Ευρωπαίοι λογοτέχνες ανά εθνικότητα εκτός Ελλήνων by Afroditi Fragkou

Ευρωπαίοι λογοτέχνες ανά εθνικότητα εκτός Ελλήνων

PDF που παράγονται χρησιμοποιώντας την ανοικτού περιεχομένου εργαλειοθήκη mwlib. Βλέπε http://code.pediapress.com/ για περισσότερες πληροφορίες. PDF generated at: Fri, 17 Dec 2010 21:37:15 UTC

Περιεχόμενα Άρθρα Βέλγοι λογοτέχνες

Αμελί Νοτόμπ

Βρετανοί λογοτέχνες

Άγγλοι λογοτέχνες

Αγκάθα Κρίστι

Άλαν Μουρ

Βιρτζίνια Γουλφ

Γκράχαμ Μάστερτον

Ελίζαμπεθ Μπάρετ Μπράουνινγκ Ελίζαμπεθ Μπάρετ Μπράουνινγκ

21 23 23

Έμιλι Μπροντέ

Έντουαρντ Μόργκαν Φόρστερ

Έντουαρντ Μπούλβερ-Λύττον

Ίαν ΜακΓιούαν

Ίαν Φλέμινγκ

Κλάιβ Μπάρκερ

Κριστίνα Ροσέτι

Μαίρη Σέλλεϋ

Ντάγκλας Άνταμς

Ντάντε Γκάμπριελ Ροσέτι Ντάντε Γκάμπριελ Ροσέτι

Ουίλλιαμ Μπλέηκ Ουίλλιαμ Μπλέηκ

44 46 46 50 50

Ράμσι Κάμπελ

Ράντγιαρντ Κίπλινγκ Ράντγιαρντ Κίπλινγκ

Σαρλότ Μπροντέ Σαρλότ Μπροντέ

57 57 59 59

Τέρι Πράτσετ

Τζ. Κ. Ρόουλινγκ Τζ. Κ. Ρόουλινγκ

Τζέιν Όστεν

64 64 67

Τζέιν Όστεν

Τζον Μίλτον

Τζορτζ Γκίσινγκ

Τζορτζ Έλιοτ

Τζορτζ Κραμπ

Τζορτζ Όργουελ

Τόμας Χάρντι

Χ. Τζ. Γουέλς

Χένρυ Ράιντερ Χάγκαρντ

Σκωτσέζοι λογοτέχνες

Άρθουρ Κόναν Ντόυλ

Άρτσιμπαλντ Τζόζεφ Κρόνιν

102

Άρτσιμπαλντ Τζόζεφ Κρόνιν

102

Γουόλτερ Σκοτ

104

Γουόλτερ Σκοτ

104

Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον

106 106

Τζων Μπιούκαν

107

Τζων Μπιούκαν

107

Γάλλοι λογοτέχνες

108

Αλέξανδρος Δουμάς (πατέρας)

109

Αλέξανδρος Δουμάς (πατέρας)

109

Αλέξανδρος Δουμάς (υιός)

111

Αλέξανδρος Δουμάς (υιός)

111

Ανατόλ Φρανς

114

Ανατόλ Φρανς

114

Ανρί Τρουαγιά

116

Ανρί Τρουαγιά

116

Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ

119

Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ

119

Αντρέ Μπρετόν

125

Αντρέ Μπρετόν

125

Αρθούρος Ρεμπώ Αρθούρος Ρεμπώ

Βασίλης Αλεξάκης Βασίλης Αλεξάκης

129 129 140 140

Βίκτωρ Ουγκώ

143

Βίκτωρ Ουγκώ

143

Βολταίρος

159

Βολταίρος

159

Γεωργία Σάνδη

171

Γεωργία Σάνδη

171

Γιόρις Καρλ Υισμάν

173

Γιόρις Καρλ Υισμάν

Γκιγιώμ Απολλιναίρ Γκιγιώμ Απολλιναίρ

Εκτόρ Μαλό Εκτόρ Μαλό

173 176 176 181 181

Εμίλ Ζολά Εμίλ Ζολά

Ζακ Πρεβέρ Ζακ Πρεβέρ

Ζαν Ανούιγ Ζαν Ανούιγ

Ζαν Ζενέ Ζαν Ζενέ

Ζαν Κοκτώ Ζαν Κοκτώ

Ζαν λε Ροντ ντ' Αλαμπέρ Ζαν λε Ροντ ντ' Αλαμπέρ

Ζαν Μορεάς Ζαν Μορεάς

183 183 186 186 188 188 190 190 192 192 194 194 195 195

Ζαν-Μαρί Γκυστάβ Λε Κλεζιό

197

Ζαν-Μαρί Γκυστάβ Λε Κλεζιό

197

Ζαν-Πωλ Σαρτρ

204

Ζαν-Πωλ Σαρτρ

204

Θεόφιλος Γκωτιέ Θεόφιλος Γκωτιέ

Ιούλιος Βερν Ιούλιος Βερν

211 211 214 214

Λουί Αραγκόν

223

Λουί Αραγκόν

223

Μαρκήσιος ντε Σαντ Μαρκήσιος ντε Σαντ

Μαρσέλ Προυστ

224 224 238

Μαρσέλ Προυστ

Μίλαν Κούντερα

238 240

Μίλαν Κούντερα

240

Μισέλ Ουελμπέκ

245

Μισέλ Ουελμπέκ

Μολιέρος

245 247

Μολιέρος

247

Νικολά Φλαμέλ

251

Νικολά Φλαμέλ

251

Ντενί Ντιντερό

256

Ντενί Ντιντερό

256

Οκτάβ Μιρμπώ

260

Οκτάβ Μιρμπώ

260

Ονορέ ντε Μπαλζάκ

264

Ονορέ ντε Μπαλζάκ

Πιερ Ντριε Λα Ροσέλ Πιερ Ντριε Λα Ροσέλ

264 267 267

Προσπέρ Ζολιό ντε Κρεμπιγιόν

269

Προσπέρ Ζολιό ντε Κρεμπιγιόν

269

Πωλ Ελυάρ Πωλ Ελυάρ

Ρακίνας Ρακίνας

Ρεϊμόν Κενώ

270 270 272 272 274

Ρεϊμόν Κενώ

274

Ρισάρ Κανάλ

278

Ρισάρ Κανάλ

278

Ρομέν Γκαρί

279

Ρομέν Γκαρί

279

Σαρλ Μπωντλαίρ

283

Σαρλ Μπωντλαίρ

Σερζ Μπρυσσολό Σερζ Μπρυσσολό

283 288 288

Συλί Προυντόμ

292

Συλί Προυντόμ

292

Τεοντόρ ντε Μπανβίλ Τεοντόρ ντε Μπανβίλ

294 294

Γερμανοί λογοτέχνες

296

Γκέρχαρτ Χάουπτμαν

297

Γκέρχαρτ Χάουπτμαν

297

Γκίντερ Γκρας

299

Γκίντερ Γκρας

299

Έρμαν Έσσε Έρμαν Έσσε

Πάουλ Γιόχαν Λούντβιχ φον Χάιζε Πάουλ Γιόχαν Λούντβιχ φον Χάιζε

Ράινερ Μαρία Ρίλκε Ράινερ Μαρία Ρίλκε

Σεμπάστιαν Χάφνερ Σεμπάστιαν Χάφνερ

Τόμας Μαν Τόμας Μαν

301 301 307 307 308 308 310 310 312 312

Χέρτα Μύλερ

314

Χέρτα Μύλερ

314

Κύπριοι λογοτέχνες

316

Γιώργος Φ. Πιερίδης

317

Γιώργος Φ. Πιερίδης

317

Κώστας Μόντης

318

Κώστας Μόντης

318

Λουκής Ακρίτας Λουκής Ακρίτας

Παύλος Βαλδασερίδης Παύλος Βαλδασερίδης

Φρίξος Μιχαηλίδης

320 320 322 322 324

Φρίξος Μιχαηλίδης

324

Μεξικανοί λογοτέχνες

328

Κάρλος Φουέντες

329

Κάρλος Φουέντες

329

Τσέχοι λογοτέχνες

331

Γιαν Νερούντα

332

Γιαν Νερούντα

332

Μπόχουμιλ Χράμπαλ Μπόχουμιλ Χράμπαλ

334 334

Τσεχοσλοβάκοι λογοτέχνες

337

Κάρελ Τσάπεκ

338

Κάρελ Τσάπεκ

338

Γιάροσλαβ Χάσεκ

340

Γιάροσλαβ Χάσεκ

340

Παραπομπές Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες

342

Πηγές Εικόνων, Άδειες και Συνεισφέροντες

345

Άδειες Άρθρου Άδεια

349

Βέλγοι λογοτέχνες

Αμελί Νοτόμπ Αμελί Νοτόμπ Η συγγραφέας Αμελί Νοτόμπ (Amélie Nothomb) γεννήθηκε στις 13 Αυγούστου 1967 στο Κόμπε (Kobe) της Ιαπωνίας από Βέλγους διπλωμάτες, οι οποίοι έζησαν προηγουμένως στην Κίνα, στη Νέα Υόρκη, στο Μπαγκλαντές και στο Λάος. Το πρώτο της μυθιστόρημα Η Υγιεινή του Δολοφόνου εκδόθηκε το 1992. Από τότε, εκδίδει περίπου από ένα μυθιστόρημα το χρόνο. Έχει τιμηθεί με πολλές διακρίσεις, συμπεριλαμβανομένων των Prix du Roman de l’Académie Française, Prix René-Fallet, Prix Chardonne, Prix de la Vocation και δυο φορές με το Prix Alain-Fournier, ενώ έργα της έχουν διασκευαστεί για το θέατρο, τον κινηματογράφο και την όπερα. Την περίοδο που ήταν στην Ιαπωνία φοίτησε σε τοπικό σχολείο και έμαθε Ιαπωνικά. Η Αμελί αποτύπωσε ένα μέρος της παιδικής ηλικίας της στο βιβλίο Μεταφυσική των Σωλήνων. Όταν ήταν 5 ετών, η οικογένεια πήγε να ζήσει στην Κίνα. Η ίδια η Νοτόμπ γράφει στο βιβλίο της Φόβος και Τρόμος ότι "το να εγκαταλείψω την Ιαπωνία Η Αμελί Νοτόμπ ήταν μια οδυνηρή εμπειρία για μένα" ("Quitter le Japon fut pour moi un arrachement"). Η Νοτόμπ γύρισε αρκετά μέχρι να ανακαλύψει την Ευρώπη, και πιο συγκεκριμένα τις Βρυξέλλες όπου σπούδασε φιλολογία στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών. Αντιμετωπίζοντας διάφορα προβλήματα με την οικογένειά της, επέστρεψε στο Τόκιο για να δουλέψει για μια Ιαπωνική εταιρεία. Η εμπειρίες εκείνης της περίοδου της ζωής της αποτυπώθηκαν στα βιβλία Φόβος και Τρόμος και Ni d’Ève, ni d’Adam. Στο διαστημα 2000 - 2002 εγραψε τους στιχους σε 7 συνολικα κομματια για την γαλλιδα τραγουδιστρια RoBERT καθως επισης το 2002 ρομαντζαρισε την ζωη της ιδιας τραγουδίστριας στο βιβλιο Robert des noms propres. Σήμερα ζει και συνεχίζει να γράφει στις Βρυξέλλες. Έχει δηλώσει ότι ξεκίνησε να γράφει στην ηλικία των 17 ετών, κι ότι γράφει τρία μυθιστορήματα το χρόνο, από τα οποία δημοσιεύει μόνο το ένα.

Αμελί Νοτόμπ

Βιβλιογραφία Σε παρένθεση και με έντονη γραφή εμφανίζονται οι ελληνικοί τίτλοι των βιβλίων που έχουν εκδοθεί. • • • • • • • • • • • • • • •

1992: Hygiène de l’assassin (Η Υγιεινή του Δολοφόνου) 1993: Le Sabotage amoureux 1993: Légende un peu chinoise 1994: Les Combustibles 1995: Les Catilinaires (Σιωπηλός Επισκέπτης) 1996: Péplum 1997: Attentat 1998: Mercure (Θερμόμετρο) 1999: Stupeur et tremblements (Φόβος και Τρόμος), (Grand prix du roman de l’Académie française) 1999: Le Mystère par excellence 2000: Métaphysique des tubes (Μεταφυσική των Σωλήνων) 2000: Brillant comme une casserole 2001: Cosmétique de l’ennemi (Κοσμητική του Εχθρού) 2001: Aspirine (Ασπιρίνη) 2001: Sans nom

• • • • • • • •

2002: Robert des noms propres 2003: Antéchrista 2004: L’Entrée du Christ à Bruxelles 2004: Biographie de la faim 2005: Acide sulfurique 2006: Journal d’Hirondelle 2007: Ni d’Ève, ni d’Adam 2007: Le Fait du prince

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι • • • • • • •

(Γαλλικά) Επίσημη σελίδα [1] στις εκδόσεις Albin Michel (Γαλλικά) Antéchrista [2], ανεπίσημη σελίδα (Γαλλικά) Amélie Nothomb [3] στο Biblioweb (Γαλλικά) Criticisms of Human Rites [4] στο Lire.fr (Γαλλικά) Fan site [5] (Ελληνικά) Συνέντευξη [6], της Αμελί Νοτόμπ στην εφημερίδα Το Βήμα, στις 06/02/2002 (Γαλλικά) Amélie Nothomb Forum [7] Forum de discussion très complet et documenté sur Amélie Nothomb et son œuvre.

Αμελί Νοτόμπ

Παραπομπές [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7]

http:/ / www. albin-michel. fr/ pages/ news/ recherche/ resultat_fiche. php?code_article=88940& page=auteur http:/ / www. antechrista. tk/ http:/ / www. biblioweb. org/ -NOTHOMB-Amelie http:/ / www. lire. fr/ critique. asp/ idC=49029/ idR=218/ idG=3 http:/ / membres. lycos. fr/ fenrir/ nothomb. htm http:/ / tovima. dolnet. gr/ print. php?e=B& f=13459& m=S18& aa=1/ http:/ / amelienothomb. cultureforum. net/

Βρετανοί λογοτέχνες

Άγγλοι λογοτέχνες

Αγκάθα Κρίστι Αγκάθα Κρίστι Αγκάθα Κρίστι

Πραγματικό όνομα: Agatha Mary Clarissa Mallowan Γέννηση: 15 Σεπτεμβρίου 1890 Torquay, Ντέβον, Αγγλία Θάνατος: 12 Ιανουαρίου 1976 (85 ετών) Cholsey, Oxfordshire, Αγγλία Είδος:

Αστυνομικά μυθιστορήματα

Ιστοσελίδα: agathachristie.com [1]

Η Αγκάθα Μαίρη Κλαρίσσα Μίλερ, Λαίδη Μάλλοουαν (Agatha Mary Clarissa, Lady Mallowan, 15 Σεπτεμβρίου 1890 - 12 Ιανουαρίου 1976), γνωστή κυρίως με το όνομα Αγκάθα Κρίστι (Agatha Christie), ήταν Αγγλίδα συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων. Έγραψε επίσης ρομαντικά μυθιστορήματα με το ψευδώνυμο Μαίρη Γουέστμακοτ (Mary Westmacott), αλλά είναι γνωστή κυρίως για τα 80 αστυνομικά της μυθιστορήματα. Η δουλειά της στα μυθιστορήματα αυτά, στα οποία πρωταγωνιστούν οι ντετέκτιβ Ηρακλής Πουαρό και Μις Τζέιν Μαρπλ, της έδωσε τον τίτλο της «Βασίλισσας του Εγκλήματος» και την έκανε έναν από τους πιο σημαντικούς συγγραφείς στην εξέλιξη του λογοτεχνικού αυτού ρεύματος. Παρόλο που οι Πουαρό και Μαρπλ είναι από τους πιο γνωστούς φανταστικούς ντετέκτιβ που επινόησε η Κρίστι, υπήρξαν κι άλλοι παρόμοιοι, όπως το ζευγάρι Τόμι και Τoυπενς, οι οποίοι, αντιθέτως με τους υπόλοιπους της ντετέκτιβ, τους αγγίζει ο χρόνος κατά την πάροδο των χρόνων. Από τα πιο γνωστά τους μυθιστορήματα είναι η πρώτη τους εμφάνιση στο Σύντροφοι στο Έγκλημα και Οι Άγγελοι δεν Φλυαρούν. Άλλοι ντετέκτιβ της Κρίστι, όπως ο Πάρκερ Πάιν και ο κύριος Χάρλεϊ Κουίν, εμφανίστηκαν σε σύντομες ιστορίες, αλλά υπόλοιποι, όπως ο αρχιεπιθεωρητής Τζαπ και η Αριάδνη Όλιβερ, συνόδευαν τους Πουαρό και Μαρπλ στα μυθιστορήματά τους. Εκτιμάται ότι τα βιβλία της έχουν πουλήσει 1 δισεκατομμύριο αντίτυπα στα αγγλικά, και ένα ακόμη δισεκατομμύριο σε 103 άλλες γλώσσες.[2] Τα περισσότερα από τα βιβλία της έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο (μερικά μάλιστα πολλές φορές, όπως το Έγκλημα στο Όριεντ Εξπρές και το Έγκλημα στον Νείλο). Επίσης πολλά έχουν μεταφερθεί στην τηλεόραση, στο ράδιο και έχουν εμπνεύσει ηλεκτρονικά παιχνίδια και κόμικς.

Αγκάθα Κρίστι Το 2007, ο άγγλος συγγραφέας Brian Aldiss είπε ότι η Αγκάθα Κρίστι του είχε πει ότι έγραφε τα βιβλία της μέχρι το τελευταίο κεφάλαιο και μετά αποφάσιζε ποιος χαρακτήρας ήταν λιγότερο πιθανό να είναι εκληφθεί ως ύποπτος. Ακολούθως έκανε τις απαραίτητες αλλαγές στο κείμενο για να «ενοχοποιήσει» το χαρακτήρα αυτό.[3]

Πηγές [1] http:/ / www. agathachristie. com [2] Queen of Crime (http:/ / uk. agathachristie. com/ site/ about_christie/ queen_of_crime. php). agathachristie.com (ανακτήθηκε 11 Σεπτεμβρίου 2007) [3] Desert Island Discs: Brian Aldiss (http:/ / www. bbc. co. uk/ radio4/ factual/ desertislanddiscs_20070128. shtml). bbc.co.uk (28/01/2007) (ανακτήθηκε 11 Σεπτεμβρίου 2007)

Εξωτερικοί Συνδέσμοι • Επίσημη ιστοσελίδα της Αγκάθα Κρίστι (http://www.agathachristie.com/) • Έργα της Αγκάθα Κρίστι στο Project Gutenberg (http://www.gutenberg.org/browse/authors/c#a451) mrj:Агата Кристи

Άλαν Μουρ Άλαν Μουρ Ο Άλαν Μουρ (αγγλ. Alan Moore, γεννημένος στις 18 Νοεμβρίου 1953) είναι βρετανός συγγραφέας που δραστηριοποιείται κυρίως στο χώρο των κόμικς. Θεωρείται από την πλειοψηφία τόσο του κοινού όσο και των δημιουργών ως ο κορυφαίος συγγραφέας κόμικς στον κόσμο [1] [2] [3] [4] [5] [6] και συχνά του αποδίδεται ο χαρακτηρισμός "Θεός των κόμικς"[2] [7]

Βιογραφία Ο Άλαν Μουρ γεννήθηκε στις 18 Νοεμβρίου του 1953 στο Νορθάμπτον της Αγγλίας. Είναι γιός του εργάτη Έρνεστ Μουρ και της ζωγράφου Σίλβια Ντορίν. Η οικογένειά του ήταν φτωχή και ο ίδιος είχε από μικρός μπλεξίματα με ναρκωτικά, γεγονός που τον οδήγησε στο να αποβληθεί από το σχολείο στα 17 του. Ο Άλαν Μουρ Παντρεύτηκε το 1974 και απέκτησε δύο κόρες, την Άμπερ και τη Λία που ασχολείται επίσης με τη συγγραφή κόμικς. Στις 12 Μαΐου του 2007 παντρεύτηκε για δεύτερη φορά, την επίσης δημιουργό κόμικς Μελίντα Γκέμπι. Ζεί στο Νορθάμπτον και είναι φυτοφάγος. Ισχυρίζεται επίσης πως εξασκεί τη μαγεία.

Το έργο του Ο Μουρ ξεκίνησε να δουλεύει στο χώρο των κόμικς στα τέλη της δεκαετίας του 70 σε διάφορα αγγλικά περιοδικά όπως το 2000 AD και το Warrior. Στην αρχή ασχολήθηκε και με το σχεδιαστικό μέρος, σύντομα όμως στράφηκε αποκλειστικά στη συγγραφή όταν διαπίστωσε ότι δεν τα κατάφερνε τόσο καλά στο σχέδιο. Την ίδια εποχή έγραψε και κάποιες ιστορίες για τη Marvel UK, το αγγλικό παρακλάδι της Μάρβελ Κόμικς. Οι σημαντικότερες δουλειές αυτής της περιόδου προέρχονται από το Warrior και ήταν το Marvelman το οποίο έκανε αργότερα τεράστια επιτυχία και στις ΗΠΑ μετονομασμένο σαν Miracleman, και το αντιφασιστικό V for Vendetta. Η δουλειά του στην Αγγλία τράβηξε το ενδιαφέρον των αμερικάνων και το 1983 η DC Comics του ανέθεσε τη συγγραφή του τίτλου Swamp Thing. Ο Μουρ αναθεώρησε τελείως τον πρωταγωνιστικό χαρακτήρα και έδωσε εντελώς άλλη διάσταση στον τρόμο όπως παρουσιάζονταν έως τότε στα κόμικς ενθουσιάζοντας κοινό και κριτικούς. Η DC του ανέθεσε τότε και άλλες δουλειές όπως η ιστορία με τον Σούπερμαν "Whatever Happened to the Man of Tomorrow?" και το "Batman: The killing joke".

Άλαν Μουρ

10 To 1986 ήρθε η απογείωση με την σειρά 12 τευχών Watchmen με την οποία αναδόμησε πλήρως τα υπερηρωϊκά κόμικς με ένα πολιτικό θρίλερ που εκτυλίσσεται σε έναν απόλυτα αληθινό κόσμο με υπερήρωες. Ο Μουρ χρησιμοποίησε στο έργο αυτό πρωτόγνωρες για την εποχή αφηγηματικές τεχνικές και μια ωριμότητα και πολυπλοκότητα που έκανε τους πάντες (εντός και εκτός του χώρου των κόμικς) να το εκθειάζουν. Το Watchmen θεωρείται πια το κορυφαίο ίσως έργο στην ιστορία της 9ης τέχνης και συνεχίζει να ανατυπώνεται συνεχώς σε μορφή τόμου από το 1987 έως σήμερα. Ήταν τέτοιος ο αντίκτυπός του που οδήγησε γενικά τα κόμικς σε πιο "ενήλικες" και σκοτεινές ιστορίες ενώ ο ίδιος ο Μουρ αναγκάστηκε να σταματήσει τις δημόσιες εμφανίσεις στις ΗΠΑ λόγω της υπερβολικής δημοσιότητας του τραβούσε.

Λόγω διαφωνιών με την DC διέκοψε όμως τη συνεργασία μαζί της στα τέλη της δεκαετίας του 80 και στράφηκε σε πιο μικρές Οι πρωταγωνιστές του Watchmen. εκδοτικές του χώρου όπου έκανε διάφορες δουλειές όπως το From Hell με θέμα τον Τζακ τον Αντεροβγάλτη, το ερωτικό Lost Girls και το υπερηρωϊκό Supreme. Τελικά το 1999 δημιούργησε τη δική του εταιρεία την America's Best Comics μέσα από την οποία κυκλοφόρησε ένα πλήθος από σειρές που έγραφε ο ίδιος. Οι περισσότερες από αυτές σημείωσαν σημαντική επιτυχία με κυριότερες τις Tom Strong, Top10 και Οι Εξαίρετοι Κύριοι (The League of Extraordinary Gentlemen) το οποίο κυκλοφόρησε και στα ελληνικά από το περιοδικό 9.

Βραβεία Ο Μουρ έχει κερδίσει το Βραβείο Eisner (το σημαντικότερο στα αμερικάνικα κόμικς) καλύτερου συγγραφέα 9 φορές από το 1988 έως σήμερα. Έχει επίσης κερδίσει πολλές φορές το Βραβείο Kirby και το Βραβείο Harvey από το 1985 και ύστερα. Το αριστούργημά του Watchmen είναι το μοναδικό κόμικς στα χρονικά που έχει κερδίσει το λογοτεχνικό Βραβείο Hugo, ενώ το 2005 συμπεριλήφθηκε στη λίστα του περιοδικού Time με τα 100 σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα από το 1923[8] . Ο Άλαν Μουρ έχει επίσης κερδίσει και προταθεί για πολλά άλλα βραβεία σε διάφορες χώρες του κόσμου.

Δουλειά σε άλλα μέσα Ο Άλαν Μουρ έχει γράψει το μυθιστόρημα Voice of the Fire του οποίου η πλοκή λαμβάνει χώρα στην πόλη του το Νορθάμπτον. Δουλεύει επίσης στο δεύτερο μυθιστόρημά του, το Jerusalem που επίσης αναφέρεται στο Νορθάμπτον. Έχει επίσης γράψει ένα σενάριο ταινίας με τίτλο Fashion Beast. Ο Μουρ έχει ασχοληθεί και με τη μουσική. Ήταν ιδρυτής του συγκροτήματος The Sinister Ducks ενώ έχει συμμετάσχει και στο μουσικό σχήμα της πόλης του Emperors of Ice Cream. Ο Μουρ εξασκεί τη μαγεία από τα μέσα της δεκαετίας του '90 και λατρεύει μια φιδίσια θεότητα που ονομάζεται Glycon. Έχει παίξει τον εαυτό του στο επεισόδιο Husbands and Knives της τηλεοπτικής σειράς The Simpsons το οποίο παίχτηκε την ημέρα των 54ων γενεθλίων του. Τον Μάρτιο του 2007 κυκλοφόρησε το ντοκιμαντέρ του Dez Vylenz, "The mindscape of Alan Moore", στο οποίο ο ίδιος μιλάει για τον εαυτό του και τη δουλειά του.

Άλαν Μουρ

Διασκευές των έργων του Ταινίες • Επισκέπτης από την κόλαση (From Hell), 2001, διασκευή του ομώνυμου κόμικς. • The Mindscape of Alan Moore, 2003, ντοκυμαντέρ • The League of Extraordinary Gentlemen, 2003, διασκευή του ομώνυμου κόμικς. • Constantine, 2005, βασισμένη στον ομώνυμο χαρακτήρα που δημιούργησε ο Μουρ στο κόμικς Swamp Thing. • V For Vendetta, 2006, διασκευή του ομώνυμου κόμικς. • Watchmen, 2009, διασκευή του ομώνυμου κόμικς.

Τηλεόραση Το επεισόδιο "For the Man Who Has Everything" της σειράς κινουμένων σχεδίων Justice League Unlimited έχει βασιστεί στην ιστορία με τον ίδιο τίτλο που έγραψε ο Μουρ για το περιοδικό Superman Annual.

Κόμικς

Το εξώφυλλο του κόμικς V for Vendetta στο οποίο βασίστηκε η ομώνυμη ταινία

Διάφορα έργα του Άλαν Μουρ (ιστορίες, ποιήματα, στίχοι) έχουν διασκευαστεί σε μορφή κόμικς από άλλους δημιουργούς.

Παραπομπές και σημειώσεις [1] #1 ALL TIME FAVORITE WRITER (http:/ / www. comicbookresources. com/ news/ newsitem. cgi?id=8684) ψηφοφορία για την

ανάδειξη των κορυφαίων συγγραφέων στην ιστορία των κόμικς. [2] The idler archives: (http:/ / www. idler. co. uk/ archives/ ?page_id=51) He’s the greatest comics writer ever.

The Great God of Comics. [3] The Independent: (http:/ / news. independent. co. uk/ people/ profiles/ article352247. ece) Alan Moore - widely acclaimed as the

comics medium's greatest ever writer [4] The Supreme Writer: Alan Moore (http:/ / www. twomorrows. com/ kirby/ articles/ 30moore. html) [5] Ninth Art: Alan Moore (http:/ / www. ninthart. com/ display. php?article=711) Alan Moore has helped to shape and refine the art of

comic book storytelling in a way that no other creators can claim, and may arguably be comics' only true genius. [6] Forbidden Planet international: (http:/ / forbiddenplanet. co. uk/ blog/ ?p=1111) Alan Moore is the greatest comics writer in the

world. That’s not me being nice about him, that’s undeniable, scientifically provable fact. [7] Amazon.com: (http:/ / www. amazon. com/ gp/ richpub/ syltguides/ fullview/ 120S15REQTC0F) Alan Moore. God among Comic

Creators. [8] Watchmen - All TIME 100 novels (http:/ / www. time. com/ time/ 2005/ 100books/ 0,24459,watchmen,00. html)

Άλαν Μουρ

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • • • • • •

Alan Moore Fansite (http://www.alanmoorefansite.com) America's Best Comics (http://www.dccomics.com/features/abc/) Συνεντεύξεις του δημιουργού (http://www.alanmooreinterview.co.uk/) 4ColorHeroes Moore For Free (http://fourcolorheroes.home.insightbb.com/free.html) Ο Άλαν Μουρ στο site της Marvel comics (http://marvel.com/catalog/?writer=Alan Moore) Ο Άλαν Μουρ και το "διαζύγιό" του από τη DC comics (http://comicbookresources.com/columns/index. cgi?column=litg&article=2153) • Φωτογραφίες από τον δεύτερο γάμο του (http://www.neilgaiman.com/journal/2007/05/ some-photographs-from-wedding-of.html)]

Βιρτζίνια Γουλφ Βιρτζίνια Γουλφ Βιρτζίνια Γουλφ

Η Βιρτζίνια Γουλφ στα είκοσί της χρόνια. Πραγματικό όνομα: Adeline Virginia Stephen Γέννηση: 25 Ιανουαρίου 1882 Λονδίνο, Αγγλία Θάνατος: 28 Μαρτίου 1941 (59 ετών) Είδος: Μυθιστοριογράφος, δοκιμιογράφος

Η Βιρτζίνια Γουλφ ή Βιργινία Γουλφ (Virginia Woolf, πλήρες όνομα Adeline Virginia Stephen, 25 Ιανουαρίου 1882 - 28 Μαρτίου 1941) υπήρξε σπουδαία Αγγλίδα μυθιστοριογράφος και δοκιμιογράφος που θεωρήθηκε πρωτοπόρος και νεωτερίζουσα λογοτέχνις στον 20ό αιώνα και μια από τους μέγιστους καινοτόμους στην αγγλική γλώσσα. Κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, υπήρξε σημαντική μορφή στη λογοτεχνική κοινωνία του Λονδίνου και μέλος της Ομάδας Μπλούμσμπερι. Τα διασημότερα έργα της είναι τα μυθιστορήματα "Μια Ωραία Μέρα Της Κας Νταλογουέη" (Mrs Dalloway, 1925), "Στο Φάρο" (To The Lighthouse, 1927), το "Ορλάντο" (Orlando, 1928), και το δοκίμιο "Ένα Δωμάτιο Ολόδικό Του" (A Room Of One's Own, 1929) με τη παροιμιώδη φράση της: "μια γυναίκα πρέπει να 'χει τα χρήματα και ένα δωμάτιο κατάδικό της εάν πρόκειται να γράψει μυθιστοριογραφία". Τα μυθιστορήματά της διακρίνονται για το ψυχολογικό τους βάθος και το εκφραστικό τους ύφος. Άλλα γνωστά έργα της είναι: «Νύκτα και μέρα», «Τα κύματα», «Τα έτη», «Τρεις Γκινέαι», κ.ά.

Βιογραφικό Η Adeline Virginia Stephen γεννήθηκε στο Λονδίνο στις 25 Γενάρη 1882, κόρη του Σερ Λέσλι Στέφεν και της Τζούλια Πρίνσεπ Τζάκσον κι εκπαιδεύτηκε από τους γονείς της στο σπίτι τους, στον αριθμό 22 της Hyde Park Gate στο Κένσιγκτον. Οι γονείς της είχανε προηγούμενους αποτυχημένους γάμους και, συνολικά, η οικογένεια περιείχε τα παιδιά τριών γάμων. Ο πατέρας είχε μακρινή συγγένεια με τον Ουίλλιαμ Θάκερεϊ, ήταν συγγραφέας, κριτικός και βιογράφος ο ίδιος, και έτσι η Γουλφ μεγάλωσε σε περιβάλλον καλλιτεχνικό μ' επιρροές από τη βικτωριανή λογοτεχνική κοινωνία: Χένρι Τζέιμς, Τζορτζ Έλλιοτ, Τζορζτ Χένρι Λιούις, Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον (θεία της μητέρας της) και Τζέιμς Ράσσελ Λόουελ, (νονός της Βιρτζίνια), ήταν μεταξύ των επισκεπτών στο σπίτι. Από έναν πρώην υπηρέτη της Μαρίας Αντουανέττας, περιήλθε στα χέρια της οικογένειας μια σειρά διάσημων και πανέμορφων πινάκων προραφαηλικής περιόδου. Συμπλήρωμα αυτών των επιδράσεων ήταν η απέραντη βιβλιοθήκη απ' όπου η Βιρτζίνια (αντίθετα από τους αδελφούς της, που

Βιρτζίνια Γουλφ εκπαιδευτήκανε τυπικά) διδάχθηκε κλασσικούς κι αγγλική λογοτεχνία. Σύμφωνα με τα απομνημονεύματά της οι ζωηρότερες μνήμες της παιδικής της ηλικίας, δεν ήταν από το Λονδίνο αλλά από το Σεντ Άιβς στη Κορνουάλη, όπου η οικογένεια περνούσε κάθε καλοκαίρι της μέχρι το 1895. Η οικογένεια έμεινε στο σπίτι το αποκαλούμενο Τάλαντ (Talland), που 'χε θέα πέρα από τον κόλπο Πορθμίνστερ. Οι μνήμες των οικογενειακών διακοπών και των εντυπώσεων του τοπίου, ειδικά ο φάρος Godrevy, επηρεάσανε τη γραφή της, ειδικά προς το τέλος της ζωής της, κι ειδικότερα στο "Φάρο". Πιο συγκεκριμένα, το σπίτι στη Σκωτία, στο βιβλίο της, είναι το Τάλαντ κι η οικογένεια Ράμσεη, είναι στη πραγματικότητα η δική της. Ο ξαφνικός θάνατος της μητέρας από γρίπη (1895) στα 13 της, κι αυτός της αδελφής της Στέλλα 2 έτη αργότερα, επιφέρανε μια πρώτη σειρά νευρικών κλονισμών. Ο θάνατος του πατέρα της (1904) προκάλεσε πιο ανησυχητική κατάρρευση και χρειάστηκε να μπει για λίγο σε κλινική. Οι κλονισμοί αυτοί κι οι επόμενες επαναλαμβανόμενες καταθλιπτικές περίοδοί της, οφείλονται, σύμφωνα με σύγχρονους μελετητές, και στη σεξουαλική κακοποίηση που αυτή κι η αδερφή της Βανέσσα υπόκειντο από τους ετεροθαλείς αδελφούς τους Τζορτζ και Τζέραλντ, πράγμα που κι η ίδια μνημονεύει στ' αυτοβιογραφικά δοκίμιά της. Σ' όλη τη διάρκεια της ζωής της, επηρεάστηκε απ' αυτή τη δραστική ταλάντευση διάθεσης. Αν κι αυτές οι επαναλαμβανόμενες διανοητικές διαταραχές είχανε πολλές επιπτώσεις στην κοινωνική ζωή της, οι λογοτεχνικές δυνατότητές της παρέμειναν άθικτες. Οι σύγχρονες διαγνωστικές τεχνικές έχουν οδηγήσει σε μεταθανάτια διάγνωση διπολικής διαταραχής, μια ασθένεια που χρωμάτισε την εργασία, τις σχέσεις και τη ζωή της κι οδήγησε τελικά στην αυτοκτονία της. Μετά από το θάνατο του πατέρα της το 1904 και της δεύτερης σοβαρής νευρικής κατάρρευσής της, η Βιρτζίνια, η Βανέσσα κι ο Άντριαν πουλήσανε το σπίτι στο Κένσινγκτον κι αγόρασαν ένα στο τετράγωνο 46 Gordon στο Μπλούμσμπερι. Μετά από τις σπουδές στο London King's College, η Γουλφ γνωρίστηκε με τους: Λίτον Στράτσι, Κλάιβ Μπελ, Σάξον Σίντνει Τέρνερ, Ντάνκαν Γκραντ και Λέοναρντ Γουλφ, που αποτέλεσαν τον πυρήνα του διανοητικού κύκλου γνωστού ως Ομάδα Μπλούμσμπερι, που απέκτησε μεγάλη φήμη το 1910 με τη φάρσα του Ντρέντνωτ, όπου η Βιρτζίνια συμμετείχε άμεσα, ντυμένη αντρικά σαν Αιθίοπας. Παντρεύτηκε τον συγγραφέα Λέοναρντ Γουλφ το 1912, τον οποίο αναφέρει κατά τη διάρκεια του δεσμού τους ως Αδέκαρο Εβραίο. Πολλοί βιογράφοι έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα πως ο γάμος δεν ολοκληρώθηκε ποτέ πλήρως κι ότι η σεξουαλικότητά της κατευθύνθηκε προς τις γυναίκες. Κι όμως το ζεύγος μοιράστηκε ένα στενό δεσμό και το 1937 κείνη έγραψε στο ημερολόγιό της: Κάνοντας έρωτα -μετά από 25 έτη δεν μπορούν ν' αντέξουνε χωριστά... βλέπεις αυτό είναι η μεγαλύτερη ευχαρίστηση που θέλουν: μια σύζυγο. Κι ο γάμος μας τόσο πλήρης. Συνεργάστηκαν επίσης επαγγελματικά, ιδρύοντας το 1917 τις εκδόσεις Hogarth Press που δημοσίευσαν στη συνέχεια το μεγαλύτερο μέρος των έργων της. Το ήθος του Μπλούμσμπερι αποθάρρυνε τη σεξουαλική αποκλειστικότητα. Το 1922, η Γουλφ συναντά τη Βίτα Σάκβιλ-Ουέστ. Μετά από ένα δειλό ξεκίνημα, συνάψανε σχέση που διάρκεσε το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του '20. Το 1928, η Γουλφ παρουσιάζει τη φίλη της με το "Ορλάντο". Έχει κληθεί το βιβλίο αυτό, από τον γιο της Βίτα, Νάιτζελ Νίκολσον, ως "η μεγαλύτερη και γοητευτικότερη ερωτική επιστολή στη λογοτεχνία". Όταν τελείωσε ο δεσμός τους, παραμείνανε φίλες μέχρι το θάνατο της Γουλφ. 'Αλλος δεσμός ήταν η Ματζ Βων, έμπνευση για το χαρακτήρα της "Kας Ντάλογουεϊ". Μετά από την ολοκλήρωση του τελευταίου (μεταθανάτια δημοσιευμένου) μυθιστορήματός της, έπεσε σε βαριά κατάθλιψη παρόμοια με τη προηγούμενη. Ο πόλεμος κι η καταστροφή των σπιτιών της στο Λονδίνο κατά τη διάρκεια των αεροπορικών επιδρομών της γερμανικής πολεμικής αεροπορίας, καθώς επίσης κι η ψυχρή υποδοχή της βιογραφίας της από τον πρώην φίλο της Ρότζερ Φράι επιδείνωσαν την κατάσταση, σε βαθμό που ήταν ανίκανη να γράψει. Στις 28 Μάρτη του 1941, υπό την επήρεια άλλης μιας νευρικής, καταθλιπτικής κρίσης, ρίχτηκε στον ποταμό Ouse, έχοντας βάλει στις τσέπες της πέτρες, και πνίγηκε. Η σορός της βρέθηκε στις 18 Απρίλη κι ο σύζυγός της τήν έθαψε κάτω από ένα δέντρο, στον κήπο του σπιτιού τους, στο Ρόντμελ του Σάσσεξ. Σ' αυτό που θεωρείται από τους περισσότερους η τελευταία σημείωσή της προς τον σύζυγό της

Βιρτζίνια Γουλφ έγραψε: Αισθάνομαι σίγουρα πως τρελαίνομαι πάλι. Αισθάνομαι ότι δε μπορούμε να ξαναπεράσουμε άλλον ένα σαν εκείνους τους φοβερούς χρόνους. Και δεν θα συνέλθω ξανά τούτη τη φορά. Αρχίζω ν' ακούω φωνές και δε μπορώ να συγκεντρωθώ. Έτσι κάνω κείνο που μου φαίνεται καλύτερο για όλους μας. Μου 'χεις δώσει τη μέγιστη δυνατή ευτυχία. Ήσουν με κάθε τρόπο όλ' αυτά ο που κανείς δε θα μπορούσε να 'ναι. Δε γνωρίζω δυο ανθρώπους που θα μπορούσαν να είναι ευτυχέστεροι, μέχρι που με χτύπησε τούτη η φοβερή αρρώστια. Δεν μπορώ να τη παλεψω άλλο. Ξέρω ότι χαλώ τη ζωή σου, που χωρίς εμένα θα μπορούσες να κάνεις. Και το ξέρεις πως το ξέρω. Βλέπεις δεν μπορώ μήτε να γράψω... ακόμη κι αυτό. Δε μπορώ να διαβάσω. Θέλω να πω πως οφείλω όλη την ευτυχία της ζωής μου σε σένα. Ήσουν ολότελα υπομονετικός μαζί μου και καλός σ' απίστευτο βαθμό. Θέλω να στο πω αυτό -ο καθένας το ξέρει. Αν κάποιος θα μπορούσε να μ' είχε σώσει, αυτός θα 'σουν εσύ. Όλα έχουνε χαθεί για μένα μα βεβαιώνω τη καλοσύνης σου. Δεν μπορώ να συνεχίσω να χαλώ τη ζωή σου άλλο. Δεν σκέφτομαι ότι δυο άνθρωποι θα μπορούσαν να 'ναι ευτυχέστεροι απ' όσο ήμασταν εμείς.

Εργογραφία Μυθιστορήματα • • • • • • • • • •

The Voyage Out (1915) Night and Day (1919) Jacob's Room (1922) Mrs. Dalloway (1925) To the Lighthouse (1927) Orlando: A Biography (1928) A Room of One's Own (1929) The Waves (1931) The Years (1937) Between the Acts (1941)

Συλλογές • Monday or Tuesday (1921) • • • • • • • •

"A Haunted House" "A Society" "Monday or Tuesday" "An Unwritten Novel" "The String Quartet" "Blue & Green" "Kew Gardens" "The Mark on the Wall"

• A Haunted House and Other Short Stories (1944) • "A Haunted House" • "Monday or Tuesday" • "An Unwritten Novel" • "The String Quartet" • "Kew Gardens" • "The Mark on the Wall"

Βιρτζίνια Γουλφ • • • • • • • • • • • •

"The New Dress" "The Shooting Party" "Lappin and Lappinova" "Solid Objects" "The Lady in the Looking-Glass" "The Duchess and the Jeweller" "Moments of Being: Slater's Pins have no Points" "The Man who Loved his Kind" "The Searchlight" "The Legacy" "Together and Apart" "A Summing Up"

• The Complete Shorter Fiction (1985) • • • •

"Phyllis and Rosamond" "The Mysterious Case of Miss V." "The Journal of Mistress Joan Martyn" "A Dialogue upon Mount Pentelicus"

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

"Memoirs of a Novelist" "The Mark on the Wall" "Kew Gardens" "The Evening Party" "Solid Objects" "Sympathy" "An Unwritten Novel" "A Haunted House" "A Society" "Monday or Tuesday" "The String Quartet" "Blue & Green" "A Woman's College from Outside" "In the Orchard" "Mrs Dalloway in Bond Street" "Nurse Lugton's Curtain" "The Widow and the Parrot: A True Story" "The New Dress" "Happiness" "Ancestors" "The Introduction" "Together and Apart" "The Man who Loved his Kind" "A Simple Melody" "A Summing Up" "Moments of Being: Slater's Pins have no Points" "The Lady in the Looking-Glass"

• "The Fascination of the Pool" • "Three Pictures" • "Scenes from the Life of a British Naval Officer"

Βιρτζίνια Γουλφ • • • • • • • • • • • •

"Miss Pryme" "Ode Written Partly in Prose" "Portraits" "Uncle Vanya" "The Duchess and the Jeweller" "The Shooting Party" "Lappin and Lappinova" "The Searchlight" "Gypsy, the Mongrel" "The Legacy" "The Symbol" "The Watering Place"

Δοκίμια • Modern Fiction (1919) • The Common Reader (1925) • 'The Common Reader' • 'The Pastors and Chaucer' • 'On not knowing Greek' • 'The Elizabethan Lumber Room' • 'Notes on an Elizabethan Play' • 'Montaigne' • 'The Duchess of Newcastle' • 'Rambling round Evelyn' • 'Defoe' • 'Addison' • 'Lives of the Obscure - Taylors and Edgeworths' • 'Lives of the Obscure - Laetitia Pilkington' • 'Jane Austen' • 'Modern Fiction' • 'Jayne Eyre' and 'Wuthering Heights' • 'George Eliot' • 'The Russian Point of View' • 'Outlines - Miss Mitford' • 'Outlines - Bentley' • 'Outlines - Lady Dorothy Nevill' • 'Outlines - Archbishop Thomson' • 'The Patron and the Crocus' • 'The Modern Essay' • 'Joseph Conrad' • 'How it strikes a Contemporary' • A Room of One's Own (1929) • On Being Ill (1930) • The London Scene (1931) • The Common Reader: Second Series (1932) • 'The Strange Elizabethans' • 'Donne After Three Centuries'

Βιρτζίνια Γουλφ • • • • • • • • • • • • • • • • •

'The Countess of Pembroke's Arcadia' 'Robinson Crusoe' 'Dorothy Osborne's "Letters"' 'Swift's "Journal of Stella"' 'The "Sentimental Journey"' 'Lord Chesterfield's Letters to his Son' 'Two Parsons: James Woodforde, John Skinner' 'Dr. Burney's Evening Party' 'Jack Mytton' 'De Quincey's Autobiography' 'Four Figures: Cowper and Lady Austen, Beau Brummell, Mary Wollstonecraft, Dorothy Wordsworth' 'William Hazlitt' 'Geraldine and Jane' 'Aurora Leigh' 'The Niece of an Earl' 'George Gissing' 'The Novels of George Meredith'

• '"I am Christina Rossetti"' • 'The Novels of Thomas Hardy' • 'How Should One Read a Book?' • Three Guineas (1938) • The Death of the Moth and Other Essays (1942) • • • • • • • • • • • • • • • •

'The Death Of The Moth' 'Evening Over Sussex: Reflections in a Motor Car' 'Three Pictures' 'Old Mrs. Grey' 'Street Haunting: A London Adventure' '"Twelfth Night" at the Old Vic' 'Madame de Sévigné' 'The Humane Art' 'Two Antiquaries: Walpole and Cole' 'The Rev. William Cole: A Letter' 'The Historian and "The Gibbon"' 'Reflections at Sheffield Place' 'The Man at the Gate' 'Sara Coleridge' '"Not One Of Us"' 'Henry James'

• '1. Within the Rim' • '2. The Old Order' • '3. The Letters of Henry James' • 'George Moore' • 'The Novels of E. M. Forster' • 'Middlebrow' • 'The Art of Biography' • 'Craftsmanship' • 'A Letter to a Young Poet'

Βιρτζίνια Γουλφ • 'Why?' • 'Professions for Women' • 'Thoughts on Peace in an Air Raid' • The Moment and Other Essays (1947) • The Captain's Death Bed And Other Essays (1950) • • • • • • • • • • • •

'Oliver Goldsmith' 'White's Selborne' 'Life Itself' 'Crabbe' 'Selina Trimmer' 'The Captain's Death Bed' 'Ruskin' 'The Novels Of Turgenev' 'Half Of Thomas Hardy' 'Leslie Stephen' 'Mr. Conrad: A Conversation' 'The Cosmos'

• 'Walter Raleigh' • 'Mr. Bennett And Mrs. Brown' (1924) • 'All About Books' • 'Reviewing' • 'Modern Letters' • 'Reading' • 'The Cinema' • 'Walter Sickert' • 'Flying Over London' • 'The Sun And The Fish' • 'Gas' • 'Thunder At Wembley' • 'Memories Of A Working Women's Guild' • Women And Writing (1979)

Θέατρο • Freshwater: A Comedy (1923)

Αυτοβιογραφικά • • • • • • • •

A Writer’s Diary (1953) - Αποσπάσματα απ' το ημερολόγιό της Moments of Being (1976) A Moment's Liberty: the shorter diary (1990) A Passionate Apprentice: the early journals (1990) Congenial Spirits: the selected letters (1993) The Diary of Virginia Woolf (five volumes) - Ημερολόγιο 1915 - 1941 The Flight of the Mind: Letters of Virginia Woolf vol 1 1888 - 1912 (1975) The Question of Things Happening: Letters of Virginia Woolf vol 2 1913 - 1922 (1976)

• A Change of Perspective: Letters of Virginia Woolf vol 3 1923 - 1928 (1977) • A Reflection of the Other Person: Letters of Virginia Woolf vol 4 1929 - 1931 (1978) • The Sickle Side of the Moon: Letters of Virginia Woolf vol 5 1932 - 1935 (1979)

Βιρτζίνια Γουλφ • • • •

Leave the Letters Till We're Dead: Letters of Virginia Woolf vol 6 1936 - 1941 (1980) Passionate Apprentice: The Early Journals, 1897-1909 (1990) Paper Darts: The Illustrated Letters of Virginia Woolf (1991) Travels With Virginia Woolf (1993) - Ημερολόγιο των ταξιδιών της στην Ελλάδα, επιμέλεια Jan Morris

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Βιογραφικό κι ένα διήγημά της [1]

Παραπομπές [1] http:/ / www. peri-grafis. com/ ergo. php?id=1157

Γκράχαμ Μάστερτον Γκράχαμ Μάστερτον Ο Γκράχαμ Μάστερτον (γεννημένος στις 16 Ιανουαρίου του 1946 στο Εδιμβούργο) είναι ένας πολύ εμπορικός Βρετανός συγγραφέας τρόμου. Ξεκινώντας αρχικά την καριέρα του ως συντάκτης στο βρετανικό περιοδικό Mayfair καθώς και στην βρετανική έκδοση του Penthouse, το πρώτο του μυθιστόρημα, Το Μανιτού, δημοσιεύθηκε το 1976, ενώ γυρίστηκε αργότερα και σε ταινία. Με τα επόμενα έργα του απέσπασε θετικές κριτικές και κέρδισε διάφορα βραβεία της λογοτεχνίας τρόμου και μυστηρίου, ενώ αρκετά μυθιστορήματά του μεταφέρθηκαν έπειτα στον κινηματογράφο. Εκτός από μυθιστορήματα, ο Μάστερτον έχει γράψει αρκετές συλλογές διηγημάτων, αλλά και κάποια βιβλία που αφορούν οδηγίες για το σεξ. Ο Μάστερτον ζει σήμερα μαζί με τη γυναίκα του στο Κορκ της Ιρλανδίας.

Βιβλιογραφία Ο Γκράχαμ Μάστερτον, 18 Μαΐου 2007 Ακολουθεί ένας κατάλογος των βιβλίων του Μάστερτον που έχουν εκδοθεί στα ελληνικά. Η χρονολογία αφορά την χρονολογία της πρώτης αγγλικής έκδοσης και όχι της αντίστοιχης ελληνικής.

• • • • • • • • • • • • • •

Το Μανιτού (The Manitou), 1975, μετάφραση: Ροζίνα Μπέρκνερ. Οι Δαίμονες της Νορμανδίας (The Devils of D-Day), 1978, μετάφραση: Βάλυ Παπαδοπούλου. Η Εκδίκηση του Μανιτού (Revenge of the Manitou), 1979, μετάφραση: Χριστόδουλος Λιθαρής. Τένγκου (Tengu), 1983, μετάφραση: Νίκος Ρούσσος. Ο Παρίας (The Pariah), 1985, μετάφραση: Τάσος Νικογιάννης. Έκσταση Θανάτου (Death Trance), 1986, μετάφραση: Μαρίνα Τζωρτζακάκη. Καθρέφτης (Mirror), 1988, μετάφραση: Λίζα Κοσιάδου. Οι Παγιδευμένοι (Walkers), 1989, μετάφραση: Μαρίνα Τζωρτζακάκη. Ο Άρχοντας του Ψεύδους (Master of Lies), 1991, μετάφραση: Τάσος Νικογιάννης. Ενταφιασμός (Burial), 1992, μετάφραση: Π. Κούστας, Χ. Καρακούδα. Αυτοί που Ποτέ δεν Κοιμούνται (The Sleepless), 1993, μετάφραση: Μαρία Μεσσήνη. Σάρκα και Αίμα (Flesh & Blood), 1994, μετάφραση: Νίκος Ρούσσος. Σκοτεινό Φάσμα (Manitou Man), 1998, μετάφραση: Δημήτρης Ισηγόνης. Τραύμα (Trauma), 2001, μετάφραση: Νίκος Ρούσσος.

• Αίμα για το Μανιτού (Manitou Blood), 2004, μετάφραση: Νίκος Ρούσσος. • Αθώο αίμα (Innocent Blood), 2005, μετάφραση: Ονούφριος Ντοβλέτης.

Γκράχαμ Μάστερτον • Άπόγονος (Descendant), 2006, μετάφραση: Βίκυ Μυλωνοπούλου.

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι • Η επίσημη ιστοσελίδα του Γκράχαμ Μάστερτον [1] • Μια ολοκληρωμένη βιβλιογραφία του Μάστερτον στα αγγλικά [2] • Μια συνέντευξη του Μάστερτον στα ελληνικά [3] [4] Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το Masterton άρθρο Graham Masterton της Αγγλόγλωσσης Βικιπαίδειας, η οποία [5] [4] διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 . (Masterton ιστορικό/συντάκτες ).

Παραπομπές [1] [2] [3] [4] [5]

http:/ / www. grahammasterton. co. uk/ http:/ / www. fantasticfiction. co. uk/ m/ graham-masterton/ http:/ / www. metafysiko. gr/ interviews. php?id=19 http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ Graham http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/

Ελίζαμπεθ Μπάρετ Μπράουνινγκ Ελίζαμπεθ Μπάρετ Μπράουνινγκ Η Ελίζαμπεθ Μπάρετ Μπράουνινγκ (6 Μαρτίου, 1806 – 26 Ιουνίου, 1861) ήταν μία από τις σημαντικότερες Βρετανίδες ποιήτριες της Βικτωριανής εποχής.

Βιογραφία Η Ελίζαμπεθ Μπάρετ Μπράουνινγκ γεννήθηκε το 1806 στο Cohnadatia Hall, κοντά στο Durham. Ήταν κόρη του ιδιοκτήτη φυτείας Έντουαρντ Μούλτον-Μπάρετ. Η μητέρα της Mary Graham-Clarke καταγόταν από μια ευκατάστατη οικογένεια του Newcastle upon Tyne. Η Ελίζαμπεθ άρχισε να ασχολείται με την ποίηση ενώ ήταν ακόμη παιδί. Ο πατέρας της φρόντισε να εκδοθεί σε πενήντα αντίτυπα ένα επικό ποίημά της σχετικά με τη μάχη του Μαραθώνα. Εκπαιδεύτηκε στο σπίτι, και είχε πολύ καλή γνώση της Ελληνικής γλώσσας. Στα εφηβικά της χρόνια, αντιμετώπισε προβλήματα υγείας και Ελίζαμπεθ Μπάρετ Μπράουνινγκ πιθανότατα έπασχε από φυματίωση, αν και η αιτία της ασθένειάς της δεν είχε εξακριβωθεί. Για κορίτσι της εποχής εκείνης ήταν πολύ μορφωμένη, και της είχε επιτραπεί να παρακολουθεί μαθήματα μαζί με τον αδερφό της. Το πρώτο της ποίημα δημοσιεύτηκε ανώνυμα, όταν ήταν δεκατεσσάρων ετών. Το 1826 δημοσιεύτηκε ανώνυμα το An Essay on Mind and Other Poems. Λίγο καιρό αργότερα, με την κατάργηση της δουλείας, την οποία υποστήριζε και η ίδια (όπως φαίνεται και από το έργο της The Runaway Slave at Pilgrim's Point (1849)), η οικογένειά της αντιμετώπισε οικονομικές δυσχέρειες. Ο πατέρας της πούλησε την φυτεία και μετακόμισαν αρχικά στο Sidmouth και μετά στο Λονδίνο. Ενώ βρισκόταν στο Sidmouth, η Ελίζαμπεθ έγραψε το ποίημα Prometheus Bound (1835). Μετά την εγκατάστασή τους στο Λονδίνο, η υγεία της επιδεινώθηκε, αλλά αυτό δεν εμπόδισε τα λογοτεχνικά της εγχειρήματα, καθώς έγραφε για διάφορα περιοδικά, ποιήματα μεταξύ των οποίων τα «The Romaunt of Margaret», «The Romaunt of the Page», «The Poet's Vow». Το 1838 δημοσιεύτηκε το The Seraphim and Other Poems (που συμπεριλάμβανε το «Cowper's Grave»).

Ελίζαμπεθ Μπάρετ Μπράουνινγκ

24 Ο θάνατος του αδερφού της κλόνισε ακόμη περισσότερο την εύθραυστη υγεία της, και για κάποιο διάστημα βρέθηκε πολύ κοντά στο θάνατο. Τελικά, κατάφερε να αναρρώσει, και εν τω μεταξύ η φήμη της ως ποιήτρια είχε αρχίσει να μεγαλώνει. Το 1841 δημοσιεύτηκε το «The Cry of the Children» καθώς και κάποιες κριτικές μαζί με τον Ρίτσαρντ Χένρυ Χορν, που είχαν τον τίτλο New Spirit of the Age. Το 1844 δημοσίευσε δύο τόμους με τον τίτλο Poems, που αποτελούνταν από τα ποιήματα «The Drama of Exile», «Vision of Poets», και «Lady Geraldine's Courtship».

Το 1845 γνώρισε τον μελλοντικό σύζυγό της, Βρετανό ποιητή και θεατρικό συγγραφέα, Ρόμπερτ Μπράουνινγκ. Ο πατέρας της προέβαλλε αντιρρήσεις για το γάμο τους, κυρίως λόγω της κατάστασης της υγείας της κόρης του. Έτσι, παντρεύτηκαν κρυφά και αναχώρησαν για την Ιταλική χερσόννησο, όπου και παρέμειναν για πολλά χρόνια, σχεδόν μέχρι τον θάνατό της. Εγκαταστάθηκαν Ελίζαμπεθ Μπάρετ Μπράουνινγκ στη Φλωρεντία, όπου εκεί η Ελίζαμπεθ έγραψε το Casa Guidi Windows (1851)— που από πολλούς θεωρείται το καλύτερο έργο της, το οποίο είναι επηρεασμένο από τον απελευθερωτικό αγώνα της Τοσκάνης. Στη Φλωρεντία γνωρίστηκε και έγινε στενή φίλη με της Βρετανίδες ποιήτριες Ιζαμπέλα Μπλάγκντεν και Θεοδοσία Τρολόπ Γκάροου. Το πιο μακροσκελές και ίσως πιο δημοφιλές ποίημά της Aurora Leigh, δημοσιεύθηκε το 1856. Το 1850 είχε δημοσιευθεί το The Sonnets from the Portuguese— που εξιστορούσε τη δική της ερωτική ιστορία με τον σύζυγό της. Το 1860 εμφανίστηκε μια συλλογή ποιημάτων, υπό τον τίτλο Poems before Congress. Λίγο αργότερα, η υγεία της επιδεινώθηκε και πάλι. Πέθανε στις 29 Ιουνίου 1861. Ο τάφος της βρίσκεται στη Φλωρεντία, στο Βρετανικό Κοιμητήριο.

Εξωτερικές συνδέσεις • • • • •

Η ταινία του 1934 The Barretts of Wimpole Street [1] στο The Internet Movie Database Τα σονέτα Sonnets from the Portuguese [2] στο Project Gutenberg Έργα της Ελίζαμπεθ Μπάρετ Μπράουνινγκ στο Project Gutenberg [3] Elizabeth Barrett Browning Website [4] Η Ελίζαμπεθ Μπάρετ Μπράουνινγκ στο Victorian Web [5]

Παραπομπές [1] [2] [3] [4] [5]

http:/ / us. imdb. com/ title/ tt0024865 http:/ / www. gutenberg. net/ etext/ 2002 http:/ / www. gutenberg. org/ author/ Elizabeth_Barrett_Browning| http:/ / www. florin. ms/ ebbwebsite. html http:/ / www. victorianweb. org/ authors/ ebb/ browningov. html

Έμιλι Μπροντέ Έμιλι Μπροντέ H Έμιλι Τζέιν Μπροντέ (30 Ιουλίου 1818-19 Δεκεμβρίου 1848) ήταν Αγγλίδα συγγραφέας, γνωστή από το μοναδικό της μυθιστόρημα, Ανεμοδαρμένα Ύψη. Ήταν μια από τις Αδελφές Μπροντέ.

Βιογραφία Γεννήθηκε στο Θόρτον,Γιόρκσαϊρ της Αγγλίας το 1818 κι ήταν το πέμπτο από τα έξι παιδιά του Ιρλανδού κληρικού Πάτρικ Μπροντέ και της Μαρία Μπράνγουελ. Μετά το θάνατο της μητέρας της από καρκίνο, η Έμιλι, μαζί με τις αδερφές της, Σαρλότ, Μαρία και Ελίζαμπεθ, στάλθηκε σε εκκλησιαστικό σχολείο στο Λάνκασαϊρ. Αργότερα, στο πατρικό τους σπίτι, μαζί με τα εναπομείναντα αδέρφια της (η Μαρία κι η Ελίζαμπεθ είχαν πεθάνει από φυματίωση), άρχισαν να γράφουν ιστορίες για φανταστικά βασίλεια: η Σαρλότ κι ο Μπράνγουελ για την Άνγκρια, η Έμιλι κι η Άννα για το Γκόνταλ. Το 1838, η Έμιλι εργάστηκε ως οικονόμος σε ένα οικοτροφείο στο Χάλιφαξ, ενώ αργότερα εργάστηκε με την αδερφή της, Σαρλότ, σε ένα οικοτροφείο στις Βρυξέλλες. Οι τρεις αδερφές (Σαρλότ, Έμιλι και Άννα) αποφάσισαν να εκδώσουν μια ποιητική συλλογή το 1846 με τα ψευδώνυμα Κάρερ, Έλλις και Άκτον Μπελ αντίστοιχα. Το 1847, η Έμιλι εκδίδει το μοναδικό της μυθιστόρημα, τα Ανεμοδαρμένα Ύψη, σε δυο τόμους. Ενώ αρχικά έλαβε ανάμεικτες κριτικές και δίχασε τους κριτικούς με την καινοτόμο δομή του, στη συνέχεια αναδείχτηκε σε ένα από τα κλασικά αριστουργήματα της αγγλικής λογοτεχνίας. Αργότερα, η αδερφή της, Σαρλότ εξέδωσε το μυθιστόρημα σε ένα τόμο και με το πραγματικό όνομα της Έμιλι. Η υγεία της Έμιλι, όπως και των αδερφών της, ήταν αδύνατη. Επιδεινώθηκε κατά το θάνατο του αδερφού της, Μπράνγουελ, και τελικά πέθανε από φυματίωση στις 19 Δεκεμβρίου 1848.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Μικρή βιογραφία και ποιήματα [1]

Παραπομπές [1] http:/ / www. poetseers. org/ the_great_poets/ british_poets/ emily_bronte_poems/

Έντουαρντ Μόργκαν Φόρστερ Έντουαρντ Μόργκαν Φόρστερ Ο Έντουαρντ Μόργκαν Φόρστερ (Edward Morgan Forster, 1 Ιανουαρίου 1879 - 7 Ιουνίου 1970) ήταν Άγγλος μυθιστοριογράφος, συγγραφέας διηγημάτων και δοκιμιογράφος. Είναι περισσότερο γνωστός για τα μυθιστορήματά του, κάποια από τα οποία έχουν γίνει κινηματογραφικές ταινίες.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννημένος στο Λονδίνο, γιος αρχιτέκτονα, θα έπαιρνε το όνομα Χένρι, όμως βαφτίστηκε Έντουαρντ κατά λάθος. Σε παιδική ηλικία κληρονόμησε 8.000 στερλίνες από τη θεία του Μάριαν Θόρντον, κόρη του Χένρι Θόρντον. Τα χρήματα αυτά ήταν αρκετά για να μπορεί να ζει και του έδωσαν τη δυνατότητα να γίνει συγγραφέας. Σπούδασε στο Κέμπριτζ μεταξύ 1897 και 1901, όπου συμμετείχε στους Αποστόλους, μια λέσχη συζήτησης. Πορτραίτο του Ε.Μ. Φόρστερ από την Ντόρα Κάρινγκτον Πολλά από τα μέλη αυτής της λέσχης θα διαμόρφωναν την ομάδα που έγινε γνωστή ως Ομάδα Μπλούμσμπερι, της οποίας ο Φόρστερ υπήρξε περιφερειακό μέλος της δεκαετίες του 1910 και του 1920. Μια περίφημη περιγραφή του Κέιμπριτζ και των συναδέλφων του Αποστόλων βρίσκεται στην αρχή του μυθιστορήματος Το πιο μακρύ ταξίδι (The longest Journey) (1907). Αφού τελείωσε το Πανεπιστήμιο ταξίδεψε στην Ευρώπη με τη μητέρα του, με την οποία συνέχισε να συγκατοικεί στο Γουέιμπριτζ και το Άμπινγκερ Χάμερ ως το θάνατό της το 1945. Τα πρώτα του μυθιστορήματα, εξελίσσονται στην Αγγλία και την Ιταλία. Επαινέθηκαν από τους κριτικούς αλλά δεν πούλησαν πολλά αντίτυπα. Ήταν το Χάουαρντς Εντ (Howards End) (1910) που τον έκανε διάσημο. Ταξίδεψε στην Αίγυπτο, τη Γερμανία και την Ινδία μαζί με τον κλασικιστή Γκολντσγουόρθι Λόουες Ντίκινσον το 1914. Εργαζόμενος για τον αιγυπτιακό Ερυθρό Σταυρό, το χειμώνα του 1916-17, γνώρισε και ερωτεύτηκε στη Ράμλα τον Μοχάμεντ ελ-Αντλ, έναν νεαρό οδηγό τραμ, 17 χρόνων, ο οποίος θα γινόταν μία από τις βασικές εμπνεύσεις για το λογοτεχνικό του έργο. Ο Μοχάμεντ ελ-Αντλ πέθανε από φυματίωση στην Αλεξάνδρεια την άνοιξη του 1922. Μετά την απώλειά του, ο Φόρστερ θέλησε να κρατήσει τη μνήμη του ζωντανή και προσπάθησε να το κάνει γράφοντας μια επιστολή σε μέγεθος βιβλίου, η οποία σήμερα βρίσκεται στο Κέιμπριτζ. Πέρασε μια δεύτερη περίοδο στην Ινδία στις αρχές της δεκαετίας του 1920, ως προσωπικός γραμματέας του Μαχαραγιά του Ντεουάς. Το βιβλίο Ο λόφος του διαβόλου (The Hill of Devil) αποτελεί μη-μυθοπλαστική περιγραφή αυτού του ταξιδιού. Αφού επέστρεψε από την Ινδία ολοκλήρωσε το Ταξίδι στην Ινδία (A passage to India) (1924) που έγινε το πιο διάσημο, πιο πολυμεταφρασμένο και τελευταίο του μυθιστόρημα. Στα ελληνικά έχει μεταφραστεί και ως Το πέρασμα στην Ινδία.

Έντουαρντ Μόργκαν Φόρστερ Ο Φόρστερ δεν έγραψε από τότε άλλη λογοτεχνία, πέρα από διηγήματα απευθυνόμενα στον εαυτό του και σε ένα μικρό κύκλο φίλων. Κάποιες από τις αντιπαραθέσεις των μελετητών αφορούν στο γιατί σταμάτησε να γράφει μυθιστορήματα. Τις δεκαετίες του 1930 και του 1940 ο Φόρστερ έγινε πετυχημένος παραγωγός ραδιοφωνικών εκπομπών στο BBC. Συνέδεσε επίσης τη δημόσια εικόνα του με τη Βρετανική Ανθρωπιστική Ένωση. Ο Φόρστερ είχε μια ευτυχισμένη προσωπική σχέση από τις αρχές της δεκαετίας του 1930 με τον Μπομπ Μπάκιγχαμ, αξιωματικό στη Μητροπολιτική Αστυνομία του Λονδίνου. Ανέπτυξε φιλία με τη σύζυγο του Μπάκιγχαμ, Μέι, και συμπεριέλαβε το ζευγάρι στον κύκλο του, στον οποίο άνηκαν επίσης ο συγγραφέας και εκδότης του περιοδικού Ο Ακροατής (The Listener), Τ.Ρ. Άκερλι, ο ψυχολόγος Γ.Τ.Χ. Σπροτ και, για ένα διάστημα, ο συνθέτης Μπέντζαμιν Μπρίτεν. Μεταξύ άλλων, συγγραφείς με τους οποίους σχετιζόταν ο Φόρστερ, ήταν ο ποιητής Ζίγκφριντ Σασούν και ο μυθιστοριογράφος Φόρεστ Ράιντ. Μετά το θάνατο της μητέρας του, ο Φόρστερ αποδέχτηκε μια τιμητική θέση στο Κινγκς Κόλετζ του Κέιμπριτζ πέρασε την περισσότερη ζωή του στο Πανεπιστήμιο κάνοντας σχετικά λίγα πράγματα. Πέθανε στο Κόβεντρι.

Μυθιστορήματα Ο Φόρστερ είδε πέντε μυθιστορήματά του να δημοσιεύονται, ενώ ένα ακόμη, το Μωρίς (Maurice), δημοσιεύτηκε λίγο μετά το θάνατό του παρόλο που είχε γραφτεί εξήντα χρόνια νωρίτερα. Ένα έβδομο μυθιστόρημα, το Αρκτικό καλοκαίρι (Arctic Summer), δεν το τελείωσε ποτέ. Το πρώτο του μυθιστόρημα, Εκεί που οι άγγελοι φοβούνται να διαβούν (Where Angels Fear to Tread) (1905), είναι η ιστορία της Λίλια, μιας νεαρής αγγλίδας χήρας που ερωτεύεται έναν Ιταλό, και των προσπαθειών που κάνουν οι αστοί συγγενείς της να την ξαναπάρουν από το Μοντεριάνο. Η αποστολή του Φίλιπ Χέριτον να την πάρει από την Ιταλία έχει κάτι κοινό με την ιστορία του Λάμπερτ Στρέθερ στο βιβλίο Οι πρέσβεις (The Ambassadors) του Χένρι Τζέιμς, ένα βιβλίο το οποίο σχολίασε ειρωνικά και κάπως αρνητικά ο Φόρστερ στο βιβλίο του Όψεις του μυθιστορήματος (Aspects of the Novel) (1927). Το Εκεί που οι άγγελοι φοβούνται να διαβούν έγινε ταινία το 1991. Έπειτα ο Φόρστερ δημοσίευσε Το πιο μακρύ ταξίδι, το Next, Forster published The Longest Journey (1907), ένα αντεστραμμένο bildungsroman που παρακολουθεί τον Ρίκι Έλιοτ από το Κέιμπριτζ μέχρι μια καριέρα συγγραφέα και μετά διευθυντή σχολείου, παντρεμένο με την ανορεξική Άγκνες Πέμπροκ. Το τρίτο μυθιστόρημα του Φόρστερ, Δωμάτιο με θέα (A Room with a View) (1908) είναι το πιο ελαφρύ και πιο αισιόδοξο. Το είχε ξεκινήσει νωρίτερα από κάθε άλλο μυθιστόρημα, το 1901, και υπάρχει επίσης σε παλιότερες μορφές με τον τίτλο Λούσι. Το βιβλίο είναι η ιστορία του ταξιδιού της νεαρής Λούσι Χάνεϊτσερτς στην Ιταλία με τον ξάδερφό της, και της επιλογής που πρέπει να κάνει μεταξύ του ελεύθερου πνεύματος Τζορτζ Έμερσον και του καταθλιπτικού εστέτ Σεσίλ Βιζ. Ο πατέρας του Τζορτζ, κύριος Έμερσον, αναφέρει εκφράσεις στοχαστών που επηρέασαν τον Φόρστερ, όπως ο Σάμιουελ Μπάτλερ. Η ταινία Δωμάτιο με θέα γυρίστηκε το 1987. Το Εκεί που οι άγγελοι φοβούνται να διαβούν και το Δωμάτιο με θέα μπορούν να αντιμετωπιστούν συλλογικά ως τα ιταλικά μυθιστορήματα του Φόρστερ. Και τα δύο περιέχουν αναφορές στους διάσημους ταξιδιωτικούς οδηγούς Μπέντεκερ και αφορούν σε στενόμυαλους Άγγλους της μεσαίας τάξης που βρίσκονται τουρίστες στο εξωτερικό. Το Χάουαρντς Εντ είναι ένα φιλόδοξο μυθιστόρημα του τύπου "Η κατάσταση της Αγγλίας" το οποίο ασχολείται με διαφορετικές ομάδες των εδουαρδιανών μεσαίων τάξεων, ομάδες που καθρεφτίζονται στους Σλέγκελ (μποέμ διανοούμενοι), τους Γουϊλκοξ (άμυαλοι πλουτοκράτες) και τους Μπαστ (φιλόδοξοι μικρομεσαίοι που αγωνίζονται). Ένα στοιχείο που παρατηρείται συχνά στα μυθιστορήματα του Φόρστερ είναι ότι οι χαρακτήρες πεθαίνουν ξαφνικά. Εμφανίζεται στο Εκεί που οι άγγελοι φοβούνται να διαβούν, και ιδιαίτερα στο Πιο μακρύ ταξίδι.

Έντουαρντ Μόργκαν Φόρστερ Ο Φόρστερ κατάφερε την πιο σημαντική του επιτυχία με το Ταξίδι στην Ινδία. Το μυθιστόρημα αφορά στη σχέση μεταξύ Ανατολής και Δύσης, ιδωμένη μέσα από το πρίσμα της Ινδίας στις τελευταίες μέρες του βρετανικής αντιβασιλείας. Ο Φόρστερ συνδέει τις προσωπικές σχέσεις με την πολιτική της αποικιοκρατίας μέσα από την ιστορία της Αγγλίδας Αντέλα Κουέστεντ και του Ινδού δρ. Αζίζ και του ερωτήματος τι συνέβη και τι δε συνέβη μεταξύ τους στις σπηλιές Μαραμπάρ. Το Μωρίς δημοσιεύτηκε μετά το θάνατο του συγγραφέα. Πρόκειται για μια ομοφυλοφιλική ερωτική ιστορία που επίσης επιστρέφει σε περιοχές γνωστές από τα τρία πρώτα μυθιστορήματά του όπως τα προάστια του Λονδίνου, η εμπειρία του Κέιμπριτζ και το άγριο τοπίο του Γουϊλτσαϊρ.

Κεντρικά θέματα Οι απόψεις του Φόρστερ, ως κοσμικού ανθρωπιστή βρίσκονται στην καρδιά του έργου του, το οποίο συχνά παρουσιάζει χαρακτήρες να προσπαθούν να καταλάβουν ο ένας τον άλλο, πάνω από τα κοινωνικά εμπόδια, σύμφωνα με τη διάσημη φράση του συγγραφέα. Οι ανθρωπιστικές απόψεις του εκφράζονται στο δοκίμιο Τι πιστεύω. Τα δύο πιο σημαντικά έργα του Φόρστερ, το Ταξίδι στην Ινδία και το Χάουαρντς Εντ εξερευνούν την αδιαλλαξία των ταξικών διαφορών. Παρόλο που θεωρείται από πολλούς να έχει μικρότερο λογοτεχνικό βάρος, το Δωμάτιο με θέα είναι αξιοσημείωτα ως το πιο πολυδιαβασμένο και προσβάσιμο έργο του, καθώς παραμένει δημοφιλές έναν ολόκληρο αιώνα μετά την πρώτη έκδοσή του. Το μυθιστόρημα Μωρίς που γράφτηκε το 1914 αλλά εκδόθηκε το 1971 εξερευνά την πιθανότητα ξεπεράσματος των ταξικών διαφορών μέσω μια ομοφυλοφιλικής σχέσης. Η σεξουαλικότητα είναι ένα ακόμη κεντρικό θέμα στα έργα του Φόρστερ ενώ έχει επίσης υποστηριχθεί πως η γραφή του Φόρστερ μπορεί να χαρακτηριστεί ως κινούμενη από τον ετεροφυλόφιλο έρωτα στον ομοφυλόφιλο. Ο πρόλογος στο Μωρίς εκφράζει την πάλη ενάντια στη δική του ομοφυλοφιλία, ενώ παρόμοια θέματα είχαν εξερευνηθεί σε πολλούς τόμους ομοφυλοφιλικών διηγημάτων. Τα αμιγώς ομοφυλοφιλικά γραπτά του Φόρστερ, το μυθιστόρημα Μωρίς και η συλλογή διηγημάτων Η ζωή που έρχεται (The life to come) δημοσιεύθηκαν λίγο μετά το θάνατό του και προκάλεσαν αντιπαράθεση. Ο Φόρστερ χρησιμοποιεί σύμβολα ως τεχνική στα μυθιστορήματά του και έχει επικριθεί (όπως από το φίλο του Ρότζερ Φράι) για μυστικισμό.

Ταινίες βασισμένες σε μυθιστορήματα του Φόρστερ • • • • •

Χάουαρντς Εντ (1992), σκηνοθεσία Τζέιμς Άιβορι Μωρίς (1987), σκηνοθεσία Τζέιμς Άιβορι Δωμάτιο με θέα (1985), σκηνοθεσία Τζέιμς Άιβορι Πέρασμα στην Ινδία (1984), σκηνοθεσία Ντέιβιντ Λιν Εκεί που οι άγγελοι φοβούνται να διαβούν (1991), σκηνοθεσία Τσαρλς Στάριτζ

Έντουαρντ Μόργκαν Φόρστερ

Δευτερογενής βιβλιογραφία για τον Φόρστερ • Abrams, M.H and Stephen Greenblatt. "E.M. Forster." The Norton Anthology of English Literature, Vol. 2C., 7th Edition. New York: W.W. Norton, 2000: 2131-2140. • Bakshi, Parminder Kaur, Distant Desire. Homoerotic Codes and the Subversion of the English Novel in E. M. Forster's Fiction (New York, 1996). • Beauman, Nicola, Morgan (London, 1993). • Brander, Lauwrence, E.M. Forster. A critical study (London, 1968). • Cavaliero, Glen, A Reading of E.M. Forster (London, 1979). • Colmer, John, E.M. Forster - The personal voice (London, 1975). • E.M. Forster, ed. by Norman Page, Macmillan Modern Novelists (Houndmills, 1987). • E.M. Forster: The critical heritage, ed. by Philip Gardner (London, 1973). • Forster: A collection of Critical Essays, ed. by Malcolm Bradbury (New Jersey, 1966). • Furbank, P.N., E.M. Forster: A Life (London, 1977-1978). • Martin, John Sayre, E.M. Forster. The endless journey (London, 1976). • Martin, Robert K. and George Piggford eds., Queer Forster (Chicago, 1997) • Mishra, Pankaj (ed.). "E.M. Forster." India in Mind: An Anthology. New York: Vintage Books, 2005: 61-70. • Scott, P.J.M., E.M. Forster: Our Permanent Contemporary, Critical Studies Series (London, 1984). • Summers, Claude J., E.M. Forster (New York, 1983). • Wilde, Alan, Art and Order. A Study of E.M. Forster (New York, 1967). • King, Francis, E.M. Forster and his World, (London, 1978).

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • • • • • •

Aspects of E.M. Forster [1] Howards End Page [2] at Kingwood College Library 'Only Connect': The unofficial Forster site [3] Pharos: E. M. Forster [4] Έργα του E. M. Forster [5] στο Project Gutenberg The Paris Review interview with E. M. Forster [6]

Παραπομπές [1] [2] [3] [4] [5] [6]

http:/ / emforster. de/ http:/ / kclibrary. nhmccd. edu/ forster. htm http:/ / www. musicandmeaning. com/ forster/ http:/ / www. emforster. info/ http:/ / www. gutenberg. org/ author/ E. + M. + Forster http:/ / www. theparisreview. org/ viewinterview. php/ prmMID/ 5219

Έντουαρντ Μπούλβερ-Λύττον Έντουαρντ Μπούλβερ-Λύττον Ο Έντουαρντ Μπούλβερ-Λύττον (αγγλ. Edward Bulwer-Lytton) (25 Μαΐου 1803 - 18 Ιανουαρίου 1873) ήταν Άγγλος πολιτικός, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και πολυγραφότατος μυθιστοριογράφος. Γεννήθηκε στο Λονδίνο και ήταν ο τρίτος γιος του στρατηγού Ουίλιαμ Μπούλβερ, που καταγόταν από μία εξέχουσα αγγλική οικογένεια. Σε ηλικία 9 ετών ο μικρός Λύττον γράφτηκε σ' ένα προκαταρκτικό σχολείο για ν' αρχίσει τη μόρφωσή του. Αλλά έμεινε σ' αυτό μόνο 12 ημέρες γιατί ένιωθε εκεί τον εαυτό του τόσο έρημο και τόσο δυστυχισμένο, που η μητέρα του αναγκάστηκε να τον πάρει πάλι στο σπίτι. Στα επόμενα χρόνια ο Λύττον πήγαινε από το ένα σχολείο στο άλλο, χωρίς κανένα όφελος, ώσπου γράφτηκε στη Σχολή Χούκερ στο Ρότινγκντιν (Rottingdean). Εκεί έκανε πολλούς φίλους και προόδευσε γρήγορα. Ο καθηγητής του δεν άργησε να γράψει στη μητέρα του πως ο γιος της ήταν έτοιμος για μεγάλη τάξη στα δημόσια σχολεία.

Ο Έντουαρντ Μπούλβερ-Λύττον

Ο Έντουαρντ Μπούλβερ-Λύττον μπήκε σε ηλικία 18 ετών στο Κολέγιο Τρίνιτι στο Κέμπριτζ. Έμεινε εκεί πολύ λίγο και εγγράφηκε στο Τρίνιτι Χολ (Trinity Hall), από όπου αποφοίτησε ύστερα από 4 χρόνια. Τον Αύγουστο του 1827 ο Έντουαρντ παντρεύτηκε τη Ροζίνα Ντόιλ Χουίλερ. Παντρεύτηκαν ύστερα από θορυβώδη αρραβώνα και παρά τις αντιρρήσεις της μητέρας του, που θεωρούσε τη Ροζίνα ανάξιά του. Οι επιφυλάξεις της κας Λύττον αποδείχτηκαν σωστές και έπειτα από 9 χρόνια δυστυχισμένης οικογενειακής ζωής το ζεύγος χώρισε. Η πρώτη φιλολογική προσπάθεια του Λύττον ήταν το έργο «Φόκλαντ» ("Falkland"), που εκδόθηκε το 1827 χωρίς καμία επιτυχία. Ακολούθησε το 1828 το «Πέλχαμ» ("Pelham") που ανέδειξε τον Μπούλβερ-Λύττον ως "συγγραφέα της χρονιάς" και στερέωσε τη φιλολογική του φήμη. Στο τέλος του ίδιου έτους, ο Μπούλβερ δημοσίευσε και άλλο μυθιστόρημα: "Ο Απόκληρος". Το 1829 κυκλοφόρησε ο "Ντέβερο" και το 1830 ο "Πολ Κλίφορντ". Το 1831 ο Λύττον εξέδωσε το Νέο Μηνιαίο Περιοδικό (New Monthly Magazine) όπου δημοσίευσε πολλά άρθρα. Ενώ εξέδιδε το περιοδικό αυτό έγινε φίλος με τον μέλλοντα πρωθυπουργό της Αγγλίας Μπέντζαμιν Ντισραέλι, που έγραψε πολλά άρθρα στο περιοδικό του Μπούλβερ. Μεταξύ του 1831 και του 1833 ο Μπούλβερ εξέδωσε τα έργα: "Οι δίδυμοι Σιαμαίοι", "Ευγένιος Άραμ", "Γκόντολφιν" και ο "Προσκυνητής του Ρήνου". Στα τέλη του 1833, ο Λίτον εγκατέλειψε τη διεύθυνση του περιοδικού λόγω υπερκοπώσεως. Άλλωστε ήδη από το 1831 ο Μπούλβερ-Λύττον ήταν μέλος του Κοινοβουλίου. Στη διάρκεια της θητείας του υποστήριξε τον Μεταρρυθμιστικό Νόμο και παρέμεινε αλύγιστος φιλελεύθερος αγωνιζόμενος για πολλές δημοκρατικές ελευθερίες, που εξακολουθεί να απολαμβάνει η Μεγάλη Βρετανία μέχρι σήμερα.

Έντουαρντ Μπούλβερ-Λύττον Εξαιτίας της υπερκόπωσής του ο Μπούλβερ έφυγε το 1833 από την Αγγλία. Ταξίδεψε στη Γαλλία, Ελβετία και Ιταλία. Ενώ βρισκόταν στη Ρώμη είδε τον πίνακα "Οι τελευταίες ημέρες της Πομπηίας". Του έκανε τόση εντύπωση ο πίνακας αυτός, ώστε συνέλαβε το έργο του "Οι Τελευταίες Ημέρες της Πομπηίας". Άλλο ιστορικό του μυθιστόρημα, το "Ρίντσι" το έγραψε στη Νάπολη και το εξέδωσε σχεδόν ταυτόχρονα με το προηγούμενο. Το "Ρίντσι" χρησίμευσε αργότερα ως βάση για την ομώνυμη όπερα του Ρίχαρντ Βάγκνερ, όπως ακριβώς αργότερα και οι "Τελευταίες Ημέρες της Πομπηίας" με τον τίτλο "Ιόνη". "Οι Τελευταίες Ημέρες της Πομπηίας" ολοκληρώθηκαν λίγο μετά την επιστροφή του Μπούλβερ στην Αγγλία και κυκλοφόρησαν στις αρχές του φθινοπώρου του 1834 σημειώνοντας αμέσως μεγάλη επιτυχία. Πλήθος άνθρωποι από όλα τα κοινωνικά στρώματα έγραψαν στον Μπούλβερ-Λύττον για το έργο του, χαρακτηρίζοντάς το σαν ένα από τα καλύτερα μυθιστορήματα που γράφτηκαν ποτέ. Και δεν έπεσαν έξω καθώς "Οι Τελευταίες Ημέρες της Πομπηίας" παρέμειναν ένα από τα μεγάλα κλασικά έργα όλων των εποχών. Στο χώρο της φανταστικής λογοτεχνίας ανήκει το έργο του «Η Επερχόμενη Φυλή» και το έργο «Ζανόνι: Ένα Ροδοσταυρικό Παραμύθι» Ο Έντουαρντ Μπούλβερ-Λύττον πέθανε στις 18 Ιανουαρίου 1873, σε ηλικία 70 ετών. Στις 25 Ιανουαρίου τάφηκε στο Αββαείο του Ουέστμινστερ.

Πηγές • Έντουαρντ Μπούλβερ-Λύττον, Κλασσικά Εικονογραφημένα, Νο 1012, Εκδόσεις Ατλαντίς

Ίαν ΜακΓιούαν Ίαν ΜακΓιούαν Ο Ίαν ΜακΓιούαν (Ian McEwan, γεννημένος στις 21 Ιουνίου 1948) είναι Βρετανός συγγραφέας και σεναριογράφος. Τιμήθηκε με το βραβείο Μπούκερ για τη νουβέλα του Άμστερνταμ. Γεννήθηκε στο Άλντερσοτ της Αγγλίας και σπούδασε Αγγλική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο του Σάσσεξ. Η πρώτη του συλλογή διηγημάτων First Love, Last Rites κέρδισε το Βραβείο Σώμερσετ Μωμ το 1976. Έχει προταθεί τρεις φορές για το βραβείο Μπούκερ, το οποίο κέρδισε το 1998 (για το Άμστερνταμ). Το μυθιστόρημα Atonement (Εξιλέωση) τιμήθηκε με τα βραβεία WH Smith Literary Award (2002), National Book Critics' Circle Fiction Award (2003), Los Angeles Times Prize for Fiction (2003) και Santiago Prize for the European Novel (2004). Σύντομα θα μεταφερθεί και στον κινηματογράφο από τον σκηνοθέτη Τζο Ράιτ (Joe Wright), με πρωταγωνιστές τους Κίρα Νάιτλι, Τζέιμς ΜακΑβόι και Μπρέντα Μπλέθιν.

Έργα Μυθιστορήματα • The Cement Garden (Ο τσιμεντόκηπος) (1978) • The Comfort of Strangers (1981) • The Child in Time (1987) • The Innocent (1989) • Black Dogs (1992) • Enduring Love (1997) • Amsterdam (Άμστερνταμ) (1998) • Atonement (Εξιλέωση) (2001) • Saturday (Σάββατο) (2005)

Συλλογές διηγημάτων • First Love, Last Rites (1975) • In Between the Sheets (1978)

Ο Ίαν ΜακΓιούαν

Ίαν ΜακΓιούαν

Παιδική λογοτεχνία • Rose Blanche (1985) • The Daydreamer (1994)

Σενάρια • Ploughman's Lunch (1985) • Sour Sweet (1989) • The Good Son (1993)

Θεατρικά • The Imitation Game (1981)

Πηγές • Ian McEwan Website [1] • Malcolm, David (2002), Understanding Ian McEwan, University of South Carolina. ISBN 1-57003-436-2. • Childs, Peter (2005), The Fiction of Ian McEwan (Readers' Guides to Essential Criticism), Palgrave Macmillan. ISBN 1-4039-1909-7.

Εξωτερικές συνδέσεις • • • •

Επίσημος ιστότοπος [1] Συνέντευξη στο Powells.com [2] Συνέντευξη στο Salon.com [3] Ο Ίαν ΜακΓιούαν στο IMDb [4]

Παραπομπές [1] [2] [3] [4]

http:/ / www. ianmcewan. com http:/ / www. powells. com/ authors/ mcewan. html http:/ / www. salonmagazine. com/ books/ int/ 1998/ 03/ cov_si_31int. html http:/ / www. imdb. com/ name/ nm0568605/

Ίαν Φλέμινγκ Ίαν Φλέμινγκ Ο Ίαν Φλέμινγκ (28 Μαΐου 1908 - 12 Αυγούστου 1964) ήταν Άγγλος συγγραφέας. Έγινε διάσημος για τις ιστορίες του θρυλικού Τζέιμς Μποντ.

Επιλεγμένα έργα Βιβλία με τον Τζέιμς Μποντ • "Casino Royale", 1953 • "Live and Let Die", 1954 • "Moonraker", 1955 • "Diamonds Are Forever", 1956

O Ίαν Φλέμινγκ

• "From Russia With Love", 1957 • "Dr. No", 1958 • • • • • • • •

"Goldfinger", 1959 "For Your Eyes Only", 1960 "Thunderball", 1961 "The Spy Who Loved Me", 1962 "On Her Majesty's Secret Service", 1963 "You Only Live Twice", 1964 "The Man with the Golden Gun", 1965 "Octopussy and The Living Daylights", 1966

Παιδικά • "Chitty Chitty Bang Bang", 1964

Μη φανταστικά • "The Diamond Smugglers", 1957 • "Thrilling Cities", 1963. Οι αμερικανικές εκδόσεις περιλαμβάνουν την σύντομη ιστορία "007 in New York".

Κλάιβ Μπάρκερ Κλάιβ Μπάρκερ Ο Κλάιβ Μπάρκερ (Clive Barker) είναι Άγγλος συγγραφέας και ενίοτε κινηματογραφικός σκηνοθέτης και γραφίστας. Γεννήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 1952 στο Λίβερπουλ της Αγγλίας. Πριν πάει στο κολέγιο βρισκόταν στο ίδιο σχολείο με τον Τζον Λένον. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία και Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ. Ο Μπάρκερ έχει δηλώσει πως είναι ομοφυλόφιλος από τις αρχές της δεκαετίας του '90. Τώρα ζει στο Λος Άντζελες της Καλιφόρνια με τον σύντροφό του, τον φωτογράφο Ντέιβιντ Άρμστρονγκ και την κόρη του Άρμστρονγκ, Νικόλ, από παλαιότερη σχέση του δευτέρου. Ο Μπάρκερ είναι ένας εκ των κορυφαίων σύγχρονων συγγραφέων φαντασίας και τρόμου. Εμφανίστηκε στο χώρο με τη συλλογή διηγημάτων Τα Βιβλία του Αίματος, η επιτυχία των οποίων τον Κλάιβ Μπάρκερ έκανε αμέσως διάσημο. Μετά την κυκλοφορία των βιβλίων και στη Β. Αμερική, ο ίδιος ο Στίβεν Κινγκ είπε για τον Μπάρκερ: "Έχω δει το μέλλον του τρόμου και το όνομά του είναι Κλάιβ Μπάρκερ". Ο ίδιος ο συγγραφέας ωστόσο αποφεύγει να ταυτιστεί με την εικόνα του συγγραφέα αιματοβαμμένων διηγημάτων. Το συγγραφικό του ύφος χαρακτηρίζεται ως μοντέρνο φάνταζι και αστικό φάνταζι με στοιχεία τρόμου. Έχει όμως βαθύτερα στοιχεία ρεαλισμού και ασχολείται πολύ με τη φύση του μυαλού, του πνεύματος και των ονείρων, με τη δύναμη των λέξεων και των αναμνήσεων. Χαρακτηριστική είναι η αντίληψή του για κρυμμένους, φανταστικούς κόσμους που συνυπάρχουν με τον δικό μας και για το ρόλο της σεξουαλικότητας στο υπερφυσικό. Ο ίδιος αναφέρεται στο στυλ του ως σκοτεινό φάνταζι (dark fantasy).

Βιβλιογραφία Σημειώνεται σε παρένθεση ο τίτλος όπως έχει εκδοθεί στα ελληνικά

Μυθιστορήματα και νουβέλες • • • • • • • • •

1985 - The Damnation Game (Το Καταραμένο Παιχνίδι) 1986 - The Hellbound Heart (Hellraiser) 1987 - Weaveworld (Υφαντόκοσμος) 1988 - Cabal (Καμπάλ) 1989 - The Great and Secret Show (Το Μεγάλο Μυστικό Θέαμα) - το πρώτο βιβλίο για την Τέχνη 1991 - Imajica (Ιμάτζικα) 1992 - The Thief of Always (Ο Κλέφτης του Πάντοτε) 1994 - Everville (Αείπολη) - το δεύτερο βιβλίο για την Τέχνη 1996 - Sacrament (Το Αρχαίο Μυστήριο)

• 1998 - Galilee • 2001 - Coldheart Canyon (Τα Μυστικά της Βαβυλώνας)

Κλάιβ Μπάρκερ • • • • •

2001 - Tortured Souls 2002 - Abarat (Άμπαρατ) 2004 - Abarat: Days of Magic, Nights of War (Άμπαρατ ΙΙ: Μέρες Μαγείας, Νύχτες Πολέμου) 2007 - Mister B. Gone 2007 - The Scarlet Gospels (ακυκλοφόρητο ακόμη)

Διηγήματα • • • • • • • •

1984-1985 - Books of Blood (Τα Βιβλία του Αίματος, 1-6) 1987 - In the Flesh 1987 - The Inhuman Condition 1990 - Clive Barker, Illustrator 1992 - Illustrator II: The Art of Clive Barker 1995 - Incarnations: Three Plays 1996 - Forms of Heave|Forms of Heaven: Three Plays 2000 - The Essential Clive Barker: Selected Fiction

Κινηματογράφος Ο Μπάρκερ είχε πάντα ένα ενδιαφέρον για τον κινηματογράφο. Οι ταινίες του βέβαια αποσπούσαν διφορούμενες κριτικές. Οι πρώτες του ταινίες μικρού μήκους The Forbidden και Salome, ήταν πειραματικές, καλλιτεχνικές ταινίες με σουρεαλιστικά στοιχεία. Η πιο πετυχημένη ήταν η ταινία Hellraiser, του 1987, η οποία ήταν βασισμένη στο μυθιστόρημα The Hellbound Heart (Hellraiser στην ελληνική γλώσσα). Η επιτυχία της οδήγησε στο να γυριστούν πολλές συνέχειες, χωρίς τον Μπάρκερ στην καρέκλα του σκηνοθέτη αλλά κάποιες φορές σε συμβουλευτικό ρόλο. Μετά την αποτυχία της ταινίας Nightbreed, ο Μπάρκερ έγραψε και σκηνοθέτησε το Lord of Illusions. Για ένα διάστημα εργαζόταν επάνω στην κινηματογραφική μεταφορά του Άμπαρατ σε συνεργασία με την εταιρεία Ντίσνεϊ. Καλλιτεχνικές διαφορές όμως τον ανάγκασαν να σταματήσει. Τον Οκτώβριο του 2006 ο Μπάρκερ ανακοίνωσε μέσω της επίσημης ιστοσελίδας του σενάριο για ένα επερχόμενο ριμέικ της ταινίας Hellraiser.

[1]

ότι θα γράψει το

Η επιτυχημένη ταινία του Μπέρναρντ Ρόουζ, Candyman, βασίστηκε στο διήγημα "The Forbidden", από τα Βιβλία του Αίματος. Ο Μπάρκερ επίσης ανέλαβε την εκτέλεση παραγωγής στην ταινία Θεοί και Δαίμονες, η οποία γνώρισε μεγάλη καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία ενώ ήταν υποψήφια στα βραβεία Όσκαρ. Ως σκηνοθέτης: • • • • • •

Tortured Souls: Animae Damnatae (2007) (ανακοινώθηκε) Lord of Illusions (1995) Nightbreed (1990) Hellraiser (1987) The Forbidden (1978) Salome (1973)

Κλάιβ Μπάρκερ

Γραφιστική τέχνη και θεατρικά Ο Μπάρκερ είναι επίσης παραγωγικός και ως σχεδιαστής, και συχνά εικονογραφεί ο ίδιος τα βιβλία του. Ζωγραφιές του υπάρχουν στα εξώφυλλα των θεατρικών του συλλογών Incarnations (1995) και Forms of Heaven (1996), όπως επίσης και στη δεύτερη αγγλική έκδοση των Βιβλίων του Αίματος. Οι δουλειές του έχουν παρουσιαστεί στη Νέα Υόρκη, στη Bess Cutler Gallery και στο Λος Άντζελες, στη La Luz De Jesus. Πολλά από τα σχεδιαγράμματα και τις ζωγραφιές του βρίσκοναι στη συλλογή Clive Barker, Illustrator, που εκδόθηκε το 1990. Το έργο του Μπάρκερ Frankenstein in Love ανέβηκε στη σκηνή του Λονδίνου το Σεπτέμβριου του 2006.

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι • • • • • •

Revelations Επίσιμη Πηγή του Clive Barker [2] Hellraiser Gallery Ιστολόγιο Νέων του Μπάρκερ [3] Clive Barker.com - Lost Souls: Clive Barker fansite [4] Αρχεία ακουστικών συνεντεύξεων του Clive Barker από τον Don Swaim του CBS Radio (realAudio) [5] Ο Clive Barker στο www.b-movies.gr [6] Ο Clive Barker στο www.imdb.com [7]

• Σύντομο βιογραφικό και μερικά διηγήματα στα ελληνικά [8]

Παραπομπές [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8]

http:/ / www. clivebarker. info/ intsrevel15. html http:/ / www. clivebarker. info http:/ / www. hellraisergallery. blogspot. com http:/ / www. clivebarker. com/ http:/ / wiredforbooks. org/ clivebarker/ http:/ / www. www. b-movies. gr/ index. php?co=persons& person=Clive+ Barker http:/ / www. imdb. com/ name/ nm0000850/ http:/ / www. peri-grafis. com/ ergo. php?id=459

Κριστίνα Ροσέτι Κριστίνα Ροσέτι Η Κριστίνα Τζωρτζίνα Ροσέτι (5 Δεκεμβρίου, 1830 – 29 Δεκεμβρίου, 1894) ήταν Αγγλίδα ποιήτρια και αδελφή του ποιητή και ζωγράφου Ντάντε Γκάμπριελ Ροσέτι (Dante Gabriel Rossetti) καθώς και των Ουίλιαμ Μάικλ Ροσέτι (William Michael Rossetti) και Μαρία Φραντσέσκα Ροσέτι (Maria Francesca Rossetti). Ο πατέρας τους, Γκάμπριελ Ροσέτι (Gabriele Rossetti), ήταν Ιταλός ποιητής και πατριώτης από τη Νάπολη, που ζήτησε πολιτικό άσυλο στην Αγγλία, και η μητέρα τους, Φράνσις Πολιντόρι (Frances Polidori), ήταν αδελφή του γιατρού και προσωπικού φίλου Λόρδου Βύρωνα, Τζον Ουίλιαμ Πολιντόρι (John William Polidori). Η Ροσέτι γεννήθηκε στο Λονδίνο και μορφώθηκε στο σπίτι από τη μητέρα της. Στις αρχές της δεκαετίας του 1840, η οικογένειά της αντιμετώπισε σοβαρά οικονομικά προβλήματα, καθώς επιδεινώθηκε η σωματική και ψυχική Η Κριστίνα Ροσέτι υγεία του πατέρα της. Όταν η ίδια ήταν δεκατεσσάρων ετών υπέστη νευρικό κλονισμό, γεγονός που επηρέασε και τη μετέπειτα ζωή της, καθώς κατά περιόδους έπασχε από κατάθλιψη και σχετικές ασθένειες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου της ζωής της η Ροσέτι, μαζί με τη μητέρα και την αδελφή της συμμετείχαν στο Αγγλο-Καθολικό κίνημα που ήταν μέρος της Εκκλησίας της Αγγλίας, και αυτή η θρησκευτική αφοσίωση έπαιξε σημαντικό ρόλο στην προσωπική ζωή της Ροσέτι για το υπόλοιπο της ζωής της. Προς το τέλος της εφηβείας της είχε αρραβωνιαστεί το ζωγράφο Τζέιμς Κόλινσον (James Collinson), αλλά τελικά ο δεσμός τους διαλύθηκε λόγω θρησκευτικών διαφορών ( ο Κόλινσον ασπάστηκε τον Καθολικισμό). Αργότερα διατηρούσε δεσμό με τον γλωσσολόγο Charles Cayley, αλλά δεν παντρεύτηκαν επίσης για θρησκευτικούς λόγους.

Κριστίνα Ροσέτι

Αν και η Ροσέτι ξεκίνησε το συγγραφικό της έργο σε νεαρή ηλικία, η ποιήσή της δεν έτυχε ιδιαίτερης προσοχής μέχρι τη δημοσίευση της συλλογής Goblin Market and Other Poems το 1862. Η συλλογή συγκέντρωσε πολλούς κριτικούς επαίνους, και σύμφωνα με την βιογράφο της Τζαν Μαρς (Jan Marsh), "ο θάνατος της Ελίζαμπεθ Μπάρετ Μπράουνινγκ (Elizabeth Barrett Browning) πριν από δύο μήνες οδήγησε στο να αναδειχτεί η Ροσέτι φυσική διάδοχός της ως διακεκριμένη γυναίκα ποιήτρια." Το ποίημα του τίτλου της συλλογής αποτελεί το πιο γνωστό έργο της Ροσέτι. Παρόλο που με μια πρώτη ματιά μπορεί να φανεί ως ένα παιδικό ποίημα με ομοιοκαταληξία για τα Εικόνα από το εξώφυλλο τη συλλογή ποιημάτων της δεινοπαθήματα δύο αδελφών με τελώνια, το ποίημα είναι Κριστίνα Ροσέτι Goblin Market and Other Poems (1862), πολυεπίπεδο, προκλητικό και περίπλοκο, και οι κριτικοί από τον αδελφό της Ντάντε Γκάμπριελ Ροσέτι του έχουν δώσει πολλές διαφορετικές ερμηνείες, βλέποντάς το σαν μια αλληγορία για τον πειρασμό και τη σωτηρία ή σαν ένα σχόλιο πάνω στους ρόλους των φύλων και τη δραστηριοποίηση των γυναικών κατά τη Βικτωριανή εποχή, καθώς και σαν ένα έργο για την ερωτική επιθυμία και την κοινωνική επανόρθωση. Κάποιοι αναγνώστες του αποδίδουν μια ομοιότητα με το ποίημα του Σάμιουελ Τέιλορ Κόλριτζ (Samuel Taylor Coleridge) "Ancient Mariner" , δεδομένου του θρησκευτικού θέματος του πειρασμού και της αμαρτίας, και της λύτρωσης μέσω του βασανισμού για χάρη των άλλων. Κατά τη διάρκεια του υπολοίπου της ζωής της, η Κριστίνα Ροσέτι συνέχισε να γράφει και να δημοσιεύει το έργο της, αφοσιώθηκε όμως περισσότερο στα γραπτά περί θρησκευτικής πίστης και σε παιδική ποίηση. Παρόλο που οι κανόνες της θρησκείας καθόριζαν τον τρόπο ζωής της, εξακολουθούσε να διατηρεί έναν ευρύ φιλικό κύκλο, και για δέκα χρόνια εργαζόταν εθελοντικά σε ίδρυμα υποστήριξης γυναικών "κακής φήμης". Ήταν αναποφάσιστη σχετικά με το δικαίωμα ψήφου των γυναικών, αλλά πολλοί ακαδημαϊκοί έχουν προσδώσει φεμινιστικό χαρακτήρα στην ποίησή της. Επιπλέον, όπως λέει η Μαρς, "ήταν αντίθετη στον πόλεμο, τη δουλεία (στον Αμερικανικό Νότο), τη σκληρότητα προς τα ζώα, την εκμετάλλευση ανήλικων κοριτσιών στην πορνεία και όλες της μορφές στρατιωτικής επιθετικότητας".

Κριστίνα Ροσέτι

Το 1893 η Ροσέτι προσεβλήθη από καρκίνο. Πέθανε τον επόμενο χρόνο, στις 29 Δεκεμβρίου 1893, και τάφηκε στο Κοιμητήριο Highgate. Στις αρχές του εικοστού αιώνα η δημοτικότητα της Ροσέτι έφθινε, όπως και η φήμη πολλών αξιόλογων συγγραφέων της Βικτωριανής εποχής, μπροστά στην ορμητικότητα του Μοντερνισμού. Η Ροσέτι παρέμεινε αφανής μέχρι τη δεκαετία του 1970, οπότε και φεμινίστριες ακαδημαϊκοί άρχισαν να ανακαλύπτουν ξανά το έργο της και να γράφουν για αυτό. Τις τελευταίες δεκαετίες τα γραπτά της Ροσέτι επανήλθαν στο προσκήνιο, και ξανακέρδισαν την είσοδό τους στο Βικτωριανό λογοτεχνικό κανόνα.

Πηγές Marsh, Jan. Introduction. Poems and Prose. By Christina Rossetti. London: Everyman, 1994. xvii - xxxiii.

Έργα

Πορτρέτο της Κριστίνα Ροσέτι, από τον αδελφό της Ντάντε Γκάμπριελ Ροσέτι

• Goblin Market και άλλα ποιήματα (1862) • • • •

The Prince's Progress and Other Poems (1856) Sing-Song: a Nursery Rhyme Book (1872, 1893)[1] A Pageant and Other Poems (1881) Verses (1893)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • • • • • • • •

Έργα της [[Κριστίνα Ροσέτι [2]] στο Project Gutenberg] Ο τάφος της Κριστίνα Ροσέτι [3] Literary Encyclopedia [4] Βιογραφία [5] Christina Rossetti [6] - Γερμανική ιστοσελίδα με μεγάλη συλλογή ποιημάτων Christina Rossetti [7] - Βιογραφία και Ποιήματα Η Κριστίνα Ροσέτι στο Victorian Web [8] Poetry Archive: 134 ποιήματα της Κριστίνα Ροσέτι [9] [10] Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το Rossetti άρθρο Christina Rossetti της Αγγλόγλωσσης Βικιπαίδειας, η οποία [5] [10] διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 . (Rossetti ιστορικό/συντάκτες ).

Κριστίνα Ροσέτι

Παραπομπές [1] http:/ / digital. library. upenn. edu/ women/ rossetti/ singsong/ singsong. html [2] http:/ / www. gutenberg. org/ author/ Christina_Rossetti [3] http:/ / www. poetsgraves. co. uk/ rossetti_c. htm [4] http:/ / www. litencyc. com/ php/ speople. php?rec=true& UID=3852 [5] http:/ / www. kirjasto. sci. fi/ rossetti. htm [6] http:/ / www. rossetti. aw3. de/ [7] http:/ / www. poetseers. org/ the_great_poets/ british_poets/ rossetti/ [8] http:/ / www. victorianweb. org/ authors/ crossetti/ crov. html [9] http:/ / www. sanjeev. net/ poetry/ rossetti-christina-georgina/ index. html [10] http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ Christina

Μαίρη Σέλλεϋ Μαίρη Σέλλεϋ Μαίρη Σέλλεϋ

Η Μαίρη Σέλλεϋ. Πίνακας του Richard Rothwell (1840). Γέννηση: 30 Αυγούστου 1797 Λονδίνο Θάνατος: 1 Φεβρουαρίου 1851 (53 ετών) Λονδίνο Είδος: Εθνικότητα: Αγγλική Κυριότερα έργα: Φρανκενστάιν

Η Μαίρη Γούλστονκραφτ Σέλλεϋ (Mary Wollstonecraft Shelley) (Λονδίνο, 30 Αυγούστου 1797 – 1 Φεβρουαρίου 1851) ήταν Αγγλίδα συγγραφέας και σύζυγος του ρομαντικού ποιητή Πέρσι Σέλλεϋ, γνωστή για το μυθιστόρημά της «Φρανκενστάιν ή ο Σύγχρονος Προμηθέας». Η Μαίρη Σέλλεϋ ήταν κόρη του φιλοσόφου Ουίλλιαμ Γκόντουϊν και της συγγραφέως Μαίρης Γούλστονκραφτ. Ερωτεύτηκε τον ποιητή Πέρσι Σέλλεϋ, ο οποίος την απήγαγε το 1814 στην Ελβετία. Παντρεύτηκαν μετά τον θάνατο της γυναίκας του Σέλλεϋ, Χάρριετ Γουέστμπρουκ. Το 1816 κατά τη διάρκεια ταξιδιού με τον Σέλλεϋ, και ενώ φιλοξενούνταν στη βίλα του ποιητή Λόρδου Μπάυρον στην Ελβετία, ξεκίνησε να γράφει το πασίγνωστο μυθιστόρημα Φρανκενστάιν. Τελείωσε το έργο το 1817 και εκδόθηκε το 1818. Μετά το θάνατο του συζύγου της αφοσιώθηκε στη συγγραφή.

Μαίρη Σέλλεϋ

Κυριότερα έργα • • • •

Η Βαλπέργκα (Valperga), 1823 Ο τελευταίος άνθρωπος, (The Last Man), 1826 Φώκνερ (Falkner), 1837 Ημερολόγιο ενός ταξιδιού έξι εβδομάδων (Journal of a Six Weeks’ Tour), 1814 για ένα ταξίδι με τον Σέλλεϋ.

Εξωτερικές συνδέσεις • • • •

Βιογραφία της Μαίρη Σέλλεϋ [1] Άρθρο του Πανεπιστημίου Brandeis για τη ζωή και το έργο της Μαίρη Σέλλεϋ [2] Free audiobook [3] του Φρανκεστάϊν από το LibriVox [4] Βιογραφία [5]

Παραπομπές [1] [2] [3] [4]

http:/ / www. freeinfosociety. com/ site. php?postnum=735 http:/ / people. brandeis. edu/ ~teuber/ shelleybio. html http:/ / librivox. org/ frankenstein-or-modern-prometheus-by-mary-w-shelley/ http:/ / librivox. org

[5] http:/ / www. kirjasto. sci. fi/ mshelley. htm

Ντάγκλας Άνταμς Ντάγκλας Άνταμς Ντάγκλας Άνταμς

Πραγματικό όνομα: Douglas Noël Adams Γέννηση: 11 Μαρτίου 1952 Κέμπριτζ, Αγγλία Θάνατος: 11 Μαΐου 2001 (49 ετών) Καλιφόρνια, ΗΠΑ Είδος: Επιστημονική φαντασία Κυριότερα έργα: Γυρίστε το Γαλαξία με Ώτο Στοπ Ιστοσελίδα: douglasadams.com [1]

Ο Ντάγκλας Άνταμς (Douglas Adams) ήταν Βρετανός συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας. Γεννήθηκε στις 11 Μαρτίου του 1952 στο Κέμπριτζ (Cambridge) της Αγγλίας και πέθανε στις 11 Μαΐου του 2001 από ανακοπή καρδιάς, σε ηλικία μόλις 49 ετών. Αν και δεν ήταν γνωστός όσο κάποια "ιερά τέρατα" της Ε.Φ. (όπως για παράδειγμα Άρθουρ Κλαρκ, Ισαάκ Ασίμωφ, Ρόμπερτ Χαϊνλάιν, Φίλιπ Ντικ), ωστόσο το ανάλαφρο, άναρχο, ανατρεπτικό και χιουμοριστικό στυλ της γραφής του, του χάρισε αρκετή επιτυχία. Το πιο γνωστό έργο του είναι η -κατά τον ίδιο- "τριλογία πέντε βιβλίων" Γυρίστε τον Γαλαξία με Ωτοστόπ (The Hitchhiker's Guide To The Galaxy). Αν και αρχικά ξεκίνησε ως ραδιοφωνική εκπομπή στο BBC το 1978, η αξιοσημείωτη επιτυχία που είχε το ραδιοφωνικό αυτό σόου είχε και συνέχεια σε μικρή τηλεοπτική σειρά και σε έκδοση των βιβλίων του. Τα πέντε βιβλία σειράς είναι: 1. 2. 3. 4. 5.

Γυρίστε το Γαλαξία με Ώτο Στοπ - Hitchhiker's Guide To The Galaxy Το ρεστοράν στο τέλος του Σύμπαντος- The Restaurant At The End Of The Universe Η Ζωή, το Σύμπαν και τα Πάντα - Life, Universe And Everything Αντίο κι ευχαριστώ για τα ψάρια - So Long And Thanks For All The Fish Μάλλον ακίνδυνος - Mostly Harmless

Πρόσφατα (2005) γυρίστηκε και η ομώνυμη ταινία με σχετική επιτυχία, ενώ αυτή και άλλα βιβλία του έχουν παλιότερα γίνει παιχνίδια υπολογιστών. Στη βιβλιογραφία του συγκαταλέγονται οι τίτλοι Ο Ντερκ Τζέντλυ ακολουθεί τη γάτα (Dirk Gently's Holistic Detective Agency), ΑΑΡΓΚ - Αδιάφοροι Ροκ Ρυθμοί Για Γρήγορα Κέρδη (The Long Dark Tea-time of the Soul), Αστρόπλοιο Τιτανικός (Starship Titanic), κ.ά. Ο Ντάγκλας Άνταμς είχε παλιότερα συνεργαστεί και με τους Μόντι Πάιθον ως σεναριογράφος.

Ντάγκλας Άνταμς

Δείτε επίσης • Ημέρα της Πετσέτας

Παραπομπές [1] http:/ / www. douglasadams. com/

Ντάντε Γκάμπριελ Ροσέτι Ντάντε Γκάμπριελ Ροσέτι Ο Ντάντε Γκάμπριελ Ροσέτι (12 Μαΐου, 1828 – 10 Απριλίου, 1882) ήταν Άγγλος ποιητής, ζωγράφος και μεταφραστής. Γιος του Ιταλού μετανάστη ποιητή Γκάμπριελ Ροσέτι, ο Ντάντε γεννήθηκε στο Λονδίνο. Η οικογένειά του και οι φίλοι του τον φώναζαν Γκάμπριελ, αλλά στα δημοσιευμένα έργα του έβαζε πρώτο το όνομα Ντάντε, λόγω των λογοτεχνικών συσχετισμών με τον Ιταλό ποιητή Δάντη. Ήταν αδερφός της ποιήτριας Κριστίνα Ροσέτι και του κριτικού Ουίλιαμ Μάικλ Ροσέτι, και ιδρυτής της Προ-Ραφαηλιτικής Αδερφότητας, μαζί με τους Τζον Έβερετ Μιλέ και Ουίλιαμ Χόλμαν Χαντ. Από πολύ μικρή ηλικία, έδειξε έντονο ενδιαφέρον για τη λογοτεχνία. Όπως όλα τα αδέρφια του, ήθελε να γίνει ποιητής. Ωστόσο, πιο πολύ φιλοδοξούσε να γίνει ζωγράφος, και έδειχνε ιδιαίτερη προτίμηση στην Ιταλική Μεσαιωνική τέχνη. Μαθήτευσε κοντά στον ζωγράφο Φορντ Μάντοξ Μπράουν, με τον οποίο διατήρησε στενή φιλία σε όλη του τη ζωή.

Αυτοπροσωπογραφία, 1847, National Portrait Gallery, Λονδίνο

Μετά την έκθεση του πίνακα του Χόλμαν Χαντ The Eve of St. Agnes, ο Ροσέτι επιζήτησε την φιλία του Χαντ. Ο πίνακας ήταν η απεικόνιση ενός ποιήματος του τότε όχι και τόσο γνωστού ποιητή Τζον Κιτς. Το ποίημα του ίδιου του Ροσέτι με τίτλο "The Blessed Damozel" αποτελούσε μίμηση του Κιτς, και έτσι ο Ροσέτι πίστεψε πως ο Χαντ ίσως συμμεριζόταν τα καλλιτεχνικά και λογοτεχνικά του ιδανικά. Μαζί διαμόρφωσαν τη φιλοσοφία της Προ-Ραφαηλιτικής Αδερφότητας. Ο Ροσέτι ενδιαφερόταν πάντα περισσότερο για τα μεσαιωνικά παρά για τα σύγχρονα στοιχεία του κινήματος αυτού. Είχε δημοσιεύσει μεταφράσεις του Δάντη και άλλων Ιταλών ποιητών του Μεσαίωνα, και προσπαθούσε να ενσωματώνει και στην τέχνη του το στυλ και τα χαρακτηριστικά των Ιταλών ζωγράφων. Ωστόσο, οι πρώτοι πίνακες του Ροσέτι χαρακτηρίζονται από το ρεαλισμό του Προ-Ραφαηλιτικού κινήματος (όπως οι πίνακες "Girlhood of Mary, Virgin" και "Ecce Ancilla Domini" ). Αργότερα, άρχισε να προτιμά περισσότερο συμβολικές και μυθολογικές εικόνες, παρά ρεαλιστικές. Αυτό ισχύει και για την μεταγενέστερη ποίησή του. The Damsel of the Sanct Grael

Ντάντε Γκάμπριελ Ροσέτι

Αν και είχε την υποστήριξη του Τζον Ράσκιν, η κριτική προς τους πίνακές του τον έκανε να αποσυρθεί από τις δημόσιες εκθέσεις, και να στραφεί προς την πώληση των έργων του σε ιδιώτες. Τα έργα του της δεκαετίας 1850 ήταν εμπνευσμένα από ποιήματα του Δάντη Αλιγκιέρι, όπως το La Vita Nuova (το οποίο ο Ροσέτι είχε μεταφράσει στα αγγλικά) και από το βιβλίο του Τόμας Μάλορι Morte d'Arthur. Το όραμά του σχετικά με τους μύθους του Αρθουριανού κύκλου και το μεσαιωνικό σχέδιο ενέπνευσε και τους φίλους του εκείνης της εποχής, Ουίλιαμ Μόρις και Έντουαρντ Μπερν Τζόουνς. Αυτές οι εξελίξεις προκλήθηκαν από γεγονότα της προσωπικής του ζωής, και συγκεκριμένα από τον θάνατο της συζύγου του Ελίζαμπεθ Σίνταλ, η οποία είχε πάρει υπερβολική δόση λαβδάνου, όταν το παιδί της γεννήθηκε νεκρό. Ο Ροσέτι υπέφερε από κατάθλιψη, και έθαψε το μεγαλύτερο μέρος των αδημοσίευτων ποιημάτων του στον τάφο της στο Κοιμητήριο Highgate. Εξιδανίκευσε την εικόνα της ως Βεατρίκη του Δάντη σε αρκετούς πίνακες όπως στη "Ευτυχισμένη Βεατρίκη" ("Beata Beatrix").

The Day Dream, 1880, λάδι σε καμβά, Victoria and Albert Museum, Λονδίνο.

Αυτοί οι πίνακες επρόκειτο να αποτελέσουν μεγάλη επιρροή στην διαμόρφωση του κινήματος του Ευρωπαϊκού συμβολισμού. Η απεικόνιση των γυναικών ήταν σχεδόν μανιωδώς στυλιζαρισμένη. Είχε την τάση να απεικονίζει την νέα ερωμένη του Φάνι Κόρνφορθ ως την επιτομή του ερωτισμού, ενώ μία άλλη ερωμένη του, την Τζέιν Μπέρντεν, σύζυγο του συνεργάτη του Ουίλιαμ Μόρις, ως αιθέρια θεά. Το 1871, μετά από παρότρυνση των φίλων του, ο Ροσέτι ανέσυρε τα ποιήματά του από τον τάφο της γυναίκας του και τα δημοσίευσε. Η δημοσίευσή τους δημιούργησε αντιπαραθέσεις, καθώς πολλοί θεώρησαν ότι χαρακτηρίζονταν από υπερβολικό ερωτισμό και αισθησιασμό. Προς το τέλος τη ζωής του, ο Ροσέτι είχε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα του εθισμού του στα ναρκωτικά και την δική του πνευματική αστάθεια, που χειροτέρευε από την αντίδρασή του στην σκληρή κριτική προς τα ποιήματά του που είχε ανασύρει από τον τάφο της γυναίκας του. Πέρασε τα τελευταία του χρόνια απομονωμένος. Πέθανε στο Κεντ της Αγγλίας.

Ντάντε Γκάμπριελ Ροσέτι

Έργα του Ροσέτι

Ecce Ancilla Domini! 1850

Περσεφόνη, 1873-1877, Tate Gallery, Λονδίνο

Ευτυχισμένη Βεατρίκη, 1863

Σύρια Αστάρτη, 1877, City Art Gallery, Μάντσεστερ

The Roseleaf, 1865

Σκίτσο για το Goblin Market and Other Poems (1862), την πρώτη ποιητική συλλογή της αδερφής του Κριστίνα Ροσέτι

Monna Vanna, 1866, Tate Gallery, Λονδίνο

The Bower Meadow, 1872, λάδι σε καμβά, Manchester City Art Gallery

Πηγές • Dante Gabriel Rossetti των Julian Treuherz, Liz Prettejohn και Edwin Becker (Νοέμβριος 2003), ISBN:0500093164 • Dante Gabriel Rossetti: Collected Writings by Jan Marsh (April 2000), ISBN:1566632803 • Dante Gabriel Rossetti and the Game That Must Be Lost by Jerome McGann, ISBN: 0300080239 • Dante Gabriel Rossetti by Russell Ash (September 1995), ISBN:0810937840 • The Correspondence of Dante Gabriel Rossetti, Vol. 1, 4 & 5 του William Fredeman • Prelude to the Last Decade: Dante Gabriel Rossetti in the Summer of 1872 του William Fredeman

Ντάντε Γκάμπριελ Ροσέτι

Εξωτερικές συνδέσεις • • • • •

Έργα του Dante Gabriel Rossetti [1] στο Project Gutenberg Το ποίημα του Ροσέτι The House Of Life [2] στο Project Gutenberg The Rossetti Archive [3] Ten Dreams Galleries [4] Έκθεση των έργων του Ροσέτι [5] με 200 περίπου έργα [6] Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το Gabriel Rossetti άρθρο Dante Gabriel Rossetti της Αγγλόγλωσσης Βικιπαίδειας, η [5] [6] οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 . (Gabriel Rossetti ιστορικό/συντάκτες ).

Παραπομπές [1] [2] [3] [4] [5] [6]

http:/ / www. gutenberg. org/ author/ Dante+ Gabriel+ Rossetti http:/ / onlinebooks. library. upenn. edu/ webbin/ gutbook/ lookup?num=3692 http:/ / www. rossettiarchive. org http:/ / www. tendreams. org/ rossetti. htm http:/ / www. liverpoolmuseums. org. uk/ walker/ exhibitions/ rossetti/ index. asp http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ Dante

Ουίλλιαμ Μπλέηκ Ουίλλιαμ Μπλέηκ

Ο Ουίλλιαμ Μπλέηκ, πορτραίτο από τον Thomas Phillips Γέννηση

28 Νοεμβρίου, 1757 Λονδίνο, Αγγλία

Θάνατος

12 Αυγούστου, 1827 Λονδίνο, Αγγλία

Είδος Τέχνης

Ποίηση, Ζωγραφική

Ο Ουίλλιαμ Μπλέηκ (αγγλ. William Blake, 28 Νοεμβρίου 1757 – 12 Αυγούστου 1827) ήταν ένας από τους σημαντικότερους Άγγλους Ποιητές και παράλληλα ζωγράφος, χαράκτης εικονογράφος, μυστικιστής και οραματιστής. Χαρακτηρίζεται συχνά ως ο «Προφήτης» της αγγλικής λογοτεχνίας και υπήρξε αναμφισβήτητα ένας από τους πλέον εκκεντρικούς και πολύπλευρους καλλιτέχνες. Αν και στην εποχή του χλευάστηκε ως παράφρων, σήμερα τιμάται ως μεγαλοφυΐα και συγκαταλέγεται ανάμεσα στους μείζονες ποιητές της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Νεανικά χρόνια Ο Ουίλλιαμ Μπλέηκ γεννήθηκε στο Λονδίνο και η οικογένειά του ανήκε στη μεσαία τάξη. Ο πατέρας του Τζέημς Μπλέηκ ήταν αξιοσέβαστος έμπορος και μητέρα του ήταν η Catherine Hermitage. Οι γονείς του συνειδητοποίησαν από νωρίς πως το τρίτο από τα συνολικά πέντε παιδιά τους, διέθετε έντονη καλλιτεχνική κλίση και προσπάθησαν να βοηθήσουν τον Μπλέηκ προς αυτή την κατεύθυνση. Επέτρεψαν μάλιστα να εγκαταλείψει το συμβατικό σχολείο σε ηλικία δέκα ετών ώστε να αρχίσει να παρακολουθεί μαθήματα σε σχολή ζωγραφικού σχεδίου. Από μικρός, όπως ομολογούσε ο ίδιος βυθιζόταν σε εκστατικά οράματα.[1] Από την ηλικία των δώδεκα μόλις ετών ξεκίνησε να γράφει ποιήματα. Τον Αύγουστο του 1772, ο χαράκτης James Basire του προσέφερε θέση μαθητευόμενου, γεγονός που θεωρείται σημαντικό στην μετέπειτα εξέλιξη του Μπλέηκ. Συνολικά μαθήτευσε για επτά χρόνια και στο διάστημα αυτό εκπαιδεύτηκε σε όλες τις διαφορετικές χαρακτικές μεθόδους και τεχνικές. Παρά την κατάρτιση του, αποφάσισε να μαθητεύσει και στη σχολή ζωγραφικής της Βασιλικής Ακαδημίας, το 1779. Ένα χρόνο αργότερα, το 1780, παρουσιάστηκε δημόσια ένα υδατογράφημα του Μπλέηκ, στην ετήσια έκθεση της Ακαδημίας. Το 1782 ο Μπλέηκ γνωρίστηκε με τον John Flaxman, ο οποίος επρόκειτο να γίνει προστάτης του. Την ίδια χρονιά παντρεύτηκε την Catherine Boucher, ένα φτωχό και αναλφάβητο κορίτσι, την οποία ο Μπλέηκ θα εκπαίδευε, όχι μόνο στη γραφή και την ανάγνωση, αλλά και στη χαρακτική τέχνη. Εκείνη την περίοδο, ο George Cumberland, ένας από τους ιδρυτές της εθνικής πινακοθήκης του Λονδίνου, ήρθε σε επαφή με τα έργα

Ουίλλιαμ Μπλέηκ

του Μπλέηκ τα οποία και θαύμασε. Η πρώτη συλλογή ποιημάτων του Ουίλλιαμ Μπλέηκ, Poetical Sketches (Ποιητικά Σχεδιάσματα), δημοσιεύτηκε του 1783 με τη χρηματική ενίσχυση του Flaxman και του αιδεσιμότατου A. S. Mathew. Ο Ρόμπερτ Σίλλιμαν Χίλλυερ αναφέρει για τα ποιήματα της συλλογής αυτής: "...είναι αποκαλυπτικά όχι μόνο της ιδιοφυΐας του αλλά και των επιδράσεων του από τη λυρική ποίηση της Ελισαβετιανής εποχής, από το Σαιξπήρειο δράμα, από το Γοτθικό ύφος, από τον Οσσιανό, από τη δίχως ρίμες "Ωδή προς την Εσπέρα" του Κόλλινς και από την υψηλή ρητορική του καιρού του". Μετά από το θάνατο του πατέρα του, το 1784, λειτούργησε ένα κατάστημα ειδών σχεδίου και ζωγραφικής, μαζί με τον αδερφό του Ρόμπερτ. Συνεργάστηκαν με τον εκδότη Joseph Johnson, γεγονός που επέτρεψε στον Μπλέηκ να έρθει σε επαφή με σημαντικούς εκπροσώπους της αγγλικής διανόησης, όπως τον επιστήμονα Joseph Priestley, τον φιλόσοφο Richard Price, τον ζωγράφο John Henry Fuseli, με τον οποίο συνδέθηκε φιλικά, Το αρχέτυπο του "δημιουργού" είναι μια γνωστή εικόνα στα φωτισμένα βιβλία William Blake. Εδώ, ο την φεμινίστρια Mary Wollstonecraft, αλλά και τον αμερικανό Μπλέηκ απεικονίζει έναν πανίσχυρο δημιουργό που θεωρητικό και επαναστάτη Tom Paine. Ο Μπλέηκ έτρεφε συλλογίζεται τον κόσμο που έχει σφυρηλατήσει. μεγάλες ελπίδες για την αμερικανική και γαλλική Επανάσταση αλλά αργότερα απελπίστηκε με την άνοδο του Ροβεσπιέρου. Η Mary Wollstonecraft έγινε επίσης στενή φίλη του και το 1788 ο Μπλέηκ εικονογράφησε το έργο της Original Stories from Real Life. Μοιράζονταν ακόμη παρόμοιες απόψεις σχετικά με τη σεξουαλική ισότητα των δύο φύλων και το θεσμό του γάμου. Ο Μπλέηκ καταδίκαζε ανοιχτά την επιβεβλημένη αγνότητας της γυναίκας και τον προκαθορισμένο γάμο. Το 1788 ο Μπλέηκ άρχισε να πειραματίζεται πάνω στη μέθοδο που θα χρησιμοποιούσε για να δημοσιεύσει τα ποιήματα του, όντας δύσπιστος απέναντι στους εκδότες της εποχής. Τελικά υιοθέτησε μια πρωτότυπη τεχνική εκτύπωσης συνδυάζοντας την ιδιότητα του χαράκτη και ζωγράφου με αυτή του ποιητή. Ιδιαίτερες λεπτομέρειες για την τεχνική του Μπλέηκ δεν είναι γνωστές. Η εκτύπωση αυτή περιελάμβανε σύμφωνα με εκτιμήσεις την εξής διαδικασία: αρχικά το γράψιμο των στίχων πάνω σε πλάκες χαλκού με τη βοήθεια μελανιού και πινέλων, χρησιμοποιώντας παράλληλα ένα ανθεκτικό στα οξέα μέσο. Στη συνέχεια οι πλάκες εμβαπτίζονταν σε οξύ προκειμένου να διαλυθεί ο μη επεξεργασμένος χαλκός. Στο τελικά στάδιο, οι πλάκες χρωματίζονταν με υδατοχρώματα και τοποθετούνατν μαζί ώστε να αποτελέσουν έναν ενιαίο τόμο. Η μέθοδος αυτή ονομάστηκε από τον Μπλέηκ "Πεφωτισμένη εκτύπωση" (Illuminated printing) και συχνά τα έργα αυτής της μορφής αναφέρονται και ως "Πεφωτισμένα βιβλία". Ο Μπλέηκ χρησιμοποίησε τη "φωτισμένη" εκτύπωση για όλα τα του τα έργα από τη στιγμή που την επινόησε. Κάθε ένα από τα "φωτισμένα" βιβλία του αποτελούσε ένα μοναδικό έργο τέχνης. Ο Μπλέηκ θεωρούσε ότι η αυτόνομη δημοσίευση των βιβλίων θα μπορούσε να ελευθερώσει τον καλλιτέχνη από την τυραννία της λογοκρισίας από την εκκλησία και το κράτος. Ο μελετητής του έργου του Μπλέηκ Geofrey Keynes, αναφέρει πως τα "φωτισμένα" βιβλία του Μπλέηκ εμφανίζουν ομοιότητες με μεσαιωνικά χειρόγραφα που περιείχαν επίσης διακόσμηση. Σε μια επιστολή, ο Μπλέηκ αναφέρει ακόμα πως τη μέθοδο αυτή του την αποκάλυψε ο νεκρός αδελφός του Ρόμπερτ όταν πρόβαλε μπροστά του σε ένα νυχτερινό όραμα.

Ουίλλιαμ Μπλέηκ

Ώριμα χρόνια Το 1790 ο Μπλέηκ μετακόμισε με τη γυναίκα του στο Lambeth όπου θα παρέμενε για περίπου δέκα χρόνια. Εκεί συνέχισε να κατασκευάζει χαρακτικά για τα ποιήματα του και να εξελίσσει τα θέματα του. Είναι η περίοδος που εκδίδει έργα όπως Το βιβλίο του Ούριζεν (1794), Ευρώπη: μία προφητεία (1794), Το Τραγούδι του Λος' (1795) και Το βιβλίο του Λος (1795). Παράλληλα με αυτά τα έργα, σημαντικός καρπός της ιδιαίτερα δημιουργικής του παραμονής στο Lambeth ήταν και Οι Γάμοι του Ουρανού και της Κόλασης (1790-1793). Από το 1800 εως το 1803, το ζεύγος Μπλέηκ έζησε στο χωριό Felpham του Σάσσεξ. Σε αυτό το διάστημα, συντηρούνταν οικονομικά από τον ποιητή William Hayley του οποίου έργα εικονογραφούσε ο Μπλέηκ. Επιπλέον, την περίοδο αυτή, ο Μπλέηκ συννελήφθη με αστήρικτες κατηγορίες πως σε καιρό πολέμου ενεργούσε ενάντια στη χώρα του. Είναι γεγονός πως ο Ουίλλιαμ Μπλέηκ ήταν πολέμιος των αξιών της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, κάτι που αποτύπωσε σαφώς και στα ποιήματά του, ωστόσο ποτέ δεν προέβει σε αντιεξουσιαστικές ενέργειες. Η παραμονή στο Felpham σημαδεύτηκε και από την ολοκλήρωση του ποιήματος Μίλτον (1803-1808). Αξίζει να αναφερθεί πως ο Μπλέηκ θεωρούσε τον Μίλτον ως τον μεγαλύτερο των ποιητών, αν και παράλληλα πίστευε πως είχε υποπέσει και σε ολέθρια σφάλματα.

O Τίγρης, ποίημα του Μπλέηκ και παράδειγμα της μεθόδου εκτύπωσης που επινόησε.

Το επόμενο σημαντικό του έργο ήταν οι εικονογραφήσεις του για μια έκδοση του Τάφου του Robert Blair που εκδόθηκε το 1808 και συγκέντρωσε μεγαλύτερη προσοχή από όλα τα υπόλοιπα ποιητικά του έργα. Ωστόσο οι κριτικοί της εποχής δεν αντιμετώπισαν θετικά τις εικονογραφήσεις αλλά περισσότερο με διάθεση καχύποπτη και χλευαστική. Την περίοδο 1809 εως 1815 ολοκλήρωσε το τελευταίο και μακροσκελές προφητικό του βιβλίο, την Ιερουσαλήμ, ενώ αργότερα δημιούργησε και μια σειρά εικονογραφήσεων για το Βιβλίο του Ιώβ (Book of Job), που θεωρούνται ως η σημαντικότερη καλλιτεχνική παραγωγή του Μπλέηκ. Το έργο του αυτό αποτέλεσε παραγγελία στις αρχές του 1820 του John Linnell, μέλος μιας ομάδας καλλιτεχνών που αυτοαποκαλούνταν "Αρχαίοι". Η ομάδα αυτή θαύμαζε το έργο του Μπλέηκ και τον στήριξαν τόσο οικονομικά όσο και ηθικά στα τελευταία χρόνια της ζωής του. Μετά την ολοκλήρωση της Ιερουσαλήμ ο Μπλέηκ έγραψε ελάχιστη ποίηση αλλά αφοσιώθηκε στη ζωγραφική και τη χαρακτική. Εξαίρεση αποτελεί το Αιώνιο Ευαγγέλιο (The Everlasting Gospel) που ολοκληρώθηκε το 1818. Ακόμα και στο τέλος της ζωής του παρέμενε ακμαίος και ιδιαίτερα οξυδερκής. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως προσπάθησε να μάθει ιταλικά με σκοπό να διαβάσει Δάντη. Σχεδίαζε επίσης να εικονογραφήσει τη Θεία Κωμωδία, έργο που ξεκίνησε περίπου το 1825 αλλά δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει. Πέθανε τον Αύγουστο του 1827.

Ουίλλιαμ Μπλέηκ

Αποδοχή Η στάση των κριτικών απέναντι στον Ουίλλιαμ Μπλέηκ, την εποχή που έζησε, κυμάνθηκε από την καχυποψία και την επιφύλαξη ως την απόλυτη εχθρότητα. Ακόμα, οι οραματισμοί του Μπλέηκ εκλαμβάνονταν από την πλειοψηφία ως δείγμα παραφροσύνης του ποιητή. Ο Μπλέηκ συχνά απογοητευόταν καθώς έβλεπε πως η δουλειά του αντιμετωπιζόταν με χλεύη. Το 1809 διοργάνωσε μια ιδιωτική έκθεση των πινάκων του με σκοπό να δημοσιοποιήσει το έργο του αλλά και να το υπερασπιστεί. Η έκθεση αυτή έτυχε ωστόσο πολύ ψυχρής υποδοχής. Ενδεικτική είναι η κριτική που άσκησε η εφημερίδα The Examiner: "...ο Ουίλλιαμ Μπλέηκ, ένας δυστυχής παράφρων, ακίνδυνος κατά τα άλλα και γι' αυτό έξω από το άσυλο, θα περνούσε εντελώς απαρατήρητος αν δεν διακήρυσσαν δημόσια τον θαυμασμό τους για αυτόν πολλοί διακεκριμένοι καθηγητές και ερασιτέχνες. Οι έπαινοι τους οποίους οι κύριοι αυτοί επεφύλαξαν πέρυσι στις εικονογραφήσεις του Τάφου (του Robert Blair) που φιλοτέχνησε ο δυστυχής, κατόρθωσαν να τον ωθήσουν να δημοσιοποιήσει την τρέλα του και έτσι να τον εκθέσουν και πάλι αν όχι στη χλεύη, στον οίκτο του κοινού." Ο ίδιος ο Μπλέηκ, υπερασπιζόμενος κάποτε το έργο του, παρατήρησε: "Το Υψηλό παραμένει κατ' ανάγκη σκοτεινό για τους Αδύναμους ανθρώπους. Αυτό που μπορεί να είναι σαφές για έναν ηλίθιο δεν είναι άξιο της προσοχής μου." Σήμερα αναγνωρίζεται ως ο αυθεντικότερος και πιο εκλεκτός από τους ρομαντικούς ποιητές και θεωρείται μια από τις σημαντικότερες μορφές της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Είναι κοινή διαπίστωση των μελετητών του, πως η αξία του Μπλέηκ δεν περιορίζεται μόνο στο γεγονός πως αποτέλεσε έναν αξιόλογο ρομαντικό ποιητή αλλά κυρίως στο ότι κατόρθωσε παράλληλα να δημιουργήσει και να απεικονίσει ένα εξαιρετικά πολύπλοκο προσωπικό μυθολογικό σύστημα.

Επιλεγμένα έργα • • • • • • • • • • • • • • • •

Poetical Sketches (1783) There is no Natural Religion (1788) All Religions are One (1788) Songs of innocence (1789) Book of Thel (1789) Marriage of Heaven and Hell (1793) Visions of the Daughters of Albion (1793) America: A Prophecy (1793) Songs of Experience (1794) The Book of Urizen (1794) The Song of Los (1794) The Book of Ahania (1795) The Book of Los (1795) Milton (1804-1808) Jerusalem (1809-1815) Everlasting Gospel (1818)

Ουίλλιαμ Μπλέηκ

Σχετική βιβλιογραφία Μελέτες πάνω στη ζωή και το έργο του Μπλέηκ: • • • • • • • • • • •

Jacob Bronowski, William Blake and the Age of Revolution. Routledge and K. Paul. ISBN 0-7100-7277-5 (1972) S. Foster Damon, A Blake Dictionary. Shambhala. ISBN 0-394-73688-5 (1979) Peter Ackroyd, Blake. Sinclair-Stevenson. ISBN 1-85619-278-4 (1995) E.P. Thompson, Witness against the Beast. Cambridge University Press. ISBN 0-521-22515-9 (1993) Victor N. Paananen, William Blake. Twayne Publishers. ISBN 0-8057-7053-4 (1996) George Anthony Rosso Jr., Blake's Prophetic Workshop: A Study of The Four Zoas. Associated University Presses. ISBN 0-8387-5240-3 (1993) G.E. Bentley Jr., The Stranger From Paradise: A Biography of William Blake. Yale University Press. ISBN 0-300-08939-2 (2001) Peter F. Fisher, The Valley of Vision: Blake as Prophet and Revolutionary (1961) Harold Bloom, Blake's Apocalypse (1968) Geofrey Keynes, William Blake: Poet, Painter, Prophet (1965) Geofrey Keynes, Blake Studies (1971)

Εκδόσεις έργων του Μπλέηκ: • The Complete Writings of William Blake, επιμ. Geofrey Keynes (1966) • The Complete Poetry and Prose of William Blake, επιμ. David V. Erdman (1988) Ελληνική βιβλιογραφία: • • • • • • •

Μπλέηκ, εκδ. Πλέθρον Οι Γάμοι του Ουρανού και της Κόλασης, εκδ. Νεφέλη Ποιήματα, εκδ. Καστανιώτης Ποιήματα, εκδ. Αρμός Τα Τραγούδια της Αθωότητας Τα Τραγούδια της Πείρας Το Βιβλίο της Θελ

Σημειώσεις [1] Τα παιδικά οράματα του Μπλέηκ δεν θα πρέπει να θεωρούνται ασυνήθιστα καθώς πολλά παιδιά εμφανίζουν την δυνατότητα να βλέπουν "ειδητικές εικόνες", δηλαδή λεπτομερείς οπτικές εικόνες που αναπαράγονται από παρελθούσες εντυπώσεις. Είναι ωστόσο αξιοπρόσεκτο, το γεγονός πως ο Μπλέηκ φαίνεται να διατήρησε μια τέτοια παιδική ικανότητα ως το τέλος της ζωής του.

Δείτε επίσης • Έργα του Μπλέηκ στην αγγλική Βικιθήκη (http://wikisource.org/wiki/Author:William_Blake)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Αρχείο William Blake (http://www.blakearchive.org/) • Συλλογή έργων του Μπλέηκ (http://www.elp.it/bygothic/Gallery/Blake/index.html) • Ποιήματα του William Blake (http://onlinebooks.library.upenn.edu/webbin/book/search?amode=start& author=Blake, William) • Blake Digital Text Project (http://virtual.park.uga.edu/~wblake/home.html) • Introduction to The Drawings and Engravings of William Blake, του Laurence Binyon (http://www.the3graces. info/random_blake.htm) • Βιογραφικό και ζωγραφικοί του πίνακες (http://www.peri-grafis.com/ergo.php?id=850)

Ράμσι Κάμπελ Ράμσι Κάμπελ Ο Τζον Ράμσι Κάμπελ (John Ramsey Campbell), γεννημένος στις 4 Ιανουαρίου, 1946 στο Λίβερπουλ, είναι ένας Βρετανός συγγραφέας. Θεωρείται από αρκετούς κριτικούς ως ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς τρόμου.

Ζωή και Έργο Τα πρώιμα έργα του επηρεάστηκαν πολύ από τα έργα του Λάβκραφτ. Η πρώτη του συλλογή μάλιστα, The Inhabitant of the Lake and Less Welcome Tenants (1964), είναι ένας τόμος με ιστορίες πάνω στην μυθολογία Κθούλου. Με τη συλλογή Demons by Daylight (1973) όμως, ο Κάμπελ προσπαθεί να μοιάζει όσο το δυνατόν λιγότερο στον Λάβκραφτ, και δημιουργεί ιστορίες όπου αρχίζει να ωριμάζει και να δημιουργεί ένα πιο προσωπικό ύφος. Ο Κάμπελ έχει γράψει πολλά μυθιστορήματα, μερικά από τα οποία κινούνται στον χώρο του υπερφυσικού και άλλα όχι. Έχει επίσης επιβλέψει αρκετές ανθολογίες. Είναι παντρεμένος με την Jenny Chandler. Έχουν δύο παιδιά, και ζουν στο Merseyside.

Βιβλιογραφία Μυθιστορήματα • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

The Doll Who Ate His Mother, 1976. The Bride of Frankenstein, 1977. Dracula's Daughter, 1977. The Wolfman, 1977. The Face That Must Die, 1979, (Το Πρόσωπο που Πρέπει να Πεθάνει) The Parasite (AKA To Wake The Dead), 1980. The Nameless, 1981, (Κραυγή από την Κόλαση) The Claw (AKA Night of the Claw, Claw ), 1983. Incarnate, 1983. Obsession, 1985. The Hungry Moon, 1986. The Influence, 1988. Ancient Images, 1989. Midnight Sun, 1990. Needing Ghosts, 1990. The Count of Eleven, 1991. The Long Lost, 1993. The One Safe Place, 1995. The House on Nazareth Hill (AKA Nazareth Hill), 1996.

• The Last Voice They Hear, 1998. • Silent Children, 2000. • Pact of the Fathers, 2001.

Ράμσι Κάμπελ • The Darkest Part of the Woods, 2003. • The Overnight, 2004. • Secret Story, 2006.

Συλλογές • • • • • • • • • • • •

The Inhabitant of the Lake And Less Welcome Tenants, 1964. Demons By Daylight, 1973. The Height of the Scream, 1976. Dark Companions, 1982. Cold Print, 1985. Scared Stiff: Tales of Sex and Death, 1986, (Έρωτας και Θάνατος) Night Visions: The Hellbound Heart, 1986. Dark Feasts: The World of Ramsey Campbell, 1987. Waking Nightmare, 1991. Alone with the Horrors, 1993. Strange Things and Stranger Places, 1993. Solomon Kane του Robert E. Howard (First Complete Edition) 1995 (βλ. σημείωση 1)

• Ghosts and Grisly Things, 1998. • Told By The Dead, 2003.

Σημειώσεις 1. Τη δεκαετία του ’90 ανατέθηκε στον Ράμσι Κάμπελ ένα δύσκολο εγχείρημα: να ολοκλωρώσει τα τρία ανολοκλήρωτα διηγήματα του σπουδαίου Αμερικανού συγγραφέα Robert E. Howard (1906-1936) με ήρωα τον Βρετανό τυχοδιώκτη Solomon Kane. Ο Κάμπελ, λάτρης των έργων του Howard, δέχθηκε να λάβει μέρος σε αυτήν τη μεταθανάτια συνεργασία και έτσι ολοκλήρωσε τα τρία διηγήματα. Χάρη στην λογοτεχνική συνεισφορά του Κάμπελ, το 1995 εκδόθηκε για πρώτη φορά η ολοκληρωμένη έκδοση των περιπετειών του Solomon Kane, η οποία περιλάμβανε επίσης μια περιεκτική εισαγωγή γραμμένη από τον ίδιο τον Κάμπελ.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • H επίσημη ιστοσελίδα του συγγραφέα [1] • Μια ολοκληρωμένη βιβλιογραφία του Κάμπελ [2] • Μια συνέντευξή του στα Αγγλικά [3]] [4] Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το Campbell άρθρο Ramsey Campbell της Αγγλόγλωσσης Βικιπαίδειας, η οποία [5] [4] διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 . (Campbell ιστορικό/συντάκτες ).

Παραπομπές [1] [2] [3] [4]

http:/ / www. ramseycampbell. com/ http:/ / www. fantasticfiction. co. uk/ c/ ramsey-campbell/ http:/ / www. cold-print. freeserve. co. uk/ ramsey. htm http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ Ramsey

Ράντγιαρντ Κίπλινγκ Ράντγιαρντ Κίπλινγκ Ο Τζόζεφ Ράντγιαρντ Κίπλινγκ (30 Δεκεμβρίου 1865 - 18 Ιανουαρίου 1936) ήταν Βρετανός συγγραφέας και ποιητής. Είναι ιδιαίτερα γνωστός για το Βιβλίο της ζούγκλας (1894), το μυθιστόρημα Κιμ (1901) και το ποίημα "Αν..." (1895). Το 1907, του απονεμήθηκε το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Ήταν ο πρώτος αγγλόφωνος συγγραφέας που κέρδιζε το βραβείο αυτό και μέχρι σήμερα αποτελεί το νεαρότερο κάτοχο Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Τα παιδικά χρόνια του Κίπλινγκ Ο Κίπλινγκ γεννήθηκε στη Βομβάη της Ινδίας. Όταν ήταν 6 χρόνων, αυτός και η τρίχρονη αδερφή του στάλθηκαν στην Αγγλία υπό τη φροντίδα μιας γυναίκας ονόματι Χόλλογουεϊ. H άσχημη μεταχείριση και παραμέλησή του μέχρι τα 12 του χρόνια θα πρέπει να επηρέασε τη γραφή του, και πιο ιδιαίτερα τη συμπόνοιά του για τα παιδιά. Αφού πέρασε μια μεγάλη περίοδο σε οικοτροφείο, ο Κίπλινγκ γύρισε το 1882 στη Λαχόρη της Ινδίας (πλέον η πόλη ανήκει στο Πακιστάν). Ξεκίνησε να εργάζεται ως συντάκτης σε μια μικρή τοπική εφημερίδα, την Civil & Military Gazette, και έκανe τα πρώτα του βήματα στο χώρο της ποίησης, εκδίδοντας τα πρώτα του επαγγελματικά έργα το 1883.

Ράντγιαρντ Κίπλινγκ

1907

Τα πρώτα ταξίδια Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '80, ταξίδευε σε όλη την Ινδία σαν ανταποκριτής της εφημερίδας Allahabad Pioneer, ενώ δραστηριοποιήθηκε και στην πεζογραφία, εκδίδοντας έξι μικρά βιβλία το 1888. Από εκείνη την περίοδο είναι και η νουβέλα "Ο άνθρωπος που θα γινόταν βασιλιάς". Τον επόμενο χρόνο, ο Κίπλινγκ ξεκίνησε ένα μεγάλο ταξίδι πίσω στην Αγγλία, περνώντας από τη Βιρμανία, την Κίνα, την Ιαπωνία και την Καλιφόρνια, διασχίζοντας τέλος τον Ατλαντικό και φτάνοντας στο Λονδίνο. Από τα πιο γνωστά ποιήματά του εκείνης της εποχής είναι η Μπαλάντα της Ανατολής και της Δύσεως.

Σταδιοδρομία ως συγγραφέας Το 1892, ο Κίπλινγκ παντρεύτηκε την Καρολίν (Κάρι) Μπαλεστιέ. Κατά το μήνα του μέλιτος, η τράπεζα του Κίπλινγκ χρεωκόπησε. Εξαργυρώνοντας τα ταξιδιωτικά τους εισιτήρια, κατάφεραν να επιστρέψουν μέχρι το Βερμόντ. Ο Κίπλινγκ και η σύζυγός του έζησαν στην Αμερική για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, περίοδο κατά την οποία ο Κίπλινγκ στράφηκε στη συγγραφή παιδικών βιβλίων, για τα οποία είναι σήμερα και περισσότερο γνωστός (Το βιβλίο της ζούγκλας).

Ράντγιαρντ Κίπλινγκ Το 1898, ο Κίπλινγκ άρχισε να κάνει ταξίδια χειμερινών διακοπών στην Αφρική και τα συνέχισε και τα επόμενα χρόνια. Της περιόδου αυτής είναι το ποίημα του Κίπλινγκ "Γκούνγκα Ντιν" (1892), ενώ το 1901 εκδόθηκε το μυθιστόρημά του Κιμ. Το 1907, του απονεμήθηκε το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Και το 1910, εκδόθηκε το γνωστότερο ποίημα του, "Αν...".

Η σβάστικα Πολλές παλιές εκδόσεις βιβλίων του Κίπλινγκ έχουν στο εξώφυλλο μια σβάστικα, κάτι που θα μπορούσε να χαρακτηρίσει τον Κίπλινγκ ως οπαδό των Ναζί. Ωστόσο, ο Κίπλινγκ χρησιμοποιούσε τη σβάστικα σαν αρχαίο ινδικό σύμβολο καλής τύχης και ευεξίας. Όταν το σύμβολο άρχισε να χρησιμοποιείται από τους Ναζί, ο Κίπλινγκ το αφαίρεσε από τα βιβλία του.

[1] Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το Kipling άρθρο Rudyard Kipling της Αγγλόγλωσσης Βικιπαίδειας, η οποία [5] [1] διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 . (Kipling ιστορικό/συντάκτες ).

Παραπομπές [1] http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ Rudyard

Σαρλότ Μπροντέ Σαρλότ Μπροντέ Η Σαρλότ Μπροντέ (21 Απριλίου 1816-31 Μαρτίου 1855) ήταν Αγγλίδα συγγραφέας. Ήταν η μεγαλύτερη από τις Αδελφές Μπροντέ.

Βιογραφία Γεννήθηκε στο Θόρτον, Γιόρκσαϊρ της Αγγλίας το 1816 κι ήταν το τρίτο από τα έξι παιδιά του Ιρλανδού κληρικού Πάτρικ Μπροντέ και της Μαρία Μπράνγουελ. Μετά το θάνατο της μητέρας της από καρκίνο, την ανατροφή αυτής και των αδερφών της ανέλαβε η θεία της, ενώ τον Αύγουστο του 1824, η Σαρλότ, μαζί με την Έμιλι, τη Μαρία και την Ελίζαμπεθ, στάλθηκε σε εκκλησιαστικό σχολείο στο Λάνκασαϊρ. Οι κακές συνθήκες του σχολείου επηρέασαν την υγεία και τη φυσική κατάσταση της Σαρλότ, ενώ επέσπευσαν το θάνατο των δυο μεγαλύτερων αδερφών της (Μαρία και Ελίζαμπεθ) από φυματίωση το 1825.

Άνγκρια και Γκόνταλ Στο πατρικό τους σπίτι, η Σαρλότ μαζί με τα αδέρφια της, Μπράνγουελ, Έμιλι και Άννα, άρχισαν να γράφουν για τη ζωή και τα έργα των κατοίκων των φανταστικών βασιλείων τους: η Σαρλότ κι ο Μπράνγουελ για το βασίλειο της Άνγκρια, η Έμιλι κι η Άννα για το βασίλειο του Γκόνταλ.

Εργασία σε οικοτροφείο Η Σαρλότ συνέχισε την εκπαίδευσή της κι έγινε δασκάλα. Από το 1839 ως το 1841 δούλεψε ως οικονόμος σε αρκετές οικογένειες, ενώ το 1842 μαζί με την Έμιλι εργάστηκαν σε ένα οικοτροφείο στις Βρυξέλλες, μέχρι το θάνατο της θείας τους το 1842. Το 1843, η Σαρλότ επέστρεψε στο οικοτροφείο, όπου έγινε μοναχικός χαρακτήρας, νοσταλγούσε το πατρικό της σπίτι κι ήταν ιδιαίτερα δεμένη με τον εργοδότη της, Κονσταντέν Εζέ. Επέστρεψε το 1844 και τα βιώματά τής ενέπνευσαν κάποια από τα μετέπειτα έργα της.

Σαρλότ Μπροντέ

Τα χρόνια της συγγραφής Το 1846, η Σαρλότ, η Έμιλι κι η Άννα εξέδωσαν μια ποιητική συλλογή με τα ψευδώνυμα Κάρερ, Έλλις και Άκτον Μπελ. Έγραψε τα εξής έργα: • • • •

Τζέιν Έιρ, 1847 Σίρλεϊ, 1849 Βιλέτ, 1853 Ο Καθηγητής, 1857

Τα έργα της δεν βρήκαν μεγάλη ανταπόκριση από τους κριτικούς, ενώ υπήρξαν αρκετές συζητήσεις για την πραγματική ταυτότητα του "Κάρερ Μπελ". Το πρώτο της βιβλίο, "Ο Καθηγητής", ήταν εμπνευσμένο από τον έρωτα της για τον Εζέ, ενώ μεγάλη επιτυχία κι αναγνώριση της έφερε η Τζέιν Έιρ, που ήταν ουσιαστικά σαν αυτοβιογραφία της. Όλα τα έργα της χαρακτηρίζονται από έντονο ρομαντισμό και λυρισμό και είναι κυρίως εμπνευσμένα από τις προσωπικές της εμπειρίες. Πέθανε το 1855 ένα χρόνο μετά τον γάμο της με τον Άρθουρ Μπελ Νικόλς και κατά την διάρκεια εγκυμοσύνης. Τα περισσότερα στοιχεία για τη ζωή της είναι γνωστά από τη βιογραφία της, από την Ελίζαμπεθ Γκάσκελ.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Online εκδόσεις των έργων της Σαρλότ Μπροντέ [1] • Μίνι-βιογραφία της Σαρλότ Μπροντέ και κατάλογος των έργων της [2]

Παραπομπές [1] http:/ / etext. library. adelaide. edu. au/ b/ bronte/ charlotte/ [2] http:/ / www. greekbooks. gr/ web/ Book/ cv. aspx?AuthorID=22741

Τέρι Πράτσετ Τέρι Πράτσετ Ο Τέρι Πράτσετ (Terry Pratchett), γενν. 28 Απριλίου, 1948, στο Beaconsfield (Μπίκονσφιλτ), Μπακς, είναι Βρετανός συγγραφέας χιουμοριστικών μυθιστορημάτων φαντασίας, γνωστός κυρίως για τη σειρά του Δισκόκοσμος (Discworld), η οποία έχει μεταφραστεί σε 27 γλώσσες. Ο Πράτσετ ζει με τη γυναίκα του Λιν (Lyn) στην κομητεία Wiltshire (Ουίλτσαϊρ). Μεταξύ των φαν του είναι γνωστός με το παρατσούκλι "Pterry". Ο Πράτσετ έγραφε διηγήματα και μυθιστορήματα φαντασίας και επιστημονικής φαντασίας από την ηλικία των 13 ετών. Τεράστια φήμη, ωστόσο, εξασφάλισε με τις ιστορίες του για το Δισκόκοσμο, ένα φανταστικό κόσμο σε σχήμα δίσκου.

Έργα του Πράτσετ • Strata (παρότι αυτό το μυθιστόρημα αναφέρεται σε ένα κόσμο σε σχήμα δίσκου, πρόκειται για μια παρωδία του Κόσμος Δακτύλιος του Larry Niven (Λάρι Νίβεν) (Colin Smythe, 1981)

Ο Τέρι Πράτσετ

• The Dark Side of the Sun (Colin Smythe, 1976) • The Carpet People (το πρώτο μυθιστόρημα του Πράτσετ, ουσιαστικά ξαναγράφτηκε αφού έγινε διάσημος) (Colin Smythe, 1971). Στα ελληνικά έχει μεταφραστεί ως Οι Χαλιμάντζαροι, Εκδόσεις Πατάκη, 1996 • Μια τριλογία παιδικών βιβλίων (με γενικό τίτλο The Bromeliad): • Truckers. Στα ελληνικά έχει μεταφραστεί ως Φορτηγατζήδες Πάνω στη Γη, Εκδόσεις Πατάκη, 1997 • Diggers. Στα ελληνικά έχει μεταφραστεί ως Σκαπανείς Κάτω από τη Γη, Εκδόσεις Πατάκη, 1997 • Wings. Στα ελληνικά έχει μεταφραστεί ως Φτερά και Πούπουλα στον Αέρα, Εκδόσεις Πατάκη, 1997 • Good Omens (το έγραψε μαζί με τον Neil Gaiman) • The Unadulterated Cat (με τον Gray Jolliffe. Ένας φόρος τιμής στις πραγματικές γάτες) • Μια τριλογία παιδικών βιβλίων για τον Τζόνι Μάξγουελ, ένα παιδί που βλέπει νεκρούς, εξωγήινους, και ένα σωρό περίεργα πράγματα: • Only You Can Save Mankind • Johnny and the Dead • Johnny and the Bomb Από τη σειρά Δισκόκοσμος • The Colour of Magic (1983). Στα ελληνικά Το Χρώμα της Μαγείας, (;), Εκδόσεις Παρά Πέντε • The Light Fantastic (1986). Στα ελληνικά Το Φως της Φαντασίας, (2001), Εκδόσεις Παρά Πέντε • Equal Rites (1987). Στα Ελληνικά Νευρικές Μάγισσες, (2001), Εκδόσεις Παρά Πέντε • Mort (1987). Στα Ελληνικά Θανατηφόρος Βοηθός, (1997), Εκδόσεις Παρά Πέντε • Sourcery (1988). Στα Ελληνικά Πιάστε το Μάγο, (2001), Εκδόσεις Παρά Πέντε • Wyrd Sisters (Gollancz, 1988) Στα Ελληνικά Στριγκλες, (2005), Εκδόσεις Ψυχογιος

Τέρι Πράτσετ • • • • • • • • • • • • • • • • •

Pyramids (Gollancz, 1989). Στα Ελληνικά Πυραμίδες, (2006), Εκδόσεις Ψυχογιος Guards! Guards! (Gollancz, 1989) Eric (Gollancz, 1990) Moving Pictures (Gollancz, 1990) Reaper Man (Gollancz, 1991) Witches Abroad (Gollancz, 1991) Small Gods (Gollancz, 1992) Lords and Ladies (Gollancz, 1992) Men at Arms (Gollancz, 1993) Soul Music (Gollancz, 1994) Interesting Times (Gollancz, 1994) Maskerade (Gollancz, 1995) Feet of Clay (Gollancz, 1996) Hogfather (Gollancz, 1996) Jingo (Gollancz, 1997) The Last Continent (Doubleday, 1998) Carpe Jugulum (Doubleday, 1998)

• • • • • • • •

The Fifth Elephant (Doubleday, 1999) The Truth (Doubleday, 2000) Thief of Time (Doubleday, 2001) The Last Hero (Gollancz, 2001) The Amazing Maurice and His Educated Rodents (Doubleday, 2001) Night Watch (Doubleday, 2002) The Wee Free Men (Doubleday, 2003) Monstrous Regiment (Doubleday, 2003)

Μαζί με τον Ίαν Στούαρτ (Ian Stewart) και τον Τζακ Κοέν (Jack Cohen), ο Πράτσετ έχει γράψει επίσης τα The Science of Discworld (1999) και The Science of Discworld II: The Globe (2002).

Δικτυακοί τόποι • • • • •

http://www.turtlesalltheway.com (Η επίσημη σελίδα του Τέρι Πράτσετ, υπό κατασκευή) http://www.terrypratchettbooks.com (ο Αμερικανός εκδότης του) http://www.die-scheibenwelt.de (γερμανική σελίδα) http://www.pratchett-fanclub.de (γερμανική σελίδα) http://www.discworldmod.net (Η επίσημη σελίδα του παιχνιδιού "Harold Stibbins - A Discworld modification for Unreal 2") • http://www.ie.lspace.org (μια από τις καλύτερες σελίδες) • http://www.discworldmonthly.co.uk (μηνιαίο περιοδικό)

Τέρι Πράτσετ

Usenet • • • •

lt.books.pratchett alt.books.pratchett [1] - (αγγλ.) lt.fan.pratchett alt.fan.pratchett [1] - (αγγλ.) lt.fan.pratchett.announce alt.fan.pratchett.announce [1] - (αγγλ.) [news:de.alt.fan.pratchett de.alt.fan.pratchett] - (γερμ.)

Παραπομπές [1] news:a

Τζ. Κ. Ρόουλινγκ Τζ. Κ. Ρόουλινγκ Τζ. Κ. Ρόουλινγκ

Γέννηση: 31 Ιουλίου 1965 Yate, South Gloucestershire, Αγγλία Είδος: Φαντασία Εθνικότητα: Βρετανική Κυριότερα έργα: Χάρι Πότερ Ιστοσελίδα: jkrowling.com [1]

Η Τζόαν Ρόουλινγκ (31 Ιουλίου 1965;όνομα συζύγου Μάρεϊ[2] ), γνωστή κυρίως με τα αρχικά Τζ. Κ. Ρόουλινγκ (J. K. Rowling),[3] είναι διάσημη αγγλίδα συγγραφέας. Έγινε διάσημη για τη συγγραφή της σειράς φαντασίας Χάρι Πότερ, τα βιβλία της οποίας έχουν κερδίσει το παγκόσμιο ενδιαφέρον, έχουν πολυβραβευθεί και έχουν πωλήσει περισσότερα από 400 εκατομύρια αντίτυπα ανά τον κόσμο,[4] [5] έχοντας μεταφραστεί σε 67 γλώσσες.[5] Το 2008, στην Sunday Times Rich List, η περιουσία της Ρόουλινγκ υπολογίστηκε στα 560 εκατ. στερλίνες, καθιστώντας την το 144ο πιο πλούσιο άτομο[6] και την 12η πιο πλούσια γυναίκα[7] στην Βρετανία. Είναι το πρώτο πρόσωπο παγκοσμίως που κέρδισε περισσότερο από ένα δισ. δολάρια μόνο από τη συγγραφή βιβλίων.[8] [9] Το 2008 κέρδισε περίπου 300 εκατομμύρια δολάρια.[10]

Όνομα Το πλήρες όνομα της Ρόουλινγκ είναι "Joanne Rowling" και όχι "Joanne Kathleen Rowling", όπως πολλοί νομίζουν. Πριν την έκδοση του πρώτου της βιβλίου, ο εκδοτικός οίκος Bloomsbury, φοβούμενος ότι τα αγόρια δεν θα αγόραζαν το βιβλίο εξαιτίας του γεγονότος ότι είχε γυναίκα συγγραφέα, ζήτησαν από την Ρόουλινγκ να χρησιμοποιήσει δύο αρχικά, κρύβοντας έτσι το μικρό της όνομα. Μη έχοντας μεσαίο όνομα, η Ρόουλινγκ επέλεξε το K από το όνομα της γιαγιάς της, Kathleen Ada Bulgen Rowling, σαν το δεύτερο αρχικό του ψευδωνύμου της.[11]

Τζ. Κ. Ρόουλινγκ

Βραβεία • Τον Ιούνιο του 2000, η βασίλισσα Ελισάβετ Β΄ έχρισε τη Ρόουλινγκ αξιωματούχο του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.[12] • Τον Απρίλιο του 2006, ο αστεροειδής (43844) Rowling ονομάστηκε προς τιμήν της.[13] Το όνομα αυτό καταχωρήθηκε στην Διεθνή Αστρονομική Ένωση από τον αστρονόμο Dr. Mark Hammergren, ο οποίος ήταν θαυμαστής της σειράς Χάρι Πότερ από το 2004.[14] [15] • Το Μάιο του 2006, ο νεοανακαλυφθείς δεινόσαυρος Dracorex hogwartsia, που τώρα βρίσκεται σε μουσείο της Ινδιανάπολις, ονομάστηκε προς τιμή του Χόγκουαρτς (Hogwarts), του μαγικού σχολείου στον κόσμο της Ρόουλινγκ.[16] • Τον Ιούνιο του 2006, το βρετανικό κοινό ονόμασε την Ρόουλινγκ την «μεγαλύτερη εν ζωή βρετανίδα συγγραφέα» σε μια ψηφοφορία του περιοδικού The Book Magazine. Η Ρόουλινγκ συγκέντρωσε σχεδόν τρεις φορές περισσότερους ψήφους από τον δεύτερο σε κατάταξη συγγραφέα, τον Terry Pratchett.[17] [18]

Εργογραφία Τα βιβλία της Τζ. Κ. Ρόουλινγκ κυκλοφορούν στν Ελληνική γλώσσα απο τις Εκδόσεις Ψυχογιός. 1. Harry Potter and the Philosopher's Stone (1997) (Η αμερικάνικη εκδοση του βιβλίου ονομάζεται Harry Potter and the Sorcerer's Stone) Ο Χάρι Πότερ και η Φιλοσοφική Λίθος 2. Harry Potter and the Chamber of Secrets (1998) Ο Χάρι Πότερ και η Κάμαρα με τα Μυστικά 3. Harry Potter and the Prisoner of Azkaban (1999) Ο Χάρι Πότερ και ο Αιχμάλωτος του Αζκαμπάν 4. Harry Potter and the Goblet of Fire (2000) Ο Χάρι Πότερ και το Κύπελλο της Φωτιάς 5. Harry Potter and the Order of the Phoenix (2003) Ο Χάρι Πότερ και το Τάγμα του Φοίνικα 6. Harry Potter and the Half-Blood Prince (2005) Ο Χάρι Πότερ και ο Ημίαιμος Πρίγκηψ 7. Harry Potter and the Deathly Hallows (2007) Ο Χάρι Πότερ και οι Κλήροι του Θανάτου Επίσης, πριν την έκδοση του πέμπτου της βιβλίου, έγραψε τα ακόλουθα βιβλία: • Fantastic Beasts and Where to Find Them (2001) (με το ψευδώνυμο Newt Scamander) • Quidditch Through the Ages (2001) (με το ψευδώνυμο Kennilworthy Whisp) Μετά την έκδοση του έβδομου βιβλίου, εγραψε το βιβλίο Οι Ιστορίες του Μπιντλ του Βάρδου, το οποίο αναφέρεται στην σειρά.

Τζ. Κ. Ρόουλινγκ

Πηγές [1] http:/ / www. jkrowling. com/ [2] The Muggle Encyclopedia - Y (http:/ / www. hp-lexicon. org/ muggle/ encyc/ muggle-y. html). The Harry Potter Lexicon (14/08/2007)

(ανακτήθηκε 25 Αυγούστου 2007) [3] The Harry Potter Books (http:/ / www. hp-lexicon. org/ about/ books/ books-hp. html). The Harry Potter Lexicon (18/03/2006)

(ανακτήθηκε 25 Αυγούστου 2007) [4] J.K. Rowling publishes Harry Potter spin-off (http:/ / entertainment. timesonline. co. uk/ tol/ arts_and_entertainment/ books/ article2784397. ece). The Times (1/11/2007) (ανακτήθηκε 15 Απριλίου 2008) [5] Potter tops 400 million sales (http:/ / www. thebookseller. com/ news/ 61161-page. html). The Bookseller (17/6/2008) (ανακτήθηκε 8

Φεβρουαρίου 2009) [6] Sunday Times Rich List - Joanne Rowling (http:/ / business. timesonline. co. uk/ tol/ business/ specials/ rich_list/ article3761853. ece).

Sunday Times Rich List (27/4/2008) (ανακτήθηκε 8 Ιουνίου 2008) [7] Sunday Times Rich List Women Ranking (http:/ / business. timesonline. co. uk/ tol/ business/ specials/ rich_list/ rich_list_search/ ?l=8).

Sunday Times Rich List (ανακτήθηκε 8 Φεβρουαρίου 2009) [8] J.K. Rowling And The Billion-Dollar Empire (http:/ / www. forbes. com/ maserati/ billionaires2004/ cx_jw_0226rowlingbill04. html).

forbes.com (26/02/2004) (ανακτήθηκε 25 Αυγούστου 2007) [9] JK Rowling says wizard Dumbledore is gay (http:/ / www. washingtonpost. com/ wp-dyn/ content/ article/ 2007/ 10/ 20/ AR2007102000186. html). washingtonpost.com - "Rowling, a mother of three, is now estimated to be worth $1.12 billion, making her

the first dollar-billionaire author." (20/10/2007) (ανακτήθηκε 20 Οκτωβρίου 2007) [10] Πέντε λίρες το δευτερόλεπτο κερδίζει η συγγραφέας του Χάρι Πότερ (http:/ / www. in. gr/ news/ article. asp?lngEntityID=944044& lngDtrID=253). in.gr (03/10/2008) (ανακτήθηκε 5 Οκτωβρίου 2008) [11] J. K. Rowling Family Tree (http:/ / genealogy. about. com/ od/ famous_family_trees/ p/ jk_rowling. htm). about.com (ανακτήθηκε 25

Αυγούστου 2007) [12] A Harry Potter Timeline (http:/ / www. hp-lexicon. org/ about/ timeline-hpbooks. html). The Harry Potter Lexicon (ανακτήθηκε 25

Αυγούστου 2007) [13] JPL Small-Body Database Browser (http:/ / ssd. jpl. nasa. gov/ sbdb. cgi?sstr=43844). NASA JPL (17/04/2006) (ανακτήθηκε 25

Αυγούστου 2007) [14] 'Harry Potter' creator JK Rowling has had an asteroid named after her (http:/ / ssd. jpl. nasa. gov/ sbdb. cgi?sstr=43844). pr-inside.com

(19/07/2006) (ανακτήθηκε 25 Αυγούστου 2007) [15] Asteroid named after JKR (http:/ / www. hpana. com/ news. 19493. html). HPANA (16/07/2006) (ανακτήθηκε 25 Αυγούστου 2007) [16] Dinosaur is dead ringer for Potter dragon (http:/ / www. timesonline. co. uk/ tol/ news/ world/ us_and_americas/ article724781. ece). The

Times (24/05/2006) (ανακτήθηκε 25 Αυγούστου 2007) [17] Rowling tops book magazine poll (http:/ / news. bbc. co. uk/ 2/ hi/ entertainment/ 5058220. stm). BBC News (08/06/2006)

(ανακτήθηκε 25 Αυγούστου 2007) [18] Η καλύτερη εν ζωή Βρετανίδα συγγραφέας η Τζ.Κ.Ρόουλινγκ (http:/ / www. in. gr/ news/ article. asp?lngEntityID=713265). in.gr

(08/06/2006) (ανακτήθηκε 5 Οκτωβρίου 2008)

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι • • • • •

Επίσημη ιστοσελίδα της Τζ. Κ. Ρόουλινγκ (Flash Version) (http://www.jkrowling.com/) Επίσημη ιστοσελίδα της Τζ. Κ. Ρόουλινγκ (Text Only Version) (http://www.jkrowling.com/textonly/en/) Internet Speculative Fiction Database (http://www.isfdb.org/cgi-bin/ea.cgi?J._K._Rowling) The Internet Movie Database (http://www.imdb.com/name/nm0746830/) Quick Quotes (http://www.quick-quote-quill.org/) (Όλες οι συνεντεύξεις που έδωσε ποτέ η Τζ. Κ. Ρόουλινγκ) Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το K. Rowling άρθρο J. K. Rowling (http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ J. ) της Αγγλόγλωσσης Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 (http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/ ). ( K. Rowling ιστορικό/συντάκτες (http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ J. )).

Τζέιν Όστεν Τζέιν Όστεν Η Τζέιν Όστεν (Αγγλικά: Jane Austen) (1775-1817) είναι μία από τις πιο δημοφιλείς και πολυδιαβασμένες μυθιστοριογράφους της αγγλικής λογοτεχνίας. Από το 1811 έως το 1815 γράφοντας τα μυθιστορήματα Λογική και ευαισθησία (1811), Περηφάνια και προκατάληψη (1813), Μάνσφιλντ Παρκ (1814) και Έμμα (1815) καθιερώθηκε ως συγγραφέας. Επίσης έγραψε τα Αββαείο του Νορθάνγκερ και την Πειθώ τα οποία δημοσιεύτηκαν μετά το θάνατό της το 1817. Τα έργα της Όστεν είναι μέρος της μετάβασης προς το ρεαλισμό του δέκατου-ένατου αιώνα. Οι πλοκές των έργων της αν και κατά βάση κωμικές, υπογραμμίζουν την εξάρτηση των γυναικών από το γάμο προς εξασφάλιση κοινωνικού κύρους και οικονομικής ασφάλειας. Κατά τη διάρκεια της ζωής της, τα έργα της Όστεν της έφεραν λίγη δόξα και λίγες θετικές κριτικές. Οι κριτικές ήταν λιγόλογες και αναφέρονταν κυρίως σε επιφανειακά χαρακτηριστικά του έργου της, όπως τα ηθικά διδάγματα. Κατά τα μέσα του δέκατου ένατου αιώνα, τα μυθιστορήματα της έχαιραν το θαυμασμό μόνο μιας λογοτεχνικής ελίτ. Ένας λόγος γι' αυτό ήταν ότι έγραφε ανώνυμα. Εντούτοις, η δημοσίευση ενός απομνημονεύματος για τη ζωή της από τον ανιψιό της το 1870 γνωστοποίησε την ταυτότητά της και εισήγαγε τη ζωή και τα έργα της στο ευρύτερο αγγλικό κοινό. Έως τη δεκαετία του 1940 η Όστεν είχε πλέον καθιερωθεί ως σπουδαία Αγγλίδα συγγραφέας.

Σχέδιο της Τζέιν Όστεν, που αποδίδεται στην αδερφή της Κασσάνδρα.

Τα έργα της και η ζωή της έχουν αποτελέσει αντικείμενο πολλών κινηματογραφικών ταινιών και τηλεοπτικών σειρών.

Η ζωή της Η Τζέιν Όστεν γεννήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 1775. Ο πατέρας της ήταν διδάκτωρ της Οξφόρδης και κληρικός. Είχε επτά αδέρφια, εκ των οποίων μόνο μία αδερφή, την Κασσάνδρα. Η Τζέιν και η Κασσάνδρα ήταν πολύ αγαπημένες. Πήγαν στο ιδιωτικό σχολείο μαζί και έζησαν μαζί μέχρι το θάνατο της Τζέιν.

Σχέδιο της Τζέιν Όστεν, που αποδίδεται στην αδερφή της Κασσάνδρα.

Η οικογένεια έζησε στο Στήβεντον, στο Μπαθ, στο Σαουθάμπτον και στο Τσώτον (Chawton). Εκεί η Τζέιν έδωσε την οριστική τους μορφή στα μυθιστορήματα Περηφάνια και Προκατάληψη και Λογική κι ευαισθησία και έγραψε τα Μάνσφιλντ Παρκ, Έμμα και Πειθώ.

Τζέιν Όστεν Η Τζέιν Όστεν (όπως και η αδερφή της) δεν παντρεύτηκε ποτέ. Στα 27 της είχε δεχθεί την πρόταση ενός κληρονόμου πλούσιας οικογένειας αλλά την άλλη μέρα άλλαξε γνώμη. Σε επιστολή της προς μια ανηψιά της, που τη ρωτούσε πώς έπρεπε να αντιδράσει σε ανάλογη πρόταση, η Όστεν απάντησε ότι έπρεπε να δεχτεί μόνο αν υπήρχε αγάπη από τη μεριά της. Η ταινία Becoming Jane παρουσιάζει σφοδρό έρωτα μεταξύ της Τζέιν Όστεν και του Ιρλανδού Τόμας Λεφρόυ. Παρότι η Τζέιν Όστεν αναφέρει φλερτ με τον Λεφρόυ σε κάποιες επιστολές της προς την αδελφή της, Κασσάνδρα, και παρότι ο ίδιος ο Λεφρόυ σε μεγάλη ηλικία παραδέχτηκε σε έναν ανιψιό του ότι στα νιάτα του ήταν ερωτευμένος με την Τζέιν Όστεν, δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για να στηρίξουν την υπόθεση του εν λόγω κινηματογραφικού έργου. Η Τζέιν Όστεν πέθανε το 1817 έπειτα από πολύμηνη ταλαιπωρία από επώδυνη ασθένεια. Το σπίτι της στο Τσώτον είναι σήμερα μουσείο.

Εργογραφία Μυθιστορήματα • Λογική και ευαισθησία, 1811 • Περηφάνια και προκατάληψη, 1813 • • • •

Πάρκο Μάνσφιλντ, 1814 Έμμα, 1815 Το Αββαείο του Νορθάνγκερ, 1817 Πειθώ, 1817

Τζον Μίλτον Τζον Μίλτον Ο Τζον Μίλτον ή Ιωάννης Μίλτων (John Milton, 9 Δεκεμβρίου 1608 - 8 Νοεμβρίου 1674) ήταν Άγγλος λογοτέχνης, γνωστός περισσότερο για το επικό ποίημα Χαμένος Παράδεισος (Paradise Lost) και τα Αρεοπαγιτικά.

Καταγωγή και μόρφωση Ο Μίλτον καταγόταν από μία σχετικά εύπορη οικογένεια στο Όξφορντσάιρ. Ο πατέρας του αποκληρώθηκε από τον παππού του επειδή προσχώρησε στον προτεσταντισμό, τη στιγμή που ο παππούς του ήταν αυστηρά καθολικός. Τη πρώτη του μόρφωση ο Μίλτον την έλαβε στο αυστηρά πουριτανικό σπίτι του και μετέπειτα σε ένα σχολείο στο Λονδίνο. Σε ηλικία 15 ετών γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. Εδώ ο έφηβος πλέον Μίλτον άρχισε να σπουδάζει την κλασσική αρχαιότητα ενώ ξεκίνησε και την συγγραφή των πρώτων του ποιημάτων στα αγγλικά και στα λατινικά. Ο πατέρας του επέμενε να γίνει ο Μίλτον θεολόγος, αλλά ο ίδιος αρνιόταν κατηγορηματικά.

Τζον Μίλτον

Τζορτζ Γκίσινγκ Τζορτζ Γκίσινγκ Τζορτζ Ρόμπερτ Γκίσινγκ

Γέννηση: 22 Νοεμβρίου 1857 Γουέικφιλντ, Γιόρκσαϊρ, Αγγλία Θάνατος: 28 Δεκεμβρίου 1903 (46 ετών) Ρουέν, Γαλλία Είδος:

Πεζογραφία

Λογοτεχνικό ρεύμα: Ρεαλισμός Περίοδος: Υστερη βικτωριανή

Ο Τζορτζ Ρόμπερτ Γκίσινγκ (22 Νοεμβρίου 1857 – 28 Δεκεμβρίου 1903) υπήρξε Άγγλος λογοτέχνης, συγγραφέας εικοσιτριών μυθιστορημάτων μεταξύ του 1880 και του 1903. Ξεκινώντας την πορεία του με νατουραλιστικά έργα, εξελίχθηκε σε έναν από τους πιο σημαντικούς ρεαλιστές της ύστερης βικτωριανής περιόδου.

Βιογραφία Νεότητα Γεννήθηκε στο Γουέικφιλντ του Γιόρκσαϊρ, σε οικογένεια της χαμηλής μεσαίας τάξης. Ο Γκίσινγκ πέτυχε να πάρει υποτροφία στο Κολέγιο Όουενς, στο σημερινό Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ. Εξαιρετικός φοιτητής, αρίστευσε στο Πανεπιστήμιο, κερδίζοντας πολλά βραβεία, ανάμεσά τους το βραβείο Σαίξπηρ το 1875. Ενώ διαφαινόταν ότι θα συνέχιζε με ακόμη περισσότερες διακρίσεις ως φοιτητής και ως ακαδημαϊκός, ερωτεύτηκε μία πόρνη, την Μαριάν Χέλεν Χάρισον. Καθώς δεν είχε τα μέσα για να τη συντηρήσει, ο Γκίσινγκ άρχισε να κλέβει τους συμφοιτητές του. Μετά από ορισμένο διάστημα, συνελήφθηκε, καταδικάστηκε για κλοπή και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το Πανεπιστήμιο, εκτίοντας ποινή ενός μήνα καταναγκαστικών έργων στη φυλακή. Τον Οκτώβριο του 1876, κυρίως χάρη σε ορισμένους Αμερικανούς θαυμαστές, κατάφερε να μεταφερθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου, στα όρια της πείνας, μπόρεσε να κερδίσει οριακά τα προς το ζην, γράφοντας διηγήματα για την εφημερίδα Chicago Tribune. Ο Γκίσινγκ είναι αδελφός του επίσης λογοτέχνη της ύστερης βικτωριανής περιόδου, Αλτζερνον Γκίσινγκ.

Τζορτζ Γκίσινγκ

Σταδιοδρομία στη λογοτεχνία Επιστρέφοντας στην Αγγλία, το φθινόπωρο του 1877, ο Γκίσινγκ παντρεύτηκε την Μαριάν και εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο για να γράψει μυθιστορήματα. Το 1880, όταν το πρώτο του μυθιστόρημα Workers in the Dawn αποδείχθηκε οικτρή αποτυχία, ο Γκίσινγκ κατάφυγε στην παράδοση ιδιαίτερων μαθημάτων για να γλιτώσει από τη φτώχεια. Το 1883, χώρισε από από τη σύζυγό του, ή οποία πλέον ήταν αλκοολική, αλλά συνέχισε να της καταβάλλει ένα εβδομαδιαίο εισόδημα από τα λιγοστά χρήματα που είχε ως το θάνατό της το 1888. Το 1884, το δεύτερο μυθιστόρημά του, The Unclassed, στο οποίο φαίνεται μια ξεκάθαρη βελτίωση σε στηλ και τη δόμηση των χαρακτήρων, αποκόμισε καλά σχόλια από τους κριτικούς. Από το σημείο αυτό, ο Γκίσινγκ δημοσίευε μυθιστορήματα σχεδόν σε ετήσια βάση, όμως του απέφεραν τόσο λίγα χρήματα, ώστε για αρκετά περισσότερα χρόνια, έπρεπε να συνεχίσει την παράδοση μαθημάτων. Παρόλο που είναι διαβόητος ο τρόπος με τον οποίο τον εκμεταλλεύονταν οι εκδότες του, κατάφερε να επισκεφθεί την Ιταλία το 1889, από τα έσοδα που του απέφερε η πώληση των δικαιωμάτων για το μυθιστόρημα The Nether World, το πλέον πεσιμιστικό από τα βιβλία του. Μεταξύ του 1891 και του 1897 (στη λεγόμενη μέση περίοδό του), ο Γκίσινγκ παρήγαγε τα καλύτερά του έργα, μεταξύ των οποίων New Grub Street, Born in Exile, The Odd Women, In the Year of Jubilee και The Whirlpool. Οντας μπροστά από την εποχή τους, πραγματεύονται θέματα όπως η αυξανόμενη εμπορευματικοποίηση της λογοτεχνικής αγοράς, ο θρησκευτικός τσαρλατανισμός, η θέση των χειραφετημένων γυναικών σε μία ανδροκρατούμενη κοινωνία, η φτώχεια των εργαζόμενων τάξεων, ο γάμος σε έναν παρακμάζοντα κόσμο. Σε αυτήν την περίοδο, ο Γκίσινγκ έχοντας καταλάβει καθυστερημένα τα οικονομικά οφέλη που παρείχε η δημοσίευση διηγημάτων στον Τύπο, έγραψε σχεδόν είκοσι. Κατάφερε με αυτόν τον τρόπο να σταματήσει την παράδοση μαθημάτων. Το Φεβρουάριο του 1891 παντρεύτηκε μια άλλη γυναίκα της εργατικής τάξης, την Έντιθ Άντεργουντ και μετακόμισε στο Έξετερ. Παρά τις δυσκολίες στο γάμο (η Εντιθ ήταν επιρρεπής σε κρίσεις βίας και σε πνευματική αστάθεια) απέκτησαν μαζί δύο παιδιά. Μετά από πολλές ακόμη μετακομίσεις, ο Γκίσινγκ χώρισε από την Έντιθ το 1897, αφήνοντας το παιδιά του στο σπίτι των δύο αδελφών του, στο Γουέικφιλντ. Το 1902 η Έντιθ χαρακτηρίστηκε φρενοβλαβής.

Επόμενα χρόνια Τα μεσαία χρόνια της δεκαετίας είδαν τη φήμη του Γκίσινγκ να φτάνει σε νέα ύψη: ορισμένοι κριτικοί καταμετρούν τον Γκίσινγκ ανάμεσα στους τρεις σημαντικότερους μυθιστοριογράφους της εποχής, μαζί με τον Τζορτζ Μέρεντιθ και τον Τόμας Χάρντι. Έκανε επίσης νέες φιλίες με συγγραφείς οπως ο Χένρι Τζέιμς, ο Χ. Τζ. Γουέλς, ενώ ήρθε σε επαφή και με πολλούς άλλους ανερχόμενους συγγραφείς όπως ο Τζόζεφ Κόνραντ και ο Στίβεν Κρέιν. Πραγματοποίησε ένα δεύτερο ταξίδι στην Ιταλία το 1897-1898, ενώ επισκέφθηκε και την Ελλάδα. Στα τέλος της δεκαετίας του '90, η υγεία του αδυνάτισε και τελικά του διαγνώστηκε εμφύσημα, κάτι που τον ανάγκασε να διαμένει σε σανατόριο κατά καιρούς. Το 1898 γνώρισε την Γκαμπριέλ Φλερί, μία Γαλλίδα που τον είχε πλησιάσει για να μεταφράσει ένα από τα μυθιστορήματά του και την ερωτεύτηκε. Την επόμενη χρονιά πραγματοποίησαν ιδιωτική γαμήλια τελετή στη Ρουέν, παρόλο που ο Γκίσινγκ δεν μπορούσε να πάρει διαζύγιο από την Έντιθ, και από τότε έζησαν στη Γαλλία ως ζευγάρι. Το 1903 ο Γκίσινγκ δημοσίευσε το The Private Papers of Henry Ryecroft, το οποίο του απέφερε μεγάλη αναγνώριση. Πρόκειται για το πλέον αυτοβιογραφικό του έργο. Είναι τα απομνημονεύματα των τελευταίων ευτυχισμένων χρόνων ενός συγγραφέα που είχε μοχθήσει πολύ όπως και ο Γκίσινγκ, αλλά χάρη στην, έστω και καθυστερημένη, επιτυχία, κατάφερε να εγκαταλείψει το συγγραφικό έργο και να αποσυρθεί στην ύπαιθρο. Ο Γκίσινγκ πέθανε στις 28 Δεκεμβρίου 1903, σε ηλικία 46 ετών, από εμφύσημα, που προκλήθηκε από κρυολόγημα μετά από έναν παρακινδυνευμένο χειμωνιάτικο περίπατο. Αφησε πίσω του ένα ημιτελές μυθιστόρημα, με τίτλο Veranilda, το οποίο εκτυλίσσεται στη Ρώμη του 6ου αιώνα.

Τζορτζ Γκίσινγκ

Περαιτέρω διάβασμα • John Keahey, "A Sweet and Glorious Land: Revisiting the Ionian Sea" (St. Martin's Press 2000), following in Gissing's footsteps throughout southern Italy 100 years later. • Edward Clodd, Memories (Watts & Co., London 1926), Κεφάλαιο 15, σσ. 165–195. • Paul Delany, George Gissing: A Life (Λονδίνο: Weidenfeld & Nicolson, 2008).

Έργα • • • • • • • • •

Workers in the Dawn (1880) The Unclassed (1884) Isabel Clarendon (1885) Demos (1886) Thyrza (1887) A Life's Morning (1888) The Nether World (1889) The Emancipated (1890) New Grub Street (1891)

• • • • • • • • • • • • • • • • •

Denzil Quarrier (1892) Born In Exile (1892) The Odd Women (1893) In the Year of Jubilee (1894) Eve's Ransom (1895) The Paying Guest (1895) Sleeping Fires (1895) The Whirlpool (1897) The Town Traveller (1898) Charles Dickens: A Critical Study (1898) The Crown Of Life (1899) By the Ionian Sea (1901) Our Friend the Charlatan (1901) The Private Papers of Henry Ryecroft (1903) Will Warburton (1905) Veranilda (1903, ημιτελές) Stories and Sketches (μετά θάνατον, 1938) με πρόλογο του Αλφρεντ Γκίσινγκ

Εξωτερικές συνδέσεις • • • •

Εργα του ίδιου ή για τον Τζορτζ Γκίσινγκ [1] Έργα του George Gissing [2] στο Project Gutenberg (plain text and HTML) Online εκδόσεις των έργων του. [3] The George Gissing Website [4] [5] Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το Gissing άρθρο George Gissing της Αγγλόγλωσσης Βικιπαίδειας, η οποία [5] [5] διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 . (Gissing ιστορικό/συντάκτες ).

Τζορτζ Γκίσινγκ

Παραπομπές

[1] http:/ / www. archive. org/ search. php?query=mediatype%3A(texts)%20-contributor%3Agutenberg%20AND%20(subject%3A%22Gissing%2C%20George%2C%201857-1903%22%20OR%20cre [2] http:/ / www. gutenberg. org/ author/ George+ Gissing [3] http:/ / etext. library. adelaide. edu. au/ aut/ gissing_george. html [4] http:/ / www. flinders. edu. au/ topics/ Morton/ Gissing/ Gissing_HomePage. htm [5] http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ George

Τζορτζ Έλιοτ Τζορτζ Έλιοτ Τζορτζ Έλιοτ (αγγλικά:George Eliot) είναι το λογοτεχνικό ψευδώνυμο της Μαίρη Ανν Έβανς (22 Νοεμβρίου 1819 – 22 Δεκεμβρίου 1880), Αγγλίδας μυθιστοριογράφου. Ήταν μία από τις κορυφαίες συγγραφείς της Βικτωριανής εποχής. Τα μυθιστορήματά της, που συνήθως αφηγούνταν τη ζωή στην επαρχιακή Αγγλία, είναι γνωστά για τον ρεαλισμό και την ψυχολογική οξυδέρκειά τους. Χρησιμοποιούσε ανδρικό λογοτεχνικό ψευδώνυμο, γιατί, όπως είχε πει, ήθελε να είναι σίγουρη ότι θα πάρουν στα σοβαρά τα έργα της. Οι γυναίκες συγγραφείς ήταν ελεύθερες να δημοσιεύουν τα έργα τους με το δικό τους όνομα, αλλά η Έλιοτ ήθελε να εξασφαλίσει ότι δεν θα θεωρούνταν απλά μία συγγραφέας ρομάντζων. Ένας ακόμη λόγος εικάζεται ότι μπορεί να ήταν η επιθυμία της να προστατεύσει την προσωπική της ζωή και να εμποδίσει τη δημιουργία σκανδάλου σχετικά με την σχέση της με τον παντρεμένο φιλόσοφο και λογοτεχνικό κριτικό George Henry Lewes.

Η Τζορτζ Έλιοτ σε ηλικία 30 ετών, από τον François D'Albert Durade

Βιογραφία Η Μαίρη Ανν (ή Μαριάν) Έβανς ήταν η μικρότερη κόρη του Ρόμπερτ και της Κριστιάνα Έβανς. Ο πατέρας της ήταν διαχειριστής του Arbury Hall Estate στο Warwickshire. Κατά την παιδική της ηλικία ήταν πολύ δεμένη με τον αδερφό της Isaac, και η σχέση τους αυτή αντικατοπτρίζεται στη σχέση της Maggie Tulliver και του αδερφού της Tom στο μυθιστόρημά της The Mill on the Floss. Όταν ήταν ακόμη παιδί, ήταν πολύ έξυπνη και είχε πρόσβαση στη βιβλιοθήκη του Arbury Hall, αλλά ήταν σχετικά αποκομμένη από πολιτισμικές δραστηριότητες. Το 1836 η μητέρα της πέθανε και η Μαίρη Ανν έγινε οικονόμος του σπιτιού, ενώ παράλληλα συνέχιζε τις σπουδές της και μάθαινε Γερμανικά και Ιταλικά. Όταν ήταν 21 ετών, ο αδερφός της παντρεύτηκε και η ίδια με τον πατέρα της μετακόμισαν στο Coventry. Σε αυτό το νέο, πιο προοδευτικό περιβάλλον, οι πνευματικοί ορίζοντες της Έβανς διευρύνθηκαν. Γνώρισε τους προοδευτικούς διανοούμενους Charles και Caroline Bray και άρχισε να συναναστρέφεται ανθρώπους με ριζοσπαστικές πολιτικές και θρησκευτικές απόψεις, ανάμεσα στους οποίους και οι Herbert Spencer, Harriet Martineau και Ralph Waldo Emerson. Αυτές οι συναναστροφές αλλά και οι δικές της θεολογικές μελέτες την οδήγησαν σε αμφισβήτηση των θρησκευτικών της πεποιθήσεων, γεγονός που είχε σαν αποτέλεσμα τον κλονισμό της σχέσης της με τον πατέρα της. Ωστόσο, εξακολούθησε να μένει μαζί του ως οικονόμος του, και συμβιβάστηκε με το να πηγαίνουν έστω και τυπικά, μαζί στην εκκλησία. Αυτή η ενασχόλησή της με θεολογικά ζητήματα είχε σαν αποτέλεσμα την έκδοση του πρώτου της βιβλίου, το 1846, που ήτν μια μετάφραση του έργου του Γερμανού David F. Strauss, Life of Jesus. Η μετάφραση αυτή ήταν το μόνο έργο της που έφερε το πραγματικό της όνομα. Μετά το θάνατο του πατέρα της το 1849, ταξίδεψε με τους Bray στην Ελβετία, και επιστρέφοντας στην Αγγλία, εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο, στο σπίτι του εκδότη Τζον Τσάπμαν, ο οποίος είχε πρόσφατα αγοράσει την

Τζορτζ Έλιοτ εφημερίδα Westminster Review, γνωστή για τις αριστερές τις θέσεις, στην οποία είχε υπάρξει συντάκτης και ο Τζον Στιούαρτ Μιλλ. Η Έβανς ανέλαβε τη θέση του βοηθού συντάκτη και δημοσίευσε και αρκετά δοκίμια και κριτικές της, συμπεριλαμβανομένου και του Margaret Fuller and Mary Wollstonecraft. To 1851 γνώρισε τον George Henry Lewes, κριτικό λογοτεχνίας και φιλόσοφο, με τον οποίο άρχισε να συζεί το 1854. Ο Lewes ήταν παντρεμένος με την Agnes Jervis και είχαν τρία παιδιά, όμως είχαν αποφασίσει να έχουν ανοιχτό γάμο, και η Jervis είχε κάνει και άλλα παιδιά με κάποιον άλλο άνδρα. Παρόλα αυτά, ο Lewes δεν κατάφερε να πάρει διαζύγιο, και η απόφαση της Έβανς να ζήσει μαζί του ως ερωμένη του ήταν αρκετά επίπονη, και οδήγησε στη διάλυση αρκετών κοινωνικών και οικογενειακών δεσμών της, και κυρίως στην αποξένωσή της από τον αδερφό της, ο οποίος δεν της ξαναμίλησε ποτέ. Το 1854 ταξίδεψε με τον Lewes στη Βεϊμάρη και στο Βερολίνο για ερευνητικούς σκοπούς. Τον ίδιο χρόνο δημοσιεύτηκε άλλη μία μετάφρασή της από τα γερμανικά, το Essence of Christianity του Ludwig Feuerbach. Όταν επέστρεψαν από τη Γερμανία, απείχαν από τη λογοτεχνική κοινότητα του λ Λονδίνου, λόγω του σκανδάλου της σχέσης τους και της δυσκολίας της Βικτωριανής κοινωνίας να την αποδεχθεί. Ο Lewes την ενθάρρυνε να ασχοληθεί συστηματικά με την λογοτεχνία, και το 1857 άρχισε να δημοσιεύεται τμηματικά το Scenes of Clerical Life. Το ψευδώνυμο Τζορτζ Έλιοτ δημιούργησε την εντύπωση πως επρόκειτο για άνδρα συγγραφέα. Το 1859 ακολούθησε το μυθιστόρημα Adam Bede, που έγινε αμέσως ιδιαίτερα δημοφιλές, και το ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού για την ταυτότητα του συγγραφέα εντάθηκε. Εντέλει, η Έβανς αποκάλυψε πως αυτή ήταν η συγγραφέας, και παρόλο που πολλοί από τους θαυμαστές της σοκαρίστηκαν από την προσωπική της ζωή, αυτό δεν επηρέασε τελικά τη δημοτικότητά της ως συγγραφέα. Τις δεκαετίες 1860 και 1870 η Τζορτζ Έλιοτ έγραψε άλλα επτά μυθιστορήματα, τα περισσότερα από τα οποία είχαν εξίσου μεγάλη επιτυχία με το Adam Bede. Η Βιρτζίνια Γουλφ είπε για το Middlemarch ότι "είναι ένα από τα λίγα αγγλικά μυθιστορήματα που έχουν γραφτεί για ώριμους ανθρώπους". Τα μυθιστορήματα της Έλιοτ είναι επηρεασμένα από το έργο της Τζέιν Όστεν, ως προς το ενδιαφέρον για τη ζωή στην επαρχία και τη σάτυρα των ανθρώπινων κινήτρων. Όμως, η Έλιοτ εξετάζει τα θέματα αυτά υπό φιλοσοφικό και ψυχολογικό πρίσμα, που διαφέρει από την οπτική γωνία της Όστεν. Το έργο της Έλιοτ συνδυάζει τον εκτενή φιλοσοφικό διαλογισμό με την λεπτομερή ανάλυση των κινήτρων και των συναισθημάτων των χαρακτήρων της. Όπως παρατήρησε και ο Όσκαρ Ουάιλντ το 1897, η Έλιοτ "είναι η ενσάρκωση της φιλοσοφίας στη μυθιστοριογραφία".

Έργα Μυθιστορήματα • • • • • • • • •

The Lifted Veil, 1859 Adam Bede, 1859 The Mill on the Floss, 1860 Silas Marner, 1861 Romola, 1863 Felix Holt, the Radical, 1866 Middlemarch, 1871-72 The Legend of Jubal, 1874 Daniel Deronda, 1876

Τζορτζ Έλιοτ

Άλλα έργα • • • • • • • • • • • • • •

Scenes Of Clerical Life, 1858 Amos Barton Mr Gilfil's Love Story Janet's Repentance Brother Jacob, 1864 The Spanish Gypsy, 1868 Agatha, 1869 Armgart, 1871 Arion, 1874 A Minor Prophet, 1874 Stradivarius, 1874 A College Breakfast Party, 1879 The Death of Moses, 1879 Impressions of Theophrastus Such (συλλογή δοκιμίων), 1879

Βιβλιογραφία • Gordon S. Haight, George Eliot: A Biography, Oxford, Oxford University Press, 1968. • Haight, Gordon S., ed., George Eliot: Letters, New Haven, Connecticut, Yale University Press, 1954. • Beer, Gillian, Darwin's Plots: Evolutionary Narrative in Darwin, George Eliot and Nineteenth-Century Fiction, London, Routledge & Kegan Paul, 1983. • Jay, Elisabeth, The Religion of the Heart: Anglican Evangelicalism and the Nineteenth-Century Novel, Oxford, Oxford University Press, 1979. • Pinney, Thomas, ed., Essays of George Eliot, London, Routledge & Kegan Paul, 1963. • Shuttleworth, Sally, George Eliot and Nineteenth-Century Science: The Make-Believe of a Beginning, Cambridge, Cambridge University Press, 1984. • David Daiches, George Eliot: Middlemarch, London, Edward Arnold, 1963. • Dentith, Simon, George Eliot, Brighton, Harvester, 1986. • Swinden, Patrick, eel., George Eliot: Middlemarch, London, Macmillan, 1972. • The Norton Anthology of English Literature, Sixth Edition, Volume 2, ISBN: 0-393-96290-3

Εξωτερικές συνδέσεις • • • • • • •

Βιογραφία στο Victorian web [1] Βιογραφία [2] Έργα του George Eliot [3] στο Project Gutenberg The Ethics of George Eliot's Works [4] από τον John Crombie Brown (Πρώτη δημοσίευση το 1879) Αποφθέγματα της Τζορτζ Έλιοτ [5] Περίληψη του "The Mill On The Floss" [6] Κριτική του [7] The Mill on the Floss από την Geraldine Jewsbury, (7 Απριλίου, 1860).

Τζορτζ Έλιοτ

Παραπομπές [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7]

http:/ / www. victorianweb. org/ authors/ eliot/ eliotov. html http:/ / www. kirjasto. sci. fi/ gelliot. htm http:/ / www. gutenberg. org/ author/ George_Eliot http:/ / www. gutenberg. org/ etext/ 17172 http:/ / www. litquotes. com/ quote_author_resp. php?AName=George%20Eliot http:/ / www. shvoong. com/ books/ classic-literature/ 113633-mill-the-floss/ http:/ / athenaeum. soi. city. ac. uk/ aboutath. html

Τζορτζ Κραμπ Τζορτζ Κραμπ O Τζορτζ Κραμπ (George Crabbe, 24 Δεκεμβρίου 1754 – 3 Φεβρουαρίου 1841), ήταν Άγγλος συγγραφέας ιστοριών σε στίχους, με χαρακτηριστικό τις ρεαλιστικές λεπτομέρειες της καθημερινής ζωής. Κυριότερα ποιήματά του: Το χωριό (The Village, 1783), Η εφημερίδα (The Newspaper, 1785).

Ο Τζορτζ Κραμπ

Τζορτζ Όργουελ Τζορτζ Όργουελ O Έρικ Άρθουρ Μπλαιρ (Eric Arthur Blair, 25 Ιουνίου 1903 – 21 Ιανουαρίου 1950), γνωστός περισσότερο με το ψευδώνυμο Τζορτζ Όργουελ, ήταν Βρετανός συγγραφέας και δημοσιογράφος. Ανάμεσα στα δημοφιλέστερα έργα του ανήκουν Η Φάρμα των Ζώων και το 1984.

Βιογραφία Ο Τζωρτζ Όργουελ γεννήθηκε στο Μοντιχάρι της Ινδίας το 1903, γιος κατώτερου διοικητικού υπαλλήλου. Η οικογένειά του επέστρεψε στην Αγγλία το 1911. Τα χρόνια 1917-1921 σπούδασε υπότροφος στο Ήτον, όπου πρωτοδημοσίευσε κείμενά του σε περιοδικά. Το 1922 διορίστηκε αξιωματούχος στην αστυνομία της Βιρμανίας, απ' όπου παραιτήθηκε έξι χρόνια μετά, αμφισβητώντας το ρόλο του στην αποικιακή διοίκηση, την οποία οι ντόπιοι δεν αποδέχτηκαν ποτέ. Έκτοτε έζησε για καιρό φτωχική ζωή στο Ο Τζορτζ Όργουελ Παρίσι και το Λονδίνο, αλλάζοντας περιστασιακά επαγγέλματα και συναναστρεφόμενος με περιθωριακούς. Επρόκειτο για μια συνειδητή από μέρους του απόρριψη του αστικού τρόπου ζωής, που συνοδεύτηκε από την πολιτική του ωρίμανση. Ο ίδιος χαρακτήριζε τον εαυτό του αναρχικό. Τα βιβλία του Οι αλήτες του Παρισιού και του Λονδίνου (1933), Μέρες της Μπούρμα (1934), Η κόρη του παπά (1935) και Ο δρόμος προς την αποβάθρα του Γουίγκαν (1937), δίνουν το χρονικό της περιόδου αυτής και καταγράφουν την εξέλιξη των ιδεών του. Από τις κορυφαίες στιγμές της ζωής του ήταν η συμμετοχή του στον ισπανικό Εμφύλιο. Στρατευμένος αρχικά στη δημοκρατική πολιτοφυλακή, πολέμησε και τραυματίστηκε, για να συγκρουστεί αργότερα και με τους κομμουνιστές. Στο βιβλίο του Πεθαίνοντας στην Καταλωνία (1938) αποτύπωσε μοναδικά τις εμπειρίες και τη δράση του. Με την έκρηξη του Β' Παγκόσμιου Πολέμου τοποθετήθηκε διευθυντής της Ινδικής Υπηρεσίας του BBC απ' όπου αποχώρησε το 1943. Ως λογοτεχνικός συντάκτης, εν συνεχεία, στην εφημερίδα Tribune, διαμόρφωσε πολιτικές θέσεις με σοσιαλιστική κατεύθυνση, διαφοροποιημένος ωστόσο από την επίσημη γραμμή των Εργατικών. Στην περίοδο αυτή ανήκουν μερικά από τα καλύτερα δοκίμιά του. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του έγραψε τα δύο βιβλία που του χάρισαν τη μεγάλη του φήμη. Το 1944 ολοκλήρωσε τη Φάρμα των Ζώων, πολιτική αλληγορία εμπνευσμένη από τη Ρωσική Επανάσταση και τη σταλινική περίοδο της ΕΣΣΔ. Το βιβλίο τον έκανε πλούσιο και διάσημο. Το 1949 κυκλοφόρησε το τελευταίο του έργο, το περίφημο 1984, κορυφαία ίσως στιγμή του συγγραφέα και πολιτικού στοχαστή. Με τη δράση τοποθετημένη στο μελλοντικό τότε έτος 1984, σκιαγραφεί αριστουργηματικά όσο και εφιαλτικά το ολοκληρωτικό αστυνομικό κράτος όπου τα πάντα εξελίσσονται υπό την παρακολούθηση του Μεγάλου Αδελφού.

Τζορτζ Όργουελ To 1950, λίγο πριν τον θάνατό του, μακριά από το αγαπημένο του νησί Τζούρα των Εβρίδων, ο βρετανός λογοτέχνης απαγόρεψε ρητά τη συγγραφή της βιογραφίας του, κάτι που τελικά δεν τηρήθηκε από τους πολυάριθμους βιογράφους του. Ο Τζωρτζ Όργουελ πέθανε τον Ιανουάριο του 1950 σε νοσοκομείο του Λονδίνου, σε ηλικία των 47 ετών.

Έργα Μυθιστορήματα • • • • • • • • •

Down and Out in Paris and London (1933) [1] Burmese Days (1934) [2] A Clergyman's Daughter (1935) [3] Keep the Aspidistra Flying (1936) [4] The Road to Wigan Pier (1937) [5] Homage to Catalonia (1938) [6] Coming Up for Air (1939) [7] Η Φάρμα των Ζώων (1945) [8] Χίλια εννιακόσια ογδόντα τέσσερα (1984) (1949) [9]

Δοκίμια • • • • • • • • •

A Nice Cup of Tea (1946) [10] Shooting an Elephant (1936) [11] A Hanging (1931) [12] The Lion and The Unicorn: Socialism and the English Genius (1941) [13] Looking Back on the Spanish War (1943) [14] Notes on Nationalism (1945) [15] Decline of the English Murder (1946) [16] Reflections on Gandhi (1949) [17] The Prevention of Literature (1946) [18]

Ποιήματα Romance • • • • • • •

A Little Poem Awake! Young Men of England Kitchener Our Minds are Married, But we are Too Young The Pagan The Lesser Evil Poem From Burma

George Orwell's Poems [19]

Τζορτζ Όργουελ

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • • • •

The George Orwell Web Source [20] "Why I Write" δοκίμιο του Όργουελ [21] Άπαντα τα έργα του Τζορτζ Όργουελ [22] Ταινίες βασισμένες σε έργα του Όργουελ [23] στο Internet Movie Database

mrj:Джордж Оруэлл

Παραπομπές [1] http:/ / orwell. ru/ library/ novels/ Down_and_Out_in_Paris_and_London/ english/ [2] http:/ / orwell. ru/ library/ novels/ Burmese_Days/ [3] http:/ / orwell. ru/ library/ novels/ A_Clergymans_Daughter/ [4] http:/ / orwell. ru/ library/ novels/ Keep_the_Aspidistra_Flying/ [5] http:/ / orwell. ru/ library/ novels/ The_Road_to_Wigan_Pier/ [6] http:/ / orwell. ru/ library/ novels/ Homage_to_Catalonia/ [7] http:/ / orwell. ru/ library/ novels/ Coming_up_for_Air/ [8] http:/ / orwell. ru/ library/ novels/ Animal_Farm/ [9] http:/ / orwell. ru/ library/ novels/ 1984/ [10] http:/ / www. netcharles. com/ orwell/ essays/ nicecupoftea. htm [11] [12] [13] [14] [15] [16] [17] [18] [19] [20] [21] [22] [23]

http:/ / orwell. ru/ library/ articles/ elephant/ http:/ / orwell. ru/ library/ articles/ hanging/ http:/ / orwell. ru/ library/ essays/ lion/ english/ http:/ / orwell. ru/ library/ essays/ Spanish_War/ http:/ / orwell. ru/ library/ essays/ nationalism/ http:/ / orwell. ru/ library/ articles/ decline/ http:/ / orwell. ru/ library/ reviews/ gandhi/ http:/ / orwell. ru/ library/ essays/ prevention/ http:/ / www. netcharles. com/ orwell/ essays. htm http:/ / www. orwellweb. com/ http:/ / www. orwell. ru/ library/ essays/ wiw/ english/ e_wiw http:/ / www. george-orwell. org http:/ / us. imdb. com/ name/ nm0000567/

Τόμας Χάρντι Τόμας Χάρντι Ο Τόμας Χάρντι (2 Ιουνίου, 1840 – 11 Ιανουαρίου, 1928) ήταν Βρετανός συγγραφέας και ποιητής του κινήματος του νατουραλισμού. Στα έργα του συχνά απεικονίζει χαρακτήρες που παλεύουν ενάντια στα πάθη τους, καθώς και ενάντια στις περιστάσεις. Το μεγαλύτερο μέρος του έργου του, που τοποθετείται στην ημι-φανταστική περιοχή του Ουέσσεξ, χαρακτηρίζεται από ποιητικές περιγραφές, και από μια τάση μοιρολατρίας.

Βιογραφία Ο Τόμας Χάρντι γεννήθηκε στο Άνω Μποκχάμπτον (Higher Bockhampton), έναν μικρό οικισμό στην ενορία του Στίνσφορντ (Stinsford), ανατολικά του Ντόρτσεστερ στο Ντόρσετ. Ο πατέρας του ήταν κτίστης, και η μητέρα του, φιλόδοξη και φιλομαθής, ενίσχυε την εκπαίδευσή του, η οποία όμως τελείωσε όταν ο Χάρντι ήταν δεκαέξι ετών, καθώς μαθήτευσε δίπλα στον Τζον Χικς (John Hicks), έναν αρχιτέκτονα της περιοχής. Ο Χάρντι εκπαιδεύτηκε ως Τόμας Χάρντι αρχιτέκτονας στο Ντόρτσεστερ πριν μετακομίσει στο Λονδίνο. Κέρδισε βραβεία αρχιτεκτονικής από το Royal Institute of British Architects και το Architectural Association. Το 1874, ο Χάρντι παντρεύτηκε την Έμμα Λαβίνια Γκίφορντ (Emma Lavinia Gifford), η σχέση του με την οποία αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για το μετέπειτα μυθιστόρημα A Pair of Blue Eyes. Αν και στη συνέχεια ο Χάρντι αποξενώθηκε από την σύζυγό του, ο θάνατός της το 1912 ήταν μια τραυματική εμπειρία για αυτόν. Ταξίδεψε στην Κορνουάλη για να ξαναεπισκεφθεί τόπους συνδεδεμένους με την ανάμνησή της, και έγραψε μια σειρά από ποιήματα (Poems of 1912-13), για να εκφράσει το πένθος του. Το 1914 παντρεύτηκε την Φλόρενς Ντάγκντεϊλ (Florence Dugdale), 40 χρόνια νεότερή του, την οποία είχε γνωρίσει το 1905. Ο Χάρντι ήταν αγνωστικιστής, αλλά με μια δυνατή συναισθηματική προσκόλληση στη Χριστιανική λειτουργεία και και τα εκκλησιαστικά τελετουργικά, κυρίως όπως εκδηλώνονται στις αγροτικές κοινότητες, που τον είχαν επηρεάσει τόσο πολύ στα νεανικά του χρόνια. Μερικοί κριτικοί επεσήμαναν ότι η ζοφερή ατμόσφαιρα πολλών από τα μυθιστορήματά του αντικατοπτρίζει την άποψή του για την απουσία του Θεού. Ο Χάρντι αρρώστησε Ο τόπος της ταφής της καρδιάς του Τόμας από πλευρίτιδα το Δεκέμβριο του 1927 και πέθανε τον Ιανουάριο Χάρντι του 1928, υπαγορεύοντας το τελευταίο του ποίημα στην σύζυγό του, ενώ ήταν ακόμη στο νεκροκρέββατο. Η κηδεία του, στις 16 Ιανουαρίου στο Αββαείο του Ουέστμίνστερ, αποτέλεσε θέμα αντιπαράθεσης: η οικογένεια και οι φίλοι του επιθυμούσαν να ταφεί στο Στίνσφορντ (Stinsford) αλλά ο εκτελεστής της διαθήκης του, ο Σίντνεϋ Κάρλαϊλ Κόκερελ (Sydney Carlyle Cockerell), επέμενε να ταφεί ο Χάρντι στη Γωνιά των Ποιητών (Poets' Corner). Τελικά ακολούθησαν μια συμβιβαστική λύση. Η καρδιά του ενταφιάστηκε στο Στίνσφορντ, όπου βρισκόταν και ο

Τόμας Χάρντι τάφος της πρώην συζύγου του Έμμα, και οι στάχτες του ενταφιάστηκαν στο Αββαείο του Ουέστμίνστερ. Το αγρόκτημα του Χάρντι στο Μποκχάμπτον και το Max Gate στο Ντόρτσεστερ ανήκουν στο National Trust. Οι συγγραφείς Ντ. Χ. Λόρενς και Βιρτζίνια Γουλφ υπήρξαν θαυμαστές του έργου του Χάρντι. Το 1910 είχε γίνει μέλος του Τάγματος Order of Merit.

Μυθιστορήματα Τα έργα του Χάρντι λαμβάνουν χώρα στην "μερικώς αληθινή, μερικώς ονειρική" περιοχή του Ουέσσεξ (που ονομάστηκε έτσι από το Αγγλο-Σαξονικό βασίλειο που είχε υπάρξει στην περιοχή). Το τοπίο βασίστηκε στις πραγματικές περιοχές Μπέρκσαϊρ (Berkshire), Ντέβον (Devon), Ντόρσετ (Dorset), Χάμσαϊρ (Hampshire), Σόμερσετ (Somerset) και Ουίλτσαϊρ (Wiltshire). Ο Χάρντι περιέγραψε την εποχή πριν ο σιδηρόδρομος και η βιομηχανική επανάσταση αλλάξουν την Αγγλική εξοχή. Τα έργα του διακρίνονται από πεσσιμισμό και ειρωνεία. Το γράψιμό του είναι τραχύ αλλά και πολύ δυνατό. Ο Χάρντι είχε μια εμμονή με την οδυνηρή λεπτομέρεια, όπως η κηλίδα αίματος στο ταβάνι, στο τέλος του Tess of the d'Urbervilles ή το σημείωμα αυτοκτονίας του μικρού Τζουντ στο Τζουντ ο αφανής(Jude the Obscure). Μάλιστα, κρατούσε αποκόμματα εφημερίδων από πραγματικά περιστατικά και τα χρησιμοποιούσε για την περιγραφή λεπτομερειών στα μυθιστορήματά του. Το πρώτο του μυθιστόρημα, The Poor Man and the Lady, ολοκληρώθηκε το 1867, αλλά ο Χάρντι δεν κατάφερε να βρει εκδότη και κατέστρεψε το χειρόγραφο. Μόνο τμήματα του έργου σώζονται σήμερα. Ο μέντορας και φίλος του, Βικτωριανός ποιητής και μυθιστοριογράφος, Τζορτζ Μέρεντιθ (George Meredith) τον ενθάρρυνε να προσπαθήσει ξανά.Τα μυθιστορήματα Desperate Remedies (1871) και Under the Greenwood Tree (1872) δημοσιεύθηκαν ανώνυμα. Το 1873 δημοσιεύθηκε το A Pair of Blue Eyes με το δικό του όνομα. Η ιστορία είναι εμπνευσμένη από τη σχέση του με την Έμμα Γκίφορντ, την οποία παντρεύτηκε το 1874. Το επόμενό του μυθιστόρημα, Far from the Madding Crowd (1874), ήταν το πρώτο του σημαντικό έργο. Στο έργο αυτό ο Χάρντι έγραψε πρώτη φορά για την περιοχή του Ουέσσεξ (Wessex). Το μυθιστόρημα έκανε αρκετά μεγάλη επιτυχία, ώστε να εγκαταλείψει ο Χάρντι το επάγγελμα του αρχιτέκτονα και να ακολουθήσει λογοτεχνική καριέρα. Μέσα στα επόμενα 25 χρόνια ο Χάρντι έγραψε δέκα ακόμα μυθιστορήματα. Ο ίδιος κατέταξε τα καλύτερα δείγματα της πεζογραφίας του ως "Μυθιστορήματα Χαρακτήρα και Περιβάλλοντος" ("Novels of Character and Environment"). O Χάρντι ήταν πεσιμιστής και τόνιζε τις απρόσωπες και, γενικά, αρνητικές δυνάμεις της μοίρας πάνω στους ανθρώπους κυρίως της εργατικής τάξης που απεικόνιζε στα έργα του. Ο Χάρντι μετακόμισε από το Λονδίνο στο Yeovil και μετά στο Στέρμινστερ Νιούτον (Sturminster Newton), όπου και έγραψε το The Return of the Native (1878). Το 1885 επέστρεψε στο Ντόρτσεστερ, και εγκαταστάθηκε στο Max Gate— ένα σπίτι που είχε σχεδιάσει ο ίδιος ο Χάρντι. Εκεί έγραψε το The Mayor of Casterbridge (1886), και το The Woodlanders (1887). Το μυθιστόρημα Tess of the d'Urbervilles (1891) δέχτηκε αρνητική κριτική για την ευνοϊκή απεικόνιση μιας '"παραστρατημένης γυναίκας" και αρχικά απορρίφθηκε από τους εκδότες. Ο υπότιτλος του έργου, A Pure Woman / Faithfully Narrated, είχε σκοπό να τραβήξει την προσοχή της Βικτωριανής μεσσαίας τάξης. Τελικά οι κριτικοί εκείνης της εποχής το αποκύρρηξαν και όταν δημοσιεύτηκε ο Τζουντ ο αφανής (Jude the Obscure), το 1895, έτυχε ακόμα πιο αρνητικής υποδοχής, προκαλώντας την κατακραυγή του κοινού, λόγω της ειλικρινούς αντιμετώπισης του σεξ.Δέχτηκε αρνητική κριτική για την εμφανή επίθεση στο θεσμό του γάμου. Το βιβλίο προκάλεσε μεγαλύτερο κλονισμό στον ήδη δύσκολο γάμο του Χάρντι, καθώς η Έμμα φοβήθηκε ότι το έργο θα εθεωρείτο αυτοβιογραφικό. Μερικά βιβλιοπωλεία πωλούσαν το μυθιστόρημα σε καφέ χαρτοσακούλες και κυκλοφόρησε η φήμη ότι ο Επίσκοπος του Wakefield είχε κάψει ένα αντίτυπο. Ο Χάρντι, αηδιασμένος από την υποδοχή αυτών των δύο μεγαλύτερων έργων του, εγκατέλειψε εντελώς τη συγγραφή πεζογραφίας. Αργότερα, οι κριτικοί σχολίασαν ότι ούτως ή άλλως θα είχαν μέινει πλέον λίγα στον Χάρντι να γράψει, αφού είχε ήδη εξαντλήσει δημιουργικά τον αυξανόμενο μοιρολατρικό τόνο των μυθιστορημάτων του, με τον Τζουντ τον αφανή να αποτελεί το αποκορύφωμα των επιτευγμάτων του.

Τόμας Χάρντι

Ποίηση Το 1898 ο Χάρντι δημοσίευσε τον πρώτο του τόμο ποίησης, με τίτλο Wessex Poems, μια συλλογή ποιημάτων που είχαν γραφτεί σε μια περίοδο 30 ετών. Ο Χάρντι ισχυριζόταν ότι η ποίηση ήταν η πρώτη του αγάπη και δημοσίευε ποιητικές συλλογές μέχρι το θάνατό του, το 1928. Η ποίησή του δεν είχε τόσο μεγάλη απήχηση στο κοινό της εποχής του όσο είχαν τα μυθιστορήματά του, αλλά οι πιο πρόσφατες κριτικές είναι και πιο ευνοϊκές, κυρίως λόγω της επιρροής του στον Φίλιπ Λάρκιν (Philip Larkin). Ωστόσο, ακόμα και σήμερα η ποίησή του δεν θεωρείται τόσο καλή όσο τα πεζά του. Ποιήματα του Χάρντι στο διαδίκτυο: • • • • •

The Dead Man Walking [1] At Castle Boterel [2] Afterwards [3] On the Departure Platform [4] The Robin [5]

Εργογραφία Πεζά Novels of Character and Environment • • • • • • • • •

Under the Greenwood Tree (Κάτω από το δέντρο) (1872) Far from the Madding Crowd (Μακριά απ'το αγριεμένο πλήθος) (1874) The Return of the Native (1878) The Mayor of Casterbridge (1886) The Woodlanders (1887) Wessex Tales (1888) Tess of the d'Urbervilles (1891) Life's Little Ironies (1894) Jude the Obscure (Τζουντ ο αφανής)(1895)

Romances and Fantasies • • • • •

A Pair of Blue Eyes (1873) The Trumpet-Major (1880) Two on a Tower (1882) A Group of Noble Dames (1891) The Well-Beloved (Η τρισαγαπημένη) (1897) (δημοσιευόταν σε συνέχειες από το 1892).

Novels of Ingenuity • Desperate Remedies (1871) • The Hand of Ethelberta (1876) • A Laodicean (1881) Υπάρχουν επίσης κάποιες μικρές ιστορίες και μυθιστορήματα, όπως το αδημοσίευτο The Poor Man and the Lady, που γράφτηκε το 1867, και το Alicia's Diary (1887). Ο Χάρντι έγραψε επίσης μερικά διηγήματα, όπως το The Three Strangers (Οι τρεις ξένοι) (1883). Ποιήματα • Wessex Poems (1898) • Poems of the Past and Present (1901) • The Dynasts' (1904) • The Dynasts, Part 2 (1906)

Τόμας Χάρντι • • • • •

The Dynasts, Part 3 (1908) Satires of Circumstance (1914) Collected Poems (1919) Late Lyrics and Earlier (1922) Human Shows (1925)

Πηγές • The Oxford Companion to English Literature • Thomas Hardy: A Biography, Michael Millgate, 1982, revised ed. 2004, O.U.P., ISBN 0-19-927565-3 • Thomas Hardy's Wessex, Hermann Lea (γράφτηκε με τη συμβολή του ίδιου του Χάρντι)

Εξωτερικές συνδέσεις • • • •

Έργα του Thomas Hardy [6] στο Project Gutenberg Το Ουέσεξ του Τόμας Χάρντι [7] ιστοσελίδα που περιλαμβάνει χάρτες [8], από τον Δρ. Birgit Plietzsch Δοκίμιο για το ποίημα Afterwards του Χάρντι [9] The Thomas Hardy Society [10]

• The Thomas Hardy Association [11] Το άρθρο βασίζεται σε μετάφραση του αντίστοιχου άρθρου [12] της αγγλικής Βικιπαίδειας.

Παραπομπές [1] http:/ / www. poetsgraves. co. uk/ Classic%20Poems/ Hardy/ The%20Dead%20Man%20Walking. htm [2] http:/ / www. poetsgraves. co. uk/ Classic%20Poems/ Hardy/ At%20Castle%20Boterel. htm [3] http:/ / www. poetsgraves. co. uk/ Classic%20Poems/ Hardy/ afterwards. htm [4] http:/ / www. poetsgraves. co. uk/ Classic%20Poems/ Hardy/ On%20the%20departure_platform. htm [5] http:/ / www. poetsgraves. co. uk/ Classic%20Poems/ Hardy/ The_Robin. htm [6] http:/ / www. gutenberg. org/ author/ Thomas_Hardy [7] http:/ / www. st-andrews. ac. uk/ ~bp10/ wessex/ index. shtml [8] http:/ / www. st-andrews. ac. uk/ ~bp10/ wessex/ evolution/ maps/ index. shtml [9] http:/ / www. cosmoetica. com/ TOP6-DES5. htm [10] http:/ / www. hardysociety. org/ [11] http:/ / www. yale. edu/ hardysoc/ Welcome/ welcomet. htm [12] http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ ThomasHardy

Χ. Τζ. Γουέλς Χ. Τζ. Γουέλς Χ. Τζ. Γουέλς

Ο Χ. Τζ. Γουέλς πριν το 1922 Πραγματικό Χέρμπερτ Τζορτζ Γουέλς όνομα: Γέννηση: 21 Σεπτεμβρίου 1866 Μπρόμλι, Κεντ, Αγγλία Θάνατος: 13 Αυγούστου 1946 (79 ετών) Λονδίνο, Αγγλία Είδος:

Πεζογραφία

Εθνικότητα: Βρετανός Λογοτεχνικό Επιστημονική φαντασία ρεύμα: Κυριότερα έργα: Ο Πόλεμος των Κόσμων, Η Μηχανή του Χρόνου, Το Νησί του Δρ. Μορό, Ο Αόρατος Άνθρωπος Επιδράσεις: Τζόναθαν Σουίφτ, Τόμας Χάξλεϊ, Πλάτωνας Επηρέασε: Ισαάκ Ασίμωφ, Ρέι Μπράντμπερι, Έντγκαρ Ράις Μπέροουζ, Άρθουρ Κλαρκ, Ρόμπερτ Γκοντάρ, Ρόμπερτ Χάινλαϊν, Άλντους Χάξλεϊ, Σταν Λι, Κ. Σ. Λιούις, Χ. Φ. Λάβκραφτ, Άλαν Μουρ, Τζορτζ Όργουελ, Καρλ Σαγκάν, Όλαφ Στάπλεντον, Στίβεν Μπάξτερ

Ο Χέρμπερτ Τζορτζ Γουέλς (αγγλ.:Herbert George Wells, 21 Σεπτεμβρίου 1866 – 13 Αυγούστος 1946), συνήθως γνωστός ως Χ.Τζ. Γουέλς, ήταν άγγλος συγγραφέας, γνωστός κυρίως για τα έργα του στον χώρο της επιστημονικής φαντασίας. Ο Γουέλς, μαζί με τον Ιούλιο Βερν, αναφέρεται μερικές φορές ως ο "Πατέρας της Επιστημονικής Φαντασίας".[1] Ο Γουέλς ήταν ενεργός σοσιαλιστής και πασιφιστής, με τα ύστερα έργα του να παρουσιάζονται όλο και περισσότερο πολιτικά και διδακτικά. Τα μυθιστορήματα της μέσης περιόδου του (1900-1920) ήταν πιο ρεαλιστικά και κάλυπταν τη ζωή της χαμηλότερης μέσης τάξης (Η Ιστορία του Κ. Πόλι), καθώς και τη 'Νέα Γυναίκα' και τις Σουφραζέτες (Αν Βερόνικα). Ήταν πολυγραφότατος συγγραφέας σε διάφορα είδη, συμπεριλαμβανομένων των σύγχρονων μυθιστορημάτων, καθώς και του ιστορικού και κοινωνικού σχολιασμού.

Χ. Τζ. Γουέλς

Πρώτα χρόνια Ο Χέρμπερτ Τζορτζ Γουέλς γεννήθηκε στην οικία Άτλας, οδός Χάι 47 στο Μπρόμλι της επαρχίας του Κεντ, στις 21 Σεπτεμβρίου 1866.[2] Ήταν το τέταρτο και τελευταίο παιδί του Τζόζεφ Γουέλς (πρώην κηπουρού και την περίοδο εκείνη μαγαζάτορα και ερασιτέχνη παίκτη κρίκετ) και της γυναίκας του Σάρας Νιλ (πρώην οικιακής βοηθού), ενώ το χαϊδευτικό του ήταν «Μπέρτι». Η οικογένεια ανήκε στην κατώτερη μέση τάξη. Μια κληρονομιά τους επέτρεψε να αγοράσουν ένα κατάστημα στο οποίο πουλούσαν πορσελάνες και αθλητικά είδη, αν και δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα επικερδές: το εμπόρευμα ήταν πεπαλαιωμένο και η τοποθεσία ακατάλληλη. Κατάφεραν να κερδίζουν ένα ισχνό εισόδημα, μέρος μόνο του οποίου προερχόταν από το κατάστημα. Ο Τζόζεφ λάμβανε ένα ασταθές χρηματικό ποσό ως επαγγελματίας παίκτης κρίκετ για την ομάδα του Κεντ.[3] Οι πληρωμές για έμπειρους παίκτες πήγαζαν από εθελοντικές δωρεές εκ των υστέρων ή από μικρές αμοιβές από τις λέσχες, για τις οποίες διεξάγονταν οι αγώνες. Ένα καθοριστικό γεγονός για τη ζωή του νεαρού Γουέλς ήταν ένα ατύχημα που είχε το 1874, το οποίο τον άφησε κλινήρη με σπασμένο πόδι.[2] Για να περάσει το χρόνο του άρχισε να διαβάζει βιβλία από την τοπική βιβλιοθήκη, τα οποία του έφερνε ο πατέρας του. Σύντομα αφοσιώθηκε στους άλλους κόσμους και ζωές στις οποίες του έδιναν πρόσβαση αυτά τα βιβλία, ενώ διέγειραν, επίσης την επιθυμία του να συγγράψει. Αργότερα τον ίδιο χρόνο εγγράφηκε στο ιδιωτικό σχολείο Thomas Morley's Commercial Academy. Η διδασκαλία ήταν προβληματική, με τη θεματική της εστιασμένη κυρίως στην παραγωγή χαλκοτυπιών και τον υπολογισμό αθροισμάτων για εμπορικές συναλλαγές. Ο Γουέλς συνέχισε τις σπουδές του εκεί μέχρι το 1880. Το 1887 ο πατέρας του έπαθε κάταγμα στο μηρό, το οποίο ουσιαστικά τερμάτισε την καριέρα του ως παίκτη κρίκετ, με αποτέλεσμα τα εισοδήματά του από το κατάστημα που είχε να μην επαρκούν. Για να αντεπεξέλθει οικονομικά η οικογένεια, ώθησε τα αγόρια να αναζητήσουν θέσεις μαθητευόμενων σε διάφορα επαγγέλματα. Από το 1881 ως το 1883 ο Γουέλς είχε μια μαθητεία ως ταπετσέρης, με τις εμπειρίες του εκεί να αποτελούν έμπνευση για τα μυθιστορήματά του "Οι Τροχοί της Τύχης" (The Wheels of Chance) και "Κιπς" (Kipps), τα οποία περιγράφουν τη ζωή ενός μαθητευόμενου ταπετσέρη και κριτικάρουν την κατανομή του πλούτου. Οι γονείς του Γουέλς δεν είχαν ποτέ ιδιαίτερα καλή σχέση μεταξύ τους (εκείνη ήταν Προτεστάντισσα, ενώ εκείνος οπαδός της ελεύθερης σκέψης) και, όταν εκείνη επέστρεψε στη δουλειά της ως οικιακή βοηθός (στο Άπαρκ, μια αγροικία στο Σάσσεξ), μια από τις προϋποθέσεις εργασίας ήταν ότι δεν θα της επιτρεπόταν χώρος για τον σύζυγο ή τα παιδιά της. Από κει και μετά αυτή και ο Τζόζεφ ζούσαν ξεχωριστές ζωές, αν και δεν πήραν ποτέ διαζύγιο, ούτε ανέπτυξαν σχέσεις με άλλους συντρόφους. Όσο για τον Γουέλς, όχι απλώς απέτυχε στη μαθητεία του στα υφάσματα, αλλά και ως βοηθός φαρμακοποιού και μετά από κάθε αποτυχία επέστρεφε σπίτι λέγοντας «ο άσωτος υιός επέστρεψε και πάλι!» και έμενε εκεί μέχρι να κανονιστεί ένα νέο ξεκίνημα γι' αυτόν. Ευτυχώς για τον Γουέλς, το Άπαρκ είχε μια εξαιρετική βιβλιοθήκη στην οποία βυθιζόταν, διαβάζοντας πολλά κλασικά έργα, ανάμεσά τους την Πολιτεία του Πλάτωνα και την Ουτοπία του Τόμας Μορ.

Χ. Τζ. Γουέλς

Δάσκαλος Το 1883 ο Γουέλς έπεισε τους γονείς του να υπογράψουν τα έγγραφα που τον απάλλασσαν από τη μαθητεία, δράττοντας έτσι την ευκαιρία να γίνει μαθητής αλλά και δάσκαλος στο σχολείο Μίντχερστ (Midhurst Grammar School) στο δυτικό Σάσεξ.[3] Τα χρόνια στο Σάουθσι ήταν τα μέχρι τότε χειρότερα της ζωής του, όμως η εξασφάλιση της θέσης στο Μίντχερστ εξασφάλισε τη συνέχιση της εκπαίδευσης του Γουέλς.[3] Την επόμενη χρονιά ο Γουέλς κέρδισε υποτροφία για τη σχολή Normal School of Science (η οποία μετεξελίχθηκε στο σημερινό Imperial College), όπου σπούδασε Βιολογία υπό τον Τόμας Χένρι Χάξλεϊ. Ως απόφοιτος, βοήθησε αργότερα στη δημιουργία της Ένωσης Βασιλικού Κολεγίου Επιστημών (Royal College of Science Association), της οποίας έγινε ο πρώτος Πρόεδρος το 1909. Ο Γουέλς σπούδασε στη σχολή αυτή μέχρι το 1887, με εβδομαδιαίο εισόδημα 21 σελινιών από την υποτροφία του. Αν και αυτό θα έπρεπε να ήταν επαρκές ποσό (εκείνη την εποχή πολλές οικογένειες της εργατικής τάξης είχαν αντίστοιχο ποσό ως το συνολικό εισόδημα της οικογένειας)[4] , εντούτοις στο Πείραμα στην Αυτοβιογραφία ο Γουέλς αναφέρει πως ήταν συνεχώς πεινασμένος, κάτι που ενισχύουν φωτογραφίες του από εκείνη την περίοδο, που τον δείχνουν υπερβολικά αδύνατο.

Ο Χ. Τζ. Γουέλς το 1908 στο κατώφλι του σπιτιού του στο Σάντγκεϊτ του Κεντ

Σύντομα μπήκε στο Σωματείο Διαλέξεων της σχολής. Αυτά τα χρόνια σηματοδοτούν την έναρξη του ενδιαφέροντός του σε μια πιθανή αναμόρφωση της κοινωνίας. Προσεγγίζοντας αρχικά το θέμα μέσω της Πολιτείας του Πλάτωνα, σύντομα στράφηκε στις σύγχρονες ιδέες του σοσιαλισμού, όπως εκφράστηκαν από την μόλις σχηματισμένη Fabian Society και τις ελεύθερες διαλέξεις στην Οικία Κέλμσκοτ, το σπίτι του Γουίλιαμ Μόρις. Ήταν, επίσης, ανάμεσα στους ιδρυτές του σχολικού περιοδικού The Science School Journal, το οποίο του επέτρεπε να εκφράζει τις απόψεις του πάνω στη λογοτεχνία και την κοινωνία, όπως και να δοκιμάζει τις λογοτεχνικές του δυνάμεις: η πρώτη εκδοχή του μυθιστορήματός του Η Μηχανή του Χρόνου, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό με τον τίτλο "Οι Χρόνιοι Αργοναύτες" (The Chronic Argonauts). Το ακαδημαϊκό έτος 1886-1887 ήταν το τελευταίο των σπουδών του. Παρότι είχε προηγουμένως περάσει επιτυχώς τις εξετάσεις του σε Βιολογία και Φυσική, η έλλειψη ενδιαφέροντος για τη Γεωλογία τον οδήγησε σε αποτυχία στις εξετάσεις του μαθήματος και απώλεια της υποτροφίας. Μόλις το 1890 απέκτησε ο Γουέλς πτυχίο Bachelor of Science στην Ζωολογία από το εξωτερικό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Με την αποχώρησή του από το Normal School of Science, ο Γουέλς απέμεινε χωρίς πηγή εισοδήματος. Η θεία του Μαίρη, εξαδέλφη του πατέρα του, τον προσκάλεσε να μείνει μαζί της για λίγο, ώστε να μην αντιμετωπίζει τουλάχιστον πρόβλημα στέγασης. Κατά τη διαμονή του εκεί, ανέπτυξε ενδιαφέρον για την κόρη της, Ίζαμπελ. Το 1889-90 κατάφερε να εξασφαλίσει μια θέση ως δάσκαλος στο σχολείο Χένλι Χάους (Henley House School), όπου δίδαξε και θαύμασε τον Α. Α. Μιλν.[5] [6]

Συγγραφέας Το πρώτο επιτυχημένο έργο μη-μυθοπλασίας του Γουέλς ήταν το Anticipations (1901).[7] Όταν δημοσιεύτηκε σε επεισόδια σε ένα περιοδικό, είχε τον υπότιτλο «Ένα Πείραμα στην Προφητεία» και θεωρείται το σαφέστερα μελλοντολογικό έργο του. Εκτιμώντας πώς θα είναι ο κόσμος το έτος 2000, το βιβλίο παρουσιάζει ενδιαφέρον τόσο για τις επιτυχίες του (τραίνα και αυτοκίνητα προκύπτουν από την μετακίνηση του πληθυσμού από το κέντρο των πόλεων στα προάστια, οι ηθικοί φραγμοί μειώνονται καθώς άνδρες και γυναίκες αποζητούν μεγαλύτερη σεξουαλική ελευθερία, η πτώση του γερμανικού μιλιταρισμού και η ύπαρξη μιας Ευρωπαϊκής

Χ. Τζ. Γουέλς

Ένωσης), όσο και για τις αποτυχίες του (δεν περίμενε να υπάρχουν επιτυχή αεροσκάφη πριν το 1950, ενώ ισχυριζόταν ότι «η φαντασία μου αρνείται να δει οποιοδήποτε είδος υποβρυχίου να κάνει κάτι περισσότερο από το να ασφυκτιά το πλήρωμά του και να χάνεται στη θάλασσα»). Τα πρώτα του μυθιστορήματα, τα οποία αποκαλούνταν «επιστημονικά ρομάντσα», εισήγαγαν έναν αριθμό θεμάτων τα οποία είναι πλέον κλασσικά στην επιστημονική φαντασία, έργα όπως Η Μηχανή του Χρόνου, Το Νησί του Δρ. Μορό, Ο Αόρατος Άνθρωπος, Ο Πόλεμος των Κόσμων, Ο Κοιμώμενος Αφυπνίζεται και το Οι Πρώτοι Άνθρωποι στο Φεγγάρι (όλα εκτός από το Ο Κοιμώμενος έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο). Έγραψε επίσης και άλλα μυθιστορήματα, όχι φαντασίας, τα οποία έγιναν δεκτά με επαίνους από την κριτική, όπως το Κιπς και το Τόνο-Μπάνγκεϊ, μια σάτιρα για την διαφήμιση στην Εδουαρδιανή περίοδο.

Άγαλμα τρίποδου εξωγήινου σκάφους από τον Πόλεμο των Κόσμων, που ανεγέρθηκε προς τιμήν του Γουέλς στο κέντρο του Γουόκινγκ στη Βρετανία.

Ο Γουέλς έγραψε δεκάδες μικρές ιστορίες και νουβέλες, η πιο γνωστή από τις οποίες είναι «Η Χώρα των Τυφλών» (1904). Η μικρή ιστορία του «Ο Νέος Επιταχυντής» ήταν η έμπνευση για το επεισόδιο «Το Κλείσιμο του Ματιού» (Wink of an Eye) του αρχικού Σταρ Τρεκ.[8] Αν και το Τόνο-Μπάνγκεϊ δεν ήταν μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας, η ραδιενέργεια παίζει ένα μικρό αλλά σημαντικό ρόλο σε αυτό. Η ραδιενέργεια παίζει μεγαλύτερο ρόλο στο Ο Κόσμος Ελευθερώθηκε (1914). Αυτό το βιβλίο περιέχει την πιο επιτυχή πρόβλεψή του. Οι επιστήμονες της εποχής ήξεραν καλά ότι η φυσική ραδιενέργεια του ραδίου απελευθερώνει ενέργεια με αργό ρυθμό σε διάστημα χιλιάδων χρόνων. Ο ρυθμός εκπομπής είναι πολύ αργός για να έχει πρακτική χρησιμότητα, όμως το συνολικό ποσό ενέργειας που απελευθερώνεται είναι τεράστιο. Το μυθιστόρημα του Γουέλς περιγράφει μια απροσδιόριστη εφεύρεση η οποία επιταχύνει τη ραδιενεργή διαδικασία, παράγοντας βόμβες οι οποίες εκρήγνυνται με την ισχύ ενός συμβατικού εκρηκτικού, διατηρώντας όμως την έκρηξη για διάστημα πολλών ημερών. «Τίποτα δεν μπορούσε να είναι πιο προφανές στους ανθρώπους των αρχών του εικοστού αιώνα», έγραψε, «από την ταχύτητα με την οποία ο πόλεμος γινόταν αδύνατος... [όμως] δεν το αντιλήφθηκαν μέχρι που η ατομική βόμβα εξερράγη στα αδέξια χέρια τους». Ο φυσικός Λέο Σίλαρντ αναγνώρισε ότι το βιβλίο τον ενέπνευσε να διατυπώσει τη θεωρία της πυρηνικής αλυσιδωτής αντίδρασης.[9] Ο Γουέλς είχε και σημαντικό μη μυθοπλαστικό έργο. Το επιτυχημένο δίτομο «Περίγραμμα της Ιστορίας» (1920), ξεκίνησε μια νέα εποχή στην εκλαϊκευμένη παγκόσμια ιστορία, αν και δέχθηκε ανάμικτες κριτικές από επαγγελματίες ιστορικούς.[10] Πολλοί άλλοι συγγραφείς ακολούθησαν με δικά τους «Περιγράμματα» πάνω σε άλλα θέματα. Ο Γουέλς επαναπροσέγγισε το Περίγραμμά του το 1922, με ένα σημαντικά μικρότερο, αλλά δημοφιλές έργο, το «Μια Σύντομη Ιστορία του Κόσμου»,[11] και δύο εκτενέστερες προσπάθειες, τα «Η Επιστήμη της Ζωής» (1930) και «Το Έργο, ο Πλούτος και η Ευτυχία της Ανθρωπότητας» (1931). Τα Περιγράμματα έγιναν τόσο κοινά, ώστε οδήγησαν τον Τζέιμς Θέρμπερ να παρωδήσει την μόδα αυτή στο χιουμοριστικό δοκίμιο «Ένα Περίγραμμα των Επιστημόνων». Από νωρίς στην καριέρα του αναζήτησε ένα καλύτερο τρόπο για την οργάνωση της κοινωνίας και συνέγραψε αρκετά ουτοπικά μυθιστορήματα. Το πρώτο από αυτά ήταν το «Μια Μοντέρνα Ουτοπία» (1905), το οποίο δείχνει μια παγκόσμια ουτοπία, «χωρίς εισαγωγές, εκτός των μετεωριτών και χωρίς καθόλου εξαγωγές»,[12] στην εναλλακτική ιστορία της οποίας καταλήγουν δύο ταξιδιώτες από τον δικό μας κόσμο. Τα υπόλοιπα συνήθως ξεκινούν με τον κόσμο να προσεγγίζει την καταστροφή, μέχρι που η ανθρωπότητα ανακαλύπτει ένα καλύτερο τρόπο ζωής: είτε αυτός είναι μυστηριώδη αέρια από ένα κομήτη, που αναγκάζουν τους ανθρώπους να συμπεριφέρονται λογικά και να εγκαταλείπουν έναν πανευρωπαϊκό πόλεμο («Στις Μέρες του Κομήτη» (1906)), είτε είναι η ανάληψη της εξουσίας από ένα παγκόσμιο συμβούλιο επιστημόνων («Η Μορφή των Πραγμάτων που θα Έρθουν» (1933), το οποίο διασκεύασε το 1936 για την ταινία Things to Come του Αλεξάντερ Κόρντα). Αυτό περιέγραφε, με μεγάλη ακρίβεια, τον επερχόμενο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, με

Χ. Τζ. Γουέλς

πόλεις να καταστρέφονται με βόμβες που πέφτουν από τον αέρα. Περιέγραψε επίσης την άνοδο φασιστών δικτατόρων στα «Η Αυτοκρατία του κυρίου Πάρχαμ» (1930) και «Ο Ιερός Τρόμος» (1939), αν και στο πρώτο αποκαλύπτεται στο τέλος ότι η ιστορία αποτελούσε ένα όνειρο του κυρίου Πάρχαμ. Ο Γουέλς προβληματίστηκε με την ιδέες των εγγενών έναντι των επίκτητων χαρακτηριστικών και αμφισβήτησε την ανθρωπότητα σε βιβλία όπως «Το Νησί του Δρ. Μορό». Δεν τελείωναν όλα τα επιστημονικά του ρομάντζα με ευτυχείς ουτοπίες, μάλιστα έγραψε το πρώτο δυστοπικό μυθιστόρημα (το «Όταν ο Κοιμώμενος Αφυπνίζεται» (1899), που ξαναέγραψε το 1910 ως «Ο Κοιμώμενος Αφυπνίζεται») το οποίο ζωγραφίζει μια μελλοντική κοινωνία όπου οι τάξεις διαχωρίζονται όλο και περισσότερο, οδηγώντας σε εξέγερση των μαζών ενάντια στους κυβερνώντες. Το Νησί του Δρ. Μορό είναι ακόμα πιο σκοτεινό. Ο αφηγητής, όντας παγιδευμένος σε ένα νησί όπου τα ζώα έχουν μετατραπεί ανεπιτυχώς σε ανθρώπινα πλάσματα, τελικά καταφέρνει να επιστρέψει στην Αγγλία. Όπως ο Γκιούλιβερ, έτσι κι ο ήρωας του Γουέλς το βρίσκει αδύνατο να αποτινάξει την αίσθηση ότι οι συνάνθρωποι του είναι οριακά εκπολιτισμένα κτήνη, τα οποία επιστρέφουν σταδιακά στην ζωική τους φύση.

Ο Γουέλς το 1943

Ο Γουέλς έγραψε επίσης τον πρόλογο για την πρώτη έκδοση των ημερολογίων του Β.Ν.Π. Μπαρμπέλιον, «Το Ημερολόγιο ενός Απογοητευμένου Ανθρώπου», τα οποία εκδόθηκαν το 1919. Καθώς το Μπαρμπέλιον ήταν το ψευδώνυμο του πραγματικού συγγραφέα, πολλοί κριτικοί πίστευαν ότι ο Γουέλς ήταν ο πραγματικός συγγραφέας του Ημερολογίου. Ο ίδιος το αρνιόταν πάντα αυτό, παρότι ήταν σταθερά επαινετικός για το έργο, όμως οι φήμες επέμειναν μέχρι και τον θάνατο του Μπαρμπέλιον αργότερα τον ίδιο χρόνο. Το 1927 η Φλόρενς Ντικς μήνυσε τον Γουέλς για λογοκλοπή, ισχυριζόμενη ότι είχε κλέψει το μεγαλύτερο μέρος του «Το Περίγραμμα της Ιστορίας» από το έργο «Ο Ιστός», το οποίο είχε υποβάλει εκείνη στην Καναδέζικη Εταιρεία Μακμίλαν, που το απέρριψε μετά από οκτώ μήνες ολιγωρίας. Παρά τις αρκετές ομοιότητες στη διατύπωση και τα εσφαλμένα γεγονότα, το δικαστήριο βρήκε τον Γουέλς αθώο.[13] To 1934 ο Γουέλς δήλωσε πως ο επόμενος παγκόσμιος πόλεμος, που είχε ήδη περιγράψει στο τελευταίο του βιβλίο, θα ξεσπούσε το 1940, μια πρόβλεψη η οποία έγινε πραγματικότητα ένα μόλις χρόνο νωρίτερα, το 1939.[14] Το 1936, ενώπιον του Βασιλικού Ιδρύματος, ο Γουέλς ζήτησε την σύνταξη μιας συνεχώς επεκτεινόμενης και μεταβαλλόμενης Παγκόσμιας Εγκυκλοπαίδειας, η οποία θα ελεγχόταν από αυθεντίες του χώρου τους και θα ήταν διαθέσιμη σε κάθε άνθρωπο. Το 1938 δημοσίευσε μια συλλογή δοκιμίων πάνω στην μελλοντική οργάνωση της γνώσης και της εκπαίδευσης, το «Παγκόσμιος Εγκέφαλος», όπου περιλαμβανόταν το δοκίμιο «Η Ιδέα μιας Μόνιμης Παγκόσμιας Εγκυκλοπαίδειας». Κοντά στο τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, οι συμμαχικές δυνάμεις ανακάλυψαν ότι τα SS είχαν συντάξει λίστες διανοούμενων και πολιτικών που προορίζονταν για άμεση εκτέλεση μόλις γινόταν εισβολή στην Αγγλία, στα πλαίσια της εγκαταλειφθείσας επιχείρησης "Θαλάσσιος Λέων" (Seelowe). Το όνομα Χ. Τζ. Γουέλς εμφανιζόταν ψηλά στη λίστα για το «έγκλημα» του ότι ήταν σοσιαλιστής. Ο Γουέλς, ως πρόεδρος της διεθνούς PEN (οργάνωση ποιητών, δοκιμιογράφων και μυθιστοριογράφων), είχε ήδη εξοργίσει τους ναζί με την επίβλεψη της αποβολής της γερμανικής λέσχης PEN από το διεθνές σώμα το 1934, μετά την άρνηση της γερμανικής PEN να δεχθεί μη Άρειους συγγραφείς στους κόλπους της.[15]

Χ. Τζ. Γουέλς

Προσωπική ζωή Το 1891 ο Γουέλς παντρεύτηκε την εξαδέλφη του Ίζαμπελ Μαίρη Γουέλς, την οποία όμως εγκατέλειψε το 1894 για μία μαθήτριά του, την Έιμι Κάθριν Ρόμπινς, την οποία παντρεύτηκε το 1895. Με την Ρόμπινς απέκτησε δύο γιους: τον Τζορτζ Φίλιπ (γνωστό με το προσωνύμιο Γκιπ) το 1901 και τον Φρανκ Ρίτσαρντ το 1903.[16] Κατά τη διάρκεια του γάμου του με την Ρόμπινς είχε εξωσυζυγικές σχέσεις με αριθμό γυναικών, ανάμεσα στις οποίες και οι Μάργκαρετ Σάνγκερ (αμερικανίδα ακτιβίστρια υπέρ της αντισύλληψης)[17] και Ελίζαμπεθ φον Άρνιμ (μυθιστοριογράφος). Το 1909 απέκτησε μια κόρη, την Αν-Τζέιν, με την συγγραφέα Άμπερ Ριβς[16] , της οποίας τους γονείς, Γουίλιαμ και Μοντ, τους είχε γνωρίζει μέσω του Συλλόγου Φάμπιαν (Fabian Society). Τέλος, το 1914, απέκτησε άλλον ένα γιο, τον Άντονι Γουέστ, με την μυθιστοριογράφο και φεμινίστρια Ρεβέκκα Γουέστ, η οποία ήταν 26 χρόνια νεώτερή του.[18] Παρά το ότι η Ρόμπινς γνώριζε κάποιες από αυτές τις σχέσεις, παρέμεινε παντρεμένη με τον Γουέλς μέχρι το θάνατό της το 1927.[16] Από άποψη θρησκευτικών πεποιθήσεων ήταν πανθεϊστής.[19]

Παραπομπές [1] Adam Charles Roberts(2000), "The History of Science Fiction": σελίδα 48 (http:/ / books. google. com/ books?vid=ISBN0415192056& id=IRw_MIPjnXwC& pg=PA48& lpg=PA48& ots=WBbd3Gvw1g& dq=father+ of+ science+ fiction+ H. + G. + Wells& sig=vOAavBXpeRWlJh11l2OCXlb2wvk) στο Science Fiction, Routledge, ISBN 0-415-19204-8. [2] Parrinder, Patrick (2004). Oxford Dictionary of National Biography. Oxford University Press. [3] Smith, David C. (1986) H.G. Wells: Desperately mortal. A biography. Yale University Press, New Haven and London ISBN

0-300-03672-8 [4] Reeves, M.S. Round About a Pound a Week. New York: Garland Pub., 1980. ISBN 0-8240-0119-2 [5] "Hampstead: Education" (http:/ / www. british-history. ac. uk/ report. aspx?compid=22657). A History of the County of Middlesex 9:

159–169. 1989. . Ανακτήθηκε την 9/6/2008. A(lan) A(lexander) Milne (1882-1956) (http://www.kirjasto.sci.fi/aamilne.htm). Authors' Calendar (ανακτήθηκε 13/4/2007 ) World Transhumanist Association (http://www.transhumanism.org/index.php/WTA/Wells/). Herbert George Wells. Leeper, Evelyn C.. Philcon 2003 (http://fanac.org/Other_Cons/PhilCon/q03-rpt.html). fanac.org (ανακτήθηκε 2008-02-22 ) Williams, Donald. The Birth of the Bomb: Leo Szilard (http://www.cgjungpage.org/index.php?option=com_content&task=view& id=809& Itemid=40). The Jung Page (ανακτήθηκε 2008-02-22 ) [10] The Outline Of History - H. G. Wells (http:/ / www. cs. clemson. edu/ ~tdoyle/ hgwells/ outline_hist. shtml) [11] Wells, H.G. 1922. A Short History of the World (http:/ / www. bartleby. com/ 86/ ) [12] A Modern Utopia [6] [7] [8] [9]

[13] (http:/ / www. knowledgerush. com/ kr/ encyclopedia/ H. G. _Wells/ ) [14] La prochaine guerre en 1940 dit Wells (http:/ / bibnum2. bnquebec. ca/ bna/ patrie/ src/ 1934/ h/ 05/ 09/ 82779_194_0412. pdf), La

Patrie, 9/5/1934 [15] Wells, Frank. H.G. Wells - A Pictorial Biography. London: Jupiter Books, 1977. Page 91. [16] ThinkQuest Library (http:/ / library. thinkquest. org/ 27864/ data/ wells/ hgwbio. html). H. G. Wells Biography. [17] University of Illinois News Bureau, December 2001 (http:/ / www. news. uiuc. edu/ news/ 01/ 1220wellsbook. html). New biography on

H. G. Wells focuses on late-life loves. [18] Pegasos - A Literature Related Resource Site (http:/ / www. kirjasto. sci. fi/ hgwells. htm). H(erbert) G(eorge) Wells (1866-1946). [19] God The Invisible King (http:/ / www. online-literature. com/ wellshg/ invisibleking/ ) Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το G. Wells άρθρο H. G. Wells (http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ H. ) της Αγγλόγλωσσης Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 (http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/ ). ( G. Wells ιστορικό/συντάκτες (http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ H. )).

Χένρυ Ράιντερ Χάγκαρντ Χένρυ Ράιντερ Χάγκαρντ Ο Σερ Χένρυ Ράιντερ Χάγκαρντ (αγγλ. Sir Henry Rider Haggard - 22 Ιουνίου, 1856 – 14 Μαΐου, 1925), γεννημένος στο Νόρφολκ της Αγγλίας, ήταν ένας Βικτωριανός συγγραφέας γνωστός για τα περιπετειώδη του μυθιστορήματα που εκτειλίσονταν σε εξωτικές χώρες.

Βιογραφία Ο Χάγκαρντ, χάρη στα πολλά του ταξίδια, είχε προσωπικές εμπειρίες από τις εξωτικές χώρες που περιέγραφε. Ταξίδεψε για πρώτη φόρα στην επαρχία της Νοτίου Αφρικής, Kwazulu-Natal, ως γραμματέας του Βρετανού κυβερνήτη Bulwer. Υπηρετούσε σε αυτή τη θέση όταν στην Πρετόρια έγινε η επίσημη ανακοίνωση της προσάρτησης στη Βρετανία της «Δημοκρατίας του Τρανσβάαλ» που άλλοτε ανήκε στους Μπόερς. Το 1878 έγινε αρχειογράφος στο Ανώτατο Δικαστήριο του Τρανσβάαλ, στην περιοχή που μετέπειτα έγινε κομμάτι του Νότιο-Αφρικανικού κράτους. Γύρισε στην Αγγλία προκειμένου να βρεί σύζυγο και τελικά επέστρεψε στην Αφρική νυμφευμένος με την Mariana Louisa Margitson. Απέκτησαν τρείς κόρες και ένα γιό, που πέθανε σε ηλικία 10 ετών από ιλαρά. Το 1882 το ζεύγος επέστρεψε στην Αγγλία για να εγκατασταθούν αρχικά στο Ditchingham του Νόρφολκ και μετέπειτα στο Kessingland. Ο Χάγκαρντ σπούδασε νομικά και άρχισε να εξασκεί το επάγγελμα του δικηγόρου το 1884. Εξαιτίας της ενασχόλησης του με την συγγραφή, η άσκηση του επαγγέλματος του υπήρξε παρεκβατική και ασυστηματοποίητη. Το πιο γνωστό έργο του Χάγκανρτ είναι το King Solomon's Mines (Οι Θησαυροί του Βασιλιά Σολομώντα - ISBN 960-03-0655-9). Μεγάλη επιτυχία γνώρισαν ακόμη τα βιβλία: She, Ayesha (Αγιέσα - ISBN 960-293-413-1) που αποτελεί συνέχεια του She, Allan Quatermain που είναι η συνέχεια του King Solomon's Mines και το επικό ρομάντζο της εποχής των Βίκινγκς, Eric Brighteyes. Αν και ο Χάγκαρντ δεν είναι πλέον τόσο δημοφιλής όσο την εποχή που πρωτοεμφανίστηκαν τα βιβλία του, κάποιοι από τους ήρωες που δημιούργησε με την πένα του είχαν σημαντική επίδραση στη διανόηση και την κουλτούρα του 20ου αιώνα. Η Αγιέσα, κεντρική ηρωίδα του μυθιστορήματος She, αναφέρεται τόσο από τον Σίγκμουντ Φρόυντ στο βιβλίο του Η ερμηνεία των ονείρων όσο και από τον Καρλ Γιουνγκ σαν το αρχετυπικό θυληκό. Ο Allan Quatermain, ήρωας στο βιβλίο Oι Θησαυροί του Βασιλιά Σολομώντα εμφανίζεται ακόμη και σήμερα στη Δυτική κουλτούρα. Ο κινηματογραφικός ήρωας Ιντιάνα Τζόουνς έχει κατα μεγάλο μέρος βασιστεί στον Quatermain, ενώ πολλές είναι και οι απευθείας κινηματογραφικές μεταφορές των βιβλίων με πρωταγωνιστή τον συγκεκριμένο ήρωα. Ο Χάγκαρντ έχοντας τοποθετήσει τις ιστορίες του συχνά στους αποκαλούμενους "χαμένους κόσμους" έχει επηρεάσει το είδος της επιστημονικής φαντασίας και των φανταστικών κόσμων.

Χένρυ Ράιντερ Χάγκαρντ

Βιβλιογραφία • • • • • • • • • • • • • • • •

Dawn (1884) The Witch's Head (1884) King Solomon's Mines (1885) She (1887) Jess (1887) Allan Quatermain (1887) A Tale of Three Lions (1887) Mr. Meeson's Will (1888) Maiwa's Revenge (1888) My Fellow Laborer and the Wreck of the Copeland (1888) Colonel Quaritch, V.C. (1888) Cleopatra (1889) Allan's Wife (1889) Beatrice (1890) The World's Desire (1890) (σε συνεργασία με τον Andrew Lang) Eric Brighteyes (1891)

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Nada the Lily (1892) Montezuma's Daughter (1893) The People of the Mist (1894) Joan Haste (1895) Heart of the World (1895) Church and State (1895) The Wizard (1896) Dr. Therne (1898) Swallow (1898) A Farmer's Year (1899) The Last Boer War (1899) The Spring of Lion (1899) Montezuma's Daughter (1899) Elissa; the doom of Zimbabwe. Black Heart and White Heart; a Zulu idyll. (1900) The New South Africa (1900) A Winter Pilgrimage (1901) Lysbeth (1901) Rural England (1902) Pearl Maiden (1903) Stella Fregelius (1904) The Brethren (1904) The Poor and the Land (1905) Ayesha (1905) A Gardener's Year (1905) Report of Salvation Army Colonies (1905) The Way of the Spirit (1906) Benita (1906)

• Fair Margaret (1907) • The Ghost Kings (1908) • The Yellow God (1908)

Χένρυ Ράιντερ Χάγκαρντ • • • • • • • • • • • • • • • • •

The Lady of Blossholme (1909) Queen Sheba's Ring (1910) Regeneration: An account of the social work of the Salvation Army (1910) Morning Star (1910) Red Eve (1911) The Mahatma and the Hare (1911) Rural Denmark (1911) Marie (1912) Child of Storm (1913) The Wanderer's Necklace (1914) A call to Arms (1914) The Holy Flower (1915) After the War Settlement and Employment of Ex-Service Men (1916) The Ivory Child (1916) Finished (1917) Love Eternal (1918) Moon of Israel (1918)

• • • • • • • • • • • • •

When the World Shook (1919) The Ancient Allan (1920) Smith and the Pharaohs (1920) She and Allan (1921) The Virgin of the Sun (1922) Wisdom's Daughter (1923) Heu-Heu (1924) Queen of the Dawn (1925) The Days of my Life: An autobiography of Sir H. Rider Haggard (1926) Treasure of the Lake (1926) Allan and the Ice Gods (1927) Mary of Marion Isle (1929) Belshazzar (1930)

Σειρά Allan Quatermain • • • • • • • • • • • • •

King Solomon's Mines Allan Quatermain Allan's Wife Maiwa's Revenge: or, The War of the Little Hand Marie Child of Storm (Allan and) The Holy Flower Finished The Ivory Child The Ancient Allan She and Allan Heu-heu: or The Monster The Treasure of the Lake

• Allan and the Ice-gods

Χένρυ Ράιντερ Χάγκαρντ

Σειρά Ayesha • • • •

She Ayesha She and Allan Wisdom's Daughter: The Life and Love Story of She-Who-Must-Be-Obeyed

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι • Rider Haggard Society [1] • Τα έργα του Χάγκαρντ στο Gutenberg Project [2] • Rider Haggard [3]

Δες επίσης • Αλέξανδρος Δουμάς • Αιμίλιο Σαλγκάρι • Ιούλιος Βερν

Παραπομπές [1] http:/ / www. riderhaggardsociety. org. uk/ [2] http:/ / www. gutenberg. org/ author/ H. + Rider+ Haggard [3] http:/ / www. geocities. com/ noelcox/ Haggard. htm

Σκωτσέζοι λογοτέχνες

Άρθουρ Κόναν Ντόυλ Άρθουρ Κόναν Ντόυλ

Γέννηση

22 Μαΐου 1859 Εδιμβούργο, Σκωτία, Ηνωμένο Βασίλειο

Θάνατος

7 Ιουλίου 1930 (71 ετών) Κράουμπόροου, Ανατολικό Σάσεξ, Αγγλία

Εθνικότητα

Βρετανικη

Είδος Τέχνης

Συγγραφέας, Λογοτέχνης, Ποιητής, Iατρός

Σημαντικά έργα Σέρλοκ Χόλμς

Ο Σερ Άρθουρ Ιγνάτιος Κόναν Ντόυλ (22 Μαΐου 1859 - 7 Ιουλίου 1930) ήταν συγγραφέας, ιδιαίτερα γνωστός ως ο δημιουργός των ιστοριών του ντετέκτιβ-σύμβουλου Σέρλοκ Χολμς, που θεωρήθηκαν σημαντική καινοτομία για το πεδίο συγγραφής αστυνομικών μυθιστορηματων, και των περιπετειών του Καθηγητή Τσάλεντζερ. Ήταν ένας πολυγραφότατος συγγραφέας και τα έργα του περιλαμβάνουν ιστορίες επιστημονικής φαντασίας, ιστορικά μυθιστορήματα, θεατρικά έργα, ρομαντικά διηγήματα, ποίηση και αληθινές ιστορίες.

Η ζωή του Ο Άρθουρ Κόναν Ντόυλ γεννήθηκε στις 22 Μαΐου 1859 στο Εδιμβούργο της Σκωτίας. Ο πατέρας του, Κάρολος Άλταμοντ Ντόυλ ήταν Άγγλος Ιρλανδικής καταγωγής και η μητέρα του, Μαίρη Φόλευ, ήταν Ιρλανδή. Αν και είναι γνωστός ως "Κόναν Ντόυλ" η προέλευση αυτού το σύνθετου επιθέτου είναι αβέβαιη. Ο πατέρας του ήταν αλκοολικός. Σε ηλικία οχτώ ετών Κόναν Ντόυλ στάλθηκε στο Ρωμαιοκαθολικό προπαρασκευαστικό σχολείο της αδελφότητας του Ιησού, Στόουνυχερστ. Στη συνέχεια πήγε στο Κολλέγιο του Στόουνυχερστ αλλά όταν έφυγε από το σχολείο το 1875, είχε απορρίψει το Χριστιανισμό και ήταν αγνωστικιστής. Απο το 1876 μέχρι το 1881 σπούδασε Ιατρική στο πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου ενώ την ίδια περίοδο δούλεψε και στην πόλη του Άστον που σήμερα αποτελεί περιοχή του Μπέρμιγχαμ. Ενώ σπούδαζε ξεκίνησε επίσης να γράφει μικρές ιστορίες. Η πρώτη του δημοσίευση ήταν στην Τσέιμπερς Έντινμπρο Τζέρναλ (Chambers's Edinburgh Journal) λίγο πριν κλείσει τα είκοσι. Μετά τη θητεία του στο πανεπιστήμιο, υπηρέτησε σαν ιατρός σε πλοίο σε ένα ταξίδι στη Δυτική Αφρική. Το 1885 ολοκλήρωσε διδακτορικό με θέμα την tabes dorsalis, έναν εκφυλισμό του νευρικού συστήματος. Το 1882, συνεταιρίστηκε με τον πρώην συμφοιτητή του Γεώργιο Μπαντ σε ένα ιατρείο στο Πλύμουθ αλλά η συνεργασία τους αποδείχτηκε δύσκολη και ο Κόναν Ντόυλ γρήγορα αποχώρησε για να στήσει δικό του ιατρείο. 'Εφτασε στο Πόρτσμουθ τον Ιούνιο του ίδιου χρόνου με κεφάλαιο μικρότερο των δέκα αγγλικών λιρών

Άρθουρ Κόναν Ντόυλ στο όνομά του και έστησε ιατρείο στη Μπους Βίλας αρ. 1, Ελμ Γκρόουβ, Σάουθσυ (1 Bush Villas, Elm Grove, Southsea). Στην αρχή το ιατρείο δεν είχε μεγάλη επιτυχία. Ενώ περίμενε ασθενείς ξεκίνησε και πάλι να γράφει ιστορίες. Το πρώτο του σημαντικό έργο ήταν η Σπουδή στο Κόκκινο (A Study in Scarlet), που εμφανίστηκε στο ετήσιο χριστουγεννίατικο έντυπο Μπίτονς (Beeton's Christmas Annual) του 1887 και αποτέλεσε την πρώτη εμφάνιση του Σέρλοκ Χολμς. Ο Κόναν Ντόυλ βάσισε εν μέρει το χαρακτήρα σε έναν πρώην καθηγητή του στο Πανεπιστήμιο, τον Ιωσήφ Μπελ. Μερικοί συγγραφείς επίσης προτείνουν πρόσθετες επιρροές π.χ. τον διάσημο χαρακτήρα του Έντγκαρ Άλαν Πόε, Αύγουστο Ντυπέν. Ακόλουθες μικρές ιστορίες με το Σέρλοκ Χολμς δημοσιεύτηκαν στο αγγλικό περιοδικό Στραντ (Strand Magazine). Κατα την παραμονή του στο Πόρτσμουθ, ο Κόναν Ντόυλ έπαιξε ποδόσφαιρο σαν τερματοφύλακας σε ερασιτεχνική ομάδα. Ηταν επίσης φανατικός παίκτης του Κρίκετ και του γκόλφ. Το 1885, παντρεύτηκε την Λουΐζα Χόκινς, η οποία υπέφερε από φυματίωση και πέθανε το 1906. Παντρεύτηκε την Τζιν Ελισσάβετ Λέκι το 1907, την οποία πρωτογνώρισε και ερωτεύτηκε το 1897 άλλα είχε διατηρήσει τη σχέση τους πλατωνική λόγω πίστης στη μνήμη της πρώτης του γυναίκας. Η Τζιν πέθανε στο Λονδίνο το 1940. Είχε πέντε παιδιά, δύο με την πρώτη γυναίκα του και τρία με τη δεύτερη. Το 1890, ο Άρθουρ Κόναν Ντόυλ σπούδασε οφθαλμολογία στη Βιέννη και το 1891 μετακόμισε στο Λονδίνο για να ανοίξει ιατρείο σαν οφθαλμίατρος. Στην αυτοβιογραφία του έγραψε ότι ούτε ένας πελάτης δεν πέρασε το κατώφλι του. Αυτό του έδωσε περισσότερο χρόνο για γράψιμο και το Νοέμβριο του 1891 έγραψε στη μητέρα του: "Σκέφτομαι να σκοτώσω το Χόλμς...και να τον ξαποστείλω μια και καλή. Με αποσπά από σημαντικότερα πράγματα." Η απάντηση της μητέρας του ήταν: "Κάνε ότι νομίζεις σωστό αλλά τα πλήθη δεν θα το πάρουν αυτό ελαφρά." Το Δεκέμβριο του 1893 "σκότωσε" το Χολμς με σκοπό να επικεντρωθεί σε πιό "σημαντικά" έργα, στα ιστορικά του μυθιστορήματα. Ο Χολμς και ο Καθηγητής Μοριάρτυ φαινομενικά σκοτώθηκαν πέφτοντας από ένα καταρράκτη στην ιστορία Το Τελικό Πρόβλημα (The Final Problem). Η δημόσια κατακραυγή ανάγκασε τον Κόναν Ντόυλ να επαναφέρει τον χαρακτήρα με την Περιπέτεια του Άδειου Σπιτιού (The Adventure of the Empty House) όπου εξήγησε ότι μόνο ο Μοριάρτυ έπεσε αλλά καθώς ο Χολμς είχε άλλους επικίνδυνους εχθρούς, σκηνοθέτησε προσωρινά το θάνατό του. Ο Χολμς τελικά εμφανίστηκε σε συνολικά πενήντα-έξι μικρές ιστορίες και τέσσερα μυθιστορήματα του Κόναν Ντόυλ. Απο τότε έχει εμφανιστεί σε πολλά μυθιστορήματα και ιστορίες άλλων συγγραφέων. Μετά τον πόλεμο των Μπόερς στη Νότιο Αφρική στη μετάβαση προς τον εικοστό αιώνα και την καταδίκη από όλο τον Κόσμο των ενεργειών του Ηνωμένου Βασιλείου, ο Κόναν Ντόυλ έγραψε ένα μικρό φυλλάδιο με τίτλο Ο πόλεμος στη Νότια Αφρική: Η αιτία και η πραγματοποίηση, το οποίο δικαιολογούσε το ρόλο του Ηνωμένου Βασιλείου και μεταφράστηκε ευρέως. Ο Κόναν Ντόυλ πίστευε ότι το φυλλάδιο αυτό ήταν η αιτία που το 1902 χρίστηκε ιππότης και διορίστηκε αναπληρωτής υπαρχηγός του Σάρρεϋ. Επίσης το 1900 έγραψε ένα μεγαλύτερο βιβλίο με τίτλο Ο Μεγάλος Πόλεμος των Μπόερς (The Great Boer War). Στα πρώτα χρόνια του εικοστού αιώνα ο Σερ Άρθουρ ήταν δύο φορές υποψήφιος σε βουλευτικές εκλογές αλλά, αν και έλαβε σεβαστό αριθμό ψήφων, δεν εξελέγει. Ο Κόναν Ντόυλ ενεπλάκει στην εκστρατεία για την αναμόρφωση του Κογκό με αρχηγούς τους Ε. Μορελ και το διπλωμάτη Ρ. Κέισμεντ. Έγραψε Το Έγκλημα του Κογκό το 1909, ένα μακρύ φυλλάδιο στο οποίο κατήγγειλε τις φρίκες σε εκείνη την χώρα. Γνωρίστηκε με τους Μορελ και Κέισμεντ και εμπνεύστηκε από αυτούς δύο από τους κύριους χαρακτήρες στο μυθιστόρημα Ο Χαμένος Κόσμος (1912). Απομακρύνθηκε και από τους δύο όταν ο Μορελ έγινε ένας από τους αρχηγούς της φιλειρηνικού κινήματος κατα τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και όταν ο Κέισμεντ καταδικάστηκε για προδοσία κατά του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο Κόναν Ντόυλ προσπάθησε ανεπιτυχώς να σώσει τον Κέισμεντ από τη θανατική καταδίκη υποστηρίζοντας ότι είχε χάσει τα λογικά του και δεν ήταν υπεύθυνος για τις πράξεις του. Ο Κόναν Ντόυλ ήταν ένθερμος υποστηρικτής της δικαιοσύνης και ερεύνησε προσωπικά δύο υποθέσεις που είχαν κλείσει με αποτέλεσμα να αθωώσει δύο άτομα από τα εγκλήματα που τους είχαν κατηγορήσει. Η πρώτη

Άρθουρ Κόναν Ντόυλ υπόθεση, το 1906, ήταν ενός ντροπαλού Βρετανο-Ινδού δικηγόρου, του Γεωγίου Ενταλτζι, τον οποίον κατηγόρησαν οτι έγραψε απειλητικά γράμματα και ακρωτηρίασε ζώα. Η αστυνομία ήταν αποφασισμένη να τον καταδικάσει παρόλο που οι ακρωτηριασμοί συνεχίστηκαν και μετά τον εγκλεισμό του στη φυλακή. Ήταν εν μέρει χάρη σε αυτήν την υπόθεση που το 1907 ιδρύθηκε το Εφετείο για τα εγκληματα. Έτσι ο Κόναν Ντόυλ βοήθησε στην δημιουργία ενός τρόπου διόρθωσης των αδικιών της Δικαιοσύνης. Η δεύτερη υπόθεση ήταν ενός Γερμανο-Εβραίου, του Όσκαρ Σλέιτερ, ο οποίος είχε λέσχη τυχερών παιχνιδιών και καταδικάστηκε για δολοφονία μιας ογδονταδιάχρονης γυναίκας από τη Γλασκώβη το 1908. Η υπόθεση του κέντρισε την περιέργεια λόγω αντιφάσεων στο κατηγορητήριο και μιας γενικής εντύπωσης ότι η κατήγορία ήταν κατασκευασμένη. Μετά το θάνατο της γυναίκας του Λουΐζας το 1906, και των θανάτων του γιού του Κίνγκσλυ, του αδερφού του Ινες, των δύο γαμπρών του και των δύο ανηψιών του λίγο μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Κόναν Ντόυλ έπεσε σε κατάθλιψη. Βρήκε παρηγοριά στην υποστήριξη του Πνευματισμού και της υποτιθέμενης επιστημονικής απόδειξης της ύπαρξης μετα θάνατον. Τα έργα του με αυτό το θέμα ήταν ένας από τους λόγους που μία από τις συλλογές μικρών ιστοριών του, Οι περιπέτειες του Σέρλοκ Χολμς, απαγορεύτηκε στην Σοβιετική Ένωση το 1929 γιατί θεωρήθηκε συνδεδεμένη με τον αποκρυφισμό. Η απαγόρευση αυτή αργότερα άρθηκε. Ο Κόναν Ντόυλ ήταν για μια περίοδο φίλος με τον Αμερικάνο θαυματοποιό Χάρρυ Χουντίνι, ο οποίος έγινε διάσημος αντίπαλος τους Πνευματιστικού κινήματος τη δεκαετία του '20, μετά το θάνατο της μητέρας του. Αν και ο Χουντίνι επέμενε ότι τα μέντιουμ ήταν απατεώνες (και προσπάθούσε να ξεσκεπάζει αυτούς τους απατεώνες), ο Κόναν Ντόυλ είχε πεισθεί ότι ο ίδιος ο Χουντίνι διέθετε υπερφυσικές δυνάμεις, άποψη που εξέφρασε στο Χείλος του Αγνώστου (The Edge of the Unknown). Απ' ότι φαίνεται Χουντίνι δεν μπόρεσε να τον πείσει ότι τα κατορθώματά του ήταν απλά μαγικά κόλπα και αυτό τους οδήγησε σε πικρή δημόσια ρήξη.

Θάνατος Ο Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόυλ πέθανε στις 7 Ιουλίου 1930 από καρδιακή προσβολή. Ήταν 71 ετών. Είναι θαμένος στο Μίνστεντ, Νιού Φόρεστ, στο Χάμπσαιρ της Αγγλίας. Οι τελευταίες του λέξεις ήταν προς τη γυναίκα του: "Είσαι υπέροχη".

Βιβλιογραφία Ιστορίες με το Σέρλοκ Χόλμς • • • • • • • • •

Σπουδή στο Κόκκινο (A Study in Scarlet) (1887) Το Σήμα των Τεσσάρων (The Sign of Four) (1890) Οι Περιπέτειες του Σέρλοκ Χολμς (The Adventures of Sherlock Holmes) (1892) Οι Αναμνήσεις του Σέρλοκ Χολμς (The Memoirs of Sherlock Holmes) (1894) Το Σκυλί των Μπάσκερβιλ (The Hound of the Baskervilles) (1902) Η Επιστροφή του Σέρλοκ Χολμς (The Return of Sherlock Holmes) (1904) Η κοιλάδα του Φόβου (The Valley of Fear) (1915) Η Τελευταία Υπόκλειση (His Last Bow) (1917) Το Σημειωματάριο του Σέρλοκ Χολμς (The Case-Book of Sherlock Holmes) (1927)

Άρθουρ Κόναν Ντόυλ

Ιστορίες με τον Καθηγητή Τσάλεντζερ • • • • •

Ο Χαμένος Κόσμος (The Lost World) (1912) Η Ζώνη με το Δηλητήριο (The Poison Belt) (1913) Η Χώρα της Ομίχλης (The Land of Mist) (1926) The Disintegration Machine (1927) When the World Screamed (1928)

Ιστορικά μυθιστορήματα • • • • • • •

Micah Clarke (1888) Ο Λευκός Λόχος (The White Company) (1891) Η Μεγάλη Σκιά (The Great Shadow) (1892) The Refugees (έτος δημοσίευσης 1893, γράφτηκε το 1892) Ρόντνι Στόουν (Rodney Stone) (1896) Θείος Μπερνακ (Uncle Bernac) (1897) Σερ Νάιτζελ (Sir Nigel) (1906)

Άλλα έργα • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

J. Habakuk Jephson's Statement (1884), ιστορία βασισμενη στη μοίρα του πλοίου Mary Celeste The Mystery of Cloomber (1889) The Firm of Girdlestone (1890) The Captain of the Polestar, and other tales (1890) The Great Keinplatz Experiment (1890) The Doings of Raffles Haw (1891) Πέρα από την Πόλη (Beyond the City) (1892) Lot No. 249 (1892) Jane Annie, or the Good Conduct Prize (1893) My Friend the Murderer and Other Mysteries and Adventures (1893) Round The Red Lamp (1894) Το Παράσιτο (The Parasite) (1894) Οι Επιστολές του Σταρκ Μανρό (The Stark Munro Letters) (1895) Τραγούδια της Δράσης (Songs of Action) (1898) The Tragedy of The Korosko (1898) Ένα Ντουέτο (A Duet) (1899) Ο Μεγάλος Πόλεμος των Μπόερς (The Great Boer War) (1900) The Green Flag and Other Stories of War and Sport (1900) The Exploits of Brigadier Gerard (1903) Through the Magic Door (1907) Round the Fire Stories (1908) Το Έγκλημα του Κογκό (The Crime of the Congo) (1909) The Lost Gallery (1911) The Terror of Blue John Gap (1912) The British Campaign in France and Flanders: 1914 (1916) Danger! and Other Stories (1918) The New Revelation (1918)

• The Horror of the Heights (1918) • The Vital Message (1919)

100

Άρθουρ Κόναν Ντόυλ • • • • • •

Ιστορίες Τρόμου και Μυστηρίου (Tales of Terror & Mystery) (1923) The Black Doctor and Other Tales of Terror and Mystery (1925) The Dealings of Captain Sharkey (1925) The Man from Archangel and Other Tales of Adventure (1925) The History of Spiritualism (1926) The Maracot Deep (1929) [1] Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το Conan Doyle άρθρο Arthur Conan Doyle της Αγγλόγλωσσης Βικιπαίδειας, η [5] [1] οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 . (Conan Doyle ιστορικό/συντάκτες ).

mrj:Дойль, Артур Конан

Παραπομπές [1] http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ Arthur

101

102

Άρτσιμπαλντ Τζόζεφ Κρόνιν Άρτσιμπαλντ Τζόζεφ Κρόνιν O Άρτσιμπαλντ Τζόζεφ Κρόνιν (αγγλ. Archibald Joseph Cronin· 19 Ιουλίου 1896 – 6 Ιανουαρίου 1981), γνωστός και ως A.Tζ. Κρόνιν (A.J. Cronin), ήταν Σκωτσέζος συγγραφέας πολλών διηγημάτων και μυθιστορημάτων. Γεννήθηκε στο Cardross, Σκωτία και σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο του Γλασκώβη. Μερικά από τα πιο γνωστά έργα του είναι τα: Ο τύραννος (1931), Τα αστέρια κοιτάζουν τη γη (1935), Το κάστρο (1937), Τα κλειδιά της βασιλείας (1941), Τα άγουρα χρόνια (1944), και Τα ώριμα χρόνια (1948). Ο A.Tζ. Κρόνιν πέθανε το 1981 στο Μοντρέ, Ελβετία.

Εργογραφία • Hatter's Castle (Ο τύραννος, 1931) • Three Loves (1932) • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Kaleidoscope in “K” (1933) Grand Canary (Εξωτικά νησιά, 1933) Country Doctor (1935) The Stars Look Down (Τα αστέρια κοιτάζουν τη γη, 1935) The Citadel (Το κάστρο, 1937) Vigil in the Night (1939) Jupiter Laughs (1940) The Keys of the Kingdom (Τα κλειδιά της βασιλείας, 1941) Adventures of a Black Bag (1943) The Green Years (Τα άγουρα χρόνια, 1944) Shannon's Way (Τα ώριμα χρόνια, 1948) The Spanish Gardener (1950) The Valorous Years (1950) Adventures in Two Worlds (αυτοβιογραφία, 1952) Beyond This Place (1953) A Thing of Beauty (1956); Crusader's Tomb The Northern Light (1958) The Innkeeper's Wife (1958) The Cronin Omnibus (1958) The Native Doctor; An Apple in Eden (1959) The Judas Tree (1961) A Song of Sixpence (1964) Further Adventures of a Black Bag (1966) A Pocketful of Rye (1969) Desmonde; The Minstrel Boy (1975) Lady with Carnations (1976) Gracie Lindsay (1978)

• Doctor Finlay of Tannochbrae (1978)

Άρτσιμπαλντ Τζόζεφ Κρόνιν

Βιβλιογραφία • Salwak, Dale. A. J. Cronin. Boston: Twayne's English Authors Series, 1985.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • O A.Tζ. Κρόνιν στο IMDb [1] • The FictionMags Index [2] • Birth of NHS Scotland [3]

Παραπομπές [1] http:/ / www. imdb. com/ name/ nm0188743/ [2] http:/ / www. philsp. com/ homeville/ FMI/ s550. htm#A18394 [3] http:/ / www. 60yearsofnhsscotland. co. uk/ history/ birth-of-nhs-scotland/ an-expectant-public. html

103

104

Γουόλτερ Σκοτ Γουόλτερ Σκοτ Ο Γουόλτερ Σκοτ (15 Αυγούστου 1771 - 21 Σεπτεμβρίου 1832) ήταν Σκωτσέζος ένας συγγραφέας και ποιητής. Γεννήθηκε στο Εδιμβούργο και σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, αλλά στράφηκε από νωρίς στη μελέτη της ιστορίας και της λαογραφίας.

Βιογραφία Όταν ήταν 2 ετών έπαθε παράλυση και για αυτό το λόγο στάλθηκε στη φάρμα του παππού του, στην ύπαιθρο. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα μεγαλώνοντας να αποκτήσει καλοδεμένο σώμα και να γίνει ένας εξαιρετικά γερός και δραστήριος νέος. Όλοι τον θεωρούσαν ατρόμητο καβαλλάρη και καλό παλαιστή. Οι βαθμοί του στο σχολείο άλλοτε ήταν από τους υψηλότερους και άλλοτε από τους χαμηλότερους κι αυτό γιατί, αν και είχε εξαιρετική μνήμη, θυμόταν μονάχα όσα τον ενδιέφεραν.

Γουόλτερ Σκοτ

Όταν ο Σκοτ έγινε 15 ετών μπήκε στο δικηγορικό γραφείο του πατέρα του, όπου εργάστηκε πολλά χρόνια. Τα νομικά δεν τον ενδιέφεραν καθόλου, αισθανόταν όμως μεγάλη αγάπη και σεβασμό για τον πατέρα του. Για αυτό το λόγο έμεινε στο νομικό επάγγελμα παρόλο που αυτό τον δυσαρεστούσε. Το 1796, όταν ήταν 25 ετών, εξέδωσε τα πρώτα ποιήματα άλλων λογοτεχνών μεταφρασμένα από τα γερμανικά. Το 1802 εξέδωσε τους δύο πρώτους τόμους του έργου του "Οι Τροβαδούροι στα Σκωτσέζικα Σύνορα". Για το έργο αυτό ο Σκοτ μάζευε υλικό πολλά χρόνια. Η δημοσίευσή του τον ανέδειξε ως ποιητή και ως μυθιστοριογράφο. Ήτανε μια άμεση επιτυχία. Ακολούθησε "Το Τραγούδι του Τελευταίου Τροβαδούρου", "Η Κυρά της Λίμνης" και ο "Μάρμιον". Ο Σκοτ εξακολούθησε να γράφει ποιήματα έως το 1814. Όταν τα δύο τελευταία ποιήματά του, το "Ρόκεμπυ" (1813) και "Ο Κύριος των Νησιών" (1814) δεν βρήκαν ιδιαίτερη ανταπόκριση, στράφηκε προς το ιστορικό μυθιστόρημα. Το 1814 εξέδωσε το μυθιστόηρημα "Γουέβερλυ", το οποίο είχε αρχίσει να γράφει από το 1805. Το βιβλίο αυτό δεν ξεπέρασε μόνο την επιτυχία που είχαν σημειώσει τα ποιήματα του Σκοτ αλλά έφερε και μια φιλολογική επανάσταση: καθιέρωσε το ιστορικό ρομάντζο. Ακολούθησε κατόπιν "Το Κατάστημα Αρχαιοτήτων", οι "Παλιοί Θνητοί", "Ρομπ Ρόυ" (1818), "Η Καρδιά του Μιντλόθιαν" και άλλα μυθιστορήματα της σειράς του Γουέβερλυ, ο "Ιβανόης" (1819), "Ο Πειρατής" (1822), "Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος" (1825) κ.α. Ο Σκοτ ανέβαινε διαρκώς στην κορυφή της επιτυχίας. Αν και δεν επεδίωκε τη φήμη και είχε γράψει όλα του τα μυθιστορήματα ανώνυμα, ήταν γενικά γνωστό πως αυτός ήταν ο συγγραφέας τους. Μαζί με την αγάπη του κοινού έδρεψε την αναγνώριση και τις τιμές. Το 1820, το Αγγλικό Στέμμα τον ανακήρυξε βαρονέτο. Εκείνη την εποχή ο Σκοτ ήταν σχετικά πλούσιος και ζούσε ζωή άρχοντα της υπαίθρου. Περνούσε κατά τα φαινόμενα τον καιρό του άπραγος, αφήνοντας τον εαυτό του στη διάθεση των πολλών του φίλων. Μονάχα ελάχιστοι στενοί φίλοι γνώριζαν πόσο πρωί σηκωνόταν για να γράψει και να αντιμετωπίσει την ολοένα

Γουόλτερ Σκοτ περισσότερο αυξανόμενη ζήτηση της εργασίας του αλλά και πόσους στομαχικούς πόνους και αγωνίες του έφερε η υπερκόπωση. Το 1826, ο εκδότης του Σκοτ χρεωκόπησε. Ο Σκοτ θεώρησε τον εαυτό του προσωπικά υπεύθυνο για τα χρέη του εκδότη και πλέον όλες οι προσπάθειες του συγγραφέα στράφηκαν στην καταπολέμηση των οικονομικών και των σωματικών ατυχημάτων. Όμως οι δυσκολίες ήταν πολύ μεγαλύτερες από όσες μπορούσε να αντιμετωπίσει. Έπειτα από 6 χρόνια αδιάκοπης και σκληρής προσπάθειας, πέθανε στις 21 Σεπτεμβρίου του 1832. Δεν έμαθε ποτέ του πως η πώληση των έργων του μπορούσε να πληρώσει στο ακέραιο την υποχρέωση που ανέλαβε μόνος του να εξοφλήσει.

Εξωτερικές συνδέσεις • Ψηφιακό Αρχείο των έργων του Γουόλτερ Σκοτ [1] από τη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου. • Έργα του Walter Scott [2] στο Project Gutenberg mrj:Скотт, Вальтер

Παραπομπές [1] http:/ / www. walterscott. lib. ed. ac. uk/ [2] http:/ / www. gutenberg. org/ author/ Walter+ Scott+ (1771-1832)

105

106

Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον Ο Ρόμπερτ Λούις Μπάλφουρ Στίβενσον (αγγλ. Robert Louis Balfour Stevenson) ήταν Σκοτσέζος μυθιστοριογράφος, ποιητής και δοκιμιογράφος που γεννήθηκε στο Εδιμβούργο το 1850 και πέθανε στις 3 του Δεκέμβρη του 1894 στη νήσο Σαμόα. Τα πιο διάσημα έργα του είναι η νουβέλλα Δόκτωρ Τζέκιλ και Κύριος Χάιντ (The Strange Case of Dr. Jekyll and Mr. Hyde) και το μυθιστόρημα Το νησί των θησαυρών (Treasure Island). Άλλα έργα του είναι Η Απαγωγή, (Kidnapped, 1886), Ο Άρχοντας του Μπάλαντρε (The Master of Ballantre, 1889) και Κατριόνα, (Catriona, 1893, γνωστό και ως David Balfour). Σπούδασε Νομικά, αλλά πολύ σύντομα εγκατέλειψε την επιστήμη του, για να αφοσιωθεί στη δημοσιογραφία και τη λογοτεχνία. Πραγματοποίησε πολλά ταξίδια και κατέληξε στη Σαμόα, όπου πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Στο διάστημα αυτό κατέγραψε τις ταξιδιωτικές του εντυπώσεις. Όταν πέθανε, πομπή ιθαγενών συνόδευσε τη σορό του μέχρι την κορυφή ενός απόκρημνου βουνού όπου και τάφηκε. Υπήρξε πολυγραφότατος. Οι ιστορίες και οι χαρακτήρες που έπλασε, όπως ο πειρατής με το ξύλινο πόδι και τον παπαγάλο, τον έκαναν ιδιαίτερα αγαπητό στους πολυπληθείς αναγνώστες του, σε όλο τον κόσμο.

Εξωτερικές συνδέσεις • Έργα του Robert Louis Stevenson [1] στο Project Gutenberg • Έργα του Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον [2], στο The Online Books Page

Παραπομπές [1] http:/ / www. gutenberg. org/ author/ Robert+ Louis+ Stevenson [2] http:/ / onlinebooks. library. upenn. edu/ webbin/ book/ search?author=robert+ louis+ stevenson& amode=words

Πορτραίτο του Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον από τον Τζιρόλαμο Νέρλι

107

Τζων Μπιούκαν Τζων Μπιούκαν Ο Τζων Μπιούκαν (John Buchan, Περθ Σκωτίας, 26 Αυγούστου 1876 – Μόντρεαλ 11 Φεβρουαρίου 1940) ήταν σκώτος συγγραφέας μυθιστορημάτων περιπέτειας, ο Πρώτος Βαρώνος του Τουήντσμουιρ (Tweedsmuir) και ο Δέκατος Πέμπτος Γενικός Κυβερνήτης του Καναδά.

Η ζωή του Ο Τζων Μπιούκαν ήταν γιος ενός ιερέα της Πρεσβυτωριανής Εκκλησίας. Σπούδασε ως μαθητής στα σχολεία του Περθ και της Γλασκώβης, όπου και συνέχισε τις σπουδές του ως φοιτητής. Άλλαξε πανεπιστήμιο και ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Οξφόρδη. Με την απόκτηση του πτυχίου του, ταξίδεψε στην Νότια Αφρική. Εκεί προσέφερε την βοήθεια του στην ανασυγκρότηση της χώρας, Ο Τζων Μπιούκαν, σκώτος νοβελίστας, 1ος από το χάος που επακολούθησε μετά τον αγγλο-ολλανδικό Πόλεμο Βαρόνος του Τουήντσμουιρ και 15ος Γενικός των Μπόερς. Η κοινωνική του αναρρίχηση ήταν ταχεία: διέπρεψε Κυβερνήτης του Καναδά. ως δικηγόρος, εκλέχτηκε βουλευτής το 1927 και δέχτηκε τον τίτλο του 1ου Βαρώνου του Τουήντσμουιρ, το 1935. Η τελευταία θέση του ήταν ως 15ος Γενικός Κυβερνήτης του Καναδά. Πέθανε στον Καναδά.

Το έργο του Παρακάτω είναι μια ημιτελής λίστα των έργων του Τζων Μπιούκαν: • Πέντε αφηγήματα με κεντρικό χαρακτήρα τον Ρίτσαρντ Χάναϋ: 1. «The thirty-nine steps», (Τα 39 Σκαλοπάτια) 1914. Το βιβλίο διασκευάστηκε στην ομώνυμη ταινία από τον Άλφρεντ Χίτσκοκ. 2. «Greenmantle» 3. «Mr Standfast» 4. «The Three Hostages» 5. «The Island of Sheep»

Βιβλιογραφία • Τζων Μπιούκαν, «Τα 39 Σκαλοπάτια», σελ. 7. Μτφρ., Ειδική έκδοση για την Ελευθεροτυπία, 2006, Ελευθεροτυπία, ISBN 960-8359-30-9. Μετάφραση: Στέλλα Τσίρκα

108

Γάλλοι λογοτέχνες

109

Αλέξανδρος Δουμάς (πατέρας) Αλέξανδρος Δουμάς (πατέρας) Ο Αλέξανδρος Δουμάς ο πρεσβύτερος (24 Ιουλίου 1802, 5 Δεκεμβρίου 1870 στο Πουί) ήταν Γάλλος λογοτέχνης. Αυτός ο παγκοσμίως γνωστός συγγραφέας ήταν γιος του Θωμά Αλεξάνδρου Δουμά, στρατηγού του Ναπολέοντα. Ο Αλέξανδρος Δουμάς γεννήθηκε στο χωριό Βιλέρ-Κοτρέ της Γαλλίας. Στα παιδικά του χρόνια ήταν ένα ευτυχισμένο ξανθό αγόρι με γαλανά μάτια. Η μεγάλη ζωτικότητά του και η κλίση του στα παιχνίδια, τον έκαναν κάπως αδιάφορο στα μαθήματα. Το μόνο που τον έκανε να ξεχωρίζει στο σχολείο ήταν ο γραφικός του χαρακτήρας. Έτσι, αν και δεν πήρε καλή μόρφωση, σε ηλικία 12 ετών προσλήφθηκε ως γραφέας σε ένα συμβολαιογραφείο, όπου αντέγραφε με το χέρι ολόκληρους ογκώδεις τόμους. Το 1822 πήγε στο Παρίσι, όπου ο γραφικός του χαρακτήρας και το γεγονός ότι ο πατέρας του ήταν λίγο-πολύ γνωστός, του Ο Αλέξανδρος Δουμάς έδωσε μία θέση στο γραφείο του Δούκα της Ορλεάνης, και μέλλοντα βασιλιά, Λουδοβίκου Φίλιππου. Ο Δουμάς συνέλαβε το πνεύμα της εύθυμης παρισινής ζωής. Βρίσκοντας πως τα έσοδά του ήτανε πάρα πολύ λίγα και δεν του φτάνανε για μια πολυδάπανη ζωή, προσπάθησε να γράψει για το θέατρο. Το καινούργιο στυλ με το οποίο έγραφε άρεσε στο κοινό και η ανάδειξή του μέσα στον φιλολογικό κόσμο έγινε γρήγορα. Έτσι, το 1825 κέρδισε τα πρώτα του χρήματα σαν συγγραφέας. Αν και τα έργα του τού έφερναν σημαντικά έσοδα, τα μεγάλα έξοδα που έκανε τον ανάγκαζαν να βρίσκεται σχεδόν πάντα βουτηγμένος στα χρέη. Έτσι, καθώς τα θεατρικά έργα άρχισαν να χάνουν την αγάπη του κοινού, ο Δουμάς στράφηκε προς το μυθιστόρημα. Συνεταιρίσθηκε μ' έναν άσημο καθηγητή φιλολογίας, τον Αύγουστο Μοκέ, που προμήθευε στο Δουμά ιστορικά στοιχεία. Τα στοιχεία αυτά δεν άργησαν να γίνουν τα μεγάλα μυθιστορήματα που έκαναν αθάνατο το όνομα του Δουμά, όπως τα «Ερρίκος Γ΄ και η Αυλή του», το οποίο δημοσιεύτηκε το 1829, «Ο Κόμης Μοντεχρήστος», «Οι Τρεις Σωματοφύλακες», «Μετά Είκοσι Έτη» «Ο Υποκόμης της Βραζελόνης» (που περιλαμβάνει το διάσημο Σιδηρούν Προσωπείον), «Η μαύρη τουλίπα», «Αδελφοί Κορσικανοί» κ.ά. Το 1830 ο Δουμάς πήρε ενεργά μέρος στην Επανάσταση του Ιουλίου που ανέβασε στον θρόνο της Γαλλίας τον Δούκα της Ορλεάνης. Η συναρπαστική έκβαση του μύθου, που δεν πέφτει ποτέ, το χρώμα, ο ιπποτισμός, η πρωτοτυπία στο σύνολό της, όλα αυτά δικαιολογούν απόλυτα την εξαιρετική δημοτικότητα που είχαν τα μυθιστορήματα του Αλέξανδρου Δουμά. Το συναρπαστικό συναίσθημα που δοκιμάζει κανείς όταν γνωρίζει για πρώτη φορά τους γραφικούς χαρακτήρες κάθε του μυθιστορήματος, κάνει τον αναγνώστη να μη μπορεί ν' αντισταθεί στην ακατάσχετη επιθυμία να φτάσει έως το τέλος. Ειπώθηκε ότι ο Δουμάς μπορούσε να δημιουργήσει μια ιστορία από το πιο ασήμαντο γεγονός: από το πέσιμο ενός φτερού ή από ένα καράβι που ξεχωρίζει μακριά στον ορίζοντα, και να το κεντήσει έτσι ώστε να γίνει ένα ολοκληρωμένο και συνταρακτικό μυθιστόρημα. Όταν έφτιαχνε μέσα στο μυαλό του το σχέδιο ενός μυθιστορήματος ή ενός θεατρικού έργου, στην πραγματικότητα το έργο του αυτό ήταν ολοκληρωμένο. Το γράψιμό του μπορούσε να γίνει τόσο γρήγορα, όσο μπορούσε να

Αλέξανδρος Δουμάς (πατέρας) κυλήσει γρήγορα η πέννα του Δουμά. Μια φορά ο Αλέξανδρος Δουμάς έβαλε στοίχημα 100 λουδοβίκεια ότι μπορούσε να γράψει το πρώτο βιβλίο του "Ιππότη του Κόκκινου Σπιτιού" μέσα σε 72 ώρες, μαζί με τις ώρες του ύπνου και του φαγητού. Μέσα σε 66 ώρες το έργο είχε συμπληρωθεί: 3.375 γραμμές χωρίς καμία αλλαγή ή σβήσιμο. Το έργο δεν παρουσίαζε επίσης κανένα ίχνος βιασύνης, γεγονός που αποδεικνύει πόσο ανεξάντλητος και μεγαλοφυής ήταν ο Γάλλος συγγραφέας. Ένα θαυμαστικό χαρακτηρίζει το Δουμά σε ολόκληρη τη ζωή του. Κάθε τι που έκανε ήταν υπερβολικό και έφτανε στα άκρα. Συνδύαζε τη λαχτάρα του να τον προσέχουν και να τον τιμούν, την τόλμη και τη μεγαλαυχία του, μαζί με την αγάπη του για την ανθρωπότητα. Ο Δουμάς έζησε πολύ γεμάτη ζωή. Ως συγγραφέας, στρατιώτης, πολιτικός και εραστής έπαιξε το ρόλο του ολοκληρωτικά, χωρίς να παραμελήσει καμία δυνατότητα και χωρίς να υποτιμήσει ποτέ τον εαυτό του. Το μόνο που μπόρεσε να τον σταματήσει ήταν ο θάνατος, που έβαλε τέρμα στην καταπληκτική του σταδιοδρομία στις 5 Δεκεμβρίου του 1870.

Πηγές "Αλέξανδρος Δούμας: Αριστοτέχνης του μυθιστορήματος", Κλασικά Εικονογραφημένα, Νο 1006, Εκδόσεις Ατλαντίς mrj:Дюма, Александр (ӓтяжӹ)

110

111

Αλέξανδρος Δουμάς (υιός) Αλέξανδρος Δουμάς (υιός)

Γέννηση

27 Ιουλίου 1824 Παρίσι, Γαλλία

Θάνατος

27 Νοεμβρίου 1895 Μαρλύ-λε-Ρουά, Ιβλίν, Γαλλία

Εθνικότητα

Γαλλική

Είδος Τέχνης Συγγραφέας, μυθιστοριογράφος, δραματουργός

Ο Αλέξανδρος Δουμάς (υιός) (Alexandre Dumas, fils) (27 Ιουλίου 1824 - 27 Νοεμβρίου 1895) ήταν Γάλλος συγγραφέας και δραματουργός. Ήταν γιος (γαλλικά fils) του Αλέξανδρου Δουμά (πατέρα) (γαλλικά père), ο οποίος ήταν επίσης συγγραφέας και δραματουργός. Όπως ακριβώς και ο πατέρας του γνώρισε μεγάλη επιτυχία, κυρίως με το ρομάντσο του Η κυρία με τις καμέλιες, από το οποίο εμπνευσμένος ο Τζουζέπε Βέρντι σύνθεσε την όπερά του Τραβιάτα, αλλά και από τα θεατρικά έργα του Ο νόθος γιος (Le Fils naturel, 1858) και Ένας παράλογος πατέρας (Un Père prodigue, 1859).

Βιογραφία Ο Αλέξανδρος Δουμάς (υιός) γεννήθηκε στις 27 Ιουλίου 1824 στο Παρίσι, ως νόθο τέκνο του συγγραφέα Αλέξανδρου Δουμά (πατέρα) και της Μαρί-Λωρ-Κατερίν Λαμπαί (Marie-Laure-Catherine Labay, 1794-1868), μιας γειτόνισσάς του μοδίστρας. Το 1831, όταν ήταν σε ηλικία επτά ετών, ο πατέρας του τον αναγνώρισε νομικά και εξασφάλισε ότι ο γιος του θα λάμβανε την καλύτερη δυνατή μόρφωση στο Ίδρυμα Γκουμπώ (Institution Goubaux) και στο Κολλέγιο Μπουρμπόν (Collège Bourbon). Εκείνη την εποχή ήταν που έλαβε χώρα η δικαστική διαμάχη για την κηδεμονία του, η οποία κατέληξε σε απόφαση του δικαστηρίου να την αναλάβει ο πατέρας του. Ο χωρισμός από τη μητέρα του και το μαρτύριο της στέρησης από το παιδί της, ήταν που τον ενέπνευσαν να γράψει σχετικά με τραγικούς γυναικείους χαρακτήρες. Σχεδόν σε όλα τα γραπτά του, έδωσε έμφαση στον ηθικό σκοπό που οφείλει να έχει η λογοτεχνία, και στο έργο του Ο νόθος γιος (Le Fils naturel, 1858) ενστερνίζεται την πίστη ότι αν ένας άνδρας γίνει πατέρας ενός νόθου παιδιού, έχει την υποχρέωση στη συνέχεια να το αναγνωρίσει και να παντρευτεί τη μητέρα. Οι πρόπαπποι του Δουμά από την πλευρά του πατέρα του ήταν ένα Γάλλος ευγενής και μια Αϊτινή. Εξαιτίας αυτού του γεγονότος, στα εσωτερικά σχολεία όπου μαθήτευσε, γινόταν συνεχώς ο στόχος λοιδωρίας από τους συμμαθητές του, γεγονός το οποίο επέδρασε έντονα στις σκέψεις, τη συμπεριφορά και το συγγραφικό ύφος του.

Αλέξανδρος Δουμάς (υιός) Σε ηλικία 17 ετών παράτησε το κολλέγιο και μετακόμισε στο Σαιν-Ζερμαίν-αν-Λεΐ (Saint-Germain-en-Laye) για να ζήσει μαζί με τον πατέρα του. Εκεί παραδόθηκε σε μια αργόσχολη και έκλυτη ζωή εξασφαλίζοντας τα χρήματα από αυτόν. Το 1844 συνάντησε στο Παρίσι τη Μαρί Ντυπλεσί (Marie Duplessis), μια νεαρή εταίρα, με την οποία σύναψε σχέση μέχρι τον Αύγουστο του 1845. Αυτή η κοπέλα, η οποία πέθανε το 1847, αποτέλεσε την έμπνευση για τη ρομαντική νουβέλα του Η κυρία με τις καμέλιες (La Dame aux Camélias). Το έργο του διασκευάστηκε για να παρουσιαστεί στη θεατρική σκηνή, και αποτέλεσε τη βάση για την όπερα Τραβιάτα του Τζουζέπε Βέρντι. Αν και παραδέχθηκε ότι έκανε τη διασκευή εξαιτίας της ανάγκης χρημάτων, με το έργο αυτό γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Κατ' αυτόν τον τρόπο ξεκίνησε την καριέρα του ως θεατρικός συγγραφέας, και όχι μόνον απόκτησε μεγαλύτερη φήμη από τον πατέρα του καθόλη τη διάρκεια της ζωής του, αλλά κυριάρχησε στη σοβαρή γαλλική θεατρική σκηνή για το μεγαλύτερο διάστημα του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα. Ύστερα από αυτήν την επιτυχία του, ουσιαστικά εγκατέλειψε τη συγγραφή μυθιστορημάτων, αν και το ημι-αυτοβιογραφικό του έργο Η υπόθεση Κλεμανσώ (L'Affaire Clemenceau, 1867) γνώρισε κάποια επιτυχία. Τα επόμενα χρόνια προσπάθησε να θίξει, με την εκθαμβωτική του πένα, θέματα αμφιλεγόμενα για την εποχή του, όπως η κοινωνική θέση της γυναίκας, το διαζύγιο και η απιστία. Τα πιο αξιομνημόνευτα έργα του αυτής της περιόδου είναι Le Demi-Monde (1855), L’Ami des femmes (1864), Les Idées de Mme Aubray (1867), La Femme de Claude (1873), και Francillon (1887). Στις 31 Δεκεμβρίου 1864, ο Δουμάς παντρεύτηκε τη Ναντιέσντα φον Κνόρινγκ (Nadjeschda von Knorring, 1826-Απρίλιος 1895), κόρη του Γιόχαν Ράινχολντ φον Κνόρινγκ (Johan Reinhold von Knorring) και χήρα του Αλεξάνδρου, πρίγκιπα Ναρίσκινε (Alexander, Prince Naryschkine), στη Μόσχα. Το ζεύγος απόκτησε δύο κόρες: τη Μαρί-Αλεξαντρίν-Εριέτ Δουμά το 1860, και τη Ζανίν Δουμά το 1867. Μετά τον θάνατο της γυναίκας του, παντρεύτηκε την Εριέτα Ρενιέ ντε λα Μπριέρ (Henriette Régnier de La Brière, 1851–1934), τον Ιούνιο του 1895 λίγους μήνες πριν τον θάνατό του. Ο Δουμάς έζησε τη ζωή του σαν ένας από τους θεατρικούς ήρωές του, μεταξύ ταραγμένων ερώτων και φανταστικών περιπετειών. Ήταν μεγάλος θαυμαστής της Γεωργίας Σάνδη, την οποία αποκαλούσε "αγαπημένη μαμά". Πέρασε μεγάλο χρονικό διάστημα στο σπίτι της και φρόντισε για τη θεατρική διασκευή τού ρομάντσου της Ο μαρκήσιος του Βιλμέρ (Le Marquis de Villemer). Το 1874 έγινε δεκτός ως μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας (Académie française) και το 1894 τιμήθηκε με το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής (Legion d'Onore). Πέθανε στις 27 Νοεμβρίου 1895 στο σπίτι του στο Μαρλύ-λε-Ρουά του Ιβλίν (Marly-le-Roi, Yvelines) και κηδεύθηκε στο κοιμητήριο της Μονμάρτης στο Παρίσι. Ο τάφος του, ίσως τυχαία, βρίσκεται μόλις 100 μέτρα από αυτόν της Μαρί Ντυπλεσί.

Έργα Νουβέλες • Η κυρία με τις καμέλιες (La Dame aux Camélias, 1848) • Η υπόθεση Κλεμανσώ (L'affaire Clemenceau, 1867)

Όπερα • Τζουζέπε Βέρντι Τραβιάτα (La Traviata) (βασισμένη στο Η κυρία με τις καμέλιες)

Θεατρικά έργα • Atala (1848) • Η κυρία με τις καμέλιες (La Dame aux Camélias, 1852) • Diane de Lys (1853) • Le Bijou de la reine (1855) • Le Demi-monde (1855)

112

Αλέξανδρος Δουμάς (υιός) • • • • • • • • • • • • • • • • •

La Question d'argent (1857) Ο νόθος γιος (Le Fils naturel, 1858) Ένας παράλογος πατέρας (Un Père prodigue, 1859) Un Mariage dans un chapeau (1859) coll. Vivier L'Ami des femmes (1864) Le Supplice d'une femme (1865) Les Idees de Madame Aubray (1867) Le Filleul de Pompignac (1869) Une Visite de noces (1871) La Princesse Georges (1871) La Femme de Claude (1873) Monsieur Alphonse (1873) L'étrangère (1876) Les Danicheff (1876) La Comtesse Romani (1876) La Princesse de Bagdad (1881) Denise (1885)

• Francillon (1887) • La Route de Thebes (ημιτελές)

Βιβλιογραφία • Maurois, André (1957). The Titans, a three-generation biography of the Dumas. trans. by Gerard Hopkins. New York: Harper & Brothers Publishers. OCLC 260126 (http://worldcat.org/oclc/260126). • Lewis H. D. "A Critical Edition of the Manuscripts of 'La Route de Thebes' by Alexandre Dumas fils" Doctorate, University of Leeds, 1982

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Έργα του Alexandre Dumas, fils (http://www.gutenberg.org/author/Alexandre+Dumas+fils) στο Project Gutenberg Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το Dumas, fils άρθρο Alexandre Dumas, fils (http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ Alexandre) της Αγγλόγλωσσης Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 (http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/ ). ( Dumas, fils ιστορικό/συντάκτες (http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ Alexandre)).

Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το Dumas (figlio) άρθρο Alexandre Dumas (figlio) (http:/ / it. wikipedia. org/ wiki/ Alexandre) της Ιταλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 (http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/ ). ( Dumas (figlio) ιστορικό/συντάκτες (http:/ / it. wikipedia. org/ wiki/ Alexandre)).

113

114

Ανατόλ Φρανς Ανατόλ Φρανς Ο Ζακ-Ανατόλ-Φρανσουά Τιμπό, όπως ήταν το πραγματικό όνομα του Ανατόλ Φρανς, γεννήθηκε στο Παρίσι το 1844. Ο πατέρας του, Φρανσουά-Νοέλ Τιμπώ, ο οποίος είχε ελλειπή παιδεία, είχε φιλοδόξίες για το γιο του και γι' αυτό τον έστειλε να σπουδάσει στο Κολλέγιο Στανισλάς, που προοριζόταν για αριστοκράτες και μεγαλοαστούς, το 1855. Στη διάρκεια των σπουδών του, ο νεάρος Ανατόλ έγινε δέκτης πολλών αρνητικών σχολίων κοινωνικού περιεχομένου και η πίκρα που του προκάλεσαν αυτά αντικατοπτρίστηκε αργότερα στα έργα του. Το αρνητικό αυτό κλίμα, σε συνδυασμό με την πίεση από την πλευρά του πατέρα του, ο οποίος φιλοδοξούσε ο γιος του να Ανατόλ Φρανς ανέβει κοινωνικά, φαίνεται πως οδήγησαν τον Ανατόλ Φρανς ήδη από τα δεκαπέντε να γίνει δημοκράτης και άθεος. Στη διαμόρφωση των πολιτικών του πεποιθήσεων επέδρασε έντονα και το βιβλιοπωλείο του πατέρα του, στο οποίο ο πατέρας Τιμπό συγκέντρωνε φυλλάδια, εφημερίδες και γενικά ντοκουμέντα για τη γαλλική Επανάσταση. Τελικά ο Ανατόλ Φρανς εγκατέλειψε το Κολλέγιο Στάνισλας το 1862. Από το 1867 άρχισε να δημοσιεύει ποιήματα σε φιλολογικά περιοδικά, εργάστηκε για τον βιβλιοπώλη Λεμέρ και έγινε δεκτός στον κύκλο των Παρνάσσιων ποιητών. Συγχρόνως, για να κερδίσει κάποια χρήματα, εργάστηκε ως «νέγρος»[1] . Το 1877, παντρεύτηκε τη Βαλερί Γκερέν ντε Σοβίλ και απέκτησε μια κόρη. Το 1887 αρχίζει η σχέση του με την Μαντάμ Καιγιαβέ, η οποία αποτέλεσε τον μεγάλο έρωτα της ζωής του. Το 1881, έρχεται η πρώτη του μεγάλη επιτυχία, όταν εκδόθηκε το μυθιστόρημά του "Το κρίμα του Σιλβέστερ Μπονάρ". Ακολούθησαν: «Το ψητοπωλείο της Βασίλισσας Χηνοπόδαρης», «Η εξέγερση των αγγέλων», «Θαΐς», «Οι θεοί διψούν», «Το νησί των πιγκουίνων» κ.ά. Μετά το 1900, τα περισσότερα έργα του Ανατόλ Φρανς εκφράζουν τους κοινωνικούς προβληματισμούς του. Το 1921, του απονεμήθηκε το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Πέθανε το 1924.

Πολιτικές πεποιθήσεις Ο Ανατόλ Φρανς υπήρξε μέλος του γαλλικού σοσιαλιστικού κόμματος για μικρό χρονικό διάστημα. Καθώς όμως πάντοτε η προτεραιότητα του ήταν ο άνθρωπος, ήταν αντίθετος σε κάθε καθεστώς που εμποδίζει την ελεύθερη σκέψη. Έτσι εξέφρασε δημόσια την αντίθεσή του στη συμπεριφορά της κυβέρνησης των μπολσεβίκων, παρέμεινε πιστός στην Λίγκα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άσκησε έντονη κριτική στη Διεθνή, κάτι που του στέρησε την πρόσβαση σε όλα τα κομμουνιστικά έντυπα. Στην υπόθεση Ντρέιφους, στάθηκε στο πλευρό του γαλλοεβραίου αξιωματικού μαζί με τον Εμίλ Ζολά και τον Ζαν Ζωρές σε με περίοδο έντονου αντισημιτισμού στη Γαλλία

Ανατόλ Φρανς

Αναφορές [1] Nègre ονόμαζαν εκείνη την εποχή τα άτομα που έγραφαν π.χ. ένα άρθρο το οποίο τελικά δημοσιευόταν με το όνομα άλλου προσώπου

Πηγές • Το άρθρο αυτό βασίστηκε στο ένθετο της Ελευθεροτυπίας ΙΣΤΟΡΙΚΑ Οι πρωτοπόροι Αρ.Τεύχους 57, 26 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2006

115

116

Ανρί Τρουαγιά Ανρί Τρουαγιά Ο Ανρί Τρουαγιά (γαλλ. Henri Troyat) (γενν. την 1 Νοεμβρίου 1911 και απεβίωσε στις 2 Μαρτίου 2007[1] ) ήταν Γάλλος συγγραφέας, βιογράφος, ιστορικός και μυθιστοριογράφος. Γεννήθηκε ως Levon Aslan Torossian (ή Lev Aslanovich Tarasov) στη Μόσχα. Μεταξύ άλλων, βραβεύτηκε και με το Βραβείο Γκονκούρ. Πέθανε στις 2 Μαρτίου 2007, ενώ άλλες πηγές αναφέρουν ως ημερομηνία θανάτου την 4 Μαρτίου 2007.

Βιβλία • 1935 Faux Jour (Plon ) • 1935 Le Vivier (Plon) • 1936 Grandeur nature (Plon) • • • • • • • • •

1937 La Clef de voûte (Plon) 1938 L’Araigne (Plon) 1939 La Fosse commune (Plon) 1940 Dostoïevski (Fayard) 1941 Le Jugement de Dieu (Plon) 1942 Le mort saisit le vif (Plon) 1945 Du Philanthrope à la Rouquine (Flammarion ) 1945 Le Signe du taureau (Plon) 1946 Les Ponts de Paris (Flammarion )

• • • • • • • • • • • • • • •

1946 Pouchkine (Plon ) 1946 Les Vivants, pièce en trois actes (Bonne) 1947 Tant que la terre durera, t. I (La Table ronde) 1948 Le Sac et la Cendre, Tant que la terre durera, t. II (La Table ronde) 1948 La Case de l’oncle Sam (La Table ronde ) 1949 Sébastien, pièce en trois actes (Opéra) 1950 Étrangers sur la terre, Tant que la terre durera, t. III (La Table ronde) 1951 La Tête sur les épaules (Plon) 1952 La Neige en deuil (Flammarion ) 1952 L’Étrange Destin de Lermontov (Plon) 1953 Les Semailles et les Moissons, t. I (Plon) 1955 De Gratte-ciel en cocotier (Plon) 1955 Amélie, Les Semailles et les Moissons, t. II (Plon ) 1956 La Maison des bêtes heureuses (Bias ) 1956 Sainte Russie, souvenirs et réflexions suivi de l’Assassinat d’Alexandre

II (Grasset ) • 1956 La Grive, Les Semailles et les Moissons, t. III (Plon ) • 1957 Tendre et violente Elisabeth, Les Semailles et les Moissons, t. IV (Plon)

Ο Ανρί Τρουαγιά

Ανρί Τρουαγιά • • • • • • • • •

1958 La Rencontre, Les Semailles et les Moissons, t. V (Plon) 1958 Naissance d’une Dauphine (Gallimard) 1959 La Vie quotidienne en Russie au temps du dernier tsar (Hachette) 1959 La Lumière des justes. Tome I : Les Compagnons du Coquelicot. (Flammarion) 1960 La Lumière des justes. Tome II : La Barynia. (Flammarion) 1961 La Lumière des justes. Tome III : La Gloire des vaincus. (Flammarion) 1962 La Lumière des justes. Tome IV : Les Dames de Sibérie. (Flammarion) 1963 Une extrême amitié (La Table ronde) 1963 La Lumière des justes. Tome V : Sophie ou la Fin des combats.

(Flammarion) • • • • • • •

1964 Le Geste d’Ève (Flammarion) 1965 Les Eygletière, t. I (Flammarion) 1965 Tolstoï (Fayard ) 1966 La Faim des lionceaux, Les Eygletière, t. II (Flammarion) 1967 La Malandre, Les Eygletière, t. III (Flammarion ) 1968 Les Héritiers de l’avenir. Tome I : Le Cahier. (Flammarion ) 1969 Les Héritiers de l’avenir. Tome II : Cent un coups de canon. (Flammarion)

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

1970 Les Héritiers de l’avenir. Tome III : L’Éléphant blanc. (Flammarion) 1971 Gogol (Flammarion) 1972 La Pierre, la Feuille et les Ciseaux (Flammarion ) 1973 Anne Prédaille (Flammarion) 1974 Le Moscovite, t. I (Flammarion ) 1974 Les Désordres secrets, Le Moscovite, t. II (Flammarion) 1975 Les Feux du matin, Le Moscovite, t. III (Flammarion ) 1976 Un si long chemin (Stock) 1976 Le Front dans les nuages (Flammarion ) 1976 Grimbosq (Flammarion ) 1977 Catherine la Grande (Flammarion) 1978 Le Prisonnier n° I (Flammarion) 1979 Pierre le Grand (Flammarion) 1980 Viou (Flammarion) 1981 Alexandre I er (Flammarion) 1982 Le Pain de l’étranger (Flammarion ) 1982 Ivan le Terrible (Flammarion) 1983 La Dérision (Flammarion) 1984 Tchekhov (Flammarion) 1984 Marie Karpovna (Flammarion ) 1985 Tourgueniev (Flammarion) 1985 Le Bruit solitaire du cœur (Flammarion ) 1986 À demain, Sylvie (Flammarion ) 1986 Gorki (Flammarion) 1987 Le Troisième Bonheur (Flammarion) 1988 Toute ma vie sera mensonge (Flammarion ) 1988 Flaubert (Flammarion)

• 1989 Maupassant (Flammarion) • 1989 La Gouvernante française (Flammarion ) • 1990 La Femme de David (Flammarion )

117

Ανρί Τρουαγιά • • • • • • • • • • • • • • • • •

1990 Alexandre II, le tsar libérateur (Flammarion) 1991 Aliocha (Flammarion ) 1991 Nicolas II, le dernier tsar (Flammarion) 1992 Youri (Flammarion ) 1992 Zola (Flammarion) 1993 Verlaine (Flammarion) 1993 Le Chant des Insensés (Flammarion ) 1994 Baudelaire (Flammarion) 1994 Le Marchand de masques (Flammarion ) 1995 Balzac (Flammarion) 1995 Le Défi d’Olga (Flammarion ) 1996 Votre très humble et très obéissant serviteur (Flammarion) 1996 Raspoutine (Flammarion) 1997 L’Affaire Crémonnière (Flammarion) 1997 Juliette Drouet (Flammarion) 1998 Le Fils du satrape (Grasset) 1998 Terribles tsarines (Grasset)

• • • • • • • • • • • • •

1999 Les turbulences d’une grande famille (Grasset) 1999 Namouna ou la chaleur animale (Grasset) 2000 Nicolas Ier (Librairie académique Perrin) 2000 La Ballerine de Saint-Pétersbourg (Plon ) 2001 Marina Tsvetaena : L'éternelle insurgée (Grasset) 2001 La Fille de l'écrivain (Grasset) 2002 L'Étage des bouffons (Grasset) 2004 La Fiancée de l'ogre (Grasset) 2004 Alexandre III (Grasset) 2004 La Baronne et le musicien (Grasset) 2005 Alexandre Dumas. Le cinquième mousquetaire (Grasset) 2006 La Traque (Grasset) 2006 "Pasternak" (Grasset)

Παραπομπές [1] BBC NEWS | Europe | Eminent French writer Troyat dies (http:/ / news. bbc. co. uk/ 1/ hi/ world/ europe/ 6418301. stm) Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το Troyat άρθρο Henri Troyat (http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ Henri) της Αγγλόγλωσσης Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 (http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/ ). ( Troyat ιστορικό/συντάκτες (http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ Henri)).

118

119

Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ Ο Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ (29 Ιουλίου 1900 - 31 Ιουλίου 1944) (Πλήρες όνομα Αντουάν-Ζαν-Μπαπτίστ-Μαρί-Ροζέρ ντε Σαιντ Εξυπερύ (Antoine-Jean-Baptiste-Marie-Roger de Saint-Exupery)) είναι Γάλλος συγγραφέας, γνωστός στο πλατύ κοινό απο το βιβλίο του «Ο Μικρός Πρίγκιπας», το οποίο μεταφράστηκε σε περίπου 60 γλώσσες και έρχεται 3ο σε πωλήσεις βιβλίο στην παγκόσμια ιστορία, μετά απ την Βίβλο και το Κεφάλαιο του Καρλ Μαρξ. Ο Εξυπερύ δεν ήταν όμως ένας διηγηματογράφος, αλλά ένας βαθύς φιλόσοφος που αποτύπωνε την ζωή κι ανέλυε τον προορισμό της. Από την άποψη αυτή το έργο που τον χαρακτηρίζει απόλυτα είναι τα βιβλία του «Γη των Ανθρώπων»και το «Ταχυδρομείο του Νότου», που αποτελούν το απάνθισμα της φιλοσοφίας του. Αλλά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του αφιερώθηκε στην Ο Α. Σαιντ-Εξυπερύ , Σμηναγός πιλότος του κατάκτηση των αιθέρων της πολιτικής αεροπορίας, της οποίας αναγνωριστικού σμήνους 2/33 , Κορσική 1944 είναι ιστορικά απ τους μεγάλους προδρόμους , ήταν ηγετικός παράγων της δημιουργίας της πρώτης διεθνούς γαλλικής εμπορικής εταιρείας από την οποία ξεπήδησε η Air France, ήταν δοκιμαστής αεροπλάνων της Air France και πολέμησε στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, στην πτώση της Γαλλίας, όπου και παρασημοφορήθηκε για να σκοτωθεί τελικά το 1944. Η Γαλλία και οι γαλλόφωνες χώρες τιμούν με το όνομά του σωρεία δρόμων και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Το διεθνές αεροδρόμιο της Λυών ονομάζεται Σαίντ-Εξυπερύ. Τα βιβλία του και η ζωή του έχουν γίνει θέματα περίπου 10 ταινιών, αν και μερικές από αυτές έχουν χαθεί απ τις προπολεμικές ταινιοθήκες.

Αρχή της αεροπορικής καριέρας Γεννήθηκε στις 29 Ιουνίου 1900 στην Λυών, ανάμεσα σε τέσσερα άλλα αδέλφια στο ευτυχισμένο περιβάλλον μιας παλιάς αριστοκρατικής οικογένειας μίας καταγωγής η οποία χανόταν κάπου στον 5ο μ.Χ. αιώνα. Ο Εξυπερύ γεννήθηκε την ίδια εποχή που γεννιόταν και το αεροπλάνο, τότε που τα κατορθώματα του Μπλεριό έκαναν τον κόσμο να θαυμάζει, καθώς διέσχιζε την Μάγχη με ένα αεροπλάνο που έμοιαζε περισσότερο με φτερωτό ποδήλατο. Ο μικρός Αντουάν έφτιαξε ο ίδιος φτερά από χαρτόνι και τα κόλλησε στο ποδήλατό του, στριφογυρίζοντας αδιάκοπα στον κήπο του και μιμούμενος το βούισμα εκείνου του θαύματος των αιθέρων. Η σημαδιακή στιγμή για εκείνον ήρθε στα 12 χρόνια του, όταν κατά τη διάρκεια κάποιων διακοπών παρακολουθούσε μία μικρή ομάδα μηχανικών να συναρμολογούν ένα αεροπλάνο μερικά χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι του. Όταν το αεροπλάνο ολοκληρώθηκε, οι μηχανικοί τον προσκάλεσαν να πετάξει μαζί τους. Ο ενθουσιασμός από την αίσθηση της πτήσης ήταν φυσικό να αιχμαλωτίσουν για πάντα την φαντασία του μικρού Αντουάν. Το 1918 τελειώνοντας το γυμνάσιο αρραβωνιάστηκε μία οικογενειακή τους φίλη, την Λουίζ Βιλλερμπάν (Louise Villerban), παρακολουθώντας ταυτόχρονα με ενθουσιασμό τα νέα από τις μεγάλες πτήσεις Γάλλων αεροπόρων και ειδικά του Ντιντιέ Ντορά, ο οποίος κάλυψε πρώτος την διαδρομή Τουλούζη - Ραμπάτ

Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ (Γαλλία - Μαρόκο). Το 1921 ήρθε η ώρα να υπηρετήσει τη θητεία του στις Ένοπλες Δυνάμεις. Η οικογένειά του τον συμβούλευσε να επιλέξει το ναυτικό, που θεωρείτο πιο αριστοκρατικό σώμα, αλλά μετά από την αποτυχία του στις εξετάσεις δεν αναρωτήθηκε καθόλου ποια θα ήταν η επόμενη επιλογή του, οπότε υπέβαλε την αίτησή του στην αεροπορία, όπου και έγινε δεκτός με την ειδικότητα του μηχανικού, ενώ παράλληλα έπαιρνε και μαθήματα πιλότου με ιδιωτικό εκπαιδευτή. Η ανυπομονησία του ήταν τόσο μεγάλη που πολλές φορές τον οδηγούσε σε σφάλματα, τα οποία κατέληγαν σε μικροατυχήματα. Παρά τις δυσκολίες θα καταφέρει να πάρει το πτυχίο του και στη συνέχεια θα εκπαιδευτεί και στα στρατιωτικά αεροσκάφη, έως ότου στις 10 Οκτωβρίου του 1922, με τον βαθμό του ανθυποσμηναγού είχε πλέον αποκτήσει και το πτυχίο του πιλότου μαχητικών. Όταν πια το όνειρο μίας ζωής φαινόταν να έχει πραγματοποιηθεί, η κακοτυχία χτύπησε τον 22χρονο Εξυπερύ σε κάθε τομέα της ζωής του. Στην βάση Λε Μπουρζέ των Παρισίων παθαίνει το πρώτο σοβαρό ατύχημα της ζωής του. Η κρανιοεγκεφαλική κάκωση που υπέστη ήταν τόσο σοβαρή, ώστε από θαύμα απέφυγε τον θάνατο. Η επιμονή του να συνεχίσει στην αεροπορία προκάλεσε την παρέμβαση του πεθερού του, ο οποίος τον ανάγκασε να αλλάξει επάγγελμα και να γίνει εμπορικός υπάλληλος το 1923. Ο Εξυπερύ μετά από μια περίοδο αφόρητης ανίας και απογοητεύσεων, ενώ εν τω μεταξύ τον εγκατέλειψε και η αρραβωνιαστικιά του, θα πιάσει για πρώτη φορά την πένα βρίσκοντας εκεί μια υπέροχη διέξοδο με το να περιγράφει στο χαρτί στιγμές που χάνονταν «...στον υπέροχο ήρεμο ουρανό σε ύψος 4000μ...», όπως έγραφε στην μητέρα του. Τα κείμενα αυτά οδήγησαν το 1926 στην έκδοση του πρώτου βιβλίου του «Ο Αεροπόρος» και στην απόφαση να αναζητήσει για πάντα την καριέρα του στην πολιτική αεροπορία.

Το Ταχυδρομείο του Νότου Αναζήτησε εργασία σε μια πρωτοποριακή εμπορική γαλλική εταιρεία την «Λατεκέρ» (Latecoere) που πετούσε ταχυδρομικές πτήσεις μεταξύ Τουλούζης και Β. Αφρικής και προϊστάμενός του ήταν ο ίδιος ο Ντιντιέ Ντορά. Μέσα στα αεροπορικά υπόστεγα που συχνά έπαιρνε μέρος στην συντήρηση των αεροπλάνων έβρισκε την ώρα να γράφει αποτυπώνοντας στο χαρτί την ανθρώπινη αναμέτρηση με την πρόσκληση του κινδύνου και την απόφαση του ανθρώπου να ξεπερνάει τα όριά του. Οι τότε φυσικά συνθήκες της αεροπλοΐας ήταν κάτι περισσότερο από μια περιπέτεια στο άγνωστο: πιλότοι χάνονταν από απλές βλάβες των εμβρυακών ακόμα τότε αεροπλάνων, άλλοι έπεφταν θύματα των άγριων νομαδικών φυλών ενώ ο κακός καιρός αρκούσε για να προκαλέσει την οριστική απώλεια αεροπλάνου και πιλότου. Αλλά όπως έγραφε: «...το ταχυδρομείο έπρεπε πάντα να περάσει...». Εκεί θα γνωρίσει σαν συναδέλφους τους μετέπειτα πρωτοπόρους των πρώτων διηπειρωτικών πτήσεων Ζαν Μερμόζ και ο Ζωρζ Γκυγιωμέ, με τους οποίους θα γίνονταν αχώριστοι φίλοι. Εκείνες ήταν οι καλύτερες στιγμές της ζωής του. Η αγάπη, η αδελφοσύνη και ο κοινός αγώνας για την ολοκλήρωση του έργου δημιουργούσαν συγκινητικές στιγμές που θα αποτύπωνε για πάντα στα μετέπειτα έργα του. Ο Εξυπερύ απαθανάτισε εκείνες τις μοναδικές στιγμές στο επόμενο βιβλίο του , το «Ταχυδρομείο του Νότου». Οι στιγμές που περιγράφει είναι γεμάτες από τα συναισθήματα που δημιουργούνται μέσα στο πιλοτήριο κατά την διάρκεια εκείνων των μακρινών και επικίνδυνων πτήσεων: η μοναξιά των δύο πιλότων που πετούν δίπλα-δίπλα, αμίλητοι επί ώρες, ανταλλάσσοντας περιστασιακά κάποια τυπικά λόγια για την κατάσταση των οργάνων, με μόνη επαφή έναν ασύρματο. Όχι ότι τους βοηθούσε στη ναυτιλία, αλλά τους υπενθύμιζε ότι υπήρχαν κάπου κάποιοι άνθρωποι -ότι δεν ήταν μόνοι. Μέσα στο σκοτάδι έριχναν μία ματιά στο έδαφος: τι να κάνουν μέσα στη νύχτα οι χωρικοί σε εκείνα τα φωτάκια εκεί κάτω; Τι να σκέπτονται, πώς να ζουν; Τι είναι αυτό που εξυψώνει τον άνθρωπο; Και την απάντηση την δίνει ο ίδιος: «Αν θες να κάνεις τους ανθρώπους να κατασκευάσουν καράβια, μη κάνεις φασαρία προσπαθώντας να τους συγκεντρώσεις, να τους αναθέσεις εργασίες και να τους βάλεις να κόβουν ξύλα. Το μόνο που χρειάζεται είναι να τους κάνεις να ποθήσουν το μεγαλείο και την απεραντοσύνη της θάλασσας»…«Οι άνθρωποι ενώνονται μόνο όταν θέτουν τους ίδιους κοινούς στόχους, γιατί το ιδανικό είναι εκείνο που εξυψώνει τα νοήματα».

120

Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ Το βιβλίο αυτό τον κάνει ετούτη την φορά πολύ γνωστό , το όνομά του ακούγεται με εξαιρετικά φιλολογικά σχόλια και οι συνάδελφοί του τον θεωρούν σαν τον άνθρωπο που τους χαρίζει την αναγνώριση. Ο Ντιντιέ Ντορά τον επισκέπτεται στον εκδοτικό οίκο που παρουσιάζει το βιβλίο του και του αποσπά ένα αυτόγραφο. Τον Οκτώβριο του 1927 τον διορίζει σταθμάρχη της Λατεκέρ στο Καπ Ζουμπί, στη μέση της Ισπανικής Σαχάρας. Το Καπ Ζουμπί ήταν για πολλούς λόγους ένας σταθμός ζωτικής σημασίας για τα αεροπλάνα της εταιρίας που εκτελούσαν το δρομολόγιο Καζαμπλάνκα - Ντακάρ: εκεί θα σταματούσε κάποιος πιλότος για να ανεφοδιαστεί σε καύσιμα προκειμένου να συνεχίσει το ταξίδι του, εκεί θα κατέφευγε κάποιο αεροπλάνο που είχε υποστεί βλάβη πάνω από την έρημο, και εκεί θα αναζητούσε σωτηρία κάποιος για να σωθεί από τους Άραβες που τον κυνηγούσαν. Η ομαλή λειτουργία της αερογραμμής αλλά και η ζωή πολλών συναδέλφων του, στηριζόταν αποκλειστικά επάνω του. Η νέα του μετάθεση δεν διέφερε πρακτικά από εξορία αλλά αυτό του έδωσε την ευκαιρία μιας νέας εποικοδομητικής αυτοσυγκέντρωσης. Παράλληλα, χάρις σε εκείνο τον σταθμό, η μικρή «Λατεκέρ» επεκτάθηκε και εξελίχθηκε στην «Αεροποστάλ» (Aeropostal) την πρώτη επιβατική γαλλική αεροπορική εταιρεία που τώρα είχε 24 αεροπλάνα – μεταφοράς ταχυδρομείου μεν αλλά και με θέσεις για 10 επιβάτες. Η συμβολή του Εξυπερύ στην εταιρεία αυτή αλλά και η παράλληλη αναγνώρισή του στον φιλολογικό τομέα του απέφεραν μια κρατική αναγνώριση, τον Σταυρό των Ιπποτών της Λεγεώνας της Τιμής.

Μια περίοδος επαγγελματικής και λογοτεχνικής περιπέτειας Το 1929 η Αεροποστάλ επεκτείνεται στην Νότια Αμερική με πτήσεις μεταξύ Ρίο ντε Τζανέιρο και Μπουένος Άιρες , κι ο Εξυπερύ ορίζεται σταθμάρχης της εταιρείας στην Αργεντινή. Σε μια αποστολή ο φίλος του Γκυγιωμέ θα χαθεί για μέρες στις χιονισμένες Άνδεις και ο Εξυπερύ θα κάνει τα αδύνατα δυνατά για να τον βρει τελικά κάτω από απίστευτα άγριες συνθήκες, σε μια χώρα που έχει σαν λαϊκό απόφθεγμα πως: «Τον χειμώνα οι Άνδεις δεν επιστρέφουν τις ψυχές που παίρνουν». Την ίδια ώρα ο Μερμόζ δοκιμάζει με επιτυχία νυκτερινές πτήσεις μεταξύ Γαλλίας και Αργεντινής που για εκείνη την εποχή θεωρούνται σαν μοναδικό επίτευγμα τόλμης και πρωτοπορίας. Ο Εξυπερύ θα σημαδευτεί για πάντα από εκείνες τις στιγμές της δοκιμασίας και της φιλίας για όλη του την ζωή με ένα πνεύμα που σύντομα θα αποτυπώνει συνέχεια στα βιβλία του μέχρι το τέλος της ζωής του. Το 1931 γνώρισε την Κονσουέλο Σουνσίν, μία γυναίκα που τον εντυπωσίασε και αποφάσισε να την κατακτήσει σε μια ασυνήθιστη πτήση πάνω απ το Μπουένος Άϊρες. Την παντρεύτηκε σύντομα αν και διέφεραν σαν χαρακτήρες παρόλο που ενώ κι εκείνη σύχναζε σε φιλολογικούς κύκλους την ενδιέφεραν ωστόσο περισσότερο οι πεζές πραγματικότητες της ζωής και δεν κατάφερε ποτέ να αποτελέσει την μούσα μιας ψυχής σαν του Εξυπερύ. Το 1933 η Αεροποστάλ αντιμετώπισε οικονομική κρίση και αγοράστηκε από ένα όμιλο ο οποίος μετονομάστηκε σε Air France. Ο Εξυπερύ δεν συμφώνησε με την τότε διοίκηση και αποφάσισε να φύγει αν και αυτό σήμαινε ότι άρχιζαν γι αυτόν οι οικονομικές δυσκολίες. Θα αποφασίσει να βρει διέξοδο στα βιβλία του και συγγράφει το έργο του «Νυχτερινή Πτήση» που αποσπά λογοτεχνικό βραβείο και ένα συμβόλαιο για μια παραγωγή του Χόλλυγουντ, ταινία που γυρίζεται με πρωταγωνιστή τον Κλάρκ Γκαίημπλ με τον εμπορικότερο τίτλο: «Άνεμος, Άμμος και Άστρα». Μεταξύ 1935 και 1936 γυρίζονται ακόμα 2 ταινίες από αισθηματικές του νουβέλες, το «Αν-Μαρί» και το «Σαββατοκύριακο στο Αλγέρι». Αυτό του προσφέρει μια πρόχειρη επίλυση του οικονομικού προβλήματος αλλά επειδή δεν θέλει να απομακρυνθεί από την αεροπορία προσλαμβάνεται σαν δοκιμαστής πιλότος σε ένα νέο μεγάλο υδροπλάνο με το οποίο η Αιρ Φράνς σκοπεύει να κάνει μόνιμα δρομολόγια στο Αλγέρι. Το πρωτότυπο του μοντέλου ωστόσο υποφέρει από κατασκευαστική αστάθεια και ο Εξυπερύ πέφτει θύμα σοβαρού ατυχήματος τα τραύματα του οποίου θα τον κάνουν να υποφέρει επί χρόνια. Τέλη του 1936 η Αιρ Φρανς του προσφέρει ένα συμβόλαιο για μια πειραματική προσπάθεια να δημιουργηθούν πτήσεις από τη Γαλλία στη Σαϊγκόν. Ο Εξυπερύ θα αγοράσει με δικές του οικονομίες ένα αεροπλάνο με το οποίο επιχειρεί μια πρώτη προσπάθεια αλλά τσακίζεται από αμμοθύελλα στην Λιβυκή έρημο και τελικά σώζεται συμπτωματικά από κάτι Βεδουίνους. Μετά από αυτήν την περιπέτεια απομακρύνεται από τον αεροπορικό τομέα και πέφτει σε μια

121

Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ κατάσταση απογοήτευσης την οποία επιδεινώνει η απώλεια του Μερμόζ πάνω απ τον Ατλαντικό. Το 1937 επιστρέφει στον τομέα των διηπειρωτικών πτήσεων με την Αιρ Φρανς με σκοπό την διάσχιση του Ατλαντικού και εγκαινίαση δρομολόγιων μεταξύ Ευρώπης και Κεντρικής Αμερικής. Ένα νέο όμως ατύχημα στην Γουατεμάλα τον φέρνει πολύ κοντά στον θάνατο. Πέρασε πολύ καιρό σε νοσοκομείο της Νέας Υόρκης για να ανακάμψει και καθώς η περαιτέρω συνέχιση των αεροπορικών περιπετειών του φάνηκε να απομακρύνεται, αποφάσισε να συνεχίσει αποκλειστικά με τα βιβλία του. Άνας μικρός όμιλος Γάλλων επιχειρηματιών και φίλων της τέχνης που ζούσαν στην Αμερική του συμπαραστάθηκαν πολύ. Εκείνη την περίοδο γράφει τα δύο αριστουργήματά του, την «Γη των Ανθρώπων» και τον «Μικρό Πρίγκιπα». Το 1938 επιστρέφει στην Γαλλία κι εργάζεται σαν δημοσιογράφος - πολεμικός ανταποκριτής στον εμφύλιο πόλεμο της Ισπανίας. Τα άρθρα του είναι υπέρ των φιλοκυβερνητικών δυνάμεων κι εναντίον του Φράνκο. Το 1939 τα δύο τελευταία του βιβλία του εξασφαλίζουν ένα ακόμα βραβείο από την Γαλλική Ακαδημία.

Πιλότος Πολέμου Στην Αμερική τον βρίσκουν τα νέα της κήρυξης του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και αποφασίζει να προσφερθεί για υπηρεσία και προτιμά την δίωξη αλλά ο στρατιωτικός γιατρός τον βρίσκει πολύ ηλικιωμένο και αρκετά αδύναμο για τέτοια καθήκοντα. Ο Εξυπερύ θα χρησιμοποιήσει την φήμη του και τα μέσα του, καθώς είναι ο διασημότερος Γάλλος αεροπόρος την ώρα εκείνη. Τελικά συμβιβάζεται με την θέση του Σμηναγού Αναγνώρισης. Στις 3 Νοεμβρίου 1939 παρουσιάστηκε στον Επισμηναγό Ρενέ Γκαβουάλ της 2/33 Μοίρας Αναγνώρισης, στο αεροδρόμιο του Ορκόντ στην περιοχή της Καμπανίας, νοτιοδυτικά της Ρεμς. Η σύντομη εκείνη περίοδος τον γεμίζει με περισσότερη εμπειρία για τους χαρακτήρες και την μοίρα των ανθρώπων καθώς οι συνθήκες που αντιμετωπίζει είναι ιδιαίτερα απογοητευτικές. Τα αεροπλάνα της Μοίρας του είναι ελάχιστα για να φυλάξουν ένα μέτωπο από την Ελβετία ως τον Ατλαντικό και οι επιδόσεις τους μπροστά στα γερμανικά: «...εξασφαλίζουν μόνο μια ευκαιρία για δόξα...» έλεγε ειρωνικά , εννοώντας τον βέβαιο θάνατο. Παρόλα αυτά παίρνει μέρος σε όλες τις απελπισμένες προσπάθειες να ενημερώσει την γαλλική ανώτατη διοίκηση για τα σημεία που οι Γερμανοί περνούν τα σύνορα έστω κι όταν τον περιζώνουν επικίνδυνα τα πολύ ικανά και γρήγορα Μέσσερσμιτ δίνοντάς του ολοένα και λιγότερες ευκαιρίες να ξεφεύγει. Σε μια από αυτές τις αποστολές στο Αρράς διακινδυνεύει τόσο πολύ που οι συνάδελφοί του τον θεωρούν ήδη νεκρό αλλά εκείνος έχει καταφέρει να διαφύγει πετώντας εξαιρετικά χαμηλά και κρυπτόμενος μέσα στους πυκνούς καπνούς από τις εκρήξεις των βομβών. Η τελευταία του αποστολή είναι στην Αμπεβίλ κατά την υποχώρηση στην Δουνκέρκη. Οι παρατηρήσεις που κάνει δίνουν την ευκαιρία στον Γάλλο διοικητή στο έδαφος να κατορθώσει, έστω και πρόσκαιρα, την καθίζηση της γερμανικής επίθεσης: ο αξιωματικός εκείνος λέγεται Σαρλ Ντε Γκωλ. Μετά την πτώση της Γαλλίας ο Εξυπερύ είναι οργισμένος από την απαράδεκτη γαλλική διοίκηση που φάνηκε ανύπαρκτη σε κάθε ενέργειά της παρόλο που αριθμητικά και υλικά η Γαλλία υπερτερούσε της Γερμανίας. Όταν η διάδοχη Κυβέρνηση του Βισύ τον μεταθέτει σε μια βάση στο Μπορντώ το θέαμα που βλέπει τον κάνει να μείνει άφωνος. Υπάρχει σωρεία καινούργιων αεροπλάνων που δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ στην μάχη, πιστεύει ότι η Γαλλία βρίσκεται σε μια κατάσταση αποχαύνωσης και προδοσίας και αποφασίζει να την εγκαταλείψει. Η κυβέρνηση του Βισύ του προσφέρει μια θέση στη Βουλή με σκοπό να εκμεταλλευτεί το όνομά του αλλά εκείνος αρνείται. Αμέσως τα βιβλία του απαγορεύονται και πέφτει σε δυσμένεια. Προσπαθεί να δραπετεύσει μέσω της φρανκικής Ισπανίας αλλά τότε θυμούνται τα αντιφρανκικά του άρθρα κατά τον εμφύλιο πόλεμο και του απαγορεύουν την διέλευση. Τελικά θα βρει ευκαιρία να φύγει για τις ΗΠΑ, με τις οποίες η Γαλλία του Βισύ επίσημα δεν βρίσκεται σε πόλεμο. Στις ΗΠΑ ο Εξυπερύ θα συγγράψει σε βιβλίο τις πρόσφατες πολεμικές του εμπειρίες, το «Πιλότος Πολέμου», ένα βιβλίο που γεμίζει ανθρωπιά, έντονη φιλοσοφία και απογοήτευση για την Γαλλία. Αλλά ένα τέτοιο έργο γραμμένο από έναν που μόλις γύρισε απ τον πόλεμο έχει μεγάλο εκδοτικό ενδιαφέρον ενώ ταυτόχρονα του προτείνουν το γύρισμα ταινίας με θέμα τον «Μικρό Πρίγκιπα». Ενώ έτσι τα οικονομικά του βελτιώνονται αισθητά του φτάνουν ξαφνικά τα νέα του θανάτου του Γκιγιωμέ που εβλήθη, πιθανόν κατά λάθος, από

122

Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ ιταλικό μαχητικό. Ο εσωτερικός του κόσμος γκρεμίζεται ενώ την ίδια ώρα η γυναίκα του γκρινιάζει περισσότερο για τις τουαλέτες που άφησε πίσω στην Γαλλία και νοιώθει πολύ λίγο να νοιάζεται για τον Αντουάν. Εκείνος κρατάει πάντα στα χέρια του την εικόνα των φίλων του απ το Ταχυδρομείο του Νότου κι όταν η Κονσουέλο του υπενθυμίζει ότι αυτοί είναι πια νεκροί της απαντά με πόνο «Όχι...οι νεκροί είμαστε εμείς...». Στις μέρες που ακολουθούν ο Ντε Γκωλ καλεί όλους τους Γάλλους εκτός Γαλλίας να στρατευθούν μαζί του και του γίνονται προτάσεις να τον υποστηρίξει. Ο Εξυπερύ πιστεύει ότι μόνο αν η Αμερική μπει στον πόλεμο υπάρχει σοβαρή ελπίδα για την Γαλλία και αρνείται, χαμένος πιθανόν και στην προσωπική του απογοήτευση, αλλά αυτό εκνευρίζει αφάνταστα τον Ντε Γκωλ και από τότε οι άλλοτε συμπολεμιστές θα παραμείνουν για πάντα εχθροί μεταξύ τους.

Επιστροφή στον πόλεμο και τελευταία αποστολή Όταν το 1943 η Αμερική αποβιβάζεται στην Β. Αφρική, ο Εξυπερύ νοιώθει ότι η στιγμή να επιστρέψει στην μάχη ήρθε αλλά η πολιτική κατάσταση της Γαλλίας που χωρίζεται σε Γκωλικούς και πρώην ανθρώπους του Βισύ που δειλά τώρα παρουσιάζονται σαν αντι-γερμανοί, του προκαλεί αποστροφή και τον φέρνει σε δύσκολη θέση. Επιπλέον η φυσική του κατάσταση δεν του επιτρέπει πάντα να γίνει δεκτός σαν πιλότος, έχοντας μάλιστα φτάσει και στην ηλικία των 44 ετών. Θα χρειαστεί να βάλει φίλους του να ζητήσουν απ την Αμερικανική κυβέρνηση να τον βοηθήσουν μέχρι που επεμβαίνει ο ίδιος ο Αϊζενχάουερ που προτιμά, όπως δήλωσε, να αφήσει τον Εξυπερύ επιτέλους να πετάει στον αέρα παρά να του βάζει μπελάδες στη γη. Του επιτρέπουν να επιστρέψει στο παλιό του σμήνος 2/33, που τώρα εδρεύει στο Οράν. Οι παλιοί του φίλοι και συμπολεμιστές, κι ειδικά ο πρώην και νυν διοικητής του 2/33, Ρενέ Γκαβουάλ, τον υποδέχονται με πολύ ενθουσιασμό και αγάπη τόσο που ξανανιώνει μετά από πολύ καιρό να ζει και πάλι σε ένα ζεστό συντροφικό περιβάλλον. Πολιτικά ωστόσο αρνείται να εκφρασθεί υπέρ του ενός η του άλλου πολιτικού γαλλικού στρατοπέδου που αντιπροσωπεύουν οι στρατηγοί Ζιρώ και Ντε Γκωλ. Ο Ντε Γκωλ ειδικά δεν θέλει να ακούσει γι αυτόν και σε κάποια στιγμή θυμού, απαγορεύει ακόμα και την διάδοση των βιβλίων του, κάτι που εξοργίζει και αγανακτεί τον συγγραφέα που ανακράζει «...αυτοί οι Γκωλικοί κι ο πολύς πατριωτισμός τους μου δίνουν στα νεύρα... φορώ την γαλλική στολή και κινδυνεύω να σκοτωθώ όσο κι ο οποισδήποτε άλλος Γάλλος ...». Εκείνη την περίοδο ο Εξυπερύ κάνει πολλούς εχθρούς που τον κατηγορούν από αντι-πατριώτη ως και φιλοναζιστή. Ο ίδιος τραυματισμένος ψυχικά αποφασίζει να κλειστεί ακόμα κι άλλο στον εαυτό του και θεωρεί ότι η μόνη πραγματική συντροφιά του είναι οι πιλότοι στο σμήνος του. Το 2/33 του μεταφέρεται στην Κορσική και εκείνος αναλαμβάνει αποστολές αναγνώρισης πάνω απ την υπό κατοχή ακόμα Γαλλία. Ο Αμερικάνος όμως γενικός διοικητής των συμμαχικών μοιρών τον περιορίζει να τερματίσει μετά την 5η του αποστολή καθόσον το αεροπλάνο που του δίνουν να πετάξει, ένα P38F-5B, έχει μέγιστο όριο ηλικίας για τους πιλότους του το 28 έτος. Ο Γκαβουάλ δεν τολμά όμως να το εφαρμόσει από φόβο ότι αυτό θα τον συντρίψει ψυχικά. Το αεροπλάνο εκείνο προκαλεί όντως μεγάλες δυσκολίες στον παλαίμαχο πιλότο γιατί είναι φτιαγμένο για πολύ μεγάλα ύψη και μια-δύο φορές ο Εξυπερύ χάνει τις αισθήσεις του από έλλειψη οξυγόνου ενώ τα παλιά του τραύματα δεν τον αφήνουν να ησυχάσει απ τους πόνους. Ο Γκαβουάλ τον παρακολουθεί θορυβημένος, ο Εξυπερύ έχει πάντα μέσα στο χειριστήριό του την φωτογραφία των νεκρών του φίλων απ την εποχή του Ταχυδρομείου του Νότου, είναι πολύ αφηρημένος και τα βράδια ξενυχτάει γράφοντας. Εκείνη την εποχή ο συγγραφέας, μέσα στα ατέλειωτα χαρτιά που γεμίζουν το ακατάστατο δωμάτιό του έχει αρχίσει άλλα δύο έργα, το «Κάστρο» (Citadelle) και τα «Γράμμα σε ένα όμηρο». Την 31/07/1944, νωρίς το πρωί, ο πίνακας επιχειρήσεων του 2/33 έχει προγραμματισμένο τον Εξυπερύ σε μια αναγνωριστική πτήση στην παραλία Γένοβας - Αντζιο, καθώς επίκειται η εκεί απόβαση. Ο Γκαβουάλ ελπίζει ότι ο ξενυχτισμένος Εξυπερύ απλά δεν θα παρουσιαστεί αλλά εκείνος εμφανίζεται πανέτοιμος και μάλιστα του εμπιστεύεται τα γραπτά του. Ο Γκαβουάλ δεν το θεωρεί αυτό καλό σημάδι και κυριολεκτικά πανικοβάλλεται όταν διαπιστώνει ότι το δωμάτιο του Εξυπερύ είναι τακτοποιημένο και το κρεβάτι άθικτο, απόδειξη ότι ο συγγραφέας δεν κοιμήθηκε όλο το βράδυ. Τρεις και μισή ώρες μετά την απογείωση ο Εξυπερύ θεωρείται αγνοούμενος και ο Γκαβουάλ υποψιάζεται αυτοκτονία. Επί κάπου 50 και περισσότερα χρόνια οι έρευνες για

123

Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ να βρεθεί το αεροπλάνο εκείνο δεν καρποφόρησαν και δημιούργησαν μεγάλο θόρυβο γύρω από την εξαφάνιση εκείνη, που ως ένα βαθμό εκμεταλλεύτηκαν και τουριστικά ορισμένοι καθώς η φήμη του Εξυπερύ έφτασε το αποκορύφωμά της στην μεταπολεμική εποχή. Τελικά το μπρασελέ του Εξυπερύ που του είχε χαρίσει η Κονσουέλο ανακαλύφθηκε από ένα ψαρά (Ζαν-Πώλ Μπιάνκο) δυτικά της Τουλόν που αρχικά δεν τον πίστεψε κανείς μιας και βρέθηκε πολύ πιο μακριά από την θέση που προέβλεπε η διαδρομή της τελευταίας αποστολής του Εξυπερύ. Αλλά το αεροπλάνο αυτή τη φορά εντοπίστηκε και αναγνωρίστηκε απ τον αριθμό του (228233) από τον δύτη-αρχαιολόγο Luc Vanrell . Τα συντρίμμια του αεροπλάνου του συγγραφέα εκτίθενται σήμερα στο Μουσείο Αεροπορίας του Λε Μπουρζέ (Παρίσι) . Από μια τυχαία φράση που βρέθηκε ανάμεσα στα τελευταία του χειρόγραφα και έλεγε: …«Κάποια μέρα θα χαθώ πάνω σε έναν μαρτυρικό σταυρό που θα είναι η Μεσόγειος»… σχεδόν όλοι πίστεψαν ότι ο Εξυπερύ αυτοκτόνησε καθώς ήταν πολλαπλά λυπημένος απ την απώλεια των συντρόφων του , την αδιαφορία της γυναίκας του και τον Στρατηγό Ντε Γκωλ , ο οποίος είχε πεισματωθεί από την αρχική άρνηση του συγγραφέα να ενταχθεί στο Γκωλικό στρατόπεδο. Εντούτοις στις αρχές του 2008 , ένας παλαίμαχος Γερμανός πιλότος, ο Χόρστ Ρήπερτ, 88 ετών, δήλωσε ότι πολύ πιθανόν αυτός ήταν εκείνος που τον κατέρριψε συνδυάζοντας την μέρα και τον τόπο όπου εντοπίστηκε το αεροπλάνο του Εξυπερύ. Δήλωσε μάλιστα ότι σαν νέος θαύμαζε τον συγγραφέα και θα ευχόταν τελικά να μην ήταν εκείνος που τον είχε καταρρίψει. Μια φράση του που έχει χαραχτεί συχνά σε πλάκες σαν το πιο αυθεντικό ρητό του που τον αντιπροσωπεύει είναι η παρακάτω : «Το ουσιώδες διαφεύγει από τα μάτια, βλέπει κανείς σωστά μόνο με την καρδιά»

Ο Μικρός Πρίγκιπας Το βιβλίο του «Ο Μικρός Πρίγκιπας» θεωρείται κατάλληλο για παιδιά, αλλά είναι ένα αρκετά φιλοσοφημένο έργο το οποίο κατακρίνει και ειρωνεύεται τον κόσμο των μεγάλων. Τα σχέδια του βιβλίου είναι δικά του. Στον Μικρό πρίγκιπα υπάρχουν σχεδόν ανεξάρτητα κεφάλαια με μια μικρή διδακτική ιστορία στο καθένα. Το βιβλίο λοιπόν, είναι αντιπολεμικό και μιλά για την αγάπη και τη φιλία, οι οποίες για να αναπτυχθούν πρέπει να υπάρχει ειρήνη. Είναι ένα συμβολικό παραμύθι που γράφτηκε την Αμερική, όπου είχε καταφύγει ο συγγραφέας μετά την υποταγή της Γαλλία στη Γερμανία. Το περιεχόμενό του είναι ένα μήνυμα στη δοκιμαζόμενη πατρίδα του μακριά απ' την οποία νιώθει εξόριστος, χαμένος, όπως ο μικρός πρίγκιπας μακριά απ' τον πλανήτη του. Υπάρχουν παραμυθικοί ρόλοι: πρίγκιπας, τριαντάφυλλο, αλεπού, καθώς και συμβολισμοί που υποκρύπτουν: βαθμιαία πορεία προς τη γνώση μέσω της κοινωνικοποίησης, μετάβαση από τον κόσμο του παιδιού στη ζωή, στις σχέσεις και υποχρεώσεις του ενηλίκου.

Βιβλία • • • • • • • • •

1926: Ο αεροπόρος 1928: Ο Ταχυδρόμος του Νότου 1931: Νυχτερινή Πτήση (Βραβείο Φεμίνα, τον ίδιο χρόνο) 1938: Γη των ανθρώπων 1942: Πιλότος πολέμου 1943: Γράμμα σε έναν όμηρο 1943: Ο Μικρός Πρίγκιπας 1948: Citadelle, δημοσίευση μετά θάνατον 1982: Γραπτά του πολέμου 1939-1944, επιστολές, δημοσίευση μετά θάνατον

124

125

Αντρέ Μπρετόν Αντρέ Μπρετόν O Αντρέ Μπρετόν (19 Φεβρουαρίου 1896-28 Σεπτεμβρίου 1966) ήταν σημαντικός Γάλλος λογοτέχνης. Ποιητής και δοκιμιογράφος, είναι ο κυριότερος θεωρητικός του υπερρεαλισμού και ίσως η σημαντικότερη μορφή του. Είναι ουσιαστικά η προσωποποίηση του λεγόμενου ορθόδοξου υπερρεαλισμού.

Βιογραφία Ο Αντρέ Μπρετόν γεννήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου του 1896 στο Τινσεμπραί (Tinchebray, νομός Όρν) της Νορμανδίας. Σπούδασε Ιατρική και Ψυχιατρική στο Παρίσι λίγο πριν επιστρατευθεί το 1915 λόγω του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Αποσπασμένος σε διάφορα νευροψυχιατρικά κέντρα, μυήθηκε την εποχή εκείνη στο έργο του Σίγκμουντ Φρόυντ, το οποίο τότε, ήταν πολύ λίγο γνωστό στη Γαλλία. Το 1916, συνάντησε στο νοσοκομείο της Ναντ τον συγγραφέα Ζακ Βασσέ, ο οποίος άσκησε σημαντική επίδραση πάνω του. Τον επόμενο χρόνο, γνωρίστηκε ακόμα με τον επίσης ασκούμενο ιατρό Λουί Αραγκόν καθώς και με τον σημαντικό ποιητή Ο Αντρέ Μπρετόν το 1938 Γκιγιώμ Απολλιναίρ, μέσω του οποίου ήρθε σε επαφή και με τον Φιλίπ Σουπώ. Το 1919 ήταν η χρονιά που ο Μπρετόν δημοσίευσε την πρώτη του ποιητική συλλογή Ενεχυροδανειστήριο. Παράλληλα, ξεκίνησε μαζί με τους Λουί Αραγκόν και Φιλίπ Σουπώ, τη λογοτεχνική επιθεώρηση Litterature (Λογοτεχνία). Από την άνοιξη μέχρι το καλοκαίρι του 1919, έγραψε σε συνεργασία με τον Σουπώ μια σειρά από κείμενα χρησιμοποιώντας την μέθοδο της αυτόματης γραφής, τα οποία αποτέλεσαν τελικά το βιβλίο Τα Μαγνητικά Πεδία (Champs magnetiques), που κυκλοφόρησε στις 30 Μαΐου του 1920. Το έργο αυτό, αποτέλεσε ένα πρώτο δείγμα αυτού που αργότερα ονόμασε ο Μπρετόν γνήσιος ψυχικός αυτοματισμός αναφερόμενος στο κίνημα του υπερρεαλισμού και προήλθε σε μεγάλο βαθμό από τις παρατηρήσεις του, ως ασκούμενος γιατρός, πάνω στη γλώσσα που χρησιμοποιούσαν οι τρόφιμοι των ψυχιατρικών κλινικών. Το 1921 συνάντησε επίσης τον Σίγκμουντ Φρόυντ στη Βιέννη και ήρθε σε πιο στενή επαφή με τις θεωρίες του ενώ σημαντική επίδραση άσκησαν και οι μελέτες του ψυχιάτρου Πιέρ Ζανέ (1859-1947) και ιδιαίτερα το έργο του Ο ψυχολογικός αυτοματισμός (1889). Την περίοδο 1919-1921 συμμετείχε στις αρχικές εκδηλώσεις του κινήματος του ντανταϊσμού στο Παρίσι. Τελικά, διαφώνησε με τον Τριστάν Τζαρά (πρωτεργάτη του κινήματος) κατά την αποτυχημένη απόπειρα του Συνεδρίου για τον καθορισμό των κατευθύνσεων και την άμυνα του σύγχρονου πνεύματος, το οποίο διεξήχθη στις 30 Μαρτίου του 1922 και προκάλεσε αντιφατικές αντιδράσεις. Τον Απρίλιο του 1922, ο Μπρετόν αποκήρυξε δημόσια τους ντανταϊστές, μετά από σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Litterature. Την απόφαση αυτή ακολούθησαν και αρκετοί από τους συνεργάτες του στην Litterature.

Αντρέ Μπρετόν

Υπερρεαλισμός Μετά την διάρρηξη των σχέσεων του με την ομάδα των ντανταϊστών, o Μπρετόν οργάνωσε την πρώτη υπερρεαλιστική ομάδα ενώ στις 15 Οκτωβρίου του 1924 κυκλοφόρησε το Μανιφέστο του Υπερρεαλισμού, ένα από τα σημαντικότερα κείμενα του κινήματος, το οποίο σηματοδότησε την έναρξη του ως οργανωμένο καλλιτεχνικό κίνημα στη βάση συγκεκριμένων θεωρητικών αρχών. Στην οδό Γκρενέλ του Παρισιού, λειτούργησε επίσης το Γραφείο Υπερρεαλιστικών Ερευνών. Το Δεκέμβριο του 1924 ο Μπρετόν ίδρυσε επιπλέον ένα νέο λογοτεχνικό περιοδικό της υπερρεαλιστικής ομάδας, υπό τον τίτλο Η Υπερρεαλιστική Επανάσταση (La Revolution Surrealiste), η έκδοσή του οποίου σταμάτησε το 1929. Τον Ιανουάριο του 1927, ο Μπρετόν προσχώρησε στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Γαλλίας, μία απόφαση που ταυτιζόταν με την γενικότερη ανάγκη σύνδεσης του υπερρεαλιστικού κινήματος με κοινωνική και πολιτική δράση. Τον επόμενο χρόνο, κυκλοφόρησε το βιβλίο του Ο Υπερρεαλισμός και η ζωγραφική, έργο που περιλάμβανε δοκίμια του Μπρετόν για τη ζωγραφική αλλά και κείμενα για πολλούς υπερρεαλιστές καλλιτέχνες. Στα επόμενα χρόνια και μέχρι το 1965, ο Μπρετόν εμπλούτιζε το συγκεκριμένο έργο με πρόσθετα κείμενα ενώ σήμερα αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά θεωρητικά κείμενα για την υπερρεαλιστική ζωγραφική. Στις 15 Δεκεμβρίου του 1929 δημοσιεύτηκε το Δεύτερο Μανιφέστο του Υπερρεαλισμού, όπου ο Μπρετόν αναφέρεται στην δράση του κινήματος και τις μελλοντικές επιδιώξεις του. Με αφορμή το δεύτερο αυτό μανιφέστο, δώδεκα πρώην μέλη του υπερρεαλισμού εξέδωσαν τον Ιανουάριο του 1930 ένα κείμενο κατά του Μπρετόν, με τον τίτλο Ένα πτώμα (Un cadavre). Τον Ιούλιο του 1930, ίδρυσε το νέο περιοδικό του υπερρεαλισμού Ο Υπερρεαλισμός στην υπηρεσία της Επανάστασης, με κύριο στόχο την σύνδεση του ποιητικού έργου με την πολιτική. Την ίδια περίπου περίοδο, δημοσιεύτηκε η Άμωμος Σύλληψη, σε συνεργασία με τον ποιητή Πωλ Ελυάρ. Το βιβλίο αυτό, είναι το μοναδικό, ως σήμερα, που περιέχει ένα δοκίμιο αποτίμησης του λεκτικού παραληρήματος διαφόρων κατηγοριών φρενοβλαβών. Σύμφωνα με τους συγγραφείς, η υστερία αποτελεί την "πιο μεγάλη ποιητική ανακάλυψη του τέλους του [19ου] αιώνα". Το 1932 επήλθε η ρήξη των σχέσεων του Μπρετόν με τον Λουί Αραγκόν, με αιτία την δημοσίευση ενός ποιήματος του τελευταίου, και ορισμένων στίχων του που στρέφονταν επιθετικά εναντίον πολιτικών προσώπων. Ο Μπρετόν υπερασπίστηκε το δικαίωμα του Αραγκόν να εκφράζεται ελεύθερα, ωστόσο αντιτάχθηκε στις προθέσεις του Αραγκόν, ο οποίος δυσαρεστημένος από το γεγονός διαχώρισε τον εαυτό του από τις θέσεις των υπερρεαλιστών. Στις 26 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους, ακολούθησε η έκδοση του βιβλίου Τα συγκοινωνούντα δοχεία ενώ λίγους μήνες αργότερα ξεκίνησε η έκδοση της επιθεώρησης Μινώταυρος, επίσημο όργανο του υπερρεαλισμού, της οποίας ο Μπρετόν αποτελεί βασικό στέλεχος. Τον Φεβρουάριο του 1934, υπέγραψε μαζί με άλλες προσωπικότητες, την διακήρυξη με τίτλο Κάλεσμα σε Αγώνα (Appel a la lutte), μέσα από την οποία καλούνταν όλοι οι διανοούμενοι σε ένα κοινό σχέδιο δράσης ενάντια στον ανερχόμενο φασισμό στην Ευρώπη. Τον επόμενο χρόνο, επισκέφτηκε τις Καναρίους Νήσους με αφορμή τη Διεθνή Υπερρεαλιστική Έκθεση που οργανώθηκε εκεί ενώ επισημοποιήθηκε και η ρήξη του με το Κομμουνιστικό Κόμμα της Γαλλίας, μέσα από την διακήρυξη Για τον καιρό που οι υπερρεαλιστές είχαν δίκιο (Du temps que les surrealistes avaient raison), στην οποία ο Μπρετόν κατήγγειλε μεταξύ άλλων τον κομφορμισμό που επέβαλε το κόμμα στα μέλη του, καθώς και τις βιαιοπραγίες του σταλινικού καθεστώτος. Οι συνθήκες που οδήγησαν στη ρήξη του με το Κομμουνιστικό Κόμμα περιήλθαν και στο βιβλίο Πολιτική θέση του Υπερρεαλισμού, που εκδόθηκε το Νοέμβριο του 1935. Το Μάιο του 1938 ο Μπρετόν επισκέφτηκε το Μεξικό, όπου συνάντησε τον Λέων Τρότσκι, με τον οποίο συνέταξε στις 25 Ιουλίου, ένα κείμενο με τον τίτλο Για μία ανεξάρτητη επαναστατική τέχνη. Το κείμενο υπογράφτηκε τελικά από τον Μπρετόν και τον Μεξικανό ζωγράφο Ντιέγκο Ριβέρα. Παράλληλα, κατά την διαμονή του στο Μεξικό, ο Μπρετόν έδωσε μία διάλεξη στο πανεπιστήμιο της πόλης του Μεξικό, η οποία συνοδεύτηκε και από την προβολή της ταινίας Ανδαλουσιανός σκύλος του Λουίς Μπουνιουέλ. Το 1938

126

Αντρέ Μπρετόν επέστρεψε στο Παρίσι και ίδρυσε την γαλλική επιτροπή της F.I.A.R.I (Διεθνή Ομοσπονδία της Ανεξάρτητης Επαναστατικής Τέχνης). Το 1940 ο Μπρετόν ολοκλήρωσε την Ανθολογία του Μαύρου Χιούμορ, η οποία όμως δεν δημοσιεύτηκε άμεσα λόγω λογοκρισίας. Την επόμενη χρονιά, ο Μπρετόν επισκέφτηκε την Αμερική. Κατά την παρουσία του εκεί, ίδρυσε μαζί με τους Μαρσέλ Ντυσάν, Νταίηβιντ Χαιρ και Μαξ Ερνστ, το περιοδικό VVV. Στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του υπερρεαλισμού στις Ηνωμένες Πολιτείες, συμμετείχε μεταξύ άλλων στην Διεθνή Έκθεση του υπερρεαλισμού στη Νέα Υόρκη (1942) ενώ σημαντική ήταν και η ομιλία του στους φοιτητές του Πανεπιστημίου Yale με θέμα "Η Θέση του υπερρεαλισμού ανάμεσα στους δύο πολέμους". Το 1945 πραγματοποίησε ταξίδι στην Αριζόνα και το Νέο Μεξικό, ειδικότερα στις ιδιαίτερες περιοχές των Ινδιάνων. Επέστρεψε στο Παρίσι το 1946 όπου οργάνωσε μία νέα υπερρεαλιστική ομάδα καθώς και μεγάλες διεθνείς ομαδικές εκθέσεις του υπερρεαλισμού. Το διάστημα 1948-1949 υποστήριξε το διεθνιστικό και ειρηνιστικό κίνημα Πολίτες του Κόσμου (Citizens of the World) του Γκάρυ Νταίηβις, ενώ παράλληλα αντιτάχθηκε δημόσια με πλήθος κειμένων του, τόσο στον κομμουνισμό όσο και στον υπαρξισμό.

Τελευταία χρόνια Στα τελευταία είκοσι περίπου χρόνια της ζωής του, ο Μπρετόν έγραψε πολλά κείμενα ως προλόγους σε βιβλία άλλων συγγραφέων ή για καταλόγους εκθέσεων ζωγράφων. Το 1957 εξέδωσε την μελέτη Η Μαγική Τέχνη, προϊόν συνεργασίας με τον ποιητή και ιστορικό τέχνης Ζεράρ Λεγκράντ. Τον ίδιο χρόνο, εκδόθηκε και η τελευταία του ποιητική συλλογή με τον τίτλο Αστερισμοί (Constellations), αποτελούμενη από είκοσι δύο πεζά ποιήματα που συνοδεύονταν από ισάριθμα έργα του Χουάν Μιρό. Ο Μπρετόν έπασχε από χρόνιο άσθμα και η υγεία του επιδεινώθηκε το καλοκαίρι του 1966. Στις 27 Σεπτεμβρίου εισήχθη σε νοσοκομείο λόγω μίας έντονης κρίσης δύσπνοιας, και την επόμενη μέρα εξέπνευσε. Στον τάφο του, υπάρχει χαραγμένη η επιγραφή "Αναζητώ το χρυσάφι του χρόνου". Το ατελιέ του στην οδό Φονταίν διατηρείται ως σήμερα χάρη στις προσπάθειες της τρίτης συζύγου του Μπρετόν. Το 2003 το αρχείο του πωλήθηκε σε ιδιώτες, μετά από άρνηση της Γαλλικής κυβέρνησης να αποκτήσει την προσωπική συλλογή του.

Βιβλιογραφία Δοκίμια • • • • • •

Το Μανιφέστο του Σουρρεαλισμού (1924) Σουρρεαλισμός και ζωγραφική (1928) Δεύτερο Μανιφέστο (1929) Ανθολογία του Μαύρου Χιούμορ (1940) Προλεγόμενα για ένα τρίτο Μανιφέστο (1942) Ωδή στον Σαρλ Φουριέ (1946)

Πεζά, ποίηση • • • • • •

Τα Μαγνητικά Πεδία (1919) Nadja (1928-1963) Άμωμος Σύλληψη (1930) Αρκάνα 17 1944 Τα Συγκοινωνούντα δοχεία (1932) Point du jour (1934)

• L’Amour fou (1937) • Poèmes (1948)

127

Αντρέ Μπρετόν

128

Δείτε επίσης • Υπερρεαλισμός

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Ατελιέ του Αντρέ Μπρετόν [1] • Για το βιβλίο Nadja [2] • Το Μανιφέστο του Σουρρεαλισμού (1924) [3] • Das "Anrennen gegen die Grenzen der Sprache" Diskussion mit Roland Barthes, André Breton, Gilles Deleuze & Raymond Federman by Ralph Lichtensteiger [4]

Masque d'André Breton par René Iché

Παραπομπές [1] [2] [3] [4]

http:/ / www. atelierandrebreton. com http:/ / www. site-magister. com/ nadja. htm http:/ / www. geocities. com/ lmc2124/ breton. html#manifesto http:/ / www. lichtensteiger. de/ methoden. html

129

Αρθούρος Ρεμπώ Αρθούρος Ρεμπώ O Αρθούρος Ρεμπώ (Arthur Rimbaud, [aʀ'tyʀ ʀɛ̃'bo], πλήρες όνομα Ζαν-Νικολά-Αρτύρ Ρεμπό, 20 Οκτωβρίου 1854 - 10 Νοεμβρίου 1891) ήταν Γάλλος ποιητής. Θεωρείται ένας από τους μείζονες εκπροσώπους του συμβολισμού, με σημαντική επίδραση στη μοντέρνα ποίηση, παρά το γεγονός πως εγκατέλειψε οριστικά τη λογοτεχνία στην ηλικία των είκοσι ετών. Από το σύνολο του έργου του ξεχωρίζουν οι ποιητικές συλλογές Εκλάμψεις και Μια Εποχή στην Κόλαση. Η τελευταία υπήρξε το μοναδικό βιβλίο του Ρεμπώ που δημοσιεύτηκε κατόπιν επιθυμίας και ενεργειών του ίδιου, ενώ σημαντικό μέρος των ποιημάτων του δημοσιεύτηκαν ενόσω ήταν εν ζωή αλλά χωρίς τη συγκατάθεσή του ή εν αγνοία του. Γεννήθηκε στη Γαλλική αγροτική πόλη Σαρλβίλ των Αρδεννών, όπου έζησε τα νεανικά του χρόνια, πριν ξεκινήσει η πολύχρονη περιπλάνηση του σε πολυάριθμες πόλεις της Ευρώπης. Στη διάρκεια του πολυτάραχου βίου του ταξίδεψε σε δεκατρείς Ο Αρθούρος Ρεμπώ το 1872 διαφορετικές χώρες και έζησε ως επαίτης, μισθοφόρος, εργάτης, παιδαγωγός και ναυτικός, παράλληλα με τη συγγραφική δραστηριότητα. Στα τελευταία χρόνια της ζωής του, έχοντας ήδη εγκαταλείψει την ποίηση, περιπλανήθηκε στην βορειοανατολική Αφρική όπου εργάστηκε ως έμπορος και εξερευνητής, την ίδια περίοδο που άρχισε να αναγνωρίζεται το ποιητικό έργο του μεταξύ των λογοτεχνικών κύκλων του Παρισιού.

Νεανικά χρόνια Ο Ρεμπό γεννήθηκε στην αγροτική περιοχή Σαρλβίλ (Charleville) των Αρδεννών στη βορειοανατολική Γαλλία, κοντά στα σύνορα με το Βέλγιο. Ο πατέρας του, Φρεντερίκ Ρεμπό, ήταν στρατιωτικός και η μητέρα του, Βιταλί Κυίφ, κόρη εύπορου αγρότη από την περιοχή Ρος (Roche), κοντά στη Σαρλβίλ. Πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της παιδικής του ηλικίας στο αγρόκτημα της οικογένειας της μητέρας του, στη Ρος, μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό του Φρέντερικ και τις νεότερες αδελφές του, Βιταλί[1] και Ιζαμπέλ. Όταν ο Ρεμπώ ήταν έξι ετών, ο πατέρας του εγκατέλειψε την οικογένεια χωρίς να γυρίσει ποτέ πίσω. Για τη ρήξη που προκλήθηκε μεταξύ των γονέων του, έχουν υποστηριχθεί αρκετές εκδοχές, χωρίς κάποια από αυτές να μπορεί να αποδειχθεί. Ο Φρεντερίκ Ρεμπώ έλειπε συχνά από το σπίτι, εξαιτίας του επαγγέλματός του, ενώ κατά τις λίγες επισκέψεις του, ανάλωνε τον ελεύθερο χρόνο του στη συγγραφή[2] . Από την άλλη πλευρά, η μητέρα του Ρεμπό θεωρούσε κάθε λογοτεχνικό έργο ανώφελο, ενώ ο δύσκολος χαρακτήρας της ενδεχομένως να συντέλεσε στο χωρισμό του ζευγαριού. Ένα δείγμα του σκληρού χαρακτήρα της περιέγραψε ο ίδιος ο Ρεμπώ στο ποίημά του Les Poètes de Sept Ans (Ο επτάχρονος ποιητής), στο οποίο περιγράφει τον ποιητή με «μέτωπο γεμάτο εξογκώματα»[3] . Μετά τη φυγή του πατέρα του, ο Ρεμπό και τα τέσσερα αδέλφια του αναγκάστηκαν να ζήσουν φτωχικά και δύσκολα χρόνια, υπό την αυστηρή παρουσία της μητέρας τους, η οποία φρόντισε με επιμέλεια για τη μόρφωσή τους. Τον Οκτώβριο του 1861, ο Ρεμπώ εισήχθη μαζί με τον αδελφό του στο Ινστιτούτο Ροσσά, όπου φοίτησε για περίπου τρία χρόνια. Στο διάστημα αυτό, διακρίθηκε κερδίζοντας πολυάριθμα αριστεία και επαίνους, στα

Αρθούρος Ρεμπώ λατινικά, στη γραμματική, στην ιστορία, στη γεωγραφία, αλλά και στην αριθμητική. Στερημένος από παιδικές παρέες, λόγω της αυστηρής επαγρύπνησης της μητέρας του, ασχολήθηκε σχεδόν αποκλειστικά με το διάβασμα και τη μελέτη. Τον Απρίλιο του 1865, μετά από απόφαση της μητέρας του, μεταφέρθηκε στο Κολέγιο της Σαρλβίλ, όπου σύντομα διακρίθηκε εκ νέου στα μαθήματα και οι ικανότητες του προκάλεσαν μεγάλη εντύπωση, μεταπηδώντας από την πέμπτη τάξη του δημοτικού στην πρώτη τάξη του γυμνασίου. Μεταξύ των διακρίσεών του, ξεχωρίζουν επίσης οι δημοσιεύσεις εργασιών του στην εφημερίδα της εκπαιδευτικής κοινότητας Moniteur de l'Enseignement Superieur καθώς και πολυάριθμα βραβεία που κέρδιζε σε διαγωνισμούς των σχολείων της περιφέρειας. Στις αρχές του επόμενου χρόνου, το ποίημά του με τίτλο Les Étrennes des ophelins, δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα La Revue pour Tous και αποτελεί πιθανότατα ένα από τα καλύτερα δείγματα των πρώιμων έργων του. Λίγες ημέρες μετά τη δημοσίευση του ποιήματος, το Κολέγιο της Σαρλβίλ υποδέχτηκε ένα νέο δάσκαλο, τον Ζορζ Ιζαμπάρ (Georges Izambard), ο οποίος εξελίχθηκε σε ένα είδος λογοτεχνικού συμβούλου του Ρεμπώ. Εκείνος, με τη σειρά του, συνέχιζε να γράφει ποίηση και να παρουσιάζει αντίγραφα των έργων του στον Ιζαμπάρ, ο οποίος με τη σειρά του δάνειζε βιβλία από την προσωπική του συλλογή στον μαθητή του. Στις πρώιμες λογοτεχνικές του συνθέσεις, ο Ρεμπώ άντλησε στοιχεία από την ανθολογία Le Parnasse contemporain των παρνασσιστών, αποστέλλοντας μάλιστα ένα δικό του ποίημα προς δημοσίευση, με αποδέκτη τον Τεοντόρ ντε Μπανβίλ, το οποίο όμως δεν έγινε τελικά δεκτό. Στις 19 Ιουλίου 1870, κηρύχθηκε ο Γαλλογερμανικός πόλεμος, με αποτέλεσμα ο Ιζαμπάρ να εγκαταλείψει τη Σαρλεβίλ. Το Κολέγιο της πόλης έπαψε να λειτουργεί κατά τη διάρκεια του πολέμου, γεγονός που θα έδινε και ένα οριστικό τέλος στην επίσημη σχολική εκπαίδευση του Ρεμπώ. Οι πολιτικές εξελίξεις σε συνδυασμό με τη φυγή του Ιζαμπάρ, τού προκάλεσαν μελαγχολία και τάσεις φυγής, σημειώνοντας σε μία επιστολή προς τον δάσκαλό του: «Η πατρίδα μου ξεσηκώνεται. Προσωπικά θα προτιμούσα να τη δω να ξανακάθεται.»[4] . Στις 31 Αυγούστου εγκατέλειψε το σπίτι του και επιβιβάστηκε στο τρένο, με προορισμό το Παρίσι. Εξαιτίας της αδυναμίας του να καλύψει οικονομικά το αντίτιμο του εισιτηρίου, είχε προμηθευτεί ένα για τη συντομότερη διαδρομή μέχρι το Σαιν Κεντέν, ταξιδεύοντας στο υπόλοιπο της διαδρομής κρυφά. Κατά την άφιξή του στο Παρίσι, έγινε αντιληπτός από την αστυνομία, με αποτέλεσμα να συλληφθεί και να φυλακιστεί.

130

Αρθούρος Ρεμπώ

131 Χάρη σε ένα γράμμα που απέστειλε στον Ιζαμπάρ, ζητώντας τη βοήθειά του, οι αρχές τον έστειλαν σε εκείνον και φιλοξενήθηκε στο σπίτι της οικογένειάς του στο Ντουαί. Παρέμεινε εκεί για περίπου τρεις εβδομάδες, εργαζόμενος ως δημοσιογράφος της εφημερίδας Liberal du Nord, της οποίας ήταν εκδότης ο Ιζαμπάρ. Αρνούμενος αρχικά να επιστρέψει στη μητέρα του, η οποία σε αλληλογραφία με τον Ιζαμπάρ τον κατηγορούσε για τη φυγή του γιου της, επέστρεψε τελικά στη Σαρλβίλ, στις 27 Σεπτεμβρίου, με συνοδό τον Ιζαμπάρ. Τα καινούργια του ποιήματα ήταν εμπνευσμένα από τις πρόσφατες εμπειρίες του και επιθυμούσε να εκδοθούν με τη βοήθεια του Πωλ Ντεμενύ, τον οποίο είχε γνωρίσει στο Ντουαί και ήταν συνιδιοκτήτης εκδοτικού οίκου στο Παρίσι. Μία εβδομάδα μετά την επιστροφή του, ο Ρεμπώ εγκατέλειψε ξανά τη Σαρλβίλ με προορισμό αυτή τη φορά τη βελγική πόλη Σαρλρουά, όπου αναζήτησε εργασία στην εφημερίδα Journal de Charleroi, χωρίς όμως επιτυχία. Επόμενοι σταθμοί της περιπλάνησής του υπήρξαν το Φυμέ, το Βιρέ, οι Βρυξέλλες και τέλος το Ντουαί, όπου επισκέφτηκε εκ νέου το σπίτι του Ιζαμπάρ.

O Ρεμπώ επέστρεψε στο Παρίσι και θεωρείται πιθανό πως βρέθηκε εκεί στο αποκορύφωμα των γεγονότων της Κομμούνας, στα τέλη Απριλίου του 1871. Η σχέση του με την παρισινή Κομμούνα είναι εν γένει αμφιλεγόμενη, όπως και το αν βρισκόταν στην πόλη κατά τη διάρκειά της, ωστόσο κάτι τέτοιο φαίνεται να βεβαιώνεται από ισχυρισμούς του Βερλαίν, καθώς και από μία αστυνομική έκθεση του 1873, σύμφωνα με την οποία ήταν «μέλος των Χειρόγραφο από το ποίημα Les ατάκτων της Κομμούνας»[5] . Τρία ποιήματά του θεωρούνται επηρεασμένα Assis από την Κομμούνα και πρόκειται για τα L’Orgie parisienne, Les Mains de Jeanne-Marie και Chant de guerre parisien. Πιθανώς απογοητευμένος από τις αντίξοες εμπειρίες του, ο Ρεμπώ έστειλε στις 13 Μαΐου του 1871, από τη Σαρλβίλ, μία επιστολή στον Ιζαμπάρ που περιείχε επίσης το ποίημα Le Cœur volé («Κλεμμένη καρδιά»)[6] . Το γράμμα προκάλεσε την αντιπάθεια του πρώην δασκάλου του, που θα το χαρακτήριζε αργότερα ως «κακόηθες» στα απομνημονεύματά του. Δύο ημέρες αργότερα, έγραψε μία δεύτερη σημαντική μακροσκελή επιστολή στον Πωλ Ντεμενύ, γνωστή ως η «Επιστολή του προφήτη» (Lettre du voyant), μέσα στην οποία εξέθετε το ποιητικό του όραμα και τις αισθητικές του θεωρίες, αναφερόμενος στο ρόλο του ποιητή ως «προφήτη» και της ίδιας της ποίησης ως ένα μέσο που θα έπαυε να συμβαδίζει με την πραγματικότητα αλλά θα την ξεπερνούσε. Κάτω από την πίεση της μητέρας του να βρει μία εργασία, ο Ρεμπό προσπάθησε να ανακτήσει την επαφή του με το λογοτεχνικό κόσμο του Παρισιού, ελπίζοντας στην βοήθεια των παρνασσιστών. Την ίδια περίοδο, καθοριστική υπήρξε η γνωριμία του με τον Σαρλ Μπρετάν, ο οποίος είχε γνωρίσει παλαιότερα τον Πωλ Βερλαίν και προσφέρθηκε να του συστήσει τον νεαρό ποιητή. Ο Ρεμπώ, με τη σειρά του, έγραψε ένα οικείο και αυτοβιογραφικό γράμμα στον Βερλαίν, δηλώνοντας ένθερμος θαυμαστής του και τονίζοντας την επιθυμία του να εγκατασταθεί στο Παρίσι, εσωκλείοντας επίσης μερικά από τα ποιήματά του.

Αρθούρος Ρεμπώ

132

Λογοτεχνική πορεία Ο Βερλαίν, εξίσου γοητευμένος από το έργο του Ρεμπό, φρόντισε για την εγκατάσταση του στο σπίτι του ίδιου, συγκεντρώνοντας επίσης ένα χρηματικό ποσό για την κάλυψη των εξόδων του ταξιδιού του. Ο Ρεμπώ ενσωματώθηκε για ένα διάστημα στον κύκλο των παρνασσιστών, ενώ σε ολόκληρο το διάστημα της διαμονής του στο Παρίσι, προκαλούσε με τη συμπεριφορά του την λογοτεχνική ελίτ της εποχής, διάγοντας έκλυτο βίο. Ο ποιητής Λεόν Βαλάντ περιέγραψε την παρουσία του Ρεμπώ σε μία επιστολή του, στις 5 Οκτωβρίου του 1871, γράφοντας:

Coin de table, ο. 1872, λάδι σε μουσαμά, 1.6x2.25 μ., Μουσείο Ορσέ, Παρίσι. Πίνακας του Ανρί Φαντέν-Λατούρ. Διακρίνεται ο Πωλ Βερλαίν (πρώτος από αριστερά) και δίπλα του ο Αρθούρος Ρεμπώ (δεύτερος από αριστερά).

«Μεγάλα χέρια, μεγάλα πόδια, αληθινά παιδικό πρόσωπο που θα μπορούσε κάλλιστα να ανήκει σε δεκατριάχρονο, βαθυγάλανα μάτια, μάλλον άγρια παρά συνεσταλμένα – αυτός είναι ο νεαρός που με τη φαντασία του, τις εκπληκτικές δυνατότητες και την αχρειότητά του έχει συναρπάσει ή φοβίσει όλους τους φίλους μας.»[7]

Η ένδοξη πορεία του Ρεμπώ δεν είχε ωστόσο μεγάλη διάρκεια, κυρίως εξαιτίας της αντικοινωνικής και προκλητικής συμπεριφοράς του, που συνδύαζε δύο διαφορετικούς χαρακτήρες, του ομοφυλόφιλου και του αναρχικού, και οι δύο ιδιαίτερα απωθητικοί στη δεκαετία του 1870. Το Μάρτιο του 1872, εγκαταστάθηκε για ένα διάστημα στο σπίτι της μητέρας του στη Σαρλβίλ, μετά από παρότρυνση του Βερλαίν που επιθυμούσε να σώσει τον γάμο του, ο οποίος είχε οδηγηθεί σε διάλυση εξαιτίας της ερωτικής σχέσης του με τον Ρεμπό. Τον Ιούλιο του ίδιου έτους, ο Βερλαίν εγκατέλειψε τη σύζυγο και το γιο του, ταξιδεύοντας μαζί με τον Ρεμπώ, αρχικά στο Βέλγιο και κατόπιν στο Λονδίνο. Στην αγγλική πόλη, ο Ρεμπό συνέθεσε μία σειρά πεζών ποιημάτων που αργότερα συγκρότησαν τη συλλογή Εκλάμψεις (Les Illuminations), η οποία ανήκει στα σημαντικότερα έργα του. Τον Απρίλιο του 1873, επισκέφτηκε την οικογένειά του στη Σαρλβίλ. Στο αγρόκτημα της Ρος, ο Ρεμπό ξεκίνησε να επιμελείται το πρώτο σχεδίασμα για το Μια εποχή στην κόλαση, το μοναδικό έργο που εξέδωσε ο ίδιος και το βιβλίο που επρόκειτο να του χαρίσει την αναγνώριση. Το επόμενο διάστημα, ο Ρεμπώ επέστρεψε στο Λονδίνο και στην κοινή ζωή με τον Βερλαίν. Η προβληματική συμβίωση των δύο ποιητών οδήγησε σύντομα στη φυγή του Βερλαίν, για να συναντηθούν ξανά στις Βρυξέλλες, όπου μετά από έντονη διαφωνία, ο Βερλαίν σε κατάσταση μέθης, πυροβόλησε και τραυμάτισε τον Ρεμπό στο αριστερό του χέρι, πάνω από τον καρπό. Για την πράξη του καταδικάστηκε σε δύο χρόνια φυλάκιση και πρόστιμο 200 φράγκων, που αποτελούσε τη μέγιστη δυνατή ποινή. Ο Ρεμπώ νοσηλεύτηκε για λίγες ημέρες στο νοσοκομείο Σαιν Ζαν των Βρυξελλών και αργότερα εγκαταστάθηκε εκ νέου στη Ρος, όπου ολοκλήρωσε το Μια εποχή στην κόλαση, έργο σε μεγάλο βαθμό εξομολογητικό. Το βιβλίο τυπώθηκε με χρηματοδότηση της μητέρας του, σε τυπογραφείο των Βρυξελλών, αν και ελάχιστα αντίτυπα κυκλοφόρησαν αρχικά. Ο Ρεμπώ παρέλαβε περίπου δέκα αντίτυπα, από τα συνολικά 500 που είχε παραγγείλει, τα οποία μοίρασε σε οικεία πρόσωπα και άλλους λογοτέχνες, ωστόσο δεν πλήρωσε για τα υπόλοιπα. Μέχρι το 1884, έτος δημοσίευσης του Les Poètes maudits (Οι καταραμένοι ποιητές) του Βερλαίν, δεν είχαν καταγραφεί αντιδράσεις ή κριτικές απέναντι στο βιβλίο, το οποίο παρέμενε στην αφάνεια.

Αρθούρος Ρεμπώ

133

Tους μήνες που ακολούθησαν την εκτύπωση του Μια Εποχή στην Κόλαση o Ρεμπώ έζησε στο Λονδίνο, όπου για ένα διάστημα συγκατοίκησε με τον ποιητή Ζερμαίν Νουβώ, ενώ κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών του 1874, δέχθηκε την επίσκεψη της μητέρας του και της αδελφής του, Βιταλί. Tην ίδια περίοδο αναζήτησε επίμονα εργασία ως δάσκαλος γαλλικών. Σύμφωνα με μία αγγελία στους Times, βεβαιώνεται πως ο Ρεμπώ εργάστηκε για ένα διάστημα ως δάσκαλος στη βιομηχανική πόλη του Ρήντιγκ, όπου θεωρείται επίσης πιθανό πως επεξεργάστηκε μέρος των Εκλάμψεων. Παρέμεινε εκεί για περίπου τρεις μήνες, πριν επιστρέψει στο σπίτι της μητέρας του, στις 29 Δεκεμβρίου 1874. Ο Ρεμπό αναζητούσε να ασχοληθεί με μία πρακτική εργασία, όπως το εμπόριο ή τη μηχανολογία. Παράλληλα, πίστευε πως η εκμάθηση χρήσιμων γλωσσών θα ήταν ένα επιπλέον εφόδιο και για το σκοπό αυτό ταξίδεψε στη Στουτγκάρδη, προκειμένου να εξοικειωθεί με τη γερμανική γλώσσα. Θεωρείται πιθανό πως φοίτησε σε κάποια σχολή της πόλης ή παρέδιδε μαθήματα γαλλικών κατ' οίκον. Στη Στουτγκάρδη, ο Ρεμπώ συνάντησε για τελευταία φορά τον Βερλαίν, στον οποίο παρέδωσε τα ποιήματα που συγκρότησαν αργότερα τις Εκλάμψεις. Στα τέλη Απριλίου, εγκατέλειψε τη Γερμανία και ξεκίνησε μία νέα περίοδος περιπλάνησης, κατά την οποία ταξίδεψε στο Μιλάνο, στο Λιβόρνο (όπου εργάστηκε ως λιμενεργάτης) και στη Μασσαλία, όπου δηλώνοντας υποστηρικτής του Δον Κάρλος, έλαβε χρήματα από ένα στρατολογικό γραφείο των Καρλιστών και οδηγίες για να μεταβεί και να ενταχθεί στον αντάρτικο ισπανικό στρατό. Με τα χρήματα αυτά, ο Ρεμπώ επέστρεψε τελικά στο Παρίσι και αργότερα στη Σαρλβίλ, όπου συνέχισε να μελετά ξένες γλώσσες.

Περιπλάνηση σε Ευρώπη και Αφρική Τον Μάιο του 1875, σε ένα καθοριστικό για το υπόλοιπο της ζωής του ταξίδι στο Βέλγιο, ο Ρεμπώ ήρθε σε επαφή με έναν στρατολόγο του ολλανδικού αποικιακού στρατού. Με βασικό κίνητρο τις οικονομικές απολαβές, δήλωσε συμμετοχή, και στο διάστημα από τις 18 Μαΐου έως τις 10 Ιουνίου ακολούθησε τη βασική εκπαίδευση στο λιμάνι του Χάρντερβεϊκ, μαζί με περίπου 200 στρατιώτες, στην πλειοψηφία τους μισθοφόροι. Μετά από ένα πολυήμερο ταξίδι με το ατμόπλοιο Prins van Oranje, το τάγμα στο οποίο ανήκε ο Ρεμπώ, προσάραξε στη Μπατάβια (Τζακάρτα). Στις 15 Αυγούστου, ο Ρεμπώ λιποτάκτησε και παρά την καταδίωξή του από ένα απόσπασμα του ολλανδικού στρατού κατάφερε να ξεφύγει. Οι διηγήσεις του Ρεμπώ ταιριάζουν σε μεγάλο βαθμό με τις ημερομηνίες του ημερολογίου καταστρώματος του πλοίου The Wandering Chief, τόσο ώστε να θεωρείται πολύ πιθανό πως τελικά έφυγε από την Ιάβα με αυτό, χρησιμοποιώντας το πλαστό όνομα Έντουϊν Χολμς. Στις 9 Δεκεμβρίου του 1875, επέστρεψε στο σπίτι της μητέρας του. Αν και δεν είναι εξακριβωμένη η πορεία που ακολούθησε κατά την επιστροφή του, ο φίλος του Ντελαέ ανέφερε

Φωτογραφία του Ρεμπό στο Χαράρ της Αιθιοπίας (π. 1883)

σε ένα γράμμα στις 28 Ιανουαρίου 1877, πως ταξίδεψε «[...] από τις Βρυξέλλες στο Κορκ (Ιρλανδία), μέσω Ιάβας, ύστερα στο Λίβερπουλ, τη Χάβρη, το Παρίσι, για να καταλήξει όπως πάντα στην Πόλη του Καρόλου»[8] .

Αρθούρος Ρεμπώ Η περίοδος από τις αρχές του 1876 μέχρι την άνοιξη του 1877, υπήρξε μάλλον απόλυτα αδρανής για τον Ρεμπώ, καθώς ελάχιστα στοιχεία είναι γνωστά για τις δραστηριότητές του. Από το Μάιο του 1877, ξεκίνησε μία νέα περιπλάνηση με σταθμούς όπως η βόρεια Γερμανία, η Βρέμη, το Αμβούργο, η Κοπεγχάγη, η Στοκχόλμη και πιθανά το Παρίσι. Το Δεκέμβριο του 1878 προσελήφθη ως διερμηνέας για μία γαλλική κατασκευαστική εταιρεία με επιχειρηματική δραστηριότητα στην Κύπρο. Ο Ρεμπώ ταξίδεψε στην Κύπρο το Δεκέμβριο του 1878 και ανέλαβε τελικά επικεφαλής ενός λατομείου στην τοποθεσία Ποταμός, εργασία που εκτέλεσε με επιτυχία, σύμφωνα με την συστατική επιστολή που έλαβε από την εταιρεία την άνοιξη του 1879. Ο Ρεμπό επέστρεψε στην Κύπρο στα τέλη Απριλίου του 1880 για να αναχωρήσει ξαφνικά από το νησί το καλοκαίρι του ίδιου έτους. Η αλληλογραφία του, περιέχει αντιφατικές εξηγήσεις σχετικά με τα αίτια της αναχώρησής του, ενώ θεωρείται πιθανό πως προκλήθηκε από ένα «παράπτωμα» στο οποίο είχε υποπέσει. Ειδικότερα, σύμφωνα με μαρτυρία του Ιταλού εμπόρου Οττορίνο Ρόζα (που είχε συνοδεύσει τον Ρεμπό σε αποστολές), ο λόγος της φυγής του ήταν ένα εργατικό ατύχημα, κατά το οποίο είχε σκοτώσει από αμέλεια έναν ντόπιο εργάτη, πετώντας μία πέτρα[9] . Τo επόμενο διάστημα κατέφυγε στην Αφρική, περιπλανώμενος προς αναζήτηση εργασίας. Στο Άντεν της Υεμένης, προσελήφθη στο πρακτορείο του Αλφρέντ Μπαρντέ, από τον συνταγματάρχη Ντυμπάρ, μέλος του συνδέσμου εξαγωγέων καφέ, προκειμένου να επιβλέπει τη διαλογή και τη συσκευασία του. Το Νοέμβριο του 1880, υπέγραψε νέο συμβόλαιο με σημαντικά αυξημένες αποδοχές, αυτή τη φορά για να εργαστεί σε εμπορευματικό σταθμό του Χαράρ. Παράλληλα οργάνωσε εξερευνητικές αποστολές και περιοδείες, με στόχο την χαρτογράφηση άγνωστων περιοχών, στα πλαίσια των οποίων έφθασε μέχρι την περιοχή Ογκαντέν της Αιθιοπίας, το νοτιότερο σημείο που είχε επισκεφθεί ποτέ Ευρωπαίος και μία από τις μεγαλύτερες ανεξερεύνητες περιοχές του κόσμου εκείνη την εποχή. Μία λεπτομερής αναφορά του Ρεμπό για το Ογκαντέν δημοσιεύτηκε αργότερα από τη Γαλλική Γεωγραφική Εταιρεία, αποτελώντας την πρώτη αξιόπιστη περιγραφή της περιοχής αλλά και το δεύτερο έργο που εξέδωσε ο ίδιος, μετά το Μια Εποχή στην Κόλαση. Όταν το εμπορικό πρακτορείο του Χαράρ έκλεισε, ο Ρεμπό εγκαταστάθηκε εκ νέου στο Άντεν. Λίγους μήνες αργότερα διέκοψε τη συνεργασία του με τον Μπαρντέ, προκειμένου να συνεργαστεί με τον έναν άλλο Γάλλο έμπορο, τον Πιερ Λαμπατύ, στο εμπόριο όπλων, αποβλέποντας σε γρήγορο πλουτισμό. Η αποστολή του στη Σόα και η συνεργασία του με τον βασιλιά Μενελίκ, αποδείχθηκε εξαιρετικά επικερδής, μετά το πέρας των οποίων έμεινε επτά εβδομάδες στο Κάιρο, αναρρώνοντας από τις κακουχίες και την επιβάρυνση της υγείας του. Από τα τέλη του 1888, το μεγαλύτερο ποσοστό του ξένου εμπορίου στη νότια Αβησσυνία διεξαγόταν με επίκεντρο τον Αρθούρο Ρεμπώ, ο οποίος είχε ανελιχθεί σε κορυφαίο επιχειρηματία και έμπορο της περιοχής, ικανό να διαμορφώνει τις τιμές σημαντικών εμπορευμάτων[10] .

134

Αρθούρος Ρεμπώ

Θάνατος Στις 7 Απριλίου του 1891 ο Ρεμπό εγκατέλειψε το Χαράρ με την υγεία του σε κακή κατάσταση και την δεξιά κνήμη του πρησμένη. Στο νοσοκομείο του Άντεν, διαγνώστηκε λανθασμένα αρθροορογονίτιδα σε προχωρημένο στάδιο. Στις 20 Μαΐου μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο Κονσεψιόν της Μασσαλίας όπου η αρχική διάγνωση έκανε λόγο για «νεόπλασμα στο γοφό», ενώ οι επόμενες ιατρικές αναφορές παραπέμπουν σε ένα είδος καρκίνου στα οστά. Μία εβδομάδα αργότερα, οι γιατροί του νοσοκομείου ακρωτηρίασαν το δεξί του πόδι. O Ρεμπό παρέμεινε στο νοσοκομείο για τους επόμενους δύο μήνες και στη συνέχεια επέστρεψε στο οικογενειακό αγρόκτημα της Ρος, όπου λάμβανε τη φροντίδα της αδελφής του Ιζαμπέλ. Στις 23 Αυγούστου αναχώρησε ξανά για τη Μασσαλία, καθώς μία δεύτερη επέμβαση ήταν επιβεβλημένη. Η κατάστασή του επιδεινώθηκε και σύντομα παρέλυσε το αριστερό χέρι του κατά τα τρία τέταρτα. Ο τάφος του Ρεμπώ στο κοιμητήριο της Σαρλβίλ Πέθανε στις 10 Νοεμβρίου του 1891 σε ηλικία τριάντα επτά ετών. Η σορός του μεταφέρθηκε στο Παρίσι και στη συνέχεια στη Σαρλβίλ. Στην επιτύμβια πλάκα του τάφου του αναγράφεται εκτός από το όνομα, την ηλικία του και την ημερομηνία θανάτου του, η φράση «Προσευχηθείτε για αυτόν» (γαλλ. «Priez pour lui»). Δέκα χρόνια αργότερα, στην πλατεία de la Gare της Σαρλβίλ στήθηκε μνημείο προς τιμή του, όπως και το 1984 στο Παρίσι, στην Πλας Ντε λ' Αρσενάλ. Στην πόλη της Σαρλβίλ λειτουργεί επίσης το Μουσείο Αρθούρου Ρεμπώ, το οποίο φιλοξενεί χειρόγραφα έργα του καθώς και προσωπικά αντικείμενα.

Έργο Η επιστολή του Ρεμπό προς τον Πωλ Ντεμενύ, στις 15 Οκτωβρίου του 1871, συνιστά ένα από τα σημαντικότερα κείμενά του, με αντικείμενο το ρόλο της ποίησης, όπως τον αντιλαμβανόταν ο ίδιος. Σύμφωνα με τον Ρεμπό, ο αληθινός ποιητής αποτελούσε ένα είδος προφήτη, ικανό να διαμορφώσει μία νέα πραγματικότητα, εφευρίσκοντας το άγνωστο. Ως χρέος του, αντιλαμβανόταν τη γνωριμία με τον εαυτό του, την καλλιέργεια του μυαλού και της ψυχής του, ώστε τελικά να δημιουργήσει μία «οικουμενική γλώσσα». Ο ποιητής, κατά τον Ρεμπώ, θα γινόταν «προφήτης» μέσω μίας «μακράς, απέραντης και λελογισμένης απορρύθμισης όλων των αισθήσεων», υπονομεύοντας συστηματικά την καθιερωμένη και συμβατική λειτουργία τους. Η διαδικασία αυτή συνδέθηκε στην περίπτωσή του, με τον τρόπο ζωής του και ειδικότερα με τη μετέπειτα χρήση ψυχοτρόπων ουσιών, που πιθανώς συνέβαλαν στο παραισθησιακό ή παραληρηματικό ύφος ορισμένων ποιημάτων του. Στο ίδιο γράμμα, αναφερόταν συνοπτικά στην ιστορία της ποίησης, απορρίπτοντας μεγάλο μέρος της αλλά αναγνωρίζοντας τη συνεισφορά ποιητών όπως ο Σαρλ Μποντλαίρ, ο παρνασσιστής Αλμπέρ Μερά καθώς και ο Βερλαίν. Υπήρξε ένας από τους πρώτους μοντέρνους ποιητές που επιδίωξαν να εγκαταλείψουν τους περιορισμούς του κλασικού μέτρου, που κυριαρχούσε στη γαλλική ποίηση, προτείνοντας την κατάργηση του αλεξανδρινού στίχου και αφήνοντας τα «οράματά» του να διαμορφώσουν τις νέες ελεύθερες φόρμες που θα ακολουθούσε. Επιχείρησε να απαλλάξει την ποίησή από τους περιορισμούς της πραγματικότητας, συνδέοντας συχνά στον ποιητικό του λόγο αντίθετα ή απομακρυσμένα στοιχεία και χρησιμοποιώντας ελεύθερους συνειρμούς, στοιχεία που υπήρξαν αργότερα σημεία επαφής του με τον υπερρεαλισμό.

135

Αρθούρος Ρεμπώ

136

Δημοσιεύσεις Το 1870 δημοσιεύτηκαν για πρώτη φορά ποιήματα του Ρεμπώ, με τη συγκατάθεσή του. Επρόκειτο για τα Les Étrennes des orphelins και Trois baisers (ή Première soirée) που παρουσιάστηκαν στα περιοδικά La Revue pour tous και La Charge αντίστοιχα. Το Μια Εποχή στην Κόλαση υπήρξε το μοναδικό του βιβλίο που εκδόθηκε κατόπιν επιθυμίας και ενεργειών του ίδιου, γραμμένο από τον Απρίλιο μέχρι τον Αύγουστο του 1873. Η εκτύπωση του χρηματοδοτήθηκε από τη μητέρα του και ολοκληρώθηκε περίπου στα τέλη Οκτωβρίου του ίδιου έτους, στο τυπογραφείο της επιχείρησης του Ζακ Πόουτ, στις Βρυξέλλες. Ο Ρεμπώ παρήγγειλε συνολικά 500 αντίτυπα, αριθμός ιδιαίτερα υψηλός για τα δεδομένα της εποχής, από τα οποία παρέλαβε ο ίδιος περίπου δέκα, υποσχόμενος να πληρώσει εν καιρώ για τα υπόλοιπα. Για αρκετά χρόνια, το ποσό που οφειλόταν δεν πληρώθηκε, με αποτέλεσμα τα λιγοστά αντίτυπα που είχε παραλάβει ο Ρεμπώ να αποτελούν τα μοναδικά που είχαν διαρρεύσει σε έναν πολύ περιορισμένο κύκλο. Σύμφωνα με έναν ισχυρισμό της αδελφής του, Ιζαμπέλ, τα υπόλοιπα αντίτυπα του βιβλίου κάηκαν από τον ίδιο τον Ρεμπώ, ωστόσο η ανακάλυψη των απλήρωτων αντιτύπων διαψεύδει αυτό το ενδεχόμενο[11] .

Εξώφυλλο της πρώτης έκδοσης του Μια Εποχή στην Κόλαση (Οκτώβριος 1873).

Σημαντικό μέρος των ποιημάτων του δημοσιεύτηκε ενόσω ήταν εν ζωή, ωστόσο χωρίς να έχει δώσει ο ίδιος τη συγκατάθεσή του. Το έργο του ξεκίνησε να αναγνωρίζεται και να εκδίδεται την περίοδο που ο Ρεμπώ είχε ήδη εγκαταλείψει τη λογοτεχνία και ειδικότερα στο διάστημα της παραμονής του στην Αφρική. Από το Νοέμβριο του 1886, ποιήματά του άρχισαν να εμφανίζονται σε περιοδικές εκδόσεις, ενώ για ένα διάστημα αποδόθηκαν στον Ρεμπώ και αρκετά πλαστά έργα. Οι Εκλάμψεις εκδόθηκαν για πρώτη φορά τον ίδιο χρόνο, στην επιθεώρηση La Vogue, χάρη σε ενέργειες του Βερλαίν και του Νουβώ. Δεν είναι γνωστό αν ο ίδιος επιθυμούσε τη δημοσίευσή τους, ούτε ακόμα αν τα ποιήματα που εκδόθηκαν συγκροτούσαν το πλήρες έργο, ωστόσο θεωρείται πως αυτά που περιέχονταν στη συλλογή είχαν γραφτεί πράγματι ως ένα ενιαίο σύνολο. Το 1892, επανεκδόθηκαν τα δύο κυριότερα έργα του, Μια Εποχή στην Κόλαση και Εκλάμψεις, ενώ το 1895 ακολούθησε η έκδοση της συλλογής Poésies Complètes που περιείχε ποιήματα του Ρεμπώ γραμμένα μέχρι το 1873. Σχεδόν το σύνολο του έργου του εκδόθηκε πριν τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, με λίγες εξαιρέσεις. Δεν είναι γνωστό αν ο Ρεμπώ προμηθεύτηκε κάποιες από τις εκδόσεις των έργων του αλλά βεβαιωμένα γνώριζε για την ολοένα μεγαλύτερη αναγνώρισή του, καθώς το 1885 έλαβε μία επιστολή από τον εκδότη του λογοτεχνικού περιοδικού La France moderne, ο οποίος ζητούσε τη συνεργασία του με το περιοδικό, χαρακτηρίζοντας τον Ρεμπώ «ηγέτη της σχολής της παρακμής». Η σειρά με την οποία γράφτηκαν οι Εκλάμψεις και το Μια Εποχή στην Κόλαση αποτελεί αντικείμενο διαφωνιών, καθώς οι μελετητές του έργου του Ρεμπώ δεν έχουν καταλήξει αν τα ποιήματα των Εκλάμψεων, ή μέρος τους, ολοκληρώθηκαν μετά το Μια Εποχή στην Κόλαση. Τα πρώτα πεζά ποιήματα του Ρεμπώ χρονολογούνται το 1871-72, γεγονός που καθιστά, με μεγάλη πιθανότητα, τα πρώτα σχεδιάσματα για τις

Αρθούρος Ρεμπώ Εκλάμψεις προγενέστερα. Επιπλέον, το τελευταίο μέρος του Μια Εποχή στην Κόλαση, με τίτλο Αποχαιρετισμός (γαλλ. Adieu), ερμηνεύεται από ορισμένους μελετητές ως ο τελικός αποχαιρετισμός του συγγραφέα στην ίδια την ποίηση. Σύμφωνα ωστόσο με το εισαγωγικό σημείωμα του Πωλ Βερλαίν για την πρώτη έκδοσή τους του 1886, οι Εκλάμψεις γράφτηκαν την περίοδο 1873-75, κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του Ρεμπώ στο Βέλγιο, την Αγγλία και τη Γερμανία. Επιπλέον, γραφολογική μελέτη των χειρογράφων από τον Ανρί ντε Μπουγιάν ντε Λακόστ, έδειξε ότι τμήμα των Εκλάμψεων φέρει το γραφικό χαρακτήρα του ποιητή Ζερμαίν Νουβώ, με τον οποίο όμως έζησε ο Ρεμπώ μετά το 1874[12] . Αν και γενικά υπάρχει συμφωνία πως τα χειρόγραφα των Εκλάμψεων είναι μεταγενέστερα, δεν είναι από όλους παραδεκτό πως πράγματι η σύνθεσή τους χρονολογείται επίσης μετά το Μια Εποχή στην Κόλαση. Από την άλλη πλευρά, δεν θεωρείται πιθανό πως ο Ρεμπώ θα αφιέρωνε χρόνο στην αντιγραφή και πιθανά στη βελτίωση των ποιημάτων, ενώ είχε ήδη εγκαταλείψει την ποίηση.

Επίδραση Μέχρι το θάνατό του, ο Ρεμπώ ήταν γνωστός σε έναν περιορισμένο λογοτεχνικό κύκλο της αβάν-γκαρντ. Αρκετοί ποιητές του 20ου αιώνα επηρεάστηκαν από το έργο του, και ειδικότερα από την ελεύθερη φόρμα της ποίησής του, σε τέτοιο βαθμό ώστε να θεωρείται ένας από τους «πατέρες» του μοντερνισμού. Σημαντική επιρροή άσκησε στους Γάλλους υπερρεαλιστές, με τον Αντρέ Μπρετόν να τον ονομάζει «σουρρεαλιστή στην πρακτική της ζωής και αλλού»[13] , ενώ συχνά αναφέρεται και ως επιρροή των συγγραφέων της μπητ γενιάς. Ο Αμερικανός συγγραφέας Χένρυ Μίλλερ, εξέφρασε το δικό του θαυμασμό για το έργο και την προσωπικότητα του Ρεμπώ, στο βιβλίο του Ο Καιρός των Δολοφόνων (1956). Τόσο το λογοτεχνικό του έργο, όσο και και η περιπετειώδης ζωή του, διαμόρφωσαν την εικόνα ενός επαναστατικού καλλιτέχνη ή όπως τον αποκάλεσε ο Αλμπέρ Καμύ, ενός «ποιητή της εξέγερσης», αποτελώντας είδωλο των φοιτητών του Μάη του '68, διανοούμενων μουσικών ή ακόμα του κινήματος των ομοφυλόφιλων, εισάγοντας τα ρομαντικά ιδεώδη στον 20ο αιώνα[14] . Η ποίηση και σεξουαλική αντισυμβατικότητα του Ρεμπώ ενέπνευσαν διάσημους καλλιτέχνες όπως ο Τζιμ Μόρισον, ο Μπομπ Ντίλαν, ο Τζον Λένον και η Πάτι Σμιθ. Η σχέση Ρεμπώ και Βερλέν μεταφέρθηκε το 1995 στη μεγάλη οθόνη με την ταινία Καταραμένη σχέση (Total eclipse), σε σκηνοθεσία Ανιέσκα Χόλαντ και πρωταγωνιστή τον Λεονάρντο Ντι Κάπριο. Στη μουσική, ο Μπέντζαμιν Μπρίτεν μελοποίησε τμήμα των Εκλάμψεων (έργο 18, 1939) σε ένα σύνολο τραγουδιών για σοπράνο ή τενόρο. Στον ελληνικό χώρο, οι Τρύπες μελοποίησαν το ποίημα Μια Εποχή Στην Κόλαση στο δίσκο τους «Υπέροχο Τίποτα», ενώ ο Θάνος Μικρούτσικος ολοκλήρωσε το 1987 την όπερα «Μια εποχή στην κόλαση» όπου απαγγέλλει ο Γιώργος Κιμούλης με έντονα στοιχεία δραματικότητας, λυρικότητας και σαρκασμού.

Έργογραφία • Μια Εποχή στην Κόλαση (Une Saison en Enfer, 1873) • Οι Εκλάμψεις (Les Illuminations, 1873-75) • Poésies complètes (1895) Στη διάρκεια της ζωής του Ρεμπώ δημοσιεύτηκαν με την άδειά του, τα ποιήματα Μια Εποχή στην Κόλαση (1873), Les Étrennes des orphelins (1870) και Trois baisers (ή Première soirée) (1870). Εν αγνοία του, δημοσιεύτηκαν επίσης τα ποιήματα: • Les Corbeaux (1872) • Petites Pauvres (ή Les Effarés) (1878, 1883) • Les Assis (1883) • Le Bateau Ivre (1883) • Les Chercheuses de poux (1883) • Oraison de soir (1883)

137

Αρθούρος Ρεμπώ • • • • • • • • • • • • • •

Voyelles (1883) Les Premières communions (1886) Le Buffet (1888) Le Dormeur du val (1888) Le Coeur du pitre (1888) A la musique (1889) Ma Bohème (1889) Le Mal (1889) Sensation (1889) Au Cabaret vert (1890) Paris se repeuple (1890) Bal de pendus (1891) Vénus anadyomène (1891) Le Reliquaire, (1891)

Σημειώσεις [1] Τον Ιούνιο του 1857 είχε γεννηθεί η πρώτη κόρη της οικογένειας, που ονομάστηκε επίσης Βιταλί, ωστόσο πέθανε ένα μήνα

αργότερα. Τον Ιούνιο του επόμενου έτους γεννήθηκε η ομώνυμη δεύτερη κόρη των Φρεντερίκ Ρεμπώ και Βαλερί Κύιφ. [2] Ο πατέρας του Ρεμπό συνέλεγε κείμενα για τα οποία έγραφε αναλύσεις. Στο σχετικά πλούσιο λογοτεχνικό του έργο,

συγκαταλέγονται κείμενα για στρατιωτικά θέματα, μία πραγματεία για τους αρχαίους και σύγχρονους στρατιωτικούς λόγους, αραβικά ανέκδοτα (είχε διακριθεί στην κατάκτηση της βόρειας Αφρικής και είχε τεθεί υπεύθυνος του φυλακίου Σεμπντού στην Αλγερία) αλλά και μία μετάφραση του Κορανίου. [3] Στο πρωτότυπο «Dans les yeux bleus et sous le front plein d'éminences», Les Poètes de sept ans, στ. 3. [4] βλ. Robb, σελ. 64. [5] ό.π. σελ. 101. [6] Αρχικός τίτλος Le Cœur supplicié («Βασανισμένη καρδιά») [7] βλ. Robb, σελ. 146. [8] Rimbaud : Oeuvres complètes, επ. Α. Adam, Gallimard, 1972, σ. 302 [9] βλ. Robb, σελ. 351. [10] Robb, σελ. 452. Βλ. επίσης επιστολή Α. Ιλγκ προς Ρεμπώ, 30 Μαρτίου 1889, Oeuvres complètes, επ. Α. Adam, Gallimard, 1972, σ. 529. [11] Robb, σελ. 275. Βλ. επίσης Librairie L'Oiseau-Lire (http:/ / www. loiseaulire. com/ 19eme/ Rimbaud. html)(Γαλλικά), La légende de la

destruction par Rimbaud de l'édition princeps de «Saison en enfer»; Carteret, Le Trésor du bibliophile romantique et moderne, tome II, p. 271. [12] βλ. Robb, σελ. 280. Για την μελέτη του ντε Λακόστ βλ. επίσης Henry de Bouillane de Lacoste, Rimbaud et le problème des Illuminations, Mercure de France, 1949, p. 270. [13] Αντρέ Μπρετόν, Μανιφέστα του Σουρρεαλισμού, Δωδώνη (1983), σελ. 30. [14] βλ. Robb, σελ. 497.

Βιβλιογραφία • • • • •

Graham Robb, Αρθούρος Ρεμπώ, Μικρή Άρκτος, 2005, ISBN 960-8104-10-6 Rimbaud, Arthur. (2006). Encyclopædia Britannica. A. Rimbaud, Α. Adam (επ.), Oeuvres complètes, Bibliothèque de la Pléiade, Gallimard, 1972 A. Ρεμπώ (μφ. Κωστής Παππάς), Γράμματα του Αρθούρου Ρεμπώ, Νεφέλη, 1984 Σ. Μπερνάρ, «Το Πρόβλημα των Εκλάμψεων», Εκλάμψεις (μτφρ Α. Ασλάνογλου), Ηριδανός, 1981, σελ. 139-46

• Οι διασημότερες ελληνικές μεταφράσεις είναι εκείνες των Χριστόφορου Λιοντάκη και του Νίκου Σπάνια σε έντυπες εκδόσεις ενώ,υπάρχει επίσης, αναρτημένη, μετάφραση με ελεύθερη πρόσβαση του Χρίστου Κρεμνιώτη

138

Αρθούρος Ρεμπώ

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Ποιήματα και αλληλογραφία του Ρεμπώ, στη γαλλική Βικιθήκη • Συνολική παρουσίαση του έργου του Ρεμπώ και βιογραφικά στοιχεία (στη γαλλική). (http://www.poetes. com/rimbaud/) • Σύντομη βιογραφία στην ιστοσελίδα των Αρδεννών (στη γαλλική). (http://www.les-ardennes.net/ decouverte/Rimbaud.php) • Βιογραφίες και ποιημάτα των Ρεμπώ και Βερλέν (στην αγγλική). (http://www.mag4.net/Rimbaud/indexe. html)

139

140

Βασίλης Αλεξάκης Βασίλης Αλεξάκης Ο Βασίλης Αλεξάκης (Αθήνα, 12 Δεκεμβρίου 1943) είναι Ελληνό-Γάλλος συγγραφέας μυθιστορημάτων στην μητρική του γλώσσα, τα Ελληνικά, αλλά και τα Γαλλικά. Τα έργα του αντλούν και από τους δύο πολιτισμούς και είναι μεστά μιας λεπτής ειρωνίας. Η τεχνοτροπία του προσφέρει στον ανγνώστη μια οικεία και προσωπική προοπτική των ιστοριών του. Το 2007, του απονεμήθηκε το Grand prix du roman de l'Académie Française για το βιβλίο του Ap. J.-C (στα ελληνικά κυκλοφορεί με τον τίτλο μ.Χ.).

Βιογραφία Σε ηλικία 17 ετών ο Βασίλης Αλεξάκης έλαβε υποτροφία και έφυγε για τη Λιλ της Γαλλίας για να σπουδάσει δημοσιογραφία. Η υποτροφία του ήταν μικρή και έτσι αναγκάστηκε να δουλέψει σε ένα εστιατόριο. Μετά από τρίχρονες σπουδές επέστρεψε στην Ελλάδα για να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία, αλλά γύρισε να εγκατασταθεί στο Παρίσι το 1968 μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα. Εργάστηκε στη Monde des livres για δεκαπέντε χρόνια. Όντας σχεδιαστής σκίτσων, ο Αλεξάκης υπήρξε δημοσιογράφος της εφημερίδας Le Monde ενώ έγραψε και ραδιοφωνικά κομμάτια[1] . Το 2007 η Γαλλική Ακαδημία του απένειμε το Μεγάλο Βραβείο μυθιστορήματος.

Έργογραφία Στα Γαλλικά • • • • • • • • • • • • • •

1974: Le Sandwich. Paris: Julliard. 1975: Les Girls de City-Boum-Boum. Paris: Julliard. 1978: La Tête du chat. Paris: Le Seuil. 1978: Mon amour! Città Armoniosa. 1985: Contrôle d’Identité. Paris: Le Seuil. 1987: Le fils de King Kong. Geneva: Les Yeux ouverts. 1989: Paris-Athènes. Paris: Le Seuil. 1992: Avant. Paris: Le Seuil. (Prix Albert Camus, Prix Charles-Exbrayat, Prix Alexandre-Vialat) 1997: Papa. Paris: Fayard. (Erzählung, Prix de la Nouvelle de l’Académie française) 1997: L’invention du baiser. Geneva: Nomades. 1999: Le colin d’Alaska 2002: Les mots étrangers. Paris: Stock. 2005: Je t’oublierai tous les jours. Paris: Stock. 2007: Ap. J.-C. Paris: Stock.

Βασίλης Αλεξάκης

Στα Ελληνικά • 1980: Tάλγκο, εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ • 1995: Η Μητρική γλώσσα, εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ • 1999: Η καρδιά της Μαργαρίτας, εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ

Ταξιδιωτικός οδηγός • Les Grecs d’aujourd’hui, Paris, Balland, 1979, 159 p. "Pour voyager au présent ; 1" (ISBN 2-7158-0200-5)

Κινηματογράφος • • • •

Je suis fatigué, 1982 un court métrage de Vassilis Alexakis [2] Nestor Carmides passe à l’attaque, 1984 La table, 1989 Les Athéniens, 1991

Χιουμοριστικά σκίτσα • Mon amour !, 1978. • L’Aveugle et le Philosophe, Éd. Quiquandquoi (Suisse), 2006

Έργα που έχουν εκδοθεί στην Ελλάδα • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Μη με λες Φωφώ, εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ Τα κορίτσια του Σίτυ Μπουμ-Μπουμ, εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ Μήπως πρέπει να κλείσουμε τα σιντριβάνια όταν βρέχει;, εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ Τάλγκο, εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ Παρίσι - Αθήνα, εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ Πριν, εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ Η μητρική γλώσσα, εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ Ο μπαμπάς, εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ Η σκιά του Λεωνίδα, εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ Γδύσου, εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ Η καρδιά της Μαργαρίτας, εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ Η τελευταία νύχτα του αιώνα, εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ Το μυστικό του κίτρινου τάπητα, εκδόσεις ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Έλεγχος ταυτότητας, εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ Οι ξένες λέξεις, εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ Εγώ δεν, εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ Greek around the world, εκδόσεις ΑΠΟΨΗ Θα σε ξεχνάω κάθε μέρα, εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ Το κεφάλι της γάτας, εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ μ.Χ., εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ

141

Βασίλης Αλεξάκης

Βιβλιογραφία • Thierry Guichard, Vassilis Alexakis, Athènes sur Seine, dans Le Matricule des anges, N° 85, juillet-août 2007, pp. 15 à 17

Παραπομπές [1] Télérama 27.10.1999 [2] Le Monde, 8.02.1983

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Ανεπίσημος ιστότοπος αφιερωμένος στο Βασίλη Αλεξάκη : « Paris-Athènes » (http://mapage.noos.fr/ meloceane/vassilis.alexakis/) • Συνέντευξη του Β. Αλεξάκη στήν Ελευθεροτυπία (23/10/2007) με αφορμή την κυκλοφορία του μ.Χ. με τίτλο Το Βυζάντιο διαδέχθηκε την αρχαιότητα όπως η νύχτα τη μέρα (http://archive.enet.gr/online/online_text/ c=113,id=63637800)

142

143

Βίκτωρ Ουγκώ Βίκτωρ Ουγκώ Ο Βίκτωρ Ουγκώ (γαλλικά: Victor Marie Vicomte Hugo) (26 Φεβρουαρίου 1802 – 22 Μαΐου 1885) ήταν Γάλλος μυθιστοριογράφος, ποιητής και δραματουργός, ο πλέον σημαντικός και προβεβλημένος εκπρόσωπος του κινήματος του γαλλικού ρομαντισμού. Από τα πρώτα χρόνια της εφηβείας του αντιλήφθηκε το λογοτεχνικό του ταλέντο και ξεκίνησε τις μεταφράσεις έργων από τα λατινικά καθώς και δικές του πρωτότυπες ποιητικές εργασίες. Η αξία του αναγνωρίστηκε σύντομα μέσα στο γαλλικό ακαδημαϊκό κύκλο αλλά και στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό. Ταυτόχρονα ασχολήθηκε με την πολιτική μεταλλασσόμενος βαθμιαία από φιλομοναρχικό συντηρητικό σε ριζοσπάστη δημοκρατικό. Την τελευταία περίοδο της ζωής του γνώρισε τη λατρεία του γαλλικού έθνους, ταυτιζόμενος με την ίδια τη Γαλλία, όπως ο ίδιος έλεγε στο ποίημά του Lettre à une femme (Γράμμα σε μία γυναίκα): "Je ne sais plus mon nom, Ο Βίκτωρ Ουγκώ το 1884. je m'appelle Patrie!" (Δε γνωρίζω πλέον το όνομά μου, ονομάζομαι Πατρίς). Προ πάντων, όμως, ως ο μεγαλύτερος Γάλλος συγγραφέας του άμεσου μετεπαναστατικού περιβάλλοντος, ήταν ο ποιητής του νέου κόσμου, ο προφητικός, παραισθησιακός φιλόσοφος και μυθοπλάστης μιας ριζικά νέας εποχής.

Βίκτωρ Ουγκώ

144

Η ζωή του Παιδική ηλικία και νεότητα Γεννήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 1802 στην πόλη Μπεζανσόν της επαρχίας Franche-Comté της ανατολικής Γαλλίας και ήταν ο νεότερος γιος του Ιωσήφ Ουγκώκαι της Σοφί Τρεμπισέ . Ο πατέρας του ήταν στρατιωτικός (έγινε στρατηγός της Αυτοκρατορίας το 1809) του Ναπολέοντα και ιδεολογικά τοποθετημένος στους δημοκρατικούς ενώ θρησκευτικά δήλωνε αθεϊστής. Στο άλλο άκρο η μητέρα του, προερχόμενη από παλιά αριστοκρατική οικογένεια, ήταν φιλομοναρχική και ευσεβής ρωμαιοκαθολική.

Ο Βίκτωρ Ουγκώ σε παιδική ηλικία.

Ως αποτέλεσμα της ασυμφωνίας πεποιθήσεων του ζεύγους Ουγκώ ήρθε το 1803 ο σύντομος χωρισμός του και η μετακίνηση της Σοφί και των παιδιών στο Παρίσι. Το 1807 η οικογένεια επανενώθηκε για δύο χρόνια με την απόφαση της Σοφί να μεταβεί στην Ιταλία, όπου ο σύζυγός της υπηρετούσε ως κυβερνήτης επαρχίας. Το 1809 φεύγουν πάλι και παραμένουν για δύο χρόνια στην κωμόπολη Feuillantines. Όμως η πτώση του Ναπολέοντα στέρησε την οικογένεια Ουγκώ από την άνετη και πλούσια ζωή. Ο πατέρας, που είχε φτάσει τον βαθμό του κόμητος, τέθηκε υπό περιορισμό στη Μπλουάζ και του περιόρισαν το εισόδημα μόλις σε 40 λίρες το χρόνο. Η οριστική διάσταση των γονιών του Βίκτωρα φτάνει το 1813, οπότε και εγκαθίστανται με τη μητέρα του οριστικά στο Παρίσι, όπου μόλις που τα έβγαζαν πέρα με τα λίγα χρήματα που είχαν. Ο Βίκτωρ Ουγκώ διέμεινε από το 1815 έως το 1818 στο οικοτροφείο Pension Cordier ενώ παρακολουθούσε μαθήματα στο περίφημο Κολλέγιο του Μεγάλου Λουδοβίκου (Collège Louis-le Grand).

Ο στρατηγός Ιωσήφ Λεοπόλδος Σιγισβέρτος Ουγκώ

Από πολύ νωρίς ξεκίνησε να γράφει ποιήματα και να μεταφράζει κλασσικούς Λατίνους ποιητές όπως ο Βιργίλιος. Η πρώιμη φιλοδοξία του τον έσπρωξε να γράψει σε ηλικία μόλις 14 ετών σε μία εφημερίδα της εποχής: "Je veux être Chateaubriand ou rien" (Επιθυμώ να γίνω ή Σατωβριάνδος ή τίποτα). Στα 1817 βραβεύτηκε από τη Γαλλική Ακαδημία για κάποιο ποίημά του και το 1819 βραβεύτηκε από τα Ανθεστήρια της Τουλούζης (Académie des Jeux floraux de Toulouse). Ο Σατωβριάνδος αποκάλεσε τον Ουγκώ "εξαιρετική φυσιογνωμία", προφητεύοντας έτσι το μεγάλο μέλλον του νεαρού συγγραφέα. Αυτά τα γεγονότα έπεισαν τον πατέρα του να τον αφήσει να αφιερωθεί στη λογοτεχνία παρά τα σχέδιά του να φοιτήσει ο γιος του στην Πολυτεχνική Σχολή. Λίγο καιρό αργότερα θα εγκαταλείψει και τις σπουδές του στη Νομική Σχολή. Άλλωστε τα βραβεία ποιήσεως που κέρδισε, του έδωσαν θάρρος να συνεχίσει. Αν και επί ένα έτος ήταν αναγκασμένος να μένει σε μία σοφίτα επί της οδού Ντι Ντραγκόν, παρέα με ποντίκια, έγραφε ωστόσο με μεγάλη επιμέλεια, επιμονή και αυτοπεποίθηση, αρετές που δεν του έλειψαν ποτέ στη ζωή του.

Βίκτωρ Ουγκώ

145

Πρώιμη ποιητική και πεζογραφία

Ο Ουγκώ σε νεαρή ηλικία

Το 1819 ιδρύει μαζί με τους αδερφούς του το περιοδικό Conservateur Littéraire όπου υποστηρίζει τις θέσεις του Σατωβριάνδου (François René Chateaubriand). Στις 27 Ιουνίου 1821 πεθαίνει η μητέρα του και ένα μήνα, περίπου, αργότερα στις 20 Ιουλίου ο πατέρας του ξαναπαντρεύεται. Το 1822, δημοσιεύει την πρώτη του ποιητική συλλογή Nouvelles Odes et Poésies Diverses, η οποία προσήλκυσε την προσοχή και την εύνοια του βασιλές, κι έτσι έλαβε μία βασιλική επιχορήγηση από τον Λουδοβίκο. Την ίδια εποχή συνεργάζεται με το περιοδικό Muse Française και συχνάζει στο λογοτεχνικό σαλόνι του Καρόλου Νοντιέ (Charles Nodier), όπου συναναστρέφεται με τον Αλφρέδο Ντε Βινί (Alfred de Vigny) και το Λαμαρτίνο (Lamartine). Με γεμάτο τώρα το βαλάντιο, ήταν σε θέση να επιχειρήσει κάτι που πάντα σκεπτόταν, αλλά ποτέ δεν είχε τολμήσει: τον γάμο.

Στις 20 Οκτωβρίου 1822 ο Ουγκώ παντρεύεται την Αντέλ Φουσέ (Adèle Foucher), που την ήθελε από καιρό. Ένας γάμος, που όπως και αυτός των γονιών του, χαρακτηρίζεται από δυσαρμονία μεταξύ των συζύγων και οδηγεί το συγγραφέα σε μία μακροχρόνια σχέση με τη μούσα και ερωμένη του ηθοποιό Ζιλιέτ Ντρουέ (Juliette Drouet) μέχρι το θάνατό της το 1882. Πλην αυτού, όμως, ο γάμος του υποκρύπτει και μία τραγωδία μιας και ο μικρότερος αδερφός του Ευγένιος, όντας κρυφά ερωτευμένος με την Αντέλ, χάνει τα λογικά του την ημέρα του γάμου και παραμένει μέχρι το τέλος της ζωής του σε ίδρυμα. Το 1823 κάνει το λογοτεχνικό του ντεμπούτο με το μυθιστόρημα Χαν της Ισλανδίας (Han d'Islande), το οποίο κυκλοφόρησε με ψευδώνυμο σε τέσσερις μικρούς τόμους. Η συγγραφική του σταδιοδρομία τώρα είχε αρχίσει επισήμως. Η ποίηση της εποχής εκείνης ήταν έντονα ρομαντική, αλλά ρηχή και επιτηδευμένη. Ο Ουγκώ εγκατέλειψε τον παλιό αυτό ποιητικό τύπο και με το δροσερό λυρισμό του, εγκαινίασε μία νέα ποιητική τέχνη.

Η μούσα και ερωμένη του Ουγκώ, Ζιλιέτ Ντρουέ

Βίκτωρ Ουγκώ

146 Η ποιητική συλλογή, που τον καθιερώνει εκδίδεται στα 1826 και είναι οι Ωδές και Μπαλάντες (Odes et Ballades), με την οποία αναγνωρίζεται σαν αξιόλογος λυρικός ποιητής και τεχνίτης του στίχου. Ακολουθεί τον ίδιο χρόνο το μυθιστόρημα Μπυγκ Ζαργκάλ (Bug-Jargal) και το 1827 το θεατρικό έργο Κρόμγουελ (Cromwell).

Ο Κρόμγουελ είναι το έργο που του εξασφάλισε τον τίτλο του επαναστάτη του ρομαντισμού και του ηγέτη των νεωτεριστικών τάσεων της τέχνης, σ' όλες τις εκδηλώσεις. Στο μνημειώδη Πρόλογο του Κρόμγουελ (Préface de Cromwell) ο Ουγκώ προτείνει στους συγχρόνους του δραματουργούς να απαλλαγούν από τις φόρμες, που επέβαλλε ο γαλλικός θεατρικός κλασικισμός, εισάγοντας στη θεατρική τέχνη το ρομαντικό δράμα. Έχοντας ήδη γνωρίσει το σαιξπηρικό Η σύζυγος του Ουγκώ, Αντέλ έργο, τη γερμανική θεατρογραφία και τη δραματουργία του Σλέγκελ (Schlegel) με τον πρόλογό του δίνει το έναυσμα μίας πολύχρονης διαμάχης μεταξύ γαλλικού κλασικισμού και Ρομαντισμού. Επιπλέον με τον Κρόμβελ εισηγείται ένα υπόδειγμα σύγχρονου ιστορικού δράματος, που υπακούει στη σαιξπηρική τεχνική. Εν τω μεταξύ στις 29 Ιανουαρίου 1828 πεθαίνει ο πατέρας του και από εκείνη τη στιγμή ο Ουγκώ αρχίζει να αυτοαποκαλείται βαρώνος. Το 1829 εξέδωσε τα Ανατολίτικα, ένα από τα πιο αξιόλογα έργα του, εμπνευσμένο από την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Ο φιλελληνισμός του Ουγκώ, που φανερώνεται με το έργο αυτό, παρέμεινε θερμός και αγνός και δεν άφησε ευκαιρία, από το 1821 μέχρι την Κρητική Επανάσταση του 1866, να εκδηλώνεται σαν ένα ιερό σύμβολο της θρησκείας του που λεγόταν Ελευθερία.

Από την καταξίωση στην εξορία Παρόλες τις ποιητικές του δάφνες, τα οικονομικά του Ουγκώ δεν ήταν πολύ ανθηρά μέχρι που καταπιάστηκε με το δράμα. Η περίοδος των ετών 1830 έως 1843 αποτελεί διάστημα καταξίωσης του Γάλλου λογοτέχνη με πλούσια παραγωγή έργων. Το 1830 ανεβαίνει με μεγάλη επιτυχία το θεατρικό του έργο Ερνάνης (Hernani), του οποίου η έκδοση τού έφερε πολλά κέρδη. Λίγο αργότερα, το 1831, κυκλοφορεί το διάσημο μυθιστόρημά του Η Παναγία των Παρισίων (Notre-Dame de Paris), που σύντομα μεταφράστηκε σε πολλές ξένες γλώσσες και τον έκανε ακόμα πιο πλούσιο. Παράλληλα δημοσιεύει έργα λυρικής ποίησης, εμπνευσμένα από το ειδύλλιό του με τη Ζιλιέτ Ντρουέ. Στα 1841, έπειτα από δύο άκαρπες υποψηφιότητες, εκλέγεται μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας (Académie française).

Βίκτωρ Ουγκώ

147

Η ζωή του, εντούτοις, θα σημαδευτεί μέχρι τέλους από μία προσωπική τραγωδία, το θάνατο από πνιγμό της νεόνυμφης κόρης του Λεοπολδίνης (Léopoldine) και του συζύγου της Καρόλου Βακερί (Charles Vacquerie) στις 4 Σεπτεμβρίου 1843. Ο Ουγκώ εκείνες τις μέρες βρισκόταν σε ταξίδι στα Πυρηναία και πληροφορήθηκε το γεγονός διαβάζοντας τυχαία κάποια εφημερίδα. Η καταλυτική επίδρασή του συμβάντος πάνω του φάνηκε από το ότι δε δημοσίευσε κανένα έργο του τουλάχιστον για μία δεκαετία. Το ενδιαφέρον του τώρα κερδίζει η πολιτική και αρχικά υποστηρίζει με θέρμη το βασιλιά Λουδοβίκο Φίλιππο (Louis-Philippe) ενώ λίγο αργότερα συνδέεται φιλικά με τη θερμή θαυμάστρια του έργου του, δούκισσα της Ορλεάνης, προσδοκώντας την ανάθεση κάποιου υπουργείου στην περίπτωση που ο σύζυγός της αναλάμβανε την εξουσία. Ο θάνατος του δούκα της Ορλεάνης, παρά ταύτα, ακυρώνει τις όποιες φιλοδοξίες του συγγραφέα. Στα 1845 ο Λουδοβίκος Φίλιππος τον ονόμασε Pair de France, μέλος δηλαδή της Άνω Βουλής. Εκεί εκφώνησε λόγους ενάντια στη θανατική καταδίκη και την κοινωνική αδικία ενώ υποστήριξε την ελευθερία του Τύπου και την αυτοδιάθεση της Πολωνίας. Μετά την Επανάσταση του 1848 και την ανακήρυξη της Β’ Γαλλικής Δημοκρατία εκλέγεται, με τη βοήθεια του Λέοντος Γαμβέτα, βουλευτής Παρισίων στη Συντακτική και ακόλουθα στη Νομοθετική Συνέλευση. Τότε αναδεικνύεται σε θερμό υποστηρικτή του Ναπολέοντα Γ', ανιψιού του Ναπολέοντα Βοναπάρτη, συντασσόμενος ενεργά με την προώθηση της υποψηφιότητάς του για την Προεδρία της Δημοκρατίας.

Ο Ουγκώ με την κόρη του Λεοπολδίνη

Ο Βίκτωρ Ουγκώ (όρθιος αριστερά) και άλλοι εκπρόσωποι του κινήματος του Ρομαντισμού σε φανταστική απεικόνιση

Η πραξικοπηματική κατάλυση της δημοκρατίας από το Ναπολέοντα Γ' το 1851 και η ανάδειξή του σε Αυτοκράτορα κάνει τον Ουγκώ να αλλάξει τις φιλοβοναπαρτικές του αντιλήψεις και να στραφεί με μένος εναντίον του. Η επικείμενη δίωξή του, μετά από αυτό, τον αναγκάζει να διαφύγει στις Βρυξέλλες μεταμφιεσμένος σε εργάτη. Έτσι εγκαινίασε την μακρά περίοδο αυτοεξορίας του, που θα διαρκέσει περίπου 20 χρόνια.

Βίκτωρ Ουγκώ

148

Η περίοδος της εξορίας Στη διάρκεια της εξορίας του δημοσίευσε δύο πολιτικά μανιφέστα ενάντια στον Ναπολέοντα Γ’, το Ναπολέων ο Μικρός (Napoléon le Petit, 1852) και το Επιστολές στο Λουδοβίκο Βοναπάρτη (Lettres à Louis Bonaparte, 1855), που διαδόθηκαν ευρέως παράνομα στη Γαλλία, ενώ αργότερα συνέγραψε αναφορικά με τα γεγονότα της εποχής το έργο Η ιστορία ενός εγκλήματος (Histoire d'un crime, Α’ μέρος 1877 και Β’ μέρος 1878). Το 1853 κυκλοφορεί και την ποιητική του συλλογή Τιμωρίες (Les Châtiments) όπου με λυρισμό επαγγέλλεται το θρίαμβο της παγκόσμιας δημοκρατίας. Αρχικά εγκαταστάθηκε στις Βρυξέλλες, το 1852, όμως, μετέβη στο βρετανικό νησί Τζέρσεϋ, το οποίο η ανησυχία των τοπικών αρχών για τη δράση του τον ανάγκασε να εγκαταλείψει το 1855 για να μεταβεί στο γειτονικό νησί Γκέρνσεϋ. Εν τω μεταξύ το Σεπτέμβριο του 1853 μυείται από την Ντελφίν Ντε Ζιραρντέν (Delphine de Girardin), που τον επισκέπτεται στο Τζέρσεϋ, στον πνευματισμό, την επικοινωνία δηλαδή με πνεύματα νεκρών μέσω περιστρεφόμενων και ομιλούντων τραπεζιών.

Ο Β. Ουγκώ στο Τζέρσεϊ, φωτογραφημένος από το γιό του Κάρολο το 1853.

Στη διετία της παραμονής του στο Τζέρσεϋ κατατρύχεται από την εμμονή του θανάτου και τον απασχολούν τα μυστήρια της ψυχής και του κόσμου. Τότε συγγράφει τα έργα Το Τέλος του Σατανά (La fin de Satan) και Θεός (Dieu), όπου στο πρώτο μεν πραγματεύεται το πρόβλημα του Κακού και στο δεύτερο το πρόβλημα του Απείρου. Και τα δύο εκδόθηκαν μεταθανάτια και έχουν τη μορφή αποκαλυπτικών οραμάτων κινούμενα από τη λανθάνουσα τάση του Ουγκώ για ποίηση σε φόρμα ενόρασης.

Στο νησί Γκέρνσεϋ διαμένει στο Hauteville - House από όπου έχει τη δυνατότητα να παρατηρεί τη θάλασσα και τις απέναντι γαλλικές ακτές. Εκεί, στρεφόμενος από τη μεταφυσική αναζήτηση στην ανθρώπινη εποποιία, συγγράφει την ποιητική συλλογή Ο Θρύλος των Αιώνων (La Légende des Siècles, 1859) και ολοκληρώνει το αριστούργημά του Οι Άθλιοι (Les Misérables, 1862). Οι Άθλιοι, που άμα τη εκδόσει τους σαγήνευσαν τα λαϊκά στρώματα, θεωρήθηκαν ως το πρώτο μοντέρνο μυθιστόρημα και χαρακτηρίστηκαν σαν κοινωνικό ευαγγέλιο των ηθικών και πολιτικών αρετών και φραγγέλιο των κακιών της τότε αστικής κοινωνίας. Σε αυτό το έργο, το οποίο δουλεύει περίπου από το 1828, ο Ουγκώ αποτυπώνει μισό αιώνα γαλλικής ιστορίας. Αποτελεί μία επική τοιχογραφία των μεγάλων γεγονότων της Γαλλίας συνδυαζόμενων με την ιστόρηση ενός μεγάλου έρωτα. Ο Ουγκώ χρησιμοποίησε μερικές από τις δικές του περιπέτειες στην κατασκευή του πλαισίου αυτού. Η ζωή του Μάριου στην πανσιόν Γκορμπό δεν είναι παρά η ίδια η ζωή του Ουγκώ στην οδό Ντι Ντραγκόν! Το βιβλίο δεν ενθουσίασε τον κύκλο των διανοουμένων κριτικών, ενώ περιελήφθη από τον Πάπα Πίο ΙΔ’ στον κατάλογο των απαγορευμένων βιβλίων. Εντούτοις, το έργο αυτό εξάπλωσε σε όλο τον κόσμο τη φήμη του Ουγκώ. "Οι σελίδες του αποτελούν λυρικές εποποιΐες πρωτογενούς

Βίκτωρ Ουγκώ

149

φύσεως" έγραψε ο μεγάλος ποιητής Κωστής Παλαμάς. Η έκδοση του βιβλίου σημείωσε πρωτοφανή επιτυχία στα εκδοτικά χρονικά. Μία επιτυχία που κανένα άλλο βιβλίο, εκτός από την Αγία Γραφή δεν γνώρισε.

Το Hauteville House, τόπος παραμονής του Γάλλου λογοτέχνη στο Γκέρνσεϋ

Η επιστροφή στη Γαλλία και το τέλος Το 1859 ο Ναπολέων Γ’ προσφέρει αμνηστία σε όλους τους πολιτικούς εξόριστους αλλά ο Ουγκώ αρνείται να επιστρέψει μην επιθυμώντας να κάνει οποιαδήποτε παραχώρηση έναντι του μονάρχη. Το 1863 κυκλοφορεί μία βιογραφία του από τη γυναίκα του Αδέλα, η οποία πέθανε πέντε χρόνια αργότερα. Το ξέσπασμα του Γαλλοπρωσικού Πολέμου τον οδηγεί στην επιστροφή του στη Γαλλία τον Αύγουστο του 1870, λίγο μετά την ανακήρυξη της Τρίτης Γαλλικής Δημοκρατίας. Η είσοδός του στο Παρίσι υπήρξε θριαμβευτική. Η φήμη του ήταν ήδη παγκόσμια. Οι ικανότητές του δεν είχαν αδυνατίσει από την ηλικία του. Ως βουλευτής της Εθνοσυνέλευσης ψηφίζει κατά της ειρήνης και αμέσως παραιτείται. Ακολουθούν η πολιορκία των Παρισίων και η ήττα της Γαλλίας. Ο Ουγκώ απομακρύνεται και πάλι από την πατρίδα του το 1871 κατά τη Χειρόγραφο του Ουγκώ που προτρέπει σε διάρκεια της επικράτησης της Παρισινής Κομμούνας και αντίσταση στην πρωσική εισβολή. παραμένει στις Βρυξέλλες και το Λουξεμβούργο. Το ίδιο έτος πεθαίνει ο γιος του Κάρολος (Charles) και το επόμενο η κόρη του Αδέλα εισάγεται στο άσυλο ψυχικά ασθενών Saint-Mandé. Στα δύο προηγούμενα οικογενειακά δράματα προστίθεται το 1873 και ο θάνατος του γιου του Φραγκίσκου – Βίκτωρα (François-Victor).

Βίκτωρ Ουγκώ

Στις 30 Ιανουαρίου 1876 ο Βίκτωρ Ουγκώ ονομάζεται ισόβιος Γερουσιαστής από τη Γαλλική Δημοκρατία. Την τελευταία αυτή πολιτική περίοδο της ζωής του γίνεται το είδωλο της ριζοσπαστικής αριστεράς. Ο ίδιος είναι πλέον οπαδός ενός ουτοπικού σοσιαλισμού πιστεύοντας στην κοινωνική συμφιλίωση και την ειρηνική επίλυση των κοινωνικών προβλημάτων, σε σχέση με την επαναστατική βία. Θεωρεί ότι ο ατομικός δρόμος προς την ηθική τελείωση, προς την καλοσύνη οδηγεί στη "σωτηρία" του ατόμου και της κοινωνίας. Το Φεβρουάριο του 1881 οργανώνεται ένας πανεθνικός εορτασμός προκειμένου να τιμηθεί η είσοδός του στην ένατη δεκαετία της ζωής του. Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν Ο Ουγκώ στο νεκρικό κρεβάτι, φωτογραφημένος από τον Félix Nadar την 25η Φεβρουαρίου με την απόδοση ενός βάζου Σεβρών, παραδοσιακού δώρου προς ηγεμόνες και την 27η Φεβρουαρίου πραγματοποιήθηκε προς τιμήν του μία από τις μεγαλύτερες παρελάσεις στη γαλλική ιστορία, όπου τον επευφήμησαν 600.000 συμπατριώτες του. Ο Βίκτωρ Ουγκώ πέθανε στις 22 Μαΐου 1885 σε ηλικία 83 ετών έχοντας λάβει εν ζωή σπάνια δόξα για πνευματικό δημιουργό. Στη Γαλλία κηρύχθηκε εθνικό πένθος και μία νύχτα η σορός του έμεινε με τιμητική φρουρά κάτω από την Αψίδα του Θριάμβου, ταιριαστή τιμή στον μεγάλο άνδρα των Γαλλικών Γραμμάτων. Την ημέρα της κηδείας του (1η Ιουνίου) περίπου 2.000.000 άνθρωποι συνόδευσαν τον επιφανή νεκρό από την Αψίδα του Θριάμβου στο Πάνθεον, το οποίο ορίστηκε ως τελευταία του κατοικία.

Το έργο του Ποιητική Ο Ουγκώ επαλήθευσε την πρόβλεψη του Σατωβριάνδου και έγινε μία από τις μεγαλύτερες λογοτεχνικές φυσιογνωμίες της Γαλλίας. Ο Ουγκώ θεωρείται ένας από τους ηγέτες της ρομαντικής κίνησης στη γαλλική λογοτεχνία καθώς επίσης και ένας από τους πλέον παραγωγικούς και πολύπλευρους συγγραφείς της. Αν και εκτός Γαλλίας είναι γνωστός κυρίως για τα μυθιστορήματα Η Παναγία των Παρισίων και Οι Άθλιοι, στη χώρα του διακρίνεται πρώτιστα για τη συνεισφορά του ως ρομαντικός ποιητής. Ο στίχος του Ουγκώ έχει συγκριθεί με τα έργα του Σαίξπηρ, του Δάντη και του Ομήρου και έχει επηρεάσει διαμετρικά αντίθετους ποιητές όπως ο Κάρολος Μπωντλαίρ, ο Άλφρεντ Λορντ Τέννυσον και ο Ουόλτ Ουίτμαν. Η τεχνική δεξιοτεχνία του Ουγκώ, ο υφολογικός πειραματισμός, η ραγδαία κλιμάκωση των συναισθημάτων, η ποικιλία και η καθολικότητα των θεμάτων του όχι μόνο τον καθιέρωσαν ως ηγέτη της γαλλικής ρομαντικής σχολής αλλά και ως προπομπό της σύγχρονης ποίησης. Ο Ουγκώ έφερε μια νέα αίσθηση της ομορφιάς των λέξεων, επέκτεινε τους λυρικούς πόρους του γαλλικού στίχου και ενδυνάμωσε τον αλεξανδρινό στίχο με εντυπωσιακά μετρικά διασκελίσματα και τοποθετήσεις της τομής του στίχου. Η παραγωγή του ήταν απέραντη και η ποικιλομορφία της ακόμα καταπλήσσει. Ακόμα έσπασε την παράδοση, όπου η ποιητική γλώσσα θεωρούνταν ως μια εξειδικευμένη μορφή γλώσσας μεταξύ των διάφορων άλλων τεχνικών γλωσσών. Η ποίηση ήταν, για αυτόν, τόσο ελεύθερη και κυρίαρχη όσο οι ίδιοι οι άνθρωποι.

150

Βίκτωρ Ουγκώ

151

Δραματουργία Στη θεατρική του γραφή ο Ουγκώ αντιτάχθηκε στις φόρμες του κλασικού δράματος όπως το μέτρο, η επιλογή συγκεκριμένων θεμάτων, οι περιορισμοί στη χρήση λέξεων, εισάγοντας πρώτος στη γαλλική θεατρική παραγωγή το ρομαντικό ύφος γραφής. Στα εικοσιέξι του χρόνια, συγγράφοντας τον Πρόλογο του Κρόμγουελ, γίνεται ο γεννήτορας ενός νέου θεατρικού είδους, του ρομαντικού δράματος. Σε αυτό το κείμενο ο νεαρός συγγραφέας αμφισβητεί το παραδοσιακό θεατρικό είδος και εισάγει στη σκηνή τη ρομαντική θεματολογία. Εντούτοις το ίδιο το έργο θεωρήθηκε αντιθεατρικό και αδύνατο να ανέβει στη σκηνή λόγω της έκτασής του και των πολλών χαρακτήρων του.

Πίνακας που αναπαριστά τις αντιδράσεις στο ανέβασμα της πρώτης παράστασης του Ερνάνη το 1830

Χάρη στον Ερνάνη, όμως, το 1830 ο Ουγκώ καταφέρνει να καταξιωθεί ως θεατρικός συγγραφέας. Στην πορεία του θα συναντήσει μεγάλες επιτυχίες, όπως η παράσταση του έργου του Λουκρητία Βοργία αλλά και αποτυχίες, με το ανέβασμα π.χ. του Ο Βασιλιάς Διασκεδάζει, προτού αποφασίσουν μαζί με τον Αλέξανδρο Δουμά να ιδρύσουν ένα χώρο αποκλειστικά αφιερωμένο στο ρομαντικό θέατρο. Αυτός θα είναι το Théâtre de la Renaissance, που θα εγκαινιάσει τη σκηνή του με το έργο Ρουί Μπλας.

Μυθιστοριογραφία Συνολικά ο Ουγκώ συνέγραψε εννέα μυθιστορήματα, από τα οποία το πρώτο σε ηλικία δεκαέξι ετών και το τελευταίο εβδομήντα δύο. Το μυθιστόρημα καλύπτει όλες τις περιόδους της ζωής του συγγραφέα, όλες τις μορφές και τα λογοτεχνικά ρεύματα της εποχής του δίχως ποτέ να ταυτίζεται απόλυτα με κανένα.

Εικόνα από την πρώτη έκδοση της Παναγίας των Παρισίων από τον Alfred Barbou (1831)

Βίκτωρ Ουγκώ

152

Η πορεία του ως μυθιστοριογράφου χωρίζεται σε δύο περιόδους με κομβικό σημείο την εξορία του από τη Γαλλία. Η περίοδος πριν την εξορία έχει σχεδόν πειραματικό χαρακτήρα περιέχοντας πέντε μυθιστορήματα με ποικίλη έκταση και διαφορετική έμπνευση. Κορυφαίο δημιούργημα αυτής της πειραματικής φάσης είναι Η Παναγία των Παρισίων, ένα ιστορικό μυθιστόρημα τοποθετημένο στα 1482 με πρωταγωνιστή το δύσμορφο κωδωνοκρούστη του ναού, Κουασιμόδο, που αποτελεί προσωποποίηση του μεσαιωνικού πνεύματος. Την περίοδο της εξορίας του και της επακόλουθης επιστροφής του στη Γαλλία ανακαλύπτει τον πραγματικό μυθιστορηματικό του δρόμο συγγράφοντας το πλουσιότερο και διασημότερο μέρος του έργου του. Η μυθιστορηματική του φόρμα βασίζεται στην εξιστόρηση μίας απλής ανθρώπινης ιστορίας, στην οποία παρεμβάλλονται μεγάλες περιγραφές και προσωπογραφίες καθώς και παρεκβάσεις σχετικές με τα αιώνια ανθρώπινα προβλήματα και αναζητήσεις. Το θεωρούμενο ως αριστούργημά του, Οι Άθλιοι, ακολουθεί ακριβώς αυτή τη διηγηματική μορφή συνδυάζοντας τον έρωτα, την καταδίωξη και την αθλιότητα των ανθρωπίνων πλασμάτων με την εξιστόρηση κορυφαίων ιστορικών στιγμών.

Προσωπογραφία της Τιτίκας (Causette) από την αρχική έκδοση των Αθλίων το 1862

Η θρησκευτικότητα του Ουγκώ Οι θρησκευτικές, όπως και οι πολιτικές, πεποιθήσεις του Ουγκώ άλλαξαν ριζικά κατά τη διάρκεια της ζωής του. Στη νεότητά του, προσδιοριζόταν ως καθολικός και δήλωνε αφοσίωση στην ιεραρχία και την εκκλησιαστική εξουσία. Αργότερα εξελίχθηκε σε μη ενεργό καθολικό εκφράζοντας όλο και περισσότερο αντιπαπικές και αντικληρικές απόψεις. Την περίοδο της εξορίας του μυήθηκε στον πνευματισμό ενώ τα τελευταία χρόνια της ζωής του υιοθέτησε έναν ορθολογικό ντεϊσμό, όμοιο με αυτό του Βολταίρου. Όταν ένας απογραφέας τον ρώτησε στα 1872 εάν ήταν καθολικός, απάντησε: "Όχι. Ελευθερόφρονας". Ο Ουγκώ δεν ελάττωσε ποτέ την αντιπάθειά του προς την Καθολική Εκκλησία, οφειλόμενη κατά ένα μεγάλο μέρος στην αδιαφορία της εκκλησίας για τη δύσκολη θέση της εργατικής τάξης υπό τη μοναρχία Η Σαρκοφάγος του Βίκτωρος Ουγκώ αλλά και στη συχνότητα με την οποία τα έργα του εμφανίζονταν στις φωτογραφημένη από τον Etienne λίστες του Βατικανού με απαγορευμένα βιβλία. Στους θανάτους των γιων Neurdein το 1885 του Καρόλου και Φραγκίσκου - Βίκτωρα, επέμεινε να ταφούν δίχως σταυρό και την παρουσία ιερέα, και τον ίδιο όρο θέσπισε για τη δική του κηδεία. Εντούτοις, αν και θεωρούσε το καθολικό δόγμα ξεπερασμένο και νεκρό, δεν επιτέθηκε ποτέ άμεσα στον ίδιο το θεσμό. Παρέμεινε επίσης βαθιά θρησκευόμενο άτομο που πίστευε έντονα στη δύναμη και την ανάγκη της προσευχής. Ο ορθολογισμός του Ουγκώ μπορεί να επισημανθεί σε ποιήματα όπως το Torquemada (1869, για το θρησκευτικό φανατισμό), το Le Pape (1878, έντονα αντικληρικό), το Religion et Religions (1880, αρνούμενος τη χρησιμότητα των εκκλησιών) και, τα δημοσιευμένα μεταθανάτια, La fin de Satan και Dieu (1886 και 1891 αντίστοιχα, στα οποία αντιπροσωπεύει το χριστιανισμό ως γρύπα και τον ορθολογισμό ως άγγελο).

Βίκτωρ Ουγκώ

Εικαστικός δημιουργός Η ζωγραφική ξεκίνησε για τον Ουγκώ ως ένα ευχάριστο πάρεργο, εξελισσόμενη σταδιακά σε σημαντική πνευματική ενασχόληση ειδικότερα το διάστημα πριν την εξορία του, όταν σταμάτησε προσωρινά τη συγγραφή με σκοπό να αναμιχθεί στην πολιτική. Το διάστημα των ετών 1848 – 1852 υπήρξε η μοναδική δημιουργική διαφυγή του. Τα έργα του είναι δουλεμένα αποκλειστικά σε χαρτί και σε μικρή κλίμακα, συνήθως με σκούρα καφέ ή μαύρη μελάνη, παρεμβάλλοντας ορισμένες φορές λευκές πινελιές και Έργο του Β. Ουγκώ με τίτλο Η πόλη με την ερειπωμένη σπανιότερα άλλα χρώματα. Οι σωζόμενες ζωγραφιές του γέφυρα (1847). είναι εξαιρετικά ολοκληρωμένες και μοντέρνες σε ύφος και εκτέλεση, προοιωνίζοντας τις πειραματικές τεχνικές του Σουρεαλισμού και του Αφηρημένου Εξπρεσιονισμού. Ο Ευγένιος Ντελακρουά είχε γράψει για τον Ουγκώ πως αν αποφάσιζε να γίνει ζωγράφος αντί συγγραφέας, θα είχε επισκιάσει όλους τους καλλιτέχνες του αιώνα του. Στα σωζόμενα έργα του αναγνωρίζεται η δεξιοτεχνία, η τόλμη στην εκτέλεση και μία αίσθηση ισχυρής δημιουργικότητας. Ο Ουγκώ μελέτησε τα χαρακτηριστικά των υλικών και των μέσων του υπό όλες τις πιθανές προοπτικές. Υψώθηκε πάνω από τις σύγχρονες συμβάσεις και δε δίστασε να επεξεργαστεί τυχαίες φόρμες όταν αυτές ικανοποιούσαν την αισθητική του. Ο Ουγκώ κράτησε τη ζωγραφική του δημιουργία μακριά από τη δημοσιότητα, φοβούμενος ότι θα επισκίαζε το λογοτεχνικό του έργο. Εντούτοις, απολάμβανε να μοιράζεται τα σχέδιά του με την οικογένεια και τους φίλους του, συχνά υπό μορφή περίτεχνων χειροποίητων καρτών επικοινωνίας, πολλές από τις οποίες δίνονταν ως δώρα στους επισκέπτες όταν ήταν εξόριστος.

153

Βίκτωρ Ουγκώ

154

Ο Βίκτωρ Ουγκώ και η Ελλάδα Ο Βίκτωρ Ουγκώ αναφορικά με το ελληνικό ζήτημα υπήρξε από τους πλέον όψιμους Ευρωπαίους διανοούμενους, που έλαβαν φιλελληνική στάση. Παρότι, όμως, εισέρχεται αργά στον κύκλο των φιλελλήνων παραμένει ο συνεπέστερος των υποστηρικτών του νεότευκτου ελληνικού κράτους. Οι πρώτες του ποιητικές αναφορές σχετικά με τον αγώνα των Ελλήνων εμφανίζονται το 1826 με τη δημοσίευση στο γαλλικό Τύπο του ποιήματος Τα Κεφάλια του Σαραγιού (Les têtes du serail), εμπνευσμένου από την Έξοδο του Μεσολογγίου, όπου εμφανίζονται μεταξύ των 6000 κεφαλών, που είχαν αποσταλεί στο σαράγι να συνομιλούν μεταξύ τους τα τρία κεφάλια του Μάρκου Μπότσαρη, του Επiσκ;oπου Ρωγών Ιωσήφ και του Κωνσταντίνου Κανάρη. Το 1827 συνθέτει τα ποιήματα Ναβαρίνο (Navarin) και Ενθουσιασμός (Enthousiasme) και την επόμενη χρονιά τα Κανάρης (Canaris), Λαζάρα (Lazzara) καθώς και το περίφημο Ελληνόπουλο (L' enfant). Όλα τα παραπάνω ποιήματα περιελήφθησαν στη συλλογή Τα Ανατολίτικα.

Η ελληνόφωνη εφημερίδα Κλειώ της Τεργέστης αποδίδει φόρο τιμής στο Βίκτωρα Ουγκώ στο φύλλο της 13ης Ιουνίου 1885.

Στα 1829 ο κορυφαίος των Ελλήνων διαφωτιστών Αδαμάντιος Κοραής δηλώνει την αντίθεσή του προς το ρομαντικό κίνημα, του οποίου αρχηγέτης είναι ο Ουγκώ. Παρά ταύτα στην Αθήνα τα μέλη του λογοτεχνικού ρεύματος της Αθηναϊκής Σχολής στρέφονται προς το ρομαντισμό. Ο Νικόλαος Σούτσος είναι ο πρώτος που μεταφράζει ποιήματα του Ουγκώ στα 1842.

Κατά τη δεκαετία του 1850 πραγματοποιούνται αρκετές μεταφράσεις θεατρικών έργων του στην ελληνική αρχής γενομένης με το Angelo, tyran de Padoue, και μέσω αυτών καθίσταται γνωστός στο ελληνικό κοινό κυρίως ως δραματικός συγγραφέας. Στα 1862 έρχεται η μετάφραση των Αθλίων από τον Ιωάννη Ισιδωρίδη - Σκυλίτση σχεδόν αμέσως μετά την κυκλοφορία τους στα γαλλικά. Το μυθιστόρημα ενθουσίασε τους Έλληνες αναγνώστες και επηρέασε πολλούς εγχώριους λογοτέχνες. Το ενδιαφέρον του Ουγκώ για την ελεύθερη πλέον Ελλάδα φάνηκε ιδιαίτερα σε σχέση με το κρητικό ζήτημα. Το διάστημα της Κρητικής Επανάστασης του 1866 – 1869 δημοσιεύει τρεις επιστολές υπέρ των Κρητών στον ευρωπαϊκό τύπο το Δεκέμβριο του 1866, το Φεβρουάριο του 1867 και το Φεβρουάριο του 1869, παρά το γενικότερο αρνητικό για τα ελληνικά ζητήματα κλίμα της εποχής. Εκτός της συμπαράστασης προς τους Κρήτες έδειξε ενδιαφέρον και για την αρπαγή των μαρμάρων του Παρθενώνα κατηγορώντας τον Έλγιν για αυτή του την πράξη, στη βάση της αντίληψής του ότι η πολιτιστική κληρονομιά ενός λαού δεν πρέπει να γίνεται κτήμα ενός άλλου. Ο θάνατός του, τέλος, είχε μεγάλο αντίκτυπο στην Ελλάδα και στο σύνολό του σχεδόν ο ελληνικός Τύπος κάλυψε το γεγονός της απώλειας του διακεκριμένου φιλέλληνα συγγραφέα. Μάλιστα πραγματοποιήθηκαν τελετές προκειμένου να τιμηθεί ο μεγάλος νεκρός αντίστοιχες με αυτές, που έλαβαν χώρα στη Γαλλία.

Βίκτωρ Ουγκώ

Εργογραφία Θεατρικά έργα • • • • • • • • • • •

Κρόμγουελ Cromwell (1827) Ερνάνης Hernani (1830) Μαριόν Ντελόρμ Marion Delorme (1831) Ο Βασιλιάς διακεδάζει Le Roi s'amuse (1832) Λουκρητία Βοργία Lucrèce Borgia (1833) Μαρία Τυδώρ Marie Tudor (1833) Άγγελος, ο τύραννος της Πάδουας Angelo, tyran de Padoue (1835) Ρουί Μπλα Ruy Blas (1838) Οι Στρατιωτικοί Διοικητές Les Burgraves (1843) Τορκουεμάδα Torquemada (1882) Το Θέατρο στην ελευθερία Théâtre en liberté (1886)

Μυθιστορήματα • Χαν της Ισλανδίας Han d'Islande (1823) • Μπιγκ Ζαργκάλ Bug-Jargal (1826) • • • • • • •

Η Τελευταία Μέρα ενός Κατάδικου Le Dernier Jour d'un condamné (1829) Η Παναγία των Παρισίων Notre-Dame de Paris (1831) Κλοντ Γκε Claude Gueux (1834) Οι Άθλιοι Les Misérables (1862) Οι Εργάτες της Θάλασσας Les Travailleurs de la mer (1866) Ο Άνθρωπος που γελά L'Homme qui rit (1869) Ενενήντα τρία Quatre-vingt-treize (1874)

Ποιητικές συλλογές • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Διάφορες Ωδές και ποιήματα Odes et poésies diverses (1822) Νέες Ωδές Nouvelles Odes (1824) Ωδές και Μπαλάντες Odes et Ballades (1826) Τα Ανατολίτικα Les Orientales (1829) Φθινοπωρινά Φύλλα Les Feuilles d’automne (1831) Τραγούδια του Δειλινού Les Chants du crépuscule (1835) Εσωτερικές Φωνές Les Voix intérieures (1837) Ακτίνες και Σκιές Les Rayons et les ombres (1840) Τιμωρίες Les Châtiments (1853) Ενατενίσεις Les Contemplations (1856) Πρώτη σειρά του Θρύλου των Αιώνων Première série de la Légende des Siècles (1859) Τραγούδια του δρόμου και του δάσους Les Chansons des rues et des bois (1865) Το Φοβερό Έτος L'Année terrible (1872) Η Τέχνη να είσαι παππούς L'Art d'être grand-père (1877) Νέα σειρά του Θρύλου των Αιώνων Nouvelle série de la Légende des Siècles (1877) Θρησκείες και Θρησκεία Religions et religion (1880) Οι Τέσσερις Άνεμοι του Πνεύματος Les Quatre Vents de l'esprit (1881) Ολοκληρωμένη έκδοση του Θρύλου των Αιώνων Série complémentaire de la Légende des Siècles (1883) Το Τέλος του Σατανά La Fin de Satan (1886)

• Άπαντα Ποιητικά Toute la Lyre (1888) • Θεός Dieu (1891) • Νέα έκδοση των Ποιητικών Απάντων Nouvelle série de Toute la Lyre (1893)

155

Βίκτωρ Ουγκώ • Τα Ολέθρια Χρόνια Les Années funestes (1898) • Τελευταία Δέσμη Dernière Gerbe (1902) • Ωκεανός. Πέτρινη Σωρός Océan. Tas de pierres (1942) Άλλα κείμενα • • • • • • • • • • • • •

Σπουδή στο Μιραμπώ Étude sur Mirabeau (1834) Λογοτεχνικές και Φιλοσοφικές Διαμάχες Littérature et philosophie mêlées (1834) Ο Ρήνος Le Rhin (1842) Ναπολέων ο Μικρός Napoléon le Petit (1852) Επιστολές στο Λουδοβίκο Βοναπάρτη Lettres à Louis Bonaparte (1855) Ουίλιαμ Σαίξπηρ William Shakespeare (1864) Οδηγός των Παρισίων Paris-Guide (1867) Οι γιοί μου Mes Fils (1874) Λόγοι και Πράξεις – Πριν την Εξορία Actes et paroles - Avant l'exil (1875) Λόγοι και Πράξεις – Κατά την Εξορία Actes et paroles - Pendant l'exil (1875) Λόγοι και Πράξεις – Μετά την Εξορία Actes et paroles - Depuis l'exil (1876) Η Ιστορία ενός Εγκλήματος – Α’ Μέρος Histoire d'un crime - 1re partie (1877) Η Ιστορία ενός Εγκλήματος – Β’ Μέρος Histoire d'un crime - 2e partie (1878)

• • • • • • • • • • • • • •

Ο Πάπας Le Pape (1878) Ο Βλαξ L'Âne (1880) Το Αρχιπέλαγος της Μάγχης L'Archipel de la Manche (1883) Μεταθανάτιες Δημοσιεύσεις Œuvres posthumes Θεωρήσεις – Α’ Σειρά Choses vues - 1re série (1887) Άλπεις και Πυρηναία Alpes et Pyrénées (1890) Γαλλία και Βέλγιο France et Belgique (1892) Αλληλογραφία – Α’ Τόμος Correspondances - Tome I (1896) Αλληλογραφία – Β’ Τόμος Correspondances - Tome II (1898) Θεωρήσεις – Β’ Σειρά Choses vues - 2e série (1900) Υστερόγραφο της Ζωής μου Post-scriptum de ma vie (1901) Αμοιβή Χίλια Φράγκα Mille Francs de récompense (1934) Λίθοι Pierres (1951) Μελαγχολία Mélancholia

Πηγές • • • • • • •

Άρθρο της Γαλλικής Βικιπαίδειας για το Β. Ουγκώ Άρθρο της Αγγλικής Βικιπαίδειας για το Β. Ουγκώ Αφιέρωμα του περιοδικού Ιστορικά της εφημερίδας Ελευθεροτυπία στο Β. Ουγκώ. Σειρά άρθρων της εφημερίδας Το Βήμα για το Β. Ουγκώ. Άρθρο της Δώρας Μόσχου στην εφημερίδα Ριζοσπάστης για τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Β. Ουγκώ. Βιογραφία του Β. Ουγκώ από το Author's Calendar. Βιογραφικό σημείωμα της εγκυκλοπαίδειας Britannica για το Β. Ουγκώ.

156

Βίκτωρ Ουγκώ

Βιβλιογραφία • Βίκτωρ Ουγκώ (1802-1885): ο ρομαντικός συγγραφέας, ο οραματιστής στοχαστής, ο φιλέλληνας. 100 χρόνια από το θάνατό του, Αθήνα, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, 2002 ISBN 960-7998-13-8 • John Andrew Frey, A Victor Hugo Encyclopedia, Εκδ. Greenwood Press, 1999 ISBN 0-313-29896-3 • Ο Βίκτωρ Ουγκώ και η Ελλάδα / Victor Hugo et la Grece , Επιλογή - επιμέλεια κειμένων: Δημήτρης Παντελοδήμος, Αθήνα, Βιβλιοπωλείο Κάουφμαν, Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών 2002 ISBN 960-7256-77-8 • David Falkayn, Guide to the Life, Times, and Works of Victor Hugo, University Press of the Pacific, 2001 ISBN 0-89875-465-8 • Besson Andre, Victor Hugo: vie d’un geant, Παρίσι, Εκδ. France-Empire, 2001 ISBN 2-7048-0915-1 • Cordier Marcel, Victor Hugo, homme de l’Est, Sarreguemines, Εκδ. Pierron, 1985 ISBN 2-7085-0039-2 • Dessemond Maurice, Victor Hugo: le génie sans frontières, Γενεύη, Εκδ. Georges Naef, 2002 ISBN 2-8313-0372-9 • Max Gallo, Victor Hugo, Παρίσι, Εκδ. XO editons, 2001 ISBN 2-84563-008-5 • Jean-Marc Hovasse, Victor Hugo, Παρίσι, Εκδ. Fayard, 2001 ISBN 2-213-61094-0 • Ruth Lestha Doyle, Victor Hugo's Drama, Εκδ. Greenwood Press 1981 ISBN 0-313-22884-1 • Pierre Brunel, Monsieur Victor Hugo, Εκδ. Vuibert, 2002 ISBN 2-7117-7258-6 • Henri Guillemin, Hugo, Εκδ. Seuil, 1993 ISBN 2-02-021012-6 • Léon-François Hoffmann, Hugo et l'histoire, Fasano, Εκδ. Schena, 2005 ISBN 88-8229-537-0 • Sylviane Robardey-Eppstein, La constellation de thespis: présence du théâtre et dimension métathéâtrale dans l'oeuvre dramatique de Victor Hugo, Στοκχόλμη, Εκδ. Almqvist & Wiksell, 2004 ISBN 91-554-5974-9 • Paul Marcus, Victor Hugo: la voix des libertés, Παρίσι, Εκδ. Séguier, 2002 ISBN 2-84049-331-4 • Martin Feller, Der Dichter in der Politik. Victor Hugo und der deutsch-französische Krieg von 1870/71. Untersuchungen zum französischen Deutschlandbild und zu Hugos Rezeption in Deutschland. Marburg 1988. • Pascal Tonazzi, Florilège de Notre-Dame de Paris (anthologie), Editions Arléa, Paris, 2007, ISBN 2-86959-795-9

Εξωτερικές συνδέσεις • • • • • • • • • •

Επίσημη Ιστοσελίδα για το Β. Ουγκώ στο Guernesey [1] Η Γαλλία του Βίκτωρος Ουγκώ [2] Ιστοσελίδα με έργα του Ουγκώ σε αγγλική μετάφραση [3] Ιστοσελίδα αφιερωμένη στο Β. Ουγκώ [4] Ιστοσελίδα του Γαλλικού Υπουργείου Πολιτισμού για τον εορτασμό των 200 χρόνων από τη γέννηση του Ουγκώ [5] Ιστοσελίδα της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας για το Β. Ουγκώ [6] Λογοτεχνικός Οίκος του Β. Ουγκώ [7] Έργα του Β. Ουγκώ από το εγχείρημα Gutenberg [8] Έργα του Β. Ουγκώ από το Poetes [9] Victor Hugo le dessinateur [10]

157

Βίκτωρ Ουγκώ

Παραπομπές [1] http:/ / www. victorhugo. gg/ fr/ default. aspx [2] http:/ / www. mtholyoke. edu/ courses/ rschwart/ hist255 [3] http:/ / gavroche. org/ vhugo [4] http:/ / www. hugo-online. org [5] http:/ / www. victorhugo. culture. fr/ [6] http:/ / victorhugo. bnf. fr/ [7] http:/ / www. maisonlitterairedevictorhugo. net/ [8] http:/ / www. gutenberg. org/ browse/ authors/ h#a85 [9] http:/ / www. poetes. com/ hugo/ indexa. htm [10] http:/ / www. 3dsrc. com/ victorhugo/

158

159

Βολταίρος Βολταίρος Ο Φραγκίσκος Μαρί Αρουέ (γαλλικά:François-Marie Arouet, επιλεγόμενος Voltaire) (21 Νοεμβρίου 1694 – 30 Μαΐου 1778) ευρύτερα γνωστός με το φιλολογικό ψευδώνυμο Βολταίρος (Voltaire) ήταν Γάλλος φιλόσοφος, συγγραφέας και ευθυμογράφος, θεωρείται κεντρική μορφή και ενσάρκωση του Διαφωτισμού του 18ου αιώνα. Υπήρξε επίσης δοκιμιογράφος και κορυφαίος εκπρόσωπος του ντεϊσμού (déisme).

Η ζωή του Πρώιμη περίοδος Γεννήθηκε στο Παρίσι στις 21 Νοεμβρίου 1694 μέσα σε μία μεσοαστική οικογένεια. Ο πατέρας του ήταν συμβολαιογράφος και ανώτερος υπάλληλος του Υπουργείου Οικονομικών. Έχασε τη μητέρα του Ο Βολταίρος στα 1718 (Nicolas de Largillière, Musée Carnavalet, Παρίσι) όταν ήταν 7 ετών και μετά από δύο χρόνια εισήλθε στο ιησουιτικό κολέγιο του Μεγάλου Λουδοβίκου όπου παρέμεινε ως το 1711. Για την εκπαίδευσή του εκεί έγραψε αργότερα ότι δεν είχε μάθει τίποτα "εκτός από λατινικά και ανοησίες" αν και στο κολέγιο φαίνεται ότι διαμόρφωσε τις βάσεις της ιδιαίτερης γνώσης του και διέγειρε πιθανώς την ισόβια αφοσίωσή του στο θέατρο. Κατά το διάστημα των ετών 1711 – 1713 μελέτησε τη νομική επιστήμη.

Βολταίρος

160 Πριν αρχίσει τη συγγραφική του καριέρα, με την παρότρυνση του πατέρα του, υπηρέτησε ως γραμματέας του Γάλλου πρέσβη στην Ολλανδία. Επέστρεψε στο Παρίσι την εποχή του θανάτου του Λουδοβίκου 14ου και σύντομα απέκτησε φίλους μεταξύ της αριστοκρατικής τάξης. Οι σατιρικοί στίχοι του τον έκαναν ιδιαίτερα δημοφιλή στα ανώτερα κοινωνικά στρώματα. Τότε παρουσίασε το πρώτο θεατρικό του έργο, την τραγωδία Οιδίπους (Oedipe), απομίμηση του Οιδίποδος του Σοφοκλή, στον κύκλο του.

Ο Βολταίρος τιθασεύει ένα άλογο (Jan Huber, μεταξύ 1750 - 1775, Μουσείο Ερμιτάζ, Αγία Πετρούπολη)

Τροφοδοτώντας τη μανιώδη έχθρα της δούκισσας του Μαιν εναντίον του αντιβασιλέα, Φιλίππου Β’ της Ορλεάνης, ο Βολταίρος συνέθεσε μια σάτιρα γι’ αυτόν. Ένας κατάσκοπος κατάφερε να πάρει την ομολογία του και στις 16 Μαΐου 1717 φυλακίστηκε στη Βαστίλη για προσβολή του αντιβασιλέα. Εδώ ξαναδούλεψε τον Οιδίποδα, άρχισε το έργο Ερρικειάς (Henriade) και αποφάσισε να αλλάξει το όνομά του. Απελευθερώθηκε 11 μήνες αργότερα όταν διαπιστώθηκε ότι είχε κατηγορηθεί εσφαλμένα. Η τραγωδία Οιδίποδας ανέβηκε στο Théâtre Français στις 18 Νοεμβρίου 1717 και έγινε θετικά αποδεκτή από το κοινό. Παρέμεινε στη σκηνή για 45 βραδιές και του απέφερε πλούτο και φήμη, που τον βοήθησαν να ξεκινήσει μία σειρά επικερδών επενδύσεων. Η βασικότερη αυτών ήταν η ενασχόλησή του με την Εταιρεία των Ινδιών (Compagnie des Indes).

Μετάλλιο με τη μορφή του Βολταίρου (Waechter, 1772)

Μετά την απελευθέρωσή του από τη Βαστίλη τον Απρίλιο του 1718, έγινε γνωστός ως Arouet de Voltaire ή απλά Voltaire, αν και νομικά δεν απάλειψε ποτέ το βαπτιστικό του όνομα. Η προέλευση αυτής της αλλαγής στο όνομα έχει συζητηθεί πολύ, μερικοί προτείνουν ότι ήταν μια σύντμηση ενός παρωνυμίου της παιδικής του ηλικίας, "le petit volontaire". Η συνηθέστερα αποδεκτή υπόθεση, εντούτοις, είναι ότι υπήρξε αναγραμματισμός του ονόματος "Arouet le jeune" ή "Arouet l.j." με "το u" να μετατίθεται "στο v" και "το j" "στο i" σύμφωνα με τα κρατούντα την εποχή εκείνη. Ο Βολταίρος, συνεχίζοντας τη θεατρική του παραγωγή, ολοκλήρωσε το έργο Artemire το Φεβρουάριο του 1720. Το έργο απέτυχε και ο Βολταίρος δε το δημοσίευσε ποτέ στο σύνολό του, αν και αργότερα αναπλάστηκε με επιτυχία και κάποια μέρη του επαναχρησιμοποιήθηκαν σε άλλες εργασίες. Άλλα έργα του που δημοσιεύθηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ήταν η τραγωδία Μαριάννα (Marianne) και η κωμωδία Ο αδιάκριτος (L’ indiscret).

Βολταίρος

161

Η εξορία στην Αγγλία Το 1725 ο Βολταίρος προσβλήθηκε από έναν νέο ευγενή, το Chevalier de Rohan, και απάντησε με τη συνηθισμένη του οξύτητα. Ο Βολταίρος προγραμμάτιζε να προκαλέσει το νεαρό ευγενή σε μονομαχία, αλλά η οικογένεια Rohan εξέδωσε ένα lettre de cachet για να αποφύγει οποιαδήποτε προβλήματα. Εκείνη την εποχή, όταν ένα πρόσωπο με επιρροή ήθελε να διωχθεί κάποιος εχθρός του αλλά δεν τον βάραινε κανένα έγκλημα, μπορούσε να προμηθευτεί ένα μυστικό ένταλμα, το οποίο καλούνταν lettre de cachet. Το πρόσωπο που κατονομάζονταν στην επιστολή έπρεπε να φυλακιστεί ή να εξοριστεί, εντός ή εκτός Γαλλίας. Επειδή δεν διεξήγετο δίκη, ο κατηγορούμενος δεν μπορούσε να υπερασπιστεί τον εαυτό του έναντι των κατηγοριών. Το πρωί της ημέρας που είχε οριστεί η μονομαχία, ο Βολταίρος συνελήφθη και εστάλη για δεύτερη φορά στη Βαστίλη. Επέλεξε την εξορία στην Αγγλία αντί της φυλάκισης. Αυτό το περιστατικό του άφησε ανεξίτηλη εντύπωση, και από εκείνη την ημέρα έγινε υπέρμαχος της δικαστικής μεταρρύθμισης.

Προμετωπίδα του έργου Éléments de la philosophie de Newton (Άμστερνταμ, 1738), όπου εμφανίζεται ο Βολταίρος στο γραφείο του να δέχεται το φως της αλήθειας από το Νεύτωνα διά μέσου ενός καθρέφτη, που κρατά η Madame du Châtelet

Βολταίρος

Εξώφυλλο του έργου Letters concerning the English Nation, που εκδόθηκε από τους C. Davis και A. Lyon το 1733 στο Λονδίνο

162 Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Αγγλία τον προσέλκυσε η φιλοσοφία του Τζον Λοκ (John Locke) και ιδέες του μαθηματικού Ισαάκ Νεύτωνα (Sir Isaac Newton). Μέσω του φίλου του λόρδου Bolingbroke ήρθε σε επαφή με τα πνευματικά αναστήματα της αγγλικής λογοτεχνίας της εποχής. Μελέτησε τη συνταγματική μοναρχία της Αγγλίας και τη θρησκευτική ανοχή, που υπήρχε. Ο Βολταίρος ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για το φιλοσοφικό ορθολογισμό και τη μελέτη των φυσικών επιστημών. Επίσης έγραψε στα αγγλικά τα πρώτα δοκίμιά του, το Δοκίμιο για την επική ποίηση και το Δοκίμιο για τους γαλλικούς εμφυλίους πολέμους, τα οποία δημοσιεύθηκαν το 1727. Η πλέον ενδιαφέρουσα παραγωγή του στην Αγγλία ήταν η συγγραφή της ιστορίας του Κάρολου 12ου της Σουηδίας, η οποία παραμένει κλασσική στο χώρο της βιογραφίας. Το έργο του Αγγλικά Γράμματα (Letters concerning the English Nation) δημοσιευμένο στα αγγλικά το 1733 και στα γαλλικά ως Lettres philosophiques το 1734, μπορεί να ειπωθεί ότι έδωσε ώθηση στην αγγλική φιλοσοφική σκέψη και επιστήμη, η οποία χαρακτήρισε την περίοδο του Διαφωτισμού. Το βιβλίο επίσημα απαγορεύθηκε στη Γαλλία.

Επιστροφή στη Γαλλία και τα χρόνια του Cirey

Ο Βολταίρος επέστρεψε στο Παρίσι μετά από τρία χρόνια και συνέχισε εκεί τη λογοτεχνική του παραγωγή. Δημοσίευσε τότε το επικό ποίημα Ερρικειάς (Henriade), με θέμα τους θρησκευτικούς πολέμους στη Γαλλία, όπου σατίριζε τη θρησκευτική μισαλλοδοξία. Το έργο του αυτό προκάλεσε εντύπωση στο αναγνωστικό κοινό και κυκλοφόρησε σε 300.000 αντίτυπα. Συνάμα παρουσίασε αρκετές τραγωδίες μεταξύ των οποίων και οι Βρούτος (Brutus, 1730), Ζαΐρα (Zaire, 1733), Εριφύλη (Eriphile). Στα 1733 γνώρισε την Εμιλί ντε Σατλέ (γνωστότερη ως Madame Du Châtelet), της οποίας τα πνευματικά ενδιαφέροντα, ειδικά πάνω στις επιστήμες, ταίριαζαν με τα δικά του. Διέμειναν μαζί στο Cirey, στη Λωρραίνη, απολαμβάνοντας την ανοχή του μαρκησίου ντι Σατλέ. Ο δεσμός του με την Émilie Du Châtelet διήρκεσε μέχρι το θάνατό της το 1749. Στο Cirey, ο Βολταίρος δούλεψε πάνω σε πειράματα φυσικής και χημείας. Το 1736 άρχισε τη μακροχρόνια αλληλογραφία του με τον κατά 20 χρόνια νεότερό του διάδοχο του θρόνου της Πρωσίας Φρειδερίκο (τον μετέπειτα Φρειδερίκο Β'). Επιπλέον, έγραψε τα Στοιχεία της νευτώνειας φιλοσοφίας (Éléments de la philosophie de Newton, 1736), το οποίο έφερε την αναγνώριση της νευτώνειας φυσικής στην Ευρώπη, μια κωμική εκδοχή των θρύλων για την Ιωάννα της Λωρραίνης Η παρθένος (La Pucelle, 1755) και τα δράματα Μωάμεθ (Mahomet, 1742), Μερόπη (Mérope, 1743), και Σεμίραμις (Sémiramis, 1748). Μέσω της επιρροής της Μαντάμ Πομπαντούρ (Madame de Pompadour), έγινε βασιλικός ιστοριογράφος και μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας.

Η μαθηματικός Emilie μαρκησία του Châtelet, σύντροφος του Βολταίρου (Maurice Quentin de la Tour, Ιδιωτική συλλογή)

Πρωτοστάτης και πλέον σκληρός κριτικός του ήταν αυτή την περίοδο ο αβάς Desfontaines, και κορωνίδα των κριτικών του Desfontaines ήταν το βιβλίο Le Voltairomanie, σε απάντηση ενός λίβελου του Βολταίρου με τον

Βολταίρος

163

τίτλο Ο Προληπτικός (Le Preservatif). Τον Απρίλιο του 1739 πραγματοποίησε ένα ταξίδι στις Βρυξέλλες, οι οποίες ήταν η έδρα του για κάποιο χρονικό διάστημα, εξ αιτίας μερικών νομικών υποθέσεων των du Chatelets. Ο Φρειδερίκος, βασιλιάς πλέον της Πρωσίας από το 1740, κατέβαλε πολλές προσπάθειες να απομακρύνει το Βολταίρο από τη Madame Du Châtelet, αλλά ανεπιτυχώς, και έτσι κέρδισε την εγκάρδια έχθρα της αρνούμενος διαρκώς ή παραλείποντας να την προσκαλέσει. Επιτέλους, τον Σεπτέμβριο του 1740, ο δάσκαλος και ο μαθητής συναντήθηκαν για πρώτη φορά στο Κλεβ (Cleves), και τρεις μήνες αργότερα, τον Νοέμβριο, στο Βερολίνο μετά από πρόσκληση του Φρειδερίκου.

Από την πρωσική αυλή στην Ελβετία Ο Βολταίρος επισκέφτηκε ξανά το Βερολίνο και το Πότσδαμ το 1743 στο πλαίσιο διπλωματικής αποστολής, για να πείσει τον Φρειδερίκο, να συμμαχήσει με την Γαλλία, χωρίς όμως αποτέλεσμα. (Πόλεμος της Αυστριακής Διαδοχής, 1740-48). Μετά το θάνατο της Madame Du Châtelet δέχτηκε την πρόσκληση του Φρειδερίκου να ζήσει στην αυλή του (1750-53). Οι σχέσεις του με το Φρειδερίκο ήταν γενικά θυελλώδεις. Η παρέμβαση του Βολταίρου στη φιλονικία μεταξύ Maupertuis και König οδήγησε στην ανανέωση της ψυχρότητας εκ μέρους του Πρώσου μονάρχη και το 1753 ο Βολταίρος εγκατέλειψε βιαστικά την Πρωσία. Από απόσταση οι δύο άνδρες συμφιλιώθηκαν αργότερα και η αλληλογραφία τους επαναλήφθηκε. Ανεπιθύμητος στη Γαλλία ο Βολταίρος εγκαταστάθηκε στη Γενεύη, όπου αγόρασε το κτήμα "Les Délices" και απέκτησε επίσης ένα ακόμα σπίτι κοντά στη Λωζάνη. Οι αρχές της Γενεύης αντιτέθηκαν σύντομα στις ιδιωτικές θεατρικές παραστάσεις, που πραγματοποιούνταν στο σπίτι του Βολταίρου, ενώ εξοργίστηκαν ακόμα περισσότερο λόγω του άρθρου "Genève" που γράφτηκε για την Εγκυκλοπαίδεια του Ντιντερό, με την υποκίνηση του Βολταίρου, από τον Ντ’ Αλαμπέρ. Το άρθρο, που δήλωνε ότι οι καλβινιστές πάστορες της Γενεύης είχαν δει το φως και είχαν πάψει να πιστεύουν στην οργανωμένη θρησκεία, ξεσήκωσε μια βίαιη διαμάχη.

Τα τελευταία χρόνια στο Φερνέ και ο θάνατος Το 1759, αγόρασε το κτήμα Φερνέ (Ferney) κοντά στα γαλλο-ελβετικά σύνορα όπου έζησε μέχρι και λίγο καιρό πριν το θάνατο του. Το Φερνέ έγινε σύντομα η διανοητική πρωτεύουσα της Ευρώπης. Ο Βολταίρος παρέμεινε ενεργός καθ' όλη τη διάρκεια αυτών των ετών, παράγοντας σταθερή ροή βιβλίων, θεατρικών έργων και άλλων δημοσιεύσεων. Έγραψε επίσης εκατοντάδες επιστολών στον κύκλο των φίλων του. Ήταν πάντα μια φωνή της λογικής. Υπήρξε ειλικρινής κριτικός της θρησκευτικής αδιαλλαξίας και των θρησκευτικών διώξεων. Κατά τα τελευταία έτη του ο Βολταίρος παρήγαγε αρκετά έργα με κριτική προς την οργανωμένη εκκλησία. Στο Φερνέ οικοδόμησε ένα παρεκκλησι με την επιγραφή "Deo Erexit Voltaire". Οδήγησε επίσης την εκστρατεία για την εκκίνηση δίκης, στην οποία ο ουγενότος έμπορος Jean Calas βρέθηκε ένοχος της δολοφονίας του μεγαλύτερου γιου του και εκτελέστηκε. Το Κοινοβούλιο των Παρισίων κήρυξε κατόπιν το 1765 τον Calas και όλη την οικογένειά του αθώους.

Ο Βολταίρος σε γεροντική ηλικία (Πορτραίτο ανωνύμου Τελευταίο τέταρτο του 18ου αιώνα Musée du Château Βερσαλλίες)

Βολταίρος Το 1778, διανύοντας το 84ο έτος του, παρευρέθηκε στην πρώτη απόδοση της τραγωδίας του Ειρήνη (Irène), στο Παρίσι. Το ταξίδι του και η υποδοχή του ήταν μια αποθέωση, αλλά η συγκίνηση τον κατέβαλε και πέθανε λίγο αργότερα στην πρωτεύουσα στις 30 Μαΐου 1778. Προκειμένου να έχει χριστιανική κηδεία είχε υπογράψει μια μερική ανάκληση των γραπτών του. Αυτό θεωρήθηκε ανεπαρκές από την εκκλησία, αλλά αρνήθηκε να υπογράψει μια γενικότερη ανάκληση. Σε έναν φίλο έδωσε την ακόλουθη γραπτή δήλωση: "Πεθαίνω λατρεύοντας το Θεό, που αγαπά τους φίλους μου, που δεν μισεί τους εχθρούς μου και που απεχθάνεται την καταπίεση." Ένας ηγούμενος μετέφερε κρυφά το πτώμα του Βολταίρου σε ένα αβαείο στην πόλη Champagne, όπου θάφτηκε. Τα λείψανά του διακομίστηκαν στο Παρίσι το 1791 και ενταφιάστηκαν στο Πάνθεον.

Το έργο του

Κοστούμι από τη θεατρική παράσταση για το έργο του Βολταίρου L'Orphelin de la Chine (Πηγή: M. Geffroy, Theatre Complet de Voltaire, Laplace, Sanchez, 1874, Παρίσι)

164

Βολταίρος

Θέατρο Η θεατρική παραγωγή του Βολταίρου ανέρχεται μεταξύ πενήντα και εξήντα έργων, ορισμένα εκ των οποίων είναι γνωστά μόνο από αναφορές ή απεικονίσεις. Είναι εκ πρώτης όψεως αξιοπρόσεκτο ότι ο Βολταίρος, του οποίου η κωμική ικανότητα ήταν αναμφισβήτητα πολύ αξιολογότερη από την τραγική, έχει γράψει πολλές τραγωδίες αρκετά αξιόλογες, αλλά μόνο μια μέτρια, δεύτερης κλάσης, κωμωδία, τη Nanine. Οι άλλες προσπάθειές του σε αυτήν την κατεύθυνση είναι είτε μικρής αξίας και σχεδόν ασήμαντες, είτε, όπως στην περίπτωση του κάπως διάσημου Ecossaise, αντλούν όλο το ενδιαφέρον τους όντας προσωπικοί λίβελοι. Οι τραγωδίες του, αφ' ετέρου, είναι εργασίες εξαιρετικής αξίας. Αν και ο Βολταίρος δεν κατείχε ούτε την τέλεια στιχουργία του Ρακίνα, ούτε την ευγενή ποιητικότητα του Κορνήλιου, ξεπέρασε αυτές τις ελλείψεις, κατά τη γνώμη των ειδικών, στην πλοκή του δύσκολου και τεχνητού παιχνιδιού της γαλλικής τραγωδίας Ο Βολταίρος στη σκηνή του θεάτρου (Jan Huber, Ζαΐρα (Zaire), μεταξύ εκείνων όπου η αγάπη αναγνωρίζεται ως μεταξύ 1750 - 1775, Μουσείο Ερμιτάζ, Αγία βασικό κίνητρο, και Μερόπη (Merope), μεταξύ εκείνων όπου Πετρούπολη) αυτό το κίνητρο είναι αποκλεισμένο και υποταγμένο. Ο Βολταίρος ήξερε ότι η κοινή γνώμη της εποχής του απέδιδε τα εύσημά της σε έναν ικανό και επιτυχημένο δραματουργό και ήταν αποφασισμένος να κερδίσει αυτά τα εύσημα. Επομένως έθεσε όλη τη θαυμαστή του ευφυΐα σε αυτό το στόχο.

165

Βολταίρος

Ποίηση Όσον αφορά στα ποιήματά του, (από τα οποία ξεχωρίζουν δύο μακροσκελή, η Ερρικειάδα (Henriade) και η Παρθένος (Puccele), ενώ υπάρχουν και πολλά μικρότερα) η αξία τους είναι άνιση. Η Ερρικειάς με καθολική συγκατάθεση υφίσταται ως διδασκόμενο σχολικό βιβλίο. Γραμμένο σχεδόν κατά δουλική μίμηση του Βιργιλίου, χρησιμοποιεί τεχνικά ένα απρόσφορο μέτρο - το αλεξανδρινό δίστιχο (το οποίο καθίσταται μονότονο στις δραματικές αφηγήσεις) – και χωρίς να διακρίνεται ούτε για τον ενθουσιασμό ή την κατανόησή του θέματος, δεν μπορεί παρά να είναι μία ανεπαρκής προσπάθεια. Η Παρθένος, αν και κατώτερης ηθικής αξίας, είναι πολύ καλύτερο από λογοτεχνική άποψη. Το ποίημα είναι ασυστηματοποίητο ως έναν βαθμό και αποτελεί λίβελο ενάντια στη θρησκεία και την ιστορία. Διαφέρει από το πρότυπο του, Orlando furioso του Λουδοβίκου Αριόστο, όντας, όχι όπως εκείνο, ένα μείγμα ρομαντισμού και παρωδίας, αλλά Ο Βολταίρος με το Φρειδερίκο της Πρωσίας στο τραπέζι ένας εν μέρει ανιαρός ιστός απλής και φτηνής (Αντίγραφο πίνακα του Adolph von Menzel, 1850, ο οποίος κάηκε παρωδίας. Μεγάλο μέρος της διασκεδαστικής του το 1945) αξίας εξαρτάται απλά από το γεγονός ότι υπήρχαν και υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που πιστεύουν βαθιά στο χριστιανισμό και αυτοί οι αστεϊσμοί καταφέρνουν να τους ταράξουν καθιστώντας την αποστροφή τους κωμική προς άλλους. Εντούτοις, παρ’ όλα τα ελαττώματά της η Παρθένος καταφέρνει να είναι διασκεδαστική. Στα δευτερεύοντα ποιήματά του είναι αλήθεια ότι δεν υπάρχει τίποτα, ή σχεδόν τίποτα, που να τα κάνει να αξίζουν να φέρουν το όνομα της ποίησης – ούτε πάθος, ούτε αίσθηση της ομορφιάς της φύσης, μόνο μια στενή "κριτική της ζωής," μόνο συμβατική και περιορισμένη επιλογή της γλώσσας, περιορισμένη και μονότονη προσωδία και καθόλου από εκείνη την αόριστη αίσθηση, που έχει ειπωθεί σωστά, ότι καθορίζει την ποιητική ουσία. Αλλά υπάρχει απέραντο πνεύμα, μια θαυμάσια αντίληψη του μέτρου και της γλώσσας, που το γούστο της εποχής υπαγόρευε στον ποιητή, περιστασιακά εμφανίζεται ενικός αριθμός με την υπόθεση μιας κάπως τεχνητής χάρης και μια περίεργη ικανότητα διάνθισης του λόγου με τον τρόπο γραφής και το ύφος. εξαρτάται απλά από το γεγονός ότι υπήρχαν και υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που πιστεύουν βαθιά στο χριστιανισμό και αυτοί οι αστεϊσμοί καταφέρνουν να τους ταράξουν καθιστώντας την αποστροφή τους κωμική προς άλλους. Εντούτοις, παρ’ όλα τα ελαττώματά της η Παρθένος καταφέρνει να είναι διασκεδαστική. Στα δευτερεύοντα ποιήματά του είναι αλήθεια ότι δεν υπάρχει τίποτα, ή σχεδόν τίποτα, που να τα κάνει να αξίζουν να φέρουν το όνομα της ποίησης – ούτε πάθος, ούτε αίσθηση της ομορφιάς της φύσης, μόνο μια στενή "κριτική της ζωής," μόνο συμβατική και περιορισμένη επιλογή της γλώσσας, περιορισμένη και μονότονη προσωδία και καθόλου από εκείνη την αόριστη αίσθηση, που έχει ειπωθεί σωστά, ότι καθορίζει την ποιητική ουσία. Αλλά υπάρχει απέραντο πνεύμα, μια θαυμάσια αντίληψη του μέτρου και της γλώσσας, που το γούστο της εποχής υπαγόρευε στον ποιητή, περιστασιακά εμφανίζεται ενικός αριθμός με την υπόθεση μιας κάπως τεχνητής χάρης και μια περίεργη ικανότητα διάνθισης του λόγου με τον τρόπο γραφής και το ύφος.

166

Βολταίρος

167

Πεζογραφία Το τρίτο τμήμα των εργασιών του Βολταίρου αποτελείται από τα μυθιστορήματα και τα αφηγήματα του. Αυτές οι παραγωγές ασύγκριτα οι πιο αξιόλογοι καρποί της μεγαλοφυΐας του συντίθονταν συνήθως ως τεύχη, με κύριο σκοπό την πολεμική στη θρησκεία ή την πολιτική. Έτσι το Candide επιτίθεται στη θρησκευτική και φιλοσοφική αισιοδοξία, το L'Homme aux quarante ecus σε ορισμένες κοινωνικές και πολιτικές πρακτικές της εποχής, ενώ το Zadig και άλλα στις παραδεδεγμένες μορφές ηθικής και μεταφυσικής ορθοδοξίας, ενώ μερικά είναι λιβελογραφικές σάτιρες στη Βίβλο, την ατέρμονη πηγή του βολταιρικού πνεύματος. Αλλά (όπως πάντα συμβαίνει στην περίπτωση του λογοτεχνικού έργου όπου η μορφή ταιριάζει ακριβώς στη μεγαλοφυΐα του συντάκτη) ο σκοπός στα καλύτερα από αυτά εξαφανίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου. Σε αυτές τις εργασίες εμφανίζεται, περισσότερο απ' ότι σε οποιεσδήποτε άλλες, η ιδιαίτερη ποιότητα του Βολταίρου – ειρωνικό, χωρίς υπερβολή, ύφος-. Ότι το διδάχθηκε εν μέρει από τον Άγιο Ευρυμόνδο, ή ακόμα περισσότερο από τον Άντονι Χάμιλτον και Ο Βολταίρος συζητά με έναν κληρικό. μερικώς ακόμη και από το πολέμιό του Le Sage, είναι απόλυτα σωστό, Γκραβούρα του 1764 που φέρει τον τίτλο "Ο αλλά αυτός του έδωσε την τελειότητα και την ολοκλήρωση. Εάν Βολταίρος και η θρησκεία". μπορεί να επιλεχτεί μία ιδιαιτερότητα, αυτή είναι ο απόλυτος έλεγχος και η απλότητα της λεκτικής επεξεργασίας. Ο Βολταίρος δεν εμμένει σε αυτό το σημείο, μένει απλά για να γελάσει με αυτό που έχει πει, διευκρινίζει ή σχολιάζει τα αστεία του, καγχάζει με αυτά.

Ιστοριογραφία Το τέταρτο τμήμα του έργου του Βολταίρου, το ιστορικό, είναι το ογκωδέστερο όλων εκτός της αλληλογραφίας του, και μερικά μέρη του είναι μεταξύ των πλέον πολυδιαβασμένων, αλλά απέχουν πολύ ως προς το να είναι και τα καλύτερα. Οι μικρές πραγματείες του για τον Κάρολο το 12ο και το Μεγάλο Πέτρο είναι πράγματι πρότυπα οξυδερκούς και ευφυούς αφήγησης αν και ως ένα βαθμό χαρακτηρίζονται από επιφανειακή κατανόηση και ταξινόμηση. Τα αποκαλούμενα Εποχή του Λουδοβίκου ΙΔ’ (Siècle Διανοούμενοι συγκεντρωμένοι γύρω από την προτομή του de Louis XIV) και Εποχή του Λουδοβίκου ΙΕ’ (Siècle Βολταίρου στο σαλόνι της Madame Geoffrin στα 1755 (Anicet-Charles-Gabriel Lemonnier, 1812, Château du Malmaison, de Louis XV) (το τελευταίο κατώτερο του πρώτου Rueil) αλλά παρά ταύτα πολύτιμο) περιέχουν μια μεγάλη σύμμειξη ενδιαφέροντος υλικού, που επεξεργάζεται από ένα άτομο μεγάλης οξυδέρκειας και με αξεπέραστη ικανότητα στη γραφή, ο οποίος είχε επίσης πρόσβαση σε πολλές σημαντικές εμπιστευτικές πληροφορίες. Αλλά ακόμη και σε αυτά τα βιβλία οι ατέλειες είναι παρούσες, εμφανιζόμενες όμως εντονότερα στο μοναδικό ανακάτεμα που τιτλοφορείται Essai sur les moeurs, στο Annales de l'Empire και στις δευτερεύουσες ιστορικές εργασίες. Αυτές οι ατέλειες είναι μια σχεδόν συνολική απουσία οποιασδήποτε κατανόησης της αποκαλούμενης από τότε φιλοσοφίας της ιστορίας, η

Βολταίρος σταθερή παρουσία χονδροειδούς προκατάληψης, η συχνή ανακρίβεια στις λεπτομέρειες και, προ πάντων, μια πλήρης ανικανότητα για να εξετάσει οτιδήποτε πέρα από τη στενή σκοπιά ενός μισό-πεσιμιστή και μισό-αυτοϊκανοποιούμενου φιλοσόφου του 18ου αιώνα.

Φιλοσοφία Στη φιλοσοφία του, βασισμένη στο σκεπτικισμό και τον ορθολογισμό, ήταν βαθιά επηρεασμένος από το Λοκ (Locke) καθώς επίσης και από τους Montaigne και Bayle. Παρά το πάθος του για τη σαφήνεια και τη λογική, συχνά υπήρξε ανακόλουθος προς τον εαυτό του. Έτσι ενώ αρχικά υποστήριζε ότι η ανθρώπινη φύση ήταν τόσο αμετάβλητη όσο αυτή των ζώων αργότερα εξέφρασε την πεποίθηση για εξέλιξη και βαθμιαίο εξανθρωπισμό της κοινωνίας μέσω της δράσης των τεχνών, των επιστημών και του εμπορίου. Στην πολιτική υποστήριζε τη μεταρρύθμιση αλλά ένιωθε φρίκη για την αμάθεια και τον πιθανό φανατισμό των ανθρώπων καθώς και για τη βία της επανάστασης. Όσο αφορά τη θρησκεία ο Βολταίρος θεωρούσε ότι ο χριστιανισμός ήταν μια καλή πίστη για καμαριέρες και ράφτες, αλλά για την ανώτερη τάξη πρότεινε έναν απλό θεϊσμό. Αντιτάχθηκε στον αθεϊσμό και τον υλισμό του Ελβέτιου και του Χόλμπαχ. Είναι παροιμιώδης η θέση του ότι "εάν ο Θεός δεν υπήρχε, θα έπρεπε να εφευρεθεί", που περιέχεται σε ένα από τα ποιήματά του. Τέλος η επιρροή του Βολταίρου στην εκλαΐκευση της επιστήμης και της φιλοσοφίας του καιρού του ήταν ιδιαίτερα σημαντική.

Εργογραφία • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Οιδίποδας (Œdipe), 1718 Ερρικειάς (La Henriade), 1728 Ιστορία του Καρόλου ΙΒ' (Histoire de Charles XII), 1730 Βρούτος (Brutus), 1730 Ζαΐρα (Zaïre), 1732 Le temple du goût, 1733 Αγγλικά Γράμματα ή Lettres philosophiques, 1734 Adélaïde du Guesclin, 1734 Μωάμεθ (Mahomet), 1736 Mondain, 1736 Γράμμα στο Νεύτωνα (Epître sur Newton), 1736 Traité de métaphysique, 1736 L’enfant prodigue, 1736 Essai sur la nature du feu, 1738 Στοιχεία της νευτώνειας φιλοσοφίας, 1738 Zulime, 1740 Ο φανατισμός ή Μωάμεθ (Le fanatisme ou Mahomet), 1741 Μερόπη (Mérope), 1743 Ζαντίγκ ή Το πεπρωμένο (Zadig), 1748 Le monde comme il va, 1748 Η εποχή του Λουδοβίκου ΙΔ' (Le Siècle de Louis XIV), 1751 Μικρομέγας (Micromégas), 1752 Ποίημα για την καταστροφή της Λισαβώνας (Poème sur le désastre de Lisbonne), 1756 Étude sur les mœurs, 1756 Histoire des voyages de Scarmentado écrite par lui-même, 1756

• Κάντιτ (Candide), 1759 • Η Παρθένος της Ορλεάνης (La Pucelle d'Orléans), 1762

168

Βολταίρος • • • • • • • • • • • •

Ce qui plait aux dames, 1764 Φιλοσοφικό λεξικό (Dictionnaire philosophique), 1764 Jeannot et Colin, 1764 De l'horrible danger de la lecture, 1765 Traité sur la tolérance, 1767 Le Philosophe ignorant, 1766 Ο αγαθούλης (L'ingénu), 1767 Les lettres de Memmius, 1771 Il faut prendre un parti, 1772 Le Cri du Sang Innocent, 1775 De l’âme, 1776 Dialogues d’Euhémère, 1777

Πηγές • Εγκυκλοπαίδεια Britannica, 11η έκδοση. [1] • Εγκυκλοπαίδεια Columbia, 6η έκδοση. [2] • Ίδρυμα Βολταίρος του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. [3] • Άρθρο του Clarence Darrow για το Βολταίρο. [4]

Βιβλιογραφία • Βολταίρος, Επιλογή από το φιλοσοφικό λεξικό και τις φιλοσοφικές επιστολές, Εκδόσεις Πόλις, 1994, Αθήνα ISBN 960-7478-01-0 • Βολταίρος, Φιλοσοφική κριτική, Εκδ. Ιω.Καμπάνης, 1971, Αθήνα • Βολταίρος, Απομνημονεύματα, Επιμέλεια:Παναγιώτα Λ.Πανταζή, Εκδόσεις Ολκός, 1994, Αθήνα ISBN 960-7169-24-7 • John Gray, Βολτέρος: Ο Βολτέρος και ο Διαφωτισμός, Εκδόσεις Ενάλιος, 2004, Αθήνα ISBN 960-536-186-8 • George Remington Havens, Selections from Voltaire; with explanatory comment upon his life and works, Holt, Rinehart, and Winston, 1969, Νέα Υόρκη ISBN 0-03-080130-3 • Theodore Besterman, Studies on Voltaire and the eighteenth century, Institut et musee Voltaire, 1956 ISSN 0435-2866 • Roger Pearson, Voltaire Almighty: A Life in Pursuit of Freedom, Εκδόσεις Bloomsbury, 2005, Η.Π.Α. ISBN 1-58234-630-5 • Will Durant, The Age of Voltaire: A History of Civilization in Western Europe from 1715 to 1756, With Special Emphasis on the Conflict Between Religion and Philosophy, Εκδόσεις MJF Books, 1997 ISBN 1-56731-020-6 • Peter Gay, Διαφωτισμός: Ο Βολταίρος συζητά με τον Λουκιανό και τον Έρασμο, Μτφ. Μάκης Κολλητίδης, Εκδόσεις Θύραθεν, 2001, Θεσσαλονίκη • Παναγιώτης Κονδύλης, Ο Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός, Εκδόσεις Θεμέλιο, 1998, Αθήνα • Dieckmann Herbert, Philosophy and Literature in Eighteenth-Century France, περ. Comparative Literature Studies, 1971, 8.1, 21-41 • Παναγής Α. Καββαδίας, Ο Βολταίρος: ήτοι ο φιλοσοφικός, φιλολογικός και ιδιωτικός αυτού βίος μετά διαφόρων ιστορικών και φιλολογικών σημειώσεων, Εκ του τυπογραφείου Α. Κτενά, 1873, Αθήνησι • Charles Dedeyan, Voltaire et la pensee anglaise, Centre de documentation universitaire, 1956, Παρίσι • Ian Davidson, Voltaire in Exile, Grove Press, 2005 ISBN 0-8021-1791-0 • Marvin A. Carlson, Voltaire and the theatre of the eighteenth century, Greenwood Press, 1998 ISBN 0-313-30302-9

169

Βολταίρος • W.H. Barber & R.J. Howells, Voltaire and his world: studies presented to W.H. Barber, Oxford: Voltaire Foundation, Taylor Institution, 1985 ISBN 0-7294-0332-7 • Alan Charles Kors, Voltaire and the triumph of the Enlightenment, Teaching Company, 2001 ISBN 1-56585-118-8 • Gilbert Mercier, Madame Voltaire, Εκδόσεις Fallois, 2001, Παρισι ISBN 2-87706-412-3 • Mary-Margaret H.Barr, A century of Voltaire study; a bibliography of writings on Voltaire, 1825-1925, Εκδόσεις B. Franklin, 1972, Νέα Υόρκη ISBN 0-8337-3969-7 • Αθηνά Αργυροπούλου-Σκουριώτη, Η συμβολή της Ιοκάστης του Voltaire στη διακίνηση των ιδεών του διαφωτισμού, Α.Π.Θ. Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, 1987 • Κώστας Καιροφύλας, Voltaire philhellene, Messeger d'Athenes, 1929, Αθήνα

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • • • •

The Voltaire Society of America [5] Σελίδα αφιερωμένη στο Βολταίρο [6] Σελίδα με έργα του Βολταίρου [7] Ινστιτούτο και Μουσείο Βολταίρου στην Ελβετία [8]

mrj:Вольтер

Παραπομπές [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8]

http:/ / encyclopedia. jrank. org/ http:/ / www. bartleby. com/ 65/ http:/ / www. voltaire. ox. ac. uk/ http:/ / www. positiveatheism. org/ hist/ darrow5. htm http:/ / humanities. uchicago. edu/ homes/ VSA/ http:/ / www. geocities. com/ Athens/ 7308/ http:/ / www. gutenberg. org/ browse/ authors/ v#a913 http:/ / www. ville-ge. ch/ imv/

170

171

Γεωργία Σάνδη Γεωργία Σάνδη Η Amandine-Aurore-Lucile Dupin, αργότερα Βαρόνη Ντουντεβάντ (Dudevant) (1 Ιουλίου 1804 – 8 Ιουνίου 1876) ήταν μια Γαλλίδα μυθιστοριογράφος και πρώιμη φεμινίστρια (προ της επινόησης του όρου) πού συνέγραφε με το συγγραφικό ψευδώνυμο Γεωργία Σάνδη (George Sand). Γεννημένη στο Παρίσι από πατέρα αριστοκρατικής γενιάς και "κοινή" μητέρα, η Σάνδη ανατράφηκε το μεγαλύτερο μέρος της παιδικής της ηλικίας από την γιαγιά της στο πατρικό της κτήμα, στο Nohant, στην Γαλλική περιοχή του Μπερρύ, μια τοπογραφία που αργότερα χρησιμοποιήθηκε σε πολλά μυθιστορήματά της. Το 1822 παντρεύτηκε τον Βαρόνο Κασιμίρ Ντουντεβάντ, και απέκτησαν δύο παιδιά, τον Μωρίς (γεν. 1823) και την Σολάνζ (γεν. 1828). Το 1835 εγκατέλειψε τον σύζυγό της, παίρνοντας μαζί της τα παιδιά.

Γεωργία Σάνδη (πορτραίτο του Ναντάρ)

Το πρώτο της μυθοστόρημα, "Rose et Blanche" (1831) γράφτηκε σε συνεργασία με τον Ζουλ Σαντό (Jules Sandeau), από τον οποίο πήρε και το ψευδώνυμό της, Σάνδη (Sand). Αφού άφησε τον άντρα της η Σάνδη έκανε όλο και λιγότερο κρυφή την προτίμησή της στα αντρικά ρούχα σε σχέση με τα γυναικεία, αν και συνέχισε να ντύνεται γυναικεία σε κοινωνικές περιπτώσεις. Αυτή η αντρική "μεταμφίεση" έδωσε την δυνατότητα στην Σάνδη να κυκλοφορεί περισσότερο ελεύθερα στο Παρίσι, και της έδωσε αυξανόμενη πρόσβαση σε μέρη όπου θα την είχαν αρνηθεί σε μια γυναίκα της κοινωνικής της θέσης. Αυτή ήταν μια εξαίρετη πρακτική για τον 19ο αιώνα, όταν οι κοινωνικοί κώδικες – ιδιαίτερα της ανώτερης τάξης – είχαν υψηλή σημασία. Ως συνέπεια η Σάνδη έχασε πολλά από τα προνόμια της ως Βαρόνη. Κατα ειρωνικό τρόπο, μέρος των ηθών της εποχής αυτής επέτρεπε σε γυναίκες των υψηλότερων τάξεων να ζουν σωματικά χωρισμένες από τους συζύγους τους χωρίς να χάνουν το πρόσωπό τους, αν δεν επεδείκνυαν κάποια προσβλητική και ασυνήθιστη συμπεριφορά προς τον έξω κόσμο. Συνδέθηκε ρομαντικά με τον Γάλλο ρομαντικό ποιητή Αλφρέντ ντε Μυσέ (Alfred de Musset) (από το καλοκαίρι του 1833 μέχρι τον Μάρτιο του 1834), τον Φραντς Λιστ και τον Φρεντερίκ Σοπέν τον οποίο είχε γνωρίσει στο Παρίσι το 1831 στο σπίτι του Λιστ.

Γεωργία Σάνδη

172 Στην Μαγιόρκα μπορεί κανείς ακόμα να επισκεφτεί το (τότε εγκαταλειμένο) Καρθουσιανό μοναστήρι του Valldemossa, όπου πέρασε τον χειμώνα του 1838-39 μαζί με τον Σοπέν και τα παιδιά της.[1] Το ταξίδι αυτό στη Μαγιόρκα περιγράφηκε στο βιβλίο της Un hiver à Majorque ("Ένας χειμώνας στη Μαγιόρκα"), που εκδόθηκε το 1855. Άφησε τον Σοπέν λίγο πριν αυτός πεθάνει από φυματίωση. Στα επιτυχημένα της μυθιστορήματα συμπεριλαμβάνονται τα "Indiana" (1832), "Lélia" (1833), "Mauprat" (1837), "Le Compagnon du Tour de France" (1840), "Consuelo" (1842–1843), και "Le Meunier d'Angibault" (1845).

Πορτραίτο του Ευγένιου Ντελακρουά, 1838)

Εμνευσμένη από τις παιδικές της εμπειρίες στην ύπαιθρο έγραψε τα αγροτικά μυθιστορήματα "La Mare du Diable" (1846), "François le Champi" (1847–1848), "La Petite Fadette" (1849), και "Les Beaux Messieurs Bois-Dore".

Στα επιπλέον θεατρικά και αυτοβιογραφικά της έργα συμπεριλαμβάνονται τα "Histoire de ma vie" (1855), "Elle et Lui" (1859) (για τη σχέση της με τον Musset), "Journal Intime" (μεταθάνατον, 1926), και "Correspondance". Επιπροσθέτως, η Σάνδη συνέγραψε λογοτεχνικές κριτικές και πολιτικά κείμενα. Η Γεωργία Σάνδη πέθανε στο Nohant, κοντά στο Σατορού (Chateauroux), στο διαμέρισμά της στο Ιντρ (Indre) της Γαλλίας στις 8 Ιουνίου 1876, σε ηλικία 72 ετών και θάφτηκε στο χώμα του σπιτιού της στο Nohant. Το 2004, προτάθηκαν σχέδια για τη μεταφορά των λειψάνων της στο Πάνθεον στο Παρίσι. Ο Βίκτωρ Ουγκώ θα προσφωνήσει στις 8 Ιουνίου 1876 "Κλαίω μια νεκρή, χαιρετώ μια αθάνατη!"

Παραπομπές [1] http:/ / www. valldemossa. com/ museoin. htm

173

Γιόρις Καρλ Υισμάν Γιόρις Καρλ Υισμάν Ο Σαρλ-Μαρί-Ζωρζ-Υισμάν (γαλλικά: Charles-Marie-Georges Huysmans) (5 Φεβρουαρίου 1848 – 12 Μαΐου 1907) ήταν Γάλλος μυθιστοριογράφος.

Βιογραφία Γεννήθηκε στο Παρίσι από Ολλανδό πατέρα, τον Γκόντφριντ Ίσμανς (Godfried Huysmans), ο οποίος ήταν λιθογράφος. Η μητέρα του, η Μαλβίνα Μπαντίν (Malvina Badin), ήταν δασκάλα. Δημοσίευσε τις εργασίες του ως Γιόρις-Κάρλ Υισμάν (Joris-Karl Huysmans), χρησιμοποιώντας κατά προσέγγιση την ολλανδική αντιστοιχία των μικρών ονομάτων του, για να υπογραμμίσει τις ρίζες του. Ο πατέρας του πέθανε όταν ήταν οκτώ ετών, και η μητέρα του ξαναπαντρεύτηκε γρήγορα, δημιουργώντας στον μικρό Ίσμανς μεγάλη δυσαρέσκεια για τον πατριό του, τον Ζυλ Όγκ Jules Og, ένα προτεστάντη ο οποίος ήταν εν μέρει ιδιοκτήτης ενός παρισινού βιβλιοδετείου.

Γιόρις Καρλ Ίσμανς

Τα σχολικά χρόνια του Ίσμανς ήταν δυστυχισμένα αλλά κατάφερε να πάρει το baccalaureat. Για τριάντα δύο χρόνια, εργάστηκε σαν δημόσιος υπάλληλος για το γαλλικό Υπουργείο εσωτερικού, μια εργασία που έβρισκε αφόρητα πληκτική. Ο νεαρός Ίσμανς κλήθηκε να πολεμήσει στον Γαλλοπρωσσικό πόλεμο, αλλά κρίθηκε ακατάλληλος λόγω δυσεντερίας, μια εμπειρία που περιέγραψε στο διήγημα Sac au dos (που περιλαμβάνεται αργότερα στο Les Soirées de Médan). Η πρώτη σημαντική δημοσίευσή του ήταν μια συλλογή πεζών ποιημάτων με τον τίτλο Le drageoir à épices (1874), τα οποία δείχνουν τη σημαντική επιρροή του Μπωντλαίρ. Προσέλκυσαν λίγη προσοχή αλλά ήδη αποκάλυψαν αναλαμπές του διακριτικού ύφους του συγγραφέα. Ο Υισμάν συνέχισε εκδίδοντας το Μarthe, Histoire d'une fille (1876). Η ιστορία μιας νέας πόρνης, αυτό το βιβλίο ήταν πιο κοντά στο νατουραλισμό και τράβηξε στην προσοχή του Ζολά. Τα επόμενα έργα του ήταν σε παρόμοιο πνεύμα: σκοτεινά, ρεαλιστικά και γεμάτα με τις λεπτομερείς περιγραφές του Παρισιού, μια πόλη που ο Υισμάν γνώριζε πολύ καλά. Στο Les Soeurs Vatard εξετάζει τις ζωές των γυναικών που δουλεύουν σ' ένα βιβλιοδετείο. Το En Ménage είναι ο απολογισμός του αποτυχημένου γάμου ενός συγγραφέα (ο Υισμάν δεν παντρεύτηκε ποτέ, αλλά είχε μια μακροχρόνια σχέση με κάποια Αννά Μενιέ (Anna Meunier)). Το αποκορύφωμα αυτής της πρώιμης περιόδου είναι η νουβέλα À vau-l'eau, η ιστορία ενός καταπιεσμένου υπαλλήλου, του monsieur Folantin, και η ηρωική μα και ανώφελη αναζήτησή του για ένα καλό γεύμα. Ακολουθεί το γνωστότερο μυθιστόρημα του Υισμάν το À rebours (1884), που έχει σαν πρωταγωνιστή τον εστέτ des Esseintes, με το οποίο ξεκόβει αποφασιστικά απ' το νατουραλισμό, και γίνεται ο πιο ακραίος εκπρόσωπος της τότε "παρακμιακής" λογοτεχνίας. Το À rebours κέρδισε την περαιτέρω κακή φήμη ως έκθεμα κατά τη διάρκεια των δικών του Όσκαρ Ουάιλντ το 1895, κατά τη διάρκεια των οποίων ο κατήγορος αναφέρθηκε στο

Γιόρις Καρλ Υισμάν μυθιστόρημα ως "σοδομιστικό" βιβλίο. Το βιβλίο άρεσε επίσης στο Ζολά, που ένιωσε ότι το À rebours είχε καταφέρει ένα "φοβερό χτύπημα" στο νατουραλισμό. Ο Ίσμανς άρχισε να απομακρύνεται απ' τους νατουραλιστές και βρίσκει νέους φίλους μεταξύ των συμβολιστών και καθολικών συγγραφέων, τα έργα των οποίων είχε εγκωμιάσει στο À rebours, συμπεριλαμβανομένων των Ζίλ Μπαρμπέι ντ'Ορεβιγύ, Βιλλιέρ ντε Λ'Ιλ Αντάμ και Λέον Μπλουά. Ο Στεφάν Μαλλαρμέ ήταν τόσο ευτυχής με τη δημοσιότητα που είχαν λάβει οι στίχοι του εξαιτίας του μυθιστορήματος που αφιέρωσε ένα απ' τα διασημότερα (και περισσότερα σκοτεινά) ποιήματά του, Prose pour des Esseintes στον ήρωα του βιβλίου. Το επόμενο μυθιστόρημα του Υισμάν, το En rade, ένας μη ιδιαίτερα ρομαντικός απολογισμός ενός καλοκαιριού που ξοδεύτηκε στη εξοχή, ήταν σχετικά αποτυχημένο εμπορικά. Το 1891, η δημοσίευση του Là-Bas προσέλκυσε την ιδιαίτερη προσοχή με την απεικόνιση του σατανισμού στη Γαλλία των τελών του 1880. Το βιβλίο εισήγαγε το χαρακτήρα Durtal, ένα ελαφρώς αλλαγμένο πορτρέτο του Υισμάν. Τα πιό πρόσφατα μυθιστορήματα που έχουν ως ήρωα των Durtal (En Route (1895), La Cathédrale (1898) and L'Oblat (1903)), περιγράφουν τη στροφή του ήρωα Durtal/Ίσμανς στον ρωμαιοκαθολικισμό. To En Route απεικονίζει τον πνευματικό αγώνα του Durtal κατά τη διάρκεια της παραμονής του σ' ένα μοναστήρι τραππιστών. Στο La Cathédrale βρίσκουμε τον πρωταγωνιστή στην πόλη Σάρτρ, όπου κάνει μια έντονη μελέτη του καθεδρικού και του συμβολισμού του. Στο L'Oblat, ο Durtal γίνεται βενεδικτίνος μοναχός, φθάνοντας τελικά σε μια αποδοχή του πόνου στον κόσμο. Ο Ίσμανς ήταν επίσης γνωστός και για την καλλιτεχνική κριτική: L'Art moderne (1883) και Certains (1889). Ήταν απ' τους πρώτους υποστηρικτές του ιμπρεσσιονισμού, καθώς επίσης και θαυμαστής καλλιτεχνών όπως ο Gustave Moreau και ο Odilon Redon. Ήταν απ' τα ιδρυτικά μέλη της Académie Goncourt. Του απονεμήθηκε ο τίτλος Ιππότης της Λεγεώνας της Τιμής (Chevalier de Λα Lιgion d'honneur) το 1892, αλλά μόνο για την εργασία του με τη δημόσια υπηρεσία. Το 1905, οι θαυμαστές του έπεισαν τη γαλλική κυβέρνηση να τον προαγάγουν σε Officier de La Légion d'honneur λαμβάνοντας υπόψη τα λογοτεχνικά επιτεύγματά του. Τον ίδιο χρόνο, ο Υισμάν διαγνώστηκε με καρκίνο του στόματος. Στις 12 Μαΐου του 1907, τάφηκε στο νεκροταφείο του Μονπαρνάς στο Παρίσι. Το ύφος του Υισμάν είναι αξιοπρόσεκτο για την ιδιοσυγκρασιακή χρήση της γαλλικής γλώσσας, το εκτεταμένο λεξιλόγιο, τον πλούτο της λεπτομερούς και αισθητικής περιγραφής του, και του σατυρικού του πνεύματος. Τα μυθιστορήματα του είναι επίσης αξιοσημείωτα για την εγκυκλοπαιδική τεκμηρίωσή τους, που κυμαίνεται απ' τον κατάλογο των παρακμιακών Λατίνων συγγραφέων στο À rebours ως τη συζήτηση της μελέτης των συμβόλων της χριστιανικής αρχιτεκτονικής στο La Cathédrale. Η εργασία του Ίσμανς εκφράζει μια αποστροφή για τη σύγχρονη ζωή και μια βαθιά απαισιοδοξία, οι οποίες οδήγησαν το συντάκτη πρώτα στη φιλοσοφία του Αρθούρου Σόπενχάουερ και έπειτα στις διδασκαλίες της καθολικής εκκλησίας.

Εργα • • • • • • • • •

Le drageoir aux épices (1874) Marthe (1876) Les Sœurs Vatard (1879) Croquis Parisiens (1880) En ménage (1881) À vau-l'eau (1882) L'art moderne (1883) À rebours (1884) En rade (1887)

• Là-bas (1891) • En route (1895) • La cathédrale (1898)

174

Γιόρις Καρλ Υισμάν • • • • •

La magie en Poitou. Gilles de Rais. (1899) Sainte Lydwine de Schiedam (1901) l'Oblat (1903) Les foules de Lourdes (1906) Trois Églises et trois Primitifs (1908)

Βιβλιογραφία • Robert Baldick, The Life of J.-K. Huysmans (1955, νέα αναθεωρημένη έκδοση του Brendan King, 2006)

Εξωτερικές συνδέσεις • • • •

[1] Joris Karl Huysmans [2] Joris Karl Huysmans [3] Έργα του Joris-Karl Huysmans [4] στο Project Gutenberg • Á Rebours του Joris-Karl Huysmans [5], Project Gutenberg ebook • Là-bas (Εκεί Κάτω) του J. K. Huysmans [6], Project Gutenberg ebook (Επίσης γνωστό και ως The Damned)

• The Cathedral του J. K. Huysmans [7], Project Gutenberg ebook • Eamon's Bookmark: Là-bas [8] • Catholic Encyclopedia, λήμμα για τον Huysmans [9] • The Word-Painter of Paris [10] του Colin Wilson

Παραπομπές [1] http:/ / www. societe-huysmans. paris-sorbonne. fr/ [2] http:/ / www. huysmans. org/ [3] http:/ / www. kirjasto. sci. fi/ huysm. htm [4] http:/ / www. gutenberg. org/ author/ J. + K. + Huysmans [5] http:/ / www. gutenberg. org/ dirs/ 1/ 2/ 3/ 4/ 12341/ 12341. txt [6] http:/ / www. gutenberg. org/ dirs/ 1/ 4/ 3/ 2/ 14323/ 14323-h/ 14323-h. htm [7] http:/ / www. gutenberg. org/ dirs/ 1/ 5/ 0/ 6/ 15067/ 15067-h/ 15067-h. htm [8] http:/ / www. boheme-magazine. net/ php/ modules. php?name=News& file=article& sid=612 [9] http:/ / www. newadvent. org/ cathen/ 07591a. htm [10] http:/ / abrax7. stormloader. com/ huysman. htm

175

176

Γκιγιώμ Απολλιναίρ Γκιγιώμ Απολλιναίρ Ο Γκιγιώμ Απολλιναίρ (26 Αυγούστου 1880 - 9 Νοεμβρίου 1918) ήταν Γάλλος ποιητής, συγγραφέας και κριτικός τέχνης.

Ζωή και έργο Ο Γκιγιώμ Απολλιναίρ γεννήθηκε στις 26 Αυγούστου του 1880 στη Ρώμη της Ιταλίας. Ήταν νόθο τέκνο Πολωνέζας μητέρας και Ιταλού πατέρα. Η μητέρα του Αντζέλικα ντε Κοστροβίτσκι ήταν μια ανυπότακτη γυναίκα ελευθερίων ηθών που είχε πάθος να παίζει στο καζίνο. Γεννημένη στο Νοβογκρόντεκ ( τώρα στη Λευκορωσία) είχε αριστοκρατική καταγωγή από την Σλάχτα. Ο πατέρας του εξακολουθεί να παραμένει άγνωστος, κατά μία εκδοχή ήταν ιερωμένος υψηλότατης βαθμίδας στο Βατικανό. Πολλοί υποστηρίζουν ότι ήταν επίσκοπος, ενώ κυκλοφορούσαν και φήμες ότι επρόκειτο και για τον ίδιο τον Πάπα. Πιθανότερη εκδοχή είναι πατέρας του να είναι ο Francesco Flugi d'Aspermont, Ιταλο-Ελβετός αριστοκράτης. Σε κάθε περίπτωση ο πατέρας του εξαφανίστηκε πολύ νωρίς από τη ζωή του. Ο Απολλιναίρ κρατούσε κρυφή την καταγωγή του και νεότερος υποκρινόταν ότι ήταν Ρώσος πρίγκιπας.

Ο Απολλιναίρ το 1914

Μεγάλωσε στο Μονακό και στη Γαλλική Ριβιέρα, όπου η μητέρα του έπαιζε σε καζίνο και χαρτοπαικτικές λέσχες και του έμαθε Γαλλικά και άλλες γλώσσες. Ήταν καλοφαγάς, με δυνατή φωνή και είχε έντονη προσωπικότητα και ευρεία μόρφωση. Εγκαταστάθηκε στο Παρίσι σε ηλικία είκοσι ετών και ξεκίνησε την ενασχόληση με τη λογοτεχνία δημοσιεύοντας ποιήματα σε διάφορα περιοδικά. Το 1903 ίδρυσε το πρώτο δικό του περιοδικό, La revue immoraliste. Αρθρογράφησε σε πολλές εφημερίδες και περιοδικά ως κριτικός τέχνης. Στο Παρίσι συνδέθηκε με την κοινότητα των μποέμ καλλιτεχνών της Μονμάρτρης και αργότερα του Μονπαρνάς. Υπήρξε πολύ δημοφιλής στους καλλιτεχνικούς κύκλους και σχετίστηκε με σημαντικές προσωπικότητες, όπως ο Πάμπλο Πικάσο, ο Ζωρζ Μπρακ, ο Μαξ Ζακόμπ, ο Αντρέ Σαλμόν, ο Αντρέ Μπρετόν, ο Ρενέ Νταλίζ, ο Ζαν Κοκτώ, ο «Τελώνης» Ρουσσώ, ο Αντρέ Ντεραίν, ο Πιερ Ρεβερντί, ο Αλφρέ Ζαρύ, ο Μπλαιζ Σαντράρ, ο Ερίκ Σατί, ο Οσίπ Ζαντκίν, ο Μαρκ Σαγκάλ, ο Μαρσέλ Ντυσάν και η Μαρί Λωρενσέν, που υπήρξε και ερωμένη του. Δημιούργησε παράλληλα και έχθρες, όπως με τον ελληνικής καταγωγής Ζαν Μωρεάς, του οποίου την ποίηση θεωρούσε ξεπερασμένη. Ήταν εκείνος που οργάνωσε το Κυβιστικό δωμάτιο 41 στο Salon des Independants το 1911. Την ίδια χρονιά έγινε μέλος της Ομάδας Πιτώ, ενός κλάδου του κυβιστικού κινήματος. Στις 7 Σεπτεμβρίου του 1911 είχε εμπλοκή μαζί με τον Πικάσο στην υπόθεση κλοπής της Μόνα Λίζα. Και οι δύο κατηγορήθηκαν (αδίκως) για κλοπή και συνελήφθησαν από την αστυνομία. Ο Πικάσο αφέθηκε ελεύθερος την ίδια μέρα, ενώ ο Απολλιναίρ ελευθερώθηκε μετά από πέντε ημέρες. Ο τρομοκρατημένος Απολλιναίρ έγραψε ποιήματα απελπισίας από τη φυλακή και περιέπεσε σε μελαγχολία. Η σύντομη κράτηση του ήταν ένα ισχυρό σοκ που τον στιγμάτισε τραυματικά. Αμαυρώθηκε σοβαρά η φήμη του και η αξιοπιστία του. Στις 13 Σεπτεμβρίου 1911, η εφημερίδα «Paris Soir» ανέφερε ότι ο Απολλιναίρ είναι ο «αρχηγός διεθνούς σπείρας που

Γκιγιώμ Απολλιναίρ έχει έρθει στη Γαλλία με σκοπό να ξαφρίσει τα μουσεία μας». Δημοσίευσε τις ποιητικές συλλογές L' enchanteur pourrissant (1909) (η πρώτη του ποιητική συλλογή), Le bestiaire (Το συναξάρι των ζώων) (1911) και το Alcools (1913), το οποίο και τον καθιέρωσε ως ποιητή. Το 1907, ο Απολλιναίρ έγραψε την γνωστή ερωτική νουβέλα «Έντεκα Χιλιάδες Βέργες (Les Onze Mille Verges). Επίσημα απαγορευμένη στην Γαλλία μέχρι το 1970, κυκλοφορούσε ευρέως σε διάφορες παράνομες εκτυπώσεις για πολλά χρόνια. Ο Απολλιναίρ ποτέ δεν παραδέχτηκε δημοσίως ότι είναι δική του. Μια άλλη ερωτική νουβέλα που του αποδίδεται είναι «Οι περιπέτειες ενός νεαρού Δον Ζουάν» (Les exploits d'un jeune Don Juan), στις οποίες ο 15χρονος ήρωας γίνεται πατέρας τριών παιδιών από διάφορα μέλη του περιβάλλοντος του, συμπεριλαμβανομένης και της θείας του. Το βιβλίο διασκευάστηκε το 1987 σε ταινία, καθώς επίσης και σε κόμικ. Το 1914 είχε έναν σύντομο δεσμό με τη Λουίζ ντε Κολινύ και κατόπιν με τη δασκάλα Μαντλέν Παζ, την οποία αρραβωνιάστηκε. Κατατάχθηκε ως εθελοντής στον γαλλικό στρατό και πολέμησε στο μέτωπο της Καμπανίας ως το 1916, οπότε και τραυματίστηκε στο κεφάλι από θραύσμα σε έκρηξη όλμου, ενώ διάβαζε σε ένα χαράκωμα. Επέστρεψε με άδεια αναρρώσεως στο Παρίσι, όπου κυκλοφορούσε με μπανταρισμένο το κεφάλι και φορώντας την στρατιωτική του στολή με τα παράσημα. Η διάθεση του «βάρυνε» και άρχισε να αναπτύσσει έναν πατριωτισμό για τη Γαλλία, της οποίας οραματίζεται την νίκη στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Αυτές οι τάσεις του, καθώς και η αμφίεσή του, αποτελούσαν συχνά στόχο πειραγμάτων. Σε αυτές τις συνθήκες, το 1917 έγραψε το θεατρικό έργο Οι μαστοί του Τειρεσία, με το οποίο παρακινούσε τους Γάλλους να κάνουν παιδιά για την πατρίδα τους. Στην εισαγωγή του θεατρικού εισήγαγε τον όρο σουρεαλισμός, τον οποίο χρησιμοποίησε επίσης για το πρόγραμμα της παράστασης μπαλέτου Parade του Ζαν Κοκτώ και του Ερίκ Σατί, που έκανε την πρεμιέρα του στις 18 Μαΐου του 1917. Τον ίδιο χρόνο εξέδωσε και ένα καλλιτεχνικό μανιφέστο: L'Esprit nouveau et les poètes. Πέθανε από ισπανική γρίπη την 9η Νοεμβρίου του 1918, στο διαμέρισμα του στην Σεν-Ζερμέν, έξι ημέρες πριν τελειώσει ο πόλεμος με τον οποίο είχε τόσο παθιαστεί. Στην κηδεία του παρευρέθηκαν ο Πικάσο και άλλοι εκπρόσωποι της μποέμ καλλιτεχνικής ζωής του Παρισιού. Το 1918 εκδόθηκαν μετά θάνατον οι πειραματικές εντυπώσεις του από τον πόλεμο, με τον τίτλο Καλλίγραμμα (Calligrammes). Ο όρος calligrammes αργότερα καθιερώθηκε για να περιγράψει αυτό το είδος της απεικόνισης ενός ποιήματος, που υιοθετήθηκε και από άλλους ποιητές, κυρίως του υπερρεαλισμού.

Επιρροή Αν και δεν βραβεύτηκε ποτέ εν ζωή, ο Απολλιναίρ θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Γάλλους ποιητές του 20ου αιώνα. Έλαβε μέρος σε όλα τα κινήματα της γαλλικής αβάν-γκαρντ των αρχών του 20ού αιώνα και ήταν εμβληματική φιγούρα της μποέμ ζωής του Παρισιού. Το έργο του παρουσιάζει έντονη πολυμορφία. Τα ποιητικά του έργα επηρεασμένα εν μέρει από τον Συμβολισμό, αντιπαραβάλλουν το παλιό και το καινούργιο, συνδυάζοντας παραδοσιακές φόρμες με μοντέρνες τεχνικές. Το έργο του θεωρείται ακόμα πρόδρομο του σουρεαλισμού. Τα ποιήματά του παρουσιάζουν ιδιόμορφη χρήση των σημείων στίξης, ενώ με τα «Καλλίγραμμα» εισάγει ένα νέο είδος ποίησης στο οποίο συμβάλλει και η τυπογραφία και το γραφιστικό στήσιμο της σελίδας. Εκτός από τη ενασχόλησή του με την ποίηση, δημοσίευσε τολμηρά ερωτικά βιβλία, υπήρξε πρωτοπόρος του θεάτρου του παραλόγου και εισήγαγε το 1913 τον όρο «κυβισμός» με τη μελέτη του «Κυβιστές ζωγράφοι», την πρώτη θεωρητική μελέτη για τον κυβισμό. Ήταν ακόμα αυτός που δημιούργησε τον όρο «σουρεαλισμός», καθώς επίσης και τον όρο «ορφισμός» για να περιγράψει την τάση για απόλυτη αφαίρεση στα έργα του Ρομπέρ Ντελωναί, της Σόνιας Ντελωναί και άλλων. Το κριτικό του έργο, αν και κατακρίθηκε για τον έντονο συναισθηματισμό του και την έλλειψη κριτικής όσον αφορά τις ζωγραφικές τεχνικές, ήταν από τα λίγα που υποστήριξαν τα σύγχρονα κινήματα ζωγραφικής και τις εκθέσεις των ανεξάρτητων, πράγμα για το οποίο χλευάστηκε έντονα στην εποχή του.

177

Γκιγιώμ Απολλιναίρ

178

Άλλες πληροφορίες • Ο Πικάσο, που ζωγράφισε πολλές φορές τον Απολλιναίρ, σε μία προσωπογραφία του τον απεικονίζει ως αρχιεπίσκοπο με ιερατικά άμφια, ποιμαντορική ράβδο, μίτρα και αρχιεπισκοπικό δαχτυλίδι. Ο λόγος γι’ αυτό είναι οι φήμες για την ταυτότητα του πατέρα του. • Στο μικρό καμπαρέ Λαπέν Αζίλ (Lapin Agile) της Μονμάρτρης συντελέστηκε μία φάρσα εις βάρος του Γκιγιώμ Απολλιναίρ. Ο ζωγράφος Ντορζελέ και άλλοι πολέμιοι της κριτικής του, έδεσαν στην ουρά ενός γαϊδάρου με το όνομα Λολό μία βούρτσα την οποία βουτούσαν σε μπογιά, και άφησαν έτσι τον γάιδαρο να «ζωγραφίσει» έναν πίνακα. Ο πίνακας στη συνέχεια εκτέθηκε στο Salon des Independants ως "ιμπρεσιονιστικός" με τον τίτλο "Και ο Ήλιος Βασιλεύει Πάνω από την Αδριατική" και ήταν υπογεγραμμένος με το ψευδώνυμο "Joachim-Raphael Boronali". Ο Απολλιναίρ εκθείασε τον πίνακα, μαζί με άλλους κριτικούς και έγινε έτσι στόχος έντονων κοροϊδιών.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία Στα ελληνικά έχει μεταφραστεί ένα σημαντικό μέρος του έργου του, αλλά σχεδόν καμία από τις ποιητικές του συλλογές δεν έχει μεταφραστεί πλήρης.

Ποιήματα Πρωτότυποι γαλλικοί τίτλοι: • Le Bestiaire (1911) • Alcools (1913) • Impendere Amori (1917) • Calligrammes (1918) • Il y a (1925) • Poèmes à la Marraine (1948) • Le Guetteur mélancolique (1952) • Poèmes à Madeleine (1952)

Παράδειγμα ενός calligramme

• Poèmes à Lou (1955) Ελληνική βιβλιογραφία (πρώτες εκδόσεις): • • • •

Ποιήματα, εκδ. Νεφέλη Ποιήματα, εκδ. Καστανιώτη (1999) ISBN 960-03-2562-6 Ποιήματα, εκδ. Γνώση (1982), ISBN 960-235-633-2 Το Συναξάρι των Ζώων ή Ορφέως Ακολουθία, εκδ. Διάττων (2001), ISBN 960-86771-5-7

Πεζογραφία Πρωτότυποι γαλλικοί τίτλοι: • • • • •

L'Enchanteur pourrissant (1909) L'Hérésiarque et Cie (1910) Le Poète assassiné (1916) La Femme assise (1920) L'Histoire romanesque (1914-1918): La Fin de Babylone, Les trois Don Juan, La Femme blanche des Hohenzollern.

Ελληνική βιβλιογραφία (πρώτες εκδόσεις): • Η καθιστή γυναίκα, εκδ. ΕΡΜΕΙΑΣ (1990) ISBN 960-216-032-2

Γκιγιώμ Απολλιναίρ • Οι Βοργίες στη Ρωμη (με τον Ρενέ Νταλίζ), εκδ. Ενάλιος, ISBN 960-536-000-4

Θεατρικά Πρωτότυποι γαλλικοί τίτλοι: • Les Mamelles de Tirésias (1917) • Couleur du temps (1918) • Casanova (1952) Ελληνική βιβλιογραφία (πρώτες εκδόσεις): • Οι μαστοί του Τειρεσία, εκδ. Αιγόκερως (1996), ISBN 960-322-094-9

Αμφισβητούμενα έργα Πρωτότυποι γαλλικοί τίτλοι: • Les Onze mille verges (Οι έντεκα χιλιάδες βέργες) • Les Exploits d'un jeune Don Juan (Οι περιπέτειες ενός Δον Ζουάν) (1911) Ελληνική βιβλιογραφία (πρώτες εκδόσεις): • Τα κατορθώματα ενός μικρού Δον Ζουάν, εκδ. Γαβριηλίδης (1993)ISBN 960-7720-18-0 • Τα κατορθώματα ενός Δον Ζουάν, εκδ. ΔΙΩΝΗ (1999) (κόμικ) • Οι έντεκα χιλιάδες βέργες ή Οι έρωτες ενός Οσποδάρου, εκδ. Ερατώ (2000) ISBN 960-229-118-4 • Οι έντεκα χιλιάδες βέργες ή Οι έρωτες ενός οσποδάρου, εκδ. Εξάντας (2005) ISBN 960-256-618-3

Δοκίμια, κριτικές Πρωτότυποι γαλλικοί τίτλοι: • • • • • • •

Méditations esthétiques-Les Peintres cubistes (1913) Articles, chroniques, échos, préfaces de catalogue (1902-1918) La Phalange nouvelle (1908) Les Poèmes de l'année (1909) Les Poètes d'aujourd'hui (1909) L'Antitradition futuriste (1913) L'Esprit nouveau et les poètes (1917)

Ελληνική βιβλιογραφία (πρώτες εκδόσεις): • Οι κυβιστές ζωγράφοι: Αισθητικοί στοχασμοί, εκδ. ΝΕΦΕΛΗ (1983)

Βιβλιογραφία για τον Γκιγιώμ Απολλιναίρ • Η γαστριμαργία του Γκιγιώμ Απολλιναίρ, Dormann, Geneviève, εκδ. Ολκός, Αθήνα, 1996. ISBN 960-7169-50-6 • Οι Μποέμ, Νταν Φρανκ, εκδ. Ψυχογιός., 2000, ISBN 960-274-395-6 (βιβλίο για τους μποέμ του Παρισιού) • Apollinaire, Marcel Adéma, 1954 • Apollinaire, Poet among the Painters, F. Steegmuller, 1963, 1971, 1973 • Apollinaire, M. Davies, 1964 • Guillaume Apollinaire, S. Bates, 1967 • Guillaume Apollinaire, P. Adéma, 1968 • The Banquet Years, Roger Shattuck, 1968 • Apollinaire, R. Couffignal, 1975 • Guillaume Apollinaire, L.C. Breuning, 1980

179

Γκιγιώμ Απολλιναίρ • Reading Apollinaire, T. Mathews, 1987 • Guillaume Apollinaire, J. Grimm, 1993

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • • • • • •

Επίσημη ιστοσελίδα [1] Η συλλογή Alcools (στα γαλλικά) [2] Παραδείγματα των calligrammes [3] Ηχογράφηση του Απολλιναίρ να διαβάζει το ποίημα «Η γέφυρα Μιραμπώ» [4] Οι δύο αμφισβητούμενες νουβέλες (e-book, γαλλικό κείμενο) [5] Οι περιπέτειες ενός νεαρού Δον Ζουάν στο imdb [6]

Παραπομπές [1] [2] [3] [4] [5]

http:/ / www. wiu. edu/ Apollinaire/ http:/ / www. gutenberg. org/ etext/ 15462 http:/ / www. ubu. com/ historical/ app/ app. html http:/ / gallica. bnf. fr/ AudioVideo/ SDCH_000155_piste01. mp3/ http:/ / www. pitbook. com/ textes/ htm/ exploits_don_juan. htm

[6] http:/ / www. imdb. com/ title/ tt0092995/

180

181

Εκτόρ Μαλό Εκτόρ Μαλό Ο Εκτόρ-Ανρί Μαλό (Hector-Henri Malot), ή Εκτόρ Μαλό, γνωστός στην Ελλάδα και ως Έκτορας Μαλό ήταν γάλλος μυθιστοριογράφος. Γεννήθηκε στις 20 Μαΐου 1830 στην Λα Μπούιγ (Σεν Μαριτίμ), όχι μακριά από τη Ρουέν και πέθανε στις 17 Ιουλίου 1907 στη Φοντενέ-σου-Μπουά (Βαλ ντε Μαρν). Ο πατέρας του, συμβολαιογράφος στο επάγγελμα, είχε μείνει χήρος και είχε ξαναπαντρευτεί τη χήρα ενός καπετάνιου. Είχε δύο παιδιά από τον πρώτο του γάμο, όσα είχε και η νέα του σύζυγος. Ο Εκτόρ ήταν λοιπόν ο βενιαμίν μιας οικογένειας που σημερα θα ονομάζαμε “ανασυνθεμένη”. Ο πατέρας του είχε αυστηρό χαρακτήρα ενώ η μητέρα του, πιο συγκαταβατική, μεγάλωσε τον μικρό Εκτόρ με ιστορίες ταξιδιών (εμπνευσμένες ίσως από τις εμπειρίες του πρώτου της άντρα). Αναπτύχθηκε μ' αυτό τον τρόπο το ενδιαφέρον του για τις ιστορίες. Οταν, ενήλικος πια, ο Μαλό αντιτάχθηκε στη θέληση του πατέρα του να σπουδάσει νομικά και προτίμησε το δρόμο των γραμμάτων, ήταν η μητέρα του που τον στήριξε σ' αυτήν την επιλογή. Εκτόρ Μαλό

Ο Εκτόρ Μαλό τελείωσε το Λύκειο Κορνέιγ της Ρουέν, το ίδιο λύκειο που, δέκα χρόνια νωρίτερα, είχε τελειώσει ο Γκυστάβ Φλωμπέρ. Εκεί συνδέθηκε φιλικά με τον Ζιλ Λεβαλουά, μετέπειτα κριτικό λογοτεχνίας και για ένα διάστημα γραμματέα του Σεντ-Μπεβ. Οι σπουδές του Μαλό δεν ήταν εξαιρετικές. Υπέφερε από ένα σχολικό σύστημο στο οποίο δεν μπορούσε να εκφραστεί. Η προτίμησή του ήταν η Ιστορία, την οποία δίδασκε ένας ξεχωριστός καθηγητής με ελεύθερο πνεύμα. Το 1853, εγκαταστάθηκε στο Παρίσι και επιχείρησε να ανεβάσει ένα θεατρικό έργο χωρίς επιτυχία. Για να εξασφαλίσει τα προς το ζην, έγραψε κάποια άρθρα. Επέστρεψε στο σπίτι των γονιών του για να γράψει την πρώτη του τριλογία Τα θύματα του έρωτα (Les victimes d' amour) της οποίας ο πρώτος τόμος εμφανίστηκε το 1859. Το 1864 έχτισε στο Φοντενέ-σου-Μπουα ένα σαλέ στο οποίο έζησε μέχρι το θάνατό του. Διάλεξε να το χτίσει κοντά στο σιδηροδρομικό σταθμό. Ετσι μπορούσε να επισκέπτεται συστηματικά το Παρίσι και να αξιοποιεί τους γειτονικούς σταθμούς για περιπάτους, τους οποίους λάτρευε. Το 1867, παντρεύτηκε την Αννά Νταριέ. Η κόρη τους, Λουσί, γεννήθηκε το 1868. Το 1880 η Αννά πέθανε. Ο Εκτόρ Μαλό ξαναπαντρεύτηκε τον επόμενο χρόνο με την Μαρτ Ουντινό ντε λα Φαβερί, μια νέα γυναίκα 31 ετών, με την οποία πραγματοποίησε πολλά ταξίδια. Το 1893, ένα χρόνο μετά τη συγγραφή του Με Οικογένεια (En Famille), γεννήθηκε η εγγονή του, Περίν (το μικρό όνομα που είχε η ηρωίδα του μυθιστορήματος). Ως παππούς έδειξε φροντίδα και αγάπη και παρακολουθούσε με περιέργεια την εξέλιξη που μπορούσε να παρατηρεί στο παιδί.

Εκτόρ Μαλό

182

Ο Εκτόρ Μαλό, ως άνθρωπος ευθύς, πιστός στη φιλία και έτοιμος να υπερασπιστει το δίκιο των καταπιεσμένων πήρε το προσωνύμιο “Μαλό - η εντιμότητα” από το δημοσιογράφο Σεβερίν. Υπήρξε φίλος του Ζιλ Βαλέ και τον υποστήριξε όταν εξορίστηκε στο Λονδίνο, δίνοντάς του οικονομική βοήθεια και ηθική συμπαράσταση. Ηταν χάρη στον Μαλό που μπόρεσε να δημοσιευτεί το χειρόγραφο που ονομάστηκε Το παιδί (L'enfant), το πρώτο έργο της σειράς Ζακ Βεντρά (Jacques Vingtras). Ο Εκτόρ Μαλό άφησε πίσω του ένα σημαντικό έργο, εξήντα μυθιστορήματα. Το πιο γνωστά σήμερα είναι τα παιδικά μυθιστορήματα που έγραψε: Ρομαίν Καλμπρίς (Romain Kalbris), Χωρίς Οικογένεια (Sans Famille), Με Οικογένεια. Ενα ακόμη παιδικό μυθιστόρημά του εκδόθηκε μετά θάνατον. Εχει τίτλο Το ναυτόπουλο (Le Mousse). Το υπόλοιπο έργο του αποτελείται από μυθιστορήματα για ενήλικους. Αν και σήμερα έχουν ξεχαστεί, γνώρισαν επιτυχία στη διάρκεια της ζωής του και μέχρι τη δεκαετία του 1930. Μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες, όπως αγγλικά, γερμανικά, ιταλικά. Δημοσιεύονταν σε συνέχειες σε εφημερίδες όπως οι Le Siècle και Le Temps. Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το Malot άρθρο Hector Malot [5] [1] την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 . (Malot ιστορικό/συντάκτες ).

Παραπομπές [1] http:/ / fr. wikipedia. org/ wiki/ Hector

[1]

της Γαλλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό

183

Εμίλ Ζολά Εμίλ Ζολά Ο Εμίλ Ζολά (Παρίσι, 1840 – Παρίσι, 1902) είναι ένας ξεχωριστός λογοτέχνης όχι μόνο επειδή υπήρξε ο πιο σημαντικός εκπρόσωπος του νατουραλισμού αλλά πρωτίστως επειδή άσκησε τεράστια κοινωνική επιρροή με το έργο και τις παρεμβάσεις του. Η μητέρα του ήθελε να τον δει νομικό, ωστόσο εκείνος απέτυχε να περάσει τις απαιτούμενες εξετάσεις. Έτσι, πρώτα εργάστηκε ως γραμματέας, μετά στο τμήμα πωλήσεων ενός εκδοτικού οίκου. Κατόπιν άρχισε να αρθρογραφεί σε εφημερίδες σχετικά με τη λογοτεχνία, την τέχνη και την πολιτική. Χαρακτηριστικές υπήρξαν οι θέσεις του κατά του Ναπολέοντα και του ιερατείου. Μετά το πρώτο σημαντικό μυθιστόρημά του Τερέζ Ρακέν (1867), ξεκίνησε μια σειρά έργων με τον τίτλο “Λε Ρουγκόν Μακάρ” (Les Rougon-Macquart. Histoire naturelle et sociale d'une famille sous le Second Empire [Ρουγκόν-Μακάρ. Φυσική και κοινωνική ιστορία μιας οικογένειας υπό την Β΄ Αυτοκρατορία]), όπου Εμίλ Ζολά περιλαμβάνονται περισσότερα από τα μισά μυθιστορήματά του, θέλοντας να αναλύσει με διεισδυτική κριτική ματιά τις πτυχές της τότε γαλλικής κοινωνίας. Σε αυτή τη σειρά συγκαταλέγεται Η ταβέρνα (1877), ένα αριστούργημα το οποίο εμβαθύνει στο φαινόμενο του αλκοολισμού και της φτώχειας στην εργατική τάξη. Επίσης, η Νανά (1880), που, με τη συμβολική μορφή μιας πόρνης η οποία διαφθείρει την παριζιάνικη ελίτ, δηλώνεται η κατάπτωση της Δεύτερης Γαλλικής Αυτοκρατορίας. Επιπλέον, με το Ζερμινάλ (1885)—το καλύτερο ίσως έργο του—έστρεψε τον προβολέα στις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας των ανθρακωρύχων. Στη συνέχεια, από τη βαθυστόχαστη καταγραφή των κοινωνικών προβλημάτων στράφηκε στη σοσιαλιστική ουτοπία με δύο τριλογίες του, Οι τρεις πόλεις και Τα τέσσερα Ευαγγέλια, με τη δεύτερη να μένει ανολοκλήρωτη. Στα τελευταία του χρόνια έμελλε να συνταράξει συθέμελα τη γαλλική κοινωνία με την ανοιχτή επιστολή του προς τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, η οποία δημοσιεύτηκε στο εξώφυλλο της εφημερίδας L'Aurore υπό τον τίτλο “Κατηγορώ!” (1898). Ξεσκέπαζε μια μηχανορραφία που κόστισε την ελευθερία στον στρατιωτικό Άλφρεντ Ντρέιφους εξαιτίας του αντισημιτισμού του Υπουργείου Αμύνης. Την αποκάλυψη ακολούθησαν δραματικά γεγονότα που κατέληξαν όχι απλώς στη δικαίωση του αθώου αλλά και στη μεταρρύθυμιση του συστήματος, συμπεριλαμβανομένου του χωρισμού εκκλησίας και κράτους. Πριν όμως δει αυτή την τελευταία εξέλιξη, βρέθηκε νεκρός υπό συνθήκες που θεωρούνται ύποπτες.

Εμίλ Ζολά

184

Τα έργα Του • • • • • • • •

Contes à Ninon-Τα παραμύθια στη Νινόν, (1864) La Confession de Claude-Η εξομολόγηση του Κλοντ (1865) Les Mystères de Marseille -Τα μυστήρια της Μασσαλίας(1867) Madeleine Férat (1868) Le Roman Experimental-Το πειραματικό μυθιστόρημα (1880) Les Rougon-Macquart La Fortune des Rougon -Η περιουσία των Ρουγκών (1871) La Curée (1871–72)

• • • • • •

Le Ventre de Paris (1873) La Conquête de Plassans (1874) La Faute de l'Abbé Mouret (1875) Son Excellence Eugène Rougon (1876) L'Assommoir (1877) Une Page d'amour (1878) - Μια σελίδα του έρωτα

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Nana (1880) Pot-Bouille (1882) Au Bonheur des Dames (1883) - Στην ευτυχία των Κυριών La Joie de vivre (1884) - Η χαρά της ζωής Germinal (1885) L'Œuvre (1886) La Terre (1887) - η Γη Le Rêve (1888) - το Όνειρο La Bête humaine (1890) L'Argent (1891) - Τα λεφτά La Débâcle (1892) Le Docteur Pascal (1893) - Ο γιατρός Πασκάλ Les Trois Villes - Οι τρεις Πόλεις Lourdes (1894) Rome (1896) Paris (1898) Les Quatre Evangiles - Οι τέσσερις ευαγγελιστές Fécondité (1899) - Γονιμότητα Travail (1901) - Δουλειά Vérité (1903) - Αλήθεια (εκδόθηκε μετά το θάνατό του) Justice - Δικαιοσύνη (ανολοκλήρωτο)

Το άρθρο του Ζολά "Κατηγορώ!"

Εμίλ Ζολά

Πηγές • "Εμίλ Ζολά", Δομή, τόμος 6, σελ. 247. • "Εμίλ Ζολά", Πάπυρος - Λαρούς - Μπριτάνικα, τόμος 26, σελ. 87-9. • C.D. Merriman, "Emile Zola" [1], The Literature Network. Ενημερώθηκε στις 7 Μαΐου 2010.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Έργα του Émile Zola [2] στο Project Gutenberg

Παραπομπές [1] http:/ / www. online-literature. com/ emile-zola/ [2] http:/ / www. gutenberg. org/ author/ Zola_(1840-1902)

185

186

Ζακ Πρεβέρ Ζακ Πρεβέρ Ο Ζακ Πρεβέρ (Jacques Prévert, 4 Φεβρουαρίου 1900 - 11 Απριλίου 1977) υπήρξε μια πολυσχιδής προσωπικότητα των γαλλικών γραμμάτων, με ιδιαίτερη συνεισφορά στο χώρο της ποίησης και του θεάτρου. Κατα τη διάρκεια τωv σχολικών του χρόνων στο Παρίσι έδειξε ιδιαίτερη αγάπη για το θέατρο, μια αγάπη που καλλιέργησε και ο πατέρας του που υπήρξε κριτικός θεάτρου. Ολοκλήρωσε μόνο την πρωτοβάθμια εκπαίδευση και εγκατέλειψε το σχολείο μόλις έλαβε το Certificat d'études. Εργάστηκε στο παρισινό πολυκατάστημα Le Bon Marché μέχρι το 1918, οπότε κατετάγη στο στρατό για την εκπλήρωση της υποχρεωτικής θητείας του.

Ο Ζακ Πρεβέρ από εμφάνισή του στην ταινία Ο αδελφός μου ο Ζακ (1961)

Ποίηση Οι ποιητικές του συλλογές που έχουν εκδοθεί στη Γαλλία είναι: • • • • • •

Paroles (Διάλογοι, 1946) Histoires (Ιστορίες, 1963) Spectacle (1951) La Pluie et le beau temps (Η βροχή και ο καλός καιρός, 1955) Fatras (1971) Choses et autres (Αυτά και άλλα, 1973)

Το ποίημα «Το Παρίσι τη νύχτα» Trois allumettes une à une allumées dans la nuit La premiére pour voir ton visage tout entier La seconde pour voir tes yeux La dernière pour voir ta bouche Et l'obscuritè tout entière pour me rappeler tout cela En te serrant dans mes bras

Τρία σπίρτα ανάβουν το ένα μετά το άλλο μέσα στη νύχτα Το πρώτο για να δω το πρόσωπό σου στην ολότητά του Το δεύτερο για να δω τα μάτια σου Το τελευταίο για να δω το στόμα σου Και το σκοτάδι ολόγυρα για να μου θυμίζει όλα αυτά Καθώς σε κρατάω μέσα στην αγκαλιά μου

Ζακ Πρεβέρ

Εργογραφία • • • • • • • • • • • • •

Paroles (Διάλογοι, 1946) Contes pour enfants pas sages (Ιστορίες για άτακτα παιδιά, 1947) Le Petit Lion (1947, 1984) Des Bêtes (1950, 1984) Spectacle (1951) Grand bal du printemps (1951) Lettre des îles Baladar (1952) Tour de chant (1953) La pluie et le beau temps (1955) Histoires (1963) Le Cirque d'Izis (1965, με καλλιτεχνική επιμέλεια της έκδοσης από τον Marc Chagall) Fatras (1966) Charmes de Londres (1999)

187

188

Ζαν Ανούιγ Ζαν Ανούιγ Ο Ζαν Ανούιγ (Jean Anouilh) ήταν Γάλλος θεατρικός συγγραφέας. Γεννήθηκε στις 23 Ιουνίου 1910 στο Μπορντώ της Γαλλίας και πέθανε στις 3 Οκτωβρίου 1987 στη Λωζάνη της Ελβετίας.

Βιογραφία Ο Ζαν Ανούιγ ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του ως συγγραφέας στην κινηματογραφική βιομηχανία. Το 1932, γράφει το πρώτο του θεατρικό έργο, την Ερμίνα. Το 1937, γνωρίζει την πρώτη του μεγάλη επιτυχία με το έργο Επιβάτης χωρίς αποσκευές. Το γνωστότερο έργο του, η Αντιγόνη γράφτηκε το 1942 και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο θέατρο το 1944: με 500 τότε παραστάσεις, αποτέλεσε θρίαμβο. Τα έργα του παρουσιάζουν πολλές ανομοιομορφίες μεταξύ τους. Κάποια ανήκουν στο κλασικό είδος της φάρσας, κάποια είναι προσαρμογές μύθων της ελληνικής μυθολογίας, ενώ κάποια εξερευνούν τη ζωή και τον έρωτα.

Τα έργα του • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

L'Hermine (Η ερμίνα)(1932) Mandarine (1933) Y avait un prisonnier (1935) Le voyageur sans bagage (Ταξιδιώτης χωρίς αποσκευές) (1937) La sauvage (1938) Le bal des voleurs (Ο χορός των κλεφτών) (1938) Léocadia (Λεοκάντια) (1940) Eurydice (Ευρυδίκη) (1941) Le rendez-vous de Senlis (1941) Antigone (Αντιγόνη) (1944) Médée (Μήδεια) (1946) Roméo et Juliette (1946) L'invitation au château (1947) Monsieur Vincent, ταινία του 1947 Ardèle ou la Marguerite (1948) La répétition ou l'amour puni (1950) Colombe (Κολόμπ) (1951) La valse des toréadors (Το βαλς των ταυρομάχων) (1952) L'alouette (Ο κορυδαλλός) (1952) Ornifle ou le courant d'air (19 Pauvre Bitos ou le dîner de têtes. Becket ou l'honneur de Dieu (Μπέκετ ή Η τιμή του Θεού) (1959) L'hurluberlu ou le réactionnaire amoureux (1959) La petite Molière (1959) La Grotte (1961)

• Le boulanger, la boulangère et le petit mitron (1968) • Cher Antoine ou l'Amour raté (1969)

Ζαν Ανούιγ • • • • • • • •

Ne réveillez pas Madame (1970) Les Poissons rouges ou Mon père ce héros (1970) Le Directeur de l'Opéra (1972) Tu étais si gentil quand tu étais petit (1972) Le scénario (1976) Chers zoizeaux (1976) La Culotte (1978) Le Nombril (1981)

189

190

Ζαν Ζενέ Ζαν Ζενέ Ζαν Ζενέ (1910 - 1986), θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης. Ο περιθωριακός ομοφυλόφιλος και ιδιότροπος εκπρόσωπος του θεάτρου του παραλόγου, μέσα από τα έργα του απεικονίζει την ίδια του τη ζωή. Λωποδύτης, κατάδικος και εκδιδόμενος ομοφυλόφιλος, ο Ζενέ περιπλανήθηκε στην Ευρώπη, έγινε το αγαπημένο παιδί της γαλλικής διανόησης, αφοσιώθηκε σε έναν ακροβάτη, και αργότερα μεταμορφώθηκε από απολιτίκ σε ακτιβιστή, υποστηρίζοντας τους Μαύρους Πάνθηρες και ακολουθώντας Παλαιστίνιους στρατιώτες σε στρατόπεδα του Λιβάνου και της Ιορδανίας.

Πρώτα χρόνια

Ο Ζαν Ζενέ

Νόθος γιος μιας πόρνης και ενός εργάτη ο μικρός Ζαν εγκαταλείφθηκε επτά μήνες μετά τη γέννησή του, το 1910. Παρ' όλο που μεγάλωσε σε στοργικό περιβάλλον, με δύο χωρικούς για γονείς, δεν άργησε να παρουσιάσει τάσεις περιθωριοποίησης. Απόπειρες φυγής από το σπίτι και μικροκλοπές αντικειμένων του χάρισαν τον τίτλο του κλέφτη στα 12 χρόνια του. Ήταν όμως άριστος μαθητής, γι' αυτό τον στέλνουν σε μια τεχνική σχολή έξω απ' το Παρίσι να μάθει το επάγγελμα του τυπογράφου. Το σκάει αμέσως για να κυνηγήσει το όνειρό του, το σινεμά, στην Αμερική. "Αποφάσισα να απαρνηθώ έναν κόσμο που με είχε απαρνηθεί" έγραψε για την τροπή που πήρε η ζωή του. Κλεισμένος σε αναμορφωτήριο από τα 15 του ως τα 18 του ο έφηβος Ζαν γνώρισε για τα καλά τη σκληρή δουλειά, την άσχημη όψη των ανθρώπων και μυήθηκε στον ομοφυλόφιλο έρωτα. Θέλησε να ξεφύγει και το προσπάθησε μέσω του στρατού, έφυγε όμως και από εκεί. Λιποτάκτης πια αλλάζει το επώνυμό του και περιπλανιέται στην Ευρώπη με τα πόδια, κλέβοντας ό,τι βρίσκει. Αλλά σε κάθε σταθμό του έχει προβλήματα με τις Αρχές. Φτάνοντας στη Γερμανία του Χίτλερ θα πεί "Αισθάνθηκα σαν να βρέθηκα σε ένα οργανωμένο στρατόπεδο με λωποδύτες. Είναι ένα έθνος κλεφτών".

Η "γέννηση" του συγγραφέα Περνάει στη φυλακή τα επόμενα επτά χρόνια. "Βλέπω στους κλέφτες, στους προδότες, στους δολοφόνους, στους απόκληρους και στους μάγκες μια βαθιά ομορφιά, μια υπόγεια ομορφιά". Δημοσιεύει το πρώτο του κείμενο σε ηλικία 32 ετών, την "Παναγία των λουλουδιών", το πιο "εμπρηστικό" ίσως μυθιστόρημα του 20ού αιώνα. Το γράφει στο κελί του, σε ό,τι χαρτί βρίσκει. Οι φύλακες θα του το αρπάξουν, εκείνος θα το ξαναγράψει απ' την αρχή. Αποκτά την αναγνώριση της παρισινής κοινωνίας μετά τη γνωριμία του με τον Ζαν Κοκτό, ο οποίος θα φροντίσει ώστε να εκδοθούν τα έργα του και θα τον βοηθήσει πολλές φορές να βγεί από τη φυλακή. Ξαφνικά το παρουσιαστικό του Ζενέ αλλάζει. Βολτάρει στη Μονμάρτρη και στα παρισινά μπιστρό, ντυμένος μπουρζουά διανοούμενος, με χειροποίητα κοστούμια και μεταξωτές γραβάτες. Συναντά τον Ζαν-Πολ Σαρτρ, τον άνθρωπο που τον ανέδειξε και τον επηρέασε πιο πολύ απ' όλους. Ο Σαρτρ πρωτοστατεί σε μια κίνηση των διανοουμένων της εποχής, ώστε να μην εκτελεστεί η θανατική ποινή του Ζενέ το 1949, ενώ η βιογραφία του "Άγιος Ζενέ: Κωμωδός ή μάρτυρας", που βλέπει το φως της δημοσιότητας το 1952, όχι μόνο

Ζαν Ζενέ αποκαθιστά τη φήμη ενός πρώην θανατοποινίτη, αλλά τον αναδεικνύει ως κορυφαίο λογοτέχνη και βαθιά σκεπτόμενο άνθρωπο.

Ο μεγάλος έρωτας Ο Ζενέ, από την ψυχανάλυση του Σαρτρ, δε θα ξαναγράψει για επτά χρόνια. Έχει μάθει όμως να ξαναγεννιέται από τις στάχτες του, πάντα ως κάτι άλλο, κάτι καινούριο. Αυτή τη φορά θα είναι ο θεατρικός συγγραφέας που θα αποσπάσει το χειροκρότημα του κοινού με τις "εμπρηστικές" του παραστάσεις που δε σέβονται την παραδοσιακή πλοκή, ούτε τους νόμους της ψυχολογίας. Ακολούθησαν κινηματογραφικές παραγωγές, βιβλία για τον Ρέμπραντ και τον Τζιακομέτι και περιπλανήσεις ανά την Ευρώπη. Ξαφνικά η ζωή του θα αλλάξει και πάλι, πλάι στον Αμπντάλα Μπεντάγκα, τον 20χρονο ακροβάτη, τον πρώτο μουσουλμάνο εραστή του, στον οποίο θα αφοσιωθεί ψυχή τε και σώματι. Πληρώνει τους καλύτερους εκπαιδευτές, αναλαμβάνει ο ίδιος τη σκηνοθεσία του σόου του επάνω στο τεντωμένο σκοινί, τον πείθει να μην καταταγεί στο στρατό και ξεκινούν οι δυό τους περιοδείες. Η ιστορία τους όμως δεν είχε αίσιο τέλος. Έπειτα από έναν σοβαρό τραυματισμό του Μπεντάγκα, ο Ζενέ τον παρατάει. Εκείνος αυτοκτονεί και ο Ζενέ πέφτει σε βαριά κατάθλιψη. Καταστρέφει τα χειρόγραφά του και ανακοινώνει στους φίλους του ότι δεν θα ξαναγράψει ποτέ. Θα αποπειραθεί να αυτοκτονήσει το 1967.

Η πολιτικοποίηση του συγγραφέα Δεν είχε εκτονώσει όμως όλο του το θυμό, όλη του την ενέργεια και γι' αυτό το λόγο δεν μπορούσε να πεθάνει ακόμη. Επινόησε μια νέα ζωή. Επέλεξε να πολιτικοποιηθεί. Με σύνθημά του για άλλη μια φορά τη βία, μάχεται στο πλευρό της επαναστατικής οργάνωσης Μαύροι Πάνθηρες κατά των φυλετικών διακρίσεων και του πολέμου στο Βιετνάμ και υπέρ των δικαιωμάτων των μεταναστών. Σειρά έπειτα έχουν οι Παλαιστίνιοι. Ο Ζενέ αποφασίζει να ζήσει με τους φενταγίν στην Ιορδανία το 1971, μετά την εμπόλεμη κατάσταση μεταξύ των βασιλικών ιορδανικών δυνάμεων και των παλαιστινιακών οργανώσεων που είχαν καταφύγει στη χώρα. Το υλικό αυτής της επίσκεψης αποτελεί την πρώτη ύλη για το βιβλίο του "Αιχμάλωτος του έρωτα". Μόνο που ο Ζενέ δεν γύρισε πίσω να στρωθεί στο γράψιμο. Πέρασαν άλλα δέκα χρόνια ώσπου, το Σεπτέμβριο του 1982, επέστρεψε και πάλι στους Παλαιστίνιους, αυτή τη φορά στη Βηρυττό. Στο μεταξύ οι Ισραηλινοί μόλις είχαν εισβάλει στην πόλη. Ο Ζενέ ήταν ένας από τους πρώτους παρατηρητές που επισκέφτηκαν τον καταυλισμό των Παλαιστινίων στη Σατίλα, λίγες ώρες μετά την εισβολή των Χριστιανών Λιβανέζων Φαλαγγιτών.

Ο θάνατος Ο Ζαν Ζενέ πέθανε ένα ήσυχο ανοιξιάτικο πρωινό του 1986. Μόνος σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου στο Παρίσι, νικημένος από τον καρκίνο. "Σ' έναν σιωπηλό και ασήμαντο δρόμο, που ξαφνικά πήρε λάμψη, αποτελώντας την τελευταία στάση της ζωής του Ζενέ στην πόλη, την οποία μεταμόρφωσε και εξύβρισε χωρίς σταματημό" σημειώνει στο ξεκίνημα της βιογραφίας του ο Στίβεν Μπάρμπερ. Εκπρόσωποι του θεάτρου του παραλόγου, το οποίο βασίζεται σε μη ρεαλιστικούς χαρακτήρες και καταστάσεις, σύμφωνα με το θεμελιωτή του όρου, τον κριτικό Μάρτιν Εσλιν, είναι οι Σάμουελ Μπέκετ, Ευγένιος Ιονέσκο, Ζαν Ζενέ και Αρτούρ Αντάμοφ.

191

192

Ζαν Κοκτώ Ζαν Κοκτώ Ο Ζαν Κοκτώ (γαλλ. Jean Cocteau) ήταν Γάλλος ποιητής, μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας και ζωγράφος. Γεννήθηκε στο Μαιζόν-Λαφίτ, κοντά στο Παρίσι, το 1889 και πέθανε στο Μιζύ-λα-Φορέ, κοντά στο Παρίσι, το 1963 σε ηλικία 74 ετών. 'Ηταν γιός εύπορου Παριζιάνου συμβολαιογράφου και μορφώθηκε στο Λύκειο Κοντορσέ. Επιδεικνύοντας ταλέντο στην ποίηση, το μυθιστόρημα και το θέατρο, στη ζωγραφική, στο σενάριο και τη μουσική κίνηση της χώρας του, ο Κοκτώ δημοσίευσε την πρώτη συλλογή ποιημάτων του "Το λυχνάρι του Αλαντίν" (La Lampe d' Aladin) το 1909, σε ηλικία μόλις 18 χρόνων. Στις ποιητικές συλλογές του που ακολούθησαν, "Ο άστατος πρίγκηπας" (1910), "Ο χορός του Σοφοκλέους" (1912) και το "Ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας" (1919), διακρίνεται από μια αβρότητα και χάρη στο ύφος κι ένα πλούτο φαντασίας. Το ίδιο παρατηρείται και στα μυθιστορήματά του, όπως για παράδειγμα στο "Θωμά τον απατεώνα" (Thomas l' imposteur, 1923) και στα "Τρομερά παιδιά" (Les Enfants terribles, 1929). Όλο το έργο του, ακόμα και τα φιλοσοφικά και κριτικά του δοκίμια, διαπνέεται από ένα αίσθημα παιδικής αφέλειας μαζί με μια αγωνία αναζήτησης. Στο θέατρο άρχισε την καριέρα του το 1923 με τους Ο Ζαν Κοκτώ. Πίνακας του Αμεντέο Μοντιλιάνι "Νεόνυμφους του Πύργου του Άιφελ" (Les Mariés de la Tour Eiffel), με μια τάση φυγής από το στυλ του ρεαλισμού που επικρατούσε και ανάπτυξης της αξίας του αυτοσκοπού στη θεατρική τέχνη. Στη συνέχεια με τον "Ρωμαίο και Ιουλιέτα" (1924), τον "Ορφέα" (1927), την "Αντιγόνη" (λιμπρέτο στην όπερα του Χόνεγκερ) και τον "Οιδίποδα τύραννο" (λιμπρέτο στην όπερα - ορατόριο του Ιγκόρ Στραβίνσκι) το 1928, την "Ανθρώπινη φωνή" (1930), την "Ολέθρια μηχανή" (1934), τους "Ιππότες της στρογγυλής τραπέζης" (1937), τους "Τρομερούς γονείς" (1939), τη "Γραφομηχανή" (1941) και το "Δικέφαλο αετό" (1946), κηρύσσεται υπέρ των νεωτεριστικών ιδεών, συνεργάζεται με Γάλλους της πρωτοπορίας κι εμφανίζεται διαδοχικά ως φουτουριστής, σουρεαλιστής, κυβιστής ή ντανταϊστής. Επηρεασμένος από το σουρεαλιστικό κίνημα και τους πρωτοπόρους της αφηρημένης τέχνης στη ζωγραφική και τη γλυπτική, ο Κοκτώ πειραματίζεται και μεταφέρει τις τάσεις αυτές της εποχής του και στο θέατρο, όπως στην "Παρέλαση" (Parade, 1917) σε σκηνικά Πικάσο και μουσική του Ερίκ Σατί (Satie) και "Το Βόδι πάνω στη Στέγη" (Le Boeuf sur le Toit, 1920) σε σκηνικά Ντυφύ και μουσική του Νταριούς Μιλώ (Milhaud). Από τους συγγραφείς που είχαν επιρροή στο έργο του είναι ο Εντμόν Ροστάν, ο Ραϊμόν Ραντιγκέ, ο Κατύλ Μαντές, η Κόμισσα ντε Νοάιγ, μα πιο πολύ ο Αντρέ Ζιντ. Ο Κοκτώ όμως δεν περιορίστηκε στη συγγραφή των έργων του. Έλαβε κι ο ίδιος ενεργό μέρος ως ηθοποιός, παραγωγός, σκηνογράφος. Έγραψε για χορόδραμα,

Ζαν Κοκτώ μιούζικαλ, τσίρκο, κινηματογραφικές ταινίες (όπως π.χ. η σουρεαλιστική ταινία "Η ωραία και το κτήνος", 1946). Συνεργάστηκε με ονόματα όπως ο Φρανσουά Κοπώ, ο Άρθουρ Χόνεγκερ, συνθέτης του μουσικού δράματος "Βασιλιάς Δαβίδ", ο Πικάσο και ο Μοντιλιάνι, ο Σερζ Ντιαγκιλέφ, ο μεγάλος Ρώσος χορογράφος και σκηνοθέτης, ιδρυτής των περίφημων "Ρωσικών μπαλέτων" κ.ά.

Πηγές • Δημήτρη Σφήκα: "Ζαν Κοκτώ" (Πνευματικό μνημόσυνο), Φιλολογική "Βραδυνή", Αθήνα, 30 Μαρτίου 1964. • Martin Esslin: "The Theatre of the Absurd", Penguin Books, London, 1968. • Εγκυκλοπαίδεια "Πάπυρος - Λαρούς - Μπριτάνικα", λήμα Ζαν Κοκτώ, τόμ 34, Εκδόσεις Πάπυρος, Αθήνα, 1996.

193

194

Ζαν λε Ροντ ντ' Αλαμπέρ Ζαν λε Ροντ ντ' Αλαμπέρ Ο Ζαν Μπατίστ λε Ροντ ντ' Αλαμπέρ (Jean Baptiste le Rond d’Alembert,* 16 Νοεμβρίου 1717,Παρίσι-29 Οκτωβρίου 1783) ήταν ένας από τους σημαντικότερους μαθηματικούς και φυσικούς του 18ου αιώνα και φιλόσοφος του Διαφωτισμού. Επιπλέον βοήθησε τον Ντιντερό στην συγγραφή της περίφημης Εγκυκλοπαίδειας (Encyclopédie)

Ζωή και έργο Γεννημένος από πατέρα στρατηγό και μητέρα μαρκησία, ο ντ' Αλαμπέρ εγκαταλείφθηκε από πολύ μικρός από την μητέρα του μπροστά σε μια εκκλησία στο Παρίσι. Εκεί τον υιοθέτησε η γυναίκα του εκεί ιερέα. Ο ντ'Αλαμπέρ σπούδασε νομικά,αργότερα ιατρική,και αργότερα αφοσιώθηκε με αυτοδιδασκαλία στα μαθηματικά και στην φυσική.

Ζαν λε Ροντ ντ' Αλαμπέρ

195

Ζαν Μορεάς Ζαν Μορεάς Ο Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος ή γνωστότερος με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Ζαν Μορεάς -Jean Moréas-, (15 Απριλίου 1856-Παρίσι 30 Απριλίου 1910) ήταν Έλληνας λογοτέχνης. Έγραψε ποιήματα στα ελληνικά και τα γαλλικά αλλά είναι περισσότερο γνωστός για την συνεισφορά του στα γαλλικά γράμματα με το ψευδώνυμο Ζαν Μορεάς.

O Ζαν Μωρέας

Έργα • Les Syrtes, 1884 • Cantilènes, 1886 • Le Pèlerin passionné, 1891 • Stances, 1899 • Contes de la vieille France, 1904 • Iphigénie, 1904 • En rêvant sur un album de dessins, 1911

Γεννήθηκε στην Αθήνα και ήταν γιος του Αδαμάντιου Παπαδιαμαντόπουλου και της Τομπάζη, κόρη του ναυάρχου Τομπάζη. Σπούδασε νομικά στην Γερμανία και την Γαλλία. Ήδη από τα χρόνια των σπουδών του στο Παρίσι είχε ενταχθεί στους λογοτεχνικούς κύκλους της πόλης. Όταν επέστρεψε στην Αθήνα συμμετείχε έντονα στην πνευματική ζωή: ενεπλάκη στην φιλολογική διαμάχη Ροΐδη – Βλάχου και το 1878 δημοσίευσε την μοναδική ελληνόφωνη ποιητική του συλλογή, Τρυγόνες και Έχιδναι. Το 1880 εγκαταστάθηκε οριστικά στο Παρίσι και σταδιοδρόμησε στα γαλλικά γράμματα ως εκπρόσωπος του συμβολισμού. Τα κυριότερα ποιήματά του στα γαλλικά ήταν οι 6 τόμοι με τίτλο Στροφές (Stances). Πέθανε στο Παρίσι το 1910.

Ζαν Μορεάς

196

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • MOREAS, JEAN (1856-1910) [1]

Προτομή του Ζ. Μορεάς στον Εθνικό Κήπο - Αθήνα

Παραπομπές [1] http:/ / encyclopedia. jrank. org/ de/ MON_MUN/ MOREAS_JEAN_1856_1910_. html

197

Ζαν-Μαρί Γκυστάβ Λε Κλεζιό Ζαν-Μαρί Γκυστάβ Λε Κλεζιό

J.M.G Le Clézio

Γέννηση 13 Απριλίου 1940 Νις, Γαλλία Ιδιότητα Συγγραφέας

Ο Ζαν-Μαρί Γκυστάβ Λε Κλεζιό (Jean-Marie Gustave Le Clézio, γεννημένος στις 13 Απριλίου 1940), γνωστός υπογράφοντας ως J.M.G. Le Clézio, είναι Γάλλος συγγραφέας, τιμημένος το 2008 με Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Είναι συγγραφέας πάνω από σαράντα έργων (μυθιστορήματα, διηγήματα, νουβέλες, δοκίμια) με έντονο το αυτοβιογραφικό στοιχείο, το στοιχείο της περιπλάνησης και των ταξιδιών αλλά και το στοιχείο της οικολογίας, του μύθου και της ψευδαίσθησης. Ο Λε Κλεζιό είναι από τους πιο μεταφρασμένους γαλλόφωνους συγγραφείς του οποίου τα έργα έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες της υδρογείου (αγγλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά, καταλανικά, πορτογαλικά, ρωσικά, κινεζικά, ιαπωνικά, κορεατικά, δανέζικα, σουηδικά, ελληνικά, τουρκικά).

Βιογραφία Η μητέρα του Λε Κλεζιό γεννήθηκε στην πόλη Νις (Γαλλική Ριβιέρα) και ο πατέρας του στο νησί του Αγίου Μαυρικίου (το οποίο ήταν υπό αγγλική κατοχή, αλλά ο πατέρας του ήταν γαλλικής εθνικότητας). Οι πρόγονοι και των δύο γονιών του κατάγονταν από τη Βρετάνη στη δυτική Γαλλία. Ο πρόγονος του πατέρα του Φρανσουά Αλέξις Λε Κλεζιό εγκατέλειψε τη Γαλλία το 1798 και εγκαταστάθηκε με τη γυναίκα και την κόρη του στο νησί του Αγίου Μαυρικίου, το οποίο ήταν τότε στην κατοχή των Γάλλων, μετέπειτα όμως, το 1810, με τους ναπολεόντειους πολέμους, πέρασε στην κατοχή των Βρετανών. Οι Γάλλοι έποικοι έτυχαν ήπιας συμπεριφοράς από τους Βρετανούς και τους επιτράπηκε να διατηρήσουν τα έθιμά τους και τη χρήση της γαλλικής γλώσσας. Παρόλο που ο Λε Κλεζιό δεν έχει ζήσει σε αυτό το νησί παρά μόνο μερικούς μήνες κατά καιρούς, αρέσκεται να αναφέρει ότι είναι κάτοχος της γαλλικής γλώσσας και της μαυρικιανής κουλτούρας. Έχει τη γαλλική και την μαυρικιανή υπηκοότητα και αποκαλεί το νησί αυτό του Ινδικού Ωκεανού «μικρή πατρίδα» του. Ο Λε Κλεζιό γεννήθηκε στη Νις το 1940 κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και ενώ ο πατέρας του υπηρετούσε σε τμήμα του Βρετανικού Στρατού στη Νιγηρία (ο Άγιος Μαυρίκιος το 1940 ανήκε ακόμα στους Βρετανούς, ανεξαρτητοποιήθηκε το 1968). Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στο Ροκμπιλιέρ

Ζαν-Μαρί Γκυστάβ Λε Κλεζιό (Roquebillière), ένα μικρό χωριό κοντά στη Νις μέχρι το 1948, όταν επιβιβάστηκε με τη μητέρα και τον αδελφό του σε πλοίο για να μεταβούν στη Νιγηρία να συναντήσουν τον πατέρα του. Αφού σπούδασε Αγγλικά στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ στην Αγγλία από το 1958 έως το 1959, ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Ινστιτούτο Φιλολογικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Νις. Το 1964 έκανε το μεταπτυχιακό του στο Πανεπιστήμιο τουΑιξ-αν-Προβάνς. Μετά από αρκετά χρόνια στο Λονδίνο και στο Μπρίστολ, μετακόμισε στις ΗΠΑ για να εργαστεί ως καθηγητής. Κατά τη διάρκεια του 1967 υπηρέτησε στο γαλλικό στρατό στην Ταϊλάνδη, αλλά γρήγορα απελάθηκε από τη χώρα για τη διαμαρτυρία του ενάντια στην παιδική πορνεία και στάλθηκε στο Μεξικό να ολοκληρώσει τη θητεία του. Από το 1970 μεχρι το 1974 έζησε με τη φυλή των ιθαγενών Εμπέρα στον Παναμά. Είναι παντρεμένος από το 1975 με την Ζεμιά, η οποία είναι Μαροκινή, και έχει τρεις κόρες (μία από τον πρώτο του γάμο). Από το 1990 μοιράζει το χρόνο του ανάμεσα στο Αλμπουκέρκι του Νέου Μεξικού των Η.Π.Α, τον Άγιο Μαυρίκιο και τη Νις. Τον Οκτώβριο του 2008 τού απονέμεται το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Η πρώτη του αντίδραση ήταν να επιβεβαιώσει ότι αυτή η επιβράβευση δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα στον τρόπο γραψίματός του.

Οι φορμαλιστικές αναζητήσεις των πρώτων χρόνων Κατά την έκδοση των πρώτων του βιβλίων στη δεκαετία του '60 ο νεαρός συγγραφέας (Le Procès-verbal, La Fièvre, Le Déluge), προσεγγίζει τους φορμαλισμούς του Νέου Μυθιστορήματος (Nouveau Roman), ιδιαιτέρως εκείνους των Ζωρζ Περέκ (Georges Perec), Μισέλ Μπυτόρ (Michel Butor) και Ναταλί Σαρρότ (Nathalie Sarraute). Τα θέματα που πραγματεύεται-ο πόνος, η αγωνία, η θλίψη στον αστικό κοινωνικό κύκλο-ενέχουν την κληρονομιά της αμφισβήτησης και της καταγγελίας των Υπαρξιστών και πιο πολύ του Αλμπέρ Καμύ (Albert Camus).Το Le Procès-verbal ανακαλεί αβίαστα στη μνήμη μας τον Ξένο του Καμύ, αν και θα μπορούσε εξίσου να μας θυμίζει και το Nexus του Χένρυ Μίλλερ (Henry Miller).

Η επίδραση των ταξιδιών και η πολιτιστική εξερεύνηση Ο Λε Κλεζιό από τα τέλη της δεκαετίας του ’60 παράγει έργα πιο προσωπικά, λιγότερο χαρακτηρισμένα από το φορμαλισμό, χωρίς όμως να χάνει την ικανότητά του για αντίσταση και αμφισβήτηση. Τα έργα του κυριαρχούνται από την εξερεύνηση άλλων πλευρών του κόσμου και τις οικολογικές του ανησυχίες (Terra Amata, Le Livre des fuites, La Guerre) και είναι όλο και πιο πολύ επηρεασμένα από τα ταξίδια του συγγραφέα και τη διαμονή του στα μέρη των Ινδιάνων-ιθαγενών του Μεξικού, όπως το μυθιστόρημα Οι Γίγαντες (Les Geants). Τα δοκίμια του Λε Κλεζιό καθιστούν πασιφανή την στοχαστική περιπλάνησή του, γαλουχημένη από την κουλτούρα των ιθαγενών Εμπέρα (Embera), κουλτούρα με ροπή προς τον πανθεϊσμό, (L’ Extase matérielle),την ψευδαίσθηση και την εμπειρία των ναρκωτικών ουσιών (Mydriase, Haϊ), και πάντα ως επίκεντρο της περιπλάνησης αυτής την αναζήτηση διόδου διαφυγής στη σύγχρονη δυτική αστική κοινωνία. Ο Λε Κλεζιό οφείλει σε αρκετές ξένες επιρροές την πολιτιστική του οπτική. Ο ίδιος αναφέρει στα έργα που κατέχουν περίοπτη θέση μεταξύ των αναγνωσμάτων του αυτά των ποιητών Τζον Κητς (John Keats) και Γ.Χ. Ώντεν (W.H. Auden). Παραδέχεται κυρίως την επίδραση του Τ.Ν. Σάλιντζερ (J.D. Salinger) τον οποίο διαβάζει πιο συχνά, του Ουίλιαμ Φώκνερ (William Faulkner) και του Έρνεστ Χέμινγουεϊ (Ernest Hemingway). Από τον πρώτο, ο Λε Κλεζιό κρατά την αντιπαράθεση ανάμεσα στο ατομικό και το ευρύτερο, το κοινωνικό. Από τον δεύτερο το λυρισμό (όλο και περισσότερο πιο φανερό στο έργο του) και την επιρροή του εσωτερικού, ενδόμυχου μονολόγου, της "ροής της συνείδησης". Από τον τρίτο κρατά τα βήματα του συγγραφέα-περιηγητή. Εξίσου επηρεασμένος εμφανίζεται από το μυστικισμό του Λωτρεαμόν (Lautrémont), πάνω στον οποίο γράφει μια θέση και εκδίδει πολυάριθμα άρθρα και προλόγους.

198

Ζαν-Μαρί Γκυστάβ Λε Κλεζιό Επιπλέον επιρροή τού ασκείται από συγκεκριμένες ιδέες του Ανρί Μισώ (Henri Michaux) (εχθρότητα απέναντι στην κοινωνία, χρήση των ναρκωτικών ως επέκταση της συνείδησης), στον οποίο αφιερώνει μία διατριβή του κατά τη διάρκεια των σπουδών του. Αξιοσημείωτη και η επίδραση του ασυμβίβαστου πνεύματος του Αντονέν Αρτώ (Antonin Artaud) τον οποίο ο Λε Κλεζιό χαιρετίζει ως πρόδρομο του ονείρου ενός κόσμου νέου όπου όλα είναι δυνατά. Τελικά, ο Λε Κλεζιό αποδεικνύεται ακόρεστος και ανικανοποίητος αναγνώστης, παθιασμένος με την ανακάλυψη νέων οριζόντων, όπως το εκδηλώνει με την έκδοση δοκιμίων σχετικών με συγγραφείς ποικίλων καταβολών και προσανατολισμών όπως η Μάργκαρετ Μίτσελ (Margaret Mitchell), ο Λάο Σε (Lao She), ο Τόμας Μόφολο (Thomas Mofolo), ο Β.Σ. Νάιπολ (V.S. Naipaul) και άλλοι. Αυτή η εξέλιξη αναδύεται με έργα-δημιουργήματα της φαντασίας που πραγματεύονται τα θέματα του ταξιδιού, της παραίσθησης και του στοχασμού και βρίσκουν μια ευνοϊκή απήχηση από το κοινό αρχίζοντας από το Mondo et autres histoires (1978) και κυρίως με την Έρημο (Désert) που εκδόθηκε το 1980.

Θέματα οικογενειακά και αυτοβιογραφικά Στο μέσο της δεκαετίας του ’80, ο Λε Κλεζιό αρχίζει να προσεγγίζει στα έργα του θέματα πιο προσωπικά, ειδικά μέσα από την επίκληση της οικογένειάς του. Αυτή η πλοκή και οι προσωπικότητες εμπνέονται από τους οικείους του. Ο Αλέξης, ο αφηγητής του Chercheur d’Or (1985), είναι εμπνευσμένος από τον παππού του συγγραφέα, Λεόν, στον οποίο είναι αφιερωμένο το βιβλίο και ο οποίος απαντάται και στο διήγημα Voyage à Rodrigues (1986). Αυτή η τάση ενισχύεται με το Onitsha (1991), απόδοση τιμής στα παιδικά χρόνια του Λε Κλεζιό στην Αφρική. και συνεχίζεται με τον παππού του εκ νέου στο επίκεντρο στο La Quarantaine (1995). Η αυτοβιογραφική τάση συνάγεται ακολούθως ξεκάθαρα στο Révolutions (2003). Ακολουθεί η μορφή του πατέρα του που γίνεται διάσημη με το L'Africain (2004), πριν ο Λε Κλεζιό εμπνευστεί και από τη μητέρα του για το χαρακτήρα της Ετέλ Μπρυν (Ethel Brun) στο Ritournelle de la faim (2008).

Βιβλία Όλα τα παρακάτω έργα είναι γραμμένα και έχουν εκδοθεί στα γαλλικά. Δίνεται και ο ελληνικός τίτλος όπως έχει αποδοθεί και σε περίπτωση που έχει κυκλοφορήσει στα ελληνικά.

Μυθιστορήματα Le Procès-Verbal - Το Πρόστιμο Le Jour où Beaumont fit connaissance avec sa douleur Le Livre des fuites (The Book of Flights: An Adventure Story) Le déluge (The Flood) Terra amata (Terra amata) La Guerre (War) Voyages de l'autre côté Désert - Έρημος Le Chercheur d'or -Ο Γυρευτής του χρυσού Étoile errante - Περιπλανώμενο Αστέρι Onitsha - Ονίτσα La Quarantaine Poisson d'or Hasard suivi de Angoli Mala

199

Ζαν-Μαρί Γκυστάβ Λε Κλεζιό Fantômes dans la rue Révolutions Ourania - Ουρανία Ritournelle de la faim

Δοκίμια Le Rêve mexicain ou la pensée interrompue (The Mexican Dream, Or, The Interrupted Thought of Amerindian Civilizations) Conversations avec J.M.G. Le Clézio Haï Mydriase Vers les icebergs (Essai sur Henri Michaux) L'Inconnu sur la Terre Trois Villes saintes Dans la maison d'Edith Sur Lautréamont Diego et Frida - Ντιέγκο και Φρίντα Ailleurs Enfances Le Llano en flammes L'Extase matérielle L’Africain Une lettre de J.M.G. Le Clezio Ballaciner La liberté pour rêver (Freedom to Dream) La liberté pour parler (Freedom to Speak) Sur la lecture comme le vrai voyage (On reading as true travel)

Σύντομες ιστορίες La Fièvre (Fever) Mondo et autres histoires - Μόντο και άλλα διηγήματα La ronde et autres faits divers (The Round & Other Cold Hard Facts ) Printemps et autres saisons Awaité Pawana (Pawana) La Fête chantée et autres essais de thème amérindien Cœur brûle et autres romances Tabataba suivi de pawana

200

Ζαν-Μαρί Γκυστάβ Λε Κλεζιό

Ταξιδιωτικά ημερολόγια Voyage à Rodrigues Gens des nuages Raga. Approche du continent invisible

Συλλογές μεταφρασμένες από τον συγγραφέα στα γαλλικά Les Prophéties du Chilam Balam Relation de Michoacan Sirandanes

Παιδικά Βιβλία Celui qui n'avait jamais vu la mer (The Boy Who Had Never Seen the Sea) Lullaby Les Géants (The Giants) Voyage au pays des arbres Villa Aurore ; suivi de, Orlamonde Villa Aurore L'enfant de sous le pont La Grande Vie suivi de Peuple du ciel Peuple du ciel, suivi de 'Les Bergers Balaabilou

Βραβεία και Τιμές Βραβεία 1963 Βραβείο Τεοφράστ-Ρενοντό για το Le Procès-Verbal (Το Πρόστιμο) 1972 Φιλολογικό Βραβείο Βαλερύ-Λαρμπώ 1980 Βραβείο Λογοτεχνίας Πωλ Μοράν, από τη Γαλλική Ακαδημία 1997 Βραβείο Ζαν Ζιονό 1998 Βραβείο "Πρίγκηπας του Μονακό" 2008 Βραβείο Στιγκ Ντάγκερμαν (Σουηδία) 2008 Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας

201

Ζαν-Μαρί Γκυστάβ Λε Κλεζιό

Τιμές Ονομάστηκε Ιππότης της Λεγεώνας της Τιμής στις 25 Οκτωβρίου 1991 και προάχθηκε σε αξιωματικό της Λεγεώνας το 2009 Το 1996 ονομάστηκε αξιωματικός του Τάγματος της Τιμής.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι ^ "A Frenchman and a geographer". 5th paragraph. London: review is taken from the TLS. April 21, 2006. http:/ / entertainment. timesonline. co. uk/ tol/ arts_and_entertainment/ the_tls/ article709674. ece. Retrieved 9 December 2008. ""Le Clézio's family were originally from Morbihan on the west coast of Brittany. At the time of the Revolution, one of his ancestors, who had refused to enlist in the Revolutionary Army because they had insisted he cut his long hair, fled France with the intention of reaching India, but disembarked on Mauritius, and stayed there" ^ "Internet might have stopped Hitler". comcast.net. 2008-12-07. http:/ / www. comcast. net/ articles/ news-entertainment/ 20081207/ EU. Sweden. Nobel. Le. Clezio/ . Retrieved 12 December 2008. ""Though he was born in France, Le Clézio's father is British and he holds dual nationality with Mauritius, where his family has roots"" ^ "A Frenchman and a geographer". Adrian Tahourdin. London: The Times Literary Supplement. 2006-04-21. http:/ / entertainment. timesonline. co. uk/ tol/ arts_and_entertainment/ the_tls/ article709674. ece. Retrieved 11 December 2008. ""Le Clezio regards himself as Franco-Mauritian" ^ Angelique Chrisafis (2008-10-10). "Nobel award restores French literary pride". The Guardian. http:/ / www. guardian.co.uk/books/2008/oct/10/nobelprize-france.""He has joint Mauritian citizenship and calls the island his "little fatherland"" ^ a b "Jean-Marie Gustave Le Clezio wins the 2008 Nobel Literature Prize". London: Times Online. 2008-10-09. http:/ / entertainment. timesonline. co. uk/ tol/ arts_and_entertainment/ books/ article4913765. ece. Retrieved 2008-10-09. "Le Clézio, who was born in Nice and has lived in England, New Mexico and South Korea, said that he was touched by the honour. He mentioned his British father, a surgeon, and his childhood in Mauritius and Nigeria. “I was born of a mix, like many people currently in Europe,” he said." ^ della Fazia Amoia, Alba; Alba Amoia, Bettina Liebowitz (2009). Multicultural Writers Since 1945. Westport,Connecticut: Greenwood Publishing Group. ISBN 9780313306884. ^ "Jean-Marie Gustave Le Clézio wins Nobel Prize". University of Bristol. 2008-10-10. http:/ / www. bris. ac. uk/ news/2008/5946.html.Retrieved 2008-11-07. ^ Marshall, Bill; Cristina Johnston. France and the Americas. ABC-CLIO, 2005. ISBN 1851094113. p.697 ^ Pollard, Niklas; Estelle Shirbon (2008-10-09). ""Nomadic" writer wins Nobel prize". International Herald Tribune. http:/ / www. iht. com/ articles/ reuters/ 2008/ 10/ 09/ europe/ OUKWD-UK-NOBEL-LITERATURE. php. Retrieved 2008-10-09. ^ Le Clézio, La Conquista divina de Michoacán. Fondo de Cultura Económica ^ Lee Esther (2008-01-02). "Acclaimed French author praises Korean literature". JoongAng Daily. http:/ / joongangdaily.joins.com/article/view.asp?aid=2884578. ^ Yonhap News (2008-10-09). "한국과 각별한 인연 가진 르클레지오" (in Korean). Dong-a Ilbo. http:/ / www. donga.com/fbin/output?f=total&n=200810090575. ^ "A Frenchman and a geographer". 5th paragraph. London: review is taken from the TLS. April 21, 2006. http:/ / entertainment. timesonline. co. uk/ tol/ arts_and_entertainment/ the_tls/ article709674. ece. Retrieved 9 December 2008. ""Le Clezio received the Academie Francaise's Grand Prix Paul Morand in 1980 for Desert, a novel that revealed a move towards a more expansive and lyrical style. The book has a dual narrative. The first, dated 1909–10, chronicles the tragic fate of a Tuareg clan fleeing across Morocco from their French and Spanish colonial oppressors

202

Ζαν-Μαρί Γκυστάβ Λε Κλεζιό ("les chrétiens")"." ^ "Maurice : Source d’Inspiration pour le Prix Nobel de Littérature, Jean-Marie Gustave Le Clézio (Lire, "Le Clézio N° 1" , 1994, 22s. )" (in French). Portail Ocean Indie. modéré par CEDREFI. 2008-10-14. http:/ / 209. 85. 129. 132/ search?q=cache:qfubSVNi7v8J:www. mediaterre. org/ ocean-indien/ actu,20081014083035. html+ %22Prix+ du+ plus+ grand+ %C3%A9crivain+ francophone+ du+ magazine+ Lire%22. & hl=en& ct=clnk& cd=2& client=firefox-a.Retrieved 12 December 2008. "Prix du plus grand écrivain francophone du magazine Lire" ^ "The Nobel Prize in Literature 2008". Nobelprize.org. http:/ / nobelprize. org/ nobel_prizes/ literature/ laureates/ 2008/.Retrieved 2008-10-09. ^ Thompson, Bob (2008-10-09). "France's Le Clézio Wins Nobel Literature Prize". The Washington Post. http:/ / www. washingtonpost. com/ wp-dyn/ content/ article/ 2008/ 10/ 09/ AR2008100900243. html?hpid=topnews. Retrieved 2008-10-09. ^ "Le Clézio uses Nobel lecture to attack information poverty". guardian.co.uk home. 2008-12-08. http:/ / www. guardian.co.uk/books/2008/dec/08/jmg-clezio-nobel-lecture.Retrieved 14 December 2008. ^ THE NOBEL FOUNDATION 2008 (2008-12-07). "THE NOBEL FOUNDATION 2008". Nobel Lecture. THE NOBEL FOUNDATION 2008. http:/ / nobelprize. org/ nobel_prizes/ literature/ laureates/ 2008/ clezio-lecture_en. html.Retrieved 11 December 2008. ^ "Prix Valery Larbaud". Prix littéraires. 2009. http:/ / www. prix-litteraires. net/ prix/ 440,prix-valery-larbaud. html. Retrieved 2009-02-16. "Pour l'ensemble de son oeuvre" ^ "Prix Jean Giono" (in French). Fondation Pierre Bergé - Yves Saint Laurent. 2009. http:/ / www. fondation-pb-ysl. net/ site/ Litterature-200. html. Retrieved 2009-02-16. "Grand Prix Jean Giono". Prix littéraires. 2009. http:/ / www. prix-litteraires.net/prix/117,grand-prix-jean-giono.html.Retrieved 2009-02-16. ^ pour l'ensemble de son œuvre, à l'occasion de la sortie de Poisson d'or 2008 ^ "Ritournelle de la faim - Jean-Marie-Gustave Le Clézio" (in French). Ses Prix et Récompenses. ciao.fr. 2008. http:/ / www. lehman. cuny. edu/ ile. en. ile/ paroles/ leclezio. html. Retrieved 2009-02-16. "pour l'ensemble de son œuvre, à l'occasion de la sortie suédoise de Raga. Approche du continent invisible" ^ "Décret du 31 décembre 2008 portant promotion et nomination". JORF 2009 (1): 15. 2009-01-01. PREX0828237D. http:/ / www. legifrance. gouv. fr/ WAspad/ UnTexteDeJorf?numjo=PREX0828237D. Retrieved 2009-04-05. ^ "Simone Veil, Zidane et Lagardère décorés" (in French). C.M. (lefigaro.fr) avec AFP. lefigaro.fr. 2009-01-01. http:/ / www. lefigaro. fr/ actualite-france/ 2009/ 01/ 01/ 01016-20090101ARTFIG00231-simone-veil-zidane-et-lagardere-decores-. php. Retrieved 2009-04-14. "Le Clézio est pour sa part élevé au grade d'officier" ^ "ORDRE NATIONAL DU MERITE Décret du 14 novembre 1996 portant promotion et". JORF 1996 (266): 16667. 1996-11-15. PREX9612403D. http:/ / www. legifrance. gouv. fr/ WAspad/ UnTexteDeJorf?numjo=PREX9612403D.Retrieved 2009-04-05. mrj:Леклезио, Жан-Мари Гюстав

203

204

Ζαν-Πωλ Σαρτρ Ζαν-Πωλ Σαρτρ

Ο Σαρτρ, η Σιμόν Μπουβουάρ κι ο Τσε Γκεβάρα το 1960 στην Κούβα Όνομα

Jean-Paul Sartre

Γέννηση

21 Ιουνίου 1905

Θάνατος

15 Απριλίου 1980

Περίοδος

20ος αιώνας

Περιοχή

Δυτική φιλοσοφία

Σχολή

Υπαρξισμός, Φαινομενολογία

Ο Ζαν-Πωλ Σαρτρ (Jean-Paul Sartre, ολόκληρο: Jean-Paul Charles Aymard Sartre) (Παρίσι 21 Ιουνίου 1905 Παρίσι 15 Απριλίου 1980), ήταν γάλλος φιλόσοφος, λογοτέχνης και κριτικός, γνωστότερος εκπρόσωπος του υπαρξισμού. Θεωρούσε ότι οι διανοούμενοι πρέπει να παίζουν ενεργό ρόλο στην κοινωνία και ο ίδιος υπήρξε ένας στρατευμένος καλλιτέχνης στηρίζοντας τις αριστερές πολιτικές επιλογές του με τη ζωή του και το έργο του. Αποστρεφόταν τις επίσημες τελετές και τα αξιώματα και για αυτό το λόγο, το 1964, αρνήθηκε να παραλάβει το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας.

Βιογραφικά στοιχεία Τα πρώτα χρόνια Γόνος αστικής οικογενείας, γεννήθηκε και πέρασε τα παιδικά του χρόνια στο Παρίσι, στο σπίτι των παππούδων του από την πλευρά της μητέρας του. Ο στρατιωτικός πατέρας του είχε πεθάνει από κίτρινο πυρετό λίγο μετά τη γέννηση του. Όταν η μητέρα του ξαναπαντρεύτηκε, μετακόμισε με τον πατριό του στη Λα Ροσέλ μέχρι το 1921 που επέστρεψε άρρωστος στο Παρίσι για να συνεχίσει τις σπουδές του σε ένα καλύτερο σχολικό περιβάλλον. Συνέχισε τη φοίτησή του στο κλασσικό λύκειο Henri-IV όπου γνώρισε τον καλύτερο του φίλο, τον Πώλ Νιζάν, με τον οποίο απολάμβαναν μία ανέμελη εφηβεία. Προετοιμάστηκαν μαζί και επέτυχαν την εισαγωγή τους στην περίφημη École Normale Supérieure. Εκεί περιτριγυρισμένος από τον ανθό την γαλλικής διανόησης, ο Σαρτρ έγινε πολύ δημοφιλής και ανέπτυξε την επαναστατική του φύση. Πήρε τελικά το πτυχίο φιλοσοφίας το 1929, αφού απέτυχε στις εξετάσεις της προηγούμενης χρονιάς στις οποίες είχε πρωτεύσει ο Ρεϊμόν Αρόν. Κατά τη διάρκεια της δεύτερης χρονιάς της προετοιμασίας του, συνάντησε τη Σιμόν ντε Μπωβουάρ, την κατοπινή ισόβια σύντροφό του. Παρόλο που προσπάθησε να φύγει αμέσως στο εξωτερικό ως διδάσκων, πρωτοδιορίστηκε στη Χάβρη και αργότερα δίδαξε στη Λαόν. Η επαφή του με τους μαθητές θα είναι ζεστή και ειλικρινής από την πρώτη στιγμή, θα του κληροδοτήσει την αγάπη προς την εφηβεία και θα επιτείνει την τάση του προς την αντίδραση. Μεταξύ

Ζαν-Πωλ Σαρτρ 1933-34 μετακινήθηκε στο γαλλικό ινστιτούτο του Βερολίνου, αντικαθιστώντας τον Αρόν, και είχε τη δυνατότητα να έρθει σε επαφή με τη φαινομενολογία του Χούσερλ. Το 1937 μετατέθηκε στο Κολλέγιο του Νεϊγί στο Παρίσι και επιτέλους έκανε την πρώτη λογοτεχνική επιτυχία με τη "Ναυτία" (1938).

Ο πόλεμος Στο Β’ παγκόσμιο πόλεμο κατατάχτηκε στην υπηρεσία μετεωρολογίας του στρατού και συνελήφθη αιχμάλωτος ανήμερα των γενεθλίων του, στις 21 Ιουνίου 1940. Εγκλείστηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Γερμανία από όπου μπόρεσε να διαφύγει μόνο με ψευδείς ιατρικές βεβαιώσεις. Εκεί θα διαμορφώσει την άποψη ότι ο άνθρωπος δεν μπορεί να είναι ατομιστής αλλά έχει χρέος στην κοινωνία. Μετά την αποφυλάκισή του, τίθεται πλέον υπέρ της στρατευμένης τέχνης και διανόησης και έτσι συμμετέχει στο αντιστασιακό δίκτυο «Σοσιαλισμός και ελευθερία» (« Socialisme et liberté »). Το 1943 ανεβάζει μάλλον με αποτυχία το θεατρικό έργο «Οι μύγες» (Les Mouches) που ερμηνεύεται όμως ως παρακίνηση για αντίσταση. Την ίδια χρονιά δημοσιεύει το «Είναι και το μηδέν» (L'Être et le Néant) και γράφει το θεατρικό Πρωτοσέλιδο άρθρο του Σαρτρ «Κεκλεισμένων των θυρών» (Huis clos), που θα παρασταθεί με επιτυχία τον στην εφημερίδα Le Combat Μάιο του 1944. Λίγο πριν τη απελευθέρωση του Παρισιού, ο Καμύ τον καλεί να συμμετάσχει στο σημαντικότερο αντιστασιακό δίκτυο της εποχής "Η μάχη" (Le combat). Ο Σαρτρ θα γράψει για την ομώνυμη παράνομη εφημερίδα και θα γίνει διάσημος περιγράφοντας την απελευθέρωση του Παρισιού στα πρωτοσέλιδά της. Αυτή η φήμη θα του εξασφαλίσει αργότερα ένα ταξίδι στην Αμερική, όπου θα απολαύσει υποδοχή αντιστασιακού ήρωα.

Η δόξα Ο Σαρτρ έχει ήδη γίνει διάσημος: απολαμβάνει εξαιρετική επιτυχία και κυριαρχεί στα γαλλικά γράμματα. Ιδρύει το περίφημο λογοτεχνικό περιοδικό "Μοντέρνοι καιροί" (Les Temps modernes), όπου γράφουν εκτός από τον ίδιο η Σιμόν ντε Μπωβουάρ, ο Μερλώ-Ποντύ και ο Ρεϊμόν Αρόν και διαδίδει τις ιδέες του μέσα από αυτό. Στο εκδοτικό σημείωμα του πρώτου τεύχους μάλιστα θέτει το θέμα της ευθύνης των διανοούμενων καθώς και της στρατευμένης λογοτεχνίας. Η δημοτικότητα που απολαμβάνει είναι τεράστια: όταν στις 29 Οκτωβρίου 1945 προσκαλείται από έναν σύλλογο σε μία μικρή αίθουσα του Σεν Ζερμέν ντε Πρε για να κάνει διάλεξη με τίτλο "Ο υπαρξισμός είναι ένας ανθρωπισμός" ("L'existentialisme est un humanisme") συνωστίζεται τόσος κόσμος, που επικρατεί το τέλειο πανδαιμόνιο. Ο υπαρξισμός έχει πλέον γίνει μόδα.

Αριστερά και πολιτικοποίηση Αριστερός αλλά αντίθετος με τις σταλινικές μεθόδους, για να υποστηρίξει τις απόψεις του δε θα διστάσει να συμμετέχει στην ίδρυση ενός πολιτικού κόμματος με την ονομασία "Rassemblement démocratique révolutionnaire" (Επαναστατική Δημοκρατική Συσπείρωση). Το κόμμα δεν θα έχει καμία εκλογική επιτυχία και ο Σαρτρ θα παραιτηθεί τον Οκτώβριο του 1949. Τοποθετείται κατά του πολέμου της Ινδοκίνας και ασκεί έντονη κριτική στην ιμπεριαλιστική τακτική των Η.Π.Α.. Ο πόλεμος της Κορέας και η έντονη καταστολή μιας διαδήλωσης του Κομμουνιστικού Κόμματος Γαλλίας τελικά τον εξωθούν να υποστηρίξει πλέον ανοικτά το Κομμουνιστικό Κόμμα. Προεδρεύει στη Γαλλοσοβιετική ένωση και γίνεται μέλος του Παγκοσμίου συμβουλίου Ειρήνης. Η απόφασή του αυτή θα τον αποξενώσει από τον Καμύ γιατί σε αντίθεση με τον μέχρι τότε φίλο του, ο Σαρτρ θεωρεί ότι τα σταλινικά εγκλήματα δεν είναι σημαντικός λόγος για να παραιτηθεί από την επαναστατική στράτευση του. Θα

205

Ζαν-Πωλ Σαρτρ

206

αναθεωρήσει το φθινόπωρο του 1956, μετά τη σοβιετική επέμβαση στην Ουγγαρία και θα αποχωρήσει από το Κ.Κ.Γ. δίνοντας μία παταγώδη συνέντευξη στις 9/11 στην εφημερίδα "L'Express".

Στρατευμένος μέχρι τέλους Κατά τη δεκαετία του '60, το φιλοσοφικό ρεύμα του υπαρξισμού θα αρχίσει να υποχωρεί μπροστά στις νέες θεωρίες του δομισμού, που μειώνουν τη σημασία της ελευθερίας του ατόμου δίνοντας περισσότερο βάρος στις περιβάλλουσες δομές. Εκείνη την περίοδο ο Σαρτρ είναι απορροφημένος από τη μελέτη του λογοτεχνικού 19ου αιώνα και κυρίως του αγαπημένου του Φλωμπέρ. Το 1964 προς έκπληξη της παγκόσμιας κοινής γνώμης αλλά παραμένοντας πιστός στις απόψεις που τον είχαν οδηγήσει παλαιότερα στην άρνηση παρασημοφόρησης από τo γαλλικό Τάγμα της τιμής (Légion d'honneur) (1945) και στην απόρριψη έδρας στο Κολλέγιο Γαλλίας (Collège de France), ο Σαρτρ αρνείται το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας, γιατί θεωρεί ότι αν το αποδεχόταν, θα δέσμευε την ελευθερία του. Συνεχίζει να προκαλεί όταν προεδρεύει μαζί με τον Μπέρτραντ Ράσελ στο "δικαστήριο Ράσσελ", ένα φανταστικό αυτοδιορισμένο δικαστήριο, αποτελούμενο από διανοούμενους διαφόρων εθνικοτήτων, με κατηγορητήριο κατά της Αμερικής για εγκλήματα πολέμου στο Βιετνάμ. Συμμετέχει ενεργά στα γεγονότα του Μάη του '68 στους δρόμους, στα αμφιθέατρα καθώς και στα μέσα ενημέρωσης. Παίρνει συνέντευξη από τον Ντανιέλ Κον Μπεντίτ για το περιοδικό le Nouvel Observateur, προσφέροντάς του την ευκαιρία να εξηγήσει καλύτερα το κίνημα του Μάη. Καταπονημένος από τις πνευματικές και σωματικές υπερβολές -πίνει καπνίζει, λαμβάνει ναρκωτικές ουσίεςτο Μάρτιο του 1972 έχει ένα σοβαρό επεισόδιο που τον αφήνει σχεδόν τυφλό και τον υποχρεώνει να υποταχθεί στο τέλος του παραγωγικού του έργου. Παρόλα αυτά προσλαμβάνει ως γραμματέα τον Μπενύ Λεβί, ένα νεαρό στέλεχος μαοϊστικής νεολαίας που θα εκδόσει τις συζητήσεις που είχε μαζί με τον φιλόσοφο και τον Φιλίπ Γκαβί σε βιβλίο.[1]

Ο τάφος του Σαρτρ και της Μπωβουάρ

Εξακολουθεί να επεμβαίνει στη δημόσια ζωή για διαφορετικά θέματα που του κεντρίζουν κατά καιρούς την προσοχή και τον πείθουν ότι αξίζουν υποστήριξης: επισκέπτεται τον Αντρέα Μπάαντερ[2] (ηγετικό μέλος της Ρ.Α.Φ.), την Πορτογαλία κατά τη διάρκεια της επανάστασης των γαρυφάλλων, υπογράφει δηλώσεις και διοργανώνει συναντήσεις για την απελευθέρωση Σοβιετικών αντιφρονούντων, ζητάει από τον Βαλερύ Ζισκάρ Ντ'Εστέν να δεχθεί τους πρόσφυγες από την Ινδοκίνα και γράφεται στην επιτροπή υποστήριξης του Αγιατολάχ Χομεϊνί. Προς το τέλος της ζωής του επιδεικνύει ένα έντονο ανθρωπιστικό ενδιαφέρον, ανεξάρτητο από πολιτικούς συσχετισμούς.

Πεθαίνει στις 15 Απριλίου 1980 σε ηλικία 75 χρονών στο Παρίσι από πνευμονικό οίδημα. Στην κηδεία του, που έγινε στις 19 Απριλίου 1980, συνέρρευσαν 50.000 άνθρωποι για να τιμήσουν τελευταία φορά τον μεγάλο φιλόσοφο. Η τελευταία κατοικία του Σαρτρ και της συντρόφου του Σιμόν ντε Μπωβουάρ, βρίσκεται στο νεκροταφείο του Μονπαρνάς στο Παρίσι.

Ζαν-Πωλ Σαρτρ

Σκέψη Ο υπαρξισμός Ενώ άλλοι φιλόσοφοι θεωρήθηκαν θεμελιωτές του υπαρξισμού, ο Σαρτρ ήταν αυτός που τον έφερε στο προσκήνιο και δημιούργησε το ομώνυμα γαλλικό κίνημα, υποστηρίζοντας και εικονογραφώντας τις ιδέες του με πληθώρα έργων από διαφορετικά λογοτεχνικά είδη. Ο Υπαρξισμός (existentialisme) είναι το κίνημα της σκέψης που προέβαλε την ύπαρξη (existence) σε αντιπαραβολή και αντίθεση με την ουσία (essence). Η τελευταία αντιμετωπίστηκε ως απατηλό δημιούργημα του φιλοσοφικού στοχασμού που παρέβλεπε μέχρι τότε το άμεσο και οδυνηρό δεδομένο της ύπαρξης. Ο Σαρτρ ανέφερε χαρακτηριστικά με παιγνιώδες ύφος στα γαλλικά «η ύπαρξη προηγείται της ουσίας» («L’existence précède l’essence»). Συνοψίζοντας τελείως επιγραμματικά τα βασικά σημεία της θεωρίας του, ο Σαρτρ υποστήριξε την ανυπαρξία του θείου και τη δυνατότητα ελεύθερης επιλογής του ατόμου. Είπε για τον άνθρωπο πως « είναι καταδικασμένος να είναι ελεύθερος» και τον έφερε αντιμέτωπο με τις πράξεις του, αποδίδοντάς του την αποκλειστική ευθύνη για αυτές. Άλλωστε θεωρούσε ότι ανεξαρτήτως των συνθηκών καθένας κρίνεται μόνο από τις πράξεις του, που επιπλέον είναι και μη αναστρέψιμες. Εξάλλου η -συχνά εφιαλτική- κρίση των άλλων μόνο σε αυτές μπορεί να βασιστεί και όχι στις προθέσεις ενός ατόμου. Ως ιδανικό τίθεται η ελευθερία επιλογής της δράσης και η ανάληψη της ευθύνης που αναλογεί σε κάθε άνθρωπο. Η πρωτοτυπία του, σύμφωνα με τη Σιμόν ντε Μπωβουάρ ήταν το εξαιρετικό βάρος που έδινε στην πραγματικότητα, παρόλο που παραδεχόταν ταυτόχρονα την τρομερή ανεξαρτησία της συνείδησης.

Πολιτικές θέσεις του Σαρτρ για διάφορα ζητήματα • Πόλεμος Ινδοκίνας: Υποστηρίζει τον Ανρί Μαρτέν, όταν ο νεαρός κομμουνιστής που υπηρετεί στο γαλλικό πολεμικό ναυτικό κατηγορείται για προδοσία. • Πόλεμος Αλγερίας: Υποστηρίζει την εθνική ανεξαρτησία της Αλγερίας και η θέση του αυτή συγκεντρώνει το μένος της τρομοκρατικής εθνικιστικής οργάνωσης "Organisation de l'Armée secrète" (OAS) που προκαλεί έκρηξη στην οικία του Σαρτρ, καταστρέφοντας μέρος του σπιτιού. • Κούβα: Υποστηρίζει ενεργά την επανάσταση. • Παλαιστινιακό πρόβλημα: Ενώ αναγνωρίζει τη νομιμότητα του κράτους του Ισραήλ, θεωρεί ότι οι άθλιες συνθήκες ζωής των Παλαιστινίων δικαιολογούν την προσφυγή στην τρομοκρατία.

Συγγραφικό έργο Φιλοσοφικά έργα To 1936 δημοσιεύει ένα δοκίμιο με τίτλο «Η φαντασία», που αργότερα συμπληρώθηκε από «Το φαντασιακό» (1940) και το 1939 το 1940 «Το προσχέδιο μιας θεωρίας συναισθημάτων» αλλά τα δύο πιο σημαντικά φιλοσοφικά του έργα υπήρξαν «Το είναι και το μηδέν»(1943) και η «Κριτική της διαλεκτικής λογικής» (1960) • • • • • • •

La Transcendance de l'ego (1936) L'Imagination (1936) Esquisse d'une théorie des émotions (1939) L'Imaginaire (1940) L'Être et le Néant (1943) L'existentialisme est un humanisme (1946) Question de méthode (1957)

• La Critique de la raison dialectique (1960) • Cahiers pour une morale (1983-μεταθανάτια έκδοση) • Vérité et Existence (1989-μεταθανάτια έκδοση)

207

Ζαν-Πωλ Σαρτρ

Μυθιστορηματικά έργα Από το 1938 με τη «Ναυτία» καινοτόμησε στη μυθιστορηματική γραφή, ενώ την επόμενη χρονιά, έκανε μεγάλη αίσθηση με τη συλλογή διηγημάτων «Ο τοίχος». Μετά την απελευθέρωση, εξέδωσε σταδιακά τους δύο πρώτους τόμους της τριλογίας «Δρόμοι της Ελευθερίας» ενώ ο τελευταίος και πιο κριτικός τόμος θα εκδοθεί μετά το θάνατο του συγγραφέα. • La Nausée (1938) Στα ελληνικά "Η Ναυτία", μτφ Ειρήνη Τσολακέλλη, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2005, ISBN: 960-16-1650-0 Η ανυπόφορη ζωή του πολυταξιδεμένου Αντουάν Ροκαντέν και η ναυτία της ύπαρξης του, κατά το διάστημα που αποφασίζει να γράψει μια βιογραφία του μαρκήσιου ντε Ρολμπόν και εγκαθίσταται στην Μπουβίλ για να μελετήσει τη σχετική βιβλιογραφία.[3], [4] • Le Mur (1939-συλλογή διηγημάτων:Le mur, La chambre, Érostrate, Intimité, L'enfance d'un chef) Στα ελληνικά "Ο τοίχος-Τα παιδικά χρόνια ενός αρχηγού-Το δωμάτιο-Ο Ηρόστρατος-Εξοικείωση" Εκδόσεις Δαμιανός,[χ.χ.],ISBN 960-228-074-3 Αυτή η συλλογή διηγημάτων που έχουν γραφτεί σε διαφορετικές χρονικές στιγμές, παρακολουθεί τη διαδρομή της σκέψης του Σαρτρ από τον ατομικό στον κοινωνικό και πολιτικό προβληματισμό. • Les Chemins de la liberté (1945-1949) -L'âge de raison Στα ελληνικά: "Η ηλικία της λογικής", μτφ Αιμ. Χουρμούζιου. - Αθήνα : Αρσενίδης, [χ.χ.]. -τ.1 -Le sursis Στα ελληνικά:"Η αναστολή", μτφ Αιμ. Χουρμούζιου. - Αθήνα : Αρσενίδης, [χ.χ] - τ.2 -La mort dans l'âme Στα ελληνικά:"Με το θάνατο στη ψυχή", μτφ Αιμ. Χουρμούζιου. - Αθήνα : Αρσενίδης, [χ.χ.]. - τ.3

Θεατρικά έργα • Baronia (1940) • Les Mouches (1943) Στα ελληνικά "Οι μύγες", μτφ Γ. Πρωτόπαππας, Εκδόσεις Δωδώνη, 1987 Δράμα σε τρείς πράξεις εμπνευσμένο από τον ελληνικό μύθο των Ατρειδών που αναπτύσσει μία φιλοσοφική αντίληψη της τραγωδίας με υπαρξιστικά στοιχεία. • • • • • • • • • •

Huis clos (1944) Morts sans sépulture (1946) La Putain respectueuse (1946) Les Mains sales (1948) Le Diable et le Bon Dieu (1951) Kean (1953) Nekrassov (1956) Les Séquestrés d'Altona (1960) Les Troyennes d'après Euripide (1965) L'Engrenage (1969)

208

Ζαν-Πωλ Σαρτρ

Λογοτεχνική κριτική • • • •

Qu'est-ce que la littérature ? (1947) Baudelaire (1947) Saint-Genet, comédien et martyr (1952) L'Idiot de la famille (1971)

Δοκίμια • • • • • • • • • •

Situations I (1947) Situations II (1948) Situations III (1949) Situations IV (1964) Situations V (1964) Situations VI (1964) Situations VII (1965) Situations VIII (1972) Situations IX (1972) Situations X (1976)

Πολιτικά δοκίμια • Réflexions sur la question juive (1946) Στα ελληνικά "Στοχασμοί για το εβραϊκό ζήτημα", μτφ Αθανάσιου Σαμαρτζή, Εκδόσεις Εστία, Αθήνα 2006, ISBN: 960-05-1285-4 Οι απόψεις του Σαρτρ πάνω στο εβραϊκό ζήτημα που καταλήγουν σε ύμνο προς τη δημοκρατία.''

Αυτοβιογραφία, αλληλογραφία • Les Mots (1963) • Carnets de la drôle de guerre (1983-μεταθανάτια έκδοση) • Lettres au Castor et à plusieurs autres (1983-μεταθανάτια έκδοση)

Περιοδικά • Les Temps Modernes (1945)

Σημειώσεις [1] BΕΝΝΥ Lévy. "On a raison de se révolter", entretiens avec Philippe Gavi, Jean-Paul Sartre, Gallimard, 1974 [2] Μετά το τέλος της συνάντησής τους είπε για τον Μπάαντερ : "Quel Con!", "τι μαλάκας!", Wormser Gerard, Sartre adversaire de la non-violence ? - O Σαρτρ ενάντια στη μη-βια ? (http:/ / www. sens-public. org/ spip. php?article334) Par exemple, après avoir rencontré l'extrémiste Baader dans sa prison en Allemagne, il en est ressorti en disant : « Quel con !!! » [3] http:/ / tovima. dolnet. gr/ print_article. php?e=B& f=13594& m=S25& aa=2 [4] http:/ / www. cpress. gr/ article. php?art=28244

209

Ζαν-Πωλ Σαρτρ

Πηγές • Collection Littéraire Lagarde et Michard, Larousse-Bordas, 1997, ISBN 2-04-000060-7-1re édition

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Αφιέρωμα στον Σαρτρ της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας (http://expositions.bnf.fr/sartre/) (στα γαλλικά) • Σταματίου, Κώστας:Μέρες του Σαρτρ στην (άθλια) Ελλάδα του '37 (http://cds.lib.auth.gr/submit/archive/ NPA/npa-2005-15515.pdf), Τα Νέα, 20 Απριλίου 1991 (σ. 14-15/38) • Φαλίδα, Εφη: Ξαναδιαβάστε τον Σάρτρ (http://cds.lib.auth.gr/submit/archive/NPA/npa-2003-603.pdf), Τα Νέα, 19 Ιαν. 2000 (σ. 26) • Ο Σαρτρ μέσα από τα έργα του (http://cds.lib.auth.gr/submit/archive/NPA/npa-2003-634.pdf) Τα Νέα, 19 Ιαν. 2000 (σ. 27) • Βώκος, Γιώργος: Zαν-Πολ Σαρτρ,Δημόσιος και απολύτως μόνος (http://tovima.dolnet.gr/print_article. php?e=B&f=14414&m=B36&aa=1), Το Βήμα (Νέες Εποχές) 13 Μαρτίου 2005 • Ν. Χατζηαντωνίου: Όταν ο Σαρτρ καταδίκαζε τη χούντα (http://www.hri.org/E/2000/00-08-07.dir/ keimena/art/art3.htm), Ελευθεροτυπία 7 Αυγούστου 2000 Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το Sartre άρθρο Jean-Paul Sartre (http:/ / fr. wikipedia. org/ wiki/ Jean-Paul) της Γαλλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 (http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/ ). ( Sartre ιστορικό/συντάκτες (http:/ / fr. wikipedia. org/ wiki/ Jean-Paul)).

210

211

Θεόφιλος Γκωτιέ Θεόφιλος Γκωτιέ Ο Πιέρ Ζιλ Τεοφίλ Γκοτιέ, επίσης Θεόφιλος Γκωτιέ (Pierre Jules Théophile Gautier) (31 Αυγούστου 1811 - 23 Οκτωβρίου 1872) ήταν Γάλλος ρομαντικός ποιητής, δραματουργός, μυθιστοριογράφος, δημοσιογράφος και λογοτεχνικός κριτικός. Η εργασία του είναι δύσκολο να ταξινομηθεί και παραμένει σημείο αναφοράς για τα επόμενα λογοτεχνικά ρεύματα, όπως ο παρνασσισμός, ο συμβολισμός και ο μοντερνισμός. Εκτιμήθηκε ευρέως από συγγραφείς τόσο διαφορετικούς όσο οι Κάρολος Μποντλέρ, αδελφοί Γκονκούρ (Goncourt), Γκυστάβ Φλομπέρ και ο Όσκαρ Γουάιλντ (Oscar Wilde). Οι τελευταίες εργασίες του υπογράμμισαν τη τελειότητα της μορφής, τη λουστραρισμένη ομορφιά της γλώσσας και των καλολογικών στοιχείων, π.χ. Emaux Et Camees (Σμάλτο και Καμέες, 1852). Ήταν επίσης ο μυθιστοριογράφος του Mademoiselle De Maupin (1835), ενώ αργότερα στράφηκε στη δημοσιογραφία. Η πίστη του στην ανώτατη σημασία της μορφής στη τέχνη, με κόστος το συναίσθημα και τις ιδέες, ενέπνευσε τους ποιητές που έγιναν γνωστοί αργότερα ως Παρνασσιστές (Les Parnassiens). Κέρδιζε τα προς το ζην από τη δημοσιογραφία, για να μπορεί να γράφει και έμεινε γνωστός κυρίως για τα διηγήματά του με τίτλο Ο Θάνατος Στον Έρωτα.

Βίος Γεννήθηκε στο Ταρμπ (Tarbes) στις 31 Αυγούστου 1811, πρωτεύουσας της επαρχίας των Άνω Πυρηναίων (Hautes-Pyrénées), στη ΝΔ Γαλλία. O πατέρας του, Pierre Gautier, ήταν αρκετά καλλιεργημένος, κυβερνητικός ανώτερος υπάλληλος και μητέρα του ήταν η Antoinette-Adelaide Concarde. Το 1814 η οικογένεια μετακόμισε στο Παρίσι και πιάνει διαμέρισμα στην παλιά συνοικία του Marais. Σπούδασε στο εξαιρετικό Collège Louis-le-Grand, απόφοιτοι του οποίου ήταν επίσης οι Μποντλέρ και Βολταίρος. Φοίτησε ελάχιστα, λόγω ασθένειας που τον ανάγκασε να συνεχίσει κατ' οίκον σπουδές κι ολοκλήρωσε τελικά στο Collège Charlemagne, απ' όπου αποφοίτησε ο Σεν Μπεβ (Charles Augustin Sainte-Beuve). Στο κολέγιο γνώρισε τον Ζεράρ Ντε Νερβάλ (Gérard de Nerval) και έγιναν ισόβιοι φίλοι. Από τη φιλία τούτη είναι που οδηγήθηκε στη λατρεία του για τον Ουγκό. Στα 18 του, ο πατέρας του τον παρότρυνε να ασχοληθεί με τη μελέτη των λατίνων. Εκείνος αρχικά ήθελε να γίνει ζωγράφος, αλλά αντ' αυτού αφιερώθηκε στο γράψιμο. Στην Επανάσταση του 1830, η οικογένεια Γκωτιέ συνάντησε τρομερές δυσκολίες κι αναγκάστηκε να μετακινηθεί προς τα περίχωρα. Ο νεαρός Θεόφιλος αποφάσισε να ζήσει ανεξάρτητος και ελεύθερος και ενοικίασε διαμέρισμα με τους φίλους του στο Doyenné, συνοικία του Παρισιού, ζώντας εκεί μιαν ευχάριστη μποέμικη ζωή. Προς τα τέλη του 1830, άρχισε να συμμετέχει στις συνεδριάσεις της Le Petit Cénacle, λέσχης που απαρτιζόταν από μιαν ομάδα καλλιτεχνών, που συναντώνταν στο στούντιο του Jehan Du Seigneur. Η ομάδα αυτή ήταν αντιγραφή της Σενάκλ του Ουγκό και μέλη της ήταν οι: Ζεράρ ντε Νερβάλ (Gérard de Nerval]], Αλέξανδρος Δουμάς (πατήρ) (Alexandre Dumas), Πετρύς Μπορέλ (Petrus Borel), Αλφόνς Μπρο (Alphonse Brot), Ζοζέφ Μπουσαρντύ (Joseph Bouchardy) και Φιλοτέ Ο'Νεντί (Philothée O Neddy). Γρήγορα κέρδισαν τη φήμη των εκκεντρικών, διασκεδαστών καλλιτεχνών, αλλά παράλληλα η λέσχη αποτέλεσε για την εποχή ένα

Θεόφιλος Γκωτιέ διέξοδο, ένα καταφύγιο από τη σκληρή κοινωνία.

Έργο Ξεκίνησε τη καριέρα του ως ποιητής από το 1826, ρίχτηκε με μέγα πάθος στο ρομαντικό κίνημα και ήταν θαυμαστής του Βικτόρ Ουγκό (Victor Hugo). Επίσης βοηθήθηκε πολύ κι από τον Ονορέ ντε Μπαλζάκ (Honore de Balzac), που του προσέφερε δουλειά στα Chronique de Paris. Το 1832 έγραψε το πρώτο μακροσκελές ποίημά του, "Albertus", υπερβολικό θεολογικό μύθο, αξιοπρόσεκτο για την τελειότητα ύφους, το χρώμα και τα καλολογικά στοιχεία του. Κατόπιν ακολούθησε το "La Comédie de la mort" (1838), "Les Jeune-France" (επίθεση στους ψευτορομαντικούς, 1833) και το μυθιστόρημα "Mademoiselle de Maupin", που συγκλόνισαν τη κοινή γνώμη από τη περιφρόνηση που αυτός επέδειξε στην ηθική. Ως δημοσιογράφος για 30 χρόνια, εργάστηκε με ζήλο -κυρίως στο περιοδικό La Presse, πράγμα που του έδινε συχνά την ευκαιρία να ταξιδεύει στον κόσμο, αλλά και να συναναστρέφεται με την υψηλή κοινωνία της εποχής- κι είχε θαυμαστή επιτυχία και ως κριτικός τέχνης, παράλληλα μ' αυτή του συγγραφέα. Είχε ξεκινήσει από το 1831 μα χωρίς κάτι ιδιαίτερο, όταν ο φίλος του Εμίλ ντε Ζιραρντέν (Emile de Girardin), τον προσέλαβε στο Λα Πρες. Kατά τη διάρκεια της θητείας του εκεί, ωστόσο, έγραψε και περί τα 70 άρθρα για τη Λε Φιγκαρό (Le Figaro). Μαζί με τους Μποντλέρ, Ουγκό, Μπαλζάκ, Φλομπέρ, Ντελακρουά και άλλους καλλιτέχνες της εποχής και με τον Δρ Ζακ-Ζοζέφ Μορό (Jacques-Joseph Moreau) προεξάρχοντα, ανήκε σε μια λέσχη που σκοπό είχε να πειραματίζεται με τις διάφορες ουσίες και κυρίως το χασίς. Η λέσχη αυτή ονομαζόταν Λέσχη Των Χασισοποτών, που έδωσε και τον τίτλο σε κείμενό του, ένα άρθρο που περιγράφει τα πειράματα αυτά και γράφτηκε το 1846. Το 1840 επισκέφτηκε την Ισπανία, αμέσως μετά τον εμφύλιο. Σε εκείνον ανήκει το ρητό, «Η Φαντασία είναι το πρώτο όπλο στον πόλεμο ενάντια στη Πραγματικότητα». Απορροφημένος στην εργασία του, μετά την Επανάσταση του 1848 έγραψε πάνω από 100 άρθρα, που συγκροτούν 4 συμπαγείς τόμους βιβλίων, μέσα σε 9 μήνες. Σε τούτο συμμετείχαν ενεργά κι άλλοι ρομαντικοί της εποχής μαζί κι ο Ουγκό, όπως οι: Σατομπριάν (François-René De Chateaubriand), Λαμαρτέν (Alphonse De Lamartine), Βινί (Alfred De Vigny) & Μισέ (Alfred De Musset). Το γόητρό του ισχυροποιήθηκε από την εποχή που ήταν διευθυντής του περιοδικού Revue De Paris (1851-6). Κατόπιν, και αφού παράτησε και το Λα Πρες, έπιασε δουλειά σαν απλός δημοσιογράφος στο Le Moniteur, (επίσημο περιοδικό της 2ης Αυτοκρατορίας του Ναπολέοντα) βρίσκοντας ωστόσο βαρύ και ταπεινωτικό αυτό το φορτίο. Κι όμως ανέλαβε την έκδοση της Αναθεώρησης Των Καλλιτεχνών, το 1856 και εκεί κοινοποίησε την αγάπη του για την τέχνη, μέσω πολλών και διαφόρων εξαίσιων άρθρων, διατυπώνοντας παράλληλα το χαρακτηριστικό του δόγμα, «Η Τέχνη για τη Τέχνη». Η 10ετία του 1860 ήταν δική του, παρόλο που απορρίφθηκε 3 φορές από τη Γαλλική Ακαδημία (1867-8-9). Ο διάσημος κριτικός τέχνης -μεταξύ άλλων- Σεν Μπεβ, αφιέρωσε τουλάχιστον 3 φορές άρθρα του, για τη συλλογική μέχρι τότε δουλειά του Γκωτιέ, το 1863. 2 χρόνια μετά, το γόητρό του ανέβηκε μιας και κλήθηκε πολλάκις στο Σαλόνι της πριγκήπισσας Ματίλντ (Mathilde Bonaparte), εξαδέλφης του Ναπολέοντα Γ' και ανηψιάς του Βοναπάρτη. Η Ματίλντ του πρόσφερε μιαν αργομισθία, ως βιβλιοθηκάριό της, το 1868, πράγμα που του έδωσε πρόσβαση μετά, στη δίκη του Ναπολέοντα Γ'. Από το 1862 είχε εκλεγεί πρόεδρος της Société Nationale Des Beaux-Arts, κι εκεί ήρθε σ' επαφή με επιτροπή αποτελούμενη από τους πιο γνωστούς καλλιτέχνες της εποχής, όπως οι: Ευγένιος Ντελακρουά, Πιέρ Πυβί ντε Σαβάν Pierre Puvis de Chavannes, Εντουάρ Μανέ, Αλμπέρτ-Ερνέστ Καριέ-Μπελέζ (Albert-Ernest Carrier-Belleuse) και Γκυστάβ Ντορέ.

212

Θεόφιλος Γκωτιέ

Ταξίδια Ταξίδεψε πάρα πολύ στον κόσμο κι επισκέφτηκε χώρες όπως η Ισπανία, η Ιταλία, η Αίγυπτος, η Ρωσία, η Αλγερία, η Τουρκία κ.λπ. Τα ταξίδια αυτά πολλάκις τον ενέπνευσαν στα γραπτά του. Για παράδειγμα, το Ταξίδι Στην Ισπανία (Voyage En Espagne, 1843), το Θησαυροί Τέχνης Στη Ρωσία (Trésors D' Art De La Russie, 1858) και το Ταξίδι Στη Ρωσία (Voyage En Russie, 1867). Η ταξιδιωτική αυτή λογοτεχνία του, σήμερα εξετάζεται με πολλή προσοχή. Έχει προσωπικό ύφος, περιγράφοντας τις προτιμήσεις του για τον πολιτισμό και τη τέχνη γενικότερα και ως εκ τούτου θεωρείται και κατέχει μιαν από τις κορυφαίες θέσεις στον 19ο αιώνα. Έγραψε και πολλά σενάρια για μπαλέτα με κυριότερο κείνο της "Ζιζέλ" (Giselle) και του οποίου η πρώτη ερμηνεύτρια, μπαλαρίνα Καρλότα Γκρίζι (Carlotta Grisi), υπήρξε ο μεγάλος έρωτας της ζωής του. Επειδή δεν μπόρεσε να τη παντρευτεί, πήρε την αδερφή της, την τραγουδίστρια Ερνεστίνα. Ήταν επίσης λάτρης των γατών. Κέρδισε θέση στη Λεγεώνα Της Τιμής, για μιαν εργασία του που κέρδισε την επιτροπή για το σχεδιασμό του τάφου του Ναπολέοντα. Κατά τη διάρκεια του Γαλλοπρωσικού Πολέμου, ο Θεόφιλος Γκωτιέ γύρισε πίσω στο Παρίσι, μόλις έμαθε για την εισβολή των Πρώσων στη πρωτεύουσα και έμεινε εκει για όλη σχεδόν τη κατοχή, ώσπου πέθανε στις 23 Οκτωβρίου 1872 ξαφνικά, από μια μακριά καρδιακή πάθηση και τάφηκε με τιμές, στο κοιμητήριο της Μονμάρτρης (Cimetière de Montmartre), στο Παρίσι, σε ηλικία 61 ετών.

Απόψεις Λάτρεψε τον Ουγκό και συμμερίστηκε τις απόψεις του για την έννοια της λέξης "τραγωδία", θαύμασε τον Μπαλζάκ για τη προσφορά του στα γαλλικά γράμματα κι επίσης συμπάθησε μεγάλους ζωγράφους της εποχής όπως ο Γάλλος Ενγκρ (Jean-Auguste-Dominique Ingres), αλλά και τους Ισπανούς: Μουρίλο (Murillo), Βελάσκεθ (Velasquez) & Ριμπέρα (Ribera). Ο ρόλος του στα περιοδικά κυρίως, εκτός από την ενημέρωση, ήταν αυτός του θεατρικού και λογοτεχνικού κριτικού. Η κριτική του ήταν ανακλαστική και κυρίως μαρτυρούσε όχι εμπορικές, αλλά προσωπικές του προτιμήσεις καθαρά. Επηρεάστηκε στη κριτική του, από τον άλλο μεγάλο σύγχρονό του Ντενί Ντιντερό (Denis Diderot), που πίστευε πως ο κριτικός έπρεπε να "μεταφράζει" έτσι το εκάστοτε έργο, ώστε να μπορεί να το καταλαβαίνει ο αναγνώστης. Πάντως έκανε μια σαφή διάκριση μεταξύ πεζού λόγου και ποίησης, δηλώνοντας πως ουδέποτε το πεζό μπορεί να χαρακτηριστεί ίσο με το ποίημα. Επίσης ήταν πρόθυμος να δεχτεί ως εφάμιλλη την κωμωδία με την τραγωδία.

213

214

Ιούλιος Βερν Ιούλιος Βερν Ιούλιος Βερν

Ο Ιούλιος Βερν. Πραγματικό όνομα: Jules Verne Γέννηση: 8 Φεβρουαρίου 1828 Νάντη, Γαλλία Θάνατος: 24 Μαρτίου 1905 (77 ετών) Αμιένη, Γαλλία Είδος:

Επιστημονική φαντασία

Εθνικότητα: Γαλλική Επιδράσεις: Έντγκαρ Άλλαν Πόε

Ο Ιούλιος Βερν (γαλλικά: Jules Verne) ήταν Γάλλος συγγραφέας. Γεννήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 1828 στη Νάντη και πέθανε στις 24 Μαρτίου 1905 στην Αμιένη. Ο Ιούλιος Βερν ήταν ένας από τους πρωτοπόρους των μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας. Ο ίδιος θεωρούσε τον εαυτό του συγγραφέα όπως το ονόμαζε «επιστημονικών εκπαιδευτικών μυθιστορημάτων»: ο προσεκτικός αναγνώστης θα πληροφορηθεί πολλά για τη χλωρίδα, την πανίδα, τη γεωγραφία και την ιστορία τών περιοχών όπου διαδραματίζονται τα έργα του. Ορισμένα κεφάλαια τών έργων του είναι καθαρά και μόνο πληροφοριακού χαρακτήρα, όπως π.χ. το πρώτο κεφάλαιο («Το σκλαβοπάζαρο») στο δεύτερο μέρος («Στην Αφρική») του μυθιστορήματος Ο δεκαπενταετής πλοίαρχος. Έτσι και οι διάφορες επινοήσεις στα έργα του δεν είναι προϊόντα φαντασίας, αλλά προσεκτικά ερευνημένες πιθανότητες. Εκ τών πραγμάτων δηλαδή έπρεπε ορισμένα μέσα μετακίνησης στα μυθιστορήματά του να γίνουν αργότερα πραγματικότητα. Μάλιστα ορισμένες εφευρέσεις του είχαν ήδη πραγματοποιηθεί: ο ίδιος ο Ιούλιος Βερν ανέφερε σε συνέντευξή του οτι οι Ιταλοί είχαν φτιάξει υποβρύχια 60 χρόνια πριν απο τον καπετάνιο Νέμο.

Ιούλιος Βερν

Η ζωή και το έργο του Ο παγκόσμια γνωστός και πολυδιαβασμένος συγγραφέας, που θεωρείται από τους εφευρέτες των μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας, γεννήθηκε σε συνοικία εφοπλιστών της παραθαλάσιας Nάντης και ήταν το μεγαλύτερο από τα πέντε παιδιά ενός δικηγόρου, του Πέτρου Βερν, και μιας μητέρας, της Σοφίας, από εφοπλιστική οικογένεια. Ο μικρός Ιούλιος αγάπησε τη θάλασσα και τις ζωές και περιπέτειες των ναυτικών. Μα ο αρχικός του πόθος να μπει στη θάλασσα, δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, παρά μονάχα στις σελίδες των μυθιστορημάτων του. Ο Πέτρος Βερν ήταν οπαδός της αυστηρής πειθαρχίας και ήθελε να εφαρμόσει ο γιος του έναν αλύγιστο κώδικα ζωής. Απογοητευμένος από τον πατέρα του, ο Ιούλιος σε ηλικία έντεκα ετών προσπάθησε στα κρυφά να μπαρκάρει σαν μούτσος για τις Ινδίες. Ωστόσο, ο πατέρας του δεν άργησε να μάθει το σχέδιό του και έτσι ο πλοίαρχος του καραβιού κατέβασε τον Ιούλιο από το καράβι και τον επέστρεψε σπίτι του. Αργότερα, ο Ιούλιος αποζήτησε τη συντροφιά της μητέρας του, και της εκμυστηρεύτηκε πως από κει και πέρα θα ταξίδευε μονάχα με τη φαντασία του. Αυτό το γεγονός αποδείχτηκε ωστόσο ότι ήταν αποκύημα της φαντασίας της πρώτης βιογράφου του, της Μαργκερίτ Αλλότ ντε λα Φυγ. Ο Ιούλιος τελείωσε φρόνιμα το γυμνάσιο στη Νάντη και πήγε στο Παρίσι για να σπουδάσει νομικά ώστε να αναλάβει αργότερα το δικηγορικό γραφείο του πατέρα του. Ως φοιτητής στο Παρίσι, ο Βερν ζούσε στις τυπικές φοιτητικές συνοικίες με ένα πενιχρό επίδομα, το περισσότερο από το οποίο το ξόδευε στα βιβλιοπωλεία. Η δίψα για διάβασμα ήταν ακόρεστη και ρουφούσε οτιδήποτε βιβλίο μπορούσε να αγοράσει ή να δανειστεί. Μάλιστα άρχισε να γράφει και να έχει επαφή με τον κόσμο των λογοτεχνών, μεταξύ άλλων με τους Αλέξανδρο Δουμά τον πρεσβύτερο και τον υιό, όπως και με τον Βίκτωρα Ουγκώ. Μετά το τέλος των σπουδών του (1849) παρέμεινε στο Παρίσι και δοκίμασε πρώτα την τύχη του ως θεατρικός συγγραφέας διάφορων ειδών, από τραγωδίες ως λιμπρέτα. Το 1851 δημοσιεύονται στο λογοτεχνικό περιοδικό Le Musée des familles οι πρώτες του μικρές ιστορίες: „Les premiers navires de la marine mexicaine“ (Τα πρώτα καράβια του μεξικανικού ναυτικού) και „Un voyage en ballon“ (Ταξίδι μέσα σε ένα αερόστατο). Εντούτοις συνεχίζει τα θεατρικά κομμάτια όλων των ειδών. Το 1855 δημοσιεύεται το πρώτο του μυθιστόρημα ταξιδιών και περιπέτειας το Un hivernage dans les glaces (Ένας χειμώνας στους πάγους). Ο ντροπαλός Ιούλιος θα παντρευτεί το 1857 την Ονορίν Μορέλ (Honorine Morel), μια νεαρή χήρα με ήδη δυο κόρες. Για να συντηρήσει την οικογένεια που απέκτησε ξαφνικά, πήρε άδεια εργασίας ως χρηματιστής, επάγγελμα που εξάσκησε με σχετική επιτυχία, ενώ τις ελεύθερες ώρες του τις περνούσε γράφοντας θεατρικά έργα και περιπετειώδη διηγήματα. Το 1859 θα ταξιδέψει με τον φίλο του Αριστίντ Ινιάρ (Aristide Hignard) στη Σκωτία και αργότερα στη Σκανδιναβία. Στις 3 Αυγούστου 1861, κι ενώ βρισκόταν στη Δανία, γεννήθηκε ο γιος του Μισέλ (Michel). Γύρισε πέντε μέρες μετά τη γέννηση του γιού του και έκτοτε παραπονιόταν ότι το κλάμα του παιδιού τού αποσπά τη συγκέντρωσή του για τη συγγραφή μιας ιστορίας για ένα αερόστατο. Το 1862, κι αφού συνάντησε μεγάλες δυσκολίες να βρει εκδότη για το έργο του, θα γνωρίσει τον Πιέρ-Ζυλ Ετζέλ (Pierre-Jules Hetzel) ο οποίος αποφάσισε να δώσει μια ευκαιρία σ' αυτό το νέο συγγραφέα. Έτσι, ο Ετζέλ αγόρασε το πρώτο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας του Βερν, το Cinq semaines en ballon (Πέντε εβδομάδες με το αερόστατο) και συμφώνησε μαζί του για επιπλέον μυθιστορήματα του ίδιου τύπου. Παράλληλα, του έδινε συμβουλές για επιτυχές γράψιμο, που θα άρεσε στο αναγνωστικό κοινό. Αργότερα, με τη βοήθεια του Ετζέλ, ο Βερν θα έρθει σε επαφή με ερευνητές και εφευρέτες που διαπλάτυναν τις γνώσεις του, τον συμβούλευαν σε ειδικά θέματα και τον τροφοδοτούσαν με ιδέες. Το βιβλίο σημείωσε μεγάλη επιτυχία και ο Ετζέλ έγινε ο μοναδικός εκδότης του Ιουλίου Βερν. Μετά την επιτυχία του Πέντε εβδομάδες με το αερόστατο ο Βερν έγινε γνωστός ως συγγραφέας και μπορούσε πλέον να συντηρείται μόνο με τη συγγραφή. Τα επόμενα χρόνια έγραψε πάρα πολλά μυθιστορήματα που συνήθως δημοσιεύονταν σε συνέχειες στο νεανικό περιοδικό του Ετζέλ Magazine illustré d'éducation et de récréation πριν εκδοθούν ως βιβλία. Το βάρος επικεντρώνονταν σε μυθιστορήματα ταξιδιών και περιπετειών.

215

Ιούλιος Βερν

216

Τα βιβλία του, που απευθύνονταν κυρίως σε νεανικό και σχετικά μορφωμένο αρσενικό κοινό, δεν ήταν επιτυχίες μόνο στη Γαλλία, αλλά χάρη στις μεταφράσεις τους, και σε όλη την Ευρώπη και την Αμερική. Τα γνωστότερα έργα του είναι: 1863/64 Voyages et aventures du capitaine Hatteras (Ταξίδια και περιπέτειες του πλοιάρχου Χατεράς); 1864 Voyage au centre de la Terre (Ταξίδι στο κέντρο της Γης); 1865 De la Terre à la Lune (Από τη Γη στη Σελήνη); 1869 Autour de la Lune (Γύρω από τη Σελήνη) καθώς και Vingt mille lieues sous la mer (20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα). Το 1872 δημοσιεύτηκε το Le Tour du monde en quatre-vingt jours (Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες), η μεγαλύτερη επιτυχία του Βερν από άποψη πωλήσεων, το οποίο διασκεύασε με έναν άλλο συγγραφέα επιτυχώς για το θέατρο. Το 1876 εκδόθηκε το πολιτικό δράμα Michel Strogoff (Μιχαήλ Στρογκώφ), που και αυτό με τη σειρά του διασκευάστηκε σε επιτυχημένο θεατρικό έργο.

Το εξώφυλλο του Vingt mille lieues sous la mer (20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα)

Μετά την έκδοση του Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες ο Βερν έγινε πλούσιος. Παρά τις επιτυχίες του, δεν κατάφερε το 1883 να γίνει μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας, όπως ήταν η επιθυμία του. Έτσι, άρχισε να κάνει πολλά ταξίδια, εν μέρει με ιδιόκτητα μηχανοκίνητα ιστιοφόρα και διατηρούσε ένα εντυπωσιακό σπίτι στην Αμιένη όπου ζούσε και από όπου καταγόταν η σύζυγός του. Από το 1888 καταφέρνει να εκλέγεται συνεχώς ως δημοτικός σύμβουλος και με αυτή του την ιδιότητα θα ασχοληθεί ιδιαίτερα με την πολεοδομία και το θέατρο. Μετά το 1880 ο Βερν πέρασε πλέον το ζενίθ της δημιουργικότητας του, αλλά συνέχιζε να γράφει και να δημοσιεύει έργα σχεδόν χωρίς διάλειμμα μέχρι λίγο πριν από τον θάνατό του, στις 24 Μαρτίου 1905. Η πίστη του όμως στα τεχνικά επιτεύγματα σιγά-σιγά εξασθενεί και από πολιτικής άποψης γίνεται πιο συντηρητικός. Όπως ήταν φυσικό για ένα τόσο επιτυχημένο συγγραφέα, πολλά από τα μυθιστορήματά του θα γυριστούν τον 20ό αιώνα σε ταινία. Δεν είναι τυχαίο που το 1954 το πρώτο ατομικό υποβρύχιο του κόσμου, το αμερικάνικο Ναυτίλος (Nautilus), λαβαίνει το όνομά του από το συνώνυμο φουτουριστικό υποβρύχιο του πλοιάρχου Νέμο από το 20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα.

Έργα Μυθιστορήματα και διηγήματα Αναφέρεται το έτος δημοσίευσης της πρώτης γαλλικής έκδοσης. • • • • • • • • •

1863 Cinq semaines en ballon. (Ελλ. τίτλος: Πέντε εβδομάδες με το αερόστατο) 1864 Voyage au centre de la Terre. (Ελλ. τίτλος: Ταξίδι στο κέντρο της Γης) 1865 De la Terre à la Lune. (Ελλ. τίτλος: Από τη Γη στη Σελήνη) 1866 Les Aventures du capitaine Hatteras. (Ελλ. τίτλος: Οι περιπέτειες του πλοιάρχου Χατεράς 1868 Les Enfants du capitaine Grant. (Ελλ. τίτλος: Τα παιδιά του πλοιάρχου Γκραντ) 1870 Autour de la Lune. (Ελλ. τίτλος: Γύρω από τη Σελήνη) 1870 Vingt mille lieues sous les mers. (Ελλ. τίτλος: 20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα) 1871 Une ville flottante. (Ελλ. τίτλος: Η πλωτή πολιτεία) 1872 Aventures de trois Russes et de trois Anglais dans l'Afrique australe. (Ελλ. τίτλος: Οι περιπέτειες 3 Ρώσων και 3 Άγγλων)

• 1873 Le Pays des fourrures. (Ελλ. τίτλος: Στη χώρα τών γουναρικών) • 1873 Le Tour du monde en quatre-vingts jours. (Ελλ. τίτλος: Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες)

Ιούλιος Βερν • • • • • • • • • • • • • • • • •

1874 Le Docteur Ox. (Ελλ. τίτλος: Δόκτωρ Οξ) 1875 Le Chancellor. (Ελλ. τίτλος: Σανσελόρ) 1875 L'Île mystérieuse. (Ελλ. τίτλος: Η μυστηριώδης νήσος) 1876 Michel Strogoff. Moscou - Irkoutsk. (Ελλ. τίτλος: Μιχαήλ Στρογκώφ) 1877 Hector Servadac. (Ελλ. τίτλος: Εκτόρ Σερβαντάκ) 1877 Les Indes noires. (Ελλ. τίτλος: Οι μαύρες Ινδίες) 1878 Un Capitaine de quinze ans. (Ελλ. τίτλος: Ο δεκαπενταετής πλοίαρχος ή Ο δεκαπεντάχρονος πλοίαρχος ) 1879 Les Tribulations d'un Chinois en Chine. (Ελλ. τίτλος: Οι περιπέτειες ενός Κινέζου στην Κίνα) 1879 Les Cinq cents millions de la Bégum. (Ελλ. τίτλος: Τα 500 εκατομμύρια της Μπεγκούμ) 1880 Le Maison à vapeur. (Ελλ. τίτλος: Ο ατσάλινος γίγαντας) 1881 Le Jangada. Huit cents lienes sur l'Amazone. (Ελλ. τίτλος: Ταξίδι στον Αμαζόνιο) 1882 Le Rayon vert. (Ελλ. τίτλος: Η πράσινη αχτίδα) 1882 L'École des Robinsons. (Ελλ. τίτλος: Η σχολή τών Ροβινσώνων) 1883 Kéraban le tetu. (Ελλ. τίτλος: Ο πεισματάρης Κεραμπάν) 1884 Archipel en feu. (Ελλ. τίτλος: Το φλογισμένο Αρχιπέλαγος) 1884 L'Étoile du sud. (Ελλ. τίτλος: Το αστέρι του νότου) 1885 L'Épave du Cynthia. (Ελλ. τίτλος: Ο ναυαγός της Κύνθιας)

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

1885 Mathias Sandorf. (Ελλ. τίτλος: Ματίας Σάντορφ) 1886 Un Billet de loterie. (Ελλ. τίτλος: Ο λαχνός υπ΄αριθ. 9672 ή Ένας τυχερός λαχνός) 1886 Robur le Conquérant. (Ελλ. τίτλος: Ροβήρος ο κατακτητής) 1887 Le Chemin de France. (Ελλ. τίτλος: Ο δρόμος για τη Γαλλία) 1887 Nord contre sud. (Ελλ. τίτλος: Βορράς εναντίον Νότου) 1888 Deux ans de vacances. (Ελλ. τίτλος: Δύο χρόνια διακοπές) 1889 La Famille sans nom. (Ελλ. τίτλος: Οικογένεια δίχως όνομα) 1889 Sans dessus-dessous. (Ελλ. τίτλος: Άνω κάτω ή Χωρίς πάνω και κάτω ) 1890 César Cascabel. (Ελλ. τίτλος: Καίσαρ Κασκαμπέλ) 1891 Mistress Branican. (Ελλ. τίτλος: Οι περιπέτειες της κα. Μπράνιγκαν) 1892 Le Château des Carpathes. (Ελλ. τίτλος: Ο πύργος των Καρπαθίων) 1893 Claudius Bombarnac. (Ελλ. τίτλος: Κλαύδιος Μπομπαρνάκ) 1893 P'tit-bonhomme. (Ελλ. τίτλος: Ο μικρούλης) 1894 Mirifiques Aventures de Maître Antifer. (Ελλ. τίτλος: Οι εξωφρενικές περιπέτειες του Αντιφέρ) 1895 L'île à hélice. (Ελλ. τίτλος: Το νησί με τις έλικες) 1896 Clovis Dardentor. (Ελλ. τίτλος: ''Κλοβίς Νταρντεντόρ) 1896 Face au drapeau. (Ελλ. τίτλος: Μπροστά στη σημαία) 1897 Le Sphinx des glaces. (Ελλ. τίτλος: Η σφίγγα τών πάγων) 1898 Le Superbe Orénoque. (Ελλ. τίτλος: Ο θαυμαστός Ορενόκος ή Ο υπέροχος Ορενόκος) 1899 Le testament d'un excentrique. (Ελλ. τίτλος: Η παράξενη διαθήκη). 1900 Seconde patrie. 1900 (Ελλ. τίτλος: Δεύτερη πατρίδα) 1901 Le Village aérien. (Ελλ. τίτλος: Το εναέριο χωριό) 1901 Les Histoires de Jean-Marie Cabidoulin. (Ελλ. τίτλος: Το τέρας της θάλασσας) 1902 Les Frères Kip. (Ελλ. τίτλος: Οι αδερφοί Κιπ) 1903 Bourses de voyage. (Ελλ. τίτλος: Υποτροφία ταξιδιού) 1904 Le Maître du monde. (Ελλ. τίτλος: Ο κοσμοκράτωρ) 1904 Un Drame en Livonie. (Ελλ. τίτλος: Το μυστηριώδες έγκλημα ή Δράμα στη Λιβονία) 1905 L'Invasion de la mer. (Ελλ. τίτλος: Η εισβολή της θάλασσας)

Τα ακόλουθα έργα που δημοσιεύτηκαν μετά θάνατο βάσει των χειρογράφων του Βερν, έχουν υποστεί μεγάλες αλλαγές από τον γιο του Μισέλ και εν μέρ,ει γράφτηκαν εκ νέου.

217

Ιούλιος Βερν

218

• 1905 Le Phare du bout du monde. (Ελλ. τίτλος: Ο φάρος στην άκρη του κόσμου). • 1906 Le Volcan d'or. (Ελλ. τίτλος: Το χρυσό ηφαίστειο). • 1907 L'Agence Thompson and Cο. (Ελλ. τίτλος: Γραφείο ταξιδιών Θόμψων & ΣΙΑ). Γραμμένο εξ ολοκλήρου από τον Μισέλ Βερν. • 1908 Le Pilote du Danube. (Ελλ. τίτλος: Ο πιλότος του Δούναβη) • 1908 La chasse au météore. (Ελλ. τίτλος: Το κυνήγι του αερολίθου ή Κυνηγώντας το μετεωρίτη) • 1909 Les Naufragés du Jonathan. (Ελλ. τίτλος: Οι ναυαγοί του Ιωνάθαν) • 1910 Le Secret de Wilhelm Storitz. (Ελλ. τίτλος: Το μυστικό του Βίλελμ Στόριτς ή Ο αόρατος άνθρωπος) • 1910 Hier et demain. (Νουβέλες) (Ελλ. τίτλος: Χτες και αύριο) • 1919 L'Étonnante Aventure de la Mission Barsac. (Ελλ. τίτλος: Αφάνταστη περιπέτεια). Γραμμένο εξ ολοκλήρου από τον Μισέλ Βερν. • 1989 Voyage en Angleterre et en Ecosse (γραμμένο το 1859-60) (Ελλ. τίτλος: Ταξίδι μετ' εμποδίων στην Αγγλία και τη Σκωτία) • 1991 L'Oncle Robinson (γραμμένο το 1870-72, ατελές) (Ελλ. τίτλος: Ο θείος Ροβινσώνας) • 1992 Un Prêtre en 1839 (γραμμένο το 1846, ατελές) (Ένας ιερέας το 1839). Στα ελληνικά δεν πρέπει να έχει μεταφραστεί. • 1993 Jédédias Jamet ou l'histoire d'un succession (γραμμένο το 1847-48, ατελές) (Ιεδεδίας Ζαμέτ ή η ιστορία μιάς κληρονομιάς). Δημοσιεύτηκε σε ένα τόμο μαζί με άλλα διηγήματα με τον τίτλο «San Carlos». Μόνο τα τρία πρώτα κεφάλαια έχουν γραφτεί. • 1993 Voyage d'études (γραμμένο το 1904, ατελές) (Ταξίδι εξερεύνησης). Δημοσιεύτηκε επίσης στο «San Carlos». • 1994 (1861-1864) / Paris aux 20e siécle. (Ελλ. τίτλος: Το Παρίσι στον 20ό αιώνα). Το χειρόγραφο αυτού του μυθιστορήματος, από τα πρώτα του Βερν, είχε απορριφθεί από τον εκδότη του και βρέθηκε μόλις το 1994 στο αρχείο του).

Μικρές ιστορίες • 1851 Les premiers navires de la marine mexicane. (Τα πρώτα καράβια του μεξικανικού ναυτικού) • 1852 L'Amérique du Sud. Moeurs péruviennes. Martin Paz, nouvelle historique. (Η νότια Αμερική. Έθιμα περουβιανά. Μαρτίν Παζ, ιστορική νουβέλα). Πρωτοδημοσιεύτηκε στο μηνιαίο περιοδικό Musée des familles για να συμπεριληφθεί το 1876 ως επισύναψη στο Σανσελόρ απλά με τον τίτλο Μαρτίν Παζ. • 1852 Les Forceurs de blocus. (Ελλ. τίτλος: Στα κύματα και στη φωτιά). Πρωτοδημοσιεύτηκε στο μηνιαίο περιοδικό Musée des familles για να συμπεριληφθεί το 1871 ως επισύναψη στην Πλωτή πολιτεία. • 1864 Le Comte de Chanteleine. Épisode de la révolution. (Ο κόμης του Σαντελέν. Επεισόδιο από την επανάσταση). Δημοσιεύτηκε στο μηνιαίο περιοδικό Musée des familles. • 1872 Une Fantaisie du docteur Ox. (Μια φαντασία του δόκτωρα Οξ). Πρωτοδημοσιεύτηκε στο μηνιαίο περιοδικό Musée des familles για να συμπεριληφθεί το 1874 στο Δόκτωρ Οξ.

Καρικατούρα του 1884

• 1874 Un voyage en ballon (γραμμένο το 1852) (Ταξίδι με αερόστατο). Δημοσιεύτηκε το 1874 στο Δόκτωρ Οξ με τον τίτλο Un drame dans le airs (Ένα δράμα στον αέρα).

Ιούλιος Βερν • 1874 Maître Zacharius ou l´Horloger qui a perdu son ame (γραμμένο το 1854). (Ελλ. τίτλος: Ο ρολογάς της Γενεύης ή Ο μαστρο Ζαχαρίας). Δημοσιεύτηκε επίσης ως κεφάλαιο στο Δόκτωρ Οξ με τον τίτλο Maître Zacharius (Ο μαστρο Ζαχαρίας). • 1874 Un hivernage dans le glaces(γραμμένο το 1855). (Ελλ. τίτλος: Ξεχειμώνιασμα στους πάγους). Και αυτή η μικρή ιστορία δημοσιεύτηκε ως κεφάλαιο στο Δόκτωρ Οξ. • 1875 Une Ville idéale. (Μια ιδανική πόλη). Δημοσιεύτηκε στο Journal d’Amiens, Moniteur de la Somme. • 1879 Les Révoltés de la Bounty . (Ελλ. τίτλος: Η ανταρσία του Μπάουντυ). Δημοσιεύτηκε ως επισύναψη στο Τα 500 εκατομμύρια της Μπεγκούμ. Το πρωτότυπο κείμενο είχε γραφεί από τον Γκαμπριέλ Μαρσέλ (Gabriel Marcel), γεωγράφο της Γαλλικής Εθνικής Βιβλιοθήκης. Ο Βερν αγόρασε τα δικαιώματα στην ιστορία για 300 γαλλικά φράγκα. • 1882 Dix Heures en chasse. Simple boutade. (Δέκα ώρες κυνήγι. Απλή φάρσα). Δημοσιεύτηκε ως επισύναψη στο Η πράσινη αχτίδα. • 1886 Frritt-Flacc. (Φριττ Φλακκ). Δημοσιεύτηκε ως επισύναψη στο Λαχνός υπ΄αριθ. 9672. • 1887 Gil Braltar. (Τζιλ Μπραλταρ). Δημοσιεύτηκε ως επισύναψη στο Ο δρόμος για τη Γαλλία. • 1889 La Journée d’un journaliste américain en 2890. (Ελλ. τίτλος: Μια μέρα απ' τη ζωή ενός Αμερικανού δημοσιογράφου στα 2889). Πρωτοδημοσιεύτηκε στο The Forum , Νέα Υόρκη με τον τίτλο In the Year 2889 (από κει προφανώς και ο ελληνικός τίτλος). Γράφτηκε απο τον Ιούλιο που βασίστηκε όμως σε μια μικρή ιστορία του γυιού του. Συμπεριλήφθηκε και το 1910 στο Hier et demain με επεξεργασία του Μισέλ Βερν. • 1910 Le Humbug. Moeurs américaines (γραμμένο το 1867) (Το Χαμπαγκ. Αμερικάνικα έθιμα). Δημοσιεύτηκε στο Hier et demain με παραλλαγές του Μισέλ Βερν. • 1910 Aventures de la famille Raton. Conte de fées. (Ελλ. τίτλος: Οι περιπέτειες της οικογένειας Ποντικέα). Δημοσιεύτηκε στο Hier et demain με επεξεργασία του Μισέλ Βερν. • 1910 Monsieur Ré-Dièze et Mademoiselle Mi- Bémol. (Ελλ. τίτλος: Ο Κύριος Ρε-Δίεση και η Δεσποινίς Μι-Ύφεση). Δημοσιεύτηκε στο Hier et demain με επεξεργασία του Μισέλ Βερν. • 1910 L'Éternal Adam. (Ελλ. τίτλος: Ο αιώνιος Αδάμ). Δημοσιεύτηκε στο Hier et demain και όπως εικάζεται γραμμένο εξ΄ολοκλήρου από τον Μισέλ Βερν. • 1910 La Destinée de Jean Morénas . (Ελλ. τίτλος: Το ριζικό του Ζαν Μορενάς). Δημοσιεύτηκε στο Hier et demain, είναι γραμμένο εξ΄ολοκλήρου από τον Μισέλ Βερν και βασίζεται στο Pierre-Jean από το 1852. • 1991 Le Mariage de Mr. Anselme de Tilleuls (γραμμένο το 1856) (Ο γάμος του κ. Ανσέλμ ντε Τιλλέ). Δημοσιεύτηκε επίσης και στη συλλογή San Carlos το 1993. • 1993 Pierre-Jean (γραμμένο το 1852) (Πιερ Ζαν). Δημοσιευμένο στη συλλογή San Carlos. • 1993 Le Siège de Rome (γραμμένο το 1855) (Η έδρα της Ρώμης). Δημοσιευμένο στη συλλογή San Carlos. • 1993 San Carlos (γραμμένο το 1856) (Σαν Κάρλος). Δημοσιευμένο στην ομώνυμη συλλογή.

Γεωγραφικά έργα • 1868 Géographie illustrée de la France et de ses colonies . (Εικονογραφημένη γεωγραφία της Γαλλίας και τών αποικιών της). Αρχικά τη συγγραφή είχε αναλάβει ο Θεόφιλος Λαβαγιέ (Théophile Lavallée). Καθώς όμως πέθανε το 1866, ο Ετζέλ (Hetzel) ρώτησε τον Βερν αν ήθελε να τελειώσει το ήδη αρχινημένο έργο, πράγμα που δέχτηκε. Η ερευνητική εργασία ήταν τόσο πολύπλοκη που ο Βερν έπρεπε να αναβάλει την έκδοση τών Τα παιδιά του πλοιάρχου Γκραντ και 20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα. • 1870-1880 Découverte de la terre. Histoire générale des grands voyages et des grands voyageurs. (Η ανακάλυψη της Γης. Γενική ιστορία τών μεγάλων ταξιδιών και μεγάλων περιηγητών). Γράφτηκε τμηματικά και σε δυό περιόδους. Την πρώτη περίοδο ο Βερν εργάστηκε μόνος του και το έργο δημοσιεύτηκε το 1870. Τη δεύτερη περίοδο (δεκαετία του 1870), είχε τη βοήθεια του Γκαμπριέλ Μαρσέλ (Gabriel Marcel) (1843-1909), γεωγράφου και βιβλιοθηκάριου της Γαλλικής Εθνικής Βιβλιοθήκης. Οι λόγοι για αυτή την κίνηση ήταν πολλοί: Από τη μία ο Βερν ήταν πολυ απασχολημένος με τη συγγραφή των μυθιστορημάτων του, από την άλλη είχε οικογενειακά προβλήματα και κυρίως μιλούσε και καταλάβαινε μόνο τα γαλλικά και

219

Ιούλιος Βερν πολλές πληροφορίες που χρειαζόταν υπήρχαν διαθέσιμες μόνο σε άλλες γλώσσες. Το έργο από αυτή τη δεύτερη περίοδο δημοσιεύτηκε σε τρεις συνέχειες, το 1878, 1879 και 1880. • (1888) La Conquête Scientifique et Économique du Globe . (Η επιστημονική και οικονομική κατάκτηση της υφηλίου). Το έργο γράφτηκε μεταξύ 1880 και 1886 και σε συνεργασία με τον Γκαμπριέλ Μαρσέλ (Gabriel Marcel) που έκανε την ερευνητική δουλειά. Ο Βερν έκανε διορθώσεις μέχρι το 1888, αλλά το έργο δεν εκδόθηκε ποτέ.

Θεατρικά έργα Έργα του που ανέβηκαν στη σκηνή όσο ζούσε (ταξινομημένα ανάλογα με την ημερομηνία της πρεμιέρας): • 12 Ιουνίου 1850 Les Pailles rompues (Σπασμένα στάχυα). Κωμωδία σε μία πράξη και 22 σκηνές, γραμμένη το 1849 με τη συνεργασία του Αλεξάνδρου Δουμά. • 28 Απριλίου 1853 Le Colin-Maillard (μετάφραση;;;). Κωμική όπερα σε μία πράξη, γραμμένη το 1852 με τη συνεργασία του Μισέλ Καρέ (Michel Carré) και μουσική του Αριστιντ Ινάρ (Aristide Hignard). Δημοσιεύτηκε το 1853. • 6 Ιουνίου 1855 Les Compagnons de la Marjolaine (Οι συνοδοί της Μαρζολέν). Κωμική όπερα σε μία πράξη, γραμμένη το 1853 με τη συνεργασία του Μισέλ Καρέ (Michel Carré) και μουσική του Αριστιντ Ινάρ (Aristide Hignard). Δημοσιεύτηκε το 1855. • 17 Φεβρουαρίου 1858 Monsieur de Chimpanzé (Κύριος χιπαντζής). Οπερέτα σε μία πράξη, γραμμένη το 1857 με τη συνεργασία του Μισέλ Καρέ (Michel Carré) και μουσική του Αριστιντ Ινάρ (Aristide Hignard). Δημοσιεύτηκε το 1981. • 1 Σεπτεμβρίου 1860 L'Auberge des Ardennes (Το πανδοχείο στις Αρδέννες). Κωμική όπερα σε μία πράξη, γραμμένη το 1855 με τη συνεργασία του Μισέλ Καρέ (Michel Carré) και μουσική του Αριστιντ Ινάρ (Aristide Hignard). Δημοσιεύτηκε το 1860. • 1 Ιουνίου 1861 Onze jours de siège (Ένδεκα μέρες πολιορκία). Κωμωδία σε τρείς πράξεις, γραμμένη μεταξύ 1857 και 1860 με τη συνεργασία του Σαρλ Βαλί (Charles Wallut) και Βικτοριά Σαρντού (Victorien Sardou). Δημοσιεύτηκε το 1861. • 17 Απριλίου 1873 Un Neveu d'Amérique ou les deux Frontignac (Ένας ανηψιός από την Αμερική ή οι δυό Φροντινιάκ ). Κωμωδία σε τρείς πράξεις, γραμμένη το 1861 με τη συνεργασία του Σαρλ Βαλί (Charles Wallut) και επεξεργασμένη από τον Εντουάρ Καντόλ (Édouard Cadol) το 1872. Δημοσιεύτηκε το 1873. • 7 Νοεμβρίου 1874 Le Tour du monde en quatre-vingts-jours (Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες). Βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημά του, σε πέντε πράξεις και έναν πρόλογο. Γράφτηκε το 1873 με τη συνεργασία αρχικά του Εντουάρ Καντόλ (Édouard Cadol) και αργότερα του Αντόλφ ντ΄Ενερύ (Adolphe d'Ennery). Δημοσιεύτηκε το 1879. • 26 Δεκεμβρίου 1878 Les Enfants du capitaine Grant (Τα τέκνα του πλοιάρχου Γκραντ). Βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημά του, σε πέντε πράξεις και έναν πρόλογο. Γράφτηκε το 1875 με τη συνεργασία του Αντόλφ ντ΄Ενερύ (Adolphe d'Ennery). Δημοσιεύτηκε το 1879. • 17 Νοεμβρίου 1880 Michel Strogoff (Μιχαήλ Στρογκώφ). Βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημά του, σε πέντε πράξεις. Γράφτηκε μεταξύ του 1876 και 1880 με τη συνεργασία του Αντόλφ ντ΄Ενερύ (Adolphe d'Ennery). Δημοσιεύτηκε το 1880. • 25 Νοεμβρίου 1882 Voyage à travers l'impossible (Ταξίδι προς το αδύνατο). Βασισμένο στα ακόλουθα μυθιστόρηματά του: Οι περιπέτειες του καπετάνιου Χατεράς, Ταξίδι στο κέντρο της Γης, Από τη Γη στη Σελήνη, 20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα, Η σχολή τών Ροβινσώνων, Ο μαστρο Ζαχαρίας και Μια φαντασία του δόκτωρα Οξ, σε τρείς πράξεις. Γράφτηκε μεταξύ του 1879 και 1882 με τη συνεργασία του Αντόλφ ντ΄Ενερύ (Adolphe d'Ennery). Δημοσιεύτηκε το 1981. • 3 Σεπτεμβρίου 1883 Kéraban-le-têtu (Κεραμπάν ο πεισματάρης). Βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημά του, σε πέντε πράξεις και έναν πρόλογο. Γράφτηκε το 1883. Δημοσιεύτηκε το 1988.

220

Ιούλιος Βερν • 27 Νοεμβρίου 1887 Mathias Sandorf (Ματίας Σάντορφ). Βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημά του, σε 4 πράξεις. Συγγραφείς ήταν οι Βιλιάμ Μπουσνάχ (William Busnach) και Ζώρζ Μορέν (Georges Maurens). Η συμμετοχή του Βερν πρέπει να ήταν μηδαμινή. Δημοσιεύτηκε το 1992. Έργα του που δεν ανέβηκαν στη σκηνή ενόσω ζούσε (ταξινομημένα ανάλογα με την ημερομηνία συγγραφής τους): • 1845-1847 Alexandre VI - 1503 (Αλέξανδρος ΣΤ΄ - 1503). Ιστορικό δράμα σε πέντε πράξεις. Δημοσιεύτηκε το 1991. • 1847-1848 La Conspiration des poudres (Η συνομοσία τών μπαρουτιών). Ιστορικό δράμα σε πέντε πράξεις. Δημοσιεύτηκε το 1991. • 1848 Le Quart d'heure de Rabelais (Το τέταρτο της ώρας του Ραμπελέ ). Vaudeville (σατιρικό μουσικό θεατρικό κομμάτι) σε μία πράξη. Δημοσιεύτηκε το 1991. • 1848-1849 Don Galaor (Δον Γκαλαόρ). Σενάριο για ένα Vaudeville σε δύο πράξεις. Δημοσιεύτηκε το 1991. • 1849 Le Coq de bruyère (Η γαλοπούλα). Σενάριο για ένα Vaudeville σε μία πράξη. Δημοσιεύτηκε το 1991. • 1849 On a souvent besoin d'un plus petit que soi (Συχνά έχω την ανάγκη για λίγο παραπάνω από σένα). Σενάριο για ένα Vaudeville σε μία πράξη. Δημοσιεύτηκε το 1991. • 1849 Un Drame sous Louis XV (Το δράμα του Λουδοβίκου ΙΕ΄). Ιστορικό δράμα σε πέντε πράξεις. Δημοσιεύτηκε το 1991. • 1849 Abd'allah (Αμπνταλά). Vaudeville σε δύο πράξεις. Δημοσιεύτηκε το 1991. • 1848-1851 Une Promenade en mer (Μία βόλτα στη θάλασσα). Vaudeville σε μία πράξη. Δημοσιεύτηκε το 1991. • 1850 Quiridine et Quidinerit (Κιριντίν και Κιδινερίτης). Κωμωδία ιταλικού τύπου σε τρεις πράξεις. Δημοσιεύτηκε το 1991. • 1850 La mille et deuxième nuit (Η χιλιοστή δεύτερη νύχτα). Κωμική όπερα σε μία πράξη. Η μουσική ήταν του Αριστιντ Ινάρ (Aristide Hignard). Δημοσιεύτηκε το 1991. • 1851 Les Savants (Οι σοφοί). Κωμωδία σε τρεις πράξεις. Το χειρόγραφο δεν βρέθηκε ποτέ. Η ύπαρξη του αποδεικνίεται μόνο από τα γράμματα του Βερν με τους γονείς του. • 1851 De Charybde en Scylla (Από τη Χάρυβδη στη Σκύλλα). Κωμωδία σε μία πράξη. Δημοσιεύτηκε το 1991. • 1852 Les Châteaux en Californie ou Pierre qui roule n'amasse pas mousse. (Κάστρα στην Καλιφόρνια). Κωμωδία σε μία πράξη. Δημοσιεύτηκε το 1852. • 1852 Monna Lisa . (Μόνα Λίζα). Κωμωδία σε μία πράξη, γραμμένη σε συνεργασία του Μισέλ Καρέ (Michel Carré). Δημοσιεύτηκε το 1852. • 1850-1853 La Guimard (Η Γκιμάρ). Κωμωδία σε δύο πράξεις. Δημοσιεύτηκε το 1991. • 1853 Un Fils adoptif . (Ένα υιοθετημένο αγόρι). Κωμωδία σε μία πράξη, γραμμένη σε συνεργασία του Σαρλ Βαλί (Charles Wallut). Δημοσιεύτηκε το 2000. • 1854 Guerre aux tyrans . (Πόλεμος στους τύρανους). Κωμωδία σε μία πράξη, γραμμένη πιθανότατα σε συνεργασία με τον Α. Δουμά (υιό). Δημοσιεύτηκε το 1991. • 1855 Au bord de l'Adour. (Στο κατάστρωμα του Λ΄Αντουρ). Κωμωδία σε μία πράξη. Δημοσιεύτηκε το 1991. • 1852-1856 La Tour de Montlhéry (Το ταξίδι του Μοντλερί). Δράμα σε πέντε πράξεις, γραμμένη σε συνεργασία του Σαρλ Βαλί (Charles Wallut). Δημοσιεύτηκε το 1991. • 1855-1856 Les Heureux du jour (Οι χαρούμενοι της ημέρας). Κωμωδία σε πέντε πράξεις. Δημοσιεύτηκε το 1991. • 1867 Les Sabines . (Οι Σαβίνοι). Οπερέτα σε δύο ή τρεις πράξεις από τις οποίες υπάρχει μόνο η πρώτη, γραμμένη σε συνεργασία με τον Σαρλ Βαλί (Charles Wallut). Δημοσιεύτηκε το 1991. • 1871-1872 Le Pôle Nord (Ο βόρειος πόλος). Βασισμένο στο μυθιστόρημά του Οι περιπέτειες του καπετάνιου Χατεράς. Γράφτηκε με τη συνεργασία του Εντουάρ Καντόλ (Édouard Cadol) σε 6 πράξεις. Υπάρχει μόνο η αρχική ιδέα δύο σελίδων που δημοσιεύτηκε το 1991.

221

Ιούλιος Βερν

222

• 1874 Άγνωστος τίτλος. Σώζεται μόνο η δεύτερη πράξη μιας κωμωδίας σε τουλάχιστο τρεις πράξεις. Δημοσιεύτηκε το 1991. • 1888-1890 Les Tribulations d'un Chinois en Chine (Οι περιπέτειες ενός Κινέζου στην Κίνα). Βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημά του. Δεν σώθηκε το χειρόγραφο. Η ύπαρξή του διαπιστώνεται μόνο απο μερικά γράμματα του Βερν προς τον Ετζέλ.

Βιβλιογραφία • • • • •

Γιάννης Βασιλειάδης: Ιούλιος Βερν, Εκδόσεις ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ, Αθήνα 2004 Ο προφήτης του 19ου αιώνα (Ιούλιος Βερν), Εκδόσεις ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ-ΑΣΤΗΡ (υπό επανέκδοση) Jules Verne mobile ebooks [1] Όλη η σειρά των βιβλίων του Ιουλίου Βερν [2] Leonidas Kallivretakis, “Jule Verne’s Captain Nemo and French Revolutionary Gustave Flourens: A Hidden Character Model?”, The Historical Review 1 (2004), p. 207-244 [3] Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το Verne άρθρο Jules Verne [5] [4] την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 . (Verne ιστορικό/συντάκτες ).

[4]

Παραπομπές [1] [2] [3] [4]

http:/ / www. mobilebooks. org/ ?author=JV http:/ / www. ekdoseispapadimitriou. gr/ http:/ / www. historicalreview. org/ index. php/ historicalReview/ article/ view/ 177/ 73 http:/ / de. wikipedia. org/ wiki/ Jules

της Γερμανικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό

223

Λουί Αραγκόν Λουί Αραγκόν Ο Λουί Αραγκόν (Louis Aragon) γεννήθηκε στις 3 Οκτωβρίου του 1897 στο Παρίσι και πέθανε στις 24 Δεκεμβρίου του 1982. Ποιητής δοκιμιογράφος, μυθιστοριογραφός και δημοσιογράφος, πήρε μέρος στο κίνημα του ντανταϊσμού ενώ αργότερα αποτέλεσε μαζί με τον Αντρέ Μπρετόν πρωτεργάτη του υπερρεαλισμού. Διετέλεσε εκδότης και τακτικός συνεργάτης των υπερρεαλιστικών περιοδικών Litterature και La Revolution Surrealiste.

Έργα Εκδόσεις έργων του Αραγκόν στα ελληνικά

Μυθιστορήματα • • • • •

Ανισέ ή το πανόραμα, 1921 Οι Περιπέτειες του Τηλέμαχου, 1922 Ο Παριζιάνος χωρικός, 1926 Οι Κομμουνιστές (6 τόμοι), 1949-1951 & 1966-1967 Μπλάνς ή η Λησμονιά, 1967

Δοκίμια • Περί του ύφους, 1928

Δικτυακοί τόποι • Louis Aragon Online [1] -- Ιστοσελίδα αφιερωμένη στον Αραγκόν, περιέχει πλήρη εργογραφία (γαλλικά & γερμανικά) • Βιβλιογραφία και βιογραφία στην ιστοσελίδα Biblioweb [2]

Παραπομπές [1] http:/ / www. uni-muenster. de/ Romanistik/ Aragon/ [2] http:/ / www. biblioweb. org/ -ARAGON-Louis

224

Μαρκήσιος ντε Σαντ Μαρκήσιος ντε Σαντ Ο Ντονασιέν Αλφόνς Φρανσουά Κόμης ντε Σαντ (γαλλ. Donatien Alphonse François Comte de Sade) (Παρίσι, 2 Ιουνίου 1740 - Charenton, Saint-Maurice 2 Δεκεμβρίου 1814) ευρύτερα γνωστός ως Μαρκήσιος ντε Σαντ (όπως ονομαζόταν πριν το θάνατο του πατέρα του και τη λήψη του τίτλου του κόμητος), επικαλούμενος από τους θαυμαστές του ο "Θεϊκός Μαρκήσιος", ήταν Γάλλος συγγραφέας και φιλόσοφος με ηδονιστικές, κυρίως, και αθεϊστικές θεωρήσεις. Η φιλοσοφία του πρεσβεύει μία ακραία μορφή ελευθερίας, η οποία συνδέεται άμεσα με την ηθική ελευθεριότητα, και σκοπεί στην απεξάρτηση του ατόμου από κάθε κατεστημένη νομική, ηθική ή θρησκευτική αρχή με τελικό στόχο την επίτευξη της απόλυτης ατομικής ικανοποίησης, που θεωρεί ως την ανώτατη αξία.

Ο Μαρκήσιος ντε Σαντ σε νεανική ηλικία. Προσωπογραφία του Charles Amédée Philippe van Loo (περ. 1761)

Τα έργα του περιέχουν ακραίες μορφές ερωτικών πρακτικών και συχνά οι περιγραφές του κινούνται στα όρια της πορνογραφίας. Εξ αιτίας της προκλητικής γραφής του και των ιδεών του πέρασε είκοσι εννέα χρόνια έγκλειστος σε άσυλα και σωφρονιστικά ιδρύματα. Το έργο του προκάλεσε και συνεχίζει να προκαλεί αντιμαχόμενες κριτικές ενώ κατέστη πόλος έμπνευσης για άλλους συγγραφείς και καλλιτέχνες διαχρονικά. Η δική του άποψη για το έργο του συμπυκνώνεται στην παρακάτω ρήση του: "Ο τρόπος σκέψης μου είναι το αποτέλεσμα των στοχασμών μου. Είναι κομμάτι της εσώτερης ύπαρξής μου, του τρόπου που είμαι φτιαγμένος. Για το σύστημά μου, το οποίο αποδοκιμάζετε, είναι επίσης η μέγιστη παρηγοριά στη ζωή μου, η πηγή της ευτυχίας μου. Σημαίνει περισσότερα για μένα απ' ότι η ίδια μου η ζωή."[1]

Πρώιμα χρόνια Ο Σαντ γεννήθηκε στο Παρίσι, στην αριστοκρατική κατοικία Hôtel de Condé στις 2 Ιουνίου 1740 και ήταν γιος του Jean-Baptiste François Joseph κόμητα de Sade, μαρκησίου του Mazan, και της Marie-Éléonore de Maillé de Carman. Η μητέρα του, θυγατέρα του Donatien de Maillé, μαρκησίου του Carman, διετέλεσε κυρία επί των τιμών της πριγκίπισσας του Condé. Ο πατέρας του ως διπλωμάτης βρισκόταν στην υπηρεσία του Πρίγκιπα Εκλέκτορα της Κολωνίας[2] .

Μαρκήσιος ντε Σαντ

225 Από το 1745, έπειτα από ένα σύντομο διάστημα παραμονής μαζί με συγγενείς του στην Προβηγκία και την Αβινιόν, την επιμέλειά του ανέλαβε ο θείος του Αββάς ντε Σαντ, λόγιος και σχολιαστής του Πετράρχη, ο οποίος αργότερα προκάλεσε σκάνδαλο με τη σύλληψή του σε οίκο ανοχής[3] . Αυτός ανέθεσε την ανατροφή του σε μια οικογενειακή φίλη, τη Madame de Saint Germain και την εκπαίδευσή του στον Αββά Amblet. Το 1750 εισήλθε στο ιησουιτικό κολέγιο του Μεγάλου Λουδοβίκου στο Παρίσι. Εκεί ήρθε σε επαφή με το θέατρο και τη δραματική τέχνη, που τον γοήτευσαν και απετέλεσαν έκτοτε αγαπημένες του ενασχολήσεις[4] .Οι σωφρονιστικές τακτικές του παιδαγωγικού συστήματος των Ιησουιτών θεωρείται πιθανόν να αποτέλεσαν αίτιο της εκδήλωσης των ομοερωτικών και σαδιστικών τάσεων του ντε Σαντ[5] .

Ο πατέρας του Μαρκήσιου, Jean-Baptiste François Joseph κόμης de Sade

Το 1754, σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών έγινε δεκτός στη στρατιωτική σχολή École des Chevaux-légers, όπου φοιτούσαν αποκλειστικά γόνοι ευγενών. Εκεί έλαβε την αρχική στρατιωτική του εκπαίδευση και την επόμενη χρονιά ονομάστηκε δεύτερος υπολοχαγός στο σύνταγμα του βασιλικού πεζικού. Από το 1757 συμμετείχε στον Επταετή Πόλεμο με το βαθμό του σημαιοφόρου με το σύνταγμα τυφεκιοφόρων της ταξιαρχίας του Αγίου Ανδρέα υπό τον Κόμη της Προβηγκίας (μετέπειτα Λουδοβίκου ΙΗ') αδερφό του Λουδοβίκου ΙΣΤ' και στις 21 Απριλίου 1759 προήχθη σε λοχαγό του Ιππικού της Βουργουνδίας.

Γάμος και πρώτα σκάνδαλα Αποστρατεύτηκε το 1763, ταυτόχρονα με το τέλος του πολέμου, και εγκαταστάθηκε στο οικογενειακό κάστρο Château de Lacoste. Εκεί γνώρισε και ερωτεύτηκε τη δεσποινίδα Laure de Lauris, δέσποινα της Vacqueyras. Η άρνησή της, όμως, για ένα γάμο μαζί του[6] τον οδήγησε να παντρευτεί τη Renée-Pélagie de Montreuil, κόρη ενός πλούσιου κατώτερου δικαστικού με ισχυρές προσβάσεις στη βασιλική αυλή. Η μητέρα του ντε Σαντ, Marie-Éléonore de Maillé de Carman

Μαρκήσιος ντε Σαντ

226 Τον Οκτώβριο του 1763, τέσσερις μήνες μετά το γάμο του, παύθηκε από την υπηρεσία του βασιλιά για πρώτη φορά στη ζωή του και κρατήθηκε για δεκαπέντε ημέρες στις φυλακές του βασιλικού κάστρου Vincennes έπειτα από την καταγγελία μίας ιερόδουλης για βλασφημία[7] . Με τη μεσολάβηση του πατέρα του αποφυλακίστηκε το Νοέμβριο και του επιβλήθηκε υποχρεωτική παραμονή στο οικογενειακό κάστρο του Échauffour υπό την επίβλεψη του επικεφαλής της αστυνομικής διεύθυνσης ηθών. Τον Ιανουάριο του 1767 πέθανε ο πατέρας του κληροδοτώντας του τον τίτλο του κόμητος καθώς και τους πύργους Lacoste, Mazan και Saumane αλλά και μεγάλα ποσά χρεών για εξόφληση. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους γεννήθηκε το πρώτο παιδί του ζεύγους ντε Σαντ ο Louis-Marie.

Η σύζυγος του ντε Σαντ, Renée-Pélagie

Την Κυριακή του Πάσχα του 1768 συνέβη το πρώτο μεγάλο σεξουαλικό σκάνδαλο του ντε Σαντ (Σκάνδαλο της Arcueil, από το όνομα του προαστίου των Παρισίων, όπου ήταν συγκεντρωμένοι οι οίκοι ανοχής) με μία πόρνη ονόματι Rose Keller[8] . Η Keller τον κατήγγειλε στις αρχές για βίαιη σεξουαλική συμπεριφορά, και παρά την απόσυρση των καταγγελιών της έπειτα από μια γενναιόδωρη προσφορά χρημάτων, λόγω της έκτασης του σκανδάλου, ο βασιλιάς αναγκάστηκε να φυλακίσει το Μαρκήσιο με ένα lettre de cachet αποσιωπώντας έτσι τη συνηθισμένη διαδικασία δίωξης. Έγκλειστος παρέμεινε έως τις 16 Νοεμβρίου οπότε και εγκαταστάθηκε στο κάστρο της Lacoste. Το 1771 τον ακολούθησε εκεί και η οικογένειά του μαζί με την αδερφή της γυναίκας του Anne-Prospère, που σύντομα έγινε ερωμένη του. Η ερωμένη του Μαρκήσιου και αδερφή της συζύγου

Μετά από ένα επεισόδιο στη Μασσαλία το 1772, που είχε να του, Anne-Prospère, σε μεταγενέστερη προσωπογραφία ως μοναχή κάνει με δηλητηρίαση πορνών με το υποτιθέμενο αφροδισιακό, ισπανική μύγα και σοδομισμό με τον υπηρέτη του, Latour, καταδικάστηκαν και οι δύο σε θάνατο[9] . Κατάφεραν να διαφύγουν στην Ιταλία παίρνοντας μαζί τους και την Anne-Prospère, γεγονός που εξόργισε την πεθερά του, Madame de Montreuil, η οποία κατάφερε να εξασφαλίσει βασιλική εντολή για τη σύλληψη του γαμπρού της[10] .

Μαρκήσιος ντε Σαντ

Πρώτη περίοδος εγκλεισμού και η Επανάσταση Στις 8 Δεκεμβρίου 1772 συνελήφθη και μεταφέρθηκε στο Château de Miolans από όπου δραπέτευσε πέντε μήνες αργότερα[11] μαζί με το συγκρατούμενό του, Βαρώνο de l' Allée, και τη βοήθεια δεκαπέντε αντρών. Παρέμεινε κρυμμένος στη Lacoste και επανασυνδέθηκε με τη σύζυγό του διατηρώντας παράλληλα μια ομάδα νέων υπαλλήλων, οι περισσότεροι από τους οποίος παραπονούνταν για σεξουαλική κακομεταχείριση και εγκατέλειψαν το κάστρο του Μαρκησίου. Ο Σαντ αναγκάστηκε πάλι να φύγει στην Ιταλία και κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, έγραψε το βιβλίο, "Voyage d'Italie". Το 1776 επέστρεψε στη Lacoste και προσέλαβε νέες υπηρέτριες, οι οποίες, όμως, έφυγαν γρήγορα από την υπηρεσία του. Το 1777 ο πατέρας μίας από αυτές ήρθε στη Lacoste ζητώντας την κόρη του και επεχείρησε να δολοφονήσει τον Σαντ. Το Φεβρουάριο της ίδιας χρονιάς ο Μαρκήσιος μετήχθη στις φυλακές του κάστρου Vincennes. Στις 14 Ιουνίου 1778 πληροφορήθηκε την αθώωσή του για τις κατηγορίες της δηλητηρίασης και του σοδομισμού αλλά αναγκάστηκε να παραμείνει φυλακισμένος λόγω της βασιλικής εντολής, που είχε εκδοθεί με ενέργειες της πεθεράς του. Ένα μήνα αργότερα κατάφερε να δραπετεύσει αλλά συνελήφθη σύντομα και οδηγήθηκε στη Vincennes, όπου παρέμεινε μέχρι και την παύση λειτουργίας της ως φυλακής, το 1784, οπότε μεταφέρθηκε στη Βαστίλη. Στις περιώνυμες φυλακές της Βαστίλης κρατήθηκε στον "Πύργο της Ελευθερίας" (Tour de la Liberté) έως την 2α Ιουλίου 1789 όταν άρχισε να φωνάζει από το κελί του ότι σκοτώνουν τους φυλακισμένους καλώντας τον κόσμο να τους απελευθερώσει[12] . Από εκεί, δέκα ημέρες πριν την πυρπόληση της Βαστίλης από τους επαναστάτες, διαμετακομίστηκε με βασιλική εντολή στο άσυλο φρενοβλαβών του Charenton, το οποίο διηύθυνε το τάγμα των Αδελφών του Ελέους[13] . Ο ντε Σαντ ανακρινόμενος από αστυνομικούς, Σε αυτή την πρώτη μακρά περίοδο εγκλεισμού του ξεκίνησε τη ανιστορική απεικόνιση του 19ου αιώνα. συγγραφή των πλέον γνωστών έργων του όπως η "Ζυστίν", "120 Μέρες στα Σόδομα", "Διάλογος μεταξύ Ιερέα και Μελλοθανάτου" κ.α. Ο Μαρκήσιος ντε Σαντ απελευθερώθηκε μετά τη Γαλλική Επανάσταση στις 2 Απριλίου 1790 με την ακύρωση όλων των βασιλικών εντολών φυλάκισης υπό τη μορφή lettres de cachet.

Η σύζυγός του αποσύρθηκε σε μοναστήρι και αρνήθηκε οποιαδήποτε επαφή μαζί του. Τότε ξεκίνησε ο δεσμός του με την τριαντατριάχρονη πρώην ηθοποιό Marie-Constance Renelle (Madame Quesnet), την οποία είχε εγκαταλείψει ο άνδρας της Balthazar Quesnet, αφήνοντάς της και την επιμέλεια του εξάχρονου γιου τους. Στις 22 Οκτωβρίου 1790 ανέβηκε με επιτυχία στο Παρίσι το θεατρικό του έργο, "Κόμης Oxtiern ή οι δυστυχίες της ελευθεριότητας", μία κωμωδία τριών πράξεων στην οποία

227

Μαρκήσιος ντε Σαντ

228 παρουσιάζονταν οι απολαύσεις του εγκλήματος, προκαλώντας, όμως, μεγάλες αντιδράσεις[14] . Προηγουμένως ο Σαντ είχε κυκλοφορήσει ένα πολιτικό μανιφέστο και την επόμενη χρονιά δημοσιεύτηκε μία ανώνυμη έκδοση της "Ζυστίν". Όπως και άλλοι Γάλλοι αριστοκράτες προσαρμόστηκε στη μετεπαναστατική κοινωνία και πολιτικοποιήθηκε εκλεγόμενος γραμματέας και αργότερα πρόεδρος της περιφέρειας Piques των Παρισίων (Section des Piques) και Ειρηνοδίκης[15] .

Οι χειρόγραφοι κύλινδροι του έργου "120 Μέρες στα Σόδομα". Το έργο γράφτηκε σε ρολό χαρτιού 12 μέτρων στις φυλακές της Βαστίλης

Δίωξη από την Τρομοκρατία και σύντομη περίοδος ελευθερίας Εντούτοις, με την επανάσταση δημιουργήθηκαν καταστάσεις που ο Μαρκήσιος δεν μπορούσε να συμμεριστεί. Προσποιήθηκε τον υποστηρικτή της εγκαθίδρυσης του ολοκληρωτικού σοσιαλισμού και της πλήρους κατάργησης της κυριότητας, όμως επέμεινε στη διατήρηση του οικογενειακού του κάστρου και της ιδιοκτησίας του. Η επιβολή του καθεστώτος της Τρομοκρατίας (1793 - 1794) και οι χιλιάδες εκτελέσεις που ακολούθησαν τον οδήγησαν να αποσυρθεί από την πολιτική κονίστρα αποτροπιασμένος. Αν και είχε χρησιμοποιήσει διάφορες μορφές βασανιστηρίων για να διεγείρει τα πάθη του, δεν μπορούσε να δικαιολογήσει τις μαζικές εκτελέσεις που πραγματοποιούνταν από τον νεοπαγή κρατικό μηχανισμό. Στις 8 Δεκεμβρίου 1793 εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης, βάσει του Νόμου των Υπόπτων (Loi des suspects)[16] για μία επιστολή που είχε γράψει προ διετίας στον Δούκα Ντε Μπρισάκ, διοικητή της φρουράς του Λουδοβίκου ΙΣΤ΄, και φυλακίστηκε στις Φυλακές Madelonnettes. Μεταφέρθηκε στη Φυλακή Καρμηλιτισσών στη Rue de Vaugirard και από εκεί στο Sainte-Lazare. Καταδικάστηκε για δεύτερη φορά σε θάνατο αλλά λόγω της γραφειοκρατίας διέφυγε Φανταστικό πορτραίτο του ντε Σαντ από τον τον αποκεφαλισμό στη γκιλοτίνα. Το 1795 δημοσίευσε το έργο του H. Biberstein, δημιουργημένο το 1830 "Φιλοσοφία στο Μπουντουάρ", μία φιλοσοφική μελέτη συνδυασμένη με τη γνωστή ερωτική γραφή του ντε Σαντ, και μέσα στην επόμενη πενταετία κυκλοφόρησαν τα μυθιστορήματα "Η Νέα Ζυστίν", "Αλίν και Βαλκούρ", "Ιστορία της Ζυλιέτ". Στα 1799 αναγκάστηκε να εργαστεί σε ένα θέατρο των Βερσαλλιών κερδίζοντας ελάχιστα χρήματα και συντηρώντας παράλληλα το γιο της Madame Quesnet, Κάρολο. Την ίδια χρονιά ανέβηκε, για δεύτερη φορά, στη Société Dramatique των Βερσαλλιών το θεατρικό του, "Oxtiern". Ο ντε Σαντ αντιμετώπιζε έντονα οικονομικά προβλήματα και για ένα διάστημα βρέθηκε να στεγάζεται σε πτωχοκομείο.

Μαρκήσιος ντε Σαντ

229

Αντιμέτωπος με το καθεστώς του Βοναπάρτη Τον Ιούνιο του 1800 κυκλοφόρησε μία ανώνυμη μπροσούρα με τον τίτλο "Zoloé", μέσω της οποίας ο συντάκτης της επετίθετο στο Ναπολέοντα Βοναπάρτη, που είχε πρόσφατα αναλάβει την εξουσία, και στο περιβάλλον του. Οι υποψίες για τη συγγραφή της στράφηκαν στο Μαρκήσιο παρότι σήμερα είναι, πλέον, επιβεβαιωμένο ότι δεν είχε καμία σχέση[17] . Τον Οκτώβριο κυκλοφόρησε η τετράτομη συλλογή ιστοριών του, "Εγκλήματα από Έρωτα", στην οποία επιτέθηκε με σφοδρότητα σε άρθρο του στη "Journal de Paris" ο ακαδημαϊκός και κριτικός Alexandre-Louis de Villeterque κατονομάζοντας συνάμα το Σαντ ως το συγγραφέα της "Ζυστίν"[18] .

Ο Μαρκήσιος σε ανιστορικό πορτραίτο του 19ου αιώνα

Η μακρά σειρά συλλήψεων του Μαρκησίου ντε Σαντ ολοκληρώθηκε στις 6 Μαρτίου 1801 όταν, τυχαία ευρισκόμενος στο γραφείο του εκδότη του Nicolas Massé, συνελήφθη μαζί του έπειτα από έφοδο της αστυνομίας. Η έρευνα των αρχών αποκάλυψε χειρόγραφα και διορθώσεις του ντε Σαντ για τα έργα "Νέα Ζυστίν" και "Ζυλιέτ". Κατά την ανάκριση ο Massé, με αντάλλαγμα την απελευθέρωσή του, παρέδωσε το χειρόγραφο της "Ζυλιέτ". Ο Σαντ αναγνώρισε το χειρόγραφο αλλά υποστήριξε ότι αυτός δεν ήταν παρά ο αντιγραφέας του.

Τον Απρίλιο αποφασίστηκε από το διευθυντή της παρισινής αστυνομίας Dubois και τον Υπουργό Ασφαλείας, τον περίφημο Ζοζέφ Φουσέ (Joseph Fouché), η μη διεξαγωγή δίκης του Μαρκησίου προκειμένου να αποφευχθεί μεγαλύτερο σκάνδαλο και ο εγκλεισμός του στη φυλακή πολιτικών κρατουμένων Sainte-Pélagie. Ως αιτιολογία προβλήθηκε η συγγραφή του «επαίσχυντου μυθιστορήματος Ζυστίν» και του «ακόμα φρικτότερου Ζυλιέτ».

Τα χρόνια στο Charenton και το τέλος

Απόσπασμα από το χειρόγραφο της διαθήκης του ντε Σαντ

Ο ντε Σαντ απηύθυνε από τη φυλακή επιστολή – έκκληση προς τον Υπουργό της Δικαιοσύνης, André Joseph Abrial, στις 20 Μαΐου 1802, ζητώντας την απελευθέρωσή του ή την προσαγωγή του σε δίκη, ισχυριζόμενος ότι δεν είναι ο συγγραφέας της "Ζυστίν". Ακολούθησαν το 1803 οι δύο τελικές διαμετακομίσεις του, αρχικά στις φυλακές Bicêtre και κατόπιν αιτήματος της οικογένειάς του στο άσυλο Charenton, όπου φρουρούνταν από έναν αστυνομικό και οι οικείοι του κατέβαλαν τρεις χιλιάδες φράγκα ετησίως ως τρόφιμη συνδρομή.

Η Madame Quesnet τον ακολούθησε στο Charenton λαμβάνοντας άδεια παραμονής σε κοντινό δωμάτιο. Ο φιλελεύθερος διευθυντής του ασύλου, Αββάς François Simonet de Coulmier, προμήθευε το ντε Σαντ με γραφική ύλη και τον ενθάρρυνε στο ανέβασμα θεατρικών έργων, ανοιχτών στο κοινό, με ηθοποιούς τους τροφίμους του ιδρύματος. Στο Charenton εκτυλίχτηκε και η τελευταία ερωτική σχέση του Μαρκησίου με την εκεί ανήλικη εργαζόμενη, Magdeleine Leclerc. Σχέση, που εκτός από σεξουαλικό είχε και παιδαγωγικό χαρακτήρα, μιας και ο ηλικιωμένος, πλέον, πρώην ευγενής της δίδαξε γραφή και ανάγνωση.

Μαρκήσιος ντε Σαντ Τον Ιούνιο του 1807 σε αστυνομικό έλεγχο στο κελί του ανακαλύφθηκε το δεκάτομο έργο "Τα Ταξίδια της Φλορμπέλ", που μόλις είχε ολοκληρώσει. Το έργο κατασχέθηκε και μετά το θάνατο του Μαρκησίου κάηκε από το γιο του, Donatien-Claude-Armand, όπως και πολλά άλλα ανέκδοτα χειρόγραφά του. Στις 9 Ιουνίου 1809 δολοφονήθηκε σε ενέδρα ο πρεσβύτερος γιος του, Louis-Marie, αξιωματικός του στρατού του Ναπολέοντα και στις 7 Ιουλίου του 1810 πέθανε η σύζυγός του Renée-Pélagie, με την οποία βρισκόταν σε διάσταση από την πρώτη αποφυλάκισή του το 1790. Υπό την προεδρία του Ναπολέοντα[19] το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε στα 1811 τη συνέχιση της κράτησης του ντε Σαντ στο Charenton, η απόφαση αυτή ανανεώθηκε στα 1812 ενώ την επόμενη χρονιά απαγορεύτηκαν και οι θεατρικές παραστάσεις, που ανέβαζε στο άσυλο. Το 1813 ολοκλήρωσε το μυθιστόρημα "Histoire secrète d'Isabelle de Bavière" και δημοσίευσε ανώνυμα το βιβλίο "La Marquise de Gange". Ο Μαρκήσιος ντε Σαντ, ο Θείος Μαρκήσιος για τους θαυμαστές του και ονοματοδότης του όρου σαδισμός, πέθανε ενώ κοιμόταν, στο άσυλο φρενοβλαβών Charenton στις 2 Δεκεμβρίου 1814, σε ηλικία 74 ετών, εγκαταλείποντας ένα έργο, που θα επηρέαζε και θα μελετούνταν βαθιά από λογοτέχνες, ερευνητές και ψυχαναλυτές τους επόμενους δύο αιώνες.

Ο όρος σαδισμός Ο όρος σαδισμός (γαλλ. sadisme) δημιουργήθηκε από το Γερμανό ψυχίατρο Richard von Krafft-Ebing (1840-1902) και χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1886 στο έργο του Psychopathia Sexualis[20] . Η σημασία του έχει να κάνει με την επίδραση της σκληρότητας στη σεξουαλική διέγερση με την επιβολή σωματικού πόνου, νοητικής βασάνου ή και των δύο παράλληλα. Περιγράφεται επίσης ως γενετήσια διαστροφή κατά την οποία προκαλείται διέγερση μόνο με την πρόκληση πόνου σε άλλο άτομο ή με τη θέα αίματος. Αναφέρεται ότι η αίσθηση σεξουαλικής ευχαρίστησης παράγεται με πράξεις κακοποίησης ή τιμωρίας του ερωτικού αντικειμένου από ζώα ή ανθρώπους και συνίσταται από μία αρχική επιθυμία να πονέσει, να πληγώσει ή ακόμα και να καταστρέψει το σεξουαλικό αντικείμενο, ώστε να επιτευχθεί η σεξουαλική ευχαρίστηση[21] . «Η σκληρότητα είναι απλώς η ανθρώπινη ενέργεια που ο πολιτισμός δεν αλλοίωσε ακόμα ολότελα: είναι λοιπόν αρετή, όχι βίτσιο».[22] Απόψεις, όπως αυτή, του Μαρκησίου ντε Σαντ, καθώς και η σεξουαλική δράση σε έργα του συνέτειναν στο να δανείσει μεταθανάτια το όνομά του στον ψυχοπαθολογικό αυτό όρο. Το αντίθετο του σαδισμού είναι o μαζοχισμός. Κατά τον μαζοχισμό το άτομο διεγείρεται σεξουαλικά όταν του επιβάλλεται πόνος, περιορισμός ή τιμωρία. Σε μερικούς ανθρώπους συνυπάρχουν και οι δυο τάσεις του σαδισμού και του μαζοχισμού (σαδομαζοχισμός)[23] .

230

Μαρκήσιος ντε Σαντ

231

Λογοτεχνική παρουσία Η θεατρική παρουσία του ντε Σαντ ξεκίνησε από το 1765 περίπου, οπότε έγραψε και έλαβε μέρος σε διάφορες ερασιτεχνικές θεατρικές παραστάσεις, η βασική, όμως λογοτεχνική του δημιουργία άρχισε μετά τη φυλάκισή του στη Vincennes το 1778. Ενώ ο ντε Σαντ χρησιμοποιεί πολλούς από τους κανόνες της τυχοδιωκτικής, γοτθικής και αισθηματικής μυθιστοριογραφίας, τα μυθιστορήματά του είναι μοναδικά στη λογοτεχνική παραγωγή της εποχής του με την απόρριψη οποιουδήποτε ηθικού νόμου και τις αναλυτικές, εγκυκλοπαιδικού τύπου, λεπτομέρειες βίαιης σεξουαλικής συμπεριφοράς. Στις "120 Ημέρες στα Σόδομα", έργο, που άρχισε να γράφει στη Βαστίλη τη δεκαετία του 1780 και ουδέποτε ολοκλήρωσε, προσπαθεί να εκθέσει με λογοτεχνική μορφή έναν κατάλογο όλων των πιθανών μορφών ελευθεριάζουσας σεξουαλικής συμπεριφοράς. Η "Ζυστίν", η ιστορία μιας ενάρετης νέας γυναίκας που υποβάλλεται σε φρικιαστικά σεξουαλικά βασανιστήρια και σκοτώνεται τελικά από χτύπημα κεραυνού, ολοκληρώθηκε επίσης στη Βαστίλη ενώ μία πιο εκτεταμένη έκδοση δημοσιεύθηκε το 1797 ως "Νέα Ζυστίν", μαζί με τη "Ζυλιετ", την ιστορία της αδελφής της Ζυστίν, η οποία ακολουθώντας το δρόμο της φαυλότητας ανταμείβεται και ευημερεί.

Εικόνα από τη γερμανική έκδοση της "Ζυλιέτ" το 1800

Στη "Φιλοσοφία στο Μπουντουάρ" παρουσιάζει τη μύηση μιας νέας γυναίκας στη φιλοσοφία και την πρακτική της ακολασίας. Η σωζόμενη εργογραφία του ντε Σαντ περιλαμβάνει ακόμη διάφορα συμβατικότερα θεατρικά έργα και σύντομα αφηγήματα, δύο ιστορικά μυθιστορήματα, και ένα επιστολικό μυθιστόρημα, το "Aline et Valcour". Επίσης έχει διασωθεί μεγάλο τμήμα της ογκώδους αλληλογραφίας του.

Κριτική και αποτίμηση Παρότι τα έργα του ντε Σαντ δεν εκδόθηκαν επίσημα κατά τη διάρκεια του δεκάτου ενάτου αιώνα, κυκλοφορούσαν ιδιωτικά. Το 1855 ο Γάλλος κριτικός και ακαδημαϊκός Charles Augustin Sainte-Beuve χαρακτήρισε το Μαρκήσιο ντε Σαντ και το Λόρδο Βύρωνα ως τις "δύο μέγιστες πηγές έμπνευσης" για τους σύγχρονους συγγραφείς[24] , πολλοί από τους οποίους είδαν τον Μαρκήσιο ως πρωτοπόρο της σκοτεινής πλευράς της ανθρώπινης φύσης και μάρτυρα της ελευθερίας.

Εικόνα από την έκδοση του 1795 του έργου "Aline and Valcour"

Ο Άλγκερνον Σούϊνμπερν, ο Πωλ Βερλαίν, ο Κάρολος Μπωντλαίρ, ο Ουίλλιαμ Μπλέηκ και ο Γκιγιώμ Απολλιναίρ ήταν μεταξύ των συγγραφέων που επηρεάστηκαν από τη ζωή και το έργο του Σαντ. Στον εικοστό αιώνα, η υπερρεαλιστική κίνηση άντλησε έμπνευση από την εικονοκλαστική χρήση του ερωτισμού από το Σαντ και την προκλητική απόρριψη κάθε περιορισμού της προσωπικής ελευθερίας[25] . Το τελευταίο μισό του εικοστού αιώνα αυξήθηκαν οι κριτικές πραγματείες του έργου του ντε Σαντ. Μελέτες από κριτικούς όπως ο Roland Barthes[26] , ο Maurice Blanchot[27] , ο Pierre Klossowski[28] και ο Georges Bataille[29] εστιάζουν στη βαθιά γνώση του Σαντ πάνω στην ψυχολογία της δύναμης και της επιθυμίας και στις σχέσεις μεταξύ των ρητορικών πρακτικών του και της επιθυμίας για απόλυτη προσωπική κυριαρχία.

Μαρκήσιος ντε Σαντ Η αντίληψη του Φουκώ για το έργο του Σαντ ως συνόρου μεταξύ κλασσικής και σύγχρονης σκέψης ώθησε σε πολυάριθμες αναλύσεις της αλληλεξάρτησης μεταξύ των έργων του, του πολιτιστικού και φιλοσοφικού περιβάλλοντός του και των πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών ανακατατάξεων του όψιμου 18ου αιώνα στη Γαλλία[30] . Διάφοροι κριτικοί έχουν εξετάσει επίσης την αντιμετώπιση των θηλυκών χαρακτήρων στα κείμενα του Σαντ. Η Alice Laborde[31] βρίσκει στο έργο του μια έκθεση της άδικης μεταχείρισης της κοινωνίας έναντι των γυναικών και ένα αίτημα για σεξουαλική ισότητα. Η Andrea Dworkin[32] , από την άλλη πλευρά, χρησιμοποιεί τη μελέτη της για το Σαντ για να υποστηρίξει τη θέση της ότι η πορνογραφία λειτουργεί ως μέσο υποβιβασμού και υποταγής των γυναικών. Η Angela Carter[33] υποστηρίζει ότι η εργασία του Σαντ είναι τελικά πολύτιμη επειδή απεικονίζει ξεκάθαρα τις βίαιες και καταπιεστικές συμπεριφορές, που κρύβονται πίσω από τις συμβατικές σχέσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών.

Το έργο του Σαντ στην Ελλάδα Η πρώτη έκδοση βιβλίου του Μαρκησίου ντε Σαντ στην Ελλάδα ήταν η "Φιλοσοφία στο Μπουντουάρ" από τις εκδόσεις "Εξάντας" σε μετάφραση του Βασίλη Καλλιπολίτη το 1979, του οποίου η κυκλοφορία απαγορεύτηκε με δικαστική εντολή. Δύο χρόνια αργότερα ο ίδιος εκδοτικός οίκος κυκλοφόρησε τις "120 Μέρες των Σοδόμων" σε μετάφραση των Τάκη Θεοδωρόπουλου και Πέτρου Παπαδόπουλου. Η έκδοση προκάλεσε την παρέμβαση συντηρητικών δικαστικών κύκλων, που κατήγγειλαν το έργο ως πορνογράφημα για "προσβολή της δημοσίας αιδούς" βάσει του τότε υφιστάμενου νόμου "περί ασέμνων" με μάρτυρα κατηγορίας ένα χωροφύλακα[34] . Σε αντίδραση αυτής της πράξης λογοκρισίας 48 εκδότες ανήγγειλαν κοινή έκδοση του έργου. Στην ίδια γραμμή κινήθηκε και το σύνολο του Τύπου, καταδικάζοντας ομοθυμαδόν τέτοιες πρακτικές. Προσωπικότητες των γραμμάτων υπερασπίστηκαν το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας των έργων του Σαντ, θεωρώντας το γεγονός της απαγόρευσης σκοταδιστικό πισωγύρισμα. Το δικαστήριο συνεκάλεσε Γνωμοδοτική Επιτροπή πέντε προσωπικοτήτων όπου μεταξύ των μελών της βρίσκονταν ο Γιάννης Μόραλης, ο Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος και ο Ευάγγελος Παπανούτσος, ο οποίος ήταν ο μόνος που συνηγόρησε στην πρακτική της απαγόρευσης. Το βιβλίο εν τέλει απαγορεύτηκε έως και το 1991 οπότε ήρθη και τυπικά η απαγόρευση. Έκτοτε πολλές εκδόσεις των έργων του ντε Σαντ έχουν κυκλοφορήσει στην Ελλάδα από σημαντικούς εκδοτικούς οίκους με κυρίαρχα έργα τη "Φιλοσοφία στο Μπουντουάρ", τη "Ζυστίν" και τις "120 Ημέρες στα Σόδομα".

232

Μαρκήσιος ντε Σαντ

Εργογραφία • Dialogue entre un prêtre et un moribund • Voyage d'Italie ou Dissertations critiques, historiques et philosophiques sur les villes de Florence, Rome, Naples, Lorette et les routes adjacentes à ces quatre villes • Justine ou les malheurs de la vertu • La nouvelle Justine ou Les malheurs de la vertu • Ernestine Nouvelle suedoise • Français, encore un effort si vous voulez être républicains • La philosophie dans le boudoir • L'ogre Minski suivi de Le pape Brashi • Que suis-je à présent ?... • Les 120 journées de Sodome ou l'École du libertinage • Histoire de Juliette ou les Prospérités du vice • Idée sur les romans • Le président mystifié et autres contes licencieux • La marquise de Gange • Les crimes de l'amour; nouvelles Προμετωπίδα της δεύτερης έκδοσης του έργου "Justine ou les malheurs de la vertu" το héroïques et tragiques ; précédées 1791 d'une Idée sur les romans • Aline et Valcour ou Le roman philosophique • Histoire secrète d'Isabelle de Bavière, reine de France • L'aigle mademoiselle • Discour contre Dieu • Propos d'un insoumis • Le Suborneur • Oxtiern, ou les Malheurs du libertinage

233

Μαρκήσιος ντε Σαντ

234

• Dorci • Adelaide de Brunswick, princesse de Saxe, Evenement du XIe siecle • Eugenie de Franval Nouvelle tragique • Juliette et Raunai ou la Conspiration d'Amboise • La Double Epreuve • Miss Heriette Stralson ou les Effets de desespoir • Faxelange ou les Torts de l'ambition • Florville et Courval ou le Fatalisme • Rodrigue ou la Tour enchantee • Laurence et Antonio Nouvelle italienne • Dorgeville ou le Criminel par vertu • La Comtesse de Sancerre ou la Rival de sa fille • Dorci ou la Bizarrerie du Sort • Le Serpent • La saillie gasconne • L'Heureuse feinte • Le M....puni • L'Eveque embourb • Le Revenant • Les Harangueurs provencaux • Attrapez-moi toujours de meme Γερμανική έκδοση της "Juliette" το 1892.

• L'Epoux complaisant • Aventure incomprehensible et attestee par toute une province • La Fleur de chataignier • L'instituteur philosophe • La Prude ou la Rencontre imprevue • Emilie de Tourville, ou la Cruaute fraternelle • Augustine de Villeblanche, ou le stratageme de l'amour • Soit fait ainsi qu'il est requise • Le President mystifie • La Marquise de Theleme, ou les Effets du libertinage • Le Talion • Le Cocu de lui-meme, ou le Raccommondement imprevu • Il y a place pour deux • L'Epoux corrige • Le Mari pretre • La Chatelaine de Longeville, ou la Femme vengee • Les Filous

Έργα του σε ελληνική μετάφραση • Ο δήμιος και το θύμα του

Γερμανική έκδοση της "Juliette" το 1906.

Μαρκήσιος ντε Σαντ • 120 Ημέρες στα Σόδομα • Φιλοσοφία στο Μπουντουάρ • Ο Απατημένος Πρόεδρος • Γεννηθήτω το θέλημά σας • Ο σύζυγος ιερέας, προβηγκιανό διήγημα • Ο κερατάς του ίδιου του εαυτού του • Αυγουστίνη Βιλμπλάνς • Επιστολή προς τον αστυνομικό διευθυντή Chenon - 19 Ιουλίου 1789 • Ζυστίν ή τα βάσανα της αρετής • Oι Aτυχίες της Aρετής • Απόψεις για το μυθιστόρημα • Πάνω στην άμεση δημοκρατία και την απάτη των "εκπροσωπήσεων" • Τα εγκλήματα του έρωτα - Νουβέλες ηρωικές και τραγικές

Παραπομπές - Υποσημειώσεις [1] Απόσπασμα από επιστολή στη σύζυγό του γραμμένη το Νοέμβριο του 1783. Βλ. Walter Lennig, Portrait of De Sade, Herder and

Herder, 1971, p.174 [2] Ronald Hayman, Marquis de Sade: The Genius of Passion, Tauris Parke Paperbacks, 2003, pp.3-5 [3] Ronald Hayman, αυτόθι, p.4 [4] Nathalie Ferrand, Locus in Fabula: La topique de l'espace dans les fictions françaises d'Ancien Régime, Peeters Publishers, 2001,

p.610 [5] John Phillips, The Marquis de Sade: A Very Short Introduction, Oxford University Press, 2005, p.1-2 [6] Ronald Hayman, ενθ' ανωτ., pp.19-20 [7] Paul J. Gillette, John S. Yankowski, The Complete Marquis de Sade, Holloway House Publishing, 2005, p.32 [8] Kathleen Barry, Female Sexual Slavery, New York University Press, 1984, p.220 [9] John Phillips, ενθ' ανωτ., p.6 [10] Steve McCaffery, Prior to Meaning: The Protosemantic and Poetics, Northwestern University Press, 2001, p.269 [11] Montague Summers, Essays in Petto, Ch. 4: The Marquis de Sade-A Study in Algolagnia, Ayer Publishing, 1977, p.91 [12] Graham E. Rodmell, French drama of the revolutionary years, Taylor & Francis, 1990, p.96 [13] Neil Schaeffer, The Marquis de Sade: A Life, Harvard University Press, 2000, p.382 [14] Η κωμωδία Oxtiern ανέβηκε και το 1799 στις Βερσαλίες με τον ντε Σαντ στο δευτερεύοντα ρόλο του "έντιμου" Fabrice. Βλ.

Graham E. Rodmell, ενθ' ανωτ., p.96 [15] Neil Schaeffer, ενθ' ανωτ., p.431 [16] Νόμος των Υπόπτων (Loi des suspects) ονομάστηκε το επαναστατικό διάταγμα της 17ης Σεπτεμβρίου 1793, το οποίο έδινε τη

δυνατότητα σύστασης επαναστατικών δικαστηρίων που θα επιλαμβάνονταν υποθέσεις υπόπτων για "προδοσία της Δημοκρατίας", ατόμων που χαρακτηρίζονταν κατά την ορολογία της περιόδου "εχθροί του λαού" (ennemis du peuple). Βλ. Jean-Baptiste Jeangène, Sade moraliste, Librairie Droz, 2005, p.104 [17] Marquis de Sade, Justine, Philosophy in the bedroom, and other writings, Richard Seaver, Austryn Wainhouse (επιμ.), Grove Press, 1990, p.111 [18] Neil Schaeffer, ενθ' ανωτ., p.472 [19] Francine du Plessix Gray, At home with the Marquis de Sade: a life, Simon & Schuster, 1998, p.402 [20] Βλ. Richard von Krafft-Ebing, Psychopathia Sexualis, Transl. Franklin S. Klaf, Arcade Publishing, 1998, p.69 [21] Γιωτάκος Ορ., Σεξουαλική Συμπεριφορά» (http:/ / www. archive. gr/ modules. php?name=News& file=print& sid=126|«Παραφιλική), στο Ανήρ, 2001, Τομ. 3, Τεύχ. 3, σσ. 145-156 [22] Μαρκήσιος ντε Σαντ, Η Φιλοσοφία στο Μπουντουάρ, Μτφρ. Βασίλης Καλλιπολίτης, εκδ. Εξάντας, Αθήνα 1979, σ.90 [23] Βλ. αναλυτικά για το φαινόμενο Peggy J. Kleinplatz, Charles Moser, Sadomasochism: powerful pleasures, Haworth Press, 2006 [24] Charles Augustin Sainte-Beuve, Portraits contemporains, Vol.II, Didier, 1855, p.331 [25] J. H. Matthews, "The Right Person for Surrealism", Yale French Studies, No. 35, The House of Sade (1965), pp. 89-95 [26] Roland Barthes, Sade/Fourier/Loyola, Paris: Seuil, 1971 [27] Maurice Blanchot, «La Raison de Sade», Lautréamont et Sade, Éditions de Minuit, 1949 [28] Pierre Klossowski, Sade mon prochain, Éditions du Seuil, 1967 [29] Bataille, Georges, «La valeur d’usage de D.A.F. de Sade», Œuvres Complètes II, Paris, Gallimard, 1970, pp. 59-60

235

Μαρκήσιος ντε Σαντ [30] Ενδεικτικά για την άποψη του Φουκώ περί του Μαρκήσιου ντε Σαντ βλ. Donald F. Bouchard (ed.), Language, counter-memory,

practice: selected essays and interviews by Michel Foucault, Transl. Donald F. Bouchard, Sherry Simon, Cornell University Press, 1980 [31] Μελέτες της Alice Laborde για το Μαρκήσιο ντε Σαντ: • Les infortunes du marquis de Sade, Champion-Slatkine, 1990 • Correspondances du marquis de Sade et de ses proches enrichies de documents, notes et commentaires, Champion, 1991 • Sade romancier‎, Éditions de la Baconnière, 1974 • Le marquis et la marquise de Sade, P. Lang, 1990 • Le mariage du marquis de Sade, Champion-Slatkine, 1988 [32] Χαρακτηριστικό των απόψεων της συγγραφέως για την προσωπικότητα του Μαρκήσιου ντε Σαντ το παρακάτω απόσπασμα:

"I spent eight months studying the Marquis de Sade. I spent eight months dreaming Sadean dreams. Let the men joke: these were not "erotic" dreams; dreams of torture are dreams of hate, in this case the hate being used against female bodies, the instruments of hate (metal or flesh) being used to maim", Andrea Dworkin, Letters from a war zone: writings, 1976-1989, E.P. Dutton, 1989, p.33 [33] Angela Carter, The Sadeian Woman: An Exercise in Cultural History, Virago, 1979 [34] Θανάσης Αντωνόπουλος-Μικέλα Χαρτουλάρη, "Βιβλία που άνοιξαν τους ασκούς του Αιόλου", ΤΑ ΝΕΑ, 6 Ιουνίου 1998

Βιβλιογραφία • Colette Verger Michael, The Marquis de Sade: the man, his works, and his critics: an annotated bibliography, Νέα Υόρκη, Εκδ. Garland, 1986 ISBN 0-8240-8998-7 • Éric Boutoute, Sade et les figures du baroque, Παρίσι, Εκδ. l'Harmattan, 1999, ISBN 2-7384-7571-X • Gallop Jane, Intersections: a reading of Sade with Bataille, Blanchot, and Klossowski, Εκδ. University of Nebraska Press, 1981 ISBN 0-8032-2110-X • John S. Yankowski, The Complete Marquis De Sade, Εκδ. Holloway House Publishing Company, 2006 ISBN 0-87067-940-6 • Marcel Henaff, Sade, the invention of the libertine body, Εκδ. University of Minnesota Press, 1999 ISBN 0-8166-2536-0 • Maurice Blanchot, Sade et Restif de La Bretonne, Παρίσι, Εκδ. Complexe, 1986, ISBN 2-87027-194-8 • Maurice Lever, Donatien Alphonse François, marquis de Sade, Παρίσι, Εκδ. Fayard, 2003, ISBN 2-213-61688-4 • Octavio Paz, An Erotic Beyond: Sade, Εκδ. Thomson Learning, 1999 ISBN 0-15-100352-1 • Raymond Jean, Un portrait de Sade, Arles, Εκδ. Actes Sud, 2002, ISBN 2-7427-3934-3 • Stuart Hood, Introducing Marquis de Sade, Εκδ. Totem Books; New Ed edition, 1999 ISBN 1-84046-071-7 • Timo Airaksinen, The Philosophy of the Marquis de Sade, Εκδ. Routledge, 1995 ISBN 0-415-11228-1 • Tony Thomas, The Marquis De Sade: A New Biography, Εκδ. C Trade Paper, 1992 ISBN 0-8065-1338-1

Ταινίες • Die Verfolgung und Ermordung Jean Paul Marats dargestellt durch die Schauspielgruppe des Hospizes zu Charenton unter Anleitung des Herrn de Sade (http://www.zelluloid.de/filme/details.php3?id=2271) 1966 • Marquis de Sade's Justine (http://www.littleman.com/movies/movies/4/ 001005464-Marquis-de-Sades-Justine.html) 1968 • Eugenie. The Story of Her Journey into Perversion (http://mondo-esoterica.net/Eugenie.html) 1969 • De Sade (http://www.imdb.com/title/tt0064212/) 1970 • Salò o le 120 giornate di Sodoma (http://en.wikipedia.org/wiki/Salo,_or_the_120_Days_of_Sodom) 1975 • Cruel Passion (http://www.imdb.com/title/tt0075893/) 1977 • Waxwork (http://www.imdb.com/title/tt0096426/) 1988 • Marquis (http://www.imdb.com/title/tt0097839/) 1989 • Night Terrors (http://www.imdb.com/title/tt0108350/) 1994 • Marquis de Sade Dark Prince (http://www.imdb.com/title/tt0116995/) 1996

236

Μαρκήσιος ντε Σαντ • Sade (http://www.imdb.com/title/tt0217019/) 1999 • Quills (http://en.wikipedia.org/wiki/Quills) 2000 • Lunacy (http://www.zeitgeistfilms.com/film.php?directoryname=lunacy&mode=synopsis) 2005

Πηγές • Ronald Hayman, Marquis de Sade: The Genius of Passion, Tauris Parke Paperbacks, 2003. • John Phillips, The Marquis de Sade: A Very Short Introduction, Oxford University Press, 2005. • Paul J. Gillette, John S. Yankowski, The Complete Marquis de Sade, Holloway House Publishing, 2005. • Graham E. Rodmell, French drama of the revolutionary years, Taylor & Francis, 1990. • Neil Schaeffer, The Marquis de Sade: A Life, Harvard University Press, 2000. • Marquis de Sade, Justine, Philosophy in the bedroom, and other writings, Richard Seaver, Austryn Wainhouse (επιμ.), Grove Press, 1990. • Ιστοσελίδα του Πανεπιστημίου του Southampton (http://www.ecs.soton.ac.uk/~riw/MarquesDeSade.htm) • Βιογραφικό άρθρο του Patrick Deese από το The Biography Project (http://www.popsubculture.com/pop/ bio_project/marquis_de_sade.html) • Χρονολόγιο της ζωής του Μαρκησίου ντε Σαντ (http://www.neilschaeffer.com/sade/timeline/index.htm), από τον Neil Schaeffer • Ιστοσελίδα sade-ecrivain.com (http://www.sade-ecrivain.com/) • Βιογραφικό άρθρο (http://www.sade-ecrivain.com/docs/sade.html), του Anthony Walker για το Μαρκήσιο ντε Σαντ • Άρθρο των Joann Cerrito και Marie Lazzari (http://www.enotes.com/nineteenth-century-criticism/ de-sade-marquis), για το Μαρκήσιο ντε Σαντ από το έργο Nineteenth-century literature criticism (http://www. enotes.com/nineteenth-century-criticism)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Thomas Wynn, University of Exeter. "Donatien Alphonse François, Marquis de Sade." (http://www.litencyc. com/php/speople.php?rec=true&UID=3901) The Literary Encyclopedia. The Literary Dictionary Company. Ανακτήθηκε 21 Νοεμβρίου 2006. • Βιογραφία του Σαντ από την Ιστοσελίδα Athéisme (http://atheisme.free.fr/Biographies/Sade.htm) • Ιαπωνική Ιστοσελίδα αφιερωμένη στο Μαρκήσιο ντε Σαντ (http://www.sademania.com/SADEE.html) • Αγγλική βιογραφία του Σαντ (http://www.rotten.com/library/bio/pornographers/marquis-de-sade/) • Βιβλιοθήκη με αγγλικές μεταφράσεις έργων του Σαντ (http://supervert.com/elibrary/marquis_de_sade) • Τμήμα της γαλλικής Βικιθήκης με έργα του Σαντ (http://fr.wikisource.org/wiki/ Donatien_Alphonse_FranÃ§ois_de_Sade) Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το de Sade άρθρο Marquis de Sade (http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ Marquis) της Αγγλόγλωσσης Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 (http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/ ). ( de Sade ιστορικό/συντάκτες (http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ Marquis)).

Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το de Sade άρθρο Marquis de Sade (http:/ / fr. wikipedia. org/ wiki/ Marquis) της Γαλλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 (http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/ ). ( de Sade ιστορικό/συντάκτες (http:/ / fr. wikipedia. org/ wiki/ Marquis)).

237

238

Μαρσέλ Προυστ Μαρσέλ Προυστ Ο Μαρσέλ Προυστ (Marcel Proust, Παρίσι 1871-1922) ήταν Γάλλος συγγραφέας, δοκιμιογράφος και κριτικός. Καταγόταν από εύπορη οικογένεια και από μικρή ηλικία ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία. Σε ηλικία 9 χρόνων αρρώστησε από άσθμα, πράγμα που σημάδεψε όλη του τη ζωή. Τα έργα του διακατέχονται από την αγάπη του για την εβραϊκής καταγωγής μητέρα του, που τον επηρέασε σημαντικά στη συγγραφή του. Σπούδασε στο λύκειο Κοντορσέ και στη σχολή Πολιτικών Επιστημών. Όσο χρόνο φοιτούσε δημοσίευε χρονογραφήματα σε περιοδικά. Το πρώτο επίσημο έργο του εκδόθηκε το 1896 με πρόλογο του Ανατόλ Φρανς και με τον τίτλο «Οι ηδονές και οι ημέρες». Αντιπροσωπευτικό έργο του ύφους του Προυστ είναι το μεταγενέστερο μυθιστόρημά του «Jean Santeuil», με το οποίο ο συγγραφέας αφοσιώνεται στην ολοκλήρωση του συγγραφικού του στόχου. Μετά το θάνατο της μητέρα του ο Προυστ αναζήτησε περισσότερο τη μοναξιά και απομονωμένος από γνωστούς και φίλους άρχισε τη συγγραφή ενός έργου με τον τίτλο «Αναζητώντας Ο Μαρσέλ Προυστ τον χαμένο χρόνο», που αποτελεί ένα από τα καλύτερα λογοτεχνικά έργα του 20ού αιώνα. Αποτελεί ένα είδος αυτοβιογραφίας και περιλαμβάνει επτά τμήματα με τους τίτλους: 1) Από τη μεριά του Σουάν, 2) Στη σκιά των κοριτσιών με τα λουλούδια, 3) Από τη μεριά των Γκερμάν, 4) Σόδομα και Γόμορα, 5) Η αιχμάλωτη, 6) Η χαμένη Αλμπερτίν, 7) Ο χρόνος που ξαναβρέθηκε. Στο έργο του αυτό εμφανίζονται θέματα της θλιμμένης νοσταλγίας του για την παιδική ηλικία, του έρωτα, της ζήλιας και του υπαινικτικού χαρακτήρα μερικών «στιγμών» που φαίνονται να ανοίγουν μία μυστηριώδη προοπτική προς μία απόλυτη πραγματικότητα. Στα τελευταία χρόνια της ζωής του έγραψε τον τόμο με τα χρονικά και την κριτική μελέτη «Εναντίον του Σεντ - Μπεβ».

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • • • • • • •

http://www.marcelproust.it/proust/indice.htm http://www.tempsperdu.com/ http://www.nybooks.com/articles/15580 http://pages.nyu.edu/~gmp1/proust.htm Das Marcel Proust's Album [1] Proust-Projekt der Literaturfreunde der Lengfeld'schen Buchhandlung e.V. [2] Proust-Blog von Jochen Schmidt [3]

Φιλολογικοί όμιλοι • Γερμανία: http://www.marcel-proust-gesellschaft.de • Γαλλία: http://perso.wanadoo.fr/marcelproust • Γαλλία: http://www.biblioweb.org/-PROUST-Marcel-.html

Μαρσέλ Προυστ • Ολλανδία: http://www.let.leidenuniv.nl/proust/

[4] Το άρθρο βασίστηκε αρχικά σε αντίστοιχο άρθρο της Live-Pedia. (ιστορικό ). [5] Η εισαγωγή έγινε πριν την 1 Νοεμβρίου 2008, συνεπώς ισχύει η διπλή αδειοδότηση υπό την άδεια CC-BY-SA 3.0 και την GFDL [5] .

Παραπομπές [1] [2] [3] [4] [5]

http:/ / www. gerard-bertrand. net/ index. htm http:/ / www. lengfeldsche. de/ hoerbuchtipp. htm http:/ / www. vertr. antville. org/ http:/ / www. livepedia. gr/ index. php?title=Προυστ_Μαρσέλ& action=history http:/ / www. gnu. org/ copyleft/ fdl. html

239

240

Μίλαν Κούντερα Μίλαν Κούντερα Ο Μίλαν Κούντερα (Milan Kundera) είναι Τσέχος συγγραφέας με γαλλική υπηκοότητα. Γεννήθηκε στις 1 Απριλίου του 1929 στο Μπρνο της πρώην Τσεχοσλοβακίας και ζει στη Γαλλία από το 1975. Έγινε ιδιαίτερα γνωστός με τα έργα του "Η Αβάσταχτη Ελαφρότητα του Είναι", "Το Βιβλίο του Γέλιου και της Λήθης" και "Το Αστείο". Έχει συγγράψει τόσο στην τσέχικη όσο και στη γαλλική γλώσσα ενώ επιμελείται προσωπικά όλες τις γαλλικές μεταφράσεις των βιβλίων του προσδίδοντάς τους ισχύ πρωτοτύπου και όχι μεταφρασμένου έργου. Κατόπιν λογοκρισίας, η κυκλοφορία των έργων του ήταν απαγορευμένη στη γεννέτειρά του έως και την πτώση της Κομμουνιστικής κυβέρνησης κατά τη Βελούδινη Επανάσταση του 1989.

Βιογραφία Ο Κούντερα γεννήθηκε την 1η Απριλίου του 1929, σε μία μεσοαστική και ιδιαίτερα καλλιεργημένη οικογένεια στο Μπρνο της Τσεχοσλοβακίας. Ο πατέρας του, Λούντβιχ Κούντερα (1891-1971), ήταν σημαντικός μουσικολόγος και πιανίστας, μαθητής του μεγάλου συνθέτη Λέος Γιανάτσεκ (Leoš Janáček). Ο Μίλαν διδάχθηκε πιάνο από τον πατέρα του και αργότερα σπούδασε μουσικολογία και σύνθεση. Έτσι, μουσικολογικές επιρροές εμφανίζονται συχνά στο έργο του. όπως στο βιβλίο του "Η Αβάσταχτη Ελαφρότητα του Είναι" στο οποίο ενθέτει πεντάγραμμα με μελωδίες του Μπετόβεν ως εκφραστικό μέσο μιας συγκεκριμένης ψυχολογικής κατάστασης. Ο Κούντερα ολοκλήρωσε τη Δευτεροβάθμια εκπαίδευσή του στο Μπρνο το 1948 και έπειτα σπούδασε Λογοτεχνία και Αισθητική στη Σχολή Τεχνών του Πανεπιστημίου του Καρόλου στην Πράγα. Έπειτα από δύο ακαδημαϊκούς κύκλους μετεγγράφηκε στη Σχολή Κινηματογράφου της Ακαδημίας Θεάματος της Πράγας και αρχικά παρακολούθησε διαλέξεις επάνω στη σκηνοθεσία και στη σεναριογραφία. Ο ίδιος άνηκε σε μια γενιά νεαρών Τσέχων που διαθέτοντας ελάχιστη έως ανύπαρκτη τριβή με την προπολεμική Δημοκρατία της Τσεχοσλοβακίας, η ιδεολογία τους επηρεάστηκε δραστικά από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Γερμανική κατοχή. Ήδη από τα εφηβικά του χρόνια ο Κούντερα εισήχθη στο Κομμουνιστικό Κόμμα τη Τσεχοσλοβακίας με ενεργή κοινωνική και πολιτική δράση η οποία, το 1950, οδήγησε στην απότομη παύση των ακαδημαϊκών σπουδών του. Την ίδια χρονιά ο Μίλαν Κούντερα και ο συγγραφέας Ζαν Τρεφούλκα εκδιώχθηκαν από το Κομμουνιστικό Κόμμα με την κατηγορία των "αντικομματικών δραστηριοτήτων". Αργότερα, το 1962, ο Τρεφούλκα θα περιγράψει το γεγονός στη νουβέλα του Happiness Rained On Them ενώ το 1967 και ο ίδιος ο Κούντερα θα εμπνευστεί και θα βασίσει εκεί το κύριο θέμα του μυθιστορήματός του Το Αστείο. Με την αποφοίτησή του, το 1952, ο Κούντερα, προσελήφθη από τη Σχολή Κινηματογράφου ως εισηγητής στην Παγκόσμια Λογοτεχνία. Το 1956 επανεντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα και απεβλήθη για δεύτερη φορά το 1970. Μαζί με άλλους συγγραφείς της κομμουνιστικής μεταρρύθμισης, όπως ο Πάβελ Κόχουτ, είχε μερική ανάμειξη στην Άνοιξη της Πράγας, του 1965. Η σύντομη αυτή περίοδος μεταρρυθμιστικής δράσης κατεστάλη βίαια από τη Σοβιετική εισβολή στην Τσεχοσλοβακία τον Αύγουστο του 1968. Ο Κούντερα παρέμεινε για μερικά έτη ακόμα προσκείμενος στον μεταρρυθμιστικό τσέχικο κομμουνισμό και παράλληλα συγκρούστηκε σφόδρα, μέσω του τύπου, με τον συμπατριώτη του συγγραφέα Βάτσλαβ Χάβελ. Η συλλογιστική του Κούντερα πρότεινε κατά βάση ότι θα έπρεπε να κυριαρχήσει η ψυχραιμία, αναφέροντας ότι "κανένας δεν φυλακίζεται, ακόμα, για τις απόψεις του" και ισχυριζόμενος ότι "η σπουδαιότητα του Φθινοπώρου της Πράγας ίσως τελικά να αποβεί ιστορικά σημαντικότερη από εκείνη της Άνοιξης της Πράγας". Εν τέλει, ο Κούντερα παραιτήθηκε από τα μεταρρυθμιστικό του όραμα και μετακόμισε στη Γαλλία

Μίλαν Κούντερα το 1975. Δίδαξε για λίγα χρόνια στο Πανεπιστήμιο της Ρεν [2][3] και πολιτογραφήθηκε ως Γάλλος το 1981.[4]

Λογοτεχνική πορεία Αρχικά, ο Κούντερα συνέγραψε στην τσέχικη γλώσσα αλλά από το 1993 και έπειτα χρησιμοποίησε τη γαλλική. Μεταξύ 1985 και 1987 ανέλαβε την επιμέλεια της μετάφρασης στη γαλλική των αρχικών έργων του με αποτέλεσμα, εκείνα να ενέχουν θέση αυθεντικού έργου και όχι μεταφρασμένου. Τα βιβλία του Κούντερα έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Παρόλο που το πρώιμο ποιητικό του έργο θεωρείται ισχυρά προκομμουνιστικό [5], τα μυθιστορήματά του του δεν εγκλωβίζονται σε ιδεολογικές ταξινομήσεις. Ο πολιτικός σχολιασμός εκλείπει ολικά (εξαιρουμένης της βαθύτερης φιλοσοφικής στοχαστικής), με εφαλτήριο το βιβλίο του "Η Αβάσταχτη Ελαφρότητα του Είναι". Ο ίδιος έχει επανειλημμένα τονίσει τη λογοτεχνική του ταυτότητά του ως μυθιστοριογράφος παρά ως πολιτικός συγγραφέας. Η μυθοπλασία του, συνυφασμένη με φιλοσοφική παρέκβαση και ισχυρά επηρεασμένη από τη γραφή του Ρόμπερτ Μιούζιλ και τη φιλοσοφία του Νίτσε[3], απαντάται επίσης σε συγγραφείς όπως ο Αλέν Ντε Μποτόν και ο Άνταμ Θίργουελ. Ο Μίλαν Κούντερα, όπως συχνότατα σημειώνει, ανασύρει τις επιροές του όχι μόνο από αναγεννησιακούς συγγραφείς όπως ο Τζιοβάνι Μποκάτσιο και ο Φρανσουά Ραμπελέ αλλά επίσης από τους Λώρενς Στερν, Χένρι Φίλντινγκ, Ντενί Ντιντερό, Ρομπέρ Μιούζιλ, Βίτολντ Γκόμπροβιτς, Χέρμαν Βροχ, Φραντς Κάφκα, Μάρτιν Χάιντεγκερ και ίσως ισχυρότερα από τον Μιγκέλ ντε Θερβάντες με του οποίου την κληρονομιά θεωρεί ότι ταυτίζεται περισσότερο.

Το Αστείο Στο πρώτο του μυθιστόρημα, "Το Αστείο", εξέθεσε σατυρικά τη φύση του ολοκληρωτισμού της κομμουνιστικής περιόδου και καυτηρίασε την Σοβιετική εισβολή του 1968. Το γεγονός αυτό τον οδήγησε στη "μαύρη λίστα" της Τσεχοσλοβακίας όπως και στην απαγόρευση του λογοτεχνικού του έργου.

Το Βιβλίο του Γέλιου και της Λήθης Το 1975 ο Μίλαν Κούντερα μετακόμισε στη Γαλλία όπου και εξέδωσε το 1979 το μυθιστόρημα "Το Βιβλίο του Γέλιου και της Λήθης". Στο έργο του αυτό παροτρύνει του Τσέχους πολίτες να αντισταθούν στο κομμουνιστικό καθεστώς παραθέτοντας ποικίλους τρόπους. Λογοτεχνικά, πρόκειται για μια ασυνήθιστη μίξη μυθιστορήματος, συλλογής μικρών ιστοριών και προσωπικών ονειροπολήσεων του ίδιου και φέρεται ως χαρακτηριστικό του συγγραφικού του ύφος κατά τη διάρκεια της εξορίας του. Οι κριτικοί της λογοτεχνίας έχουν επισημάνει την ειρωνεία του γεγονότος πως η Τσεχοσλοβακία στην οποία αναφέρετο ο Κούντερα "λόγω του ιστορικού πολιτικού επαναπροσδιορισμού, δεν είναι ακριβώς εκεί" το οποίο ομοιάζει με το θέμα του "είδους εξαφάνισης κι επανεμφάνισης" το οποίο ο συγγραφέας εξερευνά στο βιβλίο.[6]

Η Αβάσταχτη Ελαφρότητα του Είναι Το 1984 εκδίδει το γνωστότερο δημιούργημα του, "Η Αβάσταχτη Ελαφρότητα του Είναι" στο οποίο χρονικογραφεί την εύθραυστη φύση της μοίρας του ατόμου ως μονάδα, ισχυριζόμενος πως η μοναδική ανθρώπινη ζωή είναι ασήμαντη υπό το Νιτσεϊκό πρίσμα της αυτούσιας αιώνιας επανάληψής της εντός ενός άπειρου σύμπαντος. Το 1988, ο Αμερικανός σκηνοθέτης Φίλιπ Κάουφμαν δημιούργησε την κινηματογραφική εκδοχή του βιβλίου. Το αποτέλεσμα, ενώ θεωρήθηκε γενικά επιτυχημένο ενόχλησε αρκετά το συγγραφέα με αποτέλεσμα να απαγορεύσει τις διασκευές στα μυθιστορήματά του.

241

Μίλαν Κούντερα

Άθανασία Το 1990 ο Κούντερα κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά "Άθανασία", το τελευταίο γραμμένο στην τσέχικη γλώσσα. Πρόκειται για το περισσότερο κοσμοπολίτικο, σαφέστερα φιλοσοφικό και ελάχιστα πολιτικό σε σχέση με τα προηγούμενα έργα του ενώ παράλληλα ορίζει το ευρύτερο ύφος της μετέπειτα δημιουργίας του.

Συγγραφικό ύφος και φιλοσοφία Οι χαρακτήρες του Κούντερα, σχεδόν καθ' ολοκληρίαν, αναγνωρίζονται ως πλάσματα της φαντασίας του. Ενδιαφέρεται περισσότερο για τις λέξεις και τις σκέψεις τον χαρακτήρων του παρά για την εξωτερική τους εμφάνιση. Ο ίδιος παραθέτει σε πρώτο πρόσωπο τον σχολιασμό των χαρακτήρων του μέσα σε εντελώς τριτοπρόσωπα γραμμένες ιστορίες. Στο μη-μυθοπλαστικό βιβλίο του " Η Τέχνη του Μυθιστορήματος" τονίζει ότι η φαντασία του αναγνώστη αυτόματα ολοκληρώνει την εικόνα του συγγραφέα ενώ εκείνος, ως δημιουργός, επικεντρώνεται μόνο στον αναγκαίο βαθμό καθώς η φυσική παρουσία δεν είναι χαρακτηριστική στην κατανόηση του χαρακτήρα. Έτσι, για τον Κούντερα, το αναγκαίο ενδέχεται να αποφεύγει την κατάδειξη της φυσικής παρουσία, ακόμα και του εσωτερικού κόσμου των χαρακτήρων του. Κάποιες φορές πάλι, ένα συγκεκριμένο γνώρισμα ίσως αποτελέσει την εστία της ιδιοσυγκρασίας του χαρακτήρα. Ο Φρανσουά Ρικάρντ ισχυρίζεται ότι ο Κούντερα λειτουργεί στο σύνολο του έργου του περισσότερο με ένα ενιαίο πρίσμα παρά με σεναριακή αυτοτέλεια στο κάθε δημιούργημά του. Η θεματική καθώς και οι επεκτάσεις της εμπεριέχονται σ' αυτό το γενικό όραμα. Κάθε νέο βιβλίο εκδηλώνει την πιο πρόσφατη θέση της προσωπικής του φιλοσοφίας. Και κάποιες από τις επεκτάσεις αυτές αφορούν στην εξορία, στη ζωή πέρα από δεδομένες έννοιες όπως η αγάπη, η τέχνη, η σοβαρότητα, στην ιστορία ως μια συνεχή επανάληψη και στην ευχαρίστηση που μπορεί να περιέχει μια λιγότερο "σημαντική" ζωή. (François Ricard, 2003) Αρκετοί από τους χαρακτήρες του Κούντερα προβάλλονται ως παράγωγα τέτοιων επεκτάσεων ολοκληρωτικά αναπτυσσόμενων στο σύνολο της ανθρωπότητας. Οι ιδιαιτερότητες των χαρακτήρων φαίνονται ασαφείς, ενώ συχνά άνω του ενός κύριοι χαρακτήρες χρησιμοποιούνται, ακόμα και στο σημείο της πλήρους διακοπής της παρουσίας του ενός και της συνέχειας της πλοκής με κάποιον καινοφανή. Όπως ο Φίλιπ Ροθ έχει αναφέρει σε συνέντευξή του στο "The Village Voice": "Η ενδόμυχη ζωή γίνεται κατανοητή υπό μια θεώρησή της ως το προσωπικό μυστικό του καθενός, ως πολύτιμη και ως η βάση της μοναδικότητάς του." Τα πρώιμα μυθιστορήματα του Κούντερα εξερευνούν το δίπολο τραγικότητας και κωμικότητας του ολοκληρωτισμού, παρόλ' αυτά ο ίδιος δεν τα χαρακτηρίζει ως φέροντα πολιτικό σχολιασμό, σχολιάζοντας πως "Η καταδίκη του ολοκληρωτισμού δεν αξίζει ένα μυθιστόρημα". Κατά τον Μεξικανό μυθιστοριογράφο Κάρλος Φουέντες, ο Κούντερα "βρίσκει ενδιαφέρουσα την ομοιότητα μεταξύ του ολοκληρωτισμού και του αμνημονεύτου όσο και συναρπαστικού οράματος μιας εναρμονισμένης κοινωνίας όπου η προσωπική και κοινωνική ζωή ταυτίζονται υπό μια μοναδική θέληση και μοίρα..." Η εξερεύνηση του μαύρου χιούμορ μας τέτοιας φαύλης ομοιότητας θέματος, φαίνεται βαθιά επηρεασμένη από τον επίσης Τσεχοσλοβάκο μυθιστοριογράφο, Φραντς Κάφκα. Ο Κούντερα αυτοπροσδιορίζεται ως μυθιστοριογράφος χωρίς μήνυμα. Για παράδειγμα, στην "Τέχνη του Μυθιστορήματος", μιας συλλογής από δοκίμια του ανακαλεί ένα περιστατικό με κάποιον Σκανδιναβό εκδότη, διστακτικό στην προοπτική της έκδοσης του μυθιστορήματος "Αποχαιρετιστήριο Πάρτυ" εξαιτίας του διαφαινόμενου μηνύματος κατά των εκτρώσεων. Ο συγγραφέας εξηγεί πως όχι μόνο ο εκδότης εσφαλμένα προσέδωσε μήνυμα στο έργο αλλά και ότι ο ίδιος "...είναι ευτυχής με την παρεξήγηση. Είχα επιτύχει ως μυθιστοριογράφος. Είχα επιτύχει στη συντήρηση της ηθικής ασάφειας της περίστασης. Είχα μείνει πιστός στην ουσία της τέχνης του μυθιστορήματος: στην ειρωνεία. Και η ειρωνεία δε δίνει δεκάρα για μηνύματα!" Ο Κούντερα είχε επίσης παρεμβάλει στο έργο του θέματα σχετικά με τη μουσική, αναλύοντας την Τσέχικη παραδοσιακή μουσική παραθέτωντας τη διαδρομή απ' τον Λέος Γιανάτσεκ έως τον Μπέλα Μπάρτοκ.

242

Μίλαν Κούντερα Ευρύτερα στη γραφή του εισάγει μουσικά αποσπάσματα στο κείμενο (για παράδειγμα στο βιβλίο του "Το Αστείο"), ή συζητά περί του Σένμπεργκ και της Ατονικότητας.

Διώξεις Στις 13 Οκτωβρίου του 2008, η τσέχικη εβδομαδιαία εφημερίδα "Respekt" δημοσίευσε έρευνα που διεξήγαγε το "Τσέχικο Ινστιτούτο Σπουδών Ολοκληρωτικών Καθεστώτων" [8] η οποία φέρει το Μίλαν Κούντερα ως καταγγέλλοντα στην αστυνομία έναν νεαρό πιλότο, τον Μίροσλαβ Ντβοράτσεκ[9]. Η έρευνα βασίστηκε σε αστυνομικό αρχείο του 1950 το οποίο ανέφερε ως πληροφοριοδότη τον "Μίλαν Κούντερα, γεννηθέντα 1.4.1929". Ως θύμα της επακόλουθης σύλληψης υποδεικνυόταν ο Μίροσλαβ Ντβοράτσεκ, ο οποίος φερόταν να άφησε την Τσεχοσλοβακία κατόπιν εντολής να καταταχθεί στο πεζικό απαλλασσόμενος από τα καθήκοντά του στην Αεροπορική Ακαδημία και επέστρεψε στην Τσεχοσλοβακία ως δυτικός κατάσκοπος[9]. Ο Ντβοράτσεκ επέστρεψε μυστικά μέσω του φεγγίτη στο φοιτητικό θάλαμο της Ίβα Μιλίτκα, ερωμένης ενός φίλου του. Η Μιλίτκα έβγαινε και αργότερα παντρεύτηκε με κάποιον συμμαθητή, τον Ιβάν Ντλασκ ο οποίος γνώριζε τον Κούντερα.[9] Τα αστυνομικά αρχεία της εποχής αναφέρουν ότι η Μιλίτκα ανέφερε την παρουσία του Ντβοράτσεκ στην πόλη, πρώτα στον Ντλασκ, εκείνος στον Κούντερα κι εκείνος τελικά στην αστυνομία.[9] Παρόλο που η κομμουνιστική εισαγγελία ζήτησε την θανατική ποινή του Ντβοράτσεκ, εκείνος τελικά καταδικάστηκε σε 22 χρόνια φυλάκισης, του εκδικάστηκε πρόστιμο 10,000 κορώνες για καταπάτηση περιουσίας, του αφαιρέθηκαν τα πολιτικά δικαιώματα. Τελικά εξέτισε 14 χρόνια καταναγκαστικής εργασίας σε κομουνιστικό στρατόπεδο και σε ορυχείο ουρανίου έως και την αποφυλάκισή του.[10] Έπειτα από τη δημοσίευση της "Respekt" (στην οποία αναφέρεται ότι ο Μίλαν Κούντερα δεν είχε γνωρίσει ποτέ τον Ντβοράτσεκ), ο Κούντερα αρνήθηκε την κατηγορία της κατάδοσης ,[10] αναφέροντας δεν τον γνώρισε ποτέ καθώς κι ότι δεν μπορούσε καν να θυμηθεί τη γνωριμία του με την Μιλίτκα. Η δηλώσεις του εξαγγέλθηκαν στην Τσεχία και έχουν μεταφραστεί (παραφρασμένα και συντομογραφικά) στην αγγλική γλώσσα.[11] Στις 14 Οκτωβρίου του 2008, η Υπηρεσία Σωμάτων Ασφαλείας της Τσεχίας απέκκλησε ενδεχόμενο να είναι πλαστά τα αστυνομικά αρχεία της εν λόγω έρευνας αλλά αρνήθηκε να προβεί οποιεσδήποτε επεξηγήσεις. [12] Ο Βότσεκ Ρίπκα, του "Τσέχικου Ινστιτούτου Σπουδών Ολοκληρωτικών Καθεστώτων" ανέφερε σχετικά "υπάρχουν δύο ειδών εμπεριστατωμένων αποδείξεων, η έκθεση της αστυνομίας και τα σχετικά έγγραφα της, αλλά φυσικά δεν μπορούμε να είμαστε 100% βέβαιοι. Εκτός κι αν αναζητήσουμε τους επιζήσαντες αναμεμειγμένους, πράγμα που δυστυχώς είναι αδύνατον, το θέμα δεν θα μπορεί να ολοκληρωθεί". Επίσης προσέθεσε ότι η υπογραφή της αστυνομικής έκθεσης ταιριάζει με το όνομα εργαζόμενου στο αντίστοιχο τμήμα των Σωμάτων Ασφαλείας αλλά λείπει το αστυνομικό πρωτόκολλο.[12]) Ο Ντοβοράτσεκ έχει νωπές τις μνήμες και θεωρεί ακόμα ότι προδόθηκε από την Ίβα Μιλίτκα. Η σύζυγός του αμφισβητεί τις "αποδείξεις εναντίον του Μίλαν Κούντερα.[13] Ο Ντλασκ που φέρεται από το αστυνομικό δελτίο να ανέφερε στον Κούντερα την παρουσία του Ντβοράτσεκ στην πόλη, πέθανε το 1990. Είχε αναφέρει στη γυναίκα του, Μιλίτκα, τη γνωστοποίησή του στον Κούντερα για την άφιξη του Ντβοράτσεκ.[14] Δύο μέρες μετά την ευρεία κυκλοφορία του δημοσιεύματος, μια πτυχή της ιστορίας εκτέθηκε από τον ιστορικό λογοτεχνίας Ζντένεκ Πέσατ. Καθ' αυτήν, ως πληροφοριοδότης αναφέρετε ο Ντλασκ ο οποίος του είχε προσωπικά εκμυστηρευτεί την πράξη του."[15] Ο Πεσάτ, ο οποίος ήταν εκείνη την εποχή μέλος ενός παρακλαδιού του Τσεχοσλοβάκικου Κομουνιστικού Κόμματος ανέφερε την πεποίθησή του ότι ο Ντλασκ κατέδωσε τον Ντβοράτσεκ ούτως ώστε να προστατέψει την κοπέλα του από τις συνέπειες της επαφής της με κάποιον πράκτορα-προβοκάτορα.[15] Το γεγονός ότι ως όνομα του πληροφοριοδότη στην έκθεση της αστυνομίας αναφέρεται το όνομα του Κούντερα, αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο εκείνος να πληροφόρησε την αστυνομία (και όχι το παρακλάδι του Τσεχοσλοβάκικου Κομμουνιστικού Κόμματος) ξεχωριστά από τον Ντλασκ. Ανάμεσα στις έντυπες αντιδράσεις στο δημοσίευμα, υπάρχει και εκείνη του Τσέχου συγγραφέα Ίβαν Κλίμα υπό μορφήν άρθρου σε ημερήσιο φύλλο της εφημερίδας "Lidové": "Από την πλευρά του αναγνώστη, είναι

243

Μίλαν Κούντερα απολύτως δικαιολογημένα τα αισθήματα λύπης κι απογοήτευσης όπως και η κλονισμένη εμπιστοσύνη προς κάποιον που θαυμάζαμε και πιστεύαμε. Όμως κανένα απ' αυτά δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιηθεί για να δικαιολογήσει ή να συγχωρέσει τα δικά μας παραπτώματα."[16] Ο Βάτσλαβ Χάβελ επίσης έχει δηλώσει τη δυσπιστία του προς την όλη ιστορία.[17] Η γερμανική εφημερίδα Die Welt σχολίασε το γεγονός συγκρίνοντας τον Μίλαν Κούντερα με τον νομπελίστα συγγραφέα και δραματουργό Γκίντερ Γκρας, για τον οποίο, το 2006, αποκαλύφθηκε ότι υπηρέτησε στη Waffen-SS (Ένοπλα SS) κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.[18] Στις 3 Νοεμβρίου του 2008, 11 παγκοσμίου φήμης συγγραφείς ανακοίνωσαν την στήριξη τους στον Μίλαν Κούντερα. Ανάμεσα στους μυθιστοριογράφους που τον υποστήριξαν ήταν οι Σαλμάν Ρασντί, Φίλιπ Ροθ, Κάρλος Φουέντες, Γαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, Τζον Μάξγουελ Κοτσί, Ορχάν Παμούκ, Ζορζ Σεμπρούν και Ναντίν Γκορντιμέρ. Ανάμεσα στους υπογράφοντες βρίσκονταν, επίσης, τέσσερις κάτοχοι του βραβείου Νόμπελ.[19]

Βραβεύσεις Το 1985 ο Κούντερα έλαβε το βραβείο Jerusalem Prize. Η διεύθυνση παραλαβής του βραβείου βρίσκεται τυπωμένη στη συλλογή δοκιμίων του "Η τέχνη του Μυθιστορήματος". Το 1987 Κέρδισε το Αυστριακό Κρατικό βραβείο (The Austrian State Prize) Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας. Το 2000, βραβεύτηκε με το Διεθνές Βραβείο Herder (Herder Prize). To 2007, τιμήθηκε με το Τσεχικό Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας.[22] Θρυλείται επίσης ότι είχε εξεταστεί η συμμετοχή του ως υποψήφιου βράβευσης για το Νόμπελ Λογοτεχνίας[20][21].

Παραπομπές

244

245

Μισέλ Ουελμπέκ Μισέλ Ουελμπέκ Ο Μισέλ Ουελμπέκ (γαλλ. Michel Houellebecq) (miʃɛl wɛlˈbɛk) είναι σύγχρονος Γάλλος συγγραφέας, τιμημένος με το Βραβείο Γκονκούρ (2010).

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 1956, στην Γαλλία. Ακολούθησε θετικές σπουδές και εργάστηκε στο Παρίσι στον τομέα της πληροφορικής. Το 1994 δημοσιεύτηκε το πρώτο του μυθιστόρημα Extension du domaine de la lutte (μεταφράστηκε στα Ελληνικά από τον Αλέξη Εμμανουήλ σαν Η επέκταση του πεδίου της πάλης). Το βιβλίο, που δεν είχαν δεχτεί να εκδώσουν μεγάλοι εκδοτικοί οίκοι, διαδόθηκε από στόμα σε στόμα και ο συγγραφέας του έγινε γνωστός. Το δεύτερο μυθιστόρημά του Les Particules élementaires (Τα στοιχειώδη σωματίδια), που εκδόθηκε το 1998, του έφερε διακρίσεις και αναγνώριση. Με το τρίτο του μυθιστόρημα Plateforme, που εκδόθηκε το 2001, κέρδισε πλατιά φήμη διεθνώς, αλλά κατηγορήθηκε για ρατσισμό και "εξύβριση" του Ισλάμ, χωρίς όμως να καταδικαστεί στην σχετική δίκη που ακολούθησε στο Παρίσι.

Michel Houellebecq, Warsaw (Poland), June 9, 2008

Έζησε για κάποιο διάστημα στην Ιρλανδία και σήμερα ζει στην Ισπανία.

Το έργο του Θεωρείται από τις αιρετικές φωνές στην σύγχρονη γαλλική Michel Houellebecq (2008) λογοτεχνία και ανήκει στην "ανανεωτική" τάση του γαλλικού μυθιστορήματος. Η ματιά του και η στάση του απέναντι στον σύγχρονο κόσμο είναι οξυδερκής και διαπεραστική. Οι καταστάσεις που περιγράφει είναι καθημερινές, δοσμένες με χιούμορ, που φτάνει τα όρια του σαρκασμού.

Μισέλ Ουελμπέκ

Βιβλιογραφία • Η επέκταση του πεδίου της πάλης - (τίτλος πρωτοτύπου: Extension du domaine de la lutte, μετάφραση Αλέξη Εμμανουήλ, Βιβλιοπωλείο της "Εστίας" Ι.Δ. Κολλάρου & ΣΙΑΣ Α.Ε., Αθήνα 2001, ISBN 960-05-0838-0) 1994 • Les Particules élémentaires - (Τα στοιχειώδη σωματίδια) - 1998 • Plateforme - (Πλατφόρμα) - 2001 • La Possibilité d'une île - (Η πιθανότητα ενός νησιού) - 2005 • La Carte et le Territoire (Ο Χάρτης και το Έδαφος) (Βραβείο Γκονκούρ 2010)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Επίσημη ιστοσελίδα [1] (γαλλικά)

Παραπομπές [1] http:/ / www. michelhouellebecq. com/

246

247

Μολιέρος Μολιέρος Ο Μολιέρος (γαλλικά: Molière – Μολιέρ, κανονικό όνομα Jean-Baptiste Poquelin – Ζαν-Μπαπτίστ Ποκελέν, Παρίσι 15 Ιανουαρίου 1622, Παρίσι 17 Φεβρουαρίου 1673), ήταν Γάλλος θεατρικός συγγραφέας, διευθυντής θεάτρου και ηθοποιός. Οι Γάλλοι τον θεωρούν ως τον καλύτερο κλασσικό ποιητή τους, ενώ για πολλούς είναι και ο καλύτερος Γάλλος λογοτέχνης. Μπόρεσε και έφερε την κωμωδία σε ίση θέση με την τραγωδία, και αυτό είναι το μεγαλύτερο κατόρθωμά του. Ανήκε στο καλλιτεχνικό κίνημα του κλασσικισμού.

Παιδική ηλικία και περιπλανήσεις Ο Μολιέρος ήταν ο μεγαλύτερος γιος ενός έμπορου υφασμάτων στο Παρίσι, ο οποίος έγινε το 1631 βασιλικός διακοσμητής. Έτσι, ο πατέρας του Μολιέρου τον προοριζε να γίνει θαλαμηπόλος του βασιλιά. Φοίτησε σε ενα Ιησουητικό κολλέγιο στο Παρίσι. Την πρώτη του επαφή με το θέατρο την έκανε μαζί με τον παππού του, ο οποίος αγαπούσε το θέατρο.

Πορτραίτο του Μολιέρου

Στα 16 του χρόνια έφυγε να σπουδάσει νομική στην Ορλεάνη. Όταν επέστρεψε στο Παρίσι έγινε δικηγόρος. Το 1642 γνώρισε μία ηθοποιό, την Madeleine Bejart, η οποία ενίσχυσε την αγάπη του για το θέατρο. Ο πατέρας του όμως ήταν αντίθετος προς το θέατρο. Έτσι, το 1643 ο Μολιέρος αναγκάστηκε να παρατήσει το επάγγελμα του δικηγόρου και ίδρυσε μαζί με τους αδερφούς της ερωμένης του και μαζί με μερικούς άλλους κωμικούς έναν θεατρικό θίασο. Αυτός ο θίασος μετά από τις πρώτες αποτυχίες (είχε καταλήξει και σε χρωκοπία για μια στιγμή) άρχισε να παρουσιάζει επιτυχίες στην Δυτική και στην Νότια Γαλλία. Ο Μολιέρος όμως άρχισε μόλις το 1665 να γράφει δικά του θεατρικά έργα.

Επιστροφή στο Παρίσι και πρώτες επιτυχίες Το 1658 ο Μολιέρος επέστρεψε στο Παρίσι και άρχισε να έχει επαφές με τον αδερφό του βασιλιά Λουδοβίκου ΙΔ΄. Προσκλήθηκε να παρουσιάσει μερικά έργα στην βασιλική αυλή. Την ίδια περίοδο άρχισε να γίνεται σιγά σιγά διάσημος. Το 1659 εμφανίστηκε το έργο του "Οι γελοίες κομψές κυρίες", το οποίο έκανε θραύση και κέρδισε αμέσως την εμπιστοσύνη του βασιλιά. Η επόμενη πολύ μεγάλη επιτυχία ήταν το 1662 το θεατρικό έργο "Το σχολείο των γυναικών". Ο βασιλιάς, βλέποντας την μεγάλη επιτυχία του Μολιέρου, άρχισε να τον ενισχύει οικονομικά. Σε προσωπικό επίπεδο η ζωή του Μολιέρου ήταν πολύ καλή και απέκτησε μαζί με την μνηστή του και παιδί, το οποίο όμως πέθανε σε μικρή ηλικία.

Μολιέρος

Τα δύσκολα χρόνια 1664-1669 Τον Μάιο του 1664 ο Μολιέρος, που είχε γίνει διευθυντής του θεατρικού θίασου του βασιλιά, διοργάνωσε μια φαντασμαγορική γιορτή στους κήπους των Βερσαλλιών, όπου παρουσίασε 4 νέα θεατρικά κομμάτια: την Πριγκίπισσα της Ελίδας (La Princesse d'Élide), τον Γάμο με το στανιό,τους Εκνευριστικούς και τον Ταρτούφο (Le Tartuffe).Η τελευταία αυτή κωμωδία, ο Ταρτούφος, είχε ήδη αρχίσει να προκαλεί την έντονη κριτική και τις αντιδράσεις μερικών ευγενών της Αυλής πριν ακόμη γίνει η πρώτη επίσημη παρουσίαση. Ο Μολιέρος γράφει τον Ταρτούφο το 1664, σε ηλικία 43 χρονών. Προτού τον τελειώσει, ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ τον επιστρατεύει για να συνεργαστεί με το συνθέτη Λουλύ και το σκηνογράφο Βιγκαρίνι σε μια φαντασμαγορική φιέστα στις Βερσαλλίες. Ο ίδιος ο Μολιέρος υποδύεται το θεό Πάνα, σκαρφαλωμένος σ΄ ένα τεράστιο μαγικό βουνό. Τη στερνή μέρα της γιορτής παρουσιάζει, σαν επίλογο, τις τρεις πρώτες πράξεις απ΄ τον Ταρτούφο. Ο βασιλιάς τον έχει ωστόσο προειδοποιήσει: «Μην τα βάζεις με τους θρησκόληπτους. Θα σε φάνε».Η κωμωδία είχε ως βασικό πρωταγωνιστή έναν επιφανειακά πολύ θρησκομανή άνθρωπο,ο οποίος όμως στην πραγματικότητα ήταν ένας απατεώνας που επιδιώκε δύναμη. Μετά την παρουσίαση ξεσπασε μεγαλη αγανακτηση στην "παλαιά αυλή",στους ευγενείς δηλαδή που ήταν μεγάλη σε ηλικία και αναπολούσαν τις μέρες πριν το 1661,πριν λάβει την εξουσία ο Λουδοβίκος ΙΔ΄, τότε δηλαδή που είχαν πολιτική δύναμη. Ο Λουδοβίκος ΙΔ΄, αν και κατηγορηματικός απέναντι στην στάση των ευγενών αυτών, κάτω από την μεγάλη πίεση τους αναγκάστηκε να απαγορεύσει επίσημα κάθε παρουσίαση του θεατρικού αυτού έργου. Τα επόμενα χρόνια του Μολιέρου πέρασαν με τον διαρκή και επίμονο αγώνα του για τον Ταρτούφο.Παρολαυτα ο βασιλιάς συνέχισε να υποστηριζει τον Μολιερο,και μάλιστα το καλοκαιρι του 1665 αύξησε το επιδομα του προς αυτον απο τις 1000 στις 6000 λίβρες,εν΄β ο θεατρικός θίασος του οποίου ηγούνταν ο Μολιέρος μετονομάστηκε στον επίσημο θεατρικό θίασο του βασιλιά. Αυτά τα σύο ευχάριστα γεγονότα συνέβησαν αμέσως μετά την γέννηση της κόρης του,η οποία έμελλε να είναι η μόνη που θα επιζούσε από τα παιδιά του Μολιέρου. Το καλοκαίρι του 1667 ο Μολιέρος ανέλαβε μια επεξεργασμένη έκδοδη του Ταρτούφου,την οποία μετονομασε Ο Απατεώνας. όμως ο πρόεδρος του Ανώτατου Δικαστηριου του Παρισιού αντέδρασε άμεσα με μία απαγόρευση του κομματιού,ενώ ο αρχιεπίσκοπος του Παρισιού απείλησε τον Μολιέρο ακόμη και με αφορισμό. Ο βασιλιάς όμως επέτρεψε να γίνει η παρουσίαση του θεατρικού έργου ιδιωτικά από τον αδερφό του. Μόλις στις 5 Φεβρουαρίου 1669,όταν η "παλιά Αυλή" είχε αποδυναμωθεί τελείως,και ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ κρατούσε στα χέρια του γερά τα ηνία της γαλλικής κυβέρνησης,μπορεσε ο Μολιέρος χωρίας κανένα προβλημα πλεον και χωρις αντιδρασεις,κριτικες και αφορισμους,να παρουσιασει επισημα την θεατρικη κωμωδία Ταρτούφος ή ο απατεώνας(Tartuffe,ou l'Imposteur),με τεράστια επιτυχία. Εντωμεταξύ ξανασχολήθηκε με το θέμα της υποκρισίας:στα τέλη του 1664,μετά την πρώτη απαγόρευση του Ταρτούφου,συνέγραψε τον Δον Ζουάν,μία κωμωδία με θέμα έναν αριστοκράτη απατεώνα γυναικών,που στο τέλος καταλήγει στην κόλαση. Τον Ιούνιο του 1666 ο Μολιέρος εξέδωσε την κωωδία Ο Μισάνθρωπος(Le Misanthrope),μία σάτιρα σχετικά με την υποκρινούμενη ευγένεια και την ανέντιμη κολακεία στην βασιλική αυλή αλλά και στα σαλόνια του Παρισιού.Η ασυνήθιστα έντονα αυτοβιογραφικως αποτυπωμένη φιγούρα του Άλκεστου,του πρωταγωνιστή του Μισάνθρωπου,αντικατοπτρίζει την απέχθεια του Μολιέρου και την μη θεληση του να ενταχθεί στην χωή της βασιλικής αυλής,όπου κυριαρχούσε το ψεύδος,η υποκρισία,οι ίντριγκες και η κολακεία.

248

Μολιέρος

249

Τα τελευταία χρόνια Το 1668,μετά την δεύτερη απαγόρευση του Ταρτούφου,ο Μολιέρος για πρώτη φορά εξέφρασε σιγανή κριτική στον προστάτη του και μαικήνα του θεάτρου βασιλιά Λουδοβίκου ΙΔ΄,στο έργο του Αμφιτρύωνας (Amphitryon).

Τα έργα του Λίστα των έργων του Μολιέρου (κατά χρονολογική σειρά) Έργο

Είδος

Δημιουργία

Ο ιπτάμενος γιατρός (Le Médecin volant)

Φάρσα σε μία πράξη (πεζός λόγος)

1645

Η ζήλεια του μουντζούρη (La Jalousie du barbouillé)

Φάρσα σε μία πράξη (πεζός λόγος)

1650

Ο απερίγραπτος (L'Étourdi ou les Contretemps)

Κωμωδία σε πέντε πράξεις (έμμετρος λόγος)

1655

Τα ερωτικά πείσματα (Le Dépit amoureux)

Κωμωδία σε πέντε πράξεις (έμμετρος λόγος)

16 Δεκεμβρίου 1656

Ο ερωτευμένος γιατρός (Le Docteur amoureux)

Κωμωδία σε μία πράξη (πεζός λόγος)

24 Οκτωβρίου 1658

Οι γελοίες κομψευόμενες (Les Précieuses ridicules)

Κωμωδία σε μία πράξη (πεζός λόγος)

18 Νοεμβρίου 1659

[[]] (Sganarelle ou le Cocu imaginaire)

Κωμωδία σε μία πράξη (έμμετρος λόγος)

28 Μαΐου 1660

[[]] (Dom Garcie de Navarre ou le Prince jaloux)

Ηρωική κωμωδία σε πέντε πράξεις (έμμετρος λόγος)

4 Φεβρουαρίου 1661

Το σχολείο των ανδρών (L'École des maris)

Κωμωδία σε τρεις πράξεις (έμμετρος λόγος)

24 Ιονίου 1661

Οι εκνευριστικοί (Les Fâcheux)

Κωμωδία-μπαλέτο σε τρεις πράξεις (έμμετρος λόγος)

17 Αυγούστου 1661

Το σχολείο των γυναικών (L'École des femmes)

Κωμωδία σε πέντε πράξεις (έμμετρος λόγος)

26 Δεκέμβρη 1662

[[]] (La Jalousie du Gros-René)

15 Απριλίου 1663

Η κριτική του σχολείου των γυναικών (La Critique de l'école des femmes)

Κωμωδία σε μία πράξη (πεζός λόγος)

1ᵉʳ Ιουνίου 1663

Ο αυτοσχεδιασμός των Βερσαλλιών (L'Impromptu de Versailles)

Κωμωδία σε μία πράξη (πεζός λόγος)

14 Οκτωβρίου 1663

Ο γάμος με το στανιό (Le Mariage forcé)

Κωμωδία σε μία πράξη (πεζός λόγος)

29 Ιανουαρίου 1664

[[]] (Gros-René, petit enfant)

27 Απριλίου 1664

Η πριγκίπισσα της Ελίδας (La Princesse d'Élide)

8 Μαΐου 1664

Ταρτούφος ή ο απατεώνας (Tartuffe ou l'Imposteur)

Κωμωδία σε πέντε πράξεις (έμμετρος λόγος)

12 Μαΐου 1664

Δον Ζουάν ή Το πέτρινο φαγοπότι (Dom Juan ou le Festin de pierre)

Κωμωδία σε πέντε πράξεις (έμμετρος λόγος)

15 Φεβρουαρίου 1665

Ο έρωτας γιατρός (L'Amour médecin)

Κωμωδία σε τρεις πράξεις (πεζός λόγος)

15 Σεπτεμβρίου 1665

Ο µισάνθρωπος (Le Misanthrope ou l'Atrabilaire amoureux)

Κωμωδία σε πέντε πράξεις (έμμετρος λόγος)

4 Ιουνίου 1666

Ο γιατρός με το στανιό (Le Médecin malgré lui)

Κωμωδία σε τρεις πράξεις (πεζός λόγος)

6 Αυγούστου 1666

Μελικέρτη (Mélicerte)

Ηρωική κωμωδία σε δύο πράξεις (έμμετρος λόγος)

2 Δεκεμβρίου 1666

[[]] (Pastorale comique)

5 Ιανουαρίου 1667

Ο Σικελός ή Ο έρωτας ζωγράφος (Le Sicilien ou l'Amour peintre)

Κωμωδία σε μία πράξη (πεζός λόγος)

14 Φεβρουαρίου 1667

Αμφιτρύωνας (Amphitryon)

Κωμωδία σε τρεις πράξεις (έμμετρος λόγος)

13 Ιανουαρίου 1668

Μολιέρος

250

Ζωρζ Νταντέν ή Ο ανύπαρκτος άνδρας (George Dandin ou le Mari confondu)

Κωμωδία σε τρεις πράξεις (πεζός λόγος)

18 Ιουλίου 1668

Ο Tσιγκούνης (L'Avare ou l'École du mensonge)

Κωμωδία σε πέντε πράξεις (πεζός λόγος)

9 Σετεμβρίου 1668

O κύριος ντε Πουρσωνίακ (Monsieur de Pourceaugnac)

Κωμωδία-μπαλέτο σε τρεις πράξεις (πεζός λόγος)

6 Οκτωβρίου 1669

Οι υπέροχοι εραστές (Les Amants magnifiques)

Κωμωδία σε πέντε πράξεις (πεζός λόγος)

4 Φεβρουαρίου 1670

Ο Αρχοντοχωριάτης (Le Bourgeois gentilhomme)

Κωμωδία-μπαλέτο σε πέντε πράξεις (πεζός λόγος)

14 Οκτωβρίου 1670

Ψυχή (Psyché)

Τραγωδία-μπαλέτο σε πέντε πράξεις (έμμετρος λόγος)

17 Ιανουαρίου 1671

Οι κατεργαριές του Σκαπίνου (Les Fourberies de Scapin)

Κωμωδία σε τρεις πράξεις (πεζός λόγος)

24 Μαΐου 1671

[[]] (La Comtesse d'Escarbagnas)

Κωμωδία σε μία πράξη (πεζός λόγος)

2 Δεκεμβρίου 1671

Οι Ψευτοδιανοούμενες (Les Femmes savantes)

Κωμωδία σε πέντε πράξεις (έμμετρος λόγος)

11 Μαρτίου 1672

Ο Κατά Φαντασίαν Ασθενής (Le Malade imaginaire)

Κωμωδία σε τρεις πράξεις (πεζός λόγος)

10 Φεβρουαρίου 1673

Ο θάνατος Μια από τις πιο γνωστές στιγμές της ζωής του Μολιέρου είναι και η τελευταία του η οποία έγινε θρύλος. Ο Μολιέρος δεν πέθανε, όπως πιστεύεται, πάνω στη σκηνή. Κατά τη διάρκεια στης παράστασης «Ο Κατά Φαντασίαν Ασθενής» κατέρρευσε στην σκηνή βήχοντας και αιμορραγώντας και παρά τις πιέσεις του βασιλιά Λουδοβίκου XIV για ξεκούραση, εκείνος συνέχισε να παίζει μέχρι το τέλος του έργου. Ύστερα από αυτό κατέρρευσε ξανά έχοντας μεγαλύτερη αιμορραγία αυτή τη φορά και πέθανε λίγες ώρες αργότερα στο σπίτι του. Ενταφιάστηκε χωρίς χριστιανική κηδεία και όντας ηθοποιός απαγορευόταν εκ νόμου να ταφεί στο ιερό χώμα ενός νεκροταφείου. Η σύζυγός του ζήτησε από το βασιλιά Λουδοβίκο XIV να επιτρέψει μια απλή τελετή αργά τη νύχτα. Εκείνος δέχτηκε και ο Μολιέρος τοποθετήθηκε στο μέρος του νεκροταφείου που προοριζόταν για τα αβάπτιστα βρέφη. Σε ‘κείνη την μυστική κηδεία παραβρέθηκαν πάνω από 800 άτομα. Το 1792 τα οστά του μεταφέρθηκαν στο μουσείο μνημείων της Γαλλίας και το 1817 μεταφέρθηκαν στο νεκροταφείο Le Père Lachaise. Λέγεται πως τη νύχτα που πέθανε, ο Μολιέρος φορούσε πράσινα ρούχα και έκτοτε υπάρχει η προκατάληψη πως το πράσινο χρώμα φέρνει κακοτυχία στους ηθοποιούς.

251

Νικολά Φλαμέλ Νικολά Φλαμέλ Ο Νικολά Φλαμέλ (γαλλ. Nicolás Flamel ή Nicholas Flamel (πιθανόν 1330 στην Ποντουάζ - 1413 ή 1418 στο Παρίσι) υπήρξε φημισμένος Γάλλος γραμματικός, συγγραφέας καθώς και έμπορος χειρογράφων και επίπλων. Αργότερα κυκλοφόρησε η φήμη ότι βρήκε την Φιλοσοφική Λίθο και ότι παρασκεύασε το μαγικό φίλτρο της αιωνιότητας. Ένα αλχημικό βιβλίο, δημοσιευμένο στο Παρίσι το 1612 με το όνομα Livre des figures hiéroglypiques και στο Λονδίνο το 1624 με τ' όνομα Exposition of the Hieroglyphicall Figures αναφέρονταν στον Νικολά Φλαμέλ. Στην εισαγωγή του εκδότη περιγράφεται η έρευνα του Φλαμέλ για την Φιλοσοφική Λίθο. Σύμφωνα στην εισαγωγή αυτή, ο Φλαμέλ είχε κάνει στόχο της ζωής του να αποκρυπτογραφήσει το κείμενο που αγόρασε.

Φανταστικό πορτραίτο του Φλαμέλ

Νικολά Φλαμέλ

252

Ζωή Ο Φλαμέλ προέρχονταν από φτωχή οικογένεια. Ο πατέρας του ήταν Εβραίος που είχε αναγκαστικά ασπασθεί την καθολική θρησκεία. Αυτός του δίδαξε την τέχνη της αντιγραφής χειρογράφων για να συνεχίσει τις σπουδές του σε μονή του τάγματος των Βενεδικτίνων. Σπούδασε Γαλλικά, Εβραϊκά και Λατινικά. Παντρεύτηκε το 1355 την χήρα Περονέλη ή Περνέλη. Δούλεψε στο Παρίσι ως γραφέας, ενώ διατηρούσε μαζί με την γυναίκα του ένα μικρο μαγαζί κοντά στην εκκλησία Saint-Jacques-de-la-Boucherie. Εκεί κοντά είχε και ένα εργαστήριο κατασκευής πολυτελών χειρόγραφων. Κατά την διάρκεια της ζωής του, εκείνος και η γυναίκα του έδιδαν στέγη και φαγητό στους άπορους, με αντάλλαγμα να προσεύχονται και να γίνονται ευσεβείς Ρωμαιοκαθολικοί. Αργότερα στη ζωή τους, επισημάνθηκαν για τα πλούτη τους και την φιλανθρωπία τους. Έγιναν τόσο πλούσιοι που ίδρυσαν πολλά εκκλησιαστικά και φιλανθρωπικά ιδρύματα, ενώ διοργάνωναν φιλόπτωχες συνεστιάσεις. Για αντάλλαγμα ο Φλαμέλ έδινε οδηγίες για αλληγορικές απεικονίσεις στους εξωτερικούς τοίχους των κτιρίων.

Auberge Nicolas Flamel, Rue de Montmorency 51. Το σπίτι που διέμεινε ο Φλαμέλ από το 1407 συνεχίζει να υπάρχει ακόμα και σήμερα και είναι από τα καλύτερα διατηρημένα οικοδομήματα του Παρισιού

Ο Νάιτζελ Ουίλκινς (Nigel Wilkins), βιογράφος του Φλαμέλ, ισχυρίζεται ότι τα πλούτη του μάλλον δεν προέρχονται από τις επιτυχίες του στην αλχημεία. Αντίθετα, ότι προφανώς ήταν της γυναίκας του, η οποία προηγουμένως είχε χηρέψει δύο φορές και κληρονόμησε την περιουσία των πρώην συζύγων της. Μια άλλη πιθανή πηγή πλούτου μπορεί να ήταν συναλλαγές που έκανε ο Φλαμέλ την εποχή του Εκατονταετούς Πολέμου. Το 1410 ο Φλαμέλ κατασκεύασε την επιτάφια στήλη του, η οποία σήμερα διατηρείται και εκτίθεται στο μουσείο Musée de Cluny στο Παρίσι. Η ταφόπλακα παρουσιάζει τους Απόστολους Πέτρο και Παύλο, μαζί με τον Ιησού ως παντοκράτορες, ενώ το σκήνο του Φλαμέλ κείτεται στα πόδια τους.[1] Ο θάνατος του Νίκολας σημειώθηκε κατά το 1418, αλλά ο τάφος του βρέθηκε άδειος. Φήμες λένε ότι ο Νικολά Φλαμέλ πότε δεν πέθανε πραγματικά και ότι ζει ως σήμερα, δίνοντας έμφαση στον μύθο του περιπλανώμενου Ιουδαίου.

Νικολά Φλαμέλ

253

Έργα του Το 1561 ο Ζακ Γκοορί (Jacques Gohorry), ο οποίος ήταν συγγραφέας αλχημιστής τύπωσε μια συλλογή τριών έργων περί Μεταστοιχείωσης των Μετάλλων. Ένα από αυτά, με τον τίτλο Sommaire Philosophique έφερε το όνομα του Φλαμέλ. Το έργο αυτό έγινε δημοφιλές, αφού στην συνέχεια εκτυπώθηκε αρκετές φορές και έγινε απόσπασμα πολλών ανθολογιών.

Η επιτάφια στήλη του Φλαμέλ

Στον Φλαμέλ αποδίδονται επίσης αποσπάσματα του βιβλίου αλχημείας Livre des figures hiéroglypiques που εκδόθηκε το 1612 στο Παρίσι, το 1624 στα αγγλικά στο Λονδίνο[2] και το 1681 στα γερμανικά στο Αμβούργο („Des berühmten Philosophi Nicolai Flamelli Chymische Werke“). Περιέχει καλλιτεχνικές διακοσμήσεις τις οποίες ο Φλαμέλ προόριζε για το νεκροταφείο Cimetière des Innocents. Ο πρόλογος του βιβλίου αυτού διηγείται την ιστορία του αλχημιστή Φλαμέλ. Η πατρότητα του κειμένου αυτού αμφισβητήθηκε τον 18ο αι. από τον Αββά Βιγιέν (Abbé Villain).[3] Επίσης, ο Ουίλκινς υποστηρίζει ότι το έργο είναι ολόκληρο από τον εκδότη, ο οποίος αντέγραψε κείμενα παλαιότερων αλχημιστών και γνωστών αποσπασμάτων της ζωής του Φλαμέλ τις οποίες ανέμιξε με διάφορες προφορικές παραδόσεις. Αν και το βιβλίο φέρει την χρονολογία 1399, ο Κλοντ Γκανιόν (Claude Gagnon) υποστηρίζει ότι το λεξιλόγιο που χρησιμοποιεί και οι θεωρίες που περιέχει αποδεικνύουν ότι δεν μπορεί να έχει γραφτεί πριν από το έτος 1590. Υποστηρίζει επίσης ότι όνομα Arnaud de la Chevalerie που αναφέρεται ως εκδότης ανήκει στον Φρανσουά Μπεροάλντ ντε Βερβίλ (François Béroalde de Verville).[4]

Θρύλοι γύρω από το πρόσωπό του Ένας θρύλος, σύμφωνα με τον πρόλογο του βιβλίου Livre des figures hiéroglyphiques, λέει ότι το 1357 παρουσιάστηκε ένας άγγελος στο όνειρο του Φλαμέλ και του έδειξε ένα βιβλίο μυστικού περιεχομένου, που μόνο ο Φλαμέλ θα μπορούσε να αποκρυπτογραφήσει. Πραγματικά, ο Φλαμέλ μετά από λίγο καιρό ανακάλυψε σε ένα βιβλιοπωλείο ένα φυλλάδιο που το αγόρασε πληρώνοντας δύο φιορίνια. Το περιεχόμενο στο φυλλάδιο αυτό είχε τρία κεφάλαια και συνολικά επτά σελίδες, και ήταν μια οδηγία χρήσης σε αλληγορική μορφή για την κατασκευή της Φιλοσοφικής Λίθου. Ο Φλαμέλ χρειάστηκε 21 χρόνια για να αποκρυπτογραφήσει το κείμενο. Πήγε μάλιστα και στην Ισπανία όπου ζήτησε τα φώτα των εκεί αλχημιστών, αλλά ούτε και αυτοί μπόρεσαν να τον βοηθήσουν. Στον γυρισμό από την Ισπανία, ένας Εβραίος λόγιος συνοδοιπόρος, ο Μετρ Κανς (Maître Canches), του είπε ότι το φυλλάδιο αυτό πρόκειται περί του βιβλίου Habraham, Juif, Prince, Prêtre, Lévite,

Νικολά Φλαμέλ Astrologue & Philosophe; à la Nation des Juifs que l'ire de Dieu a dispersé dans les Gaules, etc και του έδωσε λίγες οδηγίες για την αποκρυπτογράφηση του περιεχομένου του. Ο Μετρ Κανς απεβίωσε όμως πριν προλάβει να του πει περισσότερα. Ο Φλαμέλ τελικά στις 17 Ιανουαρίου του 1382, μια καθαρά Δευτέρα, κατόρθωσε με την βοήθεια της συζύγου του, Περνέλλη, να μετατρέψει για πρώτη φορά υδράργυρο σε ασήμι. Στις 25 Απριλίου του ίδιου έτους κατόρθωσε με τον ίδιο τρόπο να κάνει χρυσάφι. Αργότερα φημολογήθηκε ότι το βιβλίο που βρήκε ο Φλαμέλ ήταν ένας μυστικός χάρτης που έδειχνε πού ήταν κρυμμένοι οι θησαυροί των Εβραίων που είχαν εκδιωχθεί από την Γαλλία. Το Μέγα Πλήρες Παγκόσμιο Επιστημονικό Λεξικό που εξέδωσε ο Γερμανός Γιόχαν Χάινριχ Γκέντλερ το 1735 λέει ότι ο Φλαμέλ διέδωσε τα περί κατασκευής της Φιλοσοφικής Λίθου μόνο και μόνο για να δικαιολογήσει τα πλούτη του, ενώ στην αλήθεια έκλεβε και κατάχρώταν δημόσιους πόρους.[5] Ένας άλλος θρύλος θέλει τον Φλαμέλ να ανακαλύπτει το φίλτρο της αιωνιότητας, γι' αυτό και ο τάφος του και της γυναίκας του έχουν μείνει άδειοι, ενώ ακόμη και πολύ μετά τον θάνατό του κατά διαστήματα παρουσιάζονταν εκδόσεις εντύπων αλχημείας που έφεραν το όνομα του Φλαμέλ. Ο Γάλλος έμπορος Paul Lucas (1664–1737) διέδωσε στην αρχή του 18ου αιώνα τη φήμη ότι ο Φλαμέλ ζει αιώνια και βρίσκεται στην Ινδία, όπως του είπαν Τούρκοι που τον είχαν συναντήσει εκεί. Ο θρύλος αυτός θυμίζει έναν άλλο μύθο του περιπλανώμενου Ιουδαίου. Αργότερα και με την πάροδο των αιώνων ο μύθος αυτός αναπλάστηκε με κεντρικό ήρωα τον Κόμη του Σαιν Ζερμαίν.

Αναφορές σε βιβλία Ο Φλαμέλ αναφέρεται σε πολλά έργα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας. • Στο μυθιστόρημα Η Παναγία των Παρισίων (1831) του Βίκτωρος Ουγκώ, • Στο μυθιστόρημα Ο Κόμης του Μοντεχρίστο (1845) του Αλέξανδρου Δουμά, • από την Τζ. Κ. Ρόουλινγκ στο πρώτο της βιβλίο Ο Χάρι Πότερ και η Φιλοσοφική Λίθος. Διαβάζουμε ότι είναι φίλος με τον Άλμπους Ντάμπλντορ αλλά ποτέ δεν τον βλέπουμε. • Αναφορά επίσης στον Νικολά Φλαμέλ γίνεται και στον Κώδικα Ντα Βίντσι ως Μεγάλου Μαγίστρου του Κοινού της Σιών (1398-1418).

Παραπομπές [1] Η επιτάφια πλάκα του Φλαμέλ (http:/ / www. levity. com/ alchemy/ images/ flamel_gravestone. jpg) [2] Laurinda Dixon, ed.: Nicolas Flamel, His Exposition of the Hieroglyphicall Figures (1624), New York, Garland, 1994. [3] Abbé Villain: Histoire critique de Nicolas Flamel et de sa femme Pernelle. Recueillie d'anciens actes anciens qui justifient l'origine et la médiocrité de leur fortune, contre les imputations des alchimistes, Paris 1761. (http://www.ilab.org/db/book443_120797.html) [4] Claude Gagnon, Description du Livre des figures hiéroglyphiques attribué à Nicolas Flamel, Montréal (Canada), L'aurore, 1977;

Nicolas Flamel sous investigation, S. 135–137, Éditions du Loup de Gouttière, 1994. [5] Hans Biedermann: Lexikon der magischen Künste, Lizenzausgabe der 3., verbesserten und erweiterten Auflage, VMA-Verlag,

Wiesbaden, 1998. ISBN 3-928127-59-4.

254

Νικολά Φλαμέλ

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • http://www.alchemylab.com/flamel.htm • Μια μικρή διατριβή με τον τίτλο Summarium Philosophicum, Nicolai Flamelli. (http://www.levity.com/ alchemy/flamel_summarium.html) • Ιστοσελίδα με διάφορα κείμενα του Φλαμέλ (http://www.levity.com/alchemy/flamel.html) (Αγγλικά) Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το Flamel άρθρο Nicolas Flamel (http:/ / de. wikipedia. org/ wiki/ Nicolas) της Γερμανικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 (http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/ ). ( Flamel ιστορικό/συντάκτες (http:/ / de. wikipedia. org/ wiki/ Nicolas)).

Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το Flamel άρθρο Nicolas Flamel (http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ Nicolas) της Αγγλόγλωσσης Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 (http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/ ). ( Flamel ιστορικό/συντάκτες (http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ Nicolas)).

255

256

Ντενί Ντιντερό Ντενί Ντιντερό Ο Ντενί Ντιντερό (Denis Diderot, 5 Οκτωβρίου 1713 – 31 Ιουλίου 1784) ήταν Γάλλος φιλόσοφος και συγγραφέας. Γιος ενός σιδερά από την πόλη Λανγκρ (Langres), διδάχθηκε από Ιησουίτες κληρικούς και σπούδασε στη Σορβόνη, από όπου αποφοίτησε το 1732 ως νομικός. Ο Ντιντερό έχασε όμως το ενδιαφέρον του για το νομικό επάγγελμα και προτίμησε να ασχοληθεί με γλώσσες, λογοτεχνία, φιλοσοφία και μαθηματικά. Αναδείχθηκε σε επιφανή φιλόλογο, φιλόσοφο και συγγραφέα ενώ ήταν εμπνευστής και ηγέτης της προσπάθειας για συγγραφή της «Εγκυκλοπαίδειας» από το 1746 μέχρι το 1780. Σε όλα τα έργα του διέδιδε το πνεύμα του διαφωτισμού, άθεος και υλιστής ο ίδιος, ενάντια στη δεισιδαιμονία και τη θρησκοληψία. Μαζί με τον Βολταίρο και τον Ρουσσώ θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Γάλλους συγγραφείς του 18ου αιώνα. Τα μυθιστορήματά του διαβάζονται ακόμα και τον 21ο αιώνα. Έγραψε ακόμα θεατρικά έργα και κριτικές εργασίες.

Ο Ντενί Ντιντερό, από τον Βαν Λού, 1767

Η τσαρίνα Αικατερίνη της Ρωσίας τον κάλεσε να υποβάλει προτάσεις για το εκπαιδευτικό σύστημα της Ρωσίας και γι' αυτό ο Ντιντερό έμεινε στα χρόνια 1773-1774 στην Πετρούπολη. Στα ύστερα δημοσιεύματά του ασχολήθηκε επίσης με πολιτικά ζητήματα και θεωρείται από τους πνευματικούς πατέρες της επερχόμενης γαλλικής επαναστάσεως.

Πρώτα χρόνια Ο Ντιντερό μεγάλωσε στην πόλη Λάνγκρ στην Καμπανία της Γαλλίας και ήταν ο μεγαλύτερος γιος ενός ευκατάστατου σιδερά. Έλαβε μόρφωση σε σχολείο Ιησουιτών και στη συνέχεια πήγε στο Παρίσι για να συνεχίσει την φοίτηση του. Το 1732 διέκοψε τις σπουδές του ως θεολόγος και άρχισε μια νέα ζωή στη γαλλική πρωτεύουσα, γνωρίζοντας πολλούς διανοούμενους της εποχής, όπως τον Ζαν ντ' Αλαμπέρ και τον Ζαν Ζακ Ρουσσώ. Άρχισε να γράφει και να μεταφράζει αγγλικά χειρόγραφα στα γαλλικά. Λίγο αργότερα γνώρισε μια νεαρή πλύστρα, και θέλοντας να την παντρευτεί, ζήτησε την άδεια του πατέρα του, όπως ήταν συνηθισμένο εκείνη την εποχή. Εκείνος δεν συμφώνησε και αποφάσισε να τον κλείσει σε μοναστήρι. Η αντιπάθεια του Ντιντερό προς τον θεσμό των μοναστηριών και την εκκλησία γενικότερα ίσως πηγάζει από αυτό το γεγονός, μια αντιπάθεια η οποία μεγάλωσε όταν η αδερφή του κλείστηκε οικειοθελώς σε ένα μοναστήρι και εκεί αρρώστησε ψυχικά.

Ντενί Ντιντερό Όταν δραπέτευσε από το μοναστήρι που τον είχε κλείσει ο πατέρας του επέστρεψε στο Παρίσι και παντρεύτηκε την νεαρή πλύστρα μυστικά. Σύντομα απέκτησαν μαζί μια κόρη, η οποία όμως πέθανε πολύ πρόωρα. Αργότερα γεννήθηκαν δύο γιοί, οι οποίοι πέθαναν επίσης πρόωρα. Μόνο μια κόρη που γεννήθηκε το 1753 επέζησε.

Η Εγκυκλοπαίδεια Καθώς είχε συγγράψει την ιστορία των αρχαίων Ελλήνων και ένα ιατρικό λεξικό, το 1746 ο Ντιντερό προσκλήθηκε από έναν γνωστό Παριζιάνο εκδότη να μεταφράσει την αγγλική εγκυκλοπαίδεια Cyclopaedia, or Universal Dictionary of the Arts and Sciences. Ο Ντιντερό αποφάσισε να μην περιοριστεί μόνο στους δύο τόμους αυτού του έργου, αλλά να το επεκτείνει σημαντικά, προσθέτοντας σε αυτό όλες τις γνώσεις της εποχής. Σε αυτό το έργο τον βοήθησαν και άλλοι διανοούμενοι και φίλοι του, κυρίως ο Ντ' Αλαμπέρ, που ήταν μαθηματικός και φυσικός επιστήμονας, αλλά και πολύ γνωστά πρόσωπα όπως ο Μοντεσκιέ και ο Βολταίρος. Το 1749 αναγκάστηκε να διακόψει, εξαιτίας κάποιων γραπτών που είχε δημοσιεύσει παλαιότερα και στα οποία ασκούσε κριτική στην εκκλησία. Φυλακίστηκε για μικρό χρονικό διάστημα. Αργότερα αποφάσισε να αφήσει πολλά έργα του ανέκδοτα, για να μην θέσει σε κίνδυνο τη συνέχιση της Εγκυκλοπαίδειας (Encyclopédie). Η Εγκυκλοπαίδεια Το 1750 δημιούργησε ένα προσπέκτους (Prospectus), με το οποίο καλούσε άτομα από όλη την Ευρώπη να βοηθήσουν στην συγγραφή αυτού του κολοσσιαίου έργου. Ήδη το 1751 εμφανίστηκαν οι δύο πρώτοι τόμοι της Εγκυκλοπαίδειας ή Λεξικό αλφαβητικά ταξινομημένο των τεχνών και των επαγγελμάτων (γαλλ. Encyclopédie ou Dictionnaire raisonné des arts et métiers, par une société de gens de lettres), από έναν κύκλο συγγραφέων. Η επιτυχία του έργου στα βιβλιοπωλεία ήταν πολύ μεγάλη, οι Ιησουίτες όμως και πολλοί κληρικοί διέγνωσαν μια αντιχριστιανική τάση στο έργο αυτό και πέτυχαν με βασιλική διαταγή την απαγόρευση του έργου.

Επειδή όμως η μαρκησία ντε Πομπαντούρ, η ερωμένη του βασιλιά Λουδοβίκου ΙΕ΄, κατείχε μια εξαιρετικά σημαντική θέση, επηρέασε υπέρ της Εγκυκλοπαίδειας πολλούς υπουργούς και άλλα πρόσωπα με επιρροή, ώστε τελικά εκδόθηκαν παρά την απαγόρευση που ίσχυε από το 1753 έως το 1756, τέσσερις νέοι τόμοι. Η πίεση όμως των αντιπάλων της Εγκυκλοπαίδειας αυξήθηκε, και έτσι το 1758 επήλθε μια νέα απαγόρευση. Ακόμη και ο πάπας δεν ενέκρινε το έργο. Η Εγκυκλοπαίδεια όμως σημείωσε τεράστια επιτυχία όχι μόνο στη Γαλλία αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη, και καθώς η γαλλική κυβέρνηση εισέπραττε πολλά χρήματα από την πώληση αντιτύπων της Εγκυκλοπαίδειας στην Ευρώπη, ενθάρρυνε τον Ντιντερό και τους υπόλοιπους Εγκυκλοπαιδιστές να συνεχίσουν τη συγγραφή της. Ο Ντιντερό έγραψε και τους υπόλοιπους δέκα τόμους, μαζί με πέντε τόμους εικονογραφήσεις μέχρι το 1765, αποσύρθηκε όμως - μετά από είκοσι χρόνια συγγραφής και άφησε στους συνεχιστές τους να εκδώσουν και τους υπόλοιπους τελευταίους τόμους με εικόνες. Όπως και οι υπόλοιποι τόμοι της Εγκυκλοπαίδειας, έτσι και αυτοί, συνέβαλαν στη μεγάλη φήμη και τη διάδοση του έργου σε ολόκληρη την Ευρώπη.

257

Ντενί Ντιντερό

Φιλοσοφία, κριτική, θέατρο και μυθιστορήματα Παράλληλα με την Εγκυκλοπαίδεια ο Ντιντερό συνέγραφε και άλλα έργα. Το 1746 ολοκλήρωσε το έργο του Φιλοσοφικές σκέψεις (Pensées philosophiques). Το 1749 φυλακίστηκε εξαιτίας του συγγράμματος του Γράμμα για τους τυφλούς (Lettre pour les aveugles). Το 1751 έγινε μέλος της Ακαδημίας των Επιστημών στο Βερολίνο. Ως φυσικός επιστήμονας, ο Ντιντερό ασχολήθηκε με το έργο του Σκέψεις για την ερμηνεία της φύσης (Pensées sur l'interprétation de la nature), στο οποίο τάσσεται υπέρ των πειραμάτων και κατά των θεωρητικών ψευδορασιοναλιστικών ιδεών του Καρτέσιου. Έγραψε επίσης θεατρικά έργα, όπως το Φυσικός γιος (Fils naturel) το 1757 και το Πατέρας της οικογένειας (Le Père de famille) το 1758. Όσον αφορά τα μυθιστορήματα, το πιο γνωστό και συνάμα το πιο επιτυχημένο του είναι Η μοναχή (La religieuse), το οποίο περιγράφει τα πάθη και τις δυσκολίες μιας γυναίκας που δεν θέλει να είναι μοναχή.

Ο Ντιντερό ως προσωπικότητα Μαζί με την σκληρή συγγραφική δουλειά του ο Ντιντερό φρόντιζε να έχει συχνές επαφές με τους Παριζιάνους διανοούμενους διαφωτιστές της εποχής. Όπως ο Βολταίρος, έτσι και ο Ντιντερό, αναζητούσε ένα φωτισμένο μονάρχη, τον οποίο βρήκε στο πρόσωπο της τσαρίνας Αικατερίνης, η οποία καταγόταν από τη Γερμανία και του άφησε στη διάθεσή του, το 1765, τη βιβλιοθήκη της. Τον προσέλαβε ως βιβλιοθηκάριο και τον βοήθησε οικονομικά, ενώ το 1773 ο Ντιντερό έμεινε για ένα διάστημα στην Αγία Πετρούπολη. Ο Ντιντερό βρήκε υποστήριξη στον κύκλο των Μασόνων, αλλά το εάν ο ίδιος του ήταν Μασόνος δεν είναι ιστορικά εξακριβωμένο.

Έργα • • • • • • • • • • • • • • • • •

Φιλοσοφικές σκέψεις (Pensées philosophiques, 1746) Η βόλτα του σκεπτικιστή (La promenade du sceptique, 1747) Τα αδιάκριτα μπιζού (Les bijoux indiscrets, 1748) Γράμμα για τους τυφλούς (Lettre sur les aveugles, 1749) Γράμμα για τους κωφάλαλους (Lettre sur les sourds et muets, 1751) Σκέψεις για την ερμηνεία της φύσης (Pensées sur l'interprétation de la nature, 1753) Ο φυσικός γιος (Le fils naturel, 1757) Ο πατέρας της οικογένειας (Le Père de famille, 1758) Λόγος σχετικα με την δραματική ποίηση (Discours sur la poésie dramatique, 1758) Η μοναχή (La religieuse, 1760) Ο ανιψιός του Ραμώ (Le neveu de Rameau, 1761-1776) Το όνειρο του Ντ'Αλαμπέρ (Le rêve de D'Alembert, 1769) Ζακ ο μοιραίος και ο κύριος του (Jacques le fataliste et son maître,1771) Αυτό δεν είναι μια αφήγηση (Ceci n'est pas une conte, 1772) Réfutation d'Helvétius, 1774 Supplément au Voyage de Bougainville, 1775 Δοκίμιο πάνω στις βασιλειες των Νέρων και Κλαύδιο (Essai sur les règnes de Claude et de Néron, 1778)

258

Ντενί Ντιντερό

Βιβλιογραφία • Hans Magnus Enzensberger: Diderots Schatten. Unterhaltungen, Szenen, Essays. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1994, ISBN 3-518-40632-9 • Anette Selg, Rainer Wieland (Hrsg.): Die Welt der Encyclopédie. Frankfurt am Main 2001, ISBN 3-8218-4711-5 • Johanna Borek: Denis Diderot. Rowohlt Taschenbuch Verlag, Hamburg 2000, ISBN 3-499-50447-2

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • • • •

http://www.pole-diderot.com/site/html/ (Γαλλικά) Βιογραφία [1] (Γαλλικά) BiblioWeb [2] (Γαλλικά) Σύντομη βιογραφία [3] (Αγγλικά)

Παραπομπές [1] http:/ / atheisme. free. fr/ Biographies/ Diderot. htm [2] http:/ / www. biblioweb. org/ -DIDEROT-Denis-. html [3] http:/ / dromo. info/ diderotbio. htm

259

260

Οκτάβ Μιρμπώ Οκτάβ Μιρμπώ Ο Οκτάβ Μιρμπώ (Octave Mirbeau, 16 Φεβρουαρίου 1848 - 16 Φεβρουαρίου 1917) ήταν Γάλλος λογοτέχνης.

Βιογραφία Γεννήθηκε στις 16 Φλεβάρη 1848 στο Καλβαντός και απεβίωσε την ίδια μέρα 69 χρόνια αργότερα, το 1917 στο Παρίσι. Ο πατέρας του ήταν αξιωματικός του υγειονομικού, μοναρχικών φρονημάτων, και η μητέρα του κόρη συμβολαιογράφου. Στις 12 Οκτώβρη 1859 ο νεαρός Μιρμπώ μπαίνει εσωτερικός στο Ιησουιτικό κολέγιο του Σαιν-Φρανσουά Ξαβιέ ντε Βαν. Θα μείνει εκεί μέχρι τα μέσα του 1862 και θα περιγράψει την οδυνηρή εμπειρία του σε άρθρο που δημοσιεύει στη Ζουρνάλ της 10-1-1901, με τον εύγλωττο τίτλο: "Αυτοί που απολιθώνουν τις ψυχές". Το 1866 γράφεται στη νομική σχολή στο Παρίσι χωρίς ωστόσο να παρακολουθήσει μαθήματα. Αντί Οκτάβ Μιρμπώ (Octave Mirbeau) για αυτό, κάνει ζωή μποέμ. Όταν ξεσπάει ο γαλλοπρωσικός πόλεμος το 1870, ο Μιρμπώ κατατάσσεται στη φρουρά του Ορν και γίνεται υπαξιωματικός. Με την κατάρρευση όμως του γαλλικού στρατού, ο Μιρμπώ βρίσκεται άρρωστος στο νοσοκομείο της Αλανσόν, όπου θεωρείται λιποτάκτης. Αφού μετά από είκοσι μήνες κράτησης αθωώνεται, τελικά, τον Σεπτέμβρη του 1872, εγκαθίσταται στο Παρίσι, όπου, ασκώντας λογοτεχνική κριτική σε εφημερίδες, υπερασπίζεται με πάθος τους ιμπρεσιονιστές Μανέ, Σεζάν και Μονέ. Το 1877, κρίσιμη χρονιά για τη Δημοκρατία, και κατά μήνα Μάιο, η δεξιά κυβέρνηση διορίζει τον Μιρμπώ στη νομαρχία της Αριέζ. Τον Δεκέμβρη όμως η δημοκρατική κυβέρνηση τον απολύει. Αρχίζει να παίζει στο χρηματιστήριο και έχει μια παθιασμένη και άτυχη ερωτική σχέση με μια άγνωστη γυναίκα. Στη συνέχεια εγκαταλείπει το Παρίσι και πηγαίνει μόνος του στη Βρεττάνη, όπου αγοράζει ένα αλιευτικό σαρδέλας και μένει στην περιοχή δεκαοχτώ μήνες περίπου. Στα 1887 παντρεύεται την πρώην θεατρίνα Αυγουστίνα Τουλέ, διατηρώντας τις επιφυλάξεις του σχετικά με τις δυνατότητες να ευδοκιμήσει η συγκατοίκηση δύο ανθρώπων διαφορετικού φύλου. Τα επόμενα χρόνια θα είναι δύσκολα, αφού η ηθική κρίση που περνά συνοδεύεται και από μια συζυγική. Πλούσιος πλέον, το 1901 εγκαθίσταται στο Παρίσι.

Οκτάβ Μιρμπώ

Το έργο του Η ερμηνεία που αποδίδει στην ιδιότητα του ηθοποιού σ' ένα άρθρο στη Φιγκαρό στις 26 Οκτώβρη 1882, προκαλεί σκάνδαλο. Το 1883 εκδίδει ένα συλλογικό εβδομαδιαίο έντυπο, τους Μορφασμούς, μια ανεπιτυχή και άκομψη απόπειρα υπεράσπισης της κληρονομιάς του στρατηγού Μπουλανζέ. Έρχεται αντιμέτωπος με την πλουτοκρατία και επιτίθεται κατά των Εβραίων. Το 1887 δημοσιεύει 21 παραμύθια. Με το μυθιστόρημά του Ο Γολγοθάς το 1887 ο Μιρμπώ μεταμορφώνεται, περιγράφοντας τις απογοητεύσεις και την απομυθοποίηση του εθνικισμού που έχει ως κατάληξη τον πόλεμο. Με τον Αβά Ζυλ γίνεται όμως ο Μιρμπώ το 1888 ένας σημαντικός συγγραφέας. Την επόμενη χρονιά δημοσιεύεται ο Σεβαστιανός Ροκ, ένα έργο αυτοβιογραφικής έμπνευσης και ταυτόχρονα με έντονα αντιπολεμικό χαρακτήρα. Στη συνέχεια τάσσεται υπέρ της "επανακατάκτησης του ατόμου" και πιστεύει μόνο σε μια ατομικιστική οργάνωση. Στην υπόθεση Ντρέιφους το 1896, ο Μιρμπώ παύει να είναι αντισημίτης και Ο Γολγοθάς υπερασπίζεται τον Εμίλ Ζολά. Ξεκινά την καριέρα του στο θέατρο με το έντονα απαισιόδοξου περιεχομένου και ύφους έργο Κακοί Ποιμένες το 1897. Στα έργα του Ο κήπος των μαρτυρίων (1899) και Το ημερολόγιο μιας καμαριέρας (1900) διαφαίνεται η υπαρξιακή και φιλολογική κρίση που διανύει ο συγγραφέας, η οποία τον απομακρύνει από τη μυθιστoρηματική γραφή. Η οριστική ρήξη επέρχεται όμως με το καυστικό έργο του Οι 21 ημέρες ενός νευαρασθενικού (1901), όπου κάνει συστηματική χρήση της τεχνικής του κολάζ. Το έργο του Οι υποθέσεις είναι οι υποθέσεις γνώρισε το 1903 παγκόσμια επιτυχία. Το 1904 με τον τίτλο Φάρσες και ηθικολογίες δημοσίευσε 6 θεατρικά μονόπρακτα παιδαγωγικού και ηθικολογικού χαρακτήρα. Το Νοέμβριο του 1907 δημοσίευσε στον εκδοτικό οίκο Φασκέλ ένα πρωτότυπο έργο με αινιγματικό τίτλο Το αυτοκίνητο 628-Ε8. Πρόκειται για ένα έργο που παρουσιάζεται ώς ένα από τα πρώτα ταξιδιωτικά αφηγήματα με αυτοκίνητο.

261

Οκτάβ Μιρμπώ

Το 1908 ανέβασε στη Κομεντί Φρανσέζ ένα θεατρικό έργο, την Εστία, που σκανδάλισε το κοινό με το θέμα ταμπού που έθιξε, την οικονομική και σεξουαλική εκμετάλλευση των εφήβων σε μια φιλανθρωπική εστία. Επίσης με το έργο του Ντίνγκο το 1913, αφηγηματικού χαρακτήρα, κλείνει τον κύκλο του ως συγγραφέας μυθιστορημάτων και επικεντρώνεται στην αφήγηση προσωπικών του εμπειριών, χρησιμοποιώντας τόσο τη φαντασία του όσο και τη σατιρική του διάθεση απένατι στην εποχή του. Τα άρθρα του για την τέχνη, στα οποία υποστήριζε πολλούς νέους καλλιτέχνες, συχνά περιφρονημένους, συλλέχθηκαν και δημοσιεύτηκαν το 1993 με τον τίτλο Αισθητικές διαμάχες. Επίσης τα λογοτεχνικά και δημοσιογραφικά άρθρα του δημοσιεύτηκαν το 2006 στις Λογοτεχνικές διαμάχες.

Κληρονομιά Αρχικά βασιλικός, καθολικός και αντισημίτης, ο Μιρμπό Εστία υποστήριξε στη συνέχεια τις πιο προοδευτικές ιδέες στα άρθρα του, στα μυθιστορήματά του και τα θεατρικά του έργα, καταλήγοντας να υπερασπίζεται αναρχικές ιδέες και ερχόμενος έτσι σε αντίθεση με όλες τις παραδοσιακές αξίες. Πνεύμα ανήσυχο που επιζητούσε τις καινοτομίες, ενδιαφέρθηκε ιδιαιτέρως για τη μοντέρνα τέχνη, και συχνά για πολλούς ζωγράφους και γλύπτες (Μονέ, Ροντέν) ως ένας αλάνθαστος κριτικός τέχνης. Πρόκειται για ένα συγγραφέα που συμμετείχε με οξυδέρκεια, έντονη κριτική και καυστική διάθεση, αλλά και συγχρόνως μεγάλη ευαισθησία σε όλες τις μεγάλες πνευματικές, αισθητικές, κοινωνικές και πολιτικές διαμάχες της εποχής του με σκοπό να αφυπνίσει τις συνειδήσεις των συγχρόνων του.

Εργογραφία • Le Calvaire (Ο γολγοθάς, 1886) • • • • • • • • • • • • • • • •

L'Abbé Jules (Ο Αββάς Ζυλ, 1888 ) Sébastien Roch (Σεβαστιανός Ροκ, 1890) Dans le ciel (Στον ουρανό, 1892-1893) Les Mauvais bergers (Οι Κακοί Ποιμένες, θεατρικά, 1897) Le Jardin des supplices (Ο κήπος των μαρτυρίων, 1899) Le Journal d'une femme de chambre (Το ημερολόγιο μιας καμαριέρας, 1900) Les 21 jours d'un neurasthénique (Οι Είκοσι Μία Μέρες ενός Νευρασθενικού, 1901 ) Les affaires sont les affaires (Οι υποθέσδεις είναι υποθέσεις, θεατρικά, 1903). Farces et moralités (Φάρσες και ηθικολογίες, θεατρικά, 1904) La 628-E8 (Το αυτοκίνητο 628-Ε8, 1907) Le Foyer, (Το Φουαγιέ, θεατρικά, 1908) Dingo (Ντίνγκο, 1913) Les Mémoires de mon ami (1920) Les Souvenirs d'un pauvre diable (Τα απομνημονεύματα ενός φτωχού διαβόλου, 1921) Contes cruels (Διηγήματα, 1990) Combats esthétiques (Καλλιτεχνικά χρονογραφήματα, 1993)

• Combats littéraires (Καλλιτεχνικά χρονογραφήματα, 2006) • Correspondance générale (2003-2005-2009)

262

Οκτάβ Μιρμπώ

Μελέτες • • • •

Pierre Michel - Jean-François Nivet, Octave Mirbeau, l'imprécateur au coeur fidèle, Séguier, 1990 (Γαλλικά). Pierre Michel, Les Combats d'Octave Mirbeau, Besançon, 1995 (Γαλλικά). Samuel Lair, Mirbeau et le mythe de la Nature, Presses universitaires de Rennes, 2004 (Γαλλικά). Cahiers Octave Mirbeau, n° 1-17, 1994-2010. (Γαλλικά)

Εξωτερικοί δεσμοί • Société Octave Mirbeau [1]. • • • • •

Éditions du Boucher [2] (Γαλλικά). Pierre Michel, Octave Mirbeau et le roman [3] (Γαλλικά). Pierre Michel, Bibliographie d’Octave Mirbeau [4] (Γαλλικά). Dictionnaire Octave Mirbeau [5] (Γαλλικά). Οκτάβ Μιρμπώ, ΠIENTANA [6].

Παραπομπές [1] http:/ / mirbeau. asso. fr/ [2] [3] [4] [5] [6]

http:/ / www. leboucher. com/ vous/ _accueille. html?mirbeau/ romans. html~centregc http:/ / www. scribd. com/ doc/ 2359004/ Pierre-Michel-Octave-Mirbeau-et-le-roman http:/ / michel. mirbeau. perso. sfr. fr/ Michel%20-%20Bibliographie%20d%27OM. pdf http:/ / mirbeau. asso. fr/ dictionnaire/ http:/ / www. scribd. com/ doc/ 3673390/ -IENTANA

263

264

Ονορέ ντε Μπαλζάκ Ονορέ ντε Μπαλζάκ Ο Ονορέ ντε Μπαλζάκ (Honoré de Balzac, 20 Μαΐου 1799 – 18 Αυγούστου 1850) ήταν Γάλλος λογοτέχνης του πρώτου μισού του 19ου αιώνα. Συγκαταλέγεται στους θεμελιωτές του ρεαλισμού στην Ευρωπαϊκή λογοτεχνία ενώ θεωρείται και ένας από τους σημαντικότερους μυθιστοριογράφους όλων των εποχών. Έφερε εις πέρας ένα μνημειώδες έργο την Ανθρώπινη Κωμωδία, μία συνεκτική συλλογή αρκετών μυθιστορημάτων που φιλοδοξούν να περιγράψουν σχεδόν εξαντλητικά τη γαλλική κοινωνία της εποχής του.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην πόλη Τουρ με καταγωγή από μία αστική οικογένεια της εποχής. To 1814 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι ενώ σε ηλικία 17 ετών, άρχισε σπουδές νομικής στη Σορβόνη. Το 1819, Honoré de Balzac απέκτησε το πτυχίο του baccalauréat και εργάστηκε για ένα διάστημα ως βοηθός σε δικηγορικό γραφείο, ωστόσο τελικά δεν ακολούθησε το επάγγελμα του συμβολαιογράφου αλλά αφοσιώθηκε στη λογοτεχνία. Εγκατέλειψε το πατρικό του σπίτι για να μείνει μόνος σε μια φτωχική σοφίτα και να αφιερωθεί στη συγγραφή φιλοσοφικών δοκιμίων, μυθιστορημάτων σε μορφή επιστολών ή τραγωδιών. Μέχρι το 1822, ο Μπαλζάκ ήταν ήδη δημιουργός αρκετών έργων – για τα οποία χρησιμοποιούσε και αρκετά ψευδώνυμα – που δεν γίνονταν όμως ευρύτερα αποδεκτά. Το 1825 ξεκίνησε η σχέση του με τη Δούκισσα Ντ' Αμπραντές, με την βοήθεια της οποίας έγινε γνωστός στους κοσμικούς κύκλους του Παρισιού. Την ίδια περίοδο σημειώθηκε ο θάνατος της αδελφής του Λορ, που ήταν έμπιστή του. Παράλληλα, έγινε εκδότης ενώ το διάστημα 1826-1828 εργάστηκε ως τυπογράφος με οδυνηρές όμως οικονομικές συνέπειες, καθώς καταστράφηκε οικονομικά καταρρέοντας από τα χρέη. Το 1829 δημοσιεύτηκε το μυθιστόρημά του "Οι Σουάνοι" (Les Chouans), που αποτέλεσε την πρώτη εμπορική του επιτυχία αλλά και την αρχή της αναγνώρισής του ως συγγραφέα. Τον επόμενο χρόνο, δηλώνοντας πως κατάγεται από τους Μπαλζάκ της Αντράγκ, πρόσθεσε αυθαίρετα στο όνομά του τον όρο «ντε». Στις 18 Φεβρουαρίου του 1832, έλαβε το πρώτο γράμμα της Εβελίνα Χάνσκα, πολωνικής καταγωγής, με την οποία αλληλογραφούσε για περίπου 15 χρόνια και αργότερα παντρεύτηκε. Το 1835 ανέλαβε την επιθεώρηση La Chronique De Paris, την οποία εγκατέλειψε τον Ιούλιο του 1836 ακόμη περισσότερο χρεωμένος. Το 1837 δημοσιεύτηκαν οι Χαμένες Ψευδαισθήσεις και ο Μπαλζάκ αγόρασε τις «Jardies», αγρόκτημα στη περιοχή των Σεβρών που, λόγω χρεών όμως αναγκάστηκε να πουλήσει το 1845. Το 1838 πραγματοποίησε αποτυχημένες επενδύσεις στο χρηματιστήριο χωρίς να μπορέσει να βελτιώσει ούτε στο ελάχιστο την οικονομική του κατάσταση. Το 1840 προσπάθησε να επανακυκλοφορήσει την «Revue Parisienne», χωρίς επιτυχία. Λόγω των οικονομικών του προβλημάτων, αναγκάστηκε να κρυφτεί στο Πασί για να ξεφύγει από τους πιστωτές του. Στις 4 Μαρτίου του 1850 παντρεύτηκε την Εβελίνα Χάνσκα και τρεις μήνες αργότερα, στις 18 Αυγούστου, πέθανε στο Παρίσι, σε ηλικία μόλις 51 ετών.

Ονορέ ντε Μπαλζάκ

Έργο O Μπαλζάκ υπήρξε ένας από τους πολυγραφότερους συγγραφείς όλων των εποχών, δημιουργός 2.504 ηρώων μέσα από τα βιβλία του. Η μέθοδος εργασίας του παρουσιάζει επίσης αξιοσημείωτο ενδιαφέρον. Εργαζόταν περίπου 15 ώρες ημερησίως, καταναλώνοντας μεγάλες ποσότητες καφέ για να διατηρεί τη διαύγειά του. Κατά την διαδικασία εκτύπωσης των έργων του στο τυπογραφείο, πραγματοποιούσε αλλεπάλληλες διορθώσεις ή ακόμα και αλλαγές. Στο Παρίσι, πόλη 2.000.000 κατοίκων, δοκιμασμένη από αλλεπάλληλες πολιτικές και κοινωνικές ανακατατάξεις, η συγγραφή μπορούσε να προσφέρει χρήματα, δόξα, εξουσία. Στη γαλλική, πρώτη μεταξύ των γλωσσών, ενισχυμένη με το σφρίγος των νέων ιδεών του μετεπαναστατικού κόσμου, οι επιφυλλίδες είχαν απήχηση στο πλατύ κοινό. Χρειάστηκαν όμως αρκετά χρόνια ακατάβλητης προσπάθειας, γράφοντας μυθιστορήματα της σειράς χωρίς να υπογράφει ωσότου αγγίξει την επιτυχία. Στον σκληρό ανταγωνισμό, όπου όλα τα ρομαντικά θέματα είχαν αξιοποιηθεί, απέδωσε συστηματικά μιαν ολόκληρη κοινωνία, τους νόμους και τους αδυσώπητους μηχανισμούς της: χαρακτήρες από τον επιχειρηματικό, δημοσιογραφικό, καλλιτεχνικό κόσμο, άντρες και γυναίκες της αριστοκρατίας, παιδιά του δρόμου, παπάδες και γιατροί που εξομολογούν τις αμαρτίες του πνεύματος και της σάρκας, στη μεγαλούπολη ή στην επαρχία, διαπλέκονται μεταξύ τους σ' άπειρους συνδυασμούς, αναλώνουν καθένας τη ζωή του στην ένταση των παθών. Επί 20 χρόνια, ως τον αιφνίδιο θάνατό του στο αποκορύφωμα της δόξας του, έγραψε συνολικά 91 μυθιστορήματα, 30 νουβέλες, 5 θεατρικά έργα: άμεσα, επίκαιρα, αποτελεσματικά, πείσανε τους αναγνώστες που πολλαπλασιάζανε τις πωλήσεις των εφημερίδων. Κι όλα τούτα σε χρονικό διάστημα 25 περίπου ετών. Τα θέματά του κρίθηκαν συχνά υπερβολικά, προσβλητικά για τα χρηστά ήθη: η απουσία του καλού φάνταζε περισσότερο ακόμη καθώς προέκυπτε άδηλα από τα γεγονότα. Για ένα διάστημα τα έργα του θεωρούνταν εμπορικά, ελαφρά κι υποδεέστερης σημασίας. Σήμερα θεωρείται ένας από τους μείζονες συγγραφείς της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Η Ανθρώπινη Κωμωδία, θεωρείται άξια εκπρόσωπος του λογοτεχνικού ρεαλισμού, βαθιά και με ζωντανά χρώματα τοιχογραφία, που περιγράφει ανθρώπινους χαρακτήρες κι αδυναμίες που ξεπερνούνε την εποχή του. Πιστεύεται πως επέλεξε τον τίτλο του σε αντιδιαστολή με το έργο του Δάντη Θεία Κωμωδία.

Ανθρώπινη κωμωδία H Ανθρώπινη κωμωδία (La Comédie humaine) αποτελεί το σύνολο 95 ολοκληρωμένων και 48 ημιτελών έργων του Μπαλζάκ, μεταξύ των οποίων νουβέλες, μυθιστορήματα και πραγματείες. Δεν περιέχονται ωστόσο τα θεατρικά του έργα ή οι κωμικές ιστορίες Contes drôlatiques (1832-37). Επιλεγμένοι τίτλοι της Ανθρώπινης Κωμωδίας: • • • • • • • • • • •

(1831) Οι Σουάνοι (Les Chouans) (1831-1844) Η τριαντάχρονη γυναίκα (La Femme de trente ans) (1832) Ο συνταγματάρχης Σαμπέρ (Le Colonel Chambert) (1832-1833) Λουί Λαμπέρ (Louis Lambert) (1833) Ευγενία Γκραντέ (Eugénie Grandet) (1835) Το μαγικό δέρμα (La Peau de chagrin) (1835) Μπάρμπα-Γκοριό (Le Père Goriot) (1835) Συμβόλαιο γάμου (Le Contrat de marriage) (1837) Χαμένες ψευδαισθήσεις (Les Illusions Perdues) (I, 1837; II, 1839; III, 1843) (1839) Μπεατρίς (Beatrix) (1846) Η εξαδέλφη Μπέτ (La Cousine Bette)

• (1847) Μεγαλεία και δυστυχίες των κουρτιζάνων (Splendeurs et misères des courtisanes) • (1847) Ο εξάδελφος Πονς (Le Cousin Pons)

265

Ονορέ ντε Μπαλζάκ

Θεατρικά • • • • •

Κρόμβελ (Cromwell) (1820) Ressources de Quinola (1842) Paméla Giraud (1843) La Marâtre (1848) Mercadet ou le Faiseur (1848)

Βιβλιογραφία • Nadine Satiat, Μπαλζάκ ή Η μανία της γραφής, εκδ. Τραυλός, 2001.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • • • • •

Βιογραφία του Μπαλζάκ [1] Έργα του Μπαλζάκ (Project Gutenberg) [2] Έργα του Μπλαζάκ στην γαλλική Βικιθήκη [3] - (στα γαλλικά) La Maison de Balzac [4] - (στα γαλλικά) Βιογραφικό κι αποσπάσματα από έργα του [5]

mrj:Бальзак, Оноре де

Παραπομπές [1] [2] [3] [4] [5]

http:/ / www. classic-literature. co. uk/ french-authors/ 19th-century/ honore-de-balzac/ honore-de-balzac-biography. asp http:/ / www. gutenberg. org/ browse/ authors/ b#a251 http:/ / fr. wikisource. org/ wiki/ Honor%C3%A9_de_Balzac http:/ / www. v2asp. paris. fr/ musees/ balzac/ http:/ / www. peri-grafis. com/ ergo. php?id=856

266

267

Πιερ Ντριε Λα Ροσέλ Πιερ Ντριε Λα Ροσέλ Ο Πιέρ Ντριέ Λα Ροσέλ (Pierre Eugène Drieu La Rochelle) (3 Ιανουαρίου 1893 – 15 Μαρτίου 1945) ήταν Γάλλος συγγραφέας μυθιστορημάτων, διηγημάτων και πολιτικών δοκιμίων, που έζησε και πέθανε στο Παρίσι.

Πρώτα χρόνια Γεννήθηκε σε μεσοαστική οικογένεια. Ο πατέρας του ήταν αποτυχημένος επιχειρηματίας και γυναικάς που παντρεύτηκε τη μητέρα του για την προίκα της. Αν και ήταν ένας πολύ ευφυής μαθητής, ο Πιερ απέτυχε στις διπλωματικές του εξετάσεις στο Ινστιτούτο Πολιτικών Σπουδών του Παρισιού. Οι εμπειρίες του ως στρατιώτη κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου τον σημάδεψαν για όλη του τη ζωή. Το 1917, παντρεύεται την Κολέτ Ζεραμέκ, την αδελφή ενός Εβραίου φίλου. Ο γάμος ήταν μια αποτυχία και χωρίζουν το 1921. Αρχικά έτρεφε φιλικά αισθήματα προς το ντανταϊστικό κίνημα και ήταν στενός φίλος του Λουί Αραγκόν, αλλά σταδιακά στράφηκε προς τον φασισμό και τον αντισημιτισμό. Στα πολιτικά του γραπτά υποστήριζε πως η φιλελεύθερη δημοκρατία ήταν υπεύθυνη γι' αυτό που θεωρούσε σαν τη παρακμή της Γαλλίας (οικονομική κρίση, μειούμενος ρυθμός γεννήσεων κλπ). Στα έργα του Ο Νεαρός Ευρωπαίος (Le Jeune Européen, 1927) και Γενεύη ή Μόσχα (Genève ou Moscou, 1928), ο Ντριέ Λα Ροσέλ υποστηρίζει μια δυνατή ενωμένη Ευρώπη και αποκηρύσσει τον "παρηκμασμένο υλισμό" της δημοκρατίας.

Φασισμός και κατοχή Το 1931, στο Η Ευρώπη Ενάντια στις Πατρίδες (L'Europe contre les patries) έγραφε με αντι-χιτλερικό ύφος, αλλά από το 1934, και ιδιαίτερα μετά από μια επίσκεψη στη ναζιστική Γερμανία το 1935, ασπάστηκε το ναζισμό σαν αντίδοτο στη "μετριότητα" της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Αντιπροσωπευτικός των ιδεών του εκείνο τον καιρό ήταν ο τίτλος του βιβλίου που έγραψε το 1934· Φασιστικός Σοσιαλισμός (Socialisme fasciste). Για ένα μικρό διάστημα έγινε μέλος του Γαλλικού Λαϊκού Κόμματος (Parti Populaire Français), του οποίου ηγείτο ο Ζακ Ντοριό, ένας πρώην κομμουνιστήε που είχε μεταβληθεί σε φασίστα. Το 1937 έγραψε την πολιτική μπροσούρα Με τον Ντοριό όπου επιχειρηματολογούσε υπέρ ενός φασισμού με ιδιαίτερα γαλλικά χαρακτηριστικά. Όταν όμως οι Ναζί κατέλαβαν τη Γαλλία αρχικά τους προσέφερε την πλήρη υποστήριξή του. Κατά τη διάρκεια της κατοχής του Παρισιού απ' τους Γερμανούς, διαδέχτηκε τον Ζαν Πωλάν (τον οποίο έσωσε δις απ' τα χέρια της Γκεστάπο) ως διευθυντής της Νέας Γαλλικής Επιθεώρησης (Nouvelle Revue Française) και κατά συνέπεια μετετράπη σε μεγάλη μορφή της γαλλικής πολιτιστικής συνεργασίας με τους ναζί κατακτητές. Η φιλία του με τον πρέσβη του Αδόλφου Χίτλερ στο Παρίσι, Ότο Άμπετζ (Otto Abetz), προϋπήρχε του πολέμου. Στη συνέχεια όμως απογοητεύτηκε από τον χιτλερισμό και έστρεψε το ενδιαφέρον του προς τον μυστικισμό της Ανατολής. Μετά την απελευθέρωση του Παρισιού έπρεπε να κρυφτεί. Παρόλη την προστασία του Αντρέ Μαλρό και μετά από μια αποτυχημένη πρώτη προσπάθεια τον Ιούλιο του 1944, τελικά αυτοκτονεί στις 15 Μαρτίου του 1945. Η αυτοκτονία υπήρξε ένας συνεχής πειρασμός γι' αυτόν σ' ολόκληρη τη ζωή του. Όπως και με τον Ρομπέρ Μπραζιγιάκ, ο θάνατός του τον μετέτρεψε σε μάρτυρα των νεο-φασιστών αλλά και άλλων που συμμερίζονταν την αποστροφή που αισθανόταν για την αστική κοινωνία.

Πιερ Ντριε Λα Ροσέλ

Έργα • • • • • • • • • • • • • • •

Διερωτήσεις (Interrogation, 1917), ποίηση Γενεύη ή Μόσχα (Genève ou Moscou, 1928) Μια Γυναίκα στο Παράθυρο (Une femme à sa fenêtre, 1929) Η φλόγα που τρεμοσβήνει (Le Feu Foller, 1931]]) Η Κωμωδία του Σαρλερουά (La comédie de Charleroi, 1934) Φασιστικός Σοσιαλισμός (Socialisme fasciste, 1934) Μπελούκια (Beloukia, 1936) Ονειροπόλοι Αστοί (Rêveuse bourgeoisie, 1937) Με τον Ντοριό (Avec Doriot, 1937) Ζίλ (Gilles, 1939) Σημειώσεις για την Κατανόηση του Αιώνα (Notes pour comprendre le siècle, 1941) Πολιτικό Χρονικό (Chronique politique, 1943) Δυσάρεστες Ιστορίες (Histoires déplaisantes, 1963) Απομνημονεύματα του Ντερκ Ρασπ (Mémoires de Dirk Raspe, 1966) Πολεμικό Ημερολόγιο (Journal de guerre, 1992)

Πηγές • • • •

Andreu, Pierre and Grover, Frederic, Drieu la Rochelle, Paris, Hachette 1979. Carrol, David, French literary fascism, Princeton University Press 1998. Dambre, Marc (ed.), Drieu la Rochelle écrivain et intellectuel, Paris, Presses de la Sorbonne Nouvelle 1995. Hervier, Julien, Deux individus contre l’Histoire : Pierre Drieu la Rochelle et Ernst Jünger, Paris, Klincksieck 1978 • Lecarme, Jacques, Drieu la Rochelle ou la bal des maudits, Paris, Presses Universitaires Françaises, 2001.

268

269

Προσπέρ Ζολιό ντε Κρεμπιγιόν Προσπέρ Ζολιό ντε Κρεμπιγιόν Ο Προσπέρ Ζολιό ντε Κρεμπιγιόν (Prosper Jolyot de Crébillon) ήταν Γάλλος δραματικός ποιητής (13 Ιανουαρίου 1674 – 17 Ιουνίου 1762[1] ). Γεννήθηκε στην πόλη Ντιζόν όπου ο πατέρας του ήταν βασιλικός γραμματέας. Ακολούθησε εγκύκλιες σπουδές στο Κολέγιο των Ιησουϊτών της πόλης και στη συνέχεια φοίτησε στο Κολέγιο Μαζαρέν (Collège Mazarin). Αρχικά ασχολήθηκε με τη δικηγορία βρίσκοντας εργασία στο δικηγόρο Πριέρ (Prieur) στο Παρίσι. Αργότερα όμως στράφηκε προς τη λογοτεχνία. Έγραψε 9 τραγωδίες, στις οποίες έντεχνα εναλλάσσονται το απρόοπτο, ο τρόμος, το πάθος, και η σκευωρία. Οι τραγωδίες του κατά χρονολογική σειρά είναι οι ακόλουθες: Ιδομενέας, Ατρέας και Ορέστης, Ηλέκτρα, Ζηνοβία, Ξέρξης, Σεμίραμις, Πύρρος, Κατιλίνας, Τριανδρία.

Παραπομπές [1] Britannica.com (http:/ / www. britannica. com/ EBchecked/ topic/ 142265/ Prosper-Jolyot-sieur-de-Crebillon)

Ο Προσπέρ Κρεμπιγιόν.

270

Πωλ Ελυάρ Πωλ Ελυάρ Ο Πωλ Ελυάρ (πραγματικό όνομα Eugène Grindel, 14 Δεκεμβρίου 1895 - 18 Νοεμβρίου 1952) ήταν Γάλλος ποιητής που δραστηριοποιήθηκε στα καλλιτεχνικά ρεύματα του ντανταϊσμού και του υπερρεαλισμού. Γεννήθηκε στην πόλη Σαιν-Ντενί, κοντά στο Παρίσι όπου πέρασε τα πρώτα του χρόνια. Στο διάστημα 1907-1911 γράφτηκε στη Σχολή Κολμπέρ όπου πραγματοποίησε σπουδές, ωστόσο σε ηλικία περίπου 17 ετών προσβλήθηκε από φυματίωση και αναγκάστηκε να τις διακόψει. Για δύο χρόνια, διέμεινε σε σανατόριο στο Νταβός της Ελβετίας όπου τελικά θεραπεύτηκε και αμέσως μετά, το 1914 κατατάχθηκε στον στρατό. Το 1917 παντρεύτηκε την Helena Deluvina Diarkinoff, περισσότερο γνωστή ως Γκαλά, με την οποία απέκτησε και μία κόρη. Την ίδια περίοδο δημοσίευε τα πρώτα του ποιήματα, αρχικά με τη συλλογή Το Χρέος και η Ανησυχία και αργότερα με τα Ποιήματα για την Ειρήνη (1918), τα οποία προκάλεσαν και το ενδιαφέρον του Ζαν Πωλάν, εκδότη της επιθεώρησης Spectateur. Παράλληλα, ο Ελυάρ γνωρίστηκε με τους Αντρέ Μπρετόν, Λουί Αραγκόν και Τριστάν Τζαρά, με τους οποίους συμμετείχε αρχικά στο κίνημα του ντανταϊσμού και αργότερα του υπερρεαλισμού. Αποτέλεσε έναν από τους ιδρυτές της επιθεώρησης των υπερρεαλιστών Litterature καθώς και της μεταγενέστερης έκδοσης La Revolution Surrealiste. Παρέμεινε στις τάξεις της υπερρεαλιστικής ομάδας του Παρισιού μέχρι το 1938. Κατά τη διαρκεια του Β' παγκοσμίου πολέμου πήρε ενεργό μέρος στην Αντίσταση, ως μέλος του κομμουνιστικού κόμματος. Πέθανε το 1952 από καρδιακή προσβολή. Θεωρείται μέχρι σήμερα ένας από τους σημαντικότερους ποιητές του υπερρεαλισμού.

Έργα Κύριες συλλογές • • • • • •

Capitale de la Douleur (1935) L' amour la poesie (1929) La vie immediate (1932) La Rose publique (1934) Les Yeux fertilles (1935) Le Phenix (1951)

Ελληνική βιβλιογραφία • • • • •

Πωλ Ελυάρ, εκδ. Πλέθρον (1984) Ποιήματα του Πωλ Ελυάρ, εκδ. Εκάτη (1996) Έντεκα Ποιήματα, εκδ. Γαβριηλίδης (2001) Ποιήματα, εκδ. Ιωλκός (2003) Τα Τελευταία Ποιήματα του Έρωτα, εκδ. Ηριδανός (2006)

Πωλ Ελυάρ

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • 24 ποιήματα σε αγγλική μετάφραση [1] • Βιογραφία και έργα [2] • Αναλυτική ιστοσελίδα [3] -- (στα γαλλικά)

Παραπομπές [1] http:/ / www. freenetpages. co. uk/ hp/ freeman/ Eluard. htm [2] http:/ / www. kalin. lm. com/ eluard. html [3] http:/ / www. geocities. com/ timilie/

271

272

Ρακίνας Ρακίνας Ο Ρακίνας ή Ζαν Ρασίν (γαλλικά: Jean Racine) ήταν ένας από τους σημαντικότερους Γάλλους κλασικούς συγγραφείς. Θεωρείται ως ο μεγαλύτερος Γάλλος τραγικός συγγραφέας. Γεννήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου του 1639 στην Λα Φετρέ-Μιλόν (Πικαρντί) και πέθανε στις 21 Απριλίου του 1699 στο Παρίσι. Η μητέρα του πέθανε το 1641 και ο πατέρας του το 1643. Το 1649 μπήκε στο μοναστήρι Πορ-Ρουαγιάλ όπου και τάφηκε όταν πέθανε το 1699 δίπλα στους παλιούς καθηγητές του σύμφωνα με την διαθήκη του που έγραψε το 1689. Το 1658 πήγε στο Παρίσι και σπούδασε στο κολέγιο του Χαρκούρ. Το 1661 ο Ρακίνας βρέθηκε στο Βρε στο νότο της Γαλλίας κοντά σε έναν θείο του ο οποίος ήταν αξιωματούχος της εκκλησίας. Το 1663 έγραψε ωδές για τον Λουδοβίκο 14ο και παρουσιάστηκε στην Αυλή του βασιλιά. Το 1666 οι σχέσεις του με το Πορ-Ρουαγιάλ ήρθαν σε ρήξη καθώς οι δάσκαλοί του θεωρούν το θέατρό του ανήθικο. Όμως το 1679 συμφιλιώθηκαν. Το 1676 εκδόθηκε η συλλογική έκδοση των έργων Ζαν Ρασίν του Ρακίνα. Πηγή έμπνευσης των έργων του υπήρξαν οι τραγωδίες των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων συγγραφέων, όπως του Ευριπίδη, του Σενέκα και άλλων.

Έργα Έγραψε θεατρικά έργα βασισμένα σε μύθους της κλασικής αρχαιότητας τους οποίους επέκτεινε δημιουργικά. Έργα του είναι: • Η Ανδρομάχη (το παρουσιάζει στην Αυλή με μεγάλη επιτυχία το 1667), • Η Φαίδρα (το 1677 όπου παντρεύεται,ονομάζεται μαζί με τον Μποιλό,ιστιογράφος του βασιλιά, εγκαταλείπει την έντονη ζωή και υιοθετεί έναν αυστηρό τρόπο ζωής.), • Η Θηβαΐδα (1664), • Μέγας Αλέξανδρος (1664), • Οι ρήτορες (1668), • Βρεττανικός (1669), • Βερενίκη (1670), • Βαζαζέ (το 1670, με αυτό το έργο ο Ρακίνας εκλέγεται στην Γαλλική Ακαδημία), • Μιθριδάτης (1673), • Ιφιγένεια (το 1674 με μεγάλη επιτυχία στο θέατρο των Βερσαλλιών), • Εσθήρ (1689), • Αθαλί (1691 2 βιβλικές τραγωδίες).

Ρακίνας

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Έργα του Jean Racine [1] στο Project Gutenberg mrj:Расин, Жан Батист

Παραπομπές [1] http:/ / www. gutenberg. org/ author/ Jean+ Baptiste+ Racine

273

274

Ρεϊμόν Κενώ Ρεϊμόν Κενώ Ο Ρεϊμόν Κενώ (Raymond Queneau, Χάβρη, 21 Φεβρουαρίου 1903- 25 Οκτωβρίου 1976) ήταν Γάλλος συγγραφέας, ποιητής, στιχουργός, μεταφραστής και μαθηματικός. Πολυσχιδής προσωπικότητα, με αίσθηση του χιούμορ και φαντασία, ανανέωσε τη γαλλική γλώσσα και λογοτεχνία εισάγοντας τον προφορικό λόγο και υπογραμμίζοντας την έννοια του αστείου στα γαλλικά γράμματα.

Βιογραφικά Στοιχεία Μοναχογιός του Αυγούστου Κενώ (Auguste Queneau) και της Ζοζεφίν Μινιό (Joséphine Mignot) που είχαν κατάστημα ψιλικών, ο Ρεϊμόν γεννήθηκε το 1903 στη Χάβρη. Εκεί μεγάλωσε και έκανε τις πρώτες σπουδές του. Πήγαινε συχνά με τον πατέρα του στον κινηματογράφο, διάβαζε πολύ και ξεκίνησε να γράφει από την εφηβική του ηλικία. Έπειτα πήγε στο Παρίσι για να πάρει πτυχίο φιλολογίας και φιλοσοφίας (License de philosophie et de lettres) από τη Σορβόνη (1924). Εκεί εκδηλώθηκαν για πρώτη φορά κρίσεις άσθματος. Εκπλήρωσε τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις στην Αλγερία και στο Μαρόκο, όπου ήρθε σε επαφή με την αργκό αλλά και με την αραβική γλώσσα, όμως παράλληλα παρακολουθούσε τη λογοτεχνική κίνηση από αρκετά κοντά. Είχε συνεργαστεί μάλιστα στην έκδοση της Σουρεαλιστικής επανάστασης αλλά από το 1929 είχε ήδη διακόψει τις σχέσεις του με το κίνημα του Αντρέ Μπρετόν για προσωπικούς και πολιτικούς λόγους. Παντρεύτηκε την Ζανίν Καν (αδερφή παλιάς ερωμένης του Μπρετόν-1928) με την οποία απέκτησε τον μοναχογιό του Ζαν Μαρί Κενώ (Jean-Marie Queneau) το 1934. Την ίδια χρονιά γράφτηκε στη σχολή «École pratique des hautes études» και παρακολούθησε σειρά μαθημάτων πάνω στον Χέγκελ από τον γνωστό καθηγητή Αλεξάντρ Κοζέβ (1935). Διψασμένος για ταξίδια και γνώση επισκέφθηκε την Ελλάδα το 1932 και ένιωσε βαθιά έκπληξη από το χάσμα που χώριζε την καθομιλουμένη από την καθαρεύουσα του γραπτού λόγου. Αυτός ο διαχωρισμός άλλωστε τον προβλημάτισε τόσο πολύ ώστε να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για αυτόν καθώς στη συγγραφική του πορεία έθεσε τον στόχο να απαλλάξει τη γαλλική γλώσσα από τις συμβατικότητες του γραπτού λόγου. Αφού επιστρέψει, θα εκδώσει το πρώτο του μυθιστόρημα, ένα μυθιστόρημα-ποίημα με τίτλο «Le chiendent» για το οποίο θα κερδίσει άλλωστε και το μόλις θεσπισμένο -με αφορμή το βιβλίο του- βραβείο των Ντε Μαγκό. Κατόπιν ακολουθούν κάποια αυτοβιογραφικά έργα:Les derniers jours (1936), Odile (1937), Les enfants du limon (1938). Παράλληλα εργάζεται ως τραπεζικός αλλά και ως πωλητής μέχρι να προσληφθεί από τον εκδοτικό οίκο Γκαλιμάρ ως αναγνώστης και έτσι να μπορέσει να αφιερωθεί περισσότερο στη συγγραφή. Ιδρύει μαζί με τον Ζωρζ Πελορσόν την επιθεώρηση «Volontées», γράφει και εκδίδει βιβλία. Η πρώτη του επιτυχία θα είναι το Pierrot mon ami (1942) και θα γίνει διάσημος το 1959 με το βιβλίο «Η Ζαζί στο μετρό» (Zazie dans le métro) που θα μεταφερθεί στον κινηματογράφο από τον Λουί Μαλ. Η υστεροφημία του Κενώ όμως θα επισφραγισθεί από τα «Γαλάζια λουλούδια» (Les Fleurs bleues, 1965) καθώς και από ένα παλαιότερο έργο του, τις «Ασκήσεις ύφους» (Exercices de style, 1947). Για κάποιο διάστημα στη δεκαετία του '30 ο Κενώ μελέτησε και κατέγραψε αυτούς που αποκαλούσε «les fous littéraires» (Οι τρελοί λογοτέχνες), συγγραφείς που είχαν διακηρύξει διάφορες εκκεντρικές θεωρίες. Κατέληξε στη συγγραφή ενός τόμου που υπερέβαινε τις 700 σελίδες που κανένας εκδότης δε θέλησε να εκδώσει. Μέρος της τεράστιας εργασίας του ενσωματώθηκε στο έργο του Les enfants du limon μέσω του ήρωα, κυρίου Σαμπερνάκ (Monsieur Chambernac) που ήταν συγγραφέας της «Εγκυκλοπαίδειας των Ανακριβών Επιστημών», ενός βιβλίου για τους «τρελούς λογοτέχνες».

Ρεϊμόν Κενώ Καθώς είχε μεγάλο ενδιαφέρον για τις επιστήμες, το 1948 γράφτηκε στη Μαθηματική Εταιρία Γαλλίας και μάλιστα αφοσιώθηκε στην εφαρμογή των μαθηματικών κανόνων στο λογοτεχνικό έργο. Από το 1950 συμμετείχε στο Κολλέγιο Παταφυσικής με το βαθμό του «Σατράπη» ενώ το 1951 τον δέχτηκε η Ακαδημία Γκωνκούρ και από το 1954 διηύθηνε τις εγκυκλοπαιδικές εκδόσεις του εκδοτικού οίκου Pleiade. Κατά τη διάρκεια ενός συνεδρίου του κολλεγίου Παταφυσικής αποφάσισε μαζί με τον μαθηματικό Φρανσουά λε Λιονέ να ιδρύσουν την Ουλιπό (Oulipo, Ouvroir de la Litterature Potentielle = Εργαστήριο Δυνητικής Λογοτεχνίας) στην οποία συμμετείχαν πολλοί σημαντικοί λογοτέχνες. Παρά τις πολλές απαιτητικές και διαφορετικές ενασχολήσεις του, ο Κενώ θα βρει τον χρόνο να εκφράσει την ποιητική του φλέβα αφού θα είναι άλλωστε και ο μοναδικός ποιητής που έχει καταφέρει να γράψει εκατό τρισεκατομμύρια ποιήματα («Cent Mille Milliards de Poèmes», 1961). Πρόκειται για ένα βιβλίο που έδινε τη δυνατότητα στον αναγνώστη να ανακατέψει τις λέξεις κατά τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργηθούν σύμφωνα με τους υπολογισμούς του συγγραφέα εκατό τρισεκατομμύρια ποιήματα. Ο Κενώ πέθανε στις 25 Οκτωβρίου 1976. Ο τάφος του βρίσκεται στο παλιό νεκροταφείο του Juvisy-sur-Orge, στην Εσόν (Essonne) έξω από το Παρίσι.

Έργα Μυθιστορήματα • • • • • • • • • • • • • • • •

Le Chiendent, 1933 Gueule de pierre, 1934 Les Derniers Jours, 1936 Odile, 1937 Les Enfants du Limon, 1938 Un rude hiver, 1939 Les Temps mêlés (Gueule de pierre II), 1941 Pierrot mon ami, 1942 Loin de Rueil, 1944 On est toujours trop bon avec les femmes, 1947 (με το ψευδώνυμο της Sally Mara) Saint-Glinglin, 1948 Le Journal intime de Sally Mara, 1950 Le Dimanche de la vie, 1952 Zazie dans le métro, 1959 Les Fleurs bleues, 1965 Le Vol d'Icare, 1968

Ποίηση • • • • • • • •

Chêne et chien, 1937 Les Ziaux, 1943 L'Instant fatal, 1948 Petite cosmogonie portative, 1950 Cent Mille Milliards de Poèmes, 1961 Le Chien à la mandoline, 1965 Courir les rues, 1967 Battre la campagne, 1968

• Fendre les flots, 1969 • Morale élémentaire, 1975

275

Ρεϊμόν Κενώ • Analyse logique, 1947

Άρθρα και δοκίμια • • • • • • •

Bâtons, chiffres et lettres, 1950 Pour une Bibliothèque Idéale, 1956 Entretiens avec Georges Charbonnier, 1962 Bords, 1963 Une Histoire modèle, 1966 Le Voyage en Grèce, 1973 Traité des vertus démocratiques, 1993

Διάφορα • • • •

Exercices de style, 1947 Contes et propos, 1981 Journal 1939-1940, 1986 Journaux 1914-1965, 1996

• Lettres croisées 1949-1976 : André Blavier-Raymond Queneau, αλληλογραφία, συγκεντρωμένη και σχολιασμένη από τον Jean-Marie Klinkenberg, 1988 • Sur les suites s-additives, Journal of Combinatorial Theory 12 (1972), pp. 31-71

Μεταφράσεις • Le Mystère du train d'or του Edgar Wallace, με το ψευδώνυμο Jean Raymond, 1934 • Peter Ibbetson του George du Maurier, 1949 • L'Ivrogne dans la brousse (The Palm wine drinkard) του Amos Tutuola, 1953

Πηγές • Raymond QUENEAU:Le vol d'Icare, Ed. Folio ISBN 2-07-038918-9 • Collection Littéraire Lagarde et Michad, XXe siècle, éd.Bordas 1997 ISBN 2-04-018000-1

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Το παιχνίδι των αντικατοπτρισμών [1] της Κατρίν Βελισσάρη (Το Βήμα 18/01/2004 -ανακτήθηκε στις 11/1/08) • Αποσπάσματα από τις Ασκήσεις Ύφους [2], μτφ Α. Κυριακίδη, Αθήνα: Ύψιλον, 1984 από τον διαδικτυακό τόπο του ΕΚΕΒΙ (ανακτήθηκε στις 11/1/08) • Tο μιξτ - γκριλ της Iστορίας, Ο Pεϊμόν Kενώ σε μεγάλα κέφια [3] της Σοφίας Νικολαΐδου (ένα "ζωντανό" βιογραφικό και απολαυστικά αποσπάσματα από http://www.netschoolbook.gr - ανάκτηση 12/1/08) • Φωτογραφίες [4]από συλλογή του εκδοτικού οίκου Γκαλλιμάρ (ανακτήθηκε 12/1/08) • Ουλιπό [5], επίσημη ιστοσελίδα (στα γαλλικά) • Queneau.net [6], διαδικτυακός τόπος αφιερωμένος στο συγγραφέα (στα γαλλικά-ανακτήθηκε στις 11/1/08) • Συνέντευξη του Raymond Queneau [7] από τον Georges Charbonnier (στο www.centerforbookculture.orgανάκτηση 12/1/08)

276

Ρεϊμόν Κενώ

Παραπομπές [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7]

http:/ / tovima. dolnet. gr/ print_article. php?e=B& f=14067& m=S05& aa=1 http:/ / www. ekebi. gr/ Fakeloi/ lexika/ txtpg2. htm http:/ / www. netschoolbook. gr/ bibquenau. html http:/ / www. gallimard. fr/ web/ gallimard/ catalog/ html/ event/ queneau02. htm http:/ / www. oulipo. net/ http:/ / www. queneau. net/ http:/ / www. centerforbookculture. org/ interviews/ interview_queneau. html

277

278

Ρισάρ Κανάλ Ρισάρ Κανάλ Ο Ρισάρ Κανάλ (Richard Canal) (Ταρασκόν-συρ-Αριέζ της Γαλλίας, 16 Αυγούστου 1953) είναι Γάλλος συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας. Είναι Διδάσκαλος-Ερευνητής Πληροφορικής. Λάτρης της Αφρικής, όπου είναι εγκαταστημένος εδώ και είκοσι χρόνια, δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Σέικ Άντα Ντιόπ (Cheik-Anta-Diop) του Ντακάρ στην Σενεγάλη πριν γίνει Υπεύθυνος Προγραμμάτων στο Γιαούντε του Καμερούν. Στην δεκαετία του ογδόντα αναδείχτηκε σαν συγγραφέας χάρη στο περιοδικό “Fiction”. Έτσι έγινε γνωστός και μπόρεσε να εκδώσει τα έργα του στους μεγάλους εκδοτικούς οίκους “La Découverte”, “Fleuve Noir” και “J’ai lu”. Παρέμεινε διακριτικός άνθρωπος, παρ’ όλα τα δυο βραβεία Rosny-Ainé με τα οποία τιμήθηκε για τα μυθιστορήματά του Ombres Blanches και Aube Noir, που με το Swap-Swap αποτελούν την Αφρικανική του Τριλογία. Δεν αισθάνεται την ανάγκη να ακολουθήσει την μόδα και μάχεται με πάθος για μια λογοτεχνική και επιστημονική φαντασία ύφους.

Βραβεία • • • •

Βραβείο Solaris (1986) για την νουβέλα C.H.O.I.X. βραβείο της Γαλλικής Επιστημονικής Φαντασίας(1988), κατηγορία νουβέλα για το Étoile Βραβείο Rosny-Aîné (1994), κατηγορία Μυθιστόρημα για το Ombres blanches Βραβείο Rosny-Aîné (1995), κατηγορία Μυθιστόρημα για το Aube noire

Βιβλιογραφία Μυθιστορήματα • La Malédiction de l'éphémère (1986), εκδοτικός οίκος La Découverte, • Les Ambulances du rêve (1986), κύκλος Animamea, εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, • • • • • • • • • • • •

La Légende étoilée (1987), κύκλος Animamea, εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, Les Voix grises du monde gris (1987), κύκλος Animamea, εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, Villes-vertige (1988), εκδοτικός οίκος L'Aurore, Swap-swap (1990), εκδοτικός οίκος J'ai lu, La Guerre en ce jardin (1991), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, Ombres blanches (1993), εκδοτικός οίκος J'ai lu, Aube noire (1994), εκδοτικός οίκος J'ai lu, Le Cimetière des Papillons (1995), εκδοτικός οίκος J'ai lu, La Malédiction de l'éphémère (1996) σε νέα εκδόση, εκδοτικός οίκος J'ai lu, Les Paradis piégés (1997), εκδοτικός οίκος J'ai lu, La Route de Mandalay(1998), εκδοτικός οίκος L'Atalante, Cyberdanse macabre (1999), εκδοτικός οίκος Flammarion,

279

Ρομέν Γκαρί Ρομέν Γκαρί Ο Ρομέν Γκαρί, ψευδώνυμο του Ρομάν Κατσέβ, γεννήθηκε στις 8 Μαΐου 1914 στη Βίλνιους (Λιθουανία) και πέθανε στις 2 Δεκεμβρίου 1980 στο Παρίσι. Είναι ο μοναδικός Γάλλος λoγοτέχνης που βραβεύτηκε δύο φορές με το Βραβείο Γκονκούρ.

Βιογραφία Ο Ρομάν Κασέβ είναι γιος του Arieh Leib Kacew και της Mina Owczynska[1] , και οι δύο Εβραίοι. Ο Ρομάν μεγάλωσε μαζί με τη μητέρα του, αφού ο πατέρας του, από το 1925, τους εγκατέλειψε και ως το 1928 έζησαν με την οικογένεια της μητέρας του στη Βαρσοβία. Ο Ρομέν Κασέβ (που λέγεται ήδη Ρομέν, αλλά όχι ακόμα Γκαρί) έφτασε με τη μητέρα του στη Νίκαια, σε ηλικία 14 ετών και μέσα σε έντονο κλίμα αντισημιτισμού και ξενοφοβίας, που επικρατούσε στη Γαλλία τη δεκαετία του '30[2] . Η μητέρα του έγινε διευθύντρια στην πανσιόν Mermonts. Ο Ρομέν φοιτούσε στο Λύκειο Μασσενά. Διακρίθηκε στη γαλλική γλώσσα, και μάλιστα βραβεύτηκε το 1931 και το 1932, αλλά «στα άλλα μαθήματα, εκτός από τα γερμανικά που μιλά και γράφει πολύ σωστά, είναι μέτριος»[3] . Έπειτα από μια σύντομη παραμονή στην Αιξ-αν-Προβάνς, ο Ρομέν Κασέβ πήγε στο Παρίσι για να κάνει τις νομικές του σπουδές. Μετά κόπων και βασάνων, πήρε το πτυχίο το 1938, "Ο Γάλλος συγγραφέας και διπλωμάτης Ρομέν ενώ παράλληλα προετοιμαζόταν για να καταταχθεί στο Γκαρί (Βίλνιους 1914 - Παρίσι 1980) έζησε από το γαλλικό στρατό. Διάβαζε ως τα ξημερώματα και περνούσε τον 1917 ως το 1923 σ' αυτό εδώ το σπίτι, που αναφέρει περισσότερο καιρό του γράφοντας. Εκείνη την εποχή στο μυθιστόρημά του Η υπόσχεση της αυγής" δημοσίευσε τα πρώτα του διηγήματα στο Γκρενγκουάρ, ένα εβδομαδιαίο γαλλικό περιοδικό, με πολιτικό και λογοτεχνικό περιεχόμενο: «Ο Γκαρί αρνήθηκε σθεναρά τις γενναιόδωρες αμοιβές (...) όταν το περιοδικό εκδήλωσε φασιστικές και αντισημιτικές ιδέες. Έγραψε μια επιστολή στο διευθυντή του περιοδικού για να του δηλώσει: "δεν τρώω απ' αυτό το ψωμί.»[4] . Έλαβε τη γαλλική υπηκοότητα το 1935 και κλήθηκε να υπηρετήσει στην αεροπορία το 1938. Το 1940, εντάχθηκε στην Ελεύθερη Γαλλία όπου υπηρέτησε στις Ελεύθερες γαλλικές αεροπορικές δυνάμεις. Αυτή την περίοδο ο Ρομέν Κασέβ επιλέγει το πολεμικό όνομα "Γκαρί" (σημαίνει κάψε ! στα ρώσικα), που θα γίνει και το ψευδώνυμό του. Στο τέλος του πολέμου ήταν ανθυπολοχαγός και πήρε τον τίτλο του Συντρόφου της Ελευθερίας. Μετά το τέλος των εχθροπραξιών, ξεκινά μια καριέρα διπλωμάτη στην υπηρεσία της Γαλλίας. Διαμένει στη Βουλγαρία, στην Ελβετία, στη Νέα Υόρκη (στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, 1952-54), στη Βολιβία, έπειτα ως πρόξενος της Γαλλίας στο Λος Άντζελες από το 1957 ως το 1961, οπότε και απομακρύνεται από το Υπουργείο Εξωτερικών.

Ρομέν Γκαρί Ήταν σύζυγος της βρετανής συγγραφέα Λέσλι Μπλαντς και της αμερικανίδας ηθοποιού Τζιν Σίμπεργκ, με την οποία απέκτησε ένα γιο, τον Ντιέγκο. Είχαν ήδη χωρίσει, όταν η Τζιν Σίμπεργκ αυτοκτόνησε (Σεπτέμβριος 1979). Ένα χρόνο μετά, έδωσε τέλος στη ζωή του με μια σφαίρα στο στόμα. Στο γράμμα που άφησε, έγραψε: «καμία σχέση με την Τζιν Σίμπεργκ».

Η υπόθεση "Εμίλ Αζάρ" Έπειτα από την εξαφάνισή του από το συγγραφικό στερέωμα, μάθαμε πως, με το ψευδώνυμο Εμίλ Αζάρ, έγραψε τέσσερα μυθιστορήματα, που είχαν αποδώσει σε έναν συγγενή του, τον Πολ Πάβλοβιτς, ο οποίος είχε αποδεχτεί το ρόλο του Αζάρ στον τύπο και την κοινή γνώμη. Έτσι, ο Ρομέν Γκαρί είναι ο μοναδικός συγγραφέας που τιμήθηκε δύο φορές με το Βραβείο Γκονκούρ, την πρώτη για το μυθιστόρημα Les Racines du ciel, το 1956 και τη δεύτερη με το ψευδώνυμο Εμίλ Αζάρ για το μυθιστόρημα La Vie devant soi, το 1975. Με το έργο Vie et mort d'Émile Ajar, που δημοσιεύτηκε μετά το θάνατό του, αποκαλύπτει πως ο Ρομέν Γκαρί είναι ο Εμίλ Αζάρ. Όμως, Αζάρ και Γκαρί δεν είναι τα μόνα ψευδώνυμα που χρησιμοποίησε ο συγγραφέας. Δημοσίευσε ένα πολιτικό αστυνομικό μυθιστόρημα με το ψευδώνυμο Σατάν Μπογκά, Les Têtes de Stéphanie, και μία σατιρική αλληγορία με το ψευδώνυμο Φόσκο Σινιμπάλντι, Ο άνθρωπος με το περιστέρι.

Υστεροφημία Πολλά από τα έργα του έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο, κυρίως Η λάμψη μιας γυναίκας (1979) από τον Κώστα Γαβρά, με τους Ιβ Μοντάν και Ρόμι Σνάιντερ στους πρωταγωνιστικούς ρόλους, και La Vie devant soi του Μοσέ Μισράχι, που κέρδισε το Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας, το 1977. Στο ρόλο της Μαντάμ Ρόζα η Σιμόν Σινιορέ κέρδισε το Βραβείο Σεζάρ καλύτερης ηθοποιού. Επίσης, ο Ζιλ Ντασέν σκηνοθέτησε, το 1970, την "Υπόσχεση την αυγή", όπου τη μητέρα του Ρομέν Γκαρί υποδύεται η Μελίνα Μερκούρη. Ο Ρομέν Γκαρί σεναριογράφησε και σκηνοθέτησε, επίσης, δύο ταινίες, Les oiseaux vont mourir au Pérou (1968) και Police Magnum (Kill!) (1968). Για τα τριάντα χρόνια από το θάνατό του, πραγματοποιείται, στο Παρίσι, έκθεση με τίτλο "Des Racines du ciel à la vie devant soi", στο Musée des lettres et manuscrits (Paris 7e), από τις 3/12/2010 ως τις 20/02/2011.

Έργο Συγγραφικό έργο Με το όνομα Ρομέν Κατσέβ • 1935 : L'Orage (δημοσιεύτηκε στις 15 Φεβρουαρίου 1935 στο Γκρενγκουάρ) (μτφ. στα ελληνικά "Η θύελλα", στο βιβλίο Ο Έλληνας... και άλλα διηγήματα, Εκδ. Κασταλία, 2008) • 1935 : Une petite femme (δημοσιεύτηκε στις 24 Μαΐου 1935 στο Γκρενγκουάρ) (μτφ. στα ελληνικά "Μια μικρόσωµη γυναίκα", στο βιβλίο Ο Έλληνας... και άλλα διηγήματα, Εκδ. Κασταλία, 2008) • 1937 : Le Vin des morts Με το ψευδώνυμο Ρομέν Γκαρί • • • •

1945 : Éducation européenne (μτφ. στα ελληνικά Ευρωπαϊκή θητεία, Εκδ. Γκοβόστη, 2007) 1946 : Tulipe (θεατρικό) 1949 : Le Grand Vestiaire 1952 : Les Couleurs du jour

• 1956 : Les Racines du ciel (Βραβείο Γκονκούρ) • 1960 : La Promesse de l'aube (μτφ. στα ελληνικά Η υπόσχεση της αυγής, Εκδ. Χατζηνικολή, 1989) • 1961 : Johnnie Cœur

280

Ρομέν Γκαρί • • • • • • • • • • • • • •

1962 : Gloire à nos illustres pionniers (διηγήματα) 1963 : Lady L. 1965 : The Ski Bum 1965 : Pour Sganarelle (Frère Océan 1) 1966 : Les Mangeurs d'étoiles (La Comédie américaine 1) 1967 : La Danse de Gengis Cohn (Frère Océan 2) 1968 : La Tête coupable (Frère Océan 3) 1969 : Adieu Gary Cooper (La Comédie américaine 2) 1970 : Chien blanc 1971 : Les Trésors de la Mer Rouge 1972 : Europa (μυθιστόρημα) 1973 : Les Enchanteurs 1974 : La nuit sera calme (φανταστική συνέντευξη) 1975 : Au-delà de cette limite votre ticket n'est plus valable (μτφ. στα ελληνικά Πέρα από το σημείο αυτό το εισιτήριό σας δεν ισχύει πια, Εκδ. Χατζηνικολή, 1985) • 1977 : Clair de femme • 1977 : Charge d'âme • • • •

1979 : La Bonne Moitié 1979 : Les Clowns lyriques 1980 : Les Cerfs-volants (μτφ. στα ελληνικά Οι χαρταετοί, Εκδ. Καστανιώτη, 1994) 1981 : Vie et mort d'Émile Ajar (μετά θάνατον)

Με το ψευδώνυμο Φόσκο Σινιμπάλντι • 1958 : L'Homme à la colombe (μτφ. στα ελληνικά Ο άνθρωπος με το περιστέρι, Εκδ. Χατζηνικολή, 1985) Με το ψευδώνυμο Σατάν Μπογκάτ • 1974 : Les Têtes de Stéphanie Με το ψευδώνυμο Εμίλ Αζάρ • • • •

1974 : Gros-Câlin 1975 : La Vie devant soi (Βραβείο Γκονκούρ) 1976 : Pseudo 1979 : L'Angoisse du roi Salomon

Ανέκδοτα διηγήματα του συγγραφέα περιλαμβάνονται στο βιβλίο Ο Έλληνας... και άλλα διηγήματα (Εκδ. Κασταλία, 2008) (μετάφραση από το L'orage, Εκδόσεις L'Herne, 2005).

Ταινίες • 1968 : Les oiseaux vont mourir au Pérou • 1972 : Police Magnum (Kill!)

Τραγούδι • 1971 : Kill'em all

Βιβλιογραφία • Myriam Anissimov, Romain Gary, Le Caméléon, βιογραφία, εκδόσεις Denoël, 2004, νέα έκδοση στις εκδόσεις Folio από τη Gallimard, 2006 • Myriam Anissimov, Romain Gary, L'Enchanteur, Textuel, 2010 • Pierre Bayard, Il était deux fois Romain Gary, PUF, coll. Le texte rêve, 1990

281

Ρομέν Γκαρί • • • • • • • • •

Lesley Blanch, Romain, un regard particulier, Actes Sud, 1998 Dominique Bona, Romain Gary, Mercure de France, 1987 Ντομινίκ Μπονά, "Ρομάν Γκαρύ", Εκδόσεις Χατζηνικολή, 1993. Jean-Marie Catonné, Romain Gary / Émile Ajar, chez Pierre Belfond, coll. Les dossiers Belfond, 1990 Nancy Huston, Tombeau de Romain Gary, Actes Sud 1995 Paul Pavlowitch, L'homme que l'on croyait “Ajar“, Fayard, 1981 Dominique Rosse, Romain Gary et la modernité, Nizet, Paris, 1995 Dominique Rosse, Europa ou la défense Gary, Echiquiers d'encre, Droz, Lausanne, 1998 Ralph Schoolcraft, Romain Gary: The Man Who Sold His Shadow, University of Pennsylvania Press, Philadelphia, 2002

Αναφορές [1] Romain Gary, Le Caméléon της Myriam Anissimov, Εκδόσεις Folio, 2006 [2] Romain Gary, Le Caméléon της Myriam Anissimov, Εκδόσεις Folio, 2006. [3] Romain Gary, Le Caméléon της Myriam Anissimov, Folio, 2006, σελ. 131. Ο Γκαρί αναγνωρίζει τις δυσκολίες που συνάντησε στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και την έλλειψη ενδιαφέροντος για τις ανώτατες σπουδές, τις οποίες έκανε μόνο και μόνο για να ικανοποιήσει τις επιθυμίες της μητέρας τους, όπως διηγείται στο μυθιστόρημα "Η υπόσχεση της αυγής"'. [4] Romain Gary, Le Caméléon της Myriam Anissimov, Folio, 2006, σελ. 147. Οι έρευνες της M. Anissimov για το περιοδικό Γκρενγκουάρ είναι οι πιο πλήρεις (βλ. σ. 145-147). Το 1935, το περιοδικό πλήρωνε 1000 φράγκα τη σελίδα, ενώ ο Γκαρί έπαιρνε μόλις 300 φράγκα μηνιαίως από τη μητέρα του.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Η ιστοσελίδα των φίλων του Ρομέν Γκαρί (http://www.romaingary.org)

282

283

Σαρλ Μπωντλαίρ Σαρλ Μπωντλαίρ Ο Σαρλ Πιερ Μποντλέρ ή Σαρλ Μποντλαίρ (Charles Pierre Baudelaire), Παρίσι, 9 Απριλίου 1821 31 Αυγούστου 1867) ήταν ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της γαλλικής αλλά και της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Κατά την διάρκεια της ζωής του, ο Μποντλέρ υπέστη δριμεία κριτική για τις συγγραφές του και την θεματική του. Ελάχιστοι από τους σύγχρονούς του τον κατανόησαν. Η εφημερίδα Φιγκαρό της 5ης Ιουλίου 1857 έγραψε τα εξής σχετικά με την πρόσφατη εμφάνιση των Ανθέων του Κακού: «Σε ορισμένα σημεία αμφιβάλλουμε για την πνευματική υγεία του Κου Μποντλέρ. Όμως ορισμένα άλλα δεν μας επιτρέπουν περαιτέρω αμφιβολίες. Κυριαρχεί, ως επί το πλείστον, η μονότονη και επιτηδευμένη επανάληψη των ίδιων πραγμάτων, των ίδιων σκέψεων. Η αηδία πνίγει την αχρειότητα—για να την καταπολεμήσει σμίγει με το μόλυσμα». Ο Μποντλέρ σήμερα αναγνωρίζεται ως μέγας ποιητής της γαλλικής και της παγκόσμιας Λογοτεχνίας και συγκαταλέγεται μεταξύ των κλασικών. Χαρακτηριστικά, ο Μπαρμπέ ντ' Ορεβιγί τον αποκάλεσε «Δάντη μιας παρηκμασμένης εποχής».

O Μποντλέρ, φωτογραφία του Nadar.

Σε ολόκληρο το έργο του, ο Μποντλέρ προσπάθησε να ενυφάνει την Ομορφιά με την Κακία, την βία με την ηδονή (Une martyre), καθώς και να καταδείξει την σχέση μεταξύ τους. Παράλληλα με την συγγραφή ποιημάτων σοβαρών (Semper Eadem) και σκανδαλιστικών για την εποχή (Delphine et Hippolyte), κατόρθωσε επίσης να εκφράσει την μελαγχολία (Mœsta et errabunda) και την νοσταλγία (L' Invitation au voyage).

Η ζωή του Ο πατέρας του Μποντλέρ ήταν άνθρωπος μορφωμένος, αφοσιωμένος στα ιδανικά του Διαφωτισμού και ερασιτέχνης ζωγράφος. Με τον θάνατό του το 1827 άφησε στον Κάρολο πλούσια πνευματική κληρονομιά. Έναν χρόνο αργότερα, η μητέρα του παντρεύτηκε τον Συνταγματάρχη Οπίκ, πράξη που ο Μποντλέρ ποτέ δεν της συγχώρεσε. Ο Ωπίκ ενσάρκωνε για τον Μποντλέρ όλα όσα στέκονταν ανάμεσά σε αυτόν και σε ό,τι αγαπούσε: την μητέρα του, την ποίηση, το όνειρο, μία ζωή χωρίς δυστυχή περιστατικά. Επιστρέφοντας από το Λύκειο το 1839, ο Μποντλέρ αποφασίζει να ζήσει την ζωή του ενάντια στις παραδοσιακές αστικές αξίες που ενσαρκώνει η μητέρα του και ο πατριός του. Αποπειράται να ταξιδέψει ως τις Ινδίες, αλλά τελικά αποτυχαίνει. Το ταξίδι αυτό, ωστόσο, πρόκειται να ερεθίσει την φαντασία και την έμπνευσή του (αγάπη για την θάλασσα,

Σαρλ Μπωντλαίρ οράματα τόπων εξωτικών). Μετά την επιστροφή του στο Παρίσι συνδέεται με την Ζαν Ντιβάλ (Jeanne Duval), μια νεαρή μιγάδα, η οποία θα τον μυήσει στις ηδονές αλλά και στις πληγές του πάθους. Δανδής και χρεωμένος, τίθεται υπό δικαστική επιτήρηση το 1842 και διάγει άθλιο βίο. Αρχίζει να συνθέτει πληθώρα ποιημάτων για την συλλογή «Τα Άνθη του Κακού». Ως κριτικός τέχνης και δημοσιογράφος μάχεται τις μεγαλόστομες μορφές του Ρομαντισμού. Το 1848 συμμετέχει στην επανάσταση των οδοφραγμάτων και λέγεται ότι παροτρύνει τους επαναστάτες να πυροβολήσουν τον πατριό του, Οπίκ. Αργότερα, συνάδει με την απέχθεια των Γκιστάβ Φλομπέρ και Ουγκό για την κυβέρνηση του Ναπολέοντος Γ'. Τα Άνθη του Κακού εκδίδονται το 1857 και στην συνέχεια καταδικάζονται μερικώς «για προσβολή των δημοσίων και των καλών ηθών». Η επόμενη έκδοση του 1861 είναι εμπλουτισμένη, αναδομημένη αλλά και ακρωτηριασμένη κατά έξι ποιήματα (Les bijoux, Le Léthé, À celle qui est trop gaie, Lesbos, Femmes damnées (το πρώτο ποίημα της συλλογής) , Les métamorphoses du vampire), την δημοσίευση των οποίων απαγόρευσε ο δικαστής Πινάρ. Κατόπιν, ο ποιητής φεύγει για το Βέλγιο και εγκαθίσταται στις Βρυξέλλες, όπου συγγράφει ένα φυλλάδιο για το Βέλγιο, το οποίο και θεωρεί καρικατούρα της γαλλικής αστικής τάξης. Επίσης, συναντά εκεί τον Φελισιέν Ροπ, ο οποίος θα εικονογραφήσει τα Άνθη. Πεθαίνει στο Παρίσι από πάρεση και αφασία το 1867. Ενταφιάζεται στο Κοιμητήριο του Μονπαρνάς (6ο τμήμα), στον ίδιο τάφο με τον πατριό και την μητέρα του. Η τρίτη έκδοση των «Ανθέων» (1868) δεν θα βρει τον Μποντλέρ εν ζωή. Μετά τον θάνατό του, η λογοτεχνική του κληρονομιά δημοπρατήθηκε και τελικά αγοράστηκε από τον εκδότη Μισέλ Λεβί για 750 φράγκα. Η δικαστική απόφαση του 1857 δεν ανακλήθηκε πριν από το 1949, οπότε και έγινε αποκατάσταση του πλήρους έργου του Μποντλέρ.

Τρόμος και Έκσταση «Από παιδί δύο συναισθήματα αντιμάχονταν στην καρδιά μου: η φρίκη της ζωής και η έκσταση της ζωής.» (Η καρδιά μου ξεγυμνωμένη)

Κάθε μεγάλο έργο του Ρομαντισμού μαρτυρεί αυτό το πέρασμα από την φρίκη στην έκσταση και από την έκσταση στην φρίκη. Από εκεί εντυπώθηκε βαθιά στον Μποντλέρ η αίσθηση της κατάρας που βαραίνει κάθε ανθρώπινο πλάσμα μετά το προπατορικό αμάρτημα. Κατ' αυτήν την έννοια, τα Άνθη του Κακού ανήκουν στο χριστιανικό λογοτεχνικό είδος. Αναλύοντας την έκφρασή του «το κύμα του πάθους», ο Σατομπριάν έγραψε στον πρόλογο του ομώνυμου έργου του: «Ο Χριστιανός πάντοτε βλέπει τον εαυτό του σαν έναν ταξιδιώτη που απλώς διασχίζει εδώ κάτω την κοιλάδα των δακρύων και που δεν θα ξεκουραστεί παρά μόνον στον τάφο». Για τον Μποντλέρ, δεν πρόκειται απλώς για λογοτεχνία ή για έννοιες λίγο ή πολύ αφηρημένες αλλά για το «ζωντανό θέαμα της θλιβερής δυστυχίας [του]». Ακριβώς όπως η φύση, έτσι και ο άνθρωπος έχει σπιλωθεί από το προπατορικό αμάρτημα και, όπως στην περίπτωση του René ή του Werther (Γκαίτε), ο Μποντλέρ νιώθει διαρκώς απέχθεια για το «άθλιο πλήθος» (Recueillement). Αυτό που τον ταλανίζει πάνω από όλα είναι ο εγωισμός και η μοχθηρία των ανθρώπων, η πνευματική τους παραλυσία και η απουσία συναίσθησης του τι είναι Ωραίο και τι είναι Καλό. Το ποίημα σε πεζό La Corde, που εμπνεύστηκε από πραγματικά γεγονότα, αφηγείται την ιστορία μιας μητέρας που, αδιαφορώντας για την τύχη του παιδιού της που θανατώθηκε στην αγχόνη, καταφέρνει να πάρει στην κατοχή της το σχοινί της εκτέλεσης, ώστε να το χρησιμοποιήσει για εμπορικό κέρδος. Ο Μποντλέρ υπέφερε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο: το Albatros επιτιμά την ηδονή που ο «χύδην όχλος» βρίσκει στο Κακό, ειδικότερα με το να βασανίζει τον ποιητή. Στο Art Romantique (Ρομαντική Τέχνη) ο Μποντλέρ παρατηρεί: «Αποτελεί θαυμαστό προνόμιο της Τέχνης, το να μπορεί να μετατρέπει την φρίκη σε ομορφιά εκφράζοντάς την καλλιτεχνικά. Ο πόνος, όταν του δίνεται ρυθμός και μέτρο, γεμίζει το πνεύμα με μια γαλήνια χαρά». Ποιήματα, όπως τα Le Mauvais Moine, L'Ennemi, Le Guignon, καταδεικνύουν την φιλοδοξία του να μεταμορφώσει τον πόνο σε ομορφιά. Ήταν αδύνατον για τον Μποντλέρ να πιστέψει ότι οποιοσδήποτε πολιτισμός θα μπορούσε να προσεγγίσει την τελειότητα. Περιφρονούσε τόσο τον σοσιαλισμό, όσο τον ρεαλισμό και τον νατουραλισμό. Όπως και ο Πόε,

284

Σαρλ Μπωντλαίρ θεωρούσε την "πρόοδο και την σύγχρονη μεγάλη ιδέα, την έκσταση μιας μυγοσκοτώστρας". Συγκεφαλαιώνοντας αυτό που ονόμαζε «σύγχρονες αιρέσεις», ο Μποντλέρ απέρριψε επίσης την «αίρεση της παιδείας»: «Η Ποίηση, για το ελάχιστο που μπορούμε να κοιτάξουμε βαθιά μέσα μας, να ανακρίνουμε την ψυχή μας, να θυμηθούμε τις πιο υπέροχες αναμνήσεις μας, δεν έχει άλλο σκοπό πέρα από την ίδια. (…) Εάν η υποκινούσα δύναμη του ποιητή είναι η ηθική, τότε χάνει από την ποιητική του δύναμη και το ξέρει καλά ότι το έργο του θα είναι κακό» (από άρθρο για τον Τεοφίλ Γκοτιέ). Αυτό δεν σημαίνει ότι ο ποιητής δεν εξεγείρεται ενάντια στην κατάσταση της ανθρωπότητας. Εκφράζει θαυμασμό για τα μεγάλα μεφιστοφελικά έργα του ρομαντισμού, όπως ο Melmoth («μαύρο» γοτθικό μυθιστόρημα του Charles Robert Maturin). Εφόσον η ποίηση αποτελεί ουσιαστικά το αντίθετο της ανθρώπινης δυστυχίας, θεωρεί ότι δεν μπορεί παρά να είναι επανάσταση. Έτσι, η ποίηση του Μποντλέρ αποκτά σύγχρονη μορφή στα Μικρά Ποιήματα σε Πεζό, όπου γίνεται μαύρο χιούμορ.

Η ποιητική τέχνη του Απορρίπτοντας τις πλάνες του ρεαλισμού και της «τέχνης για την τέχνη», ο Μποντλέρ στοχεύει να κατακτήσει την θεμελιώδη αλήθεια, την κοσμική ανθρώπινη πραγματικότητα στις συμπαντικές διαστάσεις της. Γράφει στο Καλλιτεχνικό Σαλόνι του 1846: «Η πρωταρχική απασχόληση του καλλιτέχνη είναι να αποκαταστήσει τον άνθρωπο στην φύση, ώστε να επαναστατήσει εναντίον της. Αυτή η επανάσταση δεν λαμβάνει χώρα ψυχρά, ως κάτι το δεδομένο, σαν να ήταν κάποιος κώδικας ή ρητορική. Λαμβάνει χώρα παρορμητικά και αφελώς, ακριβώς όπως η αμαρτία, όπως το πάθος, όπως η επιθυμία». Στο δε Καλλιτεχνικό Γκιστάβ Κουρμπέ: Πορτρέτο του Μποντλέρ Σαλόνι του 1859 προσθέτει: «Ο καλλιτέχνης—ο αληθινός καλλιτέχνης, ο αληθινός ποιητής—δεν πρέπει να ποιεί παρά μόνον όταν βλέπει και όταν ακούει. Πρέπει να είναι αληθινά πιστός στην φύση του». Με αυτόν τον τρόπο ο Μποντλέρ αρθρώνει την θεμελιώδη ανακάλυψη της σύγχρονης αισθητικής: «Το Ωραίο πάντα θα είναι παράξενο. Δεν λέω ότι θα είναι παράξενο εκούσια και ψυχρά, διότι τότε δεν θα ήταν παρά ένα τέρας που ξεπήδησε μέσα από τις ατραπούς της ζωής. Λέω απλώς ότι πάντα θα ενέχει ένα στοιχείο παραδοξότητας, όχι ηθελημένης αλλά υποσυνείδητης. Και σε αυτήν την παραδοξότητα θα έγκειται και το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που θα το καθιστά ωραίο». Γι' αυτό και θεωρεί τη φαντασία «βασίλισσα όλων των προικισμάτων». Στην πραγματικότητα, η φαντασία υποκαθιστά «την παραδοσιακή μετάφραση της υλικής ζωής», υποκαθιστά την πράξη με το όνειρο. Η ποίηση έτσι ορισμένη εκφράζει σχεδόν κάθε μεταγενέστερο ποιητή. Ωστόσο, ο Μποντλέρ δεν βίωσε το έργο του, διότι για αυτόν η ζωή και η ποίηση ήταν πάντα μέχρι ενός σημείου ξεχωρισμένες. Αυτό που τόσο ο Μποντλαίρ όσο και ο Στεφάν Μαλαρμέ όριζαν ως έργο τέχνης, οι Σουρρεαλιστές μετά τον Αρτούρ Ρεμπό ονόμαζαν έργο ζωής, θέλοντας να αλλάξουν την ζωή. Έτσι μπορούμε να καταλάβουμε και τον φόρο τιμής που απέτισε στον Μποντλέρ ο νεαρός Ρεμπό: «Ο Μποντλέρ είναι ο πρώτος οραματιστής, ο βασιλεύς όλων των ποιητών, ένας θεός». Αρκεί να συγκρίνουμε αυτό το απόσπασμα του Μποντλέρ: […] ποιος δεν έχει βιώσει τούτες τις θαυμάσιες στιγμές, που είναι πραγματικές γιορτές του νου, κατά τις οποίες οι πιο άγρυπνες αισθήσεις συλλαμβάνουν τις πιο εκτυφλωτικές εντυπώσεις, όταν το γαλάζιο του ουρανού γίνεται πιο διάφανο και σε βυθίζει σε μια άβυσσο πιο απέρατη, όταν οι ήχοι αναβλύζουν μουσική, όταν τα χρώματα μιλούν και όταν τα αρώματα περιγράφουν ολόκληρους κόσμους ιδεών; Η ζωγραφική, λοιπόν, του Ντελακρουά για εμένα είναι η αποτύπωση αυτών των υπέροχων στιγμών του πνεύματος. Είναι επενδυμένη με τέτοια ένταση που το μεγαλείο της καθίσταται ασύγκριτο. Αποκαλύπτει τον υπερρεαλισμό, σαν να αντιλαμβάνεται την φύση μέσα από υπερευαίσθητες

285

Σαρλ Μπωντλαίρ νευρικές απολήξεις.

με το παρακάτω απόσπασμα από το Πρώτο Μανιφέστο του Σουρεαλισμού: Το να υποβιβάσεις την φαντασία σε δουλεία, από την στιγμή που είναι η αιτία αυτού που πρόχειρα αποκαλούμε ευτυχία, ουσιαστικά σημαίνει το να απογυμνώνεσαι από όλα όσα έχεις στο βάθος του εαυτού σου—από την υπέρτατη δικαιοσύνη. Μόνον η φαντασία μπορεί να αποκαλύψει όσα δεν υπάρχουν κι όμως μπορούν να γίνουν και αυτό είναι αρκετό προκειμένου να φύγει λίγο πιο μακριά η φοβερή απαγόρευση για όσα δεν μπορούμε να έχουμε. Είναι αρκετά για να αφεθούμε σε αυτήν χωρίς να φοβόμαστε ότι θα μας προδώσει.

Έτσι, ο Υπερρεαλισμός φέρει μέσα του λίγη μαγιά από το έργο του Λοτρεαμόν, του Ρεμπό και του ίδιου του Σουρεαλισμού. Ο Μποντλέρ επιστράτευσε την περίφημη αυτή φόρμουλα που τόσο ταιριαστά περιγράφει την τέχνη του για να σχολιάσει την ζωγραφική του Ντελακρουά και το έργο του Θεοφίλου Γκοτιέ: «Ο έντεχνος χειρισμός της γλώσσας έγκειται στο να κατορθώνεις ένα είδος παρεμφατικής μαγείας. Μόνον έτσι μπορεί να μιλήσει το χρώμα σαν φωνή βαθιά και ζωηρή, μόνον έτσι μπορούν τα μνημεία να ξεχωρίσουν και να αναδυθούν από τα βάθη του χώρου, μόνον έτσι τα ζώα και τα φυτά, που αντιπροσωπεύουν την ασχήμια και την κακία, μπορούν να κάνουν σαφείς τους μορφασμούς τους, μόνον έτσι τα αρώματα προσκαλούν τις αντίστοιχές τους σκέψεις και αναμνήσεις, μόνον έτσι το πάθος ψιθυρίζει ή κραυγάζει στην γλώσσα που θα μας είναι αιώνια γνώριμη». Μόνον ο Ζεράρ ντε Νερβάλ, πριν από τον Μποντλέρ, είχε κατορθώσει να καταγράψει ποίηση που δεν αποτελούσε λογοτεχνία. Απαλλαγμένη από το βάρος της λογικής, η ποίηση μπορεί ωστόσο να εντυπώσει το συναίσθημα μέσα από την βαναυσότητά της. Όντως, στα καλύτερα ποιήματά του ο Μποντλέρ διατηρεί από τον κλασικό στίχο μόνον την μουσικότητά του, προβαίνει σε τομές των στίχων και απορρίπτει τον υπερβολικά μηχανιστικό αλεξανδρινό στίχο. Το παράδειγμά του θα ακολουθήσουν αργότερα οι Πολ Βερλέν, Μαλαρμέ, Μορίς Μέτερλινκ. Εμπνευσμένος από την ανάγνωση του Gaspard de la Nuit του Aloysius Bertrand, ο οποίος πρώτος συνέθεσε ποιήματα σε πεζό, ο Μποντλέρ συγγράφει τα Μικρά Ποιήματα σε Πεζό και στον πρόλογο εξηγεί: «Και ποιος δεν έχει ονειρευτεί κατά τις φιλόδοξες μέρες του, το θαύμα μιας ποιητικής πρόζας, που να έχει μουσική χωρίς να έχει ρυθμό και ρίμα, που να είναι τόσο ευέλικτη και τόσο χτυπητή, ώστε να προσαρμόζεται στους λυρικούς λικνισμούς της ψυχής, στους κυματισμούς της ονειροπόλησης και στα τραντάγματα της συνείδησης;».

Κυριότερα έργα • • • • • • • • • • • • • •

Salons (1845-1859) Journaux intimes (1851-1862) Τεχνητοί παράδεισοι (1860) Curiosités esthétiques (1868) Réflexions sur quelques-uns de mes contemporains (1862) Richard Wagner et Tannhaüser à Paris [1] (1862) Le Peintre de la vie moderne (1863) L'œuvre et la vie d'Eugène Delacroix (1863) Η καρδιά μου ξεγυμνωμένη [2] (1864) L'art romantique (1869) Η Φανφαρλό (1847) Du vin et du haschisch (1851) Άνθη του κακού (1857) Fusées [3] (1867)

• Μικρά Ποιήματα σε Πεζό ή Le Spleen de Paris (1862) Ο Μποντλέρ αποτέλεσε επίσης τον πρώτο μεταφραστή, στα γαλλικά, του Πόε (κυρίως μετέφρασε τις "Αλλόκοτες Ιστορίες") συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο στην διάδοση του έργου του στην Ευρώπη. Αρκετοί

286

Σαρλ Μπωντλαίρ θεωρούν πως κάποιες μεταφράσεις του Μποντλέρ είναι ανώτερες ακόμα και των πρωτότυπων κειμένων.

Εξωτερικές συνδέσεις • Βιογραφία και επιλεγμένα έργα, στην αγγλική [4] • Ιστοσελίδα για τον Μποντλέρ, στην αγγλική [5] - Περιέχει πρόσθετους συνδέσμους. • Εκτεταμένη ιστοσελίδα για τον Μποντλέρ [6] - Περιέχει βιογραφία, γραπτά και μικρή ανάλυση του έργου του. • Πλούσια ιστοσελίδα για τον Μποντλέρ (στα γαλλικά) [7] • Poetes.com [8]

Παραπομπές [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7]

http:/ / baudelaire. litteratura. com/ ?rub=oeuvre& srub=cri& id=28& s=1 http:/ / baudelaire. litteratura. com/ ?rub=oeuvre& srub=jou& id=248 http:/ / baudelaire. litteratura. com/ ?rub=oeuvre& srub=jou& id=432 http:/ / www. kirjasto. sci. fi/ baudelai. htm http:/ / www. uvm. edu/ %7Esgutman/ Baudelaire. htm http:/ / www. veinotte. com/ baudelaire/ http:/ / baudelaire. litteratura. com/

[8] http:/ / www. poetes. com/ baud/ index. php

287

288

Σερζ Μπρυσσολό Σερζ Μπρυσσολό O Σερζ Μπρυσσολό (Serge Brussolo) (Παρίσι, 31 Μαΐου 1951) είναι Γάλλος συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας. Η παιδική του ηλικία ήταν δύσκολη και οι οικογενειακές του σχέσεις ταραγμένες. Την έμπνευσή του θα την αντλήσει από την προσωπική του εμπειρία και το σκοτεινό του ύφος των πρώτων γραπτών του θα στιγματίσει ολόκληρο το έργο του. Στην αρχή κανένας εκδοτικός οίκος δεν ενδιαφέρθηκε να τον προωθήσει. Ο κύριος λόγος είναι ότι το ύφος του, παρ' όλη την στενή του σχέση με την επιστημονική και ηρωϊκή φαντασία, δεν ταυτίζεται μεε κανένα προκαθορισμένο είδος. Το 1972 εξέδωσε την πρώτη του νουβέλα “L’évadé” στο φανζίν “L’aube enclavée” και το 1978 με μια άλλη νουβέλα με τίτλο “Funnyway” βραβεύτηκε με το βραβείο της Γαλλικής Επιστημονικής Φαντασίας. Στα επόμενα χρόνια θα ακολουθήσουν αρκετά μυθιστορήματα, πολύ συχνά βραβευμένα. Αργότερα θα αφήσει την επιστημονική φαντασία για να αφοσιωθεί στη συγγραφή αστυνομικών, θρίλερ και ιστορικών μυθιστορημάτων. Το 2000 Ο Σερζ Μπρυσσολό το 2007 διορίζεται λογοτεχνικός διευθυντής στον εκδοτικό οίκο “Η μάσκα” (Edition du Masque) όπου μείωσε τις εκδόσεις για τους ενήλικους και αφοσιώθηκε στα παιδικά μυθιστορήματα. Ο Μπρυσσολό έδωσε μια καινούργια διάσταση, της τρέλας και της υπερβολής και ανανέωσε σημαντικά το είδος της γαλλικής επιστημονικής φαντασίας. Γεμάτα ιδέες, τα μυθιστορήματά του ερευνούν έως το γελοίο τις επιπτώσεις παλαβών υποθέσεων φέρνοντας στο προσκήνιο άρρωστες και καταθλιμμένες κοινωνίες. Η πιο κοινότυπη κατάσταση γίνεται εφιάλτης, σεξ και βία είναι πάντα παρόντα. Αντιπροσωπεύουν κυριαρχία και δύναμη. Οι ήρωες του Μπρυσσολό δεν είναι κύριοι του εαυτού τους και συχνά οι καταστάσεις τους ξεπερνούν. Η τελική έκπληξη το τέλος της πλοκής δεν προσφέρει το συνηθισμένο happy-end της κλασικής επιστημονικής φαντασίας, μένει συχνά ανοιχτό ή παίρνει τέλος με τον θάνατο του κύριου χαρακτήρα. Σωτηρία δεν υπάρχει.

Σερζ Μπρυσσολό

Ψευδώνυμα Στην διάρκεια της καριέρας του ο Μπρυσσολό χρησιμοποίησε τέσσερα ψευδώνυμα : Akira Suzuko, D. Morlok, Kitty Doom και Zeb Chillicote.

Βιβλιογραφία Τα παρακάτω βιβλιογραφικά σημειώματα περιέχουν μόνο τίτλους αναφερόμενους στην επιστημονική και ηρωϊκή φαντασία. Αναφέρονται οι γαλλικοί τίτλοι γιατί δεν έχουν ακόμα μεταφραστεί στα Ελληνικά.

Μυθιστορήματα • Traque-la-mort (1982), εκδοτικός οίκος Lattes, συλλογή "Titres SF" • Sommeil de sang (1982), συλλογή "Présence du futur" • Les mangeurs de murailles (1982), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • Portrait du diale en chapeau melon (1982), συλλογή "Présence du futur" • A l'image du dragon (1983), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • Le carnaval de fer (1983), συλλογή "Présence du futur" • Le puzzle de chair (1983), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • Les semeurs d'abîmes (1983), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • Territoire de fièvre (1983), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • Les lutteurs immobiles (1983), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation", επανεκδόθηκε στην συλλογή "Présence du futur" • Les bêtes enracinées (1983), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • Ce qui mordait le ciel (1984), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • Crache-béton (1984), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • Les foetus d'acier (1984), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • Ambulance cannibale non identifiée (1985), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • Le rire du lance-flammes (1985), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • Rempart des naufrageurs (1985), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • Abattoir-opéra (1986), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation", επανεκδόθηκε με τον τίτλο "La petite fille et le dobermann" στην συλλογή "Présence du futur" • Naufrage sur une chaise électrique (1986), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation", επανεκδόθηκε στην συλλογή "présence du futur" • Enfer vertical en approche rapide (1986), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • La colère des ténèbres (1986), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • Danger, parking miné ! (1986), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • Les hommes-tritons (1986), εκδοτικός οίκος Gerard de Villiers, συλλογή JAG, σε συνεργασία με τον Christian Mantey με το ψευδώνυμο Zeb Chillicothe • Catacombes (1986), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • Procédure d'évacuation immédiate des musées fantômes (1987), συλλογή "présence du futur" • Le chateau d'encre (1987), συλλογή "Présence du futur" • Docteur squelette (1987), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation"

289

Σερζ Μπρυσσολό • Les tourmenteurs (1987), εκδοτικός οίκος Gerard de Villiers, συλλογή JAG, σε συνεργασία με τον Christian Mantey με το ψευδώνυμο Zeb Chillicothe • L'iceberg dans l'ecrin du cosmos (1987), νεανικό μυθιστόρημα εκδοτικός οίκος Les Lilas • Opération "serrures carnivores" (1987), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • La nuit du venin (1987), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • Les animaux funèbres (1987), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • Les enfants du feu (1987), εκδοτικός οίκος Gerard de Villiers, συλλογή JAG, σε συνεργασία με τον Christian Mantey με το ψευδώνυμο Zeb Chillicothe • L'ombre des gnomes (1987), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • Le voleur d'icebergs (1988), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • Le tombeau du roi squelette (1988), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • Le dragon du roi squelette (1988), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • Les écorcheurs (1988), εκδοτικός οίκος Siry • Boulevard des banquises (1989), εκδοτικός οίκος Denoël, συλλογή "Présence du fantastique" • La nuit du bombardier (1989), εκδοτικός οίκος Denoël, συλλογή "Présence du fantastique" • L'homme aux yeux de napalm (1990), συλλογή "Présence du futur" • Cauchemar à louer (1990), εκδοτικός οίκος DeVilliers, συλλογή "Serge Brussolo" • La meute (1990), εκδοτικός οίκος DeVilliers, συλλογή "Serge Brussolo" • Krucifix (1990), εκδοτικός οίκος DeVilliers, συλλογή "Serge Brussolo" • Les bêtes (1990), εκδοτικός οίκος DeVilliers, συλλογή "Serge Brussolo" • L'épave (1990), εκδοτικός οίκος DeVilliers, συλλογή "Serge Brussolo" • Les emmurés (1990), εκδοτικός οίκος DeVilliers, συλλογή "Serge Brussolo" • Le syndrome du scaphandrier (1991), συλλογή "Présence du futur" • Les rêveurs d'ombre (1991), εκδοτικός οίκος DeVilliers, συλλογή "Serge Brussolo" • Les démoniaques (1991), εκδοτικός οίκος DeVilliers, συλλογή "Serge Brussolo" • Le vent noir (1991), εκδοτικός οίκος DeVilliers, συλλογή "Serge Brussolo" • Rinocerox (1992), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • Capitaine suicide (1992), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • Les inhumains (1992), εκδοτικός οίκος DeVilliers, συλλογή "Serge Brussolo" • L'armure maudite (1992), εκδοτικός οίκος DeVilliers, συλλογή "Serge Brussolo" • Abîmes (1993), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • De l'autre côté du mur des ténèbres (1993), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • Les sentinelles d'Almoha (1994), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation", version jeunesse publiée en 1981, éditions Nathan • Profession : cadavre (1995), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • La promenade du bistouri (1995), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή "Anticipation" • Ma vie chez les morts (1995), εκδοτικός οίκος denoël, συλλογή "Présences" • La cicatrice du chaos (1997), εκδοτικός οίκος Fleuve Noir, συλλογή science-fiction • L'empire des abîmes (1998), συλλογή "Présence du futur", με το ψευδώνυμο Kitty Doom • Les invisibles (1998), συλλογή "Présence du futur", με το ψευδώνυμο Kitty Doom

290

Σερζ Μπρυσσολό • L'île des ombres (1998), εκδοτικός οίκος Hachette, συλλογή "abysses", με το ψευδώνυμο Akira Suzuko • La meute hurlante (1998), εκδοτικός οίκος hachette, συλλογή "Abysses", με το ψευδώνυμο Akira Suzuko • La forteresse blanche (1998), συλλογή "Présence du futur", με το ψευδώνυμο Kitty Doom • Le clan du grand crâne (1998), συλλογή "Présence du futur", με το ψευδώνυμο D. Morlock • Les guerriers du grand crâne (1998), συλλογή "Présence du futur", με το ψευδώνυμο D. Morlock • Les dieux du grand crâne (1998), συλλογή "Présence du futur", με το ψευδώνυμο D. Morlock • Les fils des loups (1999), εκδοτικός οίκος hachette, συλλογή "Abysses", με το ψευδώνυμο Akira Suzuko • Le livre du grand secret (1999), εκδοτικός οίκος Flammarion, συλλογή "kiosque"

Επιλογή άρθρων • • • • •

Vue en coupe d'une ville malade (1981), συλλογή "Présence du futur" Aussi lourd que le vent (1981), συλλογή "Présence du futur" Mange monde (1993), συλλογή "Présence du futur" Chants opératoires (1993), εκδοτικός οίκος Car rien n'a d'importance Soleil de soufre et autres nouvelles (1999), Ανθολογία διαμορφωμένη απο τον Stéphane Leroy, εκδοτικός οίκος Librio

• La nuit du venin (1999), éditions Fleuve Noir, συλλογή "Bibliothèque du fantastique"

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Επίσημος σύνδεσμος [1] • "Le monde de Brussolo" [2]

Παραπομπές [1] http:/ / pagesperso-orange. fr/ brussolo. serge/ [2] http:/ / sergebrussolo. free. fr/

291

292

Συλί Προυντόμ Συλί Προυντόμ Ο Ρενέ-Φρανσουά-Αρμάν Προυντόμ (René-François-Armand Prudhomme) (16 Μαρτίου 1839 Παρίσι, Γαλλία - 6 Σεπτεμβρίου 1907 Châtenay-Malabry, Γαλλία), γνωστός ως Συλί Προυντόμ (Sully Prudhomme) ήταν Γάλλος ποιητής και δοκιμιογράφος, νικητής του πρώτου Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας, το 1901. Ο Προυντόμ σπούδασε αρχικά για να γίνει μηχανικός, αλλά άλλαξε τα ενδιαφέροντά του προς τη φιλοσοφία και αργότερα στην ποίηση. Δήλωσε πως, γράφοντας ποίηση, ο σκοπός του ήταν να δημιουργήσει επιστημονική ποίηση για την μοντέρνα εποχή. Ήταν μέλος της Παρνασσιστικής σχολής, αν και, παράλληλα, το έργο του επιδεικνύει χαρακτηριστικά αμιγώς δικά του.

Βιβλιογραφία Ποίηση • • • • • • •

Stances et poèmes, 1865. Les épreuves, 1866. Les solitudes: poésies, A. Lemerre (Paris), 1869. Les destins, 1872. La France, 1874. Les vaines tendresses, 1875. Le Zénith (poem), εκδοθέν από το Revue des deux mondes, 1876.

• • • • •

La justice (poem), 1878. Poésie, 1865-88, A. Lemerre, 1883-88. Le prisme, poésies diverses, A. Lemerre (Paris), 1886. Le bonheur (poem), 1888. Épaves, A. Lemerre, 1908.

Πρόζα • • • • •

Œuvres de Sully Prudhomme (ποίηση και πρόζα), 8 τόμοι, A. Lemerre, 1883-1908. Que sais-je? (φιλοσοφία), 1896. Testament poétique (δοκίμια), 1901. La vraie religion selon Pascal (δοκίμια), 1905. Journal intime: lettres-pensée (ημερολόγιο), A. Lemerre, 1922.

Συλί Προυντόμ

1901

Συλί Προυντόμ

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • http://www.kirjasto.sci.fi/prudhomm.htm • http://www.nobel.se/literature/laureates/1901/prudhomme-bio.html • http://www.britannica.com/nobel/micro/572_43.html

293

294

Τεοντόρ ντε Μπανβίλ Τεοντόρ ντε Μπανβίλ Ο Τεοντόρ ντε Μπανβίλ (Étienne-Claude-Jean-Baptiste-Théodore-Faullain de Banville, 14 Μαρτίου 1823, Μουλέν - 13 Μαρτίου 1891, Παρίσι) ήταν Γάλλος ρομαντικός ποιητής και μία από τις ηγετικές φυσιογνωμίες της σχολής των παρνασσιστών, με επίδραση στο κίνημα του συμβολισμού. Η πρώτη ποιητική συλλογή του εκδόθηκε το 1842, με τον τίτλο Οι Καρυάτιδες (γαλλ. Les Cariatides), ενώ η πιο γνωστή συλλογή ποιημάτων του είναι εκείνη που φέρει τον τίτλο Φανταστικές Ωδές (Les Odes funambulesques, 1857), έργο που εκθείασε ο Βίκτωρ Ουγκό. Όπως διαφαίνεται και από την Μικρή Πραγματεία για τη γαλλική ποίηση (Petit Traité de poésie française, 1872), ο Τεοντόρ ντε Μπανβίλ απέδιδε μεγάλη αξία στο ποιητικό μέτρο και θεωρούσε την ομοιοκαταληξία ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία της ποίησης. Αξιοποίησε και εξερεύνησε παραμελημένες φόρμες, όπως τη μπαλάντα ή το ροντό, που είχαν σχεδόν εγκαταλειφθεί από το 16ο αιώνα, ακολουθώντας το παράδειγμα του κριτικού Σαρλ Σεντ-Μπεβ που συνέβαλε στην αναβίωση του σονέτου. Συνεργάστηκε επίσης με πολυάριθμα περιοδικά, γράφοντας κριτικές λογοτεχνίας, καθώς και για το θέατρο και τη μουσική.

Τεοντόρ ντε Μπανβίλ (1823-1891)

Εργογραφία • • • • • • • • • • • • •

1842, Les Cariatides (ποίηση), με πρόλογο του Σαρλ Μπωντλαίρ. 1846, Les Stalactites (ποίηση) 1857, Odelettes και Odes Funambulesques (ποίηση) 1866, Gringoire (θέατρο), ιστορική κωμωδία αφιερωμένη στον Βίκτωρ Ουγκό 1867, Les Exilés 1869, Les Occidentales 1872, Petit Traité de poésie française (ποίηση) 1873, Trente-six Ballades joyeuses. 1874, Rondels composés à la manière de Charles d'Orléans και Les Princesses (σονέτα) 1881, Contes pour les Femmes. 1882, Mes souvenirs 1884, Contes héroïques. 1885, Lettres chimériques και Socrates et sa femme.

• 1887, Madame Robert • 1888, Le Baiser • 1891, Marcelle Rabe

Τεοντόρ ντε Μπανβίλ

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Ποιήματα του Τεοντόρ ντε Μπανβίλ [1] (Γαλλικά) • Ποιήματα στη γαλλική Βικιθήκη

Παραπομπές [1] http:/ / www. mta. ca/ banville/ index. html

295

296

Γερμανοί λογοτέχνες

297

Γκέρχαρτ Χάουπτμαν Γκέρχαρτ Χάουπτμαν Ο Γκέρχαρτ Γιόχαν Ρόμπερτ Χάουπτμαν (Gerhart Johann Robert Hauptmann) (15 Νοεμβρίου 1862 - 6 Ιουνίου 1946) ήταν Γερμανός δραματουργός στον οποίο απονεμήθηκε το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1912.

Βιογραφία και έργο Ο Χάουπτμαν γεννήθηκε στο Όμπερσάλτσμπρουν, μικρή πόλη στη Σιλεσία, σήμερα μέρος της Πολωνίας γνωστό ως Szczawno-Zdrój. Ήταν γιός Πρώσου ιδιοκτήτη ξενοδοχείου. Από το χωριάτικο σχολείο της περιοχής του πέρασε στο Realschule στο Μπρεσλάου, και έπειτα εστάλη να μάθει γεωργία στην φάρμα του θείου του στο Γιάουερ (πολωνικό Jawor). Επέστρεψε ωστόσο σύντομα στο Μπρεσλάου καθώς δεν είχε καμία κλίση στην αγροτική ζωή και μπήκε σε μια σχολή τέχνης, με στόχο να γίνει γλύπτης. Εδώ γνωρίστηκε με τον διά βίου φίλο του Γιόζεφ Μπλοκ. Έπειτα σπούδασε στην Ιένα, και πέρασε το μεγαλύτερο μέρος των ετών 1883 και 1884 στην Ιταλία. Τον Μάιο του 1885 ο Χάουπτμαν παντρεύτηκε και εγκαταστάθηκε στο Βερολίνο, αφιερώνοντας τον χρόνο του πιά στη λογοτεχνική δουλειά. Σύντομα κέρδισε μεγάλη φήμη ως ένας από τους επιφανέστερους εκπροσώπους της σύγχρονης δραματουργίας.

Ο Γκέρχαρτ Χάουπτμαν το 1905

1912

Το 1891 αποσύρθηκε στο Σράιμπερχάου στη Σιλεσία. Το πρώτο του θεατρικό έργο, Vor Sonnenaufgang (1889), εγκαινίασε το νατουραλιστικό κίνημα στη μοντέρνα Γερμανική λογοτεχνία. Ακολουθήθηκε από το Das Friedensfest (1890), το Einsame Menschen (1891) και το Die Weber (1892), δυναμικό έργο που απεικονίζει την εξέγερση των Σιλεσιανών υφαντουργών το 1844. Απ'τα επακόλουθα έργα του Χάουπτμαν οφείλει να γίνει αναφορά στις κωμωδίες Kollege Crampton (1892), Der Biberpelz (1893) και Der rote Hahn (1901), ένα "ονειρικό ποίημα", Hannele (1893), και το ιστρορικό έργο Florian Geyer (1895). Έγραψε επίσης δύο τραγωδίες για τη Σιλεσιανή αγροτική ζωή, τις Fuhrmann Henschel (1898) και Rose Bernd (1903), και τα δραματουργικά παραμύθια Die versunkene Glocke (1897) και Und Pippa tanzt (1905). Το ζενίθ ήρθε το 1911 όταν έγραψε το Die Ratten, για το οποίο έλαβε το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1912 "κυρίως σε αναγνώριση της καρποφόρας, ποικίλης και εξέχουσας παραγωγής του στο βασίλειο της δραματικής τέχνης." Κατά τον Α' Παγκόσμιο πόλεμο ο Χάουπτμαν υπήρξε Ειρηνιστής. Σ'αυτή την περίοδο της καριέρας του έγραψε διάφορα πεσιμιστικά και ιστορικά-αλληγορικά έργα, όπως τα Der Bogen des Odysseus (1914), Der weisse Heiland (1912–17), Winterballade (1917). Μετά τον πόλεμο η ικανότητά του άρχισε φανερά να εξασθενεί. Ο Χάουπτμαν πέθανε σε ηλικία 83 ετών στο σπίτι του στο Αγγνετεντόρφ στις 6 Ιουνίου του 1946.

Γκέρχαρτ Χάουπτμαν

298

Επιλεγμένη εργογραφία • 1885 - Promethidenloos • 1888 - Bahnwärter Thiel • 1889 - Vor Sonnenaufgang' • 1890 - Das Friedensfest • 1891 - De Waber • 1892 - Die Weber • 1893 - Der Biberpelz (La Peau de castor éditions théatrales) • 1893 - Hanneles Himmelfahrt • 1897 - Die versunkene Glocke • 1898 - Fuhrmann Henschel • 1900 - Michael Kramer • 1901 - Der rote Hahn • 1902 - Der arme Heinrich

Γκέρχαρτ Χάουπτμαν

• 1903 - Rose Bernd • • • • • • • • • • • • • • • •

1909 - Griselda 1910 - Der Narr in Christo Emanuel Quint 1911 - Die Ratten 1912 - Atlantis 1912 - Gabriel Schilings Flucht 1917 - Winterballade 1921 - Anna 1925 - Die Insel der großen Mutter oder Das Wunder von Île des Dames 1928 - Des großen Kampffliegers, Landfahrers, Gauklers und Magiers Till Eulenspiegel Abenteuer 1928 - Wanda 1939 - Ährenlese 1932 - Vor Sonnenuntergang 1937 - Die Abenteuer meiner Jugend (αυτοβιογραφία) 1941 - Die Atriden-Tetralogie 1941 - Das Märchen 1946 - Neue Gedichte

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Βιογραφία του Χάουπτμαν στο The Nobel Prize [1] • Έργα του Gerhart Hauptmann [2] στο Project Gutenberg • Βιογραφία του Gerhart Hauptmann [3] από το meinebibliothek.de

Παραπομπές [1] http:/ / nobelprize. org/ nobel_prizes/ literature/ laureates/ 1912/ hauptmann-autobio. html [2] http:/ / www. gutenberg. org/ author/ Gerhart+ Hauptmann [3] http:/ / www. meinebibliothek. de/ Texte6/ index. html

299

Γκίντερ Γκρας Γκίντερ Γκρας Ο Γκίντερ Γκρας είναι ένας από τους σημαντικότερους μεταπολεμικούς Γερμανούς συγγραφείς ο οποίος βραβεύτηκε το 1999 με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Εκτός από τα μυθιστορήματα με τα οποία έγινε γνωστός σε ολόκληρο τον κόσμο,έγραψε θεατρικά έργα και ασχολήθηκε με την ποίηση. Συγχρόνως είχε έντονη ανάμειξη στην πολιτική ζωή της Γερμανίας.

Η ζωή του Ο Γκίντερ Γκρας γεννήθηκε στις 16 Οκτωβρίου του 1927 στην Ελεύθερη πόλη του Ντάντσιχ από Γερμανό προτεστάντη πατέρα και καθολική μητέρα,πολωνικής καταγωγής και ανατράφηκε ως Ο Γκίντερ Γκρας το 2004 καθολικός. Αφού προσπάθησε ανεπιτυχώς, όταν ήταν δεκαπέντε χρονών, να καταταγεί στα γερμανικά υποβρύχια, για να ξεφύγει από το ασφυκτικό οικογενειακό περιβάλλον του, όπως ο ίδιος υποστήριξε σε συνέντευξή του το 2006, εντάχθηκε πρώτα στο Reichsarbeitdienst και το 1944 στα Waffen-SS (ένοπλος κλάδος της SS). Ως μέλος των Waffen-SS συμμετείχε στις επιχειρήσεις της 10ης Μεραρχίας Θωρακισμένων της SS "Frundsberg" από τον Φεβρουάριο του 1945 μέχρι τον Απρίλιο του ίδιου έτους, οπότε τραυματίστηκε, συνελήφθη από Αμερικανούς στρατιώτες και στάλθηκε σε στρατόπεδο αιχμαλώτων. Μετά τον πόλεμο εργάστηκε για δύο χρόνια σε ορυχείο και έλαβε εκπαίδευση λιθοξόου. Αργότερα σπούδασε γλυπτική και γραφιστική, πρώτα στην Ακαδημία Τεχνών του Ντίσελντορφ (Künstakademie Düsseldorf) και έπειτα στο Βερολίνο. Από τα μέσα της δεκαετίας του '50 ξεκινά και το λογοτεχνικό του έργο, που θα τον κάνει παγκοσμίως γνωστό. Από το 1983 έως το 1986 διετέλεσε Πρόεδρος της Ακαδημίας Τεχνών του Βερολίνου. Ο Γκίντερ Γκρας νυμφεύτηκε δύο φορές, το 1954 και το 1979.

Συγγραφικό έργο και πολιτική δράση του Γκρας Ο Γκίντερ Γκρας,για πάνω από μισό αιώνα αποτελεί ένα είδος <<ηθικής συνείδησης>> της Γερμανίας,καθώς με το σύνολο του λογοτεχνικού του έργου και τις δημόσιες παρεμβάσεις του προσπάθησε να εμποδίσει τον εφησυχασμό των συμπατριωτών του,που μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο,ήθελαν να κλείσουν τους λογαριασμούς τους με το παρελθόν,ξεχνώντας τα ναζιστικά εγκλήματα. Έγινε ιδιαίτερα γνωστός με το μυθιστόρημα του Το τενεκεδένιο ταμπούρλο που εκδόθηκε το 1959 και έγινε ταινία είκοσι χρόνια αργότερα. Ακολούθησαν το 1961 το Γάτα και Ποντίκι και το 1963 το Σκυλίσια μέρα που μαζί με το Τενεκεδένιο ταμπούρλο αποτελούν την Τριλογία του Ντάντσιχ. Άλλα γνωστά του έργα ,που μεταφράστηκαν και στα ελληνικά,όπως και η Τριλογία του Ντάντσιχ,είναι: Η πρόβα της εξέγερσης των πληβείων (1966), Ο Μπουτ το ψάρι (1977), Δυσοίωνα κοάσματα (1992), Γράφοντας μετά το Άουσβιτς (1993), Ένα ευρύ πεδίο (1995), Ο αιώνας μου (1999) και Σαν τον κάβουρα (2002).

Γκίντερ Γκρας Αν και δεν έγινε μέλος του Σοσιαλοδημοκρατικού Κόμματος, ο Γκίντερ Γκρας τάχθηκε υπέρ της σοσιαλοδημοκρατίας, υποστηρίζοντας ότι μόνο με μεταρρυθμίσεις και όχι με επαναστατική ανατροπή είναι δυνατή η οικονομική και κοινωνική αλλαγή. Έτσι, υποστήριξε την κυβέρνηση του Βίλι Μπραντ, ασκώντας της, όμως, έντονη κριτική. Μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου ο Γκρας τάχθηκε ενάντια στην ένωση των δύο Γερμανιών και πρότεινε, για τουλάχιστον μια επταετία, μια Συνομοσπονδία των δύο Γερμανικών κρατών, η οποία μελλοντικά θα μπορούσε να αποκτήσει την μορφή μιας ένωσης Γερμανικών κρατών. Υπερασπίστηκε τα δικαιώματα των τσιγγάνων, υποστηρίζοντας την ανάγκη χορήγησης σε αυτούς ευρωπαϊκού διαβατηρίου, που θα τους επιτρέπει τη διαμονή σε οποιοδήποτε ευρωπαϊκό κράτος. Δημιούργησε στην Ρουμανία ένα ίδρυμα για τους Ρομά, με την ονομασία "Εταιρία για τους απειλούμενους λαούς", το οποίο κάθε χρόνο βραβεύει όσους προσπαθούν να βελτιώσουν τη ζωή των τσιγγάνων. Για τον Γκίντερ Γκρας οι Τσιγγάνοι είναι αυτό που καμωνόμαστε ό,τι είμαστε εμείς: εκ γενετής γνήσιοι Ευρωπαίοι.

Αποκάλυψη της συμμετοχής του Γκίντερ Γκρας στα Waffen-SS και αντιδράσεις Στις 12 Αυγούστου του 2006, σε μια συνέντευξή του στην εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung, που ήταν αφιερωμένη στο νέο και αυτοβιογραφικό του βιβλίο Ξεφλουδίζοντας το κρεμμύδι, ο Γκίντερ Γκρας αποκάλυψε ότι όταν ήταν δεκαεφτά χρονών, υπηρέτησε για διάστημα μικρότερο των δύο μηνών στα Waffen-SS. Μέχρι τότε ήταν γνωστό ότι στη διάρκεια του πολέμου είχε υπηρετήσει στην αντιαεροπορική άμυνα. Πάντως ο Γκρας διευκρίνισε ότι στο διάστημα αυτό δε συμμετείχε σε καμία εγκληματική δράση και δεν έριξε καμία σφαίρα. Η αποκάλυψη αυτή για το παρελθόν του Γκρας προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις ορισμένων ιστορικών και δημοσιογράφων. O Γιοακείμ Φεστ(Joachim Fest), συντηρητικός Γερμανός δημοσιογράφος, ιστορικός και βιογράφος του Χίτλερ, δήλωσε στην εφημερίδα Spiegel ότι αυτή η αποκάλυψη ήρθε πολύ αργά και αναρωτήθηκε πως ένας άνθρωπος που για δεκαετίες αποτελούσε την ηθική συνείδηση της Γερμανίας μπόρεσε να κρύψει μια τέτοια πληροφορία. Ο Rolf Hochhuth, Γερμανός συγγραφέας, ιδιαίτερα αμφιλεγόμενος καθώς υπερασπίστηκε τον αρνητή του Ολοκαυτώματος David Irving, δήλωσε ότι είναι αηδιαστικό το γεγονός ότι ο Γκίντερ Γκρας, ενώ υπήρξε μέλος των Waffen-SS, είχε επικρίνει τον Χέλμουτ Κολ και τον Ρόναλντ Ρίγκαν, για την επίσκεψή τους το 1985 στο στρατιωτικό νεκροταφείο στο Μπίντμπουργκ, καθώς εκεί είναι θαμμένα πολλά μέλη των SS. Για υποκρισία έκανε λόγο ο Γερμανός ιστορικός Michael Wolffsohn ενώ ο Λεχ Βαλέσα αρχικά επέκρινε τον Γκίντερ Γκρας, αργότερα όμως άλλαξε θέση. Υπήρξαν όμως και πολλοί συγγραφείς και διανοούμενοι που στήριξαν τον Γκρας καθώς η συμμετοχή του στα SS έγινε σε πολύ νεαρή ηλικία και για μικρό χρονικό διάστημα και ο Γκρας για δεκαετίες άσκησε έντονη κριτική στο ναζιστικό παρελθόν της Γερμανίας. Μεταξύ αυτών που τον υπερασπίστηκαν ήταν ο Τζαν Ενρίκο Ρουσκόνι, καθηγητής πολιτικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο και οι συγγραφείς Μάριο Βαργκας Λιόσα, Κλαούντιο Μαγκρίς και Τζον Ίρβινγκ.

Πηγές 1. Ένθετο Ελευθεροτυπίας Βιβλιοθήκη,22 Σεπτεμβρίου 2006,Γκίντερ Γκρας-Η ομολογία και η ιστορία 2. Αφιέρωμα της εφημερίδας Ελευθεροτυπίας για τους Τσιγγάνους,11 Μαρτίου 2000 mrj:Грасс, Гӱнтер

300

301

Έρμαν Έσσε Έρμαν Έσσε Ο Έρμαν Έσσε[1] ήταν Γερμανός λογοτέχνης. Ο Έσσε γεννήθηκε στο Καλβ (Calw) της Βυρτεμβέργης στη Γερμανία το 1877. Ξεκίνησε να εργάζεται ως βιβλιοπώλης και, παράλληλα, συνέγραφε. Έγινε γρήγορα γνωστός με τα ποιήματα και τα μυθιστορήματά του. Το 1904 δημοσίευσε το το πρώτο του μυθιστόρημα, Πήτερ Κάμεντσιντ. Το 1946 τιμήθηκε με το βραβείο Γκαίτε, το 1947 με το βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας και το 1955 με το βραβείο Ειρήνης του Γερμανικού Συνδέσμου Εμπορίας Βιβλίων. Απεβίωσε στις 9 Αυγούστου του 1962.

Επιλεγμένα έργα • Μια ώρα μετά τα μεσάνυχτα 1899 • Πέτερ Καμεντσιντ, 1904 • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Κάτω από τον τροχό, 1906 Εντεύθεν, 1907 Γείτονες, 1908 Γερτρούδη, 1910 Πλάγιοι Δρόμοι, 1912 Ροσάλντε, 1912 Κνούλπ, 1915 Στο δρόμο, 1915 Ντέμιαν, 1919 Κλάιν και Βάγκνερ, 1919 Το τελευταίο καλοκαίρι του Κλίνγκσορ, 1920 Σιντάρτα, 1922 Το ταξίδι στη Νυρεμβέργη, 1927 Ο λύκος της στέπας, 1927 Νάρκισσος και Χρυσόστομος, 1930 Ταξίδι στο Μοργκενλαντ, 1932 Ώρες στον κήπο, 1936 Το παιχνίδι με τις χάντρες, 1943

Έγραψε ακόμα και ποιήματα.

Έρμαν Έσσε

Αναλυτική εργοβιογραφία 1877 2 Ιουλίου. Ο Έρμαν Έσσε γεννιέται στο Καλβ της Βυρτεμβέργης. Δεύτερο παιδί του ιεραποστόλου Γιοχάνες Έσσε και της Μαρίας, χήρας Ίσενμπεργκ, το γένος Γκούντερτ. Η πατρική του οικογένεια είναι γερμανοβαλτικής καταγωγής, ενώ η μητρική του σουηδοελβετικής. Ο πατέρας του, ύστερα από σύντομη ιεραποστολική περιοδεία στην Ινδία, προσλαμβάνεται ως βοηθός του πεθερού του Χέρμαν Γκούντερτ, ονομαστού ινδολόγου και ιεραποστόλου, στην Εκδοτική Ένωση του Καλβ. 1881-1886 Ο Έρμαν διαμένει με τους γονείς του στην Βασιλεία. Ο πατέρας του διδάσκει στην ιεραποστολή τής πόλης και, το 1883, αποκτά την ελβετική υπηκοόητα. 1886-1889 Η οικογένεια Έσσε επιστρέφει στο Καλβ (Ιούλιος) όπου ο Έρμαν παρακολουθεί μαθήματα στο Πρακτικό Λύκειο. 1890-1891 Ενώ σπουδάζει στο Λατινικό σχολείο, προετοιμάζεται για τις κρατικές εξετάσεις της Βυτεμβέργης. Η συμμετοχή του σε αυτές(1891) είναι προϋπόθεση για δωρεάν εκπαίδευση στους ευαγγελικούς θεολόγους στο Ίδρυμα του Τύμπινγκεν. 1892 Συμμετέχει στο Ευαγγελικό Θεολογικό Σεμινάριο στο μοναστήρι του Μάουλμπρον, από το οποίο, μετά από επτά μήνες, δραπετεύει. Αποπειράται να αυτοκτονήσει (Ιούνιος). Μετά από την απόπειρα κλείνεται σε νευρολογική κλινική (Ιούλιος-Αύγουστος). Αποθεραπεύεται και παραμένει για μικρό χρονικό διάστημα στο Γυμνάσιο της πόλης Κάνστατ (Νοέμβριος). 1893 Τον Οκτώβριο μαθητεύει στο βιβλιεμπόριο στο Έσλινγκεν, αλλά μετά από τρεις μέρες πηγαίνει στο Καλβ για να εργαστεί δίπλα στον πατέρα του. 1894-1895 Μαθητεύει για 15 μήνες ως μηχανικός στο εργοστάσιο Περότ του Καλβ. Κάνει σχέδια για να ξενιτευτεί στη Βραζιλία. 1896-1898 Εργάζεται στο βιβλιοπωλείο του Χέκενχαουερ στο Τύμπινγκεν. Εκδίδεται στη Βιέννη η πρώτη ποιητική του συλλογή με τίτλο Η γερμανική πατρίδα των ποιητών. Ακολουθεί η έκδοση του βιβλίου Ρομαντικά τραγούδια τον Οκτώβριο του 1898 1899 Γράφει το μυθιστόρημα Παλιάνθρωποι. Το βιβλίο Μια ώρα μετά τα μεσάνυχτα εκδίδεται τον Ιούνιο . Τον Σεπτέμβριο μετοικεί στη Βασιλεία, όπου ασχολείται με ένα βιβλιοπωλείο. 1900 Γράφει άρθρα για την εφημερίδα Αλγκεμάινε Σβάιτσερ Τσάιτουνγκ. 1901 Από το Μάρτιο μέχρι τον Μάιο κάνει το πρώτο του ταξίδι στην Ιταλία, επισκεπτόμενος τις πόλεις Φλωρεντία, Ραβέννα, Βενετία). Από τον Αύγουστο μέχρι τις αρχές του 1903 εργάζεται ως βιβλιοπωλητής στο Μπάσλερ. Εκδίδονται το φθινόπωρο τα Κατάλοιπα γραπτών και ποιημάτων. 1902-1903 Εκδίδεται η ποιητική συλλογή με τίτλο Ποιήματα. Λίγο μετά την έκδοση του βιβλίου πεθαίνει η μητέρα του. Μέσα στο 1903 ερωτεύεται τη Μαρία Μπερνούλι. 1904 Εκδίδεται ο Πέτερ Κάμεντσιντ. Νυμφεύεται τη Μαρία Μπερνούλι. Ελεύθερος συγγραφέας και συνεργάτης σε πολλές εφημερίδες και περιοδικά (Ντι Προπυλέεν, Μίνχερ Τσάιτουνγκ, Ράιν Λάντε, Σιμπλιτσίσιμους, Ντερ

302

Έρμαν Έσσε Σβάμπενσπιγκελ, Βίττενμπεργκ Τσάιτουνγκ). Γράφει δύο βιογραφίες, Βοκκάκιος και Φραγκίσκος της Ασίζης, που εκδίδονται από τους Σούστερ και Λέφλερ στο Βερολίνο και στη Λειψία αντίστοιχα. 1905 Το Δεκέμβριο γεννιέται ο γιος του Μπρούνο. 1906 Εκδίδεται το βιβλίο Κάτω από το τροχό. Ο Έσσε γίνεται συνεκδότης του περιοδικού Μερτς. 1907 Εκδίδεται η συλλογή διηγημάτων Από τη δώθε μεριά. Χτίζει ένα σπίτι στο Γκάιενχοφεν. 1908 Εκδίδονται τα διηγήματα με τίτλο Γείτονες. 1909 Το Μάρτιο γεννιέται ο δεύτερος γιος του Χάινερ. 1910 Εκδίδεται το μυθιστόρημα Γετρούδη. 1911 Τον Ιούλιο γεννιέται ο τρίτος γιος του Μάρτιν. Η ποιητική συλλογή που φέρει τον τίτλο Καθ' οδόν εκδίδεται από τον εκδοτικό οίκο Γκέοργκ Μίλερ στο Μόναχο. Από τον Σεπτέμβριο μέχρι τον Δεκέμβριο ταξεδεύει στην Ινδία συντροφιά με τον ζωγράφο Στουρτσενέγκερ. 1912 Εκδίδεται το Λάθος δρόμοι. Ο Έσσε εγκαταλείπει για πάντα την Γερμανία και μετοικεί, μαζί με την οικογένειά του, στην Βέρνη της Ελβετίας, όπου εγκαθίσταται στο σπίτι του, νεκρού πλέον, ζωγράφου Άλμπερτ Βέλτι. 1913 Από τις Ινδίες. Σημειώσεις ενός ταξιδιού στην Ινδία που εκδίδονται από τον εκδοτικό οίκο Σ. Φίσερ. 1914 Το Μάρτιο εκδίδεται Το μονοπάτι του αλόγου. Δημοσιεύει αναρίθμητα άρθρα και ανοιχτές επιστολές σε γερμανικές, ελβετικές, αυστριακές εφημερίδες και περιοδικά. 1915 Εκδίδεται το Κνουλπ με υπότιτλο "Τρεις ιστορίες από τη ζωή του Κνουλπ". Δραστηριοποιείται στο Σύλλογο Προστασίας Γερμανών Φυλακισμένων της Βέρνης. Τα διηγήματα με τον τίτλο Στο δρόμο εκδίδονται στη Κωνσταντία. Την ίδια εποχή εκδίδονται άλλες δύο συλλογές με διηγήματα: Μουσική του μοναχικού και Όμορφη είναι η νιότη. 1916 Ο θάνατος του πατέρα του, η επερχόμενη σχιζοφρένεια της γυναίκας του και η ασθένεια του νεότερου γιου του τον οδηγούν σε νευρικό κλονισμό. Πρώτη ψυχοθεραπεία από το μαθητή του Καρλ Γιουνγκ, τον Λανγκ, στο σανατόριο Σόνματ στη Λουκέρνη. Παρόλη την κακή ψυχική του κατάσταση, γίνεται συνεκδότης της Γερμανικής διεθνούς εφημερίδας και εκδότης του Κυριακάτικου Ταχυδρόμου για τους Γερμανούς αιχμαλώτους πολέμου. 1917 Δημοσιεύει κείμενά του σε εφημερίδες και περιοδικά με το ψευδώνυμο Εμίλ Σινκλέρ. Ξανακοιτάζει τα χειρόγραφα του Ντέμιαν. 1918-1919 Εκδίδεται ανώνυμα το βιβλίο Η επιστροφή του Ζαρατούστρα (δυο λόγια στη γερμανική νεολαία από έναν Γερμανό). Η γυναίκα του διακόπτει την υπό περιορισμό νοσηλεία της. Λόγω της αδυναμίας της γυναίκας του, αναθέτουν προσωρινά τη φύλαξη των παιδιών τους σε φίλους. Τον Μάιο μετοικούν στη Μοντανιόλα του Τιτσίνο, στην κατοικία Κάζα Καμούτσι, όπου παραμένουν μέχρι το 1931. Ο Μικρός κήπος(βιώματα και

303

Έρμαν Έσσε ποιήματα) εκδίδεται στη Λειψία. Ακόμη, εκδίδεται και το Ντέμιαν (η ιστορία ενός νέου), το οποίο υπογράφει ο Έσσε με το ψευδώνυμο Εμίλ Σινκλαίρ. Κυκλοφορεί η συλλογή Μύθοι, καθώς γίνεται και συνεκδότης του περιοδικού Βίβος Βόκο. 1920 Εκδίδονται τα Ποιήματα του ζωγράφου (δέκα ποιήματα με ζωγραφικά σχέδια). Το ίδιο έτος εκδίδονται τα δοκίμια για τον Ντοστογιέφσκι με τον τίτλο Βλέμμα στο χάος. Την ίδια εποχή εκδίδονται δύο συλλογές διηγημάτων: Το τελευταίο καλοκαίρι του Κλίνκσορ και Οδοιπορία (σημειώσεις με χρωματιστές εικόνες από τον συγγραφέα). Επανεκδίδεται Η επιστροφή του Ζαρατούστρα, με το όνομα πλέον του συγγραφέα. 1921 Εκδίδεται η συλλογή Εκλογή ποιημάτων. Συναντάται στη Ζυρίχη με τον Καρλ Γιουνγκ. Την ίδια χρονιά κυκλοφορεί το βιβλίο Επτά ακουαρέλες από το Τεσίνο. 1922 Εκδίδεται το βιβλίο του Σιντάρτα. 1923 Οι σημειώσεις του Σινκλέρ είναι το επόμενο βιβλίο του. Από την άνοιξη της ίδιας χρονιάς διαμένει τακτικά για ξεκούραση στο Μπάντεν κοντά στη Ζυρίχη. Διαλύεται ο γάμος του με τη Μαρία Μπερνούλι (Ιούνιος). 1924 Ο Έσσε γίνεται Ελβετός υπήκοος. Νυμφεύεται την Ρουθ Βένγκερ. Τέλος Μαρτίου επιστροφή στη Μοντανιόλα. 1925 Εκδίδεται το βιβλίο Παραθεριστής. Ταξίδι στην Ουλμ, στο Μόναχο, στο Άουγκσμπουργκ και στη Νυρεμβέργη (Νοέμβριος). 1926 Εκδίδεται Το βιβλίο με τις εικόνες. Εκλέγεται μέλος της Πρωσικής Ακαδημίας Ποίησης. 1927 Εκδίδονται τα βιβλία Ταξίδι στη Νυρεμβέργη και Ο λύκος της στέππας. Με την ευκαιρία εορτασμού των 50 χρόνων από τη γέννηση του Έσσε εκδίδεται από τον Ούγκο Μπαλ η πρώτη βιογραφία του συγγραφέα. Με επιθυμία της συζύγου του Ρουθ, διαλύεται και ο δεύτερος γάμος του Έσσε. 1928 Εκδίδονται τα βιβλία Παρατηρήσεις και Κρίση. 1929 Ακολουθούν τα Παρηγοριά της νύχτας και Μια βιβλιοθήκη της παγκόσμιας λογοτεχνίας. 1930 Ο Έσσε εκδίδει το Νάρκισσος και Χρυσόστομος. 1931 Μετακομίζει σε νέο σπίτι στα προάστια της Μοντανιόλα, που το έχτισε και το παραχώρησε ο Χανς Κ. Μπάντμερ στον Έσσε για όλη του τη ζωή. Νυμφεύεται την ιστορικό της τέχνης Νόνον Ντόλμπιν από το Τσέρνοβιτς. Εκδίδει το διήγημα Δρόμος ένδον. 1932 Κυκλοφορεί το διήγημα Ταξίδι στην ανατολή. 1933 Η επιλογή διηγημάτων Μικρός κόσμος εκδίδεται από τον οίκο Σ. Φίσερ στο Βερολίνο. 1934 Ο Έσσε γίνεται μέλος της Ένωσης Ελβετών Συγγραφέων. Το Από το δέντρο της ζωής είναι το επόμενο βιβλίο του.

304

Έρμαν Έσσε 1935 Εκδίδεται Το βιβλίο των μύθων. 1936 Παρουσιάζει μια ποιητική συλλογή με τον τίτλο Ώρες στον κήπο. Τον Σεπτέμβριο έχει την πρώτη προσωπική επαφή με τον Πέτερ Ζούρκαμπ. 1937-1942 Εκδίδονται τα βιβλία Εις μνήμην και Νέα ποιήματα. Το ανάπηρο παιδί κυκλοφορεί με έξοδα του συγγραφέα . Την ίδια περίοδο ο εκδοτικός οίκος Φίσερ εξασφαλίζει τα δικαιώματα του βιβλίου του Έσσε Το παιχνίδι με τις χάντρες. Κυκλοφορούν όλα τα ποιήματά του σε συνοπτική έκδοση με τίτλο Ποιήματα. 1943 Το παιχνίδι με τις χάντρες εκδίδεται με τον υπότιτλο: Η προσπάθεια περιγραφής της ζωής του Λούντι Γιόζεφ Κνεχτ και των γραπτών που άφησε πίσω του. 1944 Η Γκεστάπο συλλαμβάνει τον Ζούρκαμπ, εκδότη του Έρμαν Έσσε. 1945 Εκδίδονται τα βιβλία Μπέρτχολντ και Ονειροταξίδια. 1946 Το βιβλίο Πόλεμος και ειρήνη εκδίδεται στη Ζυρίχη από τους Φρετς και Βάσμουτ. Την ίδια χρονιά τα έργα του Έσσε επανεκδίδονται στη Γερμανία, στους εκδοτικούς οίκους Ζούρκαμπ και Φίσερ. Του απονέμεται το βραβεία Γκαίτε της πόλης Φρανκφούρτης του Μάιν. Μετά από μικρό χρονικό διάστημα η Σουηδική Ακαδημία του απονέμει το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. 1950 Ο Έσσε μαζί με τον Ζούρκαμπ αποφασίζουν την ίδρυση ενός εκδοτικού οίκου, ο οποίος αρχίζει τη λειτουργία του τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς. 1951 Τα βιβλία Πρόσφατη πόζα και Γράμματα κυκλοφορούν από τον Ζούρκαμπ. 1952-1953 Με την ευκαιρία των 75ων γενεθλίων του Έσσε εκδίδονται από τον Ζούρκαμπ τα Άπαντα ποιημάτων σε 6 τόμους. 1954 Ακολουθούν Οι μεταμορφώσεις του Πίκτορ από τον ίδιο. Ακόμη εκδίδεται η αλληλογραφία Έρμαν ΈσσεΡομέν Ρολάν. 1955 Εκδίδεται η συλλογή διηγημάτων με τον τίτλο Εξορκισμοί. Του απονέμεται το βραβείο Ειρήνης του γερμανικού βιβλιεμπορίου. 1956 Θεσμοθετείται το βραβείο Έρμαν Έσσε της Γερμανικής τέχνης της Βάδης- Βυτεμβέργης. 1957 Εκδίδονται τα άπαντα του Έσσε από τον Ζούρκαμπ. 1958-1961 Ακολουθεί η συλλογή Σκαλοπάτια, η οποία αποτελείται από παλαιά και καινούργια ποιήματα.

305

Έρμαν Έσσε 1962 9 Αυγούστου. Ο Έρμαν Έσσε πεθαίνει σε ηλικία 85 χρόνων στη Μοντανιόλα.

Σημειώσεις [1] Το όνομα έχει επικρατήσει στην Ελληνική. Η ορθή του προφορά είναι Χέρμαν Χέσσε

306

307

Πάουλ Γιόχαν Λούντβιχ φον Χάιζε Πάουλ Γιόχαν Λούντβιχ φον Χάιζε Ο Πάουλ φον Χάιζε ή Πάουλ Γιόχαν Λούντβιχ φον Χάιζε (γερμ. Paul Johann Ludwig von Heyse) (15 Μαρτίου 1830 - 2 Απριλίου 1914) ήταν Γερμανός συγγραφέας. Ο Πάουλ φον Χάιζε γεννήθηκε στο Βερολίνο, στη Γερμανία. Σπούδασε κλασικές γλώσσες και μετέφρασε πολλούς Ιταλούς ποιητές. Συνέγραψε επίσης σύντομες ιστορίες και εξέδωσε αρκετά μυθιστορήματα, το πιο διάσημο εκ των οποίων είναι το Kinder der Welt ("Παιδιά του Κόσμου", 1873). Στο Βερολίνο ήταν μέλος της ποιητικής ομάδας "Tunnel über der Spree" ("Τούνελ πάνω από τον Σπρέε"), και στο Μόναχο, μαζί με τον Εμάνουελ Γκάιμπελ και άλλους, της ποιητικής ομάδας "Krokodil" (Κροκόδειλος). Το 1910 του απενεμήθη το Βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Φωτογραφία και σύντομη βιογραφία [1] στο Timeline of Nobel Winners [2]

Πωλ Γιόχαν Λ. Χάισε

1910

Παραπομπές [1] http:/ / literature. nobel. brainparad. com/ ludwig_heyse. html [2] http:/ / nobel. brainparad. com/

308

Ράινερ Μαρία Ρίλκε Ράινερ Μαρία Ρίλκε Ο Ράινερ Μαρία Ρίλκε (Rainer Maria Rilke, 4 Δεκεμβρίου 1875 - 29 Δεκεμβρίου 1926) ήταν λυρικός ποιητής και πεζογράφος του 20ού αιώνα. Οι εικόνες του εστιάζουν στη δυσκολία της κοινωνίας σε μια εποχή δυσπιστίας, μοναξιάς, και βαθιάς ανησυχίας - θέματα που τον τοποθετούν ως ποιητή μεταξύ της παραδοσιακής και νεότερης ποίησης. Έγραψε ιδιαίτερα λυρική πεζογραφία. Τα δύο διασημότερα έργα του είναι τα Σονέτα στον Ορφέα και οι Ελεγείες του Ντουίνο. Έγραψε επίσης περισσότερα από 400 ποιήματα στα γαλλικά, που τα αφιέρωσε στην πατρίδα επιλογής του, το καντόνι Βαλέ (Valais) στην Ελβετία.

Βιογραφία Καταγόταν από γερμανική γενιά, αλλά γεννήθηκε ως René Karl Wilhelm Johann Josef Maria Rilke στην Πράγα και τα παιδικά του χρόνια χαρακτηρίστηκαν από κακουχίες. Έζησε σε μια Ο Ράινερ Μαρία Ρίλκε σε σκίτσο του Έμιλ Όρλικ ταραγμένη εποχή τα χρόνια της νεότητάς του - θρησκευτικές (Emil Orlik) το 1917 διαμάχες, ηθική κατάπτωση, παγκόσμια αναστάτωση. Οι πρώτες αυτές παιδικές μνήμες ήταν και το πρώτο υλικό για το κατοπινό έργο του. Ήταν ακόμη η αιτία που τον έσπρωξε να περιπλανηθεί σ' όλη σχεδόν την Ευρώπη, από την κοντινή Ιταλία και Γαλλία έως τη μακρινή Ρωσία, ψάχνοντας να βρει μια πατρίδα, μια πατρίδα πνευματική. Ο πατέρας του, Γιόζεφ Ρίλκε (Josef Rilke, 1838-1906), έγινε ανώτερος υπάλληλος στους σιδηροδρόμους μετά από μια ανεπιτυχή στρατιωτική σταδιοδρομία. Η μητέρα του, Sophie ("Phia") Entz (1851-1931), καταγόταν από μια ευκατάστατη οικογένεια βιομηχάνων της Πράγας, τους Entz-Kinzelbergers, οι οποίοι κατοικούσαν σε ένα παλάτι στην οδό Herrengasse (Panská) 8, όπου ο μικρός Ρενέ μεγάλωσε. Ο γάμος των γονέων του έγινε το 1884. Η σχέση μεταξύ της Phia και του μοναδικού γιου της χαρακτηρίστηκε από το παρατεταμένο πένθος της για τη μεγαλύτερη κόρη της. Οι γονείς του τον πίεσαν να ακολουθήσει σταδιοδρομία στρατιωτική. Φοίτησε στη Στρατιωτική Σχολή του Ζανκτ Πλέτεν (Sankt Ploeten) της Αυστρίας για μια πενταετία (1886 - 1891), όταν έφυγε λόγω ασθένειας. Το 1895 άρχισε να φοιτά στο Πανεπιστήμιο του Καρόλου στην Πράγα, όπου σπούδασε γερμανική λογοτεχνία, ιστορία της τέχνης και φιλοσοφία. Το 1896 εγκαταστάθηκε στο Μόναχο. Το 1892 άρχισε να συμμετέχει σε φιλολογικούς κύκλους της Πράγας. Την εποχή αυτή χρονολογούνται και οι πρώτες ποιητικές συλλογές του. Επηρεάστηκε από τo ύφος του Δανού ποιητή Γενς Πέτερ Γιάκομπσεν (Jacobsen, 1847 - 1885) και του Βέλγου δραματουργού Μωρίς Μαίτερλινκ (Maeterlinck, 1862 - 1949), από το χριστιανικό υπαρξισμό του Σαίρεν Κίρκεγκωρ (Kierkegaard, 1813 - 1855) και την ψυχανάλυση του Φρόυντ και μαζί με τον Αυστριακό ποιητή και δραματουργό Χόφμανσταλ (Hofmannsthal, 1874 - 1929) και το λυρικό Γερμανό ποιητή Γκέοργκε (George, 1868 - 1933) αποτελούν την τριάδα της νεωτεριστικής ποίησης στην Κεντρική Ευρώπη. Ιδιαίτερα όμως ο γαλλικός ιμπρεσιονισμός στη ζωγραφική και ο συμβολισμός στην ποίηση διαμόρφωσαν το στίχο του.

Ράινερ Μαρία Ρίλκε Το 1899 και το 1900 ταξίδεψε στη Ρωσία και συνάντησε τον Λέον Τολστόι. Τα δύο αυτά ταξίδια του στη Ρωσία του ενέπνευσαν "Το Βιβλίο των Ωρών" (Das Stundenbuch, 1900 - 1904). Την εποχή αυτή έγραψε και "Το τραγούδι της αγάπης και του θανάτου του σημαιοφόρου Χριστόφορου Ρίλκε. Έγινε γραμματέας του Ροντέν από το 1905 μέχρι το 1906. Αφού διακόπηκε η σχέση του με το διάσημο γλύπτη, ταξίδεψε στη Γερμανία και στην Ιταλία. Η φιλία του με τον Ροντέν, η ζωή του Παρισιού, ο γάμος του τον Απρίλιο του 1901 με τη νεαρή γλύπτρια Κλάρα Βέστχοφ από τη Βρέμη διαμόρφωσαν μια μυστικιστική διάθεση στη δεύτερη περίοδο της ποίησής του. Στα Νέα Ποιήματα (1907 - 1908) διαφαίνεται μια μεταφυσική ανησυχία μπροστά στο μυστήριο της δημιουργίας και του σύμπαντος. Το 1910 ο Ρίλκε ταξίδεψε στη Δαλματία, στη Βόρεια Αφρική και στην Αίγυπτο. Κατά τον Α' Παγκόσμιο πόλεμο εγκαταστάθηκε στο Μόναχο. Τότε δημοσίευσε και τα αριστουργήματά του Ελεγείες του Ντουίνο (Duineser Elegien, 1911 - 1922), που άρχισε να γράφει κατά τη διάρκεια της παραμονής του στον Πύργο του Ντουίνο της Δαλματίας, κοντά στη Τεργέστη, και τα Σονέτα στον Ορφέα (Sonette an Orpheus, 1922). Με τα δυο αυτά του έργα, με τον πλούσιο λυρισμό τους, το υμνητικό ύφος και την όρεξη για ζωή, ο Ρίλκε έφθασε στο αποκορύφωμα του ποιητικού του έργου. Το μυθιστόρημα "Οι Σημειώσεις του Μάλτε Λάουριτς Μπρίγκε" (Die Aufzeichnungen des Malte Laurits Brigge, 1910), που άρχισε να το γράφει στη Ρώμη το 1904, "μπορεί να θεωρηθεί ως ο πρόδρομος της γραφής των Υπαρξιστών". Το 1929 δημοσιεύθηκε το πολύ ενδιαφέρον έργο του, που διαβάστηκε κι αγαπήθηκε ιδιαίτερα από τους νέους, Γράμματα σ' ένα νέο ποιητή (Briefe an einem jungen Dichter). Η πλούσια αλληλογραφία του Ρίλκε περιέχει πολύτιμες πληροφορίες για το έργο του. Πέθανε στις 29 Δεκεμβρίου 1926 από λευχαιμία στο Βαλμόν της Ελβετίας.

Πηγές • Δημήτρη Σφήκα: "Ράινερ Μαρία Ρίλκε: Σ' αναζήτηση μιας πίστης", Φιλολογική "Βραδυνή", Αθήνα, 25 Νοεμβρίου 1963. • Εγκυκλοπαίδεια "Πάπυρος - Λαρούς - Μπριτάνικα", λήμμα Ρίλκε, Ράινερ Μαρία, τόμ. 52, Εκδόσεις Πάπυρος, Αθήνα, 1996.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Βιογραφία και ποιήματα του Ρίλκε [1] mrj:Рильке, Райнер Мария

Παραπομπές [1] http:/ / oasigr. 5. forumer. com/ a/ _post347. html

309

310

Σεμπάστιαν Χάφνερ Σεμπάστιαν Χάφνερ Σεμπάστιαν Χάφνερ (Sebastian Haffner *27 Δεκεμβρίου 1907, Βερολίνο, † 2 Ιανουαρίου 1999 επίσης στο Βερολίνο, ψευδώνυμο του Ράιμουντ Πρέτσελ), γερμανός δημοσιογράφος και συγγραφέας. Το έργο του συγκεντρώθηκε κυρίως γύρω από τη νεότερη ιστορία της Γερμανίας. Ο Χάφνερ είναι από τους μεγαλύτερους συγγραφείς της ιστορικής λογοτεχνίας Το 1938 εγκατέλειψε την Γερμανία με την εβραία αρραβωνιαστικιά του και πήγε μαζί της στο Λονδίνο, όπου δούλεψε μέχρι το 1954 σαν δημοσιογράφος και συγγραφέας της αγγλικής εφημερίδας The Observer. Για να μη φέρει όμως σε κίνδυνο την οικογένεια του που εξακολουθούσε να ζει στη Γερμανία, αποφάσισε να χρησιμοποιεί το ψευδώνυμο Σεμπάστιαν Χάφνερ για την εργασία του. Το 1954 επιστρέφει στο Βερολίνο όπου εξακολουθεί να εργάζεται για την αγγλική εφημερίδα μέχρι τις 13 Αυγούστου 1961, την μέρα δηλαδή που άρχισε να χτίζεται το τείχος του Βερολίνου. Μέχρι το 1975 γράφει για διάφορες γερμανικές εφημερίδες ("Die Welt", "Stern" magazine). Επίσης είχε δική του εκπομπή στην γερμανική τηλεόραση.

Επιλεγμένα έργα • • • • • • • • • • • • •

• •

1940 Germany: Jekyll & Hyde, (γερμανικά) ISBN 3-930278-04-9 1964 Die sieben Todsünden des deutschen Reiches im Ersten Weltkrieg 1967 Winston Churchill, Βιογραφία (γερμανικά) ISBN 3-463-40413-3 1968 Der Verrat (περί της επανάστασης του Νοέμβριου 1918 στην Γερμανία) 1978 The Meaning of Hitler ISBN 0-674-55775-1, μετάφραση του Anmerkungen zu Hitler, Publishing house. Fischer Taschenbuch, Frankfurt am Main. ISBN 3-596-23489-1. 1979 Preußen ohne Legende 1980 Überlegungen eines Wechselwählers, Publishing house. Kindler GmbH, München. ISBN 3-463-00780-0 1985 Im Schatten der Geschichte: Historisch-politische Variationen,. Deutsche Verlags-Anstalt, Stuttgart. ISBN 3-421-06253-6 1987 Von Bismarck zu Hitler: Ein Rückblick, Publishing house Kindler GmbH, München. ISBN 3-463-40003-0 1989 Der Teufelspakt: Die deutsch-russischen Beziehungen vom Ersten zum Zweiten Weltkrieg, Publishing house Manesse, Zürich. ISBN 3-7175-8121-X 1995 Der Verrat: Deutschland 1918/19. Publishing house 1900, Berlin. ISBN 3-930278-00-6 1997 Zwischen den Kriegen. Essays zur Zeitgeschichte, ISBN 3-930278-05-7 2000 Defying Hitler: A Memoir ISBN 0-312-42113-3, μετάφραση του Geschichte eines Deutschen. Die Erinnerungen 1914-1933. (Γράφτηκε περίπου το 1940, δημοσιεύτηκε μετά τον θάνατο του) ISBN 3-423-30848-6 Εκτίμηση του βιβλίου από τον Charles Taylor στο www.Salon.com [1] 2000 Der Neue Krieg, Publishing house Alexander, Berlin. ISBN 3-89581-049-5 2002 Die Deutsche Frage: 1950 - 1961: Von der Wiederbewaffnung bis zum Mauerbau, Publishing house Fischer Taschenbuch, Frankfurt am Main. ISBN 3-596-15536-3

Σεμπάστιαν Χάφνερ

Παραπομπές [1] http:/ / www. salon. com/ books/ review/ 2002/ 09/ 03/ haffner/ index. html

311

312

Τόμας Μαν Τόμας Μαν Ο Τόμας Μαν (Thomas Mann, 6 Ιουνίου 1875 - 12 Αυγούστου 1955) ήταν Γερμανός συγγραφέας, βραβευμένος με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας του 1929. Γεννήθηκε στο Λίμπεκ (Lübeck) της Γερμανίας και ήταν Λουθηρανός, όπως ο πατέρας του, ο Τόμας Χάινριχ Μαν (Thomas Heinrich Mann). Η μητέρα του, Τζούλια ντι Σίλβα Μπραχς (Julia di Silva Bruhs) από τη Βραζιλία ήταν γερμανικής καταγωγής και καθολική στο θρήσκευμα. Μετά τον θάνατο του πατέρα του το 1891 και το κλείσιμο της εταιρίας του, ο Τόμας Μαν και η οικογένεια του μετακόμισαν στο Μόναχο. Εκεί ο Τόμας Μαν τελείωσε το γυμνάσιο και σπούδασε ιστορία, οικονομικά, ιστορία της τέχνης και λογοτεχνία. Στο Μόναχο, όπου έζησε μέχρι το 1933, ξεκίνησε την καρίερα του ως συγγραφέας, δημοσιεύοντας το πρώτο του διήγημα (Der Kleine Herr Friedmann) στο περιοδικό Simplicissimus το 1898. Το 1905 παντρεύτηκε την Κάτια Πρινξχάιμ (Katia Pringsheim) και απέκτησαν 6 παιδιά (την Έρικα, τον Κλάους, τον Γκόλο, τη Μόνικα, την Ελίζαμπεθ και τον Μίχαελ) τα οποία αργότερα διακρίθηκαν στα γράμματα και στις τέχνες.

Ο Τόμας Μαν το 1937

Κατά την άνοδο των Ναζί στην εξουσία στη Γερμανία το 1933, ο Τόμας Μαν με τη γυναίκα του βρίσκονταν στη Ζυρίχη. Ύστερα από προτροπή του γιου του Klaus,δεν επέστρεψε στη Γερμανία, καθώς τα προηγούμενα χρόνια είχε ασκήσει έντονη κριτική στον Ναζισμό. Το 1936 πήρε την τσεχοσλοβακική υπηκοότητα και του αφαιρέθηκε η γερμανική. Το 1939 έφυγε για τις Η.Π.Α., όπου δίδαξε στο πανεπιστήμιο Πρίνστον και πέντε χρόνια αργότερα απέκτησε την αμερικανική υπηκοότητα. Στην Ευρώπη επέστρεψε το 1952 και εγκαταστάθηκε στο Κίλχμπεργκ (Kilchberg) κοντά στη Ζυρίχη. Πέθανε το 1955.

Οι πολιτικές του θέσεις Κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου ο Τόμας Μαν υποστήριζε τον Κάιζερ Γουλιέλμο Β' (Wilhelm ΙΙ) και ήταν αντίθετος με το φιλελευθερισμό. Σταδιακά οι πολιτικές του θέσεις άλλαξαν, άρχισε να υποστηρίζει τον φιλελευθερισμό και τις δημοκρατικές αρχές ενώ αργότερα εξέφρασε συμπάθεια προς τις σοσιαλιστικές ιδέες. Κατήγγειλε δημοσίως τον εθνικοσοσιαλισμό και ενθάρρυνε την αντίσταση από την εργατική τάξη. Το 1930 έδωσε στο Βερολίνο μια διάλεξη (Έκκληση προς την λογική-Ein Appell an die Vernunft) με την οποία ζήτησε να συγκροτηθεί ένα κοινό μέτωπο καλλιεργημένων αστών-σοσιαλιστικής εργατικής τάξης ενάντια στη βαρβαρότητα του ναζισμού. Τα βιβλία του Τόμας Μαν, σε αντίθεση με τα βιβλία του αδερφού του Χάινριχ και του γιου του Κλάους δεν κάηκαν δημόσια από το ναζιστικό καθεστώς το 1933, ίσως επειδή οι Ναζί φοβήθηκαν τον αντίκτυπο που θα είχε η δημόσια καταστροφή των βιβλίων ενός συγγραφέα που είχε τιμηθεί με το Νόμπελ Λογοτεχνίας 4 χρόνια νωρίτερα.

Τόμας Μαν

313

Εργογραφία Ορισμένα από τα πιο γνωστά έργα του είναι: 1. Buddenbrooks (1901) το οποίο αναφέρεται στην πτώση μιας οικογένειας εμπόρων στο Λίμπεκ σε μια περίοδο τριών γενεών. 2. Το μαγικό βουνό (1924) στο οποίο ένας τελειόφοιτος μηχανικός σχεδιάζει να επισκεφτεί για τρεις εβδομάδες τον ξάδερφο του που νοσηλεύεται σε ένα σανατόριο στην Ελβετία. Τελικά θα παραμείνει εκεί εφτά χρόνια, κατά τα οποία θα αντιμετωπίσει πολλούς διαφορετικούς ανθρώπους που αντιπροσωπεύουν τις ιδεολογικές διαμάχες της σύγχρονης Ευρώπης. 3. Doktor Faustus (1947) στο οποίο περιγράφεται η ιστορία του του συνθέτη Άντριαν Λέβεκουν (Adrian Levekühn) και η διαφθορά του γερμανικού πολιτισμού στα χρόνια πριν και μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. 4. Confessions of Felix Krull (1954) το οποίο έμεινε ανολοκλήρωτο λόγω του θανάτου του Τόμας Μαν. • Εργογραφία Thomas Mann. Collection Dr. Haack, Leipzig (Germany) [1] Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το Mann άρθρο Thomas Mann [5] [2] υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 . (Mann ιστορικό/συντάκτες ).

[2]

της Αγγλόγλωσσης Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται

mrj:Манн, Томас

Παραπομπές [1] http:/ / de. wikiversity. org/ wiki/ Erstausgaben_Thomas_Manns. _Ein_bibliographischer_Atlas. _%C3%9Cbersicht. [2] http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ Thomas

314

Χέρτα Μύλερ Χέρτα Μύλερ Η Χέρτα Μύλερ (γερμανικά: Herta Müller) είναι συγγραφέας που γεννήθηκε στο Νίτσκιντορφ (Nitzkydorf / Niţchidorf / Niczkyfalva) στην Ρουμανία στις 17 του Αυγούστου 1953. Aνήκει στη γερμανόφωνη μειονότητα της δυτικής Ρουμανίας (περιοχή Banat). Από το 1987 ζει στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας. Το 2009 βραβεύτηκε με το Βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας[1] . Το έργο της έχει θέμα τις άμεσες συνέπειες της κομουνιστικής δικτατορίας στην ζωή των υπηκόων, πάντα και παντού. Στην ιστορία Reisende auf einem Bein (1989) περιγραφεί την άφιξη της Ειρήνης σε μια Γερμανία ξενική και μη ρεαλιστική. Εμφανίστηκε αρχικά με μία συλλογή διηγημάτων το 1982, ενώ το πρώτο της μυθιστόρημα ονομάζόταν Η Συνάντηση. Άλλα μυθιστορήματά της είναι Η αλεπού ήταν κιόλας ο κυνηγός, Το Ζώο της Καρδιάς, και οι Μετέωροι Ταξιδιώτες. Πρώην σύζυγός της είναι ο συγγραφέας Ρίχαρντ Βάγκνερ που ανήκει στην ίδια γερμανική μειονότητα της Ρουμανίας.

Έργα Χέρτα Μύλερ • Niederungen, Βουκουρέστι 1982 (λογοκριμένη έκδοση). Γερμανία 1984 • Drückender Tango, Βουκουρέστι 1984 • Der Mensch ist ein großer Fasan auf der Welt, Βερολίνο 1986 • Barfüßiger Februar, Βερολίνο 1987 • Reisende auf einem Bein, Βερολίνο 1989. Κυκλοφόρησε στα ελληνικά με τον τίτλο Μετέωροι ταξιδιώτες το 1993. • Wie Wahrnehmung sich erfindet, Paderborn 1990 • Der Teufel sitzt im Spiegel, Βερολινο 1991 • Der Fuchs war damals schon der Jäger, Reinbek bei Hamburg 1992 • Eine warme Kartoffel ist ein warmes Bett, Αμβούργο 1992 • Der Wächter nimmt seinen Kamm, Reinbek bei Hamburg 1993 • Angekommen wie nicht da, Lichtenfels 1994 • Herztier, Reinbek bei Hamburg 1994 • Hunger und Seide, Reinbek bei Hamburg 1995 • In der Falle, Göttingen 1996 • Heute wär ich mir lieber nicht begegnet, Reinbek bei Hamburg 1997

• Der fremde Blick oder das Leben ist ein Furz in der Laterne, Göttingen 1999 • Im Haarknoten wohnt eine Dame [ποιήματα], Reinbek bei Hamburg 2000

Χέρτα Μύλερ • • • •

Heimat ist das, was gesprochen wird, Blieskastel 2001 Der König verneigt sich und tötet, Μόναχο 2003 Die blassen Herren mit den Mokkatassen, Μόναχο 2005 Atemschaukel, Μόναχο 2009

Εξωτερικές συνδέσεις • Το Βήμα [2]

Σημειώσεις [1] εφ. "Καθημερινή", 08/10/2009 (http:/ / www. kathimerini. gr/ 4dcgi/ _w_articles_kathremote_1_08/ 10/ 2009_301210) [2] http:/ / www. tovima. gr/ default. asp?pid=2& ct=4& artId=292820& dt=08/ 10/ 2009 Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το Müller άρθρο Herta Müller (http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ Herta) της Αγγλόγλωσσης Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 (http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/ ). ( Müller ιστορικό/συντάκτες (http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ Herta)).

mrj:Мӱллер, Герта

315

316

Κύπριοι λογοτέχνες

317

Γιώργος Φ. Πιερίδης Γιώργος Φ. Πιερίδης Ο Γιώργος Φιλίππου Πιερίδης γεννήθηκε στο Δάλι της Κύπρου το 1904. Μεγάλωσε και έζησε πολλά χρόνια στην Αίγυπτο, όπου και σπούδασε. Εγκαταστάθηκε στην Κύπρο το 1946. Διετέλεσε διευθυντής της Δημοτικής Βιβλιοθήκης και Πινακοθήκης Αμμοχώστου από το 1954 έως το 1971. Υπήρξε συγγραφέας πολλών μυθιστορημάτων όπως οι Βαμβακάδες (1945), Διηγήματα από την Μέση Ανατολή, (Κύπρος 1949), Σκληροί Καιροί (Αθήνα, 1962) κ.α. Δημοσίευσε επίσης μελέτες σε περιοδικά και εφημερίδες. Τα έργα του μεταφράστηκαν στα ρωσικά, ρουμανικά, αραβικά, κινέζικα, γερμανικά, σουηδικά και αγγλικά. Το 1982 τιμήθηκε από το Υπουργείο Παιδείας Κύπρου με το βραβείο συνολικής προσφοράς στην κυπριακή λογοτεχνία.

Πηγές • Εθνικό Κέντρο Βιβλίου [1]

Παραπομπές [1] http:/ / www. ekebi. gr/ frontoffice/ portal. asp?cpage=NODE& cnode=461& t=336

318

Κώστας Μόντης Κώστας Μόντης Γέννηση

18 Φεβρουαρίου 1914 Αμμόχωστος, Κύπρος

Θάνατος

1η Μαρτίου 2004 Λευκωσία, Κύπρος

Εθνικότητα

Ελληνική

Υπηκοότητα

Κυπριακή

Είδος Τέχνης Λογοτέχνης, Ποιητής

Ο Κώστας Μόντης (18 Φεβρουαρίου 1914 - 1η Μαρτίου 2004) υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες ποιητές και συγγραφείς. Καταγόταν από την Κύπρο και συγκεκριμένα γεννήθηκε το 1914 στην κατεχόμενη σήμερα Αμμόχωστο και πέθανε το 2004 στη Λευκωσία, όπου διέμενε μετά την τουρκική εισβολή.

Βιογραφία Ο Κώστας Μόντης ήταν μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και προτάθηκε για το βραβείο Νόμπελ. Ποιητής, μυθιστοριογράφος και συγγραφέας θεατρικών έργων, θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συγγραφείς του 20ου αιώνα και συγκεκριμένα της μεταπολεμικής περιόδου. Πολλά από τα έργα του έχουν μεταφρασθεί στα Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ολλανδικά, Σουηδικά, Ρωσικά και σε άλλες γλώσσες. Το 1980 τιμήθηκε με τον τίτλο του «δαφνοστεφούς ποιητή» (Poet Laureate) από την Παγκόσμια Ακαδημία Τεχνών και Πολιτισμού. Συγγραφέας πολυγραφότατος, βαθιά προβληματιζόμενος για το παρόν και το μέλλον της ιδιαίτερής του πατρίδας, της Κύπρου. Πολλά από τα έργα του αναφέρονται στον αγώνα των Κυπρίων για απελευθέρωση από την Αγγλία και ένωση με την Ελλάδα, την πορεία της νήσου μετά την Ανεξαρτησία, με σημαντικό σταθμό την Τουρκική Εισβολή και την έκτοτε κατοχή του 1/3 της Κύπρου. Μερικά από τα γνωστότερά του έργα είναι το Γράμμα στη Μητέρα, Στιγμές, μία νουβέλα για τον απελευθερωτικό αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. (1955-59), ο αφέντης Μπατίστας, ένα ιστορικοαυτοβιογραφικό μυθιστόρημα το οποίο κέρδισε το πρώτο βραβείο μυθιστορήματος στην Εθνική Εταιρεία Ελλήνων Συγγραφέων της Κύπρου κ.ά. Ο μουσικοσυνθέτης Μάριος Τόκας, προσωπικός φίλος του ποιητή και επίσης καταγόμενος από την Κύπρο, μελοποίησε μερικά από τα συγκλονιστικότερα έργα του Κώστα Μόντη αναφερόμενα στην τουρκική εισβολή του 1974.

Κώστας Μόντης

Εξωτερικές Συνδέσεις • H επίσημη ιστοσελίδα του ποιητή [1]

Παραπομπές [1] http:/ / www. costasmontis. com/ index_gr. html

319

320

Λουκής Ακρίτας Λουκής Ακρίτας Ο Λουκής Ακρίτας (1909-1965) ήταν λογοτέχνης (ασχολήθηκε με την πεζογραφία, το θέατρο, και το δοκίμιο), δημοσιογράφος και πολιτικός από την Κύπρο. Το λογοτεχνικό του έργο διέπεται από την προοδευτική του ιδεολογία και την ανθρωπιστική του κοσμοθεωρία και χαρακτηρίζεται από μια αισιόδοξη προοπτική, που προκύπτει από την πίστη του στην ψυχική αντοχή των κοινωνικά αδικημένων. Κόρη του είναι η δημοσιογράφος ,συγγραφέας και σεναριογράφος Έλενα Ακρίτα.

Η ζωή του Ο Λουκής Ακρίτας γεννήθηκε το 1909 στην Μόρφου της Κύπρου και αφού αποφοίτησε, το 1925, από το Παγκύπριο Γυμνάσιο, σπούδασε στο Διδασκαλείο Λευκωσίας. Εργάστηκε για δύο χρόνια ως δάσκαλος στην Κύπρο δημοσιεύοντας παράλληλα διάφορα κείμενα του στην εφημερίδα Χρόνος. Το 1930 ήρθε στην Αθήνα, ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία και υπήρξε πολιτικός συντάκτης αρχικά στην εφημερίδα Εστία και στη συνέχεια στην Πρωία. Επίσης υπήρξε ανταποκριτής της εφημερίδας της Λευκωσίας Πρωινή και συγχρόνως σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και συνεργάστηκε με τη Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια του Πυρσού. Στη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου, στον οποίο πήρε μέρος ως απλός στρατιώτης, έστελνε από το μέτωπο ανταποκρίσεις στην εφημερίδα Εστία. Τους τελευταίους μήνες της Κατοχής άρχισε να εκδίδει μαζί με τον αδερφό του την αντιστασιακή εφημερίδα Καθημερινά Νέα, η οποία ήταν πολιτικά προσανατολισμένη προς την Ένωση Κέντρου και τις επιλογές του Γεωργίου Παπανδρέου, και η έκδοση της συνεχίστηκε για λίγο διάστημα και μετά την απελευθέρωση. Στη διάρκεια της Κατοχής ο Ακρίτας υπήρξε ιδρυτικό μέλος της αντιστασιακής οργάνωσης Τριμελής Επιτροπή Αγώνος (μετέπειτα Ανώτατη Επιτροπή Απελευθερώσεως) μαζί με τον Μιλτιάδη Πορφυρογέννη και τον στρατηγό Σπηλιωτόπουλο. Από το 1952 έως το 1954 εξέδωσε το περιοδικό Ελληνικά Χρονικά (περίπου 100 τεύχη), το οποίο αρχικά ήταν εβδομαδιαίο και αργότερα έβγαινε κάθε δεκαπέντε μέρες. Στο περιοδικό αυτό διευθυντής ήταν ο αδερφός του Ευριπίδης και υπεύθυνος στα λογοτεχνικά θέματα ο Νικηφόρος Βρεττάκος. Από τα μέσα του 1959 άρχισε να εκδίδει το εβδομαδιαίο περιοδικό Κόσμος, Επιστήμη και Ζωή το οποίο από τις αρχές του 1962 έγινε επίσης δεκαπενθήμερο. Στο περιοδικό αυτό ο Ακρίτας δημοσίευσε και μερικά διηγήματά του μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει το Φορτίο ανθρώπου. Πέθανε το 1965 σε κλινική του Λονδίνου, ύστερα από εγχείρηση που έκανε.

Πολιτική σταδιοδρομία του Λουκή Ακρίτα Ο Λουκής Ακρίτας διετέλεσε υφυπουργός Τύπου και Πληροφοριών στην Κυβέρνηση Απελευθερώσεως του Γεωργίου Παπανδρέου (1944), κατόπιν ρήξης του όμως με την επίσημη πολιτική γραμμή αποσύρθηκε μέχρι το 1951 οπότε εκλέχτηκε βουλευτής , πρώτος σε σταυρούς προτίμησης στην Αθήνα, με την ΕΠΕΚ του Πλαστήρα. Από το 1961 συνεργάστηκε και πάλι με την Ένωση Κέντρου του Γεωργίου Παπανδρέου, εκλέχτηκε βουλευτής στις εκλογές του 1963 και 1964 οπότε ως υφυπουργός Παιδείας υλοποίησε την Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση που εισηγήθηκε ο Ευάγγελος Παπανούτσος. Τέλος πρόεβαλε τον κυπριακό αγώνα για την ανεξαρτησία μέσω της συμμετοχής του στην Γ΄ Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών και την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (1952). Το 1954 ταξίδεψε στις ΗΠΑ ως μέλος

Λουκής Ακρίτας της Διακομματικής Επιτροπής Διαφωτίσεως για το ζήτημα της Κύπρου.

Το λογοτεχνικό έργο του Στο χώρο της λογοτεχνίας ο Λουκής Ακρίτας εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1931 με ένα διήγημα από τις στήλες του περιοδικού Πρωτοπόροι. Στα δύο μυθιστορήματα του το 1935 και το 1936 (Νέος με καλάς συστάσεις και Ο κάμπος) ενυπάρχουν αυτοβιογραφικά στοιχεία του συγγραφέα και στοιχεία από την αγροτική κυπριακή ζωή. Το έργο του Αρματωμένοι(1947) θεωρείται ένα από τα καλύτερα του είδους. Μεγάλο μέρος του έργου του Ακρίτα βρίσκεται δημοσιευμένο σε διάφορα περιοδικά με τα οποία συνεργάστηκε. Σημαντική είναι και η προσφορά του στο θέατρο κυρίως με τα έργα του Όμηροι και Θεοδώρα. Το πρώτο δημοσιεύθηκε το 1956 και είχε θέμα τα αντίποινα των γερμανικών δυνάμεων κατοχής σε ένα χωριό λόγω της δραστηριότητας αντάρτικων ομάδων. Στο έργο αυτό ο Ακρίτας ακολουθεί τη τεχνική του λαϊκού θεάτρου, έχει όμως και στοιχεία που παραπέμπουν στη δομή της αρχαίας τραγωδίας ενώ από τις συγκρούσεις αναδίονται μορφές συμβολικές και όχι χαρακτήρες. Έγραψε επίσης το Όνειρο αγάπης που το ανέβασε η Μαρίκα Κοτοπούλη στο θέατρό της το 1941, με τίτλο Όπου αγαπά παιδεύει.

Πηγή • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τ.4

321

322

Παύλος Βαλδασερίδης Παύλος Βαλδασερίδης Ο Παύλος Βαλδασερίδης, (Λάρνακα 1892 - 1972) ήταν Κύπριος ποιητής, πεζογράφος, μεταφραστής και θεατρικός συγγραφέας. Καταγόταν από αρχοντική οικογένεια της Λάρνακας του 19ου αιώνα, με ρίζες στην Κεφαλλονιά[1] . Σπούδασε Φιλολογία, Θεολογία, Νομικά και Ξένες Γλώσσες στην Αθήνα και το Παρίσι. Ασχολήθηκε με το εμπόριο και έζησε πολλά χρόνια στη Γαλλία από όπου, το 1941, επέστρεψε και εγκαταστάθηκε στη Λάρνακα. Έγραψε έργα τόσο στα ελληνικά, όσο και στα γαλλικά. Απέδωσε επίσης νεοελληνικά αρχαίους Έλληνες συγγραφείς και βιβλικά κείμενα. Η μακροχρόνια παραμονή του στη Γαλλία επηρέασε σε μεγάλο βαθμό την λογοτεχνική του παραγωγή και πολλά έργα του έχουν γραφεί στη γαλλική γλώσσα. Συνεργάσθηκε κατά καιρούς με τα περιοδικά Πάφος και Κυπριακά Γράμματα, καθώς και με διάφορες εφημερίδες. Τα γαλλικά έργα του τα υπέγραφε ως Paul Baldassera, ενώ στα ελληνικά δημοσιεύματα του χρησιμοποιούσε το ψευδώνυμο "Παύλος Βάλδας".

Έργα Ποίηση: • • • • •

Η αγάπη της ομορφιάς (1921) Μαγιοβότανα (1938) Ερμής(1947) Κύπρος (1972) Ίδε ο Καλός Ποιμήν

Πεζά: • Μια ματιά στη ζωή (1924) • Οι αθάνατοι (1943) Θεατρικά Έργα: • Μάριος (1913) Μεταφράσεις: • Πλάτωνος Σοφιστής ή περί όντος λογικός (1948) • Ομήρου Ιλιάς (1954) • Ιωάννου Αποκάλυψις (1977) Τιμητικές Διακρίσεις • Ιππότης του Τάγματος Γραμμάτων και Τεχνών (Γαλλία)1972

Παύλος Βαλδασερίδης

Παραπομπές [1] , ποίηση (http:/ / larnaka. wordpress. com/ category/ Ï Î¿Î¯Î·Ï Î·/ )

Τιμή στον ποιητή Παύλο Βαλδασερίδη (http://www.romiossini.com/articles.php?lid=389)

Βιβλιογραφία • Κυριαζή Ν.Γ., Κυπριακή Βιβλιογραφία, εν Λάρνακι 1935 • Βιογραφικόν Λεξικόν Κυπρίων 1800-1920, Γ΄Επηυξημένη έκδοσις, Λευκωσία 1995

323

324

Φρίξος Μιχαηλίδης Φρίξος Μιχαηλίδης Ο Κύπριος συγγραφέας και εικονογράφος Φρίξος Μιχαηλίδης κατάγεται από την Κατωκοπία και διαμένει στη Λευκωσία. Σπούδασε στη Σχολή Θετικών Επιστημών, στο τμήμα Χημείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Έπειτα ασχολήθηκε με την Οινολογία, μελετώντας τους ερυθρούς οίνους. Αφού επέστρεψε στην Κύπρο ασχολήθηκε με τη Δημοτική και την Μέση Εκπαίδευση κι εκεί άρχισε πλέον η σχέση του με την παιδική λογοτεχνία.

Βιογραφία Το 1997 εικονογράφησε τον οδηγό γραφής της Α’ τάξης δημοτικού, σε συνεργασία με το τμήμα ανάπτυξης του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου. Το 1999 πήρε το πρώτο βραβείο από τον Κυπριακό Σύνδεσμο Παιδικού-Νεανικού Βιβλίου (ΚΣΠΝΒ) στην κατηγορία "Μικρές Ιστορίες". Το σκεπτικό βράβευσης μιλάει για πρωτότυπο λόγο και τρόπο γραφής και για θετικές τάσεις και στάσεις προς το περιβάλλον. Το 2000 εκδίδεται από τις εκδόσεις Πάργα το πρώτο βιβλίο με 4 από τα βραβευμένα αυτά παραμύθια με τίτλο «Πάμε στην Εντομοχώρα». Την εικονογράφηση την ανέλαβε ο ίδιος, αφού από νεαρή ηλικία είχε σαν χόμπι τη ζωγραφική. Το 2001 γράφει και ανεβάζει το Θεατρικό Κυπριακό Ηθοπλαστικό χορόδραμα με τίτλο «Να χαρτωθείς να ησυχάσουμε» με την βοήθεια των συναδέλφων του και τη συμμετοχή 200 παιδιών από το Δημοτικό σχολείο Αποστόλου Λουκά, στο θέατρο Φάλκον στη Λευκωσία. Tο 2002 κυκλοφόρησε το δεύτερο μέρος των Εντομοϊστοριών, με τίτλο «Πάμε στην Εντομοχώρα 2η Δόση». Το βιβλίο αυτό περιέχει τις 4 επόμενες ιστορίες της σειράς. Την Εντομοχώρα ακολουθεί το βιβλίο «Έξω-Γήινοι», βιβλίο με λιτό λόγο και οικολογικό. Το 2001 δοκιμάζει τις δυνάμεις του στην κατηγορία του Μυθιστορήματος. Παίρνει ένα δεύτερο βραβείο από τον ΚΣΠΝΒ για το μυθιστόρημα με τίτλο «Το Δελφίνι η Αρκούδα και ο Γλάρος». Ένα μυθιστόρημα με μήνυμα για την αρμονία και την ισορροπία της φύσης και της ανθρώπινης ψυχής. Το βιβλίο αυτό κυκλοφόρησε το 2003 από τις εκδόσεις Πάργα. Το 2002, με παρότρυνση της κυρίας Κίκας Πουλχερίου, μεταβαίνει στο Μόναχο της Γερμανίας σαν ένας από τους 12 μελετητές που έγιναν δεχτοί από όλο τον κόσμο για να μελετήσει την Μοντέρνα Παγκόσμια Παιδική και Εφηβική Οικολογική Λογοτεχνία. Η έρευνα έγινε στην Διεθνή Νεανική Βιβλιοθήκη του Μονάχου, που εδρεύει σ’ ένα κάστρο του 14ου αιώνα (Blutenburg Castle), και αριθμεί πάνω από 500.000 παιδικά βιβλία και 30.000 λογοτεχνικά περιοδικά σε 130 γλώσσες. Μέρος της έρευνας έχει δημοσιευτεί στο ετήσιο λογοτεχνικό περιοδικό του ΚΣΠΝΒ, «Ανέμη». Ο Φρίξος Μιχαηλίδης ασχολήθηκε επίσης με τον σχεδιασμό και την εικονογράφηση εκπαιδευτικού υλικού για την προσχολική και την πρώτη σχολική ηλικία. Από το 2004 μέχρι σήμερα εκδίδει με τις εκδόσεις Πάργα μια σειρά από 18 εκπαιδευτικές αφίσες και 6 σειρές με κάρτες σε μέγεθος Α4 με ποικίλα θέματα. Το 2005 οι εκδόσεις Πάργα κυκλοφορούν το βιβλίο που έγραψε, εικονογράφησε και επιμελήθηκε ο ίδιος, με τίτλο: «Πω Πω Μουρδουκλόματα - Ανακατομπερδέματα». Το 2006 κυκλοφορεί δύο εικονογραφημένα τετράδια γραφής με τους τίτλους: «Μαθαίνω την Αλφαβήτα» και «Μαθαίνω τους αριθμούς» με ασκήσεις ανάγνωσης, γραφής και αρίθμησης. Γράφει επίσης ένα κείμενο-παραμύθι για την γιορτή του βιβλίου με τίτλο: «Φως στο Σκοτεινό Δωμάτιο» και με θέμα την αξία του παραμυθιού στην ανάπτυξη της παιδικής ψυχής. Το 2007 έχει κυκλοφορήσει τρία ακόμα

Φρίξος Μιχαηλίδης βιβλία του, που έχει εικονογραφήσει ο ίδιος και τιτλοφορούνται: «Ταξίδι στο Φεγγάρι», «Η Συμμαχία» και «Η Ελευθερία, μια αληθινή Νεραϊδοϊστορία». Την ίδια χρονιά, φιλοτέχνησε την αφίσα για το Συνέδριο του Κέντρου Παιδικής Νεανικής Λογοτεχνίας Χωρών Νοτιοανατολικής Ευρώπης με θέμα τη Φιλαναγνωσία που έγινε στην Κύπρο το 2007 σε συνεργασία με το ΚΣΠΝΒ. Το 2008 κυκλοφορεί τα «Παιδιά Γεμάτα Ενέργεια», σε συνεργασία με την Cymep,a ένα οικολογικό βιβλίο με θέμα τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Το 2008 εκδίδονται ακόμη τα βιβλία του: «12 Πασχαλινά Αβγά και η Μάγισσα Εξαφανίστρα», Μια πασχαλινή περιπέτεια, όπου η μάγισσα θέλει να εξαφανίσει μια ντουζίνα αβγά για να μη γιορτάσει κανείς το Πάσχα. Το βιβλίο περιέχει και πασχαλινές κατασκευές από χαρτί και αβγά για τα παιδιά του νηπιαγωγείου και του δημοτικού. «Με λένε Αγκαλίτσα». Ένα βιβλίο για τις συναισθηματικές ανάγκες των παιδιών και για την ανάγκη τους για μια ζεστή αγκαλιά. Επίσης έγραψε ένα κείμενο για θέατρο σε συνεργασία με την κα Κίκα Πουλχερίου, με τίτλο: «Ταξίδι στον Χρόνο» και θέμα την ιστορία των σχολείων μέσα από τις περασμένες δεκαετίες μέχρι σήμερα. Εικονογράφησε ένα μουσικό παραμύθι, που έγραψε ο ίδιος, για τις ανάγκες ενός βιβλίου μαθημάτων κιθάρας για ελληνικό μουσικό εκδοτικό οίκο. Έχει σχεδιάσει τα γραφικά για την επίσημη ηλεκτρονική ιστοσελίδα του ΚΣΠΝΒ, του οποίου και είναι μέλος. Έχει επίσης γράψει άρθρα για την παιδική λογοτεχνία και παρουσιάσεις βιβλίων σε περιοδικά και εφημερίδες. Συμμετέχει σε σεμινάρια και συνέδρια, για την παιδική λογοτεχνία. Επισκέπτεται τα νηπιαγωγεία, τα δημοτικά, τα γυμνάσια, πανεπιστήμια, βιβλιοθήκες και βιβλιοπωλεία με διαλέξεις και ομιλίες για την μοντέρνα παιδική λογοτεχνία, την κυπριακή παιδική λογοτεχνία, την φιλαναγνωσία, την προώθηση της παιδικής λογοτεχνίας και της δημιουργικότητας γύρω από το παιδικό βιβλίο γενικότερα. Το βιβλίο του Η Συμμαχία συμμετέχει στην ευρωπαική έκθεση βιβλίου με τίτλο: Tour d'Europe en 27 livres d'images στην Διεθνή βιβλιοθήκη του Παρισιού, στη Γαλλία (BnF: Bibliotheque National France). Τα τελευταία χρόνια εικονογράφησε και επιμελήθηκε τα βιβλία και άλλων κυπρίων συγγραφέων, σε συνεργασία με τις εκδόσεις Πάργα.

Έργα Συγγραφή-εικονογράφηση • • • • • • • • • • • • • • •

Πάμε στην Εντομοχώρα Πάμε στην Εντομοχώρα 2η Δόση Έξω-Γήινοι Το Δελφίνι η Αρκούδα και ο Γλάρος Πω Πω Μουρδουκλόματα - Ανακατομπερδέματα Ταξίδι στο Φεγγάρι Η Συμμαχία Η Ελευθερία, μια αληθινή Νεραϊδοϊστορία' Ταξίδι στο Φεγγάρι Η Συμμαχία Παιδιά Γεμάτα Ενέργεια 12 Πασχαλινά Αβγά και η Μάγισσα Εξαφανίστρα Με λένε Αγκαλίτσα Ποιός Έσπασε το Ξύλινο Κουκλάκι; Μαθαίνω την Αλφαβήτα

• Μαθαίνω τους αριθμούς

325

Φρίξος Μιχαηλίδης

Εικονογράφηση • της Μαρίας Πυλιώτου: • Μ' Αγαπάς; Σ' Αγαπώ! • της Μαρίας Ολυμπίου: • Επικίνδυνη Δημοσιογραφική Αποστολή • Γιατί οι Κότες δεν Πετάνε; • Δήμαρχος για Κλάματα • Κυνηγοί Φαντασμάτων • Γιατί οι Κότες δεν Κελαηδάνε; • Γιατί οι Κότες είναι κουτσομπόλες; • Φτου σου Κύριε Πρόεδρε • της Ρεβέκκας Ελευθεριάδου: • Ποιός Έκλεψε το Κινητό; • της Γεωργίας ΧατζηΙωάννου: • Η Λυκόπολη • της Ιωάννας Αργυρού-Προκοπίου: • Ένας τεράστιος Κερασολουκουμάς • ΌΛο γλύκα και Μαγεία • της Άννας Κουππάνου: • Ο Άγιος Βασίλης Θέλει Δώρο • της Έλενας Περικλέους: • Πράσινη Τρυπημένη Κάλτσα

Εκπαιδευτικές αφίσες • • • • • • • • • • • • • • • • • •

το αλφάβητο δίψηφα φωνήεντα και σύμφωνα πίνακας πολλαπλασιασμού σχήματα και στερεά οι αριθμοί 1-20 ο κύκλος του νερού χρώματα και αναμίξεις χρωμάτων κυκλοφοριακή αγωγή τα φρούτα τα λαχανικά οικολογικά σήματα οικογένεια σχολείο το ανθρώπινο σώμα υγιεινή διατροφή οι 5 αισθήσεις οι 4 εποχές μεταφορικά μέσα

326

Φρίξος Μιχαηλίδης

Σειρές από εκπαιδευτικές κάρτες • • • • • •

Τα γράμματα αλφάβητου Δίψηφα φωνήεντα και σύμφωνα Οι αριθμοί 0-10 Οι μικροί οικολόγοι 12 μήνες κι 1 ποίημα Κυκλοφορώ με ασφάλεια κι 1 ποίημα

Πηγές • • • •

Κυπριακός Σύνδεσμος Παιδικού Νεανικού Βιβλίου [1] Λογοτεχνικό Ηλιοτρόπιο Λογοτεχνικό περιοδικό Ανέμη τεύχος 14/15, 2007 και τεύχος 16, 2008 Κυπριακή Βιβλιοθήκη [2]

Παραπομπές [1] http:/ / www. cybby. org/ [2] http:/ / www. cypruslibrary. gov. cy/

327

328

Μεξικανοί λογοτέχνες

329

Κάρλος Φουέντες Κάρλος Φουέντες Ο Κάρλος Φουέντες Μασίας (Πόλη του Παναμά, 11 Νοεμβρίου 1928) είναι ένας από τους πιο γνωστούς μεξικανούς μυθιστοριογράφους και δοκιμιογράφους. Ανάμεσα στα πιο γνωστά του έργα: Αύρα, Ο θάνατος του Αρτέμιο Κρουζ, Terra nostra. Του απονεμήθηκε το Βραβείο Θερβάντες το 1987.

Βιογραφία Ο Κάρλος Φουέντες γεννήθηκε στον Παναμά, όπου ο πατέρας του υπηρετούσε ως μέλος του μεξικανικού διπλωματικού σώματος. Στη δεκαετία του '30, ο πατέρας του διορίστηκε πρέσβης του Μεξικού στις Ηνωμένες Πολιτείες, με έδρα την Ουάσινγκτον. Στην Πόλη του Παναμά ο νεαρός Φουέντες σπούδασε ιστορία και γεωγραφία του Μεξικού. Θα περνούσαν αρκετά χρόνια για να γνωρίσει το Μεξικό από κοντά. Στο μεταξύ έζησε στο Σαντιάγκο τη Χιλής, το Μπουένος Άιρες, όπου δέχθηκε την επιρροή σημαντικών προσωπικοτήτων των λατινοαμερικάνικων γραμμάτων, όπως ο Πάμπλο Νερούδα και ο Νταβίδ Αλφάρο Σικέιρος.

Κάρλος Φουέντες

Στο Μεξικό, ο Φουέντες πήγε στα 16 του χρόνια και εισήχθη στην προπαρασκευαστική τάξη για το Κολλέγιο. Ξεκίνησε να εργάζεται ως συνεργαζόμενος δημοσιογράφος με το περιοδικό "Hoy" και κέρδισε την πρώτη θέση στο λογοτεχνικό διαγωνισμό του Κολλεγίου Φρανσές Μορέλος. Αργότερα πήρε τον πτυχίο της Νομικής από το Πανεπιστήμιο UNAM. Το 1950 ταξίδεψε στην Ευρώπη, όπου έκανε σπουδές Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης. Το 1954 δημοσίευσε τα πρώτα του διηγήματα με τίτλο Οι μασκαρεμένες μέρες. Μαζί με τον Εμανουέλ Καρμπάγιο διηύθυνε την "Revista Mexicana de Literatura" (Μεξικανική Επιθεώρηση Λογοτεχνίας), ενώ μαζί με τους Βίκτορ Γκονσάλες Ολέα και Ενρίκε Γκονσάλες Πεδρέρο διηύθυνε το περιοδικό "El Espectador" (Ο Θεατής). Ο Κάρλος Φουέντες περιέγραψε στο μυθιστόρημά του Η πιο διαυγής περιοχή το Μεξικό των δεκαετιών του '40 και του '50. Επέστρεψε στην περιγραφή του Μεξικού, αυτή τη φορά των δεκαετιών του '80 και του '90, στο μυθιστόρημα Κριστόμπαλ Νονάτο. Στη δεκαετία του '60, έζησε στο [Παρίσι], στη Βενετία, το Λονδίνο και στην Πόλη του Μεξικού. Το 2001, το μυθιστόρημά του Αύρα, το οποίο είχε γράψει το 1962, βρέθηκε στο επίκεντρο ενός σκανδάλου στην Πόλη του Μεξικού. Μία καθηγήτρια δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, η Χεορχίνα Ράβαγο, απολύθηκε διότι πρότεινε την ανάγνωση του εν λόγω έργου στους μαθητές του Ινστιτούτου "Félix Félix de Jesús Rougier", όπου φοιτούσε και η κόρη του τότε Υπουργού Εργασίας, Κάρλος Αβασκάλ Καράνσα. Στη δεκαετία του '70, ο Φουέντες εργάστηκε στο Ινστιτούτο Γούντροου Ουΐλσον της Ουάσινγκτον. Ο Φουέντες υπήρξε πρέσβης του Μεξικού στη Γαλλία κατά την περίοδο 1972 - 1978, αλλά παραιτήθηκε όταν ο πρώην πρόεδρους του Μεξικού, Γουστάβο Ντίας Ορντάς, γνωστός ως ηθικός αυτουργός της σφαγής των φοιτητών έξω από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1968, διορίστηκε πρέσβης του Μεξικού στην Ισπανία.

Κάρλος Φουέντες Το 1979, ο Φουέντες έλαβε το Διεθνές Βραβεία Αλφόνσο Ρέγιες, το 1984 το Εθνικό Βραβείο Επιστημών και το 1987 το Βραβείο Θερβάντες. Το 1992 του απονεμήθηκε το ΣΤ' Βραβείο Ιβηροαμερικανικής Λογοτεχνίας. Το 1994 τιμήθηκε με το Βραβείο Πρίγκιπας των Αστούριας.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Προσωπική σελίδα [1] [2] Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το Fuentes άρθρο Carlos Fuentes της Ισπανόγλωσσης Βικιπαίδειας, η οποία [5] [2] διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 . (Fuentes ιστορικό/συντάκτες ).

Παραπομπές [1] http:/ / www. carlos-fuentes. net [2] http:/ / es. wikipedia. org/ wiki/ Carlos

330

331

Τσέχοι λογοτέχνες

332

Γιαν Νερούντα Γιαν Νερούντα O Γιαν Νερούντα (Jan Nepomuc Neruda, 1834 – 1891) ήταν Τσέχος συγγραφέας, ποιητής και δημοσιογράφος, μια από τις εξέχουσες μορφές του τσέχικου ρεαλισμού στη λογοτεχνία και μέλος της «Σχολής του Μαΐου», που κυριάρχησε στην τσέχικη λογοτεχνία στις δεκαετίες 1860 – 1870. Το επώνυμο του Τσέχου αυτού συγγραφέα χρησιμοποίησε ως ψευδώνυμο ο Πάμπλο Νερούδα.

Βιογραφία Ο Γιαν Νερούντα γεννήθηκε στην Πράγα, γιος παντοπώλη που ζούσε στη Μάλα Στράνα, την αποκαλούμενη «Μικρή Συνοικία» της τσέχικης πρωτεύουσας. Σπούδασε φιλοσοφία και λογοτεχνία και εργάστηκε ως δάσκαλος μέχρι το 1866, οπότε άρχισε να ασχολείται με τη συγγραφή και τη δημοσιογραφία.

Ο Γιαν Νερούντα

Ο Νερούντα δεν παντρεύτηκε ποτέ, αλλά είναι γνωστή η στενή σχέση του με την Καρολίνα Σβέτλα (Karolina Svetla, 1830 – 1899), συγγραφέα που ήταν κι αυτή μέλος της «Σχολής του Μαΐου». Μεταξύ 1845 – 1857, ο Νερούντα έζησε στο σωζόμενο μέχρι σήμερα σπίτι που βρίσκεται στον αριθ. 47 της οδού Νερούντοβα, ενός γραφικού δρόμου που οδηγεί στο Κάστρο της Πράγας, όπου έγραψε πολλά από τα διηγήματά του, τα Η οικία του Γιαν Νερούντα στην Πράγα οποία διαδραματίζονται σε αυτή την περιοχή. Το σπίτι αυτό είναι γνωστό ως «Οι Δύο Ήλιοι» (τσεχ. U dvou sluncu), από το εραλδικό έμβλημα με τους δύο ήλιους που υπάρχει στην πρόσοψή του. Το 1865, ο Νερούντα έγινε μέλος της σύνταξης της εφημερίδας «Νάροντνι Λίστυ» (Narodni Listy), στην οποία δημοσίευσε πολυάριθμα μυθιστορήματα σε συνέχειες, όπως «Εικόνες του Παρισιού» (1864), «Μικρά ταξίδια»

Γιαν Νερούντα (1877) κ. ά. Στα έργα του, ο Νερούντα πρόβαλε την ιδέα της αναβίωσης του τσέχικου εθνικισμού. Παράλληλα, καυτηρίαζε μέσα από τη σάτιρά του τον επαρχιωτισμό της μπουρζουαζίας στην κοινωνική ζωή της Πράγας. Ο Νερούντα άρχισε τη συγγραφική σταδιοδρομία του το 1857 με μια συλλογή ποιημάτων με τον τίτλο «Λουλούδια του κοιμητηρίου». Από τα πιο δημοφιλή έργα του σε πρόζα είναι οι «Διηγήσεις για τη Μάλα Στράνα» (1877), μια συλλογή διηγημάτων, που μεταφέρει τον αναγνώστη στους δρόμους και τις αυλές, τα μαγαζιά, τις εκκλησίες, τις ταβέρνες και τα σπίτια της ιστορικής αυτής περιοχής της τσέχικης πρωτεύουσας. Το ποιητικό έργο του τον κατέταξε ανάμεσα στους βάρδους του τσέχικου πατριωτισμού. Τα κυριότερα έργα του είναι: «Αραμπέσκ» (1864), «Βιβλία ποίησης» (1867), «Τραγούδια της Παρασκευής» (1869), «Κοσμικά τραγούδια» (1878), «Μπαλάντες και ρομάντζες» (1883), «Απλά μοτίβα» (1883), «Ύμνοι της Μεγάλης Παρασκευής» (1896) κ. ά. Ο Γιαν Νερούντα πέθανε στην Πράγα στις 22 Αυγούστου 1891 και ενταφιάστηκε στο Κοιμητήριο Βίσεχραντ (Vysehrad), όπου αναπαύονται πολλοί εξέχοντες Τσέχοι συγγραφείς, ζωγράφοι και μουσικοί, όπως ο διάσημος Τσέχος συνθέτης Μπέντριχ Σμέτανα. Μετά το θάνατό του, ένας από τους δρόμους της Μικρής Συνοικίας (Μάλα Στράνα), που περιγράφει στα έργα του, η σημερινή Οδός Νερούντοβα (Nerudova ulice), φέρει τιμητικά το όνομά του.

Πηγές • Εγκυκλοπαίδεια «Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάνικα», λήμμα «Νερούντα, Γιαν», τόμ. 45, Εκδόσεις Πάπυρος, Αθήνα, 1996. • «ΠΡΑΓΑ» (Οδηγοί του Κόσμου), Εκδόσεις ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ/DORLING KINDERSLEY, Eλληνική ‘Εκδοση, Αθήνα, 1998. [1] Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το Neruda άρθρο Jan Neruda της Αγγλόγλωσσης Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται [5] [1] υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 . (Neruda ιστορικό/συντάκτες ).

Παραπομπές [1] http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ Jan

333

334

Μπόχουμιλ Χράμπαλ Μπόχουμιλ Χράμπαλ O Μπόχουμιλ Χράμπαλ (Bohumil Hrabal, 1914 – 1997) είναι Τσέχος συγγραφέας. Μαζί με τους Γιάροσλαβ Χάσεκ, Κάρελ Τσάπεκ και Μίλαν Κούντερα, ο Χράμπαλ θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους Τσέχους συγγραφείς του 20ου αιώνα.

Η ζωή του Ο Μπόχουμιλ Χράμπαλ γεννήθηκε στο Μπρνο (Brno) της (τότε) Τσεχοσλοβακίας το 1914. Ήταν διδάκτωρ της Νομικής από το φημισμένο Πανεπιστήμιο του Καρόλου της Πράγας, αλλά δεν εξάσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου. Άσκησε Ο Χράμπαλ ανάμεσα στις πολυαγαπημένες του γάτες. Παράσταση σε τοίχο στη συνοικία διαμονής του, Liben διάφορα επαγγέλματα προτού εκδώσει το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Λόγια ανθρώπου» (Hovory lidi, 1956). Eργάστηκε ως σιδηροδρομικός, τηλεγραφητής, εργάτης χαλυβουργίας, υπάλληλος συμβολαιογραφείου, αλλά και στο θέατρο. Ο Χράμπαλ ζούσε στην Πράγα-Λίμπεν (Praha – Liben). To 1956, αγόρασε εξοχικό σπίτι στο Kersko, όπου περνούσε τον καιρό του εκεί μαζί με τις αγαπημένες του γάτες. Διάσημο έχει γίνει σήμερα το «Τείχος Χράμπαλ» στο Λίμπεν, όπου απεικονίζεται ο συγγραφέας ανάμεσα στις γάτες του. Ο Χράμπαλ ήταν τακτικός θαμώνας στην μπυραρία «Στον Χρυσό Τίγρη» (U zlateho tygra) στην Οδό Husova 17 της Πράγας, που είναι γνωστό για τη συνάντηση του συγγραφέα εδώ με τον Τσέχο Πρόεδρο Βάτσλαβ Χάβελ και τον Αμερικανό Πρόεδρο Μπιλ Κλίντον. Ο Χράμπαλ πέθανε στην Πράγα στις 3 Φεβρουαρίου του 1997. Έπεσε από τον πέμπτο όροφο του νοσοκομείου, όπου νοσηλευόταν, προσπαθώντας να ταΐσει περιστέρια. Υποστηρίζεται όμως και η εκδοχή ότι αυτοκτόνησε, πηδώντας από το μπαλκόνι του σπιτιού του στον τέταρτο όροφο. Είναι ενταφιασμένος στον οικογενειακό τάφο του στο Hradistko.

Μπόχουμιλ Χράμπαλ

Τα έργα του Ο Μπόχουμιλ Χράμπαλ είναι ένας από τους πιο αναγνωρισμένους συγγραφείς στην Τσεχία μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ανήκει στους διαμορφωτές της νέας στροφής στη λογοτεχνία του 20ου αιώνα στη χώρα του. Επηρεασμένος από τους σουρεαλιστές συγγραφείς, η μυθιστορηματική πρόζα του Χράμπαλ συνδυάζει το συμβολισμό με το μαγικό ρεαλισμό. Χαρακτηριστικά του οι επιδέξιοι πειραματισμοί, η λυρική αφέλεια, τα φολκλορικά στοιχεία, ο ψεύτικος ηρωισμός, το έξυπνο χιούμορ, η ειρωνεία και οι ιδιοτροπίες της τύχης. Τα πιο γνωστά από τα μυθιστορήματά του «Τρένα υπό στενή επιτήρηση», 1965 (ελληνική απόδοση «Ο άνθρωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν») και «Υπηρέτησα τον βασιλιά της Αγγλίας» (1971) μεταφέρθηκαν με παγκόσμια επιτυχία στον κινηματογράφο από τον Τσέχο σκηνοθέτη Γίρι Μένζελ (Jiri Menzel) στα 1966 και 2006, αντίστοιχα. Άλλα έργα του Χράμπαλ είναι «Μαργαριτάρι στο βυθό» (1963), «Οι φλύαροι» (1964), «Μαθήματα χορού για ενήλικες» (1964), «Μικρή αγγελία για ένα σπίτι στο οποίο δεν θέλω πια να ζω» (1966), «Μια πολυθόρυβη μοναξιά» (1976) κ. ά. Πολλά από τα έργα του, όπως το μυθιστόρημά του «Υπηρέτησα τον βασιλιά της Αγγλίας», δεν δημοσιεύτηκαν ποτέ στην Τσεχοσλοβακία. Ο Χράμπαλ είχε συμπεριληφθεί στους απαγορευμένους συγγραφείς, όταν επιδοκίμασε το «Μανιφέστο των δύο χιλιάδων λέξεων» (1968), το οποίο είχε υπογραφεί από διάφορους διανοούμενους με αίτημα το σεβασμό των ανθρωπίνων και πολιτικών δικαιωμάτων. Από τότε τα έργα του κυκλοφορούσαν μόνο στο εξωτερικό. Στο μυθιστόρημα «Ο άνθρωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν», ο νεαρός Μίλος εργάζεται ως μαθητευόμενος στο σιδηροδρομικό σταθμό ενός χωριού στην κατεχόμενη από τους Γερμανούς Τσεχοσλοβακία. Του αρέσει να βλέπει τα τρένα να περνούν και να κάνει όνειρα. O πόλεμος και οι συνέπειές του δεν τον πολυαπασχολούν. Το πρόβλημά του είναι ο ανεκπλήρωτος έρωτας του για μία ωραία γυναίκα. Έχει να λύσει ένα φλέγον προσωπικό ζήτημα: να ξεπεράσει το ερωτικό σύμπλεγμα του πρωτάρη και να καταφέρει να έχει μια ολοκληρωμένη σεξουαλική επαφή. Στην επιδίωξή του αυτή, θα γίνει ήρωας κωμικοτραγικών καταστάσεων , μέχρι που θα εμπλακεί σε μια επιχείρηση ανατίναξης ενός γερμανικού τρένου που μεταφέρει πυρομαχικά και θα γίνει, άθελά του, ήρωας της αντίστασης. Η κινηματογραφική μεταφορά του από τον Γίρι Μέντσελ βραβεύτηκε με Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας και άλλα διεθνή βραβεία. Το έργο του Χράμπαλ «Υπηρέτησα τον βασιλιά της Αγγλίας» αφηγείται την πορεία του νεαρού Γιάν Ντίτε, ο οποίος από άσημος υπηρέτης του αυτοκράτορα της Αιθιοπίας βίωσε έναν εξωφρενικό τρόπο ζωής, τις πρώτες ερωτικές περιπέτειες, έρχεται σε επαφή με την αφρόκρεμα της τσέχικης υψηλής κοινωνίας, ξεκινά καινούργιες δουλειές σε κομψά ξενοδοχεία στο κέντρο της Πράγας. Είναι ερωτευμένος και παντρεύεται με τη Λίζα, μια νεαρή Γερμανίδα ναζί και αρχίζει να δουλεύει για τους Γερμανούς. Το όνειρό του γίνεται πραγματικότητα, κολυμπά στα πλούτη, αποκτά το δικό του ξενοδοχείο, αλλά τελικά προκαλεί την τύχη του, παγιδευμένος στα πλοκάμια των κομμουνιστικών αρχών. Ο Μίλαν Κούντερα χαρακτήρισε το «Υπηρέτησα τον Βασιλιά της Αγγλίας» ως «Μία από τις πιο αυθεντικές λογοτεχνικές καταγραφές της μαγευτικής Πράγας. Απίστευτος συνδυασμός γήινου χιούμορ και μπαρόκ φαντασίας». Στο μυθιστόρημα «Μια πολυθόρυβη μοναξιά» (Τoo loud a Solitude, 1977), μια πολιτική σάτιρα με θέμα την κομουνιστική λογοκρισία και την «πολιτιστική κάθαρση», ο ήρωας του έργου επιχειρεί να διασώσει απαγορευμένα βιβλία από το καθεστώς του Γκούσταβ Χούσακ. Μετά την πτώση του κομουνισμού, ο Χράμπαλ συνέχισε να ασκεί, με βαθύ σκεπτικισμό, δριμεία κριτική και στην εκκολαπτόμενη τότε νέα τσέχικη δημοκρατία.

335

Μπόχουμιλ Χράμπαλ

Πηγές •“501 Great Writers” (Edit. Julian Patrick), Apple Press, London, 2009. •Eγκυκλοπαίδεια «Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάνικα», λήμμα «Χράμπαλ, Μπόχουμιλ», τόμ. 61, Εκδόσεις Πάπυρος, Αθήνα, 1996. •Αγγλόφωνο λήμμα “Bohumil Hrabal” της wikipedia. •Αθηνόραμα.gr /Σινεμά – 6/12/2007 (http:/ / www. athinorama.gr/cinema/default.aspx?=1626)

Ελληνικές εκδόσεις • • • • •

«Ο άνθρωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν», Εκδόσεις Αρσενίδης, Αθήνα, Ιανουάριος 1995. «Ο κόσμος το Αυτόματο», Εκδόσεις Στοχαστής, Αθήνα, Ιανουάριος 1981. «Τρομερός βάρβαρος», Εκδόσεις Ηρόδοτος, Αθήνα, 1990. «Μηδαμινές αποστάσεις», Εκδόσεις GEMA, Αθήνα, Σεπτέμβριος 2007. «Μια πολυθόρυβη μοναξιά», Εκδόσεις Κουκκίδα, Αίγιον, 2008.

336

337

Τσεχοσλοβάκοι λογοτέχνες

338

Κάρελ Τσάπεκ Κάρελ Τσάπεκ Ο Κάρελ Τσάπεκ (Karel Capek) ήταν Τσέχος μυθιστοριογράφος, διηγηματογράφος και θεατρικός συγγραφέας, γεννημένος στο Μάλε Σβατονόβιτσε της ανατολικής Βοημίας το 1890. Γιος γιατρού, ήταν μέλος μιας ταλαντούχας οικογένειας που περιελάμβανε το μεγαλύτερο αδελφό του Γιόζεφ (1887 - 1945), ο οποίος, πέραν από συνεργάτης στο γράψιμο των έργων του, ήταν και έξοχος ζωγράφος, σκηνογράφος και κριτικός τέχνης. Τα πνευματικά ενδιαφέροντα του Τσάπεκ, σε συνδυασμό με τις καλλιτεχνικές τάσεις του, τον έφεραν στην Πράγα, το Παρίσι και το Βερολίνο. Σπούδασε φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Πράγας, έγινε θαυμαστής των ιδεών του Ουίλλιαμ Τζέιμς (William James) και του Τζον Ντιούι (John Dewey) και πήρε το διδακτορικό δίπλωμα το 1917, γράφοντας μια διατριβή σχετικά με τις φιλοσοφικές θέσεις του Πραγματισμού. Μετά την αποφοίτησή του, συνεργάστηκε με τον αδελφό του σε συλλογές διηγημάτων. Πήρε ακόμη μέρος στην πολιτική αναγέννηση της χώρας του, με πίστη στον ανθρωπισμό και τη δημοκρατία.

Κάρελ Τσάπεκ

Αν και η διεθνής φήμη του στηρίχτηκε κυρίως στα θεατρικά έργα του, το λογοτεχνικό έργο του Τσάπεκ εκτείνεται και πέρα από το θέατρο. Δημοσίευσε μια συλλογή διηγημάτων, γεμάτα από νεανική απαισιοδοξία ("Το Χρήμα και άλλες ιστορίες", 1921), δύο φανταστικές ιστορίες ("Η φάμπρικα του απόλυτου", 1922 και "Κρακατίτης", 1924), που θυμίζουν το σύγχρονο επιστημονικό μυθιστόρημα του Ουέλς (H. G. Wells), ένα τόμο μύθους και μια ιστορία μυστηρίου ("Διηγήματα μιας τσέπης"). Ιδιαίτερη επιτυχία σημείωσε η μυθιστορηματική τριλογία του: "Χόρντουμπαλ" (1933), "Μετέωρο" (1935) και "Μια συνηθισμένη ζωή" (1936), όπου ο συγγραφέας διηγείται την ίδια ιστορία από τρεις διαφορετικές σκοπιές. Η τριλογία αυτή αποτελεί μια από τις πιο πετυχημένες προσπάθειες στο φιλοσοφικό μυθιστόρημα. Με την καυστική σάτιρα "Πόλεμος με τις σαλαμάνδρες" (1936), ο Τσάπεκ εκφράζει τις αντιλήψεις του για τα αποτελέσματα της σύγχρονης επιστήμης, ενώ στην "Πρώτη ομάδα διάσωσης" (1937) εκδηλώνει τις κοινωνικές ιδέες του. Το έργο του "Η Απάτη", με θέμα τον τσαρλατανισμό της κοινωνίας, παρέμεινε ατέλειωτο, όταν πέθανε ξαφνικά από πνευμονία ανήμερα τα Χριστούγεννα του 1938, προσπαθώντας ν' αποφύγει τη δίωξη της χιτλερικής Γκεστάπο. Πλήρωσε όμως αργότερα ο αδελφός του Γιόζεφ, που πέθανε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπέργκεν-Μπέλζεν (1945). Το πολιτικό ενδιαφέρον του Κάρελ Τσάπεκ για τα προβλήματα της Τσεχοσλοβακίας εκδηλώνεται στο τρίτομο έργο του "Συνομιλίες με τον Τ. Γκ. Μάζαρυκ" (1928 - 1935), μια κλασική βιογραφία του φίλου του Τόμας Μάζαρικ, πρώτου Προέδρου της Τσεχοσλοβακικής Δημοκρατίας, με τα δημοκρατικά ιδεώδη του οποίου

Κάρελ Τσάπεκ ταυτιζόταν. Στα θεατρικά έργα που έγραψε ο Τσάπεκ, μόνος ή σε συνεργασία με τον αδελφό του, εκφράζει τα ίδια κοινωνικά ενδιαφέροντα που διοχέτευε και στα μυθιστορήματά του. Η εξπρεσιονιστική κίνηση στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης κέντρισε το ενδιαφέρον του. Το θεατρικό έργο του "R.U.R." (Διεθνικά Ρομπότ του Ρόσσουμ), που έγραψε το 1920 και που αποτελεί δίχως άλλο τη μεγαλύτερη επιτυχία του, καθώς και "Η Ζωή των Εντόμων" (1921), χάρισαν στον Τσάπεκ παγκόσμια φήμη. Τα "Ρομπότ" (R.U.R.) τα εμπνεύστηκε από ένα εβραϊκό μύθο για ένα μηχανικό άνθρωπο (γκόλεμ) στη μεσαιωνική Πράγα. Φαντάστηκε ένα κόσμο μηχανοποιημένο, όπου κάθε δουλειά γίνεται από ανθρώπους-μηχανές. Τους τεχνητούς αυτούς ανθρώπους τους ονόμασε "ρομπότ", ένα νεολογισμό από την τσέχικη λέξη "robota" (= εργασία), που καθιερώθηκε διεθνώς, όταν το έργο ανέβηκε για πρώτη φορά στο Εθνικό Θέατρο της Πράγας το 1921. Η υπόθεση του έργου ήταν ένα επίκαιρο μήνυμα για τον κίνδυνο του μηχανοποιημένου πολιτισμού. Στη "Ζωή των Εντόμων", ο Τσάπεκ - σε συνεργασία με τον αδελφό του - δίνει με εξπρεσιονιστική φαντασία μια εικόνα της ζωής των εντόμων, με την οποία παραλληλίζει τις μωρίες και τη ματαιότητα της ανθρώπινης ζωής. 'Ενα άλλο δραματικό έργο του Τσάπεκ, "Η Υπόθεση Μακροπούλου" (1923) - που έγινε αργότερα όπερα από τον Λέος Γιάνατσεκ (Leos Janacek, 1854 - 1928) - σατιρίζει τον πόθο του ανθρώπου για την αθανασία. Το έργο με τον τίτλο "Αδάμ ο Δημιουργός" (1927), που έγραψε με τον αδελφό του, είναι ένα φιλοσοφικό δράμα, όπου δείχνει τον Άνθρωπο - Αδάμ να καταστρέφει τον κόσμο και να επιχειρεί να τον ξαναδημιουργήσει με συνθήκες καλύτερες. Εδώ ο συγγραφέας καθιερώνει τον άνθρωπο ως θεμελιακό στοιχείο του σύμπαντος. Ο Τσάπεκ συνέχισε να προκαλεί με κοινωνικές διαμαρτυρίες, γράφοντας τη "Λευκή Μάστιγα" (1937), μια επίθεση κατά του ολοκληρωτισμού, και τη "Μάνα" (1938), μια προειδοποίηση για τον πόλεμο που πλησίαζε. Η "Δύναμη και Δόξα" (1938) είναι ένα οργισμένο ξέσπασμα ενάντια στους δικτάτορες και σε κάθε μορφή ολοκληρωτισμού. Όλα τα έργα του Τσάπεκ αποδείχνουν τη μεγάλη θεατρική του δεξιοτεχνία, που τη συνεπικουρούσαν έξοχα οι εξπρεσιονιστικές και φουτουριστικές σκηνογραφίες του αδελφού του. Τα έργα του διακρίνονται για το βαθύ κοινωνικό αίσθημα και τον ειρωνικό σκεπτικισμό τους και προδίδουν την έντονη επίδραση του Μπερξόν και των Αμερικανών πραγματιστών. Είναι αναμφίβολο, ότι τα έργα του Τσάπεκ έκαναν το θέατρο της Τσεχοσλοβακίας από τα πιο ζωτικά της προπολεμικής Ευρώπης.

Πηγές • John Gassner (edt.): "A Treasury of the Theatre", Karel Capek: "R.U.R.", Volume Two, Simon and Schuster, New York, 1951. • International Modern Plays: Karel Capek "The Life of the Insects", Everyman's Library, J. M. Dent & Sons Ltd, London, 1952. • Aλλαρντάις Νίκολ: "Παγκόσμια Ιστορία του Θεάτρου", τόμ. Γ', σελ. 453 - 455, Εκδόσεις "ΠΝΟΗ", (χ.χρ.). • Δημήτρη Σφήκα (Πρόλογος - Μετάφραση): Κάρελ Τσάπεκ "Τα Ρομπότ (R. U. R. ), Αθήνα, 1984 (αδημοσίευτο).

339

340

Γιάροσλαβ Χάσεκ Γιάροσλαβ Χάσεκ Ο Γιάροσλαβ Χάσεκ (τσεχ. Jaroslav Hašek) ήταν Τσέχος σατιρικός συγγραφέας. Γεννήθηκε στις 30 Απριλίου 1883 και πέθανε στις 3 Ιανουαρίου 1923. Έζησε σε μια εποχή που η Πράγα ήταν ένα κέντρο λογοτεχνίας με σήμερα παγκοσμίως γνωστά ονόματα όπως ο Φραντς Κάφκα και ο Μαξ Μπροντ.

Ζωή Ο Χάσεκ γεννήθηκε στην Πράγα, όταν αποτελούσε πόλη της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας και υπήρξε γιος του δασκάλου μαθηματικών Josef Hašek και της συζύγου του, Κατερίνα. Η φτώχεια ανάγκασε την οικογένεια — με συνολικά τρία παιδιά, τον Γιάροσλαβ, τον τρία χρόνια νεότερο αδελφό του, Μπόχουσλαβ, και μια ορφανή ξάδελφη, τη Μαρία — να μετακομίζει συχνά, περισσότερες από δέκα φορές κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας του. Ως έφηβος, εγκατέλειψε το Ο Γιάροσλαβ Χάσεκ γυμνάσιο στην ηλικία των δεκαπέντε ετών για να γίνει φαρμακοποιός, αλλά τελικά αποφοίτησε από μία οικονομική σχολή. Εργάστηκε ως ανώτερος τραπεζικός υπάλληλος και ως πωλητής σκυλιών (το ίδιο επάγγελμα ακολούθησε και ο ήρωας Σβέικ στο μυθιστόρημά του). Το 1906 προσχώρησε στο αναρχικό κίνημα, έχοντας συμμετοχή και στις αντι-γερμανικές ταραχές που σημειώθηκαν στην Πράγα το 1897, τότε ως μαθητής. Έδινε διαλέξεις σε ομάδες εργαζομένων και το 1907 έγινε ο συντάκτης του αναρχικού περιοδικού Komuna. Aπομακρύνθηκε από το αναρχικό κίνημα και εργάστηκε ως σατιρικός συγγραφέας για περιοδικά όπως Η Τσουκνίδα (Kopřivy) και το Karikatury, από το 1908 μέχρι το 1910. Το 1911 συμμετείχε στις εκλογές με το «Κόμμα υπέρ της προόδου μέσα στα πλαίσια του νόμου» (μια παρωδία παραδοσιακών κομμάτων) ζητώντας την κρατικοποίηση των υπηρεσιών θυρωρού, την σκλαβιά κλπ. Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκόσμιου Πολέμου υπήρξε αιχμάλωτος του κόκκινου στρατού, αλλά κατάφερε να τους πείσει ότι ήταν οπαδός του κομμουνισμού, και γίνεται στέλεχος του κόμματος. Αργότερα δραπέτευσε πίσω στην πατρίδα του. Παντρεύτηκε συνολικά δύο φορές, την πρώτη ακολουθώντας το καθολικό τελετουργικό, και τη δεύτερη φορά στη Ρωσία, με ορθόδοξο γάμο.

Έργο Ο Χάσεκ εργάστηκε με επιτυχία για εφημερίδες και περιοδικά, γράφοντας σατιρικές ιστορίες και άρθρα. Ως συγγραφέας συνδύασε την απλή λαϊκή γλώσσα με την περιγραφή πολύπλοκων λεπτομερειών. Λίγοι αναγνώρισαν την ποιότητα στα έργα του. Οι περισσότεροι συνάδελφοί του πίστεύαν ότι τα έργα του ήταν ένα επιφανειακό φαινόμενο. Από το 1910 εργάστηκε για το ζωολογικό περιοδικό Svět zvířat (Ο Κόσμος τον Ζώων). Περιγράφοντας ανύπαρκτα ζώα έφερε μεγάλη αναταραχή στους ειδικούς. Το αποκορύφωμα ήταν άρθρα όπως η περιγραφή μεθυσμένων παπαγάλων και η ανακάλυψη της προϊστορικής ψείρας.

Γιάροσλαβ Χάσεκ Το σημαντικότερο έργο του είναι το αντιπολεμικό μυθιστόρημα με τον τίτλο Ο Καλός Στρατιώτης Σβέικ. Το βιβλίο αποτελεί αντίδραση στα γεγονότα του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου και έχει μεταφραστεί σε 58 γλώσσες. Το μυθιστόρημα αναφέρεται στην ιστορία ενός απλού και ασήμαντου ανθρώπου που προσπαθεί να ξεφύγει από τον πόλεμο. Η σχολαστική πραγματοποίηση των στρατιωτικών εντολών αποκαλύπτει τον παραλογισμό και την γελοιότητα του συστήματος. Αυτό το έργο θεωρείται κλασσικό αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και βρίσκεται συχνά μέσα σε καταλόγους των 100 καλύτερων βιβλίων.

Βιβλιογραφία • Γιάροσλαβ Χάσεκ: «Ο καλός στρατιώτης Σβέικ» (μετάφραση Μ. Αναστασιάδη, εκδ. «Η Πυξίδα», 1954) • Γιάροσλαβ Χάσεκ: «Ένας δολοφόνος καταζητείται» (μετάφραση Απόστολος Νικολάου, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα 1981)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Θεατρική παράσταση στις Σέρρες του «Καλού στρατιώτη Σβέικ» [1] • Αναλυτικά για τον Γιάροσλαβ Χάσεκ [2] (Αγγλικά)

Παραπομπές [1] http:/ / tee-rodop. ser. sch. gr/ theatro. htm [2] http:/ / members. tripod. com/ ~vojtisek/ hasek/

341

Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες

Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες Αμελί Νοτόμπ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2433738 Συνεισφέροντες: Amalgam, Atlantia, Badseed, Gaudio, Georged, KRBN, Kalogeropoulos, Patroklis, Tony Esopi, ΛΦΠ, 7 ανώνυμες επεξεργασίες Αγκάθα Κρίστι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2359122 Συνεισφέροντες: Ekton, Ferengi, Geraki, MARKELLOS, Ttzavaras, Ιων, Κωνσταντίνος Κότροφος, 4 ανώνυμες επεξεργασίες Άλαν Μουρ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2351695 Συνεισφέροντες: Badseed, Dead3y3, Lord Makro, Loveless Βιρτζίνια Γουλφ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2392966 Συνεισφέροντες: Atlantia, Avacalop, Badseed, Dada, Ekton, Heima, Kostisl, Mu8os, Templar52, Tony Esopi, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Γκράχαμ Μάστερτον Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2293532 Συνεισφέροντες: Amalgam, Kostisl, Morgatek, Okki, Tony Esopi, VladuB(Vorpal), 7 ανώνυμες επεξεργασίες Ελίζαμπεθ Μπάρετ Μπράουνινγκ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2377723 Συνεισφέροντες: Gemini1980, Kostisl, Loveless, Tony Esopi, Φωτεινή Γιαλού, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Έμιλι Μπροντέ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2396292 Συνεισφέροντες: Tony Esopi, Veron, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Έντουαρντ Μόργκαν Φόρστερ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2343858 Συνεισφέροντες: Atlantia, Egmontaz, Heima, Kamafe, Kostisl, Kriton, Loveless, Tony Esopi, Veron, Αχρήστης Έντουαρντ Μπούλβερ-Λύττον Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2279427 Συνεισφέροντες: Atlantia, CHE, Kalogeropoulos, MARKELLOS, Nataly8, Ttzavaras Ίαν ΜακΓιούαν Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2355311 Συνεισφέροντες: Badseed, Kostisl, Loveless, Tony Esopi, Φωτεινή Γιαλού Ίαν Φλέμινγκ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2258952 Συνεισφέροντες: Atlantia, Dada, Dai, Dead3y3, Loveless, MARKELLOS, Tony Esopi, 5 ανώνυμες επεξεργασίες Κλάιβ Μπάρκερ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1869893 Συνεισφέροντες: Amalgam, Ferengi, Ionutzmovie, JohnMad, Mu8os, Tony Esopi, Ttzavaras, Zisbartz, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Κριστίνα Ροσέτι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2360973 Συνεισφέροντες: Kostisl, Loveless, MARKELLOS, Tony Esopi, Φωτεινή Γιαλού Μαίρη Σέλλεϋ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2374789 Συνεισφέροντες: Avacalop, Ekton, Geraki, MARKELLOS, Mel 23, Sardur, Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι, Φωτεινή Γιαλού, 11 ανώνυμες επεξεργασίες Ντάγκλας Άνταμς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2362444 Συνεισφέροντες: Avacalop, Badseed, Ekton, Ferengi, FocalPoint, MARKELLOS, Taspozi, Tony Esopi, Ttzavaras, VJSC263IO, Veron, Zisbartz, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Ντάντε Γκάμπριελ Ροσέτι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2279467 Συνεισφέροντες: CommonsDelinker, Egmontaz, Kostisl, Lord Makro, Tony Esopi, Φωτεινή Γιαλού, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Ουίλλιαμ Μπλέηκ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2374283 Συνεισφέροντες: Alaniaris, Dada, Dead3y3, Diderot, Egmontaz, Kalogeropoulos, Kostisl, Kriton, Lord Makro, Loveless, MARKELLOS, Mu8os, Pvasiliadis, SpyrosCS, Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι, Ωριγένης, 4 ανώνυμες επεξεργασίες Ράμσι Κάμπελ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2362598 Συνεισφέροντες: Amalgam, Atlantia, Diamond, MARKELLOS, Morgatek, Tony Esopi Ράντγιαρντ Κίπλινγκ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2387167 Συνεισφέροντες: Badseed, Dai, Heima, MARKELLOS, Tony Esopi, V-astro, Veron, Φωτεινή Γιαλού, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Σαρλότ Μπροντέ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2435392 Συνεισφέροντες: Badseed, Loveless, Sisyphos23, Tony Esopi, Veron, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Τέρι Πράτσετ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1768833 Συνεισφέροντες: Angela, Diamond, Egmontaz, Kostasge, Loveless, MARKELLOS, Mik, Nakos2208, Tony Esopi, Φωτεινή Γιαλού, 11 ανώνυμες επεξεργασίες Τζ. Κ. Ρόουλινγκ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2420704 Συνεισφέροντες: Alexignatiou, Badseed, CeeKay, Dada, Egmontaz, Ekton, Ewiki, Flashdart2, FocalPoint, Gepsimos, Kalogeropoulos, Loveless, MARKELLOS, Odd, Redmotarder, Rousodim, Tony Esopi, 6 ανώνυμες επεξεργασίες Τζέιν Όστεν Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2430394 Συνεισφέροντες: Agapornis, Customizer 2010, EMStephens, Ferengi, Kostisl, MARKELLOS, Sardur, Spirou, Tony Esopi, Ttzavaras, Θέμις, Μυρμηγκάκι, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Τζον Μίλτον Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2365872 Συνεισφέροντες: Aris 1999, Dada, Dead3y3, Kostisl, Lemur12, MARKELLOS, Tony Esopi, Ttzavaras, Vasiliskrin, Παναγιώτης Μπότσης, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Τζορτζ Γκίσινγκ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2403717 Συνεισφέροντες: Kamafe, Krikoulias, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι Τζορτζ Έλιοτ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2424629 Συνεισφέροντες: Atlantia, Avacalop, Dada, Tony Esopi, Φωτεινή Γιαλού, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Τζορτζ Κραμπ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2229491 Συνεισφέροντες: Dada, Kamafe, Kostisl, MARKELLOS, Tony Esopi, Αχρήστης Τζορτζ Όργουελ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2383349 Συνεισφέροντες: AaThinker, CeeKay, Dada, Diderot, Egmontaz, Evi, Flashdart2, FocalPoint, Kalogeropoulos, Kamafe, Koukoulis, Loveless, MARKELLOS, Magioladitis, Radiobuzzer, Tony Esopi, Vinfilip, Φωτεινή Γιαλού, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Τόμας Χάρντι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2183485 Συνεισφέροντες: Atlantia, Avacalop, CommonsDelinker, Forstbirdo, Loveless, Tony Esopi, Waldir, Αλκιβιάδης, Φωτεινή Γιαλού Χ. Τζ. Γουέλς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2344156 Συνεισφέροντες: Atlantia, Ferengi, Ttzavaras Χένρυ Ράιντερ Χάγκαρντ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2376429 Συνεισφέροντες: Faithless, Kostisl, MARKELLOS, Tony Esopi Άρθουρ Κόναν Ντόυλ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2418427 Συνεισφέροντες: Egmontaz, Kalogeropoulos, Piperman, Veron, Θέμις, 7 ανώνυμες επεξεργασίες Άρτσιμπαλντ Τζόζεφ Κρόνιν Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2403471 Συνεισφέροντες: Ferengi, VJSC263IO, Δημήτριος1, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Γουόλτερ Σκοτ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2423236 Συνεισφέροντες: Lemur12, Loveless, Tony Esopi, ZaDiak, Μυρμηγκάκι, 5 ανώνυμες επεξεργασίες Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2417232 Συνεισφέροντες: Atlantia, Badseed, CommonsDelinker, Dada, Egmontaz, Geraki, Kostisl, Loveless, Tony Esopi, ZaDiak, 6 ανώνυμες επεξεργασίες Τζων Μπιούκαν Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2184991 Συνεισφέροντες: Atlantia, CubicStar, Dead3y3, Kostisl, MARKELLOS, Tony Esopi Αλέξανδρος Δουμάς (πατέρας) Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2419516 Συνεισφέροντες: Badseed, CHE, Daydreamer, FocalPoint, KRBN, Kostisl, MARKELLOS, Teles, Tony Esopi, Ttzavaras, Vasiliskrin, Veron, Ιωάννα Μοάτσου Στρατηγοπούλου, 4 ανώνυμες επεξεργασίες

342

Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες Αλέξανδρος Δουμάς (υιός) Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2387668 Συνεισφέροντες: KRBN, Neachili Ανατόλ Φρανς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2423054 Συνεισφέροντες: Atlantia, FocalPoint, KRBN, MARKELLOS, Niki81, Veron, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Ανρί Τρουαγιά Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2224825 Συνεισφέροντες: KRBN, Lemur12, Loveless, MARKELLOS, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2333667 Συνεισφέροντες: Alaniaris, Badseed, CommonsDelinker, Dead3y3, FocalPoint, Imansola, Jaxlarus, MARKELLOS, Tony Esopi, Ttzavaras, Veron, 6 ανώνυμες επεξεργασίες Αντρέ Μπρετόν Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2275691 Συνεισφέροντες: Arcane17, Atlantia, Badseed, CommonsDelinker, Dada, Diderot, KRBN, Kostisl, Loveless, MARKELLOS, Matia.gr, Tony Esopi, Ttzavaras, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Αρθούρος Ρεμπώ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2386765 Συνεισφέροντες: Ank, Atlantia, Badseed, CommonsDelinker, Dada, Geraki, Heima, Kalogeropoulos, Kremniotis, Loveless, Magioladitis, Matia.gr, Nataly8, Pvasiliadis, The Phantom, Theodolichos, Thpanagos, Tony Esopi, Vasiliskrin, Αχρήστης, Μυρμηγκάκι, 5 ανώνυμες επεξεργασίες Βασίλης Αλεξάκης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2117735 Συνεισφέροντες: Heima, KRBN, KostasW, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Βίκτωρ Ουγκώ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2422064 Συνεισφέροντες: Alaniaris, Alexignatiou, CHE, CommonsDelinker, Dada, Diderot, Dipa1965, Diu, Egmontaz, Elenardil, Geraki, KRBN, Kostisl, Kriton, Lady 6thofAu, Loveless, MARKELLOS, Magioladitis, Nataly8, Sardur, Tony Esopi, Ttzavaras, Vasiliskrin, Αχρήστης, Βασίλης, Ωριγένης, 32 ανώνυμες επεξεργασίες Βολταίρος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2435571 Συνεισφέροντες: Adimi, Alaniaris, Ank, Atlantia, Badseed, Dada, Diderot, Diu, Fefeli, Geraki, KRBN, Kostisl, Kriton, Lemur12, Loveless, MARKELLOS, Nataly8, Pne, Pvoulg, Tony Esopi, Ttzavaras, Vasiliskrin, Vassilisk, Veron, Vătui I. Costinel, Βασίλης, Δύσ32, Ωριγένης, 7 ανώνυμες επεξεργασίες Γεωργία Σάνδη Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2416343 Συνεισφέροντες: Elena153, Geraki, KRBN, Lou, Loveless, The Phantom, Tony Esopi, 5 ανώνυμες επεξεργασίες Γιόρις Καρλ Υισμάν Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2387614 Συνεισφέροντες: Avacalop, Dada, Dai, Egmontaz, Kalogeropoulos, Sshadow, Tony Esopi, Ttzavaras, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Γκιγιώμ Απολλιναίρ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2333946 Συνεισφέροντες: Badseed, CommonsDelinker, Dada, Diderot, Kostisl, Loveless, MARKELLOS, Polfos, Tony Esopi, Ttzavaras, 4 ανώνυμες επεξεργασίες Εκτόρ Μαλό Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2238688 Συνεισφέροντες: ArielGlenn, Kamafe, Veron, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Εμίλ Ζολά Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2400131 Συνεισφέροντες: Atlantia, Dada, Gemini1980, KRBN, Knop92, MARKELLOS, Vasileios78, Vasiliskrin, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Ζακ Πρεβέρ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2395268 Συνεισφέροντες: Christos Paliompeis, Dimitrisss, Ttzavaras, Veron Ζαν Ανούιγ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2334053 Συνεισφέροντες: Dada, Ident, Veron, Αχρήστης, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Ζαν Ζενέ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2250018 Συνεισφέροντες: Atlantia, CommonsDelinker, CubicStar, Dada, Evi, Kostisl, MARKELLOS, Mmsoft, Tony Esopi, Αχρήστης, Μυρμηγκάκι, 6 ανώνυμες επεξεργασίες Ζαν Κοκτώ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2288408 Συνεισφέροντες: Alexikoua, DIMSFIKAS, Dimitrisss, Dipa1965, Ttzavaras, Veron, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Ζαν λε Ροντ ντ' Αλαμπέρ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2374236 Συνεισφέροντες: KRBN, Kostisl, Loveless, MARKELLOS, Tony Esopi, Ttzavaras, Vasiliskrin, Veron, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Ζαν Μορεάς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2363277 Συνεισφέροντες: Atlantia, Diu, Elena153, Geraki, Kostisl, Templar52, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Ζαν-Μαρί Γκυστάβ Λε Κλεζιό Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2402014 Συνεισφέροντες: Dimitrisss, Dipa1965, KRBN, Kalogeropoulos, Loveless, Parku, Ttzavaras, 25 ανώνυμες επεξεργασίες Ζαν-Πωλ Σαρτρ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2332281 Συνεισφέροντες: Atlantia, Badseed, CommonsDelinker, Ferengi, Heima, Knop92, Kostisl, Loveless, MARKELLOS, Ttzavaras, Αχρήστης, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Θεόφιλος Γκωτιέ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2411808 Συνεισφέροντες: Dada, Geraki, KRBN, Kalogeropoulos, Loveless, Mu8os, Patroklis, Ttzavaras, Veron Ιούλιος Βερν Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2433846 Συνεισφέροντες: Ank, Badseed, Bluevopa, CHE, Dada, Dead3y3, Diderot, Ekton, Ferengi, Francouïghoure, Gepsimos, Geraki, KRBN, Kadros, Kostisl, LEONKALL, Loveless, MARKELLOS, Matesi1976, Murtasa, Npm, Odysseus nemo, Tony Esopi, Ttzavaras, V-astro, Vasiliskrin, Αχρήστης, 27 ανώνυμες επεξεργασίες Λουί Αραγκόν Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2404662 Συνεισφέροντες: Atlantia, Dada, Geraki, KRBN, Kostisl, Murtasa, Tony Esopi, Ttzavaras, Veron, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Μαρκήσιος ντε Σαντ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2422325 Συνεισφέροντες: Alaniaris, Badseed, Dada, Glavkos, Kostisl, Kriton, MARKELLOS, Magioladitis, Nataly8, Papyrus, Tony Esopi, Vasiliskrin, Veron, Wthered, Αχρήστης, Μυρμηγκάκι, Ωριγένης, 6 ανώνυμες επεξεργασίες Μαρσέλ Προυστ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2359512 Συνεισφέροντες: Alaniaris, Atlantia, Glavkos, KRBN, Kostisl, Μυρμηγκάκι Μίλαν Κούντερα Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2158300 Συνεισφέροντες: *Αλέξανδρος, Arismanouras, Euklidis, KRBN, Kostisl, Lemur12, Ttzavaras, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Μισέλ Ουελμπέκ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2413303 Συνεισφέροντες: Alain Schneider, Aspiotis, Dai, Kmarius, Lemur12, Tony Esopi, Wutsje, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Μολιέρος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2428762 Συνεισφέροντες: ArielGlenn, Atlantia, Badseed, Christos Vittoratos, Dimitrisss, Egmontaz, Faithless, Flyax, IJKL, Kostisl, Loveless, MARKELLOS, Pvasiliadis, Respiridus, Tony Esopi, Vasiliskrin, Veron, Wikigreek, 9 ανώνυμες επεξεργασίες Νικολά Φλαμέλ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2402180 Συνεισφέροντες: Atlantia, Bella187, Egmontaz, Ferengi, Gemini1980, KRBN, Kalogeropoulos, Lemur12, Ttzavaras, Wutsje, Μυρμηγκάκι, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Ντενί Ντιντερό Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2336347 Συνεισφέροντες: Acp, Atlantia, Badseed, Dada, Dead3y3, Diderot, Frox99, Geraki, KRBN, Kalogeropoulos, Kostisl, Loveless, MARKELLOS, Murtasa, Tony Esopi, Ttzavaras, Vasiliskrin, Veron, Ωριγένης, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Οκτάβ Μιρμπώ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2329084 Συνεισφέροντες: Badseed, Dada, Ferengi, Kostisl, Loveless, Tony Esopi, 31 ανώνυμες επεξεργασίες Ονορέ ντε Μπαλζάκ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2405930 Συνεισφέροντες: Dada, Dai, Glavkos, IJKL, MARKELLOS, Mu8os, Tony Esopi, 5 ανώνυμες επεξεργασίες Πιερ Ντριε Λα Ροσέλ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2341206 Συνεισφέροντες: Dada, Dai, Ident, Loveless, Radical Agitator, Sshadow, Tony Esopi, Ttzavaras, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Προσπέρ Ζολιό ντε Κρεμπιγιόν Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2178508 Συνεισφέροντες: Egmontaz, KRBN, Kostisl, Lemur12, Ttzavaras, Veron, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Πωλ Ελυάρ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2398131 Συνεισφέροντες: Dada, Kostisl, Tony Esopi, 5 ανώνυμες επεξεργασίες

343

Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες Ρακίνας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2377405 Συνεισφέροντες: Afarlamore, Badseed, Customizer 2010, Egmontaz, FocalPoint, Kostisl, MARKELLOS, Patroklis, Tony Esopi, Ttzavaras, Vasiliskrin, Veron, 5 ανώνυμες επεξεργασίες Ρεϊμόν Κενώ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2238748 Συνεισφέροντες: Badseed, KRBN, Ttzavaras, Αχρήστης Ρισάρ Κανάλ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1172589 Συνεισφέροντες: Atlantia, Ferengi, Nicolas Papastathopoulos Ρομέν Γκαρί Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2432217 Συνεισφέροντες: *Αλέξανδρος, Anastasiay, Atlantia, KRBN, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Σαρλ Μπωντλαίρ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2263552 Συνεισφέροντες: Ashot Gabrielyan, Avacalop, CommonsDelinker, Dada, Diderot, FocalPoint, Geraki, Hieronymus, KRBN, Kalogeropoulos, Kostisl, Matia.gr, Ntetos, Pvasiliadis, Rocastelo, S. Cruz, Tony Esopi, Ttzavaras, Vasiliskrin, Μυρμηγκάκι, 7 ανώνυμες επεξεργασίες Σερζ Μπρυσσολό Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2119680 Συνεισφέροντες: *Αλέξανδρος, CubicStar, Ferengi, KRBN, Lemur12, Nicolas Papastathopoulos Συλί Προυντόμ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2418693 Συνεισφέροντες: 32X, Ablakok, Atlantia, Dada, Heima, Hero abide, Kostisl, Loveless, MARKELLOS, Tony Esopi, Ttzavaras, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Τεοντόρ ντε Μπανβίλ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2279252 Συνεισφέροντες: Atlantia, Dada, KRBN, Krassotkin, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Γκέρχαρτ Χάουπτμαν Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2334922 Συνεισφέροντες: Heima, KRBN, Loveless Γκίντερ Γκρας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2359453 Συνεισφέροντες: Glavkos, KRBN, Niki81, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Έρμαν Έσσε Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2372222 Συνεισφέροντες: Badseed, Celestine, Dai, Diamond, Kadmilos, Kalogeropoulos, Loveless, MARKELLOS, Tony Esopi, Ttzavaras, V.panop, Veron, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Πάουλ Γιόχαν Λούντβιχ φον Χάιζε Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2391707 Συνεισφέροντες: Dada, Dai, Heima, Hero abide, Knop92, Loveless, Npm, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Ράινερ Μαρία Ρίλκε Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2401746 Συνεισφέροντες: Christos Vittoratos, DIMSFIKAS, Dada, Eapoe, Kalogeropoulos, Kostisl, Tony Esopi, Ttzavaras, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Σεμπάστιαν Χάφνερ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2390432 Συνεισφέροντες: Christos Vittoratos, Dai, Diamond, Egmontaz, Geraki, KRBN, Kalogeropoulos, Tony Esopi, Σωτηρης, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Τόμας Μαν Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2367761 Συνεισφέροντες: Badseed, Dada, H.-P.Haack, KRBN, Kalogeropoulos, Loveless, Niki81, Ttzavaras, Veron, Μυρμηγκάκι, 4 ανώνυμες επεξεργασίες Χέρτα Μύλερ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2366459 Συνεισφέροντες: Atlantia, Berger25, Dipa1965, Hirpex, Ionutzmovie, KRBN, NINJA T, Parku, Ttzavaras, VJSC263IO, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Γιώργος Φ. Πιερίδης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2072450 Συνεισφέροντες: Egmontaz, KRBN, Tony Esopi, Ttzavaras, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Κώστας Μόντης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2056653 Συνεισφέροντες: Alaniaris, Egmontaz, Georged, KRBN, Lemur12, MARKELLOS, Tony Esopi, Андрей Романенко, 22 ανώνυμες επεξεργασίες Λουκής Ακρίτας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2324996 Συνεισφέροντες: Atlantia, KRBN, Niki81, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Παύλος Βαλδασερίδης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2303381 Συνεισφέροντες: Annalemes, KRBN, Laurajp, MARKELLOS, Nataly8, Netpoet29, Tony Esopi, Ttzavaras, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Φρίξος Μιχαηλίδης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2056679 Συνεισφέροντες: *Αλέξανδρος, Badseed, Cyfree, Dada, Ferengi, KRBN, MARKELLOS, Μυρμηγκάκι, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Κάρλος Φουέντες Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2258010 Συνεισφέροντες: Badseed, Ionutzmovie, Kamafe, MARKELLOS, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Γιαν Νερούντα Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2389062 Συνεισφέροντες: Atlantia, DIMSFIKAS, Egmontaz, KRBN, MARKELLOS, Veron Μπόχουμιλ Χράμπαλ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2084778 Συνεισφέροντες: Atlantia, DIMSFIKAS, KRBN, Ttzavaras Κάρελ Τσάπεκ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2429168 Συνεισφέροντες: Atlantia, Christianna1219, DIMSFIKAS, KRBN, Ttzavaras, Veron, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Γιάροσλαβ Χάσεκ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2254909 Συνεισφέροντες: Badseed, Christos Vittoratos, CommonsDelinker, Dada, KRBN, Kostisl, Loveless, MARKELLOS, Tony Esopi, Ttzavaras, V-astro, Veron, 1 ανώνυμες επεξεργασίες

344

Πηγές Εικόνων, Άδειες και Συνεισφέροντες

Πηγές Εικόνων, Άδειες και Συνεισφέροντες Αρχείο:Amélie Nothomb 14 mars 2009.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Amélie_Nothomb_14_mars_2009.jpg Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: ΛΦΠ Εικόνα:Agatha Christie.png Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Agatha_Christie.png Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: User:F l a n k e r Image:Alan Moore.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Alan_Moore.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.5 Συνεισφέροντες: Original uploader was Mirka at en.wikipedia Εικόνα:Watchmencharacters.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Watchmencharacters.jpg Άδεια: άγνωστος Συνεισφέροντες: Lord Makro Εικόνα:V_for_vendettax.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:V_for_vendettax.jpg Άδεια: άγνωστος Συνεισφέροντες: Dead3y3, Lord Makro Εικόνα:VirginiaWoolf.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:VirginiaWoolf.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: George Charles Beresford (1864-1938) Αρχείο:2007.05.18. Graham Masterton by Kubik.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:2007.05.18._Graham_Masterton_by_Kubik.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution 2.5 Συνεισφέροντες: Mariusz Kubik, http://www.mariuszkubik.pl Αρχείο:Wikipedia-logo.png Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Wikipedia-logo.png Άδεια: logo Συνεισφέροντες: Abigor, Bastique, Cary Bass, Guillom, Krinkle, Kwj2772, Mike.lifeguard, Mormegil, Richie, Rocket000, Schaengel89 Αρχείο:Elizabeth Barrett Browning - Project Gutenberg eText 16786.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Elizabeth_Barrett_Browning_-_Project_Gutenberg_eText_16786.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Tagishsimon, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Elizabeth_Barrett_Browning.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Elizabeth_Barrett_Browning.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Jan Arkesteijn, Kilom691, Phrood Αρχείο:Emilybronte retouche.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Emilybronte_retouche.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Iunity, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:E. M. Forster von Dora Carrington, 1924-25.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:E._M._Forster_von_Dora_Carrington,_1924-25.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Dora Carrington (1893–1932) Αρχείο:Edward George Earle Lytton Bulwer Lytton, 1st Baron Lytton by Henry William Pickersgill.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Edward_George_Earle_Lytton_Bulwer_Lytton,_1st_Baron_Lytton_by_Henry_William_Pickersgill.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Henry William Pickersgill (died 1875) Αρχείο:Ianmcewan.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Ianmcewan.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: User:Jamesmh2006 Αρχείο:For Your Eyes Only.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:For_Your_Eyes_Only.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.0 Συνεισφέροντες: Constance Vlahoulis Αρχείο:CliveBarker.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:CliveBarker.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution 2.0 Συνεισφέροντες: Steven Friederich Αρχείο:Christina Rossetti 3.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Christina_Rossetti_3.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Phrood Αρχείο:Rossetti-golden head.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Rossetti-golden_head.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Garabombo, Gustav VH, Infrogmation, Multichill, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Christina Rossetti 2.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Christina_Rossetti_2.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Frank C. Müller, Mattes, Phrood, Wolfmann, Wst, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Εικόνα:MaryShelley.jpg.jpeg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:MaryShelley.jpg.jpeg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Richard Rothwell (1800-1868) Εικόνα:Douglas adams portrait.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Douglas_adams_portrait.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.0 Συνεισφέροντες: michael hughes from berlin, germany Αρχείο:rossetti_selbst.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Rossetti_selbst.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Anne97432, Dcoetzee, Diomede, Frank C. Müller, G.dallorto, Grenavitar, Hailey C. Shannon, Longhairadmirer, Mattes, Menze, Randbewohner, Shakti, Skipjack, Terabyte, TwoWings Αρχείο:holygrail.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Holygrail.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: AndreasPraefcke, Erri4a, Goldfritha, Infrogmation, Kilom691, Luisa, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Rossetti TheDayDream.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Rossetti_TheDayDream.jpg Άδεια: άγνωστος Συνεισφέροντες: Frank C. Müller, Mattes, Shakti, Solipsist, TFCforever, Tyrenius Image:Rossetti Annunciation.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Rossetti_Annunciation.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: AndreasPraefcke, Ham, Juanpdp, Mattes, Olivier2, Shakko, Shakti, Terabyte Image:Dante Gabriel Rossetti - Proserpine.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Dante_Gabriel_Rossetti_-_Proserpine.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Andreagrossmann, Awadewit, BeatrixBelibaste, Bibi Saint-Pol, Deerstop, Elcobbola, Ham, Juanpdp, Kjetil r, Mattes, Rotational, Xenophon Image:Dante_Gabriel_Rossetti_-_Beata_Beatrix,_1864-1870.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Dante_Gabriel_Rossetti_-_Beata_Beatrix,_1864-1870.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Achim Raschka, Dmitry Rozhkov, Frank C. Müller, Ham, Mattes, Micione Image:Astarte Syriaca.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Astarte_Syriaca.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Diomede, Olivier2, QuartierLatin1968, Shakti, Terabyte Image:Rossetti-The Roseleaf1865.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Rossetti-The_Roseleaf1865.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Garabombo, Infrogmation Image:Rossetti-golden head.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Rossetti-golden_head.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Garabombo, Gustav VH, Infrogmation, Multichill, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Image:Rossetti monna.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Rossetti_monna.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Dmitry Rozhkov, Ham, Infrogmation, Juanpdp, Kilom691, Mattes, Menze, Mutter Erde Image:Rossetti_wiese.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Rossetti_wiese.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Aotake, Charivari, Diomede, Goldfritha, Menze, Shakko, Skipjack, Staszek99, Wknight94, Wst Αρχείο:William Blake by Thomas Phillips.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:William_Blake_by_Thomas_Phillips.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: User:Duesentrieb Αρχείο:Sconfitta (William Blake).jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Sconfitta_(William_Blake).jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Durova, Hekerui, Jaqen, Petropoxy (Lithoderm Proxy) Αρχείο:Tyger.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Tyger.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Abujoy, AndreasPraefcke, Angr, Ausir, Lithoderm, Man vyi, Masur, Schaengel89 Αρχείο:Kiplingcropped.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Kiplingcropped.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: -jkb-, Joergens.mi, Kelly, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Nobel prize medal.svg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Nobel_prize_medal.svg Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: User:Gusme Αρχείο:Kipling swastika.png Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Kipling_swastika.png Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Rudyard Kipling Αρχείο:CBRichmond.png Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:CBRichmond.png Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Berillium, Dcoetzee, Victuallers, Yomangani Εικόνα:Terry Pratchett 2005.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Terry_Pratchett_2005.JPG Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: Ausir, Cnyborg, Ejdzej, Exlex, Umherirrender, Wst, Zorro2212 Εικόνα:Jk-rowling-crop.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Jk-rowling-crop.JPG Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.5 Συνεισφέροντες: Sjhill Αρχείο:CassandraAusten-JaneAusten(c.1810) hires.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:CassandraAusten-JaneAusten(c.1810)_hires.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: EMStephens, SlimVirgin

345

Πηγές Εικόνων, Άδειες και Συνεισφέροντες Αρχείο:CassandraAusten-JaneAustenBackView(1804).jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:CassandraAusten-JaneAustenBackView(1804).jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Cassandra Austen (1773-1845) Αρχείο:John Milton - Project Gutenberg eText 13619.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:John_Milton_-_Project_Gutenberg_eText_13619.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: ALE!, Airunp, Kilom691 Εικόνα:George Gissing.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:George_Gissing.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Original uploader was Gianlucacs at it.wikipedia Image:George_Eliot.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:George_Eliot.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Elven Angel, Phrood, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:George Crabbe.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:George_Crabbe.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Milda, Smb1001 Αρχείο:GeoreOrwell.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:GeoreOrwell.jpg Άδεια: anonymous-EU Συνεισφέροντες: Branch of the National Union of Journalists (BNUJ). Αρχείο:Thomashardy_restored.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Thomashardy_restored.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Bain News Service, publisher Αρχείο:Egrac.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Egrac.jpg Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: Andreagrossmann, Bohème, Jarekt, Mareklug, Str4nd, Verica Atrebatum, William Avery, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Εικόνα:H G Wells pre 1922.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:H_G_Wells_pre_1922.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Andreagrossmann, JasonAQuest, Lupo, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:H G Wells - Sandgate - Project Gutenberg eText 13715.png Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:H_G_Wells_-_Sandgate_-_Project_Gutenberg_eText_13715.png Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Marcok, Red devil 666, Rob T Firefly, Shizhao Αρχείο:Statue of Tripod.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Statue_of_Tripod.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: User:Gaius Cornelius Αρχείο:Herbert George Wells in 1943.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Herbert_George_Wells_in_1943.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Andreagrossmann, DaB., EPO, Gaius Cornelius, Liftarn, Petrusbarbygere, Shizhao, Svajcr, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Conan doyle.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Conan_doyle.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Interpretix, Marcok, Matanya, Str4nd, Thuresson, Tomia, Ugo14, Yerpo, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Walter Scott - Project Gutenberg eText 18396.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Walter_Scott_-_Project_Gutenberg_eText_18396.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Jonathan Oldenbuck, Tagishsimon Αρχείο:Robert louis stevenson.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Robert_louis_stevenson.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Geofrog, JasonAQuest, Lobo, Maksim, Martin H., Olivier2, 4 ανώνυμες επεξεργασίες Εικόνα:John Buchan.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:John_Buchan.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Kaiden-Kazanjian Studios Inc. / Library and Archives Canada. Classified as 1984-204 (Accession number) and C-090174 (Copy negative number). Αρχείο:Alexandre Dumas.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Alexandre_Dumas.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Étienne Carjat Αρχείο:Alexandre Dumas fils.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Alexandre_Dumas_fils.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Martin Kozák, Scewing Αρχείο:Anatole FranceA.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Anatole_FranceA.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Ephraim33, Fastily, Havang(nl), Mike Hayes, Pieter Kuiper Αρχείο:Henri Troyat.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Henri_Troyat.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0 Συνεισφέροντες: François Alquier Αρχείο:p38Saint-Exupery.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:P38Saint-Exupery.jpg Άδεια: άγνωστος Συνεισφέροντες: Dada, Ferengi, Imansola, MARKELLOS Αρχείο:André Breton 1938.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:André_Breton_1938.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution 2.0 Συνεισφέροντες: User:Octave.H Αρχείο:Masque_d'André_Breton_par_René_Iché.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Masque_d'André_Breton_par_René_Iché.jpg Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: non identifié. Αρχείο:Carjat Arthur Rimbaud 1872.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Carjat_Arthur_Rimbaud_1872.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Étienne Carjat (1828-1906) Αρχείο:Arthur Rimbaud Les Assis.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Arthur_Rimbaud_Les_Assis.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Julien Demade, Mammique, Siren-Com, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Henri Fantin-Latour 005.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Henri_Fantin-Latour_005.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Dominik, Gvdmoort, Jastrow, Jean-Frédéric, Joseolgon, Mu, Olivier2, PRA, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Rimbaud in Harar.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Rimbaud_in_Harar.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Andro96, GeorgHH, Olivier2, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Rimbaud - tombe à Charleville .jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Rimbaud_-_tombe_à_Charleville_.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution 2.5 Συνεισφέροντες: Bibi Saint-Pol, Kilom691, PRA Αρχείο:Une saison en enfer - 01.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Une_saison_en_enfer_-_01.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Αρχείο:Victor hugo.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Victor_hugo.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: APPER, Asclepias, Kelson, Quadell, Romary Αρχείο:Hugo-child.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Hugo-child.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Unknown Αρχείο:General joseph hugo.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:General_joseph_hugo.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Multichill, Symposiarch Αρχείο:Victor Hugo-Young.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Victor_Hugo-Young.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Victoria Ridout, Zscout370 Αρχείο:Juliette Drouet (Noël).jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Juliette_Drouet_(Noël).jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: User:Enmerkar, User:Fred J, User:Kilom691, User:Mutter Erde Αρχείο:Adele Hugo by Louis Boulanger.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Adele_Hugo_by_Louis_Boulanger.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Louis Boulanger Αρχείο:Auguste de Chatillon - Victor Hugo et son fils.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Auguste_de_Chatillon_-_Victor_Hugo_et_son_fils.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Auguste de Châtillon (1808-1881) Αρχείο:Romanticism-Hugo.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Romanticism-Hugo.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Josef Danhauser Αρχείο:Hugo-1853.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Hugo-1853.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Charles Hugo (1826 - 1871 Αρχείο:Hauteville House.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Hauteville_House.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Unknown Αρχείο:Hugo appelauxfrancais 2.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Hugo_appelauxfrancais_2.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Bibi Saint-Pol, Jodelet, Man vyi, Mu Αρχείο:Hugo, Victor (1802-1885) - par Felix Nadar (1820-1910).jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Hugo,_Victor_(1802-1885)_-_par_Felix_Nadar_(1820-1910).jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Asclepias, G.dallorto, Infrogmation, LadyofHats, Romary, Shakko, Wst Αρχείο:Victor Hugo-Hernani(2).jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Victor_Hugo-Hernani(2).jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Charvex, Victoria Ridout Αρχείο:Victor Hugo-Hunchback.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Victor_Hugo-Hunchback.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: FelixReimann, Guil2027, SpiderMum, Victoria Ridout, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Ebcosette.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Ebcosette.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Emile Bayard (1837-1891) Αρχείο:Hugo grave 1885.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Hugo_grave_1885.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Etienne Neurdein (1832-1915). Αρχείο:Victor Hugo-Bridge.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Victor_Hugo-Bridge.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: ALE!, Victoria Ridout, Vonvon, Wst, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Hugo-Death-Kleiw.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Hugo-Death-Kleiw.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Unknown Αρχείο:Voltaire.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Voltaire.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Bohème, Charvex, Cherry, DIREKTOR, Hannah, Kilom691, Maarten van Vliet, MattKingston, Mu, Olivier2, Phrood, Richie, Siebrand, Thorvaldsson, Thuresson, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Ung-filosof.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Ung-filosof.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Jan Huber Αρχείο:Voltaire medal.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Voltaire_medal.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Unknown

346

Πηγές Εικόνων, Άδειες και Συνεισφέροντες Αρχείο:Voltaire Philosophy of Newton frontispiece.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Voltaire_Philosophy_of_Newton_frontispiece.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Carcharoth (Commons), Guérin Nicolas, Man vyi, Mattes, Mu, Plindenbaum, Ragesoss, Rocket000, 4 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Letters concerning the English Nation.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Letters_concerning_the_English_Nation.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: C. Davis αnd A. Lyon Αρχείο:Emilie du Châtelet.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Emilie_du_Châtelet.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Ecummenic, M-sho-gun, Mattes, Mu, Taks, Yerpo Αρχείο:Voltaire old.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Voltaire_old.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Unknown Αρχείο:L'Orphelin de la Chine.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:L'Orphelin_de_la_Chine.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Unknown Αρχείο:Voltaire on theatre scene.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Voltaire_on_theatre_scene.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Jan Huber Αρχείο:Adolph-von-Menzel-Tafelrunde.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Adolph-von-Menzel-Tafelrunde.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: .:Ajvol:., AnRo0002, AndreasPraefcke, Carcharoth (Commons), Chris 73, Diligent, Habj, Mogelzahn, Richie, Sparkit, Thomas7, Xenophon, Yellowcard, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Voltaire-et-le-religieux.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Voltaire-et-le-religieux.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Joseph Lante. Αρχείο:Salon de Madame Geoffrin.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Salon_de_Madame_Geoffrin.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Bohème, Ecummenic, Lavulmeuse, Man vyi, Mattes, Mu, Sir Gawain, Xhienne, Zolo, 4 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Sand-Nadar.png Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Sand-Nadar.png Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Andre Engels, Awadewit, Bestiasonica, Dodo, G.dallorto, Mahahahaneapneap, Romary, Scartol, Yann, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Eugène Ferdinand Victor Delacroix 041.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Eugène_Ferdinand_Victor_Delacroix_041.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Docu, EDUCA33E, Goldfritha, Hhst, Mathiasrex, Olivier2, Rlbberlin, Subitosera Αρχείο:Huysmans.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Huysmans.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Kilom691, Mu, Phrood Αρχείο:Guillaume Apollinaire 1914.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Guillaume_Apollinaire_1914.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Angusmclellan, Bohème, Richee Richee Richee Oi Oi Oi Αρχείο:Calligramme.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Calligramme.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Guillaume Apollinaire Αρχείο:Hector Malot.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Hector_Malot.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Garion1000, Garion96, INeverCry, Mu Αρχείο:EmileZola.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:EmileZola.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: JdH, Jusjih, Kelson, Schutz File:J accuse.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:J_accuse.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Émile Zola Αρχείο:Jacques Prévert en 1961 dans le film Mon frère Jacques par Pierre Prévert.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Jacques_Prévert_en_1961_dans_le_film_Mon_frère_Jacques_par_Pierre_Prévert.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 1.0 Συνεισφέροντες: Original uploader was PRÉVERT Catherine at fr.wikipedia Αρχείο:JeanGenet-HansKoechler1983-cropped.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:JeanGenet-HansKoechler1983-cropped.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0 Συνεισφέροντες: International Progress Organization File:Modigliani, Amedeo (1884-1920) - Ritratto di Jean Cocteau (1889-1963) - 1916.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Modigliani,_Amedeo_(1884-1920)_-_Ritratto_di_Jean_Cocteau_(1889-1963)_-_1916.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: G.dallorto, Infrogmation, Olivier2, Wst Αρχείο:Jean d'Alembert.jpeg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Jean_d'Alembert.jpeg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Bohème, Cherry, G.dallorto, Jastrow, Kilom691, Maksim, Themightyquill, Thorvaldsson Image:Jean Moréas.gif Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Jean_Moréas.gif Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Dahn, Mu Εικόνα:Jean_Moreas.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Jean_Moreas.JPG Άδεια: Attribution Συνεισφέροντες: Original uploader was Templar52 at el.wikipedia Αρχείο:Jean-Marie Gustave Le Clézio-press conference Dec 06th, 2008-2.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Jean-Marie_Gustave_Le_Clézio-press_conference_Dec_06th,_2008-2.jpg Άδεια: Attribution Συνεισφέροντες: User:Prolineserver File:Beauvoir Sartre - Che Guevara -1960 - Cuba.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Beauvoir_Sartre_-_Che_Guevara_-1960_-_Cuba.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: (Αγγλικά) Αρχείο:1sr page le combat.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:1sr_page_le_combat.jpg Άδεια: άγνωστος Συνεισφέροντες: Αχρήστης Αρχείο:Sartrebeauvoir.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Sartrebeauvoir.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.0 Συνεισφέροντες: Bohème, Dantadd, Dodo, Mu, Mutter Erde, Verica Atrebatum Αρχείο:Théophil Gautier 1856 Nadar.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Théophil_Gautier_1856_Nadar.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: AlMare, Mu Εικόνα:Jules Verne.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Jules_Verne.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Chris 73, Editor at Large, G.dallorto, Henry Merrivale, Kaganer, Makthorpe, Marcok, Nixón, Olivier2, Pfctdayelise, Romary, Sparkit, Wknight94, Yann, 10 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:20000 title 0a.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:20000_title_0a.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Aavindraa, Amandajm, Bibi Saint-Pol, Dub, Rama, Red devil 666, Sevela.p Αρχείο:Jules Verne Algerie.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Jules_Verne_Algerie.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Aavindraa, Amandajm, Bender235, Infrogmation, Lobo, Luestling, Paddy, Yann, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Marquis de Sade by Loo.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Marquis_de_Sade_by_Loo.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: User:MARKELLOS Αρχείο:Jean-Baptiste François Joseph de Sade .jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Jean-Baptiste_François_Joseph_de_Sade_.jpg Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: Ωριγένης Αρχείο:Marie-Éléonore de Maillé.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Marie-Éléonore_de_Maillé.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Ωριγένης Αρχείο:Marquise de Sade.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Marquise_de_Sade.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Ecummenic, Immanuel, Mcleclat, Mu Αρχείο:Anne prospere.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Anne_prospere.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Unkonown Αρχείο:De Sade investigated by policemen.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:De_Sade_investigated_by_policemen.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Unknown Αρχείο:Les 120 journées de Sodome.gif Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Les_120_journées_de_Sodome.gif Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Kilom691, Lightbearer, MARKELLOS Αρχείο:Biberstein de Sade's portrait.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Biberstein_de_Sade's_portrait.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: H. Biberstein Αρχείο:Portrait de Sade.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Portrait_de_Sade.jpg Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: Ωριγένης Αρχείο:De Sade manuscript.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:De_Sade_manuscript.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Marquis de Sade Αρχείο:Juliette Sade Dutch.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Juliette_Sade_Dutch.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: AxelBoldt, Ferbr1, Fg68at, G.dallorto, Kilom691, Poisend-Ivy, TX55, TwoWings, Ustas, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Aline-et-Valcour T3-P459.jpeg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Aline-et-Valcour_T3-P459.jpeg Άδεια: άγνωστος Συνεισφέροντες: Bibi Saint-Pol, Miniwark, Wolfmann, Yann Αρχείο:Sade 1.jpeg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Sade_1.jpeg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Ωριγένης Αρχείο:Juliette 1892.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Juliette_1892.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Unknown Αρχείο:Juliette 1906.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Juliette_1906.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Unknown Αρχείο:Marcel Proust 1900.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Marcel_Proust_1900.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Bestiasonica, HenkvD, Jusjih, Meladina, Wst Image:2008.06.09. Michel Houellebecq Fot Mariusz Kubik 08.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:2008.06.09._Michel_Houellebecq_Fot_Mariusz_Kubik_08.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution 3.0 Συνεισφέροντες: Mariusz Kubik, http://www.mariuszkubik.pl Image:2008.06.09. Michel Houellebecq Fot Mariusz Kubik 16.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:2008.06.09._Michel_Houellebecq_Fot_Mariusz_Kubik_16.JPG Άδεια: Creative Commons Attribution 3.0 Συνεισφέροντες: Mariusz Kubik, http://www.mariuszkubik.pl

347

Πηγές Εικόνων, Άδειες και Συνεισφέροντες Αρχείο:Moliere2.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Moliere2.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: André Koehne, Bohème, Kilom691, Lateiner, Manuel Anastácio, Phrood, Yann, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Nicolas-flamel.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Nicolas-flamel.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Albert Poisson Αρχείο:Paris-Auberge-Flamel.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Paris-Auberge-Flamel.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: br Αρχείο:Pierre tombale de Nicolas Flamel.jpeg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Pierre_tombale_de_Nicolas_Flamel.jpeg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Hadrien, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Louis-Michel_van_Loo_001.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Louis-Michel_van_Loo_001.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: User:Gryffindor, User:TheLarch Αρχείο:Encyclopédie cover.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Encyclopédie_cover.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: User:MARKELLOS Αρχείο:Octave Mirbeau.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Octave_Mirbeau.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: EugeneZelenko, Man vyi, Mu, Phrood, Serged Αρχείο:Calvaire -Jeanniot 1901.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Calvaire_-Jeanniot_1901.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Georges Jeanniot (1848-1934) Αρχείο:MirbeauHome02.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:MirbeauHome02.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: J.-P. Carré Αρχείο:HBalzac.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:HBalzac.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: AndreasPraefcke, Conscious, EDUCA33E, Olivier2, Saulyte, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Image:Crébillon Père 2.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Crébillon_Père_2.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Original uploader was Justelipse at fr.wikipedia Αρχείο:Jean racine.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Jean_racine.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Gabor, Lukius, Ske Εικόνα:RomainGaryVilnius.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:RomainGaryVilnius.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: User:Alma Pater Αρχείο:Charles_Baudelaire.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Charles_Baudelaire.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Bestiasonica, Bohème, G.dallorto, Kneiphof, LadyInGrey, Romary, Scewing, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Gustave_Courbet_033.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Gustave_Courbet_033.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Bohème, EDUCA33E, Estormiz, Lycaon, Mattes, Olivier2, Parpan05, Thuresson, Wst, Zolo Εικόνα:Brussolo.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Brussolo.JPG Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.5 Συνεισφέροντες: Jean-Marie DAVID Αρχείο:Sully-Prudhomme.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Sully-Prudhomme.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Bubamara, Ctac, Elcobbola, Kilom691, Mu, Nard the Bard, Sdornan, September9, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Image:Théodore de Banville.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Théodore_de_Banville.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Original uploader was Semnoz at fr.wikipedia Αρχείο:Gerhart Hauptmann 1905 Foto Jacob Hilsdorf.jpeg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Gerhart_Hauptmann_1905_Foto_Jacob_Hilsdorf.jpeg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: EugeneZelenko, Kandschwar, Svencb, Wst Αρχείο:Gerhart Hauptmann.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Gerhart_Hauptmann.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: User:Gabor Αρχείο:Grass.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Grass.JPG Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: User:Florian K Αρχείο:Hermann_Hesse_1926_by_Gret_Widmann.jpeg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Hermann_Hesse_1926_by_Gret_Widmann.jpeg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Gret Widmann (†1930) Image:Adolf Friedrich Erdmann von Menzel 042.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Adolf_Friedrich_Erdmann_von_Menzel_042.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: AndreasPraefcke, Emijrp, Kilom691, Mariluna, Mattes, PKM, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Image:Nobel prize medal.svg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Nobel_prize_medal.svg Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: User:Gusme Αρχείο:Rainer Maria Rilke.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Rainer_Maria_Rilke.jpg Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: Friedhelm Wessel Αρχείο:Thomas Mann 1937.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Thomas_Mann_1937.jpg Άδεια: άγνωστος Συνεισφέροντες: Ary29, Calliopejen, Darldarl, Dcoetzee, DieBuche, Divna Jaksic, Djordjes, Erkabo, Infrogmation, Wst Αρχείο:Herta Müller 2007.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Herta_Müller_2007.JPG Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0 Germany Συνεισφέροντες: Amrei-Marie. Original uploader was Amrei-Marie at de.wikipedia Image:Flag of Cyprus.svg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Flag_of_Cyprus.svg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: AnonMoos, Bukk, Consta, Dbenbenn, Denelson83, Duduziq, Er Komandante, Homo lupus, Klemen Kocjancic, Krinkle, Mattes, NeoCy, Neq00, Nightstallion, Oleh Kernytskyi, Pumbaa80, Reisio, Telim tor, ThomasPusch, Vzb83, 15 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Carlos Fuentes.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Carlos_Fuentes.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Balbo, CommonsDelinker, EOZyo, Magister Mathematicae, Ruiz, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Jan neruda.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Jan_neruda.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Buchhändler, Maksim Αρχείο:Jan Neruda - House (Prague).jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Jan_Neruda_-_House_(Prague).jpg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0 Συνεισφέροντες: DIMSFIKAS File:Bohumil Hrabal Wall Prague Liben CZ.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Bohumil_Hrabal_Wall_Prague_Liben_CZ.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: User:Miaow Miaow Αρχείο:Karel Čapek.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Karel_Čapek.jpg Άδεια: anonymous-EU Συνεισφέροντες: not mentioned Αρχείο:Jaroslav Hašek.gif Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Jaroslav_Hašek.gif Άδεια: anonymous-EU Συνεισφέροντες: Daniel Baránek, Gumruch, John commons

348

Άδεια

Άδεια Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/

349