Ηφαίστεια ανά ήπειρο by Afroditi Fragkou

Ηφαίστεια ανά ήπειρο

PDF που παράγονται χρησιμοποιώντας την ανοικτού περιεχομένου εργαλειοθήκη mwlib. Βλέπε http://code.pediapress.com/ για περισσότερες πληροφορίες. PDF generated at: Wed, 22 Dec 2010 23:54:11 UTC

Περιεχόμενα Άρθρα Ηφαίστειο

Ηφαίστεια της Αμερικής

Χιλή

Ισλούγκα

Ηφαίστεια της Ασίας

8 9

Ιαπωνία

Φούτζι

Ινδονησία

Σιναμπούνγκ

Ηφαίστεια της Αφρικής

Κένυα

Όρος Έλγον

Λιβύη

Τιμπέστι

Ουγκάντα

Όρος Έλγον

Τσαντ

Τιμπέστι

Ηφαίστεια της Ευρώπης

Ελλάδα

Καλδέρα

Μινωική έκρηξη Μινωική έκρηξη

Μόσυχλον Μόσυχλον

Νέα Καμένη Θήρας Νέα Καμένη Θήρας

Νίσυρος

29 30 30 33 33 34 34 41

Νίσυρος

Ψάρωνας

Ισλανδία

Εϊγιαφιατλαγιοκούλ

Χβαννανταλσνγιούκουρ Χβαννανταλσνγιούκουρ

47 50 50

Ισπανία

Τέιντε

Ιταλία

52 53

Αίτνα Αίτνα

Αλικούντι Αλικούντι

Βεζούβιος Βεζούβιος

Βουλκάνο Βουλκάνο

Στρόμπολι Στρόμπολι

54 54 56 56 58 58 60 60 62 62

Παραπομπές Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες

Πηγές Εικόνων, Άδειες και Συνεισφέροντες

Άδειες Άρθρου Άδεια

Ηφαίστειο

Ηφαίστειο Ηφαίστειο είναι η ανοιχτή δίοδος από το εσωτερικό της Γης (ή άλλου γεωειδούς ουράνιου σώματος) που επιτρέπει την εκροή ή έκρηξη ρευστών πετρωμάτων και αερίων από το εσωτερικό (μανδύας) στην επιφάνεια του στερεού φλοιoύ με την μορφή λάβας. Η δραστηριότητα αυτή οδηγεί στη δημιουργία ενός βουνού, το οποίο στην καθημερινή γλώσσα ονομάζουμε ηφαίστειο. Τα ηφαίστεια μελετά ένας ιδιαίτερος κλάδος της επιστήμης της Γεωλογίας, η Ηφαιστειολογία.

Το ηφαίστειο Αρενάλ στην Κόστα Ρίκα, το 2004.

Περιοχές σχηματισμού Τα ηφαίστεια πάνω στη Γη βρίσκονται συνήθως εκεί όπου δύο ή τρεις τεκτονικές πλάκες συγκρούονται ή απομακρύνονται: Μία μεσοωκεάνεια ράχη ή οροσειρά, όπως στο μέσο του Ατλαντικού Ωκεανού, δίνει παραδείγματα ηφαιστείων από «αποκλίνουσες πλάκες», ενώ ο Ειρηνικός Ωκεανός με το «Δαχτυλίδι της φωτιάς» προσφέρει παραδείγματα ηφαιστείων από «συγκλίνουσες πλάκες». Αντιθέτως, ηφαίστεια δεν δημιουργούνται εκεί όπου δύο τεκτονικές πλάκες κινούνται πλευρικά η μία ως προς την άλλη. Ηφαίστεια μπορούν, επίσης, να σχηματισθούν όπου υπάρχει διάταση του γήινου φλοιού ή όπου ο φλοιός είναι πολύ λεπτός, όπως στην κοιλάδα του Αφρικανικού Ρήγματος. Τέλος, τα ηφαίστεια προκαλούνται πάνω από σημεία στα οποία ο μανδύας της Γης έχει ανοδικά ρεύματα, τα αποκαλούμενα «θερμά σημεία» (hot spots), που μπορεί να βρίσκονται μακριά από τα όρια των τεκτονικών πλακών, όπως είναι τα νησιά της Χαβάης. Τέτοια ηφαίστεια βρίσκονται και σε άλλους πλανήτες ή μεγάλους δορυφόρους στο Ηλιακό Σύστημα.

Ηφαίστειο

Πως γίνονται οι εκρήξεις των ηφαιστείων Κάποτε πολλοί νόμιζαν ότι ολόκληρο το εσωτερικό της Γης ήταν μία διάπυρη μάζα υγροποιημένων πετρωμάτων και ότι ο στερεός φλοιός της Γης επιπλέει στην υγροποιημένη ολόθερμη αυτή μάζα. Σήμερα οι γεωλόγοι πιστεύουν ότι μόνο σε μερικά μέρη της Γης υπάρχουν θύλακες υγροποιημένης διάπυρης μάζας, που την ονομάζουν μάγμα. Αν τα στερεά πετρώματα, που βρίσκονται επάνω απ' αυτούς τους θύλακες, υποστούν ρήγματα ή εξασθενήσουν, το μάγμα μπορεί να βρει διέξοδο ανάμεσά τους. Αυτή η διέξοδος του μάγματος στην επιφάνεια αποτελεί την έκρηξη των ηφαιστείων. Μερικές φορές μπορεί το βάρος των στερεών πετρωμάτων να πιέσει τόσο πολύ το μάγμα ώστε να το αναγκάσει να βγει στην επιφάνεια. Άλλοτε πάλι τα πολλά αέρια, που σχηματίζονται μέσα στο θύλακα με τους υδρατμούς των υπογείων υδάτων βοηθούν στην έξοδο του μάγματος. Υπάρχουν εκρήξεις βίαιες και εκρήξεις μικρής Θεαματική έκρηξη του ηφαιστείου στο Όρος Αγίας Ελένης στην δύναμης. Αν το μάγμα, που βγαίνει από τον κρατήρα πολιτεία της Ουάσινγκτον, ΗΠΑ, στις 18 Μαΐου 1980. του ηφαιστείου, δεν είναι πολύ πυκνό, τα αέρια εξέρχονται εύκολα και οι εκρήξεις τότε δεν είναι δυνατές. Αν όμως το μάγμα είναι πυκνόρρευστο, τα αέρια δυσκολεύονται να βγουν και τότε οι εκρήξεις είναι πολύ βίαιες. Το μάγμα που βγαίνει από το ηφαίστειο λέγεται λάβα. Η λάβα όταν βγει από το ηφαίστειο, με τον καιρό κρυώνει και στερεοποιείται. Αν εκτιναχθεί ψηλά στον αέρα, στερεοποιείται σε σκόνη που λέγεται ηφαιστειακή τέφρα.

Το ηφαίστειο ως βουνό Τα περισσότερα ηφαίστεια είναι βουνά. Η ηφαιστειακή δράση βοηθά στο σχηματισμό των βουνών. Αν υποθέσουμε ότι ένα ηφαίστειο ξέσπασε σε μια πεδιάδα ή κοιλάδα και όχι στην κορυφή βουνού, η λάβα που θα βγει από τον κρατήρα του μπορεί να χυθεί γύρω, όπου και θα στερεοποιηθεί. Αλλά κι αν εκτιναχθεί ψηλά στον αέρα, πάλι ένα μεγάλο μέρος της θα πέσει γύρω από τον κρατήρα. Έτσι και στις δύο περιπτώσεις σχηματίζεται ένα βουνό γύρω από τον κρατήρα. Κατά τον ίδιο τρόπο σχηματίζονται και νησιά από ηφαίστεια, όπως η Μικρή και η Μεγάλη Καμένη της Σαντορίνης. Αν στον πυθμένα της θάλασσας γίνεται έκρηξη ενός ηφαιστείου, η λάβα που συσσωρεύεται γύρω από τον κρατήρα είναι τόσο πολλή, που σχηματίζει βουνό. Το βουνό αυτό μεγαλώνει διαρκώς από τη λάβα, που ολοένα βγαίνει και εξέρχεται από την επιφάνεια της θάλασσας. Έτσι σχηματίζεται ένα ηφαιστειογενές νησί. Τέτοια νησιά υπάρχουν πολλά και μερικά τόσο μεγάλα, που κατοικήθηκαν. Τα νησιά π.χ. της Χαβάης είναι ηφαιστειογενή.

Ηφαίστειο Η συνηθισμένη εικόνα ενός ηφαιστείου είναι ένα βουνό με κωνικό σχήμα, που στις εκρήξεις του χύνει λάβα, εκτοξεύει πέτρες, στάχτη και δηλητηριώδη ή μη αέρια από τον κρατήρα στην κορυφή του. Η πραγματικότητα βέβαια είναι πιο πολύπλοκη, καθώς αυτός είναι ένας μόνο τύπος ηφαιστείου. Κάποια ηφαίστεια π.χ. έχουν ακανόνιστους θόλους λάβας (χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιου (σβησμένου) ηφαιστείου ο λόφος στον οποίο είναι κτισμένη η πόλη του Πόρου) για κορυφές αντί για κεντρικό κρατήρα, ενώ άλλα παρουσιάζουν τη γεωμορφολογία ενός υψίπεδου. Οι δίοδοι από όπου εξέρχεται το υλικό από το εσωτερικό μπορούν να βρίσκονται οπουδήποτε στο υψίπεδο αυτό. Πολλές από αυτές τις διόδους δημιουργούν τους δικούς τους μικρότερους κώνους, έτσι ώστε να έχουμε δευτερεύοντα ηφαίστεια πάνω σε ένα μεγάλο, όπως συμβαίνει στη Χαβάη. Οι δύο βασικοί τύποι ηφαιστείων από γεωλογικής πλευράς είναι τα: • Ασπιδοειδή ηφαίστεια (shield volcanoes) και τα • Στρωματοηφαίστεια ή αλλιώς κωνικά ηφαίστεια (stratovolcanoes), ενώ διάφορα άλλα είδη είναι: • οι Κώνοι στάχτης, • τα Υποθαλάσσια ηφαίστεια, • τα Υπερηφαίστεια (supervolcanoes), όπως καλούνται τα πλέον τεράστια ηφαίστεια και σε παγωμένα ουράνια σώματα, όπως ο Τρίτωνας και ο Εγκέλαδος, τα κρυοηφαίστεια (cryovolcanoes) ή ηφαίστεια πάγου. Τα ηφαίστεια λάσπης απαρτίζουν μία ειδική ξεχωριστή κατηγορία.

Ενεργά και σβησμένα ηφαίστεια

Ηφαίστειο

Ένα ηφαίστειο χαρακτηρίζεται ως ενεργό αν έχει καταγραφεί κάποια δραστηριότητά του κατά τη διάρκεια των ιστορικών χρόνων. Αντίθετα, αν έχει διαπιστωθεί η ύπαρξη κάποιου ηφαιστείου, αλλά δεν υπάρχει καμία καταγραφή δραστηριότητάς του στους ιστορικούς χρόνους, το ηφαίστειο χαρακτηρίζεται ως σβησμένο ή νεκρό. Το γεγονός ότι ένα ηφαίστειο καταγράφεται ως σβησμένο, δεν σημαίνει ότι στο μέλλον δεν μπορεί να μεταπέσει στην κατηγορία των ενεργών. Είναι, επίσης, δυνατό να δημιουργηθεί ηφαίστειο σε περιοχή που πριν δεν υπήρχε. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το ηφαίστειο Παρικουτίν στο Μεξικό, το οποίο ξεκίνησε ως ρωγμή του εδάφους σε χωράφι με καλαμπόκι στις 20 Φεβρουαρίου 1943 και παρέμεινε ενεργό ως το 1952. Κατά την περίοδο που υπήρξε ενεργό, δημιούργησε κώνο ύψους 420 μέτρων. Σεισμοί που γίνονται στην περιοχή σβησμένου ηφαιστείου, μπορεί να είναι προμήνυμα ότι το ηφαίστειο θα ξαναγίνει ενεργό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το ηφαίστειο του ιαπωνικού νησιού Σακουρατζίμα, όπου το 1914 σημειώθηκαν 417 σεισμικές δονήσεις σε 30 ώρες, πριν συμβεί η μεγάλη έκρηξη.

Το Παρικουτίν στο Μεξικό, 1943

Ένα από τα σημαντικότερα σήμερα ενεργά ηφαίστεια του κόσμου, λόγω θέσεως, είναι το ηφαίστειο Έρεβος (πρόκειται για το νοτιότερο ηφαίστειο της Γης). Βρίσκεται στην Ανταρκτική, περιλαμβάνεται στο λεγόμενο δακτυλίδι της φωτιάς του Ειρηνικού και από το 1972 είναι σε συνεχή ενεργή κατάσταση.

Επίδραση των ηφαιστείων στη ζωή μας Τα ηφαίστεια είναι γνωστά για τις φοβερές τους εκρήξεις, οι οποίες προκαλούν πολλές φορές σεισμούς, και αντιμετωπίζονται από τους περισσότερους ανθρώπους σαν ένα φοβερό, επικίνδυνο και βλαβερό φυσικό φαινόμενο. Πράγματι, οι ηφαιστειακές εκρήξεις αποτελούν συχνά πρόβλημα και μπορεί να έχουν τρομερές επιπτώσεις τόσο σε ανθρωπινές ζωές και στην οικονομία όσο και στο περιβάλλον. Από την άλλη πλευρά, πολλές φορές τα ηφαίστεια αποτελούν ισχυρή πηγή πλούτου για τους ντόπιους κατοίκους των τόπων όπου βρίσκονται. Οι γεωργικές καλλιέργειες (η γη γύρω από τα ηφαίστεια είναι ιδιαίτερα εύφορη) και η εξόρυξη ηφαιστειογενών ορυκτών και μεταλλευμάτων είναι οι κύριες οικονομικές δραστηριότητες που αναπτύσσονται γύρω από την ηφαιστειακή δραστηριότητα. Σε άλλες περιπτώσεις τα ηφαίστεια είναι δυνατή πηγή τουρισμού, όπως για παράδειγμα το ηφαίστειο της Σαντορίνης το οποίο δέχεται χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο. Σπανίως, η ηφαιστειακή δράστηριότητα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή γεωθερμικής ενέργειας.

Ηφαίστειο

Σημειώσεις • Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Γεωλογικού Ινστιτούτου των ΗΠΑ τα ηφαίστεια παράγουν σε παγκόσμιο επίπεδο 200 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως.

Eξωτερικοί σύνδεσμοι • Volcanoes: Dangerous Beauty [1] φωτογραφίες από το περιοδικό Life.

Παραπομπές [1] http:/ / www. life. com/ image/ first/ in-gallery/ 37192/ volcanoes-dangerous-beauty

Ηφαίστεια της Αμερικής

Χιλή

Ισλούγκα Ισλούγκα Συντεταγμένες: 19°09′00″S 68°50′00″W-19.15, -68.833333 [1] Με το όνομα Ισλούγκα φέρεται ένα μεγάλο ενεργό ηφαίστειο που βρίσκεται στη Νότιο Αμερική, στις Άνδεις, παρά τα Βολιβο-χιλιανά σύνορα, στο έδαφος της Χιλής. Το ηφαίστειο Ισλούγκα έχει ύψος 5500 μ. περίπου και αποτελεί σπουδαίο ομώνυμο εθνικό ηφαιστειακό πάρκο στη περιοχή, με τα συγκείμενα γύρω από αυτό όρη. Κατά τους ιστορικούς ερευνητές θεωρείται ότι είχε ενεργοποιηθεί και στους π.Χ. χρόνους. Τελευταίες ενεργοποιήσεις του ήταν το 1863, 1869, 1878 όπου τότε η εκχυθείσα λάβα κατέστρεψε πολλά χωριά της περιοχής, καθώς και το 1913 οπότε αναδυόταν μόνιμα τεράστια στήλη ανοικτού γκρίζου καπνού, που φωτιζόταν τη νύκτα από τη διάπυρη λάβα του κρατήρα.

Εθνικό πάρκο Ισλούγκα, το ηφαίστειο Ισλούγκα πάνω αριστερά.

Σημειώνεται ότι από τα θειούχα αέρια που αναδύονται κατά καιρούς έχουν σχηματιστεί στις πλαγιές του ηφαιστείου μεγάλα αποθέματα θείου.

Πηγές • "Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Π. Δρανδάκη" τομ. ΙΓ΄, σελ.223.

Παραπομπές [1] http:/ / toolserver. org/ ~geohack/ geohack. php?language=el& pagename=%CE%99%CF%83%CE%BB%CE%BF%CF%8D%CE%B3%CE%BA%CE%B1& params=19_09_00_S_68_50_00_W_type:volcan

Ηφαίστεια της Ασίας

Ιαπωνία

Φούτζι Φούτζι Συντεταγμένες: 35°21′29″N 138°43′52″E35.35806, 138.73111 [1] Η σελίδα αυτή είναι για το βουνό της Ιαπωνίας. Για την πόλη, δείτε Φούτζι (πόλη). Το όρος Φούτζι (富士山,Fuji-san) ή Φουτζι-γιάμα είναι το ψηλότερο βουνό της Ιαπωνίας, με υψόμετρο της κορυφής του πάνω από το επίπεδο της θάλασσας 3.776 μέτρα (πάνω από 850 μέτρα ψηλότερο από τον Όλυμπο). Το Φούτζι είναι ένα ηφαίστειο δυτικά του Τόκιο, από όπου είναι ορατό τις καθαρές ημέρες. Η έκτασή του μοιράζεται μεταξύ των νομών Σιζουόκα και Γιαμανάσι. Ο εξαιρετικά συμμετρικός κώνος του Φούτζι είναι γνωστό σύμβολο της Ιαπωνίας και διαδεδομένο σε φωτογραφίες και ως θέμα ζωγραφικών πινάκων. Ως συνέπεια αυτού, το επισκέπτονται πολλοί τουρίστες και ορειβάτες.

Γεωγραφία Οι γεωγραφικές συντεταγμένες της κορυφής είναι 35° 21΄ 29΄΄ βόρειο πλάτος και 138°43΄52΄΄ ανατολικό μήκος. Το Φούτζι περιβάλλεται από 5 λίμνες: Τη Λίμνη Καβαγκούτσι, τη Λίμνη Γιαμανάκα, τη Λίμνη Σάι, τη Λίμνη Μοτόσου και τη Λίμνη Σότζι. Αυτές, όπως και η Λίμνη Άσι λίγο μακρύτερα, έχουν εξαιρετική θέα προς το βουνό. Το Φουτζι-γιάμα αποτελεί μέρος του Εθνικού Πάρκου Φούτζι-Χακόνε-Ίζου. Βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα (περιοχή Chūbu) της νήσου Χονσού, της μεγαλύτερης από όσες συναποτελούν την Ιαπωνία, πιο κοντά στη νοτιοανατολική ακτή, εκείνη δηλαδή που «βλέπει» προς τον ανοικτό Ειρηνικό Ωκεανό. Τρεις πόλεις το περιβάλλουν: η Γκοτέμπα (ανατολικά), η Φουτζιγιοσίντα (βόρεια) και η Φουτζινομίγια (νοτιοδυτικά).

Η θέση του Όρους Φούτζι.

Γεωλογία-Ηφαιστειολογία Η κορυφή του Όρους Φούτζι.

Οι ηφαιστειολόγοι έχουν διακρίνει 4 ξεχωριστές φάσεις ηφαιστειακής δραστηριότητας που οδήγησαν στον σχηματισμό και στη διαμόρφωση του όρους. Η πρώτη, η Sen-komitake, έδωσε ένα ανδεσιτικό πυρήνα που ανακαλύφθηκε πρόσφατα βαθιά μέσα στο βουνό. Η δεύτερη ήταν η Komitake Fuji, με ένα στρώμα βασάλτη που στερεοποιήθηκε πριν από μισό εκατομμύριο χρόνια περίπου. Πριν από κάπου 100.000 χρόνια, σχηματίσθηκε το «Παλαιό Φούτζι» πάνω από το Komitake Fuji. Το «Νέο Φούτζι», τέλος, πιστεύεται ότι

Φούτζι υπερκάλυψε το Παλαιό πριν από μόλις 10.000 χρόνια περίπου. [2] Το ηφαίστειο ταξινομείται σήμερα ως ενεργό με χαμηλό κίνδυνο για έκρηξη. Η τελευταία καταγραμμένη έκρηξη συνέβη το έτος 1707 ή 1708, κατά την Περίοδο Έντο. Τότε σχηματίσθηκε ένας νέος ηφαιστειακός κρατήρας με μία δευτερεύουσα κορυφή, το Hōei-zan, στο μέσο της πλαγιάς του βουνού. Το Όρος Φούτζι υψώνεται στο όριο της ευρασιατικής, της οχοτσκικής και της φιλιππινικής τεκτονικής πλάκας. Αυτές οι λιθοσφαιρικές πλάκες σχηματίζουν αντιστοίχως το δυτικό τμήμα της Ιαπωνίας, το ανατολικό της τμήμα και τη Χερσόνησο Ίζου.

Ονομασία Παραλλαγές Το Fuji-san αναφέρεται και ως Φουτζι-γιάμα (Fuji Yama) στη δυτική βιβλιογραφία, επειδή το τρίτο ιδεόγραμμα του ονόματός του, το 山 που σημαίνει «βουνό», μπορεί να προφερθεί και «γιάμα». Αλλά αυτό το όνομα δεν είναι ακριβές στην ίδια την Ιαπωνία. Εννοείται εξάλλου ότι, αφού το «σαν / γιάμα» σημαίνει «βουνό», τα συχνά απαντώμενα «όρος Φουτζισάν» και «όρος Φουτζιγιάμα» είναι πλεονασμοί. Ιαπωνικές ονομασίες του βουνού, που θεωρούνται απαρχαιωμένες ή ποιητικές είναι, μεταξύ άλλων, οι Fuji-no-Yama (το βουνό του Fuji), Fuji-no-Takane (η ψηλή κορφή του Fuji), Fuyō-hō (η κορυφή του λωτού) και Fu-gaku (από τη σύντμηση του Fuji και τη λέξη «γκάκου», μία άλλη λέξη που σημαίνει βουνό).

Ετυμολογία Τα σημερινά ιδεογράμματα (κάντζι) για το Φούτζι, 富 και 士, σημαίνουν «πλούτος» ή «άφθονος», και «άνθρωπος με κάποιο status», αντιστοίχως, αλλά αυτά είναι μάλλον χαρακτήρες ατέτζι: τα κινεζικά ιδεογράμματα επιλέχθηκαν πιθανώς επειδή οι προφορές τους ταίριαζαν ηχητικά στις συλλαβές του ονόματος και δεν φέρουν πλέον κάποια συγκεκριμένη σημασία. Η προέλευση του ηχητικού ονόματος «Φούτζι» δεν είναι βέβαιη. Μία παλαιά λαϊκή ετυμολογία ισχυρίζεται ότι το όνομα προήλθε από το όχι + δύο, δηλ. «χωρίς δεύτερο», «απαράμιλλο». Μια άλλη, ότι προήλθε από το όχι + εξαντλούμαι, που αποδίδεται ως «ατέλειωτο, ανεξάντλητο». Ο Ιάπωνας σοφός της Περιόδου Έντο Χιράτα Ατσουτάνε υπέθεσε ότι το όνομα προήλθε από μία αρχαία φράση που σημαίνει «βουνό σαν στάχυ ρυζιού». Ο Βρετανός ιεραπόστολος John Batchelor (1854-1944) θεωρούσε ότι είναι από τη λέξη των Αϊνού για τη φωτιά (huchi) και τη θεότητά της (huchi kamuy), θεωρία που έχει απορριφθεί από τον γλωσσολόγο Kyosuke Kindaichi (1882-1971) με βάση τη φωνητική ανάπτυξη, ενώ huchi σημαίνει στην πραγματικότητα «γριά»: Η λέξη για τη φωτιά ήταν ape και για τη θεότητα της φωτιάς ape huchi kamuy. Ο ειδικός στα τοπωνύμια Kanji Kagami υποθέτει ότι το όνομα έχει την ίδια ρίζα με μία λέξη για το ουράνιο τόξο (niji, αλλά και fuji), και ότι προήλθε από τη «μακριά και καλοσχηματισμένη πλαγιά του».

Ιστορία Πιστεύεται ότι ο πρώτος άνθρωπος που έφθασε στην κορυφή του Φούτζι ήταν ένας ανώνυμος μοναχός το 663 μ.Χ.. Η κορυφή θεωρείται ιερή από την αρχαιότητα και ήταν απαγορευμένος τόπος για τις γυναίκες μέχρι τη μεταρρυθμιστική Περίοδο Μέιτζι. Ο πρώτος Ευρωπαίος που ανέβηκε στο βουνό ήταν ο Sir Rutherford Alcock το 1860. Το Όρος Φούτζι απετέλεσε ιστορικά συχνό θέμα στην ιαπωνική τέχνη. Το γνωστότερο έργο είναι το αριστούργημα του ζωγράφου Χοκουσάι «36 όψεις του Όρους Φούτζι». Επίσης αναφέρεται στην ιαπωνική λογοτεχνία ανά τους αιώνες και είναι το θέμα πολλών ποιημάτων.

Φούτζι

Το βουνό ενέχει επίσης μία στρατιωτική παράδοση: οι αρχαίοι σαμουράι είχαν στους πρόποδές του μια περιοχή εκπαιδεύσεως, κοντά στη Γκοτέμπα. Ο σογκούν Μιναμότο νο Γιοριτόμο έκανε γιαμπουσάμε στην περιοχή στις αρχές της Περιόδου Καμακούρα. Ο ιαπωνικός στρατός και το Σώμα των Πεζοναυτών του αμερικανικού στρατού διατηρούν σήμερα στρατιωτικές βάσεις κοντά στο Όρος Φούτζι. Στις 5 Μαρτίου 1966 ένα αεροπλάνο τύπου Boeing 707 έπεσε πάνω στο Φούτζι λίγο μετά την αναχώρησή του από το Διεθνές Αεροδρόμιο του Τόκιο. Οι 113 επιβάτες και το ενδεκαμελές πλήρωμα σκοτώθηκαν. Η καταστροφή αποδόθηκε σε θραύση του αεροσκάφους στον αέρα που προκλήθηκε από ακραίες αναταράξεις από κύματα ανέμου στην υπήνεμη πλευρά του βουνού.

Ανεβαίνοντας στο Όρος Φούτζι Συνολικά, περίπου 200.000 άνθρωποι ανεβαίνουν στο Όρος Φούτζι κάθε χρόνο. Το 30% είναι ξένοι και το 70% Ιάπωνες. Η άνοδος απαιτεί από 3 ως 7 ώρες, ενώ η κάθοδος από 2 ως 5. Η διαδρομή υποδιαιρείται σε 10 «σταθμούς» με ασφαλτοστρωμένους δρόμους μέχρι τον πέμπτο, σε υψόμετρο 2.300 μέτρα. Η δημοφιλέστερη εποχή για οδοιπορία και ορειβασία στο βουνό είναι τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, οπότε τα καταφύγια και οι άλλες εγκαταστάσεις λειτουργούν, όπως και η γραμμή λεωφορείων μέχρι τον «πέμπτο σταθμό». Από αυτό τον σταθμό, οι επισκέπτες έχουν να επιλέξουν ανάμεσα σε 4 κύριες διαδρομές μέχρι την κορυφή: Kawaguchiko, Subashiri, Gotemba και Fujiyomiya. Η Kawaguchiko είναι η πλέον πολυσύχναστη, με μεγάλο χώρο σταθμεύσεως για πούλμαν σε μεγάλο υψόμετρο. Οι Subashiri και Gotemba επιλέγονται από πολλούς για την κάθοδο εξαιτίας των μονοπατιών τους από ηφαιστειακή στάχτη. Είναι δυνατή η κάθοδος από την κορυφή και με mountain bike (ορεινό ποδήλατο), σε αρκετά μικρό χρονικό διάστημα. Αν όμως ανέβει κάποιος όλη τη διαδρομή από τους πρόποδες του βουνού, από άλλα 4 παραδοσιακά μονοπάτια-διαδρομές, θα επισκεφθεί και ανθρωπογενή αξιοθέατα. Το Murayama είναι το αρχαιότερο μονοπάτι του βουνού, ενώ και το Yoshida έχει ακόμα πολλά παλαιά ιερά, τεϊοποτεία και καταφύγια κατά μήκος του, ενώ επιπλέον μπορεί κάποιος να δει και αρκούδες. Αυτές οι διαδρομές κερδίζουν σε δημοτικότητα τελευταία και γίνονται έργα, αλλά λίγοι σχετικώς επιλέγουν να κάνουν όλη τη διαδρομή από τους πρόποδες.

Ανατολή του ήλιου στο Φούτζι

Υποστηρίγματα κατά μήκος διαδρομής για τον περιορισμό της διαβρώσεως από τον μεγάλο αριθμό επισκεπτών.

Το Αοκιγκαχάρα Το Αοκιγκαχάρα είναι ένα δάσος στη βάση του βουνού. Είναι πολύ διαδεδομένο ότι τα αποθέματα μαγνητικού σιδήρου στο υπέδαφος του δάσους προκαλούν την αχρήστευση των πυξίδων και την απώλεια προσανατολισμού των ταξιδιωτών. Αυτό είναι μόνο μερικώς ορθό. Κατά τις συχνές εκπαιδευτικές διαδρομές του ιαπωνικού και του αμερικανικού στρατού σε τμήματα του δάσους οι στρατιωτικές πυξίδες λειτουργούν αποδεδειγμένα καλά. Κάποιες φθηνές πυξίδες του εμπορίου έχουν πρόβλημα. Ωστόσο, τα αυτοκίνητα, οι συσκευές GPS και άλλες ηλεκτρονικές συσκευές λειτουργούν κανονικά. Τα σπήλαια στο δάσος Αοκιγκαχάρα διατηρούν πάγο στα βάθη τους ακόμα και το καλοκαίρι. Υπάρχουν θρύλοι για τέρατα και φαντάσματα που προσθέτουν στη φήμη του. Το Aokigahara Jukai (= η Θάλασσα των

Φούτζι

Δέντρων) είναι η κορυφαία περιοχή αυτοκτονιών στην Ιαπωνία. Τα πνεύματα όσων δίνουν εδώ τέλος στη ζωή τους λέγεται ότι στοιχειώνουν για πάντα την περιοχή. Μόνο το 2002 ανακαλύφθηκαν εδώ 78 πτώματα, ενώ πινακίδες σήμερα απαγορεύουν την «αυτοκτονία εντός του δάσους».

Δείτε επίσης • Γεωγραφία της Ιαπωνίας • Ιστορικές εκρήξεις του Όρους Φούτζι

Εικόνες του Όρους Φούτζι

Κόκκινο Φούτζι, έργο του Hokusai

Η σκιά του Όρους Φούτζι στην επάνω πλευρά των νεφών

Torii κοντά στην κορυφή

Κτήρια και ορειβάτες στην κορυφή

Το βουνό με ένα Shinkansen και ανθισμένες κερασιές σε πρώτο πλάνο

Εικόνα του Φούτζι από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό

Πινακίδα κοντά στην κορυφή

«Το μεγάλο κύμα έξω από την Kanagawa» (1832), από τις «36 όψεις του Όρους Φούτζι» του Hokusai

Surugacho (οδός Suruga) (1856), από τις «100 διάσημες όψεις του Edo» του Hiroshige: καταστήματα κιμονό και ανταλλακτήρια συναλλάγματος με το Όρος Φούτζι στο φόντο

Φούτζι

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • • • • • • •

Ζωντανή μετάδοση - Webcams στο Φούτζι [3] Δορυφορική εικόνα από τη Google Maps [4] Εικόνες από την PDMZ.com του Φούτζι σε όλες τις εποχές του έτους [5] Ταξιδέψτε και ανεβείτε στο Όρος Φούτζι [6] Εικονική περιήγηση στη Λίμνη Καβαγκούτσι [7] Το βουνό σήμερα από τη Λίμνη Τανούκι [8] (μπορεί και να μη φαίνεται!) Εικόνες από διαδρομές πάνω στο Όρος Φούτζι [9] [10] Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το Fuji άρθρο Mount Fuji της Αγγλόγλωσσης Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται [11] [10] υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 . (Fuji ιστορικό/συντάκτες ).

Παραπομπές [1] http:/ / toolserver. org/ ~geohack/ geohack. php?language=el& pagename=%CE%A6%CE%BF%CF%8D%CF%84%CE%B6%CE%B9& params=35_21_29_N_138_43_52_E_type:mountain_region:ja [2] http:/ / www. japantimes. co. jp/ cgi-bin/ getarticle. pl5?nn20040404f1. htm [3] http:/ / www. fujigoko. tv/ english/ [4] http:/ / maps. google. com/ maps?ll=35. 358467,138. 726425& spn=0. 166014,0. 234180& t=k& hl=en [5] http:/ / www. pdmz. com/ fuji. html [6] http:/ / www17. plala. or. jp/ climb_fujiyama/ index. html [7] http:/ / www. panmap. com/ japan/ fuji/ kawaguchi/ panmap. html [8] http:/ / www. sizenken. biodic. go. jp/ pc/ live_en/ cgi-bin/ live. cgi?camera=18& area=04 [9] http:/ / two. fsphost. com/ hozawa/ index-e. html [10] http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ Mount [11] http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/

Ινδονησία

Σιναμπούνγκ Σιναμπούνγκ Το όρος Σιναμπούνγκ είναι ένα στρωματοηφαίστειο της Βόρειας Σουμάτρας στην Ινδονησία, το οποίο βρίσκεται, όπως και όλη η Ινδονησία, στο λεγόμενο Δαχτυλίδι της Φωτιάς. Η δημιουργία του τοποθετείται μεταξύ της Πλειστοκαίνου προς Ολοκαίνου περιόδου. Το Σιναμπούνγκ έχει 4 κρατήρες, από τους οποίους ο ένας είναι ενεργός. Η δημιουργία του οφείλεται στην βύθιση της Ινδικής πλάκας κάτω από την Ινδο-Αυστραλιανή. Στην σύνθεσή του περιέχει ανδεσίτη και δακίτη. Το ύψος του είναι 2.460 μέτρα.[1]

Το όρος Σιναμπούνγκ

Μεγάλη ροή λάβας από αυτό είχε πραγματοποιηθεί το 1600, ενώ τα τέλη Αυγούστου του 2010 ξεκίνησε να εμφανίζει "ορισμένη ηφαιστειακή δραστηριότητα", με τις αρχές της Ινδονησίας να θέτουν την περιοχή σε συναγερμό.[2]

Παραπομπές [1] Global Volcanism Program (http:/ / www. volcano. si. edu/ world/ volcano. cfm?vnum=0601-08=) [2] Ξύπνησε το ηφαίστειο Σιναμπούνγκ (http:/ / www. skai. gr/ news/ world/ article/ 150801/ xypnise-to-ifaisteio-/ ), ΣΚΑΪ, 29/08/2010 Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το Sinabung άρθρο Mount Sinabung (http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ Mount) της Αγγλόγλωσσης Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 (http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/ ). ( Sinabung ιστορικό/συντάκτες (http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ Mount)).

Ηφαίστεια της Αφρικής

Κένυα

Όρος Έλγον Όρος Έλγον Το Όρος Έλγον είναι ένα ηφαίστειο στα σύνορα Ουγκάντας - Κένυας πού σήμερα είναι ανενεργό. Ο κρατήρας του έχει συνολική διάμετρο 8 χιλιόμετρα με ψηλότερη κορυφή τη Γουαγκαγκάι(4.321 μέτρα). Καλύπτει συνολική έκταση 3.200 τετραγωνικά χιλιόμετρα και αποτελείται από κομμάτια βράχου και ένα μικρό στρώμα λάβας.

Βιβλιογραφία • Scott, Penny (1998). From Conflict to Collaboration: People and Forests at Mount Elgon, Uganda. IUCN. ISBN 2-8317-0385-9.

Λιβύη

Τιμπέστι Τιμπέστι Συντεταγμένες: 20°46′58″N 18°3′0″E20.78278, 18.05 [1] Τα βουνά Τιμπέστι (Tibesti) είναι ηφαιστειογενής ορεινός όγκος της κεντρο-ανατολικής Σαχάρας και το ψηλότερο βουνό της Σαχάρας με κορυφές πάνω από 3.000 μ., και ψηλότερη κορυφή το ηφαίστειο Έμι Κούσι(Emi Kousi). Ψηλότερες κορυφές είναι οι Emi Kousi (3.415 μ.), Tarso Tousside (3.265 μ.), Tarso Voon (3.100 μ.) και Tarso Toh (2.000 μ). Καταλαμβάνει το βόρειο τμήμα στο Τσαντ και ένα πολύ μικρό τμήμα στην νότια Λιβύη. Τα βουνά Τιμπέστι, μαζί με την κορυφή Έμι Κούσι, όπως φαίνονται από τον

Υπάρχουν κάποιες οάσεις στους Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. πρόποδες του βουνού λόγω των βροχοπτώσεων που πέφτουν στις κορυφές του ορεινού όγκου και που τροφοδοτούν με νερό διάφορους εποχιακούς ποταμούς, τους ουιντιάν.

Στο βουνό κατοικεί η φυλή Τούμπου και συγκεκριμένα η φυλετική υπό-ομάδα Τέντα που είναι νομάδες.

Παραπομπές [1] http:/ / toolserver. org/ ~geohack/ geohack. php?language=el& pagename=%CE%A4%CE%B9%CE%BC%CF%80%CE%AD%CF%83%CF%84%CE%B9& params=20_46_58_N_18_3_0_E_type:mountain

Ουγκάντα

Βιβλιογραφία • Scott, Penny (1998). From Conflict to Collaboration: People and Forests at Mount Elgon, Uganda. IUCN. ISBN 2-8317-0385-9.

Τσαντ

Στο βουνό κατοικεί η φυλή Τούμπου και συγκεκριμένα η φυλετική υπό-ομάδα Τέντα που είναι νομάδες.

Ηφαίστεια της Ευρώπης

Ελλάδα

Καλδέρα Καλδέρα Καλδέρα (Ισπανικά caldera: «καζάνι») ονομάζεται εδαφική κοιλότητα που σχηματίζεται όταν υποχωρεί το τμήμα ενός ηφαιστειακού κώνου ή όταν διαβρώνονται βαθμιαία τα εσωτερικά τοιχώματά του. Χαρακτηριστική καλδέρα στην Ελλάδα είναι αυτή της Σαντορίνης που σχηματίσθηκε περίπου το 1613 π.Χ. με την Μινωική έκρηξη. Το περίγραμμα της καλδέρας της Σαντορίνης σχηματιζεται από τα νησιά Σαντορίνη, Ασπρονήσι και Θηρασία. Στο κέντρο της καλδέρας υφίστανται η Παλαιά και η Νέα Καμένη που αποτελούν ψυγμένη λάβα. Η Παλαιά Καμένη δημιουργήθηκε με την έκρηξη που σημειώθηκε το 47 μ.Χ. όπου και τετραπλασιάστηκε η επιφάνειά της με την έκρηξη του 726 μ.Χ. Περίπου 850 χρόνια αργότερα εμφανίσθηκε η Μικρη Καμένη η οποία μετά από 350 χρόνια ακόμη σε νέα έκρηξη ενσωματώθηκε με τη Νέα Καμμένη.

Η καλδέρα της Σαντορίνης

Μέχρι το 1940 πάνω στη Νέα Καμένη είχαν δημιουργηθεί δύο κρατήρες όπου εξακολουθούν να διαφέυγουν ατμίδες. Στην έκρηξη του 1950 απ΄ αυτούς τινάχθηκε μάγμα σε ύψος ενάμισι χιλιόμετρο. Κατά τη τελευταια έκρηξη και σεισμό του 1956 στη καλδέρα αυτή ανυψώθηκε τσουνάμι που κατέστρεψε όλα τα πλωτά που υπήρχαν στη περιοχή καθώς και σχεδόν όλα τα παράλια κτίσματα της ευρύτερης περιοχής. Τότε η Σαντορίνη θρήνησε 53 θύματα. Σήμερα ο χώρος είναι επισκέψιμος με πλοιάριο που προσεγγίζει σε υφιστάμενο μικρό όρμο της Νέας Καμένης. Η διάμετρός της Καλδέρας της Σαντορίνης φθάνει τα 16 χλμ. τα οποία και την κατατάσσουν ως τη μεγαλύτερη καλδέρα στη Γη.

Μινωική έκρηξη Μινωική έκρηξη Μινωική έκρηξη ονομάζεται η καταστροφική ηφαιστειακή έκρηξη που έγινε κατά την Υστεροκυκλαδική Ι περίοδο στην νήσο Στρογγύλη και είχε ως αποτέλεσμα την δημιουργία αυτού που σήμερα ονομάζουμε καλδέρα της Σαντορίνης και την καταστροφή του προϊστορικού πολιτισμού του νησιού. Έχει υπολογιστεί ότι ο δείκτης μεγέθους της ηφαιστειακής έκρηξης (VEI - Volcanic Explosivity Index) είναι ίσος με 7 και ο όγκος των υλικών που εκτοξεύτηκαν ήταν περίπου 60 κυβικά χιλιόμετρα. Τα δεδομένα αυτά κατατάσσουν την Μινωική έκρηξη, ως την δεύτερη μεγαλύτερη έκρηξη στην ανθρώπινη ιστορία μετά από αυτή στο ηφαίστειο Ταμπόρα στην Ινδονησία το 1815.[1] Η πρώτη κλασσική χρονολόγηση της έκρηξης βασίστηκε σε Η Σαντορίνη από δορυφόρο. Διακρίνεται η συγκριτικές μελέτες της τεχνικής των αγγείων που βρέθηκαν καλδέρα. τον προϊστορικό οικισμό του Ακρωτηρίου και σε Αιγυπτιακές πηγές και είχε εκτιμηθεί ότι η έκρηξη του ηφαιστείου είχε συμβεί το 1500 π.Χ.. Επίσης, ο καθηγητής Σπύρος Μαρινάτος, ο οποίος είχε πραγματοποιήσει ανασκαφικές δραστηριότητες τόσο στην Κρήτη, όσο και στην Σαντορίνη, είχε διατυπώσει την άποψη ότι η Μινωική έκρηξη ήταν αυτή που προκάλεσε την καταστροφή του Μινωικού πολιτισμού.[2] Οι απόλυτες χρονολογήσεις, όμως, που έγιναν με βάση τον ραδιενεργό άνθρακα, τη δεντροχρονολόγηση και την παγοχρονολόγηση μετατόπισαν την ημερομηνία 100 με 150 χρόνια παλαιότερα, ενώ η πλέον πρόσφατη χρονολόγηση με ραδιενεργό άνθρακα ενός κλαδιού ελιάς που θάφτηκε από την τέφρα της έκρηξης τοποθετεί την ημερομηνία μεταξύ 1627 και 1600 π.Χ.[3] με πιο πιθανό το διάστημα μεταξύ 1613 με 1614 π.Χ.. Η νέα χρονολόγηση, σύμφωνα με κάποιους αρχαιολόγους, αποδεικνύει την μη σύνδεση της έκρηξης με το τέλος του Μινωικού πολιτισμού[4] , ενώ άλλοι θεωρούν ότι η φυσική καταστροφή ήταν καθοριστικός παράγοντας. Σε σχέση με την εποχή του χρόνου που έγινε η έκρηξη, θεωρείται ότι ήταν τέλος άνοιξης με πρώτες μέρες του καλοκαιριού, καθώς έχουν ανακαλυφθεί στο στρώμα των υλικών της έκρηξης κόκκοι γύρης από ελιές, κωνοφόρα δέντρα, αμπέλια, δημητριακά και άλλα δέντρα και φυτά.[5]

Μινωική έκρηξη

Επιπτώσεις

Η καλδέρα της Σαντορίνης. Εικόνα από το Ακρωτήρι.

Εκτός από τα δεδομένα που δίνουν ευρήματα γεωλογικών ερευνών, σημαντικά στοιχεία, τόσο για τα γεγονότα που προηγήθηκαν, όσο και για την ίδια την έκρηξη, δίνουν τα ευρήματα των ανασκαφών στο προϊστορικό οικισμό του Ακρωτηρίου. Το γεγονός ότι στον οικισμό δεν βρέθηκαν καθόλου ανθρώπινοι σκελετοί μαρτυρά ότι μια σειρά από προειδοποιητικούς σεισμούς εξανάγκασε τους κατοίκους να τον εγκαταλείψουν έγκαιρα. Πάντως πριν ταφεί ο οικισμός από την τέφρα της ηφαιστειακής έκρηξης, είχε χτυπηθεί από μεγάλο σεισμό. Κάποιοι κάτοικοι επέστρεψαν αργότερα στον οικισμό για να απεγκλωβίσουν όσους δεν είχαν προλάβει να φύγουν και να συλλέξουν πολύτιμα και προσωπικά αντικείμενα. Άλλα πρόδρομα της ηφαιστειακής εκρήξεως φαινόμενα, όμως, ανάγκασαν τους κατοίκους να ξαναεγκαταλείψουν την πόλη, όπως αποδεικνύει το γεγονός ότι οι εργασίες διάνοιξης των δρόμων δεν ολοκληρώθηκαν ποτε, ενώ ένας μεγάλος αριθμός από αγγεία βρέθηκαν πάνω σε σωρούς μπάζων, όπου, προφανώς, είχαν τοποθετηθεί αρχικά για να μεταφερθούν σε πιο ασφαλείς θέσεις.[6] Ο χρόνος μεταξύ του μεγάλου σεισμού και της ηφαιστειακής έκρηξης δεν πρέπει να υπερέβαινε τις λίγες δεκάδες μέρες. Η εκτίναξη δεκάδων κυβικών χιλιομέτρων μάγματος δημιούργησαν το καλδερικό βύθισμα και τις διόδους μεταξύ Ασπρονησίου - Θηρασίας και Σαντορίνης - Θηρασίας, ενώ η χρονική διάρκεια από τις πρώτες εκρήξεις μέχρι την δημιουργία της καλδέρας υπολογίζεται σε δύο με τρία εικοσιτετράωρα.[7] Αυτό αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι οι κατεστραμμένοι τοίχοι από τον σεισμό που προηγήθηκε της εκρήξεως στον προϊστορικό οικισμό του Ακρωτηρίου δεν παρουσιάζουν σημεία διάβρωσης. Το ύψος του πίδακα της τέφρας υπολογίζεται από τους ηφαιστειολόγους σε περίπου 35 χιλιόμετρα. Από την έκρηξη προκλήθηκε τσουνάμι που έπληξε τα γειτονικά νησιά, σε ακτίνα 50 με 60 χιλιομέτρων, και τις βόρειες ακτές της Κρήτης. Υπολογίζεται ότι έφτασε στις ακτές της Κρήτης 30 με 45 λεπτά μετά την δημιουργία του και είχε ύψος μεταξύ 15 με 30 μέτρα.[8] Αποθέσεις θηραϊκής γής (ελαφρόπετρα) από την έκρηξη έχουν βρεθεί στην Κρήτη, τη νοτιοδυτική Τουρκία, ακόμα και στο δέλτα του Νείλου. Η μεταφορά της τέφρας προς την ανατολή μας δείχνει ότι οι άνεμοι έπνεεαν κατα την διάρκεια της έκρηξης από τα δυτικά. Μετά την έκρηξη και τον ενταφιασμό του προϊστορικού οικισμού ακολούθησε καταρρακτώδης βροχή.[6] Οι ποσότητες των ηφαιστειάκών αερίων που συγκεντρώθηκαν στην ατμόσφαιρα προκάλεσαν πτώση στην μέση ετήσια θερμοκρασία του πλανήτη έως και 3οC για τουλάχιστον τρία χρόνια. Η τέφρα και η ελαφρόπετρα που τινάχτηκαν από το ηφαίστειο σκέπασαν τα απομεινάρια της Στρογγύλης, δηλαδή την Σαντορίνη, την Θηρασία και το Ασπρονήσι και η απόθεση αυτή φτάνει σε ορισμένα σημεία των νησιών μέχρι και τα 80 μέτρα.

Μινωική έκρηξη

Δείτε επίσης • Νέα Καμένη Θήρας • Παλαιά Καμένη Θήρας

Αναφορές [1] In.gr: "Πολύ ισχυρότερη αποδεικνύεται η έκρηξη της αρχαίας Θήρας" 28.08.2006 (http:/ / www. in. gr/ news/ article. asp?lngEntityID=733999) [2] Μαρινάτος Σπ.: "The Volcanic Destruction on Minoan Crete", Antiquity 425:39, 1939 [3] Friedrich W., Kromer B., Friedrich M., Heinemeier J., Pfeiffer T., Talamo S.: "Santorini Eruption Dated to 1627-1600 B.C." (http:/ / www. sciencemag. org/ cgi/ content/ abstract/ 312/ 5773/ 548) [4] Δρ. Βουγιουκλάκης Γ.: "Η έκρηξη του 17ου π.Χ. αιώνα.", Santorini Guidebook 2007 [5] Κοντράρου-Ρασσιά Ν.: "Άνοιξη... ηφαιστειακή" Εφημερίδα Ελευθεροτυπία 28.02.2007 (http:/ / www. enet. gr/ online/ online_text/ c=113,id=937884) [6] Ντούμας Χρ.: "Πρόσφατα ευρήματα από το Ακρωτήρι της Θήρας" Σύλλογος για την Μελέτη και Διάδοση της Ελληνικής Ιστορίας. 2000 [7] Συκκά Γ.: "Σαντορίνη, η μεγάλη έκρηξη" Εφημερίδα Καθημερινή 28.02.2007 (http:/ / news. kathimerini. gr/ 4dcgi/ _w_articles_civ_1_28/ 02/ 2007_217539) [8] "Minoan civilization survived tsunami", Εφημερίδα Καθημερινή, Αγγλική Έκδοση, 17.05.2006 (http:/ / www. ekathimerini. com/ 4dcgi/ news/ content. asp?aid=69797)

Μόσυχλον Μόσυχλον Το Μόσυχλον είναι βουνό, ανενεργό ηφαίστειο, στη Λήμνο.

Μυθολογία Σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία στη κορυφή του έπεσε ο Ήφαιστος όταν ο Δίας τον πέταξε από τον ουρανό[1] . Οι κάτοικοι της Λήμνου τον περιποιήθηκαν και ο θεός δημιούργησε εκεί το εργαστήριο του, με βοηθούς τους Κάβειρους που τους λάτρευαν στη αρχαία Λήμνο.

Το όνομα Το όνομα του όρους αναφέρεται και με τον αρσενικό τύπο: ο Μόσυχλος. Όμως, επικρατέστερος είναι ο ουδέτερος: το Μόσυχλον, όπως υποστηρίζει ο κυριότερος ιστορικός της Λήμνου Αργύριος Μοσχίδης [2] βασιζόμενος σε αρχαίες πηγές.

Η θέση Η θέση του αρχαίου ηφαιστείου δεν είναι εξακριβωμένο πού ακριβώς βρισκόταν πάνω στο νησί, αλλά θεωρείται επικρατέστερο ότι βρισκόταν κοντά στη θέση όπου γινόταν η εξαγωγή της θεραπευτικής λημνίας γης, στο λόφο "Δεσπότης", που βρίσκεται ανάμεσα στα χωριά Κότσινος, Ρεπανίδι και Βάρος της κεντρικής Λήμνου.

Αναφορές [1] [...]πᾶν δ' ἦμαρ φερόμην, ἅμα δ' ἠελίῳ καταδύντι κάππεσον ἐν Λήμνῳ, [...] Ομήρου Ιλιάς Ραψωδία Ά 192 [2] Αργυρίου Μοσχίδη, "Η Λήμνος", Αλεξάνδρεια 1907, σελ. 25.

Νέα Καμένη Θήρας Νέα Καμένη Θήρας Συντεταγμένες: 36°24′N 25°24′E36.4, 25.4 [1] Νέα Καμένη

Η Νέα Καμένη Γεωγραφία Αρχιπέλαγος

Αιγαίο Πέλαγος

Σύμπλεγμα

Κυκλάδες Χώρες Ελλάδα

Περιφέρεια

Νοτίου Αιγαίου

Νομός

Κυκλάδων

Δημογραφικά Χαρακτηριστικά Πληθυσμός

0 (απογραφής 2001)

Η Νέα Καμένη ή παλιότερα και Νέα Καϋμένη, "το ηφαίστειο" για τους ντόπιους, είναι ηφαιστειογενές νησί στο κέντρο της καλδέρας της Σαντορίνης, το οποίο άρχισε να δημιουργείται το 1570 (ή 1573), με την δημιουργία αρχικά της Μικρής Καμένης. Η έκταση του σήμερα είναι 340 εκτάρια και το ψηλότερο σημείο του είναι 127 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Υπάρχουν δύο αγκυροβόλια στο νησί, ο όρμος Ταξιάρχης, στα νοτιοανατολικά του νησιού, και ο όρμος Ερινιά στα βόρεια. Διοικητικά ανήκει στο τοπικό διαμέρισμα Θήρας του δήμου Θήρας.

Η Νέα Καμένη (δεξιά) και η Παλαιά Καμένη (αριστερά)

Η Νέα και η Παλαιά Καμένη έχουν ενταχθεί στο κοινοτικό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών NATURA 2000.

Νέα Καμένη Θήρας

Ηφαιστειακή Δραστηριότητα • 1570 ή 1573 μ.Χ.: Ηφαιστειακή έκρηξη οδηγεί στο σχηματισμό μικρού νησιού βορειοανατολικά της Παλαιάς Καμένης, το οποίο ονομάζεται Μικρή Καμένη. • 23 Μαΐου 1707 - 14 Σεπτεμβρίου 1711 μ.Χ.: Έκχυση λάβας οδηγεί στον σχηματισμό δύο μικρών νησιών που σύντομα ενώνονται και σχηματίζουν την Νέα Καμένη. • • • • • •

18 Μαΐου 1707: Σεισμική δραστηριότητα 21 Μαΐου 1707: Σεισμική δραστηριότητα 23 Μαΐου 1707: Εμφάνιση ενός λευκού νησιού, 200 μέτρα δυτικά της Μικρής Καμένης. 23 Μαΐου 1707 έως 14 Ιουνίου 1707: Αύξηση του μεγέθους του λευκού νησιού. 5 Ιουνίου 1707: Εμφάνιση ενός μαύρου νησιού στα βόρεια του λευκού νησιού. 12 Ιουνίου 1707: Ένωση των δύο νησιών.

• 26 Ιανουαρίου 1866 - 15 Οκτωβρίου 1870 μ.Χ.: Έντονη ηφαιστειακή δράση που οδήγησε στον τριπλασιασμό της Νέας Καμένης. • 3 έως 15 Φεβρουαρίου 1866: Δημιουργία του ηφαιστειακού κώνου του Γεωργίου, αρχικά ως μικρό ηφαιστειογενές νησί πλησίον της Νέας Καμένης, το οποίο στις 6 Φεβρουαρίου ενώθηκε με αυτήν. Το όνομα Γεώργιος δόθηκε από τον θηραίο γιατρό Ιωσήφ Δεκιγάλα προς τιμήν του Γεώργιου Α΄, τότε βασιλέα της Ελλάδας και αποτελεί μέχρι και σήμερα τον ψηλότερο σχηματισμό του νησιού. • 13 έως 25 Φεβρουαρίου 1866: Αναδύθηκε, 400 μέτρα νοτιοδυτικά του θόλου του Γεωργίου, η νησίδα Αφρόεσσα, που πήρε το όνομά της από το ατμoημιολία Αφρόεσσα του πολεμικού ναυτικού που μετέφερε στο νησί την ελληνική επιστημονική επιτροπή για την παρακολούθηση των φαινομένων.[2] • 10 Μαρτίου 1866: Αναδύθηκε κοντά στην νησίδα Αφρόεσσα μικρότερη νησίδα που ονομάστηκε Ρέκα (Reka) από το όνομα του Αυστριακού πολεμικού πλοίου Reka που ήταν ένα από τα πλοία που τα είχαν αποστείλει οι κυβερνήσεις της Μεγάλης Βρετανίας, της Πρωσσίας, της Αυστρίας, της Ιταλίας, της Ρωσίας και της Τουρκίας τόσο για επιστημονικούς όσο και ανθρωπιστικούς λόγους, την μεταφορά, δηλαδή, των κατοίκων του νησιού σε περίπτωση κινδύνου. Η νησίδα αυτή σύντομα ενώθηκε με την νησίδα Αφρόεσσα και αργότερα μέσα στον Μάρτιο το σύμπλεγμα αυτό ενώθηκε με την Νέα Καμένη. • 10 Μαΐου 1866: Αναδύθηκαν δύο νησίδες που ονομάστηκαν Νήσοι του Μαΐου, οι οποίες καταβυθίστηκαν αργότερα και σήμερα βρίσκονται γύρω στο ένα μέτρο κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Πρώτος μάρτυρας της ηφαιστειακής δραστηριότητας ήταν το πρωί της 26ης Ιανουαρίου του 1866 φύλακας που βρισκόταν πάνω στην Νέα Καμένη, ο οποίος παρατήρησε κινήσεις του εδάφους κοντά στον ηφαιστειακό κώνο του νησιού. Οι στήλες καπνού από το ηφαίστειο ήταν ορατές από την Κρήτη, ενώ είναι γνωστό ότι υπήρχε τουλάχιστον ένας νεκρός το 1870 από εκτίναξη μύδρου. Επίσης, ένας αριθμός από περίπου 50 θερινές κατοικίες καθώς και δύο μικροί ναΐσκοι, ένας ορθόδοξος και ένας καθολικός, που βρίσκονταν πάνω στο νησί, καταβυθίστηκαν κατά την διάρκεια της δραστηριότητας αυτής. Ανάμεσα στην ελληνική επιτροπή που παρακολούθησε την ηφαιστειακή δραστηριότητα ήταν ο Αναστάσιος Χρηστομάνος. Τις μέρες που βρισκόταν στην Σαντορίνη προήχθη από υφηγητής σε έκτακτος καθηγητής της γενικής πειραματικής χημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο λοχαγός του Μηχανικού και γεωλόγος Π. Βουγιούκας, ο πλοίαρχος Λεωνίδας Παλάσκας, ο καθηγητής Ηρακλής Μητσόπουλος και ο γερμανός αστρονόμος και διευθυντής του Αστεροσκοπείου Αθηνών Ιούλιος Σμιτ. Στην επιτροπή μετείχε και φωτογράφος και ήταν η πρώτη φορά παγκοσμίως που χρησιμοποιήθηκε η φωτογραφία για την μελέτη τέτοιων φυσικών φαινομένων. Η Ακαδημία του Παρισιού απέστειλε επιστημονική επιτροπή με προεξέχοντα τον διάσημο ηφαιστειολόγο Φερδινάνδος Φουκέ που είχε πολύ σημαντική συμβολή στην μελέτη των ηφαιστείων της

Νέα Καμένη Θήρας Σαντορίνης. Επιτροπή ειδικών επιστημόνων απέστειλε και ο ηγεμόνας του Αννόβερου, ενώ ανάμεσα στους ξένους που ήρθαν στο νησί για να παρακολουθήσουν την δραστηριότητα ήταν και ο Ιούλιος Βερν. Η Σαντορίνη αναφέρεται αργότερα στο βιβλίο του Ιουλίου Βέρν "20.000 λεύγες κάτω από την θάλασσα" και ήταν η έμπνευση για το βιβλιο "Η Μυστηριώδης Νήσος", όπου, μάλιστα, ο καπετάνιος Νέμο και το πλήρωμα του παρακολουθούν μια ηφαιστειακή έκρηξη. • 11 Αυγούστου 1925 - 17 Μαρτίου 1928 μ.Χ.: Ηφαιστειακή δραστηριότητα που οδήγησε στην δημιουργία μικρού νησιού, της Δάφνης, μεταξύ της Μικρής και της Νέας Καμένης. Τελικά η νησίδα αυτή ενώθηκε με την Μικρή και με την Νέα Καμένη και τα τρία νησιά δημιούργησαν ένα ενιαίο σχηματισμό. • 28 Ιούλιος 1925: Μικρή σεισμική δραστηριότητα. • 11 Αυγούστου 1925 έως Ιανουάριος 1926: Δημιουργία της Δάφνης και ένωση της με την Μικρή και με την Νέα Καμένη, δημιουργώντας ένα ενιαίο σχηματισμό. Το όνομα Δάφνη προέρχεται από το όνομα του τορπιλοβόλου Δάφνη, του πρώτου πολεμικού πλοίου που έσπευσε στην περιοχή μετά την ηφαιστειακή έκρηξη. • Μάΐος 1926: Μικρές ηφαιστειακές εκρήξεις με μικρή ροή πυροκλαστικών υλικών. • 23 Ιανουαρίου 1928 έως 17 Μαρτίου 1928: Δημιουργία του ηφαιστειακού θόλου Ναυτίλος, ανατολικά του κώνου της Δάφνης. Ο Θόλος αυτός σήμερα έχει καλυφθεί από λάβες κατοπινών εκρήξεων. • 20 Αυγούστου 1939 - Αρχές Ιουλίου 1941 μ.Χ.: Τα σημάδια της επερχόμενης ηφαιστειακής δραστηριότητας ξεκίνησαν τον Μάϊο του 1939 με αύξηση της θερμοκρασίας των υδάτων σε όρμο που υπήρχε στο νησί και ονομαζόταν Όρμος του Αγίου Γεωργίου. Από τον Αύγουστο και μετά δημιουργήθηκαν οι ηφαιστειακοί θόλοι: Τρίτωνας, Κτενάς, Φουκέ (Fouqué), Νίκη, Ρεκ (Reck) και οι θόλοι Σμιθ (Smith). • 20 Αυγούστου 1939: Ηφαιστειακή έκρηξη και απελευθέρωση λάβας, η οποία δημιούργησε τον θόλο Τρίτωνας που πήρε το όνομά του απο τον Τρίτωνα, την θαλάσσια θεότητα. • Σεπτέμβριος 1939: Η ηφαιστειακή δραστηριότητα μετατοπίστηκε βορειοανατολικά και δημιουργήθηκε ο θόλος Κτενάς που πήρε το όνομά του απο τον γεωλόγο Κωνσταντίνο Κτενά, αργότερα ιδρυτή της Γεωλογικής Υπηρεσίας της Ελλάδος που παρατηρούσε τις εκρήξεις. Η λάβα του Κτενά τελικά κάλυψε τον όρμο του Αγίου Γεωργίου και τον θόλο Τρίτωνας. • Νοέμβριος 1939 έως Ιούλιος 1940: Η ηφαιστειακή δραστηριότητα μετατοπίζεται ακόμα πιο βορειοανατολικά και δημιουργείται ο θόλος Φουκέ (Fouqué), από το όνομα του διάσημου ηφαιστειολόγου. • Ιούλιος 1940: Νότια του θόλου του Φουκέ εμφανίζονται δύο θόλοι, ο θόλος του Σμιθ (Smith), από το όνομα Αμερικάνου ηφαιστειολόγου, και ο θόλος του Ρεκ (Reck), από το όνομα του γερμανού γεωλόγου Hans Reck. • Τέλη Αυγούστου 1940: Ανοίγονται δύο κρατήρες, χωρίς, όμως, εκροή λάβας. • Νοέμβριος 1940 έως Ιούλιος 1941: Εμφανίζεται ο θόλος Νίκη που ονομάστηκε έτσι προς τιμήν των νικών του Ελληνικού Στρατού στο μέτωπο της Αλβανίας. • 10 Ιανουαρίου 1950 - 2 Φεβρουαρίου 1950 μ.Χ.: Έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα που οδήγησε στο σχηματισμό του ηφαιστειακού θόλου Λιάτσικας στα ανατολικά του κρατήρα του Γεωργίου. Είχε προηγηθεί έντονη σεισμική δραστηριότητα από τον Αύγουστο του 1949. Ο θόλος πήρε το όνομα του από το όνομα του γεωλόγου Ν. Λιάτσικα που μελετούσε την δραστηριότητα.

Νέα Καμένη Θήρας

Συνοπτικά Στοιχεία Ηφαιστειακής Δραστηριότητας Έναρξη

VEI*

Όγκος Λάβας* (m3)

1570

1,2 x 106

23.05.1707

8,1 x 107

26.01.1866

1,4 x 108

11.08.1925

1,0 x 108

23.01.1928

4,0 x 104

20.08.1939

6,4 x 107

10.01.1950

7,0 x 104

*Ο Δείκτης Μεγέθους Ηφαιστειακής Εκρήξεως (VEI) και ο όγκος της λάβας είναι εκτιμήσεις που προέκυψαν από την μελέτη ιστορικών [3] πηγών.

Σημερινή Κατάσταση Σήμερα στο νησί εκδηλώνεται ατμιδική δραστηριότητα, στην κορυφή και ανατολικά του κρατήρα του Γεωργίου, ενώ κατά μήκος των ακτών του υπάρχουν θερμές πηγές. Έρευνα επιστημόνων του Πανεπιστημίου του Καίμπριτζ, η οποία διεξήχθη το 2006, έδειξε ότι σε περίπτωση που γινόταν ηφαιστειακή έκρηξη στην περιοχή των νησιών Παλαιά και Νέα Καμένη μέσα στο 2006, αυτή θα είχε αρκετή ενέργεια για να διαρκέσει περισσότερο από 2,7 χρόνια και να φτιάξει ηφαιστειακό θόλο με ύψος 115-125 μέτρα.[4] Στα δύο νησιά, Παλαιά και Νέα Καμένη, υπάρχει σήμερα ολοκληρωμένο σύστημα παρακολούθησης της σεισμικής δραστηριότητας και δεκάδων άλλων παραμέτρων, το οποίο έχει εγκατασταθεί από το Ινστιτούτο Μελέτης και Παρακολούθησης του Ηφαιστείου Σαντορίνης (Ι.Μ.Π.Η.Σ.).

Ιστορία Το ηφαίστειο και οι ξένοι Ο Abba Pegues ήταν ιησουίτης ιερωμένος που δημοσίευσε ένα βιβλίο για τη Σαντορίνη το 1840. Είναι ένα έργο ιδιάζον που διαπνέεται από ισχυρή θρησκευτικότητα και έντονα πολεμικό ύφος, επιμένει σε μια περιγραφή του νησιού κατά την παράδοση των περιηγητών των προηγούμενων αιώνων. Κύριο ενδιαφέρον του βιβλίου είναι η ιστορία και η συνεισφορά του Τάγματος των Ιησουιτών στη Σαντορίνη, το οποίο διαδέχτηκαν αργότερα οι Λαζαριστές. Στόχος του βιβλίου είναι να αποδείξει πως η πίστη των καθολικών είναι ανώτερη από αυτή των ορθοδόξων «σχησματικών» και ότι θα έπρεπε οι δεύτεροι να επιστρέψουν στην σωστό καθολικό δόγμα. Το ηφαίστειο και οι εκρήξεις του συσχετίστηκαν με τον φόβο, τη θρησκευτική συγκίνηση που αυτές προκαλούσαν, τη μεταφυσική απειλή, την τιμωρία του θεού για τις αμαρτίες των «σχισματικών». Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι οι λεπτομερέστερες περιγραφές των εκρήξεων, από το 15ο αιώνα και εξής, έγιναν από πατέρες ιησουίτες – όπως του Richard (για το 1650) και του Père Gorée (για το 1707). Αξίζει να αναφερθεί ότι βρισκόμαστε σε μια εποχή που η Ελλάδα δεν αποτελεί ανεξάρτητο κράτος και οι ανταγωνισμοί μεταξύ των θρησκευτικών δογμάτων δεν είναι παρά αντανακλάσεις των γενικότερων ανταγωνισμών που υπήρχαν μεταξύ Δύσης και Ανατολής. Τα πράγματα αλλάζουν αισθητά το 1866 όταν καθολικοί και ορθόδοξοι προύχοντες και έμποροι συνεργάζονται με τους Έλληνες και ξένους επιστήμονες χωρίς εμφανείς εχθρότητες. Πιθανότερα η αλλαγή του τρόπου αντιμετώπισης να οφείλεται στο σταδιακό εξαστισμό της Θήρας, στις διεθνείς σχέσεις που

Νέα Καμένη Θήρας έχουν στο μεταξύ αναπτυχθεί (μετά την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους το 1833). Η ύπαρξη αυτού του γεωλογικού περιβάλλοντος, στη συγκεκριμένη περιοχή, έπαιξε καθοριστικό ρόλο σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας. Η καλλιέργεια της γης, η αρχιτεκτονική, το λεξιλόγιο και η αυτοσυνείδηση των κατοίκων περνά μέσα από αυτή την ιδιαίτερη κατάσταση. Ακόμα και στις μακρές περιόδους ηρεμίας, η παρουσία αυτή σημάδευε θετικά ή αρνητικά τη ζωή των κατοίκων της περιοχής.

Οι Θηραίοι και το ηφαίστειο «Μα κι ο καπετάνιος που την κουμαντάρει και την διαφεντεύει είναι ένας τζαναμπέτης και κακορίζικος αρχιπειρατής. Ένας κακομούτσουνος κι αιμοβόρος είνε και τονε λένε Βουρκάνο, που σαν τύχει κι ανάψει το τσιμπούκι του, βγάζει απ’ τα ρουθούνια του φλόγες πύρινες κι ατμίδες καπνού και σαν τεντωθεί τρέμει η γης κι η οικουμένη. Για τούτο, σαν αγναντέψεις το παράξενο ετούτο νησί απ’ τη μεριά το πονέντε φόβος απερίγραπτος και δέος θανάτου σε κυριεύει, γιατί λες: ανή κάμει, πως ξυπνήσει ο τρομερός αυτός δράκοντας, δεν είσαι και τόσο σίγουρος για την ύπαρξή σου. Αφότις, μ’ όλη τη σοφία και γνώση, που απόχτησε ο άνθρωπος, δεν είνε σε θέση να προλάβει κι ούτε μπορεί να καταπονέσει το θυμό και την οργή αυτουνού του ανήμερου θηρίου, που λέγεται: σεισμός. » Πάνδημες ήταν οι λιτανείες που λάμβαναν χώρα, όταν γινόταν σεισμοί, ο κλήρος πρωτοστατούσε σ'αυτές τις λαϊκές συγκεντρώσεις και συμμετείχε στη γενικότερη συγκίνηση του πλήθους. Μέσα και έξω από τους ναούς, με μορφή δεήσεων και μεταφορά λειψάνων, εικόνων, σταυρού κ.λ.π. και με τελετές ευχελαίου. Αίτιος του σεισμού θεωρούταν μόνο ο Θεός που επιβλέπει τον κόσμο. Είναι φανερό ότι προσπαθούσαν με κάποιους τρόπους να προβλέψουν τα έκτακτα φυσικά φαινόμενα και ιδίως τα απειλητικά, παρατηρώντας τους «οιωνούς» από το φως του ήλιου, το πέταγμα ή το κρώξιμο των πουλιών, το φεγγάρι, οι άκαιρες φωνές των ζώων, κτλ. Οι εκτεταμένοι θάνατοι ψαριών και πουλιών, αποτελούσαν σημεία που λάμβαναν πολύ σοβαρά υπ'όψη τους.

Λαογραφία Τα παλιά χρόνια, οι κάτοικοι της Σαντορίνης θεωρούσαν ότι η Παλαιά και η Νέα Καμένη ήταν κατοικίες δαιμόνων.

Τα Ηφαίστεια Τα Ηφαίστεια διοργανώνονται τον Αύγουστο από τον Δήμο Θήρας σε όλα τα Δημοτικά Διαμερίσματα του Δήμου και περιλαμβάνουν μουσικοχορευτικές και θεατρικές παραστάσεις, εκθέσεις, συναυλίες και αθλητικές δραστηριότητες. Αποκορύφωμα των εκδηλώσεων είναι η εικονική έκρηξη του ηφαιστείου με ρίψη χιλιάδων βεγγαλικών, την οποία ακολουθεί μεγάλο γλέντι στο χώρο μπροστά από τη Μητρόπολη των Φηρών με προσφορά παραδοσιακών μεζέδων (ντοματοκεφτέδες και φάβα) και άφθονου κρασιού. Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα μορφή εξορκισμού του κακού και εξευμενισμού των υποχθόνιων στοιχείων της φύσης. Κάθε χρόνο ο εορτασμός των Ηφαιστείων σηματοδοτεί το επιτυχές πέρασμα της θερινής περιόδου χωρίς κανένα ξέσπασμα της φύσης. Είναι γεγονός ότι η αναγκαιότητα ρίψης βεγγαλικών κατά τον εορτασμό αυτόν δεν προκύπτει από καμία λογική, ο μόνος λόγος που ακούγεται από πολλούς ντόπιους είναι «για το καλό». Η εθιμική πλέον τήρηση αυτού του εορτασμού λαμβάνει χαρακτήρα ομοιοπαθητικής μαγείας. Διανύουμε ήδη το 2007 και το ηφαίστειο της Σαντορίνης, γνωστό για μεγάλες και θορυβώδεις εκρήξεις, παραμένει εδώ και 50 χρόνια σε κατάσταση εντυπωσιακής, αν και φαινομενικής, ηρεμίας και αδράνειας. Κανένας επιστήμονας σε κανένα Πανεπιστήμιο του κόσμου δεν πιστεύει πως η δράση του τελείωσε το 1950, τουναντίον μοιάζουν σκεπτικοί, προβληματισμένοι και μελετούν τη σχέση που τυχόν υπάρχει ανάμεσα στο χρονικό διάστημα ηρεμίας και την ένταση των εκρηκτικών φάσεων. Η τελειοποίηση των τεχνολογικών μέσων και η δυνατότητα ελέγχου και παρακολούθησης της παρούσας φάσης μπορούν να δώσουν περισσότερα στοιχεία στους μελετητές και να βοηθήσουν σε μια πιθανή πρόβλεψη της επόμενης εκρηκτικής φάσης.

Νέα Καμένη Θήρας

Το ζήτημα είναι ότι όσο κι αν νιώθει κάποιος την προστατευτική σκέπη της τεχνολογίας, το δέος μπροστά στο άγνωστο ή το λίγο γνωστό είναι αξεπέραστο. Είναι δύσκολο να καταλάβει κάποιος τι σημαίνει η μυστηριώδης αυτή εκκρεμόητητα για κάποιον που έχει μια μικρή ή μεγάλη σχέση με τη Σαντορίνη. Όπως αναφέρει η συγγραφέας Μίτσα Μονιούδη – Συρίγου σε άρθρο της στην εφημερίδα «Θηραϊκά Νέα», πολλές οικογένειες εγκατέλειψαν το νησί κατά τα έτη 1925, 1939 και 1950 και την απόφασή τους ενίσχυσε η ηφαιστειακή δραστηριότητα. Σήμερα πολλοί είναι εκείνοι που επενδύουν τεράστια χρηματικά ποσά σε επιχειρήσεις και κατοικίες στη Σαντορίνη. Οι τιμές των ακινήτων έχουν ανέλθει σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα, γεγονός που αποτρέπει πολλούς καταγόμενους από το νησί να διατηρήσουν τις περιουσίες τους. Αντίθετα αρκετοί ξένοι καταφέρνουν να αγοράσουν εκτάσεις και κτίρια. Η αγορά ακινήτων στην περιοχή είναι βέβαιο ότι θα επηρεαστεί καθοριστικά από μια ενεργοποίηση του ηφαιστείου. Ακόμα και στην περίπτωση που το πρόδρομο στάδιο είναι αρκετά μακρόχρονο και η επιδείνωση των φαινομένων βραδύνει πολύ, η αγορά θα γνωρίσει εξαιρετική κρίση. Οι τιμές των ακινήτων θα πέσουν δραματικά, αλλά μπορεί να συμβεί και το αντίθετο. Είναι σίγουρο ότι το πλησίασμα ενός τέτοιου φαινομένου άλλους θα συγκινήσει κι άλλους θα τους τρομοκρατήσει. Η εικόνα της περιοχής, χωρίς να λάβουμε υπόψη τα όσα λένε οι ειδικοί, δεν δείχνει ίδια. Τα νησιά Νέα και Παλαιά Καμμένη συχνά πλαισιώνονται από πράσινα ρεύματα, άλλοτε έντονα κι άλλοτε λιγότερο έντονα. Το στενό πέρασμα μεταξύ Νέας και Παλαιάς Καμμένης έχει ζωηρό πράσινο χρώμα και είναι εμφανής η ροή πράσινου νερού. Η κατάσταση γίνεται χειρότερη όταν πάμε στο έξω από την περίμετρο της καλδέρας Κολούμπο. Η σεισμική του δραστηριότητα είναι συνεχής και τα αναβλήματα έχουν θερμοκρασία 220ο C.

Εικόνες από την Νέα Καμένη

Ηφαιστειακά πετρώματα και σιδηρούχα νερά στην Νέα Καμένη. Διακρίνονται απέναντι οι Λάβες του Γεωργίου (1866-1870) και από την πλευρά του φωτογράφου οι Λάβες Ρεκ (1940).

Ηφαιστειακά πετρώματα στην Νέα Καμένη. Λάβες Ρεκ (1940)

Κρατήρας, Νέα Καμένη.

Νέα Καμένη Θήρας

Αναφορές [1] http:/ / toolserver. org/ ~geohack/ geohack. php?language=el& pagename=%CE%9D%CE%AD%CE%B1_%CE%9A%CE%B1%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B7_%CE%98%CE%AE%CF%81%CE%B1%CF%82& params=36. 4_N_25. 4_E_type:isle_region:GR_scale:30000 [2] Ίρις Τζαχίλη: Οι Αρχές της αιγαιακής προϊστορίας: Οι ανασκαφές στην Θήρα και την Θηρασιά τον 19ο αιώνα, Η Καθημερινή, Αθήνα 2006 [3] Global Volcanism Program: "Santorini" (http:/ / www. volcano. si. edu/ world/ volcano. cfm?vnum=0102-04=& volpage=erupt) [4] Pyle D., Elliott J.: "Quantitative morphology, recent evolution, and future activity of the Kameni Islands volcano, Santorini, Greece" (http:/ / geosphere. geoscienceworld. org/ cgi/ content/ abstract/ 2/ 5/ 253)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Ινστιτούτο Μελέτης και Παρακολούθησης του Ηφαιστείου Σαντορίνης (ΙΜΠΗΣ) (http://ismosav.santorini. net/) • Η δημιουργία της Παλαιάς και της Νέας Καμένης (http://ismosav.santorini.net/uploads/media/ Creation_of_Palea_and_Nea_Kameni_01.pdf) • ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. - Ναυτίλος - Ηφαιστειακή Δραστηριότητα Σαντορίνης (http://www.nautiloshcmr.gr/santorini. asp) • Ηφαιστειολογικός χάρτης της Παλαιάς και της Νέας Καμένης (http://ismosav.santorini.net/uploads/media/ Hfaisteiologikos_xartis_Paleas_kai_Neas_Kamenis.pdf)

Νίσυρος Νίσυρος Συντεταγμένες: 36°35′12″N 27°10′02″E36.5867, 27.1672 [1] Νίσυρος

Δορυφορική φωτογραφία από τον Landsat. Δεξιά κάτω η Νίσυρος, στη μέση, επάνω, το Γυαλί. Γεωγραφία

Αρχιπέλαγος

Αιγαίο Πέλαγος

Σύμπλεγμα

Δωδεκάνησα

Έκταση

41,4 τ.χλμ Χώρες Ελλάδα

Περιφέρεια

Νοτίου Αιγαίου

Νομός

Δωδεκανήσου

Πρωτεύουσα

Μανδράκι Δημογραφικά Χαρακτηριστικά

Πληθυσμός

948 (απογραφής 2001) Ιστότοπος www.nisyros.gr

[2]

Η Νίσυρος είναι νησί του νότιου Αιγαίου και ένα από τα Δωδεκάνησα. Ανήκει στην ομάδα των αρχαίων Νοτίων Σποράδων, και βρίσκεται δυτικά της Ρόδου, ανάμεσα στην Κω, την Τήλο και την Αστυπάλαια.

Νίσυρος Συγκεκριμένα, απέχει 8 μίλια ΒΔ. της Τήλου, και 10 μίλια νότια της Κω στην οποία και υπάγεται διοικητικά. Ο πληθυσμός της το 1950 αριθμούσε 2.516 κατοίκους. Κατά την τελευταία απογραφή (2001), ο πληθυσμός της ανερχόταν στους 948 κατοίκους. Πρωτεύουσα του νησιού είναι το Μανδράκι. Άλλα χωριά της Νισύρου είναι ο Εμπορειός, οι Πάλοι, τα Νικειά και τα Λουτρά.

Γεωγραφία Η Νίσυρος αποτελείται από ηφαιστειογενή βουνά, ενώ το κέντρο της νήσου καταλαμβάνει μεγάλος κρατήρας διαμέτρου 4 χλμ., από τον πυθμένα και μέχρι την επιφάνεια του οποίου απαντάται θείο. Ένας άλλος μικρότερος κρατήρας υψώνεται στα 700 περίπου μέτρα, δίνοντας και το μεγαλύτερο υψόμετρο της νήσου. Στη νήσο αναβλύζουν επίσης πολλές θερμοπηγές, εκ των οποίων οι κυριότερες είναι στα Λουτρά. Η μορφολογία της έχει επηρεαστεί από το ηφαίστειο και το ηφαιστειογενές της έδαφος που είναι πολύ εύφορο και ευνοεί Κρατήρας ηφαιστείου στη Νίσυρο τη δενδροκομία και την πλούσια βλάστηση. Έχει έκταση 41 τετραγωνικά χιλιόμετρα, υψόμετρο 698 μέτρα και μήκος ακτών 30 χιλιόμετρα. Δυτικά και βόρεια της Νισύρου βρίσκονται τέσσερις νησίδες, τα λεγόμενα Νισύρια.

Οικονομία Οι περισσότεροι κάτοικοι ασχολούνται με την γεωργία, την αλιεία και τον τουρισμό. Το μεγαλύτερο έσοδο του νησιού όμως, προέρχεται από την εκμετάλλευση της ελαφρόπετρας, με την οποία απασχολούνται αρκετοί κάτοικοι στο νησάκι Γυαλί, που απέχει 3 μίλια από την Νίσυρο, καθώς και από την εκμετάλλευση του περλίτη. Το ηφαίστειο της Νισύρου με τον κρατήρα του Στεφάνου αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα του νησιού.

Μυθολογία Η γένεσή της συνδέεται με τη μυθική φαντασία των Αρχαίων Ελλήνων. Η Νίσυρος γεννήθηκε σύμφωνα με το μύθο της Γιγαντομαχίας. Η μητέρα των πάντων Γη, έστρεψε τους θνητούς Γίγαντες κατά των αθάνατων θεών του Ολύμπου. Οι θεοί καταδίωξαν τους Γίγαντες, οι οποίοι υποχώρησαν έντρομοι. Ο θεός της θάλασσας Ποσειδώνα είχε αναλάβει, κατόπιν εντολής του Δία, να εξαφανίσει το Γίγαντα Πολυβώτη, ο οποίος διέσχισε φοβισμένος το Αιγαίο προκειμένου να σωθεί. Ο Ποσειδώνας τον πρόφτασε κοντά στην Κω. Με την τρίαινά του, απέσπασε ένα τμήμα από την Κω και το εκσφενδόνισε εναντίον του Πολυβώτη. Ο Ποσειδώνας πέτυχε το Γίγαντα και τον καταπλάκωσε. Το κομμάτι αυτό της Κω έγινε η Νίσυρος.

Νίσυρος

Ιστορία Κατά τους Περσικούς πολέμους η Νίσυρος μαζί με την Κάλυμνο και την Κω υπάγονταν στο Βασίλειο της Αλικαρνασσού υπό την Αρτεμισία. Στη συνέχεια ακολούθησε την τύχη των υπολοίπων πέριξ αυτής νήσων. Καταλήφθηκε από τους Ιταλούς το 1912, οι οποίοι εξουσίαζαν το νησί μέχρι την προσάρτησή της στην Ελλάδα το 1948.

Έθιμα Το πανηγύρι της Παναγιάς της Σπηλιανής το Δεκαπενταύγουστο είναι το πιο γνωστό έθιμο του νησιού. Στην ακολουθία του Εσπερινού ψάλλεται στο τέλος ένα μοιρολόι που θυμίζει Μ.Εβδομάδα και τη Μ.Παρασκευή. Οι Νισύριοι έχουν συνθέσει δικά τους εγκώμια για τη γιορτή. Μετά την ακολουθία του Εσπερινού προσφέρεται νηστήσιμο δείπνο και παραδοσιακοί λουκουμάδες. Κατά την ακολουθία του Όρθρου γίνεται το κόλλυβο της Παναγίας με τη συνοδεία μοιρολογιών από τις εννιαμερίτισσες, οι οποίρε έχουν φέρει και τα υλικά για το κόλλυβο. Οι εννιαμερίτισσες είναι γυναίκες που έχουν κάνει τάμα να περάσουν 9 μερόνυχτα προσευχής στα κελιά της μονής, προσφέροντας διάφορες εργασίες για την καθαριότητα και την προετοιμασία του μοναστηριού κατά τη διάρκεια του πανηγυριού. Μετά το τέλος της λειτουργίας το κόλλυβο μεταφέρεται μαζί με την εικόνα της Παναγίας και με τη συνοδεία της πομπής των πανηγυριωτών από το Ηγουμενείο στην τραπεζαρία της μονής, όπου παρατίθεται πάνδημο γεύμα. Μετά το τέλος του γεύματος κάθε προσκυνητής ασπάζεται τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, δέχεται από τον ιερέα κόλλυβα και αφήνει τον οβολό του για την αντιμετώπιση των εξόδων του γεύματος.

Ο δήμος Νισύρου Ο δήμος Νισύρου περιλαμβάνει το νησί της Νισύρου, καθώς και τις γύρω νησίδες. Αναλυτικά οι οικισμοί και οι νησίδες που αποτελούν τον δήμο Νισύρου: Δ.δ. Μανδρακίου [ 708 ] • το Μανδράκι [ 682 ] • το Γυαλί (νησίδα) [ 10 ] • η Κανδελιούσσα (νησίδα, φάρος) [0] • τα Λουτρά [ 16 ] Δ.δ. Εμπορειού [ 192 ] • ο Εμπορειός [ 25 ] • ο Άγιος Αντώνιος (νησίδα) [ 0 ] • οι Πάλοι [ 167 ]

Ο δήμος Νισύρου

• η Στρογγύλη (νησίδα) [ 0 ] Δ.δ. Νικιών [ 48 ] • • • •

τα Νικιά [ 48 ] το Αυλάκι [ 0 ] τα Παχειά (νησίδα) [ 0 ] η Περγούσσα (νησίδα) [ 0 ]

Με την εφαρμογή της νέας διοικητικής διαίρεσης της χώρας κατά το Πρόγραμμα Καλλικράτης το 2011 ουδεμία μεταβολή επήλθε στο Δήμο, σύμφωνα με το άρθρο 1,§ 2.10.Γ. αυτού.

Νίσυρος

Σημειώσεις Λεπτομερείς ναυτιλιακές πληροφορίες για την νήσο Νίσυρο παρέχει ο Ελληνικός Πλοηγός 4ος τόμος και ιδιαίτερα ο χάρτης ελληνικής έκδοσης: ΧΕΕ-4513, που καλύπτει και την νήσο Τήλο.

Βιβλιογραφία • "Νίσυρος: Της λάβας και του πελάγους". Ειδικό αφιέρωμα περιοδικού Γεωτρόπιο τεύχος 80, σ. 76-81 (Οκτ.. 2001)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Δήμος Νισύρου [2] • Πληροφορίες για τη Νίσυρο [3] • Η Νίσυρος [4] •

Ντοκιμαντέρ: Νίσυρος, κάτω απ' το ηφαίστειο [5] (προβολή [6]) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)

Παραπομπές [1] http:/ / toolserver. org/ ~geohack/ geohack. php?language=el& pagename=%CE%9D%CE%AF%CF%83%CF%85%CF%81%CE%BF%CF%82& params=36. 5867_N_27. 1672_E_type:isle [2] http:/ / www. nisyros. gr [3] http:/ / www. nisyros. co. uk/ nisyros. html [4] http:/ / www. islasdelegeo. com/ greek/ islands/ nisyros/ [5] http:/ / www. ert-archives. gr/ V3/ public/ pop-info. aspx?tid=0000006670& tsz=0& act=mInfo [6] http:/ / www. ert-archives. gr/ V3/ public/ pop-view. aspx?tid=0000006670& tsz=0& act=mMainView

Ψάρωνας Ψάρωνας Συντεταγμένες: 38°11′04″N 26°01′24″E38.18444, 26.02333 [1] Ο Ψάρωνας είναι ένα νεότερο σβησμένο ηφαίστειο που βρίσκεται στο νότιο άκρο της Χίου, εγγύτατα και δυτικά του λιμένα Εμπορειού. Σήμερα αποτελεί ένα σύνθετο ηφαιστειακό θόλο με τρεις μαστοειδείς κορυφές από τις οποίες η υψηλότερη φθάνει τα 198 μέτρα. Η μέγιστη διάμετρος της βάσης του είναι περίπου 1700 μέτρα. Οι παλαιές λάβες του ηφαιστείου παρουσιάζουν δακτυλιοειδείς σχηματισμούς.

Πηγές • "Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Δρανδάκη" τομ.ΚΔ΄, σελ.818

Παραπομπές [1] http:/ / toolserver. org/ ~geohack/ geohack. php?language=el& pagename=%CE%A8%CE%AC%CF%81%CF%89%CE%BD%CE%B1%CF%82& params=38_11_04_N_26_01_24_E_type:mountain

Ισλανδία

Εϊγιαφιατλαγιοκούλ Εϊγιαφιατλαγιοκούλ

Εϊγιαφιατλαγιοκούλ Εϊγιαφιατλαγιοκούλ (Ισλανδία)

Συντεταγμένες: 63°38′N 19°36′W63.633, -19.6 [1] Το Εϊγιαφιατλαγιοκούλ (Ισλανδικά:Eyjafjallajökull προφέρεται [ˈɛɪjaˌfjatlaˌjœːkʏtl̥]) είναι ηφαίστειο της Ισλανδίας, στα νότια του νησιού, 125 χιλιόμετρα ανατολικά της πρωτεύουσας της χώρας Ρέυκιαβικ. Με το ίδιο όνομα αναφέρεται και ο παγετώνας που καλύπτει τον ηφαιστειακό όγκο. Το όνομά του είναι σύνθετο μεταφραζόμενο στην ελληνική ως "νησιωτοπαγετωνοκορφή", (κορυφή νησιωτικού παγετώνα)

Γενικά Ο παγετώνας Εϊγιαφιατλαγιοκούλ καλύπτει έκταση 100 τετραγωνικών χιλιομέτρων και κινείται νότια του ηφαιστείου καταλήγοντας κοντά στις ακτές του Ατλαντικού. Το ηφαίστειο παρουσιάζει συχνή δραστηριότητα από τον 9ο αιώνα, περίοδο της εγκατάστασης των πρώτων κατοίκων στην Ισλανδία, και εξερράγη διαδοχικά τα έτη 902, 1612, 1821 και 1823 και 2010[2] . Η διάμετρος του κρατήρα του είναι 3-4 χιλιόμετρα. Η έκρηξη του Απριλίου 2010 δημιούργησε μεγάλο ηφαιστειακό νέφος που κάλυψε το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, και προκάλεσε διακοπή των αεροπορικών μεταφορών, κυρίως στη βορειοδυτική Ευρώπη[3] .

Εϊγιαφιατλαγιοκούλ

Έκρηξη Συγκεκριμένα το ηφαίστειο αυτό εξερράγη στις 14 Απριλίου του 2010 εκτινάσσοντας τεράστιες ποσότητες σε κυβικά χιλιόμετρα ηφαιστειακής τέφρας που κάλυψε τη βόρεια Ευρώπη και έφθασε μέχρι τη Ρωσία. Η νέα αυτή ενεργοποίησή του άρχισε ν΄ αναφαίνεται από τα τέλη του Δεκεμβρίου του 2009 με μία επαναλαμβανόμενη σειρά μικροσεισμών αύξουσας έντασης. Στις 20 Μαρτίου σημειώθηκε σε αρκετή απόσταση από τον κρατήρα μια πολύ μεγάλη εκτόνωση αερίων η οποία και ενεργοποίησε τις υπηρεσίες ασφαλείας της Χώρας. Το Εϊγιαφιατλαγιοκούλ κατά τη διάρκεια έκρηξης στις 27 Στις 27 Μαρτίου η έκρηξη ξεκίνησε με εκτίναξη Μαρτίου 2010 τεραστίων ποσοτήτων ατμού υγροποιημένου πάγου γεγονός που οδήγησε στην απομάκρυνση των κατοίκων της γύρω περιοχής. Στη συνέχεια μετά τους ατμούς ακολούθησε μικρή ύφεση και στις 14 Απριλίου άρχισε να εκτινάσεται ηφαιστειακή τέφρα. Η δραστηριότητα αυτή του ηφαιστείου συνεχίσθηκε με φθίνουσα όμως πορεία για 6 ημέρες. Μέχρι τις 20 Απριλίου είχε χάσει περίπου το 80% της αρχικής έντασής της.

Μέτρα ασφαλείας Στα έκτακτα μέτρα που έλαβε η Υπηρεσία Eurocontrol των Βρυξελλών της Ε.Ε.(*), από τη πρώτη στιγμή της εκτίναξης της ηφαιστειακής τέφρας, ήταν και η διακοπή των αεροπορικών συγκοινωνιών της Ευρώπης, με σταδιακό κλείσιμο των αεροδρομίων, προκειμένου έτσι ν΄ αποφευχθεί αεροπορικό δυστύχημα. Το μέτρο αυτό προκάλεσε το μεγαλύτερο χάος των αεροσυγκοινωνιών στην Ευρώπη από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, με συνέπεια να δεχθεί πολλές επικρίσεις ακόμη και ως υπερβολικό. Μεταξύ των κυρίων επικριτών του μέτρου ήταν ο Άγγλος βουλευτής Φίλιπ Μπράντμπερν που το χαρακτήρισε "νωθρή αντίδραση των Βρυξελλών" ταυτίζοντάς την μ΄ εκείνον που σαλιώνει το δάκτυλό του για να βρει τη διεύθυνση του ανέμου, ενώ ο επικεφαλής του Ιδρύματος Σούμαν που εδρεύει στις Βρυξέλλες Ζαν-Ντομινίκ Τζουλιάνι σχολίασε ότι κίνητρο του μέτρου ήταν «περισσότερο ο φόβος και λιγότερο η επιστήμη». Παρά ταύτα ο Γάλλος υπουργός εξωτερικών Μπερνάρ Κουσνέρ μιλώντας σε γαλλικό ραδιοφωνικό σταθμό ομολόγησε ότι «η Ε.Ε. δεν αντέδρασε σωστά και θα πρέπει ν΄ αναπροσαρμόσουμε τις οδηγίες» δικαιολογώντας ότι αυτό συνέβη επειδή δεν υπήρξε ανάλογο περιστατικό στο παρελθόν. • (*) Η Υπηρεσία Eurocontol είναι ο Διεθνής Οργανισμός Ασφάλειας Αεροπλοΐας της Ε.Ε. που εδρεύει στις Βρυξέλλες και είναι αρμόδιος του ελέγχου και της επίβλεψης της ασφάλειας όλων των εμπορικών (πολιτικών) πτήσεων που πραγματοποιούνται πάνω, από και πρός τα κράτη μέλη της Ε.Ε., που υπολογίζονται σε περίπου 28.000 πτήσεις το εικοσιτετράωρο.

Εϊγιαφιατλαγιοκούλ

Επιπτώσεις Οικονομικές Σύμφωνα με τα κατ΄ εκτίμηση στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Διεθνής Ένωση Αερομεταφορών , η γνωστή ΙΑΤΑ, η έκρηξη του εν λόγω ηφαιστείου, σε συνδυασμό των μέτρων ασφαλείας που λήφθηκαν προκάλεσε τις ακόλουθες επιπτώσεις σε αριθμούς: 1. 1,7 δις. δολάρια συνολικό κόστος στις αεροπορικές εταιρείες, όπου μόνο το τριήμερο 17-19 Απριλίου που το πρόβλημα ήταν εντονότερο ήταν της τάξεως των 400 εκατομ. δολ. την ημέρα. 2. Στο ίδιο τριήμερο ακυρώθηκαν περί τις 60.000 πτήσεις. 3. Μείωση του ετήσιου τζίρου της αεροπορικής βιομηχανίας σε ποσοστό 25% 4. Περίπου 3,5 εκατ. επιβάτες ταλαιπωρήθηκαν στο αυτό τριήμερο 5. Το κόστος ακυρώσεων πτήσεων για τις εταιρείες στο ίδιο τριήμερο έφθασε τα 120 εκατομ. δολ. 6. Αντίθετα, με τα μέτρα ασφαλείας, εξοικονομήθηκαν περίπου τα 330 εκατομ δολάρια από τα καύσιμα των αεροσκαφών που καθηλώθηκαν κατά το ίδιο διάστημα. 7. Τέλος υπολογίσθηκε ότι 150 ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρείες επηρεάστηκαν από την εν λόγω έκρηξη του Εϊγιαφιατλαγιοκούλ.

Περιβαλλοντικές Σύμφωνα με εκτίμηση των ειδικών οι επιπτώσεις της έκρηξης αυτής στο περιβάλλον αναμένονται οι ελάχιστες από το γεγονός ότι η έντασή της ήταν σχετικά πολύ μικρή συγκριτικά με εκείνη του Πινατούμπο των Φιλιππίνων που σημειώθηκε το 1991. Η εκτίμηση αυτή βασίσθηκε και στο γεγονός ότι τόσο το σύννεφο της ηφαιστειακής τέφρας δεν έφθασε σε πολύ υψηλά επίπεδα όσο και η περιεκτικότητα αυτών σε θείο ήταν πολύ μικρή. Αντίθετα εκτιμούν ότι περισσότερο ωφέλησε περιβαλλοντικά, τον ευρωπαϊκό χώρο γενικότερα, από την εξοικονόμηση ρύπων, λόγω της πενθήμερης διακοπής των αερομεταφορών και της καθήλωσης των αεροσκαφών, ένεκα των μέτρων ασφαλείας.

Παραπομπές

[1] http:/ / toolserver. org/ ~geohack/ geohack. php?language=el& pagename=%CE%95%CF%8A%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%B1%CF%84%CE%BB%CE%B1%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CE%B params=63_38_N_19_36_W_ [2] Ηφαιστειακή δραστηριότητα του Eyjafjallajökull (http:/ / scienceblogs. com/ eruptions/ 2010/ 03/ increasing_signs_of_activity_a. php) [3] Τα Νέα, Ηφαίστειο σταματά τις πτήσεις στην Ευρώπη (http:/ / www. tanea. gr/ default. asp?pid=2& ct=2& artid=4569992)

Χβαννανταλσνγιούκουρ Χβαννανταλσνγιούκουρ Συντεταγμένες: 64°00′N 16°39′W64, -16.65 [1]

Χβαννανταλσνγιούκουρ Χβαννανταλσνγιούκουρ (Ισλανδία)

Το Χβαννανταλσνγιούκουρ (ισλανδικά: Hvannadalshnjúkur) είναι ηφαίστειο στα νοτιοανατολικά της Ισλανδίας. Είναι το υψηλότερο όρος της χώρας. Μια μέτρηση που ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο του 2005 καθόρισε το ύψος του σε 2.110 μέτρα ενώ σε προηγούμενη μέτρηση είχε βρεθεί στα 2.119 μέτρα. Το ηφαίστειο βρίσκεται στα όρια του Εθνικού Πάρκου Σκαφτάφελλ και απλώνεται κάτω από τον παγετώνα Öræfajökull . Το όνομα του παγετώνα σημαίνει παγετώνας της καταστροφής, και ονομάστηκε έτσι μετά από μεγάλες ηφαιστειακές εκρήξεις το 1362 που κατέστρεψαν πολλά αγροκτήματα στην περιοχή. Το ηφαίστειο εξερράγη για τελευταία φορά το 1727 και, παρά την επαναδημιουργία των αγροκτημάτων, η περιοχή είναι ακόμα γνωστή ως Öræfi, δηλαδή 'ακαλλιέργητη γη. Η αναρρίχηση στην κορυφή του Χβαννανταλσνγιούκουρ είναι δυνατή μόνο διασχίζοντας τον παγετώνα.

Εξωτερικές συνδέσεις • Εικόνες Ηφαιστείων της Ευρώπης [2]

Παραπομπές

[1] http:/ / toolserver. org/ ~geohack/ geohack. php?language=el& pagename=%CE%A7%CE%B2%CE%B1%CE%BD%CE%BD%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%BB%CF%83%CE%BD%CE%B3%CE%B9%CE% params=64_N_-16. 65_E_type:mountain [2] http:/ / volcano. und. nodak. edu/ vwdocs/ volc_images/ europe_west_asia/ Oraefajokull. html

Ισπανία

Τέιντε Τέιντε Το Τέιντε (Teide) είναι ηφαίστειο που βρίσκεται στο νησί Τενερίφη (Κανάρια νησιά, Ισπανία). Με ύψος 3.718 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και πάνω από 7.000 μέτρα πάνω από το θαλάσσιο πυθμένα, είναι η υψηλότερη κορυφή στην Ισπανία, ο ξηράς κάθε Ατλαντικός Ωκεανός και το τρίτο μεγαλύτερο ηφαίστειο στον κόσμο μετρώντας από τη βάση του, μετά τα Mauna Loa και Mauna Kea, που βρίσκονται στο νησί της Χαβάης. Το ηφαίστειο και ο περιβάλλον χώρος του εμπεριέχονται στο Εθνικό Τέιντε Πάρκο του Teide, και από το 2007 αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Εκπαιδευτική Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών. Είναι το πιο συχνά επισκεπτόμενο πάρκο στην Ισπανία, και τις Κανάριες Νήσους. Το ηφαίστειο ήταν ιερό για τους αρχαίους κατοίκους του νησιού της Τενερίφης, το Guanches.

Συνδέσεις • Τέιντε [1]

Παραπομπές [1] http:/ / reddeparquesnacionales. mma. es/ parques/ teide/ index. htm

Ιταλία

Αίτνα Αίτνα Συντεταγμένες: 37°43′46″N 15°00′17″E37.7294, 15.0047 [1] Η Αίτνα είναι ένα ενεργό ηφαίστειο στις ανατολικές ακτές της Σικελίας, το μεγαλύτερο και υψηλότερο ενεργό ηφαίστειο στην Ευρώπη (ύψος 3.350 μέτρα). Η Αίτνα καλύπτει έκταση 1190 τετραγωνικών χιλιομέτρων με περιφέρεια βάσης 140 χιλιόμετρα, δηλαδή είναι τρεις φορές μεγαλύτερη από το Βεζούβιο. Είναι από τα πιο ενεργά ηφαίστεια στον κόσμο. Αν και οι εκρήξεις του μπορεί να είναι μερικές φορές πολύ καταστροφικές, γενικά δεν θεωρείται ιδιαίτερα επικίνδυνο και χιλιάδες κάτοικοι ζουν στις πλαγιές του ηφαιστείου και τις γύρω περιοχές. Το γόνιμο έδαφος είναι κατάλληλο για εκτεταμένες γεωργικές δραστηριότητες.

Αίτνα

Προέλευση ονόματος και Μυθολογία Η ονομασία Αίτνα μπορεί να προέρχεται από την ελληνική λέξη αίθω, που σημαίνει «καίγομαι», ή τη φοινικική λέξη «attano». Οι Άραβες ονόμαζαν το βουνό Gibel Utlamat, το βουνό της φωτιάς. Η ονομασία αυτή εξελίχτηκε αργότερα σε Mons Gibel κι έτσι στην τοπική διάλεκτο το ηφαίστειο ονομάζεται Mongibeddu. Στην Ελληνική μυθολογία, ο Αίολος είχε Φωτογραφία της έκρηξης του ηφαιστείου το 2002 από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό φυλακίσει τους ανέμους στις σπηλιές κάτω από την Αίτνα. Ο Γίγαντας Τυφών καταπλακώθηκε από το όρος Αίτνα, σύμφωνα με τον ποιητή Αισχύλο, και ήταν η αιτία των ηφαιστειακών εκρήξεων. Στη Ρωμαϊκή μυθολογία, ο Βούλκαν, θεός της φωτιάς, είχε το εργαστήριό του κάτω από την Αίτνα .

Αίτνα

Γεωλογία - Ιστορικές εκρήξεις Η ηφαιστειακή δραστηριότητα στην Αίτνα ξεκίνησε περίπου πριν 500.000 χρόνια, με υποθαλάσσιες εκρήξεις κατά μήκος των ακτών της Σικελίας. Πριν 35.000 χρόνια και για μια χρονική περίοδο περίπου 20.000 χρόνων, έλαβαν χώρα μερικές ιδιαίτερα ισχυρές εκρήξεις, στάχτη από τις οποίες είχε φτάσει ακόμα και μέχρι τη Ρώμη, περίπου 800 χιλιόμετρα βόρεια της Αίτνας. Πριν 3.500 χρόνια, μια ηφαιστειακή έκρηξη προκάλεσε μια γιγάντια κατολίσθηση στην ανατολική πλαγιά του βουνού. Το γεγονός μνημονεύει ο Διόδωρος ο Σικελιώτης και αποτελεί την πρώτη γνωστή μαρτυρία για έκρηξη της Αίτνας. Η επόμενη κατολίσθηση θα γινόταν μετά από 1500 περίπου χρόνια, δημιουργώντας καλντέρα. Το 396 π.Χ., λέγεται ότι μια έκρηξη της Αίτνας ματαίωσε τα σχέδια των Καρχηδονίων για εισβολή στις Συρακούσες κατά τον Πρώτο Σικελικό Πόλεμο.

Δείτε Ακόμη • Κατάνη

Παραπομπές [1] http:/ / toolserver. org/ ~geohack/ geohack. php?language=el& pagename=%CE%91%CE%AF%CF%84%CE%BD%CE%B1& params=37. 7294_N_15. 0047_E_type:mountain

Αλικούντι Αλικούντι Συντεταγμένες: 38°32′45″N 14°21′00″E38.54583, 14.35 [1] Αλικούντι

Γεωγραφία

Αρχιπέλαγος

Αρχιπέλαγος των Αιολίδων (νότια Τυρρηνική Θάλασσα)

Σύμπλεγμα

Αιολίδες Νήσοι

Έκταση

5,2 τ.χλμ

Υψηλότερη Κορυφή Φίλο ντελ Άρπα (675 μ) Χώρες Ιταλία

Δήμος

Λίπαρι

Επαρχία

Μεσσήνης

Περιφέρεια

Αυτόνομη Περιφέρεια Σικελίας

Δημογραφικά Χαρακτηριστικά Πληθυσμός

105 (απογραφής 2001)

Το Αλικούντι (Alicudi) είναι ένα μικρό ηφαιστειογενές νησί της νότιας Ιταλίας, ευρισκόμενο στο βορειοδυτικό άκρο του Αρχιπελάγους των Αιολίδων. Το όνομά του προέρχεται από παραφθορά του αρχαίου ελληνικού Ερικούσσα - οι Έλληνες εποικιστές το είχαν ονομάσει έτσι επειδή ήταν γεμάτο από ρείκια. Οι γεωλόγοι εκτιμούν ότι δημιουργήθηκε χάρη σε μια ηφαιστειακή έκρηξη γύρω στα 150.000 χρόνια πριν τις μέρες μας. Το ηφαίστειο του νησιού αποκαλείται από τους ντόπιους Filo dell'Arpa (χορδή της άρπας) και θεωρείται σβησμένο - η τελευταία έκρηξή του χρονολογείται βαθιά στην προϊστορία, πριν από περίπου 50.000

Αλικούντι

χρόνια, ή κατ' άλλους λίγο πιο πρόσφατα, πριν από 28.000. Μεταξύ των Αιολίδων Νήσων, το Αλικούντι θεωρείται το πιο απομονωμένο από τους σύγχρονους ρυθμούς ζωής και το πλέον ανέπαφο από τον τουρισμό. Υπάρχει μόλις μία ταβέρνα και καθόλου δρόμοι ή τράπεζες. Οι λιγοστοί κάτοικοι (105 - απογραφή 2001 [2]) ζουν κατά βάσιν από την αλιεία. Το νησί παράγει επίσης ροδάκινα και λάδι, καθώς και κηπευτικά για οικιακή χρήση. Διοικητικά υπάγεται στο Λίπαρι, απ' το οποίο απέχει 34 ναυτικά μίλια. Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το άρθρο Alicudi [11] [3] και την CC-BY-SA 3.0 . (ιστορικό/συντάκτες ).

[3]

της Ιταλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL

Παραπομπές [1] http:/ / toolserver. org/ ~geohack/ geohack. php?language=el& pagename=%CE%91%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%8D%CE%BD%CF%84%CE%B9& params=38_32_45_N_14_21_00_E_ [2] http:/ / dawinci. istat. it/ daWinci/ jsp/ MD/ dawinciMD. jsp?a1=m60G0c0I0& a2=m0a02048f8& n=1UH90009OG0& v=1UH07B07TL50000#asterisco [3] http:/ / it. wikipedia. org/ wiki/ Alicudi

Βεζούβιος Βεζούβιος Συντεταγμένες: 40°49′17″N 14°25′32″E40.8214, 14.4256 [1] Ο Βεζούβιος είναι ένα βουνό-ηφαίστειο στις δυτικές ακτές της Ιταλίας και σε απόσταση 12 χλμ. από τη Νάπολη. Πριν από την πρώτη του έκρηξη στα 79 μ.Χ., το θεωρούσαν σαν ένα απλό βουνό. Ο Στράβωνας μάλιστα λέει ότι το βουνό Ουεσούϊον (έτσι αποκαλεί το Βεζούβιο) ήταν σκεπασμένο με ωραίους αγρούς, εκτός από την κορυφή του, που ήταν επίπεδη, μαύρη και σκεπασμένη εδώ και κει και βγάζει το συμπέρασμα ότι το βουνό είχε πάρει φωτιά και είχε καεί, αλλά η φωτιά έσβησε, επειδή έλειπε το καύσιμο υλικό. Η πρώτη φοβερή έκρηξη του Βεζούβιου, που κατάστρεψε ολοκληρωτικά και εξαφάνισε μέσα στις λάβες της τρεις μεγάλες πόλεις, την Πομπηία, το Ηράκλειο και τις Σταβίες, έγινε στα 79 μ.Χ. Την έκρηξη την περιέγραψε ο Πλίνιος ο Νεότερος, που ήταν αυτόπτης μάρτυρας της καταστροφής. Άλλες μεγάλες εκρήξεις έγιναν στα 1794, στα 1872 και στα 1906, που προκάλεσαν μεγάλες καταστροφές και θανάτους πολλών ανθρώπων. Παρόλο τον κίνδυνο που διατρέχουν οι κάτοικοι και το ξέρουν, η περιοχή γύρω από το Βεζούβιο είναι πυκνά κατοικημένη, γιατί το ηφαιστειογενές έδαφος του βουνού είναι εξαιρετικά εύφορο. Τη μορφή και τη διαμόρφωση που έχει σήμερα ο Βεζούβιος την πήρε μετά από την έκρηξη του 79 μ.Χ., αν και οι διάφορες εκρήξεις που έγιναν αργότερα προξένησαν μερικές μεταβολές στην όψη του. Έχει τρεις κορυφές: Την Σόμμα βόρεια, τον καθαυτό Βεζούβιο νότια και το Οτταγιάνο ανάμεσα. Σήμερα, ο καθαυτό Βεζούβιος έχει περιφέρεια βάσης 45 χιλιόμετρα και η διάμετρος του κρατήρα του είναι 570 μέτρα περίπου. Το ύψος του μεταβάλλεται μετά από κάθε ισχυρή έκρηξη και είναι σήμερα 1.180 μέτρα. Οι πλαγιές του βουνού

Ο Βεζούβιος όπως φαίνεται από την Πομπηία

Εσωτερικό κρατήρα του Βεζούβιου

Βεζούβιος είναι κατάφυτες από κήπους και αγρούς μέχρι ένα ορισμένο ύψος. Ιδιαίτερα ευδοκιμούν τα αμπέλια από αρχαιότατα χρόνια. Τα κρασιά του Βεζούβιου τα εκτιμούσαν ιδιαίτερα από τη Ρωμαϊκή εποχή και είναι περιζήτητο το θαυμάσιο κρασί «Λάκριμα Κρίστι» (Δάκρυα του Χριστού).

[2] Το άρθρο βασίστηκε αρχικά σε αντίστοιχο άρθρο της Live-Pedia. (ιστορικό ). [11] Η εισαγωγή έγινε πριν την 1 Νοεμβρίου 2008, συνεπώς ισχύει η διπλή αδειοδότηση υπό την άδεια CC-BY-SA 3.0 και την GFDL [3] .

Παραπομπές [1] http:/ / toolserver. org/ ~geohack/ geohack. php?language=el& pagename=%CE%92%CE%B5%CE%B6%CE%BF%CF%8D%CE%B2%CE%B9%CE%BF%CF%82& params=40. 8214_N_14. 4256_E_type:mountain [2] http:/ / www. livepedia. gr/ index. php?title={{{1}}}& action=history [3] http:/ / www. gnu. org/ copyleft/ fdl. html

Βουλκάνο Βουλκάνο Συντεταγμένες: 38°24′N 14°58′E38.4, 14.967 [1] Βουλκάνο

Γεωγραφία Αρχιπέλαγος

Αρχιπέλαγος των Αιολίδων (νότια Τυρρηνική Θάλασσα)

Σύμπλεγμα

Αιολίδες Νήσοι

Έκταση

21 τ.χλμ

Υψηλότερη Κορυφή Μόντε Άρια (501 μ) Χώρες Ιταλία

Δήμος

Λίπαρι

Επαρχία

Μεσσήνης

Περιφέρεια

Αυτόνομη Περιφέρεια Σικελίας

Δημογραφικά Χαρακτηριστικά Πληθυσμός

715 (απογραφής 2001)

Το Βουλκάνο ή Βουρκάνου (ιταλικά Vulcano, σικελικά Vurcanu) είναι ηφαιστειογενές νησί του Αρχιπελάγους των Αιολίδων, ευρισκόμενο 14 ναυτικά μίλια βόρεια της Σικελίας. Στην πραγματικότητα αποτελείται από δύο νησιά, το Βουλκάνο και το Βουλκανέλο, τα οποία ενώνονται με έναν ισθμό που σκεπάζεται από τη θάλασσα όταν έχει τρικυμία. Η έκτασή του ανέρχεται σε 21 τ.χμ., ο πληθυσμός σε 715 κατοίκους (απογραφή 2001 [2]) και διοικητικά υπάγεται στο Δήμο Λίπαρι. Η απόσταση μεταξύ Βουλκάνο και Λίπαρι είναι λίγο μικρότερη από μισό μίλι. Το νησί ζει κυρίως από τον τουρισμό που συγκεντρώνει χάρη στις ιαματικές πηγές και τα λασπόλουτρα. Παράγει επίσης κρασί ίδιας ποιότητας με το σαντορινιό - τα αμπέλια εισήχθησαν το 19ο αιώνα από το Βρετανό Τζέιμς Στίβενσον, ο οποίος κατείχε το βόρειο κομμάτι του κυρίως νησιού από το 1860, αλλά το εγκατέλειψε μετά την επανενεργοποίηση του ηφαιστείου το 1888.

Βουλκάνο

Γεωλογικά χαρακτηριστικά Το Βουλκάνο είναι ένα από τα τέσσερα ενεργά ηφαίστεια της Ιταλίας, φιλοξενώντας πέντε κρατήρες: • Στο νότο βρίσκονται οι Μόντε Άρια (υψόμετρο 501 μέτρα), Μόντε Σαρατσένο (481) και Μόντε Λουτσία (188) - στρωματοηφαιστειακής προέλευσης και οι τρεις, βρίσκονται σε διαδικασία σχηματισμού κοινής καλδέρας. • Στο βορρά βρίσκεται το Βουλκανέλο (123), το οποίο αναδύθηκε από τη θάλασσα το 183 π.Χ.. • Στο κέντρο του νησιού βρίσκεται ο κώνος Φόσα που φιλοξενεί το Μεγάλο Κρατήρα (Gran Cratere). Ο κρατήρας σχηματίζει την καλδέρα Λέντια. Ο κρατήρας με την πιο έντονη πρόσφατη δραστηριότητα είναι ο Μεγάλος - υπολογίζεται ότι από τις αρχές της 4ης χιλιετίας π.Χ. μέχρι σήμερα έχει προκαλέσει τουλάχιστον επτά μείζονες εκρήξεις, με τελευταία αυτήν των ετών 1888-1890 που προκάλεσε δεκάδες θανάτους. Η έκρηξη αυτή προσέφερε πολύτιμα στοιχεία στον αυτόπτη μάρτυρα - Τζουζέπε Μερκάλι, τα οποία συντέλεσαν στη θεμελίωση της ηφαιστειολογίας ως σύγχρονης επιστήμης.

Προέλευση του ονόματος Για την ιστορία της περιοχής, βλ. Ιστορία των Αιολίδων Νήσων Οι Αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν το νησί Θηρασία και Θέρμεσσα και πίστευαν ότι στα έγκατά του κατοικούσε κατά καιρούς ο Ήφαιστος - ο Στράβων το ονομάζει «ἱερὰν Ἡφαίστου». Η σημερινή ονομασία προέρχεται από τους Ρωμαίους, οι οποίοι εντόπιζαν εκεί το εργαστήριο του Βούλκαν (το αντίστοιχο του Ηφαίστου στη ρωμαϊκή μυθολογία). Όταν έβλεπαν καπνό ή φωτιά να βγαίνει από τους κρατήρες, πίστευαν ότι πλησίαζε πόλεμος, επειδή θεωρούσαν πως ο Βούλκαν κατασκεύαζε νέα όπλα για το θεό Μαρς. Σε αντίθεση με τους Έλληνες που δίστασαν να το εποικίσουν λόγω των δηλητηριωδών αναθυμιάσεων, οι Ρωμαίοι εγκατέστησαν ένα μικρό πληθυσμό που ασχολήθηκε με την εξόρυξη αλουνίτη και θείου. Με το πέρασμα του χρόνου το νησί ταυτίστηκε με τα φαινόμενα που φιλοξενούσε, με αποτέλεσμα το όνομά του να χρησιμοποιείται γενικά για όλα τα ηφαίστεια. Εν συνεχεία μέσω της λατινικής γλώσσας, αυτό πέρασε στις περισσότερες γλώσσες της Ευρώπης - εξ' ου και οι λέξεις volcano στα αγγλικά, Vulkan στα γερμανικά, volcan στα γαλλικά κ.ο.κ. Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το άρθρο Vulcano [11] [2] GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 . (ιστορικό/συντάκτες ).

[2]

της Αγγλόγλωσσης Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την

Παραπομπές [1] http:/ / toolserver. org/ ~geohack/ geohack. php?language=el& pagename=%CE%92%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%BA%CE%AC%CE%BD%CE%BF& params=38_24_N_14_58_E_ [2] http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ Vulcano

Στρόμπολι Στρόμπολι Συντεταγμένες: 38°47′20″N 15°12′47″E38.789, 15.213 [1] Στρόμπολι

Γεωγραφία Αρχιπέλαγος

Αρχιπέλαγος των Αιολίδων (νότια Τυρρηνική Θάλασσα)

Σύμπλεγμα

Αιολίδες Νήσοι

Έκταση

12,6 τ.χλμ

Υψηλότερη Κορυφή Στρόμπολι (924-926 μ) Χώρες Ιταλία

Δήμος

Λίπαρι

Επαρχία

Μεσσήνης

Περιφέρεια

Αυτόνομη Περιφέρεια Σικελίας

Δημογραφικά Χαρακτηριστικά Πληθυσμός

572 (απογραφής 2001)

Στρόμπολι

Το Στρόμπολι (Stromboli) είναι ένα μικρό νησί στο Τυρρηνικό Πέλαγος, στο οποίο βρίσκεται ένα από τα τέσσερα ενεργά ηφαίστεια της Ιταλίας. Πρόκειται για μια από τις οκτώ Αιολίδες Νήσους, ένα ηφαιστειακό τόξο βόρεια της Σικελίας μάλιστα είναι η κατ' εξοχήν Αιολίδα, καθώς εκεί πιστευόταν ότι κατοικούσε ο «ταμίας των ανέμων» (Στράβων 1.2.11). Το σημερινό του όνομα είναι παραφθορά της αρχαιοελληνικής ονομασίας «Στρογγύλη», την οποία είχε αποκτήσει χάρις στο χαρακτηριστικό του σχήμα. Στο νησί ζουν σήμερα από 400 έως 750 μόνιμοι κάτοικοι. Η οικονομία παραδοσιακά βασιζόταν στα μεσογειακά προϊόντα: ελιές, κρασιά, σύκα και ψάρια. Μέχρι το 19ο αιώνα οι καλλιέργειες ανθούσαν, με αποτέλεσμα το νησί να φιλοξενεί 4.000 μόνιμους κατοίκους. Η οικονομική ύφεση που προκλήθηκε εξαιτίας της Ενοποίησης της Ιταλίας, οι συνεχιζόμενες εκρήξεις του ηφαιστείου και σεισμοί, καθώς και ο περονόσπορος που τη δεκαετία του '30 έπληξε την πιο κερδοφόρα από τις τοπικές επιχειρήσεις, αυτή του κρασιού, οδήγησαν τους κατοίκους στη μετανάστευση με κύριους προορισμούς την Αυστραλία και την Αμερική, οδηγώντας το νησί σε ερήμωση.

Έκρηξη του ηφαιστείου Στρόμπολι κατά το έτος 1980.

Σήμερα βασική πηγή εσόδων, πέρα από την αγροτική παραγωγή που καλύπτει κυρίως τοπικές ανάγκες, είναι ο τουρισμός.

Το ηφαίστειο Το νησί οφείλει την ύπαρξή του στα υλικά που εναποθέτουν οι εκρήξεις του ηφαιστείου, κατά τη διάρκεια μιας μακραίωνης διαδικασίας που ξεκίνησε πριν από περίπου 160.000 χρόνια και συνεχίζεται αδιάκοπα μέχρι σήμερα. Η τελευταία μεγάλη έκρηξη έλαβε χώρα στις 2 Αυγούστου 2008. Το ηφαίστειο στέκεται 926 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, αλλά στην πραγματικότητα βρίσκεται σε ύψος 2.000 μέτρων πάνω από τον πυθμένα της. Στην κορυφή του υπάρχουν τρεις ενεργοί κρατήρες. Χαρακτηριστικό γεωλογικό στοιχείο του αποτελεί η λεγόμενη «Sciara del Fuoco» (Ρυάκι της Φωτιάς), μια κοιλότητα σε σχήμα πετάλου που σχηματίστηκε με την πάροδο των τελευταίων 13.000 ετών, μετά από συνεχείς κατολισθήσεις στη βορειοδυτική πλευρά του κώνου. Τα γεγονότα αυτά ενέπνευσαν τον Ρομπέρτο Ροσελίνι να γυρίσει το 1949 την ταινία «Στρόμπολι», η οποία προσέλκυσε το ενδιαφέρον του κοινού και έδωσε ώθηση στον τουρισμό. Βορειοανατολικά του νησιού υπάρχει μια βραχονησίδα, το Στρομπολίκιο, το οποίο είναι απομεινάρι ενός παλαιότερου κρατήρα του ίδιου ηφαιστείου.

Στρόμπολι

Πηγές • Τα στοιχεία του παρόντος λήμματος ελήφθησαν από την αγγλόφωνη και γαλλόφωνη βικιπαίδεια.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Συλλογή φωτογραφιών. [2] • Γεωλογική ιστορία του νησιού. [3]

Παραπομπές [1] http:/ / toolserver. org/ ~geohack/ geohack. php?language=el& pagename=%CE%A3%CF%84%CF%81%CF%8C%CE%BC%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9& params=38. 789_N_15. 213_E_type:mountain_region:IT [2] http:/ / www. tboeckel. de/ EFSF/ efsf_stro/ efsf_stro. htm [3] http:/ / www. swisseduc. ch/ stromboli/ volcano/ geol/ index-en. html

Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες

Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες Ηφαίστειο Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2316779 Συνεισφέροντες: Alaniaris, Badseed, CHE, Diamond, Egmontaz, Franz, Hosiryuhosi, Kostisl, MARKELLOS, Morgatek, Omiros123, Templar52, Ttzavaras, V-astro, Veron, Xoristzatziki, 16 ανώνυμες επεξεργασίες Ισλούγκα Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2445039 Συνεισφέροντες: Alexikoua, Dipa1965, Infoscienceaddict, Okle, Templar52, Ttzavaras, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Φούτζι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2445095 Συνεισφέροντες: Infoscienceaddict, Kostisl, Patriot8790, Tony Esopi, Tsoklis 1, V-astro, Veron Σιναμπούνγκ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2445069 Συνεισφέροντες: Ewiki, Infoscienceaddict, Patriot8790, VJSC263IO Όρος Έλγον Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2444974 Συνεισφέροντες: Alaniaris, Consta, Ferengi, Infoscienceaddict, Lemur12, MARKELLOS, Tony Esopi Τιμπέστι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2445080 Συνεισφέροντες: Dada, Ekton, Fallacia83, Ferengi, Infoscienceaddict, Veron, 4 ανώνυμες επεξεργασίες Όρος Έλγον Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2444974 Συνεισφέροντες: Alaniaris, Consta, Ferengi, Infoscienceaddict, Lemur12, MARKELLOS, Tony Esopi Τιμπέστι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2445080 Συνεισφέροντες: Dada, Ekton, Fallacia83, Ferengi, Infoscienceaddict, Veron, 4 ανώνυμες επεξεργασίες Καλδέρα Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2429622 Συνεισφέροντες: Klearchoskapoutsis, Kostisl, Loveless, Templar52, Tony Esopi, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Μινωική έκρηξη Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2226567 Συνεισφέροντες: Ekton, Klearchoskapoutsis, MARKELLOS, Vanakaris, Μυρμηγκάκι, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Μόσυχλον Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2092168 Συνεισφέροντες: Atlantia, Costas78, Ferengi, Insider, TB5050, Tony Esopi, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Νέα Καμένη Θήρας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2235687 Συνεισφέροντες: ArgGeo, Atlantia, Aurilios, Blinder Seher, Geraki, Hirpex, Klearchoskapoutsis, MARKELLOS, Stella Konto, Tony Esopi Νίσυρος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2391505 Συνεισφέροντες: Adia, Atlantia, Aurilios, CommonsDelinker, Costas78, Egmontaz, Fantom, FocalPoint, Klidge, Korydaliotis, Koukoulis, Lord Makro, MARKELLOS, Pelagia, Templar52, Ttzavaras, V-astro, Αρχίδαμος, 11 ανώνυμες επεξεργασίες Ψάρωνας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1748660 Συνεισφέροντες: Dipa1965, Templar52 Εϊγιαφιατλαγιοκούλ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2445017 Συνεισφέροντες: C messier, Costas78, Egmontaz, FBW, Infoscienceaddict, Patriot8790, Templar52, Ttzavaras, Veron, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Χβαννανταλσνγιούκουρ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2445141 Συνεισφέροντες: CubicStar, Diamond, Egmontaz, Infoscienceaddict, Loveless, Mik, Tony Esopi, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Τέιντε Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2445138 Συνεισφέροντες: Infoscienceaddict, Ttzavaras, 7 ανώνυμες επεξεργασίες Αίτνα Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2444856 Συνεισφέροντες: Castielli, Infoscienceaddict, Kostisl, Loveless, MARKELLOS, Nikos-sora, Romanesco, Sp!ros, Tony Esopi, Veron, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Αλικούντι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2444934 Συνεισφέροντες: ArgGeo, Infoscienceaddict, Παναγιώτης Μπότσης Βεζούβιος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2444949 Συνεισφέροντες: Egmontaz, Infoscienceaddict, Kostisl, Lemur12, Loveless, MARKELLOS, Tony Esopi, 11 ανώνυμες επεξεργασίες Βουλκάνο Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2444979 Συνεισφέροντες: Infoscienceaddict, Ttzavaras, Παναγιώτης Μπότσης Στρόμπολι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2445077 Συνεισφέροντες: ArgGeo, Atlantia, Egmontaz, Infoscienceaddict, Παναγιώτης Μπότσης

Πηγές Εικόνων, Άδειες και Συνεισφέροντες

Πηγές Εικόνων, Άδειες και Συνεισφέροντες Αρχείο:Arenal-Volcano.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Arenal-Volcano.jpg Άδεια: άγνωστος Συνεισφέροντες: Lawikitejana, Nadavspi, Peter Andersen, Rémih, Xgeorg Αρχείο:MSH80 eruption mount st helens 05-18-80.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:MSH80_eruption_mount_st_helens_05-18-80.jpg Άδεια: άγνωστος Συνεισφέροντες: Austin Post, USGS Αρχείο:Paricutin_30_612.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Paricutin_30_612.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Photo credit: K. Segerstrom, U.S. Geological Survey Image:Cabaray.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Cabaray.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Image Science and Analysis Laboratory, NASA-Johnson Space Center. Αρχείο:Position of Mount Fuji.png Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Position_of_Mount_Fuji.png Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Gorgo, Shinme888 Αρχείο:Mt,Fuji 2007 Winter 28000Ft.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Mt,Fuji_2007_Winter_28000Ft.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Apalsola, Carpkazu, Morio, Winterkind, 5 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:MtFujiSunrise.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:MtFujiSunrise.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: User:Mark Grant Αρχείο:Mount Fuji - Switchbacks and Retaining Walls, May 2004.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Mount_Fuji_-_Switchbacks_and_Retaining_Walls,_May_2004.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0 Συνεισφέροντες: Delirium, RedWolf Image:Hokusai-fuji7.png Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Hokusai-fuji7.png Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: User:Red devil 666 Image:Shadow of Fuji 1974.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Shadow_of_Fuji_1974.jpg Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: Roger McLassus, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Image:MtFujiTorii.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:MtFujiTorii.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Batholith, Gorgo, Morio, Opponent Image:Mt_Fuji_Summit.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Mt_Fuji_Summit.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Derek Mawhinney Image:Mountfujijapan.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Mountfujijapan.jpg Άδεια: άγνωστος Συνεισφέροντες: Swollib Image:Mt Fuji NASA ISS002-E-6971 large.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Mt_Fuji_NASA_ISS002-E-6971_large.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Gorgo, Krtek, Morio, Wispanow Image:Welcome to the top of Mount Fuji.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Welcome_to_the_top_of_Mount_Fuji.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution 2.0 Συνεισφέροντες: Batholith, FlickrLickr, FlickreviewR, Nesnad, Teofilo, Tryphon, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Image:The_Great_Wave_off_Kanagawa.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:The_Great_Wave_off_Kanagawa.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Unknown Japanese copyists after w:Katsushika HokusaiKatsushika Hokusai Image:Hiroshige, Sugura street.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Hiroshige,_Sugura_street.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: J o, Morio, OceanSound, Petrusbarbygere, Red devil 666, Shakko Αρχείο:Wikipedia-logo.png Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Wikipedia-logo.png Άδεια: logo Συνεισφέροντες: Abigor, Bastique, Cary Bass, Guillom, Krinkle, Kwj2772, Mike.lifeguard, Mormegil, Richie, Rocket000, Schaengel89 Αρχείο:Sinabung.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Sinabung.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Rémih, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Emi Koussi-Tibesti Mountains-Chad.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Emi_Koussi-Tibesti_Mountains-Chad.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Bansp, Guérin Nicolas, Howcheng, Peko, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Image:Santorini Landsat.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Santorini_Landsat.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: NASA Αρχείο:Santorini Landsat.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Santorini_Landsat.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: NASA Αρχείο:Caldera from Akrotiri.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Caldera_from_Akrotiri.jpg Άδεια: Attribution Συνεισφέροντες: Κλέαρχος Π. Καπούτσης. Original uploader was Klearchoskapoutsis at el.wikipedia Αρχείο:Santorini_Nea_Kameni_1.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Santorini_Nea_Kameni_1.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.5 Συνεισφέροντες: Hartmut Inerle Εικόνα:Flag of Greece.svg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Flag_of_Greece.svg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: (of code) (talk) Αρχείο:Palaia Kameni and Nea Kameni.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Palaia_Kameni_and_Nea_Kameni.jpg Άδεια: Attribution Συνεισφέροντες: Κλέαρχος Π. Καπούτσης Αρχείο:Volcanic rocks in Nea Kameni.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Volcanic_rocks_in_Nea_Kameni.jpg Άδεια: Attribution Συνεισφέροντες: Κλέαρχος Π. Καπούτσης Αρχείο:Volcanic rocks in Nea Kameni 2.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Volcanic_rocks_in_Nea_Kameni_2.jpg Άδεια: Attribution Συνεισφέροντες: Κλέαρχος Π. Καπούτσης Αρχείο:Santorini_Nea_Kameni_2.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Santorini_Nea_Kameni_2.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.5 Συνεισφέροντες: Hartmut Inerle Αρχείο:Nisyros.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Nisyros.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Fxer, Phso2, TommyBee Αρχείο:GR Nisyros.PNG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:GR_Nisyros.PNG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: edited by w:nl:Gebruiker:Michiel1972M.Minderhoud Image:6223 Schlammkrater.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:6223_Schlammkrater.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Hans-Heinrich Hoffmann (uploaded: User HHHoffmann on de.wikipedia) Αρχείο:Dimos Nisyrou.png Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Dimos_Nisyrou.png Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: User:Pitichinaccio Εικόνα:Nuvola apps kaboodle.png Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Nuvola_apps_kaboodle.png Άδεια: άγνωστος Συνεισφέροντες: Alphax, CyberSkull, Gmaxwell, Kanonkas, Rocket000, The Evil IP address, Waldir, 1 ανώνυμες επεξεργασίες image:Iceland location map.svg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Iceland_location_map.svg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0 Συνεισφέροντες: User:NordNordWest Image:RedMountain.svg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:RedMountain.svg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Herzi Pinki Αρχείο:Fimmvorduhals 2010 03 27 dawn.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Fimmvorduhals_2010_03_27_dawn.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution 3.0 Συνεισφέροντες: User:Boaworm Αρχείο:Echium Wildpretii at The Teide.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Echium_Wildpretii_at_The_Teide.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution 2.0 Συνεισφέροντες: Flickr.com user "dcols" Αρχείο:Catania-Etna-Sicilia-Italy-Castielli CC0 HQ1.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Catania-Etna-Sicilia-Italy-Castielli_CC0_HQ1.JPG Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0 Συνεισφέροντες: User:Castielli Αρχείο:Etna eruption seen from the International Space Station.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Etna_eruption_seen_from_the_International_Space_Station.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: NASA Αρχείο:Isola Alicudi by Figiu.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Isola_Alicudi_by_Figiu.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0 Συνεισφέροντες: User:Figiu Αρχείο:Aeolian Islands greek.png Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Aeolian_Islands_greek.png Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: Aeolian_Islands_blank_map.png: NormanEinstein. derivative work: Panagiotis Botsis Αρχείο:Flag of Italy.svg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Flag_of_Italy.svg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: see below Αρχείο:Vesubio desde Pompeya.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Vesubio_desde_Pompeya.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.0 Συνεισφέροντες: jameschipmunk jameschipmunk

Πηγές Εικόνων, Άδειες και Συνεισφέροντες Αρχείο:Wnętrze krateru Wezuwiusz.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Wnętrze_krateru_Wezuwiusz.jpg Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: User:Radomil Αρχείο:Isola vulcano.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Isola_vulcano.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: User:Brisk g Αρχείο:DenglerSW-Stromboli-20040928-1230x800.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:DenglerSW-Stromboli-20040928-1230x800.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.0 Συνεισφέροντες: Haltiamieli, Jeanot, Juiced lemon, Mac9, Ulrichstill, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Stromboli Eruption.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Stromboli_Eruption.jpg Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: Wolfgang Beyer

Άδεια

Άδεια Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/