Żywność wolna od GMO w Polsce? Poradnik dla konsumentów
Drogi Konsumencie, poradnik, który trafił w Twoje ręce został przygotowany w ramach projektu „Znakować znaczy wiedzieć” realizowanego przez Federację Zielonych Grupa Krakowska we współpracy z Instytutem Spraw Obywatelskich (INSPRO). Projekt ten jest częścią ogólnopolskiej kampanii obywatelskiej „Wolne od GMO? Chcę wiedzieć!”. Dzięki tej krótkiej publikacji dowiesz się, dlaczego warto walczyć o znakowanie żywności wyprodukowanej bez użycia GMO (organizmów modyfikowanych genetycznie), co każdy konsument może zrobić w tym celu oraz poznasz prekursorów na polskim rynku – firmy przyjazne konsumentom, które przecierają nowe szlaki. Zapraszamy do lektury. Zespół kampanii „Wolne od GMO? Chcę wiedzieć!”
Autorzy: Rafał Górski, Przemysław Stańczak Redakcja i korekta: Małgorzata Jankowska Skład: Konrad Wójcik
Kilka słów o kampanii „Wolne od GMO? Chcę wiedzieć!” Sprzeciwiamy się traktowaniu konsumentów jak królików doświadczalnych. Uważamy, że kupowana przez wszystkich żywność powinna być bezpieczna, dobrej jakości i odpowiednio oznakowana. Naszym celem jest wprowadzenie w Polsce systemu jednolitego znakowania „wolne od GMO”, informującego, że dany produkt nie zawiera genetycznie modyfikowanych organizmów, a mięso, nabiał i jaja pochodzą od zwierząt karmionych paszami bez GMO. Takie systemy z powodzeniem funkcjonują w wielu krajach Unii Europejskiej (m.in. Niemcy, Francja, Austria, Słowenia). Bierzmy przykład z tych, którzy słuchają głosu swoich obywateli! W trosce o zachowanie w naszym kraju dobrej jakościowo, bezpiecznej żywności protestujemy również przeciw podpisaniu przez Unię Europejską transatlantyckich porozumień z USA (TTIP – Transatlantic Trade and Investment Partnership) i Kanadą (CETA – Comprehensive Economic and Trade Agreement). Zawarcie tych porozumień umożliwi masowy i niekontrolowany napływ zza oceanu żywności niskiej jakości, czy zawierającej GMO. Zagrozi konsumentom, rolnictwu, tradycyjnym sposobom upraw i gospodarstwom na polskiej wsi. Tematem GMO zajmujemy się od 2008 roku (wcześniej pod szyldem „Naturalne geny”), początki kampanii „Wolne od GMO? Chcę wiedzieć!” sięgają roku 2013. Były to lata gorące, obfitujące w ważne wydarzenia i sukcesy.
Zobacz, co ważnego działo się od tego czasu: ›› Za sprawą naszej interwencji, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej nakazał Polsce prowadzenie monitoringu lokalizacji upraw z GMO oraz upublicznienie tych informacji.
Raport
›› Wydaliśmy polską edycję książki „Świat według Monsanto” – jednej z najważniejszych publikacji na temat prawdziwego oblicza GMO, zależności ekonomicznych i instytucjonalnych oraz roli monopolisty na tym rynku – koncernu Monsanto. ›› Mobilizujemy konsumentów!: zebraliśmy ponad 40 tysięcy podpisów pod deklaracją poparcia dla wprowadzenia znakowania „wolne od GMO” oraz ponad 100 tysięcy (wespół z organizacjami partnerskimi) pod apelem do Premier RP o uratowanie polskiego rolnictwa i polskiej żywności przed umowami TTIP i CETA. ›› Przygotowaliśmy raport ekspercki „Znakowanie żywności wolnej od GMO. Propozycja dla Polski” zawierający opis sytuacji na tym polu w wybranych krajach europejskich i przede wszystkim założenia do zmiany przepisów regulujących tę kwestię w Polsce. Raport posłużył nam jako główne narzędzie w rzecznictwie. ›› Zorganizowaliśmy jeden z pierwszych paneli obywatelskich w Polsce! W ramach tej formy konsultacji społecznych przygotowane zostały i wysłane Resortowi Rolnictwa rekomendacje obywatelskie dotyczące znakowania żywności pod kątem GMO. Ponad 2 tyś osób wypowiedziało się na ten temat poprzez naszą stronę internetową. ›› Przygotowaliśmy akcję medialną „Wszyscy jesteśmy królikami doświadczalnymi. Ty Też!”, której głównym elementem jest spot o tym samym tytule z udziałem aktora Sławomira Suleja. Na różnych kanałach materiał obejrzało ponad 200 tyś obywateli. ›› Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Klub Poselski Kukiz’15 dzięki naszej aktywności przygotowały projekty ustaw regulujących znakowanie „wolne od GMO” w Polsce.
Spot
Polscy prekursorzy – firmy przyjazne konsumentowi W ostatnim czasie w Polsce rośnie zainteresowanie żywnością wyprodukowaną bez użycia GMO, a rząd pracuje nad wprowadzeniem jednolitego znakowania „wolne od GMO”. Idąc za głosem konsumentów, coraz więcej firm wprowadza do swojej oferty takie produkty. Ostatnio kilka największych polskich firm mleczarskich zdecydowało się na produkcję nabiału bez wykorzystywania pasz z GMO w żywieniu zwierząt. Firmy te nie czekają na decyzje „na górze”, chcą być gotowi na rosnące zapotrzebowanie ich klientów. Brawo!
Wybrani producenci niewykorzystujący GMO w produkcji żywności: ›› ›› ›› ›› ›› ›› ›› ›› ›› ››
Farmio – producent drobiu i jaj, OSM Piątnica – producent nabiału, Hochland Polska – producent nabiału, Spółdzielnia Mleczarska w Gostyniu – producent nabiału, Mlekovita – producent nabiału, Mlekpol – (w trakcie wdrażania systemu) – producent nabiału, Spomlek – (w trakcie wdrażania systemu) – producent nabiału, OSM Łowicz – (w trakcie wdrażania systemu) – producent nabiału, Bonduelle – producent konserw warzywnych, Zott – (w oparciu o niemiecki system „Ohne Gentechnik”) – producent nabiału, ›› OSM Czarnków – producent nabiału, ›› Drosed – producent drobiu.
Nie czekaj, działaj! Aktywizuj innych. Włącz się w budowanie ruchu konsumenckiego w Polsce. ›› Petycja w sprawie wprowadzenia znakowania żywności „wolne od GMO” w Polsce skierowana do wszystkich, którzy uważają, że obecne znakowanie żywności jest niewystarczające: Swoje poparcie dla idei kampanii wyraziło już ponad 40 tysięcy obywateli! Ty też pokaż, że jako konsument chcesz i masz prawo wiedzieć, w jaki sposób i z jakich składników powstała żywność, którą codziennie kupujesz. Bo każdy powinien mieć możliwość wyboru żywności wytworzonej bez udziału GMO i odpowiednio oznaczonej. Podpisz petycję na naszej stronie! ›› Apel do sieci handlowych o wprowadzenie do sklepów żywności wyprodukowanej bez udziału GMO: To prosty mechanizm - aplikacja pozwalająca Ci wysłać apel do największych sklepów i sieci spożywczych w Polsce. Powiedz im wprost, że jako ich klient chcesz mieć wybór odpowiednio oznakowanej żywności wyprodukowanej bez udziału GMO i że zależy Ci, aby taką żywność promowali. Do każdego z dostępnych w aplikacji podmiotów zwrócimy się z prośbą o komentarz. Będziemy również monitorować sytuację i w Twoim imieniu sprawdzać, czy w poszczególnych firmach nastąpiły pozytywne zmiany w kontekście dostępności produktów wolnych od GMO. Dołącz do grona świadomych konsumentów i poproś swój sklep o wprowadzenie do swojej oferty produktów wolnych od GMO oraz ich lepszą promocję. Nie czekaj, wyślij swój apel już dziś i poproś o to samo swoich bliskich i znajomych!
›› Konsultacje społeczne projektu ustawy o znakowaniu „wolne od GMO”: Gorąco zachęcamy do wzięcia udziału w konsultacjach społecznych przygotowanego przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi projektu ustawy o znakowaniu żywności „wolne od GMO”. Konsultacje potrwają do 4 czerwca 2017 roku. Przypominamy, że sam projekt ustawy to w dużej mierze rezultat naszej kampanii obywatelskiej. Sukces jest blisko, ale nie będziemy owijać w bawełnę – potrzebna jest powszechna mobilizacja!
Federacja Zielonych – Grupa Krakowska
Federacja Zielonych – Grupa Krakowska to stowarzyszenie, którego główne obszary działania to poprawa jakości życia (w tym promocja zdrowej żywności wolnej od GMO), ochrona środowiska, aktywizacja obywateli, zrównoważony transport. Realizowane przez Federację działania kierowane są do społeczności lokalnych, aktywistów, decydentów oraz innych organizacji pozarządowych. Mają zarówno lokalny, jak i ogólnopolski zasięg. FZGK współpracowała i/lub współpracuje z wieloma podmiotami, m.in. Koalicją na Rzecz Obrony Polskiej Wsi, Polskim Klubem Ekologicznym, Stowarzyszeniem Kraków Miastem Rowerów (KMR), Stowarzyszeniem Zielone Mazowsze. FZGK ma także duże doświadczenie w działaniach monitorujących, aktywizacyjnych i partycypacyjnych. Działacze organizacji interweniują w obronie praw obywatelskich, przygotowują i wysyłają do odpowiednich organów miejskich, urzędów i instytucji pisma, analizy, stanowiska i apele. Stowarzyszenie jest rozpoznawalną w Krakowie grupą, zapraszaną do zabierania głosu w mediach, współpracuje z przedstawicielami władz, z lokalnymi autorytetami, naukowcami.
Instytut Spraw Obywatelskich (INSPRO)
Głos Obywateli Instytut Spraw Obywatelskich (INSPRO) jest organizacją obywatelską niezależną od partii politycznych. Od 2004 r. działamy po stronie obywateli. Naszą misją jest rozwijanie, kształtowanie i promowanie postaw obywatelskich. Marzy nam się Polska szczęśliwych obywateli, którzy czują się odpowiedzialni za swoją rodzinę, dom, ulicę, miasto i państwo. Marzy nam się Polska ułatwiająca obywatelom dbanie o dobro wspólne i angażowanie się w życie publiczne. Marzy nam się Polska, w której władza słucha obywateli i razem z nimi polepsza jakość codziennego życia. Jak działamy? Wprowadzamy zmiany społeczne dzięki łączeniu działań eksperckich (think tank) z oddolną mobilizacją obywatelską (action tank). Naszą specjalnością są kampanie obywatelskie oraz działania rzecznicze i strażnicze. Przeprowadzamy akcje mobilizacyjne, organizujemy debaty i konferencje, animujemy zbiórki podpisów pod petycjami, opracowujemy ekspertyzy i raporty, inicjujemy happeningi i pikiety, monitorujemy i kontrolujemy, szkolimy i doradzamy, prowadzimy dialog z decydentami.
www.chcewiedziec.pl