Skincare PL.indb 2
22/10/2021 11:22
!?#
CAROLINE HIRONS.
BZDUROODPORNY PORADNIK O PIELĘGNACJI Tłumaczenie: Katarzyna Dudzik Zdjęcia: Christopher Oakman
Skincare PL.indb 3
22/10/2021 11:22
Skincare PL.indb 4
22/10/2021 11:22
wstęp 6 właściwe nawyki pielęgnacyjne 18 TYPY SKÓRY I PROBLEMY DERMATOLOGICZNE 108 my sobie, a życie sobie 150 twój zestaw 172 SPRAWA WYGLĄDA TAK 238 Słowniczek 274 marki 282
Skincare PL.indb 5
o autorce 294 podziękowania 295
22/10/2021 11:22
W ST Ę P
Dedykuję tę książkę mojej mamie i babci
Skincare PL.indb 6
22/10/2021 11:22
wstęp Ta branża mnie wychowała. Mam ją we krwi, dosłownie. Jedno z moich najwcześniejszych wspomnień to widok mojej babci zmywającej makijaż przed snem z niemal religijnym namaszczeniem. Hipnotyzowała mnie jej metodyczność. Najpierw oczy, przed sypialnianym lustrem. Potem, nad umywalką w łazience, dokładne oczyszczanie twarzy. W tych gestach chodziło zawsze o to samo: by zająć się swoją skórą. Że trzeba o nią zadbać, nie podlegało dyskusji. Przesłanie to babcia przekazała mojej mamie, która z kolei postarała się, żebym i ja wbiła to sobie do głowy. Kiedy po raz pierwszy zapytałam, czy mogę kupić kosmetyk do makijażu, mama odpowiedziała: „Tak, o ile mi udowodnisz, że potrafisz zatroszczyć się o swoją skórę”. Uczciwa propozycja, na którą bez wahania przystałam, żeby zdobyć pierwsze puzderko różu Bourjois. Początek lat sześćdziesiątych XX w., Liverpool. Moja babcia zaczęła wówczas pracować na stoiskach kosmetycznych, najpierw dla marki Coty, potem dla Guerlaina. Często do niej wpadałyśmy, żeby zabrać ją na lunch. Pamiętam, że pracujące tam dziewczyny zawsze wyglądały nieskazitelnie – perfekcyjny makijaż, starannie ułożone włosy, świeżo wyprane i odprasowane uniformy. I obłędnie pachniały. Moja mama Cathy poszła w ślady własnej matki. Jeszcze jako nastolatka pracowała dla Coty, a w latach osiemdziesiątych dla Heleny Rubinstein. Jako nastolatka wypróbowałam chyba wszystkie kosmetyki do makijażu, od białej szminki po niebieskie cienie. Moja mama nigdy nawet nie mrugnęła na to okiem (chociaż moje blade usta w połączeniu z czarnymi karbowanymi włosami sprawiały, że przyglądała mi się dłużej niż zwykle). Mówiła tylko: „Pamiętaj, żeby porządnie to zmyć”.
7
Nie przyszło mi do głowy, żeby pracować w branży kosmetycznej, dopóki nie urodziłam dwójki dzieci. Potrzebowałam dorywczego zajęcia, więc zadzwoniłam do mojej przyjaciółki Lorraine, która pracowała wtedy w domu towarowym Harvey Nichols na stoisku Avedy. To z nią włóczyłam się kiedyś po Londynie w poszukiwaniu kosmetyków Clarins (jako nastolatka i dwudziestoparolatka konsekwentnie trzymałam się tej marki). Jak się okazało, na stoisku Avedy potrzebowali kogoś, kto stanie za ladą w weekendy. Poszłam na rozmowę kwalifikacyjną, dostałam pracę i nigdy nie żałowałam, że ją podjęłam. Już drugiego dnia zorientowałam się, że nie tylko jestem dobra w tym, co robię, ale też, że po prostu to uwielbiam. Uwielbiałam kontakt z klientami, żarciki i atmosferę panującą w tym miejscu. Patrząc z perspektywy czasu, dostrzegam, że w ten sposób starałam się podtrzymać rodzinną tradycję. Czułam się w szczególny sposób związana z branżą kosmetyczną. I naprawdę widziałam w takiej pracy sens.
Skincare PL.indb 7
22/10/2021 11:22
Choć uwielbiałam pracę w sklepie, wiedziałam, że chcę rozwijać swoją kosmetyczną pasję i zrobić następny krok. Obok stoiska Avedy znajdował się gabinet kosmetyczny, w którym wraz z innymi pracownicami zostałam przeszkolona w zakresie wykonywania minizabiegów pielęgnacyjnych. Wkrótce zauważyłam, że trudno mnie stamtąd wyciąg nąć. Odkryłam nowy wymiar pielęgnacji, który wydał mi się jeszcze bardziej interesujący, bo zobaczyłam, jak to wszystko działa na czyjejś skórze. Wiedziałam już, że chcę zostać kosmetyczką i że muszę iść do najlepszej szkoły w tej dziedzinie. Chciałam zdobyć najwyższe kwalifikacje – zawsze byłam perfekcjonistką.
Gdy zaczęłam pracować dla Space NK w Londynie, zyskałam stuprocentową pewność, że branża kosmetyczna to mój konik. A dzięki materiałom szkoleniowym marki, które były albo niesamowicie pouczające, albo tak nudne, że miałam ochotę podciąć sobie żyły, nauczyłam się, jak mówić do ludzi, żeby cię słuchali. W ST Ę P
Po zorientowaniu się w ofercie różnych szkół zapisałam się do prestiżowej Steiner Beauty School w centrum Londynu. Ich oferta odpowiadała mi najbardziej, ponieważ prowa dzili kurs wieczorowy – dzięki temu mogłam się uczyć i nie rezygnować z pracy, którą kochałam (i której potrzebowałam). Chodziłam więc do pracy jak zwykle, a w ponie działkowe i wtorkowe wieczory biegałam na zajęcia do Steinera. Zajmowało mi to przeszło pięćdziesiąt godzin tygodniowo, a przecież miałam jeszcze swoje obowiązki jako żona i matka. Szkoła Steinera była niezwykłym miejscem. Mieli tam zasłony w kwiatki, różowe narzuty, ohydne mundurki, a w głównej sali szkoleniowej było zdjęcie królowej: zawieszono je tak, że było pierwszą rzeczą, która rzucała się w oczy, gdy się tam wchodziło – zawsze mnie to rozbrajało. Wystrój był bardzo staroświecki, jednak szkoła oferowała swoim kursantom znakomite szkolenie – intensywne i kompleksowe. Nie tracili tam czasu na bzdury: program był wypełniony po brzegi, wiele od nas wymagano, i ja to uwielbiałam. Wiedziałam, że dokonałam właściwego wyboru. Ukończenie szkoły trwało dłużej, niż przewidywałam, ponieważ w tak zwanym międzyczasie urodziłam dwójkę kolejnych dzieci. Szlifowałam nowo nabytą wiedzę w gabinecie tak długo, jak mogłam, żeby wyrobić wymagane godziny szkoleniowe, zrobiłam sobie przerwę na urodzenie dziecka, po czym wróciłam do pracy na pełen etat i znów wieczorami chodziłam na zajęcia do Steinera, żeby zdobyć certyfikat, który bez wątpienia przypieczętował moją karierę. Nie było łatwo, ale kiedy to, co robisz, jest twoją obsesją, kiedy widzisz w myślach swój cel i kiedy masz
Skincare PL.indb 8
22/10/2021 11:22
wsparcie, tak naprawdę cały ten wysiłek staje się zabawą. Pomocna bywa także etyka pracy o psychotycznie wyśrubowanych standardach, którą wszczepili mi moi rodzice. Jak się okazało – na całe szczęście. Odeszłam ze Space NK i zaczęłam pracować między innymi dla Chantecaille i Liz Earle. W pewnym momencie pracowałam nawet dla Clarins, mojej ukochanej marki. Szkolenie było fantastyczne. Uniform już niekoniecznie. W końcu zaczęłam zdawać sobie sprawę, że nie pasuję do korporacyjnego światka i w 2009 roku otworzyłam własną działalność jako konsultantka biznesowa. Moje niezdiagnozowane w tamtym czasie ADHD pakowało mnie w rozmaite tarapaty, gdy pracowałam dla kogoś. Jednak jako niezależnej konsultantce płacono mi, żebym mówiła markom to, co powinny usłyszeć, a nie to, co chciałyby usłyszeć. Mój mąż powiedział kiedyś: „Kto by pomyślał, że można zarabiać na bezczelności i wyszczekaniu”. Kiedy w 2010 roku założyłam bloga, temat pielęgnacji skóry nie był szczególnie popu larny. Jeśli ktoś o nim wspominał, to tylko w kontekście pojawienia się nowego produktu na rynku. Wszyscy zajmowali się głównie makijażem i stylizacją paznokci. Mój blog się wyróżniał. Nigdy bym nie pomyślała, że odniesie taki sukces – nie da się zaplanować, że coś zostanie viralem. Udzielając bezpośrednich wskazówek w rodzaju: „Tego nie polecam”, „Nie rób tego. Rób to”, „Nie nakładaj tego na twarz”, „Chusteczki nawilżane to zło”, szybko zdobyłam wierną publiczność. Moi czytelnicy są fantastyczni i mają bzika na punkcie pielęgnacji.
9
Bez nich nie byłabym tu, gdzie jestem. Mój blog ma obecnie przeszło 120 milionów odsłon. Ten projekt otworzył przede mną zupełnie nowy świat.
Dzięki Skincare Freaks, grupie, którą założyłam na Facebooku, zetknęłam się z każdą urodową nowinką, modą czy mitem i na własne oczy zobaczyłam, co działa, a co nie. Przeprowadziłam zabiegi pielęgnacyjne na tysiącach twarzy, przetestowałam ogrom produktów, miałam szczęście zaprzyjaźnić się z czołowymi specjalistami od chemii kosmetycznej, najlepszymi dermatologami i lekarzami innych specjalności, a przede wszystkim z wieloma kosmetyczkami.
Skincare PL.indb 9
22/10/2021 11:22
Książka ta porusza zagadnienia dotyczące pielęgnacji skóry, które zainteresują osoby w każdym wieku, o każdym kolorze i typie skóry, dysponujące różnymi budżetami. Piszę o prawidłowych nawykach pielęgnacyjnych, o wypryskach, suchości naskórka, o tym, jak dbać o skórę w chorobie, a także o przebarwieniach, odwodnieniu i różnego rodzaju zmarszczkach. Opisałam tu wszystko, czego nauczyłam się, pracując przez wiele lat w branży i prowa dząc bloga, żeby pomóc ci sprawnie poruszać się po świecie pielęgnacji skóry. Powiem ci, czego potrzebujesz, a na co nie warto tracić czasu ani energii.
Jeśli zachwycam się jakimś produktem lub składnikiem, to dlatego, że jestem absolutnie przekonana o jego skuteczności.
W ST Ę P
A jeśli piszę, że coś nadaje się tylko do kubła na śmieci, to jestem pewna, że kupno danego produktu byłoby jedynie stratą twoich ciężko zarobionych pieniędzy. Jeśli już mnie znasz, to wiesz, że nigdy się nikomu nie podlizywałam. I teraz też nie zamierzam. Jeśli to twoje pierwsze spotkanie ze mną, cieszę się, że wreszcie masz okazję mnie poznać i zapraszam cię do naszej społeczności. Dziękuję ci, że zechciałaś sięgnąć po tę książkę. Skin Rocks™
Skincare PL.indb 10
22/10/2021 11:22
11
Skincare PL.indb 11
22/10/2021 11:22
JAK DZIAŁA SKÓRA Twoja skóra jest niesamowita. Niezależnie od tego, czy jesteś młodą dziewczyną bez najmniejszej zmarszczki, kimś, kto całe życie walczy z trądzikiem, czy może nieco starszą kobietą, która zmaga się z pierwszymi uderzeniami gorąca charakterystycznymi dla menopauzy i zastanawia się, co, u diabła, dzieje się jej z cerą, twoja skóra to wciąż cud natury. Każdego dnia ciężko pracuje pod całą tą lepką warstwą potu, tłuszczu, brudu, makijażu i pyłu z zanieczyszczonego powietrza. Skóra to największy narząd twojego ciała, który nigdy nie odpoczywa. To żywy, oddychający mechanizm, działający dwadzieścia cztery godziny na dobę. Czym zaj muje się skóra? Między innymi: • działa niczym wodoodporna tarcza, dzięki której kluczowe składniki odżywcze nie wyciekają z twojego ciała (to byłoby ohydne) • reguluje temperaturę organizmu, rozszerzając i zwężając naczynia krwionośne oraz wydzielając pot, który, odparowując, schładza nasze ciała W ST Ę P
• stanowi barierę między wnętrzem ciała a szkodliwymi mikroorganizmami i toksy nami obecnymi w środowisku • dzięki mechanizmowi wydzielania potu usuwa produkty przemiany materii, na p rzykład sól i amoniak • do pewnego stopnia chroni nas przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych, produkując melaninę • wytwarza witaminę D, która wzmacnia kości i pomaga nam zachować zdrowie • regeneruje się po różnego rodzaju skaleczeniach, oparzeniach, siniakach i otarciach • pozwala nam cieszyć się zmysłem dotyku – czymś, bez czego mielibyśmy prze chlapane.
Skóra to skomplikowany mechanizm, który zasługuje na naszą uwagę. Aby zrozumieć, w jaki sposób działają kosmetyki, warto mieć przynajmniej podstawową wiedzę na temat jej budowy i funkcji.
Skincare PL.indb 12
22/10/2021 11:22
Stratum corneum, czyli „warstwa rogowa” (moim zdaniem niezbyt ładna nazwa)
Naskórek Skóra właściwa Tkanka podskórna
N A S KÓ R E K Zewnętrzna część skóry – ta, którą możesz zobaczyć. Składa się z keratynocytów (komórek skóry) i stanowi pierwszą linię obrony przed bakteriami. Naskórek nieustannie regeneruje się i odnawia. Nowe komórki powstają w najgłębszej warstwie naskórka – warstwie podstawnej. Wędrówka do warstwy wierzchniej zajmuje im około miesiąca. Żywe komórki skóry to tak zwane komórki nabłonka płaskiego. Koniec końców zamieniają się w martwe keratynocyty, które ulegają ciągłemu złuszczaniu w warstwie rogowej. Proces ten spowalnia wraz z wiekiem. Dlatego, jeśli nie chcesz, żeby twoja cera wyglądała na matową i zmęczoną, musisz pamiętać, jak ważne jest oczyszczanie i złuszczanie naskórka.
13
Głębsza warstwa naskórka wytwarza melaninę, która chroni cię przed promieniami sło necznymi i nadaje kolor twojej skórze. Gdy się opalasz, skóra produkuje więcej melaniny, żeby zniwelować szkodliwy wpływ słońca.
Produkty do pielęgnacji skóry dostępne bez recepty działają tylko na naskórek. Jeśli chcesz zadziałać głębiej, potrzebujesz lekarskiej pieczątki lub igły.
Skincare PL.indb 13
22/10/2021 11:22
S KÓ R A W Ł A Ś C I WA To najgrubsza warstwa skóry, w której znajdują się naczynia krwionośne i zakończenia nerwowe pozwalające ci cieszyć się zmysłem dotyku. Zbudowana jest z tkanki łącznej, która zawiera dwa rodzaje białek: kolagen i elastynę. Kolagen nadaje skórze jędrność, a elastyna odporność na uszkodzenia oraz zdolność powracania do pierwotnego kształ tu po rozciągnięciu lub ściśnięciu. Komórki wytwarzające te dwa białka zanurzone są w kwasie hialuronowym wiążącym wodę polisacharydzie, dzięki któremu skóra jest sprężysta i gładka. Gdy jesteśmy młode, ta warstwa skóry zawiera mnóstwo kolagenu i elastyny, więc szyb ko wraca do formy po różnych odkształceniach. Wraz z wiekiem włókna kolagenowe i elastynowe rozpadają się szybciej, niż komórki skóry są w stanie produkować nowe, co skutkuje zmarszczkami i suchością skóry. W skórze właściwej znajdują się także mieszki włosowe połączone bezpośrednio z gru czołami łojowymi. Tak zwane pory to ujścia mieszków włosowych, przez które pot i łój wydostają się na powierzchnię skóry.
T K A N K A P O D S KÓ R N A W ST Ę P
Warstwa pomiędzy skórą a mięśniami, zbudowana z tkanki tłuszczowej i tkanki łącznej. Stanowi warstwę izolacyjną, która reguluje temperaturę ciała. Chroni także mięśnie przed drobnymi urazami. Wraz z wiekiem tkanka podskórna staje się coraz cieńsza. Skóra traci wtedy swoją gład kość, a leżące pod nią żyły stają się bardziej widoczne. Ścieńczenie tkanki podskórnej powoduje także, że na ciele pojawia się więcej cellulitu.
Nikt nie twierdzi, że powinnaś chwycić teraz za podręcznik do biologii, ale mając podsta wową wiedzę na temat funkcjonowania skóry, łatwiej zorientować się w zapewnieniach producentów kosmetyków i ocenić, co jest skuteczne. Dzięki tej wiedzy nie dasz się nabrać na obietnice bez pokrycia, jak również lepiej ocenisz to, co dany kosmetyk może dla ciebie zrobić i jak ty sama możesz z niego skorzystać w najlepszy dla siebie sposób.
Skincare PL.indb 14
22/10/2021 11:22
15
Skincare PL.indb 15
22/10/2021 11:23
P I E L Ę G N AC JA S KÓ RY O W S Z YS T K I C H O D C I E N I AC H Przemysł kosmetyczny ma wiele do zrobienia, jeśli chodzi o widoczność osób z ciemniej szym kolorem skóry – w reklamach, magazynach i na opakowaniach wciąż jest ich mniej, niż powinno być. Nie będę się tutaj o tym rozpisywać, ale muszę wspomnieć, że wszelkie przejawy white-washingu w branży urodowej wywołują u mnie reakcję alergiczną. Z rad zawartych w tej książce mogą korzystać osoby o każdym typie karnacji, chciałam jed nak zwrócić uwagę na kilka znaczących różnic w codziennej pielęgnacji związanych z zabarwieniem skóry.
R ÓŻ N I C E M I Ę DZ Y C I E M N I E J S Z Ą A JA Ś N I E J S Z Ą S KÓ R Ą • Najbardziej oczywista różnica dotyczy ilości melaniny. W ciemniejszej skórze znaj duje się więcej melanocytów wytwarzających melaninę, która nadaje skórze kolor.
W ST Ę P
• Ciemniejsza skóra jest bardziej podatna na naruszenie bariery naskórkowej w procesie transepidermalnej utraty wody z powodu mniejszej ilości ceramidów w warstwie rogowej. Mówiąc krótko, skóra taka łatwiej staje się szorstka i sucha. Wybierając krem nawilżający, osoby o ciemniejszej karnacji powinny zwrócić uwagę na produkty zawierające naturalny czynnik nawilżający (NMF – natural moisturising factor), ceramidy oraz kosmetyki oznaczone jako „regenerujące barie rę naskórkową”. • Do pewnego stopnia melanina zapewnia nam ochronę przed promieniami słonecz nymi. Ciemniejsza skóra daje ochronę na poziomie 13,3 SPF, a jasna skóra ochronę na poziomie 3,4 SPF. Nie oznacza to jednak, że jeśli masz ciemną skórę, możesz zrezygnować z filtrów przeciwsłonecznych. Nic z tego. • Badania pokazują, że stratum corneum ciemnej skóry ma taką samą grubość, co stratum corneum jasnej skóry, jest jednak bardziej „ubite”, ponieważ składa się na nie więcej warstw komórek, co przekłada się na dużą elastyczność i ładny koloryt ciemnej skóry.
W tej książce będę często wspominać o barierze naskórkowej (więcej o niej w Słowniczku). Miękka, gładka, nawilżona skóra to oznaka prawidłowego funkcjonowania bariery naskórkowej. Matowa, szorstka i/lub sucha skóra to objaw naruszonej bariery naskórkowej.
Skincare PL.indb 16
22/10/2021 11:23
• Ciemniejsza skóra jest bardziej podatna na powstawanie blizn przerostowych i bliz nowców (więcej na ten temat w Słowniczku). Ujmując rzecz najprościej: nadmiar kolagenu sprawia, że blizna wyrasta ponad skórę. • Innym dość częstym problemem ciemniejszej skóry jest hiperpigmentacja poza palna. W trakcie procesu gojenia może dojść do wystąpienia przebarwień (spowo dowanych zwiększonym wydzielaniem melaniny), które utrzymują się także wtedy, gdy skóra jest już wygojona. Walkę z nadmierną pigmentacją mogą wspomóc następujące składniki: – witamina C – kwas kojowy – arbutyna – wyciąg z lukrecji – mekwinol – niacynamid – kwas azelainowy – N-acetyloglukozamina – hydrochinon – cysteamina – tretynoina. I powtórzę: PAMIĘTAJ O FILTRACH PRZECIWSŁONECZNYCH.
17
Dija Ayodele, założycielka Black Skin Directory i fenomenalna kosmetyczka
Skincare PL.indb 17
22/10/2021 11:23
Skincare PL.indb 18
22/10/2021 11:23
WŁAŚCIWE NAWYKI PIELĘGNACYJNE Skincare PL.indb 19
22/10/2021 11:23
W Ł A Ś C I W E N AW Y K I P I E L Ę G N AC YJ N E Skincare PL.indb 20
SKÓRA TO PODSTAWA 22/10/2021 11:23
OD CZEGO ZACZĄĆ Skóra to największy narząd naszego ciała, zasługuje więc na odrobinę uwagi. Nie oznacza to, że nagle musisz zamienić się w naukowca. Wystarczy, że wyrobisz sobie kilka dobrych nawyków, a szybko zobaczysz rezultaty. Prawidłowe nawyki to podstawa pielęgnacji – twoja skóra będzie ci za to wdzięczna przez całe twoje życie. Każdego ranka i wieczora poświęć dwie, trzy minuty (albo więcej, jeśli mo żesz sobie na to pozwolić), by zadbać o skórę. I pamiętaj, żeby się nie spieszyć. Pielęgnacja skóry to temat, który może się wydawać nieco przytłaczający. Na rynku dostępnych jest tak wiele produktów, że każdy może znaleźć coś dla siebie. Ale jeśli na twojej półce stoi więcej niż jedna buteleczka serum, której z nich powin naś użyć najpierw? Kiedy nakładać krem pod oczy? I co z podwójnym oczysz czaniem? Stop. Spokojnie. W tej książce znajdziesz dokładny opis każdego etapu pielęgnacji. N A J WA Ż N I E J S Z E S P R AW Y
21
• Powinnaś zaopatrzyć się w ręczniki do mycia twarzy – mogą to być z wyczajne, bawełniane ręczniczki (zajrzyj na stronę 27). • W mojej pielęgnacji nie ma miejsca na parafinę, czyli olej mineralny. Nie lubię mieć jej na skórze. Firmy kosmetyczne używają tej substancji z dwóch powo dów: 1) prawdopodobieństwo, że wywoła jakąkolwiek reakcję alergiczną, jest bardzo małe, 2) niewiele kosztuje. • Nie używam żadnych pieniących się produktów. • Nie używam niczego „matującego” (zajrzyj na stronę 32). • Nie zalecam używania chusteczek nawilżanych, no chyba że nie masz dostępu do bieżącej wody (w szpitalu, podczas lotu, festiwalu, do oczyszczania miejsc intymnych – tylko w wyjątkowych sytuacjach). • Wszystkie etapy, o których wspominam, są odpowiednie dla każdego rodzaju skóry, chyba że zaznaczyłam inaczej. Z A N I M Z AC Z N I E M Y
Nie naprawiaj czegoś, co działa. Jeśli od dłuższego czasu używasz produktu, który ci służy, nie będę cię namawiać do zrezygnowania z niego. To ty najlepiej znasz swoją skórę.
Skincare PL.indb 21
22/10/2021 11:23
W Ł A Ś C I W E N AW Y K I P I E L Ę G N AC YJ N E
22/10/2021 11:23
Skincare PL.indb 22
C O R O B I Ć , Ż E BY M I E Ć P I Ę K N Ą C E R Ę Oczywiście każda z nas jest inna, ale istnieją pewne ogólne zasady, z którymi po winnaś się zapoznać, jeśli nie wiesz, od czego zacząć. • Każdej nocy, bez wyjątków, dokładnie oczyszczaj cerę. Czystość jest wa runkiem boskości, że tak pozwolę sobie zażartować. Stosuj podwójne oczysz czanie, jeśli nakładasz na twarz makijaż lub filtry przeciwsłoneczne, albo jedno i drugie (to zalecenie dotyczy więc większości z nas). Twierdzisz, że masz mało czasu? Oto moja wskazówka: zmyj makijaż, gdy tylko wrócisz do domu, ALBO zmyj makijaż, zanim ściągniesz stanik (jeśli śpisz w staniku albo go nie nosisz, zastosuj się do pierwszej rady). • O czyszczaj cerę także każdego ranka. Nie musi to być tak intensywne oczyszczanie jak to wieczorne, ale żel, balsam lub mleczko myjące i ręczniczek do twarzy namoczony w ciepłej wodzie pozwolą ci usunąć nagromadzone przez noc zanieczyszczenia. Niektóre marki twierdzą, że nie musisz myć rano twarzy. Kto im zabroni. Ale nie mają racji. • Myj skórę we właściwy sposób. Czysty ręcznik do mycia to najważniejsze kosmetyczne akcesorium. Nie ma sensu, żebyś wydawała swoje ciężko zarobio ne pieniądze na drogie serum, jeśli używasz chusteczek nawilżanych albo zda jesz się na kompletną improwizację w kwestii mycia twarzy. Więcej na temat właściwego oczyszczania przeczytasz na stronie 41.
23
• Nie pal. To warunek konieczny skutecznej pielęgnacji. • Zażyj trochę słońca. Tutaj najlepiej sprawdza się „wszystko, byle z umiarem”. Mieszkam na półkuli północnej i przez cały dzień pracuję w pomieszczeniu. Nie przebywam zbyt często na słońcu, więc za radą lekarza suplementuję witami nę D3. Nie używam kosmetyków pielęgnacyjnych z filtrami przeciwsłonecznymi. Filtry nakładam oddzielnie: po nałożeniu kremu nawilżającego, a przed nało żeniem bazy lub podkładu. Filtry to na tyle aktywne substancje chemiczne, że mogą wejść w reakcję z innymi składnikami przeciwstarzeniowymi – wówczas wszystkie drogie kremy pielęgnujące stają się bezużyteczne. Oczywiście zbyt duża dawka promieni słonecznych szkodzi skórze. Podobnie jest jednak z zawartym w wodzie chlorem. Albo zanieczyszczeniami unoszącymi się w powietrzu. Więc wyjdź na zewnątrz i wystaw twarz do słońca. Niektóre marki chcą, żebyśmy uwierzyły, że słońce to nasz śmiertelny wróg. Ale tak byłoby tylko wtedy, gdybyśmy zlekceważyły jego moc. Zatem śmiało. Nie bój się, ale nie prze sadzaj z opalaniem. Po prostu zachowaj rozsądek.
Skincare PL.indb 23
22/10/2021 11:23
W Ł A Ś C I W E N AW Y K I P I E L Ę G N AC YJ N E Skincare PL.indb 24
JEŚLI WOLISZ WYDAĆ WIĘCEJ NA TOREBKĘ NIŻ NA TO, BY ZADBAĆ O TWARZ, TO NIE JEST KSIĄŻKA DLA CIEBIE
22/10/2021 11:23
• Używaj filtrów z wysokim SPF (30+) i zachęcaj do tego samego swoje dzieci. Dzięki temu, lata później, nie będą musiały walczyć ze skutkami posło necznych uszkodzeń skóry. • Używaj kosmetyków dobrej jakości. Nie twierdzę, że miesięcznie powin naś wydawać na kosmetyki tyle, co na jedzenie. Sugeruję jedynie, żebyś sto jąc przed regałami w supermarkecie lub drogerii zastawionymi tanimi krema mi czy mokrymi chusteczkami poszukała czegoś lepszego. • Na pielęgnację przeznaczaj taką część swojego budżetu, co na torebki czy buty. Nie twierdzę, że powinnaś to robić. Twierdzę, że powinnaś chcieć to robić. (Zajrzyj do rozdziału Twój zestaw na stronach 172–237). • Wysypiaj się. Jeśli śpisz zbyt krótko, widać to na twojej twarzy. • DDD: docieraj do dekoltu. Szyja i dekolt (czyli górna część klatki piersiowej i okolice ramion) to części ciała, które powinnaś objąć taką samą pielęgnacją co twarz. 25
• Dobrze się odżywiaj. Nie chcę nikomu odbierać radości z życia. Odrobina tego, co lubisz (nawet niekoniecznie zdrowego), wyjdzie ci na dobre, o ile bę dziesz pamiętać, żeby nie przesadzić. Zdrowie jelit powiązane jest ze zdro wiem skóry. Uważa się na przykład, że przyjmowanie probiotyków dobrze wpływa na cerę. • Pij wystarczająco dużo wody. To ważne nie tylko dla prawidłowego funk cjonowania skóry, ale także dla ogólnego stanu zdrowia. Jeśli twój mocz ma ciemną barwę i często cierpisz z powodu bólów głowy, powinnaś zadbać o podwyższenie swojego poziomu nawodnienia. • Spróbuj unikać stresu. Wiem – łatwiej powiedzieć, niż zrobić, ale postaraj się uczynić, co w twojej mocy, aby obniżyć poziom stresu.
Skincare PL.indb 25
22/10/2021 11:23
PORANNA PIELĘGNACJA Główny cel porannej pielęgnacji to przygotować skórę na nadchodzący dzień. Zadbanie o swoją skórę o poranku jest jak wzięcie prysznica przed założeniem czystych majtek. W Ł A Ś C I W E N AW Y K I P I E L Ę G N AC YJ N E
Być może tobie wydaje się to oczywiste, ale ja ciągle słyszę pytanie: „Czy naprawdę muszę myć rano twarz?”. Odpowiedź brzmi: „Tak”. Nie wiem jak ty, ale gdy ja budzę się o poranku, moja twarz ma ten charakterystyczny blask. Twoja też? To pot. Dlatego bardzo cię proszę – umyj twarz.
N A J P I E RW P RYS Z N I C Zawsze trzymam twarz z dala od natrysku. Woda jest zbyt gorąca dla mo jej cery (no cóż, taką sobie ustawiam temperaturę). Trzeba też pamiętać, że środki powierzchniowo czynne, zawarte w spływającym z włosów szampo nie, mogą niekorzystnie wpłynąć na stan cery. Dlatego obróć się plecami do dyszy prysznica i unieś podbródek – tak jakbyś obraziła się na prysznic. Oczyszczaniem twarzy zajmij się, gdy już się wykąpiesz. Nie wcześniej.
Skincare PL.indb 26
22/10/2021 11:23
RĘCZNIKI DO MYCIA TWARZY Dzięki zastosowaniu ręczników w trakcie mycia twoja twarz będzie napraw dę CZYSTA. Pamiętasz, jak myli cię twoi rodzice, gdy byłaś dzieckiem? Uży wali wówczas ręczników frotte w roli delikatnej myjki. Ponieważ są solidniejsze i grubsze niż chusteczki nawilżane czy ściereczki muślinowe, dużo skuteczniej usuwają brud, przy okazji złuszczając naskórek. Kup przynajmniej osiem małych ręczników i codziennie używaj świeżego (ósmy będzie ci służył, gdy pozostałe siedem włożysz do pralki). Nie musisz wydawać fortuny na najlepsze, najbardziej puszyste ręczniki. Wystarczą te zupełnie zwyczajne. Ale wybierz białe, żeby móc z satysfak cją obserwować, jak usuwają brud z twojej twarzy. Pierz ręczniki w pralce (będziesz mieć pewność, że zostały należycie wy prane), ale nie używaj płynu do zmiękczania tkanin, ponieważ jego pozo stałości mogą podrażnić cerę.
Skincare PL.indb 27
27
22/10/2021 11:23
P OR ANNA PIELĘGNAC JA
#OCZYSZCZANIE Każdy produkt, który się nie pieni, będzie odpowiedni – żel, mleczko, odrobina balsamu. Dopóki twoja twarz nie jest pokryta pianą niczym wanna wypełniona wodą i płynem do kąpieli, wszystko jest w porządku. Tak, jeśli chcesz, rano możesz używać tego samego kosmetyku co wieczorem, pamiętaj tylko, że o poranku jednoetapowe oczyszczanie twarzy w zupełności wystarczy. Używaj czystego ręcznika.
W Ł A Ś C I W E N AW Y K I P I E L Ę G N AC YJ N E Skincare PL.indb 28
22/10/2021 11:23
#ZŁUSZCZANIE Zamiast stosować gruboziarniste peelingi (które na szczęście wychodzą już z mody), wybierz kwasy. Wszystkie usuną warstwę martwego naskórka z twojej twarzy, a część z nich pobudzi także skórę do odnowy. Powierzchnia skóry ma naturalnie kwaśny odczyn, zatem toniki zawierające kwasy obniżają pH (czyli przywracają jej naturalną kwasowość). Kwasy to prawdziwa pobudka dla skóry. Większości kosmetyków złuszczających lub zawierających kwasy używa się na etapie trady cyjnie zarezerwowanym dla toników, ale nazwanie tych produktów zwykłymi tonikami było by rażącą niesprawiedliwością. To kosmetyki na miarę XXI wieku. Jeśli możesz sobie na to pozwolić, zaopatrz się w dwa produkty złuszczające lub zawierają ce kwasy: jeden łagodniejszy, a drugi bardziej aktywny. Nie ma sensu posiadać dwóch tego samego typu. Używaj ich naprzemiennie. Istnieje całe mnóstwo różnego rodzaju kwasów (więcej na ten temat na stronach 189–193), ale najczęściej używane to kwas glikolowy, mle kowy i salicylowy. Jeśli twój budżet pozwala ci tylko na jeden kosmetyk złuszczający, kup ten łagodny i używaj go dwa razy dziennie albo kup ten o mocniejszym działaniu i używaj go tylko wieczorem. Jeśli masz wrażliwą skórę albo po prostu obawiasz się działania kwa sów, zacznij od stosowania ich dwa razy w tygodniu i zobacz, jak cera na nie zareaguje.
29
Zgodnie z wymogami prawa na każdym kosmetyku zawierającym jakiekolwiek ilości ja kiegokolwiek kwasu musi znaleźć się ostrzeżenie, że nie można go nakładać na skórę wo kół oczu. O ile jednak nie używasz ekstremalnie mocnych kwasów, przepisanych przez dermatologa, nie musisz stosować się do tej wskazówki. Zawierające niskie zawartości kwasów toniki aplikuj na płatki kosmetyczne i przecieraj nimi skórę wokół oczu. Zrób dwa pełne kółka: nad oczami, od wewnętrznego do zewnętrznego kącika, i pod oczami, od zewnętrznego kącika do wewnętrznego. A potem na odwrót. Zastrzeżenie: w przypadku niektórych rodzajów skóry używanie kwasów dwa razy dzien nie lub raz dziennie jest niepotrzebne, a nawet szkodliwe. Bądź ostrożna, zwłaszcza jeśli jednocześnie stosujesz kosmetyki z silnymi składnikami (np. wieczorem nakładasz na skó rę retinoidy). Jeśli dotąd nie używałaś kwasów, zacznij od ich niewielkich dawek i zobacz, jak skóra zareaguje.
Nie szalej i obserwuj swoje ciało. Jeśli czujesz, że cera jest podrażniona, pierwszą rzeczą, którą powinnaś odstawić, są kwasy. Drugą – inne składniki aktywne.
Skincare PL.indb 29
22/10/2021 11:23
P OR ANNA PIELĘGNAC JA
#SPRYSKIWANIE MGIEŁKĄ Uwielbiam ten etap pielęgnacji. To początek procesu nawilżania, a przy okazji świet na pobudka dla skóry. Wybierz hydrolat lub innego rodzaju mgiełkę – wszystko zale ży od twoich upodobań. Dobrze byłoby, gdyby produkt, którego używasz, zawierał glicerynę i kwas hialuronowy, ale dobrej jakości woda różana także będzie odpo wiednia. Co mam na myśli, pisząc o dobrej jakości? Zajrzyj na listę składników kos metyku, czyli INCI (skrót od International Nomenclature of Cosmetic Ingredients, co oznacza „międzynarodowe nazewnictwo składników kosmetyków”), powinnaś tam znaleźć destylat z płatków róży, ale już nie substancje zapachowe czy barwniki. Za wsze sprawdzaj skład produktu. W Ł A Ś C I W E N AW Y K I P I E L Ę G N AC YJ N E
Na tym etapie możesz użyć także tradycyjnego toniku, o ile jego główną funkcją jest nawilżanie. Niektóre toniki mają za zadanie zmatowić skórę, czyli zabsorbować se bum (więcej o sebum w Słowniczku), a nie o taki efekt nam chodzi. Jeśli chcesz uży wać toniku jako mgiełki, przelej go do butelki z atomizerem. Unikaj toników zawie rających alkohol.
#NAKŁADANIE KREMU POD OCZY Nie nakładaj kremu pod oczy na końcu. Niezależnie od tego, jak ostrożnie bę dziesz aplikować na twarz serum czy krem nawilżający, część kosmetyku dostanie się w okolice oczu, a wtedy krem pod oczy nie wchłonie się należycie. Nakładanie go w taki sposób nie ma sensu. Nakładaj krem na obszar oczodołowy (czyli tę część twarzy, którą zakrywają oku lary przeciwsłoneczne), zanim nałożysz serum, krem nawilżający i filtr (możesz na łożyć te kosmetyki na krem pod oczy, jeśli masz ochotę i jeśli nie ma ku temu żad nych przeciwwskazań).
Skincare PL.indb 30
22/10/2021 11:23
APLIKOWANIE KREMU POD OCZY NA KOŃCU JEST JAK zaKŁADANIE MAJTEK NA SPODNIE
Skincare PL.indb 31
31
22/10/2021 11:23
P OR ANNA PIELĘGNAC JA
#NAKŁADANIE SERÓW I OLEJKÓW O ten etap pielęgnacji jestem pytana najczęściej. Używam kilku rodzajów serów i olejków. Ustalając kolejność nakładania produktów, kieruję się ich konsystencją. Najpierw serum – zacznij od tych na bazie wody. Potem kilka kropli olejku (jeśli go uży wasz). Krem nawilżający wieńczy dzieło. Jeśli używasz serum na bazie silikonów, możesz zrezygnować z olejku i od razu nałożyć krem. Ogrzewanie serum poprzez rozcieranie go w dłoniach przez dwadzieścia sekund to strata czasu, produktu i pieniędzy. No chyba że zależy ci na wyjątkowo wypielęgnowanych dłoniach (na stronach 62–63 opisałam tech nikę rozprowadzania produktu w dłoniach, którą nazywam „ręce profesjonalistki”).
W Ł A Ś C I W E N AW Y K I P I E L Ę G N AC YJ N E
Zawsze są jakieś wyjątki od reguły, więc jeśli twój sposób działania jest inny, ale dobry dla twojej skóry, nie zmieniaj przyzwyczajeń.
#NAWILŻANIE Krem nawilżający dopasuj do typu swojej cery, a nie do dolegliwości, które ją trapią. Krem nawilżający to płaszcz ochronny dla skóry. Wiele osób zbyt długo zastanawia się nad wy borem kremu nawilżającego, a zbyt mało czasu poświęca na to, żeby należycie zadbać o skórę, zanim posmaruje ją kremem. Często zdarza się, że ktoś przeciera szybko twarz chusteczką nawilżaną, a potem smaruje się drogim kremem i nie może wyjść ze zdziwie nia, że skóra wcale nie jest w dobrym stanie. Unikaj wszelkich produktów, które mają zmatowić twoją cerę – taka obietnica często po jawia się na opakowaniach kremów przeznaczonych dla cery tłustej.
Skóra nie powinna być matowa. Przynajmniej za życia. Na matowość będzie miała czas po śmierci. Jeśli twoja cera jest nadmiernie tłusta, wybierz lekkie serum z kwasem hialuronowym, które utrzyma wilgoć wewnątrz skóry, i krem nawilżający pozbawiony olejków. Nie ma potrze by działać siłowo. Na zmatowienie skóry przyjdzie czas podczas makijażu. Niezależnie od tego, jaki krem nawilżający wybrałaś, teraz jest czas, by zrobił swoje.
Skincare PL.indb 32
22/10/2021 11:23
PIELĘGNACYJNE MITY T W O JA S KÓ R A „Ś P I ” W C I ĄG U D N I A Nie, twoja skóra nie śpi, nie spała i nigdy nie będzie spała w ciągu dnia. Niektórzy argumentując za używaniem innych produktów rano, a innych wieczorem, twierdzą, że wieczorem skóra może się zrelaksować, ponieważ nie jest zajęta zwalczaniem wolnych rodników (więcej na ten temat w Słowniczku). Co zabawne, wolne rodniki nie mają poczucia upływu czasu i krą żą wokół nas 24 godziny na dobę siedem dni w tygodniu, ale najwidoczniej marketingowcy nie zawracają sobie tym faktem głowy. Jeśli chcesz ziryto wać kogoś bardzo przywiązanego do tej tezy, możesz powiedzieć, że gdy tylko wydychamy dwutlenek węgla, naszą twarz momentalnie otacza chmu ra wolnych rodników. 33
Wieczorem używamy innych kosmetyków niż rano, ponieważ w nocy nie po trzebujemy filtrów przeciwsłonecznych ani bardziej treściwych, ochronnych kremów nawilżających. Przed pójściem spać możemy użyć lżejszych pre paratów o większym stężeniu składników aktywnych (takich jak sera, olejki czy retinoidy), które będą odpowiedzią na problemy, z którymi zmaga się nasza skóra.
RANO: ochrona WIECZOREM: leczenie i regeneracja Skóra to największy narząd ciała. Ile życia by ci zostało, gdyby jakiś inny organ, na przykład mózg, płuca, nerki lub wątroba, uciął sobie drzemkę w środku dnia? Następnym razem kiedy ktoś ci powie, że twoja skóra śpi w ciągu dnia, poinformuj go, że w takim razie chyba mówi do nieboszczyka.
Skincare PL.indb 33
22/10/2021 11:23
P OR ANNA PIELĘGNAC JA
#NAKŁADANIE FILTRÓW Zawsze zalecam, żeby na twarz nałożyć porcję filtra o wielkości orzecha włoskiego. Kremy nawilżające i inne kosmetyki zawierające filtry jako dodatek nie będą zabez pieczać skóry tak skutecznie jak osobny produkt, którego jedyną funkcją jest ochro na przed słońcem. Oczywiście lepszy już taki kosmetyk z dodatkiem filtra niż nic, ale warto postawić na skuteczniejsze rozwiązania. Bezpieczeństwo przede wszystkim.
Nie używaj filtra zamiast kremu nawilżającego. W Ł A Ś C I W E N AW Y K I P I E L Ę G N AC YJ N E
To tak, jakbyś cały dzień chodziła w płaszczu przeciwdeszczowym, mając pod spodem tylko bieliznę. Mało kto decyduje się na taki strój. Moim zdaniem warto nosić normalne ubrania (krem nawilżający) pod przeciwdeszczową peleryną (SPF). Powinnaś zawsze uży wać filtrów o szerokim spektrum działania (zajrzyj na stronę 217) chroniących przed promieniami UVA, które zagrażają elastyczności skóry, a także przed promieniami UVB, które powodują oparzenia słoneczne i zmieniają strukturę komórek skóry, co może prowadzić do rozwoju nowotworu. Sięgaj po filtry o wskaźniku ochrony SPF równym 30 lub wyższym. Filtrem należy posmarować wszystkie części ciała, których może dosięgnąć słońce, także kark i górną część uszu. Kobiety często smarują się filtrami przed wyjściem na plażę, a gdy tylko usiądą na ciepłym piasku, związują włosy w koński ogon. USZY! Pamiętaj o nich, nawet jeśli nie jesteś na wakacjach. Aby osiągnąć wskazany na etykiecie poziom ochrony, musisz nałożyć 2 miligramy produktu na centymetr kwadratowy skóry (na stronie 61 oraz 86 znajdziesz wię cej informacji na temat odpowiedniego dozowania kosmetyków). Oficjalne zalece nia zmieniają się co jakiś czas, obecnie jednak uważa się, że ilość nakładanego na twarz kosmetyku przeciwsłonecznego powinna być sporo większa niż standardowa ilość nakładanego na twarz kremu nawilżającego. Mniej więcej dwa razy większa.
Skincare PL.indb 34
22/10/2021 11:23
PIELĘGNACYJNE MITY J E Ś L I M A S Z T Ł U S TĄ S KÓ R Ę , N I E P OT R Z E B UJ E S Z K R E M U N AW I L Ż A JĄC E G O Największym błędem popełnianym przez osoby z tłustą lub mieszaną cerą jest próba zdarcia ze skóry całego sebum podczas mycia twarzy – do tego stopnia, że skóra aż piszczy – i rezygnacja z nałożenia jakichkolwiek kosmetyków.
😓
Twoja twarz to nie reklama szamponu. W tym przypadku hasło „wash&go” się nie sprawdzi. Oto kilka moich rad dla osób obdarzonych naturalnym błyskiem:
twarz dobrym niepieniącym się kosmetykiem myjącym (olejkiem, #1 Umyj mleczkiem, żelem, kremem – żadnych bąbelków i żadnej parafiny).
#2 Usuń martwy naskórek, przecierając twarz tonikiem kwasowym. #3 Spryskaj twarz mgiełką. lekkie serum, które odpowiada na potrzeby twojej skóry (prze #4 Nałóż ciwstarzeniowe, zapobiegające hiperpigmentacji lub odwodnieniu,
35
rozjaśniające blizny itp.). serum hialuronowe, krem nawilżający, a nawet olejek – każdy #5 Nałóż z nich dopasowany do twojego typu cery.
Serum powinno być dopasowane do problemów, z którymi zmaga się twoja skóra. Krem nawilżający i olejek powinny być dopasowane do typu cery. Umyć twarz i wyjść z domu bez nałożenia na skórę jakiegokolwiek kosme tyku, to jak wyjść z domu z gołym tyłkiem.
Skincare PL.indb 35
22/10/2021 11:23
#1
W Ł A Ś C I W E N AW Y K I P I E L Ę G N AC YJ N E Skincare PL.indb 36
#3
P OR ANNA PIELĘGNAC JA
#2
#4
22/10/2021 11:23