Spis treści
2-3
NARODOWY DLA INTER CARS
Spis treści 02 Relacje
INTER TRUCK Adres Redakcji:
u l. Gdańska 15, 05-152 Czosnów, tel.: 22 714 14 12 www.truck.intercars.com.pl www.truck.q-service.com.pl
Redaktor Naczelny:
Witold Kmieciak
08 Aktualności 12 Informacje z branży 14 Produkty 34 Promocje 35 Sieci Serwisowe 40 Isuzu 42 Feber
Redaktor Prowadzący: Joanna Król Redaktorzy:
Agnieszka Kubiak-Falęcka, Ryszard Polit
Współpraca:
Grzegorz Putkiewicz, Piotr Nazorek, Józef Stefaniszyn, Michał Bielecki, Piotr Remiszewski, Adam Golas, Michał Zalewski, Anna Górnicka, Andrzej Kopera, Joanna Sokołowska, Katarzyna Nolbert, Michał Wiśniewski, Rafał Jaskułka, Wojciech Kopacz.
Projekt layoutu:
mediagrafika.pl
44 Szkolenia
Korekta:
Karolina Kuczyńska
Skład i Druk:
Drukarnia Millenium
46 Technika
Reklama:
Emilia Banasiak, ebanasia@intercars.eu, tel. 22 714 14 25
52 Historia
Okładka:
Dziewczyna z okładki Jacqueline Zając, fot. Tomasz Wilczkiewicz
53 Świat wokół nas
Nakład:
8300 egz.
57 Warto wiedzieć 62 Eco 64 Rozrywka
WYDANIE
to elektroniczna forma gazety papierowej. Zapraszamy na: www.truck.intercars.com.pl www.truck.q-service.com.pl
1
2
Relacje
Ciężarowcy na Narodowym I NIE MAMY tu na myśli sportowców dźwigających ciężary, a profesjonalistów zajmujących się na co dzień naprawą pojazdów ciężarowych oraz kierowców. Dla tej grupy gości 15 Targów części zamiennych i wyposażenia warsztatów, które odbyły się w weekend 18-20 września br. na Stadionie PGE Narodowym, przygotowano Strefę Ciężką.
Stoisko wszystkich działów Inter Cars SA zaangażowanych w obsługę rynku ciężarowego.
Błonia Stadionu PGE Narodowego jeszcze nigdy nie gościły tylu profesjonalistów z branży ciężarowej. Nie zabrakło zarówno wystawców, czyli producentów części zamiennych oraz akcesoriów do ciężarówek, jak i odwiedzających. Tę drugą grupę stanowili klienci Inter Cars SA – w większości przedstawiciele warsztatów i firm transportowych. Specjalnie dla przedstawicieli branży ciężarowej, przygotowano Strefę Ciężką.Była ona wydzieloną częścią jednej z hal ekspozycyjnych i skupiła kluczowych wystawców posiadających ofertę dla tego rynku. W centralnym punkcie Strefy Ciężkiej – największe stoisko miał Inter Cars Części do Ciężarówek. To stoisko zgromadziło wszystkie działy Inter Cars zaangażowane w obsługę klientów z rynku ciężarowego. Wyjątkowo bogata ekspozycja zawierała części silnikowe, układu przeniesienia napędu, części układu hamulcowego i zawieszenia. - Goście Targów zainteresowani byli nowościami w naszej aktualnej ofercie oraz planatruck.intercars.com.pl
mi i kierunkiem jej rozwoju. Nie zabrakło też czasu na dyskusję o usterkach technicznych w ciężarówkach i problemach podczas ich naprawy. Tutaj doskonale wpisuje się nasz Dział Szkoleń mający bogatą ofertę technicznych szkoleń ciężarowych, o czym mieliśmy okazję informować naszych gości – mówi Tomasz Czarniecki, kierownik zespołu w Inter Cars SA. W tej części ekspozycji można było spotkać także przedstawicieli sieci Q-Service Truck. Wielu wystawców, jedna Strefa Nie zawiedli wystawcy zewnętrzni, którzy na stoiskach prezentowali nowości produktowe i swoje flagowe produkty. Aby przyciągnąć jak największą liczbę odwiedzających, przygotowali atrakcyjne konkursy i prezenty. W Strefie Ciężkiej zaprezentowały się takie firmy jak: Covind, Haldex, Vignal Systems, Pewag, Nissens, Mann Hummel, Schaeffler, Meritor, KnorrBremse, PSF, MS Motor Service, Donaldson, Wabco, SAF Holland, Lema,
Relacje
3
Fomar, Alcoa, CEI, Filtron, Dinex Polska, Highway, Jost, Waś, Eurolites, Hyva, ZF Services Partner, Feber, PE Automotive, Mahle, Optibelt, Febi, Inter Cars Agro, SBP, Cargoparts, Diesel Technic, Vanstar. Szkolenia ciężarowe Na stoisku działu szkoleń, podobnie jak w ubiegłym roku szczególną uwagę przykuwał samochód szkoleniowy przygotowany do nowego rodzaju szkoleń praktycznych. Każdy klient, który podczas targów postanowił zapisać się na szkolenie, mógł liczyć na 20% rabat, co oczywiście przełożyło się na obłożenie miejsc na najbliższe szkolenia. Dodatkowo sześciu klientów, którzy wypełnili ankietę, otrzymało bezpłatne zaproszenia na szkolenia organizowane w Centrum Szkoleń Inter Cars dotyczące rynku osobowego i ciężarowego. - Olbrzymia frekwencja na Targach cieszy nasz dział, daje siłę i mobilizuje do dalszego działania w doborze oferty, w taki sposób, aby zawrzeć w niej najbardziej aktualne, oraz co za tym idzie interesujące klientów pozycje tematyczne – wyjaśnia Rafał Śniady, specjalista ds. promocji szkoleń Inter Cars SA. Dziękujemy wszystkim, którzy odwiedzili Strefę Ciężką podczas 15 Targów części zamiennych, narzędzi i wyposażenia warsztatów organizowanych przez Inter Cars SA.
Stoisko sieci serwisowych.
Stoisko Febera - producenta pojazdów z Sieradza.
Szyta na miarę Do stoiska firmy Feber na 15 Targach już z daleka przyciągała pokazowa naczepawywrotka „szytą na miarę”. Klienci mieli okazję obejrzeć z bliska flagowy produkt firmy.
Stoisko Autoryzowanego Serwisu ZF, który znajduje się w Czosnowie.
Goście targów chętnie fotografowali się z nowoczesnym ciągnikiem, który był jedną z ekspozycji części agro.
Naczepa NW49KD o wymiarach 9122x2470x2100 została wyposażona w ramę stalową Strenx z tzw. łabędzią szyją, panele 30 mm i podłogę 5/7 mm. Klienci chwalili wysoką jakość wykonania pojazdu oraz obecność dobrze znanych i sprawdzonych podzespołów tak renomowanych producentów jak Jost-Mercedes (osie), Continental (opony), KnorrBremse (układ pneumatyczny), Hella (układ elektryczny) oraz Hyva (siłownik hydrauliczny). Ponadto pojazd posiadał standardowo oświetlenie wewnątrz skrzyni, dzięki któremu kierowca może bez problemu kontrolować załadunek i rozładunek niezależnie od pory dnia i nocy. Obecni na miejscu Regionalni Managerowie
Sprzedaży odpowiadali na najdociekliwsze pytania klientów oraz przybliżali ofertę pozostałych pojazdów. Swoje promocje dotyczące finansowania przedstawiły też leasingi fabryczne: Get In Leasing oraz EFL. Na miejscu można było zapoznać się z zasadami działania wypożyczalni pojazdów firmy Feber, która ma do dyspozycji aż 60 aluminiowych naczep-wywrotek o objętościach od 27 do 60 m3 a wiek pojazdów nie przekracza 3 lat. Duże zainteresowanie wzbudziły także usługi w zakresie napraw powypadkowych i remontów pojazdów. Klienci mogli też zapoznać się z lokalizacją autoryzowanych punktów serwisowych oraz ofertą części zamiennych.
Naczepa NW49KD
Ogromne zainteresowanie odwiedzających targi wzbudzały ciężarówki Show Car.
truck.q-service.com.pl
4
Relacje
Podniosły Jubileusz W duchu wspomnień, budowania potencjału firmy oraz wzajemnej integracji odbył się Wielki Koncert Jubileuszowy z okazji 25-lecia Inter Cars SA.
Przed społecznością Inter Cars zaprezentowały się takie gwiazdy jak Ewa Farna, Mezo, zespół Boys, Bajm czy Kombi.
truck.intercars.com.pl
Trio prowadzących: Iwona Pavlovic, Radosław Grześkowiak i Patrizia Kazadi.
Relacje Gwiazdą wieczoru była Mega Gwiazda światowego formatu - zespół Roxette.
j
5
est czas na pracę i biznes, jest też czas na zabawę i miłe spędzanie czasu. A że okazja była wyjątkowa, to też zabawa musiała być z najwyższej półki. Kulminacją uroczystości był Wielki Koncert Jubileuszowy, który odbył się w sobotni wieczór 19 września. Na Stadion PGE Narodowy przybyło 44 tysiące gości. Wieczorną imprezę poprowadziło trio konferansjerskie: Radosław Grześkowiak, Iwona Pavlovic oraz Patricia Kazadi. Koncert rozpoczął powszechnie znany i rozpoznawalny zespół Bajm. Po tak dynamicznym wstępie przyszedł czas na Ewę Farnę, Boys, Mrozu, Afromental i Kombii. W między czasie odbył się też niesamowity Castrol Laser Show. Jednak chwilą, na którą wszyscy czekali był występ gwiazdy światowego formatu – zespołu Roxette. Niezwykle energetyczny koncert poruszył cały stadion do wspólnego śpiewu, tańca i zabawy. Nie tylko muzyka wypełniła ten wyjątkowy wieczór. Pomiędzy poszczególnymi występami prezentowane były filmy o początkach Inter Cars. Wypowiadali się przyjaciele Krzysztofa Oleksowicza z lat 80-tych, współpracownicy i pierwsi filianci, którzy byli naocznymi świadkami przeistaczania się małej, rodzinnej firmy w międzynarodowego giganta. Ich słowa pozwoliły zebranym gościom lepiej zrozumieć ten fenomen. Emocjonującym momentem wieczoru była spektakularna prezentacja spółek ze wszystkich krajów, w których obecny jest Inter Cars. 14 przedstawicieli polskich oraz europejskich filii wkroczyli na scenę w towarzystwie swoich flag narodowych, a na ekranach prezentowane były dane obrazujące potęgę Inter Cars w Europie. Był to również rodzaj podziękowania i docenienia wkładu, który wnoszą do funkcjonowania spółki. Krzysztof Soszyński, Wiceprezes Zarządu, jeszcze raz podkreślił wagę rozwoju firmy poza granicami Polski i zapowiedział nowy rozdział w rozwoju Inter Cars.
truck.q-service.com.pl
6
AKTUALNOŚCI
NUMER tylko dla ciężarówek 801 98 01 90 – ten numer powinni zapamiętać wszyscy profesjonaliści z rynku ciężarowego. Jest to numer specjalistycznej infolinii Inter Cars SA, dedykowanej klientom związanym z branżą ciężarową. Jeszcze do niedawna klienci zarówno z rynku osobowego, jak i ciężarowego, w przypadku chęci uzyskania dodatkowych informacji o produktach i usługach Inter Cars dzwonili pod ten sam numer infolinii: 801 80 20 20. Teraz sytuacja uległa zmianie. W celu usprawnienia obsługi klientów z rynku ciężarowego, wprowadzono dla nich osobny, dedykowany numer. Dzwoniąc pod numer 801 98 01 90, nie trzeba
truck.intercars.com.pl
już wykonywać dodatkowych czynności związanych z przekierowaniem rozmowy, gdyż telefon odbiorą od razu wykwalifikowani konsultanci, którzy są specjalistami w doborze części do pojazdów ciężarowych, przyczep, naczep, autobusów oraz akcesoriów. Pomogą oni w wyborze odpowiedniego asortymentu klientom i przedstawią najlepszą ofertę. Poprzez infolinię klienci mogą kupić części bądź akcesoria oraz umó-
wić się na ich odbiór na wybranej filii Inter Cars. Wprowadzenie dedykowanej infolinii jest kolejnym krokiem w budowaniu jak najlepszej współpracy Inter Cars z klientami rynku ciężarowego. Godziny funkcjonowania infolinii: poniedziałek - piątek 8:00 - 18:00 sobota 9:00 - 13:00
AKTUALNOŚCI
Wysokie standardy Wysokie obroty
7
To motto towarzyszące nowemu logotypowi, z którym Inter Cars wchodzi w kolejne 25-lecie. Skojarzenie nawiązuje bezpośrednio do obrotomierza. Poza symbolem zmienił się krój liter użyty w zapisie nazwy. Czcionka została specjalnie zaprojektowana z myślą o Inter Cars, przez co jest wyjątkowa i unikalna. Odświeżony symbol i nazwa tworzą kompozycję blokową, co wzmacnia siłę wizualną marki, eksponuje nową czerwono-grafitową kolorystykę i pomaga wprowadzić porządek w olbrzymiej ilości materiałów drukowanych i elektronicznych produkowanych przez firmę. Docelowo marka będzie wyeksponowana w ponad 350 filiach, które przejdą modernizację zarówno pod kątem standardów wizualnych, jak i standardów obsługi. Wszyst-
kie nowe produkcje będą tworzone już z nową wersją logo, jednocześnie stopniowo będzie wycofywana stara wersja. Nowy logotyp symbolizuje dynamiczny rozwój w kolejnym 25-leciu Inter Cars w kraju oraz na arenie międzynarodowej w oparciu o wysokie standardy w ob-
słudze klienta. W najbliższych 5 latach firma zapowiada rozbudowę sieci dystrybucji o kolejne 300 punktów handlowych w oparciu o dotychczasowy model współpracy właściciel filii – właściciel warsztatu.
truck.q-service.com.pl
8
AKTUALNOŚCI
JESZCZE WIĘCEJ PUNKTÓW SPRZEDAŻY Na zdj. filia w Siedlcach przy ul. Terespolskiej, fot. Marcin Wierzejski.
Zmiany w Długołęce Filia Inter Cars, która dotychczas mieściła się w Długołęce przy ul. Długosza 60, zmieniła swoją siedzibę. Od sierpnia znajduje się przy ul. Wrocławskiej 49. Nowy obiekt zdecydowanie korzystniej prezentuje się od poprzedniego i ma lepszą lokalizację. Filia rozpoczęła sprzedaż w nowym miejscu w sierpniu. Teraz oferuje naprawdę dużą dostępność towaru oraz częste dostawy części zarówno do filii, jak i do klientów. Dziennie realizowane są trzy trasy dostaw miejskie i trzy pozamiejskie. Nowa siedziba filii może pochwalić się przestronnym magazynem o pow. 1000 m2, salą sprzedaży o pow. 350 m2 oraz powierzchnią biurową, w której znalazła się także nowoczesna sala konferencyjna. Przed budynkiem znajduje się parking dla klientów na ok. 30 aut. W filii dostępne są części do samochodów osobowych i pojazdów ciężarowych. Klientów obsługują dedykowani sprzedawcy. Dane kontaktowe: ul. Wrocławska 49, 55-095 Długołęka czynne: pn.- pt. 8:00-18:00, sob. 8:00-14:00 tel. 71 711 06 00 Witamy w Łukowie W połowie września została otwarta filia w Łukowie. Znajduje się przy ul. Międzyrzeckiej 72F, w samym centrum miasta. Sala sprzedaży wraz z magazynem zajmuje powierzchnię ponad 900 m 2 na dwóch poziomach, co oznaczy szybki i bezpośredni dostęp do szerokiego asortymentu. W ofercie znajdują się części do samochodów osobowych i pojazdów ciężarowych. Filia charakteryzuje się truck.intercars.com.pl
Inter Cars nieustannie rozwija swoją sieć sprzedaży. Na mapie Polski powstają kolejne filie Inter Cars, w których można zaopatrzyć się w części zamienne nie tylko do aut osobowych, ale także ciężarówek, przyczep i naczep. Do końca bieżącego roku powstaną kolejne punkty. bardzo dobrą lokalizacją, co daje możliwość szybkich dostaw towarów do klientów 4 razy dziennie. - Jeszcze do niedawna towar do Łukowa dostarczała filia z Siedlec. Patrząc na zapotrzebowanie rynku, zdecydowaliśmy się na otwarcie filii właśnie w tym mieście – mówi Grzegorz Konieczny, kierownik filii. Nowy oddział może pochwalić się największym magazynem części w okolicy, dużą dostępnością towaru i sprawną logistyką. Dane kontaktowe: ul. Międzyrzecka 72F, 21-400 Łuków czynne: pn.-pt. 8.00 – 18.00, sob. 8.00 – 14.00 tel. 25 786 05 00 e-mail: IC.LUK@intercars.eu Jesteśmy w Działdowie Filię Inter Cars znajdziemy także w Działdowie. Jest zlokalizowana przy trasie numer 542, prowadzącej do Dąbrówna. Do tej pory klientów z Działdowa obsługiwała filia w Olsztynie. Aby towar docierał do nich jeszcze szybciej, zadecydowano o utworzeniu nowego oddziału właśnie w tym mieście. Filia szczyci się bardzo dużym magazynem o łącznej powierzchni 1500 m 2, w którym znajdują się części do samochodów osobowych, ciężarowych i motocykli. Kolejnym plusem jest przestronna sala sprzedaży, w której oznakowano miejsca obsługi klientów z rynku osobowego, ciężarowego i Motointegrator. Klientów z danych obszarów obsługują dedykowani sprzedawcy. Towar wyjeżdża do klientów 5 razy dziennie, średnio co 2 godziny. Przed budynkiem zagospodarowano parking na ok. 10 aut.
Filię wyróżnia na lokalnym rynku wyjątkowo duży magazyn, dostępność części i przystępne ceny zarówno dla detalistów, jak i firm. Dane kontaktowe: ul. Grunwaldzka 39, 13-200 Działdowo czynne: pn.-pt. 8.00 – 18.00, sob. 8.00 – 14.00 tel. 23 677 33 10 e-mail: IC.DZI@intercars.eu Błyskawiczne dostawy Na początku listopada powstała filia w Białymstoku przy ul. Handlowej 2A. Można na niej kupić części zamienne do samochodów osobowych, ale także pojazdów ciężarowych. Filia posiada przestronny, dwupoziomowy magazyn o łącznej powierzchni 1100 m2, a także dużą salę sprzedaży o pow. 150 m2 i biura. Przed budynkiem znajduje się parking dla klientów. Na magazynie wprowadzono tzw. pełne radio, aby usprawnić obsługę klientów. Towar wyjeżdża do nich trzema trasami, 7 razy dziennie. Z myślą o klientach na filii działa callcenter, aby każdy mógł dodzwonić się i złożyć zamówienie. Klienci mają możliwość korzystania z dostawy popołudniowej z Magazynu Centralnego w Czosnowie. Od poniedziałku do piątku zamówienia złożone do godziny 10.00 są jeszcze tego samego dnia dostarczane do godz. 14.30 do Białegostoku. Dane kontaktowe: Filia Białystok, ul. Handlowa 2A 15-399 Białystok tel. sprzedaż rynek osobowy 85 735 35 90 tel. sprzedaż rynek ciężarowy 85 735 35 96 IC.BHA@intercars.eu godziny otwarcia: Pon. - pt. 8.00 – 18.00, Sob. 8.00 – 14.00
AKTUALNOŚCI
Przeprowadzka w Piotrkowie Trybunalskim
Wejherowo – zmiana adresu!
Swój adres zmieniła także filia w Piotrkowie Trybunalskim. Przeniosła się z ul. Słowackiego 209 a, na ul. Dmowskiego 59. Powodem przeprowadzki było powiększenie przestrzeni magazynowej oraz podwyższenie standardu obsługi klientów. Obecny magazyn ma powierzchnię ok. 800 m 2 oraz przestronną salę sprzedaży. Obsługę klientów ułatwia jasne oznakowanie ścieżki sprzedaży. Na filii dostępny jest asortyment części do pojazdów ciężarowych oraz osobowych. Dziennie realizowanych jest 9 tras dostaw towaru do klientów. Co wyróżnia tę filię na tle konkurencji? Największy stok magazynowy w okolicy, fachowa obsługa, doświadczony personel oraz wysoki standard świadczonych usług w ramach współpracy.
Filia w Wejherowie zmieniła swój adres. Obecnie mieści się przy ul. Tartacznej 9. Przeprowadziła się tam z ul. 1 Brygady Pancernej W.P. 92. Filia znajduje się w dzielnicy przemysłowej Wejherowa, ok. 3 km od centrum miasta. Od poprzedniej siedziby dzieli ją ok. 300 metrów. Filia zmieniła lokalizację, ze względu na dynamiczny rozwój i chęć poprawy warunków magazynowych i obsługi klientów. Do nowej filii jest zdecydowanie lepszy dojazd, gdyż mieści się w pobliżu głównej trasy, drogi krajowej nr 6. Filia sprzedaje asortyment części osobowych i ciężarowych. Szczyci się magazynem o powierzchni 540 m2. Przestronny magazyn zapewnia największą dostępność części w Wejherowie.
Dane kontaktowe:
tel. 58 572 28 40, 58 572 28 41
ul. Dmowskiego 59, 97-300 Piotrków Trybunalski
e-mail: IC.WEJ@intercars.eu
Dane kontaktowe: ul. Tartaczna 9, 84-200 Wejherowo czynne: pn.-pt. 7.00 – 19.00, sob. 8.00 – 14.00
czynne: pn. – pt. 8.00-18.00, sob. 8.00 – 13.00 tel. 44 646 62 02
Zapraszamy do Mławy
180 już ponad
filii w Polsce!
Właśnie w Mławie otworzyła się kolejna filia Inter Cars. Można ją znaleźć przy ul. Brukowej 1. Nowa filia rozpoczęła sprzedaż na początku października. Dostępny jest na niej asortyment części zamiennych do pojazdów ciężarowych i aut osobowych. Dane kontaktowe: ul. Brukowa 1, 06-500 Mława czynne: pn.-pt. 8.00 – 18.00, sob. 8.00 – 14.00 tel. 23 677 34 60 e-mail: IC.MLA@intercars.eu
Wejherowo
Działdowo Mława Białystok
Siedlce
Brzeg
Piotrków trybunalski
Długołęka Łuków
Łuków
9
Po przeprowadzce Siedlecka filia mieszcząca się przy ulicy Brzeskiej 97 została przeniesiona do nowej lokalizacji przy ulicy Terespolskiej 15. Dzięki zmianie lokalizacji, znacznie łatwiej jest do niej trafić. Filia usytuowana jest w Południowej Dzielnicy Przemysłowej Siedlec, obok takich firm jak Polimex-Mostostal S.A. oraz salon samochodowy Honda. Ogromnym ułatwieniem dla klientów jest duży parking, który jest w stanie pomieścić kilkadziesiąt samochodów. Przestronny i nowoczesny budynek filii posiada łączną powierzchnię 2500 m 2 powierzchni, z czego 1500 m 2 zajmuje magazyn, mogący pomieścić nawet 80 000 pozycji asortymentu. Znacznie większa hala magazynowa posiadająca kompletną, 3-poziomową zabudowę regałową oraz taśmociąg z pewnością zwiększy efektywność i szybkość obsługi. Zdecydowanie poprawi się również dostępność poszukiwanych „od ręki” części. Pozostała powierzchnia to część biurowa i sala sprzedaży. Z myślą o rozwoju pracowników i klientów powstanie sala konferencyjna przeznaczona na różnego rodzaju szkolenia i spotkania integracyjne. Dane kontaktowe: ul. Terespolska 15, 08-110 Siedlce Tel. 25 633 46 40 IC.SDL@intercars.eu godziny otwarcia: Pon. - pt. 8.00 – 19.00, Sob. 8.00 – 14.00 Znajdziecie nas w Brzegu Pod koniec września została uruchomiona filia w Brzegu. Ma doskonałą lokalizację, dzięki czemu łatwo do niej trafić. Nowa filia znajduje się w samym centrum miasta. Może pochwalić się dużym magazynem o pow. 600 m 2 oraz salą sprzedaży o pow. 120 m 2. W nowej lokalizacji dostępne są części do samochodów osobowych i ciężarówek. Przed budynkiem znajduje się duży parking dla klientów. Oddział został podpięty do call center w ramach grupy filialnej, dzięki czemu każdy klient dodzwoni się do filii i będzie mógł złożyć zamówienie. Towar wyjeżdża do klientów trzema trasami. Dane kontaktowe: ul. Starobrzeska 4A, 49-305 Brzeg czynne: pn.-pt. 8.00 – 18.00, sob. 8.00 – 13.00 tel. 77 541 72 30 e-mail: IC.BRG@intercars.eu truck.q-service.com.pl
10
AKTUALNOŚCI
Bębny hamulcowe SBP z certyfikatem jakości Przemysłowy Instytut Motoryzacji (PIMOT) potwierdził wysoką jakość bębnów hamulcowych SBP.
Bębny hamulcowe SBP otrzymały certyfikat zgodności z wymogami PIMOT. Oznacza to, że produkty te odznaczają się wysoką jakością i bezpieczeństwem stosowania. Certyfikat ten jest też odpowiednikiem wcześniej przyznawanego certyfikatu bezpieczeństwa przez Instytut.
Wiele państw na terenie Unii Europejskiej wymaga okazania certyfikatu w momencie wprowadzania produktu na rynek. Zanim PIMOT przyznał certyfikat bębnom hamulcowym SBP, poddał je szczegółowym badaniom jakościowym i porównał z wzornikiem.Certyfikat jest ważny przez 3 lata od daty otrzymania. W 2013 roku, identyczny certyfikat uzyskały tarcze hamulcowe SBP.
PIMOT jako ekspert w dziedzinie motoryzacji na co dzień zajmuje się badaniami homologacyjnymi pojazdów, części i wyposażenia, dlatego jego opinia jest bardzo ważna.
Przykładowe indeksy bębnów hamulcowych SBP 01-SA001
Certyfikat jest bardzo ważnym i przede wszystkim, wymaganym dokumentem w przypadku, jeśli produkty mają być sprzedawane poza granicami kraju.
01-MA001 01-RO001
Tylko IC Katalog Online
Od 1 stycznia 2016 roku przestanie funkcjonować IC_Katalog. Całkowicie zastąpi go IC Katalog Online. Do wprowadzonej na początku bieżącego roku, nowej aplikacji IC Katalog Online przekonało się już ponad 25 tys. klientów Inter Cars SA. Nie wszyscy jednak zainstalowali aplikację i poznali jej zalety. Ze względu na to, że do wyłączenia IC Katalogu pozostało tylko kilka tygodni, zachęcamy do zapoznania się z funkcjonalnościami nowego programu. By umożliwić poznanie zalet aplikacji, bez jej instalacji, przygotowano filmy szkoleniowe. Można je oglądać na kanale You Tube Inter Cars SA.
W razie pytań bądź wątpliwości zachęcamy do kontakt pod numerem: 665 391 108
Pytania można także kierować pod adres e-mail: katalog@intercars.eu
truck.intercars.com.pl
Czym jest IC Katalog Online? Program IC Katalog Online jest podstawowym narzędziem komunikacji z Inter Cars dla odbiorców hurtowych. Służy głównie do wyszukiwania części oraz ich zamawiania przez internet. Wykorzystać go można także do wielu dodatkowych operacji ułatwiających pracę w warsztacie samochodowym, takich jak tworzenie wycen napraw samochodów w oparciu dane o czasach napraw. IC Katalog Online różni się od IC Katalogu wyglądem oraz sposobem działania. Nowy program pobiera wszystkie dane z Internetu (tzw. chmury). Oznacza to, że nie są potrzebne aktualizacje baz danych – ponieważ dane zawsze są aktualne. W tym sposobie działania potrzebny jest oczywiście dostęp do internetu. Instalacja programu polega na pobraniu instalatora online i jego uruchomieniu. Po jednorazowej instalacji (pobierane dane mają ok. 60MB), program będzie już zawsze aktualny.
Zalety IC Katalogu Online: - całkowicie on-linowy, nie wymagający odświeżania baz cennikowych, katalogowych, warunków handlowych - poprawne ceny hurtowe - umożliwia zaawansowane filtrowanie po stanach IC - oferuje rewolucyjne funkcjonalności jak Przelewy24, Rozrachunki - oferuje nowy standard szukania po wymiarach Opony, Oleje, Akumulatory – prawie 40 nowych szukarek części, - umożliwia wyszukiwanie po grafice - zawiera zintegrowany, BEZPŁATNY moduł wycen - posiada zintegrowany moduł klientów i warsztatów flotowych
12
Informacje z branży
Opony sprzedają się dobrze Tegoroczna sprzedaż opon w Europie jest wyższa o 4,8% niż w roku poprzednim. Również w Polsce rośnie sprzedaż nowego ogumienia. W statystykach uwzględniono dane od stycznia do września 2015 r. Na europejskim rynku sprzedaż opon w sierpniu 2015 była wyższa aż o 13% w stosunku do analogicznego miesiąca 2014 r. Największym powodzeniem w Europie cieszą się opony na oś prowadzącą (40%), opony naczepowe mają 34% udział w rynku, a pozostałe 26% przypada na opony na oś napędową. Na opony regionalne przypada 69,2% rynku, na opony autostradowe – 13%, na opony budowlane – 12,3%, a na zimowe – 3,2%. Dla czołowych producentów ogumienia niepokojącym zjawiskiem jest wzrastający import (16,4%) tanich opon z krajów azjatyckich i Rosji. W tym roku import opon z Rosji wzrósł o 40%, z Indii – o 27,1%, z Korei – o 24,9%, a z Chin – o 15,1%. W związku z tym spada zainteresowanie oponami bieżnikowanymi. W tym roku sprzedano o 7,2% opon bieżnikowanych mniej niż w 2014. Na sprzedaż opon ma wpływ dobra sprzedaż nowych pojazdów użytkowych. Rynek opon w Polsce W Polsce sprzedaż opon w 2015 r. w stosunku do poprzedniego wzrosła o 2,8%. Najwięcej opon sprzedaje się na oś prowadzącą – 39%. Na opony regionalne przypada 76,3% całego wolumenu sprzedaży, na opony autostradowe – 15,4%, na budowlane – 5,7%, a na zimowe – 0,8%. W zasadzie zdecydowana większość opon dużych producentów ma homologację M+S, więc opony zimowe są w Polsce produktem niszowym. Są one szczególnie przydatne na drogach pokrytych śniegiem, głównie w Krajach Skandynawskich. W Polsce spada zainteresowanie oponami bieżnikowanymi na zimno (o 30,2%), ale wzrasta sprzedaż opon bieżnikowanych na gorąco (o 1,8%). Opony bieżnikowane na gorąco są oferowane przez głównych producentów ogumienia. Opony bieżnikowane na zimno nie wytrzymują konkurencji z ofertą nowych, tanich opon z Azji. Opony do naszego kraju sprowadza się głównie z: Rosji (wzrost importu o 46,9%), Chin (wzrost o 44,4%) i Korei (wzrost o 7,4%). Co ciekawe, dynamika importu opon azjatyckich maleje. Import takich opon w roku 2014 w stosunku do 2013 wzrósł o 135%, natomiast w tym roku import wzrósł o 39,6% w stosunku do 2014.Nabywcami opon azjatyckich są przeważnie firmy budowlane.
truck.intercars.com.pl
PLATOONING
przyszłość logistyki
Pojazdy ciężarowe prowadzone przez autopilota wyjadą na międzynarodowe trasy. Na taki eksperyment zdecydowali się Holendrzy. Czytaj więcej na:
truck.q-service.com.pl
oraz newsletterach Q-Service Truck
W 2016 roku przewodnictwo w Komisji Europejskiej przejmuje Holandia. Właśnie pod jej przewodnictwem na drogach kilku krajów mają pojawić się ciężarówki korzystające z tzw. platooningu, czyli podążające jedna za drugą, z jednym kierowcą prowadzącym de facto co najmniej dwa zestawy. Byłby to pierwszy w historii przypadek wykorzystania tego typu maszyn w ruchu międzynarodowym, przewożąc dodatkowo towary. Ciężarówki mają wyjechać na dwie stałe trasy, obie prowadzące do Holandii. Pierwsza z dróg będzie wiodła z Wiednia, przez Frankfurt, do Rotterdamu, zaś druga połączy Benelux ze Skandynawią. W ten sposób Holendrzy chcą udowodnić całej Europie, że częściowo autonomiczne ciężarówki są nie tylko zapowiedzią ogromnych oszczędności,
lecz także po prostu nadają się do użytku. Oszczędności te, generowane przede wszystkim przez niższe zużycie paliwa, szacuje się na nawet pół miliona euro rocznie przy 35 pojazdach. Debiut platooningu na holenderskich drogach odbył się 9 lutego 2015 r. Konwój składający się z trzech eksperymentalnych ciężarówek wyruszył z fabryki marki Scania w Zwolle, wjeżdżając na autostradę A28. Tam włączony został tryb podążania pojazdów jeden za drugim, w związku z czym tylko w pierwszej ciężarówce kierowca musiał normalnie kręcić kierownicą czy używać pedałów, podczas gdy pozostałe dwa pojazdy naśladowały zachowania jego ciężarówki. Wszystko odbyło się bez problemów, a za to w doborowym towarzystwie. Na pokładzie
testowych pojazdów znalazła się m.in. holenderska minister ds. infrastruktury i ochrony środowiska. Pokaz ten zorganizowano głównie z myślą o politykach Unii Europejskiej, chcąc przekonać ich do idei tzw. platooningu.
Informacje z branży
13
MAN niezawodny MAN już czwarty rok z rzędu może poszczycić się największym odsetkiem pojazdów, które bez zastrzeżeń przeszły przez przegląd TÜV. W raporcie TÜV Report Nutzfahrzeuge 2015, dotyczącym pojazdów użytkowych stowarzyszenie Verband der TÜV e.V. wspólnie ze specjalistycznym niemieckim czasopismem Verkehrsrundschau analizują wyniki badań pojazdów użytkowych w wieku od roku do pięciu lat, przeprowadzonych w ramach corocznego przeglądu głównego. Firma MAN w grupie pojazdów jednorocznych poprawiła swój rekord sprzed roku, uzyskując wskaźnik pojazdów wolnych od usterek na poziomie 85,9%. Także w grupie pojazdów starszych (od dwóch do pięciu lat) pojazdy MAN wykazały się podczas przeglądu ponadprzeciętnie wysoką bezawaryjnością.
Ranking marek Które marki pojazdów ciężarowych najczęściej wybierają klienci? Na pierwszym miejscu od pewnego czasu utrzymuje się MAN, za nim jest DAF. Trzeci na liście rankingowej jest Mercedes-Benz, a Scania zajmuje czwarte miejsce. Piąte należy do Volvo, Iveco i Renault.
Od początku roku w grupie najcięższych pojazdów o DMC pow. 16 t pierwszy jest DAF, drugie miejsce utrzymuje MAN, Scania na trzecim, a na czwartym miejscu jest Mercedes-Benz. Piąte miejsce należy do Volvo.
Rekordowy wrzesień We wrześniu br. zarejestrowano 2266 nowych samochodów ciężarowych. Od początku roku był to najwyższy miesięczny rezultat. Czytaj więcej
truck.q-service.com.pl
truck.q-service.com.pl
14
Produkty
BTA łożyska ciężarowe potwierdzona jakość
Łożyska ciężarowe marki BTA zostały poddane szczegółowym badaniom w Laboratorium Intermeko Europe Sp. z o.o. Wnioski z przeprowadzonych badań jednoznacznie pokazują, że jakość produktów BTA pod żadnym względem nie odbiega od jakości łożysk producentów dostarczających produkty na pierwszy montaż.
M
tekst: Elżbieta Zwolska, Józef Stefaniszyn
arka BTA istnieje na rynku części zamiennych od wielu lat. Początki jej istnienia związane były z dostarczaniem produktów na rynek samochodów osobowych. Z czasem, zdobywając zaufanie klientów, rozszerzono zakres oferowanych części, również o asortyment ciężarowy. Obecnie w sieci sprzedaży Inter Cars SA dostępna jest kompleksowa oferta elementów łożyskujących BTA. Trzon oferty BTA stanowią zestawy naprawcze łożysk kół oraz piasty zespolone, oferowane do większości pojazdów.Jednocześnie asortyment rynku ciężarowego BTA uzupełniają piasty i łożyska kół dedykowane
zarówno do aut, jak i naczep. Wizualnie łożyska pojazdów ciężarowych nie różnią się znacząco do łożysk stosowanych w autach osobowych. Nie mniej jednak wartość i zmienność obciążeń, jakim są poddawane w trakcie pracy, stawia przed nimi znacznie większe wymagania. Podczas, gdy w pojazdach osobowych ładunek stanowi do około 50% masy własnej pojazdu, w pojazdach ciężarowych ładunek maksymalny może dochodzić nawet do 300% masy własnej.Przy tak dużych obciążeniach jakość wykonania ma kluczowe znaczenie. Nawet najmniejsze nieprawidłowości występujące w materiale czy geometrii wpływają bezpośrednio na trwałość zamontowanego łożyska. Łożysko kompaktowe Łożyska kół pojazdów są elementami ulegającymi normalnemu zużyciu podczas eksploatacji. Dlatego po określonym przebiegu będą wymagały wymiany. Już na etapie projektowania łożyska przewidziane są na określoną żywotność i wytrzymałość, zwykle podawaną w długości planowanego przebiegu (w tysiącach kilometrów). Zatem niezależnie od dbałotruck.intercars.com.pl
Badania przeprowadzono w laboratorium Intermeko Europe Sp. z o.o.
ści użytkownika o pojazd, przychodzi taki moment, gdy łożysko trzeba wymienić. Pierwszymi objawami zużycia łożyska są szumy, piski lub inne odgłosy, nasilające się przeważnie podczas zakrętów. Dłuższe lekceważenie takich objawów może skutkować całkowitym zniszczeniem części i – w najgorszym przypadku –może prowadzić do unieruchomienia pojazdu, a nawet utraty kontroli nad samochodem. Obecnie większość stosowanych łożysk stanowią kompaktowe, nierozbieralne konstrukcje. Ich awaria skutkuje koniecznością wymiany całego zespołu, a nie tylko uszkodzonej części. Takie rozwiązanie jednocześnie ma wiele zalet. Przede wszystkim skraca czas montażu. Zapewnia jednoczesną wymianę wszystkich współpracujących podzespołów. A nade wszystko zmniejsza możliwość wystąpienia błędów montażowych. W efekcie zastosowanie łożysk kompaktowych poprzez oszczędność czasu i minimalizację ryzyka przestoju przyczynia się do oszczędności kosztów w sposób bezpośredni. Ważny jest tylko jeden warunek - zastosowane łożysko kompaktowe musi być wysokiej jakości! Niezależne badania Wprowadzając łożyska kompaktowe BTA
do sieci sprzedaży Inter Cars SA, zadbano o weryfikację ich jakości. W tym celu losowo wybrano łożyska kompaktowe BTA i przekazano do badań w niezależnym laboratorium Intermeko Europe Sp. z o.o. Laboratorium Intermeko od wielu lat zajmuje się badaniami części zamiennych. Bazując na ich doświadczeniu i programie badań, opartym o standardy europejskie, przeprowadziliśmy szereg testów produktów BTA. Laboratoryjna procedura badawcza obejmowała swoim zakresem: • pomiary geometryczne, • analizę chropowatości współpracujących powierzchni, • pomiar twardości elementów składowych, • badanie i analizę struktury materiału, użytego do wykonania określonego łożyska. Przeprowadzone testy miały na celu uzyskanie jak najszerszej informacji na temat jakości produktów BTA. Wiemy, że wyposażenie używane w laboratorium podlega regularnym, okresowym kontrolom metrologicznym, a stosowane standardy jakościowe są ogólnodostępne i obowiązujące wszystkich producentów łożysk. Dostarczone wnioski z badań bez cienia wątpliwości stawiają produkty BTA w gronie producentów produktów premium,
Produkty takich jak SKF czy FAG. Natomiast poziom cenowy łożysk BTA sprawia, że stają się znacznie bardziej konkurencyjne i opłacalne w zakupie, gwarantując jednocześnie niezawodność i trwałość działania. Niezawodność i trwałość są cechami szczególnie pożądanymi w odniesieniu
15
do rynku ciężarowego. Jesteśmy przekonani, że przedstawione powyżej wnioski z badań dostarczają wystarczających dowodów świadczących o wysokiej jakości łożysk BTA i pozwolą na ich bezawaryjną pracę przez tysiące przejechanych kilometrów.
Elżbieta Zwolska, starszy specjalista ds. badań Intermeko Europe Sp. z o.o.
Wnioski otrzymane po badaniach spełniły nasze oczekiwania. Uzyskaliśmy obiektywne dowody, że jakość łożysk BTA pod żadnym względem nie odbiega od jakości łożysk producentów dostarczających swoje produkty na pierwszy montaż. Powtarzalność geometrii łożysk zapewnia łatwość montażu. Właściwa chropowatość odpowiada za cichą i prawidłową pracę łożysk. Zmierzona twardość materiału, mieszcząca się w tolerancjach wymaganych przez normy ISO, gwarantuje należytą wytrzymałość na działające obciążenia poprzeczne i wzdłużne oraz wpływa na dłuższą żywotność. Natomiast prawidłowość struktury materiału zarówno pierścieni łożyskowych, jak i elementów tocznych zapewniają stabilność wymiarową łożysk BTA.
Łożyska BTA dostępne są w sieci Inter Cars SA pod indeksami: B01-9955401 Zestaw łożysk koła (68x125x115) przód/tył RVI MAGNUM, PREMIUM DXi7/DXi11/DXi13; VOLVO FE, FH D7/D9/D11/D13 09.05B01-1476945-AM Zestaw łożysk koła przód SCANIA 94-164, P, G, R 04.96B01-20518617 Zestaw łożysk koła (58x110x115) przód/tył RVI MAGNUM, PREMIUM DXi7/DXi11/DXi13; VOLVO FE, FH D7/13/16 09.05B04-5549 Piasta koła (piasta+łożyska+szpilki) naczepy SAF SKRB 9019/22 K,W,H B01-169812805 Zestaw łożysk koła tył MERCEDES ACTROS, AXOR, ECONIC, TOURISMO, INTOURO OM457.937, OM541.923, M906.900 04.96B01-1801592 Zestaw łożysk koła DAF XF 105, XF 95, CF 65, CF 75, CF 85 01.01B01-1801593 Zestaw łożysk koła (piasta 10 otworów) DAF CF 75, CF 85, XF 95, XF 105 01.01B01-1801594 Zestaw łożysk koła tył DAF 65CF/75CF/85CF/LF/XF B01-1801595 Zestaw łożysk koła DAF XF 95, XF 105, CF 85 01.01B01-503126457 Zestaw łożysk koła (105X160X140) tył MAN TGA, TGL, TGM, TGS, TGX 09.02B01-7182915 Zestaw łożysk koła IVECO EUROCARGO; MAN TGL 09.00B01-566425 Zestaw łożysk koła tył DAF XF 105; VOLVO FH 12, 16; RVI MAGNUM, PREMIUM 2 10.05B01-3551 BTA łożysko (zestaw) P Fiat-Iveco Daily 35-8; 35-10; 35-12; 49-10; 49-12 Turbodaily 03/96-99 B01-1691621 Zestaw łożysk koła DAF XF 105, XF 95, CF 65, CF 75, CF 85 01.01B01-9753300425 Zestaw łożysk koła MERCEDES ATEGO, ATEGO 2 01.98truck.q-service.com.pl
16
Produkty
Podaruj luksus niezawodności
Inter Cars poszerzył swoją ofertę części do pojazdów użytkowych o tarcze hamulcowe marki Beral. Do tej pory na półkach Inter Cars dostępne były okładziny i klocki hamulcowe marki Beral, które cieszą się dużą popularnością wśród kierowców ciężarówek, naczep, przyczep i autobusów na całym świecie. Są one dostarczane zarówno na pierwszy montaż, jak i na rynek wtórny. Ze względu na wysoką jakość produktów Beral, ofertę tę wzbogaciły także tarcze hamulcowe. Produkty Beral przechodzą rygorystyczne testy laboratoryjne oraz
drogowe na drogach w całej Europie. Inter Cars jest jedynym dystrybutorem w Polsce, u którego dostępne są tarcze hamulcowe Beral. Produkty Beral odznaczają się bezpieczeństwem funkcjonowania oraz innowacyjnością.
Tarcze hamulcowe Beral dostępne są w sieci Inter Cars pod następującymi indeksami: • BCR168A tarcza hamulcowa went. przód/tył (430x45mm) Solaris, Neoplan • BCR170A tarcza hamulcowa went. przód/tył (430x45mm) Scania 4 05.95• BCR145A tarcza hamulcowa went. przód (430x45mm) Mercedes Citaro O520 • BCR225A tarcza hamulcowa went. przód/tył (432x45mm) DAF CF65, XF105 • BCR254A tarcza hamulcowa went. przód/tył (432x45mm) Iveco • BCR144A tarcza hamulcowa przód (438x45mm) MAN Klocki hamulcowe Beral dostępne są w sieci Inter Cars pod następującymi indeksami: • 29179 30,00 41 4 7083 klocek hamulcowy kpl. przód/tył do zacisków typu Knorr SB/SN7 truck.intercars.com.pl
Produkty
17
WŁĄCZ PIEC Ogrzewanie postojowe w slangu kierowców i warsztatowców nazywane jest popularnie piecem. Dość trafnie, ponieważ mówiąc w uproszczeniu, jest to piec zamontowany w komorze silnikowej, który spala paliwo, a powstałe ciepło przekazuje w określonym kierunku. Ogrzewanie postojowe działające niezależnie od silnika pojazdu nie jest już urządzeniem luksusowym. To konieczność, szczególnie w naszym klimacie. Ze względu na prostotę montażu popularnością cieszą się agregaty powietrzne, które Inter Cars SA ma w swojej stałej ofercie. Są to urządzenia Airtronic D2 i Airtronic D 4 firmy Ebersprächer. Zasada działania jest identyczna, różnią się mocą grzewczą i gabarytami. Na zamówienie możemy sprowadzić nie tylko powietrzne, lecz także wodne agregaty grzewcze innych producentów wraz z potrzebnymi częściami zamiennymi. Oferujemy także części eksploatacyjne do ogrzewań powietrznych i wodnych produkcji Ebersprächer oraz Webasto, takie jak świece żarowe, dmuchawy, uszczelki, czujniki, pompy paliwa, wymienniki ciepła. Ogrzewanie postojowe ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo jazdy, ponieważ w określonych sytuacjach gwarantuje kierowcy odpowiednie warunki do wypoczynku, a także – w zależności od typu pojazdu – przyśpiesza oczyszczenie szyb z pary, szronu czy lodu.
tekst: Michał Bielecki
Kompletne ogrzewanie Ebersprächer.
Przykładowe indeksy: 25 2676 05 00 00 – Kompletne ogrzewanie Airtronic D2 24V 25 6696 04 00 01 – Kompletne ogrzewanie Airtronic D4 24V 25 2070 99 20 00 – Dmuchawa Airtronic D2 24V 22 4518 01 00 00 – Pompa paliwa Airtronic D2 i D4 24V 25 2070 01 11 00 – Świeca żarowa Airtronic D2 i D4 24V truck.q-service.com.pl
Produkty
19
Akumulatory Bosch do samochodów ciężarowych TE EFB Program akumulatorów Bosch do samochodów ciężarowych i pojazdów użytkowych został powiększony o dwa nowe akumulatory wykonane w technologii EFB. W technologii EFB płyty dodatnie akumulatora pokrywane są warstwą poliestru. Zwiększa to stabilność masy czynnej, zapobiegając jej opadaniu. Dzięki temu – w porównaniu z akumulatorami konwencjonalnymi – wzrasta odporność na pracę cykliczną, zapewniając dłuższe działaniei odpowiednie rezerwy mocy niezbędne do rozruchu pojazdu. Dodatkowo zwiększa się odporność mechaniczna akumulatora, co ma szczególne znaczenie przy silnych wstrząsach i wibracjach, na które akumulatory w pojazdach użytkowych są szczególnie narażone. Zwiększona odporność na wibracje to także zasługa dodatkowej stabilizacji połączeń płyt w celach aku-
mulatora, uzyskana poprzez klejenie na gorąco łączników płyt do obudowy. W akumulatorach TE EFB wzmocniono połączenia kratek, ograniczając ryzyko ich oberwania. Wpływa to na ich stabilność oraz obniża oporność kratek, zapobiegając stratom mocy. Zastosowanie przepuszczających jony mikroporowatych separatorów zapobiega zwarciu płyty dodatniej i ujemnej, wydłużając żywotność akumulatora. Konstrukcja zastosowanej w akumulatorach kratki ołowianej, produkowanej metodą wytłaczania, charakteryzuje się skróconymi drogami przepływu prądu. Zapewnia to łatwiejszy przepływ prądu oraz szybszą dostępność energii, gwa-
Technologia EFB
rantując pewny rozruch silnika i wydłużoną żywotność akumulatora. Specjalny stop ołowiu zwiększa odporność na korozję i zapewnia niski stopień samorozładowania. Rozwiązania te zapewniają zwiększoną podaż prądu, idealnie spełniając wymagania pojazdów ciężarowych wyposażonych w coraz liczniejsze urządzenia elektryczne. Nowością są zastosowane w akumulatorach cyrkulatory kwasowe. Zapobiegają one rozwarstwieniu się elektrolitu, utrzymując jego jednorodną gęstość. Wpływa to na wydłużenie żywotności akumulatora poprzez zmniejszenie tendencji do zasiarczania płyt.
Specjalna konstrukcja pokrywy labiryntowej
(Enhanced Flooded Battery)
Uchwyty
Opatentowana kratka wykonana w technologii PowerFrame – optymalny przepływ prądu i zmniejszona podatność na korozję
Dodatkowe stabilizatory zwiększające odporność na wibracje i wstrząsy
EFB – płyta dodatnia pokryta warstwą poliestru
Cyrkulatory kwasowe zapobiegające rozwarstwianiu elektrolitu
Nowe referencje to najpopularniejsze i najczęściej stosowane w segmencie pojazdów ciężarowych pozycje o pojemnościach 180 i 225 Ah. Numer Bosch
ETN
Numer skrócony
Pojemność (Ah)
Prąd rozruchu (A)
Układ biegunów
Rodzaj bieguna
Mocowanie
Wymiary (D x Sz x W)
0 092 TE0 770
680 500 100
TE077
180
1000
3
1
B00
513 x 223 x 223
0 092 TE0 800
725 500 115
TE080
225
1150
3
1
B00
518 x 276 x 242
truck.q-service.com.pl
20
Oświetlenie
CEL: poprawić warunki jazdy
W branży transportowej bezpieczeństwo odgrywa zasadniczą rolę. Troszczą się o nie konstruktorzy pojazdów, oferując coraz bardziej zaawansowane rozwiązania techniczne. Żarówki Bosch TrucklightMaxlife W przypadku żarówek do ciężarówek ważnym parametrem jest odporność na wstrząsy. Uzyskuje się ją przez odpowiednio stabilne osadzenie żarnika oraz wykonanie blaszanej podstawy z kilku elementów. Precyzyjne osadzenie żarnika w bańce jest niezbędne, aby nadać pożądany kształt smudze światła na drodze. Te cechy posiadają żarówki 24 V TrucklightMaxlife z nowego programu żarówek firmy Bosch.Co więcej, żarówki Bosch charakteryzują się wydłużonym okresem eksploatacji. Uzyskano go poprzez zastosowanie do produkcji skrętki żarnika drutu wolframowego, poddanego procesowi optymalizacji wysokotemperaturowej. Żarówki TrucklightMaxlife o wydłużonej trwałości są dostępne do niemal wszystkich typów reflektorów spotykanych w europejskich pojazdach ciężarowych.
Wycieraczki Bosch Aerotwin i Twin Dla zapewnienia dobrej widoczności, szczególnie podczas jazdy w nocy, warto stosować wycieraczki wysokiej jakości. Najwyższą klasę wycieraczek reprezentują bezprzegubowe wycieraczki Aerotwin, w których wewnątrz gumy umieszczono dwie sprężyste szyny stabilizujące Evodium. Zaletą takiej konstrukcji jest wyjątkowo równomierny docisk powierzchni zbierającej do szyby. Dzięki optymalnie dobranemu rozkładowi nacisku na całej długości wycieraczki uzyskano również dłuższą o 30% żywotność, co gwarantuje lepszą widoczność i komfort pracy kierowcy przez długi czas.W wycieraczce Aerotwin tak jak w wycieraczkach Twin – drugiej linii wycieraczek Bosch – zastosowano dwa rodzaje gumy. Powierzchnia zbierająca wodę wykonana jest z twardej gumy pokrytej warstwą poślizgową reduku-
jącą tarcie. Podczas pracy wycieraczki powierzchnia ta pochyla się pod ściśle określonym kątem dzięki gumowemu przegubowi wykonanemu z miękkiego kauczuku. Dlatego wycieraczki Bosch pracują równo i bezszmerowo. W wycieraczkach Twin umieszczenie szyny stabilizującej wewnątrz gumy wycieraczek o długościach od 400 do 700 mm sprawia, iż wycieraczka jest odpowiednio dopasowana do krzywizny szyby nawet w warunkach zimowych, a sama szyna jest chroniona przed korozją.
Wycieraczki Aerotwin Plus początek indeksów to 3 397 006 9...
Oświetlenie LED TruckLight
- najefektywniejszym rozwiązaniem doświetlenia w pojazdach
tekst: Józef Stefaniszyn
Inter Cars poszerzył swoją ofertę w segmencie Lampy TruckLight z użyciem technologii LED są doskonałą alternatywą dla tradycyjnego oświetlenia i niosą za sobą wiele korzyści. W grupie lamp roboczych pojawiły się interesujące produkty doskonale spełniające rolę oświetlenia roboczego lub funkcje dodatkowych lamp doświetlających. Jednymi z nowych produktów w ofercie są halogeny DL-UN009 oraz lampy robocze WL-UN016, WL-UN018. To produkty dla użytkowników wszelkich pojazdów, gdzie potrzebne jest dodatkowe źródło światła o dużej mocy a małym poborze energii. Lampy generują strumień światła 1500lm (1,5 razy większy od strumienia świetlnego żarówki H3 12 V/55W). Są trwałe, wytrzymałe, posiadają szczelność na poziomie IP68, IP69K. Dzięki wydajnemu, aluminiowemu radiatorowi lampy będą pracować z pełną truck.intercars.com.pl
mocą w niemal każdych warunkach, bez ryzyka przegrzania. Uchwyt ze stali nierdzewnej gwarantuje, że lampy będą służyć użytkownikowi przez wiele lat i wytrzymają ciężkie warunki pogodowe jak ulewy czy śnieżyce i niskie temperatury. Większość powyższych zalet (oszczędność energii, naturalna barwa światła, długa żywotność, wysoka hermetyczność – IP68, IP69K, pozwalająca na użytkowanie lamp w trudnych warunkach, atrakcyjny wizualnie wygląd) posiadają pozostałe lampy wytwarzane w technologii LED. Są one dostępne w wielu
opcjach, dających możliwość wyboru produktu dopasowanego do konkretnych potrzeb użytkownika. Warta wyróżnienia jest lampa WL-UN036, która posłuży użytkownikom potrzebujących małej (średnica 87mm) a mocnej (strumień świetlny 1000, a nawet 1500lm) lampy doświetlającej.
Przykładowe indeksy w sieci Inter Cars SA: DL-UN009 DL-UN001 DL-UN005 DL-UN002 WL-UN016 WL-UN018 WL-UN036
Super Oscar LED Legendarna marka Cibié, należąca do grupy Valeo, z dumą prezentuje nową gamę 12 reflektorów dodatkowych serii Super Oscar LED, dedykowanych dla samochodów ciężarowych. Epoka halogenów bezpowrotnie minęła, nastała era reflektorów wykorzystujących w pełni technologię LED!
W
artość siły strumienia świetlnego to 700 lm (wersja standardowa) lub 1200 lm (opcja), światłość osiąga wartość 75.000 cd (wersja standardowa) lub 125.000 cd (opcja). Dzięki temu reflektory dodatkowe Cibié Super Oscar LED emitują niezwykle silną i jednolitą wiązkę światła, o zasięgu nawet do pół kilometra i szerokości do 50 m (opcja). Wszystkie reflektory są odporne na wibracje, wodę, ekstremalne warunki pogodowe i na korozję. Konstruktorzy Cibié nie oszczędzali reflektorów Super Oscar LED w trakcie testów i poddawali je ciężkim i wymagającym próbom, takim jak zanurzanie w wodzie na głębokość 30 cm na łączny czas 1 godz., wystawianie na działanie temperatury 50°C na okres 500h czy wystawianie na okres 400h na działanie mgły solnej w temperaturze 35°C. To wszystko sprawia, że Cibié wyprodukowało reflektory idealne do pracy w lesie i na budowie. Super Oscar LED to idealny partner w pracy dla wszystkich kierowców wykonujących pracę w ekstremalnych warunkach drogowych i atmosferycznych. To, co najbardziej wyróżnia reflektory Cibié Super Oscar LED, to zastosowanie w pełni technologii LED. Światło punktowe LED nie wymaga stosowania żarnika, niezbędnego w przypadku technologii halogenowej, nagrzewanego w trakcie procesu roboczego w celu wytworzenia światła. Zastosowanie technologii LED umożliwia zmniejszenie wymiarów reflektora i obniżenie wagi nawet o 1 kg w porównaniu do tradycyjnego reflektora
halogenowego. Technologia LED wymaga ograniczonej wielkości mocy do pracy z maksymalną efektywnością, charakteryzuje się bardzo niskim zużyciem energii i niezwykle długą żywotnością, nie wymaga żadnych zabiegów konserwacyjnych czy serwisowych (brak konieczności wymiany tradycyjnych żarówek). Tylko technologia LED generuje światło o barwie zbliżonej do światła dziennego. Dzięki temu reflektory Cibié Super Oscar LED to idealni towarzysze pracy dla kierowców obsługujących transport dalekobieżny. Reflektory Cibié Super Oscar LED są dostępne w wersji podstawowej oraz w opcji (dłuższy i szerszy zasięg wiązki światła, zintegrowane światło pozycyjne LED). Niezależnie od charakterystyki technicznej, klient może wybrać jedną z 4 wersji kolorystycznych: jednolicie czarną, czarną ze stylową chromowaną obwódką, całkowicie chromowaną w stylu „vintage” oraz wersję przygotowaną do lakierowania na dowolny kolor. Reflektory dodatkowe w malowaniu typu kamuflaż. Z reflektorami Cibié Super Oscar LED to żaden problem! Ponadto do każdego reflektora dołączana jest bezpłatnie osłona ze stylowym logo Cibié LED. To wszystko sprawia, że Cibié Super Oscar LED to świetna propozycja dla miłośników ciężarówek, „tunerów” i wszystkich tych, którzy cenią sobie styl, indywidualność i możliwość wyróżnienia swojego pojazdu.
Zachęcamy do zapoznania się z katalogiem produktów Cibié, który można znaleźć tutaj.
Zapraszamy Państwa do obejrzenia filmu prezentującego zalety reflektorów dodatkowych serii Super Oscar LED dedykowanych dla ciężarówek oraz reflektorów dodatkowych serii Mini Oscar LED i Oscar LED, dedykowanych dla pojazdów osobowych i terenowych. Film mogą Państwo znaleźć tutaj
Oświetlenie Oscar Cibie dostępne jest pod indeksami od VAL45308 do VAL45319 Inter Cars SA jest jedynym dystrybutorem produktów Oscar.
22 PRODUKTY
Oszczędność paliwa i dłuższe okresy między wymianami Nowa linia olejów silnikowych Castrol Vecton to kolejny krok na drodze ograniczania kosztów prowadzenia firmy transportowej. Stosując je, można zmniejszyć zużycie paliwa nawet o 1%, a przebiegi między wymianami wydłużyć, zależnie od zaleceń producenta ciężarówki, do 100 tys. km. To paliwo ma największy udział w kosztach firmy – ok. 35%. Pozostałe wydatki to płace dla kierowców (ok. 30%), koszty zarządzania (ok. 10%) i koszt utrzymania i eksploatacji taboru (ok. 15%). Na te ostatnie składają się w 8-9% koszty napraw, w 5-6% opony i oleje. Przy przebiegach liczonych w milionach kilometrów rocznie nawet oszczędność paliwa na poziomie 1% daje całkiem spore sumy. A tylko utrzymując koszty na niskim poziomie, można oferować usługi w konkurencyjnych cenach i przetrwać na niełatwym rynku. Wydatki na oleje silnikowe stanowią zaledwie 1% łącznych kosztów prowadzenia firmy. Dlatego zamiast szukać tańszego oleju, lepiej wybrać taki, który ma stabilne parametry, co pozwoli zmniejszyć zużycie paliwa i jeździć na nim znacznie dłużej. Takim olejem jest Castrol Vecton. Cechą charakterystyczną nowej linii olejów jest użyta w nich technologia System5™ Technology. Pozwala ona zmaksymalizować osiągi w pięciu kluczowych obszarach – zmniejsza zużycie paliwa, zwiększa moc, wydłuża żywotność, ogranicza konieczność dokonywania dolewek oleju i wydłuża przebiegi między wymianami. Dzięki tej unikalnej technologii oleje gamy Vecton utrzymują lepkość na niemal jednakowym poziomie, poprawione zostały zdolności do rozpraszania sadzy, ochrona przeciwzużyciowa i odporność na korozję, a ilość osadów gromadzących się na tłokach –ograniczona. Te wszystkie zalety sprawiają, że zminimalizowane jest także ryzyko wystąpienia awarii. A właśnie niespodziewany przestój jest tym, co naraża firmę transportową na największe koszty. Stabilna lepkość ma kluczowe znaczenie dla zużycia paliwa – wraz z przebiegiem rośnie ilość sadzy i zanieczyszczeń w oleju, co powoduje zmianęlepkości oleju. Efektem jestwzrost oporów wewnętrznych silnika i zwiększone zużycia paliwa. W oleju Vecton wzrost truck.intercars.com.pl
lepkości jest minimalny i między innymi dlatego można było wydłużyć przebiegi między wymia-
nami. Silnik oszczędniej obchodzi się z paliwem, niższe jest także zużycie samego oleju. Zmniejszenie zużycia nawet o 1% (jak w przypadku olejów Vecton Fuel Saver 5W-30 udowodnione na silniku Euro 5) w połączeniu z wydłużonymi przebiegami między wymianami może dać oszczędności na poziomie wydatków na przeglądy związane z wymianą oleju, a nawet wyższe. Wydłużone okresy między wymianami oleju, nawet do 100 tys. km (w zależności od zaleceń producenta ciężarówki) to cecha charakterystyczna najbardziej zaawansowanych olejów rodziny Vecton. Są to oleje o lepkości 5W-30 i 10W-40, syntetyczne, przeznaczone do najnowocześniejszych silników. Vecton Fuel Saver 5W-30 jest produkowany w dwóch wersjach – E6/E9 i E7. Ten pierwszy jest przeznaczony do silnikówEuro 5 i 6, wyposażonych w systemy wtórnej obróbki spalin, które wymagają olejów niskopopiołowych, drugi nadaje się świetnie do jednostek Euro 4i5, które nie są wyposażone w filtry DPF. Nazwa Fuel Saver, czyli oszczędzający paliwo, nie jest na wyrost – oba oleje zmniejszają zużycie paliwa nawet o ponad 1 % w porównaniu do pracy silnika na nowoczesnym oleju 15W-40. Testy oszczędności były wykonywane na silnikach generacji Euro 5. Kolejne oleje charakteryzują się lepkością 10W-40. Już nazwa oleju Vecton Long Drain 10W-40 wskazuje, że jest on świetnie przysto-
sowany do wydłużonych przebiegów między wymianami. Do wyboru są syntetyczne: Vecton Long Drain 10W-40 LS i Vecton Long Drain 10W-40 E7. Pierwszy z nich jest niskopopiołowy i można go stosować nawet w najnowszych silnikach, drugi zaś idealnie sprawdzi się w jednostkach napędowych, które spełniają normy Euro 2, 3 i 4. Oba są przystosowane do przebiegów między wymianami sięgającymi nawet100 000 km. Dzięki wydłużeniu przebiegów między przeglądami można nie tylko obniżyć koszty przejechania 1 km, lecz także zwiększyć zyski dzięki rzadszym wizytom w serwisie. Produkty dostępne w Inter Cars SA pod indeksami: VECTON FS E6/E9 5W30 208L VECTON FS E6/E9 5W30 20L VECTON FS E6/E9 5W30 5L VECTON FS E7 5W30 208L VECTON FS E7 5W30 20L VECTON FS E7 5W30 5L VECTON LD LS 10W40 208L VECTON LD LS 10W40 20L VECTONLDLS10W405LVECTONLDE710W40208L VECTON LD E7 10W40 20L VECTON LD E7 10W40 5L VECTON LS 10W40 208L VECTON LS 10W40 20L VECTON 15W40 208L VECTON 15W40 20L VECTON 15W40 5L Inter Cars rekomenduje oleje Castrol.
PRODUKTY
23
Jakie oleje silnikowe należy stosować do samochodów spełniających normę emisji spalin EURO VI? Idealny silnik spalinowy powinien zamieniać energię chemiczną mieszanki paliwowo – powietrznej w energię mechaniczną, a produktami spalania byłby wtedy CO2 i para wodna. Niestety tak się nie da. Powietrze w ok. 70% to azot, a proces spalania w silniku jest też daleki od ideału i dlatego produkują one bardzo dużo zanieczyszczeń, które są szkodliwe dla ludzi i środowiska. Dwie najbardziej szkodliwe substancje powstające w procesie spalania to tlenki azotu (NOx) i cząstki (PM). Pierwsza jest dla człowieka trująca, a druga rakotwórcza. Dlatego Parlament Europejski wprowadzał już od 1993 roku dyrektywy ograniczające emisje szkodliwych substancji w spalinach. Przez lata zmuszało to konstruktorów pojazdów do ciągłego modyfikowania silników i układów oczyszczania spalin. W 2008 roku Parlament Europejski uchwalił dyrektywę 2007/715/EC wprowadzającą, jako obowiązująca od początku 2014 roku, normę EURO VI dotyczącą poziomu zanieczyszczeń emitowanych przez pojazdy ciężarowe. Dopuszczalna wartość emisji tlenków azotu (NOx) może wynosić 400 mg/kWh, a więc o 80% mniej niż w normie EURO V. Limity emisji cząstek stałych (PM) zostały zmniejszone o 66% i mają wynosić 10 mg/kWh. Porównując zaś do normy EURO III, która wprowadzona została tak całkiem niedawno bo na przełomie wieków, w roku 2000, ilość NOx w normie EURO VI zmniejszyła się ponad sześciokrotnie co stanowi zaledwie 16% tego, co mogłoby być w spalinach w 2000r. W przypadku cząstek stałych - PM wymagania wzrosły jeszcze bardziej. Ilość cząstek w spalinach musiała zmniejszyć się 20 krotnie, co w przypadku normy EURO VI stanowi zaledwie 5% w porównaniu do normy EURO III. Już w przypadku wcześniejszej normy EURO IV (rok 2006) niewystarczające okazały się modyfikacje w konstrukcjach silnika i należało zastosować dodatkowe układy oczyszczania spalin.Większość konstruktorów wybrała rozwiązanie w postaci zastosowania w układzie wydechowym systemu
SCR (Selectife Catalitic Reduction). W uproszczeniu wygląda to tak, że w strumień spalin wtryskiwany jest płyn zawierający amoniak (NH3), który reagując z tlenkami azotu NOx,redukuje je do azotu i wody, czyli neutralnych i powszechnie występujących substancji. Ta metoda nie wymuszała żadnych zmian w stosowanych olejach silnikowych.Inni zaś w celu oczyszczenia spalin zastosowali filtr cząstek stałych (DPF, FAP, itd.). Przy tym rozwiązaniu okazało się, że olej silnikowy odparowujący z komory spalania osadza się w filtrze DPF i proces biernej, czy wymuszonej regeneracji filtra nie usuwał niektórych związków, które były stosowane jako dodatki do oleju. To powodowało znaczne skrócenie żywotności filtra (zatkanie) i konieczność przedwczesnej, kosztownej jego wymiany. Wymusiło to zmianę formulacji olejów silnikowych na olej LowSAPs (potocznie zwane oleje nisko popiołowe) aby w znacznym stopniu zmniejszyć zatykanie filtra DPF. Producenci olejów zmuszeni byli opracować nowa technologię dodatków stosowanych do oleju silnikowych, które miały być stosowane do pojazdów wyposażonych w filtr DPF. Europejskie Stowarzyszenie Konstruktorów Samochodowych ACEA opracowało specjalne procedury, normy i testy ACEA E6 i E9 w celu badania jakości olejów z rodziny LOW SAPs a producenci pojazdów opracowali swoje,nowe, specjalne homologacje. Od momentu wprowadzenie DPF konstruktorzy pojazdów zaczęli zalecać czy nawet nakazywać, pod groźba utraty gwarancji, stosowanie olejów spełniających odpowiednie homologacje czy normy ACEA. Obowiązująca norma EURO VI i jej rygorystyczne wymagania i ograniczenia emisji spowodowała, że w większości przypadków konstruktorzy pojazdów ciężarowych zmuszeni są stosować oba układy oczyszczania spalin. Układy zwierają połączone systemy SCR i DPF. Jak już pisałem, system DPF wymaga stosowanie olejów LowSAPs więc oznacza to, że w większości przypadków do silników EURO VI należy stosować oleje
LowSaps. Konstruktorzy pojazdów zaczęli stawiać również nacisk na zużycie paliwa (mniejsze zużycie paliwa to mniejsza ilość zanieczyszczeń), dlatego też większość konstruktorów zaczyna zalecać stosowanie olejów syntetycznych o lepkości SAE 5W30 czy półsyntetycznych o lepkości SAE 10W30 z gamy FE (Fuel Eco). Wymagane homologacje i normy przez konstruktorów do silników EURO VI: MAN M 3677 Mercedes MB 228.51 DAF ACEA E6 lub E9 (zależy od typu silnika i przebiegu między wymianami) Volvo VDS-4 Renault-Trucks RLD-3 SCANIA LDF-3 (wyjątek, norma ta nie jest normą LowSaps) Jak Państwo widzicie każdy z producentów ma inne wymagania, co do jakości, norm i homologacji, jakie olej silnikowy powinien spełniać aby był odpowiedni do danego typu silnika czy pojazdu. Dlatego zachęcam do lektury instrukcji obsługi pojazdu w celu weryfikacji, jaką normę olej powinien spełniać, aby można było go zastosować w pojeździe. Firma TOTAL, od wielu lat, specjalizuje się w produkcji specjalnych olejów silnikowych spełniających najwyższe wymagania jakościowe i homologacje konstruktorów. Total jest również prekursorem olejów FE (Fuel Eco), które w połączeniu z gamą olejów przekładniowych FE pozwalają zaoszczędzić paliwo na poziomie 1L na każde 100km.
Przykładowe indeksy dostępne w sieci Inter Cars SA: RUBIA 9900 FE 5W30 208L RUBIA 8900 FE 10W30 208L RUBIA 8900 10W40 208L truck.q-service.com.pl
PRODUKTY
25
Siłownik hydrauliczny kabiny do Scanii Siłownik hydrauliczny kabiny do Scanii 1
Nrfebi 31869 Nr OE 1 549 738 Nrfebi 33952 Nr OE 1 720 924 Nrfebi 33953 Nr OE 1 720 925 Nrfebi 34243 Nr OE 1 549 739 Nrfebi 39492 Nr OE 1 720 927 » ROZWIĄZANIE: febibil stein wraz z wyżej wymienionymi pozycjami dostarcza nasadkę zabezpieczającą (rys. 4). Jej montaż zapobiega przedostawaniu się przez uszczelniacz zanieczyszczeń i wody. Dzięki temu znacząco wydłuża się trwałość siłownika hydraulicznego oraz pozostałych elementów układu
2
3
hydraulicznego podnoszenia kabiny. Do każdego z pięciu rodzajów siłownika hydraulicznego dołączona jest instrukcja montażu nasadki zabezpieczającej.
Zmiany techniczne zastrzeżone
» PROBLEM: W samochodach marki Scania na uszczelniaczu tłoczyska siłownika hydraulicznego kabiny mogą pojawić się wycieki (rys. 1). Ponadto może dojść do zanieczyszczenia układu hydraulicznego. » PRZYCZYNA: Przyczyną wycieków na uszczelniaczu jest uszkodzenie tłoczyska (rys. 2) przez brud i wilgoć. W wyniku tego uszczelniacz traci swoje właściwości uszczelniające, co prowadzi do wycieku oleju hydraulicznego oraz do przedostawania się zanieczyszczeń i wilgoci do siłownika hydraulicznego (rys. 3). W rezultacie dochodzi do zanieczyszczenia całego układu hydraulicznego podnoszenia kabiny.
4
Temperatura pod pełną kontrolą –Odłączane pompy cieczy chłodzącej febibil stein!
Zmiany techniczne zastrzeżone
W silniku każdego pojazdu pompa cieczy chłodzącej spełnia bardzo ważną rolę. Bezawaryjna praca silnika jest możliwa wyłącznie przy sprawnym obiegu chłodziwa. Dlatego też już na etapie projektowania i produkcji nasze pompy wody spełniają najwyższe oczekiwania. W odłączanej pompie cieczy chłodzącej (nrfebi 39741) stosowana jest najnowsza technologia. Sprzęgło elektromagnetyczne pozwala na załączenie lub odłączenie pompy w zależności od zapotrzebowania na chłodzenie silnika. Dzięki temu w zależności od typu pojazdu możliwe są oszczędności paliwa w wysokości 0,5 – 1,5%, co po
roku eksploatacji oznacza nawet 2 tys. zł. A dodatkowo zostaje obniżony negatywny wpływ na środowisko.
Nrfebi 39741
Nr OE: 21969183 Zastosowanie: samochody ciężarowe Volvo serii FH, FM (silniki Euro 5/6)
Pozostałe części zamienne febi znajdziecie Państwo na stronie: www.trucks.febi-parts.com
truck.q-service.com.pl
26 PRODUKTY
Systemy elektroniczne układów hamulcowych Z oszacowań UE wynika, że wyposażenie wszystkich samochodów ciężarowych i autobusów w systemy elektroniczne oznaczałoby redukcję liczby ofiar śmiertelnych wskutek wypadków o 500, a ciężko rannych o 2.500 OSÓB. Firma Knorr-Bremse angażuje się w zakresie rozwoju aktywnych i pasywnych systemów asystentów jazdy i przyczynia się w ten sposób w istotnej mierze do podniesienia bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Program produktów w zakresie Systemy Elektroniczne sięga od układu zapobiegającego blokowaniu kół podczas hamowania (ABS) poprzez Elektroniczny System Hamowania (EBS) po System Elektronicznej Stabilizacji Toru Jazdy (ESP) po System Dostosowujący Prędkość Pojazdu (ACC) , System Awaryjnego Hamowania (AEBS) oraz System Ostrzegania o Przekroczeniu Pasa Jezdni (LDWS) . ABS, ASR ABS ( układ zapobiegający blokowaniu kół podczas hamowania ) zapobiega blokowaniu kół podczas hamowania, a ASR (System kontroli trakcji ) nie dopuszcza do poślizgu kół osi napędowej pojazdu podczas przyspieszania i zapewnia w ten sposób optymalną trakcję przy każdym stanie nawierzchni drogi. Knorr-Bremse jest pionierem w zakresie rozwoju systemów ABS dla pojazdów użytkowych i oferuje układy ABS i ASR dla wszystkich typów pojazdów i przyczep hamowanych pneumatycznie. EBS, EBS (Elektroniczny Układ Hamowania) zawiera podstawowe funkcje sterowania układu hamulcowego, ABS ASR w jednym systemie elektronicznym. Zaletą sterowania elektronicznego w stosunku do konwencjonalnego rozwiązania pneumatycznego są krótsze czasy reakcji i drogi hamowania – a tym samym wyższe bezpieczeństwo na drodze. Elektroniczny system hamowania EBS dysponuje dodatkowymi funkcjami, jak regulacją zużycia matetruck.intercars.com.pl
świecie system ESP także dla kombinacji ciężarówek ciągnących z przyczepami, tzw. zestawów członowych. Techniczne wyzwanie polegało w tym wypadku na tym, że - inaczej niż w przypadku ciągnika siodłowego - zestaw członowy, wyposażony w sprzęg przyczepowy i obrotnicę, posiada dwa przeguby centralne.
riału ciernego klocków hamulcowych , układem kontroli retardera oraz regulacją układu hamulcowego przyczepy (CFC), systemem, który podczas hamowania pojazdu ciągnącego reguluje siłę hamowania przyczepy optymalnie w stosunku do siły hamowania ciągnika. Knorr-Bremse oferuje EBS i CFC dla wszystkich typów pojazdów - a także dla wszystkich przyczep.
ESP Rozszerzenie systemu EBS przez ESP (system elektronicznej stabilizacji toru jazdy) prowadzi do automatycznej stabilizacji pojazdu w sytuacjach krytycznych podczas jazdy, co oznacza wyraźną redukcję niebezpieczeństwa wywrócenia się pojazdu i poślizgu. System ESP koryguje automatycznie kierunek jazdy i prędkość kompletnego zestawu pojazdu ciągnącego i przyczepy w niebezpiecznych sytuacjach. ESP oferuje poprzez selektywne oddziaływanie na poszczególne hamulce kół i na zarządzanie silnika samoczynnie działającą pomoc dla kierowcy w sytuacjach krytycznych. Firma Knorr-Bremse zaprojektowała jako pierwszy oferent na
TEBS G2 Elektroniczny układ hamulcowy przyczepy
Te dodatkowe stopnie swobody skrętu są związane z dużą liczbą różnie działających sił, które należy uwzględnić w regulacji ESP. ELC Elektroniczna regulacja poziomu (ELC) obejmuje dzięki sterowaniu elektronicznemu jako główne funkcje regulację poziomu, zmianę poziomu, regulację osi podnoszonej dla pojazdów z amortyzacją pneumatyczną. To rozwiązanie może być stosowane np. do obniżania poziomu autobusów. Ta funkcja ułatwia przede wszystkim dzieciom, osobom starszym lub niepełnosprawnym wsiadanie i wysiadanie.
PRODUKTY
27
ACC – adaptacyjny system sterowania Knorr-Bremse posiada w swojej ofercie system dostosowujący prędkość pojazdu (ACC) w zależności od aktualnej prędkości jazdy automatycznie do bezpiecznej odległości przed następnym pojazdem, co ułatwia kierowcy jazdę w kolumnie. Zastosowanie tego systemu regulacji prędkości pojazdu może zapobiec wypadkom przez najechanie. Ta technologia umożliwia poza tym efektywne wykorzystanie dróg.
Główne funkcje » Ustawienia kontroli prędkości » Kontrola dystansu pomiędzy pojazdami » Pełna kontrola ACC wraz z systememStop& Go » Współpracuje z automatycznymi i manualnymi skrzyniami biegów
AEBS – system awaryjnego Hamowania
System hamulcowy oparty na EBS 7 posiada również możliwość aktywacji systemu AEBS . Jest to system wspomagający prace kierowcy poprzez częściowe i chwilowe przejęcie kontroli nad układem hamulcowym .Wielogodzinny czas pracy, zmęczenie oraz utrudniona widoczność są najczęstszymi przyczynami tzw najechani na poprzedzający pojazd . Firma KNORR BREMSE wychodząc naprzeciw poprawy bezpieczeństwa użytkowników wprowadziła system AEBS
LDWS
ostrzeżenie o przekroczeniu linii
Główne funkcje » Automatyczne hamowanie – system reaguje automatycznie, również na obiekty statyczne » Zredukowany poziom fałszywych alarmów: informacje zbierane z radaru oraz kamery, analizowane przez odpowiednie oprogramowanie » Wysoka skuteczność hamowania » System zgodny z przepisami
Główne funkcje » Sygnał akustyczny – w momencie przekraczania linii » Optyczny detektor lini » System zgodny z przepisami
Rozszerzenie systemu bezpieczeństwa kierowcy oraz pozostałych użytkowników dróg jest dla firmy KNORR EBS priorytetem .Dzięki zastosowaniu systemu LDWS w najnowszej generacji modulatorów EBS7 osiągnęła ten cel . System ten monitoruje prawidłowa trakcję kierowcy wykorzystując oznaczenia poziome na pasie drogi i automatycznie informuje kierowcę o przekroczeniu tego pasa.
truck.q-service.com.pl
28 PRODUKTY
Kompresory sprężonego powietrza Sprężone powietrze jest podstawą energii dla wszystkich pneumatycznych systemów hamulcowych, układów poduszek powietrznych i sprzęgieł stosowanych w pojazdach użytkowych.
Głównym zespołem w zakresie zasilania w powietrze jest sama sprężarka, która z reguły napędzana jest silnikiem pojazdu i wytwarza sprężone powietrze dla wszystkich systemów pneumatycznych. Paleta produktów Knorr-Bremse obejmuje szeroki wachlarz rozwiązań dla systemów transportowych napędów. Obejmuje kompresory 1-cylindrowe i 2-cylindrowe z mocowaniem kołnierzowym lub stojakowym. Opcjonalnie dostępne są także kompresory Knorr-Bremse z systemem energooszczędnym ESS, to innowacyjne rozwiązanie zapewnia zmniejszenie poboru mocy sprężarki z chwilą osiągnięcia wymaganej wartości ciśnienia w układzie pneumatycznym. Dzieję się tak poprzez zasterowanie zaworu ES Stzw. dodatkowej komory rozprężnej a tym samym powiększenia jej objętości i spadku wartości ciśnienia sprężania kompresora.Niestety system ESS nie powodował całkowitego rozłączenia kompresora powietrza. Firma KnorrBremse mając na uwadze badania ,które jednoznacznie wskazują, że w 80% czasu pracy pojazdu nie jest wymagana ciągła praca kompresora powietrza ,wprowadziła rozwiązanie dzięki któremu znacząco wydłużyła żywotność kompresora, zminimalizowała efekt mikro-transferu cząstek olejowych oraz zredukowała zużycie paliwa jednostki napędowej.
truck.intercars.com.pl
Kompresor KNORR BREMSE
ze sprzęgłem zapewnia: » Przygotowanie powietrza automatycznie odłącza kompresor od silnika, gdy nie jest wymagane uzupełnianie powietrza w układzie pneumatycznym » Oszczędność paliwa w porównaniu z konwencjonalnymi sprężarkami z systemem oszczędzania energii (ESS): ok. 300 litrów w ciągu roku lub 1% średniego rocznego zużycia paliwa » Redukcja emisji CO2 o 9g/km » Wydłużenie żywotności kompresora
PRODUKTY
29
Czarna Strzała dla diesla
tekst: Andrzej Kopera
W IC produkt można znaleźć pod indexami: • DIESEL SKYDD BA 1L • DIESEL SKYDD BA 1L SET
Szwedzki depresator Dieselskydd Black Arrow, nazywany potocznie Czarną Strzałą, jest produkowany według receptury i technologii sprawdzonej w skrajnych warunkach skandynawskiej zimy. Jest odpowiedni dla wszystkich silników diesla oraz podzespołów w układzie paliwowym zgodnie z normą dla oleju napędowego PN-EN 590+A1:2011 (np. dla filtru DPF) Jest to specjalny uszlachetniacz paliwa, którego zadaniem jest obniżenie temperatury mętnienia paliwa (CP) i temperatury blokady zimnego filtra paliwa (CFPP). Zastosowanie produktu ogranicza ryzyko wytrącenia się kryształów parafiny. Jest to bardzo istotne, gdyż jedynym sposobem likwidacji wytrąco-
nych już kryształów parafiny jest ogrzanie filtra paliwa.Posiada właściwości antyżelujące. Produkt skuteczny jest do -39°C. Należy jednak pamiętać, iż uzależnione jest to od właściwości i temperatury użytego oleju napędowego. Dodatek ten jest produktem prewencyjnym, szczególnie zalecane jest stosowanie go w okresie jesienno-zimowym i przed spodziewanymi niskimi temperaturami < 5°C. Rekomendowane dozowanie to: 1:1000 czyli 1L produktu na 1000L oleju napędowego (50ml produktu wystarcza na 50L oleju napędowego).
30 PRODUKTY
Ciężarówka jak nowa Inter Cars SA jest wyłącznym dystrybutorem marki Pacol, która jest producentem elementów nadwozia do pojazdów ciężarowych.Pacol, to marka wyspecjalizowana w elementach karoseryjnych do pojazdów użytkowych.
Pełna oferta zawiera takie elementy jak: zderzaki, atrapy kabiny, owiewki, lustra, błotniki, stopnie kabiny. Produkty Pacol charakteryzuje wysoka jakość użytych materiałów, estetyczne wykonanie oraz konkurencyjna cena. Wszystkie elementy wykonane są z materiałów takich jak np. PP (Polypropylene), SMC (SheetMouldingCompound), stosowanych przez czołowych producentów premium. Asortyment ciągle jest rozwijany, tak aby dopasować go do potrzeb rynku i zapewnić kompletność oferty.
Przykładowe indeksy dostępne w sieci Inter Cars SA: MAN-CP-012R VOL-MG-007 SCA-UP-002 IVE-FB-004 VOL-MR-009 DAF-BC-001 MER-FB-004R
PROMOCJE
31
Sprawdzaj aktualne promocje na stronie: truck.intercars.com.pl truck.q-service.com.pl
32 PRODUKTY
Wycieki oleju z turbosprężarki – to nie zawsze awaria
Niektórzy mówią o zużywaniu oleju przez turbosprężarkę inni, że turbosprężarka bierze olej, jeszcze inni, że turbo „puszcza olej”. My, nazywamy to wyciekami oleju z turbosprężarki. W naszej codziennej pracy jest to jedna z najczęstszych przyczyn potencjalnej awarii, z którą zgłaszają się do nas klienci. Co ma na to wpływ? tekst: Jacek Sokołowski, dział szkoleń Moto Remo Aby wyjaśnić zjawisko wycieków oleju, należy najpierw wspomnieć o budowie turbosprężarki, a konkretnie z czego się składa i jak działa jej system uszczelnienia. Kiedy turbosprężarkę leżącą na stole warsztatowym zalejmy olejem blokując spływ oleju, nikogo nie powinien zdziwić fakt, że olej wydostanie się z korpusu środkowego zarówno na stronę ssąca jak i na stronę turbiny. Aby turbosprężarka zaczęła być szczelna musi pojawić się ruch obrotowy oraz ciśnienie w korpusach po stronie spali jak i powietrza. Podczas prawidłowej pracy systemu, ciśnienia te są zawsze większe niż ciśnienie oleju, które wynosi około 1 bar po przepracowaniu na łożyskach. Rys.1
dowy turbosprężarek. Nie mniej budowa systemu uszczelnienia turbo jest dość prosta. Zarówno po stronie powietrza jak i turbiny działa tzw. odrzutnik oleju wraz z pierścieniem uszczelniającym i dopiero podczas ruchu obrotowego wałka turbosprężarki siła odśrodkowa odrzuca olej na zewnątrz do specjalnych przestrzeni olejowych, który grawitacyjnie spływa do miski olejowej. Zamontowany stalowy pierścień uszczelniający dociskany ciśnieniem spalin dodatkowo uszczelnia system. Dokładnie takie samo zjawisko możemy zauważyć po stronie powietrza, różnica jest tylko w budowie odrzutnika oleju który jest w budowany w tzw. płytę tylną lub jest zupełnie oddzielnym podzespołem. Rys.2 i 3
Rys. 3
ułożyskowania turbosprężarki, olej wydostawał się z turbiny. Pojawiające się wycieki oleju nie są same w sobie przyczyną lecz symptomem wskazującym możliwość wystąpienia prawdziwej przyczyny.Najczęstszymi przyczynami wycieku oleju z turbosprężarki, ale nie związanymi z jej awarią, są:
Rys. 1
Z uwagi na ogromne prędkości obrotowe sięgające 250 000 obr/ min oraz panujące w turbosprężarce temperatury, po stronie spalin sięgające nawet 1200 stopni Celsjusza, typowe uszczelki olejowe (O-ring) nie mogą i nie są używane do butruck.intercars.com.pl
Powyższe rozwiązania techniczne nie pozwalają by podczas prawidłowego działania i sprawnej, czyli bez uszkodzonego systemu
Rys. 2
Nie prawidłowo działający system odpowietrzania układu korbowego Część ssąca turbosprężarki i nie tylko zasysa powietrze ale równocześnie pomaga odprężać skrzynię korbową. Bardzo często nieprawidłowe separowanie oleju w odmie skutkuje pojawieniem się oleju na kole kompresji turbosprężarki i dalej w intecoolerze. Jednak to nie turbosprężarka jest za to odpowiedzialna.
PRODUKTY Przedmuchy silnika Ogólnie wiadomo, że olej opuszcza turbosprężarkę grawitacyjnie spływając do miski olejowej. Dodatkowo ruch tłoków powoduje powstawanie podciśnienia które ułatwia jego spływ. Już niewielkie zwiększenie ciśnienia w skrzyni korbowej blokuje swobodny spływ oleju z turbosprężarki i jego wyciek szczególnie na stronę układu wydechowego naszego auta. Na zwiększenie ciśnienia w skrzyni korbowej ma wpływ: przenikanie gazów przez pierścienie zaworów, przenikanie gazów przez prowadniki zaworów czy też przenikanie gazów pomiędzy tłokiem a cylindrem. Inne często banalne zjawiska blokujące swobodny spływ oleju z turbosprężarki Może to być zbyt wysoki poziom oleju w silniku, który blokuje jego swobodny spływ do miski olejowej. Niedrożny przewód spływu oleju, który może być zagięty lub zanieczyszczony przez stary spalony olej, zmniejszając jego przekrój.
Nie rzadko nieprawidłowo dobrana uszczelka jest przyczyną wycieku oleju z turbosprężarki. Za mała średnica uszczelki skutecznie blokuje spływ oleju doprowadzając do wycieku oleju zarówno na stronę spalin jak i kompresji. Rys.4
Rys. 4
Omawiając wcześniej prawidłowe działanie systemu uszczelnienia turbosprężarki wspominaliśmy jak ważne jest pojawienie się odpowiedniego ciśnienia w korpusach po stronie powietrza oraz spalin, bez których nasze turbo nie będzie szczelne. Szczególnie to drugie jest bardzo ważne w kontek-
33
ście wycieków oleju z turbosprężarki. Wielu z nas bardzo często spotyka się usługami typu wycięcie katalizatora czy tez filtra cząstek stałych. Należy pamiętać, że usunięcie jakichkolwiek elementów z układu wydechowego samochodu powoduje zmianę ciśnienia spalin w układzie wydechowym, które najczęściej doprowadza do wycieków oleju z turbosprężarki, gdyż takie działania zaburzają jego prawidłową pracę. Jak można zauważyć nie tylko awaria turbosprężarki jest przyczyna jej wycieków, ale bardzo często są to zjawiska w ogóle nie związane z turbosprężarką. Dlatego tak ważna jest właściwa diagnoza postawiona prze mechanika. Znalezienie właściwej przyczyny wycieków pozwoli zaoszczędzić czas pracy mechanika, ale przede wszystkim pieniądze wydane na wymianę nowego turbo. Więcej informacji na szkolenia prowadzonych przez Moto Remo w ramach Show Car.
34 PROMOCJE
Wysokie wymagania
Współpraca Inter Cars z serwisami ciężarowymi kształtuje się bardzo dynamicznie. Najczęściej warsztaty, które przez lata dokonywały zakupów w Inter Cars, stają się częścią sieci Q- Service Truck. Tak było w przypadku firmy Top Service Grzegorz Kądziela.
Top Service współpracuje z Inter Cars od ok. 15 lat. Dopiero jednak od roku serwis jest w ogólnopolskiej sieci warsztatów Q- Service Truck. Jak to zwykle bywa, na przestrzeni wielu lat, współpraca przebiegała różnie, ale finalnie jest oceniana bardzo pozytywnie, zarówno przez warsztat, jak i spółkę. - Na początku 2015 roku przeprowadziliśmy się do nowej siedziby i dopiero wtedy wstąpiliśmy do sieci. Musieliśmy wypracować partnerskie stosunki z przedstawicielami handlowymi i filiami. Inter Cars nauczył się specyfiki naszej pracy i podejścia do biznesu. Obsługujemy duże firmy, profesjonalistów w branży, którzy mają bardzo duże wymagania i oczekiwania w stosunku do nas. Ich pojazdy są w ciągłej pracy, nikogo nie stać na długie przestoje. Wizja naszej działalności musi być bardzo dobrze rozumiana przez partnerów i tak się stało w przypadku Inter Cars – mówi Grzegorz Kądziela, właściciel serwisu. Top Service istnieje od 1999 roku. Zespół tworzą wysoko wyspecjalizowani mechanicy, którzy wciąż podnoszą swoje kwalifikacje. Właściciel serwisu dba, alby uczestniczyli w różnych szkoleniach, także tych
truck.intercars.com.pl
Grzegorz Różalski, mechanik z Top Service zajął trzecie miejsce w ogólnopolskim konkursie wiedzy Master Mechanic 2015 – pojazdy ciężarowe. Nagrodę wręczył mu Robert Kierzek, prezes Inter Cars SA podczas wrześniowych targów w Warszawie.
organizowanych przez Inter Cars. Warto wspomnieć, że jeden z mechaników z Top Service, Grzegorz Różalski, zajął trzecie miejsce w ogólnopolskim konkursie wiedzy Master Mechanic 2015 – pojazdy ciężarowe. Gratulujemy! Specjalnością serwisu są naprawy pojazdów użytkowych wszelkiego typu: dostawczych, ciężarowych, ciągników siodłowych, przyczep, naczep oraz specjalistycznych pojazdów branży komunalnej: śmieciarek, zamiatarek, dźwigników oraz żurawi hds. Firma zajmuje się również produkcją zabudów asenizacyjnych do wywozu nieczystości ciekłych. Warsztat świadczy też usługi w zakresie adaptacji podwozi pod zabudowy, zmiany rozstawu osi, montażu urządzeń hakowych oraz żurawi, przygotowuje pojazdy do zimowego utrzymania dróg. Klienci serwisu mogą liczyć na sprawne naprawy zawieszeń układów kierowniczych, hamulcowych, pneumatycznych oraz przeniesienia napędu; naprawy instalacji elektrycznych, diagnostykę komputerową oraz usługi wulkanizacyjne.
W przypadku awarii na drodze, warsztat oferuje usługę polegającą na serwisie mobilnym. Na wyposażeniu jest również holownik. Warsztat dynamicznie się rozwija, czego przykładem jest poszukiwanie kolejnych mechaników, elektromechaników oraz innych pracowników serwisu.
Dane kontaktowe: TOP SERVICE GRZEGORZ KĄDZIELA ul. Sokołowska 61b, 05-806 Sokołów woj. mazowieckie tel. 22 716 17 00 www.topservicetruck.pl gptruck.pl
SIECI SERWISOWE
35
Synowie będą rozwijać firmę
O rozwijaniu rodzinnego biznesu oraz współpracy z Inter Cars SA rozmawiamy z Lidią i Tomaszem Skorupskimi, właścicielami firmy PUH Automax. Warsztat powstał w 1989 roku. Rozpoczynaliście działalność od napraw pojazdów ciężarowych czy osobowych? Rozpoczynaliśmy od napraw samochodów osobowych, ale początkowo staraliśmy się także wykorzystać koniunkturę na ciągniki rolnicze. Na początku tygodnia kupowaliśmy ciągniki z upadających kółek rolniczych, remontowaliśmy i w niedzielę sprzedawaliśmy na giełdzie. To był szybki przypływ gotówki, której potrzebowaliśmy na rozwój firmy. Po trzech latach zapotrzebowanie na ciągniki rolnicze się skończyło i powróciliśmy do napraw samochodów osobowych. Naprawą samochodów ciężarowymi zajęliśmy się w 1997 roku i było przy nich tak dużo pracy, że na auta osobowe brakowało czasu. Teraz, gdy synowie dorośli, rozwijamy dział osobowy, ale obecnie naprawiamy więcej ciężarówek niż osobówek. Automax to firma rodzinna? Tak, pomaga mi żona Lidia i dwóch synów - Krzysztof i młodszy Karol. Zatrudniamy ok. 20 pracowników. Załoga składa się z mechaników zajmujących się naprawą samochodów ciężarowych, mechaników naprawiających auta osobowe, elektryka oraz pracowników biurowych i socjalnych. W prowadzeniu firmy pomagają nam także synowie, którzy
zajmują się diagnostyką, obsługą układu klimatyzacji, geometrią podwozia oraz jak zajdzie potrzeba to zaopatrują nasz warsztat w brakujące części. Prowadzimy także sklep z częściami zamiennymi oraz od 2006 r. posiadamy okręgową stację kontroli pojazdów, w której dokonujemy przeglądów rejestracyjnych. Do sieci Q-Service Truck należycie od 2013 roku? Pierwszą propozycję przystąpienia do sieci Q-Service Truck otrzymaliśmy około 2003 roku jeszcze od ś.p. Kazimierza Neymana. Nie podpisaliśmy wówczas umowy, ponieważ nie mieliśmy odpowiedniego doświadczenia oraz obawialiśmy się utraty suwerenności naszego warsztatu. Poza tym pracowaliśmy wtedy na dwie zmiany z małą obsadą pracowników i nie mieliśmy czasu na inne sprawy. Od 2013 r. należymy do sieci Q-Service Truck. Jakie naprawy wykonujecie? Był czas, że najwięcej naprawialiśmy silników, jednak to się zmieniło. Obecnie taniej jest kupić używany silnik niż przeprowadzać remont starego. Kiedyś remontowaliśmy dwa silniki tygodniowo, teraz – dwa w miesiącu. Aktualnie wykonujemy pełen zakres napraw serwisowych pojazdów. Zajmu-
jemy się naprawą układów wtryskowych oraz kierowniczych. Naprawiamy mosty napędowe, skrzynie biegów (zwłaszcza firmy ZF), układy hamulcowe, a także naczepy i przyczepy. W przypadku napraw naczep posiadamy autoryzację firmy Feber. Obecnie podstawowy serwis, do którego zalicza się wymiana oleju czy okładzin układu hamulcowego, jest mało opłacalny. Ceny na te usługi znacznie spadły, dlatego skupiamy się na naprawach wymagających doświadczenia oraz specjalistycznej wiedzy i sprzętu. W celu poprawienia jakości naszych usług cały czas się szkolimy oraz do tej pory uzyskaliśmy certyfikaty firm tj. Knorr, Wabco, Haldex, Jost, Sachs, Josam, Hyva. Jakie marki ciężarówek obsługujecie? Obsługujemy pojazdy wszystkich marek, chociaż najmniej przyjeżdża do nas Iveco. Jeśli napotykamy na problem podczas naprawy, dzwonimy do kolegów z sieci Q-Service Truck. Ponieważ spotykamy się z członkami sieci, wiemy kto ma doświadczenie w naprawach określonej marki pojazdów, w skrzyniach biegów czy w silnikach. Wymieniamy się informacjami, gdyż nie jesteśmy dla siebie konkurencją. Korzystna jest również wzajemna pomoc w naprawach interwencyjnych. W przypadku kiedy truck.q-service.com.pl
36 SIECI SERWISOWE żenie warsztatu, kończąc na wiedzy. Dzięki szkoleniu Inter Cars dotyczącym zarządzania warsztatem pozyskaliśmy bardzo istotną wiedzę z zakresu prawidłowego prowadzenia biura. Nie zdawaliśmy sobie sprawy, jak ważne jest prawidłowe wypisanie zlecenia. Mamy dobry kontakt z Inter Cars. Jak zadzwonimy z problemem, to zawsze jest reakcja. Inter Cars ma też bardzo dobrze opracowany system reklamacji. Chociaż kupujemy części z wyższej półki, to czasami zdarzają się reklamacje, które w Inter Cars rozpatrywane są rzetelnie.
obsługiwany przez nas samochód ma awarię gdzieś w Polsce, a my w tym czasie nie możemy oddelegować naszego mechanika, możemy zadzwonić do członka sieci, którego warsztat znajduje się w pobliżu uszkodzonego auta i poprosić o pomoc. Uważam, że nasza sieć staje się coraz poważniejszym zagrożeniem dla autoryzowanych serwisów. Gdzie zaopatrujecie się w części zamienne? W początkach naszej działalności części kupowaliśmy na giełdzie samochodowej na warszawskim Bemowie od samego pana Krzysztofa Oleksowicza – założyciela Inter Cars. W tym roku Inter Cars obchodzi 25-lecie powstania, można więc powiedzieć, że nasze firmy są prawie równolatkami. Początkowe części do ciężarówek kupowaliśmy w firmie Suder&Suder, ze względu na dobrą logistykę. Potem Inter Cars wyszedł z propozycją współpracy i tak współpracujemy po dziś dzień. W tym roku uczestniczyliśmy w Gali Mistrzów Warsztatu dzięki osiągnięciu bardzo wysokiego obrotu głównie częściami do ciężarówki. Inter Cars przekonał nas do siebie również dzięki organizacji szkoleń, a także pomocy w pozyskiwaniu danych technicznych ciężarówek. Fizykę znamy, wiemy jak działa dany podzespół, ale
truck.intercars.com.pl
Oprócz budynków i maszyn mamy dwóch synów, którzy z nami pracują i którzy są naszą przyszłością – mówią Lidia i Tomasz Skorupscy, właściciele firmy. potrzebujemy informacji z zakresu technologii napraw danego pojazdu. Staramy się zapewnić naszym klientom kompleksową usługę. Podobnie jest w Inter Cars – klient, czyli warsztat taki jak my, może dostać wszystko, czego potrzebuje. Począwszy od części, przez wyposa-
Czy macie stałych klientów? Pracujemy na terenach, na których znajduje się bodaj najwięcej sadów w Europie. Nasi klienci to grupy producenckie sadowników, ale również firmy transportowe. Mamy klientów od wielu lat, często od początku naszej działalności. Klienci zmieniają samochody i my też musimy się nauczyć, jak je obsługiwać. Często doradzamy klientom, jakie pojazdy powinni kupić. Naprawiamy nawet samochody Euro V i Euro VI. Czy macie problemy z pracownikami? Mamy stały zespół pracowników, niektórzy pracują u nas już od 20 lat, ale generalnie ze zdobyciem dobrego pracownika jest problem. Można nauczyć
SIECI SERWISOWE
37
pracownika mechaniki, obsługi programów komputerowych czy testerów diagnostycznych. Trudniej ze znalezieniem dobrego spawacza, który umie spawać specjalne stopy. W tradycyjnych zawodach potrzebne jest doświadczenie i znajomość tajników zawodu. Wydzieliliśmy w planach nowych budynków powierzchnię na pokoje noclegowe w celu zatrudnienia osób zamiejscowych, może nawet z Ukrainy. Być może stamtąd pozyskamy dobrego spawacza. A może należałoby rekrutować pracowników spośród uczniów? Zatrudniamy uczniów od początku istnienia naszej firmy. Wszyscy nasi mechanicy to uczniowie, którzy przyszli do nas na naukę zawodu. Oprócz skomplikowanych przepisów dotyczących zatrudniania uczniów, obecnie najwięcej problemów przysparzają nam sami uczniowie i ich rodzice. Młodzi ludzie zostali wysłani do samochodowej szkoły zawodowej, a zupełnie się tym nie interesują. Co gorsza, sami nie wiedzą, co chcą w życiu robić. Mówimy naszym uczniom, żeby korzystali z wiedzy mechanika, pytali go o wszystko, ale uczniowie nie pytają, bo się nie interesują pracą. Poziom nauczania w szkołach samochodowych też pozostawia wiele do życzenia. Dzisiaj mamy 12 - 14 uczniów i ewentualnie jednego zdecydowalibyśmy się przyjąć do pracy. Kto w Państwa firmie zajmuje się działem motosportowym? Starszy syn, Krzysztof. Od małego, jeszcze sepleniąc, powtarzał, że zostanie kierowcą rajdowym. Kiedy syn uczęszczał do technikum dostał swój pierwszy samochód sportowy. Był to szayowóz, czyli pojazd typu buggy o konstrukcji rurowej z silnikiem od „malucha”. Tak zaczęła się jego (nasza) przygoda z motosportem. Po niecałym roku syn przesiadł się do Fiata Seicento, którym wywalczył w 2009 i 2010 roku tytuł Mistrza Polski. Kolejne kupiliśmy VW Polo S1600, którym w 2011 roku Krzysiek zdobył tytuł Mistrza Pucharu Europy Strefy Centralnej oraz został wicemistrzem Europy Rallycross. Otrzymał również nagrodę „talent roku” od Jeana Todta – prezydenta FIA. Syn został zauważony i startował w cyklu Mistrzostw Świata w profesjonalnym zespole Monster Energy World Rallycross Team w klasie Supercars jeżdżąc 600 konnym Citroenem DS3. Przez lata, w których braliśmy udział w zawodach motosportowych zdobyli-
śmy ogromną wiedzę na temat budowy samochodów wyścigowych, która przydaje się nam w codziennej pracy. Sami zajmujemy się przygotowywaniem samochodów do rallycrossu oraz budujemy je od zera. Jakie macie plany na przyszłość? Staramy się cały czas rozwijać naszą firmę. Obecnie rozbudowujemy budynki. W planach mamy poszerzenie naszych usług o naprawę chłodni oraz agregatów chłodniczych. Chcemy także uruchomić myjnię aut osobowych oraz planujemy rozwinąć dział napraw samochodów osobowych. Obecnie opieramy nasz system pracy na kodach kreskowych, dzięki programowi e-Sowa. Optymistycznie patrzymy w przyszłość, chociaż zyskowność z prowadzenia warsztatu w porównaniu z okresem
sprzed 10 lat spadła dwukrotnie. Mieliśmy w życiu swoje pięć minut, wybudowaliśmy warsztat i na życie nam zawsze wystarczy. Pytanie, czy będziemy się mogli dalej rozwijać i na jakie inwestycje będzie nas stać. Oprócz budynków i maszyn mamy dwóch synów, którzy z nami pracują i którzy są naszą przyszłością. To oni będą dalej rozwijać firmę i jest to dla nas radość, nadzieja i zapłata za lata ciężkiej pracy. Nie martwimy się, bo wiemy, że mamy mądrych chłopców, którzy dalej poprowadzą warsztat.
Dane kontaktowe: PUH AUTOMAX 05-620 Błędów Trzylatków Duży 37 tel. (048) 668-12-25, 668-22-05, 668-00-16 kom. 692-415-209 e-mail: biuro@puh-automax.pl
38 SIECI SERWISOWE
Na światowym poziomie Na początku grudnia zostanie uroczyście otwarty drugi w Polsce, Autoryzowany Serwis ZF. Jako jedyny w kraju będzie wyposażony w najnowocześniejsze urządzenie jakim jest hamownia skrzyń biegów ZF Services Functional Test Bench CH-EG 110 Lite.
W połowie 2014 roku spółka Q-Service Truck Sp. z o.o. należąca do grupy Inter Cars SA została autoryzowanym przedstawicielem koncernu ZF Friedrichshafen AG w zakresie sprzedaży i serwisu manualnych i zautomatyzowanych skrzyń biegów tego producenta. Umowa obejmuje przekładnie manualne z rodzin: ECOSPLIT, ECOMID i ECOLITE oraz zautomatyzowane: AS Tronic Lite, AS TronicMid i duże AS Tronic. Dzięki tak zaawansowanej współpracy zyskano dostęp do najnowocześniejszej technologii w dziedzinie skrzyń biegów. Dalszą konsekwencją umowy stało się uruchomienie Autoryzowanego Serwisu ZF. - Umowa, którą podpisano z firmą ZF dała nam możliwość pomocy klientom z różnych gałęzi motoryzacji, w których produkty ZF są zamontowane. Zakup hamowni skrzyń biegów, jedynej w Polsce i jednej z nielicznych w Europie pozwoli nam na dalsze rozszerzanie autoryzacji na takie produkty jak skrzynie automatyczne czy pojazdy osobowe – mówi Adam Fąk, Manager Serwisu ZF Services Partner. Serwis spełnia najbardziej rygorystyczne wymogi obsługi klientów.Jego największymi atutami jest profesjonalnie wyposażony warsztat oraz praktykujący mechanicy, z bardzo dużym doświadczeniem. - Co nas wyróżnia? To, że jesteśmy w stanie pomóc w najtrudniejszych sytuacjach, najcięższych naprawach. Tam, gdzie nikt już nic nie może sobie poradzić z naprawą, jesteśmy my – dodaje A. Fąk. truck.intercars.com.pl
Ambicją serwisu jest skategoryzowanie napraw według ich trudności. Partnerzy biznesowi mają możliwość zasięgnięcia informacji podczas mniej skomplikowanych napraw i mogą samemu zmierzyć się z naprawą. Jeżeli okaże się ona zbyt złożona, wymagająca użycia specjalistycznego sprzętu i unikalnej wiedzy - zaplecze warsztatowe i szybki kontakt z inżynierami z Niemiec pozwolą serwisowi w jak najkrótszym czasie dokonać diagnozy i naprawy przekładni. Jako bezpośredni dystrybutor koncernu ZF Friedrichshafen AG, serwis posiadam szybki dostęp do części oryginalnych, co znacząco skraca termin realizacji zlecenia. Zlecenia serwisowe przyjmowane są zgodnie z wymogami ZF. Wykonywana Uroczyste i oficjalne otwarcie serwisu ZF odbędzie się 1.12.2015 r. Relację z tego wydarzenia przeczytacie w kolejnym wydaniu Inter Trucka w 2016 r.
jest pełna dokumentacja zdjęciowa komponentu przed demontażem, sprawdzane wszelkie znaki i cechy oraz to, czy tabliczka znamionowa jest uszkodzona mechanicznie. Tylko w ostateczności przekładnia jest rozbierana. Często okazuje się bowiem, że usterka nie jest spowodowana przez skrzynię biegów. Dlatego też, wykonywana jest pełna diagnostyka pojazdu. Nie jest to problem, ponieważ serwis wyposażony jest we własny komputer diagnostyczny ZF.
Kompletna diagnostyka skrzyni biegów połączona jest z jazdą testową. W serwisie znajdują się stanowiska do naprawy skrzyń biegów, specjalistyczne narzędzia ZF, dzięki którym naprawa przebiega sprawniej, suwnica oraz myjnia chemiczno-parowa pozwalająca na umycie komponentów skrzyni przed naprawą. Sercem serwisu jest jednak najnowocześniejszą hamownia, co daje mu niebywałą przewagę rynkową. Hamowania pozwala na sprawdzenie każdej skrzyni biegów po naprawie. Jeszcze w serwisie zostanie dokładnie zbadane, czy naprawa zakończyła się sukcesem. Klient otrzyma dodatkowo pełen wydruk z hamowni, dokumentujący fakt, że parametry skrzyni po naprawie, mieszczą się w określonych granicach tolerancji. W ten też sposób, zostanie udowodnione klientowi, że skrzynia przeszła pełen cykl sprawdzający ją i to na urządzeniu dostarczonym przez firmę producenta. Status autoryzowanego serwisu obliguje do tego, aby wszelkie naprawy były wykonywane na najwyższym możliwym poziomie i zgodnie ze sztuką fabryczną. Na to właśnie mogą liczyć klienci ZF Services Partner.
Kontakt do serwisu: ZF Services Partner ul. Gdańska 27, 05-152 Czosnów tel. 22 714 14 93
40
ISUZU
Fot. Isuzu
Wilk w owczej skórze Isuzu P75 w Europie Zachodniej bardzo często wykorzystywany jest w w firmach komunalnych. Przyjrzyjmy się bliżej zaletom tego modelu jako nośnika podwozi do takich zastosowań.
N
tekst: JMichał Wiśniewski
a Isuzu P75 montowane są śmieciarki, pojazdy do mycia pojemników na odpady, zamiatarki, zmywarki, polewaczki, posypywarki, pługi odśnieżne, piaskarki, pojazdy asenizacyjne, do przepychania kanalizacji, do mycia tuneli, do mycia i obsługi przystanków autobusowych,
truck.intercars.com.pl
podnośniki koszowe, zwyżki monterskie, pojazdy do obsługi sieci trakcyjnej, hakowce, bramowce oraz pojazdy do selektywnej zbiórki odpadów. Tak bogatemu wachlarzowi zastosowań sprzyja m.in. niska masa własna, wąskie kompaktowe podwozie zwrotnością przewyższające europejską konkurencję, 7-osobowa kabina brygadowa, możliwość dowolnej aranżacji podwozia, aż 6 seryj-
nych rozstawów osi w zakresie od 2480 do 5300 mm, ponadprzeciętna żywotność (napęd rozrządu na 700 000 km) oraz prostota konstrukcji. A to tylko niektóre z zalet Isuzu P75. Serce to Euro 6 Pojazd napędza 4-cylindrowy, rzędowy, 4-suwowy, 16-zaworowy turbodiesel z chłodzeniem powietrza doładowywanego (intercooler), z zasilaniem w technice common rail III generacji (ciśnienie wtrysku 2100 bar). Turbina o zmiennej geometrii, wałki rozrządu DOHC. Z pojemności 5193 cm3 uzyskuje moc 191 KM przy 2600 obr/min, dysponując przy tym momentem obrotowym 510 Nm w zakresie 1600-2800 obr/min. Bardzo niskie jednostkowe zużycie paliwa oraz przystawki odbioru mocy stało - i zmiennoobrotowe sprzyjają zabudowie urządzeń peryferyjnych wymagających stałego napędu od silnika, np. w czasie prac zaczy wyładunkowych. Mniejszy brat Isuzu P60 użytkujący wspólnie z większym tę sama kabinę i podwozie dysponuje nieco
ISUZU mniejszym silnikiem. Napędza go 3-litrowy (2999 cm3), 4-suwowy, 4-cylindrowy turbodiesel intercooler z systemem common rail III generacji. Turbina o zmiennej geometrii. Moc maksymalna to 150 KM przy 2800 obr/min. Klucz do sukcesu Solidna rama zbudowana jest z profili stalowych o podwyższonej wytrzymałości o przekroju ceownika o grubości ścianki wynoszącej 7 mm. To konstrukcja skrzynkowa, nitowana, charakteryzująca się wysoką sztywnością i odpornością na przeciążenia. Osie jezdne mają spory zapas udźwigu (przód 3100 kg, tył 6000 kg), dmc techniczna wynosi aż 9100 kg! Przednia oś jest sztywna, zawieszona na resorach piórowych parabolicznych wzdłużnych z amortyzatorami dwustronnego działania wspomagana potężnym stabilizatorem. Tylny most również sztywny zawieszony na 6-piórowych resorach głównych i 4 pomocniczych wspomaganych stabilizatorem. Zastosowano amortyzatory hydrauliczne teleskopowe obustronnego działania. Przełożenie tylnego mostu 41:10 zapewnia kompromis elastyczności,
przyspieszania i niskiego zużycia paliwa. Podwozie zapewnia możliwości dowolnego przenoszenia z lewej strony na prawą (i odwrotnie) ramy niektórych elementów, takich jak np. zbiornik paliwa, zbiornik AdBlue, skrzynka z akumulatorami czy koło zapasowe. Duża sztywność ramy pozwala na swobodny montaż dłuższych zabudów samowyładowczych, żurawi HDS za kabiną lub na tylnym zwisie, wind załadunkowych oraz urządzeń wymagających pracy na podporach, np. podnośnik koszowy czy autodrabina strażacka. Rama fabrycznie przygotowana jest do montażu szerokiej gamy nadwozi. Ma bardzo dużo otworów technologicznych, co znacznie przyspiesza montaż i eliminuje konieczność ingerencji w powłokę antykorozyjną. Kabina Stosunkowo wąska i mocno przeszkolona kabina to sprawność i wygoda oraz łatwość poruszania się w miejskiej dżungli… Właśnie taką kabinę mają Isuzu P60 i P75. Szerokość 2040 mm powoduje, że pojazd jest poręczny, a zarazem 3-osobowej załodze zapewnia wygodne warunki podróżowania. Prosta obsługa i ergonomicznie
41
zaprojektowane stanowisko kierowcy ułatwiają koncentrację w ruchu miejski. Całości dopełniają duże, panoramiczne, podgrzewane i elektrycznie regulowane lusterka na solidnych sztychach, z czego Isuzu już słynie, oraz duże przeszklone powierzchnie boczne i szyba czołowa. Wsiadanie ułatwiają szerokie drzwi otwierające się o kąt 90° i wygodne stopnie wejściowe oraz ergonomiczne uchwyty. Kolumna kierownicy regulowana jest w dwóch płaszczyznach, a koło kierownicy jest małe i przyjemnie leżące w dłoniach. Na uwagę zasługują seryjne półki nad przednią szybą, wieszaczki na odzież roboczą i spory schowek za siedzeniami, co w pracy komunalnej jest istotne.
42
FEBER
Feber partnerem programu SSAB My Inner Strenx Feber oraz KH-Kipper jako dwie pierwsze firmy na świecie przystąpiły do programu produktowego SSAB „My Inner Strenx”, który zadebiutował w tym roku na Targach Intermat w Paryżu. Program jest związany z wprowadzeniem Strenx - najnowszej marki SSAB dla stali konstrukcyjnych o wysokiej wytrzymałości. Strenx obejmuje najszerszą dostępną na rynku gamę stali o wysokiej wytrzymałości. - Idea programu Strenx zawiera się w haśle „Mniej znaczy więcej. Cieńsza stal, większa moc”. Innymi słowy, chodzi o jak najbliższą współpracę z klientami na etapie projektowania ich wyrobów końcowych z użyciem naszej stali - wyjaśnia Tobias Svensson, dyrektor zarządzający SSAB Polska. Partnerstwo w ramach programu My Inner Strenx obejmuje wsparcie techniczne w zakresie doboru stali i rozwiązań materiałowych, jak również wsparcia i praktyki w zakresie przetwarzania stali Strenx o wysokiej wytrzymałości. Członkowie programu mają pierwszeństwo dostępu do Centrum Wiedzy SSAB w celu rozwijania nowych i innowacyjnych sposobów projektowania z użyciem stali Strenx o wysokiej wytrzymałości. - Członkostwo w programie My Inner Strenx świadczy o zastosowaniu stali Strenx o wysokiej wytrzymałości w konstrukcji produktu, a dla wyrobów oznaczonych My Inner Strenx jest potwierdzeniem przez SSAB wysokiej jakości konstrukcji oraz dobrych praktyk produkcyjnych. Dla użytkowników symbol My Inner Strenx na produkcie jest potwierdzeniem, że produkt jest lekki, mocny i nowoczesny – podsumowuje Michał Dubas, dyrektor handlowy
truck.intercars.com.pl
Special Steels w Polsce. - Przystąpiliśmy do programu My Inner Strenx z determinacją, zasobami i doświadczeniem, które teraz, przy wsparciu specjalistów z SSAB, pozwolą nam jeszcze skuteczniej niż dotychczas konkurować na rynkach europejskich w gronie producentów pojazdów ciągnionych i zabudów. Znak My Inner Strenx nie tylko potwierdza naszą wysoką pozycję na rynku, ale przede wszystkim gwarantuje naszym klientom, iż naczepa czy przyczepa, którą wybrali, wyznacza kierunek rozwoju w innowacyjnych zastosowaniach stali o najwyższej jakości - podkreśla Jarosław Chałupka, kierownik działu zakupów Feber. Bliska współpraca z firmą SSAB oraz stal Strenx o wysokiej wytrzymałości pomagają firmie Feber, producentowi pojazdów, utrzymać silną pozycję na rynku - dzięki redukcji masy, kosztów i wpływu na środowisko. Wytrzymałe, a jednocześnie cienkie arkusze stali Strenx pozwalają na produkcję lżejszych i bardziej efektywnych paliwowo produktów końcowych. - Dzięki partnerstwu z SSAB i zastosowaniu stali Strenx, Feber był w stanie na przestrzeni lat udoskonalać projekty podwozi w celu maksymalnego wykorzystania zalet stali o wysokiej wytrzymałości - mówi Janusz Kuczyński, regionalny kierownik sprzedaży, SSAB Poland. - Podwozia, które Feber obecnie produkuje, należą do najbardziej zaawansowanych na rynku, jeśli chodzi o odporność na pękanie oraz efektywne
zużycie paliwa, niemniej jednak producent dąży do jeszcze większej redukcji masy pojazdu. Kiedy Feber po raz pierwszy zdecydował się na stosowanie stali Strenx (pierwotnie zwanej Domex), główną motywację stanowił projekt podwozia, które było zbyt ciężkie. Feber wybrał stal Strenx 700 i nadal korzysta z niej, opracowując nowe, lżejsze projekty podwozia. - Firma Feber jest bardzo zadowolona ze swojego wyboru i zamierza przejść do stosowania w przyszłości gatunków o jeszcze większej wytrzymałości, takich jak Strenx 960. Efektem może być dalsza redukcja masy - mówi Kuczyński. Kolejną korzyścią, jaką Feber uzyskał dzięki wyborowi stali Strenx 700, jest większa odporność na pękanie. Wysoka wytrzymałość, jednorodność i znakomita spawalność stali pozwala na opracowanie projektów, które w przypadku użycia innego materiału byłyby narażone na pękanie zmęczeniowe. - W efekcie naszej współpracy Feber może produkować i sprzedawać bardziej zaawansowane i innowacyjne produkty, które zmieniają standardy w branży i są bardzo konkurencyjne. Jeden z takich produktów – stalową naczepę do przewozu złomu, której podwozie jest wykonane ze stali STRENX,a zabudowa ze stali HARDOX 450 – firma Feber zaprezentowała już 18 listopada w zakładach produkcyjnych SSAB w Borlange w Szwecji podczas imprezy Swedish Steel Prize. Swedish Steel Prize to prestiżowa nagroda przyznawana przez firmę SSAB za najlepszy projekt wykonany ze stali o wysokiej wytrzymałości. Zaprezentowana naczepa to produkt używany, poddany już ponad 1,5 roku ciężkiej pracy, który sprawdził się wielokrotnie w najtrudniejszych warunkach. Naczepa dowodzi, że używanie gatunków stali o najwyższej jakości gwarantuje trwałość produktów oraz długi okres ich bezawaryjnego użytkowania, co pomaga zminimalizować koszty eksploatacyjne.
44 SZKOLENIA
Czerwony
gigant
Rozpoczęła się budowa trzeciego pojazdu Show Car. Ma on wyruszyć w trasę już w pierwszym kwartale 2016 roku
Pojazdy Show Car, które są własnością spółki Inter Cars SA, od kilku lat odwiedzają filie na terenie kraju i za granicą. Prowadzony jest w nich program bezpłatnych szkoleń technicznych we współpracy z kluczowymi dostawcami części zamiennych, wybranymi działami i projektami spółki Inter Cars. Widowiskowe ciężarówki, które niemal w mgnieniu oka zamieniają się w salę wykładową, są również idealnym narzędziem promocyjnym i uczestniczą we wszystkich ważniejszych wydarzeniach. Apetyt rośnie w miarę jedzenia. Ponieważ Inter Cars dynamicznie rozwija się, a w 2016 roku ma powstać ponad 100 nowych filii na terenie całej Europy, to okazało się, że dwie ciężarówki mogą nie pokryć rosnącego zapotrzebowania. Już na początku tego roku, borykano się bowiem z problemem zbudowania harmonogramu wyjazdów obecnych ciężarówek. Dynamicznie wzrósł popytna
obecność Show Car na rynkach zagranicznych. Aby udrożnić i wzmocnić potencjał klientów wewnętrznych, zarząd spółki podjął decyzję o zbudowaniu trzeciej, takiej samej ciężarówki. - Jesteśmy pewni, że utworzymy dynamiczne harmonogramy wyjazdów na 2016 rok dla trzech pojazdów Show Car. Damy tym samym więcej możliwości oddziałom w Polsce i spółkom zagranicznym – mówi Rafał Jaskułka, kierownik działu eventów ICMS sp. z o.o. Budowa Show Car rozpoczęła się na przełomie września i października br. Spółka Feber wyprodukowała dedykowane dla niego podwozie. Następnie firma Etis rozpoczęła budowę tzw. kontenera, który dzięki najnowocześniejszej technologii błyskawicznie zamienia się w salę szkoleniową. Etis jest twórcą dwóch poprzednich naczep tego typu dla Inter Cars, ma więc doświadczenie i doskonale zna specyfikę wyko-
Budowa kontenera rozpoczęła się w październiku 2015 r.
Sercem naczepy będzie jej agregat.
truck.intercars.com.pl
rzystywania pojazdu. Pod koniec października dotarło serce naczepy szkoleniowej, agregat. Wkrótce potem rozpoczęły się pierwsze odbiory techniczne. Planuje się, że pojazd będzie gotowy do drogi w pierwszym kwartale 2016 roku. Co nowego? Trzeci kontener będzie technicznie zbliżony do swoich poprzedników. Podobnie jak jego starsi bra-
SZKOLENIA cia, będzie posiadał hydraulicznie otwierane boki, a w wewnątrz salę szkoleniową, przystosowaną do prowadzenia wykładów i szkoleń technicznych. Sala połączona jest z częścią wystawową, w której znajdzie się ekspozycja narzędzi ręcznych dostępnych w sieci Inter Cars SA. Ten Show Car będzie jednak bardziej nowoczesny. Wewnątrz sali zostaną zainstalowane na stałe urządzenia multimedialne. Mają one pomóc w prezentowaniu oferty Inter Cars z wykorzystaniem nowego IC Katalogu Online oraz innych programów czy aplikacji kierowanych do klientów. Kontener zbudowany jest w całości z ultralekkich materiałów,niezbędnych do tego, aby bezawaryjnie mogły się rozsuwać dwie burty boczne kształtem i funkcjonalnościami przypominające szuflady wraz ze schodami. Rozkładanie naczepy odbywać się będzie tak jak dotychczas, bez zewnętrznej pomocy osób trzecich. Budowa naczepy nie jest produkcją masową. Zarówno jej konstrukcja, jak i poszycie wykonywane są ręcznie. Show Car prowadzić będzie amerykańska ciężarówka, Freightliner Coronado XL z 2006 r. –model znany ze srebrnego pojazdu Show Car. Nowy Show Car będzie w kolorze czerwonym, wizualizacja zewnętrzna ma nawiązywać do designu Motointegrator.pl. Szerokości i do zobaczenia na szkoleniach!
45
Wizualizacja pomieszczenia.
Wnętrze nowej naczepy będzie ekskluzywne i komfortowe.
Harmonogram najbliższych szkoleń ciężarowych SYMBOL SZKOLENIA
TEMAT
DATA
MIEJSCE
SK-04
Zautomatyzowana skrzynia biegów
7-09.12.2015
P-2
EBS/ESP
P-2
EBS/ESP
SK-04
Zautomatyzowana skrzynia biegów
CZAS TRWANIA
CENA
Centrum Szkoleniowe Inter Cars, Czosnów, ul. Gdańska 27
3 dni
1440 zł netto / osoba
9-11.12.2015
Centrum Szkoleniowe Inter Cars, Czosnów, ul. Gdańska 27
3 dni
1440 zł netto / osoba
12-14.01.2016
Litwa
3 dni
1440 zł netto / osoba
20-22.01.2016
Centrum Szkoleniowe Inter Cars, Czosnów, ul. Gdańska 27
3 dni
1440 zł netto / osoba
Zapisy na szkolenia na stronie: www.szkolenia.intercars.com.pl (po prawej stronie, zakładka SZKOLENIA TECHNICZNE POJAZDY CIĘŻAROWE)
Fot. MAN
46 Technika
System hamowania awaryjnego – obowiązkowy
Wypadków z udziałem ciężarówek jest za dużo - orzekły władze Unii Europejskiej i od 1 listopada 2015 r. wprowadziły obowiązkowe wyposażenie niektórych, nowych ciężarówek w systemy hamowania awaryjnego i utrzymania pasa ruchu. tekst: Jerzy Chrzanecki Od 1 listopada tego roku nowe dwu- i trzyosiowe ciężarówki o DMC pow. 8 t z pneumatycznym zawieszeniem tylnej osi muszą być wyposażone w system awaryjnego hamowania. Dwu- i trzyosiowe nowe pojazdy o DMC pow. 3,5 t muszą mieć zainstalowany system ostrzegający kierowcę przed niezamierzonym zjechaniem z pasa ruchu. Oba systemy mają przyczynić się do zmniejszenia liczby wypadków z udziałem ciężarówek. Federalny Urząd Statystyczny Niemiec podał, że na pierwszym miejscu wśród kolizji z udziałem ciężarówek w tym kraju są wypadki najechania jednego pojazdu na drugi. Co więcej, w prawie 40% przypadków nie następuje hamowanie. Drugie miejsce to wypadki wskutek zjechania z pasa ruchu, a trzecie - wypadki na skrzyżowaniach i z udziałem pieszych. Istotną przyczyną tych zdarzeń jest zmęczenie lub zaśnięcie kierowcy i w związku z tym brak właściwej reakcji na zagrożenie. truck.intercars.com.pl
Nowe, obowiązkowe wyposażenie ciężarówek nakazuje rozporządzenie nr 661/2009 Parlamentu Europejskiego i Rady Europy. Rozporządzenie nie dotyczy ciężarówek o czterech i więcej osiach z tylnym zawieszeniem mechanicznym oraz pojazdów terenowych. Zgodnie z rozporządzeniem system awaryjnego hamowania po wykryciu ewentualnego najechania na ruchomą przeszkodę ma zmniejszyć prędkość ciężarówki o 50 km/h tak, by w momencie zderzenia jej prędkość wynosiła 30 km/h. Jeśli system wykryje możliwość najechania na przeszkodę stojącą, prędkość ciężarówki musi być zmniejszona o 10 km/h tak, by prędkość w momencie kolizji wynosiła 70 km/h. W 2018 r. wejdzie w życie drugi etap tego rozporządzenia. Wówczas wszystkie pojazdy z zawieszeniem stalowym lub pneumatycznym o DMC pow. 3,5 t będą musiały posiadać system awaryjnego hamowania. Maksymalna prędkość ciężarówki w momencie kolizji
z przeszkodą ruchomą nie może być większa niż 10 km/h i 60 km/h w przypadku najechania na przeszkodę stojącą. Ustawodawca zakłada więc, że zadaniem systemu nie jest zatrzymanie ciężarówki przed przeszkodą, lecz zmniejszenie skutków kolizji. Jak to działa? System hamowania awaryjnego rozpoznaje przeszkody za pomocą czujnika radarowego dalekiego zasięgu mierzącego odległość od obiektów oraz kamery za przednią szybą, która określa szerokość obiektu, jego umiejscowienie i rodzaj. System rozpoznaje obiekty jadące i stojące. Obiekty stojące są wbrew pozorom trudniejsze do identyfikacji, gdyż system musi odróżnić np. znak drogowy od pojazdów stojących w autostradowym korku. Jeśli rozpoznana przeszkoda znajduje się na kierunku jazdy pojazdu, elektroniczny sterownik systemu porównuje prędkości pojazdu i przeszkody oraz oblicza odległość
Fot. MAN
Fot. Scania
Technika
Kamera systemu hamowania awaryjnego.
To nie nowość Systemy hamowania awaryjnego nie są nowym pomysłem. Wielu producentów ciężarówek stosuje je od dawna, jako wyposażenie opcjonalne. Dla przykładu, Mercedes-Benz wprowadził system awaryjnego hamowania w 2006 roku, a obecnie montowane urządzenie trzeciej generacji ma parametry znacznie przewyższające
wymagania unijnego rozporządzenia. System Mercedesa oraz MAN-a jest w stanie zatrzymać ciężarówkę przed ruchomą lub nieruchomą przeszkodą z prędkości 80 km/h do zera w typowych warunkach drogowych. Jak podkreślają producenci pojazdów, skuteczność działania systemu awaryjnego hamowania zależy nie tylko od warunków atmosferycznych, lecz także od stanu technicznego pojazdu i rodzaju ogumienia. Na drogę hamowania ma bowiem wpływ wiele czynników. Obecnie każdy producent pojazdu oferuje system awaryjnego hamowania, ale z własnym oznaczeniem
System utrzymania pasa ruchu System ten wykorzystuje kamerę, która rozpoznaje linie wyznaczające pas ruchu. W przypadku najechania pojazdu na linię uruchamia się system ostrzegający kierowcę. Zakłada się, że kierowca jest zmęczony monotonna jazdą i nie zauważył, że pojazd zmienia tor jazdy. Skuteczność tego systemu zależy od dokładności kamery i dobrego oznakowania dróg. Asystent utrzymania pasa ruchu był od lat oferowany w pojazdach różnych marek jako wyposażenie dodatkowe,
Fot. MAN
System hamowania awaryjnego składa się z kamery umieszczonej za przednią szybą (kolor niebieski) i czujnika radarowego (kolor czerwony).
literowym. DAF nazwał taki system EABS, Mercedes-Benz - ABA , MAN – EBA, Scania – AEB, a Renault Trucks – AFU.
Radar systemu hamowania awaryjnego.
Kamera systemu utrzymania pasa ruchu rozpoznaje linie wyznaczające pas ruchu.
W systemie hamowania awaryjnego radar mierzy odległość od obiektu, a kamera określa jego wymiary.
np. Mercedes-Benz wprowadził ten system w 2000 r. Producenci pojazdów wprowadzają kolejne systemy wspomagania pracy kierowcy, np. system wykrywający pieszych czy rowerzystów podczas skrętu ciężarówki. W ciągu ostatnich 20 lat natężenie ruchu w transporcie drogowym w samych Niemczech wzrosło o około 80%, a równocześnie liczba poważnie rannych w wypadkach spadła w tym czasie o ponad 44%. Spadek liczby poszkodowanych w wypadkach rozpoczął się około roku 2000, gdy ciężarówki zaczęły być wyposażane w systemy wspomagające kierowcę. Unia Europejska wyciągnęła wnioski i można się spodziewać, że w kolejnych latach wyposażenie ciężarówek w niektóre systemy wspomagające kierowcę będzie obligatoryjne.
Fot. MAN
Dotychczas największym problemem systemów ostrzegawczych było właściwe rozpoznanie zagrożenia. W przeszłości zdarzały się przypadki nieuzasadnionego wszczynania alarmu przez system, który kierowca najczęściej wyłączał. W systemach obecnej generacji liczba fałszywych alarmów jest minimalna, nie tylko dzięki kamerom i czujnikom nowej generacji, lecz także dzięki programistom, którzy opanowali algorytm rozpoznawania rzeczywistego zagrożenia. Jest to dość skomplikowane, ale posłużmy się przykładem. Przede wszystkim obiekty rozpoznane przez kamerę trzeba połączyć z obiektami rozpoznanymi przez radar, a programista widzi je w postaci kilkudziesięciu punktów na ekranie swojego komputera. Punkty te bez przerwy zmieniają swoje położenie, gdyż pojazd jest w ruchu. Następnie należy ocenić, czy punkty na ekranie będące rzeczywistymi przeszkodami poruszają się i w jakim kierunku, czy też są nieruchome. Teraz należy wybrać obiekty znajdujące się na kierunku jazdy ciężarówki i ocenić prawdopodobieństwo kolizji. Ocena takich sytuacji jest przeprowadzana bez przerwy, a ilość danych do przeanalizowania
w ciągu sekundy jest ogromna, co wymusza instalowanie komputerów o wysokiej mocy obliczeniowej. Takie i inne systemy ostrzegania są również projektowane w Polsce dla jednego z międzynarodowych koncernów. Obecne systemy konfigurowane są w ten sposób, że kierowca jest elementem nadrzędnym i może on w każdej chwili przerwać proces ostrzegania czy hamowania przez włączenie kierunkowskazu lub naciśnięcie pedału przyspieszenia lub hamulca.
Fot. MAN
i drogę hamowania do szkody. System pracuje w kilku etapach: - jeśli kierowca nie reaguje na zagrożenie, następuje włączenie sygnału dźwiękowego i wizualnego (na tablicy przyrządów), - jeśli kierowca dalej nie zareaguje, następuje automatyczne uruchomienie układu hamulcowego ze średnią siłą, - jeśli kierowca nadal nie robi nic, po przekroczeniu granicznych parametrów odległości od przeszkody uruchamiane jest hamowanie z pełną siłą. Z reguły podczas awaryjnego hamowania dodatkowo uruchamiane są kierunkowskazy migające z dużą częstotliwością.
47
truck.q-service.com.pl
48 Technika
Odłączyć, co się da Jednym z pomysłów na zmniejszenie zużycia paliwa jest okresowe wyłączanie z pracy urządzeń pomocniczych. Dobry przykład takiego rozwiązania to odłączana sprężarka powietrza lub retarder.
Sprężarka powietrza Sprężone powietrze wykorzystywane jest w układzie hamulcowym, w zawieszeniu pneumatycznym pojazdu i naczepy, w zawieszeniu kabiny i niekiedy w zawieszeniu fotela kierowcy. Największe zapotrzebowanie na powietrze występuje w układzie hamulcowym, z którego podczas dalekich tras korzysta się rzadko. Dlatego sprężarka nie musi pracować bez przerwy. MAN wyliczył, że dzięki okresowemu wyłączaniu z pracy sprężarki można zaoszczędzić do 0,5 l paliwa na 100 km. W pojazdach tej marki można spotkać układ Air Pressure Management (APM) sterujący pracą sprężarki. Między silnikiem a wałem korbowym sprężarki umieszczone jest sprzęgło wielopłytkowe, które okresowo rozłącza przeniesienie napędu. Jeśli ciśnienie powietrza w układzie jest zbyt niskie, system APM zamyka sprzęgło i sprężarka zostaje włączona. Jak podaje MAN, korzyścią jest nie tylko zmniejszenie zużycia paliwa, lecz także wydłużenie żywotności sprężarki i mniejszy hałas. Retarder Scania niedawno rozpoczęła produkcję pojazdów wyposażonych w odłączalny retarder. Producent ten od lat stosuje retarder hydrodynamiczny zintegrowany ze zautomatyzowaną skrzynią przekładniową. Przypomnijmy, w zwalniaczu hydrodynamicznym działanie truck.intercars.com.pl
hamujące występuje w wyniku rozpraszania energii kinetycznej, czyli spowalniania oleju krążącego między rotorem (wirnikiem) i statorem. Wielkość momentu hamującego uzyskuje się przez zmianę ilości oleju między rotorem i statorem, ale nawet jeśli oleju jest mało i tak stale napędzany rotor wytwarza opory ruchu. W retarderze Scania R 4100D rotor może być okresowo odłączany i pracuje w trybie „wolnego koła” – jak to nazywa Scania. Kierowca uruchamia retarder za pomocą dźwigni przy kierownicy lub lekko naciskając na pedał hamulca. Retarder jest też uruchamiany automatycznie przez zadziałanie tempomatu. Gdy retarder przestaje być używany, samoczynnie zostaje odłączony od układu napędowego. Scania podaje, że zysk wynikający z okresowego odłączenia retardera wynosi 0,5%. Chociaż się tego oficjalnie nie mówi, doszliśmy do kresu możliwości zwiększenia sprawności silnika tłokowego przez zmiany w konstrukcji czy zasady działania jednostki napędowej. Dalsze zmniejszanie zużycie paliwa jest możliwe
Fot.Scania
rządzenia pomocnicze są napędzane od wału korbowego silnika, dlatego powodują obciążenie jednostki napędowej i wzrost zużycia paliwa. Producenci samochodów doszli do przekonania, że w pewnych okresach niektóre urządzenia pomocnicze są zbędne i można je wyłączyć.
Scania wprowadziła możliwość odłączania retardera od układu napędowego. To kolejna możliwość zmniejszania zużycia paliwa.
MAN z powodzeniem stosuje okresowe odłączanie sprężarki powietrza za pomocą sprzęgła wielopłytkowego.
przez okresowe wyłączanie z pracy odbiorników energii lub ... omijanie korków, co podkreślają producenci urządzeń nawigacyjnych. Lansowaną koncepcją jest obniżanie oporów tarcia wewnętrznego w silniku przez zmniejszanie lepkości oleju silnikowego, chociaż powstaje pytanie – czy olej silnikowy służy do smarowania silnika, czy oszczędzania paliwa? Radykalna koncepcja polega na okresowym obniżaniu poziomu oleju w przekładni głównej, co na szczęście nie jest realizowane w praktyce. Wydaje się, że jeszcze radykalniejszym posunięciem jest zastąpienie silnika spalinowego elektrycznym. Ten, kto wymyśli nowy, skuteczny akumulator zdobędzie majątek.
Fot. MAN
U
tekst: Andrzej Wyrzykowski
Tłok sprężarki
Sprzęgło wielopłytkowe
Technika
49
Nowa generacja silnika OM 471
r
Fot. Daimler
Mercedes-Benz wprowadził nową generację silników OM 471, którymi napędzane są modele Actros, Antos i Arocs. W porównaniu z poprzednikami wprowadzono zmiany, dzięki którym zużycie paliwa spadło o 3%. tekst: Andrzej Wyrzykowski
odzina silników OM 471 to 6-cylindrowe jednostki napędowe o pojemności skokowej 12,8 l z dwoma wałkami rozrządu w głowicy, wyposażone w układ zasilania typu common rail z wtryskiwaczami X-Pulse i turbosprężarką o stałej geometrii. Silnik oferowany jest w pięciu wersjach mocy maksymalnej: 421 KM (2100 NM), 449 KM (2200 Nm), 476 KM (2300 Nm), 510 KM (2500 Nm) oraz 530 KM (2600 Nm). Zmiany, zmiany Unowocześnienia silników zmierzają w kierunku zmniejszenia zużycia paliwa. Nad tym problemem pracują najtęższe głowy inżynierów, a obniżenie zużycia paliwa o kilka procent jest uważane za ogromny sukces. W nowym silniku OM 471 oszczędności w zużyciu paliwa uzyskano dzięki kilku rozwiązaniom.
Fot. Daimler
Jednym z nich jest zwiększenie maksymalnego ciśnienia w szynie common rail z 900 do 1160 barów. Ale maksymalne ciśnienie wtryskiwanego paliwa do cylindra wzrosło aż do 2700 barów za sprawą wtryskiwaczy X-Pulse ze wzmacniaczem hydraulicznym. Wtryskiwacze te, konstrukcji firmy Bosch, mają możliwość zwiększania ciśnienia paliwa w samym wtryskiwaczu, co jest korzystne z punktu widzenia trwałości układu wtryskowego (patrz ramki). W nowym silniku OM 471 zastosowano
Wtryskiwacz ze wzmacniaczem ciśnienia paliwa konstrukcji firmy Bosch w Mercedesie nazywa się X-Pulse. Stosunek wzrostu ciśnienia wynosi 2,5. Płynne zwiększenie ciśnienia realizowane jest za pomocą tłokowego wzmacniacza hydraulicznego. Wtryskiwacz ma dwa zawory elektromagnetyczne, z których jeden steruje tłokiem wzmacniacza ciśnienia, a drugi – rozpylaczem.
1
2
3
Wtryskiwacz zamknięty. Oznaczenia: 1- zawór elektromagnetyczny tłoka wzmacniającego, 2- tłok wzmacniający, 3 – zawór elektromagnetyczny rozpylacza.
Wtrysk paliwa pod normalnym ciśnieniem - zawór elektromagnetyczny rozpylacza otwarty, zamknięty zawór elektromagnetyczny tłoka wzmacniającego.
Wtrysk paliwa ze wzmocnieniem ciśnienia – otwarte oba zawory elektromagnetyczne.
truck.q-service.com.pl
50 Technika Moment obrotowy (Nm) 2800 2400 2000 1600 1200 800 400 0
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
2200
2400
obr./min Przebieg momentu obrotowego silnika o mocy maksymalnej 510 KM i maksymalnym momencie obrotowym – 2500 Nm osiąganym przy 1100 obr./ min.
Fot. Daimler
truck.intercars.com.pl
Fot. Daimler
W drugiej generacji silnika OM 471 zastosowano tłoki o zmienionym kształcie.
Turbosprężarka o stałej geometrii typu twin-scroll.
8-otworowe wtryskiwacze, gdy jednostka napędowa poprzedniej generacji miała wtryskiwacze 7-otworowe, inna jest też konstrukcja tłoków. Stopień sprężania zwiększono z 17,3 do 18,3, ale obniżono stopień recyrkulacji spalin. Silnik jest doładowany turbosprężarką konstrukcji Mercedesa o stałej geometrii typu twin-scroll bez zaworu Wastegate. Turbosprężarkę tę opisywaliśmy w numerze kwietniowo-majowym naszego pisma. Przypomnijmy, że turbinę turbosprężarki napędzają spaliny z cylindrów: 4,5 i 6, natomiast spaliny z cylindrów: 1, 2 i 3 są kierowane do układu recyrkulacji spalin. Ponieważ tak zmodernizowany silnik osiąga wysokie wartości momentu obrotowego przy dość niskich obrotach wału korbowego, zdecydowano się na zmianę przełożenia tylnego mostu napędowego z 2,611 do 2,533. Oznacza to, że obroty obniżono o 3%, co również ma wpływ na zużycie paliwa. W modelu Actros 1845 przy prędkości jazdy 65 km/h silnik osiąga na najwyższym biegu obroty 900 obr./min i moment około 2200 Nm. Producent twierdzi, że jednostka napędowa ma jeszcze rezerwy momentu obrotowego.
Technika Oczyszczanie spalin Układ oczyszczania spalin wykorzystuje system SCR, układ recyrkulacji spalin i filtr cząstek stałych. Zwiększoną emisję tlenków azotu redukuje układ SCR, a zużycie czynnika AdBlue wynosi ok. 5% zużycia paliwa. W przeciwieństwie do innych producentów, jak Iveco czy Scania, Mercedes zdecydował się na rozwiązanie z recyrkulacją spalin, ale z pewnymi modyfikacjami. Zawór EGR jest bezstopniowy i w zależności od potrzeb doprowadza spaliny do trzech cylindrów w zakresie od 0 do 100%. Jeśli potrzebna jest regeneracja filtra cząstek stałych (podwyższenie temperatury spalin), wówczas recyrkulacja spalin wynosi 50%. Jednocześnie wzrasta jednak emisja cząstek stałych i by temu przeciwdziałać, zmniejsza się dawka paliwa w cylindrach 1,2 i 3 przy jednoczesnym zwiększeniu stopnia recyrkulacji spalin i zwiększeniu dawki paliwa w cylindrach 4, 5 i 6. Tak więc w pewnych sytuacjach nie ma recyrkulacji spalin, a ilość paliwa wtryskiwanego do cylindrów 1,2 i 3 jest bliska zeru. Ponieważ zrezygnowano z regulacji ciśnienia doładowania, wyeliminowano też czujniki, które są źródłem problemów eksploatacyjnych. Za to w pamięci sterownika silnika są zapisane różne tryby pracy dawkowania paliwa i recyrkulacji spalin, np. w sytuacji, gdy silnik jest zimny lub potrzebna jest regeneracja filtra cząstek stałych. Taka dość skomplikowana strategia działania układu wtryskowego i recyrkulacji spalin jest cechą charakterystyczną nowego silnika OM 471. Producent podkreśla, że przy opracowywaniu drugiej generacji silnika OM 471 zwrócono szczególną uwagę na trwałość i uproszczenie obsługi serwisowej. Okres międzyprzeglądowy wynosi 150 tys. km.
Dlaczego zwiększa się ciśnienie wtrysku paliwa? Konstruktorzy układów wtryskowych silników Diesla dążą do zwiększenia maksymalnego ciśnienia wtrysku paliwa. Początkowo wynosiło ono ok. 1200 barów, a w silniku OM 471 – nawet 2700 barów. I to się opłaca! Z badań wynika, że jeśli zwiększymy ciśnienie wtrysku z 2200 barów do 3000 barów, zużycie paliwa spada o 5%, a emisja cząstek stałych zmniejsza się nawet o 40%. Zwiększając liczbę otworów we wtryskiwaczu z 8 do 10, można jeszcze polepszyć te wyniki. Korzyści ze zwiększania ciśnienia wtrysku paliwa są następujące: - lepsze wymieszanie cząstek paliwa z powietrzem w komorze spalania poprawia przebieg procesu spalania, - możliwość zmniejszenia łącznej powierzchni otworów w rozpylaczu, chociaż liczba tych otworów powinna być jak największa (obecnie 8). Przyczynia się to do lepszego rozpylenia paliwa w powietrzu i w miarę równomiernego spalania paliwa w całej objętości komory spalania przez zmniejszenia stref bogatego i ubogiego składu mieszanki (powstaje wówczas więcej tlenków azotu). Dzięki dokładniejszemu spalaniu paliwa powstaje mniej cząstek stałych. Jednak 8-otworowe wtryskiwacze są wrażliwe na zanieczyszczenia, dlatego podczas obsługi serwisowej powinno się stosować wyłącznie wysokiej jakości filtry paliwa i powietrza, - skrócenie czasu wtryskiwania dawki paliwa. Dzięki temu podczas jednego cyklu pracy silnika można zrealizować nawet do 8 dawek paliwa. Liczba tych dawek zależy od chwilowego obciążenia silnika i potrzeb specjalnych, np. regeneracji filtra cząstek stałych, - opóźnienie wtryśnięcia dawki pilotażowej paliwa, czyli mniejsze wyprzedzenie wtrysku przed górnym zwrotnym punktem tłoka. Jest to korzystne dla przebiegu procesu spalania. Ale jest niestety granica zwiększania ciśnienia wtrysku czy liczba otworów we wtryskiwaczu wynikająca z możliwości wykonawczych, materiałowych i samego przebiegu procesu spalania paliwa w komorze spalania. Również nadmierne zwiększenie ciśnienia doładowania przez turbosprężarkę powoduje pogorszenie mieszania paliwa z powietrzem i w konsekwencji wzrost zużycia paliwa i ilości cząstek stałych. Dobierając różne parametry, konstruktorzy mają świadomość, że zmiana jednego z nich powoduje polepszenie lub pogorszenie innego.
51
Dlaczego zwiększamy ciśnienie wtrysku we wtryskiwaczu, a nie w układzie common rail? Teoretycznie, wysokie ciśnienia paliwa rzędu 3000 barów można bez problemu uzyskać już w pompie wysokiego ciśnienia układu common rail. Okazało się jednak, że transportowanie paliwa pod tak wysokim ciśnieniem przewodami do szyny common rail i dalej z szyny do wtryskiwaczy powoduje pewne niekorzystne zjawiska. Nawet jeśli uda się pokonać trudności z uszczelnieniem połączeń poszczególnych elementów układu, przemieszczające się w układzie paliwo wpada w niekontrolowane drgania spowodowane odkształcaniem się przewodów i zaburzeniami przepływu paliwa wynikającymi z ukształtowaniem przewodów (nie są one ułożone w linii prostej). Co więcej, przy stosowaniu wysokich ciśnień narasta problem niedokładności wykonania wtryskiwaczy w procesie ich produkcji i związana z tym nierównomierność dawek wtryskiwanego paliwa do poszczególnych cylindrów. Oczywiście wtryskiwacze są kalibrowane w procesie produkcji, ale zawsze występuje pewna tolerancja wykonania. Spalanie nierównych dawek paliwa powoduje, że maksymalne ciśnienia nad tłokiem są różne w poszczególnych cylindrach z oczywistymi konsekwencjami dla równomierności biegu silnika, itd. Te niekorzystne zjawiska będą się zwiększały wraz z eksploatacyjnym zużywaniem się wtryskiwaczy. Przy okazji warto wspomnieć, że w niektórych silnikach do samochodów osobowych stosuje się świece żarowe z wbudowanym czujnikiem ciśnienia spalania, dzięki któremu można kontrolować proces spalania paliwa w każdym cylindrze i odpowiednio reagować. Do silników samochodów ciężarowych Bosch opracował wtryskiwacze ze wzmacniaczem ciśnienia paliwa w samym wtryskiwaczu. Takie wtryskiwacze znajdują się w opisywanym silniku Mercedesa. Zaletą takie rozwiązania jest utrzymanie stosunkowo niskiego ciśnienia paliwa w układzie unikając opisanych wyżej kłopotów i możliwość zastosowania standardowej pompy wtryskowej wysokiego ciśnienia, chociaż o zwiększonym wydatku.
truck.q-service.com.pl
HISTORIA
fot. archiwum
52
Star 66 – hit PRL-u
Niektórzy twierdzą, że najlepszą ciężarówką w okresie PRL-u był Star 66. I rzeczywiście, był to wspaniały samochód! tekst: Ryszard Polit Na początku lat 50. minionego wieku okazało się, że polska armia nie dysponuje samochodem terenowym. Biuro Konstrukcyjne Przemysłu Motoryzacyjnego, w którym wielu inżynierów pracowało jeszcze w przedwojennym PZInż., czym prędzej wzięło się do pracy. Zaprojektowano dwa pojazdy: dwuosiowy z napędem 4x4 i trzyosiowy z napędem 6x6. Zgodnie z życzeniem wojska w nowych pojazdach miano w maksymalnym stopniu wykorzystać podzespoły Stara 20, co okazało się trudne do zrealizowania. Ostatecznie, w 1956 r. podjęto decyzję o uruchomieniu seryjnej produkcji jednej wersji - 6x6. W połowie 1958 r. z taśmy montażowej Fabryki Samochodów Ciężarowych w Starachowicach
fot. archiwum
truck.intercars.com.pl
zjechały pierwsze Stary 66. Pojazd był napędzany benzynowym, 6-cylindrowym, rzędowym silnikiem o pojemności skokowej 4680 cm3 i mocy maksymalnej 105 KM. Wszystkie trzy osie pojazdu były napędzane za pośrednictwem skrzynki rozdzielczej zespolonej z reduktorem o dwóch przełożeniach z możliwością odłączenia napędu przedniej osi. Napęd na skrzynkę rozdzielczą przenoszony był ze skrzyni biegów krótkim rurowym wałem napędowym. W środkowym i tylnym moście zastosowano blokadę mechanizmów różnicowych sterowaną mechanicznie. Pojazd miał hydrauliczny, jednoobwodowy układ hamulcowy z podciśnieniowym mechanizmem wspomaga-
Star 66 miał napędzane wszystkie trzy osie za pośrednictwem skrzynki rozdzielczej zespolonej z reduktorem o dwóch przełożeniach z możliwością odłączenia napędu przedniej osi.
Star 66 i późniejsze odmiany wyróżniał się świetnymi zdolnościami terenowymi, był wykorzystywany w wojsku i służbach cywilnych, doczekał się wielu specjalizowanych zabudów.
jącym. Hamulce wszystkich kół były bębnowe. Przy masie własnej pojazdu - 5200 kg, dopuszczalna ładowność na szosie wynosiła 4000 kg, a w terenie – 3500 kg. Pojazd rozpędzał się do prędkości 74 km/h. Zużycie paliwa podczas jazdy po szosie wynosiło 37 l/100 km, a w terenie – 52 l/100 km. Pojazd miał otwartą, dwuosobową kabinę z brezentowym, składanym dachem. W zimie nie dawała ona wystarczającej ochrony przed mrozem, ale wówczas komfort pracy kierowcy był bez znaczenia. W 1965 r. pojazd zmodernizowano i otrzymał on nazwę Star 660 M1. Produkowano go do 1968 r. Rok później pokazano wersję z napędem silnikiem Diesla wykorzystywanego już w samochodach Star 27. Była to 6-cylindrowa jednostka napędowa o pojemności 6231 ccm i mocy 100 KM. W 1968 r. rozpoczęto produkcję zmodernizowanej wersji (Star 660 M2), a zmiany dotyczyły głównie układu hamulcowego i instalacji elektrycznej. Stara 660 produkowano do 1983 r. Piszący te słowa miał możliwość
użytkowania Stara 66. Na szczególne uznanie zasługują jego znakomite zdolności terenowe, w tym pokonywanie niewielkich rzeczek, które według wojskowej nomenklatury nazywano przeszkodami o 100% wilgotności. Star 66 i późniejsze wersje był eksploatowany nie tylko w wojsku, wykorzystywały go również służby cywilne. W latach 60. był to pojazd, który pod względem zdolności terenowych dorównywał konstrukcjom zagranicznym. Benzynowy silnik zużywał sporo paliwa, ale dawał się uruchomić nawet podczas tęgich mrozów. Dzisiaj Star 66 to kultowy samochód, który stał się poszukiwanym obiektem kolekcjonerskim.
Fot. Continental
Świat wokół nas
W
53
JAKIE OPONY STOSOWAĆ?
Przed rozpoczęciem sezonu warto zapoznać się z przepisami dotyczącymi obowiązkowego wyposażenia pojazdów w okresie zimowym. W niektórych krajach wymagane jest nawet przewożenie łopaty. tekst: Ryszard Polit
Europie nie ma jednorodnych przepisów dotyczących obowiązkowego, zimowego wyposażenia pojazdów użytkowych, co wynika ze zróżnicowanych warunków klimatycznych w poszczególnych krajach. Każdy kraj wprowadza więc własne regulacje prawne w zakresie wyposażenia pojazdów w obowiązkowe opony M+S/3PMSF, łańcuchy śniegowe czy inne specjalne akcesoria. Ku utrapieniu kierowców i uciesze lokalnej policji, przepisy te czasami są zmieniane co roku. W wielu krajach nie ma również wymagań dotyczących minimalnej głębokości bieżnika. Zaleca się jednak, by wynosiła 4 mm. W ustawodawstwie europejskim zmienia się też pojęcie opony „zimowej”. Opona zimowa, czyli jaka? Do tej pory za opony „zimowe” uważano ogumienie oznaczane symbolami M+S, M&S lub M-S (muld and snow – czyli błoto i śnieg). Każdy producent ogumienia może według własnego uznania umieścić takie oznaczenie na swoich produktach, bowiem nie ma ujednoliconej metody badawczej określającej warunki, że dana opona może nosić oznaczenie M+S. Opona M+S ma mieć „lepszą” przyczepność na śniegu w stosunku do opony standardowej, którą w tej sytuacji należałoby uznać za „letnią”. Jednak Unia Europejska wprowadziła w 2012 r. regulację UNECE nr 117.02 dotyczącą testowania opon zimowych do pojazdów użytkowych. Regulacja ta wyznacza minimalne wymogi co do przyczepności badanych opon na śniegu. Po spełnieniu określonych warunków testów, ogumienie do pojazdów użytkowych może być dobrowolnie oznaczane symbolem 3PMSF. Procedura testowa porównuje trakcję opony standardowej z trakcją opony testowej na drodze pokrytej ubitym śniegiem. Aby zaliczyć test, badana opona do
pojazdu użytkowego musi być o co najmniej 25% lepsza niż opona standardowa w sześciu próbach na dziesięć. Opony, które przeszły ten test i posiadają oznaczenie 3PMSF, są oficjalnie określane jako opony śniegowe na ciężkie warunki zimowe. Opony te są znacząco lepszym wyborem na zaśnieżone drogi niż opony posiadające jedynie oznaczenie M+S. Opony 3PMSF mają specjalny kształt bieżnika, często inną konstrukcję osnowy, a mieszanka gumowa z duża zawartością kauczuku naturalnego zachowuje swoje właściwości w niskich temperaturach. Trzeba jednak podkreślić, że zgodnie z obowiązującymi przepisami Unii Europejskiej oznaczenie 3PMSF nie wyklucza oznaczenia M+S ani go nie zastępuje. Stąd na oponach z symbolem 3PMSF często umieszcza się również symbol M+S. Jakie opony stosować? W okresie zimowym w większości europejskich krajów wystarczające są opony M+S na osi napędowej. Wiele opon tzw. wielosezonowych ma już oznaczenie M+S, a opony najnowszej generacji – nawet M+S i 3PMSF. Natomiast na trudne warunki zimowe, drogi pokryte śniegiem i niskie temperatury, które panują w Krajach Skandynawskich polecane są specjalne opony zimowe, np. Conti Scandinavia czy Goodyear Ultra Grip Max. Mają one mieszankę gumową, która nie traci swoich właściwości w bardzo niskich temperaturach, a kształt bieżnika jest specjalnie opracowany na zaśnieżone drogi. Sprzedaż opon zimowych w Europie jest ustabilizowana i stanowi 3,2% całego rynku. W Polsce sprzedaż takich opon wynosi ok. 0,8% całego rynku, stanowią więc one segment niszowy. Co kraj, to obyczaj W następujących krajach: Bośnia i Hercegowina, Chorwacja, Macedonia, Czarnogóra, Norwegia, Rosja, Słowacja i Słowenia obowiązuje nakaz stosowania opon M+S
w określonych przedziałach czasowych bez względu na to, czy występują warunki zimowe, czy też nie. W innych krajach stosowanie opon M+S/3PMSF uzależnia się od występowania „warunków zimowych”, co należy rozumieć jako zaśnieżenie lub oblodzenie dróg. Takie kraje, jak Norwegia, Rosja, Szwecja i Turcja już zmieniły przepisy dopuszczając zamiennie stosowanie opon M+S lub 3PMSF. Ale w Austrii, Niemczech czy Włoszech nadal obowiązują opony wyłącznie M+S. W krajach Albania, Belgia, Białoruś, Bułgaria, Chorwacja, Dania, Francja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Kosowo, Liechtenstein, Portugalia, Polska, Serbia, Szwajcaria, Szwecja, Ukraina, Węgry, Wielka Brytania i Włochy nie ma żadnych regulacji prawnych dotyczących stosowania ogumienia M+S lub 3PMSF. W wielu krajach zabronione jest używanie opon z kolcami. Do krajów tych należą Albania, Belgia, Bośnia-Hercegowina, Bułgaria, Chorwacja, Czarnogóra, Czechy, Holandia, Kosowo, Luksemburg, Macedonia, Polska, Portugalia, Rumunia, Serbia, Słowacja, Słowenia i Węgry. Okresowo opony z kolcami można stosować m.in. w Danii, Finlandii, Liechtensteinie, na Litwie, Łotwie, w Norwegii, Rosji, Szwajcarii. W niektórych państwach, m.in. Bośnia-Hercegowina, Chorwacja, Kosowo, Macedonia, Rumunia i Serbia wymagane jest przewożenie łopaty do śniegu. W tabeli zamieściliśmy informacje dotyczące zimowego wyposażenia pojazdów według stanu z końca października 2015 r. Dane zamieszczone w tabeli zebraliśmy z najwyższą starannością, ale przepisy w niektórych krajach mogą się jeszcze zmienić. Przed wyjazdem prosimy upewnić się, czy przepisy nie uległy zmianie. Za ich nieprzestrzeganie grożą w niektórych państwa wyjątkowo surowe kary finansowe. Tabelę polecamy kierowcom i warsztatom obsługującym floty pojazdów poruszających się po zagranicznych drogach. truck.q-service.com.pl
54
Świat wokół nas
Regulacje dotyczące zimowego wyposażenia pojazdów w wybranych krajach Kraj Austria
Minimalna głębokość bieżnika (mm) 5 mm dla opon radialnych i 6 mm dla diagonalnych
Wymóg stosowania opon M+S/3PMSF » opony M+S obowiązkowe na co najmniej jednej osi napędowej od 1.11. do 15.04. w warunkach zimowych » brak ogólnych przepisów; » obowiązek symetrycznego montażu opon M+S brak ogólnych przepisów
6 mm
» opony M+S na osi napędowej są obowiązkowe na osiach napędowych od 1.11 do 31.03. w zależności od warunków drogowych oraz w miejscach oznakowanych znakiem drogowym brak ogólnych przepisów
1,6 mm
brak ogólnych przepisów
Widoczne główne rowki rzeźby bieżnika
nie ma uregulowań; opony M+S są obowiązkowe w miejscach oznaczonych znakami drogowymi
Belgia Białoruś Czechy Dania Finlandia
Francja Hiszpania
brak ogólnych przepisów; wyjątki oznakowane znakami drogowymi
Litwa
nie ma uregulowań
Niemcy Norwegia
5 mm
Polska
1,6 mm
» obowiązkowe M+S na osiach napędowych w warunkach zimowych » brak ram czasowych » opony M+S lub 3PMSF obowiązkowe na wszystkich osiach, w tym na osiach naczep » dla południowej Norwegii opony M+S lub 3PMSF obowiązkowe od 1.11. do poniedziałku po Wielkanocy włącznie, » dla północnej Norwegii (Nordland, Troms i Finnmark ) opony M+S lub 3PMSF obowiązkowe od od 16.10. do 30.04. włącznie Nie ma uregulowań
Rosja
4 mm
od grudnia do lutego obowiązkowe opony M+S lub 3PMSF na wszystkich osiach
Rumunia
4 mm
Słowacja
3 mm
» obowiązkowe opony M+S na osiach napędzanych w warunkach zimowych » stosować na osi napędowej » opony M+S/3PMSF są obowiązkowe od 15.11. do 31.03. na osiach napędowych
Słowenia
6 mm
Szwajcaria
1,6 mm
Szwecja
5 mm
Węgry
» obowiązkowe opony M+S od 15.11. do 15.03. na co najmniej jednej osi napędowej » nie ma uregulowań » w warunkach zimowych obowiązują przepisy lokalne » od 1.12. do 31.03 ogumienie M+S i/lub 3PMSF obowiązkowe na osiach napędowych i osi kierowanej, ale nie na naczepie nie ma uregulowań
Wielka Brytania
nie ma uregulowań
Włochy
» nie ma uregulowań » w warunkach zimowych zgodnie z oznakowaniem drogowym obowiązkowe opony M+S na osiach napędowych
Porównanie długości drogi hamowania z różnymi konfiguracjami opon w testach firmy Continental truck.intercars.com.pl
Świat wokół nas
Łańcuchy śniegowe
Opony z kolcami
wymóg przewożenia łańcuchów śniegowych przynajmniej na jedną oś napędową od 1.11. do 15.04. Dozwolone na drogach pokrytych śniegiem i lodem dopuszczalne tylko na drogach pokrytych śniegiem i/lub lodem
zabronione w pojazdach pow. 3,5 t
dozwolone na drogach pokrytych śniegiem i lodem
dozwolone
obowiązkowe w miejscach oznakowanych znakami drogowymi na co najmniej 2 kołach napędowych w pojazdach o 3 lub więcej osiach
zabronione
dozwolone od 01.11. do 15.04.
dozwolone od 1.11. do 15.04. na wszystkich kołach
dozwolone tylko na drogach pokrytych śniegiem i lodem
» można stosować od 01.11. do pierwszego poniedziałku po Wielkanocy; okres ten może być wydłużony, » maks. prędkość pojazdu do 80 km/h, » maks. 50 kolców na metr obwodu opony, » średnia długość kolców 1,5 mm zabronione
55
zabronione
stosować wg znaków drogowych » dozwolone, gdy wskazują na to znaki lub władze; » dozwolone tylko na drogach pokrytych śniegiem i lodem dozwolone wyłącznie na drogach pokrytych śniegiem i lodem
kolce o długości 2 mm dopuszczone na drogach pokrytych śniegiem dozwolone od 1.10. do 1.04.
» dozwolone na drogach specjalnie oznakowanych, » maksymalna prędkość pojazdu do 50 km/h » od 1.11. do pierwszego poniedziałku po Wielkanocy pojazdy muszą mieć na wyposażeniu od 3 do 7 zestawów łańcuchów w zależności od liczby osi, » od 16.10. do 30.04. w rejonach Nordland, Troms i Finnmark
» zabronione, » wyjątek drogi: „Kleines deutsches Eck” » dozwolone od 1.11. do pierwszej niedzieli po Wielkanocy; » w Nordland, Troms i Finnmark od 16.10. do 30.04. » opony z kolcami na tej samej osi » długość kolca 1,7 mm, » w Trondheim i Oslo pobierana opłata
» dozwolone na drogach pokrytych śniegiem i lodem » wymóg montażu łańcuchów na oznakowanych drogach pokrytych śniegiem i lodem zalecane
zabronione
» obowiązkowe wyposażenie pojazdu » stosować w miejscach oznaczonych znakami drogowymi » obowiązkowe wyposażenie pojazdu » stosować w miejscach oznaczonych znakami drogowymi » obowiązkowe wyposażenie pojazdu nieposiadającego opon M+S/3PMSF
zabronione zabronione » w pojeździe musi być łopata i piach zabronione zabronione
» władze mogą ogłosić obowiązek stosowania łańcuchów » stosować według znaków drogowych » zaleca się przewożenie łańcuchów w pojeździe » dopuszczalne na osiach napędowych w warunkach zimowych » dozwolone na drogach pokrytych śniegiem i lodem » stosowanie łańcuchów może być obowiązkowe w określonych warunkach pogodowych » zalecane przewożenie łańcuchów w pojeździe dozwolone na drogach pokrytych śniegiem i lodem
» dozwolone od 1.11. do 30.04. na drogach pokrytych śniegiem » maksymalna prędkość pojazdu 80 km/h » dozwolone od 1.10. do 15.04. » maks. 50 kolców na metr obwodu opony zabronione dozwolone, jeśli nie powodują uszkodzeń nawierzchni
» obowiązkowe przewożenie łańcuchów w pojeździe
Hamowanie na śniegu od prędkości 50 km/godz do zatrzymania; zestaw 12 t, nieobciążony 30,2 m 39,7 m 36,6 m
Wszystkie opony 3pMSF
Opony M+s na osi napędowej
opony 3pMSF na osi napędowej
32,9 m
opony 3PMSF na naczepie
32,6 m
opony 3pMSF na ciągniku
Opony 3PMSF oznaczone są symbolem góry i płatka śniegu
truck.q-service.com.pl
56
Świat wokół nas
Zimówki dla ciężarówek
W ofercie Inter Cars znajduje się ogumienie do ciężarówek, które sprawdzi się w trudnych, zimowych warunkach na polskich i międzynarodowych trasach. Continental Truck W trakcie zimy znaczenie słowa „wydajność” nabiera zupełnie nowego znaczenia.Błotniste, śliskie drogi, przykryte ubitymi warstwami śniegu lub lodu.Z maksymalnym bezpieczeństwem oraz niespotykaną wydajnością opony Continental Truck pomagają Ci w podejmowaniu wszelkich wyzwań, jakie stawiają przed tobą prawdziwie trudne warunki zimowe. HSW 2 SCANDINAVIA Oś kierująca - wysoka stabilność prowadzenia dzięki zoptymalizowanemu wzorowi bieżnika, - bezpieczeństwo hamowania na śniegu i lodzie dzięki dużej liczbie krawędzi chwytających, - duże przebiegi, nawet na suchych drogach, dzięki zastosowaniu połączenia odpowiedniego kształtu opony, mieszanki gumy oraz wzoru bieżnika.
HTW 2 SCANDINAVIA Oś przyczepy - wysoka stabilność prowadzenia dzięki zoptymalizowanemu wzorowi bieżnika, - niezawodne właściwości hamujące oraz duże przebiegi dzięki dobrze dobranemu wzorowi bieżnika, - technologia dwufazowego wzoru bieżnika zapewnia dobrą przyczepność zimą oraz niskie koszty jazdy w warunkach niezimowych Indeks w Inter Cars SA: 385/65R22.5 CCO HTW2 Indeks w Inter Cars SA: E3000/620 SEKCJE ŁAŃCUCHOWE
Indeks w Inter Cars SA: 385/55R22.5 CCO HSW2 HDW 2 SCANDINAVIA Oś napędowa - odpowiednia przyczepność i hamowanie oraz utrzymanie wybranego kierunku jazdy, dzięki zastosowaniu odpowiednio dobranego wzoru bieżnika, - stale wysoka przyczepność dzięki najnowszym technologiom nacięć i rowków bieżnika, - duże przebiegi, nawet na suchych drogach, dzięki zastosowaniu harmonijnego połączenia odpowiedniego kształtu opony, mieszanki gumy oraz wzoru bieżnika. Indeks w Inter Cars SA: 315/80R22.5 CCO HDW2
W ofercie Inter Cars znajdują się również sekcje łańcuchowe
truck.intercars.com.pl
Świat wokół nas
57
Gazodiesel – oszczędny i ekologiczny
P
tekst: Ryszard Polit
omysł polega na tym, by silnik jednocześnie spalał olej napędowy i gaz. Mamy więc do czynienia z zasilaniem dwupaliwowym – w pewnych warunkach silnik może pracować wyłącznie na oleju napędowym lub mieszance oleju napędowego z gazem.
Fot. Renault Trucks
Jak zmniejszyć emisję toksycznych związków z silników Diesla? Do oleju napędowego trzeba dodać trochę gazu i taką mieszankę spalać w silniku. Nie tylko ochronimy środowisko, oszczędzimy też na kosztach paliwa.
W tym drugim przypadku gaz w fazie lotnej jest wtryskiwany do kolektora dolotowego silnika, a olej napędowy inicjujący zapłon - do cylindrów, tylko w mniejszej ilości. Powstaje pytanie – o jaki gaz chodzi? W zasilaniu dwupaliwowym możemy stosować gaz typu LPG (propan-butan) lub gaz ziemny (metan). Ze względu na znikomą liczbę stacji tankowania metanu, w grę wchodzi gaz
LPG, którego udział w stosunku do oleju napędowego nie powinien przekroczyć 25%. W przeciwnym razie może dość do niebezpiecznego dla silnika spalania stukowego. Wtrysk oleju napędowego jest realizowany przez fabryczny układ wtryskowy bezpośrednio do komory spalania. Dodatkowa instalacja gazowa nie ingeruje więc w fabryczny układ zasilania silnika w olej napędowy. truck.q-service.com.pl
WARTO Wiedzieć
Same korzyści Okazuje się, że silnik zasilany jednocześnie olejem napędowym i gazem LPG emituje mniej tlenku węgla, dwutlenku węgla (o 15%), węglowodorów, tlenków azotu (o 90%) i cząstek stałych (60 - 90%) w stosunku do zasilania wyłącznie olejem napędowym. Dodatkową zaletą stosowania paliwa gazowego jest cichsza praca silnika. Co więcej, silnik Diesla zasilany jednocześnie olejem napędowym i gazem LPG uzyskuje większą moc maksymalną i moment obrotowy. Ale tak naprawdę chodzi o korzyści materialne. Producenci instalacji gazowych podają, że jeśli pojazd przed założeniem instalacji gazowej zużywał 34-35 l oleju napędowego, to podczas zasilania dwupaliwowego zużywa 23-24 l oleju napędowego i 10 l gazu. Łączne koszty paliwa można więc obniżyć o 10-15%. Jednak największe oszczędności można zauważyć podczas transportu dalekobieżnego. Ciesząc się z tych oszczędności, trzeba pamiętać o okresowych przeglądach instalacji gazowej i wymianie filtrów fazy ciekłej i lotnej co 20 tys. km. Natomiast trwałość reduktorów i wtryskiwaczy gazowych ocenia się na 100 tys. km. Nic nie puka, nic nie stuka? Instalacje dwupaliwowe do silników Diesla są oferowane od kilku lat i mają tylu zwolenników, co przeciwników. Wygląda na to, że liczba zwolenników jednak rośnie, gdyż konstrukcje są stale unowocześniane, głównie pod kątem jak najdokładniejszego dobrania chwilowej dawki gazu, proporcjonalnej do obciążenia silnika. Jeśli dawka gazu będzie za duża, może dojść do stukowego spalania paliwa w komorach spalania silnika. Spalanie stukowe objawia się niekontrolowanym, nierównomiernym, a przede wszystkim gwałtownym spalaniem mieszanki paliwowo-powietrznej w różnych częściach komory spalania silnika, a czoło zapalającej się mieszanki ma prędkość do 1000 m/s (normalnie 30 – 60 m/s). W wyniku gwałtownych wybuchów mieszanki występują nadmierne obciążenia truck.intercars.com.pl
Fot. R. Polit
58
Silnik Renault z zamontowaną instalacją gazową LPG.
układu korbowo-tłokowego oraz silne nagrzewanie się jednostki napędowej, co może doprowadzić do jej poważnego uszkodzenia. Spalanie stukowe może powstawać, dlatego że własności fizykochemiczne gazu LPG są zbliżone do właściwości benzyny, której nie udaje się spalać w silniku o zapłonie samoczynnym. Na wszelki wypadek, w większości instalacji na biegu jałowym, podczas używania hamulca silnikowego oraz w okolicach obrotów maksymalnych jednostka napędowa pracuje wyłącznie na oleju napędowym. Więcej czujników Obecnie uwaga konstruktorów instalacji skupia się z jednej strony na niedopuszczeniu do spalania stukowego, a z drugiej – na jak największej dawce gazu, w celu uzyskania oszczędności na kosztach paliwa. Niestety te założenia są częściowo sprzeczne. Budowa instalacji LPG się nie zmieniła, ale przypomnijmy - gaz ze zbiornika kierowany jest do reduktora/parownika, w którym z fazy ciekłej zamieniany jest na fazę lotną. Reduktor/parownik jest podgrzewany cieczą z układu chłodzącego silnika. Gaz w fazie lotnej przepływa przez filtr i jest
kierowany do wtryskiwaczy umieszczonych w kolektorze dolotowym najczęściej przed turbosprężarką. W instalacji występują też filtry gazu i czujniki: temperatury i ciśnienia gazu, temperatury spalin, sonda lambda. W dawnych instalacjach jedynym zabezpieczeniem przed spalaniem stykowym był pomiar temperatury spalin (tzw. termopara). Wykrycie zbyt wysokiej temperatury spalin (zagrożenie spalaniem stukowym) powodowało zmniejszenie dawki gazu. Ale jeden czujnik to za mało. Na rynku dostępnych jest wiele instalacji gazowych do montowania w ciężarówkach. Nadają się do stosowania w silnikach spełniających normę Euro III i wyższą (nawet Euro VI – Scania, Mercedes-Benz Actros), większość można montować w silnikach z systemem zasilania paliwem typu common rail. Różnica między instalacjami polega głównie na jakości sterownika instalacji gazowej (mapy wtrysku), ilości czujników zabezpieczających przed spalaniem stukowym oraz ilości informacji dostarczanych do sterownika gazu. Ilość gazu obliczana przez sterownik instalacji gazowej jest obliczana na podstawie bazowej
WARTO Wiedzieć
59
Fot. R. Polit
Czujnik temperatury spalin .
mapy wtrysku, która może być korygowana informacjami o: aktualnym ciśnieniu doładowania, chwilowej prędkości obrotowej wału korbowego (położeniu pedału gazu), dawce oleju napędowego, temperaturze płynu chłodzącego, temperaturze spalin, danymi z czujnika spalania stukowego oraz sondy lambda. Jeśli w silniku nie występuje fabryczna sonda lambda, instaluje się sondę szerokopasmową, dzięki której można kontrolować skład mieszanki. W zaawansowanych systemach dostosowanych do wtrysku oleju napędowego układem common rail sterownik gazu potrafi emulować sygnał z kilku (3-4) czujników monitorujących pracę silnika, np. czujnika ciśnienia oleju napędowego w szynie common rail czy sygnały z wtryskiwaczy oleju napędowego określające chwilową dawkę.
Wbrew pozorom montaż instalacji gazowej w ciężarówce nie jest prosty. Trzeba znaleźć odpowiednie miejsce na montaż zbiornika gazowego i odpowiednio skalibrować system. Właśnie kalibracja systemu nastręcza warsztatom największe trudności. Manualna kalibracja podczas jazd testowych jest przybliżona i zależy od masy ładunku, chwilowego obciążenia silnika, a więc trasy przejazdu czy sposobu jazdy kierowcy. Problem ten rozwiązuje autokalibracja systemu, podczas której system zapisuje parametry pracy silnika na oleju napędowym i oblicza odpowiednią dawkę gazu. Autokalibrację ma bodaj tylko jedna instalacja gazowa dostępna na naszym rynku. W związku z coraz ostrzejszymi normami emisji spalin producenci ciężarówek coraz bardziej interesują się gazem jako paliwem alternatywnym do oleju napędowego.
Czujnik temperatury spalin (termopara) umożliwia takie dawkowanie gazu, by uniemożliwić spalanie stukowe w silniku. W nowoczesnych instalacjach stosuje się również inne czujniki, np. spalania stukowego.
Fabryczne pojazdy na gaz są jednak wyposażone w silniki iskrowe zasilane gazem ziemnym (metanem). Zasilanie dwupaliwowe silnika Diesla gazem LPG nie jest na razie brane pod uwagę, głównie z powodu trudności w zapewnieniu wymaganej trwałości silnika. Co prawda Bosch opracował taką instalację, ale do zasilania metanem. Jest ona jednak przeznaczona do ciężarówek poruszających się w Ameryce Południowej. W naszym kraju zainteresowanie instalacjami gazowymi LPG do Diesla jest umiarkowane. Z powodu braku długotrwałych i wiarygodnych badań nie sposób ocenić, jakie są rzeczywiste korzyści z zasilania Diesla gazem LPG. Wiele zależy od konkretnej instalacji i warsztatu, który ją zamontował. Ale może montaż instalacji gazowej jest dobrym pomysłem na rozszerzenie oferty warsztatu?
truck.q-service.com.pl
60 Warto Wiedzieć
Eco-driving - jazda ekonomiczna
Eco-driving powstał w latach 90. ubiegłego wieku. To sposób prowadzenia samochodu mający na celu ograniczenie zużycia paliwa. Z czasem zasady eco-drivingu uzupełniono o techniki jazdy defensywnej wspomaganej systemami telematycznymi monitorującymi sposób jazdy kierowcy.
E
tekst: Krzysztof Grygielewicz
konomiczna jazda powoduje nie tylko ograniczenie kosztów samego paliwa, lecz również niższe koszty eksploatacji pojazdu dzięki zmniejszeniu wydatków na okładziny cierne i ogumienie oraz na naprawy zużytych elementów układu przeniesienia napędu. Ocenia się, że różnice w zużyciu paliwa między najlepszymi i najgorszymi kierowcami mogą sięgać nawet 30%. Jeśli średnie zużycie paliwa wynosi 35 na 100 km, daje to oszczędności 10,5 l/100 km. Ekonomiczna jazda wymaga ciągłej analizy sytuacji na drodze i właściwych reakcji. Kierowca musi więc dbać o płynność jazdy zarówno przy przyspieszaniu i hamowaniu, jak i podczas wyprzedzania czy włączania się do ruchu. Oczywiście jazda po autostradzie z wykorzystaniem tempomatu w porównaniu z jazdą w zatłoczonym mieście nie stwarza wielu okazji do oszczędzania. Natomiast jazda w mieście i w terenie górzystym dają już znaczenie większe możliwości wykorzystania technik ecodrivingu. Każdy producent ciężarówek prowadzi truck.intercars.com.pl
szkolenia z doskonalenia techniki jazdy. Podczas tych szkoleń kierowcy są namawiani do zmiany złych nawyków, co bywa niełatwe. Po zakończeniu szkolenia wielu kierowców powraca do poprzedniego, niewłaściwego stylu jazdy. W wielu szkołach doskonalenia techniki jazdy po zakończeniu szkolenia kierowca otrzymuje indywidualnego trenera, który ocenia jazdę i udziela dalszych wskazówek. Trenerzy posługują się danymi z systemów telematycznych, które dostarczają informacje m.in. o położeniu pedału gazu, wykorzystaniu tempomatu i zwalniacza, obrotach silnika, liczbie i czasie trwania intensywnych hamowań, toczeniu pod wpływem masy własnej pojazdu czy jeździe na biegu jałowym. Głównym celem jest utrwalenie dobrych nawyków nie tylko samej jazdy, lecz również dbałości o stan techniczny pojazdu. Współczesne pojazdy wydają się tak doskonałe, że dawniej obowiązkowa, codzienna kontrola pojazdu przed wyruszeniem w trasę, jest często przez kierowców pomijana. Firmy transportowe prowadzą systema-
tyczne szkolenia kierowców i instalują w pojazdach nie tylko urządzenia ułatwiające pracę kierowcy, jak tempomat czy aktywny system nawigacji, ale także telematyczne systemy monitorujące technikę jazdy. Spisaliśmy kilka podstawowych zasada ekonomicznej jazdy, zdając sobie sprawę, że to dopiero początek w doskonaleniu techniki jazdy. Każdy pojazd jest inny i każdy kierowca jeździ po swojemu, dlatego potrzebne są indywidualne szkolenia. Niemniej jednak polecamy kilka poniższych wskazówek. 10 zasad ekonomicznej jazdy • Jedź łagodnie - umiejętne posługuj się pedałami gazu i hamulca, bez gwałtownych przyspieszeń i hamowań. Równomierne przyspieszanie zmniejsza zużycie elementów układu przeniesienia napędu i opon. Podczas rozpędzania wciskaj pedał gazu maksymalnie do 3/4 skoku pedału. Hamowanie to strata energii, gdyż jest ona bezproduktywnie zamieniana na ciepło.
Fot. DAF
WARTO Wiedzieć • Analizuj sytuację drogową. Jeśli nawet daleko widzisz czerwone światło przed skrzyżowaniem, zdejmij nogę z pedału gazu lub rozpocznij łagodne hamowanie hamulcem silnikowym. Używaj kierunkowskazów z kilkusekundowym wyprzedzeniem, obserwuj inne pojazdy. • Zachowaj bezpieczny odstęp od poprzedzającego pojazdu. Im szybciej jedziesz, tym odległość ta powinna być większa. Unikniesz ewentualnego, gwałtownego hamowania i zachowasz płynność jazdy. Pamiętaj, że jadąc z prędkością 50 km/h, pokonujesz niemal 14 m w ciągu sekundy. • Jeśli możesz, hamuj silnikiem. Jazda na biegu jałowym i wciśnięcie pedału hamulca niepotrzebnie zwiększa zużycie paliwa i zużycie okładzin ciernych. Korzystaj z hamulca silnikowego i zwalniacza. • Utrzymuj optymalne obroty silnika. W większości silników utrzymywanie stałej prędkości obrotowej poniżej 1300 obr./min zmniejsza zużycie paliwa. Bez potrzeby nie redukuj biegu, gdyż wyższe obroty silnika zwiększają zużycie paliwa. Sprawdź, przy jakich obrotach w twoim aucie silnik osiąga maksymalny moment obrotowy i utrzymuj silnik w ekonomicznym zakresie obrotów. • Unikaj pracy silnika na wolnych obrotach. Silnik na wolnych obrotach zużywa ok. 3,5 l paliwa na godzinę. Wyłączenie silnika i jego ponowne włączenie bardziej się opłaca niż ciągła praca silnika na biegu jałowym, np. podczas oczekiwania przed zamkniętym przejazdem kolejowym. • Dbaj o stan techniczny pojazdu. Regularnie wymieniaj filtry, olej silnikowy, dbaj o elementy przeniesienia napędu i geometrię kół. • Regularnie kontroluj ciśnienie powietrza w oponach i stopień zużycia ogumienia. • Umiejętnie korzystaj z klimatyzacji. Włączona klimatyzacja zwiększa zużycie paliwa. Jeśli kabina jest nagrzana, przewietrz ją przed uruchomieniem klimatyzacji. • Utrzymuj optymalną prędkość jazdy. Im szybciej jedziesz, tym bardziej wzrastają opory aerodynamiczne. Wyreguluj spoiler dachowy, naciągnij kurtynę w naczepie, zadbaj o właściwe ułożenie ładunku.
Patrz na obrotomierz W danych technicznych pojazdu znajduje się wykres mocy i momentu obrotowego silnika w funkcji obrotów. Z wykresu też można wyciągnąć wnioski odnośnie ekonomicznej jazdy. W znacznym uproszczeniu przypomnijmy, że im wyższa wartość momentu obrotowego silnika, tym większe są jego możliwości wykonania pracy, np. podczas ruszania pojazdu czy podjazdu pod wzniesienie. Wartość mocy wskazuje na czas, w którym można wykonać tę pracę, np. zwiększyć prędkość poruszania się pojazdu. Dla ekonomicznej jazdy ważny jest moment obrotowy. Silniki Euro V/VI konstruowane są w ten sposób, by uzyskiwały maksymalny moment obrotowy przy jak najniższych obrotach, ok. 1100 obr./min, lecz w dość szerokim zakresie obrotów, np. 1000 – 14000 obr./min., krzywa momentu obrotowego jest niemal płaska. Mówi się, że silnik jest „elastyczny”, tzn. w pewnym zakresie obrotów moment jest mniej więcej stały i dzięki temu ma „dużą siłę” do przyspieszania i pokonywania wzniesień. Natomiast moc maksymalna uzyskiwana jest
61
w okolicach 1600 – 1700 obr./min. Istotnym parametrem jest tzw. jednostkowe zużycie paliwa (g/kWh), ale, co ciekawe, tej wielkości z reguły producenci pojazdów nie umieszczają na wykresach dostępnych dla klientów. Kierowców najbardziej interesuje zakres ekonomicznych prędkości obrotowych silnika. W pewnym uproszczeniu można przyjąć, że zakres ten w nowoczesnych silnikach mniej więcej pokrywa się z zakresem obrotów w okolicach momentu maksymalnego. Powyżej ekonomicznego zakresu obrotów jednostkowe zużycie paliwa szybko rośnie. Kierowca powinien też zapamiętać obroty przy mocy maksymalnej, by ich nie przekraczać. Nie chodzi tylko o ekonomikę jazdy – jeśli przekroczymy te obroty prędkość naszego pojazdu nie wzrośnie, co warto mieć na uwadze podczas manewru wyprzedzania wolniejszego pojazdu. Jeszcze raz podkreślamy, że powyższe uwagi są bardzo ogólne i dla każdego silnika zakres ekonomicznych obrotów jest nieco inny, co wynika z jego indywidualnej charakterystyki. Pytajcie trenerów eco-drivingu.
moc (kW) 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
2200
2400
obr./min moment obrotowy (Nm) 2800 2400 2000 1600 1200 800 400 0
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
2200
2400
obr./min 1100
1600
Przykładowy wykres mocy i momentu obrotowego silnika w funkcji obrotów. W naszym przykładzie maksymalny moment obrotowy uzyskiwany jest przy 1100 obr./min, a moc maksymalna – przy 1600 obr./min. Zakres ekonomicznych obrotów silnika zaznaczono kolorem zielonym.
truck.q-service.com.pl
62
WARTO Wiedzieć
NIE WIESZ CO ROBIĆ Z ODPADAMI?
Każdy warsztat ciężarowy musi dbać o prawidłową gospodarkę odpadami. Zespół Bio Service wdrożył CBR BIO – nowy program usprawniający ten proces w IC Katalogu Online.
P
tekst: Wojciech Kopacz
rogram powstał wyłącznie po to, aby usprawnić komunikację między klientem Bio Service oraz operatorem logistycznym, którym w tym wypadku jest przypisana do klienta dedykowana firma odbierająca odpady. Klient, który już korzysta z IC Katalogu Online i ma podpisaną umowę w Bio Service,będzie miał automatyczny dostęp do CBR BIO, będzie widoczne okienko na pulpicie głównym o nazwie CBR BIO. Klient, który nie korzysta z IC Katalogu Online, będzie miał dostęp do Bio Service przez link na stronie www.intercars.com.pl zakładka EKOLOGIA. Login i hasło klient otrzyma w tym wypadku indywidualnie. Po zalogowaniu się do programu CBR BIO klient tworzy zgłoszenie w celu zamówienia usługi odebrania odpadów z warsztatu. Wybieramy kod odpadu, tak jak indeksy w IC Katalogu Online. Każdy kod odpadu składa się z sześciu cyfr. Każdy pojemnik z odpadem w Państwa warsztacie jest oznaczony kodem odpadu. Każdy sześciocyfrowy kod posiada opis techniczny, poniżej przykład. Ilustracja 1. W oknie ILOŚĆ/KILOGRAMY wpisuje orientacyjną wagę danego kodu, który jest do odebrania. Cena utylizacji za wpisaną ilość oddawanego odpadu przypisuje się automatycznie.Taką czynność powtarzamy tyle razy, ile mamy do oddania odpadów według tabeli kodów odpadów. Ilustracja 2. truck.intercars.com.pl
Jeżeli odpadem jest olej przepracowany, złom akumulatorowy, złom metalowy, makulatura, istnieje możliwość zgłoszenia takiego odpadu i negocjowania ceny z operatorem przez zgłaszającego odbiór. Do tego jest wydzielona specjalna opcja komunikacji klienta z operatorem. System automatycznie podlicza koszty odbioru odpadów. Jeśli w zgłoszeniu znajdują się odpady podlegające zapłacie i odsprzedaży, system przelicza dane i podaje różnicę, która w zależności od tego, czego jest więcej, pokazuje kwotę, jaką trzeba będzie zapłacić operatorowi albo, jaką otrzyma się od operatora. Ma to miejsce m.in.w przypadku, kiedy klient sprzedaje operatorowi np. olej przepracowany. Jeżeli zostały wprowadzone wszystkie kody, które warsztat chce,aby zostały odebrane, akceptujemy zgłoszenie przez kliknięcie przycisku ZGŁOŚ. Ilustracja 3. Zgłoszenie automatycznie przekierowywane jest do operatora logistycznego oraz nadawany jest mu nr zamówienia, status zamówienia,a zgłoszenie jest zapisywane w archiwum. Ilustracja 4. Zgłoszenie pojawia się u operatora, który podejmuje je i odpowiada klientowi, podając termin,kiedy przyjedzie do klienta w celu odbierania odpadu. Oczywiście wszystkie dokumenty oraz informacje dotyczące odebranych odpadów będą archiwizowane w formie elektronicznej i widoczne przez obie strony.
Ilustracja 1.
Ilustracja 2.
Ilustracja 3.
Ilustracja 4.
WARTO Wiedzieć
63
ROZMIAR
XXL
Klienci Inter Cars coraz częściej zamawiają różnego rodzaju oleje i płyny w dużych opakowaniach. Wychodząc im naprzeciw, opracowaliśmy system dostaw towarów gabarytowych. Podnosząc poziom usług uruchomiliśmy Projekt Gabaryt. Czym są towary gabarytowe? To towary z oferty Inter Cars SA, które rozmiarami i ciężarem wymuszają swój transport, pojazdami do tego przystosowanymi czyli o odpowiednim tonażu oraz posiadającymi windę z odpowiednim udźwigiem. Towary z oferty Inter Cars, które naszym zdaniem klasyfikują się jako gabaryty, to wszelkiego rodzaju oleje, płyny w beczkach powyżej 60 litrów, AD BLUE w opakowaniach 100 litrowych, opony ciężarowe oraz wszelkiego rodzaju towary w ilościach paletowych.
Logistyka w Inter Cars SA to jedna z najmocniejszych stron spółki, która wciąż się rozwija. Zastosowanie pojazdów o odpowiednim tonażu z windą, umożliwi łatwy i prosty transport oraz zapewni komfort klientom. Teraz klienci nie muszą się już martwić jak rozładować duży i ciężki produkt. W obecnych czasach wszyscy zwracają uwagę na ekologię, a Projekt Gabaryt znakomicie wpisuje się w ten temat. Jeden pojazd o większym załadunku ograniczy liczbę przejechanych kilometrów przez samochody dostawcze, ponieważ
może dostarczyć więcej towaru do klientów w trakcie jednego kursu. Może także odebrać opakowanie zwrotne od klienta, np. AD BLUE 1000 litrów, olej przepracowany w beczkach 200 litrowych lub pojemnik ze złomem akumulatorowym.
Więcej informacji można uzyskać Wojciech Kopacz: tel. 22 714 18 15 wkopacz@intercars.eu lub kontaktując się z najbliższą filią Inter Cars SA
ECO(NOMICZNE) OPAKOWANIE/ZAKUPY
- kup nowy olej w opakowaniach powyżej 50L, dostarczymy go do Twojego warsztatu - oddaj przepracowany olej Nam – obierzemy z Twojego warsztatu - otrzymasz 50 zł w IC CASH za beczę 208L oleju przepracowanego* - otrzymasz Kartę Przekazania Odpadu
- kup płyn AD BLUE w opakowaniu 1000l, dostarczymy go do Twojego warsztatu - zwrot opakowania 1000l pomniejszy cenę zakupu kolejnego płyn AD Blue (1000l)* - puste opakowanie obierzemy przy dostawie nowego płynu AD Blue (1000l) - otrzymasz punkty IC CASH
* Beczkę (208l) nowego oleju masz taniej o 50 zł !!!!
* Nowy płyn AD Blue (1000l) masz taniej o 220 zł !!!
- kup płyn w opakowaniach powyżej 50L, dostarczymy go do Twojego warsztatu - otrzymasz punkty IC Premia
64
Rozrywka
KRZYŻÓWKA
1
1. Ostrzeżenie o przekroczeniu linii (skrót). 2. Producent pojazdów, który przystąpił do programu SAAB. 3. Marka dostępna w IC, posiada w ofercie elementy nadwozia do pojazdów ciężarowych. 4. Ekonomiczna jazda.
2 3 4
5. Linia olejów Castola.
5
6. Marka ogrzewania postojowego. 7. Na wyposażeniu Autoryzowanego serwisu ZF w Czosnowie.
6
8. Marka posiadająca w ofercie opony ciężarowe.
7
9. Oleje dostępne w IC.
8
10 Marka posiadająca m.in. kompresor ze sprzęgłem. Jeśli uważnie przeczytałeś bieżący numer Inter Trucka, rozwiąż krzyżówkę i graj o nagrody. Otrzymają je trzy osoby, które w dniu 10 grudnia 2015 r. jako pierwsze prześlą prawidłowe rozwiązanie w wiadomości sms na numer: 669 900 124.
I nagroda –
200 zł
II nagroda – III nagroda –
100 zł 50 zł
w bonach zakupowych do sieci Inter Cars w bonach zakupowych do sieci Inter Cars w bonach zakupowych do sieci Inter Cars
Bony zakupowe mają ważność do końca 2015 roku. truck.intercars.com.pl
9 10
Hasło krzyżówki z poprzedniego numeru brzmiało Stadion Narodowy. Jako pierwsi, prawidłowe rozwiązanie przesłali: Dawid Teczmer (Jastrzębie Zdrój) - I nagroda Marcin Biedrzycki (Gdańsk) – II nagroda Roman Malik (Jastrzębie Zdrój) – III nagroda Gratulujemy!