Alarm Proto-Invention กฤษดา ใจเย็น
e k o m S EZDetector นี่คือโครงงานเครื่องตรวจจับควันที่สร้างง่าย ปรับแต่งความไวในการตรวจจับได้ และทีต่ อ้ งทึง่ คือ ท�ำงานได้โดยไม่ตอ้ งพึง่ ไมโครคอนโทรลเลอร์ ไม่ตอ้ งเขียนโปรแกรม ควบคุมใดๆ เพียงใช้ความรู้ทางวงจรอิเล็กทรอนิกส์พื้นฐาน ระบบตรวจจับควัน แบบฉลาดๆ ก็จะอยู่ในมือคุณ โครงงานนี้เป็นการน�ำเอาอุปกรณ์ที่หาซื้อได้ง่ายและใช้ความรู้ในการ เชื่อมต่อวงจรที่ไม่ซับซ้อนมาสร้างเป็นเครื่องตรวจจับควัน ที่น�ำไปเชื่อมต่อ กับอุปกรณ์ที่ใช้ไฟบ้าน 220V เนื่องจากสามารถขับกระแสไฟฟ้าไปยังโหลด ได้สูงสุดถึง 8A ระบบเตือนภัยต่างๆ ที่คุณต้องการจะน�ำมาใช้งานร่วมด้วย ก็กลายเป็นเรื่องง่ายในทันที
แนวคิด เครือ่ งตรวจจับควันนับว่าเป็นสิง่ ประดิษฐ์ทมี่ ปี ระโยชน์มาก แต่การเชือ่ มต่อ เพื่อน�ำไปใช้งานไม่ง่ายนัก เนื่องจากเอาต์พุตจากตัวตรวจจับควันนั้นมัก เป็นสัญญาณอะนาลอก การเชื่อมต่อจะต้องใช้อุปกรณ์ที่อิเล็กทรอนิกส์ที่ ซับซ้อน หรือใช้ไมโครคอนโทรลเลอร์ซึ่งต้องอาศัยการเขียนโปรแกรมจึงจะ ใช้งานได้ เพื่อก้าวข้ามผ่านข้อจ�ำกัด จึงกลับมาทบทวนถึงความรู้ทางวงจร อิเล็กทรอนิกส์เพื่อหาทางออก โดยมีเงื่อนไขส�ำคัญคือ ต้องสร้างไม่ยากด้วย จึงได้แนวคิดว่า เมื่อตัวตรวจจับควันให้เอาต์พุตเป็นแรงดันไฟตรง ออกมา หากเรามีวงจรที่เป็นแหล่งจ่ายแรงดันอ้างอิงวงจรหนึ่ง น�ำมาเปรียบ เทียบกับแรงดันที่ได้จากตัวตรวจจับควัน ก็จะท�ำให้สามารถตรวจสอบได้ ว่า ขณะนี้ ปริมาณควันที่ตรวจจับได้มากถึงจุดที่ต้องการให้มีการแจ้งเตือน หรือส่งสัญญาณไปควบคุมระบบป้องกันเพลิงไหม้หรือไม่ ในรูปที่ 1 เป็น ไดอะแกรมการท�ำงานของแนวคิดนี้
รูปที่ 1 ไดอะแกรมแสดงการท�ำงานของเครื่องตรวจจับควันเพื่อเปิดปิด อุปกรณ์ไฟฟ้า
การท�ำงานของวงจร จากแนวคิดตามไดอะแกรมในรูปที่ 1 น�ำมาสร้างเป็นวงจรจริงๆ ได้ดัง รูปที่ 2 มีอุปกรณ์หลัก 4 ตัวคือ โมดูลตรวจจับควัน ZX-MQ2, แผงวงจร ตัวต้านทานปรับค่าได้ ZX-POTV หรือ POTH, แผงวงจรเปรียบเทียบแรง ดัน ZX-COMPARATOR และโซลิดสเตตรีเลย์ หัวใจของการท�ำงานคือ การ เปรียบเทียบแรงดันการตรวจจับควันของโมดูล ZX-MQ2 และแรงดันอ้างอิง จาก ZX-POTH
The Prototype Electronics
51