Κεφάλαιο 3. Διαπολιτισμική Στοχοθεσία σε Διαδικασία Μετάβασης. Η σημασία των Νέων Τεχνολογιών για την Πολιτισμική Διδακτική
3.1. Η μετάβαση από τους διαπολιτισμικούς στόχους σε διαπολιτισμικούς κανόνες δράσης και η σημασία των μέσων
Μια γρήγορη μάτια στην ανάπτυξη της διαπολιτισμικής παιδαγωγικής δείχνει ότι οι διατυπωμένοι κανόνες δράσης είναι κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένοι ή τουλάχιστον επηρεασμένοι (Friesenhan 1998). Συγχρόνως όμως, αναπτύχθηκαν, μέσα από αντιπαραθέσεις, νέες παιδαγωγικές θεωρίες και αντιλήψεις για την παιδαγωγική πράξη. Στη διαδικασία αυτή αναπτύχθηκαν διάφορα μοντέλα από τα οποία απορρέουν διαφοροποιημένοι κανόνες δράσης. Έτσι π.χ., το βαυαρικό διπολιτισμικό μοντέλο δίνει προτεραιότητα στην όποια μητρική γλώσσα και στην πολιτισμική ταυτότητα. Ως βασική κοινωνικοπολιτική σκέψη, έχουμε εδώ το μοντέλο της εναλλαγής των μεταναστών, δηλαδή την υπόθεση, ότι οι μετανάστες μετά από ένα μικρό χρονικό διάστημα θα επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Το πολυπολιτισμικό μοντέλο προσανατολίζεται σε έναν ανθρωπιστικό ορθολογισμό. Σκοπός αυτού του μοντέλου είναι να καταστούν οι μετανάστες ικανοί, από τη μια πλευρά να διατηρήσουν την κουλτούρα τους και από την άλλη πλευρά να αποδεχτούν νέους τρόπους ζωής. Όμως, αυτό μοιάζει με άσκηση «σπαγκάτ» που οδήγησε στο να θεωρούνται οι διαπολιτισμικοί κανόνες δράσης σαν ομαλοποίηση και στεγανοποίηση διαφορετικών πολιτισμικών βιοκόσμων. Από μια κριτική σκοπιά η πολυπολιτισμική αυτή θέση ισχύει ως παιδαγωγική νομιμοποίηση της δημιουργίας ενός εσωτερικού εφεδρικού στρατού για τη βιομηχανία. Ας πάρουμε το παράδειγμα της Γερμανίας: με βάση το μοντέλο αυτό οι Γερμανοί δεν εμποδίζονται στις ευκαιρίες και στα δικαιώματά τους από τους ξένους εργάτες, επειδή προτιμούνται οι Γερμανοί εργαζόμενοι. Η παρουσία των ξένων είναι προσωρινή εφόσον αυτοί αφομοιώνονται, γίνονται «Γερμανοί». Βέβαια, αυτή η άποψη αρχίζει να κλονίζεται, αν εξετάσει κανείς τις δραματικές εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα στο χάρτη του εργατικού δυναμικού. Στο πλαίσιο της διεύρυνwww.iwn.gr
46
Πρακτικές Διδασκαλίας για τη Διαπολιτισμική Αγωγή με τη Χρήση Νέων Μέσων
σης της Ε.Ε μεταφέρονται γερμανικές επιχειρήσεις στις γειτονικές χώρες ή/και προτιμούνται εργαζόμενοι από τις γείτονες ανατολικές χώρες της Ε.Ε. με μισθούς, που εκφράζουν την υποψία, ότι η Ευρώπη περνά σε μια φάση σκληρού οικονομικού ανταγωνισμού. Το διαπολιτισμικό μοντέλο βασίζεται σε μια διευρυμένη αντίληψη της κουλτούρας και συνδέεται με καταστάσεις καθημερινότητας, υλικές και οικολογικές συνθήκες ζωής των ανθρώπων. Σκοπός αυτού του μοντέλου είναι η αποτυποποίηση και η μη ωραιοποίηση των πολιτισμικών διαφορών και της επικοινωνιακής κατανόησης γηγενών και ξένων. Βασική κοινωνικοπολιτική αντίληψη στο μοντέλο αυτό, είναι το να καταστεί δυνατή η δημιουργία μιας πολυπολιτισμικής κοινωνίας, στην οποία ανήκουν πολίτες με διαφορετικές εθνικότητες. Επίσης, είναι πολύ βασική εδώ η αντίληψη ότι πρέπει να ξεπεραστεί το μοντέλο της συναλλαγής των μεταναστών, δηλαδή της επιστροφής των μεταναστών στην πατρίδα τους. Όλο και πιο συχνά στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ενοποίησης θεσμοθετούνται διαπολιτισμικοί κανόνες δράσης, οι οποίοι εργαλειοποιούνται για πραγματιστικούς λόγους. Από αυτήν την άποψη παρουσιάζει ενδιαφέρον η τελική έκθεση του ερευνητικού προγράμματος «μαθαίνοντας για την Ευρώπη» στο οποίο τονίζεται η σημασία της γλωσσικής εκπαίδευσης και της μάθησης ξένων γλωσσών για τη διαπολιτισμική επικοινωνία. Κοινωνικοπολιτικοί συσχετισμοί αιτιών προβάλλονται εδώ στο προσκήνιο του ενδιαφέροντος. Σε αντίθεση με παλαιότερους διαπολιτισμικούς κανόνες δράσης οι οποίοι τονίζουν τη σημασία να διατηρηθούν κοινωνικό-πολιτισμικά και γλωσσικά διαφορετικές εθνικές κουλτούρες, υπογραμμίζονται εδώ οι δεξιότητες και ικανότητες που πηγάζουν από τις γλώσσες και συνδράμουν έτσι, ώστε να βελτιωθούν ή τουλάχιστον να ελαττωθούν τα γλωσσικά και γενικότερα τα επικοινωνιακά εμπόδια. Αντί αφηρημένων γλωσσικών στόχων που αναφέρονται στη μητρική γλώσσα υπογραμμίζεται εδώ η σημασία των κανόνων κοινωνικής δράσης βάσει των οποίων η διαπολιτισμική επικοινωνία γίνεται αντιληπτή ως επικοινωνιακή δράση, δηλαδή ως συνάντηση με άλλους συμβολικούς κώδικες. Αν και σε αυτό το σημείο η διαδικασία της παγκοσμιοποίησης δεν αποτελεί αντικείμενο ευρείας ανάλυσης, παρόλα αυτά γίνεται σαφές ότι η επικοινωνία μέσω του διαδικτύου θεωρείται πολύ σημαντική. Οι Νέες Τεχνολογίες διαδραματίζουν εδώ ρόλο κλειδί. Τα μέσα, από τη μία μεριά, γίνονται αντιληπτά ως εργαλείο δικτυωμένης επικοινωνίας και από την άλλη μεριά, τα ίδια τα μέσα ενσαρκώνουν διαδικασίες επικοινωνίας. Σύμφωνα με τους MacLuhan (1995) και Kloock-Spahr (1997) οι Νέες Τεχνολογίες διαφοροποιούν τις διαστάσεις του www.iwn.gr
Διαπολιτισμική Στοχοθεσία σε Διαδικασία Μετάβασης
47
χώρου και του χρόνου, καθορίζουν γενικότερα σχήματα, με τη βοήθεια των οποίων γίνεται αντιληπτός ο κόσμος, και επιδρούν καταλυτικά στις κοινωνικές σχέσεις καθώς και στις επικοινωνιακές διαδικασίες. Το μήνυμα ενός μέσου είναι λοιπόν αυτό το οποίο εκείνο κάνει με τους ανθρώπους και όχι αυτό που στην καθημερινότητα εννοούμε, δηλαδή το περιεχόμενο του μέσου. Εδώ εννοείται ότι η τεχνολογία, δηλαδή τα νέα μέσα, επηρεάζει άμεσα τις μορφές της ανθρώπινης κοινωνικής συμβίωσης. Η γλώσσα είναι το περιεχόμενο της γραφής και αυτό με τη σειρά του είναι το περιεχόμενο της τυπογραφίας. Αυτό το «περιεχόμενο» αποκρύπτει τον τρόπο επίδρασης των μέσων και αποπροσανατολίζει από τις πραγματικές επιδράσεις. Οι παραπάνω τοποθετήσεις κάνουν φανερό ότι οι διαπολιτισμικοί στόχοι καθορίζονται και μεταβάλλονται τόσο από κοινωνικο-πολιτικούς όσο και από τεχνολογικούς παράγοντες. Κοινωνικο-πολιτικές αποφάσεις, τεχνολογικές εξελίξεις και παιδαγωγικές θεωρίες βρίσκονται σε ένα στενό συσχετισμό μεταξύ τους. Ένας επιπλέον παράγοντας που επηρεάζει την εξέλιξη των διαπολιτισμικών στόχων έχει να κάνει με την ίδια τη φύση των στόχων αυτών. Διατυπωμένοι διαπολιτισμικοί στόχοι αντιπροσωπεύουν αποφάσεις που σχετίζονται με γενικότερους μορφωτικούς στόχους, καθώς επίσης και με ερμηνείες συγκεκριμένων εφαρμογών σε σχολικά και κοινωνικά πεδία. Σε αυτό το σημείο πρέπει να θέσουμε την ερώτηση, αν τελικά είναι δυνατό να επιτευχθούν οι διατυπωμένοι διαπολιτισμικοί στόχοι. Η έννοια «στόχος» σηματοδοτεί κάποιες επιθυμητές καταστάσεις που διατυπώνονται με σαφήνεια και υλοποιούνται. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, προκειμένου να επιτευχθεί και να ανακατασκευαστεί ένα συγκεκριμένο μαθησιακό αποτέλεσμα. Η έννοια του «αποτελέσματος» αναφέρεται στη δυνατότητα να βρεθεί ένας σίγουρος τρόπος, ώστε οι μαθητές να μπορέσουν να έρθουν όσο πιο κοντά γίνεται στους προεπιλεγμένους στόχους. Σε σχέση με τους διαπολιτισμικούς στόχους, όπως π.χ. καταγραφή κοινωνικών αλλαγών και εισαγωγή κοινωνικών νεωτερισμών ή υποστήριξη μιας εταιρικής συμβίωσης με άλλους, είναι αμφίβολο κατά πόσο είναι δυνατό να επιτευχθούν τέτοιοι στόχοι. Εδώ πρόκειται για παιδαγωγικούς στόχους, οι οποίοι δεν έχουν να κάνουν μόνο με ενδοατομικές αλλαγές των υποκειμένων αλλά και με τον επηρεασμό κοινωνικών καταστάσεων. Τέτοιου είδους παιδαγωγικοί στόχοι δεν είναι μόνο διατυπωμένοι με ασάφεια, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι καν παιδαγωγικοί www.iwn.gr
48
Πρακτικές Διδασκαλίας για τη Διαπολιτισμική Αγωγή με τη Χρήση Νέων Μέσων
στόχοι, αφού γεννούν την εντύπωση, ότι οι εκπαιδευτικές διαδικασίες από μόνες τους θα ήταν σε θέση να επηρεάσουν τις κοινωνικές δομές σε ευρεία κλίμακα. Ένας παιδαγωγικός στόχος τέτοιου τύπου το περισσότερο που μπορεί να πετύχει είναι π.χ. η προσωπική χειραφέτηση ενός ατόμου. Στην πραγματικότητα, η εκπαίδευση παίζει πολύ μικρό ρόλο. Η εκπαίδευση δεν είναι σε θέση από μόνη της να θέση σε κίνηση μια κοινωνική διαδικασία. Διότι μαζί με την εκπαίδευση συνυπάρχει ένας μεγάλος αριθμός παραγόντων όπως π.χ. η ηθική, τα ήθη και έθιμα, η κοσμοθεωρία, ο τρόπος ζωής και η κουλτούρα μιας κοινωνίας που επηρεάζουν τη διαμόρφωση της κοινωνικής εξέλιξης, πρόκειται δηλαδή για μία διαδικασία που μπορεί να προσδιοριστεί ως κοινωνικοποίηση. Πέρα από αυτό, η μονόπλευρη επιχειρηματολογία και η αιτιολογία των περιεχομένων των διαπολιτισμικών στόχων στο πλαίσιο της κοινωνίας της πληροφορίας είναι δύσκολη. Σαφώς προσδιορισμένοι στόχοι βρίσκονται συχνά σε αντίθεση με την κοινωνική πραγματικότητα. Η αντίθεση μεταξύ της «σκόπιμης», δηλαδή της προσχεδιασμένης «intentionale» και της συναρτησιακής αγωγής «funktionale» αποτελεί εδώ ένα γνώριμο διαλεκτικό σχέδιο στην παιδαγωγική επιστήμη. Αυτή η διαλεκτική αναζωογονείται, λόγω της εισόδου των Νέων Τεχνολογιών σε μορφωτικά ιδρύματα. Παλαιωμένα σχολικά βιβλία μεταφέρουν συχνά στερεοποιημένα πολιτιστικά πρότυπα και εικόνες. Παράλληλα, οι προκαθορισμένες ερμηνείες των περιεχομένων στερούν από τους μαθητές τη δυνατότητα να διαμορφώσουν δικές τους ερμηνείες, τη στιγμή που με τη χρήση των Νέων Τεχνολογιών μπορούν οι μαθητές να βιώσουν αυθεντικές εμπειρίες και να τις ερμηνεύσουν ως χειραφετημένα υποκείμενα. Σε αυτό το σημείο τίθεται το ερώτημα «πώς το σχολείο του μέλλοντος θα αντιδράσει σε αυτήν την πρόκληση στην κοινωνία της πληροφορίας;» Οι Νέες Τεχνολογίες μπορούν να διαδραματίσουν ένα διττό ρόλο : Παρουσιάζοντας τη δυνατότητα της διαφοροποίησης επικοινωνιακών μορφών (π.χ. δραστηριότητες που βασίζονται σε E-mail, μάθηση μέσω του διαδικτύου, εκπαιδευτικά λογισμικά). Δρομολογώντας μορφωτικές διαδικασίες (σύμφωνα με την ορισμό του Klafki της κατηγορικής μόρφωσης), καθώς επίσης και θέτοντας ερωτήματα που σχετίζονται με την ηθική, την αλήθεια, την αντικειμενική και την εικονική πραγματικότητα. Η μάθηση πραγματοποιείται μέσω ατομικών κατασκευών και μαθησιακών εφαρμογών που βασίζονται σε εργαλειακά λογισμικά. Η ίδια ακριβώς η προσπάθεια της προσφοράς γνώσης με τη βοήθεια των μέσων δρομολογεί αυτοσχεδιαζόμενες μαθησιακές διαδικασίες. Το σχολείο του μέλλοντος μπορεί www.iwn.gr
Κεφάλαιο 11. Διαπολιτισμική Εργασία με Μέσα σε Μαθητές με Προσφυγικό και Μεταναστευτικό Υπόβαθρο Η διαπολιτισμική ανταλλαγή είναι πιο σημαντική από ποτέ. Από τη μία πλευρά, η παγκοσμιοποίηση προχωρά και οι πολιτισμοί πλησιάζουν ο ένας τον άλλον, από την άλλη πλευρά, η δημιουργία ξενοφοβικών απόψεων αποκτά νέα ορμή. Στο βιβλίο του με τίτλο «η εργασία των μέσων επικοινωνίας με παιδιά από περιβάλλοντα μετανάστευσης – βασικά και πρακτικά δομικά στοιχεία» (2004), ο Maurer χρησιμοποιεί το διαπολιτισμικό ερευνητικό από το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα CHICAM («παιδιά σε επικοινωνία γύρω από τη μετανάστευση») για να περιγράψει τον τρόπο με τον οποίον μπορεί να συνεισφέρει η διαπολιτισμική σε νέους με ποικίλα μέσα (κλασικά και νέα), τις δυνατότητες που έχει ως προσέγγιση και σε τι μπορούμε να εστιάσουμε το ενδιαφέρον μας. Στη συνέχεια παρουσιάζονται βασικά κριτήρια ποιότητας που αναφέρονται στην μιντιακή εργασία με νέους και τις βασικές αρχές μιας διδακτικής προσέγγισης με σημείο αναφοράς το υποκείμενο, δηλαδή τους μαθητές με μεταναστευτικό κα προσφυγικό υπόβαθρο. Επίσης δίνεται σύντομη επισκόπηση σχεδίων δράσης στη διαπολιτισμική μιντιακή εργασία.
11.1. Κριτήρια ποιότητας διαπολιτισμικής εργασίας με Μέσα
Τα ποιοτικά κριτήρια για τη διαπολιτισμική μιντιακή εργασία με νέους σε πλαίσιο παιδαγωγικής παρέμβασης, τα οποία περιγράφονται στη συνέχεια, πηγάζουν από το συνέδριο «Cross Culture– προσεγγίσεις και ποιοτικά κριτήρια διαπολιτισμικήςεργασίας», που πραγματοποιήθηκε στο Ντίσελντορφ το 2002. Σε αυτό τοσυνέδριο, που διοργανώθηκε από την κινηματογραφική λέσχη νεολαίας1 της Κολωνίας και το δίκτυο διαπολιτισμικών οργανώσεων, οι επαγγελματίες και οι επιστήμονες αντάλλαξαν απόψεις για το έργο των μέσων ενημέρωσης σε διαπολιτισμικά περιβάλλοντα. Τα αποτελέσματα συνδυάζουν τις αρχές της ενεργού, προσανατολισμένης στη δράση μέσων ενημέρωσης και των αρχών της Διαπολιτισμικής Παιδαγωγικής (Maurer 2004, S.47f.) 1
Ich verwende die Schreibweise des „Gendersternchen“ um alle Menschen inner- und außerhalb des δυαδικό σύστημα φύλου.
www.iwn.gr
186
11.1.1. Πρακτικοβιωματικός προσανατολισμός
Πρακτικές Διδασκαλίας για τη Διαπολιτισμική Αγωγή με τη Χρήση Νέων Μέσων
Ο όρος «πρακτικοβιωματικός προσανατολισμός» έχει γίνει μια βασική αρχή της κοινωνικής Παιδαγωγικής και της κοινωνικής εργασίας. Αναφέρεται στον «προσανατολισμό της ατομικής υλικής, πολιτιστικής και κοινωνικής κατάστασης των παιδιών και των νέων» (Maurer 2004, S.48).. Όσον αφορά την μιντιακή διαπολιτισμική εργασία με μαθητές και γενικότερα με εφήβους, είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι η αρχή του πρακτικοβιωματικού προσανατολισμού δεν λαμβάνεται μόνο υπόψη στο σχεδιασμό, αλλά γίνεται και αντικείμενο της ίδιας της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Αυτή η προσέγγιση επιτρέπει στα παιδιά και τους εφήβους να ξεκινήσουν διαδικασίες αυτοπαρατήρησης και στοχασμού μέσω των οποίων αναγνωρίζουν τα ενδιαφέροντά τους, τις ανάγκες και τις ικανότητές τους. Στην καλύτερη περίπτωση, αυτή η αυτοκατανόηση ακολουθείται επίσης από μια ετεροκατανόηση, θέτοντας έτσι τα θεμέλια για μια διαπολιτισμική συνύπαρξη. (Wall 2004, σ. 48). Για τους εκπαιδευτικούς, ο προσανατολισμός σε βιόκοσμους νέων και εφήβων δημιουργεί θετικές συνθήκες, έτσι ώστε αυτοί να ενημερώνονται για τα επίκαιρα ζητήματα, φαινόμενα, κοινωνικές καταστάσεις που σχετίζονται τόσο με μέσα μαζικής ενημέρωσης (ΜΜΕ) όσο και με μέσα κοινωνικής δικτύωσης (ΜΚΔ) και να τα επεξεργάζονται χωρίς προκαταλήψεις. Είναι σημαντικό να συνδεθούν οι προσανατολισμοί των εκπαιδευτικών με τις μιντιακές συνήθειες των νεών και να εντάσσουν τα ΜΜΕ και τα ΜΚΔ λειτουργικά στην εκπαιδευτική διαδικασία.
11.1.2. Ανοικτότητα, δημοκρατία και συμμετοχή
Η βάση για τη δημιουργία της ανοικτότητας της δημοκρατίας και της συμμετοχής στην κοινωνική πραγματικότητα είναι η επικοινωνία μεταξύ των μέσων ενημέρωσης, η οποία πηγαίνει πίσω στο βίντεο κίνημα του της δεκαετίας του ' 70 και του ' 80 και στο κίνημα ραδιοφώνου των εργαζομένων της δεκαετίας του 1920. Αυτό σημαίνει ότι τα μέσα ενημέρωσης δεν ενεργούν μόνο μονομερώς στο υποκείμενο (ακροατή, θεατή), αλλά υπόκεινται επίσης στη βούληση του υποκειμένου, δηλαδή κάθε ατόμου που ενεργεί ως παραγωγός αντιπροτάσεων. Αυτό επιτρέπει να δημοσιοποιούνται διαφορετικές γνώμες και, για παράδειγμα, να εφιστάται η προσοχή στα ζητήματα που παρουσιάζονται μονομερώς. Η ιδιαίτερη σημασία για τη διαπολιτισμική μιντιακή εργασία με νέους έγκειται κυρίως στο γεγονός ότι οι υποεκπροσωπούμενες ομάδες μπορούν να αποτελέσουν μέρος του ευρύτερου κοινωνικού λόγου, λαμβάνοντας τη δυνατότητα να έχουν πρόσβαση στο δημόσιο διάλογο αντιπροβάλλοντας εναλλακτικές κοινωνικές πραγματικότητες. Αυτό μπορεί επίσης να αποτελέσει ένα πρώτο βήμα προς την www.iwn.gr
Διαπολιτισμική Εργασία με Μέσα σε Μαθητές με Προσφυγικό και Μεταναστευτικό Υπόβαθρο
187
επίτευξη ευρύτερων στόχων της Διαπολιτισμικής Παιδαγωγικής, όπως η αποδοχή και η ανοχή.
11.1.3. Κριτική των μέσων
Το κριτήριο ποιότητας "κριτική στα μέσα ενημέρωσης" αποτελεί επίσης μέρος των ευρύτερων παιδαγωγικών στόχων όπως η χειραφέτηση ή η ωριμότητα. Εικόνες που διαμορφώνουν αναπαραστάσεις για πολιτισμικές ομάδες και αναφορές που σχηματίζουν στερεοτυπικά σχήματα για μειονότητες θα πρέπει να εντοπίζονται στις διάφορες κατηγορίες των μέσων (ΜΜΕ, ΜΚΔ) και να γίνονται αντικείμενο ανάλυσης και κριτικής ανάγνωσης. Με την εκπαιδευτική επεξεργασία των μιντιακών περιεχομένων τα παιδιά και οι έφηβοι μπορούν να οδηγηθούν πιο κοντά και να κατανοήσουν την κατασκευή της κοινωνικής πραγματικότητας από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης. Μαθαίνουν πώς ο σχεδιασμός της εικόνας, η επιλογή μουσικής ή το μοντάζ μπορούν να αλλάξουν μια εικόνα, να διαμορφώσουν αναπαραστάσεις και έτσι να ευαισθητοποιήσουν την αντίληψή τους. (Maurer 2004, S.50f.)
11.1.4. Ίσες ευκαιρίες
Δεν έχουν όλα τα παιδιά και οι νέοι τους ίδιους πόρους στη διάθεσή τους και, συνεπώς, διαφορετικές ευκαιρίες από την άποψη, για παράδειγμα, της εκπαίδευσης ή της σταδιοδρομίας. Ειδικότερα τα παιδιά και οι έφηβοι από τα μεταναστευτικά περιβάλλοντα αντιμετωπίζουν συχνότερα μειονεκτικές συνθήκες, ο οποίες μπορεί να αντισταθμιστούν μερικώς από παιδαγωγικές παρεμβάσεις. Με την απόκτηση δεξιοτήτων που σχετίζονται με τις ψηφιακές τεχνολογίες, τη δημιουργία και επεξεργασία ψηφιακών περιεχομένων μπορούν επίσης να δημιουργηθούν και ευκαιρίες στον τομέα της απασχόλησης. Επιπλέον, η εκμάθηση νέων δεξιοτήτων, η δημιουργία και η παρουσίαση του δικού τους μιντιακού περιεχομένου, διαθέσιμο στο διαδίκτυο, γενικά οδηγεί σε μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση.
11.1.5. Δημιουργία κοινών πεδίων δράσης
Η διαπολιτισμική μιντιακή εργασία με νέους σε πλαίσιο παιδαγωγικής παρέμβασης είναι σε μεγάλο βαθμό ένας τρόπος συνάντησης ανθρώπων διαφορετικών εθνικοτήτων. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να δοθεί η δυνατότητα και να υποστηριχθούν οι κοινές εμπειρίες των Ελλήνων μαθητών και των νέων από τα μεταναστευτικά περιβάλλοντα. Αυτό μπορεί να γίνει, για παράδειγμα, με την επεξεργασία μιντιακών περιεχομένων, που είναι σχετικά με την αντιμετώπιση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας. www.iwn.gr
188
11.1.6. Αλλαγή προοπτικής και ρόλων
Πρακτικές Διδασκαλίας για τη Διαπολιτισμική Αγωγή με τη Χρήση Νέων Μέσων
Ο διάλογος για τον ρατσισμό διαδραματίζει επίσης σημαντικό ρόλο σε σχέση με το κριτήριο ποιότητας "αλλαγή προοπτικής και ρόλου". Το ενδιαφέρον της διαπολιτισμικής μιντιακής παιδαγωγικής παρέμβασης εστιάζει τόσο σε λανθάνουσες όσο και σε εκδηλούμενες μορφές αποκλεισμού και στιγματισμού, διαμορφώνοντας γενικευμένους στόχους της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης. Η εναλλαγή κοινωνικών ρόλων, η ικανότητα αντιμετάθεσης και ενσυναίσθησης περιλαμβάνουν τον εντοπισμό και την επεξεργασία ρατσιστικών δομών και δράσεων στην καθημερινή ζωή.
11.1.7. Πραγματικές και εικονικές συναντήσεις
Η μιντιακή εργασία με νέους πρέπει να χρησιμοποιεί τόσο πραγματικά όσο και εικονικά πεδία συνάντησης. Ωστόσο, η εικονική επικοινωνία θα πρέπει να χρησιμοποιείται στο πλαίσιο πραγματικών συναντήσεων, δηλαδή κυρίως για την προετοιμασία και την επεξεργασία τους.
11.2. Αρχές για μια διδακτική του δρώντος υποκειμένου
Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι αρχές που είναι απαραίτητες για την υλοποίηση ανοικτών μορφών μάθησης, όπως ο προσανατολισμός προς τη δράση ή το σχέδιο δράσης, αφενός, και αφετέρου για τις απαραίτητες διευθετήσεις του παιδαγωγικού πεδίου και του περιβάλλοντος μάθησης που αφορούν ειδικά την εργασία με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης.
11.2.1. Διδακτικός προσανατολισμός στην επίλυση πραγματικών προβλημάτων
Η απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων για τη χρήση λογισμικών και διαδικτυακών υπηρεσιών π.χ. για την επεξεργασία εικόνας ή βίντεο είναι συχνά πολύ περίπλοκη και κουραστική, ιδίως όταν πραγματοποιείται αποπλαισιωμένα, από το πραγματικό κοινωνικό περιβάλλον. Μια άλλη εναλλακτική πρακτική είναι να «πλαισιώνεται» σε ένα πραγματικό θέμα ή καλύτερα πρόβλημα που χρειάζεται να επιλυθεί. Σε αυτήν την περίπτωση η επίλυση του προβλήματος συνδυάζεται με την απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων, που είναι απαραίτητες για αυτό, καθώς η λύση του προβλήματος εξηγείται βήμα προς βήμα, συνοδεύοντας την εργασία των μαθητών. Αυτό επιτρέπει στα παιδιά και τους εφήβους να αποκτούν σταδιακά λειτουργίες που σχετίζονται για το τρέχον πρόβλημα. Μετά την προσέγγιση της «αγκυροβολημένης μάθησης» τα συγκεκριμένα προβλήματα από την www.iwn.gr