Ποιητές ανά εθνικότητα εκτός Ευρωπαίων

Page 1

Ποιητές ανά εθνικότητα εκτός Ευρωπαίων

PDF που παράγονται χρησιμοποιώντας την ανοικτού περιεχομένου εργαλειοθήκη mwlib. Βλέπε http://code.pediapress.com/ για περισσότερες πληροφορίες. PDF generated at: Sat, 18 Dec 2010 12:19:40 UTC


Περιεχόμενα Άρθρα Αμερικανοί ποιητές

1

Άλλεν Γκίνσμπεργκ

2

Άλλεν Γκίνσμπεργκ

2

Μαξίν Κούμιν

5

Μαξίν Κούμιν

5

Ρόμπερτ Λόουελλ Ρόμπερτ Λόουελλ

Ουίλιαμ Μέρεντιθ Ουίλιαμ Μέρεντιθ

Γουίλιαμ Μπάροουζ Γουίλιαμ Μπάροουζ

Τσαρλς Μπουκόφσκι Τσαρλς Μπουκόφσκι

Ρόμπιν Μόργκαν

6 6 7 7 9 9 11 11 18

Ρόμπιν Μόργκαν

18

Έμιλι Ντίκινσον

20

Έμιλι Ντίκινσον

20

Ουώλτ Ουίτμαν

22

Ουώλτ Ουίτμαν

22

Έζρα Πάουντ

26

Έζρα Πάουντ

26

Σύλβια Πλαθ

29

Σύλβια Πλαθ

29

Έντγκαρ Άλλαν Πόε

33


Έντγκαρ Άλλαν Πόε

Ανν Σέξτον

33 41

Ανν Σέξτον

41

Τζιλ Σκοτ-Χίρον

43

Τζιλ Σκοτ-Χίρον

Πάττι Σμιθ Πάττι Σμιθ

Λόρενς Φερλινγκέτι Λόρενς Φερλινγκέτι

43 44 44 46 46

Ρόμπερτ Φροστ

47

Ρόμπερτ Φροστ

47

Ρίτσαρντ Μπάκμινστερ Φούλερ

50

Ρίτσαρντ Μπάκμινστερ Φούλερ

50

Λάνγκστον Χιουζ Λάνγκστον Χιουζ

57 57

Τζωρτζ Χόρτον

59

Τζωρτζ Χόρτον

59

Εβραίοι ποιητές

62

Γιοσέφ Ελιγιά

63

Γιοσέφ Ελιγιά

63

Ράμι Σαάρι

64

Ράμι Σαάρι

64

Ελβετοί ποιητές

66

Καρλ Σπίτελερ

67

Καρλ Σπίτελερ

67

Ινδοί ποιητές

68

Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ

69


Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ

69

Ισραηλινοί ποιητές

72

Ρεντά Μανσούρ

73

Ρεντά Μανσούρ

73

Καναδοί ποιητές

74

Λέοναρντ Κόεν

75

Λέοναρντ Κόεν

75

Κούρδοι ποιητές

78

Αχμέντ Αρίφ

79

Αχμέντ Αρίφ

79

Λιβανέζοι ποιητές

80

Τζιμπράν Χαλίλ Τζιμπράν

81

Τζιμπράν Χαλίλ Τζιμπράν

81

Νοτιοκορεάτες ποιητές

83

Κο Ουν

84

Κο Ουν

84

Περουβιανοί ποιητές

89

Σέσαρ Βαλιέχο

90

Σέσαρ Βαλιέχο

90

Τούρκοι ποιητές

92

Χασάν Αλί Γιουτζέλ

93

Χασάν Αλί Γιουτζέλ

Σαΐτ Φαΐκ Αμπασιγιανίκ Σαΐτ Φαΐκ Αμπασιγιανίκ

Μελίχ Τζεβντέτ Αντάυ Μελίχ Τζεβντέτ Αντάυ

93 94 94 96 96


Ετζέ Αϋχάν Ετζέ Αϋχάν

Ορχάν Βελί Κανίκ Ορχάν Βελί Κανίκ

98 98 100 100

Τζαν Γιουτζέλ

102

Τζαν Γιουτζέλ

102

Γιουνούς Εμρέ

104

Γιουνούς Εμρέ

104

Χαϋντάρ Εργκιουλέν Χαϋντάρ Εργκιουλέν

Μπουλέντ Ετζεβίτ Μπουλέντ Ετζεβίτ

106 106 107 107

Αϋτέν Μουτλού

110

Αϋτέν Μουτλού

110

Μπακί Μπακί

Ιμπραχίμ Χαλίλ Μπαράν Ιμπραχίμ Χαλίλ Μπαράν

111 111 113 113

Ιλχάν Μπερκ

114

Ιλχάν Μπερκ

114

Νεσατί Νεσατί

116 116

Φαζέλ Χουσνού Νταγλαρτζά

118

Φαζέλ Χουσνού Νταγλαρτζά

118

Οκτάυ Ριφάτ

120

Οκτάυ Ριφάτ

120

Τζεμάλ Σουρεγιά

122


Τζεμάλ Σουρεγιά

122

Νεϋζέν Τεβφίκ

123

Νεϋζέν Τεβφίκ

123

Εντίπ Τζανσεβέρ Εντίπ Τζανσεβέρ

Νετζατί Τζουμαλέ Νετζατί Τζουμαλέ

124 124 126 126

Τεβφίκ Φικρέτ

127

Τεβφίκ Φικρέτ

127

Φουζουλί Φουζουλί

Αχμέτ Χασίμ

128 128 131

Αχμέτ Χασίμ

131

Ναζίμ Χικμέτ

132

Ναζίμ Χικμέτ

132

Χιλιανοί ποιητές

134

Σέρχιο Μπαδίγια Καστίγιο

135

Σέρχιο Μπαδίγια Καστίγιο

135

Πάμπλο Νερούδα Πάμπλο Νερούδα

136 136

Παραπομπές Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες

139

Πηγές Εικόνων, Άδειες και Συνεισφέροντες

141

Άδειες Άρθρου Άδεια

142


1

Αμερικανοί ποιητές


2

Άλλεν Γκίνσμπεργκ Άλλεν Γκίνσμπεργκ Ο Άλλεν Γκίνσμπεργκ (Irwin Allen Ginsberg, 3 Ιουνίου 1926 – 5 Απριλίου 1997) ήταν Αμερικανός ποιητής. Αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της λογοτεχνικής γενιάς των μπητ, γνωστός κυρίως για τα ποιήματά του Ουρλιαχτό (Howl) και Καντίς (Kaddish).

Βιογραφία Ο Γκίνσμπεργκ γεννήθηκε το 1926 στο Νιούαρκ του Νιου Τζέρσεϊ και μεγάλωσε στο Πάτερσον. Ο πατέρας του, Λουίς Γκίνσμπεργκ, ήταν δάσκαλος και ποιητής, φέρνοντας από νωρίς τους δύο γιους του σε επαφή με την ποίηση. Η μητέρα του, Ναόμι Λεβί Γκίνσμπεργκ ήταν επίσης δασκάλα και παράλληλα μέλος του κομμουνιστικού κόμματος, γεγονός που συνδυάστηκε με συμμετοχή του ίδιου του Γκίνσμπεργκ σε αρκετές πολιτικές συγκεντρώσεις, από νεαρή ηλικία. Το 1932, η Ναόμι Γκίνσμπεργκ εμφάνισε για πρώτη φορά στοιχεία νευρικού κλονισμού και τα επόμενα χρόνια η ψυχική της υγεία παρέμεινε ασταθής συνοδευόμενη από μακροχρόνιες παραμονές της σε ψυχιατρικές κλινικές, με κρίσεις επιληψίας και συμπτώματα παράνοιας. Η προβληματική σχέση του Γκίνσμπεργκ με τη μητέρα του, αποτυπώθηκε χαρακτηριστικά στο ποίημα του Καντίς.

Άλλεν Γκίνσμπεργκ και Πήτερ Ορλόφσκι

Άλλεν Γκίνσμπεργκ (αριστερά)στο αεροδρόμιο της Φρανκφούρτης το (1978)

Σε ηλικία περίπου έντεκα ετών, ο Γκίνσμπεργκ επέδειξε πρώιμα δείγματα ευαισθητοποίησής του σε πολιτικά ζητήματα, αποστέλοντας σχετικές επιστολές του στην εφημερίδα New York Times. Στο γυμνάσιο, ήρθε σε επαφή με το έργο του Ουώλτ Ουίτμαν μετά από απαγγελία ποιήματος του από τον καθηγητή, του Frances Durbin, γεγονός που ο ίδιος ο Γκίνσμπεργκ αναφέρει ως μία από τις πιο ξεχωριστές στιγμές των σχολικών του χρόνων. Το 1943 αποφοίτησε από το γυμνάσιο και άρχισε νομικές σπουδές με υποτροφία στο κολέγιο του πανεπιστημίου Columbia. Εκεί γνώρισε τον Lucien Carr και μέσω αυτού αρκετούς από τους Ο Άλλεν Γκίνσμπεργκ, ο Timothy Leary και ο μελλοντικούς συγγραφείς της μπητ γενιάς, όπως τον Τζακ Κέρουακ John C. Lilly (1991) και τον Ουίλιαμ Μπάροουζ. Η περίοδος αυτή υπήρξε ταραχώδης για τον Γκίνσμπεργκ, περιλαμβάνοντας μια προσωρινή αποβολή του από το πανεπιστήμιο καθώς και πειραματισμούς του με ψυχοτρόπες ουσίες που συνεχίστηκαν για πολλά χρόνια. Παράλληλα, φαίνεται πως αποφάσισε οριστικά να αφοσοιωθεί στην ποίηση. Τον Ιούνιο του 1949 συννελήφθη για συμμετοχή σε κλοπές τις οποίες είχαν διαπράξει φίλοι του. Ως ενναλακτική επιλογή απέναντι στην φυλάκισή του, οι πρώην καθηγητές του Mark Van Doren και Lionel Trilling, φρόντισαν να εκτίσει την ποινή του στο ψυχιατρικό


Άλλεν Γκίνσμπεργκ ινστιτούτο του πανεπιστημίου, όπου παρέμεινε για συνολικά οκτώ μήνες και στο διάστημα αυτό συνδέθηκε φιλικά με το συγγραφέα Καρλ Σόλομον, ο οποίος ακολουθούσε θεραπεία για την κατάθλιψη. Τον Οκτώβριο του 1955, ο Γκίνσμπεργκ απήγγειλε δημόσια ένα μέρος του ποιήματός του Ουρλιαχτό στην Six Gallery του Σαν Φρανσίσκο ενώ στην εκδήλωση συμμετείχαν ακόμα οι ποιητές Γκάρι Σνάιντερ και Μάικλ Μακλούρ. Ο εκδότης Λώρενς Φερλινγκέττι, ο οποίος παρευρέθηκε στην εκδήλωση, προσφέρθηκε άμεσα να δημοσιεύσει το έργο του, στον εκδοτικό του οίκο City Lights. Το Ουρλιαχτό δημοσιεύτηκε τελικά το 1956 με μία εισαγωγή του William Carlos Williams. Πολύ σύντομα απαγορεύτηκε ως άσεμνο, αλλά έπειτα από μια σειρά δικών επετράπη τελικά να συνεχιστεί η κυκλοφορία του. Τα επόμενα χρόνια, μαζί με τον ποιητή Πίτερ Ορλόφσκυ, πραγματοποίησε ταξίδια στο Παρίσι, στην Ταγγέρη, στο Μεξικό, στην Ελλάδα, στην Αφρική και στην Ινδία. Η παραμονή του στην Ινδία είχε διάρκεια περίπου δεκαπέντε μήνες και συνδυάστηκε με μία ευρύτερη πνευματική και θρησκευτική αναζήτηση του, που κατέληξε στο να ασπαστεί το βουδισμό. Επέστρεψε στην Αμερική το 1963 συμμετέχοντας στο Συνέδριο Ποίησης του Βανκούβερ μαζί με αρκετούς ακόμα σύγχρονους πειραματικούς ποιητές. Στην περίοδο του πολέμου του Βιετνάμ συμμετείχε ενεργά στις αντιπολεμικές διαδηλώσεις ενώ σε όλη τη διάρκεια των δεκαετιών του 1970 και 1980 είχε γενικά έντονη πολιτική δράση, με συμμετοχή σε κινήματα υπέρ των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων, κατά της κατοχής πυρηνικών όπλων ή για την προστασία του περιβάλλοντος. Αποτέλεσε μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Γραμμάτων, ιδιότητα με την οποία προσπάθησε να προωθήσει το σύνολο της μπητ λογοτεχνίας, ενώ το 1986 έγινε επίτιμος καθηγητής φιλολογίας στο Brooklyn College. Το 1993 τιμήθηκε επίσης από τον υπουργό πολιτισμού της Γαλλίας Τζακ Λανγκ με το μετάλλιο Τεχνών και Γραμμάτων Chevalier des Arts et des Lettres. Πέθανε το 1997 στη Νέα Υόρκη.

Βιβλιογραφία Έργα του Γκίνσμπεργκ • • • • • • • • • • • • • • • • •

Howl and Other Poems (1956) Kaddish and Other Poems (1961) Reality Sandwiches (1963) The Yage Letters (1963) – αλληλογραφία του με τον William S. Burroughs Planet News (1968) The Gates of Wrath: Rhymed Poems 1948–1951 (1972) The Fall of America: Poems of These States (1973) Iron Horse (1972) Mind Breaths (1978) Plutonian Ode: Poems 1977–1980 (1982) Collected Poems: 1947–1980 (1984) White Shroud Poems: 1980–1985 (1986) Cosmopolitan Greetings Poems: 1986–1993 (1994) Howl Annotated (1995) Iluminated Poems (1996) Selected Poems: 1947–1995 (1996) Death and Fame: Poems 1993–1997 (1999)

Ελληνικές εκδόσεις • Ουρλιαχτό • Πλουτώνια Ωδή • Ποιήματα (εκδ. Εκδοτική Θεσσαλονίκης)

3


Άλλεν Γκίνσμπεργκ • Ποιήματα (εκδ. Σόκολη) • Ημερολόγια

Πηγές • Miles Barry, Ginsberg: A Biography, Virgin Publishing Ltd (2001) ISBN 0-7535-0486-3 • Schumacher Michael, Dharma Lion: A Biography of Allen Ginsberg, St. Martin's Press (1994)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • • • • •

The Allen Ginsberg Trust [1] Poets.org [2] - Περιέχει ποιήματα και σχετικά άρθρα Naropa Audio Archives: Allen Ginsberg class (August 6th, 1976) [3] - Διαλέξεις του Γκίνσμεργκ (αρχεία ήχου) Blue Neon Alley – Allen Ginsberg directory [4] - Αρχείο συνδέσμων για τον Γκίνσμπεργκ και το έργο του Ραδιοφωνική συνέντευξη στον Don Swaim (CBS Radio) [5]

Παραπομπές [1] http:/ / www. allenginsberg. org/ home. php [2] [3] [4] [5]

http:/ / www. poets. org/ agins http:/ / www. archive. org/ audio/ audio-details-db. php?collection=naropa& collectionid=naropa_allen_ginsberg& from=BA http:/ / neonalley. com/ ginsberg. html http:/ / wiredforbooks. org/ allenginsberg/

4


5

Μαξίν Κούμιν Μαξίν Κούμιν Η Μαξίν Κούμιν (Maxine Kumin) (γεν. 1925) είναι Αμερικανίδα ποιήτρια και συγγραφέας. Έχει βραβευτεί με το Βραβείο Πούλιτζερ για Ποίηση, το Βραβείο Aiken Taylor, το Βραβείο Ποιητών και τo Βραβείο Ruth E. Lilly. Επίσης έχει παραδώσει μαθήματα σε πολλά αριστοκρατικά κολέγια εντός των Ηνωμένων Πολιτειών.


6

Ρόμπερτ Λόουελλ Ρόμπερτ Λόουελλ Ο Ρόμπερτ Λόουελλ (Robert Lowell) (1 Μαρτίου 1917-12 Σεπτεμβρίου 1977), γεννημένος ως Robert Traill Spence Lowell, Jr., ήταν ένας Αμερικάνος Εξομολογητικός ποιητής γνωστός για τη επίδρασή του και τη διδασκαλία σε διάφορους λογοτεχνικούς αστέρες των δεκαετιών του ’50 και του ’60, συμπεριλαμβανομένων των Ανν Σέξτον και Σύλβια Πλαθ. Παρακολούθησε το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ αλλά μεταφέρθηκε στο Κολέγιο Κένυον στο Γκάμπιερ του Οχάιο, απ’όπου αποφοίτησε, για να σπουδάσει υπό τον σπουδαίο Αμερικανό κριτικί Τζον Κρόου Ράνσομ. Εισήχθη σε νοσοκομείο περί τις 20 φορές για οξεία μανία, και χαρακτήρισε ένα από τα μανιακά επεισόδιά του ως ένα ‘μαγικό πορτοκαλί άλσος σε έναν εφιάλτη’. Κέρδισε το Βραβείο Πούλιτζερ για ποίηση. Ο Λόουελλ είναι θαμμένος στο Νεκροταφείο Σταρκ, στο Dunbarton Center, στο Νιού Χαμπσάιρ. Τα δύο πρώτα βιβλία ποίησης του Λόουελλ, Lord Weary’s Castle και Land of Unlikeness, ανήκουν στην φορμαλιστική σχολή ποίησης, και γνώρισαν ευρεία επευφημία. Με τον τόμο Life Studies του 1959, ωστόσο, μετακινήθηκε σταθερά στην εξομολογητική μέθοδο. Το Life Studies είναι γνωστό για το συχνά επανατυπωμένο ποίημα “Skunk Hour”, ένα ποίημα που είναι πρωτίστως περιγραφή ξεθωριασμένης πόλη της Νέας Αγγλίας, διακοπτόμενη από δύο στροφές που ήταν, την εποχή εκείνη, σοκαριστικής προσωπικής εξομολόγησης όπως η δήλωση πως ‘Το μυαλό μου δεν είναι καλά’. Το Life Studies θεωρείται ευρέως ως ένα από τα πιο σημαντικά και με μεγάλη επιρροή ποιητικά βιβλία του 20ου αιώνα. Το Life Studies ακολούθησε το For the Union Dead, το οποίο επίσης επαινέθηκε ευρέως, ιδιαίτερα για το ομότιτλο ποιήμά του. Ωστόσο, μετά από αυτό το βιβλίο η ποίηση του Λόουελλ έγινε όλο και λιγότερο δημοφιλής. Μια μικρή αμφισβήτηση ξέσπασε όταν ενσωμάτωσε στα ποιήματά του προσωπικά γράμματα από την πρώην σύζυγό του. Γι’αυτό υπέστη κριτική ιδιαίτερα από τη φίλη του Ελίζαμπεθ Μπίσοπ.


7

Ουίλιαμ Μέρεντιθ Ουίλιαμ Μέρεντιθ Γέννηση 9 Ιανουαρίου 1919 Νέα Υόρκη Θάνατος 30 Μαΐου 2007 (88 ετών) Νέο Λονδίνο Ιδιότητα ποιητής, συγγραφέας, καθηγητής

O Ουίλιαμ Μέρεντιθ (William Morris Meredith, Jr.) (9 Ιανουαρίου 1919 - 30 Μαΐου, 2007) ήταν Αμερικανός ποιητής και καθηγητής. Αποφοίτησε από Πανεπιστήμιο του Πρίνσετον το 1940 με Μπάτσελορ στις τέχνες. Διετέλεσε σύμβουλος για την ποίηση στη βιβλιοθήκη του Κογκρέσου από το 1978 έως το 1980.

Βιογραφικό Γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη το 1919. Αποφοίτησε με διακρίσεις από το Πανεπιστήμιο του Πρίνσετον το 1940 , γράφοντας μία διατριβή για τον Ρόμπερτ Φροστ. Εργάστηκε για σύντομο χρονικό διάστημα στους Τάιμς της Νέας Υόρκης πριν καταταγεί στο Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ σαν ιπτάμενος. Έλαβε μέρος στον πόλεμο της Κορέας και έλαβε μάλιστα δύο Μετάλλια Αέρος. Ξεκίνησε να γράφει ενώ ακόμη φοιτούσε στο κολέγιο. Ο πρώτος τόμος με ποιήματά του Love Letter from an Impossible Land επιλέχτηκε από τον Αρτσιμπαλντ Μακ Λις για να εκδοθεί σαν μέρος του διαγωνισμού του Πανεπιστημίου του Γέιλ για νέους ποητές. Το 1988 βραβεύτηκε με το Βραβείο Πούλιτζερ καθώς και από τους Τάιμς του Λος Άντζελες για το "Partial Accounts: New and Selected Poems" και το 1997 έλαβε το Εθνικό Βραβείο Βιβλίου για το "Effort at Speech".[1] Έλαβε επίσης υποτροφία από το Ίδρυμα Guggenheim Foundation, το βραβείο Χάριετ Μονρό, το βραβείο Καρλ Σάντμπουργκ, και το Διεθνές Βραβείο Βαπτσάροβ για την ποίηση. Από το 1964 έως το 1987 ο διετέλεσε διευθυντής της Ακδημίας Αμερικανών Ποιητών. Από το 1978 έως το 1980, ήταν σύμβουλος για την ποίηση στη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, θέση η οποία έγινε περισσότερο επίσημη μετά το 1985. Ήταν ο πρώτος ομοφυλόφιλος ποιητής που έλαβε τη θέση αυτή. Ο Μέρεντιθ δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Πρίνσετον, στο Πανεπιστήμιο της Χαβάης και από το 1955 έως το 1983 στο Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ. Το 1983, υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο και έμεινε σε ακινησία για δύο χρόνια. Σαν αποτέλεσμα του εγκεφαλικού υπέστη και εκφραστική αφασία, η οποία επηρέασε την ικανότητα ομιλίας του. Η διδακτική του σταδιοδρομία τελματώθηκε και την περίοδο αυτή δε μπορούσε ούτε να γράψει ποίηση. Επανέκτησε αρκετές από τις γλωσσικές του δεξιότητες μετά από εντατική θεραπεία και ταξίδια στη Βρετανία. Παλιός θαυμαστής του Ιρλανδού ποιητή Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς, το καλοκαίρι του 2006 εκπλήρωσε τη μακρόχρονη φιλοδοξία του να επισκεφτεί την πνευματική πατρίδα του Γέιτς, το Σλίγκο της Ιρλανδίας. Με την ευκαιρία παρακολούθησε και το διάσημο Διεθνές Θερινό Σχολείο του Γέιτς, το οποίο συγκεντρώνει πολλούς εξέχοντες ακαδημαϊκούς και θαυμαστές του Γέιτς κάθε χρόνο. Πέθανε στις 31 Μαΐου 2007 στο Νέο Λονδίνο του Κονέκτικατ, κοντά στο σπτιί του στο Μόντβιλ, όπου ζούσε με τον σύντροφό του τα τελευταία 36 χρόνια, ποιητή Ρίτσαρντ Χαρτάις.[2] [3]


Ουίλιαμ Μέρεντιθ

Βιβλιογραφία Ποίηση • • • • • •

Love Letter from an Impossible Land (1944) Ships and Other Figures (1948) The Open Sea and Other Poems (1957) The Wreck of the Thresher and Other Poems (1964) Partial Accounts: New and Selected Poems (1987) Effort at Speech: New and Selected Poems (1997)

Δοκίμια • Reasons for Poetry, and The Reason for Criticism (1982)[4] • Poems Are Hard to Read (1991)

Παραπομπές [1] "Θάνατος βραβευμένου με Πούλιτζερ ποιητή από το Κονέκτικατ (Pulitzer Prize-winning Connecticut poet dies)" (http:/ / www. newsday. com/ news/ local/ wire/ connecticut/ ny-bc-ct--obit-meredith0531may31,0,4507163. story?coll=ny-region-apconnecticut). Newsday. 31 Μαΐου 2007. . Ανακτήθηκε την 2007-06-03. [2] Έλεν Στολ (31 Μαίου 2007). "Ο Ουλιαμ Μέρεντιθ, δικεκριμένος ποιητής πεθαίνει στα 88 (William M. Meredith, Noted Poet, Dies At 88)" (http:/ / archive. theday. com/ re. aspx?re=a68c25df-e837-45f0-9593-db39b0db5d66#a68c25df-e837-45f0-9593-db39b0db5d66). TheDay. . Ανακτήθηκε την 2007-06-03. [3] Φοξ, Μάργκαλιτ (1 Ιουνίου 2007). William Meredith, 88, Poet Who Wed Depth to Form, Dies (http:/ / www. nytimes. com/ 2007/ 06/ 01/ books/ 01meredith. html). New York Times (ανακτήθηκε 2008-03-29 ) [4] Ουίλιαμ Μέρεντιθ. Reasons for poetry (http:/ / www. dailytimes. com. pk/ print. asp?page=2006\06\07\story_7-6-2006_pg3_6) (ανακτήθηκε 2007-06-03 )

Εξωτερικοί σύνδεσμοι •

(Αγγλικά) Βιογραφία του Ουίλιαμ Μέρεντιθ από την Ακαδημία Αμερικανών Ποιητών (http://www.poets.org/

poet.php/prmPID/121) • (Αγγλικά) Ιστοσελίδα του Ουίλιαμ Μέρεντιθ στο Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ (http://www.conncoll.edu/ meredith/) • (Αγγλικά) Ταινία του Ουίλιαμ Μέρεντιθ (http://www.theday.com/re. aspx?re=6e30df71-e775-4f6e-9053-612dac466387)

8


9

Γουίλιαμ Μπάροουζ Γουίλιαμ Μπάροουζ O Γουίλιαμ Σ. Μπάροουζ ΙΙ (5 Φεβρουαρίου 1914 – 2 Αυγούστου 1997, ˈbʌroʊz) ήταν Aμερικανός νοβελίστας, δοκιμιογράφος, κοινωνικός κριτικός, ζωγράφος και ομιλητής. Το περισσότερο έργο του είναι αυτοβιογραφικό, βασιζόμενο στις προσωπικές του εμπειρίες από τον εθισμό του στο όπιο, γεγονός που σημάδεψε τα τελευταία 50 χρόνια της ζωής του. Καθοριστική παρουσία της μπητ γενιάς, ήταν ένας αβάν-γκαρντ συγγραφέας που επηρέασε τη λαϊκή κουλτούρα αλλά και τη λογοτεχνία. Το 1984 εκλέχθηκε μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας και Ινστιτούτου Γραμμάτων και Τεχνών.

Νεώτερα χρόνια και σπουδές Ο Μπάροουζ γεννήθηκε το 1914 και ήταν ο νεώτερος από τους δύο γιους του Μόρτιμερ Π. Μπάροουζ και της Λάουρα Χάμμον Λι. Ο παππούς του ίδρυσε εταιρεία με καινοτόμους αριθμητικούς υπολογιστές που είχε εφεύρει ο ίδιος. Η μητέρα του ήταν κόρη ιερέα και ο πατέρας του είχε κατάστημα με αντίκες και είδη δώρου.

Γουίλιαμ Μπάροουζ, 1983.

Παρακολούθησε μαθήματα στο σχολείο Τζον Μπάροουζ, στο Σεντ Λούις του Μιζούρι. Εκεί έγραψε το πρώτο του δοκίμιο με τίτλο "προσωπικός μαγνητισμός", το οποίο εκδόθηκε στην εφημερίδα του σχολείου το 1929. Μετά γράφτηκε στο σχολείο Λος Άλαμος Ραντς, στο Νέο Μεξικό, το οποίο ήταν πιεστικό γι' αυτόν. Ήταν ένα σχολείο για πλούσιους όπου «οι ανώριμοι γιοί των πλουσίων μπορούσαν να μεταμορφωθούν σε ευγενείς κύριους». Εκεί ένιωσε ερωτική επιθυμία για ένα συμφοιτητή του και κράτησε κρυφό ημερολόγιο για το γεγονός το οποίο απέκρυψε, σε όλη την εφηβεία του αλλά και ως ενήλικος, μέχρι την έκδοση του βιβλίου Γυμνό Γεύμα, με το οποίο θεωρήθηκε από το κοινό ομοφυλόφιλος συγγραφέας. Τελικά αποβλήθηκε από το σχολείο λόγω ενός καυγά με συμμαθητή του.

Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ Αποφοίτησε από το σχολείο Τέιλορ στο Σεντ Λούις το 1932 και πήγε στο Χάρβαρντ για να αποκτήσει πτυχίο καλών τεχνών. Το καλοκαίρι δούλεψε σαν ρεπόρτερ σε τοπική εφημερίδα αλλά η δουλειά δεν του άρεσε και αρνήθηκε να καλύψει κάποια γεγονότα, όπως το πνιγμό ενός παιδιού. Το ίδιο καλοκαίρι είχε τη πρώτη του σεξουαλική εμπειρία με μια πόρνη. Παράλληλα με τις σπουδές του στο Χάρβαρντ έκανε ταξίδια στη Νέα Υόρκη και πήγαινε σε πιάνο μπαρ και μέρη όπου σύχναζαν ομοφυλόφιλοι μαζί με τον ευκατάστατο φίλο του Ρίτσαρντ Στερν. Αποφοίτησε από το Χάρβαρντ το 1936. Οι γονείς του αποφάσισαν μετά την αποφοίτησή του να του παραχωρήσουν μηνιαίο εισόδημα 200 δολάρια, γενναιόδωρο για την εποχή ποσό. Ήταν αρκετό για να τον συντηρεί και εγγυόταν την άνετη ζωή του για τα επόμενα 25 χρόνια. Αυτό το εισόδημα αποτέλεσε το εισιτήριο για την ελευθερία του, του έδωσε τη δυνατότητα να ζει όπου θέλει χωρίς την ανάγκη για σκληρή εργασία. Τα χρήματα αυτά προέρχονταν από τη πώληση των δικαιωμάτων της εφεύρεσης του παππού του Μπάροουζ, για


Γουίλιαμ Μπάροουζ 200.000 δολάρια κατά το οικονομικό κραχ του 1929.

Ευρώπη Αφού έφυγε από το Χάρβαρντ σπούδασε για μικρό διάστημα ιατρική στη Βιέννη. Ταξιδεύοντας στην Ευρώπη ήρθε σε επαφή με ομοφυλόφιλους εκεί, έβρισκε αγόρια στις δημόσιες τουαλέτες και κινούταν σε περιθωριακούς κύκλους. Εκεί γνώρισε την Ίλζε Κλάππερ, μια εβραία που κρυβόταν από το ναζιστικό καθεστώς. Αν και δεν είχαν ποτέ σχέση την παντρεύτηκε, παρά την αντίθεση των γονιών του, για να της εξασφαλίσει την είσοδο στις Η.Π.Α. Μετά την είσοδό της στη χώρα χώρισαν αλλά παρέμειναν φίλοι για πολλά χρόνια. το 1939, η ψυχική του υγεία απασχόλησε τους γονείς του, ιδίως μετά τον αυτοτραυματισμό του στο δάχτυλο του χεριού για να εντυπωσιάσει έναν άντρα. Αυτό το γεγονός τον οδήγησε να γράψει τη μικρού μήκους ιστορία "Το Δάχτυλο".

Ξεκίνημα των μπητ Ο Μπάροουζ κατατάχθηκε στο στρατό των Η.Π.Α το 1942, αμέσως μετά το βομβαρδισμό του Περλ Χάρμπορ που έφερε τις Η.Π.Α στο Δεύτερο Παγκόσμιο, αλλά όταν αξιολογήθηκε ως απλός στρατιώτης και όχι αξιωματικός απογοητεύτηκε. Η μητέρα του τον απάλλαξε από τη στρατιωτική θητεία λόγω προϋπάρχουσας πνευματικής διαταραχής. Η διαδικασία πήρε 5 μήνες και όταν τελικά ήταν ελεύθερος, μετακόμισε στο Σικάγο ακολουθώντας 2 φίλους, τον Λουσιέν Καρ και τον Ντέιβιντ Κάμερερ.

Παραπομπές • Morgan, Ted. Literary Outlaw: The Life and Times of William S.Burroughs. New York: Avon, 1988. ISBN 0-8050-0901-9

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • • • • • •

RealityStudio [1] ιστότοπος οπαδών με κείμενα, κριτικές, κοινότητα (Αγγλικά) William S. Burroughs Internet Database [2], Southeast Missouri State University (Αγγλικά) Ο Μπάροουζ στην imdb [3] (Αγγλικά) Πολυμέσα [4] KerouacAlley.com (Αγγλικά) Γκαλερί σχεδίων για εξώφυλλα του Μπάροουζ [5] (Αγγλικά) Έργα από και για τον Μπάροουζ [6], Worldcat.org (Αγγλικά) [7] Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το S. Burroughs άρθρο William S. Burroughs της Αγγλόγλωσσης Βικιπαίδειας, η [8] [7] οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 . (S. Burroughs ιστορικό/συντάκτες ).

Παραπομπές [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8]

http:/ / realitystudio. org/ http:/ / cstl-cla. semo. edu/ gurnow/ burroughs/ main. htm http:/ / www. imdb. com/ name/ nm0123221/ http:/ / kerouacalley. com/ burroughs. html http:/ / www. books. rack111. com/ burroughs-books/ index. html http:/ / worldcat. org/ identities/ lccn-n79-26862 http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ William http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/

10


11

Τσαρλς Μπουκόφσκι Τσαρλς Μπουκόφσκι Ο Χένρι Τσαρλς Μπουκόφσκι (Henry Charles Bukowski, 16 Αυγούστου 1920 — 9 Μαρτίου 1994) ήταν ένας Αμερικανός ποιητής και συγγραφέας, που έζησε κυρίως στο Λος Άντζελες της Αμερικής. Έγραψε πάνω από 50 βιβλία, καθώς και πολλά μικρότερα κομμάτια, και έχει αναγνωριστεί ως πολύ σημαντικός για το είδος του, ενώ συχνά αναφέρεται από πολλούς συγγραφείς και ποιητές ως μεγάλη επιρροή.

Η Ζωή του

Ο Μπουκόφσκι στο σπίτι του στο Σαν Πέντρο το 1990, με τους συγγραφείς Mary Ann Swissler και Mat Gleason.

Τα παιδικά και τα σχολικά του χρόνια Ο Τσαρλς Μπουκόφσκι γεννήθηκε στις 16 Αυγούστου του 1920, στη γερμανική πόλη Άντερναχ (Andernach). H μητέρα του ήταν Γερμανίδα και ο πατέρας του ένας Πολωνο-Αμερικάνος στρατιώτης, ο οποίος ήταν μέρος της στρατιωτικής δύναμης που είχε μείνει στη Γερμανία μετά τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η οικογένεια μετανάστευσε στο Λος Άντζελες, όταν ο Τσαρλς ήταν μόλις δύο ετών, ένα μέρος που τον επηρέασε πάρα πολύ στα γραπτά του. το Λος Άντζελες της Καλιφόρνιας

O πατέρας του Τσαρλς αναφέρεται συχνά κι από τον ίδιο ως αρκετά βίαιος και κλειστόμυαλος άνθρωπος. Προσπαθούσε να είναι απόλυτα νομοταγής, και άποπειράθηκε να εμφυτεύσει στον γιο του τα δικά του ιδανικά, ώστε εκείνος να γίνει ένα παραγωγικό και ωφέλιμο μέλος της κοινωνίας. Συχνά ήταν άνεργος και έβγαζε τον πόνο και την αγωνία του πάνω στον Τσαρλς, δέρνοντάς τον επανειλημμένα μέχρι τα δέκα του χρόνια. Το αποτέλεσμα ήταν ο Μπουκόφσκι να αρχίσει να νιώθει την εγκατάλειψη και την απομόνωση, και να μένει συνειδητά άπραγος με την έννοια της εναντίωσης, όχι μόνο απέναντι στον πατέρα του, αλλά και σε ολόκληρη την κοινωνία. Ο πατέρας του Τσαρλς τον επηρέασε πάρα πολύ στη ζωή του αλλά και στα γραπτά του. Είναι βασικός


Τσαρλς Μπουκόφσκι χαρακτήρας στη θεματολογία του, και γράφει γι' αυτόν ακόμα και στα τελευταία του ποιήματα στο κρεβάτι ενός νοσοκομείου, λίγο πριν πεθάνει. Κατά τα σχολικά του χρόνια, ο Μπουκόφσκι διάβασε πολύ. Όταν αποφοίτησε, γράφτηκε στο κολέγιο του Λος Άντζελες για να σπουδάσει δημοσιογραφία και λογοτεχνία, ώστε να γίνει συγγραφέας. Ένα χρόνο μετά, η μητέρα του έγινε έξαλλη όταν ανακάλυψε κάποια κείμενά του, με τα οποία και τάισε τη μηχανή κουρέματος του γκαζόν. Ο Μπουκόφσκι έφυγε από το σπίτι του και έζησε σαν αλήτης ταξιδεύοντας προς την Ατλάντα. Εκεί έμεινε σε μια παράγκα όπου τρεφόταν καθημερινά με σοκολάτες. Αναγκάστηκε να γυρίσει, όμως, κάποια στιγμή σπίτι του, κάτι που θα έκανε συχνά τα επόμενα χρόνια όταν δε θα είχε πουθενά αλλού να πάει.

Μια περίοδος ασωτίας Όταν η Αμερική πήρε μέρος ενεργά στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι φίλοι του και κυρίως ο πατέρας του, τον πίεσαν να καταταγεί στο στρατό. Ο Μπουκόφσκι δεν ένιωθε πως ήθελε να πάει στον πόλεμο, κι έτσι ξεκίνησε μια ζωή περιφερόμενου άστεγου. Τον Αύγουστο του 1944 κρίθηκε ακατάλληλος για να εκτίσει τη στρατιωτική του θητεία[1] και αργότερα κατέληξε για λίγο καιρό στη Νέα Υόρκη, όπου την περίοδο του πολέμου και σε ηλικία 24 ετών, δημοσίευσε το πρώτο του διήγημα "Aftermath of a Lengthy Rejection Slip" στο περιοδικό Story Magazine. Η Νέα Υόρκη δεν τον κέρδισε, όμως, και σύντομα έφυγε για πιο φιλόξενα μέρη. Δυο χρόνια αργότερα,άλλο ένα διήγημά του, το "20 Tanks From Kasseldown", θα δημοσιευθεί στο Portfolio IΙΙ. Ο Μπουκόφσκι απογοητεύτηκε από τη αργή διαδικασία εκδόσεων των έργων του, και σταμάτησε το γράψιμο για περίπου μία δεκαετία. Έζησε σε διάφορες πόλεις των Η.Π.Α, αλλά κυρίως στο Λος Άντζελες. Την περίοδο αυτή, έκανε μια σειρά από απίθανες και περίεργες δουλειές, ενώ κοιμόταν σε φτηνά, ενοικιαζόμενα δωμάτια. Στις αρχές της δεκαετίας του '50, έπιασε προσωρινά δουλειά στο ταχυδρομείο ως ταχυδρόμος, αλλά την παράτησε μέσα σε λιγότερο από δύο χρόνια. Το 1955 μπήκε αιμορραγώντας εσπευσμένα στο νοσοκομείο απόρων, έχοντας "κερδίσει" ένα έλκος στομάχου, που παρά λίγο να τον σκοτώσει.

Ένας μεγάλος συγγραφέας γεννιέται Όταν βγήκε από το νοσοκομείο, ο Μπουκόφσκι ξεκίνησε να γράφει ποίηση. Αν και εξελίχθηκε σε έναν από τους πιο αυθεντικούς και με σημαντικότατη επιρροή μεταπολεμικούς ποιητές, ο Μπουκόφσκι δεν έτυχε αναγνώρισης στην Αμερική, ούτε σε μεγάλα περιοδικά, ούτε στην ακαδημία. To 1957 παντρεύτηκε την Μπάρμπαρα Φράι (Barbara Frye), η οποία εξέδιδε το ποιητικό περιοδικό Harlequin και άρχισε να δημοσιεύει δουλειές του Μπουκόφσκι. Ο γάμος τους κράτησε περίπου δύο χρόνια. Μετά το διαζύγιο, ο Μπουκόφσκι ξαναγύρισε στο πιοτό, στην ποίηση, αλλά και στο ταχυδρομείο ως ταμίας, μια θέση την οποία κράτησε για πάνω από δώδεκα χρόνια. Η πρώτη του ποιητική συλλογή "Flower, Fist and Bestial Wail" εκδόθηκε το 1959 σε ένα φυλλαδιάκι σε 200 αντίτυπα. Λίγο αργότερα, ο Jon Edgar Webb ο οποίος εξέδιδε το περιοδικό "The Outsider", εντυπωσιάστηκε από τα ποιήματα του Μπουκόφσκι και άρχισε να δημοσιεύει δουλειές του. Αφιέρωσε ένα ολόκληρο τεύχος στον Μπουκόφσκι με τίτλο "Outsider of the Year", και τελικά αποφάσισε να εκδόσει μια συλλογή της ποίησης του Μπουκόφσκι. Ο Μπουκόφσκι άρχισε να αποκτά φήμη σε underground περιοδικά και εφημερίδες, ενώ ξεκίνησε και μια στήλη στην εφημερίδα "Open City" του Λος Άντζελες, με το όνομα "Σημειώσεις ενός πορνόγερου" ("Notes of a Dirty Old Man"). Τα κείμενα της στήλης αυτής εκδόθηκαν αργότερα σε ξεχωριστό βιβλίο. Ο Μπουκόφσκι απέκτησε μεγάλη φήμη στο εξωτερικό, και κυρίως στη Γερμανία, όπου μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '70, ήταν ο πιο πετυχημένος Αμερικανός συγγραφέας εκεί. Φήμη απέκτησε ακόμη στη Γαλλία, αλλά και σε άλλα μέρη της Ευρώπης, όχι όμως και στις Η.Π.Α., όπου το κοινό δεν τον αποδέχθηκε, εκτός από ένα περιορισμένο αριθμό φανατικών οπαδών του. Ο ίδιος ο Μπουκόφσκι φερόταν προκλητικά, και βοήθησε να γίνει το όνομά του διαβόητο, προκαλώντας συνεχώς αρνητικές κριτικές εναντίον του.

12


Τσαρλς Μπουκόφσκι

100$ Για μια ζωή Το 1969, ο Τζον Μάρτιν (John Martin), εκδότης των Black Sparrow Press, δίνει 100$ το μήνα στον Μπουκόφσκι για το υπόλοιπο της ζωής του, ώστε να ασχοληθεί μόνο με τη συγγραφή. Ο Τσαρλς παραιτείται σε ηλικία 49 ετών από το ταχυδρομείο για να αφοσιωθεί στο γράψιμο. Όπως εξήγησε κι ο ίδιος αργότερα σε ένα γράμμα: "Έχω μία από τις δύο επιλογές -- να παραμείνω στο ταχυδρομείο και να τρελαθώ... ή να μείνω εκεί έξω, να το παίξω συγγραφέας και να πεθάνω της πείνας. Αποφάσισα να πεθάνω της πείνας.". Σε λιγότερο από ένα μήνα, έγραψε το πρώτο του βιβλίο που ήταν το Ταχυδρομείο (Post Office), το οποίο εκδόθηκε το 1971. Το 1976 ο Μπουκόφσκι γνώρισε την Λίντα (Linda Lee Beighle), ιδιοκτήτρια ενός εστιατόριου. Δυο χρόνια αργότερα, το ζευγάρι μετακόμισε από την περιοχή του ανατολικού Χόλλυγουντ όπου ο Μπουκόφσκι είχε ζήσει τα περισσότερα χρόνια της ζωής του, στην κοινότητα του San Pedro, τη νοτιότερη περιοχή του Λος Άντζελες. Παντρεύτηκαν το 1985. Ο Τσαρλς Μπουκόφσκι, πέθανε από λευχαιμία στις 9 Μαρτίου 1994, στο San Pedro της California, στην ηλικία των 73 ετών, λίγο καιρό αφότου είχε τελειώσει το τελευταίο του βιβλίο "Αστυνομικό" (Pulp). Πάνω στον τάφο του είναι γραμμένες οι λέξεις "Μην Προσπαθείς" (Don't Try). Σύμφωνα με τη γυναίκα του, το νόημα των παραπάνω λέξεων έχει να κάνει με τις παρακάτω φράσεις: "Εάν σπαταλάς όλη σου την ώρα προσπαθώντας, τότε το μόνο που πράττεις είναι να προσπαθείς. Γι' αυτό μην προσπαθείς. Πράξε" ("If you spend all your time trying, then all you're doing is trying. So don't try. Just do").

Το Έργο του O Μπουκόφσκι έκανε τα πρώτα του βήματα μέσα από μικρά περιοδικά στα τέλη του '50, και συνέχισε κατ' αυτόν τον τρόπο μέχρι τις αρχές του '90. Τα ποιήματα και τα διηγήματά του εκδόδηκαν αργότερα από τις Black Sparrow Press, σαν συλλογικοί τόμοι της δουλειάς του. Ήταν πραγματικά ένας πολύ παραγωγικός συγγραφέας. Έγραψε χιλιάδες ποιήματα, εκατοντάδες διηγήματα και έξι μυθιστορήματα, με αποτέλεσμα να εκδοθούν πάνω από 50 βιβλία του. Ακόμα και τώρα, 10 χρόνια μετά το θάνατό του, συνεχίζουν και εκδίδονται βιβλία του με ανέκδοτο υλικό.

Επιρροές Σημαντική επιρροή στο έργο του άσκησαν οι Άντον Τσέχοφ (Anton Chekhov), Knut Hamsun, Έρνεστ Χέμινγουεϊ (Ernest Hemingway), Τζον Φέιντ (John Fante), Λουί-Φερντινάντ Σελίν (Louis-Ferdinand Céline), Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι (Fyodor Dostoyevsky), D.H. Lawrence και άλλοι, στους οποίους και αναφερόταν συχνά. Πολύ μεγάλη επιροή είχε επίσης πάνω του και το Λος Άντζελες, και ήταν ένα από τα αγαπημένα του θέματα. Σε μια συνέντευξη που έδωσε το 1974, είχε πει χαρακτηριστικά: "Μένεις σε μια πόλη όλη σου τη ζωή, και καταλήγεις να ξέρεις κάθε δρόμο. Γνωρίζεις ολόκληρο το χωροταξικό σχέδιο της πόλης. Έχεις μια εικόνα του που βρίσκεσαι. ... Από τότε που μεγάλωσα στο Λ.Α., είχα πάντα τη γεωγραφική και πνευματική αίσθηση ότι ήμουν εδώ. Είχα αρκετό χρόνο να μάθω την πόλη. Δεν μπορώ να δω άλλο μέρος εκτός από το Λ.Α."

Θεματολογία Τα έργα του Τσαρλς Μπουκόφσκι είναι στην συντριπτική τους πλειοψηφία αυτοβιογραφικά, αν και ακόμη κι αυτά, περιέχουν αρκετά φανταστικά στοιχεία. Έχοντας ζήσει περίπου μια δεκαετία στο περιθώριο, μέσα από απορία, αλκοολισμό και συνεχείς καβγάδες, συνέλεξε ένα τεράστιο ποσό εμπειριών, τις οποίες και άρχισε να αποτυπώνει σιγά σιγά στα γραπτά του. Η φιγούρα του πατέρα του φαίνεται πως τον καταδιώκει συνεχώς, αποτυπώνοντας άλλοτε μίσος και αηδία προς το πρόσωπό του, κι άλλοτε μια ανθρώπινη κατανόηση, αναγνωρίζοντας τις συνθήκες που δημιούργησαν την προσωπικότητα του πατέρα του. Η εγκατάλειψη, ο πόνος, η φτώχεια, η απελπισία, εκφράζονται όλα μέσω των πρώιμων έργων του Μπουκόφσκι. Οι άνθρωποι που καταστράφηκαν επειδή δεν τους δόθηκε μια ευκαιρία, ή επειδή απλά δεν

13


Τσαρλς Μπουκόφσκι μπορούσαν να κάνουν κάτι καλύτερο στις ζωές τους. Αλκοολικοί, άστεγοι, πόρνες, άνθρωποι που ζουν την κάθε στιγμή, χωρίς να περιμένουν τίποτα από το αύριο. Ο Μπουκόφσκι κατάφερε να διεισδύσει στις ψυχές αυτών των ανθρώπων, και να παρουσιάσει τα ταλέντα τους, τις προσωπικότητές τους, την ανθρωπιά τους. Με τρόπο λυρικό και όχι επιθετικό, κατακρίνει τους πολιτικούς, τους στρατιωτικούς και τον πόλεμο, το αμερικάνικο όνειρο και ολόκληρη την κοινωνία. Μετά τη σχετική αναγνώρισή του και την εξέλιξη της κοινωνικής του κατάστασης, ο Μπουκόφσκι αλλάζει λίγο και τη θεματολογία του. Παύει να μιλά μόνο για ιστορίες χαμένων ανθρώπων. Συναναστρεφόμενος με διαφορετικούς ανθρώπους, διανθίζει τα έργα του με σαρκαστικά σχόλια για την καινούρια του ζωή, ωριμάζοντας και μαλακώνοντας λίγο το ύφος του.

Κριτική Από τη στιγμή του θανάτου του, ο Μπουκόφσκι έχει γίνει θέμα πάμπολλων άρθρων κριτικής απέναντι στη ζωή και το έργο του. Αν και αγαπήθηκε από πολλούς απλούς ανθρώπους και έγινε σύμβολο για ανθρώπους με ανικανότητες ή προβλήματα αλκοολισμού, οι ακαδημαϊκοί κριτικοί έχουν δώσει ελάχιστη σημασία στα γραπτά του. Θεωρείται όμως από πολλούς ως ένας πολύ σπουδαίος ποιητής, με μεγάλη επιρορή. Οι Ζαν Ζενέ (Jean Genet) και Ζαν-Πολ Σαρτρ (Jean-Paul Sartre) τον είχαν χαρακτηρίσει ως τoν "μεγαλύτερο ποιητή" της Άμερικής.

Βιβλιογραφία Σε παρένθεση και με έντονη γραφή εμφανίζεται ο ελληνικός τίτλος του έργου, εφ' όσον έχει εκδοθεί • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Flower, Fist and Bestial Wail (1960) Longshot Pomes for Broke Players (1962) Run with the Hunted (1962) It Catches My Heart in Its Hand (1963) Grip the walls (1964) Cold Dogs in the Courtyard (1965) Confessions of a Man Insane Enough to Live with Beasts (1965) Crucifix in a Deathhand (1965) All the Assholes in the World and Mine (1966) The Genius of the Crowd (1966) Night's work (1966) At Terror Street and Agony Way (1968) Poems Written Before Jumping out of an 8 Story Window (1968) A Bukowski Sampler (1969) Days Run Away Like Wild Horses Over the Hills (1969) If we take (1969) Notes of a Dirty Old Man (1969) --- (Σημειώσεις ενός Πορνόγερου Ι και ΙΙ) Another Academy (1970) Fire Station (1970) Post Office (1971) --- ( Το Ταχυδρομείο ) Erections, Ejaculations, Exhibitions and General Tales of Ordinary Madness (1972) --- (Ερωτικές Ιστορίες Καθημερινής Τρέλας) • Me and your sometimes love poems (1972) • Mockingbird, Wish Me Luck (1972) • South of No North (1973) --- (Ιστορίες μιας Θαμμένης Ζωής) • Burning in Water Drowning in Flame: Selected Poems 1955-1973 (1974) • 55 beds in the same direction (1974)

14


Τσαρλς Μπουκόφσκι • • • • • • • • • • • • • • • • •

Factotum (1975) --- (Άνθρωπος για Όλες τις Δουλειές) The Last Poem & Tough Company (1976) Scarlet (1976) Art (1977) Love is a Dog from Hell (1977) Legs, Hips and Behind (1978) Women (1978) --- (Γυναίκες) You Kissed Lilly (1978) A Love Poem (1979) Play the Piano Drunk Like a Percussion Instrument Until the Fingers Begin to Bleed a Bit (1979) Shakespeare Never Did This (1979) Dangling in the Tournefortia (1981) Ham on Rye (1982) --- (Τοστ Ζαμπόν) Horsemeat (1982) The Last Generation (1982) Bring Me Your Love (illustrated by Robert Crumb) (1983) The Bukowski/Purdy Letters (1983)

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Hot Water Music (1983) --- (Πόλη των Αγγέλων) και (Βρώμικος Κόσμος) Sparks (1983) Going Modern (1984) Horses Don't Bet on People and Neither Do I (1984) One For The Old Boy (1984) There's No Business (illustrated by Robert Crumb) (1984) War All the Time: Poems 1981-1984 (1984) Alone In A Time Of Armies (1985) The Day it Snowed in L.A. (1986) Gold In Your Eye (1986) Relentless As The Tarantula (1986) The Wedding (1986) You Get So Alone at Times It Just Makes Sense (1986) Luck (1987) The Movie "Barfly" (1987) Beauti-Ful (1988) The Movie Critics (1988) Roominghouse Madrigals: Early Selected Poems 1946-1966 (1988) Hollywood (1989) --- (Ηollywood) If You Let Them Kill You They Will (1989) Red (1989) We Ain't Got No Money Honey (1989) Darkness & Ice (1990) Not Quite Bernadette (1990) Septuagenarian Stew: Stories and Poems (1990) This (1990) In The Morning And At Night (1991) In The Shadow Of The Rose (1991)

• People Poems (1991) • Last Night of the Earth Poems (1992)

15


Τσαρλς Μπουκόφσκι • • • • • • • • • • • • • • • • •

Now (1992) Three Poems (1992) Between The Earthquake (1993) Run with the Hunted: A Charles Bukowski Reader (1993) Screams from the Balcony: Selected Letters 1960-1970 (1993) Those Marvelous Lunches (1993) Pulp (1994) --- (Αστυνομικό) Confession Of A Coward (1995) Heat Wave (1995) Living on Luck: Selected Letters 1960s-1970s, Volume 2 (1995) Shakespeare Never Did This (augmented edition) (1995) Betting on the Muse: Poems & Stories (1996) The Laughing Heart (1996) Bone Palace Ballet (1997) A New War (1997) The Captain Is Out to Lunch and the Sailors Have Taken Over the Ship (1998) To Lean Back Into It (1998)

• • • • • • • • • •

Reach for the Sun: Selected Letters 1978-1994, Volume 3 (1999) The Singer (1999) What Matters Most Is How Well You Walk Through the Fire (1999) Open All Night (2000) Popcorn In The Dark (2000) Beerspit Night and Cursing: The Correspondence of Charles Bukowski and Sheri Martinelli 1960-1967 (2001) The night torn mad with footsteps (2001) Pink Silks (2001) The Simple Truth (2002) Sifting Through The Madness for the Word, The Line, The Way: New Poems (2003) --- (Να Περιφέρεσαι στην Τρέλα) as Buddha smiles (2004) The Flash of Lightning Behind the Mountain: New Poems (2004) --- (Η Λάμψη της Αστραπής Πίσω από το Βουνό) Slouching Toward Nirvana (2005) Come On In!: New Poems (2006)

• • • •

Ελληνικές μεταφράσεις • • • • • • • •

Ποιήματα καί πεζά, μετάφραση Ἀλίκη Γιατράκου-Fossi, Αθήνα: Πρόσπερος, 1979. Ἄνθρωπος γιά ὄλες τίς δουλειές, Ἀθήνα: Ὀδυσσέας, 1981. Γυναίκες, μετάφραση Χρύσα Τσαλικίδου, Αθήνα: Οδυσσέας, 1981. Ταχυδρομεῖο, μετάφραση Έφη Φρυδά, Ἀθήνα: Ὀδυσσέας, 1982. Ἱστορίες μιᾶς θαμμένης ζωῆς μετάφραση Έφη Φρυδά, Ἀθήνα: Ὀδυσσέας, 1982. Σημειώσεις ενός πορνόγερου μετάφραση Τέο Ρόμβος, Απόπειρα, 1984. Σημειώσεις ενός πορνόγερου, μετάφραση Ντίνα Σώτηρα, Απόπειρα, 1984. Η αγάπη είναι ένας σκύλος απ' τήν κόλαση: Ποίηση 1960-1980, επιλογή - μετάφραση Γιώργος Μπλάνας, Απόπειρα, 1986.

• Υπεραστικό μεθύσι, μετάφραση Γιώργος Μπλάνας, Αθήνα: Απόπειρα, 1987. • Υπεραστικό μεθύσι, επιλογή - μετάφραση Γιώργος Μπλάνας, Απόπειρα, 1987. • Βρώμικος κόσμος, μετάφραση Έφη Καλλιφατίδη και Γιώργος Μπλάνας, Αθήνα: Απόπειρα, 1988.

16


Τσαρλς Μπουκόφσκι

Ταινίες • Μπουκόφσκι Bukowski (1973) - ένα ντοκιμαντέρ διάρκειας μιας ώρας με παραγωγό τον Taylor Hackford για την εκπαιδευτική τηλεόραση KCET στο Λος Άντζελες (κέρδισε το Silver Reel Award στο San Francisco Film Festival). • Ιστορίες Καθημερινής Τρέλας (Tales of Ordinary Madness) (1981) - ο Ben Gazzara παίζει τον Charles Serking, ένα χαρακτήρα χαλαρά συνδεδεμένο με τον αυτοβιογραφικό χαρακτήρα του Μπουκόφσκι, Χένρι Τσινάσκι (Henry Chinaski). Η αργή και δύσκαμπτη ταινία δεν είχε ποτέ απήχηση, και ο Μπουκόφσκι - αν και ήταν φίλος με τον Gazzara - κακολόγησε την ερμηνεία του ηθοποιού. • H ταινία Barfly (1987) με πρωταγωνιστή τον Μίκι Ρουρκ και γραμμένο από τον ίδιο τον Μπουκόφσκι, βασιζόταν στη ζωή του, με το βασικό χαρακτήρα να είναι το alter-ego του, Χένρι Τσινάσκι. Το μυθιστόρημα Hollywood βασίστηκε στις δοκιμασίες της κατασκευής της ταινίας. • Τον ίδιο χρόνο όπου το Barfly έκανε ντεμπούτο (1987), βγήκε και η βελγική ταινία "Τρελή Αγάπη" (Crazy Love), σκηνοθετημένη από τον Dominique Deruddere. Βασισμένη στο διήγημα του Μπουκόφσκι, The Copulating Mermaid of Venice, California, και σε κομάτια του "Τοστ Ζαμπόν" (Ham on Rye), η ταινία εξιστορεί τη ζωή ενός άντρα, προβάλλοντας τρεις διαφορετικές βραδιές διασκορπισμένες μέσα σε 20 χρόνια. Η Τρελή Αγάπη μνημονεύτηκε από τον Μπουκόφσκι ως η αγαπημένη του κινηματογραφική διασκευή δουλειάς του. • To 1988, ο Γάλλος σκηνοθέτης Patrick Bouchitey σκηνοθέτησε την ταινία μικρού μήκους Lune Froide (Ελληνικός τίτλος: Κρύο Φεγγάρι). Η ιστορία είναι μια ερμηνεία του διηγήματος The Copulating Mermaid of Venice, California. Προσαρμόστηκε έπειτα σε μια μεγαλύτερη έκδοση το 1991, με τον ίδιο τίτλο, αλλά και περιλαμβάνοντας αυτή τη φορά κομμάτια από το βιβλίο Ερωτικές Ιστορίες Καθημερινής Τρέλας. • Ένα ντοκιμαντέρ με τον τίτλο Bukowski: Born Into This βγήκε στους αμερικανικούς κινηματογράφους στις 9 Ιουλίου, 2004, με γενικά καλές κριτικές. Ο ηθοποιός Σον Πεν όπως και οι μουσικοί Τομ Γουέιτς και Μπόνο, φίλοι και θαυμαστές του Μπουκόφσκι, εμφανίζονται στην ταινία. • Μια διασκευή του μυθιστορήματος, "Άνθρωπος για Όλες τις Δουλειές" Factotum, γυρίστηκε στη Μινεσότα το 2004. Σκηνοθετήθηκε από τον Bent Hamer, και ο Matt Dillon παίζει το ρόλο του Χένρι Τσινάσκι. • Μια διασκευή του διηγήματος του Μπουκόφσκι, Bring Me Your Love, γυρίστηκε στη Νέα Υόρκη το 2006. Σκηνοθετήθηκε από τον ανεξάρτητο φιλμοπαραγωγό Gui Teixeira.

Σημειώσεις [1] Έγγραφο του FBI (http:/ / bukowski. net/ fbi/ 112. php), ανακτήθηκε 20 Οκτωβρίου 2006 από http:/ / bukowski. net/

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι • Αναλυτική βάση δεδομένων του έργου του Μπουκόφσκι (http://bukowski.net/database/) • Μια εισαγωγή στον Τσαρλς Μπουκόφσκι (http://ourworld.compuserve.com/homepages/jayd/buktro.htm) • Η σελίδα των μπητ για τον Τσαρλς Μπουκόφσκι (http://www.rooknet.com/beatpage/writers/bukowski. html) • The Buk - Μια σύνοψη του Μπουκόφσκι (http://www.thebuk.com/) • Bukowski.org.ua - πρόζα και ποιήματα (http://www.bukowski.org.ua/)

17


18

Ρόμπιν Μόργκαν Ρόμπιν Μόργκαν Η Ρόμπιν Μόργκαν (Robin Morgan) (γεν. 3 Ιανουαρίου 1941) είναι μια Αμερικάνα ριζοσπαστική φεμινίστρια ακτιβίστρια, συγγραφέας και εκδότρια των Sisterhood is Powerful και Ms. Magazine. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 συμμετείχε στα κινήματα ατομικών δικαιωμάτων και στα αντίστοιχα αντιπολεμικά. Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 αποκάλυψε την ομοφυλοφυλία της και έγινε ιδρυτικό μέλος ριζοσπαστικών φεμινιστικών οργανώσεων όπως η New York Radical Women και η W.I.T.C.H..

Παιδική και νεανική ηλικία Η Μόργκαν γεννήθηκε στο Lake Worth της Φλόριντα και μεγάλωσε στο Mount Vernon στη Νέα Υόρκη. Ξεκίνησε την καριέρα της ως παιδί-αστέρι στην ηλικία των 2, όταν η μητέρα της και η θεία της Sally την έβαλαν στο παιδικό μόντελινγκ. Στην ηλικία των τεσσάρων είχε το δικό της ραδιοφωνικό πρόγραμμα, το “Little Robin Morgan”, και ο διασημότερος ρόλος της ήρθε στην ηλικία των εννέα, όταν άρχισε να υποδύεται την Dagmar Hansen, την μικρότερη αδελφή στην τηλεοπτική σειρά της δεκαετίας του ’50 Mama. Όταν η σειρά τελείωσε το 1956, η Μόργκαν υπέφερε από την πίεση της φήμης, αποφάσισε να γίνει ποιήτρια αντί για ηθοποιός, και πολέμησε τις προσπάθειες της μητέρας της να συνεχίσει την ηθοποιία. Παρακολούθησε το Πανεπιστήμιο Κολούμπια και έπειτα ανέλαβε δουλειές ως λογοτεχνική πράκτορας και ελεύθερη εκδότρια στην Νέα Υόρκη μετά την αποφοίτησή της.

Ακτιβισμός και γραπτά Η Μόργκαν ξεκίνησει να εκδίδει την ποίησή της στις αρχές της δεκαετίας του ’60 (αργότερα το σύνολο της ποίησής της συγκεντρώθηκε στην ανθολογία του 1972 Monster). Το 1962 παντρεύτηκε τον ποιητή Kenneth Pitchford. Σύντομα δραστηριοποιήθηκε στην αντιπολεμική Αριστερά, και συνέβαλε με άρθρα και ποίηση σε Αριστερές και αντι-κουλτούρας εφημερίδες όπως οι Liberation, Rat, Win και The Guardian. Στα τέλη της δεκαετίας του ’60, η Μόργκαν ήταν μέλος του Διεθνούς Κόμματος Νεολαίας (YIP) με τους Abbie Hoffman και Paul Krassner. Ωστόσο, εντάσεις για σεξισμό εντός της YIP ήρθαν στο προσκήνιο ενώ η Μόργκαν αναμειγνυόταν όλο και περισσότερο στον ακτιβισμό για την Απελευθέρωση των Γυναικών. Το 1968, πήρε μέρος σε διαμαρτυρίες για την απελευθέρωση της Βαλερί Σολάνας, και έγινε ιδρυτικό μέλος του New York Radical Women, βοηθώντας στην οργάνωση της εναρκτήριας διαμαρτυρίας των καλλιστείων Μις Αμερική τον Σεπτεμβριο του 1968. Αργότερα τον ίδιο χρόνο βοήθησε στη δημιουργία του W.I.T.C.H., μιας ριζοσπαστικής φεμινιστικής ομάδας που χρησιμοποιούσε το θέατρο δρόμου (που αποκαλείτο “hexes” ή “zaps”) για να επιστήσει την προσοχή στον σεξισμό. Τον Δεκέμβριο του 1968, η Μοργκαν και άλλες γυναίκες παρουσίασαν ένα “hex” για να καταγγείλουν πως το αντιπολεμικό κίνημα παρουσιάζεται από επιτροπές ως σχέδιο μερικών αντρών “αστέρων”. Όπως πολλοί ριζοσπάστες φεμινιστές, η Μόργκαν έκανε μια αποφασιστική διάσπαση με την “αντρική Αριστερά”, και έθεσε τους λόγους για την αποκόλληση αυτή στο δοκίμιό της του 1979 “Goodbye to All That”. Την ίδια χρονιά εξέδοσε μία από τις πρώτες ανθολογίες των ριζοσπαστικών φεμινιστικών γραπτών, το Sisterhood is Powerful. Από τη δεκαετία του 1970 η Μόργκαν συνεχίζει να γράφει, να συντάσσει, να εκδίδει και να οργανώνει φεμινιστικά. Επιπροσθέτως της ποίησής της και των συχνών άρθρων της για φεμινιστικά θέματα, έχει


Ρόμπιν Μόργκαν συντάξει δύο ανθολογίες που ακολουθούν το Sisterhood is Powerful: τις Sisterhood is Global (1984) και Sisterhood is Forever (2003). Έχει υπηρετήσει για πολλά χρόνια ως συμβάλλουσα συντάκτρια στο Ms. Magazine, και ως διευθύνουσα συντάκτιρα την περίοδο 1989-1993. Επί του παρόντος η Ρόμπιν Μόργκαν ζεί στη Νέα Υόρκη.

Εκδόσεις • • • • • • • • • •

The Demon Lover: The Roots of Terrorism, Washington Square Press; (December 2001) ISBN 0743452933 The Anatomy of Freedom The Mer-Child: A New Legend for Children and Other Adults "Upstairs in the Garden: Poems Selected and New, 1968-1988", W. W. Norton, 1991, ISBN 0393307603 A Hot January: Poems 1996-1999 Saturday's Child: A Memoir, W. W. Norton, 2000, ISBN 0393050157 Front Line Feminism, 1975-1995: Essays from Sojourner's First 20 Years "Going Too Far: The Personal Chronicle of a Feminist", Random House; 1978, ISBN 039472612X Sisterhood Is Powerful: An Anthology of Writings from the Women's Liberation Movement Sisterhood Is Global: The International Women's Movement Anthology

• Sisterhood is Forever: The Women's Anthology for a New Millennium, Washington Square Press; (March 5, 2003), ISBN 0743466276

Εξωτερικές συνδέσεις • Τρομοκρατία, Σεξουαλικότητα και Ρόμπιν Μόργκαν [1] από το EquityFeminism.com • Η Πατριαρχία Εκτρέφει την Τρομοκρατία:Μια Κριτική του The Demon Lover [2] από το Peacework Magazine

Παραπομπές [1] http:/ / www. equityfeminism. com/ articles/ 2002/ 000022. html [2] http:/ / www. afsc. org/ pwork/ 0508/ 050809. htm

19


20

Έμιλι Ντίκινσον Έμιλι Ντίκινσον Η Έμιλι Ελίζαμπεθ Ντίκινσον ήταν Αμερικανίδα ποιήτρια του 19ου αιώνα (10 Δεκεμβρίου 1830-15 Μαΐου 1886). Αν και όχι τόσο διάσημη όσο ήταν εν ζωή, πλέον θεωρείται, μαζί με τον Ουώλτ Ουίτμαν, από τους πιο αναγνωρισμένους ποιητές και αντιπροσωπευτικούς Αμερικανούς ποιητές του 19ου αιώνα[1] . Πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της μένοντας αποκλεισμένη στο σπίτι των γονιών της στο Άμχερστ και ολόκληρη η εργογραφία της παρέμεινε ανέκδοτη και κρυμμένη μέχρι και το θάνατό της. Εξαίρεση αποτέλεσαν μονάχα πέντε ποιήματα, από τα οποία τρία δημοσιεύτηκαν ανώνυμα και ένα εν αγνοία της ίδιας της ποιήτριας.

Οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον Η Έμιλι γεννήθηκε το 1830 στο Άμχερστ της Μασαχουσέτης. Ο πατέρας της ποιήτριας, Ασπρόμαυρο πορτρέτο της Έμιλι Ντίκινσον Έντουαρντ Ντίκινσον, είχε σπουδάσει νομικά στο Πανεπιστήμιο Γέιλ και εργαζόταν ως δικηγόρος στο Άμχερστ της Μασαχουσέτης, ενώ αργότερα εκλέχθηκε μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων και της Συγκλήτου της πολιτείας και μέλος του Αμερικάνικου Κογκρέσου. Στις 6 Μαΐου 1828, παντρεύτηκε την Έμιλι Νόρκρος Ντίκινσον και έκαναν τρία παιδιά: τον Γουίλιαμ Ώστιν, την Έμιλι Ελίζαμπεθ και τη Λαβίνια Νόρκρος, η οποία ήταν και αυτή που ανακάλυψε το έργο της αδερφής της, το συγκέντρωσε και το εξέδωσε μετά το θάνατό της. Η Έμιλι Ντίκινσον προερχόταν από μια οικογένεια με ρίζες στη Νέα Αγγλία: οι πρόγονοί της έφτασαν στη Αμερική κατά το πρώτο μεταναστευτικό πουριτανικό κύμα. Συνεπώς, η αυστηρή προσήλωση της οικογένειάς της στον προτεσταντισμό επηρέασε και το έργο της ποιήτριας. Η Έμιλι έζησε απομονωμένη στο δωμάτιό της μέχρι το θάνατό της. Σπάνια έβγαινε από το σπίτι κι ερχόταν σε επαφή με ελάχιστους ανθρώπους, οι οποίοι όμως την επηρέασαν σε μέγιστο βαθμό στην ποίηση και το τρόπο σκέψης της. Το 1854, γνώρισε τον πάστορα Τσαρλς Γουάντσγορθ σε ένα ταξίδι στην Φιλαδέλφεια. Ορισμένοι κριτικοί πιστεύουν ότι οι ρομαντικοί στίχοι των ποιημάτων της τα επόμενα χρόνια προέρχονταν από τον πλατωνικό έρωτά της για τον πάστορα, ωστόσο η ίδια τον αποκαλούσε "τον πιο κοντινό της άνθρωπο πάνω στη γη"[2] .


Έμιλι Ντίκινσον

Ποίηση και επιρροές Τα αδέρφια της Έμιλι δεν ήταν μόνο η οικογένειά της, αλλά και οι σύντροφοι στις πνευματικές ενασχολήσεις της. Η ποίησή της αντανακλά τη μοναξιά που ένιωθε η ίδια, αλλά και στιγμές έμπνευσης που δίνουν ίσως μια αίσθηση ευτυχίας. Επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από το θρησκευτικό συντηρητισμό της οικογένειάς της, αλλά και του αστικού πουριτανικού περιβάλλοντος της πόλης όπου ζούσε, ενώ φαίνεται να αντλεί επιρροές και από τους Μεταφυσικούς Άγγλους ποιητές του 17ου αιώνα. Θαύμαζε τον Τζον Κητς και τους Ρόμπερτ και Ελίζαμπεθ Μπάρετ Μπράουνινγκ. H Ντίκινσον ήταν ιδιαίτερα παραγωγική στον αριθμό των ποιημάτων της, που ξεπερνούν τα 800 και συχνά τα έστελνε μέσω αλληλογραφίας σε φίλους της, ωστόσο δεν αναγνωρίστηκε ευρέως κατά τη διάρκεια της ζωής της. Πέθανε στο Άμχερστ το 1886 και ο πρώτος τόμος ποιημάτων της εκδόθηκε μετά θάνατον το 1890 κι ο τελευταίος το 1955.

Ελληνικές μεταφράσεις • Φύση: Ποιήματα της Έμιλυ Ντίκινσον, Άννα Δασκαλοπούλου, Αθήνα: Ειδική Εκδοτική 1995 • Ποιήματα,, ἐπιλογή - μετάφραση Ἀγγελική Σιδηρά, Ἀθήνα: Ἑρμείας 1996 • Επι-γράμματα, εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια Κώστας Ιωάννου, Κορωπί: Κρωπία 2000 • Emily Dickinson: Ἡ ποιήτρια τῶν ἑπομένων ἐποχῶν, ἐπιλογή καί μετάφραση ποιημάτων, πρόλογος καί σχόλια Κώστας Ἰωάννου, Κορωπί: Κρωπία 2000 • Ζωή: Ποιήματα, μετάφραση Άννα Δασκαλοπούλου, Αθήνα: Ζαχαρόπουλος 2003 • Το μέγα ύδωρ : Εικοσιεπτά ποιήματα, μετάφραση - πρόλογος Διονύσης Καψάλης, Αθήνα: Άγρα 2004 • 44 ποιήματα και 3 γράμματα, επιλογή - μετάφραση - σχολιασμός - επίμετρο Ερρίκος Σοφράς, Αθήνα: Ροδακιό 2005 • Μιά ὥρα εἶναι μιά θάλασσα: Τά ὀλιγόστιχα, εἰσαγωγή, μετάφραση, σχόλια Κώστας Ἰωάννου, Κορωπί: Κρωπία 2005 • Αγάπη : Ποιήματα, μετάφραση Άννα Δασκαλοπούλου; ζωγραφική Θανάσης Καραμήτας, Αθήνα: Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος 2005 • Τό ἀνεξάντλητα Σημαῖνον: 91 ποιήματα, ἐπιλογή - μετάφραση - πρόλογος Ἕλλη Συναδινού, Ἀθήνα: Ἰδεόγραμμα 2006

Παραπομπές [1] Ford(1966),122 [2] Habegger(2001),330.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Emily Dickinson at Poets.org (http://www.poets.org/poet.php/prmPID/155) • Encyclopedia Britannica (http://www.britannica.com/eb/article-9030338) • Άρθρο στο "Βήμα" για τη συγγραφέα (http://tovima.dolnet.gr/print_article.php?e=B&f=14463&m=S08& aa=1) • Άρθρο στο "lexima" για τη συγγραφέα καθώς και μεταφρασμένα ποιήματα (http://www.lexima.gr/lxm/ read-526.html1) • Μεταφρασμένα ποιήματα της Έμιλι Ντίκινσον (http://www.translatum.gr/poetry/dickinson.htm)

21


22

Ουώλτ Ουίτμαν Ουώλτ Ουίτμαν Ο Ουώλτ Ουίτμαν (31 Μαΐου 1819 - 26 Μαρτίου 1892) ήταν ένας από τους σημαντικότερους Αμερικανούς συγγραφείς και ποιητές. Κυριότερο έργο του αποτελεί η ποιητική συλλογή Φύλλα Χλόης (Leaves of Grass).

Βιογραφικά στοιχεία Ο Ουίτμαν γεννήθηκε το 1819 στο Λόνγκ-Άιλαντ της Νέας Υόρκης, ο δεύτερος γιος μιας πολυπληθούς οικογένειας με συνολικά εννέα παιδιά. Το 1823 η οικογένειά του αναγκάζεται να μεταβεί στο Μπρούκλιν όπου ο πατέρας του δουλεύει ως μαραγκός και ο ίδιος φοιτά για έξι χρόνια στο δημοτικό σχολείο. Από την ηλικία των δώδεκα ετών, εργάζεται στο γραφείο ενός δικηγόρου και στα δεκατέσσερά του γίνεται μαθητευόμενος σε τυπογραφείο. Την ίδια περίπου περίοδο εγγράφεται σε κάποιο αναγνωστήριο βιβλιοθήκης, όπου έχει Ουώλτ Ουίτμαν, Νέα Υόρκη, 1887 την ευκαιρία να ανακαλύψει πολλούς κλασικούς αλλά και νεότερους συγγραφείς. Το 1835 επιστρέφει στο Λονγκ-Άιλαντ όπου εργάζεται ως δάσκαλος. Παράλληλα, ιδρύει την εφημερίδα Long-Islander, της οποίας είναι συγχρόνως διευθυντής, υπεύθυνος σύνταξης και τυπογράφος. Το έργο του ως δάσκαλος συνεχίζεται μέχρι το 1841, χρονιά που μετακομίζει στη Νέα Υόρκη προκειμένου να εργαστεί ως στοιχειοθέτης σε τυπογραφείο αλλά και δημοσιογράφος σε διάφορα περιοδικά ή εφημερίδες της εποχής. Συγχρόνως, λαμβάνει ενεργό μέρος στην πολιτική και συμμετέχει σε προεκλογικές εκστρατείες του Δημοκρατικού Κόμματος. Παράλληλα εγκαταλείπει την εργασία του στο τυπογραφείο και αναλαμβάνει διευθυντής εφημερίδων, βρισκόμενος διαδοχικά στις Daily Aurora και Brooklyn Eagle. Σε αυτό το διάστημα δημοσιεύει πλήθος άρθρων επί διαφόρων θεμάτων που συνδέονται συνήθως με την παγκόσμια ή την αμερικανική πολιτική επικαιρότητα. Το 1848 διακόπτεται η συνεργασία του με την εφημερίδα Brooklyn Eagle και γίνεται συντάκτης της Crescent, θέση που κατέχει για ένα χρόνο στο διάστημα του οποίου ταξιδεύει σχεδόν σε ολόκληρο τον αμερικανικό Νότο. Το 1849, επικεφαλής ενός μικρού τυπογραφείου, εκδίδει την εφημερίδα Freeman. Τον επόμενο χρόνο όμως αλλάζει εκ νέου κατεύθυνση και γίνεται μαραγκός, χτίζοντας σπίτια που αργότερα πουλά. Το 1854 φαίνεται πως εγκαταλείπει κάθε εργασία και επεξεργάζεται την πρώτη του ποιητική συλλογή Φύλλα Χλόης (Leaves of Grass), η οποία εκδίδεται το 1855 με προσωπικά έξοδα του Ουίτμαν. Σε αυτή την πρώτη έκδοση της, η συλλογή περιλαμβάνει δώδεκα εκτεταμένα άτιτλα ποιήματα και λαμβάνει ως επί το πλείστον αρνητικές κριτικές ενώ πωλείται τελικά μόλις ένα αντίτυπο. Ένα χρόνο αργότερα, ο Ουίτμαν ετοιμάζει την δεύτερη έκδοση της συλλογής του η οποία περιέχει επιπλέον είκοσι ποιήματα, γενικότερες διορθώσεις, τίτλους και μια σαφέστερη ταξινόμηση. Παράλληλα περιλαμβάνει ως εισαγωγή ένα συγχαρητήριο γράμμα του Ραλφ Γουάλντο Έμερσον προς τον Ουίτμαν. Η κυκλοφορία της δεύτερης έκδοσης των Φύλλων Χλόης συνοδεύεται επίσης από αντιδράσεις του περισσότερο συντηρητικού τμήματος της αμερικανικής κοινωνίας. Από το φόβο δικαστικών διώξεων, το έργο αποσύρεται ενώ έχουν ήδη πωληθεί μερικές εκατοντάδες αντιτύπων. Το επόμενο διάστημα


Ουώλτ Ουίτμαν δημιουργείται σταδιακά ένα ευνοϊκότερο κλίμα για τον Ουίτμαν που οδηγεί τελικά το 1860 σε μία τρίτη έκδοση από τον εκδοτικό οίκο Thayer and Eldridge. Την περίοδο του αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου ο Ουίτμαν εργάζεται ως εθελοντής νοσοκόμος και περιθάλπει τραυματισμένους στρατιώτες κυρίως στην περιοχή της Ουάσινγκτον. Με το τέλος του πολέμου διορίζεται στο Υπουργείο Εσωτερικών και ειδικότερα στο τμήμα Υποθέσεων των Ινδιάνων. Λίγο αργότερα ωστόσο, ο νέος υπουργός James Harlan, πρώην ιεροκήρυκας των Μεθοδιστών, απολύει τον Ουίτμαν επειδή αποτελεί τον συγγραφέα των Φύλλων Χλόης. Παρόλα αυτά, ένα μήνα αργότερα, διορίζεται εκ νέου, αυτή τη φορά στο Υπουργείο Δικαιοσύνης. Το καλοκαίρι του 1866, ο Ουίτμαν επεξεργάζεται την τέταρτη έκδοση των Φύλλων Χλόης κατά τη διάρκεια διακοπών του στο Μπρούκλιν. Στα πλαίσια αυτής της νέας επανεξέτασής τους, διαφοροποιεί ορισμένους τίτλους και προχωρεί σε κάποια αρίθμηση ώστε το έργο να αποκτήσει μια ενότητα. Δημοσιεύεται τελικά το 1867 με προσωπικά του έξοδα. Ακολουθούν άλλες τέσσερις εκδόσεις και το 1891 η τελευταία κατά σειρά, είναι αρκετά ογκώδης περιλαμβάνοντας περισσότερα από τετρακόσια ποιήματα, ενώ παράλληλα συνοδεύεται από μία ευρύτερη αποδοχή του Ουίτμαν που σταδιακά έχει επιτευχθεί. Ήδη από το 1870 η υγεία του Ουίτμαν είχε αρχίσει να κλονίζεται σημαντικά. Πέθανε το 1892 και στον τάφο του -- που ο ίδιος σχεδίασε -- αναγράφεται απόσπασμα από ένα ποίημα του: My foothold is tenon'd and mortis'd in granite; I laugh at what you call dissolution; And I know the amplitude of time.

Έργο Ποίηση • • • • • • • • • • • •

Drum Taps (1865) Good-Bye, My Fancy (1891) Leaves of Grass (1855) Leaves of Grass (1856) Leaves of Grass (1860) Leaves of Grass (1867) Leaves of Grass (1870) Leaves of Grass (1876) Leaves of Grass (1881) Leaves of Grass (1891) Passage to India (1870) Sequel to Drum Taps (1865)

23


Ουώλτ Ουίτμαν

Πεζά • • • • • •

Complete Prose Works (1892) Democratic Vistas (1871) Franklin Evans; or, The Inebriate (1842) Memoranda During the War (1875) November Boughs (1888) Specimen Days and Collect (1881)

Ελληνικές μεταφράσεις • Τέσσερα τραγούδια για το θεό και για το θάνατο, Paul Verlaine, George Gram Cook, Walt Whitman, Victor Hugo. Μεταφραστής Νίκος Προεστόπουλος, Αθήνα : Σακελλάριος 1929 • Ἐκλογή ἀπό τά φύλλα χλόης. Μετάφραση Νίκου Προεστόπουλου. Πεχλιβανίδης [195-] • Walt Whitman, μετάφραση εισαγωγής Γιώργος Σπανός. Μετάφραση ποιημάτων Χάρης Βλαβιανός, Αθήνα : Πλέθρον 1986 • Επιλογή ποιημάτων, μετάφραση Δημήτρης Χορόσκελης, Θεσσαλονίκη : Εκδοτική 2006 • Το τραγούδι του εαυτού μου, μετάφραση Ζωή Ν. Νικολοπούλου. Πρόλογος Κώστας Γεωργουσόπουλος. Αθήνα : Ηριδανός 2006 • Αφιερώματα ; Ξεκινώντας από το Πωμανόκ : Ποιήματα, μετάφραση Ζωή Ν. Νικολοπούλου. Αθήνα : Ηριδανός 2007

Βιβλιογραφία • Ρουμάνης, Γεώργιος Ι. Ἀμερικανοί ποιητές καί φιλόσοφοι: Walt Whitman, Henry Lonfellow, Rodert Ingersoll, Ralph W. Emerson, Ἑλληνοαμερικανικό Ἐπιμορφωτικό Ἰνστιτοῦτο 1957. • Παναγιωτούνης , Πάνος Ν. Ἓνας γίγαντας τῆς ἀμερικανικῆς ποίησης : Ουώλτ Ουϊτμαν. Ἡ μορφή καί τό ἔργο, Τό Ἑλληνικό Βιβλίο 1960. • Κατσίμπαλης , Γεώργιος Κ. Ελληνική βιβλιογραφία Ουώλτ Ουΐτμαν, Αθήνα : [χ.ε.] 1963. • Reynolds, David S. Walt Whitman's America: A Cultural Biography. New York: Knopf, 1995. • Thurin, Erik Ingvar. Whitman Between Impressionism And Expressionism : Language Of The Body, Language Of The Soul. Lewisburg [Pa.] : Bucknell University Press ; London:Associated University Presses, 1995. • Jerome Loving, Walt Whitman: The Song of Himself, University of California Press (ISBN 0-520-22687-9) • Γουίτμαν, επ. Paul Jamati, εκδ. Πλέθρον

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • • • • • • •

Poets.org [1] Βιογραφία και επιλεγμένα έργα The Walt Whitman Archive [2] LeavesofGrass.Org [3]. Essay on Whitman’s O Captain! My Captain! [4] Walt Whitman Birthplace State Historic Site [5] Calamus Poets Society [6] Έργα του Ουίτμαν (Project Gutenberg) [7]

24


Ουώλτ Ουίτμαν

Παραπομπές [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7]

http:/ / www. poets. org/ wwhit http:/ / www. whitmanarchive. org/ http:/ / www. leavesofgrass. org/ http:/ / www. cosmoetica. com/ TOP86-DES83. htm http:/ / www. waltwhitman. org/ http:/ / www. calamuspoets. org/ http:/ / www. gutenberg. org/ browse/ authors/ w#a600

25


26

Έζρα Πάουντ Έζρα Πάουντ Ο Έζρα Ουέστον Λούμις Πάουντ (Ezra Weston Loomis Pound) (Χέϊλι, Άϊνταχο, ΗΠΑ 30 Οκτωβρίου 1885 – 1 Νοεμβρίου 1972 Βενετία, Ιταλία) ήταν ένας Αμερικανός ποιητής και δοκιμιογράφος. Μαζί με τον Τ.Σ. Έλιοτ θεωρείται απ' τους πιο σημαντικούς ποιητές του αγγλοαμερικανικού μοντερνισμού.

Πρώτα χρόνια Το 1900-05 σπούδασε συγκριτική λογοτεχνία και ξένες γλώσσες στο πανεπιστήμιο της Πεννσυλβάνια και στο Χάμιλτον Κόλετζ της πολιτείας της Νέας Ύορκης. Αυτό το διάστημα συνδέθηκε φιλικά με τον Ουίλιαμ Κάρλος Ουίλιαμς και την Χ.Ντ. (Χίλντα Ντούλιτλ). Κατόπιν, διδάσκει στο Γουάμπας Κόλετζ του Κρόφορντσβιλ της Ιντιάνα για λιγότερο από ένα χρόνο, από το οποίο και φεύγει εξαιτίας ενός μικρού σκανδάλου. Το 1908 ταξιδεύει στην Ευρώπη, όπου αρχικά μένει στην Βενετία. Από το 1909 μέχρι το 1920 ζει με διακοπές στο Λονδίνο, όπου και συγχρωτίζεται με τους σημαντικότερους ανθρώπους των Αγγλικών γραμμάτων της εποχής· μεταξύ των οποίων οι Τζαίημς Τζόυς, Φόρντ Μάντοξ Φόρντ και Ουίνταμ Λιούις. Από τη συναντησή του με το γλύπτη Χένρι Γκωντιέ-Μπρτζέσκα γεννήθηκε ο βορτισισμός (από τον αγγλικό όρο vortex).

Λονδίνο Τα πρώτα ποιήματα του Πάουντ ήταν εμπνευσμένα απ' τους Προραφαηλίτες και άλλους ποιητές του 19ου αιώνα και την μεσαιωνική λογοτεχνία όπως και από τον αποκρυφιστικές/μυστικιστικές φιλοσοφίες. Όταν μετακόμισε στο Λονδίνο, υπό την επιρροή του Φ.Μ. Φόρντ και του Τ.Ε. Χιούλμ, άρχισε να απορρίπτει τα υπερβολικά αρχαϊκά στοιχεία της ποιητικής του γλώσσας σε μια προσπάθεια να μεταλλάξει τον ποιητικό του εαυτό. Πίστευε πως ο Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς ήταν ο μεγαλύτερος εν ζωή ποιητής, και έκανε παρέα μαζί του όταν έμενε στην Αγγλία. Μαζί, βοήθησε ο ένας τον άλλο να εκμοντερνίσει την ποίησή του. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, έζησαν μαζί στο Στόουν Κότατζ στο Σάσεξ, μελετώντας ιαπωνικά, κυρίως θεατρικά έργα Νο. Έδωσαν ιδιαίτερη προσοχή στην εργασία του Έρνεστ Φενολλόζα, ενός αμερικανού καθηγητή στην Ιαπωνία, του οποίου την εργασία για τους κινέζικους χαρακτήρες ο Πάουντ ανέπτυξε σ' αυτό που ονόμασε Ιδεογραμμική μέθοδο. Το 1914, παντρεύεται την Ντόροθι Σαίξπηρ, καλλιτέχνη και κόρη της Ολίβια Σαίξπηρ, μυθιστοριογράφο και ερωμένη του Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς.


Έζρα Πάουντ Στα χρόνια πριν από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, ο Πάουντ ήταν κατά ένα μεγάλο μέρος αρμόδιος για τον ιμαζισμό και τον βορτισισμό. Αυτά τα δύο κινήματα, που βοήθησαν να έρθουν στο προσκήνιο τα έργα ποιητών και καλλιτεχνών όπως Τζαίημς Τζόυς, Ουίνταμ Λιούις, Ουίλιαμ Κάρλος Ουίλιαμς, Χ.Ντ. (Χίλντα Ντούλιτλ), Ρίτσαρντ Άλντινγκτον, Μάριαν Μούρ, Ραμπιτρανάθ Ταγκόρ, Ρόμπερτ Φρόστ, Ρεβέκκα Ουέστ και Χένρι Γκωντιέ-Μπρτζέσκα, μπορούν να θεωρηθούν σαν τα κύρια γεγονότα που οδήγησαν στη γέννηση του αγγλικού μοντερνισμού. Ο Πάουντ διόρθωσε επίσης την Έρημη Χώρα του φίλου του Τ.Σ. Έλιοτ, το ποίημα που ώθησε την καινούργια ποιητική ευαισθησία στην προσοχή του κοινού. Εντούτοις, ο πόλεμος κατέστρεψε την πίστη του Πάουντ στο σύγχρονο δυτικό πολιτισμό και σύντομα εγκατέλειψε το Λονδίνο, αλλά όχι προτού δημοσιεύσει το Homage to Sextus Propertius (1919) και το Hugh Selwyn Mauberley (1920). Αν αυτά τα ποιήματα δίνουν σχήμα σ' ένα αποχαιρετισμό στα χρόνια του Πάουντ στο Λονδίνο, τα Κάντος, που αρχίζουν το 1915, δείχνουν το δρόμο μπροστά.

Παρίσι Το 1920, ο Πάουντ μετακόμισε στο Παρίσι όπου κινήθηκε μεταξύ ενός κύκλου καλλιτεχνών, μουσικών και συγγραφέων που ξεσήκωσαν ολόκληρο τον κόσμο της μοντέρνας τέχνης. Ήταν φίλος με ανθρώπους όπως ο Μαρσέλ Ντυσάν, ο Τριστάν Τζαρά, ο Φερνάντ Λεζέ και άλλους ντανταϊστές/σουρρεαλιστές. Συνέχισε να δουλεύει τα Κάντος, γράφοντας τον όγκο της ακολουθίας Μαλατέστα η οποία εισήγαγε μια από τις σημαντικότερες περσόνες του ποιήματος. Επίσης, το ποίημα έδειχνε όλο και περισσότερο τις ανησυχίες του με την πολιτική και τα οικονομικά. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, έγραψε επίσης κριτικά κείμενα, μεταφράσεις και συνέθεσε δύο πλήρεις όπερες (με τη βοήθεια του George Antheil) και διάφορα κομμάτια για σόλο βιολί. Το 1922 συναντήθηκε και συνδέθηκε με την Όλγα Ράντζ, μια βιολίστρια. Μαζί με την Ντόροθυ Σαίξπηρ, διαμόρφωσαν ένα ταραγμένο ερωτικό τρίγωνο που επρόκειτο να διαρκέσει μέχρι το τέλος της ζωής του ποιητή.

Ιταλία Στις 10 Οκτωβρίου 1924, ο Πάουντ άφηνει για πάντα το Παρίσι και μετακομίζει στο Ράπαλο της Ιταλίας. Εκεί, αυτός και η Ντόροθι, μένουν για λίγο, μετά ταξιδεύουν στη Σικελία και τον Ιανουάριο του 1925 επιστρέφουν για να εγκατασταθούν στο Ράπαλλο. Στην Ιταλία συνέχισε να είναι ένας δημιουργικός καταλύτης. Ο νεαρός γλύπτης Χάινζ Χέντζις πήγε τον είδε να φτάνει αδέκαρος. Του δώθηκε κατάλυμα και μάρμαρο να σκαλίσει, και γρήγορα έμαθε να δουλεύει την πέτρα. Τον ίδιο καιρό, ο ποιητής Τζέιμς Λόφλιν άρχισε τον εκδοτικό οίκο Νέοι Ορίζοντες που θα γινόταν όχημα για πολλούς νέους συγγραφείς. Εκείνο τον καιρό, ο Πάουντ οργάνωσε επίσης μια ετήσια σειρά συναυλιών όπου εκτελούνταν ένα ευρύ φάσμα της κλασσικής και σύγχρονης μουσικής. Ειδικότερα αυτή η μουσική δραστηριότητα συνέβαλε στην αναβίωση στον 20ο αιώνα του ενδιαφέροντος για του Βιβάλντι, ο οποίος ήταν ξεχασμένος από τον καιρό του θανάτου του. Στην Ιταλία ο Πάουντ έγινε ενθουσιώδης υποστηρικτής του Μουσολίνι, και αντισημιτικά συναισθήματα αρχίζουν να εμφανίζονται στα γραφτά του. Έκανε το πρώτο ταξίδι στις ΗΠΑ μετά από πολλά χρόνια το 1939, την παραμονή του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου, και σκέφτηκε να μείνει εκεί μόνιμα, αλλά στο τέλος επέλεξε να επιστρέψει στην Ιταλία. Ο Πάουντ παρέμεινε στην Ιταλία μετά το ξέσπασμα του δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Έγινε κορυφαίος προπαγανδιστής του Αξονα. Συνέχισε επίσης να συμμετέχει σε φιλολογικές εκδόσεις, και έγραψε πολλά άρθρα στις εφημερίδες. Αποδοκίμασε την αμερικανική συμμετοχή στον πόλεμο και προσπάθησε να χρησιμοποιήσει τις πολιτικές επαφές του στην Ουάσιγκτον για να την αποτρέψει. Μίλησε στο ιταλικό ραδιόφωνο και έδωσε μια σειρά συζητήσεων πάνω σε πολιτιστικά θέματα. Αναπόφευκτα, άγγιξε και πολιτικά θέματα, η αντίθεσή του στον πόλεμο και ο αντισημιτισμός του ήταν προφανή. Δεν είναι σαφές αν κάποιος στις Ηνωμένες Πολιτείες

27


Έζρα Πάουντ άκουσε τις ραδιοφωνικές εκπομπές του, δεδομένου ότι οι συσκευές αποστολής ραδιοφςνικού σήματος του ιταλικού ραδιοφώνου ήταν αδύνατες και αναξιόπιστες. Είναι σαφές, εντούτοις, ότι τα άρθρα του στις ιταλικές εφημερίδες (καθώς επίσης και διάφορα βιβλία και μπροσούρες) είχαν κάποια επιρροή στην Ιταλία. Τον Ιούλιο του 1943, οι Συμμαχικές δυνάμεις εισέβαλλαν στο νότιο μισό της Ιταλίας. Στην εντολή των συμμάχων, ο βασιλιάς Βίκτωρ Εμμανουήλ ΙΙΙ απομάκρυνε τον Μουσολίνι ως πρωθυπουργό του βασίλειου της Ιταλίας. Ο Μουσολίνι δραπέτευσε στο Βορρά, όπου αυτοανακυρήχθηκε Πρόεδρος της νέας Δημοκρατίας του Σαλώ. Ο Πάουντ διαδραμάτισε ένα σημαντικό ρόλο στις πολιτιστικές και προπαγανδιστικές δραστηριότητες στη νέα αυτή δημοκρατία, η οποία διήρκεσε μέχρι την άνοιξη του 1945. Στις 2 Μαΐου 1945, συνελλήφθη από τους ιταλούς παρτιζάνους, και οδηγήθηκε (σύμφωνα με το Hugh Kenner) στη βάση τους στο Τσιάβαρι, όπου σύντομα απελευθερώθηκε μην παρουσιάζοντας κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Την επόμενη ημέρα, παραδόθηκε οικειοθελώς στις αμερικανικές δυνάμεις. Φυλακίστηκε σε ένα στρατόπεδο συγκεντρώσεως του αμερικανικού στρατού έξω από την Πίζα, κλεισμένος για 25 μέρες σε ένα ανοικτό κλουβί πρίν του δοθεί μια σκηνή. Εδώ υφίσταται ένα νευρικό κλονισμό. Κατά τη διάρκεια της φυλακισής του συνέταξε τα Κάντος της Πίζας (The Pisan Cantos). Αυτό το τμήμα της ποίησης υπό εξέλιξη (work in progress) χαρακτηρίζει μια μετατόπιση στην ποίηση του Πάουντ· μια περισυλλογή στην καταστροφή τη δική του και της Ευρώπης, και στη θέση του στο φυσικό κόσμο. Τα Κάντος της Πίζας κέρδισαν το πρώτο βραβείο Bollingen από τη βιβλιοθήκη του Κονγκρέσου το 1948.

28


29

Σύλβια Πλαθ Σύλβια Πλαθ Η Σύλβια Πλαθ (Sylvia Plath) (27 Οκτωβρίου 1932 – 11 Φεβρουαρίου 1963) ήταν Αμερικανίδα ποιήτρια, μυθιστοριογράφος, συγγραφέας μικρών ιστοριών και δοκιμιογράφος.

Ζωή Γεννημένη στο Τζαμάικα Πλέιν της Μασαχουσέτης (τμήμα της Βοστώνης), η Πλαθ έδειξε από νεαρή ηλικία την κλίση της, όταν εξέδωσε το πρώτο της ποίημα σε ηλικία 8 ετών. Ο πατέρας της, Όττο, καθηγητής κολεγίου και σημαίνουσα αυθεντία σε ό,τι αφορά τις μέλισσες, πέθανε περίπου την ίδια εποχή, στις 5 Οκτωβρίου 1940. Η Πλαθ συνέχισε την προσπάθεια έκδοσης ποιημάτων και σύντομων ιστοριών σε Αμερικανικά περιοδικά, και πέτυχε κάποια μικρή αναγνώριση. Υπέφερε από σοβαρή διπολική διαταραχή κατά τη διάρκεια της ενηλίκου ζωής της. Στο προτελευταίο έτος των σπουδών της στο Κολέγιο Σμιθ, η Πλαθ έκανε την πρώτη της απόπειρα αυτοκτονίας. Αργότερα απεικόνισε την κατάρρευσή της στο ημι-αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα Ο Γυάλινος Κώδων (The Bell Jar). Κλείστηκε σε ένα ψυχικό ίδρυμα (Νοσοκομείο ΜακΛίν), και άρχισε να φαίνεται πως πέτυχε μια ευπρόσδεκτη ανάνηψη, αποφοιτώντας από το Σμιθ με διακρίσεις το 1955. Κέρδισε μια υποτροφία Φουλμπράιτ για το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, όπου συνέχισε να γράφει ποίηση, περιστασιακά εκδίδοντας τη δουλειά της στην φοιτητική εφημερίδα Varsity. Στο Κέμπριτζ γνώρισε τον Άγγλο ποιητή Τεντ Χιούζ. Παντρεύτηκαν στις 16 Ιουνίου 1956. Η Πλαθ και ο Χιούζ πέρασαν την περίοδο από τον Ιούλιο του 1957 μέχρι τον Οκτώβριο του 1959 ζώντας και δουλεύοντας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Πλαθ δίδασκε στο Σμιθ. Έπειτα μετακόμισαν στη Βοστώνη, όπου η Πλαθ παρακολούθησε σεμινάρια με τον Ρόμπερτ Λόουελλ. Η σειρά αυτή σεμιναρίων επρόκειτο να έχει σημαντική επίδραση στην δουλειά της. Τα σεμινάρια παρακολουθούσε και η Ανν Σέξτον. Εκείνη την περίοδο επίσης οι Πλαθ και Χιούζ συνάντησαν για πρώτη φορά τον W. S. Merwin, ο οποίος θαύμασε τη δουλειά τους και παρέμεινε δια βίου φίλος. Όταν το ζευγάρι διαπίστωσε πως η Πλαθ ήταν έγκυος, μετακόμισαν πίσω στη Μεγάλη Βρετανία. Έζησαν για λίγο στο Λονδίνο και έπειτα εγκαταστάθηκαν στο North Tawton, μια μικρή πόλη στο Ντέβον. Εξέδωσε τη πρώτη ποιητική συλλογή της, Ο Κολοσσός (The Colossus), στην Αγγλία το 1960. Τον Φεβρουάριο του 1961 απέβαλε. Ένας αριθμός από ποιήματα αναφέρονται στο γεγονός αυτό. Ο γάμος της άρχισε να συναντά δυσκολίες και χώρισαν λιγότερο από δύο χρόνια μετά τη γέννηση του πρώτου τους παιδιού. Ο χωρισμός του οφειλόταν κυρίως στη σχέση που είχε ο Χιούζ με την ποιήτρια Άσια Γουέβιλλ.


Σύλβια Πλαθ

Η Πλαθ επέστρεψε στο Λονδίνο με τα παιδιά τους, την Φρίντα και τον Νίκολας (αυτοκτόνησε στις 16 Μαρτίου του 2009 καθώς έπασχε από κατάθλιψη). Νοίκιασε ένα διαμέρισμα στο σπίτι όπου κάποτε έμενε ο Γέιτς. Ήταν πολύ ευχαριστημένη γι’ αυτό και το θεώρησε καλό οιωνό καθώς ξεκίνησε τις διαδικασίες νόμιμου χωρισμού. Ο χειμώνας 1962/1963 ήταν πολύ σκληρός. Στις 11 Φεβρουαρίου 1963, άρρωστη και με λίγα λεφτά, η Πλαθ αυτοκτόνησε εισπνέοντας φυσικό αέριο από τον φούρνο. Προτού πεθάνει, η Πλαθ τοποθέτησε φαγητό και γάλα στα παιδιά της. Είναι θαμμένη στο νεκροταφείο στο Χεπτονστάλλ, στο Γουέστ Γιορκσάιρ.

Έργο Ως χήρος της, ο Χιούζ έγινε ο εκτελεστής της διαθήκης της και Ο τάφος της Σύλβια Πλαθ στο νεκροταφείο διαχειριστής της προσωπικής και λογοτεχνικής περιουσίας της Πλαθ. στο Χεπτονστάλ, στο Γουέστ Γιορκσάιρ Επόπτευσε και προετοίμασε την έκδοση των χειρογράφων της. Επίσης κατέστρεψε τον τελευταίο τόμο του ημερολογίου της Πλαθ, όπου εξιστορούσε με λεπτομέρειες τον καιρό που πέρασαν μαζί. Το 1982, η Πλαθ έγινε η πρώτη ποιήτρια που κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ μετά θάνατον. (Για Τα Συλλογικά Ποιήματα) Πολλοί κριτικοί, συχνά φεμινιστές, έχουν κατηγορήσει τον Χιούζ πως προσπάθησε να ελέγξει τις εκδόσεις για δικούς του σκοπούς. Ο Χιούζ, από τη μεριά του, αρνήθηκε έντονα τις κατηγορίες αυτές. Στην τελευταία συλλογή του, Γράμματα Γενεθλίων (Birthday Latters), ο Χιούζ έσπασε τη σιωπή του για την Πλαθ. Σ’ αυτή, δεν απολογείται για τη συμπεριφορά του, αλλά παρόλ' αυτά είναι εξαιρετικά ειλικρινής. Το καλλιτεχνικό έργο στο εξώφυλλο ήταν δημιουργία της Φρίντα. Αν και οι κριτικοί αντέδρασαν ευνοϊκά στο πρώτο βιβλίο της Πλαθ, τον Κολοσσό, έχει επίσης περιγραφεί ως συνηθισμένη και με έλλειψη δράματος στις μεταγενέστερες δουλειές της. Θέμα μεγάλης συζήτησης είναι και η έκταση της επιρροής του Χιούζ στο γράψιμό της. Είναι ξεκάθαρο, από τα ημερολόγια και τα γράμματά της, πως σεβόταν πολύ το ταλέντο του Χιούζ και μιλούσε με σεβασμό γι’ αυτό ακόμα και μετά το χωρισμό τους. Τα ποιήματα της Πλαθ, ωστόσο, είναι ξεκάθαρα γραμμένα στη δική της φωνή και οι ομοιότητες μεταξύ των έργων των δύο ποιητών είναι, στην επιφάνεια, ασήμαντες. Τα ποιήματά της στην Άριελ οροθετούν μια φυγή από την πρότερη δουλειά της σε μια πιο εξομολογητική περιοχή ποίησης. Είναι πιθανό οι διδασκαλίες του Λόουελλ, που έδιναν έμφαση στον εξομολογητικό και εμπιστευτικό χαρακτήρα, να διαδραμάτισαν μεγάλο ρόλο σ’ αυτή την αλλαγή. Ο αντίκτυπος της έκδοσης της Άριελ ήταν αρκετά δραματικός, με τις ειλικρινείς περιγραφές του μιας πτώσης προς την ψυχική ασθένεια και δριμεία αυτοβιογραφικά ποιήματα όπως το Daddy. Η ποίηση της Πλαθ έχει επίσης συνδεθεί με αυτή της Σέξτον. Και οι δύο έπασχαν από ψυχική ασθένεια και επίσης και οι δύο αυτοκτόνησαν, άρα οι συγκρίσεις είναι, ίσως, αναπόφευκτες. Παρά το τεράστιο ποσό κριτικών και βιογραφιών που εκδόθηκαν μετά το θάνατό της, η συζήτηση γύρω από το έργο της Πλαθ μοιάζει συχνά με πάλη μεταξύ των αναγνωστών που παίρνουν το μέρος της και αναγνωστών που παίρνουν το μέρος του Χιούζ. Μια ένδειξη του επιπέδου της πικρίας που κάποιοι είχαν για τον Χιούζ είναι το γεγονός πως πολλοί άνθρωποι κατά καιρούς σκάλιζαν για να σβήσουν το όνομα Hughes από την επιτύμβιά της στήλη.

30


Σύλβια Πλαθ

Εκδόσεις Ποίηση • • • • •

The Colossus (1960) Ariel (1965) Crossing the Water (1971) Winter Trees (1972) The Collected Poems (1981)

Πεζά • The Bell Jar (1963) με το ψευδώνυμο 'Victoria Lucas' • Letters Home (1975) προς και επιμελημένα από τη μητέρα της • Johnny Panic and the Bible of Dreams (1977) (η Βρετανική έκδοση περιέχει δύο ιστορίες που δεν περιέχονται στην Αμερικανική έκδοση) • The Journals of Sylvia Plath (1982) • The Magic Mirror (1989), Η διατριβή της τελειόφοιτης Πλαθ στο Κολέγιο Σμιθ • The Unabridged Journals of Sylvia Plath, επιμελημένα από την Karen V. Kukil (2000)

Παιδικά • • • •

The Red Book (1976) The It-Doesn't-Matter-Suit (1996) Collected Children's Stories (UK, 2001) Mrs. Cherry's Kitchen (2001)

Ελληνικές μεταφράσεις • • • • • • • •

Ποιήματα, εἰσαγωγή - μετάφραση Γιώργος Παναγιώτου, Ἀθήνα: Ὁμάδα Studio 1968. Ποιήματα, εἰσαγωγή καί μετάφραση Κλαίτης Σωτηριάδου, Θεσσαλονική: Διαγώνιος 1974. Ποιήματα, μετάφραση Πάνος Πανασσής, Θεσσαλονίκη: Πασχάλης, 1987. Το κοστούμι δε με μέλει, μετάφραση Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, Αθήνα: Πατάκης 1996. Ὁ γερο-πανικός καί ἡ βίβλος τῶν ὀνείρων, πρόλογος - ἀπόδοση Γιάννης Ζέρβας, Ἀθήνα: Ἄγρα 2002. Ποιήματα, μετάφραση Κατερίνα Ηλιοπούλου και Ελένη Ηλιοπούλου, Αθήνα: Κέδρος 2003. Η κουζίνα της κυρίας Τσέρι, απόδοση Γιώργος Φωτιάδης, Αθήνα : Μεταίχμιο 2003. Ο κυρ-Πανικός και η βίβλος των ονείρων και άλλες ιστορίες, μετάφραση Μυρσίνη Γκανά, Αθήνα: Μελάνι 2004. • Κρεβατοποιηματάκια μετάφραση Αργυρώ Πιπινή και Φοίβος Δουδώνης, Αθήνα : Μελάνι 2005. • Να πεθαίνεις είναι τέχνη: Ποιήματα, επιλογή και μετάφραση ποιημάτων, πρόλογος και σχόλια Κώστας Ιωάννου, Πόρτο Ράφτη : Κρωπία 2006. • Ο γυάλινος κώδων: Μυθιστόρημα, μετάφραση Ελένη Ηλιοπούλου, Αθήνα : Μελάνι 2007.

31


Σύλβια Πλαθ

Παραπομπές • Η ταινία Σύλβια του 2003 εξιστορεί την ταραγμένη σχέση του ποιητικού ζευγαριού. • Hayman, Ronald [1991] The Death and Life of Sylvia Plath London, Melbourne, Auckland Heinemann • Ariel's Gift: Ted Hughes, Sylvia Plath and the Story of Birthday Letters, της Erica Wagner.

Εξωτερικές συνδέσεις • Σύλβια Πλαθ Φόρουμ [1] • Sylvia Plath στο Neurotic Poets [2]

Παραπομπές [1] http:/ / www. sylviaplathforum. com [2] http:/ / www. neuroticpoets. com/ plath/

32


33

Έντγκαρ Άλλαν Πόε Έντγκαρ Άλλαν Πόε Έντγκαρ Άλλαν Πόε

Έντγκαρ Άλλαν Πόε, νταγκεροτυπία (1848). Πραγματικό όνομα: Edgar Allan Poe Γέννηση: 19 Ιανουαρίου 1809 Βοστώνη, ΗΠΑ Θάνατος: 7 Οκτωβρίου 1849 (40 ετών) Βαλτιμόρη, ΗΠΑ Είδος: Συγγραφέας, ποιητής, κριτικός Λογοτεχνικό ρεύμα: Αστυνομική λογοτεχνία, Ιστορίες τρόμου και φαντασίας

Ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε (Edgar Allan Poe[1], 19 Ιανουαρίου 1809 - 7 Οκτωβρίου 1849) ήταν Αμερικανός συγγραφέας, ποιητής και κριτικός. Υπήρξε ένας από τους κύριους εκπροσώπους του αμερικανικού ρομαντισμού. To λογοτεχνικό του έργο είχε σημαντική επίδραση στην παγκόσμια λογοτεχνία, αποτελώντας θεμέλιο λίθο για την εξέλιξη σύγχρονων λογοτεχνικών ειδών, όπως η αστυνομική λογοτεχνία ή οι ιστορίες τρόμου και φαντασίας.

Η ζωή του Ο Πόε γεννήθηκε το 1809[2] στη Βοστώνη και οι γονείς του ήταν ηθοποιοί. Ο πατέρας του, Ντέηβιντ Πόε, εγκατέλειψε την οικογένεια του τον Ιούλιο του 1811 ενώ πέθανε πέντε μήνες αργότερα, στις 11 Δεκεμβρίου. Η μητέρα του, Ελίζαμπεθ Άρνολντ Χόπκινς, υπέφερε από φυματίωση και πέθανε στις 8 Δεκεμβρίου του 1811, ενώ ο Πόε ήταν μόλις δύο ετών. Μετά το θάνατο της μητέρας του, έζησε στο σπίτι του επιτυχημένου εμπόρου καπνού Τζον Άλλαν και μεγάλωσε στην πόλη Ρίτσμοντ της Βιρτζίνια. Το 1815, η οικογένεια Άλλαν μετακόμισε στη Σκωτία και την Αγγλία, όπου έζησαν συνολικά για πέντε χρόνια. Στο διάστημα αυτό, ο Πόε φοίτησε σε δύο αγγλικά σχολεία κοντά στην πόλη του Λονδίνου. Μετά την επιστροφή του στο Ρίτσμοντ, εγγράφτηκε στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια, το 1826, όπου παρέμεινε μόνο για ένα χρόνο. Ήρθε σε σύγκρουση με τον πατριό του, εξαιτίας οικονομικών χρεών που ανέπτυξε μέσω της χαρτοπαιξίας, κατά την περίοδο φοίτησης του. Τελικά ο Πόε εγκατέλειψε το σπίτι των Άλλαν και κατατάχθηκε το 1827 στον αμερικανικό στρατό, πιθανότατα για λόγους οικονομικής επιβίωσης. Στην αίτηση κατάταξής του δήλωσε το όνομα Έντγκαρ Α. Πέρι, αναφέροντας επίσης ως ηλικία τα 22 χρόνια ενώ ήταν δεκαοχτώ ετών. Τον ίδιο χρόνο δημοσίευσε το πρώτο του βιβλίο, μία ποιητική συλλογή με τίτλο Ταμερλάνος και


Έντγκαρ Άλλαν Πόε άλλα Ποιήματα. Το 1829, εκδόθηκε το δεύτερο ποιητικό βιβλίο του Al Aaraaf, ενώ παράλληλα έκανε αίτηση εγγραφής στην στρατιωτική ακαδημία του Ουέστ Πόιντ (West Point), με την υποστήριξη του πατριού του. Εκεί θεωρείται πως ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με το έργο άλλων ρομαντικών ποιητών, ενώ σύντομα ανέπτυξε εκ νέου οικονομικά χρέη. Υπήρξε σκόπιμα αμελής ως προς τα καθήκοντά του[3] γεγονός που οδήγησε τελικά στην απόλυσή του. Αμέσως μετά, ο Πόε μετακόμισε στη Βαλτιμόρη όπου έζησε με την θεία του Μαρία Κλεμ και την πρώτη του ξαδέλφη Βιρτζίνια Ελίζα Κλεμ. Προκειμένου να συντηρείται οικονομικά, ξεκίνησε να γράφει πεζά κείμενα υποβάλλοντας συμμετοχή σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς. Το 1833, βραβεύτηκε για το διήγημά του Μήνυμα στο μπουκάλι, γεγονός που του εξασφάλισε μία πρώτη αναγνώριση σε ένα περιορισμένο τοπικό λογοτεχνικό κύκλο. Το Δεκέμβριο του 1835, άρχισε να εργάζεται ως συντάκτης στην εφημερίδα Southern Literary Messenger (Λογοτεχνικός Αγγελιοφόρος του Νότου), στο Ρίτσμοντ. Την ίδια περίοδο παντρεύτηκε τη δεκατριάχρονη ξαδέρφη του, η οποία στο πιστοποιητικό του γάμου τους, αναφερόταν ψευδώς πως ήταν είκοσι ενός ετών. Το 1838 εκδόθηκε η Αφήγηση του Άρθουρ Γκόρντον Πυμ (The Narrative of Arthur Gordon Pym) ενώ το καλοκαίρι του επόμενου χρόνου, ο Πόε μετακόμισε στη Φιλαδέλφεια, όπου ξεκίνησε να εργάζεται ως βοηθός συντάκτη στο περιοδικό Burton's Gentleman's Magazine. Δημοσίευσε αρκετά άρθρα, διηγήματα και κριτικές απολαμβάνοντας ολοένα και μεγαλύτερη φήμη. Το ίδιο διάστημα, εκδόθηκε η δίτομη συλλογή έργων του Tales of the Grotesque and Arabesque (Ιστορίες του Γκροτέσκου και του Αραβουργήματος), η οποία αν και δεν αποτέλεσε σημαντική εμπορική επιτυχία, επαινέθηκε από την κριτική και θεωρείται σήμερα ορόσημο στην ιστορία της αμερικανικής λογοτεχνίας. Ο Πόε εγκατέλειψε τη θέση του μετά από περίπου ένα χρόνο και ανέλαβε χρέη βοηθού συντάκτη στο περιοδικό Graham's Magazine. Στις 20 Ιανουαρίου του 1842, η σύζυγός του έδειξε για πρώτη φορά δείγματα πως έπασχε από φυματίωση και υπό το βάρος της ασθένειάς της, ο Πόε κατέφυγε στο ποτό. Εγκατέλειψε εκ νέου την θέση του στο Graham's Magazine και επέστρεψε στη Νέα Υόρκη όπου εργάστηκε για ένα σύντομο χρονικό διάστημα στην εφημερίδα Evening Mirror και ως συντάκτης στην έκδοση του Broadway Journal. Στις 29 Ιανουαρίου του 1845 εκδόθηκε το ποίημα του Το Κοράκι, ένα από τα πιο γνωστά έργα του και το οποίο του πρόσφερε μεγάλη αναγνώριση, γεγονός που τον βοήθησε επίσης να αυξήσει το ισχνό του εισόδημα δίνοντας διαλέξεις. Ανατυπώθηκε σε αρκετές εφημερίδες και περιοδικά, ωστόσο ο ίδιος ο Πόε δεν αποκόμισε οικονομικά οφέλη από το ίδιο το έργο εξαιτίας της έλλειψης νόμων περί πνευματικών δικαιωμάτων. Τον Ιανουάριο του 1847, η σύζυγός του Βιρτζίνια πέθανε και τον επόμενο χρόνο, ο Πόε αρραβωνιάστηκε την ποιήτρια Σάρα Έλεν Ουίτμαν. Ο προγραμματισμένος τους γάμος τελικά δεν πραγματοποιήθηκε, πιθανότατα εξαιτίας των προβλημάτων του Πόε με το ποτό. Σύμφωνα με μία άλλη εκδοχή, η μητέρα της Ουίτμαν είχε σημαντική συμβολή στη διάλυση της σχέσης τους. Με βάση την αλληλογραφία του Πόε, εκείνης της περιόδου, γνωρίζουμε ότι επιχείρησε να αυτοκτονήσει, από υπερβολική δόση λάβδανου. Αργότερα, ο Πόε επέστρεψε στο Ρίτσμοντ όπου αραβωνιάστηκε την Σάρα Ελμίρα Ρόυστερ και μαζί όρισαν ως ημερομηνία του γάμου τους την 17η Οκτωβρίου του 1849.

34


Έντγκαρ Άλλαν Πόε

35

Ο θάνατός του Σύμφωνα με επιστολή του προς την Μαρία Κλεμ στις 18 Σεπτεμβρίου του 1849, ο Πόε θα πραγματοποιούσε ένα ταξίδι στη Φιλαδέλφεια, προκειμένου να συναντήσει την ποιήτρια Λέον Λάουντ, με αφορμή την επιμέλεια της έκδοσης ενός τόμου με έργα της. Ανακαλύφθηκε σε παραληρηματική κατάσταση στους δρόμους της Βαλτιμόρης από έναν περαστικό, ο οποίος μετά από σχετική υπόδειξη του Πόε, έστειλε επιστολή στον Δρ. J. E. Snodgrass, ενημερώνοντας τον σχετικά. Ο Snodgrass έλαβε την επιστολή στις 3 Οκτωβρίου και την ίδια ημέρα φρόντισε, μαζί με τον θείο του Πόε, Χένρυ Χέρινγκ, για την μεταφορά του Πόε στο νοσοκομείο, όπου τελικά πέθανε στις 7 Οκτωβρίου. Καθώς δεν κατάφερε κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του να συνέλθει επαρκώς, ο ίδιος δεν ήταν σε θέση να εξηγήσει πώς είχε οδηγηθεί στην κατάσταση του. Όταν βρέθηκε, φορούσε ρούχα που πιστεύεται ότι δεν του ανήκαν ενώ επανειλημμένα πρόφερε το όνομα Ρέυνολντς κατά την διάρκεια της τέταρτης νύχτας που έμεινε στο νοσοκομείο. Σύμφωνα με επιστολή του ιατρού Δρ. John J. Moran που εξέτασε τον Πόε στο νοσοκομείο, προς την θεία του, οι τελευταίες του λέξεις ήταν "Lord help my poor soul" ("Κύριε βοήθησε την φτωχή ψυχή μου").

Ο τάφος του Πόε στη Βαλτιμόρη

Η πραγματική αιτία θανάτου του Πόε παραμένει ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα και δεν υπάρχει μία οριστική θέση, καθώς ουδέποτε υπήρξε ή βρέθηκε ένα επίσημο πιστοποιητικό θανάτου. Ο Δρ. J. E. Snodgrass, ο οποίος γνώριζε προσωπικά τον Πόε και βρέθηκε μαζί του στις τελευταίες του ημέρες, βεβαίωνε πως ο θάνατός του ήταν απόρροια αλκοολισμού [4]. Αντίθετα, ο Δρ. John Moran, θεωρούσε πως ο θάνατός του δεν σχετιζόταν με χρήση κάποιου είδους τοξικής ουσίας [5]. Τόσο τα γραπτά του Snodgrass όσο και του Moran, με θέμα τις τελευταίες ημέρες ζωής του Πόε, περιέχουν σημαντικές αντιφάσεις με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζονται εν γένει με δυσπιστία από τους μελετητές και βιογράφους του συγγραφέα. Πληθώρα άλλων θεωριών έχουν προταθεί επίσης, μεταξύ αυτών πιθανή σύφιλη, επιληψία, δηλητηρίαση, δολοφονία ή λύσσα [6], θεωρίες όμως που δεν επιβεβαιώνονται μέχρι σήμερα από επίσημα ιατρικά έγγραφα ή αναφορές. Η ταφή του έγινε στις 8 ή 9 Οκτωβρίου και ο τάφος του βρίσκεται στη Βαλτιμόρη, όπου αποτελεί ένα ιδιαίτερο αξιοθέατο της περιοχής. Από το 1949, κάποιος ανώνυμος επισκέπτης επισκέπτεται τον τάφο του στις 19 Ιανουαρίου, αφήνοντας τρία κόκκινα τριαντάφυλλα και ένα μπουκάλι κονιάκ στη μνήμη του. Την ημέρα της ταφής του Πόε, μία νεκρολογία δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα New York Tribune, υπογεγραμμένη με το ψευδώνυμο Ludwig, το οποίο όπως αποκαλύφθηκε αργότερα ανήκε στον εκδότη και επιμελητή ανθολογιών, Ρούφους Ουίλμοτ Γκρίζγουολντ. Η νεκρολογία ανέφερε στην εισαγωγή της: "O Έντγκαρ Άλλαν Πόε είναι νεκρός. Πέθανε στη Βαλτιμόρη προχθές. Η ανακοίνωση αυτή θα τρομάξει αρκετούς, αλλά λίγοι θα νιώσουν θλίψη για το γεγονός." [7] και θεωρείται απόρροια της εχθρότητας που είχε καλλιεργηθεί μεταξύ του Πόε και του Γκρίσγουολντ. 160 χρόνια μετά το θάνατό του, στις 12 Οκτωβρίου του 2009 έγινε η κηδεία του ομοιώματος του ποιητή, με τιμές, στη Βαλτιμόρη[8].


Έντγκαρ Άλλαν Πόε

Το πρόβλημα της βιογραφίας του Για τη ζωή και την προσωπικότητα του Πόε υπάρχουν αρκετές πληροφορίες, συχνά αντιφατικές, ωστόσο ελάχιστα γεγονότα μπορούν να επιβεβαιωθούν ή να επαληθευτούν μέσα από επίσημες πρωτογενείς πηγές ή έγγραφα. Πολλά βιογραφικά στοιχεία για τον Πόε βρίσκονταν ή και παραμένουν υπό καθεστώς αμφισβήτησης, όπως η ημερομηνία γέννησής του, τα αίτια του θανάτου του, η ημέρα ταφής του, οι θρησκευτικές του πεποιθήσεις καθώς και άλλες σκοτεινές πλευρές της ζωής του, όπως η σχέση του με το ποτό ή άλλες ναρκωτικές ουσίες. Μέχρι το 1875, η κύρια βιογραφία του Πόε ήταν έργο του εκδότη Ρούφους Ουίλμοτ Γκρίζγουολντ. Επίκεντρο της γνωριμίας τους υπήρξε αρχικά η έκδοση μίας ανθολογίας του Γκρίσγολντ, The Poets and Poetry of America (1842) για την οποία ο Πόε έγραψε μία – μάλλον αρνητική – κριτική κατά παραγγελία του ίδιου του Γκρίζγουολντ, την οποία ο Πόε εξέλαβε ως μορφή δωροδοκίας. Η σχέση τους ψυχράνθηκε ακόμα περισσότερο λίγους μήνες αργότερα, όταν δημοσιεύτηκε μία νέα αρνητική κριτική, στις 28 Ιανουαρίου του 1843, σε τεύχος της Saturday Museum. Η κριτική αυτή περιείχε προσωπικές επιθέσεις κατά του Γκρίζγουολντ, ο οποίος θεώρησε πως αποτελούν έργο του Πόε, αν και στην πραγματικότητα είχαν γραφτεί από τον φίλο του Πόε, Χένρυ Χιρστ. Το 1845, ο Γκρίζγουολντ ξεκίνησε μία νέα ανθολογία πεζών κειμένων (The Poets and Poetry of America), στην οποία θα χρησιμοποιούσε και έργα του Πόε, γεγονός που συνδυάστηκε με μία προσωρινή βελτίωση στις σχέσεις τους. Ωστόσο, η αρνητική κριτική του Γκρίζγουολντ στην παρουσίαση του έργου του Πόε μέσα στην ανθολογία, προκάλεσε την αντίδραση του τελευταίου, ο οποίος δημοσίευσε μία ανάλογη αρνητική κριτική για το σύνολο της ανθολογίας. Μετά το θάνατό του Πόε, η εχθρική σχέση τους έγινε εμφανής μέσα από τη νεκρολογία που έγραψε ο Γκρίζγουολντ την ημέρα της ταφής του. Επιπλέον, ο Γκρίζγουολντ ανέλαβε το ρόλο του εκτελεστή της λογοτεχνικής κληρονομιάς του, αν και δεν υπάρχει απόδειξη πως κάτι τέτοιο ήταν επιθυμία του ίδιου του συγγραφέα. Ο Γκρίζγουολντ έπεισε την Μαρία Κλεμ να του παραδώσει τις επιστολές και τα χειρόγραφα του Πόε, προκειμένου να επιμεληθεί την έκδοση μίας συλλογής έργων του. Παράλληλα, έγραψε μία σύντομη βιογραφία του Πόε, την οποία περιέλαβε σε μεταγενέστερο τόμο της συλλογής αυτής, και μέσα από την οποία περιέγραφε τον Πόε ως αλκοολικό, διεφθαρμένο και συστηματικό χρήστη ναρκωτικών ουσιών. Η πρώτη αυτή βιογραφία περιείχε μία αισθητά διαφορετική εικόνα για τον Πόε, σε σύγκριση με ανάλογα βιογραφικά κείμενα της ίδιας περιόδου, καθώς και στοιχεία που σήμερα θεωρούνται ανακριβή. Ένας κύκλος φίλων του Πόε αντέδρασε στην δημοσίευση της βιογραφίας του Γκρίζγουολντ, ωστόσο αυτή διαδόθηκε και Εικονογράφηση του Γκουστάβ Ντορέ για το Κοράκι αναδημοσιεύτηκε ευρέως, αποτελώντας την βάση για μεταγενέστερες βιογραφίες. Θεωρείται πως μέχρι σήμερα, ορισμένες ανακριβείς ή υπερβολικές αναφορές του Γκρίσγουολντ γύρω από την προσωπικότητα του Πόε, έχουν επικρατήσει. Η βιογραφία του Τζον Χένρυ Ίνγκραμ το 1875, υπήρξε πιο ισορροπημένη και με μεγαλύτερη συμπάθεια απέναντι στον Πόε, επισημαίνοντας παράλληλα τις ανακρίβειες του Γκρίζγουολντ. Αργότερα, με τη βοήθεια της Σάρα Έλεν Ουίτμαν και άλλων φίλων του Πόε, ο Ίνγκραμ επέκτεινε τη βιογραφία του εκδίδοντας ένα δίτομο έργο.

36


Έντγκαρ Άλλαν Πόε

Έργο και αποδοχή Το έργο του Έντγκαρ Άλλαν Πόε είχε σημαντική επιρροή τόσο στην αμερικανική όσο και στην παγκόσμια λογοτεχνία, αποτελώντας το θεμέλιο λίθο για σύγχρονα είδη όπως η αστυνομική λογοτεχνία και οι ιστορίες τρόμου ή φαντασίας. Θεωρείται πρωτοπόρος στο είδος του αστυνομικού μυθιστορήματος, το οποίο ανέπτυξε μέσα από τις τρεις ιστορίες του με ήρωα τον Ογκύστ Ντυπέν (Auguste Dupin), μεταξύ αυτών Οι Δολοφονίες της Οδού Νεκροτομίου. Τα έργα αυτά αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για τις μεταγενέστερες ιστορίες του Άρθουρ Κόναν Ντόυλ, με κεντρικό ήρωα τον Σέρλοκ Χολμς. Η φήμη του Πόε υπήρξε αρκετά μεγάλη τόσο στην Αμερική όσο και στην Ευρώπη. Αμερικανοί λογοτέχνες που εκτιμούσαν το έργο του και επηρεάστηκαν από αυτό, ήταν ο Ουώλτ Ουίτμαν, ο Χ. Φ. Λάβκραφτ, ο Γουίλιαμ Φώκνερ, καθώς και ο Χέρμαν Μέλβιλ. Αντιθέτως, ο Μαρκ Τουαίην υπήρξε αυστηρός κριτής του, όπως και ο ποιητής Τ. Σ. Έλιοτ, ο οποίος ωστόσο εκτιμούσε το κριτικό του έργο. Ιδιαίτερα σημαντική επίδραση είχε το έργο του Πόε στη γαλλική λογοτεχνία και ειδικότερα στον γαλλικό συμβολισμό. Ο Κάρολος Μπωντλαίρ μετέφρασε σχεδόν το σύνολο των πεζών του κειμένων, καθώς και αρκετά ποιήματα του. Σε επαφή με το έργο του ήρθε και ο ποιητής Στεφάν Μαλλαρμέ, ο οποίος επίσης μετέφρασε έργα του, ενώ αφιέρωσε δικά του ποιήματα στον Πόε. Επηρέασε σημαντικά και τον Ιούλιο Βερν, ο οποίος έγραψε ένα δοκίμιο για το έργο του, Poe et ses oeuvres (Ο Πόε και τα έργα του), ενώ το μυθιστόρημα του Η Σφίγγα των Πάγων (Le Sphinx des glaces), αποτελούσε συνέχεια της Αφήγησης του Άρθρουρ Γκόρντον Πυμ του Πόε. Ενδεικτικό της επίδρασης του Πόε στη Γαλλία, είναι επιπλέον το γεγονός πως οι ζωγράφοι Εντουάρ Μανέ και Γκουστάβ Ντορέ φιλοτέχνησαν αναπαραστάσεις έργων του. Σε μετεγενέστερη περίοδο, ο Πωλ Βαλερύ και ο Μαρσέλ Προυστ υπήρξαν επίσης θαυμαστές του. Με αφετηρία τη Γαλλία, έργα του μεταφέρθηκαν στην υπόλοιπη Ευρώπη. Στην Αγγλία, μεταξύ των λογοτεχνών που τα εκτίμησαν, υπήρξαν ο Άλγκερνον Σουίνμπουρν και ο Όσκαρ Ουάιλντ.

Επιλεγμένα έργα Ποιήματα • • • • •

(1827) Tamerlane (Ταμερλάνος) (1829) Al Aaraaf (Αλ Ααραάφ) (1845) The Raven (To Κοράκι) (1847) Ulalume (Ουλαλούμ) (1848) Eureka (Εύρηκα) - πεζό ποίημα

Διηγήματα, πεζά • • • • • • • • • •

(1833) MS. Found in a Bottle (Χειρόγραφο σ' ένα μπουκάλι) (1838) Ligeia (Λιγεία) (1839) The Fall of the House of Usher (Η Πτώση του Οίκου των Άσερ) (1839) William Wilson (1839) The Conversation of Eiros and Charmion (Ο Διάλογος Ανάμεσα στην Ειράδα και τη Χάρμιον) (1842) The Masque of the Red Death (Η Μάσκα του Κόκκινου Θανάτου) (1842) The Pit and the Pendulum (Το Πηγάδι και το Εκκρεμές) (1843) The Gold Bug (Ο Χρυσός Σκαραβαίος) (1843) The Black Cat (Ο Μαύρος Γάτος) (1845) Some Words with a Mummy (Μερικές κουβέντες με μια μούμια ή Κουβεντιάζοντας με μια μούμια)

• (1845) The System of Doctor Tarr and Professor Fether (Το Σύστημα του Δόκτωρα Πίσσα και του Καθηγητή Φτερά) • (1846) The Cask of Amontillado (Το Βαρέλι του Αμοντιλάδο)

37


Έντγκαρ Άλλαν Πόε • • • •

(1838) The Narrative of Arthur Gordon Pym of Nantucket (Η Αφήγηση του Άρθουρ Γκόρντον Πυμ) (1841) The Murders in the Rue Morgue (Οι Δολοφονίες της Οδού Νεκροτομίου) (1844) The Purloined Letter (Το Κλεμμένο Γράμμα) (1850) A Descent into the Maelstrom (Η ρουφήχτρα του Μαελστρόμ ή Στη Δίνη του Μάελστρομ)

Πραγματείες, δοκίμια • (1846) The Philosophy of Composition (Η Φιλοσοφία της Σύνθεσης) • (1848) Eureka (Εύρηκα)

Θεατρικά • (1835) Politian

Βιβλιογραφία • Frederick S. Frank & Anthony Magistrale, The Poe Encyclopedia, Greenwood Press, 1997. ISBN 0-313-27768-0 • Quinn, A. Hobson, Edgar Allan Poe: A Critical Biography, The Johns Hopkins University Press, 1997. ISBN 0-8018-5730-9

• A Companion to Poe Studies (εκδ. Eric W. Carlson), Greenwood Press, 1996. ISBN 0-313-26506-2 • Kenneth Silverman, Edgar A Poe : Mournful and Never-ending Remembrance, Harper Perennial, 1991. ISBN 0-06-092331-8

Σημειώσεις 1. ^ H ακριβής προφορά του ονόματός του είναι Έντγκαρ Άλλαν Πόου. 2. ^ Δεν διαθέτουμε πιστοποιητικό της γέννησής του. Μέχρι το 1880, ως έτος γέννησης του Πόε αναφερόταν το 1811. Ο ίδιος ο συγγραφέας, σε μία επιστολή του προς τον Rufus Wilmot Griswold, αναφέρει πως γεννήθηκε το Δεκέμβριο του 1813, ωστόσο σε άλλο αυτοβιογραφικό του σημείωμα προς τον Griswold τοποθετεί τη γέννησή του, τον Ιανουάριο του 1811 [9]. 3. ^ Σε επιστολή προς τον πατριό του Τζον Άλλαν, γραμμένη στις 18 Νοεμβρίου 1831, ο Πόε σημειώνει: "Από τη στιγμή που έγραψα αυτή την επιστολή θα παραμελήσω τα μαθήματα και τα καθήκοντα μου στο ίδρυμα. Αν δεν λάβω απάντησή σας σε δέκα ημέρες, θα φύγω από το Πόιντ - διότι αλλιώς θα εκθέσω τον ευατό μου στον κίνδυνο της απόταξης (Πόε, Τόμος Α': Ποιήματα, Κριτικές, Επιστολές, εκδ. Πλέθρον, γ' έκδοση Ιανουάριος 2002). 4. ^ Snodgrass, Dr. Joseph Evan, The Facts of Poe's Death and Burial [10], Beadle's Monthly, Μάρτιος 1867 5. ^ Moran, Dr. John J. Official Memorandum of the Death of Edgar A. Poe [11], New York Herald, 28 Οκτωβρίου, 1875 6. ^ Edgar Allan Poe Mystery [12], 24 Σεπτεμβρίου 1996, University of Maryland Medical News 7. ^ Η νεκρολογία για τον Πόε γραμμένη από τον Griswold, στην αγγλική Βικιθήκη. 8. ^ Έθνος [13], Κήδεψαν ομοίωμα του Αλαν Πόε, 13 Οκτωβρίου 2009.

38


Έντγκαρ Άλλαν Πόε

39

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Γενικές πληροφορίες • • • • • • •

The Edgar Allan Poe Society of Baltimore [14] The Poe Studies Association [15] Poe Museum [16] Edgar Allan Poe National Historic Site [17] The Raven Society (University of Virginia) [18] Qrisse's Poe Pages [19] Poe Webliography [20]

Κείμενα • Έργα του Edgar Allan Poe [21] στο Project Gutenberg • Complete Works of Edgar Allan Poe [22] από το EServer.org [23] • Πλήρη έργα του Πόε [24] • Ποιήματα [25] από το Able2Know Portal [26] • Έργα του Πόε από την αγγλική Βικιθήκη • PoeStories.com [27] - Αποφθέγματα, κείμενα, χρονολόγιο και φωτογραφίες. • Κείμενά του στα ελληνικά [28]

Παραπομπές

[1] http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ %CE%88%CE%BD%CF%84%CE%B3%CE%BA%CE%B1%CF%81_%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%BD_%CF%80%CF%8C%CE%B5#endn [2] http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ %CE%88%CE%BD%CF%84%CE%B3%CE%BA%CE%B1%CF%81_%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%BD_%CF%80%CF%8C%CE%B5#endn [3] http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ %CE%88%CE%BD%CF%84%CE%B3%CE%BA%CE%B1%CF%81_%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%BD_%CF%80%CF%8C%CE%B5#endn [4] http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ %CE%88%CE%BD%CF%84%CE%B3%CE%BA%CE%B1%CF%81_%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%BD_%CF%80%CF%8C%CE%B5#endn [5] http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ %CE%88%CE%BD%CF%84%CE%B3%CE%BA%CE%B1%CF%81_%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%BD_%CF%80%CF%8C%CE%B5#endn [6] http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ %CE%88%CE%BD%CF%84%CE%B3%CE%BA%CE%B1%CF%81_%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%BD_%CF%80%CF%8C%CE%B5#endn [7] http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ %CE%88%CE%BD%CF%84%CE%B3%CE%BA%CE%B1%CF%81_%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%BD_%CF%80%CF%8C%CE%B5#endn [8] http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ %CE%88%CE%BD%CF%84%CE%B3%CE%BA%CE%B1%CF%81_%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%BD_%CF%80%CF%8C%CE%B5#endn [9] http:/ / www. lfchosting. com/ eapoe/ works/ misc/ poeautob. htm [10] http:/ / www. eapoe. org/ papers/ misc1851/ 18670300. htm [11] http:/ / www. eapoe. org/ papers/ misc1851/ 18751028. htm [12] http:/ / www. umm. edu/ news/ releases/ news-releases-17. html [13] http:/ / www. ethnos. gr/ article. asp?catid=11380& subid=2& pubid=6964851 [14] http:/ / www. eapoe. org/ index. htm [15] http:/ / www. poestudiesassn. org/ [16] http:/ / www. poemuseum. org/ [17] http:/ / www. nps. gov/ edal/ index1. html [18] http:/ / scs. student. virginia. edu/ %7Eravens/ [19] http:/ / www. poedecoder. com/ Qrisse/ [20] http:/ / andromeda. rutgers. edu/ %7Eehrlich/ poesites. html [21] http:/ / www. gutenberg. org/ author/ Edgar_Allan_Poe [22] http:/ / eserver. org/ books/ poe/ [23] http:/ / eserver. org


Έντγκαρ Άλλαν Πόε [24] [25] [26] [27] [28]

http:/ / artofhacking. com/ iet/ poe/ index. htm http:/ / search. able2know. com/ Books___Literature/ Poetry/ P/ Poe__Edgar_Allan/ index. html http:/ / able2know. com/ http:/ / www. poestories. com/ http:/ / www. peri-grafis. com/ ergo. php?id=486

40


41

Ανν Σέξτον Ανν Σέξτον Η Ανν Σέξτον (Ann Sexton) (9 Νοεμβρίου 1928-4 Οκτωβρίου 1974), γεννημένη ως Ανν Γκρέυ Χάρβεϊ (Anne Gray Harvey), ήταν μια Αμερικανίδα ποιήτρια και συγγραφέας. Η Σέξτον γεννήθηκε στο Νιούτον της Μασσαχουσέτης το 1928, και πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της κοντά στη Βοστώνη. Το 1945, η Σέξτον ξεκίνησε να παρακολουθεί ένα οικοτροφείο, το Ρότζερς Χολλ, στο Λόουελλ της Μασσαχουσέτης. Το 1948 δραπέτευσε με τον Άλφρεντ Μούλλερ Σέξτον, γνωστό ως ‘Kayo’. Πριν πάρουν διαζύγιο στις αρχές τηε δεκαετίας του ’70 είχαν αποκτήσει δύο παιδιά: την Λίντα Γκρέυ Σέξτον, μετέπειτα συγγραφέα και απομνημονευματογράφο, και την Τζόις Σέξτον. Δυστυχώς υπέφερε από κατάθλιψη το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της. Στην πραγματικότητα η συγγραφή ποίησης της είχε προταθεί ως πιθανό φάρμακο που θα οδηγούσε στην θεραπεία της κατάστασής της. Η πρώτη κατάρρευση της Σέξτον έλαβε χώρα το 1954. Μετά από μια δέυτερη κατάρρευση το 1955, η Ανν συνάντησε τον Δρ. Μάρτιν Ορνε στο Νοσοκομείο Γκλενσάιντ, ο οποίος την ενθάρρυνε να ξεκινήσει τη συγγραφή ποίησης και έτσι εγγράφηκε στο πρώτο της εργαστήρι ποίησης με δάσκαλο τον Τζον Χολμς. Μετά το εργαστήρι η Σέξτον γνώρισε γρήγορη επιτυχία με την ποίησή της, και τα ποιήματά της έγιναν δεκτά από τα The New Yorker, Harper’s Magazine και Saturday Review. Παρακολούθησε ένα ποιητικό εργαστήρι μαζί με τη Σύλβια Πλαθ, στο οποίο δίδασκε ο Ρόμπερτ Λόουελλ. Αργότερα, η ίδια η Σέξτον δίδασκε σε εργαστήρια στο Κολέγιο της Βοστώνης, στο Κολέγιο Ομπερλίν και στο Πανεπιστήμιο Κολγκέιτ. Η Ανν Σέξτον είναι το σύχρονο μοντέλο του εξομολογητικού ποιητή. Υπό αυτή την έννοια, η Σέξτον άνοιξε την πόρτα όχι μόνο σε γυναίκες ποιήτριες, αλλά και σε γυναικεία θέματα. Η Σέξτον έγραψε για την εμμηνόρροια, την έκτρωση, τον αυνανισμό και τη μοιχεία την εποχή που τα ζητήματα αυτά δεν υπήρχαν καν ως θέματα απλών συζητήσεων, βοηθώντας στον επαναπροσδιορισμό των ορίων της ποίησης. Η Ανν Σέξτον ήταν μια γυναίκα εκπληκτικής ομορφιάς και για σύντομο χρονικό διάστημα υπήρξε μοντέλο για το Πρακτορείο Χαρτ της Βοστώνης. Πράγματι, μαζί με τον Τζέιμς Ντίκεϋ, η Ανν Σέξτον ήταν μια από τις ποιητικές διασημότητες την περίοδο εκείνη, διάσημη σ’όλες τις ΗΠΑ. Ο τίτλος για την όγδοη ποιητική της συλλογή, The Awful Rowing Toward God, προήλθε από τη συνάντησή της με έναν Ρωμαιο Καθολικό ιερέα, ο οποίος της είπε: ‘Ο Θεός είναι στην γραφομηχανή σου’, φράση που έδωσε στην ποιήτρια την επιθυμία και δύναμη θέλησης να συνεχίσει να ζει και να γράφει για λίγο περισσότερο καιρό. Το 1967 κέρδισε το Βραβείο Πούλιτζερ για τη συλλογή της Live or Die. Αυτοκτόνησε το 1974, αφού είχε κερδίσειτον θαυμασμό του Ο τάφος της Ανν Σέξτον Ρόμπερτ Λόουελλ, της στενής φίλης Μαξίν Κούμιν, του Τζέιμς Ντίκεϋ, της Τζόυς Κάρολ Όουτς και της Σύλβια Πλαθ μεταξύ άλλων. Είναι θαμμένη στο Νεκροταφείο και Κρεματόριο Φόρεστ Χιλλς στη Τζαμάικα Πλέιν στη Βοστώνη της Μασσαχουσέτης. Το 1986 ο Βρετανός μουσικός Πίτερ Γκάμπριελ έγραψε ένα τραγούδι, το ‘Mercy Street’, αφιερωμένο στην Ανν Σέξτον.


Ανν Σέξτον

Εργα • • • • • • • • • •

To Bedlam and Part Way Back (1960) All My Pretty Ones (1962) Live or Die (1966) - Κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ το 1967 Love Poems (1969) Transformations (1971) The Book of Folly (1972) The Death Notebooks (1974) The Awful Rowing Towards God (1975; μετά θάνατον) 45 Mercy Street (1976; μετά θάνατον) Words for Dr. Y. (1978; μετά θάνατον)

Βιβλιογραφία • Middlebrook, Diane, Anne Sexton: A Life, New York: Vintage Books, 1992. ISBN 0679741828

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Η Βιβλιογραφία της Ανν Σέξτον [1] • Βιογραφία στο FemBio – Notable Women International [2]

Παραπομπές [1] http:/ / home. sprynet. com/ ~mersault/ sexton/ [2] http:/ / www. fembio. org/ women/ anne-sexton. shtml

42


43

Τζιλ Σκοτ-Χίρον Τζιλ Σκοτ-Χίρον O Τζιλ Σκοτ-Χίρον (Σικάγο 1949) είναι μουσικός και φέρεται ως ένας από τους σημαντικότερους προγόνους της ραπ μουσικής. Με την επιθετική του ποίηση θεωρείται ότι ενέπνευσε πολλούς από τους μεταγενέστερους ράπερ[1] . Γεννήθηκε στο Σικάγο αλλά πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της νεανικής ζωής του στο Μπρονξ, όπου και βίωσε από πρώτο χέρι τις εμπειρίες που περιγράφει στα τραγούδια του.

Αντιπροσωπευτικές συλλογές 1. "The Revolution Will Not Be Televised", 2. "Small Talk at 125th and Lenox", 3. "It's Your World"

Αντιπροσωπευτικά τραγούδια 1. "The Revolution Will Not Be Televised", 2. "Johannesburg", 3. "Lady Day and John Coltrane"

Παραπομπές-σημειώσεις [1] John Bush, «Gil Scott-Heron» στο All Music Guide (http:/ / www. answers. com/ topic/ gil-scott-heron)

Τζιλ Σκοτ-Χίρον


44

Πάττι Σμιθ Πάττι Σμιθ Patti Smith

Φινλανδία, 16 Ιουνίου, 2007 Πληροφορίες Όνομα

Patricia Lee Smith

Ψευδώνυμο

Patti Smith Group

Ημ. Γέννησης

30 Δεκεμβρίου, 1946, Σικάγο

Καταγωγή

Νέα Υόρκη, Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής

Eίδος

Πανκ, Ροκ μουσική

Μουσικά όργανα

Φωνή, Κιθάρα, Κλαρινέτο

Δισκογραφική εταιρεία Arista, Columbia Συμμετοχές

μουσικός, Ποιητής, ζωγράφος

Ιστοσελίδα

PattiSmith.net

[1]

Η Patti Smith (γεν Patricia Lee Smith στις 30 Δεκεμβρίου, 1946) είναι Αμερικανίδα τραγουδίστρια, μουσικός και ποιήτρια. Θεωρείται σημαντική επίδραση στη γέννηση του πανκ με το πρώτο της άλμπουμ Horses. Την αποκάλεσαν «νονά του πανκ» [2] καθώς συνδύασε το στυλ της μπητ ποίησης με το garage rock. Οι αναφορές της εισήγαγαν την γαλλική ποίηση του 19ου αιώνα στους αμερικανούς έφηβους, ενώ η τολμηρή γλώσσα της αψήφησε την εποχή της ντίσκο. Η Σμιθ είναι περισσότερο γνωστή για το τραγούδι της "Because the Night", το οποίο έγραψε μαζί με τον Μπρους Σπρίνγκστιν και έφθασε στο no 13 του Billboard Hot 100. Το 2005 η Patti Smith επονομάστηκε τιμητικά Διοικητής του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων από τον Γάλλο υπουργό Πολιτισμού,[3] και το 2007 πήρε τη θέση της στο Rock and Roll Hall of Fame[4] .


Πάττι Σμιθ

45

Δισκογραφία Studio albums

Live albums

• • • • • • • • • •

• • •

Horses (1975) Radio Ethiopia (1976) Easter (1978) Wave (1979) Dream of Life (1988) Gone Again (1996) Peace and Noise (1997) Gung Ho (2000) Trampin' (2004) Twelve (2007)

Live aux Vieilles Charrues (2004) Horses/Horses (2005) The Coral Sea (2008)

Compilations • • •

The Patti Smith Masters (1996) Land (2002) iTunes Originals (2008)

EP • •

Hey Joe / Radio Ethiopia (1977) Set Free (1978)

Βιβλιογραφία • • • • • • • • • • • • •

Seventh Heaven (1972) Witt (1973) Babel (1978) Woolgathering (1992) Early Work (1994) The Coral Sea (1996) Patti Smith Complete (1998) Strange Messenger (2003) Auguries of Innocence (2005) Poems (Vintage Classics) by William Blake - Edited by and with introduction by Patti Smith (2007) Land 250 (2008) Trois (2008) Just Kids (2010)

Σημειώσεις - παραπομπές [1] http:/ / www. pattismith. net/ [2] Chiu, David (2004-12-29). Critics' Top Ten Lists (http:/ / www. rollingstone. com/ news/ story/ 6795933/ critics_top_ten_lists). Rolling Stone (ανακτήθηκε 2008-03-18 ) [3] Remise des insignes de Commandeur dans l'Ordre des Arts et des Lettres (http:/ / www. culture. gouv. fr/ culture/ actualites/ conferen/ donnedieu/ patti_smith. html) (French). Ministère de la Culture et de la Communication (2005-07-10) (ανακτήθηκε 2008-02-08 ) [4] Patti Smith (http:/ / www. rockhall. com/ inductee/ patti-smith/ ). Rock and Roll Hall of Fame (2007) (ανακτήθηκε 2008-02-04 ).

Δικτυακοί τόποι • • • •

Επίσημη ιστοσελίδα (http://www.pattismith.net/) Πάττι Σμιθ (http://www.myspace.com/pattismith) at MySpace Πάττι Σμιθ (http://www.allmusic.com/artist/p126485) at Allmusic Πάττι Σμιθ (http://www.imdb.com/name/nm0005446/) at Internet Movie Database

mrj:Смит, Патти


46

Λόρενς Φερλινγκέτι Λόρενς Φερλινγκέτι Ο Λώρενς Φερλινγκέττι (Lawrence Ferlinghetti) είναι αμερικανός εκδότης, ποιητής, συγγραφέας και ζωγράφος. Γεννήθηκε στις 24 Μαρτίου 1919, μεγάλωσε στη Μασαχουσσέτη και υπηρέτησε στο Ναυτικό κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, παίρνοντας μέρος και στην απόβαση της Νορμανδίας. Μετά τον πόλεμο σπούδασε στην Αμερική και στη Σορβόννη, όπου έκανε το διδακτορικό του. Ξαναγύρισε στην Αμερική το 1953 και μαζί με τον Πήτερ Μάρτιν άνοιξε στο Σαν Φρανσίσκο το βιβλιοπωλείο City Lights (με όνομα παρμένο απ' την ομώνυμη ταινία του Τσάρλι Τσάπλιν). Δυο χρόνια αργότερα ξεκίνησε τις ομώνυμες εκδόσεις, που τα επόμενα χρόνια θα γίνονταν το βήμα των σημαντικότερων ποιητών και συγγραφέων μπητ και εναλλακτικής λογοτεχνίας και ποίησης. Το βιβλιοπωλείο, μαζί με τις εκδόσεις, αποτέλεσε τουλάχιστον για μια δεκαετία κύριο φυτώριο, μέρος ζύμωσης και έκφρασης της νέας αμερικανικής κουλτούρας των δεκαετιών '50-'60 για τη Δυτική Ακτή των ΗΠΑ.

Lawrence Ferlinghetti

Επηρεάστηκε ιδεολογικά, μεταξύ άλλων, από το βουδισμό και τον αναρχοκομμουνισμό. Έχει εκθέσει αρκετές φορές έργα ζωγραφικής του. Απ' το συγγραφικό του έργο ξεχωρίζουν η ποιητική συλλογή A Coney Island Of The Mind του 1958, που μεταφράστηκε σε εννιά γλώσσες και έχει πουλήσει ένα εκατομμύριο αντίτυπα, και η συλλογή Landscapes Of Living And Dying που έχει βραβευτεί στην Αμερική. Έχει γράψει επίσης θεατρικά έργα.

Βιβλιογραφία Στην Ελλάδα έχουν εκδοθεί τα έργα του: • • • • • •

Εφτά Μέρες στη Νικαράγουα (οδοιπορικό, εκδ. Αίολος 1985) Έρωτας τις μέρες της οργής (μυθιστόρημα, εκδ. Απόπειρα 1991) Αυτά είναι τα ποτάμια μου (ποιήματα, εκδ. Καστανιώτης 1995) Λαϊκά μανιφέστα (δοκίμιο, εκδ. Ελεύθερος Τύπος) Ποιήματα (εκδ. Νεφέλη 1981) Ποιήματα (εκδ. Πρόσπερος 1989)


47

Ρόμπερτ Φροστ Ρόμπερτ Φροστ Ο Ρόμπερτ Λι Φροστ (Robert Lee Frost, 26 Μαρτίου, 1874 – 29 Ιανουαρίου, 1963) ήταν Αμερικανός ποιητής. Τιμήθηκε τέσσερις φορές με το βραβείο Πούλιτζερ.

Βιογραφία Αν και το όνομά του είναι κυρίως συνδεδεμένο με τη Νέα Αγγλία, ο Φροστ γεννήθηκε στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνια. Η μητέρα του Ίσαμπελ Μούντι (Isabelle Moodie), είχε σκωτσέζικη καταγωγή και ο πατέρας του, Ουίλιαμ Πρέσκοτ Φροστ ο νεότερος, ήταν απόγονος των Φροστ από το Ντέβονσαϊρ, που εγκαταστάθηκαν στο New Hampshire το 1634[1]. Ο πατέρας του, πρώην δάσκαλος, που αργότερα έγινε συντάκτης της εφημερίδας San Francisco Daily Evening Post, είχε πρόβλημα με τον αλκοολισμό και τον τζόγο, και εφάρμοζε σκληρή πειθαρχία στα παιδιά του. Είχε πάθος με την πολιτική και ασχολήθηκε ενεργά με αυτήν, όσο του το επέτρεπε η υγεία του.

Πορτρέτο του Φροστ, μεταξύ 1910-1920

Ο Φροστ έζησε στην Καλιφόρνια μέχρι τα έντεκά του χρόνια. Μετά το θάνατο του πατέρα του από φυματίωση το 1885, μετακόμισε με τη μητέρα και την αδερφή του στην ανατολική Μασσαχουσέτη, κοντά στους προγόνους του πατέρα του. Η μητέρα του προσχώρησε στην εκκλησία των Swedenborgian και τον βάπτισε σε αυτήν, αλλά ο Φροστ την εγκατέλειψε ως ενήλικας. Μεγάλωσε ως παιδί της πόλης και το πρώτο του ποίημα δημοσιεύθηκε στο Lawrence της Μασσαχουσέτης. Παρακολούθησε μαθήματα στο Κολέγιο Ντάρτμουθ (Dartmouth College) το 1892, για λιγότερο από ένα εξάμηνο. Ασχολήθηκε με διάφορες δουλειές, όπως η διδασκαλία, η διανομή εφημερίδων και η εργασία σε εργοστάσιο. Το 1894 πούλησε το πρώτο του ποίημα, My Butterfly, στην εφημερίδα The Independent για δεκαπέντε δολάρια. Υπερήφανος για το επίτευγμά του, έκανε πρόταση γάμου στην Elinor Miriam White. Ήταν συμμαθητές στο Λύκειο και είχαν διατηρήσει επαφή μέχρι τότε. Αυτή αρνήθηκε, λέγοντας πως ήθελε να αποφοιτήσουν πρώτα από το Κολέγιο πριν παντρευτούν. Ο Φροστ απογοητευμένος, ταξίδεψε στο Great Dismal Swamp στην Βιρτζίνια. Επέστρεψε αργότερα τον ίδιο χρόνο και επανέλαβε την πρόταση στην Elinor, αυτή δέχθηκε και παντρεύτηκαν το Δεκέμβριο του 1895. Εργάστηκαν και οι δύο ως καθηγητές σε σχολείο μέχρι το 1897. Μετά ο Φροστ φοίτησε στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ για δύο χρόνια. Αν και τα πήγαινε καλά, ένιωθε ότι έπρεπε να γυρίσει πίσω λόγω της υγείας του και επειδή η σύζυγός του περίμενε το δεύτερο παιδί τους. Ο παππούς του αγόρασε μια φάρμα στο New Hampshire για το νεαρό ζευγάρι. Ο Φροστ έμεινε εκεί για εννέα χρόνια και έγραψε πολλά από τα ποιήματα που αποτέλεσαν τα πρώτα του έργα. Η απόπειρά του να ασχοληθεί με την ανατροφή πουλερικών απέτυχε και αναγκάστηκε να δεχθεί τη θέση καθηγητή στην Ακαδημία Πίνκερτον. Το 1912, ο Φροστ ταξίδεψε με την οικογένειά του στη Γλασκώβη, και αργότερα εγκαταστάθηκε στο Μπίκονσφιλντ (Beaconsfield), έξω από το Λονδίνο.


Ρόμπερτ Φροστ

48

Η πρώτη του ποιητική συλλογή, A Boy's Will, εκδόθηκε τον επόμενο χρόνο. Στην Αγγλία απέκτησε σημαντικές γνωριμίες, όπως ο ποιητής Έντουαρντ Τόμας (Edward Thomas) (μέλος της γνωστής ομάδας Dymock poets), ο T. E. Hulme, και ο Έζρα Πάουντ, ο οποίος ήταν ο πρώτος Αμερικανός που έγραψε ευνοϊκή κριτική για το έργο του Φροστ. Ο Φροστ συνέγραψε μερικά από τα καλύτερα δείγματα της δουλειάς του ενώσο βρισκόταν στην Αγγλία. Ο Φροστ επέστρεψε στην Αμερική το 1915, αγόρασε μία φάρμα στην Franconia του New Hampshire και ξεκίνησε την συγγραφική του καριέρα, ενώ ταυτόχρονα ασχολήθηκε και με τη διδασκαλία. Από το 1916 ως το 1938 ήταν καθηγητής Αγγλικής Φιλολογίας στο Κολέγιο Άμχερστ (Amherst College). Ως καθηγητής, ενθάρρυνε τους μαθητές του να χρησιμοποιούν τον ήχο της ανθρώπινης φωνής στην τέχνη τους. Κατά την τελετή εγκατάστασης του προέδρου Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι στο αξίωμα του το 1961, ο Φροστ απείγγειλε το The Gift Outright. Μερικά από τα πιο γνωστά ποιήματά του είναι τα Death of the Hired Man, Stopping by Woods on a Snowy Evening, Mending Wall, Nothing Gold Can Stay, Birches, After Apple Picking, The Pasture, Fire and Ice, The Road Not Taken, και Directive. Ο Φροστ τιμήθηκε με το βραβείο Πούλιτζερ τέσσερις φορές, επίτευγμα μεγάλο για έναν ποιητή. Από το 1921, και για τα επόμενα 42 χρόνια (με τρεις εξαιρέσεις), ο Φροστ κάθε καλοκαίρι δίδασκε στο Bread Loaf School of English του Κολεγίου Middlebury στο Ρίπτον, του Βερμόντ. Το Κολέγιο Middlebury έχει ακόμη στην κατοχή του τη Φάρμα του Ρόμπερτ Φροστ ως Εθνικό Ιστορικό Αξιοθέατο, κοντά στις εγκαταστάσεις του Bread Loaf.

Ο Ρόμπερτ Φροστ σε αμερικανικό γραμματόσημο του 1974

Πέθανε στη Βοστώνη στις 29 Ιανουαρίου, 1963. Ο τάφος του βρίσκεται στο Παλαιό Κοιμητήριο του Μπένινγκτον, στο Μπένινγκτον του Βερμόντ. Ο κατάλογος αποφοίτων του Χάρβαρντ του 1965 τον αναφέρει ως απόφοιτο με τιμητική διάκριση. Ο Φροστ έλαβε επίσης πτυχίο με τιμητική διάκριση από το Κολέγιο Bates καθώς και από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ. Ενώ ήταν ακόμη εν ζωή, το σχολείο the Robert Frost Middle School στο Φέρφαξ της Βιρτζίνια, και η κεντρική βιβλιοθήκη του Κολεγίου Άμχερστ, πήραν το όνομά του.

Επιλεγμένη εργογραφία Ποιήματα • • • • • • •

A Boy's Will (David Nutt, 1913; Holt, 1915). North of Boston (David Nutt, 1914; Holt, 1914). Mountain Interval (Holt, 1916). Selected Poems (Holt, 1923) New Hampshire (Holt, 1923; Grant Richards, 1924). Several Short Poems (Holt, 1924). Selected Poems (Holt, 1928).

• West-Running Brook (Holt, 1929). • The Lovely Shall Be Choosers (Random House, 1929).


Ρόμπερτ Φροστ • • • • • • • • • • • • • • • • •

Collected Poems of Robert Frost (Holt, 1930; Longmans, Green, 1930). The Lone Striker (Knopf, 1933). Selected Poems: Third Edition (Holt, 1934). Three Poems (Baker Library, Dartmouth College, 1935). The Gold Hesperidee (Bibliophile Press, 1935). From Snow to Snow (Holt, 1936). A Further Range (Holt, 1936; Cape, 1937). Collected Poems of Robert Frost (Holt, 1939; Longmans, Green, 1939) A Witness Tree (Holt, 1942; Cape, 1943). Steeple Bush (Holt, 1947). Complete Poems of Robert Frost, 1949 (Holt, 1949; Cape, 1951). Hard Not To Be King (House of Books, 1951). Aforesaid (Holt, 1954). A Remembrance Collection of New Poems (Holt, 1959). You Come Too (Holt, 1959; Bodley Head, 1964) In the Clearing (Holt Rinehart & Winston, 1962) The Poetry of Robert Frost, (New York, 1969).

Θεατρικά • • • •

A Way Out: A One Act Play (Harbor Press, 1929). The Cow’s in the Corn: A One Act Irish Play in Rhyme (Slide Mountain Press, 1929). A Masque of Reason (Holt, 1945). A Masque of Mercy (Holt, 1947).

Πρόζα • The Letters of Robert Frost to Louis Untermeyer (Holt, Rinehart & Winston, 1963; Cape, 1964). • Robert Frost and John Bartlett: The Record of a Friendship, by Margaret Bartlett Anderson (Holt, Rinehart & Winston, 1963). • Selected Letters of Robert Frost (Holt, Rinehart & Winston, 1964). • Interviews with Robert Frost (Holt, Rinehart & Winston, 1966; Cape, 1967). • Family Letters of Robert and Elinor Frost (State University of New York Press, 1972). • Robert Frost and Sidney Cox: Forty Years of Friendship (University Press of New England, 1981).

Παραπομπές [1] http:/ / www. poemofquotes. com/ robertfrost/

49


50

Ρίτσαρντ Μπάκμινστερ Φούλερ Ρίτσαρντ Μπάκμινστερ Φούλερ Ο Ρίτσαρντ Μπάκμινστερ Φούλερ (Richard Buckminster Fuller, ή Bucky Fuller 12 Ιουλίου 1895 - 1 Ιουλίου 1983) ήταν ένας από τους σημαντικότερους νεωτεριστές του 20ού αιώνα. Εκτός από διεθνούς φήμης σχεδιαστής, ήταν, επίσης, μηχανικός, μαθηματικός, αρχιτέκτονας, ποιητής, φιλόσοφος, περιβαλλοντολόγος και οραματιστής.

Βιογραφία Παιδικά χρόνια Γεννήθηκε το 1895 στο Μίλτον της Μασαχουσέτης, όπου και πέθανε σε ηλικία 88 ετών το 1983. Γονείς του υπήρξαν δυο ρηξικέλευθοι άνθρωποι, ο R. Buckminster Fuller και η Caroline Wolcott Andrews. Η κλίση του για τη σχεδίαση και την κατασκευή αντικειμένων ήταν ολοφάνερη από τα παιδικά του κιόλας χρόνια, καθώς, κατά τη διάρκεια της ζωής του στη φάρμα, όπου ζούσαν σε ένα νησί στην ακτή του Μέιν (Maine), κατασκεύαζε, συχνά, αντικείμενα από ξύλα που μάζευε μόνος του και μάλιστα έφτιαχνε και δικά του εργαλεία. Άξιο λόγου ήταν το πείραμά του να σχεδιάσει έναν καινούριο μηχανισμό για τον χειροκίνητο, τότε, προωθητήρα μικρών καραβιών. Χρόνια αργότερα, συνειδητοποίησε ότι αυτή του η ενασχόληση, εκτός από το ότι του έδειξε το δρόμο για τη σχεδίαση, παράλληλα, τον εξόπλισε με ένα εύρος γνώσεων στον τομέα των υλικών, που τα φιλόδοξα έργα του θα απαιτούσαν αργότερα για την πραγματοποίησή τους. Επίσης συνέδραμε στην ικανότητά του να δημιουργεί τις δικές του καινοτόμες πατέντες.

ο Φύλλερ το 1917

Σπουδές Φοίτησε στην Ακαδημία του Μίλτον και συνέχισε τις σπουδές του στο Χάρβαρντ (1913-1915), όπου όμως, ο ανατρεπτικός και ασυμβίβαστος χαρακτήρας του τού στάθηκε εμπόδιο. Απελάθηκε δυο φορές: την πρώτη φορά επειδή προκάλεσε αναταραχή, διασκεδάζοντας ένα ολόκληρο συγκρότημα με χορούς, και τη δεύτερη φορά για την «ανευθυνότητά του και την έλλειψη ενδιαφέροντος». Ο ίδιος θεωρούσε τον εαυτό του ως «αταίριαστο στη συμβατική, παρωχημένη αδελφότητα του Πανεπιστημίου». Ανάμεσα στην περίοδο εκπαίδευσής του στο Χάρβαρντ, εργάστηκε για κάποιο χρονικό διάστημα ως μηχανικός σε εργοστάσιο υφαντουργίας και αργότερα ως βοηθός στο τμήμα πακεταρίσματος του εργοστασίου. Το 1917, νυμφεύεται την Αν Χιούλετ (Anne Hewlett), κόρη γνωστού αρχιτέκτονα, και υπηρετεί στο αμερικανικό ναυτικό μέχρι το 1919.


Ρίτσαρντ Μπάκμινστερ Φούλερ Το 1927, σε ηλικία 32 ετών, χρεοκοπημένος μετά την πτώχευση της κατασκευαστικής εταιρίας στην οποία ήταν μέτοχος, άνεργος, ζώντας σε μια φτωχή συνοικία του Σικάγο και βλέποντας την μόλις τεσσάρων ετών κόρη του να πεθαίνει από πνευμονία, έφτασε στα πρόθυρα της αυτοκτονίας. Την τελευταία στιγμή, όμως, πήρε την απόφαση να ασχοληθεί με ένα πείραμα για να βρει «τι μπορεί να κάνει ένα άτομο μόνο του για να συνδράμει στην αλλαγή του κόσμου, ευνοώντας ολόκληρη την ανθρωπότητα» .

Έργο Συνεργητικός-Γεωδαιτικός Θόλος Όλα θα αλλάξουν μετά την πρόσληψή του σε ένα κολέγιο της Βόρειας Καρολίνας, όπου, με τη βοήθεια μιας ομάδας καθηγητών και μαθητών, ξεκίνησε την εργασία του πάνω στο αντικείμενο που θα τον έκανε διάσημο και που θα προκαλούσε επανάσταση στο χώρο της μηχανικής: τον Γεωδαιτικό Θόλο. Οδηγήθηκε στην κατασκευή αυτή μετά από τη μελέτη του αναφορικά με ένα διανυσματικό σύστημα της γεωμετρίας, την Ενεργητική - Συνεργητική Γεωμετρία (Synergetics) που βασίζεται στο ‘τετράεδρο’ που παρέχει τη μέγιστη δύναμη με την ελάχιστη δομή. Σύμφωνα με την παραπάνω θεωρία, σχεδίασε το πρώτο κτήριο, το οποίο μπορούσε να αντέχει το βάρος του χωρίς ουσιαστικούς περιορισμούς. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ αναγνώρισε τη σημασία αυτής του της ανακάλυψης και τον προσέλαβε για να εφαρμόσει και να κατασκευάσει τέτοιους θόλους για το στρατό. Μέσα σε λίγα χρόνια, υπήρχαν χιλιάδες από αυτούς τους θόλους σε όλο τον κόσμο. Από το 1959 ως το 1970, ο Φούλερ δίδαξε στο Κάρμποντεϊλ (Carbondale), Πανεπιστήμιο του νότιου Ιλινόις, (ως βοηθός καθηγητή 1959-1968, ως καθηγητής 1968-1970) στη σχολή Art & Design και το 1965 εγκαινίασε τη “Δεκαετία της Παγκόσμιας Επιστημονικής Σχεδίασης” (World Design Science Decade 1965-1975) στη συνάντηση της Διεθνούς Ένωσης Αρχιτεκτόνων στο Παρίσι, που ήταν αφιερωμένη στην εφαρμογή των αρχών της επιστήμης για την επίλυση των προβλημάτων της ανθρωπότητας. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του έδωσε πολλές διαλέξεις ανά τον κόσμο, σε θέματα που αφορούσαν τη σχεδίαση.

Η συνεισφορά του στην επιστήμη της σχεδίασης Ο Fuller συνεισέφερε σημαντικά στο χώρο της σχεδίασης (design) με ένα ευρύ φάσμα ιδεών, σχεδίων και εφευρέσεων, κυρίως στον τομέα της, πρακτικής και φτηνής, στέγασης και μεταφοράς. Αποτέλεσε σημείο αναφοράς για άλλους νεότερους σχεδιαστές και αρχιτέκτονες, που ήταν πρόθυμοι να επεκτείνουν τις δυνατότητες νέων γεωμετρικών θεωριών στη σχεδίαση κτιρίων, ανεξάρτητες από τα συμβατικά ορθογώνια. Χαρακτηριστικά παραδείγματα ανθρώπων που επηρεάστηκαν από τον Fuller είναι οι Νόρμαν Φόστερ (Norman Foster), με το έργο του “Armadillo”, και Στιβ Μπάερ (Steve Baer)). Πολλές από τις ανακαλύψεις του, κάποιες από τις οποίες είχε χρηματοδοτήσει μόνος του με χρήματα που είχε κληρονομήσει (όπως στην περίπτωση του Dymaxion Car), δε βγήκαν ποτέ στην παραγωγή, κάτι για το οποίο δέχτηκε έντονη κριτική. Είναι γεγονός, ωστόσο, ότι οι ιδέες, οι διδασκαλίες, η συμπεριφορά του απέναντι στη ζωή σε συνδυασμό με τη δημιουργικότητα του κέντρισαν το ενδιαφέρον πολλών σχεδιαστών και μηχανικών. Αυτό που κατάφερε ο Φούλερ ήταν να κάνει τόσο τους μαθητές όσο και τους καθηγητές να σκεφτούν «πέρα από το προφανές», να αμφισβητήσουν τη σύμβαση.

51


Ρίτσαρντ Μπάκμινστερ Φούλερ

Καλλιτεχνικά ρεύματα Δεδομένου ότι ο Fuller ήταν πρωτοπόρος στη σχεδίασή του και χάραξε έναν δικό του δρόμο, δεν μπορεί εύκολα να καταταχθεί σε κάποιο καλλιτεχνικό ρεύμα. Ωστόσο, παρατηρώντας τα κύρια χαρακτηριστικά των έργων του, παρουσιάζουν κάποιες ομοιότητες με τις αρχές του Streamline. Το streamlining έχει τις ρίζες του στο γενικότερο ενδιαφέρον του 19ου αιώνα για τη φύση και στη συνειδητοποίηση του ότι τα ψάρια και τα πτηνά είχαν εξελιχθεί με το πέρασμα του χρόνου σε μορφές ιδιαίτερα αποδοτικές.

Έργα (επιλογή) Η τεχνολογία θα μπορούσε να σώσει τον κόσμο από τον εαυτό του, υπό τον όρο ότι είναι κατάλληλα χρησιμοποιήσιμη. —Μπάκμινστερ Φούλερ

Όλα τα έργα του σχεδιάζονταν έχοντας ως σκοπό τη δημιουργία αντικειμένων που θα μπορούσαν να παρέχουν στον κόσμο μια καλύτερη ποιότητα ζωής, προστατεύοντας παράλληλα το περιβάλλον. Τα έργα που έκαναν τον Fuller περισσότερο γνωστό ήταν ο Γεωδαιτικός Θόλος, το αεροδυναμικό αυτοκίνητο Dymaxion, ο ακριβής Dymaxion χάρτης του κόσμου, το αυτόνομο, ενεργειακά αποδοτικό και φτηνό Dymaxion σπίτι. Επίσης κατασκεύασε και απλά κτίρια. Τα έργα του είναι τα εξής:

Geodesic Dome Ο Γεωδαιτικός θόλος, όπως αποδίδεται ο όρος στην ελληνική γλώσσα, είναι ένας τύπος δομής διαμορφωμένος όπως ένα κομμάτι μιας σφαίρας ή μιας μπάλας. Αυτή η δομή αποτελείται από ένα σύνθετο σύμπλεγμα τριγώνων που διαμορφώνουν μια κατά προσέγγιση σφαιρική επιφάνεια. Όσο πιο σύνθετο είναι το σύμπλεγμα των τριγώνων, τόσο περισσότερο ο θόλος προσεγγίζει τη μορφή μιας αληθινής σφαίρας. Με τη χρήση τριγώνων διάφορων μεγεθών, μια σφαίρα μπορεί να διαιρεθεί συμμετρικά σε τριάντα ένα μεγάλους κύκλους. Ένας μεγάλος κύκλος είναι ο μεγαλύτερος κύκλος που μπορεί να ζωγραφιστεί γύρω από μια σφαίρα, όπως οι γραμμές του γεωγραφικού μήκους γύρω από τη γη, ή τον ισημερινό. Κάθε μια από αυτές τις γραμμές διαιρεί τη σφαίρα σε δύο μισά, από όπου βγαίνει και ο όρος «geodesic», από τα λατινικά που σημαίνουν τη «γήινη διαίρεση». Σκοπός Η Γεωδαιτική δομή, όπως επίσης και το Dymaxion House, αποτελούν μέρος των προτάσεων του Φούλερ σχετικά με την ανακατασκευή των πόλεων, έχοντας ως απώτερο σκοπό τη στέγαση της ανθρωπότητας με το λιγότερο δυνατό κόστος και την κάλυψη του προβλήματος της ανεπάρκειας των κατοικιών σε σχήμα κύβου που υπήρχαν τότε. Η χρήση ελαφρού μετάλλου και πλαστικού ως κύρια δομικά υλικά κατόρθωναν να προσφέρουν μια φτηνή και καθολική μορφή στέγασης, εύκολα υλοποιήσιμης, και μάλιστα χωρίς περιορισμό μεγέθους. Πλεονεκτήματα Σύμφωνα με δηλώσεις ανθρώπων που έμειναν σε ένα Γεωδαιτικού θόλου σπίτι, τα βασικότερα πλεονεκτήματα του είναι τα εξής: • Αποδοτικότερη θέρμανση και ψύξη δεδομένου ότι, πρώτον, υπάρχουν λίγες, ή και καθόλου, γωνίες όπου η θερμότητα μπορεί να παγιδευτεί, δεύτερον, υπάρχει λιγότερη περιοχή επιφάνειας ανά τετραγωνικό συγκριτικά με ένα κανονικό σπίτι το οποίο εγγυάται λιγότερη απώλεια θερμότητας, και, τρίτον, επειδή μέσα σε ένα θόλο η συνολική ροή αέρα είναι καλύτερη απ' ότι σε ένα συμβατικά κατασκευασμένο σπίτι. • Είναι οικολογικά.

52


Ρίτσαρντ Μπάκμινστερ Φούλερ Μειονεκτήματα Παρόλα αυτά, καθετί καινοτόμο έχει και τα ελαττώματα του : • Οι καμπυλωτοί τοίχοι απαιτούν έπιπλα ειδικά κατασκευασμένα και σχεδίαση 100% προκατασκευασμένη. • Σε διάμετρο μισού μιλίου, οι γεωδαιτικές σφαίρες είναι πιο ελαφρές από τον αέρα που περιέχουν, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος να «πετάξουν» στον αέρα όπως τα αερόστατα ηλίου.

=Η σημασία του Geodesic Dome και η επιρροή του Μια κατηγορία σχεδιαστών δεν είδαν θετικά την πρόταση του Φούλερ. Υποστήριξαν ότι το Geodesic Dome ήταν αποτελεσματικό όσον αφορούσε κατασκευές μαζικής παραγωγής, όχι όμως για κατασκευές κάλυψης ατομικών αναγκών. Και, πράγματι, στην πράξη, η ιδέα των geodesic domes αποδείχτηκε πως είχε αρκετά ελαττώματα. Αυτός ήταν και ο λόγος που δεν συνεχίστηκε η κατασκευή του. Σήμερα βέβαια τα προβλήματα αυτά έχουν εξαλειφθεί. Γεγονός είναι, πάντως, πως το Geodesic Dome αποτέλεσε τη βάση για την κατασκευή αρκετών μεταγενέστερων κτιρίων. Διασημότερο παράδειγμα αποτελεί το Ηνωμένο Περίπτερο στη διεθνή έκθεση του 1967 στο Μόντρεαλ.

Dymaxion Car Η λέξη Dymaxion είναι δημιούργημα ενός φίλου του Fuller και είναι μια σύμπτυξη των λέξεων: «DΥnamic» (Δυναμικός), «MAXimum» (Μέγιστο) και «tensION», τρεις λέξεις που παρατήρησε ότι ο Φύλλερ χρησιμοποιούσε συχνά στις διαλέξεις του κατά την περιγραφή πραγμάτων. Το Dymaxion Car είχε αεροδυναμικό σχήμα δακρύου, τρίκυκλο, με τον πίσω τροχό να στρίβει, με αλουμινένιο σκελετό, σχεδιασμένο από τον Fuller έτσι ώστε να πετυχαίνει την μέγιστη απόδοση με την χρήση ελάχιστης πρώτης ύλης. Έχει 6,40 μέτρα σε μήκος και περίπου 1,83 μέτρα σε ύψος (σαν ένα μεγάλο φορτηγάκι), χωρώντας έτσι εκτός τον οδηγό, άλλους 10 επιβάτες. Ζυγίζει λιγότερο από 453 κιλά, ενώ αναπτύσσει ταχύτητα έως και 120 χιλιόμετρα/ώρα με μηχανή ιπποδύναμης 90 hp και χωρά 30 - 50 γαλόνια βενζίνης. Ήταν ένα δοκιμαστικό αυτοκίνητο υψηλής απόδοσης με μια ως τότε ανήκουστη απόδοση καυσίμων (100 χλμ. με 7,8 λίτρα καυσίμου). Μπορούσε να κινηθεί έχοντας 11 επιβάτες έως και 193 χλμ./ ώρα. Η σχεδίασή του συνεχίστηκε μέχρι και το 1943. Ωστόσο, δεν βγήκε ποτέ προς πώληση. Σκοπός του Φούλερ ήταν να επιτύχει τη μέγιστη παραγωγή και πώληση με τη λιγότερη εισαγωγή υλικού. Το Dymaxion Car σχεδιάστηκε με σκοπό να μετεξελιχθεί σε πετούμενο όχημα, με τη βοήθεια ‘jet-stilt’(αεριωθούμενων ξυλοπόδαρων) και κινητήρων, έτσι ώστε να καταστήσει οτιδήποτε σχετιζόταν με το σχέδιό του ‘Spaceship Earth’,προσιτό σε όλους τους ανθρώπους και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ώστε να μπορεί κάποιος να έχει ένα σπίτι οπουδήποτε (στην κορυφή ενός βουνού, στην έρημο κ.τ.λ.), χωρίς να έχει περιορισμούς στη μετακίνησή του.

Dymaxion Map Το Dymaxion Map αναπτύχθηκε από τον Φούλερ ως μια πρώτη παγκόσμια απεικόνιση της γης σαν να ήταν ένα νησί σε έναν τεράστιο ωκεανό, παρουσιάζοντας τις ηπείρους σε μια πλατιά επιφάνεια, χωρίς ορατή παραμόρφωση μεγέθους σε οποιοδήποτε χαρτογραφικό μοντέλο.

Dymaxion House Η ιδέα του Dymaxion House αναπτύχθηκε και σχεδιάστηκε στα μέσα του 1940. Ήταν μια κατασκευή σε σχήμα σφαίρας (όχι θόλος) με αρκετά πρωτοποριακά, για την εποχή του, χαρακτηριστικά, όπως για παράδειγμα η κυκλική κατασκευή στην κορυφή του κτιρίου, σχεδιασμένη με τέτοιο τρόπο ώστε να περιστρέφει μια κυκλική κεραία που θα εκμεταλλεύεται τον αέρα για θέρμανση. Αποτελούνταν από μέταλλο και χρωματισμένο αλουμίνιο, ούτως ώστε να είναι ελαφρύ. Τα μέρη που το αποτελούσαν κατασκευάζονταν σε εργοστάσια και

53


Ρίτσαρντ Μπάκμινστερ Φούλερ συναρμολογούνταν επί τόπου, κάτι που δεν είχε ξαναγίνει τότε, γι’ αυτό και κέντρισε το ενδιαφέρον πολλών σχεδιαστών και καταναλωτών. Ωστόσο, δεν βγήκε ποτέ στην παραγωγή. Σχεδίασε αρκετές διαφορετικές εκδοχές του σπιτιού σε διαφορετικές εποχές, Ένα από τα Dymaxion Houses του Fuller εκτίθεται στην έκθεση του Henry Ford στο Dearborn του Μίσιγκαν. Σκοπός Το Dymaxion House αναπτύχθηκε από τον Φούλερ, με σκοπό να εξετάσει διάφορες αποτυχίες που αντιλήφθηκε ότι παρουσίαζαν οι υπάρχουσες τεχνικές όσον αφορά στο χτίσιμο των σπιτιών. Ήθελε να κατασκευάσει ένα είδος σπιτιού φτηνό στην παραγωγή αλλά και στην αγορά, κατάλληλο για οποιαδήποτε τοποθεσία ή περιβάλλον, και ειδικά για περιοχές με πολλούς ανέμους. Μία σημαντική σχεδιαστική πρόταση που προέβαλε μέσω της πατέντας του αυτής ήταν η ευκολία στην αποστολή και τη συναρμολόγηση.

Θεωρητικές εργασίες (επιλογή) 4D TIME LOCK (1928) Το πρώτο βιβλίο του Φούλερ, γραμμένο το 1938, πραγματεύεται ό,τι αυτός αποκαλεί το μεγάλο οικονομικό πρόβλημα της εποχής- το σπίτι. Περιέχει και σκίτσα του.

EDUCATION AUTOMATION (1963) Ένα υψηλής αντίληψης και διαπεραστικό δοκίμιο αφιερωμένο σε ένα ορισμό του μοντέρνου κόσμου για τη θέση της εκπαίδευσης σε αυτόν.

IDEAS AND INTEGRITIES (1963) Αποτελεί μια ιδιαίτερη ματιά στον Φούλερ και τα κίνητρά του. Περιλαμβάνει ένα κεφάλαιο πάνω στην παιδεία στο "The Comprehensive Man", όπου καταγράφει τις ιδέες του Alfred Whitehead πάνω στην υπερειδίκευση της εκπαίδευσης.

OPERATING MANUAL FOR SPACESHIP EARTH (1963-1971) Στο βιβλίο αυτό, ο Φούλερ φαντάζεται όλα τα είδη που ζουν στον κόσμο, ανθρώπους αλλά και ζώα, σαν ένα «πλήρωμα» που τους συνδέει η ίδια μοίρα, ταξιδεύοντας με ένα μικρό διαστημόπλοιο στο άπειρο. Αποτελεί μια ιδιαίτερα έξυπνη μεταφορά για τη ζωή στον πλανήτη, προωθώντας έναν καινούριο τρόπο αντιμετώπισής της.

UTOPIA OR OBLIVION (1969) Ο Φούλερ υποδεικνύει πώς οι άνθρωποι τώρα έχουν την τεχνολογική ικανότητα να παρέχουν ευ ζην για όλους, δεδομένου ότι υιοθετούμε την οπτική γωνία που περιγράφεται στο "Spaceship Earth". Η εκπαίδευση είναι το κλειδί για να υιοθετήσουμε αυτή την οπτική.

54


Ρίτσαρντ Μπάκμινστερ Φούλερ

SYNERGETICS: EXPLORATIONS IN THE GEOMETRY OF THINKING (1975) Γράφτηκε σε συνεργασία με τον E.J. Applewhite. Ο Φούλερ εκθέτει τη θεωρία της ενεργητικής-συνεργητικής γεωμετρίας, που αποτελεί τη βάση των ανακαλύψεών του.

CRITICAL PATH (1980) Περιγράφει με μοναδικό τρόπο και απίστευτη διορατικότητα πώς η ανθρωπότητα έφτασε στο σημείο που βρίσκεται τώρα, έχοντας καταχραστεί τα φυσικά αποθέματα σε ανησυχητικό βαθμό, αντιμετωπίζοντας πολιτικά, οικονομικά, περιβαλλοντικά αλλά και εθνικά προβλήματα. Ο αναγνώστης αποκομίζει από το βιβλίο αυτό τη συνειδητοποίηση των καίριων διλημμάτων που χαρακτηρίζουν την εποχή του, κατανοώντας πώς, με υπευθυνότητα, μπορούν αυτά να αντιμετωπιστούν.

CRUNCH OF GIANTS (1983) Συνέχεια του Critical Path, έχει σαν τίτλο το ακρωνύμιο για το "Gross Universal Cash Heist." Γραμμένο το 1980 σε αλληγορική μορφή, σατιρίζει την αύξηση των πολυεθνικών συντεχνιών, τον καπιταλιστικό εγωισμό και την τεχνολογική εξέλιξη, τονίζοντας πως το παρόν οικονομικό σύστημα και οι θεωρίες πάνω στις οποίες βασίζεται δεν είναι πλέον χρήσιμα, εξαιτίας της λανθασμένα υποθετικής έλλειψης. Ένα συναρπαστικό και προκλητικό βιβλίο από τον J. Baldwin.

Αναγνώριση 1952-1983 Η παγκόσμια αναγνώριση του Φούλερ καθιερώθηκε μετά την επιτυχία των τεράστιων Γεωδαιτικών θόλων στη δεκαετία του ’50. Μέχρι το 1974, περίπου 250.000 άνθρωποι ήρθαν σε επαφή με ένα μέρος της δουλειάς του, ενώ μέχρι το 1980 είχαν δημοσιευτεί περίπου 90.000 αναφορές για τον Φούλερ και το έργο του στον ημερήσιο και ηλεκτρονικό τύπο. Το 1985, οι επιστήμονες Kroto, Heath, Brien, Curl, Smalley έδωσαν το όνομά του σε ένα άτομο άνθρακα (C60) που ανακάλυψαν, με χαρακτηριστική σταθερότητα και μορφή μπάλας ποδοσφαίρου, το buckball ή αλλιώς buckminsterfullerene. Το ονόμασαν έτσι, επηρεασμένοι από τους γεωδαιτικούς θόλους που είχε κατασκευάσει.

Τα βραβεία του, 1952-1983 Από τα 57 του χρόνια ως και το έτος θανάτου του βραβεύτηκε με πολλά τιμητικά βραβεία: • • • • • • • • • • •

1958: Gold Metal, Scarab, N.Arch. Society. 1960: Χρυσό Μετάλλιο από την Ένωση Αμερικανών Αρχιτεκτόνων. 1963: Χρυσό Δίπλωμα από τους Μεξικανούς αρχιτέκτονες. 1966: Βραβείο Κατορθώματος: Industrial Designers Society of America. 1967: Βραβείο Εκτίμησης από τη MENSA. 1968: Βραβεία για την έκθεσή του το ’67 1968: Gold Metal από το Royal Institute of British Architects 1969: Τιμητική μνεία από το US Department of Housing & Urban Development 1970: Gold Metal από τους Αρχιτέκτονες της Καλιφόρνιας. 1972: Βραβείο για τον Σημαντικότερο λέκτορα και συγγραφέα 1976: Βραβείο για το έργο του Ουτοπία αντί Λήθης (Utopia over Oblivion), το οποίο δίδεται κάθε τριακόσια χρόνια στην Alabama. • 1983: Μετάλλιο ελευθερίας από τις ΗΠΑ.

55


Ρίτσαρντ Μπάκμινστερ Φούλερ

Βιβλιογραφία Βιβλία • • • • • •

Biography in Encyclopaedia Britannica. Obituary in The Times A C Edmondson, A Fuller Explanation: The Synergetic Geometry of R. Buckminster Fuller (1987) R B Fuller, Buckminster Fuller: an autobiographical monologue (New York, 1980). M Pawley, Buckminster Fuller (1990). L S Seiden, Buckminster Fuller's Universe (1989).

Ιστοσελίδες • • • • •

Buckminster Fuller Institute Notes to R. Buckminster Fuller’s Work Synergetics on the web Build Genius: Zome System FAQ- R. Buckminster Fuller (Περιέχει πληροφορίες για τα έργα του Fuller και τις θεωρίες του σε μορφή ερωτήσεων)

• Chris Fearnley’s List of Buckminster Fuller Resources on the Internet • Fuller, R. Buckminster (Περιέχει λίστα με τα βιβλία που έχουν γραφτεί από και για αυτόν) • Τhe Dymaxion house at the Henry Ford museum

56


57

Λάνγκστον Χιουζ Λάνγκστον Χιουζ Ο Λάνγκστον Χιουζ (Langston Hughes) ήταν αφροαμερικάνος ποιητής, από τις πλέον αντιπροσωπευτικές φυσιογνωμίες και εμπνευσμένους ποιητές της φυλής του. Γεννήθηκε στο Τζόπλιν του Μισούρι το 1902 και πέθανε στη Νέα Υόρκη το 1967. Οι γονείς του ζούσαν χωρισμένοι κι έτσι ο μικρός Λάνγκστον στάλθηκε να ζήσει με τη γιαγιά του στο Λώρενς του Κάνσας. Εκεί βρήκε αργότερα δουλειά κι η μητέρα του σε θέση γραμματέα ενός νέγρου δικηγόρου. Ήθελε να δώσει στο παιδί της κάποια μόρφωση και το έστειλε στο σχολείο της περιοχής. Ήταν σχολείο λευκών κι οι σχολικές αρχές αρνήθηκαν να το δεχτούν. Μα η μητέρα του πολέμησε για το δικαίωμα του παιδιού της. Έμειναν έκπληκτοι με την τόλμη της και τελικά ο Λάνγκστον έγινε δεκτός. Δέχτηκε το μίσος των δασκάλων, οπαδών των φυλετικών διακρίσεων, αντιμετώπισε την οργανωμένη αντίδραση των συμμαθητών του, υπόμεινε το αργό τσάκισμα του εγωισμού του. Στο τέλος μπόρεσε να παρακολουθήσει γυμνάσιο στο Κλίβελαντ του Οχάιο, όπου άρχισε να διαμορφώνεται η προσωπικότητά του.

O Λάνγκστον Χιουζ το 1936

Ήταν για τη σχολική εφημερίδα, την Κουκουβάγια του Καμπαναριού, που έγραψε τα πρώτα του ποιήματα. Σ' όλη τη διάρκεια των γυμνασιακών του χρόνων έγραφε στίχους. Με την αποφοίτησή του ήταν πια δόκιμος ποιητής. Ταξιδεύοντας με το τρένο για να συναντήσει τον πατέρα του στο Μεξικό, έγραψε ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά ποιήματά του, Ο Νέγρος μιλάει για ποτάμια. Ο πατέρας του φρόντισε να τον στείλει για σπουδές. Ο Λανγκστον διάλεξε το Πανεπιστήμιο Κολούμπια. Μετά ενάμισι χρόνο τα παράτησε - συμπλήρωσε όμως αργότερα τη μόρφωσή του στο Πανεπιστήμιο Λίνκολν - κι άρχισε τα ταξίδια σ' αναζήτηση δουλειάς και περιπέτειας. Η φήμη του ως ποιητή καθιερώθηκε, όταν γύρισε ξανά στην Αμερική. Αυτό έγινε και με τη συμπαράσταση του μεγάλου Αμερικανού ποιητή Βέιτσελ Λίντσυ. Από εκείνη τη στιγμή η άνοδος του Λάνγκστον ήταν σταθερή. Τα έργα του αντανακλούν τα αισθήματά του για το λαό του με τις χαρές και τις λύπες του, τη φτώχεια του και τις ελπίδες του. Ο στίχος του είναι μια λυρική διαμαρτυρία, ένα σιγανό παράπονο, μια ναρκωμένη ελπίδα. Τα Βαριεστημένα Μπλουζ (1926), τα Όμορφα Ρούχα για τον Εβραίο (1927), ο Αξιαγάπητος θάνατος (1931), Ο Φύλακας του Ονείρου (1932), Ένα καινούργιο τραγούδι (1938), Ο Σαίξπηρ στο Χάρλεμ (1942), Αγροί θαυμάτων (1947) και Εισιτήριο μιας διαδρομής (1949) είναι συλλογές με ποιήματα πονεμένα, με κραυγές απόγνωσης, γραμμένα με πύρινη σφραγίδα, ποτισμένα με καυτό δάκρυ και μια διάχυτη λαχτάρα για ισότητα και αδελφοσύνη. Η ποιητική συλλογή του "Ο Πάνθηρας και το Μαστίγιο" (1967) εκδόθηκε μετά το θάνατό του. Ο Χιουζ ταξίδεψε στη Σοβιετική Ένωση, προσχώρησε στο κομμουνιστικό κόμμα για πολλά χρόνια, μα στο 1950 κατήγγειλε την κομμουνιστική ιδεολογία, συνειδητοποιώντας την ουτοπία της. Η ιστορία της ζωής του γράφτηκε από τον ίδιο στο αυτοβιογραφικό έργο του Η μεγάλη θάλασσα, που δημοσιεύτηκε το 1940. Είναι η ιστορία ενός ανθρώπου που αγάπησε το λαό του. Κατανόησε τη σημασία της ανθρώπινης ύπαρξης κι αγωνίστηκε με ψυχική απληστία γι αυτό το ιδανικό του. Ο στίχος του έγινε φραγγέλιο και σπάθα δίκοπη για


Λάνγκστον Χιουζ τους εχθρούς του, ελπίδα και συνάμα αγωνία για τους ανθρώπους της φυλής του, μήνυμα πανανθρώπινο ισότητας και αγάπης για την οικουμένη. Τα βραβεία Γκουγκενχάιμ και Γουίτερ Μπίνερ (1926) και η αναγνώρισή του από την Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Γραμμάτων αποτελούν ελάχιστο δείγμα της αξίας του σταυροφόρου αυτού των νέγρικων δικαιωμάτων.

Πηγές • Δημήτρη Σφήκα: "Νεγρο-αμερικάνοι Ποιητές: τα Παιδιά του Νότου", Φιλολογική "Βραδυνή", Αθήνα, 2, 9 & 16 Σεπτεμβρίου 1963. • Δημήτρη Σφήκα: "Λάνγκστον Χιουζ: 'Ενα ορόσημο στη Νέγρικη Ποίηση" (Στη μνήμη του ποιητή που έφυγε), Φιλολογική "Βραδυνή", Αθήνα, 9 Σεπτεμβρίου 1968. • Εγκυκλοπαίδεια "Πάπυρος - Λαρούς - Μπριτάνικα", τόμ. 61, λήμα Λάνγκστον Χιουζ, Εκδόσεις Πάπυρος, Αθήνα, 1996.

58


59

Τζωρτζ Χόρτον Τζωρτζ Χόρτον Ο Τζωρτζ Χόρτον (George Horton, 11 Οκτωβρίου 1859 - 1936) ή στην εξελληνισμένη μορφή του Γεώργιος Χόρτον ήταν Αμερικανός διπλωμάτης, ποιητής και φιλέλληνας. Ο Χόρτον ήταν μέλος του διπλωματικού σώματος των ΗΠΑ, και υπηρέτησε σε διάφορες θέσεις ως πρόξενος, πρωταρχικά στην Ελλάδα, στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ού. Υπηρέτησε επίσης σε δύο διαφορετικές περιόδους και στη Σμύρνη, από 1911 μέχρι 1917 όταν οι ΗΠΑ άνοιξαν διπλωματικές σχέσεις με την Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και στη περίοδο 1919-1922 στη διάρκεια της ελληνικής «κατοχής» της Σμύρνης στη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Ο Τζωρτζ Χόρτον γεννήθηκε στις 11 Οκτωβρίου του 1859 στη Φαιρβίγ (Fairville) ή Φαίρβιου (Fairview) της Νέας Υόρκης. Το 1909 παντρεύτηκε την Ελληνοαμερικανίδα Αικατερίνη Σακοπούλου (Catherine Sacopoulo). Σήμερα ο Χόρτον είναι περισσότερο γνωστός για το βιβλίο του αναφέρεται σχετικά στα γεγονότα που οδήγησαν στη πυρκαγιά και καταστροφή της Σμύρνης, και σ΄ εκείνα που συνέβησαν κατά τη διάρκειά της, το 1922, στα οποία και υπήρξε αυτόπτης μάρτυς. Το βιβλίο εκδόθηκε το 1926 και ο τίτλος του «Η Μάστιγα της Ασίας» (The Blight of Asia) αναφέρεται σ' αυτό που ο Χόρτον θεωρούσε αποτρόπαιη συμπεριφορά των Τούρκων, και κατ' επέκταση, ολόκληρου του Ισλάμ.

Επαγγελματική σταδιοδρομία Ο Χόρτον ήταν άνθρωπος των γραμμάτων. Υπήρξε εμβριθής μελετητής τόσο της ελληνικής, όσο και της λατινικής γλώσσας. Μετέφρασε ποιήματα της Σαπφούς στην αγγλική. Έγραψε έναν οδηγό για την ερμηνεία της Αγίας Γραφής. Έγραψε διάφορα μυθιστορήματα κι ήταν γνωστός δημοσιογράφος στο Σικάγο, μέλος της «αναγέννησης του Σικάγο».

Δημοσιογράφος Ο Χόρτον άρχισε τη σταδιοδρομία του ως δημοσιογράφος ασχολούμενος με τη φιλολογία, πρώτα ως φιλολογικός επιμελητής της εφημερίδας Chicago Times-Herald (1899-1901) και μετά ως διευθυντής σύνταξης της λογοτεχνικής συμπληρωματικής έκδοσης της εφημερίδας Chicago American (1901-1903).

Διπλωμάτης Ο Χόρτον ήταν επίσης επαγγελματίας διπλωμάτης και αγάπησε την Ελλάδα. Έγινε Αμερικανός πρόξενος στην Αθήνα το 1893, όπου προώθησε ενεργά την αναγέννηση των ολυμπιακών αγώνων και ενέπνευσε τη συμμετοχή της Αμερικάνικης ομάδας. Έγραψε ένα λυρικό «οδηγό για τον επισκέπτη των Αθηνών» και συνέθεσε μια στοχαστική περιγραφή της παραμονής του στην Αργολίδα. Ο Χόρτον υπηρέτησε δύο φορές ως Πρόξενος των ΗΠΑ στην Αθήνα, από το 1893-1898 και από το 1905-1906. Ήταν επίσης Πρόξενος των ΗΠΑ στη Θεσσαλονίκη μεταξύ 1910-1911. Μετά υπηρέτησε ως Πρόξενος των ΗΠΑ στη Σμύρνη, μέχρι τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων των ΗΠΑ με την Οθωμανική αυτοκρατορία (1911-1917) κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Υπηρέτησε ξανά ως Πρόξενος στη Σμύρνη μετά τον πόλεμο (1919-1922) και παρέμεινε εκεί μέχρι που ξέσπασε η μεγάλη φωτιά της Σμύρνης στις 13 Σεπτεμβρίου του 1922 (ν.η.), περνώντας τις τελευταίες ώρες πριν την εκκένωση υπογράφοντας άδειες


Τζωρτζ Χόρτον γι' αυτούς που είχαν δικαίωμα στην προστασία των ΗΠΑ και σε μεταφορά στον Πειραιά. Με δική του μάλιστα παρέμβαση ζητήθηκε η διάθεση δύο αμερικανικών αντιτορπιλικών προς βοήθεια του ελληνογενούς στοιχείου. Επίσης επέτρεψε σε ελληνικά ατμόπλοια ιστιοφόρα και αλιευτικά υπό αμερικανική σημαία να προσεγγίσουν και σε άλλες περιοχές των μικρασιατικών παραλίων για τη διάσωση και μεταφορά των Μικρασιατών σε παρακείμενα ελληνικά νησιά. Η συμβολή του αυτή, υπό τις επικρατούσες τότε συνθήκες υπήρξε αναμφίβολα σπουδαία και μεγάλη. Ο Δήμος Νέας Σμύρνης σε αναγνώριση αυτής του της προσφοράς ανήγειρε μνημείο με την προτομή του στο προ της "Εστίας Νέας Σμύρνης" πάρκο.

Η κατάρα της Ασίας Σήμερα θυμόμαστε τον Χόρτον κυρίως για την αφήγησή του με τίτλο «Η κατάρα της Ασίας», που εκδόθηκε το 1926 και αναφέρει, μεταξύ ποικίλων άλλων θεμάτων, και τη μεγάλη φωτιά της Σμύρνης η οποία κατέστρεψε την πόλη Σμύρνη (τουρκικά, Ιζμίρ) στην Τουρκία, φωτιά που άρχισε στις 13 Σεπτεμβρίου 1922,.[1] Σύμφωνα με τον James L. Marketos, ο Χόρτον ήθελε με το βιβλίο του να επισημάνει τέσσερα βασικά σημεία.[2] Πρώτα, ήθελε να δείξει με παραδείγματα ότι οι καταστροφές που έγιναν στη Σμύρνη ήταν απλά «η τελευταία πράξη σ' ένα συνεπές πρόγραμμα εξόντωσης του Χριστιανισμού σε όλη την επικράτεια της παλιάς Βυζαντινής Αυτοκρατορίας». Δεύτερον, ήθελε να αποδείξει ότι η φωτιά της Σμύρνης ξεκίνησε από στρατεύματα του τακτικού Τουρκικού Στρατού, με, όπως το θέτει ο ίδιος, «σταθερή πρόθεση, σύστημα, και προσοχή σε μικρές λεπτομέρειες». Τρίτον, ήθελε να τονίσει ότι οι Σύμμαχοι του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου τοποθέτησαν με αναίσχυντο τρόπο τα ιδιοτελή πολιτικά και οικονομικά συμφέροντά τους υπεράνω της δυσάρεστης θέσης των πολιορκημένων χριστιανικών πληθυσμών της Μικράς Ασίας, επιτρέποντας έτσι να εκτυλιχθεί η Καταστροφή της Σμύρνης χωρίς καμμιά αποτελεσματική αντίσταση, και, όπως είπε, «χωρίς ούτε καν μια λέξη διαμαρτυρίας από καμμιά πολιτισμένη κυβέρνηση». Και τέταρτο, ήθελε να εξηγήσει ότι οι ευλαβείς Δυτικοί Χριστιανοί αυταπατώνταν, αν σκέπτονταν ότι έκαναν ιεραποστολική πρόοδο στον μουσουλμανικό κόσμο. Τον καιρό που εκδόθηκε το βιβλίο ο Χόρτον είχε παραιτηθεί από τη διπλωματική αποστολή του κι έγραφε ως ιδιώτης, παραθέτοντας τις παρατηρήσεις τις δικές του και των ανθρώπων που αναφέρει. Η αφήγησή του θεωρείται από κάποιους αμφιλεγόμενη, όπως και η ίδια η φωτιά.[3]

Συγγραφικό έργο Στο συγγραφικό έργο του Γεωργίου Χόρτον περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων και τα ακόλουθα: • • • • • •

"Songs of the Lowly" (Tραγούδια των ταπεινών) 1891, "In Unkown Seas" (Σε άγνωστες θάλασσες) 1895, "Afroessa" 1897 "Modern Athens" (Σύγχρονη Αθήνα) 1901 "The Blight of Asia" (Η Μάστιγα της Ασίας) 1926 "Poems of an exile" (Ποιήματα από μια εξορία) 1931 κ.ά.

60


Τζωρτζ Χόρτον

Πηγές • "Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα" τ.61ος, σ.216 • "Η Καταστροφή της Σμύρνης", Αφιέρωμα της εφημερίδας "ΤΑ ΝΕΑ", 2008 • http://politicalgraveyard.com/bio/horton.html - Βιογραφία

Εξωτερικοί δεσμοί • «Η κατάρα της Ασίας» Online (το αγγλικό πρωτότυπο «Blight of Asia») με παραπομπές και πλοήγηση [4] • Η «Κατάρα της Ασίας» (το αγγλικό πρωτότυπο «Blight of Asia») online σε μορφή html [5]. • Η «Κατάρα της Ασίας» (το αγγλικό πρωτότυπο «Blight of Asia») online σε μορφή html [6](2)

Υποσημειώσεις [1] The Blight of Asia, An Account of the Systematic Extermination of Christian Populations by Mohammedans and of the Culpability of Certain Great Powers; with the True Story of the Burning of Smyrna; George Horton, 1926. Hellenic Resources Network (http:// www. hri. org/ docs/ Horton/ HortonBook. htm) [2] American Hellenic Institute Forum (http:/ / ahiworld. org/ pdfs/ George_Horton_remarks. pdf) [3] (http:/ / www. ingentaconnect. com/ content/ maney/ byz/ 2006/ 00000030/ 00000001/ art00005) Σε άρθρο με τίτλο «Τζωρτζ Χόρτον: Ο λόγιος διπλωμάτης», Byzantine and Modern Greek Studies (http://www.maney.co.uk/search?fwaction=show&fwid=466) («George

Horton: The literary diplomat»), Ο Μπράιαν Κόλμαν (Brian Coleman) γράφει: «Ο Τζωρτζ Χόρτον ήταν άνθρωπος των γραμμάτων και πρόξενος των ΗΠΑ στην Ελλάδα και την Τουρκία σε μια εποχή κοινωνικών και πολιτικών αλλαγών. Γράφει για την επανάκτηση της Σμύρνης από τον Τουρκικό Στρατό το Σεπτέμβριο του 1922. Πάντως η διήγησή του πηγαίνει πέρα από την επίρριψη ευθυνών και τα γεγονότα σε μια δαιμονοποίηση των Μουσουλμάνων γενικά, και ειδικά των Τούρκων. Σε αρκετά μυθιστορήματά του που γράφτηκαν πάνω από δυο δεκαετίες πριν από τα γεγονότα του Σεπτεμβρίου 1922, είχε ήδη προσδιορίσει τους Τούρκους ως το απόθεμα παλιανθρώπων του Δυτικού πολιτισμού. Την αφήγησή του για τη Σμύρνη δεν τη γράφει ως ιστορικός, αλλά ως πολιτικός αρθρογράφος». [4] http:/ / www. ellopos. net/ politics/ turkey-blight/ default. asp [5] http:/ / www. hri. org/ docs/ Horton/ HortonBook. htm [6] http:/ / www. aina. org/ books/ tboa/ tboa. htm

61


62

Εβραίοι ποιητές


63

Γιοσέφ Ελιγιά Γιοσέφ Ελιγιά Ο Γιοσέφ Ελιγιά ήταν Ελληνοεβραίος ποιητής, μελετητής και μεταφραστής από τα Ιωάννινα.

Η ζωή του Ο Ιωσήφ Καπούλια (όπως ήταν το πραγματικό όνομα του Γιοσέφ Ελιγιά) γεννήθηκε στα Γιάννενα το 1901 και σπούδασε στο γαλλόφωνο γυμνάσιο της Alliance Israelite. Το 1922 πήγε στην Αθήνα και εργάστηκε σε ιδιωτικά σχολεία ως καθηγητής της γαλλικής γλώσσας. Το 1930 διορίστηκε καθηγητής της γαλλικής στο γυμνάσιο του Κιλκίς, από όπου μεταφέρθηκε εσπευσμένα στην Αθήνα και πέθανε στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός από τύφο το 1931.

Το έργο του Συνεργάστηκε με το περιοδικό Νουμάς, με τη Νέα Εστία κ.α. Μέχρι το θάνατό του υπήρξε τακτικός συνεργάτης της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας του Πυρσού για την οποία έγραψε διάφορα άρθρα για την εβραϊκή θρησκεία και φιλολογία. Έγραψε επίσης ποιήματα και κριτικές και μετέφρασε εβραϊκά κείμενα κυρίως από τη Βίβλο, όπως το Άσμα Ασμάτων, τη Ρούθ, τους Ψαλμούς κ.α., παράλληλα όμως έκανε γνωστή στην Ελλάδα και την νεότερη εβραϊκή ποίηση και πεζογραφία. Μετά το θάνατό του εκδόθηκαν τα Ποιήματα (Συγκεντρωμένα με εισαγωγή, ανάλυση, βιογραφικό σημείωμα από τον Γ. Κ. Ζωγραφάκη Θεσσαλονίκη, 1938) με ευθύνη του συλλόγου Μπενέ Μπερίθ της Θεσσαλονίκης. Το 1944 κυκλοφόρησε στην Αμερική ένας τόμος με ποιήματά του μεταφρασμένα από τη R. Dalven. Τα ποιήματά του τα χαρακτηρίζει ένας τόνος βιβλικός συχνά ανάμικτος με ερωτισμό και ιδεαλισμό και με κάποια ειδυλλιακή φυσιολατρεία. Παρέμεινε πιστός του μετρικού και του ομοιοκατάληκτου στίχου και δεν ακολούθησε τις νέες μορφές τεχνικής που υιοθέτησαν οι σύγχρονοί του. Από το 1997 έχει καθιερωθεί η διδασκαλία της ποίησης του Γιοσέφ Ελιγιά στα τμήματα της Φιλοσοφικής Σχολής Ιωαννίνων.

Εξωτερικός σύνδεσμος http://ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=461&t=465

Πηγή Εγκυκλοπαίδεια Παπυρος Λαρούς,τόμος 19


64

Ράμι Σαάρι Ράμι Σαάρι Ο Ισραηλινός ποιητής, μεταφραστής και γλωσσολόγος Ράμι Σαάρι (εβρ. ‫ )ירעס ימר‬γεννήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου του 1963 στην Πέταχ Τικβά του Ισραήλ και πέρασε τα παιδικά του χρόνια στην Αργεντινή και στην πατρίδα του. Σπούδασε και δίδαξε γλωσσολογία, σημιτικές και φιννο-ουγγρικές γλώσσες στη Φινλανδία, την Ουγγαρία και το Ισραήλ. Το 2003 του απονεμήθηκε ο τίτλος του Δόκτορος γλωσσολογίας (θέμα διδακτορικής διατριβής: "Οι προθέσεις στο σύστημα της μαλτέζικης γλώσσας"). Δουλεύει ως μεταφραστής για διάφορους εκδοτικούς οίκους και είναι ο αρχισυντάκτης της Ισραηλινής σελίδας του Διαδικτύου http:/ / israel. poetryinternational.org Ο Σαάρι ο οποίος μένει στην Αθήνα έχει εκδώσει μέχρι στιγμής 7 ποιητικές συλλογές. Το 1996 και το 2003 του απονεμήθηκε το Κρατικό Βραβείο Ποίησης του Ισραήλ και το 2006 το Βραβείο Τσερνιχόβσκυ για τις μεταφράσεις του. Τα ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και το 2006 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Οξύ μια ανθολογία της ποίησής του στα ελληνικά ("Κάτω από τις πατούσες της βροχής") σε μετάφραση της Χρυσούλας Παπαδοπούλου. Έχει μεταφράσει στα εβραϊκά παραπάνω από σαράντα βιβλία από τα ελληνικά, αλβανικά, ισπανικά, εσθονικά, πορτογαλικά, ουγγρικά και φινλανδικά. Οι τελευταίες του μεταφράσεις από τα ελληνικά είναι οι συλλογές διηγημάτων "Για ένα φιλότιμο" και "Ο σαρκοφάγος" του συγγραφέα Γιώργου Ιωάννου και το μυθιστόρημα της συγγραφέα Ρέας Γαλανάκη "Ο βίος του Ισμαήλ Φερίκ Πασά", ενώ παλαιότερα είχε μεταφράσει ποιήματα πολλών Ελλήνων ποιητών, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, ο Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου, ο Χάρις Βλαβιανός, η Κική Δημουλά, ο Οδυσσέας Ελύτης, ο Νίκος Καββαδίας, ο Κώστας Καρυωτάκης, η Μαρία Λαϊνά, η Τζένη Μαστοράκη, ο Μάρκος Μέσκος, ο Γιώργος Σεφέρης, ο Μίλτος Σαχτούρης, ο Γιάννης Υφαντής και άλλοι. Επίσης έχει μεταφράσει πεζά κείμενα των συγγραφέων Κώστα Ταχτσή, Μάκη Τσίτα και Δήμητρας Χριστοδούλου.

Έργο • • • • • • •

Να, βρήκα το σπίτι μου (1988) Άντρες στο σταυροδρόμι (1991) Η πορεία του τολμηρού πόνου (1997) Το ζωντανό βιβλίο (2001) Πόσος, πόσος πόλεμος (2002) Ο πέμπτος σογκούν (2005) Οι κύκλοι της ζωής (2008)


Ράμι Σαάρι

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • http://israel.poetryinternational.org/cwolk/view/19786 – Iσραηλινή ποίηση • http://library.osu.edu/sites/users/galron.1/00198.htm – Σύγχρονη Εβραϊκή λογοτεχνία • http://www.ithl.org.il/author_info.asp?id=218 – Το Ίδρυμα της Μετάφρασης της Εβραϊκής λογοτεχνίας :

65


66

Ελβετοί ποιητές


67

Καρλ Σπίτελερ Καρλ Σπίτελερ Ο Καρλ Φρίντριχ Γκέοργκ Σπίτελερ (Carl Friedrich Georg Spitteler) (24 Απριλίου 1845 - 29 Δεκεμβρίου 1924 ήταν Ελβετός ποιητής οραματιστικής φαντασίας και συγγραφέας απαισιόδοξων αλλά ηρωϊκών στίχων. Το 1919 βραβεύτηκε με Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Έργα • • • • • • • • • • •

1881 Prometheus und Epimetheus 1883 Extramundana 1888 Bacillus 1889 Das Bombardement von Åbo 1889 Schmetterlinge 1890 Das Wettfasten von Heimligen 1891 Friedli der Kolderi 1891 Gustav 1892 Literarische Gleichnisse 1892 Der Ehrgeizige 1896 Balladen

• • • • • • • • • • •

1897 Der Gotthard 1898 Conrad, der Leutnant 1898 Lachende Wahrheiten 1900 Die Auffahrt 1901 Hera die Braut 1903 Die hohe Zeit 1904 Ende und Wende 1905 Olympischer Frühling (Epos) 1906 Imago 1920 Meine frühesten Erlebnisse 1924 Prometheus der Dulder

Εξωτερικές συνδέσεις • Έργο του Καρλ Σπιτελερ στο Projekt Gutenberg [1]

Παραπομπές [1] http:/ / gutenberg. spiegel. de/ autoren/ spittelr. htm

O Καρλ Σπίτελερ το 1905

1919


68

Ινδοί ποιητές


69

Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ Ο Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ (Rabîndranâth Tagore, Μπενγκάλι γλώσσα:রবীন্দ্রনাথ ঠাকুর) (6 Μαΐου 1861 7 Αυγούστου 1941), ήταν Ινδός συνθέτης, συγγραφέας και φιλόσοφος, του οποίου το έργο είχε σημαντική επίδραση στη λογοτεχνία και τη μουσική της Βεγγάλης στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα και στον οποίο απονεμήθηκε το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1913.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Καλκούτα, στη δυτική Βεγγάλη. Ήταν το δέκατο τέταρτο παιδί του Ντεμπεντρανάθ Ταγκόρ, ενός εκ των ιδρυτών του κινήματος Μπράχμο Σαμαζ (Brahmo Samaj), και εγγονός του Ντβαρκανάθ Ταγκόρ. Μεγάλωσε σε οικογένεια καλλιτεχνών και κοινωνικών και θρησκευτικών μεταρρυθμιστών που αντιτίθονταν στο σύστημα των καστών και προωθούσαν βελτιώσεις στη θέση της γυναίκας ινδής. Ο Ραμπιντρανάθ ήταν επίσης χορτοφάγος. Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ 1915

Ο Ταγκόρ σπούδασε στην Καλκούτα και την Αγγλία. Είναι γνωστός τόσο ως ποιητής όσο και ως φιλόσοφος, αν και οι δύο αυτές τέχνες είναι συχνά συνεκτικά δεμένς στον ινδικό πολιτισμό, και ενυπάρχει μία υπονοούμενη φιλοσοφία εντός της ποίησης του Ταγκόρ. Επίσης ενδιαφέρθηκε για την εκπαίδευση και την παιδαγωγική και, το 1921, απεκατέστησε το πανεπιστήμιο Vishbabharati στη Σαντινικετάν όπου παραδίδεται εκπαίδευση πάνω στον ινδικό πολιτισμό τόσο σε Ινδούς όσο και σε ξένους.

1913

Ο Ταγκόρ υπήρξε ο πρώτος συγγραφέας από την Ασία στον οποίο απενεμήθη το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1913 "για τον βαθειά ευαίσθητο, φρέσκο και όμορφο στίχο του, με τον οποίο, με επιδεξιότατη ικανότητα, έχει καταστήσει την ποιητική του σκέψη, εκφρασμένη στις δικές του Αγγλικές λέξεις, μέρος της λογοτεχνίας της Δύσης".


Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ

70

Επιλεγμένη εργογραφία Ποίηση • মানসী Manasi (1890) • সোনার তরী Sonar Tari (1894) • গীতাঞ্জলি Gitanjali (1910) |* গীতিমালা Gitimalya (1914) |* বলাকা Balaka (1916)

Θεατρικά έργα • বালমিকি প্রতিভা Valmiki Pratibha (1881) |* বিসর্জন Visarjan (1890) |* রাজা Raja (1910) |* ডাক ঘর Dak Ghar (1912) |* অচলায়তন Achalayatan (1912) |* মুক্তধারা Muktadhara (1922) |* রক্তকরবি Raktakaravi (1926) O Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ και ο Μαχάτμα Γκάντι το 1940

Μυθιστοριογραφία • নষ্টনীঢ় Nastanirh (1901) • গোরা Gora (1910) • ঘরে বাইরে Ghare Baire (1916) • যোগাযোগ Yogayog (1929)

Αυτοβιογραφίες • জীবনস্মৃতি Jivansmriti(1912) • ছেলেবেলা Chhelebela (1940)

Έργα γραμμένα στα Αγγλικά • Thought Relics (1921)[1]

Ελληνικές μεταφράσεις • Γκιταντζάλι • Λαμπυρίδες • • • • • • • • • •

Το σπίτι και ο κόσμος Λυρικές προσφορές, Ο Κηπουρός Ινδικά Διηγήματα Τα παραστρατημένα πουλιά Λυρικά αφιερώματα Ο ωκεανός της ζωής 4Χ5 Σαντάνα πνευματική άσκηση Λυρικά δράματα Μοχούα


Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ

Παραπομπές [1] "Thought Relics" (http:/ / www. sacred-texts. com/ hin/ tagore/ tr/ tr01. htm)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Ο Ταγκόρ και η Ινδία του (http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/articles/sen/). Nobel Foundation • Συζήτηση του Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ με τον Άλμπερτ Άινσταϊν (http://www.schoolofwisdom.com/ tagore-einstein.html). School of Wisdom • Ο Martin Sheen διαβάζει το "My Country Awake" του Rabindranath Tagore (http://wiredforbooks.org/ martinsheen/). Wired for Books • Έργα του Rabindranath Tagore (http://www.gutenberg.org/author/Rabindranath_Tagore) στο Project Gutenberg • Τα Έργα του Rabindranath Tagore (http://www.sacred-texts.com/hin/tagore/index.htm). Internet Sacred Text Archive Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το Tagor άρθρο Rabindranath Tagor (http:/ / fr. wikipedia. org/ wiki/ Rabindranath) της Γαλλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 (http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/ ). ( Tagor ιστορικό/συντάκτες (http:/ / fr. wikipedia. org/ wiki/ Rabindranath)).

71


72

Ισραηλινοί ποιητές


73

Ρεντά Μανσούρ Ρεντά Μανσούρ Ο Ρεντά Μανσούρ (Αραβικά: ‫روصنم اضر‬, εβραϊκά: ‫ר ו צ נ מ א ד ר‬,) είναι Ισραηλινός ποιητής, ιστορικός και διπλωμάτης. Έχει εκδώσει τρία βιβλία με ποιήματα και έλαβε το Βραβείο Miller του Πανεπιστημίου της Χάιφα, καθώς και την Προεδρική Υποτροφία για νέους συγγραφείς. Ο Mansour γεννήθηκε το 1965 στο χωριό Ισφίγια των Δρούζων στο βόρειο Ισραήλ.

Βιβλία • Tender Leafs Conscience (2004) • The Man of Dreams (1987) • From the Battlefields to the Land of Freedom (1991)


74

Καναδοί ποιητές


75

Λέοναρντ Κόεν Λέοναρντ Κόεν Ο Λέοναρντ Κόεν ή Κοέν (Leonard Norman Cohen: Μόντρεαλ, Καναδάς, 21 Σεπτεμβρίου 1934 – ) είναι αγγλόφωνος καναδός λογοτέχνης, συνθέτης και τραγουδιστής. Θεωρείται μουσικός της ποπ, αν και τα τραγούδια του — κυρίως μπαλάντες — έχουν πολλά στοιχεία από την αμερικανική μουσική κάντρυ και την μουσική των ευρωπαϊκών καμπαρέ. Τα κύρια θέματα της δημιουργίας του είναι η θρησκεία, ο έρωτας και η μοναξία, χωρίς ωστόσο να λείπουν και οι τοποθετήσεις σε κοινωνικοπολιτικά θέματα όπως ο πόλεμος, οι εκτρώσεις, κ.λπ.

Βιογραφία Ο πατέρας του ήταν ευκατάστατος εβραίος έμπορος υφασμάτων. Σε ηλικία έξι ετών, ο Κόεν έχασε τον πατέρα του και αυτό τον σημάδεψε για όλη του την ζωή. Έφηβος έμαθε κιθάρα και έγινε μέλος του μουσικού γκρουπ Buckskin Boys, το οποίο έπαιζε μουσική κάντρυ. Αργότερα, τον καιρό που ήταν σπουδαστής στο Ο Λέοναρντ Κόεν Πανεπιστήμιο McGill [1] εξέδωσε τα πρώτα του ποιήματα που τον έκαναν γνωστό στους καναδικούς λογοτεχνικούς κύκλους. Το 1963 εγκαταστάθηκε στην Ύδρα, όπου συνέχισε να γράφει. Με το μυθιστόρημα Beautiful Losers (Θαυμάσιοι αποτυχημένοι, 1966), γνώρισε την παγκόσμια επιτυχία ως συγγραφέας. Ωστόσο, το 1967 αποφάσισε να εγκατασταθεί στις ΗΠΑ για να αφοσιωθεί στην μουσική. Σε συναυλίες φολκ στις ΗΠΑ το 1967, η τραγουδίστρια Τζούντυ Κόλλινς (Judy Collins) έκανε γνωστό το τραγούδι του Κόεν Suzanne. Έτσι την ίδια χρονιά, ο Κόεν μπόρεσε να κυκλοφορήσει τον πρώτο του δίσκο με τίτλο Songs of Leonard Cohen. Ακολούθησαν πολλοί άλλοι δίσκοι, μεταξύ των οποίων και ο δίσκος Famous Blue Raincoat (1987) με την φωνή της Τζένιφερ Γουαρνς (Jennifer Warnes). Το 1992 κυκλοφόρησε τον πιο πολιτικοποιημένο δίσκο του με τίτλο The Future, και δύο χρόνια κατόπιν αποφάσισε να γίνει βουδιστής, μέχρι που χειροτονήθηκε μοναχός. Αλλά το 1999 εγκατέλειψε τον μοναστικό βίο, για να εκδώσει δύο ακόμα δίσκους. Το 2005, το όνομα του Κόεν βρέθηκε ξανά στις στήλες των εφημερίδων, επειδή ο επί χρόνια μάνατζέρ του τον εξαπάτησε κλέβοντάς το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων του καλλιτέχνη. Ο Κόεν δεν παντρεύτηκε ποτέ, αλλά είναι πατέρας δύο παιδιών, του Άνταμ (1972) και της Λόρκα (1974), που απέκτησε με την Σούζαν Έλροντ (Suzanne Elrod). Το 2010 τιμήθηκε με Τιμητικό Γκράμι για το σύνολο της προσφοράς του.


Λέοναρντ Κόεν

Εργογραφία Δίσκοι • • • • • • • • • • • • • •

Songs of Leonard Cohen (1967) Songs from a Room (1969) Songs of Love and Hate (1971) Live Songs (1973) New Skin for the Old Ceremony (1974) Death of a Ladies' Man (1977) Recent Songs (1979) Various Positions (1984) I'm Your Man (1988) The Future (1992) Cohen Live: Leonard Cohen in Concert (1994) Field Commander Cohen: Tour of 1979 (2001) Ten New Songs (2001) Dear Heather (2004)

Συλλογές • The Best of Leonard Cohen (1975) (επίσης γνωστό ως Greatest Hits) • More Best of Leonard Cohen (1997) • The Essential Leonard Cohen (2002), διπλό CD

Βιβλία • • • • • • • • • • •

Let Us Compare Mythologies (ποίηση) 1956 The Spice-Box of Earth (ποίηση) 1961 The Favourite Game (μυθιστόρημα) 1963 Flowers for Hitler (ποίηση) 1964 Beautiful Losers (μυθιστόρημα) 1966 Parasites of Heaven (ποίηση) 1966 Selected Poems 1956–1968 (ποίηση) 1968 The Energy of Slaves (ποίηση) 1972 Death of a Lady's Man (ποιήματα και πεζά) 1978 Book of Mercy (πεζά ποιήματα/ψαλμοί) 1984 Stranger Music (επιλογή ποιημάτων και τραγουδιών) 1993

Στα ελληνικά κυκλοφορεί το βιβλίο του Το αγαπημένο παιχνίδι (πρωτότυπος τίτλος: The Favourite Game), εκδ. Μελάνι, Αθήνα 2005. ISBN 960-8309-44-1.

76


Λέοναρντ Κόεν

Εξωτερικές συνδέσεις • • • •

Ιστοχώρος του Λέοναρντ Κόεν [2] The Leonard Cohen Files [3] — ο πιο πλήρης ιστοχώρος με θέματα σχετικά με τον Λέοναρντ Κόεν. «Λέοναρντ Κοέν, ο ισόβιος καταθλιπτικός» [4] — Άρθρο στην εφημ. Η Καθημερινή, 11 Ιουνίου 2006. Leonard Cohen... είναι ο άνθρωπός μας [5] — Αφιέρωμα στο Rocking.gr

Παραπομπές [1] [2] [3] [4] [5]

http:/ / www. mcgill. ca http:/ / www. leonardcohen. com/ http:/ / www. leonardcohenfiles. com/ http:/ / news. kathimerini. gr/ 4dcgi/ _w_articles_civ_1_11/ 06/ 2006_186892 http:/ / www. rocking. gr/ article4870. php

77


78

Κούρδοι ποιητές


79

Αχμέντ Αρίφ Αχμέντ Αρίφ Ο Αχμέντ Αρίφ (Ahmed Arif, Ντιγιαρμπακίρ, 21 Απριλίου 1927 - Άγκυρα, 2 Ιουνίου 1991) ήταν Τούρκος ποιητής Κουρδικής καταγωγής. Ο Αρίφ σπούδασε φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας. Συνελήφθη το 1950 για πολιτικούς λόγους και παρέμεινε στη φυλακή μέχρι το 1952. Τα ποιηματά του, που έχουν δημοσιευτεί σε διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά, διαβάζονταν ευρέως εξαιτίας του πρωτότυπου λυρισμού και εικονοποιίας του επηρεασμένα από τους παραδοσιακούς πολιτισμούς της Ανατολίας. Έχει δημοσιεύσει μόνο μία ποιητική συλλογή: την Hasretinden Prangalar Eskittim (Δεσμά Ξεθωριασμένα από την Αναμονή, 1968) - τόμος ο οποίος έχει εμφανιστεί σε αριθμό ρεκόρ εκδόσεων.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Ποιήματα [1] (στα Τουρκικά) • http://www.nadir.org/nadir/initiativ/kurdi-almani-kassel/kultur/gedichte/anatolien_ahmed_arif.htm (στα Γερμανικά) • http://home.arcor.de/solint/ahmed_arif.htm (στα Γερμανικά) • Ahmet Arif üzerine [2] (στα Τουρκικά) • Ahmed Arif [3] (στα Τουρκικά)

Παραπομπές [1] http:/ / www. cs. rpi. edu/ ~sibel/ poetry/ ahmed_arif. html [2] http:/ / ahmedarif. uzerine. com/ [3] http:/ / www. siir. gen. tr/ siir/ a/ ahmed_arif/


80

Λιβανέζοι ποιητές


81

Τζιμπράν Χαλίλ Τζιμπράν Τζιμπράν Χαλίλ Τζιμπράν Ο Τζιμπράν Χαλίλ Τζιμπράν (αραβικά: ‫ليلخ ناربج‬ ‫ناربج‬‎ ), ή Χαλίλ Τζιμπράν, ή «ο άνθρωπος από τον Λίβανο», όπως είναι γνωστός στο παγκόσμιο κοινό, υπήρξε ποιητής, φιλόσοφος και καλλιτέχνης. Γεννήθηκε στον Λίβανο στις 6 Ιανουαρίου του 1883, σύμφωνα με το πιστοποιητικό της γέννησής του, καταχωρημένο στο Μπσαρί της σημερινής Δημοκρατίας του Λιβάνου, στις πλαγιές του Γουάντι Καντίσα. Τα εκατομμύρια των αραβόφωνων λαών που γνωρίζουν τα κείμενά του, τον θεωρούν διάνοια της εποχής του. Η φήμη και η επίδρασή του, όμως, απλώθηκαν πέρα Μνημείο για τον Τζιμπράν στην Ουάσιγκτον. από την Εγγύς Ανατολή. Η ποίησή του μεταφράστηκε σε περισσότερες από είκοσι γλώσσες. Τα σχέδια και οι πίνακές του εκτέθηκαν σε πολλές πρωτεύουσες του κόσμου. Ο Αύγουστος Ροντέν, ο δάσκαλός του, τα συνέκρινε με εκείνα του Γουΐλιαμ Μπλέικ. Εγκαταστάθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου τα τελευταία χρόνια της ζωής του άρχισε να γράφει στην αγγλική γλώσσα. Ο Προφήτης, το γνωστότερο ίσως, μαζί με τα έργα του, που εκδόθηκαν με τα μυστικιστικά του σχέδια, αγαπήθηκαν από αναρίθμητους αναγνώστες, που βρίσκουν μέσα τους μια έκφραση των βαθύτερων συλλήψεων της καρδιάς και του νου. Στις 10 Απριλίου του 1931, ο Τζιμπράν πέθανε στην ηλικία των 48 ετών σε νοσοκομείο της Νέας Υόρκης, από κίρρωση του ήπατος. Η σορός του μεταφέρθηκε τον Ιούλιο του 1931 για να ταφεί σύμφωνα με τη θέλησή του στο Μπσαρί, την ιδιαίτερη πατρίδα του.

Εργογραφία Έργα γραμμένα στην Αραβική: • • • •

Επαναστατημένα Πνεύματα (1908) Σπασμένα Φτερά (1912) Δάκρυ και Χαμόγελο (1914) Η Λιτανεία (1918) Έργα γραμμένα στην Αγγλική

• • • • •

Ο Τρελός (1918) Ο Πρόδρομος (1920) Ο Προφήτης (1923) Άμμος και Αφρός (1926) Ιησούς ο Γιος του Ανθρώπου (1928) Έργα που εκδόθηκαν μετά το θάνατό του:

• Οι Θεοί της Γης (1931) • Ο Περιπλανώμενος (1932) • Ο Κήπος του Προφήτη (1933)


Τζιμπράν Χαλίλ Τζιμπράν • Ο Λάζαρος κι ο Αγαπημένος του (1933) Συνθέσεις κειμένων του όπως το Σκέψεις και Διαλογισμοί εκδόθηκαν μετά το θάνατό του όπως και αρκετά πεζοτράγουδα, ποιητικά και λογοτεχνικά κείμενα σε διάφορους τίτλους.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Online κείμενα και άλλα έργα [1] • Χρονολόγιο και βιογραφία [2] • Ο Προφήτης [3] - Αγγλική μετάφραση του βιβλίου (σε pdf) • Χαλίλ Τζιμπράν φίλοι [4]

Παραπομπές [1] [2] [3] [4]

http:/ / leb. net/ gibran http:/ / groups. msn. com/ LEBANESE/ httplebnetgibran. msnw http:/ / www. paulcoughlin. com/ downloads/ the_prophet/ index. htm http:/ / gibran-academy. com/

82


83

Νοτιοκορεάτες ποιητές


84

Κο Ουν Κο Ουν Ο Κο Ουν (고은) (γεν. 8 Ιανουαρίου 1933) είναι Κορεάτης ποιητής. Το οικογενειακό του όνομα είναι Κο.

Ζωή Ο Κο γεννήθηκε στη σημερινή Γκουνσάν στη Νότια Κορέα. Τραυματίστηκε σωματικά και ψυχικά κατά τον Κορεατικό πόλεμο κατά τον οποίο πέθαναν πολλοί συγγενείς και φίλοι του. Η ακοή του Κο έχει υποστεί βλάβες επειδή κατά τη διάρκεια μιας σοβαρής κρίσης την περίοδο εκείνη έριξε οξύ στα αυτιά του, και επιδεινώθηκε περαιτέρω μετά από αστυνομικό ξυλοδαρμό το 1979. Το 1952, πριν τελειώσει ο πόλεμος, ο Κο έγινε Βουδιστής μοναχός. Μετά από μια δεκαετία μοναστικής ζωής, αποφάσισε να επιστρέψει στην ενεργό, κοσμική ζωή το 1962 για να αφοσιωθεί στην ποίηση. Από το 1963 μέχρι το 1966 έζησε στη Τζετζούντο, όπου ίδρυσε ένα φιλανθρωπικό σχολείο, και μετά γύρισε στη Σεούλ. Η ζωή του στον έξω κόσμο δεν ήταν ήρεμη, και τραυματίστηκε αποπειράμενος να αυτοκτονήσει (για δεύτερη φορά) το 1970.

Ο Κο Ουν

Την περίοδο που η ΝοτιοΚορεάτικη κυβέρνηση επιχείρησε να χειραγωγήσει τη δημοκρατία προωθώντας το Σύνταγμα Γιουσίν στα τέλη του 1972, ο Κο δραστηριοποιήθηκε πολύ στο κίνημα για τη δημοκρατία και ηγήθηκε προσπαθειών για τη βελτίωση της πολιτικής κατάστασης στη Νότιο Κορέα, ενώ ταυτόχρονα ήταν πολυγραφότατος και στάλθηκε στη φυλακή τέσσερεις φορές (1974, 1979, 1980 και 1989). Τον Μάιο του 1980, κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος από τον Τσουν Ντοο-Χουαν, ο Κο κατηγορήθηκε για προδοσία και καταδικάστηκε σε 20χρονη φυλάκιση. Απελευθερώθηκε τον Αύγουστο του 1982 στα πλαίσια γενικής αμνηστίας. Μετά την απελευθέρωσή του, η ζωή του έγινε πιο ήρεμη. Εξέπληξε ωστόσο το ευρύ κοινό του αναθεωρώντας πολλά από τα πρωτύτερα εκδοθέντα έργα του. Ο Κο παντρεύτηκε τη Σανγκ-Γουά Λι στις 5 Μαΐου 1983, και μετακόμισε στην Ανσεόνγκ της επαρχίας Γκυεόντζι-ντο, όπου ζεί ακόμη. Ξανάρχισε να γράφει και ξεκίνησε να ταξιδεύει. Τα πολλά του ταξίδια του προσφέρουν υλικό για το σκελετό των ποιημάτων του.

Τεχνοτροπία Ο Κο έχει γράψει ποιήματα σε σχεδόν κάθε μορφή για περίπου κάθε θέμα. Τα πρώτα του ποιήματα είναι κυρίως σύντομοι στίχοι χαρακτηριζόμενα από ασυνήθιστα αισθησιακή εκδήλωση λεκτικής έντασης. Πολύ συχνά τα ποιήματά του εμπνέονται από μια ματιά σε ένα τοπίο, από ένα πρόσωπο ή από μια φευγαλέα ανάμνηση. Τα ποιήματα αυτά μπορεί να είναι πολύ μεγάλα ή πολύ σύντομα, έχει γράψει μια συλλογή από Ζεν ποιήματα, καθώς και άλλες συλλογές από σύντομα επιγράμματα. Έχει επίσης γράψει ένα 7-τομο έπος, το Μπαεκτουσάν, για τον Κορεατικό αγώνα για ανεξαρτησία από την Ιαπωνία. Το πιο ασυνήθιστο ποιητικό του εγχείρημα είναι τη σειρά Μανινμπό, (Οι Χίλιες Ζωές) που μέχρι τα μέσα του 2006 βρισκόταν στον 23 τόμο της,


Κο Ουν

85

στο οποίο επικαλείται κάθε πρόσωπο που έχει γνωρίσει προσωπικά ή συναντήσει στη διάρκεια ανάγνωσης σ'ολόκληρη τη ζωή του. Αντίθετα από τη διαδεδομένη παρανόηση, η πολιτική και ο αγώνας δεν διαπότισαν ποτέ την εκδοθείσα δουλειά του, αν και διάβασε ποιήματα διαμαρτυρίας σε κάθε μεγάλη διαδήλωση υπέρ της δημοκρατίας κατά τις δεκαετίες του '70 και του '80. Τα ποιήματά του είναι έντονα απροσποίητα, χαρακτηριζόμενα από τη χρήση καθομιλουμένης γλώσσας παρά λογοτεχνικής επιτηδειότητας.

Έργα Ο Κο Ουν έχει εκδώσει περίπου 135 τόμους, συμπεριλαμβανομένων πολλών τόμων ποίησης, έργα μυθιστοριογραφίας (ιδιαίτερα Βουδιτικής μυθιστοριογραφίας), αυτοβιογραφίας, θεατρικών, δοκιμίων, μεταφράσεων από τα κλασικά Κινέζικα, ταξιδιωτικών βιβλίων, κ.ά. Επιλογές των έργων του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά (6-7 τόμοι), ισπανικά (4-5 τόμοι), ιταλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιαπωνικά, κινεζικά, βιετναμέζικα, τσέχικα, βουλγαρικά, σουηδικά και δανέζικα.

Ποίηση • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Other World Sensibility (1960) Seaside Poems: God, the Last Village of Languages (1966) Sentence to Death (1960, 1988) Senoya: Little Songs (1970) On the Way to Munui Village (1977) Going into Mountain Seclusion (1977) The Continent 1-9 (1977) Early Morning Road (1978) Homeland Stars (1984) Pastoral Poems (1986) Fly High, Poems! (1986) The Person Who Should Leave (1986) Sumi Mountain (1987) Nirvana (1988) Your Eyes (1988) My Evening (1988) The Grand March of That Day (1988) Morning Dew (1990) For Tears (1991) One Thousand Years’ Cry and Love: Lyrical Poems of Paektu Mountain (1990) Sea Diamond Mountain (1991) What?-Zen Poems (1991) Songs on the Street (1991) Song of Tomorrow (1992) The Road Not Yet Taken (1993) Songs for ChaRyong (1997) Dokdo Island (1995) Ten Thousand Lives, 15 volumi (1986-1997)

• Paektu Mountain: An Epic, 7 volumi (1987-94) • A Memorial Stone (1997)


Κο Ουν • • • • • • • • •

86 Whispering (1998) Far, Far Journey (1999) South and North (2000) The Himalayan Poems (2000) Flowers of a Moment (2001) Poetry Left Behind (2002) Late Songs (2002) Ten Thousand Lives, Volumi 16-20 (2003) Ten Thousand Lives, Volumi 21-23 (2006)

Μυθιστορήματα • • • • • •

Cherry Tree in Another World (1961) Eclipse (1974) A Little Traveler (1974) Night Tavern: A Collection of Short Stories (1977) A Shattered Name (1977) The Wandering Souls: Hansan and Seupduk (1978)

• • • • • • • •

A Certain Boy: A Collection of Short Stories (1984) The Garland Sutra (Little Pilgrim) (1991) Their Field (1992) The Desert I Made (1992) Chongsun Arirang (1995) The Wandering Poet Kim, 3 volumi (1995) Zen: A Novel, 2 volumi (1995) Sumi Mountain, 2 volumi (1999)

Δοκίμια • • • • • • • • • • • • • • • • •

Born to be Sad (1967) Sunset on the G-String (1968) Things that Make Us Sad (1968) Where and What Shall We Meet Again? — A Message of Despair (1969) An Era is Passing (1971), (1973) For Disillusionment (1976) Intellectuals in Korea (1976) The Sunset on the Ghandis (1976) A Path Secular (1977) With History, With Sorrow (1977) For Love (1978) Or Truth (1978) For the Poor (1978) Penance to the Horizon (1979) My Unnamable Spiritual (1979) Age of Despair & Hope (1985) You and I on Earth (1985)

• Flowers from Suffering (1986) • Flow, Water (1987) • Ko Un’s Correspondence (1989)


Κο Ουν • • • • • • • • • • • • •

87 The Leaves Become Blue Mountain (1989) Wandering and Running at Full Speed (1989) History is Dreaming (1990) How I Wandered from Field to Field (1991) Diamond Sutra I Experience (1993) Meditation in the Wilderness (1993) Truth-Seeker (1993) I Will Not Be Awakened (1993) At the Living Plaza (1997) Morning with Poetry (1999) The Road Has Traces of Those Who Went Before (2001) The History I Met (2002) Towards a Plaza (2002)

Ταξιδιωτικές εμπειρίες • Old Temples: My Pilgrimage, My Country (1974) • Cheju Island (1975) • A Trip to India (1993) • Mountains and Rivers,(1999) • My Mountains and Rivers (1999)

Έργα λογοτεχνικής κριτικής • Literature and People (1986) • Poetry and Reality (1986) • Twilight and Avant-Garde (1990)

Βιογραφίες • A Critical Biography of Yi Jungsŏp (1973) • A Critical Biography of the Poet Yi Sang (1973) • A Critical Biography of Han Yong-Un (1975)

Αυτοβιογραφία • Son of Yellow Soil: My Childhood (1986) • I, Ko Un, 3 Volumes (1993) • My Bronze Period (1995) I & II

Μεταφράσεις • • • •

Selected Poems of the Tang Dynasty (1974) Selected Poems of Tufu (1974) Chosa: Selected Poems by Kulwon (1975) Selected Poems form The Book of Odes (1976)


Κο Ουν

88

Βιβλία για παιδιά • • • •

I am a Country Dog (1997) I Want to be a Postman Spook in the Rainy Day Chayŏng’s Birthday party

Λογοτεχνικές διακρίσεις • • • • • • • • •

Βραβείο Κορεατικής Λογοτεχνίας (1974, 1987) Λογοτεχνικό Βραβείο Manhae (1989) Πολιτιστικό Βραβείο Joong-Ang (1991) Λογοτεχνικό Βραβείο Daesan (1994) Μεγάλο Βραβείο Manhae (1998) Βουδιστικό Λογοτεχνικό Βραβείο (1999) Βραβείο Danjae (2004) Unification Award (2005) Bjornson Order for Literature (2005)

• Υποψήφιος για το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας (2002, 2004) • Βραβείο Cikada (Σουηδικό λογοτεχνικό βραβείο για ποιητές από την Ανατολική Ασία) (2006)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • • • • • •

Επίσημο σάιτ του ποιητή [1] Η θέση του Κο Ουν στη σύγχρονη Κορεατική ποίηση [2] από Choi Won-shik Σύντομη θεώρηση του Κο και της τεχνοτροπίας του [3] Pointing Beyond Words [4], βιογραφική έρευνα, από τον Gary Gach, από το BuddhaDharma Διάφορα ποιήματα από το Ten Thousand Lives [5] στο σάιτ του Sogang University (στα Αγγλικά) Tρία ακόμη ποιήματα στα αγγλικά από το Ten Thousand Lives [6] μαζί με σύντομο βιογραφικό, στο Words Without Borders

Παραπομπές [1] [2] [3] [4] [5] [6]

http:/ / www. koun. co. kr/ http:/ / www. changbi. com/ english/ related/ related3_1. asp http:/ / othervoicespoetry. org/ vol11/ un/ bio. html http:/ / www. thebuddhadharma. com/ issues/ 2006/ fall/ pointing. html http:/ / hompi. sogang. ac. kr/ anthony/ ManinboTen. htm http:/ / www. wordswithoutborders. org/ article. php?lab=KoUnMoon


89

Περουβιανοί ποιητές


90

Σέσαρ Βαλιέχο Σέσαρ Βαλιέχο Ο Σέσαρ Βαλιέχο (César Abraham Vallejo Mendoza, 16 Μαρτίου 1892 - 15 Απριλίου 1938) ήταν ένας περουβιανός ποιητής. Αν και κατά τη διάρκεια της σχετικά σύντομης ζωής του δημοσίευσε μόνο τρεις ποιητικές συλλογές, εν τούτοις θεωρείται ένας από τους μεγάλους ποιητικούς καινοτόμους του 20ού αιώνα. Πάντα ένα βήμα μπροστά απ' τα υπόλοιπα λογοτεχνικά ρεύματα, το καθένα απ' τα βιβλία του ήταν ξεχωριστό απ' τ' άλλα και, υπό μία έννοια, επαναστατικό. Γεννήθηκε στο Σαντιάγο ντε Τσιούκο, ένα απομακρυσμένο χωριό στις περουβιανές Άνδεις. Σπούδασε λογοτεχνία στο Universidad de la Libertad στο Τρουχίλο του Περού. Η έλλειψη χρημάτων τον ανάγκασε να σταματήσει τις σπουδές του για ένα χρόνο και να εργαστεί σε μια φυτεία ζάχαρης, τη Χασιέντα Ρόμα, όπου είδε από πρώτο χέρι την εκμετάλλευση των αγροτών, μια εμπειρία που θα ασκούσε αργότερα σημαντική επίδραση στα πολιτικά του πιστεύω και στην ποιητική αισθητική του. Ο Βαλιέχο πήρε το πτυχίο του στην Ισπανική λογοτεχνία το 1915, την ίδια χρονιά που γνώρισε τη μποέμικη πλευρά του Τρουχίλο, ειδικότερα μέσω των συνιδρυτών του APRA [1] , Αντενόρ Ορίγκο και Βιτόρ Ραούλ Χάγια ντε λα Τόρε.

Ο Σέσαρ Βαλιέχο

Το 1916 μετακόμισε στη Λίμα, όπου σπούδασε, δούλεψε σαν δάσκαλος, ήρθε σε επαφή με την καλλιτεχνική και πολιτική πρωτοπορία της εποχής και άρχισε να γράφει τα ποιήματα που το 1919 θα εκδίδονταν στην ποιητική συλλογή Οι Μαύροι Μαντατοφόροι (Los Heraldos Negros). Ο Σ.Β. υπέστη διάφορες συμφορές στα επόμενα έτη: έχασε τη θέση διδασκαλίας του γιατί αρνήθηκε να παντρευτεί μια γυναίκα με την οποία είχε ερωτική σχέση, η μητέρα του πέθανε το 1920, και φυλακίστηκε για 120 ημέρες για την υποτιθέμενη υποκίνηση μιας εξέγερσης στο Σαντιάγο ντε Τσιούκο. Το 1922 δημοσίευσε τη δεύτερη ποιητική συλλογή Τρίλθε (Trilce). Στο Τρίλθε, που άρχισε να το γράφει στη φυλακή, εγκαταλείπει τους γνωστούς κανόνες της ποιητικής έκφρασης και καταργεί τη γραμματική διάρθρωση της ισπανικής γλώσσας. Τα ποιήματα εδώ διαπνέονται από έναν ανανεωτικό άνεμο, ενώ πολλά φαίνεται να είναι γραμμένα σε κατάσταση παραληρήματος. Μετά τη δημοσίευση των βιβλίων με διηγήματα Μελογραφικές σκάλες (Escalas melografiadas) και Άγρια γλώσσα (Fabla salvaje) το 1923, ο ποιητής μετανάστευσε στην Ευρώπη κάτω από την απειλή της φυλάκισης, και παρέμεινε εκεί μέχρι το θάνατό του στο Παρίσι το 1938. Όλα αυτά τα χρόνια κύλησαν μέσα σε τρομερή φτώχεια στο Παρίσι, τρία ταξίδια στη Ρωσία και μερικά χρόνια στην Ισπανία στις αρχές της δεκαετίας του '30. Πέθανε στις 15 Απριλίου 1938, από μια άγνωστη ασθένεια που τώρα εικάζεται πως ήταν μια μορφή ελονοσίας. Τάφηκε στο Μοντρούζ, νεκροταφείο για τους φτωχούς.


Σέσαρ Βαλιέχο Ο Βαλιέχο υπήρξε πρωτοπόρος γιατί έγραψε σουρεαλιστική ποίηση πριν από τους σουρεαλιστές, ασχολήθηκε με την αυτόματη γραφή πριν από τον Μπρετόν, έγραψε μοντέρνα ταυτόχρονα με τους μοντερνιστές και έγραψε ποίηση αποδομητική προτού ανακαλυφθεί ο όρος. Υπήρξε ένας κινηματίας της ποίησης πολύ προτού γεννηθούν τα ποιητικά ευρωπαϊκά κινήματα. Και για τον λόγο αυτόν η προσφορά του στο ποιητικό στερέωμα είναι μοναδική και ανεκτίμητη.

Μελοποίηση Το ποίημά του 'Poema para ser leído y cantado' ('Ποίημα για να διαβαστεί και να τραγουδιστεί') αποτέλεσε την έμπνευση για το τραγούδι 'Διάφανος' του Θανάση Παπακωνσταντίνου από τον ομώνυμο δίσκο.

Σημειώσεις [1] Alianza Popular Revolucionaria Americana ((Νότιο)Αμερικανική Λαϊκή Επαναστατική Συμμαχία).

91


92

Τούρκοι ποιητές


93

Χασάν Αλί Γιουτζέλ Χασάν Αλί Γιουτζέλ Ο Χασάν Αλί Γιουτζέλ (Hasan Âli Yücel) (Κωνσταντινούπολη, 17 Δεκεμβρίου 1897 - 26 Φεβρουαρίου 1961) είναι πρώην υπουργός παιδείας της Τουρκίας. Βρισκόταν στη θέση αυτή από το Δεκεμβριο του 1938 εως τον Αύγουστο του 1946. Είναι γνωστός για τις μεταρρυθμίσεις του στο εκπαιδευτικό σύστημα και την ίδρυση των Ινστιτούτων Χωριού (Τουρκικά: Köy Enstitüleri). Είναι πατέρας του διάσημου ποιητή της Τουρκίας Τζαν Γιουτζέλ.


94

Σαΐτ Φαΐκ Αμπασιγιανίκ Σαΐτ Φαΐκ Αμπασιγιανίκ Ο Σαΐτ Φαΐκ Αμπασιγιανίκ (τουρκικά: Sait Faik Abasıyanık) (Ανταπαζάρι, 18 Νοεμβρίου 1906 - 11 Μαΐου 1954) ήταν ένας από τους μεγαλύτερους Τούρκους συγγραφείς διηγημάτων και ποίησης. Έλαβε την εκπαίδευσή του στο διεθνώς φημισμένο λύκειο Ιστανμπούλ Ερκέκ Λισεσί. Το 1928 γράφτηκε στο τμήμα Τουρκολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης, αλλά υπό την πίεση του πατέρα του έφυγε στην Ελβετία το 1930 για να σπουδάσει οικονομικά. Άφησε τις σπουδές και πήγε για τρία χρόνια στη Γκρενόμπλ της Γαλλίας, εμπειρία που είχε βαθύ αντίκτυπο στην τέχνη και τον χαρακτήρα του. Μετά την επιστροφή του στην Τουρκία δίδαξε Τούρκικα στο Αρμενικό Σχολείο για Ορφανά Halıcıoğlu, ενώ προσπάθησε να εκπληρώσει και την επιθυμία του πατέρα του να ανοίξει επιχειρήσεις αλλά απέτυχε. Μετά το 1934 αφοσίωσε τη ζωή του στη συγγραφή. Δημιούργησε μια δική του νέα γλώσσα και έφερε νέα πνοή στην Τουρκική Σαΐτ Φαΐκ Αμπασιγιανίκ διηγηματογραφία με τις σκληρές αλλά ανθρωπιστικές προσωπογραφίες εργατών, παιδιών, ανέργων, φτωχών. Μείζον θέμα στα έργα του ήταν η θάλασσα και περνούσε το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου του στο Μπουργάζ Αντά (ένα από τα Πριγκιπόννησα στη Θάλασσα του Μαρμαρά). Ήταν τιμητικό μέλος της Διεθνούς Κοινότητας Μαρκ Τουέιν του Σεντ Λούις στο Μισσούρι. Ο Σαΐτ Φαΐκ κληροδότησε την περιουσία του στο Σχολείο Darüşşafaka για ορφανά. Το ίδρυμα Σαΐτ Φαΐκ διευθύνεται ακόμη από το Σχολείο Darüşşafaka, το οποίο διατηρεί το σπίτι του στο Μπουργάζ ως Μουσείο Σαΐτ Φαΐκ και από το 1954 απονέμει το ετήσιο Λογοτεχνικό Βραβείο Σαΐτ Φαΐκ για την καλύτερη συλλογή διηγημάτων. Το πρώτο Λογοτεχνικό Βραβείο Σαΐτ Φαΐκ πήγε στο "Gazoz Ağacı" του Σαμπαχαττίν Κουντρέτ Ακσάλ. Το βραβείο έχει μεγάλο κύρος και έχει δοθεί μέχρι σήμερα σε μερικούς από τους καλύτερους Τούρκους συγγραφείς όπως οι Πινάρ Κίουρ, Τομρίς Ουγιάρ και άλλους.

Εργογραφία Διηγήματα • • • • • •

Semaver 1936, Sarnıç 1939, Şahmerdan 1940, Lüzumsuz Adam 1948, Mahalle Kahvesi 1950, Havada Bulut 1951,

• Kumpanya 1951, • Havuz Başı 1952, • Son Kuşlar ,


Σαΐτ Φαΐκ Αμπασιγιανίκ • Alemdağ'da Var Bir Yılan 1953, • Az Şekerli 1954

Μυθιστορήματα • Bir Takım Insanlar 1944, • Kayıp Aranıyor 1953

Ποίηση • Şimdi Sevişme Vakti 1953

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Μετάφραση του "Semaver" (Το Σαμοβάρι) στα γερμανικά από H. Ozkan [1] • Μετάφραση του "Dülger Balığının Ölümü" στα Αγγλικά από H. Hacıhabiboğlu [2]

Παραπομπές [1] http:/ / www. haknet. de/ literatur. html [2] http:/ / personal. ee. surrey. ac. uk/ Personal/ H. Hacihabiboglu/ dulger. pdf

95


96

Μελίχ Τζεβντέτ Αντάυ Μελίχ Τζεβντέτ Αντάυ O Μελίχ Τζεβντέτ Αντάυ (Melih Cevdet Anday) (13 Μαρτίου 1915 - 29 Νοεμβρίου 2002), ήταν Τούρκος ποιητής και συγγραφέας, ο οποίος αποτέλεσε την εμπροσθοφυλακή του κινήματος Γκαρίπ μαζί με τους Ορχάν Βελί και Οκτάυ Ριφάτ. Η μοναδική του ποίηση στέκεται εκτός των παραδοσιακών ποιητικών κινημάτων αναζητώντας νέους δρόμους για την ποίηση. Η καινούρια αυτή ποιητική έκφραση προσπάθησε να είναι απλή, στην καθομιλουμένη, πραγματική, καθημερινή -- μια "άτεχνη" τέχνη για την εξυπηρέτηση των απλών ανθρώπων.

Βιογραφία Γεννήθηκε το 1915 στην Κωνσταντινούπολη. Αποφοίτησε από το Γυμνάσιο Gazi της Άγκυρας και άρχισε να εργάζεται ως σύμβουλος στο Υπουργείο Παιδείας. Εργάστηκε επίσης ως δημοσιογράφος και έγραψε διάφορα άρθρα για τις εφημερίδες Ακσάμ και Τζουμχουριέτ. Μετά το 1954, εργάστηκε ως δάσκαλος στο Συνεδριακό Ωδείο της Κωνσταντινούπολης. Συνέγραψε έναν αριθμό μυθοστορημάτων, ενώ έχει μεταφράσει και αρκετά βιβλία στα Τουρκικά. Κατά τη διάρκεια της καριέρας του που διήρκησε εξίμιση δεκαετίες, ο Μελίχ Τζεβντέτ Αντάυ δημοσίευσε ένδεκα ποιητικές συλλογές, οχτώ θεατρικά έργα, οχτώ μυθιστορήματα, δεκαπέντε συλλογές δοκιμίων, ένα βιβλίο με απομνημονεύματα και κέρδισε όλα τα βραβεία ποίησης της Τουρκίας. Το 1971 η ΟΥΝΕΣΚΟ τον τίμησε -- παράλληλα με διεθνείς λογοτεχνικούς γίγαντες όπως ο Σαίξπηρ, ο Δάντης, ο Τολστόι, ο Θερβάντες, κ.ά. Το έργο του έχει μεταφραστεί στα Ρωσικά, Γερμανικά, Ουγγρικά, Ρουμανικά και Αγγλικά.

Εκδόσεις • • • • • • • • • • •

Garip (μαζί με τους Ορχάν Βελί και Οκτάυ Ριφάτ, 1941) Rahatı Kraçan Ağaç Kolları bağlı Odysseus Göçebe Denizin Üstünde Ölümsüzlük Ardında Gılgamış Teknenin Ölümü,Tanıdık Dünya Güneşte Yağmurun Altında Gizli Emir Raziye Dört Oyun


Μελίχ Τζεβντέτ Αντάυ

Δείγμα της ποίησής του Χάνεσαι από τα μάτια μου Μέσα στο δρόμο Όλα μπλε

Παραπομπές Ποιήματά του στα Αγγλικά -[1] Βιογραφία στα αγγλικά- [2]

Παραπομπές [1] http:/ / www. cs. rpi. edu/ ~sibel/ poetry/ melih_cevdet_anday. html [2] http:/ / newspot. byegm. gov. tr/ arsiv/ 2000/ May/ N4. htm

97


98

Ετζέ Αϋχάν Ετζέ Αϋχάν Ο Ετζέ Αϋχάν Τσαγλάρ (Ece Ayhan Çağlar) (Μούγλα 1931 - Σμύρνη 13 Ιουλίου 2002) ήταν σύγχρονος Τούρκος ποιητής. Στα ποιήματά του χρησιμοποιούσε το όνομα Ετζέ Αϋχάν. Είναι μία από τις εξέχουσες μορφές του ΙΙ. Νέου Κινήματος, αν και ο ίδιος δεν δεχόταν τον όρο και προτιμούσε τον Ιδιωτική Ποίηση.

Επιλεγμένα Έργα • • • • •

Kınar Hanım'ın Denizleri (1959) Bakışsız Bir Kedi Kara (1965) Ortodokslular (1968) Devlet ve Tabiat (1973) Yort Savul (Συλλογή των παραπάνω έργων, 1977)

• • • • • • • •

Zambaklı Padişah (1981) Defterler (Ημερολόγια, 1981) Çok Eski Adıyladır (1982) Kolsuz bir Hattat (Πρόζα, 1987) Çanakkaleli Melahat'a İki El Mektup ya da Özel Bir Fuhuş Tarihi (1991) Sivil Şiirler (1993) Son Şiirler (1993) Bütün Yort Savul'lar (Συλλογική ποίηση, 1994)

Παραπομπές • Ece Ayhan (1997). A Blind Cat Black and Orthodoxies. Sun and Moon Press. (ISBN 1-55713-102-3)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Λεπτομερής βιογραφία και ολόκληρη η εργογραφία του [1] • Ποιήματα στα Αγγλικά: "Master's Work", "Monument Of The Unknown Student", "Phaeton" και "Violet Rascal" [2] • Ποιήματα στα Αγγλικά: "Ocharina" και "Rats of Jerusalem" [3] • Ποίημα στα Αγγλικά: "Sword" [4] • Ποίημα στα Αγγλικά "Violet Rascal" [5]


Ετζέ Αϋχάν

Παραπομπές [1] [2] [3] [4] [5]

http:/ / www. kultur. gov. tr/ EN/ BelgeGoster. aspx?17A16AE30572D313D4AF1EF75F7A7968BB148963444B0DC7 http:/ / www. geocities. com/ metincelal/ eceing. htm http:/ / www. fascicle. com/ issue01/ Poets/ ayhan1. htm http:/ / www. cs. rpi. edu/ ~sibel/ poetry/ poems/ ece_ayhan/ english/ sword http:/ / www. turkish-lit. boun. edu. tr/ work. asp?CharSet=English& ID=1308

99


100

Ορχάν Βελί Κανίκ Ορχάν Βελί Κανίκ Ο Ορχάν Βελί Κανίκ (Orhan Veli Kanık) (Κωνσταντινούπολη, 13 Απριλίου 1914 - 14 Νοεμβρίου 1950) ήταν Τούρκος ποιητής. Ο Βελί ίδρυσε μαζί με τους Οκτάυ Ριφάτ και Μελίχ Τζεβντέτ το Κίνημα Γκαρίπ. Ο πατέρας του Ορχάν Βελί ήταν μαέστρος της Προεδρικής Συμφωνικής Ορχήστρας. Ο νεώτερος αδελφός του, Αντνάν Βελί, ήταν γνωστός δημοσιογράφος και το 1952 εκδόθηκαν τα απομνημονεύματά του από την περίοδο που πέρασε στη φυλακή εξαιτίας πολιτικών κατηγοριών με τίτλο "Mahpushane Cesmesi (Το Συντριβάνι της Φυλακής)". Σπούδασε στο τμήμα φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης για μόλις ένα χρόνο προτού παρατήσει τη σχολή το 1935. Διορίστηκε από το Υπουργείο Παιδείας ως μεταφραστής από το 1945 ως το 1947. Τα υπόλοιπα τρία χρόνια της ζωής του εργάστηκε ως ελεύθερος μεταφραστής και δημοσιογράφος. Ορχάν Βελί Κανίκ

Είναι γνωστός υπερασπιστής μιας ποίησης χωρίς εκτεταμένα στυλιστικά στοιχεία και επίθετα, και προτιμά ένα στυλ γραφής εγγύτερο του ελεύθερου στίχου. Διακρίνεται για τη μοναδική φωνή του και το συναισθηματικό βάθος που υποφώσκει στην φαινομενικά εύκολη φύση των στίχων του. Η ποίηση του χαίρει εκτίμησης τόσο από το ευρύ κοινό όσο και εντός των ακαδημαϊκών κύκλων.

Έργα • • • • • • •

Garip (Μαζί με τους Οκτάυ Ριφάτ και Μελίχ Τζεβντετ, 1941) Garip (1945) Vazgeçemediğim (1945) Destan Gibi (1946) Yenisi (1947) Karşı (1949) Collected Poems (1951, 1975)


Ορχάν Βελί Κανίκ

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Just for the Hell of It [1]—σάιτ με πολλά ποιήματα του Ορχάν Βελί μεταφρασμένα στα αγγλικά από τον Talat Sait Halman] • Poems By Orhan Veli [2]—σάιτ με ποιήματα του Ορχάν Βελί μεταφρασμένα στα αγγλικά από τον Murat Nemet-Nejat] • Επίσημος Διαδικτυακός Τόπος [3]—επίσημο σάιτ του του Ορχάν Βελί Κανίκ

Παραπομπές [1] http:/ / www. orhanveli. net/ talathalman. html [2] http:/ / www. cs. rpi. edu/ ~sibel/ poetry/ books/ i_orhan_veli/ [3] http:/ / www. orhanveli. net

101


102

Τζαν Γιουτζέλ Τζαν Γιουτζέλ Ο Τζαν Γιουτζέλ (Can Yücel) (Κωνσταντινούπολη, 1926 - Ντάτσα (Μούγλα) 12 Αυγούστου 1999) είναι ένας από τους πιο διακεκριμένους Τούρκους ποιητές του 20ού αιώνα. Είναι γνωστός για την απλή και ειλικρινή (και μερικές φορές αγενή) γλώσσα των ποιημάτων του. Είναι γιός του πρώην Υπουργού Εθνικής Παιδείας Χασάν Αλί Γιουτζέλ. Σπούδασε Λατινικά και Ελληνικά στα Πανεπιστήμια της Άγκυρας και του Κέημπριτζ και εργάστηκε ως μεταφραστής σε διάφορες πρεσβείες και στον Τουρκικό τομέα του BBC στο Λονδίνο. Μετά την επιστροφή του στην Τουρκία το 1958, αφού έκανε στρατιωτική θητεία στην Κορέα, εργάστηκε για λίγο ως ταξιδιωτικός ξεναγός στο Μπόντρουμ και έπειτα έζησε στην Κωνσταντινούπολη ως ελεύθερος μεταφραστής και ποιητής. Είχε δύο κόρες, την Γκιουζέλ και τη Σου και έναν γιο, τον Χασάν, από το γάμο του με την Γκιουλέρ Γιουτζέλ. Στα τελευταία του χρόνια εγκαταστάθηκε στην απομονωμένη χερσόνησο Ντάτσα στη Μούγλα στην νοτιοδυτική Τουρκία. Πέθανε στη Ντάτσα το 1999, όπου και κηδεύτηκε.

Τέχνη Ο Τζαν Γιουτζέλ είναι γνωστός για τη συχνή χρήση αργκό και μερικές φορές αγοραίας γλώσσας στα ποιήματά του. Ωστόσο, οι κριτικοί του συμφωνούν επίσης πως η αποτελεσματικότητά του στη χρήση λέξεων με έναν απλό και κατανοητό τρόπο αξίζει εγκωμίων και εκτίμησης. Θεωρούσε πολύ σημαντική γι'αυτόν την οικογένειά του και οι αγαπημένοι του αναφέρονται σε πολλά ποιήματά του, όπως τα "Στην Μικρή μου Κόρη Σου", "Στην Γκιουζέλ", και "Αγαπούσα τον Πατέρα μου Πιο Πολύ στη Ζωή μου". Ο Γιουτζέλ μετέφρασε επίσης έργα των Σαίξπηρ, Λόρκα και Μπρεχτ στα Τουρκικά.

Έργα • • • • • • • • • • • • • • •

Yazma (1950) Her Boydan (1959, Çeviri Şiirler) Sevgi Duvarı (1973) Bir Siyasinin Şiirleri (1974) Ölüm ve Oğlum (1976) Şiir Alayı (1981, ilk dört şiir kitabı) Rengâhenk (1982) Gökyokuş (1984) Beşibiyerde (1985, ilk beş şiir kitabı) Canfeda (1985) Çok Bi Çocuk (1988) Kısa Devre (1990) Kuzgunun Yavrusu (1990) Gece Vardiyası (1991) Güle Güle-Seslerin Sessizliği (1993)

• Gezintiler (1994) • Maaile (1995)


Τζαν Γιουτζέλ • Seke Seke (1997) • Alavara (1999) • Mekânım Datça Olsun (1999)

Πηγές • Ahmet Necdet, Modern Turk Siiri Yonelimler, Tanikliklar, Ornekler Broy Yayinevi, Ekim 1993.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Επιλεγμένα ποιήματα στα Αγγλικά [1] • Βιογραφία και έργα [2] • Σύντομη βιογραφία [3]

Παραπομπές [1] http:/ / www. geocities. com/ metincelal/ canyuceleng. htm [2] http:/ / www. kultur. gov. tr/ EN/ BelgeGoster. aspx?17A16AE30572D3130239EEA0FCDF038BEE5931C025F918AA [3] http:/ / www. turkish-lit. boun. edu. tr/ author. asp?CharSet=English& ID=54

103


104

Γιουνούς Εμρέ Γιουνούς Εμρέ Ο Γιουνούς Εμρέ (Yunus Emre) (1238; - 1320;) ήταν Τούρκος ποιητής και Σούφι μυστικιστής. Έχει ασκήσει τεράστια επίδραση στην Τουρκική λογοτεχνία, από τις μέρες του μέχρι σήμερα. Επειδή ο Γιουνούς Εμρέ, μετά τον Αχμέτ Γεσεβί και τον Σουλτάν Βελέντ, είναι ένας από τους πρώτους γνωστούς Τουρκόφωνους ποιητές που συνέθεσαν τα έργα τους στην καθομιλουμένη Τουρκική της εποχής και της περιοχής του και όχι στα Περσικά και τα Αραβικά, η έκφρασή του πλησιάζει τον λαϊκό λόγο των συγχρόνων του στην Κεντρική και Δυτική Ανατολία, που είναι επίσης η γλώσσα ενός αριθμού ανώνυμων παραδοσιακών ποιητών, παραδοσιακών τραγουδιών, παραμυθιών, γρίφων (tekerlemeler) και παροιμιών που έχουν φτάσει επίσης μέχρι τις μέρες μας. Όπως το Βιβλίο του Ντεντέ Κορκούτ, ένα παλαιότερο, ανώνυμο Κεντροασιατικό έπος, η Τουρκική παράδοση που ενέπνευσε τον Γιουνούς Εμρέ στην περιστασιακή χρήση των tekerlemeler ως ποιητικό τέχνασμα είχε φτάσει ως αυτόν και τους συγχρόνους του προφορικά και συνέχισε για κάποιο διάστημα να μην καταγράφεται.[1]

Το άγαλμα του Γιουνούς Εμρέ στην Buyukcekmece, Κωνσταντινούπολη

Μετά τη Μογγολική εισβολή στην Ανατολία που διευκολύνθηκε από την ήττα των Σελτζούκων Τούρκων στην Μάχη του Κουσέ Νταγ το 1243, η Ισλαμική μυστικιστική λογοτεχνία αναπτύχθηκε στην Ανατολία, και ο Γιουνούς Εμρέ έγινε ένας από τους πλέον διακεκριμένους ποιητές της. Είναι ένας από τους πρώτους επώνυμους ποιητές που συνέθεσε εκτεταμένα στην Τουρκική γλώσσα, και τα ποιήματά του - παρότι είναι σχετικά απλά στην επιφάνεια- μαρτυσούν την ικανότητά του να περιγράφει αρκετά δυσκολονόητες μυστικιστικών εννοιών με καθαρό τρόπο. Παραμένει δημοφιλής σε αρκετές χώρες, από το Αζερμπαϊτζάν μέχρι τα Βαλκάνια, με επτά διαφορετικές και ευρέως εγκατεσπαρμένες τοποθεσίες να διεκδικούν τον τόπο της ταφής του εντός των ορίων τους. Τα ποιήματά του, γραμμένα εντός της παράδοσης της Ανατολιακής λαϊκής ποίησης, κυρίως αφορούν στην θεϊκή αγάπη και την ανθρώπινη μοίρα: Yunus'dürür benim adım Gün geçtikçe artar odum İki cihanda maksûdum Bana seni gerek seni[2] Γιουνούς Εμρέ είναι το όνομά μου Η φωτιά μου μεγαλώνει μέρα με τη μέρα Στους δύο κόσμους, ο στόχος μου είναι τούτος Έσενα είναι που χρειάζομαι, Εσένα.


Γιουνούς Εμρέ

Παραπομπές [1] Edouard Roditi. "Western and Eastern Themes in the Poetry of Yunus Emre", Journal of Comparative Poetics, No. 5, The Mystical Dimension in Literature (Spring, 1985), p. 27 [2] Cevdet Kudret. Yunus Emre. Ankara: İnkılâp Kitabevi, 2003. ISBN 975-10-2006-9, p. 58

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Γιουνούς Εμρέ & Ανθρωπισμός (http://www.stwing.upenn.edu/~durduran/yunus/)

105


106

Χαϋντάρ Εργκιουλέν Χαϋντάρ Εργκιουλέν Ο Χαϋντάρ Εργκιουλέν (Haydar Ergulen) είναι ένας σημαντικότερους ποιητές της νέας γενιάς της σύγχρονης λογοτεχνίας. Γεννήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 1956 στο Εσκί αποφοίτησε από το Τμήμα Κοινωνιολογίας στο Orta Doğu Teknik (Μεσανατολικό Τεχνικό Πανεπιστήμιο) στην Άγκυρα.

από τους Τουρκικής Σεχίρ και Üniversitesi

Ανάμεσα στα εκδοθέντα ποιητικά βιβλία του περιλαμβάνονται τα: "Sokak Prensesi" (Πριγκήπισσα του Δρόμου/1991), "Eskiden Terzi" (Μια Φορά ένας Ραφτης/1995), "40 Şiir ve Bir" (40 Ποιήματα και Ένα/1997), "Karton Valiz" (Χαρτονένια Βαλίτσα/1999). Με το "40 Ποιήματα και Ένα" ο Εργκιουλέν κέρδισε το περίβλεπτο "Βραβείο Ποίησης Behçet Necatigil" το 1997 καθώς και το "Βραβείο Ποίησης Orhon Murat Arıburna". Το "Μια Φορά ένας Ράφτης" του επέφερε το "Βραβείο Ποίησης Halil Kocagoz" το 1996.

Ο Χαϋντάρ Εργκιουλέν

Για μερικά από τα βιβλία του χρησιμοποίησε το λογοτεχνικό ψευδώνυμο "Χαφίζ" ("Hafiz").

Εξωτερικός σύνδεσμος • www.geocities.com/metincelal/haydareng.htm [1]

Παραπομπές [1] http:/ / www. geocities. com/ metincelal/ haydareng. htm


107

Μπουλέντ Ετζεβίτ Μπουλέντ Ετζεβίτ Ο Μπουλέντ Ετζεβίτ (τουρκ. Mustafa Bülent Ecevit) (28 Μαΐου του 1925 - 5 Νοεμβρίου 2006) ήταν Τούρκος συγγραφέας, δημοσιογράφος και πολιτικός, ο οποίος διετέλεσε και πρωθυπουργός της Τουρκίας.

Σπουδές Φοίτησε στο American Robert College, το πιο σπουδαίο εκπαιδευτικό Ίδρυμα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην Κωνσταντινούπολη. Ήξερε σανσκριτικά και αγγλικά, ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία και την ποίηση, δε σπούδασε όμως ποτέ σε πανεπιστήμιο, γεγονός που τον εμπόδισε να αναλάβει την προεδρία της χώρας λόγω σχετικού νομοθετικού περιορισμού.

Κάθοδος στην πολιτική Εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής το 1957. Το 1974 διαδέχτηκε τον Ισμέτ Ινονού στην ηγεσία του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (Cumhuriyet Halk Partisi) και έγινε Πρωθυπουργός μιας βραχύβιας Ο Μπουλέντ Ετζεβίτ Κυβέρνησης συνεργασίας από τον Ιανουάριο ως το Νοέμβριο του 1974. Στους Έλληνες έγινε γνωστός ως ο "Πρωθυπουργός της εισβολής", καθώς επί πρωθυπουργίας του, τον Ιούλιο του 1974, η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο και κατέλαβε μέσω της στρατιωτικής επιχείρησης "Αττίλας" το βόρειο τμήμα της νήσου, το οποίο κατέχει παράνομα , κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, μέχρι σήμερα.

Πολιτική καριέρα Το 1980, ο Ετζεβίτ φυλακίστηκε από την στρατιωτική δικτατορία του Κενάν Εβρέν και επτά χρόνια αργότερα ήρθη με δημοψήφισμα η απαγόρευση πολιτικών δικαιωμάτων που του είχε επιβληθεί. Έγινε πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος της Αριστεράς (Demokratik Sol Parti), διαδεχόμενος τη σύζυγό του. Απέτυχε πολλές φορές να εισέλθει στη Βουλή, και εξελέγη τελικά το 1995. Ήταν αντιπρόεδρος της τελευταίας κυβέρνησης του Μεσούτ Γιλμάζ και υπηρεσιακός πρωθυπουργός για τη διενέργεια των εκλογών του 1999. Σε αυτές τις εκλογές το κόμμα του απέσπασε το μεγαλύτερο αριθμό εδρών στο Κοινοβούλιο, και ο Ετζεβίτ έγινε πρωθυπουργός τρικομματικής κυβέρνησης συνεργασίας που σχηματίστηκε με το κόμμα του, το κόμμα της Μητέρας Πατρίδας του Μεσούτ Γιλμάζ (Anavatan Partisi) και το Εθνικιστικό Κόμμα (Milliyetçi Hareket Partisi) του Ντεβλέτ Μπαχτσελί. Η κυβέρνηση Ετζεβίτ έλαβε κάποια μέτρα στην κατεύθυνση της σταθεροποίησης της τουρκικής οικονομίας και των μεταρρυθμίσεων που χρειάζονταν για την έναρξη ενταξιακών συνομιλιών με την Ευρωπαϊκή Ένωση.


Μπουλέντ Ετζεβίτ Η θητεία της κυβέρνησής του έληξε το 2002.

Ασθένεια και θάνατος Μετά από ένα εγκεφαλικό που έπαθε στις 19 Μαΐου 2006 έπεσε σε κώμα, από το οποίο δεν ανένηψε ποτέ. Πέθανε στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Gülhane, όπου νοσηλευόταν, την Κυριακή 5 Νοεμβρίου του 2006. Παρά τη μουσουλμανική παράδοση, που θέλει την κηδεία να γίνεται εντός 48ώρου από το θάνατο, η κηδεία του Ετζεβίτ προγραμματίστηκε και έγινε το Σάββατο, 11 Νοεμβρίου. Κατά κάποιους πολιτικούς παρατηρητές, αυτό έγινε για να ακολουθήσει αμέσως μετά την επέτειο θανάτου του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ (10 Νοεμβρίου). Σε κάθε περίπτωση, η κηδεία του εξελίχθηκε σε διαδήλωση κατά του κυβερνώντος ισλαμικού κόμματος του πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Προσωπικότητα Ο Ετζεβίτ ήταν ένα ασυνήθιστο μείγμα αδιάφθορου πολιτικού, με τάση προς την ποίηση, αλλά ταυτόχρονα και αδίστακτου εθνικιστή που καθόλου δε δίστασε να διατάξει την εισβολή στην Κύπρο. Σε ένα ποίημά του το 1947 στο Λονδίνο έγραφε: Η χρυσή εποχή του Αιγαίου θα αναγεννηθεί μέσα από μας όπως η φωτιά του μέλλοντος το μαγκάλι του παρελθόντος έρχεται στη ζωή Το ποίημα συνεχίζει λέγοντας ότι Τούρκοι και Έλληνες θα κάτσουν να πιουν ούζο και ρακί δίπλα στη μπλε μαγεία του Αιγαίου. Πλήρες Ποίημα TÜRK-YUNAN ŞİİRİ Sıla derdine düşünce anlarsın Yunanlıyla kardeş olduğunu Bir rum şarkısı duyunca gör Gurbet elde istanbul çocuğunu Türkçenin ferah gönlünce küfretmişiz Olmuşuz kanlı bıçaklı Yine de bir sevgidir içimizde Böyle barış günlerinde saklı Bir soyun kanı olmasın varsın Damarlarımızda akan kan İçimizde şu deli rüzgâr Bir havadan Bu yağmurla cömert Bu güneşle sıcak Gönlümüzden bahar dolusu kopan İyilikler kucak kucak Bu sudan bu tattandır ikimizde de günah Bütün içkiler gibi zararı kadar leziz

108


Μπουλέντ Ετζεβίτ Bir iklimin meyvasından sızdırılmış Bir içkidir kötülüklerimiz Aramızda bir mavi büyü Bir sıcak deniz Kıyılarında birbirinden güzel İki milletiz Bizimle dirilecek bir gün Ege'nin altın çağı Yanıp yarının ateşinden Eskinin ocağı Önce bir kahkaha çalınır kulağına Sonra rum şiveli türkçeler O Boğaz'dan söz eder Sen rakıyı hatırlarsın Yunanlıyla kardeş olduğunu Sıla derdine düşünce anlarsın

Εξωτερικές συνδέσεις • Επικήδειος από τον Economist [1] • Επικήδειος από το τουρκικό BBC [2]

Παραπομπές [1] http:/ / www. electronic-economist. com/ displayStory. cfm?story_id=8134722 [2] http:/ / www. bbc. co. uk/ turkish/ news/ story/ 2006/ 11/ 061110_ecevit_economist. shtml

109


110

Αϋτέν Μουτλού Αϋτέν Μουτλού Η Αϋτέν Μουτλού (Ayten Mutlu, 6 Οκτωβρίου 1952) είναι Τουρκάλα ποιήτρια και συγγραφέας. Έχει γεννηθεί στην πόλη Μπαντερμά της Τουρκίας. Σπούδασε στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο Yıldız και το Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης και αποφοίτησε από τη σχολή Διοίκησης του Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης το 1975. Στις πολιτικές της δραστηριότητες συμπεριλαμβάνεται η συμμετοχή της στο Κίνημα Γυναικείων δικαιωμάτων. Έχει εκδώσει ποίηση, πρόζα, ιστορίες και κριτική. Επίσης, έχει μεταφράσει σύγχρονους ποιητές από τα αγγλικά στα τουρκικά που έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά. Μεταφράζει επίσης γυναίκες ποιήτριες από την Αρχαιότητα ως σήμερα σε ανθολογίες από την παγκόσμια ποίηση. Της έχουν απονεμηθεί τα βραβεία: • Βραβείο Ibrahim Yildizoglu (1999) • Ποιητικό Βραβείο της διεθνούς Συνάντησης ποιητών στη Γιάλοβα (2001) • Βραβείο Sunullah Arısoy (2005)

Έργα • • • • • • • • •

Dayan Ey Sevdam (Αντιστάσου Ω Αγάπη μου, 1984), Vaktolur (Έρχεται Μια Ώρα Που…, 1986), Seni Özledim (Μου Έλειψες, 1990), Kül İzi (Το Ίχνος της Στάχτης 1993), Denize Doğru (Προς τη Θάλασσα, 1996), Çocuk ve Akşam (Παιδί και Απόγευμα, 1999), Taş Ayna (Πέτρινος Καθρέφτης, 2002). Yitik Anlam Peşinde (Σε Αναζήτηση Χαμένου Νοήματος, 2004), Ateşin Köklerinde (Στις Ρίζες της Φωτιάς - Επιλεγμένα Ποιήματα, 2006)


111

Μπακί Μπακί Μπακί (Bâḳî) (‫ )ىقاب‬ήταν το λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Οθωμανού Τούρκου ποιητή Μαχμούντ Αμντουλμπακί (Mahmud Abdülbâkî) (1526 - 1600). Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους συντελεστές της Τουρκικής λογοτεχνίας, και έμεινε γνωστό ως Sultânüş-şuarâ (‫)ارعشلا ناطلس‬, ή "Σουλτάνος των ποιητών".

Ζωή Ο Μπακί γεννήθηκε σε μια φτωχή οικογένεια στην Κωνσταντινούπολη. Ο πατέρας του ήταν μουεζίνης στο Τζαμί Φατίχ. Αρχικά η οικογένειά του τον έβαλαν να μαθητεύσει ως κατασκευαστής ιπποσκευών, αλλά αυτός συχνά έφευγε από τη δουλειά για να παρακολουθήσει μαθήματα στο παραπλήσιο σχολείο. Στο τέλος η οικογένειά του του επέτρεψε να παρακολουθήσει το σχολείο. Ο Μπακί ήταν καλός μαθητής, και παρακολούθησε τις διαλέξεις πολλών διασήμων λεκτόρων της εποχής του. Κατά τη διάρκεια των σχολικών του χρόνων άρχισε να μορφοποιείται το ταλέντο του και ενδιαφέρον του για την ποίηση, βοηθούμενος σε μεγάλο βαθμό από τον Ο Μπακί καθιερωμένο ποιητή Ζατί (Zâtî) (1471 - 1548). Μετά την ολοκλήρωση του σχολείου, διορίστηκε σε διάφορες θέσεις γενικά ως καδής ή Ισλαμικός δικαστής - στην Οθωμανική γραφειοκρατεία. Ο Μπακί πέθανε στην Κωνσταντινούπολη το έτος 1600. Ο Μπακί ήταν πάντα κοντά στο Οθωμανικό παλάτι, κυρίως κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Σουλεϋμάν Α', με τον οποίο διατηρούσε καλές σχέσεις. Κατά τη διάρκεια των επακόλουθων βασιλείων του Σελίμ Β' και Μουράντ Γ', παρέμεινε κοντά στο παλάτι και τις κρατικές υποθέσεις, και έγινε επίκεντρο του ενδιαφέροντος τόσο του κοινού όσο και του παλατιού.

Έργα Ο Μπακί έζησε κατά τη διάρκεια της ακμής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, γεγονός που επηρέασε πολύ την ποίησή του. Βασικά θέματα της ποίησής του είναι η αγάπη, η χαρά του να ζεις και η φύση. Αν και δεν εντοπίζεται σχεδόν καμί Σούφι επιρροή στην ποίησή του - πράγμα που συμβαίνει σε άλλους ποιητές της Οθωμανικής περιόδου - η σύλληψη της αγαάπης όπως αποκαλύπτεται στην ποίησή του δεν είναι εντελώς διαφορετική από την Σούφι αντίληψη. Ο Μπακί έγραψε σχετικά μικρό αριθμό έργων κατά τη διάρκεια της ζωής του, καθώς πάντα διεκήρυσσε πως ήθελε να κάνει έργα μεγάλα σε ποιότητα και όχι σε ποσότητα. Ένα από τα πλέον φημισμένα έργα του είναι το Mersiye-i Hazret-i Süleymân Hân (‫"( )ناخ ناميلس تﺮﻀﺣ هيشرم‬Ελεγεία για την Εξοχότητά Του Σουλεϋμάν Χαν"), το οποίο συγκαταλέγεται στα πιο διάσημα ελεγειακά έργα της Τουρκικής λογοτεχνίας.


Μπακί

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • kimkimdir.gen.tr - Bâki biyografisi [1] (Βιογραφία στα Τουρκικά) • edebiyatturk.net - Bâki biyografisi [2] (Βιογραφία στα Τουρκικά)

Παραπομπές [1] http:/ / www. kimkimdir. gen. tr/ kimkimdir. php?id=1128 [2] http:/ / 213. 243. 28. 24/ ozel/ edebiyat/ divansiiri/ baki/ index. html

112


113

Ιμπραχίμ Χαλίλ Μπαράν Ιμπραχίμ Χαλίλ Μπαράν Ο Ιμπραχίμ Χαλίλ Μπαράν (İbrahim Halil Baran) (γεννημένος το 1981 στο Τιονέκ) είναι Τούρκος ποιητής, συγγραφέας και σχεδιαστής. Ολοκλήρωσε την πρωτοβάθμια εκπαίδευσή του στο Σουρούτζ και τη δευτεροβάθμια στη Σανλιούρφα. Το 2003, αποφοίτησε από το Τμήμα Τουρκικής Διδασκαλίας της Σχολής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Ντιτζλέ στο Ντιγιαρμπακίρ. Για κάποιο διάστημα φοίτησε στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα της Τουρκικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Μπιλκέντ. Σήμερα εργάζεται ως δάσκαλος Τουρκικών σε ιδιωτικό ινστιτούτο. Ο Μπαράν, που άρχισε να γράφει εκδίδοντας ενώ ήταν στο δημοτικό την εφημερίδα Son Kalem, πήρε μέρος με τα γραπτά και τα ποιήματά του σε επιθεωρήσεις όπως οι E, Son Kisot, Duzyazi Defteri, Seyir και Yom Sanat. Το πρώτο ποιητικό του βιβλίο Esmer Tenli Irmak Dusleri (Sî, Κωνσταντινούπολη) εκδόθηκε το 2002. Τα ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες και έχουν συμπεριληφθεί σε μερικές διεθνείς ανθολογίες. Το δεύτερο ποιητικό του βιβλίο, Sular Divani, (Yom, Κωνσταντινούπολη) εκδόθηκε τον Απρίλιο του 2005. Ο Μπαράν είναι ένας από τους ιδρυτές του Εκδοτικού οίκου Yom, όπου και απασχολείται ως συντάκτης και καλλιτεχνικός διευθυντής.

Δείγμα γραφής όποτε κοιτώ τα φώτα αυτής της πόλης σε θυμάμαι πάντα όταν σε θυμάμαι πάντα κοιτώ τα φώτα αυτής της πόλης... δεν έσβησαν ποτέ, τα φώτα αυτής της πόλης...

Εξωτερικός σύνδεσμος • Επίσημο website [1]

Παραπομπές [1] http:/ / www. ibrahimhalilbaran. com


114

Ιλχάν Μπερκ Ιλχάν Μπερκ Ο Ιλχάν Μπερκ (İlhan Berk) (Μαγνησία, 18 Νοεμβρίου 1918 - Αλικαρνασσός, 28 Αυγούστου 2008) ήταν σύγχρονος Τούρκος ποιητής. Ο Μπερκ ήταν κυρίαρχη μορφή της Μεταμοντέρνας Γενιάς (οι μεταμοντέρνοι καλλιτέχνες ονομάζονται στην Τουρκία "ikinci yeni" που σημαίνει "Η δεύτερη νέα γενιά"). Η επιρροή του έχει υπάρξει σημαντική ανάμεσα στους Τουρκικούς λογοτεχνικούς κύκλους.

Ζωή Ο Ιλχάν Μπερκ γεννήθηκε στη Μανίσα το 1918. Αποφοίτησε από το Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας του Πανεπιστημίου Γκαζί. Μεταξύ των ετών 1945-1955, ο Μπερκ εργάστηκε ως δάσκαλος. Αργότερα άρχισε να εργάζεται για το εκδοτικό γραφείο της Τράπεζας Ζιραάτ ως μεταφραστής (1956-1969). Ο Ιλχάν Μπερκ πέθανε στο Μπόντρουμ της Μούγλας το 2008 όπου και ζούσε μέχρι τότε[1] .

Ποίηση Οι ρίζες της ποίησης του Μπερκ βρίσκονται στη μυθολογία, και σε μια σύνθεση Δυτικών και Ανατολικών ποιητικών παραδόσεων. Κατάφερε ωστόσο να δημιουργήσει μια μοναδική και μεταμοντέρνα προσέγγιση. Η ποίησή του τροφοδοτείται από την ιστορία, γεωγραφία, εικαστικές τέχνες, πόλεις όπως η Κωνσταντινούπολη, το Παρίσι και η Άγκυρα, και τα θέματά του υποστηρίζονται από ένα εκτεταμένο λεξιλόγιο που εμπεριέχει λέξεις της καθομιλουμένης αλλά και πολύ εξειδικευμένους όρους, όπως μουσική ορολογία και τοπικά ονόματα φυτών.

Έργα • • • • • • • • • • • • • • • •

Güneşi Yiyenlerin Selamı (1935) (αργότερα μετονομάστηκε σε Güneşi Yakanların Selamı) Istanbul (1947) Günaydın Yeryüzü (Καλημέρα Γη, 1952) Türkiye Şarkısı (Τραγούδι της Τουρκίας, 1953) Köroğlu (1955) Galile Denizi (1958) Çivi Yazısı (Σφηνοειδής Γραφή, 1960) Otağ (1961) Mısırkalyoniğne (1962) Âşıkane (1968) Taşbaskısı (1975) Şenlikname (1976) Atlas (1976) Kül (Ashes, 1978) İstanbul Kitabı (Το Βιβλίο της Κωνσταντινούπολης, 1980) Kitaplar Kitabı (Το Βιβλίο των Βιβλίων, 1981)

• Deniz Eskisi (1982) • Delta ve Çocuk (Δέλτα και Παιδί, 1984)


Ιλχάν Μπερκ • • • • • • •

Galata (1985) Güzel Irmak (Όμορφος Ποταμός, 1988) Pera (1990) Dün Dağlarda Dolaştım Evde Yoktum (1993) Avluya Düşen Gölge (1996) Şeyler Kitabı Ev (Το Βιβλίο των Πραγμάτων: Σπίτι, 1997) Çok Yaşasın Sayılar (Μακροημερεύοντες Αριθμοί, 1998)

Βραβεία • • • •

1979 Βραβείο Ένωσης Τουρκικής Γλώσσας 1980 Βραβείο Ποίησης Behçet Necatigil 1983 Βραβείο Ποίησης Yeditepe 1988 Βραβείο Λογοτεχνίας Sedat Simavi

Παραπομπές [1] Turkish Digest: İlhan Berk dies at 90 (http:/ / www. turkishdigest. com/ 2008/ 08/ ilhan-berk-dies-at-90. html)

115


116

Νεσατί Νεσατί Νεσατί (Neşāṭī) (‫ )ىطاشن‬ήταν το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Οθωμανού ποιητή. Ήταν Σούφι, ή Ισλαμιστής μυστικιστής, της τάξεως των Μεβλεβί, και η ποίησή του θεωρείται συχνά παραδειγματική του "Ινδικού στυλ" της Οθωμανικής ποίησης, κίνημα που άνθισε στις αρχές του 17ου αιώνα.

Ζωή Αν και μια πηγή[1] ισχυρίζεται πως το πραγματικό όνομα του Νεσατί ήταν Σουλεϋμάν (Süleymân) (‫)ناميلس‬, η πλειονότητα των πηγών αναφέρουν το όνομα του ως Αχμέντ (Ahmed) (‫)دمحأ‬. Γεννήθηκε στην Εντιρνέ, στην περιοχή της Θράκης. Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς γεννήθηκε, αν και πιθανολογείται[2] κάπου γύρω στα 1600, με αποδεικτικό στοιχείο ένα ποίημα που αναφέρει τον χειμώνα του 1621-22, οπότε το στενό του Βοσπόρου στην Κωνσταντινούπολη είχε καλυφθεί με πάγο. ‫امرس زيبعاشم ایآ هرتسوك شقن ن‬ ‫بآ هحفص ىدلوا هتسب غي هنييآ وچمه هك‬ Ne naḳş göstere āyā müşa`biz-i sermā Ki hemçü āyīne yaḫ-beste oldu safḥa-yi āb[3] Ω τι σχέδια μπορεί ο μάγος του κρύου να επιδείξει; Σαν καθρέφτης, η σελίδα του νερού είναι δεμένη σε πάγο Πέθανε το 1674, και κηδεύτηκε στο προαύλιο του Τεμένους Murâdiyye.

Έργο Ο Νεσατί δεν ήταν τόσο παραγωγικός όσο άλλοι Οθωμανοί ποιητές, θεωρείται ωστόσο αυθεντία της ποιητικής μορφής γκαζέλ[4] . Επηρεάστηκε πολύ και θαύμαζε τον Πέρση ποιητή Ουρφί του Σιράζ, για τον οποίο έγραψε μια πραγματεία, την Şerḥ-i Müşkilāt-i `Urfī (‫" ىفروع تالكشم حرش‬Εξήγηση των Δυσκολιών του `Urfî")

Σημειώσεις [1] [2] [3] [4]

Sefîne-i nefîse-i Mevleviyye ("Beautiful Ship of the Mevlevi Order"), Mustafa Sâkıb Dede (d. 1736) Andrews 252 Ibid. 297 Cengiz 535


Νεσατί

Παραπομπές • Andrews, Walter G; Black, Najaat; Kalpaklı, Mehmet. Ottoman Lyric Poetry: An Anthology. ISBN 0-292-70472-0. • Berk, İlhan. "Neşâtî Bugün de Bir 'Saklı Su'dur..." in Osmanlı Divan Şiiri Üzerine Metinler; ed. Mehmet Kalpaklı; pp. 245–246. ISBN 975-08-0164-4. • Cengiz, Halil Erdoğan. "Neşâtî" in Divan Şiiri Antolojisi; pp. 534–551. Ankara: Bilgi Yayınevi, 1983. • Şentürk, Ahmet Atilla. "Neşâtî" in Osmanlı Şiiri Antolojisi; pp. 555–559. ISBN 975-08-0163-6.

117


118

Φαζέλ Χουσνού Νταγλαρτζά Φαζέλ Χουσνού Νταγλαρτζά Ο Φαζέλ Χουσνού Νταγλαρτζά (Fazıl Hüsnü Dağlarca) [faːˡzɯł hysˡny dʌaˡłaɾ.ʤa] (Κωνσταντινούπολη 26 Αυγούστου 1914) είναι ένας από τους πλέον παραγωγικούς ποιητές της Δημοκρατίας της Τουρκίας με πάνω από 60 συλλογές ποιημάτων του να έχουν εκδοθεί μέχρι το 2007. Η καθορολογική χρήση της Τουρκικής γλώσσας στην οποία επιδίδεται έχει φέρει νέα διάσταση στη σύγχρονη Τουρκική λογοτεχνία. Τα ποιήματά του ασχολούνται με θέματα όπως η προϊστορία της ανθρωπότητας και το σύμπαν, αλλά επίσης αντιμιλιταριστικά θέματα και ο Τουρκικός Πόλεμος Ανεξαρτησίας.

Έργα • • • •

Havaya Çizilen Dünya (1935) Çocuk ve Allah (1940) Daha (1943) Çakırın Destanı (1945)

• • • • •

Taşdevri (1945) Üç Şehitler Destanı (1949) Toprak Ana (1950) Aç Yazı (1951) İstiklâl Savaşı - Samsun'dan Ankara'ya (1951)

• • • • • • • • • • • • • • •

İstiklâl Savaşı - İnönüler (1951) Sivaslı Karınca (1951) İstanbul - Fetih Destanı (1953) Anıtkabir (1953) Asû (1955) Delice Böcek (1957) Batı Acısı (1958) Hoolar (1960) Özgürlük Alanı (1960) Cezayir Türküsü (1961) Aylam (1962) Türk Olmak (1963) Yedi Memetler (1964) Çanakkale Destanı (1965) Dışardan Gazel (1965)

• Kazmalama (1965) • Yeryağ (1965) • Viyetnam Savaşımız (1966)


Φαζέλ Χουσνού Νταγλαρτζά • • • • • • • • • • • • • • • • •

Açıl Susam Açıl (1967) Kubilay Destanı (1968) Haydi (1968) 19 Mayıs Destanı (1969) Hiroşima (1970) Malazgirt Ululaması (1971) Kuş Ayak (1971) Haliç (1972) Kınalı Kuzu Ağıdı (1972) Bağımsızlık Savaşı - Sakarya Kıyıları (1973) Bağımsızlık Savaşı - 30 Ağustos (1973) Bağımsızlık Savaşı - İzmir Yollarında (1973) Gazi Mustafa Kemal Atatürk (1973) Arka Üstü (1974) Yeryüzü Çocukları (1974) Yanık Çocuklar Koçaklaması (1976) Horoz (1977)

• • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Hollandalı Dörtlükler (1977) Balinayla Mandalina (1977) Yazıları Seven ayı (1978) Göz Masalı (1979) Yaramaz Sözcükler (1979) Çukurova Koçaklaması (1979) Şeker Yiyen Resimler (1980) Cinoğlan (19819 Hin ile Hincik (1981) Güneş Doğduran (1981) Çıplak (1981) Yunus Emre'de Olmak (1981) Nötron Bombası (1981) Koşan Ayılar Ülkesi (1982) Dişiboy (1985) İlk Yapıtla 50 Yıl Sonrakiler (1985) Takma Yaşamalar Çağı (1986) Uzaklarla Giyinmek (1990) Dildeki Bilgisayar (1992)

119


120

Οκτάυ Ριφάτ Οκτάυ Ριφάτ Ο Οκτάυ Ριφάτ Χοροζτσού (Oktay Rifat Horozcu) (10 Ιουλίου 1914 - 18 Απριλίου 1988) ήταν Τούρκος συγγραφέας λογοτεχνικών έργων, θεατρικών έργων και ένας από εμπροσθοφύλακες της μοντέρνας Τουρκικής ποίησης από τα τέλη της δεκαετίας του 1930. Υπήρξε ένας από τους ιδρυτές του κινήματος Γκαρίπ, μαζί με τους Ορχάν Βελί και Μελίχ Τζεβντέτ. Ο Οκτάυ Ριφάτ είχε σημαντικό αντίκτυπο στην σύγχρονη Τουρκική ποίηση, κινούμενος έξω από παραδοσιακές ποιητικές συμβάσεις και δημιουργώντας ένα νέο κίνημα.

Βιογραφία Ο Οκτάυ Ριφάτ γεννήθηκε στις 10 Ιουνίου 1914 στην πόλη της Τραπεζούντας, με πατέρα τον ποιητή και γλωσσολόγο Σαμίχ Ριφάτ Χοροζτσού, ο οποίος ήταν επίσης κυβερνήτης της Τραπεζούντας[1] . Αποφοίτησε από το Erkek Lisesi της Άγκυρας (Γυμνάσιο της Άγκυρας) το 1932, και πήρε το πτυχίο του στη νομική από το Πανεπιστήμιο της Άγκυρας. Διορίστηκε στο Παρίσι για να κάνει το διδακτορικό του, ωστόσο τρία χρόνια αργότερα γύρισε πίσω χωρίς να το ολοκληρώσει εξαιτίας του Β' Παγκόσμιου Πολέμου. Μετακόμισε στην Κωνσταντινούπολη το 1955, και άρχισε να εργάζεται ως νομικός σύμβουλος για τους Κρατικούς Σιδηροδρόμους. Αποσύρθηκε το 1973 και πέθανε στην Κωνσταντινούπολη στις 18 Απριλίου 1988.

Έργο Ο Οκτάυ Ριφάτ άρχισε να γράφει ποίηση ως μαθητής γυμνασίου, και τα πρώτα του ποιήματα εκδόθηκαν μεταξύ του 1936 και 1944 στη λογοτεχνική εφημερίδα Βαρλέκ (Varlık, Ύπαρξη). Το 1941, μαζί με τους φίλους του Ορχάν Βελί Κανίκ και Μελίχ Τζεβντέτ Αντάυ, εξέδωσε το διάσημο βιβλίο Γκαρίπ (Garip) το οποίο απετέλεσε το πρώτο παράδειγμα του Γκαρίπ, ή "Παράξενου"[1] κινήματος. Στα ποιήματά του, που κάνουν χρήση όλου του πλούτου της μητρικής του Τούρκικης γλώσσας, περιλαμβάνεται το Karga ile Tilki (Το Κοράκι και η Αλεπού), για το οποίο κέρδισε το Βραβείο Ποίησης Yeditepe το 1955. Ο Οκτάυ Ριφάτ δημοσίευσε και μυθιστορήματα όπως τα Bir Kadının Penceresinden και Danaburnu, θεατρικά έργα όπως το Kadınlar Arasında (Μεταξύ Γυναικών, πρωτοπαίχτηκε το 1948) και μετέφρασε αρχαιότερα κείμενα στα Τουρκικά από τα Λατινικά και Ελληνικά[1] . . Στα έργα του έχουν απονεμηθεί πολλά τουρκικά λογοτεχνικά βραβεία.


Οκτάυ Ριφάτ

Δημοσιευμένα Έργα • • • • • • • • • • • • • • • •

Garip (μαζί με τους Ορχάν Βελί και Μελίχ Τζεβντέτ, 1941) Yaşayıp Ölmek Aşk ve Avarelik Üstüne Şiirler (1945) Güzelleme (1945) Aşağı Yukarı (1952) Karga ile Tilki (1954) Perçemli Sokak (1956) Âşık Merdiveni (1958) İkilik (Aşağı Yukarı ve Karga ile Tilki'nin ikinci baskısı,1963) Elleri Var Özgürlüğün (1966) Şiirler (1969) Yeni Şiirler (1973) Çobanıl Şiirler (1976) Bir Cıgara İçimi (1979) Elifli (1980) Denize Doğru Konuşma (1982) Dilsiz ve Çıplak (1984)

• Koca Bir Yaz (1987) • Bütün Şiirleri (1991)

Παραπομπές [1] http:/ / www. kultur. gov. tr/ EN/ BelgeGoster. aspx?17A16AE30572D313B6B8DA541AA02A119837F9A3538A2623

Εξωτερικός σύνδεσμος • Επιλεγμένα ποιήματα του Οκτάυ Ριφάτ μεταφρασμένα στα αγγλικά - His Poems (http://www.cs.rpi.edu/~sibel/poetry/oktay_rifat.html#Poems in English|)

121


122

Τζεμάλ Σουρεγιά Τζεμάλ Σουρεγιά O Τζεμάλ Σουρεγιά (Cemal Süreya) (Ερζινκάν 1931 - Κωνσταντινούπολη 1990) ήταν Τούρκος ποιητής και συγγραφέας. Αποφοίτησε από τη Σχολή Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας. Υπήρξε ο αρχισυντάκτης του λογοτεχνικού περιοδικού Papirus. Ο Τζεμάλ Σουρεγιά είναι εξέχον μέλος της Δεύτερης Νέας Γενιάς της Τουρκικής ποίησης, αφηρημένου και μεταμοντέρνου κινήματος που δημιουργήθηκε ως αντίδραση στο πιο δημοφιλές κίνημα της ομάδας Γκαρίπ. Επαναλαμβανόμενο θέμα του έργου του Τζεμάλ Σουρεγιά είναι η αγάπη, μέσω της ερωτικής της οντότητας. Ποιήματα και άρθρα του έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά όπως τα Yeditepe, Yazko, Pazar Postası, Yeni Ulus, Oluşum, Türkiye Yazıları, Politika, Aydınlık, και Somut. Θεωρείται πως επέδρασε σημαντικά στην ποίηση του Σουνάι Ακίν.

Έργα Ποίηση • • • • • •

Üvercinka (1958) Göçebe (1965) Beni Öp Sonra Doğur Beni (1973) Sevda Sözleri (Ποιητική συλλογή, 1984) Güz Bitiği (1988) Sıcak Nal (1988).

Άρθρα • • • • • •

Şapkam Dolu Çiçekle (1976) Günübirlik (1982) 99 yüz (1990) Folklor Şiire Düşman (1992) Uzat Saçlarını Frigya (1992) Aritmetik iyi Kuşlar Pekiyi (1993) -για παιδιά


123

Νεϋζέν Τεβφίκ Νεϋζέν Τεβφίκ Ο Νεϋζέν Τεβφίκ (Neyzen Tevfik) (1879 - 1953) ήταν Τούρκος σατιρικός ποιητής και παίκτης του μουσικού οργάνου νέυ (αυτό ακριβώς σημαίνει και το όνομα Neyzen στα Τουρκικά). Γεννήθηκε στο Μπόντρουμ στις 24 Μαρτίου 1879 και πέθανε στην Κωνσταντινούπολη στις 28 Ιανουαρίου 1953. Το όνομά του αναφέρεται ορισμένες φορές και λανθασμένα ως Νεϋζέν Τεϋφίκ (Neyzen Teyfik). Σε νεαρή ηλικία έμαθε την Περσική γλώσσα και έγινε Μεβλεβί στη Σμύρνη. Μετά μετακόμισε στην Κωνσταντινούπολη όπου συνέχισε την πρακτική Μεβλεβί στον Γαλατά και την Κασιμπασά. Το 1902 έγινε Μπεκτασί Ντερβίς. Το ενδιαφέρον του για την ποίηση τον επηρέασε στη γνωριμία του με τον Μεχμέτ Ακίφ Ερσόι. Επισκέφτηκε επίσης την Αίγυπτο για κάποιο διάστημα μεταξύ του 1908 και 1913. Η φήμη του Νεϋζέν Τεβφίκ στο λαϊκό Τουρκικό πολιτισμό οφείλεται κυρίως στη δεξιοτεχνία του με το νέυ. Επιπλέον, ήταν φανατικός πότης αλκοόλ ενώ εξασκούσε μια μορφή του Ισλάμ, πράγμα που ήταν πολύ προβληματικό εξαιτίας της απαγόρευσης της κατανάλωσης του οινοπνεύματος από το Ισλάμ. Έγινε έτσι και σύμβολο της ρήξης μεταξύ του ορθόδοξου Ισλαμικού δόγματος και της τάξεως των Μπεκτασί στην οποία ανήκε.

Ποίηση • Hiç, 1919 • Azab-ı Mukaddes, 1949

Μουσική • Nihavent Saz Semaisi • Şehnazbuselik Saz Semaisi • Taksimler, taş plak.


124

Εντίπ Τζανσεβέρ Εντίπ Τζανσεβέρ Ο Εντίπ Τζανσεβέρ (Edip Cansever) [eˡd̪ip ˡʤan.sevɛɾ] (8 Αυγούστου 1928 - 28 Μαΐου 1986) ήταν Τούρκος ποιητής. Γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη ο Τζανσεβέρ φοίτησε για κάποιο διάστημα στην Εμπορική Ακαδημία και εργάστηκε ως πωλητής αρχαιοτήτων στο Καπαλίτσαρσι. Παρόλη την άρνησή του, θεωρείται μέλος της δεύτερης νέας γενιάς. "Η ποίηση του Εντίπ Τζανσεβέρ έχει δύο βασικά χαρακτηριστικά: Είναι η απόδειξη της ζωής του και το αποτέλεσμα της ποιητικής του μαστοριάς. Μια νέα ουσία, μια νέα μορφή στίχου φτάνει το επίπεδο της απλότητας μόνο αφού έχει υποστεί μια πολυεπίπεδη διαδικασία μαστοριάς. Το ότι είναι πολέμιος των άκαμπτων μορφών τον καθιστά έναν από τους καλλιτέχνες του κινήματος Yeni. Η επιτευχθείσα επαναστατικοποίηση του των άκαμπτων μορφών έρχεται από την πίεση της ουσίας" (Ντογάν Χιζλάν, 1983).

Έργα • • • • • • • • • • • • • • • • •

Ikindi Ustu (1947) Dirlik Duzenlik (1954) Yercekimli Karanfil (1957) Umutsuzlar Parki (1958) Petrol (1959) Nerde Antigone (1961) Tragedyalar (1974) Cagrilmayan Yakup (1966) Kirli Agustos (1970) Sonrasi Kalir (1964) Ben Ruhi Bey Nasilim (1976) Sevda ile Sezgi (1977) Sairin Seyir Defteri (1980) Yeniden (Collected Poems, 1981) Bezik oynayan Kadinlar (1982) Ilkyaz Sikayetcileri (1984) Oteller Kenti (1985)


Εντίπ Τζανσεβέρ

Βραβεία • Ποιητικά Βραβεία Yeditepe (1958) • Ποιητικά Βραβεία Ένωσης Τουρκικής γλώσσας (1977) • Λογοτεχνικά Βραβεία Sedat Simavi (1982)

Πηγές • Ahmet Necdet, Modern Turk Siiri Yonelimler, Tanikliklar, Ornekler, Broy Publishing, October 1993. • Poems translated by Murat Nemet-Nejat, Μερικά από τα ποιήματά του [1] (στα Αγγλικά)

Εξωτερικός σύνδεσμος • http://www.thesis.bilkent.edu.tr/0002273.pdf

Παραπομπές [1] http:/ / www. cs. rpi. edu/ ~sibel/ poetry/ poems/ edip_cansever/ english/ from_tragedies

125


126

Νετζατί Τζουμαλέ Νετζατί Τζουμαλέ Ο Νετζατί Τζουμαλέ (Necati Cumalı) (1921 - 10 Ιανουαρίου 2001) ήταν Τούρκος μυθιστοριογράφος, διηγηματογράφος και ποιητής, γεννημένος το 1921 στη Φλώρινα της Ελλάδας. Η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στην Ουρλά κοντά στη Σμύρνη στο πλάισιο της συμφωνίας ανταλλαγής πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας του 1923. Μεγάλωσε στην Ουρλά και σπούδασε στη Σμύρνη και στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Άγκυρας. Άρχισε να γράφει ποίηση ενώ ήταν ακόμη φοιτητής και τα ποιήματά του εκδόθηκαν από τις αρχές της δεκαετίας του '40 σε διακεκριμένα Τουρκικά λογοτεχνικά περιοδικά όπως τα Varlık και Servet-i Fünun. Στα τέλη της δεκαετίας αυτής, ενώ υπηρετούσε τη στρατιωτική του θητεία, άρχισε επίσης να γράφει διηγήματα στα οποία διαφαινόταν η βαθειά επιρροή ενός άλλου σημαντικού Τούρκου συγγραφέα, του Σαμπαχαττίν Αλί. Συγγραφέας περίπου 15 ποιητικών βιβλίων και πολλών βιβλίων διηγημάτων και μυθιστοριογραφίας, καθώς και θεατρικών έργων, ο Νετζατί Τζουμαλέ πέθανε στις 10 Ιανουαρίου του 2001 στην Κωνσταντινούπολη. Ένας από τους γνωστότερους τίτλους του είναι το σύντομο μυθιστόρημα. "Στεγνό Καλοκαίρι" (Susuz Yaz), το οποίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον σκηνοθέτη Μετίν Ερκσάν το 1964 με τους Χούλια Κοτσυιγίτ και Ερολ Τας, και το οποίο κέρδισε την Χρυσή Άρκτο στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Βερολίνου τη χρονιά εκείνη. Άλλο διάσημο μυθιστόρημά του είναι το "Κατεστραμμένοι Λόφοι: Μακεδονία 1900" (Viran Dağlar: Makedonya 1900), όπου διηγείται την ιστορία της οικογένειάς του που καταγόταν από μια μακρά σειρά Τούρκων Μπέηδων, με υπόβαθρο την αναταραχή στα Βαλκάνια. To μυθιστόρημα αυτό μεταφέρθηκε (όχι πολύ πιστά) στην τηλεόραση από τον Μισέλ Φαβάρτ το 2001 ως πολυεθνής συμπαραγωγή του καναλιού ARTE με τον τίτλο "Le dernier Seigneur des Balkans".[1]. Στην Ελλάδα προβλήθηκε με τον τίτλο "Ο Τελευταίος Άρχοντας των Βαλκανίων".

Εξωτερικός σύνδεσμος • Brittanica [2]

Παραπομπές [1] http:/ / www. arte-tv. com/ fr/ cinema-fiction/ Seigneur-des-Balkans/ 1025186. html [2] http:/ / www. britannica. com/ eb/ article-9095982/ Necati-Cumali


127

Τεβφίκ Φικρέτ Τεβφίκ Φικρέτ Τεβφίκ Φικρέτ (Tevfik Fikret) (26 Δεκεμβρίου 1867 - 19 Αυγούστου 1915) ήταν το ψευδώνυμο του Τούρκου ποιητή Μεχμέντ Τεβφίκ (Mehmed Tevfik). Ο Φικρέτ σπούδασε στο διάσημο Λύκειο Γαλατασαράι, στο οποίο έγινε αργότερα διευθυντής. Έχασε την αδερφή του όταν ήταν νέα. Τα έργα του είναι βαθύτατα επηρεασμένα από τους Γάλλους Συμβολιστές, πολλά έργα των οποίων μετέφρασε στα Τούρκικα. Κατείχε μία τολμηρή και καινοτόμο τεχνοτροπία ενώ η χρήση μυστικών λέξεων συνέβαλε στην δυσκολία ου έργου του. Μαζί με πολλούς από τους αβάν-γκαρντ σύγχρονούς του, συνέβαλε στο λογοτεχνικό περιοδικό Servet-i-Fünun (ο Πλούτος της Γνώσης) μέχρι την εποχή που λογοκρίθηκε από την Οθωμανική κυβέρνηση το 1911. Οι τόμοι στίχων του Φικρέτ περιλαμβάνουν τα Rubab-i-Sikeste (Το Σπασμένο Λαούτο) από το 1900 και Haluk-un-Defteri (Το Σημειωματάριο του Χαλούκ) από το 1911. Ο Τεβφίκ Φικρέτ (1867 - 1915)

Παραπομπές • Kuiper, Kathleen. Merriam-Webster's Encyclopedia of Literature. Merriam-Webster, 1995.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Tevfik Fikret [1] (στα Τούρκικα)

Παραπομπές [1] http:/ / www. turkiye. net/ gs/ tfikret. htm


128

Φουζουλί Φουζουλί Φουζουλί (Fużūlī) (‫ )یلوضف‬είναι το συγγραφικό ψευδώνυμο του ποιητή Μουχάμμαντ μπιν Σουλεϋμάν (Muhammad bin Suleyman) (‫نب دمحم‬ ‫( )ناميلس‬περ. 1483-1556). Θεωρείται συχνά ένας από τους μεγαλύτερους συντελεστές της Ντιβάν παράδοσης στην Τουρκική λογοτεχνία.[1] Στην πραγματικότητα ο Φουζουλί έγραψε τις ποιητικές του συλλογές (dîvân) σε τρεις διαφορετικές γλώσσες: τα Αζέρικα, τα Περσικά και τα Αραβικά. Αν και τα Τουρκικά έργα του είναι γραμμένα στα Αζέρικα, ενσωματώθηκε επίσης στην Οθωμανική και Τσαγκατάι Τουρκική λογοτεχνική παράδοση. Επίσης επιδόθηκε στα μαθηματικά και την αστρονομία.[2] .

Ο Φουζουλί (1483?–1556)

Έργα Ο Φουζουλί ήταν ανέκαθεν γνωστός κυρίως ως ποιητής του έρωτα και της αγάπης. Μάλιστα ο ίδιος φαίνεται ότι συμφωνούσε με το χαρακτηρισμό αυτό: ‫مذ و حدم راعشا همتسيا یلوضف ندنم‬ ‫رد هناقشاع مزوس هشيمه ماقشاع نم‬ Menden Fuzûlî isteme eş'âr-ı medh ü zem Men âşıkam hemîşe sözüm âşıkânedür[3] Μη ζητάτε από τον Φουζουλί ποιήματα εγκωμίου ή επίπληξης Είμαι ένας εραστής και μιλώ μόνο για τον έρωτα Η αντίληψη του Φουζουλί για τον έρωτα όμως, έχει περισσότερα κοινά με την Σούφι ιδέα για την αγάπη ως προβολή της ουσίας του Θεού - παρότι ο ίδιος ο Φουζουλί δεν ανήκε ποτέ σε καμία τάξη Σούφι- απ'ό,τι με την Δυτική ιδέα του ρομαντικού έρωτα. Αυτό διαφαίνεται από τους ακόλουθους στίχους από άλλο ποίημα: ‫ﻢﻝﺎﻋ راو ن ره شميا قشاع‬ ‫قجنآ شميا لاق و ليق رب ملﻋ‬

Άγαλμα του Φουζουλί στην Μπακού, την πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν


Φουζουλί

129 ‘Aşk imiş her ne var ‘âlem ‘İlm bir kîl ü kâl imiş ancak[4] Ό,τι υπάρχει στον κόσμο είναι αγάπη Και η γνώση δεν είναι τίποτα παρά κουτσομπολιό

Επιλεγμένη Βιβλιογραφία Έργα στα Αζέρικα • • • • • •

Dîvân ("Ποιητική Συλλογή") Beng ü Bâde (‫" ;هداب و گنب‬Χασίς και Κρασί") Hadîkat üs-Süedâ (‫" ;ءادعسلا تقيدح‬Κήπος Απολαύσεων") Dâstân-ı Leylî vü Mecnûn (‫" ;نونجم و ىليل ناتساد‬Το Έπος της Λαϋλά και του Μαγνούν") Risâle-i Muammeyât (‫" ;تايﻤﻌﻤ لاسر‬Πραγματεία περί Γρίφων") Şikâyetnâme (‫" ;همان تياکش‬Παράπονο")

Έργα στα Περσικά • • • • • •

Dîvân ("Ποιητική Συλλογή") Anîs ol-qalb (‫" ;بلقلا سینا‬Φίλος της Καρδιάς") Haft Jâm (‫" ;ماج تفه‬Επτά Κύπελλα") Rend va Zâhed (‫" ;دهاز و دنر‬Ηδονιστής και Ασκητής") Resâle-e Muammeyât (‫" ;تايﻤﻌﻤ لاسر‬Πραγματεία περί Γρίφων") Sehhat o Ma'ruz (‫" ;ضورعم و تحص‬Υγεία και Ασθένεια")

Έργα στα Αραβικά • Dîvân ("Ποιητική Συλλογή") • Matla' ul-İ'tiqâd (‫" ;دﺎﻘﺘﻋالا علطم‬Η Γέννηση της Πίστης")

Παραπομπές Κύριες

• Fuzulî. Fuzulî Divanı: Gazel, Musammat, Mukatta' ve Ruba'î kısmı. Ed. Ali Nihad Tarlan. İstanbul: Üçler Basımevi, 1950. • Fuzulî. Leylâ ve Mecnun. Ed. Muhammet Nur Doğan. ISBN 975-08-0198-9. Δευτερεύουσες

• Andrews, Walter G. "Fuzûlî" in Ottoman Lyric Poetry: An Anthology. pp. 235–237. ISBN 0-292-70472-0. • "Fozule, Mohammad b. Solayman" [5]. Encyclopedia Iranica. Retrieved 25 August 2006. • "Fuzuli, Mehmed bin Süleyman." Encyclopædia Britannica. 2006. Encyclopædia Britannica Premium Service. 23 Aug. 2006 <http://www.britannica.com/eb/article-9035730>. • Kudret, Cevdet. Fuzuli. ISBN 9751020166. • Şentürk, Ahmet Atillâ. "Fuzûlî" in Osmanlı Şiiri Antolojisi. pp. 280–324. ISBN 975-08-0163-6.


Φουζουλί

Σημειώσεις [1] [2] [3] [4] [5]

"Fuzuli, Mehmed bin Süleyman" (http:/ / www. britannica. com/ eb/ article-9035730) in Encyclopædia Britannica "Fozule, Mohammad b. Solayman" (http:/ / www. iranica. com/ newsite/ articles/ v10f2/ v10f211. html) in Encyclopaedia Iranica Tarlan 47 Kudret 20 http:/ / www. iranica. com/ newsite/ articles/ v10f2/ v10f211. html

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • FUZULİ (http://www.kerkukfeneri.com/haber_detay.asp?haberID=30) • Muhammed Fuzuli (http://literature.aznet.org/literature/fizuli/fizuli_en.htm)—website με σύντομη βιογραφία και μεταφρασμένες επιλογές από το Leylî vü Mecnûn • Fuzûlî (http://books.google.com/books?vid=ISBN0521291631&id=UVmsI0P9RDUC&pg=PA149& lpg=PA149&dq=fuzuli+turkish&sig=O2wM674wFZ_P7RQt2IqMzl_Hz8I) στο History of the Ottoman Empire and Modern Turkey του Stanford J. Shaw.

130


131

Αχμέτ Χασίμ Αχμέτ Χασίμ Ο Αχμέτ Χασίμ (Ahmet Haşim ή και Ahmed Hâşim (1884; - 4 Ιουνίου 1933) ήταν σημαίνων Τούρκος ποιητής των αρχών του 20ού αιώνα. Γεννήθηκε στη Βαγδάτη, με πιθανολογούμενο έτος γεννήσεως το 1884, αν και δεν είναι σίγουρο. Ο πατέρας του ήταν ο επαρχιακός κυβερνήτης του Οθωμανικού σαντζάκ του Φιζάν. Γύρω στο 1893, μετά το θάνατο της μητέρας του, ο Αχμέτ πήγε με τον πατέρα του στη Κωνσταντινούπολη. Το 1906, έχοντας αποφοιτήσει από το Mekteb-i Sultanî (σημερινό Λύκειο Γαλατασαράι), άρχισε να δουλεύει στη Reji, το κρατικό μονοπώλιο καπνού, και ενεγράφη στη σχολή νομικής στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης. Μεταξύ του 1908 και 1910, ο Χασίμ εργάστηκε ως καθηγητής γαλλικών στην πόλη του Ιζμίρ και ως υπάλληλος στο Γραφείο Δημοσίων Χρεών (Düyun-u Umumiye). Υπηρέτησε στον Α' Παγκόσμιο πόλεμο κυρίως στην Ανατολία. Μετά τον πόλεμο επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη και εργάστηκε στην Οθωμανική Τράπεζα. Μετά την εγκαθίδρυση της Δημοκρατίας της Τουρκίας, ο Χασίμ εργάστηκε ως καθηγητής αισθητικής στην Ακαδημία Καλών Τεχνών και ως καθηγητής Γαλλικών στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης. Για πολλά χρόνια έγραψε επίσης δοκίμια για τις εφημερίδες Akşam και İkdâm. Πέθανε στις 4 Ιουνίου 1933. Η ύστερη ποίηση του Αχμέτ Χασίμ έχει επηρεαστεί από τον Γαλλικό Συμβολισμό και ιδιαίτερα από την ποίση του Ανρί ντε Ρενιέρ, τον οποίο ο Χασίμ θαύμαζε.

Βιβλιογραφία Ποίηση • Göl Saatleri, 1921 • Piyâle, 1926 Πρόζα • Bize Göre, 1928 • Gurebâhâne-i Laklakan, 1928 • Frankfurt Seyahatnamesi, 1933

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • siraze.net στα Τούρκικα [1]

Παραπομπές [1] http:/ / www. siraze. net/ antoloji/ ahmethasim/ index. htm


132

Ναζίμ Χικμέτ Ναζίμ Χικμέτ Ο Ναζίμ Χικμέτ (15 Ιανουαρίου 1902 - 2 Ιουνίου 1963) ήταν Τούρκος ποιητής και δραματουργός, τα έργα του οποίου μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες. Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και υπήρξε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Τουρκίας. Πέθανε στη Μόσχα από καρδιακή προσβολή.

Ύφος γραφής Αν και τα πρώτα του ποιήματα γράφτηκαν με συλλαβικό μέτρο, ο Χικμέτ σταδιακά απομακρύνθηκε από τα πλαίσια του μέτρου και της ομοιοκαταληξίας και άρχισε να αναζητεί νέα μορφή για τα ποιήματά του. Κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων διαμονής του στη Σοβιετική Ένωση (1922-1925), η αναζήτηση αυτή έφτασε στο αποκορύφωμά της. Προτίμησε τον ελεύθερο στίχο, ο οποίος ταίριαζε και με την πλούσια φωνολογία της τουρκικής γλώσσας. Επηρεάστηκε κυρίως από το Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι. Πολλά από Ναζίμ Χικμέτ (γραμματόσημο της Σοβιετικής τα ποιήματά του μελοποιήθηκαν από το γνωστό Τούρκο συνθέτη Ένωσης, 1982) Ζουλφού Λιβανελί, ενώ αρκετά μελοποιήθηκαν και από το συνθέτη Μάνο Λοΐζο και τον Θάνο Μικρούτσικο. Με υπουργικό διάταγμα ο ποιητής ανέκτησε, μετά θάνατον, την τουρκική υπηκοότητα που του αφαιρέθηκε το 1951 εξαιτίας των πολιτικών του πεποιθήσεων[1] .

Ποιήματα μελοποιημένα από τον Μάνο Λοΐζο και τον Θάνο Μικρούτσικο • • • • • • • • • •

Αν με τη μεσολάβηση Απερίγραπτη λένε Για τη ζωή Η πιο όμορφη θάλασσα Μονάκριβή μου Όπως ο Κερέμ Στηθάγχη Το δίχτυ Κι αν τα μάτια σου" Λίγα γαρούφαλλα


Ναζίμ Χικμέτ

Παραπομπές-σημειώσεις [1] Ναζίμ Χικμέτ: μετά θάνατον ανακτά την τουρκική υπηκοότητα (http:/ / www. tvxs. gr/ v2725)

Εξωτερικές συνδέσεις • Σελίδα αφιερωμένη στο Ναζίμ Χικμέτ στην Αγγλική και Τουρκική γλώσσα (http://www.nazimhikmetran. com/) • Ο Ναζίμ Χικμέτ διαβάζει το ποίημά του Kerem Gibi (http://www.exil-archiv.de/audio/hikmet/hikmet64. mp3)

133


134

Χιλιανοί ποιητές


135

Σέρχιο Μπαδίγια Καστίγιο Σέρχιο Μπαδίγια Καστίγιο Ο Σέρχιο Μπαδίγια Καστίγιο (Sergio Badilla Castillo, γενν. 30 Νοεμβρίου 1947, Βαλπαράισο Χιλή), είναι χιλιανός ποιητής, ο εφευρέτης της τάσης transrealista στη σύγχρονη ποίηση, με μεγάλη σκανδιναβική επιρροή στο έργο του. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της Λατινικής Αμερικής. Σπούδασε λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Χιλής.

Το έργο του • • • •

Lower from my Branch Invandrarförlaget. 1980. Borås. Sweden. (Διηγήματα) Sign’s Dwelling. Bikupa Editions. 1982. Stockholm. (Ποίηση) Cantoniric. LAR Editions. 1983. Madrid. (Ποίηση) Reverberations Of Aquatic Stones. Bikupa. 1985. Stockholm. (Ποιήση)

• • • •

Terrenalis. Bikupa Editions. 1989. Stockholm. (Ποίηση) Nordic Saga. Monteverdi Editions. 1996, Santiago de Chile. (Ποιήση) The Fearful Gaze of the Bastard. 2003. Regional Council of Valparaiso. (Ποίηση) Transrealistic Poems and Some Gospels. 2005. Aura Latina. Santiago/Stockholm. (Ποίηση)

Αναφορές • • • • • • •

XV Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης του Μεντεγίν [1] Lyrikwelt [2] Lahti International Writers Union [3] Biography on the Online Poetry Classroom of the Academy of American Poets [4] International Poetry Days in Malmö, Sweden [5] Literati-Magazine [6] Art Omi International Writers Council [7]

Παραπομπές [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7]

http:/ / www. festivaldepoesiademedellin. org/ pub. php/ en/ Revista/ ultimas_ediciones/ 71_72/ badilla. html http:/ / www. lyrikwelt. de/ gedichte/ badillag1. htm http:/ / www. liwre. fi/ site/ ?lan=3& page_id=209 http:/ / www. onlinepoetryclassroom. org/ poets/ poets. cfm?prmID=1139 http:/ / biphome. spray. se/ poesidagarna/ eng/ de_var_hareng. htm http:/ / www. literati-magazine. com/ magazine_features/ spring05/ notations/ medellin. html http:/ / greenearts. org/ 06MayJune. pdf


136

Πάμπλο Νερούδα Πάμπλο Νερούδα Ο Πάμπλο Νερούδα, φιλολογικό ψευδώνυμο του Νεφταλί Ρικάρντο Ρέγιες Μπασοάλτο (12 Ιουλίου 1904-23 Σεπτεμβρίου 1973) ήταν Χιλιανός συγγραφέας και ποιητής. Θεωρείται ο σημαντικότερος ποιητής του 20ού αιώνα στη Λατινική Αμερική[1] . Του απονεμήθηκε το 1971 το Νόμπελ Λογοτεχνίας, γεγονός που προκάλεσε αντιδράσεις λόγω της πολιτικής του δραστηριότητας. Εξέδωσε ποιητικές συλλογές ποικίλου ύφους, όπως ερωτικά ποιήματα, έργα που διέπονται από τις αρχές του σουρεαλισμού, ακόμα και κάποια που θα μπορούσαν να θεωρηθούν πολιτικό μανιφέστο.

Βιογραφία Παιδικά χρόνια Γεννήθηκε στις 12 Ιουλίου του 1904, στην πόλη Παράλ της Χιλής. Η μητέρα του πέθανε από φυματίωση ένα μήνα μετά τη γέννησή του κι έτσι ο πατέρας του, Χοσέ, σιδηροδρομικός υπάλληλος, μετακόμισε στην πόλη Τεμούκο, όπου ξαναπαντρεύτηκε.

Ο ποιητής Πάμπλο Νερούντα

Ξεκίνησε να γράφει ποίηση σε ηλικία 10 ετών, αλλά ο πατέρας του τον αποθάρρυνε κι έτσι άρχισε να υπογράφει τα έργα του το 1946 με το ψευδώνυμο Πάμπλο Νερούντα, υιοθετώντας το επώνυμο του γνωστού Τσέχου συγγραφέα και ποιητή Γιαν Νερούντα. Το μικρό του όνομα εικάζεται ότι το πήρε από το Γάλλο ποιητή Πωλ Βερλαίν.

1971

Οι πρώτες ποιητικές συλλογές και η θητεία του στο Διπλωματικό Σώμα Το 1921 μετακόμισε στην πρωτεύουσα, Σαντιάγο, για να σπουδάσει Γαλλική Φιλολογία. Κατά το διάστημα των σπουδών του, εξέδωσε δυο ποιητικές συλλογές: Crepusculario (1923) και Veinte poemas de amor y una cancion desesperada (Είκοσι ερωτικά ποιήματα και ένα απελπισμένο άσμα, 1924), συλλογή για την οποία έγινε περισσότερο γνωστός. Διαπιστώνοντας ότι τα έσοδά του από τα εκδιδόμενα έργα του δεν του αρκούσαν, αποφάσισε να μπει στο Διπλωματικό Σώμα, κάνοντας έτσι πολυάριθμα ταξίδια ανά τον κόσμο από το 1927 ως το 1935, ως πρόξενος στη Βιρμανία, στην Κεϋλάνη, στην Ιάβα, στη Σιγκαπούρη, στο Μπουένος Άιρες, στη Βαρκελώνη και τη Μαδρίτη. Στην Ιάβα γνώρισε και παντρεύτηκε την Ολλανδέζα Μαρύκα Αντονιέτα Χάγκενααρ Βόγκελζανγκ, με την οποία χώρισε μετά από έξι χρόνια, κατά τη θητεία του στην Ισπανία. Εκεί, ερωτική του σύντροφος και μετέπειτα δεύτερη σύζυγός του υπήρξε επί δεκαέξι χρόνια η Αργεντίνα Δέλια ντελ Καρρίλ, είκοσι χρόνια μεγαλύτερή του.


Πάμπλο Νερούδα

Η πολιτικοποίησή του Η εμπειρία του από τις άθλιες συνθήκες επιβίωσης των ανθρώπων στην Ασία, τα καταπιεστικά καθεστώτα και η φιλία του με το Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα τον οδήγησαν ακόμη πιο κοντά στον κομμουνισμό. Τα έργα του άρχισαν να γίνονται πιο πολιτικοποιημένα, με αποκορύφωμα το Κάντο Χενεράλ, το οποίο έχει μελοποιηθεί από το συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη. Όταν ο Πρόεδρος Γκονζάλες Βιντέλα απαγόρευσε τον κομουνισμό στη Χιλή, βγήκε ένταλμα σύλληψης εις βάρος του. Για τέσσερις μήνες κρυβόταν στο υπόγειο κατοικίας στην πόλη Βαλπαραΐσο, αλλά κατάφερε να διαφύγει στην Αργεντινή και από εκεί στην Ευρώπη, όπου έζησε εξόριστος από το 1948 ως το 1952. Ανάμεσα στα μέρη που έζησε ήταν και το νησί Κάπρι της νότιας Ιταλίας, γεγονός από το οποίο είναι εμπνευσμένη η ταινία «Ο ταχυδρόμος»[2] . Κατά την εξορία του, γνώρισε και ανέπτυξε ερωτική σχέση με τη Χιλιανή τραγουδίστρια Ματίλντε Ουρούτια, η οποία αποτέλεσε τη "μούσα" του για τα έργα του. Μετά το τέλος της δικτατορίας επέστρεψε στη Χιλή, αφού είχε γίνει πλέον διάσημος παγκοσμίως από τα ποιήματά του. Μετά το δεύτερο διαζύγιό του, παντρεύτηκε τελικά με την Ουρούτια το 1966. Το 1971, του απονεμήθηκε το Νόμπελ Λογοτεχνίας, το οποίο παρέλαβε όντας άρρωστος από καρκίνο. Βοήθησε το Σαλβαντόρ Αλιέντε στην προεκλογική του εκστρατεία, αλλά πέθανε στις 23 Σεπτεμβρίου 1973, λίγο μετά τη δολοφονία του Αλιέντε από τους πραξικοπηματίες του Πινοσέτ. Ο Πινοσέτ απαγόρευσε να γίνει δημόσιο γεγονός η κηδεία του Νερούντα, ωστόσο το πλήθος αψήφησε τη φρουρά και κατέκλυσε τους δρόμους, μετατρέποντας την κηδεία στην πρώτη δημόσια διαμαρτυρία ενάντια στη στρατιωτική δικτατορία της Χιλής. Το στρατιωτικό καθεστώς μέχρι το 1990 είχε απαγορεύσει τα έργα του ποιητή.

Ποιητικό έργο Από το ποιητικό του έργο ξεχωρίζουν: • • • • • • • • • •

«Crepusculario» «Veinte poemas de amor y una canciσn desesperada» «Residencia en la tierra» «Tercera residencia» «Canto general» «Los versos del capitαn» «Odas elementales» «Extravagario» «Memorial de Isla Negra» και «Confieso que he vivido»

Ο Νερούντα για το έργο του Έχω για τη ζωή μιαν αντίληψη δραματική και ρομαντική. Ο,τι δεν αγγίζει βαθιά την ευαισθησία μου δεν με ενδιαφέρει. Όσον αφορά την ποίηση, στην πραγματικότητα καταλαβαίνω πολύ λίγα πράγματα. Γι' αυτό συνεχίζω με τις αναμνήσεις της παιδικής ηλικίας. Ίσως απ' αυτά τα φυτά, τη μοναξιά, τη σκληρή ζωή, βγαίνουν οι μυστικές, αληθινά βαθιές "Ποιητικές Πραμάτειες" που κανείς δεν μπορεί να διαβάσει, γιατί κανείς δεν τις έγραψε. Η ποίηση διδάσκεται βήμα βήμα ανάμεσα στα πράγματα και στις υπάρξεις, χωρίς να τα χωρίσουμε, αλλά ενώνοντάς τα με την ανιδιοτελή απλωσιά της αγάπης.

137


Πάμπλο Νερούδα

Παραπομπές [1] Ο Κολομβιανός Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες τον έχει αποκαλέσει "το μεγαλύτερο ποιητή του 20ού αιώνα" (http:/ / www. npr. org/ templates/ story/ story. php?storyId=3319014) [2] "Il Postino (1994) (http:/ / www. imdb. com/ title/ tt0110877/ )"

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Αφιέρωμα στον Πάμπλο Νερούδα στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (http://tovima.dolnet.gr/print_article. php?e=B&f=13594&m=Y08&aa=2) • Ποιήματα του Νερούντα από τα Ερωτικά Σονέτα (http://www.geocities.com/athens/olympus/4607/Greek/ Neruda/p_neruda.html) mrj:Неруда, Пабло

138


Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες

Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες Άλλεν Γκίνσμπεργκ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2221843 Συνεισφέροντες: Atlantia, Avacalop, Badseed, Dada, Kostisl, Lemur12, Ιωάννα Μοάτσου Στρατηγοπούλου, Μυρμηγκάκι, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Μαξίν Κούμιν Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2168899 Συνεισφέροντες: Atlantia, Hero abide, Kostisl, Lemur12, Tony Esopi, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Ρόμπερτ Λόουελλ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2303104 Συνεισφέροντες: Hero abide, Kostisl, Murtasa, Stimetta, Tony Esopi, Φωτεινή Γιαλού, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Ουίλιαμ Μέρεντιθ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2045507 Συνεισφέροντες: Alaniaris, Alro, Aranherunar, Brueckl100, Caerwine, Calton, Canadian Paul, Capitalistroadster, Cipher2006, D6, Danvera, Egmontaz, Emerson7, Gmosaki, Graham87, Jeanenawhitney, Jennica, LeSaint, MARKELLOS, Noroton, RyanGerbil10, SatyrTN, Schmiteye, Swid, ThisIsAce, Unschool, Winkyland, 6 ανώνυμες επεξεργασίες Γουίλιαμ Μπάροουζ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2275695 Συνεισφέροντες: Atlantia, Ferengi, GeorgeKM, Glavkos, Ionutzmovie, Loveless, Mfish 8, Ttzavaras, Veron, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Τσαρλς Μπουκόφσκι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2272306 Συνεισφέροντες: Amalgam, Badseed, Bibliographos, Dada, Dead3y3, Ferengi, Funken, Gmage, Kalogeropoulos, Kostisl, MARKELLOS, Prajdzisvet, Prince Rupert, T.thanos, Μυρμηγκάκι, Μύθος, 8 ανώνυμες επεξεργασίες Ρόμπιν Μόργκαν Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1588454 Συνεισφέροντες: Dada, Heima, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Έμιλι Ντίκινσον Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2428313 Συνεισφέροντες: A. B., Bibliographos, Dimitrissss, MARKELLOS, Spiros71, Veron Ουώλτ Ουίτμαν Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2389722 Συνεισφέροντες: Bibliographos, Dada, Kostisl, Loveless, Φωτεινή Γιαλού, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Έζρα Πάουντ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2372242 Συνεισφέροντες: Atlantia, CommonsDelinker, Dada, Dead3y3, Kostisl, Sshadow, Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι, Φωτεινή Γιαλού Σύλβια Πλαθ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2429869 Συνεισφέροντες: Alaniaris, Atlantia, Avacalop, Bibliographos, Dada, Daydreamer, Heima, Hero abide, Kostisl, Lemur12, Loveless, Veron, Ιωάννα Μοάτσου Στρατηγοπούλου, Φωτεινή Γιαλού, 4 ανώνυμες επεξεργασίες Έντγκαρ Άλλαν Πόε Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2354802 Συνεισφέροντες: ArielGlenn, Avacalop, Badseed, CommonsDelinker, Dada, Dai, Diderot, Ekton, Gaudio, Kostisl, Lemur12, Loveless, MARKELLOS, Mu8os, Tony Esopi, Φωτεινή Γιαλού, 9 ανώνυμες επεξεργασίες Ανν Σέξτον Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2432471 Συνεισφέροντες: Avacalop, Kostisl, Tony Esopi, VJSC263IO, Φωτεινή Γιαλού, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Τζιλ Σκοτ-Χίρον Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1959287 Συνεισφέροντες: Atlantia, Kalogeropoulos Πάττι Σμιθ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2399127 Συνεισφέροντες: 88vlad, Alpha Centaury, Kalogeropoulos, Lemur12, 5 ανώνυμες επεξεργασίες Λόρενς Φερλινγκέτι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2268389 Συνεισφέροντες: Badseed, Dada, Kostisl, Veron, Διόφαντος, Τόμμυ, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Ρόμπερτ Φροστ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2251267 Συνεισφέροντες: GilliamJF, Kostisl, Tony Esopi, Φωτεινή Γιαλού Ρίτσαρντ Μπάκμινστερ Φούλερ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2420949 Συνεισφέροντες: Atlantia, Christos Vittoratos, Dada, Dimitrisss, Geraki, Hln, MARKELLOS, Tony Esopi, Ttzavaras, Veron, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Λάνγκστον Χιουζ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2367648 Συνεισφέροντες: Atlantia, DIMSFIKAS, Egmontaz, Ferengi, Ttzavaras Τζωρτζ Χόρτον Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2123185 Συνεισφέροντες: Agapornis, Alaniaris, Badseed, Christos Vittoratos, CommonsDelinker, Geraki, Kalogeropoulos, Kostisl, Lemur12, Templar52, Tony Esopi, Veron, 6 ανώνυμες επεξεργασίες Γιοσέφ Ελιγιά Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2136476 Συνεισφέροντες: KRBN, Niki81, Ttzavaras, Veron Ράμι Σαάρι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2276572 Συνεισφέροντες: Bibliographos, KRBN, Lord Makro, Tony Esopi, Ttzavaras, Veron, 22 ανώνυμες επεξεργασίες Καρλ Σπίτελερ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2427203 Συνεισφέροντες: Heima, Hero abide, Kostisl, Loveless, Marcos.th, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2406160 Συνεισφέροντες: Heima, Kalogeropoulos, MARKELLOS Ρεντά Μανσούρ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1411417 Συνεισφέροντες: Badseed, Ekton, Ferengi, FocalPoint, Kalogeropoulos, Lemur12, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Λέοναρντ Κόεν Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2415133 Συνεισφέροντες: Alkiviadis, Badseed, CommonsDelinker, Flashdart2, Kostisl, Lemur12, MARKELLOS, Nimlot, Tony Esopi, 13 ανώνυμες επεξεργασίες Αχμέντ Αρίφ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2434082 Συνεισφέροντες: Heima, Kostisl, Veron Τζιμπράν Χαλίλ Τζιμπράν Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2231710 Συνεισφέροντες: Atlantia, Badseed, CommonsDelinker, Derty, Dipa1965, Egmontaz, Geraki, Gibran-academy, Kalogeropoulos, Kamafe, Loveless, MARKELLOS, Pvasiliadis, Tony Esopi, Ttsakos, Veron, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Κο Ουν Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2229461 Συνεισφέροντες: Heima, MARKELLOS, Transistor, Veron Σέσαρ Βαλιέχο Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2274345 Συνεισφέροντες: Amalgam, Badseed, Hégésippe Cormier, Kostisl, MARKELLOS, Murtasa, Sshadow, Tony Esopi, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Χασάν Αλί Γιουτζέλ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1464635 Συνεισφέροντες: Heima Σαΐτ Φαΐκ Αμπασιγιανίκ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2379864 Συνεισφέροντες: CubicStar, Heima, Ionutzmovie, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Μελίχ Τζεβντέτ Αντάυ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1172514 Συνεισφέροντες: Heima, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Ετζέ Αϋχάν Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1937141 Συνεισφέροντες: Heima, Veron Ορχάν Βελί Κανίκ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2292065 Συνεισφέροντες: Eapoe, Heima, Ionutzmovie, Kalogeropoulos Τζαν Γιουτζέλ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2318445 Συνεισφέροντες: Bibliographos, Heima Γιουνούς Εμρέ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2000577 Συνεισφέροντες: Heima, Lemur12 Χαϋντάρ Εργκιουλέν Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1908819 Συνεισφέροντες: Heima, Veron Μπουλέντ Ετζεβίτ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2416749 Συνεισφέροντες: Atlantia, Diamond, Dsmurat, Heima, Kostisl, Lemur12, Loveless, Oustaman, Αρχίδαμος, Σωτηρης, 6 ανώνυμες επεξεργασίες Αϋτέν Μουτλού Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1886531 Συνεισφέροντες: Egmontaz, Heima

139


Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες Μπακί Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2229463 Συνεισφέροντες: Heima, MARKELLOS Ιμπραχίμ Χαλίλ Μπαράν Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1941731 Συνεισφέροντες: Heima, Veron Ιλχάν Μπερκ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1560719 Συνεισφέροντες: Badseed, FocalPoint, Heima, Homonihilis, Lemur12 Νεσατί Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1910846 Συνεισφέροντες: Heima, MARKELLOS, Veron Φαζέλ Χουσνού Νταγλαρτζά Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1908865 Συνεισφέροντες: Heima, Veron, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Οκτάυ Ριφάτ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2292062 Συνεισφέροντες: Eapoe, Heima Τζεμάλ Σουρεγιά Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2382511 Συνεισφέροντες: Atlantia, Heima, Veron, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Νεϋζέν Τεβφίκ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1941842 Συνεισφέροντες: Badseed, Heima, Veron Εντίπ Τζανσεβέρ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1937143 Συνεισφέροντες: Heima, Veron Νετζατί Τζουμαλέ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1941841 Συνεισφέροντες: Atlantia, Heima, Pyraechmes, Veron Τεβφίκ Φικρέτ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2194432 Συνεισφέροντες: Egmontaz, Heima Φουζουλί Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2236512 Συνεισφέροντες: Badseed, Heima, Loveless, Veron, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Αχμέτ Χασίμ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1729860 Συνεισφέροντες: Heima Ναζίμ Χικμέτ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2432475 Συνεισφέροντες: *Αλέξανδρος, Alaniaris, Badseed, CHE, Daydreamer, FocalPoint, Georged, Geraki, Gryspnik, Heima, Kalogeropoulos, Kostisl, Pavlos1988, Pyraechmes, Veron, 17 ανώνυμες επεξεργασίες Σέρχιο Μπαδίγια Καστίγιο Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2098548 Συνεισφέροντες: Dada, Diamond, Kostisl, Lemur12, Loveless, MARKELLOS, S. Cruz, Tony Esopi, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Πάμπλο Νερούδα Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2425670 Συνεισφέροντες: KRBN, Veron, Παναγιώτης Μπότσης, 1 ανώνυμες επεξεργασίες

140


Πηγές Εικόνων, Άδειες και Συνεισφέροντες

Πηγές Εικόνων, Άδειες και Συνεισφέροντες Αρχείο:Allen_Ginsberg_und_Peter_Orlowski ArM.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Allen_Ginsberg_und_Peter_Orlowski_ArM.jpg Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: Herbert Rusche Αρχείο:Allen_Ginsberg_am_Frankfurter_Flughafen.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Allen_Ginsberg_am_Frankfurter_Flughafen.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Original uploader was Urning at de.wikipedia Αρχείο:Ginsberg-leary-lilly.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Ginsberg-leary-lilly.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.5 Συνεισφέροντες: User:Philip H. Bailey Αρχείο:Burroughs1983 cropped.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Burroughs1983_cropped.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.0 Συνεισφέροντες: Chuck Patch Αρχείο:Wikipedia-logo.png Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Wikipedia-logo.png Άδεια: logo Συνεισφέροντες: Abigor, Bastique, Cary Bass, Guillom, Krinkle, Kwj2772, Mike.lifeguard, Mormegil, Richie, Rocket000, Schaengel89 Αρχείο:CharlesBukowski.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:CharlesBukowski.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution 2.5 Συνεισφέροντες: Artgal73 Αρχείο:LosAngeles06.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:LosAngeles06.jpg Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: User:Pintaric Image:Black-white photograph of Emily Dickinson.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Black-white_photograph_of_Emily_Dickinson.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Classicfilms, Deadstar, Durova, Husky, Jacklee, Kilom691, Makemi, Pfctdayelise, Thuresson Αρχείο:Walt Whitman edit 2.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Walt_Whitman_edit_2.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: George C. Cox (1851–1902) UNIQ-ref-2-655906c389861732-QINU Αρχείο:Ezra Pound 1945 May 26 mug shot.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Ezra_Pound_1945_May_26_mug_shot.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: U.S. armed forces Αρχείο:Plath grave.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Plath_grave.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Man vyi, Playtime, Verica Atrebatum, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Εικόνα:Edgar Allan Poe 2.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Edgar_Allan_Poe_2.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Andreagrossmann, Beao, Clevelander96, Deadstar, Emijrp, G.dallorto, Grillo, Hannah, Herbythyme, Howcheng, Infrogmation, Kanonkas, Llull, Lyzzy, Mentifisto, Midnightdreary, Romary, Scewing, Takabeg, 9 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Poe's grave Baltimore MD.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Poe's_grave_Baltimore_MD.jpg Άδεια: άγνωστος Συνεισφέροντες: Original uploader was Eixo at en.wikipedia Αρχείο:Paul Gustave Dore Raven5.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Paul_Gustave_Dore_Raven5.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Kilom691, McLeod, Midnightdreary, Wikibob Αρχείο:AnneSextonGrave.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:AnneSextonGrave.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0 Συνεισφέροντες: User:Midnightdreary File:Gil Scott Heron - 10-2-2009 San Francisco, Carofornia .jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Gil_Scott_Heron_-_10-2-2009_San_Francisco,_Carofornia_.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0 Συνεισφέροντες: User:Adam Turner Εικόνα:Patti Smith performing in Finland, 2007.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Patti_Smith_performing_in_Finland,_2007.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.5 Συνεισφέροντες: Beni Köhler from Finland Αρχείο:Lawrence Ferlinghetti.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Lawrence_Ferlinghetti.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.0 Συνεισφέροντες: voxtheory Αρχείο:Jb_modern_frost_2_e.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Jb_modern_frost_2_e.jpg Άδεια: άγνωστος Συνεισφέροντες: Droll (usurped), JB Αρχείο:RobertFrost.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:RobertFrost.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: US Gov Αρχείο:Buckminsterfuller.png Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Buckminsterfuller.png Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Original uploader was Emerson7 at en.wikipedia (Original text : 'unknown') Αρχείο:Langston Hughes 1936.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Langston_Hughes_1936.jpg Άδεια: άγνωστος Συνεισφέροντες: Andreagrossmann, Ary29, Dcoetzee, Patricia.fidi Image:Carl spitteler 1905.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Carl_spitteler_1905.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Elya, Ephraim33, Manoillon Image:Nobel prize medal.svg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Nobel_prize_medal.svg Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: User:Gusme Αρχείο:Tagore3.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Tagore3.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Badmachine, Otterathome, Ragib, Saravask, 5 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Nobel prize medal.svg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Nobel_prize_medal.svg Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: User:Gusme Αρχείο:Tagore Gandhi.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Tagore_Gandhi.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Roland zh, Saravask, Yann Αρχείο:Leonard Cohen17b.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Leonard_Cohen17b.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution 3.0 Συνεισφέροντες: Roland Godefroy Αρχείο:KhalilGibranMemorial01.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:KhalilGibranMemorial01.jpg Άδεια: άγνωστος Συνεισφέροντες: User:Gyrofrog Αρχείο:Ko Un Cracow Poland October23 2009 Fot Mariusz Kubik 04.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Ko_Un_Cracow_Poland_October23_2009_Fot_Mariusz_Kubik_04.jpg Άδεια: Attribution Συνεισφέροντες: Mariusz Kubik, http://www.mariuszkubik.pl File:Cesar vallejo 1929 RestauradabyJohnManuel.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Cesar_vallejo_1929_RestauradabyJohnManuel.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Juan Domingo Córdoba - Photo restoration: John Manuel K. T. Αρχείο:Sait Faik bust.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Sait_Faik_bust.JPG Άδεια: Creative Commons Attribution 3.0 Συνεισφέροντες: User:Guzelonlu Αρχείο:Orhan veli statue2.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Orhan_veli_statue2.JPG Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0 Συνεισφέροντες: User:Homonihilis Image:Yunus Emre.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Yunus_Emre.JPG Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.5 Συνεισφέροντες: User:Maderibeyza Image:SAK HaydarErgulen2004.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:SAK_HaydarErgulen2004.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Deadstar, SAK Αρχείο:Bülent Ecevit-Davos 2000.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Bülent_Ecevit-Davos_2000.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.0 Συνεισφέροντες: Copyright World Economic Forum (www.weforum.org) / swiss-image.ch Αρχείο:Baki.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Baki.jpg Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: Hunadam Image:Daglarca 1030107.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Daglarca_1030107.JPG Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: User:Nevit Image:Tevfik Fikret.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Tevfik_Fikret.jpg Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: Hunadam Image:Fuzûlî.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Fuzûlî.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Abu Zarr, Fabienkhan, Kimse, Mostafazizi Image:Fuzuli monument.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Fuzuli_monument.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0 Συνεισφέροντες: User:Grandmaster Image:USSR stamp N.Hikmet 1982 6k.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:USSR_stamp_N.Hikmet_1982_6k.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: User:Сдобников А. Αρχείο:Pablo Neruda.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Pablo_Neruda.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Revista argentina Siete días ilustrados

141


Άδεια

Άδεια Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/

142


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.