Κεφάλαιο 5 Το σχολείο ως οργανισμός και η αλλαγή Ανδρέας Κυθραιώτης και Πέτρος Πασιαρδής
5.1
Η Δομή του Σχολείου και η Αλλαγή
Η δομή θεωρείται μια πολύ σημαντική διάσταση ενός οργανισμού και επομένως και του σχολείου. Σύμφωνα με τη θεωρία του ανοικτού κοινωνικού συστήματος (η οποία αναλύθηκε στο Κεφάλαιο 2), η δομή αποτελεί ένα από τα τέσσερα υποσυστήματα της διαδικασίας μετασχηματισμού του σχολείου. Δηλαδή, η δομή συμβάλλει στο μετασχηματισμό των εισροών στο σχολείο σε εκροές. Είναι πολύ σημαντική για ένα οργανισμό, αφού αυτή χρησιμοποιείται για την επίτευξη των στόχων του. Επομένως, η δομή αποτελεί ένα παράγοντα της απόδοσης και της αποτελεσματικότητας του σχολείου. Ποιος είναι ο ιδιαίτερος ρόλος της δομής; Η δομή αποτελεί την επίσημη πλευρά του οργανισμού. Είναι το σύνολο των γραφειοκρατικών προσδοκιών του οργανισμού. Οι γραφειοκρατικές προσδοκίες είναι οι επίσημες απαιτήσεις και υποχρεώσεις που θέτει ο οργανισμός. Οι γραφειοκρατικοί ρόλοι καθορίζονται από τις προσδοκίες και σχετίζονται με θέσεις στον οργανισμό. Αν πάρουμε το παράδειγμα του σχολείου, οι θέσεις του διευθυντή, του εκπαιδευτικού και του μαθητή είναι πολύ σημαντικές για τον οργανισμό και καθορίζονται από τις προσδοκίες, όπως αυτές διατυπώνονται στους κανονισμούς, τους κανόνες, τις διαδικασίες και την πολιτική του σχολείου. Έτσι, οι γραφειοκρατικές προσδοκίες εξειδικεύουν την κατάλληλη συμπεριφορά για κάθε ρόλο ή θέση^ για παράδειγμα, σύμφωνα με τη θέση και το ρόλο του, ο εκπαιδευτικός έχει υποχρέωση να προγραμματίζει μαθησιακές εμπειρίες για τους μαθητές του και έχει την υποχρέωση να τους εμπλέκει σε αποτελεσματικούς, παιδαγωγικούς τρόπους μάθησης. Η ιεραρχία, ο απρόσωπος χαρακτήρας, η τυπική επικοινωνία και η διοίκηση του οργανισμού αποτελούν στοιχεία της δομής.