InnovationQuarter Jaarverslag TerugblIQ 2020 by InnovationQuarter

TERUGBLIQ INNOVATIONQUARTER JAARVERSLAG 2020

“ZorgTech helpt technische innovaties aan een blijvende plek in de gezondheidszorg.” SAMEN MET ONZE PARTNERS WERKEN WE AAN STERKE ECOSYSTEMEN EN CLUSTERS IN ONZE REGIO

€ 414 MLN. ADDITIONEEL PRIVAAT VERMOGEN AANGETROKKEN

1.286 NIEUWE ARBEIDSPLAATSEN GECREËERD

Inhoudsopgave

Missie, visie, profiel en kernwaarden

3. Onze resultaten

Samenvatting resultaten 2020

Innoveren 49

Verslag van de Raad van Commissarissen

Internationaliseren 53

Interview / MiGuide

Investeren 57

Voorwoord

Strategie, secretariaat EBZ en Human Capital 64 TerugblIQ1 14

Communicatie 68 Tot slot

Verslag van de Directie

Terugblik 2020

TerugblIQ3 70 Interview / Equalture

Realisatie versus doelstellingen (KPI’s)

Financiële realisatie

Vooruitblik 2021

Interview / African Bamboo

TerugblIQ2

4. Onze organisatie

Hoe zijn we georganiseerd?

Human Resource Management

TerugblIQ4 80 Interview / CEAD Group

1. Onze omgeving

Trends en ontwikkelingen

Aandeelhouders en Participanten

5. Onze governance

Langetermijnwaardecreatie 84

2. Onze strategie

Effectief bestuur en toezicht

Beloningen 89

Integrale inzet van kennis en netwerken

Risicobeheersing en verantwoording

Algemene vergadering

Sturen op impact vanuit een ecosysteembenadering 37 Innoveren

Bijlagen 90

Internationaliseren 40 Investeren 43

Financiёle kengetallen

Personalia directeur en leden van de Raad van

Interview / Krohne

Commissarissen per 31-12-2020

Toelichting belangrijkste indicatoren

De Jaarrekening 2020 van de Regionale Ontwikkelingsmaatschappij InnovationQuarter B.V. is integraal onderdeel van het InnovationQuarter Jaarverslag 2020 (TerugblIQ).

In dit jaarverslag laten we in een vijftal interviews ondernemers aan het woord met wie wij afgelopen jaar hebben gewerkt. Ondernemers die ieder op hun eigen manier een bijdrage leveren aan maatschappelijke uitdagingen in de regio. Dit zijn de ondernemers die wij graag helpen vanuit onze ambitie om via onze activiteiten een bijdrage te leveren aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken.

12 “ZorgTech helpt technische innovaties aan een blijvende plek in de gezondheidszorg.”

“Dankzij InnovationQuarter ontdekten we de vele voordelen van Delft en de regio.”

MiGuide

African Bamboo

“Om de technologische industrie te laten groeien, zijn partners nodig. Innovation Quarter vervult in dat proces een spilfunctie.”

“De support van InnovationQuarter maakt het mogelijk om als jong bedrijf in dit crisisjaar overeind te blijven – en zelfs te groeien.”

ActieAgenda Technologische Industrie

Equalture

82 "Mede dankzij het Corona International Rebuild Program hebben we alsnog een heel goed jaar gedraaid.” CEAD Group

Missie, visie, profiel en kernwaarden

In 2018 hebben we in nauw overleg

Missie /

Visie /

De economische structuur van de regio duurzaam versterken en het innovatief vermogen van Zuid-Holland ontsluiten.

InnovationQuarter werkt samen met partners aan een bruisend innovatief ecosysteem.

Dit doen we door de maatschappelijke

plaatsvindt tussen sectoren, waarin

vraagstukken op het gebied van duurzaam

bedrijven kunnen (door)groeien en waar

& schoon, slim & veilig en groen & gezond

innovatieve buitenlandse bedrijven toe

te vertalen in businesskansen voor vandaag

worden aangetrokken.

met onze stakeholders een nieuw Meerjarenplan voor de periode 20192022 opgesteld. Daarbij is onze missie herijkt. Onze visie, strategie, profiel en kernwaarden zijn ongewijzigd.

Een ecosysteem waarin kruisbestuiving

en morgen.

Strategie /

Profiel /

InnovationQuarter is de aanjager van economische vernieuwing.

InnovationQuarter is een onderneming met publieke aandeelhouders, gericht op het versterken van de economie en werkgelegenheid in Zuid-Holland.

Dit doen we door onze kennis en expertise, ons uitgebreide regionale, nationale en internationale netwerk en onze brede regionale focus.

Onze platte organisatie kenmerkt zich door korte lijnen en een ondernemende en

Kernwaarden / Professioneel, ondernemend, samenwerkend en betrokken zijn onze kernwaarden. Deze kernwaarden zijn leidend bij ons dagelijks opereren en zijn geborgd in onze HRM-cyclus. 4

professionele cultuur. Samenwerking is voor ons een voorwaarde om onze missie en visie te verwezenlijken.

Samenvatting resultaten 2020

Innoveren

Internationaliseren1

Investeren

Aantal business cases

Aantal

en innovatieprojecten

bedrijven geland

investeringen

273

72²

Uitgelokte

investeringen (€ mln.)

134

Aantal Investor

Verstrekte financieringen

Relations bezoeken

(€ mln.)

1.268 1

2.656

Aantal

arbeidsplaatsen

Onze resultaten op het gebied van internationalisering staan vermeld in hoofdstuk Resultaten.

2 In een aantal bedrijven wordt zowel door IQCapital als UNIIQ geïnvesteerd. Eventuele dubbeltellingen worden gecorrigeerd in de totalen.

3 In een aantal bedrijven wordt zowel door IQCapital als UNIIQ geïnvesteerd. Eventuele dubbeltellingen worden gecorrigeerd in de totalen.

⁴

17⁵

160

Nieuwe investeringen

€ 58

€ 39

€ 7

€ 14

mln.

Uitgelokte investeringen

€ 15

€ 1

€ 5

€ 60

mln.

Verstrekte financieringen

1.917

334

419

Aantal arbeidsplaatsen ultimo boekjaar

4 In deze kolom zijn de verstrekte Corona-OverbruggingsLeningen opgenomen die verstrekt zijn in Zuid-Holland. Deze getallen

worden niet meegeteld in de totalen van voorgaande pagina.

5 Dit is inclusief de investering in InnoGenerics, waarvan de middelen afkomstig zijn van de Ministeries van Economische Zaken en

Klimaat en van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Voorwoord

2020: Zuid-Holland, sterker uit de crisis Vanuit dit motto heeft InnovationQuarter, als

internationaal reisverkeer hebben we afgelopen

regionale ontwikkelingsmaatschappij voor Zuid-

jaar al onze beoogde KPI’s gehaald. Dit heeft veel

Holland, afgelopen jaar wederom gewerkt aan

van onze organisatie gevraagd qua flexibiliteit,

het duurzaam versterken van de economische

inzet en doorzettingsvermogen. Ik ben trots

structuur en het ontsluiten van het innovatief

op en dankbaar voor de inzet van alle collega’s,

vermogen van de regio. Deze opdracht is

het vertrouwen van onze aandeelhouders en

afgelopen jaar alleen maar uitdagender en

financiers en voor de samenwerking met alle

relevanter geworden. Want het uitbreken van

partners afgelopen jaar.

de corona-pandemie heeft veel betekend voor onze regionale economie en voor onze directe

Met trots presenteer ik hierbij onze resultaten

werkzaamheden.

voor 2020: ▶ Innoveren realiseerde 58 businesscases

Afgelopen jaar hebben we laten zien snel en

en innovatieprojecten met een

doelgericht te kunnen inspelen op veranderende

investeringsvolume van € 48 mln.

economische omstandigheden. Door onze

Daarnaast hebben we afgelopen jaar

dienstverlening aan te passen aan de directe

samen met partners onder andere de

behoeftes van ondernemers, door onze

innovatieprogramma’s SMITZH, Energie

aandeelhouders te ondersteunen bij hun

& Klimaat, ZorgTech en Maritime Delta

economische herstelplannen, door op verzoek van het kabinet uitvoering te geven aan de

uitgevoerd. ▶ Internationaliseren heeft 43 buitenlandse

Corona-OverbruggingsLeningen (COL). Maar

bedrijven geassisteerd bij vestiging dan

vooral door te blijven doen waar we goed in

wel uitbreiding in de regio. Deze bedrijven

zijn. Door te blijven bouwen aan programma’s,

verwachten binnen drie jaar 1.268

innovatieprojecten en businesscases, door te

arbeidsplaatsen te hebben gerealiseerd en

blijven investeren in vernieuwende bedrijven,

€ 273 mln. additioneel te hebben geïnvesteerd.

door onze mkb’ers te blijven ondersteunen in

Daarnaast hebben we 134 Investor Relations

hun internationale ambities en door zelfs in deze tijd succesvol te zijn in het aantrekken van buitenlandse bedrijven naar onze regio.

en 92 Trade Relations gesprekken gevoerd. ▶ Investeren heeft 30 investeringen gedaan, waarvan 17 uit IQCapital, 5 uit UNIIQ en 8 uit ENERGIIQ. Afgelopen jaar hebben onze

Ondanks de evidente belemmeringen als

portfoliobedrijven € 93 mln. aan additionele

gevolg van thuiswerken en stilvallen van het

investeringen aangetrokken, waarvan € 22

“Juist in deze economisch moeilijke tijden staan we naast de bedrijven en ondernemers met wie we zo intensief samenwerken.”

mln. door InnovationQuarter is geïnvesteerd.

deze bedrijven en ze te helpen met innoveren en

Daarnaast hebben we afgelopen jaar 160

internationaliseren zorgen we dat Zuid-Holland

startups, scale-ups en innovatieve mkb-ers

sterker uit de crisis komt.

een Corona-OverbruggingsLening verstrekt voor een bedrag van in totaal € 74 mln.

Dag in, dag uit werken we samen met bedrijven, kennisinstellingen, overheden,

Vanuit het secretariaat voor de Economic

clusterorganisaties, incubators, financiers

Board Zuid-Holland is afgelopen jaar onder

en investeerders aan sterke ecosystemen en

andere gewerkt aan de Groeiagenda Zuid-

clusters in onze regio. Om nog betere keuzes

Holland en bijbehorende regionale lobby, aan de

te kunnen maken over onze inspanningen

ondersteuning van de taskforces op het terrein

hebben we voor alle negen sectoren waar we

van Human Capital, Energie, Circulair, Digitaal

ons op richten een sectorstrategie gemaakt,

en Technologische Industrie en aan de uitvoering

een InnovationQuarter-ecosysteemmodel

van het Human Capital-akkoord.

ontwikkeld en een afwegingskader uitgewerkt. Hierbij kijken we naar zowel de direct-

Onze activiteiten hebben in 2020 geleid tot

economische impact, strategisch-economische

een additioneel geïnvesteerd vermogen van

impact én de maatschappelijke impact van

€ 414 mln. (excl. COL) en de creatie van 1.268

onze activiteiten. En we kijken hoe met een

arbeidsplaatsen in de regio. Daarnaast waren

gerichte en integrale inzet van alle business

eind 2020 bij onze portfoliobedrijven (excl. COL)

units binnen InnovationQuarter onze rol

2.656 mensen werkzaam, een delta van 788

als ecosysteemversterker nog beter kunnen

fte ten opzichte van voorgaand jaar. Hiermee

vervullen.

hebben we de ambities uit ons meerjarenplan 2019-2022 “Meer ImpaQt voor Zuid-Holland” ten

Want ondanks de diepe economische crisis

aanzien van het geïnvesteerd vermogen en de

van 2020 is het van groot belang te blijven

extra arbeidsplaatsen in de regio al ruimschoots

werken aan de vernieuwing en het toekomstig

overtroffen.

verdienvermogen van onze regio. Juist nu!

Bovenal hebben onze activiteiten bijgedragen

Rinke Zonneveld

aan de weerbaarheid van onze regionale

Directeur InnovationQuarter

economie en de vele mooie innovatieve bedrijven die onze regio rijk is. Door te blijven investeren in 9

Verslag van de Raad van Commissarissen In 2020 is er door het team van

van IQCapital. De uitkomsten van de

InnovationQuarter met succes gewerkt aan het

werkzaamheden van de commissies zijn

versterken van de Zuid-Hollandse economie.

besproken tijdens de reguliere vergaderingen

De coronaperiode heeft hierbij veel gevraagd

van de Raad.

van de organisatie. De wijze waarop alle InnovationQuarter-collega’s zich hierbij van

Overzicht van de activiteiten

hun taak hebben gekweten kan op onze volle

▶ De Raad heeft het jaarverslag 2019, de

waardering rekenen.

kwartaalrapportages 2020, periodieke risicomanagementrapportages en Jaarplan

Als Raad van Commissarissen is het onze taak om toezicht te houden op de onderneming en te

2021 inclusief begroting vastgesteld; ▶ Aan de hand van de kwartaalrapportages

adviseren bij het uitvoeren van de activiteiten

werden de (financiële) resultaten

en de strategische vraagstukken die daarbij

van zowel InnovationQuarter als de

komen kijken. Ook afgelopen jaar was hierbij de samenwerking tussen management en Raad prettig, effectief en uitstekend.

investeringsportefeuille besproken; ▶ De Raad heeft in 2020 specifieke aandacht besteed aan de volgende onderwerpen: • Corona-maatregelen en de impact op de

Bijeenkomsten

Er hebben in 2020 drie Aandeelhoudersvergaderingen plaatsgevonden. Door bijzondere omstandigheden vond de voorjaarsvergadering schriftelijk plaats, waarna is besloten een extra vergadering in te gelasten

activiteiten van InnovationQuarter; • Uitkomsten Medewerkerstevredenheidsonderzoek; • Strategische doorontwikkeling van InnovationQuarter en enkele specifieke sectorstrategieën;

in juni. De Raad van Commissarissen heeft in

• Corona-OverbruggingsLening (COL);

2020 negenmaal vergaderd in aanwezigheid

• Beheer Energietransitiefonds Rotterdam;

van de Directeur. Eén van de vergaderingen

• Ontwikkeling van de

betroffen een strategiesessie met het gehele

investeringsportefeuille, enkele specifieke

management. De Raad heeft onder externe

investeringen en fondsuitbreiding

begeleiding haar eigen functioneren geëvalueerd

IQCapital;

en daaruit een aantal aandachtspunten

• Meerjarenfinanciering InnovationQuarter;

gedestilleerd. Ook is het functioneren van de

• Huisvesting;

directeur besproken. De Auditcommissie heeft

• Werving nieuwe RvC-leden.

achtmaal vergaderd. De Remuneratiecommissie

heeft tweemaal vergaderd, maar zijn meermalen

Tot slot

bij elkaar gekomen voor de selectieprocedure

2020 was een bijzonder jaar.

van nieuwe RvC-leden en ook is overleg geweest

InnovationQuarter heeft afgelopen jaar haar

met de OR. Tevens hebben alle individuele

rol als ecosysteemversterker, acquisiteur en

commissarissen deelgenomen aan een

investeerder op een zorgvuldige en professionele

vergadering van de investeringscommissie

manier vervuld.

De druk op de organisatie is hierbij hoog

Den Haag, 19 maart 2021

geweest, maar de medewerkers hebben een onvermoeibare inzet, grote betrokkenheid,

Raad van Commissarissen

hoog verantwoordelijkheidsgevoel en een

Marike van Lier Lels (voorzitter)

sterke professionaliteit laten zien. Als RvC

Leo Brand

willen we extra de directeur, management

Kees de Koning

en medewerkers bedanken voor hoe

Brigitte van der Maarel

InnovationQuarter door deze woelige tijden in

Peter van Zunderd

2020 met grote stuurmanskunst is geloodst. We kijken dan ook met gepaste trots naar de resultaten die InnovationQuarter heeft geboekt over 2020 en we bedanken de aandeelhouders en financiers voor de constructieve dialoog en het gestelde vertrouwen in InnovationQuarter. De Raad stelt de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voor de jaarrekening 2020 vast te stellen.

Interview / MiGuide E-health voor efficiëntere en patiëntgerichte diabeteszorg Diabetespatiënten gaan zo’n vier keer per jaar naar de huisarts, maar de standaardmetingen bij zo’n controle kan de patiënt ook eenvoudig thuis uitvoeren. Daarom is er nu de app MiGuide, waarmee een diabetespatiënt zelf meetgegevens bijhoudt en persoonlijke leefstijladviezen krijgt. Uit ervaringen van de eerste huisartsenpraktijken die meedoen, waaronder zorggroep Het Huisartsenteam, blijkt dat de app patiënten een betere voorbereiding op hun controles geeft en bovendien meer regie over hun behandeling. MiGuide-directeur Arjen Huizinga: ‘Dat stimuleert een gezonde levensstijl en verlaagt de druk op de gezondheidszorg.

Om relevante en persoonlijke adviezen te

en om daadwerkelijk gedragsverandering in te

kunnen geven, maakt MiGuide gebruik van

zetten’, vertelt Huizinga. ‘Terwijl juist levensstijl

data uit het huisartsensysteem, uit wearables

essentieel is om op lange termijn complicaties,

(denk aan horloges en stappentellers) en door de

medicijngebruik en ziekenhuisopnames te

patiënt zelf ingevoerde gegevens (zoals gewicht,

verminderen.’ De app vervult de functie van

glucosewaardes en een voedingsdagboek).

leefstijlcoach en betrekt patiënten zo meer bij

Op basis daarvan geeft de app, onder toezicht

hun behandeling. ‘We merken dat mensen het

van de huisarts, persoonlijk leefstijladvies over

waarderen om zelf overzicht te hebben over

voeding en beweging.

hun behandeltraject. Dat creëert vertrouwen en maakt de zorg persoonlijker.’ Ook het feit dat

De innovatiekracht

de app is gekoppeld aan het huisartsensysteem

‘Het valt huisartsen niet altijd mee om hun

is uniek. ‘Hiermee creëren we een continuüm

patiënten te overtuigen van een bepaald advies,

tussen de huisartsencontroles en het dagelijks

om te controleren of het advies wordt nageleefd

leven van de patiënt.’

De maatschappelijke waarde

die helpt bij implementatie en opschaling van

Diabetes is een groot en groeiend probleem.

innovaties rondom zorgdigitalisering. En ook na

Op dit moment zijn er zo’n 1,1 miljoen

de opbouw en integratie blijft het programma

Nederlanders met de chronische ziekte en

betrokken, waardoor de techniek een blijvende

jaarlijks komen daar 70 duizend patiënten bij.

plek kan krijgen in de gezondheidszorg.’

Hierdoor neemt de druk op de gezondheidszorg toe. Huizinga: ‘Een gezondere levensstijl en

De toekomstplannen

grotere onafhankelijkheid van de zorgverlener

Voor een succesvolle integratie moeten Huizinga

kan die druk aanzienlijk verminderen.’ En dat

en zijn collega’s eerst nog de zorgbestuurders en

komt de kwaliteit van de zorg weer ten goede.

zorgverzekeraars overtuigen van het belang van

Want doordat de app standaardhandelingen van

de app. ‘Voor ieder type consult vult de huisarts

de huisarts overneemt, worden controles meer

een code in waarmee de zorgverzekeraar de

maatwerk en kunnen artsen hun tijd effectiever

betaling regelt’, legt hij uit. ‘Voor e-health

besteden. De app draagt op die manier bij aan

bestaat zo’n code nog niet, en er is een lang

doelgerichtere consulten, meer patiëntgerichte

traject nodig om daar verandering in te brengen.

zorg en tijdwinst voor de huisartsenpraktijk.

Het ontbreken daarvan vormt een mogelijke

Arjen Huizinga: “Als een van de weinige programma’s in Nederland helpt ZorgTech technische innovaties aan een blijvende plek in de gezondheidszorg.”

De rol van InnovationQuarter

bedreiging voor technologische zorginnovaties

Om meer onderzoek te doen naar de effecten

als MiGuide. Gelukkig kwamen we precies op

op zowel de praktijk als de patiënt, vroeg

het goede moment in contact met ZorgTech.’

MiGuide succesvol een ZorgTech-voucher

Op de lange termijn streeft Huizinga ernaar dat

aan. ZorgTech is een gezamenlijk programma

diabetespatiënten 25 procent minder beroep

van Metropoolregio Rotterdam Den Haag

hoeven te doen op de huisarts. Niet alleen om de

(MRDH), Medical Delta, TNO, de provincie

druk op de gezondheidszorg te verminderen en

Zuid-Holland en InnovationQuarter om

de zorgkosten te verlagen met minimaal € 500

innovatie in de gezondheidszorg te bevorderen.

per patiënt per jaar, maar vooral zodat de zorg

Bij ieder ZorgTech-project is ook een fieldlab

én het leven van diabetespatiënten in kwaliteit

betrokken, in dit geval het Leidse NeLL

toenemen.

(National e-Health Living Lab). Huizinga: ‘Met de usecases in het NeLL kunnen we de effecten van de app aantonen. En daarmee ook andere huisartsenpraktijken laten zien hoeveel waarde MiGuide toevoegt aan hun zorgverlening.’ Die inhoudelijke en onderzoeksgerichte ondersteuning vindt hij zo uniek aan ZorgTech. ‘Het is een van de weinige trajecten in Nederland 13

TerugblIQ1 / 22 januari Invest-NL en de 15 Regionale Energiefondsen zijn een samenwerking aangegaan om de financiering van energietransitie te versnellen. Namens ZuidHolland heeft ENERGIIQ ondertekend.

InvestNL en energiefondsen

/ 3 februari 3 prijswinnaars van de Plastic Act Challenge hebben elk € 50.000 ontvangen voor het ontwikkelen van hun oplossing om plastic uit het milieu te halen en het gebruik van fossiele grondstoffen terug te dringen.

Prijswinnaars Plastic Act Challenge

/ 12 februari De Rotterdamse startup Tetrahedron ontvangt investering van UNIIQ voor het verder ontwikkelen van hun innovatieve kraan voor hefplatformen voor installatie van de nieuwe generatie windmolens op zee. Tetrahedron ontvangt UNIQ-investering

/ 14 februari Ruim 30 organisaties en bedrijven hebben het Deelakkoord Human Capital Zuid-Holland Greenport West-Holland ondertekend voor een betere aansluiting van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt.

Greenport West-Holland

/ 14 februari Rotterdamse startup Equalture ontvangt € 1 mln. van InnovationQuarter en 4impact voor hun SaaS recruitmentoplossingen waarmee bedrijven objectieve voorspellingen krijgen over het succes van kandidaten binnen de rol en het bedrijf. € 1 mln voor HR Tech startup Equalture

/ 17 februari De regio Drechtsteden-Gorinchem heeft van het rijk € 22,5 mln. gekregen om onder andere het onderwijs beter aan te laten sluiten, voor verbetering van oevers, woningbouw en om bedrijven te laten innoveren. Samen met de Economic Board Drechtsteden gaat InnovationQuarter innovatie roadmaps ontwikkelen.

Regio Deal Drechtsteden Gorinchem

/ 25 februari Technologie- en managementadviesbureau Booz Allen Hamilton vestigt op de campus van The Hague Business Agency in Den Haag. Booz Allen Hamilton vestigt in Den Haag

/ 4 maart InnovationQuarter’s proof-of-concept fonds UNIIQ is door de jury van de European Association of Development Agencies (EURADA) is beloond met een award voor hun inzet voor uitmuntendheid.

EURADA award voor UNIIQ

/ 11 maart Het Schotse medtech-bedrijf WheelAir opent een kantoor in Rotterdam om de activiteiten uit te breiden en de bedrijfsgroei in de EU te versnellen.

WheelAir vestigt in Rotterdam

/ 30 maart Het innovatieprogramma ZorgTech is van start. Het innovatieprogramma wil kansrijke technologische oplossingen de weg naar de gezondheidszorg sneller laten vinden. Innovatieprogramma ZorgTech van start

Verslag van de Directie Terugblik 2020

InnovationQuarter kijkt terug op een bewogen jaar. Een jaar dat voor een groot deel in het teken heeft gestaan van de economische gevolgen van de coronapandemie. Hier effectief op inspelen heeft veel van onze organisatie en medewerkers gevraagd. Maar ondanks alle belemmeringen en uitdagingen was 2020 een zeer succesvol jaar, waarin onze ondersteuning wellicht nog relevanter was dan ooit. En dat hebben we met veel plezier en passie gedaan. Afgelopen jaar hebben we onze dienstverlening

De gezamenlijke strategische inzet vanuit de

aangepast aan de veranderde economische

regio via de Groeiagenda Zuid-Holland is hierbij

omstandigheden. Door directe ondersteuning

de komende jaren van groot belang. Door de

te bieden aan ondernemers in moeilijkheden,

toegenomen publiek/publieke, publiek/private

zoals door middel van de Corona-

en privaat/private samenwerking in de afgelopen

OverbruggingsLeningen, maar ook door een

jaren staat Zuid-Holland goed gepositioneerd

belangrijk deel van onze activiteiten digitaal

voor een krachtig economisch herstel. Gezien de

doorgang te laten vinden. In alle gevallen is

grote uitdagingen én kansen in de regio doen we

onze focus gebleven op het versterken van

hierbij een nadrukkelijk beroep op het nieuwe

de ecosystemen en clusters in onze regio

kabinet om hierin samen met ons te investeren.

en wat de prachtige bedrijven daarbinnen nodig hebben. Bedrijven die op zoek zijn naar

Innoveren

financiering, bedrijven met een innovatievraag,

Afgelopen jaar is vanuit Innoveren nog

buitenlandse bedrijven die op zoek zijn naar een

meer de nadruk komen te liggen op de

vestigingslocatie, bedrijven met internationale

innovatieprogramma’s die we samen met

ambities.

partners uitvoeren, zoals ZorgTech, SMITZH,

Het is bijzonder dat we afgelopen jaar alle KPI’s

Energie & Klimaat, Maritime Delta en het eind

voor onze drie business units hebben behaald en

2020 goedgekeurde programma AgriTech.

dat we de overall doelstellingen ten aanzien van

Naast de doorontwikkeling van reguliere

additioneel geïnvesteerd vermogen en creatie

programma’s en projecten hebben we ons het

van hoogwaardige arbeidsplaatsen ruimschoots

afgelopen jaar vooral ingezet om enerzijds

hebben overtroffen.

ondernemers te helpen door de crisis heen te komen en anderzijds samen met overheden en

Onze focus is afgelopen jaar nog meer komen te

ondernemers plannen te maken om sterker uit de

liggen op onze rol als ecosysteemversterker. Door

crisis te komen.

een hele gerichte en integrale inzet vanuit alle

Daarnaast ligt er meer focus op het opwerken

business units binnen InnovationQuarter en in

van proposities voor nationale en Europese

zeer nauwe samenwerking met alle relevante

investeringsmiddelen. Onze betrokkenheid bij

partners werken we aan het toekomstig

de kennis- en innovatieagenda’s en de komst

verdienvermogen binnen de sterke sectoren in

van zowel het Nationaal Groeifonds als InvestNL

onze regio.

zijn hierbij zeer relevant. De bovenregionale

samenwerking met de andere regionale

portfoliobedrijven die hierdoor rechtstreeks

ontwikkelingsmaatschappijen is afgelopen

geraakt waren. Aangezien een brede groep

jaar geïntensiveerd. Onze inzet wordt steeds

startups, scale-ups en innovatieve MKB-

meer strategisch-economisch van aard. Met

bedrijven stevige last ondervonden hebben we

de oplevering van de negen sectorstrategieën

samen met het Ministerie van Economische

maken we nog nadrukkelijkere keuzes waar

Zaken en Klimaat, de andere regionale

en op welke wijze onze inzet de meeste impact

ontwikkelingsmaatschappijen en TechLeap de

heeft. De samenwerking met de EBZ-taskforces

COL (Corona-OverbruggingsLening) gelanceerd,

Technologische Industrie, Energie, Circulair en

waarvoor het kabinet € 300 mln. beschikbaar

Digitalisering is hierbij ook van belang.

heeft gesteld. De uitvoering hiervan heeft een zwaar capaciteitsbeslag gelegd op onze

Internationaliseren

organisatie maar we hebben er wel meer dan 160

Ondanks dat wereldwijd sprake was van een

bedrijven mee kunnen helpen.

sterke neerwaartse trend in Foreign Direct

Ondanks de crisis en de uitvoering van de

Investments zijn we afgelopen jaar toch

COL hebben we afgelopen jaar bovendien in

wederom succesvol geweest in het aantrekken

meer bedrijven geïnvesteerd dan verwacht.

van buitenlandse bedrijven naar de regio. Dit is

Ook hebben we in nauwe samenwerking

te danken aan dat we uit voorgaande jaren al

met de gemeente Rotterdam gewerkt

een stevige leadlijst hadden van bedrijven met

aan de totstandkoming van het nieuwe

concrete interesse in de regio, aan de nauwe

Energietransitiefonds Rotterdam. De

samenwerking met kennisinstellingen, fysieke

verwachting is dat innovatieve bedrijven de

hotspots en collega-acquisitieorganisaties en aan

komende jaren een nog groter beroep op ons gaan

onze geïntensiveerde inzet op het relatiebeheer

doen. Om die reden werken we aan de benodigde

(investor relations) met hier reeds gevestigde

fondsuitbreiding van IQCapital en UNIIQ.

buitenlandse bedrijven. Doordat onze focus al enkele jaren meer gericht is op bedrijven die

Strategie en Secretariaat

een strategische versterking vormen voor onze

Economic Board Zuid-Holland

regio lijken we hierdoor minder gevoelig in onze

Intern hebben we afgelopen jaar ons

resultaten voor de internationale conjunctuur.

ecosysteemmodel en impactkader afgerond en

Veel van onze inspanningen gericht op het

geïmplementeerd en daarmee een stevige slag

ondersteunen van Zuid-Hollandse bedrijven bij

geslagen in een meer strategische benadering van

het opschalen van hun internationale activiteiten

ons werk. Ook hebben we de netwerk- denk- en

vonden afgelopen jaar noodgedwongen

lobbykracht van de Economic Board Zuid-Holland

digitaal plaats. Met ons nieuwe programma

steviger verbonden met de executiekracht van

trade relations hebben we veel MKB-

InnovationQuarter, onder andere via diverse

bedrijven individueel kunnen ondersteunen

inhoudelijke taskforces. Ook hebben we met veel

bij hun internationale ambities. Naast enkele

partners hard gewerkt aan de totstandkoming

digitale missies hebben we ook nieuwe

van de Groeiagenda Zuid-Holland en de

internationaliseringsprogramma’s uitgerold en

bijbehorende lobby- en communicatiestrategie.

hebben we met partners drie nieuwe ‘Partners in

Met name in de eerste periode na het uitbreken

Business’-samenwerkingen opgezet.

van de Corona-pandemie hebben we veel werk gemaakt van de analyse van de economische

Investeren

gevolgen voor onze regio via een periodieke

Met het uitbreken van de Coronapandemie

Coronamonitor. In het eerste volledige jaar van

kwam er in eerste instantie veel nadruk

uitvoering van het Human Capital Akkoord zijn

te liggen op het ondersteunen van onze

projecten en sectorale programma’s opgestart. 17

Realisatie versus doelstellingen

(KPI’s)

Innoveren

Businesscases en innovatieprojecten

160

Begroting 2020

Meerjarenplan 2019 - 2022

Realisatie 2020

Totale realisatie 2019 / 2020

101

Begroting 2020 Uitgelokte investeringen (€ mln.)

Meerjarenplan 2019 - 2022

Realisatie 2020 Totale realisatie 2019 / 2020

Internationaliseren Foreign Investments

Aantal bedrijven geland

40 43

Realisatie 2020 Totale realisatie 2019 / 2020

Investerings volume (€ mln.)

160

Meerjarenplan 2019 - 2022

Begroting 2020

320

Meerjarenplan 2019 - 2022

Begroting 2020

273

Realisatie 2020

Totale realisatie 2019 / 2020

354

600 1.600 1.268⁶

Begroting 2020 Aantal arbeidsplaatsen

Meerjarenplan 2019 - 2022

Realisatie 2020

Totale realisatie 2019 / 2020

Investor Relationships bezoeken

120 134 Totale realisatie 2019 / 2020

480

Begroting 2020

Realisatie 2020

4.078 Meerjarenplan 2019 - 2022

250

Internationaliseren Internationalisering

Aantal missies

16 14

Begroting 2020

Meerjarenplan 2019 - 2022

Realisatie 2020

Totale realisatie 2019 / 2020

60 65

Deelname bedrijven missies

160

Meerjarenplan 2019 - 2022

Begroting 2020

Realisatie 2020 Totale realisatie 2019 / 2020

138

Investeren Dit zijn de resultaten van IQCapital en de fondsen in beheer UNIIQ en ENERGIIQ

Nieuwe investeringen

26 30

100

Meerjarenplan 2019 - 2022

Begroting 2020

Realisatie 2020

Totale realisatie 2019 / 2020

Uitgelokte investeringen (€ mln.)

104

Begroting 2020

Meerjarenplan 2019 - 2022

Realisatie 2020 Totale realisatie 2019 / 2020

Verstrekte financiering (€ mln.)

18 21

Begroting 2020

Realisatie 2020 Totale realisatie 2019 / 2020

126

Meerjarenplan 2019 - 2022

In de bijlage is een toelichting opgenomen van bovenstaande indicatoren.

6 Inclusief retentie van 453 arbeidsplaatsen.

Financiële realisatie De activiteiten van InnovationQuarter worden

De onderbesteding over 2020 is € 518.000 en

qua financiering, en daarmee ook de begroting,

wordt toegevoegd aan de balanspost ‘nog te

als volgt onderverdeeld:

besteden exploitatiebijdragen’.

▶ Ontwikkelingsbedrijf, de kosten worden

Over het boekjaar 2020 was er voor het

gefinancierd door de exploitatiebijdragen van

Participatiebedrijf een verlies van € 2.528.000.

onze publieke financiers;

Het resultaat wijkt af van de begroting omdat

▶ Participatiebedrijf (IQCapital) wordt

de post voorzieningen/ afboekingen niet

gefinancierd door het beschikbaar gestelde

kunnen worden begroot. De huidige bedrijven

aandeelhouderskapitaal en (toekomstige)

in portefeuille hebben het zwaar gehad de

rendement op de investeringsportefeuille;

afgelopen periode (en hebben het nog steeds

▶ Uitvoering fondsbeheer en aanvullende

zwaar de komende periode) als gevolg van de

ontwikkelingsactiviteiten, namens of ten

coronamaatregelen. Het goede nieuws is dat

behoeve van onze publieke financiers. Deze

geen van de portfoliobedrijven failliet is gegaan,

activiteiten worden additioneel gefinancierd

in surseance zijn of betalingsregelingen zijn

en zijn minimaal kostendekkend.

aangegaan als gevolg van de coronamaatregelen. Hier heeft de Corona-OverbruggingsLening-

Het ontwikkelingsbedrijf kent een nihil resultaat.

faciliteit mede aan bijgedragen. Wel hebben we

Voor de ontwikkelingsactiviteiten ontvangt

(indien er sprake is van een lening) op verzoek de

de vennootschap exploitatiebijdragen van

rentebetalingen en evt. aflossingen opgeschort.

Participanten die kostendekkend zijn. Een

Met andere woorden: vooralsnog is er nog geen

eventuele onderbesteding van de ontvangen

aanleiding van directe en grote afboekingen/

exploitatiebijdragen hoeft niet direct

afwaarderingen van onze portefeuille. Vanwege

terugbetaald te worden aan de Participanten

het risico van de aangegane investeringen

zolang een vooraf bepaald bedrag niet wordt

worden tijdig voorzieningen genomen. Over

overschreden. Een overbesteding wordt hiermee

2020 is een additionele voorziening gevormd

verrekend.

op ons portfolio van € 1.682.000 die na toepassing van onze waarderingsprocessen

De begroting over 2020 was niet sluitend en

noodzakelijk geacht worden. Ultimo 2020 is

liet een verwachte overbesteding zien van

er voor 11 portfoliobedrijven een voorziening

€ 136.000 op de ontwikkelingsactiviteiten.

gevormd, variërend van een voorziening van de

Als gevolg van de coronamaatregelen is de

investering van 25% tot 100%. In 2020 heeft er

financiële realisatie 2020 niet meer hetzelfde

één afboeking plaatsgevonden van één van onze

als de begroting 2020. Zo zijn er lagere uitgaven

portfoliobedrijven ad € 835.000. De investering in

als gevolg van de coronamaatregelen, doordat

dit bedrijf hadden we in het verleden al voorzien.

er bijvoorbeeld geen jaarevent is georganiseerd

Een deel van de investering is omgezet in een

en beurzen en (internationale) events niet zijn

lening en is daarmee geen faillissement maar een

doorgegaan. Daarnaast zijn door de toename

afboeking. De teller van faillissementen van een

van aanvullende activiteiten de overheadskosten

portfoliobedrijf blijft daarmee staan op 2, sinds de

verder verdeeld over de verschillende

start van InnovationQuarter in 2014.

activiteiten van InnovationQuarter, waarmee de overheadskosten ontwikkelingsbedrijf lager zijn dan begroot. 20

Financiële kerngegevens (in duizenden euro’s)

Begroting 2021

Realisatie 2020

Begroting 2020

Realisatie 2019

5.986

5.666

6.095

4.819

796

1.305

1.037

1.379

5.539

3.899

2.489

3.663

12.321

10.643

9.612

9.861

5.986

5.666

6.231

4.819

2.757

3.833

2.449

5.139

5.300

3.846

2.489

3.630

14.043

13.345

11.169

13.588

(136)

(1.961)

(2.528)

(1.412)

(3.760)

239

(1.723)

(2.475)

(1.548)

(3.727)

48.885

49.681

50.608

52.156

n.v.t

67.877

n.v.t.

62.299

Ontwikkelingsbedrijf Participatiebedrijf Aanvullende activiteiten Opbrengsten Ontwikkelingsbedrijf Participatiebedrijf Aanvullende activiteiten Kosten Ontwikkelingdbedrijf Participatiebedrijf Aanvullende activiteiten Resultaat Stand eigen vermogen Balanstotaal

Financiële kengetallen.

De cumulatieve kosten van het Participatiebedrijf

Overall zijn de kosten lager dan begroting 2020.

worden na de opbouwfase naar verwachting

De inzet uitvoering COL-faciliteit heeft afgelopen

gedekt door de gerealiseerde rendementen

periode een dempend effect gehad op de kosten.

van de investeringen. De meerwaarde op basis van de fair market value ten opzichte van de

De aanvullende activiteiten 2020 laat een

balanswaarde bedraagt per 31 december 2020

klein positief resultaat zien ad € 53.000.

€ 2,5 mln.

De verschillende aanvullende activiteiten kennen (minimaal) een kostendekkende (subsidie)

De investeringsportefeuille is nog in opbouw,

vergoeding. Er is een forse opwaartse bijstelling

eind 2020 hebben we 41 bedrijven in portefeuille.

van de opbrengsten aanvullende activiteiten

Vooralsnog is de verwachting dat de gemiddelde

ten opzichte van de begroting o.a. door de

looptijd van een portfoliobedrijf 5-8 jaar is

niet voorziene toevoeging van de Corona-

voordat het realistisch is dat er een exit gaat

OverbruggingsLening.

plaatsvinden. De portfoliobedrijven zijn eind 2020 gemiddeld 3,1 jaar in portefeuille. Vooralsnog

Voor verdere details wordt verwezen

worden incidenteel exits gerealiseerd, in 2020

naar de Jaarrekening 2020 van Regionale

heeft er geen verkoop of volledige aflossing

Ontwikkelingsmaatschappij InnovationQuarter

plaatsgevonden, in totaal zijn 3 exits gerealiseerd

B.V., die integraal onderdeel uitmaakt van dit

sinds de start van InnovationQuarter in 2014.

Jaarverslag 2020. 21

Vooruitblik 2021 2021 is een ongewis jaar qua economische

In het verlengde van de ambities uit ons

ontwikkelingen. Dit vergt van ons als organisatie

Meerjarenplan 2019-2022 zetten wij in

dat we enerzijds adaptief kunnen inspelen op

op het behalen van de volgende direct

actuele ontwikkelingen en anderzijds koersvast

economische doelstellingen in 2021:

opereren. We weten waar we van zijn en we weten waar we voor gaan.

Innoveren ▶ We zetten in op het realiseren van 40

Met de regionale Groeiagenda Zuid-Holland

businesscases en innovatieprojecten en het

zetten we met de belangrijkste partners in op

uitlokken van € 20 mln. aan uitgelokte private

een krachtig economisch herstel in de regio. Zuid-Holland levert van oudsher een groot

en publieke investeringen. ▶ Een steeds belangrijkere rol in onze

aandeel in het Nederlandse verdienvermogen

werkzaamheden speelt het samen met

en de nationale werkgelegenheid. De ambitie

partners ontwikkelen en uitvoeren van

is, samen met het nieuwe kabinet, flink te

diverse innovatieprogramma’s. Daarnaast

investeren in de vernieuwing van de Zuid-

ligt er meer focus op het opwerken van

Hollandse economie.

proposities voor nationale en Europese investeringsmiddelen. Hiertoe zal

Samen met onze partners versterken we

komend jaar ook de programmatische

komend jaar ecosystemen en creëren we

samenwerking met de andere regionale

clusters die optimaal voorzien in de belangrijkste

ontwikkelingsmaatschappijen worden

randvoorwaarden voor innovatie en groei:

geïntensiveerd.

toegang tot kennis, kapitaal, talent, faciliteiten en een (internationale) afzetmarkt.

Internationaliseren ▶ We zetten in op het laten landen van

Dat vraagt naast vloeiende samenwerking met

30 buitenlandse bedrijven met een

alle betrokken partners, tevens meer nadruk

investeringsvolume van € 60 mln. en 600

op de impact die InnovationQuarter door haar

nieuwe directe arbeidsplaatsen, en op het

activiteiten creëert. InnovationQuarter is een

organiseren van minimaal 8 eigen missies met

economische ontwikkelingsmaatschappij

minimaal 80 deelnemende Zuid-Hollandse

dus onder impact verstaan we primair de strategischeinzet van onze mensen en middelen

bedrijven. ▶ De verwachting is dat in 2021 zakelijk

op een wijze die duurzaam verschil maakt,

reisverkeer zich pas geleidelijk gaat herstellen

structuurversterkend is en aansluit bij huidige

al naar gelang de ontwikkelingen rondom

en toekomstige sterktes van de regio. Deze

het coronavirus. Dit betekent dat veel van

strategische-economische inzet gericht op het

onze activiteiten nog een hybride karakter

versterken van ecosystemen en clusters vertaalt

zullen hebben. En dat we nog steviger zullen

zich ook door in direct economische KPI’s.

inzetten op investor en trade relations gesprekken.

Investeren

zullen we in het kader van de Groeiagenda

▶ We zetten in op de realisatie van 26

Zuid-Holland nog intensiever inzetten op

investeringen met een totaal geïnvesteerd vermogen van € 52 mln. (inclusief uitgelokte

Europese en nationale beleidsbeïnvloeding. ▶ Vanuit Communicatie blijven we de

private investeringen) vanuit IQCapital en de

innovatieve kracht van onze regio nationaal

fondsen in beheer UNIIQ en ENERGIIQ.

en internationaal op de kaart zetten en

▶ Vanaf 2021 zijn we tevens verantwoordelijk

spraakmakende (online) events organiseren.

voor het beheer van het Energietransitiefonds Rotterdam en van meer dan 160 Corona-

Onze activiteiten moeten in 2021 leiden tot

OverbruggingsLeningen (COL) aan

een additioneel geïnvesteerd vermogen van

innovatieve Zuid-Hollandse bedrijven.

ongeveer € 132 mln. en de creatie van ruim 600

We verwachten in 2021 nog diverse

hoogwaardige arbeidsplaatsen in de regio.

COL-leningen te verstrekken en hopen

Per ultimo 2020 staan we cumulatief op € 904

ook onze eerste investering(en) vanuit

mln. aan geïnvesteerd vermogen en 4.807

het Energietransitiefonds te realiseren.

hoogwaardige arbeidsplaatsen. We presteren

Vanaf 2022 zullen we hier ook concrete

hiermee ruimschoots boven onze gestelde

doelstellingen aan koppelen.

KPI’s (respectievelijk € 475 mln. en 2.000

▶ We verwachten dat komend jaar nog meer startups, scale-ups en innovatieve mkb-ers

arbeidsplaatsen) uit het meerjarenplan 20192022.

een beroep op ons zullen doen voor advies, begeleiding en financiering. Ook onze huidige portfoliobedrijven zullen veel aandacht vragen. Om er te kunnen zijn voor deze bedrijven werken we aan fondsuitbreiding voor IQCapital en UNIIQ. Strategie ▶ Vanuit het secretariaat van de Economic Board Zuid-Holland en de rest van de organisatie leveren we een bijdrage aan de economische strategie en business intelligence van de regio en zijn we verantwoordelijk voor de uitvoering van het Human Capital akkoord. ▶ De synergie tussen de netwerk-, denken lobbykracht van de EBZ en de executiekracht van InnovationQuarter versterkt de economische slagkracht van de regio. In 2021

Interview / African Bamboo Duurzamer bouwen op basis van bamboe Van de wereldwijde CO2-uitstoot wordt bijna 40 procent veroorzaakt door de bouw. Dat komt met name door de meest gebruikte en zeer vervuilende grondstoffen: plastic, staal en beton. Die zijn moeilijk te recyclen en bij de productie ervan komt veel CO2 vrij. Sinds 2013 ontwikkelt het Ethiopisch-Nederlandse bedrijf African Bamboo daarom een duurzaam alternatief: bouwproducten op basis van tropisch bamboe. Hiermee wil CEO Khalid Duri niet alleen bijdragen aan de duurzame ontwikkelingsdoelen van de VN, maar ook de extreme armoede in Afrika bestrijden. Het bamboe waarmee African Bamboo

De innovatiekracht

bouwmaterialen, vloeren en terrasplanken

African Bamboo is het eerste bedrijf ter wereld

maakt, komt uit de grootste bamboebossen

dat bouwmaterialen produceert op basis

van Afrika, met een oppervlakte van ruim

van tropisch bamboe. ‘De voortschrijdende

2 miljoen hectare. ‘Onze bosbouwafdeling

industrialisering vraagt om slimmere en

beheert daarvan 33 duizend hectare’, vertelt

energiezuinigere methodes voor het verwerken

Duri. Bamboe is dan ook een van de meest

van bamboe’, zegt innovatiemanager Mateusz

overvloedige natuurlijke grondstoffen van het

Wielopolski. De technologie die het bedrijf

continent, met veel voordelen ten opzichte

hiervoor ontwikkelde werd beloond met een

van traditionele bouwmaterialen. Zo zijn

patent. ‘De bestaande productiemethodes willen

bepaalde bamboesoorten tot 80 procent

we doorontwikkelen en uitbreiden met nieuwe

sterker dan hout en groeit het tot tien keer

toepassingen, zodat we in de toekomst ook

zo snel. Bamboe is bovendien de helft lichter

andere sectoren kunnen verduurzamen

dan staal of beton, hernieuwbaar en uiteraard

met bamboe als grondstof.’ Daarnaast zette het

biologisch afbreekbaar. Voor het produceren van

bedrijf een uniek toeleveringsnetwerk op dat

hoogwaardig bouwmateriaal uit de natuurlijke

Afrikaanse boeren en microfabrieken aansluit op

grondstof ontwikkelde African Bamboo unieke,

de Europese markt.

hightech productiemethodes. En om die verder te optimaliseren en bovendien de Europese markt beter te bedienen, verhuisde de R&D-tak van het bedrijf in 2020 van Ethiopië naar Delft.

Khalid Duri: “Dankzij InnovationQuarter ontdekten we de vele voordelen van Delft en de regio.”

Mateusz Wielopolski: "We willen de technologie doorontwikkelen om nog meer sectoren te kunnen verduurzamen met biologische grondstoffen."

De maatschappelijke waarde

campus, de nabijheid van de Rotterdamse haven

Bouw je een eengezinswoning met bamboe

en het hoge kennisniveau op het gebied van

in plaats van beton en staal, dan bespaar je

technische innovaties.’

840 ton CO2. Doorgerekend verwacht African Bamboo in tien jaar tijd de CO2-voetafdruk van

De toekomstplannen

de bouwsector te verlagen met 1,8 miljoen ton.

African Bamboo wil samen met TU Delft

Tegelijkertijd creëert het bedrijf werkgelegenheid

en TNO een internationaal toonaangevend

voor de allerarmsten in tropische gebieden. ‘Er zijn

innovatiecluster opzetten met state of

nu zo’n tweeduizend kleine bamboeboerderijen’,

the art faciliteiten. Onder meer om de

vertelt Duri. ‘Dat aantal willen we opschalen

productiemethodes verder te ontwikkelen,

naar zesduizend, zodat meer boeren van bamboe

maar ook voor het stimuleren van onderzoek

kunnen leven. Ook voor transporteurs ontstaan

en onderwijs op het gebied van duurzame

er nieuwe banen.’ In de gebieden waar African

bouwmaterialen op basis van natuurlijke vezels.

Bamboo werkt, verdienen mensen zo’n 83

Wielopolski: ‘We willen onze expertise delen en

dollarcent per dag, ver onder de armoedegrens.

bovendien een volwaardige technologieaanbieder

‘Wij betalen 2,15 dollar, wat boven die grens

zijn voor toepassingen van natuurlijk materiaal.

ligt. Dat maal zesduizend boeren betekent dat

Zodat we met bamboe en andere biologische

er straks in totaal anderhalf miljoen euro naar

grondstoffen niet alleen de bouw, maar

de boerengemeenschap gaat; een enorme

ook steeds meer andere sectoren kunnen

vooruitgang voor deze regio.’

verduurzamen.’ De Delftse afdeling is nu goed voor acht fte’s en dat aantal moet het komende

De rol van InnovationQuarter

jaar verdrievoudigen, met banen voor onder

Al sinds de oprichting werkt African Bamboo

meer engineers, technici en onderzoekers. De EU

samen met gerenommeerde Europese

prees de plannen van African Bamboo eind 2020

onderzoeksorganisaties, waaronder TU Delft

met een Seal of Excellence-kwaliteitslabel en

en TNO. Om de samenwerkingsverbanden te

bijbehorende subsidie van de EU. Duri: ‘Hiermee

versterken en de afstand tot de Europese markt

kunnen we onze ambities de komende jaren gaan

te verkleinen, zochten Duri en zijn collega’s een

waarmaken.’

nieuwe locatie voor de afdeling R&D. ‘Onze keuze viel al snel op Delft. InnovationQuarter gaf advies en bracht ons in contact met interessante partners. Zo ontdekten we de vele voordelen van de regio, zoals de faciliteiten van de TU Delft25

TerugblIQ2 / 1 april Om een beeld te geven bij de economische impact van de COVID-19 hebben de Economic Board Zuid-Holland, InnovationQuarter en de Provincie Zuid-Holland de Coronamonitor Zuid-Holland Coronamonitor Zuid-Holland

ontwikkeld.

/ 7 april Het kabinet stelt € 100 mln. beschikbaar voor overbruggingsleningen aan startups, scale-ups en innovatieve mkb-ers. Deze leningen worden verstrekt via de ROM’s. € 100 mln. voor Corona-OverbruggingsLening

/ 9 april Delta Diagnostics ontvangt een investering van € 200.000 van UNIIQ voor de verdere ontwikkeling van een nieuwe methode van diagnostische metingen. Delta Diagnotics ontvangt UNIIQ-investering

/ 17 april Deal Drecht Cities en InnovationQuarter tekenen overeenkomst om gezamenlijk efficiënter en effectiever bedrijven naar de Drechtsteden te halen en te behouden.

Samenwerking Deal Drecht Cities

/ 28 april Het Europese project EXSKALLERATE is van start. InnovationQuarter is één van de partners en penvoerder. Doel is een toonaangevend ecosysteem te bouwen rondom exoskeletten. EXSKALLERATE van start

/ 29 april InnovationQuarter is een 12-weeks internationaliseringsprogramma voor cybersecurityondernemers gestart, om hen alle ins-en-outs bij te brengen op het gebied van Globaliser Cybersecurity van start

internationaal schalen.

/ 25 mei Zuid-Holland heeft een groot aandeel in het Nederlandse ecosysteem rond kunstmatige intelligentie (AI), dat blijkt uit onderzoek van InnovationQuarter en Birch Consultants. Rapport Artificial Intelligence uitgebracht

/ 11 juni Beyond Meat, Inc., een leider in plantaardig vlees, opende de eerste Europese coproductiemogelijkheden van het bedrijf bij de Zandbergen coproductiefaciliteit in Zoeterwoude. Beyond Meat opent in Zoeterwoude

/ 16 juni Gradyent haalt € 1,9 mln. op bij o.a. ENERGIIQ voor hun cloudplatform om stadswarmtenetten beter en efficiënter te beheren, waardoor ze duurzamer en rendabeler functioneren. Gradyent ontvangt ENERGIIQ-investering

/ 24 juni Om de potentie van de technologische industrie in Zuid-Holland waar te maken gaan tientallen ondernemers, onderzoekers en andere belang hebbenden een ActieAgenda uitwerken. De Actieagenda is een gezamenlijk initiatief van de EBZ, InnovationQuarter en HI. ActieAgenda Technologische Industrie

1. Onze omgeving

7 Bron: Economische Monitor

Zuid-Holland 2020: Covid-19.

8 Bronnen: CBS (2020, nieuwsbericht),

Economische Monitor Zuid-Holland 2020: Covid-19.

InnovationQuarter is de regionale ontwikkelingsmaatschappij voor Zuid-Holland: een publiek gefinancierde onderneming gericht op het duurzaam versterken van de regionale economische structuur en het ontsluiten van het innovatief vermogen van Zuid-Holland. Dit doen we sinds onze start in 2014 onder andere samen met bedrijven, kennisinstellingen, cluster- en deltaorganisaties, incubators, financiers en investeerders, topsectoren en overheden. 2020 was tot dusver het meest bijzondere jaar in de geschiedenis van InnovationQuarter, als gevolg van de coronapandemie.

Trends en ontwikkelingen

steunmaatregelen worden afgebouwd. Een

Nederland, en ook Zuid-Holland, kreeg als

bedoeling is het bedrag te verdelen over drie

gevolg van de coronapandemie te maken

fondsinitiatieven, waaronder een fondsinitiatief

met een sterke economische krimp, en de

gericht op kennisintensieve starten scale-

groeiprognoses voor de komende jaren werden

ups (een Deeptech Fonds). Dit fonds wordt

behoorlijk naar beneden bijgesteld. De urgentie

samen vormgegeven door EZK, Invest-NL en

voor het duurzaam versterken van de regionale

de regionale ontwikkelingsmaatschappijen,

economische structuur is daarmee alleen

waaronder InnovationQuarter.

ander initiatief dat het kabinet - samen met Invest-NL - heeft genomen als onderdeel van de steunmaatregelen is om elk € 250 mln. te investeren in startups en scale-ups. De

nog maar groter geworden. In dit hoofdstuk beschrijven we de belangrijkste trends en

Human Capital hoog op de agenda

ontwikkelingen die betekenis hebben gehad en/

Zuid-Holland noteerde met 4,8% de hoogste

of gaan krijgen voor InnovationQuarter.

werkloosheid in het derde kwartaal van 2020, gevolgd door Groningen, Noord-Holland en

Economische krimp en stevige

Flevoland (4,7%): een stijging van 1,2 procentpunt

steunmaatregelen van het kabinet

ten opzichte van een jaar eerder. In 2019

De economie Zuid-Holland krimpt in 2020 met

ervaarde nog bijna één op de vier Zuid-Hollandse

ongeveer 6% en zal in 2021 weer met 1% groeien,

ondernemers een tekort aan arbeidskrachten

volgens de meest recente verwachtingen.7 Als

als een belemmering voor groei. Recente data

gevolg van de onzekerheden ten aanzien van de

laten zien dat dit als gevolg van de pandemie

duur van de pandemie is een reële kans dat de

drastisch is veranderd: het percentage Zuid-

krimp groter is en dat het herstel pas later zal

Hollandse ondernemers dat een tekort aan

intreden. De nationale overheid heeft een flink

arbeidskrachten ervaart daalde in een jaar tijd

aantal steunmaatregelen ingericht. Een daarvan

met 16 procentpunten naar 8,8% in het derde

is de Corona-OverbruggingsLening, die in 2020

kwartaal van 2020.8

door de regionale ontwikkelingsmaatschappijen is uitgevoerd en is verlengd tot begin 2021.

Het in 2019 gesloten Human Capital Akkoord

Mede hierdoor valt het aantal faillissementen

(HCA) Zuid-Holland dat vanuit het EBZ-

in Zuid-Holland nog mee, maar de verwachting

secretariaat wordt uitgevoerd, is echter

is dat dit flink kan gaan oplopen als in 2021 de

onverminderd krachtig doorgezet, want de 29

behoefte aan specifieke beroepsgroepen

Duidelijke opgave voor Zuid-Holland ten

(zoals cybersecurity experts en

aanzien van R&D en innovatie

softwareontwikkelaars) blijft onverminderd

Met de aanwezigheid van drie topuniversiteiten,

groot en de verwachting is dat als de economie

twee universitair medisch centra, TNO en

aantrekt de oude tekorten in de andere

zeven hogescholen is Zuid-Holland de meest

beroepsgroepen weer snel zullen terugkeren.

kennisintensieve regio van Nederland. Met

Bovendien blijkt dat op korte termijn met

name op het gebied van publieke R&D scoort

name de werkloosheid onder jongeren sterk

Zuid-Holland ruim bovengemiddeld; de private

is toegenomen; hiervoor is dan ook specifieke

R&D uitgaven blijven achter bij het Nederlandse

aandacht gekomen in de uitwerking van het

gemiddelde. Toch hebben 12 van de 30 bedrijven

HCA.

uit de Nederlandse R&D Top-30 (bron: Technisch Weekblad) een vestiging in Zuid-Holland. Uit

Steeds meer aandacht voor brede welvaart

een analyse op basis van de WBSO (uitgevoerd in

Naast traditionele economische indicatoren

2020 door RVO) blijkt dat een groot aantal van

is er in toenemende mate aandacht voor

de meest innovatieve bedrijven van Nederland

indicatoren die brede welvaart meten. De

een vestiging heeft in Zuid-Holland en dat er in

kwaliteit van leven in Zuid-Holland ligt lager

absolute zin veel private innovatie plaatsvindt

dan het Nederlands gemiddelde, bleek uit de

in Zuid-Holland; echter, in relatieve zin blijft de

”Kwaliteit van leven monitor” van het Planbureau

regio achter.9 Uit het onderzoek blijkt ook dat

van de Leefomgeving (PBL). Op de deelthema’s

de regio een relatief sterk profiel heeft op het

economie, onderwijs, gezondheid, wonen en

gebied van medisch/farma, biotechnologie en

toegang tot voorzieningen scoort de regio rond

plantaardige wetenschappen. De uitgaven aan

het landelijk gemiddelde. Op de thema’s welzijn,

mechanische- en elektrotechniek zijn hoog,

samenleving, veiligheid, milieu, arbeid en

maar blijven enigszins achter bij het Nederlands

inkomen scoort de regio onder gemiddeld.

gemiddelde. De totale R&D-uitgaven aan ICT komen redelijk overeen met het Nederlands

Tussen de Zuid-Hollandse gemeenten bestaan

gemiddelde, maar deze is wel verdeeld over

wel grote verschillen: Den Haag en Rotterdam

relatief veel bedrijven die de WBSO-regeling

scoren op veel indicatoren laag, de gemeente

benutten voor ICT-gerelateerd onderzoek.

Delft scoort weer hoog op het gebied van

De uitdaging voor Zuid-Holland is om het

onderwijs, terwijl het subjectief welzijn hoger

bedrijfsleven, en dan met name de middengroep,

ligt in het Westland. Ten aanzien van milieu

meer te laten profiteren van de publieke

scoort Zuid-Holland met name slecht op de

investeringen in R&D en van de innovatiekracht

aspecten luchtkwaliteit (NOx), lichtbelasting

van de meest innovatieve bedrijven uit de regio.

en hittestress. De energietransitie heeft in ZuidHolland niet voor niets alle aandacht: in 2020

Nationaal Groeifonds biedt veel kansen

stopte de Gemeente Rotterdam € 130 mln. van

voor Zuid-Holland

de verkoop van energiebedrijf Eneco in een fonds

In de Global Competitiveness Index van het

om de energietransitie aan te jagen.

World Economic Forum is Nederland een plek gezakt, van 4 naar 5. Na een toppositie (plek

Het Energietransitiefonds Rotterdam heeft

2) in 2018 daalt Nederland dus weer verder in

als belangrijkste doel de uitstoot van CO2 te

de ranking.10 Belangrijk is dus dat de nationale

verminderen, de luchtkwaliteit te verbeteren en

overheid in 2020 het Nationaal Groeifonds heeft

het gebruik van grondstoffen te verminderen.

aangekondigd. Voor de periode 2021-2026 is

De uitvoering is voor het op bedrijven gerichte

hierin € 20 mrd. beschikbaar voor grootschalige

deel belegd bij InnovationQuarter.

projecten op het gebied van kennisontwikkeling,

onderzoek, ontwikkeling en innovatie, en

Binnen de landelijke Kennis- en

infrastructuur. Dit biedt ook mooie kansen

Innovatieagenda’s (KIA’s) en de proposities voor

voor Zuid-Holland. Begin januari 2021 zijn de

het Nationaal Groeifonds hebben de ROM’s

voorstellen in de eerste ronde ingediend bij de

vooral op het gebied van het activeren van

beoordelingscommissie. InnovationQuarter was

het MKB, valorisatie, ontsluiting netwerken,

in 2020 betrokken bij de voorbereiding van een

bouwen van consortia en het investeren in

aantal van deze voorstellen, en is momenteel

vroege fase bedrijven een belangrijke rol te

ook al aangesloten op de voorbereiding van

vervullen.

voorstellen voor de volgende rondes. Vanuit de EBZ is in 2020 naar aanleiding van de komst van

Ook bij de uitvoering van het eind 2020

het Nationaal Groeifonds en ook met het oog op

opgestelde “Herstelplan regionale economie”

een nieuw regeerakkoord in 2021, het initiatief

van de gezamenlijke provincies (IPO) is een

genomen om een Groeiagenda Zuid-Holland op

belangrijke rol voor de ROM’s voorzien.

te starten voor de komende jaren.

Tot slot kwam het kabinet eind 2020 met een kabinetsstrategie rond ecosystemen voor

Rol van de regio wordt steeds belangrijker

onderzoek en innovatie, met daarin volop

De afgelopen jaren is de aandacht voor de

aandacht en waardering voor de rol van de regio

regio in economisch beleid sterk toegenomen.

in het versterken van onderzoeks- en innovatie-

Veel elementen die van belang zijn voor een

ecosystemen.

florerende economie, zoals arbeidsmarkten, infrastructuur en innovatie-ecosystemen, hebben een regionaal karakter. De toegenomen aandacht voor de regio in economisch beleid kan niet los worden gezien van de versterkte positie van de regionale ontwikkelingsmaatschappijen (ROM’s). Met de formele oprichting van de ROM Regio Utrecht begin 2020 is er een bijna landsdekkend netwerk van ROM’s ontstaan. Binnen dat netwerk is er een intrinsieke motivatie om meer samen te werken vanuit de overtuiging van de kracht en toegevoegde waarde van de ROM’s in de gehele innovatieketen.

9 Zie Economische Monitor Zuid-Holland 2020: COVID-19. 10 Bron: Global Competitiveness Report Special Edition 2020: How Countries are Performing on the Road to Recovery (link).

Aandeelhouders en Participanten InnovationQuarter heeft als organisatie

InnovationQuarter kent aandeelhouders,

een bijzondere structuur doordat we

financiers ten behoeve van de

privaatrechtelijk georganiseerd zijn, maar door

ontwikkelingsactiviteiten en financiers ten

publieke partijen zijn opgericht en worden

behoeve van de aanvullende activiteiten.

gefinancierd. Wij werken op dagelijkse basis met

Aandeelhouder zijn de partijen die kapitaal

en voor het innovatieve bedrijfsleven en worden

hebben gestort ten behoeve van het fonds

dankzij onze governance in staat gesteld dit

IQCapital (Participatiemaatschappij

met een hoge mate van professionele vrijheid te

InnovationQuarter). Participant zijn de partijen

doen. Dit laat onverlet dat we ons zeer bewust

die jaarlijks een bijdrage aan InnovationQuarter

zijn van de publieke context waarin we opereren

verstrekken om de exploitatiekosten te dekken

en welke verantwoordelijkheden dit met zich

van de ontwikkelingsactiviteiten. In opdracht

meebrengt. Met regelmaat bespreken we intern

van onze aandeelhouders en participanten

de dilemma’s die kunnen voortvloeien uit onze

verrichten we ook diverse aanvullend

bijzondere positie.

gefinancierde activiteiten.

De aandeelhouders en -belang van de

De onderverdeling van de ontvangen

vennootschap zijn niet gewijzigd gedurende

exploitatiebijdragen van onze Participanten

het boekjaar. De aandeelhouders van de

is als volgt:

vennootschap ultimo 2020 zijn:

Aandeelhouders

Percentage

Participanten

2020

2019

1.129

1.039

2.098

1.460

Gemeente Rotterdam

660

500

(in duizenden euro’s) Ministerie van Economische Zaken en Klimaat

25.000.000

40,161%

Provincie Zuid-Holland

25.000.000

40,161%

Gemeente Rotterdam

3.000.000

4,820%

Economische Investeringen Den Haag (HEID)

2.000.000

3,213%

Gemeente Den Haag

560

400

Gemeente Leiden

2.000.000

3,213%

Metropoolregio Rotterdam Den Haag

673

250

1.750.000

2,811%

Gemeente Delft

185

100

Gemeente Den Haag

500.000

0,803%

Gemeente Leiden

200

Gemeente Westland

500.000

0,803%

Technische Universiteit Delft

180

153

Technische Universiteit Delft

500.000

Erasmus Universiteit Rotterdam

150

Libertatis Ergo Holding (Universiteit Leiden)

500.000

0,803%

Gemeente Westland

100

Gemeente Zoetermeer

100

Erasmus MC Holding

500.000

0,803%

Leids Universitair Medisch Centrum

100

0,803%

Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden

100

500.000

Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden

500.000

0,803%

6.184

4.602

62.250.000

100%

Ministerie van Economische Zaken en Klimaat Provincie Zuid-Holland

Stichting Holdingfonds

Gemeente Delft

Universiteit Leiden

Totaal

2. Onze strategie

InnovationQuarter is de aanjager van economische vernieuwing en versterkt ecosystemen in de regio. Dit doen we op basis van onze kennis en expertise, ons uitgebreide regionale, nationale en internationale netwerk en onze brede regionale focus. Met ons waardecreatiemodel laten we zien welke bronnen we benutten om (meer)waarde te creëren met onze kernactiviteiten en hoe dit is gekoppeld aan onze missie en strategie.

Integrale inzet van kennis en netwerken

bedrijven die zich in Zuid-Holland willen

De regio kan haar prestaties verbeteren door

inspelen op ontwikkelingen, zoals uitbreiding,

nauwere samenwerking tussen overheden,

krimp en verhuizing door middel van het

kennisinstellingen en bedrijven, meer

zogenaamde Investor Relations Programma.

vestigen. Ook investeren we substantieel in het onderhouden van relaties met de al in Zuid-Holland gevestigde internationale bedrijven, zodat we (pro)actief kunnen

kruisbestuiving tussen de sterke regionale clusters, gerichte inzet om het innovatieve

Tevens helpen we Zuid-Hollandse

mkb te versterken, het aantrekken van

ondernemers bij het opschalen van hun

buitenlandse bedrijven en het investeren

internationale activiteiten, onder andere

in vernieuwende ondernemers. Vanuit die

door samenwerkingen met buitenlandse

opdracht is InnovationQuarter als regionale

regio’s op te zetten en door missies en

ontwikkelingsmaatschappij sinds 1 januari 2014

ondersteuningsprogramma’s te organiseren.

actief.

Via het Trade Relations programma onderhouden we intensief contact met

InnovationQuarter opereert hierbij vanuit de

internationaal georiënteerde innovatieve

volgende activiteiten:

bedrijven om onze dienstverlening zo goed

▶ Innoveren: Door het organiseren van samenwerking gericht op het versterken

mogelijk op hun wensen toe te snijden. ▶ Investeren: Bedrijven hebben kapitaal

van ecosystemen en clusters en door het

nodig om te kunnen (door)groeien, daarom

bouwen aan baanbrekende programma’s,

helpen we vernieuwende en snelgroeiende

projecten en businesscases werken we aan

bedrijven met onze fondsen (in beheer)

een toekomstbestendige economie voor Zuid-

aan financiering, onder meer door zelf

Holland. We spannen ons in om de regionale

risicodragend in deze bedrijven te investeren.

strategie op de diverse sectoren om te zetten

Ook zetten we in op het vergroten van het

naar concrete en financierbare acties.

aanwezige investeringskapitaal in de regio.

▶ Internationaliseren: Dit omvat zowel inbound Foreign Investments als outbound

Via het secretariaat van de Economic Board

Internationalisering. Omdat buitenlandse

Zuid-Holland werken we aan de versterking

bedrijven economische groei, directe en

van de samenwerking binnen de triple helix van

indirecte werkgelegenheid genereren, de

overheden, kennisinstellingen en bedrijven.

innovatiekracht versterken en aansluiting

De Economic Board Zuid-Holland mobiliseert

geven op internationale netwerken en

de netwerk-, denken lobbykracht van de

bedrijvigheid assisteren we internationale

belangrijkste partners in de regio, zowel op de 35

algemene economische strategie als op diverse

kennis onderling te delen kunnen we – los

belangrijke thema’s voor de regio.

van de projecten die we doen en los van onze kpi’s – ondernemers en bedrijven bijvoorbeeld

In veel gevallen draagt InnovationQuarter zorg

snel koppelen aan een netwerk van potentiële

voor de executiekracht. Vanuit het secretariaat

klanten, kennisinstellingen en investeerders. We

van de Economic Board Zuid-Holland wordt

zijn zo méér dan een verbinder en aanjager, méér

tevens zorggedragen voor de uitvoering van het

dan een acquisitieorganisatie, méér dan een

Human Capital Akkoord Zuid-Holland.

investeerder.

Bepalend aspect in de strategie van

Naast integraliteit is samenwerking een

InnovationQuarter is de integrale inzet

belangrijk uitgangspunt voor InnovationQuarter.

vanuit onze kerntaken. Naast het feit dat we

We staan dagelijks in contact met

ondernemers en bedrijven faciliteren met de

bedrijven, kennisinstellingen, incubators,

kennis, expertise en netwerken die binnen de

clusterorganisaties, intermediaire organisaties,

totale organisatie aanwezig zijn, genereren

financiers en overheden en werken met deze

de verschillende activiteiten kansen voor

partners samen aan het realiseren van onze

elkaar. En door de aanwezige netwerken en

doelstellingen.

Werken aan toekomstbestendige eco

Werken aan toekomstbestendige ecosystemen Huidige economie

Ecosysteeminterventies

Infrastructuur

Financiering

Project

Wet- en regelgeving

Netwerken

Pilot

Zuid-Holland

Leiderschap

Programma

Intermediaire diensten

Programma

Project

Project Pilot Vraag

Nieuwe kennis

Talent

Cultuur

11 Financiering; infrastructuur; netwerken; intermediaire diensten; marktvraag; cultuur; talent; nieuwe kennis; leiderschap en

weten regelgeving.

Sturen op impact vanuit een ecosysteembenadering In het verlengde van de ambities uit

Ecosysteemmodel

het Meerjarenplan 2019-2022 heeft

Strategisch-economische impact is voor Inno-

InnovationQuarter in 2020 gewerkt aan een

vationQuarter het meest belangrijke impact-

eigen ecosysteemmodel en een strategisch

niveau, omdat het onze missie “het versterken

afwegingskader (impactkader). In afstemming

van de economische structuur van de regio en

met de belangrijkste stakeholders zijn negen

het ontsluiten van het innovatief vermogen

sectorstrategieën opgesteld. In samenhang

van Zuid-Holland” operationaliseert. Dit wordt

bieden deze instrumenten ons een handvat om

zichtbaar in onze inspanningen om samen met

scherper te sturen op drie vormen van impact

partners ecosystemen en clusters in onze regio

(direct economische, strategisch-economische

te versterken. Om daar meer grip op te krijgen

en maatschappelijke impact) en beter

heeft InnovationQuarter een eigen model ont-

beargumenteerde keuzes te kunnen maken over

wikkeld waarin zowel wetenschappelijke inzich-

de integrale inzet van mensen en middelen.

ten als regionale uitdagingen een plek hebben gekregen. Het model biedt een kader om onze regionale ecosystemen gericht te analyseren en versterken.

osystemen Focus

Opgaven Zuid-Holland

Het model wordt geïllustreerd in het figuur links. Het figuur laat zich lezen van links naar rechts en beschrijft de huidige stand van zaken per sector en de gewenste stip op de horizon. Verder is voor elk van de negen sectoren waar InnovationQuarter zich op richt de inhoudelijke focus van InnovationQuarter benoemd. Door per sector focus aan te brengen, zorgen we dat onze inzet maximaal rendeert. Tien ecosysteemelementen11 vormen de kern van het model en bieden een handelingsperspectief om het ecosysteem te versterken. De elementen hangen sterk met elkaar samen; effectieve interventies vereisen dan ook dat er oog is voor de interactie tussen de elementen. Zo brengt het model het gesprek tussen InnovationQuarter en haar partners op gang over rolverdeling en inzet. De ene stakeholder is immers beter gepositioneerd dan de andere om invloed uit te oefenen op de ‘knoppen’ waaraan we kunnen draaien. En zeker niet in alle gevallen is InnovationQuarter de meest geëigende partij voor een interventie.

Sectorstrategieën

Impactkader

De inzet van InnovationQuarter is gericht op

Het afgelopen jaar ontwikkelde strategische

negen sectoren op het snijvlak van technologie,

afwegingskader (het ‘impactkader’) geeft ons

maatschappelijke opgaven en de sterktes van

een handvat om afwegingen te maken op welke

Zuid-Holland, en die kansen bieden voor toe-

investeringen, projecten, landingen et cetera we

komstige bedrijvigheid in de regio. Deze negen

ons wel en niet primair richten.

sectoren kunnen geclusterd worden in drie hoofdthema’s:

Hierbij proberen we de juiste balans te bewaken tussen strategisch-economische

Duurzaam & Schoon

impact, direct economische impact (onze

▶ Energie

primaire KPI’s op het gebied van gecreëerde

▶ Circulair

banen, financieel rendement en geïnvesteerd vermogen) en maatschappelijke impact. Onder

Slim & Veilig

maatschappelijke impact verstaan we de

▶ Maritiem & Haven

positieve bijdrage die via onze activiteiten wordt

▶ High Tech Systemen & Materialen

geleverd aan het oplossen van maatschappelijke

▶ Aerospace

vraagstukken op het gebied van onder meer

▶ Digital Technology

voeding, gezondheid, energie en veiligheid. Voor

▶ Cybersecurity

het operationaliseren van maatschappelijke impact sluit InnovationQuarter aan bij de

Gezond & Groen

Sustainable Development Goals (SDG’s).

▶ Life Sciences & Health ▶ Horticulture

In het impactkader staat strategischeconomische impact centraal. Concreet

Voor elk van deze sectoren is in 2020 een

betekent dit voor de teams Investeren en

specifieke strategie opgesteld met input van

Internationaliseren dat 80% van hun activiteiten

externe stakeholders. Hierbij hebben we onze

en resultaten moeten bijdragen aan het

inhoudelijke focus binnen de verschillende

versterken van regionale ecosystemen en in lijn

sectoren verder aangescherpt en gekeken

zijn met de betreffende sectorstrategie. In 20%

naar een integrale inzet vanuit al onze

van de gevallen mogen de interventies enkel

organisatieonderdelen. Op basis van het

gedreven zijn door direct economische impact,

ecosysteemmodel van InnovationQuarter zijn

zo lang ze niet strijdig zijn met de Sustainable

alle sectorstrategieën gevisualiseerd. Hierdoor

Development Goals (maatschappelijke impact).

zijn de doelstellingen per sectorstrategie

Voor team Innoveren geldt dat alle activiteiten

en de focus van InnovationQuarter om

gericht moeten zijn op het maken van

aan die doelstellingen bij te dragen verder

strategisch-economische impact.

aangescherpt. De visualisaties stellen ons in

staat om aansprekend te communiceren over de

Hieronder wordt toegelicht hoe deze strategie

prioriteiten van InnovationQuarter en gericht

vanuit elk van de drie onderdelen (Innoveren,

met elkaar en met partners het gesprek aan te

Internationaliseren en Investeren) wordt

gaan over het realiseren van de doelen.

ingevuld.

Innoveren Binnen Innoveren verkennen en realiseren

fieldlabs, en op het zorgen voor aansluiting bij

business developers met en voor ondernemers

en het leveren van bijdragen aan strategische

en bedrijven nieuwe businessmogelijkheden

agenda’s. Met de taskforces van de EBZ op het

door consortia te vormen rondom

gebied van energie, circulair, digitale economie

maatschappelijke vraagstukken en waar

en technologische industrie is een intensieve

nodig te helpen met de financiering daarvan.

wisselwerking.

Gerealiseerde projecten kunnen de vorm hebben van structuurversterkende programma’s,

Binnen Innoveren helpt het Zuid-Hollands

nieuwe product-marktcombinaties of open

Investeringsplatform (ZIP) bedrijven, projecten

innovatieomgevingen, zoals fieldlabs en

of consortia die bijdragen aan de transitie

campussen. Zij moeten leiden tot toegevoegde

naar de Next Economy om tot financiering

waarde voor de regio via additionele private

te komen. Op basis van een analyse van de

investeringen en nieuwe werkgelegenheid,

maatschappelijke relevantie en de financiële

en moeten bijdragen aan het versterken van

haalbaarheid van de businesscase wordt

ecosystemen en clusters.

bezien welke projecten kansrijk zijn. Het ZIP is bedoeld voor initiatieven met een

InnovationQuarter treedt op als onafhankelijk

verdienmodel en financieringscapaciteit,

aanjager en biedt kennis, expertise en

die in beginsel grotendeels via leningen en

netwerken. Om deze rol te kunnen vervullen,

risicodragend vermogen te financieren zijn.

zijn onze medewerkers voortdurend in gesprek

Het ZIP richt zich op het brede scala aan

met ondernemingen en kennisinstellingen. Ze

Europese, nationale en regionale financiers en

blijven op de hoogte van nieuwe technologische

financieringsinstrumenten. In die zin is het ook

ontwikkelingen zodat ze de vertaalslag

een voorportaal voor Invest-NL.

kunnen maken naar ideeën voor innovatie. Een belangrijke toegevoegde waarde ligt in

Proces

het realiseren van cross-sectorale innovaties:

Het Innoveren-proces kent vier fases: signaleren,

het verbinden van innovatieve oplossingen en

verkennen, aanjagen en realiseren. In de

technologieën uit verschillende sectoren.

signalerings- en verkenningsfase is het een belangrijke rol van Innoveren om de vraag

De samenwerking met bedrijven en

van bedrijven te helpen definiëren of om een

kennisinstellingen is vanzelfsprekend

economisch toekomstperspectief te schetsen op

intensief. Hetzelfde geldt voor cluster- en

een bepaald technologisch of maatschappelijk

netwerkorganisaties, zoals The Hague

thema. In de aanjaagfase is onze belangrijkste

Security Delta, Greenport West Holland,

rol om hechte relaties te ontwikkelen tussen

Clean Tech Delta, Medical Delta en Holland

de beoogde consortiumpartners en aan te

Instrumentation. De activiteiten van deze

sturen op de ontwikkeling van een financierbaar

organisaties en InnovationQuarter zijn onderling

projectplan. Vanuit een onafhankelijke rol

complementair, waarbij de onderscheidende

brengen we scherpte in processen. We trekken

rol van InnovationQuarter zit in de aanjaagfase

ons terug uit projecten wanneer er harde

van (cross-sectorale innovatie)projecten. De

financiering en voldoende continuïteit zijn voor

contacten met overheden richten zich specifiek

de gerealiseerde projectplannen.

op de financiering van innovatieprojecten, zoals

Proces Innoveren

SIGNALEREN ▶ Innovatie-ontwikkelingen signaleren ▶ Potentiële behoeften markt onderzoeken

VERKENNEN ▶ O ndernemers inspireren ▶ Verkennen economische potentie thema’s ▶ Verkennen draagvlak en investeringsbereidheid ondernemers ▶ Organiseren speelveld om gezamenlijke innovaties te ontwikkelen

AANJAGEN ▶ Consortiumvorming resulterend in projectplan ▶ Smeden en formaliseren samenwerkingsverbanden ▶ Ondersteuning bij financierings mogelijkheden (privaat en/of publiek) ▶ Uitwerken business case en value case ▶ Borgen financiering ▶ Realiseren kartrekker uit bedrijfsleven die het consortium naar daadwerkelijke realisatie van new business leidt

REALISEREN ▶ O ndernemers realiseren op basis van businessplan en afspraken met consortium nieuwe business en benodigde investeringen

Internationaliseren Vanuit Internationaliseren kennen we

vestigingsklimaat, maar ook over mogelijke

twee disciplines, te weten inbound foreign

plannen voor uitbreiding, krimp, verhuizing of

investments en outbound internationalisering.

vertrek, waarop wij tijdig willen kunnen inspringen. Het aantrekken en behouden van

Foreign Investments

buitenlandse bedrijven in de regio draagt bij aan

Foreign Investments richt zich op het

economische groei en werkgelegenheid.

aantrekken, behouden en uitbreiden van buitenlandse bedrijven naar, voor en in de regio.

Onze medewerkers opereren vanuit kennis

De acquisitieactiviteiten zijn een combinatie van

van de regionale sectoren en regionale

strategisch, proactief en reactief.

vestigingsmogelijkheden en hebben de juiste contacten om buitenlandse bedrijven

Specifieke aandacht gaat uit naar strategische

daadwerkelijk te laten landen. Hiernaast

acquisitie: het acquireren van die specifieke

beschikken onze medewerkers over een

buitenlandse bedrijven, die een aanvulling

uitgebreid internationaal netwerk, vaak met

vormen op regionale en sectorale ecosystemen.

een specifieke focus op één of enkele landen. Wij genereren zelf leads of verkrijgen deze via

Naast het gericht scouten van bedrijven zetten

ons netwerk. Vanaf dat moment begeleiden

we hiertoe ook een instrument in als de Soft

we de buitenlandse investeerder bij het gehele

Landing Programma’s. Naast acquisitie is het

proces om te komen tot een besluit tot vestiging.

belangrijk om contacten te onderhouden met

de reeds in de regio gevestigde internationale

Ook na vestiging blijven we betrokken via het

bedrijven (Investor Relations). Deze contacten

Investor Relations Programma en assisteren

leveren ons signalen op over het

we het bedrijf bij inbedding in de regio, dit in

samenwerking met andere InnovationQuarter-

innovatieattachés in het buitenland, met het

collega’s en onze regionale partners. Overigens

ambassadenetwerk in Nederland en in het

leveren deze Investor Relations gesprekken ook

buitenland en met specifieke buitenlandse

regelmatig nieuwe leads op voor uitbreiding

regio’s die relevant zijn voor Zuid-Hollandse

dan wel nieuwe vestiging van buitenlandse

sectoren, zoals Zuid-Duitsland, Greater

bedrijven.

Washington DC, Boston, Ottawa Scandinavië en diverse regio’s in China.

Foreign Investments werkt nauw samen met de Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA),

InnovationQuarter is partner in het

waar 25-30% van de leads vandaan komt. Het

Invest in Holland-netwerk, het nationale

overgrote deel van onze leads genereren we zelf.

samenwerkingsverband van de NFIA en

Enerzijds door onze deelname aan buitenlandse

de overige regionale en grootstedelijke

missies, beurzen en door het gericht benaderen

acquisitieorganisaties. Regionaal wordt intensief

van bedrijven op basis van onze business

samengewerkt met Rotterdam Partners en

intelligence. Anderzijds door onze intensieve

The Hague Business Agency. In het afgelopen

contacten met gemeenten, kennisinstellingen,

jaar is er ook een samenwerkingsovereenkomst

en met hier reeds gevestigde buitenlandse

met DEAL! Drecht Cities afgesloten om

bedrijven, locatieadviesbureaus, accountants

de samenwerking in de Drechtsteden te

en makelaars. De samenwerking met provincie

intensiveren.

en gemeenten is sowieso intensief: naast het gezamenlijk uitvoeren van (handels)

Proces Foreign Investments

missies worden Investor Relations bezoeken

Het Foreign Investmentsproces is vrij lineair en

voorbereid of afgelegd samen met gemeentelijke

kent de volgende onderdelen: leadgeneratie,

accountmanagers. Ook Fact Finding Trips vinden

acquisitieproces en aftercare/Investor Relations.

vaak plaats in samenwerking met gemeenten.

De basis ligt in het bouwen en onderhouden van

Hetzelfde geldt voor clusterorganisaties en

duurzame relatienetwerken en in het scherp

fysieke hotspots, zoals The Hague Security

kunnen positioneren van onze regio. In het

Delta, RoboValley, Leiden Bio Science Park,

afgelopen jaar hebben veel van deze onderdelen

YES!Delft, Rotterdam Science Tower, CIC en

en activiteiten digitaal plaatsgevonden,

de Duurzaamheidsfabriek. Hiernaast wordt

vanwege de coronamaatregelen en

nauw samengewerkt met de Nederlandse

internationale reisbeperkingen.

Proces Foreign Investments

LEAD GENERATION ▶ Netwerken: regionaal, nationaal, internationaal ▶ Regiomarketing ▶ Events en bezoeken

INFORMATION SUPPLY ▶ Intake letter ▶ Informatieuitwisseling

FACT FINDING TRIP ▶ I ntroductie regio en netwerken ▶ Inzicht in vestigingsmogelijkheden

DECISION ▶ C onfirmation letter ▶ Vestiging in Zuid-Holland

AFTERCARE ▶ P rojectondersteuning ▶ S ervices, o.a. introductie netwerken, HR, pers ▶ I nvestor Development

Internationalisering

Proces Internationalisering

Met onze inzet op outbound internationalisering

We werken binnen de nu beschikbare capaciteit

willen we Zuid-Hollandse ondernemers en

met een focus op het verhogen van onze

bedrijven ondersteunen bij het opschalen van

impact in drie sectoren: Cybersecurity, High

hun internationale expansie en activiteiten

Tech Systems & Materialen (met een directe

op buitenlandse markten. We richten ons

link naar het SMITZH-programma) en Energie

daarbij onder andere op bedrijven waarmee

& Circulair, met name Renewable (offshore)

we werken binnen onze Innoveren trajecten

Energy en Circulair/Biobased Economy. Voor

of bedrijven die in het licht van onze taken op

deze drie sectoren is een uitgebreid meerjarig

het gebied van Investeren tot onze doelgroep

internationaliseringsprogramma met onze

behoren. Onze dienstverlening op het thema

partners ontwikkeld. Tevens werken we aan een

internationalisering is daarmee niet generiek,

dergelijke programmering voor de Horticulture/

maar specifiek op de behoeften binnen een

Agritech sector.

aantal sectoren gericht. Naast de collectieve programma’s - zoals Onze werkwijze op Internationalisering gaat van

missies en trainingen - die we voor de

de volgende pijlers uit

ondernemingen organiseren, is onze dienstverlening in toenemende mate gericht op

1. 2.

Programma’s en missies gericht op kansrijke

het begeleiden van individuele bedrijven met

product/technologie – markt combinaties;

internationaliseringsvraagstukken. Dit komt

Hub-to-hub samenwerkingen met andere

vooral voort uit de vragen en follow-up die

technologie- en innovatiehotspots

voortkomen uit de Trade Relations gesprekken

wereldwijd;

die we met de bedrijven voeren.

Binnen (enkele van) onze focussectoren;

Trade Relations programma. In 2020 is dit

Vanuit Internationalisering werken we nauw

nationale programma als vierde pijler aan

samen met het Trade & Innovate NL netwerk,

onze werkwijze toegevoegd. Vanuit dit

waarvan we founding partner zijn. Dit betreft

programma voeren we intensieve Trade

het nationale netwerk van RVO en regionale

Relations gesprekken met internationaal

en stedelijke organisaties gericht op Trade en

georiënteerde ondernemingen in de regio.

Internationalisering. Verder hebben we een zeer groot buitenlands netwerk, met wie we veel organiseren. Het gaat hier om onder andere om ambassades, consulaten, NBSO’s (Netherlands Business Support Offices) en buitenlandse partnerorganisaties vanuit onze Hub-to-Hub samenwerkingen.

Investeren InnovationQuarter investeert in vernieuwende

Bij de oprichting van InnovationQuarter

en snelgroeiende bedrijven vanuit de fondsen

hebben de aandeelhouders kapitaal ingebracht

IQCapital, UNIIQ en ENERGIIQ. In 2020 is ook

ten behoeve van het fonds IQCapital. Met de

het Energietransitiefonds Rotterdam opgericht,

opbrengsten van de financieringsactiviteiten

maar investeringen vanuit dit fonds zullen pas

worden de activiteiten van IQCapital

vanaf 2021 plaatsvinden. Onze doelstelling is om

gefinancierd, inclusief de personeelskosten.

als life cycle investeerder de toegang tot kapitaal voor innovatieve Zuid-Hollandse bedrijven in alle

Daarnaast wordt ernaar gestreefd de

levensfasen te vergroten.

koopkracht van het beschikbaar gestelde vermogen in stand te houden, zodat we in de

Dit doen wij onder andere door zelf risicodragend

toekomst risicodragend kapitaal kunnen blijven

kapitaal te verstrekken aan deze bedrijven. De

investeren.

participaties en leningen liggen in een segment met hoge risico’s. Het gaat echter wel om in

Voor de activiteiten van de fondsen in beheer

de kern gezonde bedrijven en businesscases

ontvangt InnovationQuarter vergoedingen die

met voldoende rendementsperspectieven.

minimaal de kosten dekken.

Naast financieel rendement is ook strategisch economische impact belangrijk.

Het Kabinet heeft aangekondigd dat er € 150 mln. uitgetrokken wordt voor de versterking

Nieuw dit jaar is de uitvoering van de Corona-

van het fondsvermogen van de regionale

OverbruggingsLening voor de regio Zuid-

ontwikkelingsmaatschappijen onder de

Holland. Naast de beoordeling van de aanvragen

voorwaarden van cofinanciering door de

behelst dit ook het beheer van een inmiddels

medeaandeelhouders. In het geval van

omvangrijk leningenportfolio.

InnovationQuarter zou dit een additionele

InnovationQuarter is een betrokken

kapitaalstorting van € 31,8 mln. door het

investeerder. Niet alleen financieren wij

Ministerie van Economische Zaken en Klimaat

ondernemingen, ook ondersteunen wij de

in IQCapital betekenen, onder voorwaarde van

ondernemers door het inzetten van onze

gelijke inbreng door de andere aandeelhouders.

(organisatie brede) expertise en netwerken. Op deze manier proberen wij waarde toe te

Investeren beschikt over een groot netwerk van

voegen en ondernemers te ondersteunen bij het

nationale en internationale investeerders om

behalen van hun milestones. Juist ook in tijden

co- en vervolgfinancieringen te maximaliseren.

van crisis is deze brede insteek van grote waarde

In 2020 is des te meer gebleken dat het hebben

voor onze bedrijven.

van een dergelijk groot netwerk zeer belangrijk is geweest in het behalen van onze doelstellingen.

Lifecycle financiering: investeerder in alle fasen Samenhang van de fondsen van InnovationQuarter ten opzichte van de levensfasen van ondernemingen.

Proces Investeren

AANMELDING

▶T elefonische screening ▶ Leads overleg

PITCHDAG

▶ B asic research ▶ Overleg in team

QUICKSCAN

▶ Go/No-go ▶ Teamoverleg

INVESTMENT PROPOSITIE ▶T ermsheet ▶ P itch in IC

DUE DILLIGENCE ▶ E xterne DO ▶ C losing documents

BEHEER / WAARDECREATIE ▶ P erformance updates ▶ Waarde groei ▶ D ossier opbouw ▶ E xit plan

EXIT / RENDEMENT ▶ B enaderen potentiële kopers ▶ Verkoop van aandelen

Proces Investeren helpt innovatieve bedrijven aan

InnovationQuarter onderscheidt zich ook van

financiering, onder meer door zelf risicokapitaal

andere (private) participatiemaatschappijen

te verstrekken. Onze rol is breder dan het

door een langeretermijnfocus. We zijn een

verstrekken van financiering alleen en dat blijkt

actieve aandeelhouder en denken mee met

ook uit ons proces. Zo is er gelegenheid voor

de ondernemer bij het realiseren van plannen.

ondernemers om hun plan te komen pitchen bij

We richten ons op actieve participatie en een

InnovationQuarter. De pitches hebben dit jaar

bedrijfsspecifieke aanpak waarmee positief

veelal digitaal plaatsgevonden. We geven tijdens

rendement op termijn wordt gecreëerd.

deze pitch een eerste reflectie op de plannen en/of waar het zinvol is verwijzingen naar partijen uit ons netwerk. We horen vaak van ondernemers dat ze deze gesprekken waardevol vinden, ook al vindt er geen vervolgtraject met InnovationQuarter zelf plaats.

Interview / Krohne CEO als aanjager van de technologische industrie in Zuid-Holland Met meer dan 31 duizend bedrijven, samen goed voor zo’n 110 duizend banen, is ruim een kwart van de Nederlandse technologische industrie gevestigd in ZuidHolland. Daarmee vormt de sector een economische motor voor de regio. Samen met Economic Board Zuid-Holland (EBZ) en Holland Instrumentation (HI) initieerde InnovationQuarter de ActieAgenda Technologische Industrie, met als doel het komende decennium de omzet van de industrie te verdubbelen tot 50 miljard euro. ‘Dat zorgt voor een groei in werkgelegenheid van zo’n 30 duizend banen’, zegt André Boer, voorzitter van HI en lid van de taskforce achter de ActieAgenda.

In de 35 jaar dat hij werkzaam is bij Krohne,

De innovatiekracht

klom Boer op tot CEO van de bekende

Op het gebied van vruchtbare

producent van meetapparatuur. Het van

samenwerkingsverbanden vervult Boer een

oorsprong Duitse familiebedrijf heeft

voortrekkersrol. Samen met Samson, een

in Dordrecht de grootste fabriek voor

eveneens Duits metaalbedrijf met een locatie

ultrasone flowmeters ter wereld. Naast zijn

in Zoetermeer, zette Krohne de joint venture

werkzaamheden als CEO zet Boer zich op

Focus-On op. Door de meetapparatuur van

verschillende manieren in om de zichtbaarheid

Krohne in Samsons regelkleppen te integreren,

van de Zuid-Hollandse technologische industrie

ontwikkelden ze unieke zelfsturende

te vergroten, zowel binnen de sector als naar

regelapparatuur. Die maakt het productieproces

buiten toe, om zo als regio voorop te blijven

van onder meer chemiebedrijven en

lopen. Binnen de ActieAgenda neemt hij

voedingsmiddelenproducenten veel efficiënter.

daarom de pijler ‘branding en netwerken’ op

‘Eerst moest je apart een temperatuursensor,

zich, waarmee hij onderlinge samenwerking

druksensor, flowmeter en klep inbouwen’,

wil aanjagen en de profilering van de regio als

legt Boer uit. ‘Met ons systeem voegen we dat

technologische hub wil versterken.

allemaal samen in één apparaat. Dat scheelt veel tijd in installatie en onderhoud.’

Dit voorbeeld onderstreept de toegevoegde waarde van nieuwe, kleinschalige initiatieven. ‘Grote, traditionele firma’s zoals Krohne en Samson zijn vaak risicomijdend en daardoor minder flexibel. Terwijl ons land juist veel draagvlak heeft voor innovatie: de infrastructuur is sterk, de Nederlandse mentaliteit open en de overheid een echte innovatiepartner. Duitsland is veel formeler, waardoor ontwikkelingen daar veel trager gaan. Door de kansen hier optimaal te benutten, kunnen we andere regio’s

André Boer: “Ik kan oprecht genieten van mooie technologie, helemaal als ik zie hoe die tot stand komt door samenwerkingen tussen bedrijven.”

voorblijven.’ De maatschappelijke waarde

De rol van InnovationQuarter

Zuid-Holland is niet alleen een vruchtbare

Boer noemt InnovationQuarter een echte

bodem voor nieuwe samenwerkingen,

steunpilaar, met veel kennis van zaken.

andersom leveren die de provincie ook veel

‘Om de ActieAgenda tot een succes te

op. ‘Met Focus-On zorgen we voor meer

maken, zijn hoogwaardige partners nodig.

werkgelegenheid en kennisdeling’, zegt

InnovationQuarter levert veel inhoudelijke

Boer. ‘Met partnerships, toeleveranciers,

input en vervult daarmee een spilfunctie.’ Een

internationaal talent en andere stakeholders

voorbeeld van een actie binnen de agenda is

creëren we een ecosysteem dat het kennisniveau

het samenbrengen van young potentials van

en de innovatiekracht van de regio enorm

verschillende bedrijven. ‘Die geven we een

versterkt.’ Om zulke initiatieven te stimuleren,

challenge, waar vaak interessante initiatieven

wil Boer het vertrouwen bij bedrijven vergroten

uit voortkomen. Het is ook meteen een

en nieuwe samenwerkingsprojecten helpen

vorm van netwerken. Dat is het mooie van

opzetten en in stand houden. Met als uiteindelijk

de ActieAgenda: we brengen overheid,

doel om de ontwikkelde technologieën in de

ondernemers en kennisinstellingen bij elkaar

markt te zetten. ‘Daarvoor heb je niet alleen

door actie te ondernemen, door te dóén en

technische kennis nodig, maar ook inzicht in

door bedrijven te motiveren. En daarbij de

markten en marketing. Die kennis is voldoende

commerciële belangen niet uit het oog te

aanwezig in Zuid-Holland; het is onze uitdaging

verliezen, want uiteindelijk gaat het om het

om de juiste partijen bij elkaar te brengen,

doorontwikkelen van de techniek. En dat kun je

processen goed te begeleiden en continuïteit te

als bedrijf niet in je eentje.’

creëren.’

Naast zijn werk bij Krohne is André Boer voorzitter van HI, hét hightech netwerkplatform voor West-Nederland. InnovationQuarter is partner van HI en vertegenwoordigd in het stichtingsbestuur. Samen met EBZ zijn HI en InnovationQuarter initiatiefnemers van de ActieAgenda Technologische Industrie. Daarnaast is Boer voorzitter van de stuurgroep Smart Manufacturing van de Regio Deal Drechtsteden, een samenwerkingsverband tussen het Rijk en de regio om de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt te verbeteren en de regionale innovatiekracht te vergroten. 47

3. Onze resultaten We zijn trots op de in 2020 behaalde resultaten. Onze activiteiten hebben in 2020 geleid tot een additioneel geïnvesteerd vermogen van € 414 mln. (excl. COL) en de creatie van 1.268 arbeidsplaatsen in de regio. Daarnaast waren ultimo 2020 bij onze portfoliobedrijven (excl. COL) 2.656 mensen werkzaam.

Noordwijk

Leiden Alphen aan den Rijn Den Haag Gouda

Rotterdam

Spijkenisse Dordrecht Internationaliseren Investeren Innoveren

De standplaatsen van enkele Innoveren projecten en investeringen bevinden zich buiten de regio en zijn derhalve niet zichtbaar op de kaart. De activiteiten van deze projecten en investeringen hebben wel weerslag in de regio.

Innoveren

Prestaties

Business cases en Innovatieprojecten

Begroting 2020

58 43

Realisatie Realisatie2020 2019

Uitgelokte investeringen (€ mln.)

Begroting 2020

Realisatie 2020

Innoveren InnovationQuarter heeft in 2020 58 projecten gerealiseerd met een waarde aan uitgelokte investeringen van € 48 mln. Zowel qua aantal gerealiseerde projecten als qua investeringsbedrag zijn we hiermee boven de gestelde targets uitgekomen. De focus van onze inzet is afgelopen jaar zeer sterk komen te liggen op programma’s, projecten en businesscases die bijdragen aan het versterken van ecosystemen en ontwikkelen van clusters (strategischeconomische impact). Een steeds prominentere rol binnen onze activiteiten speelt het programmamanagement voor diverse innovatie- en clusterprogramma’s zoals SMITZH, ZorgTech, Maritime Delta, Energie & Klimaat en het in 2021 te starten programma op het gebied van AgriTech. Ook spelen we een steeds bredere rol in het ontsluiten van Europese en nationale middelen om op deze wijze investerend en innoverend uit de crisis te komen. Een bijzondere in 2020 opgestarte activiteit is het ondersteunen van de ambities uit de regiodeal Drechtsteden door de het inzetten van specifieke business developers op zorginnovatie, duurzaam varen en smart manufacturing.

Duurzaam en Schoon

Een belangrijke focus in ons werk is het scouten,

In 2020 heeft Duurzaam & Schoon team een

opwerken en begeleiden van kansrijke circulaire

breed scala aan activiteiten ontplooid die gericht

projecten en bedrijven. Afgelopen jaar is dit

zijn op de ambities uit de sectorstrategieën

proces versneld met de prioritering en uitwerking

Energie en Circulair. Juist in onze regio met een

van 5 concrete businesscases voor 2020 en

bovenproportioneel hoge uitstoot van CO2 zijn

ruim 5 kansen voor 2021. We werken hiertoe

er op dit vlak grote uitdagingen, maar ook veel

nauw samen met het Havenbedrijf Rotterdam,

economische kansen.

DeltaLinqs, Circular Biobased Delta, gemeente Rotterdam en de Provincie in het zogenaamde

Via het innovatieprogramma Energie & Klimaat

HIC-overleg.

werken we samen met TNO, de Provincie ZuidHolland en de MRDH om duurzame innovaties

Slim en Veilig

bij het mkb te stimuleren. Het programma

Onze regio kent een zeer sterk cluster rondom de

ondersteunt ondernemers bij het testen en

technologische maakindustrie en vele kansen op

demonstreren van nieuwe technologieën en het

het gebied van digitale sleuteltechnologieën. Het

marktrijp maken van innovaties door gebruik te

team Slim & Veilig heeft afgelopen jaar gewerkt

maken van de regionale fieldlabinfrastructuur,

aan vijf sectorstrategieën: Digital Technology,

waaronder The Green Village, Planet B.io en het

Aerospace, High Tech, Cybersecurity en Maritiem

Fieldlab Industriële Elektrificatie. Het programma

en Haven. Daarnaast is de verantwoordelijkheid

richt zich op de thema’s verduurzaming

voor twee grote programma’s (SMITZH en

van de gebouwde omgeving, grootschalige

Maritime Delta) binnen het team belegd.

opwek en opslag van energie, elektrificatie van de industrie en circulaire grondstoffen in

Zuid-Holland heeft het hoogste aantal

de industrie. In december heeft de Provincie

technologische maakbedrijven van Nederland,

bekendgemaakt € 2 mln. extra uit te trekken voor

maar er liggen nog grote kansen in het verder

dit innovatieprogramma.

versterken van de onderlinge samenwerking. Om die reden is afgelopen jaar samen met de

Eén van de betrokken fieldlabs is het Fieldlab

EBZ-taskforce Technologische Industrie, zeer veel

Industriële Elektrifactie, een samenwerking

ondernemers, bedrijven en kennisinstellingen

tussen Deltalinqs, TNO, FME, Havenbedrijf

gewerkt aan de Actieagenda Technologische

Rotterdam en InnovationQuarter, dat begin 2021

Industrie en de concrete invulling van de

formeel gelanceerd wordt. Voor de opstart van

actielijnen Nieuwe Waardesystemen, Digital

het ‘Solution Center’, de aanschaf van hardware

Supply Systems, Human Capital en Netwerken,

en de start van diverse innovatieprojecten en

Hotspots, Branding. Deze actieagenda zal in 2021

studies is er voor bijna € 9,5 mln. aan Europese,

verder in uitvoering worden gebracht.

nationale en regionale subsidies gehonoreerd. Het succesvolle programma Smart Afgelopen jaar is tevens PlanetB.io opgericht

Manufacturing Industriële Toepassingen in Zuid-

als internationale hub voor industriële

Holland (SMITZH) waarin wij nauw samenwerken

biotechnologie op de Biotech Campus Delft. Dit

met onder andere TNO, TUDelft en de Provincie

betreft een samenwerking van DSM, TUDelft,

staat goed voorgesorteerd om gehonoreerd te

gemeente Delft, Provincie Zuid-Holland en

worden als European Digital Innovation Hub.

InnovationQuarter. Met de komst van PlanetB.

Dit is een omvangrijk Europees programma om

io zijn we afgelopen jaar ook onze Zuid-Hollandse

digitalisering binnen in de industrie te stimuleren.

biobased propositie internationaal verder gaan uitdragen.

Binnen Aerospace werken we nauw samen met

gebied van quantumtechnologie hebben we

het high tech materialen cluster op Technology

een businessplan “Quantum for Business”

Park Ypenburg en Rotterdam The Hague

opgesteld. Tenslotte, in samenwerking met de

Innovation Airport, onder andere via een EFRO-

taskforce digitale economie is een plan opgesteld

project over smart rotors en op het gebied van

voor onze regio als Smart Digital Region als

de ontwikkeling van technologie voor duurzaam

aanloop naar een te ondertekenen regionaal

vliegen (hydrogen powered aviation). We werken

digitaliseringsakkoord.

daarnaast nauw samen met partners om nieuwe businesscases te ontwikkelen die een stimulering

Groen en Gezond

gaan vormen voor de ontwikkeling van de Space

Zowel op het gebied van Horticulture als Life

Campus Noordwijk en voor Unmanned Valley. Op

Sciences & Health heeft het team Groen & Gezond

Technology Park Ypenburg wordt doorgewerkt

afgelopen jaar een breed scala aan activiteiten

aan de ontwikkeling van een campusprogramma

ontplooid.

en de opzet van een businesscenter (inclusief prototyping center), specifiek voor de innovatieve

Zo is het innovatieprogramma AgriTech

maakindustrie.

ontwikkeld samen met partners. Eind 2020 heeft de MRDH voor dit programma een bijdrage

Een mooi maritiem succes afgelopen jaar was

van ruim € 2 mln. beschikbaar gesteld. Via dit

de lancering van het Nationaal Forum Smart

programma kunnen technologische innovaties

Shipping door Minister Cora van Nieuwenhuijzen.

versneld geïntroduceerd worden binnen de

Het platform is een initiatief om opschaling van

tuinbouw. Daarnaast wordt gekeken hoe de

autonoom en onbemand varen te ondersteunen,

positie van Zuid-Holland op het gebied van de

hiervoor gezamenlijk een lange termijn visie

eiwittransitie kan worden versterkt.

te ontwikkelen en het ondersteunen van concrete innovaties. Vanuit Maritime Delta

Ook hebben we intensief samengewerkt binnen

zijn doorlopend verschillende activiteiten

het programma FoodSwitch dat inmiddels

georganiseerd gericht op de versterking van de

binnen het Nationaal Groeifonds is ingediend.

maritieme maakindustrie in de regio.

InnovationQuarter heeft de roadmap Vertical Farming ingebracht. Binnen de roadmap werken

Veel aandacht is afgelopen jaar uitgegaan naar

32 partners samen aan de ontwikkeling van een

de versnelling van digitale sleuteltechnologieën

autonoom kassysteem waarin de arbeid in de

in de regio. In het voorjaar hebben we een

kas wordt vervangen door geautomatiseerde

uitgebreid onderzoek naar de ‘Kansen en

systemen, de productie duurzaam is en de teelt

uitdagingen van Artificial Intelligence (AI) in de

op afstand met computers gestuurd wordt via

regio’ gepresenteerd. Dit onderzoek vormt de

kunstmatige intelligentie op basis van informatie

basis voor onze inzet binnen de Nederlandse AI-

van intelligente sensoren.

coalitie. Samen met de TUDelft en veel partners hebben we de AI-hub Zuid-Holland opgericht.

InnovationQuarter heeft samen met Dutch

Met additionele middelen van het Rijk draaien

Greenhouse Delta (DGD) een Partners for

we een pilot gericht op dataficering van het mkb

International Business (PIB)-aanvraag ingediend

en de versterking van de digitale werkplaatsen.

en goedgekeurd gekregen om in samenwerking

Op blockchain is er, na een succesvolle pilot

een meerjarig internationaliseringsstrategie te

in de binnenvaart, verder gewerkt aan de

ontwikkelen voor de bedrijven, instellingen en

opschaling naar nieuwe toepassingen in de

overheden die actief zijn richting de Golfregio

scheepvaart en logistiek. En als onderdeel

(UaE en Saoedi Arabië). Met de samenwerking

van de sterke positie van Zuid-Holland op het

willen we het Nederlands tuinbouwcluster

positioneren en extra business development

besloten ZIP te willen voortzetten, met anderen

geven in de genoemde regio. Er zijn 9 bedrijven

zijn de gesprekken hierover gaande. Enkelen

actief bij betrokken en nogmaals 9 bedrijven die

hebben besloten hun financiële bijdrage niet te

vanuit een tweede ring meedoen.

continueren.

Tenslotte hebben we een digitaliseringsagenda

Vanaf begin 2020 werkt het ZIP intensiever

voor Horticulture in Zuid-Holland opgesteld, die

samen met het team Duurzaam & Schoon bij het

we komend jaar verder in uitvoering gaan bren-

valideren en ondersteunen bij de financiering

gen. Binnen het landelijk initiatief Voedselwaarde

van concrete biobased projecten. Daarbij zien

van de gezamenlijke regionale ontwikkelings-

we mogelijkheden voor verbetering van een

maatschappijen is afgelopen jaar het eerste Busi-

integraal proces en inzet van interdisciplinaire

ness Innovation Program Food (BIPF) opgezet.

expertise rondom o.a. technologie, businesscase

Tweede editie gaat begin 2021 van start.

validatie en financial engineering/sourcing. We werken in de komende periode samen aan een

Via het innovatieprogramma ZorgTech

gezamenlijke ambitie op dit terrein om met een

laten we kansrijke innovaties de weg naar

integraal proces en aanbod vanuit Innoveren,

de gezondheidszorg sneller vinden. Zo

Investeren en Internationaliseren om deze nog

ondersteunen we bedrijven bij het opschalen

beter te kunnen realiseren, waarbij het voorwerk

van hun technologische oplossingen in de

door ZIP/Innoveren werkt als ‘rode loper’ voor

gezondheidszorg middels innovatieprojecten, en

Investeren, ETF en Invest-NL. Uit de evaluatie van

versterken we het Zuid-Hollandse ecosysteem op

het ZIP blijkt dat de samenwerking tussen Invest-

het gebied van ontwikkeling en implementatie

NL en InnovationQuarter in vergelijking met

van zorgtechnologie. Het programma heeft zich

andere regio’s goed ontwikkeld is.

op zeer veel belangstelling mogen verheugen. Dit heeft er wel toe geleid dat er vele malen meer

In samenwerking met een aantal initiatieven,

aanvragen binnengekomen zijn dan we hebben

gerelateerd aan het Haven Industrieel

kunnen honoreren, ondanks extra middelen

Complex, is in het in 2020 gewerkt aan de

vanuit de MRDH.

verdere aanscherping van hun business plan en businesscase. Inmiddels heeft voor een aantal

In 2020 is gewerkt aan een aanvraag voor de

van deze initiatieven (o.a. Alta en Obbotec) de

subsidieregeling Campussen Zuid-Holland

introductie plaatsgevonden bij het energie-

om zo de kracht van het Leiden Bio Science

innovatiefonds ENERGIIQ, om van daaruit

Park als centraal ecosysteem te vergroten. Dit

de mogelijkheden tot financiering te bezien.

heeft geleid tot drie afzonderlijke trajecten die

Nieuwe initiatieven waarmee het ZIP heeft

tezamen zullen zorgen voor een verbreding

kennisgemaakt zijn o.a. Harbour Oil, Xirqulate,

van de biosciencekennis op het park, bijdragen

Circular Recycling Company, Panartis, Relement,

aan het verdiepen van de expertise die er in het

Energie van Rotterdam en African Bamboo.

district aanwezig is en vernieuwingen creëren

Daarbij wordt de mogelijke ondersteuning door

door innovatieve samenwerkingen aan te gaan.

het ZIP verkend en uitgewerkt.

Zuid-Hollands Investeringsplatform

Naast het periodieke overleg tussen het ZIP, een

Naast de reguliere werkzaamheden heeft 2020

vertegenwoordiger van de Provincie Zuid-Holland

in het teken gestaan van de evaluatie van het

en Invest-NL is de samenwerking met Invest-NL

ZIP. De bevindingen en de aanbevelingen zijn

verder geïntensiveerd. Het ZIP krijgt inmiddels

besproken met de stakeholders en er ligt een

standaard bericht als Invest-NL benaderd is door

positieve evaluatie. Een aantal partners heeft

initiatieven uit Zuid-Holland.

Internationaliseren Het uitbreken van de wereldwijde coronapandemie, de daaropvolgende wereldwijde economische crisis en internationale reisbeperkingen heeft sinds het eerste kwartaal een grote impact op Internationaliseren gehad, gezien het internationale karakter van het werk. Doordat we een stevige basis hadden en snel hebben kunnen omschakelen naar een andere en soms nieuwe werkwijze en focus, zijn de resultaten voor zowel Foreign Investments als voor Internationalisering aan het einde van het jaar – zeker gezien de omstandigheden - zeer goed te noemen.

Herkomst landingen naar sector

Herkomst landingen naar land Verenigd Koninkrijk

Verenigde Staten

Logistics

China

Zuid-Afrika

Turkije

België

Taiwan

Japan

India

Ireland

Frankrijk

Ethiopië

Malta

Noorwegen

Singapore

Zuid-Korea

Overig

HTSM / ICT

3 Aerospace

Energy

4 Cybersecurity

Life Sciences & Health

Agro & Horti

Resultaten Foreign Investments

Door aanpassing van strategie en de

Foreign Investments heeft de voor 2020 gestelde

intensivering van Investor Relations gedurende

doelstellingen voor het aantal investeringscases

de coronapandemie, is de doelstelling voor het

en het aantal arbeidsplaatsen gehaald. De target

aantal af te leggen Investor Relations bezoeken

van 40 investeringscases werd met 3 overtroffen,

ruimschoots overtroffen. Er zijn in totaal 134

de target van 600 arbeidsplaatsen is met een

bezoeken afgelegd – het merendeel in digitale

totaal van 1.268 FTE zelfs verdubbeld. Ook heeft

vorm -, waarvan er 108 meetellen als onderdeel

het investeringsvolume de begroting ruim

van het nationale Investor Relations programma

overschreden met in totaal € 273,4 mln. in 2020.

van de NFIA.

Foreign Investments

Resultaten

40 43

Begroting 2020

Aantal bedrijven geland

Realisatie 2020

Investerings volume (mln.)

Begroting 2020

273

Realisatie 2020

Aantal arbeidsplaatsen

600 Begroting 2020

1.26812

Realisatie 2020

120

Investor Relationships bezoeken

Begroting 2020

134

Realisatie 2020

12 Inclusief retentie van 453 arbeidsplaatsen.

De bedrijven die in het afgelopen jaar zijn

de Technologische Industrie- en IT-bedrijven

ondersteund bij vestiging of uitbreiding, zijn

zich voornamelijk in en om Den Haag, Delft

over het algemeen innovatief en technologisch

en Rotterdam vestigen. Tot slot zijn er dit jaar

geavanceerd. Een mooi voorbeeld is het

landingen plaatsgevonden in de Horti/Agro

Ethiopisch/Nederlandse bedrijf African Bamboo.

sector (5), gevolgd door Cybersecurity (4), Energie

Het bedrijf ontwikkelt en produceert (bouw)

(3) en Aerospace (3).

materialen op basis van bamboe en gaat een R&D vestiging opzetten in Delft. Het heeft

Andere mooie voorbeelden van nieuwe bedrijven

voor deze locatie gekozen, vanwege de nauwe

die een bijdrage aan de ecosystemen en clusters

samenwerking met de TUDelft en TNO en de

in de regio leveren zijn ANDBio (platform voor

nabijheid van de Rotterdamse haven.

hergebruik van medische apparatuur), Booz Allen (cybersecurity dienstverlening) en Aksa

De bedrijven die zich in 2020 in de regio gevestigd

Power Generations (ontwikkeling en verkoop van

hebben, zijn actief binnen verschillende sectoren.

energiegeneratoren). Het grootste project uit

De meeste bedrijven zijn actief binnen de

2020 is het nieuwe distributiecenter van Crocs in

Technologische Industrie, IT-sectoren (in totaal

Dordrecht geweest. Met dit distributiecentrum

11) en het Life Sciences & Health cluster (9). De

zorgt Crocs voor een werkgelegenheid van 350

meeste Life Sciences & Health bedrijven hebben

arbeidsplaatsen, om hun groei in West-Europa

zich in Rotterdam en Leiden gevestigd, terwijl

verder te faciliteren.

Internationalisering

Resultaten

5 5

Begroting 2020

Hub-to-hub samenwerkingen

Realisatie 2020

Aantal eigen missies

Begroting 2020

Realisatie 2020

60 65

Deelname bedrijven aan missies

Begroting 2020

Realisatie 2020

10 10

Ondersteunen missies

Begroting 2020

Realisatie 2020

Begroting 2020 Deelname Zuid-Hollandse bedrijven aan missies

233

Realisatie 2020

Trade Relations Gesprekken

Begroting 2020

Realisatie 2020

Het afgelopen jaar hebben we een kleine

Er komen dit jaar wederom diverse projecten uit

verschuiving gezien in de herkomst van de

Zuid-Afrika (4) en Turkije (3). En een opvallend

landingen; de zogenaamde geomix. Waar

aantal van de projecten (3) komt uit België.

voorheen de meeste bedrijven uit de Verenigde Staten (VS) of China kwamen zijn in 2020 de

Door de internationale reisbeperkingen

meeste bedrijven (7) afkomstig uit het Verenigd

vanwege de coronapandemie, hebben we onze

Koninkrijk, de VS (7) en China (7). De Engelse

leadgenererende activiteiten zoveel mogelijk

projecten hangen veelal samen met een

omgezet naar digitale vormen. Zo hebben we

voortdurende Brexit onzekerheid. Het aantal

diverse webinars georganiseerd, deelgenomen

landingen uit zowel China als de VS is lager dan

aan digitale missies en beurzen, en onze Fact

afgelopen jaren, vooral vanwege de (geo)politieke

Finding Trips digitaal verzorgd.

ontwikkelingen en de coronapandemie.

Resultaten Internationalisering

op Duitsland en Verenigde Staten en een voor

InnovationQuarter heeft in 2020 het

Horti op de Golfregio. Een voorbeeld van een

innovatieve bedrijfsleven ondersteund bij

succesvolle onlinemissie was de missie Duurzaam

hun internationale expansie op buitenlandse

Bouwen naar Zweden en Denemarken. Al deze

markten. Internationalisering heeft drie

activiteiten waren mogelijk door de inzet en

focussectoren, te weten Cybersecurity, High

kennis van personen uit het netwerk, onze

Tech Systems & Materialen en Energie & Circulair,

TINL-partners, sectorenspecialisten, experts en

met name Renewable (offshore) Energy en

clusterorganisaties in binnen- en buitenland.

Circulair/Biobased Economy. Een vierde sector, Horticulture/Agritech is in ontwikkeling. De

In 2020 zijn het volgende aantal

cybersecuritybeurs RSA in San Francisco en de

internationaliseringsactiviteiten gerealiseerd:

missie naar Baden-Wurtemberg op het gebied

▶ Opzetten, uitvoeren en inbedden van 4

van Future en Green Mobility in het eerste

bestaande en één nieuwe hub-to-hub

kwartaal konden nog fysiek doorgang vinden.

samenwerkingen (Met Ottawa, State of Maryland, Boston, het softlandingprogramma

De pandemie, die vanaf maart toesloeg, heeft

vanuit The Hague Tech en World Startup

gezorgd dat in 2020 tal van nieuwe activiteiten

Factory en een nieuwe samenwerking met

zijn ontwikkeld, om het internationaliserend bedrijfsleven de mogelijkheden te bieden zich te oriënteren op nieuwe markten en hun activiteiten op bestaande markten verder vorm te geven. Zo bleven we met onze internationaal

Cleantech Scandinavia);

▶ Organiseren van 4 eigen missies met deelname van 65 Nederlandse bedrijven (begroot 2020: 60 bedrijven); en

▶ Ondersteunen van 10

georiënteerde ondernemers virtueel en digitaal

internationaliseringsactiviteiten van partners

nauw in contact door in maart het Trade

uit het Trade & Innovate NL netwerk, binnen

Relations (TR) programma op te zetten. In

en buiten de regio waaraan 233 Zuid-Hollandse

2020 hebben we in totaal 92 Trade Relations

bedrijven aan hebben deelgenomen.

gesprekken gevoerd, hiermee hebben we onze KPI’s (75) voor dit jaar ruimschoots behaald. Het

Aansprekende voorbeelden van

is in die gesprekken duidelijk te merken dat veel

internationaliseringsactiviteiten in 2020 zijn:

internationaal actieve bedrijven hard getroffen

▶ Deelname aan de RSA in San Francisco met

worden door de huidige crisis. Daarom proberen we ze te informeren over de crisismaatregelen en support te bieden waar mogelijk.

een delegatie van 8 bedrijven.

▶ Digitale cybersecurity missie met Taiwan met 30 bedrijven.

▶ Canada-Netherlands Cyber Online MatchVoor de focussectoren heeft het team Internationalisering online missies, webinars en programma’s gericht op omzetvergroting uit het buitenland opzet en uitgevoerd. Zo is voor bedrijven in de cybersecuritysector een succesvol Globaliser-programma opgezet in samenwerking met Dutch Basecamp, en heeft het team bedrijven direct kunnen ondersteunen

▶ Digitale missie Denmark/Sweden met 16 deelnemende Nederlandse bedrijven.

▶ Webinar Export Corona (2x) met in totaal 35 deelnemende bedrijven.

▶ Het opzetten van het Corona International Rebuild Programma

▶ Mede-organiseren van International Business

met het Corona International Rebuild

Week Zuid-Korea, Japan en Taiwan, China

Programma. Daarnaast zijn er in 2020 drie PiB-

Business Week en Nordic Business Day.

programma’s opgezet, twee voor Cybersecurity

making met 75 bedrijven.

Investeren Overall resultaten

waarvan 163 aanvragen zijn goedgekeurd.

In totaal zijn er in 2020 30 investeringen

Hiervan zijn er eind 2020 160 geclosed, en 3 in de

gerealiseerd vanuit de drie fondsen.

afrondende fase. Er is ruim € 60 mln. verstrekt

Dit is ruim boven ons target van 26.

aan leningen. Het merendeel (66%) valt in de

Gegeven de aanvullende activiteit (COL)

categorie ‘kleine tickets’ en heeft een grootte

en marktomstandigheden een zeer

van € 50.000 tot € 250.000.

bijzondere prestatie. Vanuit IQCapital zijn 17 13 investeringen gedaan, UNIIQ heeft 5

Impact door corona

investeringen gerealiseerd, terwijl ENERGIIQ

De coronamaatregelen hebben in 2020 op

8 investeringen in 2020 heeft gerealiseerd.

verschillende wijze een belangrijke invloed

InnovationQuarter Investeren breed hebben

gehad op onze investeringsactiviteiten. Na

wij in 2020 de meeste investeringen gedaan in

het uitbreken van de coronacrisis is er een

de sectoren Digital Technology en Life Sciences

analyse gedaan op de portfoliobedrijven van

& Health. Het totaal aangetrokken kapitaal

onze fondsen. De grootste zorgen lagen op

voor onze portfoliobedrijven ligt mede door

het gebied van terugvallende omzet door

onze inzet sterk boven het gestelde target (€ 79

vraaguitval, vertraagde groei en stilvallende

mln. om € 28 mln.). Het totale gecommitteerde

financieringstrajecten door terugtrekkende

vermogen van alle drie de fondsen tezamen ligt

investeerders. Waar omzet en groei inderdaad

lager dan begroot (€ 15,2 mln. om € 17,5 mln.). Bij

vaak zijn gestagneerd, zijn tot op heden onze

IQCapital zijn een aantal kleinere brugrondes

bedrijven redelijk goed de crisis door gekomen.

gefinancierd die een opstap zijn naar mogelijk

Veel hebben kostenbesparende maatregelen

grotere rondes in 2021. Ook zijn er een aantal

genomen en waar mogelijk is door ondernemers

kleinere COL co-financieringen verstrekt. Bij

gebruikgemaakt van overheidsmaatregelen

UNIIQ ligt het maximum investeringsbedrag

zoals uitstellen van belastingbetalingen en

lager door beperkte fondsmiddelen. Voorheen

tegemoetkoming in de loonkosten. In sommige

rapporteerden we ook de verwachte groei in

gevallen zien onze portfoliobedrijven positieve

werkgelegenheid bij de bedrijven waarin we als

effecten als gevolg van corona, vooral bij

InnovationQuarter investeren. In Jaarplan 2019

bedrijven die digitale producten aanbieden. De

hebben we afgesproken dat anders te doen.

lange termijneffecten zullen echter pas in 2021

Namelijk door het totale aantal arbeidsplaatsen

zichtbaar worden.

bij de ondernemingen waarin is geïnvesteerd te rapporteren. Ultimo 2020 staat de stand op

Het investeringslandschap laat een wisselend

2.656 arbeidsplaatsen (aantal FTE).

beeld zien. Sommige investeerders namen een meer afwachtende houding aan, waar anderen

Naast onze reguliere investeringsactiviteiten

juist nog wel investeren. InnovationQuarter

voeren wij de Corona-Overbruggingslening

is en blijft actief als investeerder in onze regio,

voor de regio Zuid-Holland uit. In 2020 zijn bij

juist ook dit jaar. De Investment Managers van

InnovationQuarter 405 aanvragen voor een

onze fondsen staan in nauw contact met de

Corona-OverbruggingsLening (COL) ingediend,

bedrijven om de impact van de coronacrisis zo

13 Dit inclusief de investering in InnoGenerics, waarvoor de middelen beschikbaar zijn gesteld door het Ministerie van Economische Zaken.

goed mogelijk te monitoren en te bekijken of en

investering en 10 investeringen in bestaande

hoe we als InnovationQuarter onze bedrijven

portfoliobedrijven. De nieuwe investeringen

kunnen ondersteunen.

zijn: Edumundo, Equalture, Pieter Pot, Shypple en Cevinio. De fonds-in-fonds investering is

Corona heeft een duidelijke directe impact laten

gedaan in Biogeneration Ventures-IV.

zien in onze activiteiten rondom het investeren heen. Waar we normaliter zeer actief zijn op

Daarnaast is een additionele investering

startups en scale-up events, als deelnemer of

gerealiseerd waarbij het beheer ligt bij

(mede)organisator, is dit in de eerste helft van

IQCapital, maar waarvoor de middelen via het

2020 nagenoeg stilgevallen. Waar mogelijk

Ministerie van Economische Zaken en Klimaat

hebben we digitale events voor ondernemers

beschikbaar zijn gesteld. Het fonds loopt hier

en investeerders bijgewoond. Onze eigen

geen risico. Het gaat om een bedrag van € 6,7

Impact Academy hebben we grotendeels

mln. waarmee de overname van de fabriek

doorgeschoven naar komend jaar en ook het

van Apotex door het bedrijf InnoGenerics is

Investor Readiness programma heeft niet

bewerkstelligd waardoor de laatste generieke

plaats kunnen vinden. Deze ambitie wordt nu

pillenfabriek van Nederland gevestigd op het

doorgeschoven naar 2021, uiteraard afhankelijk

Leiden Bio Science Park behouden blijft. De

van de geldende maatregelen aangezien het

totale ronde behelst € 10,5 mln.

fysiek samen zijn van bedrijven een belangrijke rol in het programma speelt. Desondanks

In de eerste maanden zijn 4 van de 16

is er zoveel als mogelijk digitale events met

investeringen gerealiseerd. Kort daarna werd

investeerders en ondernemers bijgewoond.

de ernst van corona steeds duidelijker en is de aandacht van het team gericht op het

IQCapital

inventariseren van de impact van corona bij de

Vanuit het fonds IQCapital zijn er in 2020

portfoliobedrijven. De Investment Managers

16 investeringen gerealiseerd voor een

hebben intensief contact gehouden met deze

totaalbedrag van € 8,7 mln. Dit ligt qua

bedrijven en ze bijgestaan met instrumenten

aantallen ruim boven onze begroting. Dit

die vanuit de overheid beschikbaar zijn gesteld.

jaar kent een bijzonder hoog bedrag aan

Het tweede kwartaal stond in het teken van

uitgelokte investering van € 58,4 mln. Met

de uitvoering van een van deze instrumenten,

onze investeringen hebben we opnieuw mooie

de Corona-OverbruggingsLening (COL). Vanaf

bijdragen kunnen leveren aan de versnelling

de zomer is de aandacht weer steeds meer

van innovaties en transities in onze regio

verschoven naar het reguliere investeringswerk.

door bedrijven die de koplopers zijn op hun

Met daarbij veel oog voor het portfolio, de

gebied te financieren. De 16 investeringen

effectieve doorgroei van deze bedrijven en

zijn als volgt opgebouwd: 5 investeringen in

het verbinden van de investeringsstrategie en

nieuwe bedrijven, 1 nieuwe fonds-in-fonds

sectorstrategieën.

14 In deze kolom zijn de verstrekte Corona-OverbruggingsLeningen opgenomen die verstrekt zijn in Zuid-Holland. Deze getallen

worden niet meegeteld in de totalen van voorgaande pagina.

15 Dit is inclusief de investering in InnoGenerics, waarvan de middelen afkomstig zijn van de Ministeries van Economische Zaken en

Klimaat en van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

16 In een aantal bedrijven wordt zowel door IQCapital als UNIIQ geïnvesteerd. Eventuele dubbeltellingen worden gecorrigeerd in de totalen.

17 In een aantal bedrijven wordt zowel door IQCapital als UNIIQ geïnvesteerd. Eventuele dubbeltellingen worden gecorrigeerd in de totalen.

Investeren

Resultaten

Totaal

€ 72¹⁶

€ 21

mln.

Begroting 2020: 26

Begroting 2020: € 28 mln.

Begroting 2020: € 18 mln.

Nieuwe investeringen

Uitgelokte investeringen

Verstrekte Financieringen

Aantal arbeidsplaatsen

17¹⁵

€ 58

€ 15

1.917

mln.

Begroting 2020: 12

Begroting 2020: € 17 mln.

Begroting 2020: € 9 mln.

Nieuwe investeringen

Uitgelokte investeringen

Verstrekte Financieringen

Aantal arbeidsplaatsen

€ 39

€ 1

334

mln.

Begroting 2020: 10

Begroting 2020: € 5 mln.

Begroting 2020: € 3 mln.

Nieuwe investeringen

Uitgelokte investeringen

Verstrekte Financieringen

Aantal arbeidsplaatsen

€ 7

€ 5

419

mln.

Begroting 2020: 4

Begroting 2020: € 6 mln.

Nieuwe investeringen

Uitgelokte investeringen

Verstrekte Financieringen

160

€ 14

€ 60

mln.

Uitgelokte investeringen

Verstrekte Financieringen

Nieuwe investeringen

2.656¹⁷

Aantal arbeidsplaatsen

Qua sectoren waren de meeste investeringen

Ventures IV. Daarmee is de oorspronkelijke

in de Life Sciences & Health sector (5) en de

allocatie voor fonds-in-fonds investeringen

Digital Technology sector (5). In omvang

volledig geïnvesteerd.

vallen de nieuwe investering in Shypple (totale investeringsronde van € 7 mln.) en

Ondanks de duidelijke impact van corona op

de vervolginvestering in VarmX (totale

onze externe activiteiten, is er ook genetwerkt

investeringsronde van € 32 mln.) op. Er

en heeft het team diverse digitale events met

zijn 7 vervolginvesteringen gerealiseerd in

ondernemers en investeerders bijgewoond

groeirondes bij portfoliobedrijven, en 3 COL co-

zoals het UpStream Festival en TechTour. Wij

financieringen verstrekt. De investeringsrondes

hebben ondernemers getraind en hebben

waarbij IQCapital betrokken was, hadden

in de jury gezeten bij de Philips Innovation

een gezamenlijke omvang van € 53,2 mln.

Award dat in samenwerking met YES!Delft

Daarnaast hebben onze portfoliobedrijven

werd georganiseerd. Er hebben diverse pitch/

nog investeringsrondes opgehaald waar

sparringsessies plaatsgevonden met onze

InnovationQuarter niet bij betrokken was.

fonds-in-fonds investering Connected Capital. Ook namen we o.a. deel aan de jury van het

Het totaal aangetrokken kapitaal voor dit jaar

nieuwe YES!Delft incubatorprogramma, de

komt uit op € 58,4 mln. De meeste (vervolg)

PortXL-selectiedagen en de Financieringstafel

investeringen zijn dit jaar opnieuw gedaan in

Zuid-Holland.

Den Haag. De meeste nieuwe investeringen zijn gedaan in Rotterdam. Uit de steden Delft en

Het fonds heeft het afgelopen jaar een

Rotterdam komen de meeste leads.

groot aantal nieuwe medewerkers mogen verwelkomen. Door natuurlijk verloop waren

De meeste van de 425 leads voor IQCapital

een aantal posities vrijgekomen, maar ook de

kwamen uit de Digital Technology sector,

groei van onze portfolio en de wens verder te

gevolgd door de Life Sciences & Health sector.

professionaliseren noopt tot uitbreiding van

Het gemiddelde aangevraagde bedrag lag rond

het team. In het investeringsteam hebben we

de € 3,2 mln. Gecorrigeerd voor de uitschieters

in het eerste kwartaal 3 Business Analisten en

lag dit net als in 2019 rond de € 3 mln. per

3 Investment Managers verwelkomd. Later in

aanvraag. De TRL levels laten zien dat het

het jaar is het team verder uitgebreid met een

leeuwendeel van de leads tegenwoordig binnen

Investment Manager. Deze nieuwe collega’s

onze sweet spot valt, ca 77% van de leads valt

zijn met behulp van een nieuw ontwikkeld

binnen de TRL Levels 6 -9. Daaruit blijkt dat de

onboardingprogramma ingewerkt.

meer volwassen bedrijven zoals scale-ups en innovatieve mkb-ers ons geleidelijk aan steeds

UNIIQ

beter weten te vinden.

UNIIQ investeert in de proof-of-concept fase van hoogtechnologische bedrijven. Veel

Een deel van de investeringen zetten we in om

investeerders blijven uit de vroege, risicovolle

het financiële ecosysteem voor innovatieve

fase weg, waardoor er weinig privaat geld

bedrijven in Zuid-Holland te versterken. In

beschikbaar is. Dit zorgt ervoor dat UNIIQ

2016 is een allocatie gemaakt binnen het

veelal de eerste en grootste investeerder is in

fondsvermogen om te investeren in private

het bedrijf. Omdat de bedrijven waarin UNIIQ

fondsen die een specifieke speerpuntsector

investeert veelal additioneel geld nodig hebben

versterken of in een heel specifieke lacune

voor de verdere ontwikkeling en verkoop van

voorzien. In 2020 is op dit vlak een nieuwe

hun technologie, is het een belangrijke taak van

fondsinvestering gerealiseerd: Biogeneration

UNIIQ om bedrijven te ondersteunen in hun

zoektocht naar dergelijke vervolgfinanciering.

werd door een aantal UNIIQ-bedrijven overige

In 2020 zijn er 165 leads binnengekomen. De

aanvullende financiering aangetrokken. In een

meeste van deze leads bevinden zich in de

aantal gevallen betrof dit financiering vanuit

sectoren High Tech (35) en Life Sciences &

de COL, maar ook werden subsidies of leningen

Health (36). In 2020 investeerde UNIIQ in vijf

bijvoorbeeld de Rabobank Innovatielening,

bedrijven: QBlox, BiOnd, Kaminari Medical,

aangetrokken.

Bimini en DeNoize. Er waren in 2020 geen faillissementen. Het in 2019 ingezette beleid

Een andere belangrijke activiteit van UNIIQ

om middels converteerbare leningen van

is het helpen van ondernemers met hun

verschillende omvang te investeren -ingegeven

businessplannen en het doorverwijzen naar

door beperkte fondsmiddelen- is in 2020

het juiste financieringsloket. Dit wordt onder

gecontinueerd. Zodoende werden in 2020

andere vormgegeven door het organiseren

investeringen van € 200.000 tot € 300.000

van spreekuren en pitchmiddagen. Vanwege

verstrekt.

de coronamaatregelen vonden deze voor het grootste gedeelte in een online-vorm plaats,

Het aantal investeringen en het gecommitteerd

bijvoorbeeld met ondernemers afkomstig

vermogen is lager dan aanvankelijk voor

uit YES!Delft, Apollo14 in Den Haag en ECE

het jaar begroot. Dit had in belangrijke

in Rotterdam. In 2020 zijn hierbij bijna 40

mate te maken met de inzet van het UNIIQ-

ondernemers geholpen.

team voor de uitvoering van de CoronaOverbruggingsLening (COL). Daarnaast is er,

Sinds de start van UNIIQ is in 43 bedrijven

vanwege de coronacrisis, ook aanzienlijk tijd

geïnvesteerd en voor bijna € 12 mln.

besteed aan het beheerproces bij bedrijven

gecommitteerd. 20 portfoliobedrijven

die hierdoor getroffen werden. Uiteraard is er

hebben vervolgfinanciering opgehaald en er

ook veel tijd geïnvesteerd in het beheer van

is daarmee ruim € 78 mln. additioneel kapitaal

de overige portfoliobedrijven, bijvoorbeeld

aangetrokken. Daarnaast zijn meer dan 240

bij het aantrekken van vervolgfinanciering. In

ondernemers geholpen via het proces toeleiden

2020 is tevens voor het eerst door een UNIIQ-

kapitaal. Twee ondernemingen zijn failliet

deelneming de volledige lening terugbetaald.

gegaan. De financiering van UNIIQ is voor

Dit is voor UNIIQ een belangrijk resultaat omdat

innovatieve bedrijven in de regio Zuid-Holland

dit laat zien dat, wanneer bedrijven succesvol

een goede mogelijkheid gebleken om die fase

groeien en passende financiering ophalen, het

door te komen waarin private investeerders nog

UNIIQ-instrument voor hen exact biedt wat op

niet investeren. Het blijft voor UNIIQ uiteraard

dat moment noodzakelijk is.

afwachten in hoeverre de bestaande leningen zullen worden afgelost, een vervolgfinanciering

Negen portfoliobedrijven hebben in 2020

is immers nog geen garantie op succes, maar

vervolgfinanciering opgehaald, waarvan

de eerste positieve tekenen hiervoor dienen

zeven voor de eerste keer. Het totale

zich, onder andere door de eerste volledige

investeringsbedrag in deze bedrijven betrof

aflossing, aan. Daarnaast worden additionele

circa € 39 mln. Hiermee werd aanzienlijk meer

arbeidsplaatsen gecreëerd en wordt kennis

vervolgfinanciering opgehaald dan aanvankelijk

opgebouwd die van grote waarde is voor onze

verwacht. Grootste vervolgronde hiervan is

kenniseconomie.

die van VarmX van € 32 mln., waaraan ook het zusterfonds IQCapital deelnam. Ook zonder

Om te kunnen blijven investeren zijn we in

deze ronde is de opgehaalde financiering

verregaande gesprek over fondsuitbreiding

aanzienlijk. Naast deze vervolgfinanciering

met de aandeelhouders van UNIIQ. 61

Er is reeds commitment vanuit de Provincie

gekregen. Er zijn vooralsnog geen structurele

Zuid-Holland, gemeente Rotterdam en

veranderingen opgetreden voor de ENERGIIQ-

gemeente Den Haag. Het Ministerie van

bedrijven, enkel tijdelijke vertraging van groei.

Economische Zaken en Klimaat heeft de intentie

De crisis heeft een duidelijk effect gehad op

om een deel van de middelen voor de regeling

de hoeveelheid leads. We zagen in het 2e

Vroege Fase Financiering ter beschikking

kwartaal 2020 een substantiële daling in het

te stellen voor regionale Proof-of-Concept

aantal investeringsaanvragen, een duidelijke

fondsen, waarop UNIIQ aanspraak wil doen.

trendbreuk. Bedrijven waren afwachtend om financieringen op te halen, investeerders

ENERGIIQ

waren terughoudend en overheidssteun was

Per september 2017 heeft InnovationQuarter

een doorkruisende factor. Het aantal leads is

ENERGIIQ, het energie-innovatiefonds van de

terugkomen op het normale niveau richting het

provincie Zuid-Holland, in beheer genomen.

einde van het jaar.

Na een qua dealflow en transactievolume zeer goede start in 2018, heeft ENERGIIQ in

Het team van ENERGIIQ gaat proactief naar

2019 minder kunnen committeren in aantal

evenementen en netwerkbijeenkomsten om

transacties en vermogen. In 2020 is er een

ENERGIIQ te promoten en veelbelovende

aanzienlijk groter aantal transacties gedaan,

innovaties te scouten. In 2020 is ENERGIIQ

het dubbele van de jaardoelstelling, namelijk 8.

weer een van de organisatoren geweest achter

ENERGIIQ heeft als doel te investeren in

het Tech Tour Energy in Transition programme.

innovatieve technologieën die op termijn

Dit jaar was het evenement online, maar niet

bijdragen aan de energietransitie. Afgelopen

minder succesvol. Wederom is het gelukt om

jaar is een mooie stap gezet in de opbouw van

vanuit Europa alle belangrijke energieinnovaties

een gediversifieerde investeringsportefeuille.

en financiële en strategische private

ENERGIIQ heeft 4 nieuwe investeringen

investeerders bij elkaar te krijgen. Gradyent

gedaan in veelbelovende bedrijven met nieuwe

en Plotwise hebben we hier platform gegeven,

technologieën; MapiQ, Heat Transformers,

om zich te presenteren aan de internationale

Gradyent en Plotwise. Naast deze investeringen

private investeerders. Zelf hebben we een

heeft het fonds tevens gerenommeerde private

aantal innovaties gespot, die we samen met

investeringsmaatschappijen overtuigd om in

onze collega’s van Internationaliseren en

consortia mee te investeren.

Innoveren naar Zuid-Holland willen halen.

De gevolgen van corona zorgde voor een extra

Het ENERGIIQ fonds heeft in een crisisjaar

financieringsbehoefte bij veel startups, zo

haar rol goed kunnen vervullen en het bestaan

ook bij portfoliobedrijven in de ENERGIIQ-

van een dergelijk fonds is van cruciaal belang

portfolio. Hierdoor was het in vier gevallen

gebleken voor het ondersteunen van het

noodzakelijk aanvullende financieringen

ecosysteem van startups en scale-ups in

te verstrekken vanuit het fonds. Daarnaast

innovatieve energie.

hebben 4 portfoliobedrijven een COL toegekend

Corona-OverbruggingsLening (COL)

Manager en een Controller Beheer COL. Het

Nadat bekend werd dat wij voor de regio de

beheer is gericht op het succesvol terugbetalen

uitvoering van de Corona-OverbruggingsLening

van de COL-leningen, wat gemonitord wordt

gingen doen is vanuit alle drie de fondsen UNIIQ,

aan de hand van ontvangen reguliere financiële

ENERGIIQ en IQCapital, en met behulp van enkele

rapportages (kwartaalrapportages, begrotingen)

collega’s vanuit Internationaliseren en ZIP alles in

en het onderhouden van contact met de

het werk gesteld om de aanvragen voor Zuid-

ondernemers.

Holland te kunnen beoordelen. Afgelopen jaar stond dan ook grotendeels in het teken van de

Dit jaar zijn de eerste stappen gezet richting

uitvoering van deze regeling en zijn de reguliere

automatisering van het beheer van deze

werkzaamheden teruggeschroefd. Aanvragen

omvangrijke portfolio. De implementatie van

gedaan door onze eigen portfoliobedrijven zijn

dit nieuwe systeem zal veel efficiencyopleveren,

beoordeeld door Investment Managers van de

niet alleen krediettechnisch maar ook omdat

andere fondsen.

de communicatie met de leningnemers via een gebruikersportal loopt i.p.v.

Er zijn 405 aanvragen voor een Corona-

e-mailcorrespondentie. De verwachting is dat het

OverbruggingsLening (COL) ingediend, waarvan

systeem begin 2021 operationeel zal zijn.

163 aanvragen zijn gehonoreerd voor een totaal bedrag van € 61,7 mln. Hiervan zijn 160 aanvragen

Dat de COL in een grote behoefte voorziet is

afgerond en is inmiddels € 60 mln. verstrekt. Het

duidelijk gezien het aantal aanvragen. Het

merendeel (66%) valt in de kleinste categorie

heeft nu al haar nut bewezen. We zien dat

aanvragen en heeft grootte van € 50.000 tot €

veel bedrijven eind 2020 weer aan het groeien

250.000. Er is 33 maal een COL aangevraagd door

zijn en er betere vooruitzichten zijn voor 2021.

een van onze portfoliobedrijven. Hiervan zijn er 21

Veel ondernemingen zijn bezig met nieuwe

toegekend.

investeringsrondes en soms een overname of fusie. Juist de beschikbaarheid van de COL heeft

Een onverwacht additioneel positief effect van

gezorgd voor vertrouwen in de onderneming

het mogen uitvoeren van deze regeling is dat

en daardoor de bereidheid van nieuwe

de samenwerking met de collega’s tussen de

investeerders om in te stappen en de verdere

fondsen extra is versterkt. Met veel nieuwe

groei te financieren. Een aantal COL leningen

collega’s was het uitvoeren van de regeling bij

kan daardoor vervroegd worden afgelost.

uitstek de gelegenheid elkaar versneld beter te

Waarschijnlijk zullen een aantal bedrijven het niet

leren kennen.

gaan redden en daarmee zal niet kunnen worden voldaan aan de aflosverplichting.

De grootte van de leningenportfolio vraagt om

een eigen beheerteam. Sinds oktober wordt het beheer uitgevoerd door een Investment

Strategie, secretariaat EBZ en Human Capital Team Strategie ondersteunt de processen van InnovationQuarter en werkt aan de economische strategie voor de regio. Het team voert het secretariaat van de Economic Board Zuid-Holland (EBZ), dat inhoudelijk wordt aangestuurd door het dagelijks bestuur van de EBZ. Het team verbindt vanuit deze rol de netwerk-, denken lobbykracht van de EBZ aan de strategische opgaven van de regio waar ook de collega’s van InnovationQuarter uit de verschillende business units, met name vanuit Innoveren, aan werken. De ondersteuning van de EBZ taskforces en het programmateam dat in opdracht van Provincie Zuid-Holland het Human Capital Akkoord Zuid-Holland uitvoert, maken deel uit van het team Strategie. De inhoudelijke aansturing van het Human Capital team vindt plaats vanuit de EBZ taskforce Human Capital. Strategie en intelligence

samenwerking met zowel diverse collega’s

In het Meerjarenplan 2019-2022 is de ambitie

binnen InnovationQuarter als met externe

nadrukkelijker aandacht te hebben voor de

stakeholders. In december zijn de negen

impact van InnovationQuarter op de regio. De

sectorstrategieën besproken in een online

inzet van InnovationQuarter vertaalt zich in

bijeenkomst met 125 stakeholders.

drie vormen van impact: direct economische impact, strategisch-economische impact en

In 2020 is er vanuit InnovationQuarter en

maatschappelijke impact. Om deze vormen

de EBZ veel geïnvesteerd in analyses van de

van impact verder te operationaliseren is in

gevolgen van de Coronacrisis voor de regionale

2020 gewerkt aan het verder operationaliseren

economie van Zuid-Holland. In eerste instantie

van het impactkader. Voor het onderdeel

is in een samenwerking tussen de EBZ,

strategisch-economische impact is een

InnovationQuarter, de Provincie Zuid-Holland

ecosysteemaanpak ontwikkeld die is gebaseerd

en de Metropoolregio Rotterdam Den Haag

op enerzijds best practices en ervaringen binnen

de ‘Coronamonitor Zuid-Holland’ ontwikkeld.

de eigen organisatie en anderzijds inzichten

Doel van de monitor was inzicht te geven in

uit de literatuur rond ecosystemen voor

de impact op de economie van Zuid-Holland.

ondernemerschap en innovatie. Het concept

Deze monitor is acht keer verschenen in

‘maatschappelijke impact’ is geoperationaliseerd

2020, en via de digitale kanalen veel gelezen.

langs de lijnen van de Sustainable Development

Daarnaast is een uitgebreide analyse gedaan

Goals (SDG’s).

naar de gevolgen van de Coronacrisis voor de negen sectorstrategieën aan de hand

Deze aanpak is in de tweede helft van 2020

van het ontwikkelde ecosysteemmodel. De

uitgerold binnen InnovationQuarter. Op basis

resultaten hiervan zijn besproken met collega’s

van de ontwikkelde ecosysteemaanpak en

binnen InnovationQuarter en gepresenteerd

het bijbehorende ecosysteemmodel zijn alle

tijdens een vergadering van de EBZ. Mede op

sectorstrategieën gevisualiseerd

basis van deze analyse is een viertal artikelen

en aangescherpt. Dit is gebeurd in

geschreven waarin specifiek is gekeken naar

de uitgangspositie van de regionale economie

de Groeiagenda Zuid-Holland gelanceerd, om de

in Zuid-Holland. Deze artikelen vormden

regionale plannen van Zuid-Holland optimaal te

vervolgens weer een opmaat voor de jaarlijkse

positioneren voor de aankomende formatie.

Economische Regiomonitor Zuid-Holland, die

Samen met de collega’s vanuit Innoveren heeft

begin november 2020 is gepubliceerd. Deze

het secretariaat de EBZ taskforces ondersteund.

publicatie is gepresenteerd tijdens het webinar

Hieronder worden de belangrijkste activiteiten

“Zuid-Holland sterker uit de crisis”, met als

per taskforce benoemd.

gastsprekers prof. Erik Stam (Universiteit Utrecht) en prof. Daniel Isenberg (Babson College, VS).

▶ Digitale Economie Gezien de breedte en volledige verwevenheid van digitalisering door alle sectoren richt

Secretariaat EBZ

de taskforce zich op het realiseren van de

Vanuit de Public Affairs-taak van het secretariaat

randvoorwaarden voor een florerende

stond de uitwerking van de Groeiagenda Zuid-

digitale economie, waardoor sectoren en

Holland en de communicatie daaromheen

toepassingen optimaal mee kunnen in de

centraal. De Groeiagenda Zuid-Holland is

transitie.

een actie- en investeringsagenda die de regio gezamenlijk met de rijksoverheid wil uitvoeren.

In 2020 zijn concrete actieplannen opgesteld

Het secretariaat heeft, via de deelname aan

op twee van de sporen waar de taskforce zich

het regionale kernteam Groeiagenda, veel

mee bezig houdt: zowel op connectiviteit als

energie gestopt in het inhoudelijk afronden

voor cybersecurity is een strategisch kader

van de agenda om een sterke, doorgerekende

opgesteld met daarin aanbevelingen voor wie

en onderbouwde propositie aan het komende

wat met welke middelen moet oppakken in

kabinet te kunnen aanbieden. Tegelijkertijd

de regio. De uitvoering van het advies is eind

is het secretariaat samen met regionale

2020 bij de aangewezen partners in de regio

partners aan de slag gegaan om de regio

belegd en wordt opgenomen in langjarig

zo goed mogelijk te positioneren. Voor elk

beleid en programmering.

van de thema’s van de Groeiagenda zijn

Ook is de taskforce in 2020 actief betrokken

samen met de collega’s van Communicatie

in de vertegenwoordiging in de Nationale

filmpjes gemaakt en er is media-aandacht

AI Coalitie, zowel op uitvoerend als op

gegenereerd via het Algemeen Dagblad, Het

bestuurlijk niveau.

Financieele Dagblad, NRC, Trouw, Buitenhof, regionale media en social media. De kansen

Tevens is er een advies uitgebracht hoe om

en uitdagingen op basis van dit gezamenlijke

te gaan met de huisvesting van datacenters

verhaal zijn onder de aandacht gebracht bij

in de regio, een ingewikkelde kwestie gezien

Kamerleden rond de begrotingsbehandelingen

botsende ruimtelijke, economische en

en debatten over het Nationaal Groeifonds,

energetische belangen. Daarnaast wordt

bij de verschillende verkiezingsprogramma’s

gewerkt aan een overkoepelende regionale

en richting de beoordelingscommissie van het

digitale agenda die de samenhang duidt

Nationaal Groeifonds. De inhoud is ook bij het

tussen alle digitaliseringsinitiatieven in de

ministerie van EZK onder de aandacht gebracht

regio en in de sectoren. De agenda moet

in het kader van de plannen rond Europese

zorgen voor overzicht en inzicht, waardoor

herstelmiddelen. In het voorjaar van 2021 wordt

het makkelijker wordt richting te geven aan 65

al wat er speelt op digitaal vlak en efficiënter

▶ Technologische industrie

en met meer slagkracht te werken aan

In opdracht van de taskforce is in

gemeenschappelijke randvoorwaarden.

samenwerking met onderzoekers van Berenschot het ecosysteem van de

▶ Energietransitie

Technologische Industrie in kaart gebracht.

Deze taskforce is in 2020 gestart. De

Bij de aansturing en begeleiding van het

inhoudelijke kapstok voor de taskforce is

onderzoek waren collega’s uit elk van de

de realisering van het Deltagrid, een slim

business units van InnovationQuarter

geoptimaliseerd decentraal energiesysteem.

betrokken. Op basis van de in het rapport

Sleutelthema’s om het Deltagrid te realiseren

gesignaleerde opgaven zijn ondernemers en

zijn hernieuwbare opwek, grootschalige

vertegenwoordigers van kennis¬instellingen,

elektrificatie, opslag en balancering, groene

samen met collega’s van InnovationQuarter

brandstoffen, en waterstof. De eerste

en andere partners, in 2020 begonnen

mijlpaal hierin was de ontwikkeling van

met het opstellen van een ActieAgenda.

een regionale waterstofpropositie. Deze

Deze ActieAgenda wordt in februari 2021

propositie is inhoudelijk afgestemd met

gelanceerd. Nadere informatie is te vinden bij

bedrijven, overheden en kennisinstellingen

de resultaten van Innoveren, team slim

die actief zijn in dit speelveld en wordt door

& veilig.

hen ondersteund. Volgende stap is om deze propositie in gebruik te nemen door onder

▶ Circulair

meer een heldere lobbyboodschap richting

Medio 2020 is deze taskforce gestart, met als

Rijk en EU te formuleren én simpelweg

doel te zorgen dat Zuid-Holland concurrerend

reclame te maken voor de rol die Zuid-Holland

blijft in de circulaire en afvalvrije economie.

speelt als onmisbare schakel in de opbouw

De taskforce richt zich op de unieke positie

van een grootschalige, internationaal

van Zuid-Holland ten aanzien van de circulaire

toonaangevende waterstof waardeketen en

economie en focust daarom op grondstoffen,

het behalen van de nationale en Europese

de hub-functie van de regio en de industriële

klimaatambities.

schaal. Prioritaire onderwerpen hierbinnen zijn biobased (biomassa als grondstof),

Aansluiting met de Human Capital Agenda is

waste-to-value (reststromen worden

gevonden in de vorm van een kwartiermaker

grondstoffen) en CCU (CO2 als grondstof).

die in de regio inventariseert welke

In Zuid-Holland wordt momenteel gewerkt

vaardigheden nodig zijn en nog missen in de

aan een Plastics Recycling Hub en een sterk

beroepsbevolking om de energietransitie te

bioraffinage-cluster in het HIC; vanuit de

realiseren (zie ook paragraaf over de taskforce

taskforce worden lobby-initiatieven t.a.v.

Human Capital verderop).

biomassa en chemische recycling opgestart. De taskforce verkent in hoeverre de regio

Voor 2021 staat de selectie van een nieuw

zich als ‘circular hub’ (H4C) kan positioneren,

prioritair thema en handelingsperspectief

o.a. met oog op Europese subsidies én of er

daarop op de rol. Daarbij wordt de Deltagrid-

een industriële biotechnologie propositie

visie aangescherpt en gekoppeld aan Zuid-

uitgewerkt (gericht op het Nationaal

Holland als Energy Hub, en wordt de relatie

Groeifonds of Europese middelen) met de

met het thema ‘circulair’ verder ingevuld.

regionale partners.

Alle taskforces hebben in 2020 gewerkt aan de

Hiervoor hebben ze een eerste subsidie

verdere professionalisering van de lobby rond

van bijna 700.000 euro gekregen voor de

de taskforce-thema’s en het mobiliseren van

projecten TechGrounds, The Young Digitals,

lobbykracht op de relevante proposities in de

ICT Praktijk Academie en de MKB Digiwerkplaats

Groeiagenda. Daarnaast hebben de verschillende

Haaglanden. Na de kwartiermakersfase van het

taskforces in 2020 op hun thema bijgedragen

project Cybersecurity heeft de gemeente Den

aan de verbetering van de afstemming binnen

Haag opdracht gegeven voor een vervolg om de

de regio op de strategische issues, inclusief

website www.securitytalent.nl te optimaliseren.

rolverdeling en aanpak.

Voor het project Gezamenlijke scholing Life Sciences sector is de kwartiermakersfase

Human Capital

afgerond en wordt nu nagedacht over een

In 2020 is volop gewerkt aan de uitvoering van

vervolg. Het project Internationaal Talent

het in 2019 afgesloten Human Capital Akkoord

heeft vanwege de coronacrisis wat vertraging

Zuid-Holland, waar eind 2020 al meer dan 100

opgelopen, maar naar verwachting wordt begin

organisaties bij aangesloten waren. In totaal

2021 het deelakkoord afgesloten. Ook voor

zijn in 2020 tien projecten opgestart, die zich in

het project ‘Van Bank naar Bouw’ wordt begin

verschillende fasen bevinden. Deze projecten

2021 het deelakkoord afgesloten. Tot slot zijn

lopen, soms enigszins vertraagd door de

er in 2020 nog twee nieuwe kwartiermakers

coronacrisis, aardig door. Bij de projecten zijn

gestart: één voor het project Campus Gouda

meerdere bedrijven, brancheorganisaties en

Volwassenonderwijs Zorg met als doel

onderwijsinstellingen (mbo en hbo) aangesloten.

om zorgmedewerkers bij te scholen op ITvaardigheden en zij-instroom te verhogen.

De coronacrisis heeft er in 2020 wel voor gezorgd

Een tweede kwartiermaker is gestart voor

dat de arbeidsmarkt op z’n kop is gegooid. Het

het project EnergySwitch om werknemers in

aantal werkzoekenden is toegenomen en het

diverse sectoren bij te scholen op het thema

aantal vacatures is flink afgenomen. Met name

energietransitie.

onder jongeren is er relatief veel werkloosheid.

Daarom heeft de Taskforce Human Capital besloten om het Jongeren Werkplan uit te gaan voeren, met als doelstelling om minimaal 150 jongeren aan een baan helpen bij een bedrijf; de provincie stelde 1,5 miljoen euro beschikbaar voor dit project. SMITZH is het eerste project dat is gestart, met als doelstelling om 1.000 werknemers in de hightech-maakindustrie (bij) te scholen. Dit gebeurt onder andere via het digitale leerplatform Ozone dat is ontwikkeld voor en door bedrijven. Greenport West-Holland heeft een Human Capital Agenda opgesteld en een subsidie van 500.000 euro gekregen voor hun 1e fase werkplan. WE IT heeft als doel om 3.000 extra IT’ers op te leiden en 1.500 werknemers bij te scholen in IT-vaardigheden.

Communicatie In 2020 is ingezet op strategische en proactieve

De resultaten worden begin 2021 gepresenteerd.

communicatie voor de branding van de regio

Door hierin gezamenlijk op te trekken kunnen

met de nadrukkelijke ambitie om de kracht

zinvolle vergelijkingen tussen de ROM’s worden

van de regio nog veel beter op de (inter)

gemaakt.

nationale kaart te zetten. Er is een intensieve samenwerking gestart met het bureau Online Marketeers voor de promotie van de nieuwe website die in december 2019 is gelanceerd; www.investinrotterdamthehaguearea.org. Het afgelopen jaar is er een uitgebreide campagne op LinkedIn gevoerd gericht op specifieke sectoren en regio’s. Ook in 2020 heeft de nadruk in de content die is ontwikkeld meer op storyteling gelegen. Van de 10 best gelezen artikelen in 2020 zijn 7 van de 10 artikelen longreads, interviews en uitgebreide analyses. Het online bereik is het afgelopen jaar verder gestegen. Met name de website heeft een hoog gemiddeld aantal bezoekers behaald. Deze is met 30 % gestegen t.o.v. 2019 en had zelfs een recordaantal bezoekers van ruim 17.000 in april. Dit is mede veroorzaakt door de communicatie over de COL. Er wordt sterk ingezet op LinkedIn met meer achtergrondartikelen. Deze inzet werpt zijn vruchten af, zoals te zien in de flinke stijging van het aantal LinkedIn volgers met maar liefst 46% en een hoge engagement rate. De samenwerking in communicatie tussen de inmiddels 7 ROM’s in Nederland is in 2020 sterk toegenomen. Dit kwam deels door de gezamenlijke uitvoering van de Corona-OverbruggingsLening (COL), maar ook in andere projecten wordt steeds meer samenwerking gezocht. InnovationQuarter heeft zorg gedragen voor de ontwikkeling van een gezamenlijke ROM huisstijl en ROM website. Deze website vormde de basis voor alle communicatie over de COL. In 2020 is tevens een gezamenlijk imago-onderzoek uitgevoerd. 68

In 2020 is er door COVID-19 een grote verandering plaatsgevonden in het organiseren van evenementen. Aangezien dit een belangrijk onderdeel is voor alle teams binnen InnovationQuarter is in een stroomsnelvaart een uitgebreid onderzoek uitgevoerd en proces ingericht op het organiseren van online events met impact waarbij de kwaliteit wordt gewaarborgd die van InnovationQuarter evenementen wordt verwacht.

Mediadashboard

2020

11.949 2020

10.846

per maand

2020

7.526

2020

8.506

2019

7.390

8.350

10.349

5.818

2020

2.127

2019 1

2.060

Aantal volgers (1), Aantal volgers (2), Aantal bezoekers gemiddels per maand (3), Aantal abonnees (4), Aantal abonnees (5)

Mediakanalen InnovationQuarter

Tot slot De aard van ons werk brengt ook met zich

Daarnaast neemt met de ambitie van

mee dat zaken soms niet lukken, terwijl we er

InnovationQuarter om strategisch-

veel tijd en aandacht aan hebben besteed. Dat

economische impact te genereren vanuit een

blijkt allereerst uit de voorbeelden die bij de

integrale benadering de complexiteit van het

drie activiteiten Innoveren, Internationaliseren

werk toe. Doorlooptijden worden langer, het

en Investeren genoemd zijn. Investeringen

samenspel met partners wordt nog belangrijker

ketsen op het laatste moment af, een bedrijf

en er spelen andere risico’s, succes- en

besluit uiteindelijk toch zich in een ander(e)

faalfactoren. We maken dit regelmatig intern

regio of land te vestigen, ondanks alle goede

bespreekbaar, en agenderen dit ook regelmatig

intenties sneeft een innovatieproject omdat

met onze Raad van Commissarissen en onze

de belangen van deelnemende ondernemers te

aandeelhouders.

tegengesteld zijn of een voorstel het niet redt in een innovatieprogramma, waar de competitie om subsidie groot is en soms redden bedrijven waarin we hebben geïnvesteerd het uiteindelijk toch niet. 69

TerugblIQ3 / 2 juli Regionale ontwikkelingsmaatschappijen presenteren jaarresultaten 2019: Bouwen aan ecosystemen met impact. Met als resultaat meer dan 8.000 nieuwe arbeidsplaatsen en ruim € 1,1 mrd. aan investeringen. ROM’s presenteren jaarresultaten

/ 8 juli VarmX haalt € 32 mln. op bij o.a. InnovationQuarter in Serie B-financiering om innovatief middel te ontwikkelen voor de behandeling en preventie van ernstige bloedingen. VarmX haalt 32 mln. op in Series B financiering

/ 9 juli Het Medical Delta Fieldlab Phenomix is geopend op het Leiden Bio Science Park waar praktische toepassingen van ‘metabolomics’-onderzoek gaat worden gewerkt. Medical Delta Fieldlab Phenomix geopend

/ 14 juli Planet B.io, de internationale hub voor industriële biotechnologie in Delft, is officieel opgericht. Zowel onderzoek en ontwikkeling als de mogelijkheid om nieuwe, duurzame innovaties op te schalen komen samen. Planet B.io opgericht

/ 11 augustus De werkgroep Haven en Maritiem gaat van start in de Nederlandse AI Coalitie met de ambitie om dataficering en AI in haven-maritieme domein een stevige impuls te geven met Ilyaz Nasrullah als kwartiermaker. InnovationQuarter ondersteunde bij de opstart en heeft stakeholders gemobiliseerd. AI werkgroep Haven en Maritiem

/ 26 augustus Het eerste quantumnetwerk in Nederland is er rond de jaarwisseling. Tussen Delft en Den Haag komt een zogenoemde quantumverbinding waarin twee quantumnodes met elkaar verbonden en verstrengeld zijn. Zuid-Holland Silicon Valley van Quantum

/ 21 september Minister Cora van Nieuwenhuizen gaf het startsein voor een unieke samenwerking op het gebied van smart shipping. Zij lanceerde het Nederlands Forum Smart Shipping. Startsein Nederlands Forum Smart Shipping

/ 24 september Chinese ontwikkelaar en producent van medische instrumenten Shenzhen Coriton Instrument Co., Ltd. heeft een vestiging geopend in Zoetermeer om de Europese markt beter te kunnen bedienen. MedTech Coriton opent in Zoetermeer

/ 29 september InnovationQuarter, The Hague Security Delta en RVO werken samen met het ConsulaatGeneraal in München om een cluster van Nederlandse cybersecuritybedrijven te ondersteunen bij een collectieve betreding van de Duitse markt. Meerjarig ondernemen programma Duitsland

/ 30 september Nieuw-Zeelands bedrijf Autogrow heeft een nieuwe Sales Director Europe en UK aan gesteld, die gevestigd zal zijn in Zuid-Holland.

Autogrow vestigt in Zuid-Holland

Interview / Equalture Betere recruitmentstrategie en meer diversiteit met AI en gamificatie Werkgevers baseren hun keuzes nog te veel op onbewuste vooroordelen, merkten Charlotte en Fleur Melkert (24) bij hun vorige bedrijf, een recruitmentbureau met grote klanten als ABN AMRO en KPMG. Om iedere sollicitant gelijke kansen te geven, ontwikkelden de tweelingzussen in 2017 de datagedreven screening- en matchingtool Equalture. Deze unieke SaaS-oplossing geeft objectieve voorspellingen van het succes van een kandidaat binnen de rol en het team. Het aannemen van personeel is voor

Zo’n crisismindset gun ik iedereen in

veel organisaties complex, tijdrovend en

de beginfase van een bedrijf.’ De jonge

kostbaar. En dus een flink risico. Zeker als je

ondernemers toonden hun flexibiliteit onder

bedenkt dat de gemiddelde succesratio van

meer door te focussen op remote werken:

recruitmentprocessen maar 25 procent is. De

de assessmentgames toetsen nu meer op

overige 75 procent blijkt een middelmatige tot

eigenschappen als zelfstandigheid, digitaal

slechte match. ‘Om zo’n bad hire te voorkomen

inzicht en assertiviteit. Ook ontwikkelden

en de subjectiviteit uit het proces te filteren,

ze een extra tool die helpt bij het op peil

anonimiseert onze software de profielen en

houden van prestaties en tevredenheid bij

laten we data voorspellen wie het beste bij

thuiswerkende teams.

de functie past’, vertelt Charlotte Melkert. ‘Die data verzamelen we met AI-gedreven

De innovatiekracht

algoritmes en gamificatie: cognitieve spellen

Screeningtools en AI-gedreven algoritmes zijn

die inzicht geven in intelligentie, gedrag en

niet nieuw, en ook blind hiring bestaat al een

vaardigheden.’

tijdje, maar die features werden nog niet eerder met elkaar gecombineerd. Ook de toevoeging

Equalture heeft inmiddels klanten in vijf

van gamificatie meteen in de eerste stap van

landen en bijna twintig medewerkers. De

het sollicitatieproces is vernieuwend. Melkert:

coronapandemie remde die razendsnelle

‘De neuro-assessmentgames geven meer

groei af doordat veel bedrijven hun vacatures

gedetailleerde en betrouwbaardere informatie

stopzetten. ‘Achteraf ben ik blij dat het

dan traditionele tests, onder meer door hun

ons overkwam’, geeft Melkert toe. ‘Je leert

zelflerende karakter.’ Bovendien laat Equalture

flexibeler, sneller en doelgerichter werken.

niet alleen sollicitanten, maar ook bestaande

Charlotte Melkert: “De support van InnovationQuarter maakt het mogelijk om als jong bedrijf in dit crisisjaar overeind te blijven – en zelfs te groeien.” teams de games spelen. ‘Dat geeft inzicht in

groeiversnelling. ‘Daardoor hoeven we niet

welke skills en eigenschappen nog ontbreken

zelf het wiel uit te vinden’, zegt Melkert. ‘De

voor een optimaal presterend team.’

financiële buffer en de procesgerichte support van InnovationQuarter maakten het mogelijk

De maatschappelijke waarde

om als jong bedrijf in een crisisjaar overeind te

‘Van nature zijn we geneigd mensen aan te

blijven – en zelfs te groeien.’

nemen die op ons lijken’, weet Melkert dankzij haar achtergrond in de recruitmentindustrie.

De toekomstplannen

‘Dat is namelijk vertrouwd. Maar het is niet

Nu sollicitatiegesprekken veelal digitaal

altijd verstandig om een team samen te stellen

plaatsvinden, merkt Melkert dat werkgevers

op basis van zo’n onderbuikgevoel. Teams

meer zekerheid zoeken voordat ze iemand

met voldoende variatie in kenmerken, zoals

aannemen. ‘Ik verwacht dat mensen ook na

competenties, achtergrond, leeftijd, geslacht

de crisis steeds meer belang hechten aan

en persoonlijkheid, genereren zo’n 19 procent

data en dat het vertrouwen erin groeit.’ De

meer omzet dan homogene teams.’ Dat maakt

toekomstplannen van Equalture zijn dan ook

het belang van diversiteit extra groot, en

ambitieus: het komende jaar wil het bedrijf de

niet alleen voor sollicitanten. ‘Zeker voor een

omzet verdrievoudigen, internationaal verder

startend bedrijf is een verkeerde keuze vaak

groeien, het team verdubbelen en de diversiteit

een flinke klap: het zorgt voor vertragingen

daarin behouden. ‘We zijn nu met zeven

in werkprocessen en kost zo’n 1,3 keer het

nationaliteiten en de man-vrouwverhouding is

jaarsalaris van de werknemer.’

zo goed als 50/50.’ Wat betreft de klantenkring richt Equalture zich op techsavvy scale-

De rol van InnovationQuarter

ups en het mkb, maar het bedrijf werkt aan

Samen met 4impact investeerde

plannen om binnenkort ook corporates te

InnovationQuarter een miljoen euro in

bedienen. ‘Scale-ups staan het meest open voor

Equalture. Mede dankzij de kapitaalinjectie

vernieuwing. Daarmee willen we ook aan meer

groeide het team in een jaar tijd met 50 procent

terughoudende organisaties laten zien hoe data

en werd de klantenkring internationaal

het recruitmentproces kan verbeteren, zonder

uitgebreid, met Scandinavië en het Verenigd

menselijke recruiters te vervangen.’

Koninkrijk als belangrijkste regio’s. Ook InnovationQuarters netwerk en ervaring met soortgelijke trajecten droegen bij aan de 73

4. Onze organisatie Hoe zijn we georganiseerd? InnovationQuarter is een besloten vennootschap

De vennootschap wordt aangestuurd door de

(Regionale Ontwikkelingsmaatschappij (ROM)

Directeur en zijn managementteam en heeft een

InnovationQuarter B.V.) en kent statutair twee

Raad van Commissarissen (RvC), die toezicht

soorten financieel betrokken stakeholders:

houdt.

aandeelhouders en participanten. De verantwoordelijkheidsverdeling tussen Participatiemaatschappij (PPM)

Directeur, Raad van Commissarissen

InnovationQuarter B.V. is een 100%

(RvC) en Aandeelhouders en de rol van de

dochteronderneming van InnovationQuarter.

Investeringscommissie zijn uitgewerkt

Er is een Investeringscommissie (IC) ingesteld,

in de statuten. Aandeelhouders van

die de directeur van InnovationQuarter adviseert

InnovationQuarter zijn die partijen, die het

omtrent het investeringsbeleid en de concrete

kapitaal bijeen hebben gebracht ten behoeve

investeringsaanvragen.

van de Participatiemaatschappij.

Directie secreta

Schematische weergave van de statutaire structuur

Participanten

Aandeelhouders

Hoofd Finan & Operatio Erik van der Z

HRM Raad van Commissarissen

Regionale Ontwikkelings maatschappij InnovationQuarter B.V. 100%

Investerings commissie

Planning & Control

Participatie maatschappij InnovationQuarter B.V.

ICT / Facilitair / KM

Management assistentie

Hoofd Innoveren Eefje Dekkers

Team Duurzaam & Schoon

Team Slim & Veilig

Team Gezond & Groen

Team ZIP

De partijen die de organisatie InnovationQuarter

Binnen InnovationQuarter kennen we een

financieren (operationele kosten exclusief

organisatie-indeling op basis van inhoudelijke

kosten IQCapital, welke ten laste komen van de

competenties, te weten de business units

Participatiemaatschappij) zijn ambtelijk verenigd

Innoveren, Internationaliseren, Investeren en

in de Participantenraad. De Participantenraad

Operations en de teams Communicatie & Events

heeft geen formele status vis-à-vis de

en Strategie & Economic Board Zuid-Holland.

Aandeelhoudersvergadering en dient dus niet

Daarnaast werken we binnen InnovationQuarter

als voorportaal daarvan. De Participantenraad

integraal en dwarsdoorsnijdend door de

brengt jaarlijks advies uit over het concept-

organisatie samen op sectorniveau. Dit

jaarplan van InnovationQuarter. De directeur

om maximale kennis- en expertisedeling te

informeert de Raad van Commissarissen, die het

bevorderen.

jaarplan vaststelt, over dit advies.

Het organogram van InnovationQuarter ziet er ultimo 2020 als volgt uit:

Algemeen Directeur Rinke Zonneveld Strategie / Secretariaat EBZ

aressse

Communicatie & Events

nce ons Zant

Management assistentie

Hoofd Internationaliseren Chris van Voorden

Team Gezond & Groen Duurzaam & Schoon + Asia

Team Slim & Veilig

Hoofd Investeren Liduina Hammer Team IQCapital

Management assistentie Team UNIIQ

Team Slim & Veilig + MKB

Team ENERGIIQ / ETF

Team Gezond & Groen, Duurzaam & Schoon

Team COL - Beheer

Human Resource Management InnovationQuarter heeft zich in 2020 verder ontwikkeld, zowel qua capaciteit als qua competenties. Bij het aannemen van nieuwe medewerkers streven we naar een evenwichtige samenstelling en diversiteit van ons personeelsbestand in termen van leeftijd en man-vrouwverhouding, hierover rapporteren we in het jaarverslag. InnovationQuarter wenst een organisatie te zijn waar iedereen zich thuis voelt en zichzelf kan zijn: in een inclusief werkklimaat Arbeidsvoorwaarden

2020 is afgesloten met 4 OR leden. Begin 2021

Met de medewerkers zijn individuele

zijn er verkiezingen waarbij door het sterk

arbeidsovereenkomsten aangegaan.

toegenomen aantal medewerkers maximaal 7

De gehanteerde opzegtermijnen zijn

leden zullen worden gekozen.

overeenkomstig de geldende regelgeving. Op alle medewerkers, inclusief de directeur, zijn algemene

Net zoals elk jaar is medio boekjaar het

arbeidsvoorwaarden van toepassing. Er is geen

medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO)

sprake van een collectieve arbeidsovereenkomst.

uitgestuurd. De overall score is met 1,6% is gestegen ten opzichte van vorig jaar. De score was

Medezeggenschap

7,62 op schaal van 10. De langzaam dalende lijn van

De ondernemingsraad (OR) bestond begin 2020

voorgaande jaren is daarmee gekeerd. Terwijl de

uit vijf medewerkers. In 2020 is intensief overleg

verwachting was dat er sprake zou zijn van een

geweest met de directeur. Door de corona-

lagere uitkomst doordat in 2019 de organisatie is

maatregelen en het vele thuiswerken is er vooral

aangepast, er relatief veel mobiliteit was en de

ook veel informeel, online, bijgepraat. Formeel is

Corona-maatregelen. Stijging organisatiebreed

er gesproken over verschillende onderwerpen.

is vooral door hogere scores op persoonlijke ontwikkeling (+4,8%), management (+4,7%) en

Hoofdonderwerpen hierbij waren:

arbeidsvoorwaarden (+3,2%). Er is veel om trots

▶ De resultaten en opvolging van de

en tevreden over te zijn naar aanleiding van dit

organisatiestructuurverandering in 2019; ▶ Het opstellen van het functiehuis met

aandachtspunten naar voren. Enerzijds is er

bijbehorende functieprofielen. Bij dit laatste

sprake van een (te) hoge werkdruk. Collega’s

is de OR al in een vroeg stadium betrokken

werken teveel over, ervaren te weinig tijd voor hun

om samen met het MT mee te denken. De

werk, nemen hun werk mentaal mee naar huis

OR heeft hierover een eerste informele

etc. De uitkomst van MTO 2020 gaf aan dat de

terugkoppeling gegeven. Door de bijzondere

werklocatie steeds minder goed geapprecieerd.

situatie dit jaar is het dossier niet afgerond in

Ons kantoor met zijn flexplekken draagt in de

2020;

huidige vorm steeds minder bij aan een effectieve

▶ Verder heeft de OR zich onder andere bezig

en efficiënte werkwijze. Voor werkdruk hebben

gehouden met de opvolging van de resultaten

we verschillende sessies met de verschillende

uit het Medewerkerstevredenheidsonderzoek

teams om het onderwerp bespreekbaar te maken

(MTO); en

en verder aan te pakken.

▶ De huisvesting van InnovationQuarter.

MTO. Maar er komen ook twee overduidelijke

HRM-dashboard

40,0 Aantal medewerkers ultimo

93/75 2020

2019

Gemiddeld aantal FTE

76/66,8 2020

2019

Gemiddelde leeftijd (ultimo) (2019: 40,4)

60,2 Vast contract (2019: 76,0%)

5,7% M/V in de organisatie (ultimo)

48/45 Man

Vrouw

(2019: 37/38)

M/V in het management (ultimo)

3/2 Man

Vrouw

Management t.o.v. werknemers (2019: 7,3%)

1,9% Ziekteverzuim (2019: 2,2%)

(2019: 3/2)

16,7

Personeelsbestand naar activiteiten

(2019: 13,3)

Gemiddeld aantal fte’s

Directie, Strategie-EBZ, Operations, Communicatie & Events

17,7

16,2

(2019: 14,2)

(2019: 15,4)

Innoveren

Internationaliseren

22,6

2,8

(2019: 17,8)

(2019: 6,1)

Investeren (incl. UNIIQ, ENERGIIQ, COL en ETF)

Aanvullende activiteiten

Loopbaan- en organisatieontwikkeling

samenwerkend, professioneel en betrokken.

We willen graag een organisatie zijn en blijven waar het behalen van mooie resultaten voor de

In 2020 is € 189.000 besteed (2019 € 193.000)

economie van Zuid-Holland hand in hand gaat met

aan individuele en collectieve opleidingen,

het zijn van een goede werkgever die ruimte biedt

trainingen en ontwikkeling van medewerkers van

aan ondernemerschap, samenwerking, initiatief

InnovationQuarter.

en betrokkenheid. En die bovendien zo is ingericht dat persoonlijke ontwikkeling, het benutten van

Huisvesting

talent en het nemen van verantwoordelijkheid zo

InnovationQuarter is gehuisvest in het WTC Den

veel mogelijk wordt gefaciliteerd.

Haag. Hiernaast heeft InnovationQuarter een kantoor in het Cambridge Innovation Center (CIC)

InnovationQuarter is een organisatie van

te Rotterdam.

professionals. Onze belangrijkste interne opgave is om deze professionals in staat te stellen om

Echter vanaf eind 1e kwartaal 2020 wordt vooral

maximaal waarde te kunnen toevoegen in

vanuit huis gewerkt. Dit is een aanpassing voor

hun rol. Een scherper afwegingskader (mede

organisatie en medewerkers, al gaat het over het

inzet van het Meerjarenplan en de daarop

algemeen behoorlijk goed. Mede omdat de ICT-

gebaseerde sectorstrategieën, impactkader

infrastructuur voor (samen)werken op afstand

en ecosysteemmodel) en, binnen die scherpere

vanaf dag één goed was ingeregeld. Medio 2020

kaders, meer autonomie is een breed gedeelde

zijn we voorzichtig opgestart met het kantoor

wens van het grootste deel van de organisatie.

weer te openen voor de medewerkers die daar behoefte aan hadden. De bezetting per dag was

De personeelscyclus van InnovationQuarter

gemiddeld 20-25% van onze medewerkers. Dit

bestaat uit een jaarlijkse gesprekscyclus van

was ook de maximale bezetting waarbij we de 1,5

drie onderdelen: planning & ontwikkeling,

meter afstand verantwoord kunnen garanderen.

functionering en beoordeling.

Er wordt vooralsnog veel online en vanaf huis gewerkt.

Opleiding en scholing Er zijn individuele trainingen gevolgd in het

We zijn bezig om te kijken naar de mogelijkheden

verlengde van organisatiedoelstellingen

binnen WTC Den Haag te verhuizen naar een

en er zijn binnen de activiteiten Innoveren,

grotere verdieping (van circa 600m2 naar circa

Internationaliseren en Investeren collectieve

1.000m2).

trainingen gevolgd om ofwel kennis op een bepaald terrein aan te scherpen ofwel

Klokkenluidersregeling

competenties verder te ontwikkelen.

InnovationQuarter heeft een

InnovationQuarter hecht tevens aan een

klokkenluidersregeling, die in het eerste

hoogwaardige kwaliteit van de staftaken.

kwartaal van 2017 formeel is vastgesteld door de Raad van Commissarissen. Vanaf de start van

InnovationQuarter investeert op verschillende

InnovationQuarter zijn een vertrouwenspersonen

manieren in interne kennisdeling en teambuilding.

aangesteld. In 2020 zijn geen meldingen

Niet alleen belangrijk omdat onze medewerkers

neergelegd bij de functionarissen.

in hun externe contacten ambassadeurs van de

gehele organisatie zijn, maar ook om het integrale

Duurzaamheid

werken vanzelfsprekend en makkelijker te maken.

Als regionale ontwikkelingsmaatschappij

InnovationQuarter wil een organisatie zijn waarin

voor Zuid-Holland heeft InnovationQuarter

de volgende waarden leidend zijn: ondernemend,

duurzaamheid hoog in het vaandel.

Het is evident dat er bijzonder veel potentieel

ter beschikking stellen van een dienstfiets op onze

ligt voor InnovationQuarter om invloed uit te

twee locaties en twee deelauto’s voor zakelijke

oefenen op de uitstoot zowel binnen Zuid-Holland

afspraken, de beperking van gebruik van papier en

als internationaal via producten en innovaties

recycling van papier en chemisch afval.

van Zuid-Hollandse bedrijven. Dit doen we onder andere via onze inzet op energietransitie en de

Klachtenprocedure

transitie naar een circulaire economie.

InnovationQuarter kent een klachtenprocedure en is klantvriendelijkheid uitgangspunt van ons

Hoewel onze eigen CO2-voetafdruk niet is

handelen.

aangemerkt als een materieel onderwerp, hebben we als organisatie de ambitie geformuleerd

Wanneer ons dus klachten van externe

om CO2-neutraal te zijn wat interne processen

stakeholders bereiken zullen we daar per

betreft. Om dit doel te bereiken wordt sinds 2019

individueel geval zorgvuldig op reageren.

gewerkt volgens de lijn: reduceren waar mogelijk, compenseren waar nodig. Veruit de grootste bron

In het afgelopen jaar zijn er een aantal

van CO2-uitstoot – meer dan 90% – is mobiliteit

klachten geweest, met name in relatie met de

van medewerkers. Zowel zakelijk als woon-werk,

behandeling van COL-dossiers.

zowel autogebruik als internationaal vliegen. We spannen ons in de CO2-voetafdruk zoveel als

Eind 2020 is gezamenlijke met de andere

mogelijk te beperken, zoals flexwerken, werken

regionale ontwikkelingsmaatschappijen een

op locatie, stimuleren van openbaar vervoer (ook

imago-onderzoek uitgezet (elke 3 jaar), de

voor buitenlandse reizen voor zover redelijk), het

uitkomst volgt in het 1e kwartaal 2021.

InnovationQuarter werkt dag in, dag uit met grote inzet en veel plezier aan de versterking van de economische structuur en het ontsluiten van het innovatievermogen van Zuid-Holland. Wij willen graag dat u tevreden bent over onze dienstverlening. Toch kan het gebeuren dat uw contact met ons niet naar volle tevredenheid is verlopen. Uiteraard is de betreffende medewerker dan uw eerste aanspreekpunt, maar het kan voorkomen dat een gesprek niet leidt tot een bevredigende oplossing. Als dit niet afdoende is, dan hebben we een formele klachtenregeling. U maakt uw klacht kenbaar door een e-mail met korte toelichting te sturen naar info@innovationquarter.nl onder vermelding van “Klacht”. Uw klacht wordt in behandeling genomen door Rinke Zonneveld, algemeen directeur van InnovationQuarter. Hij bevestigt schriftelijk dat de klacht is binnengekomen en binnen welke periode de klacht inhoudelijk behandeld is. Ons streven is een reactietermijn van maximaal drie weken. Vervolgens informeren wij u over onze bevindingen en eventuele vervolgstappen. 79

TerugblIQ4 / 2 oktober Rotterdam stopt € 130 mln. in een fonds om de energietransitie aan te jagen. Met de investeringen hoopt Rotterdam ook sneller uit de economische crisis te komen. InnovationQuarter gaat het Energietransitiefonds Rotterdam

fondsbeheer uitvoeren.

/ 2 oktober InnovationQuarter zet met partners de ‘AI-hub Zuid-Holland’ op. Deze hub vormt één uithangbord en aanspreekpunt voor bedrijven en kennisinstellingen in die willen werken met AI.

AI-hub Zuid-Holland

/ 2 oktober In de 2e voucherronde voor ZorgTech zijn21 aanvragen binnengekomen. Hiermee kunnen de consortia de haalbaarheid van hun zorginnovatie onderzoeken of deze testen in de praktijk. 2e voucherronde ZorgTech

/ 5 november Zuid-Holland is een belangrijke motor van de Nederlandse economie. Dat blijkt uit de de Economische Monitor 2020 van de Economic Board Zuid-Holland die tijdens het webinar 'Zuid-Holland sterker uit de crisis' werd gepresenteerd. Bron: Erasmus Centre for Entrepeneurship, Eurostat,CBS

Economische monitor Zuid-Holland

/ 10 november De verpakkingsvrije online supermarkt Pieter Pot haalt € 2,7 mln. op om aan de grote vraag van consumenten te kunnen voldoen.

Pieter Pot haalt € 2,7 mln. op

/ 10 november Kaminari Medical, ontwikkelaar van technologie van een nieuwe manier van intracoronary imaging, ontvangt een investering van UNIIQ voor de verdere ontwikkeling van haar beeldvormingstechnologie.

Investering voor Kaminari Medical

/ 17 november Zuid-Holland start een unieke pilot en steekt €1,5 mln in startersbanen voor mbo- en hboopgeleide jongeren. De pilot is onderdeel van het Human Capital Akkoord Zuid-Holland dat in 2019 tijdens het InnovationQuarter jaarevent is € 1,5 mln. voor jongerenwerkplekken

gestart.

/ 30 november TPY en RHIA hebben met medewerking van InnovationQuarter een samenwerking ondertekend om de krachten bundelen voor elektrisch en waterstof gedreven vliegen. Technology Park Ypenburg en RHIA

/ 4 december Metropoolregio Rotterdam-Den Haag zet samen met provincie Zuid-Holland, TNO, InnovationQuarter en Greenport West-Holland het Innovatieprogramma AgriTech op.

Innovatieprogramma AgriTech

/ 14 december Het tuinbouwbedrijfsleven gaat samen met Dutch Greenhouse Delta en InnovationQuarter een meerjarenstrategie ontwikkelen in Arabische Emiraten, Qater en Saoedi-Arabië.

Tuinbouw in de Golfregio

Interview / CEAD Group Unieke 3D-printtechnologie brengt productieproces terug naar Europa De Europese maritieme, bouwen infrasector heeft de laatste decennia een groot deel van de productie naar het goedkopere Azië verschoven. De assemblage van boten, schepen, auto’s, treinen en bruggen vindt nog wel plaats in Europa. ‘Als maakbedrijven de onderdelen daarvoor zelf printen, besparen ze veel tijd en transportkosten, zeker wanneer het gaat om onderdelen van groot formaat’, zegt Charléne van Wingerden, verantwoordelijk voor business development bij 3D-printerfabrikant CEAD. Het Delftse bedrijf ontwikkelde een unieke printtechnologie om het productieproces van grootformaat composietonderdelen te automatiseren. Daarmee brengt CEAD de productie van industriële toepassingen weer dicht bij huis. De innovatiekracht

de neus van een trein of koppelstukken van

De unieke CFAM-technologie (Continuous Fibre

luchtkanalen in gebouwen. ‘Het maken van zulke

Additive Manufacturing) van CEAD voegt lange

onderdelen vergt veel handwerk. Een 3D-printer

glas- of koolstofvezels toe aan thermoplastisch

automatiseert en versnelt dat proces.’

printmateriaal. Deze zogenaamde ‘continue

vezels’ verhogen de sterkte en stijfheid van

De maatschappelijke impact

het materiaal en spelen een belangrijke rol bij

CEAD werkt alleen met thermoplasten:

het uitzetten van het product onder invloed

kunststoffen die verweken bij verhitting.

van temperatuurstijgingen. Bovendien print

‘Die zijn eenvoudig opnieuw te smelten en

de CFAM-printer op hogere snelheid dan

hierdoor makkelijker te recyclen dan de huidige

traditionele 3D-printers door het gebruik van

composietmaterialen. Dat maakt het dus

granulaat. ‘En de inzet van robots maakt het

circulair’, legt Van Wingerden uit. Bovendien

systeem extra flexibel’, zegt Van Wingerden.

is kunststof tot zeven keer lichter dan staal,

‘Hierdoor zijn we in staat om op groot formaat

goedkoop in gebruik en roest het uiteraard niet.

te printen. Denk aan de afmetingen van een

‘In tegenstelling tot bijvoorbeeld frezen heb je

Volkswagen Polo.’ De technologie is dan ook zeer

bij 3D-printen geen afvalmateriaal, omdat je

geschikt voor industriële toepassingen, zoals de

geen materiaal wegsnijdt, maar het laagje voor

fabricage van een hijskraancabine, de mal van

laagje opbouwt. Dat alles maakt de productie

een schip,

goedkoper en duurzamer.’

Charléne van Wingerden: “Mede dankzij het Corona International Rebuild Program hebben we alsnog een heel goed jaar gedraaid." In meerdere industrieën ziet de

Op basis van die inzichten werkt CEAD aan

businessdeveloper dan ook een shift van

een update van de website en is de strategie

metaal naar thermoplast. ‘Aluminium wordt

voor het komende jaar bepaald. ‘Hierin blijven

steeds vaker vervangen door composiet, of het

we ons focussen op de samenwerking met

nu gaat om de jachtbouw, automotive of de

Europese klanten om onze technologie verder

olie- en gasindustrie. De inzet van 3D-printers

te ontwikkelen.’ Mede dankzij het programma

vergemakkelijkt bovendien onderhoud en

heeft CEAD alsnog een goed jaar gedraaid. En

reparatie. Zo kan een kapot onderdeel van een

dat blijkt niet alleen uit de klantbasis: het team

schip meteen worden geprint en vervangen

van vijftien medewerkers werd begin 2021

terwijl het in de haven ligt.’

uitgebreid met vier fte’s.

De rol van InnovationQuarter

De toekomstplannen

Het jaar 2020 zag er veelbelovend uit voor

‘Innovatie is onze belangrijkste drijfveer’,

CEAD. Totdat Europa op slot ging en veel

zegt Van Wingerden. ‘We ontwikkelen onze

orders en projecten on hold werden gezet. Om

technologieën continu om de vraag van de

de leadkwalificatie onder de loep te nemen,

markt optimaal te beantwoorden, bijvoorbeeld

meldde Van Wingerden CEAD aan voor het

door pilotprojecten met klanten. Hierdoor

Corona International Rebuild Program. Met dit

leren we nog beter waar onze opdrachtgevers

landelijke programma helpt InnovationQuarter

tegenaan lopen en hoe we daarvoor een

bedrijven die door de pandemie financieel

oplossing kunnen bieden met grootformaat-

worden geraakt op weg naar een positieve

3D-printing.’ Zo werkt het bedrijf nu samen

cashflow. De persoonlijke begeleiding vond ze

met een frezenfabrikant aan de ontwikkeling

het meest waardevol. ‘Ik kreeg veel support bij

van nog grotere portaalmachines, met zowel

het uitvoeren van klantonderzoek en leerde

een print- als freesfunctie, om mallen te maken

welke vragen leiden tot interessante inzichten.

van bijvoorbeeld schepen en windmolens. ‘Ons

Daardoor konden we beter in kaart brengen

uitgangspunt is altijd de technologie nog breder

wie onze klanten zijn en waarom ze voor ons

inzetbaar te maken en te laten aansluiten op de

kiezen. Namelijk omdat we meedenken in

vraag van de markt.’

hun proces en knelpunten wegnemen met maatwerkoplossingen.’

5. Onze governance De Nederlandse corporate governance code richt zicht op de governance van beursgenoteerde vennootschappen en geeft een richtsnoer voor effectieve samenwerking en bestuur. Naleving van de corporate governance code draagt bij aan het vertrouwen in goed en verantwoord bestuur van vennootschappen en de inbedding in de maatschappij. Hoewel InnovationQuarter niet beursgenoteerd is, passen wij de principes en best practices uit de Corporate Governance toe, voor zover deze van toepassing zijn op een organisatie van onze omvang en inrichting. De governancestructuur van InnovationQuarter is gebaseerd op Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek, de corporate governance code, de statuten, de aandeelhoudersinstructie en diverse interne reglementen.

Langetermijnwaardecreatie Het instrumentarium voor het bewerkstelligen

code nageleefd. De externe accountant wordt in

van een deugdelijk en transparant stelsel van

de Audit Commissie, Raad van Commissarissen

checks and balances dat de directeur, Raad van

en vergadering van aandeelhouders bevraagd

Commissarissen en de organisatie hanteert

over zijn verklaring omtrent de getrouwheid

bestaat met name uit het meerjarenplan,

van de jaarrekening. Voorts wordt door de

jaarplan, de begroting, kwartaalrapportages

directeur, Raad van Commissarissen een

over de activiteiten en het investeringsportfolio

weloverwogen voordracht tot (her)benoeming

en een op de organisatie toegesneden

van een externe accountant uitgebracht. De

administratieve organisatie en interne

Audit Commissie bespreekt het auditplan met

beheersing. Periodiek wordt hierover

de externe accountant voorafgaand aan de

gerapporteerd aan de Audit Commissie en de

controle. De externe accountant rapporteert

Raad van Commissarissen. Ten aanzien van de

datgene wat hij met betrekking tot zijn controle

financiële verslaglegging houdt de Raad van

van de jaarrekening en de daaraan gerelateerde

Commissarissen meerdere malen per jaar (in

controles onder de aandacht van de directeur

de reguliere vergaderingen) toezicht op het

en de Raad wil brengen. Bevindingen worden

volgen van de interne procedures die verband

opgenomen in de managementletter en het

houden met het opstellen en de publicatie van

accountantsverslag aan de Directie, de Audit

het jaarverslag, de jaarrekening en andere

Commissie en de Raad van Commissarissen.

(periodieke) rapportages. Vanaf boekjaar 2016 wordt door de externe

Met betrekking tot de rol, benoeming, beloning

accountant ten behoeve van de aandeelhouders

en beoordeling van het functioneren van de

en participanten ook een boardletter opgesteld

externe accountant worden de bepalingen uit de

met de bevindingen van de externe accountant.

Risicobeheersing en verantwoording Het beheersen van risico’s van InnovationQuar-

gebeurtenissen) die op uiteenlopende wijze

ter maakt deel uit van de dagelijkse werkzaam-

gerelateerd zijn aan (het behalen van) verschil-

heden van InnovationQuarter. Zo is bijvoorbeeld

lende organisatiedoelstellingen te prioriteren

risicobeheersing rondom het investeringsproces

op basis van kwalitatieve en kwantitatieve be-

feitelijk core business. Een set van beheersmaat-

schouwingen. Voor de risicowaardering wordt

regelen is ingevoerd met een groot aantal checks

onderscheid gemaakt tussen kans en impact

and balances die intern en extern wordt geverifi-

volgens hierna genoemde onderverdeling.

eerd voordat wordt overgegaan tot investering. Om het identificeren van risico’s gestructureerd Hoewel het aangaan van risico’s inherent is aan

te laten plaatsvinden en ervoor te zorgen dat

onze investeringsactiviteiten is de risicobereid-

potentiële risico’s systematisch geïdentificeerd

heid ten aanzien van non-compliance vanzelf-

kunnen worden, is een aantal deelverzamelingen

sprekend laag, dit gezien de verwachtingen en de

gedefinieerd dat tezamen de ruimte biedt om

eisen van belanghebbenden en de maatschappij

alle relevante ondernemingsrisico’s in onder te

als geheel. Ook worden fraude of pogingen daar-

brengen. De belangrijkste deelverzamelingen

toe niet getolereerd. Om fraude te voorkomen

worden gevormd door de business units (de 3

zijn passende maatregelen genomen, waaronder

I’s) omdat deze BU’s direct gerelateerd zijn aan

de invoering van twee (of meer) paar ogen princi-

de geformuleerde organisatiedoelstellingen.

pe bij fraude gevoelige processen.

Naast de risico’s die specifiek van toepassing zijn op (of binnen) de BU’s, worden ook een aantal

InnovationQuarter maakt gebruik van een risi-

organisatiebrede risico’s onderkend, voorname-

coregister om de ondernemingsrisico’s te identi-

lijk gerelateerd aan ondersteunende processen

ficeren, te analyseren en te beheersen. De uitda-

binnen Directie, Strategie - EBZ, Communicatie &

ging daarbij is om risico’s (ongewenste

Events en Finance & Operations.

Impact doelstellingen 0-5%

Zeer geringe impact op de organisatiedoelstellingen, bijsturen mogelijk (0-5% van KPI)

5-10%

Beperkte impact op de organisatiedoelstellingen, bijsturen (deels) mogelijk (5-10% van KPI)

€ 50-100

10-25%

Aanzienlijke impact op de organisatiedoelstellingen, niet volledig corrigeerbaar/niet compenseerbaar (10-25% van KPI)

€ 100-250

25-50%

Grote impact op de organisatiedoelstellingen, niet corrigeerbaar/niet compenseerbaar (25-50% van KPI)

€ 250-500

> 50%

Kans

Zeer grote impact op de organisatiedoelstellingen, niet corrigeerbaar/niet compenseerbaar (> 50% van KPI)

< € 50

> € 500

Impact

(in duizenden euro’s)

In onderstaande risicomatrix hebben we de belangrijkste risico’s uit het risicoregister opgenomen, waarbij we rekening houden met de genomen beheersmaatregelen. Kans → Laag

Middel

Hoog

▶ Negatieve berichtgeving omtrent InnovationQuarter. ▶ Niet voldoen aan wet-, regelgeving en richtlijnen (compliance) ▶ De impact van de Coronamaatregelen op de activiteiten en de organisatie van Innovation Quarter als geheel

Gelijk gebleven Gestegen (kans) Gestegen (kans & Impact) Gelijk gebleven

Gelijk gebleven

Beperkt Zeer gering

▶ Relatie financiering en uitkomst (impact) wordt complexer te leggen door stakeholders waardoor financiering achter(wege) blijft.

Gelijk gebleven

Impact →

▶ Structuur en organisatie ontwikkelt zich niet passend met omgeving en activiteiten ▶ Politieke invloed op besluitvorming;

Trends ten opzichte van 2019.

▶ Samenwerkingsverbanden, Portfolio en Internationale bedrijven presteren en ontwikkelen niet volgens verwachting

Nieuw

Aanzienlijk

▶ Inzet middelen (tijd/ geld) in trajecten zonder perspectief.

Gelijk gebleven

Groot

▶ (Gedeeltelijk) wegvallen van exploitatiebijdragen.

Gestegen (kans)

Zeer groot

Zeer gering

Zeer hoog

Voor elke deelverzameling is de

In de risicomatrix hebben we de belangrijkste

risicomanagementcyclus van toepassing.

risico’s uit het risicoregister opgenomen en in

Het te volgen proces is daarbij telkens hetzelfde.

een risicomatrix geplaatst, waarbij we rekening

De verschillende stappen zijn:

houden met de genomen beheersmaatregelen.

▶ Risico-identificatie: identificatie van

Hoewel niet uitputtend zijn de belangrijkste

risico’s met oorzaak, gebeurtenis en

geïmplementeerde beheersmaatregelen:

gevolg. In deze activiteit worden de risico’s

▶ Actieve, open en proactieve communicatie

geïnventariseerd die het behalen van de organisatiedoelstellingen negatief kunnen beïnvloeden. Deze risico’s kunnen een

met aandeelhouders, publieke partners en financiers, stakeholders en medewerkers; ▶ Effectieve inrichting van de administratieve

verstorende werking hebben die direct

en bedrijfsprocessen, budgettering,

ingrijpt op een van de kerntaken of indirect

monitoring van afspraken, (voortgang)

via een van de ondersteunende processen. Na de identificatie is het belangrijk de

rapportages; ▶ Uitvoerige en actieve uitvoering van due

ongewenste gebeurtenis en zwakte in detail

diligence en beheer van investeringen

te analyseren en de oorzaken en gevolgen

en screening van ondernemingen en

goed te formuleren. Een voorwaarde om de

samenwerkingspartners.

juiste beheersmaatregelen te kunnen bepalen is het precies formuleren van risico’s wat

InnovationQuarter maakt geen gebruik van

betreft oorzaken en gevolgen.

financiële instrumenten ter afdekking van

▶ Risico-beoordeling: hierbij gaat het om het

risico’s ten aanzien van activa, passiva, financiële

bepalen van de verwachtingswaarde van

toestand en resultaat en schat de prijs-, krediet-,

risico’s. Dit is het product van de kans van

liquiditeits-, valuta- en kasstroomrisico’s in als

optreden en impact als een risico optreedt.

zeer gering.

Aan de hand van de beoordeling kunnen de risico’s worden geprioriteerd; welke zijn de belangrijkste om als eerste verder te beheersen door de organisatie. ▶ Plannen beheersmaatregelen: identificeren en selecteren van beheersmaatregelen aan de hand van de keuze van de risicorespons (vermijden/uitsluiten, reduceren, noodvoorziening treffen, overdragen/ transfer, delen of accepteren van het risico). Hoe wordt omgegaan met eventuele kosten voor het uitvoeren van beheersmaatregelen. ▶ De gekozen beheersmaatregelen worden aan een persoon gekoppeld (actiehouder) die vervolgens verantwoordelijk is voor het tijdig uitvoeren van beheersmaatregelen (acties). ▶ Implementeren beheersmaatregelen: uitvoeren van beheersmaatregelen (acties). ▶ Evaluatie beheersmaatregelen: evalueren of maatregelen ingevoerd en effectief zijn. ▶ Communicatie: periodieke rapportages.

Effectief bestuur en toezicht Bij de bespreking van de organisatieontwikkeling

InnovationQuarter wordt getypeerd door

en -structuur en de uitkomsten en

een professionele, informele werksfeer

de actiepunten van het jaarlijks

en werknemers hebben de mogelijkheid

medewerkerstevredenheidsonderzoek met de

om vermeende misstanden en

Raad van Commissarissen en de medewerkers

onregelmatigheden te melden volgens de

tijdens de personeelsbijeenkomsten is cultuur

meldingsprocedure zoals opgenomen in de

onderwerp van de bespreking.

klokkenluidersregeling InnovationQuarter

InnovationQuarter is een organisatie waarin de

of bespreken met aangestelde

volgende waarden leidend zijn:

vertrouwenspersonen. Waarna passend

▶ Ondernemend: InnovationQuarter is

en onafhankelijk onderzoek naar signalen

een actieve, uitnodigende en verbindende

van misstanden en onregelmatigheden

organisatie, die zichtbaar is in het veld;

wordt gedaan en, indien een misstand of

op zoek naar kansen in de markt; creatief

onregelmatigheid is geconstateerd, een adequate

in het bedenken en toepassen van

opvolging van eventuele aanbevelingen tot

ideeën, oplossingen en methodes om

herstelacties plaatsvindt. In 2020 zijn geen

zijn doelstellingen te bereiken; gericht op

meldingen neergelegd bij de aangestelde

aansprekende resultaten.

vertrouwenspersonen.

▶ Samenwerkend: InnovationQuarter werkt

De externe accountant heeft de gelegenheid

samen met partners aan het realiseren

gekregen van de Audit Commissie en Raad

van zijn doelstellingen; resultaten zijn

van Commissarissen om te melden of hij bij de

gezamenlijke resultaten, die de innovatie-

uitoefening van zijn opdracht een misstand of

en concurrentiekracht van Zuid-Holland

onregelmatigheid constateert of vermoedt.

versterken. ▶ Professioneel: InnovationQuarter heeft een helder profiel: partijen in het veld weten

tussen vennootschap, directeur en/of

waar InnovationQuarter voor gaat en staat;

commissarissen moet worden vermeden. Indien

medewerkers van InnovationQuarter zijn

mogelijk (de schijn van) tegenstrijdige belangen

gecommitteerd, zelfstartend en intrinsiek

aan de orde zijn, dan zal directeur of commissaris

gemotiveerd om hun werk goed te doen.

of investeringscommisie-lid niet deelnemen

Zij halen het beste uit zichzelf en bieden

aan de beraadslaging en besluitvorming. Elk

het beste aan de mensen en organisaties

jaar vindt een (her-)inventarisatie plaats van de

waarmee zij werken.

nevenwerkzaamheden van onze werknemers, dit

▶ Betrokken: InnovationQuarter is een

aanvullend op de opgave bij in dienst treden en

bevlogen samenwerkingspartner,

formele meldingsplicht van een werknemer van

met de ambitie om van Zuid-Holland

nevenwerkzaamheden.

een economische topregio te maken. InnovationQuarter is transparant (qua profiel, doelstellingen en strategie) en benaderbaar.

Elke vorm van schijn van belangenverstrengeling

Beloningen

Algemene vergadering

InnovationQuarter past vrijwillig de Wet

In 2020 hebben twee

normering bezoldiging topfunctionarissen

Aandeelhoudersvergaderingen plaatsgevonden

publieke en semipublieke sector (WNT) toe.

en is tweemaal besluiten schriftelijk voorgelegd

De directeur heeft een contract voor

aan de aandeelhouders. De volgende

onbepaalde tijd en de bezoldiging is niet

agendapunten zijn ter besluitvorming en ter

afhankelijk van de prestaties van de organisatie,

kennisname voorgelegd:

noch zijn er aspecten van maatschappelijk

▶ Vaststelling agenda’s en verslagen algemene

verantwoord ondernemen opgenomen in de beloningsstructuur. De Raad van

vergadering; ▶ Algemene stand van zaken

Commissarissen stelt de beloning vast op

InnovationQuarter, inclusief de Corona-

basis van de door de remuneratiecommissie

maatregelen en de impact op de activiteiten

voorgestelde beloning, na functionerings- en

van InnovationQuarter en op de organisatie

beloningsgesprek met de directeur.

van InnovationQuarter en de Corona

De (systematiek van de) bezoldiging van

Overbruggingslening (COL);

de commissarissen is bij oprichting van de

▶ Bespreking Jaarplan 2021;

vennootschap door de Algemene Vergadering

▶ Vaststellen Jaarverslag 2019;

van Aandeelhouders goedgekeurd.

▶ Bestemming van het resultaat 2019;

In de jaarrekening is de bezoldiging van de

▶ Decharge directeur en leden van de Raad van

directeur en de commissarissen opgenomen.

Commissarissen;

De bezoldiging valt zowel binnen de WNT

▶ (Her-)Benoeming externe accountant;

normering als de gestelde voorwaarden

▶ Profielschets RvC en nieuw te werven leden;

en kaders vastgesteld door de Algemene

▶ Financieringsafspraken, -ontwikkelingen

Vergadering van Aandeelhouders.

en stand van zaken financiering van de ontwikkelingsactiviteiten InnovationQuarter 2021 e.v. ▶ Aangaan van een lening met het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat ter hoogte van € 6,7 mln., tot doel het verstrekken van financiering door InnovationQuarter aan InnoGenerics voor de overname van de Apotex-faciliteit in Leiden; ▶ Uitvoering fondsbeheer en -management van het Energietransitiefonds (Rotterdam) door InnovationQuarter. De externe accountant stelt ten behoeve van de aandeelhouders van de vennootschap een board letter op en de externe accountant kan over zijn verklaring omtrent de getrouwheid van de jaarrekening worden bevraagd door de algemene vergadering. De externe accountant woonde de vergadering bij waar de bespreking en vaststelling van de jaarrekening 2019 was geagendeerd. 89

Bijlagen

Financiële kengetallen (realisatie versus begroting) Personalia directeur en leden van de Raad van Commissarissen Toelichting belangrijkste indicatoren Gebruikte begrippen en termen

Financiële kengetallen Financiële kerngegevens (in duizenden euro’s)

Realisatie 2019

Begroting 2019

Realisatie 2018

PARTICIPATIEBEDRIJF Opbrengsten verkoop participaties

–

Af: Aanschafwaarde verkochte participaties Liquidatie/faillissementen

–

(835)

–

– –

(835)

–

Transactieresultaat

–

Afboeking openstaande leningen

–

(596)

(835)

–

(596)

Dotaties aan voorzieningen Vrijval als gevolg van afboeking in verband met verkoop, liquidatie etc.

(1.759)

(250)

(3.217)

–

825

–

568

–

(2.649)

Mutaties voorzieningen

Ontvangen dividend

(934)

(250)

–

Ontvangen rente leningen u/g

478

661

570

Rente liquide middelen

(24)

–

Overige vergoedingen

768

379

779

Overige opbrengsten

1.275

1.037

1.379

Opbrengsten P-bedrijf

(494)

787

(1.866)

Personeelskosten

1.566

1.787

1.611

Bedrijfskosten

179

115

Algemene kosten

319

352

168

Kosten P-bedrijf Resultaat P-bedrijf

2.064

2.199

1.894

(2.528)

(1.412)

(3.760)

Financiële kerngegevens (in duizenden euro’s)

Realisatie 2020

Begroting 2020

Realisatie 2019

ONTWIKKELINGSBEDRIJF Exploitatiebijdragen

Personeelskosten

5.666

6.095

4.819

4.330

4.297

3.621

Bedrijfskosten

679

1.152

599

Algemene kosten

657

782

599

Kosten O-bedrijf

5.666

6.231

4.819

–

(136)

–

Resultaat O-bedrijf

Financiële kerngegevens (in duizenden euro’s)

Realisatie 2020

Begroting 2020

Realisatie 2019

AANVULLENDE ACTIVITEITEN Opbrengsten

2.489

3.663

Personeelskosten

2.433

1.958

1.960

Bedrijfskosten

1.333

447

1.286

Algemene kosten Kosten overige activiteiten Resultaat aanvullende activiteiten

Totaal resultaat InnovationQuarter

3.899

384

3.846

2.489

3.630

(2.475)

(1.548)

(3.727)

Personalia directeur en leden van de Raad van Commissarissen per 31-12-2020 Directeur

R. (Rinke) Zonneveld Geboortejaar

1971

Nationaliteit

Nederlandse

Benoemd

Directeur (per 23-09-2013)

Eind huidige termijn

Onbepaalde tijd

Voorgaande functie

Directeur Ondernemerschap bij het Ministerie van Economische Zaken

Nevenfuncties

Lid Raad van Commissarissen Rabobank Rotterdam Lid Strategische Adviesraad TNO Lid Raad van Toezicht Plant B.io @ Biotech Campus Delft Voorzitter Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen Nederland Lid Nationale Smart Industry Board Advisory Board Rotterdam Port Fund

Raad van Commissarissen

M.E. (Marike) van Lier Lels Geboortejaar

1959

Nationaliteit

Nederlandse

Benoemd

Voorzitter Raad van Commissarissen (per 23-11-2018)

Eind huidige termijn Commissies Huidige positie/ loopbaan

Najaars AV 2022 (herbenoembaar) 1e Aandeelhoudersvergadering na oktober 2022 Voorzitter Remuneratiecommissie Non executieve Board member RELX plc Lid raad van commissaris NS Lid raad van commissaris Dura Vermeer Lid raad van commissaris PostNL

(Neven)functies

Lid Bestuur vereniging Aegon

B.N.M. (Brigitte) van der Maarel Geboortejaar

1968

Nationaliteit

Nederlandse

Benoemd Eind huidige termijn Commissies Huidige positie/ loopbaan (Neven)functies

Lid Raad van Commissarissen (per 03-02-2014) AvA 2021 (niet herbenoembaar) Voorzitter Audit Commissie Head of NIBC Mezzanine & Equity Partners Lid Investment Committee Karmijn Kapitaal Lid Raad van Commissarissen en Voorzitter Audit Commissie Meerlanden N.V. Lid committee Dutch Chapter Level20 (onbezoldigd)

L.J.A. (Leo) Brand Geboortejaar

1965

Nationaliteit

Nederlandse

Benoemd Eind huidige termijn Commissies Huidige positie/ loopbaan (Neven)functies

Lid Raad van Commissarissen (per 23-03-2018) AvA 2022 (herbenoembaar) Lid Audit Commissie Chief Information Officer (CIO) VOPAK Lid Raad van Commissarissen en Lid Auditcommissie Autobinck Lid Raad van Commissarissen NxtPort International Advisor TWTG

C.A.M. (Kees) de Koning Geboortejaar

1958

Nationaliteit

Nederlandse

Benoemd Eind huidige termijn Commissies Huidige positie/ loopbaan (Neven)functies

Lid Raad van Commissarissen (per 02-06-2014) Najaars AV 2022 (niet herbenoembaar) Lid Audit Commissie Bestuurder Consualis Consulting Group B.V. Lid raad van toezicht en auditcommissie NLR - Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum Voorzitter van de Raad van Commissarissen van Hardt Hyperloop Voorzitter van de Raad van Commissarissen van RGS Development B.V. Chairman of the Board, Eartex EAVE Ltd., London UK

P.J. (Peter) van Zunderd Geboortejaar

1947

Nationaliteit

Nederlandse

Benoemd Eind huidige termijn Commissies Huidige positie/ loopbaan

Lid Raad van Commissarissen (per 02-06-2014) Najaars AV 2021 (niet herbenoembaar) Lid Remuneratiecommissie Carrière bij de politie van 1968 tot en met 2007, o.a. als hoofdcommissaris van het Korps Landelijke Politiediensten en voorzitter van het College van Bestuur van de Politieacademie

(Neven)functies

Strategisch adviseur Pandora Intelligence Voorzitter klachtencommissie Bijzondere Opsporingsdiensten Lid bestuur VVD gemeente Goirle Ethics and disciplinary inspector UEFA Lid bestuur stichting Annetje van Puijenbroek Lid Visitatiecommissie kwaliteitsstelsel Veiligheidsregio’s

Toelichting belangrijkste indicatoren In het Jaarverslag communiceren we over onze prestaties (indicatoren) voor het boekjaar. De realisatie van de indicatoren zetten we af tegen de verwachte prestaties zoals gepresenteerd in ons Jaarplan. De basis uitgangspunten van hoe we deze prestaties meten en vastleggen zijn hieronder opgenomen. Innoveren: Business Development

geweest zijn voor het slagen van het project

Met ingang van 2017 gelden voor de regionale

Voor bepaalde projecten nemen we op basis van

ontwikkelingsmaatschappijen geharmoniseerde

onze inzet een afslag op het resultaat.

resultaatafspraken voor Business Development: ▶ Aantal businesscases en

Internationaliseren: Foreign Investments

innovatieprojecten: Projecten worden

De indicatoren van Foreign Investments

onderverdeeld naar de herkomst van de

worden conform de richtlijnen NFIA gemeten

middelen. Innovatieprojecten zijn projecten

en gepresenteerd. Als bewijs van onderstaande

waarin zowel private als publieke middelen

indicatoren geldt een getekende confirmation

beschikbaar zijn. Projecten met alleen private

letter van de betreffende ondernemingen,

financiering noemen we business case. Als

waarin zij een indicatie geven van de te

bewijs voor een succesvol innovatieproject

verwachten nieuwe arbeidsplaatsen en

geldt een subsidiebeschikking, al dan niet

geïnvesteerd vermogen.

met de verwijzing naar het achterliggende

▶ Aantal bedrijven geland.

projectplan. Voor de business case geldt een

▶ Investeringsvolume (€ mln.): Totale

getekende confirmation letter, naar analogie

investeringsomvang, dat volgens de

van de werkwijze bij Foreign Investments.

onderneming binnen maximaal 3 jaar na

▶ Uitgelokte investeringen (€ mln.): Voor innovatieprojecten worden de totale projectkosten van gefinancierde projecten,

het moment van vestiging of uitbreiding is gerealiseerd. ▶ Aantal arbeidsplaatsen: Additionele

gebaseerd op projectvoorstellen, gedeeld

arbeidsplaatsen, dat volgens de onderneming

door de verwachte looptijd van het project,

binnen maximaal 3 jaar na het moment van

verantwoord als Uitgelokte investeringen.

vestiging of uitbreiding is gerealiseerd. Bij

Zo wordt bijvoorbeeld een EFRO-project van

de gecreëerde arbeidsplaatsen (FTE) wordt

€ 4 miljoen met een looptijd van 5 jaar voor €

uitgegaan van een tijdspanne van 3 jaar.

800.000 meegeteld in het betreffende jaar. Verder geldt nog dat we op bepaalde projecten

Voor een business case worden de

een afslag nemen op het aantal FTE of

totale projectkosten van gefinancierde

Investeringen indien de genoemde getallen

projecten, gebaseerd op projectvoorstellen,

onrealistisch worden geacht (in samenspraak

verantwoord als Uitgelokte investeringen.

met NFIA) wordt deze naar beneden bijgesteld.

Voor projecten waar meer ROM’s tegelijk aan

Ook wordt conform de richtlijnen van NFIA

werken, wordt het resultaat verdeeld over

aantal bedrijven die zijn behouden voor de

de betreffende ROM’s. We nemen alleen een

regio met bijbehorende investeringen en FTE

resultaat op als we belangrijk of bepalend

meegenomen in het resultaat.

▶ Voor de IR-bezoeken wordt een lijst

▶ Uitgelokte investeringen: Betreft de

bijgehouden en gezamenlijk met RP en TH&P

gedurende de rapportageperiode de

jaarlijks een additioneel rapport opgesteld.

toegezegde investeringen door derden

bij de portfoliobedrijven van IQCapital,

Investeren

UNIIQ of ENERGIIQ (N.B. bij UNIIQ ‘echte

▶ Aantal nieuwe investeringen: Als bewijs

derden’ niet zijnde de projectpartners

van aantal (nieuwe) investeringen (IQCapital,

-EMC, UL, TUD) het bewijsstuk zijn de

UNIIQ en ENERGIIQ) geldt een getekende

investeringsovereenkomsten van derden.

investeringsovereenkomst binnen de

Deze indicator is exclusief het ingelegd fund-

rapportage periode.

in-fund vermogen door derden.

▶ Verstrekte financieringen: Deze indicator betreft het totaal geïnvesteerd vermogen gedurende de rapportageperiode, de uitgangspunten van vaststelling van deze indicator zijn als volgt: De toegezegde investeringen van eigen middelen van IQCapital, ENERGIIQ en UNIIQ, de onderbouwing is gebaseerd op investeringsovereenkomst(en);

Voorheen rapporteerde InnovationQuarter

In 2020 en 1e halfjaar van 2021 hebben

op de verwachte groei in werkgelegenheid bij

we uitvoering gegeven aan de Corona-

de ondernemingen waarin zij investeert. Deze

overbruggingsleningen faciliteit, gefinancierd

indicator past niet bij de vaak dynamische

door EKZ, voor Provincie Zuid-Holland. Deze

ontwikkelingen binnen een startup of scale-up.

tellen niet mee in onze overall KPI’s maar maken

Met ingang van 2019 rapporteert Investeren

deze wel zichtbaar in de cockpits.

over het totale aantal arbeidsplaatsen bij de ondernemingen waarin wordt geïnvesteerd.

N.B.: Omdat de COL een noodkrediet is, wordt

Dit getal is een indicatie van de impact van

de COL-lening niet meegeteld als ‘uitgelokte

onze investeringen op de regionale economie.

investeringen’. Indien IQCapital, UNIIQ en

Hier wordt geen kwantitatieve doelstelling aan

ENERGIIQ wel een deel van de co-financiering

gekoppeld.

voor haar rekening heeft genomen wordt dit deel en het deel van de private investeerders wel meegenomen in de reguliere KPI.

COLOFON Druk: Van de Sande Ontwerp: Urlie Verduyn Lunel Het InnovationQuarter jaarverslag is gedrukt op gerecycled papier (100% recycled). © InnovationQuarter IQ042021

WTC The Hague Prinses Margrietplantsoen 32 2595 BR den haag +3188 4747 255 info@innovationquarter.nl www.innovationquarter.nl

InnovationQuarter Jaarverslag TerugblIQ 2020

Articles inside

5. Onze governance

4. Onze organisatie

2. Onze strategie