Κ ΕφΑΛΑΙο 4
ΔΙΑΔροΜΕΣ Του ΜυΘου ΑΠο ΤηΝ ΤρΑΓωΔΙΑ ΣΤο ΜυΘΙΣΤορηΜΑ: Ρησοσ ΚΑΙ ΛοΓΓοΣ* ΒΑϊοΣ ΛΙΑΠηΣ
οι αρχαίοι Έλληνες μυθιστοριογράφοι χρησιμοποιούν συχνά εικόνες που παραπέμπουν στον κόσμο του θεάτρου, και μάλιστα της τραγωδίας· εξάλλου, μεταχειρίζονται αφειδώς θεατρικούς όρους όπως θέατρον ή δρᾶμα. Ήδη από το τέλος του 19ου αιώνα οι μελετητές επιχείρησαν να τεκμηριώσουν την έκταση της μυθιστοριογραφικής οικειοποίησης του τραγικού λεξιλογίου.1 Πιο πρόσφατα, αρκετές φιλολογικές συμβολές επισήμαναν συγκεκριμένα χωρία αρχαίων μυθιστορημάτων που ενδέχεται να απηχούν τραγικά κείμενα. Έτσι, για παράδειγμα, υποστηρίχτηκε πως ο ηλιόδωρος σε αρκετά σημεία του έργου του εισάγει υπαινικτικές αναφορές σε έργα των τραγικών του πέμπτου αιώνα: το χωρίο 1.10.2 των Αιθιοπικών πιθανώς παραπέμπει στον πρώτο Ιππόλυτο του Ευριπίδη·2 το 1.2.4 στην Άλκηστη του ίδιου ποιητή (στ. 273-279)·3 και το 1.12.3 στις Χοηφόρους του Αισχύλου (στ. 896-898) και στην ηλέκτρα του Σοφοκλή (στ. *
1 2 3
Θερμές ευχαριστίες οφείλονται στους συναδέλφους του Προγράμματος Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό, οι οποίοι διοργάνωσαν το συνέδριο «Χρήση και Πρόσληψη του Αρχαίου Μύθου στην Αρχαία, Μεσαιωνική και Νεώτερη Ελληνική Ιστορία, Λογοτεχνία και Τέχνη», και ιδιαίτερα στον Αντώνη Πετρίδη για τις καίριες υποδείξεις του, που βελτίωσαν το κείμενο. Για τα σφάλματα που απομένουν ευθύνομαι αποκλειστικά εγώ. To ίδιο άρθρο πρόκειται να δημοσιευτεί και στα αγγλικά με τον τίτλο: «From Dolon to Dorcon: Echoes of Rhesus in Longus», στο: M. Futre Pinheiro & J. Morgan (επιμ.), Literary Memory and New Voices in the Ancient Novel: The Intertextual Approach (Groningen: Barkhuis Publishing and Groningen University Library). Βλ. Walden (1894).
Βλ. Merkelbach (1957).
Βλ. Galli (1994) 198-200.