE Technologies

•

Product Line Modelling

•

Product Line Service Oriented Technologies and Web 2.0

Inhoud Info2people heeft zelf al haar Mainframe cursus materialen ontwikkeld. Zij heeft jarenlang gewerkt aan het doorontwikkelen van een uitgekiend individueel opleidingsmodel met een daarbij passende bibliotheek aan theorie, vragen en vooral praktijkopdrachten. Bij het afronden van Mainframe cursussen is de cursist direct in staat om het geleerde in de praktijk toe te passen.

Introductie Ons info2people training portfolio is een eigentijds curriculum gericht op de verschillende fasen in software ontwikkel omgevingen. Dit portfolio gaat uit van het traditionele SDM ontwikkelproces en hanteert hierbij het uitgangspunt van gestructureerd programmeren volgens Michael Jackson. Het portfolio is gebaseerd op verschillende technologieën en best practices en bestrijkt het hele spectrum van de software-ontwikkelaar. Dit maakt het geschikt voor grote groepen – van zowel scholen en universiteiten tot ICT gerelateerde bedrijven, en uiteraard voor individuen die zichzelf willen verbreden. Hieronder treft u het Mainframe portfolio aan met een korte beschrijving van iedere cursus, doelgroep en algemene beschrijving. Een gedetailleerde synopsis is beschikbaar op onze website: www.info2people.nl

Page 2

Mainframe portfolio

Inhoudsopgave Over info2people Inhoud Introductie Omschrijving Expert Class Overzicht: Inleiding Gestructureerd Programmeren (2 dagen) Gestructureerd Programmeren in PL/I (6 dagen) PL/I Programmeren (6 dagen) PL/I Programmeur – Advanced (10 dagen)

Specialisaties: DB002 - Inleiding DB2 Programmeren (1 dag) SQL (4 dagen) Embedded SQL in PL/I (3 dagen) Inleiding Databases (1 dag) Inleiding Relationele Databases (2 dagen) IMS-DB (DL/I) – Programmeren in PL/I (5 dagen) IMS-DC – Programmeren in PL/I (3 dagen) MVS Algemene Beginselen (2 dagen) TSO - ISPF/PDF (2 dagen) Basiskennis JCL (2 dagen) JCL voor Gevorderden (2 dagen) MVS Utilities + VSAM (2 dagen)

Ontwerpen: Functioneel Ontwerp (5 dagen)

Page 3

Mainframe PL/I Portfolio

Omschrijving Expert Class Een info2people Expert Class is een combinatie van cursussen die de aankomend programmeur die kennis en vaardigheden verschaft die nodig zijn om -in aanvang- eenvoudige batch programma's te kunnen ontwerpen, coderen en testen. In grote lijnen is het gehele traject van de PL/I Expert Class onderverdeeld in drie blokken

Blok 1: PL/I - Basis •

Inleidend wordt de basiskennis van hardware en software aangereikt. Aandacht wordt besteed aan zowel micro-als mainframe-computers, randapparatuur, operating systemen en methoden voor het opslaan van gegevens. De systeemontwikkeling wordt beschreven, het doel van informatiesystemen, de samenstelling van systeemontwikkel teams, technieken en methodologieën en programmeertalen. Dit wordt vervolgd met database management, datacommunicatie en autorisatie en beveiliging. Ter voorbereiding op het programmeren leert de cursist de bouwstenen van programma's te onderscheiden en ze te gebruiken om programma's te ontwerpen. Procedures voor het vertalen en testen van programma's worden belicht. Belangrijk is het logisch en gestructureerd denken van de aspirant programmeur, hiervoor worden gangbare programmaontwerp technieken behandeld. De volgende stap omvat het gebruik van de PL/I taal, waarbij de nadruk ligt op het leren omgaan met de statements en het coderen van programma's op basis van vooraf gemaakte programmaspecificaties. Uiteindelijk wordt dit blok afgesloten met de Jackson Structured Programming (JSP) techniek waarbij de cursist zelf programma's op gestructureerde wijze ontwerpt en implementeert in PL/I.

Blok 2: Mainframe leertraject (Optioneel) •

Middels een drietal cursussen wordt de cursist wegwijs gemaakt in de voor de werkomgeving meest relevante zaken van MVS/ESA. Allereerst wordt de cursist uitgelegd wat er zoal komt kijken in een mainframeomgeving, waarna de diverse onderdelen verder besproken worden. Hierna wordt de cursist wegwijs gemaakt in TSO/ISPF. Middels een aantal oefeningen krijgt men snel een begrip over en een gevoel hoe met deze omgeving om te gaan. Tijdens de volgende stap wordt geleerd wat de rol van JCL is en waarom en hoe men deze dient te gebruiken.

Blok 3: PL/I -Vervolg •

Na de verkenning van de mainframe omgeving wordt alle tot nu toe opgedane kennis gebundeld en verder uitgewerkt in de afsluitende PL/I-vervolgcursus. Hier wordt veel creativiteit en aandacht van de cursist gevraagd om alle cases tot een goed einde te brengen. Een leerzame en waardevolle afsluiting. Vervolgens worden specialisaties gekozen zoals IMS, DB2 en MVS

Page 4

Mainframe portfolio

TEAMWORK In het kader van de individuele opleidingen wordt veel aandacht besteed aan discipline, creativiteit en het kunnen werken in teamverband. Hiermee wordt de student voorbereid op zijn toekomstige functie binnen de organisatie van de opdrachtgever.

BESTEMD VOOR Zij die zich willen bekwamen in het vak Informatica en specifiek in het programmeren in PL/I. VOORKENNIS Cursisten dienen een goede vooropleiding te hebben genoten, minimaal op HBO niveau, bij voorkeur in een exacte richting. Tevens is een goede parate kennis van de Engelse taal noodzakelijk. Men dient zich bovendien te realiseren dat het vak Informatica aanleg vereist tot het logisch kunnen denken. LEERMETHODE Individueel, Docent begeleid. Voor een uitgebreide beschrijving van het info2people didactisch model: www.info2people.nl CURSUSDUUR Afhankelijk van het studietempo en de gekozen onderwerpen kan het aantal dagen veranderen. Als indicatie geldt een doorlooptijd van 26 - 32 werkdagen. LOCATIE info2people Campus in Bilthoven. De cursus kan, na overleg, op iedere werkdag gestart worden. Sommige onderdelen kunnen op afstand worden gevolgd via de info2people Virtual Campus. SLOTOPMERKINGEN Studieduur en tempo zijn mede afhankelijk van de individuele voorkennis en ervaring alsmede de voortgang van de cursist gedurende de cursus. Gedurende het traject wordt regelmatig met de opdrachtgever afgestemd om zo goed mogelijk te kunnen inspelen op de voortgang en ontwikkeling van de cursist. Het traject is ook als COBOL variant te volgen.

Page 5

Mainframe PL/I Portfolio

Overzicht:

Page 6

Mainframe portfolio

Inleiding Gestructureerd Programmeren (2 dagen) Positionering Deze cursus brengt de aspirant programmeur op een niveau om eenvoudige programma's te ontwerpen en te coderen. Bij de bestandsorganisatie gaat men uit van de wijze waarop vanuit programma's naar bestanden gekeken wordt. Behandeld wordt hier het beschrijven van bestanden en records in programma's en de basisbewerkingen die programma's op bestanden kunnen uitvoeren. Er wordt vervolgd met een beschrijving van de onderdelen van programma's en de basistechnieken die een programmeur ter beschikking staan. Hierna wordt ingegaan op te gebruiken technieken voor het ontwerpen van de programmalogica. Er wordt een beknopt overzicht gegeven van Programmastroomschema's, Nassi Schneidermann diagrammen, Jackson Structured Programming en Pseudocode. Benadrukt wordt het belang van goede programmadocumentatie en het nut van zorgvuldig testen. Ter afsluiting wordt het compileer- en linkproces behandeld.

Doelgroep Personen die voor het eerst een programmeertaal gaan leren.

Voorkennis Enige basiskennis van geautomatiseerde gegevensverwerking, aanleg tot gestructureerd denken en werken, een goede kennis van de Engelse taal is noodzakelijk.

Onderwerpen: •

Bestandsorganisatie

•

Onderdelen van programma's

•

Gestructureerd programma ontwerp

•

Documentatie

•

Compileerproces

Page 7

Mainframe PL/I Portfolio

PL/I Programmeren (6 dagen) Positionering In de cursus worden die basiskennis en vaardigheden bijgebracht die nodig zijn om te kunnen programmeren in PL/I. Inleidend worden algemene kenmerken van PL/I programma's behandeld.

Doelgroep (Analist) Programmeurs en allen die betrokken zijn bij de ontwikkeling van PL/I programma's.

Voorkennis Enige programmeerervaring in een willekeurige programmeer taal en voldoende automatiseringskennis. Een goede kennis van de Engelse taal is vereist.

Onderwerpen: •

Inleiding PL/I

•

Het werken met bestanden, assignment statement en DO-loops

•

Rekenkundige bewerkingen en het IF statement

•

Carriage control, built-in functies, comparison operators en SELECT-statement

•

Muteren van een master file

•

DEFINED attribute, LEAVE statement, logical operators en built-in functies

•

Array's en iteratieve DO-statements

•

Opzetten van een modulair programma.

Pagina 8

Mainframe PL/I Portfolio

Gestructureerd Programmeren in PL/I (6 dagen) Positionering Deze cursus behandelt de JSP (Jackson Structured Programming) methode. De basis wordt gevormd door de bewerking van materialen van Michael Jackson zelf, waarbij getracht is om de originaliteit en kracht van Jackson's voorbeelden en oefeningen zoveel mogelijk te handhaven. Door de toevoeging van een groot aantal oefeningen leert de cursist de opgedane kennis middels het compileer- en testproces direct toepassen in PL/I programma's. De cursus is aangepast aan de mogelijkheden van de hedendaagse programmeertalen zodat ook PL/I programmeurs leren om de Jackson technieken toe te passen in; "GO TO - loze" programma's. De cursus begint met de eerste stap van de Basis Ontwerp Procedure, de definitie van gegevensstructuren. Hierna worden de overige stappen van deze procedure behandeld. Uitgebreid aandacht wordt besteed aan; •

Collating problemen, problemen waarbij een programma meer dan één invoer-gegevensstroom verwerkt

•

Herkenningsmoeilijkheden, inclusief Backtracking

•

De aanpak van foutafhandeling. Hierbij spelen herkenningsmoeilijkheden vaak een grote rol

Doelgroep Systeemanalisten en (analist)-programmeurs die willen leren hoe programma's gestructureerd te ontwerpen en het ontwerp toe te passen in PL/I programma's.

Voorkennis: Een goede basiskennis van PL/I is vereist. Daarnaast is een goede kennis van de Engelse taal noodzakelijk.

Onderwerpen: •

Gegevens structuren

•

Basis Oontwerpprocedure

•

Key-, Groep-, Matching-, Case-stappen

•

Herkenningsmoeilijkheden

•

Foutafhandeling

Page 9

Mainframe PL/I Portfolio

PL/I Programmeur – Advanced (10 dagen) Positionering Nadat de vereiste kennis is opgedaan op het niveau van de basisopleiding PL/I wordt de cursist verder wegwijs gemaakt en wordt de bestaande PL/I kennis verder geactualiseerd en uitgebreid. Ter inleiding wordt uitgebreid ingegaan op programmeer standaarden. Snel hierna begint men met de bestudering en verdere uitwerking van de eerste van de vijf cases. Inhoudelijk ligt in deze cursus de nadruk op het verder verwerven van kennis, inzicht en vaardigheden op het gebied van correcte hantering van PL/I in algemene en gangbare administratieve toepassingen.Na afronding is de cursist in staat om •

zelfstandig een programma-ontwerp op te zetten en te documenteren

•

op basis van een programma-ontwerp het programma te bouwen en te testen met gebruikmaking van diverse manuals

•

veel gebruikte programmeertechnieken te hanteren voor verschillende soorten toepassingen

•

voorgeschreven standaarden toe te passen

•

theorie en praktijk van het programmeren in PL/I met elkaar te verenigen

Doelgroep (Analist)-programmeurs en allen die betrokken zijn bij opzet en onderhoud van PL/I programma's.

Voorkennis Goede programmeerervaring in PL/I en voldoende automatiseringskennis. Kennis van de Engelse taal is vereist.

Onderwerpen: •

5 in moeilijkheidsgraad oplopende cases

•

Aan de orde komen balance-line, level-break en structuur-conflicten

•

Uitgebreide standaarden, het waarom en hoe

•

Een zeer uitgebreide set van PL/I statements en, excl. DBMS'en, de conventionele bestandsorganisaties.

Pagina 10

Mainframe PL/I Portfolio

Specialisaties:

Page 11

Mainframe PL/I Portfolio

DB002 - Inleiding DB2 Programmeren (1 dag) Positionering Deze cursus verschaft de aankomende DB2 programmeur de minimale voorkennis, nodig voor het volgen van één der cursussen binnen de DB2 leergang. Inleidend worden fysieke en logische kenmerken van DB2 objecten, zoals tabellen, views, indexes en table spaces behandeld. Aandacht wordt besteed aan de omgeving van DB2, waarbij een onderscheid wordt gemaakt naar specifieke data access en system services van DB2 zelf en die van andere systemen als TSO, IMS, CICS. De SQL taal wordt functioneel belicht, waarbij de functies van de data definition language (DDL), de Data Control Language (DCL) en de data manipulation language (DML) worden gedemonstreerd. Hierna komen faciliteiten van de DB2 programmeeromgeving aan de orde, met name TSO, ISPF, QMF, DB2I en SPUFI. Specifiek wordt ingegaan op de problematiek rond Embedded SQL en de procedures voor vertalen en binden van programma's (SPUFI, DCLGEN en Program Preparation).

Doelgroep Analist-programmeurs en programmeurs die (gaan) programmeren met (Embedded) SQL in een DB2 omgeving.

Voorkennis Goede automatiseringskennis, basiskennis van database systemen en kennis van een programmeertaal zoals COBOL of PL/I. Voldoende kennis van de Engelse taal is gewenst.

Onderwerpen: •

DB2 objecten en systeemomgeving

•

SQL en DB2 programmeringsomgeving

•

DB2 Application Cycle

Pagina 12

Mainframe PL/I Portfolio

SQL (4 dagen) Positionering Deze cursus leert hoe relationele databases benaderd en onderhouden dienen te worden. De cursist wordt wegwijs gemaakt in de theorieën van deze manier van gegevensvastlegging. Na de inleiding over Relationele Data Base Management Systemen (RDBMS) worden Structured Query Language (SQL) opdrachten en clausules geïntroduceerd.

Doelgroep Allen die in de praktijk te maken krijgen met SQL. Te denken valt hierbij aan eindgebruikers, programmeurs, systeemanalisten, systeemontwerpers, database-specialisten en anderen die (gaan) werken met DB2, SQL/DS, ORACLE, INGRES of soortgelijke systemen.

Voorkennis Een globaal inzicht in de geautomatiseerde gegevensverwerking en een goede kennis van de Engelse taal.

Onderwerpen: •

SELECT statement

•

ORDER BY clausule

•

GROUP BY en HAVING clausule

•

Built-in functies COUNT, SUM, AVG, MIN en MAX

•

De functie JOIN

•

UNION operator, Subqueries met vergelijkingen en het EXISTS predikaat

•

UPDATE, INSERT en DELETE statement

•

ANY, ALL, BETWEEN en LIKE

•

Herdefinitie van tabellen, SYNONYMS

•

Tabel en View definities

•

De Catalog

•

Indexen

•

Performance-aspecten

•

DB2, de laatste release-tips

Page 13

Mainframe PL/I Portfolio

Embedded SQL in PL/I (3 dagen) Positionering Na een inleiding over de DB2 programmeer omgeving en de specifieke problematiek rond het schrijven van SQL instructies in programma's, worden specificaties behandeld om met DB2/SQL te kunnen communiceren. Het gebruik van de declarations generator (DCLGEN) wordt toegelicht. Hierna volgen de embedded SQL instructies, die géén gebruik van "cursors" vereisen, gevolgd door de zogenaamde cursor operaties. Belicht worden die zaken die te maken hebben met het updaten in een transactieverwerkende omgeving. Getoond wordt hoe de programmeur het resultaat van een embedded SQL instructie kan aftesten. Ten slotte komen aanvullende onderwerpen aan de orde, zoals: Autorisaties, Concurrency, Performance overwegingen en de EXPLAIN functie.

Doelgroep (Analist)-programmeurs en iedereen die betrokken is bij het ontwikkelen van DB2 programma's in PL/I.

Voorkennis Minimaal basiskennis van SQL en goede Engelse kennis. Ervaring met programmeren en minimaal achtergrondkennis van PL/I.

Onderwerpen: •

Communicatie met SQL

•

Leren omgaan met DB2I

•

Schrijven van de SQLCA, host- en indicator-variabelen

•

Data manipulatie met en zonder cursor

•

UPDATE, DELETE statementmet cursor

•

Gebruik van COMMIT en ROLLBACK statements

•

Testen van SQLCA codes

•

Autorisaties

•

Concurrency

•

Performance aspecten

•

EXPLAIN functie

•

Schrijven en tunen van een complex DB2 programma met behulp van de EXPLAIN functie.

Pagina 14

Mainframe Portfolio

Inleiding Databases (1 dag) Positionering Deze cursus is ontwikkeld in samenwerking met Dr. Edgar F. Codd, de grondlegger van het relationele model. Er wordt een overzicht gegeven van de verschillende soorten databasesystemen; de structuur daarbinnen en de diverse mogelijkheden. Ingegaan wordt op de diverse aspecten van de database wereld, soorten van DBMSsen (Database Management Systemen). Het gehele scala mogelijkheden wordt gedemonstreerd evenals het behandelen en bespreken van de nieuwe toepassingen en functies binnen dit vakgebied.

Doelgroep Management, gebruikers en voorts eenieder die werkt of gaat werken in een relationele databaseomgeving.

Voorkennis Algemeen begrip van automatisering en enige kennis van bestandsorganisatie en/of databases.

Onderwerpen •

De Database wereld

•

Soorten DBMS (Database Management Systemen)

•

Onderliggende structuren en mechanismen

•

Functies binnen de Database wereld

•

Systeem vereisten voor en toepassingen binnen het Database Management Systeem

•

Volgorde van prioriteiten en oplossingen.

Pagina 15

Mainframe Portfolio

Inleiding Relationele Databases (2 dagen) Positionering Deze cursus werkt aan de begripsvorming van relationele databases. Aangegeven wordt hoe, waar en wanneer deze manier van gegevensopslag zich een plaats verworven heeft binnen de hedendaagse manier van gegevensverwerking.

Doelgroep Eenieder die betrokken is of wordt bij relationele databases.

Voorkennis Enige kennis van SQL is aan te bevelen.

Onderwerpen: •

Traditionele database problemen

•

Relationele oplossingen

•

Structural features

•

Integrity features

•

Manipulative features

•

Soorten tabellen

•

Basic rules

•

Data access rule

•

Logical flexibility rules

•

System enforced integrity rules

•

Missing information rule

•

Database description rule

Page 16

Mainframe Portfolio

Page 17

Mainframe Portfolio

IMS-DB (DL/I) – Programmeren in PL/I (5 dagen) Positionering De cursist maakt kennis met de hiërarchische database organisatie en de manier waarop deze opgebouwd is en hoe te benaderen. Structuur en onderdelen van DL/I programma's worden behandeld en de functies van DBD, PSB, PCB en SSA. De statements, ENTRY en CALL worden besproken. De benaderingsmethoden van databases; sequentieel, direct etc. worden toegepast. Men leert het initieel vullen van een nieuwe database en het onderhouden van een bestaande aan de hand van een integrale eindoefening.

Doelgroep (Analist-)programmeurs en systeemprogrammeurs die betrokken zijn bij het ontwikkelen van mainframe database-toepassingen (batch en/of on-line).

Voorkennis Voldoende algemene en praktijkkennis op mainframes en programmeer ervaring in PL/I. Cursisten kennen TSO, ISPF of ROSCOE. Daarnaast dienen zij te beschikken over een goede kennis van de Engelse taal.

Onderwerpen: •

Structuur en hiërarchie

•

Componenten en opbouw

•

Benaderingsmethoden

•

Database update en toevoeg-functies

•

Laden van een database; wijzigen van informatie

•

"Path" calls

•

Het PCB en meer gecompliceerde benaderingstechnieken

•

"Path Replace" calls

•

Variabele lengte segmenten

•

Access methoden

•

Secondary indexes en logische relaties

•

"Parallel processing"

•

"Non-key twin chains"

Page 18

Mainframe Portfolio

IMS-DC – Programmeren in PL/I (3 dagen) Positionering De cursus is een ideale aanvulling voor hen, die naast BATCH ook ON-LINE database programma's gaan maken. Ingegaan wordt op de Data Communicatie (DC) structuur van IMS en de bijbehorende functies en de terminologie. Na deze inleiding wordt de basis gelegd voor een goed DC programma. Uitgebreid wordt ingegaan op DC programmeringstechnieken middels voorbeelden en oefeningen. De relatie tussen applicatieprogramma en MFS wordt behandeld, waarbij aandacht wordt besteed aan optimaal datatransmissie gebruik via Attribute bytes, Program tab characters etc. Ter afronding wordt stilgestaan bij het fenomeen "Conversational programming".

Doelgroep (Analist-)programmeur, systeemprogrammeur, datacommunicatiespecialist en databasebeheerders, betrokken bij ontwikkeling van IMS/DC programma's.

Voorkennis Ervaring met of kennis van het ontwikkelen van DL/I programma's. Ervaring met PL/I. Cursisten kennen TSO, ISPF of ROSCOE. Tevens beschikken zij over een goede kennis van de Engelse taal.

Onderwerpen: •

Grondbeginselen van datacommunicatie

•

Datacommunicatie, wat betekent dit voor het programma

•

Basistechnieken DC programmering

•

Opzetten van een eenvoudige transactie

•

DC programmeringstechnieken en MFS

•

Conversationeel programmeren

•

Het ontwikkelen en testen van een zeer complexe conversationele transactie

Page 19

Mainframe Portfolio

Page 20

Mainframe Portfolio

MVS Algemene Beginselen (2 dagen) Positionering Er wordt een overzicht gegeven van de structuur, functies en diverse componenten van het MVS operating systeem. Inleidend worden de eigenschappen van MVS behandeld, het gebruik van hardware componenten, adresseerbaarheid geheugen en multiprogramming. Vervolgens worden de componenten SCP, DFP en JES met hun onderlinge relaties besproken, waarna ieder component nader wordt bekeken. Ten slotte wordt er aandacht besteed aan de software en hardware componenten ten behoeve van datacommunicatie. Het begrip "transactie verwerking" wordt verklaard en de functies van VTAM en een aantal andere TP monitoren zoals TSO, IMS en CICS komen aan de orde.

Doelgroep (Analist)-programmeurs, werkvoorbereiders, systeemprogrammeurs, operators en voorts iedereen die een (technische) automatiseringsfunctie bekleedt of gaat bekleden in een MVS OS/390 & ESA omgeving.

Voorkennis Algemeen begrip en kennis van geautomatiseerde gegevensverwerking en een goede kennis van de Engelse taal is vereist.

Onderwerpen: •

Inleiding MVS OS/390 & ESA: eigenschappen en componenten

•

Basisbegrippen en functies van de verschillende componenten

•

Virtual storage en address spaces

•

Beschrijven, onderkennen van begrippen als paging, swapping, frame, slot, page, address space e.d.

•

Data management

•

Catalogs

•

Lokaliseren van systemen user datasets

•

Onderscheiden van de verschillende JES activiteiten

•

Transactie verwerking

•

Verschillende TP componenten zoals VTAM, IMS, CICS, TSO etc.

•

Activiteiten, die de verschillende componenten verrichten, bij de uitvoering van een job.

Page 21

Mainframe Portfolio

TSO - ISPF/PDF (2 dagen) Positionering Deze cursus verschaft kennis die nodig is om met Interactive System Productivity Facility/ Program Development Facility (ISPF/PDF) te kunnen werken. Er wordt begonnen met een uitleg over het starten c.q. het beëindigen van een TSO sessie, gevolgd door zaken die betrekking hebben op de ISPF/ PDF structuur; concepten, menustructuur, helpfaciliteiten en tutorial. Na deze inleiding volgt een uitleg van primaire- en regel-commando's van de BROWSE en EDIT functie. Geleerd wordt hoe een job wordt aangeboden aan het systeem en hoe de output van de job bekeken kan worden. Het manipuleren van bestanden en members wordt behandeld. Tevens komen het alloceren, catalogiseren, printen en verwijderen van bestanden aan de orde alsmede het werken met ‘split - s creen’.

Doelgroep Iedereen die te maken krijgt met facetten van ISPF/PDF, vooral zij die gebruik gaan maken van deze faciliteit.

Voorkennis Algemeen begrip en basiskennis van MVS OS/390 & ESA en bestandsorganisatie. Goede kennis van de Engelse taal wordt aanbevolen.

Onderwerpen: •

Inleiding ISPF/PDF

•

Bekijken van bestanden en members

•

Creëren, vullen en wijzigen van bestanden en members

•

Primaire Edit commando's, submitten background jobs

•

Tabsetting, begrip NULLS, Exclude regels, labels

•

Invoeren van data met tabs en gebruiken van Exclude commando's en labels

•

Kopiëren en verplaatsen van bestanden

•

Werken met ‘split-screen’ en diverse utilities

Page 22

Mainframe Portfolio

Basiskennis JCL (2 dagen) Positionering Deze cursus behandelt de grondbeginselen van de Job Control Language (JCL). Er wordt ingegaan op de functie, diverse componenten en de notatie van JCL. Vervolgens komt het JOB statement aan de orde, met de bijbehorende positionele en keyword parameters. Het EXEC statement wordt behandeld met de TIME parameter, DD statement met parameters DSN en DISP. Aandacht wordt besteed aan de betekenis en het coderen van de parameters DCB, UNIT, VOLUME, LABEL en SPACE. De JOBLIB en STEPLIB DD statements worden behandeld. Aan de orde komen verder de INPUT en OUTPUT DD statements, het COMMENT statement en het NULL statement. Tot slot wordt aandacht besteed aan procedures, overschrijven van DD statements en symbolische parameters.

Doelgroep (Analist)-programmeurs, werkvoorbereiders, operators en systeemprogrammeurs die (gaan) werken met JCL in een MVS omgeving.

Voorkennis Algemeen begrip en kennis van MVS, bestandsorganisatie en een goede kennis van de Engelse taal zijn een vereiste.

Onderwerpen: •

JCL componenten en het JOB statement

•

EXEC statement

•

UNIT-, DCB-, VOLUME- en LABEL parameters

•

SPACE parameter

•

JOBLIB en STEPLIB DD statements

•

INPUT DD-, OUTPUT DD- en COMMENT statements

•

Procedures

Page 23

Mainframe Portfolio

JCL voor Gevorderden (2 dagen) Positionering De cursus behandelt enkele geavanceerde technieken om optimaal gebruik van JCL te kunnen maken. Behandeld wordt de PARM parameter en het principe van "dataset concatenation", samenvoegen van bestanden. "Referback", het terug verwijzen naar eerdere jobsteps wordt besproken en het OUTPUT statement met bijbehorende parameters. Voorts bespreekt men de COND parameter, met referback en samengestelde condities. Aan de orde komen tevens Generation Data Groups (GDG's). Hierbij wordt aandacht besteed aan het gebruik van generatienummers, het catalogiseren en benaderen van GDG bestanden. Tot slot worden de JCL listings besproken, het interpreteren van return codes en systeemboodschappen en het herstellen van syntaxfouten.

Doelgroep (Analist)-programmeurs, werkvoorbereiders, operators, en systeemprogrammeurs die (gaan) werken met JCL binnen een MVS omgeving. De cursus is juist geschikt voor hen die werkzaam zijn in een productie-omgeving, daar waar een diepgaande kennis van JCL vereist is.

Voorkennis Algemeen begrip en kennis van de principes van MVS en bestandsorganisatie. Cursisten dienen de cursus MV004 (Basiskennis JCL) gevolgd te hebben, of kennis op vergelijkbaar niveau te bezitten, alvorens met deze cursus te starten. Een goede kennis van de Engelse taal is een vereiste.

Onderwerpen: •

PARM's, Concatenation en Referback's

•

JOBLIB statement en specifieke DSN informatie

•

OUTPUT statement met parameters

•

COND parameter

•

EXEC statements met COND parameter; samenstellen van een procedure

•

Generation Data Groups (GDG's)

•

JCL listings en Syntax

Page 24

Mainframe Portfolio

MVS Utilities + VSAM (2 dagen) Positionering In het eerste deel van deze cursus leert de deelnemer te werken met een aantal MVS Utilities. In het tweede deel worden de principes van VSAM behandeld en vervolgens hoe men, m.b.v. AMS, verschillende soorten VSAM bestanden bewerkt. In het eerste deel wordt onder andere ingegaan op de JCL statements en daarbij behorende control statements. Het kopiëren van datasets of het creëren van Partitioned Data Sets (PDS) via IEBGENER. Het kopiëren of de "compress" van een bestand m.b.v. IEBCOPY. De utilities IEFBR14, IEHLIST, IEHPROGM, IEBPTPCH en IEHMOVE worden behandeld. In het tweede deel wordt uitgelegd hoe de structuur van diversen soorten VSAM datasets, indexen en catalogs opgebouwd is en hoe de relatie tot elkaar is. De mogelijkheden van IDCAMS zoals het implementeren en bewerken van VSAM bestanden, komen uitgebreid aan de orde.

Doelgroep (Analist)-programmeurs, systeemprogrammeurs, werkvoorbereiders en operators, die binnen de MVS omgeving werken of gaan werken.

Voorkennis De cursist dient enige ervaring te hebben met TSO, ISPF en JCL. Een goede kennis van de Engelse taal is vereist.

Onderwerpen: •

IEBGENER

•

IEBCOPY

•

EFBR14, IEHLIST, IEHPROGM

•

IEBPTPCH, IEHMOVE

•

VSAM structuur

•

IDCAMS (VSAM)

Page 25

Mainframe Portfolio

Ontwerpen: Functioneel Ontwerp (5 dagen) Positionering Een functioneel ontwerp legt vast wat een te bouwen product moet doen. Het is de blauwdruk van het systeem. Het is een nauwkeurig en planmatig proces om een functioneel ontwerp op te stellen. Vandaar dat een gestructureerde aanpak noodzakelijk is om het proces in goede banen te leiden. Deze training reikt methoden aan van o.a. Edward Yourdon om u in staat te stellen gedegen ontwerpen te maken.

Doelgroep Systeemontwerpers die op een gestructureerde wijze een functioneel ontwerp moeten kunnen opstellen. Informatie-analisten die naast het uitvoeren van vooronderzoeken ook verantwoordelijk of betrokken zijn bij het opstellen van de functionele specificaties.

Voorkennis Als gewenste voorkennis wordt uitgegaan van minimaal Basiskennis Informatica.

Onderwerpen: •

De plaats van het functioneel ontwerp binnen systeemontwikkelingsprojecten

•

Oriëntatie op het voortraject: de informatie-analyse

•

Opstellen van het functioneel ontwerp, uitgaande van de producten van de informatieanalyse o

procesanalyse en -modellering met de DFD-techniek

gegevensanalyse en -modellering met de ER-techniek

procesbeschrijvingen, de data dictionary en de user-interface

•

Integreren van kwaliteitseisen en ontwerpstandaarden in het functioneel ontwerp

•

Oriëntatie op het vervolgtraject

Page 26

technisch ontwerp

realisatie en beheer op basis van het functioneel ontwerp