ALLES OVER WERKEN BIJ DE OVERHEID
JONG EN AMBTENAAR 2011
BINNENLANDS BESTUUR
HET NIEUWE WERKEN
Samen bouwen aan het openbaa r best uur
CARRIÈRE MAKEN BINNEN DE LOKALE OVERHEID?
Samen met klanten en partners bouwt de
Wil jij carrière maken binnen een gemeente,
Bestuursacademie Nederland mee aan de
provincie of waterschap? Volg dat één van
professionalisering van lokale overheden.
onze praktijkgerichte trainingen of inspirerende
Kernactiviteiten daarbij zijn opleidingen,
workshops en masterclasses. Maak gebruik van
organisatieadvies en personeelsbemiddeling.
onze coaches en stel samen jouw persoonlijke
Jaarlijks worden duizenden medewerkers van
ontwikkelplan op. Leer je kwaliteiten en drijfveren
gemeenten, provincies en waterschappen door de
kennen. Of bepaal samen met een ervaren
Bestuursacademie opgeleid. En lokale overheden
loopbaanadviseur de volgende stap in je carrière.
krijgen strategisch advies bij organisatieontwikke-
Kijk voor meer informatie op
ling en personeelsvraagstukken.
www.bestuursacademie.nl.
JONG EN AMBTENAAR 2011
HET NIEUWE WERKEN
Jong en Ambtenaar 2011
3
BUIGEN OF BARSTEN Wat vind jij? Voorstanders van het blowverbod vinden het dĂŠ oplossing tegen overlast. Tegenstanders zien met lede ogen aan hoe toeristen verdwijnen. Als ambtenaar sta je midden in de samenleving, midden in de discussie. Vorm je eigen mening. Ga naar www.binnenlandsbestuur.nl voor een gratis* abonnement op Binnenlands Bestuur.
Kritisch en Betrokken
*Kijk op binnenlandsbestuur.nl voor de voorwaarden
WEEKBLAD
NIEUWSBRIEF
WEBSITE
MASTERCLASSES
EVENTS
VACATURES
INHOUD
INHOUD 7
Inleiding
8
Voorwoord
10
Omer Kaya: Jonge Ambtenaar van het Jaar
12
Mijn eerste honderd dagen
14
Werkplek bij Starbucks
16
Alternatief waterbeheer
18
Transparante bilateraaltjes
20
Zelfstandige publieke professional komt eraan
22
Naar een trendy Moerdijk
24
Eerste hulp van digibuddies
26
Creatief met regels
28
Twitteren met een schaapherder
30
Armoedegezant in Eindhoven
32
Gelderland helpt digibeten
34
Multidisciplinair bodembeheer
36
Digitale immigranten in Den Bosch
38
De boer op
40
Hoogvlieger op Economische Zaken
42
Techniek is maar betrekkelijk
44
Modderwens
46
Tussen onder- en bovenwereld
48
De Olympische Spelen van 2028
50
Temidden van de retorten
52
Jonge ambtenarenclubs
60
Arbeidsvoorwaarden
65
Colofon
68
Overzicht presentaties
Jong en Ambtenaar 2011
5
8teie!
edi
Naast een gevarieerde beursvloer tevens een veelzijdig congresprogramma met thema’s als: / Durf jij het risico van een stralende carrière bij de Rijksoverheid aan? / Verdient Europa jouw talent? Traineeships en banen bij de EU / De gemeente heeft de ideale baan. Ook voor jou! / Politieke Sensitiviteit: de Politiek De Baas?!
vrijdag 12 en zaterdag 13 november Amsterdam RAI Ontdek jouw mogelijkheden bij de Overheid Voor meer informatie en gratis entree ga je naar
www.carrierebeursoverheid.nl Carrièrebeurs Overheid is onderdeel van De Nederlandse Carrièredagen waar o.a. de onderstaande organisaties, bekend op 20 oktober, aanwezig zijn met stand en/of spreker. Kijk voor een update op www.carrieredagen.nl.
De Carrièrebeurs Overheid is een onderdeel van
6
Jong en Ambtenaar 2011
Adv_CBO_Intermediair.indd 1
21-10-10 15:11
INLEIDING
HET NIEUWE WERKEN
H
et Jaarboek Jong en Ambtenaar 2011 gaat over ‘Het Nieuwe Werken'. Het is een buzzword dat je veel hoort op congressen, bijeenkomsten en tijdens interviews. Maar wat houdt Het Nieuwe Werken eigenlijk in? Het is een antwoord op het van negen tot vijf bestaan van veel ambtenaren, dat in het huidige tijdsgewricht knelt. Nine to five past niet meer in de 21ste eeuw waar we het moeten hebben van onze kenniseconomie. Nine to five is zelfs voor een loketfunctie bij de overheid niet meer toereikend, want dan werkt een groot deel van Nederland. Flexibilteit aan het loket en in bestuurs- en beleidsfuncties, daar gaat het om. Naast flexibiliteit kom je in Het Nieuwe Werken begrippen tegen als crossovers tussen overheden, communicatie en creatieve oplossingen. Niet alleen de samenleving vraagt erom, maar ook de vergrijzing van het ambtenarenapparaat, de bezuinigingen en de steeds hogere kwaliteitseisen waaraan het overheidshandelen moet voldoen, dwingen ertoe. Nieuwe technieken en sociale netwerken bieden kansen. Je kantoor kan met een laptop, een dongel, skype en je informatie in de cloud overal zijn, van Star Bucks tot elk overheidskantoor. Sociale netwerken zoals Twitter, Facebook en Linkedin bieden goede mogelijkheden om de kennis van willekeurig wie te gebruiken bij het realiseren van ingewikkelde opdrachten. Je hoeft het niet allemaal zelf te doen. Het leidt tot creatief denken en intelligente oplossingen. Vooral ook omdat je werkomgeving je vaak beperkt in je mogelijkheden. Het Nieuwe Werken zorgt ervoor dat ambtenaren van hun afdeling komen en contact leggen met anderen, tot ver over de landsgrenzen, om projecten met een frisse input aan te kunnen pakken. Het nine to five werken zal steeds verder naar de achtergrond verdwijnen. Jonge ambtenaren ervaren dat als een bevrijding, zoals uit de interviews in dit boek blijkt. Maar Het Nieuwe Werken kent ook nog veel dilemma’s.
Nieuwe Werkers zijn vaak zo gepassioneerd dat ze veel te veel uren bezig zijn. Hoe rem je dat af als leidinggevende? En wat is de positie van een leidinggevende bij Het Nieuwe Werken? De antwoorden zullen overal vandaan komen en uiteindelijk via de sociale netwerken ingang vinden op veel meer plaatsen dan alleen op stad- of provinciehuis. ERIK VAN ZWAM HOOFDREDACTEUR BINNENLANDS BESTUUR
Jong en Ambtenaar 2011
7
VOORWOORD
SAMEN BEREIK JE MEER Jonge ambtenaren kijken verder dan hun bureau lang is. In een flexibele werkomgeving maatschappelijke problemen oplossen door kennis en ervaring te delen. Daar gaat het om.
B
en je jong, ambitieus en flexibel? Word dan ambtenaar! Voor veel mensen staat het woord ambtenaar nog steeds gelijk aan stoffig, ouderwets en tergend langzaam. Dit beeld klopt allang niet meer. Jonge ambtenaren zijn ambitieus, durven verder te kijken dan hun bureau lang is en halen voldoening uit het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Zo’n werkhouding vraagt om een flexibele werkomgeving en laat zich niet vastpinnen op een prikklok. Jonge ambtenaren willen de bureaucratische overheid niet in leven houden, maar juist vernieuwen. Een overheid creëren die aansluit bij de maatschappij van nu. Een ander achterhaald beeld is dat van de ambtenaar die veertig jaar bij dezelfde organisatie werkt. Ook dit gaat niet op voor de jonge ambtenaar van nu. Jaren vastzitten op één functie is er niet bij. Jonge ambtenaren stippelen zorgvuldig hun carrière uit, jobhoppen om de paar jaar en willen goede resultaten behalen. Niet alleen omdat ze daarop worden afgerekend, maar ook en vooral om een positieve bijdrage te leveren aan de maatschappij, aan het beter maken van Nederland. Dit doen ze niet alleen, maar samen, door kennis en ervaring met elkaar te delen via netwerken. Futur, het landelijke netwerk voor jonge ambtenaren, stimuleert dit. Door elkaar op te zoeken en kennis te delen, ontwikkel je jezelf en bereik je meer. Samen zorgen we voor overheidsvernieuwing en het verbeteren van het imago van ambtenaren. Om een bijdrage
8
Jong en Ambtenaar 2011
te leveren aan deze doelen, organiseert Futur ieder jaar de verkiezing van Jonge Ambtenaar van het Jaar. Maar ook bieden we samen met het bedrijfsleven masterclasses aan en zorgen we voor regionale netwerkbijeenkomsten om jonge ambtenaren met elkaar in contact te brengen. Met JANE, een landelijk Jonge Ambtenaren Netwerken Evenement, brengen we de verschillende netwerken bijeen om van elkaar te leren. Steeds meer overheidsorganisaties hebben een netwerk van jonge ambtenaren. Besluit je voor de overheid te gaan werken, sluit je dan aan bij jouw jonge ambtenarennetwerk. Want dat maakt werken bij de overheid extra leuk! EDGAR VAN DE PAS VOORZITTER FUTUR WWW.FUTUR.NL
VOORWOORD
INSPIREREND EN CONFRONTEREND Betrokkenheid bij de politieke actualiteit, samenwerking met het bedrijfsleven, de wetenschap en ruimte voor eigen initiatief. Dat is werken bij de overheid.
‘S
nelwegen potdicht’, ‘Bedrijven nog niet duurzaam genoeg’, ‘Kinderopvang: niet het gewenste effect’. Zo maar een paar recente krantenkoppen. Het klinkt misschien als een ver-van-mijn-bed-show, maar deze thema's raken ons vroeg of laat een keer. En de samenleving vraagt om een oplossing. Daar draag ik dagelijks met veel plezier mijn steentje aan bij. De betrokkenheid bij de politieke actualiteit, de samenwerking met veel verschillende mensen in een omgeving waarin ruimte is voor eigen initiatief maken mijn werk leuk en inspirerend. Maar de oplossing van die vraagstukken is niet de verantwoordelijkheid van de overheid alleen. Samenwerking tussen bedrijfsleven, wetenschap, maatschappelijke organisaties en overheid is essentieel. De ene dag zit ik met mensen uit de chemische sector en de landbouw aan tafel, een andere dag spreek ik over duurzaamheidseffecten met ngo's. Dan merk ik ook dat de overheid meer is dan alleen de bedenker van regels en de uitvoerder ervan. Werken bij de rijksoverheid biedt de kans om in relatief korte tijd een enorm netwerk op te bouwen. Dit geldt ook voor young professionals. Piazza JongRijk, het platform voor jonge ambtenaren, bevordert de uitwisseling van ervaringen en organiseerde het afgelopen jaar onder meer de ‘Nach van de Verkiezingsuitslach’, een leiderschapsworkshop en WK-pubquiz. Dan is er nog Young The Hague: het netwerk voor alle young professionals in Den Haag. De overheid is een inspirerende werkplek waar je voor dilemma’s komt te staan die heel concreet en confronterend kunnen zijn. Dat spanningsveld maakt het voor mij juist zo interessant.
ALISON MIDDLETON VOORZITTER PIAZZA JONGRIJK BESTUURSLID YOUNG THE HAGUE Jong en Ambtenaar 2011
9
DIRECT RESULTATEN ZIEN 10
Jong en Ambtenaar 2011
AMBTENAAR VAN HET JAAR
Omer Kaya is beleidsambtenaar, maar ook raadslid in Sneek, vrijwilliger bij zijn voetbalclub en daar tussendoor gaf hij de hele gemeenteraad een cursus twitteren. 'Werk geeft je leven zin en dat loopt door alles heen.' NAAM OMER KAYA LEEFTIJD 26 JAAR WERKGEVER GEMEENTE LEEUWARDEN FUNCTIE ADVISEUR AFDELING BESTUUR EN MANAGEMENT OPLEIDING EUROPEAN STUDIES EN PUBLIC MANAGEMENT
O
mer Kaya is van Turkse afkomst, maar voelt zich in de eerste plaats Sneker. Een van zijn iconen is Obama, maar op zijn website staat een rede van Steve Jobs, die bij zijn aantreden als bijzonder hoogleraar aan Stanford University de studenten voorhield: ‘Your work is going to fill a large part of your life. And the only way to be truly satisfied, is to do what you believe is great work. And the only way to do great work is to love what you do.’ Kaya twittert, heeft een eigen website, een LinkedIn account, zit op Facebook en heeft 688 vrienden op Hyves. Hij is geen ‘negen tot vijf ambtenaar’, maar handelt via zijn smartphone zakelijke email af in de trein. Bij de gemeente Leeuwarden geldt de jonge beleidsambtenaar als high potential. Daarnaast is hij maatschappelijk actief. Hij is raadslid voor de PvdA in Sneek en hoog genoteerd op zijn politieke agenda staan sport, jongeren en de relatie tussen burger en politiek. Hij doet vrijwilligerswerk in de voetbalwereld. Afgelopen week nam Kaya even vrij om te feesten tijdens de Sneekweek. En deze week houdt hij in zijn agenda rekening met de Ramadan.
‘Was ik niet bij de gemeente gekomen, dan had ik waarschijnlijk bij de politie gesolliciteerd. Maar na mijn stage bij de gemeente Leeuwarden kreeg ik een traineeship aangeboden. Al snel merkte ik dat het niet alleen boeit om me vanuit de politieke kant over beleid te buigen, maar dat ook het werken voor een gemeente zelf razend interessant is. Je hebt te maken met de organisatie, met het bestuur, de directieraad, de gemeenteraad en niet te vergeten de burgers. Je ziet heel direct de resultaten van waar je mee bezig bent.’ Wat sociale media betreft is Omer Kaya een early adapter. Hij overtuigt anderen graag van de voordelen van nieuwe consumententechnologie en communicatievormen. ‘Ik heb de gemeenteraad van Sneek een cursus twitteren gegeven. Niet alleen mijn eigen fractie, maar álle partijen.’ Volgens Kaya zal op termijn ook het politieke debat zich deels verplaatsen naar online. ‘Sterker nog: dat gebeurt al volop. Prachtig toch dat mensen niet per se naar een zaaltje hoeven om mee te doen aan een debat, maar dat ze ook tweets kunnen oppikken of die zelf direct naar een politicus kunnen zenden.’
Cursus twitteren
Werk en privé
Kaya staat voor veel dat de overheid wil binnenhalen: dynamiek, betrokkenheid, talent, diversiteit, toewijding aan de publieke zaak. Hij werd, vooral vanwege zijn gevoel voor nieuwe media en zijn tomeloze enthousiasme, uitverkoren tot ‘Jonge ambtenaar van het Jaar 2010’. De uitspraken van Steve Jobs maakten veel indruk op Kaya. ‘Werk is niet alleen de plaats waar je je geld verdient, maar ook iets dat je leven zin geeft en dat door alles heen loopt. Mijn keuze voor het openbaar bestuur is een heel bewuste. Dat kreeg ik van huis uit mee: dat je iets terug doet voor de gemeenschap die jou wat geeft. Klinkt misschien beetje cheesy, maar ik meen het oprecht. Het hoort bij mijn generatie: dat het niet alléén om het geld gaat, maar dat idealen ook belangrijk zijn.
Dat werk en privé door elkaar lopen als gevolg van al die technologie, ziet Kaya niet als bezwaar, maar als voordeel. En zijn werkgever legt hem weinig in de weg. ‘Ze zijn er trots op dat ik Jonge Ambtenaar van het Jaar ben en ik krijg de ruimte om daar tijd in te steken. Met de verkiezingen op komst in mijn eigen woonplaats (de gemeenteraadsverkiezingen in Sneek zijn uitgesteld in verband met een grote herindeling; red.) doe ik voor mijn raadswerk af en toe ook wat tijdens kantoortijd. Die tijd haal ik op een ander moment ruimschoots in. Per saldo houdt mijn werkgever er aan over. Het gebeurt vaak dat ik ’s avonds of in het weekeinde nog gauw iets met een collega afhandel via de mail. Zo lang het niet de spuigaten uitloopt, maakt niemand bezwaar. In dat opzicht is Leeuwarden een moderne werkgever.’ Jong en Ambtenaar 2011
11
Mijn eerste honderd dagen
MIJN WERK IS HEEL CONCREET Als ik door de stad fiets, kom ik de projecten tegen waar ik dagelijks mee bezig ben. In zes jaar bedrijfsleven was mijn werk nooit zo zichtbaar.
12
Jong en Ambtenaar 2011
‘D
e gemeente Amsterdam is een slangenkuil.’ Met deze woorden in mijn achterhoofd afkomstig van een oom en tante, beiden werkzaam bij de gemeente Rotterdam - loop ik op 1 september 2009 het gebouw van de dienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer van de gemeente Amsterdam binnen. Een voor mij geheel nieuwe wereld na zes jaar bedrijfsleven. De sollicitatiegesprekken verliepen bemoedigend. Leuke sfeer en interessante projecten. Maar hoe zal het in de praktijk uitpakken? Een klein jaar later blijken de waarschuwende woorden uit Rotterdam enorm mee te vallen. Men zegt elkaar op de gang vriendelijk gedag. Aan alle kanten zijn er activiteiten gaande om de samenwerking tussen de verschillende afdelingen en diensten verder te verbeteren. En binnen het Jongeren Netwerk Amsterdam (JAN) is al
GEMEENTE
NAAM JEROEN GROOTEN LEEFTIJD 31 JAAR WERKGEVER GEMEENTE AMSTERDAM FUNCTIE VERKEERSONDERZOEKER OPLEIDING ECONOMETRIE
het leren uitoefenen van invloed. Een Persoonlijk Ontwikkel Gesprek (POP) is niet een formaliteit, maar wordt echt gebruikt om te bepalen wat je wilt verbeteren en welke ondersteuning je daarbij nodig hebt. Zelfs in deze tijden van bezuinigingen lijkt het erop dat hier ruimte voor blijft. Een van de leukste kanten van mijn werk vind ik de zichtbaarheid ervan. Projecten waar ik mee bezig ben, kom ik dagelijks ‘in het echt’ tegen wanneer ik door de stad fiets. Het werk is altijd dichtbij. Het kan ook zomaar worden opgepikt door de lokale krant of televisiezender. Aantrekkelijk aan het werken in de ruimtelijke sector van een stad is ook dat er altijd sprake is van tegenstrijdige belangen. Zo heb ik onderzoek gedaan naar het gebruik van de plaatsen waar touringcars in de binnenstad kunnen parkeren. In Amsterdam is de ruimte voor parkeren enorm beperkt vanwege het historische karakter van de stad. Ook leidt het gebruik van grote bussen in het centrum tot extra uitstoot van fijnstof. Aan de andere kant is het de grote wens om de mensen dichtbij de toeristische trekpleisters te kunnen laten uitstappen. Dat maakt zo’n onderzoek heel concreet.
Enorme betrokkenheid helemaal niets te merken van een vechtcultuur. Wel kan ik me nog steeds regelmatig verbazen over hoe het er bij de gemeente Amsterdam aan toe gaat. Bij projecten is het keer op keer aanvoelen welke weg je het beste kunt bewandelen. Moet een document eerst langs de screening of mag het meteen in de weekendmap van de wethouder? Met welke partijen moeten we de resultaten eerst afstemmen? Vaak is dat een lastige zoektocht, maar ook een boeiende extra dimensie aan het werk van gemeenteambtenaar.
Tegenstrijdige belangen Samen met vijf andere collega’s zit ik in een ‘klasje’. We leren hierin niet alleen inhoudelijke aspecten op het gebied van - in ons geval - verkeerskunde, maar er is ook aandacht voor de bestuurlijk-politieke component en
Ik heb in het afgelopen jaar gemerkt dat er nog steeds veel vooroordelen bestaan over ambtenaren. Stoffig. Op tijd naar huis. Inefficiënt. Een deel hiervan zal misschien wel waar zijn, maar ik ben eigenlijk voornamelijk positief verrast. Bij vrijwel al mijn collega’s merk ik een enorme betrokkenheid bij het werk en bij de stad Amsterdam. Dat ervaar je bij een wekelijks strategisch beraad waarin iedereen zich met zeer uiteenlopende onderwerpen bemoeit, op drukbezochte lunchlezingen over het Amsterdam van 2040 of over de vraag wat er te leren valt van de plannen in Parijs. De nieuwe wereld die ik een jaar geleden ben binnengelopen, is me tot nu toe erg goed bevallen. Er is nog een hele weg te gaan om de grote gemeentelijke organisatie verder te doorgronden. Wie weet stuit ik op den duur alsnog op een slangenkuil. Maar ik heb er alle vertrouwen in dat het bij een mythe zal blijven. Jong en Ambtenaar 2011
13
Je kunt natuurlijk aanschuiven in een gemeentehuis of in een ministerietoren, maar je kunt ook van dag tot dag je werkplek zoeken en tóch voor de overheid werken. Dat doet Kim Spinder. NAAM KIM SPINDER LEEFTIJD 28 JAAR WERKGEVER ZZP'ER, AANGESLOTEN BIJ DIGITAL ACTION OPLEIDING COMMUNICATIE- EN INFORMATIEWETENSCHAPPEN
K
im Spinder heeft geen vaste werkplek, ze zoekt altijd naar de beste plek voor dat moment. Kan Seats2Meet in Utrecht, de Openbare Bibliotheek in Amsterdam of Starbucks in het NS-station Sloterdijk zijn, zoals vandaag. 'Ik kijk per dag waar de handigste plek is om te werken. Straks moet ik bij het UWV in Sloterdijk zijn voor een opdracht over het nieuwe werken en dan is het wel zo handig om hier eerst een paar uur te werken. Je ontmoet leuke mensen en doet nieuwe ideeën op. Dat gebeurt niet in een standaardomgeving. En ze hebben hier goede koffie. Daar word ik erg blij van.'
Sociaal kapitaal Kim Spinder nipt van haar espresso. Starbucks heeft ook vestigingen op Schiphol, in Utrecht en in Leiden, dus volop werkplekken. Of in Washington, waar Spinder in M Street op bezoek bij Amerikaanse ambtenaren ook Nederlandse gemeenten kan adviseren. 'Al mijn noodzakelijke data, zoals mijn projecten, taken en documenten, staan in de cloud. Die cloud is waar ook ter wereld toegankelijk via het internet. Anderen zijn aan het werk met de spullen die ik online zet. Als ik een beleidsstuk moet schrijven, zet ik Twitter open en vraag ik of mensen meeschrijven. Zo bereik ik wereldwijd mensen die ik niet ken. Je creëert zo draagvlak, maar je wordt ook gevoed met goede ideeën. Ik zou niet meer zonder Twitter kunnen.' Kim Spinder werkte tot voor kort bij het ministerie van Binnenlands Zaken als projectmedewerker Ambtenaar voor de Toekomst. Toen dat project was afgelopen en de visie was opgeschreven, stapte ze op. 'Doe je dat niet, dan word je opgenomen in een afdeling van een ministerie. Dat wilde ik niet, maar ik wil wél voor de overheid werken. Voor een gemeente, een waterschap, een provincie of een ministerie. Ingezet worden waar je nodig bent. Maar dat kan niet in overheidsland. Je 14
Jong en Ambtenaar 2011
werkt voor het rijk óf voor de gemeente, niet voor de overheid. Ik was graag ambtenaar gebleven, want ik geef veel om de publieke zaak en ben geïnteresseerd in maatschappelijke thema's. Bij de overheid kun jij het verschil maken als je de thema's helpt formuleren en daar de juiste netwerken en experts bij betrekt. Maar om flexibel binnen de overheid ingezet te kunnen worden, was ik gedwongen om door te gaan als zzp'er.’ Niet dat Spinder onder die gedwongen keuze lijdt. Met de laptop onder haar arm trekt ze blijmoedig door stad en land op weg naar de opdrachten. Op de voet gevolgd door haar talloze netwerken. Veel geld verdienen staat niet voorop. 'Ik denk niet in de eerste plaats in geld, maar in sociaal kapitaal. Als ik kennis overdraag, kunnen anderen daarop voortborduren. Natuurlijk moet ik voor een basisinkomen zorgen, want de huur moet wel worden betaald. Maar dat doe ik niet door mij van 9 tot 5 op te sluiten voor één opdrachtgever. Ik werk nu bijvoorbeeld voor het UWV, voor de gemeente Hoorn, voor Deloitte. Binnen ieder project werk ik met andere mensen samen.'
Enthousiaste ouderen Het is Spinders ambitie om ervoor te zorgen dat het straks voor alle UWV-medewerkers mogelijk is om grotendeels zelf te bepalen waar, wanneer en met wie ze werken. 'Je hoeft niet met z'n allen in één kantoorgebouw te zitten. Je kunt ook online samenwerken. Maar je moet wel leren om op afstand te werken en weten hoe je netwerken mobiliseert. Je werk wordt er zoveel leuker door. Het aardige is dat oudere werknemers veel enthousiaster zijn dan jongeren. Jongeren zijn gedrild in het onderwijs en willen zich graag aanpassen aan de structuur, terwijl mensen die al langer meelopen de weg kennen en weten hoe ze de klippen kunnen omzeilen. En ik zie aan hun glimmende ogen dat ze echt willen.'
BLIJ BIJ STARBUCKS Jong en Ambtenaar 2011
15
WATERSCHAPPEN
In zijn vorige baan bij een ingenieursbureau voerde hij gedetailleerde opdrachten uit. Maar Walter Vincent wilde op grotere schaal denken. 'En dat kan hier bij Delfland.' NAAM WALTER VINCENT LEEFTIJD 25 JAAR WERKGEVER HOOGHEEMRAADSCHAP VAN DELFLAND FUNCTIE BELEIDSMEDEWERKER WATERADVIES OPLEIDING HBO BOS- EN NATUURBEHEER
S
oms trekt Walter Vincent bij een zware storm naar Hoek van Holland. ‘Een mooie windkracht 12, dan ga ik graag kijken of de Maaslandkering dicht is.’ Waterbeheer is zijn dagelijks werk, maar soms wil hij in zijn vrije tijd ook wel zien of de regio het droog houdt. Namens Delfland helpt Vincent gemeenten om wateroverlast te voorkomen. ‘Zowel in 1998 als in 2001 liepen huizen en bedrijven in Delfland veel schade op na zware buien’. Sindsdien is besloten om de bergingscapaciteit voor oppervlaktewater aanzienlijk uit te breiden.'
Alternatieve oplossing Jaarlijks beoordeelt Vincent samen met twee collega’s meer dan driehonderd ruimtelijke plannen van gemeenten. Flink doorwerken dus, zonder fouten. ‘Want als wij adviseren over een plan waar later wateroverlast ontstaat, heb ik mijn werk niet goed gedaan.’ Als het om wateropslag gaat, kiest Vincent steevast voor nauw overleg met gemeenten. ‘Je kunt er ook op afgaan met het boekje in de hand, maar een blauwdruk voor de inpassing van een watersysteem is er niet. De regels schrijven voor dat gemeenten bij ruimtelijke ontwikkelingen moeten samenwerken met het waterschap om het hoofd te bieden aan wateroverlast. Een standaardprocedure valt hiervoor niet te verzinnen, omdat de omstandigheden zo verschillen. Ik houd ervan om te sparren, zodat je elkaar leert kennen en elkaars standpunten begrijpt. Dan kom je tot werkbare oplossingen die rekening houden met alle belangen.’ Een complicerende factor in Delfland is de dichte bebouwing. Bijna elke hectare heeft al een bestemming 16
Jong en Ambtenaar 2011
voor woningbouw of tuinbouw. ‘Als die plaats moeten maken voor waterberging, kost dat uiteraard geld, daarom zoeken we naar de optimale inpassing van het watersysteem. En dan komen we wel eens uit op een behoorlijk alternatieve oplossing, zoals het aanleggen van ondergrondse bassins onder kassen en wegen.’ Soms staat Vincent voor schijnbaar voldongen feiten, zoals bij een gemeente die een nieuw bedrijvenpark al helemaal had gepland, zonder capaciteit voor wateropslag. ‘Negentig procent was voor bebouwing, tien procent voor wegen, dat kon niet meer worden teruggedraaid. Ik heb uitgelegd dat zonder waterberging gebouwen onder water komen te staan bij hevige regenval. Uiteindelijk is gekozen voor een berging onder de wegen. Duur, maar die gemeente had extra inkomsten doordat er zoveel oppervlak bebouwd werd.’
Drijvende wijk In zijn vorige baan bij een ingenieursbureau had Vincent die ruimte voor maatwerk niet. ‘Daar zat ik op kantoor gedetailleerde opdrachten uit te voeren. Ik wil juist op grotere schaal denken en dat kan hier bij Delfland. Die ruimte vind ik heel aantrekkelijk. Daarom wilde ik altijd al bij de overheid werken.’ Steeds vaker ontwikkelen gemeenten nu creatieve ideeën voor wateropslag, zoals een drijvende wijk met huizen op pontons. ‘Dat roept weer veel vragen op. Wat moet je bijvoorbeeld met je afvalwater? Maar het initiatief juich ik toe. Het is net als met de hybride auto: laat maar komen, dan kun je tenminste zien welke fouten je moet verbeteren. Als je niks probeert, kom je nooit verder.’
SPARRINGPARTNER
Jong en Ambtenaar 2011
17
WEINIG VERGADEREN
18
Jong en Ambtenaar 2011
WATERSCHAPPEN
Waterschap Rivierenland in Tiel huist sinds enkele jaren in een gebouw, dat sterk heeft bijgedragen aan een organisatieverandering. Dat kan heel goed, zegt trainee Anique Huijnen. NAAM ANIQUE HUIJNEN LEEFTIJD 25 JAAR WERKGEVER WATERSCHAP RIVIERENLAND FUNCTIE TRAINEE OPLEIDING WO BEDRIJFSKUNDE
A
nique Huijnen had als onervaren sollicitant ‘nog niet zoveel te kiezen’. Maar haar grote voorkeur ging uit naar een flexibele werkomgeving met een open cultuur, waar vertrouwen en autonomie hoog in het vaandel staan. Die waarden vindt ze belangrijk. Tot haar tevredenheid ziet ze die terug in haar eerste echte baan. Haar grootste opdracht op dit moment: meewerken aan een businesscase voor het laboratorium van het waterschap. ‘Daar zijn verschillende scenario’s voor: alles in eigen huis blijven doen, uitbesteden aan een commerciële partij, fuseren of nauw samenwerken met andere waterschappen. Aan die case schrijf ik mee. Als rechterhand van de projectleider. Ook werkt er nog iemand van Berenschot mee. De samenwerking verloopt op een tamelijk informele manier.’
Weinig vergaderen Waterschap Rivierenland heeft een roerige tijd achter de rug. Acht verschillende organisaties met eigen werkprocessen en een eigen cultuur moesten één club worden. De werkomgeving moest daaraan bijdragen, vond het management. En de versnippering over verschillende locaties moest verdwijnen. Kernwoorden bij de verandering waren samenwerking en integratie, communicatie en duurzaamheid. In het nieuwe gebouw is veel ruimte om elkaar te ontmoeten. ‘Op de paarse stoeltjes bijvoorbeeld, waar je even bilateraal of met een team kunt overleggen. Mede daardoor is het vergaderen hier tot een minimum beperkt.
‘Ik heb nooit iemand horen zeggen dat het vroeger beter was. De bloedgroepen zijn er volgens mij echt uit. We zitten in een open, transparant gebouw. De flexplekken zorgen ervoor dat ik vaak in een andere omgeving zit, waardoor ik snel veel mensen leer kennen. Voor mij heeft dat er toe geleid dat ik naast mijn hoofdopdracht ook al betrokken ben bij een paar andere projectjes. Dat leidt tot afwisseling in het werk en dat is heel prettig.’
Vertrouwen ‘Mensen lopen hier binnen tussen 7.30 en 9 uur; tussen 16 en 18 uur ga je naar huis. Heel aantrekkelijk voor mensen die eerst hun kinderen nog naar de crèche moeten brengen en later weer ophalen. Je kunt ook switchen van vijf keer acht uur naar vier keer negen uur. Teveel gewerkte uren van de ene week mag je meenemen, maar moet je wel in dezelfde maand opmaken. Niet alleen voor mensen met gezinnen is dat handig, ook voor mij heeft het voordelen. Ik forens en als ik ’s avonds een privé-afspraak heb, kan ik het me permitteren een uurtje eerder weg te gaan en dan de volgende dag langer door te werken. Zo is het gemakkelijk een balans te vinden tussen werk en privé. ‘Telewerken kan ook. Ik werk 40 uur en het is de bedoeling dat ik die contracturen registreer. Maar het uitgangspunt is vertrouwen, geen controle. Je moet natuurlijk wel aangeven of je in- of extern bent, maar we hebben allemaal een draagbare telefoon, zodat we altijd bereikbaar zijn.’ Jong en Ambtenaar 2011
19
GEMEENTE
Waarom delen gemeenten hun kennis en kunde niet? Christophe van der Maat heeft een ontwerp voor een netwerk ontworpen om kennis en ambtenaren uit te wisselen. NAAM CHRISTOPHE VAN DER MAAT LEEFTIJD 29 JAAR WERKGEVER GEMEENTE DORDRECHT FUNCTIE SENIOR ADVISEUR STRATEGIE EN BELEID BESTUURSDIENST OPLEIDING BESTUURSKUNDE EN INTERNATIONAAL RECHT
H
oe wil Christophe van der Maat over vijf jaar werken? De senior adviseur strategie en beleid van de bestuursdienst in Dordrecht zegt kordaat: 'Ik zou dan het beste willen combineren van een baan bij een adviesbureau en een baan bij de gemeente. Noem het een zpp'er - zelfstandige publieke professional. Als je er zelf een uitdaging in ziet, dan komt het meestal wel goed.' Professioneel autonoom, dat wil hij straks zijn. IJdele hoop voor een ambtenaar? Als niets verandert wel, maar Van der Maat doet er alles aan om zijn zoektocht naar vrijheid tot een goed einde te brengen. Niet alleen voor zichzelf, maar voor alle ambtenaren die geloven in de publieke zaak maar niet in een 9 tot 5-baan. En dus ging Van der Maat met zijn Dordtse collega Jochem Meulesteen langs bij de gemeentesecretarissen van enkele grote Brabantse gemeenten om hen te verleiden deel te nemen aan een netwerk gericht op thematische uitwisseling van kennis en ambtenaren.
Besparen én innoveren 'Het lokale bestuur gaat wezenlijk veranderen. Flinke bezuinigingen, nieuwe ambities, voorstellen voor decentralisatie en “vergrijzing” van de stadskantoren. Volgens mij moet je daar niet bang voor zijn, maar krijg je een kans om besparingen met innovatie te combineren. Gemeenten staan voor dezelfde opgaven, maar wat zie je? Iedereen gaat zelf het wiel uitvinden. Natuurlijk, Breda maakt een andere keuze dan Dordrecht, maar in de aanlooproute kun je veel meer samen doen. ‘Een collega van mij heeft een business case “slimmer inhuur externen” opgezet. De naam zegt het al. Waarom zou mijn collega die informatie niet kunnen 20
Jong en Ambtenaar 2011
delen met Bergen op Zoom, of een dag in de week kunnen werken bij de gemeente Tilburg om dat project uit te voeren? Waarom organiseren we dat niet met elkaar? Het is goedkoper en je bent als gemeente ook nog een aantrekkelijker werkgever.'
Oliemannetje Christophe zou graag het oliemannetje van een netwerk willen zijn dat het aanbod van dergelijke gemeentelijke business cases combineert met de vraag naar innovatieve besparingen. Van der Maat denkt in markttermen en hij vindt ook dat de overheid ondernemingsgeest kan gebruiken, maar hij gelooft wél in publiek ondernemen. 'Ik zou bij een adviesbureau kunnen gaan werken om dit idee in praktijk te brengen, maar vooralsnog wil ik het vanuit de overheid van de grond krijgen. Ik ben ervan overtuigd dat de overheid over enkele jaren meer werkt op de manier die Jochem en ik voor ogen hebben. 'We zetten het netwerk grotendeels in onze eigen tijd op. Het kost veel tijd, maar gelukkig hebben we daarvoor wel wat ruimte gekregen. De gesprekken die we met de gemeentesecretarissen hebben gevoerd, geven veel energie. De Brabantse gemeenten die wij hebben benaderd, reageerden geestdriftig.' Als het netwerk van de grond komt, hoeft Van der Maat geen chic kantoor. 'Een notebook met internetverbinding, dat is wel nodig. Kunnen we in de trein of bij een koffietent werken. En de sleutel van de stadskantoren van de deelnemende gemeenten. Want als je vaart op de energie van mensen, dan zijn communicatiemiddelen erg fijn, maar is oogcontact essentieel. Hebben we een afspraak of niet?'
ZOEKTOCHT NAAR VRIJHEID
Jong en Ambtenaar 2011
21
DYNAMIEK
22
Jong en Ambtenaar 2011
GEMEENTE
Haar goede bedoelingen en voorbeeldfunctie maken van Moerdijk niet meteen een trendy gemeente, beseft hrm-strateeg Esther van Dijk. Maar daar laat ze het dan ook niet bij. NAAM ESTHER VAN DIJK LEEFTIJD 40 JAAR WERKGEVER GEMEENTE MOERDIJK FUNCTIE STRATEGISCH HRM-ADVISEUR OPLEIDING BEDRIJFSKUNDE
‘J
ezelf blijven ontwikkelen, dat vind ik heel belangrijk. Zo heb ik in de avonduren mijn doctoraal bedrijfskunde gehaald. Ik ben human resource-strateeg bij de gemeente, maar ik kom oorspronkelijk niet uit die hoek. Ik heb eerst facility management gestudeerd, maar doordat ik grote belangstelling had voor organisatieontwikkeling heb ik stappen gemaakt in mijn loopbaan.’ Esther van Dijk wil haar eigen ontwikkeling ook graag overbrengen op het gemeentelijk apparaat. ‘Ik werk af en toe thuis, bijvoorbeeld als ik een rapport moet opstellen. Reken mij maar af op mijn resultaat, zeg ik dan. Hoewel thuiswerk geoorloofd is in de organisatie, doet bijna niemand het, maar iedereen vindt het eigenlijk heel normaal dat ik dat wel doe.’
Traineeprogramma Ook op andere manieren probeert Van Dijk de tijdgeest in Moerdijk te beïnvloeden. Zo is ze actief op social networks. ‘Daar leg ik bijvoorbeeld contacten met oud-collega’s, om te sparren over het in gang zetten van ontwikkelingen, wat de ervaringen zijn, dat soort zaken. Zo mobiliseer ik kennis van buiten en binnen de organisatie.’ Die initiatieven van Van Dijk maken van Moerdijk nog niet meteen een trendy gemeente. ‘Zo snel veranderen we niet’, lacht ze. ‘In veel opzichten is het hier nog een traditionele organisatie. Maar we bereiden een organisatieverandering voor om bijvoorbeeld de kwaliteit van onze dienstverlening te vergroten en efficiënter te werken. Sturen op resultaat bijvoorbeeld. Kijken naar de cultuur van de organisatie en de stijl van leidinggeven hoort er ook bij.’
Van Dijk beseft dat die cultuur niet direct verandert door voorbeeldgedrag en goede bedoelingen. ‘Er moet ook noodzaak zijn om te veranderen.’ In Moerdijk komen de veranderingen vooral omdat er een nieuwe collegeagenda ligt. Maar er speelt meer, zoals het profiel van de moderne gemeenteambtenaar. ‘Jonge ambtenaren vragen dynamiek in hun werk. Ze willen kijken, voelen en snuffelen aan leuke projecten. Een gemeente waar je je hele loopbaan hetzelfde doet, dat boeit hen niet.’ Moerdijk heeft al de nodige initiatieven genomen om de jonge ambtenaar tegemoet te komen. Samen met andere gemeenten, het waterschap en de provincie Noord-Brabant draait Moerdijk mee in een groot traineeprogramma. ‘Met mogelijkheden om eigen ambtenaren op te leiden, maar ook om mensen van buiten mee te laten draaien in ons traineeprogramma. Zo laten we jonge hoogopgeleiden ervaren hoe aantrekkelijk werken bij de gemeente is.’
Breder inzetbaar Samen optrekken en samenwerken wordt ook zichtbaar op de arbeidsmarkt. ‘We hebben al een gezamenlijke academie en een loopbaancentrum. De bedoeling is dat we die twee meer met elkaar verbinden. Zo ontwikkelen we een mobiliteitsbeleid waarin we met z’n allen meer optreden als één werkgever, zodat ambtenaren inzetbaar zijn bij verschillende gemeenten. Zo bied je perspectief en uitdaging. Ik heb dat van dichtbij meegemaakt toen we bouwden aan de bekendheid van het loopbaancentrum. De voorlichtingsbijeenkomst die we daarover organiseerden, trok veel belangstellenden. Het enthousiasme waarmee zij reageerden gaf mij een boel energie.’ Jong en Ambtenaar 2011
23
GEMEENTE
Via het bedrijfsleven naar de overheid. Is dat een verstandige tussenstap voor afgestudeerden? ‘Als je je eigen persoonlijkheid maar meebrengt’, zegt Younes Ezzohari. NAAM YOUNES EZZOHARI LEEFTIJD 32 JAAR WERKGEVER GEMEENTE DEN BOSCH FUNCTIE INFORMATIEADVISEUR BIJ CULTUUR, WELZIJN, SOCIALE ZAKEN OPLEIDING BESTUURLIJKE INFORMATIEKUNDE
H
24
et had hem altijd al gefascineerd na te gaan of ict daadwerkelijk toegevoegde waarde heeft voor werknemers, om meetbaar te maken of zij er echt op vooruit gaan ten opzichte van vorige werkmethoden. Younes Ezzohari: ‘Je moet niet zomaar overal lukraak aan meedoen. Je moet je eerst afvragen wat goed voor je is. Op zoek gaan naar de waarom-vraag.’ Na zijn studie werkte Ezzohari bij ict-bedrijven als consultant voor grote ondernemingen. Februari 2010 maakte hij, gespecialiseerd in financiële processen - en inmiddels vader - weloverwogen de overstap naar de overheid. ‘Als consultant ben je veel en lang van huis. Je raakt een keer oververmoeid na vier uur heen, acht uur werken, en weer vier uur terug. Om de balans tussen privé en zakelijk te hervinden, zocht ik een wereld met een andere manier van werken. Ik zag de vacature in Den Bosch en dacht dat is precies wat ik wil.’
afdeling, ik creëer het bewustzijn dat nieuwe projecten in het gezamenlijk belang van de gemeente zijn.’ Hoe ziet een werkdag eruit? ‘Dynamisch. Ik begin met m’n mail. Daarna werk ik, systematisch, aan bijvoorbeeld ons informatieplan voor de komende vijf jaar. Voor dienstverlening, bedrijfsvoering, beleidsevaluatie en sociale netwerken. Voer veel gesprekken. In meetings, bilateraal. Ook buiten de gemeente. Mede door de sociale media kun je meer plaats- en tijdonafhankelijk optreden. Je wordt op basis van output afgerekend. Je ziet maar hoe je het doet, als je de wens van de klant maar vervult.’ Dat betekent een grotere betrokkenheid. Ezzohari: ‘Dat is voor mij het uitgangspunt. Ik heb geleerd op eigen benen te staan. Handelen in plaats van achterover leunen. Samenwerken op basis van vertrouwen in plaats van competitie. Geen dubbele agenda’s. Websites als Ambtenaar 2.0 helpen dat gedrag te versterken.’
Betrokkenheid
Digibuddies
‘Overheidsinstellingen hebben een stereotiep imago: log, veel vergaderen, projecten starten maar niet afmaken, verkwisting van belastinggelden. Maar vergis je niet, de mensen zijn hetzelfde. Die kun je triggeren om aan te geven wat ze willen, zodat ik kan helpen. Niet door stil te staan bij hun problemen, maar door meteen, samen, oplossingen te ontwikkelen. Dan gaat het lúkken. ‘Ik kom eraan te pas als ze echt anders willen gaan werken. Subsidieaanvragen bijvoorbeeld gaan nu nog jaarlijks via een dik pak papier. Ik vraag dan of dat, driejaarlijks, ook elektronisch kan.’ Heeft Ezzohari in de korte tijd dat hij bij de gemeente Den Bosch werkt al wat bereikt? ‘De mensen weten me inmiddels te vinden. Ik ben een trait d’union met de ict-
Wat heeft Ezzohari uit het bedrijfsleven meegenomen? ‘De drive om echt resultaat te boeken. Als mens, als teamplayer, toegevoegde waarde leveren. Collega’s nieuwe kansen geven. Als je niet weet hoe Hyves of Twitter werkt, kun je het ook niet gebruiken. Dus hebben we samen een project opgestart, Digibuddies, waarin meest jongere ambtenaren hun collega’s wegwijs maken. Je ziet het enthousiasme groeien.’ Moeten afgestudeerden net als Ezzohari eerst het bedrijfsleven in? ‘O nee, er is niets mis mee meteen bij de overheid te beginnen. De kansen op een schitterende carrière zijn er zeker niet minder. Alles komt aan op je persoonlijkheid, je eigen houding. In het bedrijfsleven kun je ook weg sukkelen in een hoekje. Wees attent, leergierig, sta open. Dat is de basis.’
Jong en Ambtenaar 2011
TOEGEVOEGDE WAARDE
Jong en Ambtenaar 2011
25
CREATIEF MET REGELS
26
Jong en Ambtenaar 2011
GEMEENTE
Gaat de centrale elektronische opslag van persoonsgegevens ten koste van de privacy van burgers? Marijke Buijsman vindt van niet: ‘Het is zoveel efficiënter.’ NAAM MARIJKE BUIJSMAN LEEFTIJD 47 JAAR WERKGEVER GEMEENTE ENKHUIZEN FUNCTIE JURIDISCH KWALITEITS-MEDEWERKER OPLEIDING HAVO, BESTUURSAMBTENAAR, HBO-MODULES
A
ls juridisch kwaliteitsmedewerker is Marijke Buijsman bij de gemeente Enkhuizen verantwoordelijk voor de kwaliteit van de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens (GBA). Daarin is van alles opgeslagen over de inwoners. Verzoeken tot naturalisatie komen ook bij haar binnen. Ze vertegenwoordigt de gemeente bij beroepsprocedures, tot aan de rechtbank toe. ‘Ik ben ook privacybeheerder. In het privacyreglement GBA staat aan wie we welke gegevens mogen verstekken. Aan commerciële instellingen mag het sowieso niet. De burger kan navragen wie wat krijgt, we leggen dat netjes vast.’ Steeds meer gegevens worden aan elkaar gekoppeld, maar Buijsman maakt zich niet zulke zorgen over deze privacygevoelige ontwikkeling: ‘Andere overheden gebruiken onze basisgegevens uit de GBA voor hun wettelijke taken. Voordeel is dat de burger nog maar één keer zijn gegevens hoeft door te geven.’
Kwaliteitsverbetering Omdat ze niet wist wat ze wilde studeren, solliciteerde ze in 1980 bij Burgerzaken in de nabijgelegen gemeente Stede Broec. Aanvullende studies gedaan, zoals bestuursambtenaar, internationaal privaatrecht, personen- en familierecht, nationaliteitsrecht. Na enkele omwegen - altijd bij Burgerzaken - werkt Buijsman sinds 2001 in Enkhuizen. De laatste tijd, als applicatiebeheerder, vooral aan het invoeren van de basisregistratie. Daarnaast maakt ze teksten voor de gemeentelijke website over zaken als wetswijzigingen, producten van Burgerzaken. En, ze zou het bijna vergeten, ze organiseert ook de verkiezingen. Stempas verzorgen, stembureaus goed laten functioneren, het verwerken van uitslagen.
‘Ik ambieer geen leidinggevende positie, maar ik wil me wel blijven ontwikkelen. Ik hecht ook aan vrijheid in m’n werk, de kans het zelf in te delen, op basis van eigen verantwoordelijkheden. Kennis delen, in het kwaliteitsoverleg met Westfriese gemeenten, is ook onderdeel van mijn werk. Vroeger wilden collega’s verworven kennis nogal eens bij zich houden, nu wisselen we makkelijker uit. Het gaat altijd om kwaliteitsverbetering van gegevens en daarmee van de dienstverlening.’
Openheid Politiek gevoelig ligt de dubbele nationaliteit. Geen probleem voor Buijsman: ‘Een dubbel paspoort heeft toch niets met integratie te maken?’ Voor naturalisatie, maar ook bij aanvragen van naamswijziging, gaat zij rechtstreeks om met burgers. ‘Tegenwoordig mogen kinderen de achternaam van de moeder krijgen. Goede ontwikkeling. Het wordt progressiever, opener.Je wilt zo goed mogelijk helpen. Ook door soms wat creatief met de regels om te gaan.’ Via teambuildingscursussen besteedt Enkhuizen veel aandacht aan de omgang met de burger. ‘We hebben nu zelfsturende teams, met meer verantwoordelijkheden. Ook worden klanten weer te woord gestaan door mensen, in plaats van rare bandjes te moeten beluisteren waarop je eindeloos nummers moet drukken. Dat was toch verschrikkelijk? Je wilt toch een persoon die begrip toont? Zo hebben we nu een professioneel Klantencontactcentrum, KCC, dat "vijf minuten producten" zelf afhandelt. Als ze daar geen antwoord hebben, zetten ze het bij collega’s uit die binnen een etmaal reageren. De tijd brengt met zich mee dat er wat meer agressie is, maar het valt hier gelukkig mee. Door de openheid blijven de mensen rustiger. We zijn, kortom, met de dienstverlening enorm vooruitgegaan.' Jong en Ambtenaar 2011
27
AANJAGER 28
Jong en Ambtenaar 2011
GEMEENTE
Nieuwe media en technieken kunnen de afstand tussen overheid en burger verkleinen, meent Gilbert Sewnandan. Daarom schrijft hij een plan Sociale media voor de gemeente Groningen. NAAM GILBERT SEWNANDAN LEEFTIJD 43 JAAR WERKGEVER GEMEENTE GRONINGEN FUNCTIE PROJECTLEIDER NIEUWE MEDIA OPLEIDING HEAO COMMERCIËLE ECONOMIE
T
oen Gilbert Sewnandan in 1994 - na diverse marketing- en salesfuncties - aan de slag kon bij de gemeentelijke afdeling Onderwijs, Cultuur, Sport en Welzijn van zijn woon- en geboortestad Groningen, was de knoop snel doorgehakt. Zijn taak: het vermarkten van de gemeentelijke sportvoorzieningen. ‘Zwembaden, sporthallen, de ijsbaan: faciliteiten waar ik als ingezetene zelf ook gebruik van maak. Echt leuk dus om voor te werken.’ Na zeseneenhalf jaar switchte hij naar de sociale dienst, als communicatieadviseur. Inmiddels werkt hij alweer 3 jaar voor de dienst Ruimtelijke Ordening en Economische Zaken, als projectleider nieuwe media en senior communicatieadviseur.
Wijkwebsite Soms heeft hij contact met een twitterende schaapherder of een wijkagent en af en toe met medewerkers van een hulpverleningsdienst die hem met een tweet berichten. En natuurlijk met ambtenaren die op individuele basis deelnemen aan netwerken, maar het gericht gebruik van sociale media staat bij de gemeente Groningen nog in de kinderschoenen. Zelf roert Sewnandan zich met een blog over nieuwe media op Ambtenaar 2.0 en is hij een van de initiatiefnemers van een nieuwsgroep op LinkedIn voor noordelijke communicatieprofessionals. Maar behalve voor vakdiscussies bieden sociale media in zijn ogen ook uitgelezen mogelijkheden om de banden met de burger aan te halen en de polsslag van de samenleving te voelen. ‘Je moet wel goed nadenken over de vraag
welke middelen je wilt gebruiken. Ik denk dat het minder uithaalt als je burgers via een site of forum laat meedenken over de structuurvisie 2020. Maar gaat het over een speeltuintje waar een tram langs moet of openbaar groen, dan wordt het een ander verhaal. Dat is een herkenbare omvang. Bepaalde wijken hebben al een buurt-Hyves of een wijkwebsite. Waarom zouden we daarop niet meepraten?’
Mobiele diensten Sewnandan wil graag aanjager zijn van nieuwe ontwikkelingen en mede om die reden schrijft hij een plan om de kansen en bedreigingen in kaart te brengen en spelregels vorm te geven. Te lang wil hij daar niet over doen: 'Het heeft geen zin om in beleidsplannen tot achter de komma aan te geven wat we wel of niet gaan doen. Sommige media raken binnen een half jaar enorm in zwang en zakken daarna even snel weer weg. Er zijn op dit moment al 900.000 Nederlanders met een smartphone, wie had dat kort geleden gedacht? Dus moeten we ook iets met mobiele diensten. Vandaag staat in de regionale krant een bericht dat de gemiddelde leeftijd in onze stad 36.4 jaar is. Daarmee zijn we zo’n beetje de jongste stad van het land. En juist jongeren maken veel gebruik van nieuwe media en technieken. Dus zullen we moeten zoeken naar vormen van communicatie en werkwijzen die aansluiten bij wat de burgers gewend zijn of zelf initiëren. Maar er blijven natuurlijk veel zaken waarbij je als overheid de burger in de ogen wilt blijven kijken.’ Jong en Ambtenaar 2011
29
GEMEENTE
Armoedebestrijding is een doolhof waarin ook hulpverleners gemakkelijk kunnen verdwalen. Gerrie Vermeulen heeft de vrije hand om daar in Eindhoven een overzichtelijk geheel van te maken. NAAM GERRIE VERMEULEN LEEFTIJD 58 JAAR FUNCTIE ARMOEDEGEZANT WERKGEVER GEMEENTE EINDHOVEN OPLEIDING HBO MAATSCHAPPELIJK WERK
O
f ze even de armoede in Eindhoven wilde oplossen. Dat is precies de vraag die Gerrie Vermeulen gesteld kreeg. Meer dan twintig jaar werkt ze al voor de gemeente Eindhoven en bij een nieuw project of een nieuwe uitdaging valt de keuze al gauw op haar. Armoedegezant is een gloednieuwe functie, niet alleen in Eindhoven maar ook in het land. Niet dat het in Eindhoven ontbreekt aan armoedebestrijding, maar de vele initiatieven vormen een lappendeken waar zelfs hulpverleners in verstrikt kunnen raken. Gerrie Vermeulen: ‘De sociale dienst, schuldhulpverlening, welzijnszorg, de gezondheidszorg, de charitas, veel organisaties houden zich bezig met armoedebestrijding.’
Efficiënter Armoedebestrijding is noodzaak, zo stelt Vermeulen. Tien procent van de Nederlanders heeft een laag inkomen, zeven procent daarvan heeft het moeilijk. Dat zijn meer dan honderdduizend huishoudens in Nederland. Er is geld voor hulp, maar een effectieve inzet daarvan is minstens zo belangrijk. Vermeulen heeft in Eindhoven de handen vrij om haar eigen programma te schrijven en uit te werken in projecten. ‘Eén project heb ik al ontworpen: een routeplanner die beschrijft welke organisaties iets kunnen betekenen voor jou als burger. Dit is een project om samenhang in de hulpverlening te kunnen bieden.’ Aanpakken is Vermeulen wel toevertrouwd, zeker als het gaat om de combinatie van sociaal en efficiënt. ‘Toen ik hoofd belastinginning werd, waren sommige 30
Jong en Ambtenaar 2011
medewerkers bang dat ik een slap, sociaal type was’, zegt ze lachend. ‘Maar behalve sociaal ben ik ook rechtlijnig. Betalen moet je, maar ik vond dat de inning efficiënter kon. Wat heeft het voor zin om een deurwaarder te sturen als je weet dat mensen geen geld hebben? Door hen regelingen te bieden stegen de belastinginkomsten, terwijl we ook sociaal bezig waren.’
Rek in regels Initiatieven tegen de armoede komen uit haar eigen koker, maar ze laat zich graag inspireren. ‘Ik werk alleen, zonder collega’s. Soms voel ik me wel eens een beetje alleen in deze functie, maar de ruimte die ik heb, vind ik heerlijk. Ik laat me inspireren door armoedebestrijders van andere gemeenten, daar spar ik regelmatig mee. Ik zoek hulpinstanties op om te kijken wat er mogelijk is. Daarnaast neem ik alle ruimte die ik krijgen kan. Natuurlijk zijn er ook regels waar ik mij aan te houden heb, maar daar zit altijd wat rek in. Als ambtenaar moet je daarvan gebruik maken.’ Wie denkt dat dit de eigenwijsheid is van een door de wol geverfde ambtenaar, heeft het mis. Juist de moderne ambtenaar moet de rek in de regels zoeken, betoogt Vermeulen. ‘Jonge ambtenaren zijn nog wel eens bang om te worden afgerekend op het niet naleven van de regels. Maar wie zich achter regels verschuilt, is onvoldoende dienstbaar aan de samenleving. Dan zien mensen alleen een bureaucratische overheid die niet meedenkt. Bedenk eens hoe jezelf bejegend wilt worden door een dienstverlener, dan weet je ook wat er van je wordt verwacht.’
SOCIAAL EN RECHTLIJNIG Jong en Ambtenaar 2011
31
NORMALE MENSENTAAL
32
Jong en Ambtenaar 2011
PROVINCIE
Zelfs de grootste digibeet in Gelderland kan binnen de kortste keren weten hoe het is gesteld met de bodemkwaliteit in zijn achtertuin. ‘De burger heeft er recht op goed geïnformeerd te worden’, vindt Corine Quarles van Ufford. NAAM CORINE QUARLES VAN UFFORD LEEFTIJD 49 JAAR WERKGEVER PROVINCIE GELDERLAND FUNCTIE ADVISEUR MILIEU-INFORMATIE EN NIEUWE MEDIA OPLEIDING MILIEUHYGIËNE WAGENINGEN UNIVERSITEIT.
O
verheidsorganisaties beschikken over een enorme berg informatie, maar houden die vaak nog exclusief. Niet uit onwil, maar omdat het delen ervan meestal een lange en soms ook ingewikkelde weg is. Desondanks moeten overheden vaart zetten achter het transparant en toegankelijk maken van informatie, vindt informatieprofessional Corine Quarles van Ufford. Hergebruik levert veel extra’s op. Niet alleen overheden en andere organisaties kunnen van elkaars kennis profiteren, ook burgers schieten daar wat mee op. Zelf heeft Quarles van Ufford onder meer de website erbij.nl onder haar hoede, een platform voor milieuexperts, opgezet door de provincie Gelderland samen met het Interprovinciaal Overleg (IPO) en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Niks gelikte vormgeving of fancy navigatie. Meer basic dan erbij.nl kan een website niet zijn. Quarles van Ufford over het digitale milieunetwerk: ‘Er is grote behoefte aan betrouwbare cijfers en meetgegevens over de kwaliteit van bodem, lucht en water. Die zijn er, maar vaak zijn ze onderling niet goed te vergelijken, of niet actueel of incompleet. De uitdaging is ze wel goed te krijgen.’
Q-koorts Een ander mooi voorbeeld van dienstbare gegevensuitwisseling is mijnleefomgeving.nl, een website van de provincie Gelderland waarbij Quarles van Ufford ook betrokken is. De site geeft Gelderlanders informatie over milieu(risico’s) in hun achtertuin, buurt of straat. Zelfs de grootste digibeet kan er mee uit de voeten. Tik postcode en huisnummer in en er verschijnen een kaartje en een knoppenmenu, bedoeld om een projectie van bijzonderheden over geluidsbelasting, lucht- en bodemkwaliteit en klimaat te laten zien. Welke meerwaarde hergebruik en koppeling van
gegevens oplevert, blijkt volgens Quarles van Ufford uit het digitale overheidsloket GemGids, een initiatief van de Gelderse gemeente Voorst. Behalve een groeiend aantal gemeenten hebben de provincies Gelderland en Overijssel en het Waterschap Friesland zich er inmiddels bij aangesloten. Gemgids maakt gebruik van Google Maps. Bezoekers kunnen op kaartjes natrekken welke gemeentelijke bouwvergunningen en provinciale milieuvergunningen zijn afgegeven, maar vinden er ook andersoortige informatie. Tijdens de Q-koortsepidemie bijvoorbeeld welke geiten- en schapenhouderijen een verhoogd risico hadden. Of hoe tijdens winterse dagen de strooizoutroutes zijn. ’Dat is alleen mogelijk, omdat de deelnemende overheden hun informatie op een gestandaardiseerde manier publiceren. Andere overheden kunnen daardoor die informatie weer gebruiken, publiceren of hergebruiken.’
Pijnlijke onderwerpen Open meta-datastandaarden willen zeggen dat alle betrokkenen dezelfde betekenis aan gegevens toekennen en ontlenen. Pas dan zijn duurzame gegevensuitwisseling en ketensamenwerking tussen en binnen overheden en andere organisaties mogelijk. Betere dienstverlening aan burgers is daarbij volgens Quarles van Ufford geen bijvangst maar doelstelling. ‘Plannen van de overheid denderen over de burger heen. Zelfs ik als professional kan nauwelijks bijhouden wat er allemaal speelt. Ik hoef alleen maar naar mijn eigen dorp te kijken: de aanleg van een rotonde, plannen voor de bouw van windmolens, zandwinning, een brug in de A-50 die moet worden verbreed, een veehouderij die verplaatst moet worden. Onderwerpen die pijn doen in de buurt. De burger heeft er naar mijn idee recht op over zulke zaken goed en tijdig geïnformeerd te worden en in normale mensentaal.’ Jong en Ambtenaar 2011
33
YESGEVOEL
34
Jong en Ambtenaar 2011
PROVINCIE
Een actueel vraagstuk als de opvang van oppervlaktewater los je niet meer op binnen je eigen discipline. Christa Docter bedenkt van alles om samenwerking met andere vakgebieden te bevorderen. NAAM CHRISTA DOCTER LEEFTIJD 43 JAAR WERKGEVER PROVINCIE UTRECHT FUNCTIE SENIOR PROJECTLEIDER OPLEIDING HBO LAND- EN WATERMANAGEMENT
‘T
ijdens ons laatste afdelingsuitje kregen wij de opdracht ons in teams op vijf verschillende locaties in de provincie Utrecht te verdiepen in gebiedsontwikkeling en onze ontdekkingen te filmen. Later op de dag hebben we elkaar de opnamen laten zien. Zo zagen we de gebieden waar we over meebeslissen door de ogen van een ander. Revolutionair? Dat niet, maar het leert je wel anders kijken.’ Als het aan Docter ligt, krijgt deze nieuwe vorm van werken snel een vervolg. De geesten zijn er rijp voor, zeker nu de provincie in 2012 een nieuw pand gaat betrekken waarin de vaste werkplek vervalt. ‘We gaan over naar een flexomgeving’, zegt ze. ‘Dat vraagt om een andere manier van werken: tijd- en plaatsonafhankelijk en activiteitengerelateerd.’
Twee jaar geleden al heeft de organisatie kernwaarden geformuleerd voor het nieuwe werken. Flexibel, innovatief, extern gericht, transparant en gericht op samenwerking, dat zijn de ambities. ‘Die moet je in je eigen werk concreet maken. Je moet de verbinding zoeken tussen je eigen belangen en die van anderen. Dat vraagt om een verandering in houding en gedrag, loslaten van oude patronen. Dat is moeilijk.’ Om het elan voor het nieuwe werken te stimuleren, vroeg Docter aan haar collega’s om een gezamenlijk en goed zichtbaar symbool in de coffeecorner te plaatsen. Het werd een boom van kunsthars, ontworpen door een van haar collega’s. De blaadjes waren van de andere zestig collega’s. Daarop hadden ze hun bijdrage aan het nieuwe werken beschreven. ‘Zo ontstaat er een verbinding tussen mensen en wordt het tastbaar.’
Oude patronen loslaten Docter is als programmamanager Werken aan Anders Werken vrijgesteld om een cultuurverandering door te voeren op haar afdeling Bodem en Water. ‘Ik heb altijd belangstelling gehad voor organisatieverandering. Zo ben ik al jaren verbonden aan de werkgroep Cultuur van de provincie, die zich bezighoudt met vraagstukken rond organisatieontwikkeling. Neem de opvang van oppervlaktewater. Lang hebben we gedacht dat we dit vraagstuk aankonden met de oplossingen die wij bedachten voor ruimtelijke ordening, bodem- en waterbeheer. Maar daarvoor is de problematiek te complex geworden. De oplossingen moeten nu komen uit de samenwerking tussen de verschillende disciplines.’
Eigen Wikipedia In de nabije toekomst werkt de provincie met een eigen Wikipedia voor de gebieden waarvoor beleid wordt ontwikkeld. ‘Daar staat alle informatie in voor sectoren die zich met gebiedsontwikkeling bezighouden. Al die informatie is nu nog sectoraal gebundeld. Straks komt dat integraal beschikbaar.’ Dat die nieuwe manier van werken aanslaat, merkt Docter onder meer aan de enthousiaste reacties na een workshop over elektronisch communiceren. ‘Ik kreeg bevlogen mails van medewerkers. Dat gaf me een yes-gevoel. Zo’n moment van bewustwording bij mensen, daar begint verandering.’ Jong en Ambtenaar 2011
35
WEG MET DIE MUREN
36
Jong en Ambtenaar 2011
PROVINCIE
Hoe kan de provincie Noord-Brabant inspelen op maatschappelijke veranderingen en opener, transparanter en toegankelijker opereren? Over die vragen buigt Monique Roosen zich. NAAM MONIQUE ROOSEN LEEFTIJD 44 JAAR WERKGEVER PROVINCIE NOORD-BRABANT FUNCTIE STRATEGISCH INNOVATIEADVISEUR OPLEIDING BESTUURLIJKE INFORMATICA
D
e verhouding tussen de overheid en de burger verandert radicaal. Maar geen paniek. De overheid kan de sociale media heel goed gebruiken om op een nieuwe en transparante manier met de burger om te gaan. Noord-Brabant heeft daar dit jaar de eerste stappen toe gezet, zegt Monique Roosen , strategisch innovatieadviseur van de provincie. 'Denk aan Brabantstad Culturele Hoofdstad Europa 2018, waarbij in Linkedingroepen wordt gediscussieerd om te komen tot het beste bidboek. Maar ook binnenshuis: integrale informatie- en kennisdeling via Yammer en de discussies over de uitrusting voor een moderne medewerker. Hoe ziet de rugzak van de provinciemedewerker eruit? Zit daar een laptop in, een smartphone? Mondige burgers opereren in netwerken en ambtenaren moeten dat ook doen.'
dert. Het draait meer en meer om kenniswerk en minder om uitvoering. De dienstverlening verschuift naar de gemeenten. 'Waar het om gaat, is dat je gemakkelijk in een netwerk opereert, of je nu 24 of 44 bent, een digital native of digital immigrant bent. Of je nu bij 1McDonald's zit of thuis. Wat maakt het uit. Zolang je maar efficiënt en effectief kunt werken. Op die manier krijg je vanzelf plezier in je werk.' Zelf zit ze nog veel op het Provinciehuis in Den Bosch. Waarom? 'Omdat ik offline-contacten ook belangrijk vind. Elkaar even in de ogen zien. Binnen het netwerk Ambtenaar 2.0 houden we ook open koffiebijeenkomsten over bepaalde onderwerpen. Het is leuk om elkaar regelmatig te zien en van gedachten te wisselen. Als je alleen maar extern werkt, dan kun je snel de binding met de organisatie en met de collega’s kwijtraken.’
Kennis bundelen
Co-creatie
Monique Roosen vertaalt bij de provincie NoordBrabant de maatschappelijke veranderingen naar het handelen van de overheid. Als burgers in netwerken opereren en op die manier beter geïnformeerd de overheid benaderen met vragen en wensen, waarom zou de overheid dan niet ook in netwerken gaan opereren? Het zou een schat aan informatie losmaken, weet Roosen. 'Als de overheid eens wist wat ze weet. Er zit zo ontzettend veel kennis bij het rijk, bij de waterschappen, bij gemeenten en bij provincies. Als we die kennis nou toch eens konden bundelen. Dat zou zó mooi zijn, want daar draait het om. Maar dat kan alleen als de overheidsketen ontkokert. Weg met die muren!' Roosen merkt dat het werk van de provincies veran-
Roosen valt als strategisch innovatieadviseur onder de directie Middelen van de provincie en is niet direct verbonden aan specifieke beleidsontwikkeling. 'Ik ondersteun en stimuleer de directies wel om bij het bepalen van beleid rekening te houden met de veranderende samenleving. Dus denk ik na over crowdsourcing en co-creatie. Door je werk te delen met mensen op het internet, vergaar je kennis en doe je nieuwe ideeën op. Twitter (@moniqueroosen) gebruik ik een of twee keer per dag om op mijn informatie-dashboard te kijken of er nog nuttige informatie voor mij bijzit. Als ik een filmpje voor een presentatie nodig heb, dan stel ik die vraag ook op Twitter. Is binnen een minuut gepiept en ik krijg snel een reactie die ik op waarde kan schatten.' Jong en Ambtenaar 2011
37
RIJKSOVERHEID
De boer op. Dat is wat Anske Smit het liefst doet. Struinend door het weiland of zittend aan de keukentafel. NAAM ANSKE SMIT LEEFTIJD 60 JAAR WERKGEVER DIENST LANDELIJK GEBIED IN FRIESLAND FUNCTIE MEDEWERKER GEBIEDSONTWIKKELING OPLEIDING MULO EN PERMANENTE EDUCATIE
N
a vier jaar bedrijfsleven kwam Anske Smit terecht bij Staatsbosbeheer (SBB) in Friesland. ‘Ik kwam opeens overal in het buitengebied. En tot op de dag van vandaag heb ik geen moment overwogen iets anders te doen. Ik ben geen bankman, die de hele dag binnen zit. Nu ik op mijn zestigste terug kijk, zeg ik zonder aarzelen dat ik geboren ben voor het geluk.’ De blaren op zijn tong kletsen, dat kan Anske Smit. Maar ook: goed luisteren en aangrijpingspunten zoeken bij mensen. Als het lukt, zijn dat voor hem kleine overwinningen. Zoals die keer dat hij het respect won van een grote Friese boer. ‘Een grote boer word je niet zomaar. Dan moet je wel een vakman en een persoonlijkheid zijn en een grote bek hebben. Zo’n type boer wil altijd iets anders dan jij. Het was winterweer en we zaten aan de keukentafel. Ik zag: die vent is niet in zijn goede doen. Zonder wat te vragen pakte ik een aspirientje dat ik toevallig bij me had. Die man slikte die pil en binnen het half uur zag ik hem opkikkeren. Zakelijk hadden we nog steeds tegengestelde belangen, tot rechtszaken toe, maar menselijk klikte het.’ En dat, terwijl Smit niet vaak de brenger van goed nieuws is. ‘Bij gebiedsontwikkeling draait het meestal om grond, om landbouw en natuur. Bij die laatste twee
38
Jong en Ambtenaar 2011
zit het conflict soms al ingebakken. Als je moet meedelen: wij zijn voornemens door jouw land een sloot te graven en zo’n boer vind jou een rotzak, schopt ‘ie je van het erf. Dat schiet niet op. Dus zul je er zelf wat persoonlijkheid tegenover moeten stellen.’
Menselijk contact Sinds het moment dat Smit samen met wat handige jongens op een nu antieke, maar toen avant-gardistische Commodore de overlast van ganzen in kaart bracht, ziet hij vooral de voordelen van de moderne technologie. Zowel binnen als buiten zijn werk maakt hij handig gebruik van bloggen, You Tube en Twitter. Maar het echte menselijke contact kan en mag volgens hem niet verdwijnen. ‘Als mijn klanten naar Leeuwarden bellen, draait het er meestal op uit dat ik na verloop van tijd bij ze over de vloer kom. Dan zien ze er een gezicht bij en schudden we elkaar de hand. Dat is toch veel prettiger. ‘Na verloop van tijd ken je een gebied en z’n inwoners als je broekzak, en soms ook de hoogte- en dieptepunten uit hun persoonlijk leven. Zo moet het volgens mij. Een overheid die zich alleen nog laat kennen via callcenters, vervreemdt zich compleet van haar burgers. Uiteindelijk is dat voor de democratie de dood in de pot.’
GEBOREN VOOR HET GELUK Jong en Ambtenaar 2011
39
RIJKSOVERHEID
Vernieuwen en alfa’s aan bèta’s binden. Marlouke Durville heeft haar beroepsleven lang niet anders gedaan. NAAM MARLOUKE DURVILLE LEEFTIJD 44 JAAR WERKGEVER MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN & LANDBOUW EN INNOVATIE FUNCTIE DIRECTEUR NL MILIEU EN LEEFOMGEVING, AGENTSCHAP NL OPLEIDING LUCHT- EN RUIMTEVAARTTECHNIEK
B
ij een vrouw die in Delft lucht- en ruimtevaarttechniek heeft gestudeerd, denk je al gauw aan een piloot of een astronaut. Maar dat heeft Marlouke Durville nooit willen worden. Waarom dan die studie? ‘In de ruimtevaart zijn grenzen te verleggen. Ik was Star Trekfan, to boldly go where no one has gone before. De noodzaak multidisciplinair samen te werken met technici, planners, juristen en financiële specialisten om een satelliet de ruimte in te krijgen sprak me aan.’ Durville werkte bij het Nederlands instituut voor vliegtuigontwikkeling en ruimtevaart (NIVR) als projectleider voor de ontwikkeling van ozonmeetinstrumenten die meegingen op Europese satellieten. ‘Ik wilde ervoor zorgen dat anderen het begrepen. Daarbij helpt een technische achtergrond. Ik ben een bruggenbouwer tussen technici en niet-technici, beleid en uitvoering. Dat bleef de rode draad.’
Verkokering doorbreken In 1998 kwam Durville als senior adviseur bij Economische Zaken voor lucht- en ruimtevaartbeleid. Net na het faillissement van Fokker. Voor haar was het de overstap van een kleine organisatie naar ‘de volle breedte’. ‘Ik twijfelde of ik wel ambtenaar wilde worden. Ik vroeg headhunters of ik daarna nog terug zou kunnen keren in het bedrijfsleven? Geen punt, zeiden ze, overheidsmanagers zijn ook daar gewild.’ Ze zit nog bij de overheid. ‘Omdat ik merkte dat het werken daar maatschappelijk relevant is. Ik kon en kan er veel kanten uit. Ict, nanotechnologie, duurzame technologie, samenwerking met andere departementen. Bedrijven stimuleren tot innovatie. Geld en aanzien motiveren mij niet.’ Drie jaar geleden werd Durville bij Agentschap NL manager Innovatieprojecten: als uitvoerder van de minister bruggenbouwer tussen politiek beleid en concrete 40
Jong en Ambtenaar 2011
projecten van het bedrijfsleven. Sinds juli dit jaar doet ze dat als directeur van de divisie Milieu en Leefomgeving. Er werken 450 mensen, verspreid over het land. ‘Een belangrijk element is de verkokering doorbreken. Zo werk ik nu, op de loonlijst van EZ, grotendeels voor Infrastructuur en Milieu op gebieden als milieuzaken, afvaltransport.’
Vertrouwen ‘Verminderde regeldruk’ is een terugkerend thema in Durville’s werk. Het beeld is dat voor elk verdwijnend regeltje er tien terugkomen. ‘En dat is niet goed. Ik weet dat mensen niet aan zonnepanelen beginnen, omdat het zo’n gedoe is. Via internet creëren we nu de mogelijkheid om het zo simpel mogelijk te houden. Daarin investeren we veel, net als in de vereenvoudiging van regels voor ondernemers, die straks online kunnen volgen hoe het met hun aanvraag staat. Gemeenten helpen daarbij. Zelf vervangen we alle subsidieformulieren van alle departementen door één aanvraagformulier. Daarvoor maken we nu een webapplicatie. ‘Het nieuwe uitvoeren noemen we dat. Hoe sta je je klant te woord, hoe ga je om met de informatie die hij aanlevert. We gaan van vertrouwen uit, maar we zijn geen gekke Henkie, dus houden we steekproeven. We gaan bij nieuwe subsidieaanvragers langs om te voorkomen dat ze fouten maken. Houden ze zich niet aan de afspraken, dan is het wel afgelopen. Daarin zijn we zelfs voorloper in Europa.’ Wat moeten jonge ambtenaren meebrengen voor dit soort werk? ‘Verbanden kunnen leggen tussen ministeries. Een brede belangstelling en kennis in de diepte van het eigen vakgebied. Maatschappelijke gedrevenheid, meer dan alleen geld willen verdienen. En in een dienende rol willen werken, je minister steunen, ook als die van kleur verandert. Dat hoort bij het vak van ambtenaar. Dan is er zóveel mogelijk!’
BRUGGENBOUWER
Jong en Ambtenaar 2011
41
ZELF KOERS UITZETTEN 42
Jong en Ambtenaar 2011
RIJKSOVERHEID
Alleen als je zélf de techniek en de applicaties uitkiest, kun je écht anders werken en je leven beter inrichten, meent Mathijs Perton. NAAM MATHIJS PERTON LEEFTIJD 33 JAAR WERKGEVER DIENST LANDELIJK GEBIED REGIO OOST FUNCTIE MEDEWERKER PLANNING EN CONTROLE OPLEIDING PSYCHOLOGIE EN GEOGRAFIE HOGESCHOOL UTRECHT (NIET AFGEROND)
Z
onder smartphone, laptop en digitale netwerken zou Mathijs Perton het leven niet kunnen leiden dat hij leidt. En dat omvat nogal wat. Medewerker planning en controle bij de Dienst Landelijk Gebied, gemeenteraadslid in Raalte, lid van Ambtenaar 2.0, vader van twee kleine kinderen (2 en 4), student bestuurskunde en bestuurslid D66 Deventer/Raalte/Olst-Wijhe. Maar de techniek beheerst zijn leven niet.'Natuurlijk kan ik in de trein mijn mail niet lezen zonder laptop. De techniek schept de mogelijkheden, maar ik maak de keuzes. Het nieuwe werken draait niet om de techniek, maar om de manier waarop jij je leven inricht. Dat staat los van de systemen en applicaties. Het nieuwe werken is meer een kwestie van hoe je in het leven staat, welke technische middelen je hanteert en hoe. Ik gebruik niet de laatste techniek en ik doe ook niet overal aan mee. Ik kies wat bij mij past.'
en heb altijd in een bestuurlijke omgeving gewerkt. Maar je moet wél die beslissing nemen.' Uiteindelijk draait het nieuwe werken om zélf beslissingen nemen, niet om beslissingen opgelegd krijgen, meent Perton. 'Je kunt iemand niet zomaar een Personal Digital Assistant geven en vervolgens verwachten dat hij anders gaat werken. Een stuk techniek betekent niet dat een ambtenaar automatisch de Nieuwe Tijd instapt. Het heeft met jezelf te maken en met de werkcultuur binnen een organisatie. Bij de Dienst Landelijk Gebied past het. Wij werken aan het landschap van morgen en hebben kennis van het landelijke gebied. Mijn standplaats is Arnhem, maar ik probeer minimaal één keer in de week op het kantoor in Zwolle te zitten. Dat is 20 minuten rijden in plaats van ruim een uur naar Arnhem. Thuis log ik in om zaken te regelen, waardoor ik niet naar kantoor hoef. Die vrijheid heb ik. Zolang ik mijn afspraken nakom en mijn productie haal.'
Vrijheid
Onbenulligheden
Bij Perton past veel, maar als het even niet gaat, dan gebeurt het ook niet. Dat is óók het nieuwe werken. In de gemeenteraad van Raalte bemant hij bijvoorbeeld de enige zetel van D66. Eenmansfracties hebben het vaak razend druk. Perton: 'Als je zo leeft als ik, kun je niet alles tegelijk doen. Ik durf daarom te zeggen dat ik sommige dingen niet doe. Als een onderwerp niet in het verkiezingsprogramma staat en niet politiek of bestuurlijk hoog spel is, dan zal ik daar weinig tijd aan besteden.' Die keuze zou je volgens Perton niet alleen kúnnen maar ook móeten maken. 'In de aanloop naar de raadsverkiezingen heb ik mijn studie bestuurskunde een half jaar stil gezet. Dat is geen ramp, want bestuurskunde is voor mij gemakkelijk. Ik heb de affiniteit
En toch is het niet zo dat Perton lekker vanuit huis of in McDonald's langs de A1 zijn werk wil doen. Technisch geen probleem, maar voor het contact en overleg niet verstandig. 'Het is voor iemand met een staffunctie niet nodig om altijd aanwezig te zijn, maar toch merk ik dat het erg veel voordelen heeft om samen op één plek te zitten. Een deel van het netwerken zit óók in het contact met mensen. Een afspraak kan veel gemakkelijker zijn dan telkens te mailen. Niet alles wat nieuw is, is ook zaligmakend. Twitter is daarvan een mooi voorbeeld. Het is niet altijd even effectief, want het heeft een beperkt bereik en het gaat soms over onbenulligheden. Het is typisch een ding voor dertigers. Of ze magere of halfvolle melk moeten kopen.' Jong en Ambtenaar 2011
43
RIJKSOVERHEID
Thuiswerken valt goed te combineren met haar drukke gezinsleven, maar het liefst wil Gabriela Ferrari straks weer met de voeten in de modder staan. NAAM GABRIELA FERRARI LEEFTIJD 44 JAAR FUNCTIE GEGEVENSANALIST WERKGEVER NIEUWE VOEDSEL- EN WARENAUTORITEIT OPLEIDING BIOLOGIE
Z
aden, planten, knollen, schimmels, insecten, gewasbeschermingsmiddelen, toxiciteit, milieu en gezondheid. Die begrippen bepalen het beroepsleven van de in Paraguay geboren Gabriela Ferrari. Een wereld waarin ze al vanaf haar jeugd verkeert: ‘Mijn vader werkte in de suikerindustrie en wij emigreerden met ons gezin naar een gebied in Brazilië waar veel suiker geproduceerd wordt. Daar woonde ik het grootste deel van mijn leven en ik ben ook tot Braziliaan genaturaliseerd.’ Een Nederlandse geliefde bracht de biologe naar Nederland, waar ze een baan vond bij een in zaadveredeling gespecialiseerde multinational.
Bevlogen In 2006 stapte Ferrari over naar de Plantenziektekundige Dienst, standplaats Wageningen. Voorheen een agentschap van het voormalige ministerie van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit en sinds kort samen met de Algemene Inspectie Dienst (AID) onderdeel van de Nieuwe Voedsel- en Waren Autoriteit, divisie Plant. ‘In Brazilië werkte ik ook voor de overheid. Ik vond het prettig om van het bedrijfsleven weer terug te gaan naar de overheid, meer naar de maatschappelijke dienstverlening. Bij de Plantenziektekundige Dienst voelde ik me meteen op mijn plaats. Daar zitten superserieuze mensen die op een heel bevlogen manier kennis verspreiden en adviezen geven.’ Drie dagen per week werkt ze aan de Gewasbeschermingskennisbank (GBK). ‘Officieel is mijn functieomschrijving gegevensanalist, maar in de praktijk doe ik 44
Jong en Ambtenaar 2011
niet aan analyses. Mijn werk bestaat uit het up to date houden van die databank, door informatie in te voeren over middelen die telers mogen inzetten om plagen en ziekten te voorkomen en te bestrijden. De databank wordt niet alleen geraadpleegd door onze eigen mensen, maar vooral ook door telers en adviesorganisaties die willen weten hoe ze beestje X in plantje Y op een legale manier kunnen aanpakken.’
Preventie Haar huidige functie - met mogelijkheden om parttime en thuis te werken - is goed te combineren met haar drukke gezinsleven. Maar over een poosje denkt Ferrari toe te zijn aan een nieuwe carrièrestap. ‘Dit werk wil ik niet altijd blijven doen. Ik heb er zin in om weer meer de inhoudelijke kant op te gaan. Na de laatste reorganisatie is onze dienst volop in beweging. Na de fusie met de VWA en de AID verwacht ik dat er uitdagende functies vrijkomen en ik mijn plekje weer vind.’ Liefst wil Ferrari op den duur weer met de voeten in de modder staan. ‘Zeker nu je ziet hoe het steeds meer gaat van handhaving naar preventie, ook bij de inspecteurs. Wat ik verder boeiend vind en waar ik nu al mee te maken heb, is het adviseren van telers van zogenoemde kleine toepassingen. Dat is jargon voor planten die niet op grote schaal geteeld worden en die voor producenten van gewasbeschermingsmiddelen minder interessant zijn, zoals kruiden en cichorei. Het inspireert om aan de kant van de telers te staan en samen met hen naar middelen te zoeken die zowel effectief als legaal zijn.’
KLEINE TOEPASSINGEN
Jong en Ambtenaar 2011
45
RIJKSOVERHEID
In het gevangeniswezen draaien ict’ers overuren. Maar belangrijker is dat je een draaideurcrimineel blijvend buiten kunt houden, vindt Ernst Eilering. NAAM ERNST EILERING LEEFTIJD 53 JAAR WERKGEVER MINISTERIE VAN VEILIGHEID EN JUSTITIE FUNCTIE BUSINESS CONSULTANT INNOVATIE OPLEIDING WERKTUIGBOUWKUNDE, BEDRIJFSKUNDE, INFORMATICA
A
46
gressiedetectiesystemen, gezichts- en gedragsherkenningssystemen, videoconferentiesystemen, teleadvocatuur, telebezoek, telereclassering en een teledokter maken allemaal onderdeel uit van het werkterrein van Ernst Eilering. Hij werkt aan ict-oplossingen voor penitentiaire inrichtingen. En hij weet precies waar het om gaat. Eilering heeft in alle denkbare functies gewerkt, van bewaking tot informatica op alle niveaus. Hij ontvangt het bezoek in het laboratorium van het Shared Service Center van de Dienst Justitiële Inrichtingen in Gouda, de innoverende uitvoeringsorganisatie op ict-gebied voor alle gevangenissen, huizen van bewaring en tbs-klinieken. Trots toont hij meteen een proefopstelling van een metalen toiletpot met in de afvoer een detectiesysteem om het plasje van de gedetineerde te onderzoeken op drugs of alcohol.
overleggen met de ‘klant’ of alles naar tevredenheid werkt. Voor de nazorg probeert hij afspraken te maken met de reclassering, het Leger des Heils en de gemeenten. Die moeten weten hoe het er met (bijna-) ex-gedetineerden voorstaat, bijvoorbeeld of ze hulp bij onderdak nodig hebben. Binnen de bajes helpt ict resocialisatieprojecten te verbeteren, onder meer door e-learning. ‘Als je de resocialisatie beter aanpakt, moet je eens kijken wat dat scheelt. Als je door goede opleidingen en vervolgbegeleiding één draaideurcrimineel minder aflevert, verdient de samenleving er al op. Het grootste probleem bij de resocialisatie is gedetineerden zover te krijgen dat ze naar de les komen. We proberen ze nu over te halen met een computer waarop ze kunnen beginnen met spelletjes, wat we steeds verder uitbreiden tot e-learning.’
E-learning
Televergadering
Op zijn allereerste werkdag liep Eilering met een karabijn om z’n nek bij de gevangenis in Vught, 33 jaar geleden. Schoolde zich sindsdien steeds bij in bedrijfskunde en informatica. Zijn werk omschrijft hij als ‘de vertaalslag tussen beide werelden’. Eilering legt uit waarom er cellen leegstaan en tegelijkertijd nieuwe gevangenissen worden gebouwd: ‘Door de onoverzichtelijkheid heb je in oude gevangenissen veel bewakers nodig. In de nieuwe, steeds grotere gevangenissen, speelt elektronische bewaking een grote rol, tot en met elektronische polsbandjes toe. Die oude gevangenissen vind ik leuker en warmer. Maar ja, het gaat om belastinggeld, zuinig aan dus.’ Als business consultant is Eilering veel de hort op:
Het nieuwe werken heeft voor Eilering een andere inhoud dan voor veel kantoormensen: ‘Je kunt als bewaker lastig thuis werken. Wat wel kan, is een televergadering beleggen in plaats van pro-formazaken te houden die gemiddeld vijf minuten duren. Voor zo’n pro-forma zaak is een gedetineerde met een aantal man bewaking soms een dag lang onderweg. En dan moeten er ook nog advocaten naartoe komen. ‘Door een camera en een scherm in de bajes en in de rechtszaal te zetten, kan het ook elektronisch. Dat gebeurt al. Maar voor zolang er nog gereden wordt voor pro-forma zaken, hebben we een volgsysteem ontwikkeld om te weten waar de wagens met gedetineerden rijden, ook in het kader van de veiligheid. Je moet aan alles denken.’
Jong en Ambtenaar 2011
TUSSEN TWEE WERELDEN Jong en Ambtenaar 2011
47
RIJKSOVERHEID
Wat hebben de Olympische Spelen van 2028 en landbouw met elkaar te maken? Elze Hemke geeft het antwoord. NAAM ELZE HEMKE LEEFTIJD 51 JAAR WERKGEVER MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN & LANDBOUW EN INNOVATIE FUNCTIE BELEIDSCOÖRDINATOR TEAM STRATEGIE, DIRECTIE NATUUR, LANDSCHAP EN PLATTELAND OPLEIDING CULTUURTECHNIEK
E
lze Hemke belandde in 1986 op het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en zit er nog, al heet het nu anders. Voor een dochter van een melkveehouder was LNV natuurlijk meteen een beetje thuiskomen. Haar veelzijdigheid blijkt uit haar aanvankelijke studiekeuzes: medicijnen (uitgeloot) en conservatorium (nu hobby; piano en saxofoon). En een beoogde sportcarrière schoot met een verlamde voet ook al niet op. Uiteindelijk combineerde ze in Wageningen ‘creatief’ en ‘ruimte’ en dat werd cultuurtechniek - kort gezegd het planologisch inrichten van Nederland. In haar werk gaat het om duurzaam verdelen en gebruiken van de ruimte, van recreatie tot landbouw. Ze is nu bezig met een project waarvan je niet direct zou verwachten dat het op het bordje van haar ministerie hoort te liggen: hoe kunnen we de Olympische Spelen van 2028 dichterbij halen voor Nederland?
Etalage Hemke kan zich de verbazing voorstellen. Ze legt uit: het kabinet omarmde vorig jaar het plan van sportfederatie NOC*NSF om Nederland vóór 2016 op Olympisch niveau te brengen. Dat maakt de kansen groter om de Spelen in 2028 naar Nederland te halen. Dat gaat niet alleen over talentontwikkeling en sportvoorzieningen, maar ook over een goede ruimtelijke inrichting: waar komt het Olympisch Dorp, wat is een passende infrastructuur ? Of het zo heet of niet, wat Hemke doet, lijkt een schoolvoorbeeld van Het Nieuwe Werken. Ervaart ze dat zelf ook zo? ‘Eerst vroeg ik me af wat ik ermee moest. Maar ik was nieuwsgierig, dus je meldt je aan.’ Zo zit ze op Yammer, een soort Twitter binnen het ‘bedrijf’. ‘Daar zetten collega’s berichtjes op waarvan je soms denkt 48
Jong en Ambtenaar 2011
hé, daar wil ik meer van weten.’ Al langer zit ze op de site Ambtenaar 2.0, een initiatief vanuit haar eigen ministerie. ‘Ik schreef mijn eerste blog op de site. Zocht mensen, ook buiten het ministerie, die willen bijdragen aan die Olympische droom. Dat strandde aanvankelijk een beetje in schoonheid, maar ik geef niet op. Op mijn verzoek om suggesties voor een Olympische dag waar de plannenmakers elkaar kunnen ontmoeten, is goed gereageerd.’ Hemke zit in een interdepartementale werkgroep die volop bezig is met de voorbereiding. Kon ze daar haar ‘gewone’ werk voor in de steek laten? ‘Dat gaat door. Dit doe ik erbij. Ook als we de Spelen niet krijgen, moet Nederland er iets mee opschieten. Dat we gezonder, prettiger leven. Het is een etalage voor ons beleid.’
Duurzame wereld Leuk, die nieuwe onderlinge verbanden tussen ministeries, maar doet de burger ook mee? ‘Jazeker! We zijn pas het project Burger en groen begonnen, om met ons landschaps- en natuurbeleid meer aan te sluiten bij wat mensen willen.’ Betekenen deze nieuwe verbanden niet dat je 24 uur in dienst bent? Hemke, resoluut: ‘Er zit toch een knop op? Doordat ik snel en efficiënt op de hoogte raak, wín ik er eerder tijd mee.’ Het Nieuwe Werken levert dus nieuwe contacten op. ‘Ja. Er reageren mensen die je niet kent. Je ontdekt dat je dezelfde taal spreekt. Na een oproep mee te doen aan de voorbereiding van de Spelen werd ik meteen teruggevraagd voor de Wereld Gehandicapten Dag. We werken aan een duurzame wereld op basis van wederkerigheid: wat je pakt, moet je teruggeven. Zo werken deze sociale media dus ook: wij doen met hen mee, zij met ons. Er komen dingen naar je toe waar je nooit van had gedroomd.’
DUURZAME WERELD
Jong en Ambtenaar 2011
49
DE MOLEN DRAAIT
50
Jong en Ambtenaar 2011
RIJKSOVERHEID
Door toe te treden tot de werkgroep Nieuwe Huisvesting van het RIVM gingen er nieuwe werelden open voor Claes Wassenaar. Nu zijn medewerkers nog mee zien te krijgen. NAAM CLAES WASSENAAR LEEFTIJD 50 JAAR WERKGEVER RIJKSINSTITUUT VOOR VOLKSGEZONDHEID EN MILIEU (RIVM) FUNCTIE AFDELINGSHOOFD BIOLOGISCHE GENEESMIDDELEN CONTROLE OPLEIDING GENEESKUNDE
‘I
n dienst van mens en milieu’, vat Claes Wassenaar het credo samen van het RIVM, kenniscentrum op het gebied van volksgezondheid, voeding en milieu. En daar staat hij voor. Hoofdtaak: in opdracht van de overheid keuren van geneesmiddelen en van vaccins, zoals tegen kinkhoest en baarmoederhalskanker. Als de kwaliteit van zo’n partij in orde is, krijgt de fabrikant een voor heel Europa geldend verkoopcertificaat. Bij Wassenaar werken vijftien mensen met verschillende expertise: analisten, biologen, apothekers. Zij staan in contact met fabrikanten, onderhouden mondiaal contacten over de geneesmiddelenkwaliteit. Van huis uit is Wassenaar arts. Maar meer dan klinisch werken trok hem ‘de structuur, de wetenschap’.
Flexibeler werken Claes Wassenaar trad ‘uit nieuwsgierigheid’ toe tot de website ‘Ambtenaar 2.0. ‘Vooral omdat ik ook breder actief ben binnen het RIVM. Zo zit ik in de werkgroep Nieuwe Huisvesting. In Bilthoven is het werk verspreid over tal van oudere gebouwen. Daarom overwegen we het hele RIVM te verhuizen naar de Uithof in Utrecht. In dat proces ga je nadenken over flexibeler werken, thuiswerken. In mijn afdeling speelt dat minder: analisten moeten op een lab werken. Maar er zijn nu wel overal van die labjes hier. Nieuw werken betekent dus bij ons: kun je één groot lab maken?’ Probeert Wassenaar een mentaliteitsverandering op gang te brengen? ‘De molen draait. Maar naar het punt
aan de horizon - mogelijk laboratoriumruimte delen - moet ik ze echt meenemen. Het is ook een cultuurverandering.’ ‘Als het bij ons over nieuw werken gaat, betreft het meer de lab- en kantooromgeving dan de hiërarchie. Zo zullen straks, in een kantoortuin of wat ook, de vaste werkplekken wel gaan verdwijnen. Dat gebeurt nu nog nauwelijks. Want er duikt steeds wel een probleempje op: met flexwerkers heb je wel minder behoefte aan stoelen, maar op vergaderdagen heb je ze wél weer nodig. Flexibel en thuiswerken stelt daarbij hoge eisen aan ict.’
Anders communiceren Speelt bij het RIVM niet ook de behoefte aan snellere, opener contacten met de buitenwereld? ‘De geneesmiddelenfabrikant en wij testen parallel. In tempo komen we hen dus al tegemoet. Elders binnen het RIVM hoor je deze klacht eerder. Bij vaccinatieprogramma’s merk je dat de burger niet zomaar meer de autoriteit van de overheid accepteert. Dat is nieuw. Je moet anders communiceren. Heeft een bètavesting als het RIVM daar geen communicatie-experts voor nodig? ‘Daar moeten álle medewerkers over nadenken. Juist daarvoor heb ik me opgegeven bij Ambtenaar 2.0. Wat kunnen we al met die nieuwe media? Voor mezelf heb ik nog geen directe toepassing helder. Komt wel. Het moet zowel bottomup als top-down werken. Als het wat oplevert, ontstaat er een zwaan-kleef-aan effect.’ Jong en Ambtenaar 2011
51
JONGE AMBTENARENCLUBS
Nieuw werken hoort bij jonge ambtenaren. In samenwerking met Jong Haarlem en netwerken uit de Haarlemse regio organiseerde de landelijke jonge ambtenarenclub Futur daarom een evenement op het strand. Speeddaten en workshops. Helemaal nieuw werken!
NETWERKEN OP HET STRAND
'M
et mooi weer, en hier gaan we natuurlijk van uit, vindt alles lekker in de buitenlucht plaats', prijkt enthousiast op de uitnodiging van het netwerk voor jonge ambtenaren Futur voor de Zomer Futour in de Zandvoortse strandtent Club Nautique. Speeddaten en workshoppen met je voeten in het zand, zonnebril op, ingesmeerd met factor 30. Maar Nederland zou Nederland niet zijn, als uitgerekend op de Futour-dag in een half uur meer regen valt dan in een hele maand. Het land staat blank. Wind en regen zwiepen om de hippe strandtent, terwijl beteuterde Duitse toeristen met hun kroost over de boulevard dolen. Wel veel parkeerruimte op deze augustusdag en dat is een gelukje, want van de 90 jonge aanmelders zijn er toch 81 komen opdagen.
52
Jong en Ambtenaar 2011
'De meeste deelnemers komen uit Noord-Holland, dus een wereldreis hoeven ze niet te maken en bovendien is het thema van de dag, het nieuwe werken, erg hip. Weg van de vaste patronen', zegt Futur-voorzitter Edgar van de Pas (35). En dat willen jonge ambtenaren graag.
Vergaderen in het cafĂŠ Van de Pas: 'Je kiest er bijvoorbeeld voor om 's ochtends thuis te werken. Veelal heb je het kantoor niet nodig om je werk te kunnen doen. Zolang je je afspraken nakomt, is daar toch niets mis mee? ‘Sommige functies lenen zich daar niet voor, maar de meeste wel. Toch zie je dat de overheid achterloopt. Je moet er zijn van 9 tot 5 en een uur later gaat de deur op slot. 'Een bedrijf als Google laat zien dat vrijheid de creativiteit en productiviteit van de werknemers juist
Weg met de vaste patronen
verhoogt. De leiding van overheidsorganisaties wil doorgaans wel veranderen, maar het is vooral het middenkader dat niet zit te wachten op veranderingen. Ze zijn bang om hun greep te verliezen. Wat doet hij, is hij aan het lanterfanten, doet hij niet stiekem de afwas? Misschien doe je dat wel, maar wat is daarop tegen als je de afgesproken targets haalt? ‘In België spreken ambtenaren van verschillende afdelingen in een café af voor een vergadering. Kan hier ook, maar dat zie ik nog niet gebeuren. Dat is even te nieuw.'
Kip en garnalen Een dag als vandaag is nieuw werken in optima forma, vindt Edgar van de Pas. 'Even weg van je eigen werk en andere ambtenaren ontmoeten.' En wat doe je dan om de deelnemende jonge ambtenaren in razend tempo
met elkaar in contact te brengen? Dan organiseer je een speeddate.’ Jeroen Braakman (34), projectmanager stedelijke projecten in Haarlem en mede-organisator van de stranddag: 'Bij 20 tafels stonden flip-overs en op iedere tafel lag een stelling. Typemachine of iPad, bijvoorbeeld. De deelnemers stelden zich aan elkaar voor en het discussiëren kon beginnen. Ze hadden 4 minuten om over een onderwerp te praten. Dus word je gestimuleerd om over het nieuwe werken te praten en heb je gelijk 3 mensen ontmoet. In 6 ronden ontmoet je zomaar 18 mensen. Je staat niet in een hoekje maar je zoekt elkaar op. Een heel actieve manier van netwerken.' Als dat aan het einde van de dag achter de rug is, volgen de borrel en de kip en garnalen van de barbeque. En dat maakt het nieuwe werken pas écht tot een feest. Jong en Ambtenaar 2011
53
JONGE AMBTENARENCLUBS
Jonge ambtenaren over
OUD EN NIEUW WERKEN
WING CHE WONG SMITS (27) BELEIDSADVISEUR ZORG EN WELZIJN, PROVINCIE NOORD-HOLLAND (LINKS OP DE FOTO)
Waarom in een netwerk? 'Ik zit bij Fris, het netwerk van jonge ambtenaren in Noord-Holland. In onze leefwereld gaat alles heel snel. Het kan dat je mensen ontmoet met wie je levenslang contact houdt, maar de meeste contacten zijn snel. Je pikt eruit wat je interessant vindt. Kunnen we wat voor elkaar betekenen? Een netwerk geeft je veel informatie. Misschien sla je dat niet allemaal op, maar het levert altijd meer op dan in je eentje op zoek gaan.' Wat is er mis met het oude werken? 'Ik hou van flexen. Ik word er blij van dat ik met mijn manager kan afspreken wat ik doe, maar dat hij niet bepaalt hoe ik het doe. Uiteindelijk moet ik mij natuurlijk verantwoorden, maar hoe ik het heb klaargespeeld, maakt niet uit. Ik bepaal zelf wel hoe ik de zaken aanpak.'
De jonge ambtenaar houdt van .... 'Creatief denken en flexibel omgaan met de spelregels.'
54
Jong en Ambtenaar 2011
GÜNAY YILMAZ (29) ONDERZOEKER WET BIBOB, KABINET VAN DE COMMISSARIS VAN DE KONINGIN, PROVINCIE NOORD-HOLLAND.
Waarom in een netwerk? 'Je móet niet netwerken, het is leuk om te netwerken. Je borrelt gezellig en kletst wat en ontmoet ook nog eens mensen met wie je een interessant gesprek kunt voeren. Dat je denkt: ik heb iets geleerd! Wat kan ik daarmee doen. Als het goed is, levert een netwerk jou iets op en doe jij iets met mensen. Als je alleen maar achter je computertje zit en in de virtuele wereld leeft, dan mis je die prikkels.'
Wat is er mis met het oude werken? 'Het is goed dat je wordt gestuurd op te bereiken resultaten en dat je de invulling zelf bepaalt, maar ik hou wel erg van mijn plekje. En dat wil ik ook niet delen. Dat hoeft bij ons niet. Geen bureau met een foto, maar wel een vaste stek.'
De jonge ambtenaar houdt van .... 'iPhone. Borrelen, lekker eten, maar ook van goede en praktische oplossingen verzinnen.'
SUSANNE BRAAM (33)
JORRIT TEN BÖHMER (27)
MICHAEL KALDENHOVEN (32)
BELEIDSMEDEWERKER PERSONEEL
BOUWTECHNISCH MEDEWERKER
PROJECTMANAGER CIVIELE BOUW-
EN ORGANISATIE-ONTWIKKELING,
AFDELING VERGUNNINGEN, GE-
KUNDIGE PROJECTEN, GEMEENTE
GEMEENTE ZAANSTAD
MEENTE EDE
HAARLEM
Waarom in een netwerk? 'Met meer weet je meer. Ik wil ook weten hoe iemand is. Vandaag heb ik weer contacten gelegd. Tegenwoordig begint contact in een netwerk met virtueel contact. Ik heb een workshop gegeven over het menselijke contact in een tijd van virtuele vriendschappen. Je hebt wel verbinding, maar ook een binding? Iemand vroeg zich af of zo'n workshop bij haar ook niet zou kunnen. Zo werkt het dus.’
Waarom in een netwerk? 'Je verbreedt je kennis door andere mensen te ontmoeten. Je kunt niet alles zelf, je hebt anderen nodig. In Ede hebben we een organisatie van jonge ambtenaren. Binnen dat netwerk praten we over binden en boeien. Hoe kan de gemeente ons blijven boeien en hoe bindt de gemeente ons. Veel jongeren beginnen bij de overheid, maar gaan door naar het bedrijfsleven. Dat was mijn ambitie ook, maar ik heb nu gezien dat je je kunt ontwikkelen binnen de overheid.'
Waarom in een netwerk? 'Je
Wat is er mis met het oude werken? 'Is er iets mis? Nieuw werken is prachtig, hoor. Je hebt LinkedIn, Facebook. Ik ken mijn eigen vrienden niet eens. Echt contact dreigt het slachtoffer te worden van het nieuwe werken. Ik vind het wel prettig om van 9 tot 5 te werken. Nou ja, het is natuurlijk onzinnig om 36 uur op kantoor te gaan zitten als je een contract voor 36 uur hebt. Waar het om gaat is wat je produceert. Maar zo is het nog niet ingericht.'
De jonge ambtenaar houdt van .... 'Afwisseling en dynamiek.'
Wat is er mis met het oude werken? 'Het kan efficiënter. De overheid moet meegroeien met de maatschappij, maar loopt altijd achter de feiten aan. Daarom moet je buiten de eigen organisatie kijken. Ik krijg die ruimte, maar daar moet je wel zelf het initiatief toe nemen. Ede gaat veranderen en tegen die tijd hoop ik mijn eigen planning te kunnen maken en zoveel mogelijk onafhankelijk te zijn.'
De jonge ambtenaar houdt van .... 'Eigen invulling en eigen verant-
kunt gemakkelijk kennis van anderen gebruiken om je weg binnen een organisatie te vinden. We lopen allemaal met vragen rond waarop we een antwoord willen hebben. Daar kom je in een groot netwerk snel aan. Je bent allemaal jong en je bouwt allemaal aan je carrière. Dan is het nuttig om met anderen te praten.'
Wat is er mis met het oude werken? 'Voor mij is het oude werken ook het nieuwe werken. Als projectmanager word je beoordeeld op de resultaten van jouw project. In de manier waarop en wanneer je dat doet, zit veel vrijheid. Ik werk niet alleen van 9 tot 5. Ik ga naar bewonersavonden, overleg met externen. Ik vind wel dat je hoog moet inzetten als je het nieuwe werken ambieert. Dus de nieuwste technologieën voor de medewerkers. Het beste bevordert de efficiency.'
De jonge ambtenaar houdt van .... 'Zijn werk, maar ook van de sociale contacten. Werk moet fun zijn.'
woordelijkheid.'
'Ik vind dat je hoog moet inzetten als je het nieuwe werken ambieert' Jong en Ambtenaar 2011
55
JONGE AMBTENAREN CLUBS PROVINCIES
NAAM CLUB
CONTACTPERSOON
TELEFOON
Drenthe
AanZ
Tanja Sextro
0592 365 856
Flevoland
Jonge Ambtenaren Flevoland (JAF)
Ingrid Henzen
0320 265 676
Friesland
Jonge Ambtenaren (JA)
Geke Walsma
Gelderland
Jong Gelderland
Annika van Dijk
026 359 9701
Groningen
Jongerenplatform
Peter Smale
050 316 4793
Limburg
LINK
Martijn Rumpen
043 389 8905
Noord-Brabant
JongerenNetwerk
Mijntje Notermans
073 681 2896
Noord-Holland
Fris
Antje van Amsterdam
023 514 3143
Overijssel
Jonge ambtenaren provincie Overijssel
Jelte van den Broek
038 499 9057
Utrecht
JongstLeden
Judith Regterschot
038 499 8538
Derk van Wingerden
030 258 2477
per 01-01-2011 Pim Beerling
030 258 2003
Zeeland
JatZee
Annebeth Korteweg
0118 631 110
Zuid-Holland
ProZHA!
Harold Lesschen (vz)
070 441 8217
GEMEENTEN
NAAM CLUB
CONTACTPERSOON
TELEFOON
Almere
Jong Almere
Jetske Krol
036 539 9459
Alphen aan den Rijn
De Nieuwe Ambtenaar (DNA)
Esther Overbeek
0172 465 751
Amersfoort
Jong Amersfoort
Moniek Steenvoorde
033 469 4604
Amsterdam
Jonge Ambtenaren Netwerk (JAN)
Marit Hooijboer
020 523 4542
Apeldoorn
JAN
Saskia van Klaarbergen
14055
Arnhem
First Class
Michiel Somers
026 377 4206
Breda
Jong Breda
Bas van den Bosch
076 529 3458
Dordrecht - Drechtsteden
Jonge ambtenarennetwerk Dordrecht -
Marleen Geerts
078 639 6134
Drechtsteden De Ronde Venen
Bewegingskracht
Marc Boes
Ede
De poema’s
Saskia Heins
Eindhoven
Young Dogs Eindhoven (YDE)
Annelies Lammers
Enschede
Jong Enschede
Anja Schievink
053 481 8181
Haaksbergen
JAH!
Rémon Workel
06 2151 7444
Haarlem
Jong Haarlem
Jeroen Braakman
Haarlemmermeer
Jonge Ambtenaren h’Meer (JAM)
Tine Castelijns (vz)
Heerlen
Challenge Heerlen
Elsbeth Raedts
045 560 4459
Helmond
Helmond Young Professionals (HYP)
Renske Proost
0492 587 781
Leiden
Jong Leiden
0318 680 374
023 567 6123
Nieuwegein
Frisbee
Cecile Custers
Nijmegen
AMBiTieus
Mw. D. Senkal
024 329 2100
Dhr. G. Groensmit
024 329 2100
Ferdi Jansen
010 489 7639
Maarten Molenbeek
010 267 3812 06 4673 3836
Rotterdam
Jong’R
‘s-Gravenhage
Jong Den Haag
Dominique Gijselaers
‘s-Hertogenbosch
Jong Bosch
Jennifer Artz
073 615 9616
Neeltje Wijtvliet
073 615 9398
Niek van Nistelrooij
0412 629 509
Oss
Joss
Renske van Grinsven Tilburg
Jonge ambtenarennetwerk Tilburg (JAM)
Cessna Kleinmoedig-Veeris (secr.)
013 542 8066
Utrecht
JAU!
Mark Kauw
030 286 0231
56
Jong en Ambtenaar 2011
JONGE AMBTENARENCLUBS
PROVINCIES
WEBSITE
Drenthe
aanz@drenthe.nl
www.provincie.drenthe.nl
Flevoland
Ingrid.Henzen@flevoland.nl
Friesland
g.walsma@fryslan.nl
Gelderland
jong.gelderland@prv.gelderland.nl
Groningen
jongerenplatform@provinciegroningen.nl
Limburg
mf.rumpen@prvlimburg.nl
Noord-Brabant
jongerennetwerk@brabant.nl
Noord-Holland
fris@noord-holland.nl
Overijssel
j.vd.broek@overijssel.nl
Utrecht
derk.van.wingerden@provincie-utrecht.nl
j.regterschot@overijssel.nl pim.beerling@provincie-utrecht.nl Zeeland
ae.korteweg@zeeland.nl
Zuid-Holland
h.lesschen@pzh.nl of prozha@pzh.nl
GEMEENTEN
Almere
jongalmere@almere.nl
Alphen aan den Rijn
dna@alphenaandenrijn.nl
Amersfoort
m.Steenvoorde@amersfoort.nl
Amsterdam
marit.hooijboer@portofamsterdam.nl
Apeldoorn
jan@apeldoorn.nl
WEBSITE
Arnhem
michiel.somers@arnhem.nl
Breda
b.van.den.bosch@breda.nl
Dordrecht - Drechtsteden
mj.geerts@dordrecht.nl
De Ronde Venen
bewegingskracht@derondevenen.nl
Ede
saskia.heins@ede.nl
Eindhoven
YDE@eindhoven.nl
Enschede
a.schievink@enschede.nl
Haaksbergen
rjba.workel@haaksbergen.nl
www.jongeambtenaren.hyves.nl
Haarlem
jonghaarlem@haarlem.nl
www.jonghaarlem.nl
Haarlemmermeer
tine.castelijns@haarlemmermeer.nl
Heerlen
e.raedts@heerlen.nl
Helmond
hyp@helmond.nl
Leiden
jong@leiden.nl
Nieuwegein
frisbee @nieuwegein.nl
Nijmegen
www.eindhoven.nl/yde
jongerennetwerk@nijmegen.nl jongerennetwerk@nijmegen.nl
Rotterdam
jongr@bsd.rotterdam.nl jongr@bsd.rotterdam.nl
‘s-Gravenhage
dominique.gijselaers@denhaag.nl
‘s-Hertogenbosch
jongbosch@s-hertogenbosch.nl jongbosch@s-hertogenbosch.nl
Oss
n.van.nistelrooij@oss.nl r.van.grinsven@oss.nl
Tilburg
jam@tilburg.nl
Utrecht
jau@utrecht.nl
http://joss-netwerk.ning.com
Jong en Ambtenaar 2011
57
JONGE AMBTENAREN CLUBS GEMEENTEN
NAAM CLUB
CONTACTPERSOON
TELEFOON
Zaanstad
Zaans Groen
Ronald Brouwer
06 1586 5760
Zoetermeer
Sweet
Marcel van Leeuwen
06 3100 6866
Zwolle
Jong Zwolle
Michiel Scheper
038 498 2193
Marieke Sch端tter
038 498 2789
Inge Groen
038 498 5105
MINISTERIES 1)
NAAM CLUB
CONTACTPERSOON
TELEFOON
Binnenlandse Zaken
Booming BZK
Verzana Mokiem (secr.)
070 426 6796
Buitenlandse Zaken
VerYBZ
Vincent Storimans
Economische Zaken
JongEZ
Peter Veenhoven
Justitie
Jong Justitie
Tessa Cops
LNV
Jong LNV
Mirjam Wellenberg
070 378 5483
OCW
Jong OCW
Maaike Segers (vz)
070 412 2442
SZW
Vereniging Jong SZW
Oeke van Brakel
Verkeer en Waterstaat
Vereniging Jong VenW
Suzanne Borneman (vz.)
06 1326 5397
Erik Jansen (secr.)
088 797 1430 070 340 7552
VWS
Jong VWS
Dimitri Schakelaar
VROM
De Jonge Vossen
Bouke Bussemaker
LANDELIJK
NAAM CLUB
CONTACTPERSOON
TELEFOON
Futur
Aik van Eemeren
06 1427 8571
Edgar van de Pas
06 2501 5940
Piazza Jong Rijk
Sjeanne Kamphorst
070 351 9517
REGIONAAL
NAAM CLUB
CONTACTPERSOON
TELEFOON
Noord-Brabant
Be Young (BY)
Noord-Nederland
Jann
Siebren van de Berg
0512 581 271
Stadsregio Arnhem-Nijmegen
Jonas
Marloes Meynen
OVERIG
NAAM CLUB
CONTACTPERSOON
Alle ambtenaren
Iambtenaar
Maarten ter Horst
Alle ambtenaren
Jonge ambtenarendag
Nanette Kistemaker
Belastingdienst
Belastingdienst Jong
Saskia Eijkemans
Beleidsadviseurs Kamer
Jong Talent
Bob van Dijk
Hoge colleges van staat
YoHoCo
Etienne Buijs
Hoogheemraadschap De Stichtse
FRIS
Jannes van Hove
TELEFOON
0475 351 563
van Koophandel 06 2709 0415
Rijnlanden Inspectiediensten
Adviesraad Junior
Mayke Beek
Politie Rotterdam-Rijnmond
Jong Blauw
Marjon van Gelderen
010 274 7969
Rijkswaterstaat
Jong Noordzee
Anne-Marie Svoboda
070 336 6736
Utrechtse Heuvelrug
Januh
Paul Minken
0343 565 878
Waterschap Delfland
Jong Delfland
Aylin Ertan
015 270 1876
58
Jong en Ambtenaar 2011
JONGE AMBTENARENCLUBS
GEMEENTEN
Zaanstad
r.brouwer@zaanstad.nl of zaans_groen@zaanstad.nl
Zoetermeer
M.van.Leeuwen@zoetermeer.nl
Zwolle
m.scheper@zwolle.nl
WEBSITE www.sweetzoetermeer.ning.com
m.schutter@zwolle.nl i.groen@zwolle.nl
MINISTERIES
Binnenlandse Zaken
boomingbzk@minbzk.nl
WEBSITE
Buitenlandse Zaken
verybz@minbuza.nl
Economische Zaken
jongez@minez.nl
Justitie
jongjustitie@minjus.nl
LNV
jonglnv@minlnv.nl
OCW
jongocw@minocw.nl
SZW
jongszw@minszw.nl
www.jongszw.nl
Verkeer en Waterstaat
jongvenw@minvenw.nl
www.jongvenw.nl
VWS
jongvws@minvws.nl
VROM
dejongevossen@minvrom.nl
LANDELIJK
www.jongez.nl www.jonglnv.hyves.nl
WEBSITE
info@futur.nl info@futur.nl secretaris@piazza.tv
REGIONAAL
WEBSITE
Noord-Brabant
info@netwerkby.nl
www.netwerkby.nl
Noord-Nederland
s.van.der.berg@smallingerland.nl
www.jannnetwerk.nl
Stadsregio Arnhem-Nijmegen
m.meynen@lingewaard.nl
OVERIG
Alle ambtenaren
info@iambtenaar.eu
Alle ambtenaren
info@jongeambtenarendag.nl
Belastingdienst
jong@belastingdienst.nl
Beleidsadviseurs Kamer
bdijk@brabant.kvk.nl
WEBSITE www.jongeambtenarendag.nl
van Koophandel Hoge colleges van staat
bestuur.yohoco@gmail.com
Hoogheemraadschap De Stichtse
hove.j@hdsr.nl
www.hdsr.nl
Rijnlanden Inspectiediensten
mayke.beek@minbzk.nl
Politie Rotterdam-Rijnmond
D00jongblauw@rijnmond.politie.nl
Rijkswaterstaat
annemarie.svoboda@rws.nl
Utrechtse Heuvelrug
paul.minken@heuvelrug.nl
Waterschap Delfland
jongdelfland@hhdelfland.nl
www.gemeenteutrechtseheuvelrug.nl
1) De nieuwe benaming van sommige ministeries had bij het ter perse gaan van dit jaarboek nog geen gevolgen voor de naamgeving van de clubs en hun bereikbaarheid.
Jong en Ambtenaar 2011
59
ARBEIDSVOORWAARDEN
ARBEIDSVOORWAARDEN Gemeenten Werken bij een gemeente betekent een redelijk belegde boterham. Vooral de starters zijn hier financieel beter uit dan elders in de publieke sector. Daar staat tegenover dat de eindejaarsuitkering een beetje karig is in vergelijking met andere overheidswerkgevers. Om het goed te maken zijn gemeenten begonnen om uitmuntende ambtenaren extra te belonen. Nog niet overal is dit ingevoerd, maar het begin is er. Incidentele resultaatafhankelijke bonussen kunnen oplopen tot 10 procent van het salaris. Gemeenten hebben veel werk gemaakt van het combineren van werk en privĂŠ. Er zijn wel tien soorten verlof. Bovendien zijn de mogelijkheden om flexibele werktijden in te bouwen beter dan waar ook. Zo is het gemeenteambtenaren toegestaan om werkweken van vijftig uur te maken. In andere weken kunnen de ambtenaren dit weer compenseren door minder uren te werken. Daar komen nog eens allerhande secundaire arbeidsvoorwaarden bij. Meer dan de helft van de pensioenkosten worden gedragen door de werkgever. Er zijn riante verhuisvergoedingen. De werkgever compenseert bovendien dubbele woonlasten, zodat een ambtenaar die wil verhuizen niet in de problemen komt als het oude huis niet meteen verkocht kan worden.
Gemeenten
Werkweek: 36 uur, met de mogelijkheid van verlenging tot 40 uur. In piektijden zijn werkweken mogelijk van 50 uur, tot een maximum van 11 uur per dag. De totale werktijd op jaarbasis blijft gelijk. Startsalarissen per schaal (bruto per maand) 10
10A
11
11A
12
13
14
15
16
17
18
2010
2534
2799
3046
3359
3670
4103
4361
4694
5029
5571
6180
2011
2547
2812
3061
3375
3689
4123
4383
4718
5054
5599
6211
In diverse gemeenten is het bij wijze van proef mogelijk om in een aantal functies incidenteel tot 10% van het salaris bij te verdienen. Eindejaarsuitkering 2010: 5,5%, eindejaarsuitkering 2011: 6% Iedere gemeente heeft een eigen thuiswerkregeling Vakantie: 158,4 uur per jaar Extra vakantie (overwerk of arbeid buiten reguliere werktijden): 14,4 uur Medewerkers mogen vakantiedagen verkopen aan de werkgever. Bij uitdiensttreding kan de medewerker het tegoed aan vakantiedagen uitbetaald krijgen. Vakantie die niet kon worden opgenomen wegens ziekte, kan naar het volgende jaar worden doorgeschoven. Vakantietoeslag: 8% Eindejaarsuitkering: 5%
60
Jong en Ambtenaar 2011
Tegemoetkoming ziektekosten: 168 euro Overwerkvergoeding: 25 tot 100% Tien soorten verlof 1. Onbetaald verlof: Minimaal een maand per jaar, maximaal achttien maanden per vijf jaar. 2. Zwangerschapsverlof: van 16 tot 22 weken 3. Adoptie- of pleegouderverlof: 100% betaald, maximaal vier weken per jaar 4. Kortdurend zorgverlof: 50% doorbetaling, maximaal 72 uur per jaar 5. Langdurig zorgverlof: 50% doorbetaling, maximaal twaalf weken per jaar 6. Buitengewoon verlof voor familieomstandigheden 7. Vakbondsverlof: maximaal 244,8 uur per jaar (316,8 uur per jaar voor hogere kaderleden) 8. Verlof en non-activiteit in verband met een politieke functie: inhouding salaris naar rato van het aantal actieve uren in de politiek en afhankelijk van de grootte van de gemeente 9. Verlof voor bestuurlijk werk (raad, staten of B&W): 7 tot 30 uur per week 10. Verlof op maat: als andere verlofregelingen niet volstaan, is er de mogelijkheid van een aangepaste verlofvariant Levensloopregeling: 12% van het salaris plus een bijlage van de werkgever Opleidingskosten: 100%, mits voortvloeiend uit het persoonlijk ontwikkelingsplan Verhuiskosten: maximaal 5.581 euro Tegemoetkoming dubbele woonlasten bij verhuizen: maximaal 272 euro per maand Tegemoetkoming pensioenkosten: 60 tot 90 procent
Jong en Ambtenaar 2011
61
Provincies Provincies hebben een financiĂŤle inhaalslag gemaakt. Tot vorig jaar konden hun salarissen niet concurreren met die van het rijk en de gemeenten. Tegenwoordig zijn ze vergelijkbaar met die van gemeenten. In de schalen 10 tot en met 12 zijn de provincies ook nog betere betalers dan de rijksoverheid. Daar komt nog een eindejaarstoeslag bovenop van 8,3 procent. Volgend jaar wordt alles nog een stukje mooier, want dan voert de werkgever een loonsverhoging door van 0,7 procent. De provincies zijn begonnen om werk en privĂŠ van medewerkers beter op elkaar af te stemmen. Zo mag het personeel de lengte van de werkweek variĂŤren, in overleg met de leidinggevende. Zo kunnen werknemers tijdelijk kortere werkweken maken, die zij compenseren met langere werkweken. Er is een loopbaanregeling die werknemers in staat stelt om te sparen voor verlof op eigen kosten. Verder krijgen alle medewerkers een stevige impuls om zichzelf te verbeteren. Er ligt voor iedereen een jaarlijks scholingsbudget klaar van 1.500 euro.
Provincies
Werkweek: 36 uur Startsalarissen per schaal (bruto per maand): 10
11
12
13
14
15
16
17
18
2010
2536
2965
3379
3670
4157
4573
5031
5552
6086
2011
2554
2986
3403
3696
4186
4605
5066
5591
6159
Eventuele arbeidsmarkt- en bindingstoeslag Vakantie: 180 uur per jaar Vakantietoeslag: 8% Eindejaarsuitkering: 8,3% Zwangerschapsverlof: zestien weken Buitengewoon verlof: 1 dag
62
Jong en Ambtenaar 2011
Vakbondsverlof: 216 tot 288 uur Onbetaald ouderschapsverlof: 1 tot 6 maanden Werkgeversbijdrage levensloopregeling: 1,75% Overwerkvergoeding: 25 - 100%
ARBEIDSVOORWAARDEN
Rijk
THOMAS SCHLIJPER/HH
Een baan bij de rijksoverheid geeft de beste financiĂŤle perspectieven binnen de publieke sector. In de lagere schalen zijn de salarissen bescheiden, vergeleken met gemeenten en provincies. Maar vanaf schaal 15 is de inhaalslag gerealiseerd. Daar staat tegenover dat de secundaire arbeidsvoorwaarden bescheidener zijn. Minder verlofregelingen en ook minder mogelijkheden om werk en privĂŠ te combineren. Andere werkgevers in de publieke sector hebben daar de laatste jaren juist zwaar op ingezet. Flexibel werken is nog nauwelijks mogelijk bij de rijksoverheid. In de cao is alleen voorzien in extra uren werken, maar niet in minder en ook niet in variabele werkweken. Overwerkvergoedingen kent het rijk alleen nog in schaal 10 en lager, daarboven wordt overwerk niet apart vergoed. Daar staat wel weer een riante dertiende maand tegenover van 8,3 procent. Als enige overheidssector van betekenis kent de rijksoverheid een jubileumgratificatie.
Rijk
Werkweek: 36 uur, met de mogelijkheid van verlenging tot 40 uur Startsalarissen per schaal (bruto per maand): 10
11
12
13
14
15
16
17
18
2396
2851
3339
3722
4199
4769
5357
5943
6529
Topmanagers departementen: 9098
Vakantie: 165,5 uur per jaar Vakantietoeslag: 8% Eindejaarsuitkering: 8,3% Overwerkvergoeding: niet voor schaal 11 en hoger Jubileumgratificatie
Vakbondsverlof: 240 tot 320 uur Verhuisverlof: twee dagen Bijzonder verlof: twee dagen Zwangerschapsverlof: zestien weken Ouderschapsverlof: maximaal een half jaar, 75% loondoorbetaling Kort zorgverlof Lang zorgverlof
Jong en Ambtenaar 2011
63
over
Het Nieuwe Werken congres
CONGRES
WINST VOOR MENS EN ORGANISATIE Shift
Ctrl
Home
Wegens succes herhaald!
Het Nieuwe Werken is meer dan hot! Steeds meer organisaties passen het toe of oriënteren zich op de mogelijkheden, omdat zij zien dat Het Nieuwe Werken zowel voor de medewerkers als voor de organisatie tal van voordelen biedt. Diverse sprekers uit wetenschap, onderwijs, bedrijfsleven en overheid delen hun ervaringen en geven hun visie op het actuele thema tijdens het congres ‘Over Het Nieuwe Werken: winst voor mens en organisatie’.
INFORMATIE EN AANMELDEN DATUM: 17 februari 2011 LOCATIE: Congres- en Vergadercentrum NBC, Nieuwegein PRIJS: €399,- p.p. bij deelname van 1 persoon van één organisatie €349,- p.p. bij deelname van 2 personen van één organisatie €299,- p.p. bij deelname van 3 personen of meer van één organisatie VOORWAARDE: Om te profiteren van de korting, moeten de deelnemers zich in 1 keer aanmelden. INFORMATIE: www.overhetnieuwewerken.nl/congres g
Meer informatie en inschrijven? Kijk op www.overhetnieuwewerken.nl/congres
Meld u voor eind december aan en ontvang gratis het boek “Twitteren op je werk”” van Huib Koeleman!
www.overhetnieuwewerken.nl/congres
COLOFON Jong en ambtenaar is een uitgave van Kluwer, onderdeel van Wolters Kluwer Hoofdredactie Erik van Zwam Samenstelling en eindredactie Barry van Heijningen Redactie Martijn Delaere Yvonne Jansen Maurits Schmidt Nanette Vaessen Henk Vlaming Vormgeving Astrid Janssen
Verspreiding Jong en ambtenaar wordt verspreid via hogescholen en universiteiten, uitgereikt op beurzen en congressen en verstuurd naar de abonnees van Binnenlands Bestuur die student zijn en jonger zijn dan 35 jaar. Deze uitgave is gratis verkrijgbaar voor laatstejaarsstudenten aan hogescholen en universiteiten. Bestellen Bel 0570 673555 of bestel via de website www.kluwer.nl Voor adverteerders: 0172 466603 of advertenties-bb@kluwer.nl
Fotografie Arnold van West Projectcoรถrdinatie Josien Beele-Elzerman Marketing en distributie Lindsay Duijm-de Boer Will Bos Sales Ria Blokland Jan-Willem Hulst Marcel van der Meer Sales-ondersteuning Gerda Bruggeman Uitgever Melle Eijckelhoff ISBN 9789013075540
Jong en Ambtenaar 2011
65
JS Consultancy
JONG TALENT
MAAKT HET VERSCHIL Voor de overheid is het meer dan ooit belangrijk om Jong Talent in te laten stromen. Dit geldt zowel voor de centrale als de decentrale overheid. Door bezuinigingen is er vooral veel aandacht voor uitstroom, maar mede dankzij de vergrijzing komt er onherroepelijk weer krapte op de arbeidsmarkt. Dan is het belangrijk dat de overheid op de kaart staat als aantrekkelijke werkgever voor Jong Talent.
J
S Consultancy is al meer dan vijftien jaar actief in het ondersteunen van de overheid op alle niveaus, van gemeenten en waterschappen tot provincies en ministeries. JS Consultancy verbindt overheden en professionals, zodat beide partijen hun toekomst en ambities optimaal kunnen vormgeven. Karin Noordermeer is Productgroepmanager Jong Talent bij JS Consultancy. Noordermeer: “Via Werving & Selectie, Interim, Loopbaancoaching en Jong
nabije toekomst de vergrijzing een grotere rol gaat spelen. Deze ontwikkelingen staan eigenlijk haaks op elkaar. Aan de ene kant heb je uitstroom die nodig is omdat de taakstelling binnen de overheid verandert maar aan de andere kant wil de organisatie ook de nieuwe jonge ambtenaar laten instromen.” Volgens Noordermeer is het belangrijk nu aandacht te schenken aan Jong Talent: “Door de huidige economische
Het is een landelijk opleidingsprogramma waarbij bijvoorbeeld bij gemeenten een groep of zelfs één trainee kan instromen. Talent-programma’s helpen we overheden om specifieke doelstellingen te realiseren. Daarnaast bieden we professionals de kans om hun loopbaan in te richten conform hun eigen wensen en visie. JS Consultancy opereert landelijk met verschillende regionale vestigingen en is al vele jaren marktleider. Dit succes danken we aan onze focus op de overheid, aan de inzet van onze adviseurs en de loyaliteit van onze opdrachtgevers.” ONTWIKKELINGEN Het onderwerp mobiliteit staat hoog op de agenda: “Overheden zoeken de regionale samenwerking op, hierbinnen staat onder andere mobiliteit centraal. Veel overheden zijn bezig met de komende bezuinigingen, terwijl in de
situatie is het nog niet zo voelbaar dat er krapte gaat komen op de arbeidsmarkt. Maar dat gaat zeker gebeuren, in de industrie trekt de arbeidsmarkt al weer aan. Wij denken dat die krapte er binnen anderhalf jaar weer is. Je speelt op beide ontwikkelingen in door het laten instromen van Jong Talent.” MAATWERK “Onze ervaren adviseurs kennen de publieke sector als geen ander en zijn goed op de hoogte van de trends en ontwikkelingen in deze sector. JS Consultancy heeft ruime kennis en ervaring in het adviseren, ondersteunen en uitvoeren van traineeprogramma’s. We zijn een creatieve en inspirerende gesprekspartner die meedenkt in oplos-
singen die passend zijn voor de organisatie. Wij leveren maatwerk. Wij zijn met meer dan vijftien jaar ervaring daarbij de gesprekspartner voor de overheid op het onderwerp Jong Talent. Ook spelen we in op ontwikkelingen door het organiseren van expertisebijeenkomsten met als thema ‘Vergroening van de Vergrijzing’. Met een select gezelschap uit verschillende overheidsorganisaties bespreken we actuele vraagstukken en mogelijkheden met Jong Talent.” TRAINEEPROGRAMMA JS Consultancy heeft onder meer een eigen traineeprogramma. “Wij leveren daarin maatwerk, geen standaard programma maar ingericht op de wensen en behoeften van een organisatie. Het is een landelijk opleidingsprogramma waarbij bijvoorbeeld bij gemeenten een groep of zelfs één trainee kan instromen. ”De trainees wisselen ervaringen en ideeën uit en bouwen daarbij aan hun netwerk. Naast gemeenten doen onder andere ook waterschappen en provincies mee aan het traineeprogramma. Trainees krijgen hierdoor inzicht in de werking van verschillende organisaties. “We starten meerdere malen per jaar met het tweejarige trainee-opleidingsprogramma dat algemene en specifieke modules bevat. Thema’s die onder andere aan bod komen zijn de werking van overheidsorganisaties, persoonlijke effectiviteit en organisatiesensitiviteit. In januari 2011 start er alweer een nieuwe groep trainees aan ons opleidingsprogramma. Ook starten we binnenkort met een traineeprogramma voor klantmanager.”
JONG TALENT De inhoud van het traineeprogramma is erg aantrekkelijk. “Je bent bezig met onderwerpen die er toe doen. Je krijgt verantwoordelijkheid en het is een uitdaging om beleid te ontwikkelen en bij projecten te ondersteunen. Ook op het gebied van samenwerking, ik denk dat de jonge doelgroep goed in staat is om deze samenwerking op te zoeken en over grenzen heen te kijken.” Dit past goed bij de interesses van de jong hoogopgeleiden. Ze zijn geïnteresseerd in maatschappelijke vraagstukken en vinden het boeiend om inhoudelijk bezig te zijn. Ze worden graag uitgedaagd en staan open voor veranderingen en vernieuwing. JS Consultancy is als marktleider goed bekend bij de doelgroep. “Pas afgestudeerde HBO’ers en WO’ers die een baan bij de overheid ambiëren weten ons dan ook goed te vinden.” BINDEN EN BOEIEN JS Consultancy denkt mee met de overheid. “Iedere organisatie heeft andere behoeften of vraagstukken. Een algemeen traineeprogramma is bijvoorbeeld niet de oplossing voor een gemeente die zit met een vraag over de invulling van een specifieke functie. Als een medewerker met pensioen gaat is vooral kennisborging belangrijk. De doelgroep wil blijven leren, je moet ze blijven uitdagen. Binden en boeien is daarom erg belangrijk. De recessie heeft ons bij uitstek de kans gegeven te laten zien hoe boeiend de overheid is. Ook voor mensen die aanvankelijk alleen naar de profit-sector keken. Maar wanneer de arbeidsmarkt weer aantrekt, gaat de profit-sector op zoek naar dezelfde mensen als de overheid. Daarom is het erg belangrijk dat de overheid een aantrekkelijke werkgever blijft.”
t
Karin Noordermeer, Productgroepmanager Jong Talent bij JS Consultancy
Overzicht
68
Jong en Ambtenaar 2011
presentaties 69
Hoogheemraadschap van Delfland
70
Gemeente Alphen aan den Rijn
72
Gemeente Den Haag
73
Provincie Drenthe
74
Gemeente Ede
75
Waterschap Groot Salland
76
Regio West Brabant
78
Provincie Noord Holland
79
Hoogheemraadschap van Rijnland
80
Sociale Verzekeringsbank
82
Gemeente Zeist
Hoogheemraadschap van
Delfland wild van water
Waar ga je werken? Fraaie stranden en duinen, wereldsteden als Den Haag en Rotterdam, futuristische nieuwbouwwijken, historische dorpskernen, meer dan zestig polders en heel veel glastuinbouw: werk je voor Delfland, dan heeft je werk direct effect op de inwoners, bedrijven en de natuur van onze regio. Waar kun je op rekenen? Delfland beheert het water in een van de meest dichtbebouwde, laaggelegen en dynamische delen van de Randstad. Hier vind je uitdagend, inhoudelijk en vooral zinvol werk. Ongeacht je functie werk je aan het maatschappelijke belang ĂŠn aan voldoende schoon water, stevige dijken en gezuiverd afvalwater.
Walter Vincent, beleidsmedewerker Wateradvies “Werken bij een waterschap is creatief omgaan met de beperkte ruimte in Nederland voor water. Zeker in dit gebied. Als beleidsmedewerker Wateradvies bedenk ik daar oplossingen voor. Dat is echt een uitdaging! Ik moet dan wel op de hoogte blijven van de nieuwste ontwikkelingen rond water en ruimtelijke ordening. Een goed kennisniveau en deelname aan kennisnetwerken en symposia worden door Delfland dan ook enorm gestimuleerd.
Wat heb je te bieden? Om het water in Delfland ook in de toekomst goed te kunnen beheren, hebben we gedreven mensen nodig. Wil jij je inzetten voor water, samen resultaten bereiken, vernieuwende ideeĂŤn aandragen en kan jij zelfstandig werken? Dan zoeken wij jou!
Luierende ambtenaren? Bij Delfland gaat dat zeker niet op! En om nog een vooroordeel de wereld uit te helpen: in plaats van grijze mannen met baarden werken hier jonge, ambitieuze mensen. De cultuur is jong, dynamisch, open en naar buiten gericht. Ik voel me er prima thuis. En jij?� Walter Vincent
Delfland biedt‌ ‌uitdagingen en ontwikkelingsmogelijkheden voor medewerkers met initiatief en lef Kengetallen: Aantal medewerkers: 493 Wo’ers/hbo’ers: 290 Opleidingsniveau wo/hbo: 59% Locaties: Delft, Vlaardingen, Den Haag Website www.hhdelfland.nl
Twitter www.twitter.com/hhdelfland Secundaire arbeidsvoorwaarden eĂŹ O96-+)ĂŹ;)6/;))/ĂŹ:336ĂŹ*9008-1)67 eĂŹ 0)<-&)0)ĂŹ;)6/8-.()2ĂŹ eĂŹ -2().%%679-8/)6-2+ Jongerennetwerk Jong Delfland, het jongeambtenarennetwerk van Delfland, organiseert activiteiten om medewerkers met elkaar te verbinden en zo kennis en ervaring te delen. Bij Jong Delfland
leer je jouw collegaâ&#x20AC;&#x2122;s en de organisatie op een leuke, ontspannen manier kennen. Ben je benieuwd naar onze functies en werkomgeving? Kijk op www.werkenbijdelfland.nl voor onze vacatures ĂŠn lees de persoonlijke ervaringen van onze medewerkers. GeĂŻnspireerd? Zet dan je motivatie op papier en solliciteer via werving&selectie@ hhdelfland.nl. Jong en Ambtenaar 2011
69
Den Haag wereldbaanindenhaag.nl
Gemeente
De koningin. De regering. Prinsjesdag. Het maakt Den Haag bijzonder. Het maakt werken voor Den Haag bijzonder. Maar dat niet alleen.
De gemeente Den Haag heeft een traineeprogramma om jonge talenten door te laten groeien naar verantwoordelijke leidinggevende en beleidsfuncties. Iets voor jou?
Derde stad van Nederland Met bijna 500.000 inwoners is Den Haag de derde stad van Nederland. Dat maakt werken voor Den Haag spannend, leuk en interessant. In grote steden gebeurt meer, is de impact van je werk groter en sta je meer in de schijnwerpers.
Michael, medewerker control In mijn vorige baan vond ik geen uitdaging meer. Ik zocht meer financiĂŤle diepgang met een meer maatschappelijk doel. Op advies van diverse mensen ben ik eens gaan kijken wat de overheid te bieden heeft. Mijn keuze viel op de gemeente Den Haag. Nu ben ik actief betrokken bij de werkgroep Biometrisch Paspoort waarin ik me vooral bezig houd met de vraag hoe de eindprijs van een nieuw paspoort voor de burger zo laag mogelijk kan blijven.
Uitdagend en inhoudelijk Den Haag is volop in ontwikkeling. Dat kun je zien als je in stad rondloopt en om je heen kijkt. Doel is: een beter woon-, werk- en leefklimaat voor iedereen. Grote stad, grote uitdagingen. Op allerlei terreinen. Dus kun je bouwen aan de toekomst van Den Haag en bepaal je mede hoe de stad er over vijf, tien of twintig jaar uitziet. Goede opleidingsmogelijkheden We stimuleren medewerkers zich te blijven ontwikkelen. Voor dat doel hebben we onder andere ons eigen opleidingscentrum De Haagse School.
Michael, medewerker control
Kengetallen Aantal inwoners: 489.000 Aantal medewerkers: 7700 Wo/hbo: 30%/30% Website denhaag.nl Vacaturesite wereldbaanindenhaag.nl Organisatie Den Haag heeft een licht formele tot 72
Jong en Ambtenaar 2011
informele organisatiecultuur. Grote projecten gericht op excellente dienstverlening en de actuele bezuinigingen zorgen voor veel dynamiek. Saai is het zeker niet. Jongerennetwerk JongDenHaag is het jonge ambtenarennetwerk van de gemeente Den Haag. Door maandelijkse activiteiten leer je de organisatie en de stad op een leuke manier beter kennen.
Drenthe Bouw JIJ mee aan de toekomst van Drenthe?
Provincie
Heb jij genoeg gereedschap en power om Drentalent te worden? Wij zijn namelijk op zoek naar 5 talentvolle en initiatiefrijke starters met een afgeronde HBO- of WO-opleiding die veel eigen verantwoordelijkheid willen nemen.
Martine Hoefsloot, Drentalent 2007 - 2009: “Een schat aan waardevolle ervaringen, dat is wat het Drentalentschap mij onder andere heeft opgeleverd. Ik heb op zeer diverse plekken mijn eigen invulling mogen geven aan projecten die de Drentse samenleving raken.”
Werken bij de provincie Drenthe Werken bij de provincie Drenthe betekent werken voor de Drentse samenleving. Actief inspelen op veranderingen. Openstaan voor vragen uit je omgeving. En goed kunnen samenwerken in een organisatie die volop in ontwikkeling is. Bij de provincie Drenthe is de bedrijfscultuur informeel, slagvaardig en creatief.
Annette Imhof, directeur-secretaris provincie Drenthe: “Ik ben zelf ook mijn loopbaan begonnen als trainee bij de overheid. Juist daarom weet ik hoe belangrijk het is om jonge mensen met frisse ideeën, kennis en enthousiasme een kans te bieden binnen onze organisatie. Als Annette Imhof Drentalent sta je direct volop in de dagelijkse praktijk van een overheidsorganisatie met maatschappelijke doelen. Grijp jij deze kans?”
Drentalent Als Drentalent krijg je van ons twee jaar lang de ruimte om te laten zien wat je waard bent. Je gaat op verschillende plekken in de organisatie aan de slag in uitdagende projecten die er toe doen. Met een uitgebreid opleidingsprogramma is er veel aandacht voor je persoonlijke en professionele ontwikkeling.
De mooiste provincie van Nederland zoekt JONG TALENT!
Drentalenten van 2007 – 2009, van links naar rechts Daniëlle Strijker, Marjon den Boer, Martine Hoefsloot en Jeroen Hartsuiker
Bouw jij mee aan de toekomst van de provincie Drenthe? Word dan ons volgende Drentalent!
Roelie Hoving, projectleider Drentalent, (0592) 365 835 of e-mail r.hoving@drenthe.nl.
Kijk op www.provincie.drenthe.nl/ drentalent voor meer informatie en de sollicitatieprocedure. Je kunt ook contact opnemen met
Je kunt tot 6 december 2010 reageren!
Jong en Ambtenaar 2011
73
Ede Alles bij de hand!
Gemeente
Welkom in Ede: groen, gezond en actief! Groeigemeente, stads én buitendorpen met eigen karakter. Mogelijkheden voor wonen en scholing, recreëren, ondernemen. 108.000 inwoners, 90% groen, 10% bebouwd, midden in het land en goed bereikbaar via weg en spoor, veel uitdagende projecten.
de Veluwse Poort ontwikkeld, een nieuwe woon- en werkomgeving. 200 ha direct naast NS-station EdeWageningen – met behoud van erfgoed en de Veluwe als achtertuin. Bijvoorbeeld de herontwikkeling van het Enka-gebied, de voormalige kunstzijdefabriek. Dit terrein wordt een levendige plek voor wonen, leven en werken, met veel aandacht voor groen.
Een werkgever voor 950 collega’s met hart voor de zaak. Samenwerken in een goede sfeer, een diversiteit aan functies, projecten en doorgroeimogelijkheden. Aandacht voor persoonlijke ontwikkeling, goede arbeidsvoorwaarden en mogelijkheden om werk/privé te combineren. Een gemeente met veel erfgoed en cultuur. Al eens in de beroemde beeldentuin van het Kröller-Möller Museum geweest – dat midden in het Nationale Park De Hoge Veluwe ligt? We koesteren onze natuurgebieden die uitnodigen om sportief je vrije tijd te benutten. Ede staat voor grote opgaven: doorgroeien tot 120.000/125.000 inwoners in 2025. Daarvoor wordt
Raadhuis Ede
Gemeente Ede vanuit de lucht
Dubuffet – Kröller-Müller Museum
ENKA Poortgebouw
Tekeningen: Roel Meertens
Jij kunt meewerken aan het realiseren van al deze ontwikkelingen. Meer weten over werken als jonge ambtenaar in de gemeente Ede? Neem contact op met een van de Poema’s, onze club van jonge ambtenaren:
Sigrid Keek Mirjam Schaling Judith Wind Marlon Visch
0318-680644 0318-680526 06-16070930 06-52488784
Of kijk op de BB blog van Judith Wind op www.binnenlandsbestuur.nl Website: www.ede.nl
74
Jong en Ambtenaar 2011
sigrid.keek@ede.nl mirjam.schaling@ede.nl judith.wind@ede.nl marlon.visch@ede.nl
Waterschap
Groot Salland Iets voor jou?
Wil jij werken in de wereld van water en zoek je een veelzijdige functie waarin je jouw talenten volledig kunt benutten? Kom dan werken bij het Waterschap Groot Salland. Een baan bij Groot Salland betekent werken in een omgeving waarin van alles speelt. Afwisselend, veelzijdig en vol uitdaging. Welke functie je ook hebt, je werkt mee aan onze maatschappelijke taak ĂŠn aan voldoende water, veilige dijken en schoon (afval)water. Haal het beste uit jezelf Professioneel, bevlogen, samenwerken. Drie competenties die we hoog in het vaandel hebben staan. Ze dragen niet alleen bij aan een succesvolle en resultaatgerichte organisatie, maar helpen je ook het beste uit jezelf te halen. Zo ontwikkel jij je tot een ĂŠchte professional op jouw vakgebied. Wat wij jou bieden Je werkt in een dynamische omgeving, waar alle ruimte is voor persoonlijke ontwikkeling. Je kunt je talent volledig benutten in een veelzijdige baan vol variatie in de klussen die je oppakt. Een aantrekkelijk pakket met arbeidsvoor-
Waterschap Groot Salland in beeld Aantal medewerkers: 404 Aantal parttimers: 104 Aantal vrouwen in dienst: 101 Aantal mannen in dienst: 303 Website www.wgs.nl
waarden spreekt voor zich. Ook kent Groot Salland een resultaatgebonden beoordelings- en beloningssysteem. MariĂŤlle Jonkman, trainee Communicatie â&#x20AC;&#x153;Werken bij een waterschap is boeiend. Steeds komen er leuke klussen voorbij en je krijgt alle ruimte om je werk goed te doen. Ook de sfeer in de organisatie is super; deuren staan open en iedereen is erg gedreven in het werk. In het opleidingsprogramma van het traineeship is er veel aandacht voor de ontwikkeling van persoonlijke vaardigheden. Onderling wisselen we als trainees ervaringen uit en leer je van elkaar. Dat maakt het traineeship zo waardevol.â&#x20AC;? Beke Romp, trainee Ruimte voor de Rivier â&#x20AC;&#x153;De maatschappelijke betrokkenheid is groot. Zowel onder de collegaâ&#x20AC;&#x2122;s als naar buiten. Dat zie ik ook terug in een project als Ruimte voor de Rivier. We overleggen intensief met verschillende doelgroepen, zoals grondeigenaren, agrariĂŤrs, natuurbeheerders, bewoners en andere waterpartners. Soms sta ik letterlijk met de schoenen in de klei. Binnen het waterschap is al jarenlang ervaring opgedaan met het uitvoeren van projecten. Die ervaring merk je als je collegaâ&#x20AC;&#x2122;s spreekt over interessante verhalen uit de praktijk.â&#x20AC;?
eĂŹ -2().%%679-8/)6-2+ eĂŹ )7908%%8+)6-',8)ĂŹ&)032-2+ eĂŹ 0)<-&)0)ĂŹ;)6/8-.()2 eĂŹ 9-1)ĂŹ789(-)*%'-0-8)-8)26)+)0-2+ MariĂŤlle Jonkman en Beke Romp
Meer weten over onze functies? -./ĂŹ:336ĂŹ32>)ĂŹ:%'%896)7ĂŹ34ĂŹ ;;;@;+7@20^:%'%896)ĂŹ)2ĂŹ1%%/ĂŹ kennis met onze medewerkers )2ĂŹ,92ĂŹ;%8)6;)6/@ĂŹ
Modern arbeidsvoorwaardenpakket eĂŹĂŹ O96-+)ĂŹ;)6/;))/ĂŹ (vanaf 1 januari 2011) Jong en Ambtenaar 2011
75
In West-Brabant... zien wij ongekende kansen liggen West-Brabant, aangenaam! Maak kennis met West-Brabant: een zeer aantrekkelijke regio, gunstig gelegen tussen Rotterdam en Antwerpen, in het hart van de Benelux. Deze vitale regio bestaat uit sfeervolle steden, charmante dorpen, heeft een prima arbeidsmarkt en een gunstige infrastructuur. Er zijn bovendien goede voorzieningen op sociaal en cultureel gebeid, zoals theaters, concertzalen en leuke horecagelegenheden. Kortom: een prima woon- en werkgebied. Misschien iets voor jou? Werken in West-Brabant, dat is werken voor 19 gemeenten. Om de regio zo goed mogelijk op de kaart te krijgen en te houden bij de provincie, het Rijk en Europa, trekken de ruim 6500 medewerkers van de 19 gemeenten zoveel mogelijk met elkaar op. Zij werken samen op meerdere beleidsvelden en -terreinen. De belangrijkste zijn: werkgelegenheid en economie, ruimtenood en bereikbaarheid, duurzame en ruimtelijke ontwikkeling, sociale en maatschappelijke voorzieningen, lobby, PR strategie en bedrijfsvoering. Je kunt je voorstellen dat deze samenwerking vele kansen biedt voor je carrière. In korte tijd bouw je een groot netwerk op.
Dit heeft West-Brabant jou te bieden: De regio West-Brabant heeft studenten, starters en young professionals ĂŠcht wat te bieden. Wat dacht je van interessante stageplaatsen en een traineeproject waar West-Brabantse gemeenten, de provincie Noord-Brabant en andere non-profit organisaties uit de provincie NoordBrabant aan deelnemen? Of een projectenpool van waaruit je als consultant gedetacheerd wordt naar allerlei tijdelijke projecten in de regio? Daarnaast kun je deelnemen aan leertrajecten die worden verzorgd in samenwerking met diverse kennisinstituten uit de omgeving, waaronder de Erasmus Universiteit en de Avans Hogeschool. En er is een loopbaancentrum waar je terecht kunt met al je loopbaanvragen.
Paul van de Sande
Meer informatie? Kijk op: www.werkeninwestbrabant.nl www.west-brabant.eu www.smartwestbrabant.tk
76
Jong en Ambtenaar 2011
Deze vier werknemers worden als Young Professionals gedetacheerd naar diverse projecten in de regio. Lees hier wat zij vinden van West-Brabant als werkgever… Zij gingen jou voor… Paul van de Sande (momenteel werkzaam bij de gemeente Roosendaal) “West-Brabant voelt als thuis zijn of thuis komen. De warmte die Brabant kent, en West-Brabant in het bijzonder, is wat het zo aantrekkelijk maakt om hier te werken. De wil tot samenwerken is een erg belangrijke eigenschap die hier zeker aanwezig is. Ik zie daarin zelfs nog meer kansen en hoop een bijdrage te kunnen leveren om die te benutten. Hoe cliché het ook klinkt, het staat vast dat je samen meer bereikt dan alleen.” Joyce de Weijer-Claesen (momenteel werkzaam bij de gemeente Woensdrecht) “West-Brabant is een aantrekkelijke werkgever, want door het sterke samenwerkingsverband krijg ik als consultant in de projectenpool de kans om bij verschillende gemeenten in de regio ervaring op te doen, mee te nemen en ver-
Joyce de Weijer-Claesen
Marloes Diepstraten
volgens te delen met de rest van de regio. Daardoor is en blijft het werk boeiend, uitdagend en afwisselend!” Marloes Diepstraten (momenteel werkzaam bij de gemeenten Rucphen en Roosendaal) “ In West-Brabant krijg je de kans om je te bewegen binnen de regio. Ik vind het erg interessant om op verschillende plaatsen een kijkje te nemen en de sfeer te proeven. Door mijn deelname aan het Brabantse traineeship (september 2008 tot maart 2010) heb ik al een kijkje in de keuken kunnen nemen bij de gemeenten Halderberge, Bergen op Zoom en bij de provincie Noord-Brabant. Momenteel ben ik als young professional werkzaam bij twee gemeenten in twee totaal verschillende functies. Juist de afwisseling maakt het erg leuk om te doen. Ik krijg er echt veel energie van.” Martine van Giels (momenteel werkzaam bij de gemeente Roosendaal) “Ik ben een echte Brabantse en voel me daardoor extra verbonden met de regio. Het leuke aan mijn werk is dat ik breed inzetbaar ben in de regio. Dit zie ik als een uitdaging en als een kans om nog meer ervaring op te doen en mijn ambities vorm te geven.”
Martine van Giels
Jong en Ambtenaar 2011
77
" # #
'+ -'"(* % ', *( * && *" !, 1" ! +) "2 $ () ! , " ' . ' $ '+ ' ' #-'"(* $ ' " , ' () * " +& *$, " 1" ! /"%% ' (',/"$$ % '
" $ ! !! ! !! ! $ " ! " " " " $ " !
' . * "' ' ' )*(."' " ((* ", )*( * && 1"#' / * %& ," () 1( $ ' *
, #"# % / , # /"%, & * &"+ # '( * % . ', / *$ *. *"' ' "+ ! , 0) *,)*( * && / %%" !, " ,+ .((* #(- %+ #-'"(* 0) *, /(* # ' +, % .((* 44' +) "2 $ -' ," $*"# , .(%() $ '+ # , +) " %"+ * ' "' . $ " ' 1( %+ "' ' "5' "." % !'" $ ( * -''"' ' .(% , ' () & , & $, ()% " "' +,* # , . ' / *$ ' ' % * ' /(* , 1( "' +, , +, % -' ," .(%/ * " -", , ( ' ' * "+, *. *"' ' ()% " "' $-'' ' . *+ !"%% ' ) * -' ,"
" $
!# $
' #"# ' * & , & 0"& % 44' # * / *$ *. *"' "% #"# # **"6* "' ' )(%"," $ +,--*%"#$ (* '"+ ," +, ." "' +, *, %($$ ' 1 ,, ' %+ ,* "'
# "
.(% # ' ,/ # *" * (',/"$$ %*(-, ' * ' ' * %"+,"+ ! % " + -' ," / *$, -* ' ,/ # * ' 3 "' 1/ *, ,( ' & ' 3
! " ! " ! $ " !
() * !, ' "'' ' .((* )*(."' " $ '& *$ ' % " +. % ' +, ! , * -%" * / *$ ((*%(() # ' )*( * && .((* # ) *+(('%"#$ (',/"$$ %"'
' ' * .((* & * "' (*& ," (. * ! , -'"(* % ', *( * && "#$ !" * (($ .((* % ('1 ' * . ,-* +
)*(."' " ! , (($ * %& ," (' * , +, () * !, ' * "' (*& ," ."' # () (. '+, ' / +", "# , %() ' "# )*(."' " (' * *$ ' "#
)*(."' " ((* (%% ' ."' , ". *+", ", % ' *"#$ ' / * *, -'" $ "# * . ' ! * & / *$ *+ )*(."' " /"% , ! , ) *+(' %+ +, ' "' (' * & * % ,"# +% !, ' -%,-* % !, * *(' ' +)" %"' "+ . ' *( )+ .(%$"' . ' ((* (%% '
Hoogheemraadschap van
Rijnland
“Werken waar het jou uitkomt” Het hoogheemraadschap van Rijnland wordt gevormd door de mensen die er werken: 700 collega’s die klantgerichtheid en samenwerken hoog in het vaandel hebben. Die mensen staan bij Rijnland centraal. “We focussen ons niet alleen op de organisatiedoelen, maar kijken ook hoe deze doelen in relatie staan tot de ontwikkeling van de medewerkers. Die ontwikkeling vinden we belangrijk en daar investeren we in. Er is namelijk meer dan alleen waterbeheer. We vinden het ook belangrijk dat werk goed te combineren is met de persoonlijke situatie van onze medewerkers.” Aan de slag met Het Nieuwe Werken “Het Nieuwe Werken is zo’n term waar we heel bewust mee bezig zijn. Bij die manier van werken past geen traditioneel kantoor, maar een inspirerende en prettige werkplek waar collega’s bewust samenkomen om te werken en kennis te delen. Ons huidige kantoorpand ondersteunt deze ontwikkeling nu niet. We zijn uit ons jasje gegroeid. Met meer dan 500 collega’s werken we in een pand dat berekend is op 370 mensen. In 2011 gaan we aan de slag om het pand zodanig te verbouwen dat het een prettige werkplek voor iedereen wordt in een gebouw met moderne faciliteiten.
We laten tradities van het hebben van een eigen bureau los en gaan over op het flexwerken. Werken waar het jou uitkomt, op een plek die past bij jouw werkzaamheden van die dag. In een open ruimte om samen met collega’s aan een project te werken of in een concentratieruimte om een document af te maken. Soms is het handiger om gewoon thuis te werken. Maar welke middelen hebben we dan nodig en welke afspraken maken we daarover? Samen met onze medewerkers gaan we daarover in gesprek.” Onze organisatie Het hoogheemraadschap van Rijnland is een waterschap, dat het grootste gedeelte van het oppervlaktewater beheert in het gebied tussen Wassenaar en Amsterdam en tussen IJmuiden en Gouda. In dit 1100 km groot gebied, wonen, werken, reizen en recreëren ruim 1,3 miljoen mensen. In deze streek liggen ongeveer tweehonderd polders, plassen, rivieren en vaarten. 90% van het gebied dat Rijnland beheert, ligt onder de zeespiegel. Dus als we het waterstelsel niet goed beheren, gaan we kopje onder. Met de inzet van bijna 700 mensen en de nieuwste techniek zorgen we dat 1,3 miljoen mensen schoon water en droge voeten hebben.
Onze medewerkers Rijnland is als organisatie volop in beweging. Niet alleen door de vele taken, maar ook door het transformatieproces waar de organisatie nu middenin zit. Van een organisatie die sterk technisch georiënteerd was, gaan we naar een organisatie die dienstverlening naar zijn partners en de burger hoog in het vaandel heeft staan. Daarbij kunnen we de inbreng van jong, enthousiast talent goed gebruiken.
Wij zijn continu op zoek naar jonge professionals met een technische achtergrond. Denk daarbij aan civiele techniek of een opleiding in waterbeheer. Maar een ieder die het interessant lijkt om te werken bij een waterschap, nodigen wij van harte uit om te kijken op onze website www.rijnland.net/vacatures.
Jong en Ambtenaar 2011
79
Werken bij de SVB, waar ga jij voor?
Werk je voor de Sociale Verzekeringsbank (SVB), dan zijn 18 miljoen Nederlanders je klant. De SVB zorgt dat al deze mensen krijgen waar ze recht op hebben, in binnen- en buitenland, jong en oud. Of dat nu gaat om een uitkering volgens de AOWpensioenwet, kinderbijslagwet en nabestaandenwet, of om informatie erover. De SVB heeft de ambitie om de beste overheidsdienstverlener te zijn. Daaraan kun jij bijdragen. Hart voor de publieke zaak Uit onafhankelijk onderzoek van Incompany 200 naar werknemerstevredenheid binnen de overheid staat de SVB overall op nummer 3; op het deelaspect ‘cultuur’ staat de SVB zelfs op 1. Een hoge notering betekent dat werknemers tevreden zijn over de eigen organisatie. Een belangrijk aspect van die tevredenheid komt doordat je bij de SVB nauw betrokken bent bij wat er in de samenleving speelt. Niet alleen bij maatschappelijke ontwikkelingen in het algemeen, maar ook bij ontwikkelingen in de sociale zekerheid in het bijzonder. Eén aanpassing in de Wet Kinderbijslag, en 1.908.258 huishoudens voelen dat
Jouw profiel Je werkt graag samen en je staat open voor verandering, net als iedereen bij de SVB. Verder ben je enthousiast, nieuwsgierig, leergierig, initiatiefrijk en flexibel. Je kunt zowel oplossingsgericht denken als ‘tegendenken’, en je benadert vraagstukken van verschillende kanten. Je bent resultaatgedreven, begrijpt snel wat collega’s en klanten van je verwachten en hebt hart voor de publieke zaak. 80
Jong en Ambtenaar 2011
volgend kwartaal in hun portemonnee. Een dreigende versobering van de Algemene Ouderdomswet, en 2.812.866 van onze klanten maken zich zorgen. Miljarden uitkeren De dynamiek die samenhangt met onze maatschappij en ons sociale zekerheidstelsel treft iedereen die met een persoonsgebonden financiële regeling te maken heeft. In ons land zijn dat 4,9 miljoen mensen. Een omvangrijk klantenbestand aan wie wij vorig jaar in totaal 33,5 miljard euro uitbetaalden. Daarnaast zit die dynamiek ook in onszelf als organisatie. Zo heeft de SVB zich de laatste jaren ontwikkeld van sec uitvoerings-instantie naar een moderne, interactieve overheidsdienstverlener met ruim 3.300 medewerkers. Naast het hoofdkantoor in Amstelveen hebben we tien vestigingen verspreid over het land en internationale vertegenwoordigingen in Turkije, Marokko, Suriname en Spanje. Achter de schermen Vroeg of laat komt iedereen in Nederland met de SVB in aanraking. Door de geboorte van een kind bijvoorbeeld,
Jouw collega’s Dat zijn er ca. 3.340, van wie 48% man en 52% vrouw. Gemiddeld werken zij 32,9 uur per week en krijgen zij een 7,7 (!) als rapportcijfer voor klanttevredenheid. Collegastarters zoeken elkaar op via jong@ svb.nl voor informatie-uitwisseling, sparren over actuele onderwerpen en just for fun.
Jouw perspectief Doorgroeien naar specialistische en/of managementfuncties. Vooral op ICT, financieel en (sociaal)juridisch gebied heeft de SVB veel verschillende functies op verschillende niveaus. Jouw mogelijkheden Binnen de SVB vind je veel mogelijkheden voor opleidingen, employability en ontwikkeling. Naast
het overlijden van een partner, of verhuizing naar een ander land. Vandaar ons motto ‘SVB voor het leven’. Wij vinden het belangrijk dat alle Nederlanders inzicht kunnen krijgen in datgene waarop zij gedurende hun levensloop financieel recht hebben. De financiële regelingen die wij uitvoeren zijn talrijk. Van de bekendste, AOW, Anw en de Kinderbijslag, tot minder bekende zoals TOG, AIO-aanvulling en de administratieve ondersteuning van het PGB. De SVB wil mensen duidelijk en soepel informeren over de inhoud en het doel van deze regelingen, of zij ervoor in aanmerking komen, en hoe dat dan in z’n werk gaat. Het is onze taak om het onze klanten hierbij zo makkelijk mogelijk te maken. Achter de ‘voorgevel’ van de SVB als overheidsdienstverlener speelt zich dan ook een complex samenspel aan bedrijfsprocessen af. Dit vormt een uitdaging voor jou als jonge professional. Persoonlijke klantbenadering Waar je ook werkt bij de SVB of wat je ook doet; het is jouw taak dat onze klanten krijgen waar ze recht op hebben. Daarvoor werken we nauw samen met andere
het gebruikelijke opleidingsplan wordt eigen initiatief op prijs gesteld. Meld je aan bij SVB Academie, vraag advies bij het loopbaancentrum of creëer je eigen stage/werkervaringsplaats. Jouw startsalaris Afhankelijk van je opleidingsniveau start je gemiddeld met € 2.500,bruto p.m. Verder bieden wij goede secundaire arbeidsvoorwaarden.
organisaties, zoals gemeenten en de Belastingdienst. Uiteraard letten we daarbij altijd scherp op de privacy van onze klanten en proberen wij voor iedereen een persoonlijke benadering te garanderen. Wij willen namelijk voorkomen dat mensen zich een nummer gaan voelen bij een instantie als de onze. Dat is één van de redenen dat wij de over het algemeen als onpersoonlijk ervaren callcenters hebben laten plaatsmaken voor innovatieve, interactieve webdiensten en goed ingevoerde contactpersonen. Hierdoor kunnen onze klanten het gebruiksgemak van internet ervaren én krijgen zij het gevoel dat zij, en hun situatie, persoonlijk (h)erkend worden. Werken aan uitvoering Zoals gezegd: de SVB is voortdurend in ontwikkeling. Met nieuwe regelingen, zoals de AWBZ-verzekerdenregistratie (volgens verwachting vanaf januari 2011) en de Pensioen- en Uitkeringsraad (PUR) die vanaf 2010 in de SVB-organisatie is ingepast. Door deze laatste ontwikkeling verwelkomen wij in één keer 36.000 nieuwe klanten. Nieuwe klanten vragen doorgaans om nieuwe systemen, nieuwe processen en nieuwe diensten. En soms zelfs om een geheel nieuwe manier van werken. Dat moet jou wel aanspreken. Als net afgestudeerde zit je immers vol nieuwe ideeën en kun je niet wachten om die uit te werken en in te voeren. Bij de SVB kun je actief bijdragen aan de continue verbetering van onze systemen, processen en dienstverlening. Zo is onze ICT-infrastructuur momenteel één groot ‘werk in uitvoering’-gebied. Dat moet wel, willen we de razendsnelle ontwikkelingen op het gebied van dataverwerking, -opslag en -transport kunnen bijhouden. Anticiperen om onze klanten op hun wenken te kunnen blijven bedienen. Waar ga jij voor? Werken bij de SVB is voor een hoogopgeleide starter afwisselend, uitdagend en veelzijdig. Doordat jij bepalend bent voor de kwaliteit van onze dienstverlening, krijg je volop mogelijkheden om jezelf te blijven ontwikkelen. Binnen een plezierig werkklimaat, want ook dat vinden we belangrijk. Zelfstandig werken, moderne ICT-faciliteiten en een zorgvuldige administratie maken dat je je tijd en energie optimaal kunt inzetten voor contact met de klant en je (interne) opdrachtgevers. Samenwerken staat bij ons centraal, en ook flexibiliteit is belangrijk, want sociale wetten en regelingen veranderen nu eenmaal mee met de behoefte van de samenleving. De SVB is als overheidsdienstverlener voortdurend in beweging. Gebruik deze dynamiek om je als professional verder te ontwikkelen. Kansen genoeg bij de SVB. Waar ga jij voor? Kijk op www.werkenbijdesvb.nl. Jong en Ambtenaar 2011
81
Gemeente
Zeist
Werken met humor en passie
Gemeente Zeist bestaat uit de dorpen Zeist, Den Dolder, Bosch en Duin, Huis ter Heide en Austerlitz en heeft ongeveer 60.000 inwoners. Onze gemeente heeft een rijke historie: zo vormen een aantal buitenverblijven van rijke kooplieden uit het begin van de 19e eeuw unieke monumenten. Slot Zeist is daar een prachtig voorbeeld van. Zeist is bosrijk en heeft een omvangrijk grondgebied van maar liefst 50 km2. Naast groen en ruimte kent Zeist de nodige dynamiek. Mede door de centrale ligging is Zeist voor het bedrijfsleven en diverse grote duurzame instellingen dé plek om zich te vestigen, zo zijn de Triodosbank, KNVB en WNF in Zeist gevestigd. Daarnaast vind je in Zeist een variëteit aan winkels, sportcentra, maneges, horeca en vakantieparken. Anne Baauw (Adviseur veiligheidshuis voor de gemeenten Bunnik, De Bilt en Zeist.) Kapitale villa’s maar ook de grootste flat van Nederland; Zeist heeft alles en de tegenstellingen kunnen niet groter zijn. Met een (heel) klein ambtenarenapparaat zijn de lijnen kort en mogelijkheden groot. Je moet
flexibel kunnen zijn en verantwoordelijkheid durven nemen. Zeist is voor een jonge ambtenaar een carrière pressurecooker met goede opleiding- en ontwikkelmogelijkheden, ruimte voor een privéleven en de parel op de Heuvelrug als werkomgeving. Floor Catshoek (Communicatiemedewerker intern.) Voor mij is de sfeer op het werk minstens zo belangrijk als het werk zelf. Op mijn eerste werkdag bij de gemeente Zeist merkte ik al dat het met beide goed zit. De omgangsvormen zijn ontzettend prettig. Je kunt bij iedereen terecht, mensen staan open voor elkaar en willen samen hun werk zo goed mogelijk uitvoeren. Verder vind ik het fijn dat de organisatie open staat voor je ideeën. Dat, samen met de mogelijkheid om je verder te ontwikkelen, maakt de gemeente Zeist een werkgever waar je naar mijn mening echt op een prettige manier kunt groeien. Gemeente Zeist heeft een goede reputatie als werkgever. Onze cultuur is informeel, onze werkwijze integraal en interactief en onze lijnen zijn kort. We werken vanuit onze kernwaarden vertrouwen, kracht en nabijheid samen met collega’s en inwoners aan een prachtige gemeente. We werken op basis van eigentijdse inzichten aan verrassende en innovatieve oplossingen. De mensen die bij gemeente Zeist werken zijn ook eigentijds, betrokken en zichzelf. En er is veel vertrouwen in medewerkers. Managers kunnen loslaten en geven creativiteit de ruimte, terwijl je niet in het diepe wordt gegooid. Gemeente Zeist heeft uitstekende arbeidsvoorwaarden, veel aandacht voor ontwikkeling en geeft je de ruimte om over de grenzen van je vakgebied kijken.
Floor Catshoek en Anne Baauw
Kengetallen Aantal inwoners: 60.000 Aantal medewerkers: 424 Aantal vrouwen: 180 Aantal mannen: 244 Aantal parttimers: 160 Nieuwsgiering naar onze functies en werkomgeving? Kijk voor onze actuele vacatures op www.werkenbijzeist.nl. Hier vind je ook filmpjes van je mogelijke toekomstige collega’s! 82
Jong en Ambtenaar 2011
Adres Gemeente Zeist Het Rond 1 Postbus 513 3700 AM Zeist www.zeist.nl www.werkenbijzeist.nl 030-6987911
Een diploma waar je echt iets aan hebt? Wij hebben een uitgebreid aanbod praktijkgerichte opleidingen en cursussen voor de publieke sector.
BAZN de b
Schrijf nĂş in via www.bazn.nl of vraag de Opleidings- en Cursusgids aan. estuursaca
demie. Me
er dan ler en alleen
!
BAZN de bestuursacademie per 01-01-2011 Fontys Bestuursacademie
Jong en Ambtenaar 2011
83