ÄéáâçôïëïãéêÜ ÍÝá ÁÐÑÉËÉÏÓ-ÌÁÉÏÓ-ÉÏÕÍÉÏÓ 2006
Áñéèìüò ¢äåéáò 451/91
Ôá÷. Ãñáöåßï Ê. Ä. Áèçíþí
ÐËÇÑÙÌÅÍÏ ÔÅËÏÓ
ÊÙÄ. 4288
ÔÅÕ×ÏÓ 34ï (66ï)
ÅËËÇÍÉÊÇ ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÇ ÅÔÁÉÑÅÉÁ
Ôåýxïò 34
ÅËËÇÍÉÊÇ ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÇ ÅÔÁÉÑÅÉÁ Ôï ðåñéïäéêü áõôü áðåõèýíåôáé óå Üôïìá ìå äéáâÞôç êáé óå åðáããÝëìáôá õãåßáò ðïõ Ý÷ïõí ó÷Ýóç ìå ôï äéáâÞôç Åêäßäåôáé áðü ôçí ÅëëçíéêÞ ÄéáâçôïëïãéêÞ Åôáéñåßá ÄéáíÝìåôáé ÄùñåÜí Ôá êåßìåíá ôùí äéáöçìßóåùí åßíáé õðü ôçí åõèýíç ôùí äéáöçìéæïìÝíùí êáé ü÷é ôçò ÅëëçíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò
Äéïéêçôéêü Óõìâïýëéï ÅëëçíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò Ðñüåäñïò Áíôéðñüåäñïò Ãåíéêüò Ãñáììáôåýò Ôáìßáò ÌÝëç
ÐáðÜò Óôáýñïò ÄçìçôñéÜäçò Ãåþñãéïò ÁëáâÝñáò Áíôþíéïò ÌáêñõëÜêçò Êùíóôáíôßíïò Âáóéëüðïõëïò ×Üñçò Éùáííßäçò ÉùÜííçò Çñáêëåéáíïý ÓôÝëá Ìðïýóìðïõëáò Óôáýñïò Ðáíáãéþôïõ ÈåìéóôïêëÞò
ÓõíôáêôéêÞ ÅðéôñïðÞ "ÄéáâçôïëïãéêÜ ÍÝá": Åðßôéìïò Ðñüåäñïò: ÁëéâéæÜôïò ÉùÜííçò Õðåýèõíïò Óýíôáîçò: Âáæáßïõ ÁíäñéáíÞ Ãñáììáôåýò: Äçìïóèåíüðïõëïò ×Üñçò ÌÝëç: ÁëáâÝñáò Áíôþíçò ÊåöáëÜò Íßêïò Áíáóôáóßïõ ÅëÝíç ÌçôñÜêïõ Áóçìßíá Âáóéëüðïõëïò ×Üñçò ÌáêñõëÜêçò Êùíóôáíôßíïò Éùáííßäçò ÉùÜííçò ÌðåíñïõìðÞ ÌáñéÜííá Çñáêëåéáíïý ÓôõëéáíÞ Nïýôóïõ Ìáñßíá ÈõìÝëëç ÉùÜííá ÔïõñíÞò Óõìåþí
Ôá÷. Äéåýèõíóç: ÅëëçíéêÞ ÄéáâçôïëïãéêÞ Åôáéñåßá ÌáéÜíäñïõ 9 - ÁèÞíá 11528 http://www.ede.gr ÉäéïêôÞôçò: ÅËËÇÍÉÊH ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊH ÅÔÁÉÑÅIÁ - Åêäüôçò: ÅØÉËÏÍ
3
Ôåýxïò 34
ÄéáâçôïëïãéêÜ ÍÝá
ÅËËÇÍÉÊÇ ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÇ ÅÔÁÉÑÅÉÁ
ÐÅÑÉÅ×ÏÌÅÍÁ ÍÝá áðü ôï 66ï ÅôÞóéï ÓõíÝäñéï ôçò ÁìåñéêáíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò ............................................................................................................................................................ 9 ÁíäñéáíÞ Âáæáßïõ Té ìðïñåß íá ìïõ ðñïóöÝñåé ç Üóêçóç; .......................................................................................... 14 ÌáñéÜííá ÌðåíñïõìðÞ 10 ÂÞìáôá ãéá êáëýôåñç õãåßá ôïõ áôüìïõ ìå äéáâÞôç ......................................................... 16 ×Üñçò Äçìïóèåíüðïõëïò Ï óáê÷áñþäçò äéáâÞôçò êáé ïé åíôåñéêÝò éíêñåôßíåò: Ìéá íÝá èåñáðåõôéêÞ ðñïóÝããéóç ..................................................................................................... 20 Áíôþíçò ÁëáâÝñáò ÅôéêÝôåò ôñïößìùí: ðþò íá ôéò äéáâÜæïõìå óùóôÜ; ............................................................... 24 ×Üñçò Äçìïóèåíüðïõëïò ÁðáíôÞóåéò óå åñùôÞìáôá ôùí áíáãíùóôþí ìáò ãéá ôá öÜñìáêá ................................ 27 Çñáêëåéáíïý ÓôÝëëá Ôé ðñÝðåé íá êÜíïõìå ìå ôï åîáéñåôéêÜ ðá÷ýóáñêï ðáéäß; ................................................... 28 Íéêüëáïò ÊåöáëÜò Ç åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç: Tá íÝá äåäïìÝíá áðü ôï ÅôÞóéï ÓõíÝäñéï ôçò ÁìåñéêáíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò 2006 ............................................................................. 30 ÁíäñÝáò Ìåëéäþíçò Ióïäýíáìá äéáâÞôç ..................................................................................................................................... 32 ×Üñçò Äçìïóèåíüðïõëïò
5
ÄéáâçôïëïãéêÜ Íåá
ÊÁÔÁËÏÃÏÓ ÓÕÍÅÑÃÁÔÙÍ
Áíôþíçò ÁëáâÝñáò
ÔÅÕ×ÏÓ 34ï
Ðáèïëüãïò, ÁíáðëçñùôÞò ÄéåõèõíôÞò Á´ ÐáèïëïãéêÞò êëéíéêÞò Íïóïêïìåßï Åñõèñüò Óôáõñüò
ÁíäñéáíÞ Âáæáßïõ
Ðáéäßáôñïò, Áíáðëçñþôñéá Äéåõèýíôñéá ÅðéìåëÞôñéá Á´, Á´ ÐáéäéáôñéêÞ ÊëéíéêÞ, Õðåýèõíç Äéáâçôïëïãéêïý ÊÝíôñïõ, Íïóïêïìåßï Ðáßäùí “Ð & Á Êõñéáêïý”
×Üñçò Äçìïóèåíüðïõëïò
MÌedSci. SRD, Këéíéêüò Äéáéôïëüãïò - Âéïëüãïò, Ëáúêü Ãåíéêü Íïóïêïìåßï Áèçíþí
ÓôÝëëá Çñáêëåéáíïý
Ðáèïëüãïò, Áíáðëçñþôñéá Äéåõèýíôñéá, Äéáâçôïëïãéêü ÊÝíôñï ô ÐáèïëïãéêÞ ÊëéíéêÞ, Ãåíéêü Íïóïêïìåßï ÐåéñáéÜ - ÔæÜíåéï
Íéêüëáïò ÊåöáëÜò
Ðáéäßáôñïò - Åíäïêñéíïëüãïò
ÁíäñÝáò Måëéäþíçò
Ðáèïëüãïò, Õðåýèõíïò Äéáâçôïëïãéêïý ÊÝíôñïõ, Ãåíéêü Íïóïêïìåßï ÐåéñáéÜ - ÔæÜíåéï
ÌáñéÜííá ÌðåíñïõìðÞ
Ðáèïëüãïò. Äéåõèýíôñéá Äéáâçôïëïãéêïý ÊÝíôñïõ “ÐïëõêëéíéêÞò Áèçíþí”
6
ÄéáâçôïëïãéêÜ Íåá
Áðü ôç Óýíôáîç H óõíôáêôéêÞ åðéôñïðÞ ôùí "Äéáâçôïëïãéêþí ÍÝùí" óôçí ðñïóðÜèåéá âåëôßùóçò ôçò áéóèçôéêÞò ôïõ ðåñéïäéêïý áðïöÜóéóå íá äþóåé ìéá åéêáóôéêÞ íüôá ó'áõôü ðñïâÜëëïíôáò ôáõôü÷ñïíá ôï Ýñãï ôùí óýã÷ñïíùí ÅëëÞíùí æùãñÜöùí. Ó'áõôü ôï ôåý÷ïò óôï åîþöõëëï öéëïîåíåßôáé Ýíá Ýñãï ôïõ ê. ÐÝôñïõ ÆïõìðïõëÜêç. Èá èÝëáìå íá åõ÷áñéóôÞóïõìå èåñìÜ ôïí êáëéôÝ÷íç ãéá ôçí áöéëïêåñäÞ ðñïóöïñÜ ôïõ Ýñãïõ ôïõ ãéá ôç öéëïôÝ÷íçóç ôïõ ðåñéïäéêïý êáé ôç èåñìÞ ôïõ áíôáðüêñéóç. Ôá Ýñãá ôïõ êïõ ÆïõìðïõëÜêç ðñüôåéíå óôçí óõíôáêôéêÞ åðéôñïðÞ ç äéïñãáíþôñéá åéêáóôéêþí åêèÝóåùí ê.Ãùãþ ÊïëõâÞñá ôçí ïðïßá éäéáßôåñá åõ÷áñéóôïýìå ãéá ôç âïÞèåéÜ ôçò.
Ï ÐÝôñïò ÆïõìðïõëÜêçò ãåííÞèçêå óôçí ÁèÞíá. Óðïýäáóå æùãñáöéêÞ óôçí ÁíùôÜôç Ó÷ïëÞ Êáëþí Ôå÷íþí, ìå äÜóêáëï ôï ÃéÜííç Ìüñáëç (19561961). Õðïôñïößá ÉÊÕ ó' üëá ôá ÷ñüíéá óðïõäþí. Áðïöïßôçóå ìå ðïëëÝò äéáêñßóåéò. ÌåôÜ ôçí áðïöïßôçóÞ ôïõ áðü ôï åñãáóôÞñé æùãñáöéêÞò óðïýäáóå Óêçíïãñáößá, Äéáêüóìçóç êáé äéáöÞìéóç óôï ÖñïíôéóôÞñéï ôçò ÁÓÊÔ êïíôÜ óôï ÂáóéëåéÜäç (1962-1964) ìå äéáêñßóåéò åðßóçò. ÌåëÝôçóå ôçí ÂõæáíôéíÞ êáé ËáúêÞ ôÝ÷íç óôçí ÅëëÜäá ìå õðïôñïößá ôïõ ÉÊÕ (1964-1965). ÄéïñãÜíùóå 30 áôïìéêÝò åêèÝóåéò óôçí ÅëëÜäá. ¸ëáâå ìÝñïò óå ðÜìðïëëåò Üëëåò óôçí ÅëëÜäá êáé ôï åîùôåñéêü, êáèþò êáé óå ðïëëÝò äéåèíåßò BIENNALE. ÐáñÜëëçëá ðñïò ôç æùãñáöéêÞ, áðü ôï1961 åñãÜóèçêå ãéá ôï ÈÝáôñï êáé ôïí Êéí/öï, öéëïôå÷íþíôáò ôá óêçíéêÜ êáé ôá êïóôïýìéá. Åðßóçò ìå ôá êñáôéêÜ ÈÝáôñá (Ê.È.Â.Å., ¢ñìá ÈÝóðéäïò, ÄÇÐÅÈÅ ê.ë.ð.) ÅéêïíïãñÜöçóå åðßóçò äéçãÞìáôá óôá ðåñéïäéêÜ Åðï÷Ýò, Ôá÷õäñüìïò, ÄéáâÜæù ËÝîç, åöÞì. ÂÇÌÁ ê.á. ÅéêïíïãñÜöçóå ôï çìåñïëüãéï ôçò åôáéñåßáò ÔóéìÝíôùí ÇñáêëÞò - ¼ëõìðïò ãéá ôï 1977. Óõììåôåß÷å óôçí åéêïíïãñÜöçóç ôïõ çìåñïëïãßïõ ôïõ Ôá÷õäñ. Ôáìéåõôçñßïõ ãéá ôá Ýôç 1978, 1979, 1980, 1981, êáé 1985. Ó÷åäßáóå êáé äéáêüóìçóå ôï ðåñßðôåñï ôçò ÅèíéêÞò ÔñÜðåæáò ÅëëÜäïò óôá "Ðïóåéäþíéá 84". Äßäáîå ÄéáêïóìçôéêÝò ÅöáñìïãÝò, Åëåýèåñï Ó÷Ýäéï êáé ×ñþìá óôç Ó÷ïëÞ Äéáêïóìçôþí ÁÔÏ ÄïîéÜäç áðü ôï 1964 Ýùò ôï 1976. Äßäáîå óêçíïãñáößá óôéò Ó÷ïëÝò ËÔÅÓ êáé Âáêáëü 1979-84. Äßäáîå Äéáê. ÅöáñìïãÝò êáé ×ñþìá óôï ×þñï óôá ÔÅÉ ÁèÞíáò 1984-86. ¸ñãá ôïõ âñßóêïíôáé óôçí ÅèíéêÞ ÐéíáêïèÞêç, óôç ÓõëëïãÞ ôïõ Õðïõñãåßïõ Ðáéäåßáò, óå éäéùôéêÝò ÓõëëïãÝò óôçí ÅëëÜäá êáé ôï åîùôåñéêü. Åðßóçò óôç ÓõëëïãÞ ôïõ Õð. Ðïëéôéóìïý, óôá Ìïõóåßá Ðéåñßäç êáé ÂïññÝ, êáèþò êáé óôéò óõëëïãÝò Áíôùíßïõ, ÂÝñãïõ, Éùáííßäç, ÊáãêåëÜñç ê.á. üðùò êáé óôéò óõëëïãÝò ôñáðåæþí: ÅÈÍÉÊÇÓ, ÅÌÐÏÑÉÊÇÓ, ÁÃÑÏÔÉÊÇÓ, ÔÁ×. ÔÁÌÉÅÕÔÇÑÉÏÕ, ÉÏÍÉÊÇÓ, ALPHA BANK ê.á. * Åîþöõëëï: ÐÝôñïò ÆïõìðïõëÜêçò «Áöñïäßôç ìå Ëõêáâçôôü» äéáóô. 70x100 ÌéêôÞ Ôå÷íéêÞ óå ìïõóáìÜ 1998
8
Ôåýxïò 34
ÍÝá áðü ôï 66ï ÅôÞóéï ÓõíÝäñéï ôçò ÁìåñéêáíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò Ôï 66ï ÅôÞóéï ÓõíÝäñéï ôçò ÁìåñéêáíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò ðñáãìáôïðïéÞèçêå óôéò 9-13 Éïõíßïõ 2006 óôçí ÏõÜóéãêôïí DC ôùí ÇÐÁ. Ï ðñüåäñïò ôçò ÁìåñéêáíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò Dr Robert Rizza óôçí ïìéëßá ôïõ ôüíéóå üôé óôéò ÇÐÁ õðÜñ÷ïõí 20,8 åêáôïììýñéá Üôïìá ðïõ ðÜó÷ïõí áðü Óáê÷áñþäç ÄéáâÞôç. ÅÜí äåí ãßíåé êÜôé äñáóôéêü áðü ôïõò öïñåßò õãåßáò óôá åðüìåíá 30 ÷ñüíéá áíáìÝíïíôáé 35 åêáôïììýñéá êáñäéáêþí åðåéóïäßùí, 13 åêáôïììýñéá åãêåöáëéêþí åðåéóïäßùí, 6 åêáôïììýñéá ðåñéðôþóåùí íåöñéêÞò áíåðÜñêåéáò, 8 åêáôïììýñéá ðåñéóôáôéêþí ôýöëùóçò Þ ÷åéñïõñãéêÞò åðÝìâáóçò óôïí ïöèáëìü, 2 åêáôïììýñéá ðåñéóôáôéêþí áêñùôçñéáóìïý, êáé 62 åêáôïììýñéá èáíÜôùí ãéá Ýíá óýíïëï 121 åêáôïììõñßùí óïâáñþí åðéðëïêþí ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå ôçí ðÜèçóç. ÅÜí åðéôåõ÷èïýí ïé ðáñáêÜôù óôü÷ïé ðïõ èÝôåé ç ÁìåñéêáíéêÞ ÄéáâçôïëïãéêÞ Åôáéñåßá óôï 80% ôùí 20,8 åêáôïììõñßùí áôüìùí ôüôå èá ìåéùèåß åíôõðùóéáêÜ ôï éáôñéêü êüóôïò ãéá ôçí ðÜèçóç êáôÜ 150 äéò åêáôïììýñéá ãéá ôá åðüìåíá 30 ÷ñüíéá ãéáôß óõíåðÜãåôáé áõôüìáôá 18 åêáôïììýñéá ëéãüôåñåò åðéðëïêÝò. Ïé óôü÷ïé áõôïß åßíáé ïé åîÞò: • ÃëõêïæõëéùìÝíç Áéìïóöáéñßíç Á1c ìéêñüôåñç ôïõ 7%. • ÁñôçñéáêÞ ðßåóç: Ìéêñüôåñç áðü 130/80 mm Hg • Äåßêôçò ìÜæáò óþìáôïò : ìéêñüôåñïò áðü 25 Kg/m2 • ÇìåñÞóéá ëÞøç ìéêñÞò äüóçò áóðéñßíçò • ÄéáêïðÞ êáðíßóìáôïò
ÁéôéïðáèïãÝíåóç óáê÷áñþäç äéáâÞôç ôýðïõ 2 (ÓÄÔ2) Ùò ðñïò ôçí áéôéïðáèïãÝíåóç ôïõ ÓÄÔ2 ç éáôñüò Valeria Lyssenko áðü ôï ÐáíåðéóôÞìéï ôïõ Lund óôç Óïõçäßá ôüíéóå ôç óçìáóßá ôçò êëçñïíïìéêüôçôáò ãéá ôï ÓÄÔ2. ÁíÝöåñå üôé ï êßíäõíïò ãéá óáê÷áñþäç äéáâÞôç ôýðïõ 2 áõîÜíåôáé éäéáßôåñá åÜí êÜðïéïò öÝñåé ïñéóìÝíïõò ðïëõìïñöéóìïýò áðü Ýíá ôïõëÜ÷éóôïí áðü ôá ðáñáêÜôù ãïíßäéá ôï TCF7L2, ôï KCNJ11 (Ê áëëÞëéï) êáé ôï PPARã (ãïíüôõðïò PP). Ç ìåëÝôç áõôÞ áöïñïýóå óå 7000 Üôïìá ìå ÓÄÔ2 ðïõ ðáñáêïëïõèÞèçêáí ðåñßðïõ ãéá 22 ÷ñüíéá. Ï Thomas Mandrup-Poulsen êáèçãçôÞò áíïóïëïãßáò ôïõ äéáâÞôç óôï Steno Diabetes Center áíáöÝñèçêå óôá áðïôåëÝóìáôá ìåëÝôçò óýìöùíá ìå ôçí ïðïßá ç ÷ïñÞãçóç áíôáãùíéóôÞ ôïõ õðïäï÷Ýá ôçò éíôåñëåõêßíçò 1 ðïõ åßíáé ìéá ïõóßá êõôôáñïêßíçò ðïõ ó÷åôßæåôáé ìå ôç öëåãìïíÞ ãéá 13 åâäïìÜäåò óå 64 áóèåíåßò ìå ÓÄÔ2 ðïõ ÷ùñßóèçêáí ôõ÷áßá óå äýï ïìÜäåò óå áõôïýò ðïõ ðÞñáí ôï öÜñìáêï êáé óå áõôïýò ðïõ ðÞñáí åéêïíéêü öÜñìáêï âåëôßùóå ôï ãëõêáéìéêü Ýëåã÷ï êáé ôç ëåéôïõñãßá ôùí â-êõôôÜñùí. Ïé áóèåíåßò áõôïß Þôáí ðá÷ýóáñêïé êáé åß÷áí ÓÄÔ2 ôïõëÜ÷éóôïí ãéá 2 ìÞíåò. Ç áãùãÞ âåëôßùóå ôï ãëõêáéìéêü åëåã÷ï áëëÜ äåí ìåôÝâáëå ôï äåßêôç ìÜæáò óþìáôïò Þ ôçí åõáéóèçóßá óôçí éíóïõëßíç óôïõò áóèåíåßò áõôïýò. Ï Mandrup-Poulsen êáôÝëçîå üôé ç ìåëÝôç áõôÞ åßíáé ç ðñþôç áðüäåéîç üôé ç éíôåñëåõêßíç 1 åßíáé óçìáíôéêüò ìåôáâéâáóôÞò ôçò äéáôáñá÷Þò ôçò ãëõêáéìßáò åðçñåÜæïíôáò ôç ëåéôïõñãßá ôùí âêõôôÜñùí óôï ÓÄÔ2. 9
ÄéáâçôïëïãéêÜ Íåá Ó÷Ýóç ôçò C-áíôéäñþóáò ðñùôåúíçò êáé ôçò ëåðôßíçò Ï Allan Zhao ðáñïõóßáóå ìéá áíáóêüðçóç ôçò Ýñåõíáò ó÷åôéêÜ ìå ôç ó÷Ýóç ôçò ìéáò ðñùôåúíçò ðïõ Ý÷åé ó÷Ýóç ìå ôç öëåãìïíÞ, ôçò C áíôéäñþóáò ðñùôåúíçò (CRP) êáé ôçò åõáéóèçóßáò óôçí ëåðôßíç ðïõ åßíáé ìéá ïñìüíç ðïõ ó÷åôßæåôáé ìå ôï ÷áìçëü âÜñïò. Ïé åñåõíçôÝò ðñïóðÜèçóáí íá åîçãÞóïõí ãéáôß ôá ðá÷ýóáñêá Üôïìá Ý÷ïõí õøçëÜ åðßðåäá ëåðôßíçò ðïõ äåí åßíáé áðïôåëåóìáôéêÜ êáé óõã÷ñüíùò ãéáôß ç CRP ó÷åôßæåôáé ìå ïñéóìÝíåò áñíçôéêÝò óõíÝðåéåò ôçò ðá÷õóáñêßáò. Óýìöùíá ìå ôïí Dr Zhao ç CRP äåóìåýåé ôçí ëåðôßíç êáé åìðïäßæåé ôç äñÜóç ôçò ìåôáâÜëëïíôáò ôïí ôñüðï ìåôÜäïóçò ôïõ óÞìáôüò ôçò. ÅÜí, óýìöùíá ìå ôïõò åñåõíçôÝò, âñåèåß ôñüðïò íá åìðïäéóèåß ç óýíäåóç ôçò CRP ìå ôç ëåðôßíç ôüôå èá áõîçèåß ç áðïôåëåóìáôéêüôçôá ôçò ëåðôßíçò êáé áõôü åíäå÷ïìÝíùò âïçèÞóåé óôçí áíôéìåôþðéóç ôçò ðá÷õóáñêßáò. ÊÜôé áíÜëïãï Ý÷åé áðïäåé÷èåß óå ìïíôÝëá åéäéêþí ðá÷ýóáñêùí ðïíôéêþí. Ç êëçñïíïìéêüôçôá åðçñåÜæåé ôçí åîÝëéîç ôùí åðéðëïêþí Ôá Üôïìá ìå óáê÷áñþäç äéáâÞôç ôýðïõ 1 êáé 2 ðáñïõóéÜæïõí óôçí ðëåéïíüôçôÜ ôïõò êáñäéáããåéáêÜ åðåéóüäéá. Ùóôüóï, ìåôáîý áõôþí õðÜñ÷åé ìåãÜëç äéáêýìáíóç. ¢ëëá Üôïìá ðáñïõóéÜæïõí ôá÷åßá åîÝëéîç êáé äéÜöïñåò åðéðëïêÝò åíþ Üëëá ÷ùñßò éäéáßôåñç äéáöïñÜ óôï åðßðåäï ôçò ãëõêïæõëéùìÝíçò áéìïóöáéñßíçò åßíáé áíèåêôéêÜ óôéò åðéðëïêÝò. O Dr Brownlee óå ìéá áíáóêüðçóç ôùí óçìáíôéêüôåñùí ìåëåôþí ðïõ ðáñïõóéÜóèçêáí óôï óõíÝäñéï ôüíéóå üôé õðÜñ÷ïõí äéÜöïñá ãïíßäéá, ïé ðáñáëëáãÝò ïðïßùí åðçñåÜæïõí ôçí åîÝëéîç ôùí åðéðëïêþí. ¸íá ôÝôïéï ðáñÜäåéãìá åßíáé ôï ãïíßäéï ðïõ åêöñÜæåé ôçí êáëÞ ÷ïëçóôåñüëç (õøçëÞò ðõêíüôçôáò ëéðïðñùôåúíç HDL). ¾ðÜñ÷ïõí ïñéóìÝíïé ðïëõìïñöéóìïß (äéáöïñåôéêÝò ìïñöÝò) ôïõ ãïíéäßïõ ðïõ åðéôá÷ýíïõí ôçí åìöÜíéóç áèçñïóêëÞñùóçò êáé ìÜëéóôá ìéá ìåëÝôç Ýäåéîå üôé õðÜñ÷åé Üìåóç óõó÷Ýôéóç ðïëõìïñöéóìþí 10
ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå ôï áñ÷éêü ôìÞìá (åêêéíçôÞ) ôïõ ãïíéäßïõ ìå ôçí áèçñïóêëÞñùóç ôùí óôåöáíéáßùí áããåßùí óå Üôïìá ìå äéáâÞôç. Ó÷Ýóç õðåñãëõêáéìßáò êáé èíçôüôçôáò Ç Ìercedes Fasciglia Áíáðëçñþôñéá ÊáèçãÞôñéá ÉáôñéêÞò óôï ôìÞìá Åíäïêñéíïëïãßáò óôï ÐáíåðéóôÞìéï ôïõ Êïëëåãßïõ ÉáôñéêÞò ôïõ ÓéíóéíÜôé áíáêïßíùóå ôá áðïôåëÝóìáôá ðáñáêïëïýèçóçò ôçò åðéâßùóçò 216.000 áóèåíþí ðïõ íïóçëåýèçêáí óôç ìïíÜäá ÅíôáôéêÞò Íïóçëåßáò óå ó÷Ýóç ìå ôá åðßðåäá ôçò ãëõêïæõëéùìÝíçò áéìïóöáéñßíçò. Ç ìåëÝôç Ýäåéîå üôé ç õðåñãëõêáéìßá ó÷åôßæåôáé ìå áõîçìÝíç èíçôüôçôá ìåôáîý ôùí áóèåíþí. ¸íá åíôõðùóéáêü åýñçìá ôçò ìåëÝôçò Þôáí üôé ç áõîçìÝíç èíçôüôçôá ôùí áóèåíþí ðïõ óõó÷åôßæïíôáí ìå ôçí õðåñãëõêáéìßá Þôáí áíåîÜñôçôç áðü ôï åßäïò ôçò õðïêåßìåíçò áóèÝíåéáò ðïõ åðÝâáëëå ôçí åéóáãùãÞ ôùí áóèåíþí óôç ìïíÜäá åíôáôéêÞò êáé Þôáí ìåãáëýôåñç óå áóèåíåßò ðïõ äåí åß÷áí äéáâÞôç êáé åéóÞ÷èçêáí óôç ìïíÜäá ìåôÜ áðü êáñäéáããåéáêÜ óõìâÜìáôá üðùò Ýìöñáãìá, åãêåöáëéêü åðåéóüäéï êáé áóôáèÞ óôçèÜã÷ç. Ç ßäéá êáé ïé óõíåñãÜôåò ôçò áíáêïßíùóáí üôé ç õðåñãëõêáéìßá (áêüìá êáé áýîçóç ôçò ãëõêüæçò êáôÜ 1 mg/dl ðÜíù áðü ôï öõóéïëïãéêü) åßíáé áíåîÜñôçôïò ðñïãíùóôéêüò ðáñÜãïíôáò ôçò èíçôüôçôáò óôéò ìïíÜäåò. Ç áýîçóç ôçò èíçôüôçôáò ðïßêéëëå áëëÜ ìðïñåß íá Þôáí êáé 15 öïñÝò ìåãáëýôåñç áðü ôï áíáìåíüìåíï óå áóèåíåßò ìå åãêåöáëéêÜ åðåéóüäéá êáé ôá õøçëüôåñá åðßðåäá ãëõêáéìßáò. Ï Xavier Pi-Sunyer áíáêïßíùóå ôá áðïôåëÝóìáôá ôçò ìåëÝôçò Look AHEAD ç ïðïßá åîåôÜæåé êáôÜ ðüóï ç êáñäéáããåéáêÞ íïóçñüôçôá êáé èíçôüôçôá óôïõò áóèåíåßò ìå ÓÄÔ2 ìðïñåß íá åðçñåáóèåß áðü ôá ðñïãñÜììáôá ðáñÝìâáóçò ìå áëëáãÞ óôïí ôñüðï æùÞò, ìå áðþëåéá âÜñïõò êáé áõîçìÝíç äñáóôçñéüôçôá. Ðåñéóóüôåñïé áðü 5.100 áóèåíåßò ÷ùñßóèçêáí ôõ÷áßá óå äýï ïìÜäåò óå åêåßíïõò ðïõ áêïëïýèçóáí ðñüãñáììá åíôáôéêÞò áãùãÞò êáé óå åêåßíïõò ðïõ áêïëïýèçóáí ôï óõíçèåò ðñüãñáììá åêðáßäåõóçò
Ôåýxïò 34 áêïëïýèçóáí ôç óõìâáôéêÞ êáé áíôéìåôþðéóçò. Ï óôüèåñáðåßá (äçëáäÞ äýï åíÝ÷ïò ôçò áðþëåéáò âÜñïõò ÇðáôéêÜ êýôôáñá óåéò çìåñçóßùò, ÷ùñßò ôáÞôáí 10% åðß ôïõ áñ÷éêïý êôéêÞ ðñïóáñìïãÞ ôçò äüâÜñïõò óôçí Ýíáñîç ôçò ìåóçò ôçò éíóïõëßíçò êáé ÷ùëÝôçò êáé áõôü ôï åðéôõã÷Ü- Éíóïõëßíç Íçóßäéï ñßò óõóôçìáôéêÞ åðáöÞ ìå íáíå ìå ìåßùóç ôçò èåñìé×ïëçöüñï ôçí ïìÜäá èåñáðåßáò). Ç äéêÞò ðñüóëçøçò êáôÜ 1200 áããåßï ðáñáêïëïýèçóç ôùí áôüÞ 1500 èåñìßäåò, åÜí ôï ìùí ðïõ óõììåôåß÷áí óôéò Üôïìï Þôáí êÜôù áðü 150 äýï ìåëÝôåò Ýäåéîå üôé ç êéëÜ, êáé 1500- 1800 èåñìßåðáíåéëçììÝíç Ýêèåóç óå äåò ôçí çìÝñá åÜí ôï ÜôïóïâáñÜ õðïãëõêáéìéêÜ åðåéìï Þôáí ðÜíù áðü 150 êéëÜ. Ðõëáßá óüäéá äåí åðçñåÜæåé ôçí Ï óôü÷ïò ôçò Üóêçóçò Þôáí öëÝâá áíôßëçøç ôüóï óôçí ïìÜäá ç óôáäéáêÞ áýîçóç ôïõ ÷ñüôùí áôüìùí ðïõ áêïëïõíïõ ðåñðáôÞìáôïò óå 175 èïýóáí ôï óõìâáôéêü ó÷ÞëåðôÜ áíÜ åâäïìÜäá Þ óå Íçóßäéï ÐáãêñÝáôïò ìá üóï êáé óå åêåßíïõò ðïõ 10.000 âÞìáôá áíÜ çìÝñá. áêïëïõèïýóáí ôçí åíôáôéêïÓôç ìåëÝôç áõôÞ áðïäåß÷èçðïéçìÝíç èåñáðåßá. Ï Dr Jacobson áíÝöåñå üôé áíôßêå üôé ôï ðñüãñáììá åíôáôéêÞò ðáñÝìâáóçò âïÞèçèåôá, ïé õøçëüôåñåò ôéìÝò ãëõêïæõëéùìÝíçò áéìïóöáéóå óôç óçìáíôéêÞ áðþëåéá âÜñïõò êáé âåëôßùóå ôç ñßíçò ó÷åôßæïíôáé ìå ìéêñÞ ìåßùóç ôçò ôá÷ýôçôáò áíôßöüñìá óôïõò áóèåíåßò ìå ÓÄÔ2. Ôá áðïôåëÝóìáôá äñáóçò êáé ôçò øõ÷ïêéíçôéêÞò áðüäïóçò (psychomáõôÜ óõíïäåýèçêáí áðü ðáñÜëëçëç âåëôßùóç ôïõ otor efficiency). ãëõêáéìéêïý åëÝã÷ïõ. Åðßóçò ìåéþèçêáí ïé ðáñÜãïíôåò êáñäéáããåéáêïý êéíäýíïõ êáèþò êáé ç öáñìáêåõôéêÞ áãùãÞ. Ç ðáñáêïëïýèçóç ôùí áóèåíþí èá Ìåôáìüó÷åõóç íçóéäßùí ðáãêñÝáôïò. äåßîåé êáôÜ ðüóïí ïé áëëáãÝò áõôÝò ìðïñïýí íá Äýï ìåëÝôåò áðü áõôÝò ðïõ áíáêïéíþèçêáí óôï ìåéþóïõí ôïí êßíäõíï ôùí ìåëëïíôéêþí êáñäéáããåéáóõíÝäñéï Þôáí éäéáßôåñá åíäéáöÝñïõóåò. Ç ìßá ðïõ êþí åðåéóïäßùí. áöïñïýóå óå ðïíôßêéá Ýäåéîå üôé åßíáé äõíáôÞ ç ðáñáãùãÞ éíóïõëéíïðáñáãùãþí êõôôÜñùí áðü áñ÷ÝÓáê÷áñþäçò ÄéáâÞôçò êáé õðïãëõêáéìßá ãïíá åìâñõúêÜ êýôôáñá ðïõ áíáóôñÝöïõí ôçí õðåñãëõêáéìßá üôáí ìåôáìïó÷åõèïýí óå åéäéêÜ ìïíôÝëá Ï Alan S Jacoobson êáèçãçôÞò ôçò Øõ÷éáôñéêÞò äéáâçôéêþí ðïíôéêþí. óôï ÐáíåðéóôÞìéï ×Üñâáñíô áíáöÝñèçêå óôï êáôÜ Ç Üëëç ìåëÝôç Ýäåéîå üôé ç ÷ïñÞãçóç åíüò åéäéðüóïí ôá óïâáñÜ õðïãëõêáéìéêÜ åðåéóüäéá ðïõ ðáêïý áõîçôéêïý ðáñÜãïíôá ðïõ ïíïìÜæåôáé çðáôïêõôñáôçñÞèçêáí êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôùí ìåëåôþí DCCT êáé ôáñéêüò áõîçôéêüò ðáñÜãïíôáò óôç ìåôáìüó÷åõóç ÅDIC åðçñåÜæïõí ôçí áíôßëçøç óå ó÷Ýóç ìå ôï åðßðåôùí íçóéäßùí ôïõ ðáãêñÝáôïò âïçèÜ óôçí åãêáôÜäï ôïõ ãëõêáéìéêïý åëÝã÷ïõ üðùò áõôü åêöñÜæåôáé óôáóç ôùí íçóéäßùí óôç ðåñéï÷Þ ôçò ìåôáìüó÷åõìå ôç ãëõêïæõëéùìÝíç áéìïóöáéñßíç ðïõ áíôéðñïóùóçò êáé ìðïñåß íá âåëôéþðåýåé ôç ìÝóç ôéìÞ óáê÷Üóåé ôç ìÜæá êáé ôç ëåéôïõññïõ ôïõ ðñïçãïõìÝíïõ ãßá áõôþí âåëôéþíïíôáò ôñéìÞíïõ . Ç ìåëÝôç ÅDIC êáôÜ ôïí ôñüðï áõôü ôï åßíáé ç óõíÝ÷éóç ôçò ðáñááðïôÝëåóìá ôçò ìåôáìüêïëïýèçóçò ôùí áôüìùí ó÷åõóçò. ðïõ óõììåôåß÷áí óôç DCCT äçëáäÞ ôùí ïìÜäùí ðïõ áêïëïýèçóáí ôçí åíôáôéêïÓáê÷áñþäçò ÄéáâÞôçò ðïéçìÝíç èåñáðåßá (ðïëëáêáé äéáôñïöÞ. ðëÝò åíÝóåò , óõóôçìáôéêÝò ìåôñÞóåéò åêðáßäåõóç, Óôá ðëáßóéá ôïõ óõíååðáöÞ óõ÷íÞ ìå ôçí ïìÜäá äñßïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêå èåñáðåßáò) êáé åêåßíùí ðïõ Ýíá óõìðüóéï ìå èÝìá ôéò 11
ÄéáâçôïëïãéêÜ Íåá äéáôñïöéêÝò óõóôÜóåéò ôïõ 2006. Ãéá ôçí ðñüëçøç Þ ôçí áíôéìåôþðéóç ôïõ óáê÷áñþäç äéáâÞôç óýìöùíá ìå áõôÝò äßäåôáé Ýìöáóç óôçí êáôáíÜëùóç ðïéêéëßáò öñïýôùí êáé ëá÷áíéêþí, ôñïöþí ðïõ Ý÷ïõí ðåñéóóüôåñåò ßíåò êáé áíáðïöëïßùôïõò êüêêïõò êáé ëéãüôåñùí áìõëùäþí ëá÷áíéêþí. Åðßóçò óõíéóôÜôáé ç ëÞøç ìåãáëýôåñïõ áñéèìïý ìåñßäùí øáñéþí (ãéá ù-3 ëéðáñÜ ïîÝá) êáé ðåñéïñéóìÝíç êáôáíÜëùóç êñÝáôïò ðïõ ðñÝðåé íá åßíáé ÷áìçëÞò ðåñéåêôéêüôçôáò óå ëßðïò. ÓõíéóôÜôáé Ýëåã÷ïò ôïõ ìåãÝèïõò ôçò ìåñßäáò êáé ôùí èåñìßäùí. Ï óêïðüò ôçò äéáéôçôéêÞò áíôéìåôþðéóçò åßíáé ç åðßôåõîç óôü÷ùí ðïõ èá âïçèÞóïõí ôá Üôïìá íá äéáôçñÞóïõí Ýíá öõóéïëïãéêü ìåôáâïëéóìü Ýíáò Üëëïò óôü÷ïò åßíáé ç åðéâñÜäõíóç ôçò óõ÷íüôçôáò (Þ ìåßùóç) ôùí åðéðëïêþí ôïõ äéáâÞôç. Áí êáé ðïëëÝò ìåëÝôåò Ý÷ïõí åðéêåíôñùèåß óôçí éäáíéêÞ áíáëïãßá ìáêñïóôïé÷åßùí ðïõ ðåñéÝ÷ïíôáé óôç äéáôñïöÞ ôùí áôüìùí ìå äéáâÞôç äåí õðÜñ÷åé ïìïöùíßá ùò ðñïò áõôü. ÓÞìåñá ðéóôåýåôáé üôé ç çìåñÞóéá èåñìéäéêÞ ðñüóëçøç ôùí õäáôáíèñÜêùí ðñÝðåé íá êõìáßíåôáé ìåôáîý 45-65%, ôïõ ëßðïõò ìåôáîý 20-35% êáé ôùí ðñùôåúíþí ìåôáîý 10-35%. Éäéáßôåñç Ýìöáóç äßäåôáé óôéò ëéãüôåñåò èåñìßäåò ðïõ áðáéôïýíôáé ãéá ôçí áðþëåéá âÜñïõò. ¸÷åé áðïäåé÷èåß üôé ç âåëôßùóç ôïõ ãëõêáéìéêïý åëÝã÷ïõ ìåéþíåé ôïí êßíäõíï ôùí êáñäéáããåéáêþí åðåéóïäßùí. Ãéá ôï ëüãï áõôü ï Ýëåã÷ïò ôùí õäáôáíèñÜ-
êùí åßôå õðü ôçí ìïñöÞ æõãßóìáôïò, ìÝôñçóçò éóïäõíÜìùí Þ õäáôáíèñÜêùí Þ ï õðïëïãéóìüò ôùí õäáôáíèñÜêùí ìå åìðåéñéêü ôñüðï áðïôåëåß ôï êëåéäß ãéá ôçí åðßôåõîç ôïõ ãëõêáéìéêïý åëÝã÷ïõ. Ç Alice Lichtenstein óõæÞôçóå ôç ìïñöÞ ôùí äéáéôïëïãßùí ðïõ åðçñåÜæïõí ôï ëéðéäáéìéêü ðñïößë. Ç êáôáíÜëùóç äýï Þ ðåñéóóüôåñùí ìåñßäùí øáñéïý ôçí åâäïìÜäá ìåéþíåé óçìáíôéêÜ ôç äéÜìåôñï ôùí óôåöáíéáßùí áããåßùí óå ãõíáßêåò ìå óáê÷áñþäç äéáâÞôç. Áí êáé ãéá ôá øÜñéá õðÜñ÷åé ï èåùñçôéêüò êßíäõíïò ëüãù ôçò ìüëõíóçò ôïõ ðåñéâÜëëïíôïò, ôá ïöÝëç áðü ôçí êáôáíÜëùóç áõôþí áíôéóôáèìßæïõí ôïõò ðñïáíáöåñèÝíôåò êéíäýíïõò. ÕðÜñ÷ïõí ìåëÝôåò ðïõ Ý÷ïõí äåßîåé üôé ìå ôéò äßáéôåò ÷áìçëÞò ðåñéåêôéêüôçôáò óå ëéðáñÜ áíåâáßíïõí ôá ôñéãëõêåñßäéá ó÷åôéêÜ, ùóôüóï ìåéþíïíôáé ôá åðßðåäá ôçò êáêÞò ÷ïëçóôåñüëçò (LDL). ¸íá ìåéïíÝêôçìá ðïõ Ý÷ïõí ïé äßáéôåò ðïëý ÷áìçëÞò ðåñéêôéêüôçôáò óå ëéðáñÜ åßíáé üôé åßíáé äýóêïëï íá ôéò áêïëïõèÞóïõí ôá Üôïìá. Ðáñüëï ðïõ äåí Ý÷åé áðïäåé÷èåß ìå ôõ÷áéïðïéçìÝíåò ìåëÝôåò ç ÷ñçóéìüôçôá ôçò êáôáíÜëùóçò ôñïößìùí ðïõ ðåñéÝ÷ïõí ßíåò Þ áíáðïöëïßùôïõò êáñðïýò, óõíéóôÜôáé åõñÝùò ç êáôáíÜëùóç áõôþí ìå âÜóç ôá óõìðåñÜóìáôá áðü ìåëÝôåò ðáñáôÞñçóçò. Ôï ßäéï éó÷ýåé êáé ãéá ôç ÷ñÞóç áíôéïîåéäùôéêþí ïõóéþí. ¸÷åé áðïäåé÷èåß üôé ç õðåñãëõêáéìßá åðçñåÜæåé ôá åðßðåäá ôùí áíôéïîåéäùôéêþí ïõóéþí óôïí ïñãáíéóìü, ðáñüëá áõôÜ ïé ìåëÝôåò äåí Ý÷ïõí äåßîåé üôé ç ÷ïñÞãçóç ôùí óõìâáôéêþí áíôéïîåéäùôéêþí ïõóéþí õðü ôç ìïñöÞ äéóêßùí Ý÷åé êÜðïéï åõíïúêü áðïôÝëóìá óôç ìåßùóç ôçò êáñäéáããåéáêÞò íïóçñüôçôáò óýìöùíá ìå ôïí Dr Mooradian. H áäõíáìßá ôùí ìåëåôþí íá äåßîïõí äéáöïñÜ Ýãêåéôáé óôï üôé äåí õðÜñ÷ïõí óÞìåñá åõáßóèçôïé åñãáóôçñéáêïß äåßêôåò (âéïìÜñêåñò) ðïõ íá åðéôñÝðïõí ôçí êáëýôåñç åêôßìçóç ôïõ ïîåéäùôéêïý óôñåò ôïõ ïñãáíéóìïý. ÐáñÜ åðïìÝíùò ôá áñíçôéêÜ áðïôåëÝóìáôá ôùí äåéêôþí åîáêïëïõèåß íá óõíéóôÜôáé ç êáôáíÜëùóç öñïýôùí, ëá÷áíéêþí êáé ôñïößìùí ðïõ ðåñéÝ÷ïõí áíôéïîåéäùôéêÝò ïõóßåò. ÁíäñéáíÞ Âáæáßïõ, Éáôñüò
12
ÄéáâçôïëïãéêÜ Íåá
Té ìðïñåß íá ìïõ ðñïóöÝñåé ç Üóêçóç; Ç óùìáôéêÞ äñáóôçñéüôçôá ìðïñåß íá: • Ìåéþóåé ôá åðßðåäá ôïõ óáê÷Üñïõ êáé ôçò áñôçñéáêÞò ðßåóçò. • Íá ìåéþóåé ôçí «êáêÞ» ÷ïëçóôåñßíç êáé íá áõîÞóåé ôçí «êáëÞ». • Íá âåëôéþóåé ôçí éêáíüôçôá ôïõ óþìáôïò ìáò óôçí ÷ñçóéìïðïßçóç ôçò éíóïõëßíçò. • Íá óõìâÜëåé óôçí åõêáìøßá ôùí áñèñþóåùí. • Íá âïçèÞóåé óôçí ìåßùóç ôïõ óùìáôéêïý âÜñïõò. • Íá ìáò äþóåé ðåñéóóüôåñç åíÝñãåéá. • Íá ìåéþóåé ôï óôñåò. Ç Üóêçóç ðáßæåé óçìáíôéêü ñüëï óôçí ðñüëçøç ôçò åìöÜíéóçò ôïõ äéáâÞôç ôýðïõ 2. óç ôïõ êáñäéáêïý ñõèìïý êáé ôùí áíáðíïþí ìáò. Ç äéáäéêáóßá áõôÞ, ðïõ ðñÝðåé íá ãßíåôáé ðñïïäåõôéêÜ, óõìâÜëåé óôçí äéáôÞñçóç êáëÞò êáñäéïáíáðíåõóôéêÞò åðÜñêåéáò êáèþò êáé óôçí áýîçóç ôïõ ìåôáâïëéóìïý. ÌéóÞ þñá áåñïâéêÞò Üóêçóçò ôçí çìÝñá ãéá 46 çìÝñåò ôçí åâäïìÜäá áñêåß ãéá íá Ý÷åé êáíåßò 1. Íá åßìáóôå éäéáßôåñá åíåñãçôéêïß óå êáèçìåñéíÞ åõíïúêÜ áðïôåëÝóìáôá. âÜóç: ÌåñéêÝò áðü ôéò äñáóôçñéüôçôåò ðïõ ìðïñåß íá Ìå ôï íá åßíáé éäéáßôåñá äñáóôÞñéïò êáíåßò, óôçí êÜíåé êáíåßò ãéá íá áõîÞóåé ôçí áåñüâéá åîÜóêçóç êáèçìåñéíÞ ôïõ æùÞ, ìðïñåß íá áõîÞóåé ôïí áñéèôïõ åßíáé. ìü ôùí èåñìßäùí ðïõ êáßåé. • Ôï ðïäÞëáôï, óôáôéêü ìÝóá óôï óðßôé, Þ åêôüò: Ìðïñïýìå íá ðåôý÷ïõìå áõôÞí ôçí áõîçìÝíç óðéôéïý. äñáóôçñéüôçôá áí • Ôï ãñÞãïñï âÜäéóìá. • Ðáßæïõìå ìå ôá ðáéäéÜ Þ ôá åããüíéá ìáò. • Ï ÷ïñüò. • Áíåâáßíïõìå ìå ôéò óêÜëåò áíôß ãéá áóáíóÝñ. • Ôï êïëýìðé. • Áíôß ãéá êáöÝ, íá ðÜìå âüëôá ìå ôïí Þ ôçí ößëç • Ç ãõìíáóôéêÞ. ìáò. • Ôï ðïäüóöáéñï, ôï ìðÜóêåô Þ êÜðïéï Üëëï Üèëç• ÐëÝíïõìå ìüíïé ìáò ôï áõôïêßíçôï ìáò. ìá. • Áí Ý÷ïõìå êÞðï, öñïíôßæïõìå óõóôçìáôéêÜ ôá Ïé ðñüóöáôåò óõóôÜóåéò ôçò ÁìåñéêáíéêÞò ÄéáöõôÜ ìáò. âçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò, ó÷åôéêÜ ìå ôçí äéÜñêåéá êáé • ÂãÜæïõìå ôï óêýëï âüëôá. Ýíôáóç ôçò áåñüâéáò Üóêçóçò, ðïéêßëïõí áíÜëï• Êáôåâáßíïõìå ìéá Þ äýï óôÜóåéò íùñßôåñá áðü ãá ìå ôïí óôü÷ï. ôïí ôåëéêü ðñïïñéóìü êáé ðåñðáôÜìå. Ãéá âåëôßùóç ôçò ãëõêáéìéêÞò ñýèìéóçò, âïÞèåéá óôçí áðþëåéá âÜñïõò 2. Íá îåêéíÞóïõìå áåñüâéá êáé ìåßùóç ôïõ êáñäéáãÜóêçóç. ãåéáêïý êéíäýíïõ, óõóôÞíåÇ áåñüâéá Üóêçóç áðáéÇ Üóêçóç ðáßæåé óçìáíôéêü ñüëï ôáé áåñüâéá Üóêçóç ìÝôåß ôçí êéíçôïðïßçóç ìåãÜóôçí ðñüëçøç êáé áíôéìåôþðéóç ôñéáò Ýíôáóçò (50-70% ôïõ ëùí ìõúêþí ïìÜäùí êáé Ý÷åé ôïõ óáê÷áñþäç äéáâÞôç maximum ôçò êáñäéáêÞò óáí áðïôÝëåóìá ôçí áýîçÐïéü åßäïò óùìáôéêÞò Üóêçóçò ìðïñåß íá ìå âïçèÞóåé; ÁíÜëïãá ìå ôï ôé âïëåýåé ðåñéóóüôåñï ôïí êáèÝíá ìðïñïýìå íá äïêéìÜóïõìå:
14
Ôåýxïò 34 óõ÷íüôçôáò) ôïõëÜ÷éóôïí 150 ëåðôÜ/åâäïìÜäá. ÅíáëëáêôéêÜ ìðïñåßôå íá êÜíåôå Ýíôïíç Üóêçóç åðß 90ëåðôÜ/åâäïìÜäá. Ç óùìáôéêÞ äñáóôçñéüôçôá èá ðñÝðåé íá êáôáíÝìåôáé óå ôïõëÜ÷éóôïí 3 çìÝñåò ìÝóá óôçí åâäïìÜäá êáé ïé çìÝñåò ðïõ äåí èá ãßíåôáé Üóêçóç íá ìçí îåðåñíïýí ôéò 2. Ç ìÝôñéáò Þ ìåãÜëçò Ýíôáóçò, áåñüâéá Üóêçóç ãéá ðÜíù áðü 4 þñåò ôçí åâäïìÜäá, äßíåé ìåãáëýôåñç êáñäéïáããåéáêÞ ðñïóôáóßá. Ç Üóêçóç óå ó÷Ýóç ìå ôçí ñýèìéóç ôïõ óáê÷Üñïõ Åíþ ãéá ôá Üôïìá ìå äéáâÞôç ôýðïõ 1 óõíéóôÜôáé ç áíáâïëÞ ôçò Üóêçóçò áí ôï óÜê÷áñï åßíáé ðÜíù áðü 250mg/dl áí õðÜñîåé ïîüíç, áõôü äåí éó÷ýåé ãéá üóïõò Ý÷ïõí äéáâÞôç ôýðïõ 2 êáé êõñßùò áõôïýò ðïõ âñßóêïíôáé óå áãùãÞ ìå äéóêßá. Áí ôï Üôïìï íéþèåé êáëÜ, äåí Ý÷åé áöõäÜôùóç äåí õðÜñ÷åé ëüãïò áíáâïëÞò ôçò Üóêçóçò ìüíï ëüãù ôçò ýðáñîçò õðåñãëõêáéìßáò. ¼óïé ðáßñíïõí éíóïõëßíç ìðïñåß, áí ìÜëéóôá Ý÷ïõí êáëÞ ñýèìéóç, íá ðáñïõóéÜóïõí õðïãëõêáéìßá ëüãù áõîçìÝíçò óùìáôéêÞò äñáóôçñéüôçôáò. Áõôü ìðïñåß íá áðïöåõ÷èåß áí ðÜñïõí Ýíá éóïäýíáìï õäáôáíèñÜêùí (Ýíá öñïýôï, Þ äýï êñÜêåñ), ðñéí áðü ôçí Üóêçóç, åöüóïí ç ôéìÞ ôïõ óáê÷Üñïõ åßíáé ßóç Þ êÜôù áðü 100mg/dl. ÕðÜñ÷åé êáôçãïñßá áóêÞóåùí ðïõ äåí ðñÝðåé íá êÜíù; ÅÜí õðÜñ÷ïõí åðéðëïêÝò ëüãù ôïõ äéáâÞôç, ïñéóìÝíåò áóêÞóåéò ìðïñåß íá åðéäåéíþóïõí ôï õðÜñ÷ïí ðñüâëçìá. Äñáóôçñéüôçôåò ðïõ áõîÜíïõí ôçí ðßåóç óôá áããåßá ôïõ áìöéâëçóôñïåéäïýò, üðùò ôï óÞêùìá âÜñïõò, ìðïñïýí íá åðéäåéíþóïõí ìéá Þäç õðÜñ÷ïõóá êáôÜóôáóç. ÅÜí õðÜñ÷åé äéáâçôéêÞ íåõñïðÜèåéá, ìå óõíÝðåéá ôçí ìåéùìÝíç áéóèçôéêüôçôá óôá ðüäéá, ôï ôñÝîéìï äåí áðïôåëåß êáëÞ åðéëïãÞ ãéá áåñüâéá Üóêçóç. Ëüãù ôçò ìåéùìÝíçò áéóèçôéêüôçôáò ìðïñåß íá ìçí ãßíåé áíôéëçðôüò ï ðüíïò áðü êáêÞ åöáñìïãÞ ôçò êÜëôóáò Þ ôïõ ðáðïõôóéïý, íá äçìéïõñ-
ãçèïýí öïõóêÜëåò óôá ðüäéá ðïõ èá ïäçãÞóïõí óå öëåãìïíÞ Þ Ýëêç. Ðñéí îåêéíÞóåôå íá áóêåßóèå óõóôçìáôéêÜ: • Èá ðñÝðåé íá åíçìåñþóåôå ôïí ãéáôñü óáò, ðïõ ãíùñßæåé ôï éóôïñéêü óáò êáé ôéò åðéðëïêÝò ðïõ åíäÝ÷åôáé íá Ý÷åôå, Ýôóé þóôå íá óáò óõìâïõëåýóåé ó÷åôéêÜ ìå ôï ôé ðñÝðåé íá áðïöýãåôå êáé ðïéï åßäïò Üóêçóçò èá åßíáé ôï ðéï ùöÝëéìï. • ÈÝóôå ôïõò óôü÷ïõò óáò ùò ðñïò ôï åßäïò ôçò Üóêçóçò, ôç äéÜñêåéá êáé ôçí óõ÷íüôçôá ìå ôçí ïðïßáí èÝëåôå íá áóêåßóèå. • ÅðéëÝîôå ôïí êáôÜëëçëï åîïðëéóìü, üðùò ðáðïýôóéá, êÜëôóåò Þ êÜôé åéäéêüôåñï áíÜëïãá ìå ôï åßäïò ôïõ áèëÞìáôïò ðïõ ðñüêåéôáé íá êÜíåôå. ÎåêéíÞóôå áðü óÞìåñá!! • Âñåßôå ðïéåò äñáóôçñéüôçôåò óáò öáßíïíôáé åëêõóôéêÝò, åßíáé åýêïëá ðñáãìáôïðïéÞóéìåò êáé óõæçôÞóôå ìå ôïí ãéáôñü óáò êáôÜ ðüóï åßíáé áóöáëåßò ãéá åóÜò. • ÎåêéíÞóôå ìå áñãïýò ñõèìïýò. Ç Üóêçóç ðïõ èá êÜíåôå äåí ðñÝðåé íá îåðåñíÜåé ôéò äõíáôüôçôåò óáò. • Óçìåéþóôå êÜðïõ ôé èá êÜíåôå, ðüóï óõ÷íÜ, ðïéÝò ìÝñåò êáé þñåò êáèþò êáé ôçí äéÜñêåéá ôçò Üóêçóçò. Ïé óôü÷ïé óáò ðñÝðåé íá åßíáé ñåáëéóôéêïß, áëëéþò õðÜñ÷åé êßíäõíïò íá áðïãïçôåõèåßôå êáé íá ôá åãêáôáëåßøåôå ðïëý ãñÞãïñá. • Áí åßíáé åöéêôü, êÜíôå ôçí Üóêçóç óáò ìáæß ìå êÜðïéï ößëï Þ óõããåíÞ: ï Ýíáò èá ðáñáóýñåé ôïí Üëëïí. • ÊáôáãñÜøôå ôá ïöÝëç ðïõ èá Ý÷åôå áðü ôçí áýîçóç ôçò óùìáôéêÞò äñáóôçñéüôçôáò (âåëôßùóç ôùí ôéìþí ôïõ óáê÷Üñïõ, ìåßùóç ôïõ âÜñïõò, åõåîßá êôë.). Áõôü èá åßíáé êßíçôñï ãéá íá óõíå÷ßóåôå ôçí ðñïóðÜèåéá. • ÄÝóôå ôçí Üóêçóç ìå Üëëï ìÜôé: ç óùìáôéêÞ äñáóôçñéüôçôá ìðïñåß íá áðïôåëåß åõ÷áñßóôçóç êáé ü÷é êáôáíáãêáóìü. ÌáñéÜííá ÌðåíñïõìðÞ Éáôñüò 15
ÄéáâçôïëïãéêÜ Íåá
10 ÂÞìáôá ãéá êáëýôåñç õãåßá ôïõ áôüìïõ ìå äéáâÞôç ÁêïëïõèÞóôå ôá 10 âÞìáôá ãéá ìéá êáëýôåñç õãåßá êáé èá âïçèÞóåôå ðïëý ôïí ïñãáíéóìü óáò.
ÂÇÌÁ 1 ÁêïëïõèÞóôå ìéá õãéåéíÞ êáèçìåñéíÞ äéáôñïöÞ, ìå üëåò ôéò ïìÜäåò ôñïößìùí, êáé óýìöùíá ìå ôéò óõóôÜóåéò ôçò ÌåóïãåéáêÞò äéáôñïöÞò. Áðïêëåßóôå ìüíï ôñüöéìá ðëïýóéá óå ëéðáñÜ êáé æÜ÷áñç.
ÂÇÌÁ 2 ÐñïôéìÞóôå ðñïúüíôá ÷áìçëÜ óå æÜ÷áñç. Ðåñéïñßóôå ôçí êáôáíÜëùóç áðëþí, ñáöéíáñéóìÝíùí óáê÷Üñùí áðü ãëõêÜ, áíáøõêôéêÜ, ÷õìïýò íÝêôáñ, ìÝëé êáé ìáñìåëÜäåò. Ôá ôñüöéìá áõôÜ èá ðñÝðåé íá åíôÜóóïíôáé áñáéÜ óôç äéáôñïöÞ óáò.
ÂÇÌÁ 3 ÐñïôéìÞóôå ãáëáêôïêïìéêÜ çìéáðïâïõôõñùìÝíá ìå 1-2% ëéðáñÜ (ãÜëá, ãéáïýñôé). Ôá ðëÞñç ðñïúüíôá åßíáé ðëïýóéá óå åðéâáñõíôéêÜ, êïñåóìÝíá ëéðáñÜ.
ÂÇÌÁ 4 Áðïöýãåôå ôñüöéìá õøçëÜ óå áëÜôé üðùò áëìõñÜ óíáê, áëáôéóìÝíïõò îçñïýò êáñðïýò, ðáóôÜ, áëëáíôéêÜ, áëìõñÜ ôõñéÜ êáé åðåîåñãáóìÝíá ôñüöéìá. Êáôáíáëþóôå øùìß êáé öñõãáíéÝò ÷ùñßò áëÜôé.
16
Ôåýxïò 34
ÂÇÌÁ 5 Êáôáíáëþóôå êáèçìåñéíÜ ôïõëÜ÷éóôïí 5 ìéêñïìåñßäåò áðü öñïýôá êáé ëá÷áíéêÜ. Áðïöýãåôå ôïõò ÷õìïýò (áêüìá êáé ôïõò öñÝóêïõò) êáé êáôáíáëþóôå öñÝóêá ëá÷áíéêÜ ìå êÜèå ãåýìá óáò.
ÂÇÌÁ 6 Ôï åëáéüëáäï ðñÝðåé íá åßíáé ï âáóéêüò ôýðïò ëßðïõò ðïõ êáôáíáëþíåôå óôç äßáéôá óáò. Áðïöýãåôå ôçí êáôáíÜëùóç óðïñÝëáéùí, âïõôýñïõ êáé êïñåóìÝíùí ëéðáñþí, áðü æùéêÝò êõñßùò ôñïöÝò. Ôñþôå óõ÷íÜ ëéðáñÜ øÜñéá, ðïõ åßíáé ðçãÝò ôùí ùöÝëéìùí ù3 ëéðáñþí ïîÝùí
ÂÇÌÁ 7 Êáôáíáëþóôå äçìçôñéáêÜ ïëéêÞò Üëåóçò êáé ôñüöéìá ðëïýóéá óå öõôéêÝò ßíåò. ÐçãÝò õäáôáíèñÜêùí, üðùò ðáôÜôá, æõìáñéêÜ, ñýæé êáé üóðñéá ðñÝðåé íá õðÜñ÷ïõí óôï äéáéôïëüãéï êáèçìåñéíÜ, ìáãåéñåìÝíá üìùò ìå ëßãï ðñïóôéèÝìåíï ëßðïò.
ÂÇÌÁ 8 Ðåñéïñßóôå ôçí êáôáíÜëùóç ôïõ áëêïüë óôá 1-2 ðïôÞñéá ôçí çìÝñá (20 ãñ), áêïëïõèþíôáò ðÜíôá ôéò óõóôÜóåéò ôïõ ãéáôñïý óáò.
ÂÇÌÁ 9 ÊÜíôå ôáêôéêÞ Üóêçóç. 30 ëåðôÜ åíôáôéêü ðåñðÜôçìá ôçí çìÝñá åßíáé áñêåôÜ ãéá íá óáò âïçèÞóïõí íá áðïêôÞóåôå Ýíá éäáíéêü âÜñïò, áëëÜ êáé ðéï öõóéïëïãéêÜ åðßðåäá ãëõêüæçò óôï áßìá.
ÂÇÌÁ 10 Áðïöýãåôå ôçí ðá÷õóáñêßá. Áí Ý÷åôå õøçëüôåñï âÜñïò áðü ôï öõóéïëïãéêü, ðñïóðáèÞóôå ìÝóá áðü óùóôÞ äéáôñïöÞ êáé ôáêôéêÞ Üóêçóç íá ÷Üóåôå âÜñïò. Ç áðþëåéá âÜñïõò èá ñõèìßóåé êáëýôåñá ôá óÜê÷áñÜ óáò.
×Üñçò Äçìïóèåíüðïõëïò, Éáôñüò 17
ÄéáâçôïëïãéêÜ Íåá
Ï óáê÷áñþäçò äéáâÞôçò êáé ïé åíôåñéêÝò éíêñåôßíåò: Ìéá íÝá èåñáðåõôéêÞ ðñïóÝããéóç ¸ôóé, Ýùò üôïõ âñåèåß ç ïñéóôéÅéóáãùãÞ êÞ èåñáðåõôéêÞ ëýóç ôïõ äéáâÞÏ óáê÷áñþäçò äéáâÞôçò ôç, ç ðñïóðÜèåéá åßíáé ç üóï êááðïôåëåß ìéá ÷ñüíéá äéáôáñá÷Þ ëýôåñç áíôéìåôþðéóç ôïõ óáê÷Üôïõ ìåôáâïëéóìïý êõñßùò ôçò ñïõ ôïõ áßìáôïò, êáé áõôü äåãëõêüæçò, áëëÜ êáé Üëëùí óçäïìÝíïõ üôé åßíáé ðëÝïí óßãïõìáíôéêþí óôïé÷åßùí ôïõ ìåôáâïñï üôé üóï íùñßôåñá êáé üóï êáëéóìïý. ¼ðùò êáé óôçí õðÝñôáëýôåñá áíôéìåôùðßóåé êáíåßò ôï óç, ôçí ðá÷õóáñêßá, ôçí õðåñôá åðßðåäá ôïõ óáê÷Üñïõ ôïõ áß÷ïëçóôåñïëáéìßá, Ýôóé êáé óôïí ìáôïò, ôüóï ìåéþíåôáé ç ðéèáíüóáê÷áñþäç äéáâÞôç áðáéôåßôáé ôçôá åìöÜíéóçò Þ åîÝëéîçò ôùí ìéá óõíå÷Þò ðñïóðÜèåéá ñýèìéåðéðëïêþí ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå óçò, åí ðñïêåéìÝíù ôçò ãëõêüôïí äéáâÞôç. æçò, áöïý ìå áõôüí ôïí ôñüðï ÌåôÜ ôçí åéóáãùãÞ óôçí êáìðïñïýìå íá áðïöýãïõìå ðïëèçìåñéíÞ ðñÜîç ôùí ãëéôáæïíþí ëÝò åðéðëïêÝò ðïõ ó÷åôßæïíôáé ðïõ ßóùò èá Ý÷ïõí åíôõðùóéáìå ôá áõîçìÝíá åðßðåäá ôçò êÜ áðïôåëÝóìáôá óôçí áíôéìåãëõêüæçò. ôþðéóç ôçò óçìáíôéêüôåñçò Ç ðñïóðÜèåéá ôçò èåñáðåõßóùò ðëçãÞò ðïõ ó÷åôßæåôáé ìå ôéêÞò áíôéìåôþðéóçò ôïõ óáê÷áôïí äéáâÞôç, äçëáäÞ ôï Ýìöñáãñþäç äéáâÞôç ÷ñïíïëïãåßôáé ìá ôïõ ìõïêáñäßïõ, ôá ôåëåõáðü ðÜñá ðïëý ðáëáéÜ. Ïñüóçôáßá 2-3 ÷ñüíéá ãßíåôáé ìï óôçí èåñáðåßá ôïõ äéáÝíôïíç óõæÞôçóç êáé ãéá âÞôç Þôáí ç åéóáãùãÞ óôçí ¼ôáí Ýíá Üôïìï Ý÷åé åðßðåäá ôéò éíêñåôßíåò, ðïõ áðïôåðñÜîç, ôï 1922, ôçò éíóïõãëõêüæçò üóï ôï äõíáôüí ðéï ëïýí ìéá åíôåëþò íÝá öéëßíçò. ¸ùò ôüôå, íåáñÜ êõêïíôÜ óôï öõóéïëïãéêü ôüóï ëïóïößá óôçí áíôéìåôþðéñßùò Üôïìá, êáôÝëçãáí ìéêñüôåñç åßíáé ç ðéèáíüôçôá íá óç ôïõ äéáâÞôç. ìÝóá óå ëßãåò åâäïìÜäåò áðü ôçí äéÜãíùóç ôïõ äéáåìöáíßóåé åðéðëïêÝò Ïé éíêñåôßíåò âÞôç. ÓÞìåñá ç êáôÜóôáÏé éíêñåôßíåò, ç ëÝîç óç Ý÷åé áëëÜîåé Üñäçí, êáé ðñïÝñ÷åôáé áðü ôéò ëÝîåéò ÉÍóïõåßíáé åîáéñåôéêÜ óðÜíéï óôéò áíáëßíç êáé óåÊÑÉÔÉÍÇ, äçëáäÞ ÝêêñéðôõãìÝíåò êïéíùíßåò íá ÷Üíïíôáé óç éíóïõëßíçò, åßíáé ïñìüíåò ðïõ Üíèñùðïé ëüãù ìç Ýãêáéñçò áíôéðáñÜãïíôáé áðü ôïí åíôåñéêü óùìåôþðéóçò ôïõ äéáâÞôç. ëÞíá. ÖõóéïëïãéêÜ, ìüëéò åéóÝëèåé ¼ìùò, ðáñÜ ôçí óõíå÷Þ åéóáôñïöÞ óôï ëåðôü Ýíôåñï, äßíåôáé ãùãÞ íÝùí èåñáðåõôéêþí ìÝóùí åíôïëÞ Ýêêñéóçò óåêñåôéíþí. Áõóôçí áíôéìåôþðéóç ôïõ äéáâÞôç, ôÝò Ý÷ïõí ôçí éäéüôçôá íá äéåãåßìåãÜëïò áñéèìüò áôüìùí åîáêïñïõí ôçí Ýêêñéóç éíóïõëßíçò áðü ëïõèåß íá ôáëáíßæåôáé áðü áõôüí. 20
Ôåýxïò 34 ôï ðÜãêñåáò, Ýíáò ìç÷áíéóìüò áëçèéíÜ áîéïèáýìáóôïò, áöïý Ýôóé åêêñßíåôáé éíóïõëßíç ðñïôïý áêüìá áðïññïöçèåß ç ãëõêüæç áðü ôï Ýíôåñï, þóôå üôáí åéóÝëèåé óôçí êõêëïöïñßá ç ãëõêüæç, íá õðÜñ÷åé Þäç ç éíóïõëßíç ãéá íá äéåõêïëõíèåß ç äéáêßíçóç ôçò ãëõêüæçò ðñïò ôï åóùôåñéêü ôïõ çðáôéêïý êáé ìõúêïý êõôôÜñïõ êáé åí óõíå÷åßá ï ìåôáâïëéóìüò ôçò. Ç äéáðßóôùóç ôçò ýðáñîçò áõôþí ôùí ïõóéþí Ýãéíå áðü ôçí ðáñáôÞñçóç üôé ç Ýêêñéóç éíóïõëßíçò üôáí ÷ïñçãçèåß ãëõêüæç áðü ôï óôüìá åßíáé ðïëý ðåñéóóüôåñç óå ó÷Ýóç ìå ôçí Ýêêñéóç éíóïõëßíçò ìåôÜ áðü ÷ïñÞãçóç ßäéáò ðïóüôçôá ãëõêüæçò åíäïöëåâßùò. ¢ñá, ôï óõìðÝñáóìá åßíáé üôé ç ëÞøç ãëõêüæçò áðü ôï óôüìá ðáñÜãåé ïñéóìÝíåò éó÷õñÝò éíóïõëéíïåêêñéôéêÝò ïõóßåò. Ôüðïò öõóéêÞò ðáñáãùãÞò éíêñåôéíþí êáé öáñìáêåõôéêÞ åêìåôÜëëåõóç áõôþí ôùí ïñìïíþí Öáßíåôáé üôé õðÜñ÷ïõí ðïëëÝò ïñìüíåò ìå éäéüôçôåò éíêñåôßíçò áëëÜ ïé óçìáíôéêüôåñåò ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå ôï ìåôáâïëéóìü ôçò ãëõêüæçò åßíáé äýï, ç GIP (Gastric Inhibitory Polypeptide) êáé ç GLP-1 (Glucagon-Like Peptide). ÅðåéäÞ ïé éäéüôçôåò ôçò GLP-1 åßíáé ðéï åíôõðùóéáêÝò üóïí áöïñÜ óôéò ìåôáâïëéêÝò äñáóôçñéüôçôåò ôçò óôïí äéáâÞôç, ç Ýñåõíá åóôéÜóôçêå êõñßùò óå áõôÞí. ÁõôÝò ïé äýï ïñìüíåò, ïé éíêñåôßíåò, ðáñÜãïíôáé áðü ôï ëåðôü Ýíôåñï ìåôÜ áðü ôç ëÞøç ôñïöÞò. Óôç óõíÝ÷åéá ïé éíêñåôßíåò äñïõí óå õðïäï÷åßò ðïõ âñßóêïíôáé ðÜíù óôï â-êýôôáñï ôïõ ðáãêñÝáôïò ìå áðïôÝëåóìá ôçí áýîçóç ôçò Ýêêñéóçò éíóïõëßíçò. Ç öõóéïëïãéêÜ åêêñéíüìåíç GLP-1, üðùò Üëëùóôå êáé ç GIP Ý÷ïõí äéÜñêåéá æùÞò ìüëéò ïëßãùí ëåðôþí, äéüôé êáôáóôñÝöïíôáé ðïëý ãñÞãïñá áðü Ýíá Ýíæõìï ôï DPP-IV. Óôïí óáê÷áñþäç äéáâÞôç ôýðï 2, ç Ýêêñéóç ôùí éíêñåôéíþí, éäéáßôåñá êáé ðéèáíþò ìüíïí ôçò GLP-1, åßíáé äéáôáñáãìÝíç. ÅñåõíçôÝò Ý÷ïõí êáôïñèþóåé íá
ðáñÜãïõí Ýíá óõíèåôéêü ìüñéï ôïõ GLP-1 ôï ïðïßï äåí êáôáóôñÝöåôáé áðü ôï Ýíæõìï DPP-IV, ìå áðïôÝëåóìá ï ÷ñüíïò äñáóôéêüôçôáò ôïõ GLP-1 íá Ý÷åé áõîçèåß êáôÜ ðïëý. Ìéá Üëëç èåñáðåõôéêÞ ðñïóÝããéóç èá Þôáí ç áðåíåñãïðïßçóç ôïõ õðåýèõíïõ ãéá ôçí êáôáóôñïöÞ ôùí éíêñåôéíþí åíæýìïõ, äçëáäÞ ôïõ DPP-IV, ïðüôå èá ðáñáôåßíåôáé ï ÷ñüíïò äñáóôéêüôçôáò ôïõ GLP-1 ðïëý ðÝñáí ôùí 2-3 ëåðôþí ðïõ áíôéóôïé÷ïýí óôïí äñáóôéêü ÷ñüíï ôùí öõóéêþí éíêñåôéíþí. Éäéüôçôåò ôùí éíêñåôéíþí Ç áñ÷éêÞ éäéüôçôá ôùí éíêñåôéíþí ðïõ åíäéÝöåñå ôçí ÷ñÞóç ôïõò óôïí äéáâÞôç Þôáí âÝâáéá, üðùò áíáöÝñèçêå ðéï ðÜíù, ç éäéüôçôá ôïõò íá áõîÜíïõí ôçí Ýêêñéóç éíóïõëßíçò. ÐåñáéôÝñù ðáñáôçñÞóåéò üìùò Ýäåéîáí üôé ôá ìüñéá áõôÜ, ðÝñá áðü ôçí éêáíüôçôá ôïõò íá áõîÜíïõí ôçí Ýêêñéóç éíóïõëßíçò, åß÷áí êáé ðïëëáðëÝò Üëëåò åõåñãåôéêÝò éäéüôçôåò óôïí ìåôáâïëéóìü ôçò ãëõêüæçò êáé ãåíéêÜ óôïí äéáâÞôç. Ïé óåêêñåôßíåò áóêïýí ðïëëáðëÝò äñÜóåéò ðïõ Üìåóá êáé Ýììåóá óõìâÜëëïõí óôçí ñýèìéóç ôçò ãëõêüæçò. ¸ôóé: á. Ìåéþíïõí ôçí Ýêêñéóç ôçò ãëõêáãüíçò. Ç ãëõêáãüíç åßíáé ìéá ïñìüíç ðïõ ðáñÜãåôáé êáé áõôÞ óôï ðÜãêñåáò, êáé ç ïðïßá áõîÜíåé ôçí ðáñáãùãÞ ôçò ãëõêüæçò áðü ôï Þðáñ. Ìåßùóç ôçò Ýêêñéóçò ôçò ãëõêáãüíçò ìåéþíåé ôá åðßðåäá ôçò ãëõêüæçò óôï áßìá. â. Åðéâñáäýíïõí ôçí êéíçôéêüôçôá ôïõ óôïìÜ÷ïõ. Áõôü Ý÷åé ùò óõíÝðåéá íá ðáñáìÝíåé ç ôñïöÞ ðåñéóóüôåñç þñá óôï óôïìÜ÷é, ìå åðáêüëïõèï ôï áßóèçìá êïñåóìïý êáé ôçí ìåßùóç ôçò ðñïóëáìâáíüìåíçò ôñïöÞò. ã. Ðáñáôçñåßôáé áðþëåéá óùìáôéêïý âÜñïõò ðïõ äåí öáßíåôáé íá åñìçíåýåôáé ìüíïí áðü ôçí ìåéùìÝíç ðñüóëçøç ôñïöÞò, áëëÜ ßóùò íá ïöåßëåôáé êáé óå ðéï óõóôçìáôéêÞ äñÜóç ôùí éíêñåôéíþí. ä. Öáßíåôáé üôé áõîÜíïõí ôçí åõáéóèç21
ÄéáâçôïëïãéêÜ Íåá óßá óôçí éíóïõëßíç ìå áðïôÝëåóìá ôçí êáëýôåñç áîéïðïßçóç ôçò õðÜñ÷ïõóáò éíóïõëßíçò êáé ôçí ìåßùóç ôùí áíáãêþí óå éíóïõëßíç. Áõôü ßóùò Ý÷åé ùò áðïôÝëåóìá ôçí ðñïóôáóßá ôïõ â-êõôôÜñïõ ôïõ ðáãêñÝáôïò ìå áðïôÝëåóìá ôçí êáëýôåñç ñýèìéóç ôçò ãëõêüæçò áöïý ðáñáìÝíåé êáé ç “öõóéêÞ ïäüò” Ýêêñéóçò ôçò éíóïõëßíçò. å. Óå ðåéñáìáôéêÜ äåäïìÝíá ìÜëéóôá, áíáöÝñåôáé üôé ü÷é ìüíïí ðñïóôáôåýôçêå ôï â-êýôôáñï ôïõ ðáãêñÝáôïò ìåôÜ áðü ÷ïñÞãçóç éíêñåôéíþí, áëëÜ áõîÞèçêå êáé ï ðëçèõóìüò ôùí âêõôôÜñùí, ìéá ðáñáôÞñçóç ìå óçìáíôéêÝò èåñáðåõôéêÝò åðéðôþóåéò, åöüóïí ïé ðáñáôçñÞóåéò áõôÝò åðéâåâáéùèïýí êáé óôïí Üíèñùðï. Áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò êáé ôñüðïò ÷ïñÞãçóçò óåêñåôéíþí Ç ìüíç åãêåñéìÝíç éíêñåôßíç ðïõ êõêëïöïñåß óÞìåñá óôï åìðüñéï åßíáé ìéá óõíèåôéêÞ GLP-1, ç åîåíáôßäç. ÁõôÞ êõêëïöïñåß óå åíÝóéìç ìïñöÞ êáé ÷ïñçãåßôáé õðïäïñßùò- üðùò áêñéâþò ç éíóïõëßíç. ×ïñçãåßôáé äýï öïñÝò ôçí çìÝñá óå óôáèåñÞ äüóç, äåí õðÜñ÷åé äçëáäÞ áíÜãêç áõîïìåßùóçò ôçò äüóçò üðùò ãßíåôáé ìå ôçí éíóïõëßíç. Êõêëïöïñåß Ýôïéìç óå óõóêåõáóßá ìå ìïñöÞ óôõëïý. Åñåõíþíôáé êáé áñêåôïß Üëëïé ðáñÜãïíôåò ìå äñÜóç éíêñåôßíçò. ºóùò ðéï ðñï÷ùñçìÝíç óôïí äñüìï ôçò Ýñåõíáò åßíáé Ýíáò áíáóôïëÝáò ôçò DPP-IV, ç ÷ïñÞãçóç ôïõ ïðïßïõ áíáôÝëëåé ôç äñÜóç ôçò DPP-IV ìå áðïôÝëåóìá ôçí áýîçóç ôïõ ÷ñüíïõ äñÜóçò ôçò GLP-1. Ï áíáóôïëÝáò ôçò DPPIV ðëåïíåêôåß äéüôé èá êõêëïöïñÞóåé óå äéóêßï,
ìå áðïôÝëåóìá íá ëáìâÜíåôáé ðéï åýêïëá. Ïé áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå ôçí åîåíáôßäç äåí áíáöÝñïíôáé óáí óçìáíôéêÝò. Ç óõ÷íüôåñç áíåðéèýìçôç åíÝñãåéá åßíáé ç íáõôßá, óôçí ïðïßá ìÜëéóôá áðåäþèåé áñ÷éêÜ êáé ç áðþëåéá âÜñïõò, ãåãïíüò ðïõ äåí öáßíåôáé íá éó÷ýåé. Áðü ïñéóìÝíåò ìåëÝôåò áíáöÝñåôáé üôé Ýùò êáé 40% ôùí áôüìùí ðïõ ÷ñçóéìïðïßçóáí ôçí åîåíáôßäç åß÷áí êÜðïéáò Ýíôáóçò íáõôßá. Ðïëý óðáíéüôåñåò áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò åßíáé ç õðïãëõêáéìßá, ï åìåôüò ïé äéáññïúêÝò êåíþóåéò, ç êåöáëáëãßá êáé ç äõóðåøßá. ÓõìðåñÜóìáôá Ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá ç Ýñåõíá Ý÷åé öÝñåé óôçí åðéöÜíåéá óçìáíôéêÜ óôïé÷åßá ãéá ôçí äñÜóç ôïí ïñìïíþí ôïõ ðåðôéêïý óùëÞíá óôïí ìåôáâïëéóìü ôçò ãëõêüæçò, éäéáßôåñá ôéò éäéüôçôåò ôçò GLP-1 êáé GIP. ÁõôÝò ïé ïñìüíåò åßíáé óçìáíôéêïß äéåãÝñôåò ôçò ðáñáãùãÞò éíóïõëßíçò áðü ôï â-êýôôáñï ôïõ ðáãêñÝáôïò ìåôÜ áðü ôçí ëÞøç ôñïöÞò. Ïé éíêñåôßíåò åßíáé ãíùóôü üôé äåí óõíôßèåíôáé óå åðáñêÞ ðïóüôçôá óôïí óáê÷áñþäç äéáâÞôç ôýðïõ 2, êáé ç ÷ïñÞãçóç ôïõò öáßíåôáé ü÷é ìüíïí íá ñõèìßæåé ôá åðßðåäá ôçò ãëõêüæçò áëëÜ êáé íá ðñïóôáôåýåé êáé íá âåëôéþíåé ôçí áðüäïóç ôïõ â-êõôôÜñïõ, ôçí èåìåëéþäç äéáôáñá÷Þ óôçí ðáèïãÝíåéá ôïõ óáê÷áñþäç äéáâÞôç ôýðïõ 2. Áíôþíçò ÁëáâÝñáò, Iáôñüò
22
ÄéáâçôïëïãéêÜ Íåá
ÅôéêÝôåò ôñïößìùí: ðþò íá ôéò äéáâÜæïõìå óùóôÜ; äéêüôåñá ãéá ôá Üôïìá ìå äéáÅßíáé óßãïõñï ðùò êáôáíáâÞôç, ç ýðáñîç áõôþí ôùí ðëçëþíïõìå óõ÷íÜ ôõðïðïéçìÝíá ñïöïñéþí äéåõêïëýíåé éäéáßôåôñüöéìá, ôá ïðïßá áãïñÜæïõìå ñá, äåäïìÝíïõ üôé ï êáôáíáëùåßôå ãéá ëüãïõò åõêïëßáò, åßôå ôÞò ìðïñåß íá êáôáëÜâåé áí Ýíá ãéáôß ç ðáñï÷Þ öñÝóêùí ôñïôñüöéìï ìðïñåß íá åíóùìáôùößìùí ðåñéïñßæåôáé üëï êáé ðåèåß óôï äéáéôïëüãéï ôïõ ÷ùñßò ñéóóüôåñï óôçí åðï÷Þ ôçò áðüðñüâëçìá, Þ óôçí ðåñßðôùóç ëõôçò âéïìç÷áíïðïßçóçò êáé ôçò éíóïõëéíïåîÜñôçóçò ðüóåò ôçò ôõðïðïßçóçò ðïõ æïýìå. ìïíÜäåò áðáéôïýíôáé ãéá ôï ôñüöé¸ôóé, åßíáé óßãïõñï ðùò ðïëëÝò ìï áõôü. öïñÝò åñ÷üìáóôå áíôéìÝôùðïé ìå Ïé äéáôñïöéêïß ðßíáêåò ðåñéÝ÷ïõí êÜðïéá óõóêåõáóßá óôåñåÞò Þ õãñÞò ðëçñïöïñßåò ó÷åôéêÜ ìå ôéò ìåôñÞóåéò ëßðïõò, ôñïöÞò, ðïõ ìáò âÜæåé óôï äßëçììá ôïõ áí ðñÝ÷ïëçóôåñüëçò, õäáôáíèñÜêùí, ðñùôåÀíçò, âéôáðåé íá êáôáíáëùèåß Þ ü÷é. ìéíþí êáé ìåôÜëëùí, áíÜ ôõðéêÞ ìåñßäá. Ç ìåñßÔá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá üëï êáé ðåñéóóüôåñá äá áõôÞ ìðïñåß íá åßíáé ôá 100 ãñ Þ ml, áëëÜ ðñïúüíôá Ý÷ïõí åðÜíù óôç óõóêåõáóßá ôïõò Ýíá ìðïñåß íá äßíïíôáé êáé áíÜ ìåôñÞóéìç ìåñßäá ôïõ äéáôñïöéêü ðßíáêá, ðïõ ðåñéëáìâÜíåé êÜðïéåò åíüò öëéôæáíéïý, ôçò áôïìéêÞò óõóêåõáóßáò Þ ôçò ðëçñïöïñßåò êáé íïýìåñá ðïõ áöïñïýí ôç äéáôõðéêÞò ìåñßäáò. Ïé ðëçñïöïñßåò áõôÝò êÜíïõí ôñïöéêÞ áíÜëõóç, áëëÜ êáé áîßá ôïõ óõãêåêñéðéï åýêïëç ôçí áãïñÜ ôïõ ôñïößìïõ ãéá ôïí êáìÝíïõ ðñïúüíôïò. Äõóôõ÷þò óôç ÷þñá ìáò äåí ôáíáëùôÞ, Ýôóé þóôå ôï ðñïúüí íá óõìâÜëåé óôçí õðÜñ÷åé áêüìá ç íïìïèåóßá ðïõ èá õðï÷ñåþíåé êáëýôåñç ñýèìéóç, ôïõ âÜñïõò, ôçò ãëõêüæçò, ôéò åôáéñåßåò íá áíáãñÜöïõí áõôÜ ôá óôïé÷åßá ôçò ÷ïëçóôåñßíçò Þ ôçò óå êÜèå ðñïúüí ðïõ ðááñôçñéáêÞò ðßåóçò. ÐáñáóêåõÜæïõí, óå áíôßÏé åôéêÝôåò ôùí ôñïößìùí ðáñÝñüëá áõôÜ ôï íá äéáâÜèåóç ìå ÷þñåò üðùò ïé ÷ïõí ÷ñÞóéìåò ðëçñïöïñßåò ãéá ôç óåé êáíåßò óùóôÜ áõôÝò ÇíùìÝíåò Ðïëéôåßåò êáé óýíèåóç ôùí ôñïößìùí êáé ìáò ôéò ðëçñïöïñßåò ìðïôï ÇíùìÝíï Âáóßëåéï, âïçèïýí óôïí õðïëïãéóìü ôùí ñåß íá åßíáé äýóêïëï Þ üðïõ ïé äéáôñïöéêïß ðßáêüìá êáé ðáñáðëáíçíáêåò âñßóêïíôáé óôéò èåñìßäùí üóï êáé ôçò ðïóüôçôáò ôéêü. óõóêåõáóßåò üëùí ôï ôùí õäáôáíèñÜêùí êáé ôùí ëéðþí.ÌÝãåèïò ìåñßäáò ôñïößìùí, áðü ôóß÷ëåò Ãéá ôï ëüãï áõôü åßíáé éäéáßôåñá (portion size) êáé éóïìÝ÷ñé êáôåøõãìÝíá ÷ñÞóéìåò óå Üôïìá ìå äéáâÞôç êáé äýíáìï (serving size): ôñüöéìá êáé ñïöÞìáôá. üóïõò åðéèõìïýí íá ÷Üóïõí âÜÔï ìÝãåèïò ôçò ìåñßÏé ðßíáêåò áõôïß áðïñïò Þ ðñïóÝ÷ïõí ôçí ðßåóç Þ ôç äáò âáóßæåôáé óôçí ðïóêïðïýí óôï íá äþ÷ïëçóôåñßíç ôïõò óüôçôá ðïõ ôñþíå ôá óïõí ÷ñÞóéìåò ðëçñïÜôïìá ãåíéêÜ. Áíôßèåôá öïñßåò ó÷åôéêÜ ìå ôá ôï éóïäýíáìï ðïõ óõóõóôáôéêÜ ôïõ ôñïöß÷íÜ áíáãñÜöåôáé ðÜíù óôï êïõôß Þ óôçí üðïéá ìïõ, ôéò áíáëïãßåò óôá âáóéêÜ èñåðôéêÜ óõóôáóõóêåõáóßá äåí åßíáé ðÜíôá ç ðïóüôçôá ðïõ êáôéêÜ, ôéò èåñìßäåò êáé âÝâáéá ó÷åôéêÜ ìå ôï êáôÜ ôáíáëþíåé ôï Üôïìï. ¸ôóé, áí ôï éóïäýíáìï ñõðüóï ôï ðñïúüí áõôü åßíáé êáôÜëëçëï Þ ü÷é. Åé24
Ôåýxïò 34 æéïý åßíáé ôï 1/3 ôïõ öëéôæáíéïý, áëëÜ êÜðïéïò êáôáíáëþíåé Ýíá ïëüêëçñï öëéôæÜíé êáôÜ ìÝóï üñï ìå ôá ãåýìáôá ôïõ, ç ìåñßäá ôüôå åßíáé ìåãáëýôåñç áðü ôï éóïäýíáìï êáé ðñÝðåé íá õðïëïãßæïíôáé ôá ôñéðëÜóéá íïýìåñá ãéá èåñìßäåò, õäáôÜíèñáêåò, ëßðïò êôë. Åðßóçò áí ç ìßá öÝôá øùìß áðïôåëåß 1 éóïäýíáìï áðü ôçí ïìÜäá øùìéïý-äçìçôñéáêþí, áëëÜ êÜðïéïò êáôáíáëþóåé 1 ôïóô ìå 2 öÝôåò øùìß, áõôü óçìáßíåé üôé ç óõãêåêñéìÝíç ìåñßäá ðåñéÝ÷åé 2 éóïäýíáìá øùìéïý. Åßíáé ðïëý óçìáíôéêü íá äåßôå ðïéá åßíáé ç ðñïôåéíüìåíç ìåñßäá êáé åéäéêÜ, üôáí ôï ðáêÝôï áíáöÝñåé ôïí áñéèìü ôùí ìåñßäùí (servings), üðùò óõìâáßíåé óôá ðáêÝôá ôùí äçìçôñéáêþí ðñùéíïý, íá óõãêñßíåôå ôï ðüóï êáôáíáëþíåôå ìå ôçí ðïóüôçôá ðïõ ðñïôåßíåé ç óõóêåõáóßá. Ôï éóïäýíáìï ôçò ìåñßäáò óôç óõóêåõáóßá åðçñåÜæåé üëá ôá äéáôñïöéêÜ óõóôáôéêÜ ðïõ áíáãñÜöïíôáé óôïí ðßíáêá. Èåñìßäåò êáé èåñìßäåò áðü ëßðïò: ÅðåéäÞ ðïëëÝò öïñÝò õðïôéìïýìå ôï èåñìéäéêü ðåñéå÷üìåíï åíüò ôñïößìïõ Þ ôá ãñáììÜñéá ëßðïõò ðïõ ìðïñåß áõôü íá ìáò äþóåé åßíáé ðïëý ÷ñÞóéìï íá óõìâïõëåõüìáóôå ôï äéáôñïöéêü ðßíáêá, üôáí áõôüò âÝâáéá õðÜñ÷åé. ¸ôóé, ìðïñïýìå ð.÷. íá õðïëïãßóïõìå ðùò êáôáíáëþíïíôáò 3 ìðéóêüôá óïêïëÜôáò ìðïñïýìå íá ðÜñïõìå ðåñßðïõ 250 èåñìßäåò, åíþ åìåßò ôá êáôáíáëþóáìå áðëÜ óõíïäåýïíôáò ôïí áðïãåõìáôéíü ìáò êáöÝ. Äþóôå ðñïóï÷Þ óôçí ðåñéåêôéêüôçôá óå êïñå-
ÄéáôñïöéêÞ ÁíÜëõóç ÌÝãåèïò ìåñßäáò Måñßäåò áíÜ óõóêåõáóßá Ðïóüôçôá / ìåñßäá Èåñìßäåò 250 Èåñìßäåò
Èåñìßäåò áðü ëßðïò 110
% Óõíéóôþìåíçò çìåñÞóéáò åíÝñãåéáò
Ïëéêü ëßðïò ÊåêïñåóìÝíï ëßðïò 3g Ôñáíò ëßðïò 3g ×ïëçóôåñüëç 30 mg ÍÜôñéï 470 mg Ïëéêïß õäáôÜíèñáêåò 31g ÖõôéêÝò ºíåò 0g ÓÜê÷áñá 5g ÐñùôåÀíåò 5g Béôáìßíç Á Âéôáìßíç C ÁóâÝóôéï Óßäçñïò
óìÝíá ëéðáñÜ ïîÝá, ðïõ åðéâáñýíïõí ôç êáñäéÜ óáò éäéáßôåñá áí ôá åðßðåäá ÷ïëçóôåñßíçò åßíáé áõîçìÝíá. ÕäáôÜíèñáêåò-ÓÜê÷áñá: Óôïõò äéáôñïöéêïýò ðßíáêåò õðÜñ÷åé ðÜíôá ç åíüôçôá ìå ôïõò õäáôÜíèñáêåò, ðïõ áóöáëþò áðáó÷ïëåß êáé åíäéáöÝñåé Üìåóá Ýíá äéáâçôéêü Üôïìï. ¸ôóé, õðÜñ÷åé ï óõíïëéêüò áñéèìüò õäáôáíèñÜêùí áíÜ 100ãñ Þ éóïäýíáìï (ð.÷. ðáêÝôï, óõóêåõáóßá, öëéôæÜíé), ï ïðïßïò áíáëýåôáé óå ãñáììÜñéá öõôéêþí éíþí êáé óáê÷Üñùí. ¸ôóé, äåí åßíáé ðÜíôá ÷ñÞóéìï íá áíáæçôïýìå ìüíï ôï óýíïëï ôùí õäáôáíèñÜêùí, áöïý åßíáé åîßóïõ óçìáíôéêü íá ãíùñßæïõìå áí áõôïß âñßóêïíôáé óôï óõãêåêñéìÝíï ôñüöéìï ùò æÜ÷áñç, ðïõ ðñÝðåé íá åßíáé ðåñéïñéóìÝíç óôç äßáéôá åíüò áôüìïõ ìå äéáâÞôç Þ ùò óýíèåôïé õäáôÜíèñáêåò êáé ßíåò, ðïõ ðñÝðåé íá âñßóêïíôáé óå õøçëü âáèìü óôç äßáéôá. Ôá ëåãüìåíá óÜê÷áñá ðåñéëáìâÜíïõí ôüóï ôá öõóéêÜ óÜê÷áñá üðùò åßíáé ç ëáêôüæç óôï ãÜëá êáé ç öñïõêôüæç óôïõò ÷õìïýò, áëëÜ êáé üóá ðñïóôßèåíôáé óôá ðñïúüíôá üðùò ç óïõêñüæç (êëáóéêÞ æÜ÷áñç), ç äåîôñüæç, ôï óéñüðé ãëõêüæçò Þ êáëáìðïêéïý (corn syrup). Âéôáìßíåò-é÷íïóôïé÷åßá: Ïé âéôáìßíåò, ôá ìÝôáëëá êáé ôá é÷íïóôïé÷åßá, áíáãñÜöïíôáé ùò ôï ðïóü ðïõ ëáìâÜíåé êÜðïéïò êáôáíáëþíïíôáò 100 ãñáììÜñéá áõôïý ôïõ ðñïúüíôïò. Ôá ðïóïóôÜ ðïõ ðáñïõóéÜæïíôáé áöïñïýí ôï ðïóü áðü ôç Óõíéóôþìåíç ÇìåñÞóéá Ðïóüôçôá (Ó.Ç.Ð.) ðïõ ðñïóëáìâÜíåôå êáôáíáëþíïíôáò 25
ÄéáâçôïëïãéêÜ Íåá 100 ãñáììÜñéá áõôïý ôïõ ðñïúüíôïò. ÓõóôáôéêÜ: Óôç óõóêåõáóßá ôïõ êÜèå ðñïúüíôïò ðñÝðåé íá áíáãñÜöïíôáé áíáëõôéêÜ üëá ôá óõóôáôéêÜ ðïõ ðåñéëáìâÜíïíôáé. Ôá óõóôáôéêÜ áõôÜ êáôáôÜóóïíôáé óôç ëßóôá áðü áõôü ðïõ âñßóêåôáé óôç ìåãáëýôåñç ðïóüôçôá êáé êáôáëÞãåé óå áõôü ðïõ âñßóêåôáé óôç ìéêñüôåñç. ¸ôóé áí äéáâÜóïõìå ôï äéáôñïöéêü ðßíáêá åíüò öõóéêïý ÷õìïý 100%, ôï ðñþôï óõóôáôéêü åßíáé ï ÷õìüò öñïýôïõ, åíþ óå Ýíá ÷õìü ôýðïõ «íÝêôáñ» åßíáé ôï íåñü êáé ç æÜ÷áñç, ôç óôéãìÞ ðïõ ãéá ðïëëïýò êáôáíáëùôÝò ôá äýï áõôÜ ðñïúüíôá åßíáé óõíþíõìá áöïý áíáöÝñïíôáé ùò ÷õìïß öñïýôïõ. Åðßóçò, áí äïýìå óôçí åôéêÝôá åíüò ðñïúüíôïò ôï óõóôáôéêü ôïõ áëáôéïý íá âñßóêåôáé óôéò ðñþôåò èÝóåéò ôçò ëßóôáò, áõôü óçìáßíåé ðùò ôï ðñïúüí áõôü ð.÷. êïíóÝñâá åßíáé éäéáßôåñá ðëïýóéï óå áëÜôé, êáé ãéá ôï ëüãï áõôü ç êáôáíÜëùóç ôïõ áðü Ýíá Üôïìï ìå äéáâÞôç, éäéáßôåñá áí õðÜñ÷åé êáé õðÝñôáóç, êñßíåôáé áêáôÜëëçëç. Óôç ëßóôá ìå ôá óõóôáôéêÜ åßíáé óçìáíôéêü íá áíáæçôïýìå åðßóçò êáé êÜðïéá ãíþñéìá ïíüìáôá áðü óõíôçñçôéêÜ Þ åíéó÷õôéêÜ ÷ñþìáôïò êáé ãåýóçò, ôá ïðïßá ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá Ý÷ïõí áíôéêáôáóôÞóåé ôá ãíùóôÜ «Å». ÕðÜñ÷ïõí ðïëëÝò äéáöïñåôéêÝò åíäåßîåéò ðÜíù óôá ðñïúüíôá, ðïõ êáôÜ êÜðïéï ôñüðï êáèïñßæïõí ôï ðåñéå÷üìåíï êáé ôçí ôõ÷üí åõåñãå-
ôéêÞ Þ ìç äñÜóç ôïõ ôñïößìïõ óôçí õãåßá ôïõ êáôáíáëùôÞ. ¸ôóé õðÜñ÷ïõí ïé åíäåßîåéò: Åëåýèåñï èåñìßäùí Þ ÷ùñßò èåñìßäåò (calorie free): Ôá ôñüöéìá áõôÜ Ý÷ïõí ëéãüôåñï áðü 5 èåñìßäåò áíÜ ìåñßäá (ð.÷. Ýíá êëáóéêü áíáøõêôéêü ôýðïõ light / diet). ×áìçëþí èåñìßäùí (low calorie): ðñïúüíôá ìå ßóåò Þ ëéãüôåñåò áðü 40 èåñìßäåò Ðñïúüíôá light / lite:ðñïúüíôá ìå 1/3 ëéãüôåñåò èåñìßäåò Þ 50% ëéãüôåñï ëßðïò (áõôÜ ôá ðñïúüíôá èÝëïõí ðñïóï÷Þ áöïý ãéá ðïëëïýò ï üñïò «ëÜúô» åßíáé óõíþíõìïò ìå ôïí üñï «äéáéôçôéêü ðñïúüí=åëåýèåñï èåñìßäùí», êÜôé ðïõ áóöáëþò äåí éó÷ýåé. ¸ôóé, ãéá ðáñÜäåéãìá ìéá ìáãéïíÝæá light, óõíå÷ßæåé íá Ý÷åé áñêåôÝò èåñìßäåò, áí êáé öõóéêÜ ëéãüôåñåò áðü ôçí êáíïíéêÞ ìáãéïíÝæá) ×ùñßò ëßðïò Þ åëåýèåñá ëßðïõò (fat free): Ôá ôñüöéìá áõôÜ ðåñéÝ÷ïõí ðåñßðïõ 0.5 g ëßðïõò áíÜ ìåñßäá. ×áìçëïý ëßðïõò (low fat): ôñüöéìá ìå 3 ãñáììÜñéá ëßðïõò Þ ëéãüôåñï ×ùñßò æÜ÷áñç Þ åëåýèåñá æÜ÷áñçò (sugar free): Ôá ôñüöéìá áõôÜ ðåñéÝ÷ïõí ðåñßðïõ 0.5 g æÜ÷áñçò áíÜ ìåñßäá. Åëåýèåñá ÷ïëçóôåñüëçò Þ ÷ùñßò ÷ïëçóôåñüëç (cholesterol free): Óôá ôñüöéìá áõôÜ õðÜñ÷ïõí ëéãüôåñá áðü 2 mg ÷ïëçóôåñüëçò, åíþ èá ðñÝðåé åðßóçò íá ðåñéÝ÷ïõí ëéãüôåñá áðü 2 g êïñåóìÝíïõ ëßðïõò áíÜ ìåñßäá. Ôñüöéìá ìåéùìÝíçò ðåñéåêôéêüôçôáò óå ÷ïëçóôåñüëç (low cholesterol): Ðñïúüíôá ìå ôïõëÜ÷éóôïí 25% ëéãüôåñç ÷ïëçóôåñüëç êáé < 2 ãñáììáñßá êïñåóìÝíïõ ëßðïõò. Ôñüöéìá öôù÷Ü óå Üëáôá íáôñßïõ: < 5 mg áëáôéïý áíÜ éóïäýíáìï ìåñßäáò. ÐñïóÝîôå óôçí ðïóüôçôá íáôñßïõ. Ç óõíéóôþìåíç çìåñÞóéá ðïóüôçôá åßíáé 2 ãñáììÜñéá. ÁíÜëáôá Þ ÷ùñßò åðéðñüóèåôï áëÜôé: Äåí Ý÷åé ðñïóôåèåß áëÜôé óôá ôñüöéìá áõôÜ. ×Üñçò Äçìïóèåíüðïõëïò, Êëéíéêüò Äéáéôïëüãïò
26
Ôåýxïò 34
ÁðáíôÞóåéò óå åñùôÞìáôá ôùí áíáãíùóôþí ìáò ãéá ôá öÜñìáêá ÕðÜñ÷åé êßíäõíïò íá áõîçèåß ôï óÜê÷áñï óôá Üôïìá ìå óáê÷áñþäç äéáâÞôç ðïõ ðáßñíïõí áíôéêáôáèëéðôéêÜ öÜñìáêá; Ïé êáôáèëéðôéêïß áóèåíåßò Ý÷ïõí ìåãáëýôåñç óõ÷íüôçôá óáê÷áñþäç äéáâÞôç, ï ïðïßïò ìÜëéóôá åðéäåéíþíåôáé óôçí êáôáèëéðôéêÞ öÜóç. Ãåãïíüò åßíáé, üôé ðïëëÜ øõ÷éáôñéêÜ öÜñìáêá ðñïêáëïýí õðåñãëõêáéìßá, åßôå ëüãù áõîçìÝíçò áíôßóôáóçò óôçí éíóïõëßíç ôùí éóôþí, åßôå ëüãù çðáôéêÞò äõóëåéôïõñãßáò áðü ôç ìáêñï÷ñüíéá ëÞøç áõôþí ôùí öáñìÜêùí. Éäéáßôåñá, ôï ëßèéï åßíáé äõíáôüí íá ðñïêáëÝóåé õðåñùóìùôéêü õðåñãëõêáéìéêü êþìá. Óå in vitro ðåéñÜìáôá ìå áðïìïíùìÝíá íçóßäéá ôïõ ðáãêñÝáôïò öÜíçêå üôé ôï ëßèéï áíáóôÝëëåé ôçí Ýêêñéóç ôçò éíóïõëßíçò. Óõíåðþò, ïé êáôáèëéðôéêïß áóèåíåßò, éäßùò áõôïß ðïõ ëáìâÜíïõí ëßèéï, ðñÝðåé íá åëÝã÷ïõí ôáêôéêÜ ôï óÜê÷áñï áßìáôïò ðÝñáí ôùí ëïéðþí åñãáóôçñéáêþí åîåôÜóåùí óôéò ïðïßåò ðñÝðåé íá õðïâÜëëïíôáé. ÅðçñåÜæïõí ôá áíôéóõëëçðôéêÜ äéóêßá ôï óÜê÷áñï óôéò ãõíáßêåò ìå óáê÷áñþäç äéáâÞôç; Ôá áíôéóõëëçðôéêÜ áðü ôïõ óôüìáôïò ÷ñçóéìïðïéïýíôáé åõñÝùò áðü íÝåò ãõíáßêåò êáé ç åðßäñáóç ôïõò åðß ôïõ ìåôáâïëéóìïý ôçò ãëõêüæçò Ý÷åé ìåãÜëï åíäéáöÝñïí. Ãõíáßêåò ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýí áíôéóõëëçðôéêÜ äéóêßá åìöáíßæïõí äéáôáñá÷Þ óôï ìåôáâïëéóìü ôçò ãëõêüæçò óå ðïóïóôü 4%-35%. Åðßóçò, Ý÷åé ðáñáôçñçèåß üôé ãõíáßêåò ðïõ ðáñïõóßáóáí äéáâÞôç ôçò êýçóçò, åÜí ÷ñçóéìïðïéÞóïõí áíôéóõëëçðôéêÜ åßíáé äõíáôüí íá åìöáíßóïõí óáê÷áñþäç äéáâÞôç. Èåùñåßôáé ìÜëéóôá üôé ç åìöÜíéóç ôçò íüóïõ åßíáé äïóïåîáñôþìåíç áðü
ôá áíôéóõëëçðôéêÜ. ¼ðùò ôá êïñôéêïåéäÞ, Ýôóé êáé ôá áíôéóõëëçðôéêÜ, ðñïêáëïýí äéáôáñá÷Þ óôï ìåôáâïëéóìü ôçò ãëõêüæçò, ìå ðéèáíÞ äñÜóç óôï åðßðåäï ìåôÜ áðü ôïõò õðïäï÷åßò ôçò éíóïõëßíçò. Óå éíóïõëéíïåîáñôþìåíåò íÝåò ãõíáßêåò ï óõíäõáóìüò ìéêñþí äüóåùí óõíèåôéêþí ïéóôñïãüíùí Þ êáé ðñïãåóôåñüíçò äåí öáßíåôáé íá åðçñåÜæåé óçìáíôéêÜ ôïí ìåôáâïëéóìü ôçò ãëõêüæçò. ÐñÝðåé íá ðñïóÝ÷ïõí ôï óÜê÷áñï ôá Üôïìá ðïõ ðáßñíïõí äéïõñçôéêÜ; Ôá äéïõñçôéêÜ, ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé åäþ êáé 30 ÷ñüíéá öáßíåôáé üôé Ý÷ïõí “äéáâçôïãüíï” äñÜóç. ÅëÜ÷éóôåò ìåëÝôåò Ý÷ïõí äåßîåé ôï áíôßèåôï. Ï êßíäõíïò ãéá ôçí åìöÜíéóç ôïõ äéáâÞôç áðü ëÞøç äéïõñçôéêþí áõîÜíåé 2,5-3,4 öïñÝò óå ó÷Ýóç ìå áõôïýò ðïõ äåí åëÜìâáíáí äéïõñçôéêÜ. Ï ìç÷áíéóìüò ðïõ ðñïêáëïýí õðåñãëõêáéìßá, áí êáé ü÷é áðüëõôá óáöÞò, åßíáé ðéèáíüí äéðëüò. Áö' åíüò ðñïêáëïýí áíôßóôáóç óôç äñÜóç ôçò éíóïõëßíçò, áö' åôÝñïõ åëáôôþíïõí ôçí Ýêêñéóç ôçò éíóïõëßíçò (åßíáé åìöáíÝò üôé áõôü äåí áöïñÜ óôïõò éíóïõëéíïåîáñôùìåíïõò áóèåíåßò). Ç åëÜôôùóç ôçò Ýêêñéóçò ôçò éíóïõëßíçò ìðïñåß íá ðñïêëçèåß åßôå ìÝóù ôçò õðïêáëéáéìßáò ðïõ ðñïêáëïýí ôá äéïõñçôéêÜ öÜñìáêá, åßôå ìå ôçí áð' åõèåßáò äñÜóç ôïõò åðß ôùí â-êõôôÜñùí. ÌåñéêÝò öïñÝò, ç äéüñèùóç ôçò õðïêáëéáéìßáò âåëôéþíåé ôçí õðåñãëõêáéìßá ðïõ ðñïêÜëåóáí ôá äéïõñçôéêÜ. ÅðïìÝíùò, ôá äéïõñçôéêÜ ðñÝðåé íá ÷ïñçãïýíôáé üôáí åßíáé ôåêìçñéùìÝíç ç áíÜãêç ôïõò êáé êáôÜ ðñïôßìçóç óå ìéêñÝò äüóåéò (üðùò üôáí âñßóêïíôáé óå óõíäõáóìïýò ìå Üëëá áíôéõðåñôáóéêÜ öÜñìáêá.
Çñáêëåéáíïý ÓôÝëëá Éáôñüò 27
ÄéáâçôïëïãéêÜ Íåá
Ôé ðñÝðåé íá êÜíïõìå ìå ôï åîáéñåôéêÜ ðá÷ýóáñêï ðáéäß; ÅÜí íïìßæåôå üôé Ýíá ðáéäß çëéêßáò äéþí óðÜíéá ïöåßëåôáé óå åíäïêñéíï12 åôþí åßíáé áðßèáíï íá æõãßæåé 90 ëïãéêÜ áßôéá üðùò ð.÷ õðïèõñåïåéäéêéëÜ áðáôÜóèå. ÊÜôé ôÝôïéï åßíáé ðïëý óìü . Èá ðñÝðåé ùóôüóï, íá ãßíåé äéåðéèáíüí åÜí ëÜâïõìå õðüøç ôçí åëñåýíçóç áðü åéäéêü êáé ãéá ôïí áðïëçíéêÞ ðñáãìáôéêüôçôá.Ç ðáéäéêÞ ðáêëåéóìü áõôþí ôùí áéôßùí. ÷õóáñêßá Ý÷åé ðÜñåé ôç ìïñöÞ åðéÐïéá åßíáé ç ðïñåßá ðïõ ðñÝðåé íá äçìßáò áêïëïõèçèåß áðü åêåß êáé ðÝñá áí ôá Ðùò üìùò èá åêôéìÞóïõìå ôï ðááðïôåëÝóìáôá åßíáé öõóéïëïãéêÜ; ÷ýóáñêï ðáéäß: Ç áñ÷éêÞ ðáñÝìâáóç ðñÝðåé íá åßÊáô'áñ÷Üò èá ðñÝðåé íá áíáæçôçíáé äéáôñïöéêÞ äéäáóêáëßá óôï ðëáßèåß óôï éóôïñéêü ôïõ ðáéäéïý ç óõíýóéï åíüò ðñïãñÜììáôïò åíôáôéêÞò èåðáñîç Üëëùí ðáñáãüíôùí êéíäýíïõ üðùò ôï ñáðåßáò óõìðåñéöïñÜò. Óýìöùíá ìå ôoí Stephéóôïñéêü êáñäéáããåéáêþí íïóçìÜôùí óôçí ïéêïen Daniels, MD, PhD, õðÜñ÷ïõí 5 êõñßáñ÷åò áñãÝíåéá, óáê÷áñþäç äéáâÞôç ôýðïõ 2, õðÝñôá÷Ýò óôç èåñáðåßá ôçò ðáéäéêÞò ðá÷õóáñêßáò: óçò, ðá÷õóáñêßáò, äõóëéðéäáéìßáò Þ ðñüùñùí 1. Ðñïóäéïñéóìüò áôïìéêþí óôü÷ùí èåñáðåßáò èáíÜôùí.Ïé ìåëÝôåò Ý÷ïõí äåßîåé üôé ãéá ôï êÜèå ðáéäß âáóéæüìåíùí óôçí ôï Ýíá ôñßôï ôùí ðá÷ýóáñêùí íÝùí çëéêßá, óôï âáèìü ôçò ðá÷õóáñêßáò Ý÷ïõí ðïëëáðëïýò ðáñÜãïíôåò êéíêáé áí óõíõðÜñ÷ïõí Üëëåò êáôáóôÜäýíïõ üðùò õðÝñôáóç, äõóëéðéäáéóåéò. ìßá, áíôßóôáóç óôçí éíóïõëßíç, ðá2. Óõììåôï÷Þ ôçò ïéêïãÝíåéáò óôï èåèïëïãéêÞ áíï÷Þ óôç ãëõêüæç Þ áêüñáðåõôéêü ðñüãñáììá. ìá êáé óáê÷áñþäç äéáâÞôç ðïõ åß3. Óõ÷íÞ ðáñáêïëïýèçóç ôïõ ðáéíáé ðïëý óõ÷íüò óå äéÜöïñåò ìåéïäéïý. íüôçôåò ðáéäéþí ôùí ÇÐÁ. ¢ëëá ðé4. Óõíåêôßìçóç øõ÷ïëïãéêþí, êïéíùèáíÜ ðñïâëÞìáôá ðïõ ìðïñïýí íá íéêþí êáèþò êáé ðáñáãüíôùí óõìðååìöáíßóïõí ôá ðá÷ýóáñêá ðáéäéÜ ñéöïñÜò óôç èåñáðåßá. ðåñéëáìâÜíïõí ôá Ýîçò: óêåëåôéêÜ 5. Ðñüôáóç ãéá äéáéôçôéêÝò áëëáãÝò ðñïâëÞìáôá, éäéïðáèÞò êáëïÞèçò êáé áýîçóç ôçò óùìáôéêÞò äñáóôçåíäïêñÜíéá õðÝñôáóç, Üðíïéá êáôÜ ñéüôçôáò ìå ôñüðïõò ðïõ óõìöùôïí ýðíï, óýíäñïìï ðïíïýí ìå ôïí ïéêïãåíåéáëõêõóôéêþí ùïèçêþí, êü ôñüðï æùÞò êáé ðïõ çðáôéêÜ ðñïâëÞìáôá êáé ðñïùèïýí õãåßá, áýîçÇ ðáéäéêÞ ðá÷õóáñêßá øõ÷ïêïéíùíéêÝò äéáôáñáóç, êáé áíÜðôõîç ôïõ óõíïäåýåôáé áðü ðáñÜãïíôåò êéíäýíïõ ðïõ áõîÜíïõí ôïí ÷Ýò. ðáéäéïý. ìåëëïíôéêü êáñäéáããåéáêü êßíäõíï Ç ðá÷õóáñêßá ôùí ðáéÐåñéïñéóìÝíåò êëéíé-
28
Ôåýxïò 34 êÝò ìåëÝôåò Ý÷ïõí åðéôõ÷Þ áðïôåëÝóìáôá, ÷ñçóéìïðïéþíôáò èåñáðåßåò óõìðåñéöïñÜò. Ç äéáôñïöéêÞ äéäáóêáëßá êáèþò êáé ïé ôå÷íéêÝò ôñïðïðïßçóçò óõìðåñéöïñÜò üðùò «óõìâüëáéï» ìå ôïí áóèåíÞ (üðïõ ôï ðáéäß êåñäßæåé âñáâåßá, áí ðåôý÷åé âñá÷õðñüèåóìïõò óôü÷ïõò), áõôïðáñáêïëïýèçóç âÜñïõò êáé ðñüóëçøçò èåñìßäùí åß÷áí óçìáíôéêÜ êáëýôåñá áðïôåëÝóìáôá áðü ôçí äéáôñïöéêÞ äéäáóêáëßá ìüíï. ÁõôÜ ôá ðñïãñÜììáôá åöáñìüæïíôáé óôéò ÇÐÁ óå åéäéêÝò êáôáóêçíþóåéò ðïõ åëÝã÷ïõí ôçí ðñüóâáóç óôï öáãçôü êáé ôç öõóéêÞ äñáóôçñéüôçôá. ÅðéóÞìùò ç öáñìáêåõôéêÞ áãùãÞ äåí Ý÷åé èÝóç óôçí áíôéìåôþðéóç ôçò ðáéäéêÞò ðá÷õóáñêßáò. Ùóôüóï, Ý÷ïõí äïêéìáóèåß ôüóï óå ðáéäéÜ üóï êáé óå åöÞâïõò öÜñìáêá êÜôù áðü åñåõíçôéêÝò óõíèÞêåò. Ïé ìåëÝôåò åßíáé åîáéñåôéêÜ ðåñéïñéóìÝíåò. Ôï öÜñìáêï óéìðïõôñáìßíç (Silbutramine) ìáæß ìå åíôáôéêÞ èåñáðåßá ôñïðïðïßçóçò óõìðåñéöïñÜò Ý÷åé áðïäåé÷èåß ðéï áðïôåëåóìáôéêü áðü ìüíï ôç èåñáðåßá óõìðåñéöïñÜò. Ôï öÜñìáêï áõôü, üìùò, Ýðñåðå íá äéáêïðåß óå áñêåôÝò ðåñéðôþóåéò ëüãù ðáñåíåñãåéþí.
Ôï öÜñìáêï ïñëéóôÜôç (Orlistat) Ý÷åé ðÜñåé Ýãêñéóç ãéá åöÞâïõò >16 åôþí, áëëÜ ôá áðïôåëÝóìáôá ôïõ öáßíïíôáé íá åßíáé ðñüóêáéñá. Ç ÷ñÞóç ôçò ÷åéñïõñãéêÞò ðáñÝìâáóçò ìðïñåß íá åêôéìçèåß ãéá Ýöçâïõò ìå äåßêôç ìÜæáò óþìáôïò (ÂÌÉ)>40 kgr/m2 üôáí óõíõðÜñ÷ïõí Üëëåò ðáèïëïãéêÝò êáôáóôÜóåéò Þ ìå ÂÌÉ>50 üôáí Ý÷ïõí áðïôý÷åé üëåò ïé Üëëåò. Ðáñ’üëïõ ðïõ ôá óôïé÷åßá åßíáé ðåñéïñéóìÝíá, öáßíåôáé üôé ïé óôü÷ïé ãéá áðþëåéá âÜñïõò åðéôõã÷Üíïíôáé ìå âáñéáôñéêÞ ÷åéñïõñãéêÞ, üôáí ãßíåôáé áðü ìéá Ýìðåéñç ïìÜäá, óå íÝïõò ðïõ Ý÷ïõí ïëïêëçñþóåé ôçí áíÜðôõîÞ ôïõò. ÁíåîÜñôçôá áðü ôçí ðñïóÝããéóç ðïõ ðáßñíïõìå, ãéá íá ðåôý÷ïõìå áðþëåéá âÜñïõò óå Ýíá ðáéäß êáé íá åìðïäßóïõìå Üëëá íá ãßíïõí ðá÷ýóáñêá, ðñÝðåé íá áëëÜîïõìå ôï ðåñéâÜëëïí – ðñÜãìá êáèüëïõ åýêïëï! Ôï ðáéäß ìå ðá÷õóáñêßá ðñÝðåé íá áíôéìåôùðßæåôáé áðü ïìÜäá åéäéêþí áíÜìåóá óôïõò ïðïßïõò ðñÝðåé íá õðÜñ÷åé éáôñüò, äéáéôïëüãïò øõ÷ïëüãïò, êïéíùíéêüò ëåéôïõñãüò êáé åñãïöõóéëïãüãïò. Ï óùóôüò óõíôïíéóìüò ôùí ðáñáðÜíù åéäéêïôÞôùí èá öÝñåé ôï êáëýôåñï äõíáôü èåñáðåõôéêü áðïôÝëåóìá.
Íéêüëáïò ÊåöáëÜò Éáôñüò 29
ÄéáâçôïëïãéêÜ Íåá
Ç åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç: Tá íÝá äåäïìÝíá áðü ôï ÅôÞóéï ÓõíÝäñéï ôçò ÁìåñéêáíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò 2006 Óôï 68 ï ÓõíÝäñéï ôçò ÁìåñéêáíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò (ADA) ç åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç Þôáí Ýíá áðü ôá ðñïíïìéáêÜ èÝìáôá ìå ôá ïðïßá áó÷ïëÞèçêå ôï óõíÝäñéï, áöïý áñêåôÝò Þôáí ïé áíáêïéíþóåéò, áëëÜ êáé ïé åéóçãÞóåéò óôá ðëáßóéá óôñïããõëþí ôñáðåæéþí.
(4 Ýíáíôé 3.8 óõìâÜìáôá/ Üôïìï/ ìÞíá áíôßóôïé÷á), åíþ ïé óïâáñÝò õðïãëõêáéìßåò Þôáí óçìáíôéêÜ ëéãüôåñåò óôçí ïìÜäá ôçò åéóðíåüìåíçò éíóïõëßíçò (2.8 vs. 4.1 óõìâÜìáôá/ 100Üôïìá/ ìÞíåò óôçí õðïäüñéá), ã) Óùìáôßäéï åéóðíåüìåíçò ôá óÜê÷áñá íçóôåßáò éíóïõëßíçò Óôñþìá ìåéþèçêáí ðåñéóóüôåìå âëÝííá ñï ìå ôçí åéóðíåüìåíç ÅðéèÞëéï êõøåëßäùí éíóïõëßíç (áðü 170 óå ÅíäïèÞëéï ôñé÷ïåé156 mg% Ýíáíôé. 167 Åéóðíåüìåíç éíóïõäéêþí áããåßùí óå 173 mg% óôçí ïìÜëßíç êáé óáê÷áñþÅñõèñü áéìïóöáßñéï äá ôçò õðïäüñéáò), ä) äçò äéáâÞôçò ôýðïõ ç áýîçóç âÜñïõò Þôáí 1 (ÓÄÔ1) óáöþò ëéãüôåñç ìå Áðü ôéò áíáêïéíþôçí åéóðíåüìåíç (0.8 kg óôçí åéóðíåüìåíç Ýíáóåéò ßóùò ç ðéï åíäéáöÝñïõóá Þôáí áðü ôçí ïìÜíôé. 2 kg óôçí ïìÜäá ôçò õðïäüñéáò). äá ôïõ Jovanovic , ç ïðïßá Ýëåãîå ôçí áðïôåëåóìáôéêüôçôá êáé ôçí áíï÷Þ ôçò åéóðíåüìåíçò éíÅéóðíåüìåíç éíóïõëßíç êáé óáê÷áñþäçò óïõëßíçò áðü Üôïìá ìå ÓÄÔ1 ìåôÜ áðü ÷ïñÞãçäéáâÞôçò ôýðïõ 2 (ÓÄÔ2) óç 2 åôþí. Ïé ìÝ÷ñé óÞìåñá äçìïóéåýóåéò áöïÇ ïìÜäá ôïõ Rosenstock áðü ôï ÍôÜëáò ðáñïýóáí ÷ñïíéêü äéÜóôçìá ìÝ÷ñé 6 ìÞíåò êáé Ýôóé ñïõóßáóå åðßóçò ôá äåäïìÝíá áðü ðáñáêïëïýôá ìáêñï÷ñüíéá äåäïìÝíá ðïõ ðáñïõóéÜóèçêáí èçóç 2 åôþí, 635 áôüìùí ìå ÓÄÔ2 ðïõ ôõ÷áßá åß÷áí åîáéñåôéêü åíäéáöÝñïí. ÌåôÜ 2 ÷ñüíéá ðá÷ùñßóèçêáí óå äýï ïìÜäåò, åêåßíïõò ðïõ ðÞñáí ñáêïëïýèçóçò 291 áôüìùí ìå ÓÄÔ1, ðïõ ôõ÷áßá åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç êáé åêåßíïõò ðïõ ðÞñáí ÷ùñßóèçêáí óå äýï ïìÜäåò, óå åêåßíïõò ðïõ õðïäüñéá. ðÞñáí ôçí åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç êáé åêåßíïõò Ôï ðñùôïãåíÝò ôåëéêü óçìåßï ðïõ ðÞñáí éíóïõëßíç ôá÷åßáò óôçí ìåëÝôç Þôáí ç ðíåõìïíéêÞ äñÜóçò õðïäïñßùò äéáðéóôþëåéôïõñãßá êáé ôá äåõôåñïãåíÞ èçêå üôé: á) ç ïìÜäá ôçò åéÞôáí ç ãëõêïæõëéùìÝíç áéìïóðíåüìåíçò éíóïõëßíçò ðáñïõóöáéñßíç (HbA1c), ç õðïãëõêáéóßáóå ðáñüìïéá ãëõêáéìéêÞ ìßá, ôï óÜê÷áñï íçóôåßáò êáé ôï ñýèìéóç ìå åêåßíç ôçò õðïäüóùìáôéêü âÜñïò. ñéáò (ãëõêïæõëéùìÝíç áéìïóöáéÇ ïìÜäá ôçò åéóðíåüìåíçò éíñßíç 7.5 Ýíáíôé 7.3%), â) óõíïóïõëßíçò ðáñïõóßáóå ðïëý ìéëéêÜ ïé õðïãëõêáéìßåò Þôáí óõêñÝò áëëáãÝò óôá ôåóô ôçò ðíåõãêñßóéìåò ìåôáîý ôùí 2 ïìÜäùí
30
Ôåýxïò 34 ìïíéêÞò ëåéôïõñãßáò (FEV1Ç åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç èá åßíáé åêðíåüìåíïò üãêïò áÝñá óýíôïìá ìéá íÝá èåñáðåõôéêÞ óôï 1” –êáé DLCO – éêáíüôçôá äéÜ÷õóçò CÏ). Oé áëåðéëïãÞ êõñßùò óå Üôïìá ìå ëáãÝò áõôÝò Þôáí ìéêñüôåóáê÷áñþäç äéáâÞôç ôýðïõ 2 ñåò ôïõ 1.5% ôçò ìÝóçò ôéìÞò ôùí äåéêôþí áõôþí, óõåñåõíþí ðïõ ðáñïõíÝâçóáí íùñßò êáé ðáñÝìåéíáí óôáèåñÝò, ÷ùñßò óßáóáí ïé Üëëïé ïìéëçåîÝëéîç êáôÜ ôçí äéÜñêåéá ôçò 2÷ñïíçò ðáñáêïôÝò ôïõ ôñáðåæéïý êáé áíáöïñéêÜ ìå ôçí êõêëïëïýèçóçò. öïñïýóá åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç, ôçí Exubera, êáÏé äýï ïìÜäåò ðáñïõóßáóáí ôçí ßäéá âåëôßùóç ôÝëçîå óôá åîÞò óõìðåñÜóìáôá: óôç ãëõêáéìéêÞ ñýèìéóç, åíþ ç ïìÜäá ôçò åéóðíåüá) Ç Åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç áðïäßäåé ôïõëÜ÷éìåíçò ðáñïõóßáóå óçìáíôéêÜ ëéãüôåñåò õðïãëõóôïí åîßóïõ êáëÜ ìå ôçí õðïäüñéá ôá÷åßá Þ êáéìßåò (0.4 vs. 0.6 óõìâÜìáôá/ 100 áóèåíåßò/ ìÞôï ôá÷ý áíÜëïãï íåò). ìåãáëýôåñåò âåëôéþóåéò óôá óÜê÷áñá íçâ) Ç Åéóðíåüìåíç Éíóïõëßíç åßíáé áóöáëÞò óôåßáò (áðü 151 óå 135 Ýíáíôé148 óå 147mg%) ôïõëÜ÷éóôùí ìÝ÷ñé 2 ÷ñüíéá ÷ïñÞãçóçò êáé ìéêñüôåñç ðñüóêôçóç âÜñïõò óôçí äéå(äåí Ý÷åé åëåã÷èåß ðñåñéóóüôåñï) ôßá (áðü 87 óå 88.8 Kg Ýíáíôé. 88 óå 91.5 ã) Ç ÷ïñÞãçóÞ ôçò åßíáé ó÷åôéêÜ åýêïóôçí ïìÜäá ôçò õðïäüñéáò). ëç ìåôÜ áðü âáóéêÞ êáé ôá÷åßá åêðáßäåõóç ôïõ áóèåíïýò Åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç êáé åéä) Åßíáé éäéáßôåñá áðïäåêôÞ áðü ôïõò óðíåüìåíá öÜñìáêá áóèåíåßò Óå Üëëç ìåëÝôç ôùí Fountaine êáé óõå) ÔåëéêÜ ç åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç åßíåñãáôþí äåß÷èçêå üôé ç ÷ïñÞãçóç åéíáé ìéá áêüìç åðéëïãÞ ãéá ôïõò äéáâçóðíåüìåíùí âñïã÷ï-äéáóôáëôéêþí öáñôéêïýò ôýðïõ É êáé ìéá åîáéñåôéêÜ åíìÜêùí (albuterol- â-áãùíéóôÞò –êáé flutäéáöÝñïõóá åðéëïãÞ ãéá ôïõò ðåñéóóüicasone –êïñôéêïóôåñïåéäÝò) ðñéí ôç ÷ïôåñïõò äéáâçôéêïýò ôýðïõ 2. ñÞãçóç åéóðíåüìåíçò éíóïõëßíçò óå Óôï åíäéáöÝñïí áõôü ôñáðÝæé ôÝèçáóèåíåßò ìå áðëü Þ ìÝôñéáò âáñýôçôáò êáí ðÜíôùò êáé åñùôÞìáôá ðïõ èá áðáâñïã÷éêü Üóèìá óõìâÜëåé óôçí êáëýôåíôçèïýí ìåëëïíôéêÜ: ñç âéïäéáèåóéìüôçôá ôçò åéóðíåüìåíçò - ÁëëÜæåé ç ðíåõìïíéêÞ áíÜðôõîç ìå ôçí éíóïõëßíçò. Ïé åñåõíçôÝò óõìðÝñáíáí ÷ïñÞãçóç éíóïõëßíçò óôá ðáéäéÜ; üôé ôá âñïã÷ï-äéáóôáëôéêÜ ìðïñïýí íá - ÁõîÜíåé ç åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç ôçí åîÝ÷ïñçãçèïýí ìå ôçí åéóðíåüìåíç éíóïõëéîç áíáðôõóóüìåíçò êáêïÞèåéáò óôïí ðíåýëßíç ÷ùñßò íá õðÜñ÷åé áíÜãêç ôñïðïðïßçìïíá Þ ðíåõìïíéêÞò ßíùóçò; óçò ôçò äüóçò áõôÞò. - Èá õðÜñîåé ìåëëïíôéêÜ áðïôåëåóìáôéêÞ åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç ìáêñÜò äñÜóçò; ¢ëëåò íÝåò åéóðíåüìåíåò éíóïõëßíåò - Ðïéï ôï åýñïò ôçò ìåôáâëçôüôçôáò áðïññüÐïëý êáëÜ áðïôåëÝóìáôá åðßóçò ðáñáôçñÞöçóçò ôçò åéóðíåüìåíçò éíóïõëßíçò êÜôù áðü èçêáí ìå ôçí ÷ïñÞãçóç åéóðíåüìåíçò Technospôçí åðßäñáóç äéáöüñùí ìïñöþí Üóêçóçò, ere (R) / Insulin (TI). Oé áíáêïéíþóåéò ìå ôç íÝá áíÜëïãá ìå ôç óõóêåõÞ ÷ïñÞãçóçò êáé áíÜáõôÞ åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç Ýäåéîáí éóïäýíáìç ëïãá ìå ôç ôå÷íéêÞ ôçò åéóðíïÞò; áðïôåëåóìáôéêüôçôá ìå ôçí Õðïäüñéá üóïí áöïÓõìðåñáóìáôéêÜ, ç åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç ñÜ óôç ãëõêáéìéêÞ ñýèìéóç, ëéãüôåñá õðïãëõêáéöáßíåôáé üôé åßíáé ìéá êáëÜ ôåêìçñéùìÝíç åðéìéêÜ åðåéóüäéá êáé êáëýôåñç éêáíïðïßçóç êáé ðïéüëïãÞ éíóïõëéíïèåñáðåßáò, ìå ðëçèþñá åñåõôçôá æùÞò ôùí áóèåíþí. Ïé ìåëÝôåò áõôÝò üìùò íçôéêþí äåäïìÝíùí ðïõ ÷ñåéÜæåôáé üìùò óõäåí õðåñÝâáéíáí ôïõò ôñåéò ìÞíåò óå äéÜñêåéá ðáìðëÞñùóç êáé ïëïêëÞñùóç ìå áðáíôÞóåéò óå ñáêïëïýèçóçò. õðÜñ÷ïíôá ìÝ÷ñé óôéãìÞò åñùôçìáôéêÜ. Óå Ýíá åî Üëëïõ ðïëý åíäéáöÝñïí óôñïããõëü ôñáðÝæé ãéá ôçí èÝóç ôçò åéóðíåüìåíçò éíóïõëßÄñ. ÁíäñÝáò Ìåëéäþíçò íçò óôçí áãùãÞ ôùí áôüìùí ìå äéáâÞôç, ï êáèçÉáôñüò ãçôÞò Rosenstock óõíüøéóå ôá äåäïìÝíá ôùí 31
ÄéáâçôïëïãéêÜ Íåá
Ióïäýíáìá äéáâÞôç ÏìÜäá 1: ÃÜëá êáé Ðñïúüíôá ¸íá éóïäýíáìï ðåñéÝ÷åé 12 ãñ. õäáôÜíèñáêåò, 8 ãñ. ðñùôåÀíåò êáé ðïóüôçôá ëßðïõò ðïõ ðïéêßëëåé. ÃÜëá áðïâïõôõñùìÝíï (0 – 3 ãñ. ëßðïõò áíÜ éóïäýíáìï) ÁðïâïõôõñùìÝíï ãÜëá 1 öëéôæÜíé ÃÜëá ìå 1 Þ 1,5% ëßðïò 1 öëéôæÜíé ÃÜëá óêüíç áðïâïõôõñùìÝíï 1/3 öëéôæÜíé ÃÜëá åâáðïñÝ (÷ùñßò ëßðïò) 1/2 öëéôæÜíé ÃÜëá óüãéáò áðïâïõôõñùìÝíï 1 öëéôæÜíé Ãéáïýñôé áðü áðïâïõôõñùìÝíï 180 ãñ. ãÜëá
ÃÜëá ðëÞñåò (8 ãñ. ëßðïõò áíÜ éóïäýíáìï) ÃÜëá ðëÞñåò 1 öëéôæÜíé ÃÜëá åâáðïñÝ (êïõôß) 1/2 öëéôæÜíé ÃÜëá êáôóßêáò 1 öëéôæÜíé Ãéáïýñôé 180 ãñ. Êåößñ1 öëéôæÜíé ** ÐñïôéìÞóôå ôá Üðá÷á êáé ôá çìßðá÷á ãáëáêôïêïìéêÜ ðñïúüíôá.
Âñïýâåò Ìðñüêïëï Âëßôá ÌðÜìéåò Ãïããýëéá ÐáíôæÜñéá Êáñüôá ÐéðåñéÝò ÊïëïêõèÜêéá ÐñÜóá Êñåììýäéá ÑáðáíÜêéá Êïõíïõðßäé Ñáäßêéá ËÜ÷áíï ÓÝëéíï ËÜ÷áíï êáôóáñü ÓðáíÜêé Ëá÷áíÜêéá Âñõîåëëþí ÓðáñÜããéá ËÜ÷áíï ôïõñóß ÔïìÜôåò ×õìüò ôïìÜôáò Þ ëá÷áíéêþí - Ôá áìõëïý÷á ëá÷áíéêÜ (áñáêÜò, öáóïëÜêéá, êáëáìðüêé) áíáöÝñïíôáé óôá éóïäýíáìá ôïõ øùìéïý.
ÏìÜäá 2: Ëá÷áíéêÜ ¸íá éóïäýíáìï áíôéóôïé÷åß óå ½ öëéôæÜíé ôïõ ôóáãéïý âñáóìÝíá ëá÷áíéêÜ Þ 1 öëéôæÜíé ùìÜ ëá÷áíéêÜ (100 ãñ.) êáé ðåñéÝ÷åé 5 ãñ. õäáôÜíèñáêåò, 2 ãñ. ðñùôåÀíåò, 25 èåñìßäåò êáé 1 – 4 ãñ. öõôéêþí éíþí. Áããïýñé ÌáíéôÜñéá ÁãêéíÜñá Ìáñïýëé Áíôßäéá ÌåëéôæÜíåò
ÏìÜäá 3: Öñïýôá êáé ÷õìïß ¸íá éóïäýíáìï áíôéóôïé÷åß óå 15 ãñ. õäáôÜíèñáêåò êáé 60 èåñìßäåò. Ôá ãñáììÜñéá ðïõ áíáöÝñïíôáé ðåñéëáìâÜíïõí ôç öëïýäá êáé ôá êïõêïýôóéá. Öñïýôá: ÁíáíÜò 3/4 öëéôæÜíé Ìáíôáñßíé 2 ìéêñÜ (220 ãñ.) Á÷ëÜäé 1 ìéêñü (110 ãñ.) Íåêôáñßíé 1 ìÝôñéï (140 ãñ.) Âåñßêïêá 4 ïëüêëçñá (150 ãñ.) ÐïñôïêÜëé 1 ìéêñü (180 ãñ.) ÃêñÝéð-öñïõô 1/2 ìåãÜëï (330 ãñ.) Ðåðüíé 3/4 öëéôæÜíé (280 ãñ.) ÄáìÜóêçíá 2 ìÝôñéá (140 ãñ.) ÑïäÜêéíï 1 ìÝôñéï (110 ãñ.) Êáñðïýæé 1 öÝôá (380 ãñ.) Óôáöýëéá 17 ìéêñÜ (85 ãñ.)
ÃÜëá ÷áìçëÞò ðåñéåêôéêüôçôáò óå ëßðïò (5 ãñ. ëßðïõò áíÜ éóïäýíáìï) ÃÜëá ìå 2% ëßðïò 1 öëéôæÜíé Ãéáïýñôé áðü ãÜëá ìå 2% ëßðïò 180 ãñ.
32
Ôåýxïò 34
Éóïäýíáìá öñïýôùí
ÊåñÜóéá 12 ìåãÜëá Óôáößäåò ÌÜãêï 1/2 ìéêñü ÖñÜïõëåò (10 ìéêñÝò) ÌÞëï 1 ìéêñü ÌðáíÜíá 1 ìéêñÞ Ìïýñá
(85 ãñ.) 2 ê. óïýðáò (160 ãñ.) 1 öëéôæÜíé (120 ãñ.) (120 ãñ.) 3/4 öëéôæÜíé
* ×õìïß: (1 öëéôæÜíé = 240 ml) ÁíáíÜ ½ öëéôæÜíé ÃêñÝúðöñïõô ½ öëéôæÜíé ÄáìÜóêçíïõ 1/3 öëéôæÜíé ÌÞëïõ ½ öëéôæÜíé Ðïñôïêáëéïý ½ öëéôæÜíé Óôáöõëéïý 1/3 öëéôæÜíé * ÐñïôéìÞóôå ôçí êáôáíÜëùóç öñïýôùí áðü ôïõò ÷õìïýò ÏìÜäá 4: Øùìß - ÄçìçôñéáêÜ -¼óðñéá Áìõëïý÷á Ëá÷áíéêÜ ¸íá éóïäýíáìï ðåñéÝ÷åé 15 ãñ. õäáôÜíèñáêåò, 3 ãñ. ðñùôåÀíåò, 0 – 1 ãñ. ëßðïò êáé 80 èåñìßäåò. Øùìß Ëåõêü (üëùí ôùí ôýðùí), ÐëÞñåò Óßêáëçò Þ âñþìçò ØùìÜêéá áôïìéêÜ Øùìß Hot dog Ðßôá ÖñõãáíéÝò (ìéêñÝò) Êïõëïýñé Èåó/íßêçò 1 bagel 1 muffin
ÄçìçôñéáêÜ Áëåýñé 3 êïõô. óïýðáò Âñþìç, Êïñí-öëÝéêò 1/2 öëéôæÜíé Ìïýóëé 1/4 öëéôæÜíé Ðßôïõñï óéôáñéïý 3 êïõô. óïýðáò Ñýæé (ìáãåéñåìÝíï) Üóðñï 1/3 öëéôæÜíé Þ êáóôáíü Ìáêáñüíéá-êñéèáñÜêé-÷õëïðßôôåò 1/3 öëéôæÜíé (ìáãåéñ.) ¼óðñéá (ðåñéÝ÷ïõí êáé ðñùôåÀíç ßóç ìå Ýíá éóïäýíáìï ðïëý Üðá÷ïõ êñÝáôïò) Öáóüëéá, öáêÝò ½ öëéôæÜíé (ìáãåéñåìÝíá óôñáããéóìÝíá) ÖÜâá, ñåâßèéá ½ öëéôæÜíé Áìõëïý÷á ëá÷áíéêÜ ÁñáêÜò (ìáãåéñåìÝíïò) ÖáóïëÜêéá ðñÜóéíá ìå êáñðü ìáãåéñåìÝíá
1/2 öëéôæÜíé 1/2 öëéôæÜíé
30 ãñ 1 öÝôá (30 ãñ.) 30 ãñ. 1/2 ôåìÜ÷éï 1/2 2 ôåìÜ÷éá 1/2 1/4 1/2 33
ÄéáâçôïëïãéêÜ Íåá
Éóïäýíáìá ÕäáôáíèñÜêùí
ÐáôÜôåò øçôÝò Þ âñáóôÝò ÐáôÜôá ðïõñÝ Êáëáìðüêé âñáóôü Êáëáìðüêé ïëüêëçñï
1 ìéêñÞ, ìåãÝèïõò áõãïý (85ãñ.) 1/2 öëéôæÜíé 1/2 öëéôæÜíé 1/2 ìåãÜëï (140ãñ.)
¢ëëá éóïäýíáìá õäáôáíèñÜêùí (ôá ïðïßá ðñÝðåé íá áðïöåýãåôå) ÐáôÜôåò ôçãáíéôÝò 8 êïììÜôéá êáíïíéêÜ 1 éóïä. áìýëïõ, 1 éóïä. ëßðïõò 16 ëåðôÝò ÐáôáôÜêéá 15 êïììÜôéá 1 éóïä. áìýëïõ, 2 éóïä. ëßðïõò Ðáãùôü 1/2 öëéôæÜíé 1 éóïä. áìýëïõ, 2 éóïä. ëßðïõò Ðáãùôü 0+0 1/2 öëéôæÜíé 1 éóïä. áìýëïõ ÓïñìðÝ 1/2 öëéôæÜíé 2 éóïä. áìýëïõ ÏìÜäá 5: ÊñÝáò êáé ÕðïêáôÜóôáôá ¸íá éóïäýíáìï ðåñéÝ÷åé 7 ãñ. ðñùôåÀíåò êáé ðïóüôçôá ëßðïõò ðïõ ðïéêßëëåé áíÜ êáôçãïñßá. Ðïëý Üðá÷ï êñÝáò êáé õðïêáôÜóôáôá: ÐñïôéìÞóôå ôá ôñüöéìá áõôÞò ôçò êáôçãïñßáò 30 ãñ. áðü êïôüðïõëï êáé ãáëïðïýëá (÷ùñßò ôï äÝñìá), ìðáêáëéÜñï, ãáëÝï, ãëþóóá, êáðíéóôü óïëïìü, ðÝóôñïöá, ôüíï (öñÝóêï Þ êïíóÝñâá óå íåñü), ìýäéá, êáâïýñé, áóôáêüò, ãáñßäåò, ðßíåò, 34
ðÜðéá, öáóéáíü (÷ùñßò äÝñìá), åëÜöé, óôñïõèïêÜìçëï, ôõñß cottage, æáìðüí ãáëïðïýëáò. ¢ðá÷ï êñÝáò êáé õðïêáôÜóôáôá: ÊÜíôå ìÝôñéá êáôáíÜëùóç áðü ôá ôñüöéìá áõôÞò ôçò êáôçãïñßáò
Ôåýxïò 34 30 ãñ. Êïôüðïõëï, ãáëïðïýëá (óêïýñï êñÝáò, ÷ùñßò äÝñìá), êïôüðïõëï (ëåõêü êñÝáò ìå äÝñìá), ìðïí öéëÝ, êüíôñá, ìðñéæüëá ÷ïéñéíÞ ìå êüêáëï (áöïý áöáéñåèåß êáé ôï åëÜ÷éóôï ïñáôü ëßðïò), øáñïíÝöñé, êåíôñéêÝò öÝôåò, ÷ïéñïìÝñé Üðá÷ï, ðüäé, ðëåõñÜ, þìïò, ñÝãêá, óáñäÝëá (êïíóÝñâá), óïëïìüò (öñÝóêïò Þ êïíóåñâïðïéçìÝíïò), ôüíïò (óå ëÜäé, áðïóôñáããéóìÝíïò), óôñåßäéá (6 ìÝôñéá), 30 ãñ.×Þíá (÷ùñßò äÝñìá), êïõíÝëé, Ôõñß cottage 4 - 5,5%= 1/4 öëéôæáíéïý, ôñéììÝíç ðáñìåæÜíá=2 êïõôáëéÝò óïýðáò, óõêþôé, êáñäéÜ (õøçëÞò ðåñéåêôéêüôçôáò óå ÷ïëçóôåñüëç) (30ãñ.)
ÏìÜäá ðïëõáêüñåóôïõ ëßðïõò Ìáñãáñßíç ÌáãéïíÝæá ÌáãéïíÝæá light ÓÜëôóá ãéá óáëÜôá ÊáëáìðïêÝëáéï ÇëéÝëáéï ÓïãéÝëáéï
1 ê. ãëõêïý 1 ê. ãëõêïý 1 ê. óïýðáò 1 ê. óïýðá 1 ê. ãëõêïý 1 ê. ãëõêïý 1 ê. ãëõêïý
ÏìÜäá êïñåóìÝíïõ ëßðïõò Âïýôõñï ÌðÝéêïí
1 ê. ãëõêïý 1 öÝôá
ÌÝóçò ðåñéåêôéêüôçôáò óå ëßðïò êñÝáò êáé õðïêáôÜóôáôá: ÊÜíôå ÷áìçëÞ êáôáíÜëùóç áðü ôá ôñüöéìá áõôÞò ôçò êáôçãïñßáò 30 ãñ. êïôüðïõëï êáé ãáëïðïýëá (óêïýñï êñÝáò ìå äÝñìá), 30 ãñ. ìïó÷áñßóéïõ êéìÜ ìå ëßðïò 15%, 30 ãñ. Ìðñéæüëá, ÂñáóìÝíï ÷ïéñïìÝñé, êéìÜò ÷ïéñéíüò, 30 ãñ. ðáúäÜêéá øçôÜ, 30 ãñ. áðü ëéðáñÜ øÜñéá ðïõ äåí áíáöÝñïíôáé óôéò ðñïçãïýìåíåò ïìÜäåò, áíèüôõñï=30 ãñ., ÌïôóáñÝëá= 30 ãñ., Ñéêüôá=30 ãñ., áõãü (1 ôåìÜ÷éï) ðëïýóéï óå ÷ïëçóôåñüëç, Ôïöïý (öõôéêü ôõñß) =½ öëéôæÜíé (120 ãñ.)
ÏìÜäá åëåýèåñùí ôñïößìùí Óå áõôÞí ôçí ïìÜäá áíÞêïõí ôñüöéìá Þ ðïôÜ ðïõ ðåñéÝ÷ïõí ëéãüôåñåò áðü 20 èåñìßäåò Þ ëéãüôåñï áðü 5 ãñáììÜñéá õäáôáíèñÜêùí áíÜ éóïäýíáìï. Ëåìüíé Âáóéëéêüò ÊáöÝò Îýäé Ñßãáíç ×áìïìÞëé Êñáóß (ìáãåßñåìá) Óêüñäï
Ðëïýóéá óå ëßðïò êñÝáò êáé õðïêáôÜóôáôá: Áðïöýãåôå ôçí êáôáíÜëùóç ôùí ôñïößìùí áõôÞò ôçò êáôçãïñßáò: 30 ãñ. áðü ÷ïéñéíÜ ðáúäÜêéá, ëïõêÜíéêá, öÝôá, ôåëåìÝ, êáóÝñé, êïðáíéóôÞ, ìåôóïâüíå, Cheddar, Edam. 20 ãñ.áðü êåöáëïôýñé êáé ãñáâéÝñá, 30 ãñ. ëïõêÜíéêï Þ óáëÜìé. ÏìÜäá 6: Ëßðïò ¸íá éóïäýíáìï ðåñéÝ÷åé 5 ãñáììÜñéá ëßðïõò êáé 45 èåñìßäåò. ÏìÜäá ìïíïáêüñåóôïõ ëßðïõò ÁâïêÜíôï 30ãñ. Öéóôßêéá 10 êïììÜôéá Åëáéüëáäï 1 êïõô. ãëõêïý Öõóôéêïâïýôõñï 1/2 ê. óïýðáò ÅëéÝò 10 ìéêñÝò Þ 5 ìåãÜëåò Óçóáìüóðïñïé 1 ê. óïýðáò Áìýãäáëá 6 êïììÜôéá Ôá÷ßíé 2 ê. ãëõêïý ÊÜóéïõò 6 êïììÜôéá Êáñýäéá 2 ïëüêëçñá ÐáóáôÝìðï/ çëéüóðïñïé 1 ê.óïýðáò 35
ÄéáâçôïëïãéêÜ Íåá ÔóÜú ÊÜðáñç ÐÜðñéêá Óüäá ÌïõóôÜñäá ÁíáøõêôéêÜ ÷ùñßò æÜ÷áñç ÕðïêáôÜóôáôá æÜ÷áñçò
ÐéðÝñé Öáóêüìçëï ¢íçèïò ÊáíÝëëá Ôóßëé ÔáìðÜóêï ÆåëÝ ÷ùñßò æÜ÷áñç
ÃåíéêÝò óõóôÜóåéò ãéá Üôïìá ìå äéáâÞôç • Ôá éóïäõíÜìá ôñïößìùí, óáò äßíïõí ôç äõíáôüôçôá áíôáëëáãÞò êáé óáò ðñïóöÝñïõí ìåãáëýôåñç ðïéêéëßá óôï êáèçìåñéíü óáò äéáéôïëüãéï. • Óôçí êÜèå ïìÜäá ðåñéëáìâÜíïíôáé ôñüöéìá ðïõ ðåñéÝ÷ïõí ôéò ßäéåò áíáëïãßåò ôùí âáóéêþí èñåðôéêþí óõóôáôéêþí. Áíôéêáèéóôþíôáò Ýôóé ôá ôñüöéìá áðü Üëëá ôçò ßäéáò ïìÜäáò åðéôõã÷Üíåôáé ç ðïéêéëßá ôçò äéáôñïöÞò óáò ÷ùñßò üìùò íá áëëÜîåé ç ðåñéåêôéêüôçôá ôïõ çìåñÞóéïõ äéáéôïëïãßïõ óáò óå èñåðôéêÜ óõóôáôéêÜ. • Óõìâïõëåõôåßôå ôï äéáéôïëüãï óáò ãéá ôçí ïñèüôåñç ÷ñÞóç ôïõò êáé óõíäõÜóôå ôï ìå ôï äéáéôïëüãéï ðïõ óáò Ý÷åé äïèåß.
ÏÌÁÄÅÓ
Ìçí îå÷íÜôå îå÷íÜôå: • Ôï ðñþôï âÞìá óôç ñýèìéóç ôïõ äéáâÞôç åßíáé ç óùóôÞ äéáôñïöÞ. • Ç ñýèìéóç ôïõ óáê÷Üñïõ áðáéôåß áðü ôï äéáâçôéêü Üôïìï íá ÷Üóåé âÜñïò üôáí åßíáé õðÝñâáñï Þ ðá÷ýóáñêï. Ç áðþëåéá áõôÞ èá ðñÝðåé íá åßíáé áðïôÝëåóìá åíüò êáëÜ ó÷åäéáóìÝíïõ äéáéôïëïãßïõ, óå óõíåñãáóßá ìå ôï äéáéôïëüãï, þóôå íá ìçí åðçñåÜæåôáé ç ñýèìéóç ôïõ æá÷Üñïõ. • Ï óùóôüò êáôáìåñéóìüò ôùí èñåðôéêþí óõóôáôéêþí (õäáôÜíèñáêåò, ðñùôåÀíåò, ëßðç) óôá ãåýìáôá ôçò çìÝñáò åßíáé áðáñáßôçôïò, åéäéêüôåñá ãéá ôá ôñüöéìá ðïõ åßíáé ðçãÝò õäáôáíèñÜêùí. • ÓõíäõÜóôå ðÜíôá ôç äéáôñïöÞ óáò ìå óõóôçìáôéêÞ êáé êáèçìåñéíÞ Üóêçóç (üôáí áõôü åßíáé åöéêôü). • Áðïöýãåôå ôçí êáôáíÜëùóç «äéáâçôéêþí» ðñïúüíôùí ôçò áãïñÜò. Ï åðüìåíïò ðßíáêáò ðáñïõóéÜæåé ôï ðïóü ôùí óõóôáôéêþí óå êÜèå 1 éóïäýíáìï áðü êÜèå ïìÜäá.
ÕÄÁÔÁÍÈÑÁÊÅÓ
ÐÑÙÔÅÉÍÅÓ
ËÉÐÇ
ÈÅÑÌÉÄÅÓ
ÁÌÕËÏ
15
3
0-1
80
ÖÑÏÕÔÁ
15
-
-
60
ÁËÉÐÏ
12
8
0-3
90
ÇÌÉÐÁ×Ï
12
8
5
120
ÐËÇÑÅÓ
12
8
8
150
ÁËËÏÉ ÕÄÁÔÁÍÈÑÁÊÅÓ
15
ðïéêßëåé
ðïéêßëåé
Ðïéêßëåé
ÌÇ-ÁÌÕËÏÕ×Á ËÁ×ÁÍÉÊÁ
5
2
-
25
ÐÏËÕ ÁËÉÐÁ
-
7
0-1
35
ÁËÉÐÁ
-
7
3
55
ÌÅÔÑÉÏÕ ËÉÐÏÕÓ
-
7
5
75
ÕØÇËÏÕ ËÉÐÏÕÓ
-
7
8
100
ËÉÐÇ
-
-
5
45
ÔÑÏÖÉÌÁ ÌÅ ÕÄÁÔÁÍÈÑÁÊÅÓ
ÃÁËÁ
ÊÑÅÁÓ ÊÁÉ ÕÐÏÊÁÔÁÓÔÁÔÁ ÊÑÅÁÔÏÓ
×. Äçìïóèåíüðïõëïò, Êëéíéêüò Äéáéôïëüãïò 36
ÄéáâçôïëïãéêÜ Íåá
ÅÃÃÑÁÖÇ ÓÔÁ ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ ÅÐÙÍÕÌÏ: .................................................................................................................................................. .......................................................................................................................................................................... ÏÍÏÌÁ: ........................................................................................................................................................ .......................................................................................................................................................................... Ç äéåýèõíóç ðïõ èÝëù íá ëáìâÜíù ôï ðåñéïäéêü “ÄéáâçôïëïãéêÜ ÍÝá” åßíáé: ......................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... Ïäüò: .................................................................................................... Áñéè. ................................................ Ðüëç: .................................................................................................... Ôá÷. Êùä. :...................................... Ôá÷õäñïìéêÞ Äéåýèõíóç: ÅëëçíéêÞ ÄéáâçôïëïãéêÞ Åôáéñåßá ÌáéÜíäñïõ 23 ÁèÞíá 11528
ÕÐÏÃÑÁÖÇ
Ôï ðåñéïäéêü ðñïóöÝñåôáé ÄÙÑÅÁÍ
ÏÄÇÃÉÅÓ ÃÉÁ ÔÏÕÓ ÓÕÃÃÑÁÖÅÉÓ ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÙÍ ÍÅÙÍ (ãé' áõôïýò ðïõ áó÷ïëïýíôáé ìå ôï äéáâÞôç êáé èÝëïõí íá åíçìåñþóïõí) 1. ¢ñèñï 2-3 äáêôõëïãñáöçìÝíùí óåëßäùí. Ìéêñüôåñï Üñèñï, ìå ðñáêôéêÝò óõóôÜóåéò, ïäçãßåò Þ ìå óçìåßá õðåíèýìéóçò. 2. Óôï êýñéï Üñèñï, íá õðÜñ÷ïõí 1 Ýùò 2 óçìåßá, ôá ïðïßá èÝëåé ï óõããñáöÝáò íá ôïíßóåé óáí êýñéá ìçíýìáôá. ÁõôÜ èá ôõðùèïýí óå Üëëï öýëëï (èá åêôõðùèåß ìÝóá óôï Üñèñï óå åéäéêü ðåñéèþñéï). 3. Óå êÜèå Üñèñï íá õðÜñ÷ïõí 2 ìå 3 êýñéåò âéâëéïãñáöéêÝò ðáñáðïìðÝò. 4. Íá ðåñéêëåßïõí ìÝóá óôï Üñèñï, 1 Ýùò 2 óêßôóá áí õðÜñ÷ïõí, óå ó÷Ýóç ìå ôï èÝìá.. 5. ÅÜí åßíáé åöéêôü, ôï êåßìåíï íá åßíáé óå äéóêÝôá, óôï óýóôçìá word, version Windows 1995, ãéá PC ìå ìÝãåèïò ãñáììÜôùí 12. 6. Ôï Üñèñï íá óõíïäåýåôáé ìå ôï üíïìá ôïõ óõããñáöÝá, äéåýèõíóç êáé ôçëÝöùíï ôßôëï (ãéáôñüò, íïóçëåõôÞò ê.ëð.) êáé ôüðï åñãáóßáò, ìå çìåñïìçíßá áðïóôïëÞò. 7. Ôï Üñèñï íá óôáëåß: ÓõíôáêôéêÞ ÅðéôñïðÞ Ðåñéïäéêïý ÄéáâçôïëïãéêÜ ÍÝá ÌáéÜíäñïõ 23, 115 28 ÁèÞíá 38