InVitro18

h

IN VITRO

• h

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

μηνιαια εκδοση με θεμα την υγεια • διανεμεται δωρεαν h

•

•

Το σώμα μου h Τι τύπος είσαι; Από το 1 έως το 9…

h Ο υποτιμημένος θυρεοειδής

h Νερό, ο «χρυσός» του 21ου αιώνα

h Είναι στο χέρι μας η καλή διάθεση;

h

Τ. 18

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

in•vitro•03

Advertorial ΑΤΕ Ασφαλιστική: Πρόγραμμα «Προστασία Υγείας»

Ό,τι καλύτερο για τη Διαφύλαξη της Υγείας! Τώρα διαθέσιμο στο Δίκτυο της ΑΤΕ Ασφαλιστικής και σε όλα τα Καταστήματα ΑΤΕbank!

Η

ΑΤΕ Ασφαλιστική σε συνεργασία με τον Ιατρικό Όμιλο Εuromedica σχεδίασε ένα σύγχρονο ολοκληρωμένο πρόγραμμα προληπτικής ιατρικής φροντίδας, με την επωνυμία «Προστασία Υγείας», που διακρίνεται για την ανταγωνιστικότητα και την πληρότητα των παροχών του. Η «Προστασία Υγείας» είναι ένα ετησίως ανανεούμενο πρόγραμμα πρόληψης, που απευθύνεται σε όλους (χωρίς όριο ηλικίας) και παρέχει στον Ασφαλιζόμενο και στα προστατευόμενα μέλη της οικογένειάς του, διαγνωστικές-ιατρικές εξετάσεις και εξωνοσοκομειακές υπηρεσίες, μέσω του εκτενούς πανελλαδικού δικτύου συμβεβλημένων ιατρών και διαγνωστικών-ιατρικών κέντρων του Ομίλου Euromedica.

«Προστασία Υγείας»…Προνομίων Το Πρόγραμμα «ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΥΓΕΙΑΣ» προσφέρει σε κάθε ασφαλισμένο μία πλήρη σειρά προνομίων που κάνουν τη διαφορά: Παρέχει μεγάλο όριο εξετάσεων, που φτάνει τα €300 και αποτελεί ένα από τα υψηλότερα της Αγοράς. Καλύπτει κάθε μικρή ή μεγάλη οικογένεια, με εκπτώσεις για τον δεύτερο Ασφαλισμένο και δωρεάν κάλυψη για το τρίτο παιδί και άνω. Παρέχει Πανελλαδική Κάλυψη, που ξεπερνά τα «στενά» όρια Αττικής και Θεσσαλονίκης. Δίνει Πρόσβαση σε απεριόριστες ιατρικές επισκέψεις σε 20 ειδικότητες και 75 πόλεις της Ελλάδας. Εξασφαλίζει σημαντικές εκπτώσεις, όταν καλυφθεί το ετήσιο ΟΡΙΟ Εξετάσεων. Ισχύει για όλους, χωρίς όριο ηλικίας και χωρίς προ-ασφαλιστικό έλεγχο.

> > > > > >

Οι Παροχές του Προγράμματος Το Πρόγραμμα «Προστασία Υγείας» παρέχει στον ασφαλισμένο ό,τι καλύτερο στο χώρο της προληπτικής ιατρικής με: Ετήσιο Όριο Εξετάσεων, που φτάνει μέχρι και τα €300 ανά ασφαλισμένο. Δωρεάν Ετήσιο Προληπτικό Έλεγχο (check up). Απεριόριστες Ιατρικές Επισκέψεις σε 800 περίπου ιατρούς, 20 διαφορετικών ειδικοτήτων, σε 75 πόλεις της Ελλάδος, μόλις με €25 ανά επίσκεψη. Επιπλέον προνόμια που αφορούν σε έκπτωση 30% για εξετάσεις που πραγματοποιούνται μετά την κάλυψη του Ορίου Εξετάσεων και σημαντικές εκπτώσεις σε υπηρεσίες του Ομίλου Euromedica, ενώ παρέχεται, Δωρεάν ένταξη στο Πρόγραμμα του 3ου παιδιού, στην περίπτωση ασφάλισης της οικογένειας. Νοσηλεία κατ’ οίκον, με έκπτωση 15% στις αμοιβές για τις πράξεις που πραγματοποιούν οι Νοσηλευτές. Κοσμητική (αισθητική) Ιατρική – Πλαστική Χειρουργική, με έκπτωση 15% σε όλες τις μη επεμβατικές πράξεις (botox κλπ) καθώς και χειρουργεία πλαστικής χειρουργικής που πραγματοποιούνται στην «EUROMEDICA ΚΟΣΜΗΤΙΚΗ», στα «ΟΡΑΣΙΣ» και στις Κλινικές του Ομίλου EUROMEDICA όπου λειτουργούν ανάλογα τμήματα. Οφθαλμολογικά Χειρουργεία, με έκπτωση 15% στις επεμβάσεις για αποκατάσταση διαθλαστικών ανωμαλιών καθώς και στα οφθαλμολογικά χειρουργεία στα κέντρα «ΟΡΑΣΙΣ» και στις κλινικές του ομίλου EUROMEDICA όπου λειτουργούν ανάλογα τμήματα. Κέντρα Αποκατάστασης, με έκπτωση 15% στα κέντρα αποκατάστασης του ομίλου EUROMEDICA. Νοσοκομεία, με έκπτωση 15% στις κλινικές του ομίλου EUROMEDICA (εξαιρουμένων φαρμάκων, ειδικών υλικών και αμοιβών ιατρών). Σε περίπτωση που ο Ασφαλισμένος κάνει χρήση του δημοσίου ταμείου του, η έκπτωση παρέχεται στη διαφορά που θα κληθεί να καταβάλει.

> > >

Aποκτήστε τη…δική σας «Προστασία Υγείας», στο Δίκτυο Καταστημάτων ΑΤΕΑσφαλιστικής & ΑΤΕbank Κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να επιλέξει το πρόγραμμα «Προστασία Υγείας», που ταιριάζει σ΄ αυτόν και την οικογένειά του, με μία απλή επίσκεψη σε οποιοδήποτε κατάστημα της ΑΤΕ Ασφαλιστικής ή της ΑΤΕbank, σε όλη την Ελλάδα. (Πληροφορίες: www.ateinsurance.gr, 210.93.79.100 ή marketing@agroins.com).

> > > > > > >

«Προστασία Υγείας»: Ολοκληρωμένες Καλύψεις και σε Εποχή Κρίσης

Συνεχής και Ολοκληρωμένη Εξυπηρέτηση Οι Ασφαλισμένοι εξυπηρετούνται αποκλειστικά από το Δίκτυο του Ιατρικού Ομίλου Euromedica (www.euromedica.gr). Η ανανέωση του Προγράμματος γίνεται αυτόματα και η πληρωμή της ετήσιας συνδρομής γίνεται μέσω πάγιας εντολής σε οποιαδήποτε Πιστωτική Κάρτα ή σε Τραπεζικό Λογαριασμό στην ΑΤΕbank. Οι Ασφαλισμένοι εξυπηρετούνται, όλο το 24ωρο και αποκλειστικά, από το Συντονιστικό Τηλεφωνικό Κέντρο: 210.62.88.077.

Παραδείγματα Ετήσιας Χρέωσης Α/Α

Περιγραφή Κάλυψης

Ετήσια Ασφάλιστρα

1

Ένας Ενήλικας (ατομικό πρόγραμμα)

€80

2

Παιδικό Πρόγραμμα (προσαρτάται σε Ατομικό ή Οικογενειακό Πρόγραμμα)

€40

3

Ένας Ενήλικος & ένα παιδί

€120

4

Δύο Ενήλικες (οικογενειακό πρόγραμμα)

€150

5

Δύο ενήλικες & δύο παιδιά

€230

6

Δύο Ενήλικες & τρία παιδιά (δωρεάν το 3ο παιδί)

€230

Σε σχετική αναφορά του για το Πρόγραμμα «Προστασία Υγείας» ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΑΤΕ Ασφαλιστικής κ. Ι. Χατζηιωσήφ δήλωσε: «Η Πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση είναι το πρώτο βήμα στη διαφύλαξη της υγείας. Για την ΑΤΕ Ασφαλιστική αποτελεί σταθερό προσανατολισμό η παροχή ολοκληρωμένων προϊόντων και υπηρεσιών υγείας με επίκεντρο τον άνθρωπο και τις συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες του. Με το πρόγραμμα «Προστασία Υγείας» η ΑΤΕ Ασφαλιστική βρίσκεται ακόμα πιο κοντά στην κάλυψη των καθημερινών αναγκών προληπτικής ιατρικής, που δημιουργεί ο ιδιαίτερα απαιτητικός σύγχρονος τρόπος ζωής, παρέχοντας στον ασφαλιζόμενο και στα προστατευόμενα μέλη της οικογένειάς του, διαγνωστικές-ιατρικές εξετάσεις και εξωνοσοκομειακές υπηρεσίες, με πανελλαδική κάλυψη και ιδιαίτερα προσιτές τιμές. Ειδικά στην εποχή της οικονομικής κρίσης που δοκιμάζει τη χώρα μας, η έγκαιρη πρόληψη και διάγνωση αποκτά ιδιαίτερη σημασία δεδομένου ότι, προστατεύει τον οικογενειακό μας προγραμματισμό και διαφυλάττει την ποιότητα της ζωής μας».

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

4•in•vitro

Index

30

O «χρυσός» του 21ου αιώνα

Η ποιότητα του νερού υποβαθμίζεται συνεχώς και η ποσότητά του περιορίζεται σημαντικά σε αρκετές περιοχές του πλανήτη. Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι σε λίγα χρόνια θα είναι εξίσου πολύτιμο με το πετρέλαιο. Όμως η μεγάλη διαφορά είναι ότι το νερό είναι αναντικατάστατο.

08 Διάρροια: Μάχη με τον χρόνο 10 Μόνιμη αποκατάσταση της στύσης 12 Έπλασαν τεχνητή ωοθήκη 15 «Η εμπειρία μου με τη θαλασσαιμία» 16 Η δίαιτα κατά των λιπιδίων 18 Υπερ & Υπο θυρεοειδισμός 19 Σύνδρομο ανήσυχων ποδιών 20 Υγιεινή της «ευαίσθητης περιοχής» του άνδρα 21 Όμορφο και υγιές στήθος 22 Healthy Tips για καλή διάθεση

14 Το σύνδρομο

28 Η γενετική…

36 Το κρέας

38 Από μικρά

Ένας στους δέκα καρδιοχτυπά, αισθάνεται δυσφορία, ιδρώνει και δεν μπορεί να αναπνεύσει στην ιδέα ότι θα τον εξετάσει ένας γιατρός. Δεν είναι λίγοι αυτοί που τρέμουν, υποφέρουν από ζαλάδα και ναυτία ή λιποθυμούν. Φόβος ή φοβία;

Τα όρια, τις δυνατότητες και τους στόχους της γενετικής προσδιορίζει στο «In Vitro» ο διευθυντής του Εργαστηρίου Γενετικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Μ. Καναβάκης. Δηλώνει αισιόδοξος ότι η έρευνα θα δώσει σύντομα καρπούς. Ωστόσο, επισημαίνει τους κινδύνους που κρύβει η ευγονική.

Τα κρέατα χωρίζονται σε κατηγορίες ανάλογα με το χρώμα τους. Μπορεί να φαίνεται αφελές, αλλά η διατροφική τους αξία έχει να κάνει με αυτή την παράμετρο. Λιγότερο κόκκινο, περισσότερο λευκό συνιστούν οι επιστήμονες μετά τα αποτελέσματα πρόσφατων μελετών.

Η έναρξη του σχολείου ισοδυναμεί με ένα δεύτερο απογαλακτισμό και αποτελεί βήμα προς την ανεξαρτητοποίηση και αυτονόμηση του παιδιού. Πως θα κάνουμε τα παιδιά να αγαπήσουν το σχολείο; Γιατί ορισμένοι μαθητές είναι αδιάφοροι για τα μαθήματα; Πότε να ανησυχήσουμε;

της λευκής μπλούζας

32 Χαπι News 33 Τεχνητό δέρμα με αίσθηση αφής 34 Ακράτεια: χωρίς ταμπού 40 Εννεάγραμμα: Τί τύπος είσαι; 42 Beauty: Πρώτες βοήθειες μετά το καλοκαίρι

γεννά ελπίδες

στο μικροσκόπιο

στα βάσανα

24 Το σώμα μου

Αγαπάμε να το μισούμε. Οι περισσότεροι άνθρωποι και κυρίως οι γυναίκες δύσκολα συμβιβάζονται με την εικόνα του σώματός τους. Στο πέρασμα των χρόνων τα πρότυπα ομορφιάς άλλαξαν, με αποτέλεσμα η αγωνία για το ιδανικό σώμα να ευθύνεται για σοβαρά προβλήματα υγείας.

DELLA ΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Α.Ε. Λ. Κηφισίας 280, Χαλάνδρι, 15232 Τηλ.: 210.68.56.700, Fax.: 210.68.51.008

Eκδoτης

Διευθυντhς

εμπορικη διευθυνση

Αντωνης Δελλατoλας

ΜιχΑλης ΚεφαλογιΑννης

Μάρκος Δελατόλας

υπευθυνος παραγωγησ - διανομης

Αρχισυντaκτης

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ

Μάριος Φιλιππούσης

Γενικoς Διευθυντhς Εκδoσεων della

Βαγγελης Β. Παπακωστας

Θανάσης Τρομπούκης Βοηθοσ Αρχισυντaκτη

Δήμητρα Τζούβελη

διορθωση: Ντένης Τζαννάτος

Διαφήμιση 210 6847222

Εκτυπωση: Τυποεκδοτική

ART director

Φωτογραφιες: shutterstock.com

Δημήτρης Λύρας

Συνεργaτες: Κατερίνα Βασιλείου, Βίκυ Καρατζαφέρη, Δημήτρης Παπαντωνίου

Σύνταξη 210 6856700 εσωτ. 109

Λένα Χαμαλίδου

Μηνιαία Εκδοση για την υγεία

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Ελένη Σαμπάνη

Διανέμεται δωρεάν

sabani@invitromagazine.gr

e-mail invitro@invitromagazine.gr

Web www.issuu.com/invitromagazine

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

6•IN•VITRO

Editorial Tου Μιχάλη Κεφαλογιάννη

Ο

ανθρώπινος νους είναι ανεξάντλητος. Είναι ικανός όµως να εξαντλήσει όσους τον χρησιµοποιούν άµετρα. Ο πολύπλοκος µηχανισµός της σκέψης µπορεί να µας οδηγήσει στην τρέλα. Όχι την ψυχιατρική, αλλά αυτή που επιφέρουν οι αδιάκοπες σκέψεις. Δηµιουργικές ή όχι, άσχηµες ή όµορφες, σύνθετες ή απλές, οι σκέψεις αυτές κουράζουν το µυαλό. Ορισµένες φορές το αποδυναµώνουν τόσο πολύ που αδυνατεί να εξηγήσει ακόµη και τα πιο απλά πράγµατα που συµβαίνουν γύρω µας. Ο ΥΠΕΡΆΝΘΡΩΠΟΣ αν είχε επώνυµο, αυτό θα ήταν “σκεπτικιστής”. Δεν σκέφτηκε ποτέ αν η λογική είναι τετράγωνη ή στρογγυλή. Γι’ αυτόν, η λογική ήταν απλά και ξεκάθαρα το χρυσό κλειδί µε το οποίο ξεκλείδωνε τις κρυφές δυνάµεις του εγκεφάλου του. Ένα δώρο από το σύµπαν, το οποίο τον βοηθούσε να κατανοεί τα προβλήµατα και να τα επιλύει χωρίς ιδιαίτερο κόπο. Οι λύσεις που έδινε δεν ήταν όλες ιδανικές, αλλά ποτέ µέχρι σήµερα δεν είχε αισθανθεί προδοµένος και εγκαταλελειµµένος. ΚΑΘΏΣ ΠΕΡΠΑΤΟΎΣΕ στην παραλία, έπεσε από τα χέρια του το πολύτιµο κλειδί της λογικής και χάθηκε στην άµµο. Αµέσως αισθάνθηκε ως µονοµάχος, χωρίς δόρυ και ασπίδα. Το σούρουπο σκοτείνιασε και η θάλασσα αγρίεψε. Όλα είχαν αλλάξει τόσο ξαφνικά. “Πώς θα ζήσω τώρα χωρίς λογική;” µονολόγησε. Η απώλεια τον έκανε να επανεξετάσει την αξία της λογικής, αλλά και την υπέρµετρη χρήση της. Έτσι γίνεται πάντα... όταν χάνουµε κάτι αντιλαµβανόµαστε πόσο σηµαντικό ήταν για µας. Αν άξιζε ή όχι τον κόπο. ΘΑ ΉΤΑΝ ΑΦΕΛΈΣ να σκεφτεί κανείς ότι η λογική δεν έχει καµία αξία και ότι µπορούµε να ζήσουµε χωρίς αυτή. Όµως ο υπεράνθρωπος για πρώτη φορά είδε µια άλλη αλήθεια να ξεπροβάλει. Είχε εγκλωβιστεί στη λογική, είχε γίνει δεσµιός της. Προσπαθούσε να ερµηνεύσει µε αυτήν ακόµη και το συναίσθηµα. Το κλειδί της λογικής δεν χάθηκε τυχαία. Ήξερε εδώ και µήνες ότι βρισκόταν σε αδιέξοδο. Ήξερε ότι δεν µπορούσε πια να δώσει λύσεις. Ήξερε ότι η εκλογίκευση των πάντων τον είχε φθείρει και είχε περιορίσει την κρίση και τη δηµιουργικότητά του.

Ο καθένας µας έχει τη δική του ιστορία. Οι περισσότεροι άνθρωποι απλώς τη βιώνουν, χωρίς να εµβαθύνουν. Μη σε τροµάζει η λέξη! Δεν έχει να κάνει µε τη λογική, αλλά µε τα κρυµµένα συναισθήµατά µας. Ο διαλογισµός σε βοηθά να τα αναδείξεις, να τα επεξεργαστείς και κυρίως να τα νιώσεις! Να κάνεις πραγµατική βουτιά µέσα σου. Να µη φοβηθείς να τα εκφράσεις.

ΒΥΘΙΣΜΈΝΟΣ στις σκέψεις του, ξαφνιάζεται από το άγγιγµα µιας νέας γυναίκας της οποίας το πρόσωπο ήταν γαλήνιο και χαρούµενο. Απ’ αυτά που σπάνια συναντάς στις µεγάλες πόλεις. Πίσω από την εικόνα και τα λαµπερά µάτια της, κρυβόταν µια σκληρή οικογενειακή ιστορία και πολλά χρόνια διαλογισµού για να βρει τον πραγµατικό εαυτό της. Η µητέρα της θύµα του Ολοκαυτώµατος και η ίδια θύµα της µητέρας της για πολλά χρόνια. “Ο ΚΑΘΈΝΑΣ ΜΑΣ έχει τη δική του ιστορία. Οι περισσότεροι άνθρωποι απλώς τη βιώνουν, χωρίς να εµβαθύνουν. Μη σε τροµάζει η λέξη! Δεν έχει να κάνει µε τη λογική, αλλά µε τα κρυµµένα συναισθήµατά µας. Ο διαλογισµός σε βοηθά να τα αναδείξεις, να τα επεξεργαστείς και κυρίως να τα νιώσεις! Να κάνεις πραγµατική βουτιά µέσα σου. Να µη φοβηθείς να τα εκφράσεις.” ΤΑ ΛΌΓΙΑ ΤΗΣ ΉΤΑΝ ΑΓΝΆ, χωρίς καµιά διάθεση προσηλυτισµού σε µια νέα πραγµατικότητα. Ο υπεράνθρωπος την άκουγε µε µεγάλη προσοχή όλη τη νύχτα. Η κοπέλα περιέγραφε πώς µε διαφορετικές τεχνικές διαλογισµού µπορείς να γνωρίσεις άγνωστες πτυχές της ύπαρξής σου. Πώς µπορείς να χρησιµοποιήσεις το σώµα σου ως όχηµα και τις αναπνοές ή την αύρα σου ως µέσο για να απαλλαγείς από τοξικά φορτία, όπως το στρες. Με ποιους τρόπους µπορείς να φέρεις στην επιφάνεια την οργή σου και να απαλλαγείς απ’ αυτήν, αλλά και πώς µπορείς να αναδείξεις συναισθήµατα όπως η αγάπη. Να ξαναβιώσεις τα παιδικά σου χρόνια και να µάθεις από αυτά. Να ανακατευθείς µε ανθρώπους που έχουν τις ίδιες ανησυχίες µ’ εσένα, να τους νιώσεις δικούς σου και να µοιραστείς µαζί τους πρωτόγνωρα συναισθήµατα και συγκινήσεις. Ο ΉΛΙΟΣ άρχισε να ανατέλει και µαζί µε αυτόν η σκέψη του υπεράνθρωπου να τοποθετήσει για πρώτη φορά στη ζωή του το συναίσθηµα στο ίδιο επίπεδο ή και πάνω από τη λογική. Να διαλογιστεί... να ακολουθήσει έναν διαφορετικό δρόµο!

Η ήττα της λογικής

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

8•in•vitro

Warning

Συνεργάστηκε ο Σπήλιος Μανωλακόπουλος, ΓαστρεντερολόγοςΗπατολόγος, Επίκουρος Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

Διάρροια

Γράφει η Δήμητρα Τζούβελη

Τι είναι: Πρόκειται για μια διαταραχή των κενώσεων που χαρακτηρίζεται από

tips

συνοδεύεται πολλές φορές από πυρετό. Υπερθυρεοειδισμός: Λόγω υπερλειτουργίας του θυρεοειδούς αδένα, όλα τα αυξημένη συχνότητα επισκέψεων στην τουαλέτα και χαλαρή σύσταση των ζωτικά όργανα λειτουργούν σε υπερβολικό βαθμό. Έτσι, η κινητικότητα του κοπράνων (πολτώδη ή υδαρή). Ανάλογα με τη διάρκεια, τα χαρακτηριστιεντέρου αυξάνεται, με αποτέλεσμα να εκδηλώνεται διάρροια, η οποία συκά και τις αιτίες που την προκαλούν, διακρίνεται σε οξεία (διαρκεί λιγόνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα (ταχυκαρδία, απώλεια βάρους). τερο από 2 εβδομάδες) και χρόνια (γνωστή και ως διαρροϊκό σύνδροΠαθήσεις παγκρέατος: Το πάγκρεας είναι ένα όργανο που παρεμβαίμο, διαρκεί περισσότερο από 3-4 εβδομάδες). νει στη διαδικασία της πέψης, καθώς ρίχνει στο έντερο ένα υγρό Δεν πρέπει να ανησυχούμε: Όταν διαρκεί λίγα 24ωρα, συνήπου συμβάλλει στην πέψη κάποιων πρωτεϊνών. Όταν, όμως, δυθως δεν εμπνέει ανησυχία. Το κύριο αίτιο της οξείας διάρροιας σλειτουργεί (π.χ. λόγω χρόνιας παγκρεατίτιδας), τότε διαταράσείναι ο λοιμώδης παράγοντας. Η διάρροια συνήθως εισβάλλει σεται και η φυσιολογική λειτουργία του εντέρου. Οι ασθενείς απότομα, αλλά σταματά μετά τις δύο - τρεις ημέρες. Ιοί και • Καεπισκέπτονται συχνά την τουαλέτα, τα κόπρανά τους είναι μικρόβια αποτελούν τις συνηθέστερες αιτίες και το σύμπτωταναλώστε άφθοπολτώδη με κύριο χαρακτηριστικό ότι κολλούν στη λεκάνη. μα πολλές φορές συνοδεύεται με άλλα συμπτώματα από το νο νερό, χυμούς και Το σύμπτωμα μοιάζει με διάρροια, αλλά στην πραγματικόπεπτικό όπως ναυτία, έμετοι ή κοιλιακός πόνος. τσάι, ώστε να αναπληρώτητα ονομάζεται στεατόρροια. Πρέπει να ανησυχούμε: Όταν η διάρροια διαρκεί πεσετε την απώλεια υγρών. Παθήσεις χολής: Η χολή είναι ένα πράσινο υγρό που ρισσότερες από τρεις ημέρες και συνοδεύεται από άλ• Όταν έχετε διάρροια, συμβάλλει στην πέψη των λιπαρών τροφών. Σε περιλες συστηματικές εκδηλώσεις (π.χ. πυρετό, απώλεια μην τρώτε λιπαρά και πτώσεις μείωσης της χολής στο έντερο, μπορεί να βάρους) ή παθολογικές προσμίξεις στις κενώσεις πικάντικα φαγητά, έχουμε διάρροια. (π.χ αίμα), τότε απαιτείται άμεσος ιατρικός έλεγλαχανικά και φυτιΠολύποδας στο έντερο / Καρκίνος παχέος εντέχος. Το ίδιο πρέπει να γίνει και όταν το σύμπτωκές ίνες. ρου: Σε αυτή την περίπτωση, ο οργανισμός μα εμφανίζεται σε ηλικιωμένους και παιδιά.

• Ρύζι, μακαρόαντιμετωπίζει τον καρκινικό όγκο ως κόπρανο Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στις αναπτυσσόνια, μπιφτέκι και στην προσπάθειά του να το αποβάλλει μενες χώρες η οξεία λοιμώδης διάρροια και κοτόπουεκδηλώνεται διάρροια. Ωστόσο, οι ειδικοί παραμένει ένα σημαντικό αίτιο νοσηρότηλο ενδείεπισημαίνουν ότι πρόκειται για «ψευτοδιτας και θνητότητας στα παιδιά. κνυνται άρροια», καθώς αυτό που αποβάλλεται στη διάρδεν είναι κόπρανα αλλά υδαρές περιΓιατί έχω διάρροια; εχόμενο, βλέννη ή και αίμα (ιδιαίτεροια. Λοίμωξη: Η πλειονότητα των ρα όταν ο όγκος εντοπίζεται χαμη• Εάν οξείων διαρροιών οφείλεται σε λά στο παχύ έντερο). λοίμωξη του εντέρου, κυρίως έχετε Φάρμακα: Τα περισσότερα φάραπό ιούς αλλά και μικρόβια γαμακα έχουν ως ανεπιθύμητη (π.χ. γαστρεντερίτιδα, τροστρεενέργεια συμπτώματα από φική δηλητηρίαση κ.λπ.). ντερίτιδα, τον πεπτικό σωλήνα. Όσον Σε αυτή την περίπτωση, αποφύγετε να φάτε αφορά το έντερο, εκδητο σύμπτωμα αποτελεί το πρώτο 24ωρο. λώνεται διάρροια. Τα «απάντηση» του οργα• Επισκεφθείτε τον γιαντιβιοτικά, τα χημειονισμού στην εισβολή ατρό, εάν το σύμπτωθεραπευτικά και τα μη του ιού ή του μικροβίμα επαναλαμβάστεροειδή αντιφλεγμοου, ώστε αυτό να απονεται. νώδη φάρμακα αποτεβληθεί από το σώμα. λούν τις πιο συνηθισμένες κατηγορίες που έχουν ως παρενέργεια τη διάρροια. Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου: Αποτελεί λειτουργικού τύπου διαταραχή του Υπερβολική δόση καθαρτικών: Τα καθαρτικά είναι φάρμακα που βοηθούν την εντέρου και χαρακτηρίζεται από επεισόδια διάρροιας που πολλές φορές εναλεκκένωση του εντέρου, καθώς αυξάνουν την κινητικότητα του οργάνου. Όταν λάσσονται με δυσκοιλιότητα. Είναι από τις πιο συνηθισμένες αιτίες χρόνιας λαμβάνονται σε δόση μεγαλύτερη από τη συνιστώμενη, προκαλούν διάρροια. διάρροιας. Χειρουργικές επεμβάσεις: Γαστρεκτομή, χολοκυστεκτομή και αφαίρεση μέΦλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου: Παθήσεις όπως η νόσος Crohn και η ελρους του εντέρου είναι καταστάσεις που αλλάζουν την ανατομία στην περιοχή κώδης κολίτιδα χαρακτηρίζονται από την ύπαρξη φλεγμονής στο έντερο και της κοιλιάς, με αποτέλεσμα να εκδηλώνεται χρόνια διάρροια. εκδηλώνονται με χρόνια διάρροια, η οποία έχει παροξυσμικό χαρακτήρα και

Mάχη με τον χρόνο... Η διάρροια είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα, που οι περισσότεροι έχουμε συνδέσει με «κάτι που φάγαμε». Στην πλειονότητα των περιπτώσεων το σύμπτωμα αποτελεί έναν μηχανισμό άμυνας του οργανισμού στην επίθεση ιών ή μικροβίων, ωστόσο πίσω από τη διάρροια μπορεί να κρύβονται και πιο σοβαρές παθολογικές καταστάσεις.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

10•in•vitro

Επίκαιρα Ελλάδα

Γράφει ο Θανάσης Τρομπούκης

ΕΙΠΑΝ

Ε

υχάριστα τα νέα για τους άνδρες που αντιμετωπίζουν στυτική δυσλειτουργία οργανικής αιτιολογίας. Στο τεύχος Αυγούστου του έγκριτου διεθνούς Ουρολογικού Περιοδικού «European Urology» δημοσιεύθηκε ένα ενδιαφέρον επιστημονικό άρθρο που υποστηρίζει ότι για πρώτη φορά υπάρχουν ουσιαστικές ελπίδες μόνιμης αποκατάστασης της στυτικής δυσλειτουργίας που οφείλεται σε οργανικά αίτια. Η μέθοδος ονομάζεται «Θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας με κρουστικά κύματα» και στοχεύει στην αύξηση της ροής του αίματος στο πέος. Η θεραπευτική προσέγγιση στηρίζεται σε μία υπάρχουσα θεραπεία που από το 2005 χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της ισχαιμίας του μυοκαρδίου. Στη δημοσίευση παρουσιάζονται αποτελέσματα από τη χρήση της νέας μεθόδου, τα οποία σε πρώτη φάση κρίνονται εντυπωσιακά, καθώς παρατηρήθηκε αύξηση της ροής του αίματος στο πέος κατά 140%. Η μέθοδος εφαρμόζεται και στην Ελλάδα.

Δημήτρης Χατζηχρήστου, Καθηγητής Ουρολογίας ΑΠΘ

απ οκ ατ άσ τα ση τη ςσ τύ ση ς

«Πρόκειται για μία μέθοδο που είναι εντελώς ανώδυνη, η οποία δεν απαιτεί αναισθησία ή άλλου είδους ταλαιπωρία του άνδρα, και εδώ και δύο χρόνια που εφαρμόζεται, δεν έχουν καταγραφεί παρενέργειες από την εφαρμογή της».

ΕΙΠΑΝ

δρες άνω των 40 ετών παρουσιάζει στυτική δυσλειτουργία.

>

Το 80% των αν-

δρών που αντιμετωπίζουν οργανικό πρόβλημα με τη στύση τους οφείλεται σε αγγειακά προβλήματα.

άθε γυναίκα Κ που υποβαλλόταν σε αφαίρεση των ωαρίων της λάμβανε κατά προσέγγιση 1.500 ευρώ για 5 ωάρια, 2.000 ευρώ για οκτώ και 2.500 για 15 ωάρια.

Ο γυναικολόγος αρνείται τις κατηγορίες, λέγοντας ότι δεν γνώριζε αν οι κοπέλες ήταν θύματα trafficking.

τη ςι ατ ρι κή ς

>

Μ

ετά από πολύμηνες έρευνες οι αστυνομικές αρχές συνέλαβαν τους δράστες του κυκλώματος εμπορίας ωαρίων που έχει θορυβήσει την κοινή γνώμη. Ανάμεσα στους συλληφθέντες υπήρχε και ένας Έλληνας ιατρός γυναικολόγος. Ο σάλος που δημιουργήθηκε από τη δημοσιοποίηση του θέματος έφερε στο φως το νομοθετικό κενό στη διαδικασία της λήψης ωαρίων και της εφαρμογής των μεθόδων εξωσωματικής γονιμοποίησης αναγκάζοντας το υπουργείο Υγείας να επανεξετάσει το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τη διαδικασία των εξωσωματικών γονιμοποιήσεων και τη δωρεά ωαρίων. Σύμφωνα με την Αστυνομία, αρχές Νοεμβρίου του 2009 μέλη του κυκλώματος προσέγγισαν μία 23χρονη γυναίκα από τη Βουλγαρία, την οποία έπεισαν να έρθει στην Ελλάδα για να εργαστεί. Αφού τη μετέφεραν οδικώς, της αφαίρεσαν τα ταξιδιωτικά έγγραφα και την πούλησαν έναντι 1.800 ευρώ. Στη συνέχεια αναγκάστηκε να εκδίδεται σε ξενοδοχεία ή τον δρόμο και έπειτα να πουλήσει τα ωάριά της.

άλ λη πλ ευ ρά

>

Τ ο κύκλωμα εμπορίας ωαρίων φαίνεται ότι δρούσε τα τελευταία τέσσερα χρόνια στην Ελλάδα. Οι αστυνομικοί του Τμήματος Καταπολέμησης Εμπορίας Ανθρώπων της Ασφάλειας Αττικής συνέλαβαν έξι αλλοδαπούς και έναν Έλληνα.

1 στους 10 άν-

ΕΙΠΑΝ

Γιόραμ Βάρντι, Καθηγητής στο Ιατρικό Κέντρο Rambam στη Χάιφα, Ισραήλ

«Εφόσον η θεραπεία είναι αποτελεσματική στα μικρά αγγεία της καρδιάς, θεωρήσαμε ότι μπορεί να έχει αποτελέσματα και στην αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργίας».

Down Η

FACTS

>

Μ όν ιμ η

Up

FACTS

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

in•vitro•11

«Βαρύ» το κόστος της Αλτσχάιμερ Αισιόδοξα τα μηνύματα για τη νόσο Αλτσχάιμερ. Οι επιστήμονες έχουν στη διάθεσή τους πιο ολοκληρωμένες επιδημιολογικές μελέτες αλλά και διαγνωστικά εργαλεία που μειώνουν τις πιθανότητες λανθασμένης διάγνωσης. Σε συνέντευξη Τύπου με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Αλτσχάιμερ, οι ειδικοί σημείωσαν ότι ο συνδυασμός των ευρημάτων της Μαγνητικής Τομογραφίας και της ανάλυσης πρωτεϊνών στο Εγκεφαλονωτιαίο υγρό είναι ο πιο αξιόπιστος βιολογικός δείκτης για τη διάγνωση της νόσου. Από την άλλη, το κόστος της Αλτσχάιμερ είναι και οικονομικό. Όπως τόνισε η Μάγδα Τσολάκη, Πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Νόσου Αλτσχάιμερ η πρώιμη διάγνωση και θεραπεία της άνοιας μπορεί να μειώσει σημαντικά έως και 30% το κόστος περίθαλψης των ασθενών.

Τρία σε ένα για την υπέρταση Το ιατρικό οπλοστάσιο για την αντιμετώπιση της υπέρτασης ενισχύεται με ένα ακόμα φάρμακο που περικλείει τη δράση τριών φαρμακευτικών ουσιών. «Ο νέος συνδυασμός περιέχει τις τρεις κατηγορίες φαρμάκων που λαμβάνουν οι περισσότεροι ασθενείς με υπέρταση και αναμένεται να συμβάλλει στη ρύθμιση του 50% των υπερτασικών, οι οποίοι παραμένουν αρρύθμιστοι με τα υπάρχοντα φαρμακευτικά σχήματα» εξηγεί ο κ. Γιώργος Στεργίου, αναπληρωτής καθηγητής παθολογίας του Παν. Αθηνών.

Διεθνές βραβείο στο «Υγεία Για Όλους» Νέα διεθνής διάκριση για την εκπομπή «Υγεία για Όλους» της ΝΕΤ με τον Μιχάλη Κεφαλογιάννη. Απέσπασε τη δεύτερη θέση στον διαγωνισμό International Media Prize ως η καλύτερη ιατρική εκπομπή με θέμα τον διαβήτη για το 2009 - 2010. Η επιτροπή έκρινε ότι η εκπομπή παρουσίαζε με κατανοητό και εμπεριστατωμένο τρόπο όλα τα νεότερα για τη διατροφή και τον σακχαρώδη διαβήτη. Το 2007 η εκπομπή είχε λάβει την πρώτη θέση στον ίδιο διαγωνισμό, που τελεί υπό την αιγίδα της Διεθνούς Ομοσπονδίας για τον Διαβήτη. Στο Media Prize 2009- 2010 συμμετείχαν 39 δημοσιογράφοι από ολόκληρο τον κόσμο. Κατά καιρούς έχουν λάβει μέρος δημοσιογράφοι από μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα όπως BBC, ZDF, RAI, France2 κ.ά. Αξίζει να σημειωθεί ότι στον φετινό διαγωνισμό ο Έλληνας δημοσιογράφος Παναγιώτης Δαλαταριώφ από το www.men24.gr κατέλαβε την πρώτη θέση στην κατηγορία «άρθρο στο διαδίκτυο». Ο διαγωνισμός Media Prize υποστηρίζεται από τη φαρμακευτική εταιρεία Novonordisk.

Κορυφαία διάκριση για την Ελλάδα η εκλογή του Έλληνα Καθηγητή κ. Ανδρέα Κωνσταντόπουλου στη θέση του Προέδρου της Παγκόσμιας Παιδιατρικής Εταιρείας. Η διαδικασία εκλογής του Προέδρου της Παγκόσμιας Παιδιατρικής Εταιρείας πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του 26ου Παγκόσμιου Παιδιατρικού Συνεδρίου

στη Ν. Αφρική.

Ο κ. Beat Lieberherr θα είναι, από την 1η Σεπτεμβρίου 2010, ο νέος Διευθύνων Σύμβουλος της Roche Hellas, στη θέση του αποχωρήσαντος κ. Gary Zieziula.

Η Π.Ο.Ε.Δ.Ν. σε ανακοίνωσή της απευθύνει έκκληση στους αρμόδιους φορείς να προχωρήσουν σε παρεμβάσεις, ώστε οι Ψυχιατρικοί Τομείς του ΕΣΥ να εξασφαλίζουν «αξιοπρεπή νοσηλεία στους ψυχικά ασθενείς».

Στο ευρωπαϊκό Ρινολογικό συνέδριο που έγινε στη Γενεύη παρουσιάστηκε η ελληνική μελέτη “Free Nose”, η πρώτη επιδημιολογική μελέτη που αφορά στις ευεργετικές ικανότητες του κυκλάμινου στην ρινοκολπίτιδα.

ΕΙΠΑΝ

Ανδρέας Λοβέρδος, Υπουργός Υγείας

«Ε.Σ.Υ. βάλε πλάτη» «Ν

Η αρχισυντάκτρια της εκπομπής Δήμητρα Τζούβελη και ο νικητής Παναγιώτης Δαλαταριώφ

Από την 1η Οκτωβρίου οι φαρμακοποιοί της Αττικής δε θα χορηγούν φάρμακα επί πιστώσει στους ασφαλισμένους του ΟΠΑΔ αλλά και άλλων Ταμείων, με απόφαση του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής.

α βάλουν πλάτη» ζήτησε ο υπουργός Υγείας, Αν. Λοβέρδος, από τους γιατρούς της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας (ΟΕΝΓΕ), μέσω των εκπροσώπων τους, προκειμένου να επιτύχει η προσπάθεια, που γίνεται, για επίλυση των προβλημάτων στον χώρο της Υγείας. Ταυτόχρονα, ήταν ξεκάθαρος ότι θα μειώσει τις δαπάνες προχωρώντας σε υποκοστολογήσεις. Σε ό,τι αφορά στο θέμα των προσλήψεων και την κωλυσιεργία, που παρατηρείται εξαιτίας των συμβουλίων κρίσεων, αλλά και άλλων παραγόντων, τόνισε ότι αν δεν έκανε ο ίδιος τις αιφνιδιαστικές επισκέψεις, τις τελευταίες ημέρες, στα

νοσοκομεία, «δεν θα μαθαίναμε ποτέ πού κολλάνε οι διορισμοί και οι προσλήψεις» και υποσχέθηκε στους γιατρούς ότι σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών, αλλά και με ρυθμίσεις, που θα γίνουν, οι προσλήψεις θα προχωρήσουν το συντομότερο δυνατό. Οι γιατροί αντιδρούν στις συγχωνεύσεις των νοσοκομείων, θέμα για το οποίο, ωστόσο, παραδέχθηκαν ότι δεν έχουν γίνει ακόμη συζητήσεις, ενώ στο άλλο, της ολοήμερης λειτουργίας των νοσοκομείων, εμφανίζονται αρνητικοί. Επισήμαναν, δε, στον υπουργό ότι «αυτό μπορεί να γίνει μόνο αν προχωρήσουν άμεσα οι προσλήψεις και δοθούν επιπλέον χρήματα για τις πρόσθετες ώρες εργασίας τους».

«Αναλαμβάνω να σας δείχνω ανά νοσοκομείο, πού βρίσκεται η κάθε πρόσληψη».

Δημήτρης Βαρνάβας, πρόεδρος ΟΕΝΓΕ

«Εμείς θα βάλουμε πλάτη, αλλά αν διαπιστώσουμε ότι μένουν εκτός περίθαλψης κοινωνικές ομάδες, τότε θα αλλάξουμε τακτική».

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

12•in•vitro

Επίκαιρα Κόσμος

Γράφει ο Δημήτρης Παπαντωνίου

ΕΙΠΑΝ

Νιλ ΜακΚλερ, καθηγητής Παν. Queens, Μπελφαστ

Ε

λπίδες σε χιλιάδες γυναίκες σε όλο τον κόσμο που δεν μπορούν να αποκτήσουν παιδιά, δίνει η πρώτη τεχνητή ωοθήκη που δημιούργησαν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Μπράουν στο Ρόουντ Άιλαντ. Σύμφωνα με τη σχετική δημοσίευση στην ιατρική επιθεώρηση «Journal of Αssisted Reproduction and Genetics», οι επιστήμονες «καλλιέργησαν» την ωοθήκη στο εργαστήριο, χρησιμοποιώντας ως πρώτη ύλη κύτταρα γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας. Αφού πλέον η ωοθήκη είχε δημιουργηθεί, τοποθέτησαν μέσα της ανθρώπινα ανώριμα ωάρια. Στόχος τους ήταν να διαπιστώσουν εάν τα ωάρια θα μπορούσαν να ωριμάσουν εκεί, για να συνεχίσουν στη συνέχεια το ταξίδι τους στη μήτρα. Τα αποτελέσματα που προέκυψαν ήταν άκρως ενθαρρυντικά, καθώς η τεχνητή ωοθήκη όχι μόνο αποδείχθηκε ότι λειτουργούσε πλήρως αλλά δημιουργούσε και το κατάλληλο περιβάλλον για την ωρίμανση των ωαρίων, τα οποία ήταν πλέον έτοιμα να εισαχθούν στη μήτρα και να γονιμοποιηθούν.

«Έ πλ ασ αν »…

τε χν ητ ήω οθ ήκ η

«Η τεχνητή ωοθήκη ασφαλώς μπορεί να αποτελέσει στο μέλλον έναν πολύ καλό τρόπο ωρίμασης των ανώριμων ωαρίων στο εργαστήριο, ώστε να χρησιμοποιηθούν στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή».

Up

FACTS

>

Κάθε χρόνο

εκατομμύρια γυναίκες προσβάλλονται από καρκίνο (στις ΗΠΑ 650.000 νέες περιπτώσεις) και το 8% αυτών των περιπτώσεων αφορά γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.

κρ ίσ ηα υξ άν ει το νκ ίνδ υν οκ αρ κίν ου

καρκίνου του εντέρου στην Ευρώπη, αποτελώντας πλέον το 13,6% των συνολικών περιστατικών καρκίνου, το δεύτερο κυριότερο είδος όγκων, καθώς και τη δεύτερη σε συχνότητα αιτία θανάτου από τη συγκεκριμένη νόσο.

>

Από το 2002 έως και το 2008

τα νέα περιστατικά διαγνωσμένου καρκίνου παρουσιάζουν αύξηση κατά 20% περίπου.

>

Σε περιόδους οικονομικής

ύφεσης κυρίως οι άνεργοι τείνουν να καπνίζουν και να πίνουν αλκοόλ, παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο.

σο η οικονομική κρίση «βαθαίνει» τόσο χειρότερη γίνεται η διατροφή μας, ενώ παράλληλα αυξάνεται η κατανάλωση καπνού και αλκοόλ. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι αυτά τα δεδομένα θα ευθύνονται για την αύξηση των κρουσμάτων καρκίνου στον πληθυσμό της Ευρώπης. Το συμπέρασμα ανήκει στον καθηγητή δημόσιας υγείας και πρόληψης του Πανεπιστημίου της Βαλένθια στην Ισπανία, Χοσέ -Μάρτιν – Μορένο ο οποίος σε μελέτη που δημοσιεύει στην επιστημονική επιθεώρηση European Journal of Cancer κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ότι η τρέχουσα οικονομική κρίση είναι πιθανό να πλήξει την πρόληψη του καρκίνου αυξάνοντας την έκθεση των ανθρώπων σε νέους παράγοντες κινδύνου μέσω των αλλαγών στην εργασία τους και στις συνήθειες της καθημερινότητας. Επίσης, η κρίση μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το επίπεδο εργασιακής ασφάλειας και να επιφέρει μείωση στα κεφάλαια για τη χρηματοδότηση των ερευνών κατά του καρκίνου.

H

>

Μετά το 1975 τα περιστατικά

Σάντρα Κάρσον, Καθηγήτρια Μαιευτικής & Γυναικολογίας Παν. Μπράουν

«Η ωοθήκη αποτελείται από τρία κύρια είδη κυττάρων. Είναι δε η πρώτη φορά που δημιουργείται στο εργαστήριο ιστός ο οποίος περιέχει και τις τρεις κυτταρικές σειρές».

Down Ό

FACTS

ΕΙΠΑΝ

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

in•vitro•13

Το παιδικό άσθμα στο μικροσκόπιο Καλά είναι τα νέα για τα παιδιά που υποφέρουν από άσθμα, το οποίο δεν ανταποκρίνεται στη θεραπεία. Οι μισές από αυτές τις περιπτώσεις θα μπορούσαν απλώς να είναι αντιμετωπίσιμες, υποστηρίζουν Βρετανοί επιστήμονες. «Πολλά παιδιά», τονίζουν, «μεγαλώνουν έχοντας από το παρελθόν μία λάθος διάγνωση ή απλώς δεν παίρνουν τα φάρμακά τους σωστά». Επίσης βρήκαν ότι λιγότεροι από τους μισούς ασθενείς εκτελούσαν το 80% των ιατρικών συνταγών και ότι πολλά από τα φάρμακα που βρίσκονταν στα ντουλάπια των ασθενών είχαν λήξει προ καιρού. Αξίζει μάλιστα να αναφερθεί ότι περίπου ένα στα τέσσερα παιδιά είναι εκτεθειμένα στον καπνό του τσιγάρου, ενώ συνυπάρχοντα προβλήματα υγείας, όπως τροφικές αλλεργίες, αναπνευστική δυσλειτουργία και παχυσαρκία αποτελούν παράγοντες που πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη από τους θεράποντες γιατρούς. (www.reuters.com)

Τρίχες... για το έμφραγμα Τα επίπεδα κορτιζόλης στα μαλλιά μπορεί να αποδειχθούν πολύτιμα στη μέτρηση του χρόνιου άγχους, το οποίο συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφράγματος, σύμφωνα με μία νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό “Stress”. Η κορτιζόλη είναι μία ορμόνη, η οποία εκκρίνεται όταν κάποιος είναι αγχωμένος. Κατά τη διάρκεια μελέτης επιστήμονες από το Ισραήλ και τον Καναδά εξέτασαν 112 άνδρες, οι μισοί από τους οποίους νοσηλεύονταν σε νοσοκομείο, έπειτα από έμφραγμα. Ανακάλυψαν, λοιπόν, ότι όσοι είχαν υποστεί έμφραγμα, είχαν υψηλότερα επίπεδα κορτιζόλης στα μαλλιά τους, τους τρεις τελευταίους μήνες.

Μια νέα φαρμακευτική θεραπεία αναμένεται να επιμηκύνει τον χρόνο ζωής των μοσχευμάτων πριν τη μεταμόσχευση στον λήπτη. Η νέα θεραπεία εισέρχεται σε φάση κλινικών δοκιμών.

Για πρώτη φορά, Γάλλοι γιατροί σε νοσοκομείο της Λυόν, αφαίρεσαν τον νεφρό ασθενούς μέσα από τον κόλπο της. Η νέα μέθοδος είναι λιγότερο επώδυνη και μειώνει την πιθανότητα επιπλοκών σε παχύσαρκες ασθενείς.

Ανακαλύφθηκε το γονίδιο της μυωπίας. Θεωρείται ότι παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του ματιού μετά τη γέννηση, καθώς και στην μεταφορά των οπτικών ερεθισμάτων για επεξεργασία στον εγκέφαλο.

Οι καταναλωτές που βρίσκουν στα μαγαζιά ένα προϊόν που θεωρούν “μεγάλη ευκαιρία”, αισθάνονται τον ίδιο βαθμό συναισθηματικής έξαψης με τις στιγμές της σεξουαλικής διέγερσης, υποστηρίζει νέα βρετανική έρευνα.

Φως στο τούνελ της γονιδιοθεραπείας

Η δύναμη με την οποία χαιρετά κάποιος μπορεί να είναι ενδεικτική και του προσδόκιμου επιβίωσής του, υποστηρίζουν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Οι ερευνητές εξέτασαν ηλικιωμένα άτομα και συνέκριναν την ισορροπία, τη δύναμη της λαβής και την ικανότητα κάποιου να σηκωθεί ενώ κάθεται, με τον κίνδυνο πρώιμου θανάτου. Εκείνοι που είχαν τα καλύτερα αποτελέσματα στα τεστ, ήταν πιθανότερο να ζήσουν και περισσότερο.

ΕΙπαν

Από το άρθρο στο Nature «Προς το παρόν, σχεδόν τρία χρόνια μετά την κυτταρική μεταμόσχευση, η βιολογική και κλινική αξιολόγηση του ασθενούς είναι εκπληκτική και η ποιότητα της ζωής του καλή»

FACTS

>

O κίνδυνος από

τη γονιδιοθεραπεία είναι η εκδήλωση λευχαιμίας.

>

Η γονιδιοθερα-

πεία δοκιμάζεται από τη δεκαετία του 90.

>

Το 1999 ένας

(www.medicalnewstoday.com)

Δυνατή χειραψία, μακρύτερη ζωή

Επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Όσλο, μελέτησαν 3.775 άτομα ηλικίας μεταξύ 18 - 19 ετών και υποστηρίζουν ότι η ακμή είναι αιτία κατάθλιψης και μάλιστα όσο πιο μεγάλο είναι το πρόβλημα τόσο πιο αρνητική είναι η ψυχική τους κατάσταση.

Μ

ία πειραματική τεχνική αποφάσισαν να εφαρμόσουν Αμερικανοί επιστήμονες προκειμένου να θεραπεύσουν έναν 18χρονο που έπασχε από βήτα θαλασσαιμία (μεσογειακή αναιμία). Χρησιμοποίησαν για πρώτη φορά και μάλιστα με επιτυχία τη γονιδιοθεραπεία, μία τεχνική κατά την οποία «επιδιορθώνονται» ελαττωματικά γονίδια προκειμένου να θεραπευτούν σοβαρά νοσήματα. Η μέθοδος δοκιμάζεται πειραματικά για την αντιμετώπιση διαφόρων νοσημάτων εδώ και πολλά χρόνια . Ωστόσο, η επιτυχία της είναι περιορισμένη, ενώ υπήρξαν και αρνητικές εκβάσεις, μεταξύ των οποίων και ένας θάνατος. Οι γιατροί τροποποίησαν βλαστικά κύτταρα από τον 18χρονο προσθέτοντας ένα γονί-

διο. Στόχος τους ήταν να διορθώσουν το ελαττωματικό γονίδιο που ευθυνόταν για τη θαλασσαιμία. Στη συνέχεια χορήγησαν τα βλαστικά κύτταρα πίσω στον οργανισμό του και εκείνα άρχισαν σταδιακά να παράγουν υγιή ερυθρά αιμοσφαίρια. Η μεσογειακή αναιμία είναι μια κληρονομική αιματολογική διαταραχή, που επηρεάζει την ικανότητα του σώματος να παράγει ερυθρά αιμοσφαίρια. Η επέμβαση έγινε πριν από 3 περίπου χρόνια, ωστόσο τώρα ο δρ Philippe Leboulch από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ στη Βοστώνη και οι συνεργάτες του δημοσίευσαν ένα άρθρο στην επιθεώρηση «Νature» στο οποίο περιέγραφαν την τεχνική και την πορεία του ασθενούς. Τα μέχρι στιγμής δεδομένα είναι ενθαρρυντικά.

18χρονος Αμερικανός, ο Τζέσε Γκέλσινγκερ, πέθανε μετά τη θεραπεία.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

14•in•vitro

Υποχόνδριος

Η αιτία για την εμφάνιση του συνδρόμου της λευκής μπλούζας παραμένει άγνωστη. Άλλοι φοβούνται τους γιατρούς επειδή είχαν κάποια άσχημη εμπειρία στο παρελθόν. Κάποιοι επειδή φοβούνται τον πόνο.

...με τη λευκή μπλούζα

Φόβος ή φοβία; Όλοι αισθανόμαστε άγχος πριν την επίσκεψή μας σε έναν γιατρό. Ωστόσο, οι περισσότεροι μπορούν να πολεμήσουν το στρες χωρίς να επηρεαστεί η ποιότητα της ζωής τους. Οι ειδικοί έχουν προσδιορίσει ορισμένα συμπτώματα, τα οποία μας βοηθούν να ξεχωρίσουμε τον φυσιολογικό φόβο πριν την επίσκεψη σε έναν γιατρό από τη φοβία. Από τη στιγμή που κλείνουμε ραντεβού με τον γιατρό, η επερχόμενη επίσκεψη μονοπωλεί τη σκέψη μας, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να εστιάσουμε σε άλλα ζητήματα. Όταν φτάνουμε στο γραφείο του γιατρού αισθανόμαστε πανικό ή δεν μπορούμε να ελέγξουμε τις αντιδράσεις μας. Έχουμε το άγχος του γιατρού και χωρίς να έχουμε προγραμματίσει κάποιο ραντεβού μαζί του. Φοβόμαστε μη μας συμβεί κάτι και χρειαστεί να πάμε σε κάποιο νοσοκομείο. Αναβάλλουμε το ετήσιο check up, εμβολιασμούς ή άλλες προγραμματισμένες προληπτικές εξετάσεις.

>

Γιατί φοβάμαι τον γιατρό H φοβία για τους γιατρούς συχνά συνυπάρχει με την υποχονδρίαση, μία από τις πλέον διαδεδομένες παθήσεις του 21ου αιώνα. Μελέτη σε έγκριτο επιστημονικό περιοδικό έδειξε ότι το 42% των ανθρώπων που είχαν εμφανίσει το Υπέρταση της λευκής μπλούζας, σε διάστημα 10 ετών εμφάνισαν υπέρταση.

Υ

ποφέρω από τη μέση μου εδώ και μια δεκαετία. Συχνά πυκνά με πονούν και τα πόδια μου αλλά προσπαθώ να μη δίνω σημασία. Εξετάσεις αίματος έχω να κάνω 3 χρόνια. Ποτέ δεν έχω επισκεφθεί δερματολόγο για να εξετάσει τις ελιές στο σώμα μου. Δεν έχω κάνει εδώ και 15 χρόνια γαστροσκόπηση ή κολονοσκόπηση παρά το γεγονός ότι έχω ισχυρή κληρονομικότητα στον καρκίνο του παχέος εντέρου. Κάθε φορά που εκμυστηρεύομαι σε φίλους ή συγγενείς την αδυναμία μου να επισκεφθώ έναν γιατρό, εκείνοι προσπαθούν να ακυρώσουν τον φόβο μου λέγοντας: «Είσαι μεγάλος για να φοβάσαι τους γιατρούς» η «κάνεις σαν μικρό παιδί» και άλλες τέτοιες ψυχολογικές αστοχίες. Κι’ όμως ο φόβος μου είναι υπαρκτός. Στη θέα ενός γιατρού αυξάνονται οι χτύποι της καρδιάς μου. Ιδρώνουν τα χέρια μου. Ξεχνάω τον πόνο ή την ανησυχία μου και αισθάνομαι τάσεις φυγής. Δεν μπορώ να του εξηγήσω τα συμπτώματά μου, παρά το γεγονός ότι έχω κάνει πρόβα τι θα του πω στο θάλαμο αναμονής. Όταν μου δίνει συστάσεις για το πως θα αντιμετωπί-

σω ή θα προφυλαχτώ από κάποια πάθηση, δεν μπορώ να συγκεντρωθώ σε ό,τι μου λέει με αποτέλεσμα να φεύγω από το ιατρείο με όλες τις απορίες μου άλυτες. Δεν είμαι ο μόνος που πάσχω από το «Σύνδρομο Λευκής Μπλούζας». Υπολογίζεται ότι 10% του πληθυσμού κάθε φορά που βλέπει έναν γιατρό αισθάνεται ταχυπαλμία, δύσπνοια, εφίδρωση, τρέμουλο, τάση λιποθυμίας, ζαλάδα και ναυτία. Όταν δεν αντιμετωπίζουμε τη φοβία, τότε εγκλωβιζόμαστε σ’ αυτή με αποτέλεσμα όσο περνούν τα χρόνια ο φόβος να γίνεται ολοένα και πιο έντονος. Σε κάποια φάση της ζωής μας όμως, θα αναγκαστούμε να πάμε στον γιατρό. Τότε το ψυχικό κόστος της επίσκεψης θα είναι δυσβάσταχτο ενώ ορισμένοι ίσως εκδηλώσουν ακόμα και κρίσεις πανικού. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι το Σύνδρομο της Λευκής Μπλούζας μπορεί να αντιμετωπιστεί με ψυχοθεραπεία. Συγκεκριμένα, συστήνεται γνωσιακή – συμπεριφορική θεραπεία η οποία μας βοηθάει να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε ή αντιμετωπίζουμε μια κατάσταση.

Υπολογίζεται ότι 10% του πληθυσμού κάθε φορά που βλέπει έναν γιατρό αισθάνεται ταχυπαλμία, δύσπνοια, εφίδρωση, τρέμουλο, τάση λιποθυμίας, ζαλάδα και ναυτία.

> > >

Υπέρταση της λευκής μπλούζας Αν και πολλοί διαφωνούν με την ύπαρξή του, εν τούτοις οι επιστημονικές εταιρείες, τα τελευταία χρόνια κάνουν ολοένα και πιο συχνά λόγο για την υπέρταση της λευκής μπλούζας. Το περίεργο αυτό σύνδρομο εμφανίζεται σε μερικούς ασθενείς όταν ο γιατρός καταγράφει την αρτηριακή τους πίεση. Το αποτέλεσμα της εξέτασης αλλοιώνεται λόγω άγχους του ασθενούς, η πίεση του οποίου φτάνει σε παθολογικά επίπεδα. Ωστόσο, όταν η πίεση μετριέται στο σπίτι, τότε το αποτέλεσμα είναι στα όρια του φυσιολογικού.

Για να «αντέξετε» την επίσκεψη στον οδοντίατρο:

> > >

Βρείτε έναν οδοντίατρο που να σας εμπνέει εμπιστοσύνη. Συζητήστε μαζί του τον φόβο σας για τις οδοντιατρικές εργασίες και ζητήστε του να σας βοηθήσει. Συμφωνείστε σε ένα σινιάλο ώστε κάθε φορά που θέλετε να σταματήσετε τη διαδικασία να τον ειδοποιείτε. Έτσι θα έχετε την αίσθηση ότι ελέγχετε την κατάσταση. Μην κλείνετε οδοντιατρικά ραντεβού μία μέρα που θα έχετε επιβαρυμένο πρόγραμμα. Αφιερώστε χρόνο στο ιατρείο. Κατά τη διάρκεια των θεραπειών ακούστε την αγαπημένη σας μουσική. Πριν το ραντεβού μην καταναλώνετε μεγάλη ποσότητα καφέ ή αναψυκτικών με καφεΐνη. Δεν θα σας βοηθήσουν να χαλαρώσετε.

> > >

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010 Ελληνική Ομοσπονδία Θαλασσαιμίας: www.eotha.gr, info@eotha.gr Τηλ.: 210-8214140

in•vitro•15

Εxperience Εμπιστευτικά

ΒασIλης ΔHμος

Δεν ένιωσα ποτέ ασθενής Ο Βασίλης Δήμος διαγνώσθηκε με μεσογειακή αναιμία πριν 40 χρόνια. Βίωσε τις δυσκολίες αλλά και τον κοινωνικό ρατσισμό λόγω της πάθησης, ωστόσο δεν παραιτήθηκε ούτε αυτός ούτε οι γονείς του. Έζησε και μεγάλωσε σαν ένα φυσιολογικό παιδί παρά την ιδιαιτερότητά του. Σήμερα, ως πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Θαλασσαιμίας, αγωνίζεται για να αποκτήσουν τα άτομα με θαλασσαιμία την ποιότητα ζωής που τους αξίζει.

Ακόμη και το κοινωνικό περιβάλλον μάς αντιμετώπιζε κάποιες φορές με ρατσισμό. Για κάποιους κατοίκους της επαρχιακής πόλης που ζούσαμε ήμουν ένα «άρρωστο» παιδί. Ευτυχώς, όμως, οι γονείς μου υπήρξαν πολύ δυνατοί. Δεν με αντιμετώπισαν ποτέ ως «ασθενή» και δεν έβαλαν ποτέ περιορισμούς στη ζωή μου. Αντίθετα, με ενθάρρυναν να κάνω όλες εκείνες τις δραστηριότητες που ταίριαζαν στην ηλικία μου: να παίζω ποδόσφαιρο, να αθλούμαι, να βγαίνω βόλτα με τους φίλους μου.

Πριν από 41 χρόνια η μεσογειακή αναιμία ήταν μια πάθηση που αναγνωριζόταν δύσκολα και προκαλούσε πολλές φορές κοινωνικούς ρατσισμούς. Σε μια τέτοια εποχή έτυχε να διαγνωσθώ κι εγώ ότι πάσχω από θαλασσαιμία. Ήμουν ενάμιση έτους, όταν οι γονείς μου θορυβήθηκαν από τα συμπτώματα που εμφάνιζα. Ο υψηλός πυρετός και η έντονη αδυναμία που είχα τους οδήγησαν στον γιατρό. Έπεσαν από τα σύννεφα όταν έμαθαν ότι έχω μεσογειακή αναιμία. Δεν γνώριζαν πολλά για την πάθηση και την εξέλιξή της και αυτό τους προκαλούσε φόβο και ανησυχία. Η ζωή μας ως οικογένεια πήρε άλλη κατεύθυνση. Η καθημερινότητά μας άλλαξε. Εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν κέντρα παρακολούθησης στις επαρχιακές πόλεις και έτσι αναγκαζόμασταν να μετακινούμαστε ανά τακτά χρονικά διαστήματα στην Αθήνα. Η εύρεση αίματος ήταν μια δύσκολη υπόθεση και οι γονείς μου έπρεπε να αγωνιστούν για αυτό τον σκοπό. Εκτός από την οικογένειά μου, σημαντική ήταν και η στήριξη που είχα από τους γιατρούς που με παρακολουθούσαν. Μας συμβούλευαν να συνεχίσουμε τον αγώνα με γενναιότητα γιατί βρισκόμασταν κοντά στη θεραπεία της μεσογειακής αναιμίας. Και είχαν δίκαιο, καθώς με το πέρας των χρόνων οι νέες τεχνικές που ανακαλύφθηκαν βελτίωσαν κατά πολύ την ποιότητα της ζωής μου. Σήμερα, τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Η θαλασσαιμία είναι μια πάθηση που δεν προκαλεί φόβο και ανησυχία στους γονείς και το παιδί. Ο κοινωνικός ρατσισμός που κάποιες φορές βίωσα εγώ έχει σε μεγάλο βαθμό εξαλειφθεί. Ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι ακόμη ιδανικά. Για αυτό τον λόγο άλλωστε εντάχθηκα αρχικά στους κόλπους του συλλόγου ατόμων με θαλασσαιμία της Θεσσαλονίκης και κατόπιν στην Ελληνική Ομοσπονδία Θαλασσαιμίας (Ομοσπονδία των 26 Συλλόγων Μεσογειακής Αναιμίας της χώρας μας). Για να μπορέσουν πλέον οι εξελίξεις της επιστήμης να εφαρμοστούν ολοκληρωτικά στον ελληνικό χώρο και να αποκτήσουν τα άτομα με μεσογειακή αναιμία την ποιότητα ζωής που τους αξίζει... Για όλους όσοι βρίσκονται στη θέση που βρίσκομαι κι εγώ, μια συμβουλή έχω να δώσω. Η θαλασσαιμία δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ένα πρόβλημα, αλλά ως μια χρόνια πάθηση που απαιτεί δύναμη και όχι παραίτηση. Τίποτα δε θα μας εμποδίζει να γνωρίσουμε τη ζωή μέσα από τις χαρές και της λύπες της...

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

16•in•vitro

Η δίαιτα

Συνεργάστηκαν οι Χριστίνα Χρυσοχόου, Καρδιολόγος , Επιμ. Α’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής, και Χριστίνα-Μαρία Καστορίνη, Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος MSc, Υπ. Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Ενδεικτικό Διαιτολόγιο* ΠΡΩΙΝΟ

• ½ φλιτζάνι δημητριακά πρωινού ολικής άλεσης ή βρώμη • 1 φλιτζάνι γάλα με 1,5% λιπαρά • 1 φρούτο ΣΝΑΚ

• 1 φρούτο ΓΕΥΜΑ

• 120 γρ. ψάρι ή κοτόπουλο χωρίς πέτσα στο φούρνο • 1 φλιτζάνι ρύζι σκούρο • 2 φλιτζάνια ωμή σαλάτα • 1 κ.σ. ελαιόλαδο • 1 φέτα ψωμί ολικής άλεσης ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΟ ΣΝΑΚ

• 1 φρούτο • 1 γιαούρτι με 2% λιπαρά ΔΕΙΠΝΟ

• 2 φέτες ψωμί τοστ ολικής άλεσης • 1 φέτα (30 γρ.) τυρί του τοστ με χαμηλά λιπαρά • 2 φλιτζάνια ωμή σαλάτα • 1 κ.σ. ελαιόλαδο • 1 φέτα ψωμί ολικής άλεσης *για το μέσο άτομο

Tips > > > >

ροτιμήστε το ψήσιμο στο φούρνο ή τον ατμό και Π αποφύγετε το τηγάνισμα ή το τσιγάρισμα των τροφών. Επιλέξτε άπαχα κρέατα (π.χ. κοτόπουλο χωρίς δέρμα, γαλοπούλα). Σε αντίθετη περίπτωση, αφαιρέστε το ορατό λίπος. Τα λιπαρά ψάρια (π.χ. σαρδέλα, γαύρος, σκουμπρί, σολομός, τόνος) αποτελούν καλή πηγή ω-3 λιπαρών οξέων, τα οποία βελτιώνουν τα επίπεδα των λιπιδίων. Επιλέξτε ελαιόλαδο αντί για σπορέλαιο ή άλλο λίπος. Ωστόσο καταναλώστε με μέτρο (2-3 κ.σ. την ημέρα), γιατί το ελαιόλαδο, όπως και όλα τα έλαια, έχει πολλές θερμίδες (1 κ.σ.= 135 Kcal) Αντικαταστήστε τις λιπαρές σάλτσες με σάλτσες που έχουν ως βάση το ελαιόλαδο, το ξύδι ή το λεμόνι. Προτιμήστε το ασπράδι από τον κρόκο του αβγού, καθώς δεν περιέχει χοληστερόλη. Χυμοί και σνακ που περιέχουν ζάχαρη αυξάνουν τα τριγλυκερίδια. Οι φυτικές στερόλες ή στανόλες ελαττώνουν την απορρόφηση της χοληστερόλης από το έντερο σε ποσοστό έως και 10%. Ακόμη και η απλή καθημερινή δραστηριότητα έχει ευεργετικές επιδράσεις στα επίπεδα των λιπιδίων.

> > > > >

...κατά των λιπιδίων

Γράφει η Δήμητρα Τζούβελη

Όλα, αλλά με μέτρο

Η

αύξηση των λιπιδίων στο αίμα, δηλαδή της χοληστερόλης και των τριγλυκερίδιων, σχετίζεται άμεσα με τη διατροφή. Βασικός «ένοχος» είναι το λίπος, κυρίως το κορεσμένο, αλλά όχι μόνο. Εάν θέλετε να διατηρήσετε το λιπιδαιμικό σας προφίλ σε φυσιολογικά επίπεδα και να προστατεύσετε έτσι την υγεία της καρδιάς σας, οι ειδικοί συστήνουν: Προσοχή στην ποσότητα και την ποιότητα του λίπους: Το λίπος αποτελεί ένα από τα βασικά θρεπτικά συστατικά και είναι απαραίτητο στον οργανισμό, καθώς τον εφοδιάζει με ενέργεια. Οι επίσημες οδηγίες αναφέρουν ότι το 30% της καθημερινής διατροφής μας πρέπει να καλύπτεται από λίπος, με προτίμηση το ακόρεστο που είναι φυτικής προέλευσης, περιέχει καλής ποιότητας λίπη (μονακόρεστα: ελαιόλαδο, πολυακόρεστα: ξηροί καρποί, ψάρια). Αντίθετα, πολύ περιορισμένη πρέπει να είναι η κατανάλωση κορεσμένου λίπους (προέρχονται κυρίως από ζωικές πηγές, όπως το χοιρινό κρέας, το βούτυρο, το φοινικέλαιο και καρυδέλαιο κ.ά.), καθώς προκαλεί αύξηση των λιπιδίων στο αίμα. Περισσότερο επικίνδυνα είναι τα υδρογονωμένα λίπη, γνωστά και ως trans λιπαρά οξέα (παχιά κρέατα, ορισμένα αρτοσκευάσματα, τηγανητά γεύματα στα fast food), καθώς μελέτες δείχνουν ότι μειώνουν την HDL («καλή») και αυξάνουν την LDL («κακή») χοληστερόλη σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι τα κορεσμένα λίπη. Υδατάνθρακες με μέτρο: Διατροφή πλούσια σε υδατάνθρακες οδηγεί σε αύξηση των τριγλυκεριδίων. Οι υδατάνθρακες δεν πρέπει να υπερβαίνουν το 60% των ολικών προσλαμβανόμενων θερμίδων. Αποφύγετε το λευκό ψωμί και ρύζι, τα ζυμαρικά, τα γλυκά και τη ζάχαρη. Προτιμήστε ψωμί και ζυμαρικά ολικής άλεσης και σκούρο ρύζι. Δυο πρόσφατες αμερικανικές μελέτες έδειξαν ότι η μεγάλη κατανάλωση τροφών και ροφημάτων με ζάχαρη ή υποκατάστατά της αυξάνει όχι μόνο τα τριγλυκερίδια αλλά και την «κακή» χοληστερόλη, ενώ ταυτόχρονα μειώνει την «καλή» χοληστερίνη. Πείτε ναι στις διαιτητικές ίνες: Οι διαιτητικές ίνες επηρεάζουν θετικά τα επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα. Ενισχύ-

στε τη διατροφή σας με φρούτα, λαχανικά, δημητριακά και προϊόντα ολικής άλεσης. Επίσης, οι φυτικές στερόλες έχουν ευεργετικό ρόλο στη μείωση των τιμών χοληστερόλης, καθώς εμποδίζουν την υπέρμετρη απορρόφησή της από το έντερο και βοηθούν στη μεγαλύτερη αποβολή της περίσσειας χοληστερόλης από το πεπτικό σύστημα. Οι σύγχρονες κατευθυντήριες οδηγίες για την πρόληψη της υπερχοληστερολαιμίας, αναφέρουν ότι καθημερινά πρέπει να καταναλώνονται 2 γραμμάρια φυτικών στερολών. Μειώστε τα οινοπνευματώδη ποτά: Το αλκοόλ σε μεγάλες ποσότητες αυξάνει τη χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια. Καταναλώστε οινοπνευματώδη ποτά με μέτρο, δείχνοντας προτίμηση στο κόκκινο κρασί, καθώς λόγω των αντιοξειδωτικών ουσιών που περιέχει αυξάνει τα επίπεδα της «καλής» χοληστερόλης.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

18•in•vitro

Με ενδιαφέρει

Συνεργάστηκε ο Γιώργος Καραγεώργος ΜD.Msc.PhD – Ενδοκρινολόγος, Διευθυντής ενδ/κού τμήματος Κων/λειου Γεν. Νοσ. Νέας Ιωνίας

Παθήσεις Θυρεοειδούς

Γράφει η Βίκυ Καρατζαφέρη

Ισορροπία του τρόμου

Ο Υπέρ... Είναι η παθολογική κατάσταση κατά την οποία έχουμε παραγωγή περίσσειας θυρεοειδικών ορμονών, με επακόλουθο την αύξηση του ρυθμού μεταβολισμού του ανθρώπινου οργανισμού. Πρόκειται για πάθηση που δείχνει «προτίμηση» στο γυναικείο φύλο, ηλικίας 20-50 ετών, καθώς παρουσιάζει δεκαπλάσια συχνότητα στις γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες. Περίπου 3 στις 4 περιπτώσεις υπερθυρεοειδισμού οφείλονται στη νόσο Graves (εξόφθαλμος βρογχοκήλη), μια αυτοάνοση πάθηση με τη δημιουργία αντισωμάτων, τα οποία διεγείρουν το θυρεοειδή αδένα να παράγει μεγάλη ποσότητα θυρεοειδικών ορμονών. Όχι σπάνια ο υπερθυρεοειδισμός μπορεί για μεγάλο χρονικό διάστημα να υποεκτιμάται, χωρίς να προκαλεί κανένα σύμπτωμα ή να προκαλεί ελαφρά συμπτώματα, τα οποία τις περισσότερες φορές δεν γίνονται εύκολα αντιληπτά όχι μόνο από τον ασθενή αλλά και από το γιατρό. Στα κύρια συμπτώματα της πάθησης περιλαμβάνονται: > Tαχυκαρδίες και αύξηση πίεσης. > A πώλεια βάρους, αφού αυξάνεται ο μεταβολικός ρυθμός και γίνονται περισσότερες καύσεις. > Οστεοπενία, απώλεια οστικής μάζας. > Eκνευρισμός, υπερένταση και άγχος. > Eφίδρωση. > Εξάψεις. >Δ ιαταραχές στα μάτια (κοκκινίζουν, είναι ξηρά, «τρέχουν» ή «κόβουν» τον ασθενή, υπάρχει φωτοφοβία ή ακόμα και σύσπαση του άνω βλεφάρου που δημιουργεί ένα «γουρλωτό», αγριωπό βλέμμα κ.λπ.). Συνυπάρχει τρόμος των χεριών και ιδιαίτερα των δακτύλων που γίνεται πιο εμφανής όταν τα δάκτυλα βρίσκονται σε υπερέκταση (τεντωμένα), ενώ οι παλάμες τους συνήθως είναι ζεστές και μόνιμα ιδρωμένες. Σε αρκετές περιπτώσεις υπάρχουν πόνοι στις αρθρώσεις, μυαλγίες και προπέτεια των οφθαλμών (ο γνωστός εξόφθαλμος). Η θεραπεία Mε την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή μπορεί να υπάρξει ύφεση της νόσου και επαναφορά στη φυσιολογική λειτουργία του θυρεοειδούς. Aν μέσα σε 6-12 μήνες δεν μπορέσει να ελεγχθεί ο υπερθυρεοειδισμός, τότε θα πρέπει να προχωρήσετε σε λήψη ραδιενεργού ιωδίου ή χειρουργική αφαίρεση θυρεοειδούς. Οι εξετάσεις Αίματος: Mια εξέταση αίματος αρκεί για να ελέγξετε τα επίπεδα των ορμονών σας και να δείτε αν λειτουργεί σωστά ο θυρεοειδής σας.

Yπερηχογράφημα: H συγκεκριμένη απεικονιστική εξέταση δείχνει τη μορφολογία του θυρεοειδούς (μέγεθος, σύσταση, αν υπάρχουν όζοι ή όχι κ.λπ.). Σπινθηρογράφημα: Σε δεύτερη φάση μπορείτε να καταφύγετε στο σπινθηρογράφημα, το οποίο παρέχει πληροφορίες για τη λειτουργικότητα τυχόν όζων. Aν, δηλαδή, είναι ψυχρός ή θερμός, τοξικός ένας όζος. Επίσης εξάγονται συμπεράσματα για πιθανή φλεγμονή-θυρεοειδίτιδα του αδένα, ανάλογα με την πρόσληψη του ραδιοφαρμάκου. Παρακέντηση: Mε μια ειδική λεπτή βελόνα λαμβάνονται κύτταρα όζων που θεωρούνται ύποπτοι, ώστε να προσδιοριστεί αν υπάρχει κακοήθεια ή όχι.

Μ Κατά τη χειρουργική αφαίρεση του θυρεοειδούς ενίοτε συναφαιρούνται και οι λεγόμενοι παραθυρεοειδείς αδένες, που ρυθμίζουν την ομοιοστασία του ασβεστίου. Σε αυτή την περίπτωση ο ασθενής οφείλει να λαμβάνει εκτός της θυροξίνης, ασβέστιο και βιταμίνη D3 εφ’ όρου ζωής.

ήπως τελευταία νιώθετε υποτονικά ή βρίσκεστε συνεχώς σε υπερένταση; Νυστάζετε διαρκώς; Παίρνετε εύκολα βάρος χωρίς να τρώτε περισσότερο από πριν; Ίσως είναι η ώρα να ελέγξετε τις ορμόνες του θυρεοειδoύς αδένα. Ο θυρεοειδής είναι ένας μικρός αδένας που εντοπίζεται περίπου στη βάση του λαιμού και από αυτόν εξαρτάται ο ρυθμός

μεταβολισμού. Όσο ο θυρεοειδής παράγει φυσιολογικά επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών, θυροξίνης και τριιωδοθυρονίνης (Τ4 και Τ3 αντίστοιχα), ο μεταβολισμός ρυθμίζεται φυσιολογικά. Πολλές φορές, όμως, η λειτουργία αυτού του σημαντικού αδένα διαταράσσεται, με αποτέλεσμα να παράγεται μικρότερη ή μεγαλύτερη ποσότητα θυρεοειδικών ορμονών, καταστάσεις που ορίζονται ως υποθυρεοειδισμός και υπερθυρεοειδισμός αντίστοιχα.

Ο Υπό... Είναι η λειτουργική διαταραχή του θυρεοειδούς κατά την οποία ο αδένας εργάζεται δυσανάλογα λιγότερο σε σχέση με τις ανάγκες του ατόμου, με αποτέλεσμα να υπάρχει μειωμένη έκκριση θυρεοειδικών ορμονών. Στους ενήλικες η νόσος επικρατεί συνήθως στις γυναίκες (6 φορές πιο συχνή στις γυναίκες απ’ ό,τι στους άνδρες). Τα συμπτώματα και οι κλινικές εκδηλώσεις του υποθυρεοειδισμού είναι συνάρτηση της βαρύτητάς του αλλά και της ηλικίας του ασθενούς. Στα κύρια συμπτώματα της πάθησης περιλαμβάνονται: > Yποτονικότητα. >M είωση των καύσεων, με αποτέλεσμα να «παίρνετε» εύκολα βάρος και να χάνετε δύσκολα. > Tάση υπνηλίας, εύκολη κόπωση. > Kρυώνετε πιο εύκολα από το φυσιολογικό. > Δυσκοιλιότητα. > Bραχνάδα στη φωνή. > Ξηρότητα δέρματος. > Λ επτά και εύθραυστα μαλλιά, με αποτέλεσμα έντονη τριχόπτωση.

Σε πιο «βαριές» καταστάσεις παρατηρείται: > Διαταραχές στην έμμηνο ρύση. > Aναιμία. > Kατάθλιψη. > Πλευρίτιδα, περικαρδίτιδα ή ακόμα και οίδημα στα πόδια, λόγω της κατακράτησης υγρών. Επηρεάζει την ανδρική γονιμότητα Πρόσφατα, μελέτες έδειξαν ότι ο υποθυρεοειδισμός προκαλεί στυτική δυσλειτουργία σε ένα ποσοστό 80% των αρρώστων, όπως επίσης ότι επιβαρύνει την κινητικότητα του σπέρματος σε ποσοστό 60% των ασθενών. Θεραπεία H θεραπεία του υποθυρεοειδισμού είναι απλή με τη χορήγηση υπό μορφή χαπιού της ορμόνης που λείπει, της θυροξίνης. Συνήθως ξεκινάμε με μικρές δόσεις, οι οποίες και αυξάνονται βαθμιαία. Η θεραπεία συνήθως είναι ισόβια και δεν έχει παρενέργειες όταν η ημερήσια δόση της θυροξίνης είναι η κατάλληλη. Τα τελευταία χρόνια, λόγω της κλιματικής αλλαγής, χρειάζεται να γίνεται εργαστηριακός έλεγχος ίσως και δυο φορές ετησίως (Μάιο και Οκτώβριο).

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

in•vitro•19

Συνεργάστηκε η Κύνθια Κονδύλη, Νευρολόγος, Επιμελήτρια Β’, Τμήμα Νευροεκφυλιστικών Παθήσεων Εγκεφάλου - Ιατρείο Μνήμης ΔΘΚΑ «ΥΓΕΙΑ»

Σύνδρομο Ανήσυχων Ποδιών

Γράφει η Σοφία Νέτα

Ποιες εξετάσεις χρειάζονται Υπάρχουν ενδείξεις ότι ο μεταβολισμός του σιδήρου μπορεί να σχετίζεται με το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών. Έτσι κάθε άνθρωπος που εμφανίζει αυτή τη διαταραχή πρέπει να υποβάλλεται σε εργαστηριακό έλεγχο για προσδιορισμό των αποθηκών σιδήρου στον οργανισμό. Καταστάσεις όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η ουραιμία ή οι παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα μπορούν να προκαλέσουν τα ίδια συμπτώματα. Επίσης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να υπάρχει επίταση του φαινομένου. Μία συνήθης νευρολογική πάθηση που συνδέεται με το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών είναι η νόσος του Parkinson. Προσοχή όμως: απαιτούνται πολλά περισσότερα συμπτώματα και σημεία για να τεθεί υποψία μίας τέτοιας διάγνωσης. Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών από μόνο του δεν είναι επικίνδυνο και οι γιατροί χορηγούν θεραπεία μόνο για την ανακούφιση των συμπτωμάτων. Η υποκείμενη διαταραχή, αν υπάρχει, είναι εκείνη που θα πρέπει, με τη βοήθεια του γιατρού μας, να προσδιοριστεί και να αντιμετωπισθεί.

Τα συμπτώματα του συνδρόμου

Κλωτσιά στον ύπνο

Το σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών εμφανίζεται περίπου στο 10% του γενικού πληθυσμού και αφορά περισσότερο τις γυναίκες. Πολλές φορές το σύνδρομο εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ενώ μετά τον τοκετό τα συμτπώματα υποχωρούν μόνιμα.

Ξ

Μερική ανακούφιση όσο κινούμε τα πόδια.

υπνάτε τη νύχτα νιώθοντας μια ακατανίκητη ανάγκη να κινήσετε τα πόδια σας για να ανακουφιστείτε; Μένετε άυπνοι καθώς νιώθετε τα πόδια σας να καίνε ή σαν να τα τρυπάνε βελόνες; Πιθανόν να πάσχετε από το σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών, το οποίο παρότι συνήθως δεν προέρχεται από κάποια ανησυχητική αιτία, μπορεί να υποβαθμίσει την ποιότητα ζωής όσων πάσχουν από αυτό, αφού αδυνατούν να κοιμηθούν καλά, δεν καταφέρνουν να ξεκουραστούν τη νύχτα, με αποτέλεσμα να νιώθουν κόπωση και κατά τη διάρκεια της ημέρας.

οηθάει η ήπια άσκηση κάθε Β απόγευμα κι ένα μασάζ ποδιών πριν από τον ύπνο. Αποφύγετε τον καφέ και το αλκοόλ που διεγείρουν το νευρικό σύστημα, καθώς και την πολύωρη ακινησία.

Τι είναι το Σύνδρομο Ανήσυχων Ποδιών Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών είναι μία κατάσταση που χαρακτηρίζεται από την ακατανίκητη ανάγκη κάποιου να κινεί τα πόδια του (κάποιες φορές και τα χέρια ή τον κορμό). Συνήθως υπάρχει μία ακαθόριστη δυσάρεστη αίσθηση, που μπορεί να περιγράφεται ως κάψιμο, τρύπημα από βελόνες ή κνησμός (ή ακόμα μυρμήγκιασμα και φαγούρα). Το φαινόμενο αυτό συμβαίνει συνήθως κατά την ανάπαυση και είναι εντονότερο τη νύχτα, όταν ξαπλώνου-

1 2 3 4 5 Tips > >

Έντονη ανάγκη να κινήσουμε τα πόδια Δυσάρεστη αίσθηση στα πόδια που συχνά μοιάζει με κάψιμο Εκδήλωση των συμπτωμάτων όταν ξεκουραζόμαστε

Επιδείνωση των ενοχλήσεων κατά τη διάρκεια του νυχτερινού ύπνου

με για να κοιμηθούμε. Πρόκειται για σύνδρομο και όχι νόσημα, καθώς αποτελεί σύνολο συμπτωμάτων και μπορεί να αποδίδεται σε διάφορες αιτίες. Τα συμπτώματα δεν είναι για όλους τα ίδια, ούτε έχουν την ίδια ένταση. Σε άλλους μοιάζει να εμφανίζονται ξαφνικά και έντονα, σε άλλους κορυφώνονται σταδιακά. Μπορεί να αφορούν το ένα ή συχνότερα και τα δύο πόδια. Σε κάποιους μπορεί να εμφανιστούν για λίγες μέρες και μετά να ξαναεμφανιστούν μετά από μεγάλο διάστημα ή και χρόνια, ενώ σε κάποιους άλλους να είναι σχεδόν μόνιμα. Επίσης, υπάρχουν γυναίκες που εμφανίζουν το σύνδρομο αυτό κατά τη διάρκεια εγκυμοσύνης. Στις περισσότερες περιπτώσεις μετά τον τοκετό δεν επανεμφανίζεται. Σε πολλές περιπτώσεις το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών είναι ιδιοπαθές, δηλαδή δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη αιτία. Εμφανίζεται συνήθως σε νεαρή ηλικία, ενίοτε και σε παιδιά. Από τη στιγμή που θα διαπιστωθεί όμως, θα πρέπει να ακολουθήσει κλινικοεργαστηριακός έλεγχος καθώς διάφορες παθολογικές καταστάσεις, νευρολογικές και μη, συνδέονται δευτεροπαθώς με το σύνδρομο αυτό, συνήθως μετά την ηλικία των 40 ετών.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

20•in•vitro

(Α)σθενές φύλο

Συνεργάστηκε ο Μιχάλης Κακέπης, Δερματολόγος – αφροδισιολόγος, Επιμελητής Νοσοκομείου «Ερρίκος Ντυνάν».

Υγιεινή της... ευαίσθητης περιοχής

Γράφει ο Δημήτρης Παπαντωνίου

...θέλει τρόπο

Ό

πως οι γυναίκες, έτσι και οι άνδρες οφείλουν να δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στην υγιεινή της ευαίσθητης περιοχής τους. Σε αντίθετη περίπτωση κινδυνεύουν να έρθουν αντιμέτωποι με πλήθος προβλημάτων, κάποια από τα οποία μπορεί να οδηγήσουν σε δυσάρεστες καταστάσεις όπως: Μικροβιακή λοίμωξη από σταφυλόκοκκο, στρεπτόκοκκο, εντερόκοκκο, λοιμώξεις από τον μύκητα Candida, δερματόφυτα, αλλεργικά εξανθήματα, παράτριμμα και άλλα. Πριν & μετά το σεξ “Ιδιαίτερα προβλήματα μπορεί να επιφέρει και η πλημμελής υγιεινή έπειτα από σεξουαλική επαφή”, εξηγεί ο δερματολόγος – αφροδισιολόγος, κύριος Μιχάλης Κακέπης. “ Ένας άνδρας μπορεί να εμφανίσει βαλανοποσθίτιδα από τον μύκητα candida, δηλαδή έναν μύκητα που υπάρχει στον γυναικείο κόλπο καθώς και ουρολοίμωξη από χλαμύδια, αερόβια ή αναερόβια μικρόβια, ουρεόπλασμα και τριχομονάδα, εφόσον πάσχει η σύντροφός του”. Τι πρέπει να έχουν όμως οι άνδρες κατά νου σε ό,τι αφορά στον καθαρισμό της ευαίσθητης περιοχής; “Η ευαίσθητη περιοχή του άνδρα, όπως και όλο το δέρμα, έχει όξινο pH”, εξηγεί ο κ. Κακέπης. “Επομένως αντενδείκνυται η χρήση αλκαλικών αλλά και όξινων σαπουνιών. Καλύτερο είναι να χρησιμοποιούνται ουδέτερα σαπούνια και μάλιστα εκείνα που δεν αφήνουν υπόλειμμα, καθώς μπορεί να προκληθεί ερεθιστική δερματίτιδα ή ακόμη και μυκητίαση”. Τα ίδια αποτελέσματα έχει και η αλόγιστη χρήση αντισηπτικών διότι διαταράσσει τη φυσιολογική χλωρίδα της περιοχής. Σε κίνδυνο η χλωρίδα Φυσιολογικά, στην ευαίσθητη περιοχή του άνδρα βρίσκονται μύκητες και μικρόβια σε λεπτή ισορροπία μεταξύ τους. Αν γίνει κατάχρηση των αντισηπτικών, τα μικρόβια εξαφανίζονται και επικρατούν οι μύκητες, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται μυκητιάσεις που εκδηλώνονται με εξανθήματα. Μην υποτιμάτε το στέγνωμα Το άλφα και το ωμέγα της υγιεινής είναι το καλό στέγνωμα της περιοχής. Η παραμονή υγρασίας στην περιοχή, δρα διαβρωτικά, όπως η υγρασία σε έναν τοίχο με τούβλα, δημιουργώντας τις συνθήκες για ανάπτυξη παρατρίμματος, όπως συμβαίνει στα βρέφη ή μυκητίασης.

Όχι στο ασφυκτικό ντύσιμο Η υγιεινή της ευαίσθητης περιοχής ενός άνδρα μπορεί να εξασφαλιστεί και από τη σωστή επιλογή των εσωρούχων και των παντελονιών του. Σε κάθε περίπτωση τα εσώρουχα πρέπει να είναι άνετα και ευάερα. Περισσότερο ευάλωτα είναι τα παχύσαρκα άτομα, αλλά και όσοι πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη ή έχουν «πεσμένο» ανοσοποιητικό σύστημα, καθώς αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση μυκητιάσεων. Οι δερματολόγοι συστήνουν να αποφεύγονται τα εφαρμοστά εσώρουχα και να προτιμώνται τα φαρδιά βαμβακερά ή μεταξωτά καθώς τα συνθετικά προκαλούν συχνότερα αλλεργικές αντιδράσεις. Στην καλή υγιεινή πάντως φαίνεται ότι παίζει σημαντικό ρόλο και ο τύπος του παντελονιού. Τα στενά παντελόνια και τα τζιν αυξάνουν τη θερμότητα της περιοχής και επομένως την εφίδρωση, δημιουργώντας έτσι τις ιδανικές συνθήκες ανάπτυξης μυκητίασης. Για να διατηρείται στεγνή η περιοχή, καλό είναι να χρησιμοποιείται συχνά αντιμυκητιασική πούδρα. Κανόνες για την παραλία Κινδύνους για την ευαίσθητη περιοχή του άνδρα μπορεί να κρύβει και το κολύμπι στην παραλία ή την πισίνα, εφόσον δεν τηρηθούν ορισμένοι κανόνες. Σε περίπτωση που κάποιος παραμείνει πολλή ώρα με το βρεγμένο μαγιό πάνω του, τότε μπορεί να δημιουργήσει το πρόσφορο έδαφος για την εκδήλωση μυκητίασης στις μηροβουβωνικές πτυχές καθώς οι μύκητες αγαπούν την υγρασία και τη ζέστη κι όταν έχουν αυτές τις συνθήκες αναπτύσσονται. Επίσης, μύκητες μπορεί να “κολλήσει” κάποιος και από την άμμο, εάν ξαπλώνει κάτω χωρίς προστασία ή αν η πετσέτα που χρησιμοποιεί για να ξαπλώσει είναι εκείνη με την οποία σκουπίζεται. Σε ό,τι αφορά στο κολύμπι στην πισίνα, επιβαρυντικό ρόλο έχει και το χλώριο, καθώς μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στην ευαίσθητη περιοχή. Ναι στο λέιζερ, όχι στο ξυράφι Οι ειδικοί συστήνουν στους άντρες να αποφεύγουν να ξυρίζουν την περιοχή γιατί πολύ συχνά γυρνούν τρίχες προς τα μέσα και προκαλούν θυλακίτιδα, δοθιήνωση ή άλλες σταφυλοκοκκικές λοιμώξεις ακόμη και απόστημα. Στην περίπτωση πάντως που κάποιος άνδρας θέλει να αποτριχώσει την περιοχή, οι δερματολόγοι προτείνουν εναλλακτικά τη χρήση των ειδικών λέιζερ.

Η τήρηση των κανόνων προσωπικής υγιεινής δεν είναι επιταγή κάποιας μόδας, ούτε ένδειξη υπερβολικής φιλαρέσκειας. Δυστυχώς όμως, ακόμη και στις μέρες μας, δεν είναι λίγοι οι άνδρες που πιστεύουν ότι η φροντίδα και η καλή υγιεινή της ευαίσθητης περιοχής είναι μέλημα μόνο των γυναικών.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

in•vitro•21

Αντιγήρανση

Κέντρα Μαστού στη σελ. 45

Μαστοί

Γράφει η Δήμητρα Τζούβελη

Σ Κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης, ο ιστός που συγκρατεί το στήθος ατροφεί και σταδιακά αντικαθίσταται από λίπος. Από την ηλικία των 45 ετών, το στήθος αλλάζει σχήμα και χάνει τη σφριγηλότητά του.

υνυφασμένο με τη γυναικεία φύση, τη θηλυκότητα και τη γονιμότητα, το στήθος κεντρίζει τα ανδρικά –και όχι μόνο- βλέμματα και επηρεάζει καθοριστικά την αυτοπεποίθηση της γυναίκας. Ένα όμορφο μπούστο αποτελεί τον «διακαή πόθο» των περισσότερων γυναικών και για να αποκτηθεί δεν απαιτεί μεγάλες θυσίες και πολλά χρήματα. Αρκεί μόνο η κατάλληλη φροντίδα για να διατηρήσουμε νεανικό, όμορφο και υγιές το στήθος μας στο πέρασμα του χρόνου. Το στήθος είναι ένα από τα πιο ευαίσθητα όργανα του γυναικείου σώματος, το οποίο «δοκιμάζεται» τόσο από τις επιδράσεις του χρόνου όσο και από τον τρόπο ζωής. Μέχρι την ηλικία των 30 ετών παραμένει σφριγηλό, αλλά τις επόμενες δεκαετίες αρχίζει να χαλαρώνει, ο μαστός να ατροφεί και τελικά το στήθος να χάνει τη σφριγηλότητά του. Ενδιαφερθείτε για την υγεία και την ομορφιά του στήθους σας ακολουθώντας τους παρακάτω απλούς αλλά πολύ χρήσιμους κανόνες: Επιλέξτε τον σωστό στηθόδεσμο: Η επιλογή του σουτιέν δεν πρέπει να υπακούει μόνο στις απαιτήσεις της μόδας, αλλά να εξασφαλίζει την απαραίτητη στήριξη στο στήθος, προκειμένου το δέρμα να μη χαλαρώνει. Ο στηθόδεσμος πρέπει να παρέχει άνεση χωρίς να προκαλεί πίεση και να εφαρμόζει απόλυτα στο μέγεθος του στήθους. Οι τιράντες πρέπει να είναι έτσι προσαρμοσμένες ώστε να μην είναι ούτε πολύ σφιχτό ούτε πολύ χαλαρό. Καλό είναι να αποφεύγονται οι πολύ σκληρές μπανέλες, καθώς μπορούν να προκαλέσουν πόνο στο στήθος και σε άλλα σημεία του σώματος. Μην ξεχνάτε την ενυδάτωση: Η ελλιπής ενυδάτωση έχει ως αποτέλεσμα τη μικρή ελαστικότητα, την αυξημένη ξηρότητα και την αφυδάτωση της επιδερμίδας. Η χρήση ενυδατικής κρέμας μετά το μπάνιο εξασφαλίζει τη μέγιστη υγρασία στο δέρμα, διατηρώντας το απαλό, ελαστικό και ενυδατωμένο. Απλώστε το προϊόν γύρω από το στήθος με απαλές ανοδικές κινήσεις, ξεκινώντας από τη βάση, συνεχίζοντας στην περιοχή κάτω από τη μασχάλη όπου υπάρχουν οι μύες που το συγκρατούν και καταλήγοντας στους ώμους και τον λαιμό. Γυμνάστε το στήθος: Από τις ασκήσεις που μπορείτε να κάνετε στο σπίτι (push-ups, ασκήσεις με βαράκια κ.λπ.) έως και αθλήματα όπως η κολύμβηση και το τένις, όλα συμβάλλουν στην ενδυνάμωση των μυών που στηρίζουν το στήθος. Έτσι, μπορείτε να κατα-

Όμορφοι και υγιείς Συνεργάστηκε η Ελένη Φαλιάκου, Εξειδικευμένη Χειρουργός Μαστού, Διευθύντρια Κέντρου Μαστού Ευρωκλινικής Αθηνών

πολεμήσετε τη χαλάρωση και να αποκτήσετε σφριγηλό και στητό στήθος. Ψηλαφήστε τον μαστό: Η αυτοεξέταση μπορεί κυριολεκτικά να σώσει ζωές. Με τη βοήθειά της, μπορείτε να διαπιστώσετε τυχόν αλλαγές στο στήθος που πιθανώς να σχετίζονται με κάποια πάθηση του μαστού. Η εξέταση πρέπει να ξεκινά από την ηλικία των 20 ετών και να γίνεται συχνά από τις ίδιες τις γυναίκες ή/και τον γιατρό. Διατηρήστε σταθερό βάρος: Οι αυξομειώσεις του βάρους προκαλούν χαλάρωση του

tips Οι εναλλαγές χλιαρού και ζεστού νερού στο τέλος του ντους βελτιώνουν την κυκλοφορία του αίματος και τονώνουν τους ιστούς στους οποίους στηρίζεται το στήθος.

Προτιμήστε τα βαμβακερά σουτιέν που είναι φιλικά στο δέρμα και δεν προκαλούν ερεθισμούς.

Όταν γυμνάζεστε, φορέστε αθλητικό στηθόδεσμο που προστατεύει από τη χαλάρωση των μαστών.

Η γυμναστική δεν εξασφαλίζει μόνο στητό και σφριγηλό στήθος, αλλά προφυλάσσει και από τον καρκίνο του μαστού.

στήθους και ευθύνονται για την εμφάνιση ραγάδων στην περιοχή. Μην ακολουθείτε αυστηρές και ακραίες δίαιτες και φροντίστε να ενισχύσετε τη διατροφή σας με φρούτα και λαχανικά που λόγω των βιταμινών και ιχνοστοιχείων που περιέχουν, ενισχύουν την ελαστικότητα του δέρματος. Προσοχή στην εγκυμοσύνη: Κατά τη διάρκεια της κύησης το στήθος μεγαλώνει και ο μαστός αυξάνεται σε όγκο και μέγεθος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να εκδηλώνεται πόνος και να εμφανίζονται ραγάδες στην περιοχή. Αντιμετωπίστε αυτές τις αλλαγές φορώντας άνετα σουτιέν και χρησιμοποιώντας ειδικά προϊόντα για τις ραγάδες. Κλείστε ραντεβού με τον γιατρό: Ενδιαφερθείτε για την υγεία των μαστών κάνοντας τις απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις. Οι γυναίκες χωρίς κληρονομικό ιστορικό, πρέπει να υποβάλλονται σε κλινική εξέταση (ανά τριετία για όσες είναι 20-30 ετών, ετησίως για γυναίκες άνω των 40) καθώς και σε μαστογραφία (μια φορά τον χρόνο από τα 40 και μετά). Ωστόσο, γυναίκες που έχουν κληρονομικό ιστορικό (μητέρα, αδελφή ή γιαγιά που νόσησαν από καρκίνο μαστού ή ωοθηκών) πρέπει να υποβάλλονται σε ιατρικές εξετάσεις από νεαρή ηλικία.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

22•in•vitro

Ηealthy tips

ood g

Για καλύτερη διάθεση

>

Κρατήστε ημερολόγιο. Σημειώστε οτιδήποτε συμβαίνει μέσα στην ημέρα και την αντίδρασή σας σε αυτό. Με αυτόν τον τρόπο θα αντιληφθείτε ποια πράγματα επηρεάζουν αρνητικά την ψυχολογία σας και ποια σας φτιάχνουν τη διάθεση.

>

Γράψτε σε ένα χαρτί τι σας αγχώνει. Αναζητήστε μέσα σας το λόγο που αγχώνεστε. Είναι δικαιολογημένο το στρες που βιώνετε; Για κάθε μία κατάσταση που σας αγχώνει, βρείτε και μία που σας προκαλεί θετικά συναισθήματα και εντάξτε τη στην καθημερινότητά σας.

>

30 λεπτά άσκησης την ημέρα λειτουργούν ως αντικαταθλιπτικό. Περπατήστε, ανεβείτε στον όροφο από τη σκάλα, κάντε μια βόλτα στο πιο κοντινό σας πάρκο, παίξτε με το παιδί σας κυνηγητό. Αγοράστε ποδήλατο και επιστρέψτε έστω και για λίγο στην παιδική σας ηλικία. Στο τέλος της ημέρας θα αισθάνεστε πιο χαλαροί και ευτυχισμένοι.

>

Βάλτε όρια στις φιλικές σας σχέσεις. Μην επιτρέπετε σε φίλους και γνωστούς να επηρεάζουν με τον αρνητισμό την ψυχολογία σας, ειδικά όταν εσείς δεν το αντέχετε. Εκφράστε τους απερίφραστα την ανάγκη σας για θετική

Μην προσπερνάτε αδιάφορα τα συναισθήματά σας. Πρέπει να βιώνετε στο έπακρο τόσο τη χαρά όσο και τη λύπη. Είναι ο μόνος τρόπος για να διατηρήσετε σε ισορροπία τον ψυχισμό σας.

σκέψη ή επιλέξτε να συναναστρέφεστε με άτομα που σας φτιάχνουν τη διάθεση.

>

Μην ντρέπεστε ούτε να φοβάστε να εκφράσετε τα συναισθήματά σας. Αν αισθάνεστε την ανάγκη να κλάψετε, κλάψτε. Αν θέλετε να γελάσετε, γελάστε. Όταν θέλετε να απομονωθείτε, μείνετε για λίγο μόνοι. Κάντε το χατήρι στον εαυτό σας και όχι στους άλλους.

>

Ανταμείψτε τον εαυτό σας κάθε φορά που επιτυγχάνετε έναν στόχο. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι είναι σημαντικό να «κακομαθαίνουμε» ορισμένες φορές τον εαυτό μας, ειδικά όταν έχουμε πιεστεί για να πετύχουμε ένα στόχο ζωής, όπως μια αύξηση, προαγωγή κ.λπ.

>

Αναγνωρίστε τα θετικά πράγματα που συμβαίνουν στη ζωή σας και μη μένετε προσκολλημένοι μόνο στα αρνητικά γεγονότα. Από τη φύση μας ορισμένοι άνθρωποι, έχουμε την τάση να υποτιμάμε τα ευχάριστα γεγονότα στη ζωή και να δίνουμε αξία μόνο στα αρνητικά.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

in•vitro•23

bad Μην πυροβολείτε τον εαυτό σας με κάθε λάθος εκτίμηση ή κίνηση. Αποδεχθείτε το λάθος σας και φροντίστε να μάθετε μέσα από αυτό. Όσο πιο πολύ αγαπάτε τον εαυτό σας, τόσο λιγότερα λάθη θα κάνετε στο μέλλον, διότι θα έχετε ενσυναίσθηση των ΘΕΛΩ σας.

>

Δεν είστε υπεράνθρωπος. Δεν μπορείτε, ούτε και πρέπει, να είστε σε όλα τέλειοι. «Φορτώστε» τον εαυτό σας μόνο με τις υποχρεώσεις που θεωρείτε εσείς απαραίτητες.

>

Μην προσπαθείτε να έχετε τον έλεγχο όλων των πραγμάτων γύρω σας είτε βρίσκεστε στη δουλειά, είτε στο σπίτι. Αποδεχθείτε το γεγονός ότι μπορείτε να έχετε τον έλεγχο μόνο του εαυτού σας. Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, όταν το πετύχετε θα αισθανθείτε ανακουφισμένοι.

>

Μην έχετε ουτοπικές προσδοκίες σχετικά με την καθημερινότητα. Τα υπερτιμημένα ΘΕΛΩ μπορούν να δημιουργήσουν πίεση, δυσαρέσκεια, απογοήτευση και να επιβαρύνουν την ψυχολογία σας.

Προσοχή! Τα αρνητικά συναισθήματα οδηγούν στο ψυγείο. Έχετε στο νου σας ότι η δυστυχία δεν χορταίνει ποτέ. Αντίθετα, οδηγεί σε ένα φαύλο κύκλο αρνητισμού και βουλιμίας. Όταν πεινάτε αδικαιολόγητα προσπαθήστε να καταλάβετε τι είναι αυτό που θέλετε να «ταΐσετε». Σίγουρα δεν είναι το σώμα σας.

>

Το αλκοόλ και το τσιγάρο προσφέρουν πρόσκαιρη μόνο ευτυχία. Χαλαρώνουν για λίγο το νευρικό μας σύστημα, αλλά έπειτα οδηγούν στο σημείο απ’ όπου ξεκινήσαμε. Μην ξεχνάμε επίσης ότι βλάπτουν σοβαρά την υγεία, γεγονός που οδηγεί σε μεγαλύτερα ψυχολογικά προβλήματα.

>

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

24•in•vitro

Το σώμα μου Cover story

Μελέτες έχουν δείξει ότι όσο πιο αρνητική είναι η ψυχολογική διάσταση της σωματικής εικόνας, τόσο χαμηλότερη αυτοεκτίμηση έχει μία γυναίκα. Στους άνδρες η αυτοεκτίμηση επηρεάζεται καταρχάς από κοινωνικούς ή και οικονομικούς παράγοντες.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

in•vitro•25

Συνεργάστηκαν οι: Γιάννης Λιάτσικος, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής Βενετία Μπουρονίκου, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια

Γράφει ο Θανάσης Τρομπούκης

Αγαπάμε να το μισούμε

Π

όσο ικανοποιημένοι είμαστε από την εικόνα του σώματός μας; Έχουμε σταθεί με τις ώρες στον καθρέπτη, ερευνώντας εξονυχιστικά τα σημεία της εικόνας μας που θέλουμε να αλλάξουμε. Ρουφάμε την κοιλιά, σφίγγουμε τα πόδια, σηκώνουμε τα φρύδια, φουσκώνουμε τα χείλη. Προσπαθούμε να θαυμάσουμε έστω και για λίγα δεύτερα του δευτερολέπτου το είδωλο ενός ιδεατού εαυτού, που είμαστε σίγουροι ότι θα μας εξασφαλίσει την ευτυχία. Μετά από λίγο επανερχόμαστε στην πραγματικότητα. Όμως, κάτι έχει αλλάξει. Είμαστε λίγο πιο θλιμμένοι, διότι συνειδητοποιούμε πόσο απέχουμε από την εικόνα σώματος που ονειρευόμαστε. Για τον Ντόριαν Γκρέι, τον σκοτεινό ήρωα του Όσκαρ Γουάιλντ, η ομορφιά ήταν η ευχή και η κατάρα της ζωής του. Το πανέμορφο πρόσωπο εξασφάλισε στον Ντόριαν την απόλαυση της ηδονής, αλλά επειδή η ομορφιά και η νιότη εξελίχθηκαν σε μονομανία, στο τέλος τον οδήγησαν στην ολική καταστροφή. Και πράγματι, διαβάζοντας το βιβλίο «Το πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέι» αναρωτιέσαι: η ομορφιά έχει πράγματι τόση δύναμη ώστε να σε εξυψώσει στα ουράνια και να σε γκρεμίσει στην άβυσσο; Στις σύγχρονες κοινωνίες η δύναμη της ομορφιάς μετριέται με όρους οικονομικούς. Από μόνη της αποτελεί βιομηχανία, ενώ ταυτόχρονα χρησιμοποιείται στη διαφήμιση

για να αυξήσει τις πωλήσεις άλλων καταναλωτικών προϊόντων. Σε αυτό το σημείο παρατηρείται το εξής παράδοξο: η βιομηχανία της ομορφιάς δεν κατορθώνει μόνο να μας κάνει πιο όμορφους, αλλά ταυτόχρονα να μας εγκλωβίσει στην «εμμονή του ωραίου». Το μήνυμα που μεταδίδεται είναι ξεκάθαρο: μόνο οι όμορφοι άνθρωποι κατακτούν τον έρωτα, γίνονται αποδεκτοί, αποκτούν αξία. Από το Tabula Rasa στο «The Bold & the Beautiful» Σε αυτό το πλαίσιο, η διαμόρφωση της εικόνας του εαυτού μας αποτελεί ριψοκίνδυνο εγχείρημα. Η εικόνα του σώματός μας αποτελεί ένα σύμπλεγμα συνειδητών και ασυνείδητων πληροφοριών, αντιλήψεων και συναισθημάτων. «Η εικόνα σώματος δεν είναι μια μονοδιάστατη αλήθεια. Απαρτίζεται από διαφορετικές διαστάσεις, όπως: Τι βλέπουμε στον καθρέπτη, πώς αισθανόμαστε με αυτό που βλέπουμε, τι πιστεύουμε ότι θέλουν οι άλλοι να δουν, ποια είναι η ιδανική εικόνα για το σώμα μου» τονίζει ο Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής Γιάννης Λιάτσικος. Η πρώτη εικόνα για το πώς είμαστε επικρατεί στη νηπιακή ηλικία. Τότε αρχίζει το παιδί, σιγά – σιγά, να διαμορφώνει άποψη για το καλό και το κακό, το ωραίο και το άσχημο. «Η αίσθηση που αναπτύσσει το παιδί για το σώμα του εξαρτάται εν πολλοίς από τα εξωτερικά ερεθίσματα που λαμβάνει. Τα πρότυπα που έχουμε ως ενήλικες και οι προσωπικές μας ανησυχίες, χρωματίζουν συχνά τις πιο “αθώες” εκφράσεις ή τα πειράγματα και δίνουν στο παιδί το μήνυμα

ακόμα κι αν αγνοεί την ερμηνεία των όρων. Δηλαδή, το παιδί μπορεί να αντιληφθεί αν αυτό με το οποίο το χαρακτηρίζουμε το καθιστά επιθυμητό ή όχι . Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους να έχουν μια υγιή σχέση με το σώμα τους. Χρειάζεται να συνειδητοποιήσουν πώς οι ίδιοι αισθάνονται για τη σωματική διάπλαση των παιδιών τους και να κατανοήσουν πώς αυτό επηρεάζει τη συμπεριφορά τους» σημειώνει η Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, Βενετία Μπουρονίκου και συμπληρώνει: «Το σώμα μας είναι το όχημα με το οποίο βγαίνουμε στον κόσμο. Αυτό που είναι σημαντικό είναι να αισθανόμαστε μέσα στο όχημα αυτό ευχαρίστηση και ασφάλεια για να μπορούμε να πορευτούμε». Η εικόνα που έχει ένα παιδί για το σώμα του, θα καθορίσει (μαζί με άλλους παράγοντες) την κοινωνικοποίησή του. «Επηρεάζει το πώς θα σταθεί όρθιος, αν θα σηκωθεί στην τάξη για να μιλήσει, αν θα υπερασπιστεί τον εαυτό του κ.ά.» τονίζει η Βενετία Μπουρονίκου. «Έπειτα, στην εφηβεία όπου έχουμε έκρηξη σωματικών αλλαγών, παρατηρείται μία σύγχυση για την εικόνα του σώματός μας. Ταυτόχρονα, οι έφηβοι λειτουργούν μιμητικά. Προσπαθούν να μοιάσουν στα πρότυπά τους, τα οποία προέρχονται από τη μουσική σκηνή, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Μ’ αυτόν τον τρόπο βάζουν τον πήχη ψηλά και αν δεν τα καταφέρουν απογοητεύονται. Είναι σημαντικό οι γονείς να μιλήσουν στα παιδιά τους για τις αλλαγές που συντελούνται στο σώμα κατά την εφηβική ηλικία και να τα προετοιμάσουν για αυτές» συμπληρώνει ο Γιάννης Λιάτσικος.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

26•in•vitro

Το σώμα μου Cover story

Οι εποχές αλλάζουν 1639

1920

1940

1950

1960

Σήμερα

1980

Pieter Pauwel Rubens «The Three Graces» Ψηλόλιγνες φιγούρες Λεπτή μέση, τονισμένοι γοφοί

Χάνουμε τον έλεγχο... κερδίζει η ζυγαριά Η κουλτούρα που έχει καλλιεργηθεί στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες στηρίζεται στον έλεγχο. Μια σύγχρονη αξία της εποχής που μας καλεί να έχουμε τον έλεγχο του εαυτού μας, της εργασίας, του χρόνου. Υπό αυτές τις συνθήκες η πρόσληψη βάρους ερμηνεύεται ως απώλεια του αυτοελέγχου, πράξη κοινωνικά ασυγχώρητη. Κι όμως η έμφαση στο σωματικό βάρος δεν καταπιέζει μόνο τις υπέρβαρες γυναίκες, αλλά τους ασκεί και έναν ψυχολογικό έλεγχο. Η Μαρία είναι μια νέα γυναίκα 30 ετών, που από παιδί παλεύει με το σωματικό της βάρος σε τέτοιο σημείο ώστε να ετεροπροσδιορίζεται από τη ζυγαριά της. Όταν παίρνει βάρος χάνει τη λάμψη της, διότι την καταδιώκει η εικόνα του υπέρβαρου σώματος. Στην πραγματικότητα η πρώτη εικόνα που αποκομίζεις από εκείνη είναι ότι είναι μια όμορφη μεσογειακή μελαχρινή γυναίκα. Η ίδια αισθάνεται τύψεις κάθε φορά που τρώει κάτι με περισσότερα από 2% λιπαρά. Οι τύψεις την οδηγούν στην απογοήτευση, έπειτα στην αυτοκριτική και στο τέλος πίσω στο ψυγείο. Στο ερώτημα αν οι συναισθηματικές δυσκολίες, όπως το άγχος, η αίσθηση απομόνωσης, η μελαγχολία/κατάθλιψη φέρνει διαταραχές στο φαγητό ή οι διαταραχές φαγητού αναπτύσσονται λόγω των παραπάνω δεν μπορεί να δοθεί με βεβαιότητα. Αυτό που οι έρευνες δείχνουν είναι η υψηλή συσχέτιση ανάμεσά τους. Μεγαλώσαμε με κριτική Κι όμως η κριτική για κάτι που θέλουμε να αλλάξουμε ή να βελτιώσουμε πάνω μας είναι απόλυτα θεμιτή, αρκεί να γίνεται με αγάπη και όχι με διάθεση ανθρωποθυσίας. Είναι τα παραπανίσια κιλά που περιορίζουν την αυτο-

Έμφαση στο στήθος και τις καμπύλες

πεποίθηση της Μαρίας; Μάλλον όχι. Η ίδια αισθάνεται ότι μειονεκτεί όχι γι’ αυτό που είναι, αλλά για αυτό που δεν είναι. Μία σκέψη που δεν της επιτρέπει να εκμεταλλευτεί στο έπακρο τις δυνατότητές της. «Δυστυχώς, έχουμε μάθει να είμαστε αυστηροί κριτές του εαυτού μας. Το πνεύμα όλης μας της κοινωνικοποίησης που έχει καλά εσωτερικευθεί, στηρίζεται στην επισήμανση του αρνητικού. Αρκεί να σκεφτούμε πόσο εύκολα μπορούμε να εντοπίσουμε τις αδυναμίες μας και πόσο δύσκολα αυτά που μας αρέσουν στον εαυτό μας. Πόσο εύκολα βλέπουμε στον καθρέφτη μας την ατέλεια και πόσο δύσκολα εκείνη τη μικρή λεπτομέρεια που μας κάνει ιδιαίτερους και χαριτωμένους. Χρειαζόμαστε την αποδοχή, πρώτα τη δική μας. Η συμφιλίωση με το σώμα μας είναι μια διεργασία που θα μας κάνει πιο πλούσιους. Κι ας μη ξεχνάμε ότι η αλλαγή ακολουθεί την αποδοχή » επισημαίνει η Βενετία Μπουρονίκου. «Αν για τις γυναίκες το ιδανικό σώμα είναι το αδύνατο, για τους άνδρες είναι το μυώδες, δυνατό σώμα, το οποίο είναι έτοιμο να “παλέψει”. Για να το επιτύχουν δεν κάνουν δίαιτα, αλλά αντίθετα λαμβάνουν συμπληρώματα διατροφής και πηγαίνουν στο γυμναστήριο. Στόχος ανδρών και γυναικών δεν είναι μόνο να αρέσουν στον εαυτό τους, αλλά να είναι θελκτικοί στους ερωτικούς τους συντρόφους» σημειώνει ο Γιάννης Λιάτσικος. Την ίδια πραγματικότητα καλούνται να αντιμετωπίσουν και γυναίκες χωρίς προβλήματα περιττών κιλών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το μοντέλο Ίνγκα Ραντζιεγέφκι, η οποία αν και φορούσε νούμερο ρούχων 00, απολύθηκε λόγω πάχους. Η ιστορία της έκανε τον γύρο του κόσμου εγείροντας τεχνοκρατικές συζητήσεις για το πόσο αδύνατα πρέπει να είναι

Στα όρια του λιπόσαρκου

Επιστροφή σε πιο ανθρώπινες διαστάσεις

τα μοντέλα ή εν τέλει πόσο σοβαρή διαταραχή είναι η διαταραχή πρόσληψης τροφής. Ελάχιστες ήταν οι φωνές όσων μίλησαν για την κοινωνική ανηθικότητα εναντίον του γυναικείου φύλου, στις οποίες επιβάλλεται να είναι όμορφες, ισχνές, προσεγμένες, επαγγελματίες, ανεξάρτητες, γόνιμες και ένας σωρός άλλων ρόλων. Από την ανασφάλεια στη διαταραχή Η Ψυχογενής Ανορεξία εμπεριέχεται στις διαταραχές πρόσληψης τροφής. Κι όμως δεν πρόκειται για διαταραχή της όρεξης, αλλά για διαταραχή της αίσθησης που έχουμε για τον εαυτό μας, την εικόνα και την ταυτότητά μας. Η ανορεξία είναι θνησιγενής πάθηση – 1 στα 10 άτομα με ανορεξία καταλήγουν. Οι επιστήμονες προσπαθούν να καταλάβουν τι είναι αυτό που οδηγεί έναν άνθρωπο σε διατροφική διαταραχή. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι ευθύνεται η φοβική στάση του ατόμου απέναντι στην τροφή, εξαιτίας της σεξουαλικής έντασης της εφηβικής ηλικίας. Άλλοι υπογραμμίζουν ότι οι διατροφικές διαταραχές είναι προϊόν των προτύπων ομορφιάς που προβάλλονται από τα μέσα ενημέρωσης. Μελέτες, όμως, έχουν δείξει ότι ενδεχομένως είναι κληρονομική πάθηση, ενώ οι βιολογικές θεωρίες υποστηρίζουν ότι ευθύνεται κάποια δυσλειτουργία του υποθαλάμου στον εγκέφαλο. Ο εγκέφαλος είναι το όργανο που αποθηκεύει την εικόνα που έχουμε για το σώμα μας. Ωστόσο, η καταγραφή αυτή δεν γίνεται στιγμιαία, αλλά σε βάθος χρόνου. Στην εποχή που χαρακτηρίζεται από την ταχύτητα των πραγμάτων, ο χρόνος δεν είναι με το μέρος μας. Παχαίνουμε και αδυνατίζουμε μέσα σε μία εβδομάδα. Υποβαλλόμαστε σε χειρουργικές επεμβάσεις για να αλλάξουμε το σχήμα του σώματός μας

Στα πρόθυρα της ανορεξίας

ή να καταπολεμήσουμε τη νόσο της παχυσαρκίας. Η εικόνα του σώματός μας είναι πλέον κινούμενη. Μεταβάλλεται διαρκώς με αποτέλεσμα ο εγκέφαλός μας να μην έχει το χρόνο να την καταγράψει στο υπεύθυνο όργανό του, τον υποθάλαμο. Η Μαίρη, 36 ετών, υποβλήθηκε σε εγχείρηση γαστρικής παράκαμψης πριν από 2 περίπου χρόνια. Μία μέρα πριν το χειρουργείο, η ζυγαριά έδειχνε 135 κιλά. Δύο χρόνια μετά δείχνει 75 κιλά. «Το σοκ ήταν μεγάλο όχι μόνο για τον οργανισμό, αλλά και για την ψυχολογία μου. Σε μερικούς μήνες είχε αλλάξει το σχήμα του κορμιού μου, αλλά εγώ συνέχιζα να το αντιμετωπίζω ως υπέρβαρο. Δεν μπορούσα να αντιληφθώ την αλλαγή. Κάθε φορά που με σκεφτόμουν, είχα την εικόνα μιας παχύσαρκης γυναίκας. Μου πήρε περισσότερο από 1,5 χρόνο για να συμβιβαστώ με τη νέα μου “ταυτότητα”. Παρά ταύτα δεν έχω αγαπήσει πλήρως ακόμα το σώμα μου» εκμυστηρεύεται η ίδια. Εκεί κρύβεται και η αλήθεια για την εικόνα του σώματός μας. Στην αγάπη. Είναι ανθρώπινο να θέλουμε να φτάσουμε στο ιδεατό μας πρότυπο ομορφιάς. Είναι θεμιτό να ασκούμε κριτική για πράγματα που μας αρέσουν ή δεν μας αρέσουν στο σώμα μας. Ταυτόχρονα, είναι απαραίτητο όλες αυτές οι σκέψεις να ενεργοποιούνται με κοινό παρονομαστή την αγάπη. Αγάπη γι’ αυτό που είμαστε, τις δυνατότητές μας, το σωματικό μας ΕΓΩ. Άλλωστε, όπως σημειώνει ο Γιάννης Λιάτσικος «στη σημερινή εποχή επιβάλλεται ένα συγκεκριμένο πρότυπο σώματος, το οποίο καλούμαστε να ακολουθήσουμε όλοι μας. Κι όμως, στην πραγματικότητα αυτό που μας κάνει όμορφους είναι η διαφορετικότητα. Εξάλλου δεν είναι εφικτό ούτε ωραίο να έχουμε όλοι το ίδιο σώμα».

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

28•IN•VITRO

Συνέντευξη

*Παιδίατρος, Καθηγητής Ιατρικής Γενετικής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστηµίου Αθηνών, Διευθυντής Εργαστηρίου Ιατρικής Γενετικής Πανεπιστηµίου Αθηνών

Γενετική

Στη Δήμητρα Τζούβελη

ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΑΝΑΒΑΚΗΣ Η αποκωδικοποίηση του ανθρώπινου γονιδιώµατος άλλαξε τα δεδοµένα στην επιστήµη της ιατρικής. Τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον στρέφεται στη γονιδιακή έρευνα µε την ελπίδα ότι στο µέλλον πολλά από τα νοσήµατα που µας απασχολούν σήµερα θα τύχουν σωστότερης αντιµετώπισης. Ο καθηγητής Ιατρικής Γενετικής, Μανώλης Καναβάκης, µιλά για τα όρια, τις δυνατότητες και τους στόχους της γενετικής και εξηγεί γιατί στη χώρα µας ο γενετικός έλεγχος γίνεται πολλές φορές αντικείµενο εκµετάλλευσης. Επίσης, δηλώνει αισιόδοξος ότι σύντοµα η έρευνα θα αποδώσει καρπούς για την αντιµετώπιση χρόνιων νοσηµάτων και υποστηρίζει ότι η ευγονική δεν πρέπει να είναι το ζητούµενο της ιατρικής επιστήµης.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

IN•VITRO•29

«Σε δέκα χρόνια θα µπορούµε να προβλέψουµε τα χρόνια νοσήµατα» Τα τελευταία χρόνια έχει σηµειωθεί µια πραγµατική επανάσταση στον τοµέα της γενετικής. Μάλιστα, αρκετοί υποστηρίζουν ότι στα γονίδια κρύβεται το «τέλος» πολλών νοσηµάτων που µας απασχολούν σήµερα. Η χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώµατος υπήρξε ένα µεγάλο επίτευγµα που άλλαξε την ιατρική. Εκτός της κληρονοµικότητας, που έχει µελετηθεί σε καινούργιες βάσεις, δηλαδή στο επίπεδο της βλάβης στο DNA, αυτή τη στιγµή η γενετική ασχολείται και µε τη θεραπεία των γενετικών νοσηµάτων. Και ήδη για µερικά νοσήµατα προσφέρεται µόνιµη θεραπεία, ενώ όσο περνούν τα χρόνια ελπίζουµε ότι θα µπορέσουµε να θεραπεύσουµε ακόµα περισσότερα. Ωστόσο, εκεί που πιστεύουµε ότι θα βοηθήσει η γενετική είναι σε αυτό που ονοµάζουµε εξατοµικευµένη ιατρική. Δηλαδή, να µπορεί ο καθένας να κάνει χαρτογράφηση του γονιδιώµατός του και µε βάση αυτό να προβλέπουµε την πιθανότητα εκδήλωσης κάποιων νοσηµάτων, όχι αναγκαστικά κληρονοµικών αλλά κοινών και χρόνιων, όπως τα καρδιαγγειακά, ο µη κληρονοµούµενος καρκίνος, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση κ.ά. Ήδη γίνεται προσπάθεια να βρεθούν ποιες βλάβες του DNA συνδέονται µε αυτά τα νοσήµατα έτσι ώστε αξιοποιώντας αυτή τη γνώση να µπορέσουµε µε τη βοήθεια της βιοπληροφορικής και της βιοστατιστικής να συνδυάσουµε την πιθανότητα εκδήλωσης των κοινών χρόνιων νοσηµάτων µε κάποια γενετική βλάβη. Θεωρητικά, λοιπόν, στο µέλλον µε µια χαρτογράφηση του γονιδιώµατος θα µπορεί καθένας να βρει εάν έχει µεγαλύτερη πιθανότητα να εκδηλώσει ένα από αυτά τα νοσήµατα.

Λέτε θεωρητικά, γιατί µέχρι τώρα υπάρχουν επιστηµονικές ενδείξεις και όχι αποδείξεις; Ακριβώς. Θα σας αναφέρω ένα παράδειγµα. Έχουν γίνει πολλές µελέτες για τον ακριβή προσδιορισµό του ύψους µε βάση κάποιους πολυµορφισµούς στο DNA. Ωστόσο, µέχρι τώρα ο παραδοσιακός τρόπος που προσδιορίζουµε το ύψος, δηλαδή βάσει του µέσου όρου ύψους των γονέων, δίνει πολύ πιο ακριβή αποτελέσµατα από ό,τι οι µελέτες. Άρα υπάρχει πολύς δρόµος µπροστά µας, αν και πιστεύω ότι σε λίγα χρόνια, πιθανώς την επόµενη δεκαετία, θα έχουµε δυνατότητα πρόβλεψης τουλάχιστον όσον αφορά την εκδήλωση κοινών χρόνιων νοσηµάτων.

Σε λίγα χρόνια, πιθανώς την επόµενη δεκαετία, θα έχουµε δυνατότητα πρόβλεψης τουλάχιστον όσον αφορά την εκδήλωση κοινών χρόνιων νοσηµάτων.

Δεν είναι δική µου απόφαση να προτείνω διακοπή κύησης, αλλά είναι υποχρέωσή µου να πληροφορήσω το ζευγάρι για την κλινική εικόνα που θα έχει το παιδί όταν γεννηθεί.

Στο Εργαστήριο Ιατρικής Γενετικής ποιες εξετάσεις γίνονται; Καταρχάς, γίνεται προγεννητικός έλεγχος και διάγνωση σε προκλινικό και κλινικό επίπεδο για όλα τα γενετικά νοσήµατα που γνωρίζουµε τη γενετική τους βλάβη. Εκτός από τον έλεγχο για χρωµοσωµικές ανωµαλίες που απευθύνεται σε συγκεκριµένη κατηγορία ζευγαριών, προσφέρουµε προγεννητικό έλεγχο πρωτίστως για τη µεσογειακή αναιµία και την ινοκυστική νόσο αλλά και νευροµυϊκά νοσήµατα ή νοσήµατα που προκαλούν νοητική υστέρηση. Μεγάλη υπηρεσία στην πρόληψη προσφέρει και ο προεµφυτευτικός γενετικός έλεγχος, δηλαδή η επιλογή εµβρύων τα οποία δεν φέρουν γονίδια που είναι «ένοχα» για συγκεκριµένο γενετικό νόσηµα. Μάλιστα, η Ελλάδα είναι από τις πρώτες χώρες στην Ευρώπη που εφάρµοσε αυτή µέθοδο πριν 12-13 χρόνια. Γενικά, αυτό που πρέπει να ξέρει ο κόσµος είναι ότι αυτή τη στιγµή δεν µπορούµε να παρέχουµε διαγνωστικό γενετικό έλεγχο για όλα τα γενετικά νοσήµατα αλλά µόνο για

εκείνα για τα οποία γνωρίζουµε τη γενετική τους βλάβη (µετάλλαξη). Ωστόσο, από όλη αυτή τη διαδικασία εγείρεται και µια σειρά διληµµάτων, ηθικής ή θρησκευτικής φύσεως. Πώς τα σχολιάζετε; Καταρχάς, πιστεύω ότι ο ρόλος του γενετιστή είναι να πληροφορεί και όχι να αποφασίζει. Σε αυτό είµαι κατηγορηµατικός. Δεν είναι δική µου απόφαση να προτείνω διακοπή κύησης, αλλά είναι υποχρέωσή µου να πληροφορήσω το ζευγάρι για την κλινική εικόνα που θα έχει το παιδί όταν γεννηθεί. Τα περισσότερα ζευγάρια ακούν µε προσοχή όσα τους λέµε, συζητούν µαζί µας και κατά κανόνα αποφασίζουν να διακόψουν την κύηση. Υπάρχουν, όµως, και λίγα ζευγάρια που κάνουν το αντίθετο για προσωπικούς λόγους, θρησκευτικούς, φιλοσοφικούς ή άλλους. Εδώ πρέπει να τονίσω ότι για να δώσει κάποιος γενετική συµβουλή οφείλει να γνωρίζει καλά το νόσηµα. Γιατί υπάρχουν, για παράδειγµα, περιπτώσεις νοσηµάτων µε βαρύτερη ή ηπιότερη κλινική εικόνα και αυτό πρέπει να το γνωρίζει το ζευγάρι. Γίνονται έρευνες στο εργαστήριο Ιατρικής Γενετικής; Εµείς ασχολούµαστε µε εφαρµοσµένη έρευνα, δηλαδή µε τη βελτίωση των µεθόδων που χρησιµοποιούµε. Και έχουµε να επιδείξουµε πρωτοποριακά επιτεύγµατα. Για παράδειγµα, στον προεµφυτευτικό γενετικό έλεγχο δηµοσιεύσαµε ταυτόχρονα µε ένα άλλο κέντρο στο εξωτερικό την επιτυχή βιοψία βλαστοκύστης για προεµφυτευτικό έλεγχο σε συνεργασία µε κέντρο εξωσωµατικής γονιµοποίησης του ιδιωτικού φορέα. Τώρα αυτή αποτελεί µια µέθοδο που έχει καθιερωθεί παγκοσµίως. Επίσης, ήµασταν οι πρώτοι που χρησιµοποιήσαµε το Real Time

Η γενετική είναι όπως η πυρηνική ενέργεια. Αν τη χρησιµοποιήσεις σωστά έχεις όφελος, αν όχι έχει σοβαρές συνέπειες.

PCR, µια µέθοδο για τον προεµφυτευτικό γενετικό έλεγχο στη µεσογειακή αναιµία, που σήµερα χρησιµοποιείται από πολλά εργαστήρια διεθνώς. Πιστεύετε ότι υπάρχει εκµετάλλευση στην Ελλάδα όσον αφορά τον γενετικό έλεγχο; Ναι, γιατί δεν υπάρχει επαρκής έλεγχος για το ποιος και υπό ποιες συνθήκες ανοίγει και λειτουργεί ένα εργαστήριο γενετικής. Για το λόγο αυτό γίνονται πολλές προσπάθειες από το χώρο των γενετιστών και εµένα προσωπικά ώστε να αναγνωρισθεί η ειδικότητα της γενετικής στη χώρα µας και να καθιερωθούν τα κριτήρια λειτουργίας των εργαστηρίων που παρέχουν Γενετική Διάγνωση. Στην υπόλοιπη Ευρώπη αυτό έχει γίνει εδώ και πολλά χρόνια. Ελπίζουµε ότι µε την παρούσα ηγεσία του Υπουργείου Υγείας να καταλήξουµε γρήγορα σε αίσιο τέλος.Μην ξεχνάτε ότι η γενετική είναι όπως η πυρηνική ενέργεια. Αν την χρησιµοποιήσεις σωστά έχεις όφελος, αν όχι έχει σοβαρές συνέπειες. Τελικά, ο άνθρωπος του µέλλοντος θα γεννιέται προδιαγεγραµµένα υγιής; Αν δει κανείς θεωρητικά τα πράγµατα θα µπορούσε να υποθέσει ότι στο µέλλον οι άνθρωποι θα είναι απαλλαγµένοι από νοσήµατα, ψηλοί, µε γαλανά µάτια, τέλειοι και ιδανικοί. Προσωπικά πιστεύω ότι βρισκόµαστε πολύ µακριά ακόµη από τη µέρα που θα µπορούµε να προγραµµατίζουµε και να σχεδιάζουµε ανθρώπους. Η ευγονική δεν πρέπει να είναι ο στόχος της επιστήµης. Αρκεί να προλαβαίνουµε κάποια γενετικά νοσήµατα. Και µακάρι τα επόµενα χρόνια να µπορέσουµε να προβλέπουµε την ευπάθεια ενός ατόµου σε ένα γενετικό νόσηµα έτσι ώστε να του προσφέρουµε πολλά και υγιή χρόνια ζωής.

Bρισκόµαστε πολύ µακριά ακόµη από τη µέρα που θα µπορούµε να προγραµµατίζουµε και να σχεδιάζουµε ανθρώπους. Η ευγονική δεν πρέπει να είναι ο στόχος της επιστήµης

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

30•in•vitro

Review

Συνεργάστηκαν οι: Αθηνά Λινού, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Επιδημιολογίας, Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών & Πρόεδρος του Ινστιτούτου Προληπτικής Περιβαλλοντολογικής και Εργασιακής Ιατρικής, Σιλβέιν Λοτ, Διευθυντής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων & Υπεύθυνος για το πρόγραμμα «Water for the World Programme», Βάλερι Νταρουζανί, Πρόεδρος του Παγκόσμιου Ινστιτούτου για το Νερό, Σάλι Νίκολσον, Υπεύθυνη Διεθνών Σχέσεων WWF.

Νερό

Γράφει η Κατερίνα Βασιλείου

Ο «χρυσός» του 21ου αιώνα

Σ

ήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη εποχή η σπουδαιότητα του νερού για τη διατήρηση της ζωής στον πλανήτη είναι ζωτικής σημασίας. Το πολύτιμο αυτό αγαθό, που έχει χαρακτηριστεί ως ο «χρυσός του 21ου αιώνα», έχει αρχίσει, ήδη, να γίνεται σπάνιο σε αρκετές περιοχές και η ποιότητά του να υποβαθμίζεται συνεχώς. Το νερό αναμένεται να αποτελέσει μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του αιώνα και σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη θα είναι εξίσου πολύτιμο με το πετρέλαιο. Υπάρχει, όμως, μία σημαντική διαφορά. Το νερό δεν έχει υποκατάστατο και δεν είναι προϊόν.

για το νερό καταγράφονται στην Ασία, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Ποιότητα νερού και υγεία Μολυσμένος υδροφόρος ορίζοντας σε υπόγεια και υπέργεια νερά, αμελώς συντηρημένο υδρευτικό σύστημα και ελλιπής ενημέρωση του κοινού για τη σωστή κατανάλωση του νερού συγκλίνουν στο να διερωτηθούμε όλοι μαζί, κράτος και πολίτες, πόσο καθαρό είναι το νερό που πίνουμε. Την ώρα που επενδύονται τεράστια χρηματικά ποσά για καμπάνιες πληροφόρησης στις αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες όσον αφορά τη σωστή κατανάλωση και διαχείριση του αγαθού, όταν «κλειδώνει», τουλάχιστον θεσμικά, το δικαίωμα όλων των ανθρώπων πάνω στη γη στην πρόσβαση σε πόσιμο νερό με τη σφραγίδα του ΟΗΕ, τα νούμερα στις δεκάδες εκθέσεις των διεθνών οργανισμών σοκάρουν και προκαλούν δυσάρεστη έκπληξη. Βασικά χαρακτηριστικά που αποδεικνύουν την καταλληλότητα του πόσιμου νερού, όπως η θολερότητα, το χρώμα, η γεύση, η οσμή και η σκληρότητά του, είναι εκείνα που πρέπει να ελέγχονται για την ποιότητα του νερού που χρησιμοποιούμε. Ωστόσο, το νερό περιέχει τόσο ακίνδυνες όσο και επικίνδυνες ουσίες που επηρεάζουν τον ανθρώπινο οργανισμό. Εάν αυτές συγκεντρώνονται σε ποσότητα μεγαλύτερη από τα επιτρεπόμενα όρια, μπορεί να δημιουργήσουν πρωτογενώς ή δευτερογενώς προβλήματα υγείας.

Αιτία παγκόσμιας διαμάχης Σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν εντοπιστεί 300 περιπτώσεις όπου ποταμοί ανήκουν σε δύο χώρες. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να αποτελέσει σοβαρή αιτία διαμάχης για τα επόμενα χρόνια. Πρόσφατη μελέτη του Αναπτυξιακού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών αναφέρει ότι μέχρι το 2025, το 1/3 των ανθρώπων θα ζει σε χώρες με έντονα προβλήματα λειψυδρίας. Το πρόβλημα της λειψυδρίας, ήδη, πλήττει 450 εκατομμύρια ανθρώπους σε 29 περιοχές και σύμφωνα με το Παγκόσμιο Φόρουμ για το Νερό, οι εντάσεις για τα δικαιώματα στο νερό αναμένεται να κορυφωθούν. Τον περασμένο χρόνο, μάλιστα, οι επιστήμονες προέβλεψαν, ότι οι συγκρούσεις για το νερό, κυρίως μεταξύ γειτονικών κρατών, θα κυριαρχήσουν στην παγκόσμια πολιτική ατζέντα. Τέτοια παραδείγματα είναι το Τσαντ, η Υεμένη και η Σομαλία. Σήμερα οι περισσότερες διαμάχες

Ακίνδυνες ουσίες Ουσίες όπως ο φώσφορος, το ασβέστιο, το κάλιο, ο χαλκός, ο ψευδάργυρος ή η αμμωνία είναι συστατικά των φυσικών νερών και οι έρευνες δεν έχουν δείξει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία. Οι «ακίνδυνες» αυτές ουσίες του νερού δεν προκαλούν βλάβες στον οργανισμό, ωστόσο, αποτελούν «δείκτες κινδύνου» για την ποιότητά του. Στην Ελλάδα τέτοιου είδους προβλήματα εντοπίζονται σε περιοχές όπως τα Οινόφυτα, η πεδιάδα Αρτάκης – Ψαχνών και Αρκαδία.

Επικίνδυνες ουσίες Το νερό δεν είναι μόνο Η2Ο. Στα ποτήρια μας φτάνουν ουσίες που καταδεικνύουν ρύπανση, προκαλούν ερεθισμούς, αλλοιώσεις ή βλάβες στον οργανισμό, ενώ κάποιες από αυτές αποδεικνύονται καρκινογόνες. Στην πραγματικότητα, οι περισσότερες υπάρχουν πάντα στα φυσικά νερά και η επικινδυνότητά τους έγκειται στις υψηλές συγκεντρώσεις τους. Αρσενικό: Έχει διαπιστωθεί πως προκαλεί βλάβες στο γαστρικό, νευρικό και αναπνευστικό σύστημα, αλλά και διάφορες αλλοιώσεις στο δέρμα. Κάδμιο: Προσβάλλει το συκώτι, τους νεφρούς, τη σπλήνα, τον θυρεοειδή. Επίσης, εναποτίθεται στα οστά και αντικαθιστά το ασβέστιο, προκαλώ-

ντας σοβαρές ασθένειες, ακόμη και καρκίνο του πνεύμονα. Μόλυβδος: Ο μόλυβδος είναι δηλητήριο με σωρευτική δράση και προκαλεί βλάβες στον εγκέφαλο, το νευρικό σύστημα, το συκώτι. Νάτριο: Το μεγαλύτερο πρόβλημα από υψηλές συγκεντρώσεις νατρίου στο νερό αντιμετωπίζουν οι ασθενείς με χρόνιες καρδιακές παθήσεις. Νιτρικά – Νιτρώδη άλατα: Έχει διαπιστωθεί ότι μπορεί να προκαλέσει στα νεογνά την ασθένεια μεθαιμογλοβιναιμία, που προκαλεί ανοξία έως και θάνατο. Έχει αποδειχθεί επίσης, πως τα νιτρώδη και τα νιτρικά στο περιβάλλον του στομάχου μπορούν να σχηματίσουν καρκινογόνες ενώσεις. Σίδηρος: Σε ενήλικες, αλλά κυρίως σε παιδιά,

μπορεί να επιφέρει βλάβες στους ιστούς προκαλώντας αιμοχρωμάτωση. Πρόκειται για διαταραχή του μεταβολισμού του σιδήρου, που έχει ως αποτέλεσμα τη συσσώρευσή του στον οργανισμό και την εναπόθεσή του σε όργανα όπως το ήπαρ, η καρδιά ή το πάγκρεας. Φθόριο: Σε μεγάλες συγκεντρώσεις, προκαλεί φθορίαση στα δόντια, δηλαδή μαύρες κηλίδες στην αδαμαντίνη των δοντιών, αλλά και βλάβες στα οστά. Χρώμιο: Το πολύ τοξικό εξασθενές χρώμιο είναι εκείνο που εμφανίζεται συνήθως στο νερό, επειδή τα άλατά του είναι ευδιάλυτα. Θεωρείται καρκινογόνο και προκαλεί βλάβες στο δέρμα και το συκώτι.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

in•vitro•31 Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε τις ιστοσελίδες που θα βρείτε στη σελ. 45

Για πόσο ακόμα…

Η ελληνική πραγματικότητα

Α

πό το δυσάρεστο σκηνικό της κακής ποιότητας του νερού δεν ξεφεύγει ούτε η Ελλάδα, η οποία, ενώ από τη μία, διά στόματος Ευρωπαϊκής Ένωσης διαθέτει από τα πιο καθαρά πόσιμα νερά της ηπείρου, από την άλλη, δεν είναι λίγες οι περιοχές στην επικράτεια που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα λόγω μολυσμένων υδάτων. Μία τέτοια περίπτωση προκύπτει και από την πολύ πρόσφατη έρευνα – μελέτη που διεξήγαγε το Πανεπιστήμιο Αθηνών, υπό την επίβλεψη και το συντονισμό της Καθηγήτριας Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, κας Αθηνάς Λινού, η οποία αφορά την υγεία των κατοίκων στην περιοχή των Οινοφύτων. Συγκεκριμένα, το πόρισμα της έκθεσης αναφέρει ότι μετά από την ανάλυση δεδομένων για την περίοδο 1999-2009, διαπιστώθηκε πως η θνησιμότητα από καρκίνο παρουσίασε αύξηση της τάξεως του 14% σε σύγκριση με εκείνη των κατοίκων της Βοιωτίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, «η πιο πιθανή γνωστή αιτία που εξηγεί αυτή την αριθμητική διαφορά, αποτελούν τα πολύ αυξημένα ποσοστά εξασθενούς χρωμίου που περιέχεται επί πολλά έτη στο νερό της συγκεκριμένης περιοχής, χωρίς αυτό να αποκλείει την ύπαρξη και άλλων ρύπων

ή άλλων παραγόντων όπως το κάπνισμα ή άλλες επαγγελματικές εκθέσεις», όπως σημειώνει η κα Λινού. Εκτός, λοιπόν, από την αμφίβολη καταλληλότητα του πόσιμου νερού κατά τόπους, επιστήμονες και ειδικοί ανησυχούν έντονα, καθώς, τονίζουν «ότι το μεγάλο πρόβλημα για την Ελλάδα εντοπίζεται στην ανεπαρκή και μη ορθή διαχείριση των υδάτινων πόρων» όπως δήλωσε στο “In Vitro” ο Σιλβέιν Λοτ, Δ/ντής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Υπεύθυνος προγράμματος «Water for the World Programme». Προειδοποιεί ότι «η χώρα είναι «σπάταλη» και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα επάρκειας νερού στο μέλλον». Η λύση που ομόφωνα προτείνεται, όπως χαρακτηριστικά μας ανέφερε η Βάλερι Νταρουζανί, Πρόεδρος του Παγκόσμιου Ινστιτούτου για το Νερό, «είναι η αλλαγή στον τρόπο διαχείρισης του νερού «μας». Προσθέτει ότι χρειάζεται να δημιουργηθεί ένα εθνικό κέντρο μετρήσεων (monitor networking), σύμφωνα με το κοινοτικό και παγκόσμιο πλαίσιο για τη διαχείριση του νερού.

Διαπιστώθηκε πως η θνησιμότητα από καρκίνο στην περιοχή των Οινοφύτων αυξήθηκε κατά 14%

Το νερό δεν είναι εμπορικό προϊόν όπως όλα τα άλλα, αλλά αποτελεί κληρονομιά που πρέπει να προστατεύεται και να τυγχάνει της κατάλληλης μεταχείρισης, (οδηγία 2000/60 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου).

Η ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση νερού στην Ελλάδα ανέρχεται στα 830 κυβικά μέτρα και ξεπερνά τον μέσο όρο της κατά κεφαλήν κατανάλωσης των Ευρωπαϊκών χωρών. Τα επίσημα στοιχεία, μάλιστα, δείχνουν ότι «φιγουράρουμε» στη δεύτερη θέση κατανάλωσης νερού με 2.389 κυβικά μέτρα μετά από τα 2.480 κ.μ. των ΗΠΑ! Σύμφωνα με τους ειδικούς, η φετινή χρονιά έδωσε πλούσιες σε όγκο βροχοπτώσεις. Παρόλο που τα αποθέματα νερού στους ταμιευτήρες της χώρας βρίσκονται σε ικανοποιητικά επίπεδα, η ύδρευση της επικράτειας και πολύ περισσότερο της πρωτεύουσας, η οποία χρησιμοποιεί μόνο το 4% των υδάτων της χώρας, προκαλεί έντονο προβληματισμό για την επάρκεια ποσότητας νερού. Η κατάσταση αυτή επιδεινώνεται, εάν σκεφτεί κανείς, ότι το 40% περίπου του βρόχινου νερού στην Ελλάδα χάνεται κάθε χρόνο εξαιτίας προβλημάτων του δικτύου αγωγών και του κακού σχεδιασμού του. Η μεγαλύτερη πρόκληση αφορά στην περίπτωση της Αττικής, αφού η υδροδότηση πέντε εκατομμύριων κατοίκων περίπου αποτελεί πολύπλοκο πρόβλημα. Η Αττική έχει τα χαμηλότερα επίπεδα βροχόπτωσης, μόλις 400 χιλιοστά κατά μέσο όρο ανά έτος, όταν ο αντίστοιχος αριθμός για την υπόλοιπη Ελλάδα, κυρίως τη Δυτική και Βορειοδυτική, κυμαίνεται στα 849 χιλιοστά ανά έτος. Ωστόσο, οι αρμόδιοι της ΕΥΔΑΠ δηλώνουν ότι παρά τις περυσινές, αυξημένες βροχοπτώσεις κανείς δεν μπορεί με απόλυτη βεβαιότητα να δεσμευτεί ότι το νερό αυτό επαρκεί για περισσότερο από δύο χρόνια.

Infos:

> > > > >

ΟΗΕ δήλωσε ότι σχεδόν 900 Ο εκατομμύρια άτομα σε όλο τον κόσμο δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό, ενώ επιπλέον 2,7 δισεκατομμύρια άτομα δεν διαθέτουν εγκαταστάσεις υγιεινής. Κάθε 20 δευτερόλεπτα ένα παιδί κάτω των πέντε ετών πεθαίνει από νόσους που σχετίζονται με το νερό και αντίστοιχα, 6.000 παιδιά πεθαίνουν καθημερινά από έλλειψη νερού. Έως το 2030 θα υπάρξουν απώλειες στη διάθεση νερού για χρήση του στο φαγητό, τη βιομηχανία και την οικιακή χρήση σε ποσοστό 40%.

700 εκατομμύρια άνθρωποι σε 43 χώρες αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της λειψυδρίας, αριθμός που αναμένεται να φτάσει τα 3 δισεκατομμύρια μέσα σε 15 χρόνια. Η ετήσια κατανάλωση νερού στην Ελλάδα είναι 2.400 κυβικά μέτρα ανά κάτοικο, όταν ο παγκόσμιος μέσος όρος είναι 1.240 κ.μ.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

32•in•vitro

Γνωρίζεις ότι... Νέα φάρμακα Ενισχυμένο εμβόλιο κατά του καρκίνου του τραχήλου Κάλυψη απέναντι και σε άλλους τρεις τύπους του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων προσφέρει το εμβόλιο για την πρόληψη του καρκίνου της μήτρας. Με βάση τα νέα δεδομένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Φαρμάκων ενέκρινε την τροποποίηση της άδειας κυκλοφορίας του. Νεότερα δεδομένα δείχνουν ότι το εμβόλιο είναι αποτελεσματικό όχι μόνο έναντι των τύπων HPV 16 και 18, αλλά και των τριών επόμενων συχνότερων ογκογόνων τύπων HPV 31,33 και 45. Στο σύνολό τους, οι πέντε αυτοί τύποι του ιού ευθύνονται για περισσότερο από το 80% όλων των περιστατικών καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Στο «μικροσκόπιο» το εμβόλιο της νέας γρίπης Τη σχέση του Pandemrix, εμβολίου κατά της νέας γρίπης, με περιστατικά ναρκοληψίας εξετάζει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων. Το εμβόλιο έχει χρησιμοποιηθεί από τον Σεπτέμβριο του 2009 για τον εμβολιασμό κατά της γρίπης Η1Ν1 σε τουλάχιστον 30,8 εκατομμύρια Ευρωπαίους. Ωστόσο, έχει αναφερθεί ένας περιορισμένος αριθμός περιστατικών ναρκοληψίας στη Σουηδία και τη Φινλανδία. Παρότι τα περιστατικά ναρκοληψίας συσχετίζονται χρονικά με τους εμβολιασμούς, προς το παρόν είναι άγνωστο εάν το εμβόλιο προκάλεσε τη διαταραχή.

Νέο όπλο κατά της ρευματοειδούς αρθρίτιδας Μία νέα ένδειξη για την ουσία αμπατασέπτη, σε συνδυασμό με την μεθοτρεξάτη, ενέκρινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη θεραπεία μέτριας έως σοβαρής ενεργούς ρευματοειδούς αρθρίτιδας σε ενήλικους ασθενείς που δεν έχουν ανταποκριθεί ικανοποιητικά σε παλαιότερη θεραπεία. Σύμφωνα με εκπροσώπους της Bristol – Myers Squibb, υπάρχουν πολλά στοιχεία που δείχνουν ότι η νωρίτερη χρήση της αμπατασέπτης ενδέχεται να αποφέρει σημαντικά οφέλη στους ασθενείς. Τα οφέλη αυτά έχουν να κάνουν με τη γρηγορότερη βελτίωση τόσο της λειτουργικότητας όσο και της ποιότητας ζωής.

Χάπι news Πολυδύναμη προστασία για την καρδιά Μείωση μέχρι και 80% στα οξέα καρδιακά και εγκεφαλικά επεισόδια μπορεί να επιφέρει η χρήση ενός “πολυδύναμου” χαπιού που περιέχει 3-5 φαρμακευτικές ουσίες, οι οποίες χρησιμοποιούνται ευρέως για την πρόληψη και θεραπεία της καρδιαγγειακής νόσου. Αυτό υποστηρίζουν ερευνητές που πραγματοποιούν παράλληλες έρευνες σε ινστιτούτα ανά τον κόσμο. Στις φαρμακευτικές ουσίες αυτές περιλαμβάνονται η ασπιρίνη, για την πρόληψη των θρομβώσεων, μια στατίνη για την ελάττωση των επιπέδων της χοληστερίνης και φάρμακα για την καταπολέμηση της υπέρτασης. Πάντως η επιτυχία της προσπάθειας δεν θα εξαρτηθεί μόνο από τον συνδυασμό των φαρ-

μάκων αλλά και από τη δοσολογία τους. Η χρήση ενός πολυδύναμου χαπιού είχε προταθεί αρχικά από το 2003 και είχε μεγάλη αποδοχή, υπήρχαν όμως και ενδοιασμοί σε σχέση με τον ενδεχόμενο συνδυασμό και τις ανεπιθύμητες ενέργειες. Η ιδέα του πολυδύναμου χαπιού είναι ελκυστική λόγω της απλούστευσης της λήψης της φαρμακευτικής αγωγής, που συνεπάγεται την καλύτερη συμμόρφωση πολλών ασθενών και φυσικά λόγω του μικρότερου κόστους. Τα αρχικά αποτελέσματα μελετών του πολυδύναμου δισκίου είναι ενθαρρυντικά τόσο για την αποτελεσματικότητά του όσο και για την ασφάλειά του.

Ο ΕΟΦ αποφάσισε την ανάκληση των παρτίδων CA 133.2, CA 133.3 και DA 070.3 του διαλύματος καθαρισμού φακών επαφής RENU Multiplus 360 ml από την ελληνική αγορά, παραγωγής Bausch & Lomb Incorporated.

Γράφει ο Δημήτρης Παπαντωνίου

Νέα ερωτηματικά για τα φάρμακα κατά της οστεοπόρωσης; Ασθενείς οι οποίοι βρίσκονται για περισσότερο από πέντε χρόνια σε αγωγή με μία ευρέως χρησιμοποιούμενη κατηγορία φαρμάκων κατά της οστεοπόρωσης, μπορεί να αντιμετωπίζουν διπλάσιο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του οισοφάγου, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη Βρετανών. Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα αποτελέσματα είναι μεν ανησυχητικά, αλλά δεν πρέπει να οδηγήσουν τους γιατρούς και τους ασθενείς να αλλάξουν άμεσα την αγωγή με τα διφωσφονικά, τα οποία συνταγογραφούνται κυρίως σε άτομα μεγάλης ηλικίας για την ενδυνάμωση των οστών τους. “Εφόσον ο καρκίνος του οισοφάγου δεν είναι συνήθης”, εξηγεί η επικεφαλής της μελέτης δρ. Τζέιν Γκριν, “ακόμη και ο διπλάσιος κίνδυνος παραμένει ακόμη χαμηλός”. (www.reuters.com)

Το «χάπι» μπορεί να λαμβάνεται ανεξαρτήτως βάρους Τα αντισυλληπτικά χάπια είναι αποτελεσματικά όταν λαμβάνονται τόσο από παχύσαρκες όσο και από αδύνατες γυναίκες, σύμφωνα με αμερικανική μελέτη, που αμφισβητεί την πεποίθηση ότι τα φάρμακα αυτής της κατηγορίας μπορεί να μην προλαμβάνουν την εγκυμοσύνη σε γυναίκες με μεγαλύτερο βάρος. “Τα ευρήματά μας ενδυναμώνουν το μήνυμα προς τους ασθενείς, ότι το χάπι μπορεί να είναι αποτελεσματικό, μόνο εάν λαμβάνεται κάθε μέρα” λένε οι ερευνητές. “Το σωματικό βάρος δεν φαίνεται να έχει επίπτωση στην καταστολή της ωορρηξίας, σε αντίθεση όμως με την καθημερινή λήψη του χαπιού”. (www.drugs.com)

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

IN•VITRO•33

Science Τεχνολογία και υγεία

Γράφει ο Δημήτρης Παπαντωνίου

Τεχνητό δέρµα αλλά µε αίσθηση αφής ΤΕΧΝΗΤΌ ΔΈΡΜΑ µε αίσθηση αφής κατασκεύασαν δύο ερευνητικές οµάδες στις Ηνωµένες Πολιτείες, που θα µπορούσε να χρησιµοποιηθεί στη ροµποτική αλλά και να ανοίξει νέους δρόµους για την αποκατάσταση της αίσθησης σε ανθρώπους µε τεχνητά µέλη. Τα δύο είδη τεχνητού δέρµατος παράγουν ηλεκτρικά σήµατα όταν δέχονται πίεση και αντιλαµβάνονται µε την ίδια ταχύτητα, τις ίδιες πιέσεις που αισθάνεται το ανθρώπινο δέρµα. Η πρώτη οµάδα από το πανεπιστήµιο Μπέρκλεϊ στην Καλιφόρνια, χρησιµοποίησε ένα πλέγµα από νανοκαλώδια, το οποίο είναι κατασκευασµένο από πυρίτιο και γερµάνιο και είναι κολληµένο στην κάτω πλευρά ενός ελαστικού πολυµερούς υλικού. Η δεύτερη οµάδα κατασκεύασε ένα υλικό τόσο ευαίσθητο, ώστε µπορεί να αντιληφθεί το βάρος µιας πεταλούδας. “Ο χρόνος αντίδρασης µπορεί να συγκριθεί µε εκείνον του ανθρώπινου δέρµατος” τονίζει η χηµικός Ζινάν Μπάο από την ερευνητική οµάδα του Πανεπιστηµίου Στάνφορντ. “Λειτουργεί σε µερικά millisecond ή χιλιοστά του δευτερολέπτου. Αυτό σηµαίνει ότι η πίεση γίνεται αντιληπτή ακαριαία”. Ο δρόµος είναι σίγουρα µακρύς µέχρι τις πρώτες πρακτικές εφαρµογές, ωστόσο οι επιστήµονες εκφράζουν την αισιοδοξία τους ότι η συγκεκριµένη τεχνολογία θα µπορούσε να χρησιµοποιηθεί όχι µόνο σε ροµπότ, αλλά και σε θύµατα εγκαυµάτων που έχουν χάσει την αίσθηση της αφής από τα χέρια τους. (www.sciencedaily.com -www.in.gr)

Αναισθησία εξ αποστάσεως ΟΙ ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΈΨΕΙΣ µπορεί να είναι γνωστές για το ότι συχνά προκαλούν τον ύπνο σε εκείνους που τις παρακολουθούν, όχι όµως µε τον τρόπο που το έκαναν ο δρ Τόµας Έµερλινγκ και οι συνεργάτες του από το Πανεπιστήµιο Μακ Γκιλ στον Καναδά. Η ερευνητική οµάδα στις 30 Αυγούστου 2010 κατάφερε για πρώτη φορά διεθνώς, να υποβάλλει σε αναισθησία από το Μόντρεαλ, ασθενείς που υποβάλλονταν σε επέµβαση θυρεοειδούς στην Ιταλία. Στην πρωτοποριακή αυτή προσέγγιση, που είναι γνωστή ως Τηλεαναισθησία, εµπλέκεται µία οµάδα από µηχανικούς, ερευνητές και αναισθησιολόγους που χορηγούν ενδοφλέβια τα αναισθητικά φάρµακα, τα οποία στη συνέχεια ελέγχονται εξ αποστάσεως µέσω ενός αυτοµατοποιηµένου συστήµατος. “Η πρακτική µπορεί να έχει εφαρµογές σε χώρες µε ένα σηµαντικό αριθµό ανθρώπων που ζουν σε αποµακρυσµένες περιοχές, εκεί δηλαδή όπου οι ειδικοί δεν µπορούν να είναι διαθέσιµοι”, εξηγεί ο δρ Έµερλινγκ. “Θα µπορούσε επίσης να χρησιµοποιηθεί για εκπαιδευτικούς σκοπούς, επιτρέποντας στον ειδικευόµενο γιατρό να εκτελεί το καθήκον του χωρίς τη φυσική παρουσία ενός καθηγητή”. (www.mcgill.ca) (www.medgadget.com)

Μέθοδο που βασίζεται στη µαγνητική τοµογραφία και τη χρήση ενός ειδικού λογισµικού, ανέπτυξαν Αµερικανοί επιστήµονες, προκειµένου να χαρτογραφήσουν τον παιδικό εγκέφαλο και να προσδιορίσουν το βαθµό ανάπτυξής του.

Με λέιζερ κατά του καρκίνου

Μ

ία αθώα στην όψη νέα συσκευή λέιζερ, η οποία µπορεί να καταστρέφει καρκινικούς όγκους στους πνεύµονες, εξατµίζοντάς τους, χρησιµοποιείται για πρώτη φορά στη Μεγάλη Βρετανία. Δηµιούργηµα του Έλληνα γιατρού Γιώργου Λαδά, επικεφαλής θωρακοχειρουργού στο Βασιλικό Νοσοκοµείο Μπρόµπτον του Τσέλσι, η πρωτοποριακή συσκευή σηµειώνει τεράστια επιτυχία σε ό,τι αφορά στον χρόνο των επεµβάσεων και της παραµονής των ασθενών στο νοσοκοµείο, καθώς και στη γρηγορότερη ανάρρωσή τους. Το “λέιζερ των πνευµόνων” παρουσιάστηκε πρόσφατα, έπειτα από δύο χρόνια έρευνας, εκπαίδευσης και προετοιµασίας. Παρότι µπορεί να χρησιµοποιηθεί σε επιλεγµένους πρωτογενείς καρκινικούς όγκους, χρησιµοποιείται κυρίως σε µεταστατικούς που έχουν ξεκινήσει από άλλο σηµείο του σώµατος, καθώς η επέµβαση στους πρωτογενείς συχνά απαιτεί την αφαίρεση ενός µεγαλύτερου τµήµατος του πνεύµονα. “Όταν έχεις να κάνεις µε δευτερογενείς όγκους, συνηθίζεται να έρχεσαι αντιµέτωπος µε δέκα ή και περισσότερους σε

κάθε πνεύµονα. Το θέµα είναι να τους αφαιρέσεις, σώζοντας παράλληλα όσο περισσότερο γίνεται από τον υγιή πνεύµονα”. Η δέσµη φωτός λέιζερ µεταφέρεται µέσω ενός ευλύγιστου γυάλινου κυλίνδρου καλυµµένου από µία πλαστική θήκη. Στην άκρη του κυλίνδρου έχει προσαρτηθεί µία συσκευή σε σχήµα στυλό, η οποία δίνει τη δυνατότητα στο γιατρό να κατευθύνει το λέιζερ όπου θέλει. Όταν η συσκευή στοχεύει πλέον τον όγκο, µπορεί να εκπέµπει την εκπληκτική ενέργεια των 70.000 βάτ ανά τετραγωνικό εκατοστό, γεγονός που παράγει θερµότητα 700 βαθµών Κελσίου, όσο δηλαδή 70 φούρνοι µικροκυµάτων µαζί. Το αποτέλεσµα είναι ότι ο όγκος εξατµίζεται και εξαφανίζεται. Επίσης, το λέιζερ σφραγίζει και τον ιστό που περιβάλλει τον όγκο, κάτι που σηµαίνει ότι αποφεύγεται η αιµορραγία. Μέχρι σήµερα η µέθοδος έχει εφαρµοστεί µε επιτυχία σε 45 επεµβάσεις.

Το λέιζερ χρησιµοποιείται κυρίως σε µεταστατικούς όγκους που έχουν ξεκινήσει από άλλο σηµείο του σώµατος

(www.dailymail.co.uk)

Στον κόσµο των εµβρύων ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΏΝΤΑΣ ένα επαναστατικό νέο µικροσκόπιο, οι επιστήµονες µπορούν να διεισδύσουν µέσα σε έµβρυα και να παρακολουθήσουν, σε µία από τις µικρότερες τρισδιάστατες ταινίες στον κόσµο, τη δηµιουργία του εγκεφάλου, των µατιών και άλλων οργάνων. Μία ερευνητική οµάδα από το Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας, παρακολούθησε για 58 ώρες, µε τη βοήθεια αυτού του µικροσκοπίου, τη δηµιουργία εµβρύων ζώων, χαρτογραφώντας τη θέση των κυττάρων γύρω από αυτά. Οι ερευνητές, χρησιµοποιώντας µικροσκόπιο φθορισµού, επισηµαίνουν µε φθόριο µοριακές

πρωτεΐνες και ρίχνοντας δέσµη λέιζερ στα κύτταρα, τα κάνουν να αποκτούν λάµψη. Τα κύτταρα κάτω από το µικροσκόπιο συνεχίζουν να διαιρούνται, καθώς βάλλονται µε απειροελάχιστη ενέργεια σε σχέση µε εκείνη που χρησιµοποιείται στα παραδοσιακά µικροσκόπια φθορισµού. Στόχος της οµάδας είναι η µελέτη κυττάρων, ιστών και µικρών µονοκύτταρων οργανισµών σε συνθήκες που είναι πολύ κοντά στις φυσικές. Η τεχνική τους έχει οδηγήσει σε συναρπαστικές ανακαλύψεις, επιτρέποντάς τους να παρατηρούν ζωντανά δείγµατα, για µεγαλύτερο χρονικό διάστηµα και πολύ πιο καθαρά. (www.scientificamerican.com)

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

34•in•vitro

Ρεπορτάζ

Συνεργάστηκε ο Σταύρος Αθανασίου, Μαιευτήρας Γυναικολόγος, Ειδικός Ουρογυναικολογίας, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών

Ακράτεια

Γράφει η Δήμητρα Τζούβελη

Η ακράτεια εμφανίζεται με μικρότερη συχνότητα στους άνδρες από ό,τι στις γυναίκες και οφείλεται σε διαφορετικές αιτίες. Η πιο συχνή αιτία που προκαλεί ακράτεια στους άνδρες είναι οι χειρουργικές επεμβάσεις που γίνονται στο ουροποιητικό σύστημα και ιδιαίτερα η μέθοδος της ριζικής προστατεκτομής. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μελετών, η ακράτεια επιδρά περισσότερο στην ποιότητα ζωής των ανδρών από ό,τι η στυτική δυσλειτουργία ενώ το 26% των ασθενών περιορίζουν σημαντικά τις καθημερινές τους ανάγκες. Η αντιμετώπιση της ανδρικής ακράτειας γίνεται με τη βοήθεια φαρμάκων, τη χρήση διάφορων συσκευών, με μεθόδους όπως την ηλεκτροδιέγερση και τον αυτοκαθετηριασμό καθώς και χειρουργικά με την τοποθέτηση υλικών όπως ο τεχνητός σφιγκτήρας ή με τη μέθοδο της ταινίας εγκράτειας. Αυτές οι χειρουργικές επεμβάσεις είναι μικρής παρεμβατικότητας, απαιτούν μικρό χρόνο παραμονής στο νοσοκομείο και είναι αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση της ακράτειας.

Tips

> >

Το αυξημένο σωματικό βάρος μπορεί να επηρεάσει τον έλεγχο της κύστης προκαλώντας ακράτεια. Ο καφές, η σόδα, το τσάι και το αλκοόλ επιβαρύνουν την ουροδόχο κύστη. Εάν υποφέρετε από ακράτεια, μειώστε την κατανάλωσή τους. Η δυσκοιλιότητα αυξάνει την πίεση που ασκείται στην ουροδόχο κύστη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να επιδεινώνεται μακροχρόνια η ακράτεια. Μην σταματάτε να πίνετε νερό θεωρώντας ότι έτσι θα έχετε μικρότερη απώλεια ούρων. Σημασία έχει η σωστή αντιμετώπιση του προβλήματος και όχι η μείωση των υγρών. Οι γυναίκες που καπνίζουν έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν ακράτεια, αναφέρουν οι επιστημονικές μελέτες. Η ακράτεια που προκαλείται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, υποχωρεί συνήθως μέσα στους έξι μήνες μετά τον τοκετό. Σε αντίθετη περίπτωση, οι γυναίκες πρέπει να απευθύνονται στον γιατρό.

> > >

Η Ο ΟΑΕΕ χορηγεί 30 πάνες για νυχτερινή χρήση και 30 υποσέντονα το μήνα σε ασθενείς με γνωμάτευση ακράτειας. Με το αποδεικτικό της αγοράς οι ασφαλισμένοι μπορούν να λάβουν επιστροφή το 75% της αξίας των προϊόντων.

ακράτεια δεν είναι νόσος, αλλά ένα σύμπτωμα που σχετίζεται με μια ή περισσότερες διαταραχές του ουροποιητικού συστήματος. Οφείλεται στον ανεπαρκή έλεγχο της κύστης, γεγονός που προκαλεί την ανάγκη για ούρηση παρά τη θέληση του ανθρώπου. Διακρίνεται σε δυο κατηγορίες: Οξεία ακράτεια ούρων: Εμφανίζεται για σύντομο χρονικό διάστημα και συνήθως οφείλεται σε παθήσεις όπως μόλυνση του ουροποιητικού και πέτρες στην κύστη ή εκδηλώνεται ως παρενέργεια κάποιων φαρμάκων. Χρόνια ακράτεια ούρων: Οφείλεται στις αλλαγές που συμβαίνουν στην ανατομία της περιοχής, δηλαδή στους μύες και τα νεύρα που τους ελέγχουν, οι οποίες μπορεί να προκαλούνται από την κύηση, τον τοκετό, την παχυσαρκία, τις ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν στην εμμηνόπαυση ή λόγω χρόνιας αύξησης της ενδοκοιλιακής πίεσης όπως συμβαίνει με τον χρόνιο βήχα κτλ. Σπανιότερα παθολογικά προβλήματα όπως συγκεκριμένες νευρολογικές παθήσεις (π.χ. σκλήρυνση κατά πλάκας, εγκεφαλικό επεισόδιο κ.τλ.) μπορεί να οδηγήσουν σε ακράτεια. Η πιο συχνή μορφή ακράτειας που πλήττει τις γυναίκες είναι η χρόνια ακράτεια από προσπάθεια, όπου παρατηρείται μικρή απώλεια ούρων μετά από φυσικές δραστηριότητες όπως γέλιο, βήχα, γυμναστική, φτάρνισμα. Επίσης, συνήθης τύπος είναι η επιτακτική ακράτεια ούρων που συμβαίνει όταν η γυναίκα νιώσει μια ξαφνική ανάγκη για ούρηση και δεν προλαβαίνει να πάει στην τουαλέτα.

κός έλεγχος, ο διαγιγνώσκει με αντικειμενικό τρόπο το πρόβλημα. Σε κάποιες περιπτώσεις, ο γιατρός ζητά από τον ασθενή να κρατήσει ημερολόγιο, στο οποίο θα καταγράφεται η συχνότητα ούρησης αλλά και η ποσότητα των ούρων.

Διάγνωση

Ειδικές πάνες: Αν και δεν θεραπεύουν το πρόβλημα, συμβάλλουν σημαντικά στον έλεγχο του προβλήματος.

Η διάγνωση της ακράτειας ξεκινά με την λήψη του ιστορικού και την κλινική εξέταση και συνεχίζεται με την διενέργεια μιας ή περισσότερων ιατρικών εξετάσεων προκειμένου να βρεθεί η αιτία που προκαλεί το πρόβλημα. Γίνεται ανάλυση ούρων και εξέταση αίματος, υπερηχογράφημα και κυστοσκόπηση, ωστόσο η πιο σημαντική εξέταση είναι ο ουροδυναμι-

Αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση της ακράτειας εξαρτάται από την αιτία που προκαλεί το πρόβλημα και θα πρέπει να προσαρμόζεται στις ανάγκες του κάθε ασθενούς. Τα θεραπευτικά μέσα που συστήνουν οι γιατροί είναι τα ακόλουθα: Ασκήσεις πυελικού εδάφους: Πρόκειται για απλές ασκήσεις που βοηθούν στην ενδυνάμωση των μυών που βρίσκονται κοντά στην ουρήθρα. Όταν γίνονται σε τακτική βάση, μπορούν να μειώσουν σε πολύ σημαντικό βαθμό την ακούσια απώλεια ούρων. Επίσης, υπάρχουν ειδικές συσκευές που συμβάλλουν στην ενδυνάμωση των μυών του πυελικού εδάφους. Φάρμακα: Βοηθούν στη μείωση του ακούσιας απώλειας ούρων, δυναμώνουν τους μύες της ουρήθρας ενώ σε κάποιες περιπτώσεις συμβάλλουν στην χαλάρωση του μυ της κύστης. Χειρουργικές επεμβάσεις: Σε περιπτώσεις ακράτειας ούρων από προσπάθεια που δεν αντιμετωπίζεται με συντηρητική αγωγή, συστήνεται το χειρουργείο. Υπάρχουν σήμερα μέθοδοι που είναι ελάχιστα επεμβατικές, όπως η τοποθέτηση κολπικής ταινίας ελεύθερη τάσης που σήμερα θεωρείται μέθοδος εκλογής.

Χωρίς ταμπού

Στους άνδρες

Καθετήρας: Είναι ένας μικρός σωλήνας που τοποθετείται από τον ίδιο τον ασθενή στην κύστη προκειμένου να αποβάλλονται τα ούρα. Η χρήση του μπορεί να είναι περιστασιακή ή για μεγάλο χρονικό διάστημα.

>

Η ακράτεια είναι μια διαταραχή της ούρησης που προτιμά το γυναικείο φύλο. Υπολογίζεται ότι μια στις τρεις γυναίκες άνω των 40 εμφανίζει πρόβλημα και μια στις δέκα έχει έντονη ακράτεια. Παρότι η πάθηση αντιμετωπίζεται σήμερα αποτελεσματικά, ένα μικρό μόνο ποσοστό των ασθενών καταφεύγει στον γιατρό με αποτέλεσμα να υποβαθμίζεται η ποιότητα της ζωής τους.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

36•in•vitro

All that food

Συνεργάστηκε η Δρ Αναστασία Κανέλλου – αναπληρώτρια καθηγήτρια διατροφής ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ

Κρέας

Ο

ι γιαγιάδες μας πίεζαν να το φάμε «για να δυναμώσουμε» ενώ από την εποχή που το κρέας αποτελούσε το «κυριακάτικο» γεύμα μέχρι σήμερα, έχουμε περάσει στο άλλο άκρο, καταναλώνοντάς το σχεδόν σε ημερήσια βάση. Τα κρέατα χωρίζονται ανάλογα με το χρώμα τους σε άσπρα (πουλερικά, χοιρινό), κόκκινα (βοδινό, πρόβειο) και μαύρα (κρέατα κυνηγιού). Το κόκκινο κρέας σε σχέση με το λευκό θεωρείται πιο επιβλαβές για την υγεία γιατί αυξάνει τη χοληστερίνη γι’ αυτό πρέπει να καταναλώνεται λίγες φορές την εβδομάδα ενώ το λευκό προτείνεται στις δίαιτες επειδή περιέχει λίγες θερμίδες και λίπη. Όσο για τα θρεπτικά συστατικά, η περιεκτικότητά τους αλλάζει ανάλογα με το τεμάχιο (μπούτι, στήθος, σπάλα) και με τον τρόπο μαγειρέματος του κρέατος. Νέες τάσεις Η γενικότερη τάση στις διατροφικές συστάσεις είναι να μειώσουμε την κατανάλωση κόκκινου κρέατος (μοσχάρι, χοιρινό, κατσίκι, αρνί, κιμά και αλλαντικά) και να τα αντικαταστήσουμε με κοτόπουλο ή γαλοπούλα. Δηλαδή ιδανικά συστήνεται να τρώμε μια φορά κόκκινο κρέας και άλλη μια φορά κοτόπουλο μέσα στην εβδομάδα. Η πρόσληψη κρέατος, και ιδιαίτερα του κόκκινου, σχετίζεται με τον καρκίνο του παχέος εντέρου αλλά και με άλλες μορφές καρκίνου καθώς και με τη στεφανιαία νόσο. Τόσο το κρέας όσο και τα αβγά περιέχουν σχετικά υψηλές ποσότητες χοληστερόλης και αυτό θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη, μολονότι η διατροφική πρόσληψη χοληστερόλης επηρεάζει σε σχετικά μικρό βαθμό τα επίπεδα της χοληστερόλης του αίματος.

Γράφει η Βίκυ Καρατζαφέρη

tips

Γαλοπούλα

Θετικά: λίγο νάτριο, καλή πηγή νιασίνης, βιταμίνης Β6 και φωσφόρου και πολύ καλή πηγή πρωτεΐνης και σεληνίου. Αρνητικά: τροφή με αρκετή χοληστερίνη Μια μερίδα (140 γρ) δίνει 276 θερμίδες, από τις οποίες οι 105 προέρχονται από λίπος.

Χοιρινό κρέας

Θετικά: χαμηλό σε νάτριο (αλάτι). Είναι καλή πηγή των βιταμινών θειαμίνης και νιασίνης και πολύ καλή πηγή πρωτεΐνης και σεληνίου. Αρνητικά: υψηλή συγκέντρωση σε κορεσμένα λιπίδια. Μια μερίδα χοιρινού (238 γρ) δίνει 552 θερμίδες, από τις οποίες οι 307 προέρχονται από λίπος. Κοκκινιστό: 317 kcal, 27,5 γρ. ολικά λιπίδια Με σέλινο αβγολέμονο: 221 kcal, 19,8 γρ. ολικά λιπίδια

> Αρνί

Θετικά: χαμηλό σε νάτριο, καλή πηγή βιταμίνης Β12 και πολύ καλή πηγή πρωτεΐνης. Αρνητικά: υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένο λίπος. Μια μερίδα (270 γρ) δίνει 610 θερμίδες, από τις οποίες οι 410 προέρχονται από λίπος.

Μοσχάρι

Θετικά: χαμηλό σε νάτριο, είναι καλή πηγή νιασίνης και πολύ καλή πηγή πρωτεΐνης. Αρνητικά: υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπίδια και σε χοληστερίνη. Μια μερίδα μοσχάρι (263 γρ) δίνει 494 θερμίδες, από τις οποίες οι 102 προέρχονται από λίπος. Κεφτεδάκια: 270 kcal, 18,3 γρ. ολικά λιπίδια, 1,6 mg σίδηρος Κοκκινιστό: 226 kcal, 15,8 γρ. ολικά λιπίδια, 2,1 mg σίδηρος

Δεν είναι για χόρταση

Η ημερήσια πρόσληψη πρωτεϊνών είναι δύο γραμμάρια ανά κιλό σωματικού βάρους. Για παράδειγμα, ένα άτομο που ζυγίζει 60 κιλά θεωρείται ασφαλές να καταναλώσει 120 γραμμάρια πρωτεΐνης. Εκατό γραμμάρια άπαχου κόκκινου κρέατος έχουν 20 γραμμάρια πρωτεϊνης. Μία μεγάλη μοσχαρίσια μπριζόλα περιέχει 50 γραμμάρια. Οι τροφές ζωικής προέλευσης πρέπει πάντα να συνοδεύονται από λαχανικά, βραστά ή ωμά. Εναλλακτικά μπορούμε να συνδυάσουμε με μία μικρή ποσότητα υδατανθράκων (ρύζι, μακαρόνια) ολικής άλεσης ή με μια βραστή πατάτα. Αφαιρούμε το λίπος που φαίνεται στην μπριζόλα ή στο κομμάτι το κρέας πριν μπει στην κατσαρόλα, όπως και την πέτσα από το κοτόπουλο και από τη γαλοπούλα. Μετά το κοτόπουλο και τη γαλοπούλα, πιο υγιεινή επιλογή θεωρείται το μοσχαρίσιο κόντρα φιλέτο και το ψαρονέφρι, που έχει λιγότερα λιπαρά από το μπούτι του κοτόπουλου. Το αρνί και το κατσίκι έχουν πολλά λιπαρά. Η καλύτερη δυνατή επιλογή είναι το αρνίσιο μπούτι.

> > >

Κοτόπουλο

Θετικά: χαμηλό σε νάτριο, είναι καλή πηγή νιασίνης και σεληνίου και πολύ καλή πηγή πρωτεΐνης. Αρνητικά: υψηλή περιεκτικότητα σε χοληστερίνη. Μια μερίδα κοτόπουλου (140 γρ) δίνει 234 θερμίδες, από τις οποίες οι 84 προέρχονται από λίπος. Ψητό: 186 kcal, 14 γρ. ολικά λιπίδια Κοκκινιστό: 180 kcal, 15,3 γρ. ολικά λιπίδια

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

38•in•vitro

Baby boom

Συνεργάστηκαν η Θεοδώρα Λουκίδη, σχολική ψυχολόγος και η Ιωάννα Στρουμπούλη, ειδική παιδαγωγός

Σχολείο

Γράφει η Βίκυ Καρατζαφέρη

Μ

ε τη ένταξη ή την επανένταξη του παιδιού στη σχολική κοινότητα, αυτό αποκτά την ιδιότητα του μαθητή και του συμμαθητή. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η έναρξη του σχολείου ισοδυναμεί με ένα δεύτερο απογαλακτισμό και αποτελεί βήμα προς την ανεξαρτητοποίηση και την αυτονόμηση του παιδιού από το στενό περιβάλλον της οικογένειας.Ως μαθητής έχει να αντιμετωπίσει ένα κοινό για όλους πρόγραμμα μαθήσεων, το οποίο αποτελεί αφετηρία για νέα επιτεύγματα, αλλά μπορεί και να γίνει πηγή δυσκολιών και απογοητεύσεων. Ως συμμαθητής, έχει να αντιμετωπίσει και συχνά να επιλύσει μόνο του διαφορές με τους συνομηλίκους του ή ακόμα με τους δασκάλους του.

Πώς θα καταλάβουν την αξία του σχολείου Τα παιδιά πρέπει να καταλάβουν ότι: Το σχολείο είναι ένα ασφαλές πεδίο για αυτούς, όπου άφοβα μπορούν να δοκιμάσουν νέα πράγματα Επιβραβεύονται όταν τα πάνε καλά, ενώ στην αντίθετη περίπτωση εντείνουν τις προσπάθειες Μαθαίνουν να λειτουργούν ομαδικά αφήνοντας, παράλληλα, χώρο για ευγενή άμιλλα Κάνουν φιλίες και μοιράζονται τις αγωνίες, αλλά και τη χαρά τους με τους συμμαθητές τους Συνειδητοποιούν ότι το σχολείο είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας στην οποία θα ζήσουν στο μέλλον. Μαθαίνουν να ζουν υπακούοντας σε κάποιους «νόμους» και, την ίδια ώρα, αντιλαμβάνονται ότι έχουν και δικαιώματα, πέρα από υποχρεώσεις. Μαθαίνουν, λοιπόν, να τα διεκδικούν Καταλαβαίνουν το νόημα της προσπάθειας και την τεράστια σημασία της μόρφωσης και μαθαίνουν να εργάζονται μεθοδικά και πειθαρχημένα Αξιοποιούν καλύτερα τον ελεύθερο χρόνο τους.

1 2 3 4 5 6 7

Γιατί «μισούν» το σχολείο Οι πιο συνηθισμένοι λόγοι για τους οποίους κάποιοι δεν θέλουν να επιστρέψουν στο σχολείο, μεταξύ άλλων, είναι: Ενα κακό προηγούμενο. Μία αντιδικία με έναν συμμαθητή ή με έναν εκπαιδευτικό που «σημάδεψε» τη χρονιά που πέρασε, είναι ανασταλτικός παράγοντας Η κακή βαθμολογία που συνήθως συνεπάγεται σύγκρουση με τους γονείς Η έλλειψη φίλων και η παραμονή στο περιθώριο Η αδιαφορία για τα μαθήματα και για τη σπουδαιότητα της εκπαίδευσης Προβλήματα στην οικογένεια. Για παράδειγμα ένα διαζύγιο ή κάποια οικονομικά προβλήματα πληγώνουν το παιδί και το «μπλοκάρουν» Μία μετακόμιση που συνεπάγεται αλλαγή περιβάλλοντος Οι διακοπές για μεγάλο χρονικό διάστημα, που βγάζουν το παιδί από το πρόγραμμά του, δυσκολεύοντας την προσαρμογή του.

1 2 3 4 5 6 7

Από μικρά στα βάσανα Οι ξέγνοιαστες μέρες του καλοκαιριού με το ατέλειωτο παιχνίδι και τις καθημερινές βόλτες είναι, πια, παρελθόν και τώρα, όπως λέει και η λαϊκή ρήση, «κάθε κατεργάρης στον πάγκο του». Άλλη μια σχολική χρονιά ξεκίνησε και το καθημερινό πρόγραμμα των παιδιών φαίνεται «βουνό», καθώς «στριμώχνει» σχολείο, φροντιστήριο, πολύ διάβασμα αλλά και εξωσχολικές δραστηριότητες όπως χορό, γυμναστήριο, εκμάθηση ξένων γλωσσών, μουσικών οργάνων κ.ά.

Το φαινόμενο «σχολική φοβία» Πολλοί γονείς μικρών, ως επί το πλείστον, παιδιών αντιμετωπίζουν αυτή την εποχή ένα σοβαρό πρόβλημα. Τη λεγόμενη «σχολική φοβία». Το παιδί τους λέει ότι φοβάται να πάει σχολείο, αλλά δεν ξέρει ακριβώς για ποιο λόγο... Συχνά, βέβαια, δίνει κάποιες λογικοφανείς εξηγήσεις, όπως ο φόβος για τις χαμηλές επιδόσεις, η άσχημη συμπεριφορά ενός δασκάλου απέναντί του, ότι το κοροϊδεύουν τα άλλα παιδιά, ότι αδικήθηκε για κάποιο λόγο κ.λπ. Σωματικά, το φαινόμενο εκδηλώνεται με συμπτώματα όπως εμετοί, διάρροια, ταχυκαρδία, πονοκέφαλος, που, όσο πλησιάζει η ώρα του σχολείου, εντείνονται. Ακόμη και αν καταφέρει το παιδί να πάει σχολείο, δείχνει φοβισμένο, παραπονείται στο δάσκαλο και με την παραμικρή ευκαιρία

ζητά να γυρίσει σπίτι, ενώ στα διαλείμματα απομονώνεται. Η σχολική φοβία στην ήπια ή στην πιο βαριά μορφή της παρουσιάζεται στο 2-3% του σχολικού πληθυσμού. Πρόσφατες έρευνες καταγράφουν τη σχολική φοβία στο 5% των μαθητών δημοτικού και στο 2% των μαθητών γυμνασίου. Η σχολική φοβία μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά συνήθως συμβαίνει στα «πρωτάκια» ή σε περιόδους σχολικής αλλαγής. Περισσότερο πλήττονται τα παιδιά ηλικίας 5, 11, 14 και 15 ετών, ενώ όσο αργότερα ξεκινά η σχολική φοβία, τόσο πιο βαριά εκδηλώνεται.

Η σχολική φοβία μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά συνήθως συμβαίνει στα «πρωτάκια»

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

Πρωτάκια Ιδιαίτερα στα «πρωτάκια» παρατηρούμε συχνά στο ξεκίνημα της σχολικής χρονιάς την τάση του παιδιού να παλινδρομεί, να επιστρέφει σε συμπεριφορές που θυμίζουν μικρότερες ηλικίες, προκειμένου να μειώσει την ένταση και το άγχος (π.χ. δυσκολία αποχωρισμού από τη μητέρα, σποραδικές ενουρήσεις, διαταραχές στον ύπνο, πείσματα, ανυπακοή, θυμός κ.ά.). Ιδιαίτερα αν υπάρχει μικρότερο αδερφάκι που μένει στο σπίτι, η δυσαρέσκεια για το σχολείο το πρώτο διάστημα ενδέχεται να είναι έντονη. Η πιθανή εμφάνιση όλων των παραπάνω συμπτωμάτων σε ένα παιδί της Α’ Δημοτικού –η λεγόμενη σχολική φοβία– κατά το πρώτο τρίμηνο της σχολικής χρονιάς είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο – ίσως και αναμενόμενο – και δεν προδίδει, ούτε οδηγεί κατ’ ανάγκη σε αγχώδη διαταραχή.

Οδηγός για γονείς

> > > Οι γονείς οφείλουν να βοηθήσουν το παιδί να προσαρμοστεί στον ρόλο του ως μαθητής και να μην είναι αυστηροί μαζί του. Το μαθητικό καθήκον δεν πρέπει να είναι ένας ψυχρός κανόνας, ο οποίος θα επιβάλλεται με το ζόρι.

Ε νισχύουμε την αυτονομία, δίνοντας ευκαιρίες στο παιδί να δρα μόνο του σε όλες τις καθημερινές εργασίες (π.χ. φαγητό, ντύσιμο, καθαριότητα). Περνούμε το μήνυμα ότι κάποια πιθανή αποτυχία στις προσπάθειές του δεν είναι ανεπανόρθωτη, αλλά αντίθετα, μία ευκαιρία να δοκιμάσει ξανά εμπειρότερο. Προσπαθούμε να περιορίσουμε τις δικές μας ανησυχίες, καθώς το άγχος της μαμάς ή του μπαμπά για το σχολείο προετοιμάζει το παιδί για κάτι που φαντάζει δύσκολο και πολλές φορές ακατόρθωτο. Δε διορθώνουμε, αλλά προτείνουμε εναλλακτικές στο παιδί, εξηγώντας κάθε φορά τα υπέρ και τα κατά. Αφήνουμε στο παιδί το περιθώριο να αναπτύξει πρωτοβουλία, να επιλέξει εναλλακτική, όμως το καλούμε πάντα να αναλάβει τις ευθύνες του και να δεχθεί τις συνέπειες των επιλογών του, θετικές ή αρνητικές. Του δείχνουμε τη χαρά και την υπερηφάνειά μας όταν καταφέρνει να επιτύχει τους δικούς του στόχους. Τις δικές μας προσδοκίες και φιλοδοξίες, ακόμη και αν παραμένουν ανεκπλήρωτες, προσπαθούμε να τις κρατήσουμε για τον εαυτό μας. Πάνω από όλα, αποδεχόμαστε και αγαπάμε το παιδί μας για αυτό που είναι. Το αφήνουμε μόνο του να επιλύσει τυχόν διαφορές με τους συνομηλίκους του. Αυτό που μπορούμε να προσφέρουμε είναι στήριξη και καθοδήγηση στα βήματά του. Από εκεί και πέρα, πρωταγωνιστής της ζωής του θα είναι το ίδιο και θεωρείται σημαντικό να γνωρίζει να διαχειρίζεται και την αποτυχία, χωρίς τη δική μας διαιτησία ή συνεχή παρέμβαση. Δίνουμε έμφαση σε όλους τους τομείς της σχολικής ζωής, όχι μόνο στο μαθησιαό κομμάτι (π.χ. στον τομέα των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων). Θεσπίζουμε πρόγραμμα (ώρα πρωινού ξυπνήματος, ώρες για μελέτη, παιχνίδι, τηλεόραση, ώρα βραδινού ύπνου), το οποίο φροντίζουμε να τηρούμε με συνέπεια και σταθερότητα.

> > > > > > >

Πώς να αγαπήσει τα βιβλία

> > > >

άζουμε τη μελέτη στο καθημερινό πρόγραμμα όχι μόνο του Β παιδιού αλλά και στο δικό μας. Ορίζουμε συγκεκριμένη ώρα της ημέρας, νωρίς το απόγευμα και όχι το βράδυ. Τα πρωτάκια έρχονται κουρασμένα από το σχολείο γι’ αυτό καλό είναι να αφήνουμε χρόνο για παιχνίδι, φαγητό και λίγη ξεκούραση πριν από την καθημερινή μελέτη. Εξασφαλίζουμε ένα ήσυχο περιβάλλον μακριά από τηλεόραση, τηλέφωνα και παράλληλες δραστηριότητες (π.χ. τάισμα μωρού ή ενασχόληση με άλλο παιδί). Περιορίζουμε τις διορθώσεις και τις παρατηρήσεις και διατηρούμε θετικό τόνο φωνής και ήπια συμπεριφορά, ακόμα κι όταν το αποτέλεσμα δεν είναι ικανοποιητικό. Επιβραβεύουμε το καλό αποτέλεσμα, αλλά κυρίως επαινούμε το παιδί, όταν προσπαθεί.

7

8

7

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

40•in•vitro

Εναλλακτικά

6 68

5 95

Εννεάγραμμα

7 3

; ι α σ ί ε ς ο π Τι τύ

2 1 2 63 4 5 1 79

Όταν μάθουμε ποιον τύπο προσωπικότητας έχουμε θα αμβλύνουμε τις ακραίες πτυχές του χαρακτήρα μας. Θα κερδίσουμε τον έλεγχο της ζωής, θα απαλλαγούμε από στερεοτυπικές συμπεριφορές και θα διευρύνουμε τις επιλογές μας.

The Perfectionist

The Giver

The Performer

The Tragic Romantic The Observer

Επικεντρώνεται στο να κάνει πάντα το σωστό πράγμα, ενώ ταυτόχρονα φοβάται την κριτική των άλλων. Αναλαμβάνει το μάταιο έργο να δημιουργήσει την τελειότητα σε έναν ατελή κόσμο.

Γνωρίζει ότι είναι ξεχωριστός, επειδή μπορεί να σε καταλάβει καλύτερα απ’ ό,τι αντιλαμβάνεσαι ο ίδιος τον εαυτό σου. Προσφέρουν σε λίγους και διαλεκτούς ανθρώπους, ωστόσο έχουν την ανάγκη να επιδοκιμαστούν γι’ αυτό.

Του αρέσει να είναι χρήσιμος και θέλει οι άνθρωποι να προσέχουν πόσο αποδοτικός είναι στο έργο τους. Είναι φιλόδοξος, επιτυγχάνει τους στόχους του αλλά αποκόβεται από τα συναισθήματά του.

Θαυμάζει την αυτονομία και την αυθεντικότητα. Πιστεύει ότι το να περνάς καλά είναι επιδερμικό και ότι το βαθύτερο νόημα της ζωής κρύβεται στη θλίψη και τον «βασανισμό».

Ως παιδί: Έμαθε ότι το κατόρθωμα και η χρησιμότητα είναι πράγματα που εκτιμώνται, σε αντίθεση με τα συναισθήματα που δεν εκτιμώνται από τους άλλους. Το πρόβλημα: Είναι εργασιομανής. Δυσκολεύεται να χαλαρώσει και να αισθανθεί καλά χωρίς να υπάρχει λόγος. Φράσεις που τον χαρακτηρίζουν: «Ας τελειώνουμε με τη δουλειά». «Είναι ωραίο το συναίσθημα να κάνεις κάτι καλά και γρήγορα». «Μπορώ να το κάνω καλύτερα από τον καθένα».

Ως παιδί: Αισθανόταν έντονα το αίσθημα της απώλειας: απών γονέας, χωρισμός γονέων, διαζύγιο κ.λπ. Το πρόβλημα: Έχει την τάση να μελαγχολεί και ενδόμυχα αισθάνεται ζήλια για τους ανθρώπους που είναι χαρούμενοι. Φράσεις που τον χαρακτηρίζουν: «Σιχαίνομαι τους ανθρώπους που δεν είναι αυθεντικοί». «Μια μέρα θα βρω τον πραγματικό έρωτα». «Δεν έχεις ιδέα τι σημαίνει να υποφέρεις».

6 4

Ως παιδί: Προσπαθούσε να κάνει τα πάντα σωστά ώστε να αποφύγει την κριτική. Το πρόβλημα: Έχει δυσκολία να είναι φυσικός και να περνάει καλά χωρίς να αισθάνεται ενοχές. Φράσεις που τον χαρακτηρίζουν: «Είναι το σωστό πράγμα για να κάνουμε». «Ας το σιγουρέψουμε πρώτα». «Δεν πιστεύω ότι επιτρέπεται εδώ».

Ως παιδί: Έμαθε ότι πρέπει να δώσει προκειμένου να λάβει αγάπη και προσοχή. Το πρόβλημα: Χάνει τον εαυτό του στους άλλους, με αποτέλεσμα ξαφνικά να αναρωτιέται πού πήγε η ελευθερία του. Φράσεις που τον χαρακτηρίζουν: «Με χρειάζεσαι». «Σε καταλαβαίνω». «Μπορώ να σε βοηθήσω».

5 1

Του αρέσει το αίσθημα της αυτάρκειας. Αισθάνεται ότι το να περιτριγυρίζεται από πλήθος ανθρώπων είναι υπερβολικό και απομονώνεται προκειμένου να φορτίσει τις μπαταρίες του.

2

Ως παιδί: Έμαθε να αποσύρεται ώστε να μην κυριεύεται από τους γονείς και την οικογένεια. Το πρόβλημα: Κάνει εκπτώσεις στη ζωτικότητά του. Θα μπορούσε να προσφέρει στον εαυτό του πολλά περισσότερα. Φράσεις που τον χαρακτηρίζουν: «Μπορώ να είμαι κοινωνικός, ωστόσο μερικές φορές είναι υπερβολικό το να είσαι κοινωνικός». «Δεν καταλαβαίνω ποιο είναι το νόημα του να λες “αντίο”». «Είναι πολύ ωραίο να είσαι ο εαυτός σου».

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

in•vitro•41 Για πληροφορίες σχετικά με το σεμινάριο του εννεαγράμματος στην Αθήνα απευθυνθείτε : enneagram.in.athens@gmail.com

8 9 3 9

Είσαι ο “Τελειομανής”, o “Επίκουρος” ή ο “Συνήγορος του Διαβόλου”; Δεν πρόκειται για χαρακτήρες ηλεκτρονικού παιχνιδιού δράσης, αλλά για τύπους προσωπικότητας που σύμφωνα με τη θεωρία του «Εννεαγράμματος» χαρακτηρίζουν τον τρόπο που αντιδρούμε στο στρες και την πίεση. Διαβάστε τα χαρακτηριστικά κάθε τύπου και αναγνωρίστε σε ποιον ανήκετε. Στην εύλογη ερώτηση «πού θα με βοηθήσει το εννεάγραμμα;» οι υπερασπιστές της θεωρίας απαντούν: «Θα απελευθερωθείτε από συμπεριφορές που αναπτύξατε ως παιδί και οι οποίες με την πάροδο του χρόνου καταγράφηκαν στο ασυνείδητό σας».

Η

θεωρία του εννεαγράμματος υποστηρίζει ότι ως παιδιά πειραματιστήκαμε με διαφορετικές στρατηγικές προκειμένου να κερδίσουμε περισσότερη αγάπη και προσοχή από τους γονείς μας. Στην ηλικία των 6 έως 9 ετών αναγνωρίσαμε ποια

6

στρατηγική συμπεριφοράς είναι η πιο αποδοτική και την υιοθετήσαμε. Έκτοτε, κάθε φορά που αισθανόμασταν ανασφαλείς ή αγχωμένοι χρησιμοποιούσαμε αυτή τη συμπεριφορά για να κερδίσουμε την αγάπη και την προσοχή των γύρω μας. Με την πάροδο του χρόνου η υιοθέτηση αυτής της συμπεριφοράς έγινε συνήθεια

3

η οποία καταγράφηκε στο υποσυνείδητό μας. Ακολουθώντας τον παρακάτω οδηγό θα αναγνωρίσουμε τον τύπο συμπεριφοράς στον οποίο ανήκουμε, γνώση η οποία θα μας απελευθερώσει από τον φαύλο κύκλο του παρελθόντος, θα μας βοηθήσει να ωριμάσουμε και να αναλάβουμε τα ηνία της ζωής μας. Για το Εννεάγραμμα έγραψε ο Anand Subhuti, ο οποίος έχει εκπαιδευτεί από τον εμπνευστή του Εννεαγράμματος Oscar Ichazo. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα ονόματα στους εννέα χαρκτήρες έχουν δοθεί από την κυρία Helen Palmer. Ο Subhuti παραδίδει σεμινάρια για το Εννεάγραμμα εδώ και 30 χρόνια ενώ στις 2 – 3 Οκτωβρίου θα είναι ο επικεφαλής σεμιναρίου για τη μέθοδο του Εννεαγράμματος στην Αθήνα.

78 85 69 9 53

The Devil’s Advocate The Epicure

The Boss

The Mediator

Διάγει τη ζωή του αναμένοντας προβλήματα και αξιολογώντας διαρκώς τα κίνητρα των άλλων. Δυσκολεύεται να εμπιστευτεί τους ανθρώπους αλλά είναι πολύ αφοσιωμένος όταν ο/η σύντροφός του παραδέχεται τα λάθη του/της.

Του αρέσει να είναι επικεφαλής και να έχει τον έλεγχο. Είναι ισχυρογνώμων. Του αρέσει να προστατεύει τον αδύναμο, αλλά ταυτόχρονα δυσκολεύεται να δείξει την ευαλωτότητά του.

Δεν έχει σαφή αίσθηση του εαυτού του. Είναι καλός μεσάζων, αγαπά την αρμονία και μισεί τη διαμάχη. Δεν μπορεί να εκφράσει εύκολα τι θέλει για τον εαυτό του.

Ως παιδί: Έμαθε ότι το να είναι αδύναμος είναι επικίνδυνο, γι’ αυτό αποφάσισε να είναι δυνατός και σκληρός. Το πρόβλημα: Δεν ανοίγεται στην αγάπη διότι φοβάται να είναι αδύναμος και ευάλωτος. Φράσεις που τον χαρακτηρίζουν: «Είμαι η εξουσία». «Κάνω ό, τι θέλω». «Φτιάχνω μόνος τους κανόνες της ζωής μου».

Ως παιδί: Ήταν υπερπροστατευμένος με αποτέλεσμα να μην αναπτύξει ισχυρή γνώμη και να μην έχει σαφή αίσθηση του ποιος είναι. Το πρόβλημα: Κάνει πράγματα που δεν του αρέσουν επειδή φοβάται να πει «όχι». Φράσεις που τον χαρακτηρίζουν: «Δεν υπάρχει λόγος να μαλώσουμε γι’ αυτό». «Το εύκολο είναι καλό». «Συμφωνώ μαζί σου».

Είναι χαρούμενος άνθρωπος, ο οποίος επιζητά την ευχαρίστηση και αποφεύγει τον πόνο. Του αρέσει να αφήνει ανοικτά όλα τα ενδεχόμενα, να μετακινείται εύκολα από το ένα πράγμα στο άλλο.

Όταν δύο άνθρωποι σε μια ερωτική σχέση γνωρίζουν σε ποιον τύπο ανήκουν, θα «ανοίξουν» την πόρτα της αλληλοκατανόησης διότι ξαφνικά θα αναγνωρίσουν σημεία πιθανών προστριβών και πώς να τις αντιμετωπίσουν στο μέλλον.

6 5 6 7 2 7 1 2 4 1

Ως παιδί: Είχε έναν εκρηκτικό και απρόβλεπτο γονέα, με αποτέλεσμα να αναμένει διαρκώς προβλήματα. Το πρόβλημα: Χωρίς λόγο είναι προσεκτικός και καχύποπτος. Σαμποτάρει τις σχέσεις του χωρίς προφανή λόγο. Φράσεις που τους χαρακτηρίζουν: «Κάτι μου κρύβεις. Παραδέξου το». «Όταν όλα πάνε καλά, τότε ξεκινά το πρόβλημα». «Συμπάσχω με τον αδικημένο».

Ως παιδί: Αρνιόταν τα προβλήματα και προσπαθούσε να δημιουργήσει θετικές εμπειρίες για τον εαυτό του. Το πρόβλημα: Δεν εμβαθύνει. Δεν μένει για πολύ σε ένα σημείο προκειμένου να βρει τον πλούτο μέσα του. Φράσεις που τον χαρακτηρίζουν: «Ας περάσουμε καλά όλοι μαζί». «Γεια! Τι είναι νέο και διαφορετικό σήμερα;». «Ας πάμε αμέσως στη Χαβάη».

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

42•in•vitro

Ομορφιά

Συνεργάστηκε η Ευφροσύνη Σαξιώνη, Δερματολόγος, Αισθητική, Επεμβατική Δερματολογία, Επιστημονική Συνεργάτης νοσοκομείου «ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΥΓΓΡΟΣ»

Δέρμα- Μαλλιά

Γράφει η Δήμητρα Τζούβελη

Πρώτες βοήθειες μετά το καλοκαίρι

Υγιή μαλλιά με 3 κινήσεις Η ηλιακή ακτινοβολία αλλά και το αλάτι της θάλασσας ή το χλώριο της πισίνας έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία των μαλλιών. Η τρίχα γίνεται εύθραυστη, «χάνει» πάχος και όγκο και αφυδατώνεται, με αποτέλεσμα τα μαλλιά να είναι ξηρά και θαμπά. Δώσετε ξανά «ζωντάνια» και λάμψη στα μαλλιά σας με τρεις απλές κινήσεις: Επισκεφθείτε τον ειδικό: Το ραντεβού με τον κομμωτή είναι υποχρεωτικό προκειμένου να αντιμετωπίσετε τις φθορές που υπέστησαν τα μαλλιά σας στη διάρκεια του καλοκαιριού. Κόψτε τις φθαρμένες άκρες και κάντε μια επανορθωτική θεραπεία που θα επαναφέρει την υγεία στα μαλλιά. Για σοβαρές καταστάσεις, όπως έντονη τριχόπτωση, επισκεφθείτε τον δερματολόγο. Περιποιηθείτε τα σωστά: Η σωστή περιποίηση αποτελεί το άλφα και το ωμέγα για την ταλαιπωρημένη τρίχα. Χρησιμοποιήστε ένα σαμπουάν και κοντίσιονερ που ανταποκρίνεται στις ανάγκες των μαλλιών σας, λουστείτε με χλιαρό νερό κάνοντας μασάζ με απαλές κινήσεις στις ρίζες για να βελτιώσετε τη μικροκυκλοφορία στην περιοχή και στεγνώστε με μια απορροφητική πετσέτα, χωρίς να τρίβετε τα μαλλιά. Περιορίστε τις τεχνικές κομμωτηρίου (π.χ. πιστολάκι) που επιβαρύνουν την υγεία της τρίχας. Ενυδατώστε: Αναπληρώστε την απώλεια υγρασίας, κάνοντας μάσκας ενυδάτωσης τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα. Με αυτό τον τρόπο τα αφυδατωμένα από το καλοκαίρι μαλλιά επανακτούν τη λάμψη και την υγεία τους.

1

2

3

Η φύση ξέρει Peeling προσώπου: Αναμειγνύετε 1 κουταλιά σούπας μέλι και ½ κουταλιά σούπας ζάχαρη. Απλώστε σε καθαρό πρόσωπο, αποφεύγοντας την περιοχή των ματιών. Αφήστε για 5 λεπτά και ξεπλύνετε με κρύο νερό, κάνοντας απαλό μασάζ. Ενυδάτωση σώματος: Ανακατέψτε ένα κεσεδάκι κρύο στραγγιστό γιαούρτι με ανθόγαλα με μια κουταλιά ελαιόλαδο. Απλώστε το μείγμα σε όλο το σώμα, αφήνοντάς το να δράσει για μισή ώρα. Ξεπλύνετε με ήπιο σαπούνι ή αφρόλουτρο και νερό σε κανονική θερμοκρασία. Μάσκα μαλλιών: Χτυπήστε στο μίξερ 5 κουταλιές σούπας ελαιόλαδο και 2 ωμά αβγά. Εφαρμόστε το μείγμα σε στεγνά μαλλιά, τυλίξτε σε ζεστή πετσέτα και αφήστε τη να δράσει για 15 λεπτά. Κατόπιν, ξεπλύνετε πολύ καλά με σαμπουάν και χλιαρό προς ζεστό νερό.

Η υγεία του δέρματος ξεκινάει (και) από το πιάτο. Ενισχύστε τη διατροφή σας με φρούτα και λαχανικά και καταναλώστε αρκετές ποσότητες νερού. Έτσι, η επιδερμίδα διατηρείται ενυδατωμένη, λαμπερή και υγιής.

Α

φυδατωμένη και ξηρή επιδερμίδα, λεπτές γραμμές και καφέ κηλίδες στο πρόσωπο, «ξεθωριασμένα» και αδύναμα μαλλιά. Εάν το φθινόπωρο σας βρίσκει με ταλαιπωρημένη εμφάνιση, ίσως είναι η στιγμή να αναλάβετε δράση, προκειμένου να επανακτήσετε τη χαμένη σας λάμψη. Εντατική ενυδάτωση: Μετά τους καλοκαιρινούς μήνες, οι ανάγκες του δέρματος για ενυδάτωση είναι αυξημένες. «Ξεδιψάστε» την επιδερμίδα του προσώπου και του σώματός σας με τη βοήθεια μιας ενυδατικής κρέμας, εφαρμόζοντάς τη καθημερινά σε νωπό και καθαρό δέρμα. Μην ξεχνάτε να επιλέγετε ένα προϊόν που ταιριάζει στον τύπο του δέρματός σας: Ξηρό δέρμα: ενισχυμένες κρέμες με πλούσια υφή Λιπαρό δέρμα: κρέμες με πιο λεπτή υφή Κανονικό δέρμα: απαλές ενυδατικές κρέμες. Χρήσιμες είναι και οι μάσκες που προσφέρουν ενυδάτωση σε βάθος. Τακτική απολέπιση:Η απολέπιση βοηθά την επιδερμίδα να απαλλαγεί από τα νεκρά κύτταρα, με αποτέλεσμα το δέρμα να αποκτά λάμψη. Τα σχετικά προϊόντα εφαρμόζονται σε ελαφρώς βρεγμένο πρόσωπο και σώμα 1-2 φορές την εβδομάδα, ανάλογα με τις ανάγκες της επιδερμίδας σας. Βαθύς καθαρισμός: Μη μένετε στον

καθαρισμό με γαλάκτωμα και λοσιόν. Τουλάχιστον 1 φορά την εβδομάδα εφαρμόστε μια μάσκα καθαρισμού προκειμένου να απομακρυνθεί κάθε επιβλαβές στοιχείο που υπάρχει στην επιφάνεια της επιδερμίδας. Λύση για τις πανάδες: Για τον αποχρωματισμό των καφέ κηλίδων που εμφανίζονται στο πρόσωπο και σε σημεία του σώματος όπως τα χέρια και το ντεκολτέ, χρησιμοποιούνται λευκαντικές κρέμες ή/και φαρμακευτικά προϊόντα που περιέχουν ιδιαίτερα συστατικά. Ωστόσο, εάν το πρόβλημα επιμένει, μπορείτε να καταφύγετε σε μεθόδους όπως τα peeling και τα λέιζερ και η κρυοθεραπεία, οι οποίες πρέπει να γίνονται από γιατρούς σε περιόδους με χαμηλή ηλιοφάνεια (φθινόπωροχειμώνας). Κατά των ρυτίδων: Χρησιμοποιήστε σε καθημερινή βάση κρέμες που περιέχουν ουσίες όπως τα ρετινοειδή (παράγωγα βιταμίνης Α), καθώς επιβραδύνουν τη φωτογήρανση και αμβλύνουν σε μεγάλο βαθμό τις λεπτές ρυτίδες. Επίσης, βοηθητική είναι και η μέθοδος της δερμοαπόξεσης με μικροκρυστάλλους κατά την οποία αφαιρούνται επιφανειακές στοιβάδες του δέρματος.

Εάν οι πανάδες επιμένουν, επιλέξτε μεθόδους όπως το peeling, το λέιζερ ή την κρυοθεραπεία.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

IN•VITRO•43

Shopping Ολική επαναφορά Hydrating Nectar, SANOFLORE Αρωµατική κρέµα ενυδάτωσης µε βιολογικό αιθέριο έλαιο κυπαρισσιού, το οποίο ενεργοποιεί τα στοιχεία που συγκρατούν φυσικά το νερό στο δέρµα. Ενυδατώνει τα ανώτερα στρώµατα της επιδερµίδας 4,8 και 24 ώρες µετά την εφαρµογή. Με άρωµα εσπεριδοειδών, είναι ιδανική για κανονική έως και ξηρή επιδερµίδα.

Hydraphase Intense, LA ROCHE-POSSAY Κρέµα προσώπου που προσφέρει εντατική ενυδατική περιποίηση. Περιέχει υαλουρονικό οξύ, που συµβάλλει στην ενυδάτωση και την ελαστικότητα του δέρµατος, και κλάσµατά του, που καταπραΰνουν την επιδερµίδα και συγκρατούν το νερό στο εσωτερικό της. Με ευχάριστες υφές, κατάλληλες για όλους τους τύπους δέρµατος.

Μάσκα μαλλιών, KORRES Θρεπτική µάσκα για όλους τους τύπους µαλλιών. Περιέχει βούτυρο karite, που µαλακώνει την τρίχα, βιταµίνες Α,Ε,Η, που βοηθούν στην οξυγόνωση των κυττάρων, προβιταµίνη Β5, που προσφέρει ενυδάτωση, και βιολογικά εκχυλίσµατα από ηλίανθο και λινάρι, που προστατεύουν το χρώµα και αποκαθιστούν την υφή των ταλαιπωρηµένων µαλλιών.

Sugar&Butter Phoenix, Jane Iredale Κραγιόν που έχει δυο όψεις: η µια χαρίζει ελαφριά απολέπιση και η άλλη προσφέρει ενυδάτωση, όγκο και ροζ απόχρωση στα χείλη. Περιέχει βούτυρο κακάο, κόκκους βιολογικής ζάχαρης, λάδι από σπόρο καρυδιού µακαντέµια και jojoba και κερί µέλισσας. Από κάθε αγορά του προϊόντος διατίθενται 2 ευρώ στον σύλλογο κατά του καρκίνου του µαστού «Άλµα Ζωής».

beauty

Προϊόντα που επαναφέρουν την ισορροπία στην ταλαιπωρηµένη από το καλοκαίρι επιδερµίδα και χαρίζουν λάµψη και υγεία στα µαλλιά.

Microdermabrasion Hand Refiner, ESSIE EJUVENATE Απολεπιστικό προϊόν για την ευαίσθητη περιοχή των χεριών. Εµπλουτισµένο µε ουσίες που έχουν αντιγηραντική δράση, όπως εκχύλισµα ρυζιού και γλυκόριζας, αργινίνη, βιταµίνη Α & C και γλυκολικό οξύ, εξασφαλίζει νεανική όψη στα χέρια. Χωρίς paraben.

Aroma-Perfection Unclogging Thermo-Active Mask, NYXE Θερµαντική µάσκα απολέπισης για µικτό και λιπαρό δέρµα. Χάρη στη θερµαντική του δράση, διαστέλλει τους πόρους, καθαρίζει σε βάθος, κάνει απαλή απολέπιση και απορροφά το σµήγµα. Φροντίζει και περιποιείται αποτελεσµατικά τη γυναικεία και ανδρική επιδερµίδα.

Beauty Flash Balm, CLARINS Balm που µπορεί να χρησιµοποιηθεί και ως µάσκα οµορφιάς. Ηρεµεί και τονώνει το κουρασµένο δέρµα, εξασφαλίζοντας λαµπερή επιδερµίδα. Λειαίνει ρυτίδες και λεπτές γραµµές και προσφέρει φωτεινότητα και λάµψη. Κατάλληλο για όλους τους τύπους δέρµατος.

Essentielles, VICHY Γαλάκτωµα σώµατος µε πολυφαινόλες τριαντάφυλλου που θρέφει, ενυδατώνει, προστατεύει και χαρίζει ελαστικότητα και λάµψη στην επιδερµίδα. Έχει υπέροχο άρωµα και είναι ιδανική για τις ανάγκες της ξηρής επιδερµίδας.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

44•IN•VITRO

Σημειώσεις

Ç óåëßäá êåé. ôÞ áõ óáò áíÞ Ü ñ éê Óôåßëôå ìáò ì ò á ó ìõóôéêÜ ðïõ å ßô æå âïçèïýí íá íÜ ðéï õãéåé

Δεν πρέπει να ξεχάσω...

ντιβίωση το α η ι ε σ ιώ ε ίναι Όταν τελ που κάνω ε ια α µ γ ά ρ π ο πρώτ τα χάπ το κουτί µε υτό ω ξ ά τ ε π α ν ι. Α περισσέψε στον που έχουν ω θέλω να µπ νος ν ε δ ή ιδ ε π ε µό πάρω από α ν ό µ σ υοα πειρ ο πρώτο κρ τ σ η σ ίω ιβ µου αντ υ θα έχω. λόγηµα πο

r magazine.g

itro invitro@inv

¼ôáí ðëÝíù ôá äüíôéá ìïõ öñïíôßæù íá êáèáñßæù êáëÜ ôï ïýëï ðïõ áêïõìðÜ óôïí öñïíéìßôç. Ïé ôñïöÝò ðïõ ìÝíïõí ìðïñåß íá ðñïêáëÝóïõí öëåãìïíÞ óôï ïýëï, ç ïðïßá ðñïêáëåß Ýíôïíï ðüíï.

Μ.Κ.

Θ.Τ.

Την πρώτη εβδοµάδα µετά το τρύπηµα του αφτιού, δεν καθαρίζω το σκουλαρίκι µε οινόπνευµα ή άλλα διαλύµατα. Υπάρχουν ειδικά σκευάσµατα που θα βοηθήσουν να µείνει η τρύπα ανοιχτή και θα περιορίσουν Δ.Τ. τον πόνο.

Έχω έναν γιο 2 ετών. Την ώρα που τον έκανα μπάνιο, έκανα το λάθος να προσπαθήσω να αποκαλύψω τη βάλανο του πέους του. Παρολίγον να το τραυματίσω. Αργότερα ο γιατρός μου είπε ότι η βάλανος θα αποκαλυφθεί μόνη της με την πάροδο του χρόνου.

Αποφεύγω να πηγαίνω στο σ ουπερ μάρκετ στική. Έχω πα νηρατηρήσει ότι π αρασύρομαι κα αγοράζω παχυ ι ντικά τρόφιμα .

Β.Κ.

Ο.Μ.

Πού θα μας βρίσκετε...

NOΣΟΚΟΜΕΙΑ > ΑΤΤΙΚHΣ ΑΘΗΝΑ > Νοσοκοµείο Αιγινήτειο, Βασ. Σοφίας 72 > Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Γ. Γεννηµατάς» (Γενικό Κρατικό Αθηνών) Μεσογείων 154, Χολαργός > Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Η Ελπίς» Δηµητσάνης 7, Αµπελόκηποι > Ερρίκος Ντυνάν, Μεσογείων 107 > Γενικό Αντικαρκινικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Άγιος Σάββας», Λ. Αλεξάνδρας 171> Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Ιπποκράτειο», Βασ. Σοφίας 114 > Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Λαϊκό», Αγ. Θωµά 17> Μαιευτήριο Αθηνών «Έλενα Βενιζέλου», πλ. Έλενας Βενιζέλου 2 > Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ» (Ερυθρός Σταυρός), Αθανασάκη 1> Γ.Ν. Νοσηµάτων Θώρακος «Σωτηρiα», Μεσογείων 152 > Αρεταίειο Νοσοκοµείο, Βασ. Σοφίας 76 > Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Ευαγγελισµός», Υψηλάντου 45 > Γενικό Νοσοκοµείο Παίδων Aγλαΐα Κυριακού, Θηβών και Λεβαδείας, Αµπελόκηποι > Νοσοκοµείο Αφρ. & Δερµ. Νόσων Αθηνών «Ανδρέας Συγγρός», Δραγούµη 5 > Οφθαλµιατρείο Αθηνών, Σίνα & Πανεπιστηµίου 26, > Ιασώ General, Λεωφ. Μεσογείων 264, Xολαργός > Doctors’ Hospital, Κεφαλληνίας 26 > Ευρωκλινική Αθηνών,

Αθανασιάδου 9, πάροδος Σούτσου > Ευρωκλινική Παίδων, Λεµεσού 39-41 & Αχαρνών 209, > ΝΕΟ ΑΘΗΝΑΙΟΝ, Αστυδάµαντος 83, Τηλ.: 210 7228511 ΠΕΙΡΑΙΆΣ > Γενικό Αντικαρκινικό Νοσοκοµείο Μεταξά, Μπότσαρη 51 > Γενικό Νοσοκοµείο Πειραιά «Τζάνειο», Τζάννη και Αφεντούλη 1 ΧΑΐΔΑΡΙ > Πανεπιστηµιακό Γενικό Νοσοκοµείο «Αττικό», Ρίµινι 1 ΚΑΛΛΙΘΕΑ > Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, Λ. Συγγρού 356 ΦΆΛΗΡΟ > Metropolitan Hospital, Εθνάρχου Μακαρίου & Ελ.Βενιζέλου 1 Ν. Φάληρο ΚΗΦΙΣΙΑ > Γ.Ν. Αττικής ΚΑΤ, Νίκης 2 ΜΑΡΟΎΣΙ > Ιασώ, Κηφισίας 37 > Γ.Ν. Σισµανόγλειο, Σισµανoγλείου 1 Ν. ΙΩΝΊΑ > Γ.Ν.Ν. Αγία Όλγα, Αγ. Όλγας 3 ΝΊΚΑΙΑ > Γ.Ν. Νίκαιας, Μαντούβαλου Δηµ. 3

ΜΕΛΊΣΣΙΑ > 1ο Νοσοκοµείο ΙΚΑ “Η Πεντέλη” (Παπαδηµητρίου), Τέρµα Ζαΐµη> Γ.Ν.Μ. Αµ. Φλέµιγκ, 25ης Μαρτίου 4, ΒΟΎΛΑ > Γενικό Νοσοκοµείο «Ασκληπιείο Βούλας», Βασ. Παύλου 1 ΝOΣΟΚΟΜΕΙΑ > ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗΣ ΕΥΚΑΡΠΊΑ > Γ.Ν. Θεσσαλονίκης Παπαγεωργίου ΘεσσαλονΙκη > ΑΧΕΠΑ, Κυριακίδη Στ.

1 > Γ. Γεννηµατάς, Εθνικής Αµύνης και Αγ. Δηµητρίου 41 > Λοιµωδών, Λαµπράκη Γρ. 13 > ΕΚΑΒ, Πλαταιών 26 > Ιπποκράτειο, Παπαναστασίου Αλ. 49 > Γ. Ν. Αγ. Δηµήτριος, Ζωγράφου 2 ΚΑΛΑΜΑΡΙΆ > Α. Νοµαρχιακό Αγ. Παύλος, Αντιστάσεως 161 ΧΟΡΤΙΑΤΗ > Γ. Ν. Παπανικολάου IKA > Πλατεία Αττικής: Τσουδερού 61, > Περιστέρι: Β. Αλεξάνδρου 105, > Πατήσια: Ιωάννου Δροσοπούλου 157, > Αλεξάνδρας: Πανόρµου & Καρύστου 7, > Νέος Κόσµος: Μάχης Αναλάτου & Λαγουµιτζή, > Πειραιάς: Αγ. Κωνσταντίνου 1 .

ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ > ΑΤΤΙΚHΣ > Κολοκούρη Ελένη Μεσογείων 117, εντός εµπορικού κέντρου, > Γρηγορόπουλος Σωτήρης Δευτέρας Μεραρχίας 2 & Ακτή Μιαούλη, Πειραιάς, > Πλυτάς Νικόλαος Κηφισίας 125-127, Ν. Ψυχικό, > Λουράντος Κώστας Οµήρου 6, Ν. Σµύρνη, > Μπακάκος Αγ. Κων/νου 3, Οµόνοια > Λένα Τριανταφύλλη Μπακάκου, Λεωφ. Κηφισίας 281, Κηφισιά > Βλάχος Κων/νος Στουρνάρη 53 (δίπλα στο θέατρο Αλάµπρα), Αθήνα, > Βλάχος Παντελής Θεοτοκοπούλου 6, Χαλάνδρι, (πλησίον AGORA CENTER), > Αντωνόπουλος Νίκος Περικλέους 79, Κηπούπολη Περιστέρι, > Μαρούλης Γεώργιος Πανεπιστηµίου 6, Αθήνα, > Κούβαρης Κώστας Ηρώων Πολυτεχνείου 37, Πειραιάς, > Λαζαρίδου-Παπαδοπούλου Ευγενία Τραλέων 61, Γαλάτσι, > Λύγδας Νικόλαος Παναγή Τσαλδάρη 37, Περιστέρι, > Μαραγκού Βασιλείου - Μαραγκού Ιωάννη Ακαδηµίας 76, Αθήνα, > Μώρος Δηµήτρης 2ας Μαίου, 26, Ν. Σµύρνη, > Ραφτόπουλος Γιώργος Κηφισίας 5, Αµπελόκηποι, > Σαµαράς Ανδρέας Αλεξάνδρας 146Β & Λουκάρεως, Αµπελόκηποι, > Σταµατίου-Βέρου Μαρία Ε. Βενιζέλου 126, Ν. Ερυθραία, > Σταυροπούλου Αικατερίνη Μεσογείων 437 & Αγ. Παρασκευής,

Αγ. Παρασκευή, > Τσιροπούλου Σοφία Σπερχειού 61, Χρυσούπολη Περιστέρι, > Γιαννακάκου-Σκουµπουρδή Αγγελική Περικλέους 11, Μαρούσι > Μπακογιάννη Πολυξένη, Δωδεκανήσου 39, Άλιµος > Αικατερίνη Παγιαύλα- Ευαγγέλου, Κώστα Βάρναλη 38, Χαλάνδρι ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΊΤΕ ΕΠΊΣΗΣ: > Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Αθηνών, Μικράς Ασίας 75, Γουδί > Διαγνωστικό κέντρο «ΔΙΑΓΝΩΣΗ» (υποκατάστηµα Λεωφόρου Αλεξάνδρας) Λ. Αλεξάνδρας 166, Αθήνα > Holmes Place Athens, Εµπορικό Κέντρο “City Link” Βουκουρεστίου & Σταδίου 4 > Ηolmes Place Μαρούσι, Εµπορικό κέντρο “Αίθριο” Αγ. Κωνσταντίνου 40 > GymTonic: Λεωφόρος Βουλιαγµένης 96, Γλυφάδα > Hercules: Εθνικής Αντιστάσεως 33, Νέα Ερυθραία > Hiltonia Spa Βασιλίσσης Σοφίας 46, Αθήνα > Press & Tabac - Εµπορικό κέντρο “THE MALL“ - Μαρούσι > Εµπορικό κατάστηµα Public Καραγεώργη Σερβίας 1, Πλατεία Συντάγµατος, Αθήνα.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

in•vitro•45

Χρηστικά Κέντρα μαστού Αθήνα > Κλινική Μαστού ΙΑΣΩ Λεωφόρος Μεσογείων 264, 155 62 Χολαργός, Αθήνα, Τηλ.: 210 6185227 > Κέντρο Μαστού του Θεραπευτηρίου ΥΓΕΙΑ Ερυθρού Σταυρού 4 & Κηφισίας, 151 23 Μαρούσι, Αθήνα, Τηλ.: 210 6867280, 210 6867470 > Κέντρο Μαστού Μαιευτηρίου ΜΗΤΕΡΑ Λεωφόρος Κηφισίας & Ερυθρού Σταυρού 6, 151 23 Μαρούσι, Αθήνα, Τηλ.: 210 6869320-645, 210 6869000 (τηλ. κέντρο) > Κέντρο Μαστού Μαιευτηρίου ΛΗΤΩ Μουσών 7-13, 115 24 Αθήνα,

Τηλ.: 210 6902076, 210 6902077, 210 6902000 (τηλ. κέντρο) >Π ανεπιστημιακή Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Βασ. Σοφίας 80, 115 28 Αθήνα, Τηλ.: 210 3381171, 210 3381100 (τηλ. κέντρο) >Μ ονάδα Μαστού Νοσοκομείου «Κυανούς Σταυρός» Βασ. Σοφίας 102, Πλατεία Μαβίλη, Αθήνα, Τηλ.: 210 7468817, 210 7468800 >Μ ονάδα Μαστού Αντικαρκινικού Νοσοκομείου «Μεταξά» Μπόταση 51, 18537, Πειραιάς Τηλ. Κέντρο: 213 2079100 >Μ ονάδα Μαστού, Β’ Προπαιδευτικής Χειρουργικής Κλινικής, Λαϊκό Νοσοκομείο Αγ.

Θωμά 17, 115 27 Αθήνα, Τηλ.: 210 7456000 (τηλ. κέντρο) > Ιατρείο Μαστού Τζάνειο Νοσοκομείο Πειραιά Ζαννή και Αφεντούλη, Πειραιάς, Τηλεφωνικό κέντρο: 213 2081000 > Κλινική Μαστού, «Ευρωκλινική», Αθήνα Αθανασιάδου 9, πάροδος Σούτσου, 115 21 Αθήνα, Τηλ.: 210 6416305 > Κλινική Μαστού του Νοσοκοµείου «Ο Άγιος Σάββας», Λεωφόρος Αλεξάνδρας 171, 115 22 Αθήνα, Τηλ.: 210 6409397-398, 210 6409406 > Μονάδα Μαστού Α’ Προπαιδευτικής Χειρουργικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών

(Ιπποκράτειο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών), Βασ. Σοφίας 114, 115 27 Αθήνα, Τηλ.: 210 7772331, 213 2088000 (τηλ. κέντρο) > Κέντρο Μαστού Ογκολογικού Τμήματος Νοσοκομείου Metropolitan Εθνάρχου Μακαρίου & Ελ. Βενιζέλου 1, 185 47 Ν. Φάληρο, Τηλ.: 210 4809157 > Κέντρο Μαστού Νοσοκομείου «Ερρίκος Ντυνάν» Μεσογείων 107, 115 26 Αθήνα, Τηλ.: 210 6972062, 210 6972000 (τηλ. κέντρο) > Κλινική Μαστού - Ιατρικό Αθηνών (Μαρούσι) Διστόμου 5-7, Μαρούσι Τηλ.: 210-6862527 Θεσσαλονίκη: > Κέντρο Μαστού Ιδιω-

τικής Μαιευτικής Γυναικολογικής Κλινικής ΓΕΝΕΣΙΣ Τέρμα 17ης Νοεμβρίου, Πυλαία Θεσ/νίκης, Τηλ.: 2310 984000 > Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Θεαγένειο Α. Συμεωνίδη 2, Θεσ/νίκη, 54639, Τηλ.: 2310 898800 > Γενικό Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Σ.Κυριακίδη 1, Θεσσαλονίκη, 54636 Τηλ.: 2310 993340

Νερό > Κεντρικό Εργαστήριο Δημόσιας Υγείας (Κ.Ε.Δ.Υ.): www.yyka. gov.gr > Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας Ιατρικής Σχολής Αθηνών: http://epidem.med. uth.gr

> Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών: www.igme.gr > International Water Management Institute: www.iwmi.cgiar.org > World Water Development Report (WWDR): www.unesco. org/water > UN-Water Global Annual Assessment of Sanitation and Drinking-Water (GLAAS): www.who. int/water_sanitation_ health > World Water Forum: http://www.wbcsd. org/Plugins/DocSearch/ details.asp?DocTypeId= 25&ObjectId=MzM3NTE > www.borealisgroup.com > www.waterfortheworld. net > www.gwiwater.org

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010

46•IN•VITRO

Last page Ο ανθρώπινος οργανισμός

Αιµοφόρα αγγεία στο κεφάλι

Ο εγκέφαλος απαιτεί πολύ οξυγόνο και χρειάζεται µεγάλη ποσότητα αίµατος. Αν η τροφοδοσία µε αίµα διακοπεί ακόµα και για λίγα δευτερόλεπτα, µπορεί να συµβεί µη αναστρέψιµη βλάβη του εγκεφάλου. Τα κύρια αιµοφόρα αγγεία είναι οι δύο εσωτερικές καρωτίδες που φτάνουν στον εγκέφαλο διασχίζοντας

τη βάση του κρανίου. Το πυκνό δίκτυο τριχοειδών στα µάγουλα βοηθάει να ψύχεται το σώµα µεταφέροντας θερµότητα στο εξωτερικό περιβάλλον. Όταν διαστέλλονται, προκαλώντας κοκκίνισµα, βοηθούν επίσης στο να µεταδώσουµε συναισθήµατα – θυµό, αµηχανία ή σεξουαλική διέγερση. (πρόπλασµα ρητίνης)